Tagapag-ulat: Arzola P.

Aizon
Paksa: Pang-abay na kataga o Ingklitic hanggang Pang-abay na Pamanahon
Asignatura: Makabagong Balarila Fil. 109
Propesor: Gng. Ednalyn Cadapan

Panimula
Isang mapagpalang araw sa ating lahat. Masaya ako na muli tayong mag-aaral at maipagpatuloy ang
ating masigla at makabuluhang pagtatalakay sa iba’t ibang paksa na sakop ng asignaturang ito. Bago ko simulan
ang aking ulat, nais kong ipaalala sa lahat na bukas ako sa anumang karadagang ideya, katanungan, at maging
pagwawasto kung sakaling may mali sa aking pagpapaliwanag tungkol sa aking paksa.

Nilalaman
Pang-abay ang tawag sa salita o lipon ng mga salitang nagbibigay-turing sa pandiwa, pang-uri, o kapwa
pang-abay.
Halimbawa:
 Malayang namumuhay ang mga mamamayan.

Pandiwa
 Halos kasintangkad ko na siya.

Pang-uri
 Totoong lubhang nagulat sila sa iyong balita.

Pang-abay
Kataga o Ingklitik Salita o parirala
ba, kasi, kaya, na, sana, daw/raw, Pamanahon, panlunan, pamaraan,
din/rin, naman, yata, pala, tuloy, nga, pang-agam, kundisyunal, panang-ayon,
lamang/lang, man, muna, pa. pananggi, panggaano
Kataga o Ingklitik
-Katagang karaniwang sumusunod sa unang salita ng pangungusap.
Halimbawa: Makikitan rin ang paniniwala at kultura ng isang pamayanan sa pamamagitan ng alamat.

Halimabawa ng kataga o Ingklitik:

 Kumain kasi ng maraming ginataan kaya sumakit ang tiyan nito.
 Darating kaya nang maaga ang mga panauhin?
 Natapos na ang ginagawa nila.
Halimabawa ng Salita o parirala:
 Natapos kahapon ang gawain nila,
 Dinagdagan niya ang binibiling lansones nang apat na guhit.
 Kinamayan niya ako nang mahigpit.

1. PAMANAHON
Nagsasaad kung kailan ginanap, ginaganap, o gaganapin ang sinasabi ng pandiwa sa pangungusap.
Napapangkat sa dalawa ang ganitong uri ng pang-abay:
a. Ang may pananda
- Ito ay yaong gumagamit ng nang, sa, noong, kung, tuwing, buhat, mula, umpisa, at hanggang bilang
mga pananda ng pamanahon.

b. Ang walang pananda

-Samantala, ito naman ay ang kahapon, kanina, ngayon, mamaya, bukas, sandal, at iba pa.
Halimbawa: Batay sa “Alamat ng Pinya,” naganap ang pangyayaring ito noong unang panahon.

Ang mga Pang-abay

Ang mga pang-abay na nagsasaad ng panahong ipinangyayari o ikinagaganap ng bagay o gawaing
sinasabi ng pandiwa o ng iba pa mang panalitang makadiwa, ay itong mga sumusunod, kasama na pati mga
hango, kapakanan at halimbawang ukol sa isa’t isa.
-nagsirating sila kahapon.
- parang kakahapon lamang nangyari.
Kahapon
-kinahapunan ay ubos na.
-kahapon ng umaga.
-hindi ako nakatulog kagabi sa ingay.
Kagabi -kagabi pa’y naririto na siya.
-kagabing-kagabi lamang umulan sa amin.
-ngayon ang kanyang kaarawan.
-ngangayon lamang kami naparito.
Ngayon
-ngayon-ngayon lamang, ngayon-ngayon din.
-ngayong umaga.
-bukas na kayo magbalik.
Bukas -bukas na bukas ay lalakad tayo.
-bukas ng tanghali.