FLORANTE at LAURA;
Journal.
Ayon sa kay Epifanio de los Santos (isang
historian), nalimbag ang unang edisyon ng “Florante at
Laura” noong 1838. 50 taong gulang na si Francisco
Baltasar ng panahong iyon. Noong 1906, nalimbag
naman ang “Kung Sino ang Kumatha ng ‘Florante’” ni
dalubhasang sa Tagalog na si Hermenegildo Cruz, sa
tulong ni Victor Baltasar, anak ni Francisco Baltasar, at
ng iba pang kasapi sa mag-anak ng huli.”
Unang Paglimbag
Maraming lumabas na mga edisyon ng Florante at Laura na nasa
wikang Tagalog at Ingles, subalit natupok ang mga ito noong 1945, nang
magwakas ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Sapagkat kabilang nga ito sa
mga korido noong ika-19 dantaon, nalimbag lamang ang mga kopya ng akda
ni Baltasar sa mga mumurahing klase ng papel (papel de arroz ayon kay
Epifanio de los Santos) na yari sa palay na ipinagbibili tuwing may misa at
mga kapistahan sa halagang 10 centavo bawat isa. Natatanging ang Aklatang
Newberry ng Chicago, Estados Unidos lamang ang nakapagtabi ng mga kopya
nalimbag noong 1870 at 1875, kabilang sa tinatawag na Koleksiyong Ayer.
Nabanggit ang mga kopyang ito sa Biblioteca Filipina ni T. H. Pardo de
Tavera. Magkatulad na magkatulad ang kopyang pang-1870 at ang gawa
noong 1875.
Nalilimbag ang pamagat ng bersiyong pang-1870 sa ganitong paraan ng
pagbabaybay:
PINAGDAANANG BUHAY NI FLORANTE AT
LAURA
Pangunahing tagpuan ng Florante at Laura ang madilim na gubat
ng Quezonaria, at ang nagsasalaysay ay mismong si Florante, habang
nakikinig naman ang muslim na si Aladdin. Batay ang pagsasalaysay ng
tauhan ng kuwentong si Florante mula sa sariling karanasan at kasawian ni
Francisco Baltasar, sapagkat nakulong ang huli dahil sa bintang ni Mariano
Kapule (kaagaw ni Selya) at kawalan ng katarungan - si Maria Asuncion
Rivera o MAR - ay napakasal kay Mariano Kapule o Nano Kapule, na isang
karibal sa pag-ibig. Isinulat ni Baltasar ang Florante habang nasa piitan.
👉Buod👈
Nagsimula ang kuwentong patula sa isang
madilim na kagubatan. Nakatali si Florante, isang taga-
kaharian ng Albanya, sa isang puno ng Higera, habang
namimighati sa pagkawala ng kaniyang amang si Duke
Briseo. Halos ikabaliw niya ang pagkakaisip na
mapasakamay ng kaaway niyang si Konde Adolfo ang
kaniyang minamahal na si Laura. Anak si Konde Adolfo
ni Konde Sileno.
Narinig ng isang moro, na naglalakbay noon sa
kagubatan, ang mga pagtangis ni Florante. Aladin ang
pangalan ng moro, na naantig ng mga pananalita ni
Florante. Dalawang mga gutom na liyon ang biglang
umatake kay Florante subalit naligtas ni Aladin ang
binata. Nawalan ng malay tao si Florante. Nagpasya si
Aladin na pangalagaan si Florante hanggang sa
manumbalik ang lakas nito.
Nang lubusang gumaling si Florante, nagulat
siya noong una nang mapagmasdan ang morong si
Aladin. Hindi siya makapaniwalang ang isang kalaban
ng mga Kristiyano ang kaniyang naging tagapagligtas sa
tiyak na kamatayan. Matapos ang ilang mga
pagpapaliwanag, naging lubos ang pasasalamat ni
Florante kay Aladin, at dito siya nagsimulang
magsalaysay hinggil sa kaniyang buhay. Bilang anak ng
isang prinsesa at ng isang tagapag-payong maharlika,
lumaking masiyahin at puno ng pagmamahal at kalinga
si Florante. Sapagkat mahilig ngang maglaro noong may
anim na gulang pa lamang, muntik na siyang mapaslang
ng isang buwitreng nagtangkang dumagit sa batong
hiyas na nasa dibdib ni Florante. Sa kabutihang palad,
nasagip siya ng pinsang si Menalipo, isang mamamana
mula sa Epiro.
Sa edad na 11, ipinadala si Florante ng kaniyang
mga magulang - na sina Duke Briseo at Prinsesa
Floresca – sa Atenas, Gresya upang mag-aral sa ilalim
ng kilalang guro na si Antenor. Sa Atenas niya
natagpuan si Adolfo, na nagmula rin sa bayan ni
Florante. Si Adolfo ang pinakamatalinong mag-aaral sa
paaralan nang mga panahong iyon, subalit makaraan
lamang ang anim na taon, nalampasan na ni Florante ang
mga kakayahan, kagalingan at katalinuhan ni Adolfo.
Nagtamo ng katanyagan at pagkilala si Florante, na
lubhang hindi ikinatuwa ni Adolfo.
Habang gumaganap sa isang dulang pampaaralan, pinagtangkaang
patayin ni Adolfo si Florante. Sa kabutihang palad, madaliang nakapamagitan
si Menandro, ang kaibigan ni Florante. Dahil sa pagkaunsiyami ng balak,
umuwi si Adolfo sa Albanya. Pagkalipas ng isang taon, nakatanggap si
Florante ng isang liham mula sa ama na naglalahad ng balitang pumanaw na
ang kaniyang inang si Prinsesa Floresca. Bagaman namimighati, naghintay ng
dalawang buwan bago nakabalik si Florante sa Albanya. Sumama si
Menandro kay Florante. Sa pagsapit nila sa Albanya, isang kinatawan ng
kaharian ng Krotona ang humiling ng pagtulong mula kay Florante hinggil sa
nalalapit na digmaan laban sa mga Persa (Persian). Wala kakayahang
tumanggi si Florante sapagkat lolo niya ang hari ng Krotona.
Sa kaniyang paglalagi sa Albanya, naimbitahan si Florante sa
palasyo ng hari, kung saan nabighani siya sa pagkakakita kay Laura, ang anak
na babae ni Haring Linseo, ang hari ng Albanya.
Sa pagpapaunlak sa hinihinging tulong ng Krotona, nakipagdigma
si Florante laban sa heneral ng Persiya na si Osmalik. Tumagal ang tunggali
ng may limang oras. Nagtagumpay si Florante sa pagpatay kay Heneral
Osmalik. Namalagi sa Croton si Florante ng limang buwan bago nagbalik sa
Albanya para makita si Laura. Nang magbalik na nga sa Albanya, nagulat si
Florante nang mapagmasdan ang watawat ng Persiya na nagwawagayway sa
kaharian, ngunit muli namang nagapi ni Florante ang mga kalabang Persa
(Persian). Nailigtas ni Florante sina Duke Briseo, Adolfo, Haring Linceo at
Laura mula sa mga kamay ni Emir. Muntikan nang mapatay ni Emir si Laura.
Itinalagang “Tagapagtanggol ng Albanya” si Florante dahil sa kaniyang
naipakitang kagitingan at katapangan, isang bagay na lubhang ikinamuhi at
ikinaiinggit ni Adolfo.
ang kaniyang pana para paslangin ang lumalabag sa puring lalaki. Nagpakilala
ang babae bilang si Flerida.
Si Laura ang babaeng sinagip ni Flerida. Nagumpisa siyang
maglahad ng kaniyang kuwento. Nang malayo sa piling niya ang kaniyang
kasintahan, naging kaayaaya at bantog si Konde Adolfo sa mga mamamayan
ng Albanya, kahit na pulos kasinungalingan naman ang ginagawa nito.
Nagtagumpay si Adolfo na sirain ang hari sa mga mata ng mamamayan.
Naangkin at naupo sa trono ng Albanya si Adolfo, kung kaya’t napilitang
maging reyna nito si Laura. Isang hukbo na nasa ilalim ng pamumuno ni
Menandro, ang kaibigan mula sa pagkabata ni Florante, ang naging dahilan ng
pagkalupig ni Adolfo. Tumakas si Adolfo na tangay si Laura bihag, patungo
sa kagubatan.
Matapos ang paglalahad ni Laura, nagsibalik sina Florante at
Aladin sa piling ng kanilang mga mahal sa buhay. Nagbalik si Florante at
Laura sa Albanya, kung saan naging hari at reyna sila. Nagbalik naman sina
Aladin at Flerida sa Persiya, kung saan naging sultan si Aladin sapagkat
namatay na ang kaniyang ama. Namuhay ng mapayapa at matiwasay ang
dalawang kaharian.

Muling ipinagtanggol at ipinagsanggalang ni Florante ang kaharian

ng Albanya mula sa puwersa ng mga taga- Turkiya. Pinamunuan ni Heneral
Miramolin, isang kilalang mananakop, ang mga taga-Turkiya. Naganap ang
labanan sa Etolya, kung saan tumanggap si Florante ng isang liham mula sa
kaniyang ama. Pinabalik si Florante sa Albanya, kung kaya’t naiwan sa
pangangalaga ni Menandro, ang kaibigan ni Florante, ang hukbong
pinamumunuan. Nang makauwi sa bayan si Florante, tinugis si Florante ng
30,000 mga kawal na sumusunod sa paguutos ni Adolfo. Nabilanggo si
Florante ng may 28 araw. Sa piitan na lamang nalaman ni Florante ang
kinahinatnan ng kaniyang ama at hari, na kapwa pinapugutan ng ulo ni
Adolfo. Ipinadala si Florante sa kagubatan at itinali sa isang puno ng akasya.

Isinalaysay ni Florante ang kaniyang kaugnayan at pag-ibig kay

Laura, nilahad rin niya ang pagkainggit sa kaniya ni Adolfo, at maging ang
kagustuhan ng huling angkinin ang trono ng Albanya. Dahil sa mga ito, ibig
siyang patayin ni Adolfo. Pagkalipas ng ilang panahon ng paglalakbay sa
kagubatan, binanggit ni Aladin – na isa palang Persa (Persian) – ang
katotohanan na katulad rin ng kay Florante ang kaniyang kapalaran.
Pinagbintangan si Aladin ng sariling ama, si Sultan Ali-Adab, ni iniwan ni
Aladin ang kaniyang mga alagad na naging sanhi ng pagkagapi mula sa
kanilang kaaway. Inibig ni Ali-Adab na papugutan ng ulo si Aladin. Ngunit
dahil sa pag-ibig sa kaniya ni Flerida, hiniling ng huli sa hari na huwag nang
pugutan ng ulo si Aladin, sa halip ay palayasin na lamang mula sa kaharian.
Bilang kapalit, pumayag si Flerida na magpakasal sa sultan.

Nagambala ang paglalahad ni Aladin nang makarinig sila ng mga

tinig. Isang babae ang nagkukuwento hinggil sa kaniyang pagtakas mula sa
isang kaharian at sa kaniya sanang pagpapakasal. Hinahanap ng babae ang
kaniyang minamahal na kasintahan, isang paghahanap na tumagal ng may
anim na taon. Sinabi pa nito na habang nasa loob ng kagubatan, nakarinig siya
ng mga iyak ng paghingi ng tulong. Nang matagpuan niya ang isang babae na
inaalipusta ng isang lalaking ibig gumasa dito, ginamit ng naglalahad na babae
 PRINSESA FLORESCA –
 ina ni Florante, prinsesa ng Krotona
DUKE BRISEO –
 ama ni Florante; Kapatid ni Haring Linceo
ADOLFO –
 kalaban ni Florante, tinawag na mapagbalat-kayo;
malaki ang galit kay Florante
KONDE SILENO –
 ama ni Adolfo
MENALIPO –
 pinsan ni Florante na nagligtas sa kanya noong
siya ay sanggol pa lamang mula sa isang buwitre
MENANDRO –
 matalik na kaibigan ni Florante, pamangkin ni
Antenor; nagligtas kay Florante mula kay Adolfo.
ANTENOR –
 guro ni Florante sa Atenas
EMIR –
 moro/muslim na hindi nagtagumpay sa
pagpaslang kay Laura
HENERAL OSMALIK –
 heneral ng Persiya na lumaban sa Crotona
HENERAL MIRAMOLIN –
 heneral ng Turkiya
HENERAL ABU BAKR-
 Heneral ng Persiya, nagbantay kay Flerida.
Ang akda at mga bayani
Sinasabi na nagdala ng kopya ng Florante at Laura si José Rizal

noong kapanahunan ng kaniyang mga paglalakbay sa Europa. Samantalang

MGA TAUHAN
FLORANTE – pinaniniwalaan na sumipi si Apolinario Mabini naman sa kopyang nalimbag
 tagapagtanggol ng Albanya at isang mabuting
noong 1870 o 1853 para malalang ang isang kopya ng Florante at Laura na
anak ni Duke Briseo
nasa sarili niyang sulat-kamay. Ginawa ito ni Mabini, habang nasa Guam
LAURA –
noong 1901, ayon sa mungkahi ng isang kapitan ng hukbong-katihan ng
 anak na babae ni Haring Linseo ng Albanya;
iniibig ni Florante Estados Unidos. Walang pahintulot na makabalik pa sa Pilipinas si Mabini

ALADDIN / ALADIN – noong panahong ginawa ito ni Mabini.

 anak ni Sultan Ali-Adab ng Persiya, isang moro
May ginawang mga pagbabagong may kaugnayan sa ortograpiya si
na nagligtas at tumulong kay Florante
FLERIDA – Mabini sa kaniyang isinagawang kopya, ayon na nga sa mungkahi ni Jose

 kasintahan ni Aladin na inagaw ng kanyang Rizal. Isang kopyang holograpo – isang kopyang kalarawan ng orihinal na
amang si Sultan Ali-Adab nasa sulat kamay ni Mabini – ang ipinagbili sa pamahalaan ng mga kaanak ni
HARING LINSEO –
Mabini. Unang nalimbag ang 700 kopya ng gawang-kamay na ito ni Mabini
 hari ng Albanya, ama ni Laura
noong 1964, sa ilalim ng pamamahala ng The National Heroes Commission
SULTAN ALI-ADAB –
 sultan ng Persiya, ama ni Aladin
ng Pilipinas, bilang parangal kina Francisco Baltasar at Apolinario Mabini.

Muling naglimbag ng 1,000 kopya ang komisyon noong 1972.