F.

Hüsniye Dilek,
 Özofagus patolojisi
 Konjenital anomaliler
 Özofajit
Laserasyonlar
Kimyasal ve enfeksiyöz özofajit
Reflü özofajit
Eozinofilik özofajit
 Barrett özofagus
 Özofagial varisler
 Özofagial tümörler
Adenokarsinom
Skuamöz hücreli kanser
Diğer tümörler
Özofagial atrezi ve trakeoesofagial fistüller
 Genellikle trakeal bifurkasyon düzeyindedir.
 Genellikle bronş yada trakeayla ilişkili
fistüllerle birlikltedir.
Özofagial atrezi ve trakeoesofagial fistüller

 Özofagial atreziler
konjenital kalp defektleri,
genitouriner malformasyonlar
nörolojik defektlerle birlikte olabilir.
 Akalazya
• Akalazya: alt sfinkterin yutma sırasında gevşemesinde yetersizlik, alt
sfinkter tonusunun artışı, aperistaltizm ile karakterlidir.
• Disfaji, gögüs ağrısı, rejürjitasyon
• Özofagus kanser riskinini arttırır???
 Primer akalazya :
inhibitör nöronlarda dejenerasyon
 Sekonder akalazya :
 Chagas (Trypanosoma cruzi )
hastalığı, diabetik otonomik
nöropati, amiloidoz, sarkoidoz,
malignite, down sendromu,
 Sjögren ve ya otoimmun tiroid
hastalıkları ile birlikte görülebilir.
 Allgrove (triple A) sendromu:
aklazya, lakrimal gland yokluğu,
ACTH rezistans adrenal
yetersizlik/adison
Özofajitler
 Kimyasal özofajit
 Enfeksiyöz özofajit
 Sistemik hastalıklar
* Bülloz pemfigoid,
epidermolizis bülloza özofagusu
tutabilir.
Laserasyonlar
Mallory-Weiss
 Longitidunal yırtık, genellikle
gastroözofagial bileşkede
 Üst GI kanamaların yaklaşık % 10
nu oluşturur.
 Akut alkol intoksikasyonunda sık
 Genellikle cerrahi müdahale
gerektirmez
Boerhaave sendromu
 Sık görülmez
 Distal özofagusta transmural
yırtılma ve rüptür olur.
 Şiddetli mediastinit ile cerrahi
müdahale gerektirir.
 Kimyasal özofajit
 Skuamöz mukoza değişik irritanlarla (alkol, koroziv
maddeler, aşırı sıcak yiyecekler, sigara, ilaçlar,
kemoterapi, radyasyon) hasarlanabilir.
* İlaçla oluşan özofajit (iatrojenik özofajit)
* Semptomlar hafif ağrıdan, hemoraji, striktür,
perforasyona kadar değişebilir.
* Çocuklarda genellikle kazaya yetişkinlerde ise
intihar girişimine bağlı olarak görülür.
İnfeksiyöz özofajit

Enfeksiyöz özofajit
Sağlıklı kişilerde genelde görülmez, en sık neden
herpes simpleksdir.
 Sıklıkla bitkin ve immunsupresiflerde
* Herpes simpleks, CMV, mantar (kandida,
mukormukozis, aspergillus)
 İnfeksiyöz özofajit
Morfoloji
 Etyolojiye göre değişir.
 Yogun nötrofilik infiltrasyon (kimyasallarda olmayabilir)
 Duvarda nekroz, ülser oluşabilir.
 Radyasyon damarlarda intimal proliferasyon, fibrozis oluşturur.
İnfeksiyöz özofajit

 Enfeksiyon ajanları hasar

oluşturabilir, yada ülsere
sekonderdir.
 Ülser tabanında genellikle oral
mikroorganizmalar bulunabilir
 % 10 unda patolojik
mikrorganizma derin
enfeksiyona, ülsere neden
olabilir
 Bazıları endoskopik olarak
görülen spesifik lezyon
oluşturur
İnfeksiyöz özofajit
 İlerlemiş kandida:
Mukozayı gri-beyaz yalancı membranlar (fungal hifa-
iltihap hücreleri)kaplar
İnfeksiyöz özofajit

 Herpes keskin ülserler oluşturur, dejenere epitel

hücrelerinde nukleer inklüzyon
İnfeksiyöz özofajit

 CMV yüzeyel ülser,

endotel ve stromal
hücrelerde nukleer ve
sitoplazmik inklüzyonlar
 Virüsler spesifik
antikorlarla boyanarak
gösterilebilir.
Reflü özofajit
 Reflü özofajit
 Çok katlı yassı epitel asite
sensitifdir.
 Proksimal ve distalde bol
bulunan submukozal bezler
müsin ve bikarbonat
salgılayarak mukozanın
korunmasına yardımcı olur.
 Daha önemlisi alt sfinkter
tonusu gastrik içeriğin
özofagusa girmesini engeller.
 Bu içeriğin yukarı kaçması en
sık görülen özofajit nedenidir.
 Reflü özofajit

 Gastro-esophageal reflux disease

GERD
 Vagus yoluyla geçici sfinkter
gevşemesi en sık görülen nedendir.
* Gaz veya yiyecekle dolu mide,
hafif farengial stimülasyon ve stress
 Yutmaya bağlı, ani intraabdominal
basınç artışına yol açan eğilme,
gerilme, öksürük
 Sfinkter tonusunu azaltan, karın içi
basıncı arttıran durumlar
* Sigara, alkol, obezite SSS
depresanları, gebelik
 Hiatal herni
 Bazen sebep bulunamaz
Reflü özofajit
 Gastrik sıvının mukozada zedelenme oluşturması ana
faktördür.
 Nadiren 40 yaşın altında görülür
 Gögüs ağrı, regürjitasyon, yanma
 Semptomların şiddeti ile histolojik değişiklikler korele
değildir.
 Komplikasyonları, hematemez-melana, darlık, Barret
özofagus
 Reflü özofajit

 Endoskopist sadece
hiperemi görebilir.
 Hafif olgularda belirgin
değişiklik yoktur.
 Daha ileri dönemde
epitelde eozinofiller
görülür, şiddetli
olgularda nötrofillerde
eşlik eder.
 Reflü özofajit
Morfoloji
 Bazal zon hiperplazisi
total epitel kalınlığının % 20 sini aşması, Lamina proprianın
epitele doğru
uzanması
Graft versus host özofajiti
 Bazal epitel hücre apopitozisi,
Mukozal atrofi,
Submukozal fibrozis
Akut iltihabi reaksiyon minimaldir
 Eozinofilik özofajit
 İnsidansı artmaktadır
 Disfaji, reflü benzeri
semptomlar, bazı yiyeceklere
tahammülsüzlük görülebilir.
 Reflü yoktur, proton pompa
inhibitörleri tedavisine cevap
vermez.
 Ana belirtisi histolojik olarak
epitelde bol eozinofil
görülmesidir.
 Özellikle yüzeyel alanlardadır.
 Atopik dermatit, allerjik rinit,
astım gibi hastalıklarla
birlikteliği sıktır
 Barrett özofagus

 Özofagusun skuamöz
mukozasında intestinal
metaplazi ile karakterlidir.
 Kronik GERD in
komplikasyonudur.
 İnsidansı artmaktadır,
* Semptomatik GERD li
hastalarda % 10 kadar
çıkmaktadır.
 40-60 yaş arası beyazlarda
sıktır.
 Barrett özofagus

 Önemi adenokanser riskini arttırmasıdır.

 Barrett epitelin pre-malign durum olarak kabul
edilmektedir.
* Moleküler çalışmalar Barrett özofagus ile adenokanserin
benzer mutasyonlar içerdiğini göstermektedir.
* BÖ olanlarda epitelde her yıl % 0.2-2 oranında displazi
görülür.
* Epitel displazisi segmentin uzunluğu,yaş ve
semptomların süresi ile orantılıdır.
* Özofagus adenokanserlerinin büyük kısmı Barrett
zemininde gelişir.
 Barret özofagusluların çoğunda kanser gelişmez
 Barrett özofagus

 Tanı için endoskopik olarak

gastroözofagial bileşkenin üstünden
alınan biyopside metaplastik
kolumnar mukozanın varlığının
gösterilmesi gerekir.
 Skuamöz epitelin yerinde kolumnar
epitel görülür.
 İntestinal metaplazi ve goblet hücre
varlığı tanı için önemli bulgulardır.
 Metaplastik epitel intestinal yada
gastrik tip foveolar hücreler içerebilir.
 Barrett özofagus

Morfoloji
 Bir yada daha fazla
kırmızı, kadifemsi uzantı
yada adalar halindedir.
 Barrett özofagus 3cm
veya daha uzunsa ‘long
segment’, 3 cm veya
daha kısa ise ‘short
segment’ olarak
tanımlanır.
 Barrett özofagus

Morfoloji
 Displastik değişiklikler
görülebilir.
 Displazi değişiklikler
Low grade
High grade
 Epitel proliferasyonu,
nukleer hiperkromazi,
sıralanma artışı, mitoz, N/S
oranı artışı, kromatinde
kabalaşma görülür.
 Gland yapısında değişiklik
düzensiz, şekiller ,
kalabalıklaşma vardır.
 Barrett özofagus

 Lamina propriaya invazyon olursa intramukozal

karsinom olarak adlandırılır.
 Barrett özofagus
 Intramukosal veya invaziv kanserler cerrahi rezeksiyon,
özofajektomi, fotodinamik terapi, laser ablasyon, endoskopik
mukozektomi yapılabilir.
 Multifokal high grade displazilerde kansere ilerleme riski yüksek
molduğu için intramukozal karsinom gibi tedavi edilir.
 Low grade displaziler genellikle endoskopi ve biyopsilerle takip
edilir.
 Özofagus varisleri

 Portal ve kaval sistem

arasında bulunan
kollaterallerin konjesyone
halidir.
 GI den gelen kan
karaciğere uğradıktan
sonra kalbe ulaşır.
 Portal hipertansiyon portal
ve kaval sistemlerin
birleştiği alanlarda
kollateraller oluşumuna yol
açar.
 Özofagus varisleri

 Sirozlu hastalar görülür.

* Dünyada en sık, alkol ve
ardından şiştomizazise bağlı
olarak görülür.
 Sirozlu hastaların yarısında
varis bulunur ve %25- 40 ında
kanama görülür.
* Kanama acil girişim
gerektirir. Splanik
vazokontruksiyon,
skleroterapi, balon
tamponad…
* Tedaviye rağmen %30 un
üstünde ölüm görülür.
* Kanamalar tekrarlayıcıdır.
 Özofagus varisleri

 Distal özofagus ve proksimal

midede submukozada geniş, şiş,
kıvrıntılı venler şeklindedir.
 Epitel altında venler de
genişlemiş olabilir.
 Venler rüptüre olabilir. Kanama
 En sık görülen özofagus kanama
nedenidir.
 Üzerinde epitel ülsere yada
nekroze olabilir.
 Venöz trombüs, inflamasyon
oluşabilir.
Özofagial Tümörler
 Tümörler
 Kanserlerin büyük kısmı adenokarsinom, veya
skuamöz hücreli kanserdir.
 Dünyada skuamöz hücreli kanserler sıktır.
 Gelişmiş ülkelerde adenokanser sıklığı artmaktadır.
 Diğer malign tümörler
indiferansiye karsinom, karsinoid tümör, melanom,
lenfoma ve sarkomlar
 Benign tümörler genelde mezenkimal tümörlerdir.
 En sık leiomyom görülür
 Fibrom, lipom, nörofibrom…
 Adenokarsinom
 Çoğu uzun süren GERD, Barrett zemininde gelişir.
 Sigara, obezite, radyoterapi riski arttırır.
 Taze meyva ve sebze yeme alışkanlığı riski azaltır.
 Batı ülkelerinde (Amerika, İngiltere) erkeklerde (7
kat), daha fazladır.
 Kore, Tayland, Japonya
gibi ülkelerde düşüktür.
 Adenokarsinom

 1970 lerde özofagus kanserlerinin % 5 ini bugün ise

yarısını oluşturmaktadır.
 Bu artış da obezite ilişkili GERD e bağlı Barrett in
önemi olduğu düşünülmektedir.
 Sigara ve radrasyon da risk faktörleri içinde yer alır.
 Meyva ve sebzeden zengin diet riski azaltır.
 Bazı helikobakter serotiplerinin gastrik atrofi, asit
sekresyonu azalması ile riski düşürdüğü öne
sürülmüştür.
 Adenokarsinom
Patogenez:
 Genetik ve epigenetik bir çok adımdan sonra gelişir.
 Barrett metaplazi kaldıkça oluşan mutasyonlar birikerek
displazi ve invaziv kansere doğru ilerler.
 Kromozomal anomaliler, TP53 mutasyonu,
CDK2A(p16/INK4a) downregülasyonu erken dönemde görülür.
(CDKN2A: alelik kayıp veya hipermetilasyonla epigenetik
silencing)
 Adenokanser
Patogenez
 Süreç ilerledikçe EGFR, ERBB2, MET, cyclin D1, and cyclin E
genlerinde amplifikasyon bulunur.
 Adenokarsinom

 Genellikle distal 1/3 de,

plak, kitle, ülser, olarak
görülebilir.
 Büyük kitleler oluşturabilir,
kardiyaya ilerleyebilir.
 Diffüz infiltratif olabilir.
 Adenokarsinom

 Sıklıkla komşu mukozada

Barrett epiteli bulunur.
 Sıklıkla intestinal tip
adenokanserdir, gland
oluşturur, müsin üretir.
 İnfiltratif taşlı yüzük tipi
adenokanser olabilir.
 Nadiren küçük hücreli,
kötü diferansiye tümörler
görülür..
 Adenokarsinom

 Ağrı, yutma güçlüğü, kilo kaybı, hematemez, gögüs

ağrısı, kusma
 İleri dönemlerde 5 yıllık yaşam % 25 den azdır.
 Mukoza ve submukozaya sınırlı tümörlerde bu oran
% 80 e çıkar.
 Skuamöz Hücreli Kanser
 Amerikada 45 y üstü erkeklerde, 4 kat sıktır.
 Risk faktörleri; sigara, alkol, koroziv ajanlar, akalazya,
Plummer-Vinson sendromu, meyve-sebzeden fakir
diyet, sık sıcak içecek-yiyecek
 Daha önce bu bölgeye alınan radyasyon 5-10 yıl
sonrasında kanser gelişme riski taşır.
 Beslenme (polisiklik hidrokarbonlar, nitrozaminler,
HPV…
( Kenyada bir bölgede sıktır. Fermente süt)
 Kırsal, az gelişmiş bölgelerde sıktır.
 Bazı ülkelerde insidansı yüksektir.
İran, orta Çin, Hong Kong, Brezilya, Güney Afrika
 Skuamöz hücreli karsinom

 Batıda kansere yol açan en büyük neden alkol ve

sigaradır.
 Diğer alanlarda beslenme yetersizlikleri, polisiklik
hidrokarbonlar, nitrozaminler, mantar içeren
yiyecekler ön plana çıkar.
 HPV nin yüksek riskli alanlarda etkili olduğu öne
sürülmüştür.
 Moleküler patogenez net değildir.
 SOX2 transkripsiyon geninde amplifikasyon, siklin D1
overekspresyonu, TP53 , E-cadherin, NOTCH1 de
mutasyon belirlenmiştir.
 Skuamöz hücreli kanser
 Yarısı orta 1/3 de meydana gelir.
 Displazi olarak başlayabilir.
 Plak, ekzofitik kitle, ülser, duvarda
kalınlaşma, darlık şeklinde görülebilir.
 Çoğu iyi-orta derecede diferansiyedir
 Verriköz, bazaloid, iğsi hücreli çeşitleri
vardır, seyrek görülür.
 Zengin lenfatik ağ nedeniyle tümörden
uzakta intramural tümör nodülleri
görülebilir.
 Genellikle Üst 1/3 servikal,
orta 1/3 mediastinal, paratrekeal,
peribronşial,
alt 1/3 gastrik ve çöliak lenf nodu
metastazı yapar
 Skuamöz hücreli karsinom

 Sinsi başlangıçlıdır, en sık semptom

disfajidir. Yutmada ağrı, tıkanma
olabilir.
 Belirgin kilo kaybı, beslenme
bozuklukları görülebilir.
 Bazen ilk semptom trakeoözefagial
fistülden aspirasyon olabilir.
 Endoskopinin daha çok
kullanılması ile daha erken
lezyonlar tedavi edilebilir
olmaktadır.
 Yüzeyel olanlarda 5 yıllık yaşam %
75dir
 İleri evrede 5 yıllık yaşam % 9 dur.