ΟΜΟΙΟΠΤΩΤΟΙ ΟΝΟΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

Ασκήσεις:

 ΑΣΚΗΣΗ 1: Να βρείτε τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς στα παρακάτω παραδείγματα:

1. Πέμπουσιν ἐπὶ τὸν ἕτερον στρατηγὸν τῶν ἐπὶ Θρᾴκης, Θουκυδίδην τὸν Ὀλόρου, ὃς τάδε
ξυνέγραψεν.
2. Tρία γάρ ἐστι τὰ μέγιστα ἃ διαφυλάττει καὶ διασῴζει τὴν δημοκρατίαν καὶ τὴν τῆς πόλεως
εὐδαιμονίαν, πρῶτον μὲν ἡ τῶν νόμων τάξις, δεύτερον δ᾽ ἡ τῶν δικαστῶν ψῆφος, τρίτον δ᾽ ἡ τούτοις
τἀδικήματα παραδιδοῦσα κρίσις.
3. Ἅπας ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος […] φύσει καὶ νόμοις διοικεῖται.
4. Ἐπὶ τὸν Εὐφράτην ποταμόν…
5. Ἅπασιν ἐξητασμένος φαίνεται, λέγω φράτερσι, συγγενέσι, δημόταις.
6. Ὁ τοῦ θανάτου φόβος…
7. Τοῦτο σκοποῦμεν, ὅπως ἡ φιλία πλεῖστον χρόνον συμμενεῖ.
8. Κατέλαβον τὰς πόλεις ἐρήμους.
9. Οὐκ ἐπὶ τούτῳ κάθηται ὁ δικαστής, ἐπὶ τῷ καταχαρίζεσθαι τὰ δίκαια.
10. Δώδεκα μὲν ναυσὶ μόναις παρόντων Ἀθηναίων περὶ Ναύπακτον…
11. Ὁ νόμος οὕτω τάττει, μὴ τὸν μάντιν τοῦ στρατηγοῦ ἄρχειν ἀλλὰ τὸν στρατηγὸν τοῦ μάντεως.
12. Ἡ κατὰ νόμον τιμωρία…
13. Πάντες ἀπῆλθον, οἱ μὲν ἐπὶ τὸν ποταμόν, οἱ δὲ ἐπὶ τὰ σκευοφόρα.
14. Καὶ τὸ πάντων δεινότατον, ὑμεῖς μὲν τοῦτον οὐ προὔδοτε, […] οὗτος δ᾽ ὑμᾶς νυνὶ προδέδωκεν .
15. Μνηστήρ μοι ἦν ποταμός, Ἀχελῶον λέγω.
16. Ἀθηναῖος εἶ, πόλεως τῆς μεγίστης.
17. Εἶχον τὰς ἀσπίδας ἐκκεκαλυμμένας.
18. Οἱ δὲ πάντες μὲν οὐκ ἦλθον, οἳ ἦσαν Κύρῳ πιστότατοι.
19. Καὶ τοῦτο μὲν οὐκ ἀγνοῶ, ὅτι ταῦτα ἀποφθέγματα οὐκ ἀξιόλογά ἐστιν.
20. Ὁρμισάμενοι δὲ ἐς Σύβοτα λιμένα τῆς ἠπείρου.

 ΑΣΚΗΣΗ 2: Να εντοπίσετε όλους τους ομοιόπτωτους προσδιορισμούς στο κείμενο που ακολουθεί:

Πολλῶν δὲ καὶ καλῶν λόγων ἐνόντων περὶ τὴν ὑπόθεσιν ταύτην, ἐμοὶ μὲν ἀμφότερα συμβουλεύει
παύσασθαι λέγοντι, καὶ τὸ μῆκος τοῦ λόγου καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἐτῶν τῶν ἐμῶν· τοῖς δὲ νεωτέροις καὶ
μᾶλλον ἀκμάζουσιν ἠγὼ [ἢ ἐγὼ] παραινῶ καὶ παρακελεύομαι τοιαῦτα καὶ λέγειν καὶ γράφειν ἐξ ὧν
τὰς μεγίστας τῶν πόλεων καὶ τὰς εἰθισμένας ταῖς ἄλλαις κακὰ παρέχειν προτρέψουσιν ἐπ’ ἀρετὴν
1
 καὶ δικαιοσύνην, ὡς ἐν ταῖς τῆς Ἑλλάδος εὐπραγίαις συμβαίνει καὶ τὰ τῶν φιλοσόφων πράγματα
πολὺ βελτίω γίγνεσθαι.
Ἰσοκράτους, Περὶ Εἰρήνης, 145

 ΑΣΚΗΣΗ 3: Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε τους επιθετικούς και κατηγορηματικούς

προσδιορισμούς.

α. Πρῶτον μὲν γὰρ ἐνομοθέτησαν περὶ τῆς σωφροσύνης τῶν παίδων τῶν ἡμετέρων.
β. Eὐκλεῖς ἐγένοντο πᾶσαι αἱ πόλεις.
γ. Τὰς ἡδονὰς ἐθήρευε τὰς μετὰ δόξης.
δ. Κῦρος ἔστησε τὸ ἅρμα πρὸ τῆς φάλαγγος μέσης.
ε. Δι’ ἐσχάτου τοῦ πεδίου ἐπορεύοντο.
στ. Πᾶς ἐλεύθερος ἀνήρ ἑνὶ δοῦλος ἐστί, τῷ νόμῳ.
ζ. Πεντήκοντα δραχμὰς αὐτοῖς ἐδίδου.
η. Πρεσβύτης ἀνήρ.
θ. Ἄνδρες δικασταί.
ι. Τὸ Θριάσιον πεδίον.
ια. Τοῦ μὲν δημοσίου δραχμὴν τῆς ἡμέρας τῷ ναύτῃ ἑκάστῳ διδόντος.

 ΑΣΚΗΣΗ 4: Να εντοπίσετε τις παραθέσεις και τις επεξηγήσεις στις παρακάτω προτάσεις και να
αναφέρετε τον όρο, τον οποίο προσδιορίζουν.
α. Εὐθὺς ἔπεμψεν οἴκαδε ἀγγελοῦντα Δημοτέλη τὸν κήρυκα.
β. Καὶ ἡμεῖς οἱ στρατηγοὶ ἠχθόμεθά τε τοῖς γεγενημένοις.
γ. Ἔχω ὄνομα Σοφοκλῆς.
δ. Τὸν ἡγεμόνα οἱ Ἕλληνες ἀποπέμπουσι δῶρα δόντες ἵππον καὶ φιάλην ἀργυρᾶν.
ε. Οὔκ ἐστι πενίας ἱερόν, αἰσχίστης θεοῦ.
στ. Ταῦτα λέγω, ὡς τὸ παράπαν οὐ νομίζεις θεούς.

 ΑΣΚΗΣΗ 5: Να εντοπίσετε τις παραθέσεις και τους προσδιοριζόμενους όρους στις επόμενες
περιόδους.

1. Ἔπεμψε Θεόπομπον τὸν Μιλήσιον λῃστὴν εἰς Λακεδαίμονα.

2. Λύσανδρος δὲ τοῖς ἐφόροις ἔπεμψεν Ἀριστοτέλην, φυγάδα Ἀθηναῖον ὄντα.
3. Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ, μάλ’ εὔφωνος ὤν, ἔλεξεν.

2
4. Προσοικοῦσι δ’ αὐτὴν Ταυλάντιοι βάρβαροι, Ἰλλυρικὸν ἔθνος.
5. Ἐπορεύθησαν δὲ πεζῇ ἐς τὴν Ἀπολλωνίαν, Κορινθίων οὖσαν ἀποικίαν.
6. Ἐστρατήγει δὲ τῶν μὲν νεῶν Ἀριστεὺς ὁ Πελλίχου καὶ Καλλικράτης ὁ Καλλίου καὶ Τιμάνωρ ὁ
Τιμάνθους, τοῦ δὲ πεζοῦ Ἀρχέτιμός τε ὁ Εὐρυτίμου καὶ Ἰσαρχίδας ὁ Ἰσάρχου.
7. Πλεύσαντες ἐς Λευκάδα τὴν Κορινθίων ἀποικίαν τῆς γῆς ἔτεμον.
8. Κυλλήνην τὸ Ἠλείων ἐπίνειον ἐνέπρησαν.
9. Ἀφίκοντο ἐς Ἀχαρνάς, χωρίον μέγιστον τῆς Ἀττικῆς.
10. Καὶ ἡμεῖς οἱ στρατηγοὶ ἠχθόμεθά τε τοῖς γεγενημένοις.
11. Καὶ τὸ πάντων δεινότατον, ὑμεῖς τοῦτον οὐ προὔδοτε.
12. Οὐκ ἐτολμήσαμεν ὑπὲρ τῆς ἡμετέρας αὐτῶν σωτηρίας ἀφέσθαι τῆς πόλεως.
13. Κεῖνται πεσόντες, πίστις οὐ σμικρά.

 ΑΣΚΗΣΗ 6: Να επισημάνετε τις επεξηγήσεις στις επόμενες περιόδους και να αναφέρετε τον όρο
που η κάθε μία προσδιορίζει.

1. Μνηστὴρ γὰρ ἦν μοι ποταμός, Ἀχελῷον λέγω.

2. Πέμπουσι ἐπὶ τὸν ἕτερον στρατηγὸν τῶν ἐπὶ Θρᾴκης, Θουκυδίδην τὸν Ὀλόρου.
3. Τὸν ἡγεμόνα οἱ Ἕλληνες ἀποπέμπουσι δῶρα δόντες, ἵππον καὶ φιάλην ἀργυρᾶν.
4. Τρέφονται πάντες οἱ ἀνθρώπειοι νόμοι ὑπὸ ἑνός, τοῦ θείου.
5. Ἡγοῦμαι δύο ἐναντία εὐβουλία εἶναι, τάχος καὶ ὀργήν.
6. Οὕτω διεκείμεθα, τοτὲ μὲν γελῶντες, τοτὲ δὲ δακρύοντες.
7. Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης.

 ΑΣΚΗΣΗ 7: Να εντοπίσετε τους κατηγορηματικούς προσδιορισμούς στις επόμενες προτάσεις και

να αναφέρετε τον όρο τον οποίο ο καθένας τους προσδιορίζει.

1. Ἅπας ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος φύσει καὶ νόμοις διοικεῖται.

2. Ἱππεύς τις προσήλαυνε καὶ μάλα ἰσχυρῶς ἱδρῶντι τῷ ἵππῳ.
3. Ἀγησίλαος δὲ μάλα φαιδρῷ τῷ προσώπῳ ἀπαγγεῖλαι τῷ Τισσαφέρνει τοὺς πρέσβεις ἐκέλευσεν.
4. Οἱ στρατιῶται κατέλαβον τὰς πόλεις ἐρήμους.
5. Σωκράτης ἀδικεῖ ὅλην τὴν πόλιν.

 ΑΣΚΗΣΗ 8: Να εντοπίσετε τους επιθετικούς προσδιορισμούς στις επόμενες προτάσεις, το μέρος

του λόγου στο οποίο ανήκουν και να αναφέρετε τον όρο τον οποίο ο καθένας τους προσδιορίζει.

3
1. Τριήρεις γὰρ εἴκοσι καὶ ἑκατὸν ὑπῆρχον αὐτοῖς.
2. Λύσανδρος δὲ τῇ ἐπιούσῃ νυκτί, ἐσήμανεν εἰς τὰς ναῦς εἰσβαίνειν.
3. Λύσανδρος δὲ τάς ταχίστας τῶν νεῶν ἐκέλευσεν ἕπεσθαι τοῖς Ἀθηναίοις.
4. Ταῦτα δ’ ἐποίει τέτταρας ἡμέρας.
5. Τοὺς δὲ πλείστους ἄνδρας ἐν τῇ γῆ συνέλεξεν.
6. Πεντήκοντα δραχμὰς αὐτοῖς ἐδίδου.
7. Τοὺς πλησίον πολεμίους κακῶς ἐποίουν.
8. Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ.

 ΑΣΚΗΣΗ 9: Να εντοπίσετε τα είδη των παραθέσεων και τον όρο που αυτές προσδιορίζουν στις
ακόλουθες προτάσεις.

1. Καίτοι, ἥτις καθ’ ἑαυτὴν οὖσα τοιαῦτα διεπράττετο, τί οἴεσθ’ αὐτὴν νῦν ἐννοεῖν προσέτ’, ἔχουσαν
συναγωνιστὴν Ἀθηνογένην, ἄνθρωπον λογογράφον τε καὶ ἀγοραῖον, τὸ δὲ μέγιστον, Αἰγύπτιον;
2. Ὁ Ἀρμένιος ἐξεπλάγη, καὶ τὸ μέγιστον, ἐφοβεῖτο ὅτι ἔμελλεν ὀφθήσεσθαι.
3. Ἀλλ᾽ ἦ, τὸ λεγόμενον, κατόπιν ἑορτῆς ἥκομεν.
4. Ὑμεῖς οἰκεῖτε τὴν πόλιν, οἱ μὲν οὕτως ὁρῶντες, οἱ δὲ οὕτω ποιοῦντες.
5. Τὴν ἡμετέραν αὐτῶν χώραν διαφθείρομεν.
6. Ὁ τάχιστος τῶν λόγων, τέθνηκε θεῖον Ἰοκάστης κάρα.
7. Οἱ γεωργοὶ θεραπεύουσι τὴν σφετέραν αὐτῶν γῆν.