Professional Documents
Culture Documents
Libri Ligje 2011 PDF
Libri Ligje 2011 PDF
LEGJISLACIONI TATIMOR
I KOSOVËS
LIGJI NR. 03/L- 222 - PËR ADMINISTRATËN TATIMORE DHE PROCEDURAT
BOTIMI II www.atk-ks.org
2
ADMINISTRATA TATIMORE E KOSOVËS
BOTIMI II
Mars, 2011 Prishtinë
3
4
PËRMBAJTJA
HYRJE ............................................................................................................ 13
LIGJI NR. 03/L- 222 - PËR ADMINISTRATËN TATIMORE DHE PROCEDURAT ....... 15
Neni 1- Perkufizimet .......................................................................................................................... 16
Neni 2 - Administrata Tatimore e Kosovës ........................................................................................ 22
Neni 3 - Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së ........................................................................................... 23
Neni 4 - Zëvendës Drejtorët e Përgjithshëm...................................................................................... 27
Neni 5 - Menaxherët kryesorë ........................................................................................................... 28
Neni 6 - Zyrtarët e tatimeve .............................................................................................................. 28
Neni 7 - Kompetenca delegimi .......................................................................................................... 29
Neni 8 - Raportimi ............................................................................................................................. 30
Neni 9- Vendimet shpjeguese publike ............................................................................................... 31
Neni 10 - Vendimet shpjeguese individuale ...................................................................................... 31
Neni 11 - Numri Fiskal dhe pajisja me Çertifikatë Fiskale .................................................................. 38
Neni 12 - Çregjistrimi i Tatimpaguesve .............................................................................................. 56
Neni 13 - Krijimi dhe mbajtja e regjistrave ........................................................................................ 61
Neni 14 - Qasja në libra, regjistrime, kompjuterë dhe pajisje të tjera për ruajtjen e regjistrave ....... 93
Neni 15 - Mbledhja e informatave ose provave .............................................................................. 102
Neni 16 - Obligimet e përfaqësuesve juridik dhe menaxherëve të pasurisë ................................... 107
Neni 17 - Deklaratat tatimore.......................................................................................................... 115
Neni 18 - Vetë-vlerësimi .................................................................................................................. 115
Neni 19 - Vlerësimi i Drejtorit të Përgjithshëm për Tatimin ............................................................ 116
Neni 20 - Kufizimet kohore për vlerësimet ...................................................................................... 128
Neni 21 - Vlerësimet në rast rreziku ................................................................................................ 129
Neni 22 - Njoftim vlerësimi .............................................................................................................. 129
Neni 23 - Anulimi i dokumenteve tatimore ..................................................................................... 131
Neni 24 - Detyrimi në rastet e veprës penale në fushën e tatimeve ............................................... 134
Neni 25 - Detyrimi i personave përgjegjës ....................................................................................... 134
Neni 26 - Vlerësimi i detyrimit të personit të tretë ose për personat e tretë .................................. 134
Neni 27 - Pagesat ............................................................................................................................. 136
Neni 28 - Interesi ............................................................................................................................. 137
Neni 29 - Rendi i pagesave .............................................................................................................. 141
Neni 30 - Kreditimet dhe rimbursimet............................................................................................. 143
Neni 31 - Përdorimi i bankave dhe Institucioneve tjera të Licencuara Financiare ........................... 147
Neni 32 - Tatimi që është i detyrueshëm dhe i pagueshëm ............................................................ 147
Neni 33 - Barra................................................................................................................................. 148
Neni 34 - Masë për marrje pasurie .................................................................................................. 166
Neni 35 - Zbatimi me përmbarim i masës së marrjes ...................................................................... 175
Neni 36 - Shitja në ankand publik .................................................................................................... 187
Neni 37 - Kufizimet mbi mbledhjen e detyrueshme ........................................................................ 188
Neni 38 - Mbledhja e tatimit nga ortakët dhe anëtarët e shoqatave të painkorporuara ................ 189
Neni 39 - Urdhrat për raste rrezikimi............................................................................................... 189
Neni 40 - Embargo në importe dhe eksporte .................................................................................. 190
Neni 41 - Ndalesat për largim .......................................................................................................... 190
5
Neni 42 - Transferimi i Aseteve ....................................................................................................... 191
Neni 43 - Borxhet tatimore të pambledhshme ................................................................................ 193
Neni 44 - Të ardhurat e paligjshme ................................................................................................. 195
Neni 45 - Drejtori i Përgjithshëm mundet të ri-karakterizojë marrëveshjet .................................... 196
Neni 46 - Transaksionet mes personave të lidhur ........................................................................... 196
Neni 47 - Shkëmbimi i transaksioneve dhe raportimi i informatave nga palët e treat .................... 197
Neni 48 - Nën-deklarimi i të ardhurave dhe arkëtimet e devijuara ................................................. 199
Neni 49 - Sanksionet për mospërmbushje ....................................................................................... 200
Neni 50 - Ndëshkimi administrativ lidhur me Certifikatën Fiskale ................................................... 200
Neni 51 - Ndëshkimet Administrative lidhur me mos deklarim dhe mos pagesë ............................ 200
Neni 52 - Ndëshkimet administrative lidhur me nën deklarimin e tatimit dhe mbi deklarimin e
rimbursimeve tatimore ................................................................................................................... 201
Neni 53 - Mosdorëzimi, mos krijimi ose mos paraqitja e të dhënave .............................................. 201
Neni 54 - Ndëshkimet për mos-mbajte të tatimit në burim ............................................................ 202
Neni 55 - Mosdorëzimi i pasurisë që i nënshtrohet masës së marrjes së dhe lënia mënjanë e Parave
......................................................................................................................................................... 203
Neni 56 - Ndëshkimi Administrativ për gabime nga përfaqësuesit e Tatimpaguesve, Këshilltarët
atimor, apo personat tjerë në emër të tatimpaguesit ..................................................................... 203
Neni 57 - Ndëshkimi Administrativ për mos përdorim të Pajisjeve Elektronike Fiskale për mos
regjistrim të transaksioneve ............................................................................................................ 203
Neni 58 - Ndëshkimet administrative lidhur me TVSH .................................................................... 204
Neni 59 - Ndëshkimi administrativ për mallrat pa origjinë .............................................................. 205
Neni 60 - Ndëshkimi për mashtrim civil ........................................................................................... 205
Neni 61 - Sanksionet shtesë............................................................................................................. 205
Neni 62 - Zbritja e sanksioneve........................................................................................................ 206
Neni 63 - Veprat penale në fushën e tatimeve ................................................................................ 248
Neni 64 - Paraqitja vullnetare e veprave penale në fushën e tatimeve ........................................... 249
Neni 65 - Mos raportimi i veprave penale në fushën e tatimeve .................................................... 249
Neni 66 - Zbatimi i Kodit të Procedurës Penale ............................................................................... 250
Neni 67 - Pezullimi i procedurës penale për veprat penale ............................................................. 250
Neni 68 - Ndjekjet penale dhe procedurat tatimore ....................................................................... 250
Neni 69 - Kohëzgjatja e hetimit të veprave penale në fushën e tatimeve ....................................... 251
Neni 70 - Juridiksioni territorial ....................................................................................................... 251
Neni 71 - Pjesëmarrja e ATK-së në procedurë paraprake ................................................................ 251
Neni 72 - Pjesëmarrja e ATK-së në procedurat gjyqësore ............................................................... 252
Neni 73 - Pezullimi i Procedurave .................................................................................................... 252
Neni 74 - Njësiti i Hetimeve Tatimore ............................................................................................. 252
Neni 75 - Kompetencat e njësisë së hetimeve të tatimore gjatë procedurës penale ...................... 253
Neni 76 - Përgjegjësitë e zyrtarëve tatimor ..................................................................................... 254
Neni 77 - Ankesat në Administratën Tatimore ................................................................................ 254
Neni 78 - Themelimi i Bordit të Pavarur për Rishqyrtime ................................................................ 265
Neni79 - Roli i Bordit........................................................................................................................ 265
Neni 80 - Procedurat për Bord......................................................................................................... 267
Neni 81 - Rishqyrtimi juridik ............................................................................................................ 268
Neni 82 - Detyrimi për të paguar gjatë procedurës së ankesave ..................................................... 268
Neni 83 - Përfaqësuesit e tatimpaguesit.......................................................................................... 269
Neni 84 - Konfidecialiteti i informatave tatimore ............................................................................ 270
Neni 85 - Ruajtja e integritet të ATK-së dhe Kundër korrupsioni ..................................................... 272
Neni 86 - Masat e përkohshme Ndërkombëtare ............................................................................. 274
Neni 87 - Udhëzimet Administrative ............................................................................................... 274
6
Neni 88 - Propozimi, Emërimi dhe Aprovimi i Drejtorit te Përgjithshëm të ATK-se me pëlqimin e
Përfaqësuesit Civil ndërkombëtare ................................................................................................. 275
Neni 89 - Ligji i aplikueshëm ............................................................................................................ 275
Neni 90 - Hyrja në fuqi ..................................................................................................................... 275
LIGJI NR. 03/L- 146 - PËR TATIMIN MBI VLERËN E SHTUAR ............................ 283
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME .........................................................................284
Neni 1- Qëllimi ................................................................................................................................. 284
Neni 2 - Përkufizimet ....................................................................................................................... 284
Neni 3 - Objekti i tatuarjes ............................................................................................................... 289
KREU II - PERSONAT E TATUESHËM ..............................................................................290
Neni 4 - Personat e tatueshëm ........................................................................................................ 290
Neni 5 - Certifikata për import dhe eksport..................................................................................... 291
Neni 6 - Dispozitat e përgjithshme lidhur me kërkesën për tu regjistruar dhe për të lëshuar
Certifikatën e regjistrimit ................................................................................................................ 292
Neni 7 - Regjistrimi i obligueshëm – obligimi për të komunikuar ndryshimet e të dhënave të
regjistrimit ....................................................................................................................................... 296
Neni 8 - Regjistrimi vullnetar ........................................................................................................... 296
Neni 9 - Çregjistrimi ......................................................................................................................... 298
KREU III - TRANSAKSIONET E TATUESHME ....................................................................300
Neni 10 - Furnizimi i mallrave .......................................................................................................... 300
Neni 11 - Aplikimi i mallrave të biznesit për nevoja jo–biznesore ................................................... 300
Neni 12 - Aplikimi i mallrave të biznesit për nevoja të biznesit nën rrethana të caktuara të zbritjes së
TVSH-së ........................................................................................................................................... 301
Neni 13 - Transferi i biznesit ............................................................................................................ 302
Neni 14 - Furnizimi i shërbimeve ..................................................................................................... 306
Neni 15 - Shfrytëzimi i mallrave të biznesit për nevoja jo-biznesore ............................................... 306
Neni 16 - Shfrytëzimi i shërbimeve për vetë-furnizim për nevoja të biznesit .................................. 307
Neni 17 - Shërbimet në lidhje me transferin e biznesit ................................................................... 307
Neni 18 - Furnizimi i shërbimeve në emrin e tij mirëpo në llogari të personit tjetër ....................... 307
KREU IV - VENDI I TRANSAKSIONEVE TË TATUESHME ..................................................308
Neni 19 - Vendi i furnizimit të mallrave ........................................................................................... 308
Neni 20 - Vendi i furnizimit të shërbimit.......................................................................................... 309
Neni 21 - Vendi i importimit të mallrave ......................................................................................... 315
KREU V - MOMENTI I LINDJES SË DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME TVSH.......................318
Neni 22 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për furnizimet e mallrave dhe
shërbimeve ...................................................................................................................................... 318
Neni 23 - Momenti i lindjes se detyrimit dhe ngarkimi me TVSH për importimin e mallrave.......... 319
KREU VI - SHUMA E TATUESHME ..................................................................................320
Neni 24 - Shuma e tatueshme për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve ...................................... 320
Neni 25 - Shuma e tatueshme në lidhje me importimin e mallrave - Konvertimi i vlerës së valutave
të huaja në Euro .............................................................................................................................. 323
KREU VII - NORMAT ......................................................................................................325
Neni 26 - Norma .............................................................................................................................. 325
KREU VIII - LIRIMET PA TË DREJTËN E ZBRITJES SË TVSH-SË SË ZBRITSHME .................326
7
Neni 27 - Lirimet për aktivitetet e caktuara me interes publik ........................................................ 326
Neni 28 - Lirimet për aktivitetet e tjera ........................................................................................... 330
KREU IX - LIRIMET NË IMPORTIM DHE LIRIMET TJERA SPECIALE LIDHUR ME
IMPORTIMIN .................................................................................................................332
Neni 29 - Lirimet në importim ......................................................................................................... 332
Neni 30 - Lirimet tjera speciale lidhur me importimin ..................................................................... 333
KREU X - LIRIMET NË EKSPORTIM .................................................................................339
Neni 31 - Lirimet në eksportim ........................................................................................................ 339
KREU XI - LIRIMET E LIDHURA ME TRANSPORTIN NDËRKOMBËTAR ............................341
Neni 32 - Lirimet e lidhura me transportin ndërkombëtar .............................................................. 341
KREU XII - LIRIMET NË LIDHJE ME TRANSAKSIONET E CAKTUARA TË TRAJTUARA SI
EKSPORTE, LIRIMET PËR FURNIZIMIN E SHËRBIMEVE NGA NDËRMJETËSUESIT, DHE
LIRIMET NË LIDHJE ME ARANZHIMET DOGANORE DHE TË NGJASHME .......................342
Neni 33 - Lirimet në lidhje me transaksionet e caktuara që trajtohen si eksporte .......................... 342
Neni 34 - Lirimet për furnizimin e shërbimeve nga ndërmjetësuesit .............................................. 343
Neni 35 - Depot doganore dhe aranzhimet e ngjashme .................................................................. 343
KREU XIII - ZBRITJET ......................................................................................................344
Neni 36 - E drejta për të zbritur TVSH-në ........................................................................................ 344
Neni 37 - Ushtrimi i së drejtës për zbritje ........................................................................................ 346
Neni 38 - Mënyra e ushtrimit të së drejtës për të zbritur TVSH-në e zbritshme.............................. 350
Neni 39 - Llogaritja e pjesës së TVSH-së së zbritshme që lejohet si e zbritshme ............................. 350
Neni 40 - Kërkesat për rimbursim të TVSH-së ................................................................................. 352
Neni 41 - Rregullimet e zbritjeve ..................................................................................................... 357
Neni 42 - Zbritjet e TVSH-së së zbritshme në fillimin e aktivitetit ekonomik si person i tatueshëm i
regjistruar për TVSH ........................................................................................................................ 362
KREU XIV - BORXHET E KËQIJA ......................................................................................364
Neni 43 - Borxhi i keq për nevoja të TVSH-së .................................................................................. 364
KREU XV - FATURIMI DHE LËSHIMI I DOKUMENTEVE TË TJERA TATIMORE .................366
Neni 44 - Lëshimi nga personi i tatueshëmi faturave dhe dokumenteve te tjera që shërbejnë si
fatura ............................................................................................................................................... 366
Neni 45 Përmbajtja e faturave të lëshuara nga personi i tatueshëm për personin e tatueshëm .... 366
Neni 46 - Përmbajtja e një fature të lëshuar nga personi i tatueshëm për personin tjetër ............. 367
Neni 47 - Notë debiti dhe notë krediti ............................................................................................. 368
Neni 48 - Fatura e borxhit të keq ..................................................................................................... 368
Neni 49 - Kërkesat për të siguruar fatura të thjeshtuara dhe kupona fiscal .................................... 369
Neni 50 - Lëshimi dhe dërgimi i faturave përmes mënyrave elektronike dhe dokumenteve që
shërbejnë si fatura........................................................................................................................... 371
Neni 51- Dispozitat e veçanta .......................................................................................................... 371
KREU XVI - PERSONAT E OBLIGUESHËM PËR TË PAGUAR TVSH ...................................373
Neni 52 - Personat e obligueshëm për të paguar TVSH-në.............................................................. 373
KREU XVII - PERIUDHAT TATIMORE DHE DEKLARATAT E TVSH-SË ...............................380
Neni 53 - Periudhat tatimore........................................................................................................... 380
Neni 54 - Deklaratat e TVSH-së, dorëzimi dhe pagesa ..................................................................... 381
8
KREU XVIII - MBAJTJA DHE RUAJTJA E LIBRAVE TË TVSH-SË, SHËNIMEVE DHE
DOKUMENTACIONIT TJETËR .........................................................................................383
Neni 55 - Kërkesa për regjistrimin e informatave, mbajtjen e shënimeve dhe sigurimin e qasjes ..383
Neni 56 - Ruajtja e faturave, faturave të borxhit të keq, notë kreditit dhe notë debitit,faturave të
thjeshtësuara, kuponëve dhe dokumenteve që shërbejnë si fatura,librave dhe shënimeve .......... 384
Neni 57 - Periudha e ruajtjes së Librave dhe të gjitha regjistrimeve për TVSH ................................ 385
KREU XIX - SKEMAT E VEÇANTA ....................................................................................387
Neni 58 - Skemat e veçanta për agjentët e udhëtimit ..................................................................... 387
Neni 59 - Aranzhimet speciale të aplikueshme për mallrat e dorës së dytë, punët artistike, artikujt e
koleksionistëve dhe antikitetet: Skema e marzhës së fitimit dhe aranzhimet speciale për shitjet me
ankand public .................................................................................................................................. 388
Neni 60 - Skema e normës së sheshtë për bujqit ............................................................................ 390
Neni 61 - Skema e veçantë për shërbimet e furnizuara në mënyrë elektronike.............................. 391
Neni 62 - Skemat e veçanta për arin e investueshëm...................................................................... 392
KREU XX - DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE .....................................................................394
Neni 63 - Ligji i aplikueshëm dhe Autoritetet Tatimore ................................................................... 394
Neni 64 - Periudha kalimtare – dispozitat kalimtare ....................................................................... 394
Neni 65 - Zbatimi ............................................................................................................................. 395
Neni 66 - Hyrja në fuqi ..................................................................................................................... 396
LIGJI NR. 03/L-161- LIGJI PËR TATIMIN NË TË ARDHURAT PERSONALE ........... 403
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME .........................................................................404
Neni 1 -Qëllimi ................................................................................................................................. 404
Neni 2 -Përkufizimet ........................................................................................................................ 404
Neni 3 -Tatimpaguesit ..................................................................................................................... 410
Neni 4 -Objekti i tatimit ................................................................................................................... 410
Neni 5 -Të ardhurat e tatueshme .................................................................................................... 411
Neni 6 - Shkallët e tatimit ................................................................................................................ 411
Neni 7 - Të ardhurat bruto............................................................................................................... 412
Neni 8 - Të ardhurat që përjashtohen ............................................................................................. 415
KREU II - TË ARDHURAT NGA PUNËSIMI .......................................................................420
Neni 9 - Të ardhurat nga pagat ........................................................................................................ 420
KREU III - TE ARDHURAT NDRYSHE NGA ATO TE PUNESIMIT .......................................423
Neni 10 - Të ardhurat nga aktivitetet afariste ................................................................................. 423
Neni 11 - Të ardhurat nga Qiratë ..................................................................................................... 429
Neni 12 - Të ardhurat nga pasuria e paprekshme............................................................................ 430
Neni 13 - Të ardhurat nga Interesi ................................................................................................... 430
Neni 14 - Të ardhurat tjera përfshirë dhuratat ................................................................................ 431
KREU IV - SHPENZIMET AFARISTE TË LEJUESHME .........................................................432
Neni 15 - Dispozitat e përgjithshme të shpenzimeve ...................................................................... 432
Neni 16 - Shpenzimet e reprezentacionit ........................................................................................ 433
Neni 17 - Shpenzimet e Borxhit të keq ............................................................................................ 434
Neni 18 - Shpenzimet afariste të udhëtimit..................................................................................... 436
Neni 19 - Pagesat për personat e lidhur .......................................................................................... 436
Neni 20 - Zhvlerësimi ....................................................................................................................... 437
9
Neni 21 - Zhvlerësimi i bagëtive ...................................................................................................... 441
Neni 22 - Zbritjet e posaçme për pasuritë e reja ............................................................................. 442
Neni 23 - Riparimet dhe përmirësimet ............................................................................................ 443
Neni 24 - Amortizimi........................................................................................................................ 444
Neni 25 - Shpenzimet kërkimore dhe zhvillimore ............................................................................ 444
Neni 26 - Humbjet tatimore ............................................................................................................ 446
Neni 27 - Shpenzimet e qirasë ......................................................................................................... 447
Neni 28 - Zbritjet e lejuara për kontribute bamirëse ....................................................................... 447
Neni 29 - Shpenzimet edukative/arsimore dhe trajnuese ............................................................... 449
KREU V - SHPENZIMET E PALEJUESHME .......................................................................450
Neni 30 - Shpenzime e palejueshme ............................................................................................... 450
KREU VI - FITIMET DHE HUMBJET KAPITALE .................................................................453
Neni 31 - Të ardhurat nga fitimet kapitale ...................................................................................... 453
Neni 32 - Metoda e parasë së gatshme dhe akruale e kontabilitetit ............................................... 456
KREU VII - LIBRAT DHE REGJISTRIMET...........................................................................457
Neni 33 - Kërkesa për libra dhe regjistrime ..................................................................................... 457
Neni 34 - Kërkesat për libra dhe regjistrime për bizneset e vogla ................................................... 459
KREU VIII - DISPOZITAT NDËRKOMBËTARE ...................................................................460
Neni 35 - Njësi e Përhershme .......................................................................................................... 460
Neni 36 - Çmimet e transferimit ...................................................................................................... 462
Neni 37 - Shmangia e tatimeve të dyfishta ...................................................................................... 466
KREU IX - DISPOZITAT E MBAJTJES NË BURIM ..............................................................467
Neni 38 - Mbajtja në tatimit në paga ............................................................................................... 467
Neni 39 - Tatimi i mbajtur në burim në interes dhe të drejta pronësore ........................................ 470
Neni 40 - Tatimi i mbajtur në burim në fitoret nga lotaria dhe lojërat e fatit .................................. 471
Neni 41 - Mbajtja në burim në pagesa të caktuara për jo-rezidentët .............................................. 472
KREU X - ORTAKËRITË DHE GRUPIMI I PERSONAVE ......................................................477
Neni 42 - Ortakëritë dhe grupimi i personave ................................................................................. 477
KREU XI - PAGESAT, KREDITIMET DHE DEKLARATAT ....................................................478
Neni 43 - Pagesa e tatimit për veprimtaritë afariste ....................................................................... 478
Neni 44 - Pagesa e tatimit për qiratë ............................................................................................... 482
Neni 45 -Pagesa e tatimit për pasurinë e paprekshme .................................................................... 483
Neni 46 - Pagesa e tatimit për të ardhurat tjera të tatueshme, përfshirë fitimet kapitale .............. 483
Neni 47 - Kreditimet kundrejt tatimit .............................................................................................. 485
Neni 48 - Deklaratat tatimore dhe pagesat ..................................................................................... 485
Neni 49 - Ankesa dhe masat e përkohshme .................................................................................... 486
Neni 50 - Zbatimi ............................................................................................................................. 487
Neni 51 - Ligji i aplikueshëm ............................................................................................................ 487
Neni 52 - Hyrja në fuqi ..................................................................................................................... 488
LIGJI NR. 03/L- 162 - PËR TATIMIN NË TË ARDHURAT E KORPORATAVE.......... 489
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME .........................................................................490
Neni 1- Qëllimi ................................................................................................................................. 490
Neni 2 - Përkufizimet ....................................................................................................................... 490
Neni 3 - Tatimpaguesit.................................................................................................................... 495
10
Neni 4 - Objekti i tatimit .................................................................................................................. 495
Neni 5 - Të ardhurat e tatueshme................................................................................................... 495
Neni 6 - Shkalla e tatimit................................................................................................................. 504
KREU II - TË ARDHURAT QË LIROHEN NGA TATIMI .......................................................505
Neni 7 - Të ardhurat e liruara .......................................................................................................... 505
KREU III - SHPENZIMET ..................................................................................................507
Neni 8 - Shpenzimet e palejueshme ............................................................................................... 507
Neni 9 - Shpenzimet e lejueshme ................................................................................................... 508
Neni 10 - Zbritjet e lejueshme ........................................................................................................ 510
Neni 11 - Shpenzimet e reprezentacionit ....................................................................................... 512
Neni 12 - Borxhet e këqija .............................................................................................................. 513
Neni 13 - Fondet rezervë ................................................................................................................ 515
Neni 14 - Pagesat për personat e lidhur ......................................................................................... 515
Neni 15 - Zhvlerësimi ...................................................................................................................... 516
Neni 16 - Zhvlerësimi i bagëtive...................................................................................................... 520
Neni 17 - Zbritjet e posaçme për pasuritë e reja ............................................................................ 520
Neni 18 - Riparimet dhe përmirësimet ........................................................................................... 521
Neni 19 - Amortizimi ....................................................................................................................... 523
Neni 20 - Shpenzimet kërkimore dhe zhvillimore ........................................................................... 523
KREU IV - FITIMET DHE HUMBJET NË KAPITAL, HUMBJET NË BIZNES ..........................525
Neni 21 - Fitimet dhe humbjet në capital ....................................................................................... 525
Neni 22 - Shndërrimi jo i vullnetshëm ............................................................................................ 528
Neni 23 - Humbjet Tatimore ........................................................................................................... 528
KREU V - LIKUIDIMET DHE RIORGANIZIMET .................................................................530
Neni 24 - Shpërndarja e pronës ....................................................................................................... 530
Neni 25 - Likuidimi .......................................................................................................................... 530
Neni 26 - Riorganizimi..................................................................................................................... 530
KREU VI - ÇMIMET E TRANSFERIMIT, SHMANGIA E TATIMEVE TË DYFISHTA ...............533
NENI 27 - Çmimet e transferimit .................................................................................................... 533
Neni 28 - Shmangia e tatimeve të dyfishta ...................................................................................... 537
Neni 29 - Njësi e Përhershme .......................................................................................................... 537
KREU VII - MBAJTJA NË BURIM E TATIMEVE .................................................................540
NENI 30 -Tatimi i mbajtur në burim në, interes, të drejtat pronësore (royalties), qiratë, fitoret në
lotari dhe Lojërat e Fatit .................................................................................................................. 540
Neni 31 - Mbajtja në burim në pagesa të caktuara për jo-rezidentët .............................................. 543
KREU VIII - DISPOZITAT E VEÇANTA ..............................................................................549
Neni 32 - Trajtimi i aktiviteteve të sigurimit ................................................................................... 549
Neni 33 - Trajtimi i të ardhurave komerciale të organizatave joqeveritare ..................................... 549
KREU IX - DISPOZITAT ADMINISTRATIVE .......................................................................552
Neni 34 - Deklarimi i tatimeve ........................................................................................................ 552
Neni 35 - Pagesat e tatimit ............................................................................................................. 553
Neni 36 - Kërkesa për Libra dhe Regjistrime ................................................................................... 558
Neni 37 - Kërkesat për Libra dhe Regjistrime për bizneset e vogla ................................................. 560
Neni 38 - Dispozitat kalimtare ........................................................................................................ 560
11
KREU X - DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE........................................................................562
NENI 39 - Zbatimi ............................................................................................................................ 562
Neni 40 - Ankesat ........................................................................................................................... 562
Neni 41 - Ligji në fuqi ...................................................................................................................... 562
Neni 42 - Hyrja në fuqi .................................................................................................................... 563
12
HYRJE
Respektimi i ligjeve tatimore është përgjegjësi esenciale qytetare. Në një vend
modern, që Kosova synon të jetë, nga qytetarët kërkohet pagesa e tatimeve dhe obligimeve
tjera të cilat financojnë programet qeveritare, ofrimin e shërbimeve publike si dhe
standardet e larta të arsimit, mirëqenies, shëndetit, mbështetjes sociale, mbrojtjes, zbatimit
të ligjit dhe infrastrukturës së përgjithshme. Të gjitha këto mund të sigurohen dhe të bëhen
të mundshme vetëm në mbledhjen e duhur të tatimeve.
Këtë e thekson fuqishëm edhe Kushtetuta e Republikës se Kosovës, citojmë:
“Secili person është i obliguar që të paguajë tatimet dhe kontributet e tjera të
parapara me ligj” – Neni 119
Është detyrë dhe obligim i çdo tatimpaguesi që të respektoj dhe të zbatoj
dispozitat e legjislacionit tatimor të aplikueshëm.
“Shpenzimet publike dhe mbledhja e të hyrave publike duhet të bazohen në parimet e
llogaridhënies, efektshmërisë, efikasitetit dhe transparencës” – Neni 120
Përgjegjësi e Administratës Tatimore, si Agjencion Ekzekutiv me Autonomi të
plotë, është që të administrojë zbatueshmërinë e çdo lloji të tatimit të aplikuar me
legjislacion tatimor në Republikën e Kosovës.
Administrata Tatimore në mënyrë që të realizojë përgjegjësinë që i ka dhënë ligji,
të gjitha përpjekjet i ka përqendruar në përmbushjen vullnetare të detyrimeve tatimore nga
ana e tatimpaguesve. Përmbushja vullnetare nënkupton deklarimin dhe pagesën e detyrimit
tatimor nga ana e tatimpaguesit, duke respektuar dispozitat ligjore në lidhje me shumën e
tatimit që duhet të paguhet dhe respektimin e afatit të pagesës së kësaj shume, pa
ndërhyrjen e ATK-së.
Që të realizohet ky objektiv, ATK gjithmonë është në shërbim të tatimpaguesit.
ATK në çdo rast mundohet që të krijojë kushte më të favorshme për tatimpaguesin dhe
procedura sa më të lehta dhe më të thjeshta për t’i mundësuar tatimpaguesit që të
përmbushë vullnetarisht detyrimin e tij tatimor. Pra, misioni i ATK-së është zhvillimi në
nivelin më të lartë të përmbushjes vullnetare në përputhje me ligjet dhe rregulloret që janë
në fuqi e gjithashtu edhe dhënia e shërbimeve profesionale, transparente dhe efektive për
tatimpaguesin.
Administrata Tatimore ka obligim dhe detyrë të vendosur me ligj që të sigurojë
zbatim të njëtrajtshëm të dispozitave ligjore për të gjithë tatimpaguesit në mënyrë të
njëjtë për situata të njëjta.
Për këtë arsye ATK ka botuar këtë vëllim të këtij libri në mënyrë që të njoftojë
tatimpaguesin me legjislacionin e zbatueshëm tatimor, me të drejtat dhe obligimet që ka
tatimpaguesi ndaj Administratës Tatimore si dhe të drejtat dhe obligimet që ka
Administrata Tatimore ndaj tatimpaguesit. Për të bërë më të kuptueshëm të zbatuarit e
ligjit, në këtë vëllim të këtij libri është bërë ndërlidhja e Ligjeve me Udhëzimet
Administrative për zbatimin e Ligjit.
Secili tatimpagues ka të drejtë që të jetë i informuar, ndihmuar dhe dëgjuar me
kohë. ATK do të mundohet që të ju trajtojë me mirësjellje dhe në rrethana normale do të
13
mundohet që të ju ofrojë udhëzime, duke nxjerrë shpjegime publike dhe individuale për të
ju shpjeguar se si të interpretoni dhe aplikoni dispozitat e legjislacionit tatimor.
14
LIGJI NR. 03/L- 222 - PËR
ADMINISTRATËN TATIMORE DHE
PROCEDURAT
15
Neni 1- Perkufizimet
(Ligji Nr. 03/L-222)
1.3. Autoritet publik- një autoritet qendror, rajonal, komunal apo lokal, organ
publik, ministri, departament apo autoritet tjetër që ushtron pushtet publik
ekzekutiv, legjislativ, rregullator, administrativ apo juridik.
1.6. Bordi i Pavarur i Rishqyrtimit - Bordin e themeluar sipas këtij ligji për të
shqyrtuar ankesat e tatimpaguesve lidhur me tatimet.
16
1.8.9. çdo formular i caktuar nga Drejtori i Përgjithshëm për qëllimin e
personave që aplikojnë për numra identifikues tatimor dhe që
regjistrohen për qëllime tatimore.
1.15. Këshilltar tatimor- një person i cili jep këshilla tatimore gjatë një
procedure tatimore.
17
1.17. Masë për konfiskim pasurie - konfiskim ose masën tjetër të pasurisë për të
paguar çdo tatim që i detyrohet Administratës Tatimore të Kosovës.
1.22. Pajisje Elektronike Fiskale - e njohur si PEF apo arka fiskale, do të thotë
një pajisje apo sistem elektronik i kompjuterizuar, që përdoret për regjistrim të
sigurt dhe lëshim të kuponëve tatimor për transaksionet me pakicë apo me
shumicë në të cilat nuk ka nevojë të lëshohet fature në pajtim me legjislacion e
aplikueshëm. Termi “Pajisje Elektronike Fiskale” përfshinë ato pajisje elektronike
siç janë arkat fiskale elektronike, printerët fiskal, pajisjet fiskale për nënshkrim
elektronik dhe pajisje të ngjashme.
1.23. Parimet e përgjithshme të pranueshme të Kontabilitetit - marrëveshja e
pranuar apo përkrahjen e vërtetë autoritative në kuadër të një vendi në një kohë të
caktuar në lidhje me atë se cilat mjete dhe detyrime duhet të regjistrohen në aktivë
dhe pasivë. Cilat ndërrime në aktivë dhe pasivë duhet të regjistrohen, si duhet të
maten aktivi dhe pasivi si dhe ndërrimet në to, cilat informata duhet të zbulohen
dhe mënyrat se si zbulohen ato dhe cilat raporte financiare duhet të përgatiten.
18
1.26.3. një Ortakëri që nënkupton një Ortakëri të përgjithshme, Ortakëri
të kufizuar apo përmes marrëveshjeve të ngjashme që nuk është person
juridik dhe që në mënyrë proporcionale ndanë pjesët e kapitalit, të të
ardhurave dhe humbjes në mes të ortakëve; dhe
1.26.4. një grupim apo shoqëri të personave, përfshirë Konzorciumet, por
duke i përjashtuar Ortakëritë, të themeluara për një qëllim të përbashkët
të një aktiviteti ekonomik të veçantë. Një Shoqëri është dy (2) apo më
shumë individë, kompani, organizata, apo qeveri (apo çdo kombinim i
këtyre entiteteve) me qëllim të pjesëmarrjes në një aktivitet të përbashkët
apo grupim i burimeve të tyre për arritjen e një qëllimi të përbashkët.
Secili pjesëmarrës mban statusin juridik të vetin të ndarë dhe kontrolli i
shoqërisë mbi secilin pjesëmarrës është përgjithësisht i kufizuar në
aktivitetet që përfshin përpjekjen e përbashkët, në veçanti ndarjen e
fitimeve. Një shoqëri është e formuar me kontratë, e cila përcakton të
drejtat dhe obligimet e secilit anëtarë.
1.28. Person i vetëpunësuar - çdo person fizik i cili punon për përfitim personal,
në para të holla apo natyrë, i cili nuk përfshihet me përkufizimin e një punonjësi
sipas këtij ligji. Një person i vetëpunësuar përfshin ndërmarrje personale biznesi
dhe ortak të angazhuar në aktivitet ekonomik.
1.29. Person juridik - një shoqëri ose organizatë tjetër biznesi që ka statusin e një
personi juridik sipas Ligjit 02/L-123 “Mbi Shoqëritë Tregtare” dhe çdo
legjislacion tjetër i aplikueshëm në Kosovë.
19
Kosovës, i cili nuk ka biznes në Republikën e Kosovës apo vend tjetër të fiksuar
të biznesit në Republikën e Kosovës.
1.34. I Punësuar - një person fizik i cili kryen punë kundrejt pagesës sipas urdhrit
dhe nën kontrollin e një punëdhënësi, pa marrë parasysh nëse puna është kryer në
bazë të kontratës, ndonjë marrëveshje të formës tjetër , qoftë me shkrim apo e
pashkruar. I punësuari përfshin të gjithë zyrtarët publikë dhe anëtarët e organit
ekzekutiv, organet përfaqësuese dhe gjyqësore.
1.35. Pronar përfitues - individin apo etnitetin juridik i cili gëzon përfitimet nga
një asset në pronësi (pasuri e lëvizshme apo e palëvizshme) pa marrë parasysh në
emër të kujt është titulli i pasurisë si dhe individin, apo entitetin juridik, i cili ka
dominim dhe kontroll mbi një aset.
1.38.1. një person fizik i cili ka një vendqëndrim kryesor në Kosovë ose
fizikisht është i pranishëm në Kosovë për njëqindetetëdhjetetre (183) ditë
apo më tepër në çdo periudhë kohore dymbëdhjetë (12) mujore; apo
1.38.2. një entitet, ndërmarrje afariste personale, ortakëri, apo shoqëri e
personave e cila është themeluar në Kosovë ose ka vendin e menaxhimit
të tij efektiv në Kosovë.
1.40. Tatim - çdo tatim, kontribut ose shumë tjetër që i paguhet ATK-së sipas
legjislacionit të zbatueshëm në Kosovë.
20
1.42. Transferimi i aseteve - çdo transaksion më të cilin pronësia e pasurisë së
luajtshme apo të paluajtshme është ndryshuar apo bartur nga një person tek
personi tjetër.
1.43. Vepër penale në fushën e tatimeve - janë ato që përmenden në nenin 63 të
këtij ligji.
1.44. Vlerësim – përcaktimi i detyrimit të tatimpaguesit për një tatim specifik dhe
një periudhë specifike tatimore. Në rast të dorëzimit të deklaratës së vetë-
vlerësuar nga tatimpaguesi, vlerësim nënkupton futjen në regjistrimet e
administratës tatimore faktin e deklarimit, përfshirë një borxh tatimor, nëse
aplikohet.
2. Në këtë ligj, përveçse kur konteksti dikton ndryshe, njëjësi përfshin shumësin dhe
shumësi përfshinë njëjësin.
3. Referencat lidhur me pjesët dhe nenet në këtë ligj janë referenca që lidhen me pjesët dhe
nenet e këtij ligji, përveç rastit kur shprehimisht thuhet ndryshe.
Neni 1
Qëllimi dhe Fushëveprimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Qëllimi i këtij Udhëzimi Administrativ, është vendosja e procedurave dhe kërkesave për
zbatimin e dispozitave të Ligjit Nr. 03/L-222 “Mbi Administratën Tatimore dhe
Procedurat” me tutje i referohemi si Ligji).
Neni 2
Përkufizimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
21
“OJQ” - nënkupton Organizatat jo Qeveritare, sikurse është përkufizuar ne legjislacionin
për organizatat jo-qeveritare;
“Vizitë në vendndodhje”- nënkupton komunikimin e drejtpërdrejtë që ATK e bën me
tatimpaguesin në selinë apo vendin ku ai kryen veprimtari ekonomike.
“BQK” – nënkupton Bankën Qendrore të Kosovës.
“ATK”, nënkupton Administratën Tatimore të Kosovës;
“AF”, ka kuptimin e arkës fiskale;
“FPRN”, ka kuptimin e printerit fiskal;
“PESh”, ka kuptimin e çdo pike elektronike të shitjes;
“TT”, ka kuptimin e Terminalit të Tatimit;
“AEFLLT”, ka kuptimin e Aparateve Elektronike Fiskale për Llogaritjen e Tatimit.
AEFLLT, duhet të jetë i pajisur me Terminal të Tatimit (TT), të sendërtuar apo të jashtëm.
Qëllimi i këtij terminali të jashtëm është t’i transmetojë raportet nga memoria fiskale në një
server të Administratës Tatimore përmes internetit duke përdorë sistemin GPRS të
komunikimit të operatorëve telefonik mobil;
“PEF”, do të ketë të vetmin kuptim për arkën fiskale (AF) ” dhe Printerët Fiskal (FPRN).
Një
PEF përbën memorien fiskale, memorien punuese ditore, njësinë e procesorit të kontrollit
dhe firmuare (versionin softuerik), orën në kohën reale, mekanizmin e printerit, si dhe
modulet tjera sikurse janë ekranet, tastaturat, interface-at (sistemet operative) për
transmetimin e të dhënave hyrëse dhe dalëse dhe të tjera. Nëse kërkohet, kërkesat teknike
dhe funksionale të PEF do të përkufizohen në një dokument special të publikuar nga ATK;
“Komisioni”, nënkupton një trup të themeluar nga Ministri i Ekonomisë dhe Financave me
detyrë për të rishikuar dhe miratuar PEF, Shpërndarësit e PEF dhe teknikët e autorizuar të
PEF;
“Rrjeti i të dhënave fiskale”, nënkupton rrjetin e komunikimit të lidhur me PEF dhe
ATK-në, që lidhet me bartjen e të dhënave fiskale.
1. Administrata Tatimore e Kosovës (më tutje “ATK”), do të ketë statusin e një Autoritet
Ekzekutiv, e cila do të funksionojë me autonomi të plotë operacionale përbrenda Ministrisë
së Ekonomisë dhe Financave.
2. ATK do të jetë përgjegjëse për zbatimin e dispozitave të këtij ligji, Ligjin mbi Tatimin
në të Ardhurat Personale, Ligjin mbi Tatimin në të Ardhurat e Korporatave, Ligjin mbi
Tatimin në Vlerën e Shtuar dhe çdo legjislacioni tjetër të zbatueshëm në Kosovë e që i
ngarkon detyrën të administrojë çdo lloj tatimi.
3. Për të plotësuar përgjegjësinë e saj sipas paragrafit 2. të këtij neni do të jetë detyrë e
ATKsë të mbledhë gjatë kohës të hyrat që janë praktike përbrenda ligjit duke pas parasysh:
22
3.2. rëndësinë e ngritjes së përmbushjes, veçanërisht përmbushjes vullnetare, të
legjislacionit tatimor të Kosovës nga të gjithë tatimpaguesit; dhe
Neni 3
Administrata Tatimore e Kosovës (ATK)
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1.2 miratimi dhe publikimi i shkallëve të interesit për pagesa me vonesë dhe
rimbursime të vonuara.
2. Drejtor i Përgjithshëm mund të largohet nga Kryeministri për shkak të paaftësisë ose
sjelljes së keqe ose pasi të jetë shpallur fajtor për vepër penale dhe të jetë dënuar të
qëndrojë në burg për gjashtë (6) muaj e më tepër.
23
3.3. detyrë të përgatisë shpalljet, njoftimet dhe komunikimet tjera për të siguruar
se të gjithë personat i kuptojnë detyrimet dhe të drejtat e tyre sipas këtij ligji;
3.5. kompetenca të emërojë personat të tillë sipas nevojës për të zbatuar dispozitat
e këtij ligji në përputhje me rregullat e Shërbimit Civil të Kosovës; dhe
3.7. të zbatojë autorizimet dhe detyrat tjera të deleguara nga Ministri për Ekonomi
dhe Financa të cilat janë në përputhje me legjislacionin në fuqi.
3.9. autorizimin t’u kërkojë të gjithëve, apo disa, të punësuarve, menaxherëve, apo
menaxherëve të Lartë të administratës tatimore të ofrojnë deklaratat e paraqitjes
financiare (deklarimi i pasurisë) në një formularë dhe format të përpiluar nga
administrata tatimore të cilat do t’i nënshtrohen verifikimit nga Zyra e
Standardeve Profesionale e administratës tatimore. Informatat e dhënë në formular
duhet të jenë të vërteta dhe të sakta sipas besimit dhe njohurive më të mira nga
përpiluesi i saj. Dhënia e informatave të rreme, mashtruese, apo informative
qëllimisht të pasakta janë arsye për ndërprerjen (pushimin) e marrëdhënies punës
nga administrata tatimore; dhe
3.10. autorizim për t’u angazhuar ekspertë sipas nevojës, duke iu nënshtruar
dispozitave të këtij ligji, për të dhënë asistencë teknike në fushat e ndërlikuara që
ndikojnë në administratën tatimore për të cilat administrata tatimore nuk ka
ekspertizë.
Neni 4
Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
24
Drejtori i Përgjithshëm ekzistues ka prezantuar një dorëheqje të parevokueshme, apo është
prezantuar një propozim për shkarkimin e Drejtorit të Përgjithshëm ekzistues dhe është
ofruar evidencë e mjaftueshme në përputhje me paragrafin 2 të këtij Neni.
Neni 5
Marrëveshjet me Ndërmarrjet Publike
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
25
2.1.2.4. propozimi për të shlyer borxhin tatimor nëse pranohet
shtyrja.
26
2.2.2.1 shqyrton kërkesën me shkrim të NP dhe do të marrë
vendim brenda 15 ditëve;
27
3. Zëvendës Drejtorët e Përgjithshëm dhe Drejtorët mund të shkarkohen vetëm për shkak të
korrupsionit, shpërdorimit të detyrës ose paaftësisë. Për të shkarkuar një Zëvendës Drejtor
të Përgjithshëm apo Drejtor, propozimi duhet t’i paraqitet një komisioni disiplinor të
emëruar nga Drejtori i Përgjithshëm. Drejtori i Përgjithshëm do të marrë vendimin
përfundimtar mbi shkarkimin, në përputhje me procesimin e largimit të Shërbimit Civil të
Kosovës.
1. Menaxherët e Zyrave Qendrore dhe Regjionale do të propozohen nga një panel i formuar
në përputhje me legjislacionin relevant apo rregulloret në fuqi “Mbi Shërbimin Civil të
Kosovës.” Drejtori i Përgjithshëm do të marrë vendimin përfundimtar në emërimin e
Menaxherëve të Zyrave Qendrore dhe Rajonale.
3. Menaxherët e Zyrave Qendrore dhe Rajonale mund të shkarkohen vetëm për shkak të
korrupsionit, shpërdorimit të detyrës ose paaftësisë. Për të shkarkuar një Menaxher të
Zyrave Qendrore apo Rajonale, propozimi duhet t’i paraqitet një komisioni disiplinor të
emëruar nga Drejtori i Përgjithshëm. Drejtori i Përgjithshëm do të marrë vendimin
përfundimtar mbi shkarkimin.
1.3. kërkojë nga zyrtarët tatimorë të përdorin në mënyrë të dukshme dhe mbajnë
kartën identifikuese të ATK gjatë kryerjes së detyrës dhe të tregojnë kartën sipas
kërkesës.
28
3. Pavarësisht nga referimi në paragrafin 1 të këtij Neni për legjislacionin në fuqi mbi
Shërbimin Civil të Kosovës, Ministri mundet, përmes aktit nënligjor:
3.2. të vendosë një shkallë të pagesës që është i ndarë dhe dallon nga shkalla e
pagesës e vendosur sipas legjislacionit përkatës në fuqi mbi Shërbimin Civil të
Kosovës, i cili pranon ndërlikueshmërinë dhe rëndësinë strategjike të punës që
kërkohet nga ATK; afërsisht paralel me rrogat e ofruara për të punësuarit privat në
profesione të ngjashme; dhe pranon nevojën për të mbajtur një staf profesional të
trajnuar shumë mirë.
3.3. të vendosë procedura për të shkarkuar nga puna zyrtarët tatimorë të cilët nuk
kryejnë punën e tyre sipas standardeve të kërkueshme ose kryejnë detyrën në
forma të tjera të parregullta;
Neni 6
Njësia për Hetime Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Drejtori i Përgjithshëm mund t’i delegojë çdo zyrtari të ATK çdo lloj kompetence ose
detyre që i është dhënë ose vënë Drejtorit të Përgjithshëm sipas këtij ligji përveç kësaj
competence delegimi.
29
2. Drejtori i Përgjithshëm mund të delegojë kompetenca, aq sa është e nevojshme për
administratë tatimore eficiente, anëtarëve të Shërbimit Doganor të Kosovës me pajtim në
mes të Drejtorit të Përgjithshëm të ATK-së dhe Drejtorit të Përgjithshëm të Doganave.
3. Drejtori i Përgjithshëm mund të revokojë çdo kompetencë ose detyrë të deleguar sipas
paragrafit 1 ose 2 të këtij neni në çdo kohë.
Neni 7
Delegimi i Autorizimeve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Neni 7 i Ligjit parasheh që Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së të mund t’i delegojë çdo
kompetencë apo detyrë sipas ligjit çdo zyrtari të ATK-së, përveç kompetencës së veçantë
të delegimit.
Neni 8 - Raportimi
(Ligji Nr. 03/L-222)
2. Drejtori i Përgjithshëm do të përgatisë një raport vjetor mbi veprimtarinë e ATK dhe do
t’i dorëzojë raportin Ministrit të Ekonomisë dhe Financave, Qeverisë së Kosovës, dhe PNC
sipas kërkesës brenda tre (3) muajve pas përfundimit të secilit vit kalendarik.
3.3. detaje mbi të ardhurat e mbledhura nga ATK duke treguar hollësitë e
shumave të të ardhurave për secilin lloj të tatimit dhe për secilin regjion si dhe
hollësi të tjera të tilla që mund të kërkohen nga Ministri i Ekonomisë dhe
Financave;
3.4. parashikimet e kostos së mbledhjes për secilin lloj të të ardhurave nga tatimet
që janë mbledhur;
3.5. detaje mbi të gjitha detyrimet tatimore të anuluara sipas nenit 36, përfshirë
emrat e personave detyrimi i të cilëve është anuluar dhe shumën e anuluar;
3.6. detaje mbi të gjitha ndjekjet penale për vepër penale në fushën e tatimeve ,
kur hetimi është iniciuar nga administrata tatimore, përfshirë emrin e secilit
30
person i cili është dënuar, dënimi i shqiptuar dhe shumën e tatimit të përfshirë;
dhe
2. Vendimet shpjeguese publike do t’i bëhen të njohura publikut dhe do t’u bëhen të ditura
personave që preken nga ato vendime shpjeguese.
3. Një vendim shpjegues publik i lëshuar sipas këtij neni ka efekt detyrues për Drejtorin e
Përgjithshëm lidhur me çdo detyrim tatimor që lind në një periudhë tatimore përpara kohës
kur një vendim i tillë është revokuar nga ATK.
4. Një vendim shpjegues publik nuk është detyrues për personin i cili është i detyruar të
paguajë tatime në bazë të legjislacionit të zbatueshëm në Kosovë.
1. Drejtori i Përgjithshëm mund t’i lëshojë një vendim shpjegues një personi të caktuar
duke i sqaruar se si ATK do të interpretojë dhe zbatojë dispozitat e këtij legjislacionit
tatimor që eadministron atë ashtu siç zbatohet për një transaksionin të caktuar apo
marrëveshje tëplanifikuar nga personi i cili kërkon vendimin shpjegues.
3. Ministri do të nxjerrë një akt nënligjor për të përshkruar kërkesat për të kërkuar një
vendim shpjegues individual; përfshirë dokumentet që kërkohen, informatat që duhet
31
përmbajtur në kërkesë, afatet kohore për të kërkuar dhe lëshuar vendime shpjeguese dhe
pagesat që kërkohen për të kërkuar një vendim shpjegues individual.
Neni 8
Vendimet Shpjeguese Individuale
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
2. Një vendim shpjegues individual është një përcaktim me shkrim i lëshuar për një person
nga ATK në përgjigje të pyetjes me shkrim të personit rreth gjendjes së tij për qëllime
tatimore apo efekte tatimore të veprimeve apo transaksioneve të tija, si në vijim:
2.1. Një kërkesë për vendim shpjegues individual lidhet me periudhat tatimore për
të cilat deklarata tatimore apo dokumenti nuk është obligim ende. Një vendim
shpjegues individual aplikohet vetëm në periudhën(at) tatimore për të cilën(at)
është kërkuar dhe periudhat tatimore vijuese, për aq sa faktet dhe rrethanat janë të
njëjta në periudhat vijuese tatimore sikurse kanë qenë për periudhën tatimore për
të cilën vendimi shpjegues individual është lëshuar.
2.2. Nëse një vendim shpjegues nuk mund të lëshohet para kohës kur një deklaratë
është obligative, ATK do të lëshojë vendimin shpjegues sa më herët të jetë e
mundur. Në rastin e tillë, personit të cilit i lëshohet vendimi shpjegues mund të
dorëzojë deklaratë korrigjuese (nëse aplikohet) sikurse parashihet në Ligj. Një
vendim shpjegues individual interpreton ligjet tatimore dhe i aplikon ato në grupin
e specifikave të fakteve të tatimpaguesit. Një vendim shpjegues individual
lëshohet kur është e duhur në interesin e administrimit të shëndoshë tatimorë.
2.3. Kur të jetë lëshuar, vendimi shpjegues individual mund të revokohet apo të
modifikohet ashtu si konsiderohet i duhur nga Drejtori i Përgjithshëm. Një
revokim apo modifikim i një vendimi shpjegues individual nuk do të ketë efekt
retroaktiv përveç nëse si Drejtori i Përgjithshëm ashtu edhe personi i prekur
pajtohen për të aplikuar revokimin apo modifikimin në mënyrë retroaktive.
3.1. Kërkesat për riorganizim sipas Nenit 26 të Ligjit mbi Tatimin në të Ardhurat
e Korporatave;
32
3.2. Në çështje të tatimeve në të ardhura (Korporata dhe Personale) që lidhen me
transaksionet në pritje apo të përfunduara, me kusht që kërkesa të dorëzohet
përpara se të jetë obligim deklarata apo dokumenti tatimor i aplikueshëm;
3.10. Çështje tjera për të cilat një person kërkon një vendim shpjegues individual i
cili nuk është në kundërshtim me dispozitat e paragrafit 4 të këtij neni dhe për të
cilën Drejtori i Përgjithshëm pajtohet të jetë në përputhje me kërkesën e vendimit
shpjegues.
4.1. Kërkesa përfshinë një çështje nën kontroll, nën ankesë, apo në çështje
gjyqësore;
4.2. Kërkesa është bërë në interes të një shoqate apo grupi afarist lidhur me
çështjet e interesit për anëtarët e shoqatës apo grupit. Një vendim shpjegues
33
individual mund të lëshohet nëse shoqata apo grupi afarist është person
drejtpërdrejt i prekur nga vendimi shpjegues;
4.4. Kërkesa lidhet me një çështje që gjykohet të jetë e pavlerë nga ATK, për
shkak se çështja nuk bazohet në fakt apo në ligj;
4.5. Kërkesa lidhet me një çështje që në mënyrë të qartë është e zgjidhur ne ligj
apo udhëzimet implementuese;
4.6. Kërkesa lidhet me një transaksion apo çështje në të cilën personi që bën
kërkesën nuk është i ndikuar drejtpërdrejtë;
4.8. Çdo çështje tjetër që, sipas gjykimit të tij, Drejtori i Përgjithshëm hedh poshtë
të lëshojë një vendim shpjegues individual.
5. Një kërkesë për vendim shpjegues individual duhet të përfshijë me sa vijon (një formë
shembull është dhënë në Aneksin A të këtij Udhëzimi Administrativ):
5.1. Emrin, adresën dhe numrin fiskal të personit që bën kërkesën, përfshirë
emrin, numrin e telefonit dhe pozitën e personit për kontakt nëse ATK ka pyetje
apo ka nevojë për informata tjera;
5.2. Natyra e kërkesës, përfshirë pikën specifike në paragrafin 3 e këtij Neni sipas
të cilit është bërë kërkesa;
5.3. Një sqarim të çështjes apo transaksionit për të cilin kërkohet vendim
shpjegues, përfshirë një pasqyrë të plotë të fakteve dhe informatave tjera që lidhen
me transaksionin apo çështje për të cilat është kërkuar vendim shpjegues;
5.5. Një analizë të fakteve dhe rrethanave që lidhen me çështjen apo transaksionin
për të cilën kërkohet vendimi shpjegues, përfshirë konkluzionin e kërkuesit se
çfarë trajtimi tatimor pret për çështjen apo transaksionin. Konkluzioni i kërkuesit
duhet të jetë i bazuar në një autorizim ligjor, të tilla si një nen specifik i ligjit
tatimor, i cili citohet në analizë. Çdo përcaktim i kundërt me konkluzionin e
arritur nga kërkuesi duhet të përfshihet në analizë, për aq sa kërkuesi është në
34
dijeni për përcaktime e kundërta. Nëse dokumentet e përfshira mbështesin
konkluzionin e arritur, arsyet për të cilat ato janë të aplikueshme duhet të
përfshihen në analizat e dorëzuara;
5.6. Nëse kërkesa lidhet me një shpërndarje të korporatës apo riorganizim, kërkesa
duhet të përfshijë, përveç pikave të mësipërme, pasqyrat financiare të periudhave
të mëparshme tatimore dhe periudhën e tanishme tatimore përfshirë muajin para
kërkesës për vendim shpjegues. Pasqyrat financiare përfshijnë ato të audituara nga
një auditor i jashtëm, nëse me Ligjin përkatës kërkohen pasqyrat e tilla financiare
të audituara, dhe çdo shënim shoqërues tjetër sqarues me pasqyrat financiare;
5.7. Një pasqyrë lidhur me çdo kërkesë të mëhershme për vendim shpjegues e
bërë dhe rezultatet e kërkesës së tillë, përfshirë një pasqyrë nëse e njëjta çështje
apo e ngjashme më herët ka pasur vendim shpjegues për të apo nëse kërkesa që e
përfshinë atë është dorëzuar apo aktualisht është në pritje;
5.9. Një kopje e pranimit bankar që tregon pagesën e kërkuar për kërkesë të një
vendimi shpjegues; dhe
6.1. Për vendime shpjeguese që lidhen me nënparagrafët 3.3. deri 3.6 të këtij
Neni:
6.1.1. Një deklarim lidhur me aktivitetin dhe rezultatet e pritura
ekonomike për vitin kalendarik aktual dhe pasues me pasqyrën apo
dokumentacionin mbështetës që sqaron bazën për aktivitetin dhe
rezultatet ekonomike të parapara;
35
6.2.2. Një regjistrim të plotë dhe të detajuar të stokut që është aktual deri
në fund të muajit që i paraprin kërkesës;
7. Përgjithësisht, një kërkesë për vendim shpjegues duhet të dorëzohet së paku 90 ditë
përpara fillimit të periudhës tatimore me të cilën lidhet vendimi shpjegues. Kërkesat e
vendimit shpjegues të bëra sipas nënparagrafëve 3.3 deri në 3.6 të këtij neni duhet të bëhen
jo më larg se më 1 mars të periudhës tatimore për të cilën është kërkuar vendimi shpjegues.
36
Neni brenda 30 ditëve pas pranimit të të gjitha informatave të nevojshme për lëshimin e një
vendimi shpjegues.
10. Një kërkesë për vendim shpjegues duhet të shoqërohet me pagesë të një takse
administrative bazuar në llojin e vendimit shpjegues të kërkuar.
10.1. Vendimet shpjeguese të kërkuara sipas nënparagrafëve 3.3 deri 3.6 të këtij
Neni kërkojnë pagesën e taksës administrative prej 150€;
11. Pavarësisht se një vendim shpjegues individual është tërhequr apo është modifikuar
sikurse parashihet në paragrafin 1 të këtij Neni, një vendim shpjegues individual mbetet në
efekt vetëm aq sa faktet dhe rrethanat nën të cilat është lëshuar mbeten të pandryshuara.
Një ndryshim në fakte dhe rrethana rezulton në një shkëputje të menjëhershme të vendimit
shpjegues individual pa njoftim. Një ndryshim në ligj në të cilin është bazuar vendimi
shpjegues është ndryshim në rrethana ligjore dhe si rrjedhim do të rezultojë në vendim
shpjegues që më nuk ka efekt nga data kur ligji hyn në fuqi. Nëse një person dëshiron të
konfirmojë trajtimin tatimor pas ndryshimit në ligj apo ndryshimi tjetër në fakte dhe
rrethana, do të jetë e nevojshme një kërkesë e re për vendim shpjegues individual tjetër.
12. Pavarësisht dispozitave të Nenit 77 të Ligjit, një vendim shpjegues individual nuk do të
konsiderohet të jetë një përcaktim i Drejtorit të Përgjithshëm që i nënshtrohet procedurave
të Ligjit për ankesa. Nëse pranuesi i vendimit shpjegues pajtohet me aplikimin e ligjit për
shkak të një keqkuptimi të fakteve apo rrethanave, mund të dorëzojë një kërkesë për
ripërfillje përmes një letre tek Drejtori i Përgjithshëm duke specifikuar faktet apo rrethanat
që nuk janë kuptuar dhe ndikimin e atij keqkuptimi në vendimin shpjegues të lëshuar. Letra
e tillë duhet të dorëzohet brenda 30 dite pas datës kur është lëshuar vendimi shpjegues.
Çdo kërkesë e dorëzuar pas 30 ditëve nga data e lëshimit të vendimit shpjegues do të
37
konsiderohet të jetë kërkesë e re për vendim shpjegues, duke iu nënshtruar pagesës së
taksës administrative sikurse është përshkruar në paragrafin 10 më sipër. Pas marrjes
parasysh të informatave shtesë, Drejtori i Përgjithshëm mund të informojë kërkuesin me
shkrim se vendimi shpjegues mbetet i pandryshuar, apo Drejtori i Përgjithshëm mund të
lëshojë një vendim shpjegues të ndryshuar i cili zëvendëson vendimin e parë shpjegues.
Pritet që Drejtori i Përgjithshëm, apo i deleguari i tij, do të jetë në komunikim të rregullt
me personin që ka kërkuar vendim shpjegues individual me qëllim të minimizimit të
ndonjë keqkuptimi.
1. Çdo person i cili i nënshtrohet ndonjë lloj tatimi të administruar nga ATK do të
regjistrohet në ATK dhe do të marrë një numër fiskal para se të angazhohet në ndonjë
veprimtari ekonomike.
3. ATK mund të mohojë regjistrimin e çdo entiteti që përfshinë në listën e zyrtarëve apo
drejtorëve (përfshirë drejtorin menaxhues), përfaqësues përgjegjës sikurse është përshkruar
në nenin 16 të këtij ligji që ka një histori të mos-përmbushjes (mos-dorëzimin e
deklaratave apo mos-pagesën e obligimeve tatimore) në çdo entitet të mëhershëm për të
cilin ai ose ajo ka qenë ortak, pronar, drejtor menaxhues, apo përfaqësues tjetër përgjegjës.
Ministri do të nxjerr një akt nënligjor për të përshkruar bazën për përcaktimin se një person
ka një histori të mos-përmbushjes dhe bazën sipas së cilës mund të mohohet regjistrimi.
4. Çdo person rezident i cili do të zhvillon afarizëm apo do të drejtoj ndonjë projekt ose
program në Republikën e Kosovës, përmes një personi jo-rezident do të ofrojë një
deklaratë informatash në ATK përpara se personi jo-rezident të fillojë veprimtarinë në
Republikën e Kosovës. Forma e deklaratës dhe kriteret për parashtrimin e deklaratës së
informatave do të përcaktohen me akt nënligjor sipas paragrafit 2. të këtij neni.
38
Forma e regjistrimit dhe procedurat e regjistrimit do të përshkruhen në aktin nën-ligjor që
do të lëshohet sipas paragrafit 2. të këtij neni.
6. Çdo person që ndryshon një formë të biznesit, e cila rezulton në ndryshim të statusit
juridik të biznesit, e tillë si, por duke mos u kufizuar, ndryshim nga ndërmarrje individuale
në Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar, duhet të marrë numër fiskal për biznesin e ri. Nëse
ndryshimi është një riorganizim apo shkrirje, sikurse parashihet në ligjet e tatimeve në të
ardhurat e korporatave dhe personale të Kosovës, riorganizimi apo shkrirja duhet të
përfundohet në përputhje me dispozitat e aplikueshme të këtyre ligjeve. Çdo transferim i
biznesit, apo ndryshim në formën e biznesit, që nuk është në përputhje me dispozitat e këtij
paragrafi, apo nuk mbështetet me kontrata të aplikueshme ose evidencë tjetër e pranueshme
në një shitje të vërtetë, do të konsiderohet të jetë një vazhdim i biznesit të mëhershëm, me
të gjitha pasojat nga kjo.
Neni 9
Numrat Fiskal
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Të gjitha organizatat afariste duhet të sigurojnë numër fiskal nga administrata tatimore
përpara se të fillojnë ndonjë aktivitet ekonomik. Ndëshkimet, sikurse janë përshkruar në
Nenin 50 të Ligjit aplikohen në personat që kryejnë aktivitet ekonomik pa u pajisur me
numër fiskal. Numri fiskal do të jetë numër prej 8 shifrash, plus 1 shifër verifikuese,
zakonisht i përzgjedhur duke përdorë një algoritëm që ofron siguri ndaj numrave mashtrues
dhe dyfishimit të numrave.
2. Përveç nëse ndryshe parashihet në këtë nen, aplikimet për numër fiskal duhet të
dorëzohen në zyrën regjionale të ATK-së në të cilën ndodhet aplikuesi. Përgjithësisht,
Organizata afariste duhet që së pari të regjistrohet në ARBK dhe pastaj brenda 15 ditëve
duhet të aplikojë për t’u pajisur me numër fiskal.
3. Çdo OJQ, pas regjistrimit në Zyrën për Regjistrimin e OJQ-ve brenda 15 dite duhet të
aplikojë në ATK për t’u pajisur me numër fiskal sipas rregullave të parapara në paragrafin
1 të këtij neni.
39
për të gjitha ndërmarrjet afariste personale që i ka në pronësi ai individ, përfshirë emrin
tregtar, adresën dhe numrin e regjistrimit të biznesit të secilës ndërmarrje afariste personale
që ka në pronësi. Nëse, pas pranimit të një numri fiscal nga ATK, një individ themelon një
ndërmarrje të re afariste personale, individi duhet të regjistrojë ndërmarrjen e re afariste
personale në ATK para se ta angazhojë atë ndërmarrje afariste personale në aktivitet
ekonomik. Asnjë ndërmarrje afariste personale nuk do të regjistrohet deri sa individi nuk
ka siguruar numër personal identifikues dhe t’ia ofrojë atë numër ATK-së.
6. Çdo ortakëri do të pajiset vetëm me një “numër fiskal”, pa marrë parasysh numrin e
ortakëve të përfshirë në ortakëri. Numri fiskal i ortakërisë duhet të jetë një numër i ndarë
dhe të dallohet nga numri fiskal i ndonjë prej ortakëve në ortakëri.
7. Çdo individ, i cili dëshiron apo kërkohet të dorëzojë deklaratë tatimore, duhet të aplikojë
dhe të marrë një “numër fiskal” nga ATK, përpara dorëzimit të deklaratës. Individi duhet
t’i ofrojë ATK-së numrin e tij/saj identifikues personal me qëllim që të sigurojë numër
fiskal.
8. ATK, mund të bëjë një vizitë në vendndodhjen e organizatës afariste, para lëshimit të
“numrit fiskal”. Vizita duhet të bëhet brenda 3 ditëve të punës pas pranimit të aplikacionit
për numër fiskal. ATK, duhet të marrë vendim për pajisje ose refuzim të “numër fiskal”,
brenda 5 ditësh të punës pas pranimit të aplikacionit. Nëse ATK, nuk është në gjendje të
gjejë vendndodhjen e organizatës afariste, pas dy përpjekjeve të bëra brenda një periudhe 3
ditore dhe të dokumentuara me aktivitete në terren, nuk do të lëshoj numër fiskal dhe do të
informojë organizatën afariste dhe në përputhje me këtë edhe ARBK-në.
10. Pas vendosjes nga ATK për të pajisur me numër fiskal Tatimpaguesin, ATK do të pajis
tatimpaguesin me një dokument. Dokumenti i tillë do të përmbajë:
10.2. Përkujtesën për tatimpaguesin se duhet t’i plotësojë të gjitha kërkesat për
deklarim dhe pagesa të tatimeve me qëllim të mbajtjes së numrit fiskal.
40
10.5. Përkujtesën që numri fiskal i lëshuar për tatimpaguesin duhet të përfshihet
në çdo faturë të dorëzuar dhe çdo kontratë të arritur me ndonjë entitet tjetër.
11. ATK mund të refuzojë pajisjen me “numër fiskal” kur tatimpaguesi ka histori të dobët
të përmbushjes së detyrimeve tatimore. Çdo mos-pajisje me “numër fiskal”, do të
publikohet për të mirë të tatimpaguesve të tjerë. Publikimi i tillë është përshkruar në Nenin
16 të këtij Udhëzimi Administrativ.
12. ATK mund të refuzojë të lëshojë “numër fiskal” për tatimpaguesin kur ai/ajo:
12.2. Pas dy përpjekjeve nga ATK, nuk gjendet në adresën e dhënë në ARBK;
12.3. Nuk i ofron informatat mbi pronarin(ët) e entitetit zyrtarëve të ATK-së, pas
kërkesës
13. ATK mundet po ashtu të refuzojë lëshimin e një “numri fiskal” nëse pronari(ët) i
biznesit të ri ka një histori të mos-përmbushjes në raportimin e tatimeve dhe pagesën e
detyrimeve tatimore. Historia e mos-përmbushjes përfshinë:
13.1 kur ka pasur në pronësi një biznes i cili për dy apo më shumë muaj nuk ka
pambushur detyrimet e TVSh-së;
13.4 nuk ka deklaruar apo paguar një apo më shumë deklarata të tatimeve vjetore
të tatimit në të ardhura (personale apo të korporatave);
13.5 nuk ka mbajtur në burim apo paguar në tërësi, një apo më shumë kërkesa
mujore të mbajtjes në burim të tatimit në qira, dividendë, interes apo kërkesa tjera
të mbajtjes në burim të tatimit;
13.6 nuk ka dorëzuar dhe paguar dy a më shumë Pagesa tre mujore të Tatimit dhe
Kontributeve për bizneset e vogla individuale apo të mëdha;
41
13.7 nuk ka dorëzuar dhe paguar dy a më shumë Pasqyra Tremujore të pagesës
paradhënie për Korporatat e vogla apo të mëdha
14. Tatimpaguesit, të cilët nuk kanë dhënë informata të sakta në aplikacionin e tyre për
“numër fiskal” apo nuk i kanë dhënë informatat edhe me kërkesën e ATK-së, mund të
ridorëzojnë një aplikacion për “numër fiskal” në zyrën regjionale të ATK-së. ATK do të
shqyrtojë çdo aplikacion të ridorëzuar në të njëjtën mënyrë sikurse të ishte një aplikacion i
ri.
15. Nëse ATK përcakton se “numri fiskal” nuk do të lëshohet, brenda ditës ajo duhet t’i
jape tatimpaguesit një njoftim me shkrim në adresën e biznesit të dhënë në aplikacion duke
cekur arsyet e mos-pajisjes me numër fiskal brenda një dite pasi përcaktimi të jetë bërë.
Njoftimi duhet të përfshijë informatën për biznesin se mund të jetë në gjendje të marrë
numër fiskal duke dorëzuar një garanci bankare sikurse është përshkruar në paragrafin 16
të këtij neni. Për çdo vendim negativ mund të bëhet ankesë në përputhje me Nenin 77 të
Ligjit.
16. Bizneseve të reja të cilave iu është refuzuar pajisja me “Numër Fiskal” për shkak të
histories së mos-përmbushjes të detyrimeve tatimore, apo tatimpaguesit të cilët kanë marrë
një letër të dytë që propozon anulimin e numrit të tyre fiskal, sipas paragrafit 4 të Nenit 14
të këtij Udhëzimi Administrativ, mund të hynë në një marrëveshje me ATK-në për
vendosjen e një garancie bankare të pakthyeshëm, apo ndonjë siguri tjetër e aplikueshme
për ATK-në, për ATK-në në shumën e përcaktuar bazuar në qarkullimin e paraparë të
biznesit apo obligimet e parapara tatimore të biznesit, por jo më pak se 5,000€. Garancia e
tillë bankare, apo siguri tjetër e aplikueshme, do të mbahet nga ATK për një periudhë prej
tri vjetëve. Nëse gjatë periudhës tre vjeçare, tatimpaguesi ka raportuar në mënyrë të
besueshme dhe ka paguar të gjitha detyrimet tatimore, ATK do t’i kthejë garancinë bankare
tatimpaguesit për anulimin. Garancia bankare, apo siguri tjetër, duhet të përfshijë një kusht
që ATK mundet të ushtrojë të drejtat e veta nën garanci bankare, apo siguri tjetër, nëse
tatimpaguesi më vonë dështon të paguajë një borxh tatimor pas njoftimit apo kërkesës për
ta bërë atë dhe kur nuk mund të bëhen marrëveshje për pagesa të borxheve. Kur një garanci
bankare e pranueshme, apo siguri tjetër e pranueshme, të jetë dhënë dhe të jetë pranuar nga
ATK, tatimpaguesi mund të dorëzojë kërkesën e vet për numër fiskal. Nëse aplikacioni
është komplet dhe të gjitha informatat e nevojshme i janë dhënë ATK-së, ATK do të lëshoj
numër fiskal brenda 5 ditëve të punës.
17. Nëse ndonjë organizatë afariste angazhohet në biznes pa siguruar së pari numrin fiskal,
ai person (individ) apo organizatë afariste (ndryshe nga biznesi individual) do të gjykohet
të ketë operuar me një ndërmarrje afariste individuale të paregjistruar, organizatë afariste të
paregjistruar apo Kompani me Përgjegjësi të pakufizuar apo ortakëri e përgjithshme.
Ndërmarrjet e tilla do t’i nënshtrohen të gjitha detyrimeve tatimore që dalin nga
legjislacioni tatimor i aplikueshëm, dhe ndëshkimeve të aplikueshme.
42
Neni 10
Personat jo-rezident dhe Përfaqësuesit Fiskal
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Shembull:
Kompania e Kosovës A e angazhon Maqedonia sh.p.k. për të mirëmbajtur rrjetin e tyre të
kompjuterëve, sipas kushteve të kontratës, përfaqësuesit e Maqedonia sh.p.k pritet të
vizitojnë Kosovën së paku një herë çdo tre muaj (apo katër herë gjatë vitit kalendarik).
Kontrata është për një periudhë prej tre vjetëve, duke filluar nga 1 Janari 2010. Kompania e
Kosovës A duhet të dorëzojë një raport sikurse është përshkruar në paragrafin 1 të këtij
Neni në ATK deri më 22 Dhjetor 2009. Nëse 22 Dhjetori është fundjavë apo ditë feste,
raporti duhet të dorëzohet në ditën e fundit të punës përpara fundjavës apo ditës së festës.
Meqë kontrata rezulton në një veprimtari të vazhdueshme, Kompani e Kosovës A duhet të
dorëzojë vetëm një raport që do të pranohet nga ATK në ose para 22 Dhjetorit 2009.
Shembull:
Kompania e Kosovës B e angazhon Kompaninë e Turqisë C për të ndihmuar në një
kontratë ndërtimore, e cila pritet të zgjasë 3 muaj. Kontrata pritet të fillojë më 1 Prill 2009
dhe të përfundojë më 30 Qershor 2009. Pas përfundimit të kontratës, Kompania e Kosovës
43
B angazhon Kompaninë e Turqisë C për të ndihmuar në një projekt ndërtimor tjetër që
fillon më 1 Janar 2010 për një periudhë prej 4 muaj. Kompania e Kosovës B duhet të
dorëzojë një raport sikurse është përshkruar në paragrafin 1 të këtij Neni i cili do të
pranohet nga ATK deri më 22 Mars 2009 ne lidhje me kontratën e parë. Meqë kontrata nuk
është një kontratë vazhduese, Kompania e Kosovës B duhet të dorëzojë një raport për
kontratën e dytë që do të pranohet nga ATK deri më 22 Dhjetor 2009.
Shembull:
Kompania e Kosovës B angazhon një individ nga Mali i Zi për të përmirësuar një problem
kompjuterik vetëm një herë. Puna kërkon që individi të udhëtojë në Kosovë dhe të punojë
dy ditë. Meqë puna pritet të zgjasë vetë dy ditë, nuk kërkohet raport.
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 5 të Nenit 5 të Ligjit, çdo person jo-rezident i cili i
nënshtrohet çfarëdo tatimi në Kosovë në pajtim me legjislacionin tatimor të Kosovës, do të
caktojë një përfaqësues fiskal përpara se të fillojë ndonjë veprimtari ekonomike në Kosovë.
Përfaqësuesi fiskal i caktuar nga personi jo-rezident duhet të jetë një rezident i Kosovës, i
cili është i kualifikuar të kryej detyrat e një përfaqësuesi fiskal. Përfaqësues fiskal mund të
jetë person fizik ose juridik.
5. Brenda 5 ditëve pasi të jetë caktuar, përfaqësuesi fiskal duhet të dorëzojë aplikacionin e
tij për regjistrim në zyrën qendrore të ATK-së, në Divizionin e Edukimit të Tatimpaguesve.
ATK ka të drejtë të refuzoj një caktim të një përfaqësuesi fiskal nëse beson se i caktuari
nuk është i kualifikuar të kryejë detyrat e një përfaqësuesi fiskal. Së bashku me
aplikacionin duhet të jetë një letër e caktimit e nënshkruar nga një person përgjegjës i
personit jo-rezident që ka caktuar përfaqësuesin fiskal. Letra e caktimit duhet të tregojë
aktet që përfaqësuesi fiskal është i autorizuar të kryej punë në emër të personit jo-rezident.
6.2. Të pranojë faturat në emër të personit jo-rezident nga persona e Kosovës për
ato transaksione për të cilat përfaqësuesi fiskal është autorizuar,
44
6.7. Të plotësojë të gjitha obligimet që lidhen me TVSh-në në importe, eksporte
dhe obligimet Doganore.
9.1. aplikuesi për përfaqësues fiskal nuk i përmbush obligimet veta tatimore apo
më herët ka kryer shkelje tatimore të cilat janë konsideruar nga ATK si evazion
tatimor apo shmangie tatimore,
9.3. përfaqësuesi fiskal nuk është rehabilituar pas një falimentimi apo pas ndonjë
procedure tjetër sipas së cilës aplikuesi është vënë nën mbikëqyrje,
10. ATK mund të bëjë anulimin e të drejtës për përfaqësues fiskal nga një përfaqësues
fiskal.
10.1. ATK mund të anulojë të drejtën e një personi të veprojë si përfaqësues fiskal
kur:
10.1.1. të jetë bërë një deklaratë false nga përfaqësuesi, i përfaqësuari
apo në emër të të përfaqësuarit, në lidhje me aplikacionin për autorizim
si përfaqësues fiskal,
10.1.2. përfaqësuesi fiskal nuk deklaron apo nuk bën pagesat tatimore
deri në datën e duhur,
45
10.3. Çdo person i cili është regjistruar si përfaqësues fiskal, brenda 5 ditëve nga
ndonjë ndryshim i bërë në emër, themelim apo pronësi të biznesit të tij apo ndonjë
ngjarje tjetër e ndodhur që ngrit nevojën e ndryshimit të regjistrimit, do të njoftojë
me shkrim Departamentin e Edukimit të Tatimpaguesve për ndryshimin,
ndërprerjen apo ngjarjen e tillë dhe t’i japë të gjithat të dhënat e këtyre
ndryshimeve.
11.1. Një përfaqësues fiskal konsiderohet të jetë një përfaqësues ligjor sikurse
është përshkruar në Nenin 16 të Ligjit
11.2. Një përfaqësues fiskal i detyrohet në tërësi dhe veçmas borxheve tatimore të
personit jo-rezident për të cilin ai është caktuar. Për të garantuar kryerjen e këtij
detyrimi, nga përfaqësuesi fiskal mund të kërkohet të vendosë një obligacion nga
një institucion financiar i pranuar nga BQK dhe me vendndodhje në Kosovë, apo
të ofrojë formë tjetër të garancisë me të cilën pajtohet ATK. ATK do të përcaktojë
nëse kërkohet garanci dhe do të informojë përfaqësuesin fiskal dhe personin jo-
rezident për atë kërkesë. ATK do të japë 30 ditë afat që një garanci e pranueshme
të pranohet.
12. Pavarësisht dispozitave të paragrafit 11 të këtij Neni, përfaqësuesi fiskal nuk do të jetë
fajtor për ndonjë ndëshkim të përcaktuar nga ATK në lidhje me personin jo-rezident për të
cilin ai vepron, përveç nëse:
12.1. Shkelja përbëhet nga kundërshtimi i përfaqësuesit fiskal për një obligim i
cili, për arsye të këtij nënparagrafi është vënë si në përfaqësuesin fiskal ashtu edhe
në personin jorezident,
12.3. Kryerja e shkeljes nga jo-rezidenti i atribuohet çdo shpërfillje nga ana e
përfaqësuesit fiskal.
46
13. Edhe pse përfaqësuesi fiskal mundet tashmë të ketë numër fiskal dhe certifikatë të
TVSh-së, ai duhet të marrë një numër të ri fiskal dhe numër te ri regjistrimi për TVSh, në
emër të jorezidentit për të cilin ai vepron. Në këtë rast kërkohet të regjistroj emrin e tij apo
të vetin karshi emrit të personit jo-rezident dhe me adresë të përfaqësuesit fiskal:
47
14.3. Një përfaqësues fiskal nuk lirohet nga obligimi i tij personal për shkak të
ndalimit së vepruari si përfaqësues fiskal. Përfaqësuesi fiskal do të jetë
personalisht i detyrueshëm për të gjitha detyrimet tatimore që lindin për periudhat
tatimore gjatë së cilës ai ka vepruar si përfaqësues. Nëse do të bëhej një vlerësim
shtesë i tatimit nga ATK për një periudhë tatimore gjatë së cilës përfaqësuesi
fiskal ka vepruar në emër të personit jorezident, përfaqësuesi fiskal do t’i
detyrohet pagesës së vlerësimit shtesë tatimor.
14.4. Kur një përfaqësues fiskal pushon të veprojë në emër të një personi jo-
rezident i cili vazhdon të jetë i angazhuar në veprimtari ekonomike në Kosovë,
personi jo-rezident duhet të caktojë një përfaqësues fiskal të ri brenda 5 ditëve
pasi të jetë informuar se përfaqësuesi i tanishëm i caktuar fiskal do të tërhiqet. Një
përfaqësues fiskal nuk lirohet nga obligimi i tij personal për shkak të pushimit të
veprojë si përfaqësues fiskal.
15. Pavarësisht nga paragrafët 4 deri 14 të këtij Neni, një person jo-rezident nuk kërkohet
të caktojë përfaqësues fiskal nëse:
Neni 11
Ndryshimet në Formën e Biznesit dhe Informata tjera për Regjistrim
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
48
2.2. Ndryshimin në adresën e biznesit apo shtesën e një vendi të ri të biznesit;
2.6. Çdo ndryshim në aksionarë që kanë interes 10% apo më shumë në një entitet
juridik;
2.10. Çdo ndryshim në emrin dhe adresën e personave përgjegjës të biznesit, dhe
Shembull:
Kompania A, një Ndërmarrje Personale Afariste, vendos se dëshiron të ndryshojë formën e
vet të biznesit në një Kompani me Përgjegjësi të Kufizuar, Kompani B, sh.p.k. Kompania
B, sh.p.k. duhet të aplikojë për numër fiskal në përputhje me dispozitat e Nenit 9 të këtij
Udhëzimi Administrativ. Kompania A, duhet të aplikojë për çregjistrim në përputhje me
Nenin 12 të këtij Udhëzimi Administrativ. Nëse Kompani A ka ndonjë borxh të pashlyer
tatimor apo nuk ka dorëzuar të gjitha deklaratat e kërkuara, nuk do të çregjistrohet, por do
49
të vendoset në një regjistër të tatimpaguesve joaktivë sipas Nenit 13 të këtij Udhëzimi
Administrativ. ATK do të vazhdojë të ndjek mbledhjes e borxhit tatimor dhe dorëzimin e
deklaratave të pa dorëzuara nga individi i cili ka pasur në pronësi ndërmarrjen personale
afariste. Nëse Kompani A është një tatimpagues i TVSh-së, duhet të dorëzojë Certifikatën
e vet të TVSh-së në ATK, sikurse është paraparë në Nenin 12 të këtij Udhëzimi
Administrativ dhe legjislacionin e zbatueshëm mbi Tatimin në Vlerën e Shtuar. Nëse
Kompania B do të bëhet tatimpagues i TVSh-së, duhet të regjistrohet për TVSh në
përputhje me Nenin 15 të këtij Udhëzimi Administrativ dhe legjislacionin e zbatueshëm
mbi Tatimin në Vlerën e Shtuar. Pronari i Kompanisë A do të raportojë fitimet e
Kompanisë A në deklaratën e tij të tatimit në të ardhurat personale për pjesën e vitit në të
cilin biznesi ka operuar si një ndërmarrje personale afariste. Si zyrtar i Kompanisë B
sh.p.k., individi do të marrë kompensimin nga sh.p.k. në formë të pagës që i nënshtrohet
tatimit të mbajtur në burim. Meqë individi do të ketë të ardhura si nga ndërmarrja
personale afariste dhe nga paga, të dy burimet e të ardhurave do të raportohen në
deklaratën e tij të tatimit në të ardhurat personale për atë vit. Nëse në vitet pasuese, individi
ka vetëm të ardhura nga paga nga Kompania B sh.p.k., nga ai nuk kërkohet të dorëzojë
deklaratë vjetore të tatimit në të ardhurat personale.
Shembull:
Kompania C është një sh.p.k. dhe miraton një vendim të ndryshojë emrin e vet në Kompani
Y sh.p.k. Meqë ndryshimi i emrit nuk ndryshon formën e biznesit, Kompanisë Y nuk i
duhet numër i ri fiskal, por kërkohet të dorëzojë ndryshimin e emrit në ATK sipas
paragrafit 1 të këtij Neni.
Shembull:
Kosova Partners është një Ortakëri e Përgjithshme e përbërë prej tre ortakëve të
përgjithshëm. Ortakët e përgjithshëm janë pajtuar të ndryshojnë formën biznesin e tyre në
Ortakëri të Kufizuar. Kosova Partners sh.p.k., Ortakëri e Kufizuar. Meqë ky është
ndryshim në formën e biznesit, Kosova Partners duhet të kërkojnë çregjistrim dhe Kosova
Partners sh.p.k. duhet të aplikojnë për numër të ri fiskal. Nëse Kosova Partners është
tatimpagues i TVSh-së, duhet të dorëzojë Certifikatën e vet të TVSh-së në zyrën regjionale
të ATK-së përgjegjëse për çështjet e tija tatimore. Nëse Kosova Partners sh.p.k. do të jetë
tatimpagues i TVSh-së, duhet të regjistrohet në TVSh në zyrën regjionale të ATK-së
përgjegjëse për çështjet e tija tatimore.
50
5. Në kohën e bashkimit të një organizate afariste me një tjetër, bizneset e prekura duhet të
përcaktojnë se cili biznes do jetë ai nën të cilën do të kryhet veprimtaria e mëpastajme
afariste. Biznesi nën të cilin veprimtaria e mëpastajme afariste do të kryhet do të vazhdojë
të përdorë numrin e vet fiskal. Biznesi i cili nuk do të vazhdojë duhet të kërkojë çregjistrim
në përputhje me Nenin 12 të këtij Udhëzimi Administrativ. Çdo riorganizim, përfshirë
bashkimet, duhet po ashtu të përmbushë kërkesat për riorganizim të vendosur në Ligjin e
zbatueshëm mbi Tatimin në të Ardhurat e Korporatave dhe Ligjin mbi Tatimin në të
Ardhurat Personale.
7. Paragrafi 6 i Nenit 11 të Ligjit po ashtu parasheh se çdo transferim i biznesit i cili nuk
është i mbështetur me kontrata të aplikueshme apo evidencë tjetër të aplikueshme të një
akti të shitjes do të konsiderohet të jetë vazhdim i biznesit të mëparshëm. Për qëllime të
aplikimit të paragrafit 6 të Nenit 11 të Ligjit, termi ‘shitje’ sikurse është përdorë në fjalinë
e mëparshme, gjithashtu do të interpretohet sikur të përbëjë një transferim të biznesit.
Neni 15
Çertifikatat e TVSh-së dhe import/eksportit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Regjistrimi për TVSh. Çdo person që kërkohet të regjistrohet për TVSh (Tatimin në
Vlerën e Shtuar) duhet të regjistrohet në TVSh dhe të marrë një Certifikatë të TVSh-së
renda 15 ditëve kalendarike pas plotësimit të kushteve për regjistrim. Neni 58 i Ligjit
parasheh ndëshkime për ata tatimpagues të cilët bëjnë furnizime të tatueshme pa qenë të
regjistruar për TVSh. Për qëllime të këtij Neni, termi person i tatueshëm do të nënkuptojë
çdo person i cili është, apo kërkohet të jetë i regjistruar në TVSh dhe i cili në Kosovë në
mënyrë të pavarur kryen ndonjë aktivitet ekonomik në një mënyrë të rregullt apo jo të
rregullt, çfarëdo që të jetë qëllimi apo rezultatet e atij aktiviteti ekonomik.
51
nuk kërkohet të regjistrohen sipas legjislacionit të TVSh-së, por duhet të paguajnë TVSh-
në në importet e tyre, si dhe të paguajnë TVSh-në në furnizimet e bëra për ata nga personat
e tatueshëm. Ata nuk kanë të drejtë të ngarkojnë TVSh-në në furnizimet që ata i bëjnë dhe
nuk kanë të drejtë të kreditojnë TVSh-në e zbritshme të paguar në importet dhe në
furnizimet e bëra për ta.
6. Çdo person i cili nuk është regjistruar sikurse është paraparë në paragrafët 2 dhe 3 të
këtij Neni do të regjistrohen në një mënyrë të detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv
nga data kur regjistrimi i tillë është kërkuar.
9. Nëse një biznes ka më shumë se një degë apo vendndodhje, biznesi duhet të deklarojë
vendndodhjen kryesore të biznesit në ATK në kohën e regjistrimit për TVSh. Çdo
vendndodhje tjetër e biznesit të tatimpaguesit duhet gjithashtu të ceket ashtu që të mund të
lëshohet Certifikatat e duhur e TVSh-së dhe kopja e vërtetuar e certifikatës duhet të
ekspozohet në çdo vendndodhje të këtij biznesi me mundësi leximi nga publiku. Çdo
ndryshim në ndonjë vendndodhje të biznesit apo vendndodhje kryesore të biznesit, si dhe
çdo shtesë, apo heqje nga, numri i vendndodhjeve apo degëve të biznesit, duhet të
njoftohen në ATK brenda 15 ditëve kalendarike pasi të jetë bërë ndryshimi.
52
së përcaktimit. Tatimpaguesit do t’i jepet mundësia të vizitojë zyrën e autorizuese të ATK-
së apo t’i dërgohet Certifikata e TVSh-së.
12. Secila Certifikatë e TVSh-së do të ketë një numër serik unik në faqen e vet. Ai Numër
Serik, i cili është numri i regjistrimit të tatimpaguesit për TVSh, duhet të përfshihet, së
bashku me numrin fiskal të tatimpaguesit, në të gjitha faturat e lëshuara nga tatimpaguesi.
13. Nëse ATK zbulon se tatimpaguesi nuk është i rregullt në të gjitha obligimet tatimore
apo se informatat në formularin e regjistrimit nuk janë të sakta, ATK do t’i dërgoj një
njoftim me shkrim tatimpaguesit se certifikata e TVSh-së nuk mund të lëshohet. Njoftimi
do të informojë tatimpaguesin për arsyet e mos-lëshimit të Certifikatës së TVSh-së dhe t’i
përkujtojë tatimpaguesit ndëshkimet për angazhimin në transaksionet me TVSh pa marrë
Certifikatën e TVSh-së. Njoftimi gjithashtu do t’i ofrojë tatimpaguesit informatat lidhur me
të drejtat e ankesës. ATK do t’i dërgoj tatimpaguesit njoftimin me shkrim brenda 2 ditëve
pas përcaktimit se Certifikatat e TVSh-së nuk do të lëshohet.
14.2. eksportojnë mallra nga Kosova, nëse përndryshe nuk janë të regjistruar për
qëllime tatimore.
17. Secila Certifikatë e Import/Eksportit do të ketë një numër serik unik në faqen e vet.
18. Anulimi dhe tërheqja e certifikatave. Sikurse është paraparë në Nenin 23 të Ligjit,
Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së mundet të anulojë apo tërheqë një Certifikatë të TVSh-së
nëse ATK përcakton se personi të cilit certifikata i është lëshuar ka shkelur ligjin. Shkelja e
53
ligjit që mund të rezultojë në anulimin apo tërheqjen e certifikatës së TVSh-së përfshinë,
mirëpo nuk kufizohet vetëm në to:
18.2. Lëshimi i faturave fals apo fiktive duke shfrytëzuar Certifikatën e TVSH-së
18.5. Mos dorëzimi dhe mos pagesa me kohë e dy ose më shumë deklaratave
tatimore të cilat tatimpaguesi është i obliguar që ti dorëzojë; apo
18.6. Mos instalimi i PEF, pasi është gjobitur tri ose më shumë herë për këtë
dështim.
19. ATK duhet t’i dërgoj tatimpaguesit njoftim me shkrim mbi tërheqjen apo anulimin e
Certifikatës së TVSH-së 10 ditë para datës efektive të tërheqjes. Njoftimi i tillë do të
përmbajë:
19.3. të drejtën e tatimpaguesit për t’u ankuar për anulimin apo tërheqjen brenda
periudhës 10 ditore duke dorëzuar një ankesë me shkrim te Menaxheri Regjional
që ka lëshuar njoftimin.
20. Ankesa e tatimpaguesit duhet të bëhet duke u bazuar në faktin se ATK ka bërë gabim,
në faktet e përshkruara sipas paragrafit 18 të këtij neni. Tatimpaguesi duhet të përpilojë një
deklaratë me fakteve të qarta duke vërtetuar se propozimi nga ATK për tërheqje apo
anulim të Certifikatës së TVSh-së është jo korrekt.
21. Nëse një tatimpagues është ankuar sipas paragrafit 20 të këtij neni dhe Menaxheri
Regjional pajtohet me faktet e dorëzuara në ankesën e tatimpaguesit, Menaxheri Regjional
duhet t’i lëshoj një letër tatimpaguesit në të cilën thuhet se është anuluar propozimi për
tërheqje apo anulim të Certifikatës së TVSh-së.
22. Pasi periudha 10 ditore të ketë kaluar, nëse tatimpaguesi nuk është ankuar, apo nëse
tatimpaguesi është ankuar mirëpo Menaxheri Regjional nuk pranon ndonjë ndryshim
bazuar në ankesën e tatimpaguesit, Menaxheri Regjional duhet të përgatisë një letër për
54
tatimpaguesin duke e informuar atë se Certifikata e TVSh-së është tërhequr apo anuluar.
Letra duhet qartë të tregojë bazën në të cilën është marrë vendimi, përfshirë atë se përse
ankesa nuk ka ndryshuar përcaktimin e bërë.
23. Letra që informon tatimpaguesin se Certifikata e TVSh-së është anuluar apo tërhequr,
duhet që personalisht t’i dërgohet tatimpaguesit nga një zyrtar i ATK-së. Zyrtari i ATK-së
duhet t’ia japë letrën personit përgjegjës të tatimpaguesit (nëse është entitet juridik) apo
tatimpaguesit (nëse është biznes individual) dhe t’ia sqarojë se certifikata e TVSh-së është
tërhequr. Preferohet që, letra t’i dërgohet tatimpaguesit në fund të ditës së punës për të
shmangur çrregullimin e panevojshëm të afarizmit. Zyrtari i ATK-së duhet t’ia marrë
Certifikatën e TVSh-së dhe të informojë tatimpaguesin se operimi i biznesit pa certifikatë
të TVSH-së do të rezultojë me ndëshkime dhe ndjekje penale të mundshme.
25. Një Certifikatë e TVSh-së që është tërhequr për mos-pagesë të tatimit apo mos-dorëzim
të deklaratave mund të rivendoset me kërkesë me shkrim të tatimpaguesit kur tatimpaguesi
të jetë i rregullt në dorëzimin e deklaratave, apo të ketë bërë marrëveshje të pranueshme
për pagesën e borxheve. Kërkesa me shkrim duhet të adresohet tek Menaxheri Regjional i
cili ka tërhequr Certifikatën e TVSh-së. Kërkesa duhet të përmbajë numrin fiskal të
tatimpaguesit dhe identifikojë certifikatën e TVSH-së që do të ri-vendoset (Emri në
certifikatë, Numri serik i Certifikatës dhe adresa e biznesit). Së bashku me kërkesën për ri-
vendosjen e certifikatës, tatimpaguesi duhet të deklarojë se është në dijeni për kërkesën për
të dorëzuar dhe paguar deklaratat me kohë me qëllim që të mbajë Certifikatën e TVSh-së.
Tatimpaguesi duhet të konfirmojë synimin e tij për të mbetur i rregullt në dorëzimin e
deklaratave si dhe kryerjen e pagesave me kohë.
27. Nëse kanë kaluar më shumë se 30 ditë që kur certifikata është anuluar apo tërhequr,
certifikata e anuluar nuk do të rivendoset, por tatimpaguesit do t’i lëshohet certifikatë e re e
TVSh-së, e cila do të jetë efektive për transaksionet nga ajo datë e tutje.
55
28. Nëse konsiderohet si e nevojshme nga Drejtori i Përgjithshëm, ATK mund të zhvilloj
një program për të zëvendësuar të gjitha Certifikatat ekzistuese të TVSH-së pas lëshimit të
njoftimit për qëllimin që të bëhet kjo dhe të këshillohet tatimpaguesi mbi procedurat për
marrjen e certifikatës së zëvendësuar të TVSH-së. Administrata Tatimore mund të refuzoj
lëshimin e Certifikatës zëvendësuese të TVSH-së ndaj çdo tatimpaguesi i cili i plotëson
kërkesat për refuzim, tërheqje ose anulim të numrit fiskal ose Certifikatës së TVSH-së të
caktuar në këtë Udhëzim Administrativ.
29. Kur tatimpaguesi i TVSh-së më nuk konsiderohet të jetë tatimpagues i TVSh-së sipas
dispozitave të vendosura në Ligjin mbi Tatimin në Vlerën e Shtuar, tatimpaguesi i TVSh-
së duhet të dorëzojë Certifikatën e vet të TVSh-së në zyrën regjionale të ATK-së që është
përgjegjëse për çështje tatimore të tatimpaguesit. ATK do të pranojë (njohë) dorëzimin e
Certifikatës së TVSh-së.
31. ATK do të mbajë një listë të të gjithë tatimpaguesve me Certifikata aktive të TVSh-së
dhe do të bëjë publikimin e saj në faqen e vet të internetit (www.atk-ks.org). Lista do të
jetë me renditje alfabetike bazuar në emrin e tatimpaguesit. Qëllimi i publikimit është
informimi i publikut nëse një tatimpagues i posaçëm ka certifikatë të vlefshme të TVSh-së.
ATK duhet t’i ofrojë publikut udhëzimet për qasje në informata. ATK po ashtu do të
vendosë një listë të certifikatave të TVShsë që më nuk janë të vlefshme me datën nga e cila
certifikata më nuk është e vlefshme.
2. ATK-ja, brenda gjashtëdhjetë (60) ditësh nga data e kërkesës për çregjistrim, është e
detyruar të verifikojë situatën tatimore dhe kur është e nevojshme të ushtrojë kontrollin e
veprimtarisë së tatimpaguesit.
3. Brenda gjashtëdhjetë (60) ditëve nga data e kërkesës për çregjistrim, nëse ATK vlerëson
se tatimpaguesi nuk i plotëson kushtet për çregjistrim sipas paragrafit 1 të këtij neni, do të
përgatisë njoftimin e saj me shkrim i cili i dorëzohet tatimpaguesit.
4. ATK-ja është e detyruar të tërheqë njoftimin nga paragrafi 3. i këtij neni vetëm pasi
tatimpaguesi të ketë paguar të gjitha detyrimet tatimore të cilat i janë njoftuar me shkrim
nga ATK.
56
5. Në rast së brenda gjashtëdhjetë (60) ditëve nga data e marrjes së kërkesës për çregjistrim
nga tatimpaguesi, ATK-ja nuk ka njoftuar tatimpaguesin sipas paragrafit 3. i këtij neni,
tatimpaguesi do të konsiderohet të jetë i çregjistruar.
6 ATK-ja, ka të drejtë të çregjistrojë nga regjistri i saj aktiv çdo tatimpagues kur provohet
se ai për çfarëdo arsye në vitin e fundit fiskal nuk ka ushtruar veprimtari. Në këtë rast, këta
tatimpagues do të vihen në një regjistër të veçantë te tatimpagueseve joaktiv dhe ATK-ja
do ta njoftojë Agjencinë e Regjistrimit të Biznesit në lidhje me atë regjistër.
Neni 12
Çregjistrimi i Biznesit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1.5. një deklaratë se biznesi pushon dhe një kërkesë për të çregjistruar biznesin në
përputhje me dispozitat e aplikueshme ligjore.
1.7. kopjen e vendimit të organit drejtues (nëse është Shoqëri aksionare apo
Shoqëri me përgjegjësi të kufizuar) i cili autorizon ndërprerjen e veprimtarisë të
nënshkruar nga zyrtarët e autorizuar;
57
ndërprerë aktivitetin afarist të ortakërisë, shoqërisë së personave, apo
konsorciumit;
3. Nëse ATK përcakton se biznesi ka borxhe tatimore (qoftë para apo pas kontrolle), nuk
ka dorëzuar të gjitha deklaratat tatimore që kërkohen, apo ka ndonjë stok të mbetur, ATK
do të njoftojë tatimpaguesin se nuk i plotëson kërkesat për çregjistrim. Gjithashtu një kopje
e njoftimit do t’i dërgohet ARBK. Njoftimi do të përfshijë:
3.2. një deklarim se tatimpaguesi nuk i plotëson kërkesat për çregjistrim dhe datën
kur është marrë ai vendim;
3.3. një deklaratë të arsyes(eve) pse nuk janë plotësuar kërkesat për çregjistrim,
për përmbajtur përshkrimin e:
4. Pas njoftimit për mos plotësimin e kërkesave për çregjistrim, ATK do të ndërmarrë
veprime për të vendosur tatimpaguesin në regjistrin e tatimpaguesve jo-aktivë në përputhje
me paragrafin 6 të Nenit 8 të këtij Udhëzimi Administrativ. ATK gjithashtu do të iniciojë
zbatimin e dispozitave të insolvencës të vendosura në Ligjin 2003/4 mbi Likuidimin dhe
Riorganizimin e Personave Juridik në Falimentim, apo pasardhësin e tij.
58
5. Nëse tatimpaguesi më vonë dorëzon të gjitha deklaratat e kërkuara dhe paguan të gjitha
borxhet tatimore, mund të dorëzojë një kërkesë tjetër për çregjistrim, e cila do të përfshijë
elementet e kërkuara në paragrafin 1 të këtij neni. Me pranimin e kërkesës me shkrim të
përshkruar më lartë dhe pas përcaktimit se biznesi i plotëson kërkesat për çregjistrim, ATK
do të ndjek hapat e përshkruar në paragrafin 2 të këtij neni.
6. Pas vendimit për çregjistrim të tatimpaguesit, ATK e heqë tatimpaguesin nga baza e vet
e të dhënave.
8. Vendosja e tatimpaguesit në një regjistër të tatimpaguesve joaktiv nga ATK, nuk e liron
tatimpaguesin nga obligimi për të paguar çdo borxh tatimor që mund të jetë obligim.
Tatimpaguesit e vendosur në regjistrin e tatimpaguesve joaktiv mund të kthehen në bazën e
të dhënave të ATK-së për tatimpaguesit aktiv nëse ATK ka informata që tregojnë se
tatimpaguesi është aktiv. Nëse një tatimpagues kthehet në bazën e të dhënve të
tatimpaguesve aktiv, ATK duhet të publikojë atë fakt ashtu që bizneset tjera të jenë në
dijeni se transaksionet me atë tatimpagues tash u njihen.
10. Nëse tatimpaguesi më vonë kthehet në bazën e të dhënave të tatimpaguesve aktiv, ATK
do të njoftojë ARBK-në se biznesi sërish është aktiv. Njoftimi i tillë duhet të përmbajë
emrin dhe adresën e tatimpaguesit; numrin e regjistrimit të biznesit; numrin fiskal të ATK-
së; dhe një deklarim se ATK ka vendosur tatimpaguesin në bazën e të dhënave të
tatimpaguesve aktiv.
11. Nëse një tatimpagues ka njoftuar ATK-në që synon të pushoj veprimtaritë afariste
sikurse është paraparë në këtë Nen dhe ATK ka përcaktuar se biznesi nuk i plotëson
kriteret për çregjistrim sepse ka borxhe tatimore, nuk ka dorëzuar të gjitha deklaratat, apo
ka ndonjë stok të mbetur, ATK do të ndërmarrë masa për të siguruar të gjitha deklarata që
kërkohen, sipas paragrafëve 5 dhe 6 të Nenit 13 të këtij Udhëzimi Administrativ. ATK
gjithashtu do të ndërmarrë të gjitha veprimet e mundshme të mbledhjes, sipas paragrafëve
3 dhe 4 të Nenit 13 të këtij Udhëzimi Administrativ. Kur të gjitha veprimet të jenë
ndërmarrë dhe është konfirmuar se tatimpaguesi më nuk ushtron veprimtari, ATK mund të
vendosë tatimpaguesin në një regjistër të tatimpaguesve jo-aktivë, dhe të ndjekë procedurat
e çregjistrimit të parapara në këtë Nen. ATK gjithashtu do të iniciojë zbatimin e
dispozitave të insolvencës të vendosura në Ligjin 2003/4 mbi Likuidimin dhe
Riorganizimin e Personave Juridik në Falimentim, apo pasardhësin e tij.
59
Neni 13
De-aktivizimi i një Biznesi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Sikurse është autorizuar në Nenin 12.6 të Ligjit, ATK mund t’i vendosë tatimpaguesit në
një regjistër të tatimpaguesve joaktiv kur një tatimpagues nuk ka ushtruar veprimtari gjatë
vitit të kaluar fiskal. Kjo dispozitë aplikohet në ato raste në të cilat tatimpaguesi nuk ka
borxh tatimor të pashlyer dhe ATK ka përcaktuar të mos kërkojë ndonjë deklaratë tatimore
që mund të jetë obligim.
3. Nëse, si rezultat i përpjekjeve për të mbledhur një borxh tatimor të pashlyer, ATK
përcakton se një tatimpagues nuk mund të gjendet apo më nuk është i angazhuar në mënyrë
aktive në aktivitet ekonomik, ATK mund të vendos tatimpaguesin në regjistrin e
tatimpaguesve joaktiv kur të gjitha veprimet e kërkuara për të gjetur tatimpaguesin apo për
të mbledhur borxhin tatimor janë ndërmarrë. Para vendosjes së tatimpaguesit në regjistër të
tatimpaguesve joaktiv, ATK duhet të regjistrojë barrët tatimore në të gjithë regjistrat e
duhur (nëse përpara nuk janë regjistruar) për të mbrojtur ekuitetin dhe të drejtat e Shtetit në
çdo aset që tatimpaguesi ka. Përgjithësisht, ATK duhet të konfiskojë dhe shesë çdo aset të
tatimpaguesit para vendosjes së tatimpaguesit në regjistrin e tatimpaguesve jo-aktivë. Nëse
ATK përcakton se konfiskimi dhe shitja e aseteve nuk është në interesin më të mirë të
Shtetit, arsyet për mos konfiskim dhe shitje të aseteve duhet të dokumentohen qartë.
5. Nëse si rezultat i përpjekjeve për të siguruar deklaratat tatimore të cilat nuk janë
dorëzuar, ATK përcakton se tatimpaguesi nuk mund të gjendet apo më nuk është i
angazhuar në mënyrë aktive në aktivitet ekonomik, ATK mund ta transferojë
tatimpaguesin në regjistrin e tatimpaguesve joaktiv kur të gjitha kontrollimet dhe
verifikimet e kërkuara janë bërë dhe janë dokumentuar si duhet. Para transferimit të
tatimpaguesit në regjistrin e tatimpaguesve joaktiv, ATK duhet të përcaktoj se a është
60
interesi i shtetit të ndërmarrë veprime të nevojshme për t’i siguruar deklaratat, bazuar në
potencialin e mbledhjes. Përgjithësisht, ATK duhet të sigurojë çdo deklaratë që lidhet me
një tatim të mbledhur apo të mbajtur në burim meqë mbledhja e një tatimi të tillë mund të
bëhet nga asetet e personave përgjegjës të biznesit si dhe nga asetet e biznesit. Në rastet e
tatimeve të mbajtura në burim apo të mbledhura, ATK duhet të bëjë vlerësimet kundër
personave përgjegjës sikurse është paraparë në paragrafët 4 dhe 5 të Nenit 26 të Ligjit
përpara transferimit të tatimpaguesit në regjistrin e tatimpaguesve joaktiv. Nëse është bërë
një përcaktim se mbledhja e borxheve tatimore nga personat përgjegjës nuk është e mundur
dhe përcaktimi i tillë është dokumentuar, tatimpaguesi mundet të transferohet në regjistrin
e tatimpaguesve joaktiv pa siguruar deklaratat delikuente dhe i bëhet vlerësimi zyrtarit
përgjegjës. Çdo rast në të cilin është përcaktuar të mos kërkohen deklaratat delikuente
sepse nuk është në interesin e Shtetit apo është përcaktuar të mos bëhet një vlerësim për
personin përgjegjës sepse një vlerësim i tillë nuk do të ishte i mbledhshëm, kërkon
miratimin nga Zëvendësi i Drejtorit të Përgjithshëm (Operacionet), apo zyrtar i lartë i
ATK-së.
6. Sikurse është përdorë në paragrafin 5 të këtij neni, termi ‘Interes i Shtetit’ nënkupton se
përcaktimi është bërë se shpenzimet për të kërkuar një deklaratë nga një biznes që më nuk
është aktiv janë më të mëdha se sa shuma e të hyrave që mund të mblidhet nëse deklaratat
janë siguruar dhe përpunuar. Për shembull, si pikë referimi, nëse një sh.p.k. më nuk është
aktive dhe nuk ka pasuri nga e cila mund të mblidhet detyrimi tatimor që mund të jetë
borxh, ekziston përfitim i vogël që mund të fitohet nga Shteti i Kosovës të kërkojë
deklaratën e tatimit në të ardhurat e korporatave që ka 500€ obligim tatimor.
2.1. një person i cili ka detyrë të krijojë regjistra sipas këtij ligji do t’i mbajë ato
regjistra për një periudhë prej së paku gjashtë vjet pas përfundimit të periudhës
tatimore kur ka lindur një detyrim i tillë tatimor përkatës;
61
2.2. ATK mund t’i lejojë tatimpaguesit, kundrejt kërkesës së tij, të ruajë regjistrat
origjinalë në mikrofilm apo mjet tjetër për ruajtje të dhënash, dhe regjistrat e tilla
do të trajtohen sikur të ishin regjistrat origjinalë duke iu nënshtruar të gjitha
kushteve të specifikuara nga ATK;
2.3. regjistrat e kërkuara për t’u krijuar dhe mbajtur sipas këtij Neni do të lidhen
me periudhat tatimore të specifikuara në legjislacionin e zbatueshëm në Kosovë.
Drejtori i Përgjithshëm mund t’u lejojë tatimpaguesve të mbajnë regjistra për
periudha të ndryshme tatimore aty ku ai ose ajo beson se kjo është e nevojshme
për operimin e tyre efikas, dhe në rast të tillë ai ose ajo do të specifikojë zbatimin
e atyre ligjeve në ato raste për të siguruar që as ATK dhe as Fondi i Kursimeve të
Pensioneve të Kosovës nuk janë cenuar negativisht.
3. Librat dhe regjistrimet për bizneset me qarkullim vjetor mbi pesëdhjetëmijë (50.000)
euro duhet të mbahen në përputhje me parimet e përgjithshme të pranueshme të
kontabilitetit të Kosovës që janë plotësuar me Standardet Ndërkombëtare të Raportimit
Financiar.
4. Çdo tatimpagues pa marrë parasysh qarkullimin vjetor, përveç mbajtjes së librave dhe
regjistrimeve të parapara me ligj, kërkohet të bëjë dhe mbajë regjistrimin e mallrave në
stoqe në fund të vitit kalendarik. Regjistrimet e parapara sipas këtij paragrafi duhet të jenë
të gatshme më apo para 10 janarit të vitit vijues.
6. ATK mund të kërkojë që të gjitha furnizimet e bëra nga të gjithë apo lloj i caktuar i
personave të regjistrohen në mënyra elektronike (pajisje elektronike fiskale) dhe mund të
vendosë specifikime për llojet e makinave elektronike që do të përdoren për regjistrimin e
tillë. Në rast të furnizimeve të bëra nga persona të caktuar të tatueshëm duke përfshirë
transaksionet të cilat nuk janë regjistruar nga mënyrat elektronike, ATK mund të kërkojë
që personat e tillë të tatueshëm të lëshojnë kuponë në mënyrën e parashkruar nga ATK. Të
gjitha bizneset e përfshira në aktivitete ekomomike të cilave ju kërkohet të instalojnë
pajisjet elektronike fiskale për regjistrimin e transaksioneve që lidhen me aktivitetin e tyre
ekonomik duhet t’i lëshojnë kupon klientit që i përmbahet specifikimeve teknike të
kuponëve siç është e përshkruar në udhëzimet e aplikueshme administrative.
7. Çdo transaksion mbi pesëqind (500) euro, i bërë në mes të personave të përfshirë në
aktivitet ekonomik, pas 1 janarit te vitit 2009 kërkohet të bëhet përmes llogarisë bankare.
8. Për detaje të mëtutjeshme do të nxirret një akt nënligjor lidhur me implementimin e këtij
neni.
62
Neni 17
Kërkesa për Libra dhe Regjistrime
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Paragrafi 1 i nenit 13 të Ligjit, kërkon që personi, i cili është i detyruar të paguajë apo
mbajë në burim tatimin, të krijojë apo mbajë regjistrime të llogarisë, të cilat janë në
përputhje me legjislacionin tatimor. Librat dhe regjistrimet, mbahen me shkrim ose në
formë elektronike të mjaftueshme për të përcaktuar detyrimin tatimor, për të paguar apo
mbajtur në burim. Regjistrimet e llogarisë, janë regjistrime të cilat janë të mjaftueshme për
të treguar dhe sqaruar një transaksion biznesi dhe për të shpalosë (me saktësi të arsyeshme)
pozitën e tij financiare në çdo kohë. Regjistrimet e llogarive mundësojnë përgatitjen e
llogarive, në përputhje me kërkesat e ligjit.
2. Librat dhe regjistrimet minimale që duhet mbajtur nga bizneset me qarkullim vjetor
bruto deri në 50,000€ apo më pak janë:
2.1. Libri i Blerjes, në të cilin duhet të regjistrohen të gjitha blerjet dhe deklaratat;
2.3. Libri i Arkës, që lidhet me librin e shitjeve dhe librin e blerjeve ashtu që të
gjitha hyrjet dhe daljet në arkë të jenë regjistruar;
2.5. Kopjet e dokumenteve mbështetëse për hyrjet në libra, duhet të mbeten dhe
shoqërohen me librin e pranueshëm.
2.8. Nga biznesi duhet të bëhet një regjistrim vjetor i mallit, sikurse është
përshkruar në Nenin 18 të Udhëzimit Administrativ dhe ai regjistrim i mallit duhet
të mbahet së bashku me regjistrimet tjera të mallrave të pranishme të marra gjatë
vitit.
3. Blerjet për të cilat një faturë është lëshuar duhet të futet në librin e blerjeve brenda 5
ditëve pas pranimit të faturës së blerjes. Shitjet për të cilat një faturë e shitjes është lëshuar
duhet të futet në librin e shitjeve brenda 5 ditëve pas lëshimit të faturës së shitjes. Blerjet
me para të gatshme (kesh) dhe shitjet në para të gatshme, duhet të regjistrohen në librat apo
ditarët përkatës në bazë ditore, jo më larg se ditën pasardhëse. Përveç kësaj, numri i fillimit
dhe numri i përfundimit të secilit kupon të shitjes ditore, duhet të futet në ditarin e shitjeve.
63
4. Shoqëritë me qarkullim vjetor bruto më shumë se 50,000 € dhe ato të cilat zgjedhin të
përcaktojnë detyrimet e tyre tatimore, bazuar në mbajtjen e librave dhe regjistrimeve e
duhura, duhet të mbajnë libra dhe regjistrime në përputhje me kërkesat e standardeve të
kontabilitetit në Kosovë. Librat dhe regjistrimet e mbajtura, duhet të jenë mjaftueshëm te
sakta, për të mundësuar kontabilitet të plotë dhe saktë të të gjitha pikave të të ardhurave
dhe shpenzimeve të aplikueshme në një periudhë tatimore. Në minimum, librat dhe
regjistrimet e tilla duhet të përfshijnë:
4.6 Pasqyrat financiare dhe bilancet e gjendjes siç kërkohet për vendosjen e pikës
filluese për përgatitjen e deklaratave vjetore të tatimit në të ardhurat dhe
llogaritjen e obligimit tatimor vjetor.
4.8 Përveç kësaj, duhet të bëhet një regjistrim i mallit nga biznesi, sikurse është
përshkruar në Nenin 18 të këtij Udhëzimi Administrativ dhe ai regjistrim i mallit
duhet të mbahet së bashku me regjistrimet tjera të mallit të pranishëm të marra
gjatë vitit.
64
është e rigjenerueshme dhe është në dispozicion për ATK. Me një kërkesë të arsyeshme të
ATK, organizata afariste duhet të shtypë ato regjistrime të veçanta të mbajtura në mënyrë
elektronike që kërkohen nga ATK.
6. Bizneset, që përdorin regjistrues fiskal të parasë së gatshme dhe pajisje tjera elektronike
fiskale dhe lëshojnë kupon fiskal, duhet të mbajnë kopje të rrotullës së letrës nga printeri i
pajisjeve për një periudhë deri 6 vjeçare. Në vend të tyre, mund të përdoret një libër
elektronik, i cili plotësohet sipas përcaktimeve teknike të publikuara me vendim shpjegues
të Drejtorit të Përgjithshëm të ATK-së. Në minimum, të gjitha të dhënat origjinale të
transaksioneve duhet të jenë të rigjenerueshme; të dhënat origjinale të transaksioneve duhet
të përfshijnë të gjitha transaksionet nga pajisjet elektronike të fiskalizuara; të dhënat duhet
të jenë të ruajtura dhe të pandryshueshme; të dhënat duhet të lexohen apo të rigjenerohet në
formë të lexueshme; duhet të jenë në dispozicion për ATK me kërkesë në librin elektronik
në një mënyrë që lejon që ATK, të lexojë dhe shkarkojë të dhënat një formë që mund të
rishikohet dhe të testohet nga ATK.
7. Bizneset, mund të përdorin sistem të lëshimit dhe pranimit të faturave elektronike, i cili
plotëson kërkesat për faturim me letër, sipas Ligjit për TVSh-në. Nëse janë siguruar
miratimet/vendimet shpjeguese individuale të kërkuara, të dhënat e faturës elektronike
duhet të ruhen dhe mbahen në mënyrë të tillë që i lejon biznesit të:
7.3. ri-prodhojë faturat origjinale dhe porositë shoqëruese në çdo kohë në një
formë të lexueshme, veçanërisht me kërkesë të ATK-së;
7.5. mbajë çdo porosi elektronike e dërguar apo pranuar në lidhje me faturat
elektronike dhe t’i referojë ato në faturën e aplikueshme.
8. Nëse një organizatë afariste ka veprimtari në më shumë se një vend, secili vend (degë)
do të mbajë regjistrime për transaksionet e veta për të treguar mallrat e pranuara
(dokumentet e blerjes apo dokumentet e transferimit, etj.). Secila degë, duhet të
identifikohet në faturat e lëshuara. Së paku një here në muaj, dega duhet të transferojë të
dhënat në selinë qendrore, ashtu që të gjitha transaksionet e degës të mund të mblidhen në
një sistem kontabiliteti për përgatitjen e deklaratave tatimore dhe regjistrimeve financiare
të konsoliduara. Regjistrimet e mbledhura duhet të identifikojnë hyrjet në secilën degë, veç
e veç.
65
10. Lëshimi i centralizuar i faturave për të gjitha degët është i lejueshëm për aq sa dega, së
cilës transaksionet i përkasin, identifikohen lehtë në faturën e lëshuar nga vendi qendror
dhe regjistrimet e nevojshme që lidhen me transaksionet janë mbajtur në degë. Nëse një
biznes me degë të shumëfishta dëshiron të centralizojë të gjitha aktivitet e mbajtjes së
librave dhe mbajtjes së shënimeve në mënyrën që nuk është në përputhje me dispozitat e
këtij nënparagrafi, organizata afariste, duhet të kërkojë një Vendim Shpjegues Individual
nga ATK për të autorizuar shmangien nga këto dispozita.
11. Të gjithë librat dhe regjistrimet e kërkuara të përshkruara në paragrafët 1 deri 7, të këtij
neni, duhet të mbahen për një periudhë deri 6 (gjashtë) vjeçare. Regjistrimet që lidhen me
pasuritë që janë të zhvlerësueshme gjatë një periudhe prej më shumë se gjashtë vjet, duhet
të mbahen për jetëgjatësinë e zhvlerësueshme të pasurive, plus një vit shtesë. Regjistrimet e
lidhura me pasuritë që kërkojnë përcaktimin e bazës për trajtimin e fitimeve kapitale apo
përcaktimin e fitimit më shitjen e tyre duhet të mbahen deri sa pasuritë e tilla të jenë shitur
apo ekspozuar me plus 6 vite shtesë. Librat dhe regjistrimet duhet të mbahen në një mënyrë
të renditur që ndihmon përpilimin e tyre në raportet përmbledhëse si dhe të ndihmojnë
rishikimin dhe ekzaminimin nga ATK.
13. Kërkesat shtesë të veçanta për aktivitetet që lidhen me kontratat afatgjata, përveç
kërkesave tjera të mbajtjes së regjistrimeve të vendosura në këtë nen, kompanitë e
angazhuara në kontrata afatgjata, sikurse janë projektet ndërtimore apo instaluese që
zgjasin 12 muaj të njëpasnjëshëm apo më shumë, duhet të mbajnë kontabilitet të veçantë
për secilin projekt. Nëse ka kontrata të shumta në projekt, duhet të ketë kontabilitet të
ndarë për secilën kontratë brenda projektit. Për secilën kontratë, duhet të ekzistojë një
kontabilitet i ndarë për të gjitha shpenzimet dhe hyrjet (pagesat paradhënie, pagesat të
kuotave, etj.)
66
Neni 18
Regjistrimi i Mallit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1.3. sasinë
1.5. vlerën.
2.1.3. pagesa doganore nga importi dhe tatimet tjera të cilat nuk janë të
rimbursueshme;
2.1.5. zbritjet tregtare, uljet dhe pika tjera të ngjashme janë të zbritshme
me qëllim të përcaktimit të kostos së blerjes.
67
2.2.3. përndarja sistematike e shpenzimeve fikse indirekte dhe
shpenzimet e ndryshueshme indirekte për prodhimin që del gjatë
shndërrimit të materialit në prodhime të gatshme;
4. Tatimpaguesit të cilët ushtrojnë aktivitete prodhimi zakonisht kanë tri lloje të stoqeve:
4.2. Procesi i punës – ato mallra të cilat janë në proces të prodhimit dhe
përpunimit për prodhim përfundimtar;
4.3. Prodhimet përfundimtare – prodhime të përfunduara të cilat nuk janë vënë për
shitje.
5.1. Mallrat gjatë transportimit nga shitësi tek blerësi, duke iu nënshtruar ligjeve
dhe doganave vendore, duhet të përfshihen në stoqet e entitetit financiar
përgjegjës për shpenzimet e transportit. Në transportin rrugor, termi “FOB”
përdoret ndërkombëtarisht për të shënuar kur kalon e drejta pronësore. Për
shembull, termi “FOB destinimi” në faturën e shitësit shënon që blerësi siguron
pronësinë e mallrave kur ato arrijnë. Kështu, cilatdo mallra gjatë transportimit në
datën e pasqyrës së bilancit do të duhej të përfshihen në stoqet e shitësit, e
kundërta ndodhë nëse fatura shënon “FOB në momentin e ngarkimit”.
68
kohën kur ato vërtet të jenë shitur. Në të njëjtën kohë, sidoqoftë, pranuesi duhet që
gjithashtu të regjistrojë mallrat që janë pranuar për shitje në konsignacion, duke
shënuar se ato janë mallra në konsignacion duke përmbajtur emrin, adresën dhe
informatat identifikuese të pranuesit.
5.3. Mallrat e shitura një blerësi, nuk janë për t’u përfshirë në regjistrimin vjetor të
stokut edhe kur mallra të tilla mund të kthehen me garanci, apo të drejtë për t’i
kthyer, nëse mallrat nuk e arrijnë pëlqimin e tatimpaguesit. Nëse mallrat e tilla
kthehen, regjistrimi i stokut duhet të rregullohet në përputhje me shënimin se janë
kthyer dhe datën e kthimit.
69
+ malli i shitur i cili është në transit bashkë me të drejtën e cila përcillet në pronarin
kur të pranohet nga pronari
+ malli në konsignacion në lokacione tjera i cili është ende në pronësi të kompanisë
e cila është duke bërë numërimin e stoqeve 30,000
- malli i përfshirë në stoqe fizike të cilat i takojnë kompanisë tjetër por mbahen në
konsignacion
- mallrat e shkatërruara apo të hequra nga stoqet për shkak se ato janë kalbur apo ju
ka skaduar afati
Stoqet e gjithëmbarshme 275,000
Bilanci i stoqeve në bazë të librave 279,000
Korrigjimet e stoqeve në baze te librave (4,000)
Neni 19
Origjina e Mallit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Sikurse është përdorë në këtë Nen, termi, “Mallra” i referohet mallrave komerciale –
atyre të cilat një person ka synim t’ia shesë apo furnizojë personit tjetër. Përveç për mallrat
që përdoren nga një person në organizatën afariste, termi “mallra” nuk përfshinë gjësendet
personale të individit. Paragrafi 5 i Nenit 13 të Ligjit, parashikon që mallrat në zotërim të
një tatimpaguesi të jenë të dokumentuara mbi origjinën. Kjo nënkupton se një tatimpagues
duhet të jetë në gjendje të ofrojë dokumentacionin mbështetës, i cili arsyeton prejardhjen e
mallit si në vendndodhjen, apo vendndodhjet e tatimpaguesit, ashtu edhe për mallrat në
qarkullim (jashtë vendndodhjes/eve) së tatimpaguesit). Tatimpaguesit, duhet të jenë në
gjendje të dokumentojë të gjitha mallrat nga koha e pranimit (qoftë përmes importimit,
blerjes, apo shkëmbimit apo mënyrave tjera) deri sa ato të jenë shitur apo ndryshe të jenë
sistemuar, përfshirë dokumentacionin e shitjes apo sistemim tjetër. Në dokumentacionin e
mundshëm që duhet të mbahet janë të përfshira:
70
Sipas legjislacionit të DK, destinacioni dhe itinerari i mallrave të
importuara duhet të shënohen në DUD dhe pa ato informata, apo
dokumentacion tjetër shoqërues lidhur me pronësinë (të tilla si një
faturë), nuk është i pranueshëm si provë përfundimtare për origjinën apo
pronësinë e mallrave të importuara.
Shembull :
Në rastet kur kompanitë importojnë mallra në Kosovë dhe gjatë transportit vendor ndalen nga
Policia e Kosovës (këtu e tutje PK) për dokumentacion, transportuesit duhet te prezantojnë
DUD, i cili dëshmon se mallrat kanë kaluar përmes kufirit dhe i janë nënshtruar procedurave
doganore. Është me rëndësi te konstatohet marrësi i mallrave, i cili është përshkruar në DUD.
Në rastin kur malli është doganuar ne pikën kufitare në Mitrovicë dhe DUD tregon se marrësi
është Kompania “X“ ne Prishtinë, malli duhet te dërgohet ne Prishtine te Kompania e
përshkruar “X“. Ekzistojnë raste kur mallrat e importuara mund të shiten pa u vendosur në depo
të marrësit, për shembull, Kompania “X“ ie shet mallin Kompanisë “Y“ dhe transportuesi është
verifikuar nga PK, duhet të prezantojë DUD, në të cilin dëshmohet se marrësi–Importuesi është
Kompania “X“dhe fletdërgesën (Dokumenti i Transportimit) e lëshuar nga Kompania “X” për
Kompaninë “Y“, e cila tregon se mallrat janë shitur dhe transportohen me mjetin e njëjtë. Nëse
drejtuesi i automjetit ndalet në Pejë dhe me kërkesë të personit zyrtar, ai tregon DUD specifikon
se mallrat i kanë kaluar procedurat doganore në pikën kufitare në Mitrovicë dhe marrësi i mallit
është Kompania “X “ ne Prishtinë dhe vozitësi nuk ka faturë apo fletdërgesë për shitjen e
mëtutjeshme te mallit, nënkuptohet se mallrat janë konsideruar të jenë ‘mallra pa origjinë’ dhe i
nënshtrohen ndëshkimeve dhe veprimeve administrative të parapara me Ligj.
Rasti kur mallrat vendosen në depo të importuesit “X”
Rasti kur mallrat i shiten Shoqërisë “Y” pa u shkarkuar në depon e Shoqërisë “X”
71
specifikuar – blerës, pranues, vend deponimi, etj. I tërë transportimi i mallrave në
rrugë duhet të shoqërohet me dokumente për transportimin e mallrave
(Dokumentet e Transportimit) të cilat duhet të jenë në dy kopje gjatë transportimit
të mallrave. Dokumenti i transportimit duhet të jetë më numër dhe të përmbajë me
sa vijon:
1.2.1. Emri dhe adresa e transportuesit
Në pikën e destinacionit, i adresuari duhet të pranojë marrjen e mallrave dhe t’ia kthejë një
kopje transportuesit, duke mbajtur kopjen e dytë për regjistrimet e veta. Me marrjen e një
fature për mallra, nëse i adresuari është blerës i mallrave, i adresuari duhet të bashkëngjitet
një kopje të faturës së shitjes në dokumentin e transportimit. Në rastin e transportimit të
mallrave për vetvete, transportieri mban të dy kopjet e dokumentit të transportit.
Dispozitat e lidhura me faturat, në nënparagrafët 1.3, 1.4 dhe 1.5 të këtij neni, janë dhënë
në Nenin 20 të këtij Udhëzimi.
2. Përveç shitjeve të rregullta në një vend të fiksuar, gjithashtu ka shitje ambulante apo
shitje në vendin e blerësit. Nëse një i punësuar i një kompanie shet mallra në vendin e
blerësit (shitje derë më derë apo rrugë e fiksuar), secili automjet i përdorë për transportim
të mallrave që do të shiten në vendin e blerësit duhet të përmbajë një regjistër të mallrave
në automjetin e transportit, përfshirë një dokument nisjeje i cili dokumenton se mallrat e
lëshojnë depon e kompanisë dhe i caktohen automjetit të transportit, i nënshkruar si nga
dispeçeri dhe drejtuesi i automjetit të transportit. Mallrat e destinuara për një vend te
veçante, duhet të shoqërohen me dokumente transporti sikurse janë përshkruar në
nënparagrafin 1.2 të këtij Neni. Drejtuesi i automjetit apo shoqëruesi i tij, duhet të jetë në
gjendje të mbajë llogari për të gjitha mallrat e nisura, përfshirë kuponët apo faturat
mbajtëse për të gjitha mallrat e shitura apo të dërguara. Transaksionet e planifikuara
përmes shitjes ambulante do të trajtohen si shitje nga një degë e kompanisë dhe do të
mbahet llogari si për to. Regjistrimet duhet të mbahen sikurse është paraparë në nenin 17 të
këtij Udhëzimi Administrativ.
72
3. Nëse mallrat janë shitur nga një distributor i kompanisë dhe shpërndarësi nuk është i
punësuar i saj, por një entitet i pavarur, shpërndarësi duhet të mbajë regjistrime sikurse
është përshkruar në nenin 17 të këtij Udhëzimi Administrativ. Shpërndarësi, duhet të jetë
në gjendje të mbajë llogari për të gjitha mallrat në automjetin e transportit nga koha e
pranimit të mallrave, dhe duke përfshirë, kohën e sistemimit. Shpërndarësi, duhet të jetë në
gjendje të nxjerrë fatura për të mbajtur llogari për secilin mall që ka qenë në regjistër të
automjetit të transportit, por nuk është më aty. Si një shpërndarës i pavarur, ai duhet të jetë
në gjendje të nxjerrë një document transporti, që do të mbajë llogarinë për destinacionin e
të gjithë artikujve në automjetin e transportimit.
Neni 20
Faturat dhe Kuponët e Regjistruesit të Kesh-it
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Kërkesat për faturim për transaksionet në mes të personave të tatueshëm: Një faturë me
TVSh, e njohur si faturë tatimore, kërkohet të lëshohet nga të gjithë tatimpaguesit të cilat
janë të detyruar të paguajnë TVSh për secilin transaksion në të cilin përfshihet furnizimi i
mallrave apo shërbimeve për personin tjetër të tatueshëm (personi i cili është i regjistruar
në TVSh, apo kërkohet të regjistrohet në TVSh), qoftë ai person tjetër shoqëri tregtare, që
do të kalojë shërbimin apo mallrat te personi tjetër, apo është konsumatori përfundimtar.
Fatura duhet të lëshohet në së paku në dy kopje origjinale, një për shitësin dhe një për
klientin apo blerësin.
1.1.1. Një numër serik, i cili duhet të jetë numër vazhdues, që mundëson
identifikimin e faturës;
1.1.3. Emrin dhe adresën e shitësit (që është person i tatueshëm për
qëllime të TVSh);
1.1.5. Numrin e regjistrimit të TVSh-së i cili është lëshuar nga ATK për
shitësin;
73
1.1.7. Numrin Identifikues Fiskal të lëshuar nga ATK për klientin apo
blerësin;
1.1.9. Numrin e regjistrimit në TVSh i cili është lëshuar nga ATK, për
klientin apo blerësin, madje edhe nëse ai, mund të mos jetë i detyruar për
TVSh mbi atë furnizim, sikurse në rastin e një furnizimi të liruar;
74
1.1.17. Në minimum, një faturë duhet të jetë nënshkruar nga shitësi, nëse
klienti apo blerësi është dispozicion për të nënshkruar, ai person duhet po
ashtu të nënshkruajë faturën tatimore.
1.2. Të gjitha informatat në faturë duhet të jenë të sakta dhe korrekte, ashtu që
është me rëndësi të verifikohen të gjitha informatat para se të lëshohet fatura. Në
praktikë, mund të ketë forma të ndryshme të faturave, por pa marrë parasysh
formën, faturat duhet të përmbajnë elementet e përmendura, më lart për faturën,
në veçanti: emrin e blerësit, emrin e shitësit, numrat identifikues fiskal të tyre,
adresa e blerësit, adresa e shitësit, numrat e tyre regjistrues në TVSh, përshkrimin
e mallrave, shumën e faturës dhe shumën e TVSh.
1.3. Një faturë tatimore duhet të lëshohet para ditës së 15 të muajit vijues për
muajin në të cilin ndonjë nga këto në vijim ndodhë (të njohura në Ligjin mbi
TVSh si momenti i lindjes së detyrimit tatimor):
1.1.2. pagesa në llogari është bërë para mallrave apo shërbimeve janë
furnizuar
2. Kërkesat e faturës për furnizim nga personi i tatueshëm për personin jo të tatueshëm.
2.1 Kur një person i tatueshëm kryen një furnizim të mallrave apo shërbimeve për
një person që është i angazhuar në veprimtari ekonomike, i cili nuk është person i
tatueshëm (sikurse është përshkruar në paragrafin 1 të këtij neni), personi i
tatueshëm duhet të lëshojë një faturë. Një faturë e lëshuar nga një person i
tatueshëm për një person, i cili as nuk është i regjistruar në TVSh e as që nuk
kërkohet të jetë i regjistruar në TVSh duhet të përfshijë së paku elementet vijuese:
2.1.3. Emri dhe adresa e shitësit (që është person i tatueshëm për qëllime
të TVSh);
2.1.4. Emri dhe adresa e blerësit dhe Numri Identifikues Fiskal i blerësit i
lëshuar nga ATK;
75
2.1.5. Numri Identifikues Fiskal i lëshuar nga ATK për shitësit;
2.1.6. Numri i regjistrimit në TVSh i cili është lëshuar nga ATK, për
shitësin;
2.1.7. Emri dhe adresa e plotë e shitësit;
2.1.8. Sasia dhe natyra e mallrave të furnizuara (artikull për artikull ashtu
që lloji dhe sasia e secilit mall të jetë identifikuar); apo, shkallën dhe
natyrën e shërbimeve të furnizuara;
2.2. Një person i tatueshëm duhet të lëshojë një faturë për një person jo të
tatueshëm përpara ditës së 15-të të muajit vijues të muajit në të cilin ndonjë nga
këto në vijim ndodhë (të njohura në Ligjin mbi TVSh, si momenti i lindjes së
detyrimit tatimor):
2.2.2. pagesa në llogari është bërë për mallra apo shërbime që janë
furnizuar;
76
3. Fatura për transaksionet nga personat jo të tatueshëm. Fatura pa TVSh lëshohet nga
bizneset që nuk kanë detyrime për TVSh (bizneset të cilat nuk janë as të regjistruar në
TVSh, e as që kërkohet të jenë të regjistruar në TVSh). Këto biznese, nuk kanë të drejtë të
përfitojnë nga TVSh apo të vendosin TVSh në faturat e tyre. Një faturë pa TVSh, duhet të
përmbajë elementet themelore të një faturës siç janë:
3.6. Përshkrimi i mallit dhe Sasia, apo shkalla dhe natyra e shërbimeve të dhëna;
4. Kuponi i regjistruesit të kesh-it. Secili person i angazhuar në shitje me pakicë (shitjet për
klientin përfundimtar) duhet ta fusë atë transaksion në një regjistrues fiskal të keshit, apo
pajisje tjetër të aplikueshme sikurse është përshkruar në këtë Udhëzimin Administrativ, që
lidhet me regjistruesit fiskal të keshit apo pajisjet elektronike fiskale. Duke pasur parasysh
kërkesat për të dokumentuar origjinën e mallrave, një person që kryen blerje në shitjen me
pakicë duhet të posedojë një kupon të regjistruesit të keshit që do të ofrojë evidencë
dokumentuese për origjinën e mallrave në posedim. Megjithatë, për një blerje me pakicë
për të kërkuar si shpenzim në një Deklaratë të Tatimit në të Ardhurat e Korporatave (në
vijim TAK) apo Deklaratë e Tatimit në të Ardhurat Personale (në vijim TAP), një kupon i
regjistruesit të keshit duhet të shoqërohet me një faturë sikurse është përshkruar në
paragrafin 1, 2 apo 3 të këtij Neni, varësisht nga statusi i shitësit dhe blerësit. Një kupon i
lëshuar nga një regjistrues i keshit duhet të përmbajë së paku elementet vijuese
(specifikacionet teknike pasuese për arkat fiskale dhe pajisjet elektronike fiskale mund të
kërkojnë elemente tjera shtesë në një format të veçantë, në të cilin rast një kupon i
regjistruesit të keshit duhet të plotësojë ato elemente shtesë për të shmangur ndëshkimet):
77
4.1.3.Numri identifikues të regjistruesit të keshit;
4.1.6.Operatori që ka shërbyer.
4.2.5.Shkalla e TVSh me një kod specifik për secilën shkallë dhe për
artikull;
5. Të gjitha faturat dhe kuponët, qofshin të lëshuar nga një arkë fiskale apo tjetër, të lëshuar
gjatë një aktiviteti ekonomik të personit pas 18 Gusht 2010 duhet të përmbajnë numrin
fiskal të personit që lëshon faturën apo kuponin. Për mospërmbajtje të numrit fiskal personi
do t’i nënshtrohet ndëshkimit sikurse është përshkruar në paragrafin 2 të Nenit 53 të Ligjit.
78
Përveç kësaj , faturat e lëshuara pas 1 Tetori 2010 të cilat nuk kanë numër fiskal të
vlefshëm, nuk do të njihen si fatura të vlefshme sipas paragrafit 12 të Nenit 23 të këtij
Udhëzimi Administrativ.
Neni 21
Pajisjet Fiskale
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
79
2.2. Printeri fiskal është memorie fiskale dhe është pjesë e pandashme e arkave
fiskale, ose si komponent i sistemit :
2.3. Pajisja Elektronike Fiskale për Nënshkrim (PEFN) dhe cilado pajisje fiskale e
aprovuar nga Komisioni sipas paragrafit 11 të këtij Neni, me kusht që ATK-ja të
japë miratimin. PEF, ka parametër të posaçëm për të rregulluar statusin e shumë-
gjuhësisë. Parametri duhet të ketë 3 mundësi gjuhësore dhe duhet të punojë në
gjuhën shqipe, angleze dhe serbe.
2.4. Ekzistojnë katër lloje të sistemeve fiskale të cilat janë klasifikuar si në vijim :
3.1. Portabël; “stand alone”; FCR duhet të ketë dimensione të përshtatshme dhe të
ketë të instaluara bateritë që mbushen, të cilat lejojnë të printohen së paku 10 000
vija pa rimbushje të baterive. Një FCR i tillë nuk është i obligueshëm të ketë
monitor për konsumatorë.
3.2. Regjistruesit e arkave fiskale jo-portabël “stand alone”, duhet të kenë një
monitor për konsumatorë, interfejs për të kontrolluar tërheqjen e të hollave të
gatshme dhe së paku një interfejs për lidhjen me skanerin e barkodit.
3.3. Arka Fiskale Portabël, “stand alone” dhe regjistruesit e arkës fiskale se tyre,
ka të inkorporuar TT, apo interfejs për lidhjen dhe shfrytëzimin e TT të jashtëm.
80
3.4. Çdo FCR duhet të ketë një numër serik të veçantë i cili është i regjistruar në
ATK.
3.5. Arka e regjistrimit mundet të lidhet me një kompjuter qoftë direkt apo
nëpërmjet rrjetit. Asnjë softuer kompjuterik nuk lejohet të ndryshoje të dhënat në
memorien fiskale.
4.1. Sistemet fiskale të pikave të shitjes duhet të përdorin vetëm Printerin Fiskal.
Në një sistem të tillë, FPRN-ja duhet të lidhet me njësinë e kontrollit. Është tipike
dhe shumë më fleksibile që njësia e kontrollit të jetë një kompjuter që udhëhiqet
nga programi softuerik.
4.2. Çdo FPRN në sistem duhet të ketë një numër serik unik i cili është i
regjistruar në ATK.
5.2. Hardueri dhe softueri, që përdoret nga shfrytëzuesi i PEF-it, është në gjendje
që të transferojë në server të ATK-së të dhënat fiskale të shfrytëzuesit në formatin
e kërkuar nëpërmes TT, për përpunimin e mëtejmë tatimor.
81
shfrytëzuesin, të ofrojnë konfirmim me shkrim për ATK se softueri funksionon si
duhet në pajtueshmëri me specifikacionet dhe kushtet për sigurinë e të dhënave.
Konfirmimi, i cili duhet të bëhet para se PEF të vendoset në veprim, duhet të
testojë se softueri i cili gjeneron fletët e kuponëve fiskal operon plotësisht në
pajtueshmëri me kërkesat e ligjore tatimore për librat dhe shënimet, me kërkesat e
këtij Udhëzimi Administrativ, me specifikacionet teknike dhe funksionale nga
Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së, dhe që nuk e shkel në asnjë mënyrë integritetin
e të dhënave financiare të PEF-it.
7. Rrjeti i komunikimit
7.2. Rrjetet e të dhënave fiskale, FDN, të komunikimit ndërmjet PEF dhe ATK,
duhet të jenë:
82
7.2.2. Direkte. Transmetimi i të dhënave fiskale duhet të jetë direkt nga
PEF-ja në server të ATK-së përmes TT-së. Iniciativa për kyçje bëhet nga
operatori i sistemit fiskal. Të dhënat e bartura fiskale verifikohen përmes
procesit MD5 check sum (kontrollimi i shumës). Ky kontroll i shumës
shtypet në një raport transferi nga PEF-ja pasi serveri FTP të ketë
pranuar skedarin e transferuar të të dhënave. MD5 përfshihet në skedarin
e transferuar për të mundësuar verifikimin e skedarit në hapat e
mëtutjeshëm.
Sistemi i teknologjisë informative të ATK duhet të pranojë të dhënat fiskale dhe të dhënat
tjera periodike të transmetuara nga memoriet fiskale të pajisjeve fiskale elektronike të të
gjithë tatimpaguesve të lidhur me sistemin e ATK-së. Sistemi i TI-së informatat në një
skedar special elektronik dhe do ta procesojë atë në mënyrë automatike me çdo
tatimpagues. Shpeshtësia e transmetimit të të dhënave do të përcaktohet në një vendim të
Drejtorit të Përgjithshëm i ATKsë.
9. Krijimi i Komisionit
9.1. Ministri themelon brenda MEF Komisionin përgjegjës, i cili ka për detyrë :
83
9.1.5. Ministri mund t’i caktojë Komisionit çdo funksion tjetër që ai e
konsideron të nevojshëm për funksionimin e mirë të sistemit të PEF-ve.
9.2. Komisioni, përbëhet prej pese anëtarëve. Dy anëtarë nga ATK, dy anëtarë nga
Ministria e Ekonomisë dhe Financave, një specialist i pavarur teknik, që është i
njohur në këtë lëmi (nga Qeveria, akademia, apo profesioneve private, por që nuk
është i lidhur me prodhues apo distributorë të PEF-ve apo ndonjë komponenti).
Kryesuesi i komisionit do të caktohet nga Ministri.
9.3. Procedurat për aplikim për autorizim për të shitur, instaluar apo riparuar PEF,
procedurat e brendshme dhe funksionimi i komisionit do të përcaktohen nga
Komisioni dhe do të miratohen nga Drejtori i ATK-së në marrëveshje me
Ministrin.
10.1. Çdo prodhues, importues ose montues të PEF, mund të kërkojë të bëhet
tregtar i autorizuar i PEF, për një a më shumë modele specifike brenda afateve të
publikuara nga Komisioni para shitjes së PEF-ve në Kosovë.
10.2. Kërkesa për të qenë tregtar i autorizuar, dorëzohet në çdo kohë, me kusht që
tregtari të mos jetë i autorizuar që të shesë ndonjë PEF, derisa të jetë aprovuar dhe
autorizuar nga Komisioni. Pas autorizimit të tregtarëve të parë të PEF, pas së cilës
periudhë Komisioni do të shqyrtojë çdo kërkesë tjetër së paku njëherë në gjashtë
muaj.
10.4. Komisioni është përgjegjës të kërkojë dhe të verifikoje çdo informatë dhe të
dhënë, si dhe mund të kërkojë informata si: dëshminë e përvojës, solvencën,
kredibilitetin, personelin teknik, riparimin e problemeve, etj.
10.6. Komisioni është përgjegjës të tërheqë dhe anuloje licencën e dhënë në rast
se:
84
10.6.2. tregtari e ka shkelur ndonjë dispozitë të këtij apo ndonjë akti
tjetër nënligjor të lëshuar lidhur me PEF-te;
10.6.3. tregtari nuk dorëzon deklaratat tatimore ose nuk kryen në kohë
pagesën dhe detyrimet tatimore;
10.7. Në rast të ankimi ndaj çdo vendimi negativ të Komisionit, Bordi i Pavarur
për Rishqyrtim, është i vetmi organ kompetent ku mund të bëhet ankesa. Bordi i
Pavarur për Rishqyrtim, mund të kërkojë ndonjë mendim këshillues duke u bazuar
në shqyrtimin e fakteve dhe njohurive për pajisjet elektronike fiskale nga një
ekspert i pavarur i TI-së.
10.8. Testet e rregullta periodike: kontrolli për operim të duhur të pajisjeve mund
të bëhet nga Komisioni, ose të autorizuar prej Komisionit, nga institucionet,
laboratorët apo organizatat e caktuara për t’u siguruar se edhe pas aprovimit
fillestar pajisjet elektronike fiskale dhe sistemet vazhdojnë të përmbushin dhe të
veprojnë me besueshmëri pas instalimit në objekte.
10.9. ATK, ka të drejtën e rishikimit të çdo instalimi të PEF të bërë nga çdo shitës,
për tu siguruar se ajo punon në përputhje me kërkesat dhe specifikacionet e
vendosura. Përveç kësaj, ATK, ka të drejtën të rishikojë regjistrimet e çdo shitësi
për të siguruar se ai i përmbush të gjitha kërkesat e vendosura në lidhje me
autorizimin e tyre për të vepruar si shitës i PEF-ve.
10.10.2. Tregtari të publikojë një doracak për ATK, për qasjen në PEF
dhe nxjerrjen e informatave nga PEF, për të ndihmuar kontrollin nga
ATK;
85
10.10.4. Marrëveshja e Tregtarit të autorizuar me një operator
telekomunikimi të autorizuar, përmban garancinë e duhur për mundësi të
vazhdueshme telekomunikimi, ndërmjet blerësit të pajisjes dhe ATK,
edhe në rast se kompania e telekomunikimit pushon operimet e veta apo
vendos të mos vazhdojë të ofrojë shërbim;
Komisioni, pas kalimit me sukses të gjitha testeve për modelin specifik të pajisjes, i jep
kërkuesit një numër special të mbrojtur të licencës. Kjo licencë, ofron garanci për klientët
se, ai tregtar, është i autorizuar për të shitur atë pajisje dhe se ai plotëson të gjitha
specifikimet dhe kushtet për shfrytëzim si PEF. Komisioni në bazë të rezultateve në testim
duhet të nxjerrë vendim për cetifikim të pajisjeve përkatëse me afat jo më të largët se 15
ditë pas aplikimit të tregtarit të autorizuar për certifikim të pajisjes përkatëse.
12.1.2. datën kur është instaluar pajisja dhe kur është aprovuar nga ATK-
ja;
86
12.1.4. vendi ku është instaluar pajisja;
12.2. ATK mirëmban dhe rifreskon bazën e të dhënave, për inventarin elektronik.
13.1. Tregtari i autorizuar, emëron tekniket që instalojnë dhe riparojnë PEF, për të
cilat është i licencuar të shesë. Instalimi i PEF-it të autorizuar duhet të bëhet
vetëm nga tekniku i caktuar. Tregtari i autorizuar mund të emërojë personat që
nuk janë të punësuar për të riparuar PEF-të, megjithatë, caktimi i një jo të
punësuari nuk i heq tregtarit përgjegjësinë për të siguruar se riparimi është bërë në
mënyrë korrekte dhe në përputhje me procedurat e përcaktuara.
87
të atij/asaj në bazën e të dhënave të mbajtur nga ATK, përshkruar në paragrafin 12
te këtij neni.
13.6. Komisioni, mund të autorizojë edhe teknikë të tjerë për të riparuar PEF.
Personi, që kërkon të autorizohet si teknik për riparim, dorëzon kërkesë në
Komision, përpara se të bëjë ndonjë riparim të PEF. Kërkesa për autorizim
përfshin: emrin, adresën, numrin identifikues personal, historinë e punësimit,
përvojën teknike dhe një fotografi me dimensione të ngjashme si për pasaportë,
me madhësi të plotë të fytyrës. Bashkëngjitur me kërkesën, dorëzon certifikatën
nga tregtari i autorizuar se teknikisht është i aftë për të riparuar PEF, kopje të
diplomave e certifikatave për trajnim teknik e njohuri për PEF.
13.7. Komisioni, shqyrton kërkesën dhe merr vendim. Për refuzim të kërkesës,
bëhet njoftimi me shkrim për arsyet e refuzimit. Kërkesat refuzohen, vetëm nëse
nuk është i plotë, kërkuesi qartë nuk është i përgatitur të bëhet teknik i autorizuar
për riparim. Nëse aprovohet aplikanti si teknik për riparim, Komisioni, zbaton
procedurat e nënparagrafit 13.4 të këtij Neni.
13.8. Teknikët e autorizuar për instalim dhe riparim duhet të ri-autorizohen çdo
vit. Teknikët e riparimit dhe instalimit, i dorëzojnë komisionit një kërkese për
ripërtërirje, së paku 45 ditë para skadimit të autorizimit ekzistues. Kërkesa për
ripërtërirje, përfshin të njëjtat të dhëna dhe certifikatat e kërkuara në aplikacionin
e herës së parë. Ripërtërirjet do të aprovohen nga komisioni, përveç nëse ka
dëshmi se tekniku nuk është i përgatitur për t’u autorizuar për instalim apo riparim
të PEF.
13.9. Nëse një teknik i autorizuar për riparim apo instalim, ndërprenë instalimin
apo riparimin e PEF, përpara skadimit të licencës së atij/asaj, i kthen Komisionit
licencën brenda 30 ditësh pas ndërprerjes së veprimtarisë së instalimit apo
riparimit,
88
14. Qasja e sigurt në brendi të PEF
14.1. Qasja brenda PEF, mbrohet me një dado (burme) speciale, e cila lidh pjesën
e sipërme të PEF me pjesën e poshtme. Kjo dado është vënë në pjesën e dukshme
të mbuluesit të PEF në mënyrë që, ndërhyrja brenda PEF, të jetë e pamundur pa
heqjen e dados (burmës) mbrojtëse.
14.2. Vula e plumbit (plumba), shfrytëzohet për të vulosur dadon (burmën) e cila
nuk toleron gërvishtjen dhe është bërë në atë mënyrë që bën të pamundur heqjen
pa e dëmtuar atë.
14.3. Nëse një teknik apo tregtar i autorizuar zbulon se vula e bllombës së plumbit
është thyer në PEF, tekniku, menjëherë kontakton të punësuarin e caktuar të ATK.
Tekniku, nuk bën asnjë ndërhyrje deri sa nuk autorizohet nga ATK.
14.4. Nëse i punësuari i ATK-së, verifikon një vulë të thyer, lajmëron menjëherë
të punësuarin e caktuar në ATK që të shkyçë PEF nga furnizimi i rrymës dhe të
mos përdoret deri sa të jetë ekzaminuar dhe përcaktuar se funksionon normalisht.
15.1. Hapja dhe ri-plombimi i një PEF, bëhet vetëm nga tekniku i autorizuar nga
Komisioni, në pajtim me paragrafin 13 te këtij neni.
16.2. Pronari i PEF, detyrohet të mbajë ditarin dhe t’ia paraqesë atë në çdo rast
ATK-së.
16.3. Para instalimit të PEF, tregtari i autorizuar, duhet të këshillojë ATK-në për
blerësin e PEF-it, numrin fiskal të blerësit, numrin serik të PEF-it që do të
instalohet, llojin e PEFit që do të instalohet, dhe datën e pritur të instalimit. Pas
instalimit tregtari i autorizuar, dorëzon në ATK, kopjen e faturës së shitjes dhe
certifikatën e teknikut për instalim se PEF është instaluar dhe është në gjendje të
mirë pune, si dhe datën e instalimit. Gjatë instalimit, tekniku, zhvillon testin e
komunikimit për të siguruar se është në gjendje të vendos lidhjen dhe
komunikimin me sistemin e TT-së së ATK-së,
89
16.4. Pas riparimit të PEF, që ka pasur defekt, tekniku i riparimit, i dorëzon ATK,
raportin që përshkruan defektin, datën dhe kohën kur ka ndodhur defekti dhe
datën dhe kohën kur PEF-i është kthyer në punë.
16.5. Shfrytëzuesi i PEF, kërkon nga tekniku i punësuar prej tregtarit të autorizuar
kontroll vjetor dhe mirëmbajtje të PEF. Një kopje e raportit i dorëzohet
Komisionit.
16.7. Përpara largimit nga objekti pas një riparimi, instalimi, apo mirëmbajtje,
tekniku, verifikojë se PEF është në përdorim dhe është duke operuar si duhet.
16.8. ATK, ka të drejtën të rishikojë çdo riparim apo mirëmbajtje të PEF, të bërë
nga tekniku i autorizuar, për të siguruar se riparimet dhe mirëmbajtja janë bërë në
përputhje me kërkesat dhe kushtet e vendosura. Përveç kësaj, ATK, ka të drejtën
të rishikoj regjistrimet e çdo riparimi apo mirëmbajtjeje të dhënë, për të siguruar
se ofruesi i mirëmbajtjes apo riparimit i përmbushë të gjitha kërkesat e vendosura
në lidhje meautorizimin e tyre për të vepruar si një teknik riparues i PEF-ve.
Çdo Sistem i Pajisjeve Elektronike Fiskale, duhet të lejojë leximin dhe printimin e të
dhënave të regjistruara në memorien fiskale nëpërmes të tastierës për një mori të raporteve
statistikore, të cilat janë vetëm për qëllime statistikore, e jo për qëllime tatimore. Kushtet
për Regjimin e Leximit do të përcaktohen me vendim nga Drejtori i Përgjithshëm i ATK-
së.
90
19. Regjimi i mbylljes (Z)
19.3. sigurimin e kushteve për kryerjen e verifikimit, për çdo raport tatimor ditor
për qëllime të kontrollit të saktësisë së funksionimit të memories fiskale;
91
Neni 22
Transaksionet mbi Pesëqind Euro
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
2. Për transaksionet e bëra nga 1 janari i vitit 2009 deri më 17 gusht 2010, paragrafi 1 i
këtij Neni do të aplikohet nga Personat e tatueshëm që nënkupton personat që kërkohet të
regjistrohen apo janë të regjistruar për TVSH. Kurse për transaksionet e bëra me datën 18
gusht 2010 apo pas asaj date, paragrafi 1 i këtij Neni do të aplikohet nga të gjithë personat.
3. Për qëllime të këtij neni, termi “person” nënkupton personin siç është përkufizuar në
paragrafin 1.26 të Nenit 1 të Ligjit dhe të cilët janë të përfshirë në Aktivitet Ekonomik.
Shembull :
Personi “A” blen mallra për rishitje në tregun e tij. Çmimi i tërësishëm i blerjes është 700
euro. Personi “A” duhet të bëjë pagesën përmes transferimit bankar në lidhje me këtë
transaksion edhe pse ai mund të bëjë dy apo më shumë pagesa për të kryer pagesën e
mallrave.
Shembull :
Personi “B” blen një automjet nga personi “C” . Çmimi i tërësishëm i transaksionit është
2,000 €. Personi “B” i jep personit “C” automjetin e tij të përdorur si pagesë e pjesshme për
këtë transaksion. Personi “C” personit “B” i jep automjetin e tij të përdorur dhe i njeh
vlerën prej 1,700€, duke kërkuar nga personi “B” të paguaj diferencën prej 300€. Diferenca
prej 300€ duhet të paguhet nga personi “B” me transaksion bankar.
6. Nëse një person nuk bën pagesat e kërkuara me transferim bankar siç kërkohet më këtë
nen, personi i tillë do të ndëshkohet sipas Nenit 53 të Ligjit që lidhet me moskrijimin dhe
mosmbajtjen e regjistrimeve për çdo transaksion.
92
Neni 14 - Qasja në libra, regjistrime, kompjuterë dhe pajisje të tjera
për ruajtjen e regjistrave
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Duke iu nënshtruar kufizimeve të këtij Neni, Drejtori i Përgjithshëm ose ndonjë zyrtar i
autorizuar nga Drejtori i Përgjithshëm me shkrim për këtë qëllim të veçantë, në çdo kohë
dhe me njoftim paraprak,përveç nëse me mendimin e Drejtorit të Përgjithshëm rrethanat e
përjashtueshme e kërkojnë ndryshe, do të ketë qasje të plotë dhe të lirë në çdo objekt ku
kryhet biznes, apo aty ku gjenden libra, regjistrime, kompjuter ose pajisje të ngjashme për
ruajtjen e regjistrave aty ku ka shkaqe të arsyeshme për të konkluduar se qasja mund t’i
sigurojë Drejtorit të Përgjithshëm materiale përkatëse lidhur me çdo lloj detyrimi tatimor.
Pavarësisht nga fjalia e mëparshme, Drejtori i Përgjithshëm, apo çdo zyrtar i autorizuar nga
Drejtori i Përgjithshëm mund të bëjë vizita, nuk përfshihen kontrollet, për të konfirmuar
përmbushjen me ligjet tatimore në fuqi, për të marrë informatat përkatëse për aktivitete të
mëvonshme kontrolli dhe për të mbledhur borxhet tatimore obligative të kaluara që
konsiderohen të nevojshme pa njoftim paraprak për tatimpaguesin. Mos-dhënia e qasjes në
përputhje me nenin 14. dhe 15. të këtij ligji do prek personin i cili refuzon qasjen sipas
dispozitave të paragrafit 5. të nenit 53 të këtij ligji.
3.2. të kërkojë transferin e posedimit të çdo libri ose regjistri që, për mendimin e
Drejtorit të Përgjithshëm ose zyrtarit të autorizuar, siguron provë e cila mund të
jetë materiale në përcaktimin e detyrimit të personit sipas legjislacionit tatimor në
Kosovë;
3.3. të mbajë çdo libër ose regjistrim të tillë për aq kohë sa të jetë e nevojshme për
të përcaktuar detyrimin e personit ose për çdo veprim sipas këtij ligji;
3.5. aty ku kopja në letër, disk kompjuterik ose pajisje e ngjashme për ruajtjen e
regjistrave nuk është siguruar, të kërkojë transferin e posedimit dhe të mbajë
kompjuterin për aq kohë sa të jetë e nevojshme për të kopjuar informatat e
kërkuara;
93
3.6. të bëjë verifikime në aktivin dhe pasivin e një personi aty ku verifikimet e
tilla, për mendimin e Drejtorit të Përgjithshëm ose zyrtarit të autorizuar, japin
provë e cila mund të jetë materiale në përcaktimin e detyrimit të një personi sipas
legjislacionit tatimor të Kosovës;
4. Autorizimet sipas këtij neni do të ushtrohen vetëm gjatë orëve të zakonshme të punës,
përveç kur Drejtori i Përgjithshëm përcakton se mbledhja e tatimit është në rrezik dhe
autorizimet e tilla duhet të vihen në veprim jashtë orëve të zakonshme të punës me qëllim
për të mbrojtur mbledhjen e tatimit.
5. Një zyrtar i cili synon të ushtrojë një autorizim sipas këtij neni nuk do të këtë të drejtë të
hyjë ose të qëndrojë në ndonjë objekt, nëse pas kërkesës së banuesit, zyrtari nuk paraqet
autorizim me shkrim nga Drejtori i Përgjithshëm që tregon se zyrtari është i autorizuar të
ushtrojë autorizimin e tillë sipas këtij neni.
6. Duke iu nënshtruar të drejtës për të mbajtur një dokument si provë për vepër penale,
Drejtori i Përgjithshëm ose zyrtari i autorizuar i cili merr dhe mban regjistrat sipas këtij
neni do të bëjë një kopje të regjistrit dhe do të kthejë origjinalin në kohën më të shkurtër
nga ana praktike.
7. Nëse një tatimpagues nuk dorëzon informatat e kërkuara brenda afatit kohor të vendosur
sipas paragrafit 1. të nenit 15 të këtij ligji, ai/ajo mund ta bëjë atë deri në datën në të cilën
është dorëzuar raporti përfundimtar i vlerësimit nëse ai/ajo është në gjendje të demonstrojë
se dokumentet e kërkuara nuk kanë mundur të dorëzohen me kohë për shkak arsyeve të
cilat janë përtej kontrollit të tij/saj.
8. Çdo dokument i ofruar jashtë afatit të paraparë në paragrafin 7. të këtij neni, nuk do të
merret në shqyrtim nga Departamenti i Ankesave në çdo ankesë të mëvonshme të paraqitur
nga tatimpaguesi, nëse dokumenti ka qen ekzistues në momentin e lindjes kontestit apo
ndonjë nivel i ankesave në dispozicion sikurse është Bordi i Pavarur për Rishqyrtime apo
gjykatë kompetente, nëse i është dërguar tatimpaguesit një kërkesë specifike me shkrim për
informata e cila përshkruan deri në siguri të arsyeshme informatat apo dokumentet e
kërkuara dhe njoftim përfshinë një paralajmërim për tatimpaguesin lidhur me dispozitat e
këtij paragrafi.
9. Çdo kontroll i kryer nga ATK sipas autorizimit të dhënë në këtë nen do të bazohet në një
metodë të përzgjedhjes së rasteve që minimizon mundësinë për shpërdorim të autorizimit
të administratës tatimore. Një kontroll do të paraprihet nga njoftimi për tatimpaguesin për
kontrollin në pritje sikurse është paraparë në paragrafin 1. të këtij neni, i cili do të përfshijë
një deklaratë të të drejtave dhe obligimeve të tatimpaguesit në lidhje me një kontroll.
Ministri do të lëshojë një akt nënligjor për të përshkruar procedurat që duhet ndjekur në
fillimin, kryerjen dhe përfundimin e një kontrolli. Akti nënligjor i tillë do të përshkruajë, në
mes tjerash: kush mund të kontrollohet; fushë-veprimi i kontrolleve (tatimet dhe vitet);
njoftimi dhe përmbajtja e shënimeve; dallimet në mes të kontrolleve të plota; kontrollit të
pjesshëm; verifikimeve përmbushëse, vizitave informative, verifikimeve në vend dhe
verifikimet e regjistruesve të parasë së gatshme; vendin e kontrollit; detyrat dhe obligimet e
94
stafit të kontrollit gjatë një kontrollit; të drejtat, përfshirë të drejtën për të dëgjuar rastin
para nxjerrjes së një vendimi përfundimtar, dhe obligimet e tatimpaguesit; kushtet sipas së
cilave mund të shtohen entitete dhe persona tjerë, apo të përfshihen në një kontroll;
veprimet që do të ndërmerren para lëshimit të raportit përfundimtar tatimpaguesit; dhe
përmbajtja e raportit përfundimtar dhe njoftimi i tatimpaguesit me raportin përfundimtar.
Neni 27
Qasja në Objektet e biznesit/Kontrollet e Tatimpaguesit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
2.3. ATK ka indikacione se një tatimpagues synon të lëshojë Kosovën duke lënë
pas obligime tatimore të pashlyera. Evidenca e tillë mund të përmbajë një kërkesë
95
për vizë në një ambasadë të huaj, një tërheqje e jashtëzakonshme apo transferime
tjera bankare të parasë jashtë vendit, etj;
2.4. ATK posedon informata se faktet e raportuara nga tatimpaguesit nuk janë të
vërteta dhe të sakta – kështu qasja e menjëhershme në objektet, librat dhe
regjistrimet e tatimpaguesit mund të rezultojë në evidencë materiale për
rivendosjen e tërë gjendjes tatimore dhe përcaktimin e saktë të detyrimit tatimor.
3. Njoftimi paraprak me shkrim nuk kërkohet kur tatimpaguesi fton apo ndryshe lejon
ATK-në të vizitojë objektet e biznesit të tij, p.sh. për një vizitë edukative.
4. Vizitat në objektet e tatimpaguesit nga ana e zyrtarëve të ATK-së për qëllimet vijuese
nuk janë kontroll dhe nuk kërkojnë njoftim paraprak:
4.1. vizitat tek aplikuesit për numër fiskal për të verifikuar informatat në
aplikacionin e tij për numër fiskal dhe për t’i dhënë informata edukative tatimore
tatimpaguesit;
4.2. mbledhja e një obligimi tatimor, i cili nuk është paguar me kohë;
4.3. kërkesa për dorëzimin e një deklarate tatimore, e cila nuk është deklaruar me
kohë;
4.4. vizitat tek aplikuesit për licencë për të operuar me lojëra të fatit, lotari,
kazino, etj. Me qëllim që të verifikohen informatat në aplikacionin për licencë dhe
përshtatshmërinë e aplikuesit për të operuar veprimtari të tilla;
4.8. vizitat e zyrtarëve të Njësisë për Hetime Tatimore në pajtim me një hetim
lidhur me veprat penale në fushën tatimore të ngritura apo të mundshme.
5. Paragrafi 9 i Nenit 14 të Ligjit kërkon që kontrolli i filluar nga ATK të bazohet në një
metodë të përzgjedhjes së rasteve që minimizon mundësinë për shpërdorim të autorizimit
të ATK-së. Çdo rast i përzgjedhur për kontroll, qoftë në një zyrë regjionale apo në zyrat
qendrore të ATK-së duhet të ketë një arsye qëllimmirë për përzgjedhjen e tij. Metoda e
përgjithshme e përzgjedhjes së rastit që do të përdoret bazohet në sistemin e ATK-së për
përzgjedhjen e rasteve me rrezik i cili është i caktuar të identifikojë ata tatimpagues me
96
rrezik të lartë që kanë nën-deklaruar të ardhurat apo qarkullimin e tyre apo kanë mbi-
deklaruar shumën e kërkesës së tyre për rimbursim. Metodat tjera të përzgjedhjes së
rasteve në mënyrë objektive për kontroll mundet po ashtu të përdorën nëse informatat i
bëhen me dije ATK-së që tregojnë një arsye për të besuar se deklarata tatimore apo
rimbrusimi mund të jetë i pasaktë. Mungesa e një deklarate tatimore e marrjes së një
deklarate tatimore nga një tatimpagues i regjistruar apo zbulimi i një personi të angazhuar
në aktivitet ekonomik pa qenë i regjistruar po ashtu janë bazë e vlefshme për të filluar një
kontroll, sikurse është përcaktimi i një gjendje me rrezik sipas Nenit 21 të Ligjit.
6. ATK ka të drejtë të kontrollojë çdo person, sikurse është përkufizuar në Ligj, i cili ka një
obligim tatimor ndaj Shtetit të Kosovës. Sikurse është cekur në paragrafin 5 të këtij Neni,
përgjithësisht personat që do të kontrollohen do të përzgjidhen bazuar në informatat që
bëjnë që ATK të besojë se personi ka nëndeklaruar apo nënpaguar një obligim tatimor apo
ka mbideklaruar një shumë rimbursimi. Varësisht nga rrethanat, fushëveprimi i një
kontrolli mundet të dallojë nga një kontroll i të gjitha deklaratave tatimore për të gjitha
periudhat tatimore që mbulojnë një periudhë të përshkruar kohore (deri në maksimum prej
gjashtë viteve të kaluara), gjithashtu e njohur si një kontroll i plotë, nga një kontroll i
vetëm një, apo më shumë, periudha tatimore të një, apo më shumë, llojeve të tatimeve,
gjithashtu e njohur si një kontroll i pjesshëm apo i shkurtë. Përgjithësisht, përveç në rast të
rrezikut sipas Nenit 21 të Ligjit, ATK duhet të informojë një person që do të kontrollohet
me fushëveprimin e pritur të kontrollit gjatë takimit të parë me atë person, edhe pse
rrethanat të cilat zhvillohen gjatë ecurisë së kontrollit mund të rezultojnë në rritjen ose në
uljen e fushëveprimit. Inspektori tatimor i ATK-së do të informojë personin që kontrollohet
me ndryshimin në fushëveprim sa më shpejtë të jetë praktike pasi të jetë ndryshuar
fushëveprimi. Sipas nevojës, ATK mund të angazhojë persona të tjerë në fushëveprim të
kontrollit, nëse ATK beson se transaksionet e tyre lidhen me kontrollin që kryhet apo nëse
ATK beson, bazuar në informatat e siguruara gjatë kontrollit aktual, se personi tjetër ka
nëndeklaruar të ardhurat apo ka mbideklaruar shpenzimet. Në përfshirjen e tatimpaguesve
tjerë në fushëveprimin e kontrollit, ATK duhet të ndjek procedurat e njoftimit sikurse janë
përshkruar në paragrafin 2 të këtij Neni, përveç nëse është bërë një përcaktim rreziku sipas
Nenit 21 të Ligjit.
7. Përveç në një situatë rreziku sipas Nenit 21 të Ligjit, pas përzgjedhjes së rastit, një
kontroll përgjithësisht fillohet duke lëshuar një njoftim me shkrim për tatimpaguesin për
qëllimin se do të fillojë një kontroll sikurse është përshkruar në paragrafin 1 të këtij Neni.
Njoftimi i tillë duhet të përmbajë:
7.1. Datën e pritur kur do të fillojë kontrolli dhe vendin ku do të ndodhë kontrolli;
7.2. Kërkesën për një takim fillestar për të filluar kontrolli me datën, vendin dhe
kohën e propozuar;
7.3. Llojin(et) e tatimit(eve) dhe periudhën(at) tatimore që do të kontrollohen;
7.4. Kërkesën për regjistrimet që do të shqyrtohen gjatë kontrollit, e cila
identifikon me saktësi të arsyeshme informatat apo dokumentet që do të kërkohen
dhe në mënyrë të mjaftueshme të jenë specifike për tatimpaguesin të kuptojë cilat
regjistrime duhet të ofrojë, përfshirë një deklaratë se nëse është e nevojshme do të
bëhet kërkesë tjetër për regjistrime. Një deklarim që kërkon të gjitha librat dhe
regjistrimet nuk është mjaft specifike për qëllime të një kontrolli. Ndërsa një
97
kontroll përparon dhe bëhet e dukshme se janë të nevojshme informatat apo
regjistrimet shtesë, duhet të lëshohet një kërkesë me shkrim për informata dhe
regjistrime shtesë e cila identifikon me saktësi të arsyeshme informatat apo
dokumentet e kërkuara;
7.5. Deklarimin se regjistrimet duhet t’i jepen inspektorit brenda 7 ditëve të
dorëzimit të njoftimit që kërkon regjistrimet (30 ditë nëse regjistrimet ndodhen
jashtë Kosovës), dhe adresën ku duhet të dërgohen ato regjistrime, apo do të vihen
në dispozicion për ATK-në;
7.6. Deklarimin e pasojave, sikurse është përshkruar në Nenin 28 të këtij
Udhëzimi Administrativ, për dështim në dhënien e regjistrimeve përbrenda afatit
kohor të dhënë në njoftim, përveç nëse të dy palët pajtohen për një zgjatje kohore,
sikurse është përshkruar në paragrafin 3 të Nenit 28 të këtij Udhëzimi
Administrativ;
7.7. Një pasqyrë e të drejtave të tatimpaguesit, përfshirë:
7.7.1. E drejta për privatësi dhe konfidencialitet;
7.7.2. E drejta për shërbime profesionale dhe njerëzore;
7.7.3. E drejta për të qenë i informuar me rrjedhën e ecurisë së kontrollit
dhe për të marrë komunikim të qartë nga ATK;
7.7.4. E drejta për t’u dëgjuar nga inspektori i kontrollit në dhënien e
informatave që lidhen me periudhën(at) nën kontroll, posaçërisht e drejta
për t’u dëgjuar para lëshimit të raportit përfundimtar të kontrollit;
7.7.5. E drejta për të marrë komunikim të qartë nga ATK, përfshirë një
raport kontrolli që qartë sqaron rezultatet e kontrollit dhe bazën ligjore
për të cilën janë arritur konkluzionet; dhe
7.7.6. E drejta për t’u ankuar sikurse parashihet në Nenin 77 të Ligjit.
7.8. Një pasqyrë të obligimeve të tatimpaguesit, përfshirë:
7.8.1. Obligimi për të dhënë qasje të plotë në të gjitha librat dhe
regjistrimet, përfshirë ato të cekura në paragrafin 3 të Nenit 14 të Ligjit;
7.8.2. Obligimi për të dhënë informatat dhe dokumentet e sakta me kohë;
7.8.3. Obligimi për të bashkëpunuar në tërësi me zyrtarin(ët) e ATK-së
gjatë ecurisë së kontrollit; dhe
7.8.4. Obligimi për të ndihmuar finalizimin e kontrollit dhe për të
pranuar gjetjet, përveç nëse tatimpaguesi ka bazë të vlefshme për të mos
u pajtuar me gjetjet.
8. Një kontroll mund të ndodhë në vendin e caktuar nga ATK në njoftimin e përshkruar në
paragrafin 6 të këtij Neni. Përderisa një kontroll përgjithësisht do të ndodhë në vendin e
biznesit të tatimpaguesit, gjithashtu mund të ndodhë në zyrën e ATK-së, vendi i
përfaqësuesit të tatimpaguesit, apo vend tjetër i caktuar nga ATK.
10. Gjatë një kontrolli, zyrtarët e ATK-së e kanë për obligim të:
10.1. Komunikojnë me tatimpaguesin në mënyrë sa më qartë;
98
10.2. Kryejnë kontrollin në mënyrë të tillë për të minimizuar shqetësimin e
afarizmit të tatimpaguesit;
10.3. Mbajnë konfidencialitetin e regjistrimeve tatimore dhe aktiviteteve të
afarizmit të tatimpaguesit;
10.4. Trajtojnë me mirësjellje dhe respekt tatimpaguesin, përfaqësuesin e tij të
punësuarit dhe klientët;
10.5. Kryejnë kontrollin në mënyrë profesionale dhe të përcaktojnë obligimin e
saktë tatimor në përputhje me dispozitat e Legjislacionit tatimorë.
11. Procedurat në këtë paragraf nuk aplikohen në rast të rrezikut sipas Nenit 21 të Ligjit.
Para lëshimit të raportit përfundimtar me shkrim të kontrollit, ATK do të lëshojë një raport
preliminary me shkrim të gjetjeve dhe rregullimeve të mundshme tatimore së paku 5 ditë
pune para lëshimit të raportit përfundimtar të kontrollit. Raporti preliminar me shkrim do të
informojë tatimpaguesin me të drejtën për një konsultim me Udhëheqësin e Ekipit të
Kontrollit dhe periudhën kohore brenda së cilës duhet të kërkohet konsultimi. Nëse
tatimpaguesi konteston gjetjet dhe kërkon një konsultim me Udhëheqësin e Ekipit të
Kontrollit përgjegjës për kontrollin, tatimpaguesi duhet t’i parashtrojë një kërkesë me
shkrim Udhëheqësit të Ekipit të Kontrollit, e cila duhet të pranohet në zyrën e ATK-së
brenda kohës së specifikuar në raportin preliminar të kontrollit. Kërkesa e tatimpaguesit
duhet të përfshijë një pasqyrë të çështjes(eve) që kontestohen dhe bazën për kontestim.
Udhëheqësi i Ekipit do të planifikojë një konsultim brenda 5 dite pune pas pranimit të
kërkesës për konsultim. Udhëheqësi i Ekipit duhet në formë zyrtare, të njoftojë
tatimpaguesin në lidhje me ditën kur do të bëhet konsultimi. Sikurse është paraparë në
paragrafin 3 të Nenit 28 të këtij Udhëzimi Administrativ, të vetmet informata apo
dokumente shtesë që mund të ofrohen në këtë konsultim janë informatat apo dokumentet të
cilat, në sajë të shkakut të arsyeshëm, nuk kanë mundur të jepen përbrenda afatit të
përshkruar për dorëzimin e informatave apo informatat ose dokumentet të cilat nuk janë
kërkuar përpara me shkrim.
12. Raporti përfundimtar i kontrollit do t’i lëshohet tatimpaguesit me shkrim dhe do t’i
dërgohet në adresën e tij/saj të biznesit sikurse është pasqyruar në regjistrimet e ATK-së,
apo në adresë tjetër të tillë të biznesit siç ka kërkuar tatimpaguesi dhe do të përmbajë me sa
vijon:
12.1. emrin, adresën dhe numrin fiskal të tatimpaguesit
12.2. Llojin(et) e tatimit dhe periudhën(at) tatimore të përfshira në kontroll dhe të
adresuara në raport;
12.3. Një pasqyrë përmbledhëse e cila përshkruan shumën e rregullimeve të
aplikuara për secilën periudhë tatimore të kontrolluar, rregullimet që kanë
rezultuar në tatimin e aplikueshëm në secilën periudhë tatimore të kontrolluar dhe
bazën ligjore për rregullim. Nëse kontrolli është rezultat i një përcaktimi për
rrezik, pasqyra përmbledhëse duhet të përmbajë bazën për përcaktimin se ka
ekzistuar një rrezik;
12.4. Një tekst që përshkruan:
12.4.1. Afarizmin e tatimpaguesit;
12.4.2. Librat dhe regjistrimet e mbajtura nga tatimpaguesi;
99
12.4.3. Fushëveprimin e kontrollit dhe çështjet që janë adresuar në
kontroll;
12.4.4. Gjetjet e kontrollit në lidhje me çështjet që janë kontrolluar;
12.4.5. Rezultatet e konsultimit të mbajtur, nëse është mbajtur, sipas
paragrafit 11 të këtij neni;
12.4.6. Një shtjellim të ligjit si është aplikuar në gjetjet dhe çështjet;
12.4.7. Çdo fakt apo gjetje që janë kontestuar nga tatimpaguesi dhe
bazën për pozitën e marrë nga ATK në lidhje me ato fakte apo gjetje të
kontestuara;
12.4.8. Një pasqyrë përmbyllëse lidhur me rregullimet dhe detyrimin
tatimor të rezultuar, përfshirë ndëshkimet dhe interesin e aplikuar. Nëse
ndëshkimet janë llogaritur, pasqyra duhet të përfshijë një përshkrim të
ndëshkimit dhe bazës ligjore për vënien e ndëshkimit.
12.4.9. Një pasqyrë të së drejtës së tatimpaguesit për t’u ankuar në
vendim, si dhe ku të parashtrojë një ankesë dhe afatin kohor brenda së
cilit një ankesë duhet të parashtrohet.
12.4.10. Në rast të një vlerësimi për rrezik sipas Nenit 21 të Ligjit, ATK
do të vlerësoj detyrimin tatimor menjëherë pas dërgimit të raportit
përfundimtar të kontrollit tatimpaguesit, pa marrë parasysh periudhën
normale në mes të dërgimit të raportit përfundimtar dhe vlerësimit.
12.5. Dosja e rastit të kontrollit do të përmbajë kopjet e të gjitha kërkesave për
informata të lëshuara tatimpaguesit dhe letrat e punës së inspektorit dhe
dokumentacionin tjetër për rastin, përfshirë kopjet e regjistrimeve të
tatimpaguesit.
Neni 23
Shpenzimet dhe Kreditimet e Lejuara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
100
1.9. dëftesat;
1.10. urdhër transferet;
1.11. dokumente tjera përkatëse.
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 8 të Nenit 19, që një shpenzim i ndodhur jashtë
Kosovës të jetë i zbritshëm dhe i lejueshëm për qëllime tatimore, duhet të jetë i
dokumentuar në tërësi me dokumentacion përkatës. Shpenzimet e tilla duhet të jenë bërë
ekskluzivisht për veprimtarinë e tij ekonomike në periudhën tatimore të cilës i referohet.
Shpenzimet e tilla janë të lejueshme vetëm në Kosovë nëse nuk janë përdorur për qëllime
të zbritjes së shpenzimeve në vendin tjetër.
Dokumentacion përkatës nënkupton:
4.1. kontratat
4.2. faturat
4.3. kuponët
4.4. dokumentet e pagesës
4.5. biletat e udhëtimit
4.6. urdhër udhëtimet
4.7. autorizimet etj.
101
5. Varësisht nga lloji i shpenzimit, dokumentacioni mbështetës duhet të jetë përkatës për
shpenzimin e tillë p.sh për shpenzimet e udhëtimit për punë jashtë vendit të një personi të
autorizuar duhet të jenë:
5.1. autorizimi i atij personi (punëtori)
5.2. urdhri (leja) e udhëtimit
5.3. bileta e udhëtimit
5.4. faturat për shpenzimet e bëra jashtë Kosovës
5.5. dokumentet e pagesës
5.6. kuponët për shpenzimet e ushqimit, si dhe
5.7. dokumente tjera mbështetëse që argumentojnë se shpenzimet e udhëtimit për
punë janë bërë ekskluzivisht për veprimtari ekonomike.
7. Data nga e cila shpenzimet nuk do të njihen për qëllime të tatimit në të ardhura, apo
qëllime të kreditimit në TVSh, do të jetë ajo datë në të cilën ATK vendos në faqen e
internetit njoftimin publik të faktit se transaksioni nuk do të njihet për shpenzime të
tatimeve në të ardhura apo qëllime të kreditimit në TVSh. Njoftimi publik do të përmbajë
një deklarim se transaksionet nuk do të njihen pas datës së specifikuar.
102
1.1. përgatisë dokumente të caktuara të kërkuara me njoftim brenda shtatë ditëve
pas dorëzimit të njoftimit, apo periudhë kohore të tillë të gjatë siç mund të
pajtohet në mes të ATK-së dhe personit nga i cili janë kërkuar dokumentet. Nëse
dokumentet janë kërkuar nga një vend jashtë Kosovës, periudha për dërgimin e
dokumenteve do të zgjatet në përputhje me një periudhë minimale prej së paku
tridhjetë (30) ditë kalendarike, e cila mund të zgjatet bazuar në rrethanat e rastit
aktual.
1.2. marrë pjesë në kohën dhe vendin e shënuar në njoftim (që duhet të jetë së
paku dyzetetetë (48) orë pas dorëzimit të njoftimit) për t’u pyetur nën betim
përpara Drejtorit të Përgjithshëm ose ndonjë zyrtari të autorizuar nga Drejtori i
Përgjithshëm për këtë qëllim, sa i përket detyrimit tatimor të atij personi ose
ndonjë personi tjetër, ose ndonjë libri, regjistri, informate të ruajtur në kompjuter
që është nën kontrollin e atij personi.
3. Çdo person i cili nuk paraqitet në kohën dhe vendin e specifikuar, apo për të dhënë
informatat, në përgjigje të kërkesave për informata të përshkruara në paragrafin 1 të këtij
Neni, do t’i nënshtrohen gjobës pesëqind (500) euro.
5. Paragrafi 4. i këtij neni, apo ndonjë dispozite tjetër që lidhet me konfidecialitetin bankar,
i nuk aplikohet në bankat dhe institucionet tjera financiare, të cilat kërkohet të njoftojnë
ATK-n në lidhje me llogaritë bankare dhe dokumentet për hapjen e saj; transaksionet
bankare, përfshirë transferet dhe depozitat bankare; dokumentet për hua; dhe informata
tjera të specifikuara bankare me kërkesë nga ATK.
Neni 28
Mbledhja e Informatave ose Provave
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
103
7.4, 7.5, dhe 7.6 të Nenit 27 të këtij Udhëzimi Administrativ përshkruajnë kërkesat
themelore për njoftimin me shkrim.
Kërkesat tjera janë të përshkruara në paragrafin 101 të Nenit 43 të këtij Udhëzimi
Administrativ.
104
kërkesën me shkrim. Sëmundja e tillë duhet të dokumentohet me një
certifikatë nga një mjek kujdestar, e shoqëruar me kopjet e faturave për
shërbimet e dhëna nga mjeku. Personi nga i cili është kërkuar
dokumentacioni duhet të jetë në gjendje të demonstrojë se asnjë individ
tjetër nuk ka mundur të ofrojë dokumentacionin e kërkuar;
3.2.2. Vdekja e një anëtari të familjes së ngushtë
(bashkëshorti/bashkëshortja, biri, bija, nipi, mbesa, dhëndëri, reja, nëna,
vjehrra, babai, vjehrri, motra, kunata, vëllai, apo kunati) i personit
përgjegjës për ofrimin e dokumentacionit të kërkuar, nëse vdekja e tillë
ka ndodhë brenda periudhës 7 ditore (30 ditë, apo më shumë, për
regjistrimet që ndodhen jashtë Kosovës) të dhënë në kërkesën me shkrim
dhe tatimpaguesi ka njoftuar ATK se dokumentacioni do të vonohet dhe
arsyet për vonesë. Në rastet e tilla, tatimpaguesi dhe ATK duhet të
pajtohen në një kohë të zgjatur për dhënien e dokumentacionit.
3.2.3. Zjarri, vërshimi, moti apo shkaqe tjera natyrale kanë parandaluar
tatimpaguesin nga ofrimi i regjistrimeve brenda kohës së dhënë, me
kusht që tatimpaguesi të informojë ATK se dokumentacioni i kërkuar do
të mund të vonohet dhe arsyet e vonesës. Në rastet e tilla, tatimpaguesi
dhe ATK duhet të pajtohen në një kohë të zgjatur për dhënien e
dokumentacionit.
3.2.4. Dokumentacioni i kërkuar ishte shumë voluminoz për ta nxjerrë
brenda afatit kohor të dhënë në kërkesë, edhe pse tatimpaguesi ka bërë
një përpjekje të jashtëzakonshme për ta bërë. Në raste të tilla,
tatimpaguesi duhet të informojë ATK, për shkaqet e vonesës dhe të
pajtohet me një periudhë të arsyeshme kohore brenda së cilës do të ofrojë
dokumentet e kërkuara. Në këtë rast, barra është mbi tatimpaguesin të
ofrojë regjistrimet brenda afatit të shtyrë kohor të pajtuar.
3.3.Nëse një person dëshiron të ofrojë dokumentacionin e kërkuar në përputhje
me dispozitat e paragrafit 7 të Nenit 14 të Ligjit, ai person duhet t’ia kalojë
dokumentacionin e kërkuar Zyrtarit kërkues të ATK me një njoftim, letër, e cila
përvijon përpjekjet e bëra për të ofruar dokumentacionin brenda afatit kohor të
kërkuar. Letra duhet gjithashtu të përshkruajë ato shkaqe përtej kontrollit, që
parandalojnë dhënien me kohë të dokumentacionit të kërkuar në ATK. Bashkë me
letrën, duhet të jetë dokumentacioni mbështetës i deklarimit të përpjekjeve të bëra,
si dhe dokumentacioni për të demonstruar se ka pasur rrethana përtej kontrollit të
personit që kanë parandaluar dorëzimin me kohë të dokumenteve apo informatave
të kërkuara.
3.4.Si rregull e përgjithshme, ATK do të pranojë dokumentacionin apo informatat
shtesë të tatimpaguesit nëse kërkesa e tatimpaguesit plotëson kërkesat e vendosura
në paragrafin 3.2 të këtij neni.
4. Paragrafi 1 i Nenit 15 të Ligjit, po ashtu parasheh për ATK-në autorizim për të kërkuar
nga çdo person, qoftë ai person i detyruar për të paguar tatimin, apo jo, të marrë pjesë në
kohën dhe vendin e caktuar në një njoftim me shkrim për të dëshmuar apo për të dhënë
informatat lidhur me çështjet e përshkruara në nënparagrafin 1.2 të Nenit 15 të Ligjit. Në
rast të kërkesës që personi të paraqitet, njoftimi duhet t’i jepet drejtpërdrejt personit nga
105
zyrtari i ATK-së ose t’i lehet në vendin e biznesit të personit ose në adresën e fundit të
njohur nga një zyrtar i ATK-së së paku 48 orë para se të kërkohet për personin të paraqitet.
Njoftimi me shkrim duhet të përmbajë:
4.1. Kohën dhe vendin në të cilin kërkohet të paraqitet personi;
4.2. Një përshkrim të çështjes për të cilën kërkohet dëshmia e cila është adekuate
për t’i mundësuar personit të përgatitet për të dhënë dëshminë;
4.3. Një paralajmërim lidhur me mosparaqitjen me kohë dhe në vendin e caktuar;
4.4. Në rast të kërkesës për të dhënë dëshmi ashtu edhe për të ofruar
regjistrime/dokumente, njoftimi me shkrim duhet të jepet, apo të lihet, së paku 7
ditë para datës në të cilën dëshmia dhe regjistrimet/dokumentet janë kërkuar.
106
7. Personat të cilët nuk paraqiten në kohën dhe vendin e kërkuar sipas paragrafit 4 të këtij
Neni do t’i nënshtrohen një gjobe prej pesëqind (500) euro. Personat të cilët kërkohet të
paraqesin regjistrimet/dokumentacionin e kërkuar sipas paragrafit 3 të këtij Neni dhe nuk i
përgjigjen kësaj kërkese, po ashtu do t’i detyrohen gjobës prej pesëqind (500) euro.
8. Përveç dispozitave të këtij Neni, tatimpaguesit të cilët nuk paraqiten për të ofruar
informatat apo dëshminë apo për të ofruar me kohë qasje në libra dhe regjistrime i
nënshtrohen ndëshkimit të paraparë në paragrafin 5 të Neni 53 të Ligjit sikurse është
përshkruar në paragrafët 99 deri 101 të Nenit 43 të këtij Udhëzimi Administrativ, i cili po
ashtu përshkruan hapat tjerë përtej atyre që kërkohen nga ky Nen e cila duhet të ndërmerret
me qëllim të vlerësimit të këtyre ndëshkimeve.
4. Obligimet e përfaqësuesve ligjor dhe menaxherëve të pasurisë të vënë me këtë nen nuk i
liron personat fizik, ortakët e ortakërisë, apo anëtarët e shoqërive nga obligimi i tyre që më
saktësi dhe me kohë të raportojnë dhe paguajnë shumën e tyre të saktë të tatimit.
Neni 40
Vlerësimet Kundër Personave Përgjegjës
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
107
kooperativat bujqësore etj) kërkohet të plotësojnë obligimet tatimore për personat,
ortakëritë dhe shoqëritë apo organizatat që ata përfaqësojnë apo menaxhojnë. Përfaqësuesit
përgjegjës përfshijnë, por nuk kufizohen në, individët të cilët janë të emëruar si drejtorë
menaxhues apo ortakë menaxhues, individët të caktuar dhe dhënia e autorizimit të
nevojshëm për të vepruar për dhe në emër të një personi në lidhje me obligimet tatimore të
atij personi dhe personave tjerë të ngjashëm. Nëse një shoqëri apo organizatë e
painkorporuar nuk ka menaxher apo drejtor, secili anëtar apo ortak mban përgjegjësinë për
të përmbushur obligimet tatimore të shoqërisë apo organizatës së painkorporuar. Termi
person përgjegjës po ashtu përfshinë çdo person i cili ka dominim dhe/ose 118 kontroll
operativ mbi një biznes apo një asetet dhe ushtron kompetenca të një përfaqësuesi
përgjegjës, qoftë i caktuar në mënyrë specifike apo jo.
3. Sikurse është paraparë në nenin 25 të Ligjit, çdo përfaqësues përgjegjës, anëtar apo ortak
i një asociacioni të painkorporuar apo ortakërie, i cili dështon të përmbushë obligimet
tatimore të vëna me paragrafin 2 të këtij Neni për shkak të shkeljes me paramendim apo
neglizhencës së madhe të detyrës, do të jetë bashkërisht dhe veçmas i detyrueshëm për çdo
obligim tatimor të papërmbushur. Detyrimi i përbashkët dhe veçmas po ashtu do të
ekzistojë në ato raste në të cilat një kërkesë për rimbursim është paguar apo kreditimet
tatimore janë mbi-deklaruar pa fakte ligjore. Për qëllime të këtij neni, aplikohet si vijon:
3.1 Neglizhencë e madhe është një mospërfillje e vetëdijshme dhe vullnetare e
nevojës për të përdorë kujdesin e arsyeshëm, i cili me gjasë do të shkaktojë dëme
apo të këqija të mëdha të parashikueshme për Buxhetin e Kosovës;
3.2 Neglizhenca e zakonshme është një dështim i thjeshtë për të ushtruar
kujdesin e arsyeshëm.
3.3 Shkelje me paramendim e detyrës është shkelja e cila rezulton nga synimi i
keq dhe besimi i keq në krahasim me një shkelje në të cilën përfaqësuesi me dije
dështon në detyrën e tij për shkak të rrethanave përtej kontrollit të tij.
4. Neni 26 i Ligjit autorizon ATK-në të bëjë një vlerësim kundër përfaqësuesve përgjegjës
të përshkruar në paragrafin 1 të këtij Neni bazuar në neglizhencën e tyre të madhe apo
shkelje me paramendim e detyrës sikurse është përshkuar në paragrafin 3 të këtij Neni.
Megjithatë, sikurse është kufizuar me paragrafin 3 të Nenit 26 të Ligjit, vlerësimet e tilla
nuk mund të bëhen deri në kohën kur shlyerja e borxhit tatimor nuk ka pasur sukses
përmes detyrimit kundër pasurisë së luajtshme apo të paluajtshme të tatimpaguesit. Në
kryerjen e vlerësimeve do të ndiqen procedurat e përshkruara në Nenet 19 deri 22 të Ligjit.
108
tillë, dhe i cili qëllimisht nuk mban në burim, nuk vjelë, apo nuk paguan atë tatim, do të
mbahet personalisht detyrues nga asetet e tija apo saja për shumën e tatimit të mos-
mbajtur, të pa vjelë apo të papaguar. Për qëllime të këtij paragrafi, qëllimi (paramendimi)
do të përcaktohet nëse personi - at) vlerësohet të jetë përgjegjës për të paguar, i autorizuar
për të paguar, është urdhëruar të paguaj, apo është lejuar të paguajë kreditorët tjerë kur ai
person e ka ditur, apo është dashur të dijë se mbajtja në burim e tatimit apo tatimi i vjelë
nuk është vjelë, mbajtur në burim apo paguar.
6. Termat tatim i mbajtur në burim apo tatim i mbledhur përfshinë TVSh, tatimin e mbajtur
në burim në paga, tatimin e mbajtur në qira, tatimin e mbajtur në burim në interes, tatimin
e mbajtur në burim në dividendë, tatimin e mbajtur në burim në të drejta pronësore dhe çdo
tatim të mbajtur në burim që është aktualisht i vënë, apo mundet të vihet në të ardhmen.
7. Nëse ndonjë formë e biznesit, ndryshe nga shoqëritë tregtare individuale, nuk paguan një
tatim të mbledhur apo tatim të mbajtur në burim, ATK është e autorizuar të përcaktojë
personin, apo personat, të cilët kanë qenë përgjegjës (person(a) përgjegjës) për dështimin e
biznesit për të paguar tatimin e mbledhur apo tatimin e mbajtur në burim (personi(at)
përgjegjës).
8. Një vlerësim i personave përgjegjës sipas paragrafit 4 të Nenit 26 i Ligjit ndryshon nga
një vlerësim i përfaqësuesve përgjegjës sipas Nenit 25 dhe paragrafit 1 të Nenit 26 të
Ligjit. Përderisa dispozitat e përfaqësuesve përgjegjës të Nenit 25 të Ligjit mund të
aplikohen për mbajte në burim të tatimit dhe tatimit të mbledhur, standardi për kryerjen e
vlerësimit të tillë kërkon një barrë më të lartë të provës. Një vlerësim i bazuar në Nenin 25
të Ligjit kërkon një përcaktim të neglizhencës së madhe dhe paramendimit sikurse është
përshkruar në paragrafin 3 të këtij Neni. Sikurse është përshkruar në paragrafët pasues të
këtij Neni standardi i vlerësimit për personin përgjegjës për përgjegjësinë dhe
paramendimin është me i ulët. Përveç kësaj, kriteret për personin përgjegjës janë më të
gjera në fushën në lidhje me personat potencial që do të vlerësohen.
9. Vlerësimi i autorizuar nga ky Nen synon të ndihmojë mbledhjen e tatimit dhe të rrisë
përmbushjen vullnetare. Shërben, si një mënyrë alternative e mbledhjes së borxheve
tatimore të papaguara që lidhen me tatimet e mbajtura në burim apo tatimeve të mbledhura,
kur ato tatime nuk mund të mblidhen në tërësi nga tatimpaguesi apo kur tatimpaguesi nuk
ka paguar tatimet bazë. Para inicimit të veprimeve kundër personave përgjegjës, ATK
duhet së pari të bëjë një përpjekje të arsyeshme të mbledhë borxhin tatimore nga
tatimpaguesi. Zyrtarët e ATK-së duhet të marrin parasysh konfiskimin dhe shitjen e
pasurisë së tatimpaguesit para vendosjes së detyrimit personal të personave përgjegjës,
megjithatë, veprimi i tillë nuk është parakusht për vlerësimin e personit përgjegjës sipas
paragrafit 4 të Nenit 26 të Ligjit. Nëse ka aksione/interesa adekuate në ato pasuri të
tatimpaguesit për të shlyer në tërësi borxhin tatimor, konfiskimi dhe shitja e atyre aseteve
në përgjithësi duhet të bëhet në vend të kryerjes së vlerësimit të personit përgjegjës.
10. Ekzistojnë dy kërkesa primare të cilat duhet të përcaktohen me qëllim që të bëhet një
vlerësim sipas dispozitave të paragrafit 4 të Nenit 26 të Ligjit: Përgjegjësia dhe Qëllimi.
Personi(at) kundër kujt është bërë një vlerësim sipas paragrafit 4 të Nenit 26 të Ligjit duhet
109
të jetë përgjegjës sikurse është përshkruar në këtë Nen dhe ka pasur për qëllim
(paramendim) mosmbajtjen në burim, mosmbledhjen apo mospagesën e tatimit të
mbledhur apo të mbajtur në burim.
11. Vendosja e përgjegjësisë. Përgjegjësia është çështje e statusit, detyrës dhe autorizimit.
Një përcaktim i përgjegjësisë varet në faktet dhe rrethanat të secilit rast. Persona përgjegjës
mund të përfshijë:
11.1. Një zyrtar apo të punësuar të një shoqëri (president, administrator apo
drejtor i një entiteti juridik, ortak menaxhues i një ortakërie, drejtor thesari, shef
zyrtar financiar, shef zyrtar operues);
11.2.Drejtor shoqërie apo aksionar;
11.3. Ortak;
11.4. Shoqëri tjetër;
11.5. Kontabilist apo përfaqësues tatimor;
11.6. Çdo person tjetër i cili ka autorizim të vendosë cilët kreditorë duhet paguar
dhe e ushtron atë autorizim.
12. Një person përgjegjës ka :
12.1.Detyrë të përmbushë;
12.2.Fuqinë të drejtojë veprimin e mbledhjes së tatimeve apo tatimeve të
mbledhura dhe t’i paguajë ato në ATK;
12.3. Përgjegjësi-dhënien dhe autorizimin për të paguar tatimet e mbledhura apo
të mbajtura në burim;
12.4. Autorizim për të vendosur cilët kreditorë do të paguhen apo jo.
13. Për të përcaktuar se një person a ka status, detyrë dhe autorizim për të siguruar se
tatimet e mbajtura në burim apo të mbledhura janë paguar, duhet të merren parasysh
detyrat e zyrtarëve sikurse janë parashtruar me ligjet e korporatave si dhe mundësia për
individin(ët) të autorizojnë transferet bankare apo pagesat. Përveç kësaj, përcaktohet
identiteti i individëve të cilët:
13.1.A janë zyrtarë, drejtorë, apo aksionarë të shoqërisë;
13.2.Marrin dhe qesin nga puna të punësuarit;
13.3. Ushtrojnë autoritet për të përcaktuar cilët kreditorë për të paguar;
13.4. Nënshkruajnë dhe dorëzojnë deklaratat e TVSh apo tatimeve të mbajtura në
burim;
13.5. Kontrollojnë listë pagesat/pagesat;
13.6. Kontrollojnë votimin e aksioneve të shoqërisë.
110
bën atë person përgjegjës për qëllime të këtij Udhëzimi. Faktorët tjerë, sikurse janë cekur
në paragrafët 11 deri 13 të këtij neni, duhet gjithashtu të jenë të pranishëm.
16. Personat të cilët shërbejnë si vullnetarë vetëm në cilësinë e nderit si drejtorë apo të
besuar të OJQ-ve me Status të Përfitimit Publik zakonisht nuk do të konsiderohen
përgjegjës përderisa ata të mos kenë marrë pjesë në operimet ditore apo financiare të
organizatës dhe të mos kenë pasur njohuri të vërtetë të mos-mbajtjes në burim apo
mbledhjes së tatimeve dhe pagesës së tatimeve të mbajtura në burim apo të mbledhura.
Shembull:
Një e punësuar që punon si sekretare në zyrën e shoqërisë. Ajo kryen depozita në para të
gatshme dhe pagesa për shoqërinë rregullisht nën kontrollin dhe urdhrin e Shef Zyrtarit
Financiar të Shoqërisë. Ajo urdhërohet të paguajë furnizimet edhe pse shoqëria nuk ka
paguar detyrimin e vet të TVSh. E punësuara nuk është person përgjegjës për mos-pagesën
e tatimet e mbajtura në burim apo të mbledhura sepse ajo nuk ka mundësinë të ushtrojë
gjykim të pavarur se cilat dëftesa t’i paguajë dhe cilat tatime t’i paguajë.
Shembull:
Kontrolluesi afatgjatë i shoqërisë kurrë nuk ka qenë aksionar, zyrtar, apo drejtor, por ka
qenë përgjegjës për mbikëqyrjen e financave të shoqërisë, përfshirë përgatitjen e listës së
pagave dhe dorëzimit të deklaratave të kompanisë për TVSh dhe tatimet e mbajtura në
burim. Kur shoqëria nuk ka pasur para të mjaftueshme për të paguar listën bruto të pagave
për të punësuarit, ai ka paguar listën neto të pagave, por nuk ka paguar tatimin e mbajtur në
burim. Për shkak se ai ka pasur autorizim të paguajë tatimet dhe njohuritë se ka pasur
borxh tatimor, kontrolluesi mund të konsiderohet të jetë person përgjegjës.
18. Për të treguar paramendimin, duhet të demonstrohet se një person përgjegjës ka qenë
në dijeni, apo është dashur të jetë në dijeni, të tatimeve të pashlyera dhe me qëllim kanë
shpërfillur ligjin apo qartë ka qenë indiferent ndaj kërkesave të veta. Dështimi i një personi
përgjegjës për të hetuar apo për të përmirësuar keqmenaxhimin pas njoftimit, apo vënia në
dijeni, se mbajtja në burim apo mbledhja e tatimeve nuk është paguar plotëson kriterin e
paramendimit.
111
Shembull :
Nëse një drejtues i një entiteti juridik ka dorëzuar një deklaratë të TVSh pa bërë pagesën e
tërësishme, ai ka njohuri se tatimi është detyrim. Nëse ai dorëzon atë deklaratë pa pagesë të
tërësishme, dhe më vonë paguan borxhet e tjera pa paguar detyrimin tatimor, ai ka vepruar
me paramendim dhe mund të përcaktohet të jetë i detyrueshëm për mase administrative për
mosmbledhje apo mos-pagesë të tatimit të mbajtur në burim apo të mbledhur.
19. Vlerësimi i ndëshkimit administrativ. Kur një person është përcaktuar të jetë person
përgjegjës i cili ka vepruar me paramendim në mos-mbledhjen, mos-mbajtjen në burim dhe
mospagesën e një tatimit të mbledhur apo të mbajtur në burim, ATK, do të ketë autorizim
të vendosë një vlerësim kundër atij personi përgjegjës. Ndonëse faktet dhe rrethanat do të
jenë të vështira për t’i provuar, personi përgjegjës që mund të jetë entiteti tjetër juridik,
sipas paragrafit 4, Neni 26 i Ligjit.
19.1 ATK, do të përgatisë një raport me shkrim duke përshkruar detyrimin tatimor
të pashlyer dhe përpjekjet e bëra për të mbledhur tatimin nga biznesi që ka krijuar
borxhin tatimor.
19.2 Raporti me shkrim i përshkruar në nënparagrafin 1, më sipër, përfshin një
përshkrim me shkrim të fakteve të përdorura për të përcaktuar se personi kundër
të cilit vlerësimi është rekomanduar konsiderohet të jetë një person përgjegjës dhe
se personi i tillë ka vepruar me paramendim brenda kuptimit të Ligjit.
19.3 Raporti me shkrim duhet t’i dërgohet tatimpaguesit si një Njoftim për
Vlerësim të Propozuar dhe përfshin shumën e tatimit të vlerësuar për mos-
mbledhje, mos-mbajtje në burim apo mos-pagesë të tatimeve të mbledhura dhe të
mbajtura në burim. Duhet që Njoftimi për Vlerësim të Propozuar t’i dërgohet
personit përgjegjës përmes kontaktit të drejtpërdrejt me qëllim që të bisedohet
raporti dhe të procesohet përmes se cilës është përcaktuar përgjegjësia.
19.4 Shuma e tatimit që do të vlerësohet kundër personit përgjegjës është shuma e
tatimit që kërkohet të mbahet në burim apo të mblidhet e cila nuk është paguar.
Shuma që do të vlerësohet nuk përfshinë ndonjë ndëshkim apo interes që është
vlerësuar apo ka rrjedhur në lidhje me detyrimin tatimor të papaguar. Nëse shuma
e papaguar është TVSh, për shembull, shuma që do të vlerësohet kundër personit
përgjegjës është shumë e TVSh-së që mbetet e papaguar në kohën kur është bërë
vlerësimi, duke mos përfshirë ndëshkimin apo interesin që mund të jetë vlerësuar
apo të ketë rrjedhur.
Shembull:
Tatimpaguesi A ka borxh detyrimin e TVSh për muajt Janar, Shkurt, Mars dhe Prill.
Gjithsej tatimi për deklaratat kur ato janë dorëzuar ka qene 2,000 €. Tatimpaguesi, ka bërë
një pagesë e cila ka ulur totalin e shumës së tatimit në 1,750 €. Bilanci i ndëshkimit dhe
interesit kap shumë 700 €. Shuma e vlerësimit që do të bëhet kundër Zyrtarit përgjegjës
është 1,750 €.
112
Shembull:
Shoqëria B ka një borxh tatimor prej 2,000 € përfshirë ndëshkimin dhe interesin për
mospagesën e një interesi të detyrimit për mbajtje në burim. Shuma e tatimit të mbajtur në
burim është 1,200 € dhe bilanci i vlerësimit është ndëshkimi dhe interesi. Shuma e
vlerësimit që do të bëhet kundër zyrtarit përgjegjës është 1,200 €.
Shembull:
Shoqëria C ka një borxh tatimor për mbajtje në burim të tatimit në paga prej 2,500 €
përfshirë ndëshkimin dhe interesin, 1,800 € tatim, ndëshkimi 300 € dhe interes 400 €. ATK
mbledh 750 € me Masë për Marrje të Pasurisë në llogarinë bankare të Shoqërisë B. Meqë
ATK, mund të aplikojë pagesat që rezultojnë nga mbledhja e detyrueshme në interesin më
të mirë të Shtetit, pagesa e Masës për Marrje të Pasurisë është aplikuar në ndëshkim dhe
interes (700 €) dhe 50 € është aplikuar në tatim. Shuma e vlerësimit që do të bëhet kundër
personit përgjegjës është 1,750€ (shuma e tatimit të mbetur si detyrim).
19.5 Tatimpaguesit duhet t’i jepen 15 ditë për t’u përgjigjur vlerësimit të
propozuar me informata shtesë për të përcaktuar pse vlerësimi i propozuar nuk
është me vend. Çdo përgjigje e bërë brenda periudhës 15 ditëshe duhet të merre
parasysh nga Zyrtari i ATK, përgjegjës për rekomandimin dhe miratimin e
vlerësimit. Nëse informatat shtesë tregojnë se vlerësimi i propozuar nuk duhet të
bëhet, Zyrtari i ATK, që ka bërë atë përcaktim duhet të përgatisë një raport që
sqaron se nuk do të bëhet vlerësim kundër individit.
19.6 Pas skadimit të periudhës 15 ditëshe, ATK do t’i lëshojë një Njoftim-
Vlerësim tatimpaguesit sikurse është përshkruar në Nenin 31 të këtij Udhëzimi
Administrativ (sipas Nenit 22 të Ligjit). Njoftim-vlerësimi do t’i lëshohet
“Tatimpaguesit A si person përgjegjës i Shoqërisë B”. Njoftimi do të përfshijë një
përshkrim të shkurtër të bazës për vlerësimin, sikurse është: “Ju jeni përcaktuar të
jeni person përgjegjës i (emri i shoqërisë) në përputhje me dispozitat e paragrafit 4
të Nenit 26 të Ligjit. Njoftimi do të përmbajë të drejtat e ankesës për
tatimpaguesin, siç kërkohet me Nenin 22 të Ligjit.
19.7 Kur të jetë bërë vlerësimi kundër një personi përgjegjës, shuma e vlerësuar
është e mbledhshme me të njëjtat procedura sikurse çdo tatim tjetër. Meqë shuma
e vlerësuar është tatim, ndëshkim dhe interesi për pagesë me vonesë do të rrjedhë
në shumën detyruese duke filluar në të parin e muajit pas kryerjes së vlerësimit.
21. ATK, do të mbajë një llogari të ndarë për shumat e vlerësuara kundër personave
përgjegjës me qëllim të sigurimit se inventari i debitorëve të ATK-së nuk është mbi-
raportuar. Çdo shumë e mbledhur nga një person përgjegjës, do të aplikohet në detyrimin
tatimor themelor të entitetit juridik dhe një shënim përkujtues i bërë në regjistrin e llogarisë
113
së ndarë të mbajtur për personin përgjegjës. Çdo pagese nga entiteti juridik, e cila është
aplikuar në shumën e vet, gjithashtu do të shënohet në llogarinë e ndarë të personit
përgjegjës. Kur shuma totale e vlerësuar kundër personit përgjegjës të jetë mbledhur,
përfshirë ndëshkimin dhe interesin dhe çdo shumë e mbledhur nga entiteti juridik (apo
shoqëri tjetër tregtare) dhe është aplikuar kundër tatimit të tij, një shumë e mjaftueshme për
të anuluar borxhin tatimor do të kreditohet në llogarinë e personit përgjegjës. Kur borxhi
tatimor të jetë anuluar, çdo barrë e regjistruar kundër personit përgjegjës do të hiqet.
22. Nëse është vlerësuar më shumë se një person përgjegjës për disa borxhe, ATK, duhet të
vendosë një proces që siguron që vetëm një shumë e barabartë me shumën tatimore të
pambledhur apo të pambajtur në burim nga entiteti juridik (apo shoqëri tjetër tregtare)
është mbledhur dhe nuk është bërë mbledhje tepricë.
23. Paragrafi 5 i Nenit 26 të Ligjit, përcakton që kur një entitet juridik, apo shoqëri tjetër
tregtare, përveç shoqërisë tregtare individuale, nuk mban në burim apo nuk paguan
kontributet pensionale të mbajtura në burim, personi (apo personat) përgjegjës për atë
dështim mund të vlerësohen me një shumë të barabartë të kontributit që nuk është mbajtur
në burim, nuk është mbledhur apo nuk është paguar.
24. Procedurat për zbatimin e paragrafit 5, të Nenit 26 të Ligjit, janë të njëjta si ato për
zbatimin e paragrafit 4 të Nenit 26 të Ligjit, sikurse është përshkruar në këtë nen, përveç
siç është përshkruar në paragrafin 25 të këtij neni.
25. Ligji “Mbi Pensionet në Kosovë”, kërkon që punëdhënësi të mbajë në burim një shumë
të veçantë nga pagat e të punësuarit dhe ta barazojë atë shumë me fondet e vet
punëdhënësit. Shuma e tatimit që i nënshtrohet vlerësimit kundër një personi (apo
personave) përgjegjës është vetëm shuma e pensionit që punëdhënësi kërkohet të mbajë në
burim nga pagat e të punësuarit (përfshirë çdo shumë shtesë të pensioneve që i punësuari
pajtohet të mbajë në burim si kontribut pensional). Nuk përfshinë shumën e kontributeve
që paguhet nga pjesa e punëdhënësit.
Shembull :
Shoqëria A ka paguar të punësuarit e vet nga listë-pagesa dhe është kërkuar të mbajë në
burim një total prej 2,000 € për kontributet pensionale. Është dashur që ajo shumë të
barazohet me detyrimin e përgjithshëm tatimor prej 4,000 €. Shoqëria A nuk paguan
ndonjë prej detyrimeve të veta të kontributeve pensionale. Shuma që do të vlerësohet
kundër personit (apo personave) përgjegjës është 2,000 € meqë kjo është shuma e
kontributit që kërkohet të mbahet në burim dhe shuma e mbajtur në burim, kërkohet të
paguhet në Trustin e Kursimeve Pensionale të Republikës së Kosovës.
114
Neni 17 - Deklaratat tatimore
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Çdo person që i nënshtrohet çdo lloji tatimi sipas legjislacionit të zbatueshëm në Kosovë
do të dorëzojë në ATK ose tek agjenti i saj një deklaratë të plotësuar sipas kërkesave të
këtij ligji.
2. Kur rrethanat tregojnë se një person duhet të dorëzojë një deklaratë tatimore, por nuk e
ka bërë atë, ATK do të ketë autorizim të kërkojë që personi i tillë të dorëzojë një deklaratë
tatimore. Kur kërkesa e tillë nuk është plotësuar, ATK mundet të ushtrojë autorizimin e
paraparë në nenin 19 të këtij Ligji.
3. Deklarata tatimore do të dorëzohet në formën e përgatitur nga ATK, e cila nuk duhet të
jetë e rënduar në mënyrë të tepruar për tatimpaguesin dhe e cila është e përcjellë me
udhëzimet përkatëse.
7. Në qoftë se data e deklarimit e përshkruar në legjislacion nuk është ditë pune në Kosovë,
data e deklarimit do të jetë dita e parë e punës paskëtaj.
Neni 18 - Vetë-vlerësimi
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Aty ku një person dorëzon një deklaratë tatimore të kërkuar sipas legjislacionit të
zbatueshëm, tatimi i deklaruar si detyrim, nëse ka të tillë, në formularin tatimor do të
trajtohet si vetë-vlerësim i tatimpaguesit për detyrimin tatimor të pagueshëm dhe të saktë.
115
2. Një tatimpagues mundet të dorëzojë një ndryshim deklarate tatimore nëse ai ose ajo më
vonë zbulon gabim në deklaratën tatimore të cilën e ka dorëzuar tashmë. Afati për të
dorëzuar një ndryshim deklarate është jo më vonë se gjashtë (6) vjet pas datës obligative
kur deklarata është dorëzuar fillimisht.
3. Kur tatimpaguesi kupton më vonë para kalimit të periudhës së vlerësimit se një deklaratë
e dërguar nga ai apo ajo ose për atë është e pasaktë apo e pakompletuar dhe kjo mund të
shpije apo vetëm e ka shpjerë në nën-deklarim të tatimit apo mbi-deklarim të rimbursimit
të tatimeve dhe kredive, ai apo ajo është i obliguar të deklarojë këtë pa vonesë dhe të bëjë
korrigjimet e nevojshme. Ky obligim bie edhe mbi pasardhësin e përgjithshëm të
tatimpaguesit dhe personat që veprojnë për pasardhësin e përgjithshëm apo tatimpaguesin
në bazë të nenit 16 të këtij ligji. Obligimi për njoftim më tutje do të aplikohet kur kushtet
për lirim nga tatimet, zvogëlime tatimore apo privilegje tjera tatimore pushojnë së
ekzistuari, qoftë plotësisht apo pjesërisht.
4. Ndryshimi i deklaratës duhet të shoqërohet me çdo detyrim tatimor shtesë ose, nëse
është i zbatueshëm, me një kërkesë për kreditim kundrejt detyrimit tjetër (të tanishëm ose
të ardhshëm), ose me një rikthim për tatimin e paguar tepër.
5. Përveç nga ajo e paraparë në paragrafin 1. të nenit 62 të këtij ligji,, për qëllime të
përcaktimit të sanksioneve nën Pjesën I të këtij ligji, asnjë deklaratë tatimore ndryshuese
për një periudhë tatimore nuk do të ketë asnjë efekt pasi Drejtori i Përgjithshëm ose zyrtari
i autorizuar nga Drejtori i Përgjithshëm të ketë ushtruar kompetencën e tij sipas nenit 14.
ose 15. të këtij ligji në lidhje me atë periudhë tatimore dhe të ketë filluar një hetim tatimor
lidhur me periudhën tatimore.
6. Në rastet kur punëdhënësi nuk kërkohet e mbajë në burim tatimin apo kontributin
pensional, atëherë i punësuari duhet të dorëzojë një deklaratë dhe të paguajë në fund të
vitit.
116
2. Vlerësimi i Drejtorit të Përgjithshëm do të bëhet sipas gjykimit të tij ose saj më të mirë
dhe do të bazohet në të gjitha provat që ai ose ajo ka në dispozicion, përfshirë:
3. Në qoftë se librat dhe regjistrimet e tatimpaguesit kanë humbur apo janë shkatërruar ose
ekzistojnë rrethana tjera që bëjnë të pamundur përcaktimin e detyrimit tatimor, Drejtori i
Përgjithshëm do të bëjë një vlerësim bazuar në një parashikim. Parashikimi duhet të
bazohet në mjetet, të ardhurat qarkulluese, shpenzimet e prodhimit, shpenzimet krahasuese,
dhe metodat tjera direkte dhe indirekte që lidhen me llogaritjen e detyrimit tatimor.
4. Në qoftë se regjistrimet e një personi të vetë-punësuar kanë humbur apo janë shkatërruar
ose ekzistojnë rrethana tjera që bëjnë të pamundur përcaktimin e shumës së kontributeve
për pension të detyrueshme, Drejtori i Përgjithshëm mund të bëjë një vlerësim të
kontributeve për pension të barabartë me nivelin e detyrimit të kontributeve për periudhën
e mëparshme mujore ose tremujore.
5. Vlerësimi për tatimet e mbajtura nga paga do të bëhet në të njëjtën mënyrë dhe do t’i
nënshtrohet dispozitave dhe kufizimeve të njëjta që janë të zbatueshme për tatimet të cilat
nuk janë mbajtur nga paga.
117
bërë gjatë periudhës tatimore në tërësi dhe ekskluzivisht përkitazi me veprimtarinë e tij
ekonomike dhe nëse ato janë të dokumentuara si shpenzime dhe pagesa të bëra.
9. Kur një tatimpagues çregjistrohet (vullnetarisht apo ndryshe), regjistrimi është refuzuar
nga ATK shkaku se tatimpaguesi nuk ka mundur ta gjendet, apo regjistrimi i tatimpaguesit
është anuluar në pajtim me dispozitat e nenit 23 të këtij ligji, çregjistrim i tillë, refuzim
regjistrimi, apo anulim regjistrimi duhet të publikohet nga ATK duke shpall njoftim në
mediat e shkruara ditore në Kosovë si dhe në faqen zyrtare të internetit të ATK-së. Çdo
shpenzim i aplikueshëm në të ardhurat tatimore, apo kreditim i zbritshëm i TVSH-së, që i
atribuohet transaksioneve që përdorin numrin fiskal të këtyre bizneseve që janë
çregjistruar, i është refuzuar regjistrimi, apo regjistrimi i tyre është anuluar nuk do të njihen
nga ATK dhe deklaratat tatimore do të rregullohen në përputhje me to në kontroll apo nga
zbulimi i ATK-së.
10. Për përcaktimin e detyrimeve tatimore, në rastin e prishjes, shkatërrimit dhe djegies së
mallit për tu pranuar si shpenzime të veprimtarisë ekonomike, tatimpaguesi mungesën e
mallit kërkohet ta dokumentoj me fakte të besueshme të lëshuara nga organet kompetente.
Nëse sipas kërkesës së ATK-së, tatimpaguesi nuk dokumenton mungesën e mallrave,
atëherë mallrat e tilla do të konsiderohen si mallra të shitura.
11. Administrata Tatimore nuk do të ri-kontrollojë një periudhë tatimore që përfshinë llojin
e njëjtë të tatimit që më herët është kontrolluar e për të cilën është lëshuar një njoftim
vlerësim nga administrata tatimore, ku ri-kontrolli i tillë do të rezultojë në një rezultat të
pafavorshëm për tatimpaguesin, përveç në rrethanat vijuese:
11.1. kur të jenë zbuluar faktet e reja nga administrata tatimore të cilat nuk janë
ditur dhe nuk kanë mundur arsyeshëm të dihen, në kohën e kontrollit dhe mos-
hapja e rastit do të ishte mungesë serioze administrative;
11.2. kur ka evidencë për mashtrim, shpërdorim, marrëveshje të fshehtë, fshehje e
provave apo keqinterpretim i fakteve materiale;
11.3. rasti i mbyllur që përmban një gabim të definuar qartë e material i bazuar në
një pozitë të vendosur të administratës tatimore i cili ka ekzistuar në kohën e
kontrollit. Çdo rihapje e një kontrolli të mbyllur i nënshtrohet miratimit nga
Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së bazuar në evidencë të dokumentuar duke
mbështetur bazën për rihapje.
118
Neni 24
Prishja e Mallit për Shkak të Kalimit të Afatit të Përdorimit, Thyerjes,
Vjetrimit apo Avarive të tjera
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Nëse një tatimpagues, i cili llogaritë të ardhurat e tij në bazën reale (duke llogaritur të
ardhurat dhe shpenzimet në një Deklaratë Vjetore të te Ardhurave) shkatërron një pjesë apo
të gjithë stokun e tij, për shkak të skadimit të afatit të përdorimit të artikullit apo artikujve
të stokut, thyerjes të një artikulli apo artikujve të stokut, vjetrimit, apo dëmtimit të një
artikulli në stok, prishja e tillë mund të konsiderohet si një shpenzim i aktivitetit ekonomik
sikurse është paraparë në paragrafin 10 të Nenit 19 të Ligjit. Shpenzimet e tilla janë të
lejueshme në periudhë tatimore përkatëse nën kushtet vijuese:
119
2. Nëse një tatimpagues sikurse është përshkruar në paragrafin 1 të këtij neni shkatërron
artikujt e stokut, për shkak të prishjes së atyre artikujve të stokut (mallrave që prishen
sikurse janë pemët dhe perimet), shkatërrimi i tillë mund të konsiderohet si një shpenzim i
aktivitetin ekonomik i lejueshëm në periudhën tatimore përkatëse, nëse tatimpaguesi i
ofron ATK, më kërkesë me sa vijon:
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 10 të Nenit 19 të Ligjit, mallrat për të cilat nuk ka
dokumentacion të pranueshëm, për të verifikuar shkatërrimin e përshkruar sipas këtij neni,
do të konsiderohen si mallra të shitur dhe në përputhje me të do të tatohen.
Dokumentacioni i përshkruar në këtë nen, do të konsiderohet i pranueshëm, përderisa ATK
të ketë evidencë të dokumentuar që disa apo i gjithë dokumentacioni i ofruar është fals.
Neni 25
Mallrat e Shkatërruara apo të Dëmtuara nga Fatkeqësia apo Humbja për
shkak të Vjedhjes
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
2. Për qëllime të këtij neni, fatkeqësi përbën shkatërrimin nga shkaqet natyrale apo
aksidentet, sikurse janë zjarri, era, uji (përfshirë vërshimet), tërmeti, çrregullimet civile,
veprimi vullkanik, aksidenti i automjetit, apo aksidente tjera të cilat janë të verifikueshme
dhe të dokumentuara nga institucioni publik i aplikueshëm.
2.1. Kur mallrat të jenë dëmtuar apo shkatërruar nga fatkeqësia, apo janë vjedhur,
tatimpaguesi mund t’i lejohet shpenzim i zbritshëm që lidhet me mallrat e
120
dëmtuara, të shkatërruara apo të vjedhura nëse tatimpaguesi i ofron ATK me
kërkesë me sa vijon:
2.1.1. një përshkrim të mallrave të dëmtuara, shkatërruara, apo të
vjedhura përfshirë numrin e njësive të secilit lloj të mallit apo vëllimin e
secilit lloj të mallit;
2.1.2. evidencë të blerjes së mallrave dhe çmimin me të cilin mallrat janë
blerë;
2.1.3. evidencë që mallrat për të cilat një zbritje për shpenzim është
kërkuar janë dëmtuar, shkatërruar apo vjedhur;
2.1.4. datën në të cilën mallrat janë dëmtuar, shkatërruar apo vjedhur;
2.1.5. mënyrën me të cilën mallrat janë dëmtuar apo shkatërruar, apo në
ngjarjen e cila ka shkaktuar që mallrat të dëmtohen apo shkatërrohen;
2.1.6. një deklaratë apo raport nga organi kompetent i aplikueshëm që
mallrat janë dëmtuar, shkatërruar apo vjedhur, organ kompetent përbën
policinë, zjarrfikësit, zyrtarët shëndetësor komunal, rregulluesit e
sigurimit, dhe individë tjerë në cilësi të zyrtarit detyrat e të cilit
përfshijnë raportet hetuese të fatkeqësisë apo vjedhjes;
2.1.7. deklaratat e dëshmive të fatkeqësisë;
2.1.8. evidencë tjetër te arsyeshme që mund të kërkohet nga ATK.
2.2. Zbritja e shpenzimit të zbritshëm për mallrat e shkatërruara apo të vjedhura
është e kufizuar në çmimin e kostos të mallrave të shkatërruara nga fatkeqësia apo
humbja për shkak të vjedhjes, e rregulluar me çdo shumë të pranuar si vlerë
dëmshpërblyese plus çdo shumë e pranuar nga sigurimi mbi pasurinë e
shkatërruar apo të vjedhur.
2.3. Kur mallrat të jenë dëmtuar nga një fatkeqësi, tatimpaguesit mund t’i lejohet
një shpenzim i zbritshëm i barabartë me ndryshimin në vlerën në mes të çmimit të
kostos së mallrave dhe shumës së riparueshme përmes një shitje të mallrave të
dëmtuara. Nëse mallrat janë të siguruara, shpenzimi i zbritshëm do të jetë i
barabartë me ndryshimin në mes të çmimit të kostos dhe shumës së riparuar nga
një shitje e mallrave të dëmtuara plus shuma e riparuar nga sigurimi për mallrat e
dëmtuara.
2.4. Mallrat e dëmtuara, të shkatërruara apo të vjedhura në një periudhë tatimore
mund të zbriten në periudhën në të cilën dëmtimi, shkatërrimi apo humbja ka
ndodhë. Shuma e zbritjes së shpenzimit do të ulet nga një rimbursim sigurimi dhe
dëmshpërblime tjera sikurse janë përshkruar në 2.2 dhe 2.3 të këtij neni.
Përndryshe, nëse një rimbursim sigurimi është paraparë në periudhën tatimore
vijuese, zbritja mund të vonohet deri në vitin në të cilin humbja është rimbursuar
nga sigurimi, në të cilin rast shuma e zbritshme do të jetë çmimi i kostos minus
rimbursimi i sigurimit dhe çdo shumë tjetër e riparuar. Nëse është bërë zgjedhja
për të marrë zbritjen në një vit dhe të merret rimbursimi i sigurimit në një vit
pasues, zbritja ulet nga çdo shumë e dëmshpërblyer në lidhje me mallrat e
dëmtuara apo të shkatërruara në vitin që fatkeqësia ka ndodhë. Shuma e
tërësishme e një rimbursimi të sigurimit e pranuar në një vit vijues duhet të
përfshihet në të ardhurat në vitin që rimbursimi i sigurimit është pranuar.
121
3. Nuk do të lejohet zbritje për ndonjë dëm apo shkatërrim i cili është shkaktuar nga një akt
i qëllimshëm i tatimpaguesit apo dikush që vepron në interes të tatimpaguesit, të tillë si kur
një tatimpagues me qëllim i vë zjarrin mallrave të tij.
Neni 26
Shitje me Lirim
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Shitjet me lirim dallohen nga shitjet në të cilat mallrat janë ofruar me çmim të ulur, si
pjesë e një plani të marketingut, për të tërhequr klientët për biznesin apo me sugjerimin e
prodhuesit për t’i shitur prodhimet e tij. Çmimet e shitjeve, duhet të dokumentohen nga
biznesi në mënyrë që të verifikohen mallrat, të cilat në të vërtetë janë shitur me çmim të
ulur krahasuar me çmimin normal të shitjes. Dokumentacioni i tillë, mund të përmbajë
kopjet e shpalljeve nëpër gazeta, kopjet e reklamave televizive, apo materiale tjera
marketingu, përfshirë dokumentacionin e dates së shitjes. Çdo lehtësim (nxitje) e
prodhuesit apo lehtësime tjera të marra nga biznesi në lidhje me mallrat e shitura me çmim
të ulur duhet të përfshihet në të ardhurat e biznesit.
2. Shitjet me lirim normalisht rezultojnë në humbje për biznesin, sepse çmimi me lirim
normalisht është më i vogël se vlera e kostos. Humbjet e tilla janë të lejueshme në vitin që
kanë ndodhur, me kusht që tatimpaguesi të dokumentojë arsyet për shitjen e artikujve me
humbje dhe i ofron ATK evidencë të arsyeve për ta bërë atë me kërkesën e ATK. Çdo
humbje e ndodhur është e kufizuar në ndryshimin në mes çmimit të blerjes dhe çmimit me
të cilin mallrat janë shitur, e zbritur nga ndonjë rimbursim sigurimi që lidhet me mallrat e
dëmtuara apo kompensimi i marrë në lidhje me mallrat që janë vjetruar. Tatimpaguesi,
duhet të jetë në gjendje të ofrojë dokumentacionin i cili tregon datën e blerjes dhe çmimin
e blerjes të mallit dhe datën e shitjes dhe çmimin e ulur të shitjes të mallit.
Neni 29
Vlerësimi i Drejtorit të Përgjithshëm për Tatimin
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
122
deklaratë të kërkuar me ligj. Përgjithësisht, një vlerësim i bërë për shkak se një deklaratë
tatimore nuk ka paraqitur detyrimin e saktë tatimor, të tillë sikurse në rastin e një personi i
cili përdor fatura fiktive apo një entitet fiktiv, do të bëhet nga ATK pas një kontrolli sikurse
është përshkruar në Nenin 27 të këtij Udhëzimi Administrativ. Në situatat e tilla kur është
bërë një përcaktim se tatimi i padeklaruar është në rrezik, sikurse është paraparë në Nenin
21 të Ligjit, do të ndiqen dispozitat e Nenit 27 të këtij Udhëzimi Administrativ përveç kur
është theksuar ndonjë përjashtim që lidhet me përcaktimin e rrezikut.
3. Sikurse është paraparë në paragrafin 7 të Nenit 19 të Ligjit, në rast kur një deklaratë
tatimore nuk është dorëzuar deri në datën obligative të deklaratës, Drejtori i Përgjithshëm,
apo i deleguari i tij, mund të bëjë vlerësim të tatimit pa procedurë kontrolli nëse detyrimi i
saktë tatimor mund të përcaktohet pa saktësi të arsyeshme bazuar në informatat në
dispozicion të ATK-së. Një zyrtar i ATK-së duhet të kërkojë dorëzimin e deklaratës
tatimore delikuente sipas paragrafit 5 të këtij Neni. Një kërkesë e tillë sipas këtij paragrafi
duhet të përfshijë një paralajmërim për tatimpaguesin se ATK do të përgatisë një deklaratë
dhe ta dorëzojë atë për vlerësim nëse deklarata nuk dorëzohet brenda kohës së paraparë.
Nëse tatimpaguesi nuk përgjigjet Brenda periudhës së paraparë, ATK do të përgatisë një
deklaratë zëvendësuese që pasqyron shumën e të ardhurave dhe shpenzimeve të përfshira
në përcaktimin e obligimit tatimor të tatimpaguesit. Tatimpaguesit do t’i dërgohet një
raport përfundimtar i vlerësimit përfshirë deklaratën zëvendësuese sikurse është paraparë
në paragrafin 12 të Nenit 27 të këtij Udhëzimi Administrativ dhe vlerësimin e përfunduar
në përputhje me procedurat operative të ATK-së.
4 Në rast kur një detyrim tatimor është përcaktuar përmes hetimit të një vepre penale në
fushën e tatimeve të kryer nga Njësia për Hetime Tatimore e ATK-së, Drejtori i
Përgjithshëm mund të bëjë një vlerësim të tatimit bazuar në rezultatet e hetimit të veprës
penale në fushën e tatimeve pa pasur nevojë për një procedurë kontrolli.
123
përdorë informatat më të mira në dispozicion për ATK, duke përfshirë ato të
siguruara nga palët e treta, të tilla si bankat, furnizuesi, klientët, etj.
5.4. Nëse ka regjistrime të pamjaftueshme në dispozicion për të bazuar një
llogaritje të arsyeshme të te ardhurave, ATK, mundet të përdorë metodat e tilla
indirekte sikurse janë përshkruar në Nenin 30 të këtij Udhëzimi.
5.5. Në përcaktimin e shumës së tatimit që do të vlerësohet, ATK do të ushtrojë
gjykimin e vet më të mirë, duke rritur në maksimum shumën e të ardhurave deri
në shkallën e arsyeshme me kujdes më të vogël në përcaktimin e shpenzimeve.
Sikurse është paraparë në Nenin 28 të këtij Udhëzimi Administrativ, çdo
regjistrim, apo informatë, që nuk është ofruar nga tatimpaguesi gjatë ecurisë së
këtij kontrolli brenda afatit kohor të dhënë nuk do të merret parasysh në
ekzaminim apo çdo ankesë të më pastajme nga tatimpaguesi.
5.6. Kur tatimpaguesit t’i dërgohet raporti përfundimtar i vlerësimit, ATK do të
përfshijë një kopje të deklaratës zëvendësuese dhe kërkesën që tatimpaguesi të
nënshkruajë deklaratën si një tregues se pajtohet me raportin e kontrollit.
7. Përgjithësisht, ATK mund të kontrollojë një tatimpagues vetëm një herë për të njëjtin
lloj tatimi dhe periudhë tatimore. Për shembull, nëse ATK kontrollon deklaratën e TVSh-së
për Qershor 2008 dhe lëshon një raport përfundimtar të kontrollit dhe bën një vlerësim të
tatimit bazuar në atë kontroll, ATK nuk është e autorizuar të kontrollojë të njëjtën periudhë
124
tatimore të TVSh-së për të dytën herë. Nëse gjatë ecurisë së një ankese, në çdo nivel të
ankesës janë të
nevojshme informata apo dokumente shtesë, të cilat nuk janë penguar për t’u marrë
parasysh për shkak të dispozitave të paragrafit 3 të Nenit 28 të këtij Udhëzimi
Administrativ, mund të kërkohet që ATK t’i dërgojë një kërkesë me shkrim tatimpaguesit,
apo çdo personi tjetër në posedim të informatave apo dokumenteve të nevojshme. Kërkesa
e tillë për informata shtesë nuk është kontroll i dytë brenda domethënies së këtij Neni, apo
brenda domethënies së paragrafit 11 të Nenit 19 të Ligjit.
Shembull:
ATK ka kryer një kontroll të deklaratës së TVSh-së për Gusht 2009 të Kompanisë A. Gjatë
ecurisë së një kontrolli te Kompanisë B, ATK zbulon faturat që lidhin me transaksionet me
Kompaninë A, të cilat nuk janë raportuar ne librat e Kompanisë A. Faturat kapin totalin
150,000 euro. Nëse ATK nuk do të ri-hapte deklaratën e TVSh-së së Gushtit 2009 të
Kompanisë A, do të kryente një shkelje të detyrës së vet për të mbledhur shumën e saktë të
tatimit. Për Drejtorin e Përgjithshëm është me vend të autorizojë një kontroll të dytë të
deklaratës së TVSh-së së Gushtit 2009.
8.2. Nëse faktet zbulojnë se një tatimpagues ka lënë jashtë asete të caktuara apo
informata tjera të rëndësishme që rezultojnë në mashtrim apo veprim të
dënueshëm, Drejtori i Përgjithshëm mund të caktojë një autorizim për ATK-në të
kontaktojë për një kontroll të dytë.
Shembull:
Si rezultat i pyetjeve nga organi tjetër hetues i Shtetit, ATK bie në dijeni se një tatimpagues
që ka llogari bankare në Gjermani me depozita të bëra me më shumë se 100,000 euro në
2008 dhe veprat penale në fushën e tatimeve nuk kanë mundur të sillen. Sipas rregullës së
përgjithshme, ATK nuk do të ishte në gjendje të kontrollonte deklaratën e 2008 për
Tatimin në të Ardhurat e Korporatave nëse përpara veç ka qenë i kontrolluar. Për të lejuar
sjelljen e tillë të shkojë pa hetime nga ATK do të ishte një shkelje serioze e detyrës së
ATK-së. Në situatë të tillë, Drejtori i Përgjithshëm i ATKsë mund të autorizojë një kontroll
të dytë për periudhën tatimore 2008, meqë tatimpaguesi ka fshehur ekzistencën e llogarisë
bankare gjermane.
8.3. Nëse një rishikim i një rasti të mbyllur tregon se ATK ka bërë një gabim
material në aplikimin e ligjit tatimor, Drejtori i Përgjithshëm mund të lëshojë një
autorizim me shkrim për të filluar një kontroll.
125
Shembull:
ATK gabimisht ka lejuar fatura me vlerë me më shumë se 100,000 euro të cilat nuk kanë
pasur dokumentacion adekuat. Rezultati është një kontroll me një aplikim të pasaktë
material të ligjit dhe politikave të ATK-së. Në situatë të tillë, Drejtori i Përgjithshëm mund
të urdhërojë një ri-kontroll të periudhës tatimore.
Neni 30
Metodat Indirekte
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
3. Metodat indirekte të verifikimit dhe ri-llogaritjes së fitimeve, janë vegla themelore për të
sjellë kontrollet në një përfundim të saktë, në mungesë të librave dhe regjistrimeve të
duhura. Përdoren disa lloje të metodave indirekte. Disa shembuj të tyre, janë :
3.1. Metoda e Burimit dhe Aplikimit të Fondeve (në vijim MBAF) (gjithashtu e
njohur si metoda e T-llogaritjes).
Përshkrimi i metodës.
MBAF në rikonstruktimin e të ardhurave për të përcaktuar detyrimin e vërtetë tatimor është
një analizë e rrjedhjes së parasë së tatimpaguesit dhe krahasimi i shpenzimeve të ditura me
të gjitha arkëtimet e periudhës. Rritjet dhe uljet neto në aktivë dhe pasivë janë marrë
parasysh së bashku me shpenzimet e pazbritshme dhe arkëtimet e patatueshme. Teprica e
shpenzimeve mbi shumën e të ardhurave të raportuara dhe të patatueshme janë të ardhura
të tatueshme të pa raportuara.
126
Përshkrimi i metodës
MDBShK, llogarit të ardhurat duke treguar çfarë ka ndodhë me fondet e tatimpaguesit.
Është e bazuar në teorinë që nëse një tatimpagues merr para, mund të ndodhin vetëm dy
gjëra: ato ose mund të depozitohen ose mund të shpenzohen. Kjo metodë bazohet në :
Përshkrimi i metodës
MM, nxjerr një rindërtim të të ardhurave, bazuar në përdorimin e përqindjeve apo normave
të konsideruara si tipike për shoqërinë, nën verifikimin me qëllim të përcaktimit të vërtetë
të detyrimit tatimor. Ajo, përbëhet nga një analizë e shitjeve dhe/ose kostos së shitjeve dhe
aplikimit të një përqindje të duhur të marzhës për të arritur të Arkëtimet Bruto të
tatimpaguesit. Duke iu referuar, veprimtarive tregtare të ngjashme dhe të krahasueshme,
llogaritjet e përqindjeve përcaktojnë shitjet, koston e shitjeve, fitimin bruto apo edhe
fitimin neto. Duke përdorur baza të njohura dhe përqindje të aplikueshme model, mund të
përcaktohen zërat e të ardhurave apo shpenzimeve. Këto përqindje, merren nga analizat e
zërave përkatës të deklaruar në deklaratat tatimore, të dhënat zyrtare të organeve
statistikore shtetërore, apo publikimeve për industrinë. Megjithatë, është e preferueshme të
përdoren marzhat e vërteta të tatimpaguesit nëse është e mundur. MM është një metodë
indirekte që mund të mbulojë dobësitë e MDBShK, MBAF dhe Metoda e Vlerës Neto, të
cilat nuk rikonstruktojnë në mënyrë efektive të ardhurat kur kesh-i nuk është depozituar
dhe totali i harxhimit të kesh-it nuk mund të përcaktohet përveç nëse jepen vullnetarisht
nga tatimpaguesi. Nëse pasurimi personal del se nuk mund të identifikohet, efektiviteti i
këtyre metodave është i pakët. Për shembull, ekziston mundësia që blerje apo shpenzime të
mëdha personale janë paguar me kesh dhe nuk janë evidente. MM, mundet gjithashtu të
përdoret kur kryhen kontrolla për tatimet indirekte. Kostoja e mallrave të shitura është
verifikuar dhe Arkëtime Bruto të rezultuara janë përcaktuar bazuar në marzhën aktuale.
Kjo metodë është më efektive kur aplikohet në bizneset stoku i të cilave është i rregulluar
127
apo blerjet munden lehtë të ndahen në grupe me të njëjtën përqindje të marzhës. Një
intervistë efektive fillestare me tatimpaguesin është kyç në përcaktimin e fakteve përkatëse
që janë specifike për biznesin e ekzaminuar.
Përshkrimi i metodës
Në shumë raste Arkëtimet Bruto munden të përcaktohen apo verifikohen duke aplikuar
çmimin e shitjes për vëllimin e punës së bërë nga tatimpaguesi. Numri i njësive apo vëllimi
i punës së bërë nga tatimpaguesi mundet të përcaktohet nga librat e tatimpaguesit meqë
regjistrimet nën ekzaminim munden të jenë adekuate me koston e mallrave të shitura apo
shpenzimeve. Në rastet tjera, përcaktimi i njësive apo vëllimit të kryer mund të vjen nga
burimet e palëve të treta.
Përshkrimi i metodës
MVN, për përcaktimin e detyrimit të vërtetë tatimor bazohet në teorinë se rritjet në vlerën
neto të tatimpaguesit gjatë një viti të tatueshëm, i ndryshuar për shpenzimet e pazbritshme
dhe të ardhurat e patatueshme, duhet të rezultojnë nga të ardhurat e tatueshme. Kjo metodë
kërkon një rindërtim të plotë të historisë financiare të tatimpaguesit, meqë shteti duhet të
llogarisë të gjitha pasuritë, detyrimet, shpenzimet e pazbritshme, dhe burimet e
patatueshme të fondeve gjatë periudhës përkatëse. Teoria e MVN është e bazuar në faktin
se për çdo vit të dhënë, të ardhurat e tatimpaguesit janë aplikuar apo janë zgjeruar në zërat
të cilat janë ose të zbritshme ose të pazbritshme, përfshirë rritjet në vlerën neto të
tatimpaguesit përmes blerjes se pasurisë dhe/ose uljes së detyrimeve. Vlera neto e
tatimpaguesit (totali pasurive minus totali i detyrimeve) është përcaktuar në fillim dhe në
fund të vitit të tatueshëm. Ndryshimi në mes të këtyre dy shumave do të jetë rritje apo ulje
e vlerës neto. Pjesa e tatueshme e të ardhurave mund të rikonstruktohet duke llogaritur
rritjen në vlerën neto gjatë vitit, duke i shtuar prapë zërat e pazbritshëm, dhe duke zbritur
atë pjesë të të ardhurave e cila është pjesërisht apo tërësisht e pa tatueshme. Qëllimi i MVN
është të përcaktojë, përmes një ndryshimi në vlerën neto, edhe nëse tatimpaguesi blenë
pasuri, duke ulur detyrimet, apo duke bërë shpenzimet me fondet e pa raportuara si të
ardhura të tatueshme.
1. Duke iu nënshtruar paragrafit 2. të këtij neni, të gjitha tatimet duhet të vlerësohen brenda
gjashtë viteve nga data kur deklarata tatimore me të cilën lidhet vlerësimi ka qenë obligues,
apo datën kur është paraqitur deklarata, cilado qoftë më e vona.
128
2.2. një person, me synim të shmangies së tatimeve, ka dorëzuar një formular
tatimor; apo
2.3. sjellje mashtruese e një personi të tretë ka çuar në nën-raportimin e tatimit
apo mbi-raportimin e kreditimeve.
1. Drejtori i Përgjithshëm mund të bëjë një vlerësim tatimesh në rast rreziku në rastin kur
Drejtori i Përgjithshëm konsideron se mbledhja e tatimit apo ndëshkimit që bëhet detyrim i
pagueshëm është në rrezik sepse personi po përgatitet të shmangë tatimin duke braktisur
Kosovën, transferuar mjetet, ndërprerë biznesin ose duke ndërmarrë veprime tjera që do të
rrezikojnë mbledhjen e tatimit nëse nuk bëhet një vlerësim rreziku. Një vlerësim në rast
rreziku mundet të bëhet po ashtu në rast të konfiskimit të mallrave pa origjinë sikurse është
paraparë në nenin 59 të këtij ligji, mund të ngrihet ankesë e drejtpërdrejtë në Bordin e
Pavarur për Rishqyrtim.
3. Një ankesë kundër vlerësimit në rrezik të bërë nga Drejtori i Përgjithshëm nuk shtyn
ekzekutimin e vlerësimit sipas paragrafit 4. të nenit 22 të këtij ligji,
1. Në qoftë se Drejtori i Përgjithshëm bën një vlerësim të tatimit, ose një vetë-vlerësim nga
tatimpaguesi nuk është i shoqëruar me shumën e tërësishme të detyrimit tatimor, Drejtori i
Përgjithshëm do t’i lëshojë një Njoftim Vlerësim personit i cili ka detyrim tatimor.
3. Tatimpaguesi, brenda dhjetë (10) ditëve pasi të jetë dorëzuar njoftimi, do të paguajë
shumën që përbën detyrim në vendin e cekur në njoftim. Shumat për pagesë do të
129
përfshijnë tatimin, sanksionet dhe interesin e shtuar deri në ditën dhe përfshirë ditën e
pagesës.
4. Në rast të vlerësimit në rast rreziku sipas nenit 21 të këtij ligji,, Drejtori i Përgjithshëm
mund të kërkojë pagesën e menjëhershme të tatimit dhe të ndërmarrë menjëherë mbledhjen
e detyrueshme për të siguruar pagesën e detyrimit tatimor të pagueshëm.
Neni 31
Njoftim – Vlerësimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Neni 22 i Ligjit, Njoftim - vlerësimi, përshkruan kërkesat për lëshimin e një Njoftim
Vlerësimi të tatimit. Termi ‘vlerësim’ është përkufizuar në Ligj.
2. Lëshimi i Njoftim-vlerësimit
2.1. Drejtori duhet të lëshojë një Njoftim-Vlerësim dhe t’ia dërgojë tatimpaguesit
brenda 5 ditë pune pas shtypjes së Njoftim-vlerësimit. Njoftim-vlerësimi duhet të
përfshijë informatat e përmbajtura në Nenin 22.2 të Ligjit. Detyrimi tatimor nuk
do të konsiderohet të jetë i vlefshëm apo i ekzekutueshëm derisa Njoftim-
vlerësimi të jetë lëshuar dhe dërguar. Paragrafi 3 i këtij Neni përshkruan kërkesat
e njoftimit për një vlerësim për rrezik.
2.2. Njoftim-vlerësimi duhet të përfshijë një kërkesë për pagesë të borxhit tatimor
brenda 10 ditëve nga data e Njoftim-vlerësimit. Shuma për pagesë në njoftim
duhet të përmbajë tatimin, ndëshkimin dhe interesin deri në, dhe duke përfshirë,
fundin e periudhës 10 ditore të dhënë në njoftim. Njoftim-vlerësimi i datës 10
Nëntor dhe i dërguar në atë datë, duhet të përfshijë tatimin, ndëshkimin dhe
interesin deri më 20 Nëntor. Për të siguruar përmbushjen me këtë kërkesë ligjore,
administrata tatimore do të sigurojë që data në njoftim mban të njëjtën datë që
njoftimi është vendosur në postë apo është dërguar personalisht sipas 2.3.1 dhe
2.3.2 më poshtë.
2.3. Sikurse është paraparë në Ligj, “Dërgesë” nënkupton shërbimin e një
dokumenti përkatës për tatimpaguesin duke:
2.3.1. i dorëzuar dokumentin tatimpaguesit, përfaqësuesit të
tatimpaguesit, një anëtari të familjes së tatimpaguesit, apo një zyrtari,
drejtori apo të punësuari të tatimpaguesit (veprimi i tillë gjykohet i
përfunduar pa marrë parasysh nëse personi pajtohet të marrë apo jo
dokumentin);
2.3.2. i lënë dokumentin në vendbanimin e tatimpaguesit apo vendin e
zakonshëm të biznesit;
2.3.3. i çuar dokumentin me postë në adresën e fundit të tatimpaguesit që
dihet.
3. Në rast të një vlerësimi për rrezik i bërë sipas dispozitave të nenit 21 të Ligjit, ATK
duhet të lëshojë një Njoftim-vlerësim sikurse është paraparë në paragrafin 2 të këtij neni.
Megjithatë, Njoftim-vlerësimi i lëshuar do të ketë referim për periudhën 10 ditore të hequr
dhe të zëvendësuar me fjalën, ‘menjëherë’. Në rastet e rrezikut, ATK është e autorizuar të
130
fillojë veprim të menjëhershëm për të mbledhur tatimin pa marrë parasysh periudhën 10
ditore të njoftimit që kërkohet për një vlerësim të rregullt të tatimit. Si rrjedhim, menjëherë
pas lëshimit të njoftim-vlerësimit dhe dërgimit të tij të tatimpaguesi, ATK mund të
regjistrojë barrët tatimore dhe të fillojë aksionin detyrues të mbledhjes së çdo mbetjeje të
papaguar të vlerësimit.
4. Data e vlerësimit për qëllime të përcaktimit të periudhës gjashtë vjeçare për mbledhje
duhet të jetë data në të cilën është dërguar njoftim-vlerësimi nga ATK sikurse është
paraparë në paragrafin 12.8 të nenit 33 të Ligjit.
1. Drejtori i Përgjithshëm mund të anuloj dokumentet tatimore të lëshuar nga ATK në qoftë
se konstatohet së janë bërë shkelje të legjislacionit tatimor
3. Për zbatim të paragrafit 1 të këtij neni Ministri për Ekonomi dhe Financa nxjerr akt
nënligjor për përcaktimin e kushteve dhe mënyrën e anulimit të dokumenteve tatimore dhe
lëshimi i dokumenteve publike.
Neni 14
Anulimi i Dokumenteve Përfshirë Numrin Fiskal
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
131
1.1.2. gjatë një periudhe prej 12 muajve, nuk dorëzon dy apo më shumë
Formularë të Tatimit të mbajtur në Burim në Paga apo Kontribute
Pensionale;
1.1.3. gjatë një periudhe prej 36 muajve, nuk dorëzon një apo më shumë
deklarata të tatimit në të ardhura (personale apo korporata);
1.1.4. gjatë një periudhe prej 12 muajve, nuk dorëzon dy apo më shumë
deklarata mujore të mbajtjes në burim të tatimit në qira, dividend, interes
apo kërkesa tjera mujore të mbajtjes në burim;
1.1.5. gjatë një periudhe prej 12 muajve, nuk dorëzon dy apo më shumë
Pasqyra tremujore të pagesës paradhënie për bizneset e vogla ose të
mëdha (biznese individuale apo korporata)
1.1.6. gjatë një periudhe prej 12 muajve, nuk dorëzon dy apo më shumë
Pasqyra Tremujore të Tatimit në Qira dhe Pasurinë e Patrupëzuar.
1.1.7. gjatë një periudhe prej 36 muajve, nuk dorëzon me kohë ndonjë
pasqyrë informatash apo barazimi sikurse janë, por duke mos u kufizuar
vetëm në to: Pasqyra Vjetore e Barazimit të Tatimit në Paga, Certifikata
e Kontributeve Pensionale dhe Mbajtjes në Burim të Tatimit,
Përmbledhja Vjetore e mbajtjes në Burim të Tatimit në Interes,
Dividendë, Të drejtat Pronësore, Qira dhe Fitore në Lotari, Informatat
Vjetore të Raportimit të Pagesave prej 500 € a më shumë, etj.
2. Me qëllim të anulimit të një numri fiskal të tatimpaguesit, zyra regjionale e ATK-së për
tatimpaguesit duhet t’i dërgoj tatimpaguesit një njoftim të anulimit të propozuar të numrit
fiscal së paku 30 ditë para datës efektive të veprimit.
132
3. Gjatë periudhës 30 ditore të paraparë, tatimpaguesi mundet të kontaktojë ATK-në dhe të
kërkojë të bëhet tatimpagues i rregullt në çdo detyrim tatimor për të cilin është delikuent.
Nëse tatimpaguesi ka marrë vetëm një letër që i ka propozuar anulimin e numrit fiskal dhe
bën kërkesë të shlyerjes së detyrimeve për t’u bërë i rregullt në të gjitha obligimet tatimore,
ATK do ta marrë parasysh atë kërkesë, së bashku me çdo informatë tjetër historike lidhur
me tatimpaguesin, në përcaktimin se a duhet anuluar numrin fiskal. Nëse tatimpaguesi më
pas bëhet delikuent sërish, ATK do t’i dërgojë një letër tjetër tatimpaguesit duke e
informuar se numri fiskal do të anulohet në fund të periudhës 30 ditore. Letra e dytë duhet
të shënojë faktin se kjo është letra e dytë e tillë e dërguar tatimpaguesit dhe t’i përshkruaj
mundësitë e tatimpaguesit sikurse është paraparë në këtë paragraf dhe paragrafët 4 e 5 të
këtij Neni. Tatimpaguesi ka të drejtë në Ankesë për përcaktimin e ATK-së për të anuluar
numrin e tij fiskal. Dorëzimi i një ankese nuk do të ndalojë anulimin e numrit fiskal.
4. Një tatimpagues i cili ka marrë një letër të dytë që propozon anulimin e numrit të tij
fiscal mund të hyjë në një marrëveshje për të vënë një garanci bankare për ATK-në sikurse
është paraparë në paragrafin 16 të Nenit 9 të këtij Udhëzimi Administrativ. Çdo garanci
bankare duhet të jetë një shumë e mjaftueshme për të mbuluar 150 % të të gjitha
obligimeve tatimore të pashlyera, apo të pazgjidhura, në kohën kur është lëshuar letra e
dytë, pa marrë parasysh shumat e parapara të qarkullimit.
5. Nëse një tatimpagues, i cili është një person juridik, nuk vë garanci bankare sikurse
është paraparë në paragrafin 16 të Nenit 9 të këtij Udhëzimi Administrativ, pas lëshimit të
letrës së dytë tatimpaguesit duke i propozuar të anulojë numrin fiskal të tatimpaguesit dhe
ATK anulon numrin fiskal, ATK duhet të aplikojë në gjykatën kompetente për të vendosur
tatimpaguesin në procedimet e insolvencës jo-vullnetare. Procedurat e vendosura me
Legjislacionin mbi Likuidimin dhe Ri-organizimin e Personave Ligjor në Falimentim, apo
pasardhësin e tij, do të ndiqet për të iniciuar këtë proces.
Neni 16
Publikimi i Emrave dhe Numrave të Tatimpaguesve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
133
4. Nëse biznesi është rivendosë, ATK do të publikojë informatat e parapara në paragrafin 2
të këtij Neni, duke konfirmuar se biznesi është rivendosur dhe datën efektive nga e cila çdo
transaksion për shpenzime, apo kreditim të TVSh-së, do të njihet. Publikimi do të përmbajë
informatat e vendosura në faqen e internetit të ATK-së.
Kushdo që kryen vepër penale në fushën e tatimeve apo merr pjesë në atë mënyrë të
bashkëkryerjes, shtytjes apo ndihmës do të jenë bashkërisht dhe individualisht i detyruar
për ikje të tatimeve. Detyrimi po ashtu do të përfshijë interesin në përputhje me nenin 28 të
këtij ligji.
1. Drejtori i Përgjithshëm mund të kryej një vlerësim të detyrimeve të personit të tretë sipas
neneve 24 ,dhe 25 të këtij ligji, si dhe kundër personave përgjegjës të përshkruar në
134
paragrafët 4 dhe 5 të këtij neni. Nenet 19, 20, 21 dhe 22 të këtij ligji do të aplikohen
mutatis mutandis.
2. Barra e provës për vlerësim të drejtë dhe për arsyetimin e detyrimeve të personit të tretë
do të jetë mbi Drejtorin e Përgjithshëm.
3. Pagesa e shumës së detyrimit të personit të tretë mund të kërkohet vetëm kur mbledhja e
detyrueshme ndaj pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme të tatimpaguesit nuk ka qenë e
suksesshme apo kur mund të supozohet në mënyrë të arsyeshme se mbledhja e
detyrueshme ndaj pasurisë së luajtshme apo të paluajtshme të tatimpaguesit nuk do të
shpije në zgjidhje të detyrimeve tatimore. Ky kufizim nuk do të zbatohet kur detyrimi është
i bazuar në kryerjen e veprës penale në fushën e tatimeve nga personi, apo kur detyrimi i
personit për tatim ka rezultuar nga mos-mbledhja, mos-mbajtja në burim apo mos-pagesa e
tatimeve të tilla sikurse është paraparë në paragrafët 4. dhe 5. të këtij neni.
4. Kur një entitet juridik, apo çdo organizatë ndryshe nga një ndërmarrje afariste personale,
nuk ka mbajtur në burim, nuk ka mbledhur apo nuk ka paguar tatimin e mbajtur në burim
apo tatimin e mbledhur, çdo person përgjegjës për mbajtje në burim, mbledhje apo pagim
të tatimit të tillë dhe i cili me paramendim nuk mban në burim, nuk mbledh apo nuk
paguan atë tatim, do të jetë personalisht i detyrueshëm nga pasuritë e tij apo saj për shumën
e tatimit të mos mbajtur, të mos-mbledhur apo të mos-paguar. Për qëllime të këtij
paragrafi, paramendim do të përcaktohet nëse personi(at) gjykohet (konsiderohet) të jetë
përgjegjës për të paguar, i autorizuar për të paguar, i urdhëruar për të paguar, apo i lejuar
për të paguar kreditorët tjerë kur ai person e ka ditur, apo është dashur ta dijë se mbajtja në
burim e tatimit apo mbledhja e tatimit nuk është mbledhur, mbajtur në burim apo paguar.
5. Kur një entitet juridik, apo çdo organizatë ndryshe nga një ndërmarrje afariste personale,
nuk ka mbajtur në burim, nuk ka mbledhur apo nuk ka paguar një kontribut pensional, çdo
person përgjegjës për mbajtje në burim dhe pagesë në Trustin e Kursimeve Pensionale të
Kosovës të kontributeve të tilla pensionale, dhe i cili me paramendim nuk mban në burim,
nuk mbledh apo nuk paguan çdo kontribut të tillë, do të jetë personalisht i detyrueshëm nga
pasuritë e tij apo saj për shumën e kontributeve të mos-mbajtur, të mos-mbledhur apo të
mospaguar në Trust. Për qëllime të këtij paragrafi, paramendim do të përcaktohet nëse
personi(at) gjykohet (konsiderohet) të jetë përgjegjës për të paguar, i autorizuar për të
paguar, i urdhëruar për të paguar, apo i lejuar për të paguar kreditorët tjerë kur ai person e
ka ditur, apo është dashur ta dijë se kontributeve pensionale nuk janë mbledhur, mbajtur në
burim apo paguar.
135
7. Shuma e detyrimit të paraparë në paragrafët 4. dhe 5. të këtij neni mund të vlerësohet
kundër një apo më shumë personave që gjykohet të jenë përgjegjës për dështimin e entiteti
juridik apo organizatës tjetër për të mbledhur, mbajtur në burim apo për të papaguar
tatimin e mbajtur në burim apo të mbledhur. Megjithatë, shuma totale e tatimit të mos-
mbajtur në burim të mos-mbledhur apo të mos-paguar mund të mblidhet vetëm një herë.
Kur shuma e tatimit të plotë të jetë paguar nga ndonjë entitet, organizatë, person
përgjegjës, apo kombinim i këtyre, çdo shumë e mbetur e ndëshkimit obliguese nga
personat përgjegjës do të hiqet dhe çdo barrë e dorëzuar do të lirohet. Sikurse është
përkufizuar në këtë ligj, termi ’tatim’ përfshinë tatimin dhe kontributet e pagueshme në
ATK 8. Ministri do të nxjerr një akt nënligjor për të përshkruar aplikimin e këtij neni dhe
procedurave që do të ndiqen në vendosjen e detyrimit për palën e tretë.
Neni 27 - Pagesat
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Çdo tatim që përbën detyrim dhe që duhet t’i paguhet ATK-së është një borxh ndaj
ATK.
2. Çdo person që ka detyrë t’i paguajë tatime ATK-së sipas legjislacionit të zbatueshëm në
Kosovë, do të paguajë tatimin e tillë në kohën dhe vendin e specifikuar në legjislacionin e
tillë ose rregullat e zbatimit, pa njoftim ose kërkesë nga ana e ATK-së.
3. Çdo person i cili është bërë përgjegjës nga tatimpaguesi të mbajë në burim , të llogarisë
dhe të paguajë çdo tatim në emër të atij tatimpaguesi sipas legjislacionit të zbatueshëm në
Kosovë, pa njoftim apo kërkesë nga ATK, do të paguajë tatimet e tilla në kohën dhe vendin
e caktuar në legjislacionin e tillë ose rregullat e zbatimit.
7. Pavarësisht nga çdo dispozitë tjetër në këtë Nen ose në këtë ligj, aty ku shuma e tatimit
për pagesë sipas një deklarate tatimore është tre (3) Euro ose më pak, ose shumë tjetër të
tillë të vogël e përcaktuar nga Drejtori i Përgjithshëm, ATK do të trajtojë tatimin e
pagueshëm si vlerë zero.
136
8. Përveç rastit kur përcaktohet ndryshe me shkrim nga Drejtori i Përgjithshëm, zyrtarët
tatimorë e kanë të ndaluar të marrin çfarëdo lloj pagese që lidhet me ndonjë tatim.
Neni 28 - Interesi
(Ligji Nr. 03/L-222)
2. Interesi gjithashtu mund të llogaritet për ato shuma të ndëshkimit që bazohen në shumën
e tatimit bazë sipas kushteve që do të përshkruhen në aktin nënligjor që do të lëshohet nga
Ministri. Çdo interes që duhet të llogaritet nuk bën të fillojë së paku deri në njëqindenjëzet
(120) ditë pasi që tatimi në të cilin aplikohen ndëshkimet është vlerësuar dhe se
tatimpaguesi është njoftuar se interesi do të fillojë të rrjedh mbi ndëshkimet në qoftë se
bilanci tatimor mbetet i papaguar. Interesi i tillë do të vazhdojë nga i pari i muajit që pason
periudhën njëqindenjëzet (120) ditore, dhe i pari i secilit muaj paskëtaj, derisa ndëshkimet
për të cilat aplikohet interesi janë paguar.
3. Interesi do të llogaritet në bazë mujore, për çdo muaj apo pjesë të muajit nga data kur
tatimi është bërë i detyrueshëm për pagesë deri në datën dhe përfshirë datën kur tatimi
paguhet.
4. Shkalla e interesit do të bazohet në, por do të jetë pak më i lartë se, shkalla e interesit të
bankave tregtare të huadhënies në Kosovë dhe do të përcaktohet nga Ministria e
Ekonomisë dhe Financave së paku një herë për vit kalendarik dhe do të publikohet nga
ATK.
5. Çdo interes i detyrueshëm për pagim dhe i pagueshëm mund të mblidhet në të njëjtën
mënyrë dhe me të njëjta masa detyruese sikurse tatimi mbi të cilin është bazuar. Urdhër-
Pagesat
137
Neni 33
Interesi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Neni 28 i Ligjit, përcakton se interesi do të rrjedhë në ndonjë pjesë të një borxhi tatimor
që nuk është paguar datën e fundit të përshkruar për pagesë. Interesi, llogaritet për secilin
muaj apo pjesë të muajit që tatimi mbetet i papaguar nga data kur tatimi është detyrim.
Interesi vazhdon të rrjedhë deri dhe përfshinë datën që borxhi tatimor është paguar, përveç
asaj siç është paraparë në paragrafin 5 të këtij Neni.
138
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 5 të Nenit 28 të Ligjit, interesi i vlerësuar apo i
rrjedhur mund të mblidhet në të njëjtën mënyrë dhe me të njëjtat kompetenca zbatuese
sikurse të ishte tatim.
5. ATK, mund të hyjë në marrëveshje me këste me tatimpaguesit, përmes së cilave një
tatimpagues mund të paguajë borxhin e tij tatimor, në përputhje me afatet dhe kushtet e
marrëveshjes. Sipas paragrafit 6 të Nenit 28 të Ligjit, duke filluar nga muaji pas muajit në
të cilin është nënshkruar një marrëveshje me këste, deri sa të shlyhet detyrimi tatimor, nuk
do të rrjedh interes në borxhin tatimor. Kur tatimpaguesi, dëshiron një marrëveshje për një
periudhë më të gjatë se 12 muaj, interesi do të vazhdojë të rrjedhë gjatë kohëzgjatjes së
marrëveshjes.
Marrëveshja sipas dispozitave të paragrafit 6 të Nenit 28 duhet të plotësojë kushtet vijuese:
5.1. marrëveshja nuk mund të jetë për një periudhë më të gjatë se 12 muaj, duke
filluar nga data kur ajo nënshkruhet;
5.2. pagesa e parë sipas marrëveshjes duhet të jetë së paku apo 20% e borxhit të
përgjithshëm të përfshirë në marrëveshje;
5.3. tatimpaguesi duhet të bie dakord të mbetet i rregullt në të gjitha detyrimet e
tjera tatimore, përfshirë kryerjen me kohë dhe saktësi të pagesave paradhënie
tremujore (nëse janë të aplikueshme), regjistrimin për TVSh, kur kërkohet (nëse
është e aplikueshme), si edhe dorëzimin e deklaratave që kërkohen të cilat
paguhen në tërësi në apo para datës së përshkruar;
5.4. tatimpaguesi duhet të kryejë të gjitha pagesat në apo para datës së përshkruar
në marrëveshje. Marrëveshja, përcakton datën në të cilën pagesa periodike duhet
të bëhet;
5.5. marrëveshjet mund lejojnë pagesat e shumave të ndryshme për t’u paguar në
datën e përshkruar për kryerjen e pagesave periodike;
5.6. pagesat periodike nuk është e detyrueshme të planifikohet në bazë mujore,
por një pagesë duhet të planifikohet së paku një në çdo tre muaj.
Shembull :
Tatimpaguesi A i ka borxh ATK 2,000€ (përfshirë ndëshkimin dhe interesin e rrjedhur) për
TAK për vitin tatimor 2007. TAK për 2007, është e detyruar për t’u paguar deri më 1 Prill
2008. Interesi në borxhin tatimor ka filluar më 1 Prill 2008 dhe ka vazhduar të rrjedhë në të
parin e secilit muaj pasues me shkallë prej 1.5% në muaj (shkalla e tanishme e interesit në
borxhe tatimore). Më 10 Qershor 2009 tatimpaguesi nënshkruan një marrëveshje me këste
me ATK dhe pajtohet të paguajë tatimin me këste mujore gjatë 6 muajve të ardhshëm
(duke përfunduar me 10 Dhjetor 2009). Meqë interesi ka rrjedhë më 1 Qershor 2009,
interesi për muajin Qershor do të konsiderohet pjesë e shumës obligative në marrëveshjen
me këste. Bazuar në paragrafin 6 të Nenit 28 të Ligjit, nuk do të rrjedhë interes tjetër në
borxhin tatimor pas 10 Qershorit 2009, duke supozuar se tatimpaguesi ka respektuar afatet
e marrëveshjes. Pagesa e parë e tatimpaguesit duhet të jetë një minimum prej 20%. Pas
pagesës së parë, marrëveshja kërkon një pagesë prej 300 € të paguhet më 1 Korrik 2009
dhe 1 Gusht 2009; pagesat prej 400 € të paguhen më 15 Shtator dhe 15 Tetor; dhe një
pagesë përfundimtare prej 400 € të paguhet më 9 Dhjetor 2009. Nëse këto pagesa janë
paguar me kohë dhe të gjitha afatet e marrëveshjes janë respektuar, nuk do të rrjedhë
interes në këtë borxh tatimor pas Qershorit 2009.
139
6. Sikurse është paraparë në paragrafin 2 të Nenit 62 të Ligjit, kur një tatimpagues me një
borxh tatimor hyn në një marrëveshje sikurse është përshkruar në paragrafin 5 të këtij Neni
dhe përmbush të gjitha dispozitat e marrëveshjes, ndëshkimet e vëna sipas paragrafëve 1
dhe 2 të Nenit 51 të këtij Ligji për dorëzim me vonesë të një deklarate tatimore dhe pagesë
me vonesë të tatimit do të ulet në 2% të obligimit tatimor. Kjo dispozitë do të
implementohet si vijon:
6.1. ndëshkimi i vënë për dorëzim me vonesë të një deklarate tatimore do të ulet
në tërësi; dhe
6.2. ndëshkimi i vënë për pagesë me vonesë të tatimit do të ulet në një maksimum
prej 2% të obligimit tatimor sikurse është raportuar nga tatimpaguesi në
deklaratën e tij të vetëvlerësimit, apo siç mund të rregullohet më pastaj nga ATK.
Shembull
Tatimpaguesi ka dorëzuar një deklaratë 9 muaj me vonesë me një borxh tatimor prej
1,000€. Për shkak se deklarata ka qenë me vonesë dhe është dorëzuar pa pagesë, ATK ka
vlerësuar ndëshkimin për deklarim më vonesë prej 250€ (25% të obligimit tatimor) dhe
ndëshkimin për pagesë me vonesë prej 40€ (4% të obligimit tatimore, meqë ndëshkimi për
pagesë me vonesë nuk mund të vlerësohet gjatë muajve të njëjtë për të cilën është vlerësuar
ndëshkimi për deklarim me vonesë). Tatimpaguesi hyn në një marrëveshje me këste me
ATK-në në përputhje me dispozitat e paragrafit 5 të këtij neni dhe në tërësi përmbush
kushtet e marrëveshjes. Kur marrëveshja të jetë plotësuar në tërësi, zyrtarët e ATK-së
duhet të ndërmarrin veprimet e vijuese:
- heqjen e ndëshkimit për deklarim me vonesë 250€
- uljen e ndëshkimit për pagesë me vonesë nga 40€ në 20€
- kthimi i mjeteve tatimpaguesit për çdo mbi-pagesë nëse do të ketë, në përputhje me
procedurat e vendosura.h
140
Shembull :
Shoqëria Tregtare B ka borxhin tatimor prej 3,000 € që përfshinë Dhjetorin 2007 për TVSh
(2,000 €) dhe TAK për 2007 (1,000 €). Ajo hyn në marrëveshje me këste më 5 Mars 2009.
Ajo nuk dorëzon apo nuk paguan deklaratën e TVSh për Prill 2009 (2,500 €) dhe dorëzon
deklaratën për TAK pa pagesë (4,000 €). Për shkak se B, nuk ka arritur afatet e
marrëveshjes me këste, marrëveshja është prishur dhe interesi është rivënë në borxhin
tatimor që është përfshirë në marrëveshje. Çdo marrëveshje e mëtejme duhet të përfshijë
borxhin e mbetur tatimor në Dhjetor 2007 për TVSh dhe TAK për 2007, plus detyrimet e
TVSh së Prillit 2007 dhe TAK. Interesi do të rrjedhë në këto detyrime gjatë kohëzgjatjes së
marrëveshjes. Të supozojmë se B, mbetet i rregullt në shlyerjen e të gjitha detyrimeve
tatimore ne vijim, deri më 31 Mars 2010, ai do të ketë të drejtën të një marrëveshje që
përfshinë heqjen e interesit sipas paragrafit 5 të këtij nëse ai krijon një borxh tatimor të ri
pas 31 Marsit 2010.
1. Shuma e ndonjë tatimi e paguar në përputhje me këtë ligj do të shpërndahet sipas rendit
vijues:
1.1. shpenzimet e mbledhjes;
1.2. shuma e çdo obligimi tatimor;
1.3. sanksionet dhe pagesat ndëshkuese; dhe
1.4. interesi.
2. Në qoftë se tatimpaguesi nuk cakton tatimin specifik dhe periudhën tatimore specifike
me të cilën lidhet pagesa, pagesa do të shpërndahet fillimisht për të përmbushur detyrimet
më të hershme dhe ku është e nevojshme sipas radhës së detajuar në paragrafin 1 të këtij
neni.
3. Çdo pagesë e pranuar nga mjetet e aktivitetit të mbledhjes së detyrueshme (të tilla si
urdhër-vjelja/marrje masës së pasurisë në llogaritë bankare, shitja e pasurisë së konfiskuar,
etj.), mund të aplikohen në një rend që do të konsiderohej të jetë përparësi e mirë për
Qeverinë e Kosovës, pavarësisht dispozitave të paragrafit 1. apo 2. të këtij neni.
Neni 34
Rendi i Pagesave
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
141
përfshirë shpenzimet e rrogave të Zyrtarëve të ATK). Pagesat ne vijim, zbatohen në tatim,
mandej në shpenzime dhe në fund në interes. Aplikimi i pagesave në këtë rend aplikohet në
mënyrën në të cilën pagesat janë aplikuar në çdo modul tatimor veç e veç, e jo në tërë
borxhin tatimor të tatimpaguesit.
Shembull:
Nëse një tatimpagues ka borxh në Tatimin në të Ardhurat e Korporatave, si në vetë-
vlerësimin e parë ashtu edhe në vlerësimin e kontrollës, kryen një pagesë 7,000 € më 10
Janar 2010, pagesa do të aplikohet
Numrat janë vetëm për qëllime ilustruese dhe nuk paraqesin llogaritje të vërtetë të
ndëshkimit dhe interesit.
Së pari paguhet bilanci (mbetja) e tërësishme tatimore borxh për 2004, edhe pse tregon
shumën e tatimit që është vlerësuar më vonë nga data e vlerësimit tatimor për 2005. Nëse
142
nuk ka problem lidhur me mundësinë për të mbledhur periudhën tatimore 2005 përpara
datës së skadimit të statutit të mbledhjes, meqë ai vlerësim skadon më 8 Prill 2012, ATK
mund të vendos të aplikojë pagesën manualisht për të paguar së pari shumat e vlerësuara
më të vjetra meqë vlerësimi i kontrollit për 2004 nuk skadon deri më 9 Janar 2014, por ajo
është një përjashtim në rregullin e përgjithshëm që do të ushtrohet vetëm kur ka shqetësime
të vlefshme për datën statutore të mbledhjes.
4. Pavarësisht nga paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni, një tatimpagues mund të caktojë ku do të
aplikohet pagesa dhe ATK, do të aplikojë pagesën në mënyrën e kërkuar nga tatimpaguesi.
Megjithatë, çdo shumë e mbledhur përmes Mbledhjes së Detyrueshme, përfshirë një
marrëveshje me këste, do të aplikohet në një mënyrë që paraqet interesin më të mirë të
ATK dhe nuk do t’i nënshtrohet caktimit nga tatimpaguesi, përveç nëse në mënyrë të
ndërsjellë është pajtuar në mes të tatimpaguesit dhe ATK. ATK, mund të refuzojë të
pranojë caktimin e tatimpaguesit për pagesën nëse caktimi i tillë është bërë me qëllim të
dëmtimit të Buxhetit të Republikës së Kosovës. Për shembull, nëse një tatimpagues ka një
borxh tatimor të cilit statuti pritet t’i skadojë për 6 muaj dhe gjithashtu ka një borxh që ka
tri vite përpara se t’i skadojë statuti; administrate tatimore mund të refuzojë një caktim të
tatimpaguesit për pagesë në borxhin më të ri, nëse caktimi do të rezultojë në skadimin e
statutit të borxhit të vjetër.
2. Në rastin kur tatimpaguesi nuk ka detyrime tjera ndaj ATK-së, ose kur ka mbetur një
shumë tepricë nga tatimi i mbi paguar, pasi teprica e përmendur në paragrafin 1 të këtij
neni është përdorur për të shlyer detyrimet e tjera tatimore, tatimpaguesi ka të drejtë t’i
kërkojë ATK-së rimbursimin e shumës së mbetur.
3. Kërkesa për kreditim ose rimbursimi për një pagesë të tepërt të çfarëdo lloji të tatimit
mund të dorëzohet brenda gjashtë (6) vitesh nga data kur është paguar tatimi. Procedura
për aplikim të rimbursimit të tatimit do të rregullohet me akt nënligjor.
143
5. Në rastin kur tatimpaguesi ka të drejtë në rimbursim sipas paragrafit 2. të këtij neni dhe
ky rimbursim nuk është zbatuar brenda kohës së paraparë në paragrafin 4 po të këtij neni,
ATKja do t’i paguajë tatimpaguesit, përveç shumës së përcaktuar nga ATK për rimbursim
edhe interesin në shkallën e përcaktuar nga Ministria e Ekonomisë dhe Financave. Kur
ATK të përcaktojë se nuk duhet të lëshohet një rimbursim, apo duhet të mbahet për arsye
administrative në përputhje me ligjin e aplikueshëm, interesi nuk do të jetë obligim në
shumën që nuk është lëshuar apo nuk është mbajtur.
6. Interesi sipas paragrafit 5. të këtij neni, do të filloj të rrjedh nga dita e gjashtëdhjetenjë
(61) nga data e parashtrimit të kërkesës për rimbursim.
Neni 41
Kreditimet dhe Rimbursimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
2. Kur një mbi-pagesë është aplikuar në një detyrim tatimor aktual, ATK do t’i lëshojë një
njoftim tatimpaguesit duke e informuar për aplikimin e mbi-pagesës. Njoftimi duhet të
përmbajë informatat për të treguar shumën e mbi-pagesës dhe llojin e tatimit dhe periudhën
tatimore në të cilën mbi-pagesa i është atribuuar, si dhe shumën dhe llojin e tatimit dhe
periudhën tatimore së cilës mbi-pagesa i është aplikuar.
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 2 të Nenit 30 të Ligjit, një tatimpagues i cili ka një
mbipagesë në një deklaratë tatimore ka të drejtë të kërkojë një rimbursim të asaj shume,
nëse mbipagesa kualifikohet për një rimbursim (sikurse në rastin e një kreditimi të TVSh).
5. Për të marrë një rimbursim të një mbi-pagese të një detyrimi tatimor, apo një bilanc
kreditor për të cilën tatimpaguesi pranohet të kërkojë rimbursim, tatimpaguesi duhet të
dorëzojë një kërkesë në ATK, në një formë të përshkruar nga ATK. Formulari i kërkesës
144
do të dorëzohet në Zyrën Regjionale, apo Zyrën e Tatimpaguesve të Mëdhenj, përgjegjës
për çështjet tatimore të tatimpaguesit. Formulari i kërkesës duhet të përmbajë:
5.1. Emrin e tatimpaguesit;
5.2.Adresën fizike të tatimpaguesit;
5.3.Numri Fiskal i tatimpaguesit dhe , nëse aplikohet, Numri i Regjistrimit të
TVSh;
5.4.Adresa në të cilën tatimpaguesi dëshiron që njoftimet për rimbursim t’i
dërgohen;
5.5.Nëse tatimpaguesi dëshiron që rimbursimi drejtpërdrejtë t’i depozitohet në një
llogari bankare, janë të nevojshme detajet bankare në të cilin rimbursimi duhet të
drejtohet;
5.6.Lloji i tatimit, periudha tatimore dhe shuma e rimbursimit të kërkuar;
5.7.Shkaku i mbi-pagesës apo kreditimit, apo si ka ardhur deri të mbi-pagesa apo
kreditimi;
5.8.Dokumentacioni i kërkuar për të mbështetur kërkesën e rimbursimit
7. Dokumentet vijuese duhet të jenë në dispozicion në rast se kërkohen për verifikim nga
ATK:
7.1.Të gjitha faturat e blerjeve për tre muaj para muajit të krijimit të kreditimit të
kërkuar, faturat e blerjeve për muajin në të cilin kreditimi i kërkuar është krijuar,
plus faturat e blerjeve për muajt vijues para muajit të kërkesës së rimburismit të
TVSh;
7.2. Të gjitha faturat e shitjeve për tre muaj para muajit të krijimit të kreditimit të
kërkuar, faturat e shitjeve për muajin në të cilin kreditimi i kërkuar është krijuar,
plus faturat e shitjeve për muajt vijues para muajit të kërkesës së rimburismit të
TVSh;
7.3.Të gjitha kontratat e realizuara gjatë periudhës për të cilën kërkesa e
rimbursimit është kërkuar, apo në proces gjatë asaj kohe;
7.4.Të gjithë dokumentacionin doganor, plus faturat shoqëruese të blerjeve, për të
gjitha importet në Kosovë gjatë tre muajve përpara muajit në të cilin kreditimi i
kërkuar është krijuar, të gjithë dokumentacionin doganor dhe faturat shoqëruese të
blerjeve për muajin në të cilin kreditimi i kërkuar është krijuar, plus dokumentet
doganore dhe faturat shoqëruese të blerjeve për muajt pasues para muajit të
kërkesës së rimburismit të TVSh;
7.5. Çdo dokumentacion apo kërkesë tjetër e vendosur në Ligjin mbi TVSh;
7.6. Çdo dokumentacion tjetër i kërkuar nga ATK gjatë procedimin e kërkesës.
145
8. Si përjashtim nga paragrafi 5, i këtij neni, mbi-pagesat në Tatimit në të Ardhura të
Korporatave (TAK) apo Tatimi ne të Ardhura Personale (TAP), me më pak se 500 € nuk
do të kërkohet të dorëzohet një kërkesë për rimbursim. Rimbursimet e tilla, munden të
kërkohen duke treguar në deklaratën përkatëse të TAK apo Deklaratën e TAP, kur
tatimpaguesi dëshiron të marrë një rimbursim të mbi-pagesës të treguar në deklaratë.
Tatimpaguesi duhet të përfshijë informatat e duhura bankare ashtu që mbi-pagesa të mund
të paguhet drejtpërdrejtë në llogarinë bankare të caktuar. ATK do të procesojë kërkesat e
tilla të rimbursimit menjëherë pas pranimit duke u pasuar me një rishikim të te dhënave të
ATK-së të cilat tregojnë se një rimbursim është me vend.
11. Kërkesa për rimbursim mund të dorëzohet në çdo kohë pas afatit për dorëzimin e
deklaratës së aplikueshme deri në 6 vjet nga data kur është paguar tatimi. Për qëllime të
përcaktimit të dates së pagesës së tatimit, pagesat paradhënie të Tatimit në të Ardhura të
Korporatave (TAK) apo Tatimi ne të Ardhura Personale (TAP), do të konsiderohen të jenë
paguar në datën kur deklaratat e tilla janë detyruese për t’u dorëzuar në ATK.
12. Nëse një pagesë është dorëzuar gabimisht, kërkesa për rimbursimin e pagesës së tillë
mundet të dorëzohet në ATK, në përputhje me këtë nen, para afatit të deklaratës tatimore
për të cilën pagesa është bërë gabimisht. Nëse ka detyrime tatimore të pashlyera, ATK do
të aplikojë pagesën në çdo detyrim tatimor aktual, sikurse është paraparë në paragrafin 1 të
këtij Neni, para se të kryej pagesën e rimbursimit.
13. ATK duhet të procesojë një kërkesë të vlefshme rimbursimi brenda 60 ditëve nga data
kur ajo është pranuar nga ATK. Kërkesat të cilat nuk përmbajnë informatat e kërkuara
sipas këtij neni, nuk do të konsiderohen të jenë kërkesa të vlefshme dhe nuk do te pranohen
nga Zyra pranuese ne ATK. Gjatë ecurisë së rishikimit të kërkesës së rimbursimit, ATK,
mundet të kërkojë informata shtesë nga parashtruesi i kërkesës në përputhje me Nenin 15
të Ligjit. Nëse informatat e tilla, nuk janë dhënë brenda afatit kohor të përshkruar në
kërkesën me shkrim, Zyra përgjegjëse e ATK-së, nuk do të aprovojë kërkesën e
rimbursimit dhe do të informojë tatimpaguesin për arsyen e mosaprovimit.
14. Nëse ATK, nuk e proceson një kërkesë të vlefshme brenda 60 ditëve pasi të jetë
pranuar, duhet të paguajë interes mbi kërkesën me shkallë të interesit të përshkruar nga
Ministri. Interesi do të llogaritet në shumën e kërkesës që është miratuar për të rimbursuar
tatimpaguesin duke filluar nga dita e 61të pasi kërkesa e vlefshme për rimbursim është
pranuar. Nuk do të ketë interes te detyruar në kërkesën e refuzuar të rimbursimit. Nëse
146
kërkesa është refuzuar pas periudhës 60 ditore për arsyet e përshkruara në paragrafin 13 të
këtij neni, nuk ka obligim për interes.
15. Interesi nuk do të jetë obligativ në asnjë shumë rimbursimi të TVSh-së, që është
mbajtur për arsye administrative sikurse është paraparë në Ligjin mbi TVSh, apo në një akt
nënligjor të lëshuar në përputhje me dispozitat e atij ligji.
16. Nëse ATK, më pas kontrollon një deklaratë për të cilën rimbursimi është aprovuar dhe
përcakton se tatimpaguesit nuk i ka takuar shuma e rimbursuar, apo është dashur ti
aprovohet rimbursimi më pak se që në të vërtetë i është aprovuar, do të bëhet një rregullim
i tatimit dhe munden të llogariten ndëshkimet dhe interesi i aplikueshëm në rregullimin
tatimor.
1. Tatimi që nuk është paguar kur është bërë i detyrueshëm dhe i pagueshëm, Drejtori i
Përgjithshëm në emrin e tij zyrtar, mund të ngrejë padi dhe të kërkojë pagesën në gjykatën
e juridiksionit kompetent, kur kërkohet nga rrethanat e rastit.
2. Në çdo procedure të ngritur sipas këtij neni, lëshimi i një certifikate të nënshkruar nga
Drejtori i Përgjithshëm ku jepet emri dhe adresa e të paditurit dhe shuma e tatimit, dhe e
sanksioneve dhe e interesit të pagueshëm, nëse ka të tillë, do të përbëjë provë të
mjaftueshme të asaj shume të tatimit, sanksioneve dhe interesit në mënyrë që gjykata të
jape gjykimin për atë shumë.
147
Neni 33 - Barra
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Nëse një person i cili është i detyruar t’i paguajë ndonjë tatim ndaj ATK-së sipas
legjislacionit të zbatueshëm në Kosovë shpërfill apo refuzon të paguajë atë tatim Brenda
dhjetë (10) ditëve pas dorëzimit të njoftim-vlerësimit, sikurse është paraparë në nenin 22 të
këtij ligji, do të lind një barrë në atë pasuri, apo të drejtat për pasurinë që i përket atij
personi (qoftë e luajtshme apo e paluajtshme, e trupëzuar apo e patrupëzuar) në një shumë
të barabartë me tatimin e papaguar, plus interesin, pagesën, ndëshkimet dhe shpenzimet e
mbledhjes.
2. Barra e përshkruar në paragrafin 1. të këtij neni vendoset në orën 17.00 në datën kur
tatimi vlerësohet dhe do të vazhdojë të ekzistojë derisa detyrimi të jetë shlyer ose bëhet i
pazbatueshëm.
4. Një person mund të bëjë ankesë në ATK për lirim nga barra duke pretenduar gabim në
dorëzimin e një barre të tillë. Nëse ATK përcakton se dorëzimi i barrës është bërë
gabimisht, ajo do të lëshojë menjëherë një certifikatë për lirim nga barra e tillë.
148
9 Çdo barrë tatimore sipas paragrafëve 7. dhe 8. të këtij neni e regjistruar, do të jetë e
detyrueshme në të njëjtën mënyrë si çdo barrë tjetër tatimore e paraparë në paragrafin 1 të
këtij neni. Me akt nënligjor do të përcaktohet procedura e cila duhet të zbatohet dhe kriteret
bazë për të konstatuar personat e përmendur ne paragrafët 7. dhe 8. të këtij neni.
10. ATK mund të lëshojë një certifikatë për lirim të çdo pjese të pasurisë që i nënshtrohet
barrës tatimore nëse :
10.1. i është paguar ATK-së pjesërisht detyrimi i siguruar me barrë, në një shumë
të përcaktuar nga ATK, e cila nuk do të jetë më pak se vlera e përcaktuar nga
ATK;
10.2. Pjesa e tillë e pasurisë është shitur në pajtim me një marrëveshje me
Administratën Tatimore. Mjetet nga shitja e tillë do të mbahen si një fond që i
nënshtrohet barrëve dhe kërkesave të Administratës Tatimore, në të njëjtën
mënyrë dhe me të njëjtin prioritet ashtu sikur barrët dhe kërkesat e tilla të kenë
qenë në lidhje me pasurinë e liruar. Për qëllime të këtij neni, fondi i likuidimit të
Agjencisë Kosovare të Privatizimit do të konsiderohet të jetë një fond sikurse ai
term i përdorë në këtë akt nënparagraf.
10.3. çfarëdo shpenzime të arsyeshme dhe të nevojshme të lindura në lidhje me
shitjen e pasurisë sipas nën-paragrafit 10.2. të këtij paragrafi dhe administrimin e
mjeteve të shitjes, do të paguhen nga aplikuesi apo nga mjetet e shitjes përpara
plotësimit të çdo barre apo kërkese të ATK-së. Përveç kësaj, çdo pagesë
mandatare që do të bëhet nga fondi i likuidimit të Agjencisë Kosovare të
Privatizimit e cila me ligj ka përparësi mbi kërkesat e kreditorëve të siguruar do të
paguhet nga mjetet e shitjes para plotësimit të ndonjë barre apo kërkesë të ATK-së
149
11.3. Aty ku një NSh ka një borxh tatimor, ndalesa kundër ATK-së të detyruar
kërkesën e barrës mbi asetet e asaj NSh do të skadojë në mesnatë të 31 Dhjetorit
2010. Pas asaj date, ATK ka për detyrë të konfiskojë asetet e NSh-së të cilat nuk
janë shitur nga AKP.
12. Barra tatimore e përshkruar në paragrafin 1. të këtij neni përfundon gjashtë (6) vite nga
data e vlerësimit dhe obligimi tatimor më nuk do të jetë i mbledhshëm pas asaj date, me
përjashtim të rrethanave si në vijim:
12.1. tatimpaguesi dorëzon një ankesë mbi vlerësimin tatimor, në të cilin rast
periudha gjashtë vjeçare zgjatet për periudhën e kohës nga data kur pranohet rasti
në Departamentin e Ankesave në ATK derisa Departamenti i Ankesave në ATK
lëshon vendimin e saj përfundimtar ose periudha e lejuar për shqyrtimin e
Ankesës ka kaluar, plus gjashtë muaj shtesë;
12.2. borxhi tatimor ose vlerësimi është vendosur nën juridiksionin e gjyqit
competent apo Bordi i Pavarur për Rishqyrtime për ndonjë arsye, në të cilin rast
periudha gjashtë vjetore zgjatet për periudhën kohore prej datës kur pranohet rasti
në gjyq (apo Bordi i Pavarur për Rishqyrtime) deri kur të merret vendimi i gjyqit,
plus gjashtë muaj shtesë;
12.3. tatimpaguesi është një Ndërmarrje Shoqërore (NSh) që i nënshtrohet
privatizimit nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP), në të cilin rast periudha
gjashtë vjeçare shtyhet pakufi dhe barra nuk skadon deri në gjashtë (6) muaj pasi
llogaria përfundimtare për shpërndarjen e mjeteve që rezultojnë nga privatizimi të
jetë miratuar nga organi kompetent;
12.4. tatimpaguesi është Ndërmarrje Qendrore Publike apo Ndërmarrje Lokale
Publike, në të cilin rast periudha gjashtë vjeçare shtyhet pakufi dhe barra nuk
skadon deri sa detyrimet e NP të jenë shlyer tërësisht;
12.5. nëse tatimpaguesi është jashtë Republikës së Kosovës për periudhën kohore
më të gjatë se tre muaj, në ç’rast periudha gjashtë vjeçare zgjatet për aq kohë që
tatimpaguesi është jashtë Republikës së Kosovës dhe për gjashtë (6) muaj të tjerë
pas kthimit të tij apo saj në Republikën e Kosovës;
12.6. tatimpaguesi është një organizatë buxhetore e qeverisjes qendrore apo
komunale, në t cilin rast periudha gjashtë vjeçare është zgjatur pafundësisht dhe
barra nuk skadon deri sa detyrimet e organizatës buxhetore të paguhen;
12.7. tatimpaguesi dhe ATK-ja merren vesh që të zgjasin periudhën e kohës për
mbledhje me anë të marrëveshjes me shkrim, kohëzgjatja e të cilës ndryshon
varësisht nga rrethanat e tatimpaguesit, mirëpo në përgjithësi nuk duhet të tejkaloj
njëzetekatër (24) muaj të tjera; apo
12.8. data e vlerësimit për llogaritjen e periudhës gjashtë (6) vjeçare të mbledhjes
do të jetë data e njoftim vlerësimit e lëshuar sipas nenit 22 të këtij ligji.
Neni 32
Barra Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Një barrë është ngarkesë apo pengesë që një person ka në pasurinë e tjetrit si siguri për
një borxh apo obligim. Në rast të tatimeve të cilat nuk janë paguar në afatin ë përshkruar në
150
ligj për pagesë, Neni 33 i Ligjit parasheh që një barrë do të lind në të mirë të Administratës
Tatimore.
Paragrafi 1 i Nenit 33 të Ligjit thotë :
“Në qoftë se një person i cili është i detyruar t’i paguajë një lloj tatimi ATK-së sipas
legjislacionit të zbatueshëm në Kosovë nuk paguan ose refuzon të paguajë shumën brenda
10 ditëve pas dorëzimit të njoftim të vlerësimit sikurse është paraparë në Nenin 22 të këtij
ligji, mbi të gjithë pasuritë që I përkasin atij personi (qoftë e tundshme, patundshme, e
prekshme ose e paprekshme) do të vendoset një barrë pagese në një shumë të barabartë me
tatimin e papaguar, plus interesin, sanksionet dhe shpenzimet e mbledhjes.”
Kjo barrë statusore është një barrë shumë e gjerë dhe i jep ATK-së një interes sigurues në
të gjithë pasurinë (e luajtshme dhe paluajtshme), përfshirë pasurinë e blerë nga borxhliu
tatimor pas të lind barra, e tatimpaguesit me qëllim të sigurimit të borxhit tatimor.
Përgjithësisht nuk është e nevojshme të specifikohet pasuria së cilës i bashkëngjitet një
barrë tatimore meqë është barrë e gjerë dhe e përgjithshme në të gjithë pasurinë apo të
drejtat në pasuri të tatimpaguesit.
Përjashtimet përfshijnë barrët e të emëruarit dhe barrët e regjistruara në regjistrin e
automjeteve.
2. Barra tatimore lind (dhe është e përfunduar) kur ATK plotëson kërkesat sipas paragrafit
1 të Nenit 33 të Ligjit: Njoftim-vlerësimi; njoftimi dhe kërkesa e bërë për tatimpaguesin
për pagesë; dhe shpërfillja apo refuzimi për të paguar tatimin brenda periudhës 10 ditore e
dhënë në njoftim. Nëse këto tri kërkesa janë plotësuar, barra e ATK është e vlefshme dhe
konsiderohet të këtë lindur në ora 5 pas dite në datën e vlerësimit. Përgjithësisht, njoftimi
dhe kërkesa duhet të bëhen në formë të shkruar; megjithatë, një kërkesë me gojë që është
mirë e dokumentuar mund të bëhet në vend të kërkesës me shkrim. Një barrë tatimore
lidhet me të gjithë pasurinë e tatimpaguesit sikurse është përshkruar në paragraf 1te këtij
neni.
151
Shembull:
Shitësi me shumicë ‘X’ i ofron perime marketit ‘Z’. Kur X dërgon perimet, ai nuk merr
pagesën për perimet bazuar në një marrëveshje që ai ka me Z. Sipas asaj marrëveshje, X i
faturon Z për dërgesën, por pagesa nga Z nuk është obligative deri në të parin e muajit
vijues. X ka regjistruar një peng në Regjistrin e Pengjeve në të cilin ai kërkon një interes
sigurues në rezervat e Z deri në shumën e borxhit që X i ka borxh Z.
Z shkakton një borxh tatimor prej 1,000€. ATK dërgon një njoftim-vlerësim dhe Z nuk
paguan brenda 10 ditëve të parapara. Data e vlerësimit të ATK-së është 10 Qershori. ATK
e regjistron barrën e vet në Regjistrin e Pengut më 20 Gusht. Shitësi me shumicë X
vazhdon furnizimin me perime tek marketi Z, i cili vazhdon të shpërfillë apo refuzojë të
paguajë borxhin tatimor, edhe pse Z është informuar për pasojat e mos-pagesës. Më 1
Tetor, një zyrtar i ATK viziton X dhe e informon për ekzistencën e borxhit tatimore dhe
faktin se është regjistruar një barrë tatimore në Regjistrin e Pengut dhe i jep X një kopje të
barrës së regjistruar. X informohet me shumë se çdo mall i dërguar te Z pas 30 Tetorit do
t’i nënshtrohet barrës tatimore dhe ATK mund të konfiskojë dhe shet ato mallra për të
shlyer borxhin tatimor pa marrë parasysh interesin sigurues (garantues) që X ka regjistruar.
Çdo mall i dërguar para 30 Tetorit vazhdon t’i nënshtrohet interesit sigurues të regjistruar
të Z. X i dërgon mallra Z më 15 Nëntor. Më 18 Nëntor, ATK ushtron të drejtën e vet të
barrës në asetet e Z dhe konfiskon rezervat. Tërë rezervat (stoku) e dërguara pas 30 Tetorit
shiten në ankand publik dhe të gjitha mjetet aplikohen në borxhin tatimor të Z, përfshirë
shpenzimet e mbledhjes.
3.2. Nëse një kreditor ka ofruar një kredit apo një aranzhim financiar për një
tatimpagues, i cili është i siguruar me asete të caktuara të tatimpaguesit sikurse atë të
regjistruara në Regjistrin e pengun, kreditori do të vazhdojë të ketë pozitë prioritare në
lidhje me paradhëniet e bëra, edhe pse barra tatimore është dorëzuar. Prioriteti do të
vazhdojë në lidhje me paradhëniet e bëra përderisa kreditorit i është dhënë njoftim i vërtetë
për ekzistencën e një barre tatimore dhe për 30 ditët pas kësaj.
Shembull:
Banka A hyn në një aranzhim financiar me biznesin B, nëpërmjet së cilës A i jep para
paradhënie B në këmbim për një interes sigurues në llogaritë e papaguara të B.
Marrëveshja financuese është regjistruar si duhet në Regjistrin e pengut para se ATK të
regjistrojë barren tatimore. Më 10 Qershor, ATK vlerëson një borxh tatimor prej 5,000€ i
cili është obligim nga B. ATK i dërgon B një njoftim-vlerësim duke kërkuar që B të
paguajë pjesën e mbetur të tatimeve brenda 10 ditëve. B refuzon apo shpërfill të paguajë
borxhin tatimor Brenda periudhës 10 ditore. Më 5 korrik, ATK regjistron barrën e vet në
Regjistrin e pengut. Më 15 Korrik, A i bën një paradhënie B në përputhje me aranzhimin e
tyre financiar. A i bën një paradhënie tjetër B më 10 Gusht sipas aranzhimit financiar.
Më 20 Gusht, ATK ende nuk ka marrë pagesën për borxhin tatimor dhe B nuk ka bërë
ndonjë aranzhim për të paguar borxhin. Në atë datë, një zyrtar i ATK e viziton A dhe e
informon se B ka një detyrim tatimor prej 5,000€ plus ndëshkimi dhe interesi që ecin.
Zyrtari tatimor i jep një kopje të barrës tatimore A-së dhe e informon se A mund t’i bëjë
paradhënie tjera B-së për një periudhë prej 30 ditëve, por pas 30 ditëve, barra tatimore do
të ketë prioritet në çdo shumë të llogarisë së papaguar që lind në të mirë të B pas asaj date.
152
Më 22 Shtator, ATK paraqet Njoftimet e Masë për Marrje të Pasurisë në të gjitha llogaritë
e papaguara që janë obligim për B. Njoftimet e Masës për Marrje të Pasurisë lidhen me çdo
shumë që bëhet obligim për B pas 19 Shtatorit.
3.3 Me përjashtimin e 3.1 dhe 3.2 më sipër, një barrë tatimore, e regjistruar si duhet, ka
prioritet mbi çdo kreditor të siguruar i cili i jep kreditim të çfarëdo lloji borxhliut tatimor
pasi të jetë regjistruar barra.
Shembull:
Tatimpaguesi D i ka borxh ATK shumën 50,000 €. Ai ka në pronësi 10 hektar të pasurisë e
cila është e lirë dhe pa ndonjë pengesë (nuk ka ndonjë hipotekë të regjistruar kundër saj)
ATK regjistron një barrë tatimore në kadastër dhe në regjistrat tjerë të duhur më 10
Qershor 2009. Më 15 Korrik, një bankë lokale i jep hua 80,000€ Tatimpaguesit D dhe merr
hipotekë mbi 10 hektarët për të siguruar huan e vet. Tatimpaguesi D nuk paguan barrën
tatimore, por e përdor huan për qëllime tjera. Për shkak se barra tatimore ka qenë e
regjistruar si duhet para hipotekës bankare, barra tatimore ka përparësi në pasuri mbi
hipotekën bankare. Nëse ATK do të konfiskonte tokën dhe e shet atë për 100,000 €, ATK
do të merrte pagesën e tërësishme të borxhit të vet tatimor (50,000€ plus shpenzimet e
shitjes dhe rrjedhjes pas 10 Qershorit 2009). Blerësi i tokës, merr një titull të qartë për
tokën meqë huaja bankare ka qenë më e re se barra tatimore. Banka do të kishte të drejtën
të dorëzojë një kërkesë në ATK për cilado mjete të shitjes që tejkalojnë shumën e borxhit
tatimor, plus shpenzimet e shitjes dhe rrjedhjet.
Nëse tatimpaguesi do të merrte një hua, duke përdorur tokën si sigurim dhe banka ka
regjistruar pengun e vet më 1 Qershor 2009, pengu i Bankës do të kishte prioritet mbi
barren tatimore, sepse është regjistruar para se barra tatimore të regjistrohej. Nëse
tatimpaguesi, nuk i ka bërë pagesat e veta të pengut dhe Banka i heq të drejtat mbi huan e
tij, së pari mjetet do t’i aplikonte në peng, plus shpenzimet dhe rrjedhjet. Nëse ka mjete
tepricë, ATK ka të drejtë të kërkojë tepricën e mjeteve nga Banka për të shlyer borxhin e
vet, duke supozuar se nuk ka më kreditor tjetër intervenues.
Nëse ATK do të konfiskonte tokën dhe pengu bankar të kishte prioritet mbi barrën
tatimore, ATK do të shiste pasurinë që i nënshtrohet pengut të bankës. ATK ka të drejtë të
konfiskojë vetëm interesin ë tatimpaguesin në pasuri dhe mund të shesë vetëm të drejtën e
tatimpaguesit në pasuri. Meqë barra tatimore është e re për barrën bankare, ATK në kohën
e shitjes duhet të shpallë se vetëm interesi i tatimpaguesit në pasuri është shitur dhe se
shitja është bërë duke iu nënshtruar çdo interesi të barrës apo pengut që mban pozitë të
lartë për barrën tatimore. ATK duhet të ofrojë mundësinë për mbajtësit e barrëve të larta
për të shpallur ekzistencën e pengut apo barrës së lartë të tyre në kohën e shitjes.
4. Sipas paragrafit 3 të Nenit 33 të Ligjit, një barrë me synim për t’u lidhur me pasurinë e
palëvizshme duhet të regjistrohet në komunën në të cilën pasuria e lëvizshme gjendet.
Vendi i regjistrit i barrëve të tilla është Zyra Kadastrave Komunale e Agjencisë Kadastrave
të Kosovës. Me qëllim të lidhjes me pasurinë personale të tatimpaguesit dhe vendosjes së
prioritetit të ATK në pasurinë personale, barra duhet të regjistrohet ne Regjistrin e Pengut
që gjendet Brenda Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë.
153
Barra duhet të regjistrohet në çdo zyrë tjetër përgjegjëse për regjistrimin e pasurisë në
Republikën e Kosovës. Varësisht nga zhvillimi i mëtutjeshëm i Regjistrit të Pengut që
ndodhet në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë, barrët në automjete duhet të regjistrohen
në Regjistrin e Automjeteve.
5. Një barrë e regjistruar nuk lidhet (i bashkëngjitet) pasurisë së shitur gjatë ecurisë
normale të afarizmit të tatimpaguesit. Një shitje e pasurisë së palëvizshme, që i përket
tatimpaguesit nuk konsiderohet të jetë e shitur gjatë ecurisë normale të veprimtarisë
tregtare. Një shitje në sasi të madhe te stokut, nuk konsiderohet të jetë shitje gjatë ecurisë
së zakonshme. Një shitje është e zakonshme, nëse blerja është nga një shitës i cili
rregullisht është i angazhuar në shitjen e pasurisë të llojit që blerësi blen dhe të dy, si
blerësi edhe shitësi, nuk janë të lidhur dhe veprojnë në mirëbesim. Një blerës dhe një
shitës, nuk janë të lidhur, nëse interesat e tyre janë të pavarura nga njëri-tjetri, nëse çmimi
që blerësi i paguan shitësit është i drejtë dhe i arsyeshëm sipas rrethanave dhe nëse qëllimi
parësor i transaksionit të tyre nuk është mashtrim, vonesë, apo pengim i përpjekjeve për të
mbledhur një obligim të një mbajtësi të pengut apo kreditori të barrës.
Shembull:
Marketi Z rregullisht u shet perime konsumatorëve të vet, së bashku me artikujt tjerë
ushqimore. Myshterinjtë kanë mundësinë të vazhdojnë të blejnë perimet e tyre dhe arktikut
tjerë ushqimore, madje edhe pse X ka një interes sigurues në perime dhe administrate
tatimore ka barrë tatimore të regjistruar si duhet ne Regjistrin e Pengut. Megjithatë, nëse
marketi Z përpiqet t’i shet stokun e tij përmes një shitje në sasi të madhe një blerësi, blerësi
duhet të bëjë një hulumtim të plotë të regjistrimit për të siguruar se nuk ka pengesa (barrë)
kundër stokut (rezervave). Në këtë rast, blerësi do të blejë stokun që i është nën interesin
sigurues të Z dhe Barrën tatimore.
6. Barrët dhe pronarët përfitues. Një barrë tatimore gjithashtu i bashkëngjitet pasurisë që
i përket një pale të tretë, e cila gjykohet të jetë pronar përfitues i një biznesi. Paragrafi 7 i
Nenit 33 të Ligjit, përcakton:
Barra e përshkruar në Paragrafin 1 të Nenit 27 të këtij Ligji, gjithashtu përvetëson të
gjitha pronat që i takojnë palës së tretë për të cilin është konstatuar së është pronar
përfitues i biznesit i cili ka krijuar detyrime tatimore, edhe pse biznesi është regjistruar në
emër tjetër dhe detyrimi tatimor është krijuar në emrin tjetër. Në rrethanat e tilla, barra
tatimore do të përfshijë përshkrimin që do të tregoi se nuk përvetëson vetëm pasurinë e
tatimpaguesit në emrin e të cilit është regjistruar biznesi, mirëpo gjithashtu përvetëson
edhe pasurinë e pronarit përfitues të biznesit në të cilin është krijuar borxhi tatimor.
6.1. Pronar përfitues është përkufizuar në Ligj si individ apo etnitet juridik i cili
gëzon përfitimet nga një aset në pronësi (pasuri e lëvizshme apo e palëvizshme) pa marrë
parasysh në emër të kujt është titulli; individi apo entiteti juridik i cili ka dominim dhe
kontroll mbi një pasuri. Përcaktimi i pronarit përfitues kërkon një hetim të thellë të fakteve
dhe rrethanave të rastit. Faktorët që duhet përfillur në bërjen e përcaktimit përfshinë:
6.1.1. kush bën vendimet ditore të afarizmit dhe si janë bërë ato vendime;
6.1.2. kush i paguan faturat;
6.1.3. kush ka autorizimi të lejë peng asetet e biznesit për kreditime;
6.1.4. kush është pronar i aseteve të biznesit;
154
6.1.5. cila është marrëdhënia ndërmjet pronarit të regjistruar dhe individit
të dyshuar të jetë pronari përfitues;
6.1.6. kush kontrollon llogarinë bankare të biznesit;
6.1.7. çdo evidencë tjetër që pronari i regjistruar nuk është i vërteti,
pronari përfitues (pronari i regjistruar pranon që është paguar të
regjistrojë biznesin në emër të tij, etj.);
6.1.8. fakti i dukshëm se një person është duke e menaxhuar biznesin për
dikë tjetër, vetvetiu, nuk e bën atë person pronar përfitues të biznesit.
6.2. Kur përcaktimi të jetë bërë se pronari i regjistruar nuk është pronari i vërtetë
(pronari përfitues), Zyrtari i ATK, përgatit raport me shkrim, duke sqaruar bazën
për atë përcaktim. Raporti duhet të jetë i miratuar Drejtuesi i Zyrtarit te ATK. Pasi
raporti të jetë miratuar, ATK përgatit dhe t’i dërgojë një njoftim personit që
konsiderohet të jetë pronar përfitues. Njoftimi duhet të përmbajë me sa vijon:
6.2.1. emrin, adresën dhe numrin personal/numrin fiskal të personit që
konsiderohet të jetë pronari përfitues;
6.2.2. bazën faktike për përcaktimin se personi është pronar përfitues;
6.2.3. shumën e tatimit, ndëshkimit dhe interesit që konsiderohet të jetë
detyrim nga tatimpaguesi;
6.2.4. kërkesën se detyrimi të paguhet brenda 10 ditëve nga data e
njoftimit;
6.2.5. deklarimin për të drejtat e ankesës që janë në dispozicion.
Data e njoftimit është data nga e cila llogaritet statusi 6 vjeçar i
mbledhjes i paraparë në Neni 33.12.
6.3. ATK do të vendosë një llogari të ndarë në sistemin e vet të procesimit për të
pasqyruar borxhin e pronarit përfitues për qëllime monitoruese. Për shkak se veç
është borxhi (borxhi i tatimpaguesit) në llogaritë e ATK, borxhi i pronarit
përfitues nuk do të përfshihet në llogaritjen e borxheve ndaj ATK. Shuma e
mbledhur nga pronari përfitues për borxhin e tatimpaguesit do të aplikohet në
borxhin e tatimpaguesit, me qëllim të sigurimit që shuma e përgjithshme e
detyrimit tatimor është mbledhur vetëm një herë – qoftë tërësisht nga pronari
përfitues, tatimpaguesi, apo me kombinimin e të dyve.
6.4. Kur periudha 10 ditore për pagesë të shumës tatimore të ketë kaluar, ATK
mund të regjistrojë barrën e vet kundër pronarit përfitues, edhe pse pronari
përfitues mundet ende të ankohet për vendimin. Barra përfshin : Ramadan X,
Numri Personal/numri fiskal, si pronar përfitues i Kompanisë ABC (adresa, qyteti,
etj.). barra duhet të paraqitet në të gjithë regjistrat e zbatueshëm. Në lidhje me
pronarin përfitues barra bart të njëjtat të drejta dhe kompetenca si një barrë
tatimore normale.
Shembull:
Biznesi XYZ është në emrin e Xhemës. Biznesi ka krijuar një detyrim tatimor prej 3,000 €.
Kur zyrtari i ATK-së viziton biznesin, Xhema nuk është aty. Ai flet me Ramadanin, i cili
thotë se menaxhon biznesin për Xhemën dhe nuk e di se ku është ai. Zyrtari pyet
Ramadanin për informatat financiare – emrin e llogarisë bankare, emrin e qiradhënësit, çdo
155
hua që ka biznesi, asetet e biznesit, borxhet që i ka biznesi, faturat mujore të komunaleve,
dhe emrat e çdo mbajtësi të pengut. Përmes këtij hulumtimi, zyrtari përcakton se, edhe pse
biznesi është regjistruar në emër të Xhemës, Ramadani është pronari përfitues i biznesit.
Fitimet e biznesit janë të depozituara në llogarinë personale bankare të tij, pengjet e
regjistruara në Regjistrin e Pengjeve janë të nënshkruara nga ai si pronar i biznesit,
Ramadani paguan të gjitha faturat e biznesit nga llogaria personale bankare e vet,
Ramadani merr dhe qet të punësuarit pa konsultimin me Xhemën, automjetet e përdorura
në biznes janë të regjistruara në emër të Ramadanit – Ramadani gëzon të gjitha përfitimet e
pronësisë, madje edhe nëse nuk është i regjistruar në emrin e tij.
Zyrtari i ATK, përgatit raportin e vet duke sqaruar bazën për përcaktimin që Ramadani
është pronari përfitues dhe e dorëzon atë për miratim. Me marrjen e miratimit, Zyrtari i
mbledhjes kërkon që t’i dërgohet një njoftim Ramadanit duke e informuar se ai
konsiderohet të jetë pronari përfitues i Biznesit XYZ. Pas 10 ditëve, zyrtari i mbledhjes
kërkon të paraqitet një barrë si vijon :
Ramadan X, Numri Personal (apo numri fiskal), 0000000000, si pronar përfitues i Biznesit
XYZ
123 nëna Terezë
Prishtinë
156
7.2.5. tatimpaguesi paguan të gjitha apo shumicën e shpenzimeve të
pasurisë;
7.2.6. bartja është për arsye të shmangies së tatimit (nuk është kërkesë
për të vendosur/themeluar barrën e të emëruarit).
7.3 Një përcaktim i të emëruarit kërkon analize të fakteve dhe rrethanave të rastit.
Faktorët që duhet marrë parasysh në përcaktim, përfshijnë pikat e përcaktuara më
lart në 2.7. më sipër. Nëse del se ekziston rasti i të emëruarit, të punësuarit e ATK,
duhet përgatitur raport me shkrim, me përshkrimin e fakteve mbi të cilat është
bazuar përcaktimi. Raporti, përfshin përcaktimin e shumës së tatimit të vlerësuar
kundrejt të emëruarit. Shuma që do të vlerësohet kundrejt të emëruarit është më e
vogël nga tatimi që ka tatimpaguesi apo vlera e aseteve mbi të cilat është bazuar
përcaktimi për të emëruarin. Raporti me shkrim duhet të miratohet nga një Zyrtar
më i lartë i ATK.
7.4. Pas miratimit të raportit me shkrim, ATK, përgatit dhe i dërgon njoftim
personit që konsiderohet të jetë i emëruar. Data e njoftimit është data nga e cila
llogaritet statuti 6 vjeçar i mbledhjes i paraparë në paragrafin 12 të Nenit 33 të
Ligjit. Njoftimi duhet të përmbajë :
7.4.1. emrin, adresën dhe numrin personal / numrin fiskal të personit që
konsiderohet të jetë i emëruari;
7.4.2. bazën faktike për përcaktimin se personi është një i dominuar i
tatimpaguesit;
7.4.3. shumën e tatimit, ndëshkimit dhe interesi që konsiderohet të jetë
obligim nga i emëruari (shuma duhet të jetë më e vogël nga shuma e
tatimit, ndëshkimit dhe interesit apo vlera e aseteve që konsiderohen në
përcaktimin se i emëruari ekziston);
7.4.4. një kërkesë që shuma obligative të paguhet brenda 10 ditëve nga
data e njoftimit;
7.4.5. një deklarim të te drejtave për ankesë që janë në dispozicion.
7.5. ATK do të vendosë një llogari të ndarë në sistemin e vet të procesimit për të
pasqyruar borxhin e të emëruarit për qëllime monitoruese. Për shkak se veç është
borxhi (borxhi i tatimpaguesit) në llogaritë e ATK, borxhi i pronarit përfitues nuk
do të përfshihet në llogaritjen e borxheve ndaj ATK. Shuma e mbledhur nga i
emëruari për borxhin e tatimpaguesit do të aplikohet në borxhin e tatimpaguesit,
me qëllim të sigurimit që shuma e përgjithshme e detyrimit tatimor është
mbledhur vetëm një herë – qoftë tërësisht nga pronari përfitues, tatimpaguesi, apo
me kombinimin e të dyve.
7.6. Kur periudha 10 ditore për pagesë të shumës tatimore përfundon, ATK mund
të regjistrojë barrën e vet kundër të emëruarit edhe pse i emëruari mundet ende të
ankohet për vendimin. Barra, duhet të paraqitet në të gjithë regjistrat e
zbatueshëm. Në lidhje me të emëruarin, barra ka të njëjtat të drejta dhe
kompetenca si një barrë tatimore normale.
157
7.7. Barra në rastin e të emëruarit, është e njëjtë me barrën tatimore normale,
përveç që i emëruari është identifikuar si emër i tatimpaguesit dhe barra i
bashkëngjitet vetëm pasurisë së veçantë të të emëruarit.
Shembull 1 :
Tatimpaguesi D ka një borxh tatimor ndaj ATK-së. Tatimpaguesi E është një i emëruar i
Tatimpaguesit D. Emri në barrë do të ishte Tatimpaguesi E si i emëruar i Tatimpaguesit D.
Barra gjithashtu do të identifikojë pasurinë specifike të Tatimpaguesit E (i emëruari) së
cilës i bashkëngjitet barra.
Shembull 2 :
Tatimpaguesi D ka disa kamionë në Ferizaj dhe vepron si shoqëri tregtare individuale. Ai
ka filluar veprimtarinë në Qershor 2008. Në Korrik 2008, blen dy kamion për përdorim në
punën e tij dhe një te trete duke marrë hua nga banka. Në Tetor 2008, ai transferon titullin
e kamionëve në emër të vëllait, Tatimpaguesi E. Në Janar 2009, ai nuk ishte ne gjendje të
paguajë Deklaratën e Dhjetorit për TVSh-së të 2008 (afati deri më 31 Janar 2009), duke
krijuar një borxh tatimor prej 700€. Administrata Tatimore i dërgon atij një njoftim-
vlerësim më 10 Shkurt. Ai po ashtu nuk ka qenë në gjendje të paguajë deklaratën e TVSh-
së për Janar (afati deri më 29 Shkurt 2009) dhe ka marrë një njoftim-vlerësim të datës 8
Mars 2009 në shumë prej 800 €.
Një Zyrtar i mbledhjes së detyrueshme të ATK-së kontakton tatimpaguesin D më 12 Mars
për të biseduar borxhin tatimor dhe kërkesën për pagesë. Për shkak se Tatimpaguesi D ka
transferuar titullin e kamionëve të vëllai i tij (Tatimpaguesi E), shoqëria e tij e kamionëve
nuk ka asete nga të cilat mund të bëhen mbledhja e tatimit dhe në biznes nuk ka para të
mjaftueshme në llogarinë bankare të biznesit për të shlyer borxhin. Pas inspektimeve,
zyrtari përcakton se Tatimpaguesi D ka vazhduar të përdorë kamionët në veprimtarinë e tij
dhe nuk i ka paguar kompensim vëllait të tij për përdorimin e tyre. Përveç kësaj, Zyrtari
përcakton se Tatimpaguesi D ka vazhduar të bëjë pagesa për huan e kamionit. Bazuar në
këto fakte, Zyrtari ka përcaktuar se Tatimpaguesi E është i emëruari i Tatimpaguesit D.
Zyrtari përgatit raportin, që analizon faktin se Tatimpaguesi E është i emëruari i
Tatimpaguesit D. Menaxheri regjional ka miratuar Raportin. Zyrtari i Mbledhjes mandej ka
përgatitur një njoftim-vlerësim duke plotësuar kërkesat e nënparagrafit 7.4. më sipër dhe ia
ka dërguar atë Tatimpaguesit E. Njoftimi ka qenë i datës 20 Mars 2009. shuma e vlerësimit
kundër Tatimpaguesit E është më e vogël se shuma e tatimit obligativ apo vlera e aseteve
të përdorë si bazë për përcaktimin e të emëruarit. Në këtë rast, kamionët janë vlerësuar me
7,500 € secili (një total prej 15,000 €), kështu shuma e vlerësimit është e barabartë me
shumën e tatimit, ndëshkimit dhe interesit që është obligim (1,500 €, plus ndëshkimi dhe
interesi i rrjedhur).
Më 31 mars 2009, Zyrtari i ATK ka regjistruar barrën, e cila ka përfshirë informatat
vijuese:
Emri : Tatimpaguesi E (Numri Personal/numri fiskal) si i emëruar i Tatimpaguesit D
(numri fiskal), i kufizuar vetëm në pasurinë e përshkruar në këtë barrë.
Adresa : (Adresa e Tatimpaguesit E)
158
Kjo barrë i bashkëngjitet të gjitha të drejtave, titullit dhe interesit vetëm në pasurinë në
vijim me titullin në emër të Tatimpaguesit E.
Një kamion (ngjyra e kamionit) (Prodhuesi dhe Modeli), Numri Regjistrues 111-11-1111
Numrin e Identifikimit të Automjeteve 7GJQ123JH674VIN
Një kamion (ngjyra e kamionit) (Prodhuesi dhe Modeli), Numri Regjistrues 222-22-2222,
Numrin e Identifikimit të Automjeteve 6KLJ456PL875VIN.
Ky njoftim është dorëzuar për të pasqyruar interesin e Barrës Tatimore në pasurinë e
përshkruar më sipër dhe jo në pasuri tjetër.
Për shkak se kamionët janë peng si siguri për huan nga banka dhe sigurimi është
para barrës tatimore, barra tatimore i bashkëngjitet asaj pjese të kapitalit në
kamionë që është tepricë e shumës që i takon bankës.
8. Barrët e regjistruara në emrat qoftë të emëruarit apo pronarëve përfitues, lirohen kur i
emëruari apo pronari përfitues, shlyen pjesën e vet të borxhit tatimor edhe pse barra
tatimore mbetet në fuqi në lidhje me shumat tjera të mbetura ende detyruese për
tatimpaguesin.
9. Barrët poseduese. Për qëllime të këtij neni, ‘barrë poseduese, është një barrë në të cilën
prona e një borxhliu është në posedim të palës së tretë për të siguruar borxhin.
9.1 Një barrë tatimore e regjistruar, ka përparësi mbi një barrë pasuese poseduese,
përveç rasteve të mëposhtme :
9.1.1 punët e riparimit të bëra nga një mekanik i automobilave;
9.1.2 punët riparuese të bëra nga një zdrukthëtar, hidraulik, moler,
elektricist, etj.;
9.1.3 një qiradhënës në lidhje më mallrat e qiramarrësit;
9.1.4 një objekt deponimi me qira;
9.1.5 çdo situatë e ngjashme në të cilën pala e tretë mbetet në posedim të
pasurisë personale të prekshme e nënshtruar një barre e cila siguron
çmimin e arsyeshëm të riparimit apo përmirësimit të asaj pasurie.
9.2 Pasuria e dhënë për barrët poseduese, sikurse janë ato të përshkruara në
nënparagrafët 9.1.1 deri 9.1.5 më sipër është bazuar në nevojën për të mbrojtur
qiradhënësit, personat deponues dhe personat riparues nga nevoja për të vërtetuar
ekzistencën e barrës, apo mungesën e barrës, përpara ndërmarrjes së punës së
riparimeve, vendosjes së marrëveshjes për qira, etj. Do të ishte një ngarkesë e
madhe mbi ata persona për të pasur regjistra të tillë të barrëve përpara se të
merren vesh për të bërë punën riparuese, hyrjes në një marrëveshje për qira, etj.
Shembull :
Tatimpaguesi A, një shoqëri tregtare individuale, ka një borxh tatimore prej 1,000 €. ATK,
ka regjistruar një barrë në regjistrin e pengut dhe regjistrat tjerë të zbatueshëm.
Tatimpaguesit A, i duhet një motor për automjetin e tij. Ai e dërgon automjetin për riparim.
Mekaniku te lokali i riparimit bën një riparim të nevojshëm me kosto prej 500 €. Lokali i
riparimit, ka një barrë poseduese për 500 € për aq sa për të mbajtur posedimin e automjetit.
Ajo barrë poseduese ka prioritet mbi barrën tatimore, edhe pse barra tatimore ka ekzistuar
para se borxhi për lokalin e riparimit të ketë lindur.
159
Shembull :
Tatimpaguesi B, një entitet ligjor, i nevojitet një objekt deponimi për të deponuar disa prej
mallrave të veta. Tatimpaguesi B i ka borxh Administratës Tatimore 2,500 €. Tatimpaguesi
B hyn në kontratë me Kompaninë e Deponimit për të Deponuar mallrat. Kontrata e
deponimit kërkon pagesat prej 300 € në muaj. Tatimpaguesi B nuk paguan tri pagesa
mujore dhe kompania e Deponimit fillon përpjekjet për të nxjerrë jashtë Tatimpaguesin B.
Me qëllim të mbulimit të qirasë delikuente (papaguar) Kompania e Deponimit mund t’i
shet mallrat për të mbuluar borxhin. Barra tatimore nuk do t’i bashkëngjitet mallrave të
Tatimpaguesit B të cilat janë shitur nga Kompania e Deponimit, edhe pse është regjistruar
para se të lind borxhi. ATK ka të drejtën të dorëzojë kërkesë për çdo tepricë të mjeteve që
kanë dalë nga shitja.
9.3 Nëse një kreditor vendos një barrë poseduese para se ATK të vendosë borxhin
tatimor apo kërkesën e barrës, kreditori mund të bëjë përparime kundër sigurimit
të dhënë në barrën poseduese deri në atë kohë kur ATK të regjistrojë barrën e vet
Regjistrin e Pengut, Zyrën Kadastrale, apo në vendet tjera të përshtatshme të
regjistrimit. Pagesat paradhënie mund të vazhdojë të bëhen pasi të jetë regjistruar
barra. Nëse ATK jep njoftimin aktual kreditorit për ekzistimin e barrës, kreditori
mund të vazhdojë të bëjë pagesa paradhënie për 30 ditë nga data e marrjes së
njoftimit aktual dhe ato paradhënie do të kenë përparësi mbi barrën tatimore,
ngjashëm me shembullin në nënparagrafin 3.2 të këtij Neni.
10. Lirimi i pasurisë. Paragrafi 10 i Nenit 33 të Ligjit parasheh që ATK mund të lirojë
pasuri të veçantë nga efektet e një barre në raste të caktuara. Edhe pse pasuria e veçantë
mund të lirohet nga efektet e një barre, e tërë pasuria e mbetur e tatimpaguesit vazhdon të
konsiderohet barrë.
10.1. Nënparagrafi 10.1 i Nenit 33 të Ligjit lejon lirimin e një pjese të veçantë të
pasurisë së tatimpaguesit pas shlyerjes së pjesshme të detyrimit në një shumë të
barabartë me vlerën e interesit të shtetit në pasuri. Me qëllim të pranimit të lirimit
sipas kësaj dispozite, tatimpaguesi duhet të dorëzojë një kërkese për lirim të
pasurisë nga një barrë bazuar në nënparagrafin 10.1 të Nenit 33 të Ligjit. Së
bashku me kërkese duhet të jetë edhe kontrata e shitjes që pasqyron shumën që
është paguar për pasurinë, shpërndarja e propozuar e mjeteve, dhe një tregues se
tatimpaguesi është hequr tërësisht nga interesi i tij në pasuri. Kërkesa duhet të
përfshijë edhe vlerësimet e pasurisë nga dy vlerësues të specializuar të ndryshëm
të pasurisë. Pas rishikimit dhe verifikimit të kërkesës, nëse është e rregullt,
Drejtori i Përgjithshëm, apo i deleguari i tij, lëshojnë një njoftim tatimpaguesit
duke u pajtuar për lirimin e pasurisë në këmbim të pagesës së një shume të
përcaktuar që do të shpërndahet nga mjetet e shitjes, me kusht që ATK të marre
llogarinë e detajuar për shpërndarjen e mjeteve të shitjes. ATK, lëshon certifikatën
e lirimit për blerësin e pasurisë në këmbim të pagesës. Certifikata tregon që
pasuria është liruar nga efektet e barrës kundër tatimpaguesit në këmbim të
shumës dhe se barra nuk është e bashkëngjitur në atë pjesë të veçantë e pasurisë.
Shembull:
160
Tatimpaguesi ka një detyrim tatimor prej 10,000 €, ATK, ka regjistruar barrët e veta në
Regjistrin e Pengut dhe Zyrën Kadastrave. Asetet e tatimpaguesit përfshijnë ndërtesën, të
vlerësuar 50,000 € dhe parcelën e tokës të vlerësuar me 12,000 €.
Ndërtesa është penguar (ngarkuar) nga një hipotekë me bankën për 45,000 €, e cila ka
prioritet mbi barrën tatimore (Barra tatimore e regjistruar më 20 Qershor 2008; hipoteka
nga banka e datës 10 Mars 2008).
Toka është e penguar nga një hipotekë me bankën për 4,500 €, e cila ka prioritet mbi
barrën tatimore (Hipoteka e datës 20 Nëntor 2006).
Tatimpaguesi nuk ka qenë në gjendje të marrë një hua (kredit) për të paguar detyrimin e tij
tatimor dhe ka hyrë në marrëveshje me këste me administratës tatimore duke kërkuar
pagesa prej 1,000 €/muaj. Tatimpaguesi është pajtuar të shesë tokën e tij dhe të kërkoje
mjetet në borxhin tatimor.
Tatimpaguesi merr një ofertë kushtëzuese për të blerë tokë për 12,500 €. Tatimpaguesi
dorëzon një Kërkese për lirim të pasurisë ashtu që ai të mund të bartë titullin pa problem
tek blerësi i mundshëm. Kërkese përfshinë një kopje të kontratës së shitjes, dy vlerësime të
pavarura nga vlerësuesit e licencuar (një që përcakton vlerën e tokës prej 11,750 € dhe
tjetra që përcakton vlerën e tokës më 12,500 €). Përveç kësaj, aplikacioni përfshinë një
kopje të deklaratës së tatimit në pronë nga Zyra Kadastrave e cila tregon se toka është
vlerësuar për qëllime tatimore me 10,000 € për vitin tatimor 2008. Orari i shpagimit të
propozuar nga mjetet e shitjes përfshinë pagesën e hipotekës bankare (4,500 €), taksat
ligjore për përgatitjen e dokumenteve dhe regjistrimit (500 €), taksat e vlerësimit (400 €)
dhe mbetja (7,100 €) për t’u paguar në ATK, kundrejt borxhit tatimor të tatimpaguesit.
ATK merr Kërkesën dhe përcakton se është në interesin e saj për ta pranuar dhe për të
lëshuar Certifikatën e Lirimit. ATK përgatit letrën për tatimpaguesin, duke e informuar se
do t’i lëshojnë një certifikatë lirimi me përfundimin e shitjes, që e largon tatimpaguesin nga
të gjithat të drejtat dhe interesat në tokë, dhe me pranimin e pagesës prej 7,100 €. Zyrtari i
ATK shoqëron tatimpaguesin në bankë dhe e vëzhgon tatimpaguesin duke bërë pagesën
prej 7,100€ në llogarinë bankare të ATK. Me tej Zyrtari i ATK merr një kopje të pagesës
me vulën e bankës. Zyrtari i ATK, i jep Certifikatën e Lirimit, të nënshkruar nga Drejtori i
Përgjithshëm, apo i caktuari.
10.2. Nënparagrafi 10.2 i Nenit 33 të Ligjit, lejon lirimin e një parcele të veçantë
nga efektet e barrës tatimore me kusht që barra t’u bashkëngjitet mjeteve të shitjes
me të njëjtat të drejta që ka në lidhje me pasurinë që është shitur. Me qëllim të
161
marrjes së urdhrit për lirim, tatimpaguesi duhet të dorëzojë një Kërkesë për Lirim
të pasurisë nga barra bazuar në nënparagrafin 10.2 të Nenit 33 të Ligjit. Së bashku
me kërkesën duhet të jetë kontrata e shitjes që pasqyron shumën që është paguar
për pasurinë, shpërndarjen e propozuar të mjeteve, dhe një tregues së tatimpaguesi
në tërësi i është hequr interesi në pasuri. Kërkesa, përfshin vlerësimet e pasurisë
nga dy vlerësues pasurie të ndryshëm të licencuar, plus një kopje të vlerësimit
tatimor të pasurisë së palëvizshme nga Zyra e Tatimit në Pronë në Komunë.
Kërkesa, gjithashtu, tregon kushtet sipas së cilave është vendosur një fond i cili do
t’i nënshtrohet barrëve dhe kërkesave të shtetit në të njëjtën mënyrë dhe përparësi
sikurse që ka qenë pasuria (prona) që cila ka qenë e liruar. Pas rishikimit dhe
verifikimit të Kërkesës, nëse çdo gjë është në rregull, Drejtori i Përgjithshëm apo i
deleguari, e njofton tatimpaguesin se pajtohet të lirojë pasurinë që i nënshtrohet
mjeteve nga shitja e vendosur në një fond që do t’i nënshtrohet barrëve dhe
kërkesave të shtetit në të njëjtën mënyrë dhe prioritet sikurse që ka qenë pasuria e
liruar. Para lëshimit të certifikatës për lirim, ATK, duhet të marrë një llogari të
detajuar për shpërndarjet e pritur të mjeteve. Administrata Tatimore do të ketë të
drejtën të pyesë për përparësitë që lidhen më të, si dhe përparësitë e kreditorëve
tjerë të lartë. ATK, i jep certifikatën e lirimit blerësit të pasurisë në këmbim të
evidencës që mjetet e shitjes janë vendosur në një fond të caktuar që i nënshtrohet
barrëve dhe kërkesave të shtetit në të njëjtën mënyrë dhe prioritet sikurse pasuria
të ishte e liruar. Shpenzimet e arsyeshme dhe të domosdoshme të dala në lidhje
me shitjen e pasurisë apo administrimin e mjeteve të shitjes do të paguhet nga
mjetet e shitjes përpara shlyerjes së ndonjë kërkese. Të gjitha kërkesat e mjeteve
të shitjes duhet të procesohen brenda 60 ditëve pas shitjes, përveç nëse një kërkesë
është dorëzuar në gjyq për rishikim, në të cilin rast mjetet do të shpërndahen sa
më shpejtë të jetë e mundur pas vendimit të gjyqit.
Shembull :
Të marrim parasysh të njëjtat fakte bazike sikurse në shembullin në nënparagrafin 10.1 më
sipër, përveç se aty është një kontest lidhur me titullin dhe të drejtat e tatimpaguesit për të
shitur tokën. Si rezultat, gjyqi ka urdhëruar që toka e shitur dhe mjetet të vendosen në një
llogari dorëzanie duke qenë në pritje të një përcaktimi të pronarit të vërtetë të tokës. E
vetmi dallim në mes të kësaj situate dhe asaj në nënparagrafin 10.1 është se administrata
tatimore nuk do të marrë menjëherë pagesën nga mjetet e shitjes. Kur gjyqi të marrë
vendim mbi pronarin e vërtetë të tokës, mjetet do të shpërndahen. Në ndërkohë, blerësi do
të ketë titull të qartë të tokës dhe do të jetë në gjendje të gëzojë përdorimin e saj.
Administrata tatimore do të marrë pagesën nga dorëzoni i balancës së mbetur pas baritjes
së shpenzimeve të gjyqit, hipotekës bankare dhe taksave juridike të caktuara. Për shkak të
shpenzimeve të gjyqit, administrata tatimore do të marrë një pagesë shumë më të vogël se
sa do të merrte sipas shembullit në nënparagrafin 10.1.
11. Dispozitat e veçanta për NSh. Nënparagrafi 10.3 dhe paragrafi 11 i Nenit 33 të Ligjit,
përfshin dispozitat e veçanta për Ndërmarrjet Shoqërore (ne vijim NSh), të cilat ndalojnë
ATK të ndërmarrë masa të mbledhjes së detyrueshme kundër NSh. NSh janë në
juridiksionin e Agjencisë Kosovarë për Privatizim (ne vijim AKP). Ligji mbi AKP,
përcakton se AKP është i vetmi organ i autorizuar të shesë një NSh apo asetet e saja.
162
Nënparagrafi 11.1 i Nenit 33 të Ligjit parasheh që ATK të mund të regjistrojë një barrë
tatimore kundër aseteve të një NSh që ka një borxh tatimor.
Përgjithësisht, ai është i vetmi veprim që ATK mund të ndërmarrë kundër një NSh apo
aseteve të saj. Megjithatë, nëse një NSh nuk paguan me kohë një borxh tatimor apo hyn në
një marrëveshje për pagesë të një borxhi tatimor dhe dështon në atë marrëveshje, ATK
është e autorizuar të vazhdojë veprimin e mbledhjes së atij borxhi tatimor përmes një
Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë në llogarinë bankare të NSh apo përmes një
Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë në fondet tjera që i janë borxh NSh, përfshirë
fondet borxh ndaj NSh nga buxheti i Kosovës. Nënparagrafi 11.2 i Nenit 33 të Ligjit
parasheh që ATK, duke e regjistruar si duhet barrën e vet kundër aseteve të NSh, ka të
drejtë të kërkojë siguri ndaj mjeteve të shitjes kur asetet të jenë shitur nga AKP. Ndalesa
për të ndërmarrë aksione të Mbledhjes së Detyrueshme kundër NSh skadon në mesnatë të
31 Dhjetorit 2010. Çdo aset i NSh, i mbetur pas kësaj date mund të konfiskohet dhe të
shitet nga ATK për të shlyer çdo borxh tatimor të NSh. Pritet që AKP, të ketë pasur kohë të
mjaftueshme për të shitur të gjitha asetet e NSh deri në atë kohë dhe, nëse ato nuk kanë
pasur, ATK duhet të ketë të drejtën të përmbarojë kërkesat e veta kundër aseteve të
mbetura. Shih paragrafin 13 të këtij Neni për dispozitat që lidhen me periudhën për
mbledhjen e borxheve tatimore nga një NSh.
11.1. Për të siguruar kërkesën e vet të siguruar kundër mjeteve të shitjes së një
NSH, lirimi i dispozitave të barrës të paragrafit 10 do të jetë procesi përmes së
cilit ATK siguron kërkesën e vet kundrejt mjeteve. Nëse ATK ka një barrë në
pasurinë që do të likuidohet sipas dispozitave të atij ligji, AKP duhet të aplikojë
në ATK për lirim nga pasuria nga efektet e barrës tatimor sikurse është paraparë
në nënparagrafin 10.2 të Ligjit. Megjithatë, nuk është e nevojshme për AKP, të
dorëzojë vlerësimet nga personat tjerë në lidhje me përcaktimin e vlerës së pronës.
ATK, do të pranojë çmimin e shitjes të pronës ashtu siç është realizuar nga AKP
meqë paraqet vlerën e pronës.
11.2. Barra e ATK-së do të aplikohet në mjetet e shitjes në përputhje me Ligjin
03/L-067, duke pranuar se Ligjit 03/L-067 ka dispozita specifike lidhur me
vendosjen e një fondi dhe shpërndarjen e mjeteve të shitjes së pronës së NSh,
përfshirë ato pagesa mandatare të referuara në nënparagrafin 10.3 të këtij Neni.
Synimi i kësaj dispozite është se, për arsye të lirimit të pronës nga efektet e barrës,
barra e ATK-së transferohet në mjetet e shitjes së pronës dhe i bashkëngjitet atyre
mjeteve me prioritet të njëjtë sikurse e ka pasur për vetë pronën.
11.3. ATK do të lëshojë një Certifikatë Lirimi nga efektet e barrës që i
nënshtrohet barrës së ATK-së duke mbajtur të njëjtin prioritet në mjetet e
vendosura në fondin e likuidimit sikurse që ka pasur në pasurinë që është shitur.
Me kusht që të gjitha kërkesat të jenë plotësuar, ATK do të lëshojë lirimin e vet të
pronës brenda 5 ditëve pas pranimit të kontratës së shitjes dhe të evidentojë se në
të vërtetë shitja ka ndodhur.
12. Periudha Statusore e një Barre dhe kërkesa e ri-paraqitjes. Sikurse është paraparë
në paragrafin 12 të Nenit 33 të Ligjit, një barrë është e ne fuqi për periudhën 6-vjeçare, nga
data e vlerësimi dhe tatimi më nuk është i mbledhshëm kur barra të ketë pushuar të jetë e
vlefshme. Megjithatë, ka përjashtime në ligj, të cilat mundësojnë që barra të jetë e
163
vlefshme për një periudhë të gjatë kohore. Gjithashtu, është detyruese që një barrë të ri-
paraqitet me qëllim që të mbajë vlefshmërinë dhe përparësinë e saj në asete të caktuara.
Shembull:
Tatimpaguesi C dorëzon një deklaratë të TVSh-së për periudhën tatimore Shtator 2004 më
25 Tetor 2004 e cila përfshinë një balancë tatimore të papaguar prej 1,000€ dhe ajo
deklaratë është futur në sistemin e procedimit të të dhënave të ATK-së më 31 Tetor 2004.
Në atë datë ATK lëshon një Njoftim-vlerësim për tatimpaguesin dhe lind barra tatimore.
Sipas paragrafit 12 të Nenit 33 të Ligjit, ATK ka 6 vjet për të mbledhur atë tatim meqë ajo
është periudha kohore gjatë së cilës barra është e vlefshme. Përpos ndonjë veprimi që
mund të zgjasë periudhën 6 vjeçare të mbledhjes, autorizimi i ATK-së për të mbledhur atë
borxh tatimor skadon më 30 Tetor 2010. Nëse ATK më vonë përcakton përmes një
kontrolli të tatimpaguesit se Tatimpaguesi C ka nënraportuar obligimin e tij tatimor dhe
bën një vlerësim shtesë më 10 Korrik 2007, në shumë prej 5,000€ dhe lëshon një Njoftim-
vlerësim në atë datë, një barrë e re tatimore lind më 10 Korrik 2007 për shumën e tatimit të
vlerësuar në atë datë, 5,000€. ATK deri më 9 Korrik 2013 mund të mbledhë atë vlerësim
shtesë tatimor, përveç nëse ka pasur ndonjë akt për të zgjatur statutin 6 vjeçar të mbledhjes
sikurse është nënshkruar në paragrafin 12 të Nenit 33.
13. Përjashtimet nga statuti gjashtë-vjeçar i mbledhjes (periudha e mbledhjes), janë rastet:
13.1. nëse një tatimpagues dorëzon një ankesë në ATK, periudha për mbledhje
shtyhet për periudhën kohore nga data që rasti është pranuar në Ankesat e ATK-së
deri kur Ankesat e ATK-së të lëshojnë vendimin përfundimtar, plus gjashtë muaj
tjerë. Sikurse është paraparë në Nenin 82 të Ligjit, ATK ndalohet të ndërmarrë
masë për marrje të pasurisë derisa rasti është në Ankesa, ndonëse mund të
regjistrojë barrët tatimore, dhe të ndërmarrë veprime tjera të mbledhjes, kur të jetë
e nevojshme.
Shembull :
Kërkesa e ankesës së tatimpaguesit është pranuar nga Ankesat e ATK-së më 1 Korrik.
ATK lëshon vendimin përfundimtar për rastin më 15 Shtator. Rasti ka qenë në ankesa për
77 ditë. Statuti është shtyrë për 77 ditë, plus 183 ditë tjera, apo gjithsej 260 ditë. Nëse
statuti do të skadonte më 20 Tetor 2010, do të shtyhej deri më 6 Korrik 2011 (260 ditë nga
data e parë e skadimit të statutit);
13.2. nëse tatimpaguesi ankohet për një vendim të ATK-së në Bordin e Pavarur
për Rishqyrtime (ne vijim BPR), periudha për mbledhje shtyhet për periudhën
kohore nga data kur rasti është pranuar në BPR, derisa BPR të lëshojë vendimin
përfundimtar, plus gjashtë muaj tjerë. Sikurse është paraparë në Nenin 82 të
Ligjit, ATK është e ndaluar të ndërmarrë masë për marrje të pasurisë përderisa
rasti është në BPR, edhe pse mundet të regjistrojë barrën dhe të ndërmarrë
veprime tjera të mbledhjes, kur është e nevojshme. Llogaritja e shtyrjes së statutit
164
është e njëjtë si llogaritja e shtyrjes së statutit për rastin që është dorëzuar në
Ankesat e ATK-së sikurse është përshkruar në shembullin e sipërm;
13.3. nëse një borxh i tatimpaguesit është dorëzuar në një gjyq kompetent,
periudha për mbledhje shtyhet për periudhën kohore nga data kur rasti është
pranuar në gjyq (përfshirë, por nuk është e kufizuar, një gjykimin në apel, një
gjykatë për falimentim, një gjyq penal dhe një gjyq ekonomik në një çështje që në
veçanti lidhet me borxhin tatimor) gjersa gjyqi i aplikueshëm të ketë lëshuar
vendimin përfundimtar, plus gjashtë muaj tjerë (shtesë). Llogaritja e shtyrjes së
statutit është e njëjtë si llogaritja e shtyrjes së statutit për rastin që është dorëzuar
në Ankesat e ATK-së sikurse është përshkruar në shembullin e sipërm. Përveç
atyre rasteve në të cilat një tatimpagues është referuar për ndjekje penale bazuar
në një vepër penalë ne fushën e tatimeve, përgjithësisht ATK nuk do të ndërmarrë
veprime të mbledhjes së detyrueshme përderisa rasti është nën konsideratë nga
gjyqi pa autorizim specifik të gjyqit. Veprimi i mbledhjes së detyrueshme mund të
vazhdojë në lidhje me ata tatimpagues që janë referuar për ndjekje penale bazuar
në një vepër penale në fushën e tatimeve, përveç nëse ekziston marrëveshje
brenda ATK-së apo ndryshe me autoritetin ndjekës.
13.4. nëse tatimpaguesi është një NSh dhe i nënshtrohet privatizimit nga AKP,
periudha gjashtë-vjeçare për mbledhjen e tatimit shtyhet pafundësisht. Një barrë
kundër një NSh nuk skadon deri në 6 muaj pas shpërndarjes së mjeteve që dalin
nga privatizimi që është miratuar nga organi kompetent;
13.5. nëse tatimpaguesi është NP, me pronësi qendrore apo lokale, nuk ka
periudhë gjashtëvjeçare të kufizimit për borxhet tatimore. Periudha e mbledhjes
për NP nuk skadon derisa borxhi tatimor i NP të jetë shlyer në tërësi.
Shembull :
Nëse një NP, ka borxh tatimor për tatimin e mbajtur në burim për punëtorët gjatë periudhës
Janar 2004 dhe borxhi tatimor është vlerësuar në sistemin e ATK më 15 Mars 2004, sipas
rrethanave normale, periudha e mbledhjes për këtë borxh tatimor do të skadonte më 14
Mars 2010. Që nga koha kur borxhi bëhet nga NP, periudha e mbledhjes nuk skadon deri
sa NP të paguan borxhin tatimor që ka për periudhën Janar 2004.
13.6. Nëse një tatimpagues, i cili ka një borxh tatimor, është jashtë Republikës së
Kosovës për një periudhë prej më shumë se 3 muaj kalendarik, periudha gjashtë
vjeçare shtyhet për periudhën kohore sa tatimpaguesi është jashtë Kosovës dhe
për gjashtë muaj tjerë pas kthimit të tatimpaguesit. Mungesa prej tre muajve
llogaritet duke filluar në muajin e parë pas muajit të largimit dhe për dy muaj të
plotë kalendarik pasues. Nëse një tatimpagues largohet nga Kosova më 20 mars
2009 dhe kthehet më 21 Qershor 2009, ati tatimpagues nuk do të konsiderohet të
ketë qenë jashtë Republikës së Kosovës për qëllime të kësaj dispozite meqë ai/ajo
nuk ka qenë jashtë Kosovës për tre muaj të plotë kalendarik pas muajit të largimit.
13.7.Sikurse është paraparë në nënparagrafin 12.7 të Nenit 33, nuk ka periudhë
gjashtë vjeçare për borxhet tatimore të një organizate buxhetore. Borxhet tatimore
165
të një organizate buxhetore mbeten deri në kohën e tillë kur paguhet borxhi
tatimor.
13.8.ATK dhe tatimpaguesi munden që të pajtohen për shtyrjen e statutit të
mbledhjes duke nënshkruar marrëveshje me shkrim sipas nënparagrafit 12.7 të
Nenit 33 të Ligjit. Marrëveshja, nënshkruhet nga tatimpaguesit (nëse është entitet
juridik, nënshkrimi i një zyrtari të autorizuar të entitetit juridik) dhe nga Zyrtari
me autorizim të deleguar për të nënshkruar në interes të DP të ATK. Marrëveshja,
përshkruan borxhin tatimor që ekziston (secilën periudhë tatimore e ndarë që do të
skadojë duhet të shënohet), datën kur periudha e mbledhjes përfundon dhe datën
në të cilën periudha e mbledhjes është zgjatur. Periudha e mbledhjes nuk është për
më shume se 24 muaj. Çdo heqje dorë duhet të nënshkruhet nga të dy palët së
paku 15 ditë përpara se periudha e mbledhjes të skadojë. Statuti i mbledhjes do të
zgjatet vetëm një herë sipas kësaj dispozite.
14. Nëse periudha e mbledhjes është zgjatur për ndonjë nga arsyet e përshkruara në
paragrafin 13 të këtij Neni, barra tatimore me të cilën lidhen periudhat e zgjatjes së
mbledhjes duhet të ridorëzohet në regjistrat e aplikueshëm me qëllim të mbajtjes së
përparësisë së ATK. Ri-dorëzimi i tillë, duhet të ndodhë brenda 90 ditëve përpara se
periudha e parë e mbledhjes se detyrueshme të përfundoje.
Shembull :
Shoqëria Tregtare A, ka borxh tatimor për muajt Janar, Shkurt dhe Mars 2003 për TVSh, si
dhe për vitin tatimor 2005 për Tatimin në të Ardhurat e Korporatave (ne vijim TAK).
Tatimet e TVSh, janë vlerësuar më 5 Mars 2003, 7 Prill 2003 dhe 6 Maj 2003. Borxhi i
TAK është vlerësuar më 2 Maj 2006. periudha e mbledhjes për TVSh, pritet të skadojë më
4 mars 2009, 6 Prill 2009 dhe 5 Maj 2009. ATK, ka regjistruar barrët në kadastër dhe
regjistrin e pengut për të gjitha tatimet e detyrueshme nga Shoqëria A (TVSh dhe TAK) më
6 Korrik 2006. më 25 Nëntor 2008, ATK dhe Shoqëria A, bien dakord për zgjatje të
periudhës së mbledhjes për detyrimet e TVSh, deri më 31 Dhjetor 2010. Deri 4 dhjetor
2008, ATK duhet të ri-dorëzojë barrën e vet si në kadastër ashtu edhe në regjistrin e pengut
për të treguar se periudha e mbledhjes për detyrimet e TVSh, është zgjatur deri më 31
Dhjetor 2010 dhe barra për TVSh, mbetet e vlefshme deri atë datë. Barra e ri-dorëzuar,
duhet të përfshijë përshkrimin e detyrimeve tatimore të mbuluara me barrën (lloji i tatimit,
periudha tatimore dhe shuma e detyrimeve për secilën periudhë tatimore), datën kur barra e
parë është regjistruar, numrin e dokumentit të barrës së parë, faktin se barra e ri-dorëzuar
është një zgjatje e barrës së parë dhe prioriteti i vendosur nga barra e parë mbetet në efekt
deri në datën e vendosur nga barra e ri-dorëzuar. Barra e parë ka përfshirë detyrimin për
TAK. Megjithatë, meqë periudha e mbledhjes për detyrimin e TAK nuk skadon deri më 5
Korrik 2012, nuk preket nga kërkesat e ri-dorëzimit dhe nuk ka nevojë të përfshihet ajo
periudhë tatimore në barrën e ri-dorëzuar. Barra e ri-dorëzuar në veçanti i referohet
detyrimeve të TVShsë.
166
1. Në qoftë se një person i cili është i detyruar të paguajë një lloj tatimi nuk paguan ose
refuzon të paguajë brenda dhjetë (10) ditëve pas dorëzimit të një njoftimi për vlerësim,
Drejtori i Përgjithshëm ose zyrtari i autorizuar me shkrim nga Drejtori i Përgjithshëm ka të
drejtë të ligjshme të mbledhë shumën e tillë (dhe shuma të tjera që janë të mjaftueshme për
të mbuluar shpenzimet e masës për marrje pasurie) me masën për konfiskimit pasurie që i
përket personit të tillë (qoftë në pronësi fizike të tatimpaguesit ose një personi të tretë).
2. Me qëllim që të ekzekutimit të masës për konfiskim pasurie, një zyrtar i autorizuar do t’i
dorëzojë njoftimin për konfiskim personit (përfshirë, por jo e kufizuar për, punëdhënësit,
bankave, institucioneve të tjera financiare apo autoriteteve publike) që ka kontroll ose
posedim të pasurisë që i përket tatimpaguesit (qoftë e tundshme, patundshme, e prekshme
ose e paprekshme) ose ai i cili i ka një detyrim tatimpaguesit në kohën kur është nxjerrë
masa për marrje pasurie. Një masë për marrje pasurie e ushtruar sipas autoritetit të këtij
nën-paragrafi do të konsiderohet të jetë një masë për marrje pasurie e vazhdueshme, në
kohën kur është ushtruar (shërbyer), që është e shoqëruar me një kopje nga barra tatimore e
regjistruar në Regjistrin e Pengut, apo e një regjistri të tillë që mund të jetë pasuese e
Regjistrit të Pengut, dhe marrësi i masës së marrjes së pasurisë këshillohet me shkrim që
masa për marrje pasurie do të konsiderohet të jetë një masë e vazhdueshme e marrjes së
pasurisë qe zgjatet nga data kur është ushtruar për së pari herë masa e marrjes së pasurisë
deri në datën në të cilën tatimi dhe të gjitha shtesat dhe aktualitetet (përllogaritjet), paguhen
plotësisht, ose masa për marrje pasurie është lëshuar, cilado që është më herët.
3. Në rast se pasuria përbëhet prej rrogës ose pagave të paguara, zyrtari i autorizuar do t’i
dorëzojë një njoftim për konfiskim zyrtarit ose punëdhënësit i cili ka për detyrë të paguajë
rrogën ose pagat.
167
paragrafin 5. të këtij neni dhe kufijtë kohor të detajuar në paragrafëve 2. dhe 3. të nenit 82
të këtij ligji.
7. Pavarësisht dispozitave të paragrafit 2. të këtij neni, masa për marrje rroge ose page që
duhet ti paguhet ose që i është paguar tatimpaguesit do të jetë e vazhdueshme dhe do të
shtrihet nga data kur kjo masë është vendosur për herë të parë deri në datën kur detyrimi
për të cilin lindi masa e marrjes të jetë plotësuar ose të jetë bërë e pabazë.
8. Në rastet kur pasuria mbi të cilën është vendosur masa e marrjes nuk është e
mjaftueshme për të plotësuar pretendimin për të cilën u vendos masa e marrjes, zyrtari i
autorizuar mundet, më pas, dhe sa herë të jetë e nevojshme, të vazhdojë të vendosë masa
marrjeje mbi pasuri të tjera që mund t’i nënshtrohen masës së marrjes derisa të jetë paguar
tërësisht shuma e detyrimit nga personi në fjalë, së bashku me të gjitha shpenzimet.
Neni 35
Veprimet para Mbledhjes së Detyrueshme të borxhit tatimor
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Nëse tatimpaguesi shpërfill apo refuzon të paguajë obligimin tatimor brenda 10 ditëve
pas dërgimit të një njoftim-vlerësimi sikurse është përshkruar në Nenin 31 të Udhëzimit
Administrativ, ATK është e autorizuar të mbledhë obligimin tatimor, plus të rrjedhurat, me
masë të marrjes së pasurisë së tatimpaguesit apo të drejtat në pasurinë e tij. Përpara
ndërmarrjes së veprimeve të mbledhjes së detyrueshme kundër ndonjë pasurie, apo të
drejtave në pasuri, të tatimpaguesit, ATK do të regjistrojë barrën e vet tatimore në regjistrat
e aplikueshëm sipas përshkrimit në Nenin 32, të këtij Udhëzimi Administrativ.
2. Për të dhënë një mundësi të fundit për të kryer pagesën vullnetarisht dhe për të siguruar
se tatimpaguesi është plotësisht në dijeni për borxhin tatimor dhe pasojat për mospagesë
apo për mos-arritje të marrëveshjes për pagesë, ATK dërgon “Njoftim Përfundimtar” te
tatimpaguesi dhe e paralajmëron për veprimet e konfiskimeve apo të tjera, brenda 10
ditëve, nëse borxhi tatimor i tërësishëm nuk është paguar, apo aranzhimet për pagesë nuk
janë kryer, përpara se koha të ketë skaduar. Njoftimi Përfundimtar, duhet të tregojë qartë se
është njoftim i fundit dhe nëse nuk ka përgjigje, veprimi i mbledhjes së detyrueshme,
përfshirë konfiskimin e pasurisë së mbajtur nga tatimpaguesi apo një palë e tretë, do të
filloje pa paralajmërim tjetër. Njoftimi, dërgohet në adresën e fundit të ditur të vendbanimit
apo selinë e shoqërisë së tatimpaguesit, me postë të regjistruar ose të dërguar dorazi.
Njoftimi duhet të përfshijë :
2.1. emrin e tatimpaguesit;
2.2. numri identifikues i tatimpaguesit;
2.3. datën e njoftimit;
2.4. lënda dhe periudha apo periudhat tatimore me të cilat lidhet njoftimi;
2.5. shuma e tatimit të vlerësuar, ndëshkimeve dhe interesit;
2.6. një kërkesë për pagesë të shumës obliguese; dhe
2.7. vendi dhe mënyra e pagesës së shumës obliguese.
168
3. Nëse, pas 10 ditëve nga data kur Njoftimi Përfundimtar i është dërguar tatimpaguesit,
borxhi tatimor nuk paguhet, ATK, vendos për Masë për Marrje të Pasurisë në pasurinë që i
takon tatimpaguesit, qoftë në posedim fizik të tatimpaguesit apo një personi të tretë.
Megjithatë, sikurse është paraparë në Nenin 82 të Ligjit, ATK ndalohet të marrë aksion të
detyrueshëm kundër pasurisë së paluajtshme përderisa tatimpaguesi ka të drejtë të ankohet
në Ankesat e ATK-së apo Bordin e Pavarur për Rishqyrtime (me poshtë BPR), apo
përderisa ankesa është pezull në Ankesat e ATK-së apo BPR.
4. Sikurse është paraparë në paragrafin 6 të Nenit 34 të Ligjit, një njoftim përfundimtar nuk
është i nevojshëm në rast të një përcaktimi se mbledhja e tatimit është në rrezik. Sikurse
është përshkruar në paragrafin 3 të Nenit 31 të këtij Udhëzimi Administrativ, regjistrimi i
një barre tatimore dhe mbledhje të detyrueshme mund të ndërmerret menjëherë pas
dërgimit të Njoftimvlerësimit.
Neni 36
Masë për Marrje të Pasurisë të Mbajtur nga një Person i tretë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Një masë për marrje pasurie është një instrument konfiskimi përmes së cilës pasuria
(qoftë e lëvizshme, e palëvizshme, e prekshme apo e paprekshme), e një borxhliu tatimor
transferohet në ATK. Sikurse është përdorë në këtë Nen, termi ‘pasuri’ përfshinë çdo
formë të të drejtave, të tanishme apo të mëvonshme, në pasuri; interesat e ekuitetit në
pasuri; dhe të ardhura. Sikurse është përdorë në këtë Nen, përveç nëse ceket ndryshe, termi
‘masë për marrje të pasurisë’ i referohet vetëm një konfiskimi të pasurisë të borxhliut
tatimor të mbajtur nga një person i tretë.
3. Për konfiskimin e pasurisë në posedim nga një palë e tretë, një Zyrtar i autorizuar i
ATK, duhet të dërgojë një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë (gjithashtu i njohur si
Urdhër për Bllokim dhe Transfere) tek personi në posedim të pasurisë së tatimpaguesit.
Përveç kësaj, ATK duhet t’i dërgojë tatimpaguesit një kopje të Njoftimit Masë për Marrje
të Pasurisë duhet t’i adresohet personit në posedim të pasurisë, dhe përfshinë:
169
3.1. Emrin dhe adresën e tatimpaguesit pasuria e të cilit është konfiskuar,
përfshirë numrin fiskal të tatimpaguesit;
3.2. identifikimin e detyrimit tatimor ,përfshirë llojin e tatimit, periudhën(at)
tatimore, shumën obligative për secilën periudhë tatimore dhe totalin e bilancit
obligativ;
3.3. bazën ligjore për ATK-në për të lëshuar një Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë
3.4. Obligimi i pranuesit të Njoftimit për Masë për Marrje të Pasurisë për të
ekzekutuar Njoftimin për Masë për Marrje të Pasurisë, e cila përfshinë
transferimin e çdo fondi të mbajtur në llogarinë e caktuar nga ATK, apo për të
bllokuar çdo pasuri tjetër të mbajtur nga pranuesi;
3.5. identifikimi i llogarisë bankare në të cilën do të transferohet çdo fond i
mbajtur dhe afati brenda së cilit fondet e tilla duhet të transferohen;
3.6. Udhëzimet se si të përmbushet Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë,
përfshirë numrin e llogarisë në të cilën do të bëhet çdo pagesë; dhe
3.7. Përshkrimin e sanksioneve të mundshme për t’iu përmbajtur kërkesave ligjore
për përpunimin dhe përgjigjen për një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë.
4. Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë nuk është i vetmi dokument përmes së cilit
ATK, konfiskon pasurinë në posedim të palës së tretë (qoftë e mbajtur fizikisht apo një
shumë që personi në posedim është i detyruar për tatimpaguesin), por po ashtu është
dokument i cili kërkon që pasuria nën masën për marrje të pasurisë të dorëzohet dhe, nëse
pasuria është në formë të parasë që i është borxh, i përket, apo mbahet në emër të
tatimpaguesit, paratë e tilla duhet të paguhen në ATK në llogarinë e caktuar në masë për
marrje të pasurisë. Shuma që i nënshtrohet Masës për Marrje të Pasurisë, është shumë e
plotë e pasurisë së mbajtur nga personi i tretë, deri në shumën totale të tatimit dhe
rrjedhjeve obligative sikurse është treguar në Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë; apo
shuma të cilën personi i tretë detyrohet të paguajë tatimpaguesin, deri në shumën totale të
obligimit tatimor sikurse është treguar në Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë.
5. Sikurse është paraparë në paragrafin 2 të Nenit 34 të Ligjit, Njoftim për Masë për Marrje
të Pasurisë i bashkëngjitet vetëm pasurisë së mbajtur nga personi i tretë (apo shumës për të
cilën personi i tretë është i obliguar për tatimpaguesin) në kohën kur Njoftimi për Masë për
Marrje të Pasurisë është paraqitur. Megjithatë, ai paragraf po ashtu parasheh që masa për
marrjen e pasurisë është e vazhdueshme sipas rrethanave vijuese:
5.1. Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë është i shoqëruar me një kopje të
barrës tatimore të regjistruar në Regjistrin e Pengut dhe Njoftimi për Masë për
Marrje të Pasurisë nuk përfshinë borxhet tatimore të cilat nuk janë përfshirë në
barrën tatimore; dhe
5.2. Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë përmban një deklarim se është një
masë për marrje të pasurisë e vazhdueshme dhe i bashkëngjitet gjithë pasurisë që
aktualisht është në posedim të personit të tretë, si dhe çdo pasuri tjetër e
tatimpaguesit që mund të vijë në posedim të palës së tretë deri në kohën kur
borxhi tatimor, përfshirë të gjitha të rrjedhurat dhe shtesat janë paguar në tërësi,
apo deri kur ATK do të lëshojë njoftimin për heqjen e masës për marrjen e
pasurisë, cilado qoftë më e hershme.
170
6. Me pranimin e Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë, personi në posedim të pasurisë,
që i përket tatimpaguesit, nuk do të synojë të prishë Masën për Marrje të Pasurisë duke
transferuar pasurinë, apo duke kryer pagesën, tek ndonjë personi tjetër (përfshirë
tatimpaguesin) të çdo shume që i nënshtrohet masës për marrje të pasurisë. Çdo personi në
posedim të parasë, apo të drejtave në para, duhet të paguajë shumën e detyrimit për të
paguar apo mbajtur në llogarinë e ATK-së, të caktuar në Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë brenda 10 ditëve pas pranimit të Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë.
7. Përveç paragrafëve 1 deri 6 të këtij Neni, trajtim i veçantë kërkohet për dërgimin e
Njoftimit për Masë të Marrjes së Pasurisë në banka dhe institucione financiare. Një
Njoftim apo Masë për Marrje të Pasurisë i dërguar në një bankë apo institucion financiar
është një masë për marrje të pasurisë e vazhdueshme nën kushtet e përshkruara në
paragrafin 5 të këtij Neni. Një bankë mund të caktojë një vend të vetëm për dërgimin e të
gjitha Njoftimeve për Masë për Marrje të Pasurisë së ATK-së, në rastin e tillë data dhe
koha e pranimit nga banka në vendin e saj të caktuar do të jetë data dhe koha e
aplikueshme në të gjitha filialet e bankës në lidhje me përmbushjen e Njoftimit për Masë
për Marrje të Pasurisë. Bankat do të respektojnë procedurat vijuese:
7.1. Menjëherë të bllokojë të gjitha llogaritë që i përkasin tatimpaguesit me emrin
në Njoftimin për Masë për Marrje të Pasurisë;
7.2. T’i përgjigjet ATK-së brenda 5 ditëve nga pranimi i Njoftimit për Masë për
Marrje të pasurisë për të informuar ATK-në nëse banka ka ndonjë obligim ndaj
tatimpaguesit (përfshirë, por duke mos u kufizuar në, llogarinë(të) që i përket
tatimpaguesit, llogarinë(të) e mbajtur nga një person i tretë në emër të
tatimpaguesit, apo çdo obligim tjetër që banka i ka tatimpaguesit) dhe shumën(at)
për të cilën banka është e obliguar në kohën e dërgimit në bankë të Njoftimit për
Masë për Marrje të Pasurisë;
7.3. Të paguajë në llogarinë e caktuar nga ATK shumën e çdo obligimi të
bllokuar, deri në shumën e tatimit dhe rrjedhjeve obligative nga ATK-së nga
tatimpaguesi;
7.4. Të kryej pagesën që kërkohet në nënparagrafin 7.3. më sipër brenda 10 ditëve
pasi të jetë dërguar në bankë Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë;
7.5. Nëse Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë që i është dërguar bankës i
plotëson të gjitha kërkesat për një masë për marrje të pasurisë të vazhdueshme,
sikurse është përshkruar në paragrafin e këtij Neni, obligimi i bankës në lidhje me
atë Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë vazhdon deri sa të jetë plotësuar
borxhi tatimor, përfshirë të gjitha të rrjedhurat;
7.6. Nëse banka ka një marrëveshje për mbitërheqje me tatimpaguesin e cila nuk
është regjistruar në Regjistrin e Pengut, banka nuk do të ketë të drejtë të
kompenzojë një shumë borxh në një mbitërheqje kur ATK të ketë paraqitur në
bankë një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë, deri në kohën kur Njoftimi për
Masë për Marrje të Pasurisë të jetë shlyer tërësisht;
7.7. Nëse ATK bie në dijeni që më shumë se një bankë ka obligim në lidhje me
tatimpaguesin, ATK mund t’i dërgoj një Njoftim për Masë për marrje të Pasurisë
secilës prej atyre bankave. Bazuar në përgjigjet nga secila bankë lidhur me
shumën me të cilën ato janë të obliguara, ATK do të përpjesëtoj shumat që secila
171
bankë duhet të paguaj në shlyerjen e Njoftimit për Masën për Marrje të Pasurisë.
Kjo do të nënkuptojë se fondet nga secila bankë do të transferohen dhe asnjë
bankë nuk do të dëmtohet në dërgimin e shumës së tërësishme të fondeve të veta
përderisa banka tjetër kërkohet të bartë një shumë më të vogël. Nëse një bankë
nuk përgjigjet, ATK nuk do të ketë bazë për përpjesëtim të shumës nga ajo bankë
dhe do të mbledhë shumën e tërësishme të obligimit të mbajtur nga ajo bankë, dhe
të përpjesëtojë çdo bilanc të mbetur në mes të bankave tjera që janë përgjigjur.
7.8. Kur një bankë të ketë pranuar një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë
nga ATK dhe një urdhër për ekzekutim nga një gjyq, do të aplikohet parimi i pari
në kohë, i pari në të drejtë. Sipas këtij parimi, nëse Njoftimi për masë për Marrje
të Pasurisë i ATK-së është pranuar para urdhrit të gjyqit për ekzekutim, banka do
të respektojë Njoftimin për Masë për Marrje të Pasurisë të ATK-së para urdhrit të
gjyqit; nëse urdhri i gjyqit është pranuar para Njoftimit për Masë për Marrje të
Pasurisë së ATK-së, banka do të respektojë urdhrin e gjyqit para Njoftimit për
Masë për Marrje të Pasurisë. Paragrafi 1 i nenit 35 të Ligjit parasheh që, “çdo
person në posedim (apo i obliguar për) të pasurisë së nënshtruar masës për
marrje të pasurisë në të cilën një masë për marrje të pasurisë është bërë, me
kërkesën e një zyrtari të autorizuar, do t’i dorëzojë pasurinë e tillë (apo të shlyej
obligimin e tillë) zyrtarit të autorizuar, përveç nëse pjesa e tillë e pasurisë, në
kohën e kërkesës së tillë, i është nënshtruar ekzekutimit nën ndonjë proces
gjyqësor”.
7.9. Pa marrë parasysh natyrën vazhduese të Njoftimit për Masë për Marrje të
pasurisë, nëse një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë është paraqitur në një
bankë e cila nuk ka obligime për tatimpaguesin, ai Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë nuk është masë për marrje të pasurisë e vazhdueshme dhe banka do të
lirohet nga obligimet e veta në lidhje me atë Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë me t’u përgjigjur ATK-së ku tregon se nuk ka obligime nga
tatimpaguesit. Nëse më vonë kjo gjendet të jetë e pavërtetë, obligimi i bankës për
ATK-në në lidhje me Njoftimin për Masë për Marrje të pasurisë do të jetë efektiv
nga data kur Njoftimi për Masë për Marrje të pasurisë fillimisht i është dërguar
bankës.
8. Përveç dispozitave të paragrafëve 1 deri 6 të këtij Neni, Njoftimi për Masë për Marrje të
pasurisë i paraqitur në Departamentin e Thesarit të Kosovës po ashtu kërkohet të trajtohet
në mënyrë të veçantë si vijon:
8.1. ATK është e autorizuar t’ia komunikojë në mënyrë elektronike Departamentit
të Thesarit llogaritë që duhet t’i bllokojë, përderisa të dy palët pajtohen për një
marrëveshje të tillë dhe transmetimi elektronik nga ATK identifikon borxhliun
tatimor, numrin fiskal dhe borxhin total të tij, pavarësisht kërkesave për një
Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë siç është përshkruar në paragrafin 3 të
këtij Neni;
8.2. Nëse transmetimi i tillë elektronik është vendosur, masa për marrje të
pasurisë në Thesar do të jetë e vazhdueshme përderisa ATK të informojë Thesarin
se masa për marrjen e pasurisë është e vazhdueshme dhe i vërteton Thesarit se
barrët për borxhet tatimore që i nënshtrohen masës për marrje të pasurisë të jenë
172
regjistruar si duhet në Regjistrin e Pengut, pavarësisht kërkesës së përshkruar në
paragrafin 5 të këtij Neni;
8.3. Nëse një Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë do të dërgohet përmes një
mënyrë ndryshe nga ajo elektronike, ai Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë
duhet të plotësojë të gjitha kërkesat e paragrafit 3 të këtij Udhëzimi Administrativ.
Ai Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë do të jetë masë për marrje të pasurisë i
vazhdueshëm nëse i plotëson kërkesat e paragrafit 5 të këtij Udhëzimi
Administrativ;
8.4. Zyrtarët e ATK-së dhe Departamentit të Thesarit do të vendosin procedurat e
duhura për të siguruar përmbushjen e dispozitave të këtij Udhëzimi Administrativ.
9. Nëse shuma e nënshtruar masës për marrje të pasurisë nuk është dorëzuar në ATK
brenda periudhës 10 ditore të paraparë në paragrafin 6 të këtij neni, ATK do të paraqesë një
Kërkesë Përfundimtare tek personi të cilit Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë i është
paraqitur. Kërkesa Përfundimtare do të japë një periudhë tjetër 10 ditore për personin të
cilit Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë i është paraqitur ku kërkohet të përmbushë
kërkesat e masë për marrje të pasurisë. Kërkesa Përfundimtare do t’i paraqitet personalisht
një individi përgjegjës i palës së tretë dhe të njoftohet nga individi përgjegjës për të
konfirmuar pranimin e Kërkesës Përfundimtare. Konfirmimi do të përfshijë datën dhe
kohën kur është paraqitur Kërkesa përfundimtare. Në kohën e dërgimit të Njoftimit
Përfundimtar, Zyrtari i autorizuar i ATK do të informojë individin përgjegjës për pasojat e
mosplotësimit të kërkesave e Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë dhe Kërkesës
Përfundimtare. Nëse personit të cilit i është paraqitur Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë nuk ka mundësi të paguajë shumën e tërësishme të masës për marrje të pasurisë,
ATK mund të autorizojë pagesën e shumës obligative me këste, që do të zgjasnin jo më
shumë se 6 muaj.
10. Paragrafi 2 i Nenit 35 i Ligjit parasheh, “çdo person, që nuk dorëzon ose refuzon të
dorëzojë çdo pasuri që i nënshtrohet një masë për marrje të pasurisë me kërkesën e zyrtarit
të caktuar, personalisht do të jetë i detyruar nga shtetit në një shumë të barabartë me
vlerën e pasurisë që nuk është dorëzuar, por nuk tejkalon shumën e tatimit për mbledhjen e
të cilit është vënë masa për marrjen e pasurisë (së bashku me interesin, sanksionet dhe
shpenzimet), sikur të ishte nëndeklarim i tatimit.” Për qëllime të këtij paragrafi, termi
person, përveç kuptimit të dhënë në Ligj, do të përbëjë bankën, institucionet financiare,
punëdhënësin, qiradhënësin/lizingdhënësin, apo themelta tjera afariste në të cilat Njoftim
për Masë për Marrje të Pasurisë është paraqitur. Në qoftë se, pas lëshimit të Njoftimit
Përfundimtar, personit të cilit Masa për Marrjen e Pasurisë është paraqitur dështon apo
neglizhon të paguajë në ATK shumën që i nënshtrohet Masës për Marrje të Pasurisë, ATK
do t’i lëshojë një Njoftim-vlerësim atij personi. Njoftim-vlerësimi do të përmbajë të njëjtat
informata siç kërkohen në Nenin 31 të këtij Udhëzimi Administrativ. Përveç kësaj, duhet të
cekë se vlerësimi është bërë nën autorizimin e paragrafit 2 të Nenit 35 të Ligjit 03/L-222
Mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat, pas (emri i personit kundër kujt është bërë
vlerësimi) mospagimit të shumës së cekur në Njoftim-vlerësim, edhe pse Kërkesa
përfundimtare i është lëshuar për atë pagesë. Shuma që do të vlerësohet do të jetë nj shumë
e barabartë me vlerën e pasurisë së mos-dorëzuar, por nuk do të tejkalojë shumën totale të
tatimit për të cilën Kërkesa Përfundimtare është bërë, plus çdo interes, ndëshkim i
173
aplikueshëm dhe shpenzime sikurse janë përshkruar në paragrafin 2 të Nenit 35 të Ligjit.
Një vlerësim i bërë në përputhje me dispozitat e paragrafit 2 të Nenit 35 të Ligjit do të jetë i
mbledhshëm në të njëjtën mënyrë si tatimi. Pagesa e shumës së vlerësuar sipas Paragrafit 2
të Nenit 35 të Ligjit nuk do ta lirojë personin të cilit Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë dhe Kërkesa Përfundimtare i janë paraqitur nga përgjegjësia për të paguar në ATK
shumën e tërësishme të pasurisë së mbajtur nga personi i tretë, deri në shumën totale të
tatimit obligativ sikurse është treguar në Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë; apo
shumën të cilën personi i tretë është i obliguar t’ia paguajë tatimpaguesit, deri në shumën
totale të tatimit te detyruar, sikurse është treguar në Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë.
Shembull :
Tatimpaguesi A i ka borxh ATK 5,000 € në tatim plus ndëshkimet dhe interesi. Ai ka një
llogari në Bankën X me gjithsej 3,000€ dhe ABC sh.p.k. i ka atij 7,000€ borxh për punën
që ai e ka bërë gjatë punës normale të biznesit të tij. Administrata Tatimore i paraqet një
Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë në Bankën X më 15 Shkurt dhe banka X paguan
3,000€ që është mbajtur për Tatimpaguesin A në llogarinë e caktuar nga ATK më 22
Shkurt. Më 10 Mars, Administrata Tatimore mandej paraqet një Njoftim për Masë për
Marrje të Pasurisë në ABC sh.p.k., në shumë prej 3,000€ përfshirë ndëshkimet dhe
interesin. Deri më 25 Mars, ABC sh.p.k. nuk i është përgjigjur Njoftim për Masë për
Marrje të Pasurisë. Meqë ABC sh.p.k. nuk i është përgjigjur Njoftimit për Masë për Marrje
të Pasurisë, Zyrtari i autorizuar i ATK, paraqet një Kërkesë Përfundimtare në ABC sh.p.k.
duke i dërguar personalisht Kërkesën Përfundimtare tek Drejtuesi i Përgjithshëm i ABC
sh.p.k. dhe duke marrë vërtetimin se ABC sh.p.k. ka marrë kërkesën Përfundimtare,
përfshirë datën dhe kohën kur është paraqitur Kërkesa Përfundimtare. Drejtuesi i
Përgjithshëm pranon se nuk ka kontest lidhur me shumën borxh për Tatimpaguesin A.
Zyrtari i autorizuar i ATK, informon Drejtuesin e Përgjithshëm për pasojat e mos-
plotësimit të kërkesave të Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë dhe Kërkesës
Përfundimtare.
Më 8 Prill, ABC sh.p.k. ende nuk i është përgjigjur Njoftim për Masë për Marrje të
Pasurisë apo Kërkesës Përfundimtare. Zyrtari i ATK, përgatit Njoftim-vlerësim, sikurse
është përshkruar në paragrafin 10 të këtij Neni. Njoftim-vlerësimi do të tregojë si tatim
shumën e përgjithshme të pagesës që ATK duhet të pranojë nga ABC sh.p.k. (3,000 € plus
ndëshkimi dhe interesi që ka lindur që kur është paraqitur Kërkesa Përfundimtare); përveç
174
kësaj, Njoftim-vlerësimi do të përfshijë një sanksion në shumën e 1,500 € (apo një shumë
të barabartë me 50% të shumës së mbulueshme – për qëllime të këtij shembulli është bërë
llogaritja e plotë). Shuma totale e vlerësimit kundër ABC sh.p.k. do të jetë 4,500€, plus
interesi që do të lind në shumën e vlerësuar si tatim. ATK është e autorizuar të mbledhë
këtë vlerësim sikur të ishte tatim.
Vendosja e këtij vlerësimi kundër ABC sh.p.k. nuk e liron atë nga detyrimi, për të
plotësuar Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë dhe Kërkesën Përfundimtare. Nëse është
e nevojshme, ATK është e autorizuar të paditë ABC sh.p.k, për mos-plotësimin e Njoftim
për Masë për Marrje të Pasurisë dhe Kërkesës përfundimtare në përputhje me dispozitat e
Nenit 32 të Ligjit.
Si ABC sh.p.k., mund të ankohen për vlerësimin. Megjithatë, baza për ankesë është e
vogël, sepse Drejtuesi i Përgjithshëm ka qenë i njoftuar drejtpërdrejt se nuk ka kontest
lidhur me shumën e detyrimit për Tatimpaguesin A.
12. Nëse personi i tretë mban pasurinë e tatimpaguesit, ndryshe nga paratë e gatshme apo
formë tjetër të parasë, të tilla si një pjesë e pajisjes, automjet, etj. Zyrtari i ATK, paraqet
Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë, tek personi që mban pasurinë e tatimpaguesit. Në
të njëjtën kohë, Zyrtari i jep palës së tretë një kopje të Njoftim për Konfiskim, sipas
përshkrimit në paragrafin 3 të këtij Neni 37 të këtij Udhëzimi Administrativ, që përfshin
një përshkrim të plotë të pasurisë së konfiskuar. Origjinali dhe Njoftimi për Konfiskim, i
jepen tatimpaguesit. Zyrtari i ATK, duhet të gjykojë rastet në të cilat personi i tretë e
shfrytëzon pasurinë e tatimpaguesit dhe heqja e pasurisë nga posedimi nga personi i tretë
se a do t’i shkaktonte dëm personit të tretë. ATK, duhet të inkurajojë tatimpaguesin të hyjë
në një marrëveshje zyrtare që autorizon personin e tretë të mbajë nën posedim pasurinë e
konfiskuar, ne atë mënyre që ta mbajë ATK të pa dëmtuar nga ndonjë humbje e vlerës që
mund të shkaktohet nga personi i tretë që posedon pasurinë. Kur pasuria konfiskohet,
ATK, duhet të vazhdojë të shesë pasurinë në atë mënyrë, si çdo pasuri tjetër të konfiskuar.
13. Nëse Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë i është paraqitur një punëdhënësi për ta
vënë në paga i janë borxh tatimpaguesit, Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë e tillë një
masë për marrje të pasurisë është e vazhdueshme sipas paragrafit 7 të Nenit 34 të Ligjit.
Njoftimi për Masë për Marrje të Pasurisë e tillë i vihet pagave borxh apo pagave të
ardhshme që do të fitohen (përfshirë çdo bonos apo forma tjera të kompensimit) nga koha
kur është paraqitur tek punëdhënësi deri në atë kohë kur borxhi tatimor për të cilin është
paraqitur masa për marrje të pasurisë është shlyer. Njoftimi për Masë për Marrje të
Pasurisë vihet në shumat obligative për tatimpaguesin pasi shumat që i nënshtrohen
mbajtjes në burim për pensione dhe tatime të jenë zbritur nga rroga. Përveç kësaj, një
shumë prej 20 € në javë do jetë e liruar nga Masa për Marrje të Pasurisë për të lejuar
tatimpaguesin të plotësojë nevojat themelore për ushqim sikurse është paraparë në
paragrafin 2 të Nenit 37 të Ligjit.
175
1. Çdo person në posedim të (ose që ka detyrim në lidhje me) pasurisë që i nënshtrohet
masës së marrjes dhe mbi të cilën është vendosur masa e marrjes, me kërkesë të një zyrtari
të autorizuar, do t’ia dorëzojë pasurinë e tillë zyrtarit të autorizuar (ose do të shkarkojë një
detyrim i tillë), përveç asaj pjese të pasurisë e cila në kohën e bërjes së kërkese, i
nënshtrohet ekzekutimit sipas një procesi gjyqësor.
2. Çdo person i cili kundërshton ose refuzon të dorëzojë pasurinë që i nënshtrohet masës së
marrjes kundrejt kërkesës së zyrtarit të caktuar, mban përgjegjësi personale në formën e një
detyrimi ndaj qeverisë në shumën e barabartë me vlerën e pasurisë që nuk është dorëzuar,
por nuk tejkalon shumën e tatimit për të cilën është vendosur masa e marrjes (së bashku me
interesin, sanksionet dhe shpenzimet), sikur të ishte nën-deklarim i tatimeve. Vendosja e
këtij sanksioni nuk e liron personin për të cilin është ushtruar masa e marrjes për detyrimet
e tyre për të dorëzuar pronën që do t’i nënshtrohet masës së marrjes së pasurisë që është
ushtruar tek ai person në përputhje me paragrafin 1 të këtij neni.
3. Përveç detyrimit personal të vënë me paragrafin 5. këtij neni, nëse mosdorëzimi ose
refuzimi për të dorëzuar bëhet pa shkak të arsyeshëm, personi në fjalë do t’i nënshtrohet
një sanksioni sipas paragrafit 1. të nenit 55 të këtij ligji.
Neni 37
Masë për Marrje të Pasurisë në Posedim të Tatimpaguesit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
176
2.2 ATK duhet të kontaktojë secilin kreditor dhe të përcaktojë shumën e borxhit të
pashlyer dhe statusin e borxhit (të tanishëm, të kontestuar, etj.). të gjitha
informatat e siguruara duhet të dokumentohen në shënimet (regjistrimet) e ATK.
2.3 Çdo kontest lidhur me pronësinë e pasurisë së tatimpaguesit duhet të ceket
2.4 Bazuar në informatat e siguruara, ATK duhet të përcaktojë aksionet e
tatimpaguesit (të drejtat dhe interesat) në pasuri dhe të përcaktojë nëse ka të
aksione (pasuri) të mjaftueshme për të arsyetuar konfiskimin dhe shitjen.
2.5 Nëse ka të drejta dhe interesa te pakta në pasuri të tatimpaguesit, Drejtuesi i
Zyrës Rajonale, përgjegjës për mbledhjen e borxhit tatimor, duhet të marrë
autorizimin me shkrim nga Zëvendës Drejtori i Operacioneve, përpara se të
vazhdojë me konfiskimin. Përgjithësisht, konfiskimi i pasurisë në të cilën ka të
drejta dhe interesa minimale nuk duhet të ndërmerret përveç nëse tatimpaguesi
është një delikuent i vazhdueshëm dhe do të vazhdojë të rrisë borxhin tatimor nëse
veprimi i tillë nuk është ndërmarrë. Konfiskimi do të jetë i konfiskuar vetëm pasi
të jenë marrë parasysh të gjitha alternativat tjera.
2.6 Nëse nuk ka të drejta dhe interesa në pasuri të tatimpaguesit, administrata
tatimore nuk ka autorizim të konfiskojë ndonjë pasuri. Barra e administratës
tatimore lidhet vetëm në të drejtat dhe interesat e tatimpaguesit në pasuri. Nëse
tatimpaguesi nuk ka të drejta dhe interesa, barra e administratës tatimore nuk
vendoset dhe nuk ka bazë juridike për ATK, të konfiskojë pasurinë e
tatimpaguesit. Në rastet kur tatimpaguesi vazhdon të krijojë borxhe tatimore, por
nuk ka të drejta dhe interesa në pasuri, administrata tatimore duhet të marrë
tërësisht parasysh të dërgojë një peticion në gjyq të juridiksionit për shpërbërje të
pavullnetshme në falimentim.
177
4. Në përputhje me paragrafin 1, të Nenit 37 të Ligjit, konfiskimit i nënshtrohet aq pasuri e
tatimpaguesit sa është e nevojshme për të shlyer borxhin tatimor të tatimpaguesit. ATK, do
të bëjë përpjekje të bashkërenduar për të identifikuar pasurinë për konfiskim që mund të
plotësojë këtë kërkesë dhe të konfiskojë vetëm këtë pasuri. Nëse nuk është e mundur për të
ndarë pasurinë e tatimpaguesit për qëllim të konfiskimit pa dëmtuar vlerën e përgjithshme
të pasurisë së tatimpaguesit, është i autorizuar konfiskimi i pasurisë së aplikueshme. Nëse
pasuria e vetme e tatimpaguesit e cila mund t’i nënshtrohet konfiskimit është pasuri e
luajtshme dhe kapitali i tatimpaguesit tejkalon borxhin tatimor për më shumë se 100%, dhe
ATK, ka regjistruar një barrë kundrejt pasurisë, normalisht nuk kërkohet konfiskim nga
ATK, për të mbledhur borxhin e vet. Megjithatë, nëse statuti i mbledhjes është brenda një
viti të skadimit, konfiskimi i pasurisë së paluajtshme është i autorizuar, edhe pse vlera
mund të jetë e pabarabartë me shumën e borxhit tatimor të pashlyer.
5. Nëse tatimpaguesi nuk është aty në kohën e konfiskimit, një kopje e Njoftim për Masë
për Marrje të Pasurisë i lihet përfaqësuesit të tatimpaguesit në vendin e biznesit, përveç
dërgimit të një kopje në adresën e përfaqësuesit të caktuar të tatimpaguesit. Nëse
tatimpaguesi është një ndërmarrje personale afariste, një kopje e Njoftim për Masë për
Marrje të Pasurisë po ashtu do t’i dorëzohet personalisht në adresën e shtëpisë së
tatimpaguesit. Një kopje e Njoftim për Masë për Marrje të Pasurisë me gjithat do t’i lihet
apo dërgohet në të njëjtën mënyrë dhe në të njëjtën kohë.
6. Nëse nuk mund të bëhet regjistrim i pasurisë në kohën e konfiskimit, Zyrtari i ATK, do
të bëjë përshkrimin e përgjithshëm të pasurisë së konfiskuar në kohën e bërjes së
konfiskimit. Brenda 3 ditë pune, pasi është bërë konfiskimi, ATK, jep Njoftim për
Konfiskim plotësues që përfshin një përshkrim të plotë të pasurisë së konfiskuar. Njoftimi
plotësues i konfiskimit, duhet t’i jepet tatimpaguesit apo përfaqësuesit të tij të caktuar
menjëherë pas përfundimit të regjistrimit të pasurisë. Një kopje e Njoftimit për Konfiskim
plotësues, do t’i dërgohet tatimpaguesit. Dërgesa me postë duhet të përmbajë një kërkesë
që shërbimi postar duhet të certifikojë atë dokument se është dërguar në adresën e kërkuar
dhe të shkruajë datën dhe kohën e dërgimit.
6.1. Pas dërgimit të Njoftimit për Konfiskim te tatimpaguesi, ATK duhet të
përcaktojë një vlerë të hapur të tregut për secilin artikull të pasurisë së konfiskuar
dhe të shënojë atë vlerë në kopjen e ATK-së së Njoftimit për Konfiskim. Për të
përcaktuar vlerën e hapur të tregut duhet të merren parasysh vjetërsia, kushtet dhe
përdorimi;
6.2. vlera e hapur e tregut do të përcaktohet pa u referuar në ndonjë shumë që
mund të jetë borxh kundër pasurisë;
6.3. vlera e hapur e tregut e përcaktuar do të jetë pikë nisjeje për përcaktimin e
çmimit minimal ofertues kur pasuria të ofrohet për shitje.
178
parasysh ndryshimi i masave te sigurisë (drynave, çelësave, etj) për të parandaluar qasjen e
tatimpaguesit dhe rritjen e sigurisë së pasurisë së konfiskuar.
7.1. Nëse objektet janë në pronësi nga një palë e tretë, ATK, merr detyrimet e
tatimpaguesit në lidhje me pronarin e objekteve. Kjo, nënkupton, se ATK, është e
detyruar të diskutojë një shumë të pranueshme të qirasë me pronarin, e cila nuk
duhet të jetë më e madhe se ajo e paguar nga tatimpaguesi. Nëse tatimpaguesi ka
paguar qiranë për një periudhë të specifikuar kohore, ATK, nuk ka detyrim të
paguajë qira deri sa ky afat kohore të përfundojë, por duhet të paguajë qiranë nga
ajo datë e tutje. ATK, duhet të marre pëlqimin e pronarit për të ndryshuar masat e
sigurisë në ambiente (shpenzimet do të ngarkohen në tatimpaguesin si shpenzime
të mbledhjes në sistemin e procedimit të të dhënave të ATK) Nëse ATK nuk
mund të arrijë marrëveshje të pranueshme me pronarin e objekteve, duhet të
largojë pasurinë e konfiskuar nga objektet në mundësinë e parë që jepet, por jo më
shumë se 5 ditë pune pasi konfiskimi të jetë bërë.
7.2. Nëse në objektet tregtare të tatimpaguesit, ka veprimtari edhe te shoqërive te
tjera, ATK, duhet të ofrojë siguri për pasurinë e konfiskuar të tatimpaguesit pa
ndërhyrje në veprimtarinë normale të shoqërisë së dytë, ne mënyre që ajo të kryejë
veprimtari. Përgjithësisht në rrethanat e tilla, pasuria e tatimpaguesit duhet të
largohet nga objektet. Megjithatë, ATK, mund të bëjë marrëveshje të pranueshme
si për shoqërinë tjetër ashtu edhe për pronarin e objekteve (nëse pronari është
dikush tjetër e jo tatimpaguesi).
8. Para shpalljes së pasurisë për shitje, Administrata Tatimore duhet të përcaktojë çmimin e
ofertës minimale me të cilën pasuria do të shitet. Oferta minimale synon të mbrojë
tatimpaguesin dhe të sigurojë se pasuria nuk është shitur me një çmim shumë është më i
vogël se vlera e shitjes së detyruar të interesit të tatimpaguesit në pasuri. Çmimi i ofertës
minimale duhet të përcaktohet me saktësi me qëllim të ofrimit të ruajtjes së drejtë si të
interesit të tatimpaguesit ashtu edhe të interesit të shtetit në pasuri. Oferta minimale nuk
mundet asnjëherë të jetë më e madhe se interesi i barrës së shtetit në pasuri (shuma e
obligimit tatimor).
8.1 Pika fillestare për përcaktimin e çmimit të ofertës minimale do të jetë vlera e
hapur e tregut e përcaktuar në paragrafin 8 të këtij Neni.
8.2 ATK duhet të marrë parasysh shumat e pengesave (përfshirë rrjedhjet e
llogaritura deri në datën e shitjes) që kanë prioritet mbi barrën tatimore dhe të
zbresë ato shuma nga vlera e hapur e tregut. Kur të shitet, pasuria shitet duke iu
nënshtruar kërkesave të kreditorëve që kanë prioritet mbi barrën tatimore, ashtu
çmimi i ofertës minimale duhet t’i marrë ato shuma parasysh.
8.3 Pas uljes së blerës së hapur të tregut me shumën e pengesave kundrejt
pasurisë, të cilat kanë prioritet mbi borxhin tatimor, ATK duhet që më tutje të ulë
vlerën e pasurisë duke u bazuar në faktin se shitja është shitje e detyruar e
pasurisë – nuk ndodh në mes të një shitësi të vullnetshëm dhe një blerësi të
vullnetshëm. Vështirësitë që lidhen në veçanti me një shitje të detyruar të shtetit
(nuk ka garanci të titullit të qartë, nuk ka garanci mbi pasurinë, pasuria është
shitur “sikur të jetë”, etj.) duhet të merret parasysh në përcaktimin e vlerës së
shitjes së detyruar të pasurisë. Ulja që do të përdoret në përcaktimin e vlerës së
shitjes s detyruar (oferta minimale) e pasurisë nuk duhet të jetë më pas se 25%
179
dhe jo më shumë se 50% e vlerës së mbetur pas uljes së vlerës së hapur të tregut
me shumën e pengesave kundër pasurisë. Për shembull, administrata tatimore ka
konfiskuar një kamion dhe ka përcaktuar se vlera e hapur e tregut e kamionit është
10,000€, e cila është vlera e cekur në kopjen e Njoftimit për Konfiskim të
administratës tatimore. Tatimpaguesi e ka blerë kamionin duke marrë një hua në
bankë, e cila është bërë para barrës tatimore. Tatimpaguesi ende ka borxh 4,000€
në hua, duke lënë 6,000€ si interes i tatimpaguesit në kamion (dhe gjithashtu
interesin të cilit i ngjitet barra tatimore). Bazuar në kushtet e fundit ekonomike,
zyrtari i mbledhjes së detyrueshme përcakton se çmimi i ofertës minimale duhet të
vendoset duke ulur vlerën e interesit të tatimpaguesit në kamion për 40%. Çmimi i
ofertës minimale i vendosur për kamionin është 3,600€ (6,000 minus 2,400€).
Çdo blerës në shitjen e administratës tatimore duhet të marrë parasysh faktin se
kamioni ka një barrë ekzistuese bankare në shumën prej 4,000€ për të cilën duhet
të bëhen aranzhime (ujdi) plotësuese-shlyese, përveç kryerjes së pagesës prej
3,600€ (apo çfarëdo shumë më të lartë që është ofruar në shitjen publike) në
administratën tatimore.
9. Kur të jetë konfiskuar pasuria e tatimpaguesit, duhet të shitet brenda një periudhe që
fillon 30 ditë nga data e konfiskimit (paragrafi 5 i Nenit 34 të Ligjit) dhe përfundon 60 ditë
nga data e konfiskimit. Periudha për shitjen e pasurisë mund të zgjatet nëse rrethanat
kërkojnë, sikurse është shtyrja e shitjes, e cila kërkon ri-shpalljen e shitjes. ATK,
autorizohet të fillojë shpalljen e shitjes së pasurisë së konfiskuar, përpara se afati prej 30-
ditësh të skadojë, me kusht që data e shitjes nuk është me pak se 30 ditë nga data e
konfiskimit. Për qëllime të këtij neni, data e konfiskimit është data në të cilën ATK, ka
marrë në posedim pasurinë duke lëshuar Njoftimin për Masë për Marrje të Pasurisë dhe
Njoftimin për Konfiskim.
9.1 Me qëllim të shitjes së pasurisë, ATK duhet të përgatisë një Njoftim për
Shitje, e cila duhet të përmbajë:
9.1.1 emrin e tatimpaguesit;
9.1.2 treguesin se shitja a është përmes Ankandit Publik, apo shitje më
oferta të mbyllura. Nëse është shitje me oferta të mbyllura, procedura me
të cilën do të dorëzohen ofertat e mbyllura në ATK;
9.1.3 datën e shitjes;
9.1.4 vendin e shitjes;
9.1.5 deklarimin se vetëm interesat e tatimpaguesit në pasuri shiten dhe
se pasuria shitet “sikur të jetë” pa ndonjë garanci për përshtatshmërinë,
përdorimin, vlerën apo pronësinë (për këtë arsye, ATK, nuk duhet të
shpallë vlerën që është vënë në pasuri ashtu që mos të jetë në pozitë të
sugjerojë vlerën që mund të shkaktojë konflikt qoftë më blerësin ashtu
edhe me tatimpaguesin);
9.1.6 përshkrimin e plotë të pasurisë së shitur e përshtatshme për t’i
mundësuar një blerësi të interesuar të bëjë vlerësimin e vlerës dhe
meritës së pasurisë;
9.1.7 vendin ku mund të shikohet pasuria dhe datat dhe kohën kur mund
të bëhet kjo;
180
9.1.8 afatet e pagesës, te cilat duhet të plotësohen nga ofertuesi i
suksesshëm nëse pagesa bëhet në tërësi me pranimin e ofertës më të lartë
apo me këste siç përcaktohet në Njoftimin për Shitje;
9.1.9 kualifikimet që ofertuesit e mundshëm duhet t’i plotësojnë me
qëllim që të mund të ofertojnë për pasurinë (nëse është vendosur ndonjë
kualifikim); Me qëllim të ofertimit për pasuri të paluajtshme, ofertuesi
duhet të ketë evidencë se ka bërë garanci bankare për minimum 10% të
borxhit tatimor të pashlyer;
9.1.10 forma me të cilën duhet të bëhet pagesa (përmes transferim
bankar) dhe si bëhet pagesa nga ofertuesi i suksesshëm;
9.1.11 deklaratën e autorizimit të ATK, për të kryer shitjen.
9.2 Një kopje e Njoftimit për Shitje duhet t’i dërgohet tatimpaguesit para se të
shpallet pasuria për shitje. Duhet të bëhet një përpjekje për t’ia dorëzuar njoftimin
personalisht tatimpaguesit apo përfaqësuesit të tij të autorizuar, nëse nuk është e
mundur, një kopje e njoftimit duhet t’i dërgohet në adresën e fundit të ditur të
tatimpaguesit.
9.3 Një kopje e Njoftimit për Shitje duhet t’i dërgohet secilit kreditor, që ka një
regjistruar barrë kundër pasurisë ashtu që ata të jenë në dijeni se pasuria është në
shitje dhe se ata mund të jenë të pranishëm në shitje për të mbrojtur interesat e
tyre.
9.4 Pasuria e konfiskuar duhet të shpallet për shitje së paku 10 ditë para
planifikimit të datës së shitjes, por jo më shumë se 20 ditë përpara datës së
planifikuar për shitje.
9.5 Një kopje e Njoftimit për Shitje duhet të publikohet së paku në një gazetë e
qarkullimit të përgjithshëm në Kosovë, si dhe në një gazetë e qarkullimit të
përgjithshëm në regjione në të cilin pasuria do të shitet. Një gazetë nuk mund të
shërbejë për dy qëllime. Nëse nuk ka gazetë të qarkullimit të përgjithshëm në
regjion, shpallja duhet të vendoset në një gazetë të dytë të qarkullimit të
përgjithshëm në Kosovë.
9.6 Një kopje e Njoftimit për Shitje duhet të vendoset në së paku tri vende të
dukshme publike në komunë apo bashkësinë lokale në të cilën gjendet pasuria që
do të shitet. Përveç kësaj, nëse shitja do të mbahet në një vend tjetër, Njoftimi për
Shitje duhet të vendoset në së paku tri vende të dukshme publike në komunë apo
bashkësi lokale në të cilën do të mbahet shtija.
9.7 Kopjet e Njoftimit për Shitje, duhet t’u dërgohen me postë të gjithë blerësve të
interesuar që dihen – blerësve të mundshëm që shpesh marrin pjesë në shitjes e
ATK-së dhe blerësve të mundshëm që kontaktojnë ATK dhe kërkojnë një kopje të
Njoftimit për Shitje.
9.8 Nëse është e nevojshme për të shtyhet një shitje pasi është shpallur, shitja
duhet të riplanifikohet në një kohë që nuk është më shumë se 90 ditë nga data e
konfiskimit. Shitja duhet të ri-shpallet në përputhje me dispozitat e këtij paragrafi
dhe nënparagrafët e tij.
10. Kur pasuria ofrohet për shitje me Ankand Publik apo oferta të mbyllura, ATK, duhet të
japë kohë para shitjes blerësve të mundshëm për të shikuar dhe ekzaminuar pasurinë. Nëse
181
ka pengesa (barrë) kundër pasurisë e cila ka prioritet mbi barrën tatimore, administrata
tatimore duhet t’u japë informatat e aplikueshme blerësve të mundshëm, për të përfshirë
emrin e kreditorit, llojin e pengesës (hipotekë, hua, vendim gjyqësor, etj), vendin ku është
regjistruar pengesa/barra, data kur është regjistruar pengesa/barra, dhe shuma detyruese.
11. Nëse shitja do të kryhet përmes Ankandit Publik, përgjithësisht duhet të kryhet në
vendin në të cilin gjendet pasuria për shitje.
11.1 ATK, siguron që ofertuesit e interesuar janë të regjistruar dhe i plotësojnë të
gjitha kualifikimet e përshkruara në Njoftimin për Shitje (nëse kërkohet, të gjithë
ofertuesit duhet të paraqesin evidencë që kanë garanci bankare), dhe t’i jepet një
numër i ofertuesit;
11.2 Në kohën e shpalljes, Zyrtari i ATK, që do të kryej shitjen duhet të shpallë se
ATK e ofron pasurinë e përshkruar në Njoftimin për Shitje për ofertën më të lartë.
Zyrtari i ATK, do të bëjë shpalljen vijuese: ATK ofron për shitje pasurinë e
përshkruar në Njoftimin për Shitje (nëse ka një apo dy artikuj për shitje, është e
dëshirueshme të lexohet përshkrimi i tyre; nëse lista është e gjatë, është e
nevojshme që t’u referohet vetëm ofertuesve të mundshëm të Njoftimit për Shitje
dhe pasurisë së listuar aty). Shitja do të kryhet me konkurrencë të ofertave të
hapura. Pasuria e ofruar për shitje shitet aty ku është dhe në gjendjen e vet të
tanishme. ATK, e shet vetëm të drejtën, titullin dhe interesin e (emri i
tatimpaguesit) në pasuri. Pasuria shitet duke iu nënshtruar çdo pengese –barre që
është më e lartë se barra e administratës tatimore. ATK, është në dijeni për
pengesat vijuese kundër pasurisë që janë më të larta se barra e ATK (emrat e
personave të cilët mbajnë pengesat dhe shumën detyruese në secilën pengesë –
nëse vetëm pasuria e caktuar i nënshtrohet pengesës, identifikoni pasurinë
specifike të cilës i është bashkëngjitur (lidhur) pengesa). (Ofroni përfaqësuesit(-
ve) të mbajtësit(-ëve) të barrës së lartë një mundësi për të bërë një shpallje lidhur
me barrën që ata e kërkojnë dhe shumën që duhet paguar për të shlyer atë
kërkesë.) ATK, nuk bën kurrfarë autorizimi apo garancie, nuk shpreh apo nuk lë
të kuptohet, lidhur me vlefshmërinë e titullit të pasurisë apo cilësisë, sasisë,
peshës, madhësisë apo kushteve të ndonjë pasurie, apo formës për ndonjë
përdorim apo qëllim. Afatet e shitjes janë cekur në Njoftimin për Shitje – ato janë
(Përshkruani afatet e shitjes). A ka ndonjë pyetje lidhur me procedurën e ofertimit
apo afatet e shitjes? A i kuptojnë të gjithë kushtet e kësaj shitjeje dhe kushtet sipas
së cilave është ofruar pasuria? (Nëse pasuria do të shitet si një tërësi dhe në
grumbull, sqaroni ofertuesve se pasuria së pari do të ofertohet për shitje në
grumbull dhe mandej në tërësi individuale). Ofertimi duhet të fillojë me çmimin
ofertues minimal. Nëse nuk ka oferta që plotësojnë këtë çmim, shitja do të shtyhet
dhe ri-shpallet dikur më vonë. Kur të ofertoni, ju lutemi mbajeni numrin tuaj të
ofertuesit ashtu që oferta juaj të regjistrohet si duhet në regjistrimet e shitjes.
Oferta minimale për këtë pasuri është përcaktuar të jetë ________ € (varësisht
nga rasti). Ankandi tash është i hapur për ofertat tuaja.
11.3 Ndërsa ofertimi ecën, duhet të bëhet një regjistrim e numrit të ofertuesit të
secilës ofertë dhe shumës së ofertuar. Regjistrimi duhet të mbahet në dosjen e
shitjes.
182
11.4 Nëse pasuria është ndarë në tërësi të ndryshme, dhe ATK, ka përcaktuar se
do të ofrojë pasurinë për shitje në grumbull dhe në tërësi të ndara, Zyrtari, që
kryen shitjen do të informojë se shitja do të mbahet në dy faza.
11.4.1 Në fazën e parë, pasuria do të ofrohet për shitje në grumbull me
çmimin me te ulët të shitjes së vënë për pasurinë. Pasi ofertimi i pasurisë
në grumbull të ketë përfunduar, duhet të përcaktohet dhe të shpallet emri
i ofertuesit të suksesshëm dhe shuma e ofertës. Ofertuesi i suksesshëm
duhet të informohet se oferta e tij do të mbahet në rezervë duke u varur
nga rezultati i shitjes së grupeve individuale.
11.4.2 Në fazën e dytë, pasuria do të shitet në grupe të vendosura para se
shitja të jetë shpallur. Ofertimi në secilin grup do të vazhdojë me
vendosjen në tabelë shënimin e ofertave në një regjistër të ofertave.
Ofertuesi i suksesshëm për secilin grup do të shpallet kur ofertimi për
grup ka përfunduar dhe ofertuesi i suksesshëm do të informohet se
pranimi i ofertës është një pranim në tentativë (i përkohshëm) duke u
varur nga rezultati i ofertimit në grupet e mbetura të pasurisë.
11.4.3 Kur ofertimi në pasurinë e ndarë ka tejkaluar shumën e ofertës për
grumbullin, të marrim se shuma ka tejkaluar shumën e ofertës me te ulet,
shitja mund të vazhdojë deri sa të jetë marrë shuma e ofertave e barabartë
me borxhin tatimor. Nëse, pas pranimit të ofertave të mjaftueshme për të
shlyer borxhin tatimor, mbesin ende grupe të pasurisë, ATK, mund t’ia
lirojë grupet e mbetura tatimpaguesit.
11.4.4 Nëse oferta me shumën totale për grupet individuale të pasurisë
është e barabartë apo më pak se shuma e ofertës për pasurinë në
grumbull, pasuria do të deklarohet e shitur për ofertuesin me ofertë më të
madhe kur pasuria të jetë ofruar për shitje në grumbull.
12. ATK mundet po ashtu të ofrojë pasurinë për shitje nëpërmjet shitjes me oferta të
mbyllura. Kur bëhet shitje me oferta të mbyllura, pasuria ofrohet vetëm në grumbull. Një
shitje me oferta të mbyllura mund të ndodhë në një vend që është më i përcjellë për
mbajtjen e shitjeve të tilla, përfshirë edhe Zyrën Regjionale të ATK.
12.1. ATK, siguron se ofertuesit e mundshëm janë regjistruar dhe i plotësojnë
kualifikimet e përshkruara në Njoftimin për Shitje, nëse kërkohet, ofertuesit do të
paraqesin evidence se kanë garanci bankare, si edhe do ti jepet një zarf me numër
dhe formulari i ofertës së mbyllur.
12.2. Në kohën e shpalljes, Zyrtari i ATK, që do të kryejë shitjen, duhet të shpallë
se ATK, e ofron pasurinë e përshkruar në Njoftimin për Shitje për ofertuesin më
të lartë. Zyrtari i ATK, bën shpalljen vijuese: ATK ofron për shitje pasurinë e
përshkruar në Njoftimin për Shitje (nëse ka një apo dy artikuj për shitje, është e
183
dëshirueshme të lexohet përshkrimi i tyre; nëse lista është e gjatë, është e
nevojshme që t’u referohet vetëm ofertuesve të mundshëm të Njoftimit për Shitje
dhe pasurisë së listuar aty). Shitja do të kryhet me oferta të mbyllura. Pasuria e
ofruar për shitje shitet aty ku është dhe në gjendjen e vet të tanishme.
Administrata tatimore e shet vetëm të drejtën, titullin dhe interesin e (emri i
tatimpaguesit) në pasuri. Pasuria shitet duke iu nënshtruar çdo pengese –barre që
është më e lartë se barra e ATK. ATK, është në dijeni për pengesat vijuese kundër
pasurisë që janë më të larta se barra e ATK, (emrat e personave të cilët mbajnë
pengesat dhe shumën detyruese në secilën pengesë – nëse vetëm pasuria e caktuar
i nënshtrohet pengesës, identifikoni pasurinë specifike së cilën i është
bashkëngjitur (lidhur) pengesa. (Ofroni përfaqësuesit(-ve) të mbajtësit(-ëve) të
barrës së lartë një mundësi për të bërë një shpallje lidhur me barrën që ata e
kërkojnë dhe shumën që duhet paguar për të shlyer atë kërkesë.) ATK, nuk bën
kurrfarë autorizimi apo garancia, nuk shpreh apo nuk lë të kuptohet, lidhur me
vlefshmërinë e titullit të pasurisë apo cilësisë, sasisë, peshës, madhësisë apo
kushteve të ndonjë pasurie, apo formës për ndonjë përdorim apo qëllim. Afatet e
shitjes janë cekur në Njoftimin për Shitje – ato janë (Përshkruani afatet e shitjes).
A ka ndonjë pyetje lidhur me procedurën e ofertimit apo afatet e shitjes? A i
kuptojnë të gjithë kushtet e kësaj shitjeje dhe kushtet sipas së cilave është ofruar
pasuria? Oferta minimale për këtë pasuri është përcaktuar të jetë ________ €
(varësisht nga rasti). Ofertat e dorëzuara për më pak se kjo shumë nuk do të
pranohen dhe do të diskualifikohen gjatë hapjes. Ankandi tash është i hapur për
ofertat tuaja.
12.3 Pas kryerjes së deklaratës hyrëse, duhet të jepet një kohë për t’u mundësuar
ofertuesve të përgatisin dhe dorëzojnë ofertat e tyre, duke i vendosur ofertat e tyre
në ofertë në zarfin e dhënë me numër, duke mbyllur zarfin dhe vendosur atë në një
kuti të ofruar për pranim të ofertave të mbyllura. Ofertuesit duhet të
paralajmërohen kur të mbesin vetëm pesë minuta për t’i dorëzuar ofertat.
12.4 Kur të ketë kaluar koha për dorëzimin e ofertave të mbyllura, personi
përgjegjës për shitje do të shpallë para njerëzve të pranishëm se ofertat do të
hapen. Secili zarf do të hiqet nga kutia veç e veç, do të hapet dhe oferta do t’u
shpallet (njoftohet) të gjithë të pranishmëve, pas së cilës do të futet në regjistrimin
zyrtar të shitjes. Nëse një ofertë është dorëzuar me më pak se oferta minimale,
audienca do të informohet me emrin e ofertuesit dhe numrin, të informohet se
oferta është më pak se oferta minimale dhe kështu, diskualifikohet. Informatat që
do të futen përbëjnë: numrin e ofertuesit, emrin e ofertuesit, pasuria për të cilën
është dorëzuar oferta dhe shuma e ofertës së dorëzuar.
12.5 Kur të gjitha ofertat të jenë hapur, të lexohen, verifikohen se ato plotësojnë
kushtet minimale dhe të futen në regjistrimin zyrtar të shitjes, personi përgjegjës i
shitjes do t’u shpallë atyre që janë të pranishëm ofertën fituese dhe të deklarojë se
pasuria i është shitur (emrin e ofertuesit fitues) për (shuma e ofertës fituese).
12.6 Personi përgjegjës për shitjen do të takohet me ofertuesin e suksesshëm
menjëherë pas shitjes për të aranzhuar pagesën përfundimtare dhe për të liruar
pasurinë e konfiskuar.
184
12.7 Kur të gjitha kushtet të jenë plotësuar dhe është pranuar pagesa e tërësishme,
ATK do të përgatisë një Dëftesë për Shitje që transferon të gjitha të drejtat, titullin
dhe interesin e tatimpaguesit në pasurinë e shitur tek ofertuesi i suksesshëm.
13. Nëse nuk ka oferta të dorëzuara, qoftë me gojë apo me ofertë të mbyllur,
cilado që plotëson kriterin e ofertës me të ulet, personi përgjegjës për shitje do të
shpallë se shitja është shtyrë për mungesë të ofertës minimale dhe do të ri-
caktohet në një datë të mëvonshme.
14. Kur shitja shtyhet për mungesë të ofertës minimale, duhet të merret vendim
nëse duhet të ulet shuma e ofertës minimale, ose të rishpallet pasuria me të njëjtën
ofertë minimale, apo të lë shitjen dhe t’ia kthejë pasurinë tatimpaguesit meqë nuk
ka vlerë të mjaftueshme për të shitur.
14.1 Nëse është marrë vendimi për të ulur ofertën minimale, shuma e ofertës së re
minimale do të jetë një shumë jo më pak se 40% e vlerës së mbetur pas uljes së
vlerës së hapur të tregut me shumën e pengesës-barrës kundër pasurisë. Kjo
paraqet një 10% ulje shtesë të shumës së autorizuar në nënparagrafin 8.3 të këtij
neni.
14.2 Nëse pasuria do të ofrohet për shitje herën e dytë, duhet të përgatitet një
Njoftim për Shitje e re me datën e re të shitjes. Njoftimi për Shitje duhet të
përgatitet në përputhje me dispozitat e paragrafit 9 të këtij Neni. Pasuria duhet të
rishpallet për shitje brenda 10 ditëve pasi shitja e parë të jetë shtyrë me një datë të
shitjes jo më shumë se 30 ditë pas datës së shitjes së parë. Njoftimi për Shitje i ri
duhet të publikohet dhe të vendoset në të njëjtën mënyrë sikurse është përshkruar
në paragrafin 9 të këtij Neni.
15. Shitja e pasurisë së konfiskuar mundet të tërhiqet dhe pasuria e konfiskuar i
kthehet tatimpaguesit në kushtet e mëposhtme:
15.1 Është synuar një shitje fillestare por nuk janë marrë oferta të cilat plotësojnë
kriterin e ofertës minimale dhe është përcaktuar se nuk ka të drejta dhe aksione të
mjaftueshme në pasuri për të ofruar atë për shitje për të dytën herë; apo
15.2 Pasuria është ofruar për shitje herën e dytë me një ofertë minimale të ulur
dhe nuk ka pasur oferta të pranuara që plotësojnë kriterin e ofertës minimale.
15.3 Nëse një shitje e pasurisë së konfiskuar është tërhequr, ATK, dorëzon
kërkesë në gjyqin e juridiksionit për fillimin e një procedimi të falimentimit të
pavullnetshëm me qëllim të parandalimit të tatimpaguesit të krijojë detyrime të
tjera tatimore dhe për t’i mundësuar gjyqit të shesë çdo pasuri të tatimpaguesit
nëpërmjet procedurave të veta të shitjes (Shih Nenin 39 të këtij Udhëzimi
Administrativ).
16. Shitja mund të anulohet përpara se të përfundojë shitja,nëse është përcaktuar nga ATK
për gabime që shkelin kërkesat ligjore apo procedurat e konfiskimit të shitjes nga ATK.
Drejtori i Përgjithshëm, ka autorizim të rivlerësoje faktet dhe të vendosë anulimin e shitjes.
Vendimi përmban bazën ligjore për anulimin e shitjes. Nëse shitja anulohet, ATK, duhet të
përmirësojë mangësitë ligjore apo procedurale dhe të ri-shpallë shitjen. Çdo shitje e
mëtejshme, duhet të rishpallet dhe të caktohet, jo më shumë se 30 ditë nga data kur është
anuluar shitja.
185
17. Një shitje mund të anulohet me pranimin e një urdhri nga një gjykate, e cila ka
juridiksionin e duhur. Nëse vendimi i gjykatës përmban udhëzimet për t’i kthyer pasurinë
gjykatës, ATK duhet ta bëjë këtë, përveç nëse beson se ka shkak të mirë për t’u ankuar për
atë vendim. Nëse ATK kërkohet t’i kthejë pasurinë gjykatës, duhet ta bëjë me kusht që
ATK do të mbajë prioritet në mjetet që do t’i kishte gëzuar po të kishte shitur pasurinë vet.
Nëse urdhër anulimi është për qëllim të një dëgjimi për të përcaktuar të drejtat në pasuri,
ATK do të mbaj në posedim pasurinë duke u varur në vendimin e gjyqit. Nëse ATK më
pastaj autorizohet të shesë pasurinë, do të shpallë shitjen dhe të caktojë atë të mbahet jo më
shumë se 30 ditë pas pranimit të autorizimit për të vazhduar me shitjen.
18. Nëse ndonjë ofertues i suksesshëm nuk i plotëson me kohë të gjitha kushtet e një shitje,
çdo shumë e paguar apo e garantuar nga ofertuesi do të mbahet nga ATK, si dëm për
dështimin e ofertuesit të suksesshëm të kryejë detyrimin, sipas kontratës së tij dhe të
kompensojë çdo shpenzim që lidhet me procesin e shitjes.
19. Nëse pasuria e konfiskuar është në rrezik për t’u prishur (dëmtuar, kalbur) apo të
humbë vlerën apo shpenzimet për mbajtjen e pasurisë së konfiskuar janë në shpërpjesëtim
me shumën e detyrimit tatimor, ATK mund të kryejë një shitje të shpejtë të pasurisë së
konfiskuar. Rrethanat e tilla mund të ndodhin nëse pemët apo perimet e freskëta janë të
përfshira në artikujt e konfiskuar. Në të njëjtën mënyrë, shpenzimet e mbajtjes së kafshëve
të gjalla mund të jenë të tilla që shpenzimet do të ishin në shpërpjesëtim me vlerën e tyre
apo borxhi tatimor dhe një shitje e shpejtë do të shpëtonte vlerën për tatimpaguesin dhe do
të maksimalizonte përpjekjet e mbledhjes për ATK.
186
19.3 Një shitje e shpejtë duhet të shpallet sa më gjerë që të jetë e mundur në kohën
e lejuar. Duhet të takohen së paku 5 ofertues të mundshëm (që nuk lidhen me
Zyrtarët e ATK që kryejnë shitjen apo ndonjë personel mbikëqyrës apo drejtues të
ATK) dhe t’i jepet mundësia të jenë të pranishëm për shitje. Njoftimet e shitjes në
pritje duhet të vendosen në së paku tri vende të rëndësishme publike së paku një
orë para kohës së planifikuar për shitje.
19.4 Një shitje e shpejtë duhet të kryhet si një Ankand Publik. Çmimi i ofertës
minimale duhet të shpallet, së bashku me një deklaratë se kjo është një shitje e
shpejtë të pasurisë së specifikuar në përputhje me Nenin 34 të Ligjit dhe me
dispozitat e këtij Udhëzimi.
19.5 Afatet e shitjes për artikujt e shitur sipas procedurës së shitjes së shpejtë
duhet të kërkojnë që ofertuesi i suksesshëm t’i ofrojë evidencë Zyrtarit të
autorizuar të ATK që kryen shitjen se ka paguar shumën e tërësishme të ofertës në
llogarinë bankare të specifikuar, brenda një (1) ore pasi oferta fituese është
shpallur. Përgjithësisht, artikujt që shiten me shitje të shpejtë, shiten në grumbull
(grup), se sa të synohet të shiten në artikuj të ndarë. Artikujt e shitur nuk do t’i
lirohen ofertuesit të suksesshëm deri sa të mos jetë marrë evidenca e pagesës.
20. Pasuria e konfiskuar nga një tatimpagues mund t’i kthehet tatimpaguesit, në tërësi apo
në pjesë, në rrethanat :
20.1 Nëse ATK dhe tatimpaguesi kanë bere marrëveshje për rregullimin e borxhit
tatimor para shitjes, konfiskimi mund të hiqet dhe pasuria mund t’i kthehet
tatimpaguesit përderisa tatimpaguesi paguan të gjitha shpenzimet e dala nga ATK,
në konfiskimin dhe ruajtjen e pasurisë. Konfiskimi nuk do të lirohet deri sa koha e
tillë kur tatimpaguesi ofron evidencë të kënaqshme për pagesën e të gjitha
shpenzimeve të dala nga konfiskimi dhe ruajtja e pasurisë.
20.2 Është përcaktuar se një shumë e tepërt e pasurisë është konfiskuar dhe është
e mundur të kryhet një shitje e suksesshme për të plotësuar borxhin tatimor me
vetëm një pjesë të pasurisë së konfiskuar dhe ndarja e pasurisë nuk do të krijonte
një gjendje të pabarabartë për tatimpaguesin.
20.3 Lirimi i konfiskimit si tërësi, apo pjesërisht, do të ndihmonte mbledhjen e
përfundimtare të borxhit tatimor.
20.4 Është përcaktuar se pasuritë i nënshtrohen juridiksionit të një gjyqi apo
procesi juridik që ka kërkesë më të lartë mbi pasurinë, përveç nëse organet e tilla
pajtohen me konfiskimin dhe shitjen e pasurisë nga Administrata Tatimore.
20.5 Është përcaktuar se konfiskimi ka qenë i gabueshëm apo borxhi që ka
formuar bazën për konfiskim është i gabuar apo nuk ekziston më.
20.6 ATK ka përcaktuar të tërheqë shitjen sikurse është paraparë në paragrafin 15
të këtij neni.
187
1. ATK mundet të shesë në ankand publik çdo pasuri të konfiskuar në përputhje me këtë
ligj.
1. Vetëm pasuria e cila është e nevojshme dhe e mjaftueshme për të plotësuar detyrimet
aktuale tatimore të tatimpaguesit mund t’i nënshtrohen veprimit të marrjes me detyrim.
188
5. Pa paragjykim në të gjitha dispozitat tjera të këtij ligji, zyrtarët e autorizuar të
Administratës Tatimore mund të kërkojnë nga çdo person që besohet të ketë informata që
lidhen me mbledhjen e një borxhi tatimor që të japë deklaratë nën betim lidhur me
mbledhjen e borxhit të tillë tatimor në kohën dhe vendin e caktuar nga administrata
tatimore.
6. Zbatimi i paragrafëve 4. dhe 5. të këtij neni do të jenë përmes prezantimit të fakteve dhe
rrethanave për një gjyq kompetent, i cili mund të nxjerrë një urdhër që do të detyronte
paraqitjen dhe dëshmimin e atyre personave të përshkruar në paragrafin 4. të këtij neni.
Çdo person i cili nuk paraqitet në kohën dhe vendin e specifikuar, apo për të dhënë
informatat, në përgjigje të kërkesave për informata të përshkruara në paragrafët 5. dhe 6. të
këtij neni, do t’i nënshtrohet gjobës apo sanksioneve tjera (përfshirë burgimin) të tilla siç
mund të përshkruhen nga gjyqi kompetent. Gjoba apo ndëshkimi i tillë nuk do të jetë më i
vogël së pesëqind (500) Euro.
189
Neni 40 - Embargo në importe dhe eksporte
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Në çdo rast kur një person i cili është i detyruar të paguaj ndonjë tatim shpërfill ose
refuzon të paguajë brenda dhjetë (10) ditëve pas dorëzimit të njoftim-vlerësimit ose kur
Drejtori i Përgjithshëm konsideron se pagesa e tatimit është në rrezik sipas nenit 39 të këtij
ligji, do të jetë e ligjshme për Drejtorin e Përgjithshëm ose për një zyrtar të autorizuar me
shkrim nga Drejtori i Përgjithshëm, të kërkojë me shkrim nga Drejtori i Përgjithshëm
Gjeneral i Shërbimit Doganor që të vendosë embargo në kalimet e çdo importi apo eksporti
nga ai person.
2. Çdo kërkesë e bërë tek Drejtori Gjeneral i Doganave të Kosovës sipas paragrafit 1. të
këtij neni do të mbetet e vlefshme derisa Drejtori i Përgjithshëm të informojë Drejtorin
Gjeneral me shkrim për vendimin e përfundimit të kërkesës.
3. Me pranimin e një urdhri nga një gjyq kompetentet, i cili autorizon Policinë Kufitare të
parandalojë largimin e një personi, Policia Kufitare do të ndërmarrë hapat sipas nevojës për
190
të parandaluar personin të lëshojë Kosovën derisa të plotësohen kushtet e përshkruara në
urdhër.
4. Nëse përpara skadimit të periudhës kohore të autorizuar nga gjyqtari apo prokurori për
parandalimin e personit të lëshojë Kosovën, personi mund të lejohet të lëshojë Kosovën
nëse ai person:
4.1. kryen pagesën në tërësi; apo
4.2. dorëzon të gjitha deklaratat obliguese të kaluara me pagesë të tërësishme;
4.3. bën një marrëveshje të kënaqshme për Drejtorin e Përgjithshëm të ATK-së
për pagesë të tatimit apo dorëzim dhe pagesë të të gjitha deklaratave obligative të
kaluara; apo
4.4. ofron një deklarim të plotë të pasurive, nën betim, sikurse është paraparë në
paragrafin 4 të nenit 37 të këtij ligji, i cili tregon se personi nuk është në gjendje të
paguajë borxhin tatimor, apo pasuritë nga të cilat mund të mblidhet tatimi.
5. Kur personi t’i ketë plotësuar kushtet për largim sikurse janë paraparë në urdhrin e
gjyqit, ATK duhet të informojë Policinë Kufitare pa ndonjë vonesë të madhe.
1. ATK do të ketë autoritetin që të transferoj një vlerësim të tatimit tek entiteti tjetër pas
transferimit të aseteve (të tundshme dhe të patundshme) në rrethanat si në vijim:
1.1. tatimpaguesi ka transferuar mjetet tek entiteti tjetër qoftë në parashikimin e
krijimit të borxhit tatimor ose pas krijimit të borxhit tatimor;
1.2. transferimi i mjeteve ka qenë më i vogël se vlera e hapur e tregut të aseteve;
1.3. transferimi i aseteve e ka lënë tatimpaguesin pa aftësi për të paguar borxhin
tatimor; dhe
1.4. ATK ka njoftuar tatimpaguesin dhe entitetin tjetër, për përcaktimin, se
transferimi i aseteve do të rezultojë në një vlerësim ndaj palës së tretë dhe duke ju
ofruar palës së tretë të drejtën për tu ankuar.
3. Transferimi i bërë brenda tre (3) muajve të krijimit të borxhit tatimor duhet të
konsiderohet që është bërë në parashikimin e krijimit të borxhit tatimor.
4. Nëse transferimi i pasurive (të luajtshme apo të paluajtshme) është bërë pasi që barra
tatimore e ATK-së sikur që parashihet në nenin 27 të këtij ligji, është regjistruar në
regjistrin përkatës pa e shlyer borxhin tatimor për të cilin është aplikuar barra tatimore,
barra tatimore do të konsiderohet që përvetëson pasurinë e transferuar dhe pasuria e
transferuar do ti nënshtrohet procedurave të urdhër-vjeljes që parashihen në nenin 34 të
këtij ligji.
191
5. Procedurat që duhet të zbatohen në caktimin e një vlerësimi ndaj palës së tretë, pranuese
e aseteve të transferuara, do të përcaktohen me akt nënligjor.
Neni 38
Transferimi i Pasurisë (aseteve)
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Paragrafi 1 i Nenit 42 i Ligjit autorizon ATK-në të transferojë vlerësimin tatimor nga një
entitet tek entiteti tjetër duke ndjekur transferimin e aseteve në rrethanat vijuese:
1.1. Tatimpaguesi ka transferuar mjetet tek entiteti tjetër qoftë në parashikimin e
krijimit të borxhit tatimor ose pas krijimit të borxhit tatimor;
1.2. Transferimi i mjeteve ka qenë më i vogël se vlera e hapur e tregut të aseteve;
1.3. Transferimi i aseteve e ka lënë tatimpaguesin pa aftësi për të paguar borxhin
tatimor; dhe
1.4. ATK ka njoftuar tatimpaguesin dhe entitetin tjetër, për përcaktimin, se
transferimi i aseteve do të rezultojë në një vlerësim ndaj palës së tretë dhe duke ju
ofruar palës së tretë të drejtën për tu ankuar.
Kur ATK zbulon, qoftë përmes kontrollës apo aksionit të mbledhjes, se ka ndodhur një
transfer i pasurisë sikurse është përshkruar në nënparagrafët 1.1 deri në 1.3 të këtij Neni,
dhe më qëllim të vendosjes së një vlerësimi sipas Nenit 42 të Ligjit, ATK duhet të ndjekë
parimet e përgjithshme të parapara në Nenin 19 deri 21 të Ligjit, si dhe dispozitat e këtij
Neni.
2. Paragrafi 3 i Nenit 42 tregon se një transferim i aseteve i bërë brenda 3 muajve (90 ditë)
të lindjes së një borxhi tatimor do të konsiderohet të jetë bërë në pritje të lindjes së një
borxhi tatimor. Megjithatë, nëse tatimpaguesi mund të ofrojë evidencë se është bërë një
marrëveshje e shitjes për së paku 30 ditë, por jo më shumë se 90 ditë, para marrjes së
njoftimit për kontrollë tatimor apo inspektim tatimor në pritje, transferi i pasurisë që ka
ndodhur në përputhje me marrëveshjen e tillë nuk do të konsiderohet të jetë transfer i
pasurisë në pritje të krijimit të borxhit tatimor, madje edhe nëse transferi në të vërtetë nuk
ka ndodhë deri pasi tatimpaguesi të ketë marrë njoftimin për kontroll tatimor apo inspektim
tatimor në pritje. Transaksioni i tillë duhet të jetë transaksion në të cilin lind transferi i
parasë, sikurse është transferi bankar, etj., apo një hua legjitime e bërë përmes një banke
apo organizatë huadhënësi të autorizuar. Një transferim i aseteve i cili ndodh më shumë se
90 ditë para pranimit të njoftimit të një kontrolli në pritje përgjithësisht nuk do të
konsiderohet të jetë transfero në pritje të lindjes së një borxhi tatimor përveç nëse ka prova
për të mbështetur një përcaktim që transferi ka qenë në pritje të lindjes së një borxhi
tatimor.
192
4. Nëse ATK, ka vendosur borxh tatimor kundër një tatimpaguesi dhe pasuria e
tatimpaguesit më vonë është transferuar përpara se ATK të ketë regjistruar barrën e vet,
ATK mund të ketë bazë për të bërë një vlerësim kundër transferuesit nëse të gjitha kushtet
e vëna në Ligj dhe Udhëzim Administrativ të aplikueshëm, për vlerësimin e tillë janë
plotësuar.
5. Paragrafi 1 i Nenit 42 parasheh që një situatë e transferuesit lind nëse kushtet vijuese
janë plotësuar:
5.1.Tatimpaguesi ka transferuar pasurinë (asetet) në entitetin tjetër qoftë në pritje
të krijimit të një borxhi tatimor apo pasi të ketë lindur borxhi tatimor (sikurse
është përshkruar në paragrafët 2 -4 të këtij Neni);
5.2.Transferimi i pasurisë ka qenë më pak se vlera e hapur e tregut për pasurinë;
5.3. Transferimi i pasurisë ka lënë tatimpaguesin në pamundësi për të paguar
borxhin tatimor dhe,
Për qëllime të këtij Neni, termi ‘pasuri’ do të interpretohet të jetë qoftë në njëjës (pasuri)
apo në shumës (pasuritë). Vlera e hapur e tregut e pasurisë mund të përcaktohet në çdo
mënyrë, për aq sa baza për vlerën është qartë e dokumentuar dhe është e bazuar në të dhëna
faktike. Përgjithësisht, vlera e tregut duhet të përcaktohet pasi të është marrë parasysh
vlerësimi i moshës dhe kushteve te pasurisë. Në përcaktimin e vlerës së pasurisë,
regjistrimet e tatimpaguesit duhet të analizohen për të përcaktuar koston e pasurisë kur ka
qenë e re, vlerën filluese sikurse është treguar në tabelën e zhvlerësimit apo në fletët e
punës të shoqëruara me tabelën e zhvlerësimit. Vlera e mbetur e pasurisë sikurse është
treguar në tabelën e zhvlerësimit duhet të konsiderohet të jetë vlerë e hapur e tregut
minimale e pasurisë. Duhet të bëhen pyetje tek dilerët që janë të njohur me pasurinë apo
pasurinë e ngjashme. Nëse janë transferuar paratë e gatshme (kesh), vlera e hapur e tregut
do të jetë e barabartë me vlerën e parasë së gatshme të transferuar. Nëse pasuritë janë të
penguara me barrë të regjistruar në Regjistrin e Pengut apo në kadastër, përcaktimi i vlerës
së hapur të tregut duhet të bëhet duke marrë parasysh informatat e siguruara në regjistër.
1. ATK mund të transferojë një borxh tatimor në një dosje pasive për ta larguar atë nga
baza e të dhënave aktive të mbledhjes kur është përcaktuar përmes përpjekjeve të
dokumentuara se tatimi nuk është i mbledhshëm në kohën e përcaktimit. Përcaktimi i tillë
mund të bëhet në rastet të tilla si, por duke mos u kufizuar në to, pamundësia për ta gjetur
tatimpaguesin apo asetet e tij/saj; operimet afariste kanë pushuar pa lënë asete; një
tatimpagues i vdekur kur nuk ka transferime të aseteve nga të cilat mund të mblidhet
tatimi; një biznes që është shpallur i falimentuar dhe të gjitha masat e mbledhjes janë
193
ndërmarrë; një tatimpagues që nuk ka mundësi të paguajë borxhin tatimor bazuar në një
analizë komplete të gjendjes financiare të tatimpaguesit; dhe përcaktime të natyrës së
ngjashme.
2. Vendosja e borxhit tatimor në një dosje pasive nuk e liron borxhin tatimor apo
çrregullojë prioritetin e barrës së ATK-së. Nëse burimet e reja të mbledhjes bëhen të ditura,
ATK do të kthejë borxhin tatimor në gjendjen aktive të mbledhjes. Në raportimin e
shumave të borxhit tatimor të pashlyer, ATK do të raportoj vetëm atë shumë të borxhit
tatimor që është në një gjendje aktive t mbledhjes, duke mbajtur mundësinë e raportimit të
shumës së borxhit pasiv me kërkesë nga një zyrtar i autorizuar i qeverisë.
Neni 39
Kërkesat për Falimentim të Pavullnetshëm
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
3. ATK, dorëzon një kërkesë për falimentim të pavullnetshëm, kur të gjitha gjërat vijuese
janë të pranishme :
3.1. Borxhi ka qenë obligim së paku 60 ditë;
3.2. Borxhliu tatimor i ka borxh ATK më shumë se 2,000 €;
3.3. Borxhi nuk është i kushtëzuar apo nuk i nënshtrohet një kontesti të vërtetë
(tatimpaguesi nuk mund të jetë në Ankesa, BPR, apo një gjyq me juridiksion për
të dëgjuar ankesat e rasteve tatimore, dhe
3.4. Borxhliu përgjithësisht nuk i paguan borxhet e tija kur ato bëhen detyruese.
194
4. Një borxhli konsiderohet që përgjithësisht nuk i paguan borxhet e tija kur ATK, vërteton
se ai nuk ka paguar një apo më shumë borxhe tatimore.
5. Përderisa nuk kërkohet, para dorëzimit të kërkesës në rastin e një ortakërie, ATK duhet
të ndërmarre të gjitha veprimet e mundshme për të mbledhur borxhin nga ortakët
individualisht. Në një ortakëri të përgjithshme, të gjithë ortakët janë të detyrueshëm
bashkërisht dhe veçmas për borxhet e ortakërisë. Kjo nënkupton se borxhet e ortakërisë
mund të mblidhen si nga pasuria e ortakërisë ashtu edhe nga pasuritë e ortakëve
individualisht. Ortakëritë e kufizuara detyrohen për borxhet e ortakërisë vetëm për shkallën
e interesit në ortakëri. Megjithatë, çdo ortakëri e kufizuar kërkohet të ketë një ortak të
përgjithshëm, i cili personalisht detyrohet tërësisht për borxhet e ortakërisë së kufizuar.
6. Zyrtari Ligjor, apo personi i caktuar nga Drejtori i Përgjithshëm i ATK, është i
autorizuar të dorëzojë kërkesat për shpërbërje të pavullnetshme në falimentim në gjyqin e
juridiksionit për falimentim dhe përfaqësojë ATK në gjykatë.
7. Kur gjykata pranon kërkesën, të gjitha pasuritë e tatimpaguesit konsiderohen të jenë nën
kujdes të mbrojtur nga gjykata. ATK, si dhe kreditorët tjerë, janë të penguar nga zbatimi i
kërkesave të veta kundër pasurive të borxhliut tatimor. Këtu përfshihet hyrja në
marrëveshje me këste me tatimpaguesin, nëse ai dëshiron ta bëjë këtë, përderisa gjykata
pajtohet me këtë veprim.
8. Me pranimin e kërkesës nga gjykata, ATK, publikon një njoftim në gazetë të qarkullimit
të përgjithshëm dhe publikime të tilla juridike në Republikën e Kosovës, për të informuar
publikun se tatimpaguesi është në procedure likuidimi dhe ATK, nuk do të pranojë ndonjë
trankasion të mëtejme që e përfshijnë atë tatimpagues. Njoftimi i tillë po ashtu do të
publikohet në faqen elektronike të ATK-së.
10. ATK, autorizohet të anulojë borxhet tatimore, të cilat kanë lindur para datës së kërkesës
nga sistemi i procesimit të të dhënave me pranimin e njoftimit për rastin e mbyllur nga
gjykata.
195
2. Dhënia për nxitje për të marrë apo mbajtur afarizimin, apo forma tjera të përparësisë e
dhe shpenzimet që lidhen me to nuk do të trajtohen si shpenzime të lejueshme, nëse dhënia
e nxitjeve apo përparësisë përbën një akt të paligjshëm të mbuluar me një dispozitë të
Kodit Penal të Kosovës.
3. Çdo zyrtar i ATK-së do të informojë zyrën e prokurorit publik përmes kanaleve zyrtare
te Kryesuesi i Njësisë së Hetimeve Tatimore pa ndonjë vonesë të tepër rreth të gjitha
gjetjeve për një veprim të dyshuar joligjor në pajtim me paragrafin 2. të këtij neni.
Megjithatë, zyrtarët e Zyrës së Standardeve Profesionale të ATK-së do të ndjekin kanalet e
veta për raportimin e informatave të tilla tek zyra e prokurorit publik.
5. Çdo zyrtar i çdo autoriteti publik (qendror apo komunal), i cili gjatë ushtrimit të detyrave
të veta zyrtare, ka rënë në dijeni të fakteve që sugjerojnë se është kryer një shkelje
tatimore, është i obliguar t’i raportoj ato fakte tek autoritetet e ATK-së që janë përgjegjëse
për procedim tatimor penal përmes kanaleve zyrtare të atij autoriteti publik.
2. Drejtori i Përgjithshëm do të njoftojë tatimpaguesin për çdo mos marrje parasysh ose
rikarakterizim sipas paragrafin 1. të këtij neni.
196
2. Në transaksionet tregtare ose financiare në mes të personave të lidhur, Drejtori i
Përgjithshëm mund të përshtatë çmimin e shitjes mes të personave të tillë për të reflektuar
vlerën e tregut që do të ndodhte nëse personat nuk do të ishin të lidhur.
2. Faturat tatimore duhet të lëshohen për transaksionet e këmbimit në mënyrë të njëjtë sikur
të jenë lëshuar për transaksione me para në dorë. Nëse vlera e transaksionit me këmbim e
paraqitur në faturën tatimore është vlerë e zvogëluar, Drejtori i Përgjithshëm mund të
rregullojë vlerën e transaksionit për të reflektuar vlerat e tregut. Nën-deklarimi i të
ardhurave dhe arkëtimet e shmangura.
3. Të gjithë personat e angazhuar në tregti ose afarizëm të cilët tatohen në bazë të të hyrave
reale dhe që bëjnë blerje të mallrave ose shërbimeve (apo marrin mallra ose shërbime në
një barter transaksion) nga personi tjetër i tatueshëm në gjithsejtë pesëqind (500) Euro e
më shumë në çdo vit të tatueshëm, duhet të paraqesin deklaratë të vërtetë dhe të saktë duke
raportuar blerjet e tilla tek ATK-ja. Blerjet e bëra nga Qeveria dhe komunat e Republikës
së Kosovës gjithashtu i nënshtrohen këtyre kërkesave për raportim. Deklaratat vjetore
obliguese me këtë nen do të dorëzohen në ATK, por jo më larg se 31 Mars të vitit vijues.
4. Kur është e nevojshme të bëhen efektive dispozitat e këtij neni, emri, adresa dhe Numri
Identifikues i Tatimpaguesit (numri fiskal) të shitësit të mallrave apo shërbimeve do të
jepen me kërkesën e blerësit.
5. Secili entitet, përveç entitetit qeveritar apo komunal, nga i cili sipas këtij neni kërkohet
të dorëzojë deklaratat informuese dhe nuk dorëzon atë, do ti nënshtrohet ndëshkimit deri në
pesëqind (500) Euro.
6. Ministri do të lëshojë një akt nënligjor për te përcaktuar formatin në të cilin duhet të
dorëzohen raportet e deklaratave në ATK-ë, duke përfshirë mundësinë e caktimit të
kushteve nën të cilat duhet të dorëzohen format në një format të pranueshëm elektronik.
Neni 42
Raportimi i Transaksioneve mbi 500 €
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Paragrafi 3 i Nenit 47 të Ligjit, kërkon: “Të gjithë personat e angazhuar në tregti ose
afarizëm të cilët tatohen në bazë të të hyrave reale dhe që bëjnë blerje të mallrave ose
shërbimeve (apo marrin mallra apo shërbime në barter transaksione) nga personi tjetër i
197
tatueshëm në gjithsejtë pesëqind (500) euro e më shumë në çdo vit të tatueshëm, duhet të
paraqesin deklaratë të vërtetë dhe të saktë duke raportuar blerjet e tilla tek ATK-ja. Blerjet
e bëra nga Qeveria dhe komunat e Republikës së Kosovës gjithashtu i nënshtrohen këtyre
kërkesave për raportim. Deklaratat vjetore obligative me këtë nen do të dorëzohen në ATK,
por jo më larg se 31 Mars të vitit vijues.”
198
raportimit të blerjeve të furnizimeve prej 500€ apo më tepër nga një furnizues gjatë një viti
kalendarik.
6. Raportet për vitin e kaluar të tatueshëm duhet të dorëzohen në ATK deri më 31 mars të
vitit pasues. Raportet duhet të dorëzohen në një formë të përshkruar nga ATK, në përputhje
me udhëzimet e dhëna në formular.
7. Personat që kryejnë blerje vjetore në shumë 500 € ose më shumë, nga 10 apo më shumë
furnizues, raportin vjetor të kërkuar duhet ta dorëzojnë sipas paragrafit 2 të këtij Neni, në
një format elektronik bazuar në Vendimin Shpjegues Publik.
8. Raportet e para të kërkuara nga ky nen do të priten më apo para 31 marsit 2011.
Në rastin kur një individ deklaron një shumë të të ardhurave që është e pamjaftueshme për
të mbështetur shpenzimet e tij apo saj të kryera për konsum personal, ATK mundet të
rillogarisë të ardhurat e individit në bazë të shpenzimeve të kryera nga individi, apo ndonjë
metodë tjetër indirekte e duhur për rrethanat, duke marrë në konsiderate të ardhurat e
periudhave të mëhershme.
199
Neni 49 - Sanksionet për mospërmbushje
(Ligji Nr. 03/L-222)
Çdo sanksion i vënë sipas nenit 50 deri 61 të këtij ligji do të konsiderohet si detyrim ndaj
ATKsë.
1. Çdo person i cili kryen një veprimtari pa marrë një certifikatë fiskale apo pa qenë i
regjistruar në ATK, sipas kritereve të përkufizuara në nenin 11. të këtij ligji do t’i
nënshtrohet një ndëshkimi administrativ në shumë të barabartë me pesëqind (500) Euro.
2. Kur është konstatuar së një person kryen një veprimtari pa numër fiskal, atëherë ATK do
të lëshojë një numër fiskal dhe do të aplikojë ndëshkimin siç është paraparë në paragrafin
1. të këtij neni.
3. Përveç kësaj ATK do t’i bartë Agjencisë për regjistrim të bizneseve detajet për biznesin
e paregjistruar.
1. Kur një person kërkohet të dorëzojë një deklaratë tatimore sipas legjislacionit të
aplikueshëm në Republikën e Kosovës, nuk e dorëzon këtë deri në datën e kërkuar, personi
i tillë do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej pesë përqind (5%) të tatimit të
papaguar për secilin muaj apo pjesë të muajit për të cilin është vonuar, me një ndëshkim
maksimal administrativ për pagesë prej njëzetepesë përqind (25%) të obligimit tatimor.
2. Kur një person kërkohet të paguajë një tatim sipas legjislacionit të aplikueshëm në
Republikën e Kosovës, nuk paguan tërë apo një pjesë të tatimit të tillë deri në datën e
kërkuar, personi i tillë do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej një përqind (1%)
të obligimit tatimor për secilin muaj apo pjesë të muajit për të cilën ajo pagesë është
vonuar, deri në maksimum dymbëdhjetë (12) muaj.
200
Neni 52 - Ndëshkimet administrative lidhur me nën deklarimin e
tatimit dhe mbi deklarimin e rimbursimeve tatimore
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Kur nga një person kërkohet të plotësojë një deklaratë tatimore sipas legjislacionit të
zbatueshëm në Kosovë nën-deklaron shumën korrekte të obligimit tatimor apo mbi-
deklaron shumën korrekte të një rimbursimi tatimor për të cilin ata kanë të drejt, personi i
tillë do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej:
1.1. pesëmbëdhjetë përqind (15%) të diferencës mes shumës korrekte të tatimeve
që duhet të deklarohet dhe shumës që në të vërtetë është deklaruar aty ku ndodh
që nëndeklarimi i tillë ose mbi-deklarimi është deri në 10% apo me pak; ose
1.2. njëzetepesë përqind (25%) e ndryshimit mes shumës korrekte të tatimit që
duhet të ishte deklaruar dhe shumës që në të vërtetë është deklaruar aty ku ndodh
që nëndeklarimi i tillë ose mbi-deklarimi sipas nën-paragrafit 1.1. të këtij
paragrafi është me shumë se dhjetë përlind (10%) e shumës korrekte të tatimit;
1. Përveç nëse parashihet ndryshe, çdo person nga i cili kërkohet të dorëzojë një pasqyrë
informatash në ATK dhe i cili nuk e bën këtë deri në datën obliguese apo i cili dorëzon një
pasqyrë të pasaktë ose jo komplete do t’i nënshtrohet një sanksioni prej
njëqindenjëzetepesë (125) Euro për secilën pasqyrë të pa dorëzuar, për secilën pasqyrë të
pasaktë apo të pakompletuar, deri në maksimum prej dymijepesëqind (2,500) Euro.
2. Çdo person i nga i cili kërkohet të krijojë ose mbajë regjistrime, përfshirë kërkesën për
të vendosur numrin fiskal të biznesit në të gjithë kuponët dhe faturat e lëshuara, sipas
legjislacionit të zbatueshëm në Republikën e Kosovës dhe i cili nuk e kryen këtë do t’i
nënshtrohet një ndëshkimi administrativ si vijon:
2.1. tatimpaguesi me qarkullim vjetor deri tridhjetëmijë (30,000) Euro, ndëshkim
administrativ prej njëqindenjëzetepesë (125) Euro,
2.2. tatimpaguesi me qarkullim vjetor nga tridhjetëmijë (30,000) deri dyqindëmijë
(200,000) Euro –ndëshkim administrativ prej dyqindepesëdhjetë (250) Euro;
2.3. tatimpaguesi me qarkullim vjetor nga dyqindmijë (200,000) deri
pesëqindmijë (500,000) Euro – ndëshkim administrativ prej pesëqind (500) Euro;
ose
2.4. tatimpaguesi me qarkullim vjetor prej pesëqindmijë (500,000) dhe më shumë
– ndëshkim administrativ prej njëmijë (1,000) Euro.
201
3. Baza për llogaritjen e ndëshkimit administrativ të paraparë në paragrafin 2. të këtij neni
është qarkullimi i vitit të kaluar fiskal. Për bizneset e reja, bazë është qarkullimi real i vitit
aktual.
4. Rregullat procedurale për vendosjen e kohës brenda së cilës transaksionet duhet të futen
në librat e kontabilitetit për qëllime të ndëshkimit të paraparë në paragrafin 2 të këtij neni
do të rregullohet me akt nënligjor.
5. Çdo person i cili ka detyrë të sigurojë qasje në librat ose regjistrimet ose përndryshe të
përmbushë nenet 14 dhe 15 të ligjit e të cilët nuk e kryejnë këtë, do t’i nënshtrohen një
sanksioni prej njëqind (100) Euro për secilën ditë të mosparaqitjes pas afatit të caktuar nga
ATK. Në raste të tilla, ATK mund po ashtu të kërkojë një autorizim të gjykatës për të
autorizuar hyrjen ose qasjen e parashikuar sipas nenit 14 dhe 15 të këtij ligji.
6. Çdo person i cili kërkohet të vonesë një pajisje elektronike fiskale për regjistrimin e
transaksioneve të bëra gjatë aktivitetit të tyre ekonomik dhe i cili nuk i lëshon klientit të vet
kupon nga pajisja e tillë e fiskalizuar, do të detyrohet për një gjobë e përcaktuar në
përputhje me dispozitat e paragrafit 2. të këtij neni. Në rast të dështimit të pajisjes apo
rrymës, duhet të lëshohen kuponët e shkruar me dorë të cilët janë miratuar nga administrata
tatimore në vend të kuponit të lëshuar nga një pajisje elektronike fiskale, që i nënshtrohet
ndëshkim të përshkruar në këtë paragraf.
8. Ministri do të nxjerrë një akt nënligjor për të përshkruar procedurat përmes së cilave do
të implementohen dispozitat e paragrafëve 6. dhe 7. të këtij neni. Ministri mund të vendosë
lehtësime të tilla për konsumatorë sipas nevojës për të stimuluar përmbushjen e
konsumatorit me këto dispozita.
1. Çdo tatimpagues i cili nuk ka mbajtur në burim apo nuk ka paguar tatimin e mbajtur në
burim do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej njëzetepesë përqind (25%) në
dallimin në mes të shumës së saktë të tatimit që kërkohet të paguhet dhe shumës së tatimit
që në të vërtetë është paguar.
202
2. Çdo tatimpagues i cili nuk ka mbajtur në burim apo nuk ka paguar kontributet
pensionale në Trustin e Kursimeve Pensionale të Kosovës do t’i nënshtrohet një ndëshkimi
administrativ prej njëzetepesë përqind (25%) në dallimin në mes të shumës së saktë të
tatimit që kërkohet të paguhet dhe shumës së tatimit që në të vërtetë është paguar.
2. Çdo person që nuk i lë mënjanë paratë siç kërkohet sipas paragrafit 1. të nenit 39 të këtij
ligji do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ të barabartë me shumën e parave në
fjalë.
Çdo person i cili nënshkruan një deklaratë tatimore në emër të një personi tjetër, i cili bën
një gabim në atë deklaratë, do të paguajë një ndëshkim administrativ prej
njëqindenjëzetepesë (125) Euro. Ndëshkimi do të vendoset vetëm nëse gabimi është
rezultat i neglizhencës apo paramendimit nga ana e personit që nënshkruan deklaratën
tatimore.
1. Çdo person që që i kërkohet të përdor pajisjen elektronike fiskale (PEF) për regjistrimin
e të gjitha transaksioneve të bëra gjatë aktivitetit të tij ekonomik, i cili nuk ka instaluar
pajisjen e tillë elektronike, do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej njëmijë
(1.000) euro për çdo shkelje të tillë.
203
2. Nëse një personi i është kërkuar vazhdimisht instalimi i PEF, pasi që është gjobitur tre
ose më shumë herë për mos instalim të PEF, nuk instalon PEF, administrata tatimore do të
autorizohet të ndërmarrë hapa të tillë sipas nevojës për të anuluar numrin fiskal të
tatimpaguesit dhe certifikatën e TVSh-së, nëse aplikohet, duke u pasuar me kërkesën për të
çregjistruar biznesin nga Agjencia për Regjistrimin e Biznesit.
3. Nëse një person i përshkruar në paragrafin 1 të këtij Neni përpiqet ta manipulojë PEF,
apo ndërhyn në programimin e PEF apo të dhënat që duhet të futen në PEF, me qëllim që
të regjistrojë të dhëna të pasakta në PEF, personi i tillë do t’i nënshtrohet një ndëshkimi
administrative në shumë prej njëmijë (1,000) Euro.
1. Një tatimpagues i cili kryen shitje të tatueshme pa qenë i regjistruar për TVSh do t’i
nënshtrohet obligimit të TVSh-së mbi ato shitje plus një ndëshkim administrativ prej:
1.1. pesëmbëdhjetë përqind (15%) të obligimit të TVSh-së për ato furnizime nëse
mos regjistrimi ka ndodh për shkak të pakujdesisë së personit që kryen shitje të
tatueshme me pak se dhjetëmijë (10,000) Euro; apo
1.2. njëzetepesë përqind (25%) të obligimit të TVSh-së për ato furnizime nëse
mos regjistrimi ka ndodhur për shkak të pakujdesisë së personit që kryen shitje të
tatueshme prej dhjetëmijë (10,000) Euro apo më tepër;
2. Një person i tatueshëm i cili dështon të lëshojë një faturë të TVSh-së, ose dokument
tjetër që shërben si faturë apo i cili lëshon një faturë të pasaktë që rezulton në një ulje të
dukshme të shumës së TVSh-së obligative apo në një rritje të dukshme të kreditimit të
kërkueshëm do të jetë i detyrueshëm për atë ulje në shumën obligative apo atë rritje në
shumën e kreditimit të kërkueshëm në lidhje faturën apo transaksionin, plus një ndëshkim
administrativ prej:
2.1. pesëmbëdhjetë përqind (15%) të uljes apo rritjes së dukshme të shumës së
TVShsë obligative ku mos lëshimi i një fature të TVSh-së apo lëshimi i një fature
të pasaktë ka qenë për shkak të pakujdesisë së personit të tatueshëm apo;
2.2. njëzetepesë përqind (25%) të uljes apo rritjes së dukshme të shumës së TVSh-
së obligative ku mos-lëshimi i një fature të TVSh-së apo lëshimi i një fature të
pasaktë ka qenë për shkak të mospërfilljes së madhe mos-lëshimi i faturës për një
furnizim të tatueshëm është më shumë se njëmijë (1,000) Euro apo lëshimi i një
fature të pasaktë që është më shumë se pesëqind (500) Euro mbi ose nën shumën
që është dashur të përfshihet në faturë)të personit të tatueshëm.
3. Një tatimpagues i cili kryen ndonjë prej shkeljeve vijuese në lidhje me TVSH-në do t’i
nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej dyqindepesëdhjetë (250) Euro për secilën
shkelje:
204
3.1. mos aplikimi për regjistrim të TVSH-së me arritjen e pragut të kërkuar sipas
Ligjit të TVSH-së apo mos aplikimi për t’u fshirë nga regjistri kur diçka e tillë
kërkohet sipas ligjit të zbatueshëm; apo
3.2. mos paraqitja e një kopje të certifikatës TVSH-së së regjistrimit në mënyrën
si kërkohet me ligjin e zbatueshëm.
4. Një tatimpagues i regjistruar për TVSH i cili i lejon një personi tjetër të përdorë
certifikatën e tij unike të TVSH-së, do t’i nënshtrohet një ndëshkimi administrativ prej
pesëmijë (5.000) Euro. I njëjti ndëshkim aplikohet edhe ndaj personit i cili përdorë një
certifikatë të TVSh-së që i përket dikujt tjetër. Përveç ndëshkimit administrativ rastet e tilla
do të paraqiten nga Njësia e Hetimeve Tatimore tek Prokurori Publik kompetent për
ndjekje penale nga Njësia për Hetime Tatimore.
Kur një person i angazhuar në aktivitet ekonomik posedon mallra pa origjinë ai person do
t’i nënshtrohet ndëshkimit administrative me njëzetepesë përqind (25%) të vlerës së tregut
së mallrave. Ato mallra mund të merren dhe të mbahen në kujdestari të ATK-së me qëllim
të caktimit të detyrimit penal. Në këtë rast, do të ndiqen procedurat për vlerësim për rrezik
në nenin 21 të këtij ligji, dhe procedurat e marrjes së mallit dhe shitja e tyre do të
rregullohet me dispozitat e neneve 34, 35 dhe 36 të këtij ligji. Drejtori i Përgjithshëm mund
të lëshojë një urdhër për rrezik sikurse është paraparë në nenin 39 të këtij ligji.
1. Kur Prokurori Publik të hedhë ndjekjen për shkak të kufizimeve ligjore kohore, ATK,
bazuar në autorizimin që i është dhënë Drejtorit të Përgjithshëm, mundet të vlerësojë se a
ekziston bazë për ndëshkim administrativ personin(at) janë të obliguar në shumën prej
pesëdhjetë përqind (50%) të tatimit që është shmangur. Vlerësimi do të bëhet vetëm pas një
përcaktim të bërë nga Zyra Ligjore e ATK-së se ka bazë për të besuar se tatimpaguesi ka
shmangur me dashje tatimin i cila ishte objekt i referimit për tek prokurori.
205
Ministria e Ekonomisë dhe Financave mund të nxjerrë udhëzime administrative që
vendosin sanksione shtesë për shkeljet tatimore, ku sanksionet e tilla nuk tejkalojnë një
total prej pesëqind (500) Euro dhe sanksionet e tilla shtesë nuk dyfishojnë sanksionet që
tashmë janë paraparë me këtë ligj. Vënia e sanksioneve shtesë duhet të shoqërohet nga një
deklaratë që justifikon nevojën për sanksion(e) shtesë.
3. Nëse personi obligues për ndonjë tatim dëshmon shkaqe të arsyeshme, besim të mirë,
vështirësi të madhe ose arsye të tjera të cilat do të ngritin efektivitetin e ATK-së, ATK-ja
mund të zvogëlojë ose heq çdo ndëshkim të vlerësuar, apo propozuar, në baza sipas rastit.
4. Drejtori i Përgjithshëm, apo i(të) deleguari(t) e tij/saj shqyrton kërkesat për uljen e
ndëshkimeve dhe merr vendim bazuar në rishqyrtimin e fakteve dhe rrethanave.
Neni 43
Ndëshkimet dhe Lehtësimi nga Ndëshkimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
206
1. Me shumë dispozita të ndryshme të ndëshkimeve, ekziston mundësia të zhvillohet një
qasje e drejtë, e njëtrajtshme dhe gjithëpërfshirëse për administrimin e ndëshkimeve.
Qëllimi i këtij Neni është të japë udhëzime për fushë veprimtarinë institucionale të ATK,
për të gjitha ndëshkimet e vendosura nga ligjet tatimore të Kosovës. Ky Nen është shkruar
në formë që shpjegon masat ndëshkimore dhe kushtet bazë për lehtësim, duke ndjekur
udhëzimet mbi aplikimin e ndëshkimeve të adresuara në këtë Nen dhe kërkesave specifike
për lehtësim nga ndëshkime të caktuara, kur ekzistojnë kërkesa të veçanta. Përderisa ky
nen i Udhëzimit Administrativ, është shkruar si material udhëzues për ATK mbi
administrimin e ndëshkimeve, është përfshirë në tërësinë e tij në Udhëzimin Administrativ
për publikun që gjithashtu të kuptohet roli që luajnë ndëshkimet në ATK dhe mënyrën në
të cilën ato do të aplikohen në Kosovë.
3. Përderisa lehtësimi nga ndëshkimet, kur ndëshkimi të jetë vlerësuar, është përgjegjësi e
zyrtarit të ATK-së të caktuar nga Drejtori i Përgjithshëm në përputhje me Nenin 62 të
Ligjit, apo përgjegjësi e Ankesave përmes vendimit të tyre, të gjithë të punësuarit duhet të
mbajnë në mend objektivat vijuese kur të përcaktojnë ndëshkimet:
3.1. Raste të ngjashme dhe tatimpagues të vendosur në mënyra të ngjashme duhet
të trajtohen njësoj.
3.2. Secili tatimpagues, duhet të ketë mundësinë që interesat e tyre të dëgjohen
dhe të merren parasysh.
3.3. Përpiquni të merrni një vendim të mirë në rastin e parë. Një vendim i gabuar,
edhe pse eventualisht i saktë, ka ndikim negativ në përmbushjen vullnetare.
3.4. Jepni mundësi të duhur që vendimet e pasakta të përmirësohen.
3.5.Trajtoni secilin rast në një mënyrë të paanshme dhe të ndershme (p.sh.
afrohuni punës, jo nga perspektiva shtetërore apo e tatimpaguesit, por në interesin
e zbatimin të drejtë dhe të paanshëm të ligjeve tatimore).
3.6.Shfrytëzoni çdo rast, si një mundësi për të edukuar tatimpaguesin, ndihmoni
tatimpaguesin të kuptojë detyrimet dhe të drejtat e veta ligjore, dhe ndihmoni
tatimpaguesin të kuptojë të drejtat e ankesës dhe, në të gjitha rastet, vëzhgoni të
drejtat procedurale të tatimpaguesit.
3.7. Përpiquni që menjëherë të procesoni dhe të zgjidhni secilin rast të
tatimpaguesit.
3.8. Përcaktoni secilin ndëshkim në një mënyrë e cila nxitë përmbushjen
vullnetare.
207
Ndëshkimet përbëjnë një mjet të rëndësishëm të administratës tatimore për të ndjekur
misionin e vet në mbledhjes së efektshme të të hyrave për Buxhetin e Kosovës. Ndëshkimet
mbështesin atë mision vetëm nëse ato rrisin përmbushjen vullnetare. Administrata tatimore
do të dizajnojë, administrojë dhe vlerësojë programet e ndëshkimeve vetëm në bazën se a
bëjnë punën më të mire të mundshme të inkurajimit të sjelljes së përmbushjes së obligimeve
nga ana e tatimpaguesve tanë. Në interesin e një sistemi tatimor efektiv, Administrata
Tatimore do të përdorë ndëshkimet për të inkurajuar përmbushjen vullnetare duke: (1)
ndihmuar tatimpaguesit të kuptojnë se sjellja në përmbushjen e obligimeve është me vend
dhe sjellja mos-përmbushëse është e pa vend: (2) frenuar mos-përmbushjen përmes
vendosjes së shpenzimeve shtesë; dhe (3) vendosur drejtësi të sistemit përmes ndëshkimit të
drejtë të tatimpaguesve jo-përmbushës. Në fund të kësaj, administrata tatimore
administron një sistem të ndëshkimeve që është i caktuar të:
Përsigurojë njëtrajtshmëri;
Përsigurojë saktësi për rezultatet në dritën e fakteve dhe ligjit;
Ofrojë metoda për tatimpaguesit që të kenë mundësinë t’i dëgjohen dhe merren
parasysh interesat
Kërkojë paanësi dhe përkushtim në arritjen e vendimit të saktë;
Mundësojë zgjidhje të shpejtë të përcaktimeve (vendimeve) fillestare kur të
jenë prezantuar informatat e mjaftueshme për të treguar se ndëshkimi nuk është
me vend;
Përsigurojë se ndëshkimet janë përdorë për qëllimin e tyre dhe jo si pika
negocimi në zhvillimin apo përpunimin e rasteve.
5. Pjesa tjetër e këtij Neni më plotësisht do të sqarojë këtë deklaratë politikash, lehtësimi që
do të jepet, dhe aplikimin e ndëshkimeve të veçanta të parapara në Ligj.
9. Këta tre faktorë mbështesin bindjen publike që sistemi tatimor është i drejtë dhe
ndëshkimi është një përpjesëtim me rreptësinë e mos-përmbushjes.
208
10. Tatimpaguesit në Kosovë vlerësojë detyrimet e tyre tatimore ndaj vetvetes dhe i
paguajnë ato detyrime vullnetarisht. Ky sistem i vlerësimit dhe pagesës është i bazuar në
parimin e përmbushjes vullnetare. Përmbushja vullnetare ekziston kur tatimpaguesit i
binden ligjit pa detyrim dhe kërcënim.
13. Përveç paragrafit 11 të këtij neni, ATK, duhet gjithashtu të ofrojë mjete për të ruajtur
dhe rritur përmbushjen tonë vullnetare me administrim të drejtë, të patjetërsueshëm dhe të
saktë të një sistemi të ndëshkimeve.
14. Ndonëse ndëshkimet mbështesin dhe inkurajojnë përmbushjen vullnetare, ato po ashtu
sjellin të hyra shtesë për Shtetin, imponojnë pagesa riparuese kundër tatimpaguesve dhe
tërthorazi financojnë shpenzimet e zbatimit. Megjithatë, këto rezultate nuk janë arsye për
krijimin apo imponimin e ndëshkimeve.
17. Personeli i ATK-së mundet të edukojë tatimpaguesit dhe të inkurajojë përmbushjen nga
ata në të ardhmen duke:
17.1. shtjelluar shkaqet për delikuencën dhe duke i dëgjuar arsyet dhe shqetësimet
e tatimpaguesit për mos-përmbushje,
209
17.2. siguruar se tatimpaguesit i kuptojnë përgjegjësitë e tyre të deklarimit dhe
pagesës, dhe
17.3. siguruar se tatimpaguesit i kuptojnë mundësitë e tyre për të kërkuar lirim
nga ndëshkimet në rrethana të duhura.
20. Paragrafi 3, i nenit 62 të Ligjit parasheh që një tatimpagues mund të kërkojë lehtësim
nga një ndëshkim i vlerësuar, nëse tatimpaguesi beson se shkaku i arsyeshëm, mirë-besimi,
vështirësia e panevojshme, apo ekzistojnë fakte te tjera për ulje të ndëshkimeve. ATK do të
përfill atë kërkesë dhe do të përcaktojë nëse ka evidencë të mjaftueshme që kërkesa e
tatimpaguesit duhet të pranohet dhe duke e bërë këtë do të rrisin efektivitetin e ATK-së.
21. Përgjithësisht, lehtësimi nga ndëshkimet bie në katër kategori të ndara. Ato janë :
21.1. Shkak i arsyeshëm, përfshirë përpjekjen me besim të mirë për të përmbushur
ligjin;
21.2. Përjashtimet statusore;
21.3. Akt-dorëheqjet administrative, të tilla si vështirësi e panevojshme apo fakte
tjera që do të rrisin efektivitetin e ATK-së;
21.4. Përmirësimi i gabimit të ATK-së.
22. Për të kërkuar lehtësim, tatimpaguesi duhet të dorëzojë një deklarim me shkrim tek
Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së, i cili ofron një përshkrim të plotë të ndëshkimit të
vlerësuar; një përshkrim të bazës në të cilën lehtësimi është kërkuar dhe faktet që
mbështesin kërkesën për lehtësim; çdo dokument mbështetës të nevojshëm; dhe
nënshkrimin e një personi përgjegjës që dëshmon se informatat e dorëzuara janë të vërteta
dhe të sakta.
210
23. Drejtori i Përgjithshëm, mund t’i delegojë autorizimin për të pranuar dhe rishikuar
kërkesat për ulje të ndëshkimeve, si ne vijim:
23.1. Një zyrtari te autorizuar, siç është Avokati i Tatimpaguesit, i cili mund t’i
bëjë rekomandime Drejtorit te Përgjithshëm. Drejtori i Përgjithshëm mandej i
përcjell rekomandimet e tilla tek Zëvendësit e Drejtorit të Përgjithshëm ose tek
Drejtoret, te cilët janë te autorizuar që të miratojnë rekomandimet e tilla; ose
23.2. Një komisioni te autorizuar për të pranuar, shqyrtuar dhe miratuar/mohuar
kërkesat për ulje të ndëshkimeve.
23.3. Në cilin do rast, vendimi i zyrtarit, apo komisionit me autorizim të deleguar
do të zbatohet nga departamenti i TI-së së ATK-së me ta pranuar një dokument të
nënshkruar si duhet i cili specifikon zbatimin e kërkuar. Drejtori i Përgjithshëm do
të lëshojë udhëzime për publikun mbi procedurat për dorëzimin e kërkesave për
ulje të ndëshkimeve, si dhe procedurave të brendshme të ATK-së për të pranuar
dhe miratuar/mohuar kërkesat e tilla dhe procedime të mëpastajshme të kërkesave
pasi ato të jetë miratuar/mohuar.
24. Në marrjen e vendimit të vet për lehtësim nga ndëshkimet, zyrtari, apo komisioni për
lehtësim nga ndëshkimet duhet të marrë parasysh faktet dhe rrethanat e secilit rast. Zyrtari
apo komisioni për lehtësim nga ndëshkimet duhet të marrë parasysh udhëzimet e parapara
në këtë Nen, në kryerjen e përcaktimit të vet për të miratuar apo mohuar lehtësimin nga
ndëshkimi. Zyrtari apo komisioni mund të kërkojë bashkëpunim nga zyra regjionale
përgjegjëse për të përfillur kërkesën për ulje.
25. Zyrtari apo komisioni, do të marrë parasysh vetëm kërkesat për lehtësim të dorëzuara
para se ankesa të jetë marrë parasysh nga departamenti i Ankesave ne ATK. Për një
përcaktim që lidhet me lehtësim nga ndëshkimet mund të bëhet ankesë në Ankesat e ATK-
së, por një përcaktim i bërë nga Ankesat e ATK-së nuk mund të merret parasysh më vonë
për lehtësim nga ndëshkimet, përveç nëse aplikimi i ndëshkimeve nuk ka qenë pjesë e
marrjes parasysh të ankesës.
26. Çdo ndëshkim i vlerësuar si rezultat i mashtrimit tatimor apo vepër tjetër penale në
fushën e tatimeve nuk është i pranueshëm për lehtësim.
27. Një kërkesë e tatimpaguesit për lehtësim, bëhet pas pranimit të njoftimit të një
vlerësimi. Megjithatë, një tatimpagues mundet të kërkojë lehtësim nga ndëshkimi pas
pranimit të njoftimit për vlerësimin e propozuar që del nga një kontroll te tatimpaguesi,
duke mos prejudikuar të drejtën e tatimpaguesit për ankesë mbi vlefshmërinë e rregullimit.
28. Kur kërkesa të jetë pranuar, zyrtari apo komisioni, do të analizojë me kujdes arsyet e
tatimpaguesit për të përcaktuar nëse lehtësimi nga ndëshkimi është i arsyeshëm. Barra e
proves përgjithësisht është mbi tatimpaguesin.
211
gjendje të plotësojë kërkesat tatimore apo nëse aplikohen kritere tjera për lehtësim
nga ndëshkimi.
30. Obligimi i tatimpaguesit për të plotësuar kërkesat është në vazhdimësi, edhe nëse është
vonë, kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste, kërkon që tatimpaguesi të vazhdojë të
përpiqet të plotësojë kërkesat.
33. Merret parasysh kohëzgjatja në mes të ngjarjes së cituar si arsye për mos-përmbushje
dhe përmbushjes pasuese. Kohëzgjatja në mes të ngjarjeve mund të shërbejë për të anuluar
apo ulur efektin e ngjarjes. Lehtësimi nga ndëshkimi, mund të mos jetë me vend nëse pas
marrjes parasysh të te gjitha fakteve dhe rrethanave, tatimpaguesi nuk e përmirëson sjelljen
mospërmbushëse.
35. Në vijim janë dhënë shembujt kur lehtësimi nga ndëshkimi mund të mos jetë me vend:
35.1. Tatimpaguesi pohon se nuk ka qenë në gjendje të përmbushë kërkesën e
deklarimit për shkak të vdekjes në familje. Vdekja ka ndodhur disa muaj para
afatit të deklaratës. Deklarata nuk është dorëzuar deri në një vit pas afatit të
deklaratës.
35.2. Tatimpaguesi pohon se nuk ka qenë në gjendje të përmbushë kërkesën e
deklarimit, sepse shënimet e nevojshme për deklarim kanë qenë nën kontrollin e
një pale të tretë, psh. një administruesi të falimentimit apo një kontabilisti.
Shënimet, i janë kthyer tatimpaguesit shumë përpara kohës kur deklarata është
212
kërkuar të dorëzohet. Deklarata nuk është dorëzuar disa muaj pasi shënimet janë
kthyer.
35.3. Në të dy shembujt, koha e ngjarjes mundet të ndalojë tatimpaguesin nga
marrja e lehtësimit nga ndëshkimi përderisa faktorë tjerë të mos justifikojnë
vonesën në deklarim.
36. Nëse tatimpaguesi ofron një sqarim i cili mbështet kërkesën e tij, ulen ndëshkimet e
aplikueshme. Nëse sqarimi aplikohet vetëm në një pjesë të ndëshkimeve, vetëm ajo pjesë e
ndëshkimeve duhet të ulet.
37. Zyrtarët përgjegjës të ATK-së do të dokumentojnë çdo vendim të marrë, sipas këtij
Udhëzimi Administrativ, përfshirë bazën në të cilën vendimi është marrë. Çdo informacion
i pranuar i cili mbështet vendimin, do të bashkëngjitet në vendim dhe të mbahet në një
dosje zyrtare të ATK-së, e cila me lehtësi mundet të gjendet, në rast nevoje.
38. Nëse lehtësimi është dhënë para vendosjes së një ndëshkimi që normalisht vlerësohet
automatikisht nga SIGTAS-i, duhet të ndërmerren veprime të nevojshme për të ndalur
vlerësimin automatik nga SIGTAS-i. Nëse një vlerësim automatik ndodh, duhet të
aplikohen dispozitat e këtij Neni meqë lidhen me gabimet e ATK-së.
39. Nëse një vendim përfundimtar tregon se nuk janë plotësuar kriteret për dhënien e
lehtësimit nga ndëshkimi, vendimi duhet të dokumentohet sikurse në paragrafin 37 më
sipër. Çdo informacion i pranuar që mbështet vendimin, do të bashkëngjitet dhe mbahet në
dosje në zyrat e ATK-së, e cila me lehtësi mund të ri-gjendet, në rast nevoje.
40. Tatimpaguesit i dërgohet një njoftim me shkrim për vendimin e mos dhënies së
lehtësimit nga ndëshkimi. Njoftimi duhet të përmbajë :
40.1. Sqarimin e plotë të vendimit të ATK-së dhe bazën e refuzimit;
40.2. Informatat mbi procedurat e ankesës që duhet ndjekur nëse tatimpaguesi
dëshiron të ankohet për vendimin.
41. Shkaku i arsyeshëm, mbështetet në faktet dhe rrethanat në situata të veçanta dhe
mundëson që ATK të ofrojë lehtësim nga ndëshkimet që janë vlerësuar. Lehtësimi për
shkak të arsyeshëm përgjithësisht jepet kur tatimpaguesi ushtron kujdes dhe maturi të
zakonshme afariste, në kryerjen e detyrimeve të tij, por nuk është në gjendje të përmbushë
ato detyrime.
43. Për ato ndëshkime ku aplikohen shkaqe te arsyeshme, ATK do të marr parasysh çdo
arsye e cila vendos se tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi të zakonshme afariste,
por nuk ka qenë në gjendje të përmbushë detyrimin e tij/saj tatimor. Shpjegimet e
pranueshme nuk kufizohen vetëm në shpjegimet e dhëna në këtë Udhëzim Administrativ
213
44. Tatimpaguesi ka shkak të arsyeshëm kur sjellja e justifikon heqjen e një ndëshkimi.
Secili rast, duhet të gjykohet individualisht bazuar në faktet dhe rrethanat konkrete. Në
marrjen e vendimit mund te merren parasysh pyetjet si në vijim:
44.1 Çka ka ndodhur dhe kur ka ndodhur?
44.2. Gjatë kohës kur tatimpaguesi nuk ka qenë i rregullt, cilat fakte dhe rrethana
e kanë ndaluar atë nga dorëzimi i deklaratës, pagesës së tatimit, apo përmbushje
tjetër e ligjit ?
44.3. Si e kanë penguar faktet dhe rrethanat tatimpaguesin nga përmbushja?;
44.4. Si është marrë tatimpaguesi me pjesën e mbetur të çështjeve gjatë kësaj
kohe?;
44.5. Kur faktet dhe rrethanat kanë ndryshuar, çfarë përpjekjesh ka bërë
tatimpaguesi për të qenë i rregullt?.
45. Shkak të arsyeshëm nuk ka, derisa, faktet dhe rrethanave që kanë treguar sjelljen e
mospërmbushjes së tatimpaguesit, kanë pushuar së ekzistuari dhe tatimpaguesi nuk
përmbush përsëri detyrimet tatimore brenda një periudhe të arsyeshme kohore.
Tatimpaguesi mund të ketë shkak të arsyeshëm për mos-përmbushje nëse:
45.1. është bërë një përpjekje e arsyeshme dhe me besim të mirë për të
përmbushur ligjin, apo
45.2. tatimpaguesi nuk ka qenë në dijeni për kërkesën dhe në mënyrë të
arsyeshme nuk ka mundur të pritet të dijë për kërkesat.
46. Kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste. Çdo arsye që vendos se një tatimpagues
ka ushtruar kujdes dhe maturi të zakonshme afariste, por nuk ka qenë në gjendje të
përmbushë ligjin tatimor, mund të merret parasysh për lehtësim nga ndëshkimi.
46.1. Kujdesi dhe maturia e zakonshme afariste, përbën zbatimin e ligjit të
detyrimeve afariste dhe t’i zbatojë kur lindin ngjarjet asyeshmërisht të parapara.
Një tatimpagues mund të vendosë shkak të arsyeshëm, duke ofruar fakte dhe
rrethana që tregojnë se tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi të zakonshme
afariste (duke marrë atë shkallë të kujdesit që një person asyeshmërisht i matur do
të ushtronte), por megjithatë nuk ka qenë në gjendje të përmbushë detyrimin
ligjor.
46.2 Në përcaktimin nëse tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi të
zakonshme afariste, shqyrtohen informatat të përfshira si në vijim :
46.2.1. Arsyeja e tatimpaguesit. Arsyeja e tatimpaguesit duhet të
adresojë ndëshkimin e vënë. Për të treguar shkak të arsyeshëm, datat dhe
sqarimet duhet të korrespondojnë saktësisht me ngjarjet në të cilat
ndëshkimet janë bazuar. Nëse datat dhe sqarimet nuk korrespondojnë me
ngjarjet, në të cilat ndëshkimet janë bazuar, kërkohen informata shtesë
nga tatimpaguesi.
46.2.2. Historia e përmbushjes. Verifikohen vitet tatimore të
mëparshme (së paku 2 vite) të pagesave dhe historia e përgjithshme e
përmbushjes së detyrimeve nga tatimpaguesi. I njëjti ndëshkim, që më
parë është vlerësuar apo hequr, mund të tregojë se tatimpaguesi nuk
ushtron kujdes të zakonshëm afarist. Nëse ky është rasti i parë i
214
tatimpaguesit për sjellje mos-përmbushëse, merret parasysh si edhe
arsyet tjera që paraqet tatimpaguesi si arsye, meqë një dështim për
përmbushje për herë të parë nuk përben në vetvete shkak të arsyeshëm.
46.2.3. Kohëzgjatja. Merret parasysh kohëzgjatja në mes të ngjarjes së
cituar si arsye për mos-përmbushje dhe përmbushjen vijuese. Merret
parasysh :
46.2.3.1. kur veprimi është kërkuar nga ligji;
46.2.3.2. periudha kohore gjatë së cilës tatimpaguesi nuk ka
qenë në gjendje të përmbushë ligjin për shkak të rrethanave
përtej kontrollit të tatimpaguesit, dhe
46.2.3.3. kur ka përmbushur tatimpaguesi ligjin.
47. Mosdija për ligjin. Në disa raste tatimpaguesit mund të mos jenë në dijeni për
detyrime të veçanta për të deklaruar dhe/apo paguar tatimet. Standardi i kujdesit dhe
maturisë së zakonshme afariste kërkon që tatimpaguesi të bëj përpjekje të arsyeshme për të
përcaktuar detyrimet e tyre tatimore. Shkaku i arsyeshëm, mund të vendoset nëse
tatimpaguesi tregon padituri të ligjit në lidhje me faktet dhe rrethanat tjera. Shkaku i
arsyeshëm asnjëherë nuk duhet te presupozohet, madje edhe në rastet kur mosnjohuria për
ligjin shfrytëzohet si baze e kërkesës për lehtësim. Për shembull, merreni parasysh :
47.1. edukimin/arsimimin e tatimpaguesit;
47.2. nëse tatimpaguesi i është nënshtruar tatimit;
47.3. nëse tatimpaguesi është ndëshkuar, apo
47.4. nëse kohëve të fundit ka pasur ndryshime në formularët tatimor apo
legjislacionin tatimor, për të cilat tatimpaguesi, në mënyre të arsyeshme nuk ka
pasur mundësi të dijë.
47.5. Niveli i ndërlikueshmërisë së një tatimi apo çështje të përmbushjes është një
factor tjetër që duhet të merret parasysh në vlerësimin e shkakut të arsyeshëm për
shkak të mosdijes për ligjin.
48. Është bërë gabim. Tatimpaguesi mundet të përpiqet të vendosë shkak të arsyeshëm,
duke pohuar se është bërë gabim:
48.1. Kjo nuk është në pajtim me standardin e kujdesit dhe maturisë së zakonshme
afariste dhe nuk jep bazë për shkak të arsyeshëm.
215
48.2. Megjithatë, arsyeja për gabim mund të jetë një faktor mbështetës nëse faktet
dhe rrethanat shtesë mbështesin përcaktimin se tatimpaguesi ushtron kujdes dhe
maturi të zakonshme afariste.
49. Harresa. Tatimpaguesi mund të përpiqet të paraqesë shkak të arsyeshëm duke pohuar
se ka harruar apo nuk ka qenë i vëmendshëm apo një palë tjetër ka shkaktuar mos-
përmbushje. Përgjithësisht, kjo nuk është në pajtim me standardin e kujdesit dhe maturisë
së zakonshme të afarizmit dhe nuk jep bazë për shkak të arsyeshëm. Informatat që do të
merren parasysh kur vlerësohet një kërkesë për heqje apo mospranim të një ndëshkimi
bazuar në një gabim apo pohim për mosdije të ligjit përfshinë, por nuk kufizohet në :
49.1. Kur dhe si ka dijeni tatimpaguesi për gabimin;
49.2. Shkalla në të cilën tatimpaguesi ka përmirësuar gabimin;
49.3. Marrëdhëniet në mes të tatimpaguesit dhe vartësit;
49.4. Nëse tatimpaguesi ka marrë hapa me kohë për të përmirësuar dështimin pasi
e ka zbuluar;
49.5. Dokumentacioni mbështetës.
50. Mbështetja tek personi tjetër. Mbështetja tek personi tjetër për të kryer një akt të
kërkuar përgjithësisht nuk është e mjaftueshme për të vendosur shkakun e arsyeshëm.
Është përgjegjësi e tatimpaguesit të dorëzojë një deklaratë me kohë dhe të saktë dhe të
kryej pagesat me kohë. Kjo përgjegjësi nuk mund të delegohet.
216
51.4.6. Nëse detyrimet e bizneseve të tjera kanë qenë të paafta, dhe
51.4.7. Nëse detyrimeve tatimore i është kushtuar vëmendje menjëherë
kur sëmundja ka kaluar, apo brenda një periudhe kohore të arsyeshme pas
vdekjes, ose mungesës.
52. Pamundësia për të marrë shënimet (regjistrimet). Sqarimet që lidhen me
pamundësinë për të marrë te dhënat e nevojshme, mund të përbëjnë shkak të arsyeshëm në
disa raste, por jo në të tjerat. Merren parasysh faktet dhe rrethanat që lidhen me secilin rast
dhe vlerësohet kërkesa për lehtësim nga ndëshkimet:
52.1. Nëse tatimpaguesi nuk ka qenë në gjendje të marrë të dhënat të nevojshme
për të përmbushur detyrimin tatimor, tatimpaguesi mundet ose nuk mundet të jetë
në gjendje të vendosë shkak të arsyeshëm. Shkaku i arsyeshëm mundet të
vendoset nëse tatimpaguesi ka ushtruar kujdes dhe maturi të zakonshme afariste,
por për shkak të rrethanave përtej kontrollit të tatimpaguesit, nuk ka qenë në
gjendje të përmbushë detyrimet.
52.2. Informatat që duhet marrë parasysh kur të vlerësohet një kërkesë e tillë
përfshinë, por nuk kufizohet, si :
52.2.1. Pse regjistrimet kanë qenë të nevojshme për të përmbushur
detyrimet;
52.2.2. Pse regjistrimet nuk kanë qenë në dispozicion dhe cilët hapa janë
ndërmarrë për ti siguruar ato;
52.2.3. Kur dhe si ka rënë në dijeni tatimpaguesi se nuk ka pasur
regjistrime të nevojshme;
52.2.4. Nëse janë hulumtuar mënyrat tjera për të siguruar informatat e
nevojshme;
52.2.5. Pse tatimpaguesi nuk ka vlerësuar informatat;
52.2.6. Nëse tatimpaguesi ka kontaktuar ATK-në për udhëzime se çka të
bëjë rreth informatave që i mungojnë;
52.2.7. Nëse tatimpaguesi menjëherë ka përmbushur detyrimet sapo ka
marrë informatat që i kanë munguar; dhe
52.2.8. Dokumentet mbështetëse, të tilla si kopjet e letrave të shkruara
dhe përgjigjet e pranuara në një përpjekje për të marrë informatat e
nevojshme.
53. Këshilla. Tatimpaguesi mund të kërkojë lehtësim nga ndëshkimet për shkak të shkakut
të arsyeshëm në bazën se ato janë mbështetur në mirëbesim në këshillën (informatën) e
marrë nga ATK. Përgjithësisht, për të marrë parasysh lehtësimin nga ndëshkimi,
tatimpaguesi, duhet të ketë mbështetje në këshillat me shkrim nga ATK:
53.1. Informatat për të marrë parasysh kur të vlerësohet një kërkesë për heqje apo
mospranim të ndëshkimit për shkak të besimit në këshillën me shkrim, përfshijnë,
por nuk është e kufizuar, si në vijim :
53.1.1. A ka qenë këshilla përgjigje për një kërkesë të veçantë dhe
këshilla e cila është dhënë bazuar në faktet dhe përmbajtjen e kërkesës ?;
53.1.2. A është mbështetur tatimpaguesi në mënyrë të arsyeshme në
këshillën e dhënë?
53.1.3. A ia ka ofruar tatimpaguesi informatat e përshtatshme dhe të
sakta ATK-së;
217
53.1.4. A është kërkuar këshilla në kohen e duhur, për të pritur
arsyeshëm një përgjigje me kohë nga ATK?
53.2. Rastet në vijim tregojnë situata kur një tatimpagues mbështet në këshillën
me shkrim të bërë me kohë nga ATK lidhur me pikën në deklaratën tatimore të
dorëzuar.
53.2.1. Tatimpaguesi nuk është mbështetur në mënyrë të arsyeshme në
këshillën lidhur me pikën e përfshirë në deklaratën tatimore nëse këshilla
është pranuar pas datës së dorëzimit të deklaratës;
53.2.2. Tatimpaguesi mund të konsiderohet të ketë besim të arsyeshëm
në këshillën e pranuar, pasi ka dorëzuar deklaratën dhe ai mandej ka
dorëzuar deklaratë korrigjuesi që është në pajtim me këshillën me
shkrim;
53.2.3. Tatimpaguesi mund të mos konsiderohet të ketë besim të
arsyeshëm në përgjigjen me shkrim që nuk lidhet më një pikë të përfshirë
në deklaratë, të tillë si këshilla mbi pagesën e tatimeve të parashikuara,
nëse këshilla është marrë pasi pagesa tatimore e parashikuar është
detyruese.
53.6. Edhe pse tatimpaguesi mund të mos kualifikohet për lehtësim bazuar në
rastet e shpjeguara në piken 53.2 më lartë, tatimpaguesi mundet edhe më tutje të
pranohet për lehtësim nga disa ndëshkime nëse përcaktohet se ai, ka ushtruar
kujdes dhe maturi të zakonshme afariste në kërkimin e këshillës nga ATK dhe
duke besuar në të për aq sa tatimpaguesi nuk është mbështetur në këshillën.
218
53.7. Këshilla nga Këshilltari Tatimor. Mbështetja në këshillën nga një
këshilltar tatimor, përgjithësisht lidhet me një përjashtim të shkakut të arsyeshëm
për nën-deklarim të të ardhurave apo mbi-deklarim të kreditimit/rimbursimit, ose
çështje të ngjashme të natyrës teknike apo komplekse. Nëse një këshilltar tatimor,
është në gjendje të demonstrojë se gjendja e treguar në një deklaratë tatimore të të
ardhurave, e cila ka rezultuar në një nën-deklarim të të ardhurave apo mbi-
deklarim të kreditimit/rimbursimit, ka qenë një gjendje e arsyeshme, dhe se
tatimpaguesi arsyeshëm është mbështetur në atë këshillë, gjetja e shkakut të
arsyeshëm mund të jetë e mundur varësisht nga faktet dhe rrethanat të secilit rast
veçmas. Megjithatë, përgjegjësia e tatimpaguesit për të deklaruar dhe/apo paguar
tatimet, nuk mund të lirohet duke u mbështetur në këshillën e një këshilltari
tatimor.
54. Zjarri, aksidenti, fatkeqësia natyrore dhe çrregullime tjera. Lehtësimi nga një
ndëshkim, mund të kërkohet nëse ka pasur mos-përmbushje me kohë të kërkesave për të
dorëzuar një deklaratë, apo për të paguar një tatim si rrjedhoje e zjarrit, aksidentit,
fatkeqësisë natyrore apo çrregullime tjera.
54.1. Lehtësimi nga ndëshkimi për shkak se tatimpaguesi ka pësuar dëme nga
zjarri, aksidenti, fatkeqësia natyrore apo çrregullime tjera mund të merret parasysh
nëse, si rrjedhojë e zjarrit, tatimpaguesi nuk ka qenë në gjendje të ketë qasje në
regjistrimet e tij; apo si rrjedhojë e një aksidenti, pala përgjegjëse ka qenë në
spital dhe nuk ka pasur mundësi të dorëzojë deklaratën apo të paguajë tatimin.
54.2. Zjarri, aksidenti, fatkeqësia natyrore apo çrregullime tjera janë faktorë për
t’u marrë parasysh. Një prej këtyre rrethanave në vetvete domosdoshmërisht nuk
ofron bazë për lehtësim nga ndëshkimi nëse nuk dokumentohet apo nuk vërtetohet
se ngjarja i ka shkaktuar tatimpaguesit pamundësi të përmbush obligimet e tij
tatimore.
54.3. Lehtësimi nga ndëshkimi mund të jetë i duhur nëse tatimpaguesi ushtron
kujdes dhe maturi të zakonshme afariste, por për shkak të rrethanave përtej
kontrollit të tatimpaguesit, ai nuk ka qenë në gjendje të përmbushë kërkesat
ligjore.
54.4. Përcaktimi për të dhënë lehtësimin duhet të bazohet në faktet dhe rrethanat
që përbëjnë secilin rast veçmas. Faktorët që duhen marrë parasysh janë :
54.4.1. Koha;
54.4.2. Ndikimet në veprimtarinë afariste të tatimpaguesit;
54.4.3. Hapat e ndërmarrë të përpjekjeve për të përmbushur kërkesat
ligjore;
54.4.4. Nëse tatimpaguesi ka qenë i rregullt kur ka pasur mundësi.
55. Lehtësimi Administrativ. ATK, mund që zyrtarisht të interpretojë apo qartësojë një
dispozitë për lehtësim administrativ nga ndëshkimi që përndryshe do të vlerësohej.
Lehtësimi administrativ, mund të adresohet qoftë në një Vendim Sqarues Publik,
Komunikatë shtypi, apo komunikim zyrtar, i cili shpreh se politikat e ATK-së, janë të
ofrojë lehtësim nga ndëshkimi sipas kushteve të veçanta.
56. Lehtësimi administrativ mund të jetë i nevojshëm kur ka vonesë nga ATK, në:
219
56.1. Shtypjen apo dorëzimin me postë të formularëve.
56.2. Publikimin e doracakëve dhe shpjegimeve të tjera, apo
56.3. Kushteve të tjera.
57. Kur ATK, përcakton se një prej kushteve të nënparagrafit 56 të këtij neni ekziston,
autorizohet të lëshojë një komunikatë zyrtare në formë të një Vendimi Shpjegues Publik, i
cili këshillon publikun se afati për dorëzimin e deklaratave është shtyrë, apo se ndëshkime
të caktuara do të hiqen për një periudhë kohore e specifikuar, për shkak të udhëzimeve apo
direktivave të papërshtatshme, të pamjaftueshme apo të pasakta. Vendimet shpjeguese
publike, të tilla, do të publikohen patjetër në mediat e Republikës së Kosovës, si dhe do të
vendosen në faqen elektronike të ATK-së.
59. Termi “vështirësi e panevojshme financiare’ nënkupton më shumë se një shqetësim për
tatimpaguesin. Tatimpaguesi duhet të jetë në gjendje të demonstrojë se ai/ajo duhet të ketë
qëndruar ne një humbje të konsiderueshme financiare nëse ai/ajo ka bërë pagesën e kërkuar
të tatimit në datën në të cilën pagesa ka qenë obligim.
Shembull,
Tatimpaguesi mund të ketë humbje për shkak të shitjes së pasurisë më çmim shumë më të
ultë se vlera e drejtë e tregut, si rezultat i rrethanave të paparapara. Shkaku i tillë mund të
konsiderohet se shkakton vështirësi të panevojshme financiare. Nëse ekziston një treg,
shitja e pasurisë me çmimin e tanishëm të tregut zakonisht nuk konsiderohet të rezultojë në
një vështirësi të panevojshme.
60. Vështirësia e panevojshme financiare mund të mbështesë lehtësimin nga tatimi shtesë
për pagesë me vonesë të tatimit nëse sqarimi për mos-përmbushje mbështet një përcaktim
të tillë. Sidoqoftë, pamundësia e qartë për të paguar rregullisht nuk jep bazë për dhënien e
lehtësimit nga ndëshkimi. Tatimpaguesi, duhet gjithashtu të tregojë se ka ushtruar kujdes
dhe maturi të zakonshme afariste, në kryerjen e pagesës së detyrimeve tatimore.
220
62. Pamundësia e një tatimpaguesi për të paguar mund të jetë faktor kur të merret parasysh
lehtësimi nga ndëshkimi nëse tatimpaguesi e tregon se pagesa është bërë në afatin e
pagesës, dhe ka mundur të rrjedhë vështirësi e panevojshme financiare. Në rast kur, një
tatimpagues dorëzon falimentim, merret parasysh pamundësia për të paguar një faktor nëse
insolvenca ka dalë para datës së pagesës së tatimit.
63. Vështirësia e panevojshme nuk mbështet lehtësimin nga ndëshkimi për pagesë me
vonesë, në rast të mos-pagesës me kohë të tatimeve të mbajtura në burim apo të mbledhura.
Tatimet e mbajtura në burim apo të mbledhura, paraqesin shumat e mbajtura në besim nga
tatimpaguesi për Shtetin dhe nuk janë mjete të tatimpaguesit për t’i përdorë për shpenzimet
e veta, ndryshe nga pagesa e detyrimit tatimor që del nga detyrimi për të mbajtur në burim
apo për të mbledhur tatimet në fjalë.
64. Informatat që duhet të merren parasysh kur të vlerësohet një kërkesë për lehtësim nga
ndëshkimet bazuar në vështirësinë e panevojshme financiare përfshinë, por nuk kufizohet
me arsyet si në vijim :
64.1.Kur tatimpaguesi e ka ditur se nuk mund të paguajë?
64.2. Pse tatimpaguesi nuk ka qenë në gjendje të paguajë?
64.3. A ka studiuar tatimpaguesi mënyra të tjera për të siguruar mjetet e
nevojshme?
64.4. Çka ka dhënë tatimpaguesi në anën e dokumentacionit mbështetës, të tilla si
kopjet e raporteve bankare?
64.5. A ka paguar tatimpaguesi kur mjetet i janë vënë në dispozicion?
65. Gabimi i ATK-së. Gabim i ATK-së mund të jetë çdo gabim i bërë nga ATK në
llogaritjen apo vlerësimin e tatimit, kreditimin e shumave, etj. Kur një i punësuar nga çdo
fushë e ATK-së vëren një rast përdorimi te programit kompjuterik, i cili shkakton një
ndëshkim për të vlerësuar një gabim, ai duhet të dorëzojë një raport me shkrim për
Zëvendësin e Drejtorit të Përgjithshëm përgjegjës për Teknologjinë Informative, (këtu e
tutje TI), duke i përshkruar çështjen se si programimi i gabuar shkakton vlerësime,
ndëshkime të pasakta apo probleme tjera, të cilat ndikojnë në saktësinë e bazës së të
dhënave të ATK-së.
68. Nëse nuk mund të bëhet përmirësimi i programit në mënyrë prapavepruese, duhet të
bëhet një rregullim i fiksuar për të siguruar se gabimi nuk do të ndodh në të ardhmen.
Duhet të bëhet një listë e shtypur e rasteve me gabime të tatimpaguesve dhe të arrihet një
221
marrëveshje se si do të përmirësohen ato – cili funksion i ATK-së, do të jetë përgjegjës për
përmirësimin dhe procedurat përmes së cilave do të bëhen përmirësimet.
69. Nëse gabimi është gabim i izoluar dhe problem që nuk ri-shfaqet, secili ndëshkim
duhet të rregullohet dorazi, nga një person përgjegjës pas marrjes së miratimit të duhur.
Raste të tilla janë:
69.1. Gabimi matematikor kur të llogaritet me dorë një ndëshkim.
69.2. Çdo gabim tjetër, kur mund të tregohet se:
69.2.1 Tatimpaguesi në fakt ka përmbushur ligjin, dhe
69.2.2 ATK në fillim nuk e ka pranuar atë fakt.
69.3. Vlerësimi automatik i një ndëshkimi kur një nëpunës kompetent i ATK-së,
ka përcaktuar se nuk duhet të vlerësohet ndëshkim dhe dokumentacioni për atë
përcaktim është në dispozicion.
70. Rregullimet sipas paragrafit 69 më lartë, nuk kërkojnë të merren parasysh nga zyrtari i
autorizuar apo komisioni nëse njëri është caktuar sipas paragrafit 23 të këtij Neni, por ato
duhet të dokumentohen dhe rregullimet të miratohen nga Zëvendësi i Drejtorit të
Përgjithshëm për Përmbushje.
72. Paragrafi 2, Neni 50 i Ligjit, shpreh se ATK do t’i lëshojë tatimpaguesit paraprakisht të
paregjistruar numër fiskal dhe do të vlerësojë ndëshkimin e paraparë në paragrafin 1 të
Nenit 50 të Ligjit. Me kontaktin me biznesin e paregjistruar, zyrtari i ATK-së, merr
informata të mjaftueshme identifikues (emrin, adresën, numri personal identifikues, datën e
fillimit të veprimtarisë afariste, numrin e të punësuarve, numri i telefonit, te dhënat e
llogarisë bankare, çdo veprimtari të mëparshme apo të tanishme, etj.) për të mundësuar
futjen e tatimpaguesit në sistemin e TI-së në ATK, për lëshimin e Numrit Fiskal.
73. Sipas Nenit 50 të Ligjit, ATK autorizohet të vendosë ndëshkimin prej 500 €, kur
ndonjë person kryen aktivitet ekonomik pa u pajisur me Numër Fiskal. Me qëllim të
aplikimit të këtij ndëshkimi, çdo person i angazhuar në aktivitet ekonomik pas 1 Tetorit
2010 pa u pajisur me numër fiskal do t’i nënshtrohet këtij ndëshkimi.
74. ATK do t’i japë informatat ARBK-së në lidhje me të gjithë personat e përfshirë në
aktivitet ekonomik pa u pajisur me numër fiskal dhe pa qenë të regjistruar në ARBK.
75. Nuk do të ketë lehtësim nga ky ndëshkim duke u bazuar në shkakun e arsyeshëm. Është
përgjegjësi e tatimpaguesit të dijë dhe të kuptojë kërkesat për të filluar një aktivitet
ekonomik.
222
76. Ndëshkimet administrative për mos-deklarim dhe mos-pagesë. Neni 51 i Ligjit,
përcakton masa ndëshkimore bazuar në mos-dorëzimin e deklaratës me afatin e duhur dhe
mospagesën e detyrimit tatimor në afatin e duhur.
77. Mos-deklarimi. Ndëshkimi për mos-deklarim (dorëzim të një deklarate tatimore) deri
në datën e duhur për dorëzimin e deklaratave të tilla është 5% në shumën e detyrimit
tatimor në atë deklaratë. Ndëshkimi vlerësohet deri në maksimum pesë muaj, për çdo muaj
apo pjesë të muajit, për të cilën deklarata është vonuar. Sipas kësaj dispozite, ndëshkimi
maksimum që do të vlerësohet është 25% e detyrimit tatimor në deklaratën tatimore, duke
marrë se deklarata tatimore është dorëzuar 5 muaj me vonesë (5% në muaj për 5 muaj).
Shembull :
Deklarata e TVSh-së për Korrik 2009 pritet deri më 31 gusht 2009. Nëse ekziston një
shumë e detyrimi tatimor (pas aplikimit të kreditimeve të duhura) prej 100 €, ndëshkimi
për mos-deklarim do të jetë 5€ (100x0.5) në muaj për 5 muajt e parë sa deklarata është
vone. Nëse deklarata është dorëzuar më 2 Shtator, ndëshkimi do të jetë vetëm 5 €; nëse
deklarata nuk është dorëzuar deri në Prill 2010, ndëshkimi do të jetë 25 € meqë deklarata
është vone më shumë se 5 muaj, por ndëshkimi maksimal është i kufizuar në 25% të
detyrimit tatimor. Ngjashëm, një deklaratë e TAK pritet deri më 31 mars. Një Deklaratë e
TAK për vitin 2010, duhet të dorëzohet deri më 31 Mars 2011. Nëse tatimi obligativ për
vitin është 1,000 € dhe tatimpaguesi ka bërë pagesa paradhënie me kohë gjatë vitit 2010
(përfshirë pagesën e pritur më 15 Janar 2011) prej 950 €, detyrimi tatimor në deklaratë do
të jetë 50€. Nëse deklarata është dorëzuar në Gusht 2010, ndëshkimi do të jetë 25% (5% në
muaj për 5 muaj) prej 50€, apo 12.50€.
78. Nëse ATK, bën vlerësim të tatimit shtesë më vonë, ndëshkimi për mos-deklarim do të
zbatohet në shumën shtesë të tatimit në të njëjtën mënyrë sikurse të ishte aplikuar në
deklaratën tatimore të dorëzuar nga tatimpaguesi.
79. Nëse tatimpaguesi asnjëherë nuk dorëzon deklaratë dhe ATK përgatit deklaratë për
tatimpaguesin, ndëshkimi për mos-deklarim do të aplikohet në tatimin e përcaktuar nga
ATK në shumën prej 5% në muaj, për secilin muaj, që deklarata nuk është dorëzuar, deri
në maksimum prej 25%.
80. Mos-pagesa. Nëse tatimpaguesi nuk bën pagesën e tatimit, deri në datën e përshkruar
për kryerjen e pagesës së tillë, ATK, ka autorizim të vlerësojë ndëshkimin prej 1% të
shumës tatimore të papaguar më kohë, për secilin muaj apo pjesë të muajit, për të cilën
tatimi mbetet i papaguar.
81. Mos-pagesa e ndëshkimit (po ashtu njihet si Ndëshkim për Pagesë me Vonesë)
ngarkohet për maksimum prej 12 muaj, apo ndëshkimi maksimal prej 12%.
82. Sikurse është paraparë në paragrafin 3 të Nenit 51 të Ligjit, Ndëshkimi për Mos-
deklarim dhe Mos-pagesë, nuk vlerësohen për të njëjtin muaj apo pjesë të muajit.
Ndëshkimi për Mosdeklarim, do të vlerësohet për periudhën kohore porsa deklarata mbetet
e pa dorëzuar (deri në maksimum prej 5 muajve apo 25%). Ndëshkimi për Mos-pagesë, do
223
të fillojë në muajin që pason muajin e fundit për të cilin ndëshkimi për Mos-deklarim është
vlerësuar. Nëse deklarata është dorëzuar me kohë pa pagesë, ndëshkimi për Mos-pagesë,
do të fillojë nga data kur pagesa është pritur, por nuk është kryer.
Shembull :
Deklarata e TVSh e Janarit 2009 e pritur deri më 28 Shkurt 2009 është dorëzuar pa pagesë
më 10 Qershor 2009 pa pagesë. Tatimi i detyruar në deklaratë ka qenë 1,000 €. Ndëshkimi
për Mos-deklarim do të vlerësohet në 1,000 € për një periudhë prej 4 Muajve (Mars, Prill,
Maj dhe Qershor) për një total prej 20%, apo 200 €. Nëse detyrimi tatimor ka mbetur i
papaguar, ndëshkimi për Mos-pagesë do të vlerësohet me 1% të detyrimit tatimor (1,000 €)
më 1 Korrik 2009 dhe do të vazhdojë të zbatohet në të parin e secilit muaj të
mëpastajshëm, deri sa të arrijë ndëshkimin maksimal prej 12% (Qershor 2010). Nëse TVSh
e Janarit 2009 është dorëzuar me kohë deri më 28 Shkurt por pa pagesë, Ndëshkimi për
Mos-pagesë do të vlerësohet me 1 Mars dhe do të vazhdojë me 1% në muaj, deri sa tatimi
të paguhet për një periudhë maksimale pre 12 muajve apo 12%.
83. Lirimi nga ndëshkimet për mos-deklarim dhe mos-pagesë. Nëse tatimpaguesi ofron
shkak të arsyeshëm për dorëzim me vonesë të një deklarate, sikurse është përshkruar në
këtë Nen, ATK, merr parasysh informatat e ofruara në përcaktimin se duhet të jepet
lehtësimi, apo jo. Lehtësimi, nuk do të jepet nëse mos-dorëzimi i deklaratës është bazuar në
pakujdesi apo mospërfillje, të tilla si harresa për dorëzimin e deklaratës, apo besimi se data
për dorëzim ka qenë një datë që është tjetër, nga data e vënë me ligj. Sikurse është cekur në
këtë Nen, duhet të merren parasysh të gjitha faktet dhe rrethanat në përcaktimin nëse
lehtësimi është me vend.
84. Shkakun e arsyeshëm për Mos-pagesë është vështirë për ta vendosur, sepse kërkon që
tatimpaguesi të dëshmoje se ka bërë përpjekje për pagesën e tatimit, por ka ndodhur një
ngjarje e papritur që ka marrë përparësi mbi pagesën e tatimit që e ka ndaluar atë që ta bëjë
pagesën me kohë. Gjithashtu, mund të jetë e mundur të përcaktohet shkaku i arsyeshëm,
mbështetur në gjetjen e vështirësisë së panevojshme financiare, sikurse është përshkruar në
paragrafët 58 deri 64 të këtij Neni. Duhet të merret parasysh natyra e ngjarjes dhe sa
ligjshmëri ka pasur ndaj pagesës se tatimit. Me disa përjashtime të mundshme,
tatimpaguesi duhet të paguajë tatimin përpara se të merret parasysh lehtësimi nga
ndëshkimi për Mos-pagesë, meqë ndëshkimi vazhdon deri sa tatimi të paguhet apo
ndëshkimi maksimal të jetë arritur. Nëse është arritur ndëshkimi maksimal dhe tatimi ka
mbetur i papaguar, nuk mund të ketë shkaqe të arsyeshëm për mos-pagesë të tatimit për atë
kohëzgjatje. Shkaku i arsyeshëm për Mos-pagesë, nuk mund të ekzistojë për tatimet e
mbajtura në burim, apo tatimet e mbledhura (tatimi i mbajtur në burim në paga, TVSh,
etj.).
85. Sipas fakteve dhe rrethanave, lehtësimi, mund të aplikohet vetëm për pjesën e
ndëshkimit, në këtë rast, ai jepet për atë pjesë të ndëshkimit për të cilin shkaku i arsyeshëm
ka ekzistuar. Nuk ka lehtësim nga ndëshkimi për tatimpaguesin, i cili është dënuar për
vepër penale në fushën e tatimeve.
224
86. Ndëshkimet administrative për nën-deklarim të tatimit dhe mbi-deklarim të
rimbursimit tatimor. Neni 52 i Ligjit, parasheh ndëshkim për dorëzim të deklaratës në të
cilën nën-deklarohet obligimi tatimor apo dorëzimi i deklaratës apo kërkesës e cila mbi-
deklaron shumën e obligimit të rimbursimit tatimor. Ky ndëshkim aplikohet vetëm në
deklaratat të cilat janë rregulluar gjatë kontrollit të deklaratës apo në rrethanat në të cilat
ATK përcakton shumën tatimore obligative kur tatimpaguesi nuk ka dorëzuar deklaratën.
Shembull:
Në lidhje me aplikimin e ndëshkimit: Deklarata e TVSh-së është dorëzuar dhe paguar me
kohë me një obligim tatimor prej 500€. ATK ka kontrolluar deklaratën dhe ka përcaktuar
se tatimi i deklaruar duhet të ketë qenë 540€. Meqë ndryshimi në mes të shumës së
raportuar dhe shumës që është dashur të raportohet është 10% a më pak e shumës së
shumës së deklaruar, do të aplikohet një ndëshkim prej 15% në 40€ të nën-deklaruara.
Llogaritja: Tatimi i deklaruar: €500
Tatimi i përcaktuar nga ATK €540
Ndryshimi € 40 (më pak se 10% e €500)
Ndëshkimi € 6 € (40x0.15)
Është dorëzuar një kërkesë për rimbursim të TVSh-së duke kërkuar një rimbursim prej
20,000€. ATK, e ka kontrolluar kërkesën dhe ka përcaktuar se rimbursimi i saktë duhet të
jetë vetëm 10,000€. Meqë shuma e përcaktuar nga ATK është më shumës e 10%, më pak
se shuma e kërkuar nga tatimpaguesi (shuma e kërkuar është më shumë se 10%, më e lartë
se shuma e përcaktuar nga ATK), ndëshkimi që do të aplikohet është 25% e ndryshimit në
mes të shumës së kërkuar dhe shumës së përcaktuar nga ATK.
Llogaritja:
Rimbursimi i kërkuar: €20,000
Rimbursimi i përcaktuar nga ATK: €10,000
Ndryshimi: €10,000 (më shumë se 10% e €20,000)
Ndëshkimi: € 2,500 (€10,000x25%)
Rimbursimi për tatimpaguesin €7,500 (€10,000 minus €2,500)
225
Tatimpaguesi nuk ka dorëzuar deklaratën edhe pse ATK i ka dorëzuar një njoftim me
shkrim se nuk e ka marrë deklaratën. ATK nuk ka alternativë veç se të përcaktojë
obligimin tatimor duke përdorë metodat indirekte dhe të vlerësojë një shumë prej 5,000€
në tatim. Ndëshkimi për tatim të nën-deklaruar do të jetë 25% e shumës së nën- deklaruar,
në këtë rast do të jetë 25% e 5,000€, apo 1,250€. Përveç kësaj, vlerësimi do t’i nënshtrohet
një Ndëshkimi për Mos-deklarim prej 5% të obligimit tatimor për secilin muaj që deklarata
nuk është dorëzuar deri në një maksimum prej 25%, llogarisim se deklarata është vonuar
më shumë se 5 muaj, ndëshkimi për Mos-deklarim gjithashtu do të jetë 25% e 5,000€, apo
një shtese prej 1,250€.
88. Lehtësimi nga ndëshkimi. Ekziston bazë e kufizuar për lehtësim nga ndëshkimi i
përshkruar në paragrafin 86 (nën-deklarimi/mbi-deklarimi). Nëse tatimpaguesi i ka mbi-
deklaruar shpenzimet apo blerjet, të cilat kanë shkaktuar që tatimi të mbi-deklarohet,
tatimpaguesi duhet të dëshmojë se mbi-deklarimi i shpenzimeve apo blerjeve është
shkaktuar nga një gabim i paqëllimtë në llogaritje të shpenzimeve. Nëse tatimpaguesi ka
nën-raportuar të ardhurat apo vlerën e shitjeve bazuar në një llogaritje të të ardhurave apo
shitjeve e cila gabimisht ka nxjerrë çmimin e shitjes së mallrave të shitur, tatimpaguesi do
të kërkohet të dëshmojë se çmimi i shitjeve ka qenë çmim i shitjes qëllimmirë i llogaritur
për të dhe një deklaratë të arsyeshme në investime dhe çmim i cili ka reflektuar vlerën e
hapur të tregut për mallrat e ngjashëm në kushtet e tregut të ngjashëm. Në raste të tilla,
mund të ketë bazë për lehtësim nga ndëshkimi bazuar në shkakun e arsyeshëm dhe faktin
se tatimpaguesi ka bërë një përpjekje me mirëbesim që me saktësi të llogarisë shumën e
saktë të tatimit apo mbi-pagesën e tatimit.
89. Nëse tatimpaguesi është mbështetur në këshillën më shkrim të marrë nga një këshilltar
profesional tatimor, i cili ka njohuri mbi ligjet tatimore dhe aplikim të Standardeve të
Kontabilitetit, lehtësimi nga ndëshkimi mund ti jepet. Në rastet e tilla, tatimpaguesi duhet
të dëshmojë se këshilltari profesional tatimor i ka dhënë këshillë bazuar në një shpalosje të
saktë dhe të plotë të fakteve dhe rrethanave nga tatimpaguesi. Për t’i dhënë lehtësimin,
këshilla duhet të lidhet me çështjen në fjalë dhe tatimpaguesi duhet ta ketë përcjellë nga
afër atë këshillë.
90. Nuk ka lehtësim nga ndëshkimi për një tatimpagues i cili është dënuar për një vepër
penale në fushën e tatimeve për periudhën ne të cilën është kërkuar lehtësimi.
226
Shembull:
Nëse një tatimpagues është i obliguar të japë vetëm një pasqyrë informatash, ndëshkimi i
vetëm që do të aplikohet është 500€ ndëshkim për mos-dorëzim të një raporti informativ.
Nëse një tatimpagues kërkohet të dorëzojë dy pasqyra informatash, ndëshkimi do të jetë
500€, plus 125€ për mos-dorëzim të deklaratës së dytë, apo në total 625€. Do të ishte e
mundshme të përfshihej një ndëshkim tjetër sipas dispozitave të paragrafit 2 të Nenit 53
për mos-krijim të një regjistrimi.
93. Për qëllime të ndëshkimit të përshkruar në këtë nen, deklaratat apo dokumentet tjera që
konsiderohen të jenë deklarata informative në të cilat ky ndëshkim aplikohet përfshijnë:
93.1. faturën tatimore që kërkohet të jepet nga një tatimpagues i TVSh-së
gjithashtu konsiderohet të jetë një deklaratë informative që i nënshtrohet këtij
ndëshkimi;
93.2. Aplikacionin në ATK për të autorizuar një person për instalim apo riparim
për pajisjet elektronike fiskale;
93.3. Faturat që kërkohet të lëshohen (tani, apo në të ardhmen) nga çdo biznes për
transaksionet e kryera.
94. Tabela 1 në këtë nen përmbledh deklaratat informative në të cilat aplikohet ndëshkimi i
paraparë me këtë nënparagraf.
227
Tabela 1
Ligji Pasqyrë Afati për Shuma e Pasqyrë për informata do të
informatash dorëzimin ndëshkimit jepet:
që kërkohet e pasqyrës Pranuesit Administratë
për (Tatimpague s Tatimore
informata s apo klient) (Aplikohet
pas 1 Janar
2010)
Ligji mbi Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë Pasqyrë
Tatimin në të mbajtjes në secilën Vjetore e vjetore
Ardhurat burim për pasqyrë të Mbajtjes në Barazimi dhe
Personale paga vonuar apo Burim të kopja e
të pasaktë; Tatimit në pasqyrës e
Maksimum Paga të dhënë secilit
€ 2,500 paguara një pranues
pranuesi
Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë Pasqyrë
mbajtjes në secilën Vjetore e vjetore
burim për pasqyrë të Mbajtjes në Barazimi dhe
paga vonuar apo Burim të kopja e
të pasaktë; Pensionit në pasqyrës e
Maksimum Paga të dhënë secilit
€ 2,500 paguara një pranues
pranuesi
Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë Pasqyrë
mbajtjes në secilën Vjetore e vjetore
burim për pasqyrë të Mbajtjes në Barazimi dhe
paga vonuar apo Burim të kopja e
të pasaktë; Fitoreve në pasqyrës e
Maksimum Lotari në dhënë secilit
€ 2,500 Paga të pranues
paguara një
pranuesi
Ligji mbi Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë e Pasqyrë
Tatimin në të mbajtjes në secilën Tatimit të vjetore
Ardhurat burim të pasqyrë të Mbajtur në Barazimi dhe
Personale qirasë vonuar apo Burim nga kopja e
dhe Ligji mbi të pasaktë; qiraja e pasqyrës e
Tatimin në të Maksimum paguara për dhënë secilit
Ardhurat e € 2,500 qiradhënësin pranues
Korporatave
Ligji mbi Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë e Pasqyrë
Tatimin në të mbajtjes në secilën Tatimit të vjetore
Ardhurat burim të pasqyrë të Mbajtur në Barazimi dhe
Personale interesit vonuar apo Burim nga kopja e
228
dhe Ligji mbi të pasaktë; interesi i pasqyrës e
Tatimin në të Maksimum paguar dhënë secilit
Ardhurat e € 2,500 pranuesit pranues
Korporatave
Ligji mbi Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë e Pasqyrë
Tatimin në të mbajtjes në secilën Tatimit të vjetore
Ardhurat burim për të pasqyrë të Mbajtur në Barazimi dhe
Personale drejtat vonuar apo Burim nga e kopja e
dhe Ligji mbi pronësore të pasaktë; drejta pasqyrës e
Tatimin në të (Royalties) Maksimum pronësore dhënë secilit
Ardhurat e € 2,500 (Royalties) i pranues
Korporatave paguar
pranuesit
Ligji mbi Pasqyrë e 1 Mars €125 për Pasqyrë e Pasqyrë
Tatimin në të mbajtjes në secilën Tatimit të vjetore
Ardhurat burim në pasqyrë të Mbajtur në Barazimi dhe
Personale personat e vonuar apo Burim nga kopja e
dhe Ligji mbi huaj të pasaktë; pagesa të pasqyrës e
Tatimin në të Maksimum caktuara për dhënë secilit
Ardhurat e € 2,500 personat e pranues
Korporatave huaj
Ligji mbi Pasqyrë e 31 Mars 500 € për Pasqyrë
Administratë blerjeve (Aplikohet dështim të vjetore e
n Tatimore vjetore mbi në blerjet përgjithshë blerjeve më
dhe 500 € nga një pas 1 m për të shumë se
Procedurat furnizues i Janarit paraqitur; 500 €
vetëm 2010 – 125 € për
pasqyra e secilën
parë pasqyrë të
vjetore pasaktë dhe
pritet deri për secilën
31 Mars pasqyrë të
2011) padorëzuar
deri në një
maksimum
prej 2,500 €
Aplikacioni Para 125 € për Aplikimi
për instalimit secilin
Administratë apo aplikacion
n Tatimore riparimit të me vonesë
për të pajisjes apo të
autorizuar elektronike pasaktë
teknikun të fiskale
instalojë apo
riparojë
pajisjet
229
elektronike
fiskale
Ligji mbi Fatura 15 ditë pas 125 € për Fatura
TVSH-në tatimore përfundimi secilën tatimore
t të muajit pasqyrë me
në të cilin vonesë dhe
ka ndodhur të pasaktë
transaksion
ii
tatueshëm
98. Ndëshkimet për mos-krijim apo mos-mbajtje të librave dhe regjistrimeve të kërkuara
do të aplikohen në secilin rast në të cilin një tatimpagues është gjetur se nuk ka librat dhe
regjistrimet e kërkuara. Ndëshkimi nuk do të aplikohet ndarazi për secilin libër apo
230
regjistrim që nuk është krijuar apo mbajtur, megjithatë, mund të aplikohet ndarazi në pikat
tjera që konsiderohen të jenë mos-krijim apo mos-mbajtje e librave dhe regjistrimeve.
Shembull:
Një tatimpagues i cili nuk ka mbajtur një libër të shitjeve apo një libër të blerjeve do të
ndëshkohet vetëm që nuk ka krijuar apo nuk ka mbajtur librat e kërkuar. Nëse krahas
moskrijimit apo mos-mbajtjes së librave të kërkuar, tatimpaguesi nuk e përdor numrin
fiskal në kuponët e lëshuar, tatimpaguesi gjithashtu do t’i nënshtrohet ndëshkimi për mos-
krijim të regjistrimeve (shih nënparagrafin 98.7 të këtij Neni).
Shembull:
Nëse një tatimpagues nuk ka krijuar regjistrimet e nevojshme për përgatitjen e një raporti
për mbajtje në burim, do të ishte e sigurt se tatimpaguesi nuk ka dorëzuar në ATK apo
pranuesve të të ardhurave pasqyrat e nevojshme për mbajtje në burim. Në atë rast, do të
aplikoheshin tri ndëshkime me një ndëshkim maksimal të mundshëm prej 3,650€ (1,000€
për mos-krijim të raportit, maksimum 2,500€ për mos-dorëzim të pasqyrave individuale të
mbajtjes në burim dhe 125 € për mos-dorëzim në ATK të pasqyrës vjetore për barazim).
231
punësuarve të biznesit, dhe mos-përfshirja e numrit fiskal në të gjithë kuponët apo
faturat e lëshuara. Meqë ndëshkimi aplikohet në secilin rast të mos-mbajtjes apo
mos-krijimit të librave dhe regjistrimeve të duhura një biznes i tillë sikurse ai i
përshkruar në paragrafin 97.4 të këtij Neni mund t’i nënshtrohet një ndëshkimi
maksimal prej 5,000€ nëse nuk ka krijuar librat dhe regjistrimet e duhura, nuk ka
raportuar të punësuarit, nuk ka bërë pagesat përmes transferimit bankar pas 11
Shkurtit 2009 dhe nuk i ka vendosë transaksionet në libra dhe regjistrime, krahas
mospërfshirjes së numrit fiskal në fatura dhe kuponë të lëshuar pas 1 Tetorit 2010.
98.8. Çdo distributor i një PEF që dështon t’i ofrojë ATK-së informatat, përfshirë
kodet burimore, të ndonjë softueri të instaluar në një PEF, si dhe informatat në
operimin e secilit PEF të shpërndarë nga ai distributor do t’i nënshtrohet
sanksioneve të parapara në këtë Nen. Distributori po ashtu do t’i nënshtrohet këtij
ndëshkimi nëse distributori dështon në mbajtjen e regjistrimeve të duhura që
lidhen me instalimin dhe riparimin e PEF-ëve të instaluar dhe të
mirëmbajtur/riparuar nga secili distributor apo teknik i tij/saj i autorizuar. Shuma
e sanksionit do të bazohet në qarkullimin vjetor të distributorit, sikurse është
paraparë në paragrafin 2 të Nenit 53 të Ligjit.
98.9. Përveç librave dhe regjistrimeve të kërkuara për t’u mbajtur nga një
tatimpagues gjatë ecurisë normale të aktivitetit të tij/saj ekonomik, personat që
kërkohet të instalojnë një PEF (apo shumë PEF) i nënshtrohen ndëshkimeve të
parapara në paragrafin 2 të Nenit 53 të Ligjit, nëse personi i tillë dështon në
krijimin apo mbajtjen e një regjistrimi të instalimit dhe riparimit të të gjithë PEF-
ëve të instaluar në objektet e tij/saj të biznesit. Humbja e regjistrimeve të tilla do
të trajtohet si një mos-krijim i regjistrimeve.
100. Përderisa ndëshkimi i referohet qasjes në libra dhe regjistrime, ndëshkimi gjithashtu
aplikohet në çdo person i cili nuk përmbush ndonjë nga kërkesat e Nenit 14 dhe 15 të
Ligjit. Personi i cili nuk paraqitet në datën dhe kohën e përshkruar për dhënien e
informatave/dëshmisë do t’i nënshtrohet ndëshkimit themelor prej 500€, plus ndëshkimit
shtesë prej 100€ në ditë derisa personi të paraqitet për të dhënë informatat/dëshminë e
kërkuar. Personi i cili paraqitet, por nuk i jep informatat apo dëshminë do t’i nënshtrohet
ndëshkimit, pavarësisht faktit se personi është paraqitur në kohën dhe vendin e kërkuar.
Megjithatë, ATK mund të pajtohet të pezullojë ndëshkimin nëse personi nuk ka mundur të
japë informatat apo dëshminë me kohë, por pajtohet ta bëjë brenda një periudhe kohore të
arsyeshme. Personi i cili vjen të japë dëshmi por refuzon të nënshkruaj regjistrimin e
shkruar të dëshmisë, dëshminë nën betim etj, zyrtari i ATK-së, dhe një dëshmitarë i ATK-
së, do të vendos emrin e personit në hapsirën për nënshkrim dhe do të shënoj në dokument
232
se personi ka refuzuar të nënshkruaj dokumentin dhe te dy zyrtaret e ATK-se do te
nënshkruaj kontraten.
101. Kërkesat për vënien e këtij ndëshkimi, përfshijnë:
101.1. Nëse ATK do të fillojë kontrollin tatimor dhe dëshiron që
kontrollin ta kryej në lokalet e tatimpaguesit, ATK duhet të i dërgojë njoftimin me
shkrim tatimpaguesit për kontrollin në pritje së paku tri ditë punë para se të fillojë
kontrolli, përveç nëse ka rrethana përjashtuese të cilat sipas mendimit të Drejtorit
të Përgjithshëm justifikon ndryshe, sikurse është përshkruar në Nenin 27 të këtij
Udhëzimi Administrativ. Tatimpaguesi duhet t’i ofrojë ATK-së qasje në objektet
e biznesit (qasjen në libra dhe regjistrime) në kohën dhe datën e vendosur në
njoftim, apo të bëjnë marrëveshje të pajtueshme të ndërsjella për një kohë apo
datë tjetër;
101.2. Një kërkesë për libra apo regjistrime, apo qasja në libra apo
regjistrime, duhet të lidhet me:
101.2.1. Hetimin në vazhdim që lidhet me çështje tatimore të
kryer nga Njësia për Hetime Tatimore e ATK-së;
101.2.2. Kontrollin tatimor të kryer nga inspektori tatimor, apo
nëpunës tjetër i autorizuar i ATK-së;
101.2.3. Veprimin e mbledhjes së detyrueshme të ndërmarrë
nga zyrtari i mbledhjes së detyrueshme, apo nëpunës tjetër i
autorizuar i ATK-së; apo;
101.2.4. Hetimin e kryer nga një nëpunës tatimor i ndërmarrë
nga Zyra e Standardeve profesionale e ATK-së.
101.3. Përveç nëse nuk parashihet ndryshe në këtë nen dhe sikurse është
përshkruar në Nenin 28 të Këtij Udhëzimi Administrativ, ATK duhet t’i
ketë lëshuar një njoftim me shkrim mbajtësit të librave dhe regjistrimeve
nga i cili kërkohen informatat dhe e cila jep një periudhë kohore të
arsyeshme, së paku shtatë (7) ditë (30 ditë për libra dhe regjistrime që
gjenden jashtë Kosovës), për mbajtësin e regjistrimeve të përmbushë
obligimet. Nëse mbajtësi i regjistrimeve ofron një sqarim të arsyeshëm
pse i duhet më shumë kohë se 7 ditë, ose 30 ditë, Zyrtari i ATK-së do t’i
japë një zgjatje të periudhës për të përmbushur kërkesën për qasje në
libra dhe regjistrime. Zgjatja e tillë do të konfirmohet me shkrim me
datën e re për të përmbushur kërkesën e cekur qartë në konfirmimin me
shkrim;
101.4. Njoftimi me shkrim që kërkon librat dhe regjistrimet duhet të
përshkruajë librat dhe regjistrimet e kërkuara që duhet ofruar zyrtarit
kërkues me specifikim të mjaftueshëm për t’i mundësuar personit
përgjegjës të kuptojë regjistrimet e kërkuara. Njoftimi duhet të jetë më
specifik se sa termi, “të gjitha librat dhe regjistrimet”, duhet të
përshkruajë me saktësi të arsyeshme librat dhe regjistrimet specifike të
kërkuara;
101.5. Njoftimi me shkrim i përshkruar në 101.3 më sipër duhet të
specifikojë datën dhe vendin ku do të ofrohen regjistrimet. Përgjithësisht,
librat apo regjistrimet që do të ekzaminohen duhet të ekzaminohen në
233
vendin ku mbahen regjistrimet, përveç nëse janë kërkuar kopjet e
regjistrimeve, në të cilin rast regjistrimet duhet të kërkohen të dorëzohen
në vendin e caktuar në njoftimin me shkrim;
101.6. Njoftimi me shkrim duhet të përmbajë referimin për autorizim
ligjor për të kërkuar qasje në libra dhe regjistrime;
101.7. Nëse mbajtësi i regjistrimeve nuk përgjigjet brenda kohës së
dhënë në njoftimin me shkrim (duke kërkuar librat, regjistrimet, apo
qasjen në libra apo regjistrime), ATK duhet t’i dërgojë një kërkesë
përfundimtare për të përmbushur kërkesën me shkrim për libra,
regjistrime, apo mos-mundësimin e qasjes në libra apo regjistrime. Ky
njoftim duhet t’i jep tatimpaguesit 5 ditë kalendarike për të përmbushur
obligimin. Ky njoftim shtesë është vetëm për një kërkesë paraprake për
të vlerësuar ndëshkimin, nuk ka ndikim në dispozitat e paragrafëve 7 dhe
8 të Nenit 14 të Ligjit.
101.8. Nëse mbajtësi i regjistrimeve nuk përmbushë njoftimin
përfundimtar, zyrtari i autorizuar i ATK-së duhet të përgatisë njoftimin
për mbajtësin e regjistrimeve duke e informuar se vazhdimi i mos-ofrimit
të regjistrimeve të kërkuara, apo librave, apo qasjes në libra apo
regjistrime, ka rezultuar në vënien e një ndëshkimi themelor prej 500€,
plus një ndëshkimi ditor prej 100€ dhe se do të vendoset ndëshkim shtesë
prej 100€ për secilën ditë pasuese që vazhdon me mos-ofrimin e librave,
regjistrimeve, apo qasjes në libra apo regjistrime. Ndëshkimi do të
vlerësohet kundër mbajtësit të regjistrimeve dhe do të jetë i mbledhshëm
nga pasuria e mbajtësit të regjistrimeve në të njëjtën mënyrë sikurse
tatimin sipas Nenit 49 të Ligjit.
101.9. Për të vlerësuar ndëshkimin kundër një mbajtësi të regjistrimeve,
ATK duhet të dërgojë Njoftim-vlerësimin sikurse është përshkruar në
Nenin 22 të Ligjit. Njoftimvlerësimi kërkohet vetëm për ditën e parë kur
ndëshkimi është i aplikueshëm. Njoftim-vlerësimi do të jetë në shumën
prej 600€ (500€ baza dhe 100€ për ditën e parë) dhe duhet të tregojë se
do të vlerësohet me 100€ shtesë për çdo ditë sa mbajtësi i regjistrimeve
të mos përmbush kërkesën për libra, regjistrime, apo nuk jep qasje në
libra a regjistrime;
101.10. ATK duhet të sigurojë se vlerësimi shtesë i ndëshkimit ndalet në
ditën kur mbajtësi i regjistrimeve përmbushë kërkesën e ATK-së. Nuk do
të vlerësohet ndëshkim për atë ditë;
101.11. Pavarësisht nga më lartë dhe sikurse është paraparë në paragrafin
4 të Nenit 27 të këtij Udhëzimi Administrativ, nga ATK nuk kërkohet të
japë njoftim me shkrim para së të përpiqet të bëjë një vizitë për kontakt
lidhur me çështje të mbledhjes së detyrueshme, vizite vëzhguese, një
pyetje që lidhet me çështjen nën konsiderim nga Njësia për Hetime
Tatimore, një verifikim përmbushës i shpejtë, apo vizitë me qëllim të
konfirmimit të informatave të dorëzuara në kërkesë për numër fiskal. Në
raste të tilla, tatimpaguesi kërkohet të ofrojë qasje në objektet e biznesit
ashtu që zyrtari i ATK-së të mund të kryej punën e tij/saj;
234
101.12. Nëse tatimpaguesi refuzon të ofrojë qasje në libra dhe regjistrime
sipas rrethanave të përshkruara në 101.11 më sipër, tatimpaguesi do të
ndëshkohet me 100€ për ditën e parë dhe t’i jepet një paralajmërim me
shkrim se çdo mos-ofrim i qasjes i mëtutjeshëm në objekte apo libra e
regjistrime për qëllimet e cekura në nënparagrafin 101.11 më sipër do të
rezultojë në një ndëshkim prej 500€ plus një ndëshkim prej 100€ në ditë,
duke filluar në ditën kur qasja pasuese është mohuar. Paralajmërimi me
shkrim do të përfshijë një përshkrim të qasjes apo librave dhe
regjistrimeve të kërkuara dhe se qasja apo librat e regjistrimet mund të
kërkohen qysh në ditën pasuese të punës. Nëse mohohet qasja, apo librat
e regjistrimet nuk vihen në dispozicion në kohën e vizitës së ardhshme,
tatimpaguesit do t’i jepet njoftimi me shkrim sikurse është paraparë në
nënparagrafin 101.8 të këtij neni dhe do të bëhet vlerësimi sikurse është
paraparë në nënparagrafin 101.9 më lartë. Në këto rrethana sikurse është
paraparë në nënparagrafin 101.7 të këtij neni nuk kërkohet njoftim i dytë.
102. Përveç ndëshkimit prej 100€ në ditë, i cili vendoset me këtë Nen, paragrafi 5 i Nenit
53 të Ligjit i jep ATK-së autorizim të kërkojë dhe marrë urdhër gjykate nga gjykata
kompetente ku kërkon që mbajtësi i regjistrimeve t’i japë regjistrimet apo librat e tilla
ashtu siç janë kërkuar, apo të kërkojë që mbajtësi i regjistrimeve të ofrojë qasje në
regjistrimet dhe librat e kërkuara. Tutje, sikurse është paraparë në paragrafët 7 dhe 8 të
Nenit 14 të Ligjit, regjistrimet e mosnxjerra brenda afatit të vendosur në paragrafin 7 të
Nenit 14 të Ligjit nuk do të merren parasysh në çdo veprim ankesash të mëvonshëm.
103. Kuponët nga Arkat Fiskale. Paragrafi 6 i Nenit 53 të Ligjit parasheh një ndëshkim
kundër çdo personi që kërkohet të përdorë një pajisje elektronike fiskale që dështon t’i
lëshojë një kupon tatimpaguesit nga pajisja e fiskalizuar. Shuma e ndëshkimit që do të
vlerësohet është bazuar në dispozitat e paragrafit 2 të Nenit 53 të Ligjit:
103.1 Në rastin e parë të mos-lëshimit të një kuponi nga pajisja e fiskalizuar,
tatimpaguesi do të ndëshkohet sikur vetëm një kupon nuk është lëshuar.
103.2 Megjithatë, në vizitat e mëvonshme, tatimpaguesi do t’i nënshtrohet një
ndëshkimi për secilin kupon që nuk është lëshuar deri në maksimum prej 5,000€
(10,000€ në rastin e një tatimpaguesi me qarkullim prej 500,000€ e më shumë). I
njëjti ndëshkim aplikohet në të njëjtën mënyrë në rastin e mos-lëshimit të kuponit
me dorë në një formë të miratuar nga ATK në rast të prishjes së një pajisje apo
ndërprerje të energjisë.
103.3 Lëshimi i kuponit jo të rregullt si rezultat i ngacmimit të PEF-it ashtu që të
dhënat e pasakta janë regjistruar në PEF do të konsiderohet si mos-lëshim i
kuponit dhe do t’i nënshtrohet ndëshkimit të përshkruar në këtë paragraf.
235
zyrtarët e ATK-së janë të autorizuar të kërkojnë nga konsumatorët të tregojnë kuponët e
tyre me t’i lëshuar objektet e biznesit.
104.1 Nëse një konsumator është gjetur pa kupon pasi të ketë kryer blerjen, zyrtari
i ATKsë do të marrë emrin, adresën dhe numrin personal identifikues të
konsumatorit dhe do të lëshojë njoftimin për gjobë duke e informuar
konsumatorin se gjoba duhet të paguhet përmes transferit bankar. Nëse gjoba
mbetet e papaguar për një periudhë prej 30 ditëve, ATK do të lëshojë një Njoftim-
vlerësim për blerësin dhe do të mbledhë gjobën duke përdorë procedurat e
mbledhjes së detyrueshme të parapara me Ligj. ATK do të vendosë një fushatë
publicistike për të informuar konsumatorët për këtë dispozitë para se të fillojë të
lëshojë gjoba. ATK mundet të lëshojë njoftime paralajmërimi për konsumatorët
gjatë fushatës publicistike para se të fillojë lëshimin e gjobave.
104.2 Kjo dispozitë nuk do të zbatohet deri në kohën kur Drejtori i përgjithshëm
të ketë siguruar publicitet të duhur, të ketë vendosur kontrollet e duhura të
brendshme për të parandaluar shpërdorimet dhe kur të jetë lëshuar një direktivë që
ATK është e gatshme dhe e përgatitur të zbatojë këtë dispozitë.
Shembull 1:
Mos-dorëzimi i deklaratave informative: Gjatë ecurisë së një vizite vëzhguese,
inspektori tatimor përcakton se tatimpaguesi nuk lëshon fatura siç kërkohet me ligj.
Tatimpaguesi i nënshtrohet një ndëshkimi prej 125€ për mos-lëshim të një fature. Nëse
inspektori tatimor gjen më shumë se një rast të mos-lëshimit të faturave, tatimpaguesi i
nënshtrohet ndëshkimit 125€ për secilin rast të gjetur në të cilin fatura nuk është lëshuar
gjatë asaj vizite deri në maksimum prej 2,500€.
Shembull 2:
Mos-krijimi apo mos-mbajtja e regjistrimeve: Gjatë ecurisë së një kontrolli, inspektori
tatimor përcakton se tatimpaguesi, qarkullimi vjetor i të cilit është 20,000€ nuk ka mbajtur
libër shitje siç kërkohet me Ligjin mbi TAK, Tatimpaguesi i nënshtrohet ndëshkimit prej
125€.
Shembull 3:
Mos-ofrimi i qasjes në libra dhe regjistrime: Një zyrtar i mbledhjes së detyrueshme ka
kërkuar informatat nga banka lidhur me një llogari të mbajtur nga banka në emër të
biznesit i cili ka borxhe tatimore. Zyrtari i mbledhjes së detyrueshme i ka dhënë bankës
kërkesën e duhur me shkrim dhe pas njoftimit të parë i ka dorëzuar kërkesën përfundimtare
për informatat e kërkuara, dhe datën në të cilën informatat janë të nevojshme dhe pasojat
për mospërmbushje. Banka nuk i ka ofruar informatat e kërkuara në bazë të sekretit dhe
konfidencialitetit të bankës. Ligji në mënyrë specifike parasheh se sekreti apo
konfidencialiteti bankar nuk aplikohet në një hetim të ATK-së. ATK i dërgon bankës
Njoftim–vlerësimin ku e informon bankën se mos-ofrimi i informatave të kërkuara apo
mosqasja në informatat e kërkuara ka rezultuar në një vlerësim prej 600€ dhe ndëshkimi do
236
të vazhdojë të rrjedhë në shkallën prej 100€ për secilën ditë sa informatat e kërkuara nuk
janë dhënë.
Shembull 4:
Mos-ofrimi i qasjes në libra dhe regjistrime: Inspektori tatimor viziton biznesin me
qëllim që të bëjë verifikimin përmbushës të shpejtë. Pronari i biznesit refuzon t’i ofrojë
inspektorit tatimor qasjen në librat dhe regjistrimet e tija dhe inspektori tatimor nuk është
në gjendje të kryej verifikimin përmbushës të shpejtë. Tatimpaguesi i nënshtrohet një
ndëshkimi prej 100€ për mos-ofrim të qasjes së inspektorit tatimor në libra dhe regjistrime
për të kryer verifikimin përmbushës të shpejtë. Inspektori tatimor jep paralajmërimin me
shkrim sikurse është paraparë në nënparagrafin 101.12 të këtij neni. Nëse inspektori
tatimor kryen vizitë te biznesi ditën tjetër dhe tatimpaguesi përsëri refuzon të ofroj qasje në
libra dhe regjistrime, tatimpaguesi do t’i nënshtrohet një ndëshkimi prej 600€. Gjatë vizitës
së dytë, inspektori tatimor do t’i japë tatimpaguesit njoftimin me shkrim sikurse është
paraparë në nënparagrafin 101.8 të këtij neni.
105. Lehtësimi nga ndëshkimet. Lehtësimi nga ndëshkimi për mos-dorëzim të pasqyrës
informative mund të merret parasysh bazuar në shkakun e arsyeshëm, nëse tatimpaguesi
më vonë ka dorëzuar pasqyrën informative. Faktet dhe rrethanat do të merren parasysh
ashtu sikur janë ofruar nga tatimpaguesi. Në vitin e parë në të cilin pasqyrat informative
janë obligative, lehtësimi mund të jepet bazuar në mungesën e njohurive të kërkesave nëse
tatimpaguesi ka qenë tërësisht i rregullt me të gjitha obligimet tjera tatimore të raportimit
dhe pagesës. Pas vitit të parë në të cilin pasqyrat informative janë kërkuar, nuk do t’u jepet
lehtësim tatimpaguesve të cilët nuk dorëzojnë pasqyrat informative, përveç nëse dështimi i
tillë ka qenë për shkak të rrethanave përtej kontrollit të tatimpaguesit të tilla si ato të
përshkruara në paragrafët 46, 51 apo 54 të këtij Neni.
107. Lehtësimi nga ndëshkimi për mos-krijimin apo mos-mbajtjen e regjistrimeve mund të
merret parasysh bazuar në shkakun e arsyeshëm gjatë 6 muajve të parë të operimeve të
afarizmit të tatimpaguesit. Lehtësimi do të merret parasysh duke u bazuar në faktet dhe
rrethanat ashtu siç janë dhënë nga tatimpaguesi, përfshirë përpjekjet e bëra për të kuptuar
kërkesat për mbajtjen e regjistrimeve:
107.1 Nëse nuk ka pasur përpjekje për të kuptuar kërkesat, nuk do t’i jepet
lehtësim.
107.2 Nëse tatimpaguesi ka pasur një vizitë nga një zyrtar i ATK-së i cili i ka
ofruar informatat mbi mbajtjen e regjistrimeve dhe obligimeve tjera tatimore, nuk
do të merret parasysh lehtësimi për mos-krijim apo mos-mbajtje të regjistrimeve.
108. Lehtësimi nga ndëshkimi për mos-ofrim të qasjes në libra dhe regjistrime mund të
merret parasysh nëse mbajtësi i regjistrimeve demonstron se një përpjekje me mirëbesim
237
është bërë për të ofruar librat dhe regjistrimet me kohë, por nuk ka qenë në gjendje për ta
bërë atë brenda afatit të dhënë.
108.1 Nuk do të jepet lehtësim nëse tatimpaguesi refuzon të ofrojë qasje në
objekt, me kërkesën e një zyrtari të autorizuar të ATK-së.
108.2 Nuk do të jepet lehtësim nëse mbajtësi i regjistrimeve refuzon të ofrojë
librat dhe regjistrimet e kërkuara me një kërkesë më shkrim e cila specifikon librat
apo regjistrimet e kërkuara.
109. Nuk do të ketë lirim nga ndëshkimi për mos-lëshim të një kuponi nga pajisja
elektronike e fiskalizuar sikurse është përshkruar në paragrafin 103 të këtij Neni.
110. Lirimi nga ndëshkimi i përshkruar në paragrafin 104 të këtij Neni (mos-kërkimi nga
konsumatori i kuponit për blerjen e mallrave apo shërbimeve) mund të jepet nëse ATK nuk
ka ndërmarrë publicitet të nevojshëm për të informuar konsumatorët për kërkesën.
111. Ndëshkimi për mos-mbajtje në burim dhe mos-pagesë të tatimit. Neni 54 i Ligjit
parasheh ndëshkimin për mos-mbajtje në burim dhe mos-pagesë të tatimit të mbajtur në
burim. Shuma e ndëshkimit është 25% të ndryshimit në mes të shumës së saktë të tatimit
që është dashur të mbahet në burim dhe shumës që në të vërtetë është mbajtur në burim.
Me ligj një person që kërkohet të mbajë ne burim dhe të paguajë tatimin i është besuar
përgjegjësia të mbajë në burim shumën tatimore në emër të shtetit dhe të paguajë atë
shumë në buxhetin e shtetit. Sistemi i përmbushjes vullnetare dhe buxheti i Kosovës
kërkon që ky obligim të përmbushet besnikërisht.
112. Ndëshkimi në paragrafin 111 të këtij neni do të aplikohet në secilin rast në të cilin
është kërkuar të mbahet në burim një shumë, por nuk është mbajtur në burim, si dhe në
secilin rast në të cilin një shumë e mbajtur në burim nuk është paguar me kohë në buxhetin
e shtetit. Ndëshkimi aplikohet vetëm pasi raporti për mbajtje në burim dhe pagesa e
aplikueshme janë obligim, e që është në ditën e 15-të të muajit vijues.
Shembull 1:
Kompania B ka pesë punëtorë dhe secilin punëtor e paguan 500€ në muaj në të parin e
secilit muaj. Kompania B kërkohet të mbajë në burim 50€ nga secili i punësuar secilin
muaj për një detyrim total mujor të mbajtjes në burim prej 250€ në muaj. Në muajin Maj,
Kompania B u paguan të punësuarve rrogat e tyre, por nuk u mban në burim dhe u paguan
të punësuarve rrogat bruto. Tatimet e mbajtura në burim në çdo muaj kërkohet të
raportohen dhe të paguhen deri në ditën e 15-të të muajit vijues. Meqë Kompania B nuk ka
mbajtur në burim tatimet nga të punësuarit e vet për periudhën Maj të listë-pagesave, edhe
pse ka paguar listë-pagesën, detyrohet për mbajtjen në burim të tatimit, plus ndëshkimin.
Në këtë rast, ATK do të supozojë se listë-pagesa e paguar është paguar si listë-pagesë neto
dhe si rrjedhim gjykohet të jetë listëpagesë bruto 555.50. Kështu, shuma që është dashur të
mbahet në burim është e barabartë me 55.50 për të punësuar apo një detyrim total tatimor
prej 277.50€. Ndëshkimi që do të aplikohet është 25% e 277.50€, apo 69.30€.
Shembull 2:
Nëse Kompania B në të vërtetë ka mbajtur në burim tatimin kur ka bërë listë-pagesën e
Majit prej 500€ për të punësuar, por nuk ka paguar kur ka qenë obligim për të paguar më
238
15 Qershor, ndëshkimi do të ishte 25% të 250€ apo 62.50€. Ndëshkimi për mos-pagesë të
tatimit të mbajtur në burim do të vlerësohet në të njëjtën kohë sikur vlerësimi të bëhet për
tatimin e papaguar. Ky ndëshkim është krahas ndëshkimit për pagesë me vonesë.
Ndëshkimi për mos-mbajtje në burim do të vlerësohet gjatë kontrollit apo dikur kur të
përcaktohet se personi ka paguar rroga për personin tjetër, por nuk ka mbajtur në burim
tatimin në të ardhura ashtu siç kërkohet.
114. Nuk ka bazë për lehtësim nga ndëshkimi i vendosur sipas paragrafit 113 të këtij neni.
Çdokush i cili punëson një individ dhe paguan rrogat është i obliguar të dijë kërkesat
tatimore që lidhen me pagesën e rrogave dhe punësimit të individëve.
116. Profesionistët e paguar (qofshin të punësuar nga kompania apo të caktuar nga një
kontraktor i jashtëm) duhet të kujdesen për përgatitjen e dokumenteve që do të dorëzohen
në ATK meqë ata paguhen të dorëzojnë dokumentet korrekte. Kjo dispozitë synon të
ndëshkojë ata persona të cilët nënshkruajnë deklaratat për tatimpaguesin tjetër, për
pakujdesinë (neglizhencës) apo me paramendim (me dashje) të tyre, në bërjen e një gabimi
në deklaratë, të tilla si:
116.1.gabim matematikor në përllogaritje;
116.2.vendosje e një numri fiskal të pasaktë në deklaratë;
116.3.përdorim i formularit të gabuar (të tilla si formulari i deklaratës së Marsit
për TVSh për dorëzimin e deklaratës së Prillit për TVSh);
116.4.përdorim i një adresë të pasaktë;
116.5.futja e informatave në kuti të gabuar të deklaratës;
116.6.harrimi për të vendosur informata në deklaratë, pasqyrë apo dokument të
kërkuar nga ATK;
116.7.gabimisht dyfishojnë informatat,
116.8.dorëzimin e deklaratës e cila nuk është shkarkuar nga faqja e internetit e
ATK-së apo nuk është dorëzuar në mënyrë elektronike në përputhje me
procedurat e vendosura etj.
117. Ky ndëshkim nuk do të aplikohet për një person të punësuar të tatimpaguesit i cili
nënshkruan deklaratën në interes të tatimpaguesit nëse ai person nuk ka qenë i përfshirë në
përgatitjen e deklaratës apo nuk ka qenë person përgjegjës për gabimin. Megjithatë, nëse i
239
punësuari i cili ka nënshkruar deklaratën në emër të tatimpaguesit, ka qenë i ngarkuar me
përgjegjësi të sigurojë se deklaratat e dorëzuara nga tatimpaguesi janë korrekte dhe pa
gabime, i punësuari i tillë mund të ndëshkohet.
119. Detyrimi i vendosur sipas Nenit 56 të Ligjit, është i kufizuar në vendimet e bëra
vetëm mbi informatat në dispozicion nga tatimpaguesi dhe palët e treta. Një
përfaqësues/këshilltar/person tjetër i tatimpaguesit nuk i nënshtrohet ndëshkimit, nëse
gabimet në ATK drejtpërdrejtë i atribuohen veprimeve të tatimpaguesit për të cilat
përfaqësuesi/këshilltari tatimor/personi tjetër i tatimpaguesit nuk ka qenë në dijeni.
120. Nëse shpjegimi i ATK-së vendosë pozitën e ATK-së mbi një çështje, apo
Aktvendimet e publikuara të gjykatës, vendosin një interpretim të një dispozite të ligjit,
kurse përfaqësuesi i tatimpaguesit shpërfill atë udhëzim dhe ndërmerr një pozitë të kundërt
në një deklaratë, mund të aplikohet ndëshkimi mbi të.
121. Në përgjithësi nuk do të pranohet asnjë shkak i arsyeshëm për lehtësim nga
ndëshkimi. Megjithatë, nëse një ndëshkim është propozuar në kundërshtim me dispozitat e
paragrafëve 117, 118 dhe 119 të këtij Neni, lehtësimi nga ndëshkimi është i mundur.
124. ATK gjithashtu është e autorizuar të ndëshkojë një person i cili përpiqet të manipulojë
një PEF, të ngacmojë programin e PEF-it apo të dhënat që do të vendosen në PEF, me
qëllim që të regjistrojë të dhëna të pasakta në PEF. Ndëshkimi i autorizuar me paragrafin 3
të nenit 57 është 1,000€. Përveç kësaj, personi mund t’i nënshtrohet ndëshkimeve të
240
përshkruara në paragrafët 103 dhe 129 të këtij neni. Ky ndëshkim gjithashtu do të aplikohet
në rast të ngacmimit, apo thyerjes, së vulës së PEF-it pa autorizim.
Shembull:
Tatimpaguesi B tejkalon pragun e qarkullimit vjetor më 5 Maj 2009. Ligji mbi TVSh-në
kërkon që Tatimpaguesi B të regjistrohet për TVSh brenda 15 ditëve pas kalimit të pragut.
Në Korrik 2009, gjatë një vizite përmbushëse ATK zbulon se Tatimpaguesi B ka tejkaluar
pragun më 5 Maj 2009, por ende nuk është regjistruar në TVSh, edhe pse në kohën ë
vizitës përmbushëse, Tatimpaguesi B ka bërë shitje të tatueshme prej 8,000 euro pasi e ka
arritur pragun e TVSh-së. Duke u bazuar në vizitën përmbushëse, ATK regjistron
Tatimpaguesin B për qëllime të TVSh-së dhe siguron deklaratat e TVSh-së për muajt Maj
dhe Qershor. ATK vlerëson ndëshkimin për deklarim me vonesë në deklaratën e Majit
(deklarata e Qershorit është konsideruar të jetë e dorëzuar me kohë) dhe vlerëson një
ndëshkim prej 15% në TVSh-në obligative në 8,000 euro në furnizimet e bëra pasi
Tatimpaguesi B ka tejkaluar pragun e regjistrimit.
Llogaritja e ndëshkimit:
8,000 / 7.25 =1,103.45 TVSh e llogaritur në furnizime;
8,000 – 1,103.45 = 6,896.55€ vlera e tatueshme
1,103.45 x 0.15= 165.51€ – shuma e ndëshkimit që do të vlerësohet për kryerjen e
furnizimeve të tatueshme pas arritjes së nevojës për regjistrim në TVSh dhe mos-
regjistrimit. Ndëshkimi i paraparë në nënparagrafin 3.1 të Nenit 58 të Ligjit për mos-
regjistrim në TVSh (250€) do të aplikohet gjithashtu.
127. Nëse tatimpaguesi ka kryer furnizime të tatueshme prej 10,000 euro apo më shumë
pasi është dashur të regjistrohet, ndëshkimi do të jetë 25% e TVSh-së obligative në ato
furnizime të tatueshme.
Shembull:
Llogaritja do të ishte:
20,000/7.25= 2,758.62€ TVSh e llogaritur në furnizime;
241
20,000 - 2,758.62 = 17241.38 € vlera e tatueshme
2,758.62 x 0.25 = 689.65€ - shuma e ndëshkimit që do të vlerësohet për kryerjen e
furnizimeve të tatueshme pas arritjes së nevojës për regjistrim në TVSh dhe mos-
regjistrimit.
128. Ndëshkimi për mos lëshim të faturës dhe/ose lëshim të faturës së pasaktë.
Paragrafi 2 i Nenit 58 i Ligjit parasheh një ndëshkim për mos-lëshim të faturës, apo
dokumenteve tjera që shërbejnë si faturë, apo i cili lëshon faturë të pasaktë që rezulton në
një ulje të dukshme në shumën e TVSh-së obligative apo një rritje e dukshme e kreditimit
të kërkuar. Ndëshkimi i paraparë me kët paragraf do të aplikohet vetëm në tatimpaguesin i
cili është i regjistruar në TVSh.
129. Përveç detyrimit për obligimin e TVSh-së që rezulton nga mos-lëshimi i një fature
apo lëshimin e një fature të pasaktë, do të aplikohet një ndëshkim administrativ prej 15%
në uljen apo rritjen e dukshme në shumën e TVSh-së obligative, nëse mos-lëshimi i faturës
apo lëshimi i një fature të pasaktë ka qenë për shkak të neglizhencës së personit të
tatueshëm. Neglizhenca për qëllime të këtij ndëshkimi konsiderohet kur personi i
tatueshëm nuk lëshon faturë për një furnizim të tatueshëm prej 1,000 euro apo më pak ose
lëshon një faturë që është 500 euro apo më pak mbi apo nën shumën që është dashur të
përfshihet në faturë. Nuk do të vendoset ndëshkim nëse shuma totale e ndëshkimit është
deri në 5€.
Shembull:
Tatimpaguesi i regjistruar në TVSh ka bërë shitjet prej 750€ dhe 600€ dhe nuk ka lëshuar
faturat për këto shitje.
Ndëshkimi është llogaritur si në vijim:
750 X 16% = 121 TVSh obligative në shitje; 121 X 15 %= 18.15 Ndëshkimi për mos-
lëshim të faturës
600 X 16% = 96 TVSh obligative në shitje; 96 X 15% = 14.40 Ndëshkimi për mos-lëshim
të faturës
Totali i ndëshkimit që do të aplikohet është : 32.55
130. Ndëshkimi i përshkruar në paragrafin 129 të këtij Neni mund të rritet në 25% nëse
moslëshimi i faturës, apo lëshimi i një fature të pasaktë, është për shkak të pakujdesisë së
madhe. Pakujdesia e madhe është përkufizuar si mos-lëshim të faturës për një person të
tatueshëm për furnizim të tatueshëm për më shumë se 1,000€ apo për lëshim të faturës së
pasaktë që është më shumë se 500€ mbi apo nën shumën që është dashur të ceket në faturë.
131. Ndëshkimi i përshkruar në paragrafët 129 dhe 130 të këtij neni nuk aplikohen në të
njëjtën kohë me ndëshkimet e parapara në paragrafin 125 të këtij Neni.
242
ditëve pas kalimit të pragut të specifikuar. Ligji mbi TVSh-në gjithashtu përcakton se
personat e tatueshëm mund të aplikojnë për t’u larguar nga regjistri i TVSh-së kur ata të
plotësojnë kushtet e specifikuara në Ligjin e TVSh-së.
133. Paragrafi 3 i Nenit 58 të Ligjit përcakton një ndëshkim prej 250€ për mos-regjistrim
në TVSh kur kërkohet për ta bërë atë dhe 250€ për mos-ekspozim të Certifikatës së TVSh-
së në mënyrën e kërkuar me Ligj.
Shembull
Në shembullin në paragrafin 126 të këtij neni, Tatimpaguesi B është ndëshkuar për
kryerjen e furnizimeve të tatueshme pa qenë i regjistruar në TVSh. Përveç atij ndëshkimi,
Tatimpaguesi B po ashtu i nënshtrohet ndëshkimit prej 250€ të paraparë në nenin për mos-
regjistrim në TVSh. Ndëshkimet të kombinuara janë 415.51€ - duke kryer furnizime të
tatueshme pa qenë i
regjistruar dhe për mos-regjistrim.
135. Paragrafi 3 i Nenit 58 të Ligjit përcakton një ndëshkim prej 250€ për mos-ekspozim të
kopjes së Certifikatës së Regjistrimit në TVSh. Një ndëshkim prej 250€ do të aplikohet në
personat e tatueshëm të cilët nuk ekspozojnë certifikatën e tyre të TVSh-së në një vend ku
mund të lexohet lehtë nga publiku. Kjo nënkupton që kopja e certifikatës duhet të
ekspozohet në pjesën publike të biznesit (jo në murin e një zyre, nëse ajo zyrë nuk është
me qasje të lehtë për publikun). Përveç kësaj, publiku duhet të jetë në gjendje të lexojë
kopjen e certifikatës së regjistrimit në TVSh. Vendosja e certifikatës së TVSh-së në mur
ashtu që largësia e certificates nga publiku e pamundëson leximin e saj, do të ishte shkelje
dhe do t’i nënshtrohej këtij ndëshkimi, madje edhe nëse certifikata është vendosur në një
pjesë publike të biznesit.
136. Ndëshkimi i përshkruar në paragrafin 135 të këtij neni, aplikohet vetëm në personat e
tatueshëm pasi ata të jenë regjistruar në TVSh. Nuk është ndëshkim që mund të vendoset
në të njëjtën kohë sikurse ndëshkimi për mos-regjistrim në TVSh të paraparë në
nënparagrafin 3.1 të Nenit 58 të Ligjit.
137. Ndëshkimi për përdorim të certifikatës së TVSH-së nga personi tjetër. Sikurse
është paraparë në paragrafin 4 të Nenit 58 të Ligjit, një person i tatueshëm i cili lejon
personin tjetër të përdorë certifikatën e tij të regjistrimit në TVSh do ti nënshtrohet një
ndëshkimi prej 5,000€. Ngjashëm, një person i cili përdor certifikatën e TVSH-së të
lëshuar një personi tjetër, i detyrohet ndëshkimit prej 5,000 euro. Ndëshkimi aplikohet
njëjtë në personin i cili ka lejuar personin tjetër që të përdorë Certifikatën e tij të
regjistrimit në TVSH dhe në personin i cili në mënyrë ilegale ka përdorë certifikatën e
Regjistrimit në TVSH.
243
138. Lejimi i përdorimit të certifikatës së regjistrimit në TVSh nga personi tjetër është një
shkelje serioze dhe ndëshkimi i vënë duhet të tregojë seriozitetin e krimit.
139. Lejimi i përdorimit të certifikatës së regjistrimit në TVSh nga personi tjetër, apo
përdorimi i Certifikatës së Regjistrimit në TVSh të personit tjetër, është bazë për tërheqjen
e një Certifikate të Regjistrimit në TVSh sikurse është paraparë në Nenin 15 të këtij
Udhëzimi Administrativ.
140. Lejimi i personit tjetër për të përdorë certifikatën e regjistrimit në TVSh (dhe
përdorimi i certifikatës së regjistrimit në TVSh të personit tjetër) është një formë e
mashtrimit dhe evazionit tatimor,. Secili rast i zbuluar nga ATK i përdorimit të pavend i
certifikatës së regjistrimit në TVSh, duhet të raportohet tek Njësia për Hetime Tatimore për
paraqitje te Prokurori Publik për ndjekje të mundshme penale. Është përgjegjësi e
inspektorit që zbulon përdorimin e pavend të një certifikate të regjistrimit në TVSh dhe e
udhëheqësit të ekipit të tij/saj të përgatisë raportin e rastit duke përshkruar faktet dhe bazën
ligjore për ndjekje penale. Kur të jetë kompletuar, raporti do t’i dërgohet Njësisë për
Hetime Tatimore të ATK-së për hetime dhe për përgatitjen e rekomandimit për ndjekje
penale.
142. Nuk ka bazë për lehtësim nga ndëshkimi i vënë për lëshimin e një fature me shuma të
pasakta. Tatimpaguesi është dashur të dijë në kohën e lëshimit të faturës që ka qenë faturë
e pasaktë, sidoqoftë ai ka vazhduar me lëshimin e saj. Ai veprim përfaqëson akt me
paramendim për mospërfillje të ligjit dhe do t’i nënshtrohet aplikimit të ndëshkimit sikurse
është paraparë me Ligj.
142.1. Nëse ndëshkimi është vënë për lëshimin e një fature në një format
jokorrekt, lirimi mund jetë i mundur bazuar në faktet dhe rrethanat e përfshira.
142.2. Nëse informatat identifikuese në faturë janë në një pozitë të pasaktë, është
e duhur të lëshohet një paralajmërim për tatimpaguesin për një shkelje fillestare.
Kur pas një periudhe të arsyeshme kohore formati nuk është ndryshuar, atëherë do
të aplikohet ndëshkimi.
143. Ekziston bazë minimale për lirim nga ndëshkimi që lidhet me ekspozimin si duhet të
certifikatës së regjistrimit në TVSh. Nëse tatimpaguesi ka bërë përpjekje të mirëfilltë për të
vënë si duhet certifikatën, mund të jetë e duhur t’i lëshohet një paralajmërim për shkeljen e
244
parë. Nëse me vizitën kthyese një javë më vonë (për shembull), tatimpaguesi ende nuk e ka
vendosur si duhet certifikatën e TVSh-së, atëherë do të aplikohet ndëshkimi.
144. Nuk ekziston mundësi lehtësimi nga ndëshkimi i bazuar në lejimin e personit tjetër të
përdorë certifikatën e regjistrimit në TVSh. Është një akt ilegal dhe personi i tatueshëm e
di se certifikata e tij nuk mund t’i jepet personit tjetër. Personi që përdor certifikatën e
regjistrimit në TVSh të personit tjetër gjithashtu është në dijeni se veprimi i tillë nuk është
me vend.
145. Ndëshkimet administrative për mallrat pa origjinë. Neni 59 i Ligjit i jep autorizim
ATKsë për të marrë mallrat në posedim të një personi nëse ato mallra nuk mund të
dokumentohen për origjinën e tyre. Përveç kësaj, Ligji parasheh një ndëshkim prej 25% të
vlerës së tregut të mallrave pa origjinë.
146. Autorizimi i dhënë në Nenin 59 të Ligjit e lejon ATK-në të bëjë ndalim në ruajtje të
mallrave pa origjinë, duke u varur nga vlerësimi i tatimit të aplikueshëm apo ndëshkimit të
aplikueshëm, apo veprimeve tjera administrative të duhura.
148. Në qoftë se, gjatë ecurisë së aktiviteteve të caktuara, një zyrtar i ATK-së zbulon
mallra për të cilat nuk dëshmohet origjina e tyre, zyrtari do të kërkojë menjëherë ndihmë
nga ATK, Policia e Kosovës apo Dogana e Kosovës. Zyrtari i ATK-së duhet të kontaktojë
mbikëqyrësit e tij, të raportojë situatën dhe të kërkojë autorizim verbal për të vazhduar me
marrjen/ruajtjen e mallrave kur të ketë ardhur ndihma e duhur. Nuk do të ndërmerret
veprim në lidhje me mallrat deri sa mos të arrijë ndihma. Nuk duhet që nën çfarëdo
rrethane Zyrtari i ATK-së të synojë të përfshihet në lëvizjen e mallrave apo të synojë të
konfiskojë mallrat para se të arrijë përkrahja e duhur.
149. Kur të arrijë ndihma, Zyrtari i ATK-së duhet të përgatisë një njoftim të marrjes së
përkohshme, duke identifikuar mallrat që konsiderohen të jenë pa origjinë. Njoftimi duhet
të përmbajë:
149.1. një deklaratë të autorizimit ligjor për ndërmarrjen e veprimit të marrjes dhe
të tregohen qartë arsyet për ndërmarrjen e veprimit të ndalimit në ruajtje;
149.2. të përmbajë një regjistër të mallrave të marra, përfshirë një përshkrim të
secilit artikull (apo grupi të artikujve të ngjashëm) dhe numrin (apo vëllimin) e
secilit artikull (apo grupi të artikujve).
149.3. Origjinali i atij njoftimi duhet t’i jepet tatimpaguesit sa më shpejtë të jetë e
mundur pas veprimit të ndalimit, kurse një kopje do të mbahet nga zyrtari i ATK-
së. Kur tatimpaguesit t’i jepet njoftimi për ndalim, zyrtari duhet t’i sqarojë
245
tatimpaguesit se mallrat janë nën përkujdesjen e ATK-së sepse ato nuk ishin të
dokumentuara si duhet.
Tatimpaguesi duhet të informohet se:
149.3.1. ai ka të drejtë në ankesë për këtë veprim tek Departamenti i
Ankesave në ATK;
149.3.2. do të bëhet një vlerësim i ndëshkimit sikurse parashihet në
Nenin 59 të Ligjit, bazuar në vlerën e mallrave të ndaluara;
149.3.3. kur të jetë përcaktuar vlera e mallrave dhe të jetë vlerësuar
shuma e ndëshkimit, disa mallra do të lirohen nga ATK, ndërsa ATK do
të mbajë një shumë të mallrave të mjaftueshme për të shlyer vlerësimin e
ndëshkimit në një ankand publik, nëse shuma e ndëshkimit nuk është
paguar, dhe
149.3.4. nëse organet tjera, sikurse Doganat, kanë interes në konfiskimin
e mallrave që do të kishin mundësi të liroheshin, atyre organeve do t’u
jepet mundësia të konfiskojnë mallrat e mbetura.
150. ATK duhet menjëherë të fillojë të përcaktojë vlerën e mallrave të ndaluara me qëllim
të përcaktimit të ndëshkimit, që është obligativ në ato mallra. Në të njëjtën kohë, ATK
duhet të përcaktojë shënimet e përmbushjes të personit që mban mallrat pa dokumentacion
të duhur dhe të sigurojë të gjitha deklaratat që nuk janë dorëzuar, apo të fillojë një kontroll
për të përcaktuar nivelin e plotë të detyrimit tatimor të personit në posedim të mallrave pa
dokumentacion të duhur. Inspektimi duhet të zgjatet që të përfshijë një përcaktim të
pronarit të vërtetë të mallrave (nëse personi në posedim nuk është pronari i vërtetë) dhe një
inspektim i plotë i pronarit të vërtetë, përfshirë përcaktimin e çdo obligimi tatimor të
pashlyer dhe referimin e mundshëm penal për përpjekje të evazionit (ikjes) tatimor.
151. ATK duhet të bëjë një vlerësim rreziku (sipas autorizimit të Nenit 21 të Ligjit) të
ndëshkimit obligativ për mallrat e ndaluara. Me përcaktimin e shumës së ndëshkimit
obligativ bazuar në vlerën e mallrave të ndaluara, ATK duhet të lëshojë një Njoftim të
Vlerësimit në Rrezik që përmban të gjitha detajet e një Njoftim-vlerësimi sikurse është
paraparë në Nenin 22 të Ligjit. Njoftim i Vlerësimit në Rrezik duhet të përmbajë një
kërkesë për pagesë të menjëhershme të shumës obligative. Njoftimi i Vlerësimit në Rrezik
duhet gjithashtu të përmbajë faktin se tatimpaguesi mund të ankohet drejtpërdrejtë në
Bordin e Pavarur për Rishqyrtime. Çdo ankesë në Bordin e Pavarur për Rishqyrtime duhet
të bëhet brenda 30 ditëve nga data e lëshimit të Njoftim Vlerësimit të Rrezikut.
246
153. Menjëherë pas pranimit të vlerësimit në rrezik, zyrtari i mbledhjes së detyrueshme
duhet të regjistrojë barrën në Zyrën e Regjistrimit të Pengut, si dhe çdo regjistër tjetër të
aplikueshëm.
154. Kur barra të jetë regjistruar, zyrtari i mbledhjes së detyrueshme duhet të vizitojë
tatimpaguesin dhe të kërkojë pagesën e shumës obligative për vlerësimin në rrezik, plus
çdo shumë tjetër që tatimpaguesi mund ta ketë borxh. Nëse tatimpaguesi nuk është në
gjendje të paguajë shumën obligative, nëpunësi i Mbledhjes së Detyrueshme duhet t’i
lëshojë një Njoftim për Konfiskim tatimpaguesit në lidhje me mallrat që janë mbajtur nën
një ndalim në ruajtje. Ky konfiskim në thelb është vazhdim i ndalimit në ruajtje. Njoftimi
për Konfiskim duhet të përfshijë:
154.1. emrin e tatimpaguesit të cilit i është konfiskuar pasuria;
154.2. vendndodhjen e pasurisë;
154.3. llojin e detyrimit;
154.4. periudhën tatimore për të cilën detyrimi ka lindur;
154.5. shumën e tatimit/ndëshkimit të vlerësuar;
154.6. përshkrimin e plotë të mallrave të konfiskuara.
156. Të gjithë zyrtarët e ATK-së të përfshirë në veprimet për zbatimin e Nenit 59 të Ligjit,
duhet të dokumentojnë në tërësi veprimet e ndërmarra dhe bazën për ndërmarrjen e atyre
veprimeve. Përveç kësaj, posedimi i mallrave pa dokumente të duhura nënkupton evazion
tatimor dhe mashtrim tatimor. Si rrjedhim, duhet të përgatitet një raport për të gjitha
rrethanat rreth ndalimit dhe konfiskimit, historia e përmbushjes së personit në posedim të
mallrave pa origjinë, dhe fakte tjera përkatëse dhe të dorëzohet në Njësinë për Hetime
Tatimore të ATK-së për veprim të nevojshëm.
157. Ulje tjera në sanksione. Nëse një tatimpagues vullnetarisht informon ATK-në për një
detyrim tatimor, qoftë përmes dorëzimit të një deklarate origjinale apo një deklarate të
ndryshuar, para se ATK të informojë tatimpaguesin për një kontroll në pritje apo hetimeve
tjera në pritje, ndëshkimi maksimal financiar (apo gjoba) që është i autorizuar është një
shumë e barabartë me 25% të ndëshkimit (gjobës) financiare që ndryshe do të vlerësohej.
Me qëllim që kjo ulje ndëshkimi të aplikohet, tatimpaguesi duhet të dorëzojë një kërkesë
me shkrim në ATK për të kërkuar një ulje në ndëshkim. Kërkesa me shkrim mund të
dorëzohet me deklaratë apo deklaratat e ndryshuara që janë dorëzuar, apo mund të
dorëzohet pas pranimit të një njoftimvlerësimi në të cilën janë vlerësuar të gjitha shumat e
tërësishme të ndëshkimit. ATK do të shqyrtojë kërkesën e tatimpaguesit dhe do ta
përpunojë një ulje të ndëshkimit, përveç nëse ka kontest faktik në të cilin administrata
tatimore mund të provojë se tatimpaguesi është njoftuar për një kontroll apo hetim në pritje
para dorëzimit të deklaratës apo ndryshimit.
158. Kur një tatimpagues vullnetarisht informon ATK-në për një detyrim tatimor, qoftë
perms dorëzimit të një deklarate origjinale apo një deklarate të ndryshuar, pasi ATK të ketë
njoftuar tatimpaguesin për një kontroll apo hetim në pritje, por para se kontrollit apo hetimi
247
të ketë filluar, ndëshkimi (apo gjoba) maksimale financiare që është e autorizuar është 50%
të ndëshkimit (apo gjobës) financiare që ndryshe do të vlerësohej.
159. Paragrafi 2 i Nenit 62 të Ligjit parasheh një ulje në sanksione për dorëzim me vonesë
dhe pagesë me vonesë të tatimit nëse tatimpaguesi hyn në një marrëveshje për dy apo më
shumë këste dhe përmbush kushtet e asaj marrëveshje, përfshirë respektimin e të gjitha
obligimeve tjera tatimore aktuale gjatë afatit të asaj marrëveshje. Ulja në sanksione do të
ndodhë pasi të jetë përmbushur marrëveshja, sikurse është përshkruar në paragrafin 6 të
Nenit 33 të këtij Udhëzimi Administrativ.
1. Kushdo, me qëllimin që ai ose ajo apo personi tjetër t’i shmanget, pjesërisht apo
tërësisht, pagimit të tatimit apo kontributit pensional të paraparë me ligj, apo i shmanget
tatimit duke përfituar reimbursimet tatimore apo kreditë tatimore të pajustifikuara, jep të
dhëna të pavërteta për të ardhurat apo nuk i përfshin informatat lidhur me të ardhurat e tij,
gjendjen ekonomike apo fakte të tjera relevante për vlerësimin e obligimeve të tilla apo
ofron të informata false në lidhje me mbledhjen e tatimeve do të dënohet me gjobë dhe me
burgim deri në pesë (5) vjet.
2. Në veçanti kur kemi të bëjmë me raste serioze, atëherë duhet të shqiptohet dënimi prej
gjashtë muaj deri në dhjetë (10) vjet burgim. Rast i veçantë serioz duhet të konsiderohet
kur kryesi:
2.1. ka kryer ndonjë veprim që kalon shumën prej njëzetmijë (20.000) Euro për
obligim dhe periudhë tatimore,
2.2. keqpërdor autoritetin apo pozitën e tij apo saj si zyrtar publik,
2.3. përdor ndihmën e zyrtarit publik, i cili keqpërdor autoritetin apo pozitën e tij
apo saj,
2.4. vazhdimisht kryen veprat nga paragrafi i 1. i këtij neni duke përdorur
dokumente të falsifikuara, të rreme apo fiktive,
2.5. vepron si pjesëtar i një grupi i cili në mënyrë të vazhdueshme mundohet t’i
shmanget tatimit, apo
2.6. përpara vazhdimisht ka manipuluar operacionin e saktë të pajisjes elektronike
fiskale.
3. Për veprat penale në fushën e tatimeve të paragrafit 1. dhe 2. të këtij neni duhet të
zbatohen dispozitat e përgjithshme të Kodit Penal të Kosovës.
4. Kjo dispozitë duhet ti paraprijë nenit 249 të Kodit Penal të Kosovës në lidhje me veprat
penale në fushën e tatimeve apo shmangien e kontributeve pensionale.
248
Neni 64 - Paraqitja vullnetare e veprave penale në fushën e tatimeve
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Kushdo nga rastet e nenit 63 të këtij ligji tërësisht korrigjon apo plotëson informatat e
pasakta apo të pakompletuara apo siguron informata të harruara më herët për vlerësimin e
tatimeve dhe kontributeve pensionale nuk do të dënohet për sa i përket informatave të tilla
të pasakta, të pakompletuara apo të harrura .
3. Heqja e ndëshkimit sipas paragrafit 1 të këtij Neni mund të aplikohet vetëm atëherë kur
shmangia e tatimit dhe kontributeve pensionale është bërë në të mirë të kryesit dhe
ndëshkimi me njëzetepesë përqind (25%) të diferencës së shumës së saktë që kërkohet të
deklarohet për tatim ose kontribute pensionale dhe shumën e tatimit ose kontributeve
pensionale që realisht është deklaruar dhe paguar që janë paguar gjatë një afati të
arsyeshëm kohor duke mos kaluar gjashtë (6) muaj nga paraqitja vullnetare e informatave.
4. Vendimet për periudhën e pagesës dhe heqja e ndëshkimit sipas paragrafit 1. të këtij
Neni do të ndërmerren nga Drejtori i Zyrës Ligjore të ATK-së bazuar në marrëveshjen me
zyrën e Prokurorit. Në mungesë të ndonjë marrëveshje në mes të ATK-së dhe zyrës së
Prokurorit, vendimi do të merret nga zyra e Prokurorit.
1. Çdo zyrtar i tatimeve i cili nuk e raporton veprën penale tatimore, të cilën ai ose ajo e ka
zbuluar gjatë ushtrimit të detyrës së tij apo saj , do t’i nënshtrohet dënimit deri në pesë vjet
burgim sipas dispozitave të aplikueshme të Kodit të Procedurës Penale dhe Kodit Penal të
Kosovës.
249
tyre me shkrim pa vonesë të paarsyeshme përmes udhëheqësit të ekipit apo menaxherit
regjional që i drejtohen Udhëheqësit së Njësitit të Hetimeve Tatimore.
Vetëm nëse është përcaktuar ndryshe në këtë ligj, ndjekjet penale për vepra penale në
fushën e tatimeve do të rregullohen sipas Kodit të Procedurës Penale të Kosovës.
Prokurori publik mund të pezullon, pushon apo shmang ndjekjen e veprës penale në fushën
e tatimeve sipas paragrafit 1. të nenit 63 të këtij ligji sipas kushteve të përcaktuara në
kapitullin e aplikueshëm të Kodit të Procedurës Penale të Kosovës, pas konsultimeve me
një përfaqësues të autorizuar të ATK-së.
2. Data dhe koha kur është siguruar informata duhet të regjistrohet në dosjen zyrtare të
ATKsë pa asnjë vonesë.
3. I dyshuari duhet të informohet për të drejtat e tij/saj më së voni kur ai/ajo është thirrur
për të nxjerr në shesh faktet apo dokumentet shtesë të cilat kanë të bëjnë me veprën penale
në fushën e tatimeve për të cilin ai është i dyshuar.
250
5. Kur Prokurori Publik apo gjykata gjatë procedurave penale pranon një informatë nga
dosjet tatimore, të cilat tatimpaguesi i ka bërë të njohura në përputhje me obligimet e tij/saj
tatimore përpara se t’i shqiptohen të drejtat e të pandehurit sipas paragrafi 1 i këtij neni, kjo
informatë nuk duhet të përdoret kundër tij/saj për ndjekje të veprës penale që nuk është
vepër penale në fushën e tatimeve sipas nenit 63 të këtij ligji. Kjo nuk zbatohet për
kundërvajtjet e paraqitura në paragrafin 2. të neni 84 të këtij ligji.
Periudha për përfundimin e hetimeve ndaj veprës penale tatimore është një vit me mundësi
të zgjatjes së mëtutjeshme të kohës së tillë shtesë të nevojshme dhe e jusitifkuar me
ndërlikueshmërinë e rastit me vendimin e gjyqtarit të procedurës paraprake.
Juridiksioni territorial duhet t’i jepet gjykatës brenda territorit ku është vendosur sipas
legjislacionit në fuqi.
1. Atje ku prokurorët publik apo autoritetet policore kryejnë hetimet rreth veprave penale
në fushën e tatimeve, zyrtarët e Njësitit të Hetimeve Tatimore do të kenë të drejtë të marrin
pjesë. Udhëheqësi i Njësisë duhet të njoftohet me kohë për vendin dhe kohën e veprimeve
hetuese. Zyrtarit të caktuar të Njësitit të Hetimeve Tatimore do t’i lejohet t’i parashtroj
pyetje personave të dyshuar, dëshmitarëve dhe ekspertëve.
4. Kur Prokurori Publik konsideron pushimin e hetimit (neni 224, apo pasuesit të
aplikueshëm, i Kodit të Procedurës Penale të Kosovës), apo pezullon, pushon apo shmang
ndjekjen nga ndjekja penale sipas Kapitullit 26, apo kapitullit pasues të aplikueshëm të
Kodit të Procedurës Penale të Kosovës) ai apo ajo duhet të informoj autoritetin përfaqësues
të ATK-së.
251
Neni 72 - Pjesëmarrja e ATK-së në procedurat gjyqësore
(Ligji Nr. 03/L-222)
2. Një kopje e certifikuar e vendimit gjyqësor dhe vendimeve tjera që mbyllin procedurën
duhet t’i dërgohet ATK-së.
1. Nëse një Prokuror Publik apo gjykatë e juridiksionit nuk është në gjendje të përcaktojë
nëse një akt i ka plotësuar kushtet ligjore të dispozitës tatimore që lidhet me aplikimin e
nenit 63 të këtij ligji, procedura penale mund të pezullohet deri atëherë kur procedura e
tatimit të mbyllet dhe nuk mund të ushtrohet më ankesë.
3. Periudha e parashkrimit dhe kohëzgjatja e hetimit sipas nenit 69 të këtij ligji, nuk
zhvillohet gjatë kohës kur procedurat penale janë pezulluar.
1. Njësiti i Hetimeve Tatimore duhet të jetë një njësit i specializuar i ATK-së përgjegjës
për:
1.1. hetimin e veprave penale në fushën e tatimeve,
1.2. përcaktimin e bazave tatimore dhe kryerjen e vlerësimeve në rastet e veprës
penale në fushën e tatimeve;
1.3. hetimin e rastit të dhënies së ndihmës kryerësve pas kryerjes së veprës penale
në fushën e tatimeve sipas nenit 305 apo nenit pasues të aplikueshëm, të Kodit
Penal të Kosovës, dhe
252
1.4. zbulimin dhe hetimin e rasteve të panjohura të tatimeve para përcaktimit se ka
bazë për dyshime se është kryer një vepër penale në fushën e tatimeve.
2. Përveç kësaj, kompetencat e dhëna sipas nenit 75, pjesëtarët e Njësitit të Hetimeve
Tatimore duhet ti kenë kompetencat dhe përgjegjësinë që i posedon cilido zyrtar tatimor i
autorizuar nga Drejtori i Përgjithshëm sa i përket procedurave tatimore, siç janë:
2.1. qasje në libra, regjistrime, kompjuterë dhe pajisje tjera regjistrash siç janë
dhënë në nenin 14 të këtij ligji;
2.2. mbledhja e informatave apo dëshmive siç janë dhënë në nenin 15 të këtij ligji;
2.3. përgatitja e vlerësimeve në rast rreziku sipas nenit 21 të këtij ligji;
2.4. përgatitja e kërkesave për embargo të importit dhe eksportit sipas nenit 40 të
këtij ligji;
2.5. përgatitja e informatave me shkrim për Policinë Kufitare për ndalesat për
largim sipas nenit 41 të këtij ligji;
2.6. të kenë qasje direkte në Shërbimet Doganore të Kosovës gjatë
vlerësimzhdoganimit të mallrave të tatimpaguesve.
4. Drejtori i Përgjithshëm mund të caktoj apo delegoj përgjegjësi tjera Njësitit të Hetimeve
Tatimore si dhe mund të caktojë apo delegojë përgjegjësitë për Njësinë e Hetimeve
Tatimore sipas nën-paragrafit 1.2. të këtij neni për zyrtarët tatimor të njësisë së inspektimit
nën mbikëqyrjen e Udhëheqësit të Njësisë së Hetimeve Tatimore.
2. Një urdhër bastisje duhet të ekzekutohet nga Njësia e Hetimeve Tatimore, dhe ku
kërkohet, me ndihmë e nevojshme të zyrtarëve policor, përgjithësisht brenda dyzet e tetë
orëve prej lëshimit të urdhëresës. Sidoqoftë, në bazë të kërkesës së Prokurorit Publik
kompetent, gjyqtari i procedurës paraprake mund të autorizojë zgjatjen e periudhës së
ekzekutimit deri në katër javë, nëse kjo justifikohet me kompleksitetin e rastit.
253
Neni 76 - Përgjegjësitë e zyrtarëve tatimor
(Ligji Nr. 03/L-222)
1. Nëse ka arsye për dyshim të kryerjes së veprës penale në fushën e tatimeve , çdo zyrtar
tatimor që merret me rastin ka për detyrë që menjëherë të kontaktojë Njësinë e Hetimeve
Tatimore dhe të ndërmarr të gjitha hapat e nevojshëm që të ruaj gjurmët dhe dëshmitë tjera
të veprës penale në fushën e tatimeve, si dhe objektet tjera që mund të shfrytëzohen si
dëshmi. Zyrtarët tatimor janë të obliguar t’i ndjekin udhëzimet e Udhëheqësit për Njësisë
së Hetimeve Tatimore sa i përket hapave të mëtutjeshëm që do të ndërmerren derisa të
merren përfundimisht procedurat nga Njësia e Hetimeve Tatimore.
3. Gjatë kohës kur zyrtari i tatimeve merr një dokument apo send në zotërim ai duhet ta
përshkruajë këto objekte në regjistër dhe të lëshojë menjëherë një vërtetim i cili e
specifikon dokumentin apo sendin e marrë. Me këtë rast, menjëherë duhet të lëshohet një
njoftim dhe të dërgohet përmes Njësitit të Hetimeve Tatimore tek Prokurori Publik ashtu
që ai apo ajo të fillojnë ndjekjen penale. Objektet e marra në pronësi duhet të kthehen
menjëherë nëse prokurori publik përcakton se nuk ka bazë për procedurë penale.
2. Një person i cili kundërshton vlerësimin e tatimeve ose përcaktim zyrtar të ATK mund
të paraqesë ankesë në Departamentin e Ankesave për të ri-shqyrtuar përcaktimin zyrtar.
Ankesa duhet të dorëzohet brenda tridhjetë (30) ditëve nga data kur tatimpaguesi ka
pranuar njoftimin e vlerësimit ose përcaktim tjetër zyrtar. Ankesa do të jetë me shkrim dhe
duhet të përmbajë arsyet dhe dokumentet mbi të cilat tatimpaguesi e bazon ankesën.
Ministri do të nxjerrë një akt nënligjor për të përkufizuar ata persona të cilët mund të
dorëzojnë ankesë në Departamentin e Ankesave; të drejtat për ankesë në rast të një
vlerësimi të tatimit me zero; efektet detyruese të një vendimi në tatimpaguesit tjerë që
mund të preken nga vendimet; pezullimin dhe shtyrjen e procedurave; formën, përmbajtjen
dhe kërkesat e njoftimit të departamentit të ankesave; rrethanat nën të cilat departamenti i
ankesave është i obliguar të komunikojë me tatimpaguesin apo përfaqësuesin e
tatimpaguesit; formati i dokumentit të vendimit i nxjerrë nga departamenti i ankesave në
përfundim të procesit të ankesave; dhe e drejta për të marrë pjesë në procesin e ankesave
nga personat të cilët nuk janë tatimpagues direkt, por mund të ndikohen nga vendimi i
ankesave.
254
3. Periudha kohore për ankesë kundër ndonjë vendimi zyrtar të ATK-së e përcaktuar në
paragrafin 1 të këtij neni mund të zgjatet nëse gjatë kësaj periudhe kanë ekzistuar rrethanat
e arsyeshme të cilat e kanë penguar personin në respektimin e afatit ligjor e të cilat rrethana
janë jashtë kontrollit të tatimpaguesit ose janë të atilla që nëse nuk lejohet rivendosje e
afatit do të rezultonin me padrejtësi ndaj personit. Zgjatja e aftit bëhet në pajtim me Ligjin
nr. 02/L- 28 Mbi Procedurën Administrative.
7. Nëse Departamenti i Ankesave nuk është në gjendje të merr vendim mbi rastin, bazuar
në informatat e dhëna qoftë nga tatimpaguesi apo nga ATK, Departamenti i Ankesave
mund të kërkoj sqarime shtesë nga tatimpaguesi apo nga ATK-ja ose nga të dyja. Afatet
kohore përbrenda së cilave Departamenti i Ankesave merr vendim mbi rastin, do të
suspendohen nga data kur sqarimet shtesë janë kërkuar deri në datën kur sqarimet shtesë
janë marrë.
8. Në rastin kur Departamenti i Ankesave nuk dorëzon vendimin brenda gjashtëdhjetë (60)
ditëve nga dita kur është dorëzuar ankesa, tatimpaguesi mundet të paraqesë ankesë për
vlerësimin ose vendimin tjetër zyrtar drejtpërdrejt në Bordin e Pavarur për Rishqyrtim.
Neni 44
Ankesat në Departamentin e Ankesave në ATK
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Ankesat për vlerësimet tatimore apo përcaktimet zyrtare të bëra nga ATK ekskluzivisht
drejtohen nga dispozitat e ankesave të parapara në Nenin 77 të Ligjit.
2. Personi i cili nuk pajtohet me vlerësimin tatimor, përcaktimin zyrtar apo dokumentet
tjera tatimore të lëshuar nga ATK apo kërkesat se të drejtat dhe obligimet e tij nuk janë
respektuar për shkak të mos-veprimit të ATK-së mund të ankohet në Departamentin e
Ankesave (tutje DA) në secilën prej një apo të gjitha fakteve:
255
2.1. kur janë bërë shkelje procedurale;;
2.2. kur dokumenti i nxjerr ka gabime faktike ose ligjore, pa marrë parasysh se a
paraqitet gabimi në dokument apo jo;
2.3.kur nuk ka dëshmi ose materiale tjera që justifikojnë vlerësimin në rastet e
vlerësimit të personit të tretë;
2.4. kur dokumenti tatimor është në kundërshtim me ligjin.
Ligji përkufizon dokumentin tatimor si dokument të lëshuar nga ATK gjatë
ushtrimit të detyrave të përcaktuara me ligj.
5. Nëse si rezultat i kontrollit nuk ka ndryshim në tatimin që duhet paguar (vlerësimi zero),
tatimpaguesi ende e ka të drejtën për ankesë, edhe pse asnjë tatim shtesë nuk është
vlerësuar, nëse në deklaratën tatimore është raportuar humbja dhe shuma e humbjes për t’u
bartur tutje është ndryshuar.
6. Ankesa për vlerësim tatimor të ATK-së apo përcaktim tjetër zyrtar i bërë nga ATK,
duhet të dorëzohet në DA brenda 30 ditëve nga data kur tatimpaguesi ka marrë vlerësimin
zyrtar apo njoftimin për përcaktim tjetër zyrtar. Ligji përkufizon dorëzimin si “shërbim të
një dokumenti përkatës për një tatimpagues duke:
6.1. ia dhënë në dorë dokumentin tatimpaguesit, përfaqësuesit të tatimpaguesit,
një anëtari të familjes së tatimpaguesit, apo një zyrtari, drejtori apo të punësuarit
të tatimpaguesit (një veprim i tillë quhet i kryer pavarësisht nëse personi nuk
pranon të marrë dokumentin në dorë);
6.2. e lënë dokumentin në vendbanimin e tatimpaguesit ose në vendin e
zakonshëm të biznesit; ose
6.3. e dërguar dokumentin nëpërmjet postës në adresën e fundit të njohur të
tatimpaguesit”. Meqë dorëzimi është përkufizuar si shërbim për tatimpaguesin,
data e dërgimit do të konsiderohet të jetë data e pranimit.
256
7. Periudha 30 ditore në të cilën tatimpaguesi duhet të dorëzojë ankesën, sikurse është
paraparë në paragrafin 6 të këtij neni, fillon nga dita e parë, pas ditës kur personi ka marrë
vendimin zyrtar. Nëse fundi i periudhës 30 ditore është ditë pushimi (e shtunë, e diel apo
festë zyrtare), periudha 30 ditore do të përfundojë në ditën e parë pas ditës së pushimit ose
festës.
8. Sipas paragrafit 3 të Nenit 77 të Ligjit, periudha kohore për dorëzimin e një ankese,
sipas paragrafit 6 të këtij Neni, mund të zgjatet në rastet kur tatimpaguesi nuk ka mundur të
dorëzojë ankesën me kohë për shkak të rrethanave përtej kontrollit të tatimpaguesit apo
rrethanave të tilla që mos-zgjatja e periudhës kohore do të rezultonte në padrejtësi për
tatimpaguesin. Me qëllim të lejimit të zgjatjes së afatit sipas këtij paragrafi, tatimpaguesi
duhet të dorëzojë një kërkesë me shkrim në DA, e cila përshkruan rrethanat që i kanë
pamundësuar parashtrimin e ankesës me kohë apo padrejtësinë që do të rezultonte nëse
ankesa nuk do të dëgjohej.
Shembull:
Një tatimpagues i cili është dashur të dorëzojë ankesën e tij kundër njoftim-vlerësimit deri
më 22 mars 2010, që ka qenë data e fundit për dorëzimin e ankesës, ai ka dorëzuar ankesën
e tij më 23 Mars 2010. Së bashku me kërkesën për ankesë ndaj njoftim-vlerësimit është
shkruar deklarata që kërkon që ankesa të merret parasysh madje edhe pse është vonë, për
shkak të rrethanave përtej kontrollit të tatimpaguesit. Në këtë Shembull, tatimpaguesi është
shtruar në spital në ditën e fundit për dorëzimin e ankesës. Së bashku me kërkesën me
shkrim për t’u marrë parasysh ankesa me vonesë është dokumentacioni i konfirmimit të
shtruarjes në spital (kopja e faturës së spitalit, fletë-lëshimi dhe pasqyra mjekësore nga
mjeku). Ankesa është dorëzuar menjëherë pas lirimit nga spitali.
9. Udhëtimi jashtë vendit nuk konsiderohet të jetë përtej kontrollit të tatimpaguesit, përveç
nëse udhëtimi është shkaktuar nga një urgjencë, siç mund të jetë vdekja në familjen e
ngushtë, urgjenca e papritur afariste, etj.
10. Përgjithësisht, koha për dorëzimin e ankesës nuk do të zgjatet më shumë se 30 ditë nga
data e parë për dorëzimin e ankesës. Në atë periudhë kohore, një biznes duhet të rregullojë
çfarëdo urgjence apo shkaku të vonesës, ashtu që të mund të përgatisë dhe dorëzojë
ankesën.
11. Ankesa për njoftim-vlerësim apo përcaktim zyrtar duhet të dorëzohet me shkrim.
Ankesa me shkrim duhet të përmbajë:
11.1 emrin, adresën dhe numrin fiskal të tatimpaguesit;
11.2. përshkrimin e çështjes për të cilën ankohet (njoftim-vlerësimi, përfshirë
datën e njoftimit, datën kur është pranuar njoftimi, lloji i tatimit, periudhat
tatimore dhe shuma e tatimit për të cilin ankesa është dorëzuar);
11.3. përcaktimi apo pjesa e përcaktimit për të cilën është bërë ankesa;
11.4. bazën ligjore për ankesë;
11.5. përshkrimin e arsyeve se pse njoftim-vlerësimi apo përcaktimi zyrtar
konsiderohet të jetë jo-korrekt apo i pavend, përfshirë referimet në bazën ligjore
për përcaktimin se përcaktimi është jo-korrekt apo i pavend, dhe
257
11.6. nënshkrimi i tatimpaguesit, zyrtari i caktuar i tatimpaguesit, apo
përfaqësuesi i autorizuar i tatimpaguesit.
12. Një ankesë që nuk plotëson kërkesat zyrtare për pranim të parapara në paragrafin 11 të
këtij Neni do të refuzohet, nëse ankuesi është njoftuar siç duhet me shkrim për të rregulluar
mungesat brenda 7 ditëve të paraqitjes së njoftimit dhe në veçanti është paralajmëruar me
këtë njoftim se mos-rregullimi i mangësive do të rezultojë në refuzimin e ankesës së tij.
Nëse ankuesi rregullon mungesat përbrenda afatit të vënë, ankesa do të përfillet si e
dorëzuar siç duhet nga fillimi.
13. Sipas paragrafit 4 të Nenit 77 të Ligjit, nga ATK kërkohet që të lëshojë vendimin me
shkrim për tatimpaguesin brenda 60 ditëve nga data e ankesës. Për qëllime të këtij
Udhëzimi Administrativ, data e ankesës do të konsiderohet të jetë data kur ankesa është
pranuar në ATK. Nëse ankesa është dorëzuar me postë, data e dorëzimit do të konsiderohet
të jetë data në të cilën ankesa ka vulën postare nga shërbimi postar.
15. Kompetencat e DA. Nëse ankesa është e palejueshme, jashtë afatit apo është dorëzuar
nga një person i paautorizuar DA do të refuzojë atë duke lëshuar një vendim për refuzim të
ankesës mbi bazën procedurale.
16. DA do të merr parasysh ankesën dhe do të lëshojë një vendim me shkrim brenda 60
ditëve pas dorëzimit të ankesës ose, respektivisht, brenda 60 ditëve pas plotësimit të
mospërputhjeve për të cilat është njoftuar ankuesi.
17. DA mundet:
17.1. Të mbështesë Njoftim-vlerësimin, përcaktim zyrtarë, apo dokument tjetër
tatimor dhe të refuzojë ankesën.
258
17.2. Të modifikojë Njoftim-vlerësimin, përcaktim zyrtarë, apo dokument tjetër
tatimor dhe pjesërisht ta mbështesë ankesën
17.3. Të anulojë Njoftim-vlerësimin, përcaktim zyrtarë, apo dokument tjetër
tatimor dhe aprovojë ankesën e tatimpaguesit;
17.4. T’i jep udhëzime zyrtarit përgjegjës të ATK-së që ta nxjerr dokumentin
tatimor që jo-ligjërisht ka refuzuar nxjerrjen e dokumentit tatimor.
18. Zyrës regjionale përkatëse, nga DA, i dorëzohet vendimi për rishqyrtim me
instruksionet mandatore për nxjerrjen e një raporti të ri, në rastet e:
18.1. Dëshmive të pakompletuara, ku DA nuk mund të mbledh dëshmi gjatë
procedures së ankesës, ose
18.2. Shkelje materiale të rregullave procedurale që paraqiten gjatë kontrollit, që
nuk mund të përmirësohen gjatë procedurës së ankesës.
18.3. Kur zyra regjionale përkatëse të ketë lëshuar raportin e ri , ky raport do ti
dorëzohet DA e cila do të lëshojë njoftimin të ri me vendimin që informon
tatimpaguesin për të drejtat e tij të mëtejshme të ankesës.
18.4. Lëshim i vendimit për zyrën regjionale përkatëse për rishqyrtim do të
suspendojë periudhën për lëshimin e vendimit përfundimtarë të ankesave sikurse
parashihet në paragrafin 7 të nenit 77 të Ligjit.
18.5. DA do të njoftojë tatimpaguesin për kërkesën për rishqyrtim dhe kohën e
cila do të aplikohet për lëshimin e një vendimi final brenda 3 ditëve të punës pasi
ti kenë dërguar vendimin zyrës regjionale përkatëse. Njoftimi gjithashtu duhet të
përfshijë këshillën për tatimpaguesi se vendimi final nga DA do të lëshohet
brenda 45 dite nga dita kur tatimpaguesi është njoftuar për rishikim.
18.6. Zyra regjionale përkatëse duhet të kompletojë rishikimin dhe të dërgojë
raportin tek DA me afat kohorë të përcaktuar nga DA.
Shembull:
Tatimpaguesi është ankuar në DA të ATK-së për një vlerësim tatimor. DA i ATK-së nuk
ka mundur të kuptojë bazën mbi të cilën është bërë vlerësimi për rastin sepse raporti i
kontrollit të inspektorit të kontrollit nuk ka plotësuar kërkesat procedurale dhe nuk ka qenë
në gjendje të lëshojë një vendim të bazuar në informatat në dispozicion. DA i ATK-së e
kthen rastin te zyra regjionale inicuese me udhëzime për veprimet që duhet të merren në të
njëjtën kohë, DA i ATK-së do t’i dërgojë njoftimin tatimpaguesit për suspendimin dhe
arsyet për suspendim sikurse është paraparë në nënparagrafin 18.5 të këtij Neni. Rasti i
ankesave nuk është mbyllur nga ankesat, por është suspenduar për maksimum 15 ditë
sikurse është paraparë në paragrafët 43 – 46 të këtij neni. Zyra regjionale duhet të përgatisë
një raport të ri kontrolli që i plotëson kërkesat procedurale dhe ia kthen atë DA të ATK-së.
Me pranimin e raportit të ri të kontrollit, DA i ATK-së do të lëshojë vendimin e vet për
rastin.
19. Referimi i dytë i rastit për kontroll të ri nuk do të lejohet. Rastet e referuara në
paragrafin 18 për rishqyrtim dhe lëshim të vlerësimit të ri nuk duhet të konsiderohen si
kontroll i dytë, vlerësimi i ri nuk nënkupton rikontroll të tatimpaguesit, por nënkupton rish
por është vetëm një shqyrtim bazuar në vendimin e DA-së.
259
20. Në rastet e përfshira në paragrafin 18 procedura për nxjerrjen e vlerësimit të ri do të
vazhdojë në përputhje me udhëzimet e DA-së dhe nuk do të shkaktojë rifillim të
procedurës së kontrollit nga fillimi.
21. Kur para skadimit të afatit kohor për vendim e DA lidhur me ankesën, janë dorëzuar
ankesa tjera nga persona tjerë për obligimet që dalin nga vlerësimi i kontrollit për të cilin
është bërë ankesë, DA mund të bashkojë dosjet e rasteve ashtu që ato të mund të merren
parasysh në të njëjtën kohë. Në rast të tillë, DA do të njoftojë të gjitha palët dhe periudha
60 ditëshe për shqyrtim për ankesa do të fillojë në datën kur është dorëzuar ankesa më e
fundit.
22. Kur DA të ketë lëshuar vendimin, vendimi i tillë mund të modifikohet vetëm me
kërkesën e Drejtorit të Përgjithshëm të ATK-së siç është paraparë në paragrafin 54 të këtij
neni. Kur DA të ketë lëshuar vendimin, akti i ankesës nuk duhet të modifikohet në dëm të
parashtruesit të ankesës.
23. E drejta për seancë dëgjimore. Parashtruesi i ankesës mund të kërkojë nga
Departamenti i Ankesave të organizojë një seancë dëgjimore. Me kërkesën e DA-së
Inspektori tatimor obligohet të jetë prezent në seancën dëgjimore të ankesës që të jep arsyet
në mbështetje të vlerësimit.
24. Nëse kërkohet mbajtja e seancës dëgjimore, atëherë një seancë e tillë dëgjimore do të
mbahet nga DA pa ndonjë shtyrje dhe, ashtu siç praktikohet, brenda 20 ditësh pas
dorëzimit të kërkesës.
25. Data e caktuar për seancë dëgjimore nuk do të jetë më herët se 8 ditë nga paraqitja e
njoftimit për seancë dëgjimore. Ankuesit do t’i sigurohet kohë e mjaftueshme për tu
përgatitur dhe për t’u paraqitur në seancë dëgjimore me kohë dhe pa shpenzime të
jashtëzakonshme.
26. Në seancën dëgjimore parashtruesi i ankesës jep deklarimet e tij me gojë por po ashtu
mund t’i japë me shkrim, nëse ai lejohet apo udhëzohet të japë një deklaratë me shkrim.
Deklaratat me shkrim mund të kërkohen vetëm nëse çështja është komplekse dhe nëse
nevojiten më tepër detaje të elaboruara nga DA për zgjidhje të rastit. Nëse ankuesi është
udhëzuar apo lejuar të japë një deklaratë me shkrim, atij për atë arsye nuk mund t’i
mohohet e drejta që po ashtu të jape deklaratën e tij me gojë. Para dhënies së dëshmisë,
ankuesi, apo i caktuari i tij, duhet të betohet se informatat që do të prezantohen janë të
vërteta dhe të sakta për aq sa ai/ajo i din më së miri.
27. Parashtruesi i ankesës do të ketë të drejtën e vetëm një seance dëgjimore në lidhje me
periudhën tatimore me të cilën lidhet tatimi nën ankesë.
28. Seanca dëgjimore nuk do të jetë publike dhe do të realizohet nga zyrtarët e ankesave të
cilët nuk ka qenë paraprakisht të përfshirë në vlerësimin e tatimit.
260
Shembull 2:
ATK ka kontrolluar një ortakëri dhe ka përcaktuar se gabimisht ka llogaritur disa
shpenzime. Kjo ka rezultuar në të ardhura shtesë të tatueshme për ortakërinë. Për shkak se
ortakët e ortakërisë janë të obliguar për pjesët e tyre të tatimit bazuar në të ardhurat e
tatueshme të ortakërisë, rregullimi i kontrollit ndikon në detyrimet e tyre tatimore. Nëse
ortakëria ankohet në ATK për vlerësimin e kontrollit, ortakët individual po ashtu mund të
ankohen për detyrimin e tyre individual tatimor. Meqë çështjet janë të ndërlidhura dhe do
të arrihet një vendim më i mirë duke marrë parasysh të gjitha ankesat në të njëjtën kohë,
DA i ATK-së mund të bashkojë ankesat në një ankesë dhe t’i marrë parasysh të gjitha
çështjet në të njëjtën kohë. Në akt rast, periudha 60 ditore për t’iu përgjigjur ankesës është
e bazuar në ankesën që është dorëzuar më së fundi në DA të ATK-së.
29. Si rregull, seanca dëgjimore verbale do të mbahet në zyrat qendrore të ATK-së. ATK-ja
mund të përcaktojë ndonjë lokacion tjetër për seancë dëgjimore verbale kurdo që të jetë e
nevojshme që të ulen shpenzimet në mënyrë të konsiderueshme dhe që çështja të zgjidhet
më tërësisht, shpejt apo lehtë.
30. Personi në seancë dëgjimore mund të ngrit të gjitha çështjet ligjore dhe faktike që
lidhen me çështjen nën ankesë, përfshirë:
30.1. kundërshtimin e procedurave të kryera që aplikohen nga administrata
tatimore;
30.2. kundërshtimi në ekzistencën apo shumën e detyrimit kryesor tatimor për
çfarëdo periudhe të tatimit që është nën kontest;
30.3. kundërshtimi në korrektësinë e veprimeve të mbledhjes, për aq sa veprimet e
mbledhjes janë në përputhje me dispozitat e Ligjit apo procedurat e këtij
Udhëzimi Administrativ;
30.4. çështje të tjera relevante.
32. Procesverbali duhet të mbahet për seancën dëgjimore verbale apo veprimeve të tjera të
rëndësishme në procedurë, si dhe për deklarimet e rëndësishme verbale të palëve apo
palëve të treta ne procedurë.
33. Nëse parashtruesi i ankesës nuk paraqitet në seancë dëgjimore verbale, edhe pse është
njoftuar siç duhet, DA mund të vazhdojë me zgjidhje të rastit.
34. Nëse DA mund të vendosë mbi ankesën bazuar në faktet e prezantuara dhe nëse nuk ka
kërkesë për seancë dëgjimore nga tatimpaguesi, shqyrtimi mund të vazhdojë pa mbajtje të
seancës dëgjimore. Shqyrtimi i ankesës nga DA do të bëhet duke pasur parasysh dëshminë
e parashtruar apo të siguruar për DA dhe pa mbajtje të seancës dëgjimore.
261
35. Tërheqja. Tatimpaguesi mund të tërheqë ankesën me një kërkesë me shkrim të
dorëzuar në ATK.
36. Pas tërheqjes ATK-ja do të lëshojë një vendim mbi përfundimin e procedurave
administrative.
37. Përderisa ATK-ja të mos lëshojë një vendim mbi përfundimin e procedurave
administrative dhe t’ia dërgojë atë tatimpaguesit, tatimpaguesi mund të revokojë tërheqjen
e tij.
38. Tërheqja nuk mund të revokohet nëse afati prej 60 ditësh për lëshim të vendimit mbi
ankesë ashtu siç është specifikuar në paragrafin 4 të Nenit 77 të Ligjit tashmë ka kaluar.
41. Nëse nuk kërkohet pezullimi apo shtyrja e seancës dëgjimore dhe parashtruesi i
ankesës apo përfaqësuesi i tij nuk paraqitet në seancë dëgjimore, çështja do të zgjidhet
bazuar në faktet që janë në dispozicion.
43. Nëse DA nuk është në gjendje të lëshojë vendim për lëndën për shkak të mungesës së
informatave në dosjen e rastit, mund të kërkojë informata shtesë qoftë nga ATK apo nga
tatimpaguesi. Në cilindo rast, periudha kohore për të marrë një vendim për rastin
suspendohet nga koha kur DA kërkojnë informata shtesë derisa informatat të jenë pranuar
në DA, sipas paragrafit 7 të Nenit 77 të Ligjit.
44. DA mund të vendosë fakte shtesë dhe mbledhë dëshmi të reja rreth fakteve që nuk janë
vënë gjatë kontrollit. Nëse dëshmia e re nuk është paraqitur nga parashtruesi i ankesës,
kopjet e kësaj dëshmie do t’i jepen parashtruesit të ankesës së bashku me vendimin.
45. Zyrtari i ankesave i cili e kryen procedurën, do të marrë informata shtesë (informata që
nuk janë kërkuar gjatë kontrollit) nga tatimpaguesi, përfaqësuesi i tatimpaguesit, ATK-ja
apo nga palët e treta, përfshirë një agjenci tjetër shtetërore apo institucion.
262
46.1. ndonjë njësi tjetër e ATK-së (zyrat regjionale apo departamentet tjera
përbrenda zyrave qendrore të ATK-së), suspendimi do të jetë për një periudhë
maksimale prej 15 ditësh shtesë;
46.2. palë të tjera, suspendimi do të jetë maksimum për 30 ditë shtesë;
46.3. tatimpaguesi, suspendimi do të jetë maksimum për 45 ditë.
47. Nëse tatimpaguesi nuk është në gjendje të sigurojë informata shtesë të kërkuara Brenda
kornizës së specifikuar nga DA, mund të parashtrohet një kërkesë me shkrim për ri-
caktimin e afatit të fundit. Çdo kërkesë e tillë duhet justifikuar dhe mund të pranohet nga
DA nëse ekzistojnë arsye që janë jashtë kontrollit të tatimpaguesit e që pengojnë sigurimin
e informatave brenda afatit kohor të vënë, por në mënyrë të arsyeshme mund të pritet që
informatat të sigurohen brenda zgjatjes së kërkuar të afatit të fundit.
48. Nëse nuk ka kërkesë mbi ri-caktimin e afatit të fundit dhe informata nuk pranohet
Brenda afatit kohor të kërkuar, DA do të marrë vendim mbi rastin bazuar në informatat në
dispozicion.
50. Vendimi i dërguar është dëshmi e qartë (‘prima facie’) e ndryshimit të vlerësimit dhe
dhënies së njoftimit për tatimin e ndryshuar, megjithatë, dërgimi i tillë nuk e liron ATK-në
nga kërkesa që t’i lëshojë një Njoftim-vlerësim tatimpaguesit sikurse është paraparë në
Nenin 31 të këtij Udhëzimi Administrativ.
51. Vendimi i DA-së do të jetë përfundimtar dhe përmbyllës për tatimpaguesit nëse nuk
bëhet ndonjë ankesë tjetër në Bordin e Pavarur për Rishqyrtime apo në Gjykatë.
263
54. Pavarësisht nga dispozitat e paragrafit 5 të Nenit 77 të Ligjit, nëse Drejtori i
Përgjithshëm i ATK-së më pas kupton se vendimi i DA-së nuk ka qenë korrekt dhe mos-
korrigjimi i atij vendimi do të rezultonte në një padrejtësi për tatimpaguesin, Drejtori i
Përgjithshëm mund të kërkojë nga DA dhe Zyra Ligjore e ATK-së, së bashku me zyrtarë
tjerë të mundshëm në ATK, të rishikojë vendimin dhe të përcaktojë nëse duhet të
ndryshohet apo nëse tatimpaguesi do të kërkohet të kërkojë ndryshimin përmes Bordit të
Pavarur për Rishqyrtime.
55. Përmirësimi i vendimit të ankesave që përmban pasaktësi dhe gabime të dukshme (për
shembull, gabime teknike) mund të bëhet në çdo kohë. Përmirësimi i tillë mund të bëhet
me gjykimin e Drejtorit te Përgjithshëm ose zyrtarit te autorizuar nga ana e tij/saj apo nga
zyrtarët e tillë të autorizuar, me kërkesë të tatimpaguesit. Çdo ndryshim i tillë synon të
përmirësojë gabimet materiale apo të dukshme të pasaktësive të vendimit pa ndryshuar
përmbajtjen e tij.
58. Sikurse është paraparë në paragrafin 7 të Nenit 77 të Ligjit, nëse DA nuk lëshon
vendimin e vet brenda periudhës 60 ditore (apo periudhës së zgjatur kohore për shkak të
suspendimit të paraparë në paragrafin 7 të Nenit 77 të Ligjit), tatimpaguesi mundet të
dorëzojë një ankesë në Bordin e Pavarur për Rishqyrtime drejtpërdrejtë.
264
Neni 78 - Themelimi i Bordit të Pavarur për Rishqyrtime
(Ligji Nr. 03/L-222)
2. Anëtarët e Bordit do të propozohen nga Qeveria vetëm mbi bazën e aftësisë së tyre për
të kryer funksionet dhe do të caktohen nga Kuvendi. Afati për secilin anëtar do të jetë dy
vjet. Gjysma e anëtarëve do të zëvendësohet në fund të çdo viti kalendarik.
3. Bordi do të përbëhet prej një Anëtari Kryesues dhe gjashtëmbëdhjetë (16) anëtarëve të
tjerë, ku të gjithë prej tyre janë të pavarur nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë. Së
paku shtatë (7) prej anëtarëve do të jenë nga komuniteti biznesor i Kosovës.
4. Bordi do të paguajë shuma të tilla për punën e anëtarëve për ditët ose gjysmat e ditëve që
ata kryejnë punën e anëtarëve.
5. Kuvendi mund të largojë një ose më tepër anëtarë të Bordit me këshillën e Qeverisë,
nëse ai ose ajo përcakton se anëtari është i papërshtatshëm të plotësojë funksionet e tij ose
është në pozitë të konfliktit të interesit.
4. Dëshmitë, dokumentet dhe provat e tjera të paraqitura nga personi që ankohet në Bord
dhe nga ATK do të kufizohet në të njëjtën sasi provash që është siguruar në lidhje me
265
vendimin, vlerësimin dhe përcaktimin e mëparshëm kundër të cilave është bërë ankesë
sipas paragrafit 1. të këtij neni. Bordi nuk do të marrë parasysh ndonjë evidencë apo
dokument që është në kundërshtim me dispozitën e paragrafit 8. të nenit 14 të këtij ligji.
Neni 45
Bordi i Pavarur për Rishqyrtime
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
1. Tatimpaguesi, i cili nuk është i kënaqur me vendimin e DA, mund të dorëzojë ankesë me
shkrim në Bordin e Pavarur për Rishqyrtim (në tekstin e mëtejshëm BPR) brenda 30 ditëve
pas pranimit të vendimit të DA.
3. Sikurse është paraparë në paragrafin 2 të Nenit 79 të Ligjit, barra e provës është mbi
tatimpaguesin në çdo ankesë para BPR. Kjo nënkupton se i përket tatimpaguesit, apo
personit që bën ankesën, të provojë se vlerësimi apo vendimi i përshkruar në paragrafin 2
të këtij Neni është jo-korrekt.
266
5. Sikurse është paraparë në Nenin 81 të Ligjit, për një vendim të nxjerrë nga BPR, mund
të ushtrohet ankesë në një gjykatë juridiksioni kompetent brenda 60 ditëve të pranimit të
njoftimit të vendimit të BPR.
6. Sipas paragrafit 2 të Nenit 82 të Ligjit, ATK-së i ndalohet të mbledhë përmes masës për
marrje të pasurisë në pasurinë e paluajtshme gjatë kohës në të cilën tatimpaguesi mundet të
dorëzojë ankesë në BPR apo gjatë kohës në të cilën ankesa është pezull para BPR-së.
1. Ministri i Ekonomisë dhe Financave mundet me kërkesën e Bordit të vendosë një pagesë
përdorimi për personat që paraqesin ankesa në Bord.
2. Anëtari Kryesues do të emërojë një panel ankimimi i përbërë deri në tre (3) anëtarë për
dëgjuar ankesën e sjellë përpara tij. Rastet do të caktohen në mënyrë të rastësishme dhe
anëtarët e secilit panel do të lëvizen. Secili panel do të përbëhet prej një (1) anëtari nga
komuniteti i biznesit, një (1) anëtar me kualifikim juridik, dhe një (1) anëtar me
kualifikime ekonomik/kontabilitet/auditim.
3. Në rast se, për shkak të zvogëlimit numrit të anëtarëve, nuk ka numër të duhur të
anëtarëve për të vendosur një panel të ankesave nga mesi i kategorive të anëtarëve, Anëtari
Kryesues do të jetë i autorizuar të vendosë një panel të ankesave me më pak se tre (3)
anëtarë, por jo më pak se dy (2) anëtar, secili prej të cilëve duhet të jetë anëtar nga kategori
e ndryshme.
4. Koha dhe vendi i seancave të Bordit do të përcaktohen nga Anëtari Kryesues me qëllim
për t’i siguruar një mundësi të arsyeshme personit që do të paraqitet para Bordit me sa më
pak shqetësime dhe shpenzime që të jetë e mundur.
5. Përbrenda gjashtëdhjetë (60) ditëve nga data e pranimit të ankesës, duhet të emërohet një
panel i ankesave dhe duhet të rishikojë dokumentacionin sikurse është paraparë në
paragrafin 3. të nenit 79 të këtij ligji, përfshirë mbajtjen e çdo seance të nevojshme për të
marrë parasysh lëndën nën ankesë. Paneli i ankesave do të nxjerr vendimin e vet jo më larg
se tridhjetë (30) ditë nga data kur është mbajtur ndonjë seancë shqyrtuese, por jo më larg se
nëntëdhjetë (90) ditë pasi të jetë pranuar ankesa nga Bordi. Nëse një vendimi i Bordit nuk
është bërë Brenda periudhës nëntëdhjetë (90) ditore të paraparë me këtë paragraf, ankuesi
mund të paraqes një ankesë drejtpërdrejt në gjyqin kompetent përmes dispozitave të
konfliktit administrativ.
6. Dispozitat e paragrafit 5 të këtij neni aplikohen vetëm në rastet e pranuara pas dates
efektive të këtij ligji. Rastet, në ekzistencë ne Bord në datën që ky ligj ka ardhur në efekt,
do të merren dhe mbyllen sa më shpejt të jetë e mundur. Të gjitha rastet në ekzistencë në
Bord në datën kur ky ligj hyn në efekt duhet të zgjidhen jo më larg se 1 Shtator 2011.
267
7. Anëtari nuk do të marrë pjesë në panelin e ankesave në rast kur ka mundësi për konflikt
të interesit në sajë të marrëdhënieve familjare, marrëdhënieve biznesore ose ndonjë faktori
tjetër.
2. Në diskrecionin e gjykatës, nëse duket se ankesa në gjyq nuk është e arsyeshme, apo ka
pak bazë apo nuk ka bazë, Gjyqi mund të kërkojë nga personi që e parashtron ankesën të
vendosë një garanci bankare, apo ndonjë formë tjetër të garancie, para se Ankesa të merret
parasysh nga Gjyqi. Nëse Gjyqi është i kënaqur se ankesa ka bazë juridike të arsyeshme,
nuk do të kërkohet pagesë apo garanci
268
3. Përveç rastit kur pasuria e konfiskuar është e tillë që prishet, pasuria e konfiskuar nga
ATK nuk do të shitet ose përndryshe të tjetërsohet deri në kalimin e periudhës tridhjetë
(30) ditore pas dorëzimit të njoftimit për konfiskim sipas paragrafit 5. të nenit 34 të këtij
ligji ose deri në përfundimin e procedurave të ankesave (përveç rastit të nenit 81 të këtij
ligji) të parashikuara në këtë ligj, cilido qoftë afati më i fundit. Aty ku pasuria e konfiskuar
është shitur ose përndryshe është tjetërsuar, të gjitha paratë do të mbahen nga ATK për
kreditim të tatimpaguesit derisa të jetë zgjidhur përfundimisht çështja për të cilën është
ngritur ankesa, në të cilën kohë do të bëhet rimbursimi i tatimpaguesit sipas paragrafit 4. të
këtij neni ose do të bëhet ulja nga shuma e pashlyer sipas paragrafit 5. të këtij neni, sipas
rastit.
4. Në qoftë se lënda për të cilën është bërë ankesë, është zgjidhur përfundimisht në favor të
tatimpaguesit, ATK do t’i kthejë çdo tatim të paguar tepër, së bashku me interesin e
llogaritur në shkallën e përcaktuar nga Ministria e Ekonomisë dhe Financave në lidhje me
secilin muaj kalendarik në mes të datës së pagesës nga tatimpaguesi dhe datën kur ATK i
referon për pagesë rimbursimin Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.
5. Në qoftë se lënda për të cilën është bërë ankesa është zgjidhur përfundimisht në favor të
ATK, tatimpaguesi do të paguajë tatimin e pashlyer, sanksionet dhe interesin që ka lindur
deri kur është zgjidhur lënda.
1. Tatimpaguesit mund të marrin pjesë në secilin aspekt të një procedure tatimesh përmes
një përfaqësuesi të tatimpaguesit.
269
5. Pjesëmarrja e një përfaqësuesi të tatimpaguesit në çdo procedurë tatimore nuk e zhvesh
tatimpaguesin nga të drejtat e tij ose saj personale për të marrë pjesë në këtë procedure dhe
nuk i heq të drejtën ATK-së për të pasur qasje tek tatimpaguesi.
6. Një person i cili është tatimpagues jo-rezident sipas legjislacionit të zbatueshëm tatimor
duhet të informojë ATK për përfaqësuesit e tij brenda tri javëve pasi të ketë filluar të
sigurojë të ardhura ose të ketë blerë pasuri në Kosovë.
1. Çdo zyrtar ose person tjetër i cili, në përmbarimin e detyrave të tija apo saja zyrtare, ka
qasje tek informatat e tatimpaguesit i ndalohet t’ia zbulojë informata e tilla ndonjë personi
tjetër përveç rastit kur kjo gjë është e nevojshme në procedurat tatimore, në procedurat
penale të krimeve në fushën e tatimeve, ose është parashikuar përndryshe në këtë nen.
Përveç sanksioneve tjera që mund të vendosen, personi i tillë do të dënohet në përputhje
me dispozitat e aplikueshme të Kodit Penal të Kosovës.
2. Pavarësisht nga paragrafit 1. të këtij neni, një zyrtar tatimor mund zbulojë informata për
tatimpaguesin personave vijues:
2.1. Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, aty ku ato informata janë të
nevojshme për qëllime zyrtare të Ministrisë. Informatat e tilla të tatimpaguesit do
t’i nënshtrohen kërkesave dhe sanksioneve të njëjta të konfidencialitetit sikurse
janë vendosur në këtë nen;
2.2. Zyrës së Statistikave të Kosovës për shfrytëzim në përpilimin e statistikave
ose për qëllime tjera analitike me kusht që informatat e zbuluara nga procedurat
tatimore janë në një formë që nuk identifikon tatimpaguesit në veçanti. Nëse, me
urdhër të Ministrit, informacioni do t’i jepet Entit të Statistikës të Kosovës që
përfshin identifikimin e informatave të tatimpaguesit, Enti Statistikor i Kosovës
duhet të japë një vërtetim me shkrim që identiteti individual i tatimpaguesve nuk
do të zbulohet në asnjë raport të lëshuar dhe se informatat në lidhje me
tatimpaguesit individual nuk do të përdoren për ndonjë qëllim ndryshe nga
analizat statistikore. Zyra e Statistikave të Kosovës duhet të përfshijë në
certifikatën e vet pranimin se kërkesat dhe sanksionet për konfidencialitet të
parapara në paragrafin 1 të këtij neni aplikohen në zyrtarët e asaj zyre në lidhje
me informatat e dhëna për tatimpaguesi. Nëse është përcaktuar se informatat
individuale të dhëna Entit të Statistikës së Kosovës janë abuzuar, ATK mund të
refuzojë të japë këto informata në vitet e ardhshme.
2.3. Fondin e Kursimeve Pensionale të Kosovës për një qëllim të autorizuar nga
legjislacioni dhe rregulloret në fuqi lidhur me pensionet në Kosovë”;
2.4. Institucionin e Ombudspersonit të themeluar sipas legjislacionit dhe
rregulloreve në fuqi lidhur me Themelimin e Institucionit të Ombudspersonit në
Kosovë, për përdorim në zgjidhjen e ankesave të tatimpaguesit;
270
2.5. Zyra e prokurorisë publike apo agjencitë kompetente për zbatimin e ligjit në
ndjekjen penale apo hetimin e rasteve të dyshuara për shpëlarje të parasë apo
financim të terrorizmit dhe, përveç sikurse është paraparë në nën-paragrafët 2.12.
dhe 2.13 dhe 2.14 të këtij paragrafi për hetimin e veprave tjera penale në Kosovë
kur është siguruar miratimi paraprak nga gjyqi ;
2.6. Gjykatat për përdorim në rastet e lidhura me tatimet;
2.7. Agjencisë për Regjistrimin e Bizneseve për mirëmbajtjen e regjistrit të
bizneseve. ATK mund t’ia zbulojë informatat për identifikimin individual
Regjistrit të Bizneseve të Kosovës për qëllime të çregjistrimit ose për qëllime të
informimit të Regjistrit të Bizneseve të Kosovës për informatat e tatimpaguesit i
cili nuk ka mundur të vërtetohet përmes vizitës personale. Zbulimi për Regjistrin e
Bizneseve të Kosovës po ashtu është i autorizuar sipas nevojës për të verifikuar të
dhënat e regjistrimit të bizneseve të regjistruara me Regjistrin e Bizneseve të
Kosovës
2.8. Zyrën e Revizionit të Kosovës për qëllim të revizionit të ATK në përputhje
me nga legjislacionin dhe rregulloret në fuqi lidhur me, Revizionin e Përgjithshëm
në Kosovë”;
2.9. agjentët e tjerë ose të punësuarit e ATK gjatë dhe për qëllim të kryerjes së
detyrave të tyre zyrtare;
2.10. autoritetet tatimore të një vendi të huaj në përputhje me traktatet ose
marrëveshjet ndërkombëtare;
2.11. autoritetet doganore, për qëllime të administrimit të legjislacionit doganor;
2.12. çdo person, kur tatimpaguesi është dënuar për mashtrim ose kur informatat
përmbajnë një listë të personave të regjistruar për TVSh me qëllim që personat të
verifikojnë nëse janë duke bërë biznes me një person të regjistruar për TVSh; apo
çdo person, kur informatat përmbajnë një listë të personave, përfshirë numrat e
tyre fiskal, të regjistruar në administratën tatimore me qëllim për të kryer
veprimtari ekonomike.
2.13.zyra prokurorisë publike apo agjencitë kompetente për zbatimin e ligjit në
ndjekjet penale të veprave penale përveç atyre që lidhen me veprat penale në
fushën e tatimeve, nëse një informatë e tillë merret gjatë kohës së procedurave të
shmangies së tatimit apo kundërvajtjeve tatimore. Sidoqoftë, kjo nuk zbatohet për
informacionet e tilla të cilat i ka zbuluar tatimpaguesi në bazë të obligimeve të
bashkëpunimit para që i është bërë shqiptimi i të drejtave të të pandehurit sipas
nenit 69 të këtij ligji përveç veprave penale të dyshuara që janë përmendur në nën-
paragrafët 2.5 dhe 2.13 të këtij paragrafi.
2.14. zyra e prokurorisë publike apo agjencitë kompetente të zbatimit të ligjit për
ndjekjet penale të veprave penale përveç atyre të shmangies së tatimeve që
ndëshkohen me burgim me së paku pesë (5) vjet apo me burgim afatgjatë apo për
ndonjë krim ekonomik që në bazë të mënyrës së kryerjes apo nga shkalla e dëmit
të shkaktuar ka gjasa të ketë shkaktuar seriozisht prishje të rregullit ekonomik të
Kosovës apo ka gjasa të rrezikojë seriozisht besueshmërinë e përgjithshme apo
integritetin e biznesit apo autoritetin e rregullt funksional dhe institucionet
publike.
271
2.15. zyra e prokurorit publik apo agjencia kompetente ekzekutuese me zyrtarë e
Zyrës së Standardeve Profesionale sipas nevojës në realizimin e përgjegjësive dhe
autorizimeve të tyre sikurse është vendosur nën nenin 85 të këtij ligji.
2.16. publikut kur është i nevojshëm zbulimi për të përmirësuar faktet të cilat janë
shpërndarë në publikisht në mënyrë të pasaktë të cilat munden seriozisht të
rrezikojnë besueshmërinë në administrimin e ATK-së. Vendimi për zbulimin e
këtyre të dhënave mund të merret nga ATK pasi që është dëgjuar tatimpaguesi.
2.17. publiku kur është e nevojshme të jepen informatat në lidhje me
çregjistrimin, mohimin e regjistrimit, heqjen e regjistrimit, apo vendosjen në
gjendjen joaktive të çdo tatimpaguesi apo ish tatimpaguesi sikurse parashihet në
këtë ligj.
3. Tatimpaguesi mund të lirojë çdo person nga detyrimi i konfidecialitetit. Lirimi i tillë
duhet të jetë me shkrim dhe mund të kufizohet në dhënien e informatave të caktuara ose t’i
shfrytëzojë për një qëllim të veçantë.
1. Zyra për standarde profesionale (ZSP) brenda ATK-së do të ketë autoritetin të hetojë të
gjitha pohimet për sjellje të keqe të të punësuarve të ATK, të gjitha pohimet për përpjekje
të brendshme dhe të jashtme për të korruptuar zyrtarët tatimor (përfshirë përpjekjet për
mito), të gjitha shkeljet e pohuara të Kodit të Mirësjelljes së ATK-së dhe veprimtari tjera të
të punësuarve apo qytetarëve që kërcënojnë sigurinë apo integritetin e ATK-së apo të
punësuarve të saj.
2. Ndër autorizimet tjera për zbatimin e paragrafit 1 të këtij neni, ZSP do të ketë ato
autorizime të dhëna zyrtarëve tatimor sipas nenit 14 dhe 15 të këtij ligji krahas
autorizimeve:
2.1. të intervistojë dëshmitarët si brenda ashtu edhe jashtë ATK-së;
2.2. të intervistojë çdo person të tretë i cili mund të ketë informata që do të
ndihmojnë në hetime;
2.3. të kërkoj dëshmi, apo informata tjera që do të ndihmojë në një hetim të
autorizuar, përfshirë nxjerrjen e regjistrimeve bankare;
2.4. të përgatisë raportet e hetimeve me rekomandimet për ndjekje penale në rastet
e duhura dhe të dorëzojë ato raporte përmes zyrës ligjore të ATK-së tek Zyra e
Prokurorit Publik;
2.5. të përcaktojë nëse çështja nën hetime a duhet të vihet në procedurë
administrative apo në procedurë penale;
2.6. të ndihmojë në arrestimin e individëve që mendohet të jenë të fajshëm për
ndonjë akt që mbulohet nga ky nen, pasi veprimi i tillë është autorizuar nga
prokurori publik;
2.7. të kërkojë informata nga policia, gjyqet, regjistrat, komunat dhe organet tjera
për të verifikuar të dhënat e aplikimit për punësim, gjendjen financiare dhe
272
pasuritë, dhe qëllime tjera që lidhen me hetimet kundër-korrupsionit dhe siguri të
brendshme të ATKsë;
2.8. të kryejë hetime nën mbikëqyrjen e Prokurorit Publik që gëzon të statusin dhe
autorizimet e dhëna për policinë gjyqësore dhe të kryejë hetime të përbashkëta me
policinë dhe agjencitë tjera që zbatojnë ligjin në çështjet që lidhen me sigurinë e
brendshme, akuzimet për sjellje të keqe te të punësuarve dhe veprimtari tjera te të
punësuarve dhe qytetarëve që mund të rrezikojnë integritetin apo sigurinë e
Administratës Tatimore;
2.9. të ndihmojë policinë dhe agjencitë tjera që zbatojnë ligjin në hetimet të cilat
ata i kanë ndërmarrë e që lidhen me shkeljet e supozuara të kodit penal nga të
punësuarit e ATK-së;
2.10. të ndërlidhë dhe shkëmbejë informata me policinë dhe agjencitë për
zbatimin e ligjit me qëllim që të sigurojnë integritet dhe siguri të Administratës
Tatimore.
3. Në rast të parandalimit qoftë nga një i punësuar apo nga ndonjë person tjetër në kryerjen
e autorizimeve siç janë përcaktuar me paragrafin 2. të këtij neni, ZSP mund të kërkojë
autorizim për ndihmë nga Prokurori Publik kompetent.
4. Çdo zyrtar i ZSP i cili ndërmerr hetime apo akte në lidhje me një vepër penale sipas këtij
neni do të kryejë hetime në përputhje me dispozitat e zbatueshme të Kodit të Procedurës
Penale të Kosovës, apo pasuesin e tij, Zyrtarët e ZSP janë të autorizuar të hetojnë ato
shkelje të renditura në Kapitullin 29 (Shkeljet Penale kundrejt Detyrës Publike) të Kodit
Penal të Kosovës, apo pasuesen e saj.
273
e nevojshme për qëllime disiplinore apo ndjekje penale. Paraqitja e paautorizuar do të jetë
e dënueshme me burgim që nuk do të tejkalojë pesë (5) vjet.
1. Aty ku ligjet ekzistuese të Kosovës për tatime lidhen me tatuarjen ndërkombëtare nuk e
adresojnë tatuarjen e transaksioneve ndërkombëtare, ato mund të plotësohen me zbatimin e
parimeve të Modelit të Konventës Tatimore për të Ardhurat dhe Kapitalin të OECD
(Organizata për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik).
274
Neni 88 - Propozimi, Emërimi dhe Aprovimi i Drejtorit te
Përgjithshëm të ATK-se me pëlqimin e Përfaqësuesit Civil
ndërkombëtare
(Ligji Nr. 03/L-222)
2. Dispozitat e ligjit mbi Administratën Tatimore dhe procedurat do të kenë prioritet mbi
dispozitat e Ligjit mbi Procedurat Administrative për aq sa procedurat janë të rregulluara
me Ligjin mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat.
275
Neni 46
Zbatimi dhe hyrja në fuqi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Ahmet SHALA
_________________________________________
Ministër i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave
Datë: 19/11 /2010
178
276
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010) Aneksi 1
(Vendos emrin e tatimpaguesit) kërkon vendim shpjegues individual sipas Nenit 10 të Ligjit mbi
Administratën Tatimore dhe Procedurat mbi çështjen e specifikuar më poshtë:
Shënoni natyrën e kërkesës në të cilën një vendim shpjegues individual është kërkuar duke
verifikuar kutinë përkatëse (Shih nënparagrafin 5.2 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr.
15/2010.
277
Kërkesë e dorëzuar në përputhje me nënparagrafin 5 të Nenit 10 të Ligjit mbi Tatimin
në të Ardhurat Personale që lidhet me ndryshimin e metodës së regjistrimit të stokut.
Shih nënparagrafin 3.7 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Kërkesë për të mbajtur regjistrime të centralizuara. Shih nenin 17, paragrafi 8 dhe
nënparagrafin 3.8 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Çështje për Certifikatën e TVSh-së dhe koeficientit të kreditimit të parapara në
nënparagrafin 3.9 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Çështje tjera për të cilat mund të lëshohet një vendim shpjegues individual. Shih
nënparagrafin 3.10 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010. Të dini se
Drejtori i Përgjithshëm ka mundësinë të refuzojë lëshimin e një vendimi shpjegues
individual në raste të caktuara.
A. PASQYRË E FAKTEVE
Jep informatat e kërkuara me nënparagrafin 5.1 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr.
15/2010.
2. Personi për kontakt nëse ATK ka ndonjë pyetje apo i duhen informata tjera
Emri:
_____________________________________________________________________________
Telefoni:
_____________________________________________________________________________
Pozita:
_____________________________________________________________________________
278
B. PËRSHKRIMI I FAKTEVE DHE INFORMATAVE TJERA QË LIDHEN ME
TRANSAKSIONI
APO ÇËSHTJEN PËR TË CILËN NJË VENDIM SHPJEGUES ËSHTË KËRKUAR
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Një sqarim i çështjes apo transaksionit për të cilin kërkohet vendim shpjegues, përfshirë një
deklarim të plotë të fakteve dhe informatave tjera që lidhen me transaksionin apo çështjen për të
cilin është kërkuar vendimi shpjegues. Shih nënparagrafin 5.3 i nenit 8 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010.
Një analizë e fakteve dhe rrethanave që lidhen me këtë çështje apo transaksion për të cilin
kërkohet vendim shpjegues, përfshirë konkluzionin e kërkuesit se s’pret trajtimin e tatimit
lidhur me çështjen apo transaksionin. Konkluzioni i kërkuesit duhet të bazohet në një autorizim
ligjor, të atillë si një nen specifik i ligjit tatimor, i cili është cituar në analizë. Çdo përcaktim i
kundërt me konkluzionin e arritur nga kërkuesi duhet të përfshihet në analizë, për aq sa kërkuesi
është në dijeni për përcaktimet e tilla të kundërta. Nëse dokumentet e përfshira në kërkesë
mbështesin konkluzionin e arritur, arsyet për të cilat ato janë t aplikueshme duhet të përfshihen
në analizën e dorëzuar. Shih nënparagrafin 5.5 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Informatat specifike që lidhen me kërkesat sipas paragrafëve 3.3 deri 3.6 i nenit 8 të
udhëzimit administrative Nr. 15/2010.
Krahas informatave të përgjithshme të mësipërme kërkesa për vendim shpjegues duhet të
përmbajë një deklarim lidhur me aktivitetin ekonomik të pritur dhe rezultatet për vitin
kalendarik të tanishëm dhe të mëvonshëm me deklarim apo dokumentacion mbështetës që
sqaron bazën për aktivitet ekonomik dhe rezultatet e parapara. Shih paragrafin 6.1.1 i nenit 8 të
udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
279
Informatat specifike që lidhen me kërkesat sipas paragrafit 3.8 i nenit 8 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010.
Krahas informatave të përgjithshme të mësipërme kërkesa për vendim shpjegues duhet të
përmbajë:
identifikimin e vendit qendrore ku mbahen regjistrimet. Shih nënparagrafin 6.3.1 i nenit 8 të
udhëzimit administrativ Nr. 15/2010;
një përshkrim të detajuar se si do të merren informatat nga secila vend individual në vendin
qendrore (nëse të dhënat nuk merren në vendin qendror në mënyrë elektronike, një përshkrim se
si do të barten të dhënat nga secila vend në vendin qendror dhe metoda e sigurimit se të dhënat e
bartura kanë hyrë në sistemin qendror me kohë dhe saktësi). Shih nënparagrafin 6.3.2 i nenit 8
të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010;
shpeshtia e bartjes së të dhënave dhe një përshkrim i kompletuar i fajllave (dosjeve) që do të
mbahen në vendin qendror, përfshirë një përshkrim se si të dhënat e vendit individual do të
inkorporohen në fajllat qendror. Shih nënparagrafin 6.3.3 i nenit 8 të udhëzimit administrativ
Nr. 15/2010.;
; dhe
një përshkrim i regjistrimeve që do të mbahen në nivelin lokal, nëse ka. Shih nënparagrafin
6.3.4 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010; dhe
një përshkrim se si të dhënat nga vendet individuale do të identifikohen në sistemin qendror.
Shih nënparagrafin 6.3.5 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
C. ÇËSHTJET PROCEDURALE
(Udhëzimi Administrativ Nr. 15/2010)
Nëse po, dhe nëse kërkesa aktualisht është në pritje, ju lutemi jepni informatat mbi numrin
pasues dhe datën e dorëzimit.
_____________________________________________________________________________
Nëse po, dhe nëse ATK më parë ka lëshuar vendim shpjegues për kërkesën, ju lutemi jepni
informatat për numrin e përpunuar të vendimit shpjegues dhe datën e lëshimit .
_____________________________________________________________________________
___Po ___ Jo ___ N/A A do të ndikohet ndonjë deklaratë e personit që kërkon vendimin
shpjegues nga vendimi? Nëse po, ju lutemi jepni informatat mbi llojin e deklaratës dhe vitit me
280
të cilin lidhet, duke ndjek shembullin: Deklarata e tatimit në të ardhurat e korporatave për VF
FY 2010 (Shih nënparagrafin 5.8 i nenit 8 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.)
_____________________________________________________________________________
Sinqerisht i juaji,
____________________ _______________________
Nënshkrimin Data
DEKLARIM:
Deklaroj se ka shqyrtuar këtë kërkesë, përfshirë dokumentet shoqëruese dhe duke u bazuar në
njohuritë dhe besimin më të mirë, kërkesa përmban të gjitha faktet relevante që lidhen me
kërkesën dhe faktet e tilla janë të vërteta, të sakta dhe komplete.
Sinqerisht i juaji,
____________________ _______________________
Nënshkrimin Data
TË BASHKËNGJITURAT
1. Autorizimi me shkrim, nëse përfaqësuesi i tatimpaguesit do të nënshkruajë kërkesën për
vendim shpjegues individual apo do të dalë para ATK-në në lidhje me kërkesën.
2. Kopjet e vërteta të të gjitha kontratave, marrëveshjeve dhe dokumenteve tjera të aplikueshme
që lidhen me çështjet për t cilat është kërkuar vendimi shpjegues. Nëse ndonjë dokument është
në një gjuhë që nuk konsiderohet të jetë gjuhë zyrtare e Kosovës, duhet të shoqërohet me një
përkthim zyrtar në një gjuhë zyrtare të Kosovës.
Ju lutemi specifikoni numrin e faqeve të bashkëngjitura ________ Shih nënparagrafin 5.4 të
udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
3. Kopjet e vërteta të pasqyrave financiare1 për periudhën tatimore të kaluar dhe periudhën e
tanishme tatimore përfshirë muajin para kërkesës së vendimit shpjegues, nëse kërkesa për
vendim shpjegues individual lidhet me shpërndarje apo riorganizim të korporatës. Shih
nënparagrafin 5.6 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
4. Për vendimet shpjeguese individuale që lidhen me paragrafët 3.3. deri 3.6 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010:
kopjet e vërteta të pasqyrave financiare1 për tri vitet kalendarike para vitit për të cilin
është kërkuar ndryshimi. Shih nënparagrafin 6.1.2 të udhëzimit administrativ Nr.
15/2010.
kopjet e të gjitha deklaratave tatimore të dorëzuara gjatë tri viteve kalendarike para
vitit për të cilin është kërkuar ndryshimi. Ju lutemi specifikoni vitet për të cilat janë
bashkëngjitur deklaratat tatimore _________, _________, _________ . Shih
nënparagrafin 6.1.3 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
281
5. Për vendime shpjeguese individuale që lidhen me nënparagrafin 3.7 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010.:
kopjet e vërteta të pasqyrave financiare1 për tri vitet kalendarike para vitit për të cilin
është kërkuar ndryshimi. Shih nënparagrafin 6.2.1 të udhëzimit administrativ Nr.
15/2010.
kopjet e të gjitha deklaratave tatimore të dorëzuara gjatë tri viteve kalendarike para
vitit për të cilin është kërkuar ndryshimi. Ju lutemi specifikoni vitet për të cilat janë
bashkëngjitur deklaratat tatimore_________, _________, _________ . Shih
nënparagrafin 6.2.1 të udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Regjistrim i plotë dhe i detajuar i stokut. Shih nënparagrafin 6.2.2 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010.
6. Informata tjera që konsiderohen të aplikueshme për kërkesën. Shih nënparagrafin 5.10 të
udhëzimit administrativ Nr. 15/2010.
Ju lutemi specifikoni çka është bashkëngjitur në kërkesën tuaj krahas informatave të
mësipërme:
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
7. Evidenca për taksën e paguar. Shih nënparagrafin 5.9 dhe paragrafin 10 të udhëzimit
administrativ Nr. 15/2010.
_____________
1 Pasqyrat financiare përbëjnë ato të audituara nga një auditor i jashtëm (nëse pasqyrat e tilla
financiare kërkohen), bilanci i gjendjes, pasqyra e fitimit dhe humbjes dhe çdo shënim sqarues i
shoqëruar me pasqyrat financiare
282
LIGJI NR. 03/L- 146 - PËR TATIMIN MBI
VLERËN E SHTUAR
283
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
Neni 1- Qëllimi
(Ligji Nr. 03/L-146)
Neni 1
Qëllimi
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
Neni 2 - Përkufizimet
(Ligji Nr. 03/L-146)
1.2. TVSH - tatimi mbi vlerën e shtuar i cili përfshinë aplikimin e tatimit të
përgjithshëm në konsum për mallra dhe shërbime, që është saktësisht proporcional me
çmimin e mallrave dhe shërbimeve. TVSH llogaritet në këtë çmim sipas normës së
aplikueshme, ngarkohet në fazat e ndryshme të prodhimit, shpërndarjes dhe ciklit jetësor të
tregtisë së mallrave dhe shërbimeve, dhe që në fund bartet nga konsumatori i fundit.
1.4. E drejta in rem - para së gjithash është një e drejtë që e dhuron pronari i saj
për të shfrytëzuar dhe fituar beneficionet (të mirat) e pasurisë së paluajtshme. Format e të
drejtave in rem janë usufrukti dhe lizingu afatgjatë dhe të drejtat e tjera të ngjashme siç
janë definuar në legjislacionin e Kosovës. Hipoteka dhe barra nuk konsiderohen si e drejtë
in rem.
284
shumë vite të siguruara për çmimin kushtues të barabartë ose më të lartë se njëmijë (1.000)
€.
1.6. Pasuri e prekshme - çdo pasuri që nuk është pasuri e paprekshme dhe
përfshin:
1.6.1. interesi në pasurinë e patundshme;
1.6.2. të drejtat in rem që i japin poseduesit të atyre të drejtave një të
drejtë për përdorimin e pasurisë së patundshme; dhe
1.6.3. aksionet ose interesi i barabartë me aksionet që i japin poseduesit
de jure ose de facto të drejtën e pronësisë ose të posedimit të pasurisë së
patundshme, apo të ndonjë pjese të pasurisë së patundshme.
1.8. Konsiderata - çdo veprim ose akti i heqjes dorë në lidhje me furnizimin e
mallrave ose shërbimeve, dhe duhet të përfshijë çdo shumë që është e pagueshme
ose mallrat e pranuara nëpërmes të transasksionit barter.
1.9. Transaksioni barter – një transaksion i cili involvon dy palë, ku njëra palë
siguron për palën tjetër mallin, shërbimin, ose asetin me përjashtim të parave të
gatshme, në këmbim për mallin, shërbimin ose mjetin me përjashtim të parave të
gatshme.
285
komerciale, apo me marrëveshje të shkruar apo të pa shkruar. i punësuari
përfshinë të gjithë zyrtarët publik dhe anëtarët e organeve ekzekutive,
përfaqësuese dhe juridike.
1.13. Me qëndrim në Kosovë - një person që ka një vend të biznesit ose një njësi
fikse, ose në mungesë të këtij vendi të biznesit ose njësisë fikse, ka një vend ku ai
e ka adresën e tij të përhershme ose ku zakonisht banon në Kosovë.
1.16. Zbritjet - zbritja nga lista ose të çmimit të reklamuar të mallit apo shërbimit
që është në dispozicion për blerësit në kushte specifike.
Shembujt përfshijnë zbritjet e parave të gatshme, zbritjet për pagesa të shpejta,
zbritjet në vëllim, skontot tregtare.
1.17. Pajisja Elektronike Fiskale (FED) - për qëllim të këtij ligji termi “Pajisja
Elektronike Fiskale “ përfshinë pajisjet elektronike si regjistruesit e arkave fiskale
dhe pajisjet e pikave elektronike te shitjes të cilat licencohen dhe autorizohen nga
organet kompetente të Ministrisë së Financave në mënyrë që të njihen si të
fiskalizuara. Këto pajisje shfrytëzojnë memoriet e zhvilluara elektronike të
integruara në regjistruesit e arkave ose sistemet e zhvilluara me bazë kompjuterike
për regjistrimin e transaksioneve të shitjes, printimet e tyre nëpërmes të printerëve
fiskal dhe çertifikimin e tyre nëpërmes të pajisjeve fiskale elektronike për
nënshkrim dhe pajisjeve të ngjashme. Pajisja Fiskale Elektronike shfrytëzohet për
lëshimin e kuponëve fiskal për të hyrat. Lëshimi i kuponëve për të hyrat nuk varet
nga mënyra e pagesës (pagesa me para të gatshme, pagesa me kartelën e kreditit
ose ndonjë instrument ekuivalent i pagesës p.sh me çek).
1.19. Cash Back - është instrument bankar nëpërmes të së cilit klienti pas blerjes
së mallrave e shfrytëzon kartelën e debitit për të paguar mallrat e blera dhe në të
njëjtën kohë bënë tërheqje të parave të gatshme nga llogaria e tij nëpërmes të
arkëtarit. Këto dy veprime bëhen me një Kartelë të Pagesës.
286
1.21. Tatim i zbritshëm- nënkupton:
1.21.1.obligimin e TVSH-së ose TVSH-në e paguar nga personi i
tatueshëm në lidhje me mallrat apo shërbimet e furnizuara ose që do t’i
furnizohen atij nga personi tjetër i tatueshëm; dhe
1.21.2. obligimi i TVSH-së ose TVSH e paguar nga personi i tatueshëm
në lidhje me mallrat e importuara.
1.25. Person - një person fizik, person juridik ose një entitet dhe për qëllime të
TVSH-së, përfshin një ortakëri dhe një grupim të personave.
1.26. Person juridik - një korporatë ose një organizatë tjetër biznesi që e ka
statusin e personit juridik sipas Ligjit mbi organizatat biznesore dhe legjislacionit
tjetër të aplikueshëm në Kosovë.
287
1.30. Momenti i ngarkimit me TVSH - ngjarja nëpërmes të së cilës plotësohen
kushtet ligjore të nevojshme që TVSH-ja të bëhet e ngarkueshme.
1.31. Ngarkimi me TVSH - kur ATK sipas këtij ligji, në momentin e dhënë e
fiton të drejtën që të kërkojë TVSH-në nga personi i obliguar që ta paguaj atë,
edhe pse koha e pagesës mund të shtyhet.
1.32. Faturë tatimore - një faturë ose ndonjë dokument tjetër i kërkuar në kreun
15 të këtij Ligji, që duhet të lëshohet nga një person i tatueshëm apo jo i
tatueshëm në lidhje me furnizimin e mallrave dhe shërbimeve.
1.33. Notë krediti – dokument i lëshuar për qëllim të një rregullimi nga personi i
tatueshëm për pranuesin e mallrave ose shërbimeve, pasi që të jetë lëshuar fatura
tatimore ose një dokument që shërben si faturë, ku shuma e TVSH-së së ngarkuar
në faturën tatimore ose në dokumentin që shërben si faturë, e tejkalon obligimin
real të TVSH-së për atë furnizim të tatueshëm.
1.34. Notë debiti - dokument i lëshuar për qëllim të një rregullimi, nga personi i
tatueshëm për pranuesin e mallrave ose shërbimeve, pasi që të jetë lëshuar fatura
tatimore ose një dokument që shërben si faturë, ku shuma e TVSH-së së ngarkuar
në faturën tatimore ose në dokumentin që shërben si faturë është më e ulët se
obligimi real i TVSH-së për atë furnizim të tatueshëm.
288
1.39. Qarkullimi, Furnizimet totale - furnizimet e bëra nga një person dhe
përfshin furnizimet e tatueshme dhe të liruara sikur që janë definuar në këtë Ligj;
1.40. Skema e normës së sheshtë për bujqit- skema e tatimimit që ka për qëllim
të bëjë thyerjen e tatimit mbi vlerën e shtuar të ngarkuar në blerjet e mallrave dhe
shërbimet e bëra nga bujqit me normë të sheshtë, duke shtuar një shumë shtesë në
çmimin e furnizimeve të bëra nga këta bujq për blerësit e tyre-personat e
tatueshëm. Kjo shumë shtesë llogaritet si përqindje e çmimit dhe quhet përqindja
e normës së sheshtë, e cila varion varësisht nga kategoria e aktivitetit të bujqësisë.
Përqindjet e normës së sheshtë definohen duke u bazuar në të dhënat statistikore
relevante makro-ekonomike, të cilat mundësojnë llogaritjen e kompensimit të
TVSH-së së zbritëshme në blerjet e bëra nga bujqit me normë të sheshtë.
1.43. Bordi i Pavarur për Rishqyrtim – Bordi i themeluar sipas Ligjit mbi
Administratën Tatimore dhe Procedurat, për ti shqyrtuar ankesat e tatimpaguesve.
1.1. furnizimin e mallrave dhe shërbimeve të bëra për konsideratë brenda territorit
të Kosovës nga personi i tatueshëm që vepron si i tillë, sikur që është paracaktuar
në nenin 4 të këtij Ligji; dhe
289
KREU II - PERSONAT E TATUESHËM
1. Person i tatueshëm është secili person i cili është, ose kërkohet që të regjistrohet për
TVSH dhe i cili në mënyrë të pavarur zhvillon një aktivitet ekonomik në Kosovë në
mënyrë të rregullt apo jo të rregullt, pavarësisht nga qëllimi ose rezultati i atij aktiviteti
ekonomik.
Çdo aktivitet i prodhuesve, tregtarëve ose personave që furnizojnë mallra ose shërbime,
duke përfshirë aktivitetet e minierave dhe ato bujqësore, të profesioneve, duhet të
konsiderohet si “Aktivitet ekonomik”. Eksploatimi i pasurisë së prekshme dhe të pa
prekshme me qëllim të krijimit të të ardhurave nga ato në baza të rregullta, në veçanti
duhet të konsiderohet si një aktivitet ekonomik.
2. Në paragrafin 1 të këtij neni, kuptimi i shprehjes “në mënyrë të pavarur“ përjashton nga
TVSH personat e punësuar apo personat tjerë, me sa ata janë të lidhur me punëdhënës
nëpërmes të kontratës së punësimit ose me ndonjë detyrim tjetër ligjor që krijon
marrëdhënien punëdhënës i punësuar dhe ka të bëjë me kushtet e punës, pagesën dhe
përgjegjësitë e punëdhënësit.
3. Autoritetet e nivelit qendror dhe lokal dhe organet tjera të rregulluara me ligj, nuk duhet
të konsiderohen si persona të tatueshëm në lidhje me aktivitetet ose transaksionet në të cilat
angazhohen si autoritete publike, edhe atëherë kur mbledhin tagra, taksa, kontribute ose
pagesa në lidhje me ato aktivitete ose me ato transaksione. Mirëpo kur ato angazhohen në
aktivitetet ose transaksionet e përkufizuara në Aneksin 1 të këtij ligji, në lidhje me këto
aktivitete ose me këto transaksione ato duhet të konsiderohen si persona të tatueshëm, me
kusht që këto aktivitete të mos zhvillohen në shkallë shumë të ulët sa që të jenë të
papërfillshme, ose nëse zhvillohen nga personat juridik apo fizik, ku personat e tillë nuk do
të ishin të obliguar të regjistrohen për qëllime të TVSH-së, sikur që është referuar në nenin
6 të këtij ligji.
4. Organet e organizatave Ndërkombëtare, Shtetet e huaja dhe agjencionet e tyre nuk duhet
të konsiderohen si persona të tatueshëm në lidhje me aktivitetet ose transaksionet e
ngjashme apo identike me ato të përmendura në paragrafin 3 të këtij neni, edhe nëse ato
pranojnë pagesa në lidhje me ato aktivitete. Mirëpo agjencionet e shteteve të huaja duhet të
konsiderohen si persona të tatueshëm në lidhje me ato aktivitete ose transaksione kur
trajtimi i tyre në shtetin e tyre mundë të qonte në konsiderimin e këtyre aktiviteteve sikur
janë zhvilluar nga personi i tatueshëm.
290
Neni 2
Personi cili Kërkohet të Regjistrohet dhe të Përfshihet në Regjistrin e TVSH-
së
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Person i tatueshëm është cilido person fizik ose juridik i cili është i detyruar të
regjistrohet për TVSH. Një person është i detyruar për t’u regjistruar për TVSH, kur
personi në mënyrë të pavarur kryen aktivitetet ekomomik në mënyrë të rregullt apo të
parregullt në Republikën e Kosovës, në pajtim me nenin 4 të Ligjit dhe qarkullimi i të cilit
( duke përfshirë edhe qarkullimin e furnizimeve të liruara të TVSH-së) në tërësi për 12
muajt e kaluar, e tejkalon pragun prej 50.000 euro. Në muajin kur tejkalohet pragu
llogaritet për periudhë dymbëdhjetë mujore (12) të llogaritjes.
2. Personi i tatueshëm duhet të ketë numrin fiskal të lëshuar nga ATK, i cili do ti paraprijë
regjistrimit për TVSH. Aktiviteti ekonomik siç është referuar në paragrafin 1 duhet në
veçanti ti referohet aktivitetit të vazhdueshëm i cili kryhet me qëllim të kryerjes së
furnizimeve për konsideratë, pa marrë parasysh qëllimin ose rezultatin e atij aktiviteti
ekonomik. ATK mund t’i kërkoi aplikuesit të dërgoi dëshmi për qëllimet e tij për kryerjen
e një aktiviteti ekonomik.
3. Personi i tatueshëm që është i detyruar të regjistrohet por që ende nuk është regjistruar
për TVSH duhet të dërgoi aplikacionin për regjistrim në Zyrën e Shërbimeve për
Tatimpagues në Regjionin përkatës, brenda 15 ditëve kalendarike pasi që të konsiderohet të
jetë person i tatueshëm.
4. Pragu i përmendur në paragrafin 1 të këtij neni nuk vlen për personat që nuk janë të
themeluar në Kosovë. Personat e tillë janë të detyruar të regjistrohen për TVSH në Kosovë
në qofte se ata kryejnë furnizime në Kosovë dhe duhet të emërojnë një përfaqësues tatimor.
Personi i tatueshëm duhet të regjistrohet në emrin e tij dhe në emrin e përfaqësuesit tatimor
përpara se të kryej ndonjë furnizim duke e pasur vendin e furnizimit në Kosovë.
5. Kur zbatohet procedura e ngarkesës së kundër siç referohet në nën-paragrafin 1.2, 1.3
dhe 1.4 të nenit 52 të Ligjit aty është se pranuesi është i detyruar të paguajë TVSH-në,
furnizuesi nuk është i detyruar të regjistrohet për TVSH në Kosovë ose të emëroj një
përfaqësues tatimor siç përmendet në Paragrafin 4 i nenit të udhëzimit.
1. Çdo person i përfshirë në aktivitete ekonomike, para se të bëjë aktivitetin e tij të parë të
eksportit apo importit, duhet që më parë të njoftojë ATK-në mbi aktivitetin e tillë dhe
duhet të kërkojë certifikatën për këtë aktivitet.
291
2. ATK do të përcaktoj procedurat dhe kushtet për marrjen e certifikatës së tillë.
Neni 7
Certifikatat e Import/Eksportit
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
4. Secila certifikatë e import/eksportit do të ketë një numër serik unik në faqen e vet.
2. Kur personi të jetë regjistruar për qëllime të TVSH-së, ATK duhet t’i lëshoj atij personi
të tatueshëm certifikatën e regjistrimit e cila përmban emrin, numrin e tij fiskal dhe numrin
292
unik të tatimpaguesit të regjistrimit për TVSH dhe adresën apo adresat ku ai person e
zhvillon aktivitetin e biznesit. Origjinali, respektivisht kopja e vërtetuar e certifikatës se
regjistrimit, duhet të ekspozohet në secilin vend të aktivitetit te biznesit, aty ku mund të
shihet dhe lexohet lehtë nga publiku. Forma e certifikatës së regjistrimit duhet të jetë ashtu
siç parashihet nga ATK.
3. Personi fizik që zhvillon aktivitet ekonomik të njëjtë apo të ndryshëm dhe ka disa vende
të aktivitetit ekonomik brenda Kosovës, për qëllime të këtij Ligji duhet të identifikohet
përmes një numri individual dhe unik të regjistrimit për TVSH. Kur një person fizik
regjistrohet për qëllime të TVSH-së me një numër personal të identifikimit, ATK duhet t’i
lëshoj një certifikatë të regjistrimit sikur që është përcaktuar në paragrafin 2 të këtij neni, e
cila përmban emrin, numrin fiskal dhe numrin unik të regjistrimit për TVSH të
tatimpaguesit dhe adresën ose adresat e vendeve në të cilat ai person e zhvillon biznesin.
4. Ortakëria dhe grupimi i personave për qëllime të këtij Ligji duhet të identifikohet me një
numër të vetëm të regjistrimit për TVSH-së. Për përmbushjen e obligimeve dhe ushtrimin e
të drejtave të përcaktuara me këtë Ligj ortakët ose anëtarët e grupit të personave duhet të
caktojnë një ortak të përgjithshëm përfaqësues respektivisht anëtar përfaqësues. Kur
ortaket ose anëtarët nuk janë ende të regjistruar për qëllime të TVSH-së, ata mund të
zgjedhin për tu regjistruar për këtë qellim para regjistrimit të ortakërisë apo grupimit të
personave.
5. Personat të cilët nuk janë të vendosur në Kosovë, duhet të regjistrohen për TVSH nga
fillimi i zhvillimit të aktivitetit ekonomik në Kosovë pavarësisht nga pragu që është
përcaktuar në paragrafin 1 të këtij neni. Personi i tatueshëm i cili nuk është i vendosur në
Kosovë, duhet të emërojë përfaqësuesin e tij tatimor sikur që është referuar në paragrafin 5
të nenit 52 të këtij Ligji, në përjashtim të rasteve që paraqiten në nën paragrafin 4 të nenit
52 të këtij Ligji. Personi i tillë tatimor duhet të regjistrohet me emrin e tij dhe në emrin e
përfaqësuesit të tij tatimor brenda pesë (5) ditëve pas emërimit si përfaqësues tatimorë dhe
para fillimit të aktivitetit ekonomik në Kosovë.
6. ATK duhet të trajtoj sikur të ketë qenë i regjistruar për qëllimet e TVSH-së, çdo person
që vazhdon të zhvilloj aktivitet ekonomik të personit të tatueshëm i cili ka vdekur,
bankrotuar apo nuk është në gjendje të zhvilloj aktivitet ekonomik, nga data në të cilën
personi i tatueshëm ka vdekur, bankrotuar apo nuk është në gjendje të zhvillojë aktivitet
ekonomik, derisa personi tjetër të regjistrohet.
Neni 3
Kalimi i Pragut të Shikuarit së Prapthi (Retrospektiv)
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
293
tatueshëm nga momenti kur shuma e gjithëmbarshme e furnizimeve që ai ka kryer brenda
12 muajve të fundit e tejkalon pragun e regjistrimit të paraparë me nenin 6, paragrafi 1 i
Ligjit.
Shembull:
Tatimpaguesi ka kryer këto furnizime gjatë periudhave si më poshtë:
3. Që nga data kur Ligji ka hyrë në fuqi, kalkulimi i pragut do të bazohet në periudhën e 12
muajve të fundit siç është paraparë në nenin 6 paragrafi 1 i ligjit, e jo me vit kalendarik siç
ka qenë në ligjin e mëhershëm të TVSH-së. Nëse qarkullimi i një person i tatueshëm , në
datën e hyrjes në fuqi të Ligjit, do të ketë furnizime më të larta se 50 000 euro (brenda
periudhës së fundit 12 mujore), do të konsiderohet person i tatueshëm që nga data e hyrjes
në fuqi të Ligjit.
4. Sipas nenit 6 paragrafi 1 i Ligjit, nëse një person në 12 muajt e fundit ka pas qarkullim
49 000 euro dhe njëherit ka kryer furnizimin e fundit në vlerë prej 3 000 euro, pjesa e
tatueshme e furnizimit të fundit do të jetë vetëm vlera që ka tejkaluar furnizimet e
përgjithshme prej 50 000 euro që në këtë rast është shuma 2 000 euro.
294
5. Siç është paraparë me nenin 6 paragrafi 5 i Ligjit, personat jo rezident të cilët do të
zhvillojnë aktivitet ekonomik në Kosovë, nuk i nënshtrohen rregullave dhe procedurave që
kanë të bëjnë me pragun për regjistrim në TVSH, por do të konsiderohen si persona të
tatueshëm që nga momenti i fillimit të aktivitetit të tij ekonomik në Kosovë dhe janë të
obliguar të regjistrohen me një përfaqësues tatimor përpara se t’i kryejnë furnizimet në
Kosovë, përveç rasteve kur pranuesi është i detyruar të paguajë TVSH-në mbi furnizimet
në pajtim me nënparagrafët 1.2, 1.3, 1.4 të nenit 52 të Ligjit.
Neni 6
Certifikata për Regjistrim në TVSH
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Personi i cili bën kërkesë për regjistrim, në TVSH, të gjithë formularët e regjistrimit në
TVSH duhet ti dorëzojë personalisht apo përmes personit të autorizuar të biznesit në zyrën
përkatëse regjionale të ATK-së. Formularët e regjistrimit në TVSH duhet të shoqërohen me
një kopje të dokumenteve për regjistrim të biznesit, Certifikatën e Numrit Fiskal dhe
identifikimin zyrtar me fotografi (pasaportë, kartë identiteti, etj.)
4. Secila certifikatë e TVSH-së do të ketë një numër serik unik në faqen e vet. Ai numër
serik, i cili është numri i regjistrimit të tatimpaguesit për TVSH, duhet të përfshihet, së
bashku me numrin fiskal të tatimpaguesit, në të gjitha faturat e lëshuara nga tatimpaguesi.
5. Nëse ATK zbulon se tatimpaguesi nuk është i rregullt në të gjitha obligimet tatimore apo
se informatat në formularin e regjistrimit nuk janë të sakta, ATK do t’i dërgoj një njoftim
me shkrim tatimpaguesit se certifikatat e TVSH-së nuk mund të lëshohet. Njoftimi do të
informojë tatimpaguesin për arsyet e mos-lëshimit të certifikatës së TVSH-së dhe t’i
përkujtojë tatimpaguesit ndëshkimet për angazhimin në transaksionet me TVSH, pa marrë
certifikatën e TVSH-së. Njoftimi gjithashtu do t’i ofrojë tatimpaguesit informatat lidhur me
të drejtat e ankesës. ATK do t’i dërgoj tatimpaguesit njoftimin me shkrim brenda 2 ditëve
pas përcaktimit se certifikatat e TVSh-së nuk do të lëshohet.
295
6. Certifikata e regjistrimit për TVSH (ose kopja e vërtetuar) për personin e tatueshëm,
duhet të ekspozohet në të gjitha vendndodhjet e personit të tatueshëm ku ai ushtron
veprimtarinë. Certifikata duhet të vendoset në një vend të dukshëm me mundësi leximi për
konsumatorin, në të kundërtën personi i tatueshëm do t’i nënshtrohet ndëshkimeve të
parapara me Ligjin mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat.
1. Çdo person, përveç nëse nuk është rregulluar ndryshe me këtë ligj, është i obliguar që të
regjistrohet nga momenti i kalimit të pragut që është referuar në në paragrafin 1 të nenit 6
të këtij Ligji dhe duhet të njoftojë ATK-në brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve kalendarike
prej momentit kur ka lindur obligimi për regjistrim. Regjistrimi hyn në fuqi prej datës kur
tejkalohet pragu.
2. Çdo person i cili nuk e ka bërë njoftimin me kohë dhe nuk është regjistruar me kohë
duhet të regjistrohet në mënyrë të detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv qysh nga data
e tejkalimit të pragut sikur që është përkufizuar në paragrafin 1 të nenit 6 më lartë.
Neni 5
Regjistrimi i Personave në TVSH nga ATK, kur Personi nuk bën Kërkesë për
Regjistrim
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Çdo person i cili ka plotësuar kriteret e nenit 6 të ligjit, dhe nuk është regjistruar për
TVSH, do të regjistrohet në mënyrë të detyrueshme nga ATK me efekt retroaktiv nga data
kur regjistrimi i tillë është kërkuar siç është përcaktuar në nenin 7 të Ligjit, dhe ATK-ja do
të lëshoj Certifikatën e Regjistrimit për TVSH.
Nëse ATK-ja e zbulon më vonë se personi i tatueshëm është dashur të regjistrohet me një
datë të mëparshme, ai duhet të paguaj TVSH-në për furnizimet që ai i ka bërë nga data e
mëparshme.
1. Çdo person që i plotëson kushtet e referuara në nenit 4 të këtij Ligji, por që nuk i
plotësojnë kërkesat për regjistrim të referuara në nenin 6 të këtij ligji, e ka të drejtën që të
zgjedh për tu regjistruar dhe për këtë duhet të njoftojë ATK-në.
296
2. ATK duhet të regjistroj personin e tillë me efekt nga data e pranimit te kërkesës, nëse
personi i cili ka parashtruar kërkesën plotëson kushtet e nenit 4 të këtij Ligji.
Neni 4
Deklaruesi Vullnetar
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Çdo person që i plotëson kushtet e referuara në nenit 4 të këtij Ligji, por që nuk i
plotësojnë kërkesat për regjistrim të referuara në nenin 6 të këtij ligji, e ka të drejtën që të
zgjedh për tu regjistruar në TVSH si person i tatueshëm. Ai duhet që të dorëzojë kërkesë në
Shërbimin e Tatimpaguesve në zyrën regjionale përkatëse, për regjistrim vullnetar.
2. ATK duhet të regjistroj personin e tillë me efekt nga data e pranimit te kërkesës në
Zyrën e Shërbimit te Tatim paguesve, nëse personi që bën kërkesën plotëson kushtet e
nenit 4 të këtij ligji.
Shembull:
Nëse një tatimpagues regjistrohet si deklarues vullnetar për TVSh ,meqenëse qarkullimi i ti
është me i vogël se pragu 50.000€ gjithsesi duhet te deklaroje deklaratën mujore nga
periudha kur është regjistruar si deklarues vullnetare, pra tatimpaguesi duhet te deklaroje
dhe te paguaj TVSh-në për çdo furnizim të kryer nga ai, pas datës së regjistrimit.
4. Çdo person i tatueshëm nëse nuk ka furnizime apo blerje brenda një periudhe,
tatimpaguesi duhet te deklaroje deklaratën e tij me zero, për të treguar se ky tatimpagues
është aktive, por nuk ka aktivitet për atë periudhe.
297
Neni 9 - Çregjistrimi
(Ligji Nr. 03/L-146)
4. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të lëshoj një akt nënligjor në
mënyrë që të përcaktojë procedurat në lidhje me zbatimin e neneve 7, 8 dhe 9 të këtij Ligji.
Ky akt nën-ligjor gjithashtu duhet të parasheh rregullat e veçanta të llogaritjes së pragut për
kategoritë e personave qarkullimi i të cilëve në pjesën më të madhe dërmuese përbëhet nga
furnizimet e liruara.
Neni 8
Çregjistrimi nga TVSH i Personit të Tatueshëm
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2. Nëse brenda 12 muajve pasuese nga dita e kërkesës për çregjistrim, Furnizimet e
personit të tatueshëm do të jenë mbi pragun e paraparë me nenin 6 paragrafi 1 të Ligjit, ky
person i tatueshëm do të njoftohet nga ATK se nuk i është aprovuar kërkesa për çregjistrim
nga TVSH-ja.
3. Nëse brenda 12 muajve pasuese nga dita e kërkesës për çregjistrim, Furnizimet e
personit të tatueshëm do të jenë nën pragun e paraparë me nenin 6 paragrafi 1 të ligjit, ky
person i tatueshëm do të njoftohet nga ATK se i është aprovuar kërkesa për çregjistrim nga
TVSH, dhe ky person detyrohet që ti kthejë ATK-së certifikatën e TVSH-së.
298
Neni 9
Personi i Tatueshëm i cili ka Mbyllur Veprimtarinë e tij Ekonomike
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2. Nëse personi i tatueshëm ka ende stoqe të pa-shitura, ose mjete kapitale, ku TVSHja mbi
këto mallra ose mjete ose pjesë përbërëse janë tërësisht apo pjesërisht të zbritshme, në bazë
të nenit 11,dhe neni 12 i Ligjit, duhet të konsiderohet si person i tatueshëm që është i
detyruar të paguajë TVSH-në mbi këtë furnizim. Sipas nenit 24 nënparagrafi 7.1 i Ligjit,
furnizimi i tatueshëm duhet të jetë vlera e mallrave dhe mjeteve në fjalë në momentin kur
personi i tatueshëm e mbyll veprimtarinë e tij ekonomike.
299
KREU III - TRANSAKSIONET E TATUESHME
Neni 10 - Furnizimi i mallrave
(Ligji Nr. 03/L-146)
2. Përveç transaksioneve që i referohen paragrafit 1 të këtij neni, secila nga këto si në vijim
duhet të konsiderohet si furnizim i mallrave:
2.1. Transferi i pronësisë së pasurisë kundrejt pagesës së kompensimit:
2.1.1. me urdhrin e bërë nga autoriteti publik;
2.1.2. në emër të autoritetit publik; ose
2.1.3. bazuar në dispozitat e Ligjit.
2.2. Dorëzimi aktual i mallrave sipas kontratës për qira për një periudhë të
caktuar, ose për shitjen e mallrave me kushtet e shtyrjes, e cila e parasheh që në
kursin normal të rasteve pronësia duhet të kalojë më së voni me pagesën e këstit të
fundit;
2.3. Transferi i mallrave sipas kontratës, nën të cilën duhet të paguhet provizioni
në blerje apo shitje.
1. Shfrytëzimi i mallrave nga personi i tatueshëm që janë pjesë e mjeteve të biznesit të tij,
për shfrytëzim privat ose për personelin e tij apo disponimi me to i lirë nga ngarkimi ose
më në përgjithësi shfrytëzimi i tyre për nevoja të tjera nga ato të biznesit, duhet të trajtohet
si furnizim i mallrave për konsideratë, ku TVSH është plotësisht ose pjesërisht e zbritshme
në këto mallra apo në pjesët e tyre përbërëse.
2. Shfrytëzimi i mallrave për biznes si mostra apo dhurata me vlerë të vogël nuk duhet të
trajtohet si furnizim i mallrave për konsideratë.
300
3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të lëshoj akt nënligjor për
implementimin e këtij neni .
Neni 10
Aplikimi i Mallrave të Biznesit për Nevoja Jo-biznesore
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Në mbështetje të nenit 11, paragrafi 3 i Ligjit, mostrat e biznesit dhe dhurata me vlerë të
vogël referuar në nenin 11, paragrafi 2 do të përcaktohet si vijon:
1.1. Mostrat biznesore që referohen në paragrafin 2 të Nenit 11 duhet të
konsiderohet mostrat biznesore që drejtpërdrejtë lidhen me kryerjen e aktiviteteve
të personave të tatueshëm, që i ofrohen konsumatorëve apo atyre potencial në një
sasi të zakonshme që kanë atë qëllim, këto mostra që ofrohen nuk duhet të vihen
në shtije tek konsumatorët apo konsumatorët potencial, ose duhet të kenë trajtën
që pamundëson shitjen e tyre. Mallrat që jepen si mostra biznesore duhet të
shenjëzohen si të tilla dhe nëse shenjëzohen si mostra biznesore, atëherë patjetër
që duhet ta kenë trajtën apo paketimin më ndryshe krahasuar me ato atë cilat e
kanë trajtën dhe paketimin që për qëllim kanë shitjen.
1.2. Dhuratat me vlerë të vogël, brenda kuptimit të paragrafit 2 të Nenit 11 të
Ligjit, duhet të konsiderohen ato mallra që për qëllim kanë zgjerimin e aktivitetit
afarist të personit të tatueshëm, me vlerë individuale të tregut më të ulët se 10
Euro pa TVSH, të cilën personi i tatueshëm herë pas here i jep konsumatorëve apo
konsumatorëve potencial pa ndonjë detyrim ligjor për veprim të tillë.
2. Shfrytëzimi i mallrave nga personi i tatueshëm për nevoja të aktivitetit në një fushë jo të
tatueshme, ku TVSH në ato mallra bëhet plotësisht ose pjesërisht e zbritshme me
përvetësimin ose shfrytëzimin e tyre në pajtueshmëri me paragrafin 1 te këtij neni,
konsiderohen si furnizime të mallrave për konsiderat.
301
me përvetësimin e tyre ose me shfrytëzimin e tyre në pajtueshmëri me paragrafin 1 te këtij
neni, gjithashtu konsiderohen si furnizime të mallrave për konsiderat.
1. Në momentin e transferit nga personi i tatueshëm qoftë për konsideratë ose jo për
konsideratë, apo si kontribut për kompaninë me të gjitha mjetet ose një pjese të tyre, nuk
ka furnizim të mallrave.
3. Çdo obligim i pa paguar dhe e drejtë e transferuesit, e paraparë nga ose me anën e këtij
ligji para kohës së transferit, bëhet detyrim dhe e drejtë e pranuesit të transferit.
4. Të gjitha informatat, librat dhe shënimet që kanë të bëjnë me biznesin i cili është
transferuar, dhe që kanë qenë të kërkuara të mbahen me ligjin aktual të TVSH-së ose me
Ligjin e mëparshëm të TVSH-së tani në vend të transferuesit duhet të mbahen nga pranuesi
i transferit, përveç nëse Drejtori urdhëron ndryshe me kërkesën e transferuesit.
5. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nxjerr akt nënligjor për të paraparë
procedurat dhe rregullat për aplikimin e këtij neni.
Neni 11
Transferi i Biznesit
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
302
1.2. Në përgjithësi transferi i biznesit bazohet mbi një kontratë. Një transferim i
biznesit bazuar trashëgimi juridike, të tilla si testamentet, kontratat e trashëgimisë,
dhe trashëgimia ligjore në rast të vdekjes së personit të tatueshëm që ndodhin
jashtë fushëveprimit të Ligjit mbi TVSH-në dhe nenit 13 nuk janë të aplikueshme
për këto raste.
303
të ndryshme ekonomike. Transferet që nuk përfshihen nga Neni 13 i Ligjit të
TVSH- së janë ato kur një person i tatueshëm blen biznesin me qëllim që
menjëherë ta rishes atë ose kur një biznes është blerë nga një konkurrent në
mënyrë që ta shpërbëjë ose ta likuidoj atë.
3.5. Nëse tërësia e mjeteve të transferuara është integruar në një biznes ekzistues
të pranuesit të transferit me synimin e tij që të vazhdoj të përdor mjetet për
aktivitetet e synuara ekonomike dhe në fund e kupton se aktivitetet e planifikuara
nuk mund të zbatohet me sukses, nuk do të kërkohet asnjë korrigjim i zbatimit të
Nenit 13 të Ligjit për TVSH-së. E njëjta gjë vlen, nëse pranuesi i transferit fillon
aktivitetin e tij ekonomik me mjetet e fituara dhe duhet të ndërpres aktivitetin e tij
për shkak të rrethanave të cilat paraqiten pas blerjes apo për shkak të mungesës së
suksesit ekonomik.
3.6. Nese mjetet e aplikuara të cilat ishin pjesë e transferimit të një biznesi më pas
jane perdore për qëllime private apo përgjithësisht për qëllime të tjera nga ato të
biznesit të tij, TVSH-ja mund të ngarkohet për zbatimin e mallrave të biznesit për
nevoja jo biznesore, ku TVSH në ato mallra ose pjesëve përbërëse të tyre ishin në
tërësi ose pjesërisht të zbritshme nga transferuesi, Neni 11 paragrafi 1 të Ligjit
TVSH-së.
3.7.Transferuesi nuk ka të drejtë në rastet e zbatimit të dispozitave të Nenit 13 të
Ligjit për TVSH-në të lëshojë një faturë që përfshinë TVSH-në. Nëse ai e bën
këtë ai do të jetë përgjegjës për TVSH-në e faturuar. Në raste të tilla, pranuesi i
transferit nuk gëzon të drejtën të zbres TVSH-në.
3.8.Nëse shërbimet e ndryshme të siguruara nga transferuesi për të kryer
transferimin e mjeteve ose një pjese të tyre kanë një lidhje të drejtpërdrejtë dhe të
menjëhershme me një pjesë të qartë të aktiviteteve të tij ekonomike, në mënyrë që
shpenzimet e atyre shërbimeve formojnë një pjesë të fletëngarkesës së asaj pjese
të biznesit, dhe të gjitha transaksionet në lidhje me atë pjesë janë subjekt i TVSH-
në, ai mund të zbres të gjitha TVSH-të e ngarkuara me shpenzimet e tij për
marrjen e këtyre shërbimeve. Edhe në rastin e transferit të gjitha mjeteve, ku
personi i tatueshëm nuk ndikon më në transaksione pas përdorimit të këtyre
shërbimeve, shpenzimet e tyre duhet të konsiderohen si pjesë e veprimtarisë
ekonomike të biznesit si tërësi para transferimit, ECJ C- 408/89.
304
legalisht, por i janë dhënë me qira pranuesit të transferit dhe nëse sigurohet që ai
biznes zhvillon aktivitet të qëndrueshëm dhe të vazhdueshëm. Nevojitet të lidhet
një kontratë afatgjate për lizingun apo qiranë e lokaleve afariste për të disa vite ,
me mundësi të zgjatjes së kontratës.
4.3.Transferi i një tërësie të mjeteve mund të bazohet në disa kontrata të
njëpasnjëshme mbi mjetet e një biznesi, nëse ato janë vendosur në një kontekst
kohor dhe faktikisht janë të lidhura me njëri-tjetrin dhe në qoftë se transferimi i
një tërësie të mjeteve të biznesit dukshëm dhe padyshim dërgon në mbylljen e
biznesit të pranuesit të transferit ose mbylljen e një njësie të veçantë të biznesit të
organizuar.
4.4. Per të përcaktuar se cilat mjete kërkohen të jene materialisht dhe thelbesisht
të nevojshme, përcaktohet në bazë të gjendjes faktike në kohën kur bëhet
transferimi i mjeteve. Edhe objektet e vetme mund të jenë thelbësisht të kërkuara.
Objektet e biznesit, stoqet, makineritë dhe pajisjet e përdorura për prodhim janë
zakonisht mjetet më të nevojshme të një biznesi prodhues. Të drejtat ekskluzive të
shpërndarjes, të drejtat e përdorimit, emri i kompanisë, konsumatorët e rregullt,
lidhjet e biznesit dhe marka tregtare mund të jenë mjetet thelbësore.
4.5. Kur kemi të bëjmë me të drejtat e jo-pronësisë, të tilla si e drejta për
përdorimin dhe të drejtën për të gëzuar pronën e prekshme dhe të paprekshme dhe
marrëdhëniet binzesore që janë pjesë e mjeteve thelbësore të një biznesi, ato duhet
të transferohen tek blerësi nëse ato janë të nevojshme për vazhdimësinë e atij
biznesi.
4.6. Edhe mjetet e vetme mund të konsiderohen si një tërësi e mjeteve, nëse mjeti
i vetëm mund të konsiderohet si një njësi e biznesit. Ky është rasti ku një pronar i
lokalit i shet lokalet një personi tjetër të tatueshëm së bashku me ndryshimet dhe
vazhdimin e kontratave të qerasë. Lokalet dhe kontratat e qirasë konsiderohen si
mjete thelbësore.
4.7. Një transferim i mjeteve kërkon që pranuesi i transferit të shndërrohet në
pronar ligjor ose pronar ekonomik i mjeteve. Transferimi i të drejtës për të
disponuar me pronën e prekshme si pronar duhet të interpretohet si mënyrë e
transferimit të së drejtës për të disponuar me pronën e prekshme si pronar, edhe në
qoftë se nuk ka transferim të pronësisë ligjore të pronës, ECJ C-320/88.
4.8. Një transferim i një pjese të tërësisë së mjeteve të biznesit konsiderohet si
jofurnizim i mallrave, ku pjesa e transferuar është ekonomikisht e pavarur. Kjo
kërkon që një pjesë e një biznesi të transferuar të formojë për veten e saj një njësi
të qëndrueshme ekonomike, i cili është në gjendje të zhvillojë aktivitetet e biznesit
në mënyrë të pavarur nga aktivitetet e tjera të personit të tatueshëm. Nëse një
pjesë e një biznesi mund të konsiderohet si njësi e veçantë e pavarur e biznesit,
varet nga rrethanat e përgjithshme dhe faktet e transferimit në kohën e transferimit
të mjeteve. Treguesit e tillë janë vendet e ndryshme, ndarjet organizative, mjetet
fikse vetanake, stafi i tyre, të dhënat e veçanta të biznesit dhe klientët e tyre të
biznesit. Çdo tregues mund të jetë me rëndësi të ndryshme në varësi të llojit të
biznesit, p.sh. ofrues i shërbimit, prodhues apo tregtar.
4.9.Transferuesi dhe pranuesi i transferim detyrohen që të njoftojnë ATK-në 30
ditë para se të ndodhë transferi i veprimtarisë ekonomike. Njoftimi i tillë do të
305
bëhet në zyrën Regjionale Përkatëse 30 ditë përpara se transferi i tillë të ndodh,
dhe do të për fshij:
4.9.1. Informatat ne lidhje me transferuesin dhe transfer marrësin
4.9.2. Kontrata ne lidhje me kushtet e transferit të biznesit
4.9.3. Specifikat përfshirë përshkrimin, sasitë dhe vlerën e pasurisë e cila
transferohet
4.9.4.Vendndodhja e pasurisë qe transferohet.
4.10. Një deklaratë, që specifikon detyron për korrigjim për secilin mall të
kapitalit, që duhet të nënshkruhet nga të dy palët nga furnizuesi dhe pranuesi , dhe
e njëjta deklaratë duhet që të dërgohet në ATK më së voni 8 dite pasi që ka
ndodhur transferi .
4.11. E drejta e blerësit është që të njoftohet me te gjitha detyrimet e papaguara
nga transferuesi, në mënyrë që blerësi të ketë të qartë detyrimet për transferin e
këti biznesi. Sa i përket transferimit të pjeserishim të biznesit, duhet të kemi
kujdes të bartja e detyrimeve dhe e drejta e kreditimit, kjo duhet të specifikohet
qartë nga transferuesi te transfer marrësi.
2. Furnizimi i shërbimeve, në mes tjerash, mund të përbëhet prej njërit nga transaksionet si
në vijim:
2.1. dhënia e pasurisë jo materiale, pavarësisht se a i nënshtrohet dokumentit të
krijimit të titullit të pronësisë;
2.2. obligimi që të përmbahet nga një veprim, ose të tolerohet një veprim apo
situatë;
2.3. kryerja e shërbimeve në varësi:
2.3.1. me urdhrin e bërë nga autoriteti publik;
2.3.2. në emër të autoritetit publik; ose
2.3.3. bazuar në dispozitat e Ligjeve të Kosovës.
1. Shfrytëzimi i mallrave që janë pjesë e mjeteve të biznesit, nga personi i tatueshëm apo
personeli i tij për shfrytëzim personal, ose në përgjithësi për nevoja të tjera nga ato të
306
biznesit të tij, ku TVSH në ato mallra ka qenë plotësisht ose pjesërisht e zbritshme, duhet
të trajtohet si furnizim për konsideratë;
1. Furnizimi i shërbimit nga personi i tatueshëm për nevoja të biznesit të tij, sikur të jetë
furnizuar nga një person tjetër i tatueshëm ku TVSH në atë shërbim nuk do të jetë
plotësisht e zbritshme, duhet të konsiderohet si furnizim i shërbimit për konsideratë.
Kur personi i tatueshëm duke vepruar në emrin e tij mirëpo në llogarinë e personit tjetër,
merr pjesë në furnizimin e shërbimeve, duhet që t’i pranojë dhe t’i furnizojë vetë këto
shërbime.
307
KREU IV - VENDI I TRANSAKSIONEVE TË TATUESHME
1. Furnizimi i mallrave pa transport. Kur mallrat nuk janë dërguar ose transportuar, vendi i
furnizimit është vendi ku janë vendosur mallrat në momentin kur bëhet furnizimi.
308
4.3. kur e gjithë ose një pjesë e gasit apo elektricitetit nuk është konsumuar në
mënyrë efektive nga konsumatori, mallrat e pa konsumuara mendohet që të jenë
shfrytëzuar dhe konsumuar në vendin ku konsumatori e ka vendosur biznesin e tij
ose ku e ka njësinë fikse në të cilin furnizohen mallrat. Në mungesë të një vendi të
tillë të biznesit ose në mungesë të njësisë fikse, konsumatori mendohet që ti
shfrytëzojë apo konsumoj mallrat në vendin ku e ka adresën e tij të përhershme
ose ku zakonisht banon.
309
pasurisë së paluajtshme dhe shërbimet për përgatitjen dhe koordinimin e
punës ndërtimore, si shërbimet e arkitektëve dhe firmave që ofrojnë
mbikëqyrje në vend , është vendi ku vendoset pasuria e paluajtshme.
(neni 47);
2.2.2 vendi i furnizimit të transportit të pasagjerëve është vendi ku ndodh
transporti në proporcion me rrugët e mbuluara;
2.2.3. vendi i furnizimit do të jetë vendi ku në të vërtetë ndodhin rastet si
në vijim lidhur me:
2.2.3.1 shërbimet lidhur me lejimin e hyrjes në ngjarjet
kulturore, artistike, sportive, shkencore, edukative ose të
ngjashme, si panairet dhe ekspozitat dhe lidhur me shërbimet
ndihmëse që kanë të bëjnë me lejimin e hyrjes;
2.2.3.2. ahërbimet lidhur me aktivitetet kulturore, artistike,
sportive, shkencore, edukative, zbavitëse ose të ngjashme, si
panairet dhe ekspozitat, duke përfshirë furnizimin e shërbimeve
të organizuesve të aktiviteteve të tilla dhe shërbimeve ndihmëse
lidhur me shërbimet përkatëse;
2.2.4 vendi i furnizimit të shërbimeve të restorantit dhe shërbimeve të
furnizimit me ushqim tjera nga ato të zhvilluara fizikisht në kuvertën e
anijeve, aeroplanëve ose trenave gjatë pjesës së operacionit të transportit
të pasagjerëve në Kosovë, do të jetë vendi ku fizikisht kryhen shërbimet;
2.2.5 vendi i dhënies afat-shkurte me qira të mjeteve transportuese do të
jetë vendi ku në fakt mjetet transportuese vihen në dispozicion të klientit.
Për qëllime të këtij nën-paragrafi “afat-shkurt” nënkupton posedimin e
vazhdueshëm ose shfrytëzimin e mjeteve transportuese gjatë periudhës jo
më të gjatë se tridhjetë ditë dhe në rast të anijeve jo më gjatë se
nëntëdhjetë (90) ditë;
2.2.6 vendi i nisjes së operacionit të transportit ku fizikisht kryhen
shërbimet e restorantit dhe shërbimet e furnizimit me ushqim në kuvertën
e anijeve, aeroplanëve ose trenave gjatë pjesës së operacionit të
transportit të pasagjerëve të kryera brenda Kosovës.
2.3. Në mënyrë që të shmanget tatuara e dyfishtë, mos-tatuarja ose
shtrembërimi i konkurrencës, Ministri i Ekonomisë dhe Financave, lidhur
me shërbimet ose për disa nga shërbimet vendi i furnizimit të të cilave
rregullohet me paragrafin 2.2 dhe paragrafin 2.3.5 të këtij neni mundet :
2.3.1 të konsiderojë se vendi i furnizimit të ndonjë ose të të gjitha këtyre
shërbimeve nëse ndodhin brenda Kosovës, se janë jashtë Kosovës nëse
shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi këtyre shërbimeve ndodhë jashtë
Kosovës.
2.3.2 të konsiderojë se vendi i furnizimit të ndonjë apo të të gjitha këtyre
shërbimeve, nëse ndodhin jashtë Kosovës, se kanë ndodhur brenda
territorit të tyre, nëse shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i shërbimeve
ndodh brenda Kosovës.
2.3.3 nëse Ministri i Ekonomisë dhe Financave përcakton se ekzistojnë
kushtet sikurse janë përshkruar në paragrafin 2.3, implementimi i çdo
310
ndryshimi të dispozitave të nën-paragrafeve 2.3.1 ose 2.3.2. do të bëhet
nëpërmes të aktit nën-ligjor të lëshuar pas aprovimit të Kuvendit.
311
3.2.6 vendi i dhënies afat-shkurte me qira të mjeteve transportuese, do të
jetë vendi ku në fakt mjetet transportuese janë vënë në dispozicion të
klientëve-pranuesve. Për qëllim të këtij nën-paragrafi, “afat-shkurt”
nënkupton posedimin e vazhdueshëm ose shfrytëzimin e mjeteve
transportuese gjatë periudhës jo më të gjatë se tridhjetë ditë, në rastin e
anijeve jo më gjatë se nëntëdhjetë (90) ditë.
3.2.7 vendi i furnizimit të shërbimeve të restorantit dhe furnizimit me
ushqim të cilat fizikisht kryhen në kuvertën e anijeve, aeroplanëve ose
trenave gjatë pjesës së operacionit të transportit të pasagjerëve të kryera
brenda Kosovës, do të jetë në pikën e nisjes së operacionit të transportit
të pasagjerëve.
3.2.8 vendi i furnizimit të shërbimeve të furnizuara në mënyrë
elektronike të cilat referohen në Aneksin II kur të furnizohen për
personat jo të tatueshëm në Kosovë, ose të cilët e kanë adresën e tyre të
përhershme ose zakonisht banojnë në Kosovë, nga personi i tatueshëm, i
cili e ka themeluar biznesin e tij në një shtet jashtë Kosovës ose e ka
njësinë e përhershme atje prej të cilës furnizohet shërbimi, ose i cili në
mungesë të këtij vendi të biznesit ose njësisë fikse, e ka adresën e tij të
përhershme ose zakonisht banon jashtë Kosovës,do të jetë vendi ku është
i vendosur personi jo i tatueshëm, ose ku ai e ka adresën e tij të
përhershme ose zakonisht banon.
Kur furnizuesi i shërbimeve dhe klienti komunikojnë nëpërmes të postës
elektronike, kjo nuk duhet vetvetiu të nënkuptoj se shërbimi i furnizuar
është shërbim i furnizuar në mënyrë elektronike.
3.2.9 vendi i furnizimit të shërbimeve në vijim për personin jo të
tatueshëm i cili është me qëndrim ose e ka adresën e tij të përhershme
ose zakonisht banon jashtë Kosovës, do të jetë vendi ku është i vendosur
personi, ku e ka adresën e tij të përhershme ose zakonisht banon:
3.2.9.1. transferimi dhe caktimi i të drejtave të autorit, patentave
licencave, markës tregtare dhe të drejtave të ngjashme;
3.2.9.2. shërbimet e reklamimit;
3.2.9.3. shërbimet e këshilluesve, inxhinierëve, firmave
këshilluese, avokatëve, kontabilistëve dhe shërbime të tjera të
ngjashme, si dhe procesimi i të dhënave dhe sigurimi i
informatave;
3.2.9.4. obligimi për tu përmbajtur nga kryerja apo ushtrimi në
tërësi apo pjesërisht i aktivitetit të biznesit ose e drejta e referuar
në këtë nen;
3.2.9.5. transaksionet bankare, financiare dhe të sigurimit duke
përfshirë risigurimin me përjashtim të huazimit të sefave;
3.2.9.6. furnizimi i stafit;
3.2.9.7. dhënia me qira e pasurisë së luajtshme të prekshme me
përjashtim të të gjitha mjeteve të transportit;
3.2.9.8. sigurimi i qasjes dhe transportit ose transmisionit
nëpërmes të sistemeve të distribuimit të gazit natyror dhe
312
elektricitetit dhe sigurimi i shërbimeve të tjera të lidhura direkt
me këto;
3.2.9.9. shërbimet telekomunikuese;
3.2.9.10. shërbimet e emisioneve të radios dhe televizionit;
3.2.9.11. shërbimet e furnizuara në mënyrë elektronike në
veçanti të këtyre të referuara në Aneksin II.
Kur furnizuesi i shërbimeve dhe klienti komunikojnë nëpërmes postës
elektronike, kjo nuk nënkupton vetvetiu se shërbimi i furnizuar është një
shërbim i furnizuar në mënyrë elektronike.
3.2.10 vendi i furnizimit lidhur me shërbimet telekomunikuese dhe
shërbimet e emisioneve të radios në Kosovë nëse këto shërbime
furnizohen për personat jo të tatueshëm të cilët janë të themeluar në
Kosovë ose të cilët e kanë adresën e tyre të përhershme ose zakonisht
banojnë në Kosovë, nga personi i tatueshëm i cili ka themeluar biznesin e
tij jashtë Kosovës ose ka njësinë e tij fikse jashtë Kosovës prej nga
furnizohen shërbimet, ose i cili në mungesë të këtij, vendi të biznesit ose
njësisë fikse e ka adresën e tij të përhershme ose zakonisht banon jashtë
Kosovës.
3.2.11 vendi i furnizimit të shërbimeve të ofruara për personat jo të
tatueshëm nga një ndërmjetësues që vepron në emër dhe në interes të një
personi tjetër do të jetë vendi ku është furnizuar transaksioni themelor
sipas këtij ligji.
3.3. Në mënyrë që të shmanget tatuarja e dyfishtë, mos tatuarja ose shtrembërimi i
konkurrencës, Ministri i Ekonomisë dhe Financave lidhur me shërbimet ose për
disa nga shërbimet, vendi i furnizimit të të cilave rregullohet me paragrafin 2.1,
3.2.6 dhe 3.2.9, (a) deri te (j) mundet:
3.3.1. të konsiderojë vendin e furnizimit të ndonjërit apo të të gjitha
shërbimeve, nëse janë të vendosura brenda Kosovës, sikur me qenë
jashtë Kosovës, nëse shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i shërbimeve
ndodhë jashtë Kosovës;
3.3.2. të konsiderojë vendin e furnizimit të ndonjërit ose të të gjitha
shërbimeve, nëse ndodhen jashtë Kosovës, se kanë ndodhur brenda
territorit të tyre nëse shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i këtyre shërbimeve
ndodh brenda Kosovës;
3.3.3. nëse Ministri i Ekonomisë dhe Financave përcakton se ekzistojnë
kushtet siç janë përshkruar në paragrafin 3.3, implementimi i çdo
ndryshimi i dispozitave të nën-paragrafit 3.3.1 ose 3.3.2 do të bëhet
nëpërmes të aktit nën-ligjor të nxjerr pas aprovimit të Kuvendit .
Neni 12
Vendi i Furnizimit të Shërbimeve
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1.Vendi i furnizimit nga një person i tatueshëm, që e ka të themeluar biznesin në një vend
jashtë territorit të Republikës së Kosovës, apo e ka të themeluar njësinë fikse atje nga i cili
313
furnizohet shërbimi, apo i cili në mungesë të një vendi të tillë të biznesit apo njësisë fikse e
ka adresën e tij të përhershme apo zakonisht banon jashtë Kosovës dhe i cili ofron:
1.1.shërbim të dhënies me qira të mjeteve të transportit në periudhë afatshkurtër
apo afatgjatë, apo
1.2.shërbim të përmendur në nenin 20 paragrafi 3.2.9 nga 1 deri në 10, të Ligjit
tek nivelet e autoritetit qendror apo lokal dhe për agjencitë tjera të qeverisura nga
Ligji derisa këto autoritete nuk njihen si persona të tatueshëm në lidhje me
aktivitetet e tyre do të jenë derrogime nga paragrafët 3.1, 2.2.5, 3.2.6 dhe 3.2.9 të
nenit 20 të Ligjit, nëse shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i këtyre shërbimeve ndodh
në Kosovë.
Shembull:
Rasti 1
Komuna A ( Prishtinë) në kapacitetin e saj si autoritet publik merr me qira 10 vetura të
udhëtarëve nga një kompani qiradhënie të veturave në Tiranë (Shqipëri) për një periudhë
12 mujore dhe 8 vetura tjera për një periudhë prej 28 ditëve. Këto vetura janë vënë në
dispozicion Komunës A (Prishtinës) në Shkodër (Shqipëri). Komuna A (Prishtina) nuk
është person i tatueshëm sipas përkufizimit të dhënë në nënparagrafin 1.1. të nenit 20.
Vendi i furnizimit të 10 veturave sipas nënparagrafit 3.1 të Nenit 20 të Ligjit mbi TVSH-në
është vendi i ku gjendet furnizuesi (Shqipëria). Vendi i furnizimit të 8 veturave sipas
nënparagrafit 3.2.6 të Nenit 20 të Ligjit mbi TVSH-në është Shqipëria (Shkodra) vendi ku
veturat i janë vënë në dispozicion klientit.
Me akt nënligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi ku gjendet pranuesi i furnizimit
kur shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi ndodh brenda territorit të Kosovës.
Rasti 2
Komuna B (Pejë) në kapacitetin e saj si autoritet publik e angazhon kompaninë këshilluese
C nga Gjermania për t’i ofruar asaj propozimet se cili sistem i ri të TI-së është më i
përshtatshmi për tu blerë. Komuna B nuk është person i tatueshëm sipas përkufizimit të
paraparë në nënparagrafin 1.1. të Nenit 20.
Kompania C nga Gjermania e ngarkon atë me 16, 000 Euro për shërbimet e veta. Kjo
konsiderohet si shërbim i konsulencës siç parashihet me nënparagrafin 3.2.9.3 të Nenit 20.
Vendi i furnizimit të shërbimeve që ofrohen nga Kompania C sipas nënparagrafit 3.1 të
Nenit 20 të Ligjit mbi TVSH-në është vendi i furnizuesit (Gjermania) shkaku se pranuesi i
shërbimit nuk është person i tatueshëm.
314
Me këtë akt nënligjor vend i furnizimit ndryshohet ku vendi i furnizimit do të jetë vendi i
pranuesit të shërbimit ku bëhet shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i shërbimit ku në këtë rast
është Kosova.
Rasti 3
Një person fizik nga Mitrovica që nuk është i tatueshëm merr me qira një veturë udhëtarësh
për 6 muaj nga një kompani për qiradhënie nga Shkupi. Vetura i vihet në dispozicion atij
në Prishtinë.
Vendi i furnizimit sipas nënparagrafi 3.1 të Nenit 20 është Shkupi ku është vendi i
furnizuesit.
Me akt nënligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi ku gjendet pranuesi kur
shfrytëzimi efektiv dhe shfrytëzimi saj ndodhë në Kosovë.
Rasti 4
Një kompani për qiradhënie të kamionëve në Pejë i jep me qira 10 kamion për një periudhë
3 javore një kompanie kroate e cila do t’i shfrytëzon kamionët për transportim ndërmjet
Rjekës dhe Sarajevës. Kamionët i dorëzohen klientit në Pejë.
Sipas nënparagrafit 2.2.5 të nenit 20 vendi i furnizimit të shërbimit është Kosova (Peja) ku
po dorëzohet pajisja.
Me këtë akt nënligjor ndryshohet vendi i furnizimit tek vendi i pranuesit të saj kur
shfrytëzimi efektiv dhe zotërimi i shërbimit ndodhë jashtë Kosovës.
1. Rregulla e përgjithshme:
Vendi i importimit të mallrave duhet të jetë ai vend ku janë vendosur mallrat kur të hyjnë
në Kosovë.
2. Derogimet:
2.1. përmes derogimeve nga paragrafi 1 i këtij neni, ku në hyrje në Kosovë,
mallrat të cilat nuk janë në qarkullim të lirë vendosen nën njërën nga aranzhimet e
Doganës si: depot doganore, aranzhimet e ngjashme Doganore ose nën aranzhimet
e përkohshme
të importimit me lirimet totale nga detyrimet doganore, apo nën aranzhimet
kalimtare, vendi i importimit të atyre mallrave duhet të jetë vendi në Kosovë ku
mallrat pushojnë së mbuluari me këto aranzhime ose situata;
2.2. në mënyrë të ngjashme, kur në hyrje në Kosovë, mallrat që janë në qarkullim
të lirë vendosen nën njërën nga këto aranzhime apo situata të referuara në nën-
paragrafin 1 të paragrafit 2 të këtij neni, vendi i importimit duhet të jetë vendi në
Kosovë ku mallrat pushojnë së mbuluari me këto aranzhime apo situata;
2.3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të nxjerre akt
nënligjor me të cilin duhet të shpjegohet implementimi i këtij paragrafi.
315
Neni 13
Vendi i Importit të Mallrave
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1.Vendi i importit të mallrave eshte vendi ku jane vendosur mallrat ne rastin tonë në
Kosovë.
316
barabart me shumën e detyrimeve. Rexhimi doganor i kësaj lloj hyrje është IM5
kodi i procedurave është 51 00.
317
KREU V - MOMENTI I LINDJES SË DETYRIMIT DHE NGARKIMI ME
TVSH
1. Rregulla e përgjithshme:
Momenti i lindjes se detyrimit ndodhë dhe TVSH bëhet e ngarkueshme kur bëhet furnizimi
i mallrave dhe shërbimeve.
4. Rastet speciale:
4.1. në rastin e furnizimeve të mallrave dhe shërbimeve të referuara në nenet 11,
12 ,15 dhe 16 të këtij Ligji, TVSH duhet të bëhet e ngarkueshme në periudhën
tatimore në të cilën ka ndodhur momenti i lindjes së detyrimit;
4.2. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të nxjerr akt
nënligjor në mënyrë që të parasheh se TVSH do të bëhet e ngarkueshme nga data
e momentit të lindjes se detyrimit në lidhje me transaksionet e caktuara ose
kategoritë e caktuara të personave të tatueshëm, ku afati kohor i imponuar për
318
lëshimin e faturës sikur që është referuar në paragrafin 4 të nenit 44 të këtij Ligji
nuk është respektuar.
Neni 14
Momenti i Lindjes së Detyrimit dhe Ngarkimit me TVSH për Furnizimet e
Mallrave dhe Shërbimeve
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Sipas nenit 22 paragrafi 1 i Ligjit, momenti i lindjes së dertyrimit për të ngarkuar TVSH-
në është momenti kur ndodh furnizimi i mallit apo shërbimit. TVSH bëhet e ngarkueshme
varësisht se cili nga tri momentet ndodh i pari:
1.1.furnizim i mallit apo shërbimit,
1.2.lëshimi i faturës në lidhje me furnizimin e mallit apo shërbimit, ose
1.3.pranimi i pagesës në avanc/paradhënje, para se të ketë ndodh furniizimi i
mallit apo shërbimit.
1. Rregulla e përgjithshme:
Momenti i lindjes se detyrimit ndodhë dhe TVSH duhet të bëhet e ngarkueshme kur të
importohen mallrat.
2. Rregullat speciale:
2.1. mallrat që hyjnë në Kosovë, të cilat nuk janë në qarkullim të lirë dhe
vendosen nën njërën nga aranzhimet ose situatat e referuara në nenin 35 të këtij
Ligji, procedurat kalimtare të doganës, nën aranzhimet e përkohshme të
importimit me lirim total nga obligimet e importit, ose nën aranzhimet kalimtare
të jashtme, momenti i lindjes se detyrimit ndodhë dhe TVSH do të bëhet e
ngarkueshme vetëm kur mallrat pushojnë të jenë të mbuluara nga këto aranzhime
apo situata;
2.2. kur mallrat e importuara i nënshtrohen detyrimeve doganore, duhet të ndodhë
momenti i lindjes se detyrimit dhe TVSH do të bëhet e ngarkueshme;
2.3. dispozitat në fuqi që rregullojnë Detyrimet Doganore aplikohen lidhur me
momentin e ngarkimit dhe momentin kur TVSH bëhet e ngarkueshme për mallrat
e importuara të cilat nuk i nënshtrohen detyrimeve doganore në Kosovë.
319
KREU VI - SHUMA E TATUESHME
1. Rregulla e përgjithshme:
1.1. në lidhje me furnizimin e mallrave dhe shërbimeve, ndryshe nga ajo që është
referuar në paragrafët 2 dhe 3 të këtij neni, shuma e tatueshme duhet të përfshijë
çdo gjë që përbën konsideratën e marrë ose që do të merret nga furnizuesi, në
kthim për furnizimin nga konsumatori apo pala e tretë, duke përfshirë këtu
subvencionet e lidhura direkt me çmimin e furnizimit;
1.2. nëse furnizimi është për konsideratë në para, vlera e tij duhet të merret si
shuma e barabartë me konsideratë;
1.3. nëse furnizimi bëhet për konsideratë që nuk përbëhet nga paratë, ose që nuk
përbëhet plotësisht nga paratë, vlera e tij duhet të merret sipas vlerës së hapur të
tregut për furnizimin.
2. Për nevoja të këtij Ligji “vlera e hapur e tregut” nënkupton shumën e plotë që duhet ta
paguaj konsumatori në shkallën e njëjtë të tregut në të cilin ndodh furnizimi i mallrave dhe
shërbimeve, nën kushtet e konkurrencës së barabartë, për furnizuesin nën mbizotërimin e
tregut brenda Kosovës ku është bërë furnizimi, në mënyrë që të marr mallrat ose shërbimet
në fjalë në atë moment.
3. Kur nuk mundë të sigurohet krahasimi për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve, “vlera
e hapur e tregut” nënkupton si në vijim:
3.1. në lidhje me mallrat, një shumë që nuk është më e vogël se çmimi i blerjes së
mallrave ose të mallrave të ngjashme, ose në mungesë të çmimit të blerjes, çmimi
i kostos i përcaktuar në kohën e furnizimit;
3.2. në lidhje me shërbimet, një shumë që nuk është më e vogël se kostoja e plotë
e personit të tatueshëm që e ofron atë shërbim.
320
6. Shuma e tatueshme nuk duhet të përfshijë faktorët si në vijim:
6.1. uljet e çmimit nëpërmes të zbritjes së pagesave të hershme,
6.2. zbritjet e çmimit dhe rabatet e dhëna për konsumatorët dhe të marra prej tyre
në kohën e furnizimit,
6.3. shumat e pranuara nga personat e tatueshëm prej konsumatorit, si ripagesa e
shpenzimeve të paraqitura në emrin dhe në interesin e konsumatorit, dhe të
regjistruara në llogarinë e tij të përkohshme.
7. Rregullat speciale:
7.1. kur personi i tatueshëm zbaton ose ka në disponueshmëri mallrat që janë
pjesë përbërëse e mjeteve të biznesit të tij, ose kur mallrat janë mbajtur nga
personi i tatueshëm, ose nga pasardhësi i tij, kur aktiviteti ekonomik i tij i
tatueshëm pushon, sikur që është referuar në Nenet 11 dhe 12 te këtij ligji, shuma
e tatueshme duhet të jetë çmimi i blerjes së mallrave ose mallrave të ngjashme,
ose në mungesë të çmimit blerës, çmimi i kostos i përcaktuar në kohën kur bëhet
zbatimi, disponueshmëria ose mbajtja.
7.2. në lidhje me furnizimin e shërbimeve, sikur që është referuar në nenin 15, ku
mallrat janë pjesë e mjeteve të biznesit por janë shfrytëzuar për qëllime personale
ose shërbimet janë bërë falas, dhe në paragrafin 2 të nenit 16 lidhur me shërbime
të caktuara të furnizuara për veten, shuma e tatueshme duhet të jetë kostoja e plotë
e personit të tatueshëm që i ofron shërbimet.
7.3. në lidhje me furnizimin e shërbimit nga personi i tatueshëm për qëllim të
biznesit të tij, sikur që është referuar në paragrafin 1 të nenit 16 të këtij ligji,
shuma e tatueshme do të jetë vlera e hapur e tregut e shërbimit të furnizuar.
9. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nxjerr akt nënligjor për zbatimin e
këtij neni. Ky akt në veçanti do të përfshijë dëshmitë që kërkohen nga personi i tatueshëm
mbi shumën aktuale të shpenzimit të ripaguar të referuar në nën-paragrafin 3 të paragrafit 6
të nenit 24 të këtij Ligji.
321
Neni 15
Shuma e Tatueshme për Furnizimin e Mallrave dhe Shërbimeve
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2. Nëse furnizimi është marr për konsideratë në para, vlera e tij duhet të merret si shuma e
barabartë me konsideratën, në të kundërtën do të aplikohet vlera e hapur e tregut e
furnizimit.
4. Në përjashtim nga kjo kemi shpenzime të paketimit të kthyeshme të cilat nuk bëjnë pjesë
në shumën e tatueshme, nëse konstatohet se paketimet e tilla nuk janë kthyer, atëherë keto
shpenzime paketimi duhet të përfshihen në shumën e tatueshme.
5. Ambalazhet qarkulluese jane ambalazhe të tipit konteniere, qelqe, arka, bombola apo
depozita gazi të lëngshme dhe të tjera të kësaj natyre. Ambalazhet me mallrat që ato
përmbajnë duhet të furnizohen në të njëjtën kohë. Këto lloj ambalazhesh jepen nga shitesi
(furnitori), së bashku me mallin në to në drejtim të blerësit (klientit); ato ruhen provizorisht
nga bleresi dhe më pas kthehen nga ky i fundit përsëri në drejtim të shitësit.
6. Ambalazhet që i janë dhënë blerësit, duhet të kthehen tek shitësi brenda një afati normal
sipas fushës së aktivitetit me të cilin ndërlidhen.
7. Ky afat varion edhe sipas natyrës së produktit që ambalazhet përmbajnë dhe duhet të
rregullohen në kontratën e lidhur mes palëve.
9. Ne kontrate paraqitet edhe afati i kthimit të ambalazheve nga blerësi tek shitësi.
Ambalazhet që blerësi nuk i kthen tek shitësi konsiderohen sikur të ishin shitur dhe i
nënshtrohen TVSH-se mbi vlerën e tyre.
322
10. Sipas nenit 24, paragrafi 9, kërkohen dëshmitë në vijim kur përjashtohet shuma që
lidhet me nenin 24, nënparagrafi 6.3 nga shuma e tatueshme:
10.1. fatura e shpenzimeve lëshohet në emër apo në interesin e klientit;
10.2. personi i tatueshëm nuk mund ta zbresë TVSH-në e ngarkuar në faturë. Çdo
lloj e drejte për zbritje mund të kryhet vetëm nga klienti në emrin e të cilit është
lëshuar fatura;
10.3. shuma e shpenzimeve duhet regjistrohet në llogarinë e përkohshme të
mbajtjes së librave të personave të tatueshëm.
323
dokument tjetër sipas të cilit mallrat janë importuar në Kosovë. Nëse nuk
është përmendur asgjë, vendi i parë i destinimit duhet të merret vendi i
transferit të parë të ngarkesës në Kosovë.
1.3. shuma e tatueshme nuk duhet të përfshijë faktorët si në vijim:
1.3.1. uljen e çmimit nëpërmes të zbritjes për pagesën e hershme;
1.3.2. zbritjet e çmimit apo rabatet e dhëna për konsumatorin dhe të
marra nga ai në kohën e importimit.
1.4. kur mallrat e eksportuara përkohësisht nga Kosova, ri-importohen në Kosovë
pasi që t’i jenë nënshtruar riparimit,përpunimit, adaptimit, punimit apo ri-punimit
jashtë Kosovës, shuma e tatueshme duhet të jetë vlera e riparimit, përpunimit,
adaptimit, punimit apo ri-punimit, sikur që është përcaktuar në pajtueshmëri me
legjislacionin Doganor.
324
KREU VII - NORMAT
Neni 26 - Norma
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Norma standarde:
1.1 TVSH ngarkohet me normën prej 16 %.
325
KREU VIII - LIRIMET PA TË DREJTËN E ZBRITJES SË TVSH-SË SË
ZBRITSHME
326
1.9. shkollimi i ofruar privatisht nga mësuesit që e mbulojnë edukimin shkollor
dhe universitar brenda kontekstit të shkollave ose universiteteve sikur që është
referuar në nën-paragrafin 8 të paragrafit 1 të këtij neni;
1.10. furnizimi i stafit nga institucionet religjioze dhe filozofike për nevojat e
aktiviteteve të referuara në nën-paragrafët 1, 6, 7 dhe 8 të paragrafit 1 të këtij neni
dhe për qëllim të mirëqenies shpirtërore;
1.11. furnizimi i shërbimeve, dhe furnizimi i mallrave i lidhur ngushtë me këto,
për anëtarët e tyre në interesin e tyre të përbashkët në kthim për nënshkrimin e
vendosur në pajtueshmëri me rregullat e tyre nga organizatat jo fitimprurëse me
qëllim të natyrës politike, sindikatës, religjioze, patriotike, filozofike, filantropike
ose qytetare, me kusht që ky lirim të mos shkaktojë shkatërrimin e konkurrencës;
1.12. furnizimi i shërbimeve të caktuara të lidhura ngushtë me edukimin sportiv
dhe fizik nga organizatat jo fitimprurëse për personat që marrin pjesë në edukimin
sportiv dhe fizik, ku qëllimi i këtyre shërbimeve është direkt i nevojshëm për atë
edukim;
1.13. furnizimi i shërbimeve të caktuara kulturore, dhe furnizimi i mallrave i
lidhur ngushtë me këto, nga organet e qeverisura me ligjet e Kosovës ose nga
organet tjera kulturore të njohura në Kosove, ku qëllimi i këtyre shërbimeve është
që të promovoj ngjarjet kulturore dhe potencialet e Kosovës brenda dhe jashtë
territorit;
1.14. furnizimi i shërbimeve dhe mallrave, nga organizatat, aktivitetet e të cilave
janë të liruara sipas nën-paragrafëve 1, 6, 7, 8, 9, 12 dhe 13 të paragrafit 1 të këtij
neni, në lidhje me rastet e ngritjes së fondeve të organizuara ekskluzivisht për
përfitimin e tyre, me kusht që ai lirim mos të shkaktojë shkatërrim të
konkurrencës. Mirëpo në rastet si në vijim nuk i është dhënë lirim furnizimit të
mallrave nëse:
1.14.1. furnizimi nuk është esencial për transaksionet e liruara;
1.14.2. qëllimi kryesor i furnizimit është që të fitohen të ardhura shtesë
për organet në fjalë nëpërmes të transaksioneve të cilat janë në
konkurrencë direkte me ato të ndërmarrjeve komerciale që i nënshtrohen
TVSH-së.
1.15. furnizimi i shërbimeve të transportit për personat e sëmurë apo të lënduar
me automjetet e dizajnuara në mënyrë speciale për atë qëllim, nga organi i
autorizuar;
1.16. aktivitetet tjera nga ato të natyrës komerciale, të zhvilluara nga organet
publike të radios dhe televizionit;
1.17. aktivitetet e zhvilluara nga institucionet e Bashkësive Fetare të cilat si qëllim
ekskluziv dhe të drejtpërdrejtë kanë realizimin e bindjeve dhe besimeve fetare
duke përfshirë qëllimet bamirëse dhe për mirëqenie, seminaret ose organizimet e
tjera për trajnimin e shërbyesve ose mësimdhënësve fetarë të arsimit fetarë;
1.18. furnizimi i materialeve të industrisë së shtypit sikur që është definuar këtej e
tutje gjatë tregtisë me pakicë të bërë për shfrytëzuesin final, me kusht që ky
furnizim të ndodh për personin pa të drejtën e zbritjes së TVSH-së së zbritshme.
Këto materiale janë materiale me kodet si në vijim të doganës me nomenklaturën TARIC:
1.18.1. Kodi 4901: Librat, broshurat, fletëpalosjet dhe artikujt e
ngjashme të shtypur, qoftë në fletë të vetme apo jo;
327
1.18.2 Kodi 4903: Librat me fotografitë, librat për vizatim apo për
ngjyrosje për fëmijë;
1.18.3. Kodi 4904: Muzikë, e shtypur apo dorëshkrim, qoftë apo jo e
lidhur apo e ilustruar.
Për qëllime të këtij paragrafi, “furnizim për personin pa të drejtën për zbritje”
nënkupton furnizim për personin i cili shfrytëzon materialin e shtypur për qëllim personal
ose për përdorime për qëllime tjera nga ato të biznesit. Këto lirime nuk përfshijnë
furnizimin e materialeve pornografike apo të tjera të shtypura që konsiderohen se 0kanë
natyrë pornografike.
3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nxjerrë akt nënligjor për rregullat dhe
kushtet për zbatimin e paragrafëve 1 dhe 2 të këtij neni dhe mund të kufizojë shtrirjen e
këtyre lirimeve gjate periudhës transitore te referuar në nenin 64 të këtij Ligji. Ministri
mund të imponojë masat e nevojshme për të penguar shtrembërimin e konkurrencës në
disavantazh të personave të tatueshëm që i nënshtrohen TVSH-së. Ai gjithashtu do të
definojë autoritetet kompetente dhe organet e Kosovës të përmendura në këtë Nen dhe
mënyrën në të cilën organet jo publike ose organizatat do të njihen nga autoritetet publike
për bërjen e furnizimeve të liruara ose për të cilat mundë të bëhen furnizimet e liruara.
Neni 16
Lirimet per Aktivitet e Caktuara me Interes Publik
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2. Shërbimet spitalore dhe të kujdesit mjekësor janë të liruara vetëm kur këto shërbime
kryhen nga një person i cili është i autorizuar për ofrimin e shërbimeve shëndetësore dhe
mjekësore në Kosovë.
3. Kur furnizimi kryhet nga institucionet private shendetesore të cilat janë të licencuara nga
organet kompetente të Kosoves , është kusht që çmimet e ngarkuara nga furnizuesi i tillë të
jenë të krahasueshme me çmimet që ngarkohen nga organet që administrohen me Ligj të
Kosovës . Si çmime të krahasueshme janë çmimet të cilat zakonisht nuk i tejkalojnë
çmimet që ngarkohen nga Instituconet Shendetesore Publike bazuar me Ligjet aktuale në
fuqi në Republiken e Kosovës që nuk e tejkalojnë shumen më teper se 30 përqind.
328
4. Kur qëllimi kryesor nuk e ka për synim mbrojtjen, mirëmbajtjen ose shërimin e shëndetit
të personit të caktuar, furnizimi nuk lirohet, si shembull mund të jenë shërbimet kozmetike
ose estetike .
5. Kur qëllimi kryesor i shërbimit është t’i ofrojë palës së tretë elementin e nevojshëm për
marrjen e vendimit, ky furnizim nuk i nënshtrohet lirimit.
6. Shërbimet e mirëqenies dhe sigurimit social. Lirimi tatimor që i referohet nenit 27,
nënparagrafi 1.6 i Ligjit i referohet shërbimeve që lidhen me mirëqenien dhe punën e
sigurimit social siç mund të jenë furnizimet e bëra nga infermieria, qendrat e kujdesit ditor,
shtëpitë e pleqve dhe të ngjashme kur ato furnizohen nga autoritetet kompetente të
Kosovës ose nga ndonjë organ tjetër që njihet si autoritet kompetent i Kosovës.
7. Kur furnizimi bëhet nga dikush tjetër e jo nga autoritetet kompetente të Kosovës, është
kusht që çmimet që ngarkohen nga një furnizues i tillë të jenë të krahasueshme me çmimet
që ngarkohen nga Autoritetet Kompetente të Kosovës. Si çmime krahasuese normalisht do
të konsiderohen çmimet që nuk i tejkalojnë çmimet që ngarkohen nga autoritetet që
rregullohen me Ligj të Kosovës dhe që nuk janë më të larta 30 përqind.
329
Neni 28 - Lirimet për aktivitetet e tjera
(Ligji Nr. 03/L-146)
330
2.5. lizingu ose dhënia me qira e pasurisë së patundshme për qëllime komerciale,
në përjashtim të tokës.
Neni 17
Lirimet për Aktivitete Tjera
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Organizatat fetare që pranojnë furnizime të liruara ose që bëjnë importe të liruara ,duhet
të mbajnë shënimet dhe librat ,dorëzimi i pasqyrave vjetore do të zbatohen konform Ligjit
mbi Procedurat e Administrates Tatimore 2004/48 i plotesuar me amandamente të Ligjit
03/ L – 071. Te gjitha furnizimet për mallra dhe shërbimeve për Religjionet e titulluara
duhet argumentohen që furnizimi për këto Religjione ka ndodhur .
2. Nëse mallrat importohen nga një Religjion i titulluar, ky import duhet të specifikojë
qartë se malli i importuar nga Religjioni i titulluar është i përdoruar eksklusivisht për
nevoja të Religjioni titulluar të parapar në nenin 30 paragrafi 3 të Ligjit.
3. Personi i tatueshëm që bënë furnizim të liruar në pajtim me nenin 28 paragrafi 3 tek një
organizatë religjioze duhet të marrë një konfirmim me shkrim nga organizata religjioze që
e konfirmon se këto mallra dhe shërbime do të shfrytëzohen për qëllime të lirimit në pajtim
me nenin 28 nënparagrafi 3.1 dhe 3.4.
331
KREU IX - LIRIMET NË IMPORTIM DHE LIRIMET TJERA SPECIALE
LIDHUR ME IMPORTIMIN
1.3. mallrat e importuara të liruara nga detyrimet doganore dhe te destinuara për:
1.3.1. shfrytëzim zyrtar nga zyrat diplomatike dhe konsullore dhe
misionet speciale të akredituara në Kosovë. Për zyrat konsullore të
drejtuara nga zyrtarët konsullor të nderit në pajtueshmëri me këtë
nënpikë duhet të zbatohet një lirim vetëm në mallrat e dërguara nga shteti
dërgues, në përjashtim nga mjetet e transportit, me kusht që Ministria
përgjegjëse për Marrëdhënie me jashtë të lëshoj aprovim për këto mallra;
1.3.2. shfrytëzim zyrtar nga organizatat ndërkombëtare, nëse këto janë
parashtruar në traktatet apo marrëveshjet ndërkombëtare të cilat zbatohen
në Kosovë;
1.3.3. shfrytëzim personal nga personeli i huaj i misioneve speciale
diplomatike dhe konsullore të akredituara në Kosovë, duke përfshirë këtu
edhe anëtarët e tyre të familjes;
1.3.4. shfrytëzim personal nga personeli i huaj i organizatave
ndërkombëtare, duke përfshirë këtu edhe anëtarët e tyre të familjes, nëse
kjo është parashtruar në traktatet ndërkombëtare të cilat zbatohen në
Kosovë;
1.3.5. forcat e Armatosura të Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior
dhe KFOR-in, për shfrytëzim nga ana e forcave të tilla ose personelit të
huaj civil që i shoqëron ata ose për furnizimin e mensave ose klubeve të
tyre;
1.3.6 shfrytëzim personal nga stafi i huaj i kontraktorëve të organizatave
ndërkombëtare të qeverive të huaja dhe organizatave të tyre, duke
përfshirë anëtarët e tyre të familjes nëse kjo është parashtruar në
marrëveshjet bilaterale të cilat i kushtohen Kosovës.
1.4. lirimet në 1.3.3 dhe 1.3.4 të këtij neni nuk duhet të ushtrohen nga qytetarët e
Kosovës ose qytetarët e huaj me adresë të përhershme në Kosovë. Lirimet sipas
332
kësaj pike duhet të zbatohen duke u bazuar në certifikatat e lëshuara nga Ministria
për punë të jashtme. Mallrat e liruara nga TVSH në pajtueshmëri me këtë
nënparagraf nuk duhet të tjetërsohen. Ato mundë të tjetërsohen vetëm me kusht që
të paguhet TVSH, ose pas përfundimit të periudhës tri vjeçare nga dita e importit
të mallrave.
1.6. kushtet detale dhe metodat për ushtrimin e një lirimi të TVSH-së dhe caktimi
i kufizimeve sasiore për llojet e veçanta të mallrave për të cilat përfituesit e
titulluar sipas të këtij neni mundë të kërkojnë lirim nga TVSH, duhet të
përcaktohen me akt nënligjor nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe
Financave;
1.10. importi i gasit përmes sistemeve të distribuimit të gasit natyral ose importi i
elektricitetit.
2. Importi i mallrave të listuara në Aneksin IV të këtij ligji janë të liruara gjatë periudhës
kalimtare të referuar në nenin 64 të këtij ligji.
333
mendohet të jetë jo e rëndësishme nuk duhet të tejkaloj shumën e përcaktuar me
akt nënligjor nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave;
1.2. dasuria personale e perdorur që i takon personit fizik i cili ka jetuar jashtë për
një periudhë të pandërprerë prej së paku 12 muajsh dhe i cili vjen në Kosovë. Ky
lirim nuk duhet të zbatohet për pijet alkoolike, duhan dhe në produktet e duhanit,
automjetet dhe pajisjet për kryerjen e një aktiviteti ekonomik;
1.3. gjërat që i takojnë personit i cili ka jetuar jashtë për një periudhë të
pandërprerë prej 12 muajve dhe i cili vjen në Kosovë. Ky lirim nuk duhet të
zbatohet për pijet alkoolike, duhanin dhe produktet e duhanit, automjetet dhe
pajisjet për zhvillimin e një aktiviteti ekonomik;
1.4. artikujt e fituar me trashëgimi nga personi fizik që jeton në mënyrë të
përhershme në Kosovë. Ky lirim nuk duhet të zbatohet për pijet alkoolike, duhan
dhe produkte të duhanit, mjetet e transportit, pajisjet, stoqet e lëndëve të para,
gjysmë produktet dhe produktet finale, bagëti dhe prodhime bujqësore që i
tejkalojnë nevojat normale familjare;
1.5. gjerat e nevojshme për studime, të sjella nga nxënësit dhe studentët që vijnë
në Kosovë me qëllim studimi për kërkesat e tyre vetanake;
1.6. mallrat në valixhet personale të udhëtarit të cilat janë importuar për qëllime jo
komerciale dhe të cilat janë të liruara nga pagesa e detyrimet doganore në
pajtueshmëri me Legjislacionin Doganor;
1.7. mallrat jo komerciale në konsignacion të vogël cilat janë dërguar falas nga
personi fizik që banon jashtë, për personin fizik në territorin doganor të Kosovës
deri në vlerën, dhe për duhan dhe produkte të duhanit, pije alkoolike dhe
joalkoolike, parfume dhe ujë kolonje deri në sasinë e përcaktuar me akt nenligjor
nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave,
1.8. dekoratat e nderit dhe çmimet nëse natyra e tyre ose vlera individuale tregon
se nuk janë importuar për qëllime komerciale, dhuratat e rastit të pranuara brenda
kornizës së marrëdhënieve ndërkombëtare, me kusht që të mos tregojnë qëllime
komerciale, në kushtet e reciprocitetit, artikujt me destinim për drejtuesit e huaj të
shteteve ose përfaqësuesit e tyre, për kërkesat e tyre gjatë një vizite zyrtare në
Kosovë. Ky lirim nuk duhet të zbatohet për pije alkoolike, duhan dhe produkte te
duhanit;
1.9. substancat terapeutike me origjinë njerëzore dhe reagensët për përcaktimin e
grupeve të gjakut dhe llojeve indore që shfrytëzohen për qëllime jo komerciale
mjekësore apo shkencore, produktet farmaceutike për kujdesin mjekësor ose
veterinari të shfrytëzuara në ngjarjet ndërkombëtare sportive, shtazët laboratorike,
substancat shtazore, biologjike dhe kimike të dërguara falas me destinim për
hulumtime shkencore dhe mostrat e substancave referente me destinim për
kontroll të kualitetit të prodhimeve mjekësore të aprovuara nga Organizata
Botërore e Shëndetësisë;
1.10. mallrat e siguruara falas nga organet shtetërore, organizatat bamirëse dhe
filantropike me destinim për shpërndarje falas për personat në nevojë për ndihmë,
ose mallrat e dërguara falas dhe pa ndonjë destinim komercial për qëllim të
shfrytëzimit ekskluzivisht për ti plotësuar nevojat e tyre të punës ose për
zhvillimin e detyrave të tyre. Ky lirim nuk duhet të zbatohet për pije alkoolike,
duhan dhe produkte të duhanit, kafe dhe qaj dhe automjete me përjashtim të
334
automjeteve për shpëtim. Këto lirime duhet të zbatohen vetëm për organizatat që
mbajnë shënimet e duhura dhe i mundësojnë rganeve kompetente që ti mbikëqyrin
veprimet e tyre dhe të cilat, kur është e nevojshme ofrojnë siguri për pagesat e
TVSH-së;
1.11. mallrat e importuara nga organet shtetërore dhe organizatat shtetërore,
organizatat bamirëse dhe filantropike me destinim për shpërndarje falas për
viktimat e fatkeqësive natyrore dhe fatkeqësive tjera, nga luftërat, ose mallrat të
cilat mbesin pronë e këtyre organizatave mirëpo janë vënë në dispozicion për
viktimat e përmendura më lartë. Ky lirim nuk duhet të zbatohet për materiale dhe
pajisje për renovimin e rajoneve të prekura nga fatkeqësitë natyrore dhe të tjera.
Ky lirim duhet të zbatohet vetëm për organizatat që mbajnë shënime të duhura
dhe që mundësojnë që organet kompetente të mbikëqyrin veprimet e tyre dhe të
cilat, aty ku është e nevojshme, ofrojnë siguri për pagesën e TVSH-së;
1.12. artikujt që janë bërë në mënyrë të veçantë për edukimin, trajnimin ose
punësimin e personave të verbër dhe të shurdhër ose personave tjerë të
hendikepuar fizikisht apo mentalisht nëse janë siguruar falas dhe janë importuar
nga institucionet apo organizatat ku aktiviteti i të cilave është edukimi dhe
asistenca për këta persona dhe me kusht që të mos jetë shprehur ndonjë qëllim
komercial nga donatorët;
1.13. pajisja e cila është shfrytëzuar nga pronari për zhvillimin e aktivitetit
ekonomik ku ai e vendos atë aktivitet në Kosovë. Ky lirim nuk duhet të zbatohet
në mjetet e transportit, derivate të naftës, stoqe dhe mallra, produkte dhe gjysmë
produkte, dhe bagëti të zotëruar nga tregtarët;
1.14. produktet bimore dhe blegtorale të siguruara nga bujqit të cilët janë banorë
të Kosovës në pronën e tyre brenda regjionit të kufirit të shtetit fqinjë dhe kafshe e
reja dhe produktet tjera të fituara nga blegtoria të cilat i kanë në pronën e tyre për
qëllim të punës në fermë, kullosë ose dimërim, farat, plehrat kimike dhe produktet
e ngjashme për kultivimin e dheut të shfrytëzuar nga bujqit të cilët janë banorë të
huaj në pronën e tyre në Kosovë;
1.15. mostrat e mallrave me vlerë të pa përfillshme me qëllim të marrjes së
urdhrave për mallrat e llojit të njëjtë dhe të cilat, në lidhje me dukjen e tyre dhe
sasinë, nuk janë të shfrytëzueshme për ndonjë qëllim tjetër;
1.16. materialet e shtypura dhe materialet reklamuese pa vlerë komerciale të
destinuara për promovim, të dërguara nga personi i cili e ka themeluar biznesin e
tij jashtë Kosovës;
1.17. mallrat me destinim për shfrytëzim në panair, ekspozitë ose ngjarje të
ngjashme. Ky lirim nuk duhet të zbatohet për pije alkoolike, duhan dhe produktet
e duhanit dhe karburantet;
1.18. mallrat të cilat në mënyrë që të përcaktohet përbërja e tyre, kualiteti ose
karakteristikat tjera teknike janë me destinim për ekzaminime, analiza dhe testime
dhe të cilat shfrytëzohen plotësisht ose shkatërrohen. Ky lirim nuk duhet të
zbatohet për mallrat e shfrytëzuara në ekzaminimin, analizat ose testimin në
mënyrë që të promovohen shitjet;
1.19. artikujt dhe dokumentet shoqëruese të cilat në lidhje me përvetësimin apo
mbrojtjen e markës tregtare, patentave dhe modeleve dërgohen në organizatat për
mbrojtjen e të drejtave të pasurisë intelektuale;
335
1.20. dokumentet turistike informative me destinim për shpërndarje falas dhe ku
qëllimi i tyre kryesor është që të përfaqësojnë produktet dhe shërbimet e huaja
turistike;
1.21. dokumentet e dërguara për organet shtetërore, publikimet e organeve
shtetërore të huaja dhe organeve ndërkombëtare dhe organizatave, format për
ushtrimin e pushtetit të organeve shtetërore, artikujt e evidencës në procedurat
gjyqësore, qarkoret e shtypura të dërguara si pjesë e shkëmbimit normal të
informatave ndërmjet shërbimeve publike ose institucioneve bankare, materialet e
shtypura zyrtare të pranuara nga Banka Qendrore e Kosovës, dokumentet, arkivat
dhe format për shfrytëzim në takimet ndërkombëtare, konferencat ose kongreset,
skicat, vizatimet teknike, modelet dhe dokumentet e ngjashme për qëllim të
pjesëmarrjes në një garë ndërkombëtare të organizuar në Kosovë, format e
shtypura të shfrytëzuara në pajtueshmëri më konventat ndërkombëtare si
dokumentet zyrtare në tregtinë ndërkombëtare me automjete dhe mallra,
fotografitë dhe slajdet e dërguara te agjencionet e shtypit ose kompanitë e
gazetave, artikujt e koleksionistëve dhe punët artistike që nuk janë të destinuara
për shitje të cilat janë importuar falas nga muzetë, galeritë dhe institucionet e tjera
të cilat janë destinuar për shikim falas, hartat e murit, filmat, ne përjashtim nga
filmat kinematografik dhe produktet tjera audio-vizuale të natyrës edukative të
prodhuara nga Kombet e Bashkuara ose agjensionet e saja të specializuara;
1.22. materiali i nevojshëm për ngarkimindhe sigurimin e mallrave gjatë
transportit, një shtresë e kashtës dhe ushqimi për kafshët gjatë transportit e
ngarkuar në mjetet e transportit, e cila shfrytëzohet për transportimin e kafshëve
nga vendi i huaj në Kosovë ose nëpërmes Kosovës;
1.23. karburantet dhe lubrifikuesit e automjeteve në rezervuarët e parainstaluara
të fabrikës;
1.24. materialet për ndërtimin e monumenteve, mirëmbajtjen ose dekorimin e
varrezave ose varrezat e viktimave të luftës nga vendet tjera, arkivolet që
përmbajnë mbetjet e eshtrave dhe urnat që përmbajnë hirin e personit të vdekur
dhe artikujt e funeralit që zakonisht i shoqërojnë arkivolin dhe urnat,
1.25. barnat, produktet farmaceutike, Instrumentet dhe aparaturat mjekësore dhe
kirurgjike.
2. Lirimet speciale te cilat zbatohen gjate periudhës transitore te referuara nenit 64 të këtij
Ligji:
2.1. importet e mallrave të financuara nga të ardhurat e donacioneve te bëra për
buxhetin ose nëpërmes buxhetit te Kosovës ose nën mbikëqyrjen e organeve
kompetente ose të financuara direkt nga kontratat për përfitim të Ministrive,
autoriteteve lokale dhe organeve tjera te rregulluara me ligj, nga organizatat
ndërkombëtare ndër-qeveritare dhe agjencionet e tyre, qeveritë, agjensionet
qeveritare, organizata qeveritare dhe joqeveritare ne mbështetje te programeve
humanitare dhe të rindërtimit dhe projekteve të tjera përfshirë projektet e
Integrimeve Evropiane në Kosovë;
2.2. importet e bëra nga Kombet e Bashkuara ose ndonjë nga agjensionet e saj,
Banka Botërore dhe organizatat ndërkombëtare ndërqeveritare.
336
3. Lirimet speciale të bëra për Religjionet e Kosovës në pajtueshmëri me Ligjin Nr. 02/L-
31 mbi Liritë Fetare në Kosovë ose ligjet e tjera të zbatueshme:
Dispozitat e paragrafit 3 te nenit 28 të këtij Ligji gjithashtu duhet të zbatohen për importet
në lidhje me këto lirime speciale duke zëvendësuar “furnizimin e mallrave dhe
shërbimeve“ me “ importet “ 38
Neni 18
Lirimet Tjera Speciale Lidhur me Importimin
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Çfarëdo dërgese që përbëhet nga mallrat të një vlere jo të madhe e cila dërgohet
drejtpërdrejt nga një vend jashtë Kosovës , të një pranuës Brenda Kosovës, do t’i lejohet
lirimi nga detyrimet e importit.
4. Sipas nenit 30/1.7. të Ligjit mallrat që dërgohen nga një person fizik jashtë Kosovës për
një person tjetër që jeton në Kosovë lirohet nga detyrimet e importit , me kusht që ato
mallra nuk janë të natyrës komerciale.
4.1. Mallrat e natyrës jo komerciale nënkuptojn :
4.1.1. përmbajnë mallra që ekskluzivisht janë për përdorim personal të
pranuesit të dërgesës apo familjes së tij e të cilat sipas natyrës apo sasisë
së tyre, nuk lenë dyshim se do të përdoret për qëllim tregtar dhe
4.1.2. i dërgohet pranuesit nga dërguesi pa kurrfarë pagese;
4.2. lejimi i parapar lejohet per dergesen shuma e te ciles eshte deri ne 45 euro,
duke perfsihr edhe mallrat qe kufizohen ne sasi si:
337
alkoolike me përbërje alkooli deri në 22%; verëra shkumbuese,
verëra likeri: 1 litër apo një përzirje proporcionale nga këto
produkte të ndryshme dhe
5. Kur vlera e përgjithshme e dërgesës është me e lart se vlera e cekur, ndërsa është e
perber prej dy apo me tepër artikuj, lirimi do të lejohet deri në atë shume sikur këta artikuj
të ishin importuar ndërsa, duke marr parasysh se vlera e një artikulli të vetëm nuk mund të
ndahet.
338
KREU X - LIRIMET NË EKSPORTIM
339
2.2. Rimbursimi i TVSH-së së paguar sipas nën-paragrafiT 1 të paragrafit 2 të
nenit 31 të këtij ligji duhet te bëhet në mënyrën e përcaktuar me akt nënligjor nga
Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave i cili gjithashtu do të caktoj
datën prej së cilës do të fillojë rimbursimi.
340
KREU XI - LIRIMET E LIDHURA ME TRANSPORTIN NDËRKOMBËTAR
341
KREU XII - LIRIMET NË LIDHJE ME TRANSAKSIONET E CAKTUARA
TË TRAJTUARA SI EKSPORTE, LIRIMET PËR FURNIZIMIN E
SHËRBIMEVE NGA NDËRMJETËSUESIT, DHE LIRIMET NË LIDHJE ME
ARANZHIMET DOGANORE DHE TË NGJASHME
4. Në rastet kur mallrat janë dërguar ose transportuar jashtë Kosovës ku ka ndodhur
furnizimi dhe në rast të shërbimeve, mund të jepen lirimet në formë të Rimbursimit të
TVSH-së.
342
Neni 34 - Lirimet për furnizimin e shërbimeve nga ndërmjetësuesit
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Importet e mallrave duhet të lirohen nga TVSH nëse janë me destinim për t’u:
1.1. prezantuar doganës dhe kur është e lejuar me legjislacionin doganor të
vendosen në deponim të përkohshëm;
1.2. vendosur në zonën e lire;
1.3. vendosur nën aranzhimin doganor të deponimit ose aranzhimeve të
përpunimit të brendshëm nën regjimin e pezullimit.
3. Transaksionet nën paragrafin 1 të nenit 35 janë të liruara nga TVSH, me kusht që mallrat
mos të lëshohen në qarkullim të lirë ose mos të kenë qëllim për konsumim të fundit dhe
shuma e obligimit të TVSH-së me pushimin e aranzhimeve të korrespondoj me shumën e
TVSH-së, e cila do të kishte qenë obligim sikur secili nga këto transaksione të ishin tatuar
brenda Kosovës.
4. Mallrat me destinim për shitje në “duty free shops“–shitoret e liruara nga detyrimet në
një aeroport të hapur për komunikacion ajror ndërkombëtarë ose një port të hapur për
komunikacion ndërkombëtarë, me kusht që udhëtarët që i bartin mallrat e tilla si valixhe
personale me sasi të lejueshme për në shtetin tjetër përmes aeroplanit apo anijes, gjithashtu
janë të liruara nga TVSH.
Udhëtari i referuar në paragrafin 4 të këtij neni mendohet të jetë udhëtari që e ka biletën në
të cilën është cekur aeroporti i destinimit ose porti i shtetit tjetër.
5. Mallrat për shitje për udhëtarët në bord të aeroplanëve gjatë fluturimit janë të liruara ku
vendi i arritjes gjendet jashtë Kosovës.
343
KREU XIII - ZBRITJET
1. E drejta për të zbritur TVSH-në e zbritshme duhet të lindë në kohën kur TVSH bëhet e
ngarkueshme.
Personi i tatueshëm nuk mund të zbres TVSH-në e zbritshme para periudhës tatimore në të
cilën ai i ka pranuar faturat për mallrat apo shërbimet e furnizuara për të, ose në të cilën ai
ka pranuar deklaratën e doganës për mallrat e importuara.
2. Përveç nëse është përcaktuar ndryshe me këtë Ligj, personi i tatueshëm mundë të zbres
nga obligimet e tij të TVSH-së, obligimin e TVSH-së apo TVSH-në e paguar në lidhje me
blerjet e mallrave dhe shërbimeve këtu e tutje: TVSH e zbritshme, me kusht që ai të ketë
shfrytëzuar apo do të shfrytëzojë ato mallra ose shërbime për qëllime të transaksioneve të
tij të tatueshme:
2.1. obligimi i TVSH-së së zbritshme ose të paguar brenda territorit të Kosovës në
lidhje me mallrat apo shërbimet e furnizuara ose që do të furnizohen për të nga
personi tjetër i tatueshëm;
2.2. obligimi i TVSH-së së zbritshme ose TVSH e paguar brenda territorit të
Kosovës në lidhje me importimin e mallrave;
2.3. obligimi i TVSH-së së zbritshme në pajtueshmëri me paragrafin 1 te nenit të
nenit 12 dhe nenit 16 të këtij Ligji.
4. Për mallrat dhe shërbimet e shfrytëzuara ose që do të shfrytëzohen nga një person i
tatueshëm, që të dyja për transaksionet e mbuluara nga paragrafi 2 dhe3 të nenit 36 këtij
ligji, për të cilat mundë të zbritet TVSH dhe për transaksionet për të cilat TVSH nuk duhet
344
të zbritet, mundë të zbritet vetëm ajo pjesë e TVSH-së që i atribuohet transaksionit të parë.
Pjesa e TVSH-së së zbritshme duhet të përcaktohet në pajtueshmëri me Nenin 39 të këtij
Ligji për të gjitha transaksionet e zhvilluara nga personi i tatueshëm.
Neni 19
E Drejta për të Zbritur TVSH-në
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Një person i tatueshëm mund të zbres detyrimin e tij të TVSH-së, TVSH-në e detyruar
ose TVSH-në e paguar në lidhje me mallrat dhe shërbimet ose ofrimin importit të mallrave
të shfrytëzuara ose që do t’i përdor blerjet ose importet për qëllime të transaksioneve të
tatueshme ose transaksione të liruara që i dhënë të drejtën e zbritjes.
2. Nëse personi i tatueshëm i ka përdorur ose do t’i përdor blerjet e mallrave ose shërbimet
ose importet e mallrave për kryerjen e furnizimeve të liruara në pajtim me nenin 27 dhe 28
të Ligjit personi i tatueshëm nuk ka të drejtë të zbres TVSH-në e zbritshme të paguar ose të
detyruar në lidhje me ato blerje ose importe. Kur furnizimet që merr një person i
tatueshëm, qoftë duke blerë brenda vendit qoftë duke importuar, nuk janë të destinuara për
ushtrimin e aktivitetit ekonomike ,sipas nenit 2 paragrafi 1.10 ”aktiviteti ekonomik”, ai nuk
ka të drejtë të zbresë TVSH-në e paguar për këto blerje ose importe.
345
3. Nëse personi i tatueshëm i ka përdorur ose do t’i përdor blerjet e mallrave ose
shërbimeve ose mallrat e importuara për transaksione të cilat i dhënë të drejtën e zbritjes
dhe për transaksionet të cilat nuk i dhënë të drejtën e zbritjes vetëm ajo pjesë e TVSH-së së
zbritshme mund të zbritet siç i atribuohet transaksionit të parë.
Proporcioni do të përcaktohet në pajtim me nenin 39 paragrafi 2 i Ligjit.
5. Dokumentacioni i cili duhet prezantohet ne këtë rast është: dëshmitë mbi blerjen e
veturës (faturë ,DUD),dhe gjitha shpenzimet e ndodhura ,libri udhëtimit ( duhet shënohet
sakte kilometrat nga nisja deri në destinim të fundit , arsyen e udhëtimit), çdo dokument
tjetër relevant qe do te arsyetoj shpenzimet e ndodhura.
6. Sipas nenit 36 paragrafi 5.2 TVSH-ja e zbritshme për vetura dhe shpenzimet tjera që
lidhen me këto vetura do të njihet në proporcion të shfrytëzimit të asaj veture për qëllime
personale dhe biznesore , mirëpo jo më shume se 50% e TVSH-së detyruar ose të paguar
në lidhje me këto shpenzime.
7. Bazuar në nenin 36 paragrafi 5.3 nuk pranohet TVSH-ja e zbritshme për shpenzimet e
përfaqësimit si vijon :
7.1.shpenzimet për mikpritje dhe zbavitje për kontakte shoqërore;
7.2.shpenzimet e ushqimit dhe pijeve;
7.3. shpenzimet e akomodimit;
8. Nga kjo rregull përjashtohen rastet kur këto shpenzime janë të lidhura drejtpërdrejt me
ktivitete biznesore dhe personelin e ngarkuar për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve ku
përfshihen punëtori ,agjenti , dhe përfaqësues të tjerë përgjegjës te biznesit. Zbritja
pranohet etëm kur shpenzimi që ndodhë , rezulton në njëfurnizim të tatueshëm të mallrave
ose shërbimeve.
1. E drejta për zbritje lind në kohën kur tatimi i zbritshëm bëhet i ngarkueshëm.
2. Për të ushtruar të drejtën e tij për zbritje të TVSh-se së zbritshme, personi i tatueshëm
duhet që së paku:
2.1. në lidhje me të gjitha zbritjet e referuara në kreun e 13 të mbajë një faturë ose
një dokument që shërben si faturë në pajtueshmëri me kreun 15 të këtij Ligji. në
lidhje me zbritjet sipas nën-paragrafit 2.2 të nenit 36 të këtij ligji të ketë një
dokument importi “Dokumenti Unik Doganor - DUD” në të cilin ai është i cekur
si pranues i dërgesës apo importues dhe i cili e cek shumën ose mundëson
llogaritjet e obligimit tatimor,
346
3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nxjerrë akt nënligjor për të përcaktuar
rregullat dhe dokumentet shtesë për të dëshmuar TVSH-në e zbritshme në veçanti në lidhje
me:
3.1. zbritjet sipas nën-paragrafi 2.3 te nenit 36 të këtij Ligji;
3.2. zbritjet sipas nën-paragrafëve 2.1 dhe 2.2 të nenit 37 të këtij Ligji;
3.3. zbritjet në lidhje me transaksionet e përshkruara në Kapitujt 10,11dhe 12 të
këtij Ligji;
3.4. rastet e referuara në nenin 53 të këtij Ligji kur personi është i obliguar të
paguaj TVSH si klient ose blerës;
3.5. zbritjet në lidhje me aplikimin e skemave speciale të kreut 19 të këtij Ligji.
Neni 20
Ushtrimi i së Drejtës për Zbritje
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Sipas nenit 37, nënparagrafi 3.1 të këtij Ligji, personi i tatueshëm mund të ushtrojë të
drejtën e zbritjes bazuar në nenin 36, paragrafi 2.3 i Ligjit që shpjegohet në vijim:
1.1. Sa i përket aplikimit të mallrave sipas nenit 11 dhe nenit 12, të Ligjit ato
duhet të trajtohen si furnizime të mallrave për konsideratë po ashtu edhe furnizimi
i shërbimeve në bazë të nenit 15 dhe nenit 16 të Ligjit duhet të konsiderohen si
furnizim i shërbimeve për konsideratë, për këto personi i tatueshëm duhet të
lëshoi një faturë të brendshme të shitjes. Fatura e brendshme e shitjes duhet të
përfshijë elementët e aplikueshme që duhet t’i përmbaja fatura siç parashihet me
nenin 44 të këtij Ligji dhe i cili në kuadër të mbajtjes së librave dhe ruajtjes, do të
trajtohet si faturë.
1.2. Në qoftë se personi i tatueshëm është duke i aplikuar (përdorur) mallrat ose
duke i shfrytëzuar shërbimet që sipas nenit 12, paragrafi 1 ose nenit 16 të këtij
Ligji duhet të konsiderohet si furnizim për konsideratë, për një aktivitet për të
cilin personi i tatueshëm ka të drejtën e zbritjes së pjesshme, personi i tatueshëm
ka të drejtë të ushtrojë të drejtën zbritjes së pjesshme mbi bazat e faturave të
brendshme të shitjes në pajtim me paragrafin 1 të këtij Neni. Këto fatura të
brendshme të shitjes duhet të konsiderohen si fatura siç referohet në paragrafin 2
të nenit 37 të Ligjit.
Shembull:
Shembull Kompania është e përfshirë në furnizimin e shërbimeve financiare të liruara dhe
për shërbime këshilluese që janë të tatueshme. E drejta kalimtare e pjesshme e zbritjes në
vitin 2011 është 14 përqind. Në vitin 2011 Kompania A i angazhon 8 punëtor ndërtimor
për të rinovuar një pjesë të brendshme të ndërtesës së kompanisë. Kjo ndërtesë
shfrytëzohet për dy furnizime të tatueshme dhe të liruara. Kjo sipas Nenit 16, paragrafi 1 i
Ligjit duhet të konsiderohet si furnizim i shërbimit për konsideratë sepse TVSH për këto
shërbime nuk do të jetë plotësisht e zbritshme nëse furnizohet prej një personi të
tatueshëm. Renovimi fillon në Shkurt 2011 dhe përfundon në Gusht 2011.
347
Shuma e tatueshme për këtë furnizim duhet të llogaritet në pajtim me Nenin 24,
nënparagrafi 7.3 si vlerë e hapur e tregut. E cila sipas Nenit 24, paragrafi 2 do të thotë se
çmimi zakonisht ngarkohet për një furnizim të tillë.
Çmimi që zakonisht ngarkohet nga një kompani ndërtimore për shërbimet që kryhen nga 8
punëtorët ndërtimor vlerësohet të jetë 18,000 Euro në total.
Kompania A duhet të lëshoi një faturë të brendshme të shitjes e cila do të deklaron TVSH e
llogaritur me shumën e 18,000 Eurove. Shuma e TVSH-së prej 2,880 Euro duhet të
deklarohet si TVSH e llogaritur në Deklaratën e TVSH-së që do të dërgohet për periudhën
tatimore të Gushtit 2011.
Në deklaratën e TVSH-së për muajin Gusht 2011 Kompania A në të njëjtën kohë e ka të
drejtën e zbritjes së 14 përqind të TVSH-së së llogaritur si TVSH e zbritshme me të drejtë
të zbritjes. Fatura e brendshme e shitjes duhet të konsiderohet si faturë siç parashihet me
Nenin 37, nënparagrafi 2.1 i Ligjit.
Shumat që lidhen me punën ndërtimore që duhet të deklarohen në Deklaratën e TVSH-së
për Gusht X2:
TVSH e Llogaritur16 % të 18,000 2,880 Euro
TVSH e Zbritshme14 % të 2,880 403 Euro
Shuma e TVSH-së për t’u paguar 2,477 Euro
2. E drejta e ushtrimit të TVSH-se së zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.2 dhe neni 36
paragrafi 2.2 të Ligjit kërkohen këto dokumentacione :
2.1.deklaratat doganore te cilat i nenshtrohen detyrimeve doganore me rastin e
kalimit te malli ne qarkullim te lire, siç janë:
2.2.deklarata doganore: IM4 – 40 00 , eshte import i rregullt qe i nenshtrohet
obligimeve doganore ne baze te normave tarifore, me rastin e hyrjes se mallit.
2.3.deklarata doganore: IM4 – 40 71, eshte malli i zhdoganuar nga depoja
doganore
2.4.deklarata doganore: IM4 – 40 51, eshte malli i zhdoganuar nga procedura e
perpunimit te brendshem – Sistemi me pezullim.
2.5. deklarata doganor: IM4 – 40 53, eshte mall i zhdoganuar nga importi i
pekohshem
2.6.deklarata doganore: IM6 – 61 21, eshte pjesa e mallit te zhdoganuar me rastin
e hyrjes se mallit vendor qe ka qene perkohsisht jasht vendit me qellim perpunimi,
dhe i nenshtrohet obligimeve vetm per pjesen (vleren e riparuar apo perpunuar).
3. E drejta e ushtrimit te TVSH-se së zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.2 dhe neni 36
paragrafi 2.1 të Ligjit kërkohen këto dokumentacione :
3.1. fatura Tatimore e lëshuar nga Personi i Tatueshëm i cili ka qenë i regjistruar
për TVSH, dhe e cila përmban të gjitha elementet e parapara me nenin 45 të
Ligjit;
3.2. nota debitore e lëshuar në pajtimme nenin 47 të Ligjit;
348
3.3. krahas dokumenteve të përmendura në paragrafin më lartë, për të ushtruar të
drejtën e zbritjes së TVSH-së, kërkohen edhe dokumentet si në vijim;
3.4. kontrata mbi Shitblerjen ne qoftese kemi nje kontrat te nenshkruar nga palet
kontraktuese;
3.5. dëshmi në lidhje me pagesën nëse shuma e pagueshme është mbi 500 euro ne
baze te Nenit 40 Ligjit 2004/48 i plotësuar nga ligji 03/L – 071 ,Neni 24 paragrafi
3 i, dhe neni 11 i Udhezimit 16/2009;
3.6. në rast të investimeve kërkohet që të prezentohen dokumentet e kërkuara me
nenin 7 paragrafi 11 të Udhëzimin 16/2009 të datës 01/12/2009 mbi Zbatimin e
Ligjit Nr. 204/48, “Mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat”, i ndryshuar dhe
plotësuar me Ligjin Nr. 03/L-071, “Mbi ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit Nr.
2004/48 mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat”;
3.7. si dhe çdo dokumentacion tjetër përcjellës i cili është relevant në lidhje me
transaksionin.
4. E drejta e ushtrimit të TVSH-së zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.3, dhe në lidhje me
transaksionet që i referohen nenit 31, nenparagrafet 1.1; 1.2 dhe 1.4 të Ligjit kërkohen këto
dokumentacione :
4.1. dokumenti doganor – ne Eksport per kthim te TVSH-se
4.2. dokumenti doganor: EX1 – 10 00 , nenkupton eksportin e rregull, atëher kur
malli vendor eksportohet jashtë.
4.3. dokumenti doganor: EX2 – 21 00, nenkupton eksportin e perkohshem, me
qellim te riparimit apo te perpunimi jasht vendin.
4.4. dokumenti doganor: EX3 nenkupton ri-eksportin e mallit te ky regjim
doganor kemi disa lloje:
4.4.1. EX3 – 31 41 – nenkupton kur malli qe ka qene ne perpunim –
sistemin me kthim, ka kaluar jasht vendit. Ky regjim do te thote qe malli
ne momentin e hyrjes ka paguar detyrimet doganore, dhe me rastin e
daljes me këtë rexhim, ka të drejt të kërkon nga dogana për kthimin e
mjeteve, për pjesen e mallit që ka dalur jasht (ri-eksportuar);
4.4.2. EX3 – 31 51, nenkupron ri-eksportimin e mallit nga procedura e
perpunimit te brendshem - sistemi me pezullim;
4.4.3. EX3 – 31 53 – nenkupton rieksportimin e mallit nga procedura ne
import te perkohshem;
4.4.4. EX3 – 31 71 – nenkupton ri-eksportin e mallit nga procedura e
deponimit doganor.
349
6. Sidoqoftë, tatimpaguesi nuk ka të drejtë të zbres TVSH-në e zbritshme pas periudhës së
fundit tatimore të vitit pasues dhe furnizimi i tillë do të konsiderohet të jetë blerje me
TVSH të pazbritshme.
1. Personat e tatueshëm bëjnë zbritjen duke zbritur nga shuma totale e obligimit të TVSH-
së për një periudhë të caktuar tatimore, shumën totale të TVSH-së në lidhje me të cilën
gjatë së njëjtës periudhë ka lindur e drejta për ta zbritur në pajtueshmëri me paragrafin 1 te
nenit 37 të këtij Ligji.
2. Nëse personi i tatueshëm nuk e zbret TVSH-në e tij të zbritshme në këtë periudhë
tatimore, ai mundë ta zbres këtë shumë të TVSH-së së zbritshme në çdo kohë pas kësaj
periudhe tatimore, mirëpo jo më vonë se në periudhën e fundit tatimore të vitit kalendarik
që vijon pas vitit në të cilin ai e ka pasur të drejtën që të zbres TVSH-në e zbritshme.
Personi i tatueshëm duhet të njoftojë përpara Menaxherin e zyrës regjionale tatimore për
atë zbritje me vonesë.
3. Nëse personi i tatueshëm pranon një faturë që tregon TVSH-në nga personi i cili nuk ka
të drejtë që të kërkojë TVSH-në sipas këtij Ligji, ai nuk duhet të zbres TVSH-në e
paraqitur si TVSH të zbritshme, pavarësisht nga ajo se ai e ka paguar atë TVSH.
4. Nëse një person i tatueshëm pranon një faturë që tregon një shumë të TVSH-së e cila e
tejkalon shumën e TVSH-së e cila është dashur të ngarkohet sipas këtij Ligji, personi i
tatueshëm nuk duhet të zbres shumën e tepërt si TVSH të zbritshme, edhe nëse është
paguar ajo TVSH.
350
shfrytëzimin real të bërë, nëse ai ofron në shënimet e tij të kontabilitetit të dhënat mbi
TVSH-në e zbritshme për të cilën ai ka të drejtën dhe për të cilën nuk e ka të drejtën e
zbritjes për mallrat dhe shërbimet e shfrytëzuara.
2. Proporcioni i zbritshëm duhet të gjendet nga ndarja që përbëhet nga shumat si në vijim:
2.1. në numërues: shumën totale, me përjashtim të TVSH-së, te qarkullimit vjetor
që i atribuohet transaksioneve për të cilat personi i tatueshëm e ka të drejtën që të
zbres TVSH-në e zbritshme;
2.2. në emërues: shumën e përfshirë në numërues dhe shumën e qarkullimit total
vjetor për të cilën personi i tatueshëm nuk e ka të drejtën që të zbres TVSH-në,
duke përfshirë subvencionet ndryshe nga ato të lidhura me çmimin e furnizimeve
të mallrave dhe shërbimeve sikur që janë referuar në paragrafin 1 të nenit 24të
këtij ligji.
351
zbritshëm sipas këtij nën-neni në periudhën e parë tatimore që vijon pas periudhës tatimore
në të cilën ai e ka informuar ATK-në në lidhje me vendimin e tij, ose me fillimin e
periudhës së ardhshme tatimore. Personi i tatueshëm duhet të llogarit proporcionin e
zbritshëm, të zgjedhur sipas këtij nën-neni për së paku 12 muaj. Nëse personi i tatueshëm
dëshiron të ndryshoj prapë metodën e llogaritjes së proporcionit të zbritshëm, ai duhet të
njoftojë ATK-në përsëri për këtë ndryshim brenda 15 ditëve para fillimit të periudhës
tatimore në të cilën do të shfrytëzohet metoda e re.
352
2.2.2. personi i tatueshëm t’i përmbushë të gjitha dispozitat e
aplikueshme doganore dhe të TVSH-së; dhe
2.2.3. të jenë dorëzuar të gjitha deklaratat e TVSH-së dhe deklaratat e
tjera Tatimore për të gjitha periudhat e kaluara.
4. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave nxjerr akt nënligjor për të përcaktuar:
4.1. procedurat dhe kushtet në lidhje me rimbursimet e TVSH-së që kanë të bëjnë
me deklaratat periodike të TVSH-së; dhe
4.2. procedurat alternative për rimbursimin e TVSH-së për personat të cilët nuk
janë të obliguar të dorëzojnë deklaratat e TVSH-së, personat të cilët ndërprenë
aktivitetin e tyre ekonomik dhe personat e tatueshëm dhe konsumatorët që nuk
janë të vendosur në Kosovë.
Neni 21
Kërkesa për Rimbursim TVSH-së
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
353
1.2. Mirëpo bazuar në nenin 24 të Ligjit 2004/48 mbi Administratën Tatimore dhe
Procedurat si i ndryshuar dhe plotësuar me Ligjin 03/L-071, si dhe bazuar në
nenin 40, paragrafi 2 i këtij Ligji, personi i tatueshëm e ka të drejtën e kërkesës
për Rimbursim.
1.3. Sipas nenit 40, paragrafi 2.1 i Ligjit, personi i tatueshëm mund të kërkojë
rimbursimin e TVSH-së nëse në fund të secilit tremujor kalendarik shuma e
kreditit të TVSH-së tejkalon shumën prej 5,000 euro dhe me kusht që personi i
tatueshëm të ketë qenë në gjendje kreditimi në fund të secilës periudhë tatimore
për TVSH të tremujorit. Gjithashtu kërkohet që personi i tatueshëm të ketë
dorëzuar të gjitha deklaratat e TVSH-së dhe tatimeve tjera për të gjitha periudhat
tatimore të kaluara, që nga koha kur Tatimpaguesi ka filluar aktivitetin e tij
ekonomik.
1.4. Bilanci i pa shfrytëzuar i tepricës kreditore nënkupton kreditin e tepërt tatimor
të mbetur në fund të periudhës pasuese prej tre muaj i cili nuk ka mundur të
shfrytëzohet kundrejt detyrimeve të reja të TVSH-së të krijuara për tre muaj
pasuese tatimore (tremujori). Ky bilanc i pa shfrytëzuar në fundë të muajit
3(tretë),duhet të tejkaloje shumën prej 5,000 euro për tu rimbursuar.
Shembull:
Deri me 20
30.00
15 000 20 000 30 000
354
1.6. Kërkesa e cekur më lartë, duhet të dorëzohet në Shërbimin e Tatimpaguesve
në Zyrën Regjionale përkatëse, së bashku me deklaratën e periudhës së fundit të
tremujorit kalendarik
1.6.1. Kërkesa e rimbursimit të TVSH-ës duhet të përfundojë brenda 60
ditëve pas marrjes së kërkesës për rimbursim e cila kërkesë është
dorëzuar në Zyrën e Shërbimit në zyrën regjionale përkatëse të ATK-së
,pas kësaj date nëse nuk ka arsye të vonesës atëherë do të llogaritet
interesi pas ditës 61 të paraparë me legjislacionin e ATK-së, nëse ka
arsye të vonesës për shkak të informatave që tatimpaguesi nuk ju ka
përmbajte afateve të parapara me legjislacion atëherë ATK-ja nuk do të
llogarit interes për vonës.
1.6.2. Personi i cili është duke kryer vetëm aktivitetet e liruara biznesore,
siç cekët në Ligjin e TVSH-së 03/L-146 , neni 27, pa të drejtën e zbritjes
së TVSH-së së zbritëshme nuk ka mundësi të merr rimbursim të TVSH-
së.
1.6.3. Personat të cilët ndërpret aktivitetin e tyre dhe janë në kreditim,
p.sh. kreditimi i tatimpaguesit është 3,000 euro për arsye të ndryshme ,
ky tatimpagues ka të drejt rimbursimi edhe pse kreditimi i tatimpaguesit
është nën pragun e paraparë sipas paragrafit 40.2 të ligjit TVSH-së, në
këtë rast nuk vlen kushti që tatimpaguesi të ketë kreditimin 5,000 euro.
355
3.2. të gjitha faturat e shitjeve për tre muaj para muajit të krijimit të kreditimit të
kërkuar, faturat e shitjeve për muajin në të cilin kreditimi i kërkuar është krijuar,
plus faturat e shitjeve për muajt vijues para muajit të kërkesës së rimburismit të
TVSH-së ;
3.3. të gjithë dokumentacionin doganor, plus faturat shoqëruese të blerjeve, për të
gjitha importet në Kosovë gjatë tre muajve përpara muajit në të cilin kreditimi i
kërkuar është krijuar;
3.4. rimbursimi nuk do të lëshohet derisa tatimpaguesi të ketë dorëzuar të gjitha
deklaratat tatimore obligative. Një tatimpagues i cili nuk ka dorëzuar të gjitha
deklaratat do të konsiderohet se nuk ka dorëzuar kërkesë të vlefshme për
rimbursim. Çdo kërkesë rimbursimi e dorëzuar kur tatimpaguesi nuk ka dorëzuar
të gjitha deklaratat e kërkuara do të refuzohet.
3.5. deklarimin e biznesit lidhur me shkakun e mbi-pagesës ose balancës kreditore
të TVSh-së, sikurse janë investimet, blerjet e pazakonshme të mëdha, etj;
3.6. çdo projekt investim me kontrata afatgjata apo afatshkurta ,projekti investim,
dokumente tjera qe argumentojnë investimet si ne objekt,mjete themelore etj.
4. ATK nuk do të bëjë rimbursimin nëse personi i tatueshëm nuk posedon evidencat dhe
dokumentet, ose nëse ka indikacione që të dhënat e raportuara në deklaratën e TVSH-së në
të cilën është raportuar shuma e rimbursimit të TVSH-së dhe deklaratat e mëparshme të
TVSH-së nuk janë të sakta. Indikacionet e tilla duhet të dokumentohen në raport zyrtar–
Procesverbal të zyrtarit të ATK-së ose Zyrtarit të Doganës. Raporti i tillë tatimorë siguron
evidencë derisa personi i tatueshëm të dëshmojë të kundërtën.
ATK me një vendim të arsyetuar duhet të njoftojnë personin e tatueshëm për mbajtjen e
Rimbursimit dhe ofrojë shpjegim për arsyet e mbajtjes së rimbursimit;
5.2. Ky aplikacion për kompensim të TVSH-ës është formë e lirë dhe duhet të
paraqes së paku informatat e cekura më poshtë:
5.2.1. emri i aplikuesit (tatimpaguesit)
5.2.2. numri fiskal i tatimpaguesit
5.2.3. adresa vendi i tatimpaguesit
5.2.4. numri i llogarisë bankare
5.2.5. personi kontaktues , emri ,adresa kontaktuese dhe numri i telefoni
të tij/saj
5.2.6. periudha tatimore
5.2.7. lloji i tatimit
5.2.8. shuma e rimbursimit për periudhën.
356
5.3.Përshkrimi i çështjes dhe bazamentit
5.3.1. përse tatimi i zbritshëm i aplikuesit tejkalon tatimin e llogaritur
apo
5.3.2. nëse ka pasur gabime të më hershme , si shembull
5.3.3. tatimi i llogaritur mund të jetë ngarkuar gabimisht për arsye të
mosnjohjes së ligjit apo gabimeve matematikore
5.3.4. data
5.3.5. Nënshkrimi (nënshkrimi duhet të jetë i personit të autorizuar apo i
personit përgjegjës).
1. Zbritja fillestare duhet të rregullohet kur është më e lartë ose më e ulët sesa zbritja për të
cilën personi i tatueshëm ka pasur të drejtë. Në veçanti rregullimet duhet të bëhen kur:
1.1. më pas është përcaktuar se zbritja e TVSH-së së zbritshme është llogaritur me
vlerë më e lartë ose më e ulët se sa shuma për të cilën personi i tatueshëm ka pasur
të drejtë;
1.2. pasi që të jetë dorëzuar deklarata e TVSH-së, ka ndodhur ndryshim në
faktorët e shfrytëzuar për llogaritjen e shumës së zbritshme të TVSH-së së
zbritshme, kur janë anuluar blerjet ose kur është marrë ulje në çmim pasi që të
ketë ndodhur furnizimi.
2. Në rast se ndryshimet ndodhin brenda pesë viteve nga viti kalendarik i fillimit të
shfrytëzimit të mallrave kapitale, ose nëse ndryshimet kanë ndodhur në kushtet të cilat
gjatë atij viti kanë qenë vendimtare për zbritjen e TVSH-së së zbritshme, duhet të bëhet një
korrigjim i TVSH-së së zbritshme për periudhën që e shoqëron ndryshimi.
Për pasurinë e paluajtshme, duhet të zbatohet periudha prej njëzet vjetëve në vend të
periudhës prej pesë viteve.
3. Periudha tatimore në të cilën është bërë apo nuk është bërë zbritja e TVSH-së së
zbritshme duhet të konsiderohet si fillimi i shfrytëzimit të mallit kapital ose pasurisë së
paluajtshme sipas paragrafi 2 i këtij neni.
357
5. Nuk duhet të bëhet rregullim në zbritjen e TVSH-së së zbritshme nëse diferenca e
TVSH-së së zbritur është më e ulët se njëzet (20) euro.
Neni 22
Rregullimet e Zbritjeve
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2.Nëse mallrat kapitale furnizohet gjatë periudhës së korrigjimit duhet të veprohet si vijim:
2.1. në qoftë se furnizimi tatohet, mallrat kapitale duhet të konsiderohen se
shfrytëzohen plotësisht për qëllime tatimore për periudhën e mbetur të korrigjimit.
Në qoftë se tatimpaguesi nuk ka pasur të drejtë të bëjë zbritjen e plotë të TVSH-së
së zbrtishme, korrigjimi mund të kryhet për periudhën e mbetur korrigjuese të
periudhës tatimore kur mallrat e kapitalit janë furnizuar. Korrigjimi nuk mund të
tejkaloj 16% të çmimit të shitjes pa TVSH;
2.2. në qoftë se furnizimi nuk tatohet, mallrat kapitale duhet të konsiderohen se
shfrytëzohen për qëllime që nuk janë të tatueshme për periudhën e mbetur
korrigjuese. Në qoftë se tatimpaguesi ka pasur të drejtën për zbritje të plotë apo të
pjesërishme të TVSH-së së zbritshme, korrigjimi duhet kryhet për periudhën e
mbetur të korrigjimit të periudhës tatimore kur janë furnizuar mallrat kapitale;
2.3. në qoftë se furnizimi, sipas nenit 13 të Ligjit, nuk duhet të konsiderohet si
furnizim i mallrave për konsideratë, obligimi i korrigjimit të mallrave kapitale në
fjalë i transferohet pranuesit. Një deklaratë, që specifikon obligimin për korrigjim
për secilin mall të kapitalit, që duhet të nënshkruhet nga të dy palët nga furnizuesi
dhe pranuesi dhe duhet t’i dërgohet ATK-së jo më vonë se 8 ditë, obligimi
korrigjues bëhet i obligueshëm menjëherë për pjesën e mbetur të korrigjimeve dhe
pranuesi dhe furnizuesi janë bashkërisht përgjegjës. ATK mund të vendos se a do
të ketë nevojë për një formular të veçantë për përdorim të një deklarate të tillë.
358
3. Në qoftë se një ndërtesë ose pajisje bëhet e pashfrytëzueshme përpara se t’i skadojë afati
periudhës së korrigjimit të TVSH-së së zbrtishme, atëherë arsyet për korrigjim të TVSH-së
së zbrtishme duhet të ndërpriten.
5. Nëse bëhet një investim pasues i cili në thelb e ndryshon jetëgjatësinë e shfrytëzimit ose
paraqet një njësi të ndarë siç mund të jetë psh. një pjesë e shtuar të një ndërtese ekzistuese ,
një periudhë (e veçantë) korrigjimit të TVSH-së së zbritshme duhet të përcaktohet për këtë
investim.
Shembulli 1
359
E drejta për zbritje të pjesshme në pajtim me Nenin 39, paragrafi 4 të Ligjit duhet të
rrumbullakohet me një numër të plotë.
Kompania A e blen një ndërtesë komerciale në Shtator 2010. Blerjes i vjelet TVSH-ja në
vlerë prej 250,000 Euro. Kompania A e pranon faturën në lidhje me blerjen e ndërtesës në
Shtator 2010 dhe fillon të shfrytëzojë ndërtesën po ashtu në Shtator 2010. Kompania A do
ta shfrytëzojë këtë ndërtesë për kryerjen e të dyja furnizimeve atyre të tatueshme dhe të
liruara.
Sa mund të zbres Kompania A në Shtator 2009?
Llogarit shumën që mund ta zbresë Kompania A si dhe korrigjimet vjetore të zbritjes së
TVSH-së zbritshme që do të kryhen nga Kompania.
Zgjidhja
Në Shtator 2010 Kompania A mund të zbres 130,000 Euro. Arsyeja për këtë është se
zbritja e pjesshme mund të aplikohet paraprakisht gjatë vitit 2010 që është 52 përqind e
normës së zbritjes së pjesshme të llogaritur për vitin 2009.
Në deklaratën e TVSH-së që duhet të dorëzohet në Janar 2010, kompania duhet të
korrigjojë zbritjen e kryer paraprakisht në pajtim me normat aktuale të zbritjes të
llogaritura mbi bazat e shumave të qarkullimit për vitin 2010 që llogaritet për 49 përqind.
Prandaj, kompania duhet të zvogëlojë zbritjen e TVSH-së së zbritshme me 7,500 Euro që
është diferenca ndërmjet të drejtës paraprake të zbritjes së pjesshme dhe të drejtës aktuale
për zbritje të pjesshme për vitin 2010.
360
2024 12,500.00 6125 3000 -3125
2025 12,500.00 6125 9875 3750
2026 12,500.00 6125 6250 125
2027 12,500.00 6125 5875 -250
2028 12,500.00 6125 6250 125
2029 12,500.00 6125 0 -6125
Shembulli 2
Kompania B është duke e drejtuar një barnatore dhe një supermarket. Kompania B nuk
është e regjistruar për TVSH shkaku se qarkullimi i saj nuk e tejkalon pragun që referohet
në Nenin 6 të Ligjit. Në vitin 2010 kompania e blen një kamion. Kamioni kryesisht
shfrytëzohet në lidhje me punët e supermarketit por gjithashtu shfrytëzohet edhe për punët
e barnatores. Çmimi i kamionit ka kushtuar 21,000 Euro. Kompania e ka pranuar faturën
prej furnizuesit, i cili është i regjistruar për TVSH, ku në këtë faturë TVSH është ngarkuar
me vlerën 3,360 Euro.
Në vitin 2010 kur kompania e ka blerë kamionin nuk ka mundur të zbres TVSH-në shkaku
se nuk është e regjistruar për TVSH.
Në Maj të vitit 2012 qarkullimi i kompanisë e tejkalon pragun për regjistrim të obliguar
dhe për këtë arsye kompania e dërgon aplikacionin për regjistrim që kjo do të hyjë në fuqi
kur personi bëhet person i tatueshëm që nga 10 Qershori 2010.
Në vitin 2013 vëllai i pronarit të kompanisë do të shpërngulet në Athinë. Pronari i
shfrytëzon kamionin për ta dërguar vëllain me gjësendet e tij në Athinë. Ai nuk e ngarkon
vëllain e tij me ndonjë çmim për këtë shërbim të ofruar.
Pas përfundimit të secilit vit tatimpaguesi A ka llogaritur qarkullimin dhe e ka ndarë si në
vijim:
Supermarketi E drejta e
para se te Supermarketi Qarkullimi zbritjes se
Viti regjistrohet pas regjistrimit Barnatorja total pjesshme
2010 150 0 150 300 0 (no reg.)
2011 170 0 140 310 0 (no reg.)
2012 150 160 240 550 30%
2013 450 400 850 53%
2014 500 600 1100 46%
361
Zgjidhja
Qarkullimi të cilin ai ka të drejtë të zbres është vetëm qarkullimi i gjeneruar prej 10
Qershorit 2010 kur kompania është bërë person i tatueshëm i regjistruar.
Transportimi i vëllait me gjësendet e tij në Athinë sipas Nenit 15, paragrafi 2 të Ligjit do të
trajtohet si furnizim për konsideratë. Shuma e tatueshme për këtë shërbim është në pajtim
me Nenin 24, nënparagrafi 7.2. të Ligjit është shpenzim i plotë për ofrim shërbimi. Për këtë
shërbim Kompania B duhet të lëshoj një faturë të brendshme të shitjes mbi të cilën do të
ngarkojë TVSH e llogaritur. Shuma e tatueshme për këtë shërbim paraqitet në qarkullim të
supermarketit. Shfrytëzimi privat i kamionit nuk ndikon në zbritjen e TVSH-së për
kamionin. Në vend të saj shfrytëzimi privat etj. Do të trajtohet si furnizim për konsideratë
në pajtim me Nenin 15 të Ligjit.
1. Në ditën kur regjistrimi për nevoja të TVSH-së bëhet i vlefshëm, personi i tatueshëm
duhet të fitojë të drejtën për zbritje të TVSH-së së zbritshme për mallrat të cilat ai i ka në
stok një ditë përpara se regjistrimi të bëhet i vlefshëm bazuar në nenin 6, 7 dhe 8 të këtij
Ligji. Zbritja e TVSH-së së zbritshme, mund të verifikohet nga ATK duke u bazuar në
informatat nga kontabiliteti i personit të tatueshëm dhe nga të dhënat e stokut të mallrave.
2. Personi i tatueshëm varësisht nga implementimi i këtij neni mund të zbresë TVSH-në e
zbritshme në proporcion me furnizimet e bëra përderisa e drejta e zbritjes ekziston, mirëpo
nuk duhet ta ketë të drejtën për rimbursim të TVSH-së në këto baza.
362
3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet t’i përcaktoj rregullat praktike
për zbatimin e këtij neni.
Neni 23
Zbritjet e TVSH-së së Zbritshme në Fillimin e Aktivitetit Ekonomik si Person
i Tatueshëm i Regjistruar për TVSH
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1.Siç është paraparë me nenin 42 paragrafi 1 i Ligjit kur një person bëhet person i
tatueshëm qoftë me kalimin e pragut të paraparë me nenin 6 paragrafi 1 i Ligjit apo qoftë i
regjistruar si vullnetarë sipas nenit 8 të Ligjit, ky person i tatueshëm ka të drejtë që në
periudhën e parë tatimore kur bëhet person i tatueshëm i regjistruar, të njohë TVSH-në e
zbritshme për të gjitha mallrat që ka në stoqet e tij në ditën para se regjistrimi të jetë i
vlefshëm. Kushtet që duhet të plotësohen për të ushtruar këtë të drejtë janë si në vijim:
1.1. mallrat që do të shfrytëzohen për kryerjen e furnizimeve që e kanë të drejtën e
zbritjes;
1.2. personi i tatueshëm duhet të disponojë listën e stoqeve të specifikuar në sasi
dhe ma datën e regjistrimit të stoqeve në ditën para se të jetë bërë person i
tatueshëm;
1.3. duhet që të ketë faturë me TVSh siç është e paraparë në Kreun 15 të Ligjit;
1.4. duhet të ofrojë evidencë për regjistrimet siç është e paraparë me Legjislacion
tatimor.
2. Siç është paraparë me nenin 42 paragrafi 2 i Ligjit, personi i cili bëhet person i
tatueshëm, do ta ketë të drejtën e zbritjes së TVSH-së së zbrithsme, në periudhën e parë
tatimore kur regjistrimi është bërë i vlefshëm.
3. Nëse personi i tatueshëm ndodh e ka zbritur TVSH-në për mallrat në stoqe, dhe më vonë
ato stoqe do ti shfrytëzojë si furnizime të liruara pa të drejtë të zbritjes së TVSHsë së
zbritshme duhet të aplikohet Neni 12, paragrafi 2 i Ligjit, që si rrjedhojë ka TVSH-në e
llogaritur duhet të paguhet nga personi i tatueshëm, në periudhën kur mallrat do të
shfrytëzohen si furnizime të liruara pa të drejtë të zbritjes. Një faturë e brendshme e shitjes
duhet të lëshohet në raste të tilla.
363
KREU XIV - BORXHET E KËQIJA
1. Kur pagesa e tërësishme apo një pjesë e saj për furnizimin e tatueshëm nuk është pranuar
nga personi i tatueshëm–furnizuesi, ai mund të konsiderojë shumën e pa paguar si për
qëllime të TVSH-së.
Personi i tatueshëm mund të aplikojë në ATK për leje në formë të shkruar për të ulur
shumën e obligimit të tatimit të llogaritur nga ai me shumën e paguar të TVSH-së në lidhje
me furnizimin që i atribuohet pagesës së tërësishme apo një pjese të saj për furnizim të
tatueshëm që nuk është pranuar. Aplikacioni duhet të shoqërohet me evidence të
mjaftueshme të personit të tatueshëm që të dëshmojë se TVSH e borxhit i është paguar
ATK-së dhe e tërë pagesa apo një pjesë e saj për furnizimin e tatueshëm nuk është pranuar.
2. Aplikacioni sipas paragrafit 1 të këtij neni nuk duhet të bëhet më herët se gjashtë muaj
pas përfundimit të periudhës tatimore në të cilën TVSH në pagesën e tërësishme apo një
pjesë të saj për furnizimin e tatueshëm nuk është pranuar por i është paguar ATK-së.
3. Drejtori ose personi i autorizuar, mund të refuzojë një aplikacion të bërë sipas paragrafit
1 të këtij neni kur ai konsideron se evidenca e tatimpaguesit nuk është e mjaftueshme që
personi i tatueshëm e ka paguar TVSH-në për ATK-në në furnizimin e tatueshëm dhe se ai
nuk ka pranuar pagesën e tërësishme apo një pjesë të saj për atë furnizim të tatueshëm.
5. Kur personi i tatueshëm i cili ka bërë një aplikacion sipas paragrafit 1 të këtij neni e
pranon lejen me shkrim nga Drejtori ose personi i autorizuar për të zvogëluar tatimin e tij
të llogaritur në lidhje me borxhin e keq, ai duhet të:
5.1. krijojë një faturë për borxhin e keq dhe ta përfshijë atë në shënimet e tij me
letrën nga Drejtori ose personi i autorizuar të bashkangjitur në atë faturë;
5.2. dërgojë kopjet e faturës së borxhit të keq dhe letrës së Drejtorit ose personit të
autorizuar, personit të cilit ja ka bërë furnizimin e tatueshëm;
5.3. dërgojë kopjet e faturës së borxhit të keq dhe kopjet e letrës së Drejtorit ose
personit të autorizuar, në Zyrën tatimore regjionale kompetente.
6. Kur personi të cilit i është bërë furnizimi i tatueshëm dhe i cili është borxhli i keq,
pranon një kopje të faturës së borxhit të keq dhe një kopje të letrës së Drejtorit ose personit
364
të autorizuar, ai duhet të ngrit shumën e tatimit të llogaritur të paraqitur në deklaratën e tij
tatimore të ardhshme me shumën e paraqitur në faturën e borxhit të keq.
7. Kur të jetë zvogëluar tatimi i llogaritur i personit të tatueshëm si rezultat i një aplikacioni
të bërë sipas paragrafit 2 të këtij neni, dhe më pas e gjitha apo një pjesë e atij borxhi të jetë
paguar, personi i tatueshëm duhet ta trajtoj si obligim të tatimit vijues të llogaritur për
periudhën tatimore në të cilën është bërë pagesa vijuese për pjesën e zvogëluar të tatimit të
llogaritur që i atribuohet pjesës së borxhit të keq të paguar më pas.
365
KREU XV - FATURIMI DHE LËSHIMI I DOKUMENTEVE TË TJERA
TATIMORE
1. Çdo person i tatueshëm duhet të sigurohet që është lëshuar një faturë qoftë nga ai vetë,
nga blerësi i tij, në emrin e tij dhe në llogarinë e tij nga pala e tretë, në rastet si në vijim:
1.1. furnizimet e mallrave dhe shërbimeve të cilat ai i ka bërë për personin tjetër të
tatueshëm;
1.2. cilado pagesë e bërë në llogarinë e tij, para se të bëhet njëra nga furnizimet e
mallrave të referuara në nën-paragrafin 1 të këtij neni.
1.3. cilado pagesë e bërë në llogarinë e tij nga personi tjetër i tatueshëm përpara se
të jetë bërë apo përfunduar ofrimi i shërbimeve.
2. Një faturë përmbledhëse mund të lëshohet nëse personi i tatueshëm kryen disa furnizime
të ndara të mallrave ose shërbimeve gjatë periudhës tatimore.
3. Nëse një faturë i është lëshuar një personi tjetër të tatueshëm, ajo duhet të përmbajë të
dhënat e përcaktuara në nenin 45 të këtij Ligji, ose nëse i është lëshuar personave të tjerë,
ajo duhet të përmbajë sw paku të dhënat e përcaktuara në nenin 46 të këtij Ligji.
4. Fatura duhet të lëshohet para ditës së 15-të të muajit që vijon pas muajit në të cilin ka
ndodhur momenti i lindjes së detyrimit. Faturat duhet të nënshkruhen në pajtueshmëri me
praktikat Kosovare gjatë periudhës kalimtare të definuar në nenin 64 të këtij Ligji.
5. Faturat e krijuara nga blerësi në lidhje me furnizimet e bëra për të:
5.1. faturat e krijuara nga blerësi-personi i tatueshëm në lidhje me furnizimin e
mallrave dhe shërbimeve të bëra për të nga personi i tatueshëm. Faturat gjithashtu
mundë të lëshohen në emër ose në interesin e personit të tatueshëm-furnizuesit;
5.2. ATK mundë të imponojë kushtet për procedurat e tilla dhe gjithashtu mundë
të imponoj kushte specifike për personat e tatueshëm që nuk janë të vendosur në
Kosovë mirëpo që furnizojnë mallra ose shërbime në Kosovë.
1. Personi i tatueshëm i cili lëshon një faturë për personin e tatueshëm, në faturë duhet të
paraqes të dhënat si në vijim:
1.1. datën e lëshimit;
1.2. numrin rendor që mundëson identifikimin e faturës;
1.3. numrin e regjistrimit të TVSH-së si dhe numrin fiskal të personit të tatueshëm
me të cilin ai furnizon mallra ose shërbime;
366
1.4. numrin e regjistrimit të TVSH-së si dhe numrin fiskal të klientit apo të
blerësit, nëse klienti apo blerësi është i obligueshëm të paguaj TVSH-në në
mallrat apo shërbimet e furnizuara për të;
1.5. emrin dhe adresën e plotë te personit të tatueshëm dhe klientit apo blerësit të
tij;
1.6. sasinë dhe natyrën e mallrave të furnizuara, ose nivelin dhe natyrën e
shërbimeve të bëra,
1.7. datën në të cilën është bërë apo përfunduar furnizimi i mallrave ose
shërbimeve, ose datën e pranimit të pagesës në llogari, përderisa ajo datë mundë
të përcaktohet dhe ndryshon nga data e lëshimit të faturës;
1.8. shumën e tatueshme në të cilën është ngarkuar TVSH për secilën shkallë
individuale ose për të cilën aplikohen lirimet individuale, çmimi i njësisë duke
përjashtuar TVSH-në për mallrat apo shërbimet dhe çdo ulje të çmimit dhe zbritje
që nuk është përfshirë në çmimin e njësisë;
1.9. normën e aplikuar të TVSH-së;
1.10. shumën e TVSH-së, me përjashtim aty ku është aplikuar aranzhimi special
nën të cilin, në pajtueshmëri me këtë Ligj, ai detal është përjashtuar;
1.11. në rast se personi i tatueshëm furnizon mallra ose shërbime për të cilat është
paraparë lirimi nga TVSh, fatura duhet të tregojë dispozitën e këtij Ligji e cila e
përcakton atë lirim.
1.12. nëse personi i tatueshëm furnizon mallra ose shërbime ku klienti apo blerësi
është i obliguar të paguajë TVSH-në, duhet të bëhet referencë në dispozitën e
aplikueshme të këtij Ligji ose ndonjë referencë tjetër që tregon se furnizimi i
mallrave ose i shërbimeve i nënshtrohet procedurës së ngarkimit të kundërt duke
ju referuar në nën-paragrafin 1.4 te nenit 52 të këtij Ligji;
1.13. një person i tatueshëm i cili ngarkon TVSH-në në skemën e marzhës së bërë
për agjentët tregtarë, në faturë duhet të cekët dispozita e këtij Ligji sipas së cilës
është ngarkuar TVSH në diferencën e çmimit duke ju referuar nenit 58, të këtij
Ligji;
1.14. kur zbatohet njëra nga aranzhimet speciale të zbatueshme për mallrat e dorës
së dytë, punët artistike, artikujt e koleksionistëve dhe artikujt antik, duhet të bëhet
referenca në nenet relevante të këtyre aranzhimeve duke ju referuar pjesës A dhe
pjesës B të nenit 59 të këtij Ligji;
1.15. kur personi që lëshon faturën është i obligueshëm për të paguar TVSH-në si
përfaqësues tatimor sipas paragrafit 5 të nenit 52 të këtij Ligji, në faturë duhet të
shënojë detajet e obligueshme të cilat janë numri i regjistrimit të TVSH-së, emri
dhe adresa e tij e plotë.
1. Një person i tatueshëm i cili lëshon faturë për personat tjerë nga ata që janë përcaktuar
nën nenin 45 të këtij Ligji, në faturë duhet së paku të shënojë të dhënat si në vijim:
1.1. datën e lëshimit;
1.2 kohën e furnizimit;
367
1.3 numrin rendor që mundëson identifikimin e faturës;
1.4. numrin e regjistrimit të TVSH-së dhe numrin fiskal me të cilin personi i
tatueshëm furnizon mallra ose shërbime;
1.5. emrin dhe adresën e plotë të personit të tatueshëm;
1.6. emrin e plotë, adresën e “ personit tjetër “ dhe numrin identifikues tatimor të
këtij personi siç do të definohet nga ATK;
1.7. shumën totale për pagesë duke përfshirë TVSH-në;
1.8. vlerën e shitjes së mallrave apo shërbimeve pa TVSH, dhe
1.9. shumën e TVSH-së.
2. Nëse personi i tatueshëm furnizon mallra dhe shërbime me norma të ndryshme tatimore,
ai duhet ta tregoj vlerën e shitjeve duke përfshirë TVSH-në ndaras për secilën normë
tatimore dhe gjithashtu duhet ndaras të tregoj vlerën e TVSH-së.
3. Nëse personi i tatueshëm furnizon mallra ose shërbime për të cilat është paraparë lirimi,
fatura duhet të tregoj dispozitat e këtij Ligji të cilat përcaktojnë lirimin.
4. Në çdo rast kur pranuesi i mallrave ose shërbimeve është person jo i tatueshëm që
zhvillon aktivitet ekonomik sipas nenit 4 të këtij ligji duhet të kërkoj që personi i tatueshëm
të lëshoj një faturë për të. Afati kohor për lëshimin e kësaj fature është i njëjtë sikurse afati
i përcaktuar në paragrafin 4 të nenit 44 të këtij ligji.
2. Notë debiti dhe notë krediti duhet së paku të përmbajnë informatat si në vijim:
2.1. datën e lëshimit;
2.2. numrin rendor;
2.3. referencën në faturën origjinale;
2.4. identifikimin e furnizuesit dhe të blerësit emrin, adresën dhe numrat e tyre
fiskal, dhe nëse është e aplikueshme, numrat e tyre të regjistrimit të TVSH-së;
2.5. arsyen e korrigjimit, dhe
2.6. shumën e tatueshme të korrigjuar dhe TVSH-në e korrigjuar.
1. Fatura e borxhit të keq sikur qe është referuar në nenin 43 të këtij ligji duhet të përmbajë
informatat si në vijim:
368
1.1. datën e lëshimit;
1.2. numrin rendor;
1.3. referencën në faturën origjinale dhe letrën e aprovuar nga Drejtori apo personi
i autorizuar;
1.4. identifikimin e furnizuesit dhe blerësit–borxhliut të keq, numrat e tyre fiskal
dhe numrin e tyre të regjistrimit të TVSH-së nëse e posedojnë;
1.5. shumat e tatueshme dhe TVSH-në e faturave origjinale si dhe shumat e
korrigjuara të vlerës së tatueshme dhe TVSH-së.
1. Çdo person i cili nuk kërkohet te regjistrohet për TVSH, por i cili kryen aktivitet
ekonomik sipas nenit 4 te këtij ligji do ti lëshoj pranuesit te furnizimit si ne vijim:
1.1. një faturë të thjeshtësuar sikur që është paraparë në nenin 46 të këtij Ligji ku
furnizimi e ka vlerën prej pesëqind (500) euro apo më shumë, ose kur personi që e
pranon furnizimin është i obliguar te kërkoj këtë faturë sipas paragrafit 4 të nenit
46.
369
1.2.2.1.4. datën dhe kohën e furnizimit. Kuponi fiskal duhet të
ketë datën dhe kohën e lëshimit të kuponit;
1.2.2.1.5. numrin serik të transaksionit me
konsumatorin/klientin i cili është numri kumulativ i faturave të
lëshuara;
1.2.2.1.6. operatorin që ka shërbyer.
1.2.2.2 Detalet e artikujve të kuponit:
1.2.2.2.1 indikacionin e numrit për artikull të mallrave ose
shërbimeve të furnizuara ose indikacione të tjera të artikullit të
lejuara nga Administrata Tatimore;
1.2.2.2.2. një përshkrim të shkurtër të çdo artikulli të mallrave
ose shërbimeve të furnizuara dhe të shoqëruara nga kodi i
referencës nëse mbahet lista e kompjuterizuar e produkteve;
1.2.2.2.3. sasia dhe natyra e mallrave të furnizuara,ose shtrirjen
dhe natyrën e shërbimeve të ofruara të shumëzuara me çmimin e
njësisë;
1.2.2.2.4. vlerën e rabatit, zbritjeve, rimbursimeve dhe cash
back-ave të treguara me shenjën e minusit dhe me vlerë;
1.2.2.2.5. normën e TVSH-së me kodin specifik për secilën
normë dhe për artikull;
1.2.2.2.6. çmimi me TVSH për artikujt e shitur që e kanë
kualitetin e njëjtë me TVSH nëse aplikohet (pra çmimin total
për artikujt e shitur me kualitetit të njëjtë);
1.2.2.2.7. çmimin pa TVSH për artikujt e shitur me kualitet të
njëjtë mirëpo pa TVSH për secilën linjë të artikullit.
1.2.2.2.8. totalin pa TVSH për furnizimet e transaksioneve për
normë për klientin;
1.2.2.2.9. totalin e TVSH-së për normë nëse është e
aplikueshme.
1.2.2.3 Në bazë:
Formulimin “Kupon Fiskal” dhe Logon fiskale dhe formën.
1.2.2.3.1. logoja fiskale është shenja identifikuese që
vendoset në bazë të çdo kuponi tatimor që vërteton që
shitjet janë regjistruar në memorien fiskale dhe në
ditarin elektronik të llogarive/shiritin kontrollues të
FED-ve dhe
1.2.2.3.2. forma grafike e logos fiskale është:
Republika e Kosovës MEF & ATK
1.2.2.4 kuponi fiskal mund të përmbajë të dhëna identifikuese të
klientit nëse kjo kërkohet nga legjislacioni tatimor.
370
2. Personi i tatueshëm, i cili furnizon persona të tjerë me mallra dhe shërbime për qëllime
jo-afariste, i lëshon marrësit të furnizimit të njëjtat fatura dhe dëftesa të thjeshtësuara ashtu
siç përmendet në paragrafin 1 të këtij neni.
1. Faturat dhe dokumentet e tjera të lëshuara sipas këtij kreu mund të dërgohen në letër ose
varësisht se a pranon pranuesi mund të dërgohen ose vihen në dispozicion përmes
mënyrave elektronike. Autenciteti i origjinës dhe integriteti i përmbajtjes së tyre duhet të
garantohet nëpërmes të një nënshkrimi elektronik të avancuar ose nëpërmes të shkëmbimit
elektronik të të dhënave EDI sikurse është definuar në aranzhimet dhe rekomandimet
evropiane.
3. Çdo dokument ose njoftim që plotëson dhe që i referohet në mënyrë specifike dhe të
qartë faturës fillestare, trajtohet si faturë.
3. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të nxjerr akt nënligjor për të
paraqitur sqarimet detale dhe obligimet në mënyrë që të respektohet implementimi i kreut
15 të këtij Ligji. Ministri sipas aranzhimeve të Bashkimit Evropian gjithashtu përveç
dokumenteve unike tregtare të shfrytëzuara në Kosovë, mund të imponoj dokumente të
tjera si dokumentet e pranimit të dërgesave, fletëngarkesat, dokumentet e transportit,
regjistrimet dhe shënimet detale si regjistrat për kontratë dhe punën në proces dhe mjete të
tjera dëshmuese lidhur me transaksionet dhe zhvendosjet e mallrave në mënyrë që të
sigurohet vlerësimi dhe mbledhja e drejtë e TVSH-së.
371
Neni 24
Dispozitat e Veçanta
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Sipas kërkesave të nenit 51, paragrafi 3, secili person i tatueshëm duhet të udhëheqë dhe
mbajë dokumentet siç janë të përshkruara në kapitullin 15 të Ligjit. Gjithashtu ai është i
detyruara që të mbajë dhe udhëheqë dokumentet e tjera si në vijim:
1.1. dokumenti i transportit/ fletë-dërgesa – siç është përshkruar në nenin 9
paragrafi 1.2 i Udhëzimit nr 16/2009 për zbatimin e Ligjit mbi Administratën
Tatimore dhe Procedurat;
1.2. dokumenti i pranimit të Dërgesave - Duhet të jetë një dokument i cili
dëshmon se malli është pranuar nga personi i autorizuar për pranimin e mallit. Në
këtë dokument përveç të tjerash duhet të përfshihen në detaje përshkrimi i llojit
dhe sasive të mallit të pranuar;
1.3. regjistrimet dhe shënimet detale në lidhje me punën në proces duhet të
ofrohen dëshmi relevante në lidhje me sasitë e mallrave që zhvendosen duke
filluar nga lënda e parë, gjysmë produkti e deri te produkti final;
1.4. lëvizja e mallit duhet të dëshmohet me dokumentacion relevant në vendin apo
vendndodhjet e tatimpaguesit nëse ka më shumë se një vend ku ushtron afarizëm.
Në këtë dokument përveç të tjerash duhet të përfshihen në detaje përshkrimi i
llojit dhe sasive të mallit që ka lëvizur;
1.5. në rastin e dhënies së mallit në Konsignacion si dokument relevant për të
dëshmuar se mallrat janë dhënë në konsignacion do të jenë Kontrata e cila
specifikon të gjitha kushtet e marrëveshjes së konsignacionit si dhe
dokumentacioni përcjellës për lëvizjen e mallrave i cili përveç të tjerash duhet të
përfshijë në detaje përshkrimi i llojit dhe sasive të mallit që ka lëvizur.
372
KREU XVI - PERSONAT E OBLIGUESHËM PËR TË PAGUAR TVSH
2. TVSH duhet të jetë e pagueshme nga çdo person i cili prezanton TVSH-në në një faturë.
3. Në importime, TVSH duhet të jetë e pagueshme nga çdo person ose nga personat e
caktuar apo të njohur si obligues në pajtueshmëri me Legjislacionin Doganor të Kosovës.
373
Ministri i Ekonomisë dhe Financave, me akt nënligjor mund të përcaktoj kushtet që në rast
të importimit të mallrave nga personat e tatueshëm ose kategoritë e caktuara të tyre, ose
nga personat që janë të obliguar për të paguar TVSH ose kategori të caktuara të tyre,
pagesa e obligimi të TVSH-së për shkak të importimit mund të shtyhet për një periudhë
maksimale prej gjashtë muajsh ose nuk ka nevojë të paguhet në kohën e importimit, me
kusht që të jetë e regjistruar si e tillë në deklaratën e TVSH-s që duhet të dorëzohet në
pajtueshmëri me nenin 54 të këtij ligji.
4. TVSH do të jetë e pagueshme nga çdo person i cili bën që mallrat të pushojnë së
përfshiri në depot doganore, depot tjera dhe aranzhimet e ngjashme.
5. Personi i tatueshëm i cili nuk është i vendosur në Kosovë, duhet të emëroj përfaqësuesin
Tatimor si person të obliguar për të paguar TVSH-në, në përjashtim për rastet e definuara
në nën-paragrafin 4 të paragrafit 1 të këtij neni dhe për ushtrimin e të gjitha të drejtave të
tij.
Neni 25
Personat e Detyruar për të Paguar TVSH
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
374
1.4. Personi i tatueshëm ka 6 muaj të kompensoje TVSH-në ndaj tatimit të
llogaritur. Nëse gjatë periudhës gjashtëmujore personi i tatueshëm fillon të
furnizojë mallrat dhe shërbimet e tatueshme, personi i tatueshëm do të përgatisë
faturën tatimore me vlerën e mjetit kryesor dhe tatimin mbi vlerën e shtuar
përkatës. Të dhënat në faturën tatimore do të korrespondojnë me të dhënat në
deklaratën doganore. Të dhënat e faturës tatimore do të regjistrohen në dy librat si
të shitjes ashtu edhe të blerjes, duke bërë zero TVSH-në për mjetin kryesor dhe
TVSH-ja e llogaritur që është ngarkuar dhe mbledhur nga blerësit do të derdhet në
Buxhetin e Konsoliduar të Kosovës (pas zbritjes së ndonjë TVSH-je të zbritshme
potenciale në blerjet e tjera).
1.5. Në qoftë se në fund të periudhës 6 mujore tatimi mbi vlerën e shtuar nuk
është paguar, Administrata Tatimore do të kërkojë nga banka të mbulojë
ndryshimin nga garancioni. Kurrëfarë krediti i tatimit të zbritshëm nuk do të
lejohet derisa përfituesi i shtyrjes së afatit te filloje furnizimin e mallrave dhe
shërbimeve te tatueshme.
Neni 26
Ngarkesa e Kundert
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Detyrimi për të Paguar TVSH-në për Shërbimet që Furnizohen nga një Person i
tatueshëm që nuk është i themeluar në Kosovë dhe e drejta e ushtrimit të TVSh-së
zbritshme sipas nenit 37 paragrafi 3.4. i Ligjit .
2.2. Faturimi
375
2.2.1. Edhe pse furnizuesi nuk është i obliguar të paguajë TVSH-në ai
ende është i obliguar të lëshoi një faturë në pajtim me Nenin 45 të Ligjit
mbi TVSHnë.
2.2.2. Furnizuesi duhet të cekë në faturë se klienti është i obliguar të
paguajë TVSH-në duke e vendosur aty referencën e Nenit 52, paragrafi 2
të Ligjit mbi TVSH-në apo ndonjë referencë tjetër që tregon se furnizimi
do t’i nënshtrohet procedurës së ngarkesës së kundërt. Teksti në vijim do
të konsiderohej si i duhur: “Ngarkesa e kundërt, nënparagrafi 1.2 i Nenit
52 i Ligjit mbi TVSH-në në Kosovë”.
2.6. Zbritja
2.6.1. Pranuesi me të njëjtën deklaratë të TVSH-së ka të drejtë të zbres
shumën e TVSH-së të deklaruar si TVSH e llogaritur në pajtim me
Kreun XIII të Ligjit mbi TVSH-në.
2.6.2. Nëse pranuesi nuk ka pranuar faturë nga furnizuesi kushti i
referuar në Nenin 37 paragrafi 2.1 në lidhje me lejimin e zbritjes që e
lejon të bëjë këtë vetëm nëse tatimpaguesi e posedon faturën e furnizimit,
376
nuk bënë të aplikohet në lidhje me zbritjen e TVSH së llogaritur që është
llogaritur për furnizimet e pranuara nga furnizuesi që nuk e ka njësinë të
themeluar në Kosovë.
Shembulli 1
Një avokat nga Austria angazhohet nga Banka “X” në Prishtinë për të përfaqësuar atë në
një rast në gjykatë, me arsyen sepse banka është paditur për një shitje të paligjshme në një
ankand të një ndërtese që është vënë si kolateral për kredi, për të cilën këstet nuk janë
paguar në datat e marrëveshjes të përcaktuara në kontratën e kredidhënies.
Banka është e regjistruar për qëllime të TVSH-së për aktivitetet në vijim:
1.Menaxhimin dhe mirëmbajtjen e letrave me vlerë
2.Dhënien me qira të kasafortave
3.Dhënien me qira (lizingun) e pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme
Avokati Austriak për shërbimet e veta e ngarkon Bankën X me një çmim prej 7,500 Euro.
Shpjegoni sesi trajtohet TVSH për shumën e ngarkuar nga avokati për ofrimin e ndihmës
ndaj bankës në gjykatë që lidhet me furnizimet bankare të TVSH-së të cilat janë të liruara
për transaksionet e dhënies së kredive.
Zgjidhja
Së pari duhet të përcaktohet vend i furnizimit për shërbimet e furnizuara nga Avokati.
Banka është person i tatueshëm bazuar në përkufizimin e veçantë që parashihet nga
nënparagrafi 1.1. i Nenit 20. Në këtë rast vendi i furnizimit të shërbimit është Kosova sipas
nënparagrafit 2.2 të Nenit 20.
Së dyti, është e nevojshme të përcaktohet se a është ky avokat i themeluar në Kosovë.
Përfaqësimi i kompanisë në gjykatë nuk paraqet ndonjë arsye se ky avokat duhet
konsiderohet së është i themeluar në Kosovë.
377
Sipas nënparagrafit 1.2 të Nenit 52 personi i obliguar për të paguar TVSH-në është Banka
“X”. Arsyeja për këtë është se banka është e regjistruar për TVSH. Sa i përket këtij
konteksti nuk paraqet ndonjë ndryshim arsyeja se banka është e regjistruar për TVSH sepse
ato janë furnizime tjera krahasuar me furnizimet për të cilat ka ofruar shërbim avokati.
Banka X nuk mund të zbres shumën e TVSH si TVSH e zbritshme përveç në rastet kur
pranuesi i kredisë është i themeluar jashtë Kosovës, sipas nënparagrafit 3.3 të Nenit 36.
Shembulli 2
Një arkitekt nga Italia është angazhuar nga kompania hoteliere X në Prizren për t’ia skicuar
një plan të ri të një ndërtese hotelerie në një vend të caktuar në Prizren. Po ashtu ky arkitekt
është angazhuar të mbikëqyrë punën ndërtimore të ndërtesës.
Arkitekti qëndron më shumë se 14 javë në Kosovë. Ai qëndron në një dhomë të ofruar nga
kompania e hotelit. Kompania hoteliere nuk është e regjistruar për TVSH në Kosovë
shkaku se qarkullimi i saj ende nuk e ka tejkaluar pragun e 50.000 në një periudhë 12
mujore.
Arkitekti për shërbimet e tij e ngarkon kompaninë hoteliere më një çmim prej 12.000 Euro.
Shpjegoni sesi trajtohet TVSH për shumën e ngarkuar nga arkitekti.
Zgjidhja
Së pari duhet të përcaktohet se a është vendi i furnizimit të shërbimit në Kosovë.
Mund të supozohet se kompania hoteliere njihet si person i tatueshëm sipas përkufizimit të
veçantë që parashihet nga nënparagrafi 1.1.2 i Nenit 20. Në këtë rast vend i furnizimit të
shërbimit është Kosova në pajtim me nënparagrafin 2.1 të Nenit 20.
Gjithashtu, vendi i furnizimit në bazë të nënparagrafit 2.2. të Nenit 20 është Kosova shkaku
se shërbimet lidhen në një pasuri konkrete që është e paluajtshme. Vlen të përmendet se
shërbimet e arkitektit nuk janë të lidhura tek një pasuri specifike e paluajtshme ose një
pjese specifike të një pjese të tokës, ato nuk mbulohen nga nënparagrafi 2.2.1 i nenit 20.
Arkitekti nuk mund të konsiderohet se është i themeluar në Kosovë sepse ai do të punoi 14
ditë në një punë specifike nga banesa e tij në Kosovë që i është dhënë në dispozicion si
klient.
Pasi që Kompania Hoteliere “X” nuk është e regjistruar për TVSH, arkitekti në pajtim me
nënparagrafin 1.1 të Nenit 52 është i obliguar të paguajë TVSH-në. Arkitekti në pajtim me
paragrafin 5 të Nenit 6, duhet të regjistrohet për TVSH në Kosovë dhe në pajtim me
paragrafin 5 të Nenit 52 duhet të caktojë një përfaqësues tatimor si person përgjegjës për
pagesën e TVSH-së.
Shembulli 3
Kompania B nga Maqedonia i ofron këshillime një personi privat se si të fillon një biznes
të suksesshëm dhe si t’i fitojë së paku 1 milion Euro në pesë vitet e para si ndërmarrës.
Kompania B e ngarkon me një çmim prej 5, 000 Euro për këtë “paketë” shërbimesh që
përmban 10 orë takime me një konsulent nga Kompania dhe rekomandime me shkrim të
bazuara nga këto takime. Varet nga klienti të vendos se si dhe kur të mbahen këto takime
dhe për mënyrën se si kompania duhet t’i kryejë këto rekomandime.
Shpjegoni trajtimin e TVSH-së për çmimin e ngarkuar nga Kompania B
378
Zgjidhja
Pranuesi nuk mund të njihet si person i tatueshëm sipas përkufizimit të ofruar në
nënparagrafin 1.1 të Nenit 20 mbi supozimin se personi ende nuk ka filluar të kryejë
shërbime në kapacitetin e personi të tatueshëm sipas nenit 4.
Shërbimet e përmendura nuk mund të kategorizohen si shërbime elektronike siç referohen
në Shtojcën 2 të Ligjit.
Sipas nënparagrafit 3.1 të Nenit 20 vendi i furnizimit të shërbimit duhet të jetë vendi ku
furnizuesi e ka të themeluar biznesin. Shkaku se nuk ka informata në lidhje me kompaninë
Maqedone se a është themeluar në mënyrë fikse në Kosovë apo ngjashëm prej ku është
ofruar furnizimi, vendi i furnizimit nuk është Kosova. Rrjedhimisht, Kosova nuk mund të
ngarkojë këtë furnizim me TVSH.
379
KREU XVII - PERIUDHAT TATIMORE DHE DEKLARATAT E TVSH-SË
1. Varësisht nga paragrafët 2 dhe 3 të këtij neni, periudha tatimore e të gjithë personave të
tatueshëm duhet të jetë çdo muaj kalendarik.
Neni 27
Periudha Tatimore
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Në pajtim me nenin 53, paragrafi 1 i Ligjit, Periudhë tatimore për TVSH do të jetë
periudha një muaj kalendarik e cila fillon në ditën e parë të muajit dhe përfundon në ditën e
fundit të të njëjtit muaj.
2. Në pajtim me nenin 53, paragrafi 2.1 i Ligjit, për personin i cili për herë të pare bëhet
person i tatueshëm në pajtim me nenin 6 paragrafi 1 i ligjit dhe i cili është regjistruar në
380
pajtim me kërkesat e nenit 7 dhe nenit 8 të Ligjit, Periudhë tatimore për TVSH do të jetë
periudha e cila fillon në ditën e regjistrimit për TVSH (që nënkupton datën e momentit kur
është kaluar pragu për regjistrim apo kur ka aplikuar për regjistrim vullnetarë) dhe do të
përfundojë në ditën e fundit të atij muaji.
3. Në pajtim me nenin 53, paragrafi 2.1 i Ligjit, për personin e tatueshëm i cili dëshiron të
çregjistrohet nga TVSH në pajtim me nenin 9 të ligjit, Periudhë tatimore për TVSH do të
fillojë në ditën e parë të muajit dhe do të përfundojë në datën e të njëjtit muaj kur është
marrë aprovimi i ATK-së për çregjistrim nga TVSH.
4. Në pajtim me nenin 53, paragrafin 3.1 të Ligjit, për personin për të cilin është filluar një
procedurë e likuidimit apo bankrotimit për arsye të ndryshme, Periudha Tatimore do të
fillojë në ditën kur është bërë hapja e procedurës së likuidimit apo bankrotimit deri në ditën
kur do të merret vendimi mbi përfundimin e procedurës së likuidimit apo bankrrotimit. Në
këto raste, nëse personi i tatueshëm i cili është në procedurë të likuidimit apo bankrotimit,
nuk zhvillon aktivitet ekonomik gjatë këtij procesi, nga ky person i tatueshëm do të
kërkohet që të dorëzojë një deklaratë deri në ditën e 20 të muajit pas muajit në të cilën
është marrë vendimi mbi përfundimin e procedurës së likuidimit apo bankrrotimit,
pavarësisht se sa zgjat procedura e tillë.
5. Në pajtim me nenin 53, paragrafin 3.2 të Ligjit, për personin për të cilin është filluar një
procedurë e likuidimit apo bankrotimit dhe nga Likuiduesi apo kuruesi zhvillohet aktiviteti
i biznesit, nga personi i cili është në procedurë likuidimi apo bankrotimi do të kërkohet që
të dorëzojë deklaratë të TVSH-së për çdo muaj deri në ditën e 20 të muajit pas muajit për
të cilin deklarohet.
1. Një person i tatueshëm duhet të dorëzoj një deklaratë tatimore dhe të bëjë pagesën
përkatëse më së voni deri në datën 20 të muajit kalendarik që pason pas fundit të secilës
periudhë tatimore.
Deklarata Tatimore duhet të përmbaj:
1.1. shumën e të gjitha furnizimeve të tatueshme dhe të liruara, eksportimeve dhe
furnizimeve të trajtuara si eksportime si dhe obligimin e tatimit të llogaritur në
furnizimet e tatueshme të bëra nga ai gjatë periudhës;
1.2. shumën e të gjitha blerjeve dhe importimeve si dhe tatimin e zbritshëm të
cilën personi ka të drejtë ta zbres për atë periudhë tatimore;
1.3. shumën e blerjeve me TVSH-në e cila i ngarkohet pranuesit sikur që është
referuar në nën-paragtafi 1.4 te nenit 52 të këtij ligji për periudhën tatimore;
1.4. çdo ngritje dhe zbritje në lidhje me shumën e përmendur në nën-paragafet 1,
2, 3 të paragrafit 1 të këtij neni para se rezultati i çdo rregullimi të shumës së
tatueshme duke u bazuar në notë debiti dhe notë krediti, rregullimet e zbritjeve të
381
TVSH-së së zbritshme përfshirë mallrat kapitale ose çdo rregullim si rezultat i
faturës së borxhit të keq;
1.5. shumën neto të obligimit të TVSH-së që duhet ti paguhen ATK-së ose
shumën neto e tepërt për atë periudhë tatimore.
Neni 28
Deklarata e TVSH-së, Dorëzimi dhe Pagesa
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
2. Nëse dita e 20 do të jetë ditë e shtunë, e diel apo ditë feste zyrtare në Republikën e
Kosovës, atëherë dita e fundit për deklarim do të jetë dita e parë e punës pas pushimit apo
festës.
5. Secili person i tatueshëm deri me ditën 20 te muajit pas periudhës duhet te dorëzoje
deklaratën tatimore TVSh dhe nëse periudha është për pagesë duhet te paguhet deri ne këtë
dite ,çdo vonesë e pagese do te ndëshkohet sipas legjislacionit tatimore te ATK.
382
KREU XVIII - MBAJTJA DHE RUAJTJA E LIBRAVE TË TVSH-SË,
SHËNIMEVE DHE DOKUMENTACIONIT TJETËR
3. Të mbajnë kopjet e programit të TI-së të cilat janë shfrytëzuar ose shfrytëzohen për
administrimin e shënimeve të tatimit dhe të kontabilitetit, librave dhe dokumenteve tjera
dhe të sigurojnë kopjet në letër të këtyre programeve që të mundësohet leximi.
Krijimi dhe ruajtja e faturave dhe të gjitha dokumenteve të tjera tatimore, librave dhe
shënimeve të referuara në këtë Ligj në format të përshtatshëm elektronik ose sistem të
ngjashëm si mikrofilmave, mikrofisheve dhe formateve të skenuara, do të autorizohen
vetëm nga Drejtori i Përgjithshëm i ATK-së pas pranimit të kërkesës me shkrim lidhur me
këto nga personi i tatueshëm. Kjo kërkesë duhet të shoqërohet me përshkrim detal të
sistemit dhe duhet të përmbajë evidencat e nevojshme se janë përmbushur të gjitha
kërkesat lidhur me krijimin dhe ruajtjen e faturave, librave dhe mbajtjes së shënimeve.
383
Gjithashtu duhet të shtohet marrëveshja ndërmjet personit të tatueshëm dhe një specialisti
të kontraktuar nga jashtë nëse furnizimi i këtyre shërbimeve është i kontraktuar nga jashtë.
Personi i tatueshëm dhe specialisti i kontraktuar nga jashtë edhe bashkë edhe në veti do të
jenë përgjegjës për pagesën e tatimit.
5. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të nxjerr akt nënligjor për
implementimin e këtij neni.
1. Çdo person që ka të drejtën dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, duhet të sigurohet që
të ruhen kopjet e faturave, faturave të borxhit të keq, notë kreditit dhe notë debitit, faturave
të thjeshtësuara, kuponëve dhe dokumenteve që shërbejnë si fatura, të lëshuara nga ai vetë
ose nga klienti i tij në emrin e tij dhe për llogarinë e tij, dhe të gjitha dokumentet të cilat ai
i ka pranuar si dhe të gjitha librat dhe shënimet, regjistrat dhe të gjitha dokumentet tjera
dëshmuese të ruhen për periudhën së paku prej gjashtë vitesh e cila fillon me një janar pas
vitit në të cilin ka ndodhur momenti tatimor.
Të njëjtat rregulla vlejnë lidhur me ruajtjen elektronike të këtyre dokumenteve, librave,
shënimeve dhe regjistrave.
2. Çdo person që ka të drejtën dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, duhet të mbajë
dokumentet e referuara në paragrafin 1 të këtij neni, me radhitje sipas numrit rendor.
Numri rendor gjithashtu duhet të figuroj në dokumentin origjinal të lëshuar për klientin e
tij.
3. Vendi i ruajtjes:
3.1. çdo person që ka të drejtën dhe obligimin e imponuar nga ky ligj, mund të
vendos për vendin e ruajtjes për të gjitha dokumentet e referuara në paragrafin 1 të
këtij neni. Personi i tatueshëm duhet të informojë ATK-n në lidhje me vendin e
ruajtjes;
3.2. ATK duhet të ketë qasje në vendin e ruajtjes dhe të gjitha dokumentet
gjithashtu duhet pa vonesë të vihen në dispozicion të ATK-së në vendin ku ai e ka
biznesin e tij ose njësinë e tij fikse, ose në mungesë të këtij vendi, vendin ku ai e
384
ka adresën e përhershme ose ku zakonisht banon në Kosovë, kurdo që ATK i
kërkon ato.
2. Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave duhet të nxjerr akt nënligjor për
implementimin e këtij neni.
Neni 29
Mbajtja dhe Ruajtja e Librave te TVSH-se Shënimet dhe Dokumentacionet
tjera
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
1. Libri i blerjeve
1.1. Libri i blerjeve është i detyrueshëm të mbahet nga të gjithë personat e
tatueshëm. Ai duhet të tregojë në faqen e parë numrin e identifikimit dhe emrin e
personit. Të gjitha faqet duhet të kenë numër rendor. Libri plotësohet çdo ditë
nese ka transaksione. Në të regjistrohen për çdo transaksion furnizimi dhe të
dhënat e faturës që paraqet transaksionin .
1.2. Në këtë libër regjistrohet data e lëshimit të faturës, numri rendor i faturës, të
dhënat e deklaratës së importit ( nr i DUD),emri i shitësit dhe numri i identifikimit
tatimor të tij.
1.3. Blerjet regjistrohen në vlerë totale e cila përfshin edhe TVSH (nëqoftëse ka)
si dhe të ndara në blerje me TVSH dhe në blerje pa TVSH. Blerjet me TVSH
regjistrohen të ndara në importe dhe blerje brenda vendit.
1.4. Për çdo blerje me TVSH personi regjistron vlerën e tatueshme dhe TVSH që i
korespondon kësaj blerje.
385
2. Libri i shitjeve
2.1. Libri i shitjeve është i detyrueshëm të mbahet nga të gjithë personat e
tatueshëm.
Ai duhet të tregojë në faqen e librit numrin e identifikimit dhe emrin e personit të
tatueshëm. Të gjitha faqet duhet të kenë numër rendor. Libri plotësohet çdo ditë
nese ka transaksione. Në të regjistrohen për çdo transaksion klienti dhe të dhënat e
faturës që paraqet transaksionin.
2.2. Në librin e shitjeve regjistrohen data e lëshimit të faturës, numri rendor i
faturës, dhe data e numri i deklaratës doganore kur mallrat eksportohen ( nr i
DUD), emri i klientit dhe numri i identifikimit të tij.
2.3. Në të regjistrohet vlera totale e transaksionit përfshire TVSH (nëqoftëse ka).
2.4. Shitjet regjistrohen të ndara në të përjashtuara, shitjet me te drejt
kreditimi,eksportet dhe shitjet e tatueshme.
2.5. Për çdo shitje të tatueshme regjistrohen vlera e tatueshme dhe TVSH.
2.6.Periudha e ruajtës për librat dhe regjistrimet dhe dokumentet e tjera origjinale
të jetë gjashte vjet, ashtu siç eshte paraparë me legjislacionin tatimore te ATK-se.
386
KREU XIX - SKEMAT E VEÇANTA
1. Parimi:
1.1. ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave mundet me akt nënligjor të
parasheh skemën e veçante për agjentët e udhëtimit;
1.2. kjo skemë e veçante mundë të zbatohet për transaksionet e zhvilluara nga
agjentët e udhëtimit të cilët punojnë me klient në emrin e tyre dhe shfrytëzojnë
furnizimet e mallrave ose shërbimeve të ofruara nga personat tjerë të tatueshëm në
ofrimin e mundësive për udhëtim;
1.3. aplikimi i skemës e veçanet nuk duhet të zbatohet për agjentët e udhëtimit të
cilët veprojnë vetëm si ndërmjetësues dhe për të cilët nën-paragrafi 6.3 i nenit 24
të këtij Ligji zbatohet për qëllime të llogaritjes së shumës së tatueshme;
2. Përkufizimet:
2.1. operatori i udhëtimit nënkupton personin i cili vepron në emrin e tij dhe i cili
organizon udhëtime për udhëtarët në formë pakoje me mjetet e veta;
2.2. agjenti i udhëtimit nënkupton personin i cili vepron si një ndërmjetësues dhe
aranzhon transportimin, akomodimin dhe udhëtimet për udhëtarët;
2.3. për qëllime të këtij neni, operatorët e udhëtimit duhet të konsiderohen si
agjent të udhëtimit.
3. Shërbimi i vetëm:
3.1. transaksionet e bëra nga agjenti i udhëtimit në pajtueshmëri me kushtet e
paragrafit 1 të këtij neni në lidhje me udhëtimin duhet të konsiderohet si shërbim i
vetëm i furnizuar nga agjenti i udhëtimit për udhëtarin;
3.2. shërbimi i vetëm është i tatueshëm në Kosovë nëse agjenti i udhëtimit e ka
vendosur biznesin e tij apo ka njësi fikse në Kosovë prej të cilit ai e zhvillon
furnizimin e shërbimit;
3.3. shuma e tatueshme dhe çmimi pa TVSH lidhur me shërbimin e vetëm të
ofruar nga agjenti i udhëtimit duhet të jetë marzha e agjentit të udhëtimit, e cila
është diferenca ndërmjet shumës totale pa TVSH-në që duhet të paguhet nga
udhëtari dhe kostoja aktuale për agjentin e udhëtimit, e furnizimeve të mallrave
dhe shërbimeve të ofruara nga personat tjerë të tatueshëm, ku këto transaksione
janë për përfitimin direkt të udhëtarit;
3.4. nëse transaksionet që ju kanë dhënë personit tjetër të tatueshëm nga agjenti i
udhëtimit janë bërë nga ata persona jashtë Kosovës, furnizimi i bërë nga agjenti i
udhëtimit duhet të konsiderohet si një aktivitet i ndërmjetëm i liruar sipas nenit 34
të këtij Ligji;
387
3.5. nëse transaksionet janë bërë brenda dhe jashtë Kosovës, vetëm pjesa e
shërbimit të agjentit të udhëtimit që ka të bëjë më transaksionet jashtë Kosovës
mundë të lirohet;
3.6. TVSH e ngarkuar për agjentin e udhëtimit nga personat tjerë të tatueshëm në
lidhje me transaksionet të cilat janë referuar në paragrafin 3 të këtij neni dhe të
cilat janë në përfitimin e drejtpërdrejtë të udhëtarit, nuk do të jenë të zbritshme
ose të rimbursueshme;
2. Për qëllim të këtij aranzhimi, tregtari i tatueshëm nënkupton çdo person të tatueshëm, në
kursin e aktivitetit të tij ekonomik dhe me qëllim për rishitje, blerje, ose aplikim për qëllim
të biznesit të tij, apo importon mallra të dorës së dytës, punë artistike, artikuj të
koleksionistëve ose antikitete qoftë kur ai person i tatueshëm vepron për veten ose për
interesin e personit tjetër varësisht nga kontrata nën të cilën paguhet komisioni në blerje
dhe shitje.
“Mallrat e dorës së dytë”, “punët artistike”, ”artikujt e koleksionistëve”, ”antikitetet” dhe
termet e tjera specifike të shfrytëzuara në skemën speciale si “çmimi i shitjes” dhe “çmimi
i blerjes” do të definohen në aktin nënligjor sikur që është referuar në paragrafin 1 të këtij
neni.
3. Skema e marzhës aplikohet për furnizimet nga tregtari i tatueshëm i mallrave të dorës së
dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionistëve ose antikiteteve ku këto mallra janë
furnizuar për të brenda Kosovës, nga njëri nga personat si në vijim:
3.1. një person i pa tatueshëm;
3.2. personi tjetër i tatueshëm, nëse furnizimi i mallrave nga ai personi tjetër i
tatueshëm është i liruar sipas neneve 27 dhe 28 të këtij Ligji;
3.3. tregtari tjetër i tatueshëm nëse TVSH është zbatuar në furnizimin e mallrave
nga tregtari tjetër i tatueshëm në pajtueshmëri me këtë skemë të marzhës.
388
blerjes së atyre mallrave. Shuma e tatueshme në lidhje me furnizimin e mallrave të dorës së
dytë, punëve artistike, artikujve të koleksionistëve dhe antikiteteve, duhet të jetë marzha e
fitimit e bërë nga tregtari i tatueshëm, pa shumën e TVSH-së që lidhet me marzhën e
fitimit.
5. Tregtarëve të tatueshëm duhet t’ju jepet e drejta për të zgjedhur mbi aplikimin e skemës
së marzhës për transaksionet si në vijim:
5.1. furnizimin e punëve artistike, artikujve të koleksionistëve dhe antikiteteve, të
cilat tregtari i tatueshëm i ka importuar vetë;
5.2. furnizimin e punëve artistike të furnizuara për tregtarin e tatueshëm nga
kreatorët e tyre ose trashëguesit e titullit;
5.3. nëse tregtari i tatueshëm e ushtron zgjedhjen sipas paragrafit 5 të këtij neni,
shuma e tatueshme duhet të përcaktohet në pajtueshmëri me paragrafin 4 të këtij
neni.
389
që vepron në emër të tij, varësisht nga kontrata nën të cilën paguhet komisioni në shitjen e
këtyre mallrave me ankand publik, në emër të personave që do të përcaktohen me akt
nënligjor nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave.
10. Organizatorit të shitjes me ankand publik duhet ti imponohen obligimet speciale lidhur
me lëshimin e faturës apo një dokumenti në vend të faturës për blerësin, si dhe në lidhje me
përmbajtjen e atyre dokumenteve.
4. Secili bujk me normë të sheshtë mundë të zgjedh, varësisht nga rregullat dhe kushtet e
përcaktuara nga Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave për aranzhimet normale
të TVSH-së.
390
Neni 61 - Skema e veçantë për shërbimet e furnizuara në mënyrë
elektronike
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Parimi: Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave mundet përmes aktit nënligjor
të lejoj çdo person të tatueshëm që nuk është i vendosur në Kosovë dhe furnizon shërbime
elektronike për personin jo të tatueshëm i cili është i vendosur në Kosovë, i cili e ka
adresën e tij të përhershme ose zakonisht banon në Kosovë, që të shfrytëzoj skemën
speciale për të gjitha shërbimet e furnizuara në mënyrë elektronike sikur që është paraparë
në nën-paragrafin 3.2.8 të nenit 20 të këtij ligji dhe si është radhitur në Aneksin II të këtij
ligji.
2. Personi i tatueshëm që nuk është i vendosur në Kosovë, duhet t’i tregoj ATK-së kur ai
fillon apo pushon aktivitetin e tij si person i tatueshëm, ose për ndryshimin e atij aktiviteti
në atë mënyrë që ai më nuk i plotëson kushtet e nevojshme për shfrytëzimin e kësaj skeme
speciale. Ai duhet të komunikoj atë informatë në mënyrë elektronike dhe do të kërkojë
kuponin e leximit për atë mesazh.
391
Neni 62 - Skemat e veçanta për arin e investueshëm
(Ligji Nr. 03/L-146)
1.Parimi: Ministri i Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave përmes aktit nënligjor për
aplikimin e skemës speciale për arin e investueshëm mund të ofrojë:
392
4. Të drejtat dhe obligimet speciale për tregtarët e arit të investueshëm:
4.1. kur furnizimi vijues i arit të investueshëm lirohet sipas këtij neni, personi i
tatueshëm ka të drejtën të zbres si në vijim:
4.1.1. obligimi i TVSH-së ose TVSH e paguar në lidhje me arin e
investueshëm të furnizuar për të nga personi i cili ka zgjedh për tatuarje
në pajtueshmëri me paragrafin 3 të këtij neni;
4.1.2. obligimi i TVSH-së ose TVSH e paguar në lidhje me furnizimet që
janë bërë për të ose një importim i arit ndryshe nga ari i investueshëm i
bërë nga ai i cili më pas transformohet nga ai ose në llogari të tij në ari të
investueshëm;
4.1.3. obligimi i TVSH-së ose TVSH e paguar për shërbimet e furnizuara
për të që përbëhen nga ndryshimi i formës, peshës ose pastërtisë së arit
përfshirë dhe arin e investueshëm.
4.2. personi i tatueshëm i cili prodhon arin e investueshëm ose e transformon arin
në ari të investueshëm mundë ta zbres obligimin e TVSH-së dhe TVSH-në e
paguar nga ai për furnizimin ose importimin e mallrave ose shërbimeve të lidhura
me prodhimin ose transformimin e këtij ari nëse furnizimi pasues i arit të liruar
sipas kësaj skeme është tatuar.
393
KREU XX - DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE
1. Ligji i tanishëm bazuar në nenin 64 të këtij ligji, do të zëvendësoj Ligjin e TVSH-së Nr.
03/L-114 të 18 dhjetor 2008.
2. Autoritetet tatimore:
2.1. ATK-ja do të ketë përgjegjësinë e veçantë që të administrojë TVSH-në;
2.2. shërbimi Doganor i Republikës së Kosovës në emër të ATK-së duhet të
vlerësoj, ngarkojë dhe të bëjë mbledhjen e TVSH-së në importe, eksporte dhe në
lidhje me aranzhimet tjera doganore, si dhe do të ndërmarrë funksione të tjera
lidhur me administrimin e TVSH-së nëse kjo do të kërkohet.
2. Periudha kalimtare fillon me 1 janar 2010 dhe përfundon me 31 dhjetor të vitit 2012.
Kjo periudhë kalimtare mund të zgjatet ose shkurtohet me propozimin e bërë nga Ministri i
394
Ekonomisë dhe Financave i cili aprovohet nga Kuvendi. Ky propozim duhet të përfshijë
vlerësimin e efekteve buxhetore, ekonomike dhe sociale të implementimit karshi mos
implementimit të dispozitave në fjalë, dhe të paraqes arsyet e plota për këtë ndryshim.
3. Mos implementimi me 1 janar 2010 gjatë periudhës tranzitore është vënë për:
3.1. nën-paragrafët 4; 5; 10; 11; 12 të paragrafit 1; pjesa e nën-paragrafit 14 e
paragrafit l e cila ka të bëjë me nën-paragrafin 12 të paragrafit 1 të nenit 27 të
këtij Ligji;
3.2. paragrafin 2 të nenit 27 të këtij Ligji;
3.3. pjesën e paragrafit 3 të nenit 27 e cila ka të bëjë me paragrafin 2 të nenit 27 të
këtij Ligji;
3.4. pjesën e paragrafit 4 të nenit 44 të këtij Ligji e cila ka të bëjë me obligimin e
nënshkrimit të faturave;
3.5. Kreu XX lidhur me skemat speciale me përjashtim të skemës speciale për
shërbimet e furnizuara në mënyrë elektronike siç referohen në nenin 61 të këtij
Ligji.
Neni 65 - Zbatimi
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Ministri i Ekonomisë dhe Financave nxjerr akt nënligjor të kërkuar dhe të referuar në
këtë Ligj brenda periudhës prej gjashtë muajve duke filluar nga data e hyrjes në fuqi të
këtij Ligji.
2. Drejtori mund të lëshoj shpjegime publike në pajtueshmëri me nenin 9 të Ligjit 2004/48
për Administratën Tatimore dhe Procedurat, duke ofruar komente dhe sqarime plotësuese
për administrimin e këtij ligji.
3. Ky Ligji zbatohet prej 1 janar 2010.
395
Neni 66 - Hyrja në fuqi
(Ligji Nr. 03/L-146)
Ky ligj hynë në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit në Gazetën Zyrtare të
Republikës së Kosovës.
Neni 30
Hyrja në Fuqi
(Udhëzimi Administrativ 10/2010)
Datë, 30.07.2010
396
ANEKSI I
LISTA E AKTIVITETEVE TË REFERUARA NË PARAGRAFIN E TRETË TË
NENIT 4:
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Shërbimet telekomunikuese;
3. Transporti i mallrave;
5. Transporti i pasagjerëve;
9. magazinimi;
12. funksionimi i shitoreve nga ndërmarrjet me qëllim ekskluziv për ti furnizuar punonjësit
e tyre, koperativave dhe mensave industriale dhe institucioneve të ngjashme;
13. aktivitetet e zhvilluara nga organet e radios dhe televizionit mesa këto nuk janë të
liruara sipas nën-paragrafit 1.16 të nenit 27.
14. Furnizimi me shërbime te kanalizimit, mbledhjes se mbeturinave dhe dheut për një
kundërshpërblim nga ana e organeve komunale ose publike .
397
ANEKSI II
LISTA TREGUESE E SHËRBIMEVE TË FURNIZUARA NË MËNYRË
ELEKTRONIKE TË REFERUARA NË PIKËN (K) TË NËN-PARAGRAFIT 3.2.9
TË NENIT 20
(Ligji Nr. 03/L-146)
ANEKSI III
LISTA E FURNIZIMEVE TË MALLRAVE DHE SHËRBIMEVE PËR TË CILAT
MUNDË TË ZBATOHEN NORMAT E ULURA TË REFERUARA NË ANEKSIN
III TË PARAGRAFIT 2 TË NENIT 26:
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Gjërat ushqimore (duke përfshirë pijet mirëpo duke përjashtuar pijet alkoolike) për
konsum të njeriut; farat, bimët dhe përbërësit për qëllim të shfrytëzimit në përgatitjen e
gjërave ushqimore; produktet që normalisht shfrytëzohen për të plotësuar gjërat ushqimore
ose si zëvendësim për gjërat ushqimore;
398
Lista alternative nëse ekziston dëshira që të zgjerohet edhe më shumë lista me
normën e ulur prej 6 %:
Mallrat dhe shërbimet në të cilat do të aplikohet shkalla e zbritur:
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Drithërat sikurse janë elbi, misri, variete e misrit, tërshëra, thekni, orizi dhe gruri;
2. Prodhimet e bëra prej drithërave për qëllim të konsumimit njerëzor dhe që përmbajnë së
paku 50% të drithërave, sikurse janë mielli, drithërat për mëngjes, brumërat, buka, etj;
3. Sojat dhe prodhimet me qëllim për konsumim njerëzor e që përmbajnë së paku 25% të
sojave dhe ekstrakteve të sojave;
4. Sheqeri, i rafinuar dhe i parafinuar, përfshirë sheqerin pluhur me qëllim për konsumim
njerëzor;
7. Mishi, përfshirë mishin e lopës, pulës, qengjit dhe derrit dhe produkteve të tyre me
qëllim për konsumim njerëzor, përderisa prodhimi përkatës përmban minimum 50% të
mishit në produkt;
8. Vajrat për gatim të bërë nga drithërat apo farërat vajor për përdorim në gatim për
konsumim njerëzor;
10. Pijet, përjashtuar pijet alkoolike dhe të gazuara, me qëllim për konsumim njerëzor;
11. Pemët dhe produktet e pemëve me qëllim për konsumim njerëzor përderisa produkti i
pemës përmban minimum 50% të pemës apo pemëve.
399
LISTA E FURNIZIMEVE TË MALLRAVE DHE SHËRBIMEVE PËR TË CILAT
MUNDË TË ZBATOHEN NORMAT E ULURA TË REFERUARA NË ANEKSIN
III TË DIREKTIVËS SË KËSHILLIT 2006/112/EC TË 28 NËNTORIT 2006
PARAGRAFI 2 I NENIT 26
(Ligji Nr. 03/L-146)
1. Gjërat ushqimore (duke përfshirë pijet mirëpo duke përjashtuar pijet alkoolike) për
konsum të njeriut dhe të shtazëve; kafshët e gjalla, farat,bimët dhe përbërësit për qëllim të
shfrytëzimit në përgatitjen e gjërave ushqimore; produktet që normalisht shfrytëzohen për
të plotësuar gjërat ushqimore ose si zëvendësim për gjërat ushqimore;
2. furnizimi me ujë;
4. pajisjet mjekësore, ndihmat dhe aparatet tjera me qëllim që të lehtësojnë ose trajtojnë
paaftësinë për shfrytëzim ekskluziv të të paaftëve,duke përfshirë riparimin e këtyre
mallrave dhe furnizimin e ulëseve të fëmijëve për vetura;
11. furnizimi i mallrave dhe shërbimeve të llojit që normalisht janë për qëllim në
prodhimtarinë bujqësor mirëpo duke përjashtuar mallrat kapitale si makineritë ose
ndërtesat;
12. akomodimi i ofruar në hotele dhe institucione të ngjashme duke përfshirë ofrimin e
akomodimit të pushimit dhe dhënien e hapësirave për kamping dhe karvanë;
400
13. hyrja në ngjarjet sportive;
16. furnizimi i shërbimeve nga ndërmarrësit e shërbimeve të varrimit dhe kremacionit, dhe
furnizimi i mallrave të lidhura me këto;
17. ofrimi i kujdesit mjekësor dhe dentar dhe trajtimi termal mesa këto shërbime nuk janë
të liruara sipas pikave (b) deri në (e) të nenit 132 (1);
401
LISTA E FURNIZIMEVE TË MALLRAVE DHE SHËRBIMEVE PËR TË CILAT
MUNDË TË ZBATOHET NORMA E NGRITUR E REFERUAR NË PARAGRAFIN
2 TË NENIT 26
(Ligji Nr. 03/L-146)
402
LIGJI NR. 03/L-161- LIGJI PËR TATIMIN
NË TË ARDHURAT PERSONALE
403
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
Neni 1 -Qëllimi
(Ligji Nr. 03/L-161)
Neni 1
Qëllimi dhe Fushëveprimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Qëllimi i këtij Udhëzimi Administrativ është vendosja e procedurave dhe kërkesave për
zbatimin e dispozitave të Ligjit nr 03/L-161, "Për Tatimi në të Ardhurat Personale", (në
tekstin e mëtejmë i referuar si Ligji).
Neni 1
Qëllimi dhe Fushëveprimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Qëllimi i këtij Udhëzimi Administrativ është përcaktimi i procedurave dhe kërkesave për
zbatimin e dispozitave të ligjit nr 03/L-161, "Për Tatimin në të Ardhurat Personale", ( në
vijim Ligji).
Neni 2 -Përkufizimet
(Ligji Nr. 03/L-161)
404
1.2 Pasuri kapitale - pasuri e prekshme dhe e paprekshme që kushton më shumë
se 1,000 €, me
kohë të përdorimit për një apo më shumë vite;
1.3 Pronë e patrupëzuar - patentat, të drejtën e autorit, licencat, të drejtat
ekskluzive dhe
ronën tjetër që përbëhet vetëm nga të drejtat, por që nuk ka formë fizike;
1.4 Dividendë - një shpërndarje e bërë nga një kompani për një aksionar:
1.4.1 Në para të gatshme ose aksione në bazë të pjesës së interesit të
aksionarit në kompani dhe
1.4.2 Prone tjetër, pos parave të gatshme ose aksioneve, përveç nëse
shpërndarja bëhet si rezultat i likuidimit;
1.5 I punësuar- personi fizik, i cili e kryen punën për pagë nën drejtimin dhe
kontrollin e punëdhënësit, pavarësisht se a kryhet puna sipas kontratës ose ndonjë
forme tjetër të
marrëveshjes qoftë e bërë me shkrim apo jo.
1.6 Person i vetëpunësuar - çdo person fizik i cili punon për përfitim personal,
me para të gatshme ose me mallra, i cili nuk përfshihet në përkufizimin e të
punësuarit sipas këtij Ligji. Personi i vetëpunësuar e përfshin ndërmarrjen afariste
personale dhe ortakun e angazhuar në aktivitet ekonomik;
1.7 Punëdhënës – çdo person apo entitet që paguan paga përveç tjerash:
1.7.1 Autoritet publik;
1.7.2 Njësi e përhershme e personit jorezident;
1.7.3 Organizatë joqeveritare;
1.7.4 Organizatë ndërkombëtare përfshirë KFOR-in, me përjashtim të:
Kombeve të Bashkuara, agjencive të saj të specializuara dhe Agjencisë
Ndërkombëtare për Energji Atomike;
1.8 Punëdhënës kryesor - punëdhënës i përcaktuar nga i punësuari si i tillë në
kohën dhe në mënyrën e përcaktuar me një akt nënligjor që lëshohet nga ministri;
1.9 Pagat - kompensimi financiar ose llojet e tjera të kompensimit, duke i
përfshirë mallrat, bonuset, favoret, shërbimet ose shkëmbimet që paguhen në
lidhje me punësimin në Kosovë.
1.10 Pagat e tatueshme - pagat e paguara sipas nenit 9.1 të këtij ligji, duke
zbritur shumat e përjashtuara nga të ardhurat bruto nga pagat sipas nenit 9.2 dhe
9.3 të këtij ligji.
1.11 E ardhura nga burimi i jashtëm – të ardhurat bruto që nuk është e ardhur
me burim në Kosovë;
1.12 E ardhura me burim në Kosovë - e ardhura bruto që krijohet në Kosovë, si
në vijim:
1.12.1 Pagat nga puna e kryer në Kosovë;
1.12.2 Të ardhurat nga aktivitetet ekonomike në rastet kur aktiviteti i tillë
zhvillohet në Kosovë;
1.12.3 Të ardhurat nga shfrytëzimi i pasurisë së luajtshme dhe të
paluajtshme në Kosovë;
1.12.4 Të ardhurat nga shfrytëzimi i pasurisë së paprekshme në Kosovë;
1.12.5 Interesi në obligimin e borxhit që paguhet nga rezidenti ose
autoriteti publik;
405
1.12.6 Dividendët e paguara nga organizata rezidente e biznesit;
1.12.7 Fitimi nga shitja e pronës së luajtshme, pronës së paluajtshme, apo
letra me vlerë që gjenden në Kosovë; dhe
1.12.8 Të ardhurat e tjera që nuk janë përfshirë
1.13 Person - për qëllime të këtij ligji do të përfshijë:
1.13.1 Personin fizik; dhe
1.13.2 Personin Juridik i cili në një term të përgjithshëm nënkupton çdo
organizatë, përfshirë çdo organizatë afariste që ka, në lidhje me ligjin, një
identitet juridik që është i ndarë dhe dallon nga anëtarët, pronarët, apo
aksionarët e vetë, sikurse janë, por nuk është e kufizuar në, Shoqëri
Aksionare dhe Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar;
1.13.3 Një Ortakëri që nënkupton një Ortakëri të përgjithshme, Ortakëri
të kufizuar apo përmes marrëveshjeve të ngjashme që nuk është person
juridik dhe që në mënyrë proporcionale ndanë pjesët e kapitalit, të të
ardhurave dhe humbjes në mes të ortakëve; dhe
1.13.4 Një grupim apo shoqëri të personave, përfshirë Konsorciumet, por
duke i përjashtuar Ortakëritë, të themeluara për një qëllim të përbashkët
të një aktiviteti ekonomik të veçantë. Një Shoqëri është dy apo më shumë
individë, kompani, organizata, apo qeveri (apo çdo kombinim i këtyre
entiteteve) me qëllim të pjesëmarrjes në një aktivitet të përbashkët apo
grupim i burimeve të tyre për arritjen e një qëllimi të përbashkët. Secili
pjesëmarrës mban statusin juridik të vetin të ndarë dhe kontrolli i
shoqërisë mbi secilin pjesëmarrës është përgjithësisht i kufizuar në
aktivitetet që përfshin përpjekjen e përbashkët, në veçanti ndarjen e
fitimeve. Një shoqëri është e formuar nga një kontratë, e cila përcakton të
drejtat dhe obligimet e secilit anëtarë.
1.14 Entitet - Korporatë ose organizatë tjetër afariste që e ka statusin e personit
juridik, organizata afariste që vepron me mjetet në pronësi publike dhe shoqërore,
organizat joqeveritare e regjistruar sipas legjislacionit mbi regjistrimin dhe
veprimin e organizatave joqeveritare në Kosovë dhe njësia e përhershme e
personit jo rezident. Termi entitet nuk përfshinë një
ndërmarrje afariste personale, grupim apo shoqëri e personave, apo një ortakëri.
1.15 Ndërmarrje afariste personale - një person fizik që merret me një afarizëm,
i cili nuk është agjent i varur ose i punësuari i ndonjë aktiviteti tjetër ekonomik;
1.16 Autoritet publik - një autoritet qendror, rajonal, komunal ose lokal, organ
publik, ministri, departament apo ndonjë autoritet tjetër që ushtron pushtet publik
ekzekutiv, ligjvënës,
rregullator, administrativ ose pushtet gjyqësor.
1.17 Njësia e përhershme - një vend të fiksuar të biznesit përmes të të cilit
afarizmi i një personi jorezident tërësisht ose pjesërisht kryhet në Kosovë, ashtu
siç është e përshkruar ne nenin 35 te këtij ligji.
1.18 Personat e lidhur - persona me lidhje të veçanta që mund të ndikojnë
materialisht në rezultatet ekonomike të transaksioneve ndërmjet tyre. Personat
konsiderohen se kanë lidhje të veçantë nëse:
1.18.1 Janë zyrtarë ose drejtorë të bizneseve të njëri-tjetrit;
1.18.2 Janë partnerë të ligjshëm në biznes;
406
1.18.3 Kanë lidhje punëdhënësi-punonjësi;
1.18.4 Një person që mban apo kontrollon 50% ose më shumë të
aksioneve ose të drejtën e votës në personin tjetër juridik;
1.18.5 Njëri prej tyre drejtpërsëdrejti ose tërthorazi e kontrollon tjetrin;
1.18.6 Që të dytë drejtpërsëdrejti ose tërthorazi kontrollohen nga një
person i tretë, apo
1.18.7 Personat janë burrë e grua apo të afërm të brezit të tretë, si dhe te
afërm të brezit të dytë të bashkëshortit apo të bashkëshortes.
1.19 Vlera e hapur e tregut - shuma që me qellim te sigurimit të mallrave apo
shërbimeve ne fjalë ne atë kohe, një konsumator në të njëjtin nivel të tregut në të
cilin ndodh furnizimi i mallrave apo shërbimeve të njëjta apo të ngjashme, paguan
nën kushtet e konkurrencës së drejtë, për një furnizues duar lirë;
1.21 Rezident - Personi fizik i cili ka vendbanim kryesor në Kosovë ose është
fizikisht i pranishëm në Kosovë brenda 183 ditëve apo më shumë gjatë çdo
periudhe 12 mujore ose Entiteti, Ndërmarrje personale afariste, Ortakëria apo
Shoqëria e personave që është themeluar në Kosovë apo që e ka vendin e tij të
menaxhimit efektiv në Kosovë.
1.22 Rezidencë kryesore – gjithashtu e njohur si “Rezidencë e përhershme”-
vendi ku një person fizik ka vendin e tij të zakonshëm të banimit apo rëndom
jeton; vendi ku personi fizik tërësisht i nënshtrohet tatimit në të ardhura për arsye
të rezidencës apo vendbanimit;
1.23 Jorezident - çdo person ose entitet që nuk është rezident i Kosovës;
1.24 Shpenzimet e reprezentacionit -të gjitha shpenzimet lidhur me promovimin
e biznesit dhe përfshijnë shpenzimet për zbavitje dhe përfaqësimit të biznesit;
1.25 Shndërrim jo i vullnetshëm - pasuria e plotë ose e pjesshme që është
shkatërruar, vjedhur, konfiskuar apo është shpallur e papërdorshme, ose kur
tatimpaguesi është i detyruar të heqë dorë prej saj për shkak të çfarëdo kërcënimi
ose rreziku të përmendur më parë;
1.26 Pasuria e paluajtshme - për qëllime tatimore, e tërë toka dhe ndërtesat apo
strukturat nën dhe mbi sipërfaqen tokësore dhe të lidhura me tokën, përfshirë
pasurinë që është shtesë (ndihmëse) në pasurinë e paluajtshme; të drejtat në të
cilat aplikohen dispozitat e ligjit të përgjithshëm që respekton pasurinë tokësorë;
uzufruktin e pasurisë së paluajtshme; dhe të drejtat në pagesat e ndryshueshme
dhe të fiksuara si konsideratë për punimin e, apo të drejtën për të punuar,
vendburimin minerar, burimet dhe rezervat tjera natyrore;
1.27 E drejta pronësore - pagesa e çdo lloji të pranuar si një konsideratë për
shfrytëzimin, apo të drejtën e shfrytëzimit, të çdo të drejte të autorit të punës
letrare, artistike apo shkencore përfshirë filmat kinematografik, dhe patentat,
emrin tregtar, dizajn apo plan modeli, formulë apo proces sekret, apo për
informatat që lidhen me përvojën industriale, komerciale apo shkencore;
1.28 Nënkontraktor - çdo person që kryen a pjesë të një projekti tërësor që është
marrë nga kontraktori kryesor. Nënkontraktori është drejtpërdrejt i angazhuar në
ekzekutimin dhe realizimin e projektit tërësor dhe vepron në interes të
kontraktonit kryesor. Periudha e kaluar nga nënkontaktori që punon në një projekt
gjithëpërfshirës konsiderohet si kohë e kaluar nga kontraktori kryesor në projekt;
407
1.29 Kontraktori kryesor / Kontraktor – çdo biznes, qoftë organizatë apo
individ, i cili është pajtuar të kryejë operimet nën çdo dokument juridik detyrues i
nënshkruar nga përfituesi , qoftë duke i bërë operimet vetë apo duke angazhuar
dikë tjetër për ata;
1.30 Pranim konstruktiv – tatimpaguesit bazë në para të gatshme, që të ardhurat
janë pranuar në mënyrë konstruktive kur janë vënë në dispozicion për
tatimpaguesin pa kufizime substanciale, sikurse është kreditimi në llogarinë e tij,
janë vënë anash për të, apo ndryshe janë vënë në dispozicion ashtu që ai mund t’i
tërheqë kurdo, apo ashtu që ai ka mundur t’i tërheqë gjatë vitit të tatueshëm nëse
njoftimi për qëllimin e tërheqjes është dhënë;
1.31 Përfitimet në natyrë (po ashtu e njohur si përfitimet në gjësende) –
kompensimet e llojllojshme jo me pagë të dhëna të punësuarve përveç pagës apo
rrogës së tyre normale. Të dhëna në mallra, artikuj apo shërbime se sa në para;
1.32 Periudhë e tatimit - viti kalendarik apo çdo periudhe tjetër e raportimit e
paraparë me këtë ligj;
1.33 Pasqyrat financiare - pasqyrat financiare me qëllim të përgjithshme të
përgatitura në përputhje me legjislacionin që rregullon Bordin e Kosovës mbi
Standardet për Raportimin Financiar dhe legjislacionin që rregullon raportimin
financiar të organizatave afariste (shoqërive tregtare);
1.34 ATK – Administrata Tatimore e Kosovës;
1.35 Ministër - Ministri i Ministrisë për Ekonomi dhe Financa;
1.36 Kosovë - gjithë toka, ujërat e brendshme dhe hapësirën ajrore të Kosovës,
sikur që është përkufizuar me Kushtetutën e Republikës së Kosovës;
1.37 Lizingu operues – çdo lizing që nuk është lizing financiar;
1.38 Lizing financiar – një lizing që transferon në mënyrë substanciale të gjitha
rreziqet dhe shpërblimet të rastit për pronësinë e një artikulli të pasurisë. Titulli
mundet ose nuk mundet të transferohet në fund të lizingut. Një lizing financiar
plotëson një prej katër kushteve vijuese:
1.38.1 nëse jeta e lizingut tejkalon 75% të jetës së pasurisë;
1.38.2 nëse ekziston një transferim i pronësisë në lizing-marrësin në fund
të afatit të lizingut
1.38.3 nëse ekziston një mundësi për të blerë pasurinë me një “çmim të
dakorduar” në fund të afatit të lizingut;
1.38.4 nëse vlera aktuale e pagesave të lizingut, të zbritura me një shkallë
zbritjeje të përshtatshme, tejkalon 90% të vlerës së hapur të tregut për
pasurinë.
Neni 2
Përkufizimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
1. Paragrafi 1.5 i nenit 2 të Ligjit përcakton një “Të punësuar" si person fizik, i cili kryen
punë kundrejt pagesës sipas urdhrit dhe nën kontrollin e një punëdhënësi. Personi fizik i
cili nuk quhet i punësuar, por ndryshe, si “drejtor”,“zyrtarë”,“parlamentar”, “ministër”,
“nëpunës” etj, do të konsiderohet se është i punësuar nësepërmbushen së paku dy nga katër
kushtet në vijim:
408
1.1 kur i punësuari nuk është në rrezik për marrjen e pagesës,
1.2 kur i punësuari nuk ka nevojë të investojë në instrumentet e punës, mjetet dhe
pajisjet,
1.3 kur i punësuari nuk e përcakton vendin dhe kohën e punës, dhe
1.4 si rregull i përgjithshëm një i punësuar nuk punon për më shumë se një
punëdhënës.
2. Paragrafi 1.8 i nenit 2 të Ligji definon "Punëdhënësin Kryesor" si "punëdhënësi I
caktuar nga i punësuari si i tillë në një kohë dhe në mënyrën e përcaktuar me akt nënligjor
të nxjerrë nga Ministri".
2.1 Çdo i punësuar, nëse punon për një apo më tepër punëdhënës, do të caktojë një
punëdhënës kryesor. Të punësuarit, të cilët më parë kanë caktuar punëdhënësin e
tyre kryesor dhe që nuk duan të ndryshojnë punëdhënësin e tyre kryesor, nuk janë
të nevojshme për të ndërmarrë ndonjë veprim shtesë të caktimit.
2.2 Të punësuarit që fillojnë punën do të caktojnë punëdhënësin kryesor brenda
15 ditëve nga data e fillimit të punësimit duke plotësuar dhe dorëzuar formularin
mbi caktimin e punëdhënësit kryesor (në formatin e përcaktuar nga Administrata
Tatimore e Kosovës) në Administratën Tatimore të Kosovës. I punësuari i cili
ndryshon punëdhënësin kryesor duhet të caktojë punëdhënësin e ri kryesor brenda
15 ditësh nga dita e ndryshimit, duke plotësuar dhe dorëzuar formularin e ri mbi
caktimin e punëdhënësit kryesor në Administratën Tatimore të Kosovës.
3. Paragrafi 1.21 i nenit 2 të Ligjit definon "Rezidentin" si një person fizik i cili ka një
vendqëndrim kryesor në Kosovë, ose fizikisht është i pranishëm në Kosovë për 183 ditë
apo më gjatë në cilëndo periudhë kohore prej dymbëdhjetë muaj; apo një entitet,
ndërmarrje personale e biznesit, ortakëri, apo shoqatë e personave që është themeluar në
Kosovë ose ka vendin e vet të menaxhimit efektiv në Kosovë.
3.1 Në lidhje me individët:
3.1.1 Kërkesa prej 183 ditësh nënkupton numrin total të ditëve të
prezencës fizike në Kosovë, me ose pa ndërprerje. Në qoftë se një pjesë e
ditës është kaluar në Kosovë duhet të llogaritet si një ditë e plotë e kaluar
në Kosovë.
3.1.2 Termi “Rezidenca Kryesore "e një individi nënkupton vendin ku
jeton familja e individit , ku janë të lidhura interesat kryesore të jetës së
individit dhe të ngjashme. Gjithashtu në përcaktimin e vendbanimit
(rezidencës) kryesor duhet të merret parasysh gjatësia e kaluar e kohës
dhe natyra e kohës së kaluar .
3.2 Në lidhje me entitetet:
3.2.1 Kërkesa për të qenë “I vendosur” në Kosovë nënkupton entitetin
që pavarësisht se a është organizatë biznesi, organizatë jo-fitimprurëse
ose një organ qeveritar etj, është themeluar sipas ligjit të Kosovës dhe
është regjistruar nga autoritetet përkatëse kompetente në Kosovë.
3.2.2 Termi “Vendi i Menaxhimit Efektiv " nënkupton vendin ku
mblidhet shumica e drejtorëve ekzekutiv dhe udhëheqin punën në
operacionet e përditshme. Kjo nuk e nënkupton domosdoshmërish
drejtorinë e entitetit
409
Neni 3 -Tatimpaguesit
(Ligji Nr. 03/L-161)
Sipas këtij Ligji tatimpaguesit janë personat fizikë rezident dhe jo rezident, Ndërmarrja
personale afariste, Ortakëritë dhe Shoqëritë, të cilët pranojnë ose krijojnë të ardhura bruto
të përshkruara në nenin 7 të këtij ligji gjatë periudhës tatimore.
1. Objekti i tatimit për tatimpaguesin rezident janë të ardhurat e tatueshme nga burimi i të
ardhurave nga Kosova dhe burimi i të ardhurave jashtë Kosovës.
2. Objekti i tatimit për tatimpaguesin jo rezident janë të ardhurat e tatueshme nga të
ardhurat që e kanë burimin në Kosovë.
Neni 2
Objekti i Tatuarjes
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Paragrafi 1 i nenit 4 të Ligjit e përcakton objektin e tatuarjes për individët rezident. Për
një rezident në Kosovë objekti i tatuarjes përfshinë të ardhurat që lindin nga burimet në
Kosovë si dhe të ardhurat që lindin jashtë Kosovës.
Shembull:
1. Një mësimdhënës kosovar realizon të ardhura nga pagat në Universitetin e Prishtinës
dhe ai gjithashtu realizon të ardhura nga ligjëratat e mbajtura në Universitetin e Tetovës,
Maqedoni. Për të ardhurat e fituara në Maqedoni ai do të paguaj tatim në Maqedoni dhe
kërkojë kreditimin tatimor të huaj kur ai të deklarojë deklaratën e tij vjetore tatimore në
Kosovë.
2. Paragrafi 2 i nenit 4 të Ligjit e përcakton objektin e tatuarjes për individët jo-rezident.
Për individin jo-rezident vetëm pjesa e të ardhurave të tatueshme që rrjedh nga burimi i
Kosovës është objekt i tatuarjes.
Shembull:
Një ekspert italian për kompjuter rri në Kosovë për 100 ditë dhe realizon të ardhura nga
pagat nga Kontrata e punës që ai e ka me një organizatë të biznesit në Kosovë. Paga e tij
është e tatueshme në Kosovës dhe ai mund të kërkon kreditin tatimor të huaj në Itali.
410
Neni 5 -Të ardhurat e tatueshme
(Ligji Nr. 03/L-161)
Neni 3
Normat Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Neni 6 i Ligjit imponon shkallët tatimore. Normat tatimore janë aplikuar në mënyrë
progresive në grupet e të ardhurave.
411
Shembull:
Në rastin e një individi i cili ka një të ardhur vjetore të tatueshme prej 6400 €, normat
tatimore
zbatohen si më poshtë:
Të ardhurat e tatueshme 0-960 euro % 0 euro
Të ardhurat e tatueshme 960.01-3,000 euro 4% 81,6 euro
Të ardhurat e tatueshme 3,000.01-5,400 euro 8% 92 euro
Të ardhurat e tatueshme 5,400.01-6,400 euro 10% 100 euro
__________________
Totali: 373,6 euro
1. Përveç për të ardhurat që janë të liruara sipas këtij ligji, të ardhurat bruto nënkuptojnë të
gjitha të ardhurat që janë pranuar vërtet apo në mënyrë konstruktive nga burimet vijuese:
1.1. Pagat;
1.2. Qiratë;
1.3. Përdorimi i pasurisë së paprekshme;
1.4. Interesi, përveç interesit i cili është i liruar sipas këtij ligji;
1.5. Të ardhurat zëvendësuese, sikurse ato të përmendura në nenin 8.1.8, të këtij
ligji;
1.6. Fitimet kapitale që rezultojnë nga një rritje apo ulje në vlerën e aksioneve;
1.7. Fitimet kapitale që rezultojnë nga nja shitje me këste të një pasurie kapitale;
1.8. Fitoret në lotari dhe duke iu nënshtruar nenit 49 te këtij ligji, fitoret në Lojërat
e Fatit;
1.9. Pensionet e paguara nga një punëdhënës i përparshëm, apo në përputhje me
Ligjin mbi Pensionet në Kosovë;
1.10. Veprimtaria afariste e gjeneruar nga bizneset me të ardhura bruto vjetore
prej 50,000 € apo më pak përveç nëse ato biznese kanë zgjedhur të mbajnë libra
dhe regjistrime siç kërkohet në nenin 33 të këtij ligji.
2. Përveç siç parashihet në paragrafin 1 të këtij neni, të ardhura bruto po ashtu nënkuptojnë
të gjitha të ardhurat e lindura (akruara) nga burimet vijuese:
412
Neni 3
Të Ardhurat Bruto
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Shembull:
Punëdhënësi punëson një person gjatë muajve prill deri në qershor të vitit 2010.
Punëdhënësi i paguan të punësuarit pagën e prillit në maj të vitit 2010 dhe tatimin në burim
në këto paga ai e paguan në qershor të vitit 2010 (para afatit të 15 qershorit). Për shkak të
vështirësive të qarkullimit të – parave të gatshme ai vonohet në pagesën e pagave të
mbetura të të punësuarit. Pagat e Majit nuk paguhen deri në tetor të vitit 2010 dhe tatimi i
mbajtur në burim në këto pagat paguhet në nëntor të vitit 2010 (para 15 nëntorit). Pagat e
qershorit nuk paguhen deri në janar 2011, por tatimi i mbajtur në burim në këto pagat nuk
është paguar deri më 15 mars 2011. Pasojat tatimore janë:
1. I punësuari përfshin pagat e prillit dhe majit në të ardhurat e tyre bruto të vitit 2010, por
pagat e qershorit përfshihen në të ardhurat bruto të tyre të vitit 2011, kur këto paga në të
vërtetë janë pranuar;
2. punëdhënësi merr zbritje tatimore për pagat e prillit dhe majit dhe për pagesën e tatimit
të mbajtur në burim për to në vitin 2010, por zbritja për pagat e qershorit dhe tatimit i tyre i
mbajtur në burim nuk lejohet deri në vitin tatimor 2011 , vit ky në të cilin janë paguar
pagat dhe tatimi;
3. punëdhënësi është i detyruar që të plotësojë formularët mujor për tatimin e mbajtur në
burim vetëm për muajt kur është paguar i punësuari(maj 2010, tetor 2010 dhe janar 2011);
4. interesi apo ndëshkimet nuk zbatohen në lidhje me tatimin e mbajtur në burim në pagat e
prillit dhe të majit (edhe pse pagat e majit nuk janë paguar deri në tetor dhe tatimi nuk
është paguar deri në nëntor, sepse detyrimi tatimor mbështetet në atë se kur në të vërtetë
paguhen pagat );
5. interesi dhe ndëshkimet për deklarim / pagesë me vonesë do të aplikohen në lidhje me
pagat e qershorit – meqë këto paga janë paguar në janar të vitit 2011, tatimi në burim për tu
paguar në këto paga ka qenë deri më 15 shkurt 2011, mirëpo nuk është paguar deri më 15
mars 2011. Mirëpo interesi dhe ndëshkimet do të aplikohen vetëm për periudhën nga 15
413
shkurti deri më 15 mars 2011 (ato nuk kthehen prapa në qershor të vitit 2010 kur janë fituar
pagat, në korrik 2010 kur i punësuari normalisht është dashur të paguhet ose në gusht 2010
kur tatimi i mbajtur në burim në këto paga normalisht është dashur të paguhet) .
1.2 Qiratë. Të ardhurat nga qiraja e pasurisë së paluajtshme ose të luajtshme në
përgjithësi duhet të raportohen në periudhën tatimore në të cilën janë pranuar të
ardhurat nga qiraja pavarësisht nga periudha të cilës i takon pagesa e qirasë.
Megjithatë, në pajtueshmëri me paragrafin 2 të nenit 11 të Ligjit, tatimpaguesit që
zhvillojnë biznes të dhënies me qira të pasurisë së luajtshme apo të paluajtshme
duhet të llogarisin për të ardhurat e tyre nga qiraja duke u bazuar që këto të
ardhura janë krijuar nga një aktivitet ekonomik.
Shembulli 1:
Tatimpaguesi A ka dy pronat për banim, në njërën prej të cilave ai jeton dhe tjetrën të cilën
e jep me qira. Ai/ajo e ngarkon qiramarrësin me dy vite qira në avanc. Edhe pse qiraja
përfshinë më shumë se një vit,Tatimpaguesi A është i detyruar që të përfshijë atë të tërën
në të ardhurat bruto të tij/saj në periudhën tatimore për të cilën është pranuar qiraja. Në
kuptim të zbritjes së shpenzimeve të qirasë nëse tatimpaguesi A zgjedh që mos të mbaj
regjistrime sipas nenit 27 të ligjit, ai/ajo mund të zbret 10% të qirasë totale të pranuar,
mirëpo sikur ajo/ai të kishte mbajtur regjistrime për qëllim të kërkimit të shpenzimeve të
vërteta ata do të ishin në gjendje që të zbresin vetëm shpenzimet e qirasë që lidhen me çdo
periudhë tatimore sikurse kanë lindur.
Shembulli 2:
Tatimpaguesi B ka një numër të madh të pasurive dhe e kalon kohën e tij /saj të punës në
mirëmbajtjen e këtyre pasurive. Tatimpaguesi A pranon qira e cila i nënshtrohet tatimit,
kur këto qira të jenë pranuar. Tatimpaguesi B zhvillon aktivitet ekonomik të dhënies me
qira dhe është i detyruar të llogarisë për tatim në të ardhurat e tij/saj të qirasë në përputhje
me nenin 32 të Ligjit - për shembull, ku tatimpaguesi merr me qira të ardhura vjetore prej
më shumë se 50.000 €, ky tatimpagues është i detyruar që të llogarit për të ardhurat e tij
nga qiraja na baza akruale.
Shënim: Në të dy shembujt 1 dhe 2 ndryshe nga trajtimi tatimor i pagave, koha se kur
qiradhënësi i pranon të ardhurat nga qiraja dhe i përfshinë ato në të ardhurat e tij/saj
bruto,nuk ka ndikim se kur personi që e paguan qiranë mundë të kërkojë zbritjen tatimore
të shpenzimit për qiranë e paguar. Pra me qiranë e paguar si avanc mundë të ketë situata
kur qiradhënësi duhet të përfshijë të ardhurat e qirasë në deklaratën tatimore në fillim të
periudhës së qirasë,mirëpo qiramarrësi nuk mundë të kërkojë shpenzimet e qirasë deri në
periudhat të cilave ju përkasin.
1.3 Interesi. Të ardhurat nga interesi do të raportohen në periudhën tatimore kur
ky interes është paguar apo kredituar në llogarinë e pranuesit.
Shembull:
Një person investon fonde në një depozitë bankar të afatizuar për një periudhë gjashtë
mujore. Interesi i shtohet bilancit të depozitit të afatizuar për çdo muaj. Në fund të
periudhës prej gjashtë muajsh, personi vendos për të mbajtur fondet në depozitin e
afatizuar për gjashtë muaj të tjera. Interesi i kredituar në bilancin e llogarisë për çdo muaj
do të përfshihen në të ardhurat bruto në muajin në të cilën është kredituar. Trajtimi tatimor
414
mbetet i njëjtë pavarësisht se a është tërhequr interesi për çdo muaj ose jo, dhe pavarësisht
nëse fondet nga depoziti I afatizuar janë tërhequr apo riinvestuar pas përfundimit të gjashtë
muajve të parë apo nëse depoziti I afatizuar thjesht është "vazhduar". Edhe pse teknikisht
mund të thuhet se interesi përllogaritet në baza ditore, ai do të përfshihet në të ardhurat
bruto vetëm kur një shumë vërtetë është paguar apo kredituar.
1.4 Fitoret në lotari dhe në lojërat e fatit. Të ardhurat nga këto fitore do të
raportohen në periudhën tatimore në të cilën janë pranuar ose kredituar në
llogarinë e fituesit.
Shembull:
Një person rregullisht luan në një institucion të lojërave të fatit. Institucioni hap një
“llogari” për personin i cili mban një bilanc rrjedhës për fitoret nga lojërat e fatit dhe
tërheqjet. Fitoret do të përfshihen në të ardhurat bruto kur ato të kreditohen në llogari,
pavarësisht nëse personi në fakt i tërheq këto fonde nga kjo llogari apo jo.
Neni 4
Të ardhurat e Tjera
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
415
fondacioneve që realizojnë ndihmën humanitare, punën e rindërtimit,
administratën civile a ndihmën teknike në Kosovë;
1.4. Rrogat e pranuara nga zyrtarët e jashtëm dhe zyrtarët e punësuar vendorë të
Kombeve të Bashkuara dhe të agjencive të saj të specializuara dhe Agjencia
Ndërkombëtare për Energji Atomike, të cilat sipas këtij Ligji përfshijnë personelin
e huaj dhe vendor të UNMIK-ut, siç saktësohet në legjislacionin lidhur me
statusin, privilegjet dhe imunitetin e KFOR-it e të UNMIK-ut dhe personelit të
tyre në Kosovë. Të njëjtat përjashtime vlejnë për institucionet ndërkombëtare
financiare ndërqeveritare që kanë të drejtë dhe që janë të autorizuara të veprojnë
në Kosovë.
1.5. Rrogat e marra nga personeli i jashtëm i KFOR-it; PCN dhe EULEX-i;
1.6. Kompensimet për dëmtimin ose shkatërrimin e pronës;
1.7. Të ardhurat nga polisat e sigurimit të jetës që paguhen si rezultat i vdekjes së
personit të
siguruar
1.8. Kthimin e parave ose kompensimin për trajtimin mjekësor dhe shpenzimet,
duke përfshirë edhe hospitalizimin dhe mjekimin, pos rrogave të paguara gjatë
periudhës së mungesës nga puna për shkak të sëmundjes ose lëndimit.
1.9. Interesi në instrumentet financiare të cilat janë të lëshuara apo garantuara nga
një Autoritet Publik i Kosovës i paguar tatimpaguesve rezident apo jo rezident.
1.10. Të ardhurat e kontraktuesit primar ose nën-kontraktuesit, përveç personave
vendor, që janë krijuar nga kontratat për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve të
Kombeve të Bashkuara (duke përfshirë UNMIK-un), agjencitë e specializuara të
Kombeve të Bashkuara, KFOR-it dhe Agjencinë Ndërkombëtare për Energji
Bërthamore, të cilët drejtpërdrejt janë të angazhuar në projekte dhe programe të
organizatave të cekura më lartë.
1.11. Të ardhurat e kontraktuesit primar ose nën-kontraktuesit, përveç personave
vendor, që janë krijuar nga kontratat me qeveritë e huaja, organet e tyre dhe
Agjencionet, Bashkimin Evropian, Agjencionet e Specializuara të Bashkimit
Evropian, Bankës Botërore, FMN-së dhe organizatat ndërkombëtare
ndërqeveritare për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve në mbështetje të
projekteve dhe programeve për Kosovën.
1.12. Dividendët e marrë nga një tatimpagues rezident dhe jo rezident.
1.13. Fitimet nga lojërat e fatit, përveç fitimeve nga lotaria duke iu nënshtruar
dispozitave të nenit 49 të këtij ligji.
1.14. Pagesat e pensioneve dhe asistencat sociale të paguara nga Qeveria e
Kosovës.
1.15. Asetet e marra, apo vlera e aseteve te marra, si rezultat i trashëgimisë.
1.16. Shpenzimet edukative/arsimore të paguara nga një punëdhënës në interes të
një punësuari me kusht që shpenzimet e tilla të jenë paguar drejtpërdrejtë në
institucionin edukativo/arsimor që është i pranuar në përputhje me ligjin në fuqi të
Kosovës, dhe me kusht që më tutje i punësuari të mbetet në punësim tek
punëdhënësi për së paku 24 muaj pas përfundimit të edukimit/arsimit për të cilën
shpenzimet janë paguar nga punëdhënësi.
1.17. Bursat e marra nga një individ për të marrë pjesë në një institucion për
mësim të lartë, shkollë zanati, apo shkollë profesionale, përderisa bursa është
416
paguar drejtpërdrejtë në institucion dhe asnjë pjesë e bursës nuk është e
kompenzueshme për studentin.
1.18. Shpenzimet e trajnimit të paguara nga një punëdhënës për një të punësuar
për të marrë pjesë në programet zyrtare të trajnimit për marrë shkathtësitë
elementare të nevojshme për të punësuarin për të kryer detyrat e caktuara apo të
nevojshme për t’i dhënë shkathtësi të reja tw punësuarit që lidhen me punën
përderisa shpenzimet e tilla nuk tejkalojnë 1,000 € në atë periudhë tatimore.
1.19 Shpenzime më shumë se 1,000€ në ndonjë periudhë tatimore do të
konsiderohen të ardhura të tatueshme për të punësuarin dhe do t’i nënshtrohen
mbajtjes në burim në përputhje me dispozitat e këtij ligji.
1.20 Shpenzimet për jetesë gjatë pjesëmarrjes në një program zyrtar trajnimi do të
jenë të lejueshme deri në një maksimum të vendosur nga ministri me një akt
nënligjor.
1.21 Akti nënligjor i tillë gjithashtu do të specifikojë çfarëdo lloj të shpenzimeve
të trajnimit që kualifikohen për këtë lirim. Shpenzimet e trajnimit për këtë nën-
paragraf nuk do të përfshijnë shumat të barabarta me pagat dhe rrogat të cilat u
paguhen fillestarëve apo praktikantëve.
Neni 4
Të Ardhurat e Liruara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
1. Paragrafët 1.1 deri te 1.5 të nenit 8 të Ligjit parashikojnë lirim nga Tatimi në të Ardhurat
Personale për pagat e paguar apo kredituar për personelin e huaj, përfaqësuesit e huaj,
zyrtarët e huaj, etj. Termi 'i huaj' përdoret për të definuar një individ i cili nuk është
rezident i rregullt i Kosovës dhe i cili nuk është regjistruar në regjistrin e shtetasve që
kërkohet të mbahet sipas ligjit nr. 03/L-034 "Për shtetësinë e Kosovës".
2. Paragrafi 1.4 i nenit 8 të Ligjit parashikon që lirimet nga Tatimi në të Ardhurat
Personale do të zbatohen, mes tjerash, për pagat e pranuara nga zyrtarët e huaj dhe ata
vendor të rekrutuar të "institucioneve financiare ndër qeveritare ndërkombëtare të
pranueshme dhe të autorizuara me ligj që veprojnë në Kosovë". Ky lirim tatimor vlen
vetëm për zyrtarët e institucioneve financiare ndër-qeveritare ndërkombëtare që kanë një
marrëveshje zyrtare me Qeverinë e Kosovës, e cila i njeh lirimet e tilla të tatimit.
3. Për qëllimet e paragrafëve 1.10 dhe 1.11 të nenit 8 të Ligjit, shprehja "tjerë nga personi
vendor" nënkupton kontraktorët e themeluar (vendosur) jashtë Kosovës që nuk janë të
detyruar të regjistrohen në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë mirëpo të cilët
janë të obliguar që të njoftojnë ATK në formë të shkruar se janë duke punuar në Kosovë.
3.1 Në qoftë se kontraktori jo vendor kryen aktivitete të tjera në Kosovë, përveç
atyre në lidhje me organizatat e përmendura në këta paragrafë, ai duhet të
regjistrohet në Kosovë në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë dhe në ATK (në
këtë të fundit , ose duke aplikuar për numër fiskal ose duke caktuar përfaqësuesin
fiskal i cili do të jetë i detyruar për të gjitha tatimet e kontraktonit
417
në Kosovë) dhe të ardhurat e krijuara nga këto aktivitete të tjera , përfshihen në të
ardhurat bruto të tatimpaguesit.
3.2 Këta kontraktorë jo vendor, pavarësisht se a kanë aktivitete të tjera apo jo,
janë gjithashtu përgjegjës (qoftë direkt apo nëpërmes të përfaqësuesit të tyre
fiskal) për përmbushjen e çdo detyrim të aplikueshëm të tatimit në burim të
parapara në Kapitullin IX të Ligjit.
4. Për qëllimet e paragrafit 1.11 të nenit 8 të Ligjit, shprehja "Organizatat Ndërkombëtare
Ndër qeveritare" nënkupton:
4.1 Korporatën Ndërkombëtare të Financave (IFC) dhe anëtarët tjerë tëGrupit të
Bankës Botërore;
4.2 Banka Ndër-Amerikane për Zhvillim (IADB);
4.3 Banka Aziatike për Zhvillim (ADB);
4.4 Banka Afrikane për Zhvillim (AFDB);
4.5 Banka Islamike për Zhvillim (IDB).
5. Paragrafi 1.18 i nenit 8 të Ligjit parasheh që shpenzimet e caktuara për trajnim, të
paguara nga një punëdhënës për një të punësuar për të marr pjesë në një program zyrtar të
trajnimit do të lirohen nga tatimi në të ardhurat personale nëse këto shpenzime nuk e
tejkalojnë vlerën prej një mijë euro (1000 €) në një periudhë tatimore.Shpenzimet për të
cilat flet ky paragraf janë shpenzime aktuale të vetë programit të trajnimit duke përjashtuar
ato shpenzime që kanë ndodhur për të udhëtuar për në kursin e trajnimit dhe duke
përjashtuar ato shpenzime që kanë ndodhur për jetesë gjatë kursit të trajnimit (të cilat janë
mbuluar në paragrafin 1.20 të nenit 8 të ligjit).
6. Paragrafi 1.20 i nenit 8 të Ligjit parashikon se "shpenzimet për jetesë gjatë kohës së
ndjekjes së një programi formal të trajnimit do të jenë të lejuara deri në një maksimum të
caktuar nga Ministri në një akt nën-ligjor". Për qëllimet e këtij paragrafi, shumat
maksimale te shpenzimeve të jetesës në dispozicion për lirim nga tatimi mbi të ardhurat
personale do të jenë:
6.1. Në rastin e strehimit që është domosdoshmërish e nevojshme për shkak të
largësisë të vendit të programit të trajnimit nga rezidenca kryesore e personit, ose
për shkak të kërkesave për pjesëmarrje në programin e trajnimit:
6.1.1 strehimi brenda Kosovës 50 euro në ditë,
6.1.2 për strehim jashtë Kosovës, shumat ditore për shpenzimet për
strehim të pagueshme sipas nenit 12 të Udhëzimit Administrativ të
Ministrisë së Shërbimeve Publike nr.MSHP 2004/07 që lidhen nga shteti
ku është bërë strehimi,
6.2 Në rastin e ushqimit:
6.2.1 programet e trajnimit brenda Kosovës 15 euro për ditë për
programet ditore të trajnimit ose 25 euro për ditë për programet e
trajnimit (me fjetje)
6.2.2 programet e trajnimit jashtë Kosovës, shuma ditore për shpenzimet
e ushqimit të pagueshme sipas nenit 12 të Udhëzimit Administrativ të
Ministrisë së Shërbimeve Publike nr. MSHP 2004/07 që mvaren nga
shteti ku janë siguruar ushqimet.
6.3 Kur shpenzimet e jetesës në çdo periudhë tatimore tejkalojnë këto shuma,
teprica do të konsiderohet si e ardhur e tatueshme e punonjësit dhe i nënshtrohet
mbajtjes në burim në përputhje me dispozitat e Ligjit.
418
7. Paragrafi 1.21 i nenit 8 të Ligjit kërkon që llojet e shpenzimeve për trajnime të cilat
kualifikohen për lirim nga tatimi mbi të ardhurat personale sipas nenit 8 do të specifikohen
në një akt nën-ligjor. Ky paragraf ka të bëjë me shpenzimet e trajnimit që kualifikohen për
lirim sipas paragrafit 1.18 të nenit 8 të ligjit që parashikon se lirimi vlen për "shpenzimet e
trajnimit të paguara nga një punëdhënës për një të punësuar për të marrë pjesë në
programet formale të trajnimit për të fituar aftësitë themelore të nevojshme për punonjësin
për të kryer detyrat e përcaktuara, ose të nevojshme për të siguruar aftësitë e freskuara që
janë të lidhura me punën, për të punësuarin ". Shpenzimet e trajnimit të paguara nga një
punëdhënës për të marrë pjesë në programet e trajnimit për të arritur ose freskuar aftësitë
që nuk janë të nevojshme për punën e të punësuarit (trajnim për shembull në një gjuhë të
huaj që nuk përdoret në vend të punës) nuk do të kualifikohen për lirim. Paragrafi 1.21 i
nenit 8 të ligjit më tej parashikon se shpenzimet e trajnimit që kualifikohen për lirim
gjithashtu nuk do të përfshijë edhe shumat e barabarta me rrogat dhe pagat që paguhen për
fillestarët ose nxënësit.
419
KREU II - TË ARDHURAT NGA PUNËSIMI
420
cilëve nga rezidenca e tyre kryesore për në vendin e tyre të rregullt të punës është
më e madhe se 1 kilometër.
2.7. Rimbursimi i tillë apo dhënia e përfitimeve në natyrë nuk do të konsiderohen
si shpenzime të zdritshme bizesi nga ndonjë dhurues e rimbursimmit të tillë apo
përfitimeve në natyre, e as nuk do të jenë të zdritshme si shpenzim të ndonjë lloji.
2.8. Ministri do të lëshojë një akt nënligjor për të përkufizuar kërkesat e raportimit
që lidhen me dhënien e rimbursimit apo përfitimeve në natyrë të lejuara me nën-
paragrafët 2.5 dhe 2.6.
Neni 5
Të Ardhurat nga Pagat
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
1. Paragrafi 1.8 i nenit 9 të Ligjit parashikon që të ardhurat bruto nga pagat do të përfshijnë
"përfitime në gjërat e dhëna nga një punëdhënës për një të punësuar që tejkalojnë shumën
minimale të përcaktuara në një akt nën-ligjor të nxjerrë nga Ministri". Për qëllimet e këtij
paragrafi, shuma minimale e përfitimeve në gjërat, mbi të cilën shumë përfitimet e tilla do
të konsiderohen si të ardhura bruto nga paga do të jetë gjashtë dhjetë e pesë (65) euro në
muaj. Për shembull, nëse një i punësuar merr nga punëdhënësi kryesor përfitime në natyrë
prej 90 € / muaj, shuma prej 25 euro, e cila e kalon shumën e minimumit të caktuar prej 65
euro, do të përfshihet në të ardhurat bruto nga pagat.
2. Paragrafi 2.1 i nenit 9 të Ligjit parashikon që të ardhurat bruto nga pagat nuk do të
përfshijnë "rimbursimin e shpenzimeve aktuale të udhëtimit të biznesit deri në shumat që
do të specifikohen në një akt nën-ligjor të nxjerrë nga Ministri". Për qëllimet e këtij
paragrafi, shpenzimet e udhëtimit për biznes përfshijnë transportin, strehimin dhe ushqimin
për udhëtimet afariste, por nuk përfshij shtesat për vajtje ardhje në dhe nga vendi i punës e
punës. Duhet të plotësohen kushtet e mëposhtme për t'u kualifikuar
për shpenzimet të udhëtimit për biznes(punë):
2.1 udhëtimi për punë duhet të ketë qenë i autorizuar me shkrim nga niveli
përkatës i menaxhmentit;
2.2 qëllimi i udhëtimit të biznesit duhet të deklarohet në mënyrë të qartë;
2.3 kërkesa për udhëtim duhet t'i dorëzohet punëdhënësit në pajtim me politikat e
punëdhënësit për shtesa për udhëtim;
2.4 shuma e rimbursueshme për strehim duhet të jetë brenda limitit të caktuar në
dokumentin e punëdhënësit për politikat e shtesave për udhëtim. Për qëllime
421
tatimore ajo nuk duhet të jetë më e lartë se 50 euro për strehim brenda Kosovës,
dhe për strehim jashtë Kosovës nuk duhet të jetë më e lartë se shuma ditore e
shpenzimeve për strehim të pagueshme sipas nenit 12 të Udhëzimit Administrativ
të Ministrisë së Shërbimeve Publike Nr. MSHP 2004/07 e cila mvaret nga shteti
ku është siguruar strehimi,
2.5 shuma e rimbursueshme për transport brenda Kosovës duhet të jetë kostoja
aktuale e transportit publik ose një shumë e arsyeshme për kilometër e paraqitur
në dokumentin e punëdhënësit për politikat e shtesave për udhëtim nëse i
punësuari e shfrytëzon automjetin e saj/atij. Për qëllime tatimore duhet të mos jetë
më e lartë se 16 cent / kilometër. Për udhëtimet jashtë Kosovës nuk zbatohen
kufizime me kusht që Fatura/bileta e transportit të jetë në dispozicion për
inspektim nga Administrata Tatimore e Kosovës.
2.6 shuma e rimbursueshme për ushqim duhet të jetë shuma e caktuar për
mëngjes, drekë apo darkë e paraqitur në dokumentin e punëdhënësit për politikat e
shtesave për udhëtim . Për qëllime tatimore për udhëtimet brenda Kosovës nuk
duhet të jetë më i lartë se 15 euro në ditë për udhëtim ditor ose 25 euro për
udhëtime që kërkojnë qëndrimin gjatë natës brenda Kosovës, dhe për udhëtime
jashtë Kosovës nuk duhet të jet më e lartë se shuma ditore e shpenzimeve të
ushqimit e pagueshme sipas nenit 12 të Udhëzimit Administrativ të Ministrisë së
Shërbime Publike me Nr. MSHP 2004/07 e cilat varet nga shteti ku është siguruar
ushqimi;
2.7 shpenzimet e udhëtimit për biznes duhet të jenë plotësisht të regjistruara në
librat e llogarisë së punëdhënësit;
2.8 kur rimbursimet tejkalojnë kufijtë monetar të specifikuar më lartë, teprica do
të konsiderohet si e ardhur e tatueshme e punonjësit dhe i nënshtrohet mbajtjes në
burim në përputhje me dispozitat e ligjit.
3. Për qëllime të paragrafëve 2.5 dhe 2.6 të nenit 9 të Ligjit duhet të plotësohen kërkesat e
raportimit si në vijim:
3.1 udhëtimit shtëpi / punë të duhet të ketë qenë i autorizuar me shkrim nga ana e
nivelit të menaxhmentit përkatës;
3.2 kërkesa e udhëtimit duhet t'i dorëzohet punëdhënësit në pajtim me politikat e
punëdhënësit për shtesat për udhëtim;
3.3 fatura/bileta e transportit duhet të jetë në dispozicion për inspektim nga
Administrata Tatimore e Kosovës;
3.4 shpenzimet e udhëtimit, duhet të jenë plotësisht të regjistruara në librat e
llogarive të punëdhënësit.
422
KREU III - TE ARDHURAT NDRYSHE NGA ATO TE PUNESIMIT
1. Të ardhurat bruto nga veprimtaritë afariste nënkupton pranimet bruto të gjeneruara nga
një person apo entitet, përveç personave juridik për qëllime të këtij ligji, të angazhuar në
veprimtari të tilla. Për tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto me më tepër se 50,000€,
apo ata të cilët zgjedhin të mbajnë libra dhe regjistrime në përputhje me nenin 33 të këtij
ligji, të ardhurat duhet të raportohen në periudhën tatimore gjatë së cilës janë pranuar apo
akruar (lindur).
2. Bizneset me të ardhura vjetore bruto prej 50,000€ e më pak, të cilat nuk zgjedhin të
mbajnë librat dhe regjistrimet në përputhje me nenin 33 të këtij ligji, do të raportojë të
ardhurat nga veprimtaritë afariste në periudhën tatimore në të cilën ato të ardhura në të
vërtetë apo në mënyrë konstruktive janë pranuar.
3. Bizneset me të ardhura vjetore bruto me më shumë se 50,000€ do të raportojnë të
ardhurat nga veprimtaritë afariste në periudhën tatimore në të cilën të ardhurat janë pranuar
apo akruar (lindur).
4. Tatimpaguesit me të ardhura nga shitja e mallrave, të cilët e mbajnë listën e artikujve për
ta llogaritur çmimin e mallrave të shitura, e shfrytëzojnë metodën FIFO (i pari që hyn
brenda del i pari) ose ndonjë metode tjetër të tillë ashtu siç mund të parashtrohet në aktin
nënligjor të nxjerr nga ministri.
5. Kur një metodë e regjistrimit të mallit të jetë zgjedhur, ajo metodë do të përdoret për
vitin në të cilin është zgjedhur plus së paku për tri periudha tatimore shtesë. Një
tatimpagues që dëshiron të ndryshojë metodën e regjistrimit të mallit pas asaj periudhe
kohore duhet të kërkojë një vendim shpjegues individual nga ATK në përputhje me
dispozitat e aplikueshme të Ligjit mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat i ndryshuar
me Ligjin nr. 03/L-071.
6. Tatimpaguesit e angazhuar ne kontrata dhe projekte ndërtimore afatgjata do të raportojnë
të ardhurat e tatueshme nga ato kontrata dhe projekte afatgjata në mënyrën e përshkruar në
një akt nënligjor që lëshohet nga ministri.
7. Të ardhurat e tatueshme nga lizingjet operuese dhe lizingjet financiare do të përcaktohen
dhe raportohen në mënyrën e përshkruar në një akt nënligjor që do të lëshohet nga minsitri.
Akti nënligjor do të përshkruajë lizingjet operative dhe lizingjet financiare.
Neni 5
Të Ardhurat nga Shitja e Mallrave
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
423
Kontabilitetit të Kosovës (p.sh kostoja mesatare e ponderuar ose metoda specifike të
identifikimit), me kusht që tatimpaguesit mos të ndryshojnë metodën e inventarit të tyre
gjatë një periudhe tatimore.
(Koment: Standardet Kosovare të Kontabilitetit po shkojnë drejt bazimit të tyre në IFRS
(Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar). Meqë metoda LIFO (i fundit brenda-
i pari jashtë) nuk lejohet sipas IFRS-s, në Kosovë më nuk lejohet shfrytëzimi i saj për
qëllime të tatimit në të ardhura).
2. Cilado metodë që zgjedhet për përcaktimin e kostos së mallrave të shitura, ajo
shfrytëzohet për vitin në të cilin është zgjedhur, plus së paku për tri vite të tjera tatimore
shtesë. Tatimpaguesi i cili ka aspirata të ndryshojë këtë metodë pas asaj periudhe kohore,
do të kërkojë një shpjegim individual nga ATK, që të autorizon këtë ndryshim në
përputhshmëri me dispozitat e aplikueshme të Ligjit Nr. 03/L-222 mbi Administratën
Tatimore dhe Procedurat dhe Udhëzimit Administrativ të nxjerr për këtë ligj.
Neni 6
Të Ardhurat nga Kontratat Afatgjate Ndërtimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
424
2.2. “investitorët” – ata që financojnë punën e kontratës ndërtimore dhe që paguajn
“punëkryesin” për atë punë.
2.3. “punëkryes-investitor” ata që edhe e financojnë edhe e kryejnë punën e kontrats
ndërtimore vetë.
Shembull:
Shembulli në vijim ilustron një metodë të përcaktimit të fazës së kompletimit të një
kontrate dhe kohëzgjatjen e njohjes së të hyrave dhe shpenzimeve të kontratës.
Një kontrator ndërtimor e ka një çmim fiks prej 250,000 euro që të ndërtoj një urë. Shuma
fillestare e të hyrave të pajtuara në kontratë është 250,000 euro. Supozimi fillestar i
kontraktorit për shpenzimet e kontratës është 150,000 euro. Ndërtimi i objektit do të ndodh
gjatë vitit 2010 dhe 2011.
Kontraktori e përcakton fazën e kompletimit të kontratës duke e llogaritur pjesën që
shpenzimet e kontratës kanë dalë për punën e kryer deri më tani duke pasur mbajtur
shpenzimet totale më të fundit të kontratës. Një përmbledhje e të dhënave financiare gjatë
periudhës së ndërtimit është me sa vijon:
2010 2011
425
Fitimi 100,000 60,000 40,000
3.2.“investitorët” dhe “punëkryesitinvestitorët” janë të detyruar të shfrytëzojnë
metodën e “tatuarjes sipas përlogaritjes (ku të ardhurat raportohen duke u bazuar në
pagesa, akruale (kur ka pranime dhe/ose ekziston e drejta për ti pranuar bazuar në
kontratë),dhe shpenzimet lejohen proprocionalisht në baza të njëjta. Në situatat kur në
asnjë periudhë tatimore nuk është pranuar asnjë e ardhur dhe nuk është bërë asnjë
kontratë të cilat do të mundësonin të drejtën për të pranuar të ardhurat,atëhere nuk ka
të ardhura për tu raportuar, dhe shpenzimet nuk do të lejohen në relacion me kontratat
afat gjate ndërtimore në atë vit tatimor.
Shembull:
Kontrata 2 vjeqare me të ardhurat totale të pritura të kontratës prej 200,00 euro dhe
shpenzimet totale të projektit prej 150,000 euro. Fondet e pranuara në vitin e parë 100,000
euro. Shpenzimet e krijuara në vitin e parë 50,000 euro. Njohja e të ardhurave për vitin e
parë do të jetë si në vijim:
Të ardhurat në vitin e parë 100,000 euro (qe përfaqësojnë 50% të të ardhurave totale të
pritura të kontratës) 75,000 euro ( që janë 50% e shpenzimeve totale të pritura).
Fitimi bruto 25,000 euro.
3.3. Kur me përfundimin e kontratës ndërtimore nga “investitorët”ose
“Punëkryesit/investitorët” ekzistojnë pjesë të ndërtimit që kanë mbetur të pa
shitura, ku të ardhurat nga këto shitje (dhe shpenzimet e tyre përcjellëse) nuk janë
njohur ende,vlera e këtyre pjesëve të pashitura do të regjistrohet si inventar i
investitorit ose punëkryesit/investitorit dhe të regjistrohen në gjendjen e tyre të
bilancit deri sa të ndodhë shitja.
3.4. Nuk lejohet të shfrytëzohet metoda e “Kryerjes së kontratës” (ku nuk raportohen
të ardhura ose shpenzime deri në vitin në të cilin kryhet kontrata ndërtimore afat-
gjate).
3.5. Drejtori i Përgjithshëm i ATK-s në të ardhmen, mund të nxjerr një shpjegim
publik, dhe lejojë metoda të tjera për regjistrimin e të hyrave dhe shpenzimeve në
kontratat ndërtimore afat gjate, përveq këtyre të përmendura më lartë,
3.6. Çdo tatimpagues që ka filluar kontratat ndërtimore afat gjate para datës së hyrjes
në fuqi të këtij Udhëzimi Administrativ, të cilat janë llogaritur me metodë tjetër
nga këto të lejuara sipas këtij paragrafi, duhet të ndryshojnë metodën e tyre dhe
shfrytëzojnë ato të lejuarat sipas këtij paragrafi, në vitin tatimor në të cilin ky
Udhëzim Administrativ hyn në fuqi,dhe do të bëjën një rregullim të të ardhurave
të tyre të tatueshme në atë vit tatimor për të pasqyruar ndryshimin e metodës.
426
kur të jenë pranuar, mirëpo nëse tatimpaguesi shfrytëzon metodën “ e përqindjes së
ndodhjes së shpenzimeve të parashikuara “ (punëkryesit), këto pagesa të “avancit”vetëm
do të jenë pjesë e të ardhurave të tatueshme vetëm në baza të shpërndarjes sipas rrjedhjes
së kontratës.
5. Është me rëndësi që të pranuarat ose përqindjet e kryerjes të pasqyrohen drejt afër fundit
të viti ose në fundë të çdo viti tatimor. Tatimpaguesi që shfrytëzon metodën e “tatuarjes së
të ardhurave ashtu siç përllogariten”nuk mund të shtyej vlerësimin e të ardhurave të
kontratës thjesht duke u përmbajtur në mënyrë të qëllimshme nga ose duke e shtyer
faturimin deri pas fundit të vitit tatimor, kur ka qenë e drejta sipas kontratës për të faturuar
para fundit të vitit tatimor.
6. Pavarësisht nga paragrafet më lartë, nëse nodnjë kontratë afat gjate ndërtimore mbanë
dispozitën për pagesat e mbajtjura (ku është një dispozitë për klientët që të mbajnë
përqindjen e çmimit të kontratës deri sa të kaloj periudha në kontratë e mbajtjes të
specifikuar), këto pagesa nuk do të jenë pjesë e të ardhurave të tatueshme derisa
kontraktori ti pranojë ato ose të ketë të drejtën ti pranoj ato nga klienti. Kur këto para të
mbajtura i paguhen kontraktorit aktualisht para se ato të jenë obligim, me kusht që
kontraktorit të përmirësojë çdo defekt para se puna ndërtimore ti dorëzohet ose të pranohet
nga klienti, ato do të trajtohen si të ardhura të tatueshme kur këto para të pranohen, përveq
nëse mbahen në llogari të veqantë dhe nuk janë në dispozicion për pagesë apo shfrytëzim
të përgjithshëm nga kontraktori, derisa të përfundohen punët ndërtimore, në q’rast parat
nuk do të trajtohen si të ardhurat të tatueshme deri sa kontraktori të ketë të drejtën ti tërheq
ose përdorë ato.
7. Kur ka transaksione këmbimi (barter) si pjesë e kontratave ndërtimore afat gjate,këto
transaskione do të njihen si të ardhura ose shpenzime me vlerën e tregut në pajtueshmëri
me nenin 47 të Ligjit Nr. 03/L-222 Për Administratën tatimore dhe Procedurat. Në këto
situata kur vlerat e tregut nuk mund të përcaktohen ose vlerësohen në mënyrë të
arsyeshme,investitori ose punëkryesi/investitori mund të aplikojnë në ATK (me evidence
përkatëse të justifikueshme) për të aprovuar njohjen e këtyre të ardhurave dhe shpenzimeve
nga transaskioni i kembimit (barter) në fundë të kontratës ndërtimore.
Neni 7
Të Ardhurat nga Lizingu
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Paragrafi 7 i nenit 10 të Ligjit kërkon nxjerrjen e një akti nën-ligjor për të shpjeguar se si
përcaktohen dhe raportohen të ardhurat e tatueshme nga lizingu financiar dhe operativ.
2. “Lizingu Financiar” është përcaktuar në paragrafin 1, 27 të nenit 2 të Ligjit, si “lizing që
transferon kryesisht të gjitha rreziqet dhe pagesat e rastit për pronësinë e një zëri të
pronës”. Lizingu financiar duhet megjithatë të plotësojë së paku një nga këto katër
kushte:
2.1. afati i lizingut të jetë më i gjatë se shtatëdhjetë e pesë për qind (75%) të jetës së
përdorimit të asetit të dhënë me lizing;
2.2. të ketë transferim të pronësisë së asetit të dhënë me lizing te Lizingmarrësi në
fund të afatit të lizingut;
427
2.3. të ekzistoj mundësia për të blerë asetin e dhënë me lizing me një “çmim të
pranuar” në fund të afatit të lizingut, ose
2.4. vlera aktuale e pagesës së lizingut, e zbritur me një normë të përshtatshme të
zbritjes, e tejkalon nëntëdhjetë për qind (90%) të vlerës së drejtë të tregut të asetit.
428
Shembull:
Kompania A i jep me lizing një automjet të ri Kompanisë B me lizing financiar prej katër
vitesh. Sipas lizingut Kompania B është e obliguar që ti paguaj Kompanisë A pagesën e
lizingut prej 48 muajsh prej 200 euro, e cila përfshin komponentin e interesit prej 20
euro.Në vitin e parë të lizingut, Lizingdhënësi do të vlerësohet me 2400 euro.(duke qenë,
kryegjëja e pranuar 2160 dhe 240 interesi i pranuar gjatë lizingut.) dhe mund të kërkojnë
shpenzimet e përvetësimit të asetit të marr me lizing ,të zhvlerësuar gjatë jetës së lizingut.
Lizingmarrësi do të jetë në gjendje që të kërkojë zhvlerësimin në çmimin total kushtues të
automjetit nga viti i parë i lizingut, dhe do të jetë në gjendje që të kërkojë komponentin e
interesit (mirëpo jo komponentin e kryegjësë) si zbritje tatimore. Në vitet më të vonshme të
lizingut, Lizingdhënësi do të vazhdojë që të pranojë kryegjënë dhe të ardhurat nga interesi,
dhe Lizingmarrësi do të vazhdojë që të jetë në gjendje që të kërkojë zhvlerësimin dhe
shpenzimet e interesit. Në fundë të periudhës së lizingut, çdo opsion i “çmimit të
pranueshëm” për të blerë pagesat e bëra nga Lizingmarrësi, do të jenë të vlerësueshme për
Lizingdhënësin, dhe Lizingmarrësi do të vazhdojë që të jetë në gjendje që të kërkojë
zhvlerësimin mirëpo nuk do të ketë konsekuenca tjera tatimore derisa Lizingmarrësi të shes
ose ta largojë në forma tjera automjetin. Nëse Lizingdhënësit i kthehet automjeti ,kjo do të
trajtohet për qëllime tatimore si “shitje” e automjetit nga lizingmarrësi për Lizingdhënësin
me pasoja tatimore, që varen nga shkalla e fitimit apo humbjes në “shitje” të automjetit në
atë kohë.
4. “ Lizingu Operativ” në paragrafin 1.26 të nenit 2 të Ligjit, është përcaktuar si “çdo
lizing që nuk është lizing financiar”. Lizingu Operativ i ngjanë marrëveshjes së
dhënies me qira të asetit.- Pagesat e lizingut janë plotësisht të zbritëshme për
Lizingmarrësin dhe plotësisht të tatueshme për Lizingdhënësin. Meqë lizingdhënësi
është pronar i asetit që është dhënë me lizing, lizingdhënësi mund të kërkojë zbritje të
zhvlerësimit në pajtueshmëri me dispozitat e zhvlerësimit të këtij Ligji.
429
Neni 12 - Të ardhurat nga pasuria e paprekshme
(Ligji Nr. 03/L-161)
Të ardhurat bruto nga pasuria e paprekshme përfshijnë të ardhurat e krijuara nga patentat,
të drejtat autoriale, licencat, të drejtat ekskluzive dhe pasuritë tjera që përbëhen vetëm nga
të drejtat dhe që nuk kanë formë fizike. E drejta për të shfrytëzuar pasurinë e paluajtshme
është e paprekshme. Ajo e drejtë,si dhe pasuri tjetër që përbëhet vetëm nga të drejtat, por
nuk ka formë fizike, me tutje do të përkufizohet me akt nënligjor që lëshohet nga ministri.
Neni 8
Të ardhurat nga Pasuria e Paprekshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
430
1.4. Të ardhurat bruto nga interesi nuk përfshijnë interesin (kamatën) nga mjetet e
Trustit të Kursimeve Pensionale në Kosovë apo nga cilido fond tjetër pensional i
përkufizuar sipas legjislacionit mbi kursimet pensionale në Kosovë.
1. Të ardhurat bruto përfshijnë çdo formë tjetër të të ardhurave nga çfarëdo burimi, siç janë
të ardhurat nga fitoret në lotari apo të ardhurat nga faljet e borxheve, përveç atyre që janë të
liruara nga tatimi në përputhje me dispozitat e këtij ligji.
2. Dhuratat në para apo gjësende të pranuara nga rezidentët përfshihen në të ardhurat tjera,
nëse dhuratat e tilla tejkalojnë shumën 5.000 euro në një periudhë tatimore.
3. Dhuratat, qofshin në para apo në gjësende, të dhëna në mes bashkëshortëve apo nga një
prind fëmijës së tij natyror, apo ligjërisht të adoptuar, apo nga fëmijët prindërve të tyre,
janë të liruar nga të ardhurat pa marrë parasysh shumën apo vlerën e dhuratës.
4. Dhuratat e pranuara për qëllime edukative arsimore janë të liruara nga tatimi përderisa
dhurata i është dhënë, në formë të pagesës së shkollimit të paguar drejtpërdrejtë, një
institucioni edukativ arsimor të pranuar me ligjin publik pa marrë parasysh marrëdhënien
në mes të donatorit dhe pranuesit.
431
KREU IV - SHPENZIMET AFARISTE TË LEJUESHME
Neni 6
Zbritja e Shpenzimeve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Paragrafi 3 i nenit 15 të Ligjit parasheh se nuk do të lejohen zbritje për çdo shpenzim të
përllogaritur për të ardhurat të cilat i nënshtrohen mbajtjes së tatimit në burim përveç nëse
ky shpenzim është paguar më ose para 31 Marsit të vitit vijues:
Shembull:
Një ndërmarrje personale e biznesit që e ka qarkullimin prej më shumë se 50.000 euro (pra
llogarisin për tatim në të ardhura në baza “reale”) i jep me qira lokalet e saj .Në fund të
vitit 2010 i ka borxh qiradhënësit 3000 euro për 3 muaj qira deri më 31 dhjetor 2010. Nëse
432
qiradhënësi qiradhënien nuk e ka biznes,atëherë qiradhënësi mundë të regjistrojë vetëm të
ardhurat nga qiraja kur janë pranuar ato,dhe paguesit e qirasë mundë të kërkojnë
shpenzimet e qirasë vetëm kur të jetë paguar qiraja- në këtë
rast neni 15 nuk aplikohet meqë ai aplikohet vetëm lidhur me shpenzimet e përllogaritura.
Nëse qiradhënësi e ka biznes qiranë dhe mundë të kërkojnë të ardhurat nga qiraja në baza
aktuale, atëherë paguesi i qirasë gjithashtu mundë të kërkojë shpenzimet e qirasë në baza
aktuale. Nëse qiraja e përllogaritur paguhet më ose para 31 Marsit 2011, do të lejohet
zbritja e kërkuar e shpenzimeve të qirasë në periudhën tatimore 2010 për tre muajt e fundit.
Mirëpo nëse kjo qira nuk është paguar deri më 31 mars 2011 atëherë ndërmarrja personale
e biznesit nuk do të jetë në gjendje që të kërkojë qiranë e përllogaritur në periudhën
tatimore 2010. Kjo qira do të jetë në gjendje të kërkohet vetëm si shpenzim në periudhën
tatimore (2011 ose më vonë) kur qiraja është paguar në të vërtetë.
Neni 10
Shpenzimet e Lejuara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Neni 11
Shpenzimet e Reprezentacionit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Neni 16 i Ligjit parasheh zbritje për shpenzimet e përfaqësimit mirëpo i kufizon deri në
50% të shumës së faturuar për zbavitje të biznesit. Kjo zbritje dhe kufizimi i saj vlen për
shpenzimet e binzesit për zbavitje. Shpenzimet e biznesit për përfaqësim sikurse këto për
433
publicitet, reklamim dhe për promovim dhe përfaqësim të produkteve pa elemente të
zbavitjes, ndryshe nga ato të rastësishme,do të jenë plotëisht të zbritshme sipas dispozitës
së zbritjes së shpenzimeve të përgjithshme të biznesit.
2. Në mënyrë që të lejohet çdo zbritje për shpenzimet e përfaqësimit sipas nenit 16 duhet të
aplikohet njëra nga si në vijim:
2.1. shpenzimet të kenë ndodhur kryesisht për biznes
2.2. zbavitja është për një klient apo furnizues ekzistues apo të mundshëm
2.3. rrethanat e bëjnë të nevojshme që të diskutohet biznesi sëbashku me
zbavitjen, si dreka e biznesit ku qëllimi kryesor është për biznes.
2.4. Të punësuarit janë zbavitur për të mbajtur disponimin e mirë të stafit në
ngjarjet si ahengjet dhe rastet e pensionimit.
3. Zbritja për shpenzimet e zbavitjes sipas nenit 16 aplikohet për zbavitjen për biznes.
Shpenzimet e zbavitjeve private nuk janë të zbritëshme, p.sh drekat në restorane me shokë,
ose kur aspekti i biznesit apo profesional është i rastësishëm.
4. Zbritja për shpenzimet e zbavitjes sipas nenit 16 aplikohet për shumat e faturuara. Në
mënyrë që të lejohet zbritja,duhet të ekzistojë një faturë që mbulon shpenzimet e
zbavitjes.Tatimpaguesit duhet të jenë në gjendje që të dëshmojnë kërkesën për këto
shpenzime duke qenë në gjendje, kur të kërkohet nga ATK , të sigurojnë detajet si në
vijim:
4.1. datën kur kanë ndodhur shpenzimet;
4.2. emrat e personave që janë zbavitur;
4.3. binzesin që e kanë përfaqësuar këta persona;
4.4. pozitën që e kanë këta persona në këto biznese;dhe
4.5. arsyet për zbavitje.
5. Shpenzimet e reprezentacionit sipas nenit 16 janë të zbritshme 50% deri në shumën e
barabartë me 2% të të ardhurave vjetore bruto. Shprehja “të ardhurat vjetore bruto '' në atë
Nen nënkupton të gjitha të ardhurat që kanë lindur gjatë periudhës tatimore nga burimet
brenda në Kosovë, dhe kjo, përfshin të ardhurat nga veprimtaria e biznesit, të ardhurat nga
përdorimi i pasurisë së paluajtshme të luajtshme ose të paprekshme , të ardhurat nga
interesi, të ardhurat nga dividentat , fitimi nga shitja e letrave me vlerë ose pasurisë së
paluajtshme dhe çdo e ardhur tjetër pavarësisht se a i nënshtrohet tatimit në të ardhura apo
jo.
434
1.5. Ka evidencë të mjaftueshme se janë bërë përpjekje substanciale për të vjelë
borxhin, përfshirë çdo veprim te aplikueshëm për të maksimalizuar vjeljen e
borxhit sikurse janë:
1.5.1. Tatimpaguesi ka thyer (balancuar) çdo borxh te pakontestueshëm
kundrejt borxhit të keq;
1.5.2. Korrespodenca dhe kontaktet në përpjekje për të vjelë borxhin;
1.5.3. Veprimi juridik është konsideruar si joekonomik për arsye të
dokumentuara, apo veprimi juridik ka qenë i pasuksesshëm, ose
1.5.4. Kërkesa është dorëzuar mbi mjetet e falimentimit/likuidimit nëse
është e aplikueshme dhe shuma që do të merret është përcaktuar në
mënyrë të arsyeshme nga administratori/përmbaruesi. Përderisa ato para
që janë marrë nga falimentimi, janë aplikuar në borxhin e pashlyer.
2. Zbritjet e borxhit të keq janë të kufizuara në pjesën e pambuluar të
borxhit. Çdo borxh i keq i zbritur si një shpenzim dhe mandej më pastaj
është vjelë do të përfshihet në të ardhurat e kohës së vjeljes.
3. Nuk lejohet asnjë zbritje e borxhit te keq për borxhet ndërmjet palëve te lidhura.
4. Ministri lëshon një akt nënligjor për te përshkruar kërkesat për zbritjen e borxhit te keq
sikur që është paraparë me këtë nen.
Neni 12
Borxhet e Këqija
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
435
vendimit për të trajtuar një borxh specifik si borxh të keq pa ndërmarrë veprime
ligjore për shkak të asaj arsyeje apo më në përgjithësi një politikë interne e cila
trajton lloje të caktuara të borxheve si të këqia pa ndërmarrë veprime ligjore për
shkak të asaj arsyeje, në të dyja rastet me kusht që ATK është e kënaqur se pragu i
përdorur në përcaktimin nëse veprimet ligjore janë me kosto efektive apo jo, është
i arsyeshmë për rrethanat.
2.3. aty ku veprimet ligjore nuk janë të mundëshme,evidenca me shkrim qoftë e
vendimit për të trajtuar borxhin specifik si të keq pa ndërmarrjen e veprimeve
ligjore për shkak të kësaj arsye,ose më në përgjithësi një politikë interne e cila
trajton disa lloje të caktuara të borxheve si të këqia pa ndërmarrjen e veprimeve
ligjore për shkak të kësaj arsyeje.
2.4. certifikata e policisë ose agjencioneve tjera të zbatimit të ligjit, që dëshmon se
tatimpaguesi borxhli nuk mund të gjindet
2.5. certifikata e Zyrës Civile që dëshmon se tatimpaguesi ka vdekur, dhe
2.6. çdo dokument tjetër zyrtar që mbështet krijimin e dispozites për borxhin e
keq.
Neni 7
Zbritja e Shpenzimeve të Udhëtimit për Punë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
1. Kompensimi ose pagat e paguara për personin e lidhur lejohen si shpenzime në shumën
e barabartë me pagën aktuale minimale apo me vlerën e hapur te tregut.
436
2. Interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera që i paguhen personave të lidhur lejohen si
shpenzime në shumën e barabartë me pagën aktuale minimale apo me vlerën e hapur te
tregut.
Neni 13
Pagesat për Personat e Lidhur
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Neni 19 i Ligjit siguron që kompensimi, pagat, interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera të
paguara për personat e lidhur lejohen si zbritje në një shumë të barabartë me atë më të
voglën të paguar dhe vlerën e hapur përkatëse të tregut.
Shembulli 1:
I biri i pronarit të një ndërmarrje te biznesit personal është i punësuar nga ndërmarrja si
shofer dhe paguhet 2.000 € / muaj. Vlera e tregut për shërbimet e vozitësit është 400 €. Kjo
është shuma që do të lejohet si zbritje meqë shoferi dhe ndërmarrja janë persona të lidhur.
Shembulli 2:
Ndërmarrja personale e biznesit A dhe B janë në pronësi të të njëjtit individ dhe A jep me
qira një depo B-s për 1,000 euro / muaj. Vlera e tregut për një shërbim të tillë me qira është
1.800 €. Vetëm 1.000 € do të lejohen si shpenzim i zbritshëm meqë A dhe B janë persona
të lidhur.
Neni 20 - Zhvlerësimi
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Shpenzimet për pronën e prekshme përveç shpenzimeve për tokën, veprat artistike dhe
pronën tjetër e cila nuk konsumohet që i posedon tatimpaguesi dhe që shfrytëzohen për
veprimtarinë ekonomike të tatimpaguesit kompensohen me kalimin e kohës përmes
zbritjeve të zhvlerësimit në mënyrën e përcaktuar me këtë nen.
2. Shpenzimet për përmirësimin e pronave me qira të cilat përdoren për veprimtari
ekonomike të tatimpaguesit kompensohen përmes zbritjeve të zhvlerësimit të llogaritura
me metodën lineare për periodën e kohëzgjatjes së qirasë.
3. E gjithë prona materiale e tatimpaguesit që i nënshtrohet zhvlerësimit sipas këtij nën
neni, caktohet në njërën prej kategorive vijuese:
3.1. Kategoria 1: Ndërtesat dhe strukturat tjera ndërtimore;
3.2. Kategoria 2: Automobilat dhe kamionët e lehtë, mjetet e rënda për transport,
pajisjet për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit e dheut dhe mjetet tjera të rënda,
kompjuterët, pjesët shtesë për kompjuterë dhe pajisjet tjera për përpunimin e të dhënave,
437
mobilet dhe pajisjet për zyra, instrumentet, gjërat e ndryshme dhe pajisjet tjera shtesë; dhe
bagëtitë te shfrytëzuara për prodhim ose për mbarështim;
3.3. Kategoria 3: Uzinat dhe makineria; inventari i hekurudhës dhe lokomotivat që
shfrytëzohen për transportin hekurudhor; aeroplanët; anijet dhe bimët shumë
vjeçare dhe shkurret e shfrytëzuara për vreshtari ose për prodhimin e frutave si
p.sh. mollët, dardha, arrat, boronicat dhe te tjera ; dhe të gjitha asetet e trupëzuara
që nuk janë përfshirë në kategorinë 1 apo kategorinë 2.
4. Shuma e lejuar si zbritje për zhvlerësim në periudhën tatimore përcaktohet duke aplikuar
përqindjet e mëposhtme në mënyrë individuale të pronës së prekshme individuale sipas
metodës lineare në fund të periudhës tatimore sipas kategorisë si cilës i përkasin asetet:
4.1. Kategoria 1: pesë për qind (5%);
4.2. Kategoria 2: njëzet për qind (20%) dhe
4.3. Kategoria 3: dhjetë për qind (10%).
5. Sipas këtij neni, një pasuri së pari duhet të merret parasysh kur vihet për herë të parë në
shërbim.
6. Shuma fillestare që zhvlerësohet është çmimi i blerjes apo, në mungesë të çmimit të
blerjes, çmimi i kostos. Shuma fillestare përfshin:
6.1. detyrimet tatimore, ngarkesat dhe taksat, dhe
6.2. shpenzimet e rastit sikurse janë provizioni, paketimi, montimi, transporti dhe
shpenzimet e sigurimit të ngarkuara nga furnizuesi.
7. Zhvlerësimi individual i pasurisë të Kategorisë 2 dhe Kategorisë 3 do të zbatohet vetëm
për ato pasuri të cilat janë marrë në apo pas datës së hyrjes në fuqi të këtij ligji.
8. Blerja e një pasurie për çmimin prej 1,000 euro ose me pak do të lejohet si një shpenzim
rrjedhës.
9. Mjetet kapitale të cilat janë blerë dhe ka filluar zhvlerësimi i tyre sipas metodës grupore
para hyrjes në fuqi të këtij ligji, do të vazhdojnë të zhvlerësohen sipas legjislacionit
paraprak derisa vlera e grupit të bëhet zero.
10. Asetet (pasuria) e prekshme me çmim të blerjes prej më shumë se 1,000 euro dhe më
pak se 3,000 euro, të siguruara pas datës në të cilën ky ligj hyn në fuqi, do të vendoset në
një grup të vetëm të aseteve dhe do të zhvlerësohet me shkallën 20% të vlerës së aseteve në
grup, pa marrë parasysh në cilën kategori të aseteve do të vendosej sipas dispozitave të
paragrafit tre të këtij neni. Kur asetet kualifikuese janë blerë, çmimi i tyre i blerjes do të
shtohet në vlerën e grupit. Kur asetet të jenë shitur nga grupi, çmimi i blerjes së asetit të
shitur do të raportohet si e ardhur e zakonshme afariste në vitin në të cilin aseti është shitur,
por vlera e grupit nuk do të ulet si rezultat i shitjes.
Neni 14
Zhvlerësimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
438
lejohet zbritja e zhvlerësimit për qiramarrësin e aseteve përveç nëse është përcaktuar në
marrëveshjen e qirasë se përfshihet Lizingu Financiar dhe të drejtat e pronësisë kalojnë nga
qiradhënësi mbi qiramarrësin përmes pagesave periodike.
2. Sipas paragrafit 2 të nenit 20 të Ligjit, shpenzimet për përmirësime të qirasë mbulohen
përmes zbritjeve të zhvlerësimit duke përdorur metodën lineare të bazuar në kohëzgjatjen e
qirasë. Në rastin e kohëzgjatjeve pa kufizim të qirasë, ose kur kohëzgjatja e qirasë zgjatet
shpesh, qiramarrësi, sipas gjykimit të tij ose të saj më të mirë, dhe bazuar në rregullat e
kontabilitetit dhe praktikat më të mira, do të përcaktoj kohëzgjatjen e qirasë, dhe do ta
përdor atë si emërues për llogaritjen e shpenzimeve vjetore të përmirësimit për zhvlerësim.
3. Paragrafi 4 i nenit 20 të Ligjit parashikon që për zhvlerësim të përdoret Metoda Lineare.
Duke pasur parasysh normat e zhvlerësimit për secilën kategori të aseteve (siç
kategorizohen në paragrafin 3 të nenit 20), kjo do të thotë se Kategoria 1 e aseteve të reja
(norma e zhvlerësimit 5%) do të zhvlerësohet në shuma të barabarta gjatë 20 periudhave
tatimore, Kategoria 2 e aseteve të reja (Shkalla e zhvlerësimit 20%) do të zhvlerësohen në
shuma të barabarta gjatë 5 periudhave tatimore, dhe Kategoria 3 e aseteve të reja (norma e
zhvlerësimit 10%) do të zhvlerësohet në shuma të barabarta gjatë 10 periudhave tatimore.
Shembull:
Supozojmë se Ndërmarrja Personale e Biznesit X në fillim të periudhës tatimore 2010 e
blen një ndërtesë prej 1.000.000 €, e cila i përket Kategoris 1 të aseteve të zhvlerësueshme
(e cila lejon zhvlerësimin prej 5% të vlerës së secilit aset në fund të periudhës tatimore).
Metoda lineare funksionon si vijon:
4. Paragrafi 5 i nenit 20 të Ligjit parasheh që asetet së pari duhet të merren parasysh për
qëllime të zhvlerësimit vetëm kur ato janë të vendosura në shërbim. Nuk lejohet zbritje për
zhvlerësim nëse një aset nuk është vënë në shërbim dhe në qoftë se nuk i shërben qëllimit
të aktivitetit ekonomik. Zhvlerësimi i vitit të plotë mund të kërkohet në lidhje me asetet që
janë vënë në shërbim gjatë gjashtë muajve të parë të një viti, por vetëm zhvlerësimi i
gjysmës së vitit mund të kërkohet në lidhje me asetet e vëna në shërbim në gjashtë muajt e
fundit të një viti. Në të dy rastet zhvlerësimi i plotë për vitin mund të kërkohet në vitet
vijuese deri në, mirëpo duke mos e përfshirë vitin në të cilin është shitur aseti ose është
sistemuar në ndonjë mënyrë tjetër – në vitin e shitjes ose të sistemimit, fitimi ose humbja
në shitje mund të njihet bazuar në krahasimin ndërmjet çmimit të shitjes/sistemimit dhe
vlerës kontabël të asetit në fillim të vitit të shitjes/sistemimit.
Shembull:
Ndërmarrja personale e biznesit X blen dy makina gjatë viti 2010, secili për 5000 €, por e
para është blerë më 15 prill 2010 dhe i dyti më 20 shtator 2010. Zhvlerësimi i kërkueshëm
në periudhën tatimore 2010 në lidhje me makinën e parë do të jetë e drejta për vitin e plotë
439
prej 1,000 euro (20%), ndërsa për makinën e dytë është i kërkueshëm vetëm zhvlerësimi i
gjysmës së vitit (500 €) . Të dy makinat do të kenë të drejtën të kërkojnë zhvlerësimin për
vitin e plotë nga 2011 e tutje( me përjashtim se makina e dytë do të merr vetëm
zhvlerësimin për gjysmën e vitit në periudhën e saj finale të zhvlerësimit-gjysmën e parë të
vitit 2015).
5. Paragrafi 7 i nenit 20 të Ligjit parasheh që asetet e Kategorise 2 dhe 3 (siç janë
kategorizuar në paragrafin 3 të nenit 20) do të zhvlerësohen individualisht duke përdorur
metodën lineare nëse janë blerë pas datës së hyrjes në fuqi të Ligjit. Për asrye praktike kjo
vlen për të asetet që janë blerë më ose pas 1 janarit 2010. Paragrafi 9 i Nenit 20 parashikon
që asetet në këto kategori të cilat janë blerë para kësaj date dhe janë zhvlerësuar sipas
metodës së grupit, do të vazhdojnë të zhvlerësohen sipas kësaj metode deri sa vlera e grupit
të arrijë në zero.
Shembull:
Të supozojmë se Ndërmarrja personale e biznesit X në fillim të periudhës tatimore 2010
posedon asetet vijuese që i përkasin Kategorisë 2: 10 kompjutera - 1.000 € secili; 2
fotokopjuese - 4.000 € secila; 2 automobila – 10,000 € secili. Në gjysmën e parë të
periudhës tatimore 2010 kompania blen një tjetër fotokopjuese për 5.000 €. Asetet e fillimit
të Kategorisë 2 të cilat kanë një bilanc të hapjes në grup prej 38.000 € do të zhvlerësohen
duke shfrytëzuar metodën lineare prej 20% për vit deri sa vlera e grupit të arrijë në zero
Fotokopjuesi i blerë në vitin 2010 për 5.000 € do të zhvlerësohet në mënyrë individuale
duke përdorur metodën lineare me shkallën prej 20% (1.000 €) për vit.
6. Paragrafët 8 dhe 10 të nenit 20 të Ligjit parashohin rregulla të veçanta për asetet e reja
me çmim të blerjes deri në 3.000 €. Asetet me çmim të blerjes prej 1,000 euro ose më pak
mund të jenë shpenzime të plota në periudhën tatimore në të cilën ato janë blerë dhe janë
vënë në shërbim.
Asetet me një çmim të blerjes prej 1000 deri 3.000 € duhet të regjistrohen në një grup të ri
(në vend që të zhvlerësohen individualisht si Kategoria 1, 2 ose 3 e aseteve) të cilat do të
zhvlerësohen në bazë të metodës lineare duke përdorur shkallën prej 20%. Nëse blihen
asete shtesë me çmimin prej 1.000 deri në 3.000 € , çmimi i tyre i blerjes do ti shtohet
vlerës së grupit. Nëse këto asete shiten nga grupi, çmimi i blerjes së asetit të shitur do të
raportohet si të ardhura të zakonshme afariste në periudhën tatimore në të cilën është shitur
aseti, por vlera e grupit nuk do të ulet si rezultat i shitjes.
Shembull:
Të supozojmë se Ndërmarrja personale e biznesit X blen një kompjuter në fillim të vitit
2010 prej 2000 € dhe një artikull të fabrikës dhe të makinerisë në fillim të viti 2011 prej
2.400 €. Në vitin 2012 ajo e shet kompjuterin për 1.000 €.
Secila nga këto asete i plotëson kriteret për t'u përfshirë në grup, autorizuar sipas paragrafit
10 të nenit 15. Llogaria e grupit do të veprojë si vijon:
440
Për periudhën tatimore 2012, 2000 € (çmimi i blerjes së kompjuterit), do të përfshihen në
të ardhurat e tatueshme, por nuk do të bëhen rregullime në llogarinë e grupit, e cila do të
vazhdojë të aplikojë 20% të zhvlerësimit të aplikuara në bilancin e hapjes së grupit, plus
çdo shtesë në çdo periudhe tatimore.
Zhvlerësimi i bagëtisë është i lejuar vetëm për kafshët e tilla nëse janë përdorë gjatë
rrjedhës së veprimtarisë ekonomike. Kafshët të cilat rrisin pasardhësit vetëm për përdorim
personal apo kafshë qumështore të përdorura vetëm për përdorim personal nuk i
nënshtrohet zhvlerësimit.
Neni 15
Zhvlerësimi i Bagëtisë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Paragrafi 3.2 i nenit 20 dhe nenit 21 të Ligjit lejon zbritjen e zhvlerësimit për bagëtinë që
shfrytëzohet në aktivitet ekonomik për reproduktim ose mbarështim. Kjo zbritje nuk vlen
për:
1.1. bagëtinë e rritur nga tatimpaguesi- në këto raste nuk ka bazë zhvlerësimi
meqë kostoja e rritjes së kësaj bagëtie veq është zbritur.
1.2. bagëtinë e blerë për rishitje- në këto raste kjo bagëti do të regjistrohet si pjesë
e inventarittë tatimpaguesit dhe zbritjet e lejuara si pjesë e llogaritjeve të “kostos
së mallrave të shitura” (p.sh zbritja lejohet për çdo vit për inventarin hyrës, plus
blerjet pa inventarin e mbylljes.
1.3. bagëtinë që nuk është blerë për rishitje, e cila e ka koston e blerjes prej 1000
euro ose më pak- kjo bagëti është e mundur të kërkohet si shpenzim rrjedhës në
vitin e blerjes sipas paragrafit 8 të nenit 20 të Ligjit;
1.4. bagëtinë që nuk është blerë për rishitje e cila e ka çmimin e blerjes ndërmjet
1000 dhe 3000 euro e cila është blerë me 1 janar ose pas 1 janarit 2010 – zbritjet e
zhvlerësimit për këtë bagëti janë të lejueshme si pjesë e grupit të aseteve të
parapara në paragrafin 10 të nenit 20 të Ligjit;
1.5. duke pasur parasysh si më lartë, zbritja e zhvlerësimit e lejuar sipas paragrafit
3,2 të nenit 20, dhe sipas nenit 21, në praktikë do të jetë e kufizuar për bagëti me
vlerë të lartë, normalisht për ato me racë të qmuar. Në këto raste, zbritja e
lejueshme e zhvlerësimit,sikur me kategorinë tjetër të aseteve 2 është 20% e
çmimit të blerjes për vit në baza lineare.
441
Neni 22 - Zbritjet e posaçme për pasuritë e reja
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Nëse një tatimpagues blen linjat prodhuese për uzina dhe makineria, inventari i
hekurudhës dhe lokomotivat që shfrytëzohen për transportin hekurudhor, aeroplanë, anijet,
mjetet e rënda për transport, pajisjet për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit e dheut dhe
mjetet tjera të rënda për qëllimet e veprimtarisë ekonomike të tatimpaguesit ndërmjet 1
Janarit 2010 dhe 31 Dhjetorit 2012, lejohet një zbritje e veçantë prej dhjetë për qind (10%)
të çmimit të përvetësimit të pasurisë në vitin në të cilin pasuria është vënë për herë të parë
në shërbim.
2. Kjo zbritje bëhet përveç zbritjes normale të zhvlerësimin të lejueshëm.
3. Zbritja lejohet vetëm nëse pasuria është e re ose është vënë për herë të parë në shërbim
në Kosovë. Zbritja nuk lejohet nëse pasuria është bartur nga një biznes ekzistues ose një
biznes i mëparshëm në Kosovë.
4. Zbritjet tjera të posaçme mund të jepen vetëm nëse parashihen me ligj të veçantë.
Neni 16
Zbritjet e Posaçme për Asetet e Reja
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Paragrafi 1 i nenit 22 i Ligjit parasheh që fabrika dhe makinerit, inventari i hekurudhës dhe
lokomotivat që shfrytëzohen për transportin hekurudhor, aeroplanët, anijet, mjetet e rënda
të transportit, pajisjet për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit e dheut dhe mjetet tjera të
rënda të reja të blera në vend ose të importuara për herë të parë në Kosovë prej 1 janarit
2010 dhe 31 dhjetorit 2012, do të përfitojnë nga një zbritje e veçantë prej 10% përveç
zbritjes normale të zhvlerësimit të lejueshëm.
Shembull:
Të supozojmë se Ndërmarrja personale e biznesit X ka një bilanc të hapjes të Kategorisë 3
për periudhën tatimore 2010 prej 160,000 €. Gjatë gjysmës së parë të vitit biznesi importon
nga Gjermania një automjet të rëndë transportues të ri prej 40.000 €. Zbritja e zhvlerësimit
për këtë periudhë tatimore do të ketë tre komponente:
1. zhvlerësimin e makinës së re si një aset individual: vlerë 40.000 x 10% = 4.000 €;
2. zhvlerësimi i grupit të kategorisë 3 të aseteve në dorë në fillim të periudhës tatimore
2010:
160.000 x 15% = 24.000 €;
3. zbritje e posaçme për automjetin e ri: 40.000 x 10% = 4.000 €.
Zbritja totale e zhvlerësimit 32000 €. Zbritja e veçantë për automjet të ri jipet vetëm një
herë, në periudhën tatimore në të cilën është blerë në Kosovë ose është sjell në Kosovë.
442
Neni 23 - Riparimet dhe përmirësimet
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Ne rast të ndonjë aseti të zhvlerësueshëm, shumat e shpenzuara për riparime apo për
përmirësime, përjashtuar riparimet e mirëmbajtjes së zakonshme, do të kapitalizohen dhe të
shtohen në bazën e asetit nëse riparimet apo përmirësimet tejkalojnë jetën e përdorimit të
asetit për së paku një vit dhe shuma e riparimit apo përmirësimit është më e madhe se
1,000 € për atë aset. Nëse riparimi apo përmirësimi është 1,000 € apo më pakë për ndonjë
aset, shuma e riparimit apo përmirësimit do të jetë shpenzim në vitin që është paguar apo
ka ndodhur.
2. Nëse riparimet apo përmirësimet plotësojnë kriterin për kapitalizim sipas paragrafit 1 të
këtij neni, shuma kapitalizohet dhe shtohet ne vlerën kontabël të mbetur të asetit kapital.
Vlera e re kontabël e asetit përdoret si baze për zhvlerësimin e asetit. Aseti zhvlerësohet ne
përputhje me rregullat e kategorisë së aplikueshme .
3. Ministri lëshon një akt nënligjor për zbatimin e këtij neni.
Neni 17
Riparimet dhe Përmirësimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
443
Shembull:
Supozoni se vlera kontabël fillestare e ndërtesës së tatimpaguesit është 100.000 €. Gjatë
vitit tatimor 2010 tatimpaguesi shpenzon 4.000 € në riparimin e kulmit të cilat e zgjasin
jetën e përdorimit të ndërtesës për pesë vjet të tjera. Zhvlerësimi për ndërtesën për vitin
tatimor 2010 llogaritet si vijon:
Vlera kontabël fillestare e objektit 100.000 €
Riparimet dhe përmirësimet e kapitalizuara 4,000
Vlera kontabël e mbylljes para zhvlerësimit 104,000
Zhvlerësimi 5% 5,200
Vlera përfundimtare kontabël e ndërtesës 98,800
3.2. Për riparimet e bëra në Kategorinë 2 dhe Ketgorinë 3 të aseteve të blera para
hyrjes në fuqi të këtij Ligji, shumat e kapitalizuara të riparimeve janë:
3.2.1. kur shuma e riparimit është ndërmjet 1000 dhe 3000 euro, e shtuar
grupit të referuar në paragarfin 10 të nenit 20 të Ligjit si asete të reja të
kualifikuara
3.2.2. kur shuma e riparimit është mbi 3000 euro ,e trajtuar si kategoria e
re 2 ose kategoria 3 e aseteve, nëse aplikohet,për të cilat do të lejohet
zhvlerësimi si zbritje në pajtueshmëri me paragarfin 4 të nenit 20 të
Ligjit.
Neni 24 - Amortizimi
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Shpenzimet për kërkim dhe zhvillim lidhur me rezervat natyrore të mineraleve dhe të
resurseve të tjera natyrore, si dhe kamatat që u ngarkohen, i shtohen llogarisë kapitale dhe
amortizohen sipas këtij neni.
2. Shuma e lejuar si zbritje për amortizim përkitazi me shpenzimet kërkimore dhe
zhvillimore, e cekur në paragrafin 1 të këtij neni për periudhën tatimore, përcaktohet duke
shumëzuar bilancin në llogarinë kapitale me një thyesë prej:
444
2.1.Numëruesi i së cilës paraqet njësitë e nxjerra prej rezervave natyrore gjatë vitit dhe
2.2.Emëruesi i së cilës paraqet shumën e njësive të përgjithshme të parapara për t‟u nxjerrë
nga rezervat natyrore gjatë jetëgjatësisë së pasurisë.
3. Njësitë e përgjithshme të parapara për nxjerrje, të referuara në paragrafin 2 të këtij neni
do të përcaktohen në përputhje me udhëzimet lidhur me vlerësimet e tilla që do të
vendosen në një akt nënligjor që lëshohet nga ministri.
Neni 18
Shpenzimet për Kërkim dhe Zhvillim
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Shembull:
Ndërmarrja personale e biznesit X ka marrë me qira një fushë bakri dhe numri i llogaritur i
njësive në rezervat natyrore është 15.000.000. Prodhimi për vit është 1.500.000 njësi.
Bilanci në llogarinë kapitale në fund të periudhës tatimore është 500,000 €. Për të
përcaktuar shumën e lejuar të zhvlerësimit për periudhën tatimore, bilanci në llogari duhet
të shumëzohet me KZH. Në këtë rast, koeficienti është 10%, (1.500.000 / 15.000.000).
Prandaj zhvlerësimi i lejuar si zbritje, është € 50,000.
2. Për përcaktimin e numrit të përgjithshëm të parashikuar të njësive në rezerva,
tatimpaguesi duhet të marrë një raport nga ekspertët dhe duhet ta vejë atë në dispozicion
për ATK-në, për inspektim në bazë të kërkesës apo të dorëzohet me deklaratën tatimore
vjetore. Llogaritja e njësive të nxjerra duhet të bëhet duke përdorur metodat e pranuara në
përgjithësi. ATK ruan të drejtën e përdorimit të shërbimeve të specialistëve të pavarur për
të rishikuar raportet inxhinierike dhe metodat e llogaritjes së nxjerrjeve.
445
Neni 26 - Humbjet tatimore
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Humbjet tatimore siç është e definuar me këtë ligj është ndryshimi negativ ndërmjet të
ardhurave dhe shpenzimeve e lejimeve të tatimpaguesit të përcaktuara me këtë ligj.
2. Shuma e humbjes tatimore e përcaktuar sipas këtij neni mund të bartet deri në shtatë (7)
periudha të njëpasnjëshme tatimore dhe është e disponueshme si zbritje ndaj çfarëdo të
ardhure për ato vite.
3. Shuma e bartur që merret parasysh për çfarëdo periudhe tatimore pas vitit të humbjes
tatimore, është shuma e përgjithshme e humbjes e zvogëluar për shumën e grumbulluar që
është lejuar më parë si zbritje.
4. Nëse tatimpaguesi ka pasur humbje tatimore më gjatë se një (1) vit, ky nen zbatohet për
humbjet që janë krijuar sipas radhës.
5. Dispozitat e këtij neni do të jenë të lejueshme vetëm për biznesin i cili ka krijuar
humbje. Nëse biznesi ka ndryshim në pronësi prej më shumë se 50% apo nëse një
ndërmarrje personale afariste është ndryshuar në ndonjë formë tjetër biznesi (entitet
juridik, ortakëri, etj.) humbja e bartur nuk do të lejohet më. Ministri mund të lëshojë një akt
nënligjor për të rregulluar dispozitat e bartjes së humbjes që lidhen me ndryshimin e llojit
të organizatës biznesore apo ndryshimit të pronësisë, si dhe çdo dispozitë tjetër të bartjes së
humbjes të nevojshëm për zbatimin e këtij neni.
Neni 19
Humbjet Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Shembull:
Ortakëria operohet nga tre ortakë (A,B,dhe C), ku secili prej tyre kanë aksione të barabarta
në ortakëri. Në vitin 2010 është krijuar humbja tatimore prej 10.000 eurosh.Gjatë vitit 2011
446
C lëshon ortakërinë dhe zëvendësohet nga ortaku i ri D. Humbja tatimore e vitit 2010 është
e mundur që të bartet në vitin 2011 sepse ende është 2/3 e pronësisë së përbashkët (A dhe
B).Gjatë vitit 2012 B e lëshon ortakërinë dhe gjithashtu zëvendësohet nga ortaku i ri E.
Humbja tatimore e vitit 2010 nuk mund të bartet në vitin 2012 (sepse tani është vetëm 1/3 e
pronësisë së përbashkët, A). Çdo humbje tatimore që është krijuar në vitin 2011, do të
mundet të bartet sepse janë 2/3 e pronësisë së përbashkët ndërmjet viti 2011 dhe 2012 (A
dhe D).
Nëse një tatimpagues, ndryshe nga një tatimpagues i angazhuar në afarizëm për dhënie me
qira të pasurisë së luajtshme apo të paluajtshme, zgjedh të mos mbajë regjistrime të
shpenzimeve aktuale të paguara apo te lindura në aktivitetin e qirasë, tatimpaguesit të tillë i
lejohet një zbritje nga të ardhurat bruto nga qiraja në një shumë të barabartë me dhjetë për
qind (10%) të qirave të pranuara me qëllim të mbulimit të shpenzimeve të riparimit,
arkëtimit të pagesave dhe të shpenzimeve tjera të paguara apo të krijuara gjatë realizimit të
qirasë.
1. Kontributet që bëhen nga tatimpaguesit që mbajnë regjistrime sipas nenit 33.4 të këtij
ligji, për qëllime humanitare, shëndetësore, arsimore, fetare, shkencore, kulturore, të
mbrojtjes së ambientit dhe sportive lejohen si zbritje me vlerë maksimale prej pesë për
qind (5%) të të ardhurave të tatueshme të llogaritura përpara se të jetë zbritur ky kontribut
bamirës.
2. Kontributet bamirëse sipas paragrafit 1 të këtij neni duhet të bëhen për:
2.1. Një organizatë të regjistruar sipas legjislacionin mbi regjistrimin dhe
funksionimin e Organizatave Joqeveritare që kanë marrë dhe mbajnë statusin e
përfitimit publik.
2.2. Çdo organizatë tjetër jo komerciale që drejtpërsëdrejti kryen veprimtari jo
fitimprurëse që janë të interesit publik, sikurse janë:
2.2.1. Institucionet mjekësore;
2.2.2. Institucionet arsimore;
2.2.3. Organizatat për mbrojtjen e ambientit;
2.2.4. Institucionet fetare;
2.2.5. Institucionet që kujdesen për personat e paaftë ose të moshuar;
2.2.6. Jetimoret dhe
2.2.7. Institucionet që nxisin krijimin e shkencës, kulturës, sporteve apo
arteve.
447
3. Kontributi bamirës nuk përfshinë kontributin që është në dobi të drejtpërdrejtë të
donatorëve apo të personave të tjerë që kanë lidhje me donatorin.
4. Çdo tatimpagues që është objekt i tatuarës reale, i cili kërkon zbritje për kontributin
bamirës duhet ta dorëzojë një deklaratë vjetore dhe të sigurojë faturën (dëftesën) në lidhje
me atë kontribut, në mënyrën siç përshkruhet në akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
Neni 20
Zbritja për Kontributet Bamirëse
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Shembull:
Nëse një ndërmarrje personale biznesi ka një fitim bruto para kontributeve bamirëse prej
10.000 € dhe ajo ka bërë një donacion në një spital prej 400 euro, do të aplikohet 5% limiti
i lejuar mbi 10.000 euro dhe jo në 10.000 - 400 = 9.600 €. Në këtë rast 400 € është
plotësisht e zbritshme meqë është brenda limitit të lejuar prej 10.000 x 5 % = 500 €.
2. Sipas paragrafit 4 të nenit 28 të Ligjit, tatimpaguesit të cilët kërkojnë zbritje në lidhje me
kontributet bamirëse të bëra gjatë periudhës tatimore, në kohën e deklarimit të deklaratës
vjetore tatimore dhe pasqyrës financiare përkatëse, do të sigurojnë kuponët e nënshkruar
dhe vulosur nga ana e përfituesve të kontributeve bamirëse, që e vërteton qëllimin e këtyre
donacioneve, shumat e atyre donacioneve dhe kohën kur janë bërë donacionet. Zbritja e një
kontributi bamirës mund të kërkohet vetëm nga ata tatimpagues që paguajnë tatim mbi
baza të të ardhurave reale dhe në këtë mënyrë të cilët tashmë janë të detyruar të dorëzojnë
një deklaratë tatimore vjetore. Tatimpaguesit me tatim të paragjykuar nuk mund të
kërkojnë këtë zbritje.
3. Çdo kupon i referuar në paragrafin e mëparshëm do të përmbajë informatat si në vijim:
3.1. emrin e donatorit
3.2. numrin e identifikimit tatimor (numrin fiskal) të donatorit, apo kur dhuruesi
është një individ dhe nuk kërkohet të kenë numër fiskal, numrin personal
identifikues të individit
3.3. adresën e donatorit
3.4. emrin e pranuesit
3.5. numrin tatimor identifikues (numrin fiskal) të pranuesit
3.6. adresën e pranuesit
3.7. emrin e personit kontaktues të pranuesit dhe numrin e telefonit
3.8. shumën e kontributit bamirëse të dhuruar
3.9. datën e dhurimit
3.10. një deklaratë nga pranuesi se të dhënat në kupon janë të sakta dhe se
pranuesi nuk ka konflikt të drejtpërdrejtë ose të tërthortë interesi me donatorin.
448
Neni 29 - Shpenzimet edukative/arsimore dhe trajnuese
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Shpenzimet edukativo ose arsimore të paguara nga një punëdhënës një institucioni
edukativ ose arsimor për një të punësuar do të jenë të lejueshme në tërësi në vitin në të
cilin shpenzimet e tilla janë paguar, me kusht që:
1.1. shpenzimet edukative ose arsimore të jenë paguar drejtpërdrejtë në
institucionin edukativ ose arsimor;
1.2 institucioni edukativ/arsimor njihet nga ligji publik në fuqi i Kosovës.
1.3. edukimi/arsimimi lidhet me pozitën e të punësuarit dhe nuk e kualifikon atë të
punësuar për punë në një profesion tjetër; dhe
1.4. i punësuari mbetet në marrëdhënie pune me punëdhënësin për së paku 24
muaj pas përfundimit të edukimit ose arsimimit për të cilën shpenzimet janë
paguar nga punëdhënësi.
2. Shpenzimet e trajnimit (shpenzimet e dala nga një punëdhënës për t’i dhënë aftësitë
elementare të nevojshme për të punësuarin për të kryer detyrat e caktuara apo të nevojshme
për t’i dhënë aftësitë e reja të punësuarit) të cilat lidhen me punën do të lejohen në tërësi në
vitin në të cilin shpenzimet e tilla të trajnimit kanë lindur. Shuma e shpenzimeve të tilla
nuk do të tejkalojë 1,000€ për të punësuar në çdo periudhë tatimore, Çdo shpenzim i
trajnimit i lindur mbi atë shumë nuk do të jetë e lejueshme në atë periudhë tatimore.
449
KREU V - SHPENZIMET E PALEJUESHME
Neni 21
Shpenzimet e Papranueshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
450
1.2. Gjobat, Ndëshkimet, Shpenzimet dhe Interesi i Lidhur me to. Shpenzimet
e tilla ndodhin kur tatimpaguesit shkelin rregullat tatimore, apo të tjera të
aplikueshme dhe kërkesat. Ato do të mbulohen nga fitimi pas tatimit.
1.3. Tatimi në të Ardhura. Pagat bruto, përfshirë tatimin në të ardhurat personale
të mbajtur në burim nga të punësuarit, përbëjnë një shpenzim, pra janë të
zbritshme. Tatimi mbi të ardhurat personale nuk është një zë i zbritshëm, pasi që
llogaritet pas zbritjes së të gjitha shpenzimeve të lejuara.
1.4. TVSH –ja e Zbritëshme nuk është zë i zbritshëm, nëse është rikthyer ose
kredituar nga TVSh e llogaritur. Në një rast të veçantë kjo është një zë i
zbritshëm, dhe kjo është kur një tatimpagues me të ardhurat e biznesit i cili ka
bërë zgjedhje për të bërë llogaritjen për të ardhura dhe shpenzime në baza “reale”
nuk ka arritur pragun e regjistrimit të TVSH-së, dhe në këtë mënyrë nuk ka të
drejtë të aplikojë TVSh në furnizimet vendore.
1.5. Shpenzimet Personale, të Jetesës ose ato Familjare.
1.6. Humbja nga Shitja ose Këmbimi i Pronës Ndërmjet Personave të
Lidhur. Fitimet nga shitja ose këmbimi i pasurisë së luajtshme ose të paluajtshme
në mes personave të lidhur do të formojnë një pjesë të të ardhurave të tatueshme
të palës që e krijon fitimin, ndërsa në të njëjtën kohë pala që e krijon humbjen nuk
do të jetë në gjendje të kërkoj humbjen e tillë si shpenzim të zbritshëm.
1.7. Shpenzimet e Argëtimit apo Rekreacionit. Përjashtimi zbatohet kur biznesi
i tatimpaguesit është ofrimi i argëtimit apo rekreacionit.
1.8. Shpenzimet jo të Dokumentuara për Kërkesat. Kërkesat e
dokumentacionit të shpenzimeve janë të përshkruara në paragrafin 1 të nenit 10 të
këtij Udhëzimi Administrativ.
2. Nën-paragrafi 2.1 i nenit 30 të Ligjit parasheh që kontributet e pensionit mbi shumën
maksimale të lejuar me Ligjin Pensional të Kosovës gjithashtu nuk lejohen të zbriten si
shpenzime ndaj të ardhurave të tatueshme. Ligji që mbulon pensionet e menaxhuara nga
Trusti i Kursimeve Pensionale të Kosovës i lejon punëdhënësit për të bërë kontributeve
vullnetare të pensioneve në lidhje me punonjësit e tyre deri në shumën maksimale prej
15% të pagës bruto të të punësuarit. Kontributet e tilla janë të zbritshme për punëdhënësin,
por çdo tepricë mbi këtë shumë maksimale, nuk është e zbritshme.
3. Nën-paragrafi 2.2 i nenit 30 të Ligjit i referohet shpenzimeve që janë pjesërisht për
qëllime të biznesit dhe pjesërisht për qëllime personale. Shpenzimet e biznesit në
përgjithësi janë të zbritshme, ndërsa shpenzimet personale, në përputhje me nën-paragrafin
1.5 të nenit 30, nuk janë të zbritëshme. Në rastet kur ka një komponent të përzier biznes /
personale, shpenzimet do të duhet të shpërndahen në baza të arsyeshme dhe zbritja
kërkohet vetëm për komponentin e biznesit.
Shembull:
Një person që udhëheq një ndërmarrje personale biznesi e përdor një pjesë të qëndrimit të
tij personal si “zyrë” për biznesin e tij. Kjo zyrë përdoret vetëm për biznes dhe ka një
sipërfaqe të katit prej 10 metra katrorë krahasuar me sipërfaqe totale prej 200 metra katrore
të vendbanimit personal. Ndërmarrja personale e biznesit mund të kërkojë 5% të
shpenzimeve që kanë të bëjnë me vendbanimin personal që gjithashtu kanë të bëjnë me
zyrën. Kështu që 5% të shpenzimeve të energjisë elektrike (duke supozuar se kanë të bëjnë
451
me tërë vendbanimin ) do të jenë të zbritshëme, por shpenzimet e ujit nuk do të jenë të
zbritshëme (duke supozuar se nuk ka përdorim të ujit në zonën e zyrës).
452
KREU VI - FITIMET DHE HUMBJET KAPITALE
453
jetëgjatësinë e marrëveshjes më këste dhe shuma e fitimit që i atribuohet ndonjë periudhe
tatimore duhet të raportohet në deklaratën tatimore si e ardhur në atë periudhë tatimore.
Dispozitat tjera që lidhen me shitjes me këste do të përshkruhen në nj akt nënligjor.
14. Fitimi kapital nuk pranohet në rast të ndërrimit pa dashje të pronës nëse konsiderata
është marrë nga ndërrimi që përbëhet nga prona e karakterit apo natyrës së njëjtë ose nga
paratë që janë investuar në pronën e natyrës apo të karakterit të njëjtë brenda periudhës dy
vjeçare (2) të zëvendësimit.
Neni 22
Fitimet Kapitale apo Humbjet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
Shembull:
Tatimpaguesi blen një pronë për banim në vitin 2010.Tatimpaguesi vdes dhe pasuria
trashëgohet nga djali i tatimpaguesit në vitin 2008. Djali i tatimpaguesit e shet pronën në
vitin 2010.Për qëllime të llogaritjes së humbjeve/fitimeve kapitale,kostoja e përvetësimit të
pronës që do të mund të zbritet nga çmimi i shitjes në vitin 2010 do të jetë vlera e hapur e
tregut në datën e vdekjes së tatimpaguesit.
3. Paragrafi 13 i nenit 31 të Ligjit mbulon shitjet e aseteve kapitale duke përfshirë
marrëveshjet me
këste të cilat zgjasin më shumë se një periudhë tatimore. Në raste të tilla fitimet ose
humbjet kapitale duhet të raportohen në baza lineare gjatë kohës së marrëveshjes me këste,
454
duke filluar nga data më e hershme e pagesës së depozitit , ose nga data kur ky depozit e ka
afatin dhe duke përfunduar në datën më të hershme të pagesës së fundit të këstit ose datën
kur kjo pagesë bëhet obligim.
4. Në bërjen e këtyre llogaritjeve në baza lineare:
4.1. Kur data e fillimit për marrëveshjen me këste bjen brenda 6 muajve të parë të
viti, data fillestare e marrëveshjes me këste do të konisderohet se është dita e parë
e vitit;
4.2. Kur data e fillimit të marrëveshjes me këste bie në 6 muajt e dytë të vitit,datat
e fillimit do të konsiderohet se është dita e parë e kësaj periudhe gjashtë mujore;
4.3. Kur data e fundit e marrëveshjes me këste bie në 6 muajt e parë të vitit,data e
fundit do të konsiderohet se është dita e fundit e kësaj periudhe 6 mujore;
4.4. Kur data e fundit e marrëveshjes me këste bjen në 6 mujorin e dytë të vitit,
data e fundit e marrveshjes me këste do të konsiderohet se është dita e fundit e atij
viti;
4.5. Çdo pagesë e këstit kur shuma e pagesës nuk është e sigurtë derisa të ndodhë
ngjarja e veqantë (p.sh. kur një pjesë e çmimit të shitjes/blerjes është pjesë në
arritjen e nivelit të caktuar të shitjes ose ndonjë ngjarje tjetër kur ekziston
mundësia që kjo e arritur ose ngjarje nuk do të ndodh) duhet të injorohet – njohja
e të ardhurave jo të sigurta për shitësin, dhe kostoja e pa caktuar për blerësin në
këto rrethana do të lindë vetëm nëse dhe kur pjesa të jetë larguar dhe shuma e
pagesës bëhet e sigurt.
Shembulli 1:
Nëse një aset kapital e ka vlerën neto (kostoja e përvetësimit plus kostoja e përmirësimit pa
zhvlerësimin e kërkuar për qëllime tatimore) në libra prej 5,000 euro dhe është shitur për
7,000 euro, kjo rezulton në fitimin kapital prej 2,000 euro. Nëse marrëveshja e shitjes
parasheh pagesat e kësteve që janë bërë gjatë periudhës nga 1 prilli 2010 deri më 31 Mars
2012 (periudhë prej dy viteve që shtrihet në tri vite tatimore), atëherë fitimi kapital do të
njihet si në vijim:
Në bërjen e llogaritjeve lineare, marrëveshja me këste do të trajtohet se ka filluar me 1
janar 2010 dhe se ka përfunduar me 30 qershor 2012, periudhë prej 30 muajsh.
Shuma e fitimit e regjistruar për vitin 2010 do të jetë 2,000 x 12/30 = 800 euro
Shuma e fitimit e regjistruar për vitin për vitin 2011 do të jetë 2,000 x 12/30 = 800 euro
Shuma e fitimit e regjistruar për vitin për vitin 2012 do të jetë 2,000 x 6/30 = 400 euro
Shembulli 2:
Nëse aseti kapital në libra e ka vlerën neto prej 9,000 euro dhe është shitur për 6,000 euro,
kjo rezulton në humbje kapitale prej 3,000 euro. Nëse marrëveshja e shitjes parasheh
pagesat e kësteve që janë bërë gjatë periudhës prej 1 tetorit 2010 deri më 30 shtator 2012,
atëhere humbja kapitale do të organizohet si në vijim:
Për të bërë llogaritjet në baza lineare, marrëveshjet e kësteve do të trajtohen se kanë filluar
me 1korrik 2010 dhe se kanë përfunduar me 31 dhjetor 2012, periudhë prej 30 muajsh.
Shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2010 do të jetë 3,000 x 6/30 = 600 euro
Shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2011 do të jetë 3,000 x 12/30 = 1,200 euro
Shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2012 do të jetë 3,000 x 12/30 = 1,200 euro.
455
Neni 9
Të Ardhurat nga Riorganizimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Paragrafi 3 i nenit 26 të Ligjit Nr. 03/L -162 Për Tatimin në të Ardhurat në Korporata,
parasheh se gjatë riorganizimit shpërndarja e interesit të ekuitetit të tyre për aksionarët, nuk
përbën të ardhura të tatueshme të aksionarit. Në rast të riorganizimit të kualifikuar të një
NSH, për shpërndarjen e të cilave aplikohet ai paragraf, do të përfshinë aksionet e të
ardhurave nga shitja e aksioneve të korporatave vartëse të NSH që është privatizuar për
personat në kapacitetin e tyre si bashkë-pronar ose si ko-menagjer të NSH, mirëpo nuk
përfshijnë pagesat për personat e pushuar nga puna në kapacitetin e tyre si të punësuar ose
ish të punësuar të NSH (të cilat do të përbëjnë të ardhura të tatueshme të këtyre personave
për qëllim të këtij Ligji.
456
KREU VII - LIBRAT DHE REGJISTRIMET
457
4.5. Librat dhe regjistrimet e tilla të tjera sipas nevojës për të dhënë llogari të
saktë të të gjitha të ardhurave dhe shpenzimeve ashtu që të mund të bëhet një
përcaktim i saktë i tatimit;
4.6. Pavarësisht kërkesës në paragrafin 1 të këtij neni që ortakëritë dhe grupet e
personave duhet të mbajnë libra dhe regjsitrime të përshkruara në Paragrafin 4 të
këtij Neni, ortakëritë dhe grupet e personave me qarkullim vjetor prej 50,000 apo
më pak nuk do të kërkohet të mbajnë pasqyra të të ardhurave apo financiare siç
kërkohet me Standardet e Kontabilitetit të Kosovës. Megjithatë, ato do të kërkohet
të mbajnë librat dhe regjistrimet e përshkruara në nën-paragrafët 4.1 deri 4.5, dhe
çdo regjistrim tjetër i kërkuar me qëllim që të përcaktohet me saktësi shuma e
fitimit, apo humbjes, që do t‟u shpërndahet ortakëve të ndarë.
4.7. Përmbajta e librave dhe regjistrimeve të kërkuara me këtë paragraf dhe çdo
libër dhe regjistrim i kërkuar, përfshirë ato të mbajtura në format elektronik, do të
përkufizohen në një akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
Neni 23
Librat dhe Regjistrimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose më tepër dhe ata me të
ardhura vjetore bruto më të ulëta se 50,000 euro të cilët zgjedhin të tatohen mbi baza të të
ardhurave reale, do të mbajnë librat dhe regjistrimet në pajtueshmëri me kërkesat e:
1.1. nenit 33 të Ligjit;dhe
1.2. paragrafin 4 të nenit 17 të Udhëzimit Administrativ nr. 15 /2010 për Zbatimin
e Ligjit Nr. 03/L-222 për Administratën tatimore dhe Procedurat.
2. Tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto më të ulëta se 50,000 euro të cilët nuk kanë
zgjedhur të tatohen në bazë të të ardhurave reale, do të mbajnë librat dhe regjistrimet në
pajtueshmëri me kërkesat e:
2.1. nenit 34 të Ligjit;dhe
2.2. paragrafit 2 të nenit 17 të Udhëzimit Administrativ nr. 15/2010 për Zbatimin
e Ligjit nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat.
3. Tatimpaguesit e sepcifikuar në paragrafët 1 dhe 3 të këtij neni janë të detyruar të
lëshojnë fatura/ kuponë për furnizimin e mallrave dhe shërbimeve të kryera nga ata.
4. Përmbajtja e librave dhe regjistrimeve të referuara në paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni dhe
i faturave / kuponëve të referuar në paragrafin 3 të këtij Neni duhet të jenë në përputhje me
Udhëzimin Administrativ nr. 15/2010 Për Zbatimin e Ligjit nr 03/L-222 mbi Administratën
Tatimore dhe Procedurat.
5. Dispozitat e mëposhtme të Ligjit nr 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe
Procedurat, zbatohen në lidhje me librat dhe regjistrimet e referuara në këto nene:
5.1. Neni 13, në lidhje me përkthimin, mbajtjen dhe ruajtjen e të dhënave dhe
periudhat të cilave duhet të ju përkasin regjistrimet;
5.2. Neni 14, në lidhje me qasjen në regjsitrime nga ATK dhe për heqjen dhe
kopjimin e të dhënave të tilla;
5.3. Neni 14 dhe 15, në lidhje me kërkesën për tatimpaguesit për të prodhuar të
dhënat kur kërkohet nga ATK;
458
5.4. Neni 19, në lidhje me të dhënat që janë humbur ose shkatërruar;
5.5. Neni 15 dhe 53, në lidhje me ndëshkimet për mos mbajtjen e regjistrimeve
ose për mos lejimin e qasjes së ATK-së në regjistrime.
1. Një tatimpagues me të ardhura bruto vjetore prej 50.000 euro apo më pakë, i cili nuk
zgjedh të përgatisë librat dhe regjistrimet e kërkuara sipas paragrafit 4 të nenit 33, duhet të
mbaj librat dhe regjistrimet vijuese minimale:
1.1. Një libër të shitjes në të cilin të gjitha shitjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
1.2. Një libër të blerjes në të cilin të gjitha blerjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
1.3. Një ditar të pranimeve në para të gatshme (kesh) dhe një ditar të pagesave në
para të gatshme (kesh) që lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes.
1.4. Përmbajta e librave dhe regjistrimeve të kërkuara me këtë paragraf dhe çdo
libër dhe regjistrim i kërkuar për biznesin e vogël, përfshirë ato të mbajtura në
format elektronik, do të përkufizohen në një akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
459
KREU VIII - DISPOZITAT NDËRKOMBËTARE
460
3.1. Ka dhe zakonisht ushtron autorizimin në Kosovë për të lidhur kontrata në
emër të personit jo rezident, përveç nëse aktivitetet e personit të tillë janë të
kufizuara në ato të përmendura në paragrafin 6 të këtij neni të cilat, nëse
ushtrohen përmes një vendi të caktuar të biznesit, nuk do ta bënin këtë vend të
caktuar të biznesit njësi të përhershme sipas dispozitave të atij nën neni; ose
3.2. Nuk ka autorizim të tillë, por zakonisht mban një magazinë të mallrave ose
materialeve në Kosovë nga i cili vazhdimisht shpërndan mallra ose materiale në
emër të tatimpaguesit.
4. Personi jo rezident i cili ofron sigurim, përveç ri-sigurimit, do të konsiderohet se ka njësi
të përhershme në Kosovë nëse mbledh primet në Kosovë ose siguron rreziqet që ndodhen
në Kosovë përmes një personi, përveç agjentit me status të pavarur për të cilin zbatohet
paragrafi 6 i këtij neni.
5. Pavarësisht nga paragrafi 1 dhe 2 i këtij neni, “Njësia e përhershme” konsiderohet se nuk
përfshin:
5.1. Shfrytëzimin e objekteve vetëm me qëllim të ruajtjes ose ekspozimit të
mallrave ose materialeve që i përkasin personit jo rezident ;
5.2. Mbajtja e magazinës së mallrave dhe materialeve që i përkasin personit jo
rezident vetëm me qëllim të ruajtjes apo ekspozimit;
5.3. Mbajtja e magazinës së mallrave dhe materialeve që i përkasin personit jo
rezident vetëm për qëllime të përpunimit nga një tatimpagues tjetër;
5.4. Mbajtja e një vendi të caktuar të biznesit vetëm me qëllim të blerjes së
mallrave ose materialeve ose mbledhjes së informacioneve për personin jo
rezident;
5.5. Mbajtja e një vendi të caktuar të biznesit vetëm për qëllimin e kryerjes së
aktiviteteve të tjera të karakterit përgatitor apo ndihmës për personin jo rezident,
dhe
5.6. Mbajtja e një vendi të caktuar të biznesit vetëm për kombinimin e ndonjë nga
aktivitetet e paraqitura në paragrafët 1 deri 5 të këtij nën neni, me kusht që
aktiviteti i përgjithshëm i vendit të caktuar të biznesit që rezulton nga ky
kombinim ka vetëm karakter përgatitor apondihmës.
6. Personi jo rezident nuk konsiderohet se ka njësi të përhershme në Kosovë vetëm pse
kryen veprimtari afariste në Kosovë përmes komisionarit, agjentit të përgjithshëm të
komisionit apo ndonjë agjenti tjetër me status të pavarur, me kusht që personat e tillë
veprojnë sipas rrjedhës së rëndomtë të biznesit të tyre. Megjithatë, kur aktivitetet e agjentit
të tillë përkushtohen tërësisht apo gati tërësisht në emër të atij tatimpaguesi, dhe krijohen
kushtet apo imponohen ndërmjet atij tatimpaguesi dhe agjentit në marrëdhëniet e tyre
komerciale dhe financiare që ndryshojnë nga ata që do të kishin mundur të bëhen ndërmjet
tatimpaguesve të pavarur, ai nuk konsiderohet agjent me status të pavarur në kuptimin e
këtij nën neni.
7. Fakti se personi jo rezident kontrollon ose kontrollohet nga një kompani që është
rezidente e Kosovës, apo që kryen biznes në Kosovë (qoftë përmes ndërmarrjes së
përhershme apo ndryshe), nuk e konsideron asnjërën kompani njësi të përhershme të
tjetrës.”
461
Neni 36 - Çmimet e transferimit
(Ligji Nr. 03/L-161)
Neni 24
Transferimi i Çmimeve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Paragrafi 4 i nenit 36 të Ligjit parasheh dallim ndërmjet “vlerës së hapur të tregut” dhe
“transferit të çmimeve” që përfshihen në të ardhurat e tatueshme. Kjo dispozitë aplikohet,
vetëm kur ka transaksione të aseteve ose obligime kontraktuale ndërmjet personave të
lidhur. Në kuptim të gjerë, qëllimi i kësaj dispozite është që të sigurojë që çmimet për
transaskionet ose obligimet ndërmjet personave të lidhur (transfer i çmimeve) pasqyrojnë
çmimet e mbizotërimit të tregut (të përfaqësuara nga vlera e hapur e tregut) – nëse për
shembull, mallrat e shitura dhe/ose shpenzimet e përgjithshme të ngarkuara filialit në
Kosovë, të tatimpaguesit nga zyra amë e vendosur jashtë Kosovës, janë konsideruar si me
qenë në të njëjtin nivel që do të ngarkohet nga pala jo e lidhur që ofron mallra ose
shërbime të ngjashme, atëhere nuk do të ketë dallim ndërmjet çmimit të ngarkuar dhe
çmimit të mbizotërimit të tregut, dhe nuk do të lindin të ardhura të tatueshme. Anasjelltas
nëse shpenzimet e ngarkuara nga zyra amë janë konsideruar se kanë tejkaluar ato që do të
ngarkoheshin nga pala jo e lidhur që ofron mallra ose shërbime të ngjashme ( duke i
zvogëluar të ardhurat e tatueshme të filialit të Kosovës), diferenca do të shtohet si e ardhur
e tatueshme e filialit të Kosovës.
2. Në përcaktimin e çdo diference ndërmjet “vlerës së hapur të tregut” dhe “transferit të
çmimeve”, “transferi i çmimeve në pajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 36 të Ligjit, është
çmimi aktual i ngarkuar, ose i ngarkueshëm ndërmjet palëve të lidhura. Përcaktimi i
“vlerës së hapur të tregut” prap se prap është më komplekse në metodën që duhet të
shfryrtëzohet në përcaktimin e saj, që i nënshtrohet shkallës në të cilën janë në dispozicion
informatat për palët jo të lidhura që ofrojnë mallra ose shërbime të ngjashme. Metoda që
do të shfrytëzohet në përcaktimin e “vlerës së hapur të tregut” është paraqitur në paragrafet
si në vijim.
3. Në pajtueshmëri me paragrafin 3 të nenit 36 të Ligjit, “vlera e hapur e tregut” nëse është
e mundur përcaktohet me Metodën e Krahasimit të Çmimeve të Pakontrolluara. Kjo
metodë mund të shfrytëzohet kur tatimpaguesi blen ose shet mallra të caktuara ose
462
shërbime, me kuantitet të ngjashëm dhe sipas kushteve të ngjashme për palët jo të lidhura
në tregjet e ngjashme (një krahasim i brendshëm), ose pala jo e lidhur blen ose shet mallin
ose shërbimin e caktuar, me kuantitet të ngjashëm dhe sipas kushteve të ngjashme për
palën tjetër jo të lidhur në tregjet e ngjashme (krahasim i jashtëm). Transaksionet mund të
shërbejnë si të krahasueshme, edhe përkundër diferencave ndërmjet këtyre transaksioneve
dhe transaksioneve të palëve të lidhura ku diferencat mund të maten në baza të arsyeshme
dhe mund të bëhen rregullimet e përshtatshme për të eliminuar efektet e këtyre
diferencave. Krahasimet, ose krahasimet e rregulluara ku janë eliminuar diferencat, do të
jenë “vlera e hapur e tregut”.
Shembulli 1:
Tatimpaguesi i shet 1,000 tona të produktit prej 80 euro per ton një ndërmarrje të lidhur në
grupin e saj, dhe në të njëjtën kohë shet 500 tona të të njëjtit produkt për 100 euro per ton
një ndërmarrje të pavarur. Ky rast kërkon një vlerësim se nëse vëllimet e ndryshme duhet
të rezultojnë në rregullimin e transferit të çmimeve. Duhet të hulumtohet tregu relevant
duke analizuar transaksionet për produktet e ngjashme për të përcaktuar zbritjet tipike në
vëllim.
Shembulli 2:
Një shembull ilustrativ ku mund të kërkohen rregullimet, është kur rrethanat që rrethojnë
shitjet e kontrolluara dhe të pa kontrolluara janë identike, me përjashtim të faktit se çmimi i
kontrolluar i shitjes është çmimi i furnizimit dhe shitjet e pakontrolluara bëhen nga fabrika
duke përjashtuar shpenzimet e transportimit dhe sigurimit. Dallimet në kushtet e
transportimit dhe sigurimit në përgjithësi kanë efekt të caktuar, dhe të konstatuara
arsyeshëm në çmim. Prandaj, për të përcaktuar çmimet e shitjeve të pa kontrolluara duhet
të bëhen rregullime në çmimin për diferencën në kushtet e furnizimit.
4. Kur ka mungesë të krahasimeve ose të dhënave të rregulluara të krahasueshme, ashtu që
nuk mund të shfrytëzohet metoda e krahasimeve të çmimeve të pakontrolluara, “vlera e
hapur e tregut” do të përcaktohet duke shfrytëzuar metodën e çmimit të rishitjes (e cila
është më e përshtatshme për shfrytëzim nga distributorët) ose metoda e kostos plus (e cila
është më e përshtatshme për shfrytëzim nga prodhuesit) sikur që është paraqitur në
paragrafët si në vijim.
5. Metoda e Çmimit të Rishitjes është e shfrytëzueshme kur mallrat ose shërbimet e blera
nga tatimpaguesi nga pala e lidhur, janë rishitur për palën jo të lidhur, me veqanti kur
tatimpaguesi shitës i shton një vlerë relativisht të vogël mallrave ose shërbimeve. Në këto
raste, vlera e hapur e tregut llogaritet duke zbritur nga çmimi i rishitjes një marzhë të
përshtatëshme të rishitjes bruto e cila mundëson që shitësi ti mbulojë shpenzimet operative
të tij dhe të fitoj një fitim sipas mbizotërimit të tregut të bazuar në funksionet e kryera,
asetet e shfrytëzuara dhe rreziku i supozuar.
Kjo marzhë bruto mund të përcaktohet duke ju referuar marzhës së çmimit të rishitjes të
fituar nga anëtari i të njëjtës grup si tatimpagues në krahasimet e transaksioneve të pa
kontrollura (krahasimet
interne) ose marzha e çmimit të rishitjes e fituar nga palët jo të lidhura në transaskionet e
krahasueshme të pakontrolluara (krahasimet eksterne).
463
Shembulli 1:
Supozoni se janë dy distributor, që shesin të njëjtin produkt në të njëjtin treg, me të njejtin
emër të markës. Distributori A ofron garancion; Distributori B nuk ofron asgjë. Distributori
A e përfshinë garancionin si pjesë të strategjisë së tij të çmim vënies, dhe kështu I shet
produktet e saja me çmim më të lartë që rezulton në një marzhë më të madhe të fitimit
bruto (nëse shpenzimet e shërbimit të garancionit nuk janë marrë parasysh) se sa ajo e
Distributorit B, i cili shet me çmim më të ulët. Dy marzhat nuk janë të krahasueshme deri
sa të bëhet një rregullim për të marrë parasysh dallimin.
Shembulli 2:
Biznesi shet produktin, nëpërmes të distributorëve të pavarur në pesë shtete në të cilat nuk
ka vartës. Distributorët, thjesht i shesin produktet dhe nuk kryejnë ndonjë punë shtesë. Në
një shtet, kompania vendos një vartës. Meqë tregu i caktuar ka një rëndësi strategjike,
kompania kërkon nga vartësi që të shes vetëm produktin e tij. dhe të kryej aplikimin teknik
për klientët. Edhe nëse faktet dhe rrethanat tjera janë të ngjashme, nëse marzhat vijnë nga
ndërmarrjet e pavarura që nuk kanë rregullim ekzskluziv të shitjes, ose kryejnë aplikime
teknike sikurse këto të ndërmarra nga vartësi, është e nevojshme që të shqyrtohet se nëse
duhet të bëhet ndonjë rregullim për të arritur krahasueshmërinë.
6. Metoda e Kostos Plus është e shfrytëzueshme, kur nga tatimpaguesi krijohen shpenzimet
në furnizimin e mallrave dhe shërbimeve për palën e lidhur. Në këto raste vlera e hapur e
tregut përcaktohet, duke ju shtuar shpenzimeve të krijuara nga tatimpaguesi (llogaritur në
pajtueshmëri me principet e kontabilitetit që janë në përgjithësi të pranueshme për një
industri të caktuar) marzhat bruto te krahasueshme te cilat përcaktohen duke ju referuar
marzhës kosto plus të fituar nga anëtari i të njëjtit grup, si tatimpagues në transaskionet e
krahasueshme të pakontrolluara (krahasime të brendshme), ose marzha e kostos plus e
fituar nga palët jo të lidhura në krahasimin e transaksioneve të pakontrolluara (krahasimet e
jashtme). Në cilindo rast, deklaratat e shfrytëzuara për të përcaktuar një marzh të
mbizotërimit të tregut, duhet të jenë ato të fituara nga personat që kryejnë funksione të
ngjashme dhe më e preferueshme që shesin mallra të ngjashme për palët jo të lidhura. Kur
transaksionet nuk janë të krahasueshme në asnjë mënyrë, dhe diferencat kanë një efekt të
dukshëm në çmim, tatimpaguesit duhet të bëjnë rregullime, për të eliminuar efektin e
diferencave të tilla (si diferencat në eficiencën relative të furnizuesit, dhe çdo përparësi që
krijon aktiviteti për grupin që përfshin tatimpaguesin).
Shembulli 1:
A është prodhues vendor i mekanizmave të minutazhit për orët e tregut masiv. A i shet këto
produkte vartësit të saj të huaj B. A, fiton 5 per qind të marzhës së fitimit bruto për
operimet e saja prodhuese. X, Y, dhe Z janë prodhues jo të lidhur vendor të mekanizimit të
minutazhit për orët e tregut masiv. X, Y, dhe Z i shet blerësve të huaj jo të lidhur. X, Y,
dhe Z fiton marzhën e fitimit bruto për operimet e saja prodhuese që rangohen prej 3 deri
në 5 per qind. A, llogaritë shpenzimet e mbikqyrjes, të përgjithëshme dhe administrative si
shpenzime operative dhe prandaj këto shpenzime nuk pasqyrohen në koston e mallrave të
shitura. Marzhat e fitimeve bruto të X, Y, dhe Z, megjithatë pasqyrojnë shpenzimet e
mbikqyrjes, të përgjithëshme dhe administrative si pjesë e mallrave të shitura. Prandaj
marzhat e fitimit bruto të X, Y, dhe Z duhet të rregullohen për të siguruar përputhshmëri
me kontabilitetin.
464
Shembulli 2:
Biznesi C në shtetin D është 100% vartëse e kompanisë E, e vendosur në shtetin F. Në
karahasim me shtetin F, pagat janë shumë të ulëta në shtetin D. Në shpenzimet dhe
rrezikun e kompanisë E, pakot e televizionit janë montuar nga kompania C. Të gjitha
komponentët e nevojshme, njohuritë specifike, etj. sigurohen nga kompania E. Blerja e
produktit të montuar, është i garantuar nga kompania E, në rastë se pjesët e televizionit
dështojnë në përmbushjen e standardeve të caktuara të kualitetit. Pas kontrollimit të
kualitetit, pjesët e televizionit sjellën – në shpenzim dhe në rrezikun e kompanisë E – në
qendrat e distribuimit që kompania E i ka në disa shtete. Funksioni i kompanisë C, mund të
përshkruhet thjeshtë si kosto e funksionit të prodhimit. Rreziku i kompanisë C mund të
bartë diferencat eventuale për kualitetin, dhe kuantitetin e miratuar. Bazat për aplikimin e
metodës së kostos plus do të formohen nga të gjitha shpenzimet e lidhura me aktivitetet e
montimit.
Shembulli 3:
Biznesi A i grupit të korporatës, pajtohet me kompaninë B të njëjtit grup për të zhvilluar
hulumtimin e kontratës për kompaninë B. Të gjitha rreziqet e dështimit të hulumtimit
barten nga kompania B. Kjo kompani gjithashtu zotëron të gjitha të paprekshmet, të
zhvilluara nëpërmes të hulumtimit dhe prandaj ka gjasa të fitimit që rezultojnë nga
hulumtimi. Ky është një organizim tipik për aplikimin e metodës së kostos plus. Të gjitha
shpenzimet për hulumtim, me të cilat janë pajtuar të gjitha palët e lidhura, duhet të
kompensohen. Kostoja plus shtesë mund të pasqyrojë se sa është inovativ dhe kompleks
hulumtimi i zhvilluar.
7. Kur tatimpaguesi beson që metodat e mësipërme nuk mund të shfrytëzohen, dhe mund të
sigurojë evidencë për këtë, ATK mund të lejojë shfrytëzimin e metodës së shpërndarjes së
fitimit. Metoda e Shpërndarjes së Fitimit mund të zbatohet kur operimet e dy ose më
shumë palëve të lidhura janë shumë të integruara, duke e bërë të vështirë për të vlerësuar
transaksionet e tyre në baza individuale dhe/ose aty ku ekzistenca e të paprekshmeve të
çmueshme dhe unike e bën të pamundur krijimin e nivelit të duhur të krahasimit me
transaksionet e pa kontrolluara sipas një metode tjetër.
7.1. Hapi i parë sipas kësaj metode është që të përcaktohet fitimi total i fituar nga
palët nga transaskionet e kontrolluara. Metoda e shpërndarjes së fitimit alokon
fitimin total të integruar të lidhur me transaskionet e kontrolluara, e jo fitimin total
të grupit si tërësi. Fitimi që do të shpërndahet është fitimi operativ para zbritjes së
interesit dhe tatimit.
7.2. Hapi i dytë është që të shpërndahet fitimi ndërmjet palëve, bazuar në vlerën
relative të kontributeve të tyre të transaksioneve të palëve të lidhura, duke marrë
parasysh funksionet e kryera, asetet e shfrytëzuara, dhe rreziqet e supozuara nga
secila palë e lidhur, lidhur me atë se cilat palë të lidhura do të kishin pranuar, me
rezultat i cili është vlera e hapur e tregut
8. Në rast se asnjëra nga metodat e mëparshme nuk mund të përdoret, ATK mund të lejojë
shfrytëzimin e Metodës së Marzhës Neto të Transaksioneve. Kjo metodë krahason
marzhën e fitimit neto të tatimpaguesit që del nga transaksionet e palëve të lidhura, me
marzhat e fitimit neto të realizuara nga palët jo të lidhura nga transaksionet e ngjashme,
465
dhe shikon marzhën e fitimit neto që lidhet me një bazë të përshtatshme si shpenzimet,
shitjet ose asetet, duke marrë parasysh natyrën e aktivitetit të biznesit, me rezultatin i cili
është vlera e hapur e tregut.
9. Tatimpaguesit të cilët zhvillojnë transaksione me palët e lidhura duhet të mbajnë
dokumentacion të mjaftueshëm, për të arsyetuar zgjedhjen e tyre të metodës së përcaktimit
të vlerës së hapur te tregut, dhe të tregojnë se kjo e prodhon rezultatin e mbizotërimit të
tregut.
466
KREU IX - DISPOZITAT E MBAJTJES NË BURIM
1. Secili punëdhënës është përgjegjës të mbaj në burim tatimin nga pagat e tatueshme të
paguara punëtorëve të tij gjatë çdo periudhe të listë pagesës për të cilën pagat janë paguar.
2. Një punëdhënës, i cili është punëdhënësi kryesor i një të punësuari, mbanë një shumë
për periudhën e duhur një listë të pagesave, në përputhje me shkallët parapara në nenin 6 të
këtij ligji. Tatimi synues për muajin e caktuar do të zbritet për shumën e mbajtur në burim
nga punëdhënësi kryesor për muajin paraprak brenda vitit.
3. Punëdhënësi, i cili nuk është punëdhënës kryesor i të punësuarit, mban në burim një
shumë të barabartë me dhjetë për qind (10%) të pagave për secilën periudhë tatimore.
4. Pensionet e paguara nga, apo për interes të, Trusti i Kursimeve Pensionale të Kosovës,
apo nga një fond i autorizuar plotësues i pensioneve i rregulluar me legjislacionin mbi
Kontributet pensionale, i nënshtrohet mbajtjes së tatimit në burim nga paguesi i pensioneve
të tilla në shkallët e parapara në nenin 6 të këtij ligji.
5. Secili punëdhënës, apo person që kërkohet të mbajë në burim sipas paragrafit 4 të këtij
neni, dorëzon pasqyrën e tatimit të mbajtur në burim dhe e transferon shumën e tatimit të
mbajtur në burim në llogarinë të caktuar nga Administrata Tatimore në një bankë, apo
institucion financiar, i licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës brenda pesëmbëdhjetë
(15) ditëve pas ditës së fundit të secilit muaj kalendarik, në përputhje me aktin nënligjor të
lëshuar nga ministri.
6. Secili punëdhënës apo person që kërkohet të mbajë në burim sipas paragrafit 4 të këtij
neni që bën pagesa të pagave gjatë periudhës tatimore dorëzojë në Administratën Tatimore
deri më 31 Janar të vitit pasues të periudhës tatimore një pasqyrë vjetore barazuese të
pagesës së tatimit me informata rreth pagave të paguara dhe tatimit të mbajtur në burim e
të transferuar, në lidhje me secilin të punësuar në përputhje me formën dhe procedurat e
cekura në akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
7. Secili punëdhënës apo person që kërkohet të mbajë në burim sipas paragrafit 4 të këtij
neni, deri më 1 Mars të vitit vijues të periudhës tatimore, i siguron secilit të punësuar nga i
cili tatimi në paga është mbajtur në burim, një certifikatë të tatimit të mbajtur në burim në
formën e specifikuar në aktin nën ligjor të lëshuar nga ministri.
Neni 8
Tatimet e Mbajtura në Paga
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
467
zbatimin e kësaj dispozite për personat të cilët presin të kenë një punëdhënës
kryesor gjatë vitit tatimor, shuma e pagueshme për çdo periudhë të pagesës duhet
të ngritët deri në një bazë vjetore, duke u bazuar në numrin e periudhave të
pagesës në vitin tatimor, para se të aplikohen shumat vjetore të paraqitura në
nenin 6 të këtij ligji.
1.2 Tatimi vjetorë për t'u paguar i llogaritur në këtë mënyrë më pas ndahet me
numrin e njëjtë të periudhave të pagesës për të dhënë shumën që duhet të mbahet
në burim për periudhën e pagesës. Personat të cilët nuk pranojnë që të kenë një
punëdhënës kryesor gjatë vitit tatimor (p.sh personat që hyjnë në punë pas
përfundimit të edukimit të plotë,personat të cilët janë larguar nga puna dhe nuk
kanë gjetur punë tjetër,personat që presin të pensionohen ose të ndërprejnë në
ndonjë mënyrë tjetër marrëdhënien e punësimit gjatë vitit,etj) munden pas 1
Janarit 2011 të plotësojnë Formularin e Aplikacionit për Normë të Veçantë
Tatimore (në formatin e përcaktuar nga ATK), dhe aplikojnë në ATK që nga
punëdhënësi i tyre kryesor të zbatohet normë speciale tatimore që sa më saktësisht
të harmonizoj zbritjet e tatimit të mbajtur në burim me shumën e tatimit për tu
paguar nga i punësuari në baza vjetore.
Shembulli 1:
Një punëdhënës kryesor paguan një të punësuar 500 € në muaj. Meqë janë 12 periudha të
pagesës gjatë vitit, paga vjetore e punonjësit do të jetë 6.000 € (500 x 12) Pas lejimit të
zbritjes prej 5% nga bruto për kontributet pensionale për të punësuarin, paga vjetore e
tatueshme do të jetë 5700 euro. Mandej aplikohet paragrafi 1.4 i nenit 6 i cili parashikon që
tatimi vjetor për tu paguar mbi këtë shumë do të jetë 273.60 € + 10% e shumës mbi 5.400 €
(5.700 - 5.400 = 300 x 10% = 30 euro), duke i dhënë një total prej 303.60 €. Kjo shumë
mandej ndahet me numrin e periudhave të pagesës (12) që rezulton në 25.30 € e cila
kërkohet që të ndalet në burim nga shuma bruto 500 €. Së bashku me kontributet
pensionale prej 25 euro (5% të 500 eurove) i punësuari do të pranojë pagën neto prej
449.70 euro (500 - 25 euro kontribute pensionale të mbajtura dhe pa 25.30 euro tatim të
mbajtur në paga).
Shembulli 2:
Të njëjtat fakte sikurse në Shembullin 1 me përjashtim se tani është muaji vijues dhe
Punëdhënësi ka vendosur që të paguaj të punësuarin me një pagë më të madhe prej 550
euro për atë muaj. Në këtë rast shuma vjetore llogaritet si 6.600 euro (fakti se i punësuari
ka pranuar pagën bruto prej 500 euro në muajin e mëparshëm është jo relevant) ku pas
kontributeve pensionale të të punësuarit prej 5% tregon një pagë të tatueshme vjetore prej
6270 euro. Mandej zbatohet paragrafi 1.4 i Nenit 6 dhe ky parasheh se tatimi vjetor i
pagueshëm do të jetë 273.60 + 10% e shumës mbi 5400 euro (6270- 5400 x 10% = 87 euro
që e jep totalin prej 360.60. Duke e pjesëtuar me numrin e periudhave të pagesave (12)
rezulton në 30.5 euro e kërkuar për tu mbajtur në burim nga 550 euro),i punësuari do të
pranoj pagën neto prej 492.45 euro (550 – 27.50 kontribute pensionale të mbajtura në
burim dhe pa 30.5 euro tatim në burim në
paga). Në muajin e tretë, nëse punëdhënësi vazhdon të paguaj të punësuarin me pagën
bruto 550 euro, atëherë i punësuari do të vazhdojë të pranojë 492.45 euro neto sikurse në
shembullin 2. Mirëpo nëse punëdhënësi paguan vetëm 500 euro pagën bruto në muajin e
468
tretë atëherë i punësuari do të pranoj 449.70 euro, neto sikurse në shembullin 1. Nuk bëhet
ndonjë rregullim i asaj me të cilën i punësuari aktualisht është paguar në dy muajt e parë.
Shembulli 3:
Punëdhënësi kryesor paguan një të punësuar 200 euro për dy javë. ( I vetmi dallim nga
shembulli i mëparshëm është se i punësuari paguhet çdo dy javë e jo çdo muaj). Në këtë
rast llogaritjet do të bazohen në 26 periudha të pagesës. Pra shuma prej 200 euro do të
ngritët deri në vjetoren e barabartë me 5200 euro (200x 26). Pas zbritjes prej 5% të
kontributeve pensionale, paga vjetore e tatueshme është 4940 euro. Në këtë rast,pastaj
zbatohet paragrafi 1.3 i nenit 6 dhe ky parashikon se tatimi vjetor për tu
paguar do të jetë 81.60 + 8% të shumës mbi 3000 euro (4,940-3000 x 8% = 155.20 euro)
qe e jep totalin prej 236.80 euro. Duke e pjesëtuar me numrin e periudhave të pagesës (26)
rezulton në 9.10 euro të cilat kërkohen për tu mbajtur në burim nga 200 euro të shumës
bruto të pagueshme. Së bashku me kontributet pensionale prej 10 euro (5% prej 200 euro) i
punësuari do të pranojë pagën neto prej 180.90 euro (200 – 10% kontribute pensionale të
mbajtura në burim dhe pa 9.10 euro tatim të mbajtur në burim
në paga).
Shembulli 4:
Një student i universitetit përfundon studimet e tij në fund të vitit akademik dhe fillon punë
që nga fillimi i tetor me një pagë prej 400 euro në muaj. Duke përdorur metodën e normave
të mbajtjes të tatimit në burim të përshkruara në këtë paragraf, punëdhënësi do llogaritë
pagesën vjetore bruto për gjithë vitin deri në një shumë bruto prej 4800 €, zbret 5%
kontribute pensionale të të punësuarit për të arritur në një pagë vjetore të tatueshme prej
4560 €, dhe llogarit ndaljen e tatimit mujor prej 10.40 € (4560 - 3000 x 8%) / 12. Për 3
muajt e fundit të vitit i punësuari merr 1.200 € dhe ka tatimin total të mbajtur në burim prej
31.20 €. Megjithatë, detyrimi tatimor vjetor i tyre (duke supozuar se nuk ka të ardhura të
tjera të tatueshme) në 1200 euro të ardhura është vetëm 9.60 € (1200 - 960 x 4%) kështu që
personi nuk do të jetë në gjendje të kërkojë rimbursim tatimor prej 21.60 €. Përndryshe,
personi (nga 1 janari 2011) ka mund të aplikoj për një normë tatimore të veçantë që ATK
do të kishte llogaritur në këtë rast me 0,8% që do të thotë tatimi i mbajtur për çdo muaj do
të kishte qenëvetëm 3.20 euro,(400 x 0,8%) dhe si rezultat tatimi i mbajtur gjatë tre muajve
të punësimit do të jetë 9.60 € që harmonizohet me detyrimet vjetore.
2. Paragrafët 1 dhe 4 i nenit 38 të Ligjit kërkojnë që pagesat e pagave dhe pensioneve ti
nënshtrohen tatimit në burim. Pagat e tatueshme apo pensionet e paguara / kredituara një
person i cili është i liruar nga Tatimi në të Ardhurat Personale sipas nenit 8 të Ligjit, sipas
çdo ligji tjetër të Kosovës, ose sipas një marrëveshje / konvente ndërkombëtare, nuk do t'i
nënshtrohet mbajtjes në burim. Në raste të tilla, barra i takon marrësit te pagave apo
pensioneve për të siguruar dëshmi të shkruara për paguesin që të ardhurat e tij janë të
liruara nga tatimi mbi të ardhurat personale. Deri sa të sigurohet një dëshmi e tillë, detyrimi
mbetet në paguesin që të mbaj në burim.
3. Dëshmia me shkrim që kërkohet sipas paragrafit 2 të këtij neni do të jetë:
3.1 në rast të personave të liruar nga tatimi mbi të ardhurat personale sipas
paragrafëve 1.10 apo 1.11 të nenit 8 të ligjit, një kopje e kontratës së tyre,
3.2 në çdo rast, tjetër nga rasti i pagave dhe pensioneve që janë të liruara nga
tatimi në të ardhurat personale sipas paragrafëve 1.1,1.2,1.3,1.4,1.5 ose 1.14 të
469
nenit 8 të ligjit (ku nuk ka nevojë për evidencë me shkrim), një kopje e një letre
nga ATK duke konfirmuar lirimin nga tatimi mbi të ardhurat personale.
4. Për qëllime të pagesës së tatimit të mbajtur në pagat e tatueshme dhe pensionet sipas
këtij neni, mbajtësit në burim do të përfundojnë mbajtjen e tatimit dhe formularin e
deklarimit të pagesës ashtu siç përshkruhet nga ATK dhe do t'i dorëzojë formularët dhe
pagesat në një bankë ose institucion financiar të licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
5. Punëdhënësit të cilët paguajnë paga më shpesh se një herë në muaj janë të detyruar që të
mbajnë tatimin në burim nga këto paga në çdo periudhë të pagesës, mirëpo janë të detyruar
vetëm që të plotësojnë një formular të mbajtjes në tatim dhe të pagesës dhe paguajnë
tatimin e mbajtur në burim një herë lidhur me çdo muaj. Punëdhënësit të cilët dëshirojnë të
mbajnë në burim dhe të paguajnë tatim më shpesh se një herë në muaj mund të bëjnë një
gjë të tillë duke plotësuar pasqyrën shtesë të mbajtjes në burim dhe pagesës mirëpo duhet
të tregojnë nëse formularët e dytë apo pasues për të njëjtin muaj janë një korrigjim apo një
pagesë shtesë për atë muaj.
1. Secila ndërmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakëri apo grupim i
personave, bankë apo institucion tjetër financiar i cili iu paguan interes apo të drejta
pronësore, përveç interesit që është i liruar sipas këtij ligji, personave rezidentë apo jo
rezidentë, do të mbajë në burim tatimin dhjetë për qind (10%) në kohën e pagesës apo
kreditimit.
2. Pavarësisht paragrafit 1 të këtij neni, interesi në hua i paraparë nga institucionet
financiare të licencuara nga BQK më klientët e tyre do t’i nënshtrohen mbajtjes në burim.
3. Secila ndërmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakëri apo grupim i
personave, bankë apo institucion tjetër financiar, dorëzon një pasqyrë të tatimit të mbajtur
në burim dhe transferon shumën e tatimit të mbajtur në burim në llogarinë e caktuar nga
Administrata Tatimore në një bankë apo institucion financiar, të licencuar nga BQK,
brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas ditës së fundit të secilit muaj kalendarik, në
përputhje me aktin nënligjor të lëshuar nga ministri.
4. Secila ndërmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakëri apo grupim i
personave, bankë apo institucion tjetër financiar që paguan interes apo të drejta pronësore
gjatë një periudhë tatimore, me kërkesë të pranuesit, jepë një certifikatë për mbajtjen në
burim të tatimit deri më 1 Mars të vitit që pason periudhën tatimore, në formën e
specifikuar në një akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
5. Secila ndërmarrje personale afariste, entitet, autoritet publik, ortakëri apo grupim i
personave, bankë apo institucion tjetër financiar që mban në burim tatimin sipas këtij neni
gjatë një periudhe tatimore do të dorëzojë në administratën tatimore një pasqyrë vjetore
barazimi në formën dhe formatin e specifikuar nga Administrata Tatimore jo më larg se 1
Mars të vitit që pason periudhën tatimore. Secila ndërmarrje personale afariste, entitet,
autoritet publik, bankë apo institucion tjetër financiar duhet të përfshijë një kopje të të
470
gjitha certifikatat e mbajtjes në burim, që kërkohen me paragrafin katër të këtij neni, me
pasqyrën vjetore të barazimit të dorëzuar në administratën tatimore.
Neni 9
Mbajtja e Tatimit në Burim në Interes dhe në të Drejtat Pronësore
(Rojaltis)
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
471
lotarie duhet të përfshijë një kopje të të gjitha certifikatave të mbajtjes në burim, që
kërkohen me paragrafin tre të këtij neni, me pasqyrën vjetore të barazimit të dorëzuar në
administratën tatimore.
Neni 10
Mbajtja e Tatimit në Burim në Fitimet e Lotarisë dhe Lojërave të Fatit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
472
e Kosovës nga një person apo entitet jo-rezident nga shërbimet e kryera në Kosovë i
nënshtrohen mbajtjes në burim nga paguesi i atyre të ardhurave, përderisa personi apo
entiteti jo-rezident nuk ka njësi të përhershme në Kosovë dhe kompensimi bruto i paguar
për jo-rezidentin është më shumë se 5,000€ në ndonjë periudhë tatimore.
3. Pavarësisht nga dispozitat tjera në këtë ligj, shuma e mbajtjes në burim sipas paragrafit 1
dhe 2 të këtij neni është 5% e kompensimit bruto. Secili pagues do të dorëzojë një pasqyrë
të mbajtjes në burim dhe të transferojë shumën e tatimit të mbajtur në burim në një llogari
të caktuar nga Administrata Tatimore në një bankë të licencuar nga Banka Qendrore e
Kosovës brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas ditës së fundit të secilit muaj kalendarik, në
përputhje me një akt nënligjor të lëshuar nga ministri.
4. Mbajtja në burim sipas këtij neni konsiderohet të jetë tatim përfundimtar dhe pranuesit e
të ardhurave të tilla që i nënshtrohen mbajtjes në burim nuk do të dorëzojnë deklaratë në
Administratën Tatimore, pavarësisht dispozitave të nenit 48 të këtij ligji.
5. Secili pagues i cili mban në burim sipas këtij neni gjatë një periudhe tatimore, me
kërkesë të pranuesit të të ardhurave, deri më 1 Mars të vitit vijues të periudhës tatimore do
t’i japë certifikatën e tatimit të mbajtur në burim në formën e specifikuar në një akt
nënligjor të lëshuar nga ministri.
6. Çdo tatimpagues i cili mban në burim tatimin sipas këtij neni gjatë një periudhe tatimore
do të dorëzojë në administratën tatimore një pasqyrë barazimi vjetore në formë dhe format
të specifikuar nga Administrata Tatimore jo më larg se 1 Mars të vitit që pason periudhën
tatimore. Çdo tatimpagues duhet të përfshijë një kopje të të gjitha certifikatave të mbajtjes
në burim, që kërkohen me paragrafin pesë të këtij neni, me pasqyrën vjetore të barazimit,
me pasqyrën vjetore të barazimit të dorëzuar në administratën tatimore.
7. Ministri lëshon një akt nënligjor që do të specifikojë ata persona apo entitete të cilët do
të konsiderohen „pagues‟ sipas këtij neni dhe të gjitha aktivitetet tjera të kërkuara për
zbatimin e këtij neni.
Neni 11
Mbajtja e Tatimit në Burim për Jo-Rezidentë të Caktuar
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
473
3. Të ardhurat e atribueshme për jo-rezidentët të cilat i nënshtrohen mbajtjes së
tatimit në burim sipas nenit 38 të Ligjit gjithashtu nuk do ti nënshtrohen mbajtjes
së tatimit në burim në bazë të nenit 41 të këtij Ligji. Në këto raste aplikohet vetëm
mbajtja në burim e tatimit sipas nenit 38.
4. Të ardhurat e atribueshme për zbavitësit jo-rezidentë sipas paragrafit 1 të nenit 41 të
ligjit, të cilat janë paguar apo kredituar në ndonjë rast tjetër nga ato që mbulohen nga
paragrafët 1 dhe 3 i këtij neni, do t'i nënshtrohen mbajtjes në burim përveç nëse
kompensimi bruto nga aktivitetet e tij apo të saj personale nga të gjithë paguesit e
aktiviteteve të tilla nuk e ka tejkaluar vlerën prej një mijë (1.000) euro në një periudhë
tatimore. Në situatat kur paguesi nuk është i sigurt nëse kompensimi bruto i artistit nga
aktivitetet e tij apo të saj personale gjatë periudhës tatimore do të tejkalojë 1,000 euro,
paguesi është i detyruar të kërkojë nga artisti rreth kompensimi bruto të tij apo të saj të
pritur dhe vetëm nëse artisti tregon që kompensimi i tyre bruto nga aktivitetet personale në
periudhën e tatueshme do të jetë 1.000 € ose më pak, pagesat apo kreditimet nuk do ti
nënshtrohen tatimit në burim.
5. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e atribueshme për zbavitësit jo-
rezident në bazë të paragrafit 1 të nenit 41 të Ligjit ka të bëjë me aktivitetet personale të
artistit që janë ushtruar në Kosovë. Pagesat për artistin jorezident që nuk janë në lidhje me
aktivitetet e tyre personale (p.sh nga shitjet e mallrave) nuk i nënshtrohen mbajtjes së
tatimit në burim. Pagesave nga Kosova për aktivitetet personale të ushtruara jashtë
Kosovës gjithashtu nuk i nënshtrohen mbajtjes së tatimit në burim.
Shembull:
Një artist jo rezident viziton Kosovën dhe fiton para nga shfaqja në Prishtinë dhe në
Prizren. Artisti gjithashtu fiton para nga shitjet e CD-ve të muzikës së tyre dhe nga shitjet e
mallrave të tjera. Tatimi në burim aplikohet vetëm për parat e paguara artistit për shfaqjet.
Parat nga shitjet e mallrave nuk është në relacion me aktivitetin personal të artistit.
6. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e atribueshme për zbavitësit jo-
rezident në bazë të paragrafit 1 të nenit 41 të ligjit ka të bëjë me të ardhurat që i atribuohen
(qoftë të paguara në para të gatshme apo natyre, ku këto të fundit do të vlerësohen me
vlerën e hapur të tregut) artistit qoftë të paguara në mënyrë direkte ose indirekte. Mbajtja e
tatimit në burim gjithashtu kërkohet kur artisti paguhet në mënyrë të tërthortë, për
shembull kur pagesa është bërë për një korporate apo person tjetër juridik, e cila mbahet
100% nga artisti ose që është në pronësi tjetër të përfitimit nga artisti në vend se
drejtpërdrejt për artistin.
7. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e paguara për jo-rezidentët sipas
paragrafit 2 të nenit 41 të Ligjit ka të bëjë me pagesat për shërbimet e kryera në Kosovë.
Nuk kërkohet mbajtja e tatimit në burim në pagesat e bëra për jo-rezidentët për mallra ose
nga pagesat e bëra për jo-rezidentët për shërbimet e kryera jashtë Kosovës (për shembull
shërbimet e transportit ndërkombëtar, mbështetjen e sistemit kompjuterik të siguruar nga
distanca nga një vend tjetër). Duhet të bëhet një shpërndarje kur shërbimet kryhen brenda
dhe jashtë Kosovës me përjashtim për rastet kur shërbimet e kryera në një shtet dhe
shërbimet e kryera në shtetin tjetër janë shumë të vogla .
474
Shembull:
Biznesi i Kosovës hyn në kontratë me furnizuesin jo-rezident për të dizajnuar softuerin
kompjuterik për shfrytëzim nga biznesi i Kosovës. E gjithë puna e dizajnimit dhe testimit
kryhet jashtë Kosovës. Mirëpo përfaqësuesi i furnizuesit kërkohet që të vizitojë Kosovën
për tu siguruar se softueri është instaluar si duhet. Në këto rrethana vizita e instalimit do të
konsiderohet si pjesë shumë e vogël në krahasim me punën kryesore të dizajnimit të
softuerit,dhe meqë kjo është kryer jashtë Kosovës,nuk do të aplikohet mbajtja e tatimit në
burim për pagesat për furnizuesit jo-rezident. Përdallim nga kjo nëse furnizuesi më pas ka
hyrë në kontratë për mirëmbajtje për softuer e cila ka paraparë disa testime të sistemit
jashtë Kosovës, mirëpo gjithashtu disa vizita në vend në Kosovë, atëherë do të aplikohet
mbajtja e tatimit në burim për shpenzimet e kontratës së mirëmbajtjes lidhur me atë pjesë
të shpenzimeve që lidhen me punën e vizitës në vend të punës.
8. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat sipas paragrafëve 1 dhe 2 të
nenit 41 të Ligjit vlen vetëm për ata që konsiderohen si jo-rezident për qëllimet tatimit në
të ardhurat personale. Për artistët persona fizik të cilët e kanë vendbanimin e tyre kryesorë
në Kosovë apo që janë fizikisht në Kosovë për më shumë se 183 ditë në çdo periudhë 12-
mujore, mbajtja e tatimit në burim nuk duhet të zbatohet meqë artistët do të konsiderohen
si rezidentë dhe do ti nënshtrohen tatimit në të ardhurat e tyre në mbarë botën. Kërkesa për
të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e paguara për jo-rezidentët sipas paragrafit 2 të
nenit 41 të ligjit gjithashtu vlen për personat fizik jo rezident të cilët zhvillojnë biznes
mirëpo të cilët nuk kanë njësi të përhershme në Kosovë.
8.1 Paragrafi 4 i nenit 31 të Ligjit parasheh se në të dy rastet “ mbajtja në burim
sipas këtij neni do të konsiderohet tatim i fundit dhe pranuesit e këtyre të
ardhurave që i nënshtrohen tatimit në burim nuk do të dorëzojnë deklaratë në
administratën tatimore, pavarësisht nga dispozitat e nenit 34 të këtij ligji. Tatimi
në burim prej 5% do të jetë obligimi i tyre i fundit për tatim në të ardhurat
personale në Kosovë dhe këta nuk janë të lejuar që të dorëzojnë deklaratë vjetore
për tatim në të ardhura personale për të kërkuar mbajtjet në burim duke u bazuar
në atë se nuk janë të obliguar për tatim në të ardhurat personale në Kosovë sepse
këta nuk kanë këtu njësi të përhershme.
9. Për qëllim të pagesës së tatimit të mbajtur në burim në të ardhurat e referuar në parafin 1
dhe 2 të nenit 41 të Ligjit, paguesit do të plotësojnë formulari e pasqyrës së mabjtjës së
tatimit në burim dhe pagesës të përcaktuar nga ATK-ja, dhe do të dorëzojnë formularin dhe
pagesën në bankën ose institucionin financiar të licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
10. Për qëllime të këtij neni, termi "paguesi" nënkupton çdo person ose entitet, qoftë
organizatë ose individ, i cili ka rënë dakord të paguajë një person jo-rezident ose entitet për
argëtim apo shërbime të tjera të kryera në Kosovë.
Neni 12
Dispozitat e Përgjithshme që Zbatohen për Tatimin e Mbajtur në Burim
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
475
degë te të një banke ose institucioni financiar të autorizuar që i pranon ato. Përveç në rastet
kur nga Drejtori i Përgjithshëm i ATK-s caktohen zyrtarë tatimor të caktuar për të
mbledhur tatimin sipas ligjit mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat këto pagesat nuk
do të dorëzohen në çdo zyrë apo te çdo zyrtar i ATK-s.
2. Pagesat e referuara në paragrafin 1 të këtij neni duhet të shoqërohen nga pasqyra e
mbajtjes në burim. Pasqyra e mbajtjes në burim do të jetë:
2.1 për ata mbajtës të tatimit në burim të cilët dëshirojnë të deklarojnë dhe janë në
gjendje të deklarojnë informatat e tyre të tatimit të mbajtur në burim në ATK në
mënyrë elektronike, një dëftesë e pagesës së tatimit të mbajtur në burim.
2.2 për mbajtësit tjerë të tatimit në burim, formularin e plotësuar të pasqyrës së
tatimit të mbajtur në burim dhe pagesës siç do të përcaktohet nga ATK.
3. Kapitulli IX i Ligjit parasheh se pasqyrat vjetore të barazimit, së bashku me kopjet e
certifikatave të mbajtjes së tatimit në burim, kërkohet që ti sigurohen Administratës
Tatimore. Pasqyrat dhe certifikatat e tilla mund të sigurohen në çdo zyrë të Administratës
Tatimore të Kosovës apo në çdo degë të një banke ose institucion financiar të autorizuar që
i pranon ato.
4. Kapitulli IX i Ligjit parasheh data të caktuara në të cilat tatimet e mbajtura në burim
duhet të paguhen, certifikatat e tatimeve të mbajtura në burim duhet ti jepen pranuesve, dhe
mbajtësit në burim janë të obliguar që të sigurojnë pasqyrën vjetore të barazimit për
Administratën Tatimore. Në çdo rast, kur data e veçantë për deklarim dhe / ose pagesë
është e shtunë,e diele apo festë zyrtare, këta formular dhe / ose pagesa duhet të dorëzohen
më së voni në ditën e parë të punës pas së shtunës, dielës apo festës zyrtare. Interesi dhe
dënimet për deklarim me vonesë ose pagesë nuk do të zbatohen kur deklarimi dhe / ose
pagesa bëhet më herët ose në ditën e ardhshme të punës.
5. Kapitulli IX i Ligjit parasheh kërkesa të ndryshme për deklarim dhe pagesa për mbajtësit
në burim dhe paguesit. Kur këto kërkesa nuk plotësohen, ATK do të zbatoj interesin dhe
ndëshkimet administrative sipas Ligjit mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat, si të
aplikueshme për:
5.1 dështimin për të mbajt në burim, mbledhur ose paguar tatimin e mbajtur në
burim,
5.2 dështimin për të siguruar pranuesin e të ardhurave që i nënshtrohen mbajtjes
së tatimit në burim me certifikatën e mbajtjes së tatimit në burim,
5.3 dështimi për të deklaruar pasqyrën vjetore të barazimit në ATK-së në afatin e
caktuar,
5.4 deklarimi i pasqyrës së pasaktë ose të paplotë vjetore të barazimit në ATK .
476
KREU X - ORTAKËRITË DHE GRUPIMI I PERSONAVE
1. Secila ortakëri dhe grupim i personave që merr apo akruon të ardhura bruto në përputhje
me dispozitat e këtij Ligji, për qëllime të tatimit në të ardhura personale, dorëzon një
deklaratë tatimore vjetore për të ardhurat, më apo para 31 Marsit të vitit që pason
periudhën tatimore por nuk do të bëjë pagesë të detyrimit mbi tatimin në të ardhura.
2. Deklarata tatimore bëhet në formën e përshkruar nga Administrata Tatimore e Kosovës
dhe përfshinë, midis tjerash, të ardhurat bruto nga të gjitha burimet, zbritjet e lejueshme, të
ardhurat e tatueshme dhe pjesën shpërndarëse të secilit ortak apo anëtar, që bashku me
numrin e tyre fiskal të Kosovës dhe adresat e tyre përkatëse. Secili ortak apo anëtar i grupit
raporton pjesën shpërndarëse të të ardhurave të tatueshme në deklaratën e tyre tatimore
individuale të të ardhurave të dorëzuar në përputhje me nenin 48 të këtij ligji.
3. Ortakëritë dhe grupimi i personave, gjithashtu do të dorëzojnë pagesa tremujore
paradhënie sipas paragrafit 2.2 të nenit 43 dhe të paguajnë shumën obligative për secilin
ortak apo secilin anëtar të grupit në emër të secilit ortak apo anëtar, duke përdorë numrin
fiskal të secilit ortak apo anëtar.
4. Ortakëritë dhe grupimi i personave, si dhe ortakët e ortakërive dhe anëtarët e grupeve,
duhet të mbajnë libra dhe regjistrime në përputhje me paragrafin 4 të nenit 33 të këtij ligji
dhe secili ortak duhet të paguajnë tatimet në të ardhura obligative në përputhje me
paragrafin 2.2 te nenit 43 të këtij ligji.
5. Ortakëria dhe grupimi i personave kërkohet të mbajë në burim tatimin dhe kontributet
pensionale nga pagat e të punësuarve të ortakërisë apo grupimit të personave dhe të kryejë
pagesën në përputhje me kërkesat e këtij ligji.
6. Ortakëria, apo grupimi i personave, është përgjegjës për dorëzimin e deklaratave dhe
kryerjen e pagesës të të gjitha tatimeve për të cilat ortakëria apo grupimi i personave bëhet
i detyrueshëm, përveç për tatimet në të ardhura të cilat do të deklarohen në përputhje me
paragrafët 1 dhe 2 të këtij neni.
7. Ortakëria dhe grupimi i personave do të dorëzojë të gjitha deklaratat dhe pasqyrat duke
përdorë numrin fiskal të caktuar nga Administrata Tatimore.
8. Secila ortakëri dhe grupim i personave do të caktojë një prej ortakëve të përgjithshëm
apo një prej personave që i përkasin grupimit si përfaqësues. Ky përfaqësues, në bazë të një
autorizimi me shkrim të dhënë nga të gjithë ortakët apo personat që i përkasin grupimit, do
të veprojë në emër të tyre dhe në interes të tyre dhe të jenë të autorizuar të plotësojë të
gjitha obligimet tatimore të ortakërive apo grupimit të personave , përfshirë pagesën e
obligimeve, sikurse janë të përkufizuara me ligj. Megjithatë, caktimi i një përfaqësuesi nuk
do t’i lirojë ortakët apo anëtarët individual nga detyrimi i tyre individual për tatimet e tyre
në të ardhura apo borxhit të ortakërisë apo grupit sikurse parashihet në Ligjin per Shoqëritë
Tregtare, nëse ortakëria dështon në plotësimin e obligimeve të veta financiare.
477
KREU XI - PAGESAT, KREDITIMET DHE DEKLARATAT
1. Secili tatimpagues i cili realizon apo akruon të ardhura nga veprimtaritë afariste paguan
tatimin çdo tre muaj në një llogari të caktuar nga Administrata tatimore në një bankë të
licencuar nga BQK jo më vonë se pesëmbëdhjetë (15) ditë pas përfundimit të çdo
tremuajshi kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar).
2. Shuma për secilën pagesë tremujore të tatimit sipas paragrafit 1 të këtij neni është si
vijon:
2.1. Tatimpaguesit me të Ardhura bruto vjetore nga veprimtaritë afariste deri në
50.000 euro prej të cilëve nuk kërkohet dhe që nuk zgjedhin t’i mbajnë librat dhe
regjistrimet e përmendura në paragrafin 4 te nenit 33, duhet të paguajnë:
2.1.1. Tre për qind (3%) të të ardhurave bruto nga tregtia, transporti,
bujqësia dhe veprimtaritë e ngjashme ekonomike të çdo tremujori, por jo
më pakë se 37.5 për tremujor.
2.1.2. Pesë për qind (5%) të të ardhurave bruto nga shërbimet,
veprimtaritë profesionale, të zanatit, të argëtimit dhe të ngjashme të çdo
tremujori, por jo më pakë se 37.5 € për tremujor.
2.1.3 Nëse një tatimpaguesi i përshkruar në paragrafin 2.1 të këtij neni
nuk ka të ardhura në një periudhë tremujore, nuk kërkohet pagesë, por
tatimpaguesi duhet të dorëzojë deklaratën e këstit tremujor për periudhën
kur nuk ka obligim tatimor.
2.2 Tatimpaguesit me të ardhura bruto vjetore nga aktivitetet afariste që tejkalojnë
50.000 euro, tatimpaguesit që kërkohet, apo që zgjedhin, sikurse është paraparë në
paragrafin 3 të nenit 33, të mbajnë librat dhe regjistrimet të përmendura në
paragrafin 4 të nenit 33, duhet të paguajnë paradhënie:
2.2.1. Një të katërtën (1/4) e detyrimit tatimor të përgjithshëm për
periudhën aktuale tatimore duke u bazuar në të ardhurat e tatueshme të
parashikuara, të zbritura nga çdo shumë e tatimit të mbajtur në burim në
përputhje me nenin 39 të këtij ligji dhe nenin 30 të Ligjit për Tatimin në
të Ardhurat e Korporatave; apo
2.2.2 Për periudhën e dytë tatimore dhe ato pasuese, për të cilat
tatimpaguesi bën pagesën sipas këtij paragrafi, një të katërtën (1/4) apo
më shumë se 110% e detyrimit tatimor të përgjithshëm për periudhën
tatimore që i paraprinë periudhës aktuale tatimore, të zbritura nga çdo
shumë te tatimit të mbajtur në burim në përputhje me nenin 39 të këtij
ligji dhe nenin 30 të Ligjit për Tatimin në të Ardhurat e Korporatave.
2.2.3 Tatimpaguesi i cili ka tejkaluar të ardhurat vjetore bruto prej 50.000
€ në cilin do vit kërkohet të raportoje te ardhurat dhe bëjë pagesat në
pajtueshmëri me paragrafin 2.2 të këtij neni për periudhën tatimore në të
478
cilën të ardhurat vjetore bruto ka tejkaluar 50,000 euro dhe, së paku, tri
periudha tatimore vijuese. Nëse pas asaj kohe të ardhurat vjetore bruto i
tatimpaguesit ka rënë më poshtë se pragu 50,000€ dhe tatimpaguesi
dëshiron te kthehet ne raportimin e te ardhurave dhe të bëjë pagesat ne
pajtueshmëri me nën-paragrafin 2.1 të këtij neni, ai tatimpagues duhet te
dorëzoje kërkesë në ATK për vendim ne pajtueshmëri me nenin 10 te
Ligjit për Administratën Tatimore dhe Procedurat para 1 Marsi të vitit në
të cilin është kërkuar ndryshimi.
3. Nëse pagesa paradhënie nuk është bërë me kohë, apo në shumën që është më pak se ajo
e kërkuar, administrata tatimore mund të vendosë një ndëshkim në një shumë të barabartë
më shkallën e interesit që është në fuqi në kohën kur pagesa paradhënie ka qenë obligative
për t‟u bërë. Nuk do të ketë shtesa tjera në tatim, për pagesat paradhënie me vonesë apo të
pamjaftueshme. Nëse pagesat e kësteve tremujore bëhen në datat e caktuara ose para atyre
dhe nëse pagesa përfundimtare bëhet siç kërkohet në paragrafin 4 të nenit 38, të këtij ligji,
nuk aplikohet ndëshkime për pagesa të pamjaftueshme, nëse:
3.1. Dallimi ndërmjet shumës që kërkohet në çdo këst tremujor dhe shumës së
paguar për çdo këst nuk tejkalon dhjetë për qind (10%) të shumës së duhur, ose
3.2. Pas periudhës së parë tatimore të tatimpaguesit, shuma e paguar në çdo këst
është minimum dhjetë për qind (10%) së paku më shumë se një e katërta ( ¼ ) e
tatimit të obligueshëm në deklaratën tatimore të detyrimit tatimor.
3.2.1 Nëse administrata tatimore kryen një kontroll të ndonjë viti dhe bën
një rregullim të tatimit të atij viti për më shumë se 20%, lirimi nga
ndëshkimi i paraparë në nën-paragrafin 8.2 nuk do të aplikohet në
kërkesat për pagesë paradhënie për periudhën tatimore pasuese.
3.3. Për periudhën e parë tatimore gjatë së cilës një tatimpagues ka qenë në punë
(periudha tatimore në të cilën tatimpaguesi ka kërkuar një numër fiskal, apo nëse
tatimpaguesi ka kryer punë para asaj kohe, periudha tatimore në të cilën aktiviteti
ekonomik ka filluar), nuk do të ngarkohet ndëshkim nëse, përfshirë këstin e katër
tremujor që pritet më 15 Janar, tatimpaguesi ka bërë pagesa paradhënie tremujore
të barabarta me së paku 90% të tatimit përfundimtar obligativ për atë periudhë
tatimore.
3.4 Tatimpaguesi që ka pasur humbje në Deklaratën e Tatimit në të Ardhurat e
Personale të vitit të kaluar nuk ka të drejtë të përdorë dispozitat e nën-paragrafit
2.2.2 të këtij neni në kryerjen e pagesave paradhënie për vitin aktual.
Tatimpaguesi i tillë duhet të kryejë pagesat paradhënie në përputhje me dispozitat
e nën-paragrafit 2.2.1 të këtij neni.
3.5 Ndëshkimi që do të ngarkohet sipas këtij neni do të aplikohet vetëm në
shumën e nën-paguar nga data e nën-pagesës deri në datën e përshkruar në
paragrafin 3 të këtij neni për të bërë rregullimin përfundimtar për periudhën
tatimore, apo, nëse është më herët, data e pagesës në të cilën pagesa paradhënie e
tatimpaguesit përfshinë një shumë të mjaftueshme për të paguar pagesën
paradhënie për atë tremujor plus shuma e nën-paguar.
479
Neni 13
Pagesat Tremujore të Paradhënieve të Aktivitetit Ekonomik
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Shembulli 1:
Një tatimpagues individual ka filluar një aktivitet ekonomik në vitin 2010. Ai ka paguar në
3 këste (tremujorët 2, 3 dhe 4), respektivisht 100 €, 200 € dhe 620 €. Detyrimi vjetor i
tatimit mbi të ardhurat personale për vitin 2010 në lidhje me këtë aktivitet ekonomik
rezulton të jetë 1.000 €. Në këtë rast, meqë të gjitha këstet (920 euro), ishin më shumë se
90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900 euro) nuk aplikohet interesi dhe ndëshkimet
(sipas paragrafi 3.3 të nenit 43 të Ligjit).
480
Shembulli 2:
Një tatimpagues individual ka filluar një aktivitet ekonomik në vitin 2010. Ai ka paguar në
2 këste (tremujorët 3 dhe 4), respektivisht 200 € dhe 500 €. Detyrimi vjetor i tatimit mbi të
ardhurat personale për vitin 2010 në lidhje me këtë aktivitet ekonomik rezulton të jetë
1.000 €. Në këtë rast, meqë të gjitha këstet (700 euro) janë më pak se 90% e detyrimit
vjetor (90% e 1.000 = € 900) interesi paguhet duke filluar nga 15 janar 2011 (data e afatit
të tremujorit të këstit të fundit në lidhje me vitin tatimor 2010). Interesi i tillë është i bazuar
në 300 €, diferenca mes detyrimit vjetor (1.000 euro) dhe kësteve kumulative të paguara
gjithsej (700 euro)- dhe llogaritet prej 15 janar 2011 deri në datën e afatit për dorëzimin e
deklaratës së fundit(31 mars 2011). Në këtë kohë interesi dhe ndëshkimi për nën-pagesën e
pagesës së paradhënies përfundon mirëpo pastaj aplikohen ndëshkimet e rregullta lidhur
me çdo periudhë ndërmjet kësaj date të afatit dhe derisa të paguhet tatimi.
4. Në rastet kur këstet e hershëm ishin shumë të ulëta dhe këstet e më vonshme shumë të
larta, interesi dhe ndëshkimet do të aplikohen për këstet e mëhershme deri sa pagesat e
tepërta të më vonshme të mbulojnë Mungesat e mëhershme. Në rastet kur këstet e
mëhershme janë shumë të larta dhe ato të më vonshme janë shumë të ulëta, ATK do të
pranoj tepricat në periudhat e mëhershme që mbulojnë mungesat në periudhat e
mëvonshme dhe interesi dhe ndëshkimet mund ose mund të mos aplikohen, varësisht nga
shumat e tepricave dhe mungesave.
Shembull:
Në vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur një fitim dhe 1.000 € të tatimit mbi të
ardhurat personale është e pagueshme në lidhje me këtë biznes. Për vitin 2011, një tjetër
fitimi është bërë dhe 2.000 € janë tatim mbi të ardhurat personale për tu paguar (në vitin
2012). Gjatë vitit 2011 këstet tremujore janë bërë prej 600 euro, 100 €, nuk ka këst, dhe
350 € . Bazuar në detyrimin vjetor të viti 2010 prej 1,000 euro dhe duke shtuar 10%, këstet
tremujore gjatë vitit 2011 duhet të ketë qenë të paktën 275 € secila. Nuk ka ndëshkim me
interes për tu paguar në lidhje me këstin e parë (meqë 600 euro pagesa e tejkalon 275 euro
për t'u paguar). Nuk ka ndëshkim me interes për tu paguar në lidhje me këstin e dytë (meqë
pagesa 100 € plus 325 euro (600 pa 275) tepricë nga kësti i parë e ka tejkaluar 275 euro për
t'u paguar). Interesi për tu paguar në këstin e tretë do të bazohet mbi 125 € ( që është 275 €
për tu paguar pa 150 euro të mbetura (dy pagesa që gjithsej bëjnë 700 euro pa detyrimet
për këto këste prej 550 euro) tepër nga tremujorët e mëparshëm). Nuk ka interes për tu
paguar në këstin e katërt dhe teprica prej 75 € (350 të paguara krahasuar me 275 për tu
paguar) mund të aplikohet për të ulur interesin për t'u paguar në këstin e tretë, por me efekt
vetëm nga data e pagesës së këstit të katërt.
5.Nënparagrafi 2.2.2 i nenit 43 të Ligjit i referohet pagesave të bazuara në detyrimin
tatimor të vitit të kaluar. Në rastin kur tatimpaguesi ka humbje tatimore për një vit të
caktuar, atëherë në vend se të shfrytëzoj bazat e detyrimit tatimor të vitit të kaluar dhe
aplikoj llogaritjen prej 110%, tatimpaguesi është i obliguar që të llogarit dhe paguaj këstet
duke u bazuar në të ardhurat e tatueshme të parashikuara për vitin aktual. Nëse
tatimpaguesi parashikon se gjithashtu do të ketë humbje në vitin aktual, apo çdo fitim do të
tejkalohet nga humbjet e bartura përpara ,nuk do të ketë nevojë për këste,mirëpo do të
zbatohet ndëshkimi dhe interesi nëse parashikimi i tatimpaguesit del i pa saktë.
481
Shembull:
Në vitin e 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur një humbje. Në vitin 2011, tatimpaguesi
parashikon se biznesi do të ketë fitim (pas lejimit të bartjes së humbjeve përpara) dhe
detyrimi vjetor tatimor do të jetë 1.000 €. Gjatë vitit 2011 do të kërkohet që të paguhen
këstet duke u bazuar në ¼ e detyrimit vjetor tatimor të parashikuar.
6. Në rastet kur ka pasur një kontroll tatimor ose ngjarje të tjera në vitin vijues që
përcakton një detyrim tatimor vjetor të ndryshëm për një vit tatimor të mëhershëm në ,
nëse detyrimi vjetor tatimor është gjetur të jetë më i lartë, ndëshkimet do të aplikohen për
nën-deklarim, për pagesa të vonuara dhe gjithashtu interesi në lidhje me detyrimin vjetor të
paguar më pak. Ndëshkimet e tilla dhe interesi për detyrimin tatimor shtesë të zbuluar më
pas do të aplikohet vetëm në detyrimin vjetor tatimor, dhe nuk do të bëhen rregullime në
shumat e kësteve tremujore të kaluara ku rezultati i kontrollit tatimor apo ngjarjeve të tjera
e ka ngritur detyrimin tatimor deri në 20%. Në rastet kur ka pasur ngritje të detyrimit
tatimor për më shumë se 20% ,atëherë interesi ndëshkimi do të zbatohet për shkallën sa
kësti tremujor ka qenë më ulët se ¼ e 110% e detyrimit të rregulluar të tatimit në të ardhura
si rezultat i kontrollit tatimor ose ngjarjeve të tjera.
7. Formulari vjetor i Tatimit në të Ardhurat Personale është një deklaratë tatimore por
pasqyrat tremujore të pagesave të paradhënieve nuk konsiderohen të jenë deklarata
tatimore. Në përputhje me paragrafin 3 të nenit 43 të ligjit, ndëshkimet për deklarimin me
vonesë dhe pagesën me vonesë nuk do të zbatohen për formularët e deklaruar me vonesë të
kësteve tremujore, por interesi do të aplikohet përveç kur zbatohen dispozitat e nën-
paragrafëve 3.1, 3.2 ose 3.3 të këtij neni.
1. Tatimpaguesi, i mbuluar me nenin 27 të këtij ligji, i cili merr të ardhura nga qiraja,
përveç atyre tatimpaguesve aktiviteti afarist i të cilëve është dhënia me qira e pasurisë së
luajtshme dhe të paluajtshme, paguan çdo tremujor në vit tatimin në llogarinë e caktuar nga
Administrata Tatimore në një bankë apo institucion financiar të licencuar nga Autoriteti
Bankar dhe i Pagesave i Kosovës jo më vonë se pesëmbëdhjetë (15) ditë pas përfundimit të
çdo tremujori kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar).
2. Shuma e secilës pagesë tremujore, sipas paragrafit 1 të këtij neni, është dhjetë për qind
(10%) e të ardhurave të tatueshme të marra nga qiraja (të ardhurat bruto nga qiraja minus
dhjetë për qind (10%) zbritje të paraparë në nenin 27 të këtij ligji) në tremujorin kalendarik
që është menjëherë para datës së pagesës, e zvogëluar për cilëndo shumë të parave të
ndalura gjatë këtij tremujori, në përputhje me nenin 30.2 të Ligjit për Tatimin në të
Ardhurat e Korporatave.
Neni 14
Pagesat Tremujore të Paradhënieve për të Ardhurat nga Qiraja
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
482
pagesave tremujore, paguesit duhet të plotësojnë një formular tremujor për pagesat e
paradhënieve ashtu siç përcaktohet nga ATK dhe do t'i dorëzojnë formularin dhe pagesën
në një bankë ose institucion financiar të licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
1. Secili tatimpagues, i cili merr të ardhura nga pasuria e paprekshme benë pagesa
tremujore të tatimit në një llogarinë e të caktuar nga Administrata Tatimore në një bankë
apo institucion financiar të licencuar nga BQK, jo më vonë se pesëmbëdhjetë (15) ditë pas
përfundimit të çdo tremujori kalendarik (15 prill, 15 korrik, 15 tetor, 15 janar).
2. Shuma e secilës pagesë tremujore sipas nenit paragrafit 1 të këtij neni është dhjetë për
qind (10%) e të ardhurave të tatueshme nga pasuria e paprekshme të realizuara në
tremujorin kalendarik menjëherë para datës së pagesës, e zbritur nga çdo shumë e mbajtur
në burim në të drejtat pronësore përputhje me nenin 39 të këtij ligji.
Neni 15
Pagesat Tremujore të Paradhënieve për të Ardhurat nga Pasuria e
Paprekshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
1. Secili tatimpagues, i cili merr të ardhura të tatueshme nga fitimet kapitale ose nga çdo
burim tjetër, që nuk përshkruhet në nenet 38 deri 43 të këtij ligji, paguan tatimin më 31
Mars ose para 31 Marsit të vitit pasues të periudhës tatimore, në përputhje me dispozitat e
parashtruara përpara në Nenin 48 të këtij ligji.
2. Tatimpaguesit të cilët marrin dhurata të tatueshme sipas nenit 14 të këtij ligji, duhet të
bëjnë një pagesë paradhënie prej dhjetë për qind (10%) të shumës së dhuratës e cila
483
tejkalon 5,000€ deri në ditën e fundit të muajit që pason tremujorin në të cilin është marrë
dhurata.
Neni 16
Pagesat Tremujore të Paradhënieve nga të Ardhurat nga Dhuratat
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Neni 17
Dispozitat e Përgjithshme që Zbatohen në Pagesat Tremujore të
Paradhënieve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
484
Neni 47 - Kreditimet kundrejt tatimit
(Ligji Nr. 03/L-161)
485
tjerash, të ardhurat bruto nga të gjitha burimet, zbritjet e lejueshme, të ardhurat e tatueshme
dhe tatimin për t‟u paguar në përputhje me nenin 5 të këtij ligji.
4. Çdo tatimpagues i cili zgjedh të dorëzojë një deklaratë vjetore sipas këtij neni do t’i
nënshtrohet kërkesave të vendosura në paragrafin 3 të nenit 33 të këtij ligji për të bërë dhe
ndryshuar atë zgjedhje (opsionin). Tatimpaguesi i tillë kërkohet të dorëzojë deklaratat
vjetore në vitin në të cilin zgjedhja është bërë plus tri periudha tatimore pasuese.
5. Tatimpaguesit prej të cilëve kërkohet dorëzimi i deklaratës tatimore vjetore, së bashku
me atë deklaratë dorëzojnë shumën përfundimtare të tatimit që duhet të paguhet. Shuma
përfundimtare e tatimit që duhet të paguhet është dallimi ndërmjet shumës së përgjithshme
të tatimit të papaguar për periudhën tatimore të përcaktuar në përputhje me këtë ligj dhe
shumës së përgjithshme të kredive në tatim sipas nenit 47 të këtij ligji.
6. Në qoftë se shuma e përgjithshme e kredive në tatim, në përputhje me nenin 47 të këtij
ligji e tejkalon shumën e përgjithshme të tatimit të papaguar për periudhën tatimore,
tatimpaguesi ka të drejtë në rimbursimin e tatimit shtesë të paguar.
7. Vendi për dorëzimin e deklaratave tatimore, tatimit të ridërguar dhe për kërkimin e
rimbursimit përcaktohet në një akt nënligjor të nxjerrë nga ministri.
Neni 25
Deklaratat Tatimore dhe Pagesat
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
1. Çdo person i pa kënaqur me vendimin e sjellë sipas dispozitave te këtij ligji nga ana e
Administratës Tatimore Kosoves ka te Drejtën e ushtrimit te kërkesës për rishqyrtim ne
departamentin e Ankesave të Administratës Tatimore.
1.1. Tatimpaguesit të cilët nuk pajtohen me vendimin e Departamentit të
Ankesave mund të dorëzojnë ankesën në Bordin e Pavarur për Rishqyrtime.
1.2. Ushtrimi i Ankese nuk e pezullon ekzekutimin e aktvendimit te nxjerrë nga
Administrata tatimore e Kosovës.
1.3. Nëse një Tatimpagues nuk është i kënaqur me vendimin e Bordit të Pavarur
për Rishqyrtime, mund të paraqesë padi në Gjykatën kompetente.
486
2. Dispozitat që lidhen me Lojërat e Fatit në nën-paragrafin 1.8 të nenit 7, nën-paragrafi
1.13 i Nenit 8, Neni 40, dhe nën-paragrafi 2.5 i Nenit 48 do të bëhen të vjetruar dhe do të
zëvendësohen nga dispozitat në Ligjin mbi Lojërat e Fatit dhe Lotarinë (apo ligj të
ngjashëm që lidhet me rregullimin dhe tatuarjen e lojërave të fatit dhe lotarisë) që lidhen
me kuoatat fikse me datën e hyrjes në fuqi.
3. Në përputhje me Ligjin mbi TVSh-në, një tatimpagues duhet të regjistrohet në TVSh kur
të arrijë pragun prej 50,000€ të qarkullimit bruto në një periudhë të 12 muajve të
njëpasnjëshëm. Ligji mbi TVSh-në përmban dispozitat sipas së cilave pragu i regjistrimit
mund të ndryshohet me miratimin e Kuvendit. Nëse pragu i regjistrimit në TVSh rritet apo
ulet, pragu për përcaktimin e detyrimit të tatimit në të ardhurat personale bazuar në një
llogaritje të të ardhurave dhe shpenzimeve (aktualisht qarkullimi vjetor 50,000€) do të
rritet apo ulet në përputhje me të.
3.1. Një rrije apo ulje në pragun për përcaktimin e detyrimit të tatimit në të
ardhurat personale do të reflektohet në dispozitat e aplikueshme të neneve 7, 10,
15, 32, 33, 34 dhe 43 të këtij ligji.
3.2. Çdo rritje apo ulje në pragun e tatimit në të ardhurat personale do të jetë
efektiv për periudhën tatimore që fillon më 1 Janar të vitit që pason ndryshimin e
pragut të TVSh-së dhe çdo periudhë tjetër pasuese nga aty. Nëse rritja në pragun e
TVSh-së është efektive nga 1 Janari i një periudhe tatimore, ndryshimi i pragut të
tatimit në të ardhurat personale do të jetë efektiv duke filluar më 1 Janar të asaj
periudhe të njëjtë tatimore.
3.3. Me miratimin e një rritje apo ulje në prag nga Kuvendi, ministri do të lëshojë
një akt nënligjor për të implementuar nivelin e pragut të ndryshuar, i cili do të
pasqyrojë ndryshimet e nevojshme në nenet 7, 10, 15, 32, 33, 34 dhe 43 të këtij
ligji.
Neni 50 - Zbatimi
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Ministri nxjerr akte nënligjore që kërkohen me këtë ligj për zbatimin e këtij ligji.
Ky ligj shfuqizon Ligjin Nr. 03/L- 115 datë 18 dhjetor, 2008, si dhe çdo dispozitë tjetër që
është në kundërshtim me këtë ligj.
487
Neni 52 - Hyrja në fuqi
(Ligji Nr. 03/L-161)
1. Ky ligj hynë në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit në Gazetën Zyrtare të
Republikës së Kosovës.
2. Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, efektet e tij do të jenë nga 1 Janari 2010.
Neni 18
Hyrja në Fuqi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 09/2010)
Ky Udhëzim Administrativ, hyn në fuqi ditën e nënshkrimit nga Ministri i Ekonomisë dhe
Financave.
Neni 26
Hyrja në Fuqi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 13/2010)
488
LIGJI NR. 03/L- 162 - PËR TATIMIN NË
TË ARDHURAT E KORPORATAVE
Kuvendi i Republikës së Kosovës,
489
KREU I - DISPOZITAT E PËRGJITHSHME
Neni 1- Qëllimi
(Ligji Nr.03/L-162)
Qëllimi i këtij Udhëzimi Administrativ është vendosja e procedurave dhe kërkesave për
zbatimin e dispozitave të Ligjit Nr. 03/L-162, “Për Tatimin në të Ardhurat e
Korporatave”, (këtu e tutje e referuar si Ligji).
Neni 1
Qëllimi dhe Fushëveprimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
Qëllimi i këtij Udhëzimi Administrativ është vendosja e procedurave dhe kërkesave për
zbatimin e dispozitave të Ligjit nr 03/L-162, “Për Tatimin në të Ardhurat e Korporatave”,
( në vijim Ligji).
Neni 2 - Përkufizimet
(Ligji Nr.03/L-162)
490
1.4. Veprimtari ekonomike - çdo aktivitet te prodhuesve, tregtarëve ose
personave që furnizojnë mallra ose shërbime, duke përfshirë aktivitetet e
minierave dhe ato bujqësore, si dhe aktivitetet e profesioneve. Eksploatimi në
baza të vazhdueshme i pasurive të prekshme dhe paprekshme me qëllim të
sigurimit të të ardhurave në veçanti duhet të konsiderohet si një aktivitet
ekonomik;
1.5. Pasqyrë financiare - pasqyrat financiare të karakterit të përgjithshëm të
përgatitura në përputhje me Legjislacionin që rregullon Bordin e Kosovës mbi
standardet e raportimit financiar dhe për raportimin financiar të shoqatave
tregtare;
1.6. Të ardhura nga burimet e Kosovës - të ardhura bruto që krijohen në
Kosovë, të cilat përfshijnë:
1.6.1 Të ardhurat nga veprimtaritë afariste të ushtruara në Kosovë;
1.6.2 Të ardhurat nga shfrytëzimi i pasurisë së tundshme dhe të
patundshme në Kosovë;
1.6.3 Të ardhurat nga shfrytëzimi i pasurisë së paprekshme në Kosovë;
1.6.4 Interesi mbi obligimin e borxhit te paguar nga një rezident apo
autoritet publik;
1.6.5 Dividendët e paguara nga një organizate afariste rezidente;
1.6.6 Fitimin nga shitja e pasurisë së luajtshme, të paluajtshme dhe
letrave me vlere në Kosovë;
1.6.7 Të ardhura tjera që nuk janë të mbuluara me nënparagrafet e
lartpërmendura që dalin nga veprimtaria ekonomike në Kosovë.
491
cilin ndodh furnizimi i mallrave apo shërbimeve te njëjta apo te ngjashme, do te
paguhej nen kushtet e konkurrencës se drejt, për një furnizues duar lirë;
1.13. Rezident - një person ose grup i personave që është i vendosur në Kosovë
ose që e ka vendin e vet të menaxhimit efektiv në Kosovë.
1.14. Jo rezident - një person ose grup personash që nuk janë rezident te
Kosovës;
1.15. Njësia e përhershme - një vend të fiksuar të biznesit përmes të të cilit
afarizmi i një personi jo-rezident tërësisht ose pjesërisht kryhet në Kosovë, ashtu
siç është e përshkruar ne nenin 29 te këtij ligji.
1.16. Person - për qëllime të këtij Ligji do të përfshijë me sa vijon:
1.17. Autoritet publik - autoriteti qendror, rajonal, komunal ose lokal, organ
publik, ministri, departament apo ndonjë autoritet tjetër që ushtron pushtet publik
ekzekutiv, ligjvënës, rregullator, administrativ ose pushtet gjyqësor.
1.18. Personat e lidhur - personat me lidhje të veçanta që mund të ndikojnë
materialisht në rezultatet ekonomike të transaksioneve ndërmjet tyre. Personat
konsiderohen se kanë lidhje të veçantë nëse:
492
1.18.5 Njëri prej tyre drejtpërsëdrejti ose tërthorazi e kontrollon tjetrin;
1.18.6 Që të dy drejtpërsëdrejti ose tërthorazi kontrollohen nga një
person i tretë apo
1.18.7 Personat janë burrë e grua apo të afërm të brezit të tretë, si dhe te
afërm të brezit të dytë të bashkëshortit apo të bashkëshortes.
1.28. Nënkontraktor - çdo person që kryen një pjesë të një projekti tërësor që
është marrë nga kontraktori kryesor. Nënkontraktori është drejtpërdrejt i
493
angazhuar në ekzekutimin dhe realizimin e projektit tërësor dhe vepron në interes
të kontraktorit kryesor.Periudha e kaluar nga nënkontaktori që punon në një
projekt gjithëpërfshirës konsiderohet si kohë e kaluar nga kontraktori kryesor në
projekt.
1.29. Kontraktori kryesor/Kontraktor – çdo biznes, qoftë organizatë apo
individ, i cili është pajtuar të kryejë operimet nën çdo dokument juridik detyrues i
nënshkruar nga përfituesi, qoftë duke i bërë operimet vetë apo duke angazhuar
dikë tjetër për ata.
1.30. ATK – Administrata Tatimore e Kosovës.
1.31. Ministër - Ministrin e Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave.
Neni 2
Përkufizimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
Neni 3
Të Ardhurat nga Pasuritë e Paprekshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
494
1.6. softuerat kompjuterik; dhe
1.7. të drejtat e tjera të ngjashme
2. Në lidhje me softuerët kompjuterik, licencat (si dallim nga shitjet) e të drejtave të autorit
në programin kompjuterik, dhënia e të drejtës për përdorim (si dallim nga shitjet) e
kopjeve të programeve që i nënshtrohen të drejtave të autorit, dhe furnizimet e
njohurive për programet kompjuterike (si dallim nga furnizimet e shërbimeve për
zhvillimin ose modifikimin e programeve kompjuterike) do të konsiderohet si e ardhur
nga pasuritë e pa prekshme në formë të të drejtave pronësore.
Neni 3 - Tatimpaguesit
(Ligji Nr.03/L-162)
1.1. Një korporatë apo ndonjë ndërmarrje tjetër afariste që ka statusin e personit
juridik sipas ligjit në fuqi në Kosovë;
1.2. Një shoqëri tregtare që vepron me pasuri në pronësi shoqërore ose publike;
1.3. Një organizatë e regjistruar si organizatë jo qeveritare sipas Legjislacionit në
rregullon regjistrimin dhe funksionimin e OJQ-ve, në Kosovës.
1.4. Person jo rezident me njësi të përhershme në Kosovë, duke iu nënshtruar
paragrafit 2 të nenit 4 të këtij Ligji.
1. Objekt i tatimit për tatimpaguesin rezident janë të ardhurat e tatueshme nga burimet e të
ardhurave në Kosovë dhe burimit të ardhurave të jashtme.
2. Objekt i tatimit për tatimpaguesin jo rezident janë të ardhurat e tatueshme nga burimi i të
ardhurave brenda Kosovës.
495
2. Një tatimpagues me të ardhura vjetore bruto mbi 50.000 euro do të llogarisë të ardhurat
e tatueshme duke përgatitur pasqyrat financiare dhe rregullimet e të ardhurave dhe
shpenzimeve të regjistruara në pasqyrat e tilla në mënyrën e përshkruar në këtë Ligj.
3. Një tatimpagues me të ardhura vjetore bruto prej 50.000 euro apo më pak do të llogarisë
të ardhurat e tatueshme:
3.3. Duke përgatitur pasqyrat financiare dhe duke rregulluar të ardhurat dhe
shpenzimet e regjistruara në pasqyrat e tilla në mënyrën e përshkruar në këtë ligj,
nëse tatimpaguesi i tillë ka të ardhura nga më shumë se një veprimtari ekonomike,
sikurse janë veprimtaritë e qirasë dhe veprimtari tregtare.
3.4. Në përputhje me nën-paragrafin 2.1.3 të nenit 35 të këtij Ligji nëse të ardhurat
e vetme të tatimpaguesit janë nga veprimtaria e qirasë, përveç tatimpaguesit të
angazhuar në afarizëm të dhënies me qira të pasurisë së luajtshme dhe të
paluajtshme. Tatimpaguesi i angazhuar në afarizëm të dhënies me qira të pasurisë
së luajtshme dhe paluajtshme kërkohet të ndjek dispozitat e aplikueshme për
tatimpaguesit e angazhuar në veprimtari tregtare apo afariste.
4. Si një përjashtim në nën-nenet më sipër, çdo biznes i licencuar nga BQK për të siguruar
apo ri-siguruar jetë, pasuri apo rreziqe tjera do të llogarisë të ardhurat e tatueshme dhe të
paguajë të tatimin në të ardhura në përputhje me Nenin 32 të këtij Ligji.
496
5. Si një përjashtim i këtij neni, tatimpaguesit e angazhuar në kontrata dhe projekte
ndërtimore afat-gjata do të raportojnë të ardhurat e tatueshme nga ato kontrata dhe projekte
afat-gjata në mënyrën e përshkruar në një akt nënligjor që lëshohet nga Ministri.
6. Të ardhurat e tatueshme nga lizingjet operuese dhe lizingjet financiare do të përcaktohen
dhe raportohen në mënyrën e përshkruar në një akt nënligjor që do të lëshohet nga Ministri.
Akti nënligjor do të përshkruajë lizingjet operative dhe lizingjet financiare.
Neni 3
Të Ardhurat e Tatueshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
1. Paragrafi 1 i nenit 5 të Ligjit parashikon që “Të ardhurat e tatueshme për një periudhë
tatimore nënkuptojnë dallimin ndërmjet të ardhurave bruto të pranuara ose të
përllogaritur gjatë periudhës tatimore dhe zbritjet dhe shtesat e lejuara sipas këtij ligji
në lidhje me të ardhurat e tilla bruto”. Në lidhje me të ardhurat bruto në vijim,të tjera
nga të ardhurat bruto nga kontratat afat gjate ndërtimore dhe projektet, shprehja “që
janë marrë ose përllogaritur “ do të ketë kuptimin e mëposhtëm:
2. Aktiviteti i Biznesit. “Pranuar” nënkupton të ardhurat që janë pranuar në periudhën
tatimore kur janë furnizuar mallrat ose kur janë kryer shërbimet. Për bizneset që I
nënshtrohen tatimit të paragjykuar, metoda e kontabilitetit do të jetë ajo me para të
gatshme, kështu që të ardhurat do të raportohen në periudhën tatimore kur janë pranuar
parat. Për bizneset që i nënshtrohen tatuarjes në të ardhurat reale metoda e
kontabilitetit do të jetë metodë akruale kështu që të ardhurat do të raportohen në
periudhën tatimore kur janë furnizuar mallrat dhe kur janë kryer shërbimet , kur është
lëshuar fatura ose janë pranuar parat, cilado që të ndodhë e para.
3. Qiratë. “Pranuar” dhe “Akruale” kanë të njëjtin kuptim për qëllime të këtij Udhëzimi
Administrativ. Të ardhurat nga qiraja nga lëshimi me qira i pasurisë së luajtshme dhe
të paluajtshme do të raportohen në periudhën tatimore në të cilën janë furnizuar
shërbimet e qirasë,është lëshuar fatura ose janë pranuar parat,cilado që të ndodh e
para.
4. Shfrytëzimi i pasurisë së paprekshme. “Pranuar” dhe “Akruale” kanë të njëjtin kuptim
për qëllime të këtij Udhëzimi Administrativ. Të ardhurat nga patentat, të drejtat e
autorit, markat tregtare, ekskluzivitetet etj, do të raportohen në periudhën tatimore në
të cilën janë pranuar të ardhurat nga përdorimi i pasurisë së paprekshme.
5. Interesi. Të ardhurat nga interesi do të raportohen në periudhën tatimore në të cilën ky
interes është paguar apo kredituar në llogarinë e pranuesit.
Shembull:
Personi juridik investon fonde në bankë me afatizim për gjashtë muaj. Interesi i shtohet
bilancit të depozitit të afatizuar për çdo muaj. Në fund të periudhës prej gjashtë
muajsh,personi juridik vendos që ti mbaj fondet në depozit të afatizuar për gjashtë muaj të
tjera. Interesi i kredituar në bilancin e llogarisë për çdo muaj do të përfshihet në të ardhurat
bruto në muajin në të cilin është kredituar. Trajtimi tatimor mbetet i njëjtë pavarësisht se a
është tërhequr interesi apo jo në çdo muaj, dhe pavarësisht se a janë tërhequr fondet nga
497
afatizimi dhe janë ri-investuar pas përfundimit të gjashtë muajve të parë ose nëse depoziti i
afatizuar është vazhduar edhe më tutje. Edhe pse teknikisht mundë të thuhet se interesi
përllogaritet në baza ditore, ai do të përfshihet në të ardhurat bruto kur të jetë paguar apo
kredituar një shumë.
6. Fitimi kapital. “Pranuar’ nënkupton se që nga shitja e pasurisë së paluajtshme ose të
letrave me vlerë ka rezultuar fitimi dhe pagesa është pranuar gjatë periudhës tatimore. Për
ata që i nënshtrohen tatimit të paragjykuar, metoda e kontabilitetit do të jetë ajo me para të
gatshme në mënyrë që ardhurat do të raportohen në periudhën tatimore kur janë pranuar
parat. Për ata që i nënshtrohen tatimit në të ardhurat reale metoda e kontabilitetit do të jetë
ajo akruale. Për këtë kategori “Akruale” nënkupton se të ardhurat që raportohen në
periudhën tatimore në të cilën janë pranuar paratë, është lëshuar fatura ose kur janë të
predispozuara pasuritë e paluajtshme ose letrat me vlerë, cilado që ndodh e para.
7. Fitimet nga Lotaritë dhe lojërat e fatit. Të ardhurat nga këto fitore raportohen në
periudhën tatimore në të cilën janë pranuar ose janë kredituar në llogarinë e fituesit.
Neni 2
Të Ardhurat nga Shitja e Mallrave
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
Neni 4
Të Ardhurat nga Ndërtimi Afatgjatë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
498
kontratat dhe projektet që lidhen me punën ndërtimore ku ndërtimi shtrihet më gjatë se një
vit i të ardhurave. Këto kontrata përfshijnë ato për:
1.1. ndërtimin e ndërtesave, urave, pendave, shtrirjes së gypave,tuneleve dhe projektet
tjera të ingjineringut civil,
1.2. aktivietet që lidhen me këto si demolimi,gërryerja,projektet e largimit të madh të
dheut,
1.3. ndërtimi i gjërave të mëdha të fabrikave duke përfshirë anjjet dhe vaporat
transportues, dhe
1.4. kontratat e ngajshme në fushat e lidhura p.sh kontratat për klima dhe nxemje
kontratat e mëdha të vënies së rrjetës elektrike dhe rivënjes së rrjetës elektrike,
renovimet e mëdha të hoteleve,shitoreve etj, kontratat e mëdha të menagjimit të
ndërtimit etj.
1.5. Mirëpo këtu nuk përfshihen kontratat e shitjes dhe furnizimit gjatë kohës kur këto
zakonisht mund të konsiderohen si shitje e stokut tregëtar p.sh nuk përfshijn
instalimin e mobiljeve të zyrës në ndërtesën e re edhe në ato raste kur mobiljet
duhet të instalohen gjatë dorëzimit.
Shembull:
Shembulli në vijim ilustron një metodë të përcaktimit të fazës së kompletimit të një
kontrate dhe kohëzgjatjen e njohjes së të hyrave dhe shpenzimeve të kontratës.
Një kontrator ndërtimor e ka një çmim fiks prej 250,000 euro që të ndërtoj një urë. Shuma
fillestare e të hyrave të pajtuara në kontratë është 250,000 euro. Supozimi fillestar i
kontraktorit për shpenzimet e kontratës është 150,000 euro. Ndërtimi i objektit do të ndodh
gjatë vitit 2010 dhe 2011.
499
Kontraktori e përcakton fazën e kompletimit të kontratës duke e llogaritur pjesën që
shpenzimet e kontratës kanë dalë për punën e kryer deri më tani duke pasur mbajtur
shpenzimet totale më të fundit të kontratës. Një përmbledhje e të dhënave financiare gjatë
periudhës së ndërtimit është me sa vijon:
2010 2011
2011
Të hyrat 250,000 150,000 100,000
Shpenzimet 150,000 90,000 60,000
Fitimi 100,000 60,000 40,000
3.2.“investitorët” dhe “punëkryesitinvestitorët” janë të detyruar të shfrytëzojnë
metodën e “tatuarjes sipas përlogaritjes (ku të ardhurat raportohen duke u bazuar në
pagesa, akruale (kur ka pranime dhe/ose ekziston e drejta për ti pranuar bazuar në
kontratë),dhe shpenzimet lejohen proprocionalisht në baza të njëjta. Në situatat kur në
asnjë periudhë tatimore nuk është pranuar asnjë e ardhur dhe nuk është bërë asnjë
kontratë të cilat do të mundësonin të drejtën për të pranuar të ardhurat,atëhere nuk ka
të ardhura për tu raportuar, dhe shpenzimet nuk do të lejohen në relacion me kontratat
afat gjate ndërtimore në atë vit tatimor.
Shembull:
Kontrata 2 vjeqare me të ardhurat totale të pritura të kontratës prej 200,00 euro dhe
shpenzimet totale të projektit prej 150,000 euro. Fondet e pranuara në vitin e parë 100,000
euro. Shpenzimet e krijuara në vitin e parë 50,000 euro. Njohja e të ardhurave për vitin e
parë do të jetë si në vijim:
Të ardhurat në vitin e parë 100,000 euro (qe përfaqësojnë 50% të të ardhurave totale të
pritura të kontratës) 75,000 euro ( që janë 50% e shpenzimeve totale të pritura).
Fitimi bruto 25,000 euro.
3.3. Kur me përfundimin e kontratës ndërtimore nga “investitorët”ose
“Punëkryesit/investitorët” ekzistojnë pjesë të ndërtimit që kanë mbetur të pa
500
shitura, ku të ardhurat nga këto shitje (dhe shpenzimet e tyre përcjellëse) nuk janë
njohur ende,vlera e këtyre pjesëve të pashitura do të regjistrohet si inventar i
investitorit ose punëkryesit/investitorit dhe të regjistrohen në gjendjen e tyre të
bilancit deri sa të ndodhë shitja.
3.4. Nuk lejohet të shfrytëzohet metoda e “Kryerjes së kontratës” (ku nuk raportohen
të ardhura ose shpenzime deri në vitin në të cilin kryhet kontrata ndërtimore afat-
gjate).
3.5. Drejtori i Përgjithshëm i ATK-s në të ardhmen, mund të nxjerr një shpjegim
publik, dhe lejojë metoda të tjera për regjistrimin e të hyrave dhe shpenzimeve në
kontratat ndërtimore afat gjate, përveq këtyre të përmendura më lartë,
3.6. Çdo tatimpagues që ka filluar kontratat ndërtimore afat gjate para datës së hyrjes
në fuqi të këtij Udhëzimi Administrativ, të cilat janë llogaritur me metodë tjetër
nga këto të lejuara sipas këtij paragrafi, duhet të ndryshojnë metodën e tyre dhe
shfrytëzojnë ato të lejuarat sipas këtij paragrafi, në vitin tatimor në të cilin ky
Udhëzim Administrativ hyn në fuqi,dhe do të bëjën një rregullim të të ardhurave
të tyre të tatueshme në atë vit tatimor për të pasqyruar ndryshimin e metodës.
501
7. Kur ka transaksione këmbimi (barter) si pjesë e kontratave ndërtimore afat gjate,këto
transaskione do të njihen si të ardhura ose shpenzime me vlerën e tregut në pajtueshmëri
me nenin 47 të Ligjit Nr. 03/L-222 Për Administratën tatimore dhe Procedurat. Në këto
situata kur vlerat e tregut nuk mund të përcaktohen ose vlerësohen në mënyrë të
arsyeshme,investitori ose punëkryesi/investitori mund të aplikojnë në ATK (me
evidence përkatëse të justifikueshme) për të aprovuar njohjen e këtyre të ardhurave dhe
shpenzimeve nga transaskioni i kembimit (barter) në fundë të kontratës ndërtimore.
Neni 5
Të Ardhurat nga Lizingu
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Paragrafi 6 i nenit 5 të Ligjit kërkon nxjerrjen e një akti nën-ligjor për të shpjeguar se si
përcaktohen dhe raportohen të ardhurat e tatueshme nga lizingu financiar dhe operativ.
2. “Lizingu Financiar” është përcaktuar në paragrafin 1, 27 të nenit 2 të Ligjit, si “lizing që
transferon kryesisht të gjitha rreziqet dhe pagesat e rastit për pronësinë e një zëri të
pronës”. Lizingu financiar duhet megjithatë të plotësojë së paku një nga këto katër
kushte:
2.1. afati i lizingut të jetë më i gjatë se shtatëdhjetë e pesë për qind (75%) të jetës së
përdorimit të asetit të dhënë me lizing;
2.2. të ketë transferim të pronësisë së asetit të dhënë me lizing te Lizingmarrësi në
fund të afatit të lizingut;
2.3. të ekzistoj mundësia për të blerë asetin e dhënë me lizing me një “çmim të
pranuar” në fund të afatit të lizingut, ose
2.4. vlera aktuale e pagesës së lizingut, e zbritur me një normë të përshtatshme të
zbritjes, e tejkalon nëntëdhjetë për qind (90%) të vlerës së drejtë të tregut të asetit.
502
do të ishte 90 euro dhe 70 cent (= pagesa e duhur prej 100 euro për periudhën prej dy
vitesh e pjesëtuar me 110.25 e cila do të ishte 100 euro sikurse pagesa të ishte kërkuar tani,
plus 5% interesi i shtuar për dy vite).Llogaritjet e e vlerës aktuale, duhet të bëhen për çdo
pagesë të lizingut me totalin e shumës të këtyre vlerave aktuale, të krahasuara me një
shumë të barabartë me 90% të vlerës së drejtë të tregut të asetit të dhënë me lizing, për të
përcaktuar lizingun se a është në këto kushte lizing financiar).
3. Lizingjet Financiare janë trajtuar teknikisht si marrëveshje financiare, ku lizingmarrësi
blen nga lizingdhënësi asetin e dhënë me lizing. Këto lizingje në përgjithësi trajtohen
edhe për qëllime të kontabilitetit edhe për qëllime tatimore, si shitje progresive të asetit
të dhënë me lizing nga Lizingdhënësi për Lizingmarrësin, ku Lizingdhënësi trajtohet se
po e jep një kredi si avanc për Lizingmarrësin, të cilën Lizingmarrësi e përdor për të
blerë asetin e dhënë me lizing. - Për qëllime të tatimit në të ardhurat është:
3.1. shitje progresive e asetit të dhënë me lizing me komponentin e kryegjësë të
pagesës së lizingut e cila është e tatueshme për Lizingdhënësin,
3.2. blerje e asetit të dhënë me lizing në fillim të lizingut (ku Lizingmarrësi ka të
drejtën që të kërkojë zbritjen e zhvlerësimit në lidhje me asetin e dhënë me
lizing), dhe
3.3. kredi nga Lizingdhënësi për Lizingmarrësin, me komponentin e interesit të
pagesës së lizingut, që është e vlerësueshme për lizingdhënësin dhe e zbritëshme
për Lizingmarrësin. Nuk kërkohet që tatimi në burim në komponentin e interesit
të lizingmarrësit të zbritet nga lizingmarrësi kur lizingmarrësi është institucion
financiar i autorizuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
Shembull:
Kompania A i jep me lizing një automjet të ri Kompanisë B me lizing financiar prej katër
vitesh. Sipas lizingut Kompania B është e obliguar që ti paguaj Kompanisë A pagesën e
lizingut prej 48 muajsh prej 200 euro, e cila përfshin komponentin e interesit prej 20
euro.Në vitin e parë të lizingut, Lizingdhënësi do të vlerësohet me 2400 euro.(duke qenë,
kryegjëja e pranuar 2160 dhe 240 interesi i pranuar gjatë lizingut.) dhe mund të kërkojnë
shpenzimet e përvetësimit të asetit të marr me lizing ,të zhvlerësuar gjatë jetës së lizingut.
Lizingmarrësi do të jetë në gjendje që të kërkojë zhvlerësimin në çmimin total kushtues të
automjetit nga viti i parë i lizingut, dhe do të jetë në gjendje që të kërkojë komponentin e
interesit (mirëpo jo komponentin e kryegjësë) si zbritje tatimore. Në vitet më të vonshme të
lizingut, Lizingdhënësi do të vazhdojë që të pranojë kryegjënë dhe të ardhurat nga interesi,
dhe Lizingmarrësi do të vazhdojë që të jetë në gjendje që të kërkojë zhvlerësimin dhe
shpenzimet e interesit. Në fundë të periudhës së lizingut, çdo opsion i “çmimit të
pranueshëm” për të blerë pagesat e bëra nga Lizingmarrësi, do të jenë të vlerësueshme për
Lizingdhënësin, dhe Lizingmarrësi do të vazhdojë që të jetë në gjendje që të kërkojë
zhvlerësimin mirëpo nuk do të ketë konsekuenca tjera tatimore derisa Lizingmarrësi të shes
ose ta largojë në forma tjera automjetin. Nëse Lizingdhënësit i kthehet automjeti ,kjo do të
trajtohet për qëllime tatimore si “shitje” e automjetit nga lizingmarrësi për Lizingdhënësin
me pasoja tatimore, që varen nga shkalla e fitimit apo humbjes në “shitje” të automjetit në
atë kohë.
4. “ Lizingu Operativ” në paragrafin 1.26 të nenit 2 të Ligjit, është përcaktuar si “çdo
lizing që nuk është lizing financiar”. Lizingu Operativ i ngjanë marrëveshjes së
503
dhënies me qira të asetit.- Pagesat e lizingut janë plotësisht të zbritëshme për
Lizingmarrësin dhe plotësisht të tatueshme për Lizingdhënësin. Meqë lizingdhënësi
është pronar i asetit që është dhënë me lizing, lizingdhënësi mund të kërkojë zbritje të
zhvlerësimit në pajtueshmëri me dispozitat e zhvlerësimit të këtij Ligji.
504
KREU II - TË ARDHURAT QË LIROHEN NGA TATIMI
505
Neni 4
Të Ardhurat e Liruara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
1. Paragrafi 1.2 i nenit 7 të Ligjit parasheh se “Të ardhurat e Bankës Qendrore të Kosovës
dhe të institucioneve financiare qeveritare ndërkombëtare të lejuara dhe të autorizuara
për të vepruar në Kosovë” duhet të jenë të liruara nga tatimi në të ardhurat në korporata.
Për qëllim të këtij paragrafi institucionet financiare qeveritare ndërkombëtare përfshijnë:
1.1.Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN);
1.2.Bankën Botërore- Bankën Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim (IBRD) dhe
Asociacionin Ndërkombëtar për Zhvillim (IDA);
1.3.Korporatën Ndërkombëtare për Financim (IFC) dhe anëtarët tjerë të Grupit të
Bankës Botërore;
1.4.Komisionin Evropian(EC);
1.5.Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim(EBRD);
1.6.Bankën Evropiane për Investim (EIB);
1.7.Bankën Ndër-amerikane për Zhvillim(IADB);
1.8.Bankën Aziatike për Zhvillim (ADB)
1.9.Bankën Afrikane për Zhvillim (AFDB);
1.10.Fondin Ndërkombëtar për Zhvillim të Bujqësisë (IFAD)
1.11.Bankën Islamike për Zhvillim (IDB)
2. Për qëllime të paragrafëve 1.6 dhe 1.7 të Nenit 7 të Ligjit, shprehja “ndryshe nga personi
vendor” nënkupton kontraktuesit e vendosur jashtë Kosovës të cilët nuk janë të obliguar
që të regjistrohen në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë në Kosovë por të cilët janë të
obliguar që të njoftojnë ATK-n në formë të shkruar se janë duke punuar në Kosovë.
2.1. Nëse kontraktuesi jo-vendor zhvillon aktivitetet të tjera në Kosovë,që janë të
ndryshme nga këto në relacion me organizatat e përmendura në këta paragrafë,
duhet të regjistrohet në Kosovë në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë dhe në
ATK( në këtë të fundit qoftë duke aplikuar për numrin fiscal ose duke caktuar
përfaqësuesin fiskal i cili do të jetë i detyruar për të gjitha tatimet e kontraktorit në
Kosovë), dhe të ardhurat e krijuara nga këto aktivitetet tjera përfshihen në të
ardhurat bruto të tatimpaguesit.
2.2. Këta kontraktues jo-vendor pavarësisht se a kanë ndonjë aktivitet tjetër apo jo,
gjithashtu janë përgjegjës (qoftë në mënyrë direkte ose nëpërmes të përfaqësuesit
të tyre fiskal) për përmbushjen e çdo obligimi të mbajtjes së tatimit në burim të
aplikueshëm të paraparë në Kapitullin VII të Ligjit
3. Për qëllime të paragrafit 1.7 të Nenit 7 të Ligjit shprehja “organizatat ndërkombëtare
ndër-qeveritare” duhet të përfshijë:
3.1. Korporatën Ndërkombëtare të Financave (IFC) dhe anëtarët tjerë të Grupit të
Bankës Botërore,
3.2. Bankën Ndër-Amerikane për Zhvillim(IADB)
3.3. Bankën Aziatike për Zhvillim (ADB), 3.4.Bankën Afrikane për Zhvillim (AFDB)
3.5.Bankën Islamike për Zhvillim (IDB).
506
KREU III - SHPENZIMET
Neni 6
Shpenzimet e Palejueshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
507
Tatimi mbi të Ardhurat e Korporatave nuk është një zë i zbritshëm sepse ai
llogaritet pas zbritjes së të gjitha shpenzimeve të lejuara.
1.5. TVSH-ja e Zbritshme nuk është një zë i zbritshëm nëse është rikthyer ose kredituar
nga TVSH-ja e llogaritur. Në një rast të veçantë, kjo është një zë I zbritshëm, dhe
kjo është kur një tatimpagues për të ardhurat e korporatave , I cili ka bërë zgjedhje
për të llogaritur të ardhurat dhe shpenzimet në baza “reale”, nuk e ka arritur
pragun e regjistrimit të TVSH-së dhe në këtë mënyrë nuk ka të drejtë të ngarkojë
TVSh në furnizimet vendore.
1.6. Humbjet nga shitja ose këmbimi i pronës ndërmjet personave të lidhur. Fitimet
nga shitja ose këmbimi i pasurisë së luajtshme ose të paluajtshme në mes
personave të lidhur, do të formojnë një pjesë të të ardhurave të tatueshme të palës
që e bënë fitimin, ndërsa në të njëjtën kohë pala që e bënë humbjen nuk do të jetë
në gjendje ta kërkoj këtë humbje si shpenzim të zbritshëm.
1.7. Kontributet pensionale mbi shumën maksimale të lejuar me ligj pensional të
Kosovës. Ligji që mbulon pensionet që menaxhohen nga Trusti i Kursimeve
Pensionale të Kosovës lejon punëdhënësit të bëjnë kontribute vullnetare të
pensioneve për të punësuarit e tyre deri në shumën maksimale prej 15% të pagës
bruto të të punësuarit. Kontributet e tilla janë të zbritshme për punëdhënësin, por
çdo shumë e tepërt mbi këtë shumë maksimale, nuk është e zbritshme.
508
tërësi në vitin në të cilin shpenzimet e tilla të trajnimit kanë ndodhur. Shuma e
shpenzimeve të tilla nuk do të tejkalojë 1,000 € për punëtor në çdo periudhë tatimore. Çdo
shpenzim trajnimi i ndodhur më tepër se ajo shumë nuk do të jetë e lejueshme në atë
periudhë tatimore.
4. Nëse një tatimpagues, ndryshe nga tatimpaguesi i angazhuar në biznes të dhënies me
qira të pasurisë së luajtshme dhe të paluajtshme, zgjedh të mos mbajë regjistrime të
shpenzimeve aktuale të paguara apo të lindura në veprimtarinë e qirasë, tatimpaguesi i tillë
do t lejohet të zbresë nga të ardhurat bruto të qirasë një shumë të barabartë me 10% të
qirave të pranuara me qëllim të llogaritjes së lejimeve të zhvlerësimit dhe për të mbuluar
shpenzimet e riparimit, pagesat e mbledhjes dhe shpenzimet tjera të paguara apo të lindura
në gjenerimin e të ardhurave nga qiraja.
5. Nuk do të lejohet zbritje për çdo shpenzim të rrjedhë bazuar në një obligim të mbajtjes
në burim përveç nëse shpenzimet e tilla të jenë paguar në ose para 31 Marsit të periudhës
pasuese tatimore. Çdo shpenzim i palejuar nga ky nen-paragraf do të jetë i zbritshëm në
periudhën tatimore në të cilën në të vërtetë është paguar.
6. Shpenzimet, përfshirë shpenzimet e zhvlerësimit, që lidhen me lizingjet operuese dhe
lizingjet financiare do të raportohen në mënyrën e përshkruar në një akt nënligjor që do të
lëshohet nga Ministri.
7. Nuk do të lejohet si zbritje për shpenzimet përveç atyre të dokumentuara në mënyrën e
kërkuar me akt nënligjor të lëshuar nga Ministri.
Neni 5
Shpenzimet e Lejueshme
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
1. Paragrafi 5 i nenit 9 të Ligjit parasheh që nuk lejohen zbritje për çdo shpenzim të
përllogaritur lidhur me të ardhurat të cilat i nënshtrohen tatimit në burim përveç nëse
janë paguar shpenzimet më ose para 31 Marsit të vitit vijues.
Shembull:
Kompania e një biznesi që ka qarkullim më të lartë se 50,000 euro (dhe llogarit për tatim
në të ardhura në baza “reale” jep me qira lokalet e saj. Në fund të vitit 2010,ja ka borxh
qiradhënësit 3000 euro për 3 muaj të qirasë deri më 31 dhjetor 2010. Biznesi kërkon këtë
shpenzim të qirasë në baza aktuale. Nëse qiraja e përllogaritur paguhet më ose para 31
marsit 2011,zbritja e shpenzimeve të qirasë e kërkuar në periudhën tatimore 2010 për tre
muajt e fundit, do të lejohet. Mirëpo nëse kjo qira nuk paguhet deri më 31 Mars 2011,
atëherë kompania nuk do të jetë në gjendje që të kërkojë qiranë e përllogaritur në
periudhën tatimore 2010. Kjo qira mund të kërkohet si shpenzim në periudhën tatimore
(2011 ose më vonë) kur është paguar borxhi i qirasë.
509
Neni 7
Shpenzimet e Lejuara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
510
2.1. Një organizate të regjistruar sipas legjislacionit mbi themelimin dhe
funksionimin e organizatave joqeveritare që ka pranuar dhe mbajtur statusin e
beneficuar publik;
2.2. Çdo organizate tjetër jo komerciale që në mënyrë të drejtpërdrejtë kryen
aktivitete me interes publik dhe jo për përfitim, siç janë:
3. Zbritja e lejueshme nuk përfshinë kontributin nga i cili direkt apo indirekt përfitojnë
donatoret ose personat e afërm me donatorin.
4. Secili tatimpagues që kërkon zbritje të lejueshme duhet të dorëzojë deklaratën vjetore
tatimore në përputhje me nenin 34.2 të këtij Ligji dhe t’i paraqesë Administratës tatimore
të Kosovës dëftesën e pagesës për një zbritje të tillë.
5. Ministri lëshon një akt nënligjor për zbatimin e këtij neni.
Neni 8
Zbritjet e Lejuara
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
511
3. Çdo kupon i referuar në paragrafin e mëparshëm duhet të përmbajë informatat si në
vijim:
3.1. emrin e donatorit;
3.2. numrin identifikues tatimor (numrin fiskal) të donatorit, ose kur donatori është
individ që nuk është i detyruar të ketë numër fiskal, numrin personal të
identifikimit të individit;
3.3. adresën e donatorit;
3.4. emrin kontaktues të personit të donatorit dhe numrin e telefonit;
3.5. emrin e pranuesit;
3.6. numrin identifikues tatimor (numrin fiskal) të pranuesit;
3.7. adresën e pranuesit;
3.8. emrin e personit kontaktues të pranuesit dhe numrin e telefonit;
3.9. shumën e kontributit bamirës të dhuruar;
3.10. datën e donacionit;
3.11. deklaratën e pranuesit se të dhënat në kupon janë të sakta dhe se pranuesi nuk ka
konflikt direkt apo indirekt të interesit me donatorin.
Neni 9
Shpenzimet e Përfaqësimit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
512
3. Zbritja për shpenzimet e argëtimit në bazë të nenit 11, zbatohet në lidhje me zbavitjet
afariste. Shpenzimet private për argëtim nuk janë të zbritshme, p.sh. drekat në
restorant me miqtë, ose kur aspekti i biznesit ose profesionale është i rastit.
4. Zbritja për shpenzimet e argëtimit, në bazë të nenit 11 zbatohet në lidhje me shumat e
faturuara. Në mënyrë që të lejohet një zbritje, duhet të ketë një faturë, që mbulon
shpenzimet për argëtim. Tatimpaguesit duhet të jenë në gjendje për të mbështetur këto
kërkesa për shpenzime duke qenë në gjendje për të siguruar, kur të kërkohet nga ATK, të
dhënat e mëposhtme:
4.1. datën kur kanë ndodhur shpenzimet
4.2. emrat e personave që kanë marrë pjesë në argëtim;
4.3. bizneset që përfaqësojnë këta persona ;
4.4. pozicionet që kanë këta persona në këto biznese, dhe
4.5. arsyet për argëtim.
5. Shpenzimet e reprezentacionit në bazë të nenit 11, janë 50% të zbritshme deri në shumën
e barabartë me 2% të të ardhurave vjetore bruto. Shprehja Të Ardhurat Vjetore Bruto në
atë nenë, do të thotë të gjitha të ardhurat që janë krijuar gjatë periudhës tatimore nga
burimet mbrenda në Kosovë, dhe kjo përfshin të ardhurat nga veprimtaria e biznesit, të
ardhurat nga përdorimi i pasurisë së luajtëshme, paluajtshme ose të paprekshme të
ardhurat nga interesi, të ardhurat nga dividentat , fitimi nga shitja e letrave me vlerë ose
të paluajtshme, dhe të gjitha të ardhurat e tjera pavarëisht nëse ato i nënshtrohen tatimit
mbi të ardhurat ose jo.
513
1.5.4. Kërkesa është dorëzuar mbi mjetet e falimentimit/likuidimit, nëse
është e aplikueshme, dhe shuma që do të merret është përcaktuar në
mënyrë të arsyeshme nga administratori/përmbaruesi. Deri në shkallën sa
janë marrë nga falimentim, janë aplikuar në borxhin e pashlyer.
2. Zbritjet e borxhit të keq janë të kufizuara në pjesën e pambuluar të borxhit. Çdo borxh i
keq i zbritur si një shpenzim dhe mandej më pastaj është mbledhë do të përfshihet në të
ardhurat e kohës së mbledhjes.
3. Nuk do të lejohet asnjë zbritje e borxhit te keq për borxhet ndërmjet palëve te lidhura .
4. Ministri lëshon një akt nënligjor për te përshkruar kërkesat për zbritjen e borxhit te keq
sikur qe është parapare me këtë nen .
Neni 10
Borxhet e Këqija
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
514
shkak të asaj arsyeje apo më në përgjithësi një politike interne e cila trajton llojet
e caktuara të borxheve si të këqia pa ndërmarrjen e veprimeve ligjore për shkak të
asaj arsyeje;
2.4. vërtetimin zyrtar të veprimeve të pasuksesshme të mbledhjes së detyrueshme;
2.5. certifikatën nga policia, ose agjencionet e tjera të zbatimit të ligjit për të provuar
se borxhliu i tatimpaguesit nuk ka gjurmë;
2.6. certifikatën e Zyrës Civile që dëshmon se tatimpaguesi ka vdekur, dhe
2.7. çdo dokument tjetër zyrtar që mbështet krijimin e dispozitës së borxhit të keq.
1. Përveç nëse është paraparë ndryshe në këtë Ligj, kontributet në fondet rezervë nuk
lejohen si shpenzime.
2. Institucionet financiare te licencuara nga Banka Qendrore e Kosovës, ndryshe nga ato të
ardhurat qe dalin nga sigurimi i jetës, pasurisë, apo rreziqeve tjera, kanë të drejtë në
shpenzime për krijimin e fondit të posaçëm rezervë për mjetet e dyshimta të tyre në
shumën e cila nuk duhet të kalojë shumën maksimale të lejueshme nga Banka Qendrore e
Kosovës. Nëse një institucion financiar është i angazhuar edhe ne aktivitete bankare edhe
ne ato te sigurimit, shpenzimet për fondin rezerve janë te lejueshme vetëm ne raport me
mjetet e dyshimta qe dalin nga aktivitetet bankare .
3. Pas krijimit të fondit të posaçëm rezervë, çdo shumë e tërhequr prej fondit duhet të
përfshihet në të ardhura dhe në çdo shumë të kthyer në fond për ta rimbushur atë deri në
shumën e lejueshme qe lejohet si zbritje.
1. Kompensimi ose pagat e paguara për personin e lidhur lejohen si shpenzime në shumën
e barabartë me pagën aktuale minimale apo me vlerën e hapur te tregut.
2. Interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera që i paguhen personave të lidhur lejohen si
shpenzime në shumën e barabartë me pagën aktuale minimale apo me vlerën e hapur të
tregut.
Neni 11
Pagesat për Personat e Lidhur
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
Neni 14 i Ligjit parasheh që kompensimi, pagat, interesi, qiraja dhe shpenzimet tjera të
paguara për personat e lidhur lejohen si zbritje në një shumë të barabartë me shumën më të
vogël të paguar dhe vlerën përkatëse të tregut të hapur.
515
Shembulli 1:
I biri i pronarit të një kompanie është i punësuar nga kompania si shofer dhe paguhet 2.000
€ / muaj. Vlera e tregut për shërbime të vozitjes është 400 €. Kjo është shuma që do të
lejohet si zbritje meqë shoferi dhe kompania janë persona të lidhur.
Shembull 2:
Kompania A dhe B janë në pronësi nga individ i njëjtë dhe A i jep me qira një depo B-s për
1,000 euro / muaj. Vlera e tregut për një shërbim të tillë me qira është 1.800 €. Vetëm
1.000 € lejohet si shpenzim i zbritshëm meqë A dhe B janë persona të lidhur.
Neni 15 - Zhvlerësimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Shpenzimet për pronën e prekshme përveç shpenzimeve për tokën, veprat artistike dhe
pronën tjetër e cila nuk konsumohet që i posedon tatimpaguesi dhe që shfrytëzohen për
verimtarinë ekonomike të tatimpaguesit do të kompensohen me kalimin e kohës përmes
zbritjeve të zhvlerësimit në mënyrën e përcaktuar me këtë nen.
2. Shpenzimet për përmirësimin e pronave me qira të cilat përdoren për veprimtari
ekonomike të tatimpaguesit do të kompensohen përmes zbritjeve të zhvlerësimit të
llogaritura me metodën lineare për periodën e kohëzgjatjes së qirasë.
3. E gjithë prona e prekshme e tatimpaguesit që i nënshtrohet zhvlerësimit sipas këtij nenit
caktohet në njërën prej kategorive vijuese:
4. Shuma e lejuar si zbritje për zhvlerësim në periudhën tatimore përcaktohet duke aplikuar
përqindjet e mëposhtme në mënyrë individuale të pronës së prekshme individuale sipas
metodës lineare në fund të periudhës tatimore sipas kategorisë si cilës i përkasin asetet:
4.1. Kategoria 1: pesë për qind (5%);
4.2. Kategoria 2: njëzet për qind (20%) dhe
4.3. Kategoria 3: dhjetë për qind (10%).
516
5. Sipas këtij neni, një pasuri së pari duhet të merret parasysh kur vihet për herë të parë në
shërbim.
6. Shuma fillestare që do të zhvlerësohet do të jetë çmimi i blerjes apo, në mungesë të
çmimit të blerjes, çmimi i kostos. Shuma fillestare do të përfshijë:
Neni 12
Zhvlerësimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
517
(norma e zhvlerësimit 5%) do të zhvlerësohet në shuma të barabarta gjatë 20
periudhave tatimore, Kategoria e re 2 e aseteve (Shkalla e zhvlerësimit 20%) do të
zhvlerësohet në shuma të barabarta gjatë 5 periudhave tatimore, dhe Kategoria 3 e re e
aseteve (norma e zhvlerësimit 10%) do të zhvlerësohet në shuma të barabarta gjatë 10
periudhave tatimore.
4. Paragrafi 5, i Nenit 15 të Ligjit parasheh, që asetet së pari duhet të merren parasysh për
qëllime të zhvlerësimit vetëm kur ato janë të vendosura në shërbim. Nuk do të lejohet
zbritje për zhvlerësim nëse një aset nuk është vënë në shërbim dhe në qoftë se nuk i
shërben qëllimit të aktivitetit ekonomik . Zhvlerësimi i vitit të plotë mund të kërkohet
në lidhje me asetet që janë vënë në shërbim gjatë gjashtë muajve të parë të një viti, por
vetëm zhvlerësimi i gjysmës së vitit mund të kërkohet në lidhje me asetet e vëna në
shërbim në gjashtë muajt e fundit të një viti. Në të dy rastet zhvlerësimi i plotë për
vitin mund të kërkohet në vitet vijuese deri në, mirëpo duke mos e përfshirë vitin në të
cilin është shitur aseti ose është sistemuar në ndonjë mënyrë tjetër – në vitin e shitjes
ose të sistemimit fitimi ose humbja në shitje mund të njihet bazuar në krahasimin
ndërmjet çmimit të shitjes/sistemimit dhe vlerës kontabël të asetit në fillim të vitit të
shitjes/sistemimit.
Shembull:
Kompania X blen dy makina gjatë 2010, secila nga 5000 €, por e para është blerë më 15
prill 2010 dhe e dyta me 20 shtator 2010. Zhvlerësimi që mund të kërkohet në periudhën
tatimore 2010 në lidhje me makinën e parë do të jetë e drejta për vitin e plotë prej 1,000
euro (20%), ndërsa për makinën e dytë mund të kërkohet vetëm zhvlerësimi i gjysmës së
vitit (500 €) . Të dy makinat do të kenë të drejtë të kërkojnë zhvlerësimin për vitin e plotë
nga viti 2011 e tutje (me përjashtim se makina e dytë do të merr vetëm zhvlerësimin për
gjysmën e vitit në periudhën e saj finale të zhvlerësimit-gjysmën e parë të vitit 2015.
5. Paragrafi 7 i nenit 15 të Ligjit parasheh që asetet e Kategorise 2 dhe 3 (siç janë
kategorizuar në paragrafin 3 të nenit 15) zhvlerësohen individualisht, duke përdorur
metodën lineare kur është siguruar pas datës së hyrjes në fuqi të Ligjit. Për arsye
praktike kjo vlen për asetet që janë siguruar më ose pas 1 janarit 2010. Paragrafi 8 i
nenit 15 parashikon që asete në këto kategori të cilat janë blerë para kësaj date dhe
janë zhvlerësuar sipas metodës së grupimit, vazhdojnë të zhvlerësohen sipas asaj
metode derisa vlera e grupit të bëhet zero.
518
Shembull:
Të supozojmë se kompania X në fillim të periudhës tatimore 2010 posedon asetet vijuese
që i përkasin Kategorisë 2: 10 kompjuterë - secili 1.000 €; 2 fotokopjuese – secila nga
4.000 €; 2 automobila – secili nga 10,000 € Në gjysmën e parë të periudhës tatimore 2010,
kompania blen një tjetër fotokopjuese për 5.000 €. Kategoria 2 e aseteve të para, të cilat
kanë një bilanc të hapjes në grup prej 38.000 € do të zhvlerësohet duke shfrytëzuar
metodën lineare me normën prej 20% për vit, derisa vlera e grupi të arrijë në zero.
Fotokopjuesi i blerë në vitin 2010 për 5.000 € do të zhvlerësohet në mënyrë individuale
duke përdorur metodën lineare me normën prej 20% (1.000 €) në vit.
6. Paragrafët 9 dhe 10 të nenit 15 të Ligjit, parashohin rregulla të veçanta për asetet e reja
me çmim të blerjes deri në 3.000 €. Asetet me një çmim blerjeje prej 1,000 euro ose
më pak mund të jenë shpenzime të plota në periudhën tatimore në të cilën ato janë
blerë dhe janë vënë në shërbim. Asetet me një çmim të blerjes prej 1000 dhe 3.000 €
duhet të regjistrohen në një grup të ri (në vend që të zhvlerësohen individualisht si
asete të Kategorisë 1, 2 ose 3 )të cilat do të zhvlerësohen bazuar në metodën lineare
duke përdorur normën prej 20%. Meqë janë blerë asete shtesë me çmim prej 1.000 deri
në 3.000 € , çmimi i blerjes së tyre do ti shtohet vlerës së grupit. Nëse asetet e tilla
shiten në grup, çmimi i blerjes së asetit të shitur do të raportohet si e ardhur e
zakonshme e biznesit në periudhën tatimore në të cilën është shitur aseti, por vlera e
grupit nuk do të ulet si rezultat i shitjes.
Shembull:
Të supozojmë se kompania X blen një kompjuter në fillim të vitit 2010 për 2000 € dhe një
artikull për fabrikë, dhe makineri në fillim të viti 2011 për 2.400 €. Ajo shet kompjuterin
për 1.000 € në vitin 2012. Secila nga këto asete i plotëson kriteret për t`u përfshirë në
grupin e autorizuar sipas paragrafit 10 të nenit 15. Llogaria e grupit do të veprojë si vijon:
Periudha tatimore Bilanci i hapjes Shtesat Reduktimi Zhvlerësimi Bilanci i mbylljes
2010 2000 400 1600
2011 1600 2400 800 3200
2012 3200 640 2560
Për periudhën tatimore 2012, do të përfshihen 2000 € (çmimi i blerjes së kompjuterit), në
të ardhurat e tatueshme, por nuk do të bëhet rregullim në llogarinë e grupit e cila do të
vazhdojë të aplikohet me 20% të zhvlerësimit të aplikuar në bilancin e hapjes së grupit,
plus çdo shtesë në çdo periudhe tatimore.
7. Rregulla e përgjithëshme për përcaktimin e saktë të zhvlerësimit për qëllime tatimore,
është se zhvlerësimi i aseteve duhet të bazohet në çmimin e kostos historike.
Megjithatë duke pasur parasysh rrethanat e periudhës pas luftës në Kosovë, Drejtori
iPërgjithshëm i ATK mund të nxjerr një shpjegim të përgjithshëm për ndërmarrjet me
pronësi shoqërore apo publike duke lejuar bazën e rivlerësuar, nëse ai ose ajo
konsideron se në ato rrethana duhet të aplikohet një qasje alternative.
519
Neni 16 - Zhvlerësimi i bagëtive
(Ligji Nr.03/L-162)
Zhvlerësimi i bagëtisë është i lejuar vetëm për bagëtitë e tilla nëse janë përdorë gjatë
rrjedhës së veprimtarisë ekonomike të entitetit bujqësor. Kafshët të cilat rrisin pasardhësit
vetëm për përdorim personal apo kafshë qumështore të përdorura vetëm për përdorim
personal nuk i nënshtrohet zhvlerësimit.
Neni 13
Zhvlerësimi i Bagëtisë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Paragrafi 3.2 i nenit 15 të Ligjit lejon zbritjen e zhvlerësimit për bagëtinë që shfrytëzohet
në aktivitet ekonomik për reproduktim ose mbarështim. Kjo zbritje nuk vlen për:
1.1.bagëtinë e rritur nga tatimpaguesi- në këto raste nuk ka bazë zhvlerësimi meqë
kostoja e rritjes së kësaj bagëtie veq është zbritur.
1.2. bagëtinë e blerë për rishitje- në këto raste kjo bagëti do të regjistrohet si pjesë e
inventarit të tatimpaguesit dhe zbritjet e lejuara si pjesë e llogaritjeve të “kostos së
mallrave të shitura” (p.sh zbritja lejohet për çdo vit për inventarin hyrës, plus
blerjet pa inventarin e mbylljes.
1.3. bagëtinë që nuk është blerë për rishitje, e cila e ka koston e blerjes prej 1000 euro
ose më pak- kjo bagëti është e mundur të kërkohet si shpenzim rrjedhës në vitin e
blerjes sipas paragrafit 9 të nenit 15 të Ligjit.
1.4. Bagëtinë që nuk është blerë për rishitje e cila e ka çmimin e blerjes ndërmjet 1000
dhe 3000 euro e cila është blerë me 1 janar ose pas 1 janarit 2010 – zbritjet e
zhvlerësimit për këtë bagëti janë të lejueshme si pjesë e grupit të aseteve të
parapara në paragrafin 10 të nenit 15 të Ligjit.
1.5. Duke pasur parasysh si më lartë, zbritja e zhvlerësimit e lejuar sipas paragrafit 3,2
të nenit 15, dhe sipas nenit 16, në praktikë do të jetë e kufizuar për bagëti me vlerë
të lartë , normalisht për ato me racë të qmuar.Në këto raste, zbritja e lejueshme e
zhvlerësimit,sikur me kategorinë tjetër të aseteve 2 është 20% e çmimit të blerjes
për vit në baza lineare.
1. Nëse një tatimpagues blen: Linjat prodhuese për uzina dhe makineria, inventari i
hekurudhës dhe lokomotivat që shfrytëzohen për transportin hekurudhor, aeroplanë, anijet,
mjetet e rënda për transport, pajisjet për bartje të dheut, buldozerët, gërmuesit e dheut dhe
mjetet tjera të rënda për qëllimet e veprimtarisë ekonomike të tatimpaguesit ndërmjet 1
Janarit 2010 dhe 31 Dhjetorit 2012 , lejohet një zbritje e veçantë prej dhjetë për qind (10%)
520
të çmimit të përvetësimit të pasurisë në vitin në të cilin pasuria është vënë për herë të parë
në shërbim. Kjo zbritje do bëhet përveç zbritjes normale të zhvlerësimit të lejueshëm.
Zbritja lejohet vetëm nëse pasuria është e re ose është vënë për herë të parë në shërbim në
Kosovë. Zbritja nuk lejohet nëse pasuria është bartur nga një biznes ekzistues ose një
biznes i mëparshëm në Kosovë.
2. Kjo zbritje do bëhet përveç zbritjes normale të zhvlerësimin të lejueshëm.
3. Kjo zbritje lejohet vetëm nëse pasuria është e re ose është vënë për herë të parë në
shërbim në Kosovë. Zbritja nuk lejohet nëse pasuria është bartur nga një biznes ekzistues
ose një biznes i mëparshëm në Kosovë.
4. Zbritjet tjera të posaçme mund të jepen vetëm nëse parashihen me ligj të veçantë.
Neni 14
Zbritjet e Posaçme për Asetet e Reja
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Në rast të ndonjë aseti të zhvlerësueshëm, shumat e shpenzuara për riparime apo për
përmirësime, përjashtuar riparimet e mirëmbajtjes së zakonshme, do të kapitalizohen dhe të
shtohen në bazën e asetit nëse riparimet apo përmirësimet tejkalojnë jetën e përdorimit të
asetit për së paku një vit dhe shuma e riparimit apo përmirësimit është më e madhe se 1000
521
€ për atë aset. Nëse riparimi apo përmirësimi është 1000 € apo më pakë për ndonjë aset,
shuma e riparimit apo përmirësimit do të jetë shpenzim në vitin që është paguar apo ka
ndodhur.
2. Nëse riparimet apo përmirësimet plotësojnë kriterin për kapitalizim sipas paragrafit 1 të
këtij neni, shuma do të kapitalizohet dhe do të shtohet ne vlerën kontabël të mbetur të asetit
kapital. Vlera e re kontabël e asetit do të përdoret si baze për zhvlerësimin e asetit. Aseti do
të zhvlerësohet ne përputhje me rregullat e kategorisë së aplikueshme.
3. Ministri lëshon një akt nënligjor për zbatimin e këtij neni.
Neni 15
Riparimet dhe Përmirësimet
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Neni 18 i Ligjit merret me riparimet dhe përmirësimet. Termi riparime ose përmirësime
nënkupton punën që është bërë për të rritur dukshëm kapacitetin, jetën, kushtet dhe
produktivitetin e asetit. Në rastin e një ndërtese, mbulimit, futjes së ujësjellësit,
suvatimit dhe punë të tjera të ngjashme konsiderohen riparime dhe përmirësime, por
ngjyrosja nuk është. Në rastin e një kamioni, ndërrimi i gomave nuk është përmirësim,
por zëvendësimi i motorit ekzistues me një të ri, është riparim dhe përmirësim.
2. Paragrafi 1 i nenit 18 të Ligjit parasheh që shumat e shpenzuara për riparime ose
përmirësime të një aseti do të kapitalizohen dhe do ti shtohen bazës së shpenzimeve të
zhvlerësueshme të asetit, nëse riparimet ose përmirësimet e tejkalojnë jetën e
përdorimit të asetit për së paku një vit, dhe shuma e riparimit apo përmirësimi është
më e madhe se 1.000 €. Në ato situata kur riparimet ose përmirësimet e zgjasin
përdorimin e asetit për një vit ose më shumë, dhe shuma e shpenzuar për riparime ose
përmirësimet është më e madhe se 1.000 €, shuma e plotë e shpenzuar është e
nevojshme për tu kapitalizuar (1.000 € prej kësaj shume nuk lejohet që të kërkohet si
shpenzim). Në anën tjetër, në ato situata kur riparimet ose përmirësimet nuk e zgjasin
jetën e përdorimit të asetit, ose e zgjasin atë për më pak se një vit, shumat e përfshira
mund të kërkohen si shpenzim I plotë edhe kur shumat kalojnë 1.000 €.
3. Paragrafi 2 i nenit 18 të Ligjit, parashikon rregullat për llogaritjen e zhvlerësimit, ku
shumat e shpenzuara për riparime ose përmirësimet të një aseti kapitalizohen.
3.1. Për riparimet e bëra për kategorinë 1 të aseteve kurdo që të jenë blerë, dhe për
riparimet e bëra për kategorinë 2 dhe 3 të aseteve të blera më ose pas hyrjes në
fuqi të Ligjit, shumat e kapitalizuara për riparim i shtohen vlerës së mbetur
kontabël të asetit.
Shembull:
Supozoni se vlera fillestare kontabël e ndërtesës së tatimpaguesit është 100.000 €. Gjatë
vitit tatimor 2010 tatimpaguesi shpenzon 4.000 € në riparimin e kulmit të cilat e zgjasin
jetën e përdorimit të ndërtesës për pesë vjet të tjera. Zhvlerësimi për ndërtesën për vitin
tatimor 2010 llogaritet si vijon:
522
vlera kontabël fillestare e objektit 100.000 € riparimet dhe përmirësimet e kapitalizuara
4,000 vlera kontabël e mbylljes para zhvlerësimit 104,000 Zhvlerësimi 5% 5,200 vlera
kontabël e mbylljes e ndërtesës 98,800
3.2. Për riparimet e bëra në Kategorinë 2 dhe Ketgorinë 3 të aseteve të blera para
hyrjes në fuqi të këtij Ligji, shumat e kapitalizuara të riparimeve janë:
3.2.1. kur shuma e riparimit është ndërmjet 1000 dhe 3000 euro, e shtuar grupit të
referuar në paragarfin 10 të nenit 15 të Ligjit si asete të reja të kualifikuara
3.2.2. kur shuma e riparimit është mbi 3000 euro ,e trajtuar si kategoria e re 2 ose
kategoria 3 e aseteve,nëse aplikohet,për të cilat do të lejohet zhvlerësimi si
zbritje në pajtueshmëri me paragarfin 4 të nenit 15 të Ligjit.
Neni 19 - Amortizimi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Shpenzimet për mjetet e paprekshme, të cilat kanë afat të kufizuar përdorimi, përfshirë
patentet, të drejtat e autorit, licencat për vizatime apo modele, kontratat dhe të drejtat
ekskluzive, zbriten në formë të detyrimeve të amortizimit.
2. Metoda e amortizimit do të jetë metoda e shlyerjes lineare dhe lejimi bazohet në afatin e
përdorimit të pasurisë të përcaktuar në marrëveshjen ligjore mbi përvetësimin dhe
përdorimin e pasurisë së paprekshme.
1. Shpenzimet për kërkime dhe zhvillim lidhur me rezervat natyrore të mineraleve dhe të
resurseve të tjera natyrore, si dhe kamatat që u ngarkohen, i shtohen llogarisë kapitale dhe
amortizohen sipas këtij neni.
2. Shuma e lejuar si zbritje për amortizim përkitazi me shpenzimet kërkimore dhe
zhvillimore, e cekur në paragrafin 1 te këtij neni, për periudhën tatimore, përcaktohet duke
shumëzuar bilancin në llogarinë kapitale me një thyese:
2.1. Numëruesi i së cilës paraqet njësitë e nxjerra prej rezervave natyrore gjatë
vitit dhe
2.2. Emëruesi i së cilës paraqet shumën e njësive të përgjithshme të parapara për
t‟u nxjerrë nga rezervat natyrore gjatë jetëgjatësisë së pasurisë.
523
Neni 16
Shpenzimet Kërkimore dhe Zhvillimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
Shembull:
Kompania X ka marrë me qira një fushë bakri dhe numri i vlerësuar i njësive në rezervat
natyrore është 15.000.000. Prodhimi për vit është 1.500.000 njësi. Bilanci në llogarinë
kapitale në fund të periudhës tatimore është 500,000 €. Për të përcaktuar shumën e lejuar të
zhvlerësimit për periudhën tatimore, bilanci në llogari duhet të shumëzohet me KZH. Në
këtë rast, koeficienti është 10%, (1.500.000 / 15.000.000). Prandaj zhvlerësimi i lejuar si
zbritje, është € 50,000.
2. Për të përcaktuar totalin e numrit të njësive në rezerva, tatimpaguesi duhet të marrë një
raport nga ekspertët, dhe nëse kërkohet duhet ta vejë atë në dispozicion për ATKpër
inspektim, apo të dorëzohet me deklaratën tatimore vjetore. Llogaritja e njësive të
nxjerrjes duhet të bëhet duke përdorur metoda të pranuara në përgjithësi. ATK e ruan
të drejtën për të përdorur shërbimet e specialistëve të pavarur për të rishikuar raportet
inxhinierike dhe metodat e llogaritjes së nxjerrjes.
524
KREU IV - FITIMET DHE HUMBJET NË KAPITAL, HUMBJET NË
BIZNES
525
11. Të ardhurat bruto nga fitimet kapitale nuk përfshijnë fitimet kapitale të realizuara nga
shitja e pasurisë së Trustit të Kursimeve Pensionale të Kosovës apo ndonjë fondi tjetër
pensional të përkufizuar me legjislacionin mbi pensionet në Kosovë.
12. Një fitim kapital nuk do të pranohet në shndërrimin e pavullnetshëm të pasurisë deri në
shkallën sa konsiderata e pranuar nga shndërrimi përbëhet qoftë nga pasuria e të njëjtit
karakter ose natyrë, apo nga para që janë investuar në pasuri të të njëjtit karakter apo natyre
përbrenda një periudhe zëvendësuese prej dy (2) vjetëve.
13. Nëse një shitje e një aseti kapital përfshinë një marrëveshje me këste që zgjatë më
shumë se periudha tatimore në të cilën shitja është finalizuar (të gjitha dokumentet e
aplikueshme janë nënshkruar nga të gjitha palët dhe marrëveshja e shitjes është ligjërisht e
zbatueshme) çdo fitim duhet të raportohet në bazë lineare gjatë ekzistencës së marrëveshjes
me këste dhe shumës së fitim që i atribuohet çdo periudhe tatimore duhet të raportohet në
deklaratën tatimore si e ardhur në atë periudhë tatimore. Dispozitat tjera që lidhen me
shitjet me këste do të përshkruhen në një akt nënligjor.
Neni 17
Fitimet apo Humbjet Kapital
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
526
3.1. kur data e fillimit për marrëveshjen me këste bjen brenda 6 muajve të parë të viti,
data fillestare e marrëveshjes me këste konisderohet se është dita e parë e vitit;
3.2. kur data e fillimit të marrëveshjes me këste bie në 6 muajt e dytë të vitit,datat e
fillimit konsiderohet se është dita e parë e kësaj periudhe gjashtë mujore;
3.3. kur data e fundit e marrëveshjes me këste bie në 6 muajt e parë të vitit,data e fundi
konsiderohet se është dita e fundit e kësaj periudhe 6 mujore;
3.4. kur data e fundit e marrëveshjes me këste bjen në 6 mujorin e dytë të vitit, data e
fundit e marrveshjes me këste konsiderohet se është dita e fundit e atij viti;
3.5. çdo pagesë e këstit kur shuma e pagesës nuk është e sigurtë derisa të ndodhë
ngjarja e veqantë (p.sh. kur një pjesë e çmimit të shitjes/blerjes është pjesë në
arritjen e nivelit të caktuar të shitjes ose ndonjë ngjarje tjetër kur ekziston
mundësia që kjo e arritur ose ngajrje nuk do të ndodh) duhet të injorohet – njohja
e të ardhurave jo të sigurta për shitësin, dhe kostoja e pa caktuar për blerësin në
këto rrethana do të lindë vetëm nëse dhe kur pjesa të jetë larguar dhe shuma e
pagesës bëhet e sigurtë.
Shembulli 1:
Nëse një aset kapital e ka vlerën neto (kostoja e përvetësimit plus kostoja e përmirësimit pa
zhvlerësimin e kërkuar për qëllime tatimore) në libra prej 5,000 euro dhe është shitur për
7,000 euro, kjo rezulton në fitimin kapital prej 2,000 euro. Nëse marrëveshja e shitjes
parasheh pagesat e kësteve që janë bërë gjatë periudhës nga 1 prilli 2010 deri më 31 Mars
2012 (periudhë prej dy viteve që shtrihet në tri vite tatimore), atëhere fitimi kapital do të
njihet si në vijim: në bërjen e llogaritjeve lineare, marrëveshja me këste do të trajtohet se
ka filluar me 1 janar 2010 dhe se ka përfunduar me 30 qershor 2012, periudhë prej 30
muajsh shuma e fitimit e regjistruar për vitin 2010 do të jetë 2,000 x 12/30 = 800 euro
shuma e fitimit e regjisitruar për vitin për vitin 2011 do të jetë 2,000 x 12/30 = 800 euro
shuma e fitimit e regjsitruar për vitin për vitin 2012 do të jetë 2,000 x 6/30 = 400 euro.
Shembulli 2:
Nëse aseti kapital në libra e ka vlerën neto prej 9,000 euro dhe është shitur për 6,000 euro,
kjo rezulton në humbje kapitale prej 3,000 euro. Nëse marrëveshja e shitjes parasheh
pagesat e kësteve që janë bërë gjatë periudhës prej 1 tetorit 2010 deri më 30 shtator 2012,
atëhere humbja kapitale do të organizohet si në vijim:
për të bërë llogaritjet në baza lineare, marrëveshjet e kësteve do të trajtohen se kanë filluar
me 1 korrik 2010 dhe se kanë përfudnuar me 31 dhjetor 2012, periudhë prej 30 muajsh
shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2010 do të jetë 3,000 x 6/30 = 600 euro
shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2011 do të jetë 3,000 x 12/30 = 1,200 euro
shuma e humbjes së regjistruar për vitin 2012 do të jetë 3,000 x 12/30 = 1,200 euro.
527
Neni 22 - Shndërrimi jo i vullnetshëm
(Ligji Nr.03/L-162)
Fitimi kapital nuk pranohet në rast të ndërrimit pa dashje të pronës nëse konsiderata është
marrë nga ndërrimi qe përbëhet nga prona e karakterit apo natyrës së njëjtë ose nga paratë
që janë investuar në pronën e natyrës apo të karakterit të njëjtë brenda periudhës dy vjeçare
(2) të zëvendësimit.
1. Humbjet tatimore siç është e definuar me këtë ligj është ndryshimi negativ ndërmjet të
ardhurave dhe shpenzimeve e lejimeve të tatimpaguesit të përcaktuara me këtë ligj.
2. Shuma e humbjes tatimore e përcaktuar sipas këtij neni mund të bartet deri në shtatë (7)
periudha të njëpasnjëshme tatimore dhe është e disponueshme si zbritje ndaj çfarëdo të
ardhure në ato vite.
3. Shuma e bartur që merret parasysh për çfarëdo periudhe tatimore pas vitit të humbjes
tatimore, do të jetë shuma e përgjithshme e humbjes e zvogëluar për shumën e grumbulluar
që është lejuar më parë si zbritje.
4. Nëse tatimpaguesi ka pasur humbje tatimore më gjatë se një (1) vit, ky nen zbatohet për
humbjet që janë krijuar sipas radhës.
5. Përveç sikurse është paraparë në nenin 26, dispozitat e këtij neni do të jenë të lejueshme
vetëm për biznesin i cili ka krijuar humbje. Nëse biznesi ndryshon llojin e organizatës
biznesore apo ka ndryshim të pronësisë për më shumë se 50% bartja nuk do të jetë më e
zbatueshme. Ministri mund të lëshojë një akt nënligjor për të rregulluar dispozitat e bartjes
së humbjes që lidhen me ndryshimin e llojit të organizatës biznesore apo ndryshimit të
pronësisë, si dhe çdo dispozitë tjetër të bartjes së humbjes të nevojshëm për zbatimin e
këtij neni.
Neni 18
Humbjet Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Paragrafi 5 i nenit 23, i Ligjit parasheh që humbjet tatimore të krijuara në një vit tatimor,
në përgjithësi do të jenë në gjendje që të barten dhe thyhen kundrejt të ardhurave të
tatueshme në vitet vijuese të të njëjtit biznes që e ka krijuar humbjen. Ky paragraf
gjithashtu parasheh se nuk lejohet bartja e humbjeve kur biznesi e ndryshon llojin e tij
të organizimit të biznesit (p.sh biznesi ndryshon prej funksionimit si ndërmarrje
personale individuale në ortakëri ose në një entitet juridik të inkorporuar) ose kur ka
ndryshim në pronësi prej më shumë se 50%.
1.1.Në lidhje me ndryshimet e organizatës së biznesit, përjashtimi nga rregulla e
përgjithshme që humbjet tatimore më nuk do të jenë në gjendje të barten, vlen kur një
tatimpagues tjetër “përvetëson” tatimpaguesin sipas “riorganizimit “ të aprovuar nga
ATK sipas nenit 26 të Ligjit, në q’rast humbjet tatimore të krijuara nga tatimpaguesi
528
para riorganizimit mund të kërkohen nga tatimpaguesi që e ka bërë përvetësimin në
vitin vijues.
1.2.Në lidhje me ndryshimet e pronësisë, në mënyrë që të barten humbjet gjatë
periudhës që fillon me ditën e parë të vitit tatimor me humbje, deri në ditën e fundit të
vitit tatimor në të cilin thyhet humbja, aplikohet si në vijim:
1.2.1. për ortakëritë ose aranzhimet e ngjashme të bashkimit, së paku 50% e ortakëve
duhet të jenë të njëjtit
1.2.2. për entitetet e inkorporuara apo të ngjashme, së paku 50% e aksioneve, së paku
50% e të drejtave të votimit, së paku 50% me të drejtë në dividentë dhe së paku
50% e të drejtave për shpërndarje të kapitalit duhet të mbahen nga personat e
njëjtë.
Shembulli 1:
Ortakëria operohet nga tre ortakë (A,B,dhe C), ku secili prej tyre kanë aksione të barabarta
në ortakëri. Në vitin 2010 është krijuar humbja tatimore prej 10.000 eurosh.Gjatë vitit 2011
C lëshon ortakërinë dhe zëvendësohet nga ortaku i ri D.Humbja tatimore e vitit 2010 është
e mundur që të bartet në vitin 2011 sepse ende është 2/3 e pronësisë së përbashkët (A dhe
B).Gjatë vitit 2012 B e lëshon ortakërinë dhe gjithashtu zëvendësohet nga ortaku i ri E.
Humbja tatimore e vitit 2010 nuk mund të bartet në vitin 2012 (sepse tani është vetëm 1/3 e
pronësisë së përbashkët, A). Q Çdo humbje tatimore që është krijuar në vitin 2011, do të
mundet të bartet sepse janë 2/3 e pronësisë së përbashkët ndërmjet vitit 2011 dhe 2012 (A
dhe D).
Shembulli 2:
Kompania ka 1000 aksione ( ku të gjitha kanë të drejta të barbarta) dhe të cilat janë mbajtur
si në vijim:
− Aksionari A 400 aksione
− Aksionari B 300 aksione
− Aksionari C 150 aksione
− Aksionari D 150 aksione Në vitin pasues zotërimi i aksioneve ka ndryshuar në:
− Aksionari A 300 aksione
− Aksionari B 0 aksione
− Aksionari C 150 aksione
− Aksionari D 0 aksione
− Aksionari E 550 aksione
Humbja tatimore nga viti i parë nuk mund të bartet në vitin pasues sepse ndërmjet tyre
Aksionarët
A dhe C kanë ruajtur vetëm 450 aksione (më pak se 50% të totalit).
529
KREU V - LIKUIDIMET DHE RIORGANIZIMET
Neni 25 - Likuidimi
(Ligji Nr.03/L-162)
Neni 26 - Riorganizimi
(Ligji Nr.03/L-162)
530
inventarin, shumën e humbjes së bartur, konton e dividendës dhe të gjitha zërat tjerë.
Bartjet e humbjeve janë të lejueshme te tatimpaguesi përvetësues vetëm nëse janë të
parashikuara me planin e riorganizimit dhe të aprovuara nga Administrata Tatimore e
Kosovës, në përputhje me rregullat parapara me aktin nënligjor sipas këtij nën-paragrafi.
Neni 19
Riorganizimi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
531
3.6.3. një kombinim i dy ose më shumë entiteteve në një, qoftë me shkrirje,
përvetësim, ose ndryshe;
3.6.4. një ndarje e një entiteti në dy ose më shumë entitete, qoftë me ndarje,
shkëputje, spin off ose ndryshe që (menjëherë pas ndarjes) janë nën kontrollin
e entitetit të ndarë, aksionarëve të saj ose të dyja;
3.6.5. marrja e kontrollit të një entiteti në shkëmbim vetëm për interesin e votimit
në entitetin e marrë;
3.6.6. marrjen në thelb të të gjitha aseteve të një entiteti në shkëmbim vetëm për
interesin e votimit në entitetin e blerë; dhe
3.6.7. transferimin e disa, ose të gjitha aseteve të një NSH te një ose më shumë
Ndërmarrje të Reja në pajtim me Nenin 8 të Ligjit Nr 03/L-067 mbi
Agjencinë Kosovare të Privatizimit;
3.7. “NSH” nënkupton një Ndërmarrje në pronësi shoqërore siç përcaktohet në Nenin
3 të Ligjit nr 03/L-067 Për Agjencinë Kosovare të Privatizimit.
4. Në rastin e një riorganizimi të kualifikuar të një NSH, ku NSH themelon një ose më
shumë ndërmarrje të reja, pozita tatimore e NSH nuk transferohet në Ndërmarrjet e
Reja, por mbetet me NSH-n. Për qëllim të fjalisë së mëparshme, pozita tatimore
nënkupton çdo borxh tatimor, çdo humbje tatimore ose ndonjë kredi tatimore për
secilën nga tatimet e aplikueshme në Kosovë, por pa cenuar të drejtën e AKP që të
caktojë përgjegjësitë për Ndërmarrjet e Reja për shlyerjen e detyrimeve tatimore të
tilla ashtu siç mund të miratohet kohë pas kohe midis AKP dhe Ministrisë së
Ekonomisë dhe Financave, ose si mund të përcaktohet me ligjin e zbatueshëm.
Shembull:
Një NSH, që operon një biznes prodhues ka ndërtesën dhe asetet prodhuese të punishtes.
Është punuar me humbje dhe humbjet e saja në tatim në të ardhura që do të barten prej
100,000 euro dhe TVSH-n e pa paguar prej 50,000 euro për dy vitet e fundit. Agjencia
Kosovare e Privatizimit, vendos që të privatizoj këtë biznes dhe për këtë qëllim themelohet
NeëCo . Një marrëveshje ndërmjet AKP dhe MEF parasheh që borxhet tatimore të pa
paguara të 12 muajve të borxhit të TVSH-s (që supozohet të jetë 40,000 prej 50,000 euro të
borxhit të TVSH-s në këtë shembull) barten nga NSH në NwCo.
Asetet e NSH do të transferohen në NeëCo (me të njëjtnë vlerë kontabël që e kanë pasur
më parë në llogaritë financiare të NSH) e cila do të jetë gjithashtu përgjegjëse për të
përmbushur TVSH-n e pa paguar prej 40,000 euro (së bashku me detyrimet tregëtare
rrjedhëse) nga NSH. NSH në këtë rast do të mbetet pa asete dhe do të mbetet me obligimin
e pa paguar të TVSH-s prej 10,000 euro, dhe me humbje në tatimin në të ardhura prej
100,000, që janë në gjendje të barten mirëpo e mundëshme që mos të shfrytëzohen.
5. Një NSH (ose AKP në emrin e saj) ose një NP e cila është e pranuar, duhet të kërkojë
miratim me shkrim nga ATK, se riorganizimi është një riorganizim i kualifikuar. Çdo
NSH ose NP që aplikon për një të status të riorganizimit të kualifikuar dorëzonë një
kërkesë me shkrim në Njësinë e Tatimpaguesve të Mëdhenjë, për të sqaruar arsyet pse
është duke u bërë riorganizimi, duke paraqitur mekanizmin e riorganizimit dhe duke
përmbledhur asetet dhe detyrimet (nëse ka) që do të transferohen. ATK para dhënies
së miratimit, e rezervon të drejtën për të kontrolluar librat dhe regjistrimet e NSH-së
ose NP-së.
532
KREU VI - ÇMIMET E TRANSFERIMIT, SHMANGIA E TATIMEVE TË
DYFISHTA
Neni 20
Transferi i Çmimeve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Paragrafi 4 i nenit 27 i Ligjit, parasheh dallim ndërmjet “vlerës së hapur të tregut” dhe
“transferit të çmimeve” që përfshihen ne të ardhurat e tatueshme. Kjo dispozitë
aplikohet vetëm kur ka transaskione të aseteve ose obligime kontraktuale ndërmjet
personave të lidhur. Në kuptim të gjërë, qëllimi i kësaj dispozite është që të sigurojë që
çmimet për transaskionet ose obligimet ndërmjet personave të lidhur (transfer i
çmimeve) pasqyrojn çmimet e mbizotërimit të tregut (të përfaqësuara nga vlera e
hapur e tregut) – nëse për shembull, mallrat e shitura dhe/ose shpenzimet e
përgjithshme të ngarkuara filialit në Kosovë, të tatimpaguesit nga zyra amë e vendosur
jashtë Kosovës, janë konsideruar si me qenë në të njëjtin nivel që do të ngarkohet nga
pala jo e lidhur që ofron mallra ose shërbime të ngjashme, atëhere nuk do të ketë
dallim ndërmjet çmimit të ngarkuar dhe çmimit të mbizotërimit të tregut, dhe nuk do
të lindin të ardhura të tatueshme. Anasjelltas nëse shpenzimet e ngarkuara nga zyra
amë janë konsideruar se kanë tejkaluar ato që do të ngarkoheshin nga pala jo e lidhur
që ofron mallra ose shërbime të ngjashme ( duke i zvogëluar të ardhurat e tatueshme të
filialit të Kosovës), diferenca do të shtohet si e ardhur e tatueshme e filialit të Kosovës.
2. Në përcaktimin e çdo diference ndërmjet“vlerës së hapur të tregut” dhe “transferit të
çmimeve”, “transferi i çmimeve në pajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 27 të Ligjit,
është çmimi aktual i ngarkuar, ose i ngarkueshëm ndërmjet palëve të lidhura.
Përcaktimi i “vlerës së hapur të tregut” prap se prap është më komplekse në metodën
që duhet të shfryrtëzohet në përcaktimin e saj, që i nënshtrohet shkallës në të cilën janë
në dispozicion informatat për palët jo të lidhura që ofrojnë mallra ose shërbime të
533
ngjashme. Metoda që do të shfrytëzohet në përcaktimin e “vlerës së hapur të tregut”
është paraqitur në paragrafet si në vijim.
3. Në pajtueshmëri me paragrafin 3 të nenit 27 të Ligjit, “vlera e hapur e tregut” nëse është
e mundur përcaktohet me Metodën e Krahasimit të Çmimeve të pakontrolluara. Kjo
metodë mund të shfrytëzohet kur tatimpaguesi blen ose shet mallra të caktuara ose
shërbime, me kuantitet të ngjashëm dhe sipas kushteve të ngjashme për palët jo të
lidhura në tregjet e ngjashme (një krahasim i brendshëm), ose pala jo e lidhur blen ose
shet mallin ose shërbimin e caktuar, me kuantitet të ngjashëm dhe sipas kushteve të
ngjashme për palën tjetër jo të lidhur në tregjet e ngjashme (krahasim i jashtëm).
Transaksionet mund të shërbejnë si të krahasueshme, edhe përkundër diferencave
ndërmjet këtyre transaksioneve dhe transaksioneve të palëve të lidhura ku diferencat
mund të maten në baza të arsyeshme dhe mund të bëhen rregullimet e përshtatëshme
për të eliminuar efektet e këtyre diferencave. Krahasimet, ose krahasimet e rregulluara
ku janë eliminuar diferencat, do të jenë “vlera e hapur e tregut”.
Shembulli 1:
Tatimpaguesi i shet 1,000 tona të produktit prej 80 euro per ton një ndërmarrje të lidhur në
grupin e saj të korporatës dhe në të njëjtën kohë shet 500 tona të të njëjtit produkt për 100
euro per ton një ndërmarrje të pavarur. Ky rast kërkon një vlerësim se nëse vëllimet e
ndryshme duhet të rezultojnë në rregullimin e transferit të çmimeve. Duhet të hulumtohet
tregu relevant duke analizuar transaksionet për produktet e ngjashme për të përcaktuar
zbritjet tipike në vëllim.
Shembulli 2:
Një shembull ilustrativ ku mund të kërkohen rregullimet, është kur rrethanat që rrethojnë
shitjet e kontrolluara dhe të pa kontrolluara janë identike, me përjashtim të faktit se çmimi i
kontrolluar I shitjes është çmimi i furnizimit dhe shitjet e pakontrolluara bëhen nga fabrika
duke përjashtuar shpenzimet e transportimit dhe sigurimit. Dallimet në kushtet e
transportimit dhe sigurimit në përgjithësi kanë efekt të caktuar, dhe të konstatuara
arsyeshëm në çmim. Prandaj, për të përcaktuar çmimet e shitjeve të pa kontrolluara duhet
të bëhen rregullime në çmimin për diferencën në kushtet e furnizimit.
4. Kur ka mungesë të krahasimeve ose të dhënave të rregulluara të krahasueshme, ashtu që
nuk mund të shfrytëzohet metoda e krahasimeve të çmimeve të pakontrolluara, “vlera
e hapur e tregut” do të përcaktohet duke shfrytëzuar metodën e çmimit të rishitjes (e
cila është më e përshtatëshme për shfrytëzim nga distributorët) ose metoda e kostos
plus (e cila është më e përshtatëshme për shfrytëzim nga prodhuesit) sikur që është
paraqitur në paragrafet si në vijim.
5. Metoda e Çmimit të Rishitjes është e shfrytëzueshme kur mallrat ose shërbimet e blera
nga tatimpaguesi nga pala e lidhur, janë rishitur për palën jo të lidhur, me veqanti kur
tatimpaguesi shitës i shton një vlerë relativisht të vogël mallrave ose shërbimeve. Në
këto raste, vlera e hapur e tregut llogaritet duke zbritur nga çmimi i rishitjes një
marzhë të përshtatëshme të rishitjes bruto e cila mundëson që shitësi ti mbulojë
shpenzimet operative të tij dhe të fitoj një fitim sipas mbizotërimit të tregut të bazuar
në funksionet e kryera, asetet e shfrytëzuara dhe rreziku i supozuar. Kjo marzhë bruto
534
mund të përcaktohet duke ju referuar marzhës së çmimit të rishitjes të fituar nga
anëtari i të njëjtës grup si tatimpagues në krahasimet e transaksioneve të pa kontrollura
(krahasimet interne) ose marzha e çmimit të rishitjes e fituar nga palët jo të lidhura në
transaskionet e krahasueshme të pakontrolluara (krahasimet eksterne).
Shembulli 1:
Supozoni se janë dy distributor, që shesin të njëjtin produkt në të njëjtin treg, me të njejtin
emër të markës. Distributori A ofron garancion; Distributori B nuk ofron asgjë. Distributori
A e përfshinë garancionin si pjesë të strategjisë së tij të çmimvënjes, dhe kështu i shet
produktet e saja me çmim më të lartë që rezulton në një marzhë më të madhe të fitimit
bruto (nëse shpenzimet e shërbimit të garancionit nuk janë marrë parasysh) se sa ajo e
Distributorit B, i cili shet me çmim më të ulët. Dy marzhat nuk janë të krahasueshme deri
sa të bëhet një rregullim për të marrë parasysh dallimin.
Shembulli 2:
Kompania shet produktin, nëpërmes të distributorëve të pavarur në pesë shtete në të cilat
nuk ka vartës. Distributorët, thjesht i shesin produktet dhe nuk kryejn ndonjë punë shtesë.
Në një shtet, kompania vendos një vartës. Meqë tregu i caktuar ka një rëndësi strategjike,
kompania kërkon nga vartësi që të shes vetëm produktin e tij. dhe të kryej aplikimin teknik
për klientët. Edhe nëse faktet dhe rrethanat tjera janë të ngjashme, nëse marzhat vijn nga
ndërmarrjet e pavarura që nuk kan rregullim ekzskluziv të shitjes, ose kryejnë aplikime
teknike sikurse këto të ndërmarra nga vartësi, është e nevojshme që të shyrtohet se nëse
duhet të bëhet ndonjë rregullim për të arritur krahasueshmërinë.
6. Metoda e Kostos Plus është e shfrytëzueshme, kur nga tatimpaguesi krijohen shpenzimet
në furnizimin e mallrave dhe shërbimeve për palën e lidhur. Në këto raste vlera e
hapur e tregut përcaktohet, duke ju shtuar shpenzimeve të krijuara nga tatimpaguesi
(llogaritur në pajtueshmëri me principet e kontabilitetit që janë në përgjithësi të
pranueshme për një industri të caktuar) marzhat bruto te krahasueshme te cilat
përcaktohen duke ju referuar marzhës kost plus të fituar nga anëtari i të njëjtit grup, si
tatimpagues në transaskionet e krahasueshme të pakontrolluara (krahasime të
brendsheme), ose marzha e kostos plus e fituar nga palët jo të lidhura në krahasimin e
transaskioneve të pakontrolluara (krahasimet e jashtme). Në cilindo rast, deklaratat e
shfrytëzuara për të përcaktuar një marzh të mbizotërimit të tregut, duhet të jenë ato të
fituara nga personat që kryejnë funksione të ngjashme dhe më e preferueshme që
shesin mallra të ngjashme për palët jo të lidhura. Kur transaskionet nuk janë të
krahasueshme në asnjë mënyrë, dhe diferencat kanë një efekt të dukshëm në çmim,
tatimpaguesit duhet të bëjnë rregullime, për të eliminuar efektin e diferencave të tilla
(si diferencat në eficiencën relative të furnizuesit, dhe çdo përparësi që krijon aktiviteti
për grupin që përfshin tatimpaguesin).
Shembulli 1:
A është prodhues vendor i mekanizmave të minutazhit për orët e tregut masiv. A i shet këto
produkte vartësit të saj të huaj B. A, fiton 5 per qind të marzhës së fitimit bruto për
535
operimet e saja prodhuese. X, Y, dhe Z janë prodhues jo të lidhur vendor të mekanizimit të
minutazhit për orët e tregut masiv. X, Y, dhe Z i shet blerësve të huaj jo të lidhur. X, Y,
dhe Z fiton marzhën e fitimit bruto për operimet e saja prodhuese që rangohen prej 3 deri
në 5 per qind. A, llogaritë shpenzimet e mbikqyrjes, të përgjithëshme dhe administrative si
shpenzime operative dhe prandaj këto shpenzime nuk pasqyrohen në koston e mallrave të
shitura. Marzhat e fitimeve bruto të X, Y, dhe Z, megjithatë pasqyrojnë shpenzimet e
mbikqyrjes, të përgjithëshme dhe administrative si pjesë e mallrave të shitura. Prandaj
marzhat e fitimit bruto të X, Y, dhe Z duhet të rregullohen për të siguruar përputhshmëri
me kontabilitetin.
Shembulli 2:
Kompania C në shtetin D është 100% vartëse e kompanisë E, e vendosur në shtetin F.
Në karahasim me shtetin F, pagat janë shumë të ulëta në shtetin D. Në shpenzimet dhe
rrezikun e kompanisë E, pakot e televizionit janë montuar nga kompania C. Të gjitha
komponentet e nevojshme, njohuritë specifike, etj. sigurohen nga kompania E. Blerja e
produktit të montuar, është i garantuar nga kompania E, në rastë se pjesët e televizionit
dështojnë në përmbushjen e standardeve të caktuara të kualitetit. Pas kontrollimit të
kualitetit, pjesët e televizionit sjellen – në shpenzim dhe në rrezikun e kompanisë E –
në qendrat e distribuimit që kompania E i ka në disa shtete. Funksioni i kompanisë C,
mund të përshkruhet thejstë si kosto e funksionit të prodhimit. Rreziku i kompanisë C
mund të bartë diferencat eventuale për kualitetin, dhe kunatitetin e miratuar. Bazat për
aplikimin e metodës së kostos plus do të formohen nga të gjitha shpenzimet e lidhura
me aktivitetet e montimit.
Shembulli 3:
Kompania A e grupit të korporatës, pajtohet me kompaninë B të njëjtit grup për të
zhvilluar hulumtimin e kontratës për kompaninë B. Të gjitha rreziqet e dështimit të
hulumtimit barten nga kompania B. Kjo kompani gjithashtu zotëron të gjitha të
paprekshmet, të zhvilluara nëpërmes të hulumtimit dhe prandaj ka gjasa të fitimit që
rezultojnë nga hulumtimi. Ky është një organizim tipik për aplikimin e metodës së kostos
plus. Të gjitha shpenzimet për hulumtim, me të cilat jaë pajtuar të gjitha palët e lidhura,
duhet të kompenzohen. Kostoja plus shtesë mund të pasqyrojë se sa është inovativ dhe
kompleks hulumtimi I zhvilluar.
7. Kur tatimpaguesi beson që metodat e mësipërme nuk mund të shfrytëzohen, dhe mund të
sigurojë evidencë për këtë, Administrata Tatimore e Kosovës mund të lejojë
shfrytëzimin e metodës së shpërndarjes së fitimit. Metoda e shpërndarjes së fitimit
mund të zbatohet kur operimet e dy ose më shumë palëve të lidhura janë shumë të
integruara ,duke e bërë të vështirë për të vlerësuar transaskionet e tyre në baza
individuale dhe/ose aty ku ekzistenca e të paprekshmeve të qmueshme dhe unike e bën
të pamundur krijimin e nivelit të duhur të krahasimit me transaskionet e pa
kontrolluara sipas një metode tjetër.
7.1. Hapi i parë sipas kësaj metode është që të përcaktohet fitimi total i fituar nga palët
nga transaskionet e kontrolluara. Metoda e shpërndarjes së fitimit alokon fitimin
total të integruar të lidhur me transaskionet e kontrolluara, e jo fitimin total të
536
grupit si tërësi. Fitimi që do të shpërndahet është fitimi operativ para zbritjes së
interesit dhe tatimit.
7.2. Hapi i dytë është që të shpërndahet fitimi ndërmjet palëve, bazuar në vlerën
relative të kontributeve të tyre të transaskioneve të palëve të lidhura, duke marrë
parasysh funksionet e kryera, asetet e shfrytëzuara, dhe rreziqet e supozuara nga
secila palë e lidhur, lidhur me atë se cilat palë të lidhura do të kishin pranuar, me
rezultat i cili është vlera e hapur e tregut.
8. Në rast se asnjëra nga metodat e mëparshme nuk mund të përdoret, ATK mund të lejojë
shfrytëzimin e metodës së marzhës neto të transaskioneve. Kjo metodë krahason
marzhën e fitimit neto të tatimpaguesit që del nga transaskionet e palëve të lidhura, me
marzhat e fitimit neto të realizuara nga palët jo të lidhura nga transaskionet e
ngjashme, dhe shikon marzhën e fitimit neto që lidhet me një bazë të përshtatëshme si
shpenzimet, shitjet ose asetet, duke marrë parasysh natyrën e aktivitetit të biznesit, me
rezultatin i cili është vlera e hapur e tregut.
9. Tatimpaguesit të cilët zhvillojnë transaskione me palët e lidhura duhet të mbajnë
dokumentacion të mjaftueshëm, për të arsyetuar zgjedhjen e tyre të metodës së
përcaktimit të vlerës së hapur te tregut, dhe të tregojnë se kjo e prodhon rezultatin e
mbizotërimit të tregut.
537
1.1. Çdo vend të menaxhmentit;
1.2. Çdo degë;
1.3. Çdo zyrë;
1.4. Çdo fabrikë;
1.5. Çdo punëtori;
1.6. Çdo minierë dhe
1.7. Çdo burim i naftës dhe gazit, gurore ose vend tjetër i shfrytëzimit të burimeve
natyrore.
2.1. Çdo vend ndërtimi, ndërtim, montim ose projekt instalimi, ose ndonjë
aktivitet mbikëqyrës në lidhje me këtë, por vetëm nëse ndërtimi, projekti ose
aktiviteti i tillë zgjat më shumë se 183 ditë. Kur vend ndërtimi, projekti ose
aktiviteti zgjat më shumë se 183 ditë, duke përfshirë edhe aktivitetet përgatitore,
vend ndërtimi, projekti apo aktiviteti konsiderohet se ka qenë apo është krijuar si
ndërmarrje e përhershme nga dita kur ka filluar puna e tillë;
2.2. Ofrimin e ndonjë shërbimi, duke përfshirë shërbime konsultuese, por duke
përjashtuar aktivitetet e mbikëqyrjes të parapara në paragrafin 2.1. të këtij neni, të
kryera në Kosovë nga personi jo rezident përmes punëtorëve ose personelit tjetër,
por vetëm nëse aktivitetet e tilla vazhdojnë brenda Kosovës për një periudhë apo
periudha gjithsejtë 90 ditore apo më shumë brenda një periudhe dymbëdhjetë
mujore. Kur aktivitetet vazhdojnë brenda Kosovës për një periudhë apo periudha
gjithsejtë 90 ditore ose më shumë gjatë një periudhe dymbëdhjetë mujore,
aktivitetet konsiderohen se kanë krijuar ndërmarrje të përhershme nga dita kur
kanë filluar aktivitetet e tilla;
2.3. Çdo vend ndërtimi i shfrytëzuar për kërkimin e resurseve natyrore brenda
Kosovës, kur aktivitetet e tilla brenda Kosovës vazhdojnë për një periudhë apo
periudha gjithsejtë 183 ditore apo më shumë brenda cilësdo periudhe dymbëdhjetë
mujore. Kur aktivitetet vazhdojnë për një periudhë apo periudha gjithsejtë 183
ditore ose më shumë brenda një periudhe dymbëdhjetë mujore, aktivitetet
konsiderohen se kanë krijuar njësi të përhershme nga dita kur kanë filluar
aktivitetet e tilla, dhe
2.4. Çdo pasuri e paluajtshme që ndodhet në Kosovë dhe posedohet nga një
person jo rezident.
3. Pavarësisht nga paragrafi 1 i këtij neni, kur personi, përveç agjentit me status të pavarur
për të cilin zbatohet neni 29.6 të këtij Ligji, vepron në Kosovë në emër të personit jo
rezident, personi jo rezident konsiderohet se ka ndërmarrje të përhershme në Kosovë lidhur
me aktivitetet që ai person i njësi për personin jo rezident, nëse personi i tillë:
538
3.2. Nuk ka autorizim të tillë, por zakonisht mban një magazinë të mallrave ose
materialeve në Kosovë nga i cili vazhdimisht shpërndan mallra ose materiale në
emër të tatimpaguesit.
539
KREU VII - MBAJTJA NË BURIM E TATIMEVE
540
formë dhe format të specifikuar nga Administrata Tatimore jo më larg se 1 mars të vitit që
pason periudhën tatimore. Çdo tatimpagues duhet të përfshijë një kopje të të gjitha
certifikatave të mbajtjes në burim, që kërkohen me paragrafin 4 të këtij neni, me pasqyrën
vjetore të barazimit të dorëzuar në administratën tatimore.
Neni 6
Tatimi i Mbajtur në Burim në Interes dhe të Drejtat Pronësore (Royalties)
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
Shembull:
Banka A e Kosovës i jep kredi Biznesit B të Kosovës si pjesë e biznesit normal komercial
të huadhënies. Meqë kredia është dhënë në kursin e zakonshëm të biznesit të Bankës
A,Biznesi B nuk është i detyruar të mbaj tatimin në burim në komponentin e interesit të ri-
pagesës së kredisë.
4. Lirimi nga mbajtja e tatimit në burim i paraparë në paragrafin 3 të këtij neni aplikohet
vetëm për interesin e kredive të dhëna nga institucionet financiare të licencuara nga
BQK. Kjo nuk aplikohet për interesin e paguar në kredi nga institucionet financiare jo-
541
rezidente-në këto raste paguesi i interesit është i detyruar që të mbaj tatimin në burim
nga pagesat e tyre të interesit për institucionet financiare jorezidente.
5. Për qëllim të pagesës së tatimit të mbajtur në burim ose interesit dhe/ose të drejtave
pronësore sipas këtij Neni, mbajtësit në burim duhet të plotësojnë formularin e tatimit
te mbajtur në burim dhe te pasqyrës së pagesës sikur që është përshkruar nga ATK dhe
duhet të dorëzojë formularin dhe pagesën në një bankë ose institucion financiar të
licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
Neni 7
Tatimi i Mbajtur në Burim në Qira
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
542
Neni 8
Mbajtja e Tatimit në Burim në Fitimet e Lotarisë dhe Lojërave të Fatit
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
[Notë:Ky nen i Udhëzimit Administrativ do të del nga përdorimi kur të hyj në fuqi Ligji i ri
për Lojërat e Fatit dhe Lotarinë,në përputhshmëri me paragrafin 1 të Nenit 38 të këtij Ligji]
1. Paragrafi 3 i nenit 30 i Ligjit kërkon që tatimpaguesit të mbajnë tatimin në burim në
pagesat e lotarive dhe lojërave të fatit. Lotaria, ose lojërat e fatit, fitimet e paguara apo
kredituara për personin i cili është i liruar nga Tatimi në të Ardhurat në Korporata
sipas Nenit 7 të Ligjit, sipas çdo ligji tjetër të Kosovës ose sipas një marrëveshje apo
konvente ndërkombëtare, nuk i nënshtrohet mbajtjes së tatimit në burim. Në këto raste
barra bie mbi pranuesin e fitimeve që të sigurojë evidencë me shkrim për paguesin se
të ardhurat e tyre janë të liruara nga Tatimi në të Ardhurat e Korporatave. Derisa të
sigurohet kjo evidencë, obligimi bie në paguesin që të mbaj tatimin në burim.
2. Evidenca me shkrim që kërkohet sipas paragrafit 2 të këtij Neni duhet të jetë:
2.1 në rastin e organizatave të liruara nga tatimi në të ardhurat e korporatave sipas
paragrafit 1.1 të Nenit 7 të Ligjit, një kopje e certifikatës së regjistrimit të
organizatës jo-qeveritare;
2.2 në rastin e organizatave të liruara nga tatimi në të ardhurat në korporata sipas
paragrafit 1.7 ose 1.8 të nenit 7 të Ligjit,një kopje e kontratës së tyre
2.3 në rastin e institucioneve financiare qeveritare ndërkombëtare të cilat nuk janë
përmendur në mënyrë të veçantë në paragrafin 1 të nenit 4 të këtij Udhëzimi
Administrativ, një kopje e letrës e cila autorizon veprimtarinë e tyre në Kosovë,
2.4 në rast të organizatave të huaja dhe diplomatike, një kopje e letrës e cila autorizon
veprimtarinë e tyre në Kosovë;
2.5 në të gjitha rastet tjera nga rasti i autoriteteve publike (ku nuk ka nevojë për
evidencë me shkrim), një kopje e letrës nga ATK që konfirmon lirimin nga Tatimi
në të Ardhurat në korporata.
3. Për qëllime të pagesës së tatimit të mbajtur në burim për lotari ose në lojërat e fatit,
fitimet sipas këtij neni, mbajtësit në burim duhet të plotësojnë formularin e mbajtjes në
burim dhe pasqyrën e pagesës sikurse caktohet nga ATK dhe duhet të dorëzojnë
formularin dhe pagesën në një bankë ose institucion financiar të licencuar nga Banka
Qendrore e Kosovës.
543
apo saja të ushtruara në Kosovë do t’i nënshtrohet mbajtjes në burim nga paguesi i atyre të
ardhurave, qoftë të paguara drejtpërdrejtë apo tërthorazi jo-rezidentit.
2. Të ardhurat, përveç të ardhurave të përshkruara në paragrafin 1 te këtij neni, të realizuara
nga marrëveshjet apo kontratat, qofshin me shkrim apo me gojë, me personat apo entitetet
e Kosovës nga një person apo entitet jo-rezident nga shërbimet e kryera në Kosovë do t’i
nënshtrohen mbajtjes në burim nga paguesi i atyre të ardhurave, përderisa personi apo
entiteti jo-rezident nuk ka njësi të përhershme në Kosovë dhe kompensimi bruto i paguar
për jo-rezidentin është më shumë se 5,000 në ndonjë periudhë tatimore.
3. Pavarësisht nga dispozitat tjera në këtë ligj, shuma e mbajtjes në burim sipas në
paragrafin 1 dhe 2 te këtij neni ,do të jetë 5% e kompensimit bruto. Secili pagues do të
dorëzojë një pasqyrë të mbajtjes në burim dhe të transferojë shumën e tatimit të mbajtur në
burim në një llogari të caktuar nga Administrata Tatimore në një bankë të licencuar nga
Banka Qendrore e Kosovës brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas ditës së fundit të secilit
muaj kalendarik, në përputhje me një akt nënligjor të lëshuar nga Ministri.
4. Mbajtja në burim sipas këtij neni do të konsiderohet të jetë tatim përfundimtar dhe
pranuesit e të ardhurave të tilla që i nënshtrohen mbajtjes në burim nuk do të dorëzojnë
deklaratë në Administratën Tatimore, pavarësisht dispozitave të nenit 34 të këtij Ligji.
5. Secili pagues i cili mban në burim sipas këtij neni gjatë një periudhe tatimore, me
kërkesë të pranuesit të të ardhurave, deri më 1 Mars të vitit vijues të periudhës tatimore do
t’i japë certifikatën e tatimit të mbajtur në burim në formën e specifikuar në një akt
nënligjor të lëshuar nga Ministri.
6. Çdo tatimpagues i cili mban në burim tatimin sipas këtij neni gjatë një periudhe tatimore
do të dorëzojë në administratën tatimore një pasqyrë barazimi vjetore në formë dhe format
të specifikuar nga Administrata Tatimore jo më larg se 1 mars të vitit që pason periudhën
tatimore. Çdo tatimpagues duhet të përfshijë një kopje të të gjitha certifikatave të mbajtjes
në burim, që kërkohen me paragrafin pesë të këtij neni, me pasqyrën vjetore të barazimit të
dorëzuar në administratën tatimore.
7. Ministri do të lëshojë një akt nënligjor që do të specifikojë ata persona apo entitete të
cilët do të konsiderohen „pagues‟ sipas këtij neni dhe të gjitha aktivitetet tjera të kërkuara
për zbatimin e këtij neni.
Neni 9
Mbajtja e Tatimit në Burim për Disa Jo-rezidentë
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
544
Ardhurat në Korporata. Deri në sigurimin e kësaj evidence,obligimi mbetet te paguesi
që të mbajë tatimin në burim.
2. Evidenca me shkrim e kërkuar sipas paragrafit 1 të këtij neni duhet të jetë:
2.1 në rast të organizatave të liruara nga tatimi në të ardhurat në korporata sipas
paragrafit 1.1 të nenit 7 të Ligjit, një kopje e certifikatës së regjistrimit të
organizatës jo-qeveritare;
2.2 në rastin e organizatave të liruara nga tatimi në të ardhurat në korporata sipas
paragrafit 1.7 ose 1.8 të nenit 7 të Ligjit, një kopje e kontratës së tyre;
2.3 në rast të institucioneve financiare qeveritare ndërkombëtare që nuk janë
përmendur në mënyrë të veçantë në paragrafin 1 të nenit 4 të këtij Udhëzimi
Administrativ, një kopje e letrës e cila e autorizon veprimtarinë e tyre në Kosovë;
2.4 në rast të organizatave të huaja dhe diplomatike,një kopje e letrës që autorizon
veprimtarinë e tyre në Kosovë;
2.5 në çdo rast tjetër,,, një kopje e letrës nga ATK që konfirmon lirimin nga tatimi në
të ardhurat e korporatave.
3. Kërkesa për të mbajt tatimin në burim nga zbavitësit jo rezident sipas këtij neni
aplikohet për të ardhurat e paguara nga çdo person për disa jo-rezident .Ndryshe nga
dispozitat e mbajtjes së tatimit në burim të cilat aplikohen për interes,të drejta
pronësore dhe qira,ku kërkesa për të mbajtur tatimin në burim kufizohet në
“tatimpagues sipas Ligjit,obligimi për të mbajtur tatimin në burim sipas këtij neni
gjithashtu aplikohet për personat tjerë si autoritetet publike.
4. Kërkesa për të mbajtur në burim nga të ardhurat e atribueshme për zbavitësit jo rezident
sipas paragrafit 1 të nenit 31 të Ligjit ka të bëjë me aktivitetet personale të zbavitësit
që ushtrohen në Kosovë. Pagesat për artistët jo rezident që nuk janë në lidhje me
aktivitetet e tyre personale (p.sh nga shitjet e mallrave) nuk i nënshtrohen tatimit të
mbajtur në burim. Pagesat nga Kosova për aktivitetet personale të ushtruara jashtë
Kosovës gjithashtu nuk i nënshtrohen tatimit në burim.
5. Kërkesat për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e atribueshme për jorezidentë
sipas paragrafit 1 të nenit 31 të Ligjit lidhet me të ardhurat që i atribuohen (qoftë të
paguara me kesh apo në natyrë, të cilat më vonë do të vlerësohen me vlerën e hapur të
tregut) zbavitësit qoftë të paguara direkt apo në mënyrë indirekte. Mbajtja në burim
gjithashtu kërkohet kur zbavitësi paguhet në mënyrë indirekte, për shembull kur
pagesa i është bërë Korporatës ose ndonjë personi tjetër juridik e cila është mbajtur
100% nga zbavitësi ose të cilat janë zotëruar nëpërmes të përfituesve të ndryshëm, e jo
direkt te zbavitësi.
6. Të ardhurat e atribueshme për zbavitësin jo rezident sipas paragrafit 1 të Nenit 31 të
Ligjit të cilat janë paguar ose kredituar në çdo rast tjetër nga ato të mbuluara në
paragrafin 1 të këtij neni, do t’i nënshtrohen tatimit në burim përveç nëse kompensimi
bruto i paguar ose kredituar për zbavitësin jo rezident lidhur me aktivitetet e tyre
personale nga të gjithë paguesit për këto aktivitete nuk do të tejkalon vlerën prej 1000
euro në periudhën tatimore (në pajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 41 të Ligjit Nr.
03/L-161 “Për Tatimin në të Ardhurat Personale”). Në situatat kur paguesi nuk është i
sigurt se nëse kompensimi bruto i artistit nga aktivitetet personale të atij apo asaj në
periudhën tatimore do të tejkalojnë vlerën prej 1000 eurove, paguesi është i obliguar
që të pyes artistin lidhur me kompensimin e asaj apo atij bruto të pritur,dhe vetëm nëse
artisti tregon se kompensimi i tij bruto nga aktivitetet personale në periudhën tatimore
545
do të jetë 1000 euro ose më pak pagesat ose kreditimi nuk do ti nënshtrohet tatimit të
mbajtur në burim.
7. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim nga të ardhurat e paguara për jo rezidentët sipas
paragrafit 2 të nenit 31 të Ligjit lidhet me pagesat për shërbimet e kryera në Kosovë.
Nga pagesat e bëra për jo-rezidentët për mallrat ose nga pagesat e bëra për jo
rezidentët për shërbimet e kryera jashtë Kosovës nuk kërkohet mbajtja e tatimit në
burim (p.sh shërbimet e transportit ndërkombëtar, mbështetja e sistemit kompjuterik e
siguruar nga distanca nga një shtet tjetër). Nevojitet një shpërndarje kur shërbimet
kryhen edhe nga brenda edhe nga jashtë Kosovës, me përjashtim të rasteve kur
shërbimet e kryera në një shtet janë shumë të vogla për shërbimet e bëra në shtetin
tjetër.
Shembull:
Biznesi i Kosovës hyn në kontratë me furnizuesin jo-rezident për të dizajnuar softuerin
kompjuterik për shfrytëzim nga biznesi i Kosovës. E gjithë puna e dizajnimit dhe testimit
kryhet jashtë Kosovës. Mirëpo përfaqësuesi i furnizuesit kërkohet që të vizitojë Kosovën
për tu siguruar se softueri është instaluar si duhet. Në këto rrethana vizita e instalimit do të
konsiderohet si pjesë shumë e vogël në krahasim me punën kryesore të dizajnimit të
softuerit,dhe meqë kjo është kryer jashtë Kosovës, nuk do të aplikohet mbajtja e tatimit në
burim për pagesat për furnizuesit jo-rezident. Për dallim nga kjo nëse furnizuesi më pas ka
hyrë në kontratë për mirëmbajtje për softuer e cila ka paraparë disa testime të sistemit
jashtë Kosovës, mirëpo gjithashtu disa vizita në vend në Kosovë, atëherë do të aplikohet
mbajtja e tatimit në burim për shpenzimet e kontratës së mirëmbajtjes lidhur me atë pjesë
të shpenzimeve që lidhen me punën e vizitës në vend të punës të kryera në Kosovë.
8. Kërkesa për të mbajtur tatimin në burim sipas paragrafit 2 të nenit 31 të Ligjit aplikohen
vetëm për ata të cilët konsiderohen si jo-rezidentë për qëllime të tatimit në të ardhura e
korporatave dhe të cilët nuk kanë njësi të përhershme në Kosovë. Paragrafi 4 i nenit 31
të Ligjit parasheh që në këto raste “ mbajtja e tatimit në burim sipas këtij neni do të
konsiderohet si tatim final dhe pranuesit e këtyre të ardhurave që i nënshtrohen
mbajtjes së tatimit në burim nuk do të dorëzojnë deklaratë në administratën tatimore
pavarësisht nga dispozitat e nenit 34 të këtij Ligji” Tatimi i mbajtur në burim prej 5%
do të jetë detyrimi i fundit tatimor për të ardhurat në korporata në Kosovë dhe këta nuk
janë të lejuar që të dorëzojnë deklaratë tatimore vjetore për tatimin në të ardhurat në
korporata për të kërkuar mbajtjet në burim duke u bazuar në atë se nuk janë obligues
për tatim në të ardhurat e korporatave në Kosovë sepse nuk kanë njësi të përhershme
këtu.
9. Për qëllim të pagesës së tatimit të mbajtur në burim në të ardhurat e llojeve të referuara
në paragrafët 1 dhe 2 të Nenit 31 të Ligjit, paguesit duhet të plotësojnë formularin e
tatimit të mbajtur në burim dhe pasqyrës së pagesës sikurse caktohet nga ATK, dhe
formulari dhe pagesa duhet të dorëzohen në një bankë ose institucion financiar të
licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës.
546
10. Për qëllime të këtij Neni, termi “pagues” nënkupton çdo person ose entitet, qoftë një
organizatë ose individ i cili është pajtuar që të paguaj personin jo-rezident ose entitetin
për zbavitje ose shërbime tjera të kryera në Kosovë.
Neni 10
Dispozitat e Përgjithshme që Aplikohen për Tatimet e Mbajtura në Burim
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
1. Kapitulli VII i Ligjit parasheh që tatimet e mbajtura në burim do të zbriten nga llojet e
ndryshme të pagesave për “personat” pavarësisht nëse sipas Ligjit këta persona janë
“tatimpagues” apo jo. Megjithëse ky Udhëzim Administrativ parasheh, që mbajtjet e
tatimit në burim nuk duhet të zbatohen për personat të cilët janë tatimpagues të cilët
janë të liruar nga tatimi në të ardhurat në korporata, ato aplikohen për personat të cilët
nuk janë tatimpagues.
Shembull:
1. Kompania jo rezidente që nuk ka njësi të përhershme në Kosovë për qëllime të Ligjit
mbi Tatimin në të Ardhurat e Korporatave të Kosovës nuk është
“Tatimpagues”.Interesi i paguar kësaj kompanie nga banka e Kosovës do ti
nënshtrohet tatimit në burim. Edhe pse kompania nuk është obliguese për tatim në
tëardhurat e korporatave në Kosovë,nuk mundë të dorëzojë deklaratë për tatimin në të
ardhurat e korporatave në Kosovë për të kërkuar mbajtjet në burim meqë nuk është
“tatimpagues”
2. Kapitulli VII i Ligjit parasheh që tatimet e mbajtura në burim duhet të paguhen në një
bankë ose institucion financiar të licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës. Këto
pagesa mundë të dorëzohen në çdo filial të një banke apo institucioni financiar të
autorizuar që i pranon ato. Me përjashtim të rasteve kur nga Drejtori i Përgjithshëm i
ATK-s caktohen zyrtarët tatimor të caktuar për të mbledhur tatimin sipas Ligjit Mbi
Administratën Tatimore dhe procedurat këto pagesa nuk duhet të dorëzohen në çdo
zyrë apo te çdo zyrtarë i ATK-s.
3. Pagesat e referuara në paragrafin 2 të këtij neni duhet të shoqërohen me një pasqyrë
mbitatimin e mbajtur në burim. Pasqyra e tatimit të mbajtur në burim do të jetë:
3.1 për ata mbajtës të tatimit në burim të cilët dëshirojnë dhe janë në gjendje që të
deklarojnë në mënyrë elektronike në ATK informatat e tyre mbi tatimin e mbajtur
në burim,një dëftesë e pagesës së tatimit të mbajtur në burim.
3.2 për mbajtësit tjerë të tatimit në burim,një formular i pasqyrës së tatimit të mbajtur
në burim dhe pagesës siç do të përshkruhet nga ATK.
4. Kapitulli VII i Ligjit parasheh që pasqyrat vjetore të barazimit, së bashku me kopjet e
certifikatave të tatimit të mbajtur në burim kërkohen që ti sigurohen Administratës
tatimore. Këto pasqyra dhe certifikata mundë të sigurohen në çdo zyrë të
Administratës tatimore të Kosovës ose në çdo filial të një banke apo institucioni
financiar të autorizuar që i pranon ato.
5. Kapitulli VII i Ligjit parasheh datat specifike në të cilat duhet të bëhet pagesa e tatimit të
mbajtur në burim, certifikatat e tatimit të mbajtur në burim duhet të sigurohen për
pranuesit,dhe mbajtësit e tatimit në burim kërkohet që të sigurojnë pasqyrën vjetore të
barazimit për Administratën tatimore. Në çdo rast ku data specifike e deklarimit apo
547
pagesës është e shtunë, e Diele apo Festë Kombëtare, këto forma dhe/ose pagesa duhet
të dorëzohen më së voni në ditën e parë të punës që pason pas së shtunës,dielës apo
Festës Kombëtare. Interesi dhe ndëshkimet për deklarim apo pagesë me vonesë nuk do
të aplikohen kur deklarimi dhe/ose pagesa ndodhin para ose më ditën pasuese të punës.
6. Kapitulli VII i Ligjit parasheh kërkesa të ndryshme të deklarimit dhe pagesave për
mbajtësit në burim dhe paguesit. Kur këto kërkesa nuk plotësohen, ATK do të zbatojë
interesin dhe ndëshkimet administrative sipas Ligjit mbi Administratën Tatimore dhe
Procedurat për, si të aplikueshme :
6.1 dështimin e mbajtjes në burim, mbledhjes ose pagesës së tatimit të mbajtur në
burim,
6.2 dështimin për të siguruar pranuesin e të ardhurave që i nënshtrohen mbajtjes së
tatimit në burim me certifikatën e mbajtjes së tatimit në burim,
6.3 dështimin për të deklaruar pasqyrën vjetore të barazimit në ATK në afatin e
caktuar,
6.4 deklarimin jo të saktë dhe jo të plotë të pasqyrës vjetore të barazimit në ATK.
7. Ndëshkimi për mos mbajtjen e Tatimit në Burim sipas Ligjit mbi Administratën tatimore
dhe Procedurat , do të aplikohet për personin i cili ka qenë i detyruar të mbaj në burim
nga data e duhur, në mënyrë që Tatimi i Mbajtur në Burim të paguhet në atë datë kur
detyrimi vjetor mbi tatimin në të ardhurat në korporata i pranuesit është paguar, ose
është finalizuar në një mënyrë tjetër.
548
KREU VIII - DISPOZITAT E VEÇANTA
1. Në rastin e ndonjë personi të licencuar nga BQK, për sigurimin ose risigurimin e jetës,
pronës ose rreziqeve të tjera, tatimi që caktohet me këtë Ligj është shuma e cila është e
barabartë me pesë për qind (5%) të primeve bruto të grumbulluara gjatë periudhës
tatimore.
2. Nëse një kompani e sigurimit ka të ardhurave tjera nga ato të krijuara nga sigurimi ose
risigurimi i jetës, pronës ose rreziqeve tjera, këto të ardhura të tjera duhet t’i nënshtrohen
tatimit sipas normës se caktuar te tatimit ne korporata, dhe te ardhurat e tatueshme duhen të
përcaktohen sipas rregullave të ardhurave dhe shpenzimeve të përcaktuara me këtë ligji
3. Çdo biznese që angazhohet në aktivitetet e sigurimit dhe aktivitetet tjera ekonomike
duhet të mbaje shënimet dhe regjistrimet e ndara për aktivitet të sigurimit dhe aktivitetet
tjera ekonomike.
549
Neni 21
Të Ardhurat Komerciale të OJQ-ve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
550
3.2. në rastë të OJQ-s e cila siguron mallra dhe shërbime, ku fitimet e krijuara nga
aktivitetet e OJQ-së lidhur me qëllimin e saj publik janë bërë duke ngarkuar
çmime të cilat janë shumë nga ato që zakonisht do të ngarkoheshin duke pasur
parasysh sasinë dhe kualitetin e mallrave dhe shërbimeve dhe kushtet në të cilat
janë siguruar;
3.3. në rastë të OJQ-ve të cilat japin me qira prona, ku fitimet e krijuara nga aktivitetet
e OJQ-s lidhur me qëllimin e saj publik janë bërë duke ngarkuar qira me norma
shumë më të larta se ato që zakonisht do të paguhen duke pasur parasysh
standardin dhe lokacionin e pronës dhe kushtet tjera të marrëveshjes së qirasë;
3.4. në rastë të OJQ-ve të cilat huazojnë para, si institucionet mikrofinanciare, kur
fitimet e krijuara nga aktivitetet e OJQ-s lidhur me qëllimin e tyre publik ,janë
bërë duke ngarkuar interes me norma të cilat janë dukshëm më të mëdha nga ato
që do të paguheshin zakonisht duke pasur parasysh rrezikun, afatin dhe kushtet
tjera të kredive;
3.5. në secilin rast “teprica e fitimit” që do të i nështrohej tatimit në të ardhura në
korporata është shuma e fitmit të tepërt të bërë si më lartë në krahsim me atë që
zakonisht do të bëhej (në vendë të shumës së plotë të fitimit).
4. Për qëllim të përcaktimit të shkallës në të cilën çdo “tepricë e fitimit” e fituar nga një
OJQ- sipas paragrafit 2 të këtij neni, ATK duhet të jetë në gjendje të merr informata
lidhur me atë OJQ nga:
4.1. kontrolli i OJQ-s (siç është autorizuar me paragrafin 2 të nenit 33 të Ligjit);
4.2. raportet vjetore të OJQ-s që i deklarojnë sipas nenit 18 të Ligjit Nr. 03/L-134 mbi
Lirinë e Asociimit në Organizatat jo Qeveritare në organin kompetent sipas atij
Ligji;
4.3. ndonjë pale të tretë ose burime tjera ku ATK ka qasje në informata sipas ligjit.
551
KREU IX - DISPOZITAT ADMINISTRATIVE
1. Tatimpaguesi nga i cili kërkohet apo i cili zgjedh të llogarisë të ardhurën e tatueshme
duke përshtatur për qëllime tatimore të ardhurat dhe shpenzimet e raportuara në pasqyrat e
tij financiare, duhet t’ia dorëzojë Administratës tatimore deklaratën vjetore për tatim më
datën 31 mars apo para kësaj date të vitit pasues të periudhës tatimore. Deklarata bëhet në
formularët e paraparë nga Administrata Tatimore dhe përmban, mes tjerash, të ardhurat
bruto, zbritjet e lejueshme, të ardhurat e tatueshme dhe tatimin që duhet të paguhet sipas
këtij Ligji. Së bashku me deklaratën tatimore, tatimpaguesit e tillë gjithashtu duhet t’i
dorëzojnë pasqyrat financiare të përpiluara në përputhje me Standardet Kosovare te
Kontabilitetit dhe legjislacionin ne fuqi .
2. Tatimpaguesi, i cili kërkon zbritje të lejueshme në pajtim me nenin 10 te këtij ligji, duhet
t’ia dorëzojë administratës tatimore deklaratën vjetore për tatim më datën 31 Mars apo para
asaj date të vitit pasues të periudhës tatimore. Deklarata bëhet në formularët e paraparë nga
Administrata tatimore e Kosovës dhe përmban, mes tjerash, të ardhurat bruto, zbritjet e
lejueshme, të ardhurat e tatueshme dhe tatimin që duhet të paguhet sipas këtij Ligji.
Neni 22
Deklaratat Tatimore
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
552
ortakëria, duhet ti përfshijnë ato me të ardhura e tjera që i nënshtrohen tatimit në të
ardhurat e korporatave.
1. Sipas këtij Ligji, secili tatimpagues çdo tre muaj bën pagesat e tatimit në avancë në
llogarinë e caktuar nga Administrata Tatimore e Kosovës në bankën apo institucionin
financiar e licencuar nga Banka Qendrore e Kosovës në datat apo para datave 15 prill, 15
korrik, 15 tetor dhe 15 janar për tremujorin kalendarik që paraprin menjëherë këtyre datave
.
2. Shuma e secilës pagesë tremujore në avancë është si në vijim:
2.1. tatimpaguesit me të ardhura bruto vjetore deri ne 50.000 euro ose më pak të
cilët nuk kërkohen ose nuk bëjnë zgjedhje për të dorëzuar deklaratën vjetore
sipas nenit 34 të këtij Ligji duhet të bëjnë pagesat si në vijim për tremujor:
2.1.1. Tre për qind (3%) të të ardhurave bruto nga tregtia, transporti,
bujqësia dhe veprimtaritë e ngjashme komerciale të çdo tremujori, por
jomë pakë se 37.5 Euro për tremujor.
2.1.2 Pesë për qind (5%) të të ardhurave bruto nga shërbimet,
veprimtaritë profesionale, të zanatit, të argëtimit dhe të ngjashme të çdo
tremujori, por jo më pakë se 37.5 Euro për tremujor.
2.1.3. Dhjetë për qind (10%) të të ardhurave neto të qirasë për tremujor (
të ardhurat bruto të qirasë jo më pak se dhjetë përqind (10%) të lejimeve
të parapara në paragrafin 2 të nenit 9 të këtij ligji), të zvogëluara nga cila
do shumë e mbajtur gjatë atij tremujori në pajtim me paragrafin 2 të nenit
30 të këtij Ligji;
2.2. Tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto më të mëdha se 50.000 euro dhe
tatimpaguesit të cilët duhet t’i përpilojnë pasqyrat financiare apo ata të cilët
zgjedhin t’i përpilojnë ato, bëjnë pagesat tremujore si në vijim:
553
tremujorit në pajtim me nenin 30 të këtij Ligji apo nenin 40 të Ligjit mbi
Tatimin në të Ardhurat Personale.
7. Nëse shumat e paguara, apo kredituara sipas nenit 6 të këtij Ligji janë më të madhe se
shuma e përgjithshme e tatimit e caktuar në përputhje me këtë Ligj, tatimpaguesi ka të
drejtën e kthimit të shumës së tepërt të tatimeve të paguara.
8. Nëse pagesa paradhënie nuk është bërë me kohë apo në shumën që është më pak se ajo e
kërkuar Administrata Tatimore mund të vendos një ndëshkim në një shumë të barabartë me
shkallën e interesit që është në fuqi në kohën kur pagesa paradhënie ka qenë obligative për
t’u bërë. Nuk do të ketë shtesa tjera në tatim, për pagesat paradhënie me vonesë apo të
pamjaftueshme. Nëse pagesat ose pagesat e korrigjuara te kësteve tremujore bëhen në
datën apo para datës së duhur dhe deklarata me rregullime përfundimtare ose deklarata
përfundimtare me rregullime te korrigjuara është bere siç parashihet me paragrafin 5 të
këtij neni, atëherë nuk kërkohet kurrfarë kamate apo dënimi për pagesë të pamjaftueshme
nëse:
8.1. Dallimi ndërmjet shumës së duhur për çdo këst dhe shumës së paguar në çdo
këst nuk tejkalon dhjetë për qind (10%) të shumës së duhur, apo
8.2. pas periudhës së parë tatimore të taksapaguesit, shuma e paguar në çdo këst
është dhjetë për qind (10%) së paku më shumë se një e katërta (1/4) e detyrimit
tatimor në deklaratën tatimore për periudhën tatimore paraprake.
554
8.2.1. Nëse administrata tatimore kryen një kontroll të ndonjë viti dhe
bën një rregullim të tatimit të atij viti për më shumë se 20%, lirimi nga
ndëshkimi i paraparë në nën paragrafin 8.2. të këtij neni, nuk do të
aplikohet në kërkesat për pagesë paradhënie për periudhën tatimore
pasuese.
8.3. Për periudhën e parë tatimore gjatë së cilës një tatimpagues ka qenë në punë
(periudha tatimore në të cilën tatimpaguesi ka kërkuar një numër fiskal, apo nëse
tatimpaguesi ka kryer punë para asaj kohe, periudha tatimore në të cilën aktiviteti
ekonomik ka filluar), nuk do të ngarkohet ndëshkim nëse, përfshirë këstin e katër
tremujor që pritet më 15 Janar, tatimpaguesi ka bërë pagesa paradhënie tremujore
të barabarta me së paku 90% të tatimit përfundimtar obligativ për atë periudhë
tatimore.
8.4. Tatimpaguesi që ka pasur humbje në Deklaratën e Tatimit në të Ardhurat e
Korporatave të vitit të kaluar nuk ka të drejtë të përdorë dispozitat e nënparagrafit
2.2. të këtij neni në kryerjen e pagesave paradhënie për vitin aktual. Tatimapguesi
i tillë duhet të kryejë pagesat paradhënie në përputhje me dispozitat e
nënparagrafit 2.1. të këij neni.
8.5. Ndëshkimi që do të ngarkohet sipas këtij neni do të aplikohet vetëm në
shumën e nënpaguar nga data e nënpagesës deri në datën e përshkruar në
paragrafin 5 të këtij neni për të bërë rregullimin përfundimtar për periudhën
tatimore, apo, nëse është më herët, data e pagesës në të cilën pagesa paradhënie e
tatimpaguesit përfshinë një shumë të mjaftueshme për të paguar pagesën
paradhënie për atë tremujor plus shuma e nënpaguar.
Neni 11
Pagesat Tremujore të Paradhënieve
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
555
Tremujore të pagesës së Avancit për Korporatat e mëdha në formatin e përshkruar nga
ATK,në çdo bankë apo institucion financiar të autorizuar në ose përpara 15 prillit, 15
korrikut, 15 tetorit dhe 15 janarit për tremujorët kalendarik që menjëherë i paraprijnë
këto data. Në mënyrë alternative,kur tatimpaguesit deklarojnë në ATK në mënyrë
elektronike pasqyrat e tyre mbi pagesat tremujore të avancit për Korporatat e mëdha
,pagesat në një bankë apo institucion
financiar të autorizuar duhet të shoqërohen me një dëftesë mbi pagesën tremujore të
avancit.
3. Tatimpaguesit e mbuluar nga paragrafi 2.2 i nenit 35 të ligjit janë të detyruar të përdorin
bazat e parashikimit në vitin e tyre të parë të bërjes së pagesave tremujore të avancit
dhe parashikimet janë të bazuara në ¼ e detyrimit tatimor vjetor të parashikuar për
vitin e parë. Për ata që fillojnë si tatimpagues gjatë tremujorit të parë kjo nuk është
problem, por për ata të cilët fillojnë më vonë gjatë vitit, ata kërkohet të paguajnë vetëm
¾, ½ ose vetëm ¼ e detyrimit të tyre të vitit të parë në këste gjatë vitit të parë. Për
vitin e tyre të dytë, duke bërë pagesa tremujore të avancit bazuar në detyrimin tatimor
vjetor për aktivitetin e tyre ekonomik për vitin e parë të tyre, e rritur për 10%, do të
thotë se nuk paguhet ndonjë ndëshkim interesi. Tatimpaguesit, pagesat e paradhënieve
të të cilëve janë të pamjaftueshme krahasuar me detyrimin tatimor final do të
ndëshkohen vetëm për tremujorin e fundit të vitit të parë, por bazuar në shumat
kumulative të kësteve krahasuar me detyrimin vjetor, e jo duke e konsideruar këstin e
fundit thjesht si të izoluar. Në këto raste interesi ndëshkimi do të aplikohet vetëm kur
pagesat e bëra tremujore të avancit kanë qenë më të vogla se 90% të detyrimit tatimor
vjetor për aktivitetin e tyre ekonomik për vitin e parë të tyre. Për vitin e dytë dhe vitet
tjera vijuese meqë është në dispozicion opsioni i pagesës pa ndëshkime dhe interes ata
do të ndëshkohen për çdo këst tremujor nëse janë bërë pagesa të pamjaftueshme gjatë
vitit.
Shembulli 1:
Një tatimpagues korporatë ka filluar aktivitetin e tij në vitin 2010. Ai ka paguar në 3 këste
(tremujorët 2, 3 dhe 4), respektivisht 100 €, 200 € dhe 620 €. Detyrimi vjetor për tatimin në
të ardhurat e korporatave për vitin 2010 rezulton të jetë 1.000 €. Në këtë rast, meqë tërë
këstet (920 euro), janë më shumë se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = 900 euro) nuk
aplikohet ndëshkimi në interes (sipas paragrafi 8,3 të nenit 35 të Ligjit).
Shembulli 2:
Një tatimpagues korporatë ka filluar aktivitetin e tij në vitin 2010. Ai ka paguar në 2 këste
(tremujorët 3 dhe 4), respektivisht 200 € dhe 500 €. Detyrimi vjetor për tatim në të ardhurat
e korporatave për vitin 2010 rezulton të jetë 1.000 €. Në këtë rast, meqë tërë këstet (700
euro) janë më pak se 90% e detyrimit vjetor (90% e 1.000 = € 900) interesi paguhet duke
filluar nga 15 janar 2011 (data e caktuar e këstit të tremujorit të fundit në lidhje me vitin
tatimor 2010). Ky interes është i bazuar në 300 €, diferencës në mes detyrimit vjetor (1.000
euro) dhe kësteve kumulative totale të paguara (700euro) dhe llogaritet nga 15 janari 2011
deri në datën e afatit për dorëzimin e deklaratës finale (31 mars 2011). Në këtë kohë
përfundojnë ndëshkimet, interesi për nënpagesën e pagesave të paradhënieve, mirëpo
556
pastaj mundë të aplikohen ndëshkimet e rregullta lidhur me çdo periudhë ndërmjet kësaj
date të afatit deri sa të paguhet tatimi.
4. Në rastet kur këstet e hershme kanë qenë shumë të ulëta dhe këstet e më vonshme kanë
qenë shumë të larta, ndëshkimet do të aplikohen për këstet e hershme derisa pagesat e
tepërta të mëvonshme të mbulojnë mungesat e hershme. Në rastet kur Këstet e
hershëm kanë qenë shumë të larta dhe këstet e më vonshme kanë qenë shumë të ulëta,
ATK do të pranoj tepricat e periudhave më të hershme që mbulojnë mungesat në
periudhat e mëvonshme dhe interesi dhe ndëshkimet mund, ose mund të mos
aplikohen, varësisht nga shumat e tepricave dhe mungesave.
Shembull:
Në vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka bërë një fitim dhe 1.000 € tatim mbi të ardhurat e
korporatave ka qenë për tu paguar. Për vitin 2011, një tjetër fitimi është bërë dhe 2.000 €
tatimi mbi të ardhurat e korporatave ka qenë e pagueshme (në 2012). Gjatë viti 2011 këste
tremujore janë përbërë prej 600 euro, 100 €, nuk ka këst, dhe 350 € respektivisht. Duke
pasur parasysh detyrimin vjetor në vitin 2010 prej 1,000 euro dhe duke shtuar 10%, këstet
tremujore gjatë vitit 2011 duhet të kenë qenë të paktën 275 € secila. Nuk ka pasur
ndëshkim dhe interes për tu paguar për këstin e parë (meqë pagesa prej 600 euro e ka
tejkaluar 275 euro për t`u paguar). Nuk ka pasur ndëshkim dhe interes për tu paguar për
këstin e dytë (meqë pagesa prej 100 € plus 325 euro (600 pa 275) që ka tepruar nga kësti i
parë e ka tejkaluar 275 euro për t`u paguar). Interesi për tu paguar në këstin e tretë do të
bazohet në 125 € (duke qenë 275 € për tu paguar pa 150 euro që kanë mbetur (dy pagesat
që gjithsejtë bëjnë 700 euro pa detyrimi për këto dy këste prej 550 euro) që kanë mbetur
tepricë nga këstet e mëparshme). Nuk ka interes për tu paguar në këstin e katërt dhe teprica
prej 75 € (350 të paguara, krahasuar me 275 të pagueshme) mund të aplikohen për të ulur
interesin për t`u paguar në këstin e tretë, por me efekt vetëm nga data e pagesës së këstit të
katërt.
5. Nën-paragrafi 2.2.2 i nenit 35 të Ligjit i referohet pagesave të bazuara në detyrimin
tatimor të vitit të kaluar. Në rastin kur tatimpaguesi ka humbje tatimore për një vit të
caktuar, atëherë në vend që të përdoren bazat e detyrimit tatimor te vitit të kaluar dhe
të aplikohet llogaritja prej 110%, tatimpaguesi është i detyruar të llogarisë dhe të
paguajë këstet bazuar në të ardhurat e tatueshme te parashikuar për vitin aktual. Nëse
tatimpaguesi vlerëson se ata do të bëjnë një humbje në vitin aktual, ose që çdo Fitim
do të tejkalohet nga humbjet e bartura përpara, këstet nuk do të jenë te nevojshme, por
ndëshkim me interes mundë të aplikohet nëse rezulton që parashikimi i tatimpaguesit
të jetë i pasaktë.
Shembull:
Në vitin 2010 biznesi i tatimpaguesit ka pasur humbje. Në vitin 2011, tatimpaguesit
parashikon se biznesit do të ketë fitim (pas lejimit që humbjet të barten përpara) dhe
detyrimi vjetor tatimor do të jetë 1.000 €. Këstet kërkohet që të paguhen gjatë vitit 2011
duke u bazuar në ¼ e detyrimit tatimor vjetor të parashikuar.
6. Në rastet kur ka pasur një kontroll tatimor ose ngjarje të tjera në vitin vijues që
përcakton një detyrim tatimor vjetor të ndryshëm në lidhje me një vit tatimor të
557
mëhershëm, nëse detyrimi vjetor tatimor është gjetur të jetë më i lartë, ndëshkimet do
të aplikohen për nën-deklarim, për pagesa të vonuara dhe gjithashtu edhe interesi në
lidhje me detyrimin vjetor të paguar më pak. Ndëshkimet e tilla dhe interesi për
detyrimin tatimor shtesë të zbuluar më pas do të aplikohen vetëm për detyrimin vjetor
tatimor, dhe nuk do të bëhet rregullim në shumat e kësteve tremujore të kaluara ku
rezultati i kontrollit tatimor apo ngjarjeve të tjera ka qenë rritja e detyrimit tatimor deri
në 20%. Në rastet kur ka pasur një rritje të detyrimit tatimor prej më shumë se20%,
atëherë dënimi me interes do të aplikohet deri në atë masë ku këstet tremujorekanë
qenë nën ¼ e 110% të detyrimit tatimor të rregulluar në të ardhura si rezultat i
kontrollit tatimor apo ngjarjeve të tjera.
7. Paragrafët paraprijës të këtij neni parashohin data specifike në të cilat kërkohet që të
dorëzohen formularët e pagesave tremujore të avancit dhe në të cilat kërkohet që të
paguhen pagesat tremujore te avancave. Në secilin rast, kur data specifike e
deklarimit/ose pagesës është e shtunë,e Diele ose Festë Shtetërore, këta formular
dhe/ose pagesa duhet të dorëzohen më së voni në ditën e parë të punës pas së (shtunës)
dielës ose Festës Kombëtare. Nuk do të aplikohen ndëshkimet dhe interesi për
deklarim ose pagesë me vonesë kur deklarimi/ose pagesat ndodhin në ose më herët se
dita e ardhshme e punës.
8. Formulari vjetor i tatimit në të ardhurat e korporatave është një deklaratë tatimore por
pasqyrat tremujore te pagesave të paradhënieve nuk konsiderohen të jenë deklaratat
tatimore. Në përputhje me paragrafin 8 të nenit 35 të Ligjit, ndëshkimet për deklarimin
e vonuar dhe për pagesën e vonuar nuk do të zbatohen për formularët e deklaruar me
vonesë të kësteve tremujore, por interesi do të aplikohet, përveç kur zbatohen
dispozitat e nën-paragrafëve 8,1, 8,2 ose 8, 3 të këtij neni.
1. Një tatimpagues me të ardhura vjetore bruto, nga veprimtaritë afariste për periudhë
tatimore, më tepër se 50.000 euro, do të mbajnë libra dhe regjistrime të identifikuara në
paragrafin 4 të këtij neni.
2. Një tatimpagues më të ardhura vjetore bruto, nga veprimtaritë afariste për periudhë
tatimore, prej 50.000 euro a më pak mund të zgjedhin të përgatisin librat dhe regjistrimet të
identifikuara në paragrafin 4 të këtij neni në përputhje me nën-paragrafin 3.2 të nenit 5 të
këtij ligji.
3. Një tatimpagues i cili zgjedh të përgatisë librat dhe regjistrimet e identifikuara në
paragrafin 4 të këtij neni për çdo periudhë tatimore do të kërkohet të përgatisë librat dhe
regjistrimet e tilla për periudhën tatimore në të cilën zgjedhja (opsioni) është bërë plus se
paku tri periudha tatimore pasuese sikurse është paraparë në nënparagrafin 3.2 të nenit 5 të
këtij Ligji.
4. Librat dhe regjistrimet të kërkuara sipas këtij neni, të mbajtura në përputhje me
standardet e kontabilitetit në Kosovë, janë me sa vijojnë:
558
4.1. Një libër të shitjes në të cilin të gjitha shitjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
4.2. Një libër të blerjes në të cilin të gjitha blerjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
4.3. Një ditar financiar që regjistron pranimet dhe shpenzimet në para të gatshme
(kesh) që lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes.
4.4. Një llogari kapitale, nëse është aplikueshme, që përmban bilancin e hapjes,
shtimet në kapital, shpenzimet që do të kapitalizohen, shkalla e zhvlerësimit,
shuma e zhvlerësimet, të gatshmet dhe bilanci mbyllës; dhe
4.5. Pasqyrat financiare dhe bilancet e gjendjeve siç kërkohen për vendosjen e
pikës filluese për llogaritjen e deklarimit vjetor të tatimit në të ardhurat e
korporatave.
4.6. Përmbajta e librave dhe regjistrimeve të kërkuara me këtë paragraf dhe çdo
libër dhe regjistrim i kërkuar, përfshirë ato të mbajtura në format elektronik, do të
përkufizohen në një akt nënligjor të lëshuar nga Ministri.
Neni 23
Librat dhe Regjistrat
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
1. Tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro ose më tepër dhe ata me të
ardhura vjetore bruto më të ulëta se 50,000 euro të cilët zgjedhin të tatohen mbi baza të
të ardhurave reale, do të mbajnë librat dhe regjistrimet në pajtueshmëri me kërkesat e:
1.1. Nenit 36 të Ligjit; dhe
1.2. Paragrafin 4 të nenit 17 të Udhëzimit Administrativ nr. 15/2010 për Zbatimin e
Ligjit Nr. 03/L-222 mbi Administratën Tatimore dhe Procedurat.
2. Tatimpaguesit me të ardhura vjetore bruto më të ulëta se 50,000 euro të cilët nuk kanë
zgjedhur të tatohen në bazë të të ardhurave reale, do të mbajnë librat dhe regjistrimet
në pajtueshmëri me kërkesat e :
2.1. Nenit 37 të Ligjit; dhe
2.2. Paragrafit 2 të nenit 17 të Udhëzimit Administrativ nr. 15/2010 Për Zbatimin e
Ligjit Nr. 03/L-222 Për Administratën Tatimore dhe Procedurat.
559
5.3. Neni 14 dhe 15, në lidhje me kërkesën e tatimpaguesit për të prodhuar të dhënat
kur kërkohet nga ATK;
5.4. Neni 19, në lidhje me të dhënat që janë humbur ose shkatërruar;
5.5. Neni 15 dhe 53, në lidhje me ndëshkimet për mos mbajtjen e regjistrimeve ose për
mos lejimin e qasjes së ATK-s në regjistrime.
1. Një tatimpagues me të ardhura vjetore bruto prej 50,000 euro apo më pak, i cili nuk
zgjedh të përgatisë librat dhe regjistrimet që kërkohen sipas paragrafit 4 i nenit 36, duhet të
përmbajë librat dhe regjistrimet vijuese:
1.1. Një libër të shitjes në të cilin të gjitha shitjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
1.2. Një libër të blerjes në të cilin të gjitha blerjet dhe kthimet duhet të
regjistrohen.
1.3. Një ditar financiar që regjistron pranimet dhe shpenzimet në para të gatshme
(kesh) që lidhen me librin e shitjes dhe librin e blerjes.
1.4. Përmbajta e librave dhe regjistrimeve të kërkuara me këtë paragraf dhe çdo
libër dhe regjistrim i kërkuar, përfshirë ato të mbajtura në format elektronik, do të
përkufizohen në një akt nënligjor të lëshuar nga Ministri.
2.1. Një rrije apo ulje në pragun për përcaktimin e detyrimit të tatimit në të
ardhurat personale do të reflektohet në dispozitat e aplikueshme të neneve 5, 35,
36 dhe 37 të këtij ligji.
560
2.2. Çdo rritje apo ulje në pragun e tatimit në të ardhurat personale do të jetë
efektiv për periudhën tatimore që fillon më 1 Janar të vitit që pason ndryshimin e
pragut të TVSh-së dhe çdo periudhë tjetër pasuese nga aty. Nëse rritja në pragun e
TVSh-së është efektive nga 1 Janari i një periudhe tatimore, ndryshimi i pragut të
tatimit në të ardhurat personale do të jetë efektiv duke filluar më 1 Janar të asaj
periudhe të njëjtë tatimore.
2.3. Me miratimin e një rritje apo ulje në prag nga Kuvendi, Ministri do të lëshojë
një akt nënligjor për të implementuar nivelin e pragut të ndryshuar, i cili do të
pasqyrojë ndryshimet e nevojshme në nenet 5, 35, 36 dhe 37 të këtij ligji.
561
KREU X - DISPOZITAT PËRFUNDIMTARE
NENI 39 - Zbatimi
(Ligji Nr.03/L-162)
Neni 40 - Ankesat
(Ligji Nr.03/L-162)
Ky Ligj shfuqizon Ligjin për Tatimin në të Ardhurat të Korporatave, Nr. 03/L-113 datës 18
dhjetor, 2008.
562
Neni 42 - Hyrja në fuqi
(Ligji Nr.03/L-162)
1. Ky ligj hynë në fuqi pesëmbëdhjetë ditë pas shpalljes në Gazetën Zyrtare të Republikës
së Kosovës.
2. Me hyrjen në fuqi të këtij Ligji, efektet e tij do të jenë nga 01 Janar 2010.
Neni 8
Hyrja në Fuqi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 8/2010)
Ky Udhëzim Administrativ, hyn në fuqi ditën e nënshkrimit nga Ministri i Ekonomisë dhe
Financave.
Neni 24
Hyrja në Fuqi
(Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2010)
563
564
ORGANIZIMI TERRITORIAL SIPAS ATK-së
LEGJENDA
Ferizaj