Hyrje Ne Filozofi (Alb)

KODI: A.III.5.
1/PROGRAMI I LËNDËS:
HYRJE NË FILOZOFI
Pedagogu: Dr. Klementin MILE

Ngarkesa: 6 ECTS, 42 orë (2 orë leksion + 1 orë seminar në javë)
Tipologjia e lëndës: II
Viti akademik/Semestri kur zhvillohet: 2019-20/I
Lloji i lëndës: E detyrueshme
Programi i studimit: BA
Kodi i Lëndës:
Adresa elektronike e pedagogut të lëndës në UET: klementin.mile@uet.edu.al
Drejtuesi i Departamentit: Prof. Asoc. Dr. Belina BUDINI
PËRMBLEDHJE DHE QËLLIMET E KURSIT

Ky kurs synon një hyrje në filozofi për studentët, pavarësisht nëse kanë patur apo jo më parë përvojë me leximin dhe
diskutimin e çështjeve filozofike. Kursi është organizuar tematikisht, duke u mbështetur në dy tekste që plotësojnë njëri-
tjetrin. Teksti i parë, “Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë?” është i organizuar në bazë të tri pyetjeve të famshme të
ngritura nga filozofi Immanuel Kant, “Çfarë mund të di unë?”, “Çfarë duhet të bëj unë?” dhe “Çfarë më lejohet të shpresoj?”
Këto pyetje shtjellohen dhe detajohen më tej nga një numër nënpyetjesh, të tilla që nga njëra anë ngacmojnë imagjinatën e
studentit dhe nga ana tjetër dëshmojnë për relevancën e filozofisë për problemet, dilemat dhe situatat me të cilat përballet
njeriu bashkëkohor. Ky tekst suplementohet nga një tekst tjetër, më sistematik, “Nocione të Filozofisë”, për t’u dhënë
studentëve më tepër instrumente në funksion të reflektimit filozofik, diskutimeve, debateve, analizës dhe interpretimit.
KONCEPTET THEMELORE ÇELËS: Drejtësia / Liria / Detyra / Perceptimi / Ekzistenca / E vërteta / Teknologjia
TEMAT E KURSIT
PJESA E PARË:
ÇFARË MUND TË DI UNË?
Tema I – E Vërteta
Çfarë është e vërteta? “Kafshë të zgjuara në univers”. “Paradoksi i Epimeneidit të Kretës”. “Gënjeshtra për njerzillëk”. E
vërteta sipas Shën Thomait. E vërteta sipas James it. E vërteta sipas Popperit. “Vajza e re që ëndërronte vdekjen e nipit të
saj”. “Syri i hapur i Sezanit”. Interpretimi sipas Aristotelit. Interpretimi sipas Nietzsche s. Interpretimi sipas Ricoeurit. “Miti i
përvojës së Pizës”. “Shija e vezës”. Teoria dhe përvoja sipas Platonit. Teoria dhe përvoja sipas Kant it. Teoria dhe përvoja
sipas Bachelardit.
Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda interaktive; shpjegim, analizë, interpretim teksti, përfshirje në debat të studentëve, reflektime .
Literatura e detyrueshme
Precht (2013). “Çfarë është e vërteta?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 23-31.
“E vërteta”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (48-50). Tiranë: UET.
“Interpretimi”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (54-56). Tiranë: UET.
“Teoria dhe përvoja” . Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (57-59). Tiranë: UET.
Literatura e rekomanduar
Hersh. Habia Filozofike.
Gaarder. Bota e Sofies.
Platoni. Republika.
Dekart. Bisedë për metodën.
Mill & Bentam. Utilitarizmi.
Kant. Themelimi i zakoneve shoqërore.
Tema II – Dija
1
Nga e di unë se kush jam unë? “Një mbrëmje dimri në luftën 30-vjeçare”. “Princi dhe këpucari”. “Goditja e orës”. Ndërgjegja
sipas Montaigneit. Ndërgjegja sipas Descartesit. Ndërgjegja sipas Husserlit. “Basti paskalian”. “Gruri në dimër”. Demonstrimi
sipas Aristotelit. Demonstrimi sipas Averroesit. Demonstrimi sipas Descartesit.

Precht (2013). “Nga e di unë se kush jam unë?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 55-65.
“Ndërgjegja”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (18-20). Tiranë: UET.
“Demonstrimi”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (51-53). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema III – Ndjenjat

Çfarë janë ndjenjat? “Zoti Spok jeton”. “Problemi i Molyneux së”. “Sonata e Krojzerit”. Perceptimi sipas Aristotelit. Perceptimi
sipas Berkeleyit. Perceptimi sipas Merleau-Pontyt. “Një shije e vogël hekuri dhe lëkure”. “Kafsha përrallore e Laskosë”. Arti
sipas Platonit. Arti sipas Kantit. Arti sipas Hegelit.

Precht (2013). “Çfarë janë ndjenjat?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 78-89.
“Perceptimi”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (24-26). Tiranë: UET.
“Arti”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (36-38). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema IV – Gjuha
Çfarë është gjuha? “Miza e mbyllur në gotë”. “Sharja si strategji”. “Formula e Bartlebit”. Gjuha sipas Sokratit. Gjuha sipas
Rousseauit. Gjuha sipas Saussureit.

Precht (2013). “Çfarë është gjuha?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 113-126.
“Gjuha”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (33-35). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
2
PJESA E DYTË:
ÇFARË DUHET TË BËJ UNË?
Tema V – Komuniteti
A kemi nevojë për njerëz të tjerë? “Gabimi i Rousseau it”. Pse i ndihmojmë të tjerët? “Shpata e kuçedërvrasësit”. “Pemët dhe
pylli”. “Arti i fshirjes së hundëve”. Shoqëria sipas Rousseau it. Shoqëria sipas Durkheimit. Shoqëria sipas Levi-Straussit.
“Kalliri i Herodotit”. “Ishulli i Utopisë”. Shteti sipas Machiavelli t. Shteti sipas Hobbesit. Shteti sipas Arendtit.

Precht (2013). “A kemi nevojë për njerëz të tjerë?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 129-135.
Precht (2013). “Pse i ndihmojmë të tjerët?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 136-141.
“Shoqëria”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (6-8). Tiranë: UET.
“Shteti”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (3-5). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema VI – Morali
Pse duhet të jem njeri i mirë? “Ligji brenda meje”. A mundem të dua atë që dua? “Eksperimenti i Libetit”. “Dhjetë
urdhëresat”. “Zgjedhja e binjakëve”. Detyra sipas Ciceronit. Detyra sipas Kant it. Detyra sipas Millit. “Hezitimet e Hamletit”.
“Xhelozia e Ajaksit”. Dëshira sipas Shën Agustinit. Dëshira sipas Spinoza s. Dëshira sipas Schopenhauerit.

Precht (2013). “Pse duhet të jem njeri i mirë?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 142-149.
Precht (2013). “A mundem të dua atë që dua?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 150-161.
“Detyra”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (15-17). Tiranë: UET.
“Dëshira”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (27-29). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema VII – Sjellja Etike

A na lejohet të vrasim? “Hallë Berta duhet të jetojë”. A është e moralshme të abortosh? “Lindja e dinjitetit”. A duhet lejuar
eutanazia? “Ka ardhur fundi”. A na lejohet të hamë kafshë? “Përtej sallamit dhe djathit”.

Precht (2013). “A na lejohet të vrasim?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 182-188.
Precht (2013). “A është e moralshme të abortosh?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 189-201.
Precht (2013). “A duhet lejuar eutanazia?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 202-213.
Precht (2013). “A na lejohet të hamë kafshë?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 214-225.
3
Platoni. Republika.
Tema VIII – Teknologjia

Ku na shpie mjekësia e riprodhimit? “Fëmijë të gatshëm”. Çfarë i lejohet shkencës së hulumtimit të trurit? “Ura drejt
mbretërisë së mendjes”. “Fabrika e gjilpërave”. “Gjumi i masaive”. Puna dhe teknologjia sipas Platonit. Puna dhe teknologjia
sipas Marxit. Puna dhe teknologjia sipas Heideggerit.

Precht (2013). “Ku na shpie mjekësia e riprodhimit?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 256-269.
Precht (2013). “Çfarë i lejohet shkencës së hulumtimit të trurit?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj,
270-280.
“Puna dhe teknologjia”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (45-47). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
PJESA E TRETË:
ÇFARË MË LEJOHET TË SHPRESOJ?
Tema IX – Zoti
A ekziston Zoti? “Më i madhi i të gjitha përfytyrimeve”. A mbart ndonjë kuptim natyra? “Ora e kryediakonit”. “Sakrifikimi i
Isakut”. “I marri që njofton vdekjen e Zotit”. Feja sipas Leibniz it. Feja sipas Feuerbachut. Feja sipas Weberit. “Origjina e
ashpërsisë së anglezëve”. “Xhoni shkon në luftë”. Materia dhe shpirti sipas Lukrecit. Materia dhe shpirti sipas Diderot it.
Materia dhe shpirti sipas Marxit.

Precht (2013). “A ekziston Zoti?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 283-294.
Precht (2013). “A mbart ndonjë kuptim natyra?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 295-306.
“Feja”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (39-41). Tiranë: UET.
“Materia dhe shpirti”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (60-62). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema X – Dashuria
Çfarë është dashuria? “Një pamundësi krejt normale”. Dashuria si pasion. Shfaqja e vetvetes. Dashuria sipas Luhmann it.
Truri i të dashuruarve. “Dashuria nuk kërkon asgjë nga tjetri”.
4
Precht (2013). “Çfarë është dashuria?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 307-320.
Platoni. Republika.
Tema XI – Liria
Çfarë është liria? “Do be do be do”. “Gomari i Buridanit”. “Prushi i Balzakut”. Liria sipas Spinoza s. Liria sipas
Montesquieusë. Liria sipas Sartreit.

Precht (2013). “Çfarë është liria?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 321-333.
“Liria”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (12-14). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema XII – Drejtësia

Çfarë është e drejtë? “Loja e Rawls it”. “Unaza e Gigesit”. “E drejta e fantazmës”. Drejtësia dhe e drejta sipas Aristotelit.
Drejtësia dhe e drejta sipas Grotiusit. Drejtësia dhe e drejta sipas Rawlsit.

Precht (2013). “Çfarë është e drejtë?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 343-354.
“Drejtësia dhe e drejta”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (9-11). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
Tema XIII – Lumturia

Çfarë është një jetë e lumtur? “Ishujt e lumturisë”. A mund të mësohet lumturia? “Kopshti i largët”. “Miti i androgjenit”.
“Përvoja e njeriut të droguar përjetësisht”. Lumturia sipas Aristotelit. Lumturia sipas Epikurit. Lumturia sipas Bentham it.

Precht (2013). “Çfarë është një jetë e lumtur?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 355-366.
Precht (2013). “A mund të mësohet lumturia?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 367-376.
“Lumturia”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (21-23). Tiranë: UET.
5
Platoni. Republika.
Tema XIV – Kuptimi i Jetës

A ka ndonjë kuptim jeta? “Makina Matrix”. “Miti i Sizifit”. “Funesi hipermnezik”. Ekzistenca dhe koha sipas Shën Agustinit.
Ekzistenca dhe koha sipas Kantit. Ekzistenca dhe koha sipas Bergsonit. “Hapja e kufomave”. “Qafa e gjirafës”. E gjalla
sipas Aristotelit. E gjalla sipas Descartes it. E gjalla sipas Bergsonit. “Mesdheu nën Filipin II të Spanjës”. “Beteja e
Borodinos”. Historia sipas Hegelit. Historia sipas Marxit. Historia sipas Nietzsches.

Precht (2013). “A ka ndonjë kuptim jeta?”, në Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë: Dudaj, 377-386.
“Ekzistenca dhe koha”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (30-32). Tiranë: UET.
“E gjalla”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (63-65). Tiranë: UET.
“Historia”, 2019. Në K. Mile (Ed.). Nocione të Filozofisë, (42-44). Tiranë: UET.
Platoni. Republika.
FORMA E KONTROLLIT TË DIJEVE
FREKUENTIMI:
prezenca në veprimtaritë mësimore në auditor, është e detyrueshme në masën 60%;
KONTROLLI I VAZHDUESHËM:
Niveli i diskutimit në seminare (10%)
Provimi i ndërmjetëm (30%)
Detyrë kursi (20%)1
Provimi përfundimtar (40%)
LITERATURA
Literatura bazë e detyrueshme:
Precht, R.D. (2013). Kush jam unë – dhe nëse po, sa shumë? Tiranë, Shqipëri: Dudaj.
Mile, K. (2019) (Ed.). Nocione të Filozofisë. Tiranë: UET.
Literatura e rekomanduar:
Platoni. Republika.
1
Detyra e kursit mund të jetë: ese/komentar libri/detyrë praktike/detyrë grupi/pjesëmarrja në kërkimin. Në ciklin e parë të
studimeve kjo detyrë zhvillohet në klasë.
Pjesëmarrja në kërkimin shkencor vlen vetëm për studentët ekselentë dhe duhet të konfirmohet nga titullari i drejtimit
shkencor, të vlerësohet prej tij me pikë (maksimumi 20) përkundrejt një produkti kërkimor në formën e një raporti me shkrim,
i cili i dorëzohet pedagogut të lëndës.
6
KONSULTOI:
Dr. Klementin MILE

___________________________
PËRGJEGJËSI I GRUPIT MËSIMOR
MIRATOI:
Prof. Asoc. Dr. Belina BUDINI

______________________________
DREJTUESI I DEPARTAMENTIT

Hyrje Ne Filozofi (Alb)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Hyrje Ne Filozofi (Alb)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hyrje Ne Filozofi (Alb)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KODI: A.III.5.

Pedagogu: Dr. Klementin MILE

PËRMBLEDHJE DHE QËLLIMET E KURSIT

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema III – Ndjenjat

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema VII – Sjellja Etike

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema VIII – Teknologjia

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema XII – Drejtësia

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema XIII – Lumturia

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

Tema XIV – Kuptimi i Jetës

Metoda Pedagogjike që do të përdoret në seminarin e radhës

FORMA E KONTROLLIT TË DIJEVE

Dr. Klementin MILE

Prof. Asoc. Dr. Belina BUDINI

You might also like