Professional Documents
Culture Documents
Song Vuot Tren Cam Xuc CH 2 (P I)
Song Vuot Tren Cam Xuc CH 2 (P I)
2
Sao Tôi Lại Quá Cảm Xúc?
năm giờ sáng, tôi hỏi Chúa rằng tôi có vấn đề gì không. Lập
tức tôi nhớ lại một trường hợp ngày hôm trước. Tôi cộc cằn
với một người và thay vì xin lỗi họ và xin Chúa tha thứ, tôi
vội cho qua và làm việc tiếp. Rõ ràng, lối hành xử thô lỗ của
tôi làm cho tâm linh tôi khó chịu, dù tiềm thức tôi đã chôn
giấu chuyện này. Ngay khi tôi xin Chúa tha thứ cho tôi và
quyết định xin lỗi người đó, tôi ngủ được ngay.
Nếu bạn cảm thấy buồn bất thường hay nếu bạn đang
mang gánh nặng khó hiểu, hãy hỏi Chúa nan đề là gì trước
khi bạn đoán ra nó. Điều ngạc nhiên là chúng ta học được
nhiều điều khi chúng ta chỉ cần xin Chúa chỉ ra vấn đề và
sẵn sàng đối diện với sự thật về chính mình và cách cư xử
của mình mà Ngài bày tỏ. Có lúc chúng ta cảm thấy rất cảm
xúc do ai đó đã gây ra cho chúng ta hay do hoàn cảnh đau
thương xảy ra trong đời sống. Nhưng lúc khác thì chúng ta
cảm thấy như thế là do chúng ta đã làm sai hay đã bỏ qua.
Khi tôi không chịu nhìn nhận tội xương cốt hao
mòn, suốt ngày rên rỉ. (Thi thiên 32:3)
đã lạm dụng tình dục tôi và một khi tôi nhận ra không ai
giúp tôi, tôi quyết định tôi sẽ chịu đựng cho tới khi tôi mười
tám tuổi và có thể sống tự lập và tôi đã làm. Tôi bỏ nhà đi
và tưởng rằng vấn đề sẽ qua đi, nhưng tôi phải mất mười ba
năm nữa mới nhận ra rằng vấn đề vẫn còn nằm ở trong linh
hồn tôi. Nó ảnh hưởng đến tính nết tôi và cách tôi đối xử với
mọi người và mọi thứ trong đời tôi. Tôi phải bắt đầu hành
trình chữa lành bằng cách chấp nhận xem xét vấn đề bên
trong tôi thay vì đổ lỗi tất cả vấn đề của tôi cho ai khác.
Tôi phải chấm dứt đổ lỗi cho cha tôi và tất cả những
người không giúp tôi. Dù những gì họ đã gây ra cho tôi hay
không giúp tôi là nguyên nhân của vấn đề và là lí do mà tôi
cư xử với cảm xúc thất thường, nhưng tôi phải chịu trách
nhiệm về những thay đổi cần có trong tôi. Hãy luôn nhớ
rằng đổ lỗi không ích lợi gì và nó cũng không giúp bạn tận
hưởng sự tự do và sự khỏe mạnh. Chúa muốn giúp tôi,
nhưng tôi phải xin Ngài làm và sẵn sàng để cho Thần Ngài
dắt tôi kinh qua những năm tháng điều trị. Lời Chúa là
chân lí mà cuối cùng giải thoát tôi khỏi nỗi đau của quá khứ
và ban cho tôi sự ổn định về cảm xúc. Tôi cầu nguyện những
từ ngữ "ổn định cảm xúc" nghe thật tuyệt vời đối với bạn và
bạn sẽ tin rằng bạn sẽ có điều này và không chấp nhận sống
mà không kinh nghiệm nó.
Rốt cuộc tôi học được rằng người bị tổn thương hay làm
thương tổn người khác. Và một khi tôi nhận ra rằng cha tôi
đã làm tổn thương tôi vì ông có suy nghĩ bệnh hoạn bên
trong, nên tôi có thể tha thứ cho ông. Tôi học được rằng
những gì đã xảy ra cho tôi không nhất thiết định hình con
người tôi. Quá khứ của tôi không thể kiểm soát tương lai
của tôi trừ khi tôi cho phép nó làm. Tôi học được rằng trước
16 SỐNG VƯỢT TRÊN CẢM XÚC
đây tôi vô cùng xấu hổ về quá khứ và một phần là đổ lỗi cho
bản thân, nhưng những gì xảy ra cho tôi đâu phải là lỗi của
tôi. Mặc cảm tội lỗi, cũng như nỗi sợ hãi và lo âu cứ bám
theo tôi. Tâm hồn tôi cũng bệnh hoạn luôn, nhưng vấn đề là
chúng ta phải nhờ ơn Chúa mà đối diện từng vấn đề một và
làm thế thì tiến trình lành lặn sẽ đến trong từng lĩnh vực.
Hãy tưởng tượng các sợi dây giày nhiều màu sắc cột gút
lại với nhau, một sợi tượng trưng cho mỗi vấn đề khác nhau
trong đời sống bạn. Nếu bạn nhờ ai đó và nói, "Xin mở dùm
mấy sợi dây này," thì phải mất một ít thời gian mới mở được
vì phải mở từng sợi một. Tôi có một sợi dây chuyền được nối
bởi nhiều vòng tròn nhỏ quyện vào nhau và nó kêu lủng
lẳng khi tôi không đeo. Một khi tôi quyết định đeo nó, tôi
phải kiên nhẫn lắm mới gỡ nó ra. Kinh Thánh nói những lời
hứa của Chúa được ứng nghiệm nhờ đức tin và kiên nhẫn
(xem Hê 10:36). Bạn có thể được phục hồi khỏi những nỗi
đau quá khứ, khỏi những chuyện đã gây ra cho bạn và khỏi
những lỗi lầm mà bạn phạm phải, nhưng nó đòi hỏi thời
gian về phía bạn. Bạn hoặc là cứ phí thời gian sống trong
đau khổ hoặc là bạn đầu tư thời gian sống trong lành mạnh!
Bạn đầu tư vào điều gì thì bạn sống cuộc đời như thể ấy,
nên hãy đảm bảo rằng đó là điều sau này bạn sẽ nhận lại.
Hàng ngàn lần tôi tự hỏi, "Sao mình lại cảm thấy như
thế?" nhưng tôi lại không làm gì về chuyện này. Tôi chỉ thất
vọng và hành xử theo cảm xúc thay vì tìm kiếm sự giúp đỡ.
Thế gian này đầy rẫy những con người luôn luôn cảm giác
như thế, và người ta cố gắng duy trì những mối quan hệ
tạm bợ hay gãy đổ.
Chúng ta có thể hiểu được một số lí do chúng ta cảm
giác như thế, nhưng điều quan trọng hơn hết là chúng ta
Sao Tôi Lại Quá Cảm Xúc? 17
phải chấm dứt bào chữa cho lối hành xử sai trật của chúng
ta. Chúng ta phải buông hết mọi lời bào chữa vì bao lâu
chúng ta dùng quá khứ để lôi kéo con người và hoàn cảnh,
chúng ta sẽ không bao giờ được tự do. Trước đây tôi thường
dùng quá khứ đau thương của tôi để bào chữa cho lối cư xử
"thương đau" của tôi, nhưng bây giờ tôi trưởng thành ở chỗ
là tôi sẵn sàng đương đầu và giải quyết những vấn đề quá
khứ để tôi được thay đổi.
Một trong những cách mà Chúa dạy tôi giải quyết quá
khứ là bằng cách công bố những lời hứa của Ngài thay vì
nói về việc tôi cảm thấy như thế nào. Tôi nhớ lần nọ đang
đứng trước cái gương và nói lớn những lời này: "Cha mẹ tôi
không thương tôi, và họ sẽ mãi mãi không thương tôi vì họ
không biết. Nhưng Chúa thì luôn thương tôi và tôi không
cần phải phí cả đời than vãn về những việc mà tôi không
làm gì được. Tôi không phí cuộc đời để mong nhận điều gì từ
cha mẹ tôi vì họ không biết cách để trao ban cho tôi. Việc họ
lạm dụng tôi không phải là lỗi của tôi. Tôi là nạn nhân,
nhưng tôi không sống như thế nữa. Chúa giúp tôi, và tôi đổi
thay mỗi ngày."
Tất cả chúng ta đều có những vấn đề của quá khứ cần
phải giải quyết. Nó không phải là lỗi của chúng ta, và thật
bất công khi chúng ta phải chịu khổ vì lối cư xử của người
khác. Có lẽ bạn bị trêu chọc không chút xót thương khi còn
nhỏ và giờ vẫn cảm thấy bất an hay vô cùng nhạy cảm do
nỗi đau trước đây. Có lẽ ai đó mà bạn yêu thương đã bỏ bạn
mà không một lời giải thích. Dù nguyên do nỗi đau của bạn
là gì đi nữa, Chúa vẫn yêu bạn. Bạn không cần phải phí cả
đời than vãn về chuyện mà bạn không làm gì được! Chúa sẽ
giúp bạn… Ngài đang chờ để cứu giúp bạn.
18 SỐNG VƯỢT TRÊN CẢM XÚC
quá khứ và bước vào cuộc sống tốt đẹp mà Đức Chúa Trời đã
sai chính Con Ngài là Chúa Giê-su để mua chuộc cho bạn.
anh cũng làm cho nhiều người bị thương tổn trong lúc làm
việc. Tạ ơn Chúa, Ngài có thể dùng điểm mạnh của chúng ta
và kỷ luật điểm yếu của chúng ta giao quyền kiểm soát cho
Ngài. Chúng ta có thể học để có cá tính được đầy dẫy Thánh
Linh. Nếu bạn chưa nhận ra cá tính của tôi thì tôi nói luôn :
tôi là người có cá tính nỏng nảy.
Nhà tôi là Dave có cá tính là thản nhiên. Anh rất dễ
chịu và không có chút cảm xúc nào cả. Anh rất là lô-gích,
đây không chỉ là cá tính nổi bật của anh, mà là cá tính có
trong hầu hết nam giới. Chồng tôi rất kiên nhẫn và có thể
chờ đợi lâu để việc nào đó xảy ra. Anh không hề lo lắng,
không bị mặc cảm tội lỗi dày vò. Anh rất cụ thể về một số
chuyện trong cuộc sống như chơi gôn, xem bóng đá và không
đi nghỉ ở nơi có thời tiết lạnh, nhưng hầu hết là anh đồng ý
với những gì tôi muốn làm. Như anh thường hay nói về
mình, anh rất dễ thích nghi. Điều lạ là rất thường người có
cá tính nóng nảy lấy phải người có cá tính thản nhiên. Cả
hai rất đối kháng, nhưng mỗi người đều có thứ mà người
khác cần.
Rồi chúng ta có mẫu người có cá tính trầm tĩnh. Họ
sáng tạo, có tài và óc tổ chức cao. Họ cần có kế hoạch! Họ
thích liệt kê những danh sách! Một số rất dễ chán nản và
ngã lòng. Họ cần nhiều sự khích lệ, đặc biệt những gì họ đạt
được. Thường người hay trầm tĩnh lấy phải người lạc quan
và cuộc chiến âm ỉ cho đến khi hai vợ chồng học hòa hợp
nhau và hưởng lợi từ điểm mạnh của nhau nhưng cùng lúc
cũng chịu đựng điểm yếu của nhau.
Người có cá tính nóng nảy thường làm cho người có tính
lạc quan bực bội vì họ muốn đạt được nhiều điều và rất
Sao Tôi Lại Quá Cảm Xúc? 23
nghiêm túc về mục tiêu của họ. Người có tính lạc quan thì
có mục tiêu là hưởng thụ cuộc sống và thích vui vẻ. Người
lạc quan hiếm khi lên thời khóa biểu. Nếu họ có làm vậy thì
có lẽ họ cũng không biết là họ cần những danh sách này
không.
Một nhân viên và cũng là một người bạn thân của tôi là
mẫu người lạc quan tuyệt vời. Cô ta tình cờ là người làm tóc
cho tôi và khi cô làm tóc, chỉ trong vòng bốn mươi phút, tôi
biết được hết bạn bè của cô, thú cưng của họ, bệnh tình của
họ và xe hơi của họ. Tôi biết được những gì cô trông thấy khi
đi đường tới tiệm và biết được tin tức về thời tiết hay giao
thông. Tôi biết được có bao nhiêu phấn hoa bay vào không
khí. Nếu tôi yêu cầu viết biên nhận tính tiền, cô lấy ví ra và
lục lọi. Có lúc cô tìm có nhưng thường là cô không tìm ra. Cô
nói thao thao bất tuyệt và đùa giỡn liên hồi và cuối cùng tôi
nói tôi nghe đủ rồi thì cô mới im được vài phút - rồi cô lại
nói nữa. Nhưng tôi quí mến và rất thích cô. Chúng ta khác
biệt, nhưng chúng ta cần nhau. Cô bạn này giúp cho tôi
không quá căng thẳng, còn tôi giúp cho cô không quá bừa
bãi. Cô có dùng điện thoại, nhưng tôi ngạc nhiên là không
biết khi nào cô trả lời điện thoại, còn tôi thì đi vào nhà tắm
vẫn mang điện thoại theo.
Gần gũi một người lạc quan quá lâu khiến tôi căng
thẳng, nhưng tôi biết chắc là tôi cũng làm họ căng thẳng
luôn. Những người có tính trầm tĩnh gây khó xử cho người
nóng nảy. Nhưng điểm mạnh của họ rất cần thiết cho chúng
ta, nhưng việc họ rất cầu toàn cũng không phải là dễ chịu.
Tất cả những loại cá tính này đều có những điểm mạnh
và điểm yếu. Như tôi đã nói, phần lớn trong chúng ta đều có
24 SỐNG VƯỢT TRÊN CẢM XÚC
bạn, nhưng đừng dùng nó như lời bào chữa để cho cảm xúc
kiểm soát bạn.
Nếu bạn có tính nóng nảy, hãy cẩn trọng sao cho đừng
cố kiểm soát tình huống thay người khác. Nếu bạn có tính
trầm tĩnh, đầu óc bạn sẽ làm cho bạn gặp nhiều rắc rối vì
bạn suy nghĩ nhiều và muốn mọi thứ phải xảy ra theo chiều
hướng nào đó. Nếu bạn có tính thản nhiên, bạn cần đối diện
vấn đề thay vì bỏ qua, hoặc bạn phải đứng lên làm việc gì đó
trong nhà thay vì chỉ ngồi ì ra đó. Tất cả chúng ta đều phải
phấn đấu cân bằng trong mọi việc.
Tôi có nói bài trắc nghiệm cá tính cho thấy tôi là người
có cá tính lạc quan, nghĩa là tôi có khuynh hướng hơi
nghiêm túc và không hài hước, nhưng khi tôi giảng dạy Lời
Chúa, người ta cho tôi biết tôi rất vui. Điều này chứng tỏ
khi chúng ta để cho Chúa kiểm soát cá tính của chúng ta,
chúng ta trở nên cân bằng hơn. Tôi có thiên hướng hơi quá
nghiêm túc, nhưng Chúa tuôn đổ qua tôi khiến tôi rất hài
hước. Tôi thích cách Chúa giúp chúng ta trong những điểm
yếu nếu chúng ta để cho Ngài làm.
Tôi cầu xin Cha, do vinh quang vô hạn của Ngài, ban
quyền năng Thánh Linh làm cho tâm hồn anh em vững
mạnh. (Ê-phê-sô 3:16)
Tôi có liệt kê một danh sách các sách vở nói về cá tính ở
trang cuối sách này nếu bạn muốn học hỏi thêm về các loại
cá tính căn bản cùng với những điểm mạnh và điểm yếu của
nó. Nghiên cứu chủ đề này đã giúp tôi rất nhiều để làm việc
chung với người khác và đón nhận mọi người có những cá
tính khác nhau.
Sứ đồ Phaolô nói ông đã học trở nên mọi sự cho mọi
26 SỐNG VƯỢT TRÊN CẢM XÚC
người. Tôi tin chúng ta có thể học biết cách nào để cung cấp
điều mà người ta cần nếu chúng ta hiểu họ. Tôi cũng tin
chúng ta có thể kiểm soát tốt hơn cảm xúc của chúng ta nếu
chúng ta hiểu bản thân mình.
Nhiều câu trả lời cho câu hỏi "tại sao" trong đời được
tìm thấy khi hiểu rõ hơn về bản thân mình.