Professional Documents
Culture Documents
Цэвэрлэх байгууламж нэр томьёо PDF
Цэвэрлэх байгууламж нэр томьёо PDF
MONGOLIA
NATIONS
ÓÑ ÕÀÍÃÀÌÆ,
ÀÐÈÓÍ ÖÝÂÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆÈÉÍ
ÍÝÐ ÒÎÌÚ¨ÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ ÒÎËÜ
Óëààíáààòàð
2012 îí
“Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, ͯÁ-ûí Õºãæëèéí õºòºëáºðòýé õàìòðàí õýðýãæ¿¿ëæ áóé “Óñ
õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí õ¿ðòýýìæèéã ñàéæðóóëàõ” ÌÎÍ/08/302 Òºñëèéí
õ¿ðýýíä Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòîä õ¿ðýõ Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ, ýð¿¿ë
àõóéí Çàñàãëàë, ñóðòàë÷èëãàà, óäèðäëàãûã ñàéæðóóëàõ (MDG GoAL WaSH) õºòºëáºðèéí
ñàíõ¿¿æèëòýýð õýâëýâ.”
À
Àæèëëàãàà, ÷àäàâõèä òàâèõ øààðäëàãà Performance requirement
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.16
Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí Sustainable sanitation
òîãòâîðòîé ¿éë àæèëëàãàà 3.2 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.2
Àðèóí öýâðèéí åðäèéí áàéãóóëàìæ áà Basic sanitation and drinking water system
óíäíû óñ õàíãàìæèéí ñèñòåì 3.1 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.1
Àõóéí áîëîí ¿éëäâýðëýëèéí õîã õàÿãäàë Household and industrial waste
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.3 3.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àøèãëàã÷ User
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.4 3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Aþóëã¿é á¿òýýìæ Safe yield
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.5 3.5 Standard MNS 6279 : 2011
Àþóëã¿éí èòãýëö¿¿ð Factor of safety
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.15
Àþóëã¿é óñ Safe water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.6 3.6 Standard MNS 6279 : 2011
Á
Áàãöûã øèíæëýõ Batching
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.29 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.29
Áèå äààñàí ñèñòåì On-site system
MNS 6279:2011 ñòàíäàðòûí 3.11 3.11 Standard MNS 6279 : 2011
Áóöààæ ñýðãýýõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstitution
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.44
5 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ã
Ãàäàðãûí óñ Surface water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.12 3.12 Standard MNS 6279 : 2011
ÿéöýòãýã÷ Operator
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.14 3.14 Standard MNS 6279 : 2011
ÿéöýòãýë Performance
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.15 3.15 Standard MNS 6279 : 2011
Ãýðýýò àøèãëàã÷ Registered user
Õýðýãëýã÷ Customer
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.13 3.13 Standard MNS 6279 : 2011
Ä
Äèàãðàìì á¿ä¿¿â÷, çîõèîí Diagram
áàéãóóëàëòûí á¿ä¿¿â÷
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.11 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.11
Äýä á¿òöèéí òîãòîëöîî Infrastructure
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.16 3.16 Standard MNS 6279 : 2011
Æ
Æóðàì Procedure
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.18 3.18 Standard MNS 6279 : 2011
Ç
Çàíãèëàà, óóëçâàð, öýã Node
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.23 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.23
Çàñâàð ¿éë÷èëãýý Maintenance
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.17 3.17 Standard MNS 6279 : 2011
Çàõèàëàã÷ Client
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.3 8.3 Standard MNS ISO 67
6707-1: 2010
07-1 201 0
Ǻâøººðºãäºõ çºð¿¿, õ¿ëöýõ àëäàà Tolerance
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.10 Standard MNS ISO
NS IS 6707-1
O 6707 1 : 2010
9.1.10
Ǻâëºõ, çºâëºã÷ Consultant
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.8 8.8 Standard MNS ISO
NS IS 6707-1
O 6707-1 : 2010
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 6
È
Èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæèéí àæèë Civil Engineering work
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.3
Ì
Màòåìàòèê çàãâàð÷ëàë Mathematical modeling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.21 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.21
Í
Íàéäâàðòàé àæèëëàãàà Reliability
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.19 3.19 Standard MNS 6279 : 2011
Íàðèéâ÷ëàë, íèéöýë Accuracy
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.8 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.8
Íàðèéâ÷ëàë, îéðîëöîî÷ëîë Precision
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.9 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.9
Íýðëýñýí õýìæýý Nominal size
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.2.3 9.2.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Î
Îëîí íèéò Community
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.21 3.21 Standard MNS 6279 : 2011
ª
ªºð÷ëºõ, ñàéæðóóëàõ, çàñàõ Refurbishment
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.49 7.1.49 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ñ
Cîðüö (äýýæ) àâàõ Sampling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.27 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.27
Cóâàã øóóäóóã¿é òåõíîëîãè Trenchless technology
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.12
Ñ¿âýðõýã áàéäàë, ñ¿âýðõýã ÷àíàð, Porosity
¿ç¿¿ëýëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.14
Ñ¿ëæýý Network
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.22 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.22
Ñýðãýýæ áàðèõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstruction
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.45 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.45
Ñýðãýýí çàñâàðëàëò Rehabilitation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.22 3.22 Standard MNS 6279 : 2011
Ñýðãýýõ, ñýðãýýí çàñâàðëàõ Restoration
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.43
Ò
Òàëáàéí òîíîã òºõººðºìæ Site equipment
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.3.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.3.3
Òàðèô Tariff
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.23 3.23 Standard MNS 6279 : 2011
Òºñëèéí ìýäýýëýë Project information
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.3
Òºñºâ÷èí, ò¿¿âýð ãàðãàã÷ Specifier
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.6 8.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Òóóçàí äàìæóóëàã÷, òóóçàí òýýâýðëýã÷, Conveyor
òóóçàí 纺ã÷
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.3.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.3.16
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 8
Ó
Óäèðäëàãûí (ìåíåæìåíòèéí) ìýäýýëýë Management information
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.5
Óíäíû óñ õàíãàìæ áà àðèóí öýâðèéí Large sanitation and drinking – water
áàéãóóëàìæèéí öîãöîëáîð systems
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.24 3.24 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàõ çºâøººðºë Water usage permission
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.31 3.31 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàëòûí ãîðèì Water usage regime
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.29 3.29 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õýðýãëýýíèé íîðì Water usage normative
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.30 3.30 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàñíû òºëáºðèéí õýìæýý Water usage payment rate
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.34 3.34 Standard MNS6279 : 2011
Óñ äàìæóóëàõ, óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé Plumbing
àæèë
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.10 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.10
Óñíû àóäèò Water audit
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.26 3.26 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû èíæåíåðèéí àæèë Water engineering
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.11 7.1.11 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Óñíû ñàâ ãàçàð Water basin
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.28 3.28 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ òàòàìæ Water abstraction
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.32 3.32 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ ò¿ðýëòèéí öàìõàã Water tower
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.33 3.33 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ øèíãýýõ ÷àäâàð Assimilation capacity
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.35 3.35 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû ýêîëîãè ýäèéí çàñãèéí ¿íýëãýý Ecology – economic assessment of water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.27 3.27 Standard MNS 6279 : 2011
Óñò ¿å Water - bearing layer
Ãèäðàâëèêèéí õóâüä íèéòëýã ãîðèìòîé Thick layer of geological formation with
ãàçðûí äîîðõ óñûã õàäãàëæ áàéãàà porous or fractured soil and rock that
ñ¿âýðõýã áóþó àí öàâàðõàã õºðñ contains water.
÷óëóóëãèéí çóçààí ¿å.
9 GENERAL TERMS AND DEFINITION
¯
¯éë àæèëëàãààíû äàðààëàë Flow Diagram
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.36 3.36 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷èëãýýíèé áýëýí áàéäàë Availability
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.37 3.37 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷èëãýýíèé òàñàëäàë Interruption
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.39 3.39 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷ëýë, õ¿÷ Action
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.18 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.18
¯éë÷ëýõ õ¿ðýý Coverage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.38 3.38 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë ÿâö Process
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.40 3.40 Standard MNS 6279 : 2011
¯ë õºäëºõ õºðºí㺠Asset
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.41 3.41 Standard MNS 6279 : 2011
¯íý Price
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.42 3.42 Standard MNS 6279 : 2011
Õ
Xàäãàëàõ õàìãààëàõ Conservation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.41
Õàçàéëò, çºð¿¿, àëäàà Deviation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.2.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.2.6
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 10
Xîëáîîñ Link
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.24
Xîîëîé øààæ óãñðàõ Pipe ramming, driving
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.14
×
×àíàðûí õÿíàëò Quality control
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.28 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.28
Ø
Øèíæ ÷àíàð Property
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.3
Øèíæ ÷àíàð, ¿ç¿¿ëýëò Characteristic
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.4 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.4
Øóãàì ñ¿ëæýý Piping Network
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.50 3.50 Standard MNS 6279 : 2011
Ý
Ýð¿¿ë àõóé áîëîí õàìãààëàëòûí á¿ñ Protection and sanitary zone
MNS 6279 : 2011 –ñòàíäàðòûí 3.54 3.54 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí äýãëýì Sanitation regime
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.52 3.52 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí õýâèéí íºõöºë Normal sanitary conditions
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.51 3.51 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëò Sanitation control
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.53 3.53 Standard MNS 6279 : 2011
ß
ßíäàí õîîëîéã äîòðîîñ íü òýëæ çàäëàõ Pipe bursting
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.15
ßíäàí õîîëîéã øàõóóðãààð óãñðàõ Pipe jacking, ramming
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.16
ßíäàí õîîëîéã øºâºãäºæ óãñðàõ Thrust boring
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.18 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.18
ßíäàí õîîëîé óãñðàõ Pipelaying
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.13 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.13
ßíäàí õîîëîé óãñðàõ õîíãèëûí àðãà Microtunnelling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.17
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 12
À
Àêâåäóê / ÿ¿ðýí äàìæóóëãà / Aqueduct
Ãèäðàâëèê íàëóóòàé ÷óëóóí áà òîîñãîí Refers to conduits of masonry and built at
ºðëºãºí óñ äàìæóóëàõ õîîëîé. Ýíýõ¿¿ the hydraulic gradient. Such structures are
á¿òýýö íü àòìîñôåðèéí äàðàëòàíä operated according to atmospheric pres-
àæèëëàõ áºãººä ãèäðàâëèê íàëóó èõ sure. Unless hydraulic gradient availability
áèø ¿åä äàðàëòàò õîîëîéíîîñ èë¿¿ is at very large, aqueducts tend to be
¿íýòýé, í¿ñýð áàéãóóëàìæ áîëîõ òàëòàé. larger and more expensive than pipelines
Äàâóó òàë íü îðîí íóòàãò îëäîö èõòýé operating under pressure. The advantages
ìàòåðèàë àøèãëàõ áîëîìæòîé, óñ of aqueducts include the possibility of
äàìæóóëàõ ãàí õîîëîéòîé õàðüöóóëàõàä construction with locally available materi-
ýäýëãýý óðòòàé, àøèãëàëòûí ÿâöàä óñíû als, longer life than metal conduit, and
àëäàãäàë áàãàòàé áàéäàã. lower loss of hydraulic capacity with time.
Àëãåà çàìàã Àlgae
Óñíû ãàäàðãóóí íàð òóñàõ îð÷èíä Simple rootless plants that grow in sunlit
óðãàäàã, ¿íäýñã¿é, óñíû ýíãèéí water in proportion to the amount of
óðãàìàë áºãººä óðãàëò íü òóõàéí óñíû available nutrients. These plants can af-
òýæýýëëýã ÷àíàðààñ õàìààðíà. Óñàí äàõü fect water quality adversely by lowering
õ¿÷èëòºðºã÷èéí àãóóëàìæèéã áóóðóóëæ the dissolved oxygen in the water. These
óñíû ÷àíàðò ñºð㺺ð íºëººëäºã. Çàãàñ plants become food for fish and small
áîëîí óñíû àìüòàä ò¿¿ãýýð õîîëëîäîã. aquatic animals.
Àëüãàöèä Àlgicide
Çàìàã óñòãàõ, ýñâýë óðãàöûã íü Àlgicide substance or chemical used spe-
çîõèöóóëàõàä àøèãëàõ õèìèéí áîäèñ. cifically to kill or to control algae.
Àìèíû ñóóöíû õîëáîëò Private connections
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.1 4.3.1Standard MNS 6279 : 2011
Àíîäîí õàìãààëàëò Anodic protection
Ãàäíû õ¿÷äýëèéí çîðèóäûí íºëººíººñ Anodic protection is a passive technique
¿¿äýõ ìåòàëëûí çýâðýëòèéí õóðäûã in which impression of an external voltage
áóóðóóëæ èäýâõã¿éæ¿¿ëýõ òåõíîëîãè. greatly reduces the rate of corrosion of a
metal.
Àíõíû, íýýëòèéí, îíãîéëãîëòûí Initial opening pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.49 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.49
13 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Á
Áàòàëãàà Validation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.10 3.10 Standard MNS 6279 : 2011
Áåíòîíèò Bentonite
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.18 3.2.18 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
Áèò¿¿ëýõ õîðìîéí õààëò Flushing
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.5.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.5.46
Áîîìò Dam
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.24
Áîðîîíû óñíû ñóâàã, õîâèë Rainwater gutter
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.38 5.4.38 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Áîñîî õîîëîé Riser
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.15
Áºìáºëãºí õàâõëàãà Ball valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.55 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.55
Áóãóéâ÷, çàëãàõ áóãóéâ÷ Socket
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.23 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.23
Áóóðöûí õ¿íõýýë Cone of depression
Öîîíîãîîñ óñ øàâõàõ ¿åä ãàçðûí äîîðõ Cone of depression is a depression in
óñíû ò¿âøèí áóóðàõàä ¿¿ñýõ êîíóñ groundwater levels around a well in
õýëáýðèéí îðîí çàé. response to groundwater withdrawal or
pumping water.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 14
Ã
Ãàäíàõ õîëáîëò Piped water to yard/plot
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.2 4.3.2 Standard MNS 6279 : 2011
Ãàçàð äýýð íü öýâýðëýõ In site degradation
Õóâüñàõ áà ¿ë õóâüñàõ áîõèðäîëòûã This method is applicable for relatively
àëü àëèíûã íü áîãèíî õóãàöààíä á¿ðýí short term processes which treat both
öýâýðëýõ áîëîìæòîé. Ýíý íü õèìèéí áà mobile and immobile contaminants and
áèîëîãèéí àðãà áàéæ áîëíî. Õèìèéí can be chemical and biological. The
àðãàä- èñýëä¿¿ëýõ, àíãèæðóóëàõ, chemical processes include oxidation,
ãèäðîëèçèéí áà ïîëèìåðèéí ãýõ ìýò reduction, hydrolysis, polymerization,
àðãûã àçîò áà ôîñôîð çýðýã òýæýýëèéí etc., depending on the particular oxygen
óóðàãò áîäèñ áîëîí õ¿÷èë òºðºã÷ººñ and trace nutrients such as nitrogen and
õàìààðóóëàí àøèãëàíà. phosphorus.
Ãàçðûí äîîðõ óñ Groundwater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.5 4.5 Standard MNS 6279 : 2011
Ä
Äàâàëãàà íàìäààãóóð, íàìäààãóóð Breakwater
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.23 Standard MNS ISO 6707-1:2010
3.2.23
Äàìæóóëàõ õîîëîé, ñóâàã Conduit
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.14
Äàðàëòàí òýýãýí õîëáîîñ Pressure seal joint
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.25
Äàðàëò, ºíäºðò øàõàõ äàðàëò Head
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.43
Äàðàëò õýìæ¿¿ðèéí ¿¿ð Pressure tapping
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.62 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.62
Ç
Ǻºâðèéí óñíû ¿éë÷èëãýý Tanker-truck
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.1 4.4.1 Standard MNS 6279 : 2011
Ǻºëºí õºðñ ÷óëóóëàãò ¿å Unconsolidated deposits
ªðºìäºõºä õÿëáàð 纺ëºí äàâõàðãà, They are easily drilled, generally contain
óñ øèíãýýõ ÷àäâàð ñàéòàé, èõýâ÷ëýí óñ water, are more permeable than other
àãóóëäàã õºðñ ÷óëóóëàã. formations, and usually offer high yield.
Çóòàí Slurry
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.25
Çóóðìàã, ÷èãæýýñíèé çóóðìàã Grout
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.24
17 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ë
Ëàâñ Floc
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.13 6.13 Standard MNS 6279 : 2011
Í
Íîòîëãîî Verification
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.20 3.20 Standard MNS 6279 : 2011
Íýðëýñýí áóþó íîðìàòèâ òîãòîîñîí Nominal set pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.46
Î
“O” áºãæèí õîëáîîñ “O” ring joint
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.24
ª
ªðºìäëºã Auger boring
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.7 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.7
Ð
Ðàøààí óñíû îðä Mineral mine
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.6 4.6 Standard MNS 6279 : 2011
Ðåçåðâóàð, àãóóëàõ ñàâ, ãàí Reservoir
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.38 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.38
Ñ
Ñàâëàñàí óñ Bottled water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.2 4.4. 2 Standard MNS 6279 : 2011
Ѻðºã äàðàëò, õàñàõ äàðàëò, øàõàëò Negative pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.44
Ѻðºã, ñºðºõ, ýñðýã óðñãàë Backflow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.42 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.42
Ñóâàã, õîîëîé, øóóäóó Canal
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.3.64 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.3.64
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 18
Ò
Òàòàëöëûí àðãà Gravity survey
Àëëþâèéí õóðäàñíû õîòîéëò, ã¿äèéëò, Survey that can indicate the location of
ã¿í, òàðõàö çýðãèéí áàéðøëûã òîãòîîõ faults, folds and intrusions and depth to
õàéãóóë, ñóäàëãààíû àðãà. alluvial deposits.
Òàòàõ õàâõëàãà Reflux valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.60 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.60
Òîãòîîë óñíû õóðäàñ Sediments
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.22. 6.22 Standard MNS 6279 : 2011
Òîäîðõîé ¿¿ñâýðã¿é áîõèðäîë Non-point source pollution
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.21 6.21 Standard MNS 6279 : 2011
Òîì øèðõýãòýé áóòðàìòãàé õóðäàñ Coarse – grained sedimentary rocks
Ýëñ õàéðãàðõàã õºðñ ÷óëóóëàã. Ò¿¿íèé Sedimentary rocks such as sandstone have
5 – 30 õóâü íü í¿õ ñ¿â áàéõ áà 纺ëºí porosities ranging from 5 to 30 percent and
õºðñ ÷óëóóëãààñ óñ øèíãýýõ ÷àäâàðààð permeability which includes magnitude that
àðàé äóòìàã áàéíà. less effectively corresponds to unconsolidated
deposits.
Òºâëºðñºí áóñ óñ õàíãàìæ Decentralized water supply
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.13 4.13 Standard MNS 6279 : 2011
Òºâëºðñºí óñ õàíãàìæ Centralized water supply
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.12 4.12 Standard MNS 6279 : 2011
Ó
Óíä-àõóéí óñ äàìæóóëàõ õîîëîé Main transmission water pipelines
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.11 4.11 Standard MNS 6279 : 2011
Óíä-àõóéí yñ õàíãàìæèéí ñèñòåì Drinking water system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.10 4.10 Standard MNS 6279 : 2011
Óíäíû óñ Drinking water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.9 4.9 Standard MNS 6279 : 2011
Óðñàö Flow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.41
19 GENERAL TERMS AND DEFINITION
¯
¯åðèéí äàëàí, õààëò Flood bank
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.25
Ô
Ôëîêóëÿöèéí àðãà Flocculation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.30 6.30 Standard MNS 6279 : 2011
Ôòîðæóóëàëò Fluoration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.31 6.31 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 22
Õ
Õààëòûí äàðàëò Closing pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.48 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.48
Õàâòàñò õàâõëàãà Flap valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.58 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.58
Õàâõëàãà, õààëò Valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.53 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.53
Õàìãààëàëò, õàäãàëàëò Ñonservation
Óñíû àëäàãäàë áà ¿ð àøèãã¿é Conservation is to protect from loss and
çàðöóóëàëòààñ ò¿¿íèé íººöèéã õàìãààëàõ waste. Conservation of water may mean
¿éë àæèëëàãàà. ̺í óñûã èðýýä¿éä to save or store water for later use.
àøèãëàõ çîðèëãîîð íººöëºí õàäãàëàõ,
õàìãààëàõ àæèë.
Õàìãààëààã¿é áóëàã Unprotected springs
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.5 4.4.5 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëààã¿é ãàð õóäàã Unprotected dug well
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.6 4.4.6 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëñàí áóëàã Protected spring
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.4 4.3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëñàí ãàð õóäàã Protected dug well
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.5 4.3.5 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãèéí èõ óðñàö Peak flow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.56 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.56
Xÿëãàñàí ñóäëûí õàíàìàë á¿ñ Capillary fringe
Ãàçðûí äîîðõ óñíû òîãòîíãè ò¿âøèíãýýñ À zone of partially saturated material just
äýýøõè óñààð á¿ðýí áóñ õàíàñàí õºðñ above the water table. The depth of the
÷óëóóëãèéí çóçààí. Á¿ñèéí çóçààí íü fringe depends upon the size and distribu-
ãåîëîãèéí á¿òýö äýõ ñ¿âýðõýãøèëò, àí tion of pore spaces within the geologic
öàâ, ñèéðýãæèëòýýñ õàìààðíà. formation.
23 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ö
Õ¿÷èí ÷àäëûí äàðàëò, äààöûí Rating pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.47 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.47
Öîîíîã Tubewell or borehole
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.7 4.3.7 Standard MNS 6279 : 2011
Öîîíîãèéí áèò¿¿ìæëýë Ñompletion of well
Õóäãèéí öîîíîãò áîõèð óñ îðîõîîñ Completion - sealing off access of unde-
õàìãààëàõ çîðèëãîîð öåìåíòèéí sirable water to the well bore by proper
çóóðìàã áóþó øàâðààð õèéñýí õîðèã. casing and/or cementing procedures.
Öîîíîãèéí õóâèéí óíäàðãà Specific capacity
Öîîíîãîîñ óñ øàâõàõ áóþó óñ ººðºº Specific capacity expresses the productiv-
îðãèëîí ãàðàõ ¿åä óñíû ò¿âøíèé íýã ity of a well. Specific capacity is obtained
ìåòð áóóðàëòàíä íîîãäîõ óíäàðãà. by dividing the well discharge rate by the
well drawdown while pumping.
Öîîíîãèéí ÿíäàíãèéí õàçàéëò Out-of-straightness
Ñóóëòûí ÿíäàíãèéí õàçàéëòûí Out-of-straightness should be limited to
õÿçãààðûã ò¿¿íèé äèàìåòðýýñ 12 ìì-ýýð that which will permit free passage of a
áàãà ãàäíà äèàìåòðòýé, 10 ì óðò áèò¿¿ 10 m blank with an outside diameter 12
ÿíäàí ÷ºëººòºé îðæ áàéõààð òîîöíî. mm less than that of the well casing.
Öººðºì Pond
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.21 4.21 Standard MNS 6279 : 2011
Öîðãî, êðàíò Tap
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.61 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.61
×
×è÷èðõèéëëèéí õàéãóóë Seismic survey
Áóñàä àðãóóäààñ àðàé èë¿¿ This method is accurate and generally
íàðèéâ÷ëàëòàé áºãººä äîëãèîíû more useful than other methods, but is
ìýäýýëëèéí ýðãýæ èðýõ õóãàöààãààð óñò also expensive. The technique consists
¿åèéí çóçààíûã òîäîðõîéëîõ àðãà. of creating a shock wave and measuring
its time arrival at series of detectors or
geophones.
Ø
Øîõîéí ÷óëóóëàãò ¿å Carbonate rocks \ Limestone
×óëóóëãèéí àí öàâ, õîëáîîñîíä Horizontal openings are more important than
îðøèõ óñ àãóóëñàí äàâõàðãà. (Õýâòýý vertical, since latter is sealed by sediments
÷èãëýëä óñíû óðñãàëààð ¿¿ññýí àí öàâ, carried by surface runoff and wells are much
ñ¿âýðõøèëä àãóóëàãäñàí óñ). more likely to strike horizontal than vertical
openings.
25 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ý
Ýåðýã äàðàëò, øàõàëò Positive pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.45 Standart MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.45
Ýêîñèñòåì Ecosystem
Áèîëîãèéí õàì á¿ðäëèéí õàðèëöàí Òhe interacting system of a biological
¿éë÷ëýë, ò¿¿íèéã õ¿ðýýëýí áóé àìüä áóñ community and its non-living environ-
îð÷èí, óñàí îð÷íû óðãàìàë, àìüòíû mental surroundings; a complex system
àéìàã, òýäãýýðèéí îðøèí òîãòíîõ composed of a community of fauna and
õèìè, ôèçèêèéí õàðèëöàí óÿëäààòàé flora, taking into account the chemical
òîãòîëöîî. and physical environment with which the
system is interrelated.
Ýðãýëòèéí óñ õàíãàìæ Re-circulating water supply system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.55 3.55 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.45 6.45 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí á¿ñ Sanitary zone
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.22 4.22 Standard MNS 6279 : 2011
Ýñýðã¿¿öëýýð òàíäàõ õàéãóóë Resistivity survey
Ãàçðûí äîîðõè óñíû áàéðøëûã óë õºðñ, Soil can help in locating water, since resis-
÷óëóóëãèéí ñèéðýãøëèéí ýñýðã¿¿öëýýð tivity rises with increasing porosity, lead-
íü óñ, äàâñíû àãóóëàìæòàé óÿëäóóëàí ing to decrease in water and salt content.
òîäîðõîéëîõ àðãà.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 26
A
Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ Sanitation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.1 5.1 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóí öýâðèéí ºðºº (Æîðëîí) WC suite (Toilet)
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.9 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
5.4.9
Àðèóí öýâðèéí “càéæðóóëààã¿é” “Unimproved” sanitation
áàéãóóëàìæ
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4 5.4. Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóí öýâðèéí “ñàéæðóóëñàí” “Improved” sanitation
áàéãóóëàìæ
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3 5.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóòãàõ òàòóóðãà Sewerage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.2 5.2 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîéí Sewer connection
õîëáîëò 5.4.42 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí
5.4.42
Àñãàð, ÿëãàäàñ, õàÿãäàë Discharge
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.57 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.57
Á
Áèîëîãèéí çàäðàëä ºðòºìõèé Biodegradable material
ìàòåðèàë
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 6.1.19 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.1.19
Áèò¿¿ òóíãààãóóð (Ñåïòèê) Septic tank
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.4 5.3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Áèî æîðëîí Composting toilet
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.2. 5.3.2.Standard MNS 6279 : 2011
Áîõèðûí áèå äààñàí ñèñòåì Piped sewer system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.1. 5.3.1.Standard MNS 6279 : 2011
27 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Â
Âàêóóì àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîé Vacuum sewer
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.41.
Ã
Ãåî äààâóó, ãåî íýõìýë Geotextile
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.12
Ä
Ä¿¿ðãýã÷ Aggregate
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.6.
Ç
Çàäãàé æîðëîí Pit latrine without slab
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4 5.4.1 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 28
Ê
Êîíöåíòðàöè Concentration
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.64 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
9.3.64
Ñ
Ñàëõèâ÷òàé í¿õýí æîðëîí Ventilated improved pit latrine (VIP)
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.3 5.3.3 Standard MNS 6279 : 2011
Ñóâàã, øóóäóó Trench
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.12 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
3.2.12
Ò
Òîñîõ õóâèíòàé æîðëîí Bucket
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4.3 5.4.3 Standard MNS 6279 : 2011
Ó
Óñààð çàéëóóëäàã æîðëîí Flush toilet
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.5 5.3.5 Standard MNS 6279 : 2011
¯
¯åðèéí áîõèð óñ Storm sewage
Ààäàð áîðîîíû áîëîí øàð óñíû ¿åðèéí Mixture of sewage and the surface water
óëìààñ áóé áîëñîí ãàäàðãûí óðñàö áà arising from heavy rainfall or melting
áîõèðäñîí óñíû õîëèìîã. snow (ice).
¯åðèéí óñíû ãàäàðãûí óðñàö Storm water run-off
Ààäàð áîðîîíû óëìààñ áèé áîëîõ Surface water draining to a watercourse
ãàäàðãûí óðñàö. as a result of heavy rainfall.
Õ
Õýýðèéí íºõöºë No facilities
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4.2 5.4.2 Standard MNS 6279 : 2011
Ý
Ýíãèéí í¿õýí æîðëîí Pit latrine with slab
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.6 5.3.6 Standard MNS 6279 : 2011
29 GENERAL TERMS AND DEFINITION
À
Àãààðã¿é îð÷èí äàõü ëàãèéí Anaerobic sludge digestion
áîëîâñðóóëàëò
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.2 6.2 Standard MNS 6279 : 2011
Àãààðæóóð Aerators
Óñàíä àãààð íýìæ îðóóëàõàä àøèãëàõ Aerators are machines used to add air to
ìàøèí water
Àãààðæóóëàëò Aeration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.4 6.4 Standard MNS 6279 : 2011
Àãààðæóóëàõ õóãàöàà Retention time
Áîõèð óñûã àãààðæóóðò (àýðîòåíêýä) The theoretical time that one unit of wa-
áàéëãàõ òîîöîîò õóãàöàà. Àãààðæóóëàõ ter (or sludge) stays in one tank or pond.
õóãàöàà íü áîõèð óñàíä áèîõèìèéí ¿éë When referring to units of water, the term
ÿâö á¿ðäýõýä øààðäàãäàõ áºãººä õ¿ëöýõ Hydraulic Retention Time is expressed by
õóãàöààíààñ õýòðýõã¿é. (HRT) and is calculated by: HRT = V/Q.
Àçîòûí õ¿÷ëèéí äàâñíû çàäðàë Denitrification
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.5 6.5 Standard MNS 6279 : 2011
Àíèîí Anion
Ѻðºã öýíýãòýé õýñýã Negatively charged particle
Àíîä Anode
Ѻðºã öýíýãòýé ýëåêòðîëèòûí ¿¿ð. The negatively charged portion of electro-
Àíîä íü ýëåêòðîíûã àëääàã. lytic cell. The anode gives up electrons.
Àíõäàã÷ òóíãààãóóð Primary sedimentation tank
Áîõèð óñíû óðñãàëûí õóðäûã áóóðóóëàõ Designed to reduce the velocity of the
çàìààð ò¿¿í äýõ óìáóóð áîäèñûã wastewater flow for organic solids (raw
òóíãààõ áàéãóóëàìæ. sludge) to settle.
Àíõäàã÷ õàÿãäàë Septage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.3 6.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àõóéí õîã, õàÿãäàë Household waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.17
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 30
Á
Áàéëèñûí ìóðóé Baylis Curve
Óñíû pH, ø¿ëòëýã áà òîãòâîðæèëòûí A chart which shows the relationship be-
õàðèëöàí óÿëäààã õàðóóëñàí ãðàôèê tween pH, alkalinity, and water stability
Áàêòåðèéí äàâõàðãà Bacteria bed
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.6 6.6 Standard MNS 6279 : 2011
Áèîëîãèéí õýðýãöýýò õ¿÷èëòºðºã÷ Biological oxygen demand BOD
Òîäîðõîé íºõöºëä òîãòîîñîí A measure of the amount of oxygen used
õóãàöààíä áîõèð óñàíä àãóóëàãäàæ by bacteria to degrade organic matter in
áàéãàà øèì áîäèñûã õ¿÷èëòºðºã÷èéí wastewater (expressed in mg/L). It is proxy
òóñëàìæòàéãààð èñýëä¿¿ëýõýä measure for amount of organic mate-
øààðäàãäàõ óóññàí õ¿÷èëòºðºã÷èéí rial present in water: the more organic
õýìæýý, ìã/ë –ýýð èëýðõèéëíý. Ýíý content, the more oxygen required to
íü áîõèð óñàí äàõü øèì áîõèðäëûí degrade it (high BOD). Conversably the
îéðîëöîî õýìæýýã òîäîðõîéëíî. Èõ lower the organic content, the less oxy-
áîõèðäîëòîé áàéâàë èõ, áàãà áîë áàãà gen required to degrade it (low BOD).
õýìæýýíèé õ¿÷èëòºðºã÷ øààðäàíà.
Áèîëîãèéí ø¿¿ëò¿¿ð Biological filter / Trickling filter
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.7 6.7 Standard MNS 6279 : 2011
Áèîõàëüñ Biofilm
Áèî ø¿¿ëò¿¿ðèéí ä¿¿ðãýã÷ ìàòåðèàëûí Waste water passes over biofilms grown
ãàäàðãóó äýýð áàêòåðè áîëîí áóñàä on filters, which extract and digest organ-
áè÷èë áèåòýýñ á¿ðýëäýí òîãòîæ, ic compounds. In such biofilms, bacteria’s
õàÿãäàë óñàí äàõü áîõèðäóóëàõ áîäèñûã are mainly responsible for removal of or-
èñýëä¿¿ëýí ýðäýñæ¿¿ëäýã ñàëñëàã ºíãºð. ganic matter, while protozoa are respon-
sible for removal of suspended solids.
Áèîõèé Biogas
Õàÿãäëûí çàäðàëûí ¿åä ¿¿ñýõ ìåòàí Biogas is the mixture of gases dominated
(56-65%), í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèé (35-45%) methane (56-65%), and carbon dioxide
äàâàìãàéëñàí õèéí õîëüö. (35-45%) which is discharged during the
waste decomposition.
31 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Áàêòåðèîëîãè Bacteriology
Áàêòåðèéã ñóäàëäàã øèíæëýõ óõààí. Òhe science that deals with the study of
̺í ýì ç¿é, õºäºº àæ àõóé, ¿éëäâýðëýë bacteria and their relations to medicine,
áîëîí óñ ñàéæðóóëàõ ¿éë ÿâö äàõü industry, agriculture, and water purifica-
òýäãýýðèéí õàìààðëûã ñóäëàíà. tion.
Áè÷èë áèåò Microorganism
Óðãàìàë, àìüòíû àéìàãò ¿ë õàìààðàõ Neither plant nor animal, but small,
ìàø áàãà, ýíãèéí, íýã áà îëîí ýñò – ýãýë simple unicellular or multicellular
áèåò, 캺ãºíöºð, çàìàã, âèðóñ, íÿí organisms such as protozoa, algae, fungi,
/áàêòåðè/ çýðýã áîëíî. viruses and bacteria.
Ä
Äóëààíä òýñâýðòýé áàêòåðè Thermotolerant coliform bacteria or
faecal coliforms
44îÑ –ä ¿ðæèõ ÷àäâàðòàé áàêòåðè Bacteria in the coliform group able to form
áà ýäãýýð íü E.Coli òºðëèéí áàêòåðè colonies at 44oC. Typically, most thermo-
áàéíà. Ýíý òºðëèéí áàêòåðè íü äóëààíä tolerant bacteria are of the species Esch-
õàìãèéí òýñâýðòýé áºãººä ºòãºí erichia Coli, which are always derived from
ÿëãàäàñàíä ¿¿ñäýã. faeces.
Ç
Çîõèîìîë àãààðæóóëàëòòàé ëàãóóí Aerated lagoon
Øèì áîõèðäëûã çàäëàõ åðäèéí A holding and/or treatment pond that
öýâýðëýãýýíèé ÿâöûã ò¿ðãýñãýí àøèãòàé speeds up the natural process of biologi-
áàêòåðóóäûã èäýâõæ¿¿ëýõ, ºñãºõ çàìààð cal decomposition of organic waste by
øèì áîõèðäëûí áèîëîãèéí çàäðàëûã stimulating the growth and activity of
õóðäàñãàõ áàéãóóëàìæ. bacteria that degrade organic waste.
33 GENERAL TERMS AND DEFINITION
È
Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ Activated carbon
Í¿¿ðñ ýñâýë ìîäûã øàòààõ çàìààð Ìaterial produced by heating coal or
ãàðãàæ àâñàí ñèéðýã á¿òýöòýé ìàòåðèàë wood in such a way as to a porous struc-
ture creating a very internal surface area.
Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñíèé øèíãýýëò Activated carbon absorbtion
Áîõèðäîëò íü óñíààñ ñàëæ èäýâõæ¿¿ëñýí The process of pollutants moving out
í¿¿ðñíèé ãàäàðãóóä íààëäàõ ¿éë ÿâö. of water and attaching on to activated
carbon.
Èäýâõò ëàã Activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.9 6.9 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí øèíãýýëò Absorbtion on activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.12 6.12 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí à÷ààëàë Load on activated sludge
Àýðîòåíê äýõ èäýâõò ëàãèéí íýã ãðàììä The amount of nutrient residing in aera-
íîîãäîõ óóðãèéí áîäèñûí õýìæýý. tion tank per 1gram of activated sludge.
Èäýâõò ëàãèéí íàéðëàãà äàõü õàòóó Concentration of suspended solids of
áîäèñûí àãóóëàìæ an activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.10 6.10 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí öýâýðëýãýý Activated sludge treatment
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.11 6.11 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýìõèé íàòðè Caustic Soda
Óñ 纺ëð¿¿ëýõ àæèëàãààíû ¿åä A chemical which is sometimes used to
êàëüæóóëñàí ñîä áà øîõîéã õààÿà replace soda ash and some of the lime in
îðëóóëàí àøèãëàäàã õèìèéí áîäèñ the water softening process. Also known
(Na OH). as Na OH, or sodium hydroxide
Èñýëä¿¿ëýëò Oxidation
Öýâýðø¿¿ëñýí áîõèð óñûã áàéãàëüä Basin used for the retention of wastewa-
íèéë¿¿ëýõèéí ºìíº ò¿¿íèé ter before final disposal, which biological
íàéðëàãà äàõü øèì áîäèñûã àãààðûí oxidation of organic material is effected
õ¿÷èëòºðºã÷èéí òóñëàìæòàéãààð by transfer of oxygen from air to the wa-
áàéãàëèéí áà çîõèîìîë àðãààð ter, either naturally or artificially acceler-
èñýëä¿¿ëýõ îð÷èí. ated.
Ê
Êàëüöèéí êàðáîíàòûí ýêâèâàëåíò Calcium Carbonate Equivalent
Óñíû õàòóóëãèéí èîíû àãóóëàìæèéã A measurement of hardness which is
êàëüöèéí êàðáîíàòûí ýêâèâàëåíò an expression of the concentration of
óòãààð èëýðõèéëñýí õýìæèãäýõ¿¿í. hardness ions in water in terms of their
equivalent value of calcium carbonate.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 34
Ë
Ëàáîðàòîðèéí äýýæ, ñîðüö Laboratory sample
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.4.2 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.4.2
Ëàã áîëîí òóíàäàñíû ÷èéãøèë Moisture of sludge and raw slag
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.17 6.17 Standard MNS 6279 : 2011
Ëàãèéí íàéðëàãà äàõü óñíû àãóóëàìæ. Water content of the sludge.
Ëàãèéí íàñæèëò Sludge Age
Áèîëîãè öýâýðëýãýýíèé ÿâöàä èäýâõò The average solids retention time in the
ëàãèéí ¿éë÷ëýõ õóãàöàà. Ëàãèéí ¿éë÷ëýõ biological treatment process. The solids
õóãàöàà íü àýðîòåíê äýõ èäýâõò ëàãèéí retention time is equal to the mass of solids
ìàññûã ñèñòåìýýñ çàéëóóëæ áóé èë¿¿äýë in the aeration tank divided by the mass of
ìàññò õàðüöóóëñàí õàðüöàà. solids leaving the system (waste activated
sludge solids) each day.
Ëàãèéí òàëáàé Sludge beds
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.18 6.18 Standard MNS 6279 : 2011
ëàã ýãøýýõ çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæ. Sand and sludge drying beds are used for
dewatering sludge.
35 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ì
Måòàíòåíê Methane tank
Áîõèð óñíû òóíàøíû îðãàíèê õýñãèéã A reinforced-concrete reservoir for bio-
õ¿÷èëòºðºã÷ã¿é îð÷èíä áàêòåðè áà logical processing (fermentation) of the
áóñàä áè÷èë áèåòèéí òóñëàìæòàéãààð organic portion of solid sewage by means
áèîëîãèéí àðãààð èñýëä¿¿ëýí of bacteria and other microorganisms
áîëîâñðóóëàõ õ¿÷èòãýñýí òºìºð áåòîí under anaerobic conditions.
ãàí.
Ìåòàíòåíêèéí à÷ààëëûí òóí Methane tank charge dose
Õîíîãò ìåòàíòåíêýä ºã÷ áàéãàà ëàãèéí The amount of sludge in grams per 1m3
1ì3 ýçýëõ¿¿íä õîíîãò íîîãäîõ õýìæýý of methane tank volume per day.
(ãðàììààð èëýðõèéëñýí õóóðàé áîäèñ).
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 36
Í
Íèéò äýãäýìõèé áèåò¿¿äèéí õýìæýý Total Volatile Solids
Óñûã ø¿¿æ, ò¿¿íýýñ ãàðñàí òóíàäñûã The change in the weight represents the
øàòààõ çàìààð äýãäýìõèé áîäèñîîñ amount of suspended or dissolved solids
ñàëãàñíû äàðààõ æèíãèéí çºð¿¿. Ýíý that are organic in nature or volatilized.
çºð¿¿ã îëîõûí òóëä óñàí äàõü óìáóóð The residue for previous testing is then
áîäèñûã ø¿¿æ ÿëãàñàí òóíàäñûã 5000Ñ- ignited at a temperature of 5000C.
ûí òåìïåðàòóðò øàòààæ, øàòààõûí
ºìíºõ æèíãýýñ áà øàòààñíû äàðààõ
æèíã õàñíà.
Íèéò óìáóóð áîäèñûí õýìæýý Total Suspended Solids
Òîäîðõîé ýçëýõ¿¿íòýé óñíû äýýæèéã A fixed volume of sample is filtered
óðüä÷èëàí æèãíýñýí öýâýð ø¿¿ëò¿¿ðýýð through a pre-weighed and washed glass
ø¿¿æ ø¿¿ëò¿¿ðòýé áîäèñûã 1030 Ñ fiber filter. The filter is then rinsed and
–1050Ñ-ûí òåìïåðàòóðò õàòààãààä æèíã dried at 1030 C to 1050C. The change in
äàõèí ¿çíý. Ø¿¿ëò¿¿ðèéí æèíãèéí çºð¿¿ the weight of the filter represents the
íü óìáóóð áîäèñûí æèíã èëýðõèéëíý. weight of suspended material.
Íèéò ¿ë óóñàõ õàòóó áîäèñûí õýìæýý Total insoluble solids
Óñíû òîäîðõîé õýìæýýíèé äýýæèéã Total dissolved solids are determined by
ñòàíäàðòûí ø¿¿ëò¿¿ðýýð ø¿¿æ, ãàðñàí filtering a measured volume of sample
íîéòîí ¿ëäýãäëèéã 1800Ñ-ûí òîãòìîë through a standard glass fiber filter. The
òåìïåðàòóðò õóóðàé áàéäàëä îðòîë íü filtrate (i.e., filtered liquid) is then evapo-
õàòààõàä ø¿¿ëò¿¿ð äýýð ¿ëäñýí õóóðàé rated to dryness at a constant tempera-
áîäèñûí æèí. ture of 1800C.
Íèéò óóññàí áîäèñ Total dissolved solids (TDS)
Óóñìàë îðãàíèê áà îðãàíèê áóñ õèìèéí Water quality parameter defining the
áîäèñûí àãóóëàìæèéã èëýðõèéëäýã óñíû concentration of dissolved organic and
÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò. inorganic chemicals in water.
Íèéò õàòóó áèåòèéí õýìæýý Total Solids
Äýýæèíä àãóóëàãäàõ íèéò óóñìàë, õàòóó The total amount of solids in the sample
¿ëäýãäýë áà äýãäýìõèé áèåò¿¿äèéí which includes: dissolved, suspended, and
õýìæýý. volatile.
Íýâòðýõ òàã, õàëèâ Access cover
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.20 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.20
Í¿¿ðñõ¿÷ëèéí äàâõàð èñýë Carbon dioxide
Óñàíä óóñ÷, ò¿¿íèéã õ¿÷èëëýã øèíæ À gas which can dissolve in water, mak-
÷àíàðòàé áîëãîäîã õèé. Õ¿÷èëëýã óñ ing the water acidic. The acidic water will
íü ìåòàëë õîîëîéã çýâð¿¿ëýõ øàëòãààí attack metal pipes
áîëäîã.
Íýýëõèé, í¿õ, ñóâàã Manhole
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.19 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.19
37 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Î
Îðãàíèê áîäèñ Organics
Í¿¿ðñòºðºã÷ àãóóëñàí á¿õ áîäèñ. Any molecule that contains carbon.
Æèøýýëáýë: óóðàã, òîñ, àìèí õ¿÷èë, Examples of organic compounds are
âèòàìèí, áîëîí áóñàä áîäèñ. proteins, lipids, amino acids, vitamins, and
other building blocks of life.
ª
ªâ÷èí ¿¿ñãýã÷ íÿí Pathogen
Áàêòåðè, øèìýã÷ õîðõîé, âèðóñ çýðýã Infectious biological agent (bacteria,
ýçýí áèåäýý ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷ áèîëîãèéí protozoa, fungi, parasites, viruses) that
õàëäâàðò áèåò¿¿ä. inflicts disease or illness on its host.
ªíãºð Scum
Óñíû ãàäàðãóó äýýð òîãòñîí õàìãèéí General name given to the top floating
äýýä õºâìºë. Ýíãèéí æèøýý ãýâýë óäààí layer of material that sits above the water.
õóãàöààíû äàðàà ñåòïèê äýõ óñ áóþó It is most noticeable in septic tanks where
ëàãàí äýýð òîãòäîã õàëüñ. distinct layers of scum, water, and sludge
form over time.
ªºðºº (àÿíäàà) öýâýðøèõ ÷àäâàð Àssimilative capacity
(¿éë ÿâö) Òhe capacity of a natural body of water
Áîõèð óñ áóþó õîðò áîäèñ õ¿ëýýí àâñàí to receive and dilute wastewaters or toxic
óñ íü òýäãýýðèéã ººðèéí æàìààð õ¿í materials without damage to aquatic life
áîëîí õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä õàëã¿é or humans who consume the water.
áîëãîõ ÷àäàìæ.
Ñ
Ñààðàë óñ Sullage (Grey water)
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5.2 5.5.2 Standard MNS 6279 : 2011
Ñààðìàãæóóëàëò Neutralization
Õ¿÷èë ø¿ëòèéí õàðèëöàí ¿éë÷ëýëýýð À chemical reaction in which an avid and
óóñìàë áà óóñäàãã¿é äàâñ ¿¿ñãýõ õèìèéí a base interact with the formation of a
óðâàë. salt to make a solution neutral.
Ñàíòåõíèê Plumbing
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.5
Ñàíòåõíèêèéí ñóóðèëóóëàëò Sanitation installation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.6
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 38
Ò
Òîãòîîë óñíû äîòîîä áîõèðäîë Self pollution of the water body
Òîãòîîë óñàí äàõü ìºõñºí øèì áîäèñûí Degradation of nutrient, as well as
(àìüòàí, óðãàìëûí ÿëçðàë), çàäðàëààñ decomposition of organisms lead to the
¿¿äýëòýé áîõèðäîë. pollution of water body itself.
Һ⺺ñ çóãàòàõ õ¿÷íèé íàñîñ Centrifugal pump
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.50 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.50
Òîãòâîðòîé áàéäàë Stabilized condition
Èñýëä¿¿ëñýí áîëîí àðèóòãàñàí îðãàíèê Describes the state of organic material
áîäèñûí íýãäýë. Îðãàíèê áîäèñóóä that has been completely oxidized and
çàäðàëä îðñíû äàðàà áàêòåðóóä sterilized. When most of organic mat-
òýæýýëã¿é áîëñíû óëìààñ ººðñäèéí ter has been degraded bacteria begin to
ýñèéí øèíãýíýýð õîîëëîõ áîëäîã. starve and consume their own cytoplasm.
̺õñºí áàêòåðèéí ä¿íä ¿¿ññýí îðãàíèê The organic material left by the dead bac-
áîäèñûã áóñàä îðãàíèçìóóä øèìýí teria is then degraded by other organisms,
àâäàã áà èíãýñíýýð á¿ðýí òîãòâîðò which results in a fully stabilized product.
áàéäàë ¿¿ñäýã.
Òóíàëò Sedimentation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.23 6.23 Standard MNS 6279 : 2011
Òóíãààñàí áîõèð óñ Settled sewage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.24 6.24 Standard MNS 6279 : 2011
Ò¿¿õèé óñ Raw water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.25 6.25 Standard MNS 6279 : 2011
Ò¿¿õèé ¿ëäýö Raw sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.26 6.26 Standard MNS 6279 : 2011
Ó
Óëüòðà ø¿¿ëò¿¿ðýýð ø¿¿õ àðãà Ultrafiltration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.27 6.27 Standard MNS 6279 : 2011
39 GENERAL TERMS AND DEFINITION
¯
¯éëäâýðëýëèéí õàÿãäàë Industrial waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.15
¯ë áóöààõ ø¿¿ëò¿¿ð Graded filter
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.44
¯ëäýãäýë, õàÿãäàë, èë¿¿äýë Residue
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.12
Õ
Õàëóóí óñíû ñèñòåì Hot water system
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.47 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.47
Õàð óñ Blackwater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5.3 5.5.3 Standard MNS 6279 : 2011
Õàòóó á¿ðõ¿¿ëòýé áèåò Oocyst
Áàéãàëèéí õ¿íä íºõöºëèéã äàâàí òóóëæ À thick-walled spore into which different
äàñàí çîõèöîõûí òóëä õàìãààëàëòûí organisms (similar to Cryptosporidium)
çóçààí á¿ðõýâ÷òýé áîëñîí çàðèì can transform as a way of resisting, and
îðãàíèçìóóä (áèå ìàõáîäü). surviving through periods of environmen-
tally harsh conditions.
Õàòóó õàÿãäàë Solid waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.14
Õàÿãäàë, õîã, áîõèð, õîã õàÿãäàë Waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.13 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.13
Õèé õàäãàëàõ ñàâ Gas holder
Ìåòàíòåíêýýñ ãàðàõ õèéã õàäãàëàõ ñàâ. Gas container for methane emitted.
Õèìèéí á¿ëýãíýëò Chemical coagulation
MNS 6279 : 2011 –ñòàíäàðòûí 6.35 6.35 Standard MNS 6279 : 2011
41 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ö
Öýâýðëýãýýíèé ø¿¿ëò¿¿ð Strainer
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.43
Öýâýðø¿¿ëñýí áîõèð óñ Treated wastewater
6.41 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.41
Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæ Waste Water Treatment plant
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.1 6.1 Standard MNS 6279 : 2011
43 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Ø
Øàð óñ Yellow water
Óñààð çàéëóóëàãäñàí øèíãýí ÿëãàäàñ. Urine combined with flushing water.
Øèìò áîäèñ Nutrient
ªñºëò õºãæèëòèéã ñàéæðóóëàõ áîäèñóóä Àny substance (including protein, fat,
áîëîõ óóðàã, ººõ òîñ, âèòàìèí, carbohydrate, vitamins, or minerals) that
áîëîí ýðäýñ áîäèñ. Óñ öýâýðëýõ is used for growth. In wastewater treat-
áàéãóóëàìæèéí õóâüä øèìò áîäèñ ãýäýãò ment systems ‘nutrient’ usually refers to
àçîò áîëîí ôîñôîð îðîõ áà ýäãýýð íü nitrogen and or phosphorus since they are
öººðºì çàìãààð áîõèðäîõ ¿çýãäëèéã primarily responsible for eutrophication.
èäýâõæ¿¿ëýõ ãîë áîäèñóóä þì.
Øèìýã÷ õîðõîé Parasite
Áóñàä àìüä îðãàíèçìä àìüäðàí ýçýí Àny organism that lives on or in another
áèåý ºâ÷ë¿¿ëäýã øèìýã÷ õîðõîé. organism and damages its host
Øèíãýýëò Absorption
Õèé, øèíãýí, õàòóó òºëºâ áàéäàë äàõü Absorption is the process by which chemi-
õèìèéí áîäèñóóä ººð õèé, øèíãýí, cals in gaseous, liquid or solid phases are
õàòóó òºëºâò áàéãàà õèìèéí áîäèñîíä incorporated into and included within
øèíãýõ ¿éë ÿâö. another gas, liquid, or solid chemical.
Øóãàì õîîëîé Pipeline
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.32 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.32
Øóãàì õîîëîéí õîëáîîñ Pipe fitting
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.22 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.22
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 44
Ø¿âòýð Urea
NH4CO õýìýýõ õèìèéí îðãàíèê íýãäýë. Òhe organic molecule NH4CO that is
Õ¿íèé áèåíýýñ øýýñýýð äàìæèí ÿëãàð÷, excreted in urine as a way of ridding the
èë¿¿äýë àçîòûã çàéëóóëíà. Ø¿âòýð íü body of excess nitrogen. With time, the
í¿¿ðñõ¿÷ëèéí äàâõàð èñýë, àììèàê urea in urine breaks down into carbon di-
áîëîí çàäàð÷ õºðñºí äýõ îðãàíèçìóóäàä oxide and ammonia, which is readily used
øèì òýæýýë áîëíî. by organisms in soil.
Ø¿ðø¿¿ð Sprinkler
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.46
Øýýñ Urine
Õ¿íèé áèåýñ ÿëãàð÷ áóé ø¿âòýð áîëîí Liquid waste produced by the body to rid
áóñàä ¿ð àøèãã¿é áîäèñûã àãóóëñàí itself of urea and other waste
øèíãýí.
Ý
Ýíòåð âèðóñ Enteric viruses
Õ¿íèé ÿëãàäñààð òóõàéí óñ áîõèðäñîíûã A category of viruses related to human
èëòãýõ âèðóñûí òºðºë. excreta found in waterways.
Ýðãýëä¿¿ëýã Centrifugation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.43 6.43 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðãýëòèéí èäýâõò ëàã Returned activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.44 6.44 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðãýëòèéí ëàãèéí òóí Return sludge dose
Ýðãýëòèéí ëàãèéí õýìæýýã àýðîòåíêýä Òhe ratio of the amount of return sludge
èðæ áóé áîõèð óñíû õýìæýýíä õóâààñàí and the volume of wastewater the aera-
õàðüöàà. tion tank receives.
Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.45. 6.45 Standart MNS 6279 : 2011
ß
ßëçìàã Humus
Îðãàíèê áîäèñûí çàäðàëûí ä¿íä ¿¿ññýí Àn earth-like dark brown or black mate-
õºðñ øèã õàð õ¿ðýí áà õàð ºíãèéí rial comprised primarily of decomposed
áîäèñ. organic matter.
45 GENERAL TERMS AND DEFINITION
Àøèãëàñàí ìàòåðèàë
Bibliography
1. Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé ñòàíäàðò÷èëëûí òîãòîëöîî, ñóóðü ñòàíäàðòûí ýìõòãýë
MNS 1-1 : 2006
MNS 1-2 : 2006
11. GLAAS 2010: un-water global annual assessment of sanitation and drinking water
12. Groundwater: our hidden asset, Stephen and Julie Cribbs, 1998
14. Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæòàé õîëáîîòîé ýðõ ç¿éí àêòûí ýìõòãýë
ÒÝÌÄÝÃËÝË