Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 60

UNITED

MONGOLIA
NATIONS

ÓÑ ÕÀÍÃÀÌÆ,
ÀÐÈÓÍ ÖÝÂÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆÈÉÍ
ÍÝÐ ÒÎÌÚ¨ÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ ÒÎËÜ

Óëààíáààòàð
2012 îí
“Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, ͯÁ-ûí Õºãæëèéí õºòºëáºðòýé õàìòðàí õýðýãæ¿¿ëæ áóé “Óñ
õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí õ¿ðòýýìæèéã ñàéæðóóëàõ” ÌÎÍ/08/302 Òºñëèéí
õ¿ðýýíä Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëòîä õ¿ðýõ Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ, ýð¿¿ë
àõóéí Çàñàãëàë, ñóðòàë÷èëãàà, óäèðäëàãûã ñàéæðóóëàõ (MDG GoAL WaSH) õºòºëáºðèéí
ñàíõ¿¿æèëòýýð õýâëýâ.”

ÓÑ ÕÀÍÃÀÌÆ, ÀÐÈÓÍ ÖÝÂÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆÈÉÍ


ÍÝÐ ÒÎÌÚ¨ÎÍÛ ÒÀÉËÁÀÐ ÒÎËÜ
2 äàõü õýâëýë

Áîëîâñðóóëñàí: “ÈÊÎÍ“ ÕÕÊ


Ö.Ýíõ÷èìýã /Ìîíãîë Óëñûí çºâëºõ èíæåíåð/
Ç.ßíæèíäóëàì /Òåõíèêèéí Øèíæëýõ óõààíû ìàãèñòð/
Í.×àãíàà /Àõëàõ çºâëºõ/

Õÿíàí òîõèîëäóóëñàí: Ã.Îòãîíáàÿð /ÌÎÍ/08/302 Òºñëèéí ¯íäýñíèé çîõèöóóëàã÷/


Ä.̺íõáààòàð /ÌÎÍ/08/302 Òºñëèéí çºâëºõ/
Ø.ßíæèíëõàì /ÌÎÍ/08/302 Òºñëèéí îð÷óóëàã÷, íàðèéí áè÷èã/

ÌÎÍ/08/302 Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ íýãæ


Óñíû ãàçàð
208 òîîò ºðºº
×èíã¿íæàâûí ãóäàìæ
Áàÿíãîë ä¿¿ðýã
Óëààíáààòàð 210526
Óòàñ/Ôàêñ:+ 976-50019955
È-ìýéë: unwatsan@magicnet.mn
ÒÀËÀÐÕÀË
Ìîíãîë óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, ͯÁ-ûí òºðºëæñºí áàéãóóëëàãóóä áîëîõ ͯÁ-ûí Õºãæëèéí
õºòºëáºð, ͯÁ-ûí Õ¿¿õäèéí ñàí, ͯÁ-ûí Õ¿í àìûí ñàí, Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãàòàé
õàìòðàí 2008 îíîîñ “ͯÁ-ûí Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí Õàìòàðñàí õºòºëáºð,
“ͯÁÕÕ-èéí Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ, ýð¿¿ë àõóéí Çàñàãëàë, ñóðòàë÷èëãàà,
óäèðäëàãûã ñàéæðóóëàõ” õºòºëáºðèéí õýðýãæèëòèéí õ¿ðýýíä Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàðò
Ìÿíãàíû õºãæëèéí çîðèëò (ÌÕÇ)-ä äýâø¿¿ëñýí Áàòàëãààò óñ õàíãàìæ, øààðäëàãàä íèéöñýí
àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí çîðèëòóóäàä õ¿ðýõýä äýìæëýã, òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ çîðèëãîîð
Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí íýð òîìú¸îíû ñòàíäàðò, òàéëáàð òîëü áè÷ãèéã
áîëîâñðóóëëàà.
Ýíý àæëûí õ¿ðýýíä Çàì, òýýâýð, áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí ÿàìíû Òºðèéí íàðèéí áè÷ãèéí
äàðãûí òóøààëààð áàéãóóëàãäñàí Àæëûí õýñãèéí õýðýãæ¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààíû òºëºâëºãººíä
òóñãóóëæ, áàòëóóëñíû äàãóó õîëáîãäîõ ÿàìä, Çàñãèéí ãàçðûí õýðýãæ¿¿ëýã÷ àãåíòëàãóóä, àéìàã,
íèéñëýëèéí Çàñàã äàðãûí Òàìãûí ãàçàð, Òºñëèéã õýðýãæ¿¿ëýõ íýãæ, Èõ, äýýä ñóðãóóëèóä,
Óëààíáààòàð õîòûí Óñ ñóâãèéí óäèðäàõ ãàçàð, Òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãóóäûí ñàíàë, çºâëºìæèéã
òóñãóóëàí Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí òàéëáàð òîëü áè÷ãèéã Ñòàíäàðò÷èëëûí
òîãòîëöîîíû ñóóðü çàð÷èì, Îëîí óëñûí ñòàíäàðòûí æèøèãò íèéö¿¿ëýí àíãëè, ìîíãîë õýë äýýð
áîëîâñðóóëæ, Ìîíãîë Óëñûí ñòàíäàðò áîëãîí áàòëóóëëàà.
Òàéëáàð òîëü áè÷èãò òºâëºðñºí áà òºâëºðñºí áóñ óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýðýýñ (óñ îëáîðëîõ,
íººöëºõ, ÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ, ò¿ãýýõ, 纺âºðëºõ, ñàâëàõ ã.ì) õýðýãëýã÷ õ¿ðòýëõ øàò äàìæëàãàä
õ¿í àìûí óíä àõóéí çîðèóëàëòààð àøèãëàõ óñ, ò¿¿íèé ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãà, ÷àíàð, àþóëã¿é
áàéäëûí õÿíàëò, ¿íýëãýýã õèéõ áîëîí áîõèð óñ òàòàí çàéëóóëæ, öýâýðëýõ ¿éë àæèëëàãàà, àðèóí
öýâðèéí áàéãóóëàìæ çýðýã õ¿ðýýã õàìðóóëàí îðóóëñàí áîëíî.
Èíãýñíýýð îëîí óëñûí õýìæýýíä õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí
áàéãóóëàìæèéí òàéëáàð òîëü áè÷èãòýé áîëæ, ¯íäýñíèé õýìæýýíèé ñòàòèñòèê ìýäýýëýë, ñóäàëãàà
áîëîâñðîíãóé áîëîõ íºõöºë á¿ðäýæ áàéãàà þì.
Ýíýõ¿¿ Òàéëáàð òîëü áè÷ãèéã áîëîâñðóóëñàí äîòîîäûí çºâëºõººð àæèëëàñàí “ÈÊÎÍ” ÕÕÊ-
èéí õàìò îëîí, ýìõýòãýæ ãàðãàõàä ìýðãýæëèéí áîëîí àðãà ç¿éí ¿íýòýé ñàíàë, çºâëºìæ ºã÷,
óäèðäëàãààð õàíãàæ õàìòðàí àæèëëàñàí ÇÒÁÕÁß-íû ÁÎÑÍÀÀÁÃ-ûí äàðãà Á.Áààñàí, îðëîã÷ äàðãà,
Ð.Ýðäýíýöýöýã, ìýðãýæèëòýí Á.Îþóí÷èìýã, Ý.Ï¿ðýâæàâ, ÒÇÓÃ-ûí äàðãà Á.Áÿìáàæàâ, ÃÕÁÃÇÇÃ-
ûí äàðãà Ö.Ãàíõ¿¿, àëáàíû äàðãà Ä.Ãàíòóëãà, õýëòñèéí äàðãà ª.Öýäýíäàìáà, ìýðãýæèëòýí
Ð.Áàò÷èìýã, ÁÎÀÆß-íû ãàçðûí îðëîã÷ äàðãà Á.Ñàðàí, Óñíû ãàçðûí Õýëòñèéí äàðãà Ï.Áàäàìäîðæ,
àõëàõ ìýðãýæèëòýí Á.Áààòàðöîãò, ÝÌß-íû ãàçðûí äàðãà Ñ.Òºãñäýëãýð, ͯÁÕÕ-èéí Õºòºëáºðèéí
àæèëòàí Á.Á¿í÷èíãèâ, Ï.Áàòèìàà, ÄÝÌÁ-èéí ìýðãýæèëòýí Á.Àëòàíçàãàñ, ÑÕÇÃ-ûí Ñòàíäàðòûí
øèíæýý÷ Ìîíãîë Óëñûí çºâëºõ èíæåíåð Ò.Ýíõòóóë, Òºñëèéí ¯íäýñíèé çîõèöóóëàã÷ Ã.Îòãîíáàÿð,
çºâëºõ Ä.̺íõáààòàð, Òºñëèéí çàõèðãàà, ñàíõ¿¿ãèéí àæèëòàí Ë.Çîëçàÿà, Îð÷óóëàã÷-íàðèéí
áè÷èã Ø.ßíæèíëõàì, äîòîîäûí çºâëºõ “ÈÊÎÍ” ÕÕÊ-èéí çàõèðàë Á.Ýíõ÷èìýã, òºñëèéí áàãèéí
àõëàã÷ Ç.ßíæèíäóëàì, òºñëèéí àõëàõ çºâëºõ Í.×àãíàà íàðò ã¿í òàëàðõàë èëýðõèéëæ áàéíà.

ÒªÑËÈÉÍ ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÇÀÕÈÐÀË Á.ÃÀÍÒÓËÃÀ


ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 4

ÍÝÃįÃÝÝÐ Á¯ËÝà CHAPTER ONE


ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ GENERAL TERMS AND DEFINITION

À
Àæèëëàãàà, ÷àäàâõèä òàâèõ øààðäëàãà Performance requirement
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.16
Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí Sustainable sanitation
òîãòâîðòîé ¿éë àæèëëàãàà 3.2 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.2
Àðèóí öýâðèéí åðäèéí áàéãóóëàìæ áà Basic sanitation and drinking water system
óíäíû óñ õàíãàìæèéí ñèñòåì 3.1 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.1
Àõóéí áîëîí ¿éëäâýðëýëèéí õîã õàÿãäàë Household and industrial waste
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.3 3.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àøèãëàã÷ User
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.4 3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Aþóëã¿é á¿òýýìæ Safe yield
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.5 3.5 Standard MNS 6279 : 2011
Àþóëã¿éí èòãýëö¿¿ð Factor of safety
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.15
Àþóëã¿é óñ Safe water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.6 3.6 Standard MNS 6279 : 2011

Á
Áàãöûã øèíæëýõ Batching
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.29 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.29
Áèå äààñàí ñèñòåì On-site system
MNS 6279:2011 ñòàíäàðòûí 3.11 3.11 Standard MNS 6279 : 2011
Áóöààæ ñýðãýýõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstitution
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.44
5 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ã
Ãàäàðãûí óñ Surface water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.12 3.12 Standard MNS 6279 : 2011
ÿéöýòãýã÷ Operator
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.14 3.14 Standard MNS 6279 : 2011
ÿéöýòãýë Performance
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.15 3.15 Standard MNS 6279 : 2011
Ãýðýýò àøèãëàã÷ Registered user
Õýðýãëýã÷ Customer
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.13 3.13 Standard MNS 6279 : 2011

Ä
Äèàãðàìì á¿ä¿¿â÷, çîõèîí Diagram
áàéãóóëàëòûí á¿ä¿¿â÷
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.11 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.11
Äýä á¿òöèéí òîãòîëöîî Infrastructure
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.16 3.16 Standard MNS 6279 : 2011

Æ
Æóðàì Procedure
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.18 3.18 Standard MNS 6279 : 2011

Ç
Çàíãèëàà, óóëçâàð, öýã Node
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.23 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.23
Çàñâàð ¿éë÷èëãýý Maintenance
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.17 3.17 Standard MNS 6279 : 2011
Çàõèàëàã÷ Client
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.3 8.3 Standard MNS ISO 67
6707-1: 2010
07-1 201 0
Ǻâøººðºãäºõ çºð¿¿, õ¿ëöýõ àëäàà Tolerance
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.10 Standard MNS ISO
NS IS 6707-1
O 6707 1 : 2010
9.1.10
Ǻâëºõ, çºâëºã÷ Consultant
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.8 8.8 Standard MNS ISO
NS IS 6707-1
O 6707-1 : 2010
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 6

Çóðàã , çóðàã òºñºë Drawing


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.10 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.10
Çóðàã òºñëèéí àâòîìàòæóóëàëò Computer Aided design CAD
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.19 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.19
Çóóðàëäàõ, íààëäàõ, áàðüöàëäàõ Adhesion
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.5

È
Èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæèéí àæèë Civil Engineering work
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.3

Ì
Màòåìàòèê çàãâàð÷ëàë Mathematical modeling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.21 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.21

Í
Íàéäâàðòàé àæèëëàãàà Reliability
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.19 3.19 Standard MNS 6279 : 2011
Íàðèéâ÷ëàë, íèéöýë Accuracy
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.8 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.8
Íàðèéâ÷ëàë, îéðîëöîî÷ëîë Precision
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.9 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.9
Íýðëýñýí õýìæýý Nominal size
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.2.3 9.2.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010

Î
Îëîí íèéò Community
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.21 3.21 Standard MNS 6279 : 2011

ª
ªºð÷ëºõ, ñàéæðóóëàõ, çàñàõ Refurbishment
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.49 7.1.49 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ñ
Cîðüö (äýýæ) àâàõ Sampling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.27 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.27
Cóâàã øóóäóóã¿é òåõíîëîãè Trenchless technology
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.12
Ñ¿âýðõýã áàéäàë, ñ¿âýðõýã ÷àíàð, Porosity
¿ç¿¿ëýëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.14
Ñ¿ëæýý Network
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.22 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.22
Ñýðãýýæ áàðèõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstruction
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.45 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.45
Ñýðãýýí çàñâàðëàëò Rehabilitation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.22 3.22 Standard MNS 6279 : 2011
Ñýðãýýõ, ñýðãýýí çàñâàðëàõ Restoration
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.43

Ò
Òàëáàéí òîíîã òºõººðºìæ Site equipment
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.3.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.3.3
Òàðèô Tariff
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.23 3.23 Standard MNS 6279 : 2011
Òºñëèéí ìýäýýëýë Project information
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.3
Òºñºâ÷èí, ò¿¿âýð ãàðãàã÷ Specifier
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 8.6 8.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Òóóçàí äàìæóóëàã÷, òóóçàí òýýâýðëýã÷, Conveyor
òóóçàí 纺ã÷
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.3.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.3.16
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 8

Ó
Óäèðäëàãûí (ìåíåæìåíòèéí) ìýäýýëýë Management information
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.2.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.2.5
Óíäíû óñ õàíãàìæ áà àðèóí öýâðèéí Large sanitation and drinking – water
áàéãóóëàìæèéí öîãöîëáîð systems
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.24 3.24 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàõ çºâøººðºë Water usage permission
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.31 3.31 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàëòûí ãîðèì Water usage regime
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.29 3.29 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õýðýãëýýíèé íîðì Water usage normative
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.30 3.30 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àøèãëàñíû òºëáºðèéí õýìæýý Water usage payment rate
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.34 3.34 Standard MNS6279 : 2011
Óñ äàìæóóëàõ, óñíû øóãàì ñ¿ëæýýíèé Plumbing
àæèë
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.10 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.10
Óñíû àóäèò Water audit
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.26 3.26 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû èíæåíåðèéí àæèë Water engineering
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.11 7.1.11 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Óñíû ñàâ ãàçàð Water basin
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.28 3.28 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ òàòàìæ Water abstraction
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.32 3.32 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ ò¿ðýëòèéí öàìõàã Water tower
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.33 3.33 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ øèíãýýõ ÷àäâàð Assimilation capacity
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.35 3.35 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû ýêîëîãè ýäèéí çàñãèéí ¿íýëãýý Ecology – economic assessment of water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.27 3.27 Standard MNS 6279 : 2011
Óñò ¿å Water - bearing layer
Ãèäðàâëèêèéí õóâüä íèéòëýã ãîðèìòîé Thick layer of geological formation with
ãàçðûí äîîðõ óñûã õàäãàëæ áàéãàà porous or fractured soil and rock that
ñ¿âýðõýã áóþó àí öàâàðõàã õºðñ contains water.
÷óëóóëãèéí çóçààí ¿å.
9 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ ÷àíàð, óñ òóñãààðëàõ Watertightness


÷àíàð 9.3.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí
9.3.12
Óñ ¿ë íýâ÷¿¿ëýõ ÷àíàð Permeability
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.15
Óñ ÷èéã ñîðæ àâàõ, øèíãýýõ ÷àäâàð Suction
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.17

¯
¯éë àæèëëàãààíû äàðààëàë Flow Diagram
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.36 3.36 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷èëãýýíèé áýëýí áàéäàë Availability
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.37 3.37 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷èëãýýíèé òàñàëäàë Interruption
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.39 3.39 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë÷ëýë, õ¿÷ Action
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.18 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.18
¯éë÷ëýõ õ¿ðýý Coverage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.38 3.38 Standard MNS 6279 : 2011
¯éë ÿâö Process
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.40 3.40 Standard MNS 6279 : 2011
¯ë õºäëºõ õºðºí㺠Asset
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.41 3.41 Standard MNS 6279 : 2011
¯íý Price
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.42 3.42 Standard MNS 6279 : 2011

Õ
Xàäãàëàõ õàìãààëàõ Conservation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.41
Õàçàéëò, çºð¿¿, àëäàà Deviation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.2.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.2.6
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 10

Xàìãààëàõ, õàäãàëàõ Preservation


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.42 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.42
Õàíãàã÷ áàéãóóëëàãà Supplier
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.43 3.43 Standard MNS 6279 : 2011
Õàÿãäàë Residues
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.44 3.44 Standard MNS 6279 : 2011
Õîëáîëò Connection
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.45 3.45 Standard MNS 6279 : 2011
Õîëáîëòûí òåõíèêèéí øààðäëàãà Technical requirement
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.46 3.46 Standard MNS 6279 : 2011

Xîëáîîñ Link
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.24
Xîîëîé øààæ óãñðàõ Pipe ramming, driving
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.14

Õýìæýý, òîî õýìæýý Measurement


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.6
Õýðýãëýã÷èéí õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàð Affordability
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.49 3.49 Standard MNS 6279 : 2011

Õýðýãëýã÷èéí øààðäëàãà User requirement


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.2 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.2
Õ¿ðýýëýí áóé îð÷èí Environment
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.48 3.48 Standard MNS 6279 : 2011
Õ¿÷ Force
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.22 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.22
Õ¿÷äýë Stress
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.25
Õ¿÷èí ÷àäàë, ÷àäâàð Capability
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.11 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.11
Õîðèã òàâèõ íºõöºë Restriction
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.47 3.47 Standard MNS 6279 : 2011
11 GENERAL TERMS AND DEFINITION

×
×àíàðûí õÿíàëò Quality control
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.28 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.28

Ø
Øèíæ ÷àíàð Property
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.3 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.3
Øèíæ ÷àíàð, ¿ç¿¿ëýëò Characteristic
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.1.4 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.1.4
Øóãàì ñ¿ëæýý Piping Network
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.50 3.50 Standard MNS 6279 : 2011

Ý
Ýð¿¿ë àõóé áîëîí õàìãààëàëòûí á¿ñ Protection and sanitary zone
MNS 6279 : 2011 –ñòàíäàðòûí 3.54 3.54 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí äýãëýì Sanitation regime
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.52 3.52 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí õýâèéí íºõöºë Normal sanitary conditions
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.51 3.51 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëò Sanitation control
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.53 3.53 Standard MNS 6279 : 2011

ß
ßíäàí õîîëîéã äîòðîîñ íü òýëæ çàäëàõ Pipe bursting
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.15
ßíäàí õîîëîéã øàõóóðãààð óãñðàõ Pipe jacking, ramming
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.16
ßíäàí õîîëîéã øºâºãäºæ óãñðàõ Thrust boring
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.18 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.18
ßíäàí õîîëîé óãñðàõ Pipelaying
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.13 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.13
ßíäàí õîîëîé óãñðàõ õîíãèëûí àðãà Microtunnelling
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.17
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 12

ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝà CHAPTER TWO


ÓÑ ÕÀÍÃÀÌÆ WATER SUPPLY

À
Àêâåäóê / ÿ¿ðýí äàìæóóëãà / Aqueduct
Ãèäðàâëèê íàëóóòàé ÷óëóóí áà òîîñãîí Refers to conduits of masonry and built at
ºðëºãºí óñ äàìæóóëàõ õîîëîé. Ýíýõ¿¿ the hydraulic gradient. Such structures are
á¿òýýö íü àòìîñôåðèéí äàðàëòàíä operated according to atmospheric pres-
àæèëëàõ áºãººä ãèäðàâëèê íàëóó èõ sure. Unless hydraulic gradient availability
áèø ¿åä äàðàëòàò õîîëîéíîîñ èë¿¿ is at very large, aqueducts tend to be
¿íýòýé, í¿ñýð áàéãóóëàìæ áîëîõ òàëòàé. larger and more expensive than pipelines
Äàâóó òàë íü îðîí íóòàãò îëäîö èõòýé operating under pressure. The advantages
ìàòåðèàë àøèãëàõ áîëîìæòîé, óñ of aqueducts include the possibility of
äàìæóóëàõ ãàí õîîëîéòîé õàðüöóóëàõàä construction with locally available materi-
ýäýëãýý óðòòàé, àøèãëàëòûí ÿâöàä óñíû als, longer life than metal conduit, and
àëäàãäàë áàãàòàé áàéäàã. lower loss of hydraulic capacity with time.
Àëãåà çàìàã Àlgae
Óñíû ãàäàðãóóí íàð òóñàõ îð÷èíä Simple rootless plants that grow in sunlit
óðãàäàã, ¿íäýñã¿é, óñíû ýíãèéí water in proportion to the amount of
óðãàìàë áºãººä óðãàëò íü òóõàéí óñíû available nutrients. These plants can af-
òýæýýëëýã ÷àíàðààñ õàìààðíà. Óñàí äàõü fect water quality adversely by lowering
õ¿÷èëòºðºã÷èéí àãóóëàìæèéã áóóðóóëæ the dissolved oxygen in the water. These
óñíû ÷àíàðò ñºð㺺ð íºëººëäºã. Çàãàñ plants become food for fish and small
áîëîí óñíû àìüòàä ò¿¿ãýýð õîîëëîäîã. aquatic animals.
Àëüãàöèä Àlgicide
Çàìàã óñòãàõ, ýñâýë óðãàöûã íü Àlgicide substance or chemical used spe-
çîõèöóóëàõàä àøèãëàõ õèìèéí áîäèñ. cifically to kill or to control algae.
Àìèíû ñóóöíû õîëáîëò Private connections
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.1 4.3.1Standard MNS 6279 : 2011
Àíîäîí õàìãààëàëò Anodic protection
Ãàäíû õ¿÷äýëèéí çîðèóäûí íºëººíººñ Anodic protection is a passive technique
¿¿äýõ ìåòàëëûí çýâðýëòèéí õóðäûã in which impression of an external voltage
áóóðóóëæ èäýâõã¿éæ¿¿ëýõ òåõíîëîãè. greatly reduces the rate of corrosion of a
metal.
Àíõíû, íýýëòèéí, îíãîéëãîëòûí Initial opening pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.49 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.49
13 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Àðòåçèéí õóäàã Àrtesian well


Ò¿ðýëòýò (ººðºº îðãèëäîã óñòàé) óñò À water well drilled into a confined
¿åä îðóóëàí ºðºìäñºí áºãººä ò¿¿íèé aquifer where enough hydraulic pressure
íºëººãººð óñíû òîãòìîë ò¿âøèí íü exists for the water to flow to the surface
óñò ¿åèéí äýýâýð õºðñíººñ äýýø õººð÷ without pumping.
òîãòäîã ýãö áóþó íàëóó öîîíîã.
Àþóëò ¿çýãäýë Hazardous Event
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.8 3.8 Standard MNS 6279 : 2011
Àþóëò õ¿÷èí ç¿éë Hazard
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.7 3.7 Standard MNS 6279 : 2011
Àþóëûí ä¿í øèíæèëãýý Hazard Analysis
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.9 3.9 Standard MNS 6279 : 2011

Á
Áàòàëãàà Validation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.10 3.10 Standard MNS 6279 : 2011
Áåíòîíèò Bentonite
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.18 3.2.18 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
Áèò¿¿ëýõ õîðìîéí õààëò Flushing
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.5.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.5.46
Áîîìò Dam
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.24
Áîðîîíû óñíû ñóâàã, õîâèë Rainwater gutter
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.38 5.4.38 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Áîñîî õîîëîé Riser
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.15
Áºìáºëãºí õàâõëàãà Ball valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.55 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.55
Áóãóéâ÷, çàëãàõ áóãóéâ÷ Socket
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.23 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.23
Áóóðöûí õ¿íõýýë Cone of depression
Öîîíîãîîñ óñ øàâõàõ ¿åä ãàçðûí äîîðõ Cone of depression is a depression in
óñíû ò¿âøèí áóóðàõàä ¿¿ñýõ êîíóñ groundwater levels around a well in
õýëáýðèéí îðîí çàé. response to groundwater withdrawal or
pumping water.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 14

Ã
Ãàäíàõ õîëáîëò Piped water to yard/plot
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.2 4.3.2 Standard MNS 6279 : 2011
Ãàçàð äýýð íü öýâýðëýõ In site degradation
Õóâüñàõ áà ¿ë õóâüñàõ áîõèðäîëòûã This method is applicable for relatively
àëü àëèíûã íü áîãèíî õóãàöààíä á¿ðýí short term processes which treat both
öýâýðëýõ áîëîìæòîé. Ýíý íü õèìèéí áà mobile and immobile contaminants and
áèîëîãèéí àðãà áàéæ áîëíî. Õèìèéí can be chemical and biological. The
àðãàä- èñýëä¿¿ëýõ, àíãèæðóóëàõ, chemical processes include oxidation,
ãèäðîëèçèéí áà ïîëèìåðèéí ãýõ ìýò reduction, hydrolysis, polymerization,
àðãûã àçîò áà ôîñôîð çýðýã òýæýýëèéí etc., depending on the particular oxygen
óóðàãò áîäèñ áîëîí õ¿÷èë òºðºã÷ººñ and trace nutrients such as nitrogen and
õàìààðóóëàí àøèãëàíà. phosphorus.
Ãàçðûí äîîðõ óñ Groundwater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.5 4.5 Standard MNS 6279 : 2011

Ãàçðûí äîîðõ óñ áîõèðäóóëàõ øèíãýí Nonaqueous- phase liquids (NAPLs)


áîäèñ
¯¿íä áåíçèí, øàòàëòûí òîñ, êåðîñèí They include such materials as gasoline,
çýðýã îðíî. Òýð íü ãàçðûí äîîðõè heating oil, and kerosene. They tend to
óñíû ãàäàðãóóä õºâæ, óëìààð óñò ¿åèéí float on the groundwater, penetrating the
õÿëãàñàí ñóäëóóäàä íýâòðýí, ãàäàðãóóí capillary fringe and depressing the water
óñíû ÷àíàðò ñºðºã íºëºº ¿ç¿¿ëíý. surface.

Ãàçðûí äîîðõè óñíû çîõèîìîë Artificial recharge


òýæýýãäýë
Ãàçðûí äîîðõè óñíû íººöèéã Òhe unnatural addition of surface waters
çîõèîìëîîð ñýëáýõ ¿éë ÿâö. ͺõºí to groundwater. Recharge could result
ñýðãýýëòèéã óñàëãààòàé òàëáàé, ñóâàã, from reservoirs, storage basins, leaky
õèéìýë íóóð çýðãýýñ øóóä øàõàõ àðãààð canals, direct injection of water into an
ýñâýë òîì õýìæýýíèé ãàäàðãóóä óñûã aquifer, or by spreading water over a
òàðààí áàéðøóóëàõ çàìààð ñýëáýíý. large land surface.

Ãàçðûí äîîðõ óñíû ò¿âøèíãèéí Drawdown


áóóðàëò
Õóäãààñ óñ øàâõàõ ¿åä ãàçðûí äîîðõ À lowering of the ground water surface
óñíû ò¿âøèí äîîøëîõ ¿éë ÿâö. Òîãòìîë caused by withdrawal or pumping of wa-
çàðöóóëãàòàé íàñîñîîð õóäãààñ óñ ter from a well. It is the difference between
øàâõàõàä ¿¿ñýõ õºäºë㺺íò áà òîãòîíãè the static water level and the pumping wa-
ò¿âøèíã¿¿äèéí çºð¿¿. ter level in a well pumped at a constant
flow rate
15 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ãàçðûí äîîðõ óñ ñóäëàë Groundwater hydrology


ÿíèé óñ, ò¿¿íèé ¿¿ñýë, õºäºë㺺í, Òhe branch of hydrology that deals with
íºõºí ñýðãýëò, ò¿âøíèé õýëáýëçýë áîëîí groundwater; its occurrence and move-
óñ õóðèìòëàë, çîõèöóóëæ áàéäàã õºðñ ments, its replenishment and deple-
÷óëóóëãèéí øèíæ ÷àíàð, ãàçðûí äîîðõ tion, the properties of rocks that control
óñíû õàéãóóë áà àøèãëàëòûí àðãûã groundwater movement and storage, and
ñóäàëäàã øèíæëýõ óõààíû íýã ñàëáàð. the methods of investigation and utiliza-
tion of ground water.
Ãàçðûí äîîðõ óñ çàéëóóëàëò, Land drainage
ãàäàðãóóãèéí óñ çàéëóóëàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.36 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.36
Ãàëò óóëûí áà õóâèðìàë ÷óëóóëàã Igneous and metamorphic rocks
×óëóóëãèéí õàãàðàë ºãºðøëèéí ¿ð ä¿íä These rocks can also yield water as a
¿¿ññýí àí öàâûí óñ àãóóëñàí ÷óëóóëàã. result of fractures from faulting or weath-
ering.
Ãèäðàâëèê äàìæóóëàëò Hydraulic conductivity
Óñààð õàíàñàí õºðñ ÷óëóóëàã äóíäóóð À term used to describe the ease with
óñ íýâ÷èõ ¿éë ÿâö áºãººä ò¿¿íèé which water moves through soil or a
õºäºë㺺íèé ãîðèìûã òîäîðõîéëîõîä saturated geologic material. Hydraulic
õýðýãëýäýã íýð òîìü¸î. Ãèäðàâëèê conductivity is influenced by the type of
äàìæóóëàëòàä õºðñ ÷óëóóëãèéí òºðºë material comprising the formation (sand,
/ýëñ, õàéðãà, õàä, øîõîéí ÷óëóó, ýëñýí gravel, rock, limestone, sandstone, clay),
÷óëóó, øàâàðëàã õºðñ/, áà ñ¿âýðõýãøèë, the slope of the water table, the type of
óñíû ò¿âøíèé õýâãèé, òýäãýýðèéí fluid, and the degree to which existing
õîîðîíäûí õàðèëöàí ø¿òýëöýë èõýýõýí pores are interconnected.
íºëººëíº.
Ãèäðàâëèê íàëóó / õýâãèé Hydraulic gradient
Óñ àãóóëàõ äàâõàðãà äàõü óñíû Hydraulic gradient is the slope of the
ò¿âøèíãèéí õýâãèé. Ãèäðàâëèê íàëóó water surface in an aquifer. The hydraulic
íü ãàçðûí äîîðõ óñíû óðñàõ ÷èãëýë þì. gradient indicates the direction ground-
Ãèäðàâëèê íàëóó õýäèé ÷èíýý èõ áàéõ water will flow. Flow is greater when the
òóñàì óñíû óðñãàëûí õóðä òºäèé ÷èíýý hydraulic gradient is steeper.
èõ áàéíà.
Ãèäðîëîãèéí ìº÷ëºã Hydrologic cycle
Óñ ãàçðûí ãàäàðãóó äýýã¿¿ð áîëîí ãàçàð Òhe constant movement of water above,
äîîãóóð ÿíç á¿ðèéí òºëºâ áàéäàëä on and below the earth’s surface. Process-
áàéíãà øèëæèõ ¿éë ÿâö. Õóð òóíàäàñ, es such as precipitation, evaporation, con-
óóðøèëò, êîíäåíñàö, íýâ÷èëò, óðñàö densation, infiltration and runoff comprise
çýðýã íü òîäîðõîé ìº÷ëºãººð ÿâàãääàã. the cycle. Within the cycle, water changes
̺÷ëºãèéí ¿å øàòëàë íü óñ äýëõèéí forms in response to the earth’s climatic
öàã óóðûí íºõöºë áàéäëààñ õàìààðàí conditions.
õýëáýðýý ººð÷èëäºã.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 16

ÿéöýä öîîíîã Confined aquifer


Óñ õ¿ëýýí àâàõ õýñãèéí óðò íü óñò Òhe saturated formation between low
äàâõàðãûí çóçààíòàé òýíö¿¿ áºãººä permeability layers that restrict movement
óñ òóëãóóð õ¿ðòýëõ óñààð õàíàìàë á¿õ of water vertically into or out of the satu-
äàâõàðãûã íýâò ºðºìäñºí öîîíîã. rated formation. Water is confined under
pressure similar to water in a pipeline.

Ä
Äàâàëãàà íàìäààãóóð, íàìäààãóóð Breakwater

MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.23 Standard MNS ISO 6707-1:2010
3.2.23
Äàìæóóëàõ õîîëîé, ñóâàã Conduit
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.14
Äàðàëòàí òýýãýí õîëáîîñ Pressure seal joint
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.25
Äàðàëò, ºíäºðò øàõàõ äàðàëò Head
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.43
Äàðàëò õýìæ¿¿ðèéí ¿¿ð Pressure tapping
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.62 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.62

Ç
Ǻºâðèéí óñíû ¿éë÷èëãýý Tanker-truck
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.1 4.4.1 Standard MNS 6279 : 2011
Ǻºëºí õºðñ ÷óëóóëàãò ¿å Unconsolidated deposits
ªðºìäºõºä õÿëáàð 纺ëºí äàâõàðãà, They are easily drilled, generally contain
óñ øèíãýýõ ÷àäâàð ñàéòàé, èõýâ÷ëýí óñ water, are more permeable than other
àãóóëäàã õºðñ ÷óëóóëàã. formations, and usually offer high yield.
Çóòàí Slurry
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.25
Çóóðìàã, ÷èãæýýñíèé çóóðìàã Grout
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.24
17 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ë
Ëàâñ Floc
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.13 6.13 Standard MNS 6279 : 2011

Í
Íîòîëãîî Verification
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.20 3.20 Standard MNS 6279 : 2011
Íýðëýñýí áóþó íîðìàòèâ òîãòîîñîí Nominal set pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.46

Î
“O” áºãæèí õîëáîîñ “O” ring joint
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.24 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.24

ª
ªðºìäëºã Auger boring
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.7 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.7

Ð
Ðàøààí óñíû îðä Mineral mine
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.6 4.6 Standard MNS 6279 : 2011
Ðåçåðâóàð, àãóóëàõ ñàâ, ãàí Reservoir
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.38 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.38

Ñ
Ñàâëàñàí óñ Bottled water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.2 4.4. 2 Standard MNS 6279 : 2011
Ѻðºã äàðàëò, õàñàõ äàðàëò, øàõàëò Negative pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.44
Ѻðºã, ñºðºõ, ýñðýã óðñãàë Backflow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.42 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.42
Ñóâàã, õîîëîé, øóóäóó Canal
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.3.64 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.3.64
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 18

Ñóâàã, øóóäóó Channel


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.4.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.4.16

Ò
Òàòàëöëûí àðãà Gravity survey
Àëëþâèéí õóðäàñíû õîòîéëò, ã¿äèéëò, Survey that can indicate the location of
ã¿í, òàðõàö çýðãèéí áàéðøëûã òîãòîîõ faults, folds and intrusions and depth to
õàéãóóë, ñóäàëãààíû àðãà. alluvial deposits.
Òàòàõ õàâõëàãà Reflux valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.60 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.60
Òîãòîîë óñíû õóðäàñ Sediments
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.22. 6.22 Standard MNS 6279 : 2011
Òîäîðõîé ¿¿ñâýðã¿é áîõèðäîë Non-point source pollution
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.21 6.21 Standard MNS 6279 : 2011
Òîì øèðõýãòýé áóòðàìòãàé õóðäàñ Coarse – grained sedimentary rocks
Ýëñ õàéðãàðõàã õºðñ ÷óëóóëàã. Ò¿¿íèé Sedimentary rocks such as sandstone have
5 – 30 õóâü íü í¿õ ñ¿â áàéõ áà 纺ëºí porosities ranging from 5 to 30 percent and
õºðñ ÷óëóóëãààñ óñ øèíãýýõ ÷àäâàðààð permeability which includes magnitude that
àðàé äóòìàã áàéíà. less effectively corresponds to unconsolidated
deposits.
Òºâëºðñºí áóñ óñ õàíãàìæ Decentralized water supply
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.13 4.13 Standard MNS 6279 : 2011
Òºâëºðñºí óñ õàíãàìæ Centralized water supply
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.12 4.12 Standard MNS 6279 : 2011

Ó
Óíä-àõóéí óñ äàìæóóëàõ õîîëîé Main transmission water pipelines
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.11 4.11 Standard MNS 6279 : 2011
Óíä-àõóéí yñ õàíãàìæèéí ñèñòåì Drinking water system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.10 4.10 Standard MNS 6279 : 2011
Óíäíû óñ Drinking water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.9 4.9 Standard MNS 6279 : 2011
Óðñàö Flow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.41
19 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Óðñãàë òîõèðóóëàõ õàâõëàãà Flow regulating valve


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.59 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.59
Óðñãàõ õîîëîé, óñ çàéëóóëàõ õîîëîé Drain
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.37 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.37
Óðñàö æèãäð¿¿ëýõ ãàí Balancing tank
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.14 4.14 Standard MNS 6279 : 2011
Óñààð õàíààã¿é òîãòîö Unsaturated formation
Ãàçðûí ãàäàðãóó áà óñààð õàíàñàí Òhe soil or other geologic material usu-
òîãòîö õîîðîíäûí çàâñàð äàõü àãààð, ally located between the land surface and
óñíû íýãäëýýð ä¿¿ðñýí õºðñ áóþó àí öàâ a saturated formation where the voids,
á¿õèé ãåîëîãèéí áóñàä á¿ðäýë. spaces or cracks are filled with a combina-
tion of air and water.
Óñàí ñàí Basin
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.3.67 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.3.67
Óñíû ñàí á¿õèé ãàçàð Water resources area
Íóóð, öººðºì, òîéðîì, ãîë ìºðºí, À landmass composed of lakes, ponds,
ãîðõè, áóëàã, øàíä, ìºíõ öàñ, ìºñºí and bottom of former lake, rivers,
ãîëûí ýçýëæ áàéãàà ãàçàð. streams, springs and springlet, glaciers,
glacial rivers.
Óñ õýðýãëýýíèé öýã Point-of-use
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.19 4.19 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ áîëîâñðóóëàëò Water purification
Òîäîðõîé çîðèóëàëòààð óñ àøèãëàõàä À process of removing undesirable
ñºðºã íºëºº ¿ç¿¿ëæ áóé õèìè, chemicals, materials and biological con-
áèîëîãèéí èë¿¿äýë áîäèñ, íýãäýë, áóñàä taminants from contaminated water for
õîëüöûã ÿëãàæ çàéëóóëàõ àæèë. human consumption
Óñæóóëàëò Irrigation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.28 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.28
Óñ çàéëóóëàëò Drainage
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.34 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.34
Óñ çàéëóóëàõ íàëóó Weathered
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.71 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.71
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 20

Óñ çàéëóóëàõ, ø¿¿ð¿¿ëýõ ñèñòåì Drainage system


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.35 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.35
Óñ çàéëóóëàõ ñóâàã Spillway
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.31 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.31
Óñ 纺âðèéí åðäèéí õºñºã Cart with small tank/drum
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.3 4.4.3 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ íººöë¿¿ð Service reservoir
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.17 4.17 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû àþóëã¿é áàéäëûí òºëºâëºãºº Water safety plan (WSP)
(ÓÀÁÒ)
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.8 4.8 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû èë ýõ ¿¿ñâýð Surface water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.4 4.4.4 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû òîãòîíãè ò¿âøèí Static water level
Ò¿ðýëòã¿é óñò äàâõàðãàä ºðºìäñºí Òhe water level in a well located in an
öîîíîãèéí íàñîñ àæèëëààã¿é áàéõ unconfined aquifer when the pump is
¿åèéí óñíû ò¿âøèí. Óñíû òîãòîíãè not operating. The static water level is
ò¿âøèí íü óñ àãóóëñàí òîãòîöûí the surface of the water-bearing forma-
ãàäàðãóó áºãººä åðºíõèé人 “óñíû tion and typically is synonymous with the
ò¿âøèí”-òýé èæèë óòãàòàé áàéäàã. water level.
Óñíû ò¿âøèíã äîîøëóóëàõ, óñ Dewatering
çàéëóóëàõ
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 7.1.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
7.1.5
Óñíû õààëò Cofferdam
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.26 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.26
Óñ ò¿ãýýõ çàíãèëàà Point-of-delivery
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.15 4.15 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ ò¿ãýýõ öîðãî Public tap or standpipe
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.3 4.3.3 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ óðñãàõ õîâèëûí äýð èâýýñ Gutter bearer
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.5.53 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.5.53
Óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ äàâõàðãà Aquiclude
Çýðãýëäýýõ äàâõàðãààñ óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ A formation of porous leads to capable
õºðñ ÷óëóóëàã absorbing water into a slow one, eventu-
ally blocking water transmission.
21 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Óñ õàëèëòûã çîõèöóóëàõ äàëàí, Weir


áàéãóóëàìæ 3.2.29 Standard MNS ISO 6707-1:2010
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.29
Óñ õàíãàìæ Water supply
MNS 6279 : 2010 ñòàíäàðòûí 4.1 4.1 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õàíãàìæèéí “ñàéæðóóëààã¿é” ýõ “Unimproved” source of drinking
¿¿ñâýð water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4 4.4 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õàíãàìæèéí “ñàéæðóóëñàí” ýõ “Improved” drinking-water supply
¿¿ñâýð
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3 4.3 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õ¿ëýýí àâàõ áàéãóóëàìæ Water Intakes
Ãàäàðãûí óñíû ýõ ¿¿ñâýðèéí óðñàö, Intakes of water facilities for regulation of
óñíû ÷àíàð, òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòèéã the required flow, water quality and tem-
çîõèöóóëàõ áàéãóóëàìæ. perature can be withdrawn despite these
natural fluctuations.
Óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð Water supply sources
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.2 4.2 Standard MNS 6279 : 2011
Óðâóó îñìîñ Reverse osmoisis
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.29 6.29 Standard MNS 6279 : 2011
Óóñãàã÷ áîäèñ Solvent
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.1.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.1.17

¯
¯åðèéí äàëàí, õààëò Flood bank
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.25 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.25

Ô
Ôëîêóëÿöèéí àðãà Flocculation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.30 6.30 Standard MNS 6279 : 2011
Ôòîðæóóëàëò Fluoration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.31 6.31 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 22

Õ
Õààëòûí äàðàëò Closing pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.48 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.48
Õàâòàñò õàâõëàãà Flap valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.58 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.58
Õàâõëàãà, õààëò Valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.53 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.53
Õàìãààëàëò, õàäãàëàëò Ñonservation
Óñíû àëäàãäàë áà ¿ð àøèãã¿é Conservation is to protect from loss and
çàðöóóëàëòààñ ò¿¿íèé íººöèéã õàìãààëàõ waste. Conservation of water may mean
¿éë àæèëëàãàà. ̺í óñûã èðýýä¿éä to save or store water for later use.
àøèãëàõ çîðèëãîîð íººöëºí õàäãàëàõ,
õàìãààëàõ àæèë.
Õàìãààëààã¿é áóëàã Unprotected springs
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.5 4.4.5 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëààã¿é ãàð õóäàã Unprotected dug well
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.4.6 4.4.6 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëñàí áóëàã Protected spring
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.4 4.3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãààëñàí ãàð õóäàã Protected dug well
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.5 4.3.5 Standard MNS 6279 : 2011
Õàìãèéí èõ óðñàö Peak flow
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.56 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.56
Xÿëãàñàí ñóäëûí õàíàìàë á¿ñ Capillary fringe
Ãàçðûí äîîðõ óñíû òîãòîíãè ò¿âøèíãýýñ À zone of partially saturated material just
äýýøõè óñààð á¿ðýí áóñ õàíàñàí õºðñ above the water table. The depth of the
÷óëóóëãèéí çóçààí. Á¿ñèéí çóçààí íü fringe depends upon the size and distribu-
ãåîëîãèéí á¿òýö äýõ ñ¿âýðõýãøèëò, àí tion of pore spaces within the geologic
öàâ, ñèéðýãæèëòýýñ õàìààðíà. formation.
23 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Õàíàñàí á¿òýö (òîãòîö) Saturated formation (zone)


Á¿õ í¿õ ñ¿â, àí öàâ íü óñààð ä¿¿ðñýí Òhe portion of a soil profile or geologic
õºðñíèé õýñýã áóþó ãåîëîãèéí òîãòîö. formation where all voids, spaces or
ßìàð ÷ àãààð, õèé îðîîã¿é õàíàñàí cracks are filled with water. No air is pres-
òîãòîö äîòîð õýä õýäýí óñò äàâõàðãà ent. There may be multiple water-bearing
áàéæ áîëíî. Ýäãýýð äàâõàðãóóä formations within a saturated formation.
íü øàâàð áóþó áóñàä óñ ¿ë íýâ÷èõ These water-bearing formations often are
äàâõàðãààð çààãëàãäñàí áàéäàã. separated by layers of clay or other imper-
meable layers.
Õèéìýë íóóð Water reservoir
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.20 4.20 Standard MNS 6279 : 2011
Õºâìºë óäèðäëàãàòàé õàâõëàãà Diaphragm float-operated valve
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí
5.4.57 5.4.57 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
պ⿿ëýõ àðãà Floatation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.39 6.39 Standard MNS 6279 : 2011
Õºäºë㺺íò ò¿âøèí Dynamic water level
Õóäãààñ óñ øàâõàæ àøèãëàëòûí óíäàðãà Water level specified during the well test-
òîãòîîõ ¿åä òîäîðõîéëîãäñîí óñíû ing. It is prohibited to draw down lower
ò¿âøèí. Õóäàã àøèãëàõ ÿâöàä óñíû than this level.
ò¿âøèíã ýíý ò¿âøíýýñ äîîø îðóóëàõûã
õîðèãëîíî.
Õºíäèéëæèéí óñ Karst water
Óóëñûí ÷óëóóëãèéí í¿õ ñ¿âýíä òîãòîæ Water that held by porous and yield water
áèé áîëñîí óñ áà ÷óëóóëãûí ýëýãäýëòýýñ as a result of fractures by faulting or
¿¿ññýí àí öàâ, ñóâàã øóóäóó, õºíäèé weathering of rocks.
äîòîðõ óñ.
Õºðñ áà óë õºðñíèé ÷èéã áàãòààìæ Field capacity
Õºðñ áîëîí óë õºðñººð óñíû ø¿¿ðýë Òhe amount of water a soil contains after
ÿâàãäñàíû äàðàà õºðñºíä øèíãýñýí rapid drainage has ceased. It is the water
óñíû õýìæýý. Óñ ººðèéí ø¿¿ðëýýð content following a period of gravity
õºðñºí äîòóóð ºíãºðºõ õóãàöààíä óñ drainage without the addition of water.
÷èéãèéã ººðòºº øèíãýýí àâ÷, òîäîðõîé
íºõöºëä ò¿¿íèéãýý õàäãàëæ áàéõ õºðñ,
óë õºðñíèé øèíæ ÷àíàð.
Õºðñíèé ýëýãäýë Erosion
Ãàçðûí ãàäàðãààñ õºðñ, ÷óëóóëàã, Òhe process or series of processes that re-
òýäãýýðèéí øèì áîëîí ýðäýñ áîäèñ íü moves soils, crop residues, and organic mat-
óñ áà ñàëõèíû íºëººãººð çàéëóóëàãäàõ ter from the land surface in runoff waters,
òàñðàëòã¿é ¿éë ÿâö. or by wind.
Õóðûí óñ Rainwater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.6 4.3.6 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 24

Ö
Õ¿÷èí ÷àäëûí äàðàëò, äààöûí Rating pressure
äàðàëò
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.47 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.47
Öîîíîã Tubewell or borehole
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.3.7 4.3.7 Standard MNS 6279 : 2011
Öîîíîãèéí áèò¿¿ìæëýë Ñompletion of well
Õóäãèéí öîîíîãò áîõèð óñ îðîõîîñ Completion - sealing off access of unde-
õàìãààëàõ çîðèëãîîð öåìåíòèéí sirable water to the well bore by proper
çóóðìàã áóþó øàâðààð õèéñýí õîðèã. casing and/or cementing procedures.
Öîîíîãèéí õóâèéí óíäàðãà Specific capacity
Öîîíîãîîñ óñ øàâõàõ áóþó óñ ººðºº Specific capacity expresses the productiv-
îðãèëîí ãàðàõ ¿åä óñíû ò¿âøíèé íýã ity of a well. Specific capacity is obtained
ìåòð áóóðàëòàíä íîîãäîõ óíäàðãà. by dividing the well discharge rate by the
well drawdown while pumping.
Öîîíîãèéí ÿíäàíãèéí õàçàéëò Out-of-straightness
Ñóóëòûí ÿíäàíãèéí õàçàéëòûí Out-of-straightness should be limited to
õÿçãààðûã ò¿¿íèé äèàìåòðýýñ 12 ìì-ýýð that which will permit free passage of a
áàãà ãàäíà äèàìåòðòýé, 10 ì óðò áèò¿¿ 10 m blank with an outside diameter 12
ÿíäàí ÷ºëººòºé îðæ áàéõààð òîîöíî. mm less than that of the well casing.
Öººðºì Pond
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.21 4.21 Standard MNS 6279 : 2011
Öîðãî, êðàíò Tap
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.61 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.61

×
×è÷èðõèéëëèéí õàéãóóë Seismic survey
Áóñàä àðãóóäààñ àðàé èë¿¿ This method is accurate and generally
íàðèéâ÷ëàëòàé áºãººä äîëãèîíû more useful than other methods, but is
ìýäýýëëèéí ýðãýæ èðýõ õóãàöààãààð óñò also expensive. The technique consists
¿åèéí çóçààíûã òîäîðõîéëîõ àðãà. of creating a shock wave and measuring
its time arrival at series of detectors or
geophones.
Ø
Øîõîéí ÷óëóóëàãò ¿å Carbonate rocks \ Limestone
×óëóóëãèéí àí öàâ, õîëáîîñîíä Horizontal openings are more important than
îðøèõ óñ àãóóëñàí äàâõàðãà. (Õýâòýý vertical, since latter is sealed by sediments
÷èãëýëä óñíû óðñãàëààð ¿¿ññýí àí öàâ, carried by surface runoff and wells are much
ñ¿âýðõøèëä àãóóëàãäñàí óñ). more likely to strike horizontal than vertical
openings.
25 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ø¿¿ðèéí øèíæ ÷àíàð Screen characteristics


Ãàçðûí äîîðõ óñ ÷ºëººòýé óðñàí îðæ The screen is selected so as to prevent
áàéõ ¿åä óñò ¿åèéí óë õºðñ, ÷óëóóëàã entry of the aquifer material into the well
öîîíîãò îðîõîîñ õàìãààëàõ çîðèëãîîð while still permitting free flow of water.
ø¿¿ðèéí õèéöèéã ñîíãîíî. Ø¿¿ðèéí The size of the opening depends on the
ñàâõ õîîðîíäûí çàé õºðñíèé á¿òöýýñ material of the aquifer, typically ranging
õàìààðàí 0.01 ìì-ýýñ èõ áàéíà. Ò¿¿ãýýð upward from 0.01 mm (0.004 in). The net
ºíãºðºõ óñíû õóðäûã 50 - 100 ìì/ñåê open area should provide velocities less
áàéõààð òîîöíî. than 50 to 100 mm/s (2 to 4 in/s).

Ý
Ýåðýã äàðàëò, øàõàëò Positive pressure
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.45 Standart MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.45

Ýêîñèñòåì Ecosystem
Áèîëîãèéí õàì á¿ðäëèéí õàðèëöàí Òhe interacting system of a biological
¿éë÷ëýë, ò¿¿íèéã õ¿ðýýëýí áóé àìüä áóñ community and its non-living environ-
îð÷èí, óñàí îð÷íû óðãàìàë, àìüòíû mental surroundings; a complex system
àéìàã, òýäãýýðèéí îðøèí òîãòíîõ composed of a community of fauna and
õèìè, ôèçèêèéí õàðèëöàí óÿëäààòàé flora, taking into account the chemical
òîãòîëöîî. and physical environment with which the
system is interrelated.
Ýðãýëòèéí óñ õàíãàìæ Re-circulating water supply system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 3.55 3.55 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.45 6.45 Standard MNS 6279 : 2011
Ýð¿¿ë àõóéí á¿ñ Sanitary zone
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.22 4.22 Standard MNS 6279 : 2011
Ýñýðã¿¿öëýýð òàíäàõ õàéãóóë Resistivity survey
Ãàçðûí äîîðõè óñíû áàéðøëûã óë õºðñ, Soil can help in locating water, since resis-
÷óëóóëãèéí ñèéðýãøëèéí ýñýðã¿¿öëýýð tivity rises with increasing porosity, lead-
íü óñ, äàâñíû àãóóëàìæòàé óÿëäóóëàí ing to decrease in water and salt content.
òîäîðõîéëîõ àðãà.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 26

ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝà CHAPTER THREE


ÀÐÈÓÍ ÖÝÂÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆ SANITATION

A
Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ Sanitation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.1 5.1 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóí öýâðèéí ºðºº (Æîðëîí) WC suite (Toilet)
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.9 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
5.4.9
Àðèóí öýâðèéí “càéæðóóëààã¿é” “Unimproved” sanitation
áàéãóóëàìæ
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4 5.4. Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóí öýâðèéí “ñàéæðóóëñàí” “Improved” sanitation
áàéãóóëàìæ
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3 5.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóòãàõ òàòóóðãà Sewerage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.2 5.2 Standard MNS 6279 : 2011
Àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîéí Sewer connection
õîëáîëò 5.4.42 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí
5.4.42
Àñãàð, ÿëãàäàñ, õàÿãäàë Discharge
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.57 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.57

Á
Áèîëîãèéí çàäðàëä ºðòºìõèé Biodegradable material
ìàòåðèàë
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 6.1.19 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.1.19
Áèò¿¿ òóíãààãóóð (Ñåïòèê) Septic tank
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.4 5.3.4 Standard MNS 6279 : 2011
Áèî æîðëîí Composting toilet
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.2. 5.3.2.Standard MNS 6279 : 2011
Áîõèðûí áèå äààñàí ñèñòåì Piped sewer system
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.1. 5.3.1.Standard MNS 6279 : 2011
27 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Áîõèð áèåò, íÿãò Apparent density


MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.51 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.3.51
Áîõèð óñ ãàðãàëãààíû øóãàì Discharge sewer pipe
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.6 5.6 Standard MNS 6279 : 2011
Áîõèð óñ öóãëóóëàõ øóãàì Sewer
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.7 5.7 Standard MNS 6279 : 2011
Áîõèð óñ çàéëóóëàõ øóãàì Main sewer
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.8 5.8 Standard MNS 6279 : 2011
Áóëèíãàð Turbidity
Óñàí äàõü îðãàíèê áà îðãàíèê áóñ The turbidity is influenced by the amount
áîäèñûí õýìæýý. Óñíû áóëèíãàðûã and nature of suspended organic and
íåôåëîìåòðèéí áóëèíãàðûí íýãæýýð inorganic material in water.
(ntu) èëýðõèéëäýã. À measure of the cloudiness or
opaqueness of the water and is measured
in nephelometric turbidity units (ntu).
Á¿õýýã Superstructure
Õ¿íèé õóâèéí õýðýãöýýã õàíãàõ Name given to the structure that provides
çîðèëãîîð æîðëîí, âàíí áîëãîí privacy to a person using a toilet/bathing
àøèãëàæ áóé áàéãóóëàìæ. Ýíý íü facility. A superstructure may be per-
纺âðèéí áîëîí ñóóðèí áàéæ áîëíî. manent (made of concrete or bricks) or
mobile (made of bamboo or cloth).

Â
Âàêóóì àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîé Vacuum sewer
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.41 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.41.

Ã
Ãåî äààâóó, ãåî íýõìýë Geotextile
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.12

Ä
Ä¿¿ðãýã÷ Aggregate
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 6.4.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
6.4.6.

Ç
Çàäãàé æîðëîí Pit latrine without slab
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4 5.4.1 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 28

Ê
Êîíöåíòðàöè Concentration
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 9.3.64 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
9.3.64

Ñ
Ñàëõèâ÷òàé í¿õýí æîðëîí Ventilated improved pit latrine (VIP)
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.3 5.3.3 Standard MNS 6279 : 2011
Ñóâàã, øóóäóó Trench
MNS ISO 6707-1: 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.12 Standard MNS ISO 6707-1: 2010
3.2.12

Ò
Òîñîõ õóâèíòàé æîðëîí Bucket
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4.3 5.4.3 Standard MNS 6279 : 2011

Ó
Óñààð çàéëóóëäàã æîðëîí Flush toilet
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.5 5.3.5 Standard MNS 6279 : 2011

¯
¯åðèéí áîõèð óñ Storm sewage
Ààäàð áîðîîíû áîëîí øàð óñíû ¿åðèéí Mixture of sewage and the surface water
óëìààñ áóé áîëñîí ãàäàðãûí óðñàö áà arising from heavy rainfall or melting
áîõèðäñîí óñíû õîëèìîã. snow (ice).
¯åðèéí óñíû ãàäàðãûí óðñàö Storm water run-off
Ààäàð áîðîîíû óëìààñ áèé áîëîõ Surface water draining to a watercourse
ãàäàðãûí óðñàö. as a result of heavy rainfall.

Õ
Õýýðèéí íºõöºë No facilities
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.4.2 5.4.2 Standard MNS 6279 : 2011

Ý
Ýíãèéí í¿õýí æîðëîí Pit latrine with slab
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.3.6 5.3.6 Standard MNS 6279 : 2011
29 GENERAL TERMS AND DEFINITION

ĪЪÂįÃÝÝÐ Á¯ËÝà CHAPTER FOUR


ÖÝÂÝÐËÝÕ ÁÀÉÃÓÓËÀÌÆ WASTEWATER TREATMENT PLANT

À
Àãààðã¿é îð÷èí äàõü ëàãèéí Anaerobic sludge digestion
áîëîâñðóóëàëò
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.2 6.2 Standard MNS 6279 : 2011
Àãààðæóóð Aerators
Óñàíä àãààð íýìæ îðóóëàõàä àøèãëàõ Aerators are machines used to add air to
ìàøèí water
Àãààðæóóëàëò Aeration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.4 6.4 Standard MNS 6279 : 2011
Àãààðæóóëàõ õóãàöàà Retention time
Áîõèð óñûã àãààðæóóðò (àýðîòåíêýä) The theoretical time that one unit of wa-
áàéëãàõ òîîöîîò õóãàöàà. Àãààðæóóëàõ ter (or sludge) stays in one tank or pond.
õóãàöàà íü áîõèð óñàíä áèîõèìèéí ¿éë When referring to units of water, the term
ÿâö á¿ðäýõýä øààðäàãäàõ áºãººä õ¿ëöýõ Hydraulic Retention Time is expressed by
õóãàöààíààñ õýòðýõã¿é. (HRT) and is calculated by: HRT = V/Q.
Àçîòûí õ¿÷ëèéí äàâñíû çàäðàë Denitrification
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.5 6.5 Standard MNS 6279 : 2011
Àíèîí Anion
Ѻðºã öýíýãòýé õýñýã Negatively charged particle
Àíîä Anode
Ѻðºã öýíýãòýé ýëåêòðîëèòûí ¿¿ð. The negatively charged portion of electro-
Àíîä íü ýëåêòðîíûã àëääàã. lytic cell. The anode gives up electrons.
Àíõäàã÷ òóíãààãóóð Primary sedimentation tank
Áîõèð óñíû óðñãàëûí õóðäûã áóóðóóëàõ Designed to reduce the velocity of the
çàìààð ò¿¿í äýõ óìáóóð áîäèñûã wastewater flow for organic solids (raw
òóíãààõ áàéãóóëàìæ. sludge) to settle.
Àíõäàã÷ õàÿãäàë Septage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.3 6.3 Standard MNS 6279 : 2011
Àõóéí õîã, õàÿãäàë Household waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.17 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.17
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 30

Àýðîòåíê Aeration tank


Áîõèð óñíû îðãàíèê áîõèðäëûã Aeration tank is the reservoir through
áèîëîãèéí àðãààð èñýëä¿¿ëýí which waste water and mixed liquor
öýâýðëýõýä çîðèóëñàí áàéãóóëàìæ. under the aeration. Aeration tank is open
Àýðîòåíê íü çàäãàé áàéãóóëàìæ áºãººä reservoir, where sewage and mixed liquor
ò¿¿íýýñ àãààðæóóëñàí áîõèð óñ, èäýâõò are aerated and biological treatment is
ëàãèéí õîëèìîã øèíãýí ààæèì óðñàí introduced while it’s flowing slowly.
ãàðàõ õóãàöààíä áèîëîãèéí öýâýðëýãýý
ÿâàãääàã.

Á
Áàéëèñûí ìóðóé Baylis Curve
Óñíû pH, ø¿ëòëýã áà òîãòâîðæèëòûí A chart which shows the relationship be-
õàðèëöàí óÿëäààã õàðóóëñàí ãðàôèê tween pH, alkalinity, and water stability
Áàêòåðèéí äàâõàðãà Bacteria bed
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.6 6.6 Standard MNS 6279 : 2011
Áèîëîãèéí õýðýãöýýò õ¿÷èëòºðºã÷ Biological oxygen demand BOD
Òîäîðõîé íºõöºëä òîãòîîñîí A measure of the amount of oxygen used
õóãàöààíä áîõèð óñàíä àãóóëàãäàæ by bacteria to degrade organic matter in
áàéãàà øèì áîäèñûã õ¿÷èëòºðºã÷èéí wastewater (expressed in mg/L). It is proxy
òóñëàìæòàéãààð èñýëä¿¿ëýõýä measure for amount of organic mate-
øààðäàãäàõ óóññàí õ¿÷èëòºðºã÷èéí rial present in water: the more organic
õýìæýý, ìã/ë –ýýð èëýðõèéëíý. Ýíý content, the more oxygen required to
íü áîõèð óñàí äàõü øèì áîõèðäëûí degrade it (high BOD). Conversably the
îéðîëöîî õýìæýýã òîäîðõîéëíî. Èõ lower the organic content, the less oxy-
áîõèðäîëòîé áàéâàë èõ, áàãà áîë áàãà gen required to degrade it (low BOD).
õýìæýýíèé õ¿÷èëòºðºã÷ øààðäàíà.
Áèîëîãèéí ø¿¿ëò¿¿ð Biological filter / Trickling filter
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.7 6.7 Standard MNS 6279 : 2011
Áèîõàëüñ Biofilm
Áèî ø¿¿ëò¿¿ðèéí ä¿¿ðãýã÷ ìàòåðèàëûí Waste water passes over biofilms grown
ãàäàðãóó äýýð áàêòåðè áîëîí áóñàä on filters, which extract and digest organ-
áè÷èë áèåòýýñ á¿ðýëäýí òîãòîæ, ic compounds. In such biofilms, bacteria’s
õàÿãäàë óñàí äàõü áîõèðäóóëàõ áîäèñûã are mainly responsible for removal of or-
èñýëä¿¿ëýí ýðäýñæ¿¿ëäýã ñàëñëàã ºíãºð. ganic matter, while protozoa are respon-
sible for removal of suspended solids.
Áèîõèé Biogas
Õàÿãäëûí çàäðàëûí ¿åä ¿¿ñýõ ìåòàí Biogas is the mixture of gases dominated
(56-65%), í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèé (35-45%) methane (56-65%), and carbon dioxide
äàâàìãàéëñàí õèéí õîëüö. (35-45%) which is discharged during the
waste decomposition.
31 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Áàêòåðèîëîãè Bacteriology
Áàêòåðèéã ñóäàëäàã øèíæëýõ óõààí. Òhe science that deals with the study of
̺í ýì ç¿é, õºäºº àæ àõóé, ¿éëäâýðëýë bacteria and their relations to medicine,
áîëîí óñ ñàéæðóóëàõ ¿éë ÿâö äàõü industry, agriculture, and water purifica-
òýäãýýðèéí õàìààðëûã ñóäëàíà. tion.
Áè÷èë áèåò Microorganism
Óðãàìàë, àìüòíû àéìàãò ¿ë õàìààðàõ Neither plant nor animal, but small,
ìàø áàãà, ýíãèéí, íýã áà îëîí ýñò – ýãýë simple unicellular or multicellular
áèåò, 캺ãºíöºð, çàìàã, âèðóñ, íÿí organisms such as protozoa, algae, fungi,
/áàêòåðè/ çýðýã áîëíî. viruses and bacteria.

Áîð óñ Brown water


MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5.1 5.5.1 Standard MNS 6279 : 2011
Áîñîî õîîëîé Standpipe
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.18 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.18
Áîõèðäóóëàõ áîäèñ Contaminant
Óñàíä óóññàí áà óóñààã¿é áèîëîãè, Any unnatural biological, chemical, physi-
õèìè, ôèçèêèéí ýñâýë öàöðàã èäýâõò cal, or radiological substance or matter
áîäèñ. Æèøýý íü: Òðèõëîðýòèëåí (TCE) contained in water. Tri-chloroethylene
íü öýâýðëýãýýíèé íèéëýã óóñìàë áºãººä (TCE) is a synthetic cleaning solvent some-
çàðèìäàà ¿éëäâýðèéí îéðîëöîîõ times found in groundwater near manu-
ãàçðûí õºðñºíä èëýðäýã. facturing sites.
Áîõèðäëûí ýõ ¿¿ñâýð Point source (PS) pollution
Ãàäàðãûí áóþó ãàçðûí äîîðõ óñûã The source of surface or groundwater
áîõèðäóóëàõ ãàðàë, ¿¿ñýë íü òîäîðõîé pollution that originates from a well-de-
ýõ ¿¿ñâýð. Æèøýý íü: ¿éëäâýðèéí fined source. Examples include: industrial
õàÿãäàë, ôåðì, àõóéí õîã áóþó ýëäýâ effluent; large animal containment fa-
õèìèéí õàÿãäàë. Ýíý íü áîõèðûí øóãàì cilities; city waste water treatment dis-
ñ¿ëæýýíèé àëäàãäàëòàé õîëáîîòîé áàéõ charges; or chemical spills. Point sources
òîõèîëäîë áàéäàã. commonly are associated with pipeline
discharges of some type.
Áîõèð óñ Wastewater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5 5.5 Standard MNS 6279 : 2011
Áîõèð óñ áàéãàëüä íèéë¿¿ëýõ Discharge permit
çºâøººðºë
Áàéãàëüä íèéë¿¿ëæ áîëîõ öýâýðø¿¿ëñýí A permit issued by a state to discharge
áîõèð óñíû íàéðëàãûí òàëààð òºðººñ effluent into waters.
áàòàëñàí çºâøººðºë.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 32

Áîõèð óñíû ã¿í öýâýðëýãýý Àdvanced wastewater treatment


Áîõèð óñ öýâýðëýãýýíèé õî¸ðäîã÷ áóþó Any treatment of sewage that goes
áèîëîãè öýâýðëýãýýíèé äàðààõ ¿å beyond the secondary or biological water
øàòàíä òóõàéí óñíààñ ôîñôîð, àçîò treatment stage including the removal of
áîëîí óìáóóð áîäèñ çàéëóóëàõ ¿éë nutrients such as phosphorus and nitro-
àæèëëàãàà. gen and a high percentage of suspended
solids.
Á¿ëýãíýëèéí èäýâõæ¿¿ð Flocculation aid
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.8 6.8 Standard MNS 6279 : 2011
Á¿ëýãí¿¿ëýí-õºâ¿¿ëýõ àðãà Coagulation-flocculation
Á¿ëýãí¿¿ð àøèãëàí óñàí äàõü íàíãè The lumping of particles in water that
õîëüöûã Ẻãíºð¿¿ëýí ÿëãàõ àðãà. results in settling of the impurities. It may
Á¿ëýãí¿¿ð íü òºìðèéí äàâñ áà øîõîéí be induced by coagulants (e.g. lime alum
öºð áàéæ áîëíî. Óñàí äàõü íàíãè õîëüö and iron salts). Flocculation in water and
á¿ëýãíýñíèé äàðàà 纺ëºí õºäºëãºõºä wastewater treatment is the agglomeration
æèæèã õºâìºë¿¿ä íýãäýæ ëàâñ áîëîí or clustering of colloidal and finely divided
òîìîð÷ óñíû ãàäàðãàä õºâæ ãàð÷ èðíý. suspended matter after coagulation by
Èíãýñíýýð óñíààñ ëàâñ ÿëãàõ áîëîìæ gentle stirring (by either mechanical or
á¿ðäýæ óñ öýâýðøèíý. hydraulic mean), such that they can be
separated from water or wastewater.

Ä
Äóëààíä òýñâýðòýé áàêòåðè Thermotolerant coliform bacteria or
faecal coliforms
44îÑ –ä ¿ðæèõ ÷àäâàðòàé áàêòåðè Bacteria in the coliform group able to form
áà ýäãýýð íü E.Coli òºðëèéí áàêòåðè colonies at 44oC. Typically, most thermo-
áàéíà. Ýíý òºðëèéí áàêòåðè íü äóëààíä tolerant bacteria are of the species Esch-
õàìãèéí òýñâýðòýé áºãººä ºòãºí erichia Coli, which are always derived from
ÿëãàäàñàíä ¿¿ñäýã. faeces.

Ç
Çîõèîìîë àãààðæóóëàëòòàé ëàãóóí Aerated lagoon
Øèì áîõèðäëûã çàäëàõ åðäèéí A holding and/or treatment pond that
öýâýðëýãýýíèé ÿâöûã ò¿ðãýñãýí àøèãòàé speeds up the natural process of biologi-
áàêòåðóóäûã èäýâõæ¿¿ëýõ, ºñãºõ çàìààð cal decomposition of organic waste by
øèì áîõèðäëûí áèîëîãèéí çàäðàëûã stimulating the growth and activity of
õóðäàñãàõ áàéãóóëàìæ. bacteria that degrade organic waste.
33 GENERAL TERMS AND DEFINITION

È
Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ Activated carbon
Í¿¿ðñ ýñâýë ìîäûã øàòààõ çàìààð Ìaterial produced by heating coal or
ãàðãàæ àâñàí ñèéðýã á¿òýöòýé ìàòåðèàë wood in such a way as to a porous struc-
ture creating a very internal surface area.
Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñíèé øèíãýýëò Activated carbon absorbtion
Áîõèðäîëò íü óñíààñ ñàëæ èäýâõæ¿¿ëñýí The process of pollutants moving out
í¿¿ðñíèé ãàäàðãóóä íààëäàõ ¿éë ÿâö. of water and attaching on to activated
carbon.
Èäýâõò ëàã Activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.9 6.9 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí øèíãýýëò Absorbtion on activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.12 6.12 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí à÷ààëàë Load on activated sludge
Àýðîòåíê äýõ èäýâõò ëàãèéí íýã ãðàììä The amount of nutrient residing in aera-
íîîãäîõ óóðãèéí áîäèñûí õýìæýý. tion tank per 1gram of activated sludge.
Èäýâõò ëàãèéí íàéðëàãà äàõü õàòóó Concentration of suspended solids of
áîäèñûí àãóóëàìæ an activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.10 6.10 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýâõò ëàãèéí öýâýðëýãýý Activated sludge treatment
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.11 6.11 Standard MNS 6279 : 2011
Èäýìõèé íàòðè Caustic Soda
Óñ 纺ëð¿¿ëýõ àæèëàãààíû ¿åä A chemical which is sometimes used to
êàëüæóóëñàí ñîä áà øîõîéã õààÿà replace soda ash and some of the lime in
îðëóóëàí àøèãëàäàã õèìèéí áîäèñ the water softening process. Also known
(Na OH). as Na OH, or sodium hydroxide
Èñýëä¿¿ëýëò Oxidation
Öýâýðø¿¿ëñýí áîõèð óñûã áàéãàëüä Basin used for the retention of wastewa-
íèéë¿¿ëýõèéí ºìíº ò¿¿íèé ter before final disposal, which biological
íàéðëàãà äàõü øèì áîäèñûã àãààðûí oxidation of organic material is effected
õ¿÷èëòºðºã÷èéí òóñëàìæòàéãààð by transfer of oxygen from air to the wa-
áàéãàëèéí áà çîõèîìîë àðãààð ter, either naturally or artificially acceler-
èñýëä¿¿ëýõ îð÷èí. ated.

Ê
Êàëüöèéí êàðáîíàòûí ýêâèâàëåíò Calcium Carbonate Equivalent
Óñíû õàòóóëãèéí èîíû àãóóëàìæèéã A measurement of hardness which is
êàëüöèéí êàðáîíàòûí ýêâèâàëåíò an expression of the concentration of
óòãààð èëýðõèéëñýí õýìæèãäýõ¿¿í. hardness ions in water in terms of their
equivalent value of calcium carbonate.
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 34

Êàðáîíàòûí õàòóóëàã Carbonate hardness


Ìåòàëë íü ø¿ëòëýã íýãäýëòýé óðâàëä Hardness caused by metals combined with
îðñîíîîð ¿¿ññýí õàòóóëàã. Êàðáîíàòûí a form of alkalinity. Carbonate hardness
õàòóóëàã íü ýëáýã òîõèîëääîã is the most common type of hardness and
áºãººä øóãàì õîîëîé áîëîí òîíîã responsible for the deposition of calcium
òºõººðºìæèéí äîòîð òàëûí õàíàíä carbonate scale in pipes and equipment. It
õàã ¿¿ñãýäýã. Óñûã áóöàëãàæ ýíý õàãèéã is sometimes known as “temporary hard-
àðèëãàæ áîëäîã òóë “ò¿ð çóóðûí ness” since it can be removed boiling the
õàòóóëàã” ãýäýã. water.
Êàòàëèçàòîð (õóðäàñãóóð) Catalyst
Óðâàëûí ¿éë ÿâöàä îðîëöîõã¿éãýýð Àny substance that encourages a reaction
ò¿¿íèéã õóðäàñãàäàã áîäèñ without being consumed in the process
Êàòîä Catode
Ýëåêòðîëèòûí õîðãî äàõü íýìýõ Òhe positively charged portion of an
öýíýãòýé õýñýã. Êàòîä íü ýëåêòðîíûã electrolytic cell. Catode accepts electrons.
õ¿ëýýæ àâäàã.
Êàòîäîí õàìãààëàëò Catodic protection
Çýâðýëòýýñ õàìãààëàõ çîðèëãîîð The introduction of a different electrical
õîîëîéä õîëáîõ ººð òºðëèéí öàõèëãààí circuit into the pipe to prevent corrosion.
õýëõýý.
Êàòèîí Cation
Íýìýõ öýíýãòýé öàõèì áèåò. A positively charged particle.

Ë
Ëàáîðàòîðèéí äýýæ, ñîðüö Laboratory sample
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 9.4.2 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
9.4.2
Ëàã áîëîí òóíàäàñíû ÷èéãøèë Moisture of sludge and raw slag
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.17 6.17 Standard MNS 6279 : 2011
Ëàãèéí íàéðëàãà äàõü óñíû àãóóëàìæ. Water content of the sludge.
Ëàãèéí íàñæèëò Sludge Age
Áèîëîãè öýâýðëýãýýíèé ÿâöàä èäýâõò The average solids retention time in the
ëàãèéí ¿éë÷ëýõ õóãàöàà. Ëàãèéí ¿éë÷ëýõ biological treatment process. The solids
õóãàöàà íü àýðîòåíê äýõ èäýâõò ëàãèéí retention time is equal to the mass of solids
ìàññûã ñèñòåìýýñ çàéëóóëæ áóé èë¿¿äýë in the aeration tank divided by the mass of
ìàññò õàðüöóóëñàí õàðüöàà. solids leaving the system (waste activated
sludge solids) each day.
Ëàãèéí òàëáàé Sludge beds
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.18 6.18 Standard MNS 6279 : 2011
ëàã ýãøýýõ çîðèóëàëòòàé áàéãóóëàìæ. Sand and sludge drying beds are used for
dewatering sludge.
35 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Ëàãèéí òºëºâ á¿ðä¿¿ëýëò Sludge conditioning


MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.14 6.14 Standard MNS 6279 : 2011
Ëàãèéí óñ Sludge water
Ëàãèéã óñã¿éæ¿¿ëýõ ÿâöàä ÿëãàðñàí óñ. The water that is produced during dewa-
tering process of sludge.
Ëàãèéí óñã¿éæ¿¿ëýëò Dewatering
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.16 6.16 Standard MNS 6279 : 2011
Ëàãèéí õóâèéí ýçëýõ¿¿í Sludge volume index
Òîäîðõîé õóãàöààíä (èõýâ÷ëýí 30 Volume in millilitres occupied by 1g of a
ìèíóò) òóíãààñàí èäýâõò ëàãèéí íýã suspension after 30 minute settling.
ãðàìì õóóðàé ¿ëäýãäëèéí ýçëýõ¿¿í.
Ëàãèéí õóóðàé ¿ëäýãäýë Sludge dry residue
×èéãòýé ëàãèéã (1050Ñ òåìïåðàòóðò) The weight of the sludge after treating
õàòààõ ÿâöàä òîãòâîðæñîí æèíã àíõíû with heat (1050Ñ) compared to its original
æèíä õàðüöóóëñàí óòãà. weight

Ëàã íÿãòðóóëàëò Thickening


Ëàãèéí óñûã çàéëóóëàõ çàìààð õóóðàé Process of increasing the concentration of
áîäèñûí àãóóëàìæèéã íýìýãä¿¿ëýõ ¿éë solids in a sludge by the removal of water.
àæèëëàãàà.
Ëàã ºòãºð¿¿ëýëò Sludge thickening
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.15 6.15 Standard MNS 6279 : 2011

Ì
Måòàíòåíê Methane tank
Áîõèð óñíû òóíàøíû îðãàíèê õýñãèéã A reinforced-concrete reservoir for bio-
õ¿÷èëòºðºã÷ã¿é îð÷èíä áàêòåðè áà logical processing (fermentation) of the
áóñàä áè÷èë áèåòèéí òóñëàìæòàéãààð organic portion of solid sewage by means
áèîëîãèéí àðãààð èñýëä¿¿ëýí of bacteria and other microorganisms
áîëîâñðóóëàõ õ¿÷èòãýñýí òºìºð áåòîí under anaerobic conditions.
ãàí.
Ìåòàíòåíêèéí à÷ààëëûí òóí Methane tank charge dose
Õîíîãò ìåòàíòåíêýä ºã÷ áàéãàà ëàãèéí The amount of sludge in grams per 1m3
1ì3 ýçýëõ¿¿íä õîíîãò íîîãäîõ õýìæýý of methane tank volume per day.
(ãðàììààð èëýðõèéëñýí õóóðàé áîäèñ).
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 36

Í
Íèéò äýãäýìõèé áèåò¿¿äèéí õýìæýý Total Volatile Solids
Óñûã ø¿¿æ, ò¿¿íýýñ ãàðñàí òóíàäñûã The change in the weight represents the
øàòààõ çàìààð äýãäýìõèé áîäèñîîñ amount of suspended or dissolved solids
ñàëãàñíû äàðààõ æèíãèéí çºð¿¿. Ýíý that are organic in nature or volatilized.
çºð¿¿ã îëîõûí òóëä óñàí äàõü óìáóóð The residue for previous testing is then
áîäèñûã ø¿¿æ ÿëãàñàí òóíàäñûã 5000Ñ- ignited at a temperature of 5000C.
ûí òåìïåðàòóðò øàòààæ, øàòààõûí
ºìíºõ æèíãýýñ áà øàòààñíû äàðààõ
æèíã õàñíà.
Íèéò óìáóóð áîäèñûí õýìæýý Total Suspended Solids
Òîäîðõîé ýçëýõ¿¿íòýé óñíû äýýæèéã A fixed volume of sample is filtered
óðüä÷èëàí æèãíýñýí öýâýð ø¿¿ëò¿¿ðýýð through a pre-weighed and washed glass
ø¿¿æ ø¿¿ëò¿¿ðòýé áîäèñûã 1030 Ñ fiber filter. The filter is then rinsed and
–1050Ñ-ûí òåìïåðàòóðò õàòààãààä æèíã dried at 1030 C to 1050C. The change in
äàõèí ¿çíý. Ø¿¿ëò¿¿ðèéí æèíãèéí çºð¿¿ the weight of the filter represents the
íü óìáóóð áîäèñûí æèíã èëýðõèéëíý. weight of suspended material.
Íèéò ¿ë óóñàõ õàòóó áîäèñûí õýìæýý Total insoluble solids
Óñíû òîäîðõîé õýìæýýíèé äýýæèéã Total dissolved solids are determined by
ñòàíäàðòûí ø¿¿ëò¿¿ðýýð ø¿¿æ, ãàðñàí filtering a measured volume of sample
íîéòîí ¿ëäýãäëèéã 1800Ñ-ûí òîãòìîë through a standard glass fiber filter. The
òåìïåðàòóðò õóóðàé áàéäàëä îðòîë íü filtrate (i.e., filtered liquid) is then evapo-
õàòààõàä ø¿¿ëò¿¿ð äýýð ¿ëäñýí õóóðàé rated to dryness at a constant tempera-
áîäèñûí æèí. ture of 1800C.
Íèéò óóññàí áîäèñ Total dissolved solids (TDS)
Óóñìàë îðãàíèê áà îðãàíèê áóñ õèìèéí Water quality parameter defining the
áîäèñûí àãóóëàìæèéã èëýðõèéëäýã óñíû concentration of dissolved organic and
÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò. inorganic chemicals in water.
Íèéò õàòóó áèåòèéí õýìæýý Total Solids
Äýýæèíä àãóóëàãäàõ íèéò óóñìàë, õàòóó The total amount of solids in the sample
¿ëäýãäýë áà äýãäýìõèé áèåò¿¿äèéí which includes: dissolved, suspended, and
õýìæýý. volatile.
Íýâòðýõ òàã, õàëèâ Access cover
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.20 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.20
Í¿¿ðñõ¿÷ëèéí äàâõàð èñýë Carbon dioxide
Óñàíä óóñ÷, ò¿¿íèéã õ¿÷èëëýã øèíæ À gas which can dissolve in water, mak-
÷àíàðòàé áîëãîäîã õèé. Õ¿÷èëëýã óñ ing the water acidic. The acidic water will
íü ìåòàëë õîîëîéã çýâð¿¿ëýõ øàëòãààí attack metal pipes
áîëäîã.
Íýýëõèé, í¿õ, ñóâàã Manhole
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.19 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.19
37 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Íýýëõèéí òàã, õàëèâ Manhole cover


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.21 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.21

Î
Îðãàíèê áîäèñ Organics
Í¿¿ðñòºðºã÷ àãóóëñàí á¿õ áîäèñ. Any molecule that contains carbon.
Æèøýýëáýë: óóðàã, òîñ, àìèí õ¿÷èë, Examples of organic compounds are
âèòàìèí, áîëîí áóñàä áîäèñ. proteins, lipids, amino acids, vitamins, and
other building blocks of life.

ª
ªâ÷èí ¿¿ñãýã÷ íÿí Pathogen
Áàêòåðè, øèìýã÷ õîðõîé, âèðóñ çýðýã Infectious biological agent (bacteria,
ýçýí áèåäýý ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷ áèîëîãèéí protozoa, fungi, parasites, viruses) that
õàëäâàðò áèåò¿¿ä. inflicts disease or illness on its host.
ªíãºð Scum
Óñíû ãàäàðãóó äýýð òîãòñîí õàìãèéí General name given to the top floating
äýýä õºâìºë. Ýíãèéí æèøýý ãýâýë óäààí layer of material that sits above the water.
õóãàöààíû äàðàà ñåòïèê äýõ óñ áóþó It is most noticeable in septic tanks where
ëàãàí äýýð òîãòäîã õàëüñ. distinct layers of scum, water, and sludge
form over time.
ªºðºº (àÿíäàà) öýâýðøèõ ÷àäâàð Àssimilative capacity
(¿éë ÿâö) Òhe capacity of a natural body of water
Áîõèð óñ áóþó õîðò áîäèñ õ¿ëýýí àâñàí to receive and dilute wastewaters or toxic
óñ íü òýäãýýðèéã ººðèéí æàìààð õ¿í materials without damage to aquatic life
áîëîí õ¿ðýýëýí áóé îð÷èíä õàëã¿é or humans who consume the water.
áîëãîõ ÷àäàìæ.

Ñ
Ñààðàë óñ Sullage (Grey water)
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5.2 5.5.2 Standard MNS 6279 : 2011
Ñààðìàãæóóëàëò Neutralization
Õ¿÷èë ø¿ëòèéí õàðèëöàí ¿éë÷ëýëýýð À chemical reaction in which an avid and
óóñìàë áà óóñäàãã¿é äàâñ ¿¿ñãýõ õèìèéí a base interact with the formation of a
óðâàë. salt to make a solution neutral.
Ñàíòåõíèê Plumbing
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.5 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.5
Ñàíòåõíèêèéí ñóóðèëóóëàëò Sanitation installation
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.6 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.6
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 38

Ñàíòåõíèêèéí õýðýãñýë Sanitary appliance


MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.8 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.8
Ñàðààëæ Screens
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.19 6.19 Standard MNS6279 : 2011
Ñýðãýýëò Regeneration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.20 6.20 Standard MNS 6279 : 2011

Ò
Òîãòîîë óñíû äîòîîä áîõèðäîë Self pollution of the water body
Òîãòîîë óñàí äàõü ìºõñºí øèì áîäèñûí Degradation of nutrient, as well as
(àìüòàí, óðãàìëûí ÿëçðàë), çàäðàëààñ decomposition of organisms lead to the
¿¿äýëòýé áîõèðäîë. pollution of water body itself.
Һ⺺ñ çóãàòàõ õ¿÷íèé íàñîñ Centrifugal pump
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.50 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.50
Òîãòâîðòîé áàéäàë Stabilized condition
Èñýëä¿¿ëñýí áîëîí àðèóòãàñàí îðãàíèê Describes the state of organic material
áîäèñûí íýãäýë. Îðãàíèê áîäèñóóä that has been completely oxidized and
çàäðàëä îðñíû äàðàà áàêòåðóóä sterilized. When most of organic mat-
òýæýýëã¿é áîëñíû óëìààñ ººðñäèéí ter has been degraded bacteria begin to
ýñèéí øèíãýíýýð õîîëëîõ áîëäîã. starve and consume their own cytoplasm.
̺õñºí áàêòåðèéí ä¿íä ¿¿ññýí îðãàíèê The organic material left by the dead bac-
áîäèñûã áóñàä îðãàíèçìóóä øèìýí teria is then degraded by other organisms,
àâäàã áà èíãýñíýýð á¿ðýí òîãòâîðò which results in a fully stabilized product.
áàéäàë ¿¿ñäýã.
Òóíàëò Sedimentation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.23 6.23 Standard MNS 6279 : 2011
Òóíãààñàí áîõèð óñ Settled sewage
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.24 6.24 Standard MNS 6279 : 2011
Ò¿¿õèé óñ Raw water
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.25 6.25 Standard MNS 6279 : 2011
Ò¿¿õèé ¿ëäýö Raw sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.26 6.26 Standard MNS 6279 : 2011

Ó
Óëüòðà ø¿¿ëò¿¿ðýýð ø¿¿õ àðãà Ultrafiltration
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.27 6.27 Standard MNS 6279 : 2011
39 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Óðâóó óãààëò Backwash


Ø¿¿ëò¿¿ðèéí ä¿¿ðãýã÷ ìàòåðèàëûí Backwash is the reversal of flow through
øèðõýãëýëèéí õîîðîíä òîãòñîí a filter to remove the materials trapped
òóíàäàñëàã ¿ëäýãäëèéã ýñðýã óðñãàëààð on and between the grains of filter media.
óãààæ çàéëóóëàõ àæèëëàãàà. This is a way of cleaning filter.
Óñ õàíãàìæèéí õîíãèë Water supply adit
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.34 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.34
Óñ äàìæóóëàõ õîîëîé, øóãàì Aqueduct
MNS ISO 6707-1 : 2010 –ñòàíäàðòûí 3.2.33 Standard MNS ISO 6707-1:2010
3.2.33
Óñ çàéëóóëàõ õîîëîé Culvert
MNS ISO 6707-1 : 2010 –ñòàíäàðòûí 3.2.35 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.35
Óñ 纺ëð¿¿ëýëò Softening
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.16 4.16 Standard MNS 6279 : 2011
Óñíû ñóâàã Watercourse
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.8 10.8 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
Óñíû ÷àíàðûí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò Water quality criteria
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.7 4.7 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ õýðýãëýý Water consumption
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 4.18 4.18 Standard MNS 6279 : 2011
Óñ àðèóòãàõ àðãà Sterilization
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.28 6.28 Standard MNS6279 : 2011
Óñ õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ àðãà Water disinfection
(õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýëò) Àccomplished by using different methods
Áàéãàëü äàõü çàðèì óñàí äàõü ºâ÷èí such as chlorine disinfection, ultraviolet
¿¿ñãýõ íÿíã õëîðæóóëàõ, îçîíæóóëàõ, disinfection to disinfect sewage water.
õýò ÿãààí òóÿà áîëîí õ¿íä ìåòàëëûí
(ìºíãº, çýñ ãýõ ìýò) äàâñààð àðèóòãàõ
çàìààð óñòãàõàä çîðèóëñàí óñíû
÷àíàðûã ñàéæðóóëàõ àðãà.
Óñíû äàõèí àøèãëàëò Reuse of water
Àëèâàà íýã àøèãëàëòààñ ãàð÷ áóé Òreated water is used for the irrigation of
õàÿãäàë óñûã òåõíîëîãèéí õýðýãöýý, agricultural purposes as well as becoming
ãàçàð òàðèàëàíãèéí óñàëãàà çýðýãò a household water supply, if it is suffi-
äàâòàí àøèãëàõààð àâàõ àðãà õýìæýý. ciently clean.
Óñ óðñãàõ ãîë áîñîî øóãàì õîîëîé Rising main
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.37 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.37
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 40

¯
¯éëäâýðëýëèéí õàÿãäàë Industrial waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.15 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.15
¯ë áóöààõ ø¿¿ëò¿¿ð Graded filter
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.44 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.44
¯ëäýãäýë, õàÿãäàë, èë¿¿äýë Residue
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.12 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.12

Õ
Õàëóóí óñíû ñèñòåì Hot water system
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.47 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.47
Õàð óñ Blackwater
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 5.5.3 5.5.3 Standard MNS 6279 : 2011
Õàòóó á¿ðõ¿¿ëòýé áèåò Oocyst
Áàéãàëèéí õ¿íä íºõöºëèéã äàâàí òóóëæ À thick-walled spore into which different
äàñàí çîõèöîõûí òóëä õàìãààëàëòûí organisms (similar to Cryptosporidium)
çóçààí á¿ðõýâ÷òýé áîëñîí çàðèì can transform as a way of resisting, and
îðãàíèçìóóä (áèå ìàõáîäü). surviving through periods of environmen-
tally harsh conditions.
Õàòóó õàÿãäàë Solid waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.14 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.14
Õàÿãäàë, õîã, áîõèð, õîã õàÿãäàë Waste
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.13 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.13
Õèé õàäãàëàõ ñàâ Gas holder
Ìåòàíòåíêýýñ ãàðàõ õèéã õàäãàëàõ ñàâ. Gas container for methane emitted.
Õèìèéí á¿ëýãíýëò Chemical coagulation
MNS 6279 : 2011 –ñòàíäàðòûí 6.35 6.35 Standard MNS 6279 : 2011
41 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õèìèéí õýðýãöýý Chemical Oxygen Demand


Õèìèéí õ¿÷òýé èñýëäýëòèéí ¿åä Quantitative measure of the amount of
í¿¿ðñõ¿÷èëëýã /îðãàíèê/ áîäèñûã oxygen required for chemical oxidation
èñýëä¿¿ëýõ óðâàëä øààðäàãäàõ of carbonaceous (organic) material in
õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýìæýýã òîîí óòãààð a sample by a strong chemical oxidant,
èëýðõèéëñýí ¿ç¿¿ëýëò. ÕÕÕ íü ÁÕÕ-ººñ expressed in mg\L. COD is always equal
áàéíãà èõ áóþó òýíö¿¿ áàéõ áºãººä to or higher than BOD since it is the sum
áèîëîãèéí áà õèìèéí èñýëä¿¿ëýëòýíä of oxygen required for both biological and
òýäíèé àëü àëü íü øààðäëàãàòàé. chemical oxidation.
Õèìèéí öýâýðëýãýý Chemical treatment
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.36 6.36 Standard MNS 6279 : 2011
Õëîðàìèí Chloramines
Õëîð áà àçîòûí õèìèéí íýãäýë. Chemical combining chlorine and ni-
Õëîðàìèí íü õëîðûí õèé (ãèïîõëîðèä) trogen. Chloramines are formed by first
áîëîí àììèàêûã óñàíä íýìýõ àãøèíä adding chlorine gas or hypochlorite to
¿¿ñíý. Òýð íü õëîðûí õèéãýýñ ñóëàâòàð water and then adding ammonia. They
áîëîâ÷ òîãòâîðòîé òóë öýâýðø¿¿ëñýí are weaker than chlorine gas, but are
áîõèð óñûã õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõýä ºðãºí more stable, so they are often used as the
àøèãëàäàã. disinfection in the distribution lines of
water treatment systems.
Õëîð áóóðóóëàëò Dechlorination
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.37 6.37 Standard MNS 6279 : 2011
Õëîðæóóëàëòûí èäýâõ Chlorination efficiency
Õëîðûí àâöàëäàõ õóãàöàà áà ¿ëäýãäýë The efficiency of chlorine is primaly de-
õëîðûí àãóóëàìæààñ õàìààðàõ ¿ç¿¿ëýëò. pendent on the contact time and on the
concentration of chlorine residual.
Õî¸ðäîã÷ öýâýðëýãýý Secondary treatment
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.38 6.38 Standard MNS 6279 : 2011
Õººðºã, íàñîñ Pump
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.49 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.49
Õóäàã, õîíõîð Sump
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.45 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.45
Õóäàëäàà, ¿éë÷èëãýýíèé Commercial waste
(¿éëäâýðëýëèéí áóñ) õàÿãäàë
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 10.16 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
10.16
Õ¿÷èëòºðºã÷èò îð÷èí Aerobic condition
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.32 6.32 Standard MNS 6279 : 2011
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 42

Õ¿÷èëòºðºã÷ã¿é îð÷èí Anaerobic condition


MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.33 6.33 Standard MNS 6279 : 2011
Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàö Dissolved oxygen (DO)
Óñíû òóõàéí òåìïåðàòóð, Amount of oxygen gas dissolved in a
àãààðûí äàðàëòûí ¿åä ò¿¿íä given quantity of water at a given tem-
óóññàí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýìæýýã perature and atmospheric pressure. It is
õ¿÷èëòºðºã÷ººð á¿ðýí õàíàñàí ¿åèéí usually expressed as a concentration in
õýìæýýíýýñ õóâèàð èëýðõèéëñýí òîîí parts per million or as a percentage of
¿ç¿¿ëýëò. saturation.
Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàöûí õóâü Oxygen saturation
Èë óñ õ¿÷èëòºðºã÷ººð õàíàõ Oxygen saturation or dissolved oxy-
àãóóëàìæààñ òóõàéí ¿åä óñàíä áàéãàà gen (DO) is a relative measure of the
õ¿÷èëòºðºã÷èéí ýçëýõ õóâü. amount of oxygen that is dissolved in the
water body.
Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õîìñäîë Deoxygenation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.40 6.40 Standard MNS 6279 : 2011
Õ¿ëöýõ àãóóëàìæ Admissible concentration limit
Áîõèð óñ áîëîí áàéãàëèéí óñíû íýã It is the concentration of contaminants
ëèòð äýõ øèì áà øèì áóñ áîäèñóóäûí present 1litre in sewage water as well as
óóññàí àãóóëàìæ. Áîõèð óñíû õóâüä in the environment. For sewage water
ò¿¿íä áèîëîãè öýâýðëýãýý õèéõ, it is the maximum biological treatment
áàéãàëèéí óñíû õóâüä óñ õýðýãëýã÷äèéí required whereas for the water in the
óñíû ÷àíàðûí øààðäëàãàä íèéöýõ äýýä environment, it is the water quality index.
õýìæýý.
Õýðýãñýë, òîíîãëîë Appliance
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.7 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.7

Ö
Öýâýðëýãýýíèé ø¿¿ëò¿¿ð Strainer
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.43 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.43
Öýâýðø¿¿ëñýí áîõèð óñ Treated wastewater
6.41 Standard MNS 6279 : 2011
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.41
Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæ Waste Water Treatment plant
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.1 6.1 Standard MNS 6279 : 2011
43 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí à÷ààëàë Sewage load on sewage treatment


plant
Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí 1ì3 ýçýëõ¿¿í Òhe concentration of contaminants in
áóþó 1ì2 òàëáàéä õîíîãò î÷èæ áóé water or sewage water volume (m3) that
áîõèð óñíû (ì3) áóþó áîõèðäóóëàõ enters the sewage treatment plant per
áîäèñûí (ã) õýìæýý. day.
Öýâýðëýãýýíä øààðäëàãàòàé õóãàöàà Detention time
Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí äàìæëàãààð óñ Òhe time required for a volume of water
öýâýðøèí ºíãºðºõ õóãàöàà. to pass through a tank at a given rate of
flow; in storage reservoirs, the length of
time water will be held before being used.
×
×èéãòýé ëàã Dewatered sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.42 6.42 Standard MNS 6279 : 2011

Ø
Øàð óñ Yellow water
Óñààð çàéëóóëàãäñàí øèíãýí ÿëãàäàñ. Urine combined with flushing water.
Øèìò áîäèñ Nutrient
ªñºëò õºãæèëòèéã ñàéæðóóëàõ áîäèñóóä Àny substance (including protein, fat,
áîëîõ óóðàã, ººõ òîñ, âèòàìèí, carbohydrate, vitamins, or minerals) that
áîëîí ýðäýñ áîäèñ. Óñ öýâýðëýõ is used for growth. In wastewater treat-
áàéãóóëàìæèéí õóâüä øèìò áîäèñ ãýäýãò ment systems ‘nutrient’ usually refers to
àçîò áîëîí ôîñôîð îðîõ áà ýäãýýð íü nitrogen and or phosphorus since they are
öººðºì çàìãààð áîõèðäîõ ¿çýãäëèéã primarily responsible for eutrophication.
èäýâõæ¿¿ëýõ ãîë áîäèñóóä þì.
Øèìýã÷ õîðõîé Parasite
Áóñàä àìüä îðãàíèçìä àìüäðàí ýçýí Àny organism that lives on or in another
áèåý ºâ÷ë¿¿ëäýã øèìýã÷ õîðõîé. organism and damages its host
Øèíãýýëò Absorption
Õèé, øèíãýí, õàòóó òºëºâ áàéäàë äàõü Absorption is the process by which chemi-
õèìèéí áîäèñóóä ººð õèé, øèíãýí, cals in gaseous, liquid or solid phases are
õàòóó òºëºâò áàéãàà õèìèéí áîäèñîíä incorporated into and included within
øèíãýõ ¿éë ÿâö. another gas, liquid, or solid chemical.
Øóãàì õîîëîé Pipeline
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 3.2.32 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
3.2.32
Øóãàì õîîëîéí õîëáîîñ Pipe fitting
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.22 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.22
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 44

Ø¿âòýð Urea
NH4CO õýìýýõ õèìèéí îðãàíèê íýãäýë. Òhe organic molecule NH4CO that is
Õ¿íèé áèåíýýñ øýýñýýð äàìæèí ÿëãàð÷, excreted in urine as a way of ridding the
èë¿¿äýë àçîòûã çàéëóóëíà. Ø¿âòýð íü body of excess nitrogen. With time, the
í¿¿ðñõ¿÷ëèéí äàâõàð èñýë, àììèàê urea in urine breaks down into carbon di-
áîëîí çàäàð÷ õºðñºí äýõ îðãàíèçìóóäàä oxide and ammonia, which is readily used
øèì òýæýýë áîëíî. by organisms in soil.
Ø¿ðø¿¿ð Sprinkler
MNS ISO 6707-1 : 2010 ñòàíäàðòûí 5.4.46 Standard MNS ISO 6707-1 : 2010
5.4.46
Øýýñ Urine
Õ¿íèé áèåýñ ÿëãàð÷ áóé ø¿âòýð áîëîí Liquid waste produced by the body to rid
áóñàä ¿ð àøèãã¿é áîäèñûã àãóóëñàí itself of urea and other waste
øèíãýí.

Ý
Ýíòåð âèðóñ Enteric viruses
Õ¿íèé ÿëãàäñààð òóõàéí óñ áîõèðäñîíûã A category of viruses related to human
èëòãýõ âèðóñûí òºðºë. excreta found in waterways.
Ýðãýëä¿¿ëýã Centrifugation
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.43 6.43 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðãýëòèéí èäýâõò ëàã Returned activated sludge
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.44 6.44 Standard MNS 6279 : 2011
Ýðãýëòèéí ëàãèéí òóí Return sludge dose
Ýðãýëòèéí ëàãèéí õýìæýýã àýðîòåíêýä Òhe ratio of the amount of return sludge
èðæ áóé áîõèð óñíû õýìæýýíä õóâààñàí and the volume of wastewater the aera-
õàðüöàà. tion tank receives.
Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization
MNS 6279 : 2011 ñòàíäàðòûí 6.45. 6.45 Standart MNS 6279 : 2011

ß
ßëçìàã Humus
Îðãàíèê áîäèñûí çàäðàëûí ä¿íä ¿¿ññýí Àn earth-like dark brown or black mate-
õºðñ øèã õàð õ¿ðýí áà õàð ºíãèéí rial comprised primarily of decomposed
áîäèñ. organic matter.
45 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Àøèãëàñàí ìàòåðèàë
Bibliography
1. Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé ñòàíäàðò÷èëëûí òîãòîëöîî, ñóóðü ñòàíäàðòûí ýìõòãýë
MNS 1-1 : 2006
MNS 1-2 : 2006

2. Ãèäðîãåîëîãèéí íýð òîìú¸î, òîäîðõîéëîëò


MNS 3382 : 1982

3. Ýõ ãàçðûí óñ ñóäëàë íýð òîìú¸î, òîäîðõîéëîëò


MNS 3870 : 1986

4. Áàéãàëü îð÷íû õàìãààëàë: Óñ, óñ àøèãëàëò, õàìãààëàëò, íýð òîìú¸î,


òîäîðõîéëîëò
MNS 17.1.1.10 : 1979

5. Óñíû ÷àíàð, òàéëáàð òîëü


MNS ISO 6107 – 7 : 2002

6. Óñíû ÷àíàð, òàéëáàð òîëü


MNS ISO 6107 -1 : 2002

7. Óñíû àæ àõóé, óñíû ÷àíàð íýð òîìú¸î, òîäîðõîéëîëò


MNS 4079 : 1988

8. Òîìú¸îëîë ç¿éí çàð÷èì, àðãà


MNS ISO 5000 : 1999

9. Óñíû àæ àõóéí íýð òîìú¸îíû òàéëáàð òîëü, Í. ×àãíàà, 2006

10. Í¿õýí æîðëîí, óãààäàñíû í¿õ


MNS5924: 2008

11. GLAAS 2010: un-water global annual assessment of sanitation and drinking water

12. Groundwater: our hidden asset, Stephen and Julie Cribbs, 1998

13. Ìîíãîë õýëíèé õóðààíãóé òàéëáàð òîëü, Á. Áàÿðñàéõàí, 2009

14. Óñ õàíãàìæ, àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæòàé õîëáîîòîé ýðõ ç¿éí àêòûí ýìõòãýë

15. Ýêîëîãè áà îð÷èí ñëîâàðü- ëàâëàõ , Âðîíñêèé Â.À, 2008

16. Ýêîëîãè áà îð÷èí ñëîâàðü- ëàâëàõ, Á. Áîëäãèâ


ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 46

Ìîíãîë õýëíèé öàãààí òîëãîéí äýñ äàðààëëààð


áàéðøóóëñàí íýð òîìü¸îíû æàãñààëò

Ìîíãîë õýëýýð Àíãëè õýëýýð Õóóäàñíû


¹
Mongolian English äóãààð
1 Àæèëëàãàà ÷àäàâõèä òàâèãäàõ øààðäëàãà Performance requirement 4
2 Àþóëã¿éí èòãýëö¿¿ð Factor of safety 4
3 Àãààðã¿é îð÷èí äàõü ëàãèéí áîëîâñðóóëàëò Anaerobic sludge digestion 29
4 Àãààðæóóð Aerators 29
5 Àãààðæóóëàõ õóãàöàà Retention time 29
6 Àãààðæóóëàëò Aeration 29
7 Àçîòûí õ¿÷ëèéí äàâñíû çàäðàë Denitrification 29
8 Àýðîòåíê Aeration tank 30
9 Àêâåäóê /ÿ¿ðýí äýýð òàâüñàí õîîëîé Aqueduct 12
10 Àëüãàöèä Algicide 12
11 Àëãåà çàìàã Algae 12
12 Àìèíû ñóóöíû õîëáîëò Private connection 12
13 Àñãàð, ÿëãàäàñ, õàÿãäàë Discharge 26
14 Àíõäàã÷ õàÿãäàë Septage 29
15 Àíèîí Anion 29
16 Àíîä Anode 29

17 Àíõäàã÷ òóíãààãóóð Primary sedimentation tank 29

18 Àíîäîí õàìãààëàëò Anodic protection 12


19 Àíõíû, íýýëòèéí, îíãîéëãîëòûí äàðàëò Initial opening pressure 12
20 Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæ Sanitation 26
21 Àðèóí öýâðèéí ºðºº WC suite 26
22 Àðòåçèéí õóäàã Artesian well 13
Àðèóí öýâðèéí åðäèéí áàéãóóëàìæ áà Basic sanitation and
23 4
óíäíû óñ õàíãàìæèéí ñèñòåì drinking water system
24 Àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîéí õîëáîëò Sewer connection 26
Àðèóí öýâðèéí áàéãóóëàìæèéí
25 Sustainable sanitation 4
òîãòâîðòîé ¿éë àæèëëàãàà
47 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Àðèóí öýâðèéí “ñàéæðóóëààã¿é”


26 “Unimproved” sanitation 26
áàéãóóëàìæ
Àðèóí öýâðèéí “ñàéæðóóëñàí”
27 “Improved” sanitation 26
áàéãóóëàìæ
28 Àðèóòãàõ òàòóóðãà Sewerage 26
29 Àõóéí õîã õàÿãäàë Household waste 29
Àõóéí áîëîí Household and industrial
30 4
¿éëäâýðëýëèéí õîã õàÿãäàë waste
31 Àøèãëàã÷ User 4
32 Àþóëò ¿çýãäýë Hazard event 13
33 Àþóëò õ¿÷èí ç¿éë Hazard 13
34 Àþóëûí ä¿í øèíæèëãýý Hazard analysis 13
35 Àþóëã¿é á¿òýýìæ Safe yield 4
36 Àþóëã¿é óñ Safe water 4
37 Áàãöûã øèíæëýõ Batching 4
38 Áàêòåðèéí äàâõàðãà Bacteria bed 30
39 Áàéëñèéí ìóðóé Baylis Curve 30
40 Áàòàëãàà Validation 13
41 Áàêòåðèîëîãè Bacteriology 31
42 Áåíòîíèò Bentonite 13
43 Áèå äààñàí ñèñòåì On-site sanitation 4
44 Áè÷èë áèåò Microorganism 31
45 Áèîëîãèéí õýðýãöýýò õ¿÷èëòºðºã÷ Biological oxygen demand BOD 30
46 Áèî æîðëîí Composting toilet 26
47 Áèî õèé Biogas 30
48 Áèî õàëüñ Biofilm 30
49 Áèîëîãèéí çàäðàëä ºðòºìõèé ìàòåðèàë Biodegradable material 26
50 Áèîëîãèéí ø¿¿ëò¿¿ð Biological filter 30
51 Áèò¿¿ëýõ õîðìîéí õààëò Flushing 13
52 Áèò¿¿ òóíãààãóóð Septic tank 26
53 Áîð óñ Brown water 31
54 Áîðîîíû óñíû ñóâàã, õîâèë Rainwater gutter 13
55 Áîîìò Dam 13
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 48

56 Áîñîî õîîëîé Riser 13


57 Áîñîî õîîëîé Standpipe 31
58 Áîõèð áèåò, íÿãò Apparent density 27
59 Áîõèðûí áèå äààñàí ñèñòåì Piped sewer system 26
60 Áîõèðäóóëàõ áîäèñ Contaminant 31
61 Áîõèð óñ áàéãàëüä íèéë¿¿ëýõ çºâøººðºë Discharge permit 31
62 Áîõèðäëûí ýõ ¿¿ñâýð Point sourse (PS) pollution 31
63 Áîõèð óñ Wastewater 31
Áîõèð óñíû Advanced wastewater
64 32
ã¿í öýâýðëýãýý treatment
65 Áîõèð óñ ãàðãàëãààíû øóãàì Discharge sewer pipe 27
66 Áîõèð óñ öóãëóóëàõ øóãàì Sewer 27
67 Áºìáºëãºí õàâõëàãà Ball valve 13
68 Áóöààæ ñýðãýýõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstitution 4
69 Áóãóéâ÷, çàëãàõ áóãóéâ÷ Socket 13
70 Áóóðöûí õ¿íõýýë Cone of depression 13
71 Óðâóó óãààëò Backwash 39
72 Áóëèíãàð Turbidity 27
73 Á¿ëýãíýë ôëîêóëÿíòûí àðãà Coagulation-flocculation 32
74 Á¿ëýãíýëèéí èäýâõæ¿¿ð Flocculent aid 32
75 Á¿õýýã Superstructure 27
76 Âààêóóì àðèóòãàõ òàòóóðãûí õîîëîé Vacuum sewer 27
77 Ãåî äààâóó, ãåî íýõìýë Geotextile 27
78 Ãàäàðãûí óñ Surface water 5
79 Ãàäíàõ õîëáîëò Piped water to yard/plot 14
80 Ãàçðûí äîîðõ óñ Groundwater 14
Ãàçðûí äîîðõ óñ çàéëóóëàëò,
81 Land drainage 15
ãàäàðãóóãèéí óñ çàéëóóëàëò
82 Ãàçðûí äîîðõ óñíû çîõèîìîë òýæýýãäýë Artificial recharge 14
83 Ãàçðûí äîîðõ óñíû ò¿âøèíãèéí áóóðàëò Drawdown 14
84 Ãàçàð äýýð íü öýâýðëýõ In site degradation 14
Ãàçðûí äîîðõ óñ áîõèðäóóëàã÷ øèíãýí Nonaqueous-phase
85 14
áîäèñ liquids(NAPLs)
49 GENERAL TERMS AND DEFINITION

86 Ãàçðûí äîîðõ óñ ñóäëàë Groundwater hydrology 15


87 Ãàëò óóëûí áà õóâèðìàë ÷óëóóëàã Igneous and metamorphic 15
88 Ãýðýýò àøèãëàã÷, Õýðýãëýã÷ Registered user, Customer 5
89 ÿéöýòãýã÷ Operator 5
90 ÿéöýä öîîíîã Confined aquifer 16
91 ÿéöýòãýë Performance 5
92 Ãèäðàâëèê äàìæóóëàëò Hydraulic conductivity 15
93 Ãèäðàâëèê íàëóó / õýâãèé Hydraulic gradient 15
94 Ãèäðîëîãèéí öèêë Íydrologic cycle 15
95 Äàâàëãàà íàìäààãóóð, íàìäààãóóð Breakwater 16
96 Äàìæóóëàã÷ õîîëîé, ñóâàã Conduit 16
97 Äàðàëòàí òýýãýí õîëáîîñ Pressure seal joint 16
98 Äàðàëò, ºíäºðò øàõàõ äàðàëò Head 16
99 Äàðàëò õýìæ¿¿ðèéí ¿¿ð Pressure tapping 16
Äèàãðàìì, á¿ä¿¿â÷, çîõèîí
100 Diagram 5
áàéãóóëàëòûí á¿ä¿¿â÷
Thermotolerant coliform
101 Äóëààíä òýñâýðòýé áàêòåðè 32
bacteria or faecal coliforms
102 Ä¿¿ðãýã÷ Aggregate 27
103 Äýýæ, ñîðüö Sample
104 Äýä á¿òöèéí òîãòîëöîî Infrastructure 5
105 Æóðàì Procedure 5
106 Çàäãàé æîðëîí Pit latrine without slab 27
107 Çàñâàð ¿éë÷èëãýý Maintenance 5
108 Çàíãèëàà, óóëçâàð, öýã Node 5
109 Çàõèàëàã÷ Client 5
110 Çîõèîìîë àãààðæóóëàëòòàé ëàãóóí Aerated lagoon 32
111 Ǻºëºí õºðñ ÷óëóóëàãò ¿å Unconsolidated deposits 16
112 Ǻºâðèéí óñíû ¿éë÷èëãýý Tanker truck 16
113 Ǻâøººðºãäºõ çºð¿¿, õ¿ëöýõ àëäàà Tolerance 5
114 Ǻâëºõ, çºâëºã÷ Consultant 5
115 Çóðàã, çóðàã òºñºë Drawing 6
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 50

116 Çóòàí Slurry 16


117 Çóóðìàã, ÷èãæýýñíèé çóóðìàã Grout 16
Computer Aided design
118 Çóðàã òºñëèéí àâòîìàòæóóëàëò 6
/CAD/
119 Çóóðàëäàõ, íààëäàõ, áàðüöàëäàõ Adhesion 6
120 Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ Activated carbon 33
121 Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñíèé øèíãýýëò Activated carbon adsorption 33
122 Èäýâõò ëàã Activated sludge 33
Èäýâõò ëàãèéí íàéðëàãà äàõü õàòóó Concentration of suspended
123 33
áîäèñûí àãóóëàìæ solids in activated sludge
124 Èäýâõò ëàãèéí öýâýðëýãýý Activated sludge treatment 33
Adsorption on activated
125 Èäýâõò ëàãèéí øèíãýýëò 33
sludge
126 Èäýâõò ëàãèéí à÷ààëàë Load on activated sludge 33
127 Èäýìõèé íàòðè Caustic Soda 33
128 Èñýëä¿¿ëýëò Oxidation 33
129 Èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæèéí àæèë Civil Engineering work 6
Calcium Carbonate
130 Êàëüöûí êàðáîíàòûí ýêâèâàëåíò 33
Equivalent
Êîíöåíòðàöè, ºòãºí, ºòãºíøèë,
131 Concentration 28
ºòãºíèé àãóóëàìæ
132 Êàðáîíàòûí õàòóóëàã Carbonate hardness 34
133 Êàòàëèçàòîð Catalyst 34
134 Êàòîä Catode 34
135 Êàòîäîí õàìãààëàëò Catodic protection 34
136 Êàòèîí Cation 34
137 Ëàáîðàòîðèéí äýýæ, ñîðüö Laboratory sample 34
138 Ëàâñ Floc 17
139 Ëàãèéí õóâèéí ýçýëõ¿¿í Sludge volume index 35
140 Ëàãèéí õóóðàé ¿ëäýãäýë Sludge dry residue 35
141 Ëàã íÿãòðóóëàõ Thickening 35
142 Ëàãèéí íàñæèëò Sludge Age 34
143 Ëàãèéí óñ Sludge water 35
144 Ëàãèéí òàëáàé Sludge bed 34
51 GENERAL TERMS AND DEFINITION

145 Ëàãèéí òºëºâ á¿ðä¿¿ëýëò Sludge conditioning 35


146 Ëàãèéí óñã¿éæ¿¿ëýëò Dewatering 35
Moisture of sludge and raw
147 Ëàã áîëîí òóíäàñíû ÷èéãøèë 34
sludge
148 Ëàã ºòãºð¿¿ëýëò Sludge thickening 35
149 Ìàòåìàòèê çàãâàð÷ëàë Mathematical modeling 6
150 Ìåòàíòåíê Methane tank 35
151 Ìåòàíòåíêèéí à÷ààëëûí òóí Methane tank charge dose 35
152 Íàéäâàðòàé àæèëëàãàà Reliability 6
153 Íàðèéâ÷ëàë, íèéöýë Accuracy 6
154 Íàðèéâ÷ëàë, îéðîëöîî÷ëîë Precision 6
155 Íîòîëãîî Verification 17
156 Íèéò ¿ë óóñàõ áîäèñûí õýìæýý Total insoluble solids 36
157 Íèéò óóññàí áîäèñ Total dissolved solids (TDS) 36
158 Íèéò õàòóó áèåòèéí õýìæýý Total Solids 36
159 Íèéò äýãäýìõèé áèåò¿¿äèéí õýìæýý Total Volantile Solids 36
160 Íèéò óìáóóð áîäèñûí õýìæýý Total Suspended Solids 36
161 Íýðëýñýí õýìæýý Nominal size 6
Íýðëýñýí áóþó íîðìàòèâ òîãòîîñîí
162 Nominal set pressure 17
äàðàëò
163 Íýâòðýõ òàã, õàëèâ Access cover 36
164 Íýýëõèé, í¿õ, ñóâàã Manhole 36
165 Íýýëõèé òàã, õàëèâ Manhole cover 37
166 Í¿¿ðñõ¿÷ëèéí äàâõàð èñýë Carbon dioxide 36
167 “0” áºãæèí õîëáîîñ “0” ring joint 17
168 Îëîí íèéò Community 6
169 Îðãàíèê áîäèñ Organics 37
170 ªâ÷èí ¿¿ñãýã÷ íÿí Pathogen 37
171 ªºð÷ëºõ, ñàéæðóóëàõ, çàñàõ Refurbishment 6
172 ªðºìäëºã Auger boring 17
ªºðºº (àÿíäàà) öýâýðøèõ ÷àäâàð
173 Assimilative capacity 37
(¿éë ÿâö)
174 ªíãºð Scum 37
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 52

175 Ñààðàë óñ Grey water/ Sullage 37


176 Ñàâëàñàí óñ Bottled water 17
177 Ñààðìàãæóóëàëò Sullage 37
Ventilated improved pit
178 Ñàëõèâ÷òàé í¿õýí æîðëîí 28
latrine (VIP)
179 Ñàíòåõíèêèéí ñóóðèëóóëàëò Sanitation installation 37
180 Ñàíòåõíèê Plumbing 37
181 Ñàíòåõíèêèéí õýðýãñýë Sanitary appliance 38
182 Ñàðààëæ Screen 38
183 Ñîðüö äýýæ àâàõ Sampling 7
184 Ѻðºã äàðàëò, õàñàõ äàðàëò, øàõàëò Negative pressure 17
185 Ѻðºã, ñºðºõ, ýñðýã óðñãàë Backflow 18
186 Ñóâàã, õîîëîé, øóóäóó Canal 18
187 Ñóâàã, øóóäóó Trench 28
188 Ñóâàã øóóäóóã¿é òåõíîëîãè Trenchless tehnology 7
Ñ¿âýðõýã áàéäàë, ñ¿âýðõýã ÷àíàð,
189 Porosity 7
¿ç¿¿ëýëò
190 Ñ¿ëæýý Network 7
191 Ñýðãýýæ áàðèõ, ñýðãýýí áîñãîõ Reconstruction 7
192 Ñýðãýýõ, ñýðãýýí çàñâàðëàõ Restoration 7
193 Ñýðãýýëò Regeneration 38
194 Ñýðãýýí çàñâàðëàëò Rehabilitation 7
195 Ðàøààí óñíû îðä Mineral water 17
196 Ðåçåðâóàð, àãóóëàõ ñàâ, ãàí Reservoir 17
197 Òàëáàéí òîíîã òºõººðºìæ Site equipment 7
198 Òàðèô Tariff 7
199 Òàòàëöëûí àðãà Gravity survey 18
200 Òàòàõ õàâõëàãà Reflux valve 18
Òîì øèðõýãòýé áóòðàìòãàé òóíàìàë Coarse-grained sedimentary
201 18
÷óëóóëàãò ¿å rocks
202 Òîäîðõîé ¿¿ñâýðã¿é áîõèðäîë Non-point source pollution 18
203 Òîãòîîë óñíû õóðäàñ Sediments 18
53 GENERAL TERMS AND DEFINITION

Self pollution of the water


204 Òîãòîîë óñíû äîòîîä áîõèðäîë 38
body
205 Òîñîõ õóâèíòàé æîðëîí Bucket 28
206 Һ⺺ñ çóãàòàõ õ¿÷íèé õººðºã Centrifugal pump 38
207 Òîãòâîðòîé áàéäàë Stabilized condition 38
208 Òºâëºðñºí áóñ óñ õàíãàìæ Decentralized water supply 18
209 Òºâëºðñºí óñ õàíãàìæ Centralized water supply 18
210 Òºñëèéí ìýäýýëýë Project information 7
211 Òºñºâ÷èí, ò¿¿âýð ãàðãàã÷ Specifier 7
212 Òóíàëò Sedimentation 38
213 Òóíãààñàí áîõèð óñ Settled sewage 38
Òóóçàí äàìæóóëàã÷, òóóçàí òýýâýðëýã÷,
214 Conveyor 7
òóóçàí 纺ã÷
215 Ò¿¿õèé óñ Raw water 38
216 Ò¿¿õèé ¿ëäýö Raw sludge 38
217 Óäèðäëàãûí (ìåíåæìåíèéí) ìýäýýëýë Management informatoin 8
Main transmission water
218 Óíä-àõóéí óñ äàìæóóëàõ õîîëîé 18
pipelines
219 Óíä-àõóéí óñ õàíãàìæèéí ñèñòåì Drinking water system 18
220 Óíäíû óñ Drinking water 19
Óíäíû óñ õàíãàìæ áà àðèóí öýâðèéí Large sanitation and
221 8
áàéãóóëàìæèéí öîãöîëáîð drinking water system
222 Óëüòðà ø¿¿ëò¿¿ðýýð ø¿¿õ àðãà Ultra filtration 38
223 Óðñàö Flow 19
224 Óðñãàë òîõèðóóëàõ õàâõëàãà Flow regulating valve 19
225 Óðñãàõ õîîëîé, óñ çàéëóóëàõ õîîëîé Drain 19
226 Óðâóó îñìîñ Reverse osmosis 21
227 Óðâóó óãààëò Backwash 39
228 Óðñàö æèãäð¿¿ëýõ ãàí Balancing tank 19
229 Óñíû òîãòîíãè ò¿âøèí Static water level 20
230 Óñààð çàéëóóëàõ æîðëîí Flush toilet 28
231 Óñíû ò¿âøèíã äîîøëóóëàõ, óñ çàéëóóëàõ Dewatering 20
232 Óñíû õààëò Confferdam 20
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 54

233 Óñ çàéëóóëàõ ñóâàã Spillway 20


234 Óñ áîëîâñðóóëàëò Water purification 19
235 Óñæóóëàëò Irrigation 19
236 Óñ çàéëóóëàëò Drainage 19
237 Óñ çàéëóóëàõ íàëóó, ãîðâèòîé Weathered 20
238 Óñ çàéëóóëàõ, ø¿¿ð¿¿ëýõ ñèñòåì Drainage system 20
239 Óñààð õàíààã¿é òîãòîö Unsaturated formation 19
240 Óñíû öàìõàã, óñàí ò¿ðýëòýò öàìõàã Water tower 8
241 Óñ àøèãëàëòûí ãîðèì Water usage regime 8
242 Óñàí ñàí Basin 19
243 Óñàí ñàí á¿õèé ãàçàð Water resources area 19
244 Óñò ¿å Water-bearing layer 8
Óñ õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ àðãà
245 Water disinfection 39
(õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýëò)
246 Óñûã äàâòàí àøèãëàõ Reuse of water 39
Óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ ÷àíàð, óñ òóñãààðëàõ
247 Watertightness 9
÷àíàð
248 Óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ ÷àíàð Permeability 9
249 Óñ ÷èéã ñîðæ àâàõ, øèíãýýõ ÷àäâàð Suction 9
250 Óñ õàíãàìæèéí õîíãèë Water supply adit 39
251 Óñ äàìæóóëàõ õîîëîé, øóãàì Aqueduct 39
252 Óñ çàéëóóëàõ õîîëîé Culvert 39
253 Óñíû ñóâàã Watercourse 39
254 Óñ õýðýãëýýíèé íîðì Water usage normàtive 8
255 Óñ àøèãëàñíû òºëáºðèéí õýìæýý Water resource payment 8
256 Óñ àøèãëàõ çºâøººðºë Water usage license 8
257 Óñ 纺âðèéí åðäèéí õºñºã Cart with small tank/drum 20
258 Óñ 纺ëð¿¿ëýëò Softening 39
259 Óñíû àóäèò Water audit 8
260 Óñíû ñàâ ãàçàð Water basin 8
261 Óñ õ¿ëýýí àâàõ áàéãóóëàìæ Water Intakes 21
Óñíû àþóëã¿é áàéäëûí òºëºâëºãºº
262 Water safety plan (WSP) 20
(ÓÀÁÒ)
55 GENERAL TERMS AND DEFINITION

263 Óñíû èë ýõ ¿¿ñâýð Surface water 20


264 Óñíû ÷àíàðûí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò Water quality criteria 39
Ecology –economic
265 Óñíû ýêîëîãè ýäèéí çàñãèéí ¿íýëãýý 8
assessment of water
266 Óñ øèíãýýõ ÷àäâàð Àssimilative capacity 8
267 Óñ íººöë¿¿ð Service reservoir 20
268 Óñ òàòàìæ Water abstraction 8
269 Óñ ò¿ðýëòèéí öàìõàã Water tower 8
270 Óñ ò¿ãýýõ çàíãèëàà Point-of-delivery 21
271 Óñ ò¿ãýýõ öîðãî Public tap or standpipe 21
Óñ äàìæóóëàõ, óñíû øóãàì
272 Plumbing 8
ñ¿ëæýýíèé àæèë
273 Óñ óðñàõ ãîë áîñîî øóãàì õîîëîé Rising main 39
274 Óñíû èíæåíåðèéí àæèë Water engineering 8
275 Óñ õàíãàìæ Water supply 21
Óñ õàíãàìæèéí “ñàéæðóóëààã¿é” ýõ “Unimproved” drinking
276 21
¿¿ñâýð water supply
Óñ õàíãàìæèéí “ñàéæðóóëñàí” “Improved” drinking-water
277 21
ýõ ¿¿ñâýð supply
278 Óñ õàíãàìæèéí ýõ ¿¿ñâýð Water supply sources 21
279 Óñ óðñãàõ õîâèëûí äýð èâýýñ Gutter bearer 21
280 Óñ ¿ë íýâòð¿¿ëýõ äàâõàðãà Aquiclude 21
Óñ õàëèëòûã çîõèöóóëàõ äàëàí,
281 Weir 21
áàéãóóëàìæ
282 Óñ õýðýãëýý Water consumption 39
283 Óñ õýðýãëýýíèé öýã Point-of-use 19
284 Óñ àðèóòãàõ àðãà Sterilization 39
285 Óóñãàã÷ áîäèñ Solvent 21
286 ¯éë àæèëëàãààíû äàðààëàë Flow diagram 9
287 ¯éë÷èëãýýíèé áýëýí áàéäàë Availability 9
288 ¯éë÷èëãýýíèé òàñàëäàë Interruption 9
289 ¯éë÷ëýõ õ¿ðýý Coverage 9
290 ¯éë÷ëýë, õ¿÷ Action 9
291 ¯éëäâýðëýëèéí õàÿãäàë Industrial waste 40
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 56

292 ¯ë áóöààõ ø¿¿ëò¿¿ð Graded filter 40


293 ¯éë ÿâö Process 9
294 ¯ëäýãäýë, õàÿãäàë, èë¿¿äýë Residue 40
295 ¯ë õºäëºõ õºðºí㺠Asset 9
296 ¯åðèéí äàëàí, õààëò Flood bank 21
297 ¯åðèéí áîõèð óñ Storm sewage 28
298 ¯åðèéí óñíû ãàäàðãûí óðñàö Storm water run-off 28
299 ¯íý Price 9
300 Ôëîêóëÿöèéí àðãà Flocculation 22
301 Ôòîðæóóëàëò Fluoration 22
302 Õààëòûí äàðàëò Closing pressure 22
303 Õàâòàñò õàâõëàãà Flap valve 22
304 Õàâõëàãà, õààëò Valve 22
305 Õàäãàëàõ /õàìãààëàõ Conservation 22
306 Õàìãèéí èõ óðñàö Peak flow 22
307 Õÿëãàñàí ñóäëûí õàíàìàë á¿ñ Capillary fringe 22
308 Õàíàñàí á¿òýö (òîãòîö) Saturated formation (zone) 23
309 Õàìãààëààã¿é áóëàã Unprotected spring 22
310 Õàìãààëàëò, õàäãàëàëò Conservation 9
311 Õàçàéëò, çºð¿¿, àëäàà Deviation 9
312 Õàìãààëàõ, õàäãàëàõ Preservation 10
313 Õàìãààëààã¿é ãàð õóäàã Unprotected dug well 22
314 Õàìãààëñàí áóëàã Protected spring 22
315 Õàìãààëñàí ãàð õóäàã Protected dug well 22
316 Õàòóó á¿ðõ¿¿ëòýé áèåò Oocyst 40
317 Õàëóóí óñíû ñèñòåì Hot water system 40
318 Õàíãàã÷ áàéãóóëëàãà Supplier 10
319 Õàð óñ Black water 40
320 Õàÿãäàë Residues 10
321 Õèéìýë íóóð Water reservoir 23
322 Õèìèéí á¿ëýãíýëò Chemical coagulation 40
323 Õèìèéí öýâýðëýãýý Chemical treatment 41
57 GENERAL TERMS AND DEFINITION

324 Õèé õàäãàëàõ ñàâ Gas holder 40


325 Õëîð áóðóóëàëò Dechlorination 41
326 Õî¸ðäîã÷ öýâýðëýãýý Secondary treatment 41
327 Õîëáîëò Connection 10
328 Õîëáîîñ Link 10
329 Õîëáîëòûí òåõíèêèéí øààðäëàãà Technical requirement 10
Diaphragm float-operated
330 Õºâìºë óäèðäëàãàòàé õàâõëàãà 23
valve
331 պ⿿ëýõ àðãà Flotation 23
332 Õºðñ áà óë õºðñíèé ÷èéã áàãòààìæ Field capacity 23
333 Õºðñíèé ýëýãäýë Erosion 23
Õóäàëäàà, ¿éë÷èëãýýíèé
334 Commercial waste 41
(¿éëäâýðëýëèéí áóñ) õàÿãäàë
335 Õóðûí óñ Rainwater 23
336 Õ¿ðýýëýí áóé îð÷èí Environment 10
337 Õ¿÷èëòºðºã÷èò îð÷èí Aerobic condition 41
338 Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õîìñäîë Deoxydation 42
339 Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàö Dissolved oxygen (DO) 42
340 Õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíàöûí õóâü Oxygen saturation 42
341 Õ¿÷èëòºðºã÷ã¿é îð÷èí Anaerobic condition 42
342 Õ¿÷ Force 10
343 Õ¿÷èí ÷àäëûí äàðàëò, äààöûí äàðàëò Raiting pressure 23
344 Õ¿÷äýë Stress 10
345 Õ¿ëöýõ àãóóëàìæ Admissible concentration limit 42
346 Õýðýãëýã÷èéí õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàð Affordability 10
347 Õýýðèéí íºõöºë No facilities 28
348 Õýðýãñýë, òîíîãëîë Appliance 42
349 Õýìæýý, òîî õýìæýý Measurement 10
350 Õýðýãëýã÷èéí øààðäëàãà User requirement 10
351 Õîðèã òàâèõ íºõöºë Restriction 10
352 Õîîëîé øààæ óãñðàõ Pipe ramming, driving 10
353 Õëîð áóóðóóëàëò Dechlorination 41
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 58

354 Õëîðæóóëàëòûí èäýâõè Chlorination efficientcy 41


355 Õºäºë㺺íò ò¿âøèí Dinamic water level 23
356 Õºíäèéëæèéí óñ Karst water 23
357 Õººðºã, íàñîñ Pump 41
358 Õóäàã, õîíõîð Sump 41
359 Õèìèéí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýðýãöýý Chemical Oxygen Demand 41
360 Õëîðàìèí Chloramines 41
361 Õ¿÷èí ÷àäàë, ÷àäâàð Capability 10
362 Öîîíîãèéí áèò¿¿ìæëýë Completion of well 24
363 Öîîíîãèéí õóâèéí óíäàðãà Specific capacity 24
364 Öîîíîãèéí ÿíäàíãèéí õàçàéëò Out-of-straightness 24
365 Öîðãî êðàíò Tar 24
366 Öººðºì Pond 24
367 Öýâýðëýñýí óñ Treated wastewater 42
368 Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæ Wastewater treatment plant 42
369 Öýâýðëýãýýíèé ø¿¿ëò¿¿ð Strainer 42
Sewage load on sewage
370 Öýâýðëýõ áàéãóóëàìæèéí à÷ààëàë 42
treatment plant
371 Öýâýðëýãýýíä øààðäëàãàòàé õóãàöàà Detention time 43
372 ×àíàðûí õÿíàëò Quality control 11
373 ×è÷èðõèéëëèéí õàéãóóë Seismic survey 24
374 ×èéãòýé ëàã Dewatered sludge 43
375 Øàð óñ Yellow water 43
376 Øèíæ ÷àíàð Property 11
377 Øèíæ ÷àíàð, ¿ç¿¿ëýëò Characteristic 11
378 Øèìò áîäèñ Nutrient 43
379 Øèìýã÷ õîðõîé Parasite 43
380 Øèíãýýëò Absorption 43
381 Øîõîéí ÷óëóóëàãò ¿å Carbonate rocks 24
382 Øóãàì õîîëîé Pipeline 43
383 Øóãàì õîîëîéí òîõèðóóëãà Pipe fitting 43
384 Øóãàì ñ¿ëæýý Piping network 11
59 GENERAL TERMS AND DEFINITION

385 Ø¿¿ðèéí øèíæ ÷àíàð Screen characteristics 25


386 Ø¿âòýð Urea 43
387 Ø¿ðøèã÷ Sprinkler 44
388 Øýýñ Urine 44
389 Ýåðýã äàðàëò, øàõàëò Positive pressure 25
390 Ýêîëîãèéí òîãòîëöîî/ñèñòåì Ecosystem 25
391 Ýíòåð âèðóñ Enteric viruses 44
392 Ýíãèéí í¿õýí æîðëîí Pit latrine with slab 28
393 Ýðãýëòèéí ëàãèéí òóí Return sludge dose 44
394 Ýðãýëä¿¿ëýã Centrifugation 44
Re-circulated water supply
395 Ýðãýëòèéí óñ õàíãàìæ 25
system
396 Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization 25
397 Ýðãýëòèéí èäýâõò ëàã Returned activated sludge 44
398 Ýð¿¿ë àõóé áîëîí õàìãààëàëòûí á¿ñ Protection and sanitary zone 11
399 Ýð¿¿ë àõóéí á¿ñ Sanitary zone 25
400 Ýð¿¿ë àõóéí äýãëýì Sanitation regime 11
401 Ýñýðã¿¿öëýýð õàíäàõ õàéãóóë Resistivity survey 25
402 Ýð¿¿ë àõóéí õýâèéí íºõöºë Normal sanitary condition 11
403 Ýð¿¿ë àõóéí õÿíàëò Sanitation control 11
Ýðäýñ áóóðóóëàõ àæèëëàãàà Demineralization 44
404 ßëçìàã Humus 44
405 ßíäàí õîîëîé óãñðàõ õîíãèëûí àðãà Microtunnelling 11
406 ßíäàí õîîëîéã äîòðîîñ íü òýëæ çàäëàõ Pipe bursting 11
407 ßíäàí õîîëîéã øàõóóðãààð óãñðàõ Pipe jacking,ramming 11
408 ßíäàí õîîëîéã øºâºãäºæ óñðàõ Thrust boring 11
409 ßíäàí õîîëîé óñãñðàõ Pipelaying 11
ÅЪÍÕÈÉ ÍÝÐ ÒÎÌܨÎ, ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ 60

ÒÝÌÄÝÃËÝË

You might also like