Professional Documents
Culture Documents
Μεθοδολογία Κύκλου
Μεθοδολογία Κύκλου
Μεθοδολογία Κύκλου
Σην επίπεδν ζπλαληάκε ηηο δύν βαζηθέο πεξηπηώζεηο θύθισλ, απηώλ πνπ έρνπλ ην
θέληξν ηνπο ζηελ αξρή ησλ αμόλσλ θαη απηώλ πνπ ην θέληξν ηνπο βξίζθεηαη
νπνπδήπνηε αιινύ.
Κένηπο ηο (0,0)
Η εμίζσζε ελόο θύθινπ πνπ έρεη θέληξν ηελ αξρή ησλ αμόλσλ είλαη ηεο κνξθήο:
𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝜌2
Καη ε εμίζσζε ηεο εθαπηνκέλεο ηνπ θύθινπ ζε έλα ζεκείν ηεο πεξηθέξεηάο ηνπ (ην
ιεγόκελν ζεκείν επαθήο) 𝐴(𝑥1 , 𝑦1 ) είλαη:
𝑥𝑥1 + 𝑦𝑦1 = 𝜌2
Να βξείηε ηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ πνπ έρεη θέληξν ην (0,0) θαη δηέξρεηαη από
ην ζεκείν Α(3,4).
(*) Όπωρ ζηην εςθεία, έηζι και ζηον κύκλο όηαν δίνεηαι ένα ζημείο από ηο οποίο
διέπσεηαι ο κύκλορ (ή βπίζκεηαι πάνω ζηον κύκλο), αςηό ηο ζημείο ικανοποιεί ηην
εξίζωζή ηος.
𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝜌2 ⟺ 32 + 42 = 𝜌2 ⟺ 𝜌2 = 25 ⟺ 𝜌 = 5
𝑥𝑥1 + 𝑦𝑦1 = 𝜌2 ⟺ 𝑥 + 3𝑦 = 4
16
1νο ηξόπνο
𝑥1
𝜆𝜀𝜑 = − = 𝜆𝜀 = −1 ⟺ 𝑥1 = 𝑦1 𝜇𝜀 𝑦1 ≠ 0
𝑦1
Δπηζηξέθνπκε ζηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ θαη επεηδή ην ζεκείν 𝐴(𝑥1 , 𝑦1 ) είλαη
ζεκείν ηνπ θύθινπ επαιεζεύεη ηελ εμίζσζή ηνπ νπόηε,
𝑥1 2 + 𝑦1 2 = 4 ⟺ 𝑥1 2 + 𝑥1 2 = 4 ⟺ 𝑥1 = ± 2 = 𝑦1
2νο ηξόπνο:
(*) Κάθε εθαπηομένη ενόρ κύκλος απέσει από ηο κένηπο ηος απόζηαζη ίζη με ηην
ακηίνα ηος κύκλος.
2𝑥 + 2𝑦 = 4 𝜅𝛼𝜄 − 2𝑥 − 2𝑦 = 4
Τόηε
𝑥1
− ∙ 1 = −1 ⟺ 𝑥1 = 𝑦1 𝜇𝜀 𝑦1 ≠ 0
𝑦1
17
Δπηζηξέθνπκε ζηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ θαη επεηδή ην ζεκείν 𝐴(𝑥1 , 𝑦1 ) είλαη
ζεκείν ηνπ θύθινπ απηό επαιεζεύεη ηελ εμίζσζή ηνπ νπόηε,
𝑥1 2 + 𝑦1 2 = 4 ⟺ 𝑥1 2 + 𝑥1 2 = 4 ⟺ 𝑥1 = ± 2 = 𝑦1
2𝑥 + 2𝑦 = 4 𝜅𝛼𝜄 − 2𝑥 − 2𝑦 = 4
𝑥 2 + 𝑦 2 = 4 ⟺ 02 + 42 = 4 ⟺ 16 = 4 𝛼𝛿ύ𝜈𝛼𝜏𝜊
Άξα ην Β δελ είλαη ζεκείν ηνπ θύθινπ. Οπόηε ην ζεκείν Β ηθαλνπνηεί ηελ
εμίζσζε ηεο εθαπηνκέλεο ηνπ
όσιθύθινπ
για 𝑥 𝜅𝛼𝜄 𝑦. Σπλεπώο,
αλλά για x και y
1 1
Άξα,
𝑥𝑥1 + 𝑦𝑦1 = 4 ⟺ 0𝑥1 + 4𝑦1 = 4 ⟺ 𝑦1 = 1
Δθόζνλ βξήθακε ηνλ έλα από ηνπο δύν αγλώζηνπο (𝑥1 , 𝑦1 ) επηζηξέθνπκε
ζηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ θαη έρνπκε:
𝑥1 2 + 𝑦1 2 = 4 ⟺ 𝑥1 2 + 1 = 4 ⟺ 𝑥1 = ± 3
3𝑥 + 𝑦 = 4 𝜅𝛼𝜄 − 3𝑥 + 𝑦 = 4
(*) Από ένα ζημείο εκηόρ κύκλος διέπσονηαι πάνηοηε δύο εθαπηομένερ ππορ ηον κύκλο.
18
Κένηπο ηο 𝛫(𝑥0 , 𝑦0 )
Κάζε θύθινο αθηίλαο ξ πνπ έρεη ην θέληξν νπνπδήπνηε αιινύ εθηόο από ην (0,0) έρεη
εμίζσζε ηεο κνξθήο:
(𝑥 − 𝑥0 )2 + (𝑦 − 𝑦0 )2 = 𝜌2
Αλ γηα παξάδεηγκα ζέινπκε λα βξνύκε ηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ πνπ έρεη
θέληξν ην Κ(1,2) θαη αθηίλα 3, παίξλνπκε ηε παξαπάλσ εμίζσζε θαη
αληηθαζηζηνύκε ηηο ζπληεηαγκέλεο ηνπ θέληξνπ Κ ζηα 𝑥0 , 𝑦0 θαη ζηελ αθηίλα
ξ=3 θαη έρνπκε:
(𝑥 − 1)2 + (𝑦 − 2)2 = 32
Μία άιιε πεξίπησζε είλαη λα δίλεηαη ην θέληξν Κ(1,2) θαη λα κελ δίλεηαη ε
αθηίλα ηνπ θύθινπ παξά κόλν κία επζεία ε 𝑦 + 𝑥 + 1 = 0 ε νπνία εθάπηεηαη
ηνπ θύθινπ, ηόηε
(𝑥 − 1)2 + (𝑦 − 2)2 = 𝜌2
2+1+1
Όπνπ 𝜌 = =2 2 άξα (𝑥 − 1)2 + (𝑦 − 2)2 = 8
1+1
Δπίζεο, αλ δίλεηαη ην θέληξν Κ(1,2) θαη έλα ζεκείν Α(1,0) από ην νπνίν
δηέξρεηαη ν θύθινο ηόηε ην Α ηθαλνπνηεί ηελ εμίζσζε ηνπ θύθινπ θαη
κπνξνύκε λα ππνινγίζνπκε ηελ αθηίλα. Γειαδή,
2 2
𝑥−1 + 𝑦−2 = 𝜌2 ⟺ 1 − 1 2
+ 0−2 2
= 𝜌2 ⟺ 4 = 𝜌2
⟺𝜌=2
Οπόηε,
(𝑥 − 1)2 + (𝑦 − 2)2 = 4
Τέινο, έλα ζεκαληηθό παξάδεηγκα είλαη λα δίλεηαη κία επζεία, γηα παξάδεηγκα
ε 𝑦 = 3𝑥 − 7, πάλσ ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην θέληξν ηνπ θύθινπ θαζώο θαη
δύν ζεκεία Α(1,1) θαη Β(2,-1) από ηα νπνία δηέξρεηαη ν θύθινο. Τόηε,
1νο ηξόπνο:
Έζησ Κ(x0 , y0 ) ην θέληξν ηνπ θύθινπ, ην νπνίν ηθαλνπνηεί ηελ εμίζσζε ηεο
επζείαο εθόζνλ είλαη ζεκείν ηεο:
𝑦 = 3𝑥 − 7 ⟹ 𝑦0 = 3𝑥0 − 7 (1)
Γηα ην Α: (1 − 𝑥0 )2 + (1 − 𝑦0 )2 = 𝜌2 (2)
19
Γηα ην Β: (2 − 𝑥0 )2 + (−1 − 𝑦0 )2 = 𝜌2 (3)
Έηζη έρνπκε έλα ζύζηεκα 3 εμηζώζεσλ ησλ: (1), (2) θαη (3) κε 3 αγλώζηνπο
ηνπο 𝑥0 , 𝑦0 𝜅𝛼𝜄 𝜌.
5 1 5
Λύλνληαο ην ζύζηεκα βξίζθνπκε: 𝑥0 = 2 , 𝑦0 = 2 , 𝜌 = 2
5 1 5
(𝑥 − )2 + (𝑦 − )2 =
2 2 2
2νο ηξόπνο:
Όηαλ έρνπκε δύν ζεκεία ηεο πεξηθέξεηαο ελόο θύθινπ απηά ζρεκαηίδνπλ κία
ρνξδή ηνπ θύθινπ κε άθξα ηα Α, Β. από ηελ Δπθιείδεηα Γεσκεηξία
γλσξίδνπκε όηη:
(*) Η μεζοκάθεηορ οποιαζδήποηε σοπδήρ ενόρ κύκλος διέπσεηαι από ηο κένηπο ηος
κύκλος.
1
𝜆𝛢𝛣 = −2 𝜊𝜋ό𝜏𝜀 𝜆𝛢𝛣 𝜆𝜇 = −1 ⟺ 𝜆𝜇 =
2
Η κεζνθάζεηνο δηέξρεηαη από ην κέζν Μ ηνπ ΑΒ ην νπνίν έρεη ζπληεηαγκέλεο
3 1 3 1 3
𝛭(2 , 0) άξα 𝜇 : 𝑦 − 0 = 2 𝑥 − 2 ⟺ 𝑦 = 2 𝑥 − 4
5
1
𝑦 = 2𝑥 −4
3 𝑥=2
Οπόηε, ιύλνληαο ην ζύζηεκα: ⟺ 1
𝑦 = 3𝑥 − 7 𝑦=2
5 1 9 1 5
Άξα, 𝛫 , 𝜅𝛼𝜄 𝜌 = 𝛢𝛫 = 𝛣𝛫 = +4 =
2 2 4 2
5 1 5
(𝑥 − )2 + (𝑦 − )2 =
2 2 2
(*) Το ζημείο ηομήρ ηων μεζοκαθέηων δύο οποιονδήποηε σοπδών ενόρ κύκλος είναι ηο
κένηπο ηος κύκλος.
20
Παπαηήπηζη
Έζησ έλαο θύθινο κε θέληξν ην 𝛫(𝑥0 , 𝑦0 ) ν νπνίνο εθάπηεηαη ησλ αμόλσλ, ηόηε:
Η απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θύθινπ από ηoλ άμνλα 𝑦𝑦΄ είλαη 𝑥0 .
Η απόζηαζε ηνπ θέληξνπ ηνπ θύθινπ από ηoλ άμνλα 𝑥𝑥΄ είλαη 𝑦0 .
Όηαλ ν θύθινο δελ έρεη θέληξν ην (0,0) δελ έρνπκε θάπνην ηύπν γηα ηελ εύξεζε ηεο
εθαπηνκέλεο ζε έλα ζεκείν ηεο πεξηθέξεηάο ηνπ. Σε απηή ηε πεξίπησζε αθνινπζνύκε
ηε παξαθάησ κέζνδν ε νπνία παξνπζηάδεηαη κέζσ ελόο παξαδείγκαηνο.
(𝑥 − 1)2 + (𝑦 + 2)2 = 25
Όπσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη, ζην ζεκείν επαθήο εθαπηνκέλεο θαη θύθινπ ε
αθηίλα ηνπ θύθινπ πέθηεη θάζεηα πάλσ ζηελ εθαπηνκέλε. Απηό είλαη
ηδηαίηεξα βνιηθό γηαηί καο επηηξέπεη λα ζρεκαηίζνπκε δύν θάζεηα δηαλύζκαηα
από ηα νπνία ζα πξνθύςεη ε εμίζσζε ηεο δεηνύκελεο εθαπηνκέλεο.
𝛫𝛢 ∙ 𝛢𝛭 = 0 ⟺ 3,4 ∙ 4 − 𝑥, 2 − 𝑦 = 0 ⟺ 12 − 3𝑥 + 8 − 4𝑦 = 0
⟺ 3𝑥 + 4𝑦 = 20 : ε εθαπηνκέλε
𝑥 2 + 𝑦 2 + 𝐴𝑥 + 𝐵𝑦 + 𝛤 = 0 (#)
Με 𝛢2 + 𝛣 2 − 4𝛤 > 0
𝛢 𝛣 𝛢 2 +𝛣 2 −4𝛤
Παξηζηάλεη θύθιν κε θέληξν 𝛫(− 2 , − 2 ) 𝜅𝛼𝜄 𝛼𝜅𝜏ί𝜈𝛼 𝜌 = 2
21
Καη αλ 𝛢2 + 𝛣 2 − 4𝛤 < 0, ηόηε ε παξαπάλσ εμίζσζε είλαη αδύλαηε.
𝑥 2 + 𝑦 2 + 3𝑥 + 4𝑦 + 6 = 0
Με 32 + 42 − 4 ∙ 6 = 1 > 0
3 1
Παξηζηάλεη θύθιν κε θέληξν 𝛫(− 2 , −2) 𝜅𝛼𝜄 𝛼𝜅𝜏ί𝜈𝛼 𝜌 = 2
Εθαπηομένη κύκλος
Η εμίζσζε (#) είλαη ε γεληθόηεξε κνξθή εμίζσζεο θύθινπ όπνπ ην θέληξν ηνπ δελ
είλαη ην (0,0). Οπόηε, αθνινπζνύκε ηε κεζνδνινγία κε ηα θάζεηα δηαλύζκαηα. Όπσο
γηα παξάδεηγκα,
12 + (3 + 3)2 + 4 − 6 3 + 3 + 1 = 0 ⟺ 0 = 0
48
Τν θέληξν ηνπ είλαη ην Κ(-2,3) θαη έρεη αθηίλα 𝜌 = 2
𝛫𝛢 ∙ 𝛢𝛭 = 0 ⟺ 3, 3 ∙ 𝑥 − 1, 𝑦 − 3 − 3 = 0 ⟺ 𝑦 = − 3𝑥 + 2 3 + 3
22
𝑑 𝐾, 𝜀 = 3 = 𝜌 ά𝜌𝛼 𝜀𝜑ά𝜋𝜏𝜊𝜈𝜏𝛼
Γεληθά:
3. Όηαλ δίλεηαη κία παξακεηξηθή εμίζσζε θύθινπ, είλαη δειαδή κία εμίζσζε ε
νπνία παξηζηάλεη έλα ζύλνιν (ή κία νηθνγέλεηα) θύθισλ, γηα λα δείμνπκε όηη
όινη απηνί νη θύθινη δηέξρνληαη από ζηαζεξό ζεκείν κεηαηξέπνπκε ηελ
εμίζσζε ζε πνιπώλπκν σο πξνο ηε παξάκεηξν θαη εμηζώλνπκε ηνπο
ζπληειεζηέο κε ην κεδέλ.
23
Έζησ ε παξακεηξηθή εμίζσζε θύθινπ
𝑥 2 + 𝑦 2 − 2𝜆𝑥 + 2𝑦 + 1 = 0 , 𝜆 ∈ ℝ∗
4. Όηαλ δεηείηαη ε εμίζσζε ηεο εθαπηνκέλε ελόο θύθινπ θαη δίλεηαη έλα ζεκείν
ηεο επζείαο θαη όρη ην ζεκείν επαθήο, έλαο ρξήζηκνο ηξόπνο γηα λα βξνύκε
ηελ εμίζσζε είλαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηε γλσζηή ζρέζε 𝛫𝛢 ∙ 𝛢𝛭 = 0, αιιά
ηώξα ην άγλσζην ζεκείν είλαη ην ζεκείν επαθήο Α.
𝑥 2 + 𝑦 2 = 4 (1)
𝛫𝛢 ∙ 𝛢𝛭 = 0 ⟺ 𝑥0 , 𝑦0 −𝑥0 , 3 − 𝑦0 = 0
4
𝑦0 =
−𝑥0 2 − 𝑦0 2 + 3𝑦0 = 0 3𝑦0 = 4 3
⟺ ⟺
2 2
𝑥0 + 𝑦0 = 4 𝑥0 + 𝑦0 2 = 4
2
20
𝑥0 = ±
9
24
4 20 4 20
Άξα 𝛢 , ή 𝛢(3 , − ) θαη νη εμηζώζεηο ησλ εθαπηνκέλσλ είλαη:
3 9 9
4 20 4 20
𝑥+ 𝑦 = 4 𝜅𝛼𝜄 𝑥− 𝑦=4
3 9 3 9
25
26