Çalışma Sorusu (Sadece bu soru ve cevabı ile sınava girilecektir.

Aşağıda verilen istenenleri sağlayan flyback güç kaynağı tasarımı yapılacaktır. Burada, kaynak gerilimi
85V ile 264V rms aralığında, 50Hz, 60Hz ve 400Hz frekanslarındaki şebeke çalışma ortamında görev
yapabilecek, Vo  5V , I o  1A  10 A arasında çıkış akımı verebilecek ve Vr Vo  1% şartını da
sağlayacaktır. Çevirici verimi   80% ve Dmax  0.36 alınacaktır. Anahtarlama frekansı
f S  100kHz alınacaktır.

Maksimum ve minimum çıkış güç değerleri:

Po max  Vo I o max  5 10  50W

Po min  Vo I o min  5 1  5W
Maksimum ve minimum yük direnç değerleri:

Vo 5
RL min    0.5
I o max 10

Vo 5
RL max    5
I o min 1
Maksimum ve minimum dc giriş gerilimi:

VIm in  85  2  120.21V ,

VImax  264  2  373.35V

Dc gerilim transfer fonksiyonunun minimum ve maksimum değerleri;

Vo 5
M V _DCmin    0.01339
VIm ax 373, 35

Vo 5
M V _DCmax    0, 04159
VImin 120.21
Buna göre transformatörün çevirme oranı;

 Dmax 0.8  0.36

n   10.82
(1  Dmax )M V _ DC max 1  0.36   0.04159
Çevirme oranına en yakın tam sayı olarak n=11 alınabilir.
D’nin minimum ve maksimum değeri;

nM V _DCmin 11 0.01339

Dmin    0.1555
nMV _DCmin   11 0.01339  0.8

nMV _DCmax 11 0.04159

Dmax    0.3638
nMV _DCmax   11 0.04159  0.8
Mıknatıslanma endüktansının minimum değeri;

n 2 RL max (1  Dmin )2 11  5  1  0.1555 

2 2

Lm (min)    2.157mH
2 fS 2 105
Burada bu değere göre Lm  2.5mH alınacaktır.

Mıknatıslanma endüktansından akan akımın ac bileşeninin min ile max değer arasındaki değişimin en
büyük değeri;

nVo (1  Dmin ) 11 5  1  0.1555 

iLm(max)    0.1858A olur.
f S Lm 105  2.5 103
Dc giriş akımının maksimum değeri VIm in  120.21V için elde edilir. Bu değer ise dc gerilimin

transfer fonksiyonunun MV _ DC max  0.04159 değerine karşı gelir. Bu değer;

I Im ax  MV _ DC max I o max  0.04159 10  0.4159 A olur.

Yarıiletkenin akım ve gerilim dayanımları ise;

I o max iLm(max) 10 0.1858

I SM max  I Im ax    0.4159    1.418 A
n 2 11 2
n iLm(max) 11 0.1858
I DM max  nI Im ax  I o max   11 0.4159  10   15.597 A
2 2

VSM max  VIm ax  nVo  373.35  11 5  428.35V ve

VIm ax 373.35
VDM max   Vo   5  38.94V olur.
n 11
Güç MOSFET’i olarak International Rectifier IRF840 ürünü seçilecektir. Bu ürünün parametreleri ise;
VDSS  500V , I SM  8 A , rDS  0.85 , QR  42nC , Co  100 pF , diyot olarak ise MBR2540
Schottky barier diode I DM  25 A , VDM  40V , VF  0.3V .
Dalgalılık (ripple) gerilim değeri;

Vr  0.01Vo  0.01 5  50mV olur.

Vrcpp  40mV ve VCpp  10mV kabul edilsin. Filtre kapasitesinin ESR direncinin maksimum
değeri aşağıda hesaplanmıştır.

Vrcpp 40 103
rC max    2.56m
I DM max 15.597
Filtre kapasite değeri aşağıda hesaplanmıştır:

DmaxVo 0.3638  5
Cmin   5  3.638mF
f S RL minVCpp 10  0.5  0.01

Buna en yakın nominal C değeri: C  4mF 25V rC  2.5m olacaktır.

Maksimum yük akımı I Q max  10 A ve maksimum giriş gerilimde VIm ax  373.35V güç kayıpları ve
çevirici verimi hesaplanacaktır.

Mıknatıslanma endüktansının üzerinden akan akımın rms değeri;

I o max 10
I Lm(rms)  I Lm  I Im ax   0.4159   1.325 A olur.
n 11
rL  350m kabul ederek;

PrL  rL I Lm
2
( rms )  0.35 1.325  0.6145W
2
elde edilir.

Anahtar akımının etkin (rms ) değeri;

I Q max Dmax 10 0.3638

I Srms    0.8619 A
n(1  Dmax ) 11 (1  0.3638) olarak elde edilir.

MOSFET’in iletim kaybı aşağıdaki gibi hesaplanabilir:

PrDS  rDS I Srms

2
 0.85  0.86192  0.6313W
Anahtarlama kaybı

f s Co n 2Vo2 105 100 1012 112  52

PSW  2
  1.251W
Dmin 0.15552
Toplam Mosfet Kaybı:

PSW 1.251
PFET  PrDS   0.6313   0.6313  0.625  1.256W
2 2
Diyod akımının rms değeri;

I o max 10
I Drms    12.537 A
1  Dmax 1  0.3638
RF üzerindeki aktif güç kaybı;

PRF  RF I Drms
2
 0.0112.5372  1.572W
VF nedeni ile oluşan aktif güç kaybı;

PVF  VF I o max  0.3 10  3W

Diyodun toplam iletim kaybı;

PD  PVF  PRF  3  1.572  4.572W

Transformatörün sekonder sargı direncini rT 2  20m kabul ederek rT 2 üzerindeki aktif güç kaybı;

PrT 2  rT 2 I Drms
2
 0.02 12.5372  3.144W
Filtre kapasitörünün etkin (rms ) akım değeri;

Dmax 0.3638
ICrms  I o max  10  7.562 A
1  Dmax 1  0.3638
Filtre kapasitesinin ESR direnci üzerindeki aktif güç kaybı

PrC  rC ICrms
2
 0.0025  7.5622  0.143W
Toplam aktif güç kaybı;

PTotal  PrDS  PSW  PD  PrL  PrT 1  PrT 2  PrC

 0.6313  1.25  4.572  0.6145  0.6684  3.144  0.143  11.0231W
Tam güç altında çalıştırıldığında çevirici verimi;

Po max 50
   %81.9
Po max  PTotal 50  11.0231
MOSFET’in kapı – kaynak (gate to source) gerilimin genliği olarak VGSm  8V alınacaktır.

Bu nedenle kapı sürme gücü aşağıdaki gibi hesaplanabilir.

PG  f S QSVGSm  105  42 109  8  33.6mW

Size verilen dökümandaki (75)-(77)eşitlikleri kullanılarak CCM (sürekli akım modu) için yük RL
olarak sabit bir değerde alınarak VI giriş gerilimi kabulü ile de  çevirici verilimi hesaplanabilir. 
verim değerinin bilindiği kabülü ile D değeri (74) eşitliği kullanılarak bulunabilir.

Şekil 9’da üç farklı yük değeri için giriş gerilimi ile verim arasındaki ilişkiyi gösteren eğri verilmiştir.
Şekil 10’da ise D değerinin VI giriş gerilimine bağlı olarak CCM koşulu altındaki değişimi
gösterilmiştir.