Answer

ឈ្មោ ះ : គាំ សន្យា

១. ចូរស្រង់ ឃ្លា រ ឺប្រយោគ ទាំងអស់ដែលប្អូនមិនយល់ និងពាក្យទាំងឡាយ

ណាដែល មិនចេះបកប្រែដោយមានបញ្ជា ក់នាទី ត្រង់កន្លែងចំណុចទាំងនោះ:

● “Light itself is an electromagnetic phenomenon as radio waves
are” @1:05
● “Nucleus” @2:03
● “It’s therefore negligibly small in most cases” @3:26
● “The cloud of electrons” @4:01
● “And if you line six billion of those up you only get this much”
@4:08
● “Amber” @4:17
● “Deficiency of the fire” @5:52
● “Sign convention” @5:56
● “Fluid” @6:17
● “Conductor” @7:10
● “Non conductor” @8:01
● “Polarization” @8:34
● “Rod” @9:13
● “Cat fur” @11:33
● “Subtle” @12:35
● “Atomic scale” @12:40
● “”Spherical” @13:27
● “Transparency” @14:01
● “Polyester” @19:08
● “But you actually see the glow of these teeny weeny little sparks”
@20:59
● “When you cook and you take saran wrap off these rolls the damn
stuff” @21:47
● “Crumpled up” @21:56
● “Cellophane” @22:04
● “Insulated stool” @23:14
● “Neon flash tube” @24:38
 ● “That the force is proportional to the product of the two charges”
@31:11
● “One coulomb charge is a horrendous amount of charge” @32:23
● “Permittivity of free space” @34:02
● “Notice that there is a clear parallel with gravity” @34:13
● “Newton’s law of gravity that the force, which in that case is always
attracting” @34:17
● “Gravity newer repels” @34:25
● “Gravitational constant” @34:27
● “Magnitude” @38:39
● “Gravitation attraction” @38:45
● “Acceleration” @39:04
● “Aluminum foil” @42:44
● “Vandegraaff” @44:03

២. Transcript the subtitle from beginning to the point @18:51 and translate into
khmer language
I'm Walter Lewin. My lectures will in general not be a repeat of your book but they will be to the book.
The book will support my lectures. My lectures will support the book. You will not see any tedious
derivations in my lectures. For that we have the book. But I will stress the concepts and I will make
you see beyond the equations, beyond the concepts. I will show you whether you like it or not that
physics is beautiful. And you may even start to like it. I suggest you do not slip up, not even one day,
802 is not easy. We have new concepts every week and before you know you may be too far behind.
Electricity and magnetism is all around us. We have electric lights. Electric clocks. We have
microphones, calculators, televisions, VCRs, radio, computers. Light itself is an electromagnetic
phenomenon as radio waves are. The colors of the rainbow in the blue sky are there because of
electricity. And I will teach you about that in this course. Cars, planes, trains can only run because of
electricity. Horses need electricity because muscle contractions require electricity. Your nerve system
is driven by electricity. Atoms, molecules, all chemical reactions exist because of electricity. You
could not see without electricity. Your heart would not beat without electricity. And you could not even
think without electricity, though I realize that even with electricity some of you may have a problem
with that. [laughter] The modern picture of an atom is a nucleus which is very small compared to the
size of the atom. The nucleus has protons which are positively charged and it has neutrons which
have no charge. The mass of the proton is approximately the same as the mass of the neutron. It's
about six point seven times ten to the minus twenty-seventh kilograms. One point seven. The positive
charges here with the nucleons, with the neutrons, and then we have electrons in a cloud around it.
And if the atom is neutral the number of electrons and the number of protons is the same. If you take
one electron off you get a positive ion. If you add an electron then you get a negative ion. The charge
of the electron is the same as the charge of the proton. That's why the number is the same for neutral
atoms. The mass of the electron is about eighteen hundred thirty times smaller than the mass of the
proton. It's therefore negligibly small in most cases. All the mass of an atom is in the nucleus. If I
take six billion atoms lined up touching each other, I take six billion because that's about the number
of people on earth. Then you would only have a length of sixty centimeters. Gives you an idea of how
small the atoms are. The nucleus has a size of about ten to the minus twelfth centimeters. And the
atom itself is about ten thousand times larger. The cloud of electrons. Which is about ten to the
minus eight centimeters. And if you line six billion of those up you only get this much. Already in six
hundred BC, it was known that if you rub amber that it can attract pieces of dry leaves. And the Greek
word for amber is electron. So that's where electricity got its name from. In the sev- sixteenth century
there were more substances known to do this. For instance glass and sulfur. And it was also known
and written that when people were bored at parties that the women would rub their amber jewelry and
would touch frogs which then would start jumping of desperation which people considered to be fun,
not understanding what actually was happening to the amber nor what was happening to the frogs. In
the eighteenth century it was discovered that there are two types of electricity. One if you rub glass
and another if you rub rubber or amber for that matter. Let's call one A and the other B.
It was known that A repels A and B repels B but A attracts B. And it was Benjamin Franklin without any
knowledge of electrons and protons who introduced the idea that all substances are penetrated with
what he called electric fluid, electric fire. And he stated if you get too much of the fire then you're
positively charged and if you have a deficiency of that fire then you're negatively charged. He
introduced the sign convention and he decided that if you rub glass that that is an excess of fire and
he called that therefore positive. You will see later in this course why this choice, he had fifty percent
chance, is extremely unfortunate but we have to live with it. So if you take this fluid according to
Benjamin Franklin and bring it from one substance to the other then the one that gets an excess
becomes positively charged but automatically as a consequence of that the one from which you take
the fluid becomes negatively charged. And so that's the whole idea behind the conservation of charge.
You cannot create charge. If you create plus then you automatically create minus. Plus and plus repel
each other. Minus and minus repel each other. And plus and minus attract. And Benjamin Franklin
who did experiments also noticed that the more fire you have the stronger the forces. The closer
these objects are to each other the stronger the forces. And there are some substances that he
noticed which conduct this fluid, which conduct this fire, and they are called conductors. If I have a
glass rod as I have here and I rub it then it gets this positive charge that we just discussed. So here is
this rod and I rub it with some silk and it will get positively charged. What happens now to an object
that I bring close to this rod and I will start off with taking a conductor. And the reason why I choose a
conductor is that conductors have a small fraction of their electrons which are not bound to atoms
but which can freely move around in the conductor. That's characteristic for a conductor, for metals.
That's not the case with nonconductors. There all electrons are fixed to individual atoms. So here we
have a certain fraction of electrons that can wander around. What's going to happen is that electrons
want to be attracted by these positive charges. Plus and minus attract each other. And so some of
these electrons which can freely move will move in this direction and so the plusses stay behind. This
process we call induction. You get sort of a polarization. You get a charge division. It's a very small
effect, perhaps only one in ten to the thirteen electrons that was originally here will end up here but
that's all it takes. So we get a polarization and we get a little bit more negative charge on the right
side than we have on the left side. And so what's going to happen is since the attraction between
these two will be stronger than the repelling force between these two because the distance is smaller
and Franklin had already noticed the shorter the distance the stronger the force.What will happen is
that if this object is free to move it will move towards this rod. And this is the first thing that I would
like you to see. I have here a conductor that is a balloon, helium-filled balloon. And I will rub this rod
with silk. And as I approach that balloon you will see that the balloon comes to the rod. I will then try
to rub with that rod several times on that balloon. It will take a while perhaps because the rod itself is
a very good nonconductor. It's not so easy to get charge exchange between the two. But if I do it long
enough I can certainly make that balloon positive. Then they're both positive. And then they will repel
each other. But first the induction part whereby you will see the balloon come to the glass rod. These
experiments work best when it is dry. In the winter. They don't work so well when it is humid so it's a
good time to teach 802 in the winter. OK there we go this should be positively charged now. And the
balloon wants to come to the glass. You see that? Very clearly. Come on baby. [laughter] OK. So now I
will try to get this balloon charged a little so there is a change of electrons that go from the balloon to
the glass. And the glass doesn't, it's not a conductor itself so it is not always so easy to get charge
exchanges. OK let's see whether I have succeeded now in making the balloon positively charged as
well as the glass rod. If that's the case then the balloon is not going to like me. The balloon will now
be repelled. And you see that very clearly. To show you now that there are indeed two different kinds
of electricity if I now rub with cat fur by tradition we do that with cat fur. I don't know why but by
tradition we use silk for the glass. So if we do this with cat fur now then this becomes negatively
charged. Remember there were two types of electricity. And since that balloon is positively charged
now the balloon will come to me. And there it is. Now it comes to me. So you've seen for the first time
now clearly that there are two different kinds of electricity. The positive charge is chosen by Franklin
on the glass rod and the negative charge on the rubber. So now you may think that if I approach a
nonconducting balloon with a glass rod and I have a nonconducting balloon here you may think now
that this balloon will not come to the glass rod because there are no free electrons. So these
electrons cannot freely move and so you don't get this polarization. You don't get this induction. But
that is not the case. And this is actually quite subtle. You have to look now at the atomic scale. If I
take an atom like you have here. You have positive charge and you have the electrons here in a cloud
around the positive nucleus. If I bring a glass rod positively charged nearby then these electrons
which are stuck to the atoms, they cannot freely move like in conductors, however will spend a little
bit more time on the side where the glass rod is because they feel attracted by the glass rod, whereas
the nuclei if anything want to go away from the glass rod, so what you're going to see is that in a way
if I started off with a spherical atom let's suppose this were a spherical atom or a spherical molecule
then what will happen is that you get sort of a shape like this and the electrons spend a little bit more
time here than they spend here and that means that I have actually polarized that atom. If the
electrons spend more time on this side of the atom than on this side I have also created the
phenomenon of induction and I therefore expect that this side becomes more negative than that side.
And I can show you that in a nice way with transparency whereby I have plus and minus signs and I
have equal numbers of plus and minus signs. and I have an equal number of plus and minus signs.
There you see them. Boy. It's a little dirty but maybe see I can clean it a little. OK. So here we go. So
notice there are equal amounts of pluses and minuses, so think of the plus and the minuses as one
neutral atom. Just a representation. Now I'm holding a glass rod on this side which is positively
charged. And so each atom the electrons want to go a little bit to this side and so the nucleus stays
behind. And if each atom does that this is what's going to happen. And now notice what you end up
with. In the middle of the substance plus and minuses cancel each other out again. But on the right
side you have created a negatively charged layer and on the left side you have created a positively
charged layer. And so in a way you have again induction. So even in the nonconducting objects this
side will turn negative and this side will turn positive and therefore if I approach a nonconducting
balloon with a glass rod I will also see the balloon come to me. And so I can easily show you that. It
doesn't make any difference whether I choose glass or whether I choose rubber. I can do it with both.
Nonconducting balloons always have a potential problem. The potential problem is that they can be
charged by themselves just like the metal balloons can be charged by themselves. However, if I touch
the metal balloon then any charges there will immediately flow through me to the earth we will
understand that later. Because this is a conductor. That remember the electric fluid is conducted by a
metal but not by a nonconductor. So with this it's more difficult. Even if I kiss it and touch it it's not
clear that I can take all the charge off. In fact by doing that I may even make it worse. Let's hope that
it is not charged too much and let's approach it with this glass rod and see whether I can convince
you that indeed it's coming to the rod not because of the free electrons but because of that process.
Oh boy. Ho. And it should also do the same with rubber. I hope. If it were negatively it'd go away. Ha it
does go away so it is negatively charged you see that. By touching it I actually probably charged it and
there's not much I can do about it. Very difficult to get charge off. I already had a suspicion when I
approached it with the glass it was too eager to come to the glass. Still negatively charged. That's the
way it goes. It's not because the demonstration failed but it's because the balloon is charged and
doesn't want to give it up because it is a nonconductor. Friction can cause electric charge and that's
exactly what happened when I touched this balloon and tried to discharge it. Through friction I may
actually have charged it. If I take these party balloons that all of you may have seen and you just rub
them on your shirt-- on your trousers-- they stick to my hand. They have charge on them.
Whether it's positive or negative I don't know, I don't even remember.It's not important. And so when I
bring them to my hand, my hand is not a good conductor but you get induction, this phenomenon that
we just discussed and so the two attract each other. The positive and the negative side attract each
other. And you can stick them on the ceiling. Or you can stick them on the board. You can decorate
your room that way.

ខ្ញុំ Walter Lewin។ ការបង្រៀនរបស់ខុ ជា

្ញំ ទូទៅមិនមែនជាការធ្វើត្រាប់តាមសៀវភៅ

របស់អក
្ន ទេ ប៉ន្តែ ិ
ុ វានឹងជាសៀវភៅវញ។ សៀវភៅនឹងគាំទ្រដល់ការបង្រៀនរបស់ខុ ។
្ញំ ការ

បង្រៀនរបស់ខុ ន
្ញំ ង ៏ ញ
ឹ គាំទ្រដល់សៀវភៅ។ អ្នកនឹងមិនឃើញការទាញយកដធ ុ ទ្រាន់

ណាមួយនៅក្នុងការបង្រៀនរបស់ខុ ទេ
្ញំ ។សម្រាប់ដច្នេ
ូ ះយើងមានសៀវភៅ។ប៉ន្តែ
ុ ខ្ញុន
ំ ង
ឹ

សង្កតធ
់ ន
្ង ល
់ គ
ើ ន
ំ ត
ិ ហើយខ្ញុន
ំ ង
ឹ ធ្វើឱ្យអ្នកមើលឃើញលើសសមីការលើសពីគន
ំ ត
ិ ។ ខ្ញុន
ំ ង
ឹ

បង្ហា ញអ្នកថាតើអក
្ន ចូលចិតឬ ិ
្ត អត់ថារូបវទ្យាពិ
តជាស្អា ត។ ហើយអ្នកក៏ប្រហែលជា

ើ ចូលចិតវា
ចាប់ផ្តម ្ត ដែរ។ខ្ញុស
ំ ម
ូ ណែនាំអក
្ន កុរំ អិលសូម្បីតែមួយថ្ងៃ 802 មិនងាយស្រួលទេ។

យើងមានគំនត ី រៀងរាល់សប្តា ហ៍ហយ

ិ ថ្មៗ ើ មុនពេលដែលអ្នកដឹងថាអ្នកអាចនៅឆ្ងា យ។

អគ្គស
ិ នីនង ិ
ិ ម៉ា ញេទិកគឺនៅជុវំ ញយើ
ង។ យើងមានអំពល
ូ អគ្គស
ិ នី, នាឡិកាអគ្គស
ិ នី, យើង

មានមីក្រូហូ ន,
្វ ម៉ា ស៊ន ិ ុ វទ្យ
ី គិតលេខ, ទូរទស្សន៍ VCR វទ្យ ិ ុ កុព
ំ ្យូទ័រ។ពន្លខ
ឺ ួ នវា
្ល គឺជាបាតុភត
ូ អេ

ិ ុ ។ពណ៌របស់ឥន្ធននៅ
ឡិចត្រូម៉ា ញ៉េទិចដូចរលកវទ្យ ូ លើមេឃពណ៌ខៀវគឺនៅទីនោះ

ដោយសារតែអគ្គស
ិ នី។ ហើយខ្ញុន
ំ ង
ឹ បង្រៀនអ្នកអំពវី គ្គសក
ិ ្សានេះ។ឡាន, យន្តហោះ,
រថភ្លើង អាចដំណើរការបានតែដោយសារអគ្គស
ិ នី។សេះត្រូវការអគ្គស
ិ នីពព្រោ
ី ះការ

ុំ ូវការអគ្គស
កន្ត្រា ក់សាច់ដត្រ ិ នី, ប្រព័នស
្ធ រសៃប្រសាទរបស់អក
្ន ត្រូវបានជំរញ
ុ ដោយចរន្ត

អគ្គស
ិ នី។ អាតូម ម៉លេ
ូ គុល ប្រតិកម្មគម
ី ទា
ី ំងអស់កត
ើ ឡើងដោយសារអគ្គស
ិ នី។អ្នកមិន

អាចមើលឃើញដោយគ្មា នអគ្គស
ិ នីទេ។ បេះដូងរបស់អក
្ន នឹងមិនលោតដោយគ្មា ន

អគ្គស
ិ នី។ហើយអ្នកក៏មន
ិ អាចគិតដោយគ្មា នអគ្គស
ិ នីបានដែរ ទោះបីជាខ្ញុដ ឹ ថាទោះបីជា
ំ ង

មានអគ្គស
ិ នីអក
្ន អាចខ្លះនឹងមានបញ្ហា ជាមួយវានោះ។ [សំណើច] រូបភាពសម័យទំនប
ើ នៃ

អាតូមគឺជាស្នូលដែលមានទំហត
ំ ច
ូ បើប្រៀបធៀបនឹងទំហអា
ំ តូម។ នុយក្លេអ៊ែរមានប្រូតង
ុ

ិ មានហើយវាមាននឺត្រុងហ្វា លដែលមិនមានបន្ទុកអ្វឡ
ដែលជាបន្ទុកវជ្ជ ី យ
ើ ។ ម៉ា ស់ប្រូតង
ុ គឺ

ប្រហាក់ប្រហែលនឹងម៉ា ស់ណឺត្រុង។ វាប្រហែលប្រាំមយ

ួ ចំណុចប្រាំពរី គុណ នឹងដប់ដល់

ម្ភៃប្រាំគឡ ិ មាននៅទីនេះជាមួយនុយក្លេអ៊ែរ,ជាមួយ
ី ូក្រាម។មួយចុចប្រាំពរី ។បន្ទុកវជ្ជ

ិ
ណឺត្រុង ហើយបន្ទា ប់មកយើងមានអេឡិចត្រុងនៅក្នុងពពកនៅជុវំ ញវា។ ហើយប្រសិនបើ

អាតូមអព្យាក្រឹតចំនន
ួ អេឡិចត្រុងនិងចំនន
ួ ប្រូតេស្តងគ
់ ដ
ឺ ច
ូ គ្នា ។ ប្រសិនបើអក
្ន ដកអេឡិច

ី ង
ត្រុងមួយចេញអ្នកនឹងទទួលបានអ៊យ ិ មាន។ប្រសិនបើអក
៉ុ វជ្ជ ្ន បន្ថែមអេឡិចត្រុងនោះអ្នក

ី ង
នឹងទទួលបានអ៊យ ិ មាន។ បន្ទុកអេឡិចត្រុងគឺដច
៉ុ អវជ្ជ ូ គ្នា នឹងបន្ទុកប្រូតង
ុ ដែរ។ នោះ

ហើយជាមូលហេតុដែលចំនន
ួ គឺដច
ូ គ្នា សម្រាប់អាតូមអព្យាក្រឹត។ម៉ា ស់អេឡិចត្រុងមាន

ទំហត
ំ ច
ូ ជាងម៉ា ស់ប្រូតង
ុ ប្រហែលដប់ប្រាំបរី យដង។ ដូច្នេះវាតូចតាចក្នុងករណីភាគច្រើន។

ម៉ា ស់អាតូមទាំងអស់សត
្ថិ នៅក្នុងស្នូល។ ប្រសិនបើខុ យ
្ញំ កអាតូម ៦ ពាន់លានតម្រង់ជរួ ប៉ះ

គ្នា ខ្ញុយ
ំ ក ៦ ពាន់លានព្រោះនោះជាចំនន
ួ មនុស្សនៅលើផែនដី។បន្ទា ប់មកអ្នកនឹងមាន

ប្រវែងត្រឹមតែ៦០ សង់ទម៉ែ
ី ត្រប៉ណ្ណោ
ុ ះ។ ដែលផ្តលឱ
់ ្យអ្នកនូវគំនត
ិ ថាតើអាតូមតូច

ប៉ន
ុ ណា។ ស្នូលមានទំហប្រ
ំ ហែលដប់សយ
្វ័ គុណដកទីដប់ពរី សង់ទម៉ែ
ី ត្រ។ហើយអាតូម

ខ្លួនវាមានទំហធ
ំ ជា
ំ ងមួយម៉ន
ឺ ដង។ ពពកអេឡិចត្រុង។ដែលមានប្រហែលដប់ទៅដកប្រាំបី

សង់ទម៉ែ
ី ត្រ។ ហើយប្រសិនបើអក
្ន តំរង់ជរួ ប្រាំមយ
ួ ពាន់លាននៃអ្នកដែលឡើងអ្នកនឹង

ទទួលបានច្រើន។ រួចទៅហើយនៅក្នុងប្រាំមយ
ួ រយមុនគ្រឹះស័ករា
្ក ជ។វាត្រូវបានគេដឹងថា

្ន ត្រដុសអេមប៊រឺ វាអាចទាក់ទាញបំណែកនៃស្លក
ប្រសិនបើអក ឹ ស្ងួត។ហើយពាក្យក្រិក
សម្រាប់amber គឺជាអេឡិចត្រូនច
ិ ។ នោះហើយជាកន្លែងដែលអគ្គស
ិ នីទទួលឈ្មោ ះរបស់

វា។

នៅសតវត្សរទី
៍ ១៦ មានសារធាតុជាច្រើនដែលគេដឹងថាធ្វើវា។ឧទាហរណ៍កញ្ចក់

និងស្ពា ន់ធរ័ ។ហើយវាត្រូវបានគេស្គា ល់នង

ិ សរសេរថានៅពេលដែលមនុស្សធុញទ្រាន់នង
ឹ

ពិធជ
ី ប់លៀងដែលស្ត្រីនង
ឹ ត្រដុសគ្រឿងអលង្កា រពណ៌លឿងរបស់ពក
ួ គេហើយក៏បះ
៉ នឹង

ើ លោតនៃភាពអស់សង្ឃឹមដែលមនុស្សចាត់ទក
កង្កែបដែលបន្ទា ប់មកវាក៏ចាប់ផ្តម ុ ថាជាការ

សប្បាយរ ីករាយមិនយល់ពអ
ី ដែ
្វី លកំពង
ុ កើតឡើងចំពោះamber រ ឺក៏អដែ
្វី លកំពង
ុ កើតឡើង

ចំពោះកង្កែបឡេីយ។នៅសតវត្សទីដប់ប្រាំបវា
ី ត្រូវបានគេរកឃើញថាមានអគ្គស
ិ នីពរី

ប្រភេទ។ មួយប្រសិនបើអក ្ន ត្រដុសជរ័ កៅស៊ូ ឬ

្ន ត្រដុសកញ្ចក់ និង មួយទៀតប្រសិនបើអក

amber សម្រាប់បញ្ហា នោះ។ ដូចនេះហៅមួយថា A និងមួយទៀតថាB ។វាត្រូវបានគេដឹងថា

A ច្រាន A និង B ច្រាន B ប៉ន្តែ

ុ A ទាក់ទាញ B។ ហើយវាជាBenjamin Franklin ដោយ

មិនបានដឹងអំពអេ
ី ឡិចត្រុងនិងប្រូតេស្តងដែ
់ លបានណែនាំគន
ំ ត
ិ ថាសារធាតុទាំងអស់ត្រូវ

បានជ្រាបចូលជាមួយនឹងអ្វដែ
ី លគាត់ហៅថាវត្ថុរាវអគ្គស
ិ នី។ហើយគាត់បាននិយាយថា

ប្រសិនបើអក ិ មានហើយ
្ន ទទួលបានភ្លើងច្រើនពេកនោះអ្នកនឹងត្រូវបានបន្ទុកជាវជ្ជ

ប្រសិនបើអក ិ មាន។គាត់បានណែនាំ
្ន មានកង្វះខាតភ្លើងនោះអ្នកនឹងត្រូវបានបន្ទុកជាអវជ្ជ

អនុសញ្ញា ហើយគាត់បានសំរេចថាប្រសិនបើអក
្ន ត្រដុសកញ្ចក់នោះគឺជាអណ្តា តភ្លើងលើស

ិ មាន។អ្នកនឹងឃើញនៅពេលក្រោយក្នុងវគ្គសក
ហើយគាត់បានហៅវាថាវជ្ជ ិ ្សានេះថាហេតុអ្វី

ជម្រើសនេះគាត់មានឱកាសហាសិបភាគរយគឺជាសំណាងដែលអាក្រក់បផ
ំ ត
ុ ប៉ន្តែ
ុ យើងត្រូវ

រស់នៅជាមួយវា។ដូច្នេះប្រសិនបើអក
្ន យកវត្ថុរាវនេះទៅយោងតាម Benjamin Franklin

ហើយយកវាពីសារធាតុមយ
ួ ទៅសារធាតុមយ
ួ ទៀត នោះសារធាតុដែលទទួលបានលើស

ិ មានដោយជាស្វយ
នឹងត្រូវក្លា យជាបន្ទុកវជ្ជ ័ ប្រវត្តដែ
ិ លជាលទ្ធផលនៃសារធាតុដែលអ្នក

ិ មាន។ ដូច្នេះនោះគឺជាគំនត
យកសារធាតុរាវនោះក្លា យជាបន្ទុកអវជ្ជ ិ ទាំងមូលនៅពីក្រោយ

ការអភិរក្សបន្ទុក។ អ្នកមិនអាចបង្កើតបន្ទុកបានទេ។ ប្រសិនបើអក

្ន បង្កើតបូកអ្នកនឹងបង្កើត

ដកដកដោយស្វយ
័ ប្រវត្ត។
ិ បូកនិងបូករុញច្រានគ្នា ។ ដកនិងដករុញច្រានគ្នា

ិ
ទៅវញទៅមក។ ហើយបូកនិងដកទាក់ទាញចូល។ ហើយ Benjamin Franklin ដែលបាន
ពិសោធក៏សង្កេតឃើញថា ភ្លើងកាន់តែច្រើនអ្នកមានកម្លា ំងកាន់តែខ្លា ំង។ វត្ថុទាំងនេះ

កាន់តែជិតគ្នា គឺកាន់តែខ្លា ំង។ ហើយមានសារធាតុមយ

ួ ចំនន
ួ ដែលគាត់បានកត់សគា
ំ ល់ថា

តើអដែ
្វី លដឹកនាំអង្គធាតុរាវ,ណាដែលដឹកនាំភ្លង
ើ នេះហើយគេហៅថាចំហាយ។ប្រសិនបើ

ខ្ញុមា
ំ នដំបងកែវដូចខ្ញុមា
ំ ននៅទីនេះហើយខ្ញុជ
ំ ត ិ មាននេះ
ូ វាបន្ទា ប់មកវាទទួលបានបន្ទុកវជ្ជ

ដែលយើងទើបតែពិភាក្សា។ដូច្នេះនៅទីនេះគឺជាដំបងនេះហើយខ្ញុជ
ំ ត
ូ វាជាមួយសូត្រ

មួយចំនន ិ មាន។តើមានអ្វក
ួ ហើយវានឹងត្រូវទទួលបានបន្ទុកជាវជ្ជ ី ត
ើ ឡើងនៅពេលនេះ

ចំពោះវត្ថុដែលខ្ញុយ
ំ កមកជិតនឹងដំបងនេះហើយខ្ញុន
ំ ង ើ ជាមួយនឹងការចាប់យក
ឹ ចាប់ផ្តម

ចំហាយ។ ហើយមូលហេតុដែលខ្ញុជ្រ
ំ ើ រ ើសយកចំហាយគឺថាចំហាយមានចំណែកតូច
ស

មួយនៃអេឡិចត្រុងរបស់វាដែលមិនត្រូវបានភ្ជា ប់ទៅនឹងអាតូមទេប៉ន្តែ
ុ វាអាចផ្លា ស់ទជ ិ
ី វុំ ញ

ដោយសេរ ីនៅក្នុងឧបករណ៍ធ្វើចរន្តអគ្គស
ិ នី។ នោះហើយជាលក្ខណៈសម្រាប់ចហា
ំ យ

សម្រាប់លោហៈ។ នោះមិនមែនជាករណីដែលអ្នកមិនប្រតិបត្តនោ
ិ ះទេ។មានអេឡិចត្រុង

ទាំងអស់ត្រូវបានជួសជុលទៅនឹងអាតូមនីមយ
ួ ៗ។ ដូច្នេះនៅទីនេះយើងមានប្រភាគ

ជាក់លាក់នៃអេឡិចត្រុងដែលអាចបង្វល ិ
ិ ជុវំ ញ។ អ្វដែ
ី លនឹងកើតឡើងគឺអេឡិចត្រុងចង់

ិ មានទាំងនេះ។បូកនិងដកទាក់ទាញគ្នា ទៅវញទៅមក។ដូ
ទាក់ទាញដោយបន្ទុកវជ្ជ ិ ច្នេះអេ

ឡិចត្រុងទាំងនេះមួយចំនន
ួ ដែលអាចផ្លា ស់ទបា
ី នដោយសេរ ីនឹងផ្លា ស់ទក
ី ុ ងទិ
្ន សដៅនេះ

ហើយដូច្នេះផ្លេសេតស្ថត
ិ នៅខាងក្រោយ។ ដំណើរការនេះយើងហៅថាអាំងឌុចស្យុង។

អ្នកទទួលបានប្រភេទនៃបន្ទា ត់រាងប៉ល
ូ មួយ។អ្នកទទួលបានចំណែកបន្ទុក។ វាជាផល

ប៉ះពាល់តច
ិ តួចណាស់ប្រហែលជាមានតែមួយក្នុងចំណោមដប់ទៅដប់បអេ
ី ឡិចត្រុងដែល

ដើមឡើយនៅទីនេះនឹងបញ្ចប់នៅប៉ន្តែ
ុ នោះជាអ្វដែ
ី លត្រូវការ។ដូច្នេះយើងទទួលបាន

បន្ទា ត់រាងប៉ល ិ មានបន្តច

ូ ហើយយើងទទួលបន្ទុកអវជ្ជ ិ បន្តួចនៅផ្នែកខាងស្តា ំជាងយើង

មាននៅខាងឆ្វេង។ ដូច្នេះអ្វដែ
ី លនឹងកើតឡើងគឺដោយសារតែការទាក់ទាញរវាងអ្នក

ទាំងពីរនឹងខ្លា ំងជាងកម្លា ំងរុញច្រានរវាងទាំងពីរនេះពីព្រោះចម្ងា យតូចជាង

ហើយ Franklin បានកត់សម្គា ល់ឃញ

ើ ថាចម្ងា យកាន់តែខ្លក
ី ម្លា ំងកាន់តែខ្លា ំង។ តើនង
ឹ មាន

អ្វក
ី ត
ើ ឡើងប្រសិនបើវត្ថុនេះបំលាស់ទដោ
ី យសេរដ ើ ្បីផ្លា ស់ទវា
ី ម ី នឹងឆ្ពោ ះទៅរកដំបងនេះ។

ហើយនេះគឺជារឿងដំបង
ូ ដែលខ្ញុច
ំ ង់អោយអ្នកបានឃើញ។ខ្ញុនៅ
ំ ទីនេះមានចំហាយដែល
ជាប៉េងប៉ោ ងមួយដែលបំពេញដោយអេលីយម
៉ូ ។ ហើយខ្ញុន
ំ ង
ឹ ជូតដំបងនេះដោយសូត្រ។

ហើយនៅពេលដែលខ្ញុច
ំ ល
ូ ទៅជិតប៉េងប៉ោ ងនោះអ្នកនឹងឃើញថាប៉េងប៉ោ ងមកដល់

ដំបង។ បន្ទា ប់មកខ្ញុន

ំ ង
ឹ ព្យាយាមត្រដុសជាមួយដំបងនោះជាច្រើនដងលើប៉េងប៉ោ ងនោះ។

វានឹងចំណាយពេលមួយរយៈពីព្រោះដំបងខ្លួនវាគឺជាសារធាតុដែលដំណេីរការកម្ដៅ អគ្គស
ី

៏ ។
នីដល ្អ វាមិនងាយស្រួលទេក្នុងការផ្លា ស់បូ របន្ទ
្ត ុ ករវាងអ្នកទាំងពីរ។ប៉ន្តែ
ុ ប្រសិនបើខុ ធ្វ
្ញំ វា
ើ

បានយូរល្មមខ្ញុព
ំ ត ិ មាន។ បន្ទា ប់មកពួកគេទាំងពីរវជ្ជ
ិ ជាអាចធ្វើឱ្យប៉េងប៉ោ ងនោះវជ្ជ ិ មាន។

ិ
ហើយបន្ទា ប់មកពួកគេនឹងច្រានគ្នា ទៅវញទៅមក។ ប៉ន្តែ
ុ ជាដំបង
ូ ផ្នែកណែនាំដែលអ្នកនឹង

ំ ងកែវ។ការពិសោធន៍ទាំងនេះមានប្រសិទភា
ឃើញប៉េងប៉ោ ងមកដល់ដប ្ធ ពបំផត
ុ នៅពេលវា

៏ ្អ
ស្ងួត។ ក្នុងរដូវរងារ។ ពួកគេមិនដំណើរការល្អទេនៅពេលវាសើមដូច្នេះវាជាពេលវេលាដល

ដើម្បីបង្រៀន 802 ក្នុងរដូវរងារ។ យល់ព្រម នៅទីនោះឥឡូវនេះយេីងទទួលបានបន្ទុក

ិ មាន។ ហើយប៉េងប៉ោ ងចង់មករកកែវ។ អ្នកឃើញទេ? ច្បាស់ណាស់។ សូមមកអូន

វជ្ជ

សម្លា ញ់។ [សើច] យល់ព្រម។ ដូច្នេះឥឡូវនេះខ្ញុន

ំ ង
ឹ ព្យាយាមដើម្បីឱ្យប៉េងប៉ោ ងនេះមាន

បន្ទុកតិចតួចដូច្នេះមានការផ្លា ស់បូ រអេឡិ

្ត ចត្រុងដែលចេញពីប៉េងប៉ោ ងទៅកញ្ចក់។ហើយ

កញ្ចក់កម
៏ ន
ិ អញ្ចង
ឹ ដែរវាមិនមែនជាឧបករណ៍ដឹកនាំទេដូច្នេះវាមិនងាយស្រួលទេក្នុងការ

ទទួលបានការផ្លា ស់បូ របន្ទ

្ត ុ ក។យល់ព្រម មើលថាតើខុ បា ័ ឥឡូវនេះក្នុង
្ញំ នទទួលជោគជយ

ិ មានក៏ដច
ការធ្វើឱ្យប៉េងប៉ោ ងមានបន្ទុកវជ្ជ ូ ជាដំបងកែវដែរឬទេ។បើអញ្ចង
ឹ មែនប៉េងប៉ោ ង

នឹងមិនចូលចិតខ
្ត ុ ទេ
្ញំ ។ ឥឡូវប៉េងប៉ោ ងនឹងត្រូវបានច្រានចោល។ ហើយអ្នកឃើញយ៉ា ង

ច្បាស់។ដើម្បីបង្ហា ញអ្នកឥឡូវនេះពិតជាមានអគ្គស
ិ នីពរី ប្រភេទផ្សេងគ្នា ប្រសិនបើខុ ត្រ
្ញំ ដុស

រោមសត្វឆ្មា តាមប្រពៃណីដែលយើងធ្វើវាជាមួយរោមសត្វឆ្មា ។ខ្ញុម

ំ ន
ិ ដឹងថាហេតុអទេ
្វី ប៉ន្តែ
ុ

តាមប្រពៃណីយើងប្រើសត្រ
ូ សម្រាប់កែវ។ដូច្នេះប្រសិនបើយង
ើ ធ្វើបែបនេះជាមួយ

ិ មាន។ ចងចាំថាមានអគ្គិសនីពរី ប្រភេទ។

រោមសត្វឆ្មា ឥឡូវនេះវានឹងក្លា យជាបន្ទុកអវជ្ជ

ិ មានឥឡូវនេះប៉េងប៉ោ ងនឹងមករកខ្ញុ។
ហើយដោយសារប៉េងប៉ោ ងនោះត្រូវបានគិតជាវជ្ជ ំ

ហើយនៅទីនោះ។ ឥឡូវនេះវាមកដល់ខុ ។
្ញំ ដូច្នេះអ្នកបានឃើញជាលើកដំបង
ូ ឥឡូវនេះ

ច្បាស់ណាស់ថាមានអគ្គស ិ មានត្រូវបានជ្រើសរ ើស
ិ នីពរី ប្រភេទផ្សេងគ្នា ។ បន្ទុកវជ្ជ

ដោយ Franklin នៅលើដប ិ មានលើជរ័ កៅស៊។

ំ ងកែវនិងបន្ទុកអវជ្ជ ូ
ដូច្នេះឥឡូវនេះអ្នកប្រហែលជាគិតថាប្រសិនបើខុ ច
្ញំ ល
ូ ទៅជិតប៉េងប៉ោ ងដែលមិនមានការ

ប្រតិបត្តជា
ិ មូយដំបងកែវហើយខ្ញុមា
ំ នប៉េងប៉ោ ងដែលមិនមានការប្រព្រឹតនៅ
្ត ទីនេះអ្នក

ប្រហែលជាគិតថាឥឡូវនេះប៉េងប៉ោ ងនេះនឹងមិនមករកដំបងកែវទេពីព្រោះមិនមានអេឡិច

ត្រុងសេរ ីទេ។ ដូច្នេះអេឡិចត្រុងទាំងនេះមិនអាចផ្លា ស់ទដោ

ី យសេរ ីបានទេដូច្នេះអ្នកមិន

ទទួលបានការបែកបាក់គ្នា ទេ។ អ្នកមិនទទួលបានសេចក្តណែ

ី នាំនេះទេ។ ប៉ន្តែ
ុ វាមិនមែន

ដូច្នោ ះទេ។ ហើយនេះគឺពត

ិ ជាមិនច្បាស់។ ឥឡូវអ្នកត្រូវមើលមាត្រដ្ឋា នអាតូមច
ិ ។

ប្រសិនបើខុ យ ិ មានហើយអ្នកមានអេឡិច
្ញំ កអាតូមដូចអ្នកមាននៅទីនេះ។អ្នកមានបន្ទុកវជ្ជ

ិ
ត្រុងនៅទីនេះក្នុងពពកជុវំ ញស្ន ិ មាន។ប្រសិនបើខុ យ
ូ លវជ្ជ ្ញំ កដំបងកែវមកសាកនៅក្បែរ

នោះអេឡិចត្រុងទាំងនេះដែលជាប់នង
ឹ អាតូមពួកគេមិនអាចផ្លា ស់បូ របានដោយសេរ
្ត ីដូច

នៅក្នុងចំហាយទេទោះយ៉ា ងណានឹងចំណាយពេលច្រើនបន្តច
ិ នៅចំហៀងដែលដំបងកែវ

ិ
ពីព្រោះពួកគេមានអារម្មណ៍ទាក់ទាញដោយកញ្ចក់។ចំណែកឯស្នូលវញបើ
មានអ្វច
ី ង់

ំ ងកែវដូច្នេះអ្វដែ
ឃ្លា តឆ្ងា យពីដប ី លអ្នកចង់ឃញ ិ មយ
ើ គឺថានៅក្នុងវធី ួ ប្រសិនបើខុ ចា ើ
្ញំ ប់ផ្តម

ជាមួយអាតូមស្វ៊ែរសូមសន្មតថានេះជាអាតូមស្វ៊ែរឬម៉ូលេគុលស្វ៊ែរ។វានឹងកើតឡើងគឺថា

អ្នកទទួលបានរាងដូចនេះហើយអេឡិចត្រុងចំណាយពេលច្រើននៅទីនេះជាងពួកគេ

ចំណាយនៅទីនេះហើយនោះមានន័យថាខ្ញុព
ំ ត
ិ ជាបានធ្វើអាតូមអាតូមនោះហើយ។

ប្រសិនបើអេឡិចត្រុងចំណាយពេលច្រើននៅផ្នែកអាតូមនេះជាងផ្នែកនេះខ្ញុក
ំ បា
៏ នបង្កើត

បាតុភត ិ មានច្រើនជាង
ូ នៃអាំងឌុចស្យដែរហើយដូច្នេះខ្ញុរំ ំពឹងថាផ្នែកនេះនឹងក្លា យជាអវជ្ជ

ផ្នែកនោះ។ ហើយខ្ញុអា ិ លដោ

ំ ចបង្ហា ញអ្នកតាមវធី ្អ យមានតម្លា ភាពដែលខ្ញុមា
ំ នសញ្ញា បូក

និងដកហើយខ្ញុមា
ំ នលេខបូកនិងសញ្ញា ដកស្មើគ្នា ។ ហើយខ្ញុមា
ំ នសញ្ញា បូកនិងដកស្មើ។

នៅទីនោះអ្នកឃើញពួកគេ។ ក្មេងប្រុស។ វាកខ្វកត

់ ច
ិ តួចប៉ន្តែ
ុ ប្រហែលជាមើលឃើញថាខ្ញុំ

អាចសម្អា តវាបន្តច
ិ បន្តួច។ យល់ព្រម។ ដូច្នេះនៅទីនេះយើងទៅ។ដូច្នេះសូមកត់សម្គា ល់

ថាមានខ្ទងន
់ ង
ិ ដកតូចស្មើគ្នា ដូច្នេះចូរគិតពីបក
ូ និងដកគឺអាតូមអព្យាក្រឹត។ គ្រាន់តែជាការ

តំណាងប៉ណ្ណោ
ុ ះ។

ឥឡូវនេះខ្ញុកា
ំ ន់ដប ិ មាន។ដូច្នេះអាតូមអេ
ំ ងកែវនៅខាងនេះដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាវជ្ជ

ឡិចត្រុងនីមយ
ួ ៗចង់ទៅផ្នែកខាងនេះបន្តច
ិ ហើយដូច្នេះនុយក្លេអ៊ែរនៅពីក្រោយ។ហើយ
ប្រសិនបើអាតូមនីមយ
ួ ៗធ្វើថានេះជាអ្វដែ
ី លនឹងកើតឡើង។ ហើយឥឡូវនេះកត់សម្គា ល់ពី

អ្វដែ
ី លអ្នកបញ្ចប់។ នៅពាក់កណ្តា លនៃសារធាតុបក
ូ និងមីនដកចេញម្តងទៀត។ប៉ន្តែ
ុ នៅ

ផ្នែកខាងស្តា ំអក ិ មានហើយនៅខាងឆ្វេងអ្នកបាន

្ន បានបង្កើតស្រទាប់ចោទប្រកាន់អវជ្ជ

បង្កើតស្រទាប់គត ិ មាន។ ដូច្នេះតាមវធី

ិ ជាវជ្ជ ិ មយ
ួ ដែលអ្នកមានការបង្កើតម្តងទៀត។ដូច្នេះ

ិ មានហើយផ្នែក
សូម្បីតែនៅក្នុងវត្ថុដែលមិនមានការអនុវត្តផ្នែកខាងនេះនឹងប្រែទៅជាអវជ្ជ

ិ មានហើយដូច្នេះប្រសិនបើខុ ច
នេះនឹងប្រែទៅជាវជ្ជ ្ញំ ល
ូ ទៅបាល់ដែលមិនមានការប្រព្រឹត្ត

ជាមួយដំបងកែវខ្ញុក
ំ ន
៏ ង
ឹ ឃើញប៉េងប៉ោ ងមករកខ្ញុដែ
ំ រ។ដូច្នេះខ្ញុអា
ំ ចបង្ហា ញអ្នកយ៉ា ងងាយ។

វាមិនមានអ្វខ
ី ស
ុ ប្លែកទេទោះបីខុ ជ្រ
្ញំ ស ើ រ ើសយកជរ័ កៅស៊ក
ើ រ ើសកែវឬថាតើខុ ្ញំជ្រស ូ ដោ
៏ យ។

ខ្ញុអា
ំ ចធ្វើវាបានទាំងពីរ។

ប៉េងប៉ោ ងដែលមិនមានការប្រតិបត្តតែ
ិ ងតែមានបញ្ហា ដែលអាចកើតមាន។បញ្ហា ដែលអាច

កើតមានគឺថាពួកគេអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយខ្លួនឯងដូចជាបាល់ដែកអាចត្រូវបាន

ចោទប្រកាន់ដោយខ្លួនឯង។ទោះយ៉ា ងណាក៏ដោយប្រសិនបើខុ ប
្ញំ ះ
៉ បាល់ដែកបន្ទា ប់មក

ការចោទប្រកាន់ណាមួយនឹងហូរភ្លា មៗមកខ្ញុនៅ
ំ លើផែនដីយង
ើ នឹងយល់ថានៅពេល

ក្រោយ។ ពីព្រោះនេះជាចំហាយ។

ដែលចងចាំវត្ថុរាវអគ្គស
ិ នីត្រូវបានធ្វើឡង
ើ ដោយលោហៈប៉ន្តែ
ុ មិនមែនដោយអ្នកដែល

មិនមែនជាអ្នកអនុវត្តទេ។ ដូច្នេះជាមួយនេះវាកាន់តែពិបាក។

ទោះបីខុ ថ ើ វាហើយប៉ះវាក៏មន
្ញំ ប ិ ច្បាស់ថាខ្ញុអា
ំ ចដោះបន្ទុកបានដែរ។តាមពិតដោយធ្វើ

ដូច្នេះខ្ញុថែ
ំ មទាំងធ្វើឱ្យវាកាន់តែអាក្រក់ថែមទៀត។សង្ឃឹមថាសង្ឃឹមថាវាមិនត្រូវបានគិតថ្លៃ

ពេកទេហើយតោះទៅជិតវាជាមួយដំបងកែវនេះហើយមើលថាតើខុ អា
្ញំ ចបញុ ្ច ះបញូ ្ច លអ្នក

ំ ងមិនមែនដោយសារតែអេឡិចត្រុងសេរ ីទេប៉ន្តែ
បានទេថាវានឹងមកដល់ដប ុ ដោយសារតែ

ូ គ្នា ជាមួយជរ័ កៅស៊។

ដំណើរការនោះ។ អូក្មេងប្រុស។ ហូ។ ហើយវាក៏គរួ តែធ្វើដច ូ ខ្ញុំ

ិ មានវានឹងបាត់ទៅវញ។
សង្ឃឹម។ ប្រសិនបើវាអវជ្ជ ិ ហាវាមិនទៅណាទេដូច្នេះវាត្រូវបានគេ

ិ មានដែលអ្នកឃើញ។ តាមរយៈការប៉ះវាខ្ញុប្រ
ចោទប្រកាន់អវជ្ជ ំ ហែលជាគិតថ្លៃហើយមិន

មានអ្វច្រ
ី ន
ើ ទេដែលខ្ញុអា
ំ ចធ្វើបាន។ ពិបាកខ្លា ំងណាស់កុ ងការគិ
្ន តថ្លៃ។ខ្ញុមា
ំ នការសង្ស័យ

រួចទៅហើយនៅពេលដែលខ្ញុំទៅជិតវាជាមួយកែវវាពិតជាអន្ទះសាចង់មករកកែវ។នៅតែ
 ិ មាន។នោះហើយជាវធី
ត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាអវជ្ជ ិ ដែលវាទៅ។វាមិនមែនដោយសារតែ

័ ទេប៉ន្តែ
បាតុកម្មបានបរាជយ ុ វាដោយសារតែបាឡុងត្រូវបានចោទប្រកាន់ហយ
ើ មិនចង់

បោះបង់វាចោលព្រោះវាជាអ្នកមិនអនុវត្ត។ការកកិតអាចបណ្តា លឱ្យមានបន្ទុកអគ្គស
ី នី

ហើយនោះជាអ្វដែ
ី លបានកើតឡើងនៅពេលខ្ញុប
ំ ះ
៉ បាល់នេះហើយព្យាយាមបញ្ចេ ញវា។

តាមរយៈការកកិតខ្ញុប្រ
ំ ហែលជាបានចោទប្រកាន់វា។ប្រសិនបើខុ យ
្ញំ កប៉េងប៉ោ ង

ពិធជ
ី ប់លៀងទាំងនេះដែលអ្នកទាំងអស់គ្នា ប្រហែលជាបានឃើញហើយអ្នកគ្រាន់តែជូតវា

លើអាវរបស់អក
្ន - នៅលើខោរបស់អក
្ន - ពួកគេនៅជាប់នង
ឹ ដៃរបស់ខុ ។
្ញំ ពួកគេមានបន្ទុក

លើពក
ួ គេ។

ិ មានឬអវជ្ជ
មិនថាវាវជ្ជ ិ មានខ្ញុម
ំ ន
ិ ដឹងខ្ញុក
ំ ម
៏ ន
ិ ចាំដែរ។ វាមិនសំខាន់ទេ។

ហើយដូច្នេះនៅពេលដែលខ្ញុនា
ំ ំ ពក
ួ គេទៅដៃខ្ញុដៃ
ំ របស់ខុ ម
្ញំ ន
ិ មែនជាអ្នកដឹកនាំលទេ
្អ ប៉ន្តែ
ុ

ី តុភត
អ្នកទទួលបានការបង្កើតថ្មបា ូ នេះដែលយើងទើបតែពិភាក្សាហើយដូច្នេះអ្នកទាំងពីរ

ិ មាននិងអវជ្ជ
ទាក់ទាញគ្នា ។ ផ្នែកវជ្ជ ិ មានទាក់ទាញគ្នា ទៅវញទៅមក។
ិ ហើយអ្នកអាចបិទវា

នៅលើពដា
ិ នបាន។ ឬអ្នកអាចបិទវានៅលើក្តា រ។ អ្នកអាចតុបតែងបន្ទបរ់ បស់អក ិ
្ន តាមវធី

នោះ។

ឈ្មោ ះ : គាំ សន្យា

៣. List all formulas and/or equations from this lecture. Note: Please
mention its meaning and state the name and unit of each parameter

 Coulomb’s law

The meaning of Coulomb's law is the magnitude of the electric force between q1
and q2 is directly proportional to the magnitude of the charges and inversely
proportional to the square of the distance between them. This equation is known
as coulomb’s law.
 state the name and unit of each parameter:
Fe is electric force
q1 and q2 are the charges
K is the coulomb’s law constant = 9.10
r is the distance between the charges

=9.109 or

epsilon zero or you can call “permittivity of free space”

 Newton’s law of gravitation

Like gravitational force, where the force magnitude increases with

mass, electric force magnitude increases with the magnitude of the
charges. Both forces act along the line joining the objects (masses
or charges). Both forces are inversely proportional to the square of
the distance between the objects, this is known as the inverse-
square law. Also, both forces have proportionality constants. F g
uses G and FE uses K where:

 And

a= acceleration
F= force
m= mass

ខ. មូលហេតុដែលដងកែវនិង neural balloon ទាញគ្នា ចូលព្រោះមុនពេលគាត់ត្រដុសដងកែវនៅចន្លោ ះរវាងប៉េងប៉ោ ង និង ដងកែវគ្មា ន

បន្ទកុ អ្វីទាំងអស់ នៅពេលដែលគាត់យកក្រណាតសូត្រមកត្រដុសនឹងដងកែវវាក៏កេីតមានបន្ទកុ វិជ្ចមាន ហេីយនៅជំុវិញប៉េងប៉ោ ងមានអេឡិចត្រុងដែលចង់ចាប់យកបន្ទកុ
វិជ្ជមាននោះដែលជាហេតុធ្វេីអោយអេឡិចត្រុងផ្លា ស់ទីដោយសេរី និងផ្លា ស់ប្ដូរទិសដៅនឹងទទួលបានបន្ទកុ អវិជ្ចមាននៅពេលដងកែវមានបន្ទកុ វិជ្ជមានប៉ះនឹងប៉េងប៉ោ ងមានបន្ទកុ
អវិជ្ជមានធ្វេីអោយវាទាញគ្នា ចូល។
គ. បានជាដងកែវនិងប៉េងប៉ោ ងច្រានគ្នា ចេញព្រោះចម្ងា យកាន់តែខ្លីកម្លា ំងកាន់តែខ្លា ំង ដែលជាហេតុនៅពេលយេីងត្រដុសដងកែវកាន់តែយូរខ្លា ំង កម្ដៅ បានបញ្ជូនបន្ទុក
វិជ្ជមានទៅកាន់ប៉េងប៉ោ ងតាមរយះការផ្លា ស់ទីដោយសេ៊រីរបស់អេឡិចត្រុង នៅពេលដែលប៉េងប៉ោ ងនិងដងកែវមានបន្ទុកវិជ្ជមានដូចគ្នា ដែលជាហេតុធ្វេីអោយវាច្រានគ្នា ចេញ។
ឃ. បានជាដងជ័រនិងប៉េងប៉ោ ងទាញគ្នា ចូលព្រោះនៅពេលគាត់ត្រដុសដងជ័រនឹងក្រណាត់រោមសត្វឆ្មា កាន់តែខ្លា ំងធ្វេីអោយបន្ទកុ ជុំវិញប៉េងប៉ោ ងផ្លា ស់ទៅប្ដូរទៅជាបន្ទកុ
អវិជ្ជមានដែលជាហេតុនៅពេលដងជ័រមានបន្ទកុ វិជ្ជមានប៉ះនឹងប៉េងប៉ោ ងធ្វេីអោយវាទាញគ្នា ចូល។
ង. ត្រង់កន្លែងដែល ដែលគាត់ថាខុសនោះត្រង់ទោះគាត់ប្រេីដងកែវរឺដងជ័រក៏ដោយក៏គាត់អាចធ្វេីអោយប៉េងប៉ោ ងនឹងដងទាំងពីរទាញគ្នា ចូលបានដែរ តែផ្ទុយទៅវិញនៅពេល
គាត់ត្រដុសដងជ័របែរជាច្រានគ្នា ចេញទៅវិញ។ វាអាចជាមកពីបញ្ហា ប៉េងប៉ោ ង ព្រោះប៉េងប៉ោ ងជាញឹកញ័បតែងតែមានបញ្ហា បូតង់ស្យែល ដែលវាអាចផ្ទេរបន្ទកុ ដោយខ្លួនដូ
ចលោហះដែរ។ ការពិសោធន៏របស់គាត់គួរតែអោយដងជ័រនិងប៉េងប៉ោ ងទាញគ្នា ចូលទេីបជោគជ័យតាមអ្វីដែលគាត់រំពឹងទុក។
៤. ការពិសោធន៍ទាំងបី
ការពិសោធន៍ទី១ គាត់បានជ្រេីសសិស្សម្នា ក់ក្នុងចំណោមសិស្សជាច្រេីននាក់ដែលបានពាក់អាវ nylon parka ដែលមិនមែន
ជាcotton មកពិសោធន៍ ដោយអោយបុរសម្នា ក់នោះអង្គុយលេីកៅអីហេីយគាត់បានយកក្រណាតរោមសត្វឆ្មា មកធ្វេីការបោសទៅលេីបុរសនោះ បន្ទា ប់មកគាត់បា
នបិទភ្លេីងហេីយក៏អោយបុរសនោះចាប់កាន់flashlight ស្រាប់តែគេឃេីញមានពន្លឺ។
ការពិសោធន៍ទី២ គាត់បានយកកម្ទេចក្រដាសមួយចំនួនដាក់លេី vandegraaff ហេីយគាត់ក៏បេីកកុងតាក់ បន្ទា ប់គាត់ធ្វេីការបិទភ្លេីងស្រាប់តែ
ពេលនោះគេក៏ឃេីញមានពន្លឺភ្លឺឡេីង។

ការពិសោធន៍ទី៣ គាត់បានយកខ្លូនលោកផ្ទា ល់ទៅប៉ះនឹង vandegraaff ដែលបេីកកុងតាក់ពេលវាបានធ្វេីអោយសក់និងវត្ថុក្នុងដៃលោកមាន

ចលនាដូច electroscopeដែរ។

ដូចនេះការពិសោធន៍ទាំង៣ចង់បង្ហា ញអោយឃេីញពីកម្លា ំងអគ្គីសនីជាមូយបាតុភូតជុំវិញខ្លូនដែលធ្វេីអោយកេីតមានបន្ទកុ អគ្គីសនី។

៥. Vandegraaff គឺជាម៉ា ស៊ីនភ្លើងអេឡិចត្រូម៉ា ញ៉េទិចដែលប្រើខ្សែក្រវ៉ា ត់ផ្លា ស់ទីដើម្បីប្រមូលបន្ទុកអគ្គីសនីនៅលើលោហៈដែកប្រហោងនៅ

លើកំពូលនៃជួរឈរដែលបង្កើតជាសក្តា នុពលអគ្គិសនីខ្ពស់។ វាផលិតចរន្តអគ្គិសនីដោយផ្ទា ល់ដែលមានតង់ស្យុងខ្ពស់នៅកម្រិតចរន្តទាប។

៦.https://www.khanacademy.org/science/ap-physics-1/ap-electric-charge-
electric-force-and-voltage/coulombs-law-and-electric-force-ap/a/coulombs-
law-and-electric-force-ap-physics-1 ប្រភពមេរៀនសង្ខេបនៃកម្លា ំងអគ្គីសនី និង ច្បាប់គូឡំំមូយចំនួន។