Μαρία Κάππου

3ο Φύλλο εργασίας γλωσσικές

επιλογές και ύφος

Τυπολογία ερωτήσεων
Μαρία Κάππου { 3ο Φφλλο εργαςίασ-Ερωτήςεισ για το φφοσ και τισ γλωςςικέσ επιλογέσ
του ςυγγραφέα

Κεύμενο: «Τα ςτερεότυπα ακολουθούν τουσ ςημερινούσ Μπύλι Έλιοτ»

Η ταινία Billy Elliot (γνωςτή ςτην Ελλάδα ωσ Γεννημένοσ Χορευτήσ) είναι βρετανική δραματική
κομεντί παραγωγήσ 2000 ςε ςκηνοθεςία Στίβεν Ντάλντρι. Τοποθετημένο ςτην Αγγλία του 1980, η
ταινία αφηγείται την ιςτορία ενόσ 11χρονου αγοριού και την προςπάθειά του να γίνει χορευτήσ.

Ειςαγωγικό ςημείωμα

Πρόκειται για άρθρο ςτην κατηγορία Πολιτιςμόσ

(Χορόσ) τησ εφημερίδασ Η Καθημερινό που
δημοςιεύεται τόςο ςτην έντυπη όςο και ςτην
ηλεκτρονική έκδοςή τησ. Αφορμή για το άρθρο
είναι η κυκλοφορία (07/11/2017) των
απομνημονευμάτων του Ντέιβιντ Χάλμπεργκ,
πρώτου χορευτή του American Ballet Theater και
των Μπολςόι. Το άρθρο προςφέρεται για την
ανάπτυξη προβληματιςμού ςε ςχέςη με την
επιβίωςη ςτερεοτύπων ωσ προσ τα
χαρακτηριςτικά τησ ταυτότητασ του φύλου.

Διαβϊζω και κατανοώ το κεύμενο

[1]Εκατοντϊδεσ επαγγελματύεσ του χορού ϋςπευςαν να εξομολογηθούν τισ

τραυματικϋσ εμπειρύεσ τισ ςτον ΢κοτ Γκόρμλεώ όταν, αντλώντασ ϋμπνευςη από την
περύπτωςη του γιου του, αποφϊςιςε να γυρύςει το ντοκιμαντϋρ «Danseur». Από τον
Νουρϋγεφ ωσ τον Ιβϊν Βαςύλιεφ, μερικϊ από τα μεγαλύτερα αςτϋρια του κλαςικού
χορού εύναι ϊντρεσ, ενώ εξύςου ανδροκρατούμενεσ εύναι οι θϋςεισ των καλλιτεχνικών
διευθυντών ςτα μεγαλύτερα μπαλϋτα του κόςμου. Σι παρϊξενο λοιπόν που τα αγόρια
εξακολουθούν να αντιμετωπύζουν τα πειρϊγματα ό τον εμπαιγμό των ςυνομηλύκων
τουσ, για να μην αναφϋρουμε τισ προκαταλόψεισ των οικογενειών τουσ εϊν τολμόςουν
να εκφρϊςουν την επιθυμύα να αςχοληθούν με τον χορό.

[2]΢τα απομνημονεύματϊ του, που αναμϋνονται τον Νοϋμβριο, ο Ντϋιβιντ Χϊλμπεργκ,

πρώτοσ χορευτόσ του American Ballet Theater και των Μπολςόι, μιλϊει με ωμό
ειλικρύνεια για τα δύςκολα παιδικϊ του χρόνια και τον εκφοβιςμό που υφύςτατο
ςχεδόν καθημερινϊ ςτο ςχολεύο. Οι ςυμμαθητϋσ του ςυνόθιζαν να τον αποκαλούν
«αδελφό» και «κορύτςι», ενώ μια μϋρα ϊδειαςαν πϊνω του ϋνα ολόκληρο μπουκϊλι
γυναικεύο ϊρωμα.

[3]Μερικϋσ δεκαετύεσ αργότερα, φαύνεται ότι κυριαρχούν οι ςτερεοτυπικϋσ αντιλόψεισ:

Σο 93% των ϋφηβων χορευτών που ςυμμετεύχαν ςε ϋρευνα του Wayne State University
ςτο Ντιτρόιτ παραδϋχτηκε ότι οι ςυμμαθητϋσ τουσ τούσ περιγελούςαν, ενώ το 68%
εύχε πϋςει θύμα λεκτικόσ ό ςωματικόσ παρενόχληςησ. Εκατοντϊδεσ επαγγελματύεσ του
χορού ϋςπευςαν να εξομολογηθούν τισ τραυματικϋσ εμπειρύεσ τουσ ςτον
κινηματογραφιςτό ΢κοτ Γκόρμλεώ όταν, αντλώντασ ϋμπνευςη από την περύπτωςη του
γιου του, αποφϊςιςε να γυρύςει το ντοκιμαντϋρ «Danseur» με θϋμα τισ διακρύςεισ που
υφύςτανται οι ϊντρεσ χορευτϋσ ςτη ςύγχρονη Αμερικό. Πολλού εξ αυτών δεν εύχαν να
αντιμετωπύςουν μόνο την εχθρότητα των ςυμμαθητών τουσ, αλλϊ και τισ πιϋςεισ των
γονϋων τουσ. Παρϊ την επιτυχύα του «Μπύλι Έλιοτ», η κατϊςταςη δεν εύναι καλύτερη
ςτη Βρετανύα, όπου πριν από μερικϊ χρόνια ϋνα εντεκϊχρονο αγόρι ξυλοκοπόθηκε
τόςο βύαια που χρειϊςτηκε να υποβληθεύ ςε επϋμβαςη ςτο πόδι.

1
Μαρία Κάππου { 3ο Φφλλο εργαςίασ-Ερωτήςεισ για το φφοσ και τισ γλωςςικέσ επιλογέσ
του ςυγγραφέα

[4]Για την κατϊςταςη ςτην Ελλϊδα δεν υπϊρχουν αριθμητικϊ δεδομϋνα, όμωσ μια
βόλτα ςτην πιο κοντινό ςχολό αρκεύ για να επιβεβαιώςει το γεγονόσ πωσ ο χορόσ (με
εξαύρεςη τα εύδη που θεωρούνται επαρκώσ «αρρενωπϊ», όπωσ το breakdancing)
παραμϋνει κατεξοχόν κοριτςύςτικη δραςτηριότητα. «Αν και τα πρϊγματα εύναι
καλύτερα απ’ ό,τι παλαιότερα, όταν το να αςχοληθεύ ϋνα αγόρι με τον χορό όταν
ςχεδόν απαγορευτικό, οι κοινωνικϋσ νόρμεσ εξακολουθούν να ορύζουν ποιεσ
δραςτηριότητεσ εύναι αποδεκτϋσ για το κϊθε φύλο», λϋει ςτην «Κ» η ψυχολόγοσ και
ομαδικό αναλύτρια Χαρϊ Χαριτϊκη. Παρότι εργϊζεται εδώ και πολλϊ χρόνια τόςο με
παιδιϊ όςο και με γονεύσ, η ύδια δεν ϋχει ϋρθει ποτϋ αντιμϋτωπη με ανϊλογη
περύπτωςη, γεγονόσ που κατϊ την ϊποψό τησ οφεύλεται απλούςτατα ςτο ότι το
ζότημα ρυθμύζεται από πολύ νωρύσ: οι οικογϋνειεσ ωθούν ό πιϋζουν τα παιδιϊ τουσ,
και ιδιαύτερα τα αγόρια, να ακολουθόςουν τισ «κατϊλληλεσ» δραςτηριότητεσ από τα
πρώτα χρόνια τησ ζωόσ τουσ, αποφεύγοντασ να τα εκθϋςουν ςε κϊτι διαφορετικό.
«΢την Ελλϊδα παραμϋνει εν πολλούσ απαγορευμϋνο για ϋναν ϊντρα ό ϋνα αγόρι να
αναπτύξει τη θηλυκό πλευρϊ του, δηλαδό τα χαρακτηριςτικϊ και τισ ςυμπεριφορϋσ
που ταυτύζουμε με τισ γυναύκεσ», ςυνεχύζει η κ. Χαριτϊκη. «Αρκετϋσ φορϋσ οι γονεύσ
εκφρϊζουν την ανηςυχύα ότι ο γιοσ τουσ προτιμϊ να παύζει, για παρϊδειγμα, με
κούκλεσ, ενώ ϋχουν λιγότερο ϊγχοσ για τισ κόρεσ τουσ, και εκεύ φαύνεται η καταπύεςη
που δϋχονται τα αγόρια. Έχω την αύςθηςη πωσ ο χορόσ τουσ τρομϊζει περιςςότερο
από τη μουςικό ό τισ τϋχνεσ, επειδό εύναι ςωματικό δραςτηριότητα. Νομύζω πϊντωσ
ότι αν κϊποιοσ τουσ εξηγόςει, εύναι δυνατόν να διαχειριςτούν τισ αναςφϊλειϋσ τουσ».
[5] Φαύνεται ότι ςτη χώρα μασ μόνο τα αγόρια που πραγματικϊ ϋχουν πϊθοσ για τον
χορό βρύςκουν τη δύναμη να κυνηγόςουν το όνειρό τουσ, και η ειρωνεύα εύναι πωσ αυτϊ
τα θαρραλϋα, «δοςμϋνα» παιδιϊ ϋρχονται αντιμϋτωπα με κϊθε εύδουσ δοκιμαςύεσ. Εκεύ,
ο ρόλοσ του γονϋα εύναι να ςτηρύξει το παιδύ του, υπενθυμύζοντϊσ του πωσ δεν
υπϊρχουν αμιγώσ αντρικϋσ ό γυναικεύεσ μορφϋσ ϋκφραςησ, και φυςικϊ να παρϋμβει
ςτην περύπτωςη λεκτικόσ ό ςωματικόσ κακοπούηςησ. Σαυτόχρονα, εύναι χρόςιμο να
διδϊςκουμε ςτα παιδιϊ μασ την αξύα τισ προςαρμογόσ. «Εύναι μια λεπτό ιςορροπύα»,
υπογραμμύζει η κ. Χαριτϊτου. «Εύναι ςημαντικό να μην υπακούμε τυφλϊ ςτα κοινωνικϊ
πρότυπα, αλλϊ και να γνωρύζουμε πωσ ζούμε ςε μια κοινωνύα όπου υπϊρχουν πρότυπα,
και εύναι ταλαιπωρύα να βρύςκεςαι ςυνϋχεια απϋναντύ τουσ», καταλόγει. [...]

΢ανούδου, Χ. (14.10.2017). ≪Σα ςτερεότυπα ακολουθούν τουσ ςημερινούσ Μπύλι Έλιοτ

2
Μαρία Κάππου { 3ο Φφλλο εργαςίασ-Ερωτήςεισ για το φφοσ και τισ γλωςςικέσ επιλογέσ
του ςυγγραφέα

Ερωτόςεισ

Χαρακτηριςμόσ γλώςςασ και φφουσ

Σο ύφοσ του κειμϋνου εύναι απλό, οικεύο, παραςτατικό. Με ποιεσ γλωςςικέσ επιλογέσ η
ςυγγραφέασ πέτυχε τον ςτόχο τησ αυτό; Πϊσ εξηγείτε την επιλογή τησ, λαμβάνοντασ
υπόψη τον ςκοπό τησ και το ακροατήριο ςτο οποίο απευθφνεται;

Λεξιλόγιο

1.Να χαρακτηρύςετε τισ παρακϊτω λϋξεισ/φρϊςεισ ωσ λαώκϋσ ό λόγιεσ:

πειρϊγματα, εμπαιγμό, υφύςτατο, αδελφό, εξ αυτών, κατεξοχόν, εν πολλούσ,
δοςμϋνα, αμιγώσ.
Τι επιτυγχϊνει με αυτϋσ η αρθρογρϊφοσ;
 Πειράγματα........................................................................................................................................
 Εμπαιγμό..............................................................................................................................................
 Υφίςτατο.............................................................................................................................................
 Αδελφή.................................................................................................................................................
 εξ αυτών..............................................................................................................................................
 κατεξοχήν.............................................................................................................................................
 εν πολλοίσ.............................................................................................................................................
 δοςμένα...................................................................................................................................................
 αμιγώσ.....................................................................................................................................................

2. ΢ε οριςμϋνα ςημεύα του κειμϋνου αξιοποιεύται ειδικό-επιςτημονικό λεξιλόγιο π.χ.

«λεκτικόσ ό ςωματικόσ παρενόχληςησ». Πώσ ερμηνεύετε αυτό την επιλογό τησ
ςυγγραφϋα;

Λειτουργύα τησ γλώςςασ

5η Παράγραφοσ Φαίνεται ότι ςτη χώρα μασ μόνο τα αγόρια που πραγματικά έχουν
πάθοσ για τον χορό βρίςκουν τη δύναμη να κυνηγήςουν το όνειρό τουσ, και η
ειρωνεία είναι πωσ αυτά τα θαρραλέα, «δοςμένα» παιδιά έρχονται αντιμέτωπα
με κάθε είδουσ δοκιμαςίεσ. Το απόςπαςμα χαρακτηρίζεται για την ςυγκινηςιακθ χρθςη
χρθςη του λόγου. Ποια είναι η πρόιεςη τησ αριρογράφου;

Ρηματικϊ πρόςωπα

Στο κεύμενο υπϊρχει ποικιλύα ςτη χρόςη των ρηματικών προςώπων. Τι

επιδιώκει η ςυγγραφϋασ με το πρόςωπο που κϊθε φορϊ χρηςιμοποιεύ ςτισ
φρϊςεισ που ακολουθούν;

3
Μαρία Κάππου { 3ο Φφλλο εργαςίασ-Ερωτήςεισ για το φφοσ και τισ γλωςςικέσ επιλογέσ
του ςυγγραφέα

Λϋξεισ και φρϊςεισ ςε ςημεύα ςτύξησ

Τι επιδιώκει να πετύχει η ςυγγραφέασ με τη χρήςη των ςημείων ςτίξησ ςτισ

παρακάτω φράςεισ;

2η παρ. να τον αποκαλούν “αδελφό” και “κορύτςι”

3η παρ.
 ότι κυριαρχούν οι ύδιεσ ςτερεοτυπικϋσ αντιλόψεισ: Σο 93% των ϋφηβων
χορευτών…
 «Danseur»:
Παρϊ την επιτυχύα του “Μπύλι Έλιοτ”
4 παρ.
η

 (με εξαύρεςη τα εύδη που θεωρούνται επαρκώσ «αρρενωπϊ», όπωσ το

breakdancing)
 επαρκώσ «αρρενωπϊ»
 « αν και τα πρϊγματα… κϊθε φύλο»
 λϋει ςτην «Κ»

5η παρ.
τα θαρραλϋα, «δοςμϋνα» παιδιϊ:

Προτύμηςη ςε Ενεργητικό ό Παθητικό ςύνταξη

1η παρϊγραφοσ: ΢τα απομνημονεύματϊ του, που αναμϋνονται τον Νοϋμβριο, ο Ντϋιβιντ

Χϊλμπεργκ, πρώτοσ χορευτόσ του American Ballet Theater και των Μπολςόι, μιλϊει με
ωμό ειλικρύνεια για τα δύςκολα παιδικϊ του χρόνια και τον εκφοβιςμό που υφύςτατο
ςχεδόν καθημερινϊ ςτο ςχολεύο. Για ποιο λόγο νομύζεισ ότι η ςυγγραφϋασ επϋλεξε την
ενεργητικό ςύνταξη;

3η παρϊγραφοσ Παρϊ την επιτυχύα του «Μπύλι Ελιοτ», η κατϊςταςη δεν εύναι
καλύτερη ςτη Βρετανύα, όπου πριν από μερικϊ χρόνια ϋνα εντεκϊχρονο αγόρι
ξυλοκοπόθηκε τόςο βύαια που χρειϊςτηκε να υποβληθεύ ςε επϋμβαςη ςτο πόδι. Για
ποιο λόγο νομύζεισ ότι η ςυγγραφϋασ επϋλεξε την παθητικό ςύνταξη;