1.

Memahami konsep segregasi dan integrasi dalam konteks

hubungan
etnik di Malaysia.

2. Menilai peranan kerajaan dalam mengeratkan hubungan

etnik di
Malaysia.

3. Menghargai peranan masyarakat dan NGO dalam konteks

hubungan
etnik di Malaysia
Segregasi

Pengasingan atau penyatuan antara

satu kumpulan etnik dengan
kumpulan etnik yang lain.

Pengasingan berlaku dalam dalam

beberapa keadaan;
• tempat tinggal
• jenis pekerjaan
• sistem persekolahan
• penerbitan akhbar
INTEGRASI

Merupakan satu proses bagi

mewujudkan satu identiti
Nasional dalam
kalangan etnik yang terpisah
dari segi agama budaya, sosial, dan
Kawasan penempatan.
 Mengukuhkan Kemerdekaan:
Dasar pecah dan
kuasa politik dan Malaysia
perintah di bawah
ekonomi British di mengutamakan
penjajahan British.
Tanah Melayu integrasi

Proses penyesuaian Hubungan yang

Tindakan
kebudayaan dan ciri- rapat mampu
pelbagai aspek
ciri sosial yang dapat mengurangkan
dan berterusan
diterima semua etnik konflik

kerajaan yang bersifat

top-down ,rakyat yang
bersifat bottom-up
Malaysia sebagai sebuah negara yang
mempunyai pelbagai etnik, agama,
bahasa dan budaya sudah tentu tidak
dapat lari dari menghadapi cabaran
hubungan etnik. Pelbagai cabaran harus
ditempuhi oleh masyarakat Malaysia
disebabkan wujudnya konflik dalam
masyarakat majmuk ini.
 CABARAN
HUBUNGAN ETNIK

POLITIK EKONOMI SOSIAL AGAMA

DAN
BUDAYA
 Prasangka

Perkauman

Diskriminasi

Streotaip

Rasisme

Etnosentrisme
01 02 03 04
 Konflik  Kedudukan  Taraf  Budaya hidup
antara lokasi kelas pendidikan yang
kumpulan masyarakat. dan sesetengahny
a membatasi
masyarakat. kemahiran
peluang
kerja dan mobiliti sosial
pendapat. mereka untuk
keluar
daripada
golongan
miskin.

9
Sambungan;

Kumpulan Kedudukan Taraf

masyarakat lokasi kelas pendidikan

Kemahiran Kos hidup

Pendapatan
kerja meningkat

Perkhidmatan awam
Pengangguran kemiskinan
kurang memuaskan

Keterpinggiran &
ketidaksamarataan
 KERAJAAN
MASYARAKAT
NGO
 Dilaksanakan melalui dasar-dasar
tertentu.
 Pelbagai agensi kerajaan yang
dipertanggungjawabkan untuk
memastikan usaha menyatupadukan
masyarakat pelbagai etnik.
•Jabatan Perpaduan Negara dan Intgerasi Nasional (JPIN).
• Dasar- dasar Kerajaan.
• Strategi Persefahaman Politik.
• Strategi Keseimbangan Ekonomi.
• Strategi Sistem Pendidikan
• Strategi Penggunaan Bahasa Kebangsaan.
• Strategi Kepercayaan Agama.
• Strategi Kebudayaan
•Strategi Integrasi Wilayah
• Strategi Keselamatan
• Strategi Pembangunan Kawasan
• Strategi Penggunaan Tenaga Manusia
• Strategi Media Massa
• Strategi Kesukanan
• Strategi Perpaduan dan Pertubuhan Sukarela
• Strategi Penyelidikan dan Penerbitan Bahan Bacaan
• Strategi Pemantauan isu-isu semasa dan konflik
•Strategi Program dan aktiviti Perpaduan
• PANEL DAN JKPPN
•Memperkasakan sekolah kebangsaan
•Rukun Negara & PLKN
 Majlis Gerakan Negara Malaysia (MAGERAN)
 Ditubuhkan sebagai usaha memulihkan hubungan
antara kaum akibat daripada peristiwa 13 Mei
1969.
 Mewujudkan Jabatan Perpaduan Negara pada 1
Julai 1969 untuk menangani isu berhubung
pembinaan semula perpaduan kaum di negara
ini.
 Dibubarkan pada tahun 1971.
 Majlis Penasihat Perpaduan Negara
 Ditubuhkan pada 23 Februari 1971
 Tujuannya adalah untuk memupuk dan
memelihara perpaduan etnik.
 Diletakkan dibawah tanggungjawab Jabatan
Perpaduan Negara (JPN).
 Penubuhan • Bertanggungjawab memupuk dan
memelihara perpaduan antara etnik di
Jabatan Perpaduan negara ini.
Negara dan Integrasi • Di letakkan di bawah Jabatan Perdana
Nasional (JPNIN) Menteri.

• Merangka dan memberi penekanan

kepada beberapa dasar dalam bidang
sosioekonomi yang menjurus kepada
perpaduan.
Dasar-Dasar Kerajaan • Cth. Dasar Pendidikan Kebangsaan,
Dasar Ekonomi Baru, Dasar Kebudayaan
Kebangsaan, Rukun Negara, Dasar
Pembangunan Negara, Dasar Wawasan
Negara dan Dasar Sosial Negara.

• Memupuk perpaduan negara berasaskan

peruntukan dalam perlembagaan.
• Merangkumi sistem kerajaan
Strategi persekutuan, Demokrasi Berparlimen,
Persefahaman Politik Raja Berperlembgaan, Kedudukan Raja-
raja Melayu, Bahasa Kebangsaan, Hak
Asasi Manusia, Hak Istimewa Bumiputera,
dan lain-lain.
 • Mengimbangkan kedudukan
sosioekonomi antara etnik dan
Strategi Keseimbangan wilayah serta mengurangkan
Ekonomi pengenalan etnik berdasarkan kaum.
• Mengurang dan membasmi kemiskinan
tanpa kira kaum dan wilayah.

• Menyemai semangat perpaduan dan

menanamkan sikap dan nilai yang
dapat melahirkan kesedaran nasional.
Strategi Sistem • Menggunakan bahasa Melayu sebagai
Pendidikan bahasa perantaraan.
• Menyeragamkan kurikulum,
peperiksaan, persijilan yang
mempunyai pengiktarafan yang sama

• Penggunaan satu bahasa membolehkan

pelbagai etnik berkomunikasi antara
satu sama lain dengan selesa.
Strategi Penggunaan
Bahasa Kebangsaan • Kemampuan bahasa Melayu yang
pernah menjadi lingua-franca pada
zaman pemerintahan Kesultanan
Melayu Melaka.

• Perlembagaan dan Rukun Negara
menjamin bahawa rakayat Malaysia
bebas menganut agama dan
kepercayaan masing-masing.
• Walaupun agama Islam agama
Persekutuan, tetapi agama lain
dilindungi oleh perlembagaan.
Strategi Kepercayaan
Agama
• Mewujudkan kebudayaan
nasional yang menjadi milik
bersama rakyat negara ini
sebagai asas pembentukan
bangsa, jati diri nasional dan
perpaduan.
• Tiga prinsip Dasar Kebudayaan
Kebangsaan;
1. Berteraskan kebudayaan
rakyat asal rantau ini.
2. Unsur-unsur kebudayaan
lain yang sesuai dan
wajar.
3. Islam menjadi unsur
penting.
• Kebudayaan sukuan yang lain
bebas di amalkan selagi tidak
jejaskan kesopanan dan
kesusilaan.
Strategi Kebudayaan
• Melakukan penambahbaikan dalam
sistem perhubungan kebangsaan dan
•Mengatur langkah keselamatan untuk
pengangkutan perluasan sistem radio
memelihara dan mengekalkan perpaduan.
dan televisyen nasional di Sabah dan
Sarawak dan Labuan.
• Mencegah daripada berlakunya ancaman
keselamatan negara dan ketenteraman
• Penubuhan pelbagai agensi kerajaan
awam iaitu termasuk penguatkuasaan
persekutuan di Sabah dan Sarawak.
undang-undang ke atas;
• Kebebasan bercakap.
• Mengadakan lawatan pemimpin
• Berhimpun dan tubuhkan persatuan.
masyarakat untuk melahirkan integrasi
• Tahanan preventif.
yang kukuh.
• Akta Hasutan.
• Kawalan penerbitan.
• Memperluaskan interaksi dan pergaulan
• Pemulihan melalui usaha
antara rakyat di Semenanjung, Sabah &
mententeramkan keadaan setelah
Sarawak.
berlakunya konflik.
• Menyeimbangkan kemajuan antara
bandar dan luar bandar.

Strategi Integrasi Wilayah Strategi Keselamatan

 Strategi Pembangunan Strategi Penggunaan Tenaga
Kawasan Manusia

•Memajukan penempatan baru • Memastikan agar sebarang

dengan mengambil kira aspek lantikan jawatan tidak
berdasarkan faktor kaum,
perpaduan etnik. agama dan budaya.
• Majikan memainkan peranan
• Menubuhkan Rukun Tetangga yang penting menerapkan
dan anjurkan aktiviti yang unsur perpaduan di kalangan
melibatkan semua penduduk tanpa pekerja melalui dasar ,
kira kaum dan agama. program dan aktiviti syarikat.
• Menggalakkan interaksi
• Menyediakan prasarana seperti antara pekerja pelbagai etnik
dewan komuniti dan serba guna bagi mengurangkan sikap
prejudis dan salah
untuk lakukan aktiviti tanggapan.
kemasyarakatan.

• Membina perumahan yang

mengandungi pelbagai pelbagai
kos- rendah, sederhana dan mewah.
Strategi
Strategi
Media
Kesukanan
Massa
Memupuk
Mewujudkan
perpaduan
pergaulan dan
melalui
interaksi sosial
penyampaian
bagi memupuk
maklumat melalui
semangat
media massa dan
perpaduan dan
elektronik.
persaudaraan

Menghubungkan
rakyat/masyaraka Meningkatkan
t terpencil di semangat
kawasan patriotisme dan
pedalaman mencairkan
seperti Sabah dan perasaan
Sarawak. etnocentrisme.
 Strategi
• Menubuhkan Penyelidikan dan • Mewujudkan
jentera Penerbitan mekanisme
kemasyarakatan bahan bacaan pemantauan tahap
seperti Rukun perpaduan dan
Tetangga dan • Memperbanyakkan integrasi nasional
persatuan penyelidikan secara berterusan
penduduk bagi tentang perpaduan dan sistematik.
menjayakan dan hubungan etnik
penerapan nilai-
• Hasil kajian
nilai murni dan
digunakan untuk
perpaduan
merangka strategi
melalui aktiviti
dan perancangan
kemasyarakatan
program berkesan
serta mengukur
semangat
perpaduan Strategi
Pemantauan isu-isu
Strategi Perpaduan& semasa dan konflik
Pertubuhan Sukarela
 • Merangka program pemetaan perpaduan
Strategi untuk tingkatkan kesedaran dan
Program dan penghayatan kumpulan sasaran .
aktiviti • Melaksanakan aktiviti berbentuk
Perpaduan pendidikan pelbagai budaya yang
dicadangkan dalam bentuk kurikulum dan
kokurikulum di sekolah.
• Mewujudkan latihan dalam bidang
komunikasi antara budaya.

Panel Penasihat • Bertujuan untuk membincangkan isu

Perpaduan perpaduan dan integrasi nasional.
Negara (PANEL) • Bertindak sebagai penyelaras kepada
& Jawatankuasa agensi lain dan seterusnya bertanggung
Penasihat jawab menasihat, melapor dan
Perpaduan mendapatkan persetujuan Jemaah
Peringkat Negeri Menteri tentang isu yang berkaitan
dengan perpaduan.
(JKPPN)
 • Menyatupadukan rakyat berbilang etnik
tanpa mengetepikan sekolah rendah jenis
kebangsaan yang telah dipersetujui oleh
semua golongan etnik di bawah kontrak
sosial.
• Berkemampuan mendidik pelajar pelbagai
Memperkasakan etnik dan juga menanam nilai-nilai
Sekolah Kebangsaan perpaduan.
• Mempertingkatkan jumlah guru yang
memiliki ijazah. 100% di sekolah menengah
dan 25 % di sekolah rendah pada tahun 2012.
• Memberi kesedaran kepada pelajar tentang
kepentingan interaksi antara etnik.

• Memperkenalkan konsep sekolah Wawasan

sebagai satu daripada pendekatan alternatif
untuk pupuk perpaduan dan integrasi
Memperkasakan Sekolah nasional.
Wawasan
• Menggabungkan dengan membina dua atau
tiga buah sekolah rendah yang berlainan
bahasa pengantar.
Ideologi nasional Malaysia. Memperkenalkan
PLKN bagi menanam
Panduan untuk merencana semangat patriotisme di
program dan dasar negara. kalangan generasi
Instrumen mengatasi garis muda.
pemisah antara etnik dalam Memupuk perpaduan
membentuk dan membimbing etnik dan integrasi
masyarakat Malaysia ke arah nasional.
mewujudkan perpaduan. Membentuk
Peraturan dan norma hidup perwatakan positif
kepada masyarakat di menerusi nilai-nilai
Malaysia. Dapat mewujudkan murni.
perpaduan antara etnik di
negara ini
 Rukun
Tetangga

Aktiviti
Program Peranan sosial:
IPT Rumah
Masyarakat Terbuka

Penerimaan
Budaya
 •Diperkenalkan pada tahun 1975.
• Pada peringkat awal, Rukun Tetangga
bertujuan untuk mengawal keselamatan di
kediaman masing-masing.

•Visi & Misi:

Memupuk persefahaman & bertolak
ansur kearah pembangunan bangsa
RUKUN Malaysia yang bersatu padu.
TETANGGA • Objektif:
Memelihara, meningkat dan kukuhkan
perpaduan selaras dengan dasar
perpaduan negara berlandaskan
Perlembagaan Persekutuan dan Rukun
Negara.

• Di perkenalkan sebagai langkah untuk

rakyat menjaga keselamatan kawasan
kediaman dan penekanan terhadap konsep
kejiranan.

• Melakukan aktiviti kejiranan seperti

amalan kunjung mengunjung, sukan,
ceramah kesihatan, keagamaan,
keusahawanan dan lain-lain
 Di adakan sempena sambutan musim perayaan
Rumah Terbuka
sesuatu kaum di Malaysia.
Masyarakat pelbagai etnik saling berkunjung ke
rumah jiran tetangga mereka.

Contoh:
Perayaan Hari Raya Aidil fitri
Tahun Baru Cina
Deepavali
Krismas

Memperlihatkan keharmornian hubungan etnik

dan membuktikankan kesepaduan sosial dalam
masyarakat berada pada tahap yang tinggi
walaupun
berlainan agama, etnik dan budaya.
 Penerimaan Budaya

Masyarakat bukan Melayu seperti Cina

dan India termasuk juga etnik
bumiputera di Sabah dan Sarawak telah
menerima budaya etnik Melayu dari segi
pakaian dan makanan.

Begitu juga etnik Melayu, menerima

budaya daripada etnik lain seperti
penggunaan angpau yang terkenal di
dalam budaya etnik Cina.
 Program IPT

• Menggalakkan aktiviti dan program yang

menjurus kepada perpaduan dikalangan
mahasiswa yang pelbagai etnik. Antaranya;

• Menawarkan kandungan kursus di semua

IPT yang menitik beratkan aspek pendidikan
yang harmoni dalam masyarakat pelbagai
etnik.

• Mewujudkan Kelab Perpaduan atau Rukun

Tetangga - menyemai kesedaran tentang
kepentingan perpaduan.

• Mewujudkan Program khidmat Masyarakat-

memberi pengalaman dalam memahami
kehidupan rakyat Malaysia.

• Menerapkan sikap perpaduan dikalangan

pensyarah dengan memberi pendedahan
tentang kursus Hubungan Etnik.
 pertubuhan yang Barisan
mempercepatkan
berasaskan etnik kepimpinan yang
proses hubungan
seperti Pertubuhan terdiri daripada
etnik di Malaysia
Belia Malaysia pelbagai kaum.

Persatuan tersebut
Terdapat pembahagian mengikut kaum
telah digunakan
seperti pergerakan Belia 4B, Persatuan
oleh NGO untuk
Belia Tamil, Dewan Perniagaan Melayu
adakan dialog dan
Malaysia, Dewan Perniagaan
seminar.
• Dana dan geran yang diperolehi dari pihak swasta dan penubuhan
institusi seperti Koridor Raya Multimedia (MSC) dan Akademi Sains Negara
merupakan penjana pembangunan ekonomi negara yang akan memberi
banyak peluang pekerjaan kepada semua golongan tanpa mengira etnik.

• Multi Nasional Corporation (MNC)- menaja aktiviti yang

memupuk perpaduan dalam kalangan masyarakat pelbagai etnik.
• YTL Corporation.
• Lion Group
• Maxis
• Berjaya Group
• Syarikat berkenaan sering menganjur aktiviti kemasyarakatan yang melibatkan
pelbagai etnik melalui penajaan dalam pendidikan, penjagaan alam sekitar,
kebajikan atau hari keluarga.
• Tajaan atau sumbangan tersebut dikenali sebagai Corporate Social Responsibility
(CSR)
• Matlamat syarikat MNC memberi peluang kepada golongan sasar tanpa megira
etnik khususnya diluar bandar menikmati bantuan daripada program CSR.
Tujuan utama MBM ialah
• Mengukuhkan prinsip sukarela dan demokratik
dalam pergerakan belia
• Mengemukakan pendapat kepada kerajaan,
badan-badan berkanun atau badan-badan yang
lain mengenai perkara berkaitan belia
• Menggalakkan penghormatan antarabangsa,
persefahaman antara kaum, kerjasama dan
kesejahteraan menerusi kegiatan belia
 Budaya ABIM:
Visi ABIM ialah Menghayati Budaya
Angkatan Belia "Membina Dan Ilmu, Menghayati
Islam Memimpin Tamadun Amalan Kerohanian,
Malaysia (ABIM) Khayra Ummah Menghayati Amal
merupakan manakala misinya Shura dan Amal
sebuah badan pula ialah "Gerakan Jama’iyy,
bukan Islam Yang Memahami dan
kerajaan(NGO) di Komprehensif untuk Melibatkan Diri
Malaysia. Merealisasikan Cita- Pada Isu Semasa,
cita Islamiyyah". dan Menghayati Ruh
- Jihad fi Sabilillah.

35
 Keazaman politik  Peranan Islam
(Political Will)

 Golongan sasaran yang  Wawasan yang dikongsi

dikenalpasti (Critical (Shared Vision)
Mass)
 Penggunaan Sains dan
 Kekukuhan Ekonomi
Teknologi (S&T)

38
 INTEGRASI MENURUT PANDANGAN
ISLAM

Dalil al-Quran
Firman Allah SWT bermaksud :
Dan berpeganglah kamu dengan tali Allah dan
janganlah kamu bercerai berai
(Ali Imran 3 : 103)

Dan taatlah kepada Allah dan RasulNya serta

janganlah kamu berpecah belah. Maka
jika kamu gagal (dan berpecah belah),
maka hilanglah kehebatan kamu
(Al-Anfal, 8 : 46)
 Dalil al-Hadis
Sabda Rasulullah saw yang bermaksud :
Perumpamaan orang-orang yang beriman
dalam kasih sayang, tolong menolong dan
kemesraan sesama mereka adalah seumpama
satu badan di mana apabila satu anggota sakit,
maka anggota lain juga turut sakit dan demam
(Riwayat al-Bukhari)

Sesiapa yang menyakiti kafir zimmi maka

sesungguhnya dia menyakitiku, dan sesiapa
yang menyakitiku, maka dia menyakiti Allah.
(Riwayat Tabrani)
 INTEGRASI MENURUT
PANDANGAN SARJANA ISLAM

Ibn. Khaldun
Perpaduan berperanan menyatupadukan
pelbagai kaum dan bangsa serta
membentuk kekuatan untuk membina
peradaban.

Jamaluddin al-Afghani
Umat Islam perlu bersatu dan
berkerjasama bagi menghadapi agenda
Barat. Kejayaan umat islam lampau
adalah kerana semangat perpaduan dan
integrasi sesama mereka
 Abul A’la al-Maududi
Umat Islam perlu memahami dan
mengamalkan konsep perpaduan
berdasarkan al-Qur’an dan al-Hadis

Nik Mustafa Nik Hasan

Islam sebagai agama yang sesuai
dengan kejadian manusia meletakkan
tiga asas penting dalam mencari formula
integrasi negara iaitu asas kebenaran,
nilai keadilan dan bersifat
tolak ansur serta saling bekerjasama
Ketakwaan kepada Pendidikan: Peranan
Allah pendidik
Bersumberkan ajaran Ekonomi: Memastikan
al-Qur’an dan al- hak-hak sosio ekonomi
Sunnah dan politik dipenuhi
Bermatlamatkan Sosial:Memperkukuhkan
keredhaan Allah hubungan manusia,
Menjaga maqasid Persekitaran yang baik
syariah Media massa: Penyebaran
maklumat yang benar

ASAS-ASAS INTEGRASI LANGKAH INTEGRASI UMMAH

Keperluan hidup Dijajah dan
masyarakat ditindas musuh
Asas Mencemarkan imej
pembangunan Islam
ummah Umat akan
Meningkatkan mundur dan
syiar Islam memberi kesan
Tanda negatif kepada
kesempurnaan pembangunan
akidah negara

KEPENTINGAN INTEGRASI KESAN PENGABAIANNYA

 Usaha ke arah mewujudkan integrasi etnik di Malaysia
perlu melibatkan pelbagai pihak dan tidak seharusnya
diserahkan kepada pihak kerajaan semata-mata.

Pelbagai dasar yang dibuat oleh pihak kerajaan seharusnya

disokong oleh masyarakat, NGO ataupun pihak swasta
bagi memastikan hubungan etnik sentiasa berada
di dalam keadaan harmoni.