Türk Standardi: Ts en Iso 2560

ICS 25.160.
20 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 2560/Aralık 2008
TÜRK STANDARDI
HB
TURKISH STANDARD
TS EN ISO 2560
Aralık 2008
ICS 25.160.20
KAYNAK SARF MALZEMELERİ – ALAŞIMSIZ VE İNCE

TANELİ ÇELİKLERİN ELLE YAPILAN METAL ARK
KAYNAĞI İÇİN ÖRTÜLÜ ELEKTROTLAR – SINIFLANDIRMA
Welding consumables - Covered electrodes for manual metal

ark Welding of non-alloy and fine grain steels - Classification
TS EN ISO 2560 (2008) standardı, EN ISO 2560 (2003) standardı ile birebir aynı olup, Avrupa
Standardizasyon Komitesi’nin (CEN, rue de Stassart 36 B-1050 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN’den yazılı izin alınmaksızın
çoğaltılamaz.
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
 Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
 Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 25.160.20 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 2560/Aralık 2008
Ön söz
 Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN ISO 2560 (2005) standardı esas alınarak, TSE Metalurji
İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 04 Aralık 2008 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.
 Bu tasarının kabulü ile TS 563 EN 499: 2002 iptal edilmiştir.
 Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
İçindekiler
0 Giriş............................................................................................................................................... 1
1 Kapsam......................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar................................................................................1
3 Sınıflandırma................................................................................................................................ 2
3A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma...............................................3
3B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma.............................................3
4 Semboller ve şartlar..................................................................................................................... 4
4.1 Mamul / işlem için semboller................................................................................................. 4
4.2 Saf kaynak metalinin mukavemet ve uzaması için kullanılan sembol....................................4
4.3 Saf kaynak metalinin darbe özellikleri için kullanılan sembol.................................................5
4.4 Saf kaynak metalinin kimyasal bileşimi için kullanılan sembol...............................................5
4.5 Elektrot örtü tıpi için kullanılan sembol..................................................................................7
4.6 Saf kaynak metalinin kaynak sonrası ısıl işlem koşulları için kullanılan sembol....................8
4.7 Anma elektrot verimi ve akım tipi için kullanılan sembol........................................................9
4.8 Kaynak konumu için kullanılan sembol..................................................................................9
4.9 Yığılmış metalin hidrojen muhtevası için kullanılan sembol.................................................10
5 Mekanik Deneyler....................................................................................................................... 10
5A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma............................................10
5B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma..........................................10
5.1 Ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklıklar..................................................................................10
5.2 Paso sırası.......................................................................................................................... 14
6 Kimyasal analiz.......................................................................................................................... 14
7 İç köşe kaynak deneyi............................................................................................................... 19
8 Deney tekrarı.............................................................................................................................. 22
9 Teknik teslim şartları................................................................................................................. 22
10 Kısa gösteriliş örnekleri............................................................................................................ 22
10A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma..........................................22
10B Akma mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma.........................................23
Ek A (Bilgi için) - Sınıflandırma sistemleri........................................................................................ 24
Ek B (Bilgi için) - Elektrot örtü tiplerinin tanımlanması - Akma mukavemeti ve 47 J darbe enerjisi
vasıtasıyla sınıflandırılması............................................................................................................... 26
Ek C (Bilgi için) - Elektrot örtü tiplerinin tanımlanması – Çekme mukavemeti ve 27 J darbe enerjisi
vasıtasıyla sınıflandırılması............................................................................................................... 28
Ek D (BiIgi için) - Yayınabilir hidrojen hakkında notlar....................................................................30
Kaynak................................................................................................................................................. 31
Kaynak sarf malzemeleri - Alaşımsız ve ince taneli çeliklerin elle yapılan

metal ark kaynağı için örtülü elektrotlar - Sınıflandırma
0 Giriş
Bu standard, verilen bir elektrodu sınıflandırmak için dünya pazarında, bir dereceye kadar farklı iki yaklaşım
olduğunu kabul eder ve özel bir pazar ihtiyacını karşılamak için birinin veya her ikisinin de kullanılmasına
izin verir. İki sınıflandırma tipinden birinin (veya uygun olduğunda her ikisinin) kısa gösteriminin uygulanması
bir mamulün bu standarda göre sınıflandırıldığını belirtir. Sistem A’ya göre sınıflandırma çoğunlukla EN 499’u
esas alır. Sistem B’ye göre sınıflandırma çoğunlukla Pasifik Okyanusu civarındaki ülkelerde (Pacific Rim)
kullanılan standardları esas alır.
Bu standard, saf kaynak metalinin akma mukavemeti, çekme mukavemeti ve uzaması yönünden, örtülü
elektrotları tanımlamak için bir sınıflandırmayı verir. Kaynak metalinin akma mukavemetinin, çekme
mukavemetine oranı, genellikle esas malzemenin sahip olduğu orandan daha yüksektir. Kullanıcılar,
eşleştirilen kaynak metali akma mukavemetinin esas metal akma mukavemeti ile eşleşmesinin kaynak metali
çekme mukavemetinin, esas metalin çekme mukavemetiyle eşleşmesini gerektirmeyeceğini dikkate
almalıdır. Bu sebeple, çekme mukavemetinin eşleştirilmesi gereken uygulamalarda, sarf malzemelerinin
seçimi Çizelge 1A’nın 3.sütunu veya Çizelge 1B ve Çizelge 8B referans alınarak yapılmalıdır.
Elektrotların sınıflandırılmasında kullanılan saf kaynak metali deney numunelerinin mekanik özelliklerinin;
elektrot çapı, salınım genişliği, kaynak konumu ve esas metal bileşimi gibi kaynak prosedüründeki farklılıklar
sebebiyle imalât birleştirmelerinde elde edilenlerden farklı olabileceği göz önüne alınmalıdır.
Bu standardla ilgili herhangi bir konunun resmi yorumu için talepler, TSE kanalıyla ISO/TC 44/SC 3
sekreterliğine yönlendirilmelidir. Komple bir liste için www.iso.org.’ a başvurulmalıdır.
1 Kapsam
Bu standard, en düşük akma mukavemeti 500 N/mm 2’ ye kadar veya en düşük çekme mukavemeti 570
N/mm2’ ye kadar olan alaşımsız veya ince taneli çeliklerin elle yapılan metal ark kaynağı için kaynak edilmiş
durumda veya kaynak sonrası ısıl işlem yapılmış şartlarda, yığılan metal ve örtülü elektrotların
sınıflandırılması için gerekli şartları kapsar.
Bu standard, akma mukavemetini ve ortalama darbe enerjisi 47 J olan saf kaynak metalini esas alan bir
sistem kullanılarak veya çekme mukavemetini ve ortalama darbe enerjisi 27 J olan saf kaynak metalini esas
alan bir sistem kullanılarak sınıflandırma için ortak bir şartname sağlar.
1) Bu standarddaki “A” son ekini taşıyan paragraflar ve çizelgeler, sadece akma mukavemetini ve ortalama
darbe enerjisi 47 J olan saf kaynak metalini esas alan sisteme göre sınıflandırılmış örtülü elektrotlar için
uygulanır.
2) Bu standarddaki “B” son ekini taşıyan paragraflar ve çizelgeler, sadece çekme mukavemetini ve ortalama
darbe enerjisi 27 J olan saf kaynak metalini esas alan sisteme göre sınıflandırılmış örtülü elektrotlar için
uygulanır.
3) “A” veya “B” son ekine sahip olmayan paragraflar ve çizelgeler bu standardda sınıflandırılmış örtülü
elektrotların tamamına uygulanabilir.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
1
EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
ISO 31-0:1992 Quantities and units - Part 0: TS 1990 ISO 31-0 Uluslar arası birimler sistemi (SI) –
General principles Büyüklükler ve birimler – Bölüm 0:
Genel prensipler
ISO 544 Welding consumables – TS EN ISO 544 Kaynak sarf malzemeleri - Kaynak
Technical delivery conditions for ilâve malzemeler için teknik teslim
welding filler materials – Type of şartları - Mamul tipi, boyutları,
product, dimensions, tolerances toleransları ve işaretleme
and markings
ISO 2401, Covered electrodes — TS 3349 EN Örtülü elektrotlar-Verim, metal
Determination of the efficiency, 22401 kazanımı ve dolgu katsayısının tayini
metal recovery and deposition
coefficient
ISO 3690, Welding and allied processes — TS EN ISO 3690 Kaynak ve ilgili işlemler -
Determination of hydrogen Ferritik çelik ark kaynak
content in ferritic steel arc weld metalindeki hidrojen
metal muhtevasının tayini
ISO 6847 Welding consumables – TS 7707 EN ISO Kaynak sarf malzemeleri-Kimyasal

Deposition of a weld metal pad 6847 analiz için bir saf kaynak metali
for chemical analysis bloğunun yığılması
ISO 6947 Welds — Working positions — TS EN ISO 6947 Kaynaklar - Çalışma konumları -
Definitions of angles of slope Eğim ve dönme açılarının tarifleri
and rotation
ISO 13916 Welding - Guidance on the TS EN ISO 13916 Kaynak-Ön ısıtma sıcaklığı, pasolar
measurement of preheating arası geçiş sıcaklığı ve kaynak
temperature, interpass esnasındaki ön ısıtma idame
temperature and sıcaklığının ölçme kılavuzu
preheat maintenance
temperature
ISO 14344 Welding and allied processes –

Flux and gas shielded electrical
welding processes –
Procurement guidelines for
consumables.
ISO 15792-1: Welding consumables – Test
2000 methods – Part 1: Test methods
for all weld metal test
specimens in steel, nickel and
nickel alloys
ISO 15792-3 : Welding consumables — Test
2000 methods — Part 3:
Classification testing of
positional capacity and root
penetration of welding
consumables in a fillet weld
3 Sınıflandırma
Sınıflandırma kısa gösterilişleri, verilen bir elektrottan elde edilen saf kaynak metalinin çekme özellikleri ve
darbe özelliklerini belirten iki yaklaşımı esas alır. İki kısa gösteriliş yaklaşımı diğer bazı sınıflandırma şartları
için ilâve gösterim işaretleri ihtiva eder. Ancak aşağıdaki kısımlarda açıklanacağı gibi tamamını ihtiva etmez.
1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.* işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayınlanmış olan Türk Standardlarıdır.
2
Çoğu durumda verilen bir ticari mamul her iki sistemde de sınıflandırılabilir. Netice olarak, sınıflandırma kısa
gösterilişlerinden biri veya her ikisi, mamul için kullanılabilir.
Sınıflandırma, aşağıda verildiği şekilde örtülü bir elektrotla elde edilen saf kaynak metali özelliklerini kapsar.
Sınıflandırma ISO 15792-3’ü esas alan kaynak konumu için kullanılan sembol hariç 4 mm boyutlu elektrotları
esas alır.
3A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sınıflandırma 8 bölüme ayrılır:
1) Birinci bölüm, tanımlanacak mamul/işlemi belirten bir sembolü gösterir,
2) İkinci bölüm, saf kaynak metalinin mukavemet ve uzamasını belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 1A’ya
bakınız),
3) Üçüncü bölüm, saf kaynak metalinin darbe özelliklerini belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 2A’ya
bakınız),
4) Dördüncü bölüm, saf kaynak metali kimyasal bileşimini belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 3A’ya
bakınız),
5) Beşinci bölüm, elektrot örtü tipini belirten bir sembolü gösterir (Madde 4.5A’ya bakınız),
6) Altıncı bölüm, elektrot verimi ve akım tipini belirten bir sembolü gösterir (Madde 5A’ya bakınız),.
7) Yedinci bölüm, kaynak konumunu belirten bir sembolü gösterir (Madde 6A’ya bakınız),
8) Sekizinci bölüm, yığılan metalin hidrojen muhtevasını belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 7’ye bakınız).
Bu standardın kullanımını teşvik etmek için sınıflandırma iki kısma ayrılır:
a) Mecburî kısım
Bu kısım Madde 4.1, Madde 4.2A, Madde 4.3A, Madde 4.4A ve Madde 4.5A’da tanımlanan semboller gibi
mamul tipi, mukavemet ve uzama, darbe özellikleri, kimyasal bileşim ve örtü tipi için kullanılan sembolleri
kapsar.
b) Seçimli kısım
Bu kısım Madde 4.7A, Madde 4.8A, Madde 4.9’da tanımlanan semboller gibi anma elektrot verimi, akım tipi,
elektrodun uygun olduğu kaynak konumları ve hidrojen muhtevası için kullanılan sembolleri kapsar.
3B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sınıflandırma 7 bölüme ayrılır:
1) Birinci bölüm, tanımlanacak mamul/işlemi belirten bir sembolü gösterir,
2) İkinci bölüm, saf kaynak metalinin mukavemetini belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 1B’ye bakınız),
3) Üçüncü bölüm, elektrot örtü tipini, akım tipini ve kaynak konumunu belirten bir sembolü gösterir (Çizelge
4B’ye bakınız),
4) Dördüncü bölüm, saf kaynak metali kimyasal bileşimini belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 3B’ye
bakınız),
5) Beşinci bölüm, saf kaynak metali deneyinin yürütüldüğü kaynak sonrası ısıl işlem koşullarını belirten bir
sembolü gösterir (Madde 4.6B’ye bakınız),
6) Altıncı bölüm, 27 J şartı için normal olarak kullanılan sıcaklıkta 47 J darbe enerjisi şartını karşılayan
elektrodu gösteren bir sembolü belirtir,
7) Yedinci bölüm, yığılan metalin hidrojen muhtevasını belirten bir sembolü gösterir (Çizelge 7’ye bakınız).
3
Bu standardın kullanımını teşvik etmek için sınıflandırma iki kısma ayırılır:
a) Mecburî kısım
Bu kısım Madde 4.1, Madde 4.2B, Madde 4.4B, Madde 4.5B ve Madde 4.6B’de tanımlanan semboller gibi
mamul tipi, mukavemet, örtü tipi, akım tipi, kaynak konumu, kimyasal bileşim ve ısıl işlem koşulları için
kullanılan sembolleri kapsar.
b) Seçimli kısım
Bu kısım Madde 4.3B’de tanımlanan sembol gibi 47 J darbe enerjisi için seçimli ek gösterge için ve Madde
4.9’da tanımlanan sembol gibi hidrojen muhtevası için kullanılan sembolü kapsar.
Tam kısa gösteriliş (Madde 10) ambalâjlar üzerinde ve imalâtçının dokümanlarında ve bilgi sayfalarında
kullanılmalıdır. Sistem A, akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırılan elektrotların tam
kısa gösterilişinin şematik izahatı için Şekil A.1’e bakınız. Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi
vasıtasıyla sınıflandırılan elektrotların tam kısa gösterilişinin şematik izahatı için Şekil A.2’ye bakınız.
4 Semboller ve şartlar
4.1 Mamul / işlem için semboller
Elle metal ark kaynağı için kullanılan örtülü elektrotların sembolü, kısa gösterilişin başında yer alan E harfi
olmalıdır.
4.2 Saf kaynak metalinin mukavemet ve uzaması için kullanılan sembol
4.2A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Çizelge 1A’daki semboller, Madde 5’e göre tesbit edilen kaynak yapılmış durumdaki saf kaynak metalinin
akma mukavemetini, çekme mukavemetini ve uzamasını belirtir.
Çizelge 1A - Saf kaynak metalinin mukavemeti ve uzaması için sembol (akma mukavemeti ve 47J darbe
enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma)
Sembol En az akma Çekme mukavemeti En az uzama b)

mukavemeti a) N/mm2 %
N/mm²
35 355 440 - 570 22
38 380 470 - 600 20
42 420 500 - 640 20
46 460 530 - 680 20
50 500 560 - 720 18
a)
Akma mevcut olduğunda, akma mukavemeti için en düşük akma (R eL)
kullanılmalıdır. Aksi taktirde % 0,2 kalıcı uzamaya karşılık gelen akma
mukavemeti (Rp0,2) kullanılmalıdır.
b)
Ölçme uzunluğu numune çapının 5 katına eşittir.
4.2B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Çizelge 1B’deki semboller, Madde 5’e göre tespit edilen kaynak yapılmış durumda veya kaynak sonrası ısıl
işlem yapılmış durumdaki saf kaynak metalinin çekme mukavemetini gösterir. Akma mukavemeti ve uzama
şartları, Çizelge 8B’de tam sınıflandırma için verilen çekme mukavemet şartlarına ek olarak özel kimyasal
bileşime, ısıl işlem şartlarına ve örtü tipine bağlıdır
4
Çizelge 1B - Saf kaynak metalinin mukavemeti için sembol (çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi
vasıtasıyla sınıflandırma)
Sembol Çekme mukavemeti

N/mm2
43 430
49 490
55 550
57 570
4.3 Saf kaynak metalinin darbe özellikleri için kullanılan sembol

Çizelge 2A’daki semboller, Madde 5’te verilen şartlar altında 47 J’luk ortalama darbe enerjisinin elde edildiği
sıcaklığı belirtir. Üç numune deneye tâbi tutulmalıdır. Yalnızca bir numunenin değeri 47 J’den düşük olabilir.
Ancak 32 J’den daha düşük olamaz. Bir saf kaynak metali belli bir sıcaklık için sınıflandırıldığında Çizelge
2A’daki herhangi daha yüksek sıcaklığı da otomatik olarak kapsar.
Çizelge 2A - Saf kaynak metalinin darbe özellikleri için kullanılan sembol (akma mukavemeti ve 47J
darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma)
Sembol 47J En az ortalama darbe enerjisi

için sıcaklık
C
Z İstenmez
A + 20
O 0
2 - 20
3 - 30
4 - 40
5 - 50
6 - 60

Darbe özellikleri için özel bir sembol yoktur. Çizelge 8B’deki THA tam sınıflandırması, kaynak edildiği
durumda veya Madde 5’te verilen şartlar altında kaynak sonrası ısıl işlemi yapılmış durumda 27 J’lük bir
darbe enerjisine erişilecek sıcaklığı belirler. Beş deney numunesi deneye tâbi tutulmalıdır. Elde edilen en
düşük ve en yüksek THA değerleri ihmal edilmelidir. Geriye kalan üç değerin ikisi belirtilen 27 J seviyesinden
daha büyük olmalıdır. Üçünden biri daha düşük olabilir ancak 20 J’den az olmamalıdır. Geri kalan üç değerin
ortalaması en az 27 J olmalıdır.
Isıl işlem durumunu gösteren sembolden hemen sonra seçime tâbi U sembolü ilâvesi, normal 27 J darbe
deneyinde ilâve olarak 47 J’lük darbe enerjisi olduğunu gösterir. Darbe deneyi sıcaklığı da yeterli olmalıdır.
47 J darbe şartı için üç deney numunesi deneye tâbi tutulmalıdır. Darbe değeri üç deney numunesinin
ortalaması vasıtasıyla belirlenmelidir. Üç değerin ortalaması 47 J veya daha büyük olmalıdır.
4.4 Saf kaynak metalinin kimyasal bileşimi için kullanılan sembol

Çizelge 3A’daki semboller, Madde 6’ya göre tespit edilen, saf kaynak metalinin kimyasal bileşimini belirtir.
5
Çizelge 3A - Saf kaynak metalinin kimyasal bileşimi için kullanılan sembol (akma mukavemeti ve 47J darbe
Alaşım Kimyasal bileşim (Kütle olarak)a) b) c)

sembolü Mn Mo Ni
Sembolsüz 2,0 - -
Mo 1,4 0,3 - 0,6 -
MnMo 1,4 - 2,0 0,3 - 0,6 -
1 Ni 1,4 - 0,6 - 1,2
2 Ni 1,4 - 1,8 - 2,6
3 Ni 1,4 - 2,6 - 3,8
Mn1Ni 1,4 - 2,0 - 0,6 - 1,2
1 NiMo 1,4 0,3 - 0,6 0,6 - 1,2
Z Üzerinde anlaşmaya varılmış herhangi bir bileşim
a)
Belirtilmemişse Mo<0,2, Ni < 0,3, Cr<0,2, V <0,05, Nb <0,05, Cu<0,3
b)
Çizelgede gösterilen tek değerler en büyük değerleri belirtir.
c)
Sonuçlar, ISO 31-0 Ek B, Kural A kullanılarak belirtilen değer gibi, aynı
anlamlı sayıya yuvarlatılmalıdır.

Çizelge 3B’deki semboller başlıca alaşımlandırma elementlerini gösterir ve bazen saf kaynak metalinin en
önemli alaşımlandırma elementlerinin anma alaşım seviyeleri Madde 6’ya ugun olarak tayin edilir. Kimyasal
bileşim sembolü mukavemet sembolünün hemen ardından gelmez ancak örtü tipi sembolünü takip eder.
Çizelge 10B’de verilen tam sınıflandırma, özel bir elektrot sınıflandırması için kesin kimyasal bileşim
şartlarını tayin eder.
6
Çizelge 3B - Saf kaynak metalinin kimyasal bileşimi için kullanılan sembol (çekme mukavemeti ve 27J darbe
Alaşım Kimyasal bileşim

sembolü Başlıca alaşım Anma seviyesi %
elementi/elementleri kütle
Sembolsüz, -1, Mn 1
veya - P1
- 1M3 Mo 0,5
- 3M2 Mn 1,5
Mo 0,4
- 3M3 Mn 1,5
Mo 0,5
- N1 Ni 0,5
- N2 Ni 1
- N3 Ni 1,5
- 3N3 Mn 1,5
Ni 1,5
- N5 Ni 2,5
- N7 Ni 3,5
- N13 Ni 6,5
- N2M3 Ni 1
Mo 0,5
- NC Ni 0,5
Cu 0,4
- CC Cr 0,5
Cu 0,4
- NCC Ni 0,2
Cr 0,6
Cu 0,5
- NCC1 Ni 0,6
Cr 0,6
Cu 0,5
- NCC2 Ni 0,3
Cr 0,2
Cu 0,5
-G Üzerinde anlaşmaya varılmış herhangi bir
bileşim
4.5 Elektrot örtü tipi için kullanılan sembol

Örtülü elektrodun örtü tipi, esas olarak curufu meydana getiren bileşenlerin tipine bağlıdır. Tipi gösteren
semboller aşağıdaki harfler veya harf grupları ile ifade edilmelidir:
7
A: Asit örtü
C: Selülozik örtü
R: Rutil örtü
RR: Rutil kalın örtü
RC: Rutil selülozik örtü
RA: Rutil asit örtü
RB: Rutil bazik örtü
B: Bazik örtü
Not - Örtü tiplerinin her birinin özelliklerinin tarifi Ek B’de verilmiştir.

Örtülü elektrodun örtü tipi, esas olarak curufu meydana getiren bileşenlerin tipine bağlıdır. Örtü tipini, Çizelge
4B’ye uygun olarak kaynak için uygun konumlar ve akım tipi de tayin eder.
Çizelge 4B – Örtü tipi için kullanılan sembol (çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla
sınıflandırma)
Sembol Örtü tipi Kaynak konumu a) Akım tipi

b)
03 Rutil bazik Tamamı a.a ve d.a (±)
10 Selülozik Tamamı d.a (+)
11 Selülozik Tamamı a.a ve d.a (+)
12 Rutil Tamamı b) a.a ve d.a (-)
b)
13 Rutil Tamamı a.a ve d.a (±)
14 Rutil+demir tozu Tamamı b) a.a ve d.a (±)
b)
15 Bazik Tamamı d.a (+)
16 Bazik Tamamı b) a.a ve d.a (+)
b)
18 Bazik+demir tozu Tamamı a.a ve d.a (+)
19 İlmenit Tamamı b) a.a ve d.a (±)
20 Demir oksit PA, PB a.a ve d.a (-)
24 Rutil+demir tozu PA, PB a.a ve d.a (±)
27 Demir oksit +demir tozu PA, PB a.a ve d.a (-)
28 Bazik+demir tozu PA, PB, PC a.a ve d.a (+)
40 Belirtilmemiş İmalâtçının tavsiyeleri
48 Bazik Tamamı a.a ve d.a (+)
Not - Örtü tiplerinin her birinin karakteristikleri için bir tanım Ek C’de verilmiştir.
a)
Konumlar ISO 6947’de tanımlanmıştır. PA = Düz, PB =Yatay dik içköşe, PC = Yatay, PG = Aşağı
doğru dik.
b)
Dik aşağı kaynak dahil veya hariç olabilen bütün konumlar. Bu durum, imalâtçının ticari
literatüründe belirtilmiş olmalıdır.
4.6 Saf kaynak metalinin kaynak sonrası ısıl işlem koşulları için kullanılan sembol

Sınıflandırma, sadece saf kaynak metalinin kaynak edildiği durumdaki mekanik özelliklerini esas alır. Kaynak
sonrası ısıl işlem koşulları için sembol yoktur.
8

Elektrot kaynak edildiği durumda sınıflandırıldığında A sembolü sınıflandırmaya ilâve edilmelidir. Elektrot
kaynak sonrası ısıl işlemi durumunda sınıflandırıldığında, kaynak sonrası ısıl işlem sıcaklığı 620 °C 15 °C
(Kimyasal bileşimlerin N5 ve N7 olması durumlarında 605 °C 15 °C ve kimyasal bileşimin N13 olması
durumunda 600 °C 15 °C ) olmalı ve sınıflandırmaya P sembolü ilâve edilmelidir. Kaynak sonrası ısıl işlem
süresi gerekli sıcaklıkta 1 saat ( dakika) olmalıdır. Elektrot her iki koşulda da sınıflandırılmalı, AP
sembolü sınıflandırmaya ilâve edilmelidir.
4.7 Anma elektrot verimi ve akım tipi için kullanılan sembol

Çizelge 5A’daki sembol, Çizelge 5A’da gösterilen akım tipi ile ISO 2401’e göre tespit edilen kaynak anma
elektrot verimini belirtir.
Çizelge 5A – Anma elektrot verimi ve akım tipi için kullanılan sembol (akma mukavemeti ve 47J darbe
Sembol Anma elektrot verimi Akım tipi a)b)

%
1  105 a.a. + d.a.
2  105 d.a.
3 >105 ancak  125 a.a. + d.a.
4 >105 ancak  125 d.a.
5 >125 ancak  160 a.a. + d.a.
6 >125 ancak  160 d.a.
7 > 160 a.a. + d.a.
8 > 160 d.a.
a)
İşletilebilirliği göstermek için alternatif akım deneyleri 65 V’tan
yüksek olmayan yüksüz bir gerilimle yapılmalıdır.
b)
a.a.=Alternatif akım, d.a.=doğru akım.

Anma elektrot verimi ve akım tipi için kullanılan özel bir sembol yoktur. Akım tipi örtü tipi sembolü içinde
kapsanmıştır (Çizelge 4B). Anma elektrot verimi belirtilmemiştir.
4.8 Kaynak konumu için kullanılan sembol

Kaynak konumları için Çizelge 6A’daki semboller, elektrodun ISO 15972-3’e göre deneye tâbi tutulduğu
konumları belirtir:
Çizelge 6A – Kaynak konumları için kullanılan semboller (akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi
vasıtasıyla sınıflandırma)
Sembol Konumlar
1 PA, PB, PC, PD, PE, PF, PG
2 PA, PB, PC, PD, PE, PF
3 PA, PB
4 PA
5 PA, PB, PG
9

Kaynak konumları için kullanılan özel bir sembol yoktur. Kaynak konumu şartları, örtü tipi için kullanılan
sembolle (Çizelge 4B) kapsanmıştır.
4.9 Yığılmış metalin hidrojen muhtevası için kullanılan sembol

Çizelge 7’de verilen sembol ISO 3690’da verilen metoda göre 4 mm boyutlu elektrottan yığılan metalde tespit
edilen hidrojen muhtevasını belirtir. Kullanılan akım, imalâtçı tarafından tavsiye edilen en büyük değerin %
70 - % 90’ı kadar olmalıdır. Alternatif akımla kullanım için, tavsiye edilen elektrotlar a.a. kullanılarak deneye
tâbi tutulmalı, d.a. için tavsiye edilen elektrotlar ise yalnızca elektrot pozitif kutupta d.a. kullanılarak deneye
tâbi tutulmalıdır.
İmalâtçı hidrojen seviyelerinin elde edilebilmesi için tavsiye edilen akım tipi ve kurutma şartları ile ilgili bilgiyi
sağlamalıdır.
Çizelge 7 - Yığılmış metalin hidrojen muhtevası için kullanılan sembol
Sembol Hidrojen muhtevası en çok

yığılmış metalin ml/ 100 g’ı
H5 5
H10 10
H15 15
Yayınabilir hidrojen hakkında ilâve bilgi için Ek D’ye bakınız.
5 Mekanik deneyler
Çekme ve darbe deneyleri ile gerekli her bir deney tekrarı, aşağıda Madde 5.1 ve Madde 5.2’de belirtilen
kaynak şartları ve 4 mm’lik elektrotlar kullanılarak ISO 15972-1’e göre saf kaynak metali deney grubu Tip 1.3
kullanılmak suretiyle kaynak edilmiş durumda yapılmalıdır.

Çekme ve darbe deneyleri ile gerekli her bir deney tekrarı, aşağıda Madde 5.1 ve Madde 5.2’de belirtilen
kaynak şartları ve 4 mm’lik elektrotlar kullanılarak ISO 15972-1’e göre saf kaynak metali deney grubu Tip 1.3
kullanılmak suretiyle kaynak edilmiş durumda ve/veya kaynak sonrası ısıl işlem yapılış durumda yapılmalıdır.
5.1 Ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklıklar

Ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklıklar, sıcaklık gösterici tebeşirler, yüzey termometreleri veya ısıl çiftler
kullanılarak ölçülmelidir (ISO 13916).

Ön ısıtma gerekli değildir. Kaynak işlemine oda sıcaklığından başlanabilir. Pasolar arası sıcaklık 250 C’u
aşmamalıdır. Herhangi bir pasodan sonra pasolar arası sıcaklık aşıldığında deney grubu belirtilen sınır
değerinin altında bir sıcaklığa kadar havada soğutulmalıdır.

Kimyasal bileşim sembolü olmayan veya Çizelge 3B ve Çizelge 8B’de -1 sembollü elektrotlar için ön ısıtma
ve pasolar arası sıcaklık 100 °C -150 °C olmalıdır. Diğer bileşimlerin tamamı için ön ısıtma ve pasolar arası
sıcaklıklar 90°C - 110°C olmalıdır.
10
Çizelge 8B – Mekanik deney şartları (çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma)
Sınıflandırma Çekme Akma Uzama a) Charpy V-çentik

mukavemeti a) mukavemeti a) A5 sıcaklığı b)
N/mm2 N/mm2 % °C
E4303 430 330 20 0

E4310 430 330 20 - 30
E4311 430 330 20 - 30
E4312 430 330 16 NS b)
E4313 430 330 16 NS
E4316 430 330 20 -30
E4318 430 330 20 -30
E4319 430 330 20 -20
E4320 430 330 20 NS
E4324 430 330 16 NS
E4327 430 330 20 -30
E4340 430 330 20 0
E4903 490 400 20 0
E4910 480 - 650 400 20 -30
E4911 480 -650 400 20 -30
E4912 490 400 16 NS
E4913 490 400 16 NS
E4914 490 400 16 NS
E4915 490 400 20 -30
E4916 490 400 20 -30
E4916-1 490 400 20 -45
E4918 490 400 20 -30
E4918-1 490 400 20 -45
E4919 490 400 20 -20
E4924 490 400 16 NS
E4924-1 490 400 20 -20
E4927 490 400 20 -30
11
Çizelge 8B’ nin devamı

N/mm2 N/mm2 % °C
E4928 490 400 20 -30

E4948 490 400 20 -30
E5716 570 490 16 -20
E5728 570 490 16 -20
E4910-P1 490 420 20 -30
E5510-P1 550 460 19 -30
E4910-1M3 490 420 20 NS
E4911-1M3 490 400 20 NS
E4915-1M3 490 400 20 NS
E4916-1M3 490 400 20 NS
E4918-1M3 490 400 20 NS
E4919-1M3 490 400 20 NS
E4920-1M3 490 400 20 NS
E4927-1M3 490 400 20 NS
E5518-3M2 550 460 17 -50
E5516-3M3 550 460 17 -50
E5518-3M3 550 460 17 -50
E4916-N1 490 390 20 -40
E4928-N1 490 390 20 -40
E5516-N1 550 460 17 -40
E5528-N1 550 460 17 -40
E4916-N2 490 390 20 -40
E4918-N2 490 390 20 -50
E5516-N2 550 470 - 550 20 -40
E5518-N2 550 470 - 550 20 -40
E4916-N3 490 390 20 -40
E5516-N3 550 460 17 -50
E5516-3N3 550 460 17 - 50
E5518-N3 550 460 17 - 50
E4915-N5 490 390 20 -75
E4916-N5 490 390 20 -75
E4918-N5 490 390 20 -75
E4928-N5 490 390 20 -60
E5516-N5 550 460 17 - 60
12

N/mm2 N/mm2 % °C
E5518-N5 550 460 17 - 60

E4915-N7 490 390 20 -100
E4916-N7 490 390 20 -100
E4918-N7 490 390 20 -100
E5516-N7 550 460 17 -75
E5518-N7 550 460 17 -75
E5516-N13 550 460 17 -100
E5518-N2M3 550 460 17 -40
E4903-NC 490 390 20 0
E4916-NC 490 390 20 0
E4928-NC 490 390 20 0
E5716-NC 570 490 16 0
E5728-NC 570 490 16 0
E4903-CC 490 390 20 0
E4916-CC 490 390 20 0
E4928-CC 490 390 20 0
E5716-CC 570 490 16 0
E5728-CC 570 490 16 0
E4903-NCC 490 390 20 0
E4916-NCC 490 390 20 0
E4928-NCC 490 390 20 0
E5716-NCC 570 490 16 0
E5728-NCC 570 490 16 0
E4903-NCC1 490 390 20 0
E4916-NCC1 490 390 20 0
E4928-NCC1 490 390 20 0
E5516-NCC1 550 460 17 -20
E5518-NCC1 550 460 17 -20
E5716-NCC1 570 490 16 0
E5728-NCC1 570 490 16 0
E4916-NCC2 490 420 20 -20
E4918-NCC2 490 420 20 -20
E49XX-G 490 400 20 NS
E55XX-G 550 460 17 NS
13

N/mm2 N/mm2 % °C
E57XX-G 570 490 16 NS

a
) Tek değerler en düşük şartlardır.
b)
NS = Belirtilmemiş
5.2 Paso sırası

Paso sırası Çizelge 9’da belirtildiği gibi olmalıdır.
Bir pasonun tamamlanması için yapılacak kaynağın yönü değişmemelidir. Her bir paso, imal âtçı tarafından
tavsiye edilen en fazla akımın %70 - %90 ‘ına eşit bir kaynak akımı ile kaynak edilmelidir. Örtü tipine
bakılmaksızın a.a ve d.a tavsiye edildiğinde a.a ile ve sadece d.a istendiğinde tavsiye edilen kutuplamada
d.a ile kaynak yapılmalıdır.
Çizelge 9 - Paso sırası
Elektrot çapı Bölünmüş salınım

(mm) Tabaka numarası Her bir tabakadaki pasolar Tabaka sayısı
4,0 1’den yukarı 2 a) 7-9
a)
Üst iki tabakanın her biri üç paso ile tamamlanabilir.
6 Kimyasal analiz
Kimyasal analiz, herhangi bir uygun deney parçası üzerinde yapılabilir. Uyuşmazlık durumunda ISO 6847’de
belirtilen deney numunesi kullanılmalıdır. Herhangi bir analitik teknik kullanılabilir. Ancak uyuşmazlık
durumunda kabul edilmiş ve yayınlanmış metotlara başvurulmalıdır.

Kimyasal analiz sonuçları yukarıda Çizelge 3A’da verilen şartları yerine getirmelidir.

Sınıflandırma için deneyde, kimyasal analiz sonuçları Çizelge 10B’de verilen şartları yerine getirmelidir.
Çizelge 10B - Saf kaynak metali yığma bileşim şartları (Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla
sınıflandırma) a), b)
Sınıflandırma C Mn Si P S Ni Cr Mo V Cu Al
E4303 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS

E4310 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4311 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4312 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4313 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4316 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4318 0,03 0,60 0,40 0,025 0,015 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4319 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
Çizelge 10B’nin devamı

14
E4320 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS

E4324 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4327 0,20 1,20 1,00 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4340 NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS
E4903 0,15 1,25 0,90 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4910 0,20 1,25 0,90 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4911 0,20 1,25 0,90 NS NS 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4912 0,20 1,20 1,00 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4913 0,20 1,20 1,00 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4914 0,15 1,25 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4915 0,15 1,25 0,75 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4916 0,15 1,60 0,75 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4916-1 0,15 1,60 0,75 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4918 0,15 1,60 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4918-1 0,15 1,60 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4919 0,15 1,25 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4924 0,15 1,25 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4924-1 0,15 1,25 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4927 0,15 1,60 0,75 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4928 0,15 1,60 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E4948 0,15 1,60 0,90 0,035 0,035 0,30 0,20 0,30 0,08 NS NS
E5716 0,12 1,60 0,90 0,03 0,03 1,00 0,30 0,35 NS NS NS
E5728 0,12 1,60 0,90 0,03 0,03 1,00 0,30 0,35 NS NS NS
E4910-P1 0,20 1,20 0,60 0,03 0,03 1,00 0,30 0,50 0,10 NS NS
E5510-P1 0,20 1,20 0,60 0,03 0,03 1,00 0,30 0,50 0,10 NS NS
E4910-1M3 0,12 0,60 0,40 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E4911-1M3 0,12 0,60 0,40 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E4915-1M3 0,12 0,90 0,60 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E4916-1M3 0,12 0,90 0,60 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E4918-1M3 0,12 0,90 0,80 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E4919-1M3 0,12 0,90 0,40 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65

15
E4920-1M3 0,12 0,60 0,40 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS

-0,65
E4927-1M3 0,12 1,00 0,40 0,03 0,03 NS NS 0,40 NS NS NS
-0,65
E5518-3M2 0,12 1,00- 0,80 0,03 0,03 0,90 NS 0,25 - NS NS NS
1,75 0,45
E5516-3M3 0,12 1,00 0,80 0,03 0,03 0,90 NS 0,40 NS NS NS
-1,80 -0,65
E5518-3M3 0,12 1,00 0,80 0,03 0,03 0,90 NS 0,40 NS NS NS

-1,80 -0,65
E4916-N1 0,12 0,60 0,90 0,03 0,03 0,30 NS 0,35 0,05 NS NS

-1,60 -
1,00
E4928-N1 0,12 0,60 0,90 0,03 0,03 0,30 NS 0,35 0,05 NS NS
-1,60 -
1,00
E5516-N1 0,12 0,60 0,90 0,03 0,03 0,30 NS 0,35 0,05 NS NS
-1,60 -
1,00
E5528-N1 0,12 0,60 0,90 0,03 0,03 0,30 NS 0,35 0,05 NS NS
-1,60 -
1,00
E4916-N2 0,08 0,40 0,50 0,03 0,03 0,80 0,15 0,35 0,05 NS NS
-1,40 -1,10
E4918-N2 0,08 0,40 0,50 0,03 0,03 0,80 0,15 0,35 0,05 NS NS
-1,40 -1,10
E5516-N2 0,12 0,40 0,80 0,03 0,03 0,80 0,15 0,35 0,05 NS NS
- -
1,25 1,10
E5518-N2 0,12 0,40 0,80 0,03 0,03 0,80 0,15 0,35 0,05 NS NS
- -
1,25 1,10
E4916-N3 0,10 1,25 0,60 0,03 0,03 1,10 NS 0,35 NS NS NS
-2,00
E5516-N3 0,10 1,25 0,60 0,03 0,03 1,10 NS 0,35 NS NS NS

-2,00
E5516-3N3 0,10 1,60 0,60 0,03 0,03 1,10 NS NS NS NS NS

-2,00
E5518-N3 0,10 1,25 0,80 0,03 0,03 1,10 NS NS NS NS NS

-2,00
E4915-N5 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 2,00 NS NS NS NS NS

-
2,75
16
E4916-N5 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 2,00 NS NS NS NS NS

-
2,75
E4918-N5 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 2,00 NS NS NS NS NS
-
2,75
E4928-N5 0,10 1,00 0,80 0,025 0,020 2,00 NS NS NS NS NS
-
2,75
E5516-N5 0,12 1,25 0,60 0,03 0,03 2,00 NS NS NS NS NS
-
2,75
E5518-N5 0,12 1,25 0,80 0,03 0,03 2,00 NS NS NS NS NS

-
2,75
E4915-N7 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 3,00 NS NS NS NS NS
-3,75
E4916-N7 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 3,00 NS NS NS NS NS

-3,75
E4918-N7 0,05 1,25 0,50 0,03 0,03 3,00 NS NS NS NS NS

-3,75
E5516-N7 0,12 1,25 0,80 0,03 0,03 3,00 NS NS NS NS NS

-3,75
E5518-N7 0,12 1,25 0,80 0,03 0,03 3,00 NS NS NS NS NS

-3,75
E5516-N13 0,06 1,00 0,60 0,025 ,020 6,00 NS NS NS NS NS

-
7,00
E5518-N2M3 0,10 0,80 0,60 0,02 0,02 0,80 0,10 0,40 - 0,02 0,10 0,05
- -1,10 0,65
1,25
E4903-NC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,25 0,30 NS NS 0,20 NS
- - -
1,40 0,70 0,60
E4916-NC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,25 0,30 NS NS 0,20 NS
- - -
1,40 0,70 0,60
E4928-NC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,25 0,30 NS NS 0,20 NS
- - -
1,40 0,70 0,60
E5716-NC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,25 0,30 NS NS 0,20 NS
- - -
1,40 0,70 0,60
17
E5728-NC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,25 0,30 NS NS 0,20 NS

- - -
1,40 0,70 0,60
E4903-CC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 NS 0,30 NS NS 0,20 NS
- -0,70 -
1,40 0,60
E4916-CC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 NS 0,30 NS NS 0,20 NS

- -0,70 -
1,40 0,60
E4928-CC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 NS 0,30 NS NS 0,20 NS
- -0,70 -
1,40 0,60
E5716-CC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 NS 0,30 NS NS 0,20 NS
- -0,70 -
1,40 0,60
E5728-CC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 NS 0,30 NS NS 0,20 NS
- -0,70 -
1,40 0,60
E4903-NCC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,05 0,45 - NS NS 0,30 NS

- - 0,75 -
1,40 0,45 0,70
E4916-NCC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,05 0,45 - NS NS 0,30 NS
- - 0,75 -
1,40 0,45 0,70
E4928-NCC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,05 0,45 - NS NS 0,30 NS
- - 0,75 -
1,40 0,45 0,70
E5716-NCC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,05 0,45 - NS NS 0,30 NS
- - 0,75 -
1,40 0,45 0,70
E5728-NCC 0,12 0,30 0,90 0,03 0,03 0,05 0,45 - NS NS 0,30 NS
- - 0,75 -
1,40 0,45 0,70
E4903-NCC1 0,12 0,50 0,35 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS 0,30 NS
– – – 0,70 -
1,30 0,80 0,80 0,75
E4916-NCC1 0,12 0,50 0,35 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS 0,30 NS
– – – 0,70 -
1,30 0,80 0,80 0,75
E4928-NCC1 0,12 0,50 0,80 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS NS
– – 0,70
1,30 0,80
E5516-NCC1 0,12 0,50 0,35 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS NS
– – – 0,70
1,30 0,80 0,80

18
E5518-NCC1 0,12 0,50 0,35 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS NS

– – – 0,70
1,30 0,80 0,80
E5716-NCC1 0,12 0,50 0,35 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS NS
– – – 0,70
1,30 0,80 0,80
E5728-NCC1 0,12 0,50 0,80 0,03 0,03 0,40 0,45 - NS NS 0,30 NS
– – 0,70 –
1,30 0,80 0,75
E4916-NCC2 0,12 0,40 0,40 0,025 0,025 0,20 0,15 NS 0,08 0,30 NS
– – - -0,30 –
0,70 0,70 0,40 0,60
E4918-NCC2 0,12 0,40 0,40 0,025 0,025 0,20 0,15 NS 0,08 0,30 NS
– – - -0,30 –
0,70 0,70 0,40 0,60
E49XX-G NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS NS
a)
Tek değerler, en büyük değerlerdir.
b)
NS = Belirtilmemiş.
7 İç köşe kaynak deneyi

İç köşe kaynak deneyi deney grubu, ISO 15792-3:2000’in Şekil 1’inde gösterilmiştir.

Plâka malzeme, imalâtçı tarafından elektrot için tavsiye edilen malzeme aralığından seçilmiş olmalıdır.
Yüzey, tufal, pas ve diğer kirleticilerden arındırılmış olmalıdır. Plâka kalınlığı (t) 10mm-12mm, genişliği (w)
enaz 75 mm ve uzunluk (I) en az 300 mm olmalıdır. Her bir kaplama tipi için deneye tâbi tutulacak elektrot
ölçüleri, deney konumları ve gereken deney sonuçları, Çizelge 11A’da verilmiştir
Çizelge 11A - İç köşe kaynakları için deney şartları a) (akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla
sınıflandırma)
19
Sınıflandırma Örtü tipi Deney Elektrot İç köşe Bacak Dış bükeylik

için konum konumu ölçüsüa) teorik uzunluğu mm
sembolü mm kalınlığı farkı
mm mm
1 veya 2 C 6,0 4,5 en az 1,5 en çok 2,5 en çok
RXb) PB 5,0 en az 2,0 en çok 3,0 en çok
B 5,0 en az 2,0 en çok 3,0 en çok
3 A PB 6,0 5,0 en az 2,0 en çok 3,0 en çok
RR
5 R PB 6,0 4,5 en az 1,5 en çok 2,5 en çok
B 5,0
1 veya 2 C PF 4,0 4,5 en çok - 2,0 en çok
RXb 4,5 en çok
B 5,5 en çok
1, 2 veya 5 C PD 4,0 4,5 en çok 1,5 en çok 2,5 en çok
RXb) 4,5 en çok 1,5 en çok 2,5 en çok
B 5,5 en çok 2,0 en çok 3,0 en çok
5 B PG 4,0 5,0 en az - 1,5 en çokc)
a)
Konumla ilgili olarak kaynak için istenen en büyük boyut belirtilenden daha küçük olduğunda, en
büyük boyut kullanılır ve kriterler bir oran dahilinde ayarlanır. Aksi taktirde, gösterilmeyen elektrot
ölçülerinin muayenesinin yapılması gerekmez.
b)
RX; R, RC, RA ve RB’yi kapsar.
c)
En çok iç bükeylik.

Levha malzemesi, en çok %0,30 C’lu alaşımsız çelik olmalıdır. Kaynak edilecek yüzeyler temiz olmalıdır.
Levha kalınlığı (t), genişliği (w) ve uzunluğu (l), her bir kaplama tipi için deney konumları ve gereken deney
sonuçları, Çizelge 11B’de verilmiştir.
20
Çizelge 11B - İç köşe kaynakları için deney şartları (çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla
sınıflandırma)
Örtü Akım ve Elektrot Deney Levha En En düşük İç köşe En çok En çok

tipi kutuplama ölçüsüa) konumu anma düşük levha kaynak ölçüsü bacak dış
mm kalınlığı levha uzunluğu mm uzunluğu bükeylik
t genişliği l farkı mm
mm w mm mm
mm
03 a.a. ve d.a. 5,0 PF, PD 12 75 300 10,0 en çok 2,0 1,5
(+) 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
10 d.a. (+) 5,0 PF, PD 10 75 300 8,0 en çok 3,5 1,5
6,0 PB 12 400 6,5 en az 2,5 2,0
(+) 6,0 PB 12 400 6,5 en az 2,5 2,0
(-) 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
13 a.a., d.a. 5,0 PF, PD 12 75 300 10,0 en çok 2,0 1,5

(-) ve d.a. 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
(+)
14 a.a., d.a. 4,0 PF, PD 10 75 300 8,0 en çok 3,5 2,0
(-) ve d.a. 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
(+)
15 d.a. (+) 4,0 PF, PD 10 75 300 8,0 en çok 3,5 2,0
6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
(+) 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
18 a.a. ve d.a. 4,0 PF, PD 10 75 300 8,0 en çok. 3,5 2,0
(+) 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
(+) 6,0 PB 12 400 8,0 en az 3,5 2,0
20 a.a. ve d.a. 6,0 PB 12 75 400 8,0 en az 3,5 2,0
(-)
24 a.a., d.a. 6,0 PB 12 75 400 veya 8,0 en az 3,5 2,0
(-) ve d.a. 650b
(+)
27 a.a. ve d.a. 6,0 PB 12 75 400 veya 8,0 en az 3,5 2,0
(-) 650b
28 a.a. ve d.a. 6,0 PB 12 75 400 veya 8,0 en az 3,5 2,0
(+) 650b
40 NS c NS c NS c NS c 75 NS c NS c NS c NS c
48 a.a. ve d.a. 4,0 PD 10 75 300 8,0 en çok 3,5 2,0
(+) 5,0 PB, PG 10 300 veya 6,5 en az 2,5 2,0
400d
a)
Konumla ilgili olarak kaynak için istenen en büyük boyut belirtilenden daha küçük olduğunda, en büyük boyut
kullanılır ve kriterler bir oran dahilinde ayarlanır. Aksi taktirde, gösterilmeyen elektrot ölçülerinin muayenesinin
yapılması gerekmez.
b)
450 mm elektrot uzunluğu için l, en az 400 mm, 700 mm elektrot uzunluğu için l, en az 650 mm olmalıdır.
c)
NS = belirtilmemiş. Şartlar konusunda müşteri ve tedarikçi arasında anlaşmaya varılacaktır.
d)
350 mm elektrot uzunluğu için l, en az 300 mm, 450 mm veya 460 mm elektrot uzunluğu için l, en az 400 mm
olmalıdır.
21
8 Deney tekrarı
Deney sonuçlarının gerekli şartları karşılanma durumunda herhangi bir deney başarısızlığı olduğunda deney
iki kere tekrarlanmalıdır. Deney tekrarlarının her ikisinin de sonuçları şartları karşılamalıdır. Deney tekrarı için
numuneler orijinal deney grubundan veya yeni bir deney grubundan alınabilir. Kimyasal analiz için sadece
özel elementlerin deney şartlarının başarısızlığı için deney tekrarı gerekebilir. Deney tekrarının bir veya her
ikisinin de sonuçları şartları karşılamada başarısız kalırsa, deneye tâbi tutulan malzeme, bu sınıflandırma için
bu standardın şartlarını karşılamamış sayılır.
Herhangi bir deneyin hazırlanması esnasında ve tamamlanmasından sonra tavsiye edilen veya usulüne
uygun bir prosedürün, kaynak deney grubunun hazırlanmasında veya deney numunesinin hazırlanmasında
ya da deneyin yapılmasında takip edilmediğinin anlaşılması durumunda, deneyin tamamlanıp
tamamlanmadığına veya deney sonuçlarının şartları karşılayıp karşılamadığına bakılmaksızın deney
geçersiz sayılır. Deney, uygun tavsiyelerde bulunan prosedürler takip edilerek tekrarlanmalıdır. Bu durumda
deney numunelerinin sayısının iki katına çıkarılma şartı uygulanmaz.
9 Teknik teslim şartları

Teknik teslim şartları ISO 544 ve ISO 14344’deki şartları karşılamalıdır.
10 Kısa gösteriliş örnekleri

Örtülü elektrodun kısa gösterilişi bu standardın numarasından sonra verilen A son ek harfi vasıtasıyla
gösterilir ve aşağıdaki örnekte verilen prensipler takip edilmelidir.
Örnek 1A:
En düşük akma mukavemeti 460 N/mm 2 (46) ve en düşük ortalama darbe enerjisi -30 °C’ta 47 J (3), ile %
1,1 Mn ve % 0,7 Ni (1Ni) ihtiva eden bir kimyasal bileşime sahip bazik örtülü (B) ve % 140 anma geri
kazanım verimine sahip ve a.a ve d.a ile kullanılabilen (5), düz alın ve düz iç köşe kaynakları (4) ve yığılan
metaldeki, ISO 3690’a uygun olarak tayin edilen hidrojen miktarı 5 ml/100 g’ı aşmayan (H5) bir kaynak metali
yığan elle metal ark kaynağı için bir örtülü elektrot aşağıdaki şekilde gösterilir:
TS EN ISO 2560-A - E 46 3 1Ni B 54 H5
Mecburi kısım:
TS EN ISO 2560-A - E 46 3 1Ni B
Burada:
TS EN ISO 2560-A = Bu standardın numarası, akma mukavemeti ve 47 J darbe enerjisi vasıtasıyla

sınıflandırma,
E = Örtülü elektrot/elle metal ark kaynağı (Madde 4.1’e bakınız),
46 = Mukavemet ve uzama (Çizelge 1A’ya bakınız),
3 = Darbe özellikleri (Çizelge 2A’ya bakınız),
1Ni = Saf kaynak metalinin kimyasal alaşımı (Çizelge 3A’ya bakınız),
B = Elektrot örtü tipi (Çizelge 4.5A’ya bakınız),
5 = Anma elektrot verimi ve akım tipi (Çizelge 5A’ya bakınız),
4 = Kaynak konumu (Çizelge 6A’ya bakınız),
H5 = Hidrojen muhtevası (Çizelge 7’ye bakınız).
22
10B Akma mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Örtülü elektrodun kısa gösterilişi bu standardın numarasından sonra verilen B son ek harfi vasıtasıyla
gösterilir ve aşağıdaki örnekte verilen prensipler takip edilmelidir.
Örnek 1B:
En düşük çekme mukavemeti 550 N/mm 2 (55) ve kaynak edilmiş durumda istenen 47 J darbe enerjisini -40
°C’ta sağlayan (U) ve kaynak edilmiş durumda -40 °C’ta 27 J darbe enerjisini de aşan (A), % 1,1 Mn ve % 1
Ni (-N2) ihtiva eden bir kimyasal bileşime sahip, demir tozu ihtiva eden bazik örtüye sahip ve a.a ve d.a + ile
dik aşağı konum haricinde bütün konumlarda kullanılabilen (18) ve yığılan metaldeki, ISO 3690’a uygun
olarak tayin edilen hidrojen miktarı 5 ml/100 g’ı aşmayan (H5) bir kaynak metali yığan elle metal ark kaynağı
için bir örtülü elektrot aşağıdaki şekilde gösterilir:
TS ISO 2560-B - E55 18-N2 A U H5
Mecburi kısım:
TS ISO 2560-B - E55 18-N2 A
Burada:
TS EN ISO 2560-B = Bu standardın numarası, çekme mukavemeti ve 27 J darbe enerjisi vasıtasıyla

sınıflandırma,
E = Örtülü elektrot/elle metal ark kaynağı (Madde 4.1’e bakınız),
55 = Mukavemet ve uzama (Çizelge 1B’ye bakınız),
18 = a.a. ve d.a.(+) için uygun demir tozlu bazik örtü, dik aşağı konum haricinde bütün konumlar (Çizelge
4B’ye bakınız),
-N2 = Esas alaşımlandırma elementi %

1 Ni (Çizelge 3B’ye bakınız);
E5518-N2 A = Kaynak edildiği durumda bileşim sınırlarının tam şartname ve mekanik özellik şartları
(Çizelge 8B ve Çizelge 10B’ye bakınız),
U = Esas 27 J darbe deney sıcaklığında 47 J’lük ilâve darbe şartı,
H5 = Hidrojen muhtevası (Çizelge 7’ye bakınız).
23
Ek A
(Bilgi için)
Sınıflandırma sistemleri
A.1 ISO 2560-A

Akma mukavemeti ve en az 47 J darbe enerjisini esas alan, alaşımsız ve ince taneli çelikler için örtülü
elektrotların sınıflandırma sistemi ISO 2560-A , Şekil A.1’de gösterilmiştir.
A.2 ISO 2560-B

Akma mukavemeti ve en az 27 J darbe enerjisini esas alan, alaşımsız ve ince taneli çelikler için örtülü
elektrotların sınıflandırma sistemi ISO 2560-B , Şekil A.2’de gösterilmiştir.
24
25
Ek B
(Bilgi için)
Elektrot örtü tiplerinin tanımlanması - Akma mukavemeti ve 47 J darbe

enerjisi vasıtasıyla sınıflandırılması
B.1 Genel
Bir örtülü elektrodun özellikleri diğer bir deyişle kaynak karakteristikleri ve kaynak metalinin mekanik
özelliklerinin her ikisi de kesin olarak örtü tarafından etkilenir. Maddelerin bu homojen karışımı genellikle
aşağıdaki altı ana bileşeni ihtiva eder:
- Curuf yapıcı malzemeler,

- Oksijen gidericiler,
- Koruyucu gaz yapıcı malzemeler,
- İyonlaştırıcı vasıtalar,
- Bağlayıcılar,
- Alaşımlandırma elementleri (gerekliyse).
Ek olarak konumla ilgili kaynak özelliklerini etkileyebilen anma kaynak metal kazanımını (Madde 4.6 A’ya
bakınız) artırmak için demir tozu ilâve edilebilir.
Aşağıda geçen “kalın örtü” deyiminin anlamı, örtü çapının tel öz çapına olan oranının 1:6’ya eşit veya daha
büyük olmasıdır.
B.2 Asit-örtülü elektrotlar

Bu tip örtü büyük demir oksit oranlarıyla ve yüksek oksijen potansiyelinin sonucu olarak oksit gidericiler (ferro
manganez) ile karakterize edilirler. Kalın bir örtüyle asit curufu, çok ince damla geçişine yol açar, düzgün ve
düz kaynaklar meydana getirir. Asit örtülü elektrotlar yalnızca konumla ilgili kaynak için sınırlı bir uygulamaya
sahiptirler ve diğer tiplere göre katılaşma çatlamasına daha fazla eğilimlidir.
B.3 Selülozik-örtülü elektrotlar

Bu tip elektrotlar örtü içerisinde özellikle selüloz olmak üzere çok miktarda yanıcı organik maddeler ihtiva
eder. Yoğun ark sayesinde bu tip elektrotlar dik aşağı konumda yapılan kaynaklar için özellikle uygundur.
B.4 Rutil-örtülü elektrotlar

Bu tip elektrotlar, bu elektrotların ince sac kaynakları için uygun olmasını sağlayan kaba bir damlacık geçişi
verir. Rutil tip elektrotlar dik aşağı konum hariç bütün kaynak konumları için uygundur.
B.5 Rutil-kalın-örtülü elektrotlar

Bu tip elektrotlar örtünün tel öze olan çaplar oranının 1: 6’ya eşit veya daha büyük olduğu elektrotlardır.
Karakteristik özellikleri; örtülerinin yüksek rutil muhtevası, elektrotların iyi yeniden başlatma özellikleri ve çok
ince dalgalı düzgün kaynaklar vermeleridir.
B.6 Rutil – selülozik - örtülü elektrotlar

Bu elektrotların örtü bileşimi daha büyük miktarlarda selüloz ihtiva eden rutil tip elektrotların örtülerine
benzer. Bu sebeple bu tip elektrotlar aşağı doğru dik konumda yapılan kaynak işlemleri için uygundur.
B.7 Rutil – asit - örtülü elektrotlar

Kaynak karakteristikleri ile ilgili olarak bu karışık tip elektrotlar bir asit örtüye sahip elektrotlarla mukayese
edilebilir.
Bununla beraber, bu elektrotların örtüsünde demir oksitin önemli bir kısmı rutille değiştirilmiştir. Bu sebeple
çoğunlukla kalın bir örtüye sahip bu elektrotlar aşağıya doğru dik konum hariç bütün konumlar için uygundur.
26
B.8 Rutil - bazik - örtülü elektrotlar

Bu örtü tipinin karakteristik özellikleri büyük miktarda rutil ve bazik bileşenlerin artırılmış oranıdır. Oldukça
kalın bir örtüye sahip olan bu tip elektrotlar, iyi mekanik özellikler ile karekterize edilir. Bu elektrotlar aşağıya
doğru dik konum hariç bütün konumlarda üniform olarak iyi kaynak özelliklerine sahiptir.
B.9 Bazik örtülü elektrotlar

Bu elektrotların kalın örtüsünün bir karakteristik özelliği, kalsiyum karbonat (kireç taşı) ve fulorspat gibi toprak
alkali metallerin büyük karbonat miktarlarının bulunmasıdır. Kaynak özelliklerini iyileştirmek için, özellikle a.a.
kaynağı ile, bazik olmayan bileşenlerin (rutil ve/veya kuvars gibi) daha yüksek konsantrasyonları gerekli
olabilir.
Bazik örtülü elektrotlar iki önemli özelliğe sahiptirler: a) Özellikle düşük sıcaklıklarda kaynak metalinin darbe
enerjisi daha yüksektir, b) Bu elektrotlar çatlamaya karşı diğer bütün tiplerden daha fazla dirençlidirler.
Bu elektrotların, kuru elektrotlar kullanılması şartıyla, soğuk çatlamaya karşı olan düşük riskleri düşük
hidrojen muhtevasına atfedilirken, katılaşma çatlamasına karşı dirençleri, kaynak metalinin yüksek metalurjik
saflığından kaynaklanır. Hidrojen muhtevası diğer bütün tiplerden daha düşüktür. Hidrojen muhtevası,
yığılmış metalin her 100 g’ı için 15 ml’lik müsaade edilebilen en üst sınırı aşmamalıdır (H= 15 ml/100 g).
Genellikle bazik tip elektrotlar düşey aşağı konum hariç bütün kaynak konumları için uygundur. Özellikle
düşey aşağı konuma uygun bazik tip elektrotlar özel bir bileşime sahiptir.
27
Ek C
(Bilgi için)
Elektrot örtü tiplerinin tanımlanması – Çekme mukavemeti ve 27 J darbe

enerjisi vasıtasıyla sınıflandırılması
C.1 Genel
Bir örtülü elektrodun özellikleri diğer bir deyişle kaynak karakteristikleri ve kaynak metalinin mekanik
özelliklerinin her ikisi de kesin olarak örtü tarafından etkilenir. Maddelerin bu homojen karışımı genellikle
aşağıdaki altı ana bileşeni ihtiva eder:
- Curuf yapıcı malzemeler,

- Oksijen gidericiler,
- Koruyucu gaz yapıcı malzemeler,
- İyonlaştırıcı vasıtalar,
- Bağlayıcılar,
- Alaşımlandırma elementleri (gerekliyse).
Ek olarak konumsal kaynak özelliklerini etkileyebilen anma kaynak metal kazanımını artırmak için demir tozu
ilâve edilebilir.
Bazı elektrot tasarımları, hem a.a ve d.a (ikisinden biri veya her iki kutuplama)’da kullanılabilirken, özel bir
pazar ihtiyacı için kendi imalâtçısı tarafından belirli bir akım tipi için etkili kılınmış olabilir.
C.2 Örtü tipi 03

Bu tip elektrotlar bir titanyum dioksit (rutil) ve kalsiyum karbonat (bazik) karışımı ihtiva ederler, böylece rutil
elektrotların bazı özellikleri ile bazik elektrotların bazı özelliklerini paylaşırlar. Aşağıdaki Madde C.6 ve Madde
C.9’a bakınız.
C.3 Örtü tipi 10

Bu tip elektrotlar örtüde, büyük bir miktarda yanıcı organik madde, özellikle selüloz ihtiva eder. Böyle
elektrotlar özellikle dik aşağı doğru konumda kaynağa uygun olmalarını yoğun arka borçludur. Ark
dengelemesi öncelikle potasyum vasıtasıyla yapılır, böylece elektrotlar genellikle d.a’da normal olarak
elektrot pozitif durumu için uygundur.
C.4 Örtü tipi 11

Bu tip elektrotlar örtüde, büyük bir miktarda yanıcı organik madde, özellikle selüloz ihtiva eder. Böyle
elektrotlar özellikle dik aşağı doğru konumda kaynağa uygun olmalarını yoğun arka borçludurlar. Ark
dengelemesi öncelikle potasyum vasıtasıyla yapılır, böylece elektrotlar a.a ve d.a elektrot pozitif kaynağının
her ikisi için de uygun hale gelir.
C.5 Örtü tipi 12

Bu tip elektrotlar örtüde, büyük bir miktarda titanyum dioksit (çoğunlukla mineral rutil biçiminde) ihtiva ederler.
Bu elektrotların Sahip oldukları sakin ark, kötü eşleştirme şartları altında geniş kök aralıklarının köprülenmesi
için bu elektrotları uygun hale getirir.
C.6 Örtü tipi 13

Bu tip elektrotlar büyük bir miktarda titanyum dioksit (rutil) ihtiva eder ve çok miktarda potasyumla
dengelenmiştir. Bu elektrotlar, örtü tipi 12’ye sahip elektrotlardan daha düşük akımlarda hayli sakin bir ark
meydana getirir ve özellikle saç levha için uygundur.
C.7 Örtü tipi 14

Bu tip elektrotlar örtü tipi 12 ve örtü tipi 13’e benzer örtüye sahiptir ancak, az miktarda demir tozu ilâvesine
sahiptir. Demir tozu, daha yüksek akıma izin verir ve daha yüksek yığma hızı sağlar. Bununla beraber bu
elektrotlar bütün kaynak konumlarında kullanım için uygundur.
28
C.8 Örtü tipi 15

Bu tip elektrotlar, büyük ölçüde kireç ve fluorspatdan meydana gelen yüksek derecede bazik bir örtüye
sahiptir. Ark dengeleme büyük ölçüde sodyum vasıtasıyla sağlanır ve bunlar genellikle sadece d.a (+)’da
kullanım için uygundur. Bu elektrotlar, düşük yayınabilir hidrojene sahip yüksek metalurjik kalitede kaynak
metali üretir.
C.9 Örtü tipi 16

Bu tip elektrotlar, büyük ölçüde kireç ve fluorspatdan meydana gelen yüksek derecede bazik bir örtüye
sahiptir. Potasyumla ark dengeleme, alternatif akımla kaynak yapma yeteneklerini sağlar. Bu elektrotlar,
düşük yayınabilir hidrojenli yüksek metalurjik kaliteye sahip kaynak metali meydana getirir.
C.10 Örtü tipi 18

Bu tip elektrotlar, ilâve demir tozlu örtünün daha kalın olması haricinde bir bakıma örtü tipi 16’nın
elektrotlarına benzer. Örtü tipi 16 ‘ya sahip elektrotlarla karşılaştırıldığında, demir tozu, bu elektrotların akım
taşıma kapasitesini ve yığma hızını artırır.
C.11 Örtü tipi 19

Bu tip elektrotlar, titanyum ve demir oksitler ihtiva ederler, genellikle mineral ilmenit biçiminde birleşmiştir.
Bunlar, düşük hidrojenli bazik elektrotlar olmamasına rağmen, nispeten yüksek toklukta kaynak metali
üretebilir.
C.12 Örtü tipi 20

Bu tip elektrotlar, büyük miktarda demir oksit ihtiva eder. Curufun çok akıcı olması sebebiyle genellikle
sadece düz ve yatay konumlarda kullanım için uygundur. Bunlar öncelikle iç köşe ve bindirme kaynakları için
tasarımıştır.
C.13 Örtü tipi 24

Bu tip elektrotlar, örtünün daha kalın olması ve daha yüksek miktarda demir tozu ihtiva etmesi haricinde örtü
tipi 14’ün elektrotlarına benzer. Bunlar genellikle, sadece düz ve yatay kaynak konumları için uygundur.
Başlıca uygulamalar iç köşe ve bindirme kaynaklarındadır.
C.14 Örtü tipi 27

Bu tip elektrotlar, örtünün daha kalın olması ve tip 20 örtünün demir oksitine ilâve olarak büyük miktarda
demir tozu ihtiva etmesi haricinde örtü tipi 20’nin elektrotlarına benzer. Örtü tipi 27’ye sahip elektrotlar
öncelikle yüksek hızlı iç köşe ve bindirme kaynakları için tasarımlanmıştır.
C.15 Örtü tipi 28

Bu tip elektrotlar, örtünün daha kalın olması ve daha fazla demir tozu ihtiva etmesi haricinde örtü tipi 18’in
elektrotlarına benzer. Bu yüzden genellikle düz ve yatay konumlardaki kullanımı sınırlıdır. Meydana gelen
kaynak metali, düşük hidrojen muhtevalı yüksek metalurjik kaliteye sahiptir.
C.16 Örtü tipi 40

Bu örtüye sahip elektrotlar bu standarddaki herhangi bir diğer örtü tipine sahip olanlar gibi sınıflandırılamaz.
Bunlar çok özel kullanılırlık veya müşterinin uygulama şartlarını karşılamak için imal edilir. Kaynak konumu,
tedarikçi ve müşteri arasındaki bir anlaşma konusudur. Delik veya yuva içinde kaynak (tapa kaynağı) için
tasarlanmış bir elektrot, özel bir örnek olabilir. Sonradan özel olmayan, örtü tipi 40’a göre tanımlanmış belirli
bir elektrot, bu örtü tipine göre sınıflandırılan diğer bir elektrottan çok farklı olabilir.
C.17 Örtü tipi 48

Bu tip elektrotlar , örtünün özellikle aşağıdan yukarı dik kaynak için tasarlanmış olması haricinde örtü tipi 18
olan elektrotlara benzer.
29
Ek D
(BiIgi için)
Yayınabilir hidrojen hakkında notlar

D.1 Eşit uyarlığa sahip ve ISO 3690’da verilen metoda karşı kalibre edilmiş diğer yayınabilir hidrojen
toplama ve ölçme metotları, parti muayenesi için olmak şartıyla kullanılabilir. Hidrojen, akım tipi tarafından
etkilenir.
D.2 Kaynaklı birleştirmelerdeki çatlaklara hidrojen sebep olabilir veya ciddi anlamda etkileyebilir. Böyle
çatlaklar genellikle birleştirme soğuduktan sonra gelişir ve bu yüzden soğuk çatlaklar olarak adlandırılırlar.
D.3 Dış şartların yeterli olduğu farz edildiğinde (kaynak bölgelerinin temiz ve kuru olması gibi) kaynak
metalindeki hidrojen, sarf malzemelerindeki hidrojen ihtiva eden bileşiklerden gelir. Bazik örtülü elektrot
durumunda örtü tarafından alınan su ana kaynaktır. Su, ark içinde ayrışır ve kaynak metali tarafından
absorbe edilen atomik hidrojenin artışını sağlar. Verilen malzeme ve gerilim koşulları altında kaynak
metalindeki hidrojen miktarının azalması ile soğuk çatlama riski azalır.
D.4 Uygulamada, uygun hidrojen seviyesi özel uygulamaya ve bunun başarılmasını sağlamak için elektrot
imalâtçısı tarafından tavsiye edilen, izlenmesi gerekli ilgili taşıma, depolama ve kurutma koşullarına bağlı
olacaktır
30
Kaynak
1] EN 499, Welding consumables — Covered electrodes for manual metal arc welding of non alloy and fine
grain steels — Classification
31

Türk Standardi: Ts en Iso 2560

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Türk Standardi: Ts en Iso 2560

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ICS 25.160.

20 TÜRK STANDARDI TS EN ISO 2560/Aralık 2008

KAYNAK SARF MALZEMELERİ – ALAŞIMSIZ VE İNCE

Welding consumables - Covered electrodes for manual metal

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

 Bu tasarının kabulü ile TS 563 EN 499: 2002 iptal edilmiştir.

Kaynak sarf malzemeleri - Alaşımsız ve ince taneli çeliklerin elle yapılan

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

ISO 6847 Welding consumables – TS 7707 EN ISO Kaynak sarf malzemeleri-Kimyasal

ISO 14344 Welding and allied processes –

3A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

1) Birinci bölüm, tanımlanacak mamul/işlemi belirten bir sembolü gösterir,

Bu standardın kullanımını teşvik etmek için sınıflandırma iki kısma ayrılır:

3B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

1) Birinci bölüm, tanımlanacak mamul/işlemi belirten bir sembolü gösterir,

Bu standardın kullanımını teşvik etmek için sınıflandırma iki kısma ayırılır:

4.2 Saf kaynak metalinin mukavemet ve uzaması için kullanılan sembol

4.2A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sembol En az akma Çekme mukavemeti En az uzama b)

4.2B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sembol Çekme mukavemeti

4.3 Saf kaynak metalinin darbe özellikleri için kullanılan sembol

4.3A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sembol 47J En az ortalama darbe enerjisi

4.3B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.4 Saf kaynak metalinin kimyasal bileşimi için kullanılan sembol

4.4A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Alaşım Kimyasal bileşim (Kütle olarak)a) b) c)

4.4B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Alaşım Kimyasal bileşim

4.5 Elektrot örtü tipi için kullanılan sembol

4.5A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Not - Örtü tiplerinin her birinin özelliklerinin tarifi Ek B’de verilmiştir.

4.5B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sembol Örtü tipi Kaynak konumu a) Akım tipi

4.6A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.6B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.7 Anma elektrot verimi ve akım tipi için kullanılan sembol

4.7A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sembol Anma elektrot verimi Akım tipi a)b)

4.7B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.8 Kaynak konumu için kullanılan sembol

4.8A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.8B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

4.9 Yığılmış metalin hidrojen muhtevası için kullanılan sembol

Çizelge 7 - Yığılmış metalin hidrojen muhtevası için kullanılan sembol

Sembol Hidrojen muhtevası en çok

Yayınabilir hidrojen hakkında ilâve bilgi için Ek D’ye bakınız.

5B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

5.1 Ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklıklar

5.1A Akma mukavemeti ve 47J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

5.1B Çekme mukavemeti ve 27J darbe enerjisi vasıtasıyla sınıflandırma

Sınıflandırma Çekme Akma Uzama a) Charpy V-çentik

E4303 430 330 20 0

Çizelge 8B’ nin devamı

Sınıflandırma Çekme Akma Uzama a) Charpy V-çentik

E4928 490 400 20 -30

Çizelge 8B’ nin devamı