Welke macrolens kiezen?

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::

Dikwijls wordt de vraag gesteld welke macrolens nu eigenlijk het beste is.
Net zoals bij de telelenzen is ook hier geen sluitend antwoord op te vinden en is een groot
deel persoonlijk.

In dit artikel zal ik proberen een aantal punten aan te halen waar men als beginner
misschien niet direct aan denkt, maar die toch wel belangrijk zijn voor de juiste keuze.

1. Macrolens

Eerst en vooral moet je weten wanneer we het over een macrolens gaan hebben.
Er wordt namelijk maar van een 'echte' macrolens gesproken indien deze op zijn
minst een vergrotingsmaatstaf heeft van 1:1.
Dit wilt zeggen dat je onderwerp even groot op sensor kan worden afgebeeld dan het
echt is.
Bv.: Je wilt een vlieg fotograferen die welgeteld 1cm lang is. Kom je nu zo dichtbij als mogelijk
(je minimale scherpstelafstand), dan zal de vlieg 1cm je sensor innemen.
Wanneer die sensor (voor de makkelijkheid) 3 op 2 cm meet dan zal de vlieg dus 1/3 van de
lengte van het beeld innemen.

Er worden ook lenzen aangeprezen als macrolenzen die eigenlijk helemaal geen
macrolenzen zijn. Deze lenzen kunnen meestal gewoon iets dichter bij het onderwerp,
maar meer dan dat ook niet. Bij Sigma heb je bijvoorbeeld de 70-300mm Macro, maar
als je dan goed op de doos kijkt zie je dat de vergrotingsmaatstaf maar 1:2 is. Dit wilt
zeggen dat de vlieg nog maar de helft zo groot op de sensor gaat komen.
Een echte macrolens heeft bijna altijd een vaste brandspuntafstand
(50,60,90,100,105,150,180,200mm).

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::

2. Soorten macrolenzen

We hebben dus de korte (50mm – 105mm) en de lange (150-200mm) macrolenzen.

Indien je een macrolens moet kiezen, ga je dat uit een van deze twee groepen
moeten doen. Beiden hebben hun voor- en nadelen. Deze zal ik hieronder proberen
opsommen.

• Voordelen lange macrolens

1. Het eerste grote voordeel van een lange macro is dat je relatief ver van je onderwerp
kan blijven (40-70cm). Bij korte macrolenzen is dat dikwijls maar 20-30cm. Bij schuwe
insecten is dit een voordeel, je blijft er namelijk best zo ver mogelijk vanaf.

2. Het tweede grote voordeel dat dikwijls over het hoofd wordt gezien is de achtergrond.
Doordat je voor eenzelfde vergroting verder van je object staat, heb je minder
achtergrond in beeld. Daardoor wordt de kans dat de achtergrond rustig is groter.
Ik probeer het even aan te tonen via een tekening.

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::

 Bij de lange macrolens krijg je duidelijk minder bloemen in beeld wat een rustigere
achtergrond gaat geven. Je moet ook een pak minder dichtbij gaan.

3. Meestal hebben deze lenzen een statiefgondel. De korte lenzen hebben dit niet.

• Nadelen lange macrolens

1. De prijs zal wel het grootste nadeel zijn. Ze kosten vaak dubbel zoveel als een korte
macro.

2. Het gewicht wordt ook nogal eens als nadeel gezien. De korte wegen een pak minder
als de lange lenzen en kunnen bijgevolg makkelijk uit de hand gebruikt worden. Toch
een belangrijk positief punt voor de korte lenzen.

3. Je hebt korte sluitertijden nodig om scherpe foto's af te leveren. (bv.: voor een 90mm
kom je meestal toe met een sluitertijd van 1/80s terwijl een 150mm toch een sluitertijd
van 1/200s nodig zal hebben)

3. Een keuze maken

Je hebt nu een paar voor- en nadelen voor

zowel korte als lange lenzen.
Nu ga je je moeten afvragen wat je het
meest gaat doen of wat je het liefste doet
en uiteraard wat je budget is.
Voor de meeste insecten ga je best voor
een lange macrolens omdat ze vaak
schuw zijn.

Hou je meer van planten, bloemen, etc

dan is een korte lens best te overwegen.

Onthoud ook dat een macrolens geen

gewone, simpele lens is. Het neemt best
wel wat tijd om met zulke lenzen te leren
werken en het is niet omdat je gewoon
bent van met een korte macrolens te
werken dat je direct die lange ook gewoon gaat zijn en vice versa.

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::

4. Een paar aandachtspunten

Macrofotografie is een totaal aparte tak van de fotografie en vergt de nodige kennis
en kunde. Zo ga je met totaal andere instellingen aan het werk dan bij andere
takken.

Je diafragma zal vaak dichtgedraaid mogen worden naar f8 – f16 om het beestje of
wat dan ook volledig scherp te krijgen waardoor je een veel tragere sluitertijd
bekomt, waarbij je dan de vuiltjes op je sensor makkelijk zal zien liggen, ook de
achtergrond duidelijker en storender wordt etc...
Veel dingen om de aandacht bij te houden dus, maar hoe meer je oefent hoe beter
dat allemaal zal gaan.

Nog kort iets over de merkenoorlog. Volgens mij is het om het even welk merk je
neemt. Alle macrolenzen presteren bijna even goed.
Wil je nu perse een lens van hetzelfde merk als je camera dan zal je dat ook
betalen. Meestal een prijs die m.i. totaal niet te verantwoorden valt.

Ook flitsen is niet zo'n makkelijk klusje bij macrofotografie. Wanneer je te dichtbij
komt kan het zijn dat je over je onderwerp flitst of dat er een schaduw van je lens te
zien is (vooral bij de lange lenzen dan).
Er bestaan speciale macroflitsen om dat probleem op te lossen, maar ook dat is
weer een dure zaak.

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::

 5. Nog uitvergroten?

Soms kan het uiteraard wel eens zijn dat je iets nog meer als 1:1 wilt uitvergroten.
Dat kan op een aantal manieren.
De makkelijkste is meteen ook de duurste. Dat is een speciale lens die nog meer
kan uitvergroten. Voor Canon is er bijvoorbeeld de MP-E 65 die tot een vergroting
van 5:1 kan vergroten. Ik denk niet dat er zoiets al bestaat voor andere merken.
Dit is een lens gebaseerd op een trucje dat vaak wordt toegepast.
Men neemt dan een 50mm lens en zet die omgekeerd op een andere lens. Zo krijg
je ook hele grote uitvergrotingen.

Dan kan je altijd nog met teleconverters gaan werken. Steek je tussen de camera
en de lens bijvoorbeeld een 2x TC dan krijg je een vergroting van 2:1. Natuurlijk gaat
er scherpte verloren.

Soms wordt er ook nog een balg gebruikt, maar dikwijls wordt dit te onhandig
gevonden. Door de afstand tussen het objectief en fototoestel te vergroten kan je
dichterbij scherpstellen.
Dit kan je ook realiseren door met tussenringen te werken.

Hierbij ga ik het laten. Ik hoop dat je er iets wijzer uit geworden bent. Moest je nog vragen
hebben of moesten er zich fouten bevinden in dit artikel dan kan je me altijd mailen:
Sam@natuurbeeld.be

:: 2009 Sam Mannaerts :: www.natuurbeeld.be ::