Makale Türkçe ve İnglizce Yazıldır

The paper is written in Turkish and English

Çağdaşlaşma Dönemi Türk Bilim Tarihi'nin makalesi
(Prof. Dr. Ramazan Acun)

The Emerging Countries's Science and Technology Policies:

Turkey and Indonesia
Savran Billahi

Introduction
Turkey and Indonesia are emerging market countries that are progressive,
both economically and politically, also in developing knowledge and technology.
The two countries are members of well-known global organizations, such as G-20
(The Group of Twenty), MIKTA (Mexico, Indonesia, South Korea, Turkey, and
Australia), EAGLEs (Emerging and Growth-Leading Economies), N-11 (The
Next Eleven), CIVETS (Colombia, Indonesia, Vietnam, Egypt, Turkey, South
Africa), D-8 Ministerial Meeting on Industry. Within these international groups,
Turkey and Indonesia play an active role in discussing and developing industrial
policy, motor vehicle production, and also academic collaboration
Internally, Turkey and Indonesia are producers of several technologies.
Indonesia manufactures aircraft, helicopters, tanks, trains, televisions, laptops, and
even rice cookers. While Turkey produces ships, electric cars, electronics, mobile
phones, and textiles. These products make Turkey and Indonesia categorized by
the International Monetary Fund (IMF) as emerging market countries. This
success is not without reason, Turkey and Indonesia have long had a tradition of
sustainable research and development supported by the government. Over the
years, science and technology was designated as a development area in itself,
besides its supportive role to other development sectors.
Turkey and Indonesia have the same historical modern research roots in in
the 19th century, but were just nationally realized in the 1960s. In these years,
there have been efforts in the direction of planned development that still have an
impact today. The research development was supported by the political situation

1
in the two countries which prioritized democracy, so that freedom of thought and
creation were guaranteed. However, local and regional situations affect the
scientific positioning developed in the two countries. In Indonesia, as an example,
scientists develop Oceanography because as archipelago state Indonesia has sea of
3.25 million km2 and 2.55 million km2 Exclusive Economic Zone (EEZ). In
addition in Turkey, research and development in agriculture is getting a place
because as an agrarian country, Turkey is a major producer of wheat, sugar beets,
milk, poultry, cotton, tomatoes and other fruits and vegetables, and is the top
producer in the world for apricots and hazelnuts.
This paper examines the historical roots of the Turkish and Indonesian
research traditions will be explained which will focus on the involvement of the
state, then analyze the both framework as emerging market countries, and analyze
the national and global political situation that influences the development of
research between the two countries. Thus, the historical structure of science and
technology development in both countries could be examined.

Turkey and Indonesia's Science and Technology Policies: Emerging Country

Framework in The First Establishment (1920s-1960s)
Turkey and Indonesia are modern countries that were founded in the early
20th century, so that the first leader in the two countries, Mustafa Kemal and
Soekarno, had a big influence in laying the direction of the development of the
two countries, including in the development of science and technology. Mustafa
Kemal stated that,

"For all things in the world, for material, spirituality, for life, for success,
seeking mentors is heedlessness, ignorance, science, and science. It is of
course not necessary to practice the science and science principles drawn
by thousands, two thousand, thousands of years ago, until today, a thousand
years later, of course, to be in science and science."1

1
Aydın Sayılı, Bilim Târihi [Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir], (Istanbul: Gündoğan Yayınları,
2010), p. 11.

2
 With a similar statement, Sukarno in his speech in 1963 stated, "Science
and technology are symbols of the progress of the nation". Sukarno also assumed
the idea of developing science and technology was to fight superstitions about
natural phenomena, so that the Indonesian people would not be left behind by
other nations.

"I really want to arouse the interest and attention of our young people to
science. We are sometimes still dwarfed, feeling small. For example, there
are still many of us who are gugon-tuhon, superstitious (tahayul).
Thinking that the eclipse is due to the moon being eaten away by Batara
Kala.2 The Indonesian people don't lag behind other nations in this important
field of science. "3

What framework is expected of the two revolutionary leaders? From

Mustafa Kemal and Soekarno's statement, they had a vision of "modernization",
as Mustafa Kemal Atatürk stated "the real work begins now". Mustafa Kemal and
Soekarno realized that the country they were leading at the time did not meet the
prerequisites of the modern state if they did not have the tools of science and
technology.
Both the people of Turkey and Indonesia had the same problem at the
time, namely people who saw more illusions in the past as a presupposition for the
future of the newly established state. Turkish people are trapped in the illusion of
glorification of their past glories, which Mustafa Kemal mentioned as taasup.
While Indonesian people are trapped in the illusion of localism in the past, what
Soekarno called superstition. Indonesian society in the early 20th century was still
driven by Pan-Islamism brought by the Ottomans. Sukarno stated that he had been
inspired by Mustafa Kemal's secularism, so according to him, Islam could not be a
utopia for a modern state, but Sukarno still considered it the basis of the idea of
socialism.4
2
God in Hindu mythology. Son of Lord Shiva, ruler of time.
3
Archive of Soekarno's speech 1958-1968 in National Archives of the Republic of Indonesia
(ANRI).
4
Soekarno membuat gagasan sosialisme Indonesia bernama "Merhaenisme". See more Soekarno,
Di Bawah Bendera Revolusi (Under the Revolution Flag), (Jakarta: Panitia Penerbit Soekarno,

3
 Mustafa Kemal and Sukarno both evaluated the historical facts. Both of
them want to bring people to not think superstitious and taasup, with the solution
is the development of science and technology. They both agreed that superstition
and taasup were obstacles to the development of science and technology, the
implications of which were to obstruct the progress of the nation.
On that basis, Turkey and Indonesia both started the development of
science and technology, but only realized in the 1960s. In Turkey, the Plan and
the State Planning Organization (DPT), were included in the 1963 Constitution,
the first of the ninth development plan 1963 was prepared in force following you.
In the same year, he took part in development plans as the implementation of IT
polytans. Scientific and Technological Research Council of Turkey that Turkey's
Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK) was
established.5
Meanwhile, the institutional framework for the management of science
and technology in Indonesia started very early in its national history. After the
proclamation of independence on August 17, 1945 followed by the struggle
against the return of the old colonial power, and finally international recognition
in 1949, science was first organized within the ministry of Higher Education and
Science, followed by a Ministry of Research during 1960s, and by the State
Ministry for Research and Technology since then. After the official formation of
the National Research Council in 1984, policy formulation and priority settings
were drafted by the Council and submitted to the State Minister for Science and
Technology for adoption. Presently, the Council has 164 members coming from
Academia, National and Departmental Research Institutes, and Industry.6 The
Council reports to the Minister and besides formulating the priorities, it has the
role of monitoring and evaluating the execution of the programs and also in
guiding and controlling it.

Infrastructures and Superstructures Research Development

1959).
5
Ramazan Acun, "Bilim ve Teknoloji Politikaları ve Tübitak", Türk Yurdu, 2011, no. 286, p. 33.
6
Samaun Samadikun, Indonesia's Science and Technology Policies, (Tangerang: AIPI, w.y), p. 3.

4
 While initiating the development of science and technology research,
Turkey and Indonesia develop research institutions. Although Turkey and
Indonesia share a common vision to fight the past stagnation with modernization,
Turkey and Indonesia have a somewhat different process. Turkey mostly builds
research institutions with a framework from scratch. That is different from
Indonesia, where most of the research infrastructure is a transition from the Dutch
East Indies research infrastructure in the past.
Some research institutions established by the Turkish government include;
The Scientific and Technological Research Council of Turkey (Türkiye Bilimsel
ve Teknolojik Araştırma Kurumu) (1963), Research Institute of Canned Food
(Konservecilik Araştırma Enstitüsü) (1961), Bornova Regional Plant Protection
Research Institute (Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü) (1969), Central
Fisheries Research Institute (Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü) (1987), Pathology,
Toxicology, and Viral Abortion Laboratories (Patoloji, Toksikoloji ve Viral
abortuslar laboratuvarları) (1969), Leptospira Laboratory (Leptospira) (1959),
Centre for Islamic Studies (Islam Arastirmalari Merkezi) (1975), Viticulture
Research Station (Bağcılık İstasyonu) (1944), Eastern Mediterranean Agricultural
Research Institute (Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdüdürlüğü)
(1924), Foot and Mouth Diseases Institute (Ayak ve Ağız Hastalıkları Enstitüsü)
(1958), Materials and Chemical Technologies Research Institute (Malzeme ve
Kimya Teknolojileri Araştırma Enstitüsü) (1972), KOSGEB Technology
Development Centre (1973), Olive Research Institute (Zeytincilik Araştırma
Enstitüsü) (1937), Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute
(Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü) (1962), Poultry
Diseases Research and Vaccine Production Institute (1982), Research Institute for
Genetic Engineering and Biotechnology (Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji
Enstitüsü Patentleri) (1983), State Hydraulic Works-Technical Research and
Quality Control Department (1959), Tekirdağ Viticultural Research Institute
(Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü) (1930), Thrace Agricultural
Research Institute (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü) (1969),
Turkish Petroleum Corporation Research Centre (1974), and others.7
7
Each institution has a history of its development. Some of these institutions were founded in the
1920s, then developed rapidly in the 1960s and 1970s.

5
 In addition, research institutions established by the Indonesian government
include: the Indonesian Institute of Sciences (LIPI) (1928, 1956), the Bosscha
Astronomy Observatory (1920), the National Aeronautics and Space Institute
(LAPAN) (1962), the Study Agency and Technology Application (BPPT) (1974),
National Nuclear Energy Agency (BATAN) (1954), Indonesian Aerospace
(1961), Nuclear Energy Supervisory Agency (BAPETEN) (1954), Geospatial
Information Agency (BIG) (1965), Standardization Agency National (BSN)
(1928), Center for Science and Technology Research (PUSPITEK) (1976),
Eijkman Molecular Biology Institute (Eijkman Institute) (1938), Center for
Science and Technology Demonstration (PUSPA IPTEK) (1991). Under these
institutions, there are other research institutions, such as research institutions
under LIPI: Geotechnology Research Center, Oceanographic Research Center,
Deep Sea Research Center, Limnology Research Center, Center for Plant and
Botanical Conversion Research, Research Center Biomaterials, Electric and
Mechatronic Research Center, Electronics and Telecommunications Research
Center, Metarugi and Material Research Center. Under BPPT: Disaster Risk
Reduction Technology Center, Agroindustry Technology Center, Fuel
Technology and Design Engineering Center, Motor Thermodynamics and
Propulsion Technology Center, and others.
As mentioned above, the spirit of scientific activity in Turkey and
Indonesia has somewhat different roots. Turkey has prepared institutions that
were founded in the spirit of the modern state as an anti-thesis of the Ottoman
government. Since the founding of Turkey, Mustafa Kemal carried out many
radical reforms by changing the face of the Ottoman-Turks into a new republic. 8
The spirit was brought in terms of developing science and technology. While the
mainstream research institutions in Indonesia were a transition from the legacy of
institutions under the rule of the Dutch East Indies. The spirit that was brought
when establishing government research institutes was nationalization, without
leaving the structures that had been created. LIPI is the continuation of
Bataviaasch Genotschap van Wetenschappen (1817),9 the National Standards
Agency is the continuation of the Stichting Fonds voor de Normalisatie in the
8
Regine Erichsen, "Scientific Research and Science Policy in Turkey", Les Ouïgours au
vingtième siècle, no. 25, 1998, p. 2.

6
Nederlands Indie (1928),10 the Eijkman Molecular Biology Institute is a
continuation of the Geneeskundig Laboratory (1888) who established by the
Nobel Prize winner Eijkman,11 the Bosscha Astronomy Observatory is a
continuation of the Bosscha Sterrenwacht (1920).12
However, in its development, Turkey and Indonesia have similar
developments. Since the national research institute establishment, in Turkey and
Indonesia, the national economy and research and development (R&D) has been
subject to policies contained in the Five Year Development Plans.13 In Indonesia
the Five Year Development Plans have been known since 1969 as the Five Year
Development Plan (Repelita).14
In addition, since the early 1980s, the economies of Turkey and Indonesia
have undergone structural transformation, moving away from direct government
regulation and control towards greater dependence on market forces, on the other
hand, Turkey and Indonesia have sought to achieve the efficiency of state action
by tightening organizing the apparatus. In view of the centralism of the Turkish
and Indonesian state, we shall first consider those R&D organizations which
operate under state directories or cooperate with the government. In many cases,
these public-sector institutions of science policy and research combine the
functions of planning and science policy with implementation in research centers.
They can be divided into three groups: government bodies responsible for policy,
coordination and management; the ministries; and the university.
To support the research infrastructures, the Turkish and Indonesian
governments at the same time established state universities as superstructure

9
Bataviaasch Genotschap van Wetenschappen is The Association of Arts and Sciences of Batavia
(the old name of Jakarta) is a cultural institution founded in Batavia in 1778.
10
The background of Stichting Fonds voor de Normalisatie in the Nederlands Indie is because the
Dutch engineers who were mostly civil engineers began to set standards for building materials,
transportation equipment followed by electrical installation standards and requirements for
external lines.
11
This institution directed by the Dutch-Indo Nobel prize winner Christiaan Eijkman in 1888-
1896.
12
This building was built by Nederlandsch-Indische Sterrenkundige Vereeniging (NISV) or the
Dutch East Indies Astronoer Association.
13
Hasan Arapgirlioğlu, Atilla Atik (ed.), Researches on Science and Art in 21st Century Turkey,
(Ankara: gece Kitaplığı, 2017), p. 1760.
14
The policy was made during the reign of Suharto, Indonesia's Second President from 1970 to
1998.

7
development. In Turkey, from 1946 to 1955, three universities were established
alongside Istanbul University (1933) and Istanbul Engineering University (1944).
From 1955 to 1967 the original university system declined and the search for new
models began. The American university system replaces the continental academic
order, as seen in the founding of Hacettepe University and Middle East Technical
University (METU).15 In Indonesia, the tradition of universities and scientific
societies existed before the independence of the republic, such as the School of
Opleiding van Inlandsche Artsen (STOVIA), Nerderlandsch Indische Artsen
School (NIAS), Technische Hooge School (THS), Landsbouwkundige Faculteit,
Rechts School, and so on. However, after independence, the campuses were
seriously nationalized for the purposes of developing science and technology,
such as STOVIA becoming the University of Indonesia in 1950,
Landsbouwkundige Faculteit became Bogor Agricultural Institute (IPB) in 1963,
or Technische Faculteit, Nood-Universiteit van Nederlandsch Indie became the
Bandung Institute of Technology (ITB) in 1959. Those years in Turkey and
Indonesia were formative years in which a new model of education was practiced.
During formative times, Turkey is more likely to adopt education in the
style of the Western bloc education system, in this case the American education
system, as has been implemented at METU and Hacettepe. In Indonesia, the best
sons and daughters of Indonesia were sent by President Soekarno to fight and
study in the Eastern Bloc countries such as Russia, Poland, Serbia, Croatia,
Ukraine, Czech, Hungary, Belarus, Germany.16 That is, in these formative periods,
the development of higher education in Turkey and Indonesia was also influenced
by the political attitudes of the two countries. Turkey at that time joined the North
Atlantic Treaty Organization (NATO). While in the formative period, especially
in the 1960s, Indonesia was more inclined towards the Soviet Union. At that time,
Indonesia even managed to fly the SLV-LAPAN satellite and the RX 250 rocket,
the LapanRX 100 rocket, the RX 320 rocket, the RX rocket into space. 17 Although

15
A. Uzun, Özel, Main Trends In Graduate Study In Basic Sciences In Turkish Universities: A
Quantitative Overview. In: Higher Education 20 (1990) 4, p. 485-497.
16
Archive of the Indonesian Democratic Party of Struggle (PDI-P), led by Sukarno's daughter,
Megawati, 1966.
17
Ibid.

8
since 1970, that position has changed drastically, Indonesia's political position has
changed to the West (United States and Canada).

Turkey and Indonesia in International Science

In its development, although Turkey and Indonesia want to become an
independent country with the development of science and technology, both are
inseparable from the global world. Turkey and Indonesia are countries that are
active in the dynamics of globalization. Turkey and Indonesia are the leading
countries in their respective regions. Both are taken into account in the global eyes
politically and economically, but not significantly in the development of science
and technology.

Figure 1. Trends in the Intensity of Business-Funded R&D relative to GDP

Source: Giovanni Dosi and Carolina Castaldi, "Local and Divergent Patterns of Technological
Learning within (Partly) Globalized Markets. Is There Anything New? And What Can Policies Do
about It? : A Concise Guide", in LEM 2012, p. 12.

Turkey among 1990-1998 was the lowest fourth of OECD member states,
in terms of both absolute numbers and the share of R&D expenditure in Gross
Domestic Expenditure (GERD) as illustrated in the graph above. Industry's
contribution is correspondingly low in Turkey, with more than two thirds of R&D

9
expenditure financed by the government. Only in Greece, Iceland, Mexico and
Portugal is the private enterprise S&T contribution lower. As far as R&D
personnel are concerned, Turkey also ranks among the lowest third in terms of
absolute numbers and shares of the working population. Indeed, in terms of the
share of R&D personnel in the total labor force, only Mexico's scientists and
support staff constitute a lower percentage.18
While Indonesia's innovation performance appears weak on various
measures compared to other countries in Southeast Asia and catch-up countries
such as India and China. Based on available data, Indonesia’s GERD is less than
0.1% of GDP and most R&D is performed by public research organizations
(PROs). Numbers of patent applications and scientific and technical publications
are relatively small. The rise in Indonesian doctoral students in the United States
was a strong average annual 5.5% from 1997 to 2004.19

Figure 2. Contemporer Financial and Human Resources of Turkey for R&D

Source: UNESCO Institute for Statistics

Figure 3. Contemporer Financial and Human Resources of Indonesia for R&D

18
Giovanni Dosi and Carolina Castaldi, "Local and Divergent Patterns of Technological Learning
within (Partly) Globalized Markets. Is There Anything New? And What Can Policies Do about
It? : A Concise Guide", in LEM 2012, p. 12
19
UNESCO Institute for Statistics.

10
 Source: UNESCO Institute for Statistics

In the triadic patent, Turkey and Indonesia, despite having an increase, do

not need to be significant when compared to other countries. At least in the period
1990-2017. But in input, namely doctoral graduates, Turkey and Indonesia in the
period 2015-2017, not bad. As many as 51.3 percent of Turks have education up
to tertiary institutions. While a number of 61.13 Indonesians received education
up to tertiary institutions. That is, the input and output of Turkey and Indonesia in
the development of science and technology has not been balanced.20
Figure 4. Triadic Patent Families (1990-2017)
Turkey, 2017: 51,5 in Number

Indonesia, 2017: 1,2 in Number

Germany, 2017: 4.531,5 in Number

20
Ibid.

11
 Japan, 2017: 17. 591,3 in Number

Source: OECD Patent Statistics: Patents by main technology and by International Patent
Classification (IPC).

Although Turkish R&D institutions are not very well equipped in

comparison with other OECD countries and member countries of the EU, they
have a relatively high level of publication activity. Within 50 countries with more
than 1,000 publications over a five-year period.21 Turkey has advanced from 42nd
place between 1985 and 1989 to 36th place in the period between 1989-1993,
leaving Ireland, Hong Kong, Chile, Saudi Arabia, and Nigeria behind. Progress
continued from 1994 to 1995: Turkish publication productivity in 1994 lifted
Turkey to 34th place in a table based on national publication output in the sphere
of basic sciences, engineering and health sciences. In terms of the publication rate,
behind the ten world leaders of scientific research and publications-the USA, UK,
Japan, Germany, France, Canada, Italy, Russia, Holland, and Australia-, Turkey is
to be found in the midfield among other NICs (newly industrialized countries).22
Likewise Indonesia, an increase of 10 years. In 1980, Indonesian
researchers' scientific publications in international journals only reached 88. Then
21
M. Cf. Ilhan, K. Türker, "Dünya Biliminde Türkiye'nin Yeri. Türkiye'nin 1989-1993
Döneminde Bilimsel Yayin Sayisi Bakimindan Dünya Siralamasindaki Yeri [Turkey's Place In
World Science In Terms Of Publication Statistics From 1989-1993]". In Cumhuriyet Bilim ve
Teknik (1996) 462, p.7.
22
S. Gakir, "Türkiye: Bilimsel makale sayisinda %30 siçrama!" In Cumhuriyet Bilim ve Teknik,
1996, p. 6-7.

12
in 1990 it rose to 113, in 2000 to 580, in the first decade of the millennium to
1,904. In 2010, Indonesia's position among the countries of Southeast Asia
(ASEAN) in scientific publications in international journals was far below that of
Malaysia, Thailand and Singapore.23 However, in 2019, Indonesia will become the
country in Southeast Asia with the highest number of scientific publications of
33,177 international publications (Scopus index). In the last five years, Indonesia
is the fastest country in the world in increasing the number of international
publications.24 This is due to government interference in encouraging universities
and research institutions by providing targets to conduct research and publish it in
indexed international journals.
On the multilateral level, Turkey and Indonesia take part in scientific and
technological cooperation. Turkey and Indonesia take part as a member of NATO,
the OECD, the United Nations, the Organization of the Islamic Conference (OIC),
the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), the European Science
Foundation (ESF), the Science Council of Asia (SCA), The Association of Pacific
Rim Universities (APRU) consortium of 50 leading research universities in 17
economies of the Pacific Rim, the International Council of Scientific Unions
(ESF), the World Association of Industrial and Technological Research
Organizations (WAITRO), the International Institute of Refrigeration (IIR), the
European Molecular Biology Organization (EMBL/ EMBO), and the European
Communities' EUREKA program.

Concluding Remarks
Turkey and Indonesia are emerging countries that began the development
of modern science and technology in the early 20th century. Turkey and Indonesia
share a common vision to fight the stagnation of the past with modernization.
However, the spirit of scientific activity in Turkey and Indonesia has rather
different roots. Since the founding of Turkey, Mustafa Kemal carried out many
radical reforms by changing the face of the Ottoman-Turks into a new republic.
The spirit was brought in terms of developing science and technology. While the

23
Dyna Rochmyaningsih, "How to shine in Indonesian science? Game the system" 01/08/2019, in
sciencemag.org.
24
Data is processed from scimagojr.com.

13
mainstream research institutions in Indonesia were a transition from the legacy of
institutions under the rule of the Dutch East Indies. The spirit that was brought
when establishing government research institutes was nationalization, without
leaving the structures that had been created. In this case the vision of Mustafa
Kemal and Sukarno as leaders of the two modern countries played an important
role.
The normative period for the development of science and technology in
Turkey and Indonesia was at the beginning of the 20th century, then progressively
and massively developed in the 1960s. Since those years, research institutions
have been established in the two countries and have been instrumental in laying
out science policies and technological development. However, the two countries
developed with their own characteristics, along with their political attitudes.
During these formative periods, for superstructure development (human
resources), Turkey was more inclined to adopt education in the style of the
Western bloc education system, in this case the American education system, as
has been implemented at METU and Hacettepe. In Indonesia, the best sons and
daughters of Indonesia were sent by President Soekarno to fight and study in the
Eastern Bloc countries such as Russia, Poland, Serbia, Croatia, Ukraine, Czech,
Hungary, Belarus, Germany. However, Indonesia changed its course to America
since the 1970s.
Turkey and Indonesia are countries active in global politics and
economics. Turkey and Indonesia are the leading countries in their respective
regions. Both are taken into account in the global eyes politically and
economically, but not significantly in the development of science and technology.
Statistically, the financial resources and patent applications of Turkey and
Indonesia are still far from established countries, but in the last two decades there
has been a significant increase in the publication of international scientific
journals. This indicates that in the future, with the potential political and economic
power of Turkey and Indonesia in the region and the world, the two countries can
play a large role in the development of science and technology.

14
Gelişmekte Olan Ülkeler Bilim ve Teknoloji Politikaları:
Türkiye ve Endonezya
Savran Billahi

Giriş
Türkiye ve Endonezya hem bilgi hem de teknoloji geliştirmede hem
ekonomik hem de politik açıdan ilerici olan gelişmekte olan pazar ülkeleridir. İki
ülke, G-20 (Yirmi Grubu), MIKTA (Meksika, Endonezya, Güney Kore, Türkiye
ve Avustralya), EAGLE'ler (Yükselen ve Büyümeye Öncülük Eden Ekonomiler),
N -11 (Sonraki Onbir), CIVETS (Kolombiya, Endonezya, Vietnam, Mısır,
Türkiye, Güney Afrika), D-8 Sanayi Bakanlar Toplantısı. Bu uluslararası gruplar
içinde, Türkiye ve Endonezya sanayi politikası, motorlu taşıt üretimi ve akademik
işbirliğinin tartışılması ve geliştirilmesinde aktif bir rol oynamaktadır.
Dahili olarak, Türkiye ve Endonezya çeşitli teknolojilerin üreticisidir.
Endonezya uçak, helikopter, tank, tren, televizyon, dizüstü bilgisayar ve hatta
pirinç ocakları üretmektedir. Türkiye gemi, elektrikli otomobil, elektronik, cep
telefonu ve tekstil üretiyor. Bu ürünler, Türkiye ve Endonezya'yı Uluslararası Para
Fonu (IMF) tarafından gelişmekte olan ülkeler olarak sınıflandırmaktadır. Bu
başarı nedensiz değildir, Türkiye ve Endonezya uzun zamandır hükümet
tarafından desteklenen sürdürülebilir araştırma ve geliştirme geleneğine sahiptir.
Yıllar içinde, bilim ve teknoloji, diğer kalkınma sektörlerine destekleyici rolünün
yanı sıra, kendi başına bir gelişim alanı olarak belirlenmiştir.
Türkiye ve Endonezya, 19. yüzyılda aynı tarihsel modern araştırma
köklerine sahiptir, ancak 1960'larda ulusal olarak gerçekleştirilmiştir. Bu yıllarda,
bugün hala etkili olan planlı kalkınma yönünde çabalar olmuştur. Araştırma
geliştirme, iki ülkedeki demokrasiye öncelik veren siyasi durum tarafından
desteklendi, böylece düşünce ve yaratma özgürlüğü garanti edildi. Ancak, yerel ve
bölgesel durumlar iki ülkede geliştirilen bilimsel pozisyonu etkilemektedir.
Endonezya'da, örnek olarak, bilim adamları Oşinografiyi geliştirmektedirler

15
çünkü takımadalar devleti olarak Endonezya'nın 3,25 milyon km2 ve 2,55 milyon
km2 Münhasır Ekonomik Bölge (EEZ) denizi vardır. Türkiye'de tarımda
araştırma ve geliştirme de yer alıyor çünkü tarım ülkesi olarak Türkiye buğday,
şeker pancarı, süt, kümes hayvanları, pamuk, domates ve diğer meyve ve
sebzelerin önemli bir üreticisidir. Kayısı ve fındık için dünya.
Bu yazı, devletin katılımına odaklanacak, daha sonra her iki çerçeveyi
gelişmekte olan pazar ülkeleri olarak analiz edecek ve araştırmanın gelişimini
etkileyen ulusal ve küresel siyasi durumu analiz edecek olan Türk ve Endonezya
araştırma geleneklerinin tarihsel kökenlerini açıklayacaktır. İki ülke arasında.
Böylece, her iki ülkedeki bilim ve teknoloji gelişiminin tarihsel yapısı
incelenebilir.

Türkiye ve Endonezya'nın Bilim ve Teknoloji Politikaları: İlk Kuruluşta

Gelişen Ülke Çerçevesi (1920'ler-1960'lar)
Türkiye ve Endonezya, 20. yüzyılın başlarında kurulan modern ülkelerdir,
böylece iki ülkedeki ilk lider Mustafa Kemal ve Soekarno, kalkınma da dahil
olmak üzere iki ülkenin kalkınma yönünü belirlemede büyük etkiye sahipti bilim
ve teknoloji. Mustafa Kemal,

"Dünyada her şey için, maddiyat için, maneviyat için, hayat için,
muvaffakiyet için en hakiki mürşit ilimdir, fendir, ilim ve fennin haricinde mürşit
aramak gaflettir, cehalettir, delâlettir. Yalnız, ilim ve fennin yaşadığımız her
dakikadaki safhalarının tekamülünü idrâk etmek ve terakkiyatını zamanında takip
eylemek şarttır. Bin, iki bin, binlerce sene evvelki ilim ve fen lisanının çizdiği
düstûrları, şu kadar bin sene sonra bugün aynen tatbike kalkışmak elbette ilim ve
fennin içinde bulunmak değilmiştir.25

Benzer bir ifadeyle, Sukarno 1963'teki konuşmasında "Bilim ve teknoloji,

ulusun ilerlemesinin sembolleri" dedi. Sukarno ayrıca bilim ve teknolojiyi
geliştirme fikrinin doğal fenomenlerle ilgili batıl inançlarla savaşmak olduğunu

25
Aydın Sayılı, Bilim Târihi [Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir], (İstanbul: Gündoğan Yayınları,
2010), s. 11.

16
varsaydı, böylece Endonezya halkı diğer uluslar tarafından geride
bırakılmayacakmıştır.

"Gerçekten gençlerin bilime olan ilgisini ve ilgisini uyandırmak istiyorum.

Bazen hala cüce davranıyoruz, küçük hissediyoruz. Örneğin, hala gugon-tuhon,
batıl inançlı (tahayul) olan birçoğumuz var. Tutulmanın Ay'ın Batara Kala26
tarafından yenilmesinden kaynaklandığını düşünün Endonezya halkı bu önemli
bilim alanındaki diğer ulusların gerisinde kalmıyor."27

İki devrimci liderden hangi çerçeve bekleniyor? Mustafa Kemal ve

Soekarno'nun açıklamasından Mustafa Kemal Atatürk'ün "gerçek iş şimdi
başlıyor" dediği gibi "modernleşme" vizyonu vardı. Mustafa Kemal ve Soekarno,
o dönemde liderlik ettikleri ülkenin, bilim ve teknoloji araçlarına sahip olmasaydı
modern devletin ön koşullarını karşılamadığını fark etmişlerdir.
O zamanlar hem Türkiye hem de Endonezya halkı aynı soruna sahipti,
yani geçmişte yeni kurulan devletin geleceği için bir öngörü olarak daha fazla
yanılsama gören insanlar. Türk halkı, Mustafa Kemal'in taasup olarak bahsettiği
geçmiş ihtişamlarının yüceltilmesi yanılsamasına hapsolmuştur. Endonezya halkı
geçmişte lokalizm yanılsamasına hapsolurken, Soekarno'nun batıl inanç olarak
adlandırdığı şey. 20. yüzyılın başlarındaki Endonezya toplumu hâlâ Osmanlıların
getirdiği Pan-İslamcılık tarafından yönlendiriliyordu. Sukarno, Mustafa Kemal'in
laikliğinden ilham aldığını belirtti, bu yüzden ona göre İslam modern bir devlet
için ütopya olamazdı, ancak Sukarno bunu hala sosyalizm fikrinin temeli olarak
kabul etmiştir.
Mustafa Kemal ve Sukarno da tarihsel gerçekleri değerlendirdiler. Her
ikisi de insanlara batıl inanç ve taasup düşünmemelerini sağlamak istiyor, çözüm
ile bilim ve teknolojinin geliştirilmesi. İkisi de batıl inancın ve taasup'un bilim ve
teknolojinin gelişmesinin önündeki engeller olduğu ve bunun sonuçları ulusun
ilerlemesini engelleyeceği konusunda hemfikirmiştir.
Bu temelde, Türkiye ve Endonezya hem bilim ve teknolojinin gelişimine
başladılar, ancak sadece 1960'larda fark ettiler. Türkiye'de, Plan ve Devlet
26
Hindu mitolojisinde Tanrı. Lord Shiva'nın oğlu, zamanın hükümdarı.
27
Soekarno'nun 1958-1968 konuşmasının Endonezya Cumhuriyeti Ulusal Arşivleri (ANRI) arşivi.

17
Planlama Teşkilatı (DPT), 1963 Anayasası'na dahil edildi, ilki şu anda yürürlükte
olan dokuzuncu kalkınma planı 1963'te hazırlandı. BT politalarının
kullanılmasından kalkınma planlarında yer aldı. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu veya Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
(TÜBİTAK) kurulmuştur.28
Bu arada, Endonezya'da bilim ve teknolojinin yönetimi için kurumsal
çerçeve ulusal tarihinde çok erken başladı. 17 Ağustos 1945'te bağımsızlık
ilanından sonra, eski sömürgeci gücün geri dönüşü ve nihayet 1949'da uluslararası
tanınma mücadelesinin ardından, bilim ilk önce Yükseköğretim ve Bilim
bakanlığında, daha sonra 1960'larda ve o zamandan beri Devlet Araştırma ve
Teknoloji Bakanlığı tarafından. 1984 yılında Ulusal Araştırma Konseyi'nin resmi
oluşumundan sonra, politika oluşturma ve öncelik ayarları Konsey tarafından
hazırlanmış ve kabul için Devlet Bilim ve Teknoloji Bakanına sunulmuştur.
Konseyin şu anda Akademi, Ulusal ve Bölüm Araştırma Enstitüleri ve Sanayi'den
gelen 164 üyesi bulunmaktadır.29 Konsey Bakana rapor verir ve öncelikleri
formüle etmenin yanı sıra, programların yürütülmesini izleme ve değerlendirme
ve ayrıca programın yönlendirilmesi ve kontrol edilmesi gibi bir role sahiptir.

Altyapılar ve Üst Yapılar Araştırma Geliştirme

Bilim ve teknoloji araştırmasının gelişimine başlarken, Türkiye ve
Endonezya araştırma kurumları geliştirmektedir. Türkiye ve Endonezya,
modernleşmeyle geçmişteki durgunlukla mücadele etmek için ortak bir vizyon
paylaşsada, Türkiye ve Endonezya'nın biraz farklı bir süreci var. Türkiye
çoğunlukla sıfırdan bir çerçeve ile araştırma kurumları inşa ediyor. Bu, araştırma
altyapısının çoğunun geçmişte Hollanda Doğu Hint Adaları araştırma
altyapısından bir geçiş olduğu Endonezya'dan farklıdır.
Türk hükümeti tarafından kurulan bazı araştırma kurumları; The Scientific
and Technological Research Council of Turkey (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu) (1963), Research Institute of Canned Food (Konservecilik
Araştırma Enstitüsü) (1961), Bornova Regional Plant Protection Research
Institute (Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü) (1969), Central Fisheries
28
Ramazan Acun, "Bilim ve Teknoloji Politikaları ve Tübitak", Türk Yurdu, 2011, no. 286, s. 33.
29
Samaun Samadikun, Indonesia's Science and Technology Policies, (Tangerang: AIPI), s. 3.

18
Research Institute (Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü) (1987), Pathology,
Toxicology, and Viral Abortion Laboratories (Patoloji, Toksikoloji ve Viral
abortuslar laboratuvarları) (1969), Leptospira Laboratory (Leptospira) (1959),
Centre for Islamic Studies (Islam Arastirmalari Merkezi) (1975), Viticulture
Research Station (Bağcılık İstasyonu) (1944), Eastern Mediterranean Agricultural
Research Institute (Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdüdürlüğü)
(1924), Foot and Mouth Diseases Institute (Ayak ve Ağız Hastalıkları Enstitüsü)
(1958), Materials and Chemical Technologies Research Institute (Malzeme ve
Kimya Teknolojileri Araştırma Enstitüsü) (1972), KOSGEB Technology
Development Centre (1973), Olive Research Institute (Zeytincilik Araştırma
Enstitüsü) (1937), Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute
(Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü) (1962), Poultry
Diseases Research and Vaccine Production Institute (1982), Research Institute for
Genetic Engineering and Biotechnology (Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji
Enstitüsü Patentleri) (1983), State Hydraulic Works-Technical Research and
Quality Control Department (1959), Tekirdağ Viticultural Research Institute
(Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü) (1930), Thrace Agricultural
Research Institute (Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü) (1969),
Turkish Petroleum Corporation Research Centre (1974), ve diğerleri.30
Endonezya hükümeti tarafından kurulan araştırma kurumları şunları içerir:
the Indonesian Institute of Sciences (LIPI) (1928, 1956), the Bosscha Astronomy
Observatory (1920), the National Aeronautics and Space Institute (LAPAN)
(1962), the Study Agency and Technology Application (BPPT) (1974), National
Nuclear Energy Agency (BATAN) (1954), Indonesian Aerospace (1961), Nuclear
Energy Supervisory Agency (BAPETEN) (1954), Geospatial Information Agency
(BIG) (1965), Standardization Agency National (BSN) (1928), Center for Science
and Technology Research (PUSPITEK) (1976), Eijkman Molecular Biology
Institute (Eijkman Institute) (1938), Center for Science and Technology
Demonstration (PUSPA IPTEK) (1991). Bu kurumlar altında, LIPI kapsamındaki
araştırma kurumları gibi başka araştırma kurumları da vardır: Geotechnology
Research Center, Oceanographic Research Center, Deep Sea Research Center,
30
Her kurumun gelişim tarihi vardır. Bu kurumların bazıları 1920'lerde kurulmuş, daha sonra
1960'larda ve 1970'lerde hızla gelişmiştir.

19
Limnology Research Center, Center for Plant and Botanical Conversion Research,
Research Center Biomaterials, Electric and Mechatronic Research Center,
Electronics and Telecommunications Research Center, Metarugi and Material
Research Center. BPPT altında: Disaster Risk Reduction Technology Center,
Agroindustry Technology Center, Fuel Technology and Design Engineering
Center, Motor Thermodynamics and Propulsion Technology Center ve diğerleri.
Yukarıda belirtildiği gibi, Türkiye ve Endonezya'daki bilimsel faaliyet
ruhunun biraz farklı kökleri vardır. Türkiye, Osmanlı hükümetinin anti-tezi olarak
modern devlet ruhu içinde kurulan kurumlar hazırlamıştır. Mustafa Kemal,
Türkiye'nin kuruluşundan bu yana Osmanlı Türklerinin yüzünü yeni bir
cumhuriyete dönüştürerek birçok radikal reform gerçekleştirmiş.31 Ruh, bilim ve
teknolojiyi geliştirme açısından getirildi. Endonezya'daki ana araştırma kurumları,
Hollanda Doğu Hint Adaları'nın yönetimi altındaki kurumların mirasından bir
geçişken. Hükümet araştırma enstitüleri kurulurken getirilen ruh, yaratılan yapıları
terk etmeden millileştirildi. LIPI, Bataviaasch Genotschap van Wetenschappen
(1817)'nin devamı,32 Ulusal Standartlar Ajansı, Nederlands Indie (1928)' deki
Stichting Fonds voor de Normalisatie'nin devamıdır (1928), 33 Eijkman Moleküler
Biyoloji Enstitüsü (1888),34 Bosscha Astronomi Gözlemevi, Bosscha
Sterrenwacht'nin (1920)35 devamıdır.
Ancak, gelişmesinde, Türkiye ve Endonezya benzer gelişmelere sahiptir.
Ulusal araştırma enstitüsü kuruluşundan bu yana, Türkiye ve Endonezya'da, ulusal
ekonomi ve araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) Beş Yıllık Kalkınma Planlarında yer

31
Regine Erichsen, "Scientific Research and Science Policy in Turkey", Les Ouïgours au
vingtième siècle, no. 25, 1998, s. 2.
32
Bataviaasch Genotschap van Wetenschappen, Batavia Sanat ve Bilim Derneği'dir (Cakarta'nın
eski adı) 1778'de Batavia'da kurulmuş bir kültür kurumudur.
33
Nederlands Indie'deki Stichting Fonds voor de Normalisatie'nin arka planı, çoğunlukla inşaat
mühendisi olan Hollandalı mühendislerin yapı malzemeleri, nakliye ekipmanları ve ardından
elektrik tesisatı standartları ve dış hatlar için gereklilikler için standartları belirlemeye
başlamasıdır.
34
Hollanda-Hint Nobel ödüllü Christiaan Eijkman tarafından 1888-1896'da yönetilen bu kurum.
35
Bu bina Nederlandsch-Indische Sterrenkundige Vereeniging (NISV) veya Hollanda Doğu Hint
Adaları Astronoer Derneği tarafından inşa edilmiştir.

20
alan politikalara tabidir.36 Endonezya'da Beş Yıllık Kalkınma Planları 1969'dan
beri Beş Yıllık Kalkınma Planı (Repelita) olarak bilinmektedir.37
Buna ek olarak, 1980'lerin başından bu yana, Türkiye ve Endonezya
ekonomileri, doğrudan hükümet düzenlemesinden ve kontrolünden piyasa
güçlerine daha fazla bağımlılığa doğru ilerleyerek yapısal dönüşümden geçtiler,
diğer yandan, Türkiye ve Endonezya devletin verimliliğini sağlamaya çalıştı.
düzeneği sıkarak düzene sokun. Türk ve Endonezya devletinin merkeziyetçiliği
göz önüne alındığında, öncelikle devlet rehberleri altında çalışan veya hükümetle
işbirliği yapan Ar-Ge organizasyonlarını ele alacağız. Birçok durumda, bu kamu
sektörü bilim politikası ve araştırma kurumları, planlama ve bilim politikasının
işlevlerini araştırma merkezlerinde uygulama ile birleştirmektedir. Bunlar üç
gruba ayrılabilir: politika, koordinasyon ve yönetimden sorumlu hükümet
organları; bakanlıklar; ve üniversite.
Araştırma altyapılarını desteklemek için, Türk ve Endonezya hükümetleri
aynı zamanda devlet üniversitelerini üstyapı geliştirme olarak kurdular.
Türkiye'de, 1946'dan 1955'e kadar İstanbul Üniversitesi (1933) ve İstanbul
Mühendislik Üniversitesi (1944) ile birlikte üç üniversite kuruldu. 1955'ten
1967'ye kadar orijinal üniversite sistemi azaldı ve yeni modeller aramaya başladı.
Amerikan üniversite sistemi, Hacettepe Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik
Üniversitesi'nin (ODTÜ) kuruluşunda görüldüğü gibi kıta akademik düzeninin
yerini almaktadır.38 Endonezya'da, Opleiding van Inlandsche Artsen Okulu
(STOVIA), Nerderlandsch Indische Artsen Okulu (NIAS), Technische Hooge
Okulu (THS), Landsbouwkundige Faculteit, Rechts gibi üniversiteler ve bilimsel
toplumlar geleneği vardı. Okul vb. Bununla birlikte, bağımsızlıktan sonra
kampüsler, STOVIA'nın 1950'de Endonezya Üniversitesi haline gelmesi,
Landsbouwkundige Faculteit 1963'te Bogor Tarım Enstitüsü (IPB) veya
Technische Faculteit, Nood-Universiteit van gibi bilim ve teknolojinin
geliştirilmesi amacıyla ciddi şekilde kamulaştırıldı. Nederlandsch Indie, 1959'da

36
Hasan Arapgirlioğlu, Atilla Atik (ed.), Researches on Science and Art in 21st Century Turkey,
(Ankara: Gece Kitaplığı, 2017), s. 1760.
37
Politika, 1970'den 1998'e kadar Endonezya'nın İkinci Cumhurbaşkanı Suharto döneminde
yapılmıştır.
38
A. Uzun, Özel, Main Trends In Graduate Study In Basic Sciences In Turkish Universities: A
Quantitative Overview. Higher Education 20'de (1990) 4, s. 485-497.

21
Bandung Teknoloji Enstitüsü (ITB) oldu. Türkiye ve Endonezya'da yıllar, yeni bir
eğitim modelinin uygulandığı biçimlendirici yıllardı.
Biçimlendirici dönemlerde, Türkiye'nin ODTÜ ve Hacettepe'de
uygulandığı gibi, Batı blok eğitim sistemi tarzında, bu durumda Amerikan eğitim
sistemi tarzında eğitimi benimsemesi daha olasıdır. Endonezya'da, Endonezya'nın
en iyi oğulları ve kızları Cumhurbaşkanı Soekarno tarafından Rusya, Polonya,
Sırbistan, Hırvatistan, Ukrayna, Çek, Macaristan, Belarus, Almanya gibi Doğu
Bloku ülkelerinde savaşmak ve okumak için gönderilmiştir.39 Yani, bu
biçimlendirici dönemlerde, Türkiye ve Endonezya'da yükseköğretimin gelişimi de
iki ülkenin politik tutumlarından etkilenmiştir. Türkiye o sırada Kuzey Atlantik
Antlaşması Örgütü'ne (NATO) katıldı. Biçimlendirme döneminde, özellikle
1960'larda Endonezya, Sovyetler Birliği'ne daha eğilimliydi. O zaman, Endonezya
SLV-LAPAN uydusunu ve RX 250 roketini, LapanRX 100 roketini, RX 320
roketini, RX roketini uzaya uçmayı bile başardı. 1970'den bu yana bu pozisyon
büyük ölçüde değişmesine rağmen, Endonezya'nın siyasi pozisyonu Batı'ya (ABD
ve Kanada) değişmiştir.40

Uluslararası Bilimde Türkiye ve Endonezya

Gelişmesinde, Türkiye ve Endonezya bilim ve teknolojinin gelişmesiyle
bağımsız bir ülke olmak istese de, her ikisi de küresel dünyadan ayrılamaz.
Türkiye ve Endonezya, küreselleşme dinamiklerinde aktif olan ülkelerdir. Türkiye
ve Endonezya kendi bölgelerinde lider ülkelerdir. Her ikisi de politik ve ekonomik
olarak küresel gözlerde dikkate alınır, ancak bilim ve teknolojinin gelişiminde
önemli ölçüde değildir.

39
Sukarno'nun kızı Megawati, 1966 liderliğindeki Endonezya Demokratik Mücadele Partisi (PDI-
P) Arşivi.
40
Ibid.

22
 Resim 1. GSYİH'ye Göre İş Fonlarıyla Ar-Ge Yoğunluğundaki Eğilimler

Kaynak: Giovanni Dosi and Carolina Castaldi, "Local and Divergent Patterns of Technological
Learning within (Partly) Globalized Markets. Is There Anything New? And What Can Policies Do
about It? : A Concise Guide", in LEM 2012, s. 12.

1990-1998 yılları arasında Türkiye, yukarıdaki grafikte gösterildiği gibi,

hem mutlak rakamlar hem de Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Harcama
(GERD) içindeki payı açısından OECD üye ülkelerinin en düşük dördüncü
olmuştur. Türkiye'de sanayinin katkısı buna göre düşüktür ve Ar-Ge
harcamalarının üçte ikisinden fazlası hükümet tarafından finanse edilmektedir.
Sadece Yunanistan, İzlanda, Meksika ve Portekiz'de özel işletme S&T katkısı
daha düşüktür. Ar-Ge personeli söz konusu olduğunda, Türkiye, çalışan nüfusun
mutlak sayıları ve payları açısından da en düşük üçüncü sırada yer almaktadır.
Nitekim, Ar-Ge personelinin toplam işgücü içindeki payı açısından, sadece
Meksika bilim adamları ve destek personeli daha düşük bir yüzde
oluşturmaktadır.41
41
Giovanni Dosi and Carolina Castaldi, "Local and Divergent Patterns of Technological Learning
within (Partly) Globalized Markets. Is There Anything New? And What Can Policies Do about
It? : A Concise Guide", LEM'de 2012, s. 12.

23
 Endonezya'nın inovasyon performansı, Güneydoğu Asya'daki diğer
ülkelere ve Hindistan ve Çin gibi alıcı ülkelere kıyasla çeşitli önlemlerde zayıf
görünmektedir. Mevcut verilere dayanarak, Endonezya’nın GERD'si GSYİH'nın
% 0,1'inden azdır ve çoğu Ar-Ge kamu araştırma kuruluşları (PRO) tarafından
yapılmaktadır. Patent başvuruları ile bilimsel ve teknik yayınların sayısı nispeten
azdır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Endonezyalı doktora öğrencilerindeki
artış, 1997'den 2004'e kadar güçlü bir yıllık ortalama% 5.5 idi.42

Resim 2. Ar-Ge için Türkiye'nin Çağdaş Mali ve İnsan Kaynakları

Kaynak: UNESCO Institute for Statistics

Resim 3. Ar-Ge için Endonezya'nın Çağdaş Mali ve İnsan Kaynakları

Kaynak: UNESCO Institute for Statistics

42
UNESCO Institute for Statistics.

24
 Triadik patentte, Türkiye ve Endonezya'nın artmasına rağmen, diğer
ülkelere kıyasla önemli olması gerekmiyor. En azından 1990-2017 döneminde.
Ancak girdi olarak, doktora mezunları, 2015-2017 döneminde Türkiye ve
Endonezya, fena değil. Türklerin yüzde 51,3'ü yükseköğretim kurumlarına kadar
eğitim alıyor. Bazı 61.13 Endonezyalılar yükseköğretim kurumlarına kadar eğitim
aldı. Yani, Türkiye ile Endonezya'nın bilim ve teknolojinin gelişimindeki girdileri
ve çıktıları dengelenmemiştir.43

Tablo 4. Triadik Patent Aileleri (1990-2017)

Türkiye, 2017: Sayıda 51,5

Endonezya, 2017: Sayıda 1,2

Germany, 2017: 4.531,5 in Number

43
Ibid.

25
 Japonya, 2017: Sayıda 17. 591,3

Kaynak: OECD Patent Statistics: Patents by main technology and by International Patent
Classification (IPC).

Türk Ar-Ge kurumları diğer OECD ülkeleri ve AB üyesi ülkelerle

karşılaştırıldığında çok iyi donanımlı olmasalar da, nispeten yüksek bir yayın
faaliyetine sahiptirler. Beş yıl boyunca 1.000'den fazla yayını olan 50 ülkede. 44
Türkiye, 1989-1993 yılları arasında 42. sıradan 1989-1993 döneminde 36. sıraya
yükselerek İrlanda, Hong Kong, Şili, Suudi Arabistan ve Nijerya'yı geride bıraktı.
İlerleme 1994'ten 1995'e kadar devam etmiştir: 1994 yılında Türkiye'nin yayın
verimliliği, temel bilimler, mühendislik ve sağlık bilimleri alanındaki ulusal yayın
çıktılarını temel alan bir tabloda Türkiye'yi 34. sıraya taşıdı. Yayın oranı
açısından, ABD, İngiltere, Japonya, Almanya, Fransa, Kanada, İtalya, Rusya,
Hollanda ve Avustralya gibi on dünya lideri olan bilimsel araştırma ve yayın
liderlerinin arkasında Türkiye orta sahada yer alacaktır. diğer NIC'ler (Yeni
Sanayileşmiş Ülkeler).45

44
M. Cf. Ilhan, K. Türker, "Dünya Biliminde Türkiye'nin Yeri. Türkiye'nin 1989-1993
Döneminde Bilimsel Yayin Sayisi Bakimindan Dünya Siralamasindaki Yeri [Turkey's Place In
World Science In Terms Of Publication Statistics From 1989-1993]". Cumhuriyet Bilim ve
Teknik'te (1996) 462, s.7.
45
S. Gakir, "Türkiye: Bilimsel makale sayisinda %30 siçrama!" Cumhuriyet Bilim ve Teknik'te,
1996, s. 6-7.

26
 Aynı şekilde, Endonezya, 10 yıllık bir artış. 1980'de, Endonezya
araştırmacılarının uluslararası dergilerde bilimsel yayınları sadece 88'e ulaştı.
Daha sonra 1990'da 2000'de 580'e, binyılın ilk on yılında 1.904'e yükseldi. 2010
yılında Endonezya'nın uluslararası dergilerdeki bilimsel yayınlarda Güneydoğu
Asya ülkeleri (ASEAN) arasındaki konumu Malezya, Tayland ve
Singapur'unkinden çok daha düşüktü.46 Bununla birlikte, 2019'da Endonezya,
33.177 uluslararası yayının (Scopus endeksi) en fazla bilimsel yayını olan
Güneydoğu Asya'da ülke olacak. Son beş yılda Endonezya, uluslararası yayın
sayısını arttırmada dünyanın en hızlı ülkesidir. 47 Bunun nedeni, hükümetin
araştırma yapmak ve endeksli uluslararası dergilerde yayınlamak için hedefler
sağlayarak üniversiteleri ve araştırma kurumlarını teşvik etmesidir.
Çok taraflı düzeyde, Türkiye ve Endonezya bilimsel ve teknolojik
işbirliğine katılmaktadır: NATO, the OECD, the United Nations, the Organization
of the Islamic Conference (OIC), the Association of Southeast Asian Nations
(ASEAN), the European Science Foundation (ESF), the Science Council of Asia
(SCA), The Association of Pacific Rim Universities (APRU) Pasifik Kıyılarının
17 ekonomisinde önde gelen 50 araştırma üniversitesi konsorsiyumu, the
International Council of Scientific Unions (ESF), the World Association of
Industrial and Technological Research Organizations (WAITRO), the
International Institute of Refrigeration (IIR), the European Molecular Biology
Organization (EMBL/ EMBO), VE the European Communities' EUREKA
program.

Sonuç
Türkiye ve Endonezya, 20. yüzyılın başlarında modern bilim ve
teknolojinin gelişimine başlayan gelişmekte olan ülkelerdir. Türkiye ve
Endonezya, modernleşmeyle geçmişin durgunluğuyla mücadele etmek için ortak
bir vizyon paylaşıyor. Ancak, Türkiye ve Endonezya'daki bilimsel aktivite
ruhunun kökleri oldukça farklıdır. Mustafa Kemal, Türkiye'nin kuruluşundan bu
yana Osmanlı Türklerinin yüzünü yeni bir cumhuriyete dönüştürerek birçok

46
Dyna Rochmyaningsih, "How to shine in Indonesian science? Game the system" 01/08/2019
tarihinde, sciencemag.org'de.
47
Veriler scimagojr.com adresinden işlenir.

27
radikal reform gerçekleştirdi. Ruh, bilim ve teknolojiyi geliştirme açısından
getirildi. Endonezya'daki ana araştırma kurumları, Hollanda Doğu Hint
Adaları'nın yönetimi altındaki kurumların mirasından bir geçişken. Hükümet
araştırma enstitüleri kurulurken getirilen ruh, yaratılan yapıları terk etmeden
millileştirildi. Bu durumda, iki modern ülkenin lideri olarak Mustafa Kemal ve
Sukarno'nun vizyonu önemli bir rol oynamıştır. Türkiye ve Endonezya'da bilim ve
teknolojinin gelişimi için normatif dönem 20. yüzyılın başındaydı, daha sonra
1960'larda giderek ve kitlesel olarak gelişti. O yıllardan bu yana iki ülkede
araştırma enstitüleri kurulmuş ve bilim politikaları ile teknolojik gelişmeleri
ortaya koymada etkili olmuştur. Bununla birlikte, iki ülke siyasi tutumlarıyla
birlikte kendi özellikleriyle gelişti.
Bu biçimlendirici dönemlerde, üstyapı gelişimi (insan kaynakları) için
Türkiye, ODTÜ ve Hacettepe'de uygulandığı gibi, Batı blok eğitim sistemi
tarzında, bu durumda Amerikan eğitim sistemi tarzında eğitimi benimsemeye
daha eğilimliydi. Endonezya'da, Endonezya'nın en iyi oğulları ve kızları
Cumhurbaşkanı Soekarno tarafından Rusya, Polonya, Sırbistan, Hırvatistan,
Ukrayna, Çek, Macaristan, Belarus, Almanya gibi Doğu Bloku ülkelerinde
savaşmak ve okumak için gönderildi. Ancak, Endonezya 1970'lerden beri rotasını
Amerika'ya çevirdi. Türkiye ve Endonezya, küresel politika ve ekonomi alanında
aktif ülkelerdir. Türkiye ve Endonezya kendi bölgelerinde lider ülkelerdir. Her
ikisi de politik ve ekonomik olarak küresel gözlerde dikkate alınır, ancak bilim ve
teknolojinin gelişiminde önemli ölçüde değildir. İstatistiksel olarak, Türkiye ve
Endonezya'nın mali kaynakları ve patent başvuruları hala yerleşik ülkelerden
uzaktır, ancak son yirmi yılda uluslararası bilimsel dergilerin yayınlanmasında
önemli bir artış olmuştur. Bu, gelecekte Türkiye'nin ve Endonezya'nın bölgedeki
ve dünyadaki potansiyel siyasi ve ekonomik gücü ile iki ülkenin bilim ve
teknolojinin gelişmesinde büyük rol oynayabileceğini göstermektedir.

28
29