Professional Documents
Culture Documents
ალმანახი N6 ღია კარი PDF
ალმანახი N6 ღია კარი PDF
ალმანახი N6 ღია კარი PDF
მანანა ბეგიაშვილის
ლიტერატურულ-შემოქმედებითი
სახელოსნო
ალმანახი N6
თბილისი 2020
სარჩევი
შესავალი ................................................................................................................................................... 4
ეპიგრაფის მაგიერ:................................................................................................................................... 5
ლუკა კალაძე..................................................................................................................................... 5
თეკლა გულბიანი ............................................................................................................................ 5
ანდრია ჩიხლაძე .............................................................................................................................. 6
საბა მახათაძე .................................................................................................................................... 7
ელენე მინდიაშვილი ...................................................................................................................... 7
ნიკა ხუციშვილი .............................................................................................................................. 8
მარიამ მაღრაძე ................................................................................................................................ 8
ლიზა მამულაშვილი (ფსიქოლოგი) ............................................................................................. 9
ალექსანდრე თავბერიძე ....................................................................................................................... 10
ანა ტურაბელიძე .................................................................................................................................... 13
ანა წერეთელი ......................................................................................................................................... 17
ანა ჯავახიშვილი.................................................................................................................................... 19
ანასტასია ბეგიაშვილი .......................................................................................................................... 24
ანასტასია კალაძე ................................................................................................................................... 25
ანასტასია ხიდეშელი ............................................................................................................................ 27
ანდრია ნავერიანი .................................................................................................................................. 32
ანდრია ჩიხლაძე .................................................................................................................................... 37
გიორგი მაჭარაშვილი ........................................................................................................................... 41
გიორგი პიპინაშვილი ........................................................................................................................... 47
გიორგი ქვარცხავა.................................................................................................................................. 49
დათა ყიფიანი ......................................................................................................................................... 63
დემეტრე ქელბაქიანი ............................................................................................................................ 65
დიმიტრი პეპინაშვილი (პეპო) ........................................................................................................... 69
ელენე გოჭოშვილი ................................................................................................................................ 75
ელენე მინდიაშვილი ............................................................................................................................ 83
ელენე ჯავახიშვილი ............................................................................................................................. 92
ვახო ლევერაშვილი ............................................................................................................................. 103
თათა ლევერაშვილი............................................................................................................................ 104
თათა სებისკვერაძე .............................................................................................................................. 106
2
თათია ლომიძე ..................................................................................................................................... 107
თათული აგულაშვილი ...................................................................................................................... 111
თაკო კლიმიაშვილი ............................................................................................................................ 115
თეკლა გულბიანი ................................................................................................................................ 122
თიკა მატიაშვილი ................................................................................................................................ 127
თომა წაქაძე ........................................................................................................................................... 130
ივა მაჭარაშვილი.................................................................................................................................. 136
კესო ბერიშვილი .................................................................................................................................. 139
ლიკა მამულაშვილი ............................................................................................................................ 149
ლუკა კალაძე......................................................................................................................................... 152
ლუკა ქორიძე ........................................................................................................................................ 168
მარიამ გერმანიშვილი......................................................................................................................... 171
მარიამ ლომაძე ..................................................................................................................................... 174
მარიამ მაზავრაშვილი......................................................................................................................... 176
მარიამ მაღრაძე ..................................................................................................................................... 184
მარიამ ქელბაქიანი .............................................................................................................................. 204
მაშო გოგიაშვილი ................................................................................................................................ 209
მეგი კუპრაძე......................................................................................................................................... 210
ნათია ერისთავი ................................................................................................................................... 212
ნიკა კვირკველია .................................................................................................................................. 224
ნიკა ხუციშვილი .................................................................................................................................. 232
ნინი ჯავახიშვილი .............................................................................................................................. 247
რატი კონჯარია ................................................................................................................................... 250
საბა მახათაძე ........................................................................................................................................ 252
სანდრო ოდილავაძე ............................................................................................................................ 260
ფერიდე ოზთურქი .............................................................................................................................. 266
ეპილოგის მაგიერ: ............................................................................................................................... 270
ანა ჯავახიშვილი.................................................................................................................................. 270
ლუკა კალაძე......................................................................................................................................... 270
ნიკა ხუციშვილი .................................................................................................................................. 270
ნინი ჯავახიშვილი .............................................................................................................................. 271
გიორგი მაჭარაშვილი ......................................................................................................................... 271
3
„კარიც ღია გქონდეთ და
ბესიკ ხარანაული
4
ამ ნაწერების ავტორები ჩვენი ლიტერატურული სახელოსნოელები არიან. ზოგი
ახალბედაა, ზოგიც - რამდენიმე წელია დადის. მეცადინეობებზე ისინი ერთ სივრცეში
იმყოფებიან და ზიარი ხდება ახლისა და ძველის შენაცვლება-მიხვედრა. ამ ნაწერებს,
ცხადია, არ აქვს მაღალი შეფასების პრეტენზია, ამდენად, სერიოზულობისაგან
თავისუფლებია. უბრალოდ, ესეც ერთგვარი (და, ჩვენი აზრით, მთავარი) ცდაა, საკუთარი
კარის პოვნისა ამ უთვალავფერიან, დიდ და უკიდეგანო სივრცეში შესაბიჯებლად.
ეპიგრაფის მაგიერ:
***
ლუკა კალაძე
ღია კარი
თეკლა გულბიანი
5
კიბე სახურავზე
ერთ სახურავზე კიბე იყო, ის კიბე სრულიად მარტო ცხოვრობდა, მას ყურადღებას
არავინ აქცევდა. ის კი ყოველდღე იჯდა და ფიქრობდა . ეგუებოდა თავის მოსაწყენ
ცხოვრებას, რადგან არავის უნდოდა ვარსკვლავებთან მისვლა....
ანდრია ჩიხლაძე
კიბე სახურავზე
საბა მახათაძე
ელენე მინდიაშვილი
ღია კარი
7
შეეშინდეს მისი, ზოგი კი ამისთვის ჯერ არაა მზად. ის კარი კი ყოველთვის დგას და მათ
ელოდება.
ნიკა ხუციშვილი
როგორც ჩანს, კარის გაღება არ არის ადვილი, ბევრს ეშინია, ბევრი ვერ ბედავს, არ იცის,
შეძლებს თუ არა. ნაბიჯის გადადგმა რთულია, მაგრამ კარს რომ გააღებ, ყველაფერი
ადვილდება. თითქოს შინაგანი სამყარო გარეთ იფრქვევა, აფერედებს აქაურობას. შენი
შეხედულება იცვლება ყველაფრზე, შიგნიდან თბება. ის უცნაური სიხარულის გრძნობა
გაქვს, რომელიც იშვითად თუ დაგტოვებს, ცუდ ამინდშიც მზეა. ამიტომ კარი ღია დატოვეთ,
მაგრამ მხოლოდ იმათთვის, ვინც იმსახურებს. თქვენი ფერები გამოუშვით და ცისკენ
მიმართეთ.
მარიამ მაღრაძე
8
შემოქმედებითი აზროვნება
ლიზა მამულაშვილი
ფსიქოლოგი
ლიტერატურულ-შემოქმედებითი სახელოსნოს აღზრდილი
9
ალექსანდრე თავბერიძე
(დაბ: 13/10/2005)
14 წლის
როგორ მიშლის ნერვებს ეს გიორგი! არაფერი ესმის და სულ მაგარი ბიჭების ქცევას
იმეორებს. სულელურ ლექსებს წერს და ჰგონია, რომ ხალხს მოსწონს. სკოლაში მის
ლექსებზე იცინიან, მაგრამ იგი ვერ ხვდება, რომ ამ სიცილის უკან დაცინვა იმალება. ვერ
ხვდება და რომ ვუთხრა, ეწყინება. არ არის ეს ნორმალური ადამიანის ქცევა. ორი დღის წინ
ამას ვუმეორებდი ჩემს თავს როცა მისი კიდევ ერთი დადებული ფოტო ვნახე.
არასდროს მიფიქრია: იქნებ გიორგი, უბრალოდ, ჩემს ჩარჩოში ვერ ჯდება.
10
ღია კარი
ჩვენთან, ეზოში, ერთ კაცს, რომელსაც ყველა არსენა ბაბუს ეძახდა, ბაღი ჰქონდა
გაშენებული. იგი მაღალი ღობით იყო შემოსაზღვრული და შესასვლელი ჰქონდა, რომელიც
მეტალის დიდი კარებით იკეტებოდა. ბოლოს ეს კარი, როგორც ბებიაჩემი იმტკიცება, 1975
წელს დაიკეტა, მარტო იმიტომ, რომ ახლად დანიშნულ მეეზოვეს ეგონა, რომ არსენა ბაბუს
მისი დაკეტვა დაავიწყდა. ზაფხულობით უფროსი კაცები ბაღში ნარდს თამაშობდნენ,
შემოდგომისას არსენა პაპა დიდ სუფრას შლიდა, ზამთარში ყველანი თავიან სახლებში
ისხდნენ, ხოლო გაზაფხულის დამდეგს ბაღში ჩიტებისთვის, როგორც არსენა ბაბუა იტყოდა
,„სკვარეშნიკებს“ ვაკეთებდით. ჩვენ შეგვეძლო ბაღში თავისუფლად შესვლა და იქ თამაში.
არსენა ბაბუა არაფერს გვიშლიდა, ხოლო ბაღში მარტო ერთი კანონი იყო: „პატივი ეცით და
გიყვარდეთ ბუნება!“ არსენა ბაბუა სამი წლის წინ გარდაიცვალა და მისი სახლი
შვილიშვილებს ერგო. ჩემს ცხოვრებაში პირველად ვნახე ბაღის ჩაკეტილი კარი. ერთხელ
კარები ჩამოხსნილი დაგვხვდა. შესასვლელის თავზე კი ეწერა: „არსენას ბაღი უცხო თუ
ნაცნობი - ყველა მობრძანდით“..
მატარებელი ცაში
მე რომ პატარა ვიყავი, ცაში თვითმფრინავები რომ კვალს ტოვებდნენ, მატარებლის
კვამლი მეგონა. შესაბამისად, ვფიქრობდი, რომ მატარებლის კვამლი მატარებლის გარეშე
ვერ იარსებებს, ამიტომაც, უნდა არსებობდეს მატარებელი, რომელიც ცაში დაფრინავს. მას
ლიანდაგი არ გააჩნია, ანუ, სადაც უნდოდა, იქ შეეძლო წასულიყო. მე მეგონა, რომ მას
ჯადოსნური ხალხი დაჰყავდა მფრინავ სახლებში, რომლებიც ღრუბლებზე იყო.
ცის მატარებელი ღრუბლებში გაუჩინარდა და ჩემი ბავშვობაც თან წაიყოლა. ამ
მატარებელს ყოველ წაღებულ ბავშვობაზე კი ახალი ბავშვობა მოაქვს, რადგან ცის
მატარებელი მანამ არ გაქრება, სანამ ბავშვობა იარსებებს.
დიალოგი ტყეში
- გვხედავს თუ იცი?
- არა!
- დარწმუნებული ხარ?
- არ გვხედავს-მეთქი!
- ახლა სად გავუხვიო?
- მარცხნივ...
- ახლა?
- კიდევ მარცხნივ!
- ერთი მითხარი, დათვმა როგორ მოგვაგნო?
11
- არ ვიცი...
- კიდევ მორჩენილი მწვადის ნაჭრები ჩაილაგე პარკში?
- რა გინდა, ასეთი კარგი ნაჭრები ჩიტებს რატომ უნდა დავუტოვო?
- ახლა დათვის ვახშამი გავხდებით, თუ არ მოკეტავ!!!
- ეს ხმა გაიგე?
- რა ხმა?
- აი, ეს! დათვი ჩვენ მოგყვება...
- ნაბიჯს მოუმატე, ჩქარა, უფრო ჩქარა, გაიქეციი....
- გზაზე გამოვედით.
- კაი, მანქანა სად დააყენე?
- აი, აქ იდგა ბოლოს! უი, დაგორებულა...
12
ანა ტურაბელიძე
(დაბ: 10/03/2011 )
9 წლის
ბედნიერება
ბედნიერება ყველა ადამიანშია. თითქმის არ არსებობს ამქვეყნად ადამიანი, რომელსაც
ბედნიერება არ გამოუცდია. ბედნიერებას ვერავინ აღწერს. ის ენით აღუწერელია. ყველა
ადამიანი იყო ბედნიერი, როცა დაიბადა. ბედნიერება სხივივითაა - ვერასდროს გაიგებ, სად
მთავრდება.
ერთ დროს ხეები ციური არსებები იყვნენ. ცაში ანგელოზებს თავიანთ ტოტებზე
ისხენდნენ. ერთხელ მოუნდათ, რომ ქვემოთ ჩამოეხედათ და რა დაინახეს? ხეებმა დაინახეს,
რომ არცერთ ქვეყანაში არ იყო ხე. ხეები მივიდნენ ღმერთთან და სთხოვეს, დედამიწაზე
გაგვგზავნეო. ღმერთმა უთხრა: მე დედამიწაზე გაგგზავნით, უბრალოდ, ერთი ხე მაინც
ჩემთან დარჩესო... დედამიწისკენ ღმერთმა გამოგზავნა ხეები, რომლებიც ნამქერს, თოვლს
და სხვა მოვლენებს უძლებენ .
ყველა მე მაჯდება, იმიტომ, რომ მე სკამი ვარ. რომ შემეძლოს სადმე წასვლა,
წავიდოდი, მაგრამ იქ სახლი არ მექნება. ნეტავ მეც ადამიანი ვიყო..
ცისარტყელა
დამეძინა, დამესიზმრა ცისარტყელა, ის თითქოს ცას ეფარა. მომინდა მასზე სრიალი,
ავცოცდი და ჩამოვსრიალდი, მაგრამ სინამდვილეში ლოგინიდან გადმოვვარდი.
სანამ დავიბადებოდი
სანამ დავიბადებოდი, ქვეყნებს ვაკვირდებოდი, რომელიც მომინდებოდა, იქ
გავჩერდებოდი. ერთი ქვეყანა მომეწონა, წასვლა მინდოდა, მაგრამ სიარული არ ვიცოდი.
ანგელოზი დავინახე და ჩემს ენაზე ვუთხარი, სიარული სასწრაფოდ უნდა ვისწავლო-
მეთქი. ანგელოზი დამთანხმდა და სიარული მასწავლა. მერე დედის შერჩევა დავიწყე,
13
ერთი ქალი შევნიშნე და დავუწყე თვალიერება, სხვას აღარავის ვაქცევდი ყურადღებას. ის
ქალი სულ უფრო და უფრო მომწონდა. როცა გავიგე მისი სახელი და დიდების ენაზე
ავლაპარაკდი , მეგობრებიც მყავდა..
რას ფიქრობს ცა
ძალზე მაინტერესებს, ჩემ იქით რა ხდება, მე მგონი, არაფერი, მაგრამ მაინც..
ზევსთან დაჭერობანას ვთამაშობ. ოცნება მაქვს, გავიგო როგორ დავიბადე.. ყველა ისე
მიყურებს, რომ ტირილი მინდება და ვტირი.
ზამთრის ტყე
ზამთრის ტყეში სიცივეა, დათვის ბუნაგიდან ხვრინვა ისმის, ციყვი ხიდან ხეზე
დახტის და ფუღუროში შედის. ყვავილები არსად ჩანს და სიჩუმეა.
14
ძველი სახლის ფიქრები
მთის იქით სახლი იყო. იმდენი მოგონება ჰქონდა, თავის ახალგაზრდობას იხსენებდა.
როცა მას პატრონი ჰყავდა, ის ძალიან ბედნიერი იყო..
ამბავი
ვიხედები ქუჩაში. ვხედავ ცარიელ ქუჩას. იქ, ზუსტად იმ ქუჩაში, გამოდის ერთი ლეკვი.
ისე აბდაუბდად დადის, რომ სიცილით ვკვდები. ალბათ, გზა აებნა,- ვფიქრობ ჩემთვის და
ვიცინი!
შემოდგომის ტყე
ჩიტების სამკუთხედი
წვიმა იყო. რამდენიმე გუბე გააჩინა. ისინი მეგობრები გახდნენ. ცოტა ილაპარაკეს,
თუ ბევრი, მზე ამასობაში გამოჩნდა. აცხუნა და აცხუნა, ის საწყალი გუბეები დააშრო,
მაგრამ კიდევ რომ იწვიმებს, წვიმა ისევ გააჩენს გუბეებს და დაამეგობრებს..
15
მრგვალი ქვეყანა
ქვეყანა შეიქმნა, ჯერ სახლების აშენება დაიწყეს, მერე ბაღების, სკოლების და
სამსახურების. ეს ყველაფერი ისეა, რომ ადამიანს მოეჩვენება, თითქოს ეს ქვეყანა
მრგვალია..
ბუნების სუნთქვა
ბუნების სუნთქვა ყველაფერშია, როცა წამოწვები მაარტოდმარტო ტყეში, მაშინ
გაიგონებ ბუნების სუნთქვას..
კაცმა ქუდი იყიდა. სახლში წავიდა, მოისინჯა კიდევ ერთხელ და უფრო მოეწონა.
მეორე დღეს, როდესაც ქარი ამოვარდა, პატრონმა თავისი ახალი ქუდი დაიფარა და
გარეთ გავიდა. როგორც კი გარეთ გავიდა, ქარმა კაცს მაშინვე ის ქუდი მოსტაცა, რადგან
მასაც მოეწონა ეს ქუდი.
16
დაკარგული ქუდი
კაცი ჩავიდა მეტროში. იქ ბევრი ხალხი იყო. კაცს ქუდი ეფარა და თბილად იყო.
მატარებელმა მთელი სისწრაფით გაიარა. ქაცს ქუდი მოსძვრა.. იქ, მეტროში რაღას
იპოვიდა კაცი თავის ქუდს?! საწყალი ქუდი
ანა წერეთელი
(დაბ: 5/04/2007)
13 წლის
***
აღარ დავიწყებ დროის ფლანგვას სხვების სიბნელეში. აღარ ვიქნები სულელი ჩიტი,
რომელმაც, დიდი სივრცის და გრძელი ფრთების მიუხედავად, წესიერი ფრენა არ ისწავლა.
ახლა ვისწავლი. ვისწავლი ფრენას პატარა სივრცეში პატარა ფრთებით. ისეთ ადგილას,
სადაც მხოლოდ წვიმს და ჭექა-ქუხილია. მხოლოდ ეს გამზრდის და გამაძლიერებს. აღარ
დავიწყებ სხვების ხელოვნური ფრთების ყურებას და მათ მოწონებას, არამედ ღირსეულად
ჩავუვლი, ისე, თითქოს ფრთები კი არა, ხელებია. განა შეურაცხყოფით? არა, უბრალოდ,
შენი, ანუ ჩემი პატივისცემით. აღარ ვიტყვი შენს ფრთებზე, ყალბიაო, არამედ მოვალ,
შეგიქებ ფრენას; თუ შორს წახვალ, ფეხს არ მოვიცვლი, გაუნძრევლად ვიდგები ჩვენს
ადგილზე. შენი სიშორის მიუხედავად, მაინც დაგინახავ. აღარ გავურევ ჩემს ფრთებს შავ
ბუმბულებს. აღარ ვიქნები სულელი ჩიტი!
ჩიტები
ძველი სახლი არ გამქრალა, კიდევ არის, მაგრამ მისი მაცხოვრებლები წავიდნენ. სახლს
ისინი ენატრება, ძველი ადამიანები. ახლა იქ ადამიანების მაგივრად მოგონებები
ცხოვრობენ, რომლებიც მხოლოდ სახლმა იცის. ის როცა იძინებს, ესიზმრება აღდგომის,
17
შობის და ძვირფასი ადამიანების დაბადების დღეების აღნიშვნა. ესიზმრება ყველა კამათი,
ისევ უნდა უსმინოს ბავშვების ტირილს იმის გამო, რომ მათ მშობლები უწყრებოდნენ.
სახლის სამზარეულოს კედლებს ისევ უნდათ იგრძნონ გემრიელი კერძების სურნელი,
მაგრამ ახლა ამ სახლში აღარ არიან. დარჩენილია ფოტოები, ჭურჭელი, ავეჯი, მაგრამ არა
ადამიანები. სიწყნარეა, მაგრამ სახლის კედლებში ქაოსია. კედლები გრძნობენ მონატრებას,
გაუსაძლის მონატრებას.
შავ-თეთრი ფილმები
უცებ გაწვიმდა
18
შეგრძნება. კარგი მოგონებები გამახსენა, როცა ფიქრებიდან გამოვედი, მთელი ცა
განათებული დამხვდა. ვიმედოვნებ, ის მზის სხივი მხოლოდ მე არ დამეხმარა.
მზე და მთვარე
მთვარე მზეს უძახის. უნდა, რომ მადლობა გადაუხადოს ღამით თავისი ანარეკლით რომ
ანათებს. მზე ყურსაც არ უგდებს, ზუსტად არ ვიცი, ეს მთვარემ მითხრა. მითხრა, რომ მზე
უფრო და უფრო შორდება და მგონი, მალე ანარეკლსაც აღარ დაუტოვებს. ყველას გაანათებს,
მთვარის გარდა. ახლა მეუბნება, რომ ჭკუიდან იშლება, რომ სიბნელეს გრძნობს. მზე თუ
წავა, აღარ დაბრუნდება. მთვარე ისევ ეძახის და არ ჩერდება. ის დამპირდა, რომ არ
გაჩერდება, სანამ ხმა არ ჩაუწყდება. ის ბოლო წამამდე იბრძოლებს. სიმართლე რომ ვთქვა,
მეცოდება, მაგრამ მთვარეს რომ არავინ ეცოდებოდა? მან მეც მატკინა, მაგრამ მე ვერც
დავტოვებ, ვერც სამაგიეროს გადავუხდი და ვერც ვეჩხუბები, რადგან ჩვენ ერთნი ვართ.
მთვარეს ვარსკვლავებიც არ ასვენებენ, ზურგიდან ჩხვლეტენ. ეუბნებიან, რომ დანებდეს,
რომ აზრი არ აქვს, რომ ყალბი და ორგულია. აი, მე კი ვიცი, რომ ასე არ არის. არ
დავნებდებით მე და მთვარე. ამ წამს მზეს შორიდან ვუყურებ. მას ძალიან ლამაზი სული
აქვს.
ანა ჯავახიშვილი
(დაბ: 19/10/2002 )
17 წლის
მზიანი დღე
ნოემბრის მზიანი დღე იყო. ზამთარი ჯერ ვერ ბატონობდა არემარეზე. ხეებს ალაგ-ალაგ
თუ თუ შერჩენოდა ყვთელი ფოთლები. დანარჩენი მიწაზე ხალიჩასავით ეფინა. ერთ პატარა
სკვერში, ხეებსა და ბუჩქებს შორის დადიოდა მოხუცი ქალი. ხელში კარგად შეფუთნლი
ჩვილი ეჭირა. თან არწევდა, თან ღიღინებდა.
-აი, ცა...- თითს მაღლა მოლივლივე ღრუბლებისკენ იშვერდა. პატარა გოგონაც თავისი
პაწაწინა ხელებით მაგრად ეჭიდებოდა ბებოს დანაოჭებულ თითს, თვალებს უციმციმებდა
და უკბილო ღიმილით იცინოდა. ქალიც თავს ვეღარ იკავდებდა და ვეებერთელა ლოყებს
უკოცნიდა.
19
-ნანი-ნანი-ნანასა...- ღიღინებდა და არწევდა, სანამ ბავშვმა თვალები არ დახუჭა და ღრმა
ძილში არ გადაეშვა .
მას მერე დიდი დრო გავიდა. ბებო კი ისევ გრძნობს, როგორ ეჭიდება უკვე გაზრდილი
შვილიშვილი თითზე და ღრმად შეჰყურებს თვალებში.
***
ქარს სახლი არ აქვს, რადგან არავის უფიქრია მისი შინ წაყვანა. რა მისი ბრალია, რომ
ცივია.
ქალაქი
20
ის, რაც კარგია, ანუ ცისფერი
16 წლის
ერთხელ სიზმარში გავიღვიძე. პატარა ვიყავი, სადღაც, ექვსი წლის. დიდი ვარდისფერი
ქურთუკი მეცვა და ლურჯი ხელთათმანებით თოვლის გუნდებს ვაკეთებდი.
- ვერ მიპოვი. ვერ მიპოვი! - ყვირის საიდანღაც ცოტნე.
- თუ არ გაჩუმდები, გიპოვი!
ვეძებ. ვეძებ, მაგრამ ვერ ვპოულობ.
- ვერ მიპოვი. ვერ მიპოვი!
- მაგასაც ვნახავთ!
უცბად ცოტნე დავინახე. ისიც ექვსის იქნებოდა. კბილები ახლად მოცვლილი ჰქონდა
და იკრიჭებოდა.
- წამოდი რა, სახლში. ძალიან ცივა.
- შენ წადი და ლიოს ეჭიდავე. მე აქ დავრჩები და გუნდებს გავაკეთებ.
ავდექი, თოვლი ჩამოვიბერტყე და გავიქეცი. ცოტნე ვერ იტანდა, როცა ვასწრებდი.
ტიროდა და დალოდებას მთხოვდა.
ბოდიში, ცოტნე, ვეღარ დაგელოდები!
21
შემოდგომის ლბილი სევდა
ბუნებას შემოდგომის პირველივე დღიდან ემჩნევა ცვლილება. მწვანე ბალახი ისე აღარ
ახალისებს არემარეს, როგორც მანამდე. ყველაფერი დააღლილი და მოთენთილი მეჩვენება.
ფოთლები ვეღარ ეჭიდებიან ტოტებს და სიოს ელიან, რომ შორს გაფრინდნენ. ჩიტებსაც
ალაგ-ალაგ თუ შეხვდებით. ალბათ უკვე ემზადებიან შორს გასაფრენად, იქ, სადაც ზამთრის
სუსხი ვერ მიაგნებს. ყოველთვის მომწონდა ხასხასა მწვანიდან ხმელ ყავისფერში გადასვლა.
ბუნების დასვენებას ჰგავს. ბუნებასთან ერთად კი ვისვენებ მეც. არაფერი ჯობია ხრაშუნა
ფოთლებში ბოდიალს, სანამ შენ გარშემო ყველაფერი წითელი და ყვითელია. ან თბილ
შარფში გახვევას, როცა გრილი სიო თმებს გიჩეჩავს. ან წვიმის შხაპუნს, რომელიც
იავნანასავით ჩამესმის. ზაფხულისგან დაღლილი ბუნება ხომ სწორად შემოდგომას
ისვენებს.
ბუნების სიმფონია
ქაოსი იდილიაში
15 წლის
კიბე სახურავზე
22
ძმები
მე მინდა ვწერო ქარზე, რომელიც ქუდს მპარავს და თმებს მიჩეჩავს. ფოთლებს ხეებს
ართმევს და თან მიჰყავს. მინდა ვწერო ქარზე, რომლის მოსვლისთანავე ყველაფერი
ცოცხლდება და მაღლა, სადღაც შორს მიფრინავს. თითქოს ცეკვის საბაბი მიეცათ. მინდა
ვწერო იმ ქარზე, რომელიც არ ჩერდება, რომ არ გაქრეს და რომელიც ვერ ჩქარდება, რომ
ყველაფერი, რაც მის გარშემოა, არ გაუჩინარდეს. მინდა ვწერო იმ უსახლკარო ქარზე,
რომელიც სრულიად მარტო იბრძვის არსებობისთვის.
23
14 წლის
ჯარისკაცი
ანასტასია ბეგიაშვილი
(დაბ: 27/12/2005 )
14 წლის
ანდროიდი 001
ანასტასია კალაძე
(დაბ: 30/09/2009 )
10 წლის
კომეტა
ეზოში ვიყავი. დაჭერობანას ვთამაშობდი, რომ უცებ ხმა გავიგეთ სახლებიდან: ჭახ! ჭუხ!
მერე უცებ ასფალტი შეირხა და მანქანებიც შეინძრა. მერე უცებ დედამიწისკენ ჩამომქროლი
კომეტა დავინახეთ. ის იყო უნდა დავარდნილიყო დედამიწაზე, რომ მასწავლებელი მოდის
და მეუბნება: გაიღვიძე, გაკვეთილი დამრთავრდაო.
25
ბოთლის ამბავი
ერთი პატარა გოგო იყო. ის სულ ანაგვიანებდა ქალაქს. სვამდა, ჭამდა, ხოლო ნარჩენებს
ძირს ყრიდა. ერთხელ გოგომ წყლიანი ბოთლი ძირს დააგდო. ბოთლმა გაიფიქრა: ნუთუ
არავის ვუყვარვარ? ისინი ჩვენ გვიყენებენ და მერე გვაგდებენ, ალბათ ბოთლის ორჯერ
გამოყენება არ შეიძლება, მაგრამ ჩვენ მათთვის ხომ არანაირ საფრთხეს არ წარმოვადგენთ? -
ასე გაიფიქრა ბოთლმა და ამოიხვნეშა.
გაზაფხული დაიწყო
ღამე იყო. პარკში ვსეირნობდი. სანამ ჩემი მშობლები სახლში მოვიდოდნენ, მე გარეთ
გავისეირნე. გარეთ არავინ იყო. მე გამიკვირდა. სიჩუმეში ერთ-ერთი ხის ხმა მომესმა. მერე
დედაჩემის ნათქვამი გამახსენდა: ხეები ღამ-ღამობით თავიანთ სურვილებს ამბობენო. -
პატარა რომ ვიყავი, მაშინ მეუბნებოდა. ხე ამბობდა: მინდა, რომ ადამიანი ვიყო. მერე დედამ
დამირეკა, სად ხარო. მე უცებ სახლში გავიქეცი, ხოლო მეორე დილას ისევ იმ ადგილას
ჩამოვიარე. ის ხე იქ აღარ იყო. ეტყობა, სურვილი აუხდა.
26
ანასტასია ხიდეშელი
(დაბ: 16/09/2008 )
11 წლის
მაისი
***
27
ღამით ის დაღლილი მერცხლები ისევე წვებიან თავიანთ ბუდეებში, როგორც ჩვენ და
ერთმანეთს იმ საშინელ გზის და ფრენის ამბებს უყვებიან. შემდეგ დედა მერცხალი
ამშვიდებს და თავიანთ კრიალა და მოჭიკჭიკე ენაზე უმღერის. ხოლო დილას სავსე გულით
წამოხტებიან და ტყეს გაზაფხულის დადგომას ულოცავენ!
რა კარგია, როცა ჩიტები შინ არიან!!!!!
10 წლის
ბუხარი
ზამთარია თუ შემოდგომა, ვერ გაარჩევ, მაგრამ ვიცი, რომ შემოდგომაა. მე, ბებია და
ბაბუა ბუხართან ვსხედვართ. ცხელ ჩაის ვსვამთ, პლედი შემოგვიხვევია და წიგნს
ვკითხულობთ. დედა და მამა თბილისში არიან. ჩვენ კი იმისთვის ჩამოვედით სოფელში,
რომ კაკალი ავკრიფოთ. ძალიან ციოდა. გადავწყვიტეთ, ბუხარი დაგვენთო. შეშის
მოსატანად გავედი ეზოში და მოვიტანე. ბაბუამ ასანთი მოიტანა და ცეცხლი დავანთეთ.
მთელი ოთახი მალევე გათბა. ცეცხლი გიზგიზებდა. ბაბუას მალევე ჩაეძინა ტელევიზორის
ხმაურში. ბებომ სამზარეულო მიალაგა და მანაც ჩაიძინა. მე ეს ყველაფერი ვერ გავიგე,
როდის მოხდა, ისე ვიყავი წიგნის კითხვაში გართული. რომ გამოვიხედე, ბუხარი ნელ-ნელა
ქრებოდა. სასწრაფოდ გავიქეცი ეზოში, შეშას ხელი ვტაცე, შემოვედი ოთახში და ბუხარს კი
უკვე ჩასძინებოდა.
სიზმარი
თვალებს ვხუჭავ და ვფიქრობ, რა დამესიზმრება! ჩემ წინ ფანჯარაა, ვარსკვლავიან ცას
გავყურებ. ველოდები, როდის ჩამეძინება. ჩამეძინა, ჯერ ბუნდოვნად ჩანდა ყველაფერი.
ქარი უბერავდა ... მზეს ველოდებოდი, მაგრამ არ ჩანდა... მერე ნელ-ნელა ცისფერი რაღაცა
დავინახე. დამაინტერესა, რა იყო. მივედი, ხელი მოვკიდე, მაგრამ არაფერი ყოფილა...
დედამიწა ამოყირავდა. მე თავის ადგილას ფეხები მქონდა და ფეხების ადგილას კი - თავი...
ცას ავხედე, ვარსკვლავები ისე იყვნენ, თითქოს ხელს არ უშვებდნენ. დიდხანს ვფიქრობდი,
რა იყო. ბოლოს, ერთი ნაბიჯი გადავდგი და დაბლა ჩავვარდი. დიდხანს მივქროდი ძირს და
მერე გამეღვიძა...
რა უჩვეულო სიზმარი იყო...
28
ჩიტები და ხეები
ფოთლოვანი ტყე გასუსულია. ხეები გაშიშვლებული დგანან მიწაზე. ერთ ასაკიან ხეზე
პატარა ფრინველი ზის და კანკალებს . ხე მას უყურებს. ცოტა ხანში ჩიტმა ძალა მოიკრიბა,
ხეს დაემშვიდობა და ცაში აფრინდა. ცოტა ხნის შემდეგ ღრუბლებს ამოეფარა. დარჩა ის
ბებერი ხე მარტო. ტყე კი გაისუსა.
ამბავი
ეს არის ქალაქთან ახლოს დიდ მთაზე, სადაც შერეული ტყეა, ყველა ხე ტიტველია.
ალბათ ყველა მათგნს სცივა. იქვე ახლოს პატარა მდინარე მოჩქრიალებს. მდინარეში პატარა
კენჭები მოჩანს. მდინარე ლამაზად მოედინება და თევზებს თითქოს ამბებს უყვება.
მდინარეს რომ აუყვები, ფოთლოვანი ტყეა. ტყე გასუსულია. რამდენიმე ხეზე ჩიტები სხედან
და აქეთ-იქით იყურებიან, საჭმელს ეძებენ. ფოთლოვანი ტყის შემდეგ წიწვოვანი ტყე იწყება.
მიწაზე პატარა გირჩები ყრია. ხეებზე კი ციყვები დაძვრებიან. იქვე პატარა ბილიკი მიდის.
გვერდზე კი ღობეები აქვს. რომ აუყვე, იქ ერთი პატარა ქოხია, სადაც ბაბუ ცხოვრობს.
ბოსტანიც აქვს. საკვამურიდან ბოლი ამოდის და ცაში ირევა. თვითონ ის კაცი ბოსტანშია.
პატარა ბილიკი გრძელდება.
მთვრალი ჩექმა
მოხუც ბაბუას ბებიამ ახალი ჩექმა აჩუქა. ჩექმამ ბევრი ამბვი გადაიტანა მთვრალი ბაბუას
ხელში - სად აღარ ეგდო? ერთხელ ბაბუა კვლავ დათვრა. წვიმიან ქუჩაში მოაბიჯებს. თავი
მხრებზე აქ დაკიდული და ხან იქით წავა, ხან - აქეთ. ბოლოს, ბაბუას ფეხსაცმელმა ვეღარ
გაძლო, ადგა და ნაგავთან გუბის გვერდზე დაიდო ბინა. საწყლი, ამ წვიმაში ზის და აქეთ-
იქით იყურება. მისი ძმა უჭკუო ვიღაც გამოდგა - თავისი პატრონის ფეხზე დარჩა. ერთი
ფეხსაცმლი ბაბუასთანაა, მეორე კი - ქუჩაში. მთვრალი ბაბუა კი ამ წვიმიან დღეს გზას
აგრძელებს.
9 წლის
ძილის წინ სულ ვფიქრობ, თუ ხვალ რა მოხდება.როცა რომელიმე საგანში ტესტი მაქვს,
ვერ ვიძინებ.ამ დროს ტელევიზორის ყურება მინდება. ტელევიზორის ყურების დროს
თვალები მეღლება და მერე ვიძინებ. ერთხელ დამესიზმრა, უღრან ტყეში ვარ და იქ მელიის
მეტი არაფერია. მელია მეუბნება , წამომყევიო. მე არ ვუჯერებ. იმიტომ, რომ მელია
29
მატყუარაა, მაგრამ სხვა რა გზა მაქვს. ამ დროს ცა ვარსკვლავებით არის გადაჭედილი და
ერთ-ერთი მათგანი მკარნახობს, რომ გავყვე მელიას. ის არაფერს დაგიშავებსო. მეც
გავყევი და უცბად გამეღვიძა. მაგრამ მაიც ვერ ვხვდები, რატომ მოვუყევი ჩემს თავს ეს.
ქარიანი დღე
მშვენიერი დილაა. ვერ იტყვი, რომ ცუდია. ქარი დაქრის... ფოთლები ფანჯარას
ეწეპებიან და მერე დაბლა ცვივიან. სწორედ ფოთლების შრიალმა გამაღვიძა. წამოვდექი და
ეზოში ჩავედი. ისეთ ხასიათზე ვიყავი, მინდოდა, გამეხსენებინა წარსული, ჩემი ბავშვობა.
ჩავედი რაჭაში.... ავედი ჩემს ოთახში, სადაც დედა თმებს მვარცხნიდა.. ძილის წინ
ზღაპრებს მიკითხავდა. ამეტირა... უცბად ქარმა დაუბერა... ვიღაცამ დააკაკუნა, შემოვიდა
და მითხრა, მალე დაღამდება, წვიმაც წამოვა, ქარიც მოიმატებს და გაგვიჭირდება ქალაქში
დაბრუნება.... არ მინდოდა წასვლა, მაგრამ მაინც უნდა წავსულიყავი. ჩავჯექი მანქანაში.
წვიმამაც მოასწრო ციდან წამოსვლა და ცოტათი დამასველა. ფანჯარა დაიორთქლა , ხელი
გადავუსვი და დავინახე, ქარი როგორ ტიროდა. ალბათ მისი ოჯახიც სადღაცაა წასული,
ჩემსავით მარტოა დარჩენილი და არ იცის, როდის დაბრუნდება მისი ოჯახი. ცრემლები
მომადგა , მაგრამ ვიკავებდი! მივხვდი, რომ მარტო მე არ ვიყავი ოჯახის გარეშე. ქარს
ჩავეხუტე და ამის შემდეგ მეგობრებად დავრჩით!
დაკარგული გასაღები
რომ შეხედავ, მოგეწონება რკინის გასაღები. ხანდახან მინდება, ჩემი იყოს ის გასაღები.
ლამაზია , მოუთმენელიც. მასზე ცუდს ვერაფერს იტყვი. ჩანთაში რომ ჩააგდებენ, ყვირის :
გამომიშვით აქედან, ცხვირი მტკივაო. ის ერთხელ თავის პატრონს დაეკარგა. როცა ეს ამბავი
გავიგე, ცოტათი მეც მეწყინა და გაავწყვიტე, მომეძებნა... გათენდა დილა. ჩავედი პარკში და
გასაღებს ვეძებდი. ნაწვიმარი იყო... ყველგან გუბე და ტალახი ... უცბად ერთ გუბეს გავუარე,
სადაც გულჩათხრობილი გასაღები ეგდო. გასაღებმა ალბათ დამინახა, მაგრამ ვერ მითხრა ,
რომ აქ ვარო. მე წამოვედი... ალბათ გასაღები ახლაც გდია იმ სიცივეში, ჭუჭყიან გუბეში და
ელოდება თავის პატრონს.
ქუჩაში დავდივარ. წვიმას ჯერ არ გადაუღია. ეჰ, ნეტა როდის გადაიღებს. ვუყურებ
მაღალ შენობებს, რომელთა სახურავიდან წვიმის წვეთები ნელ-ნელა ძირს ეცემა და
გუბეები კეთდება. ალბათ ის გუბეები მათი სახლია...
30
ხის ქვეშ სოკო სლუკუნებდა
ტყეში ვარ... წვიმს... უცბად სლუკუნი მომესმა. დავინახე, სოკო სლუკუნებდა. ფოთოლი
ეფარა თავზე და წყლის წვეთები ამძიმებდა...
კარი
სამზარეულოში კარი რომ კიდია, ცოტათი ეჭვიანია. როცა დედა ფანჯარას წმენდს,
ზუსტად მაშინ ეჭვიანობს.
31
ანდრია ნავერიანი
(დაბ: 12/06/2008)
11 წლის
32
დახატული ცხენი
ჩვენ სახლში ერთი ლამაზი თეთრი ცხენის ნახატი გვეკიდა. სულ მინდოდა ასეთი ცხენი.
მამა სულ იძახდა, საჯინიბოში ისედაც ბევრი ცხენია და ვერ დაეტევაო.
ხვალ ჩემი დაბადების დღეა. დილას რომ გავიღვიძე, ხელ-პირი დავიბანე, მისაღებში
გავედი და რას ვხედავ - ზუსტად ისეთი ცხენი დავინახე, როგორიც ნახატზე. მაგრამ თურმე
მომეჩვენა.
ნეტა, მართალი ყოფილიყო.
კოჭლი სკამი
იყო ერთი კოჭლი სკამი. ის არავის უყვარდა. არავის მოსწონდა. არავინ იმჩნევდა.
თითქოს, არ არსებობდა. ამ სკამს ერთი ფეხი ნახევრად მომტყდარი ჰქონდა. ამიტომ ნატკენი
ფეხი სულ დასკოჩილი ჰქონდა. სკამი სულ თავის ბედს დასჭყიოდა. მაგრამ ერთ დღეს
ხელოსანმა ამ სკამს ფეხი გამოუცვალა. ამის მერე სკამს უბედურება ბედნიერებად
გადაუკეთდა. ამის მერე სკამი ყველას მოსწონდა.
33
ფანჯარა
იყო ერთი ფანჯარა, რომელსაც ბურთები არ უყვარდა. რადგან ბავშვები როცა ბურთით
თამაშობდნენ, წამდაუწუმ ემსხვრეოდა მინა, ან ებზარებოდა. ფანჯარა შვებით
ამოისუნთქებდა, როცა ხედავდა, რომ ბურთით არავინ თამაშობდა. ფანჯარა ასე ხშირად
იმიტომ ზიანდებოდა, რომ სათამაშო მოედანს დამცავი ბადეები არ ჰქონდა. მაგრამ ცოტა
ხანში სტადიონს ბადეები გაუკეთეს. ამ ამბის შემდეგ ფანჯარა ძალიან გახარებული იყო.
საქანელა
იყო ერთი საქანელა, რომელზეც ქანაობა ყველა ბავშვს მოსწონდა. როცა სხვა საქანელა
ცარიელი იყო, მაინც რიგი იდგა, რომ ერთხელ მაინც გაქანავებულიყვნენ ამ საქანელაზე.
მიზეზი ის იყო, რომ ეს ცოტა მოშვებული იყო და ძალიან ქანაობდნენ, მაგრამ მაინც არ
წყდებოდა. საქანელასაც მოსწონდა ბავშვებთან თამაში. ერთ დღეს ამოვარდა ქარიშხალი და
საქანელა ჩამოწყვიტა. საქანელა დაზიანდა. დადარდიანდა. მის ადგილას კი სხვა საქანელა
დაკიდეს. ბავშვებს მოენატრათ ძველი. მალე ეს ახალიც ჩამოწყდა და ის ძველი საქანელა
დაკიდეს. ახლა საქანელას და ბავშვებს შეეძლოთ ისევ ექანავათ.
34
უცებ გაწვიმდა
გაკვეთილები დამთავრდა. მშვენიერი ამინდი იყო. სკოლაში გამოიშალნენ ბავშვები და
ატყდა დიდი ალიაქოთი. ზოგი რეკავდა, ზოგი ლაპარაკობდა, ყველას უხაროდა
გაკვეთილების დამთავრება. თან მზიანი ამინდი იყო, შემდეგი ორი დღე კი შაბათი და
კვირა. ბავშვები სიცილ-სიცილით მიდიან სახლებში, მაგრამ ამ დროს მოიღრუბლა და თქეში
წვიმა წამოვიდა. ორი დღე იწვიმა და მერე გადაიღო. რა წვიმიანი შაბათ-კვირა გამოვიდა!
ჭკვიანი ბილიკი
ერთხელ მე და ჩემი მეგობრები წავედით სოკოს საკრეფად. სადაც კარგი სოკო
გვეგულებოდა, იქ ორი ბილიკი იყო. დავადექით ბილიკს, მართლაც, ბევრი სოკო დაგვხვდა.
გავავსეთ სამი კალათა და უკვე შინისკენ ავიღეთ გეზი, მაგრამ იმ ბილიკმა ასე რომ ითქვას,
მოგვატყუა. ანუ ჩვენ ტყეში დავიკარგეთ. ორი-სამი საათი ვცდილობდით ტყიდან
გამოსვლას, ბოლოს ვიპოვეთ გასასვლელი.
მეორე დღესაც წავედით სოკოზე. ახლა მეორე ბილიკს დავადექით. ამ ბილიკმაც კარგ
სოკოებთან მიგვიყვანა. სოკოს კრეფას რომ მოვრჩით, უკან დავბრუნდით „ტყეში დაკარგვის”
გარეშე. ამის შემდეგ სულ ამ ბილიკით დავდიოდით. ერთხელაც არ დავკარგულვართ.
როგორც ჩანს, ეს ბილიკი მეორესთან შედარებით ჭკვიანი იყო.
***
ცელქი ტყუპები მინდორში ყვავილებს კრეფდნენ და პეპლებს დასდევდნენ.
- ვაი, მგონი დავიკარგეთ! - წამოიძახა ერთმა და თვალებზე ცრემლები მოადგა.
- ვაი! - თქვა მეორემაც და ცრემლები მოადგა.
- რა ვქნათ?
თან მალე დაბნელდებოდა. ტყეში კი უამრავი მხეცი ბინადრობდა: დათვები, მგლები,
ტურები და ასე შემდეგ. კიდევ შხამიანი გველები, ობობები, მორიელები და კიდევ ბევრი
35
ასეთი საშიში არსება. პატარა ცელქმა ტყუპებმა თავიანთი სახლის საპირისპიროდ ბევრი
იარეს და არ ვიცი, როგორ, მაგრამ მაინც თავიანთ სახლს მიადგნენ. გზაში კი უამრავი რამ
ნახეს.
სარკის მიღმა
ნეტა, როგორია ქვეყანა სარკმის მიღმა? ალბათ ძალიან ლამაზი და დიდი, როგორიც
სინამდვილეში?! ისეთივე ლამაზი, სახლები, ქუჩები, მდინარეები, მღვიმეები, ჩანჩქერები,
ზღვები, როგორიც აქაა? კი, რადგან ჩვენი სამყარო ისეთივეა სარკის მიღმა, რადგან სარკე
ყველაფერს ირეკლავს.
იყო ერთი ძალიან ლამაზი ტყე. ზამთარში ხომ საერთოდ, როცა მთელი ტყე თეთრი იყო.
ერთი ხის ფუღუროში ცხოვრობდნენ ციყვები - დედა, მამა და ორი ძმა. უფროსი ძმა
მშობლებს ყოველთვის უჯერებდა. პატარა კი ჯიუტი იყო და თავში სულ ოინები
უტრიალებდა. ერთ ცივ, თოვლიან დღეს კი სახლიდან გაიპარა. დიდხანს დადიოდა და მერე
თავისნაირ ცელქ კურდღელს გადააწყდა. კურდღელი და ციყვი დამეგობრდნენ. ერთად
ცელქობას მოჰყვნენ. უკვე ღამე იყო, უცებ მგლის ყმუილი გაისმა და ორივე სახლში გაიქცა
36
ანდრია ჩიხლაძე
(დაბ: 20/09/2007 )
12 წლის
კიბე სახურავზე
ერთ სახურავზე კიბე იყო, ის კიბე სრულიად მარტო ცხოვრობდა, მას ყურადღებას
არავინ აქცევდა. ის კი ყოველდღე იჯდა და ფიქრობდა . ეგუებოდა თავის მოსაწყენ
ცხოვრებას, არავის უნდოდა ვარსკვლავებთან მისვლა....
ერთ პარკში ხე იდგა, მას ბუნება ძალიან მოსწონდა, ასევე - ხალხის დაკვირვება და
თავისთვის ფიქრი. ის ხე არცთუ ისე ახალგაზრდა იყო, ამიტომ დასცინოდნენ. მას სულ
ადამიანად ყოფნა უნდოდა, მაგრამ შეეგუა იმ ფაქტს, რომ ეს ვერ მოხერხდებოდა.
გაზაფხულმა ისე გაიფრინა, გეგონება, არც კი ყოფილა, მისი კაშკაშა მზე თითქოს ვერც
კი ვნახეთ, ვერც განათებული ქალაქი და ვერც - ხასხასა ცა.
37
ვითომ, მე ვარ თოვლის ბაბუს შვილიშვილი
გაზაფხულის სუნთქვა
მარტი, აპრილი, მაისი თვეებია, როცა ფოთლები ამოდის ხეებზე, ახალი, ნორჩი, მწვანე,
მაგრამ მე მაინც ველოდები ერთ საწყალ ფოთოლს.
პატივისცემით -ხმელი წიფელი
ცა
ის ცვალებადია, ხან კარგ ხასიათზეა, ხან – ცუდზე, ხან უხარია, ხან ტირის. დღეს ცუდ
ხასიათზეა, ფიქრობს, თუ რატომ არავინ აქცევს მას ყურადღებას, ტირის, ტირის და ტირის.
სხვენის ამბავი
ზოგისთვის ის მხოლოდ ერთი პატარა ოთახია, რომელიც ჭერში მდებარეობს, მაგრამ
მასაც აქვს მოგონებები, ცუდიც და კარგიც, ფიქრობს, თუ ვინმეს ოდესმე გაახსენდება. ის,
იცდის, იცდის და იცდის.
38
მე ვარ ჯადოქარი
გამარჯობა! მე ჯადოქარი ვარ, ამ საკითხში არცთუ ისე ვარ გარკვეული. ამის შესახებ
ორი დღის წინ გავიგე. თავიდან არ დავიჯერე, მაგრამ საბოლოოდ მაინც დავრწმუნდი,
ჯადოქრობა ძალიან გასართობია, მაგრამ სახალხოდ ვერ ვაკეთებ, კატეგორიულად
ამიკრძალეს. ძალიან მაინტერესებს, მომავალში თუ რა მოხდება და როგორ განვითარდება
ყველაფერი.
დედამიწის ერთერთ კუთხეში იყო ერთი თევზი. მას მეგობრები არ ჰყავდა და სულ
მარტო იყო. ერთ დღეს მან სხვა თევზები ნახა და მათთან გამოლაპარაკება სცადა, ისინიც
დამეგობრდნენ და ერთად ერთობოდნენ. რამდენიმე დღის შემდეგ ეს საყვარელი თევზი
დაიკარგა და არავინ იცის, ვინ ან - რამ წაიყვანა.
მე ვცხოვრობ ვარსკვლავზე
39
მოწყენილი მატარებელი
მე და ჩემი მეგობარი
40
გიორგი მაჭარაშვილი
(დაბ: 27/08/2003 )
16 წლის
ბაბუაჩემზე
ბაბუ მთელი ბავშვობა იმ კატეგორიის ადამიანი მეგონა, ოჯახის გარდა, არავინ რომ არ
უყვართ, ოჯახში - ბუნჩულა, ბებოს პრინცი, ოჯახის გარეთ კიდევ... საშიშია... ძალიან
საშიშია...
ბაბუ ბებერი ყვავივით არის, ის დამკვირვებელია, იმის მიუხედავად, რომ სათვალის
გარეშე კარგად ვეღარ ხედავს, მაინც არასდროს უკეთია სათვალე და ცოცხალი, ნაცრისფერი,
გაყინული ოკეანისფერი თვალებით გიყურებს.
ბაბუ ომის ვეტერანია...ომზე არ ყვება ბევრს, არავის არ უყვება. ომზე რომ ვკითხავთ
ხოლმე, ასე გვპასუხობს: ,,რაც ომში იყო, ომში რჩება.’’ მხოლოდ ერთხელ შევესწარი, როგორ
ლაპარაკობდა თავის მეგობრებთან - თანამებრძოლებთან. ბაბუს ხრინწიან ხმას მიჩვეული
ვიყავი, მაგრამ მაშინ მისი ხმა კიდევ უფრო ხრინწიანი, ცივი და გამჭოლი იყო. მამაკაცებით
სავსე სუფრაზე მარტო ის ლაპარაკობდა, სხვები კი ხმისამოუღებლად უსმენდნენ.
ერთადერთი მოძრაობა ამ სურათში ბაბუაჩემის გამხმარ, დაბერებულ ხელში შეიმჩნეოდა,
რომელშიც სიგარეტი ეკავა და აქეთ-იქით აქანავებდა. მაშინ პატარა ვიყავი, ოთახში
სათამაშოს ასაღებად შევედი, როცა ბაბუს გავხედე და დავინახე არა ბაბუაჩემი, არამედ ომის
ვეტერანი, სევდით, ზიზღით და სიბრაზით სავსე ცრემლებით თვალებში... ნაპერწკლებს
ყრიდა, უცებ შემომხედა, ნაპერწკლების წვიმა შეწყდა, ბებიაჩემს ჩემზე ანიშნა. ბებო ადგა და
ოთახიდან გამიყვანა. სანამ გავყავდი, ბაბუმ გამომხედა, ცრემლების დამალვა სცადა და
გატეხილი ღიმილი გამაყოლა.
ბაბუ გმირია...
ბაბუ, ბებოს პრინცო, მომიარე ბებოს... ბებო ნაზია, ფაფუკი, შენ - უხეში, მკვახე. ბაბუ, შენ
უჟმური ხარ, ბებო - მხიარული, შენ - ქედმაღალი, ბებო კიდევ -თავმდაბალი... მაგრამ შენ
საინტერესო ხარ, ბებოსთან მწყინდება. თითქოს ერთმანეთს ავსებთ, არ ვიცი, უცნაური
ვინმე ხარ, ალბათ ამიტომ იპოვეთ ერთმანეთი ამ უცნაურ სამყაროში.
ბაბუ, რომ მოვალ, სადილზე ერთი ჭიქა ღვინო დავლიოთ? ბაბუ, ბებო როგორ გაიცანი?
ჭადრაკი ვითამაშოთ? აუ, ფეხბურთს უყურე? ბაბუ, ბებოს მომიარე და რომ გთხოვს, ზოგჯერ
მაინც გაყევი სასეირნოდ. ბაბუ, გთხოვ, ჩემს ძმას ეთამაშე მეტი, ვიდრე მე. წამლების დალევა
არ დაგავიწყდეს! წამო, ვიხინკლაოთ! ბაბუ, ჩემხელა რომ იყავი, რას აკეთებდი? ბაბუ, ეს
წერილი ბებოსაც წააკითხე...
41
ონავარი
მე არ ვიყავი მაშინ, როდესაც ჩაქრა იმედი, წამიერად შეწყდა ყველას ტირილი, გათენდა
და თბილისის ანძა ჩაქრა, როგორც ძველ ლოგინზე მწოლიარე მოხუცის დაჭიმული სხეული.
წამიერად, მოკვდა ოჯახი, მეზობლები, მეგობრები, დაისადგურა გამაყრუებელმა სიჩუმემ,
სადაც არა მარტო შენი, არამედ სხვისი გულისცემაც ისმის, ამდენი ემოციისგან დაიწვი,
ყველას ასე მოგვივიდა და ყველანი წამიერად მოვკვდით. გავიდა 2 წუთი და დარეკა
ტელეფონმა:
- როგორაა?
- დედი, გიო დამალაპარაკე!
შემდეგ მე დაველაპარაკე, შემდეგ ივიკოს ვუთხარი და ყველამ გაიგო პატარა ჭინჭყლის
ამჯერად გულწრფელი ტირილი. ყველამ გაიგო, გავიგეთ, მე გულში ჩავიკარი და ყველა ისევ
აინთო: ოჯახი , მეზობლები, მეგობრები. ყველაფერი ისევ აინთო, მაგრამ ცივი ცეცხლით,
მაგრამ მაინც ცეცხლით, იმედით.
42
მე მზე მქვია და მამალი ვარ
სანამ გათენდება, იღვიძებს პატარა ბიჭი და მამალს ელოდება, დღე რომ დაიწყოს.
მამალი მოხუცია. ქათმებს უყვართ მამალი, მამალსაც უყვარს ქათმები და ზოგჯერ
კვერცხების გათბობაში ეხმარება. ნამდვილი ჯენტლმენი, - ასე ფიქრობს მამალი თავის
თავზე.
ერთხელ დასჭყივლა მამალმა და გათენდა, მეორეჯერ დასჭყივლა და დაღამდა. მამალს
ჰგონია, რომ დღე-ღამე მისი წყალობით ცეკვავს ცაზე. მამალი ყოყლოჩინობს, მეტიჩრობს,
მაგრამ ქათმებს სულ მფარველობს. მამალს არ კლავენ, მამალს ვინ გაუბედავს, - ასე ფიქრობს
მამალი. მამალმა შეჰყივლა და დილა დაიწყო. ბიჭი წამოხტა და დღე ღამეც შეიცვალა. ბიჭს
მზე ჰქვია. მამალი ბერდება. მამალს ჰგონია, რომ მარადიულობას დაამარცხებს.
ბანძი ლექსი
ახალი რვეული
რამდენი ხანიც არ უნდა იყოს გასული ჩემი ბოლო მოთხრობის დაწერის შემდეგ,
რამდენი რვეულიც არ უნდა დამეცალა, ეს ახალი რვეულია და მის პირველ გვერდზე
მინდოდა რამე კარგი დამეწერა, მაგრამ როგორც ჩემს ყველა რვეულში, ეს გვერდი პირველი
გვერდი ინქება ყველაზე ცუდი მთელ რვეულში, იმიტომ, რომ თავში არაფერი კარგი არ
მიტრიალებს.
რატომ არავინ წერს რვეულის პირველ გვერდზე, ვითომ ახალ დასაწყისზე, რომელზეც
ხშირად ლამაზად ვიწყებთ წერას, არ გვინდა ამ რვეულის სიცარიელის ჰარმონიის
დარღვევა, ან თუ დარღვევაა, ლამაზად მაინც გვინდა, რომ დავარღვიოთ, მაგრამ თავში
არაფერი კარგი არ მიტრიალებს, ამიტომ ვერც ამ რვეულს და ვერც თქვენ ვერანაირი კარგი
ენერგიით ვერ აგავშებთ. გადამშალეთ...
ის ძახილი, რომ თავში არაფერი კარგი არ მიტრიალებს, უფრო პათეტიკურია, ვიდრე
კობი ბრაიენტის გარდაცვალების შემდეგ ატეხილი მასიური ისტერიკა.
მაგდაგვარი ტრაგედიების მოსმენის, თანაგანცდის შემდეგ ვერც კი ვლაპარაკობ იმ
წვრილმანებზე, რაც ამ მომენტში ყველაზე მეტად მანაღვლებს.
43
მინდა, რომ აი, ახლა, ამ წამს დრო გაჩერდეს, ავდგე და წავიდე, ამის გასაკეთებლად
დროის გაჩერებაც არაა საჭირო, - იტვით თვენ, მაგრამ გაჩერებულ დროში ამ საქციელს
პასუხისმგებლობიდან გაქცევა არ ერქმეოდა, მე დავარქმევდი სხვა სახელს, რამე უფრო
საყვარელს. დროს გავაჩერებ, თქვენთვის უბრალოდ გავქრები და წავალ სკოლაში, ავიღებ იმ
გატეხილ კონტრაბასს, რომელიც მაინც და მაინც ჩემს ხელში გატყდა და წავიღებ
კონსერვატორიაში გასაკეთებლად. წყეულიმც იყოს გატეხილი, წინადეკაგაბზარული
კონტრაბასი, რომელიც ბრეკეტებიანი ბავშვივით ჩლიფინებს, როგორც კი ხმას ამოაღებინებ.
მინდა, რომ დრო გადავახვიო და დირიჟორის წყელვა-კრულვა გამოვტოვო, ვინ იცის, იქნებ
ორკესტრიდან გაგდების სადა ცერემონიაც, რომელიც ტელეფონური საუბრის ფარგლებს არ
გასცდება. რა თქმა უნდა, ვაბუქებ და ისევ გავურბივარ იმ რეალურ რაღაცას, სამყაროს თუ
კვერცხის ნაჭუჭს, გარეთ არსებულ სივრცეს, რომელსაც რეალობას ვეძახით... აი, კიდევ
ერთი პათეტიკური წინადადება, რომელიც კობი ბრაიენტის გარდაცვალების შემდეგ
მოყოლილ სკანდალსაც კი არ ჩამოუვარდება.
წყეულიმც იყოს ჩემი დაუდევრობა, წყეულიმც იყოს სამართლიანი ლანძღვა, რომლის
მოსმენაც მომიწევს და წყეულიმც იყოს კონტრაბასი - აი, ისევ ტკბილი მოთხრობა
გამოვიდა..
P.S.
R.I.P KOBE ოღონდ მართლა, გულით, ამჯერად - თვითგვემის გარეშე...
44
ყველა, ვინც ფიქრობს - აზროვნებს
15 წლის
ტყის მეფე
მე მივიწევ იმისაკენ, რომ გავხდე პეპელა. მაგრამ იმისათვის, რომ გავხდე პეპელა, უნდა
ვიყო ფერადი. ფერადი კი მაშინ გახდება ჩემი ცხოვრება, როცა ფრენას ვისწავლი.
45
***
გამოაცხადა მიქაელმა და თითი ღილაკს დააჭირა. ცამ ქვემოთ დაშვება დაიწყო. ქვემოთ
ცუდი ამინდია. წვიმა წამოვიდა და წასულები დაბრუნდნენ. დედამიწაზე ათასამდე ლიფტი
ეშვება წასულებით გამოტენილი.
14 წლის
დრაკულა
- შენ ჩემი მეგობარი იყავი ან ხარ. მე რა ვიცი, - ფიქრობს მეგობარი მეორე მეგობარზე.
- შენც ჩემი მეგობარი ხარ, იყავი ან ხარ, მე რა ვიცი,
- უბრალოდ, გავიზარდეთ,და შევიცვალეთ ალბათ,
- ხო, ინტერესები შეგვეცვალა და შევიცვალეთ ალბათ...
- მაგრამ შენ ჩემთვის მაინც მეგობარი ხარ. ძველი, ან - ახალი, მაგას რა მნიშვნელობა
აქვს.
- ხო, რა... რამე თუ დაგჭირდეს, დამიძახე.
- მინდა თუ არა, ბევრი რამ მაკავშირებს შენთან.
- მაკავშირებდა, ალბათ, თუმცა, ამას რა მნიშვნელობა აქვს, - ფიქრობენ მეგობრები
ერთმანეთზე.
46
გიორგი პიპინაშვილი
(დაბ: 26/07/2004 )
15 წლის
***
დილით ადრე ადგა ნიკა, სკოლაში წიგნების ასაღებად ჩავიდა . ყველა წიგნი არ აქვს,
ნაწილი ბაზრობაზე უნდა იყიდოს.უკვე მოსაღამოვდა, ნიკამ მხოლოდ ერთი კონკრეტული
წიგნის საშოვნელად ნახევარი დღე უზარმაზარი წიგნებით გატენილი ჩანთით იარა.
მხოლოდ ერთი უბედური უნარების წიგნისთვის ნახევარი თბილისი მოიარა. ბოლოს მიადგა
წიგნების ერთ მაღაზიას, აქ ძირითადად მეორეული წიგნები იყიდება . ზოგს ყდა არ
აქვს,ზოგი კი დაჯღაბნილია. მიუხედავად შემზარავი წიგნებისა, ნიკამ საკმაოდ ნორმალური
გარეგნობის უნარების წიგნი იყიდა და სახლში წავიდა. მეორე დილით ნიკამ დიდი
ინტერესით დაიწყო წიგნების გადაშლა, ბოლოსთვის, რა თქმა უნდა, ის მეორეული
უნარების წიგნი შემოიტოვა, დაავლო ნიკამ წიგნს ხელი და გადაფურცვლა დაიწყო.
მიუხედავად იმისა, რომ ნიკას აინტერესებდა, თუ რა ეწერა მის სამომავლო უნარებში, იმან
უფრო გაიტაცა, თუ რა ეწერა შავი კალმით მთელ წიგნში. დასაწყისში წერია სახელი -
სალომე, გვარი არ არის. ამ წიგნში იყო მთელი აბიტურიენტობის პერიოდი აღწერილი, ხან
ინგლისურად ეწერა, ხან - ქართულად. ნიკას აღარ აინტერესებს უნარები, ის უცნაურ
ისტორიას ჩაუჯდა.
უხილავი ომი
ღამე ქუჩაში
უცნობი წერილი
გაღვიძება ვერ მოვასწარი, უკვე ქურთუკი მქონდა მოცმული და ჩანთა ხელში მეჭირა. ეს
კვირა ფეხით მიწევდა სკოლაში სიარული. მამაჩემის გაცივებამ ოჯახში ორჯერ მეტი
დაღლილობა შემოიტანა. მეც შემოვიგდე ზურგზე ჩანთა, დედას და მამას დავემშვიდობე და
წავედი... უკვე სკოლის ეზოში უნდა შევსულიყავი, რომ ჩემმა დაღლილმა ფეხებმა სხვა
მიმართულებით დაიწყეს სიარული. მე თვოთონაც არ ვიცოდი, სად მივდიოდი, მაგრამ ნელ-
ნელა ვხვდებოდი, რომ ასეც უნდა ყოფილიყო. გავჩერდი და სკამზე დავჯექი, აქეთ-იქით
გავიხედ-გამოვიხედე, სკვერის მიყრუებულ ადგილას აღმოვჩნდი, სადაც არც თუ ისე
მოსაწყენი აღმოჩნდა. ჩანთა გვერდზე გადავდე და ზემოთ ავიხედე, სადაც შემოდგომის
მოლივლივე პეიზაჟი დავინახე.. . ზემოთ ყურებაში ვერც კი შევამჩნიე, რომ რაღაც
ფურცელზე მედგა ფეხი. ორწუთიანი პაუზის შემდეგ ეს ფურცელი ავიღე და გავხსენი.
ფურცელზე ნაწერმა ჩამითრია, როგორც იმ უამრავი წინადადებების კრებულმა, რომელზეც
წამიერი სასწაულები ეწერა.
წერილი სხავადასხვა კალიგრაფიით იყო ნაწერი. ეს ნაწერი სამ ნაწილად იყო
დაყოფილი.. თითო ნაწერში აღწერილი იყო წელიწადის სამი დრო, ეს ნაწერები ბავშვების
ოცნებებს ჰგავდა. ამჯერად მეც დავამატებ წერილის და წელიწადის ბოლო დროს.
48
გიორგი ქვარცხავა
(დაბ: 5/11/2001)
18 წლის
სულ რომ ზღვა გადაიხსნას და იქიდან ურჩხული ამოვიდეს, სულ რომ მთები და
კლდეები ჩამოინგრეს და ნანგრევები ჩემს გადასათელად წამოვიდნენ, მზემ რომ
გადაწყვიტოს დასავლეთით ამოსვლა და აღმოსავლეთით ჩასვლა, დღეს მე ვერაფერი
გამაჩერებს, ვერაფერი წამართმევს ძალას და ვერაფერი დამაკარგვინებს შეძენილ ნიჭს.
შეიძლება მხოლოდ ეს სიტყვები არ არის ფუჭი იმათგან, რომლებიც დამიწერია. ვუმზერ
უსასრულობას, ვგრძნობ ჟინის მოზღვავებას და ვხვდები, რამხელა ძალა და ნიჭი მომცა
მხოლოდ ერთმა წამმა, ერთმა მომენტმა. დღეს მე შემიძლია დავიფარო დევებით სავსე
ქუდი და ზუსტად მეცოდინება, რომ დევები ჩემს დაძახებაზე გამოიჭრებიან. ისინი
დიდხანს არ მცემდნენ ხმას, მაგრამ ახლა უკვე ჩვენ უსასრულოდ ლაპარაკი შეგვიძლია.
გავა ეს დღე და გავა ეს მომენტიც, ეს ამაღლებული განწყობა და კვლავ მოყვებიან ჩემზე
ამბავს: როგორ მივრბოდი, როგორ დავეცი, როგორ ვიწვდიდი ხელს... მაგრამ ეს არ იქნება
ისტორიის დასასრული, რადგან მე აწი ყოველ გზას ქუდით გავივლი, დიადი დევებით სავსე
ქუდით!
„ჰფეთქენ იანი“
მოკლედ, ამ 2020-მა წელმა მაგრად გვაგინებინა თავი: ჯერ იყო და ლამის მესამე
მსოფლიო ომი დაიწყო, ახლა ამ კორონამ ჩაგვიშალა ყველა გეგმა და გამოგვკეტა სახლში,
მომავალი თვეები კი ხან კომეტის ჩამოვარდნით და ხან კალიების მასიური შემოსევით
გვემუქრება. მოკლედ, კაცმა რომ თქვას, აღარაა ჩვენი საშველი, მაგრამ მე ამ კაცს ვერ
დავეთანხმები. კი, 2020 წელს დიდი იმედებით ველოდით, ეს უნდა ყოფილიყო რაღაც
ახალი საწყისი, ახალი ათწლეული იწყებოდა და გვეგონა, რომ ყველაფერი შეიცვლებოდა და
ჩვენს ცხოვრებაში გარდამტეხი პერიოდი დადგებოდა. ახლა კი ვამბობთ, რომ არასწორები
49
ვიყავით, რომ ყველაფერი წყალში ჩაგვიცვივდა, მაგრამ, ჩემი აზრით, მთავარ ნაწილში არ
შევმცდარვართ, უბრალოდ, ახალი საწყისი და გარდატეხა არასწორად წარმოვიდგინეთ
გონებაში. ახალ შენობას ძლიერი საძირკველი სჭირდება, ის კი ასე უბრალოდ არ ჩნდება. ეს
ყველაფერი, რაც ჩვენ თავს ხდება, მგონია, არც თუ ისე შემთხვევითია. ეს გასაჭირი
გვასწავლის, რომ უბრალო რაღაცებით უნდა მივაღწიოთ ბედნიერებას. იქნებ იმიტომ ვართ
გამოკეტილები, რომ საკუთარი თავი შევისწავლოთ და საბოლოოდ ვიპოვოთ ის?
აღმოვაჩინოთ, რანი ვართ და რისთვის მოვედით ამქვეყნად, რა არის ჩვენი დანიშნულება და
როგორ უნდა ვიცხოვროთ ისე, რომ არც თავი დავიღუპოთ და არც სამყარო მოვსპოთ. ჩვენ
ძალიან ავცდით ჭეშმარიტ გზას და აუცილებლად გვჭირდებოდა მსგავსი რამ, რომ ახლიდან
აღმოგვეჩინა საკუთარი არსების მიზეზი და მიზანი. მხოლოდ ამის შემდეგ შევძლებთ, რომ
რაღაც ახალი და მშვენიერი ავაშენოთ და საბოლოოდ შევიგრძნოთ ცხოვრების სიტკბოება,
ის ხო მშვენიერია, დანაშაულია, რომ სიცოცხლის ერთი წამი მაინც გაატარო სიყვარულის
გარეშე.
მოგმართავთ ყველას და კარგად გაიაზრეთ ჩემი სიტყვები: გაბრაზდით, მაგრამ
შეეგუეთ. ნუ ეძებთ მიზეზებს იმისა, რაც ჩვენს თავს ხდება, ნუ მიეცემით გლოვას და
სასოწარკვეთას. ახლა ვერაფერი შეგიშლით ხელს, ჩაიხედეთ საკუთარ თავში და
აღმოაჩინეთ მარტივი ბედნიერება. ახლა ყველაზე უფრო თავისუფლები ვართ, ჭეშმარიტად
თავისუფლები, მეგობრებო, მოწყვეტილნი ამქვეყნიურ ცდუნებებს. ეძებეთ სიყვარული,
შეიგრძენით სიცოცხლე და იცხოვრეთ რწმენით, რომ აუცილებლად მოხდება რაღაც ძალიან
კარგი!
მე და სხვა
51
ცოტა ხნის მერე მოხუცი საქმეს მიუბრუნდა. მან დაასაფლავა სიმარტოვეში
გარდაცვლილი ხურო ნაზარი. საფლავს ჯვარი დაადგა და შესანდობარიც დალია:
- უკუღმართადაა ყველაფერი, შენ ჩვენზე ადრე არ უნდა მომკვდარიყავი... მაგრამ არც
აქ იყო შენი ადგილი...
ძაღლები სირბილს მორჩნენ და ერთად შეიკრნენ. ხეზე ფრინველთა გუნდი შემოსხდა.
ივანე მუხლებზე დაეცა და მიცვალებულს მიმართა:
- შენ დაბრუნებას ყველა ინატრებს, მე კი მოთმენით დაველოდები შენს ნახვას. ახლა
შინ იქნები.
მოხუცმა თავი დახარა და ცოტა ხანში გაბზარული ხმით ჩაილაპარაკა:
- მადლობა...
გარშემო დასადგურებულ დუმილს არაფერი არღვევდა. ცა ისევ შავი ღრუბლებით იყო
მოცული, მაგრამ მზის სხივები ფარულად ემზადებოდნენ მათ გასაფანტად.
52
ყოფილი ძაღლი
- იპოვე?
- ვის?
- ვის კი არა, ვინ.
- ვინ?
- ბაბუაჩემი, ედემი.
- აა, არა.
- ხო, რას იპოვიდი, წინა საუკუნეში ჩაცხრილეს.
- უი, მართლა? ვიზიარებ.
- გაიხარე, გენაცვალე.
- და რატომ უნდა მეპოვა?
- შენ კი არა, მე უნდა მეპოვა.
- ვინა? მკვდარი ბაბუა?
- არა, ტო, რას ამბობ.
- აბა, ვინ?
- ძაღლი რა, ყოფილი.
- ეე, გეთქვა, ტო, მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი.
- შენა?
- ხო რა.
- ვაა.
- რავა, ვერ მიცანი?
- და შენ რატო ვერ მიცანი?
- რას გიცნობდი, თეთრად მახსოვხარ, ახლა კი შავ ხვრელზე უფრო ჩორნი ხარ.
- მერე, ვისი ბრალია ეგა?
- ვისი?
- ვისი და შენი, ყოფილო ძაღლო!
- ჩემი?
- არა, ბიჭოს, ბებიაჩემ ქსენიასი!
- როგორაა ქსენია ბებო?
- რავი, არა უშავს რა.
- და რა შუაშია?
- არაფერი.
- აბა, ვისი ბრალია?
- შენი, კაცო, შენი!
- რავა, მე შეგიცვალე ზნე და ფერი?
- ეგრე გამოდის, ძაღლო!
- მერე, ბრაზობ შენა?
- მენა?
- ხო, შენა.
53
- ადრითა ვბრაზობდი, ახლა გადამიარა. მიხდება კიდეც, ხო იცი!
- მაშ, კარგი მიქნია.
- კარგი და ცუდი არ ვიცი მე.
- აბა, რა იცი?
- ის, რომ გეძებდი.
- რათ მეძებდი?
- აბა, მე რა ვიცი?
- ეე, ტოჟე მნე, ვსე ზნაიკა!
- ვა, გახსოვს შენა?
- ვინა?
- ედემი ბიჯო, ბაბუაჩემი, ეგ იყო ვსე ზნაიკა.
- რაო, ჩაცხრილესო, ხო?
- ხო, მასეა.
- კაი კაცი იყო.
- აბა, შენ რა იცი, ძაღლო?
- კაცო, რავა არ ვიცი? მაშინ პაბალშომუ მარტო კარგ ხალხს ცხრილავდნენ.
- როდისა?
- უწინა.
- როდის უწინა? სანამ შენ ჩემი ძაღლი იქნებოდი?
- ხო რა.
- არ ვიცი, მაგ დროის არაფერი ვიცი, მხოლოდ შენს მერე.
- არაფერი შენ არ იცი!
- ის ვიცი, რომ არაფერი არ ვიცი!
- გცოდნია ცხოვრება!
- და შენ რა იცი ერთი?
- ის, რომ გაგაშავე.
- ოო, ეგ მეც ვიცი.
- ხო და გცოდნია, მაქედან იწყება ყველაფერი.
- ვითომ?
- ალბათ, რა ვიცი.
- აი, შენც არა გცოდნია!
- რაი?!
- ვაი!
- ხო კაი, გეყო, კაცო. მოდი, ამ ჭიქით გაუმარჯოს...
- რასა?
- რასა კი არა, ვისა.
- ვისა?
- ბაბუაშენსა, ედემს.
- გაუმარჯოს რა! ხსოვნა იყოს დაკარგულისა...
ასე შესვეს ყოფილმა ძაღლმა და ყოფილმა პატრონმა შესანდობარი.
54
- ეხ, მენატრება, ხო იცი!
- შეეგუე, აღარ დაბრუნდება.
- არა, მარა ჩვენ მივალთ მასთანა, ოდესმე.
ძაღლმა დაიყეფა.
- ეხ, წავედი ახლა, ძველო პატრონო!
- სადა?
- საიდანაც მოვსულვარ.
- მაშ მეც წავალ.
- საითა?
- საითაც გეზი ამიღია.
გაიყარა ორთა გზა, იმის შეცნობის გარეშე, კიდევ შეიყრებოდა თუ არა...
წერილი კორონას
55
ჩვენი ცხოვრების ბრძოლა
58
სანამ დავიბადებოდი
61
ადრიანი დილაა, ყველას სძინავს, თოვლი კი პირველად მოვიდა. ვერ ვხვდები, როგორ
გაჩნდნენ აქ ეს კაცები, ვინ მოიყვანა ან რა დანიშნულება აქვთ.
თავში მრავალი კითხვა ტრიალებს, ბევრს ვერაფერს ვხვდები.
ამ სრულ გაურკვევლობაში კი მეპარება გრძნობა, რომელიც დიდი ხანია არ განმიცდია -
დაცულობის, იმედის.
ვდგავარ ამ პატარა დიადი ქმნილებების წინაშე და თავს შინ ვგრძნობ. ვუყურებ
ჯარისკაცებს და ისინიც მიმზერენ მე, ვდგავართ ასე ჩუმად, თვალგასწორებულები.
მათი მზერა ყველაფერს მახვედრებს - ისინი იბრძვიან, ისინი თავს წირავენ, არა, მათ
უკვე გაწირეს თავი, საკუთარი სიცოცხლე გაიღეს, რომ ჩვენ გვქონოდა სახლი, რომელშიც
ახალ წელს შევხვდებოდით ოჯახებთან ერთად. მათ ვუყვარდით და ახლაც ვუყვარვართ,
ჩვენ კი არც ვიცით, ვინ არიან. ისინი წავიდნენ, თვალცრემლიანი დატოვეს ოჯახები,
უცნობების სახეზე კი ღიმილი დახატეს...
ვდგავარ და ვუმზერ თეთრ ჯარისკაცებს, რომლებიც მომართულები არიან, კვლავ
უნდათ ბრძოლა. ვდგავარ, ვერ ვიღებ ხმას და ვერ ვმოძრაობ, ტანზე ჟრუანტელი მივლის.
ჯარისკაცები კი ისევ ისე მარდად და ვაჟკაცურად შემომცქერიან.
ვხვდები, ყველაფერს ვხვდები, პირველი ჯადოსნური თოვლი გვახსენებს დაცემულ
გმირებს, რომელთა წყალობითაც ვხვდებით ახალ წელს...
მადგება ცრემლი, რადგან ვიცი, რომ დადნობისთვის არიან განწირულნი...
შემდეგ კი თვალცრემლიანს მეღიმება, რადგან ვხვდები, რომ ყოველ წელს ხელახლა
დაიბადებიან თეთრი ჯარისკაცები, ყოველთვის, მარადიულად...
სახლი
ჩემი მე-17 დაბადების დღე იყო. ძალიან მომინდა, რომ გადამეხადა, ჩემი მეგობრები
შემეკრიბა და ერთად გაგვხარებოდა, რომ უკვე 17 წელია, ამ სამყაროში დავაბიჯებ.
აბიტურიენტობის პერიოდი იყო და ველოდი, რომ ყველა მეტყოდა: „აუ, არ მცალია“, მაგრამ
საპირისპიროდ - იმ საღამოს ყველას ეცალა (ან მოიცალა, არ ვიცი).
გადავწყვიტე გადამეხადა ბებიაჩემის სახლში, სადაც იგი მარტო ცხოვრობდა ძალიან
დიდი ხნის განმავლობაში. ბებია მაგ დღემდე 2 თვით ადრე გარდაიცვალა და ცოტა
უხერხულად ვგრძნობდი თავს, რომ უკვე დაცარიელებულ სახლში უნდა გვექეიფა, მაგრამ
მაინც არ გადავიფიქრე.
გავაწყვე სუფრა, ჩავიცვი ის ერთადერთი პერანგი, რომელიც მაშინ მქონდა. არად
ჩავაგდე, რომ უნარების დავალება არ დამიწერია და, მოკლედ, ყველაფერი გამზადდა.
მეგობრებმა დაუწერელი კანონის თანახმად, იმოქმედეს და დააგვიანეს. როგორც იქნა,
მოაღწიეს და თამადად დავნიშნე ხუცო (აი, თქვენ რომ ნიკას უწოდებთ).
62
ნუ, მერე როგორც ხდება ხოლმე: სასმელმა იმოქმედა, ყველა მხიარულად იყო. მეც
დავიწყე ქართული ნაწარმოებებიდან ციტატების ფრქვევა. მუსიკა ხმამაღლა ჩავრთეთ. ერთ
მეგობარს ზედმეტი სასმელი მოუვიდა და ლამის „წაგვექცა“, ნიშადურის შესუნთქვითაც ვერ
გამოვაფხიზლეთ. საბოლოოდ, ავიღეთ, ჩავიტანეთ და მშობლის მანქანაში ჩავდეთ (არა,
სიტყვები არ შემშლია, ეგრე იყო). ჩამოგვივარდა მეზობელი, რომელიც ძეგლივით დადგა
კართან და განმკითხავი სახით შემოგვყურებდა. ხმა არ ამოუღია და ჩვენც ყურადღება არ
მივაქციეთ. ერთმანეთს მოვესიყვარულეთ ნასვამები (აბა, ფხიზლები ვილანძღებით და...).
დაშლის წამიც მოვიდა.
დღის ბოლოს დავჯექი. ვიჯექი მარტო იმ სახლში, რომელშიც იცხოვრა და ბოლოს
ლოგინად ჩავარდა ბებია, რომელიც მაინც მასწავლიდა ქიმიას ცხოვრების ბოლოს,
რომლისთვისაც ბევრჯერ საჭმელი მიჭმევია, ამომიტანია წამლები, გამისწორებია საწოლზე,
რომელმაც ჩემ თვალწინ მოიტეხა ფეხი.
ვზივარ და ვფიქრობ - განა სწორი ვქენი, რომ იმ ამბიდან ასე მალე ღრეობა მოვაწყე ამ
სახლში? მეშინია, თვალი გავუსწორო სახლს, იქნებ ეწყინა ან გაბრაზებულია.
მერე კი უცებ გამახსენდა, როგორ მითხრა ბებიამ, როდესაც პატარა ბავშვი ვიყავი: „რა
იქნება, ერთხელ მოვიპატიჟოთ შენი ამხანაგები, ჩემი ბლინებით გავუმასპინძლდეთ!“
გამეღიმა. გავბედე და თვალი გავუსწორე სახლს.
სახლი ბედნიერი იყო.
დათა ყიფიანი
(დაბ: 27/05/2004 )
16 წლის
***
გათენდა კიდევ ერთი სკოლის დღე. მომბეზრდა სულ ძილი გაკვეთილებზე. მოდი, სხვა
რამეს გავაკეთებ, მაგალითად, დახატავ პატარა კაცუნას, დავხატე და ვიფიქრე: პატარა
კაცუნა ომშია,
- რა არის ომი? - მკითხა მან,
- შენ ცოცხალი ხარ?- ვკითხე მე.
- შენ გამაცოცხლე, - მიპასუხა მან.
- როგორ, ნუთუ მე ჯადოსნური კალამი მიჭირავს ხელში? რასაც დავხატავ,
ცოცხლდება?
ავდექი და დავიწყე ხატვა, არ ვიცოდი, რას ვხატავდი. ბოლოს, რომ მოვრჩი, მივხვდი,
რომ ომი კი არა, ეზოიანი სახლი, ქალი და ბავშვი დამიხატავს; მე დავხატე კაცი, რომელსაც
მივეცი ცხოვრება ომის გარეშე.
63
***
ერთ დღესაც გავიღვიძე და სხვაგან ვიყავი. რაც დავწერე, იმის პერსონაჟი ვიყავი. მე ეს
მოთხრობა არ დამიმთავრებია, გავიფიქრე, მოდი, გავივლი. გზაში ვიღაც შემხვდა და
ვკითხე, ეს რომელი თავია? გაუკვირდა და პასუხი არ გამცა, ეგონა, შეშლილი ვიყავი.
სხვასაც იგივე ვკითხე, იმანაც აიჩეჩა მხრები, ასე დავბოდიალობ და ვეკითხები ყველას:
რომელი თავია? მე კი აქ ვარ გამოკეტილი, ნეტა, ვინ ჩამაგდო ამ ნაწარმოებში, ნეტა,
გამომიშვებს ვინმე? ან ვინმეს ესმის ჩემი?
***
დადგა კიდევ ერთი სამუშაო დღე. დილით მშობლები და ბავშვები იღვიძებენ, იცმვამენ,
საუზმობენ. ბავშვები სკოლაში მიდიან, ხოლო მშობლები - სამსახურში, მაგრამ უცნაურმა
შემთხვევამ ისინი სახლში გამოკეტა. ბავშვი კარის გაღებას ცდილობდა, მაგრამ ვერ გააღო.
მამამაც სცადა, მაგრამ უშედეგოდ, დედემაც, მანაც კი ვერ გააღო კარი. მშობლებმა ყველგან
დარეკეს, მაგრამ ყველა ერთსა და იმავეს ეუბნებოდა: ვერ მოვალთ ღამემდეო. მშობლებმა
ყველაფერი სცადეს, მაგრამ უშედეგოდ, ეჩხუბებოდნენ კიდეც, მაგრამ არაფერმა იმოქმედა
კარზე. კარს უნდოდა, რომ ამ ოჯახს დაესვენა სწავლისა და სამუშაოდან და ეს კარგად
გამოსდიოდა. მშობლებმა და ბავშვმა დაიწყეს თამაში, შემდეგ - ფილმის ყურება. მეორე დღე
გათენდა, მშობლები სამსახურში გაქცევას აპირებდენენ, მაგრამ სპეციალური სამსახურის
აგენტები არ მოდიოდნენ. მამამ კიდევ სცადა კარის გაღება და გააღო კიდეც, მაგრამ ვერ
მიხვდა, ვინმე მოვიდა და კარი რაღაცნაირად შეაკეთა, თუ არა, მაშინ როგორ გაიღო ეს
კარი?
64
იძულებითი ლაშქრობა
დემეტრე ქელბაქიანი
(დაბ: 8/06/2007 )
12 წლის
65
გამოგონილი მეგობრის ამბავი
ჩემს გამოგონილ მეგობარს მაქსი ერქვა მე მაქსიმუსს ვეძახდი ჩემი საყვარელი სახელი
იყო. ის საიდუმლო აგენტი იყო - „აგენტი 112 მაქსიმუსი.“
ის ძალიან მაგრა ჩხუბობდა და მაგარი იარაღებიც ჰქონდა. ღამე რომ მეშინოდა, ის
მიცავდა. ერთხელ მომიყვა:
- ერთი ბოროტმოქმედი იყო, მსოფლიოს გამანადგურებელ იარაღს ამზადებდა. მე
მივედი მის შენობასთან და ელექტრო ბომბი ჩავაგდე, ყველა იმ წამსვე გავაწვინე ერთი 4
მეტრიანი კაცის გარდა. საბოლოოდ, ეს კაციც დავამარცხე და მსოფლიოს გამანადგურებელი
იარაღიც გავანადგურე, მაგრამ მთავარი ბოროტმოქმედი ხელიდან დამისხლტა.შემდეგ კი
მითხრა:
- მე საქმეს ყოველთვის მკვლელობის გარეშე ვამთავრებ და თუ შენც ჩემს საქმიანობას
აირჩევ, გირჩევ შენც ასე მოიქცე.
სამწუხაროდ, ახლა გავიზარდე და აღარ შემიძლია მისი დანახვა, რაც ძალიან
მასევდიანებს.
კატა ნაგავსაყრელთან
ამბავი ზღვაზე
66
-მარი, მიშველეე!!!
ჩემმა დამ გამოცურა და მხრებით მიმათრევდა, მაგრამ ვეღარ გაუძლო და ორივე ერთად
ვიხრჩობოდით, სანამ ერთმა ბიჭმა არ გამოცურა და ნაპირზე არ გამიყვანა. ახლა ვფიქრობ,
რა მოხდებოდა, ის ბიჭი იქ რომ არ ყოფილიყო.
კიბე სახურავზე
ერთი ძველი კიბე იყო, უკვე რამდენიმე წელია, არავის გამოუყენებია ის და მას გული
სწყდებოდა, როდესაც თავის საქმეს ვერ ასრულებდა. ადამიანი კი რას წარმოიდგენდა, კიბეს
გრძნობები თუ ექნებოდა, მაგრამ ერთ დღეს კიბეს ბედმა გაუღიმა .
ბავშვებს ფეხბურთის თამაშის დროს ბურთი სახურავზე აუვარდათ. კიბე სარდაფიდან
ამოიტანეს, მან თავი ვერ შეიკავა და სიხარულის ცრემლები წამოუვიდა, ამ დროს ბავშმა
იკითხა:
- კიბე სველი რატომაა?
მამამ უპასუხა.
-არ ვიცი, ალბათ ნესტის ბრალია.
კიბემ შვებით ამოისუნთქა , რადგან მათ ეკრძალებათ ხალხისთვის იმის გამხელა, რომ
ისინი ცოცხლები არიან, რადგან ეს რომ გაიგონ, მათ კი არ გაუკვირდებათ, არამედ
შეეშინდებათ შეეშინდებათ და მოკლავენ მას.
კიბე სახურავზე მიაყუდეს და ბურთი ჩამოიღეს. მას დიდი ხანია, თავი ასე ბედნიერად
არ უგრძვნია და დარწმუნებული ვარ, ადამიანებს წარმოდგენაც კი არ ჰქონდათ, თუ ასეთ
კარგ რამეს აკეთებდნენ.
67
***
ერთხელ როდესაც პატარა ვიყავი, გავიგონე ანდაზა: ერთი თხილის გული ცხრა ძმამ
გაიყო. ხოდა, მივედი ჩემს დასთან და შევთავაზე:
- ხო იცი ანდაზა: ერთი თხილის გული ცხრა ძმამ გაიყო, მოდი, აბა, ჩვენც გავყოთ ეგ
თხილი, ოღონდ ათ ნაწილად.
- აუ, ხოო, მოდი! - დავსხედით და გავყავით ის თხილი ათ ნაწილად და მერე მე ვთქვი.
- ათი ადამიანი რომ არ ვართ?
- აუ, მერე რაა! მაინც ჩვენ უფრო მაგრები ვართ, იმიტომ, რომ უფრო მეტად გავყავით.
- მაშინ ჩვენ შევჭამოთ.
- კაი, ოღონდ ჯერ დედას ვაჩვენოთ.
- კაი.
დედას ვუთხარით ეს ამბავი, მან შეგვაქო და ჩაიცინა. ჩვენ შევჭამეთ ეს თხილი და
გახარებულები დავწექით შუადღის ძილისთვის.
კარანტინი
კარანტინი იყო, დიდი ხანია სტუმარი არ მყოლია. ერთ დღეს დედაჩემი მოდის და
მეუბნება: შენი ბიძაშვილი მოდისო. თითქოს დიდი არაფერი, მაგრამ ძალიან გამიხარდა,
თანაც ძალიან მენატრებოდა. მოთმინებით ველოდებოდი და ბოლოს, როგორც იქნა,
ამოვიდა. იმ წამსვე მივვარდი და ჩავეხუტე. ვუთხარი:
- როგორ ხარ? შენი ძმა რატომ არ ამოვიდა?
- მე თვითონაც მარტო ამოვედი.
- თმები გაგეზარდა?
- ხო, რავი, გამეზარდა? არ შემიმჩნევია.
- ისე, გიხდება, არ გინდა, გაიზარდო ?
- რავი, მე არ მომწონს.
- შენი ძმა ხო კარგადაა ?
- კი, ცოტა ნერვებს მიშლის.
და ასე ვლაპარაკობდით მთელ დღეს.
68
დიმიტრი პეპინაშვილი (პეპო)
(დაბ : 13/03/2001 )
19 წლის
***
მე ვეღარ დავბრუნდები
69
ახლა ეგ ჭექაა ჩემი.
კვლავ დამყვება ჩემი ჩრდილი
შიშთან ერთად - მაშინებს...
მაშინებს... მაშინებს!
უდაბნოში გალაკტიონს ვაძებნინებ მშვიდ ნაპირებს.
უდაბნოა?!...
ეს უდაბნო ჭაობებში იხრჩობა;
ხალხი, ყველგან მოფენილი, როგორც ეკალ-ბარდები,
მე - ვით ბარდებს შეფარული ეკლიანი ვარდები.
ვიცი, მე ვერ დავბრუნდები,
მაგრამ მაინც მინდები.
აქ რა ხდება?!
ღმერთო!
ამას ვერვინ ვერ მიხვდებით!
***
***
მე არ ვშფოთავ. დიდი ხნის წინ მივხვდი, რომ რამდენიც არ უნდა ილაყბო, არაფერი
იცვლება. შფოთვა არაა ჩემი საქმე, მე მეტად ძლიერი გრძნობების დინებას მივყები. თვალს
თუ გამისწორებ - გაკოცებ, გინდა? იესო „მსინავს“... გეგონება, მუხლებს ვიტყავებ დღესაც
ლოცვაში.. არა, საყვარელო, ხასიათს ვერ გამიფუჭებ! დილაობით ღმერთს როლონგ
სტოუნზს ვასმენინებ და ქალებთან შოპენის ფონზე ვნებივრობ. თვალს ვერ მისწორებ? ნუ
შფოთავ! ციური ზედმეტად ემოციური ქალბატონია.
71
***
სარკეს ვერ დაემალები. სარკესთან უნდა იტირო, ცხარე ცრემლით უნდა იტირო და
როდესაც წითელი ფერი შენს სახეს ბოლომდე მოიცავს, შემდეგ უნდა დასცინო
საკუთარ თავს, თან ყლაპო ცრემლები .. ასეა!!! სარკეს ვერ დაემალები. მახსოვს! იცი,
როგორ მახსოვს, შენს სპეტაკ კანზე მზის სხივი როგორ მოხდენილად თამაშობდა?! შენ
სიზმარში მხედავდი მაშინ, მე კი - რეალურად გხედავდი, შენი ნაჩუქარი სათვალით კი
არა, ცხადად გხედავდი. როგორი მშვიდი სახე გქონდა... შენი სხეულის თვალიერებაში
გართულმა ვერ შევამჩნიე გამოღვიძება. შენ მშვიდად მიყურებდი და მეც რომ შემოგხედე,
მკითხე. გახსოვს, რა მითხარი?.. არა უშავს. მიყვარხარ!!! ასეა ეს!
სარკესთან ყოველთვის შიშვლები ვართ და ეს ტკივილია, რომლითაც ჩვენ
ვსაზრდოობთ, ჩემი და შენი მოგონებები, რომლებიც არასდროს გაქრება. ყველა
სხეული გარშემო და ყველა შენკენ მომართული მზერა, შენი სარკეა, რომელიც სინანულს
იწვევს და შიშს მიმძაფრებს.. შიში ნიჭია, რამდენჯერ გითხრათ?! შიშის დაკარგვის შიში
დამყვება და ღამის ფიქრებში შენთან მოვყავარ.. ასეა ეს და ასე რჩება!..
***
ახლა მცივა, ჩემს თავზე თოვლი იმდენად გაიყინა, რომ ვფიქრობ, ამ ზამთარს ვერ
გადავიტან... უსინათლოა გარშემო ყველა, სიტყვებს ვერასდროს ვალაგებდი; ვერ გავუხსენი
იმ დღესაც აზრებს ჩემი სარკმელი.
ახლა სიცივე იმდენად ვიგრძენ, რომ შიშის გრძნობა სადღაც გაქრება, მე არ ვიფარებ შავ
ქუდს -მამძიმებს, მასშია ყველა ჩემი პრობლემა, მასშია ქარი, მასშია სევდა, მეშინია, შიში არ
გამიქრეს! შიშია ნიჭი, რომელიც მარჩენს. რა დევმა უნდა შემაშინოს?! ხელში მყავს ყველა!
ჩემი შიში გქონდეთ და სიყვარული. მაგრამ ერთია, რაც კვლავ მაშინებს - მიზანიცაა და
დასასრულიც, მოტივი იმისა, რომ გავიყინო, რომ არ დამჭირდეს არცერთი ქუდი!
მე ძლიერი ვარ და მოთმინებაც ჩემი იმდენად ღრმაა, იმდენად მკაცრი, ზამთარს
ვაშინებთ .
არტისტი ტირის, ქუჩის ცენტრში დგას, გარშემო - ხალხი, ერი ბრძენია! ერი ბრმაა და ერი
შტერია! არტისტი ტირის და თან მიღიმის, იცის, რომ ვხედავ და თან თავს მიხრის.
***
72
ჩქარი გაელვება, მხოლოდ მისი ხმა და ჩქარი ცივი სიო, ახშობს ყოველთვის, სანამ თვალს
მოსწყდება... ახლა კი ვდგავარ ამაყი, დიდი! მხოლოდ რელსები არ იკარებენ ფანტელს. მე კი
ბოლოჯერ ველი მატარებელს, მის ხმას და ახლა ვკმაყოფილდები. უფრო ადვილად მე ველი
ვაგონს, თუნდაც მხოლოდ ერთს, რომელიც მოვა და - წავა!
ოღონდ ამ დღეს შენც თან წაგიღებს.
უსულო
ოდესმე გინახავთ, როგორი ტრაგიკულია ხის სიკვდილი? როგორ ეცემა მუხლებზე
უზარმაზარი გოლიათი...
მახსოვს, ბავშვობაში მეტყევეები კლავდნენ ხეს, მე ვუყურებდი შორიდან. პატარა ვიყავი,
მაგრამ მე მესმოდა, მათ - არა. მესმოდა, როგორ ჩუმად ეგუებოდა სიკვდილს, განა ვერ
მიხვდა, რას უპირებდნენ?! იცოდა, არ უყოყმანია, საბოლოო ნაჯახის მოქნევამდის ამაყად
იდგა, გაუტოკებლად. შემდეგ ნელ-ნელა გადაიხარა და შემდეგ სწრაფად, თუმცა,
უსიცოცხლოდ დაენარცხა და კმაყოფილმა მეტყევემ ოფლი მოიწმინდა.
მოულოდნელად ზეცამ ვერ გაუძლო - დაგვატირა. მშიშარა მეტყევეებმა გვამი იქვე
მიაყუდეს და სახლში გაიქცნენ. მე მივუწექი მას და მეც ავტირდი, ერთად გვეძინა იმ ღამეს,
მშვიდად გავაცილე...
მთელ ღამეს ჭექა-ქუხილის ხმა გვესიზმრებოდა ორივეს, არადა, არ ჭექდა... გამთენიისაც
ყორნებმა სიკვდილის ცეკვა შეასრულეს ცაში, ალბათ ეგონათ, მე მოვკვდი.
73
***
ეროვნებით უნგრელი შანდორ პეტეფის ქუჩაზე იმ საღამოს ცის ქვეშ ჩიტები უცნაური
ტრაექტორიით დაფრინავდნენ, ჩვეული სილაჟვარდე და თავისუფლების შეგრძნება სადღაც
დაეკარგათ და თითქოს იმას გრძნობდნენ, რისი სურნელიც იმ საღამოს მთელ ქალაქს მოედო
- შიშს. ჩვენი გმირი ამავე ქუჩის ერთ-ერთი ფანჯრიდან უყურებდა ჩიტებს; მშვიდად,
აუჩქარებლად მიჰქონდა სიგარეტი ტუჩებთან, დიდ ნაფაზს ურტყამდა ნელა და ასევე ნელა
ვეებერთელა კვამლში ახვევდა ოთახს. კორპუსიდან კორპუსამდე თითქმის არაფერი ჩანს,
გარდა მისი ფანჯრისა. ის დაუოკებელი ღამენათევი ღიმილი, რომელიც მის მშრალ კანზე
გაიყინა, გალღვობას, როგორც ჩანს, არ ლამობდა. მისი მზერა - ასეთი მკაცრი, მისი თვალები -
ასეთი უსუსური არავის ენახა და სახით ცისაკენ მისი მზერა პირველად გახელდა. აქამდე ცას,
როგორც იმედს, თვალს ვერ უსწორებდა, თავიდან ფეხებამდე შიშად ყარდა და მაინც არ
ლღვებოდა მწარე ემოცია. ღიმილთან ერთად ყინავდა განვლილ გაზომილ დღეებს, ფარს
ემოციებს, დაღეჭილ გრძნობებს სიოს ატანდა .
***
არ მოხვიდე, სიყვარულო,
შენით მიყვარს მე სიკვდილი,
დღე და ღამე მარტში;
დარდში გავიფლითო მინდა ისევ.
ხვალ კი ვიცი, გათენდება.
ხვალ - ჩემთვის არ არსებობს.
გუშინ ქარი ისევ ქროდა.
ქარდაქარ ხომ მეც დავქროდი,
დავდიოდი, ხან დავრბოდი,
ღვინით ვყარდი.
- მაგრამ როდი შემიყვარდი,
ნაირნაირ ქალთან ვსვამდი,
მერე თითქოს სულსაც ვსვავდი...
ყირამალამ სვავიც ვნახე იმ წამს!
კინაღამ გიწამე, გავითიშე.
- სიზმრად გნახე,
74
მალე ეგ წამიც ვინანე.
მეხვეოდნენ, ხან მკოცნიდნენ -
ქართა ამბოხს, იმ ბოჰემურს, დაუვიწყარს;
უსაშველოდ წიხლიც მკრეს და მირტყეს მუშტი,
გამიხეთქეს ნაღვლის ბუშტიც,
მითხრეს ზიზღი.
სისხლი ვღვარე.
ქუჩაში ვარ მიგდებული.
მოდის წვიმა, გული მტკივა, ქარი მიყვარს!
-ქალს ვუყვარდი, ქარმა ქალიც წაიყოლა.
აი, როცა შენ გიყვარდი,
იმ დროს მახსოვს ცაში თოვა.
ელენე გოჭოშვილი
( დაბ: 5/08/2005 )
14 წლი
75
სად მიდიან ჩვენი უჩინარი მეგობრები, როცა ვიზრდებით?
76
გუბეში გდია ცალი ფეხსაცმელი და ფიქრობს
ღია კარი
77
-მიყვარხარ, მამა.
-მეც მიყვარხარ.
მამას ჩავეხუტე და უცბად გავითიშე. მეორე დღეს, როდესაც თვალები გავახილე, ჩემს
ოთახში აღმოვჩნდი და ღიმილით გუშინდელ ამბავზე ვფიქრობდი.
სანამ დავიბადებოდი...
ერთხელაც მთები დასცინოდნენ ერთ მაღალ მთას. ის ისეთი მაღალი იყო, რომ სახე
ღრუბლებში ემალებოდა. მას თავისნაირი მეგობრები არ ჰყავდა, მაგრამ ამით უკმაყოფილო
არ იყო. იგი ღრუბლებთან მეგობრობდა და ღმერთს მადლიერი იყო, რომ ასეთი მეგობრები
ჰყავდა.
78
დაჭმუჭნული ქაღალდის ამბავი
იყო ერთი ბიჭი. მამამისი ჯარში მსახურობდა. ბიჭი ყოველდღე მამას მოუთმენლად
ელოდა. უწერდა წერილებს და სჯეროდა, რომ ერთ დღეს მისი გმირი სახლის კარს
გამოაღებდა. მაგრამ ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც ოცნებებშია. ერთხელაც ბრძოლიდან
გადარჩენილმა ჯარისკაცმა კარზე დააკაკუნა. ბიჭი გახარებული კარისკენ გაიქცა, მაგრამ
როდესაც გააღო, კართან სხვა აღმოჩნდა. დედაც მივიდა. ხვდებოდა უკვე, რაც მოუვიდა მის
ქმარს და ცრემლებს იკავებდა. შვილს უთხრა: -წადი, საყვარელო, ოთახში ადი. ბიჭი ავიდა,
ითახში 5-10 წუთის განმავლობაში იქ იყო. შემდეგ ჩუმად გააღო კარი, როდესაც დაინახა,
როგორ ტიროდა დედა, მიხვდა, რაც მოხდა. შევიდა ოთახში, აიღო ის წერილი, რომელიც
დღეს უნდა გაეგზავნა მამასთვის, დაკუჭა და ძირს დააგდო. ბიჭი საწოლზე დაწვა და
ჩაეძინა. სიზმრად ის მამა დაესიზმრა, რომელიც 15 წუთის წინ ცოცხალი ეგონა და ახლაც
მის სიზმრებში ცოცხალი იყო. ბიჭი მამას ჩაეხუტა , მამამაც იგი გულში ჩაიკრა და უთხრა:
დაიმახსოვრე, რომ სულ შენ გვერდით ვიქნები. ნუთუ, შენ ფიქრობ, რომ იმ წერილებს არ
ვკითხულობდი, რომლებსაც შენ ყოველდღე მიგზავნიდი. მამამ ამოიღო ჯიბიდან 50-მდე
წერილი და უთხრა: ახლა ის უკვე შენია. გაუფრთხილდი. იცოდე, რომ ძალიან მიყვარხარ!
ბიჭმა მამას წერილები გამოართვა. მეორე დღეს ის წერილები, რომელიც სიზმარში
გამოართვა საწოლზე აღმოჩნდა. როგორ, ეს არავინ იცის. შემდეგ იმ დაჭმუჭნულ ქაღალდს
შეხედა. აიღო, იმ წერილებთან ერთად შეინახა და ჩუმად თავისთვის თქვა: - მეც მიყვარხარ..
ბიჭმა გაიხსენა წინა დღის სიზმარი და მიხვდა, რომ ეს ის დამშვიდობება იყო, რომლის
შესაძლებლობაც მას რეალურ ცხოვრებაში არ მიეცა.
მშვიდი სივრცე
ჩანთა ხეზე
ვარსკვლავები და ანგელოზები
დამალობანა
80
გვირილების თაიგული გაუწოდა. გოგომ გაუღიმა, გამოართვა და ჩაეხუტა. ამის მერე ყოველ
დღე ბიჭი გოგონას ერთ გვირილას ჩუქნიდა.
საყვარელი დღე
ახალი წლის ღამე იყო. ოჯახში საახალწლო სამზადისი მიდიოდა. უცბად დედამ
გოგონას ჰკითხა:
- რა დააბარე თოვლის ბაბუას?
- ლეკვი დავაბარე!
- კარგია!
დაიწყო ახალი წელი. გოგონა კი მხოლოდ საჩუქარზე ფიქრობდა. დიდი ხანი გავიდა,
მაგრამ თოვლის ბაბუა არ ჩანდა. გოგონა დაღონდა.
თოვლის ბაბუა აგვიანებს!
-დარწმუნებული ვარ, მალე მოვა,საყვარელო-უთხრა ღიმილით შვილს დედამ. მალე
სახლში მამაც მოვიდა. ხელში პატარა საჩუქარი ეჭირა.
-გზაში თოვლის ბაბუამ დამინახა და მითხრა, რომ ბოდიში მომეხადა შენთვის და ეს
საჩუქარი მომეტანა-უთხრა მამამ. გოგონა მამას გაბრწყინებული თვალებით უყურებდა.
შემდეგ მამას საჩუქარი გამოართვა, გახსნა და ატირდა. საყელო იყო. მამა გარეთ გავიდა და
ყუთი შემოიტანა. შვილმა ყუთი გახსნა და ლეკვი დაინახა, ამოიყვანა, საყელო გაუკეთა და
ჩაეხუტა.
ფერადი თოვლი
იყო ერთი პატარა ქალაქი, სადაც თოვლი არ მოდიოდა. გოგონა ყოველდღე იმაზე
ოცნებობდა, რომ თოვლი მოსულიყო. გავიდოდა ერთი, ხუთი, ათი დღე. მაგრამ ცაში ერთ
ფიფქსაც კი ვერ დაინახავდით. მიუხედავად ამისა, გოგონა არ ნებდებოდა და მაინც
ყოველდღე თოვლის მოსვლას ელოდა. დიდი ხანი გავიდა. თოვლი ჯერ კიდევ არ მოსულა.
ერთ დილას, როდესაც მან გაიღვიძა, მის ოთახში ძალიან ციოდა. -დარწმუნებული ვარ,
თოვლი დღესაც არ მოსულა-გაიფიქრა გოგონამ. მიუხედავად ამისა, მან მაინც გადაწყვიტა
ფანჯრიდან გადაეხედა. გადაიხედა და გაოცდა. -თოვლი მოვიდა... ჩაიცვა და ქვემოთ
ჩავიდა. -საყვარელო, სად მიდიხარ? -დედა, გარეთ თოვლია!- უთხრა შვილმა
გაბრწყინებული თვალებით. -რა?- გაოცდა დედა. კარი გააღეს და თოვლი დაინახეს. -კი
მაგრამ, ფერადი თოვლი? როგორ ან რატომაა ფერადი? -ალბათ ბავშვების ოცნებებითაა
სავსე. ყოველი ბავშვის ოცნება განსხვავებულია, ამიტომაცაა იგი ფერადი-უთხრა შვილმა
დედას, გაუღიმა და გარეთ საგუნდაოდ გაიქცა.
81
რა კარგია, როცა გყავს ძაღლი
- დილას ჩემი ლეკვის თათებს ვგრძნობ. ზედ მაზის, მეუბნება, ადექი, გავისეირნოთ და
ვითამაშოთო. მეც ვდგები, ახლა თვალებში მიყურებს და მეუბნება, სანამ გავისეირნებთ,
მაჭამეო. სამზარეულოში გავდივარ, საჭმელს ვუყრი და შემდეგ ჩაის ვიკეთებ. ორივე
ვსაუზმობთ და ბოლოს ვსეირნობთ. -ასეთი დილის რუტინა მექნება, ლეკვს რომ
მომიყვანენ! - განაცხადა მეგობრებთან გოგონამ.
- მაგარია! და სახელი მოიფიქრე?-თქვა ერთმა.
- არა! მაგაზე ჯერ კიდევ ვფიქრობ.
- როდის უნდა გიყიდონ?-ჰკითხა მეორემ.
- არ ვიცი! ერთხელ ვთხოვე! დღეს საღამოს კიდევ დაველაპარაკები.
მალე გოგონა სახლისკენაც წამოვიდა. კარი გააღო და ლეკვი დაინახა.
- სესილია, მოხვედი?- ჰკითხა დედამ სამზარეულოდან.
- კი, დე! ეს ვისი ლეკვია?!
- მოდი ჩემთან.
სესილია სამზარეულოში გაიქცა და დედა დაინახა, მაგიდაზე საჩუქარი და წერილი
იდო. -გახსენი ჯერ წერილი, მერე საჩუქარი. -კარგი! გოგომ წერილი გახსნა და წაიკითხა.
- რა წერია?- ჰკითხა დედამ.
- მამასგანაა, ამბობს, რომ ეს ჩემი ლეკვია! სესილიამ წერილი მაგიდაზე დადო და
საჩუქარი გახსნა. ყვავილებიანი ვარდისფერი საყელო იყო. ლეკვს მიუბრუნდა, საყელო
გაუკეთა და ჩაეხუტა.
ალბათ იმის გამო, რომ ასეთი ცანცარა ვარ, ანგელოზებიც არ გადაჰყურებენ ჩემიდან
სამყაროს.
თუ შემოსვლას დააპირებ. ელენე ლორიას შეეხმიანე - მისწერე აქ ან
82
ელენე მინდიაშვილი
(დაბ: 19/03/2004 )
16 წლის
გამოცდა
15 წლის
რომ არა ვარდი, არ გვეყოლებოდა არც პატარა პრინცი ან პრინცი არ იქნებოდა. პრინცი
გვირგვინის გარეშე ვის გაუგია…
რომ არა ვარდი, არ იქნებოდა ვარდობისთვე ან ვარდისფერი, მას რამე სხვა ერქმეოდა,
მაგრამ ვერ იქნებოდა მისი მსგავსი. არ იქნებოდა არც ეკლები, რომელიც წითელ, თეთრ ან
სურნელოვან სილამაზეს სულ ახლავს თან, გეგონება, ორი ბუნება აქვსო. არ გვექნებოდა
ფურცლებზე ის ამოუცნობი, გულჩათხრობილი ფიქრები, რომლებიც ცაში წითლად ყვირიან
მაშინ, როცა ვიღაც ვარდებს გასაყიდად მთვარის შუქზე ისევ დაატარებს. ვარდებს ყიდიან
კიდეც, რაღაცაზე ცვლიან, თითქოს უბრალო ყვავილი იყოს, ჯერ არ იციან მისი სიდიადის
ფასი, არა, ვარდი უკარება არაა, მაგრამ არც დიდად ტკბილი, ჩუმი და თავმდაბალია (მას
ბევრი არ ეთაყვანება) თითქოს, მაგრამ თავი სულ მაღლა აქვს, მაშინაც კი როცა ჭკნება,
გვიყურებს, ოღონდ, თითქოს დანებებული. ხო ისიც ჭკნება, როგორც სხვა ყველაფერი
დანარჩენი, მაგრამ ვარდი თითქოს ამ ჭკნობასაც იმშვენებს.
არა, არა, ვარდი მხოლოდ რაღაც ლიქიორიანი შოკოლადის ნათესავი არაა. ის ყველა
ჩვენგანშია, ისევე, როგორც ღმერთი, ყველა, ვინც მას ეძებს, პოულობს - ზოგი ტრიალ
მინდორში, ზოგიც კი - უფრო მაღლა, ზეადსახედში…
ფიქრები ცაზე
ცა ჩვენი სარკეა, მაგრამ შიგნით ყველაფერი არ ჩანს, იმდენს ვხედავთ, რამდენიც გვინდა.
ვარსკვლავები ხალხია, მოკაშკაშე ციცინათელას ჰგავს, ღამით იღვიძებს, გარეთ გაფენილ
პიჟამოს ეხუტება და სიზმრებს გვჩუქნის.
სხვა პლანეტები ჩვენი კონტინენტებია? და ღრუბლები - ცის ხეები? იქნებ ცის იქით ცაა,
ვინ იცის? და ცის ზემოთ? თვითმფრინავი ცის ჩიტია? რომელსაც ჯერ კარგად ფრენა ისევ არ
უსწავლია, ან თავის გუნდს ჩამორჩა. ნეტავ ვარსკვლავები რას ჩურჩულებენ? გვიყურებენ?
ჩვენზე ლაპარაკობენ? ის კი ვიცი, რომ ცა სულ გვაკვირდება, მაგრამ თვალები სად აქვს?
იქნებ თვითონ თვალია, თუ გუმბათია, თუ თვალებიანი გუმბათი? ცა რაღაც ბევრია, ვისთვის
როგორ, იდუმალია, ხანაც ჩუმი, ხან გრუხუნებს და ჩხუბობს, (ისევე, როგორც ჩვენ, ხომ
გეუბნებით, სარკეა-მეთქი) ხანაც გვისმენს, ვერ იტყვი, კარგი მოლაპარაკეაო, მაგრამ მოსმენა
ნამდვილად შეუძლია. ცა ჩემთვის ლურჯია, ხან ცისფერი, მაშინაც კი, როცა წვიმს, ან
ნისლია, მაგრამ ჯერ კიდევ არ ვიცი, ეს ცისფერი რას ნიშნავს…
84
უჩა ჯანელიძის ამბავი
14 წლის
ბალახი
ქაღალდის თვითმფრინავები
ქაღალდის თვითმფრინავები გვეუბნებიან, რომ ფრენა ყველას შეუძლია, მართალია,
ფრთები ყველას არ აქვს, მაგრამ მათ გარეშეცაა შესაძლებელი ფრენა. ზოგი ოცნებებში
დაფრინავს, ზოგი - მოგონებებში, ზოგი - დიდ ჩიტში. მაგრამ დიდი ჩიტით ვინც დაფრინავს,
ვერ სინჯავს ცის ბამბის ნაყინს, ან იმ სიმშვიდეს, რომელიც მაღლა აფრენისას გხვდება
პატარა ფანჯრის მიღმა. არ ვიცი, ამდენის თქმას როგორ ასწრებს ერთ აფრენაში. ნეტავ,
ყველას ესმოდეს მათი, არა ჩვეულებრივი ქაღალდის თვითმფრინავებისა, არამედ ქაღალდის
თვითმფრინავების, რომლებმაც დამაჯერეს, რომ მეც შემიძლია ფრენა. ეს ცოტა ადრე რომ
გამეგო, იმასაც ვეტყოდი, მაგრამ მან ცოტა ხნის წინ ნამდვილი ფრთები შეისხა და, როგორც
ყველა ფრთიანი, ისიც გაფრინდა.
85
სარკის მეორე მხარე
მატარებელი
86
თავისუფლება
როგორ გაწვიმდა?
მთაში მინდა
ბუხარი
ზამთრის სუსხი ნელ-ნელა ეპარება სოფელს, ვერ ითმენს შემოდგომის თმაგაცვენილ
ხეებზე თეთრი მოსასხამის გადაფარებას. ბაბუს გარედან პატარა ჯარისკაცებივით
დაწყობილი შეშა მოაქვს, ჩაძინებულ ბუხარს ერთი-ორს შეუღიტინებს და მერე ცეცხლს
დაანთებს. დამწვარი ხეები ბატუტზე მოხტუნავე ნაპერწკლებს რომ ჩაუვლიან, ცაში
დაიწყებენ გაფანტვას.
ბაბუ კარადის თაროდან ერთ-ერთ წიგნს გადმოიღებს, სარწეველა სკამზე მოკალათდება,
მერე ანას დაუძახებს, კალთაში ჩაისვამს და წიგნს გადაშლის, რომლის ფურცლებს ბუხარში
მოკალაებული შეშა ცნობს.
ოჯახი
რა არის ოჯახი? ადგილი, სადაც ყველას უყვარხარ და ისეთად მიგიღეს, როგორიც ხარ?!
ნეტა, ყველა ოჯახი ასეთია? დები და ძმები ბებო და მშობლები, ერთ ტკბილ თბილ ოჯახს
მოგაგონებთ, არა? მაგრამ რა ხდება მაშინ, როდესაც ყველა ერთმანეთს ისეა დაშორებული,
როგორც მზე, მთვარე და ვარსკვლავები ჩვენი გალაქტიკიდან, იქ, სადაც მიზიდულობაც რომ
იყოს, ვერაფერს ვერ დააახლოვებდი, ყველა ერთმანეთისგან განსხვავებულია, მაგრამ ისინი
ამ სხვადასხვაობით ერთმანეთს ვერ ავსებენ. ამის მიუხედავად, მათ ის მაინც იციან, რომ
ერთად არიან, ყველანი. დრო მიდის და უცბად ერთი გვტოვებს, მიდის სადღაც უფრო თბილ
ადგილას. მას ვეღარ ვგრძნობთ, მხოლოდ სიზმრებში თუ ვხედავთ, ან უარესი - ფიქრებში
გველანდებიან. ვიღაცის წასვლა რაღაცის შიშის გამო ისევ ერთად გვკრავს, მაგრამ ამ
მოზაიკას ერთი ნატეხი აკლია. ერთად არიან, რადგან ყველას ახსოვხარ, ეხუტებიან კიდევაც,
როდესაც სველ მიწაზე ყვავილებს მოწიწებით დებენ ან აღდგომას კვერცხებს აგორებენ
რამდენიმე ცრემლთან ერთად, ზედ ღვინოს ამატებენ და თუ ვინმე ნაცნობს დაინახავენ,
ჭიქას მაღლა სწევენ და ბოლომდე სვამენ. ეს ოჯახია. მაგრამ რა მოხდება, რომ დაგივიწყონ?
საერთოდ, რატომ წახვედი? მართლა ოჯახის შეკვრა გინდოდა, თუ იმან დაგღალა, რომ
ყველა ისე შორს იყო ერთმანეთისგან, როგორც ახლა, მე - შენამდე?!
88
ნაწვიმარი ტყის ამბავი
სოფლის გზაზე პატარა მდინარესავით მოედინება გამსკდარი გუბეებიდან
გადმოსხმული წყალი და გზად მიმოფანტულ ცისარტყელებს უვლის გვერდს. აქვე ტყეა,
სადაც ხიდან ფოთლების მაგივრად წვიმის დატოვებული წვეთები ცვივა. მხოლოდ ერთი-
ორი ხე შემორჩა, სადაც ნეკერჩხლის ფოთლები წვიმის წყალს გემოს უსინჯავენ. ქარი კი
ღამით წვიმაში დატოვებული სარეცხივით აშრობს მათ. ახლად გამოსულ მზეს თავისი
ღრუბლები ჩაუხუტებია და ნეკერჩხლის ფოთლებში ირეკლება.
სადღაც შორს, ნისლმოდებულ მთებს იქით კი რაღაც ხდება, მგონი, თოვს.
13 წლის
ნივთების ამბავი
ზამთრის ცივ, გადათეთრებულ ტყეში თოვლის ხრაშუნი ისმის. ორი კაცი თოვლს
ზამთრის შავი, რეზინის ჩექმებით თელავს. თოვლის ფიფქებს ეღიტინებათ, სიცილი
გაუდით, მაგრამ მათი ხმა მხოლოდ ტყეს და მასში მცხოვრებთ ესმით. მოგზაურები
ფიქრობენ, რომ ტყეში საუკუნო სიჩუმეა. სინამდვილეში კი ტყეს სიცილისგან მუცელი
სტკივა. თოვლის ფიფქებს ჩექმები ეღიტინებათ, დნებიან და გუბეებად გადაიქცევიან.
(გამოგონილი ამბავი)
89
მატარებელი
ღამეა. ცაზე მნათობი ვარსკვლავები მოჩანს. აი, ისეთები, ცას რომ ამშვენებს და
კოსმოსიდან დაგვყურებს. გარშემო უკუნეთი სიბნელე და სიჩუმეა. მწერიც არსად გაიფრენს,
ეს იდილია რომ არ დაარღვიოს. ამ სიჩუმეს შორიდან მომავალი მატარებლის რელსებზე
სრიალი ფანტავს. ეს ყველაფერი წამიერი იყო. ფანჯრებიდან გამომავალი სინათლე,
მატარებელში მსხდომი ხალხი წამებში გაუჩინარდა. მატარებელი რომ მოდიოდა, ალბათ
ვარსკვლავებმაც იგრძნეს. ამის ნიშნად რამდენიმე მათგანი კოსმოსს მოსწყდა. დაბლა დაეშვა
მატარებლის მიმართულებით. მატარებელი მალე გაუჩინარდა ისევე, როგორც რამდენიმე
ვარსკვლავი. მეგონა, ყველაფერი თავის ადგილზე დაბრუნდებოდა, მაგრამ არა,
მატარებელმა ყველაფერი შეცვალა ამ იდუმალ ადგილას.
სადღაც შორს
ვარსკვლავთწვიმა
90
კიბე სახურავზე
როცა საქმე არ მაქვს, სახურავზე ავდივარ, იქიდან ბევრი რამის ყურებით შეგიძლია
დატკბე. მე ყველაზე მეტად ცაში ყურება მომწონს. ჩემთვის არაფერია იმაზე ტკბილი,
ღრუბლებს რომ ვაკვირდები ან დილა-საღამოს უჩვეულო ვარდისფერი ცით თვალები რომ
მიბრწყინდება. დღეს დილითაც ავედი სახურავზე, ცას ავხედე, იასამნისფერში გადადიოდა,
თითქოს მალე ვარსკვლავები ამოყოფდნენ თავს და თავიდან დაღამდებოდა. ამოსვლისას
ბალიში ამოვიტანე ზედ თავი დავდე და თვალები დავხუჭე, წარმოვიდგინე კიბე,
ღრუბლებში რომ უჩინარდებოდა, მაღალი იყო. ბოლო არუჩანდა, მაგრამ ახლად ამოსული
მზის თავზე ნაცნობი სხეული რომ მოჩანდა, ალბათ აი იქ მთავრდებოდა. ნაცნობი ნელ-ნელა
ამოძრავდა, ჩემკენ წამოვიდა. მალე სახე გამოუჩნდა. მივხვდი, ვინც იყო, ნუ, მე მინდოდა, ის
ყოფილიყო და რადგან ჩემი ფანტაზიით ვმართავდი იქაურობას, ის იქნებოდა. ცხრა წელია
აღარ მინახავს, სახე მახსოვს, მაგრამ ბუნდოვნად. აი, პატარაობაში, ყველაფერს ცისარტყელას
ფერებში რომ ვხედავდი, ისე, ამიტომ მეტი ახლოს ვეღარ მოვიდა. რადგან ფანტაზიაში
ვიყავი, არ ვიცი, გაიგო თუ არა, რომ ვუთხარი, მომენატრე-მეთქი.
დღემ არც ისე კარგად ჩაიარა. ვწევარ და ვცდილობ, რამე კარგზე ვიფიქრო. სიზმრის
ავტობუსმა მომაკითხა, მაგრამ უკან გავაბრუნე, არ მინდოდა ძილი, რაღაც სხვა მინდოდა,
უფრო სავსე, უცნაური და დასამახსოვრებელი, სიზმარი ისე ჩქარა მოძრაობს, არც
მემშვიდობება და არც იმის უფლებას მაძლევს, დამამახსოვრდეს. ფრენა მინდა, მაგრამ
ფრთები არ მაქვს. უფრთოდ გაფრენაც შემიძლია სადღაც, ჩემს ფანტაზიაში. ჩემს კოსმოსში
გასაფრენად თვალების დახუჭვა მომიწევს, მაგრამ მეშინია, მგონია, რომ სიზმრის ავტობუსი
ძალით წამიყვანს სიზმართქალაქში. უნდა გავრისკო. სხვანაირად ვერც დავიძინებ და ვერც
ჩემს სათამაშო დინგოს ჩავიხუტებ. თვალები დავხუჭე და პეპლებს გავყევი ფანტაზიისკენ.
აქაურობის სურნელი არ შეცვლილა. მოგონებებსა და ოცნებებს ყვითელი მტვერი ჩახუტებია.
რადგან აქაურობის მთავარი მექანიკოსი მე ვარ, ყველაფრის შეკეთება მე მიწევს. ზოგჯერ
ძნელია, რადგან წარსულს ვებღაუჭები. რაც არ უნდა იყოს, მის დავიწყებას ვერ შევძლევ.
აქაურობა კარგია, მაგრამ დარჩენა არ შემიძლია. აქ რომ დავრჩე, მერე რეალობას ვეღარ
შევეგუები. წასვლის დროა. დინგო, რომელიც მთელი ეს დრო ჩახუტებული
მყავდა,მინდოდა თან წამეყვანა, მაგრამ ფანტაზიამ ამის უფლება არ მომცა.
დინგო იასამნისფერი დროშის ქვეშ დარჩა. არა უშავს, მალე ისევ ვნახავ.
91
იტალიური ეზო-ჩვენი მეორე სახლი
ბებია იტალიურ ეზოში ცხოვრობს. საშაბათო სკოლა ბებიის სახლთან ახლოსაა, ამიტომ
ხშირ შემთხვევაში შაბათს ვარ ამ იტალიური ეზოს სტუმარი. აქ ყველა ერთმანეთს იცნობს. ეს
ადგილი ერთი დიდი ოჯახია. შუადღით ბავშვები გამოდიან გარეთ და ჟრიამულობენ.
სარეცხის თოკები ერთმანეთთან ისე ახლოსაა, რომ შეხედავ, იფიქრებ, მთელ ეზოში ერთი
თოკია გაბმულიო. ბავშვებმა ბაბუებისგან ნარდის თამაში ისწავლეს და ახლა თვითონაც
თამაშობენ. წვიმა რომ წამოვა, ბავშვები რომელიმე მეგობართან იკრიბებიან სახლში და იქ
აგრძელებენ გართობას. წვიმის წვეთები ასფალტზე ფერად-ფერადი ცარცით დახატულ
კლასობანას და სხვადასხვა წარწერებს დღაბნის, ხშირად შლის კიდევაც, მაგრამ მეგობრობას
ვერაფერს უხერხებს.
ელენე ჯავახიშვილი
(დაბ: 8/06/2004 )
15 წლის
სადრაც შორს, ძალიან ადრე სარკის უკანა მხარეს კიბე ცხოვრობდა. კიბეს უყვარდა
სარკის აქეთ გამოპარვა და ადამიანების სამოთხეში ცოტა ხნით აყვანა. სარკის იქით ოქროსი
გახლდათ. როგორც კი გადმოაბიჯებდა ზღურბლს, ზედაპირი დანაოჭებული ხით
იფარებოდა. ზღურბლს აქეთ მისი შინაგანი სახე დამალული უნდა ყოფილიყო. ერთხელაც
კიბე სამოთხიდან გამოიპარა. სარკის ზრურბლს გადმოაბიჯა და პატარა ცისფერკედლებიან
ოთახში მოხვდა. აქა-იქ პლაკატები აფერადებდა ამაზრზენ სიცარიელეს. ტანსაცმელი ძირს
სხვა ნივთებთან ერთად ეყარა. კიბემ თვალები მეორე მხარეს მიატრიალა. ბიჭი გაოგნებული
თვალებით უყურებდა. იცით, კიბეს რომელიც სამოთხეში უზრუნველყოფილად
ცხოვრობდა, ერთი პატარა ოცნება ჰქონდა. ღამის ცა ენახა დედამიწიდან, ასევე, ბუმბერაზი
მთვარე და ვარსკვლავები. კიბე ბიჭს დაეხმარა და პირველად ითხოვა რაიმე სანაცვლოდ.
რაღაც იმდენად ადვილი, რომ ბიჭს უაზროდ მოეჩვენა. კიბე სახურავზე აათრია და
დაჟანგულ რკინაზე მიაწვინა. თვითონ წავიდა. კიბე სახურავზე დარჩა.
92
ქარიანი დღე
იმ დღეს სახლიდან გასვლას ყველაფერს ვამჯობინებდი, მერე ჩემი ძმის ვედრებით სავსე
თვალებში ჩავიხედე. მივხვდი, ჩემი გეგმები შეიცვლებოდა.
- ელენე, ჰო გამომყვები ექსკურსიაზე?
- ოოო,ათუკა - ავათვალ-ჩავათვალიერე, შევხედე ფორტეპიანოს ზემოთ მომღიმარ
სურათს და ერთ-ორ რაღაცას მივხვდი, -სად მიდიხართ?
- ლისის მიდამოებში. ვარსკვლავები უნდა ვნახოთ. ელე, ათისთვის მოვალთ და არც
შეგცივდება . კოცონს ავანთებთ!
- კარგი, კარგი. ოღონდ მამას დაურეკე და ჩაიცვი უკვე. ათუკა ოთახისკენ გაექანა.
მხოლოდ მისი წასვლის მერე მივხვდი, არცერთ ექსკურსიაზე არ ყოფილა ნამყოფი. ვინ
გაყვებოდა, რო? კიდევ უფრო ღრმად რომ ჩავყვინთე ამ ჩემს უაზრო ფიქრებში, წასვლაც კი
მომინდა. კლასელებსაც დავხედავ-მეთქი. ჩამობნელდა. ცაზე დინჯმა ნამგლისებრმა
მთვარემ გამოანათა. ოქროსფრად. ალქაჯურად.
ექსკურსიაზე ბიჭებს არა უშავდათ. ეთამაშებოდნენ. ირიბად აიგნორებდნენ კიდეც.
გოგოები თბილად ექცეოდნენ ათუს, მაგრამ სხვებზე ცოტა გამორჩეულ გოგოებზე რა
გითხრათ. გადავწყვიტე, არ ჩავრეულიყავი. თავისით მოაგვარებენ-მეთქი. თან, ისეთი
არაფერი. კინკლაობდნენ ჩვეულებრივად. სახლში დარჩენის გეგმასთან ერთად ეს გეგმაც
სუსხიან ქარს გავატანე. პუტკუნა გოგო კოცონის მეორე მხარეს ცრემლებს ძლივს იკავებდა.
თავის გამორჩეულ გერმანულ აქცენტზე დასცინეს. თავი ვალდებულად ჩავთვალე,
მივსულიყავი. დავეხმარები-მეთქი. ამის გაფიქრება და - გაუაზრებლად კოცონის მეორე
მხარეს მივაბიჯებდი.
-ესე იგი, გერმანელი ხარ?
- ჰო, მამა მყავს გერმანელი, - უკვე ცრემლები წამოუვიდა.
-ხო და დაცინვას რაც შეეხება, - ძალიან პირდაპირად გამომივიდა, - ყურადღება არ უნდა
მიაქციო. მეც ეგრე ვიყავი! - ფანარი ავანთე, თმა გადავიწიე და ყურზე მივინათე. გოგონამ
აღშფოთებული სახით ამომხედა, - ბავშვობაში მომივიდა რაღაც. ასაკი აქვთ ეგეთი.
გადაუვლით. შენც რაც უფრო მალე მიხვდები რაღაცებს, უკეთესი იქნება.
-მაგალითად, რას?
- იმას, რომ შენი ეგეთი აქცენტი სულაც არაა ცუდი. გამორჩეულს გხდის. უნდა მიიღო
უბრალოდ. თუ მაინც და მაინც პრობლემა გგონია, უარესებიც ხდება! -უფრო ატირდა და
მთელი თავისი კოსმოსი გადამიშალა. მეც ჩემი ხანმოკლე გამოცდილება გავუზიარე. ორივემ
დიად ცას ავხედეთ. ბავშვებისკენ გავიყვანე. ამდენი დღის შემდეგ მეფიქრება, ნუთუ
შევცვალე რაიმე მის ცხოვრებაში? ნეტა დავეხმარე რამით?
93
„ღმერთი უეჭველად კარგ ხასიათზე იყო, ყვავილებს რომ იგონებდა“
- მარკ ტვენი
მრგვალი ქალაქი
მთვრალი ბოთლი
თქვენ გგონიათ, ბოთლის არჩევანი იყო სიმვრალე? ასეთი დაიბადა. მთვრალი იაფასიანი
კონიაკისგან. როგორ მოხვდა მატარებელში, თვითონაც არ ახსოვს. ერთადერთი, ის იცის,
რომ ცოტაც აკლია გულისრევამდე. მატარებელი თავისდა გაუაზებად მიქრის. თან ბაქანს
აქეთ-იქით აქანავებს: მარჯვნივ-მარცხნივ, მარჯვინივ-მარცხნივ. ფანჯარა გამოაღო, იმის
იმედით, რომ ჰაერი მაინც უშველიდა. ბოთლმა მოკრძალებულად გადაყო თავი,მისი
სიმთვრაე რომ არ შეემჩნიათ. თვალები დახუჭა და ბახ! - ნამიან ბალახზე აღმოჩნდა.
სციოდა. ძალიან სციოდა. უზარმაზარი მთვარე ციდან უყურებდა ჯერ კიდევ მთვრალ
ბოთლს. მატარებელმა დაუნდობლად ჩაუქროლა. ბოთლი ვარსკვლავების იმედად დატოვა.
94
***
95
მიდიოდა ქუჩაში ერთი ჩვეულებრივი კაცი
მატარებელი
ველოსიპედი
ღრუბელი უდაბნოში
საყვარელი ზოგადად არაფერი მაქვს . არც სიმღერა, არც ფერი და, მითუმეტეს, არც
წიგნი. შესაბამისად, არც ერთი კონკრეტული სათამაშო არ მქონდა ამოჩემებული. ჩემი ასე
თუ ისე პირველი თოჯინა მამაჩემის მამიდა ტასომ მაჩუქა. რაღაცნაირი უცნაური ქალი იყო
და ასეთივე უცნაური თოჯინა მომცა . რატომღაც ნევეძიმკა დავარქვი. ამ ლამაზ თოჯინას
ასეთი სახელი რატომ შეურჩიეო, - სულ მეკითხებოდა დედა. ალბათ , იმიტომ, რომ არიელის
შვილს ერქვა ასეთივე სახელი. მეც ავიღე და ჩემისეული ფერებით შევმოსე და დედასავით
ქერათმიან ცისფერთვალება თოჯინას მივაჯაჭვე.
ალბათ ახლა სამივე ედემის ბაღში ისვენებს.
ქარი
ქარი მეამბოხეა. ყოველთვის მშურდა მისი. ქარი დაფრინავს. მიდის, სადაც უნდა და
როცა უნდა. ფრენის სწავლა მეც მინდა. რატომაც არა? ვიფრენ მაღლა და არც კი
ჩამოვიხედავ ქვემოთ. მაღლა ვარსკვლავებთან. მაღლა სევდიან მთვარესთან. ქართან
სეირნობა თავდაჯერებულობას მმატებს. ალბათ იმიტომ, რომ ჩემი ოცნება აიხდინა. ქართან
სიარულით მეც მისი ნაწილი ვხდები. მე, ჩემი ფიქრები და ქარი მივფრინავთ მაღლა. იქ,
სადაც ადამიანს ფეხი ჯერ არ დაუდგამს.
97
იქ, სადაც არ ვყოფილვარ
სიმარტოვე ძალიან კარგი რამეა. ვის უყვარს მარტო ყოფნა? ჩემნაირ, ილუზიებში
გადაკარგულ თინეიჯერებს. ზოგჯერ გაქრობა მოგინდება ადამიანს. სადღაც სხვაგან წასვლა
და სიჩუმეში ყოფნა. სიმღერების მოსმენა და ჰო, წიგნის კითხვა. წვიმა, ჩაი, საბანი, და
სიმარტოვე. აივანზე სარწეველაში წოლა და ხეების ყურება. სულაც არაა საჭირო წიგნი.
ვიფიქრებ. მაგაზე უკეთესად მგონი არაფერი გამოგვდის. გაქრები და სანამ ადამიანებმა
იციან, რომ კარგად ხარ, არავის მოენატრები. ამიტომ შეგიძლია დატკბე სიმარტოვით. მერე
ღრმად ჩაისუნთქე, ამოისუნთქე და მიუბრუნდი მეგობრებს. ეს ციკლი ცხოვრების
აღსრულებამდე მეორდება. ამიტომ ვართ გაწონასწორებულები. სიმარტოვე, როგორც
მეგობრები, ასევეა საჭირო. ყოველ შემთხვევაში, ჩემთვის .
შემოდგომა
98
ნადირობა
ცა
99
***
მარტო ვარ. ისევ მარტო. ავტობუსში. ექსკურსიაზე . ვიცი, რაც გაიფიქრეთ. ექსკურსიაზე
მარტო რატომ ზისო. მარტივი პასუხი მაქვს. არა, მარტივი თქვენთვის არაა, რთულია. იცით,
როდის უნდა მიხვდეთ, რო გაიყინეთ ? აი, მაშინ უაღრესად გაყინული ტელეფონის ეკრანი
თბილი რომ მოგეჩვენებათ . და კი, პასუხის გაცემას გავურბივარ. რამდენსაც მოვუყევი, ან
ვერ გამიგეს, ან დამიწყეს მოტივაციური მონოლოგების კითხვა . ვერცერთისგან მივიღე, რაც
მინდოდა. თუმცა მინდოდა, რომ რამის გაგება? ახლა მოგმართავთ თქვენ, ვისაც მოგიყევით
ყველაფერი და დამელაპარაკეთ. მივხედავ ჩემს თავს. სამი წლის ბავშვი არ ვარ. სანამ ჩემს
თავს არ დავარწმუნებ, რომ ასე უნდა ვიყო და არა - ისე, თქვენ ვერ მიშველით. სანამ მე არ
მოვინდომებ გამოსწორებას, „არ მეშველება“ . ჯერ არ ვაპირებ რამის შეცვლას. ისედაც
კმაყოფილი ვარ, როგორც ვგრძნობ თავს. გამანებეთ თავი! ვკანკალებ. შიშნარევი კანკალია.
მეშინია მარტო დარჩენისა. დღეს ისევ ავხედე მთვარეს და იცით, პირველი, რა გავიფიქრე ?
რა კარგი იქნებოდა მთვარედ ქცევა . ყველა ხომ მას ეტრფის. მთვარე არაა ქედმაღალი,
თუმცა ყველა ამჩნევს მის სიდიადეს. ყოველთვის დამკვირვებლის როლისკენ ვისწრაფოდი.
მთვარე კი იდეალური დამკვირვებელია. დღეს ალქაჯური მთვარეა. ოქროსფერი და
გამორჩეულობით სავსე. ღმერთო, წამიყვანე იქ, სადაც კარგად ვიქნები. შორს, შორს და
კიდევ შორს. მთვარესთან, მთვარესთან და კიდევ მთვარესთან...
უჩა
100
შემოდგომის მოლივლივე პეიზაჟი
***
თორმეტი წლის ასაკში მივხვდი, რომ ზოგიერთი ადამიანის მოსმენას ბუნებასთან
ლაპარაკი მერჩივნა. ისეთ ადამანებზე ვამბობ, უაზროები რომ არიან და სამყაროს ცენტრის
როლს რომ ირგებენ. სამწუხაროდ, ბევრი შემხვედრია. ის ზაფხულიც არ იყო გამონაკლისი.
სოფელში ვიყავი. როგორღაც დავიხსენი თავი ნიას სახლისგან და სასეირნოდ გავედი. იმ
დღეს გამახსენდა, რომ ციცინათელები დიდი ხანია, არ მინახავს. ზუსტად ამან მიიპყრო
მთელი ჩემი არაორდინალური აზროვნება. ერთმა უჩვეულო გრძნობამ შემიპყრო. რადაც არ
უნდა დამჯდომოდა, უნდა მენახა ციცინათელების ჯგუფი. ნიასგან რომ წამოვედი, საკმაოდ
გვიანი იყო. მზე დედამიწის მეორე მხარეს ათბობდა, მთვარე - ჩემს ფიქრებს.
სავსემთვარეობამდე რამდენიმე დღე რჩებოდა. ახლაც სავსე ჩანდა, მაგრამ მახვილი თვალი
შეამჩნევდა, რაღაც აკლდა. სოფელთან ტყის მაგვარი ადგილია. ვერ იტყვი, არისო , მაგრამ
ვერც იმას იტყვი, რომ არაა. ბოლოს მანდ ვნახე ციცინათელები. მალევე მივედი ე.წ. ტყეში.
მთვარე ძველისძველ მარადმწვანე ნაძვებს შორის მოქცეულიყო. თავი ზღაპარში მეგონა.
ნელ-ნელა მივაბიჯებდი და არემარეს ვათვალიერებდი. დიდად კი არაფერი ჩანდა ,მაგრამ
მაინც ვცდილობდი დეტალების დაჭერას. ციცინათელები მაშინ ვიპოვე, როცა ცა
ვარსკვლავებით გადაიჭედა. საოცრება იყო. ტყე თვით ცას ჰგავდა . ხეები ღრუბლები იყვნენ,
მიწა - ცა და ციცინათელები? ციცინათელები - ვარსკვლავები. თვალები რეალობას ვერ
აღიქვამდნენ. წამით ჩემ გარშემო ტრიალებდნენ. შემდეგ უეცრად სხარტად აიჭრნენ ცაში.
მეგონა, მეც დავფრინავდი. მეგონა, მიმიღეს. შემდეგ უბრალოდ ცაში აიჭრნენ და
გაფრინდნენ. გაყოლა თვგადასავალის ტოლფასი იყო, მაგრამ სახლში მეჩქარებოდა.
101
ჩემებთან. ხელი ცისკენ ავიშვირე და დავუქნიე. მაინც, ყოველი შემთხვევისთვის. იქნებ და
მართლა ესმით ყველაფერი, როგორც იმ ფილმში ფუტკრებზე. თავგადასავლები და
საუბრები შემდეგისთვის-მეთქი, გავიფიქრე და სახლის გზას გავუყევი. ახლა ვიცი, მთელ
ღამეს ვერ დავიძნებ ციცინათელების გამო. სახლი და ჩემები რომ არა, ვინ იცის, სად
ვიქნებოდი ახლა.
***
ახლა ვაპირებ გული გადაგიშალოთ . არ ვიცი, რატომ . ან ცუდ ხასიათზე ვარ, ან,
უბრალოდ, ბევრი რამ დაგროვდა ჩემში . ან - ორივე . ადრე თემა დავწერე ჩემს
ფრთაშესხმულ ანგელოზებზე . აი , ვინც ცათა სასუფეველი დაიმკვიდრეს და რამე. ჰოდა, ასე
მგონია, სიყვარულის გარდა, პარანოიული შიშიც დამიტოვეს. არა , არ მგონია, ვიცი. სულ
იმის მოლოდინში ვარ, რომ ვიღაც მიმატოვებს. ამის გაფიქრებაზე მეც ფრენის სწავლა
მინდება. ახლა ღამეა. ღრუბლებით სავსე. ვარსკვლავები ზაფხულივით გაქრნენ. მხოლოდ
ცისკრის ვარსკვავიღა შერჩა ცაზე. ნამგლისებრი მთვარე სიდიადეს ასხივებს. მე კიდევ ამ
ჰარმონიაში თვალები მიცრემლიანდება. ცუდი დღე მქონდა. ოღონდ, გასაოცრად ცუდი.
არადა, გუშინ ჩემს თავს ვუთხარი, ყველაფერი ნეგატიური შენს ცხოვრებაში მორჩა-მეთქი.
ასე ვიწექი სულელივით, არაფერს ვაკეთებდი, იმის გარდა, რომ ჩემს თავს ვუმტკიცებდი,
ხვალ კარგი დღე იქნება-მეთქი. ასე გამოდგა, რომ ცოვრება ბუმერანგი არ ყოფილა. მე კიდევ
დავიღალე. დღესაც ვიფიქრებ და დღესაც შევთხოვ ღმერთს, იქნებ და ხვალინდელი დღე
მაინც იყოს იმედის მომცემი. იქნებ და ხვალინდელმა მთვარემ დამიტოვოს რამე კარგი .
ტყეში
უცებ ტყეში აღმივჩნდი ზარის დარეკვიდან ერთი 10 წუთის შემდეგ საკლასო
ოთახში ბავშვები სათითაოდ შევდივართ და ყველა ბოდიშს ვუხდით დაგვიანებისთვის.
მასწავლებელსაც ნელ-ნელა ნერვები ეშლება და მალევე ყვირილს იწყებს. ალბათ ყველას
გაქვთ საგნები, რომელზეც რასაც გინდათ, აკეთებთ, მთავარია, მანდატურმა არ დაგინახოთ.
ჰოდა, ესეც ეგეთი გავკეთილი იყო. თავი მერხზე დავდე და ყურსასმენები გავიკეთე;
ყველაზე წყნარი მუსიკა ჩავრთე და გისოსებს იქით გავიხედე; ნულოვანზე ვართ და რომ არ
გავიპაროთ, გისოსები დაგვიდგეს,თითქოს მთავარი კარებიდან ვერ გავალთ. ჰოდა,
გისოსებს იქით ხეს ვუყურებდი. ნეტა ეს ხე აქ რომ არ დაერგათ, სად იქნებოდა. ვთქვათ,
სადღაც ტყეში სხვა ხეებთან ერთად. ალბათ უფრო მეტი ფოთოლი ექნებოდა და სხვებთან
შედარებით თავი ისეთი მაღალი არ ეგონებოდა, როგორც ტყეში რომ ყოფილიყო. მაინც
გამოვარჩევდი სხვა ხეებისგან მისი მრავალფეროვანი ფოთლებით. ნეტა, რა მოხდებოდა, მეც
ამ შენობის ნაცვლად ტყეში რომ ვყოფილიყავი, ნეტა, როდის მოვრჩები გამოგონილ
ისტორიებზე ფიქრს და დავიწყებ რეალობის შემჩნევას?..
102
ვახო ლევერაშვილი
(დაბ: 25/09/2003 )
16 წლის
სადღაც მოთოვა
103
ლეკვი ზოომაღაზიის ვიტრინაში
თათა ლევერაშვილი
(დაბ: 02/05/2005)
15 წლის
***
თოვლის თეთრი ჯარისკაცები ციდან მოდიან. ნელა და აუჩქარებლად ეშვებიან მიწაზე,
თითქოს უკვე შეგუებულები არიან იმას, რაც ხდება. ხარ რა გადაუვლით, ხან რა, მაგრამ
უმოძრაოდ რჩებიან ერთ ადგილზე, მიწამ მარტოობა რომ არ იგრძნოს.
ბაბუა და შვილიშვილი
ბაბუ, დედა მეუბნება, რომ შენ მიგზავნი საჩუქრებს. არც მინახავხარ, მაგრამ ვიცი, ისეთი
ხარ, როგორიც ჩემს წარმოსახვაში - თბილი, კეთლი, ჭაღარა და დიდი ცისფერი თვალებით.
მეუბნებიან, ბაბუას თვალები გაქვსო, ამისთვის მადლობა. წელს ბევრის თხოვნას არ
ვაპირებ. ერთს გთხოვ, ბებო მარტოა სახლში და მიხედე იქიდან, სადაც ხარ. ჩემთვის
საჩუქარი იქნება, თუ ბებოს კარგად მოუვლი.
მენატრები და მიყვარხარ, მოხუცო!
104
ტყე და ზამთარი
ტყეში ზამთარია, ხეებს აღარ სცივათ,თოვლი ათბობს. ფიფები მოდიან ციდან, თითქოს
და სადღაც ეჩქარებათ ან თუნდაც შეიძლება ინტერესის წყურვილი კლავთ ამ ქვეყანაზე
მოსვლისა. მოდიან და უმოძრაოდ ესვენებიან მიწის გაყინულ საფარს. ის კი იღებს მათ,
როგორც შვილებს.
პაპა
ხვალ დაბადების დღე მაქვს. სკოლაში მასწავლებელი გავაბრაზე, თან ისე, რომ მშობლის
დაბარებას მთხოვს. არ ვიცი, რა ვქნა, როგორ ვუთხრა დედას? თუ ამას დედაჩემი გაიგებს,
საჩუქარს დავემშვიდობები. მე ხომ ძალიან ბევრი ვიოცნებე პატარა ლეკვზე, ახლა კი ერთი
პატარა ფანჯრის გამო ყველაფერი წყალში მეყრება.
4 თებერვალი - არც თუ ისე ჩემი დღე.
საქანელა
პატარა რომ ვიყავი, ყოველთვის მიყვარდა საქანელა, მთელი დღე შემეძლო ეზოში ყოფნა
სწორედ ამ საქანელას ხათრით. ის ჩემი ძველი სახლის განუყოფელი იყო, ძალიან მიყვარდა
პატარა, მყუდრო და, რაც მთავარია, მოგონებებით სავსე. ექვსივე და-ძმა იქ დავიბადეთ,
გავატარეთ ბავშვობის ტკბილი წლები. ძალიან მენატრება ძველი ქუჩა, რომელზეც ის
საქანელაა და რომელზეც ახლა სხვა ბავშვები ოცნებობენ.
105
უკანასკნელი ფოთოლიც ჩამოვარდა
დღეს საუცხოოდ აცივდა, სახლში არავინაა. აქაც ცივა. საქანელა შემზარავად ჭრიალებს.
საუცხოოა, ვხედავ ცარიელ ქუჩებს, სადაც ხალხი მეჩხერად მოძრაობს. არავინ უყურებს
ხეებს, რომლებსაც ისევე სცივათ, როგორც ჩვენ, შეიძლება, უფრო მეტადაც. არავინ უყურებს
თანაგრძნობის თვალებით. მე კი ფანჯრიდან უმოქმედოდ ვაკვირდები, როგორ ვარდება
უკანასკნელი ფოთოლი.
თათა სებისკვერაძე
(დაბ: 25/11/2006 )
13 წლის
***
ხანდახან გაქვევა სჯობს დარჩენას... უკან მოუხედავად უნდა გაიქცე ისე, რომ ვერავინ
შეგამჩნიოს, ვერავინ დაგინახოს. ბოლოს, როდესაც სირბილისგან დაიღლები და ვერაფერს
ვეღარ იგრძნობ, თავბრუს ხვევის გარდა, მაშინ მიხვდები, რა ტკბილია ნაბიჯები
თავისუფლებისკენ... გაქცევა რომ შეგიძლია, ეს უნარია, მაგრამ როგორი უნარი? იქნებ,
უბრალოდ სირბილი შეგიძლია? არააა! გაქცევა არის ის გრძნობა, თითქოს ჰაერში მიფრინავ,
რომ გაითავისუფლო თავი პატიმრობიდან... მაგრამ შემდეგ ბალიშიდან თავს იღებ და
ვარდნას გრძნობ. ამ დროს ხვდები, რომ შენი საქმე წასულია...
***
ყველაზე მეტად იმის მოსმენას ელი, რაც გაგაბრდნიერებს, მაგრამ როგორც კი იმას
მოისმენ, რაც გაღიზიანებს ან გაბრაზებს, მაშინვე ძირს ეცემი და წინ სვლას არ განაგრძობ.
სხვების გამო არ დაეცე ძირს, რაც არ უნდა დაგიძახონ, არა! შეიძლება, გაგაკრიტიკონ,
დაგაბრალონ, მაგრამ განაგრძე წინ სვლა, უფრო და უფრო მეტი გაააკეთე შენი საქმისთვის.
ადამიანები იმას ამბობენ, რაც უნდათ, რომ სჯეროდეთ. ამდროს არ ფიქრობენ, გულს ტკენენ
თუ არა სხვას, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს მათთვის. დაუმტკიცე მათ, რომ ადგომა
შეგიძლია, რომ შეგიძლია, იყო ისეთი ძლიერი, როგორიც არასდროს!
106
***
გენატრება?! აღიარე, ნუ დამალავ! არასდროს კარგს არ მოგიტანს ტყუილი, შენს თავს
მაინც ვერ გაექცევი. მონატრება ყველაზე დიდი ტკივილია, როდესაც გინდა, ვინმე ნახო,
ვინმეს ჩაეხუტო, მაგრამ არ შეგიძლია. გენატრება და ისევ უბრალოდ ზიხარ და იცი, რომ
კიდევ დიდხანს ვერ ნახავ, მაგრამ შენ მაინც აგრძელებ ფიქრს. გენატრება, მაგრამ როგორ
ძლიერ, ვერ აღწერ, რადგან მონატრება ყველაფერს შეძრავს, ბოლოს, შენც დაგაჩოქებს,
მაგრამ არასდროს მოითმენს ტყუილს! ბოლოს, მაინც აღიარებ, რომ შენს მონატრებას
სამყარო ვერ იტევს ...
თათია ლომიძე
(დაბ: 26/04/2002 )
17 წლის
ცისარტყელას მეგობრები
108
გუშინ ღამით წვიმდა
საწოლზე ვწევარ და ვაკვირდები უფერულ ჭერს. ჩემს ფანჯარაში მზის სხივი მორცხვად
იჭყიტება. მესმის მოგზაური ქარის ბურტყუნი, მაგრამ ყურადღებას არ ვაქცევ. დღე
უხალისოდ დაიწყო, არ ვიცოდი, რითი გამეყვანა დრო. ამიტომ გარეთ გავედი. ნელი
ნაბიჯით მივაბიჯებ გამჭირვალე გზაზე.
ქარი ქრის...
ჯერ არც მე ვიცი, სად მივდივარ.
მსუქანი ჩაიდანი
მსუქანი ჩაიდანი ძველ, ხის კარადაში ყველაზე დიდ ადგილს იკავებს. პატარა ჭორიკანა
ფინჯნებს ავიწროვებს. ბებია თებროლე, ყოველ საღამოს ორივე ხელით ჩაებღაუჭება და
ასადურებლად შემოდგამს. მსუქანა ჩაიდანს ეზარება წყლის ადუღება, ხშირად დროსაც
წელავს ხოლმე. როცა ბებია თებროლე პატარა ფინჯნებს გამოიღებს კარადიდან, მათზე
განაწყენებული ბოლს უშვებს, თითქოს ნიშნის მოგებით ყვიროდეს - ჩაი მზად არისო!
შემოდგომის ტყე
დაღლილი მზე ნელა მიცურავს ღია ცისფერ ცაზე. ტყე შემოდგომას ზეიმობს. ჭრელ,
ჭრაჭუნა გზაზე პატარა ზღარბს ვაშლები მიაქვს.
გაწვიმდა და ფერადი ფოთლები ერთიანად აშრიალდნენ...
110
უსათაურო
სადღაც, უსწორმასწორო გზაზე, თეთრი ავტობუსი მიემართება. სოფლის გადასახვევთან
ნელა ჩერდება.
ღამე წვიმდა, წვიმისგან გალიმპული ხეების სურნელი იქაურობას აბრუებს და ქაოსური
ქალაქისგან რიყავს.
ავტობუსის კარი ჭრიალით იღება. გამჭირვალე გზას, რომელსაც ღღუბლებში მიმალური
მზე ათბობს, ჯერ მუქი მწავენე ფერის ბაზრის ჩანთა ეხეთქება, მერე კი ბებია თებროლე
ფრთხილად ჩამოდის ,ფეხი რომ არ აუსრიალდეს. კაბაზე მიკერებული ჯიბიდან ხურდებს
მოხიკავს, მძღოლს ღიმილით აწვდის და ემშვიდობება.
ბებია თებროლე ყოველ დილით ადრე დგება, ქალაქში მიდის და მაწონს აბარებს
მაგულის მაღაზიაში. შუა დღისას სოფელში ბრუნდება, სკოლიდან ნიკო გამოჰყავს და
სახლში ერთად მიდიან ხოლმე.
სკოლის შესასვლელთან დგას ბებია თებროლე, დაღლილობას არ იმჩნევს. მალე ნიკო
გამორბის ეზოში, წვიმის გუბეები რომ დაინახა, არცერთი არ გამოტოვა, ყველგან
ჩაატყაპუნა თავისი ახალი ბოტები.
მერე ბებიასთან მივიდა, ჩაეხუტა და თავისზე მძიმე მწვანე ჩანთას შემართებით ჩაავლო
ხელი.
თათული აგულაშვილი
(დაბ: 21/07/2010 )
9 წლის
***
ბროწეულის ქუჩაზე მწვანე სახურავიანი სახლი იდგა. სახლში არავინ ცხოვრობდა.
ერთხელაც წითურმა კატამ დაინახა, რომ ფანჯრიდან ვიღაც იყურებოდა.
-ვაიმე, ვაიმე! ეს ვინ არის? ვინ არის?
კატა სახლში შევიდა, მეორე სართულზე ავიდა, ფანჯარასთან მივიდა და რას ხედავს:
სახლის ფანჯარასთან უბრალო მანეკენი დგას. კატას სახლი ძალიან შეეცოდა. რამდენიმე
კვირაში სახლს სახურავი ჩაუტყდა, მილები გაუსკდა, კედლები ჩამოენგრა.
როდესაც კატა სახლთან მივიდა, დაინახა, უამრავი ადამიანი დგას, ფოტოებს უღებენ
სახლს, ინტერნეტ სივრცეში აზიარებენ. კატა მივიდა სახლთან და სახლის ტკივილი
განიცადა. კატა სახლის ჩამონგრეულ ფიცრებზე დაწვა, თვალები დახუჭა და ფიქრობდა:
როცა აღარ ხარ, მხოლოდ მაშინ გხედავენ.
111
***
არ ვიცი, გყვარებია თუ არა ვინმე. ის კი ვიცი, თურმე, პატარა ბიჭს მეზობლის გოგო
შეუყვარდა. აი, როგორ მოხდა ეს ამბავი.
ლილე და ლუკა ძალიან ხშირად ხვდებოდნენ ერთმანეთს. ლილე ლუკასთან მიდიოდა და
ბუფეტისთვის 20 თეთრს ართმევდა, ლუკა სიხარულით აძლევდა 20 თეთრის მაგივრად 50
თეთრს და მიცემის პროცესს წელავდა. ის სპეციალურად მიდიოდა ლილესთან, თავში
წამოარტყამდა და გაიქცეოდა. ლილეც ეკიდებოდა ლუკას. ერთხელ ლუკამ ნაბიჯი გადადგა
და ლილეს ყვავილები აჩუქა, მაგრამ შემდეგ ლილემ ლუკას ყვავილები თავზე გადააწნა.
***
უბნის ბავშვები ღამით სტადიონზე ჩავიდნენ, იქ არავინ იყო. ბავშვები დაწვნენ და
უყურებდნენ ვარსკვლავებს. თამთამ წამოიძახა: ეს პატარა ვარსკვლავი ჩემია! გუგამ
პატარაზე თავში წამოარტყა და უთხრა: შე დებილო, არც დიდი და არც პატარა ვარსკვლავი
შენ არ გეკუთვნის.
თამთამ ჩაიბურტყუნა: დიდიც ჩემია და პატარაც.
***
ანდრია, დათუნა და მამუკა ომობანას თამაშობენ.
-ბა-ბა-ბა,მე დათუნა მოვკალი!
-არა, ვითომ-ვითომ ბრონი ჟილეტი მეცვა!
-არა, არ გეცვა!
-კი, მეცვა! -აყვირდა ანდრია.
-თქვენ ორივე ვითომ-ვითომ მე დაგატყვევეთ და მოგკალით.
დათუნა ამბობს:
-აუ, აღარ მინდა თქვენთან თამაში, გაგებუტეთ.
მამუკამ უთხრა:
-გაბუტება გოგოების არის.
***
ოცდათერთმეტ ოქტომბერს მოვიდა ჰელოვინი და მაღაზიებმა ბიუჯეტის შესავსებად
სასწრაფოდ დაიწყეს ჰელოვინის ნივთების გაყიდვა. ჩავიდნენ ერთ ბებოსთან, რომელიც
გოგრებს იაფად ყიდდა. დედა გოგრა და შვილი გოგრა მანქანაში ერთად იყვნენ, მაგრამ
შემდეგ მაღაზიაში ერთმანეთს დააშორეს. მაღაზიაში გოგრა ერთმა ოჯახმა იყიდა.
ჰელოვინზე ღამით გარეთ აივანზე დადგეს. გოგრა მთელ ღამეს ყვიროდა: დედა, დედა!
მაგრამ შემდეგ დაინახა გარეთ გადაგდებული გოგრა, დედამისი...
112
ჩემი დახატული კაცუნას ამბავი
113
-დამიგდე ახლა ყური, არაფერი უმიზეზოდ არ ხდება. რა იცი, ეს ბოთლი მაინცდამაინც
ჩვენს ეზოში რატომ მოხვდა.
-კარგი, ბებია, არ გადავაგდებ.
ბებია და შვილიშვილი სამ დღეს ელოდნენ მიზეზს, თუ რატომ მოხვდა ეს ბოთლი მათ
ეზოში და სამი დღის შემდეგ ერთი ყელგამშრალი კაცი მოადგა მათ სახლს, წყალი
დამალევინეთო. მარიამ ბებიამ აიღო მწვანე ბოთლი და თავისი გაკეთებული ღვინო ჩაუსხა.
შემდეგ მიუბრუნდა შვილიშვილს და უთხრა:
-აი, ხედავ, რატომ მოხვდა ჩვენს ეზოში ეს ბოთლი?!
კიბე
მაისი მაისობს
წლევანდელი მაისი ისეთი არ არის, როგორიც წინა წლებში იყო. წლევანდელი მაისი
სველი, ტალახიანი ნახატია. არა, იმას არ ვამბობ, რომ არ მომწონს, პირიქით, ძალიან
მომწონს. ეს მაისი ცდილობს, რომ ზაფხულს დაუმეგობრდეს. აცხელებს ხოლმე. მერე,
მეორე დღეს ტირის და ტირის, ასველებს ხეებს, ახლად ამოსულ ყვავილებს, ჩიტებს, კატებს,
ძაღლებს და ბალახს. სახლებსაც ასვლებს, მინის ფანჯრებს ნელა ეცემა მისი ცრემლები. თან
ისე ლამაზად ასველებს ყველაფერს, ისე ლამაზად ეცემა ფანჯრებს, რომ ზაფხულს ეცოდება
და იმეგობრებს. ახლა კი ძველი მაისი ახალი ზაფხული ხდება, ახლა კი მაისი ივნისი იქნება.
მთვარეზე წასვლა
დღეს მშვენიერი დღე იყო, იმედი მაქვს, ღამეც ასეთი იქნება. დაღამდა, ჩემს ოთახში, ჩემ
გარდა, არავინ იყო, ფანჯარა გაღებულიყო და დავინახე, ვიღაც მიყურებდა. მეც ვუყურებდი.
ის მთვარე იყო, დიდი, კაშკაშა, სავსე მთვარე. დუმდა, მაგრამ ვგრნობდი, რომ რაღაცებს
მიყვებოდა. მიყვებოდა მოხუც ქალბატონზე, იმ ბიჭზე, ის გოგო რომ მოსწონდა, მიყვებოდა
გალაქტიკაზე, მზეზე, ვარსკვლავებზე, პლანეტა მარსზე და კიდევ ბევრ რამეზე. „თათული,
დაწექი!" - მითხრა დედამ. დავემშვიდობე მთვარეს და დამესიზმრა, თუ როგორ მივედი
მთვარესთან და როგორ ვუყვებოდი, ვეჩურჩულებოდი ამბებს. იმის მერე საუკეთესო
მეგობრები ვართ.
114
მოლაპარაკე საათი
სახლში გვქონდა საათი, რომელიც სულ წუწუნებდა. დაიწყებდა ლაპარაკს და აღარ
ჩერდებოდა. მთელ ღამეებს არ გვაძინებდა: „მე აქ მთელი დღე და ღამე ვითვლი წამებს და
წუთებს, ცხვირს ვიტკიებ თქვენ გამო და თქვენ რას აკეთებთ. სკოლაში და სამსახურში
დადიხართ, თან ისე, რომ ცხვირიც არ გტკივათ. ზარმაცებო, ზარმაცებო!" სულ ასე
ბუზღუნებდა. ერთხელ ყველას მოგვაბეზრა თავი და საწყობში ჩავდეთ, სადაც არავინ
ჩადიოდა, მოგვაძახა: „ერთ დღესაც ვერ გაძლებთ ჩემ გარეშე!" სხვათა შორის, სრულიად
მართალი იყო. ჩაგვეძინა და სკოლაში დავაგვიანეთ. დედამ სამსახური გააცდინა და
საყვედური მიიღო. ჩემმა დამ ისტორიაზე დააგვიანა. ჩავვარდი საწყობში და ამოვიყვანე
ჩემი მოლაპარაკე საათი, ჩამოვკიდე კედელზე და დაიწყო ბუზღუნი: „ჩემ გარეშე ვერაფერს
შეძლებთ!"
თაკო კლიმიაშვილი
(დაბ: 11/06/2004 )
15 წლის
- ესეც ჟანგბადი, - თქვა ხემ და გამოაფრქვია ის აირი , რომელიც ასე ძალიან სჭირდებათ
ადამიანებს. სამუშაო, ამ ბოლო დროს, მისთვის აუტანელი გახდა. ადრე კიდევ კარგად
გადიოდა ფონს, რადგან ბევრნი იყვნენ ერთად. მას შემდეგ კი, რაც დანარჩენ ხეებს სხვა
სამსახურები მიანიჭეს (აი, მაგალითად, ერთ-ერთი მის ქვემოთ სკამის ფუნქციას
ასრულებდა), ჩვენი ხე სულ მარტო დარჩა, ვირივით უწევდა მუშაობა. ფიქრობდა:
ადამიანებმა დამიმძმეს სამუშაო და ვერც კი ამჩნევენ, მათთვის რას ვაკეთებ, მინდა,
ხანდახან მაინც ადამიანი ვიყოო. ხოდა, ადგა და შეწყვიტა ჟანგბადის გამოყოფა. მხოლოდ
სუნთქავდა. პირველი ორი დღე ბედნიერი და კმაყოფილი იყო საკუთარი თავით, მაგრამ
ნელ-ნელა თავადაც დასჭირდა ჟანგბადი. მართალია, სუნთქვა შეეძლო, მაგრამ სული
ეხუთებოდა. მისდა საბედნიეროდ, მზე ჯერკიდევ ანათებდა. სასწრაფოდ შეუდგა მუშაობას.
აი, მაშინ კი, როდესაც ღრმად შეისუნთქა თავისივე გამოყოფილი ჟანგბადი, ხე მიხვდა, რომ,
უპირველეს ყოვლისა, ის საკუთარი თავისთვის მუშაობდა და რა სჯობდა იმას, თუ ამ
პროცესში სხვებსაც დაეხმარებოდა. იმ დღეს ჩვენმა ხემ ბევრი რამ ისწავლა.
115
ბაბუა და შვილიშვილი
მწვანე გაექცა ხეებს, ნაწილი დარჩა ისიც ამაყ ნაძვებზე. ბოლოს წითელ-ყვითელმა
ფერებმაც მიატოვეს ისინი. დარჩნენ მარტო... ამ დროს სადღაც შორს, ცის დასალიერში,
ცისფერი ფარდის მიღმა, თოვლის თეთრი ჯარისკაცები ემზადებოდნენ. სამყაროს
სამსახურში მდგომნი ყოველთვის გვერდზე ედგნენ ხეებს მარტოობისას. იტყვიან: „სამყარო
გვიხმობს!“ დაირაზმებიან და მწყობრით ეშვებიან დედამიწაზე. მხოლოდ რამდენიმე
ადამიანი თუ ამჩნევს მათ თავდადებას ... ხოლო მაშინ, როდესაც მწვანე დაბრუნებას
გადაწყვეტს, ჯარისკაცების სახეზე მხოლოდ ღიმილს თუ შეამჩნევ, „მისია შესრულებულია!“
და სათნო მზის სხივების დახმარებით ისევ ბრუნდებიან უკან. იქ, სადღაც შორს. ცის
დასალიერში.
ხე შემოდგომით
ველოსიპედი
117
კიბე სახურავზე
ღრუბელი უდაბნოში
118
რაღაც, რასაც მარტო მე ვხედავ
ცა
მას ბავშვობაში დიდი ლურჯი მოსასხამი ჰქონდა, მაგრამ შემდეგ ისე გაიზარდა, რომ ეს
მოსასხამიც მოძვრა. დიდხანს ეძება. ბოლოს მიაგნო. მწვანე ბურთს გადაფარებოდა.
ბედნიერი ჩანდა.
მოლაპარაკე საათი
119
ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა
ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა, ყოველთვის ცდილობდა სხვა, სუსტი წიკვინა
ჩაიდებივით გაცხელებისთანავე არ ეკივლა. ითმენდა ტკივილს, იკავებდა და იკავებდა
კივილს. ბოლოს უკვე აღარც სტკიოდა და მარტივად უძლებდა მდუღარე წყალს. დუმდა და
დუმდა. ის კი იმის მაგივრად, რომ მისთვის ამტანობა დაეფასებინათ, იფიქრეს ჩაიდანი
გაფუჭებულაო და ჯართს გაატანეს.
გამჭვირვალე სამყარო
დიდი ხნის წინ, მაგრამ არც ისე დიდი, როგორც გგონია, ცხოვრობდა ერთი ბიჭი,
სახელად ჭერი. რა უცნაური სახელიაო, - ალბათ იფიქრეთ, საქმე ისაა, რომ როდესაც ის
დაიბადა, მისთვის სახელი ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ შერჩეული. გაურკვეველი მიზეზებისდა
გამო სასწრაფო შეიქმნა სახელის მოფიქრება, ხოდა, დედამაც ის დაარქვა, რასაც პირველს
მოკრა თვალი. გადიოდა წლები, ჭერი იზრდებოდა, არ მოგატყუებთ და დიდი ხულიგანი
ვინმე იყო, ხან ერთ გოგოს დაქაჩავდა თმას, ხან - მეორეს. არაერთი ბიჭიც ჰყავდა კარგად
გალამაზებული. ერთი სიტყვით რომ ვთქვათ, დიდი მავნებელი ვინმე იყო, სწორედ
ამიტომაც ქუჩის ბავშვებს შორის მას ყველა ჭერს კი არა ჭირს უწოდებდა. სახელმაც თავისი
ქნა, არაერთი უბედურება გადატყდა თავს, ყველას უკვირდა, აქამდე ფსიქოლოგიური
ტრავმა როგორ არ აქვს მიღებულიო. გაკვირვება გაკვირვებად დარჩა და, რაღა თქმა უნდა,
120
ბიჭის მდგომარეობა ყველამ უგრძნობლობას მიაწერა. არავინ ჩაძიებია, ჰოდა ,ვერავინაც
გაიგო, რომ ჭირს ტრაგედიის არიდების ერთობ უჩვეულო და სახიფათო გზა ჰქონდა. საქმე
ისაა, რომ მისთვის ემოციების გამოხატვა არვის უსწავლებია, ჰოდა, გარეთ გამოსაშვებს
უკანვე იბრუნებდა, მაშინ კი, როცა მიხვდა, რომ უკვე ვეღარ ძლებდა, აიღო და ეს ემოციები
ერთ პატარა უჯრაში მოათავსა. ასე აგრძელებდა. უჯრაში ათავსებდა: მოგონებებს,
გრძნობებს. ამას იმდენ ხანს აკეთებდა, რომ ვერც კი შეამჩნია, რომ გამჭვირვალე ხდებოდა,
არა მარტო ის კარგავდა ფერს, არამედ სამყარო -მასთან ერთად, უფრო სწორედ სამყარო
მისთვის; ალბათ სულაც გაქრებოდა, რომ არა ერთი საბედისწერო შემთხვევა, როდესაც
ჭირმა მეგობარი გაიჩინა. დღემდე არავინ იცის, ეს როგორ მოხდა, რადგან ის თითქმის უკვე
აღარ ჩანდა. სწორედ ამ მეგობარმა გაახსნევინა უჯრა. ჭირი ვერ გაუძლებდა ემოციების ასეთ
შეტევას, ძველებური რომ ყოფილიყო, მაგრამ მან იცოდა, დანამდვილებით იცოდა, რომ
ჭერს მიღმა არის ცა, სადაც ატყორცნილი, შენაცული ემოციები არც შენი გულიდან იკარგება
და არც - სამყაროს ამჭვირვალებს.
ყველაფერი, ბავშვი როცა ვიყავი, მაშინ დაიწყო... ადრე ძალიან მიყვარდა ხოლმე ღამით
ფანჯარაში ყურება. ვუყურებდი მთვარეს, ვარსკვლავებს, ჩემი თვალები არ მოძრაობდნენ
გონებაში, კი რა აღარ ხდებოდა, ხან ქალაქის თავზე დავფრინავდი, ხან პიტერ პენთან
ერთად ნევერლენდში მივფრინავდი, ხანაც განძის კუნძულს მივაგნებდი ხოლმე... მერე კი
უკვე რომ დაგვიანდებოდა, მამა შემოდიოდა ოთახში, გამომარკვევდა ოცნებებიდან და
შემახსენებდა, ძილის დროაო. ერთ დღესაც მამას ოთახში შემოსვლა დაავიწყდა, მე კი
დავრჩი ფანჯარასთან. უცებ მთვარეზე აღმოვჩნდი. არა . ის ხომ ჩემი დიდი ხნის მეგობარი
იყო. არ შევშინდი, მაგრამ დავიბენი... შემდეგ გონებაში ხმა ჩამესმა, მთვარე
მელაპარაკებოდა, ყველაფერს მივხვდი. საქმე ისაა, რომ თუ მთვარეს დიდხანს, ძალიან
დიდხანს თვალმოუწყვეტლივ უყურებ, ისიც სიშორეს ვეღარ გაუძლებს და გულში
ჩაგიკრავს. მეც ასე მომივიდა.
თეკლა გულბიანი
(დაბ: 15/06/2003 )
16 წლის
დამშვიდობება
ვემშვიდობებით ნივთებს, ადგილებს, მომენტებს და ადამიანებს. ადამიანებს არა, უფრო
ურთიერთობებს, რომლებიც ალბათ არცერთ შეხვედრაზე აღარ იქნება ისეთი, როგორიც
ადრე. ხანდახან ვფიქრობ: ადამიანების დაკარგვას უფრო განვიცდით, თუ
ერთიერთობებისას? ალბათ, ურთიერთობებისას უფრო; როდესაც ურთიერთობა სრულდება,
ადამიანიც იცვლება, სიტყვებიც ცვდება და შეგრძნებებიც მკრთალდება. ყოველთვის ხომ
გვიწევს, ვინმე გავუშვათ ცხოვრებიდან, ან რამეს გამოვემშვიდობოთ, თუნდაც სამუდამოდ,
მაგრამ რაღაცნაირია ეს სიტყვა: მშვიდი, თითქოს არავის განაწყენება არ უნდა. არ სურს,
ვინმეს ავნოს ან რამე დაუშავოს.
122
***
არ გაქვთ ხოლმე ისეთი შეგრძნება, თითქოს ყველაფერი დაგავიწყდა ან ყველაფერი
გაუცხოვდა ირგვლივ? აი, შ-ს დაწერისას რომ გგონია, რომ წ დაწერე და ასე უყურებ
რამდენიმე წუთი, სანამ არ მიხვდები, რომ სწორად წერია და მერე საკუთარ თავზე გეცინება.
არა, უფრო იმ მომენტზე, როგორ შეიძლება ასე არ ენდობიდე საკუთარ თავს?! თითქოს, შენ
გარშემო იკრიბება ყველა და შენ მარტოს გტოვებენ! ამ ყველაფრისგან ცალკე ხარ და უყურებ
შორიდან ხალხს, რომელიც თანდათან უფრო გამჭვირვალე ხდება, თითქოს, ყველას
წყლისფერი მანტია აცვია და ისინი ერთმანეთში დადიან ისე, რომ საერთოდ არ აწუხებთ ეს,
თითქოს, გრძნობაგამოცლილები არიან და დასანახიც არაფერი აქვთ...
***
- ყოველ ახალ დღეს თავისი სუნი აქვს.
- და ფერი?
- ფერი არ ვიცი ჯერ, ვერ გავიგე.
- ისეთი ხარ მარტივი პასუხებით...
- როგორით?
- აი, პატარებმა რომ იციან, რომ ეკითხები, ცუდი როგორიაო და რომ გპასუხობენ;
სუპისნაირიო.
- ბავშვები უფრო მეტს გრძნობენ, თუ დიდები?
- რა მნიშვნელობა აქვს, ყველას თავისი შეგრძნებები აქვს.
- ეგ არ მომწონს, თითქოს ყველას თავისი წილი რაღაც აქვს.
- კარგი ახლა...
- რანაირია?
გეგონება, მეტის უფლება არ გაქვს!
- უფლებები ცალკე პროტესტს იწვევს?- ისე ვკითხე, თითქოს არ ვიცოდი .
- ყველას თავის უფლება აქვს და ის, რაც მე არ მაქვს, აქვს სხვას ან - პირიქით.
- ალბათ მაგას არა უშავს, ხო? ვის ვატყუებ, ყველაფერსაც უშავს ბევრი,
- მაგრამ არის და სულ ესე იქნება.
- რანაირად?
- ისე, როგორც არის... არც მე ვიცი კარგად.
- ხო მაგასაც არა უშავს...
123
კიბე სახურავზე
ზრდასთან ერთად ვივიწყებთ ბავშვობას. ჩვენ ირგვლივ უფრო მეტი ხალხი იკრიბება,
რომლებსაც ხანდახან საერთოდ არ ვიცნობთ. არ მგონია, რომ ცხოვრების განმავლობაში
საერთოდ ვინმეს ვიცნობთ. უჩინარი მეგობრები, რომლებიც ბავშვობაში იბადებიან და
რაღაც დროს ჩვენთან ერთად იზრდებიან და თამაშობენ, მერე აღარ მოგვყვებიან. მერე
გვგონია, რომ ქრებიან, მაგრამ არსად მიდიან. მათ, უბრალოდ, გაზრდა არ უნდათ, არ
მოსწონთ დიდების ცხოვრება და სადღაც ჩვენში ილექებიან, მაგრამ არასდროს ქრებიან.
ღია კარი
აი, ხომ არის ხოლმე მომენტები, რაღაც საგანს შევხედავთ და კონკრეტული
მოგონებიდან რაღაც კადრი გვახსენდება, რომელიც მანამდე თითქოს საერთოდ არ
არსებობდა ან ქუჩაში სიარულის დროს ნაცნობ სურნელს რომ ვგრძნობთ და მერე აქეთ-იქით
ყურებას ვიწყებთ იმის იმედად, რომ ვინმე ნაცნობს დავინახავთ; ან საუბარს რომ ვისმენთ
და გვგონია, მანამდე უკვე ბევრჯერ მოვისმინეთ, თითქოს ეს ყველაფერი მოწყობილია და
საჭირო ემოციას ველოდებით საკუთარი თავისგან, რომელიც არსად ჩანს და ყოველ ჯერზე
ახალ ამბავს გვახსენებს, მაგრამ შეგრძნებეს იმავეს გვიტოვებს; ალბათ ეს ერთ ადგილას
გაჭედვას ჰგავს, წრეზე სიარულს და ახალი კარის გაღებას საჭიროებს.
***
სიჩუმე რომ ჩამოწვება, მაშინ არ მინდა ვიფიქრო. ყველაზე მეტად მთვარე რომ
დაჟინებით მიყურებს და ითხოვს ფიქრებს. მთვარე ყველას აზრებს ითხოვს, ღამე რომ
მეტად გაანათოს.
ჩვენ მხოლოდ მზის შუქს ვემალებით.
124
ბავშვები
სამყარო
სამყაროში ისეთი ქაოსია, მაგრამ ეს ალბათ უფრო ბუნების უწყვეტი ჯაჭვია, რომელიც
ყველაფერს აბალანსებს; ირგვლივ ჩიტები მოფრინავენ და მიფრინავენ, მზე ამოდის და
ჩადის… გაგიკვირდებათ და დედამიწაც ბრუნავს :). მწიფდება და ლპება, იზრდება და
ხმება. ქარი ამოვარდება და მშვიდდება. წვიმაც გადაიღებს და თოვლიც დადნება.
ღრუბლები კიდევ გაფანტვას დაიწყებს. ადამიანები მოვლენ და წავლენ, მაგრამ დრო არ
გაჩერდება.
როგორი დაღლილები არიან ალბათ ხეები სულ ფეხზე დგომით და ნიავით, არავინ
არასდროს რომ არ სთავაზობს დაჯდომას და დასვენებას! ალბათ, მათ დარაჯის როლი აქვთ
ამ სამყაროში და მხოლოდ ფიქრისგან დაღლილები თუ წაიქცევიან სამუდამოდ...
125
მე ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს
***
თოვლიან მინდორზე მატარებელმა გაიარა და ირგვლივ საოცარი დარიჩინისა და
შოკოლადის სურნელი მოაფრქვია. შევიდა ტყეში. ირგვლივ მყოფი ხეები გაანათა და
კენწეროზე ვარსკვლავიც დატოვა სამახსოვროდ. მატარებელი გაჩერდა და თოვლის
ბაბუების მთელი გუნდი ტყეში მიმოიფანტა საშობაო საჩუქრების დასარიგებლად.
126
***
შემოდგომის ცივი და ქარიანი საღამო იყო. გრძელ ფანჯრებიან დარბაზში შევედი. ჭაღი
პირდაპირ მუქ წაბლისფერ მაგიდაზე ეშვებოდა. მაგიდაზე ორი დიდი ვერცხლისფერი
შანდალი ეწყო. დარბაზში საფირონისფერი დიდი ხალიჩა ეგო. ირგვლივ კი ხალხი ირეოდა.
ჭიქების წკრიალი და როიალის ხმა ფანტასმაგორიულად ერწყმოდა ერთმანეთს. ქალი
დავინახე.. მაქმანებიაბი შავი ხავერდის კაბა ეცვა. ყავისფერი მუქი თმა ცხენის კუდად
ჰქონდა შეკრული. თაფლისფერი თვალები და თხელი სახე ჰქონდა. ჭიქაში ქარვისფერი
სითხე ესხა. ცალი ფირუზისფერი საყურე ეკეთა და ბუხარში ნაზად მოცეკვავე ცეცხლს
აკვირდებოდა.
***
ნაცრისფერი დღეები... თითქოს, მზეც ნაცრისფერია ზამთარში. არა, უფრო სწორად,
ფერფლისფერი. როდესაც სოფელში ვარ, ყოველთვის მივდივარ სასეირნოდ. ბილიკი
დათოვლილია, გვერდებზე პატარა მინდვრის ყვავილებს თოვლისგან დამძიმებული თავი
ძლივს დასანახად ამოეყოთ. სიცივისგან სირბილი მომინდა და მთისკენ გავიქეცი. როდესაც
დანიშნულების ადგილას მივედი, წინ ღრუბლების დიდი ტალღა დათოვლილი ნაძვები და
მოღუშული ცა დამხვდა. სიამოვნებისგან გაყინულმა ვიგრძენი, სახეზე როგორ
მეალერსებოდა წყალივით სუფთა და გამჭვირვალე ჰაერი.
***
აცანცარებულ ღრუბელს ქარი უფრო აცანცარებს და წინ და უკან ათამაშებს..
ამ ფარფატა ღრუბლებსაც მეტი რა უნდათ, ქარის ჭკუაზე ცეკვავენ..
თიკა მატიაშვილი
(დაბ: 14/01/2010 )
10 წლის
***
ბიჭი მდინარეზე თევზაობდა, უცებ ანკესი შეირყა, სწრაფად ამოწია და ანკესზე თევზის
ნაცვლად ცისარტყელას ნაგლეჯი ამოიღო, რომელიც წვიმის შემდეგ ჩამოვარდნილიყო.
127
ერთი ღრუბლის ამბავი
იყო ერთი პატარა ღრუბელი, ის ღრუბელთა შორის ყველაზე პატარა იყო, თუმცა
ჭკვიანი.
მას ძალიან უნდოდა, რომ ვინც წვიმას ნატრობდა, იმ ადამიანებს თუ მცენარეებს,
ყველას დახმარებოდა, მაგრამ სიმცირის გამო სათანადოდ ვერ ეხმარებოდა. ბოლოს,
გადაწყვიტა მდინარის თავზე დაედო ბინა.
128
კარგია, როცა ყველაფერი იღვიძებს
შიშველი ხეების გაკვირტვამ გაზაფხულის ჩუმად შემოპარვა გვახარა. ყვავილებმაც
ამოჰყვეს მიწიდან თავები, ზოგმა კვირტებიც კი გამოიბა. წვიმის შემდეგ გაჩენილმა
ცისარტყელამაც გაიღიმა და ხელი დაგვიქნია, ცა გაგიფერადეთო.
თოვლს მზემ დახედა და მიწა დასველდა, ნელ-ნელა დადნა და მეორე ზამთრის
მოსვლამდე მიიმალა.
პატარა ციყვებიც აფუსფუსდნენ, ტყეში შემორჩენილი რკოსა და თხილის შეგროვება
დაიწყეს.
და ფუღუროებში მიარბენინებდნენ.
თითქოს, ბინების ზეიმი დაიწყო, პეპლებიც თავს დაფარფატებდნენ აყვავებულ
ყვავილებს, ფუტკრებიც სკიდან ბზუილით გამოფრინდნენ, თაფლის გაკეთება დაიწყეს.
გახარებულმი ჩიტები აჭიკჭიკდნენ , ბევრი პატარა ბარტყიც გამოიჩეკა, ზოგმა კი უკვე
ფრენის სწავლა დაიწყო, ზოგი თბილქვეყნებიდან დაბრუნდა და თავის მიტოვებულ ბუდეს
დაუბრუნდა და სიხარულით გალობა მორთეს.
მზის ჩასვლისას იყუჩებოდნენ და ბედნიერად ელოდებოდნენ მეორე დღის გათენებას,
რათა ისევ ჭიკჭიკით გაებედნიერებინათ არემარე.
სარეცხი ღამით
პატრონმა სარეცხი გარეცხა და გარეთ თოკებზე გაფინა, მერე სახლში ტელევიზორს
მიუჯდა.
გართ ქარი ამოვარდა, სარეცხი ერთმანეთს ეკვროდა და ებუტბუტებოდა, ერთი მაისური
მეორეს ეუბნებოდა: მცივა! მეორე პასუხობდა: უნდა გაუძლოთ! მესამე ამბობდა: იმედია ,
მალე გავახსენდებით და ჩამოგვხსნის. პატრონს კი გადაავიწყდა და მთელ ღამეს სიცივეში
დარჩნენ, დილისათვის გაიყინენ.
129
თომა წაქაძე
(დაბ: 22/07/2008 )
11 წლის
ღრუბლის ქალაქი
იყო ერთი ღრუბლის ქალაქი. იქ იყვნენ ღრუბლის კაცუნები, ზოგი კეთილი იყო, ზოგი -
ბოროტი, მაგრამ ერთმანეთს ვერაფერს უშავებდნენ. ისინი ხომ ღრუბლის კაცუნები არიან,
ფუმფულები და საყვარლები. ერთხელ მზეს უზარმაზარი შავი ღრუბელი დაადგა,
რომელშიც ბოროტი ყინულის კაცები იყვნენ. მათ ჰქონდათ ღრუბლის პარაშუტები და
იარაღები, რომლებშიც ჩატენილი ჰქონდათ ყინულის ტყვიები. ესროდნენ, მაგრამ ვერაფერი
დააკლეს, ვერც სახლები დაუნგრიეს. ამის მერე დამეგობრდნენ, ხოლო ყინულის კაცებმა
დნობა დაიწყეს და ღრუბლებად იქცნენ. შავი ღრუბელიც დაიშალა და მზემ ისევ გამოანათა.
ფანჯარა
შემოდგომის დილა
130
ჩემი ძველი სახლის სიზმრები
მე ჩემი სახლი მაშინ მეგონა ძველი, მაგრამ საყვარელი, სანამ გავარემონტებდით. ახლა
უკვე ახალია, მაგრამ სანამ გავრემონტებდით, ერთი ძალიან საყვარელი ბებია მყავდა,
სახელად მერი. მე და მერი ბებო ხშირად ვთამაშობდით, მაგრამ ერთხელ კედელი
დავჯღაპნე, მაგრამ მე არ მეჩხუბნენ და სანამ არ გავარემონტებდით, მერი ბებოსთან
ვთამაშობდი და მთელი ეს დრო ამ დაჯღაპნილ კედელთან გავატარე.
იყო ერთი ბავშვი. მას ჰქონდა ერთი უზარმაზარი, მაგრამ ძველი სახლი. ბიჭმა თავისი
ნახევარი ბავშვობა იქ გაატარა, მაგრამ ერთხელ ახალ სახლში გადაიყვანეს, ამის მერე ბიჭს
სულ კოშმარები ესიზმრებოდა თავის სახლზე, მაგალითად ის, თუ როგორ ანგრევენ მის
სახლს. მან ამის შემდეგ ყველაფერი აუხსნა თავის მშობლებს და ისინი დაბრუნდნენ ძველ
სახლში. ამის მერე კი აღარცერთი კოშმარი აღარ დასიზმრებია.
გოგრის ამბავი
იყო ერთ მიწაზე მომუშავე კაცი. მას ჰქონდა ერთი გოგრის თესლი და დარგო. მერე
გაიზარდა და გოგრა გახდა, მაგრამ კაცს რაღაც ხმები ესმოდა. გოგრასთან მივიდა და რას
ხედავს: ამ ხმებს გოგრა გამოსცემდა; პირი და თვალები ამოუჭრა, ხოლო გოგრამ
პინოქიოსავით დაიწყო ლაპარაკი და ამის შემდეგ ისინი ბედნიერად ცხოვრობდნენ ერთად.
ბალერინა
131
კატა და ძაღლი
თავქარიანი აპრილი
დადგა აპრილი. სულ ცარიელი და წვიმიანი დღეები იყო. ერთხელ ქუჩაზე ერთი პატარა
ლეკვი გამოვიდა. მას ზედ აწვიმდა. მაგრამ ეს ხომ გაზაფხული იყო, ახალი ყვავილებითა და
ფოთლოვანი ხეებით სავსე. ეს ლეკვი ხეებმა როგორც კი დაინახეს, შეიფარეს. ლეკვი სულ
სველი იყო. ხეებმა ის ყვავილებით გაამშრალეს და დააძინეს.
მეორე დღეს აღარ წვიმდა.
ერთი ადამიანი საყიდლებზე გამოვიდა. ეს ლეკვი დაინახა და სახლში წაიყვანა. ამის
მერე ეს ბიჭი და ლეკვი ბედნიერად ცხოვრობდნენ.
აიხედე მაღლა!
იყო ერთი გახარებული ბიჭი. იგი სულ თამაშობდა და ერთობოდა. მაგრამ მერე
დაღამდა. ბალახებიდან ციცინათელები ამოფრინდნენ. ისინი ვარსკვლავების ახლო ვერსიას
ასრულებდნენ. მერე სავსე მთვარეც ამოვიდა და ვარსკვლავებმა კაშკაში დაიწყეს. ბიჭმა
ზევით აიხედა და გაოცებულმა თქვა, ეს ყველაზე ლამაზი ღამეა!
მართლაც, ეს ულამაზესი ღამე იყო.
132
ღმერთი ყვავილებს ქმნის
იყო ერთი დიდი მინდორი, სადაც ყვავილები ამოდიოდა. ერთ დღესაც ამოჰყო თავი
ერთმა ულამაზესმა ყვავილმა. ის მეორე ყვავილს მიესალმა და ჰკითხა: პირველი ყვავილი
ვინ შექმნაო. მეორე ყვავილმა უპასუხა ღმერთმაო და დააყოლა კიდეც, ღმერთმა მთლიანი
სამყაროც შექმნაო. ამის მერე ყვავილი მადლიერი იყო ღვთის.
ბუნება ჩვენ გვგონია, რომ მუნჯია. მაგრამ ჩვენ იმიტომ ვფიქრობთ ასე, რომ ისინი ჩვენს
ენაზე არ საუბრობენ, მათ თავიანთი ენა აქვთ. ჩვენ ხეებს რომ ვჭრით, სანამ ამას გავაკეთბთ
ისინი თავიანთ ენაზე გვეხვეწებიან, არ მოგვჭრა, ჩვენ სიცოცხლე გვინდაო, მაგრამ- არა, ჩვენ
ვჭრით და ვჭრით. ასევე ცხოველებიც: ნუ მოგვკლავ, შვილები გვყავს და სიცოცხლე გვინდა!
ჩვენ ბოროტები ვართ და ეს შეიძლება ჩვენივე საწინააღმდეგოდ გამოდგეს და თუ ესე
გავაგრძელებთ, ყველაფერი განადგურდება - ხეებიდან დაწყებული, ჩვენით
დამთავრებული.
ხეები სუნთქავენ
ჩვენ ყველამ ვიცით, საიდან მოდის ჟანგბადი.. რა თქმა უნდა, ჟანგბადი ხეების
სუნთქვით ვრცელდება. ისინი ჩვენი გამოყოფილი ნახშირორჟანგით სუნთქავენ, ხოლო მერე
ჟანგბადს გამოყოფენ. რა თქმა უნდა, ისინი კი გამოყოფენ ჟანგბადს და ჩვენ გვაცოცხლებენ,
მაგრამ ჩვენ მაინც ვჭრით.
თუ ხეები და ცხოველები არ გეცოდებათ, თქვენთვის მაინც მოუარეთ ბუნებას!!!
133
ბავშვები ახალშობილ კნუტებს ეთამაშებიან
იყო ერთი ორსული უპატრონო კატა, რომელმაც ვეღარ გაუძლო და სხვის ეზოში დაყარა
კნუტები. ისინი ხის უკან დამალა, თვითონ კი საჭმლის საპოვნელად წავიდა.
ეზოში ჩამოვიდა სამი ბავშვი დამალობანას სათამაშოდ. ერთი სახლის გვერდით
დაიმალა, მეორე კი - იმ ხის უკან, სადაც კატამ კნუტები დამალა. ეს რომ დაინახა ბავშვმა,
გაიქცა თავის ძმებთან და კნუტებთან მიიყვანა ისინი. ბავშვებს შეეცოდათ კნუტები და
სახლში წაიყვანეს და გაართეს. ამ დროს დედა კატა მოვიდა და კნუტები ვერ იპოვა. ერთ-
ერთმა ბიჭმა შენიშნა ფანჯრიდან დედა კატა და მიხვდა, რომ მის კნუტებს ეძებდა. ჩავიდა
და ეს კატაც სახლში აიყვანა. ამის მერე ეს სამი ბავშვი კნუტებით და დედა კატათი
ბედნიერად ცხოვრობდნენ.
იყო ერთი თეთრი, ფაფუკი და კეთილი ღრუბელი. მას ბევრი მეგობარი ჰყავდა. ის
ყოველდღე ზევიდან უყურებდა ადამიანებს და მათზე ფიქრობდა. ხანაც თვითმფრინავს
გასწრობანას ეთამაშებოდა, იშვიათად კი - რაკეტასაც. არა მარტო ის აკვირდებოდა
ადამიანებს, არამედ თვით ადამიანებიც. როცა ის ამჩნევდა ადამიანების მზერას, სხვადასხვა
საყვარელ ფორმას იღებდა მათთვის. მოკლედ რომ ვთქვათ, ადამიანები და ღრუბლები კარგი
მეგობრები იყვნენ.
გათენდა. დილით ჩიტები ჭიკჭიკებდნენ. მზე ამოვიდა, მაგრამ მის წინ დიდი მძინარე
ღრუბლები იწვნენ და მზეს ფარავდნენ. ქუჩები გახარებულები იყვნენ, რადგან მათ აღარავინ
აწუხებდათ, მანქანებისგან დაისვენეს. მაგრამ ხალხისთვის დღევანდელი დღე მოწყენილი
იყო და მიტოვებული.
მაისი სუნთქავს
დადგა წვიმიანი მაისი. მაისი სულ წვიმიანი იყო და ბუნებას ეს მოსწონს. ალბათ, ყველას
გვახსოვს მტვრიანი და გამონაბოლქვით სავსე ქუჩები. უკვე ასე აღარ არის, ბუნება წვიმით
იწმინდება და მხიარულობს.
134
ჩემი სამი ამბავი, რომლებიც არ დამავიწყდება
1. ზაზუნასთან შეხვედრა
ლუნასთან შეხვედრა სურპრიზი არ იყო, მაგრამ მას რომ შევხვდი, ყველაფერი შეიცვალა.
ის ხომ უსაყვარლესი, ჩემი ოცნების ლეკვი იყო. წამოსაყვანად რომ მივედი, შეშინებული
დამხვდა, მაგრამ ცოტათი გახარებულიც კი. მანქანაში რომ გადმოვისვით, ყუთიდან
ამომიხტა და ლოკვა დამიწყო. ამ დროს ვიგრძენი, რომ ის ჩემი ერთ-ერთი საუკეთესო
მეგობარი გახდებოდა და ეს მაბედნიერებდა. სახლში რომ მივედი, ბევრი ვეფერე და
ვეთამაშე. როგორც იქნა, ჩემი ოცნება ახდა - მე ჩემი ცუგა მყავს.
დადგა ჩემი 11 წლის იუბილე. გაგანია ზაფხულია და თითქმის ყველა ჩემი მეგობარი
ქალაქ გარეთაა. სახლში ამოვიდა ორად-ორი მეგობარი, მეგონა მხოლოდ ეს ორნი
იქნებოდნენ ჩემს დაბადების დღეზე და გული დამწყდა, მაგრამ მაინც არ შევიმჩნიე. უცებ
ბებომ მითხრა, რომ კინოში უნდა წავეყვანეთ. ჩვენც გავყევით, მაგრამ კინომდე არც
მივსულვართ. შევედით რაღაც უცნობი შენობის კარში. რომ შევედი იქ დამხვდნენ ჩემი
ახლო მეგობრები და ხმამაღლა ჩართული დაბადების დღის მუსიკა. თურმე დედამ
სიურპრიზი მომიწყო. მე გაოგნებული და გახარებული ვიყავი. ბევრი ვითამაშეთ. ბოლოს
კოკტეილი გამიკეთეს ჩემს საყვარელ ფერებში: მწვანე, წითელი და ყვითელი და ბარის
მაგიდაზე ცეცხლის შოუც მომიწყვეს. იქიდან სახლშიც ავედით და გავაგრძელეთ გართობა.
მოკლედ რომ ვთქვათ, ეს დღე საოცარი იყო, რადგან ეს იყო ჩემი დაბადების დღის პირველი
გადახდა.
135
ივა მაჭარაშვილი
(დაბ: 08/03/2008 )
11 წლის
***
ერთი ბიჭი თევზაობდა. უცებ ანკესი შეირხა. ბიჭმა მოქაჩა და ამოწია. ანკესს
ადამიანების ფიქრები ამოჰყვა, წყალს გატანებული ფიქრები...
ქუდის ამბავი
ერთმა კაცმა ქუდი იყიდა. ერთხელაც მისი სამსახურში წაყვანა დაავიწყდა და მაგიდაზე
დატოვა. ქუდი პირველად გრძნობდა თავს მარტოდ და ნერვიულობდა. კაცს მეორე დღეს კი
მეტროში დარჩა. ქუდი მთელ ღამეს უცდიდა. . მერე ის მეტროს მემანქანეს მოეწონა და
თავისთვის დაიტოვა. ცოტა ხნის მერე ქუდს აღარ სურდა, სულ გვირაბებში რომ დადიოდა
და ის ერთ დღესაც გარდაიცვალა.
მას მერე ქუდმა სხვა ცხოვრება დაიწყო. ის პატარა ბავშვი იყო, მაგრამ მას პატარა
ბავშვობის გამოცდილება არ გააჩნდა და ამიტომ ისევ ქუდივით იქცეოდა.
***
დათვის ბელს გაეღვიძა და ბუნაგიდან გასვლა დააპირა. შესასვლელში თავისი ძმა
დაინახა, რომელიც მამის შეგროვებული თაფლის ბოლო მუჭას ჭამდა. ბელმა ძმას
ჰკითხა, მამა სად არისო. ძმამ უპასუხა: შენთვის თაფლის მოსატანად წავიდაო. „კარგი,
მაშინ, როცა მოვა, დამიძახე! მე მანამდე მეგობრებთან გადავალ,“- თქვა დათვის ბელმა
საქმიანად.. „ რამდენ ხანს გეძინა?! ეგეც არ იცი, რომ წავიდნენ? სხვაგან გადავიდნენ
საცხოვრებლად..“-უთხრა ძმამ.
-კარგი, თუ ასე ძალიან გინდა, შენ გეთამაშები!
136
ახალი მეგობარი
ჩვენთან, კლასში, ახალი ბიჭი გადმოვიდა. ის ჩემს ადგილას თავისი ნებით დაჯდა. მე
გვერდით მივუჯექი და მივესალმე. ისიც მომესალმა. ისეთი ბოხი ხმა ჰქონდა, ცოტა
შემეშინდა. ის პუტკუცა და საყვარელი იყო. მე მას დავუმეგობრდი, ახლოს გავიცანი.
სიმართლე გითხრათ, კაი ხულიგანია და კარგადაც ავიყოლიე..
***
სკოლაში მივდიოდი ჩემს ძმასთან ერთად. ხიდზე გადავდიოდით და ისევ ის გერმანელი
ძმები შეგვხვდნენ .. პატარა დიდს რაღაცას უყვებოდა, დიდი ძმა არ უსმენდა, ბოლოს
დაიღალა დიდი ძმა და უთხრა, არ მაინტერესებსო. ისინი ყოველდღე გვხვდებოდნენ და
სულ იგივე ხდებოდა. შემდეგ დღესაც ტრადიციულად იგივე მოხდა, ის პატარა ძმა
მართლაც ძალიან ნერვებმომშლელად ბევრს ლაპარაკობდა, მაგრამ მისი მესმის, მეც ასე
ვიყავი ჩემს ძმასთან. მე თან წრიპინა და ჯუჯღუნა ვიყავი ...
ერთხელ სკოლაში
ხანძრის განგაში ჩაირთო, კლასებიდან ყველა გამოცვივდა, ყველა ნერვიულობდა ,
ერთადერთი მეექვსე კლასელი არ ნერვიულობდა და თავისი ნაწერის წერას
აგრძელებდა. ის თავის გუშინდელ სიზმარზე წერდა, რომელშიც ის კოსმოსში გადამფრენ
პეპლებს მიჰყვებოდა..
***
მე და დედაჩემი ჩემს ძველ სათამაშოებს ვარჩევდით, რომ ვინმესთვის მიგვეცა. ამ დროს
ჩემი ძველი თოფი ვიპოვნეთ, ის ხის იყო, მე ის ძალიან მიყვარდა. თოფი სოფელში
მეზობელმა გამიკეთა. დედაჩემმა მითხრა, ეს შოთას ვაჩუქოთ, გაუხარდებაო. მე მხრები
ავიჩეჩე, როგორც გინდა-მეთქი, ვუთხარი. მან თოფი საჩუქებელ ნივთებში ჩადო. იმ ღამეს
დამესიზმრა, რომ ტყეში ვიყავი და თოფი მეჭირა, თავზე კი ის ჯარისკაცის ქუდი მეხურა,
რომლის გამოც მე და ჩემი ძმა ვჩხუბობდით. გვერდით კი ჩემი ძმა მედგა ..
137
10 წლის
ჩემი უბანი
ჩემს უბანში მე და კიდევ ბევრი ჩემი მეგობარი ვართ, მაგალითად, უჩა, სანდრო და
პარკურისტი კატა, რომელიც სახურავზე აძვრება და დაეძნეყვება ხოლმე ბეტონზე. ის
ყოველთვის თავის გამოჩენას ცდილობს. უჩა კი მთელ დღეს ეზოშია. ცხრა საათზე
მათემათიკის მასწავლებელი მიდის უჩასთან, უჩა ჩემ გვერდით ცხოვრობს და მისი
მათემატიკის მასწავლებელი წივის, საღამოს წყნარად მეცადინეობას არ მაცლის. უჩა დილას
ვერაა გონზე და რაღაცებს ბოდავს. მისი ჰობი ბოდვაა. მათემატიკის მასწავლებლის აყვანა
ჩემთვისაც უნდა დედას. ეს ჩემთვის ყველაზე ცუდი რამ იქნება. მე და უჩა საღამოს
ვსხედვართ და ვფიქრობთ, როგორ მოვიცილოთ მასწავლებელი. საღამოობით, თუ
მასწავლებელი არ მოვა, წყნარად ვიმეცადინებთ. დედაჩემი და უჩას დედა კი, პირიქით, იმას
ფიქრობენ, თუ როგორი ბეჯითი ბიჭები ჰყავთ.
9 წლის
სანამ დავიბადებოდი
შემოდგომა
მოგზაური ქურთუკი
ერთმა კაცმა ქურთუკი იყიდა და შიგ თავისი ნივთები ჩააწყო: სიგარეტი, ტელეფონი...
ქურთუკი დამძიმდა და შეწუხდა. მერე კაცი მეტროში ჩაჯდა, დასცხა და ქურთუკი გაიხადა
და იქვე დარჩა, მერე ის ქურთუკი მეტროს მემანქანემ იპოვა, ჩაიცვა და ახლა შიგ თავისი
ნივთებიც ჩააწყო. ქურთუკი უფრო დამძიმდა. იმ კაცმა დიდხანს ატარა ის ქურთუკი, მაგრამ
მერე გარდაიცვალა. ქურთუკი, პატრონი რომ მოუკვდა, მაინც ვერ იყო კომფორტულად,
რადგან კაცს შიგ თავისი ნივთები ჩარჩა.
138
პირველი თოვლის სიმღერა
შენ გინდა ფიფქებთან მისვლა და მოფერება. მიდიხარ, მაგრამ ვერ ეფერები. იგი
ხანდახან გაცდენს. მაგალითად, სკოლაში ხარ, მასწავლებელი გეტყვის, ეს დაწერეო, შენ კი
ფანჯარაში იყურები და მათ მშვენიერებას უყურებ, ტკბები და მათთან თამაში გინდება და
მათთან ჩხუბიც. მათ კი სიყვარული უნდათ, შენთან უნდათ, შენ კი - მათთან.
კესო ბერიშვილი
(დაბ: 24/08/2008 )
11 წლის
მე და ხე
139
***
მე ვცხოვრობ მთვარეზე. ჩემი საქმეა, გავწმინდო ვარსკვლავები, რომ ღამე ლამაზად
გაანათონ. მთვარეზე, ჩემ გარდა, არავინ ცხოვრობს, ამიტომ, აქ სულ მოწყენილობაა. თქვენ,
ადამიანები, ჩემნაირები არ ხართ. მე პატარა ვარ, თქვენ კი - დიდები. ამ წერილს იმიტომ
გწერ, რომ მინდა, შენი მეგობარი ვიყო. შეიძლება, ვერ შევხვდეთ, მაგრამ ასე მაინც
ვიმეგობროთ.
-ერთხელ მომეჩვენა, უფრო სწორად, სხვებს ჰგონიათ, რომ მომეჩვენა, არც მეტი, არც
ნაკლები, ჩემ ირგვლივ ყველაფერი გაცოცხლდა. ყველა საგანი ლაპარაკობდა და
მოძრაობდა... არა, მართლა მომეჩვენა, პატარა ბავშვივით გიყვებით რაღაც სისულელეს,
მაინც არ დამიჯერებთ, -თქვა ბიჭმა და გაიქცა.
-არა, მოიცა, დამელოდე,- იყვირა მისმა მეგობარმა და დაედევნა. ბოლოს დაეწია და
უთხრა: - ბოლომდე მომიყევი, რა, სისულელე საერთოდ არაა. მე მჯერა შენი და თუ
მოგეჩვენა, ეგეც კარგია, ეგეთი მაგარი ფანტაზია რომ გაქვს!
- მართლა? მადლობა! - თქვა ბიჭმა და მეგობარს გადაეხვია.
***
-ამ გოგოს იცნობ?- მკითხა ჩემმა მეგობარმა სკოლაში.
-კი, ჩემი მეზობელია.- ვთქვი მე.- ობოლია, ცუდი დედინაცვალი და მამინაცვალი ჰყავს.
რამდენჯერმე ვცადე, დავმეგობრებოდი, მაგრამ, რამდენჯერაც დაველაპარაკები, იმდენჯერ
ეჩხუბებიან, ამიტომ, აღარ ველაპარაკები.
-მეცოდება, სულ მარტოა.. - გვერდით გაიხედა ჩემმა მეგობარმა.
140
-ჰო, მეც. ეუბნებიან: შენნაირ ღლაპთან მეგობრობა ვის მოუნდებაო..
-ღლაპი ის კი არა, მაგის დედინაცვალი და მამინაცვალია.
-ხო, წამო, მივესალმოთ.
-შენ არ თქვი - ეჩხუბებიანო?
-ხო, მაგრამ სკოლაში რა უნდათ?!
-კაი, წამო! - თქვა ჩემმა მეგობარმა და გასაცნობად წავიდა.
***
პატარა გოგომ სარკეში ჩაიხედა და ჩაილაპარაკა:
-რას ვგავარ, ვის მოვეწონები ასეთი მახინჯი.. მე კი იმ ბიჭს გამწარებული ვეპრანჭები!..
-რაო, რაო?! - უფროსი და შემოვიდა ოთახში, -ვის ვეპრანჭებიო?!
-აა... არავის! - შერცხვა გოგოს.-კარგი, ხო, გაიგონე?
-ხო, გავიგონე.
-იმ ბიჭს, მარი რომ მოსწონს..
-აა...
-კარგი, მე ეზოში მივდივარ - თქვა პატარა გოგომ და ცოტა არ იყოს განაწყენებული,
ეზოსკენ გაეშურა.
141
ერთმანეთზე შტერები
***
ბნელდებოდა. გვირაბიდან მატარებელი გამოვიდა. ყველა ფანჯარაში შუქი ენთო. ეს
ყველაფერი ისეთი ლამაზი იყო, რომ ვერ აღგიწერთ! მიყვარს, მატარებელი თავისი
უცვლელი ტემპით რომ დადის ლიანდაგზე. უცებ, წვიმა წამოვიდა... არა, უფრო სწორად,
თოვლი და ეს უმშვენიერესი ნახატი კიდევ უფრო დაამშვენა. ფიფქები ნელ-ნელა
გამსხვილდა, უფრო ჩამობნელდა, მაგრამ გაზაფხულის ყვავილების სურნელს მაინც
ვგრძნობდი. ნახატი ლამაზდებოდა და ლამაზდებოდა. მე ისევ იქ ვიდექი და თვალს არ
ვაშორებდი , რადგან ვიცოდი, ამას მეორედ ვეღარ ვნახავდი.
***
სკოლაში ერთ გოგოს ვერ ვიტან. მახინჯია, ბოროტი და არც მეგობრები ჰყავს. ხშირად
ვჩხუბობთ...
დღიური გვერდით გადავდე, თვალები დავხუჭე და დავიძინე.
სკოლაში მივდიოდი, ის გოგო ვიყავი, ყველა ზურგს მაქცევდა. ჩემდა გასაკვირად, ჩემი
თავი დამიდგა წინ და უხეშად მითხრა:
-თავი ოდესმე დაგიბანია?!
მე პასუხი არ გავეცი და საკლასო ოთახისკენ წავედი.
142
გავიღვიძე. მზე ანათებდა. შვიდის ნახევარი იყო.
-რა ცუდად მოვქცეულვარ. საწყალი. წავალ და ბოდიშს მოვუხდი. ღმერთო, რა ცუდად
მოვქცეულვარ!
***
ზამთარში ჩვენი ლამაზი ტბა იძინებს იმისთვის, რომ ჩვენ მასზე ვისრიალოთ და არა
იმიტომ, რომ მას ასე უნდა.
***
ტელეფონის ზარმა დარეკა.
-ბატონო, ვინ არის?- ვიკითხე მე.
-მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი.
-ააა.. კარგი, რა.. ხუმრობისთვის არ მცალია!
-არც მე! აბა , რა გეგონა? შენმა მეზობელმა ქუჩაში გამაგდო.
-შენ ძაღლი ხარ და ლაპარაკობ?
-ხო რა, პირველად გაიგე?
-არა, მაგრამ ... საერთოდ, ვისი ტელეფონიდან მირეკავ?
ტელეფონიდან გაისმა სიცილის ხმა და აი, მაშინ კი მივხვდი, რა ხდებოდა.
***
ქუჩაში მივდივარ. წვიმს. გარეთ სულიერი არ ჭაჭანებს. მარტო წვიმის, ხეების შრიალისა
და ჩიტების ჭიკჭიკის ხმა ისმის. წვიმის გამო ბნელა, თითქოს საღამო იყოსო. ჩემ გარდა,
გარეთ ერთი პატარა ბიჭი დედასთან ერთად მიდის. ეტყობა, ბავშვმა დედა გააბრაზა,
რადგან ცხვირჩამოწეული მიდის. მერე ერთმა კაცმა ველოსიპედით ჩაიარა და კუთხეში
შეუხვია. ქუჩაში ხალხიც არაა, არც მანქანები, ერთი-ორი თუ გამოივლის, მაგრამ შუქნიშანი
მაინც ციმციმებს. ჩემი აზრით, იმიტომ, რომ ცოტა გაგვამხიარულოს.
***
- ბებო! -ვთქვი გახარებულმა და მონატრებულ ბებოს ჩავეხუტე.- როგორი იყო
იტალიაში?
- კარგი, ძალიან კარგი! მაგრამ იქ რაღაც მაკლდა...
143
- რაა?
- რა და , - შენ!
- მართლა?
- ხო, აბა რა... ჩემი შვილიშვილის გარეშე მეტჯერ ორი კვირა ვეღარ გავძლებ! - თქვა
ბებომ და ჩამეხ
***
-მე მინდა, გამოვიდე მხატვარი, -თქვა ჩემმა მეგობარმა.- და შენ ვინ გინდა, რომ
გამოხვიდე?
- მე?.. აა... არ ვიცი.- ვთქვი მე.
მაგრამ, სინამდვილეში, ვიცოდი.. აა... რატომ არ ვუთხარი?! იმიტომ, რომ დამცინებს. მე
მინდა, მთვარეზე გავფრინდე და შემდეგ იქ ვიცხოვრო. შეიძლება, თქვენთვის ეს
არაადამიანურია, მაგრამ ჩემთვის არა. ალბათ ეს ზოგს სისულელედ მოეჩვენება, მაგრამ ეს
ჩემთვის სრულიად სერიოზულია.
***
სპილომ კუდი გააქნია. ეტყობოდა, მეორე სპილოს ეპრანჭებოდა.
-გამარჯობა! -მორცხვად უთხრა გოგო სპილოს.
-გამარჯობა, როგორ ხარ? -უთხრა გოგომ.
-კ... კარგად, შენ?
-მეც კარგად...უი, დედა მეძახის! -თქვა გოგომ და გაიქცა.
სპილოს მეგობარი მიუახლოვდა და უთხრა:
-კიდევ ვერ უთხარი, არა?! მაინც ვერ ვხვდები, რისი გრცხვენია?!
144
შენიშნა, გაჩერდა. ჯერ ერთს მოეფერა, მერე მეორეს. კნუტები ხელში აიყვანა, თავისი
თბილი ქურთუკი გადააფარა, კატას ანიშნა- წამომყევიო. სახლში აიყვანა და დედასთან
მივიდა.
-დედა, შეიძლება, დარჩნენ? -თქვა გოგომ..
-აა... შენ ახლა სკოლაში არ უნდა იყო?!
-ხო, მაგრამ ...ახალშობილები არიან, თან ზამთარია და შესცივდებათ. გთხოვ, რა...
-არა, არა და არა!- თქვა გაბრაზებულმა დედამ.
-მაგრამ, რატომ?..
-იმიტომ, რომ კატაზე ალერგია მაქვს.
გოგომ კნუტები და კატა შედარებით თბილ ადგილზე დასვა და თავისი თბილი ქურთუკი
გადააფარა. დედაზე, ცოტა არ იყოს, განაწყენებული იყო. საღამოს, სკოლიდან სახლში რომ
დაბრუნდა, კატას და კნუტებს რძე და პური ჩაუტანა, პლედი გადააფარა და სახლში ავიდა.
დედამ, ცოტა ხანში, გოგოს დაუძახა.
-მაპატიე, დილას რომ გეჩხუბე! ვხედავ, რომ მათზე ძალიან ზრუნავ და მინდა, რომ
შენთან ერთად იცხოვრონ!
-მართლა?
-ჰო..
-მაგრამ, შენ ხომ ალერგია გაქვს?
-მაგაზე არ ინერვიულო! წამლები ვიყიდე და ყოველდღე დავლევ.
-დედა, ძალიან დიდი მადლობა! -თქვა გახარებულმა გოგომ და კატის და კნუტების
ამოსაყვანად გაიქცა.
***
-ჩვენ კარგი მეგობრები ვართ იმიტომ, რომ არასდროს გვიჩხუბია- ვთქვი მე და ჩემს
გამოგონილ მეგობარს ჩავეხუტე. მან გახუმრება სცადა და მიჩქმიტა. მე კი ვერ მივხვდი და
გემრიელად გავულაწუნე.
***
პატარა ბიჭმა ქუჩაში ძაღლი დაინახა.
-ვაიმე, რა საყვარელი ხარ! ვაი, როგორ მინდა,სახლში წაგიყვანო..- ბიჭმა გადაწყვიტა,
ძაღლი სახლში წაეყვანა და დაემალა, რომ დედას და მამას არ ენახათ, რადგან იცოდა, რომ
უფლებას არ მისცემდნენ, სახლში დაეტოვებინა.
გავიდა რამდენიმე დღე, ბიჭს და ძაღლს ერთმანეთი ისე შეუყვარდათ, როგორც დედას
შვილი. ერთ დღესაც, დედამ გადაწყვიტა, ასულიყო ბიჭის ოთახში და გაეგო, რატომ იყო იქ
მთელი დღე შეკეტილი. კაკ-კუკ -დააკაკუნა დეედამ კარზე. ბიჭმა ძაღლი სასწრაფოდ
ლოგინის ქვეშ დამალა და უთხრა : „ჩუმად იყავი, თორემ შენც იცი, რა მოხდება!“ მერე
ხელში წიგნი დაიჭირა, ვითომ კითხულობდა. დედამაც გააღო კარი.
145
-მთელი დღეა, შენი ოთახიდან არ გამოდიხარ! რა ხდება?
-არაფერი, წიგნის კითხვამ გამიტაცა და...
ძაღლს ლოგინის ქვეშ გაძლება აღარ შეეძლო და დაიწკმუტუნა.
-ეს რა ხმა იყო?- გაუკვირდა დედას.
-ეს...არაფერი, მე ვქენი! -და შეეცადა, ძაღლის ხმისთვის მიებაძა. შემდეგ გაისმა ყეფის
ხმა და დედა მიხვდა ყველაფერს. ბიჭს ძალიან ეჩხუბა, შემდეგ კი ძაღლი გარეთ გააგდო.
ბიჭი ოთახიდან აღარ გამოდიოდა. მთელ დღეს ტირილში ატარებდა. დედა მივიდა ბიჭთან
და უთხრა:
-ჩადი და მამას პარკების ამოტანაში დაეხმარე!
ბიჭი ჩავიდა, ოღონდ, პარკების ნაცვლად, თავისი საყვარელი ძაღლი დახვდა.
***
ცაში ერთი კეთილი ღრუბელია. შეიძლება გაგიკვირდეთ, მას კეთილი რომ ვუწოდე.
ამიტომ, გეტყვით, რატომაა კეთილი: ბევრს არ გემახსოვრებათ, მაგრამ ყველა ადამიანი
ნამყოფია იმ ღრუბელზე, სანამ დედამიწაზე დაეშვებოდა და ახლა ყველა ადამიანს თავზე ის
ღრუბელი დასტრიალებს, რომ შავმა ღრუბელმა არ დაიბუდოს ადამიანის თავზე.
ჯადოსნური ქუდი
როგორც იქნა, დადგა ჩემი დაბადების დღე. დაბადების დღეზე ბევრი სტუმარი მოვიდა,
ბევრი საჩუქარი მივიღე, მაგრამ განსაკუთრებით ერთი მომეწონა. ისეთი არაფერი, ის
უბრალოდ ქუდი იყო, მაგრამ მე რატომღაც მეგონა, რომ ის ჩვეულებრივი არ იყო. არ
დაიჯერებთ, მაგრამ ის ლაპარაკობდა და თან, უბრალოდ, კი არ ლაპარაკობდა, ჯადოსნურ
ამბებს მიყვებოდა, მაგრამ ამისი არავის სჯეროდა.
ბიჭი მდინარეზე თევზაობდა. უცებ ანკესი შეირხა. ბიჭმა სწრაფად ამოსწია. ანკესზე
თევზის ნაცვლად სველი, გალუმპული ქუდი აღმოჩნდა. ბიჭს ქუდი მოეწონა და სახლში
წაიღო, გააშრო და თავზე დაიფარა. ვნახავ, როგორ მიხდებაო. მართლა ძალიან უხდებოდა
და გადაწყვიტა, სათევზაოდ რომ წავალ, ამ ქუდს დავიხურავო. მან, მართლაც, დაიხურა ის
ქუდი, რომელიც წინა დღეს იპოვა მდინარეში. ბიჭი იმ ქუდით როდესაც მიდიოდა
სათევზაოდ, ყოველთვის უმართლებდა და ბევრ თევზს იჭერდა.
146
მოხუცი ბებო
მე ბებო ძალიან მიყვარს. ბებო 94 წლისაა, მაგრამ არ ეტყობა. ის სულ რაღაცას ქსოვს, ხან
ქუდს, ხან წინდას და კიდევ ბევრს. მეც ძალიან ბევრი რამ მომიქსოვა ბებომ. აი, მაგალითად,
ზამთარში, როცა ძალიან ცივა ხოლმე, გავეხვევი ბებოს მოქსოვილ ტანსაცმელში და ისე
გავდივარ გარეთ. ბებო მხოლოდ კი არ ქსოვს, ბებო თითქმის ყოველღამე მიყვება ზღაპარს
და თან ჩვეულებრივს კი არა, ჯადოსნურს .შემდეგ მეც ჯადოსნური სიზმრები მესიზმრება.
ბებო ყოველთვის ისე მიყვარდა და მეყვარება, როგორც ახლა.
ვითომ, ვითომ
-მოდი, ვითომ ცხოველები ვართ, რომლებიც ზოოპარკში წაიყვანეს. მე ლომი ვიქნები, შენ
- ვეფხვი.
-არა, მე ვეფხვობა არ მინდა. მე სპილო ვიქნები, ოღონდ ვითომ.
-ხო, ვითომ. აბა, მართლა კი არა!
ჩიტი
***
არ ვიცი, გყვარებია თუ არა ვინმე. ის კი ვიცი, რომ თურმე პატარა ბიჭს მეზობელი გოგო
შეუყვარდა. აი,როგორ მოხდა ეს ამბავი: ბიჭი ქვიშაში თამაშობდა, დიდ კოშკს აშენებდა,
ამასობაში გოგო მოვიდა და კოშკს შეხედა.
-რა ლამაზია! -უთხრა გოგომ. ბიჭს შერცხვა და გაწითლდა.
-მადლობა! - მორცხვად უთხრა მან, - გინდა, დამეხმარე და უფრო დიდი ავაშენოთ?..
-რატომაც არა, დიდი სიამოვნებით! - დათანხმდა ცელქი გოგო.
მათ მართლაც ძალიან ლამაზი კოშკი გამოუვიდათ.
-ამხელა არასოდეს ამიშენებია! - თქვა ბიჭმა.
-არც მე, - თქვა გოგომ ,- ცოტა გადავიღალე. წამოდი ჩემს სახლში, ცხელი შოკოლადი
დავლიოთ.
ბიჭი წაყვა და ორივემ ერთად ცხელი შოკოლადი დალია. ამის შემდეგ შეუყვარდა ბიჭს
გოგო და ვინ იცის, შეიძლება დღემდეც კი უყვარს.
147
სანამ დავიბადებოდი
დიდედა კატო
ქალაქი
148
ლიკა მამულაშვილი
(დაბ: 15/10/2004)
15 წლის
ღამის სამი საათია. ლოგინში ვწევარ და ვფიქრობ. ვერ ვისვენებ. რამდენი კითხვა
არსებობს ამ ქვეყანაზე ისეთი, რომ ჯერ პასუხი არავის გაუცია? რა მოხდებოდა, ცხოველებს
რომ ლაპარაკი შეეძლოთ? რა მოხდებოდა, რომ ადამიანები მხოლოდ სიმართლეს
ამბობდნენ? რა მოხდებოდა, რომ ყველას ერთმანეთი უყვარდეს და არ არსებობდეს
სიძულვილი, ბოროტება, ტკივილი და შიმშილი? როგორი იქნებოდა ცხოვრება ასეთ
სამყაროში? ალბათ სამოთხე დედამიწაზე, აქ, ჩვენ გვერდით...
ვარსკვლავებით თევზაობა
რა ფერია ბედნიერება?
149
ჩემი ამბავი
მაისის ღამე
150
კარგი ამბავი
სულ რამდენიმე კვირის გადმოსული ვიყავი აქ, ჯერ კიდევ მიუჩვეველი ახალ გარემოს.
ერთ დღეს ეზოში დავსეირნობდი და უცხო კატა შევნიშნე. კუპრივით შავი იყო. მივედი,
მოვეფერე. ცოტა შეეშინდა, თუმცა მალევე შემეჩვია. ამ ამბის მერე მის სანახავად ყოველდღე
ჩავდიოდი, თან საჭმელიც მიმქონდა, სანამ ის არ გაუჩინარდა. რამდენიმე თვე დაიკარგა, მე
კი ძალიან ვნერვიულობდი, თუმცა მალევე გადამავიწყდა.
გავიდა ცოტა ხანი და ისევ ჩავდივარ ეზოში. დავიბენი ცოტათი, ჩემი მეზობელი ბიჭები
რაღაცას დაჰყურებდნენ. ახლოს მივედი, მაინტერესებდა, რა იყო და უცბად სახე
გამიბრწყინდა. ჩემი საყვარელი ფისო ყოფილა, თან კნუტებიც გაუჩენია. დავიხარე და
მოვეფერე, იმანაც მიცნო და თავი მომადო. შემეცოდა, გარეთ ვერ დავტოვებდი, ამიტომ,
სახლში წავიყვანე. ჩემები დიდი სიხარულით შეეგებნენ ოჯახის ახალ წევრებს.
უცნაური არდადეგები
გამარჯობა, ჩემი ამბის მოყოლა მინდა. იმ ამბის, თუ როგორ დამაცილეს ჩემს ოჯახს.
ერთ ჩვეულებრივ დღეს ჩემს ცხრა და-ძმასთან ერთად მისაღებ ოთახში ვიჯექი,
ვსაუბრობდით. უცბად დამაბრმავებელი შუქი შემოიჭრა სახლში. მეხსიერებაში
მტკივნეულად ჩამრჩა ჩემების განწირული ყვირილი. მერე გონება დავკარგე.
გონზე მოვედი. თვალი გავახილე. უცხო გარემოში აღმოვჩნდი. ჩემებს ვეძებდი, სადღაც
შორიდან ხმა მომესმა და მივხვდი, რაშიც იყო საქმე.
ოხ, ეს საძაგელი ადამიანები!
151
სახლი
ჩემს უბანში იდგა ერთი დიდი, ძველი სახლი. ხშირად ჩამივლია მის წინ, მაგრამ
შესვლაზე არასოდეს მიფიქრია, მეშინოდა. თანდათან ვიზრდებოდი, შიშიც მინელდებოდა.
ერთ დღეს სკოლიდან ვბრუნდებოდი. წვიმა იყო. თავი სადმე უნდა შემეფარებინა,
თორემ მთლად დავსველდებოდი. გადავწყვიტე ამ სახლში შევსულიყავი, მივათვალიერ-
მოვათვალიერე. ოთახებში შევდიოდი და არაფერი მხვდებოდა, გარდა დამტვრეული და
მტვერდადებული ნივთებისა.
იბეებს ზემოთ ავყევი და სხვენში აღმოვჩნდი. ბნელოდა. ცოტა შევკრთი. სხვა ნივთებთან
ერთად ერთი სკივრი დავინახე. ცნობისმოყვარეობამ მძლია და გადავწყვიტე გამეხსნა. იქ
ვნახე ძველი სათამაშოები, სურათები და დამსხვრეული სარკე. სარკის პატარა ნაწილი
ამოვიღე, ჩავიხედე და ჩემს უკან რაღაც მოძრავი ჩრდილი შევნიშნე. გამოვიქეცი და მას მერე
იმ სახლში ფეხი აღარ შემიდგამს.
ლუკა კალაძე
(დაბ: 7/10/2003 )
16 წლის
***
პეპელა თავისუფალია, რადგან ის ამისათვის მზადაა!
152
- აქ უსაფრთხოდ ვართ, მგონი.
- ჩქარა, ეს ჩანთა დავმალოთ.
- აი, აქ ჩადე!
რომ დაგვიჭირონ, თავისას მაინც ვერ მიიღებენ.
- ვაი! აქეთ მოდიან, დროზე დამალე!
- მორჩა, დავმალე!
-А что же вы думали? გეგონათ, ასე მარტივად გაგვექცეოდით?
- წადით, თქვენი!
- მოკალით... მოიცადე, ჩანთა სად არის?
- დავკარგეთ.
- ახლა მოკალით!
...........
60 წლის შემდეგ:
- ჰა, გადმომიგდე! ჩემი ჯერია.
- აუ, ბავშვებო, ყოვედღე წრეში ბურთი არ მოგბეზრდათ? მოდი, ძველ ქოხში წავიდეთ.
ამბობენ, რომ იქ ორი კაცო მოკლესო.
- მართლა? წამოდი, წავიდეთ.
ბავშვები ქოხში მივიდნენ, ყველაფერი კარგად დაათვალიერეს. ვინც რაღაც იპოვა,
მიშიკო იყო.
- შეხედეთ, რა მაგარი ტყავის ჩანთაა.
- მართლა მაგარია. ნახე, აბა, შიგნით რა დევს?
- რაღაც საბუთებია.
- რა წერია?
- არ ვიცი, რუსულად წერია.
- კარგი, გადააგდე.
- ჩანთას წამოვიღებ, მომწონს.
- კარგი, საბუთებიც წამოვიღოთ, ამაღამ კოცონს ვანთებთ და გამოგვადგება.
- წავედით.
ბავშვები წავიდნენ, ძველი ჩანთაც უსაფრთხოდაა, მაგრამ საბუთებზე ეს ეწერა: Секреты
Ленина.
მაწანწალა აზრი
დაწანწალებს ფიქრებში და როცა ჩერდება, მაშინ, მის გარდა, ყველა აზრი მავიწყდება.
მხოლოდ ის არის, მაგრამ წუთიერად. შემდეგ აგრძელებს წანწალს. ჩემს არეულ გონებას კი
ისევ დავიწყებულ აზრად აჩვენებს თავს. ის ხომ მაწანწალაა,
მაწანწალები კი არავის ახსოვს.
153
***
ბედნიერ თვალებს,
ჩემზე შენს მკლავებს
სიცოცლის არსსა
და სიცოხლის აზრებს
მივცემდი ჩემს გულს,
დაუოკებულს,
გავცემდი ჩემს სულს
გარდაცვალებულს.
*
გაჩერდა დრო,
ბედნიერ წამებზე
ვემშვიდობები ჩემს
თავს გამებზე.
მშვიდდება ყველა და
ყველაფერი
გიჟდება არვინ
და არაფერი.
*
გედების ტბად ნაფიცი,
სევდიანი ყორნები,
მოდიან და მიდიან!
გონების ხმად ნაკითხი,
სევდიანი მონები,
იქეთ მიიჩქარიან!
154
***
ვხედავ, ცამ ფერი როგორ იცვალა,
თითქოს მზე გარდაიცვალა.
ახლა დროს ვუთმობ საღამოს,
იქნებ მან მაინც მაამოს;
საიდუმლოც კი გამანდოს
და ოცნებებით დამადნოს.
თოვლი
***
155
***
***
***
156
პატარა ლიზიკო წავიდა სკოლაში და ელოდა საყვარელ ბიძიას, რომელიც ბერად ახალი
აღკვეცილი იყო. როგორც იქნა, სკოლა დამთავრდა და ლიზიკოს ბიძია დახვდა.
-მამა ესაია!
-ასე როდიდან მეძახი?
-დედამ მითხრა, მამა ესაია დაუძახეო.
-ისევ ბიძია დამიძახე.
-კარგი, ბიძია!
-ჩანთა რომ მომცე, არ გინდა? მძიმე ჩანს.
-აუ, არა! ვარდისფერი ჩანთაა და მინდა, მეკეთოს.
-მაშინ წიგნებს ამოვიღებ!
-კარგი.
-ბიძია, ნახე, კლასი ხატია, კლასობანა ვითამაშოთ, რა!
-უარი რომ გითხრა, გეწყინება?
-კი.
-მაშინ, ვითამაშოთ!
ბევრი ითამაშეს ბიძიამ და ლიზიკომ. მერე გზას გაუდგნენ. როგორც იქნა, სახლთან
მივიდნენ.
-ბიძია, მამა სად არის?
-ცაში.
-ვისთან?
-უფალთან.
-მომენატრა.
-დამიჯერე, მასაც მოენატრე, - ბიძიას ცრემლი მოადგა. ბოლოს კი ლიზიკომ ბიძიას
ჰკითხა:
-წინამძღვარი რას ნიშნავს?
157
ნეტავ ამდენი რატომ იფიქრა?
მებრძოლი
მე მუდამ ომში ვარ, ვიბრძვი ჩემი ოჯახისთვის, რომ გადავრჩე. თავს ვწირავ, რათა ჩემმა
შვილებმა და მისმა თანატოლებმა ბედნიერად იცხოვრონ. მსურს, არ დავეცე, პირიქით,
აღვდგე, აღვდგე და დავანახო ყველა ადამიანს, რომ რისთვისაც გულით იბრძვი, სწორედ
მისთვის აღდგები. ათასი კაცი მყავს მოკლული თან უმეტესი ჭაბუკი იყო. ახალგაზრდები,
რომლებსაც სხვა გამოსავალი არ ჰქონდათ. წავიდნენ, დატოვეს ქვეყანა, რომ დაეცვათ, მაგრამ
ეს ვერ მოახერხეს. მე ძალიან ვნანობ ჩემს ყოველ გასროლილ ტყვიას. ვნანობ, რადგან, აი,
ამდენი ადამიანის ოჯახს დავუნგრიე ცხოვრება. ზოგს შვილი მოვუკალი, ზოგს - მამა, ზოგს
ალბათ - დედაც და კიდევ ვინ იცის, ვინ არ. რა აზრი აქვს ბრძოლას, თუ სისხლი არ დაღვარე.
აი, ამ წესით ვცხოვრობდი მანამ, სანამ არ ვისწავლე, რომ ამ ქვეყანაზე ერთადერთი
გადასარჩენი გზა წესების გარეშე ცხოვრებაა, მაგრამ მე მხოლოდ ერთი წესი დავიტოვე:
გიყვარდეს ოჯახი. მიყვარს მე ჩემი ოჯახი ისე, როგორც სხვა მებრძოლებს. არ მინდოდა
წასვლა, რადგან ვიცოდი, რომ აქ დავასრულებდი და მართლაც აქ დავასრულე...
მიყვარხართ! თქვენი საყვარელი მამა და ქმარი.
***
- არ მახსოვს, არაფერი მახსოვს! - გაიძახის გიო, რომელმაც სკოლაში იჩხუბა.
- გვითხარი, რაზე იჩხუბე და არაფერს გეტყვით!
- მართლა, რა, მამი, მხოლოდ ლუდზე და სიგარეტზე ჩაგიშვებთ, რომ არ თქვა, მაინც.
- ბებო, არ გრცხვენია, რატომ ეჩხუბე? ტვინის შერყევა აქვს იმ საწყალ ბიჭს!
- ბაბუ, მე რომ გასწავლე, ისე დაარტყი?
- კარგი, რა, რეზო! ჩვენ ვსჯით და შენ რაებს ეუბნები! -უთხრა გაბრაზებულმა ბებომ
ბაბუს.
- არ მახსოვს მართლა!
- მოიცა, შენ გაქვს ტვინის შერყევა, თუ - იმ ბიჭს?
- აუ! შემეშვით, რა!
- ბაბუ, არ გინდა, მე და შენ გავისეირნოთ?
158
- კი, თორემ აქ გაჩერება არ შემიძლია!
გავიდნენ ბაბუა და შვილიშვილი გარეთ. ციოდა, მაგრამ გიორგის - არა, რადგან
ისეთი რამ უთხრა, გული მთლიანად გაუთბო.
ბაბუ ყველაზე მაგარია.
***
მარტოობა საკუთარი სულის გაქანდაკებაა. როდესაც მარტო ხარ, შენ შენ ხარ. მათ, ვინც
მარტოა, არ ადარდებთ არავინ, მხოლოდ საკუთარი თავი და არ ეშინიათ არც სიკვდილის და
არც ღამის. ეს კი ყველაზე კარგი რამაა. სიყვარული არ მიუძღვნია ღმერთს მათთვის, ვინც
მარტოობა აირჩია.
უსიყვარულოდ მხოლოდ მარტოობა არსებობს...
15 წლის
* * *
***
159
***
წვიმს! და მახსენდება შენი
თვალები.
აღარ დაიბნე! არ დავტოვე ჩემი
კვალები.
ღმერთის ცრემლები იქცევა
წვიმად
აღდგომის დღე კი გამოისახა
კვირად.
ლექსის წერის დროს ვხედავ
ცისარტყელას;
არ ვუზიარებ მე ჩემს სიყვარულს ყველას.
ჩემი სიტყვები არ ჟღერს
ნატიფად,
შენი ტირილი არ ღირს სატირლად.
მე შენთან მოვალ,
შევიგრძნობ
ღმერთს,
შენი კი მიიღებ ჩემს სახედ
ერთს.
მოვალ და ნახავ, რომ შევიცვალე;
დღეს კი ვერ მნახავ, დამელოდე
ხვალ.
ვიცი, რომ ცხოვრობ
აწმყოთი,
მე კი - მომავლის
სატრფოთი.
დიახ! სატრფოთი, რომელიც შენ
ხარ,
მე კი შეცვლილი და ნატიფი
ვარ.
***
ყველაფერი დაიწყო მაშინ, როცა სახლში მარტო ვიყავი, თან ჩაის ვსვამდი... მაგრამ რასაც
ვყვები, ჩემზე არაა. უბრალოდ, პირველ პირში ხდება ეს ისტორია. არა, სულელურად ვიწყებ
და მაგიტომ ვაბოლოვებ სამი წერტილით ამ უაზრო წინადადებებს. ყველაფერი მაქვს
იმისთვის, რომ რამე კარგი დავწერო - ბუნება, სიმშვიდე, კალამი და ფურცელი. თან
ვუყურებ გაზაფხულის აყვავებას, მთების ყინულთან განშორებას და მზის გაბრწყინებას. თან
160
მესმის მდინარის ხმა და იქვე ჭალაში მყოფი ხეების შრიალი, რომელიც ნებისმიერ ადამიანს
ამშვიდებს. ყველანაირად ვილტვი ფიქრებში, რომ მუხა აღზევდეს, მაგრამ ამაოდ.
აღარაფერს დავწერ, უბრალოდ, გავივლი ჭალაში, სადაც სიმშვიდის ღმერთი დამხვდება.
სიმშვიდის ღმერთი!
ვითარცა ხეთა შინა.
***
მე ადამიანი ვარ, არსება რომელიც ღმერთმა შექმნა და თავის თავს მიამგვანა.
ყოველთვის მაძაგძაგებს წინადადებაზე: „ყველანი სიკვდილის შვილები ვართ”. მაგრამ
რატომ? პასუხი კი ასეთია: იმიტომ...
მგლურად ცხოვრება ყველასთვის საჭიროა, რადგან მათი ცხოვრება ყველაზე ახლოსაა
სიკვდილთან. ბედნიერი მგელი არ არსებობს.
***
- ახლა მომისმინე!
- გისმენ.
- ამ სკოლაში ძლივს მოვახვედრინე შენი თავი და არ შემარცხვინო! ისედაც რამდენ
ვინმეს ვემუდარე...
- რას ემუდარებოდი...
- ახლა შენ წესიერად!
- აუფ! სადაა საერთოდ ეს სკოლა!
- აი, მიგიყვან და ნახავ.
- მოიცა, შენც უნდა გამომყვე?
- ხო, რა თქმა უნდა! მოვედით, მზად ვარ!
- აუ, არ მინდა, რა!
- შენი ხმა არ გავიგო!
დედა-შვილი მიუახლოვდა სკოლას. შვილი დედას ჩამორჩა.
- აუ, დე, არ მინდა, რა! არა ვარ დარწმუნებული, რომ აქდანაც არ გამაგდებენ!
- მომისმინე, მეც ვიყავი შენხელა და მაშინ კიდევ უფრო ცუდი დრო იყო. შენი ტოლი
რამდენი მეგობარი დამეღუპა, ვერ წარმოიდგენ.
- რატომ?
- შენნაირად ცელქობდნენ და შენნაირად არასოდეს იხევდნენ უკან.
- მერე... ანუ, მეც მათნაირი კაი ტიპი ვარ, ხო?
- შენც მათნაირი კაი ტიპი ხარ, მაგრამ არის მომენტები, როცა უკან უნდა დაიხიო.
- რა მომენტები?
161
- როცა გთხოვენ, მითუმეტეს, დედა.
- და საერთოდ, ეს ვინ გითხრა, რომ უკან უნდა დაიხიო?
- იმ ჩემმა მეგობრებმა. როცა უკან დახევა გადაწყვიტეს, უკვე გვიანი იყო.
- კარგი, შენი ხათრით არ ვიჩხუბებ და არც მასწავლებლებს ვესვრი სკამებს.
- ძალიან კარგი, შევიდეთ სკოლაში?
- შევიდეთ!
გაირიჟრაჟა
კარგია, როცა გრძნობ მზის ამოსვლას. ესე იგი, შენში ცეხლი ჩამქრალია და მზე ენერგიას
გმატებს. როდესაც უკვე ინთება, შენ რაღაც ნაპერწკლით ხვდები, რომ მზემ გაირიჟრაჟა...
ჯაჭვი
ყველაფერი - ბუნება, ჩვენ, გრძნობები და ღმერთი - ერთმანეთზეა აგებული და იქმნება
ჯაჭვი - ვისთვისაა ეს ჯაჭვი საჭირო? - ყველასათვის, ვინც ჩამოვთვალე. ბუნება გვაგებს ჩვენ,
რადგან ჩვენ მასში ვცხოვრობთ. ჩვენ ვაგებთ გრძნობებს, რადგან ეს ნიჭი ღმერთმა გვარგუნა.
გრძნობები აგებენ ღმერთს. წმ. ავგუსტინმა თქვა: „თუ გსურთ, ღმერთი დაინახოთ,
ამისათვის ყველა საშუალება გაქვთ, უფალი სიყვარულია!“
სიყვარულია ეს გრძნობა, რომელსაც ღმერთამდე მივყავართ.
ეს ჯაჭვი არასოდეს წყდება!
***
ამ ბოლო დროს ყველამ დამღალა. არ ვთვლი, რომ სწორად ვიქცევი და ამას ასე უბრალოდ
ვიძახი, მაგრამ ყველამ დამღალა და თავი მომაბეზრა. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ეს ყველა არ
მიყვარს, პირიქით, მიყვარს და მხოლოდ ეს მაძლიერებს. ალბათ ხშირად ვტკენ ხოლმე გულს
საყვარელ ადამიანებს. მე ამასაც გულით ვაკეთებ. ხშირად მსურს, რომ ყველას სათიათაოდ
ვუთხრა, რომ მიყვარს. ეს არაა ადვილი და ალბათ ამას ვერასდროს მოვახერხებ. ყველას
გვჭირდება მშვიდობა, რადგან ის გვეხმარება უფლის დანახვაში, სიმშვიდე გვეხმარება, რომ
სიყვარული შევიგრძნოთ და სიმშვიდე გვეხმარება, რომ თავისუფლება მივიღოთ, გესმით,
თავისუფლება! როგორც ჩანს, არ გვსურს თავისუფლება, რადგან არეულად ვცხოვრობთ.
მხოლოდ ომი, ომი და ომი! სხვა არაფერი ვიცით. დიდების გაფუჭებული საქმე, რა თქმა
უნდა, ჩვენ უნდა გამოვასწოროთ, ბავშვებმა, მაგრამ გაფუჭებული საქმის მოგვარება ყველაზე
ძნელია, მითუმეტეს, ბავშვებისთვის. არეულობა კლავს ინტერესს ცხოვრებისადმი, რადგან
არეულობა მკვლელია, ისევე, როგორც ომი.
162
ჩრდილოეთის მეფე
თოვს და ვხედავ, მოდის თეთრი ლურჯთვალება მგელი. მიღრენს და მის თვალებში
ჩახედვისთანავე ვხედავ ჩრდილოეთს, რომელიც მას ეკუთვნის; ვხედავ, რა არის
თავისუფლება და რა არის გმირული ცხოვრება. ვუცქერთ ერთმანეთს თვალებში. მას არ
ვიცი, მაგრამ მე საერთოდ არ მსურს, მის ლურჯ თვალებს მოვწყვიტო მზერა. ნელ-ნელა
მოიწევს ჩემკენ, როგორც მე - მისკენ. ვადებ ხელს თავზე და შემომიღრინა, ანუ, გამაგებინა,
რომ ის მგელია და არა - ძაღლი. უკვე გადაწყვიტა გაბრუნდეს უკან და მიმატოვოს. მიდის
თავისთვის მგლის გზაზე. თითქოს ეს გზა უფლისკენ მიდის და ტოვებს ნაკვალევს, რათა
ყველამ იცოდეს, რომ ეს გზა მას ეკუთვნის. მიხეტიალობს, მე მას ვუცქერ და ამ ცქერაში
ვხვდები, რომ მგელი თავისუფალია. . .
მისი გზა ჩრდილოეთს ეკუთვნის.
***
ცხოვრება მშვენიერია, რადგან ის ბუნდოვანი და საინტერესოა. უბრალოდ, ცხოვრების
მშვენიერებას ხელს უშლის პრობლემები. პრობლემას ყურადღებას თუ არ მიაქცევ, შენი
ცხოვრება მშვენიერია, მაგრამ ხალხს ბევრად უარესი პრობლემები აქვს, ვიდრე - ჩვენ. ჩვენ
რასაც პრობლემას ვეძახით, სინამდვილეში, არც კი შეედრება სხვისას. ამიტომ, მადლობა
უნდა ვუთხრათ უფალს, რომ ისეთი პრობლემა არ გვაქვს, როგორიც - სხვას. ასევე, იმაზეც
უნდა ვიფიქროთ, როგორ დავეხმაროთ სხვას, რომ გადაჭრას პრობლემები.
ამ ყველაფრის შემდეგ ხვდები, რომ ცხოვრება მშვენიერია.
ცხოვრება გამოცდა არაა, ცხოვრება საჩუქარია, რომლის გაჩუქებაც არ ღირს.
ნაძვის ხე
ნაძვის ხე ის ხეა, რომელსაც, თუ არაფერს ავნებ, ის მუდამ უკვდავი დარჩება. მაგრამ ჩვენ
ერთ თვიანი ბედნიერებისათვის მზად ვართ, რომ უკვდავება წავართვათ. უკვდავება,
რომლის ძალას ბუნება ნაძვს აძლევს. მაგრამ ალბათ ისე მოსწონს ნაძვს თავისი თავი, როცა
მორთულია, რომ თვითონაც მზადაა, გასცეს უკვდავება.
როგორც ჩანს, უკვდავებასაც აქვს რაღაც თავისი საზღვარი.
163
***
იცით რა, როცა გვაქვს დამოუკიდებელი ქვეყანა და ამას არ ვიყენებთ, ძალიან
სამარცხვინოა. ღარიბი სულ ღარიბი იქნება, ვერც ერთი მთავრობა ვერ გაამდიდრებს. იმის
მაგივრად, რომ მთავრობას სხვადასხვა პოლიტიკური ძალა ეხმარებოდეს, ხელს უშლიან.
ყველას თავისი ჭიის გახარება სურს, მაგრამ არ ურჩევნიათ, ყველა ერთად დადგეს და
ერთმანეთს დაეხმაროს?! სწორედ მაშინ ვიქნებით ქვეყანა, ახლა არაფერი ვართ. მე ამ
ქვეყანაში მხოლოდ ღმერთს ვენდობი, მაგრამ ძნელია ამ ქვეყანაში მისი პოვნა, რადგან
არეულობაა. ღმერთს კი არ უყვარს არეულობა. მოდი, ავაშენოთ ქვეყანა და შევწყვიტოთ
ერთმანეთთან ომი. ჩვენ მხოლოდ ჩვენს თავებს უნდა ვებრძოლოთ. პოლიტიკა ბინძური
საქმეა. ხოდა, ვაქციოთ სუფთად, თორემ უკვე გული მერევა, ვერ ვიტან პოლიტიკას. მე ამ
ქვეყანაში სიყვარულს ვეძებ, მაგრამ ის აქ გამქრალია და მას ვეღარ გავაჩენთ, სანამ
პოლოტიკაზე ფიქრს არ შევწყვეტთ. მე მჯერა, რომ სიყვარულს ვიპოვი, შევიგრძნობ მას და
აღარ გამოვუშვებ. როცა სიყვარულს ვიპოვი, მაშინ ვიპოვი მე უფალს, რადგან უფალი
სიყვარულია. და თუ „მადლობა და ბოდიში“ ჯადოსნური სიტყვებია, მაშინ სიყვარული
წმინდა სიტყვაა.
***
- მამა, ბავშვი როგორ ჩნდება?
- დაიძინე, რა, გთხოვ და გპრდები, რომ გაიზრდები, შენ თვითონ მიხვდები.
- აუ, არ მეძინება, დედასთან მინდა!
- მეც მინდა დედაშენთან, მგრამ ბაბუაშენმა - მე მივხედავ ჩემს შვილსო.
- წამო, რა, წავიდეთ, ბაბუას რას უსმენ!
- რავი, დედაშენმა მთხოვა, არაფერი არ უთხრაო, თორემ... დაიძინე, შე მაიმუნო!
მალაპარაკებ აქ დებილივით!
- კაი, ხო, ვიძინებ, ოღონდ მარტო დამტოვე და შენ წადი დედასთან. მართლა
დავიძინებ...
- იცოდე, გენდობი!
მამა წავიდა დედასთან და ახალ შეძენილ შვილთან. უფროს შვილს კი ეძინა
ტკბილად. მამას არც კი შეჰპარვია ეჭვი მასში, რადგან ნდობა ერთმანეთის მიმართ
ჰქონდათ.
წვიმს
წვიმს. ტყე გაბედნიერდა, რადგან ბოროტი არსებების - ადამიანების - აღარ ეშინიათ.
იციან, რომ ასეთ დროს აქ ვერ შეხვდებით. შეიძლება, ჩვენთვის ყველაფერი ზედმეტი
ცუდია, მაგრამ ხეებისათვის ზედმეტ წყალსაც არა უშავს. მგლები ბუნაგებში შეიყუჟნენ და
ყმუიან. დათვებმა ძილი გადაწყვიტეს. ტყემ დაისვენა.
და ჩვენ, ადამიანებს, რა გვჭირს ასეთი, რომ წვიმაში ვერ დავისვენოთ?!
164
ზემოთა ქალაქი
იქ, სადღაც ზემოთ, არის ქალაქი, სადაც სევდა არ არსებობს, სადაც მთვარე არ არსებობს.
არის ყველაზე მთავარი - ძილი. იქ სულ ერთი ტემპერატურაა. ძალიან უნდათ, რომ ისინი
ჩვენთან მოხვდნენ, მაგრმ მათ თავისუფლება არ აქვთ. მათ სიზმარი ნანახი არ აქვთ. არც
იციან, რა არის. რა შეგრძნებაა, არ იციან. უბრალოდ, მზე და სითბო არ არის ბედნიერება.
სევდა საჭიროა იმისათვის, რომ ბედნიერი იყო. ის ქალაქია, სადაც ცხოვრებას არავის
ვუსურვებდი, განსაკუთრებით - ჩემს თავს.
***
სინათლე ყველაში ერთია, ანუ სიყვარული.
***
მზე ჩადის და ისევ ვფიქრობ იმაზე, თუ რატომ ბრუნავს დედამიწა და რატომ მშორდება
ყველაზე თბილი წერტილი, მაგრამ ამოდის რაღაც ახალი, მთვარე. ის ჩემთვის რომანტიზმის
ღმერთია, რადგან მის ქვეშ ფიქრი ყველაზე სასიამოვნოა. ასევე, მყავს ღმერთი, რომელიც
გულში მიზის. მას ხალხი სიყვარულს უწოდებს, ჩემთვის კი უბრალოდ ღმერთია. კიდევ
მყავს ღმერთი, რომელსაც თავისუფლებას ეძახიან. ყველაფერი, რაც ჩვენთვის ძვირფასია და
საჭირო, იქ არის.
ზოგისთვის ღმერთი არაფერს ნიშნავს, ზოგისთვის სიცოცხლის აზრია, ზოგისათვის კი
ღმერთი უბრალოდ ღმერთია, მაგრამ ღმერთი ყველას მეგობარია და არავის არასოდეს
უღალატებს.
14 წლის
ზამთარი მიდის და ყველას ერთი სული აქვს, როდის მოვა გაზაფხული და როდის
გამოანათებს მზე. გამიგია, რომ არ უყვარდეთ ზაფხული, შემოდგომა და ზამთარი, მაგრამ
გაზაფხული ყველას უყვარს, იმათაც კი, ვისაც გაზაფხულზე ალერგია აქვს.
გაზაფხული და მზე მუდამ სანატრელია, მაშინაც კი, როცა გაზაფხულია.
165
ლომები ტყვეობაში არ ვარდებიან
გაგიგიათ მოქმედი მეფე ტყვეობაში? რა თქმა უნდა, არა. ასეა ლომიც. იგი ცხოველთა
მეფეა და ალბათ ყოველთვის იქნება.
ზოოპარკში უამრავი ლომი ჰყავთ, მაგრამ იმას ლომი ჰქვია?! შეიძლება, გალიაშია
გამოკეტილი, მაგრამ გაქცევა უნდა სცადოს. რა ლომია ის, რომელიც თავისუფლებისთვის არ
იბრძვის?
ნამდვილი ლომები ტყვეობაში არ ვარდებიან, რადგან თავისუფლება ლომთა ხვედრია.
ჩემს თავს რომ ველაპარაკო, გიჟი ხომ არ ვარ! მაგრამ ვარ, რადგან ახლაც ჩემს თავს
ველეპარაკები. ზოგჯერ მგონია, ჩემი თავიც მელაპარაკება - ხან სიყვარულზე, ხან -
სიძულვილზე. ანუ შენ, ჩემო მეგობარო, ჩემო თავო, მიგეგმავ, ვინ მიყვარდეს და ვინ
მძულდეს. შენ შინაგანი ხარ, მე - გარეგანი. ჩვენ ორნი ვართ. ერთი ადამიანი, სინამდვილეში,
ორია! მე შენ ვერ გეწინააღმდეგები, შეიძლება იმიტომ, რომ ყველაფერში მართალი ხარ.
გამაგებინე, რატომ არის ასეთი უცნაური ცხოვრება? მაგრამ სულ დამავიწყდა, რომ ამ
ყველაფერს შენ მაწერინებ. შეიძლება, ერთნაირი ფიქრები გვაქვს, მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ
ერთმანეთის ყველაზე დიდი მესაიდუმლეები ვართ, ანუ საუკეთესო მეგობრები. ჩვენ
ერთმანეთის ყველაფერი ვიცით - გრძნობასთან დაკავშირებით.
166
პირველი თოვლი
კოკასა და ქეთას ერთმანეთი უყვართ, მაგრამ ვერ უტყდებიან. ერთხელ ისე დაემთხვა,
რომ კოკას და ქეთას კლასებმა გადაწყვიტეს, სკოლა გაეცდინათ. კოკამ გაიგო თუ არა ეს
ამბავი, თავის ძმაკაცს გამოართვა ჟაკეტი, ქუდი და საფულე - ქეთას უნდა ვემარიაჟოო.
ქეთამაც გამოართვა თავის დაქალებს ჩანთა, პალტო, შარფი, ტელეფონებიც გაცვალეს და
გაუდგნენ გზას,იქით, სადაც კოკას კლასი აცდენდა სკოლას. როცა მივიდნენ, ყველა ყველას
მიესალმა, მაგრამ კოკა როცა მიესალმა ქეთას, ქეთამ არც კი შეხედა. კოკა დაიცინა. ქეთას
გაბრაზებულმა მშობლებმა დაურეკეს. კოკამ გადაწყვიტა, მიეცილებინა და ქეთას გაეკიდა.
გზაში ბევრი ილაპარაკეს. უცებ თოვლი წამოვიდა და, როგორც იქნა, კოკას დროც დადგა და
სიყვარული აუხსნა. ქეთამ დაბრო მისცა. კოკამ უთხრა, რომ სახლში არ მისულიყო და
უბრალოდ ერბინათ თოვლში. კოკამ ქეთა თავისთან წაიყვანა. შემდეგ მეგობრებიც
მოვიდნენ. კოკა გაიყვანეს და ჰკითხეს, როგორ მოხდა, რომ აუხსენიო. კოკამ - მე მხოლოდ
ერთი რაღაცის მადლიერი ვარ, რომელიც პირველად მოგვევლინაო. კოკას დებილი
ძმაკაცები ვერ მიხვდნენ, რა თქვა და მას გაეცალნენ. მერე ყველა დაიშალა.
კოკა კი იჯდა ფანჯრის რაფაზე და თოვლს უყურებდა. თან თავისი წარმოდგენით
ხატავდა ქეთას.
კოკა თოვლის მადლიერია.
***
ჩაიდანი მარტოა. ისიც კი ვერ გაუგია, რატომაა ფანჯრის რაფაზე. ბოლოს იმანაც კი
დააინტერესა, თუ რა ხდებოდა ღამით ქუჩაში. თან რაღაცებს ყვიროდა. შემდეგ ფანჯარაში
გაიხედა და მინაზე არეკლილი თავისი თავი დაინახა. ახლა იმას დაუწყო ლაპარაკი და მერე
ჩხუბი. ანუ საკუთარ თავს ეჩხუბებოდა.
ალბათ ჩაიდანი გგონიათ მთავარ როლში, არადა, ფანჯარაა, რომელიც უსულო საგნებს
აცოცხლებს და აგიჟებს.
167
დააინტერესა, რომელი ხროვიდან ვიყავი. მე ჩემი ამბავი მოვუყევი. ყველა დამცინოდა.
ბელადმა მითხრა, რომ ასეთი ამბავი მის ბავშვობაშიც მომხდარიყო, მაგრამ მაშინ ცუდი
ბელადი ჰყავდათ და ის, ვინც სხვანაირად იყო მათთან, შეჭამეს. ამიტომ ის უკან ვეღარ
დაბრუნდა. შენ დაბრუნდებიო. ძალიან გამიხარდა. მგლებთან ერთად მთვარეს შევყმუვლე
და დავიძინე.
გამეღვიძა და მივხვდი, თუ როგორ ვეღარ იღვიძებს ადამიანი. კიდევ კარგი, გადავრჩი
და სიზმარზე კარგი შთაბეჭდილება დამრჩა. სისულელე იყო თვითონ სიზმარი, მაგრამ რაც
ყოველთვის მაინტერესებდა, გავიგე - სიზმარში თუ ვერ გადარჩი, სინამდვილეშიაც ვერ
გადარჩები.
ლუკა ქორიძე
(დაბ: 26/08/2008 )
11 წლის
ჭკვიანი გრეთელი
იყო ერთი ფეხსაცმელი, რომელიც ქუჩაში ეგდო. არავის უყვარდა. განა იმიტომ, რომ
ცალი იყო და ქუჩაში ეგდო, არამედ იმიტომ, რომ ძალიან ბევრს ბუტბუტებდა. გამვლელები
უკვე თავს არიდებდბენ. მაგრამ მანდვე, ახლომახლო, ფეხსაცმლის მაღაზია იყო და
გამყიდველმა შეატყო, რომ ძალიან ბევრს ლაპარაკობდა; მეორე ცალი ფეხსაცმელი მისცა და
მოლაპარაკე გაუჩნდა.
ფანჯარა
იყო ერთი ფანჯარა, რომელსაც ძალიან ძნელი სამსახური ჰქონდა - ორი სამყაროს
ერთმანეთისგან გაყოფა. იგი ბევრნაირი იყო: გამჭვირვალე, ცნობისმოყვარე, ჭორიკანა,
სახლის დარაჯი, და ასე შემდეგ. მას ბევრი მეგობარი ჰყავდა, მაგრამ ასევე ბევრი მტერი.
ბიჭის ძაღლი
იყო ერთი ბიჭი, რომელსაც ძალიან უნდოდა ძაღლი. როგორც ყველა ბავშვს, მასაც
უკრძალავდნენ შინაური ცხოველის ყოლას. ბიჭის ეზოში იყო ერთი საყვარელი ლეკვი. ბიჭს
დიდი ხანია მიზნად ჰქონდა ძაღლის ყოლა, მაგრამ არა და არ გამოსდიოდა. ერთ დღესაც
ბიჭმა ეს ყველაფერი გაიაზრა. ეზოში ჩავიდა და ჩუმად ეს ძაღლი სახლში ამოიყვანა. ალბათ
კითხვა ჩნდება - როგორ კვებავდა და ასეირნებდა ბიჭი ძაღლს? კვებით რა, ფულსაც
მშობლები აძლევდნენ იმისთვის, რომ ბუფეტში ეჭამა, ამ ფულით ის ძაღლს საჭმელს
ყიდულობდა. ხოლო გასეირნება - იგი ძალიან ადრე დგებოდა და ასეირნებდა და როცა
ბავშვი სკოლაში იყო, ძაღლს სათანადო ადგილზე მალავდა, რომ მშობლებს არ ენახათ.
მაგრამ ერთ დღესაც ძაღლი კარზე აჩხაკუნებდა, ამ დროს მშობლები ოთახში შევიდნენ და
169
ძაღლი დახვდათ. როცა ბავშვი სკოლიდან მოვიდა, მშობლები ეჩხუბნენ. ბავშვმა ცხარე
ცრემლები დაყარა და ძალიან აუჩუყდა გული. გავიდა რამდენიმე დღე და ბავშვი მაინც ვერ
ივიწყებდა ამ ამბავს. მაგრამ ერთხელაც რომ მივიდა სახლში, მის ცხოვრებაში ყველაზე
კარგი რამ მოხდა. ოთახში როგორც კი შევიდა, მშობლები დახვდნენ ძაღლით ხელში. ბავშვს
ძალიან გაუხარდა. მშობლები მიხვდნენ, რომ ადრე არასწორად მოიქცნენ და ასე მორჩა ეს
ამბავი.
საქანელა
იყო ერთი საქანელა, რომელიც ბავშვებს არ უყვარდათ, იმიტომ, რომ მას ცალი მხარე
მომტვრეული ჰქონდა. ამის გამო ბავშვები ძალიან შეწუხდნენ, რადგან სულ ცვიოდნენ.
საქანელაც შეწუხდა, მაგრამ ვერაფერს ვერ შვებოდა. ერთი ბავშვი ხელოსანთან მივიდა და
სთხოვა, შეეკეთებინა საქანელა. ხელოსანმაც არ დააყოვნა და საქანელა შეაკეთა. ამის მერე
საქანელა ძალიან ბედნიერი გახდა.
იყო ერთი ქუჩა, რომელზეც ძალიან ბევრი მარკეტი, საცხობი, სასტუმრო, მაღაზია, ბინა
და კორპუსი იყო. და, რა თქმა უნდა, ამ ქუჩაზე სულ ფაციფუცი იყო და ხალხსაც უყვარდა.
ერთ დღეს ქუჩა გადაკეტეს. ამის შემდეგ ყველა მაღაზია, სალონი და ასე შემდეგ, რაც კი იყო,
ყველაფერი დაიკეტა და რადიკალურად შეიცვალა. ხალხიც შესაბამისად სხვაგან გადავიდა,
იმიტომ, რომ მათთვის ზემოთ აღნიშნული მარტივად მოსაპოვებელი აღარ იყო. მალე ქუჩაც
გადათხარეს, შენობები დაანგრიეს. სამწუხაროდ, ქუჩა მოსპეს. რა აღარ ქნა ხალხმა, რომ
აღედგინათ, მაგრამ არაფერი გამოვიდა. მალე მიხვდა მისი დამანგრეველი, რომ ქუჩა უნდა
აღედგინა და ასეც მოხდა. და ის წინასთან შედარებით ფრიად შესანიშნავი იყო.
უცებ გაწვიმდა
ერთ დღეს უეცრად გაწვიმდა. პიკის საათი იყო. ბავშვები სკოლიდან მოდიოდნენ,
უფროსები კი - სამსახურიდან. ამ დროს საშინელი წვიმა დაიწყო. ისეთი შტრომი იყო,
ქალაქი ააწრიალა. ხალხი რას არ შეეფარა: ავტობუსის გაჩერებას, ზოგი მანქანაში ჩაჯდა,
ზოგმა სახლში შეასწრო... ამ დროს ზემოთ ცაში ღრუბლები კამათობდნენ. ეს იყო მიზეზი
საშინელი შტორმისა. როცა კამათი შეწყვიტეს, წვიმაც შეწყდა. ხალხი ქუჩაში გამოვიდა და ეს
ამბავიც კარგად დასრულდა.
170
მარიამ გერმანიშვილი
12 წლის
(დაბ: 09/05/2008 )
171
შობა
ვარსკვლავები
172
ძვირადღირებული და მნიშვნელოვანია. თითოეული მათგანი ცვლილებებს ქმნის და
თითოეული ვარსკვლავი ღირს.
მე მახსენდება
მე მახსენდება ის ძველი,
წარსული ხანი.
პატარა ღრუბელი. ჯერ პატარაა. ბევრი რამ არ იცის. წავიდა სკოლაში. სულ
დასცინოდნენ ღრუბლები. გაკვეთილების მერე რამდენიმე ღრუბელმა არარსებული
ვარდის ტყის გზა მიასწავლა. მან დაიჯერა და ვარდის ტყისკენ წავიდა.ბევრი იარა და
უცნობ ადგილას მოხვდა. ცოტა შეეშინდა, გზა განაგრძო. რუკის ბოლოს მიაღწია, მაგრამ
ნაგვის მეტი ვერაფერი იპოვა.
უკან გამობრუნდა, მაგრამ გზა აებნა. უკან ვეღარ აგნებდა. მიხვდა. ეწყინა და ცრემლები
ვეღარ შეიკავა. წვიმად გაადაიქცა.
173
მთვარეზე
დე, მამიკო სად არი? შორს, აქედან ძალიან შორს. მთვარეზე? კი, მთვარეზე.
ვარსკვლავებთან? კი, ვარსკვლავებთან. მართლა, დე? მეც მინდა მთვარეზე, მამასთან
ერთად. შეიძლება? არა, პატარა, იქ ძალიან შორია. დე, ეგ ცრემლი ჩამოგვარდა? არა, ახლა
დაიძინე.
***
- გილოცავ!
- მარიი, გილოცაააავ!!!
- მარი, გილოცავ ძალიან მომენატრე!!!
კი, ჩემი დაბადების დღეა.კი, მარტო ვარ. არა, მეგობრებს არ ვნახავ, არა, არ აღვნიშნავ.
-მარი, გილოცავ დაბადების დღეს!
ვკითხულობ და სახეზე ღიმილმა დამკრა. საპასუხო მადლობისთვის ბევრს ვფიქრობ.
იქნებ ორი ა მივუწერო ან emoji. გულის emoji ხომ არ მივწერო? არა, მიმიხვდება. რატომ არ
ეუბნები? კაი, უბრალოდ, მადლობა მისწერე. ვწერ მადლობას და საწოლზე ვემხობი.
მარცხენა თვალიდან ცრემლი ჩამოვარდა. გვერდზე ტელეფონი რეკავს და მესიჯებით
ივსება. გარეთ ჩუმად წვიმს. ღამეა. ნეტა რამეს თუ მომწერს.
მარიამ ლომაძე
(დაბ: 26/03/2009 )
11 წლის
174
სახლი მთვარეზე
იქ ბევრი კარგი ადგილია. ვინ ცხოვრობს? ჩემი პრობლემაა, რომ ჯერ მეგობარი არ მყავს.
ხომალდით დავდივარ მთვარის სხვადასხვა ქვეყანაში და ვცდილობ, მეგობრები ვიპოვო,
მაგრამ არ გამომდის. ერთი გოგონას გამო, ვინმეს თუ დაველაპარაკები, ყველა მოცვივდება
და თავისი თავის ქებას დაიწყებს. ვცდილობ, გავექცე. რა კარგია, რომ დაიკო მყავს,
რომელიც მეხმარება. ჩვენი საყვარელი გართობა ფრენა და ვარსკვლავების შეგროვებაა. ესე
იგი, თავზე მოვიხსნით გრავიტციის მიმზიდველს და ფრენას ვიწყებთ. ასევე გვაქვს
ბადეები, სადაც ვაგროვებთ ვარსკვლავებს. დილა როცა გათენდება, ყველა ვარსკვლავი
უნდა მივუტანოთ მთვარეს და როცა ღამეა, მთვარე გვაძლევს ათ-ათ ვარსკვლავს და ჩვენ
უნდა დავდოთ იმ ადგილას, სადაც შეიქმნება თანავარსკვლავედი. ეს ფუნქცია თუ აირია,
მთელი კოსმოსიც დაირღვევა, ამიტომაც, მთვარე ცდილობს, რომ ბევრი ადამიანი
გააგზავნოს, რადგან ეს საქმე რთულია. ერთი ზედმეტი ვარსკვლავი და გაგდებული ხარ.
მშვენიერი იყო ჩემი დაბადების დღე. ბევრი სტუმარი მყავდა. დღემ სასწაულად კარგად
ჩაიარა. დაღამდა. ბავშვებს წასვლა მოუწიათ. მე კი უნდა დამეძინა, მაგრამ არ მინდოდა.
ბოლოს და ბოლოს დედამ დამაწვინა და ამბავს მომიყვა, მაგრამ როცა დედა ყვებოდა,
ამბავზე კი არა, დედა როგორ ყვებოდა, იმაზე ვფიქრობდი. ამ ფიქრებში ჩამეძინა. ვიგრძენი,
დედამ ხელი როგორ გამიშვა და დასაძინებლად წავიდა. სასწაული სიზმარი ვნახე. დილას
რომ გავიღვიძე, სამზარეულოში შევედი. ბლინებს ველოდებოდი, მაგრამ ბლინების
მაგივრად ჩაფიქრებული დედა დამხვდა.კალთაში ჩავუჯექი და ვკითხე: დედი, რაზე
ფიქრობ? მან კი მიპასუხა : ღამე სასწაული სიზმარი ვნახეო. მე გამიკვირდა და ვუთხარი:
მეც. შენ რა დაგესიზმრა? - ვიკითხე. ვითომ მე და შენ თოჯინების სამყაროში წავედით და
ცისარტყელები ვჭამეთ. მე გავიღიმე და ჩავეხუტე ისე, რომ ხმა არ ამომიღია, რომ მეც ეს
ვნახე.
175
მარიამ მაზავრაშვილი
(დაბ: 20/09/2000 )
19 წლის
მატარებელი ღრუბლებში
- ხედავ?
- რას? - თბილად მიუგო მოხუცმა კაცმა თავის ცოლს და თბილად გაუღიმა.
- აი, იმ მატარებელს, - და ცაში აიხედა.
- სად?
- აი, იქ ღრუბლებს იქით, ჩემთან მოდის.
მოხუცმა წყვილმა ერთმანეთს შეხედა და შემდეგ ცაში აიხედა.
- წვიმდება, - თქვა კაცმა და წამოდგა.
მოხუცი ქალიც ჩუმად წამოდგა. ერთმანეთს ხელი მოჰკიდეს და გაუდგნენ ფერადი
ფოთლებით მოფენილ ბილიკს.
- ცივა, - თქვა მოხუცმა ქალმა.
კაცმა თავისი ღია ყავისფერი ქურთუკი გაიხადა და თავის ცოლს მოახვია. უკვე
მასაღამოვდა. მოხუცი წყვილი ნელ-ნელა კიბეებზე ავიდა. ყავისფერი ხის კარები შეაღეს.
- გაწვიმდა. - ამოიოხრა ქალმა.
- ისევ.- გაუღიმა ქმარმა ჩაის მოგიმზადებ. - კარგი. იცი, მატარებელი დღეს მომაკითხავს.
კაცს ხმა არ ამოუღია, ისე გავიდა სამზარეულოში. დაღამდა. პიჟამაში გამოწყობილი ქალი
ფანჯრის წინ იჯდა.
- საყვარელო. - საძინებლიდან დაუძახა კაცმა.
- ახლავე მოვალ.- უპასუხა მეუღლემ.
- აი, ისიც მოვიდა, - ჩაიჩურჩულა ქალმა.
აცივდა. ამის შემდეგ უკვე 10 წვიმა გავიდა, რაც მოხუცი კაცი მარტო ელოდებოდა
მატარებელს, მარტო უყურებდა მოღრუბლულ ცას, მარტო მიდიოდა ფერად ბილიკზე და
არავინ ჰყავდა, რომ მისი ღია ყავისფერი ქურთუკი მოეხვია ვინმესთვის.
176
18 წლის
რაღაც ძალიან კარგი ამბავი
საღამოა. სადღაც დილის 2-3 საათი. გარეთ წვიმს ან თოვს, ან, როგორც თბილისმა იცის,
ორივე, ისე, რომ ერთმანეთისგან ვერ გაარჩევ. ქარია. ისეთი, ხეებს რომ ეხვევა და ცდილობს,
სადმე სხვაგან წაიყვანოს. ესენიც ჯუტობენ და ფოთლის მეტს არც არაფერს ატანენ ქარს.
ცივა, მაგრამ ეს სიცივეც სხვანაირია. ოთახში ყავა დუღს, უკვე კარგა ხანია, მაგრამ აბა, ვის
ახსოვს ყავა. მე, მე მახსოვს და გამოვრთე კიდევაც. ყავასაც სხვა გემო აქვს. ისეთი სიჩუმეა,
მუსიკასაც ვერ ვრთავ, ან რად მინდა, ქარი მყავს, რომელიც ხეების სიჯიუტეზე წუწუნებს.
თურმე, სადღაც შორს მოციმციმე ბურთი დაუნახავს და იქ უნდოდა ხეების წაყვანა.
ვუხსნიდი, არ წამოგყვებიან-მეთქი, მაგრამ ქარს რა უნდა ელაპარაკო. ქუჩის ბოლოს რომ
სახურავია, იმას მაინც წავიყვან, სულ გაქცევაზეა მაინცო. კარგი-მეთქი. ეგ მართლა სულ
გაქცევაზეა. ერთი ჭიქაც და წავალო. დავუსხი მეც ქარს ყველაზე დიდ ჭიქაში ყავა, უფრო
დიდხანს რომ ყოფილიყო აქ. უცბად დალია და სახურავთან გაიქცა. ხოდა, ვზივარ ეხლა.
ველოდები ქარს, ხელჩაკიდებულს სახურავთან ერთად. ყავა ისევ დუღს ოთახში. ქარიც
აქეთ-იქით დარბის, სადღაც დარჩა სახურავი, ეტყობა. აღარც წვიმს ან თოვს თბილისურად.
თენდება. ქარმა ერთი ჭიქაცო. დავუსხი. კარგი ყავააო. დალია და წავიდა. მანამდე ფოთოლი
დამიტოვა, შემინახეო. შევუნახე. სახურავი უპოვია. შუა გზაში დავარდნია, ეს კი ხეებში
ეძებდა. რა უნდა ელაპარაკო ქარს. გათენდა.
აღდგომა
177
წავიდოდა, ქალაქიც გაჩუმდებოდა. მის მეტი არავინ უსმენდა. მაგრამ, როგორც
გაზაფხულმა იცის, ახლაც ისე გაუბრაზდა წვიმას. და წვიმამაც დატოვა ქალაქი. დარჩა
ქალაქი მარტო, ჩუმად. და მაშინ გამოანათა. გამოანათა ისე, როგორც დიდი ხანია არ
გამოუნათებია. და აღარ წაუღია არაფერი. წვიმაც დაბრუნდებოდა, ქალაქიც იჩურჩულებდა,
გაცოცხლდებოდა ყველაფერი. აღდგებოდა ის, რაც დიდი ხნის დაკარგული იყო.
გამოანათა.
წვიმდა. ძალიან ძალიან წვიმდა. ისე, რომ თბილისმა არ იცის და არც ცოდნია არასდროს.
მთვარე ისევ ისე ანათებდა, როგორც ყოველთვის. ცდილობდა, გვერდი აერიდებინა
წვიმისთვის. ჩუმად ჩამოეღწია იმ ფარდის ქვემოთ, რომელიც უეცრად მოსდებოდა ჩვენს
მშვიდ თბილისს. ყველანაირი ცისარტყელის და გარდატეხილი სხივის არიდებით, რადგან
თითოეული მოციმციმე წვეთი წკრიალით ემსხვრევოდა ქუჩას და სიმყუდროვეს არღვევდა.
მთვარე კი იყო ჩამოკიდებული, ვარსვლავებს შორის გახლართული. უყურებდა თავის
ანარეკლს ტბორში, რადგან, აბა, თბილისში ჭა სად მოიძებნებოდა? უყურებდა თავის თავს,
რომელიც ასევე შესცქეროდა მას. წვიმის წვეთებით დამძიმებული მთვარე გრძნობდა
თითოეულ მათგანს და ალბათ ფიქრობდა, თუ როგორი იქნებოდა ცხოვრება პატარა ტბაში.
ტივტივი, არანაირი მოლოდინით და მსუბუქი ფრთებით. როდესაც ერთადერთი
მხოლოდ სწორედ იმ ვარსკვლავების ყურება იქნებოდა, რომლებიც ეხლა სწორედ მას
იჭერდნენ. გუბეში მოტივტივე მთვარე თვალებიდან წვეთებს იშორებდა, ცდილობდა,
დაენახა ის მოციმციმე დიდი ბურთი, რომელიც ძალიან ნაცნობი ჩანდა. და ფიქრობდა,
ნეტავ, როგორია ღრუბლებს იქით ცხოვრება.
16 წლის
178
ვიშოვე. სცენარს ფეხზე ვიკიდებთ და სრული იმპროვიზაციით ვასრულებთ ჩვენ-ჩვენს
მოვალეობას. შუა გადაღებებია, ბუმი, კამერა და მთელი ამბები. ათი დღის უშედეგო
მცდელობების შემდეგ, რომ ინტერნეტი დამეჭირა, როგორღაც მოვახერხე და ბავშვებს
ყველაზე მაღალ მთაზე ავაყვანინე თავი. იქვე სახლის სახურავზე მაგიდა და სკამი ავზიდე,
ერთმანეთზე დავდე და ძლივს , ავაციმციმე პატარა გლობუსი ტელეფონის კუთხეში!!!!!
როგორც დიადი facebooki იუწყებოდა, მალე დუდის დაბადების დღე იყო!!!!. სულ თავიდან
ამომივარდა! როგორ შეიძლება დუდის დაბ. დღე დამვიწყებოდა?! მოკლედ, ავიღე
ტელეფონი და დავიწყე ჩამორეკვა - სალომემ, ხვალ სოფელში მივდივარო, ანამ, ლიკამ,
გიორგიმ, ნიკამ, სოფომ და ნინიმ - არ ვართ თბილისშიო. ბოლოს, როგორც იქნა, ლიზიმ
ტელეფონი აიღო და - კაი, ჯანდაბას, ჩამოვალ 25-ში თბილისშიო. ახლა მხოლოდ ერთი რამ
დამრჩენოდა - ჩავსულიყავი თბილისში. ორი საათი ვკერავდი ნათლიას, რომ გავეშვი. კაი,
სცენარი მაინც გვაქვსო, ჰოდა, წადიო. თან მეორე რეჟისორი მოდიოდა თბილისში. იმ დღესვე
ჩავყარე ტანსაცმელი და წიგნები ჩანთაში. ჰოდა, ზუსტად 1-ლ საათზე დავდექი სკოლასთან.
არც ისე ძველი ნისანი იქვე კუთხეში იდგა. ჩანთა საბარგულში ჩავტენე. მარის
ბავშვებისთვის ეთქვა, რომ მივდიოდი და ყველა შემხვდა. სამახსოვროდ ზვიადომ პატარა
და საკმაოდ იშვიათი ყვავილი მაჩუქა / არადა, სულ ვჩხუბობდით / და ასე, ხელის ქნევით
ჩავჯექი მანქანაში. გიოს ძალიან მაგარი გემოვნება აქვს, House-ის თანხლებით სვანეთის გზაც
კი მსუბუქი გეჩვენება. გიოს თან ორი მეგობარი ახლდა: „ოცნების“ რეჟისორი და
ფოტოგრაფი მარი. მანქანაში მყოფთა ასაკიც კი მახსოვს.15- მე, 19- ფოტოგრაფი მარი, 21-
"ოცნების რეჟისორი", 25- გიო. ნუ დიდი სხვაობა არ გახლდათ. სადღაც წავედით. ... მოკლედ,
ძლივს გავედით ტრასაზე. გიოს აშკარად სისწრაფე უყვარდა, ჰოდა 180-ით და Hause-ით
ჩავუყევით გზას. პირველივე ქალაქში გავჩერდით. შეგროვებული 50 ლარით ბევრი ლუდი /
არ ვსვამ / ერთი ბლოკი ქემელი / არ ვეწევი / და სადღაც 10 შეკვრა Doritos-ი ვიყიდეთ იქვე,
პოლიციასთან, კიბეზე ჩამოვსხედით,"ოცნების რეჟისორმა", ფოტოგრაფმა მარიმ და გიომ
სიგარეტს მოუკიდეს. მე კი,
არასრულწლოვანს, დიდი Heineken-ი მეჭირა და შიგადაშიგ გადავაწოდებდი ხოლმე
"მეგობრებს". მანქანაც შუა გზაზე გვყავდა გაჩერებული, აბა, სხვანაირად როგორ?! ერთი
ვისოლთანაც გააბოლეს და ჩავსხედით მანქანაში. ნახევარი გზა ვლაპარაკობდით, მეორე
ნახევარი - ფოტოგრაფი მარი სურათებს მიღებდა. ზუგდიდამდე ერთი საათის გზა იყო
დარჩენილი, გიომ - არ მინდა შეგაშინოთო, მაგრამ მუხრუჭები აღარ მუშაობსო! კაი, მერე
რაო,- ფოტოგრაფმა მარიმ და გზა არხეინად გავაგრძელეთ. 210-ით მივდიოდით, დაღმართი
იყო სულ, „ოცნების რეჟისორის" დაწერილ მუსიკას ვუსმენდით, ვიცინოდით-მოკლედ,
გაფუჭებული მუხრუჭების კვალობაზე ზედმეტად კმაყოფილები ვჩანდით. იმ ერთ საათში
ყველაზე მაგრად გავერთეთ. ასე მუხრუჭებგარეშე ჩავედით ზუგდიდში. იქვე სადღაც
ვიპოვეთ პროფილაქტიკა. იმ კაცმა, არ მაქვს ნაწილებიო, მაგრამ ვიცი, ვის ექნებაო. მე და
ფოტოგრაფ მარის შუაში ჩაგვიჯდა და სადღაც წაგვიყვანა. რომ მივედით, მეორე
პროფილაქტიკის კაცი ცუდად გამხდარიყო, ჯერ იმას მივხედეთ, მერე იმანაც არ მაქვს მე
ნაწილები, nissan-ს ჩემთან რა უნდაო და გაგვაგზავნა სხვაგან. მესამე სახელოსნოში მიგვიღეს,
როგორც იქნა. ასე ვთქვათ, ფეხი გავშალეთ და დავიწყეთ ზუგდიდის შესწავლა. იქვე MC
დავინახეთ და გიომ ირინკას/ცოლს/ წავუღებ, გაუხარდებაო. კუთხეში აფთიაქიც იყო და
179
„საპახმელიოდ“ წამლები იყიდეს. - ძირითადად -თავის ტკივილის. როცა დავბრუნდით,
ჩავიბარეთ მანქანა და ახალი მუხრუჭებით წავედით სადღც, ზუსტად არ მახსოვს, სად.
მაღაზიასთან გავაჩერეთ, ზუგდიდში დავიწყებული სასმელი ვიყიდეთ, უკვე საღამოს 6
საათი ხდებოდა, ამიტომ გამგზავრება ხვალისთვის გადავდეთ. უკან დავბრუნდით „ჩემი"
სოფლის მეზობელ სოფელში გიომ წინასწარ გაგვაფრთხილა, მუხრუჭებზე ირინკას არაფერი
უთხრათო/ მერე სიმთვრალეში თვიონვე მოუყვა/ და ასე ჩუმად შევედით სახლში. ირინკა
სახლში დაგვხვდა, ეძინა. გიომ ცოლი გააღვიძა და სწრაფადვე უკან გამოიწია. შეშინებულს
დანასთან ერთად ეძინა. მღვდლის სახლი იყო, ბევრი ხატითა და კარადის სიღრმეში
დამალული სასმელით. სასმელი ირინკას ეპოვა და ახლა სამზარეულოს მაგიდაზე ეწყო.
ჩანთები იქვე შემოსასვლელში მივყარეთ და სამზარეულოში გავედით. სვანეთის კვალობაზე
თბილოდა. აივანზე გატანილ" მამაოს სასმელს ", ჩვენს სასმელს , ორკოლოფმოკლებულ
Camel-ის ბლოკს და მიწის თხილს მივუსხედით და მუსიკაც ჩავრთეთ. ბევრი არაფერი
მახსოვს იმ ღამეზე. მხოლოდ ვიდეოები შემრჩა, რომელსაც ასიანი არავის ვაჩვენებ. მეორე
დილით ირინკამ გაიღვიძა პირველმა, ნელა გამაღვიძა და ნოშპა გამომიწოდა. ნახევარ საათში
სხვებმაც გაიღვიძეს. აივანზე მე და ირინკა ვისხედით და ყავას ვსვამდით. გიომ ტოსტები
გააკეთა, ვისაუზმეთ. მანქანაში ჩავსხედით და ტრასაზე გავედით. თბილისში მხოლოდ მე
და" ოცნების რეჟისორი" მოვდიოდით. ავტოსტოპით უნდა გვემგზავრა. და ქართული
სტერეოტიპების დაცვით მე დამაყენეს მანქანის გასაჩერებლად. მოკლედ, მინივენი
გავაჩერეთ და თბილისში წამოვედით. მთელი გზა მძღოლი იმის აღიარებას ითხოვდა, რომ
შეყვარებულები ვიყავით. მე და "ოცნების რეჟისორი" კი ლუდით ხელში ვისხედით და
ვთვლემდით. სადღაც შუა გზაში მძღოლმა, მე თბილისში აღარ მივდივარო და სხვა მანქანაში
გადაგვსვა. კარგი მძღოლი გამოდგა, sound For you-ს უსმენდა და მანქანაში ჩართულიც
ჰქონდა. ერთჯერ გააჩერა მხოლოდ მე და "ოცნების რეჟისორი" ჩამოვედით, კოკა-კოლა
დავლიეთ და ისევ დავბრუნდით მანქანაში. გზიდან ხათუნას დავურეკე. დიდი ტორტი,15
სანთელი, ორი შუშხუნა და 15 ჰელიუმიანი ბუშტი დამახვედრე-მეთქი.. მთელი გზა მე და
"ოცნების რეჟისორი" ვლაპრაკობდით. holiday მქონდა ჩართული, როცა თბილისში
ჩამოვედით. ოცნების რეჟისორი გალერიში მიდიოდა, მე კი სახლში უნდა ავსულიყავი.
სწრაფად ავიღეთ ჩანთები და ერთმანეთს დავემშვიდობეთ. კიბეზე რომ ავდიოდი, უკვე 10
საათი ხდებოდა. დედას ჩავეხუტე და სასწრაფოდ აბაზანაში შევვარდი, თმა გავიშრე,
"აღკაზმულობა" ავიღე და ლიზის გავუარე. 12 სრულდებოდა, დუდის რომ დავადექით.
ახლაც მახსოვს მისი გაფართოებული თვალები - არ ელოდა ჩვენს იქ მისვლას...... სიმართლე
რომ გითხრათ, არც მე ვიყავი დარწმუნებული. P.S.ზვიადომ მომწერა: მომენატრე, ოღონდ
მეგობრულადო.
გიორგი
გიორგიმ დაუმთავრებელი ამბის მოყოლა დაიწყო. მყარად ედო ხელები მაგიდის ცივ
ზედაპირზე. მწვანე თვალებით სივრცეში იყურებოდა. სახეზე ღიმილი დასთამაშებდა. .
ხელში Kentის თითქმის სავსე კოლოფს ატრიალებდა . მხოლოდ მაშინ მივხვდი, რომ მას არ
180
ვიცნობდი. საერთოდ არ ვიცოდი არაფერი მის შესახებ. არ ვიცოდი მისი საყვარელი წიგნი,
არ ვიცოდი, თუ რას ნიშნავდა მისთვის გაზაფხული. არც ის ვიცოდი, ისიც თუ უყურებდა
ნაადრევად აყვავებულ ბლის ხეს და გრძნობდა მარტოობას. მაგრამ მე მაინც ვიწყებდი
მონატრებას. ამ წამის, ამ წუთის გაზაფხულის გაბურძგნულ მდელოზე წამოზრდილი
უცნაური ყვავილი მოშორებით, ტყის პირას მშვიდად ირწეოდა და ისმენდა ამბებს. ამბებს,
რომლებიც მოუყვნენ ტყეს, რომელიც მხოლოდ ტყის ბურუსით მოცულ ხეებს ეკუთვნოდა.
15 წლის
ნისლი
იცით, როცა ნისლი ჩამოწვება, ამბობენ, რომ იქ, დედამიწაზე, დარჩენილი მოხეტიალე
სულები იწყებენ სიარულს. მეც სულ მიკვირდა, სულები როგორ დადიან-მეთქი, ისინი კი
მპასუხობდნენ: მოხეტიალე სული შეიძლება ნებისმიერი ცოცხალი ადამიანი იყოსო - ესეც
ძალიან მიკვირდა, მაგრამ აღარ ვუღრმავდებოდი ხოლმე. ახლა კი ვზივარ ფანჯარასთან
გამთენიისას, ვუყურებ ჩამოწოლილ ნისლს და დავეძებ ჩემნაირ მოხეტიალე სულს.
181
მტკვარს მიაქვს სათამაშო დათუნია
ზოოპარკი
13 წლის
რეზი
რეზი ქუჩას მიუყვებოდა. სადღაც ღამის სამი საათი იქნებოდა. იქვე, მბჟუტავი
ლამპიონის ქვეშ, საღებავგადაცლილ სკამზე ჩამოჯდა. სიბნელიდან მგლების გამყინავი
ყმუილი ისმოდა, რაც მას ფიქრში ეხმარებოდა...
რეზი ფიქრობდა, თამბაქო ილეოდა.
Winston-ის კოლოფიდან ბოლო ღერი ამოაცურა, მოუკიდა. ღრმა ნაფაზებით ეწეოდა.
შორიდან გიტარის ჩუმი ხმა მოესმა, გაეღიმა. თავისთვის ჩაიჩურჩულა Go stop და წავიდა.
რეზი მიდიოდა, თამბაქო ილეოდა...
182
9 წლის
გაზაფხული
1,2,3,4 -აუ მერე რა მოდის?! 5! 5,6,7, აუ! რა დათვლის ამვარსკვლავებს! თან ხტუნვით!
ეჰ! მოდი, მზესთან მივიდეთ, კარგი?!
- მთვარე მოდის! ფრთხილად! ხომ იცით, რა ცივია!
მთვარე მზის წინ გაჩერდა. მზემ მთვარეს ხელები დაადო და მთვარე წავიდა.
- მოდით, ბავშვებო! ხელები უკვე გავიცივე! კომბოსტოში ჩაგსვათ, თუ წერო აჯობებს?!
ჰო, წერო კარგია!
-მოდით ჩქარა!
-აბა, ნახვამდის!
- მალე დაბრუნდით!- თქვა მზემ.
7-8 წლის
***
ერთხელ დედიკო ფოთოლმა შვილიკო ფოთოლი ფოთლების გასართობ ცენტრში
წაიყვანა და დაეკარგა... ალბათ ქარმა წაიღო!
***
წვიმის კაცუნა იწვა ღრუბელზე. ვეღარ აიტანა ღრუბელმა კაცუნა და დედამიწაზე
გადმოაგდო. ასე დაიწყო წვიმა.
183
გული
გული იდუმალებით არის სავსე. ის ჯადოსნური კარია, რომლითაც სიკეთისა და
სიძულვილის ოთახში შევდივართ. სიკეთის ოთახში ყველაფერი ნათელი და საყვარელია.
სიძულვილის ოთახში კი ყველაფერი შავი და ბნელია. კიდევ რაღაც გააჩნია გულს , მაგრამ
არ ვიცით, რა და ვერასოდეს გავიგებთ.
როგორ დაღამდა
***
ზღარბი და მისი შვილები მიდიოდნენ, მაგრამ ერთი ბიჭი შემოხვდათ. ზღარბებს
შეეშინდათ და ხეზე აძვრნენ. ხეს ეტკინა და ჩამოყარა.
შემოდგომის დაბადება
მარიამ მაღრაძე
(დაბ: 18/08/2003 )
16 წლის
როგორც ჩანს, კარის გაღება არ არის ადვილი, ბევრს ეშინია, ბევრი ვერ ბედავს, არ იცის,
შეძლებს თუ არა. ნაბიჯის გადადგმა რთულია, მაგრამ კარს რომ გააღებ, ყველაფერი
ადვილდება. თითქოს შინაგანი სამყარო გარეთ იფრქვევა, აფერადებს აქაურობას. შენი
შეხედულება იცვლება ყველაფრზე, შიგნიდან თბება. ის უცნაური სიხარულის გრძნობა
184
გაქვს, რომელიც იშვითად თუ დაგტოვებს, ცუდ ამინდშიც მზეა. ამიტომ კარი ღია დატოვეთ,
მაგრამ მხოლოდ იმათთვის, ვინც იმსახურებს. თქვენი ფერები გამოუშვით და ცისკენ
მიმართეთ.
კიბე სახურავზე
სახურავზე უზარმაზარი ხის კიბეა, რომლის წვერი არც ჩანს, ღრუბლებში იკარგება. ამ
კიბეს ძალიან ცოტა ხედავს და იყენებს. მაგრამ მისი ყველაზე ხშირი სტუმარი ერთი ბიჭია,
რომელსაც ყვითელი მაისური აცვია, მწვანე ზოლებით და დიდი ცისფერი კომბინიზონი.
ოქროსფერი თმა, სახეზე უამრავი ჭორფლი და მწვანე თვალები აქვს; რომ იღიმის, ლოყა
ეჩხვლიტება. ღამ-ღამობით თავის ანკესს მოიმარჯვებს, კიბეზე ადის, ადის და ადის, სანამ
ნამგალა მთვარეს არ მიადგება, ზედ კომფორტულად ჩამოჯდება და ვარსკვლავებზე
თევზაობას იწყებს. რომ შეეძლოს, სულ აქ დარჩებოდა, მაგრამ მთვარე სულ ნამგალა არ
არის, ამიტომ უწევს დაბლა ჩამოსვლა. არავის ისეთს არ შეხვედრია, რომ აქ ამოსულიყო, არ
იცის, რატომ, მაგრამ იქნებ სხვებს ეშინიათ. ეშინიათ მაღლა ასვლა ან შემდეგი ნაბიჯის
გადადგმა, კი, გაბედული უნდა იყო. იმედი აქვს, ასეთს ნახავს და დაუმეგობრდება, რომ
შემდეგ ვარსკვლავებზე ერთად ითევზაონ. ადგილი ნამდვილად არის მთვარეზე.
პატარა ყვითელი სკოლა, სადაც არც ისე ბევრი ბავშვი სწავლობს, ქალაქგარეთ
მდებარეობს. ფერად-ფერადი ყვავილებით არის მორთული. ერთ დღეს, გაკვეთილები სანამ
დამთავრდებოდა, სკოლაში დარაჯს ძაღლი შეეპარა. შეეპარა რა, ვითომ ვერ დაინახა. მე-4
კლასელ ბავშვებს მე-5 გაკვეთილზე სპორტი ჰქონდათ, დაბლა ჩავიდნენ თუ არა, თვალები
ისე გაუნათდათ, თითქოს ამაზე მეტი საოცრება არ ენახათ. დარაჯიც ძაღლთან იყო,
ეფერებოდა, ძაღლიც გაყუსული იჯდა. ბავშვებმა კითხვების დასმა დაუწყეს. დარაჯმა
ყველაფერი აუხსნა, ისიც თქვა, რომ ძაღლი ორსულად იყო. ამ ამბის შემდეგ ძაღლი, როგორც
ჩვეულებრივი მოსწავლე, ისე დასეირნობდა სკოლაში. არც დირექტორი ყოფილა ამის
წინააღმდეგი, ბავშვებს კი ერთი სული ჰქონდათ, ლეკვებს როდის ნახავდნენ... თავიანთი
ხელებით პატარა სახლიც მოუწყეს და ერთმანეთს იმაზე ეჩხუბებოდნენ, ლეკვები რომელ
კლასში დარჩებოდნენ.
185
მზე - ზევით!
შავი, გამუქებული, ცუდი კარგს რომ ფარავს, ბოროტია, შუქი არ უყვარს. ვერ იტანს,
როცა ვინმე მასზე უკეთესია, ბოღმიანი, შურს, ცდილობს, ყველაფერი ხელში ჩაიგდოს,
ცუდი აზრები აწუხებს, ფიქრობს, თუ როგორ ჩაგვითრიოს ჩვენც მასთან ერთად. შუქს მზეს
ემტერება, არ უყვარს... ამ ყველაფერს ჩრდილი ჰქვია...ხოლო მზე ნათელია, უნდა რომ ბევრს
მიაღწიონ სხვებმა, ყვითელი, ნათელი ფერები უყვარს, სხვისი სიხარული უხარია, არ აქცევს
ყურადღებას ჩრდილს, ცდილობს, ყველა კარგ გზაზე დააყენოს. ჩრდილზე ბევრად
ძლიერია. ყველამ დააყენეთ მაღლა ძალიან მაღლა. ამიტომ ჩრდილი - ქვევით, მზე - ზევით.
186
სველი ბურთი სტადიონზე
სასიამოვნოდ წვიმდა. აი, ისე, რომ ფანჯარასთან ჯდომა და უბრალოდ წვეთების ყურება
მოგინდებოდა. უკვე წვიმის სუნი ყველგან რომ არის და მისი ხმაც კი გამშვიდებს. ჩემი
ფანჯარა დიდ, განათებულ სტადიონს გადაჰყურებს. უზარმაზარი შუქები ლამაზად
გვატყობინებს, უმატებს თუ უკლებს წვიმას. სტადიონის შუაგულში წითელი ბურთი დევს,
რომლის შემჩნევა არც ისე რთულია, განსაკუთრებით ახლა, როდესაც წვიმის გამო ბზინავს
კიდეც. მარტო ჩანს და ეტყობა, რომ არ უყვარს ასე და არც არის მიჩვეული. მაგრამ ზუსტად
ვიცი, რომ ხვალ მოაკითხავს ის, ვისთანაც ყველაზე მეტად უყვარს ყოფნა.
თებერვალია, სახლში მარტო ვარ. ჩემი ძაღლი მაქსი კი ვეღარ ისვენებს, წინ და უკან
დარბის, ბოლოს, თავისი ჯაჭვიც კი ჩამოაგდო და ჩემი ოთახის კართან იდგა ისე, რომ არც კი
ინძრეოდა. მეც დავნებდი, თან არც გასეირნება ჟღერდა ცუდად. ქურთუკი უცებ მოვიცვი,
ჯაჭვი გავუკეთე და გარეთ გავედით. გზაში დედასაც დავურეკე, გავაფრთხილე მაინც. მაქსი
აქეთ-იქით იყურებოდა, არ ისვენებდა. სირბილის ხასიათზე ნამდვილად არ ვიყავი, მაგრამ
ვის ესმის. ამ ყინვაში მთელი უბანი შემომარბენინა. როგორც იქნა, ძლივს დავჯექი სკამზე
და ამოვისუნთქე. მაქსიც ამოძვრა და პირდაპირ ზედ დამაწვა, აბა, გაბედე და გვერდით
გადასვი. არა, ამ სიცივეში ნამდვილად კარგი იყო მის გვერდით ყოფნა, თან ამდენი
სირბილის შემდეგ რაღაცნაირად დამამშვიდა. ისეთი თვალებით შემომხედა, რომ ვერც
გავუბრაზდებოდი, ისევ დავნებდი. ჩავეხუტე და ცხვირზე ვაკოცე.
-შენ რომ არ მყავდე, არ ვიცი, რა მეშველებოდა, მახინჯო.
ერთხელ შემომყეფა, თავი დადო და ისევ აქეთ-იქით ყურება გააგრძელა.
187
მე მაქვს სახლი მთვარეზე
მე მაქვს სახლი მთვარეზე. დიდი გუმბათი, სადაც პატარა სახლი დგას, ყოველ
შემთხვევაში, ჩემთვის საკმარისზე დიდი. რამდენიმე ხე, ყვავილები და ჩემი ერთგული და
უკვე ასტრონავტი მეგობარი აპოლო, რომელიც ჩვეულებრივი გერმანული ნაგაზია.
დედამიწაზე მაქსის ვეძახდი, მაგრამ მთვარისთვის ზედმეტად ბანალური გამოდგა. მგონი,
ახალი სახელი თვითონაც ძალიან მოსწონს. სახლი გარედან ჩვეულებრივი ხის ქოხია, მაგრამ
შიგნიდან, აი, ფილმებში აგენტებს რომ საიდუმლო ბუნკერები აქვთ, ზუსტად ისეა, ოღონდ
ჩემი ფერადი ნახატებით მორთული. ხო, აქედან გასაოცარი ხედია, თან სულ
სხვადასხვანაირი, ლამაზი ნახატები გამოდის. ხანდახან მუსიკას ვუსმენ და ფიქრებში
მივდივარ, იქაც ბევრს ვმოგზაურიბ, მაგრამ სიმართლე გითხრათ, დედამიწისგან ძალიან არ
განსხვავდება, უბრალოდ, აქ უფრო მე ვარ, ვიდრე დედამიწაზე. აქ უფრო სხვა ფერებია,
ვიდრე იქ. კი თავიდან გადაწყვეტილების მიღება რთული იყო და საშიშიც მეგონა. მადლობა
აპოლოს, მარტო რომ არ დამტოვა, სამაგიეროდ, ისიც უფრო თავისუფელია აქ, მაღლა,
როგორც მე. აქედან ხომ სულ სხვა ხედია.
ანა და ძაღლი
ანა თავის მეგობრებთან ერთად გარეთ გავიდა გასასეირნებლად, სტადიონისკენ უნდა
ჩასულიყვნენ, უცებ ყეფა რომ მოესმათ. ნამდვილად ლეკვი იყო. ანამ, როგორც ერთ-ერთი
ძაღლების მანიაკმა, ლეკვს ძებნა დაუწყო და ბოლოს ბუჩქებში ჩამალული იპოვნა. ლეკვი
თავიდან შეუშინდა, მაგრამ მერე მიეჩვია და იმასაც მიხვდა, რომ არაფერს დაუშავებდა.
წაეთამაშა კიდეც, სანამ ბუჩქებიდან გამოძვრებოდა. ანა მარტო ცხოვრობდა და მეგობარი,
რომელიც 24/7 მასთან იქნებოდა, ცუდად ნამდვილად არ ჟღერდა. გოგოებთან ცოტა
გაისეირნა და სახლშიც ავიდა. ლეკვის სახელს ვერ ფიქრობდა, უნდოდა, ისეთი რამე
დაერქმია, რაც კოპლებიან ბურთს მოუხდებოდა. მანამდე ადგილიც მოუწყო, საჭმელიც
გაუკეთა და დაბანა კიდეც. გადაღლილი ლეკვი პირდაპირ ანას საწოლის შუაგულში
მოკალათდა და მაშინვე ჩაეძინა. ანა ფრთხილად გვერდით მიუწვა, გვერდით რა, საწოლის
188
¼-ზეც კი ვერ დაწვა, არ უნდოდა, გაეღვიძებინა. ანას სანამ დაეძინებოდა, ზურგზე
მწოლიარე ბურთს უყურებდა. სახელიც მოიფიქრა, ისეთი, რომ მასაც მოეწონებოდა. უცებ
ლეკვი წამოხტა, ანას ცხვირთან მიუწვა და ისევ ღრმად ჩაეძინა.
-ხო, ნამდვილად მჭირდებოდა შენნაირი მეგობარი ახლა.
ასე დაიწყო ტობის და ანას ამბავი.
დედაჩემის ამბავი
გომში ვიყავით. მე, დედა, ბიძაჩემი გია და ჩემი ბიძაშვილები ნანო და ნიკა. გარეთ
ეზოში ვისხედით, კარტის თამაშით დაღლილები და ვფიქრობდით, ახლა რა გაგვეკეთებინა.
უცებ დედამ თემა ორდროშობანაზე გადაიტანა და, რა თქმა უნდა, ბიძაჩემმაც მხარი აუბა.
აი, ასე დაიწყო ეზოში ორდროშობანას თამაში. გოგოები - ბიჭებზე. პირველი მე გამაშეშეს,
მერე - ნიკა. დედაჩემის სირბილი არასდროს მინახავს, ძალიან დიდი ენთუზიაზმით
თამაშობდა, როგორც ბიძაჩემი. ნანოც გააშეშეს. ერთი-ერთზე დარჩა. ბიძაჩმი მოჭიდავეა და,
აქედან გამომდინარე, მისი აღნაგობაც მისახვედრია, მაგრამ დედაჩემს ჩემნაირად წაგება არ
უყვარს. ასე გაგრძელდა ამათ აქეთ-იქით სირბილში და გაშეშებულების სიცილში თამაში,
სანამ დედაჩემმაც სიცილი არ დაიწყო და ბიძაჩემი ხელიდან დაუსხლტა. მან დროშა
მოიპარა და მოიგო კიდევაც. მაგრამ მატჩი მაინც გოგოებმა მოვიგეთ, აბა, სხვას რას
ელოდით?
189
გაწუწული ფანჯარა ფიქრობს
ორი წამის წინ ოცნებებში წასულ ფანჯარას წინ მანქანამ ჩაუქროლა და წვიმის წყლით
ავსებული გუბე ზედ გადაასხა. სახლში არავინ იყო, ხოდა ახლა ზის და ფიქრობს, სადამდე
იქნება ჭუჭყიან წყალში გაწუწული, ან თუ ვინმე მოვა, სახლში შეამჩნევენ თუ არა.
ნერვიულობას აჰყვა. მისი ახლო მეგობრები კი მის დაწყნარებას ყველაფრით ცდილობენ,
აბა, ყვავილებს მეტი საქმე მაინც არ აქვთ. მათი სიტყვებით კი ფანჯარა ნელ-ნელა წყნარდება
და ხვდება იმას, რომ მალე მიხედავენ. აბა, ასე რომ დატოვონ, ის ნახატიც არ ივარგებს,
რომელზეც ფანჯარამ ამდენი იწვალა.
უკუთხო ქალაქი
190
დახატული ქალაქის ამბავი
სათვალე მოიხსნა, ცოტახანი თვალები დახუჭა, შემდეგ დაიზილა. ისევ აიღო სათვალე,
პერანგის ბოლოთი შუშები გაუწმინდა და გაიკეთა. ადგა, ხელები დაიბანა, წყალი სულ
ფერად-ფერადად შეღება, ცივი ხელები სახეზე მოისვა. ბოლოჯერ შეხედა თავის ნახატს,
რამოდენიმეჯერ თავი აქეთ-იქით გადახარა, რომ დეტალებს უკეთ დაჰკვირვებოდა. ფუნჯი
ისევ აიღო და წითელკაბიან ქალბატონს თმა გაუშალა, მის მეწყვილეს კი ბაბთა მოაშორა და
საყელო გაუხსნა...შეაწუხებდა ბოლომდე შეკრული. ქალაქში ერთ-ერთ ფანჯარას ყვავილები
მიუდგა. ფუნჯი დადო და დასაძინებლად წავიდა. წითელკაბიანმა ქალბატონმა შავი თმა
ნიავს მიუშვირა და თავისუფლად მოიქნია კულულები. ღამე ქალაქი გაცოცხლდა. ყველა
ნახატი ასე შვება. ჩვენ გვძინავს, მათ ღვიძავთ და - პირიქით.
-კიდევ კარგი, ბაბთა მომხსნა და ღილი გამიხსნა, თორე სუნთქვა მართლა მიჭირდა.
თმაგაშლილმა ქალბატონმა უბაბთო ბატონს გაუღიმა და ორივე ქალაქში გადაიკარგა.
ისედაც ცოტა ხანი აქვთ, სანამ თავიანთ ადგილებზე დაბრუნება და გაშეშება მოუწევთ.
დიალოგი
არის დღეები, როცა სკოლაში ყოფნა ძალითაც აღარ გინდა. ამიტომ დგები და ეპარები
დარაჯს, რომელიც ახლახანს გავიდა ბუფეტში დასასვენებლად. ჩანთა მხარზე მოვიკიდე და
ბაბუაჩემის სახლისკენ წავედი. ჩემთან ბებიაჩემი იქნებოდა სადილის გასაკეთებლად და
საგიჟეთის დასალაგებლად. პაპა კი მარტო იქნებოდა, ტელევიზორს მიშტერებული,
ცხოველებზე რამე ახლის გასაგებად. კიბეებზე ავირბინე და კარებზე სამჯერ დავაკაკუნე.
სანამ გაიგო და გამიღო, გაოცებული სახით მიყურებდა. გეგონება, პირველად მნახა მე კი
სახიდან უზარმაზარ ღიმილს არ ვიშორებდი. უკან გადაიწია და საათს შეხედა, მერე ისევ მე
გამომხედა, მე კიდევ უფრო გავუღიმე. კარები დიდზე გააღო და მანიშნა, რომ შევსულიყავი.
შევედი, უცებ მოვიხსენი ჩანთა და ქურთუკებთან დავდე.
-რა გააცდინე?
-ჰმმ?
თითქოს ვერ გავიგე.
-ჯერ თორმეტიც არაა და სკოლა მინიმუმ ორზე გიმთავრდება, რა გააცდინე? ქიმია?
-თუ თორმეტიც არაა, ესე იგი, არა მარტო ქიმია.
-არ მითხრა, თუ გავარტყავ, აბა...
სამზარეულოში გავედით, მე მაგიდას მივუჯექი თვითონ მაცივრიდან პროდუტების
გამოლაგება დაიწყო.
-მიდი აბა!
-ქიმია, მათემატიკა, იქიდან გამომდინარე, რომ მასწავლებელი არ მოგწონს.
თავი დავუქნიე.
-გეოგრაფია დაააა...
და გამოკვეთილად თქვა
-სპორტი.
-ბინგო!
-გეოგრაფიას მე გასწავლი, არ მომწოს შენი მასწავლებელი.
-კი ბატონო
-კვერცხს ვწვავ, ხო გშია?
-კი, მშია
სკამიდან წამოვხტი და გვერდით დავუდექი.
-შენი ბუფეტი არ გამოასწორეს კიდევ?
192
-არა
თავი გავაქნიე, ვაშლი ავიღე და ჩავკბიჩე.
-კრება ხომ არ გაქვს კიდე?
-რა იყო სკოლაში გინდა მოსვლა, შენი ძმაკაცი რომ ნახო? ხომ იცი, რომ მისი ნახვა ისეც
შეგიძლია, სკოლის გარეთ.
-ისე მაგას ვინ გაუძლებს, მაგასთან ლაპარაკით რომ ვიღლები, ვიმართლებ თავს, რომ
შენს კრებაზე მაგვიანდება.
-აჰა, ანუ შენი პირველი გაქცევის გეგმა ვარ.
-კი ბატონო.
შემწვარი კვერცხი თეფშებზე გადმოიტანა, თავისი სენდვიჩებით. ვაშლის წვენი ჭიქებში
დაასხა და მე მომცა, რომ მაგიდა გამეშალა.
-არ გამიგია, გოგო შატალოზე რომ მიდიოდეს, პლიუს მარტო და თან პაპაშენთან, რომ
მოდიხარ, სადმე კარგ ადგილზე მაინც წადი.
-გოგოებიც დადიან შატალოზე, კლასი მომბეზრდა და შენთანაც მშვენივრად ვერთობი.
ისევ გავუღიმე. დავსხედით და კარგად ვისადილეთ.
-ისე, კარგი ბიჭი იქნებოდი.
პაპას სერიოზული სახით გავხედე.
-რატო, გოგო რომ ვარ, არაა მისაღები?
-არა, პირიქით. მაგრამ უყურე შენ ამას, რამდენს მეტლიკინება ეს გუშინ დაბადებული
თხა.. .
193
გამჭვირვალე სამყარო
მაღლა, ძალიან მაღლა, აი, იმ ზღაპრული ცხრა მთას იქით არსებობს უზარმაზარი
ქვეყანა, რომელიც ჩვენთვის გამჭვირვალეა. სამყარო, რომელიც ყველაფერს იტევს. ის ხალხი,
რომელმაც დიდი ხანია დაგვტოვეს, იქ ცხოვრობს პატარა სახლებში,მათ ზღაპრული
ცხოველები ჰყავთ. აი, მაგალითად ფრთიანი ვარდისფერი სპილო. მათთვის ეს
ჩვეულებრივია, ჩვენთვის კი - უცნაური. მდინარეები ხან ცაში მიედინებიან, ხან შუშის
მიწაზე, რომელიც სხვადასხვა ფერად არის შეღებილი. მდინარეს გარშემო პატარა
ვარსკვლავები დახტუნავენ, თვითონ კი ღია ღია ცისფერია, თან რაღაც უცნაურად ბზინავს.
დაბლიდან ჩვენ ვერაფერს ვხედავთ, ვარსკვლავების გარდა, რომლებიც ღამით მათი სახლის
ფანჯრიდან გამოსული შუქებია. ალბათ გამჭირვალე სამყაროზე ფერადი არაფერია,
როგორც გინდათ, ისე გაიგეთ. მაღლიდან დიდი ინტერესით გვიყურებენ ისინი, რომლებიც
ჩვენ სამყაროს დიდი ხანია გადაეჩვივნენ. ხანდახან მარტო როცა ვრჩებით, აი, ვიღაცასთან
ლაპარაკი რომ გვინდა და თან - არა, ზუსტად ის ციმციმი იპყრობს ჩვენს ყურადღებას. მერე
ვფიქრობთ, ვფიქრობთ და ნელ-ნელა უცნაურად ვმშვიდდებით. რატომ? მე მგონია, რომ
ხანადახან იმ ვარსკვლავებს ხსნიან და ჩვენ ჩამოგიყრიან. ცოტა ხანს აქ არიან, გვაწყნარებენ
ისე, რომ ჩვენ ვერც ვამჩნევთ და შემდეგ ისევ ცას უბრუნდებიან. ცას არა, უფრო მას, ვინც მე
მიყურებს მაღლიდან და მისი ნახვა ძალიან მინდა, ის ჩვენთან ნანახს ანკესით იჭერს და
ჯიბეში იდებს.იმ ჯიბეში, სადაც ისეთი მოგონებები ინახება, რომლებიც მივიწყებული
გვაქვს, მაგრამ მათზე მეტად არც არაფერი გაგვათბობდა შიგნიდან. მოგონებები, რომლებიც
ტკბილად გვახსენდება და მერე სხვებს ვუყვებით.
ნივთებს რომ ენა ჰქონდეთ, ალბათ ყველაფერი უფრო ადვილი იქნებოდა. ტანსაცმლის
არჩევა მარტოს არ მოგიწევდა და შეხამებაში მოგეხმარებოდნენ. ქართულის წიგნი
გაკვეთილებს თვითონ წაგიკითხავდა ბლუყუნის გარეშე, მათემატიკა რთული ამოცანების
ამოხსნაში მოგეხმარებოდა. ყურსასმენები რჩევებს მოგცემდა ისე, რომ ვერავის გაეგო.
წამლები თავს გაგვახსენებდნენ იმიტომ, რომ სულ გვავიწყდება. სათვალე მზეს გაეპრანჭება.
ფერადი ფანქრები საუკეთესო მეგობრები გახდებიან, ცარცი დაფის საშლელს დაემტერება.
ყელიან ჯემპრს ჩახუტება შეუყვარდება, ტუჩსაცხი-კომპლიმენტებით აგვავსებს და
თავდაჯერებულობას შეგვმატებს. ნაქსოვი ყელსახვევი ლოყაზე კოცნას ისწავლის. ნახატები
ძალიან არტისტულები გახდებიან და ინტერიერის დიზაინერობას მიაწვებიან. ბავშვობის
ფოტოები წარსულს გაგვახსენებენ, საათს დროში მოგზაურობა შეეძლება და ასევე - ჩვენი
გაღვიძება. თოჯინებს თამაში აქეთ მოუნდებათ ჩვენთან. ყულაბა მისტერ კრაბს დაემგვანება.
ტაფები და ქვაბები 5-ვარსკვლავიანი შეფ-მზარეულები გახდებიან და ჩაიდანი ცხელ-ცხელ
ამბებს მოუყვება.
ხოდა, ახლა ეს ყველაფერი და ამდენი ლაპარაკი რომ წარმოვიდგინე, მგონი, სჯობს, ისევ
ჩუმად იყვნენ.
194
ამბავი ჩემზე
წითელი ჩანთა
195
საბას ეგონა, რომ რამე ცუდი მოხდა და არაამქვეყნიური სისწრაფით მისკენ გაიქცა, ისე,
რომ ძმაკაცებისთვის არაფერი უთქვამს. იმათაც მეტი რა უნდოდათ, ეგონათ, რომ საჩხუბრად
მირბოდა და ისინიც იმავე სისწრაფით უკან გაყვნენ.
საბა აქეთ-იქით ეძებდა ნინის ასეთ მდგომარეობაში ყოფნის მიზეზს, რადგან ნინიმ
ტირილის გამო წესიერად ვერაფერი გააგებინა. როგორც იქნა, ტოტზე ჩამოკიდებული
წითელი ჩანთა დაინახა და ღრმად ამოისუნთქა.
ორი წუთის შემდეგ კი სკოლის როგორც ასეთი „ყველაზე თავშიავარდნილი და
ჩხუბისთავი“ ბიჭები რაღას არ აკეთებდნენ, რომ ნინის წითელი ჩანთა დაბლა ჩამოეღოთ.
ნინი კი მაინც იმავე ტემბრში ტიროდა.
როგორც იქნა, ჩამოაგდეს! ნინიმ დაინახა თუ არა თავისი ჩანთა და დარწმუნდა, რომ
ყველაფერი რიგზე იყო, ტირილი შეწყვიტა და თითქოს არაფერი მომხდარა, თავის ძმას
ახალი ფუნთუშა მოსთხოვა და საკლასო ოთახისკენ გაიქცა.
გულამოვარდნილმა და გადაქანცულმა საბამ, რომელიც თავის მეგობრებთან ერთად
სინქრონში ღრმად სუნთქავდა, თავი გააქნია და ჩაილაპარაკა: „ახლა სახლში რომ მივალთ,
ყველაფერს მაინც მე დამაბრალებს და მერე კიდევ მიდი და შოკოლადიანი ფუნთუშა არ
უყიდო!“
196
ლუკამ ქუდი დაინახა თუ არა, თითქოს ენერგია მოემატა და მისკენ გაიქცა. ხელი
დაავლო და თავზე ჩამოიფხატა პირდაპირი მნიშვნელობით. ყურებამდე გაეღიმა თავისი
მეგობრის დანახვაზე. ისინი ხომ განუყრელები იყვნენ, როგორც ჰან სოლო და ჩუბაკა, ან
გუდი და ბაზლაითერი.
რატომ უყვარდა ლუკას თავისი ქუდი ასე ძალიან? ის ხომ მისი ფიქრების და სიზმრების
მცველია და მისი აფეთქებული ბალიშის შედეგსაც შველის ხოლმე.
197
გაკვეთილი ისე მივატოვე, როგორც დავიწყე და ჩანთის ჩალაგებას შევუდექი.
მეორე დღეს მე, დედა და ბებო, ჩაფუთნულები ჩავსხედით მანქანაში და ფშავისკენ
გავეშურეთ. ყურსასმენები გავიკეთე, ფანჯარაზე თავი ჩამოვდე და სხვადასხვა ნახატის
ყურებას შევუდექი. იმ მხარეს ვიჯექი, რომელიც ჟინვალის ტბას გადაჰყურებდა. გზაზე
გვერდიგვერდ ორი მანქანა თუ დაეტეოდა და, სიმართლე გითხრათ, მეშინოდა კიდეც,
მაგრამ ისეთი ხედი იყო, რომ თვალს ვერ ვაშორებდი. მთებს შორის არსებული უზარმაზარი
ტბა, რომელიც თითქოს მთების მიუვალ წვეროებს ძალიან ჩვეულებრივად ხელში იჭერდა,
უცნაურად თბილი ჩანდა, მზის სხივებს ეთამაშებოდა და ცას იხუტებდა...
ბოლოს და ბოლოს ჩავედით. ჩავედით რა, უფრო ავედით. მანქანიდან გადმოვედი თუ
არა, ჩემმა ფილტვებმა ნამდვილი ჰაერი გაიცნეს. ძალიან უცნაურად იდგა სახლები - გზა
მაღლა, ეზოები - დაბლა. საიდანღაც ეზოში კავკასიური ნაგაზი გამოვარდა, მოჭრილი
ყურებითა და ასევე მოჭრილი კუდის ქიცინით. მე, როგორც ძაღლების „მანიაკი,“ ეზოში ისე
მოვხვდი, ვერც გავიგე. ნაგაზი ჩემკენ გამოიქცა, თავიდან ძალიან შემეშინდა, იმიტომ, რომ
ჩემზე დიდი ჩანდა, მაგრამ თურმე ვცდებოდი. ორი წუთის მერე ისე დავმეგობრდით, ყველა
ჩემნაირ „მანიაკს“ შეშურდებოდა. ცხვირგაყინულს ცოტათი დამთბა...
სახლიდან დაბალი მოცუცქნული ქალი გამოვარდა, ხელგაშლილი და ყურებამდე
გაღიმებული. დედას ასეთი სირბილი თუ შეეძლო, ვერც წარმომედგინა. გადამასწრო და
დეიდამისს ისე ჩაეხუტა, თითქოს პირველად ხედავდა. კიდევ დამთბა...
მე ბებოს უკან, მორცხვი მეზობლის ბავშვივით მივყვებოდი. ბებოც თავის პატარა დას
მაგრად ჩაეხუტა, იმან კი ჩემს დანახვაზე ისეთი შეიცხადა, უკან მივიხედე. ხელი მომკიდა და
გულში ჩამიკრა. მეც მოვეხვიე, რაღაცნაირი მთის სურნელი ასდიოდა, უცნაურად
სასიამოვნო. უკან გამწევდა და ისევ მეხუტებოდა. ბოლოს ლოყაზე მაკოცა და სახლში
შეგვიპატიჟა. შიგნით კი მისი შვილიშვილები დამხვდნენ, რომელთაც ბავშვობიდან
ვიცნობდი და რომლებმაც ორ წუთში უკან, ყინვაში, გამომათრიეს.
ერთმა თქვა, სანამ ელისო პურს გამოაცხობს და ხაჭოერბოს გააკეთებს, მანამდე
აქაურობას დაგათვალიერებინებთო.
მაღლა, აღმართზე დავიწყეთ სიარული, ჭრელა-ჭრულა ძროხები დიდი თვალებით
გვიყურებდნენ. ძაღლი, სახელად მურია, რომელიც უკვე დამიმეგობრდა, უკან მოგვყვებოდა.
ეს სუნი, ეს მთის უცნაური სუნი, ყველაფერს ასდიოდა. აქეთ-იქეთ ყველაფრის
თვალიერებით ისე ავედით გორაკზე, ვერც გავიგე. მოვედითო და რომ მოვიხედე, სუნთქვა
შემეკრა, თვალების დახამხამებასაც ვერ ვბედავდი, ქუდს უკან ვიწევდი, რომ თვალებზე არ
ჩამომფარებოდა და ეს სუნთქვის წამგლეჯი ნახატი თვალთახედვიდან არ გამქრალიყო.
მეგონა, ყველაზე და ყველაფერზე დიდი ვიყავი, ყველა გორაკს და ხეს ვხედავდი. ხეებს
ფერადი კაბები გასცვენოდათ, მაგრამ მაინც ლამაზები იყვნენ.
ღრმად ჩავისუნთქე, ის ჰაერი, რომელმაც ჩემი ფილტვების „გაყინვა“ შეძლო. იმ წუთას
ამაზე სასიამოვნო არაფერი წარმომედგინა. სიცივეც დამავიწყდა. ვერც იმას ვამჩნევდი,
მურია ხელს როგორ გამეტებით მილოკავდა. ბავშვების ლაპარაკი თითქოს თანდათან
მიყუჩდა, თითქოს ჩაიძირა და მარტო დავრჩი. მარტოობის სულ მეშინოდა, მაგრამ ახლა ისე
თავისუფლად ვიგრძენი თავი, თითქოს დავფრინავდი. თითქოს რა, ... დავფრინავდი...
ამ მოულოდნელობებით სავსე და დაუვიწყარ დღეს ვნახე, თუ რა ლამაზი ყოფილა ფშავი,
198
რა გემრიელი იყო ის დამბალხაჭოს ხაჭო-ერბო, რომელზეც დედაჩემი გიჟდებოდა. მივხვდი,
თუ რა იყო ასეთ სიცივეში კარგად ყოფნა და კიდევ უფრო დათბა...
ბავშვებმა სოფელში ავიტეხეთ წასვლა ამ ყინვაში. დედას მეტი სხვა რა გზა ჰქონდა, რასაც
ჰქვია აჯანყება, მოვუწყვეთ, ხოდა, დაურეკა ორივე ბიძას: ˜ ჩანთები ჩაალაგეთ და სოფელში
ერთი-ორი დღით წავიდეთო. ˜ მოკლედ, ჩავედით სოფელში და უზარმაზარი თოვლის
მთები დაგვხვდა. მანქანიდან გადმოვედით თუ არა, ეგრევე თოვლში ჩავხტით. ჩვენი
200
სოფელი მთაში არაა, ამიტომ იქაც ისეთი გასაკვირია თოვლი, როგორიც თბილისში.
დიდებმა ყურადღება არ მოგვაქციეს, ალბათ მიხვდნენ, რომ ბავშვები ვიყავით და უბრალოდ
თოვლი გვიხაროდა. ჩემმა ბიძაშვილებმა და მე თოვლის პაპის გაკეთება დავიწყთ, მერე
ბიჭებს მობეზრდათ და შიგნით შევიდნენ. გოგოებმა კი მთელი გული და სული ჩავდეთ
ჩვენი თოვლის პაპის გაკეთებაში, რომელიც ცხოველს უფრო ჰგავდა, ვიდრე ჩანაფიქრს.
სტიჩი დავარქვით. ჩვენს შედევრს კმაყოფილი სახეებით ვუყურებდით, როცა ჩვენ თვალწინ
ნაფშხვენებად იქცა. დამნაშავეები კი გიორგი და ნიკა იყვნენ. გამწარებულმა, თან 8 წლისამ,
უაზარმაზარი თოვლის გუნდა მოვაგროვე, ნუ, რაც შემეძლო, და პირდაპირ თავში ვესროლე.
გიორგი უკან გადავარდა, გოგოებმა სიცილი დაიწყეს, მეც გამეცინა, სანამ პირდაპირ სახეში
არ ვიგძენი გაყინული თოვლის გუნდა, რომელიც ნიკასგან მოდიოდა. ამით დაიწყო და-
ძმებს და ბიძაშვილებს შორის მე-3 მსოფლიო ომი. იმდენი ვიგუნდავეთ, რომ გავილუმპეთ
და რასაც ჰქვია, გავიყინეთ. სახლში შევედით და მშობლები თითქოს ადგილზე
დაპაუზდნენ, თვალწინ გასაოცარი ხედი რომ დაინახეს. სველი თმები, აწითლებული
ცხვირები და ლოყები, გაყინული ხელები სველი ხელთათმანებით და, რაც მთავარია, ყველა
სინქრონში ვკანკალებდით. კარები ჩვენ უკან ისევ ღია იყო, როცა უკან მივიხედე და
ნაომარი ველი დავინახე. თითქოს ყველა მომენტი რაც 2 წუთის წინ მოხდა, განმეორდა და
ისევ იმავე დროში გაქრა. გაყინული კი ვიყავი, მაგრამ შიგნიდან დამთბა. ჩვენ ისტორიაში
დაიწერება ალბათ ეს დღე,მაგრამ რაღაცნაირად გული დამწყდა. ის ჩვენი თოვლის პაპა, ის
ჩვენი წამებში გაკეთებული ბაზები რომ გუნდების ცვენისთვის თავი რამისთვის
შეგვეფარებინა, ყველაფერი გაქრება ხვალ... მაგრამ ის მახარებს, რომ ისევ მოთოვს, თუ არ
დადებს, ოდესმე ხომ დადებს, არაა? თუნდაც დიდები ვიყოთ, ჩვენ მაინც ისეთები ვიქნებით,
როგორებიც ახლა, ამწამს ვართ და ასევე მშობლებს სულ დავაწყვეტთ ნერვებს. ნეტა ის
თოვლის პაპა მაინც არ დაენგრიათ, სანამ კარები დაიკეტებოდა, ბოლოჯერ მაინც
გამიღიმებდა...მაგრამ მე გაღიმება მაინც მოვასწარი.
201
სანამ დავიბადებოდი
202
cრა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდების გარეშეM^~ბოისი)
203
მარიამ ქელბაქიანი
(დაბ: 26/07/2005 )
14 წლის
***
***
ყველაზე კარგად ადამიანი მაშინ ჩხუბობს, როცა არ ეშინია მოხვედრისა. ზოგადად, ხომ
ყველაფერი გამოგდის, როცა არ გეშინია. მუშტი პირდაპირ ცხვირში მხვდება, ცხვირში
მხვდება და რატომღაც საფეთქელში მირტყამს. თვალებში მიბნელდება, ვბარბაცდები და
ისტერიულად მეცინება. სახე და მაისური სისხლით მესვრება. ტკივილი მომწონს, მაგრამ
მაინც მაღიზიანებს და ყვრიმალის ძვალში ვურტყამ ხელს. ხელი მეტკინა, იმასაც ვატკინე. 23
საათია, არ მიჭამია და არ მიძინია, მაინც ენერგიით სავსე ვარ. მაგრამ ჩემი ტვინი
სეროტონინს ვეღარ გამოყოფს, ძალიან გაღიზიანებული ვარ, ყველაფერი მტკივა და ახლა
ჩხუბი მაგრად მჭირდებოდა. მთელი ძალით ვურტყამ მუცელში წიხლს და რომ ვიცი, რამე
უარესს დამიბრუნებს, ვეუბნები, რომ დავიღალე. ის ჯერ კიდევ ჩაკეცილია, ნელ-ნელა
სწორდება, არაფერს მეუბნება, თვალებშიც არ მიყურებს და მიდის. მართლა დავიღალე.
ვისვენებ, ღრმად ვსუნქავ, ქვიშაზე ვწვები და ვიკუნტები. იცოდით, რომ ადამიანი, როცა
თავს არაკომფორტულად გრძნობს, ან როცა დეპრესიაშია, იხრება და იკუნტება,
ქვეცნობიერად ემბრიონის პოზას იღებს. ისეთს, როგორიც ახლა მე მაქვს. წოლა ესეთი
სასიამოვნო არასდროს ყოფილა. ამასთან ერთად, ზღვის ყურებაც მამშვიდებს. ვეღარ
ვაზროვნებ, მარტო ემოციებია. შიგადაშიგ შიმშილი თავს მახსენებს და რაღაც მწარედ
მივლის კუჭში. ვდგები და ზღვაში შევდივარ, ვყვინთავ. სისხლი და ქვიშა მშორდება.
წყალზე ვწვები.ზემოდან მზე ანათებს, თბილა. ძალიან მშვიდი და ლამაზი მომენტია.
204
***
საიდან მოდის ემოცია. ტვინის რომელი ნაწილი ქმნის ამ ემოციებს და რას უშვება მერე
ნერვებს, მუცელს, გულს, ფილტვებს, რატომ უქმნის დისკომფორტს. რატომ მივყავარ ამ
უაზრო ფიქრებს კანკალამდე, გულის აჩქარებამდე, ფიზიკურ ტკივილამდე? სინამდვილეში,
მაგრად არ მაინტერესებს, ზედმეტად მივეჩვიე და თან ყველაფრით შეიძლება კაიფი. ასეთი
ემოციებითაც კი. ვწვები ვაკვირდები ჩემს ემოციებს. არ ვინძრევი, არადა, ეს ყველაფერი
შიგნით აღარ მეტევა, მინდა გამოვხატო, ვიყვირო, ვიტირო, ვიხტუნო, ვიჩხუბო, ვიცეკვო.
ისე, როგორ ენერგიას გვაძლევს ემოციები. მაინც არ ვინძრევი. უმოძრაობა თავს ნივთად
მაგრძნობინებს, რომლის შიგნით რაღაცები ხდება. ახლა ვცდილობ, ვიგრძნო ჩემი სხეულის
ყველა ნაწილი, ფეხის თითებიდან დაწყებული თმით დამთავრებული. ჩემი თავი მიყვარს .
ეგ ყველაფერს ამარტივებს. იმ ჩაკეტილი წრიდან გამოვაღწიე და ყველაფერი იქ დავტოვე.
ყურადღება გადავიტანე. გარეთ გავდივარ, სახურავზე. შუა ღამეა, ყინავს, ქარი მიბერავს,
რატომღაც ქარი კიდევ უფრო მმატებს თავდაჯერებულობას, თითქოს ეს ქარის სიძლიერე
მეც მაძლიერებს. ისევ მუსიკას ვრთავ. რას შვებოდა ხალხი, როცა ცუდად იყო, სანამ
ფილმებს და მუსიკას შექმნიდნენ? ან როცა უბრალოდ ყველაფრისგან მოწყვეტა უნდოდათ?
ის ერთფეროვნების და სამყაროს შავ-თეთრად აღქმა მივლის, წეღან რომ მქონდა. როგორ არ
უნდა გამიქრეს, როცა ამ გაშლილ სივრცეს და ლურჯ ვარსკვლავებიან ცას ვუყურებ!
***
***
ახლა და აქ
206
***
***
***
207
***
208
მაშო გოგიაშვილი
(დაბ: 9/03/2006 )
14 წლის
რაღაც კარგი
მარტო ყოფნა კარგია. ვინმესთან ერთად გუბეებში ხტუნაობაც. ასევე კარგია წვიმისგან
სველი სხეულის უცნაური მოძრაობა, რომელსაც მაინცდამაინც ცეკვას ვერ დაარქმევ.
სიბნელის შიშიც. ლამპიონების ანარეკლიც. სიცივეც და დიდ ქუჩაში დაკარგვაც კარგია. ეს
იყო შესავალი. ისტორია კი სინამდვილეში მზეზე უნდა იყოს. სათაურით: როგორ გახია მზემ
ღრუბლები და გამოვიდა. ოღონდ, სიმართლე რომ ვთქვა, ამბავი მასზე კი არა, ჩემზეა. და
ალბათ მზე კი არა, მთვარეა მთავარი. არა იმიტომ, რომ ვეტრფი და რამე. არა, უბრალოდ,
ღამე ჩემია. სიბნელეც ჩემია. და მზეს რომ მიაწერეს მთვარის სინათლე, ეგ ნათელიც ჩემია. არ
ვარ ეგოისტი. არა, გატყუებთ, ვარ. ასევე, მესაკუთრე ვარ. ასევე შემიძლია მოსმენა. შემიძლია
იმის დავიწყებაც, რომ ჩემ გარდა კიდევ ვინმე არსებობს. ეს ალბათ ცუდია. შემიძლია
საზღვრებში თავისუფალი ვიყო. არ შემიძლია სიბნელის და სიმარტოვის ატანა. ასევე,
სიზუსტის. არ შემიძლია ვიყო ადამიანთან, რომელსაც ზუსტად ჩემნაირი აზრები აქვს.
მომბეზრდება ეს ყველაფერი და კიდევ ის, რომ მე ვიცი, ვინ ვარ. ზუსტად ვიცი, რა და
როგორ მინდა. და ისიც, რომ ამ ყველაფერს მივიღებ. არ გეგონოთ, რომ თქვენთვის აღვწერე.
ალბათ ეს უფრო ჩემთვის იყო ამბავი მზეზე, რომელიც, სინამდვილეში, მე ვარ. და მზესთან
კი არა, მთვარესთანაა კავშირში. როგორ გახია მზემ ღრუბლები და გამოვიდა, მეორენაირად
კი - როგორ გაძვრა მე სამყაროებს შორის და საკუთარ თავს დაუბრუნდა.
209
მთვრალი ბოთლი მინდორში
დიდი არა, თუმცა უსაზღვრო, მწვანე მინდორი ქალაქის ქაოტური ცხოვრებისგან შორსაა.
მასში არასიმეტრიულად განლაგებული ხეებით. ადა მოხუცი ქალია. სახეზე მრავალი ნაოჭის
მიუხედავად, თვალებში მაინც აქვს ის რაღაც, მოელვარე ცეცხლი, რომელსაც ალბათ
ცხოვრებისადმი ინტერესი და მრავალფეროვნება ჰქვია. როგორც ჩვეულებრივ, მისნაირ
ხალხს ჩვენ უბრალო მენაგვეებს ვუწოდებთ. ადა მეენაგვე არაა, არც ჩვეულებრივ ხალხში
შედის. არის მასში რაღაც, რაღაც აუხსნელი. ხალხს უყვარს მოხუცის საღამოს ჩაის
წვეულებებზე დასწრება, რომლის დროსაც სტუმრები ისმენენ ქალის მიერ შეგროვებულ
სხვადასხვა ისტორიას სხვადასხვა პიროვნებაზე, სხვადასხვა დროში და სხვადასხვა გაგებით.
მისი ლამაზი ამბები რეალურს ჰგავს. შეიძლება, არის კიდეც.
20:48 ადა ამბავს ჰყვება:
მინდორში მდგარი, დიდი მუხის ქვეშ მთვრალმა ღვინის ბოთლმა ისტორია დაგვიტოვა
შემხვედრი წყვილის. არა, არა... შემხვედრი უცნობი წყვილის, რომელიც მზის ჩასვლას
ეტრფოდა ჩვენს მდელოზე. იმ მელოდიაზე ცეკვავდნენ, რომელიც მხოლოდ მათთვის
იკვრებოდა, მხოლოდ მათ ესმოდათ. ხის ქვეშ გადახრილი ბალახი ჯერ კიდევ არ იყო
გასწორებული. ჩემს მისვლამდე სულ ცოტა ხნის წინ დატოვეს იქაურობა. გუშინ ღამით
ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა იყო. ალბათ ისინიც დაითვალეს.- ადას დეტალები უყვარს,
ლამაზი დეტალები.
- ჩაი კარგია?- ერთი გამოვიდა წარმოსახვიდან და, როგორც ყოველთვისო, გასძახა.
დანარჩენები ჯერ კიდევ მდელოზე ცეკვავდნენ წყვილთან ერთად. კიდევ მუხაზე წვრილად
იყო ამოტვიფრული „ორი უცნობი“. ანუ ერთმანეთი გაიცნეს. - ადა ბევრს არ ყვება. მოხუცი
თქვენც გაძლევთ ისტორიას, რათა სხვადასხვა, თქვენებური დეტალი შემატოთ. ღამით
ყველა ადას სტუმარი ოცნებობს, ოცნებობს რეალურ ზღაპრებზე, რომლებსაც ბედნიერი
დასასრული აქვს კი არა, საერთოდ არ სრულდება.
მეგი კუპრაძე
(დაბ: 10/08/2008 )
11 წლის
ვარსკვლავები
- ლუკა !
- რა?
- რა და ვარსკვლავებს შეხედე!
- და რა? ვარსკლავებია, მეტი არაფერი!
- ლამაზია!
210
- ჩვეულებრივია.
- ყველა ვარსკვლავი რომ ჩამოვარდეს, ეგრე არ იტყვი.
- ისე, მართალი ხარ!
- ლუკა!
- რა?
- რო გავიზრდებით, ერთს ხომ დამიჭერ?
- კი, დაგიჭერ და თუ მოგინდება, მთელ ცას ჩამოგიღებ.
დიდი ხანია ვწერ. ვწერ გამვლელებზე, მეგობრებზე, ახლა კი ჩემს თავზე დავიწყე წერა.
ცოტა ხნის წინ წიგნის წერა დავიწყე, დიდი არაფერი. ამას ვეუბნები ჩემს თავს ყოველდღე,
მაგრამ ვიცი, რომ ერთხელ შევძლებ, შევძლებ დავწერო..
ჩვენი ამბავი
აი, ისევ ავდექი და სკოლისკენ წავედი. იქ ჩემ მეგობრებს შევხვდი და გზა ჩვენი
კარადებისკენ გავაგრძელეთ. გზაში გოგოები ულიმიტო ინტერნეტით ტრაბახობდნენ. მალე
ადგილზე მივედით და იმაზე დაიწყეს წუწუნი, თუ რა ბანძი და სასტიკია რეალობა. მე კი მე
ვერ მოვითმინე და ვთქვი: არა, რეალობა არაა სასტიკი, ეს ჩვენ მოველით ბევრს. მოველით
იმას, რაც თვითონაც ვიცით, რომ არ მოხდება, ჩვენ ვართ გამოტენილი ფანტაზიით. ჩვენ
ვცხოვრობთ იმ წარმოსახვით სამყაროში, სადაც წკაპ და ყველაფერი იდეალურადაა, მაგრამ
ყველაფერი ისე არაა, როგორც ჩვენ გვინდა და ამას უნდა შევეგუოთ, მაგრამ ოცნებები არ
უნდა შევწყვიტოთ!
***
ისევ ვიღვიძებ. სარკესთან მივდივარ და ვერავის ვერ ვხედავ, სახეს ვიბან და ისევ
ვიხედები სარკეში, მაგრამ მაინც მაინც ვერავის ვხედავ, ვერც იმ გოგოს, რომელიც ყოველდღე
სკოლაში დადის და ვერც იმ ადამიანს, რომელიც სხვის ხუმრობებზე იცინის ხოლმე ....
ჩანთას ვალაგებ და კარებთან ვდებ. ისევ მივდივარ სარკესთან და, აი, ვიღებ ნიღაბს. ნიღაბს,
რომელსაც ყოველდღე ვიკეთებ. აი, ახლა მე ვარ მე. უფრო სწორედ, გოგონა, რომელიც
ყოველდღე სკოლაში დადის და ყველაზე ძნელი ნიღაბს მოხსნაში ის არაა, რომ მეგობრები
ისევ შეეცდებიან შენს უკან ჩათრევას და არც ის, რომ ოჯახის წევრებიც ამას შენს კიდევ ერთ
ხუმრობად ჩათვლიან, არამედ ის, რომ იპოვო ადამიანი, რომელიც ნიღბის უკან იდგა,
რომელიც მთელი ამ დროის განმავლობაში სადღაც დაიკარგა, გაქრა.
211
სიზმარი
- ე, ბიჭო, აქ მაგარია!
- მართლა მაგარია !
- რა გინდა, გავერთიანდეთ და ერთი დიდი გუბე ვიყოთ!
- რა გავერთიანდეთ, დისტანცია დაიკავე! კარანტინი რას ნიშნავს, იცი???
- კაი რა, რა გჭირს?
- კარანტინი მჭირს..
- ხოდა, შემდეგში არ მომთხოვო ერთად ყოფნა!
ნათია ერისთავი
(დაბ: 5/04/2003 )
17 wlis
დამშვიდობება
ლაშქრობის მეორე დღე იყო, როცა ძაღლი აგვეკიდა. მთის ძაღლი იყო და ეტყობოდა, რომ
ხალხთან ყოფნა მონატრებოდა. შანსი არ გამოტოვა, მესამე დღესაც ჩვენთან იყო, მეოთხეზეც
და მთელი კვირა, სანამ მთები ჩვენ გვმასპინძლობდნენ. ამასობაში კი კვირაც გავიდა და
ძაღლი, რომელსაც ცუგო დავარქვით, ოჯახის წევრივით შეგვიყვარდა. თან წინ მიგვიძღოდა
და ახალ ბილიკებს გვიმოწმებდა, უსაფრთხო იყო თუ არა, ზოგჯერ კი უკან მოგვყვებოდა,
რომ დარწმუნებულიყო, ჩვენს 24 კაციან ჯგუფს არავინ აკლდა. ერთხელ მორიგი
ძაღლებისგანაც დაგვიცვა, სამნი იყვნენ ერთის წინააღმდეგ. ცუგომ კი დაამარცხა და მოუგო,
თუმცა ფეხზე ნაკბენი ჰქონდა და დარჩენილი გზასაც კოჭლობით მოგვყვებოდა.
განსაკუთრებით ნიტას შეუყვარდა ის და ლაშქრობის დამთავრებამდე 2 დღით ადრე დაიწყო
212
ტირილი, ცუგო როგორ დავტოვოთო. ვგრძნობდი, ცუგომაც იცოდა, რომ ბოლოს ჩვენი
დატოვება მოუწევდა, დილით ადრე მისგან გაპარულებს, მაინც გამოიქცეოდა და
დაგვეწეოდა. 1 კვირის შემდეგ ის ბაქანზე დარჩა. მისი წაყვანაც კი ვიფიქრეთ, მაგრამ
თბილისში მეცხვარე ძაღლს არაფერი ესაქმებოდა. თავიდან კი გამოგვეკიდა და გვდია,
მაგრამ მატარებელს ვერ გაასწრებდა. ბოლოს გმირულად შეეგუა ბაქანზე მარტო ყოფნას და
კვლავ მთებში დაბრუნდა. ჩვენ კი ის უკვე ერთ კვირაში დაგვავიწყდა.
მამის დღე
მამის დღე ყველაზე მეტად მამაჩემს უყვარს, ალბათ არცაა გასაკვირი. თუმცა პირველად
რომ ახსენა, არც ვიცოდი, ეგეთი დღე თუ არსებობდა. დედა ამბობდა: ყველა დღე ისედაც
მამის დღეა და მაგიტომაცაა, რომ დედის დღე ასე გამოყვესო. მე კი, როგორც დედის კუდი,
მის ნათქვამს ვიმეორებდი, როცა მამიკო ჩემს მილოცვას ელოდებოდა - ყველა დღე ისედაც
მამისაა-მეთქი. და მაინც, ტკბილად და მოკლედ ჩავარჭობდი პატარა ცხვირს მამიკოს
ლოყაში და, რადგანაც მამიკოს ასე უყვარდა ეს რიტუალი, საღამოსაც კონიაკზე ცხვირს
მივაჭახუნებდი. მე, ელენე და რატი სადღეგრძელოს მთქმელები ვიყავით, ერთი დედიკო
ადღეგრძელებდა მას და მერე თვითონ მამიკოს ვუსმენდით, როგორ ამბობდა ჩვენს
სადღეგრძელოებს. არ დავიწყებ ძაან კარგი დრო იყო და ეგეთებს, რადგან მომავალშიც
მელოდება ბევრი ეგეთი კარგი დღე, ადრე როგორიც იყო, როცა მამიკო ძილის წინ
შემოვიდოდა და მეტყოდა, დედიკო თუ გაგაბრაზებს, მითხარი და ღამით ჩუმად ცერა
თითები დავაჭრათო, მე კი ამ ნათქვამზე მეცინებოდა, როცა სხვა მსგავს შემოთავაზებებზე
სულ ვტიროდი. რომ მეუბნებოდა, ყველა ბანანს შეგიჭამ და დედიკომ რამდენიც არ უნდა
მოგიტანოს, იმათაც სულ შეგიჭამო, თითქოს ეგ იყო ჩემი ყველაზე მთავარი სადარდებელი.
ისიც მენატრება, სამსახურიდან მოსული მამიკოს საჭმელი 4 წლის ასაკში ჩემზე რომ იყო
დაბარებული და თითოეულ ვახშამზე ვეუბნებოდი რამდენზე უნდა გაეთბო. ისტორიებს რა
გამოლევს, რომლების გახსენებაზეც კი უნებურად მეღიმება და მამიკოს ჩემთვის გულში
ვადღეგრძელებ, იმის მიუხედავად, რომ ხმამაღლა ეს არასდროს გამიკეთებია.
განსაკუთრებით მამის დღეზე ვფიქრობ მასზე, თუმცა, არ ვიცი, რომელია ეგ დღე. ყველა დღე
ხომ ისედაც მამის დღეა.
მთელ დღეს რომ ვიფიქრო, ნეტავ სად გავალ, რამეს მაინც თუ მივხვდები. იქნება თუ არა
ჩემი გადმოყირავებული ქვიშის საათის დრო ღირებული. მინდა, ჩემს საზღვრებს გავცდე და
„მე“ აღარ ვიყო. მინდა ცოტა ხნით ვინმე სხვაც ვიყო, რომ რამე ახალიც გავიგო. თან ისეთი,
რაც სხვას ჯერ არ აღმოუჩენია და ცოტა ხნით მაინც განსაკუთრებულობის სურნელი
შევიგრძნო.
დღეს ჩემი ძალიან შორეული ნათესავი გარდაიცვალა. მაგრამ მას არ ვიცნობდი,
ამიტომაც არ მწყენია. გონებას ეწყინა, გულს კი არაფერი არ უგრძვნია. არადა, მინდოდა
წყენოდა. მინდოდა, რომ იმ ვიღაცის შვილებზე მეფიქრა, რადგან დღეს ისინი უდედოდ
დარჩნენ. მართალია, უკვე დიდები არიან, მაგრამ დედისთვის - მაინც პატარები. მინდა, რამე
ახალი ვიგრძნო, რომ რამე ახალიც გავაკეთო.
ახლა დედიკოს ბარკალზე ვეფერები. გეტყვით, რომ ბარკალს დედიკოს ბუთქუნა მკლავს
ვეძახი და ჩემთვის ის ოჯახის წევრია. დედიკო კი ტახტში გემრიელად ჩამჯდარა, ქარგავს და
თან მაგარ ფილმს უყურებს. დილაობით დედიკო მძინარეს მიყურებს ხოლმე. მე საიდან
უნდა ვიცოდე, თუ მძინავს, არა?! მაგრამ მართლა ვგრძნობ და ცალ თვალს რომ გავახელ,
უკვე ვხედავ კიდეც, რომ ძალიან ტკბილად მეფერება. თან ცდილობს, რომ არ გამაღვიძოს. მე
მძინარე ვბუზღუნებ, რომ გამაღვიძა, მაგრამ, სინამდვილეში, უსაზღვროდ მსიამოვნებს.
ნეტავ, მომავალში მასე კიდევ ვინმე თუ მომეფერება და მსგავსად თუ ვეყვარები ვინმეს.
ახლა დედას ზუსტად ისე ვუყურებ, როგორც ის დილაობით მიყურებს ხოლმე. ისიც,
ალბათ, გრძნობს და მასაც სიამოვნებს, მაგრამ მაინც განაგრძობს ფილმის ყურებას, ქარგვას
და არც იმჩნევს ჩემს დაჟინებულ თვალებს. შუქი ლამაზად ანათებს ოთახს, თანაც ისეთი
შუქი, როგორიც მე მიყვარს, ყვითელი, მოგუდული და თბილი. ბარკალი ჩემს ხელებში
ბედნიერია. დღეს, მგონი, რაღაცას მივხვდი, მაგრამ რა მნიშნელობა აქვს, ამ დღეს ხომ ვიღაც
გარდაიცვალა...
215
აპრილის წყნარი, ალერსიანი დღე
216
- კაი, კაი ახლა ჩემი ჩასვლის დროა და უნდა გავთიშო, თორემ ამდენ ხალხში შენთან
ერთად გზას ვერ გავიკვლევ. სახლში რომ მივალ, შეგატყობინებ. ანუ, სავარაუდოდ 10
წუთში.
ამაზე გაჩუმდა და ძალიან საწყლად გაიკვლია გზა სახლისკენ. მინდოდა, დავხმარებოდი
და ჩამეყვანა, მაგრამ ამ მოკლე დროში ისედაც ზედმეტად შემიყვარდა. ამიტომაც დავანებე
თავი და ცალი თვალით ჩემი ძველი სამუშაო განვაგრძე. ბოლოს ვერ მოვითმინე დ ჩასულს
გავძახე: - ნახვამდის, ბატონო! მან კი გამომხედა, მაგრამ ისე, მე არ მიცნობდა ისე, როგორც მე
მას, ამიტომაც ვერც მიხვდა, რომ მე დავუძახე. ან რას დამინახავდა... ხო, ალბათ, მაგაშია
საქმე, თორემ მე ხომ მართლა გულწრფელად ვუთხარი: - ნახვამდის, ბაბუ!
***
შინ ყოფნა
რაც დედამ გაიგო, რომ ეკლესიაში ვეღარ ივლიდა, ხატი მოაბრძანა სახლში. არაფერი
უთქვამს ჩემთვის, მაგრამ ვიცოდი, რომ ძაან უნდოდა ხატთან მივსულიყავი და
ვმდგარიყავი, თუნდაც, არ წამეკითხა ლოცვები. მე კიდევ არ მინდოდა და მორჩა! ადრეც
მქონია მცდელობა მასთან მივსულიყავი და რამე მეგრძნო, მაგრამ არა. არაფერი ხდებოდა
მისი დანახვისას. ვერაფერსაც ვგრძნობდი. გუშინ ბებო შემოვიდა ოთახში, მე ფილმს
ვუყურებდი. უსიამოვნოდ მკითხა, წამო რა, ბე, რა და ჩემთან ერთად დაანთე სანთელი. მე
უარზე ვიყავი, დავიჭყანე, მაგრამ უარი მაინც ვერ ვუთხარი. ეს ხომ ბებო იყო. ამიტომაც
მორჩილად წავყევი, წამოვიფარე თავსაფარი და ძეგლივით დავდექი მის წინ. ლოცვებიც
წავიკითხე და ოთახი ბედნიერმა დავტოვე. არ გეგონოთ, რომ ხატის დამსახურება იყო.
უბრალოდ, მივხვდი, რომ ლოცვების გარეშეც მე მუდამ შინ ვიყავი.
დამრგვალებული სავსე მთვარე ღრმა ჭაში იხედება და სარკეში თავის თავს აკვირდება.
იმდენ ხანს აკვირდება, რომ გეგონებათ, შიგით ჩავარდაო. ჭასაც ასე ჰგონია. ეშინია, რომ
გაიჭედება და ვეღარასდროს ამოვა. მთვარეც ვერანაირად ვერ ერევა თავს და ვერ წყვეტს ჭის
სარკეში ყურებას. მალე კი სავსე მთვარე ნელა იფუშება და ისევ თხელდება, აღარ მოსწონს
საკუთარი თავი და ჭას აღარ ემეგობრება. კი არ იცის, რომ ჭას ასეთი უფრო მოსწონს.
218
მე არ მინდა ვიყო გაწუწული ძაღლი!
დღეს სკოლიდან შატალოზე წავედი. აბა, 9 აპრილს ვის გაუგონია მეცადინეობა. ხოდა,
დედაჩემმა ნახა შემთხვევა, უსაქმურად რომ ვიწექი ტახტზე, წამომაგდო, წამო, სასეირნოდ
წავიდეთო. მეც, სხვა დღეებისგან განსხვავებით, ვერაფერი მოვიმიზეზე, სხვა გზა არ
მქონდა, წავყევი და ამ ორი კვირის განმავლობაში პირველად გავყავი ცხვირი გარეთ. გარეთ
გასულმა პირველივე წუთებიდანვე შევამჩნიე, რომ ამ ორი კვირის განმავლობაში კიდევ
ბევრი შეიცვალა. მცენარეებს სხვადასხვა შეფერილობა მიეღოთ და, დილის სუსხის
მიუხედავად, მაინც მხიარულობდნენ. შხაპუნა წვიმა ნაზად ეცემოდა მათ ფოთლებზე, მეც
მეცემოდა კაპიუშონიდან გამოყოფილ ცხვირზე, გამეყინა, მაგრამ ეგეც კი ძაან სასიამოვნოდ.
გაზაფხული არ რჩებოდა იზოლირებული და მაინც აგრძელებდა გაზაფხულობას. მე და
დედაჩემი მთელი გზა ვლაპარაკობდით, არ ვაძლევდი უფლებას სიჩუმეს, რომ
გაზაფხულსაც ელაპარაკა. შიგადაშიგ მაცემინებდა და ჩუმად მე და დედა გარშემო
ვიყურებოდით, რომ ვიღაცას ტესტების გასაკეთებლად არ დავეჭირეთ, მერე კი გულიანად
ვიცინოდით. მიწაზე გუბეები გვხვდეოდნენ. მეც არ ვტოვებდი შანსს და მათ ჩავცქეროდი,
ჩემს უშნოდ გაზრდილ თმასაც ვისწორებდი. შეძლებისდაგვარად რომ გავილამაზებდი, მერე
გუბეში ვხტებოდი და დედიკოს ვწუწავდი. პატარა ბავშვივით ვიქცეოდი, თან შემთხვევით
და თან სპეციალურად. იმდენი ვილაპარაკეთ და ისეთ საინტერესო თემებზე დავაფიქრეთ
ერთმანეთი, რომ ამასობაში ოთხჯერ შემოვუარეთ ბაღს. ბოლოს, სახლში დაბრუნების დროც
მოვიდა. განა რამე განსაკუთრებულს ვუყურებდი გარშემო, მაგრამ მაინც ძალიან ლამაზი
იყო ყველაფერი. ზოგჯერ მგონია, რომ რაღაც პერიოდით ციხეში ვართ. თავისებურად
თავისებურ ციხეში, სადაც დანაშაული ის მიგვიძღვის, რომ საკუთარი თავები ასე
გვეზიზღება და შესაბამისად, ცხოვრებაზეც ვწუწუნებთ. მაგრამ როცა ამ ციხიდან გამოვალთ,
თავისუფლები სილამაზის ყველა დეტალს ვამჩნევთ და საოცრად ბედნიერები ვართ.
სწორედ ამ დროს ვგრძნობთ იმ ძალას, რომელსაც ზოგი ღმერთსაც ეძახის. ვიცით, რომ ის
ყველგანაა, მაგრამ მის არსებობას მაშინ უფრო ვგრძნობთ, როდესაც ის თავის ნამოღვაწარს
ასეთი დიდებით გადმოფენს ხოლმე ჩვენს წინაშე.
როგორ ფიქრობთ, ტანსაცმელი თვითონ უთოვდება?! რა თქმა უნდა, არა. ამას უთო
აკეთებს, თუმცა ხალხი მის ნამუშევარს ისაკუთრებს და მერე ამბობენ, დედა, როგორ
დავიღალეო. ამ დროს კი უთო იმდენს შრომობს, რომ ორთქლი ასდის. დიახ, დიახ, ასეთია
სიმართლე, რამდენადაც მწარე არ უნდა იყოს. ახლაც უთო ჟენია უჟმურ ხასიათზეა, რადგან
იცის, მის ნამუშევარს მაინც არ დააფასებენ. ამის მიუხედავად, დილას მოწესრიგდა, სქელი
წარბები გადააბა ერთმანეთს და სამუშაოსთვის მოემზადა. რა ვქნათ, ზოგჯერ ასეც ხდებაო.
219
ჩქმეტია ჭიკარტი
სარკეების ქალაქი
სარკეების ქალაქი ძალიან საშიშია. როცა სარკეში იხედები, შენს თავს ხედავ ისეთს,
როგორიც გინდა, რომ დაინახო: შენს დიდ ცხვირს აპატარავებ, კეხს უსწორებ, შეიძლება
ტუჩებსაც რამე უქნა და მოკლედ, იმ ნაკვთს, რომელიც არ მოგწონს. მაგრამ რეალობას ხომ
ვერ გაექცევი. ერთ სარკეში მარტივია თვალთმაქცობაც და მოტყუებაც, მაგრამ როცა უფრო
ბევრი თვალი გიყურებს სარკიდან, დაუცველი ხდები და ტყდები. მსგავსი მომენტი
ყოველთვის ცუდ, შეუსაბამო დროს დგება. ის შენ გამცირებს სწორედ მაშინ, როცა სხვასთან
ერთად ხარ, რომ შემდეგ დღეს სარკის წინ ვეღარ გაბედო და ვეღარ იკითხო: „სარკევ, სარკევ,
ვინ არის ამქვეყნად ყველაზი ლამაზი?“ ამის მაგივრად ადგები და მთელ შენს ცხოვრებას
შეცვლი.
220
სადღაც იქ
სადღაც შიგნით მეწვის. არ ვიცი, ეს ერთი მოგონება რატომ ამოვიჩემე, ხომ ბევრად
ტკბილებიც მქონია, ბევრად საშიშებიც, მაგრამ ეს გამორჩეულია, რადგან მასში სითბოცაა,
სიტკბოც, შიშიც, მონატრებაც და რაც მთავარია სილამაზეც. 3 წლის წინ, გაზაფხულზე,
მქონდა კონცერტი. ჩემი ბოლო კონცერტი უნდა ყოფილიყო. არ ვიცი, ალბათ,
ქვეშეცნობილად ისიც მოქმედებს, რომ წინასწარ ვიცოდი, ჩემი ბოლო იქნებოდა. ჩემი
მოგონება არა კონცერტი, არამედ წინა დღის რეპეტიციაა. დავუკარი მენდელსონი, შოპენი,
ლისტი, დვორჟაკი, უკან მოვიტოვე ეს დიდი ნაწარმოებები და მივადექი მარტივ მორიკონეს,
რომელზე ლაპარაკითაც, სავარაუდოდ, თავი მოგაბეზრეთ. ვართ მუზაში მხოლოდ 3 კაცი:
მე, მასწავლებელი და მეორე, „უცხო“, მასწავლებელი. უბრალოდ წარმოიდგინეთ,
ჩაბნელებული დარბაზი, სცენა, ნახევრად განათებული, და შავი, მტვრიანი როიალი,
რომელიც შემდეგ დღეს უნდა გაეწმინდათ. დავუკარი, ალბათ, ნორმალურად დავუკარი. არ
ვფიქრობდი შესრულებაზე, უბრალოდ, მოგონებებს ვიხსენებდი, რომლებიც მე და
მასწავლებელმა ერთად შევქმენით. ამასობაში, თურმე, დავამთავრე დაკვრა და ხელები არ
ამიღია. ისევ იმ პოზაში ვიჯექი, მოკუზული, თითქოს კლავიშებს ვეხუტებოდი და არ
ვუშვებდი ბოლო მოგონებებს. ტაშმა გამომაფხიზლა, იმ „უცხო“ მასწავლებლის ტაშმა, ფეხზე
იდგა და რაღაცნაირად მიყურებდა. ექო გაისმა-„ბრავო!“-მეც ავდექი, ორ მაყურებელს თავი
დავუკარი და დავინახე ის, რის გამოც ახლაც მეფიქრება და რის გამოც ამას ისევ და ისევ
ვატრიალებ თავში. ორივე იდგა, დარბაზის კუთხეში, უკან და სიამაყით მიყურებდნენ. ჩემს
მასწავლებელს შევხედე, რომელთანაც კვირაში ორჯერ 9 წლის განმავლობაში დავდიოდი
და თვალი მოვკარი მის ლოყაზე ჩამოგორებულ ცრემლს. შეიძლება, უბრალოდ
წარმოვიდგინე, მე ხომ სათვალე არ მეკეთა. ალბათ, არაფერია ახლა, რომ ვყვები, მაგრამ ეს
იყო ჩემთვის ყველაფერი. ის, რომ ჩემი დაკვრით სიამაყე, სევდა, სიყვარული გამოვიწვიე.
ალბათ, მაგიტომაც ვეჭიდები ამ მოგონებას, არ ვარ მზად, რომ დამტოვოს. ეს სხვებივით
არასდროს იქნება, თუ წავა, არასდროს დაბრუნდება. თან როგორ გავუშვა, როცა არ ვიცი,
სად მიდიან მოგონებები...
***
მამა ბაქოში მუშაობს. მარტო ცხოვრობს, მაგრამ სულ დაკავებულია ხოლმე. ალბათ. არ
აძლევს თავს უფლებას, მარტოობამ დაამარცხოს, ამიტომ, სამსახურის გარდა, დარბის,
ვარჯიშობს, ფილმებს უყურებს, ძალიან ბევრს კითხულობს. 20-მა წელმა დიდი განათლება
მისცა. ვიცი, რომ სულ ვენატრებით და ყოველდღე უნდა ჩვენგან ახალი ამბების მოსმენა.
დედა ყოველდღე ურეკავს, მე - არა. ყოველდღე რომ დავურეკო, მოსაყოლი არაფერი მექნება
ხოლმე, ამიტომაც იშვიათად ვწერ. თვითონ ელოდება ხოლმე ჩემს მესიჯებს, მაგრამ არ
მიდის. ფიქრობს, ახლა რომ დამირეკავს, ბევრს ველაპარაკები, გამოვკითხავ სკოლის,
კალათბურთის, მუსიკის ამბებს და წინანდელივით სიტყვაძუნწი არ ვიქნებიო. ჩემი მესიჯი
კვირის ბოლოს მიდის:
- როგორ ხარ, მა?
- კარგად მა, კარგად. შენ?
30 თებერვალი
დღე, როცა ვირი ხეზე ავა, როცა ფრთოსანი ლომები დაბრუნდებიან ან, თუნდაც, 30
თებერვალი -ეს დღეები რეალურად არსებობს, უბრალოდ, სხვა დღეებში მუდმივად
გვეკარგებიან. ამ დღეებში ჩვენ ვაღებთ ჩვენთვის საშიშ ან არარეალურ კარებს და
სიგიჟეებით ვრთავთ იქაურობას, რომ არ მოვიწყინოთ. გვგონია, რომ ეს დღეც სხვა
დღეებივით, ადრე თუ გვიან, დამთავრდება, მაგრამ ასე არაა. ისინი არასდროს მთავრდება.
ამიტომაცაა, რომ, ყოველდღიურობის მოწყენილობის მიუხედავად, მაინც ვრჩებით
ცხოვრების რინგზე და, ასე თუ ისე, მაინც გამარჯვებულები, ჩენთვის სასურველი ფერის
სათვალეებით, ვტოვებთ ამ ხელოვნურობას.
222
მე ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს
მეც, როგორც ყველას, ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს, მაგრამ ზოგჯერ მაინც მარტოდ
ვგრძნობ ხოლმე თავს. თან მაშინ, როცა სახლში ვარ. ჩავჯდები ხოლმე სასტუმრო ოთახში,
ჩავირთავ მყუდრო ფილმს და ჩემების მოსვლას ველოდები. რომ მოვლენ და დავინახავ მათ
ჩემ გვერდით, თავს სრულყოფილად ვგრძნობ და გარკვეული დროით მათ ისევ ვივიწყებ.
მჯერა, რომ არასდროს დამტოვებენ.
წერილი დედას
როგორ ხარ დეე?! მე კარგად ვარ, მაგრამ უკვე აი ძაან მომენატრე. ვიცი, რა კითხვებსაც
დამისვამდი ამიტომაც პირდაპირ გეტყვი, რომ საჭმელი კარგია; ოთახში ნორმალურ
ბავშვებთან ერთად ვარ, მთლად გადასარევები არ არიან, მაგრამ ორ კვირას მათთან ერთად
გავძლებ; ქართველი ბავშვები ვინც არიან, ყველა გავიცანი და ნორმალურები არიან ეგენიც,
მაგრამ ჩემი ოთახის ბავშვებზე ბევრად ნორმალურები. ყოველ შევმთხვევაში, რამენაირი
ინტერესები მაინც აქვთ და რობოტებივით არ არიან. ენა მესმის, აქაურობა მომწონს და
ძალიან კმაყოფილი ვარ ზოგადად, მაგრამ რაღაცებით მაინც უკმაყოფილო. ბავშვების
დამოკიდებულება არ მომწონს ერთმანეთის მიმართ. სულ პირში გიყურებენ, რომ რამე
არასწორად თქვა და დაგცინონ. ყველაფერზე ქულები გვეწერება ბავშვებისგანაც და
მასწავლებლებისგანაც. ამდენი ეროვნების ადამიანია და ყველა ერთნაირად ეგოისტი ჩანს.
არიან ესპანელები, ბულგარელები, ამერიკელები, რუსები, უკრაინელები, აზერბაიჯანელები,
რამდენიმე ყაზახი და ნუ ქართველები. ერთ უკრაინელ გოგოს და ერთსაც ესპანელს
დავუმეგობრდი და კიდევ ერთი ყაზახი გოგო გავიცანი, რომელსაც ზუსტად ელენესნაირი
223
ლამაზი კალიგრაფია აქვს. ორ ბულგარელ ბიჭს დავუმეგობრდი, რომლებიც კალათბურთის
თამაშის დროს გავიცანი. ისე მოხდა, რომ ჩემი ფოკუსები ჩავუტარე და ისე მოეწონათ, სანამ
ყველა სათითაოდ არ ვასწავლე, თავი არ დამანებეს. ზეგ ნიჭიერის მსგავსი რაღაცა ტარდება
და ქართველებმა ჩამწერეს, როცა გაიგეს, რომ ვუკრავ, მაგრამ ძაან ვნერვიულობ და არ ვიცი
ზუსტად, გავალ თუ არა. გუშინ ოთახს ვალაგებდი და თან ჩუმად ჩემთვის ვმღეროდი, გარეთ
რომ გამოვედი, ბიჭებმა დამცინეს. თავიდან ვერ მივხვდი, რაზე, მერე კი მივხვდი- მე ხომ
ადელის სიმღერას ვმღეროდი და მათთვის ის საკადრისი არ ყოფილა. მოკლედ, უკვე მეორე
დღეა, რაც გამოშტერებულებივით მიყურებენ და თან რომ ჩავივლი, მაჯავრებენ და
ეცინებათ. დეე, უკვე აღარ მინდა აქ ყოფნა, მაგრამ სისულელეა ალბათ ამდენი წუწუნი, არა?!
დიდი ამბავი, თუ ეგრე არიან ჩემ მიმართ განწყობილი. მთელი ბანაკი ეგრე ხომ არ
გაგრძელდება. მაგრამ მაინც მოქმედებს სხვების აზრი ჩემზე. უბრალოდ, ჩემთვის ვმღეროდი
ოთახში, დიდი ამბავი...
დე, ხვალ იმ ნიჭიერზე თუ რაღაცაზე გავალ და დავუკრავ. თან როკენროლს დავუკრავ
და ბუგივუგის გადავაბამ. თუ კარგად დავუკრავვ მომეშვება კიდეც და თან, როგორც ჩემმა
მასწავლებელმა თქვა, საქართველოსაც ვასახელებ. სასაცილოა არა?! კაი დე, წავედი ახლა,
თორემ საუზმეზე დამაგვიანდება. გკოცნი, ყველა მომიკითხე და ხვალინდელზე
წარმატებები მისურვე. ძაან მიყვარხარ და ძაან მენატრები.
P.S. გადავწყვიტე სექტემბრიდან კალათბურთზე შევიდე...
ნიკა კვირკველია
( დაბ: 23/05/2006 )
13 წლის
სანამ დავიბადებოდი
224
ცისარტყელა
იყო ერთი ქვა, რომელიც ბალახებიან მინდორში ეგდო. ამ ბალახებში ხალხი დადიოდა,
რადგან მინდორი გზას უერთდებოდა. ამ ქვაზე კი ხალხს სულ ფეხი ედებოდათ და
ეცემოდნენ. ქვა ყოველთვის ცდილობდა ხალხის გაფრთხილებას, ხმამაღლა უძახდა მათ,
მაგრამ ადამიანებს არაფერი ესმოდათ.
ამას წინათ სხვენში ავედი საახალწლო ნივთების ჩამოსატანად. იქვე ახლოს დავინახე
პატარა ძველი ველოსიპედი. მის დანახვაზე გამახსენდა ბავშვობა, როდესაც დავგრიალებდი
ეზოში მშვიდად და უდარდელად. გამახსენდა ის ცივი ნიავი, რომელსაც მისი ტარებისას
ვგრძნობდი. გავიხსენე ის ტკბილი მოგონებენი და ნაძვის ხის მორთვა დავიწყე.
225
გორაკზე მდგარი თოვლის ბაბუს ამბავი
სხვენის ამბავი
სხვენი, ერთი შეხედვით, არც ისე მნიშვნელოვნად გამოიყურება, მაგრამ ეს ასე არ არის.
სხვენში ჩვენ ვინახავთ წარსულს. ნებისმიერი ნივთი ცხოვრების სასიამოვნო მოგონებას
უკავშირდება. ასეთი საგანი იყო თოჯინა. ეს თოჯინა ეკუთვნოდა ერთ გოგონას, რომელიც
სხვენში ადიოდა თოჯინასთან სათამაშოდ. სხვენი გოგონას ყოველდღე ელოდებოდა დიდი
სიხარულით. გოგონამ ნელ-ნელა მოუკლო სხვენში სიარულს და შემდეგ საერთოდ
შეწყვიტა. ერთ დღეს კარები გაიღო. სხვენს გაუხარდა უკვე გაზრდილი გოგონას ნახვა,
რომელსაც ყუთი ეჭირა ხელში. ყუთში ნივთები ეწყო, სხვენმა იქ თოჯინაც შეამჩნია და
ყველაფერს მიხვდა. გოგონამ ყუთი დატოვა და კარი გაიხურა. ამის შემდეგ ერთად არიან
სხვენი და თოჯინა.
იცით, როგორ შეიქმნა პირველი მატარებელი? იყო ერთი კაცი, რომელსაც ყველგან
აგვიანდებოდა და ამიტომ ყოველთვის სადღაც მიიჩქაროდა. ის ყოველდღე გზაში ღმერთს
სთხოვდა, დახმარებოდა, რომ აღარ დაეგვიანა. ხოდა, ერთ დღესაც, ღმერთმა შეუსრულა
სურვილი და კაცი მატარებლად გადააქცია. მატარებელი მართლაც არსად აგვიანებდა,
მაგრამ იმ კაცივით მაინც ყველგან ჩქარობდა.
226
მე ვარ სკამი, რომელსაც დგომა მობეზრდა
შობის ანგელოზი
იყო ერთი შობის ანგელოზი, ისეთი დაბნეული, რომ ერთხელ შეცდომით იმ ქვეყანაში
ჩავიდა, სადაც შობა არასდროს დგებოდა. უხაროდა იმაზე ფიქრი, თუ რამდენ ბავშვს და
უფროსს გააბედნიერებდა მისი დანახვა და საჩუქრები. მაგრამ ქალაქში საშობაო სიხარულის
ნატამალიც არ იყო. არც ქუჩები იყო მორთული. გაკვირვებული ანგელოზი დაუკავშირდა
ზეცას და თავისი ამბავი შეატყობინა. ზეციდან უთხრეს, რომ შემთხვევით სხვა ქალაქში
მოხვედრილიყო, მაგრამ უბრძანეს, ყველაფერი ეღონა, რომ ამ ქალაქში შობის დღესასწაული
შეეყვარებინათ, შობა ჩაეტარებინა და ხალხი გაებედნიერებინა. ამიტომ ანგელოზი
ადამიანივით გადაცმული სხვადასხვა ადგილებში დადიოდა და ყველას შობის
ბედნიერებაზე უყვებოდა. ასევე ბავშვებს ძილში აკითხავდა და საჩუქრებს აძლევდა.
ანგელოზმა ბევრი იწვალა, მაგრამ ხალხში შობის შეყვარება შესძლო. იმ ქალაქში შობას
დღემდე დიდი სიხარულით ზეიმობენ.
ჩემს სახლში არის ერთი ნივთი, რომელიც ჩემთვის განსაკუთრებულია. ეს არის ძველი,
მაგრამ თოვლივით თეთრი, პატარა ბიჭის ქანდაკება. ვუყურებ და მგონია, თითქოს ის
ცდილობს, მომიყვეს თავის ცხოვრებასა და გულისტკივილზე. მეც ვზივარ, ვუყურებ და
ვფიქრობ მასზე.
227
ერთხელ თოვლის ბაბუ დაიკარგა
გასაღები
ცალი ფეხსაცმელი
ჩიტი გულში
ყველა ადამიანს ჰყავს პატარა ჩიტი გულში. ეს ჩიტი წარმოადგენს ჩვენს გძნობებს და
ემოციებს. თუ ადამიანი გრძნობების გამოხატვას არ დაიწყებს და ჩიტს არ მისცემს გულში
ფრენის საშუალებას, მაშინ ვერც ის ვერ გაფრინდება წარმატებული მომავლისაკენ.
228
შტაბი
ალბათ ყველა ბავშვს აქვს ტყეში გაკეთებული შტაბი. შტაბი შეიძლება სულ არ იყოს
შესანიშნავი. პირიქით, ერთი შეხედვით, შეიძლება ის მხოლოდ ფიცრების გროვა იყოს.
მაგრამ მთავარი შტაბის გარეგნობა არ არის. თუ იმ შტაბში მეგობრებთან ერთად იქნები, ის
ყველანაირ ციხეზე მაგარი იქნება, რადგან შტაბს ფიცრებიკი არა, მეგობრების ერთიანობა
ქმნის.
მე ვცხოვრობ არც ისე დიდ ეზოში. მე ყველაზე მაღალი და ბებერი ხე ვარ. რამდენი
წელია ამ ეზოში ვცხოვრობ და რაც თავი მახსოვს, აქ სულ სიმშვიდეა. ეზოში სახლი დგას, ამ
სახლში ოჯახი ცხოვრობს. პატარები რომ გაუჩნდათ, მაინც სიწყნარე იყო. დღევანდელი
ბავშვები ხომ გარეთ საერთოდ არ გამოდიან. მაგრამ შემდეგ მოხდა კატასტროფა... ამ
ბავშვებმა დაითანხმეს მშობლები, რომ ლეკვი აეყვანათ. ხოდა ძაღლი რომ მოიყვანეს, მას
შემდეგ ჩემი ბედნიერი დღეები დამთავრდა. ასეთი უმოწყალო ცხოველი მე ჯერ არ
მინახავს. წარმოიდგინეთ, ცდილობს ხეზე ასვლას და ამიტომ მე და ჩემ ძმებს სულ
გადაგვაძრო ქერქი, დაგვამტვრია ტოტები... დავრჩით ასე გაუბედურებული ერთადერი
იმედით, რომ დაჭკვიანდება, მიხვდება, რომ ძაღლია და არა - კატა და თავს დაგვანებებს...
მზე ნელ-ნელა ამოდის, იმიტომ, რომ ეშინია, მძინარე ხალხი არ გააღვიძოს და თვალები
არ ატკინოს. ამიტომ ამოდის ნელა და საყვარლად.
წვიმს. პირველი წვეთები რომ წამოვიდა, უკვე ვიცოდი, რომ დავავიწყდებოდი. ბოლოს
და ბოლოს პირველად ხომ არ მოხდა ასე? უკვე მივეჩვიე ამას... რამდენიმე საათი სტადიონზე
ვგდივარ, მერე ვახსენდები პატრონს და თავქუდმოგლეჯილი მაკითხავს. მეც ველოდები
სველი და მარტო.
229
სახლის ამბავი
სახლში დაღლილი მოვედი. სკამზე დავჯექი და უცბად ვხედავ, ჩემი ძაღლი ორ ფეხზე
დგას და მეკითხება, რამე ხომ არ გინდაო... გაოცებულმა ხმა ვერ ამოვიღე, დავინახე, როგორ
მიიდგა სკამი, თაროს რომ მიწვდომოდა, გაიკეთა ჩაი, გვერდით მომიჯდა და, აბა, როგორ
ხარო? - მკითხა. მაშინ გამეღვიძა, მაგრამ იმ დღის შემდეგ ჩემს ძაღლს სულ სხვა თვალით
ვუყურებ.
სახლი მთვარეზე
მთვარეზე არის ერთი სახლი. ეს სახლი არც დიდია და არც არაფრით გამოირჩევა . მისი
უნიკალურობა ისაა, რომ ის მთვარეზეა. ამ სახლში ცხოვრობს ბიჭი, რომელიც დღე და ღამ
დედამიწას აკვირდება. თურმე ყველა ვარსკვლავზე ცხოვრობს თითო ბიჭი. ისინი
წელიწადში ერთხელ იკრიბებიან და განიხილავენ, ვისი პლანეტა ვისას სჯობია. შეკრების
ადგილი ხან ვისი ვარსკვლავია, ხან - ვისი. ხოდა, ელოდება სახლი თავის პატრონის
მეგობრების შეკრებას.
მზის ამოსვლა
მზე ჩემში
ადამიანი რომ იბადება, მას გულშიც უჩნდება პატარა მზე. მისი არჩევანია ამ მზეს
გააბრწყინებს, თუ დაბნელებული ეყოლება გულში.
230
ჩემს მიერ დახატული კაცუნას ამბავი
ერთ დღეს გადავწყვიტე რამე დამეხატა. დავხატე კაცუნა. მერე ავდექი, გავიარ-
გამოვიარე და ვფიქრობდი, კიდევ რა დამეხატა. უცვად მომესმა: - რატომ დამხატე? უკან
გავიხედე და ვხედავ, ეს კაცუნა დგას და პირდაპირ თვალებში მიყურებს. -არ ვიცი, დახატვა
მომინდა.- ვუპასუხე მე. ცოტა ხანში მეუბნება: - მომწყინდა, შეგიძლია მეგობარი დამიხატო?
დავუხატე მეგობარი. ისიც გაცოცხლდა. ნელა-ნელა ქალაქი დავუხატე, უამრავი სხვა
ადამიანით. ისინი იმდენი იყვნენ და ისე ახმაურდნენ, რომ სარდაფში ჩავიყვანე და
ვუთხარი - რაც გინდათ ქენით, თუ გინდათ, იხმაურეთ, ოღონდ აქედან არ გახვიდეთ-მეთქი.
ისინიც დამეთანხმნენ. ასე ვცხოვრობდით ერთ სახლში. მე ზემოთ, ისინი - ქვემოთ. ხანდახან
ვესტუმრებოდი და რასაც მთხოვდნენ, ვუხატავდი. ერთხრელ მითხრეს, აქ, ამ ჩაბნელებულ
ადგილას ყოფნა აღარ გვინდა, აქედან წასვლა და სამყაროს შეცნობა გვინდაო.
გაკვირვებულმა ვუთხარი, რომ გარეთ გასვლა საშიში იყო, მაგრამ უძლური ვიყავი, რადგან
უკვე გადაწყვეტილი ჰქონდათ. ხოდა, მეც დავემშვიდობე და წარმატებები ვუსურვე პატარა
კაცუნათა ქალაქს.
ჩემს ოჯახში არის ერთი ნივთი, რომელიც მამაჩემის მხრიდან თაობიდან თაობას
გადაეცემა. ეს ანტიკვარული ნივთი არის ძველი ყანწი. ეს ყანწი გამოიყენეს, როცა მე
დავიბადე, როცა მამა დაიბადა, როცა ბაბუაჩემი დაიბადა და ასე შემდეგ... იმედი მაქვს, ერთ
დღეს მეც გამოვიყენებ.
ვარსკვლავებით ვთევზაობ
ფიქრები ხმამაღლა
პატარა რომ ვიყავი, ერთხელ სკოლაში ერთი უსიამოვნო რამ მომივიდა: გაკვეთილზე
ვიჯექი, ცუდ ხასიათზე ვიყავი, მასწავლებელი კი უმიზეზოდ ხმამაღლა ყვიროდა. მეც
დავფიქდი, რა უნდა ამ ქალს, ნეტა რაზე ყვირის ამ დილაუთენია-მეთქი. უცებ სიჩუმე
ჩამოვარდა და ყველამ მე შემომხედა. მაშინ მივხვდი, რომ ეს ფიქრები ხმამაღლა
წარმოვთქვი.
231
ნიკა ხუციშვილი
(დაბ: 15/11/2001 )
18 წლის
ღია კარი
თებერვლის სიცივე ნელ-ნელა გვტოვებს, ზამთრის ქარები მალე ჩადგება, თოვლის ქვეშ
ძილისგან დაღლილი ბალახიც ხალისიანად ამოყოფს თავს და მწვანედ იყვირებს.
გაზაფხული ჩვეული ბუინით მოდის, მთებს იქით მერცხლები დიდი რბოლისთვის
ემზადებიან, ერთმანეთს უნდა დაასწრონ ამბის მოტანა, ჭიკჭიკით დაუბრუნდნენ თბილ
ბუდეებს. გამოივლიან წვიმასა და უმოწყალო ქარს, შეცდომის უფლება არ აქვთ, მხოლოდ
წინ უნდა იფრინონ, შინისკენ. განა მხოლოდ რბოლაშია საქმე, მხოლოდ ის შობს მათ ასეთ
შეუპოვრობას? მიზანის მიღწევის სურვილზე დიდი ძალა უკვდავ სიყვარულშია, იმ
ადგილის სიყვარულში ეს პატარა არსებები სახლს რომ ეძახიან. ამიტომ აისრულებენ
საწადელს, ფრთებს არ დაინდობენ და ბოლომდე იფრენენ, თუმცა, ყველა ვერ დაბრუნდება.
მხოლოდ ერთი მერცხალი იმღერებს პირველად გაზაფხულის უკვდავ სიმღერას, უცნაურად
ნაზსა და ჩქარს.
გამჭვირვალე ქალაქი
იქ, სადღაც ძალიან შორს ან შეიძლება ძალიან ახლოს მეორე სამყარო ასრსებობს. ის
გამჭვირვალეა, მაგრამ ადამიანებმა მგონი ფარდა ჩამოვაფარეთ, ალბათ ესეც იმიტომ, რომ ამ
სამყაროს განმარტება გაგვიჭირდებოდა. ადამიანებს უცხო და აუხსნელი რამის ყოველთვის
გვეშინია, ამიტომ გვირჩევნია, გავექცეთ და დავემალოთ მას, ზოგს აღარც სჯერა ამ უცნაური
სამყაროს არსებიბისა და ეს გასაგებიცაა, როგორ შეიძლება გჯეროდეს იმის, რასაც ვერ
ხედავ. მაგრამ განა ყველაფრის დანახვა და განსჯაა აუცილებელი? ნუთუ რთულია, უბრალო
232
რწმენის ქონა რომ ის იქ არის, ჩვენთან ერთად არსებობს და ალბათ იმაზე უკეთესიცაა,
ვიდრე გვგონია. გამჭვირვალე სამყაროს ფანჯრები რაღაც სქელმა და ბნელმა ფენამ დაფარა,
მისი გაწმენდა კი მხოლოდ სიყვარულს შეუძლია, დიახ სიყვარულს, რომელიც უფრო და
უფრო იშვიათი და რთულია. მაგრამ იმედი მაინც არსებობს, რომ გამჭვირვალე სამყაროს
ფანჯრებს შიგნიდან გაწმენდენ და სწორედ იმ მხრიდან გამოანათებს პირველი სხივი.
კიბე სახურავზე
ერთხელ ერთმა ჩვეულებრივმა კაცმა კიბე აიტანა სახურავზე, გაშალა, ავიდა და შემდეგ
გაქრა. ის შეუერთდა რაღაც უფრო დიდს, უფრო კარგს, არამიწიერს და შორს, ალბათ სხვა
სამყაროს. ის კაცი გაქრა, კიბე კი ისევ იმ სახურავზე დგას, რომელზეც მხოლოდ რამდენიმე
თუ ასულა, თუმცა ახლა აღარავინ ადის. ზოგს არ სურს სხვაგან წასვლა, ურჩევნია, იქ იყოს,
სადაც არის, ზოგსაც ეშინია კიბისკენ ნაბიჯის გადადგმისა. კიბეზე თითქმის ასულებს კი
სიმაღლის შიში იპყრობს და ისინიც უკან ჩამოდიან, ბოლომდე ვეღარ ადიან, გზას ვერ
აგრძელებენ, რადგან დაცემის ეშინიათ. კიბე კი კვლავ დგას და ელოდება, ვინ შეძლებს
მასზე ბოლომდე ასვლას.
***
233
ხეების ჩრდილი
234
ჩიტები ისევ დაბრუნდებიან
დილას თბილისის გარშემო მზე რომ ქუჩებს ანათებდა, ქარი თავისთვის მღეროდა,
თოვლი კი ნაზად ეცეკვებოდა. უცნაურ ხასიათზე დამაყენა ანომალიურმა ამინდმა,
უღრუბლო ციდან წვრილი ფიფქები ცვიოდა, ალბათ ცდილობდა მიწისთვის ღრუბლის
ამბები კვლავ მოეყოლა. ასეთ დროს ქალაქი უბრალოდ დუმს, ცდილობს, სული მოითქვას,
რაღაც მძიმე ტვირთი მოიხსნას და ამოისუნთქოს. სამწუხაროდ, ამგვარი ნეტარება მხოლოდ
რამდენიმე საათს გაგრძელდა. არსაიდან წამოსული ფიფქრები გაქრა, დარჩა მხოლოდ ქარი,
სასტიკად სუსხი, ძლიერი, სახეზე რომ დაგეჯახება და ისე გამოგაფხიზლებს, რომ აღარც
გაგახსენდება წარმოსახვითი სამყარო როგორი იყო. ყველაფერი თავის ადგილს
დაუბრუნდა, მე კი მივაბიჯებდი ვიწრო ტროტუარზე, მარტო მივდიოდი, სანამ ერთი დიდი
ძაღლი არ ამეკიდა, ნაბიჯ-ნაბიჯ მომყვებოდა, სად მაცილებდა, თვითონაც არ იცოდა,
ეტყობა, უბრალოდ ვინმე მისნაირად მოხეტიალე რომ იპოვა, გაუხარდა, მარტო აღარ იყო.
დიდხანს მომყვებოდა, გზის ბოლოს რას ელოდა არ ვიცი, არაფრის მიცემა არ შემეძლო, ის კი
არ მშორდებოდა. ბევრი ვიარეთ თუ ცოტა, ბოლოს ძაღლი ერთი ხის წინ გაჩერდა, ტოტზე
პატარა ბუდე შევნიშნე, ძაღლი მას მიაჩერდა, შემდეგ შემომხედა და ხის ძირში დაჯდა,
ზევით იყურებოდა. ჩემკენ აღარ გამოუხედავს, ის, უბრალოდ, ქარის ჩადგომას ელოდება,
ხეს დარაჯობს, რათა იმ პატარა ბუდის პატრონი ისევ დაბრუნდეს. ძაღლი სულაც არ
მომყვებოდა.
მოხუც აქლემს კუზი გაუქრა, წვერიც წააჭრეს, ქუდის დაფარების ღირსიც არაა,
ერთადერთი, რაც ჯერ კიდევ ბებრულად გამოსდის, მისი წინაპრების გამოთქმაა:
- ტფუი!
თემიკო და გვანცა
-კვაზიმონარქის ინსტიტუტი გვხვდება დიდი ბრიტანიის სამ კოლონიაში,
ავსტრალიაში, კანადასა და ზელანდიაში, გაიმეორე!
-კვაზიმონარქი იჩითება ინგლისის სამ კოლონიაში, კანადაში, ავსტრიაში და მესამე,
აღარ მახსოვს. თემიკო დაბნეულად პასუხობს, თან ტელეფონში იყურება.
-დადე ეგ ტელეფონი და მომისმინე! საშემოდგომოს დაგინიშნავენ, ახლა რომ ათიანი არ
მიიღო - გვანცამ ხელიდან გამოსტაცა ტელეფონი და საწოლზე დააგდო.
-აუუ, დაიკიდე რა, გიჟია ეგ კაცი, წინაზე როგორ მიღრიალა, არ გახსოვს? რაღაც ბანძ
საგანს გვასწავლის და უსწორდება, თან ნევროზი აქ აშკარად,
-ეგ ბანძი საგანი უმაღლესში უნდა ვისწავლო და შენ რო ჯარში წაგიყვანენ, მერე ნახავ!
-ვერსადაც ვერ წამიყვანენ.
235
-აი, მაგასაც ვნახავთ, რას ვერ წაგიყვანენ, კანონში გიწერია, რო 18 წლიდან ჯარი უნდა
მოიხადო.
-ოჰ! იკითხე ახლა ეგ შენი კანონები, მათემატიკა მაინც არ იცი.
-თემიკო, შენზე მაღალი ნიშანი მყავს, ხო იცი?
-მერე რა საკონტროლოებისთვის მაგალითებს იზეპირებ ხოლმე, მე კიდე ვაზროვნებ
-ხოდა ახლა სამოქალაქოს მარტო ისწავლი! - გვანცას აშკარად ეწყინა. ცოტა ხანს სიჩუმე
ჩამოვარდა, შემდეგ თემიკომ ყველაფრის გამოსწორება სცადა.
-კაი გვანცა გაგიტყდა ტო? ვიღადავე შენ თავს ვფიცავარ - პასუხი არ არის, ჰო კაი
ბოდიში
- ბოდიში არ მჭირდება რა! ჩამაბარე ახლა რაც გითხარი და გავაგრძელოთ.
ცოტა ხანში ოთახში გვანცას დედა შემოვიდა, ხელში ტოსტებით სავსე თეფში ეჭირა და
მაგიდაზე დადო
-თემიკო, საყვარელო, ყავას ხომ არ დალევ?
-არა მარიკა დეიდა, მადლობა!
-და ამას რა ჭირს? - გვანცაზე მიანიშნა თვალებით
-რავიცი აბა, მათემატიკას იზეპირებ მეთქი და გაუტყდა..
-კაი დეე რა მოხდა მერე, მეც სულ ვიზეპირებდი ადრე, სირცხვილი კიარაა - ეს თქვა და
ჩაიცინა
-დედა, გადი!
-კარგი, კარგი, გავედი, თემიკო, რამე თუ გინდა, მითხარი, ხო?
-კაი, მარიკა დეიდა!
გვანცა და თემიკო ისევ მარტო დარჩნენ. მოკლედ, ასე იყო თუ ისე, მთელი საღამო
იმეცადინეს, მეორე დღეს თემიკო თავდაჯერებულად გავიდა გამოცდაზე და ჩაიჭრა.
236
ლურსმანს თავი არ სტიკვა
237
კი მიმათრევდა. ამ ძაღლის სიცოცხლის ხალისი შთამაგონებელი იყო. მალევე შუაგულ
ტყეში აღმოვჩნდით, ძაღლს საბელი ავხსენი. თავისუფლება ყველას უხდება, ძაღლიც
თოვლს გაერია, აღტაცებისგან აღარ იცოდა, რა ექნა, უხაროდა, ძალიან უხაროდა. შემდეგ
ბარდნიდა, ბუნება დუმდა, ყველაფერი გაჩერდა, ძაღლიც, მეც და თოვლიანი ტყეც. ბოლოს
ძაღლმა ერთხელ გამომხედა და ტყის შუაგულში წავიდა, ალბათ, დაბრუნდება.
ზამთარი კვლავ ჩუმად გვეპარება, ღამე გაგრძელდა, სიბნელე ჭარბობს. ნელი სიო ქრის
თბილისის ცენტრში, ხმას აღარ იღებს, ისიც ისევ დუმს. გარეთ აცივდა, ხალხი კი კვლავ
დგას, პარლამენტის წინ შეკრული ერი, პოლიტიკური თამაშის მორიგი მსხვერპლი.
დიდხანს ვითმენდით ძველსაც და ახალს, ბევრსაც ვყლაპავდით, მაინც გითმობდით,
გეგუებოდით. ეგ მოთმინებაც წყალმა წაიღო, აი, იმ წყალმა, თქვენ რომ გვასხამდით და
„გვაგრილებდით“. ისევ ვიდექით, მაინც არ ვთმობდით სისხლით მოგებულ თავისუფლებას.
თქვენ კი ისხედით და დაგვცინოდით, კბილით გეკავათ თქვენი ადგილი, ჩვენ რომ გაჩუქეთ.
კვლავ მოგვატყუეთ, კვლავ დაგვაბოლეთ და დაგვარბიეთ, ქართველი ქართველს
გადაამტერეთ, საღვთო ცოდვაში კვლავ ჩადგით ფეხი. აწეულ ხელში კეტები გვირტყით,
დროშა წაგვართვით, ფეხქვეშ გათელეთ კონსტიტუია - ხალხის კანონი. კვლავ გაგვიმეტეთ,
ღირსება ისევ ფულზე გაყიდეთ, დემოკრატია ისევ დაამხეთ, კი გაახარეთ თქვენი ხელმწიფე.
პოზიციამ და ოპოზიციამ პოლიტიკური პიესა დადგით, პიესა ტრაგი-კომედიისა,
პროტაგონისტით „ქართველი ხალხი“. დიდხანს ვითმენდით ქვეყნის გახლეჩას, ფარების
კედლებს, კეტების ტრიალს, ცრემლების დენას, რეზინის ფრქვევას და უკვე კმარა! ცოტა
დრო დაგრჩათ, კარგად შეირგეთ ქართველი ხალხის ასე წამება. მყუდროდ ისხედით, ნელ-
ნელა გამოეთხოვეთ სანუკვარ სკამებს, იაფად ნაყიდს. აღარ მოვითმენთ ამ თქვენს დაცინვას,
გაპარტახებას. ვეღარსად წახვალთ, გადაიმტერეთ შეუპოვარი ქართველი ერი, ახლა
ილოცეთ და დაიმალეთ, ამირჩიეო, ისევ გვეხვეწეთ! ჩვენ კვლავ ვიბრძოლებთ, აღარ
დაგითმობთ, რქებით გავიტანთ ფარებს, კორდონებს და დროშით ხელში კვლავ შევაბიჯებთ
იმ ფასდაკარგულ ქვის ოთხ კედელში. კვლავ გაიჟღერებს დათვთან მებრძოლი შეუპოვარი
ლომის ღრიალი.
ფრთხილად იყავით, ცოტაღა დაგრჩათ, ჩვენი დროც მოვა, და აი მაშინ ვეღარ
დაგვარბევთ, აღარ დაგითმობთ და ერთხმად ვიტყვით:
თ ა ვ ი ს უ ფ ლ ე ბ ა!
238
უჩა ვიღაცის წერილს კითხულობს
ქალაქი
- ადიხარ? - შუაგულ ტყეში არსაიდან გაჟღერდა ბიჭის არც თუ ისე ბოხი ხმა
- კი, კი, ავდივარ - რამდენიმე წუთში საბედისწერო კითხვასაც პასუხი გაეცა
- დაიცა, დამელოდე, დავიღალე უკვე.
- კაროჩე, რა! შენ ხო იმენა მძორი ხარ - ეს თქვა და ქვაზე ჩამოჯდა. მეორეც მალევე
ავიდა, გვერდზე ჩამოუჯდა, ფშვინვით ხელი ჯიბისკენ წაიღო, სიგარეტი ამოიღო,
ქვის გამყოფს შესთავაზა, იმანაც თავი გააქნია. მეორეს გახშირებულმა სუნთქვამ
გაუარა, თუ არა, სიგარეტს გაუკიდა.
- ბიჭო, ახლა რო მაგას მოწევ, იქამდე ამსვლელი ხარ შენ?
- ოო ნუ გამიჭირე საქმე, არსად გაგექცევა ეგ შენი მთა
- მთა არა, მზე გაგვექცევა!
- მერე რა! ღამით ვიაროთ!
- ის თუ იცი, ღამით აქ მგლები არიან.
- მაინც ღამით ვიაროთ - ცოტა ხანს ჩუმად ისხდნენ.
- ჰა, დაისვენე?
- არა - ეს თქვა და წამოდგა, სვლა განაგრძეს.
იმ ღამეს ტყიდან ორი ტიპი გამოვიდა, ერთს ხელში ველური წითელი ვარდი
ფაქიზად ეჭირა, მეორეს - სიგარეტი.
საღამო იყო, წყნარი, ჩვეულად იდუმალი. წვიმას გადაეღო. საბოლოოდ აახასხასა ხეების
ყვითელი ფოთლები, რომლებიც ის ის იყო, უნდა ჩამოცვენოდა. წვიმამ თითქოს სიცოცხლე
შთაბერა ბედთან შეგუებულ მოხუც ფოთლებს. ჟინი მისცა იქამდე ეცოცხლათ, სანამ
ყველაზე ძლიერი ქარი არ გაფანტავდა. ყვითელ ფოთლებში ერთი მარტოსული მერცხლის
ბუდეა. ალბათ ეს ფოთლებიც მის პატარა, მყუდრო სახლს იცავენ და ამიტომაც
გაცოცხლდნენ წვიმის შემდეგ. მაგრამ ამ მერცხალს დაცვა არ სჭირდება... ის მუდამ მარტო
დაფრინავს, ქარის მიმართულებით და ხშირად წინააღმდეგაც. დაფრინავს და ბრძოლას
240
განაგრძობს, თითქოს რაიმე მიზანი ჰქონდეს, თუმცა, ზოგჯერ თვითონაც არ იცის, რა არის
ის. იდუმალი მიზნისთვის ცხოვრება საინტერესო იქნება ალბათ, არ იცი რას ელოდო, ხოლო
რასაც მიაღწევ, იმით იამაყო, რადგან რამის მიღწევა მოლოდ ქარის საწინააღმდეგოდ
ფრენისას თუ შეიძლება. ამაყობს კი მერცხალი? იქნებ სულაც არაფერს გრძნობს, ვეღარ
გრძნობს და სურს ყველაფერი სხვაგვარად იყოს.
მაინც დაფრინავს!
ძლიერი წვიმის შემდეგ მერცხალი ბუდეს დაუბრუნდა, ყოველთვის უყვარდა წვიმაში
ფრენა. მოულოდნელად ქარი ამოვარდა, გაფანტა მჭიდროდ შეკრული შავი ღრუბლები და
მწუხრის მზემ გამოყო თავი, ცა კი კივილამდე გაწითლდა. მერცხალს ბევრჯერ უნახავს
წითელი ველური ვარდებით მოფენილი მინდორი ცაში, მაგრამ რაღაც სხვაგვარად იყო
მაშინ. მერცხალს გული უცნაურად აუთამაშდა, სუნთქვა შეეკრა და უკვირდა... უკვირდა,
რადგან არ ელოდა ასეთი რამ თუ შეეძლო ეგრძნო. მანამდე მხოლოდ ტკივილს გრძნობდა,
დაჭიმულ ფრთებსა და უთოვლო ზამთრის სუსხს. ახლა კი არ იცის, რა გააკეთოს,
ებრძოლოს უცხო გრძნობას, თუ მიიღოს ის. უნებურად სწრაფადვე წამოხტა ბუდიდან,
ფრთები აღარ ემორჩილებოდა.
და კვლავ დაფრინავს!
ღრუბლებისკენ მიფრინავს, ყველაზე მაღლა და, აი, გამოჩნდა მგონი... მერცხლის გული
აღარ ჩერდება, „უფრო ჩქარა! უფრო შორს!“ იმეორებს მასში უცნობი ხმა. მერცხალიც
უნებურად ემორჩილება. არა! არ უყვარს მორჩილება, ის თავისუფალია, მაგრამ გულიც
თავისას შვრება. ახლა უკეთ გამოჩნდა ცის ქუდზე მოიისფრო, სათუთი ღრუბელი. თითქოს
ცივია, თუმცა, მერცხალი რაღაც უცნაურ სითბოსაც გრძნობს. მოიისფრო ღრუბელიც მარტო
დაფარფატებდა, მშვიდად, აუღელვებლად. მერცხალში რაღაც ხმა ყვირის: „უფრო მაღლა!
მისკენ! სწრაფად!“ მასაც ამის მეტი აღარაფერი ესმის. რაც უფრო უახლობდება, მით უფრო
ძლიერ გრძნობს იდუმალ, მარტოსულ ღრუბელს...
დაფრინავს! მაღლა დაფრინავს!
ეს ესაა, აისრულებს არსაიდან შობილ საწადელს, შეასრულებს დავალებას უცნობისა,
რომელიც უფრო და უფრო ხმამაღლა კივის. საბოლოოდ ამოიოხრა, და გაერია მერცხალი
ღრუბელს, გაერია და კივილი შეწყდა. სწრაფად შეიგრძნო ღრუბლის საამო სიცივე,
რატომღაც გაათბო მერცხალი. დაავიწყა ფარული მიზანი, ბუდე და მუდმივი ფრენა. ის იქ
აღმოჩნდა, სადაც დიდი ხნის წინ უნდა ყოფილიყო, ის უცხო გრძნობაც მალევე ნაცნობად
იქცა, ადრეც უგრძვნია ეტყობა. მერცხალი მარტოსული აღარ იყო, ალბათ თავისი ადგილი
იპოვა. მოიისფრო ღრუბელი შიგნიდან კიდევ უფრო ბრწყინავდა, მისნაირი რამ იმისთვის
შეიქმნა, რომ მარად ბზინავდეს. მაგრამ რაღაც არაა რიგზე, ღრუბელში დამალული სუსხი
იგრძნობა, სიღმეში აღარ ბზინავს, თითქოს, რაღაც აწუხებს, მერცხალმაც იგრძნო და მაინც,
ორივე მშვიდადაა. მაშინ მერცხალმა მთელი არსებით შეიგრძნო ბზინვარე მოიისფერო
ღრუბელი. მაგრამ ქარი... დაუნდობელი ბედის გუშაგი. კვლავ ძლიერ დაარტყა მერცხალს,
ღრუბელთან დააშორა, ის სხვაგან წავიდა, ქარმა გაიტაცა, მერცხალი კი არ ნებდება.
დაფრინავს! მაინც დაფრინავს!
ცდილობს, კვლავ დაეწიოს მას, მაგრამ ასეთ ქარს ვერ აღუდგება მერცხალი. იბრძვის და
გამოსავალს ვერ ხედავს საბოლოოდ კი ღრუბელი აღარ ჩანს... მერცხალი გაჩერდა, ქარს
241
გაყჰვა, დაბლა ეშვება უმოძრაოდ და როგორც კი მიწას მიუახლოვდა, ისევ იკივლა
იდუმალმა ხმამ: „იფრინე!“, მანაც სწრაფად დააღწია თავი დაუნდობელს, ბედს არ შეეგუა
ფრინველი, ის ხომ თავისუფალია! მერცხალი ბუდეს დაუბრუნდა, ყვითელი ფოთლები
დასცვენოდა ხეს, ბუდე ცარიელი დარჩა.
დაფრინავს! რატომ დაფრინავს?!
ამბობენ, მერცხალი კვლავ ელოდება მოიისფრო ღრუბელს, ყოველ საღამოს უყურებს
ვარდების ველს ცაზე, თუმცა, ვეღარ ხედავს სასურველს. ვინ იცის, იქნებ ღრუბელმა ვერც
იგრძნო მერცხალი, მზად არ იყო მისთვის და სუსხი ვერ გაფანტა, მართლაც, ვინ იცის...
დაფრინავს! მუდამ დაფრინავს!
სამოთხის ბაღი
არსებობს კიბე სამოთხის ბაღისკენ? ერთ კარგ როკ ჯგუფს თუ დავუჯერებთ, ასეა, მაგრამ
ბაღს რომ არსად ახსენებენ? სადმე აქ იქნებოდა სამოთხის ბაღი, დედამიწაზე, ის
ადამიანებისთვის შეიქმნა… შეიქმნა და შემდეგ დავკარგეთ. დავკარგეთ და ყველგან ვეძებთ,
იმის გარდა, სადაც ღირს ძებნა. ალბათ ეს ძებნა უშედეგო არ იქნება და ბოლოს ვიპოვით
კიდეც, ოღონდ ჯერ ამისთვის მზად უნდა ვიყოთ, თორემ სამოთხის ბაღსაც უბრალო ბაღად
ვაქცევთ.
242
და არაფერს ამბობდა. შემდეგ გიორგი ადგა, უცნობი სწრაფად წინ შეტრიალდა. გიორგი წინა
მერხთან მივიდა და ტელეფონი მერხზე დადო;
- მაგარი თამაშია, უბრალოდ აზრზე არ ხარ, დაგიყენე რაღაცები და ახლა მარტივად
მოიგებ! - უთხრა ამაყად გიორგიმ.
- მადლობა, - ჩუმად უპასუხა ბიჭმა.
გიორგი იქვე ჩამოჯდა. ბიჭი შეიჭმუხნა.
- ვახ, ამან ხო ლაპარაკი არ იცის, - თავისთვის, თუმცა, უცნობის გასაგონად, ამოიოხრა
გიორგიმ, - გიორგი მქვია, - ეს თქვა და ხელი გაუწოდა.
- უჩა - უპასუხა უცნობმა, ხელი კი არ ჩამოართვა.
- ჰო, კაი, ჯანდაბას! - გიორგიმ ხელი ჩაწია, ბოლოს ორივე ტელეფონს უყურებდა, მერე
კი თითქოს სადღაც ჩაიკეტა, იმ ჩაკეტილში კი დაძმაკაცდნენ კიდეც.
ნისლი
ამ დილას ნისლი ეწვია მთას, ღრუბლის გასროლილმა მეხმა ძალიან შეაწუხა. ეტყობა და
ამანაც გადაწყვიტა, სიწყნარეში ჩამოსულიყო. ნისლი მთაზე მეფესავით ჩამოჯდა, თუმცა,
უფრო შორს უნდა წასვლა, კიდევ ბევრი აქვს სანახავი. ხეებს შეერევა საღამოს, ცის ამბებს
უამბობს, უამრავი ვარსკვლავის შესახებ იცის, დიდი დრო ჰქონდა დასათვლელად, მათ
ამბებს კი გულდასმით უსმენდა, ალბათ გრძნობდა დაბლა ჩამოსვლისას რომ
დასჭირდებოდა. ნისლი არ მოისვენებს, ღამით უფრო ღრმად შევა ტყეში, ცხოველებს
გაეკიდება, ახალ მისულ ბალახს ნამად დაედება, უცნაურად გაათბობს მათ. ნისლმა თავის
ადგილს მიაგნო, დიდხანს იდგება ალბათ...
ექსკურსიის ამბავი
შორს, ძალიან შორს ერთი მარტოსული მთა დგას. ჭაღარა თავზე იშვიათად თუ ახურავს
ფუმფულა ქუდი. მთა არ იკარებს ღრუბელს, რადგან ასეთი დიდებული რამ შორსმხედველი
უნდა იყოს. ღრუბელი მას თვალებზე აეფარება, ამიტომ, მთა უარს ამბობს მასზე, თუმცა,
ძალიან სურს ის. ალბათ მისი მოვალეობაა საყვარელ ღრუბელზე უარის თქმა. მთას აბარია
გამწვანებული ბარი, ის ხომ ყველაზე მაღლა დგას, მას არ აქვს უფლება, ყურადღება
მოადუნოს, მაგრამ ხედავს კი ბარზე ყველაფერს? მთა ბუნების მეფეა და ამიტომ, ყოველ
კუთხეს უნდა ხედავდეს, ალბათ ხედავს კიდეც და ამიტომაა რომ მუდმივად ერთ ადგილას
დგას, დგას და ფიქრობს. მთის თავზე მფრინავი უზარმაზარი არწივის ამბებს ყვებიან...
არწივი ყველაზე მაღლა დაფრინავს და მხოლოდ მას შეუძლია მთის წვერზე ავიდეს,
ჩამოჯდეს და თავადაც გახდეს მთის ნაწილი, რატომ? მას ესმის მთისა, ესმის, რადგან
არწივსაც ბევრი აბარია, არწივსაც აქვს პასუხისმგებლობა და ამიტომ ესმისი დიადი,
მარტოსული მთისა. პასუხისმგებლობა... დიდი რამ არის ეს ერთი სიტყა... ის ყველას
აერთიანებს, ყველას აქვს პასუხისმგებლობა, არწივსაც, მთასაც და მთის შვილ მდინარესაც
მაშ რატომ ვერ ადის ყველა მთის წვერომდე?! რატომ არ შეუძლია მდინარეს მისკენ დინება.
ესეც ალბათ იმიტომ, რომ მდინარე შემდეგ ბარს დააკლდება.
244
ზოგჯერ რა უცნაური რამეები ხდება...
245
ქუდი, რომელიც ქარს გაეკიდა
ქარი ჰქრის, ქარი ჰქრის, ქარი ჰქრის... - არა, ასე უკვე დაიწყო ერთმა. ქარი ქრის, ქუდი კი
ფეხდაფეხ მიჰყვება - ასე ჯობს. ისე, ან ქარს სად ეჩქარება, რომ მიქრის ან ქუდს, რომ
აედევნა... ალბათ ასეთ უთანასწორო დევნასაც აქვს რაღაც ხიბლი. ქუდი ვერასდროს დაეწევა
ქარს, მაშ რატომ მისდევს? რატომ და სურს თვითონ გახდეს ქარი და ვინ იცის, იქნებ ერთ
მშვენიერ დღეს ისეც მოხდეს, რომ აქეთ ქუდს აედევნოს ქარი, აიტაცოს სუსხიანმა და
ერთხელ მაინც გამოეცეკვოს. ან იქნებ მშვენიერი დღეების მოლოდინში ქუდი გაჩერდეს და
მაშინ ყველაზე ძლიერმა ქარიშხალმაც ვერ შეძლოს მისი დაძვრა. და მართლაც, ვინ იცის...
ახლა, უბრალოდ, ქარი ქრის, ქუდი კი ფეხდაფეხ მიჰყვება.
ამ ნახატში რა ხატია?..
მარტმა კვლავ დაამტკიცა თავისი გადარეული ბუნება. წვიმს, აქა-იქ ქარიც ქრის და მზეც
ანათებს. ზოგჯერ ეს ყველაფერი ერთდროულად ხდება და ქუჩაში დიდი ქაოსი იქმნება.
მსგავს ქაოსში ერთი უშველებელი გუბე დაიბადა. ტროტუარზე იწყება და გზის მცირედზეც
გადადის. გუბის რატომღაც ბევრს ეშინია და გვერდს უვლის, მხოლოდ ბავშვები თუ
გაბედავენ შეთამაშებას. უშიშარი გმირები მის ნაპირთან დგანან და ფიქრობენ, რომელი
გზით წავიდნენ, რომ რაც შეიძლება, მეტი ნაბიჯი წყალში ჩააჭყაპუნონ. გუბეც თბილად
აიმღვრევა. წვიმაც, ქარიც და მზეც ერთბაშად შეესევიან და ამ ერთ, ჭუჭყიან ქუჩის გუბეს
ტბად აგრძნობინებენ თავს. მალევე გადაიღებს წვიმაც, ჩადგება ქარიც და დარჩება მხოლოდ
მოელვარე მზე, რომელიც უშველებელ ქუჩის გუბესაც ფსკერამდე გაანათებს, შემდეგ კი
ნელ-ნელა დააშრობს, თუმცა გუბეს ოდნავაც არ შეეშინდება, ის მორჩილად დაშრება, თუმცა
წვიმა კვლავ მოვა...
გუბეც მუდმივი ყოფილა!
246
ნინი ჯავახიშვილი
(დაბ: 8/06/2004 )
15 წლის
გაიღიმე!
გაიღიმე ახალ გაღვიძებულმაც კი, შენ გარშემო ხომ ხალხია. გაიღიმე, როცა მაღაზიაში
შედიხარ, გაუღიმე მოლარეს, მადლობისას გაუღიმე, ჩხუბისას გაუღიმე… გაიღმე, რაც არ
უნდა ცრემლებს იკავებდე ან უკვე ტიროდე. გაიღიმე, როცა ამჩნევ, რომ გიყურებენ, გაიღიმე
და თვალები არ ჩახარო, არ გაიხედო, თითქოს ვეღარ ამჩნევ, რომ გიყურებენ. როცა გთხოვენ,
გაუღიმე და გააკეთე, რაც არ უნდა გეზარებოდეს. გაიღიმე, როცა სიტუაცია იძაბება.
გაიღიმე, როცა გარშემო ადამიანები აღარ გყავს, ტირილით ვერ დააბრუნებ. გაიღიმე, როცა
ცუდად ხარ, ტირლის დროსაც გაიღიმე. გაიღიმე, როცა არ იცი, რა თქვა, ხალხს გაუღიმე.
უცნობებს გაუღიმე. გაიღიმე, როცა სარკეში იხედები, არ ებრძოლო შენს თავს, შეიყვარე!
ხანდახან შენს თავსაც გაუღიმე, ყველაზე მეტად ხომ მან დაიმსახურა...
უცებ ტყეში აღმივჩნდი
გამჭვირვალე სამყარო
სტადიონი იშვიათად რჩებოდა მარტო, ისიც მაშინ, როცა წვიმდა. იმ დღესაც წვიმამ
უეცრად გადაწყვიტა, რომ მძინარე ადგილები გაეღვიძებინა. ამ დღეს უჩვეულოს ბურთი
ხდიდა. ერთი პატარა ბურთი, რომელიც წვიმის დროს სტადიონთან ერთად იყო. მართალია,
ეს მისი გადაწყვეტილება არ ყოფილა, მაგრამ ის იქ იყო, საჭირო დროს საჭირო ადგილას.
ზოგჯერ ისეთი რაღაცებიც ხდება,როცა არ იცი, რატომ და როგორ მოხდა, მაგრამ ასე იყო
საჭირო.
248
შინ ყოფნა
შინ ყოფნაზე პირველ სახლი გამახსენდა, თუმცა ის არასდროს ყოფილა ადგილი, სადაც
კარგად ვგრძნობდი თავს. ამ ადგილს გარეთ ვეძებდი, მეგობრებთან და ადამიანებთან,
რომლებიც მე ავირჩიე. ცუდ დღეეებშიც სხვაგან ვეძებდი სიმშვიდეს, სახლის გარდა,
ყველგან, თუნდაც მარტო ვყოფილიყავი. მაგრამ მაინც შინ ყოფნაზე პირველი სახლი
მახსენდება. თბილი ფერებით შეღებილი სახლი, რომელიც მაინც ასეთი ცივია. ალბათ ცოტა
პოზიტივიც არ აწყენდა ამ ფურცელს, მაგრამ მაშინ ტყუილი გამომივიდოდა, რომ
ყველაფერი კარგადაა, რომ სახლში ვიპოვე კომფორტი, მოვიტყუები, რათა ჩემი მოთხრობა
ოდნავ ნათელი იყოს. იმდენჯერ ვცადე შეცვლა, გრძნობების დამალვა, რომ ზოგჯერ ისიც
მავიწყდება, რომ ვარსებობ, რომ მეც მაქვს გრძნობები, მეც მწყინს, რომ მეც ადამიანი ვარ.
მგონი, მართლა დავიკარგე.
249
რატი კონჯარია
(დაბ: 30/08/2004 )
15 წლის
ესაა ჩემი ერთადერთი იმედი და ჩემი ოჯახის ტკივილი, რომელსაც ვერც დაივიწყებ და
ვერც შეეგუები. ძალიან ვწუხვართ ამის გამო.
ჩვეულებრივი შემოდგომის დღე იყო, სანამ შავი ზღვა შავ ფერს დაკარგავდა და ქუჩებში
ათასობით ადამიანი თავისი სიცოცხლის გადასარჩენად გაიქცეოდა გზებზე. კი, 27 წელი
გავიდა ტყუილი იმედებით და უაზრო დაპირებებით, მაგრამ ბებიაჩემი სულ თან
დაატარებს სახლის გასაღებს და ელოდება იმას, რასაც - უამრავი ჩვენნაირი დევნილი.
დაბოლოს, ის, რაც მოხდა, მოხდა. ეს რომ არ მომხდარიყო, ახლა აქ, თქვენთან,
გაღიმებული ვერ ვიჯდებოდი.
ბევრი რამაა ისეთი, რასც მარტო მე ვხედავ, ან შეიძლება, ვხედავდე და ამას თვითონ ვერ
ვხვდები. ბევრჯერ გქონიათ ალბათ შემთხვევა, როდესაც ტელეფონს ეძებთ და ამ დროს
ცხვირწინ გიდევთ. არა, მართალია, ძველი დრო რომ იყოს, დედაჩემი სულ ჯადოქარი
მეგონებოდა, ისე გააჩენს ხოლმე იმ ნივთებს ჩემ წინ, არადა, 10 წუთია ვეძებ ხოლმე.
გასაოცარი რამაა ეს ხედვა, ზოგი ფერადად ხედავს,ზოგი - შავ-თეთრად, ზოგიც კი
საერთოდ ვერ ხედავს; შეიძლება, ჩვენ გვგონია, რომ ისინი ვერ ხედავენ, მაგრამ მათი
თვალით სულ 5 წამითაც რომ დავინახოთ, შეიძლება ბევრ რამეს მივხვდეთ, ძალიან ბევრს,
მაგრამ ყველაზე მაგარი რამ ისაა, რომ ამას ვერასდროს შევძლებთ.
გამჭვირვალე ქალაქი
- ეე,რა მაგარია!
- ხოო, ბაზარი არაა.
- უი, ისე, ისინი ნახე?
- კი, კაცო, სამივე ჩემები არიან.
- შენ ხო აქაც არ იცვლლები, რაა..
- აბა რა! ჩემს შეცვლას ვერ ეღირსები, ლაწირაკო! ქვევით ჩაიხედე, აბა, ქვევით!
- ვაა! რა მაგარია, დაიცა, ეს ვინაა?!
250
- ეს შენ ხარ.
- ეს რა არის, რატომ არის ჩემ გარშემო ამდენი კაცი?
- მომისმინე ახლა, უნდა გამოიღვიძო, აბა, კარგად, შემდეგ შეხვედრამდე! ან რა იცი,
იქნებ მარადიულადაც შევხვდეთ ერთმანეთს ცოტა ხანში...
M A F I O S A
251
ყველაფერზე. რასაც ბარბარე უბრძანებდა - სულ ერთი იყო, რას. ამ ყველაფრის გარდა, ერთი
შპიონი ჰყავდათ, რომელიც სხვაგან დადიოდა რაღაცეების დასაზვერად მისი სახელი
დღემდე არაა ცნობილი, სამწუხაროდ, მაგრამ, როგორც წიგნი იტყობინება, კალას ეძახდნენ.
ის პარიზში, მადრიდში, ტიფლისსში და დიდ ქალაქებში მოგზაურობდა ინფორმაციის
შესაგროვებლად. მომავალში მისი შვილთაშვილთაშვილთაშვილი ჯერ მილანის იგროკი
იყო, მერე დამოუკიდებელი საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, შემდეგ კი - თბილისის
მერი. 1910 წელს ბარბარემ და მისმა სახელოსნომ იპოვა საშუალება ხმის მისაწვდენად, ამაში
კი ადამიანი, სახელად გალაკტიონი, ეხამრებოდათ. ის მართალი ხუმარა გახლდათ და
ხელის გადაწევებში იმარჯვებდა ხშირად, სანამ ერთხელ არ დაადეს, მაგრამ თავისი საქმის
პროფესიონალი იყო. წერდა ტექსტებს და აგზავნიდა თეთრ სახლში. 1911 წლის 24
სექტემბერს ბარბარე ტიფლისსში ჩავიდა, რათა თავისი მშობლიური ქალაქი და ხალხი
მოენახულებინა. მას დიდი მხარდამჭერები ჰყავდა, მათ შორის ქაქუცა ჩოლოყაშვილი და
არჩილ ორბელიანი. ბარბარემ ძალიან დიდი ფული ჩადო დამოუკიდებლობისთვის, მაგრამ
მცხეთიდან ტიფლისსში დაბრუნების დროს გააჩერეს. ბარბარემ თქვა: რას აკეთებთ, ეს ხომ
მე ვარ და ყაჩაღების დიდმა ბანდამ, რომელსაც მარიამების ბანდა ერქვა, მიუგო: ვიცით და
მაგიტომაც გკლავთო! ბარბარეს იმედები გამართლდა. მისი შრომა ფუჭი არ ყოფილა, 1918
წლისთვის საქართველომ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა მცირე დროით, მაგრამ
გამოაცხადა. ბარბარე არავის დაავიწყდება. არც მისი სახელოსნო! დღემდე გვიჭირს იქ
მისვლა, მაგრამ ერთ დღესაც დავბრუნდებით და მის საქმიანობას განვაგრძობთ! ამაში
ვერაფერი შეგვიშლის ხელს!!!
საბა მახათაძე
(დაბ: 15/08/2003 )
16 წლის
მამის დღე
- კარტოფილი ტაფაშია, როცა მოგშივდებათ. გაზი აანთე, 2-3 წუთი აცალე და მერე რომ
გათბება, ამოიღეთ და ჭამეთ.
- კაი.
- კეჩუპი მაცივარში დევს, ტყემალი -მაცივრის გვერდზე, თუ მოგინდებათ, დაისხით!
- კაი.
- ყვავილებს წყალი დაუსხი, არ დაგავიწყდეს, ბავშვებს ყურადღება მიაქციე, სარეცხის
მანქანა რომ მორჩება, კიდევ გავლებაზე გადართე.
- კაი, გავიგე, გავიგე.
- იცოდე, არაფერი დაგავიწყდეს, მე ხვალ შუადღისას მოვალ.
- ხო, კარგი.
- ტელეფონი დატენილი გქონდეს და ბავშვები ქურთუკის გარეშე არ გაუშვა,
გაცივდებიან.
- კაი, გავიგე, გავიგე, ვიცი, თუ მოშივდებათ, კართოფილს გავუთბობ და თუ
შესცივდებათ, ბუხართან დავსვამ და ბაბუაშენის ლექსებს წავუკითხავ, გული რომ გაითბონ.
დედაც წავიდა, კარს ორი მეტრით გაცდა და უკვე უკან გამოიხედა, მონატრება მოერია.
ქმარმაც კარი გაიხურა და:
- გიჟია ეს დედაშენი, რაა,- ჩაიჩურჩულა მამამ
-რაა? - შვილმა მართლა ვერ გაიგო.
-არაფერი.
მისაღებში გავიდნენ და ორივე ტახტზე ჩამოსხდა:
- ჰააჰ, - ჩაამთქნარა სახლის კაცმაც და ქალმაც.
253
- გშია?
- არა.
- წყალი ხომ არ გინდა?
- არა.
- ჰმმ, აბა, რამე ხო არ გინდა?
- არაა.
- ხო, კაი, წადი ღვინო გამოიტანე, ძმაკაცები უნდა ამოვიყვანო და უნდა დავლიოთ, შენც
შემოგვიერთდი, თუ გინდა..
- ხო, მაგრამ დედა რომ ამბობს, რომ ალკოჰოლიანი სასმლის დალევა ცუდია და არ
შეიძლება?
- ალკოჰოლი - შმაკოჰოლი, ეგ მეცნიერების გამოგონილი ტყუილია, შენ მე მომისმინე,
გირჩევნია და არა - ვიღაც ამერიკელს, რომელმაც დალევა არ იცის!
წერილი დედიკოს
254
ჩაის დალევა დედასთან
255
- ოოო.
- რა? არა?
- ოო, კაი რა, საიდან მოიტეანე?
- ჩიტმა მითხრა.
- ხოდა შენ ჩიტს უთხარი. ენა გააჩუმოს..
- ესე იგი, გინდა ცეკვა?
- რავი რა. კაი, წავედი მე, მოკლედ და ისე, შემდეგში ეგ ჩიტი რამე ეგეთს გეტყვის და
უთხარი, რო ჩიტის ხორცი მაგრა მომწონს.
- რა?
- არაფერი. კარგააად!
კიბე სახურავზე
მგონი, დადგა დრო. ყველა შოთის პურს წვერები დავაჭამე, ახლა კიდე, მგონი, მომიწევს
რაღაცის მოთხრობა. ხუმრობებით თავი ვერ მოგაბეზრეთ და თითქოს არ მაინტერესებს,
როგორ დავწერ ამ ტექსტს, მაგრამ ყოველივე ტექსტი ახალი შანსია, რომ მასწავლეველმა
„ძროხის კუდი“ მიწოდოს. კიბე სახურავზე-ს არ უჩანს დასასრული და ყველასთვის იგივე
არაა. ზოგის კიბე სამოთხეში მიდის , ზოგის - ნამგალ მთვარეზე, ზოგის - პირველ
სართულზე, შეიძლება, ქალიც კი დაინახო, რომელსაც ყველა ვიცნობთ, თეთრად ანათებს და
გვაჩვენებს, ყველაფერი როგორ ხდება ოქროსებრი; ხოდა, მოკლედ, კიბე სახურავზე
ყველასთვის არის, მაგრამ მასთან ვერც ლიფტი მიგიყვანს და ვერც გიტარაზე კარგად
დაკრული მუსიკა, მხოლოდ ფეხი, პასტა, და სუფთა ფურცელი, უჯრედების გარეშე.
დაპატარავებული ნივთები
აქ ვიჯდები და ისე მოვიქცევი, თითქოს ყველას თავისი პატარა თავი არ ჰყავდეს ამხელა
პერსონაჟში დამალული. ეს მე ჩემში კარგად მაშინ შევამჩნიე, როდესაც ახალი ავტობუსის
ყველაზე წინა ადგილას დავდექი და თვალები კინაღამ სინათლისგან რომ გადამეწვა. ისე ეს
მართლა, რატომღაც მართლა კინაღამ ჩავიკეცე, ალბათ ცუდად ვიყავი. წინ მყოფი სინათლის
ერთობლიობა იმდენად ნორმალურად კარგი მეჩვენა, რომ თავი რატის ბავშვობის ოცნების
ავტობუსში მეგონა, სადაც მძღოლი ის იყო. ეს მისი საოცნებო პროფესია იყო. ხანდახან
მომენტები უნდა შეირგო, ამიტომ, მეც დროებით ვიყავი 5 წლის ბავშვის როლში შეჭრილი
და ის ბებოც, რომელიც მე მიყურებდა და შემდეგ თავის დაქალს გადახედა,
ნახევარსაათიანი საჭორაო თემა რომ დაეწყო და ბოლოში თავისი სტალინი რომ ექო.
257
ფიქრის შემდეგ, რომელიც 20 წუთს ჰგავდა და გაზვიადებულად რომ ვთქვათ, 2 საათი
ვფიქრობდი, მივხვდი, როგორ უნდა ამეწყო, ავაწყე და ჩემი ნაშრომით ძალიან კმაყოფილი
ვიყავი. სამწუხაროდ, ჩემი დეიდაშვილი ამ რაღაცის წინ აშენებდა თავისას, მორჩენისას კი,
როდესაც ადგა, შემთხვევით ფეხი გაკრა და მთლიანი ჩემი მლოც-ველა ველზე გაშალა. მე ეს
შემთხვევითობად არ ჩავთვალე. შესაბამისად, ასეთი დიდი შეურაცხყოფა ჩემთვის არავის
მოუყენებია, მისი საქციელი პირდაპირ ჩემს ვაჟკაცობას ურტყამდა და ლახავდა,
შესაბამისად, საქმის მოგვარება ქურდულად დავიწყე და ბაზარის გარეშე მისი დინოზავრი 1
ხელის დარტყმით გავაგორე, გავრასხოდდით. მაგრამ ის ფაქტი, რომ მან შემთხვევით ქნა, მე
კიდევ გამიზნულად, პირდაპირ მის ვაჟკაცობას ურტყამდა, რის შედეგადაც მან ხელი აწია.
მე, როგორც 5 წლის გამოცდილი ბოქსიორი, საქმეში სწრაფად ჩავერთე და საქმე 5 წამში საბა
და ფარნას ჩხუბიდან მუჰამედ ალის და ჯო ფრეიზიერის ჩხუბს დაემსგავსა. საბოლოოდ,
მეგობრობამ იმარჯვა. მაგ დროის ყველაზე ავტორიტეტიან კაცს, ნეკა თითებს ვუხმეთ და
ჩვენი შეხედულებით ისეთი ფიცი დავდეთ, რომლის გატეხვა არ იქნებოდა რა. სამწუხაროდ,
ახლა ვითომ დიდი ვარ, შესაბამისად არც ლეგო მაქვს და არც მიზეზი, რის გამოც შემიძლია
მას უბრალოდ ხუმრობით ყბა გავურემონტო.
კიბე
15 წლის
ნოემბერი
მოცეკვავე ხე
კიბე სახურავზე
მგონი დადგა დრო, ყველა შოთის პურს წვერები დავაჭამე, ახლა კიდე მგონი მომიწევს
რაღაცის მოთხრობა. ხუმრობებით თავი ვერ მოგაბეზრეთ და თითქოს არ მაინტერესებს
როგორ დავწერ ამ ტექსტს, მაგრამ ყოველივე ტექსტი ახალი შანსია რომ მასწავლეველმა
ძროხის კუდი მიწოდოს. კიბე სახურავზე-ს არ უჩანს დასასრული და ყველასთვის იგივე
არაა. ზოგის კიბე სამოთხეში მიდის, ზოგის ნამგალ მთვარეზე, ზოგის პირველ სართულზე,
შეიძლება ქალიც კი დაინახო რომელსაც ყველა ვიცნობთ, თეთრად ანათებს და გვაჩვენებს
თუ როგორ ხდება ყველაფერი ოქროსებრი. ხოდა მოკლედ კიბე სახურავზე ყველასთვის
არის, მაგრამ მასთან ვერც ლიფტი მიგიყვანს და ვერც სხვისგან გიტარაზე კარგად დაკრული
მუსიკა, მხოლოდ ფეხი, პასტა, და სუფთა ფურცელი, უჯრედების გარეშე.
259
ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა
ერთხელ ჩაიდანი თავისთვის იდგა გაზქურაზე როდესაც უცებ ვიღაცამ მხარში მხარი
გაკრა. ჩაიდანმა გაკვირვებულმა შეხედა და ქვაბი დაინახა, ბოდიში უნდა მოეხადა უცებ ხმა
რომ ჩაესმა - რა იყო ბიჭო? ჩაიდანმა წამიერად დასტუკა, თურმე სხვა პონტში ყოფილა. -
რამე პრობლემაა? -კი -რა აბა? კითხა ჩაიდანმა და უცებ გაიაზრა რო დიდი შეცდომა დაუშვა.
ამ 1 ქვაბის უკან თურმე კიდე ორნი იდგნენ. ჩაიდანმა იქიფრა ოპაო, მარა მას ამ დროს
უბრალო ფიქრები ვერ უშველიდა. სანამ ჩაიდანი ფიქრობდა ღირდა თუ არა ყმუილი
დაეწყო ამასობაში ქვაბმა სახელური გაუქანა. ჩაიდანმა იფიქრა- ყმუილი რათ მინდა მარტო
მივხედავო -უცებ იმ 1 მუშტს მეორე რომ მოყვა. ეს არეყო ქვაბს და სამივე ქვაბები თავზე
დაახტნენ და საცოდავი ჩაიდანი ისე ცემეს რო გაზქურიდან გადმოაგდეს, მის ადგილას
კიდევ ისინი მოთავსდნენ. ჩაიდანი კი ეგდო მისთვის ქვემოთ და ნელნელა ეღვრებოდა
ცხელ ცხელი, მაგრამ არა მარილით სავსე წყალი და ელოდებოდა მის პატრონს, რომ მეორე
შანსი მიეცა მისთვის.
სანდრო ოდილავაძე
(დაბ: 18/01/2004 )
15 წლის
***
ბოლო ფოთოლი ხეს დაშორდა. გულდაწყვეტილ ხეს უნდოდა ტირილი, მაგრამ თავი
შეიკავა, კაცურად. ფოთოლმა კი გაიფიქრა: რამდენ ხანს მიჭერდა ეს გიჟი თავდაყირაო.
თემო
თემო ცუდი ბიჭი არაა, თუმცა, დიდად არც კაი საქციელით გამოირჩევა. უბრალოდ, უნდა
რომ ყურადღების ცენტრში იყოს, რაც, სამწუხაროდ, არ გამოსდის. მე-9 კლასშია. უფრო
ხშირად უკანა მერხზე ზის, კუთხეში. იშვიათად თუ გადავა ხოლმე წინ, მაგრამ მანდაც
მარტო ჯდება. როგორც ყველა სკოლაში, თემოს სკოლაშიც არიან, ასე ვთქვათ, ბულერები. ამ
შემთხვევაში, თემოსთვის ეს არის ნიკა. ნიკა გვერდით რომ გაუვლის ხოლმე თემოს, თავში
წამოარტყამს, ან კიდევ ფეხს წამოუდებს ხოლმე, მაგრამ მარტო ეს ის არ არის, რაც თემოს
უშლის ნერვებს. მისთვის ყველაზე ძვირფასი ნივთი არის მამამისისგან სიკვდილის წინ
260
დატოვებული ჩანთა, რომელსაც ნიკა ყოველთვის აწვალებს. ერთხელ თემო მასწავლებელს
საჭირო ოთახში გასვლაზე ეთხოვა. კლასიდან როგორც კი გადგა ფეხი, ნიკაც წამოხტა,
გვერდით გაურა თემოს მერხს, ჩანთა ჩუმად აიღო და თვითონაც ეთხოვა გარეთ გასვლაზე.
ნიკამ დააგდო ჩანთა ძირს და წიხლის რტყმებით მიიტანა საჭირო ოთახამდე. როდესაც
თემომ გამოაღო კარი და ძირს თავისი გაჭუჭყიანებული ჩანთა დაინახა, გაწითლდა,
გამწარებული გაექანა ნიკასაკენ და წიხლით შეახტა. ნიკა გადაყირავდა, თავი ძლიერად
დაარტყა იატაკს და გაითიშა. კარგა ხანს იდგა თემო და უყურებდა. ნიკა არადა არ მოდიოდა
გონზე, აიღო თემომ თავისი ჩანთა და გაიქცა. ნიკა კი 2 წუთში ექიმის კაბინეტში აღმოჩნდა.
ექიმმა სახეზე წყალი შეასხა, ნიკამ გამოიღვიძა და ერთადერთი, რაც ახსოვდა მისი სახელი
და გვარი იყო.
14 წლის
ეზო
მზე თითქოს ცდილობს გამოძვრეს ღრუბლებიდან. ჩემს ეზოში დაჩრდილული მიწის
ნაწილები ხან სულ მუქდება, ხან ისევ ალაგ-ალაგ განათდება. აივნიდან ვუყურებ ძველ
შტაბს. მახსენდება ბავშვობა: ერთხელ ავძვერი მაგ შტაბზე და გადმოხტომისას...
ამინდი რომ იცვლება, ისევ მაწუხებს ხელი.
ჩემი აზრით, ეს ცხოვრებაც სიზმარია.
261
დედის მოლოდინში
აუ, სად არის დედა?! - ეუბნება ფანჯარასთან მჯდომი პატარა ლუკა თავის თავს. ეშინია,
ჯერ მარტო იმის, რომ მარტოა, მეორე კი დედა მთელი 5 წუთით იგვიანებს. ეცადა,
ყურადღება სხვა რამეზე გადაეტანა, მაგრამ თავში სულ დედა უტრიალებდა. ცოტა ხანში
ლუკამ ტირილი დაიწყო და ზუსტად ამ დროს შემოვიდა დედაც. დედამ ლუკას შეხედა და
უთხრა:
- დეე, შენ რა იტირე?
ლუკა:
- არა, დე, უბრალოდ, სასაცილო ვიდეოს ვუყურე და სიცილისგან ცრემლები წამომივიდა.
- რატომ! რატომ მიმატოვა, ვინმემ ამიხსენით! - ყვირის კლდეზე მდგარი გამწარებული
ლუკა და თან ისვრის ქვებს. კლდის წინ ბაღია, შეიძლება, ბავშვებს მოხვდეთ, მაგრამ არ
ადარდებს, იმდენად გაბრაზებულია მასზე. ცოტა ხანში ლუკა ძირს ჯდება და იწყებს ფიქრს.
უცბად ხვდება, რომ ყველაფერი თავისი ბრალია, დგება და მასთან მირბის.
იმედია, დაიბრუნებს.
მთაში მინდა
- აუუ, ბიჭო იმ მთას შეხედე. არ გაასწორებდა ეხლა იქ ასვლა? კი, გაასწორებდა, მაგრამ
მაგრა მეზარება,
- მარტო წადი.
- კაი რაა, წამო. თან მდინარე იქიდან ჩამოდის და ცოტას ვიბანავებდით კიდეც.
262
- ოო მაიცა რა! თუ არც გინდა, რომ ჩამოვალ წუწუნი არ დაიწყო ოღონდ, რატომ არ
წამოგყევიო.
- კაი. - მიპასუხა ვასომ და მარტო წავედი მთაზე. მთას რომ ვუახლოვდებოდი, უფრო
დიდდებოდა და ვფიქრობდი, რატომ არ დავრჩი ვასოსთან-მეთქი. მაგრამ საინტერესო
მთა ჩანს და ვნახოთ. მთასთან კი მივედი, მაგრამ ახლა ასვლა საიდან დავიწყო, მთა კი
არა კედელია, ხელის მოსაკიდი არსად არ ააქვს. იმედია, ეს ლიანები მაინც გამიძლებს.
- შუა გზა უკვე გავლილი მქონდა და ლიანები უცბად გაწყდა. აი, სად დამერხა-მეთქი,
არაფრის იმედი აღარ მქონდა, მაგრამ მაინც გამიმართლა და მდინარეში ჩავვარდი.
ცოტაც და ჩამოვარდნის გამო კი არა, შიშისგან მოვკვდებოდი.
- მთისთვის აღარც მიმიხედია ისე მივბრუნდი ვასოსთან. ვასო მეღადავებოდა: რა იყო,
ერთი მთაზე ვერ ასულხარ კაციო. თუმცა ისეთი შეშინებული ვიყავი, ვერაფერს
ვპასუხობდი.
რატომღაც გულში მაინც მინდოდა იმ მთაზე ასვლა.
გიო არც მეტი, არც ნაკლები, პუტკუნა ბიჭია. თბილისში ორი დღის წინ გადმოვიდა.
მეგობრები არ ჰყავს და დღეს მისი პირველი სკოლის დღეა. დაახლოება არც უნდოდა
არავისთან, იფიქრა, სიმსუქნეზე დამცინიანო, ამიტომ დაჯდა ბოლო მერხზე და თავისი
პერაშკის ჭამა დაიწყო.
- დედა, დედა!
- რა იყო, სანდრო?
- გეხვეწები, ნაყინი მიყიდე, გთხოვ.
- რა ნაყინი, ვერ ხედავ როგორი ქარია, შენი გაციებაღა მაკლდა ეხლა.
პატარა სანდრო გაბრაზდა და სახლისკენ ჩქარი ნაბიჯებით გაიწია. სახლის შესახვევთან
იყო მისული და უეცრად გაჩერდა. პატარა პუდელი დაინახა და მაშინვე მოფერება დაუწყო.
სანდროს აზრით, ქუჩის ძაღლს არ ჰგავდა და იფიქრა, სახლში შევიყვანო. თუმცა უეცრად
გამოჩნდა მარი, ძაღლის პატრონი. დაინახა, რომ სანდრო მის ძაღლს ეფერებოდა და მაშინვე
ძაღლს მივარდა. ჩაეხუტა და ეუბნებოდა: მეორედ ასე აღარ გამექცეო.
სანდრომ ბოლოჯერ გადაუსვა ძაღლს ხელი, მარიმ ის სახლში წაიყვანა. სანდრო ახლა
უკვე ნაწყენიც იყო. შევიდა თავის ოთახში და კარი მოიბრახუნა. ამ დროს კი მოვიდა
დედამისი, შევიდა სანდროს ოთახში და ნაყინი დაუდო ჩუმად ლოგინზე.
263
12 წლის
მატარებელი
- ძმაო, რა ლამაზი მატარებელია, შეხედე! ნეტა მის გვერდით დამაყენა ერთი წამით მაინც!
- გადაუჩურჩულა ბათუმის მატარებელმა ფოთისას.
-ეჰ, ლამაზია, მაგრამ მაგის გვერდი მარტო სიზმარში თუ დადგები და ძილით შენ არ
გძინავს, რამე რომ დაგესიზმროს! - დასცინა ფოთის მატარებელმა ბათუმისას და
დაემშვიდობა. ბათუმის მატარებელიც თავის გზას გაუდგა. მთელი გზა ფიქრობდა ლამაზ
მატერებელზე და კიდევ თავის მეგობარზე, რომელსაც ფოთას ეძახდა. ჯერ გალანძღავდა
ფოთას, რა არის, ამასაც რო მეგობარი ჰქვია, იტყვი რამეს და ეგრევე დაგცინვას დაგიწყებსო.
თუმცა, ფოთა ეგრევე დაავიწყდებოდა და თავის ვითომ მომავალ შეყვარებულზე
აგრძელებდა ფიქრს. ამდენ ფიქრში გაჩერდა და სრულიად ოცნებებში გადავარდა.
თურმე როგორი ერთგული ყოფილა მატარებელი.
და
ჩემი ოჯახი მომწონს. ერთადერთი ამ ოჯახს ჩემი და უშლის ხელს. ნუ, ოჯახს არა, მარა
მე კი. კომპიუტერთან ვერ დავმჯდარვარ ისე, რამე რომ არ მიქნას. ხან კეფაში წამომარტყამს,
ხან კიდე თმებს მომწიწკნის. ამას ასე თუ ისე მივეჩვიე, რაც მუშაობა დაიწყო, სახლში
თითქმის აღარაა და თავს წყნარად ვგრძნობ. თუმცა, კიდევ კაი, ეგ მყავს, თორე ვინ
დამაწერინებდა ფრანგულს.
ჩიტების გაცილება
კალამი
- კაი, გაჩე, ამდენს ნუ წერ, ენა დამეტანჯა. ვიცი, რო ბევრს ვწუწუნებ, მაგრამ ესეა და
რა ვქნა. მაგალითად, გაკვეთილზე ერთხელ მაინც რო არ დამღეჭო, მოკვდები.
ერთხელაც იქნება, გადაგეყლაპები და მერე აქეთ იწუწუნებ! - თავისთვის
ლაპარაკობს კალამი, - ხოდა, კიდევ, იმ შენს კლასელს, ლადოს თუ დათოს, ჩემი
თავიაღარ ათხოვო, თორე დღეში იმდენს ეწევა, ლამისაა მე მომწიოს.
კაი რაა! ეხლა ამას კითხულობ ხალხშიი!? აქ მაინც არ შემარცხვინო!
264
ცოტა სულელი ხე
ჩემს ეზოში ცოტა სულელი ხე იდგა.რასაც უნდოდა, იმას აკეთბდა. ერთხელაც ძალიან
მოიწყინა, აღარ იცოდა, რა ექნა, დაიწყო ტოტების ქნევა. ცოტათი გაერთო, დახედა თავის
თავს, ფოთლები გასცვივდა. თვითონ კი დარჩა მარტო.
ჩემს სოფელში არის ერთი კედლის კუთხე. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ეს კუთხე
გარეთ დგას. ალბათ ადრე იმ ადგილას სახლი იყო და ეს კუთხე შემორჩა. ბაბუაჩემს ან
ბებიაჩემს თუ გავაბრაზებდი, ბებიაჩემი ყურზე ხელს მომიჭერდა და იმ კუთხეში მაყენებდა.
კუთხესთან ძაან ცხელოდა, თანაც მე სულ ზაფხულში მივდიოდი, ტრუსიკითაც რო
დავმდგარიყავი, მაინც ოფლად ვიღვრებოდი. ერთ დღეს გამიმართლა, კუთხეთან ვიდექი
და ზევით პატარა ღრუბელი დამადგა, რომელიც მარტო მე მფარავდა. იმ დღეს კი
გამიმართლა, მაგრამ კიდევ როდის მოვა ეს ღრუბელი, ეგ აღარ ვიცი.
ღრუბელზე რომ ვიწექი, ამ დროს მშობლებს ვარჩევდი. საკმაოდ პატარა ვიყავი, მაგრამ
იმის ტვინი მაინც მქონდა, რამე რომ ამერჩია, თან მსუქანი ვიყავი, თუმცა არაფერს ვჭამდი.
ღრუბელზე პატარა ტელესკოპი მქონდა, რითიც მშობლებს ვარჩევდი. ხშირად ვპოულობდი,
მაგრამ მეორე დღეს შორდებოდნენ. ცოტა ხანში ჩემი მეგობრებიც წავიდნენ, მომბეზდა
მარტო ყოფნა და ბოლოს მშობლები იღბალზე ავირჩიე. დედა კარგი მეყოლა, იმაზე კარგი,
ვიდრე ვისურვებდი, მამა, მამა - დიდი ვერაფერი.
გავიღვიძე და ბოლო ხმაზე ვყვირი: მშია. მაგრამ ჩემ ლილიპუტის ხმას ვინ გაიგებს,
თანაც მარტო ბებიაჩემია სახლში. ასე რომ, ადგომა მიწევს. სამზარეულოში შევედი და ახლა
ყურში ვეუბნები ბებიაჩემს: მშიააააააააა! შემოტრიალდა და მითხრა: კარტოფილს ვწვავ,
მაგრამ ეგ ჯერ არ იქნება მზად, პური კიდევ არ გვაქვს, სხვა რამე რომ შეჭამო, თუ გინდა
ჩადი და ამოიტანეო. მე გამიკვირდა, მაგრამ თან გამიხარდა პურზე პირველად ჩასვლა,
ამიტომაც ქურთუკი მოვიცვი და ეგრევე მაღაზიაში გავიქეცი. მაღაზიის კარი ძლივს გავაღე.
პურებს მივუახლოვდი და კაი ხანი ვფიქრობდი, დაჭრილი ამეღო თუ დაუჭრელი.
გადავწყვიტე, დაჭრილი. ხტუნაობით ძლივს ძლივობით მივწვდი პურის კუდს მაგრამ ერთ
ცალს კიდევ ხუთი ჩამოვაყოლე ზედ. სალაროსთან მივედი და უცებ გამახსენდა თონის
პური. ის პური მოლარეს დავუტოვე და თონესთან გავიქეცი. დიდი რიგი იყო, მაგრამ
რადგან პატარა ვიყავი, რიგის გარეშე შემიშვეს. პური მომაწოდეს და უცებ გამახსენდა,
ფული! მშიერი გამოვედი თონედან და სახლში დავბრუნდი. იმედია, კარტოფილი მაინც
იქნება მზად.
265
სიზმარი (ცოტნეს)
სიზმარი საოცარი რამაა. ყველა იძახის: რასაც გინდა, იმას გააკეთებ, რასაც მოისურვებ, ის
აგისრულდება, თუმცა ასე არაა.
ასე რომ ვთქვათ, სიზმარში გამოკეტილი ხარ, გინდა იპოვო გასასვლელი, თუმცა რომ
გახვიდე, ან უნდა გარდაიცვალო, ან ძაან შეგეშინდეს.
ფერიდე ოზთურქი
(დაბ: 7/06/2008 )
12 წლის
გრძნობებზე
ბალახის ამბავი
266
მაგრამ, სად არის?! ყველა მე ბოლოს მიხსენებს, რადგანაც ლამაზი ყვავილები, პეპლები და
ჭრიჭინები ულამაზებთ თვალს. მაგრამ მე ვიცი, რომ ბავშვი, რომელიც ბებოსთან სოფელში
მიდის, ჩემთანაც მოდის, უხარია ჩემზე დილაობით სირბილი, ჩემზე დროის გატარება,
წამოწოლა და წიგნის კითხვა. ზოგიერთს ვუყვარვარ, ზოგიერთს - არა. მაგრამ ჩემთვის არ
აქვს მნიშვნელობა, რადგანაც მე ბედნიერი და მადლიერი ვარ ჩემი ცხოვრებისთვის.
ბედნიერი დილა
შემოდგომა
მე მახსენდება
სახურავის ამბავი
გამარჯობა! მე უზარმაზარი სასახლის კარი ვარ. ჩემ თავს ძალიან ძვირფასად ვთვლი და
მისალმების გარეშე არ ვუშვებ არავის, რას ჰქვია, მე არ მომესალმონ?! სასახლეში ულამაზესი
ოჯახი ცხოვრობს, მე პრინცესის მეგობარი ვარ, ჩემიდან იპარება ხოლმე კეთილ პრინცთან,
შემდგომში კიდე მე ვარ ვალდებული მოვუსმინო მის ფიქრებს და აზრებს. ეჰ... არ არის
ადვილი იყო პრინცესის ჯადოსნური კარი, რომელიც მას სასახლის გარეთ მყოფ ცხოვრებას
აჩვენებს.
მოგონებების მატარებელი
უი, გავიზარდე... ვერც კი შევამჩნიე, როგორ გაირბინა წლებმა, რამდენი რამ გადავიტანე.
მოდით, ჩავსხდეთ მოგონებების მატარებელში და გადავხედოთ ყველაფერს... პირველ
მატარებლის კარში რომ შევედი, ძალიან გამიხარდა, გამახსენდა, რომ ჩემი ძამიკო იყო
ჩამოსული, მაშინ ჩემს ბედნიერებას საზღვარი არ ჰქონდა, იმდენი ვისეირნეთ, ვიცინეთ,
ვიცელქეთ. აზრად მომივიდა, როგორი ბედნიერი გამხადა მისმა ჩამოსვლამ, წელს ასეთი
268
მხიარული სხვა დროს არ ვყოფილვარ. მეორე კარში რომ შევედი, გამიკვირდა, როგორ
შევიცვალე აზრები, ფიქრები, ზუსტად მაშინ მივხვდი, რომ მარტო ოცნება კი არა, მიზანი
უნდა ჰქონდეს ადამიანს, რომელსაც მან თვითონ უნდა მიაღწიოს. მესამე კარში რომ შევედი,
ვერაფერი ვნახე, აქ მხოლოდ ერთი სიტყვა ეწერა, მომავალი...
იდუმალი ღამე
269
ეპილოგის მაგიერ:
კიბე სახურავზე
ანა ჯავახიშვილი
ჯაჭვი
ლუკა კალაძე
თებერვლის სიცივე ნელ-ნელა გვტოვებს, ზამთრის ქარები მალე ჩადგება, თოვლის ქვეშ
ძილისგან დაღლილი ბალახიც ხალისიანად ამოყოფს თავს და მწვანედ იყვირებს.
გაზაფხული ჩვეული ბუინით მოდის, მთებს იქით მერცხლები დიდი რბოლისთვის
ემზადებიან, ერთმანეთს უნდა დაასწრონ ამბის მოტანა, ჭიკჭიკით დაუბრუნდნენ თბილ
ბუდეებს. გამოივლიან წვიმასა და უმოწყალო ქარს, შეცდომის უფლება არ აქვთ, მხოლოდ
წინ უნდა იფრინონ, შინისკენ. განა მხოლოდ რბოლაშია საქმე, მხოლოდ ის შობს მათ ასეთ
შეუპოვრობას? მიზანის მიღწევის სურვილზე დიდი ძალა უკვდავ სიყვარულშია, იმ
ადგილის სიყვარულში, ეს პატარა არსებები სახლს რომ ეძახიან. ამიტომ აისრულებენ
საწადელს, ფრთებს არ დაინდობენ და ბოლომდე იფრენენ, თუმცა, ყველა ვერ დაბრუნდება.
მხოლოდ ერთი მერცხალი იმღერებს პირველად გაზაფხულის უკვდავ სიმღერას, უცნაურად
ნაზსა და ჩქარს.
ნიკა ხუციშვილი
270
გაიღიმე!
გაიღიმე ახალ გაღვიძებულმაც კი, შენ გარშემო ხომ ხალხია. გაიღიმე, როცა მაღაზიაში
შედიხარ, გაუღიმე მოლარეს, მადლობისას გაუღიმე, ჩხუბისას გაუღიმე… გაიღმე, რაც არ
უნდა ცრემლებს იკავებდე ან უკვე ტიროდე. გაიღიმე, როცა ამჩნევ, რომ გიყურებენ, გაიღიმე
და თვალები არ ჩახარო, არ გაიხედო, თითქოს ვეღარ ამჩნევ, რომ გიყურებენ. როცა გთხოვენ,
გაუღიმე და გააკეთე, რაც არ უნდა გეზარებოდეს. გაიღიმე, როცა სიტუაცია იძაბება.
გაიღიმე, როცა გარშემო ადამიანები აღარ გყავს, ტირილით ვერ დააბრუნებ. გაიღიმე, როცა
ცუდად ხარ, ტირლის დროსაც გაიღიმე. გაიღიმე, როცა არ იცი, რა თქვა, ხალხს გაუღიმე.
უცნობებს გაუღიმე. გაიღიმე, როცა სარკეში იხედები, არ ებრძოლო შენს თავს, შეიყვარე!
ხანდახან შენს თავსაც გაუღიმე, ყველაზე მეტად ხომ მან დაიმსახურა...
ნინი ჯავახიშვილი
აი, ვზივარ ექვსსაათიან ჯგუფში ჩემს დიდ ოჯახთან ერთად. ერთმანეთის კოსმოსებს,
მათში გადამფრენ (ოც)ნებებსა და (ვ)ნებებს ვეცნობით და ბევრს ვიცინით ყველანი. ზოგ
მათგანს არც ვიცნობ, მაგრამ, რაც მთავარია, ლიტსახელოსნოელები ვართ.
ვიცი, ჩემი ნაწერი ზედმეტად ტკბილია, მაგრამ მაინც კარგია, როცა ყველა შინაა...
გიორგი მაჭარაშვილი
271