1.

Dom Mike Alasa, Kosančićev venac, Petar Bajlović,

1910.

Na glavnoj fasadi je uradjena kombinacija

secesijskih floralnih motiva i elemenata srpsko-
vizantijskog stila u vidu šahovskog polja. Na fasadi
se izdvaja bočno postavljen rizalit s lučno
oblikovanim portalom, iznadkoga je balkon sa
ogradom od kovanog gvoždja, nadvišen
trougaonim zabatom.

2. Vila porodice Šteric, Milan Zlokovic,

1933, Dedinje

Zgrada predstavlja jedan od najlepših primera srpske

moderne. Naglašeni su kubistični volumeni i vidljiv
je uticaj Adolfa Losa.
Prozimanja enterijera i eksterijera, razudjenosti
osnove i stepenovanju planova po dubini.

3. Zgrada Stare telefonske centrale, Branko Tanazević, 1908.

Zgrada je podignuta 1908. Po projektu Branka Tanazevića kao dvospratna gradjevina.
Treći sprat je dozidan 1925. po projektu istog arhitekte.
Oblikovana je u srpsko-vinzantijskom stilu.
Sprecijalno projektovana i
gradjena za telefonsku centralu
prva je zgrada ove namene u
Srbiji. Takodje, predstavlja
posebno stilsko i autorsko
ostvarenje u srpskoj arhitekturi i
arhitektu Tanazevića predstavlja kao
jednog od glavnih pobornika i
nosioca pokreta za obnovu
srpskog stila. Zgrada spada medju
prve primere u srpskoj arhitekturi na kojima je prihvaćen srpsko-vizantijski stil, a ornamentika moravske škole
dobila savremeniji tretman. Ovim projektom je arhitekta ostvario skladan spoj secesijskog tretmana fasada,
oličenog u asimetričnosti rešenja i karakterističnom završetku u vidu rebraste kupole, sa bogatom dekoracijom
srpsko vizantijskog stila. Stara telefonska centrala predstavlja tendenciju da se u okviru secesije koriste motivi
srednjovekovnih crkava Moravskog stila i time pronadje nacionalni izraz u arhitekturi. Nažalost, za razliku od
Madjara kod kojih je njihova madjarska secesija jedno vreme bila mejnstrim u arhitekturi, primeri srpske
secesije su više bili izuzeci.
 4. Dragiša Brašovan, Škarkina vila, Beograd, 1926.-1927.

Kuća češkog inženjera Riharda Škarke, direktora filijale

Praške kreditne banke u Beogradu, izgradjena je 1926-1927.,
kao reprezentativna gradska vila. Vila predstavlja primer
arhitekture beogradskog gradjanskog društva i delo
Brašanovog predmodernističkog perioda. Objekat je
projektovan na principima akademskog eklekticizma u kojem
dominira romantičarski
duh. Fasada je izvedena u jednoj ravni, a dekorativni elementi
preuzeti iz istorijskih stilova, romantike, venecijanske gotike i
baroka doprinose njenoj slikovitosti. Rustičnoj obradi donje zone
suprostavlja se ravna površina sprata, kojom dominira
romantičarska trifora ispunjena floralnim, zoomorfnim i
antropomorfnim motivima. Motiv prelomljenoj luka i baroknih volute
ponovljen je i na monumentalnoj ulaznoj kapiji.

5. Dragiša Brašovan, Paviljon Kraljevine Jugoslavije na Svetskoj

izložbi u Barseloni 1929.

6. Dušan Babić, Vila Protić u Beogradu,

1930-31.

Dominacija horizontalnog plana oslonjenog na slobodno-stojeće stubove.

Razvija domaću varijantu art-dekoa, primena horozontalne fasadne teksture.
Asimetrija (uticaj ekspresionizma).

7. Kuća Branislava Kojića, Zadarska 6, Branislav Kojić

Realizacija projekta za sopstvenu kuću nastala je kao rezultat istraživanja Kojića na

polju povezivanja prepoznatljivih motiva tradicionalnog graditeljstva i elemenata
moderne arhitekture i predstavlja najznačajniji primer folklorizma u beogradskoj
medjunarodnoj arhitekturi.
Glavnom fasadom kuće dominiraju dva erkera na prvom spratu i istureni krov koji prati
zaobljenost formi. Plastična mekoća valovitog zida, postignuta stilizacijom erkera
preuzetih i narodnog graditeljstva, prepoznatljiv je motiv koji ovaj objekat svrstava u
prve primere ekspresionizma u stambenoj arhitekturi kod nas.
 8. Bogdan Nestorović, Zgrada PRIZAD-a, Beograd,
1937-1938.

Zgrada se nalazi na neravnom terenu. Danas se tu nalazi novinarska agencija

Tanjug. Karakteriše je monumentalnost sa monolitnom zatvorenom formom.
Jednostavna neupadljivost, ideal ranog modernizma, pretvara se u kasnim
tridestim u svoju suprotnost: jednostavnu monumentalnost. Obložena belim
mermerom.

__________________________________________________________________________________________

9. Momir Korunović Projekat Sokolskog doma ≫Matica (1929.-35).

10. Nova Patrijaršija, Viktor Lukomski,1935.

11. Nikola Dobrović, Vila dr. Burliž, Prag, 1926

12. Svetomir Lazić, vila Olge Mos, Tolstojeva 29,

Topčidarsko brdo, 1939.
Vila je podignuta na Topčidarskom brdu u vreme njegovog intenzivnog razvoja, po projektu Svetomira Lazića,
češkog djaka i pripadnika grupe arhitekata modernog pravca poznatog po ateljeu za unutrašnju arhitekturu.
Vila se sastoji od prizemlja i sprata. U prizemlju se nalazio reprezentativni prijemni prostor, dnevni boravak i
radni kabinet. U oblikovanju su prihvaćena načela modernizma
koji je u širem evropskom kontekstu dominirao u četvrtoj deceniji XX veka.
__________________________________________________________________________________________

13. Milorad Pantović, Branko Zeželj, Milan Krstić,

Kompleks zgrade Beogradskog sajma, 1957

Posle Drugog svetskog rata u kome je uništen stari

Beogradski sajam, novi je gradjen sasvim na drugoj lokaciji,
izmedju jedne od glavnih saobraćajnih arterija i reke Save.
Umesto kubičnih hala, kakve su bile uobičajene u to vreme,
na ovom arhitektonsko-urbanistickom kompleksu
dominantna je forma ljuskastih kupola, oblika koji je
razvijen iz inženjerske estetike proizišle iz mogućnosti
prednapregnutog betona.

14. Sportski rekreativni centar 25. maj, Ivan Antić, Beograd, 1972-1973.
Na desnoj obali Save je smešten sportsko rekreativni centar koji je izgradjen povodom svetskog
prvenstva u plivanju i vaterpolu.
Sadrži sportsku dvoranu, otvorene i zatvorene bazene, restoran, saune, otvorene sportske terene.
Poseban akcenat celom kompleksu daje restoran na konzolama dužine 19 m.
Druga naglašena kompozicija je hala olimpijskog bazena
karakterističnog oblika krova. Krov pokrivenog olimpijskog
bazena je od hiperbolicno paraboloidne prednapregnute
betonske ljuske.

15. Milan Zloković, vila

porodice Zloković, Vračar, 1927.

U proleće 1927. godine, završio je projekt za sopstvenu kuću na

Kotež-Neimaru. U jesen iste godine, Zloković neočekivano i
radikalno menja svoj projekat porodične kuće. Novi projekat,
kojim je zamenio već izradjenu projektnu dokumentaciju,
predstavlja arhitektonsku kompoziciju kubičnih masa, ravnih
krovova i izradjen je u novom, modernističkom stilu. Vila
arhitekte Milana Zlokovića, najznacajnijeg srpskog
moderniste u periodu izmedju dva svetska rata, spada medju
najranije interpretacije sterometrijske arhitekture u
Beogradu. U njoj danas živi njegov sin i zakonom je zastićena. Snažne
kubične forme: uticaji Adolfa Losa i njegovog Raumplan-a. Osnova je
slobodno aranžirana i proizilazi iz racionalog postavljanja funkcije.
Likovni utisak daju razložene i smaknute kubične forme. Ravna krovna
konstrukcija i velike površine fasadnog platna naglašavaju kubičnost.
Kaskadne površine.
 16. Milan Zloković, Tržni centar u Skoplju, 1933-1935.

17. Milan Zlokovic, Kreditna banka, Sarajevo,

1928-1932,

pogled na fasade sa ulice Kameni fasadni frontovi su karakteristicni

za zgrade banaka u tom periodu.

18. Dragiša Brašovan, Zgrada Komande

Vazduhoplovstva Jugoslavije u Zemunu, 1935;

Bitno monumentalno zdanje u srpskoj

arhitekturi. Zgrada komande vazduhoplovstva je
zamišljena kao forma koja asocira sa avion sa više krila.
Naglašena horizontalna podela i stepenovanje. Istaknuta
vertikala središnjeg dela pročelja.
Gradjena je sa osnovom u obliku
četvorougaonika, sa unutrašnjim dvorištem i
predbaštom. Postavljena je kao samostalna blok-zgrada.
Ima prizemlje i četri sprata iznad kojih se uzdiže proporzionalno uskladjena kula čiji je volumen, takodje,
razudjen i akcentovan središnjom dominantom. Simetrični volumen glavne fasade naglašen je bočnim rizalitima
prizemlja i prva dva sprata. Bočnu fasadu karakteriše ujednačen ritam gradjevinskih otvora. Objekat odlikuje
originalnost, likovna izražajnost, unutrašnja dinamika i sklonost ka detalju.
Predstavlja jedno od najoriginalnijih dela arhitekte Brašovana i značajno delo jugoslovenske moderne u
periodu izmedju dva svetska rata. Zgrada predstavlja najveći i najznačajniji objekat izgradjen u okviru Starog
jezgra Zemuna.

19. Branko i Petar Krstić, Igumanova Palata, Terazije, 1936.

Braća Krstić su osvojili prvu nagradu na konkursu 1935. za

realizaciju poslovnog objekta za Fond Sime Igumanova,
velikog srpskog dobrotvora XIX veka. Reprezentativna
gradska palata jedno je od najznačajnijih dela Petra i
Branka Krstića, ujedno i jedan od ključnih objekata na kome se ogleda proces transformacije tradicionalnog
akademskog koncepta u moderni. Zamišljena je u modernizovanoj verziji srpsko-vizantijskog stila, sa širokim
arkadama u prizemlju, vertikalno raščlanjenom fasadom na spratovima i dekorativnim motivom izduženog
lučnog otvora. Ovaj motiv, koji svoje poreklo vodi iz srpsko-vizantijskog stila, naglašen je na uglu i
suprostavljen formalnim odlikama kasnog modernizma- mermernoj oblozi fasade, nizovima pravougaonih
prozora na poslednjem spratu i jakoj nadstrešnici u prizemlju. Sima Andrejević Igumanov, trgovac, otvorio je
1872. u Prizrenu Bogoslovsko-učiteljsku školu, čije je izdržavanje obezbedio time što je podigao palatu na
Terazijama i stvorio zadužbinu koja je donosila redovne prihode.

20. Jan Dubovi, “Solid”, Poslovno-stambeni objekat Petra

Jankovića, bravara, 1933.

Solid Objekat radionica Petra Jankovića je jedna od prvih

realizovanih poslovno-stambenih kuća u stilu moderne
arhitekture. Radni i stambeni deo su izvojeni a ta podela je
ostvarena pomoću naglašene horizontalne profilacije
iznad prvog sprata kao i pomoću plastičnog efekta
balkona na bočnim fasadama.

21. Branislav Kojić, Enterijer a Le Corbusier,

1929.;

Kojićev crtež »Enterijer A la Korbizje« iz 1929. godine govori o

njegovoj potpunoj opredeljenosti prema idejama koje je
Le Korbizje u to vreme širio evropskom arhitektonskom
scenom.

21. Momčilo Belobrk, vila u ulici Kaćanskog 16,

Beograd, 1933.;

Skladna kombinacija geometrijskih oblik. Čista forma

bez ornamenata.
__________________________________________________________________________________________

22. Momir Korunović, Spomenik obelisk na Zebrnjaku, građen od 1934-1937,

visok 48,5 m, bio je najviši spomenik na prostoru Kraljevine Jugoslavije. Na veliku

žalost, odmah po okupaciji, Bugari su ovaj velelepni spomenik detonirali. Gornji deo
spomenika je srušen 1942. godine, tako da je do danas sačuvan samo donji deo, spomen-
kosturnica. Na ovom projektu je stvario sintezu romantizma i ekspresionizma.

__________________________________________________________________________________________

23. Polazna osnova filozofije zenitizma bio je njihov stav prema Evropi, za koju su zenitisti smatrali da se
nalazi u stanju i periodu duboke krize. Kriza evropske civilizacije i evropskih vrednosti bila je aktuelna i
sveobuhvatna,a zenitizam kao stav i pokret, kritikovao je ovakvo stanje, za koje je smatrao da je nastalo
pre svega u evropskoj kulturi, a potom i u evropskom društvu i društvenom uredjenju u celini. Časopis
koji je izlazio pet godina, okupljao oko sebe krem tadašnje evropske umetnosti - italijanske futuriste i
ruske avangardiste. Kralj Aleksandar je zabranio časopis nakon teksta Rasinova (pseudonim Micića) u
kome se ističu zajedničke osobine marksizma i zenitizma. Alergičan na pojavu komunizma u bilo kom
obliku, kralj je zabranio casopis a Micić je kao urednik bio prinuđen da emigrira.

24. 12. novembra 1928. godine osnovana je u Beogradu Grupa arhitekata modernog pravca, čiji su osnivači
bili Milan Zloković, Branislav Kojić, Jan Dubovi i Dušan Babić. Sva četvorica su studirali arhitekturu van
Srbije. Milan Zloković je započeo studije u Gracu, završio u Beogradu, a potom se usavršavao u Parizu, gde je
studirao i Branislav Kojić. Jan Dubovi je studirao u Pragu, a Dušan Babić u Beču. Grupa je osnovana da bi se
putem izrade arhitektonskih projekata, njihovom realizacijom i javnim nastupima, zalagala za principe moderne
arhitekture. U vreme svog najvećeg uspona, grupa je brojala osamnaest članova. Pored osnivača, u grupi su bili
i Dragiša Brašovan, Petar i Branko Krstić, kao i Momčilo Belobrk.