Eljen’s fil reviewer
Akademikong Sulatin
Layunin: Magbigay ng ideya o impormasyon
Batayang pagkuha ng Datos -pananaliksik, pagbabasa,
obserbasyon
Audience- iskolar, mag-aaral, guro
Organisasyon ng Ideya- planado, maypagkasuno-sunod ng
pahayag
Pananaw- nasa pangatlong panauhan ang pagkakasulat,
Obhetibo (makatutuhanan)
Di-Akademikong Sulatin
Layunin: Magbigay ng sariling opinion
Batayang pagkuha ng Datos – Sariling karanasan,
komunidad, pamilya
Audience- iba’t ibang publiko
Organisasyon ng Ideya- hindi kailangang magkaugnay ang
ideya
Pananaw- Subhetibo, damdamin, sariling opinion
Kalikasan (akademikong Sulatin)
1. Katotohanan- kaalaman o metodo (pamamaraan,
proseso)
2. Ebidensya- katibayan
3. Balanse- walang pagkiling at hindi emosyonal
Katangian
1. Komplex- malawak na sa bokabolaryo
2. Pormal- tiyak na salita
3. Tumpak- walang labis, walang kulang
4. Obhetibo- Katotohanansa ideya o impormasyon
5. Eksplisit- nagkakaugnay ang ideya
6. Wasto- (same sa tumpak)
7. Responsible- hindi plagiyarismo sa pangangalap ng
datos
Abstrak- maikling buod ng artikulong nakabatay sa
pananaliksik, tesis, rebuy o katitikan ng komprehensya
- Sinopsis o presis
Kabuluhan ng Abstrak
- Pinaikling deskripsyon ng isang pahayag o sulatin
- Malaman agad ng mambabasa na ang babasahin
ay may kaugnayan sa pinag-aaralan nila.
Impormatibo
- Pinakakaraniwan
- Hindi kasing haba ng kritikal at ikli ng deskriptibo
- Naglalaman ng halos lahat ng mahahalagang
impormasyong matatagpuan sa loob ng
pananaliksik
Nilalaman
1. Motibasyon- bakit? Kabuluhan at kahalagahan
2. Suliranin- ano ang sentral na tanong sa
pananaliksik
3. Pagdolog at pamamaraan- paano at saan
4. Resulta-ano ang kinilabasan ng pag-aaral
5. Kongklusyon- ano ang implikasyon
Buod- tala ng isang inibidwal sa sarili niyang pananalita,
ukol sa kanyang mga narinig o nabasang artikulo, balita,
aklat, panayam, isyu, usap-usapan at iba pa.
Katangian ng mahusay na Buod
1. Nagtataglay ng obhetibong balangkas ng orihial na
teksto. –sumasagot sa pangunahing katanungan;
talaba o footnote.
2. Hindi nagbibigay ng sariling ideya o kritisismo
3. Hindi nagsasamang mga halimbawa, detalye o
impormasyong wala sa orihinal na teksto.
4. Gumagamit ng susing salita
5. Gumagamit ng sariling pananalita ngunit
napapanatili ang mensahe.
Hakbang sa pagbubuod
1. Habang binanasa salungguhitan ang mga
mahahalagang punto o detalye.
2. Ilista o igrupo ang mga pangunahing ideya.
3. Ayusin ang pagkasunod-sunod ng mga ideya sa lohikal
na paraan.
4. Palitan ang unang panauhan (hal. Ako) ng apelyedo, ng
Ang manunulat o siya.
5. Isulat ang buod
Kahingian ng Buod
Swales at Feat (1994) tala:
1. Kailangan ang isang buod ay tumatalakay sa
kabuuan o orihinal ng teksto.
2. Kailangan nailahad ang sulatin sa pamamaraang
nyutral o walang kinikilingan. (obhetibo,hindi
hinahaluan ng personal na pagtaya, pananaw o
pagsusuri)
3. Kailangan ang sulatin ay pinakaiksing bersyon ng
orihinal at naisulat ito sa sariling pananalita ng
gumawa.
Sentisis- pagsama-sama ng dalawa o higit pang buod;
paggawa ng koneksyon sa pagitan ng dalawa o higit
pang mga akda o sulatin.
Explanatory- sulatin na naglalayong tuluyan ang
mambabasa o nakikinig para mas lalong maunawaan
ang bagay na tinatalakay.
Argumentative- layuning maglahad ng pananaw ng
sumulat nito.
Mga uri at katangian ng mahusay na Sistesis
- Online resource ng Drew University
1. Background synthesis- pagsamasamahin ang mga
sariling impormasyon ukol sa paksa at karaniwan
itong maayos ayon sa tema at indi ayon sa
sanggunian
2. Thesis driven synthesis- hindi lamang simpleng
pagpapakilala at paglalahad ng paksa ang
kailangan kung hindi ang malinaw na pag-
uugnayan ng mga punto sa tesis ng sulatin.
3. Synthesis for the Literature- ginagamit sa mga
sulating pananaliksik ; pagbabalik tanaw o
pagrebyu sa mga naisulat nang literatura ukol sa
paksa.
Mga katangiang dapat taglayin
1. Nag-uulat ng tamang impormasyon at gumagamit
ng iba’t ibang istraktura ng pagpapahayag
2. Nagpapakita ng organisasyon ng teksto
 3. Nagpapatibay nito ang nilalaman ng mga
pangunahing akda at napalalalim ang pag-unawa
Mga hakbang sa pagsulat ng sitesis
1. Linawin ang layunin sa pagsulat
2. Pumili ng naayong sanggunian batay sa layunin at
basahin ng mabuti.
3. Buuin ang tesis ng sulatin
4. Bumuo ng plano sa organisasyon ng sulatin
5. Isulat ang burador
6. Ilista ang mga sanggunian
7. Rebisahin ang sintesis
8. Isulat ang pinal na sintesis
Bionote
-sulating nagbibigay ng mga impormasyon ukol sa isng
indibidwal
Binibigyang diin
-edukasyon, mga parangal na nakamit, mga paniniwala
Volatile- maari itong magbago nang mabilis dahil sa mga
naidaragdag na impormasyon.
HALIMBAWA:
 Aplikasyon sa trabaho
 Paglimbag ng mga artikulo o blog
 Pagsasalita sa mga pagtitipon
 Pagpapalawak ng network propesyunal
Dapat tandaan:
 Balangkas sa pagsulat
 Haba ng bionote (3 uri ng bionote ayon sa haba)
Micro-bionote- isang impormatibong
pangungusap na inumpisahan sa pangalan,
sinusundan ng mga ginawa at tinatapos sa mga
detalye kung paano makokontak ang paksa ng
bionote.
Maikiling Bionote- binubuo ng isa hanggang
tatlong talatang paglalahad ng impormasyon ukol
sa taong ipinakilala.
Mahabang Bionote- (ordinaryo) sa pagpapakilala
sa isang natatanging panauhin.
Hakbang sa pagsulat
 Tiyakin ang layunin
 Pagdesisyunan ang haba ng susulating bionote
 Gamitin ang ikatlong pangunahing perspektibo
 Simulant sa pangalan
 Ilahad ang propesyong kinabibilangan
 Isa-isahin ang mga mahahalagang tagumpay
 Ilagay ang di inaasahang detalye
 Isama ang contact information
 Basahin at isulat muli ang bionote
Talumpati
-Isang buod ng kaisipan o opinion ng isang tao na
pinapabatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa entablado
para sa mga tao.
Uri
Impormatibo- naglalayong magbigay ng impormasyon
Persweysib- naglalayong mangumbinse
Pamamaraan:
Impromptu- talumpating biglaan
Extemporaneous- talumpating pingahahandaan
Agenda- mula sa pandiwang latin na “agere” na ibig sabihin
na “gagawin”.
-isang dokumento na naglalaman ng listahan ng mga pinag-
uusapan at dapat talakayin ng isang pagpupulong.
Mga konsiderasyon sa pagdisenyo ng agenda
1. Saloobin ng mga kasamahan
2. Paksang mahalaga sa buong grupo
3. Estrakturang patanong ng mga paksa
4. Mga layunin ng bawat paksa
Oras na ilalaan sa paksa
- Paglalahad ng paksa
- Pagsagot sa mga katanungan, pagresulta sa
magkaibang pananaw ng mga kalahok
- Pagbuo ng resolusyon at pagsang-ayon sa ma
desisyon.
Mga hakbang sa pagbuo ng agenda
1. Alamin ang layunin ng pagpupulong
2. Sulatin ang agenda ng tatlo o higit pang araw bago
ang pagpupulong
3. Simulan sa mga simpleng detalye
4. Magtalaga lamang ng hindi hihigit sa limang paksa.
Ang pulong
- Pagtitipon ng dalawa o higit pang indibidwal upang
pag-uasapan ang isang komon na layunin para sa
pangkalahatang kapakanan ng organisasyon o
grupong kinabibilangan.
Mga kondisyon:
1. Nagpapatawag ng pulong ay ang mga awtoridad
2. Ang pagbatid na magkaroon ng pulong ay nakuha
ng mga kalahok.
3. Ang Quorom ay nakalahok
4. Ang alituntunin o organisasyon ay nasusunod.
Hakbang sa pagsasagawa ng pulong
1. Pagbubukas ng pulong
2. Paumanhin
3. Adapsyon
4. Paglilinaw mula sa katitikan ng nakaraang pulong
(business arising from previous minutes) agenda
5. Pagtalakay sa mga liham (correspondents)
6. Pagtalakay sa mga ulat (reports)
7. Pagtalakay sa agenda (general business)
8. Pagtalakay sa paksang di na kasulat sa agenda
(other business)
9. Pagtatapos ng pulong (closing the meeting o
adjournment) isinasara ng chairperson ang pulong
Katitikan ng pulong
-opisyal na record ng pulong ng isang organisasyon,
korporasyon, o asosasyon.
- hindi verbatim
Mga dapat tandaan sa pagsukat ng katitikan
Mga batong inihayag ni Lyn Gaertner-Johnston (2006) sa
kanyang artikulong “tips for writing meeting minutes”
1. Kalian ang pagpupulong?
2. Sino-sino ang dumalo?
3. Sino-sino ang mga hindi dumalo?
4. Ano-ano nag mga paksang tinatalakay?
5. Ano ang napagpasyahan?
6. Ano ang mga napagkasunduan?
7. Kanino nakatalaga ang mga tungkuling dapat
matapos, at kalian dapat ito maisagawa?
8. Mayroon bang kasunod na kaugnayan ng pulong?
Kung mayroon, kalian, saan at bakit kailangan?

Mahagang dapat tandaan

1. Dapat isulat ang katitikan sa loob ng 48 oras.
2. Dapat gumamit ng mga positibong salita.
3. Huwag nang isara ang anumang impormasyong
magdudulot ng kahihiyan sa sino mang kalahok.

Pormat ng katitikan ng pulong

 Walang istandard na pormat
 Isama ang mga sumusunod na detalye: petsa, oras,
aytem sa agenda, desisyon, mga taong nagtaas ng
mosyon, lokasyon ng pulong, mga
napagkasunduan, mga taong sumusog, pangalan
ng opisyal na tagapamahala o chairperson at ng
kalihim.