МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 

ЖАРКО МИХАЈЛОВСКИ 

З
аради навремена едукација на сите  данок  на  доход  и  е  даночно  признат 
наши  читатели  при  полагањето  на  расход за цели на данокот на добивка 
испитите за сметководител и овлас‐ 4.  Регресот  за  годишен  одмор  не  се  ода‐
тен  сметководител  во  продолжение,  Ви  ‐ ночува со персонален данок на доход и 
нудиме  модели  на  прашања  и  одговори  е  даночно  признат  расход  за  цели  на 
кои би можеле да бидат предмет на тести‐ данокот  на  добивка  само  до  колку  се 
рање при спроведување на испитот.   исплати во висина до 40% од просечна‐
Прашањата и потенцијалните одговори Ви  та  месечна  бруто  плата  по  работник  во 
ги даваме на почетокот, додека Образложе‐ Република Македонија, објавена до де‐
ние на одговорите, Ви ги даваме на крајот.     нот на исплатата 
ПРАШАЊЕ  5.   Регресот  за  годишен  одмор  се  одано‐
чува со персонален данок на доход не‐
1)Кое  тврдење  во  врска  со  даночниот 
третман на регресот за годишен одмор 
зависно од износот кој се исплаќа, но за 
цели на данокот на добивка се призна‐
е точно ?  
1.  Регресот за годишен одмор е ослободен 
од  персонален  данок  на  доход  до  кол‐
ку се исплати во висина до 40% од про‐
сечната  месечна  нето  плата  по  работ‐
ник во РМ исплатена во последните три 
месеци, но е даночно непризнат расход 
за цели на данокот на добивка  
2.  Регресот за годишен одмор се оданочу‐
ва со персонален данок само за износот 
исплатен над 40% од просечната месеч‐
на нето плата по работник во РМ испла‐
тена  во  последните  три  месеци,  но  це‐
лиот исплатен износ е даночно признат 
расход за цели на данокот на добивка 
3.  Регресот  за  годишен  одмор  е  дел  од 
платата  на  вработените  и  подлежи  на 
пресметка  на  придонеси  и  персонален  www.msfi.com.mk
МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 74 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
ва расход во висина од 40% од просеч‐ ПРАШАЊЕ 
ната  месечна  бруто  плата  по  работник 
во  Република  Македонија,  објавена  до  3) Доколку  на  денот  на  изготвување 
на  Билансот  на  состојба  вкупните 
денот на исплатата   обврски  на  друштвото  се  поголеми  од  ка‐
ОДГОВОР  питалот,  тогаш  кое  од  подолу  наведените 
A)  Под 1   тврдења е точно ?  
Б)  Под 2   1.  Вкупните  средства  се  помали  од  вкуп‐
В)  Под 3   ните обврски 
Г)  Под 4   2.  Вкупните средства се поголеми од вкуп‐
ните обврски  
Д)  Под 5    
3.  Вкупните  средства  се  еднакви  со  вкуп‐
ПРАШАЊЕ  ните обврски  

2)  Кое  од  долунаведените  лица  не  е 

обврзник  на  персонален  данок  на 
4.  Можен  е  секој  од  случаите  наведени 
под 1), 2) и 3) 
доход во Република Македонија?    5.  Не  е  возможен  нити  еден  од  случаите 
1.  Физичко лице нерезидент на РМ за при‐ наведени под 1), 2) и 3)   
ходот остварен надвор од РМ  
2.  Трговец поединец  
ОДГОВОР 
3.  Физичко  лице  кое  непријавено  врши 
A)  Под 1  
дејност  и  остварува  приходи  кои  подле‐
Б)  Под 2  
жат на оданочување со персонален данок  
В)  Под 3  
4.  Физичко лице резидент на РМ за својот 
Г)  Под 4  
светски остварен приход   
Д)  Под 5       
5.  Физички  лица  што  се  занимаваат  со 
земјоделска  дејност,  со  занаетчиска 
дејност  и  лица  кои  вршат  услуги  или 
слободни занимања    ПРАШАЊЕ 

ОДГОВОР  4) Средствата  се  евидентираат  според 

износот  на  пари  и  парични  еквива‐
A)  Под 1   ленти кои би можеле да бидат добиени со 
Б)  Под 2   продажба на средствата во нормален тек на 
В)  Под 3   продажба.  Која  метода  на  вреднување  на 
Г)  Под 4   средствата оваа дефиниција ја опишува ? 
Д)  Под 5   1.  Тековна  набавна  вредност  (Current 
Cost)  
2.  Сегашна  вредност  на  идните  парични 
текови  
3.  Нето реализациона вредност  
4.  Историска вредност  
5.  Ниту една од претходно наведените  

ОДГОВОР 
A)  Под 1  
Б)  Под 2  
В)  Под 3 
Г)  Под 4 
Д)  Под 5  

МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 75 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
ПРАШАЊЕ  ОДГОВОР 

5) Од  страна  на  овластениот  сметково‐

дител  на  Друштвото  е  предложено 
A)  Под 1 
Б)  Под 2 
општите  трошоци  да  бидат  вклучени  во  В)  Под 3 
вредноста на залихите. Кои од изјавите на‐ Г)  Под 4 
ведени  подолу  правилно  го  опишуваат  Д)  Под 5   
третманот на општите трошоци ?  ПРАШАЊЕ 

7)
1.  Општите  трошоци  не  треба  да  бидат  Кое тврдење во врска со моментот за 
вклучени во вредноста на залихите  плаќањето на акцизата на патничките 
2.  Прифатливо  е  општите  трошоци  да  би‐ автомобили е точно ? 
дат  вклучени  но  само  оние  општи  тро‐ 1.  Акцизата се должи во моментот на про‐
шоци кои се поврзани со производство‐ дажбата  на  автомобилот  од  страна  на 
то  со  користење  на  нормално  ниво  на  увозникот 
активност  за  пресметка  на  стапката  на  2.  Акцизата се должи во моментот на ста‐
апсорпција на трошоците  вањето  на  автомобилот  во  царински 
3.  Сите  општи  трошоци  можат  да  бидат  склад на увозникот 
вклучени  со  примена  на  стапка  на  ап‐ 3.  Акцизата се должи во моментот на ста‐
сорпција која го одразува нормално ни‐ вањето  на  автомобилот  во  слободен 
во на активност  промет во Република Македонија  
4.  Само помалите износи на општи трошо‐ 4.  На  патнички  автомобили  не  се  плаќа 
ци можат да бидат вклучени   акциза 
5.  Ниту едно од наведеното   5.  Ниту едно од претходните тврдења не е 
точно       
ОДГОВОР  ОДГОВОР 
A)  Под 1  A  Под 1 
Б)  Под 2  Б)  Под 2 
В)  Под 3  В)  Под 3 
Г)  Под 4  Г)  Под 4 
Д)  Под 5     Д)  Под 5   

ПРАШАЊЕ 

6) Што се смета за мешовит промет ?  
 
1.  Заеднички  промет  извршен  од  страна 
на трговец регистриран и трговец кој не 
е регистириран за целите на ДДВ  
2.  Промет со право и без право на одбив‐
ка на ДДВ во влезните исполнувања од 
страна на регистриран ДДВ обврзник 
3.  Прометот  на  добра  како  основен  про‐
мет е дополнет со промет на друго доб‐
ро или услуга како спореден промет 
4.  Заеднички  промет  извршен  од  страна 
на  трговец  резидентен  во  Република 
Македонија  и  трговец  без  постојана 
подружница во Република Македонија 
5.  Ниту едно од претходно наведеното       
МСФИ КОНСАЛТИНГ
МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 76 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
ПРАШАЊЕ  ПРАШАЊЕ 

8) Kое  од  подолу  наведените  тврдења 

е точно ?   10) Три друштва известуваат за цели‐
те  на  ДДВ  како  еден  ДДВ  обврз‐
1.  Co  продажба  на  залихите  под  нивната  ник.  Кое  од  следните  тврдења  е  точно  во 
сметководствена вредност се остварува  врска  со  меѓусебниот  промет  на  трите 
капитална загуба  друштва ? 
2.  Не е дозволено залихите да се продава‐ 1.  Трите друштва за меѓусебните продаж‐
ат по износ понизок од нивната сметко‐ би пресметуваат ДДВ  
водствена вредност  2.  Трите друштва за меѓусебните продаж‐
3.  Co  продажба  на  залихите  под  нивната  би  пресметуваат  ДДВ,  но  за  влезниот 
сметководствена  вредност  (при  пазарни  ДДВ  од  меѓусебните  набавки  немаат 
услови  и  на  неповрзани  лица)  се  еви‐ право на одбивка  
дентираат  расходи  кои  не  се  даночно  3.  Трите друштва за меѓусебните продаж‐
признати за цели на данокот на добивка  би  пресметуваат  ДДВ,  но  за  влезниот 
4.  Залихите потребно е прво да бидат амор‐ данок  од  меѓусебните  набавки  имаат 
тизирани па потоа истите можат да би‐ право на одбивка  
дат продадени под нивната сметковод‐ 4.  Сите три друштва во фактурите за меѓу‐
ствена вредност  себните  продажби  не  пресметуваат 
5.  Ниту едно од горните тврдења не е точно  ДДВ 
5. Ниту едно од претходните тврдења не е 
ОДГОВОР  точно    
A)  Под 1  
Б)  Под 2   ОДГОВОР 
В)  Под 3   A)  Под 1  
Г)  Под 4   Б)  Под 2 
Д)  Под 5     В)  Под 3 
Г)  Под 4 
ПРАШАЊЕ 
Д)  Под 5     
9) Каков  е  сметководствениот  третман 
на  давањето  на  сопствени  произво‐
ди како репрезентација  ? 
1.  Ги  зголемува  трошоците  на  произведе‐
ни производи 
2.  Ги  зголемува  трошоците  на  продадени 
производи 
3.  Ги зголемува трошоците на продажбата 
и претставува расход на периодот 
4.  Дел  ги  зголемува  трошоците  на  прода‐
дени  производи,  а  дел  ги  зголемува 
трошоците на произведени производи 
5.  Ниту едно од горните тврдења не е точно 

ОДГОВОР 
A)  Под 1  
Б)  Под 2  

 070 / 317 142 
В)  Под 3  
Г)  Под 4  
Д)  Под 5 
 070 / 333 713
МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 77 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
ОБРАЗЛОЖЕНИЕ НА ОДГОВОРИТЕ  дент во смисла на законот е физичко лице 
кое  на  територијата  на  Републиката  има 

1) Точниот  одговор  е  под  Д)  “Под  5  – 

Регресот  за  годишен  одмор  се  ода‐
постојано живеалиште или престојувалиш‐
те. Резидентот има престојувалиште ако на 
ночува  со  персонален  данок  на  доход  не‐ територијата  на  Републиката  престојува 
зависно  од  износот  кој  се  исплаќа,  но  за  непрекинато или со прекини 183 или пове‐
цели  на  данокот  на  добивка  се  признава  ќе  дена  во  кој  било  12  месечен  период. 
расход  во  висина  од  40%  од  просечната  Согласно членот 8 од Законот, обврзник на 
месечна бруто плата по работник во Репуб‐ данокот на доход, во смисла на овој закон, 
лика Македонија, објавена до денот на ис‐ е и физичко лице ‐ трговец, трговец поеди‐
платата”. Регресот за годишен одмор под‐ нец,  како  и  физички  лица  што  се  занима‐
лежи  на  оданочување  со  персонален  да‐ ваат  со  земјоделска дејност,  со  занаетчис‐
нок на доход бидејќи ова лично примање  ка  дејност  и  лица  кои  вршат  услуги  или 
на вработените не е наведено во член 6 од  слободни занимања. Обврзник на данокот 
Законот  за  персоналниот  данок  на  доход  на доход е и физичко лице кое не е рези‐
(Службен весник на РМ, број 80/93...13/14)  дент  на  Републиката  за  доходот  што  е  ос‐
како  примање  ослободено  од  оданочува‐ тварен  на  територијата  на  Републиката. 
ње. Согласно член 11 став 1 точка 2 алинеја  Обврзник на данокот на доход е и физичко 
6 од Законот за данокот на добивка (Служ‐ лице  кое  непријавено  врши  дејност  и  ос‐
бен весник на РМ, број 80/93...13/14) не се  тварува  приходи  кои  подлежат  на  одано‐
оданочува  износот  на  исплатениот  регрес  чување  според  одредбите  на  овој  закон. 
за  годишен  одмор  во  висина  од  40%  од  Сепак  обврзник  на  персонален  данок  на 
просечната  месечна  бруто  плата  по  работ‐ доход  во  Република  Македонија  не  може 
ник во Република Македонија, објавена до  да  биде  физичко  лице  нерезидент  на  РМ 
денот  на  исплатата  (се  мисли  на  максима‐ за приходот остварен надвор од територи‐
лен бруто износ во кој е содржан персонал‐ јата на РМ.  
ниот данок на доход).   
3)  Образложение:  Точниот  одговор  е 

2) Точниот  одговор  е  под  А)  “Под  1  – 

Физичко  лице  нерезидент  на  РМ  за 
приходот остварен надвор од РМ”. Соглас‐
но  член  7  од  Законот  за  персоналниот  да‐
нок на доход, обврзник на данокот на до‐
ход е секое физичко лице резидент на Ре‐
публика  Македонија  за  доходот  што  го  Обврски.  Според  тоа,  средствата  се  пома‐
остварува во земјата и во странство. Рези‐
под Г) “Под 4 – Можен е секој од слу‐
чаите наведени под 1), 2) и 3)”. Поединеч‐
ните одговори под 1, 2 и 3 не се точни за‐
тоа  што  секој  од  нив  е  една  од  можните 
варијанти.  Имено  основната  сметковод‐
ствена равенка гласи: Средства = Капитал + 
ли од обврските само доколку капиталот е 
негативен  број  (загубата  е  поголема  од 
збирот на другите капитални ставки), сред‐
ствата се поголеми од обврските, само до‐
колку  капиталот  е  позитивен  број  и  сред‐
ствата се еднакви на обврските, само докол‐
ку  капиталот  е  нула.  Согласно  наведеното 
точниот  одговор  е  под  Г)  Под  4  –  Можен  е 
секој од случаите наведени под 1), 2) и 3). 

4)  Образложение:  Точниот  одговор  е 

под  В)  “Под  3  ‐  Нето  реализациона 
вредност”.  Нето  реализациона  вредност 
(net realisable value) преставува проценета‐
та продажна цена во редовниот тек на ра‐

МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 78 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
ботењето намалена за проценетите трошо‐ Ако  прометот  на  услуги  како  основен 
ци за довршување и проценетите трошоци  промет  е  дополнет  со  промет  на  друга 
кои  се  потребни  за  да  се  изврши  продаж‐ услуга  или  на  добро,  како  спореден  про‐
бата. Нето реализационата вредност се од‐ мет,  целокупниот  промет  ќе  се  смета  за 
несува на нето износот кој Друштвото очe‐ промет  на  услуги.  Спореден  промет  за  ис‐
кува да го оствари од продажбата на сред‐ порака на добро на пример може да биде 
ствата во редовниот тек на работењето.  пакување,  натовар  и  истовар,  превоз  и 

5)  Образложение:  Точниот  одговор  е  осигурување на доброто.  

под  Б)  ‐  “Под  2  ‐  Прифатливо  е  оп‐
штите трошоци да бидат вклучени но само  7)  Образложение:  Точниот  одговор  е 
под  В)  ‐  “Под  3  ‐  Акцизата  се  должи 
оние  општи  трошоци  кои  се  поврзани  со  во моментот на ставањето на автомобилот 
производството  со  користење  на  нормал‐ во  слободен  промет  во  Република  Маке‐
но ниво на активност за пресметка на стап‐ донија”. Согласно член 1 од Законот за ак‐
ката на апсорпција на трошоците”.  цизите  (Службен  весник  на  РМ,  број 

6)  Образложение:  Точниот  одговор  е 

под  В)  “Под  3  ‐  Прометот  на  добра 
31/01...34/10),  акциза  се  плаќања  на:  ми‐
нерални  масла,  алкохол  и  алкохолни  пи‐
како основен промет е дополнет со промет  јалаци, тутунски добра и патнички автомо‐
на  друго  добро  или  услуга  како  спореден  били. Согласно член 13 од Законот, акциза‐
промет”. Согласно член 8 од Законот за да‐ та  настанува  со  предавање  на  добрата 
нокот на додадена вредност (“Службен вес‐ подлежни  на  акциза  во  потрошувачка  во 
ник на РМ”, бр. 44/99...12/14), до колку про‐ акцизен склад или со нивното изнесување 
метот на добра како основен промет е до‐ од него, освен ако не се надоврзува корис‐
полнет со промет на друго добро или услу‐ тење на добрата во акцизниот склад осло‐
га  како  спореден  промет,  целокупниот  бодено од акциза или нова постапка на не‐
промет  ќе  се  смета  за  промет  на  добра.  постоење на услови за настанување на ак‐
цизен  долг.  Акцизен  должник  е  имателот 
на  акцизна  дозвола.  Во  случаите  на  про‐
тивправно пуштање на добрата во акцизно
‐правен слободен промет, акцизен должн‐
ик  станува  и  лицето  кое  го  извршило  деј‐
ствието.  Инаку  за  акцизно‐правен  слобо‐
ден промет се смета кога добрата подлеж‐
ни на акциза, не се наоѓаат во постапка на 
непостоење  на  услови  за  настанување  на 
акцизен  долг.  За  увоз  на  добра  подлежни 
на  акциза  се  смета  нивното  внесување  во 
акцизната  територија,  кога  тие  се  пуштаат 
во акцизноправен слободен промет.  

8) Образложение:  Точниот  одговор  е 

под Д) ‐ “Под 5 ‐ Ниту едно од горни‐
те тврдења не е точно”. Одговорот под 1) – 
“Сo  продажба  на  залихите  под  нивната 
сметководствена вредност се остварува ка‐
питална  загуба”,  не  е  точен  затоа  што  ка‐
питални  добивки  и  загуби  се  остваруваат 
при  отуѓување  на  нетековни  (постојани) 
СУШТИНАТА Е ПОВАЖНА ОД 
средства,  a  залихите  претставуваат  теков‐
ФОРМАТА !!! ни  средства.  Одговорот  под  2)‐  “Не  е  доз‐
волено залихите да се продаваат по износ 

МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 79 
МСФИ ИНФОРМАТОР ‐ ЈУЛИ / АВГУСТ 2014   СМЕТКОВОДСТВО 
понизок  од  нивната  сметководствена  вор  е  дека  давањето  на  сопствени  произ‐
вредност”  не  е  точен  затоа  што  не  постои  води  како  репрезентација  преставува  тро‐
никаква  објективна  пречка  залихите  да  се  шоци  на  продажбата  и  соодветно  се  рас‐
продаваат  под  нивната  сметководствена  ход на периодот. 
вредност.  Одговорот  под  3)  –  “Co 
продажба  на  залихите  под  нивната  10)  Образложение:  Точниот  одговор 
е под Г) “Под 4 ‐ Сите три друштва 
сметководствена  вредност  (под  пазарни  во фактурите за меѓусебните продажби не 
услови  и  на  неповрзани  лица)  се  еви‐ пресметуваат  ДДВ”.  Согласно  одредбите 
дентираат  расходи  кои  не  се  даночно  на член 9‐а од Законот за данокот на дода‐
признати  за  цели  на  данокот  на  добивка”  дена  вредност  (“Службен  весник  на  РМ”, 
не  е  точен  затоа  што  кога  продажбата  е  бр.  44/99...12/14),  како  еден  даночен  об‐
под пазарни услови  и на неповрзани лица  врзник, регистриран за ДДВ, можат да би‐
не  постои  обврска  за  додавање  на  расхо‐ дат повеќе лица регистрирани за данок на 
дите  во  даночниот  биланс  како  непризна‐ додадена вредност, кои така ќе се одлучат 
ти  трошоци.  Имено  до  колку  даночниот  заради  нивната  сопственичка,  организа‐
обврзник  може  да  докаже  дека  таквата  циска  или  управувачка  поврзаност.  Секој 
продажба  е  резултат  на  објективни  и  па‐ промет на добра и услуги извршен од стра‐
зарни  услови  (на  пример:  застарени  зали‐ на  на  едно  кон  друго  лице  во  поврзаното 
хи, залихи од сезонски карактер на кои им  лице не се смета за промет согласно член 4 
поминала модата или залихите технолош‐ став  5  од  Правилникот  за  начинот  на 
ки застареле и слично) можат да се прода‐ примена  на  законот  за  данокот  на  дода‐
дат  под  нивната  сметководствена  вредно‐ дена  вредност  кај  лица  со  сопственичка, 
ст а да нема даночни импликации за цели  организациска  или  управувачка  поврзаност 
на данокот на добивка. Исто така и одгово‐ кои можат или на кои им е наложено да се 
рот  под  4  –  “Залихите  потребно  е  прво  да  регистрираат  како  еден  даночен  обврзник 
бидат  амортизирани  па  потоа  истите  мо‐ (“Службен  Весник  на  РМ”,  бр.22/04).  Секој 
жат да бидат продадени под нивната смет‐ промет на добра и услуги извршен од лице 
ководствена  вредност  не  е  точен  бидејќи  во поврзаното лице кон трети лица и секој 
залихите  не  се  предмет  на  амортизација,  промет на добра и услуги извршен од тре‐
односно  на  амортизација  подлежат  нете‐ ти  лица  кон  лице  во  поврзаното  лице,  ќе 
ковните средства (недвижности, постројки  се смета како промет од или кон претстав‐
и опрема и нематеријалните средства).   никот  на  поврзаното  лице.  Секој  претхо‐

9)  Образложение:  Точниот  одговор  е 

под  В)  “Под  3  ‐  Ги  зголемува  трошо‐
ден  данок  содржан  во  влезниот  промет, 
како  и  данокот  за  додадена  вредност  за 
ците  на  продажбата  и  преставува  расход  плаќањата извршени за промет кој се уште 
на периодот”. Одговорот под А) “1 – Ги зго‐ не  е  извршен  кон  лице  од  поврзаното  ли‐
лемува трошоците на  произведени произ‐ це, се смета како претходен данок на прет‐
води”  не  точен  затоа  што  трошоците  за  ставникот на поврзаните лица. ДДВ платен 
репрезентација согласно МСС 2 ‐ Залихи не  при увозот од било кој член од поврзаните 
се вклучуваат во трошоците на произведе‐ лица ќе се смета за платен од претставни‐
ни  производи.  Одговорот  под  Б)  “2  ‐      Ги  кот  на  поврзаните  лица.  Во  случај  на  про‐
зголемува  трошоците  на  продадени  про‐ мет на услуга извршена од даночен обврз‐
изводи”  не  точен  затоа  што  ако  овие  тро‐ ник,  кој  нема  ниту  седиште  ниту  подруж‐
шоци не се вклучени како трошоци на про‐ ница  во  Република  Македонија,  кон  лице 
изведени  производи,  тогаш  истите  не  мо‐ од  поврзаното  лице,  данокот  што  притоа 
жат  да  станат  составен  дел  на  трошоците  го  должи  ќе  се  смета  како  данок  кој  го 
на продадени производи. Одговорите под  должи претставникот на поврзаното лице.  
Г и Д исто така не се точни заради претход‐
но дадените образложенија. Точниот одго‐ msfi@msfi.com.mk
МСФИ КОНСАЛТИНГ  е ‐ СПИСАНИЕ    Страна 80