Abstrak

Pengenalan: Asid Folik (FA) adalah sejenis vitamin B9 dan berfungsi sebagai enzim yang

penting untuk sel yang berkembang dengan pesat terutamanya dalam proses pertumbuhan,

pembiakan dan perkembangan otak dan saraf tunjang bayi. Objektif: Untuk mengenalpasti

pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik semasa hamil dikalangan pelatih

pengkhususan ILKKM. Metodologi: Kajian ini menggunakan Cross Sectional Study dan

Descriptive yang dijalankan di ILKKM Kuantan (Kejururawatan) daripada September 2018

sehingga Mac 2019. Keputusan: Nilai P ialah 0.595 lebih besar daripada 0.05. Kesimpulan yang

boleh dibuat tidak ada hubungkait yang significant antara faktor sosiodemografik dengan

pengetahuan pelatih. Rumusan: Dari kajian kami, kita dapat membuat kesimpulan bahawa faktor

sosiodemografik tidak mempengaruhi pengetahuan dalam kalangan pelatih pengkhususan di

ILKKM Kuantan (Kejururawatan) dimana semua pelatih tahu dan sedar akan kepentingan

pengambilan asid folik dikalangan ibu hamil. Kami juga mendapati bahawa kebanyakan

responden mengetahui tentang kesan , kebaikan serta cara pengambilan yang betul berkenaan

asid folik. Kami sangat mengesyorkan Dengan mengadakan program-program yang khusus

berkaitan kepentingan asid folik semasa hamil juga seharusnya diadakan strategi untuk

mengekalkan pengetahuan dan diamalkan oleh semua pelatih walaupun mereka sudah bertugas

ditempat kerja masing-masing.

1
 PENGENALAN

Terlebih dahulu kami ingin mengucapkan kesyukuran kepada Allah s.w.t kerana telah

mengurniakan kesihatan yang baik dan peluang untuk menyiapkan kajian kami tentang

Pengetahuan Tentang Kepentingan Pengambilan Asid Folik di kalangan Pelatih Pengkhususan

ILKKM Kuantan (Kejururawatan). Kami juga ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada

penyelia penyelidikan kami iaitu Puan Ruhaizah Binti Mohamad atas sumbangan beliau dalam

memberi idea, bimbingan dan nasihat yang berharga. Kami juga ingin mengambil kesempatan ini

untuk mengucapkan terima kasih dan penghargaan yang mendalam kepada pihak ILKKM

Kuantan kerana menyediakan persekitaran dan kemudahan yang baik untuk kami menyelesaikan

kajian ini. Selain itu, kami ingin mengambil peluang ini untuk berterima kasih kepada individu yang

membantu kami secara langsung atau tidak langsung terhadap pengakuan ini. Kami juga

berterima kasih kepada semua ahli kumpulan kerana telah menunjukkan usaha dalam

menyumbangkan idea tanpa henti bagi menyelesaikan kajian ini.

2
 ISI KANDUNGAN

NO ISI KANDUNGAN MUKA SURAT

Bab 1: PENGENALAN

1.1 Pengenalan kajian

1.2 Penyataan masalah

1.3 Kepentingan kajian

1.4 Objektif kajian

1.4.1 objektif umum

1.4.2 objektif khusus 6-10

1.5 Persoalan Kajian

1.6 Hipotesis kajian

1.7 Definisi istilah

1.8 Konsep rangka kerja

1.9 Rumusan
Bab 2: LITERATURE REVIEW

2.1 Pengenalan

2.2 Kepentingan 11 – 16

2.3 Komplikasi

2.4 Sociodemografik

2.5 Rumusan
Bab 3: METODOLOGI

3.1 Pengenalan

3.2 Reka bentuk kajian

3.3 Aturan kajian

3.4 Populasi & Sampel

3.4.1 Kaedah persampelan

3.4.2 Saiz sample

3.4.3 Inclusion & exclusion criteria

3.5 Bahan kajian

3.6 Prosedur pengumpulan data

3.7 Pengumpulan data & aliran

3.8 Rangka kerja untuk data analisis 17 – 24

3
 3.9 Limitasi kajian

3.10 Rumusan

BAB 4: KEPUTUSAN 24-28

4.1 Pengenalan

4.2 Data sosiodemografik

4.3 Response Rate

Bab 5: PERBINCANGAN

5.1 Pengenalan

5.2 Rumusan 28-34

5.3 Implikasi

5.4 Perbincangan

5.5 Cadangan

5.6 Kesimpulan
Rujukan 34-35
LAMPIRAN

A - Surat Kebenaran dari Pengarah Kolej Kejururawatan Kuantan 36-39

B- Borang Keizinan untuk responden

C – Borang Soal Selidik 40-41

D – Raosoft 42-47

48

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pengenalan kajian

4
 Asid Folik (FA) adalah sejenis vitamin B9 yang terdapat dalam pelbagai sumber daripada

produk makanan semula jadi kepada makanan tambahan kesihatan. Ia berfungsi sebagai enzim

yang penting untuk sel yang berkembang dengan pesat terutamanya dalam proses pertumbuhan

dan proses reproduktif. Kecacatan kelahiran berlaku dalam tempoh 3-4 minggu pertama

kehamilan. Oleh itu, penting untuk mempunyai folat dalam semasa peringkat awal apabila otak

dan saraf tunjang bayi anda berkembang. Terdapat kajian dimana wanita yang mengambil asid

folik sekurang-kurangnya setahun sebelum mengandung boleh mengelakkan daripada kejadian

kelahiran bayi pramatang. CDC (Centre for Disease Control) mengesyorkan bahawa wanita perlu

mengambil asid folik setiap hari sekurang-kurangnya sebulan sebelum mereka hamil, dan setiap

hari semasa mengandung. Dos yang disyorkan untuk semua wanita yang mengandung adalah

diantara 400 mcg folat setiap hari.

kekurangan asid folik semasa kehamilan akan menyebabkan neural tube bayi tidak akan

tertutup dengan sempurna dan ia akan menyebabkan kejadian neural tube defect kepada bayi

yang dilahirkan. Spina bifida: perkembangan yang tidak lengkap pada saraf tunjang atau tulang

belakang, Anencephaly: perkembangan yang tidak lengkap dari bahagian utama otak.

Selain dari pengambilan asid folik wanita hamil juga boleh mengambil beberapa sumber

makanan yang tinggi folat seperti bayam, pelbagai bijirin dan hati lembu. (  Traci C. Johnson, MD,

2018).

1.2 Penyataan Masalah

Melalui kajian yang dilakukan oleh Aliya Hisam, Mahmood Ur Rahman, Syed Faward Mashad

2014 yang bertajuk ”Knowledge,attitude and practice regarding folic acid deficiency; A hidden

hunger” yang menggunakan kaedah Descriptive Cross-Sectional Study yang dilakukan di Military

5
Hospital Rawalpindi daripada September 2012-Febuari 2013 kejadian NTD di seluruh dunia di

anggarkan antara 1.0 hingga 10.0 setiap 1000 kelahiran dengan kekerapan yang hampir sama

antara dua kategori utama iaitu anencephaly dan spina bifida. Di Amerika Syarikat, jumlah NTD’s

tahunan yang terjejas akibat kecacatan kelahiran dari tempoh pemantauan selama 2 tahun (1995-

1996) dianggarkan sebanyak 2490 kehamilan yang mengalami spina bifida dan 1640 anencephali

yang mengalami kehamilan yang berlaku setiap tahun sebelum pemantauan pengambilan

makanan dengan asid folik dan selepas dari tempoh pemantauan 2 tahun (1999-2000) didapati

1640 kehamilan yang mendapat spina bifida dan 1380 kehamilan yang terjejas anenncephaly

yang berlaku, purata tahunan sebanyak 3020 NTD’s- kehamilan yang terjejas (penurunan 27%).

Kecacatan NTD’s termasuk anencephaly. Encephalocele dan spina bifida, sebelum

penyebab morbiditi dan mortaliti dikalangan bayi. Kejadian NTD’s telah menurun secara

mendadak dalam tempoh 60 tahun yang lalu dan adalah kira-kira 1-2 setiap 1000 bayi dalam

populasi umum. Pendaftaran umum abnormal kongenital adalah satu pertubuhan berasaskan

populasi yang meliputi semua kelahiran di Emirat Arab Bersatu (UAE) dan telah dilancarkan di

semua daerah perubatan pada Januari 1999. Prevalensi NTD’s di Abu Dhabi Emirate adalah 0.94

per 10000 total kelahiran yang boleh dibandingkan dengan kajian lain di daerah perubatan Abu

Dhabi yang memperlihatkan insiden 0.99 per 1000 jumlah kelahiran. (H. Al-Hassani, H. Abouzeid,

2010).

Malaysian National Neonatal Registry (MNNR) record dari 2010 sehingga 2012

menunjukkan lebih 1000 bayi dilahirkan dengan birth defect. Berdasarkan MNNR, seramai 4830

kes kelahiran birth defect dilaporkan di 38 hospital antara 2010 sehingga 2012 (Nasional Malaysia

Registry Neonatal, 2013). Kebiasaannya hanya 0.42 per 1000 kelahiran hidup yang mengalami

NTD. Kelahiran hidup yang mengalami NTD yang tertinggi adalah dikalangan orang asli Sarawak

(1.09/1000). Manakala yang paling rendah adalah bangsa cina di malaysia (0.09/1000). Kejadian

NTDs yang kerap adalah jenis anencephaly (0.19/1000) diikuti pula dengan spina bifida

6
(0.11/1000) dan encephalocele (0.07/1000). Kebanyakkan bayi yang lahir dengan anencephaly

(94.5%), encephalocele (45.8%) dan spina bifida (9.5%) berakhir dengan kematian. (Boo, Cheah

& Thong, 2013).

1.3 Kepentingan kajian

Kajian yang dijalankan adalah untuk mengetahui kesan tahap pengetahuan pelatih terhadap

pendidikan kesihatan. Selain daripada itu, pengetahuan berkenaan kepentingan pengambilan asid

folik di kalangan pelatih juga boleh membuat penambahbaikkan dengan menubuhkan kumpulan

Informasi Kesihatan Wanita di ILKKM Kuantan (Kejururawatan).

Pendedahan berkaitan dengan kepentingan pengambilan folik asid untuk meningkatkan

pengetahuan dikalangan pelatih, serta mengadakan kursus lanjutan berkaitan dengan

kepentingan dan kebaikan folik asid dikalangan kakitangan hospital dan pelatih. Tambahan lagi,

terdapat pelbagai cara yang boleh di lakukan seperti mewujudkan garis panduan akan

kepentingan pengambilan haematinik dan melakukan kempen kesedaran terhadap kepentingan

pengambilan asid folik bagi ibu hamil di kalangan pelatih pengkhususan.

Kajian ini juga untuk meningkatkan lagi tahap piawaian pendidikan kesihatan yang khusus

mengenai asid folik yang disediakan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia dan dapat

memberikan cara yang lebih berkesan untuk wanita berpendidikan dan akhirnya meningkatkan

kesedaran mereka tentang kesan sampingan tidak mengambil asid folik.

1.4 Objektif

1.4.1 Objektif umum

 Untuk mengenalpasti pengetahuan antara faktor pengambilan folik asid semasa hamil dan

menentukan hubungkait sosiodemografik dalam kalangan pelatih pengkhususan ILKKM

Kuantan (Kejururawatan).

7
1.4.2 Objektif khusus

• Untuk mengenalpasti pengetahuan tentang kepentingan pengambilan folik asid dalam

kalangan pelatih pengkhususan ILKKM Kuantan (kejururawatan).

• Untuk menilai hubungkait antara faktor sosiodemografik dengan pengetahuan pelatih

pengkhususan ILKKM Kuantan (Kejururawatan) mengenai pengambilan asid folik.

1.5 Persoalan kajian

Adakah terdapat hubungkait antara faktor sosiodemogrfik dengan pengetahuan mengenai

kepentingan pengambilan asid folik dikalangan pelatih pengkhususan di ILKKM Kuantan

(Kejururawatan).

1.6 HIPOTESIS

Null Hypothesis (Hₒ)

Tiada hubungkait diantara faktor sosiodemografik dengan pengetahuan pelatih

pengkhususan ILKKM Kuantan (Kejururawatan).

8
1.7 Definisi istilah

1.7.1 FA (FOLIC ACID)

- Acid folik adalah sejenis Vitamin B9 yang terdapat dalam pelbagai sumber daripada

produk makanan semula jadi kepada makanan tambahan kesihatan.

1.7.2 NTD’s (Neural Tube Defects)

- Neural Tube Defects adalah penutupan neural tube yang cacat semasa embriogenesis

yang membawa kepada kecacatan seperti spina bifida anencephaly, meningocele,

meningomyelocele yang disebabkan oleh kekurangan folid acid.

1.7.3 SB (Spinal Bifida)

- Spinal Bifida adalah tanpa bawaan kongenital antara lamina vertebra yang disebabkan oleh

kekurangan asid folik.

1.7.4 ASD (Autisme Syndrome Disease)

- Autisme Syndrome Disease adalah gangguan tingkah laku pada kanak-kanak dengan

hubungan dan ekspresi interpersonal yang lemah.

1.7.5 MNNR (MALAYSIAN NATIONAL NEONATAL REGISTRY)

- Malaysian National Neonatal Registry adalah satu pertubuhan dimana untuk mengkaji

kematian dan beberapa morbiditi bayi yang dimasukkan ke NICU di hospital yang

mengambil bahagian.

9
1.9 Rumusan

Kepentingan Pengambilan FA di awal kehamilan sangat penting kepada semua ibu-ibu

hamil bagi mengelakkan atau menghalang dari berlakunya kecacatan bayi semasa lahir.

Kekurangan pengambilan asid folik semasa hamil boleh menyebabkan bayi dilahirkan dalam

keadaan seperti NTD’s, sumbing bibir, sumbing lelangit, spinal bifida, anenceply dan ianya akan

menyebabkan terjadinya morbiditi dan mortaliti di kalangan bayi.

BAB 2

LITERATURE REVIEW

2.1 Pengenalan

Kajian Literature Review ini adalah dengan merujuk buku-buku, artikel ilmiah dan sumber-

sumber lain yang berkaitan dengan isu, bidang penyelidikan atau teori tertentu. Dengan berbuat

demikian, ini dapat memberi gambaran, ringkas dan juga penilaian kritikal terhadap karya-karya

tersebut yang berkaitan dengan masalah penyelidikan yang sedang dikaji. Ulasan Literature

Review ini direka bentuk untuk memberikan gambaran tentang sumber yang telah anda pelajari

semasa meneliti topik-topik tertentu.

Untuk kajian ini, kami merujuk banyak jurnal dan kajian penyelidikan terdahulu untuk

memberi kami akan gambaran umum mengenai asid folik dan juga membantu kami untuk

memahami topik ini dengan lebih baik. Tinjauan Literatur tersebut telah memberikan sumbangan

besar kepada kami dalam menjalankan dan menyelesaikan kajian ini.

2.2 Pengetahuan Kepentingan asid folik semasa hamil

Satu kajian cross-sectional study telah dijalankan oleh Claire R. Rodrigues, Natalie A.

DiPietro (2012) yang bertajuk Knowledge of folic acid and counseling practices among Ohio

community pharmacists dengan mengambil sampel secara rawak (n = 500) ahli farmasi komuniti

yang berdaftar dengan Ohio Pharmacy Board yang mana sedang menjalankan latihan di Ohio.
10
 Keputusannya, daripada 163 ahli farmasi yang menyiapkan kajian itu, seramai 144 (88.4

%) berpengetahuan berkaitan dengan kepentingan asid folik dimana ia dapat menghalang

beberapa kecacatan kelahiran. Manakala responden seramai 19 (11.6%) pula tidak mempunyai

pengetahuan.

Sebagai tambahan, kajian yang dilakukan oleh Bener, Abdulbari & G.A. Al Maadid,

Mohammed & A.E. Al-Bast, Daoud & Al-Marri, Saleh. (2006) yang bertajuk Maternal knowledge,

attitude and practice on folic acid intake among Arabian Qatari women dimana kajian cross-

sectional study dilakukan berdasarkan Penjagaan Kesihatan Primer (PHC) dan Hospital Wanita di

kalangan wanita qatar dalam usia kanak-kanak. Soal selidik pendek telah dijalankan kepada

wanita berusia 18-45 tahun yang mencari untuk mendapatkan penjagaan antenatal rutin di pusat

PHC dan Hospital Wanita Perbadanan Perubatan Hamad dari Jun hingga November, 2014. Soal

selidik itu meliputi pengetahuan dan penggunaan suplemen asid folik, sumber pengetahuan

mengenai FA, pengambilan asid folik dan asid folik tambahan dan manfaat berpotensi mengambil

suplemen FA. Hasil dari kajian soal selidik tersebut mendapati mereka yang mendengar tentang

asid folik adalah paling tinggi di kalangan wanita 25-29 tahun (30.5%) dan terendah di kalangan

35-45 tahun (18.1%). Sekali lagi, wanita yang berpendidikan tinggi (41.3%) mengetahui lebih

banyak asid folik dan menggunakannya secara lebih kerap dalam tempoh peri-konseptual dan

trimester pertama daripada wanita berpendidikan yang lebih rendah.

Kajian dari J J HO, FRCP (2004) di Perak Collage of Medicine, Greentown Ipoh Perak yang

bertajuk Folic Acid in the Prevention of Neural Tube Defect - AProgramme for Malaysia? Di

kalangan wanita berumur 18-45 tahun, 50.4% pernah mendengar tentang folat, 32.9% tahu

tentang peranannya semasa kehamilan dan 9.5% yang mungkin menghalang kecacatan. Hanya

4.0% wanita mengetahui bahawa tempoh kritikal untuk suplemen folat untuk mencegah kecacatan

tiub saraf adalah sebelum dan awal kehamilan. Makanan tambahan digunakan setiap hari atau

hampir setiap hari oleh 53.3% wanita. Jenis-jenis yang paling banyak digunakan adalah suplemen

11
multivitamin dan minyak hati ikan cod manakala hanya 0.9% wanita melaporkan penggunaan folat

tambahan. Wanita juga ditanya mengenai penggunaan folat dan makanan tambahan sebelum

atau awal kehamilan terakhir mereka: 44.3% melaporkan bahawa mereka telah menggunakan

suplemen makanan dan 2.4% telah menggunakan folat. Di antara beberapa wanita yang hamil

dalam tahun lepas temubual, 10.3% melaporkan penggunaan folat. Secara keseluruhan, 56.0%

wanita menyatakan bahawa mereka akan menggunakan suplemen folat dalam kehamilan masa

depan dan 66.7% yang mereka mahukan lebih banyak maklumat mengenai folat.

2.4 Sociodemografik

2.4.1 Tahap pendidikan

Berdasarkan univariate dan multivariate analysis yang dijalankan oleh Abdulbari Benar
Mohamad G.A (2014) ciri - ciri sosiodemografi antara wanita yang dikaji dan pengambilan FA
sebelum kehamilan menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan antara pengambilan FA dan
wanita berpendidikan tinggi dan tahap universiti. Daripada semua wanita yang dikaji, hanya 12.4%
dilaporkan pengambilan FA tambahan semasa kehamilan trimester pertama. Dalam Univariate
dan Multivariate Analisis regression, data menunjukkan bahawa wanita yang bersekolah tahap
tinggi dan universiti mungkin mengambil FA.

Kesimpulannya, kajian ini menunjukkan kesedaran dan penggunaan FA kurang lazim di

kalangan wanita Qatari kerana separuh daripada sampel yang dikaji mereka hanya mendengar
nama FA. Wanita yang lebih berpengetahuan lebih mengetahui tentang FA dan menggunakannya
dengan lebih kerap dalam periconceptional dan pada trimester pertama berbanding dengan
wanita yang berpendidikan rendah. Maklumat pendidikan yang diberikan oleh doktor mempunyai
potensi untuk mempengaruhi wanita Qatar.

Adalah penting untuk melakukan Kempen untuk wanita Qatar dalam wanita hamil pada suplemen
FA yang harus digabungkan dengan pencegahan abnormaliti konginetal, seperti mengelakkan
perkahwinan yang sama keturunan dan teknik pemakanan yang betul.

2.4.2 Umur
12
 Berdasarkan kajian yang dijalankan oleh H. Al-Hossani (2010) Knowledge and practices of
pregnant women about folic acid in pregnancy in Abu Dhabi, United Arab Emirates. Tahap
pengetahuan ibu hamil tentang pengambilan asid folik dikalangan ibu yang berusia < 20 tahun
adalah rendah berbanding wanita hamil yang berusia 20 tahun keatas terutamanya dikalangan ibu
primigravida.
Di Norway, Vollset dan Lande melaporkan bahawa 50.4% wanita dalam lingkungan umur
reproduktif telah mendengar tentang kebaikan FA semasa hamil melalui orang awam. Di Amerika
Syarikat, hanya 13% daripada semua wanita yang dikaji selidik tahu bahawa FA membantu
mencegah birth defect. Agnieszka et al. di Poland melaporkan bahawa 67.5% perempuan dalam
umur reproduktif telah mengetahui tentang folat dan 36.1% daripadanya mengetahui tentang FA
dan NTD’s.
2.4.3 Pariti

Menurut daripada hasil kajian Hei-Jen Jou Taiwan J Obstet Gynecol (2010) Awareness and Use
of Folic Acid Among Pregnant Women in Taipei, menunjukkan bahawa wanita yang telah
mendengar mengenai FA adalah wanita yang pertama kali mengandung dibuktikan dengan
sebanyak 62.2%.
Kajian lain juga telah dijalankan di Croatia oleh Romana Gjergja, Feodora Stipoljev (2005)
adalah negara Eropah yang tidak mempunyai inisiatif penjagaan kesihatan secara rasmi terhadap
suplemen periconceptional FA. Tiada data tentang pengetahuan dan amalan klinikal dalam
pengambilan FA atau bilangan kehamilan yang dirancang. Pariti juga didapati mempunyai
hubungan yang signifikan yang dibuktikan dengan sebanyak 54.13% wanita yang belum
mempunyai anak, manakala sebanyak 32.16% yang mempunyai jumlah pariti satu orang dan
sebanyak 11.07% yang mempunyai jumlah pariti seramai dua orang yang juga mempengaruhi
kebarangkalian dalam pengambilan FA. Jumlah kanak-kanak yang ramai dalam keluarga, adalah
lebih rendah kebarangkalian dalam pengambilan FA ini dibuktikan dengan hanya 0.70% wanita
yang mengambil FA semasa hamil yang mempunyai pariti lebih daripada 4 orang.

2.4.4 Status perkahwinan

Hasil kajian Min Ji Kim dari The Korean Nutrition Society and the Korean Society of Community
Nutrition (2018), 90.5% daripada wanita yang sudah berkahwin telah mendengar asid folik, 42.8%
mempunyai pengetahuan asid folik, dan 19.3% mengambil makanan tambahan asid folik,
manakala hanya 54.7% daripada wanita yang belum berkahwin telah mendengar asid folik, 13.7%
mempunyai pengetahuan asid folik.

13
2.5 Rumusan

Secara keseluruhannya, FA adalah salah satu vitamin yang diberi kepada ibu hamil selain

dari zat besi dan vitamin C. Pemberian FA kepada ibu-ibu hamil selama ini adalah disahkan

selamat dan disyorkan oleh pakar-pakar obstetrik & ginekologi seluruh dunia. Ianya telah terbukti

bersandarkan kepada beribu-ribu kajian yang berwibawa. FA yang diberikan kepada ibu hamil

adalah bagi mencegah berlakunya kecacatan saraf tunjang bayi (NTD’s - Spina bifida). Kajian dari

Pusat Kawalan Penyakit (CDC) menyatakan 70% bayi yang berikutnya akan selamat setelah ibu

hamil mengambil FA dari berlakunya kecacatan saraf tunjang. Kes ini terbukti dalam kalangan ibu

yang sudah terdapat kecacatan saraf tunjang ke atas bayi pertama mereka. Satu peratusan yang

cukup membanggakan.

Jumlah dos yang diberikan kepada ibu-ibu hamil juga sesuai dan selamat. Adalah dicadangkan

pengambilan FA sebelum hamil bagi mengurangkan risiko mendapat bayi yang kecil saiznya

(small for gestation).

Semua wanita digalakkan untuk mengambil 5 mg FA setiap hari sebelum hamil sehingga 12

minggu kehamilan. Dos yang sama diteruskan sehingga bersalin. Dos yang lebih tinggi hanya

untuk sesetengah kumpulan ibu hamil seperti ibu ada kencing manis (diabetes) dan anemia.

Semasa menyusu bayi pula, sebanyak 5 mg disarankan demi kesinambungan pemulihan

kesihatan ibu. Makanan atau sayuran yang mengandungi FA yang boleh diambil oleh ibu hamil

dalam tempoh berkenaan.

14
Konsep rangka kerja

Ya
Kepentingan
 Umur Pengambilan Asid
 Pariti Folik Semasa
 Status Mengandung
Perkhawinan

Tidak

 PETUNJUK
Data Sosiodemografik
(INDEPENDENT VARIABLE)

Kepentingan Pengambilan Asid Folik

(DEPENDENT VARIABLE)

Berdasarkan rangka kajian kami, faktor sosiodemografik adalah umur, pariti dan status

perkahwinan. Kami ingin mengkaji adakah terdapat hubungkait diantara faktor sosiodemografik

dengan kepentingan pengambilan asid folik semasa mengandung.

15
 CHAPTER 3

METODOLOGI

3.1. Pengenalan

Dalam bab ini, penyelidik akan membincangkan tentang kaedah yang digunakan dan

bagaimana kajian ini dijalankan. Ia termasuk reka bentuk, penetapan, populasi sasaran, kaedah

persampelan, saiz sampel, instrumen, kaedah pengumpulan data, etika dan analisis data.

Reka bentuk metodologi dan soalan digunakan pada kajian ini untuk menilai tahap pengetahuan

tentang kepentingan pengambilan acid folik ketika hamil.

3.2 Bentuk kajian

 Untuk menyelesaikan masalah kajian dengan menggunakan bentuk kajian cross-sectional

study dan kuantitatif.Questionnaires diedarkan kepada responden.

3.3 Aturan kajian

 Kajian ini akan dijalankan di Institusi Latihan Kementerian Kesihatan Malaysia Kuantan

(Kejururawatan). Bermula daripada September 2018 sehingga Febuari 2019.

3.4 Populasi & sample

 Populasi semua Pelatih Pengkhususan di ILKKM Kuantan (Kejururawatan).

 Sampel semua pelatih wanita yang berkahwin dan tidak berkahwin

3.4.1 Kaedah persampelan

 Convenient sampling method dipilih dimana responden adalah terdiri daripada semua

pelatih pengkhususan dimana mereka telah berkerja dan menjadi frontliner.

16
3.4.2 Saiz sample (copy raosoft)

 102 orang pelatih pengkhususan di ILKKM Kuantan kejururawatan. Bilangan sample kajian

daripada populasi ditentukan menggunakan perisian sample saiz calculator melalui Raosoft

secara atas talian, bagi mendapatkan sample yang sesuai, perisian sample saiz calculator

by Raosoft digunakan untuk menentukan bilangan sample atau responden. Hasil daripada

Raosoft populasi kajian untuk 102 orang responden iaitu 81 orang,dan 10% dari jumlah

tersebut diambil dan dijadikan sebagai Pilot Study iaitu seramai 9 orang.

3.4.3 Inclusion & Exclusion

Inclusion:

 Semua pelatih wanita pengkhususan di ILKKM Kuantan (kejururawatan)

Exclusion:

 Semua pelatih lelaki pengkhususan ILKKM Kuantan (kejururawatan)

3.5 BAHAN KAJIAN / INSTRUMENT

Kami menggunakan struktur kajian soal selidik yang diadaptasikan dari kajian yang sama

yang digunakan oleh negara lain. Borang soal selidik yang kami gunakan asalnya daripada

bahasa inggeris dan kami terjemahkan kedalam bahasa melayu. Sebanyak 12 soalan yang

digunakan untuk menilai tahap pengetahuan berkenaan kepentingan pengambilan FA. Daripada

12 soalan kami bahagikan kepada dua bahagian iatu bahagian A dan juga bahagian B.

Pada bahagian pertama iaitu bahagian A sebanyak 3 soalan maklumat demografi yang

dikumpul termasuk umur, parity dan status perkahwinan.

Manakala bahagian kedua iaitu bahagian B pula sebanyak 12 soalan akan ditanya

tentang pengetahuan pelatih. Setiap pelatih diminta untuk menganggarkan samada mereka tahu

atau tidak mengenai kepentingan pengambilan FA ini.

17
 Selain itu, maklumat demografi dan maklumat pengetahuan dikumpul. Dengan mengkaji

semula sumber-sumber ini, kita menilai tahap pengetahuan pelatih terhadap kepentingan

pengambilan folic acid bagi ibu mengandung serta pengamalan yang diamalkan oleh pelatih

semasa mengendalikan pendidkan kesihatan kepada ibu hamil.

3.6 Prosedur pengumpulan data

 Kesemua soalan akan diedarkan kepada responden. Semua responden akan diberi

penerangan bertulis berkenaan tujuan kajian dilakukan dan mereka perlu menandantangani

borang tersebut sebagai tanda mereka bersetuju untuk menjadi sampel dalam kajian ini

dan maklumat yang diperolehi akan dirahsiakan dan tidak akan paparkan kepada umum.

Masa yang diperuntukkan kepada respondan untuk menjawab soalan adalah 10-15 minit

selepas penerangan diberikan.

3.7 Pengumpulan data & aliran

Carta Aliran Pengumpulan Data

3.7.1 Questionare

 Dalam kajian yang dilakukan kami menggunakan questionaire untuk mengukur

pengetahuan berkenaan kepentingan pengambilan asid folik kepada pelatih pengkhususan

ILKKM Kuantan. Soalan kami di perolehi dari H. Al-Hossani, H. Abouzeid Abu Dhabi,

United Arab Emirates (2010).

3.7.2 Pelatih

 Seramai 102 orang pelatih pengkhususan ILKKM Kuantan (Kejururawatan) yang akan

terlibat dalam membantu dalam proses kajian yang akan kami jalankan.

18
3.7.3 Pengumpulan data

 Selepas pilot study dijalankan, prosos pengumpalan data dalam kajian kami akan

mengambil masa dalam satu hari kerana, kesemua responden kami berada di ILKKM

Kuantan Kejururawatan.

3.7.4 Analisis data

 Dalam kajian yang kami jalankan analysis data akan dilakukuan selepas 6 bulan dari

proses kajian menggunakan system SPSS versi 24.

3.7.5 Rangka kerja untuk analisis data

 Data telah dimasukkan ke dalam SPSS versi 24 untuk proses penyuntingan dan analisis.

Ringkasan mengenai stastistik seperti kekerapan dan peratusan telah dikira.

3.8 Pilot Study

 Pilot study adalah satu penyelidikan yang dijalankan ke atas sample yang mempunyai ciri-

ciri yang sama dengan sample kajian yang akan dijalankan ke atas sample yang sebenar.

 Di dalam pilot study ini kami memilih seramai 9 (10%) orang pelatih pengkhususan di

ILKKM, Kuantan(kejururawatan) yang akan menjawab borang kaji selidik yang diberi,

Tujuan pilot study ini dijalankan adalah untuk memastikan borang kaji selidik yang akan

dibuat dapat difahami oleh responden dan memastikan borang kaji selidik ini memenuhi

kriteria dan boleh digunakan.

19
 Jadual 1: Hubungkait antara umur dengan pengetahuan kepentingan pengambilan asid

folik

Variable Pengetahuan kepentingan acid folik semasa

hamil
Ya Tidak/Tidak tahu X2 p

N=81
N(%) N(%)

Age

20-24
25-29
30 ke Atas

Variable Pengetahuan kepentingan acid folik semasa

hamil
Ya Tidak/Tidak tahu X2 p

N(%) N(%)
N=81

20
Pariti
0-2
3-5

Jadual 3: Hubungkait antara status perkahwinan dengan pengetahuan tentang kepentingan

pengambilan asid folik

Variable Pengetahuan kepentingan acid folik semasa

hamil
Ya Tidak/Tidak tahu X2 p

N(%) N(%)
N=81
Status Perkahwinan
Berkahwin
Belum Berkahwin

3.10 LIMITASI KAJIAN

21
  Terdapat beberapa limitasi yang diperolehi sepanjang kajian dilakukan diantaranya adalah

kekangan masa yang terhad dimana kajian dilakukan ketika semua pelatih sudah

memasuki ke clinical area. Selain daripada itu, terdapatnya bias dalam memperolehi data

daripada responden yang terpilih dimana kesemua responden dalam kajian kami juga

mempuanyai latar belakang di dalam bidang kesihatan dan merupa kaitangan kesihatan.

Saiz sample yang kurang juga menyukarkan kami untuk memperolehi data yang ingin

dikumpul. Kurang pemahaman terhadap kehendak soalan.

3.11 RUMUSAN

Kajian yang penyelidik akan jalankan ialah menggunakan bentuk kajian cross-sectional dan

kuantitatif. Seramai 102 orang pelatih pengkhususan yang akan menjadi responden (pelatih

pengkhususan lelaki akan dikecuali kan dalam kajian ini) yang akan dijalankan di Institusi Latihan

Kementerian Kesihatan Malaysia Kuantan (Kejururawatan) bermula pada September 2018

sehingga Febuari 2019.

CHAPTER 4

KEPUTUSAN

4.1 PENGENALAN

Data analisis yang diperolehi dari objektif kajian ini adalah untuk mengenalpasti variable

sosiodemografik untuk menentukan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asik folik

semasa hamil di kalangan Pelatih Pengkhusussan di ILKKM Kuantan (Kejururawatan) dan

menentukan hubungkait antara tahap pengetahuan dengan factor sosiodemografik. Oleh itu,

untuk analisis descriptif, kekerapan dan peratusan dilaporkan. Untuk menentukan hubungan

22
antara faktor (pengetahuan tentang kepentingan pangambilan asik folik semasa hamil dan

pembolehubah sosiodemografik) dan semua sebab, Chi-Square Test diguanakan dalam kajian ini.

P-value lebih dari 0.05 secara statistik tidak terdapat perbezaan yang significant anatara dua

kumpulan dari segi pengetahuan pengambilan asik folik semasa hamil. Semua analisis dilakukan

menggunakan SPSS (IBN Corp.Released 2011.IBN SPSS Statistik for window. Version 24.0.

Armonk, NY: IBM Corp).

4.2 DATA SOSIODEMOGRAFIK

Jadual 1, Jadual 2 dan Jadual 3 menunjukkan data sosiodemografik responden yang

menunjukkan kategori umur, kategori pariti dan status perkahwinan. Maklumat ini digunakan

untuk mencari hubungkait dengan pembolehubah yang lain. Berikut adalah hasil penemuan

kajian mengenai data sosiodemografik responden.

4.3 RESPONSE RATE

Jadual 1: Hubungkait antara umur dengan pengetahuan kepentingan pengambilan asid

folik

Variable Ada Pengetahuan Tiada Pengetahuan X2 P

N % N %
Kategori Umur

25 - 29 22 34.9 4 22.2
1.036 .397
30 - 45 41 65.1 14 77.8

Total 63 100 18 100

23
 Jadual 1 menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan asid folik berkaitan dengan umur

iaitu nilai sample seramai 81 responden. Responden yang berumur 25-29 tahun iaitu seramai 22

(34.9%) mempunyai pengetahuan berkaitan dengan kepentingan pengambilan asid folik,

manakala responden seramai 4 (22.2%) pula tidak mempunyai pengetahuan. Responden yang

berumur 30-45 tahun pula iaitu seramai 41 (65.1%) mempunyai pengetahuan berkaitan dengan

kepentingan asid folik, manakala responden seramai 14 ( 77.8%) lagi tidak mempunyai

pengetahuan.

Jadual Chi-square test menunjukkan tiada hubungkait yang significant diantara umur dan

pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik ini telah dibuktikan dengan nilai p-value

adalah 0.309 iaitu lebih besar dari nilai p-value <0.05. Oleh itu, null hypothesis accepted.

Jadual 2: Hubungkait antara bilangan pariti dengan pengetahuan tentang kepentingan

pengambilan asid folik

Variable Ada Pengetahuan Tiada Pengetahuan X2 P

N % N %
Kategori Anak

0-2 50 79.4 15 23.1

.139a 1.000
3-5 13 20.6 3 16.7

Total 63 100 18 100

Jadual 2 menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik berkaitan

dengan bilangan pariti iaitu nilai sample seramai 81 orang. Responden yang mempunyai bilangan

pariti 0-2 iaitu seramai 50 ( 79.4%) mempunyai pengetahuan berkaitan dengan kepentingan

pengambilan asid folik manakala responden seramai 15 (23.1%) tidak mempunyai pengetahuan .

Responden yang mempunyai bilangan pariti 3-5 pula iaitu seramai 13 ( 20.6%) mempunyai

pengetahuan berkaitan dengan pengambilan asid folik. Manakala responden seramai 3 (16.7%)

pula tidak mempunyai pengetahuan.

24
 Melalui Jadual Chi-square test menunjukkan tidak terdapat hubungkait yang significant

diantara bilangan pariti dengan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik ini telah

dibuktikan dengan nilai p-value adalah 1.000 iaitu lebih besar daripada nilai p-value <0.05. Oleh

itu, null hypothesis accepted.

Jadual 3: Hubungkait antara status perkahwinan dengan pengetahuan tentang kepentingan

pengambilan asid folik

Variable Ada Pengetahuan Tiada Pengetahuan X2 P

N % N %
Status perkahwinan

Berkahwin 55 87.3 14 77.8

1.006a .450
Belum berkahwin 8 12.7 4 22.2

Jadual 3 menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik berkaitan

dengan status perkahwinan dengan nilai sample seramai 81 orang. Responden yang berkahwin

iaitu seramai 55 (87.3%) mempunyai pengetahuan berkaitan dengan pengambilan asid folik,

manakala responden seramai 14 (77.8%) tidak mempunyai pengetahuan. Responden yang

belum berkahwin adalah seramai 8 (12.7%) mempunyai pengetahuan berkaitan dengan

pengambilan asid folik. Manakala responden seramai 4 (22.2%) lagi tidak mempunyai

pengetahuan.

25
 Jadual chi-square test menunjukkan tidak terdapat hubungkait yang significant diantara

status perkahwinan dengan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik ini telah

dibuktikan dengan nilai p-value adalah 0.450 iaitu lebih besar dari nilai p-value <0.05. Oleh itu, null

hypothesis accepted.

CHAPTER 5

PERBINCANGAN

5.1 PENGENALAN

Dalam bab ini akan merumuskan hasil dapatan kajian, implikasi kajian, perbincangan dan

cadangan untuk akan datang. Rumusan yang dapat dibuat adalah berdasarkan kepada

pencapaian objektif kajian yang telah ditetapkan di awal kajian. Beberapa cadangan kepada

organisasi dan responden agar skop dalam kajian ini diberikan penekanan yang jelas.

5.2 PERBINCANGAN

Kajian ini telah dilakukan ke atas pelatih pengkhususan di ILKKM Kuantan (Kejururawatan) untuk

mengenalpasti pengetahuan berkaitan kepentingan pengambilan asid folik semasa hamil.

Merujuk kepada Jadual 1 menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan asid folik berkaitan

umur iaitu seramai 81 responden. Seramai 22 responden berumur 25-29 tahun mempunyai
26
pengetahuan dengan nilai percent (34.9%), manakala seramai 4 responden pula tidak mempunyai

pengetahuan dengan nilai percent (22.2%). Seramai 41 responden berumur 30-45 tahun

mempunyai pengetahuan dengan nilai percent (65.1%), manakala seramai 14 responden lagi

tidak mempunyai pengetahuan dengan nilai percent (77.8%).

Ini telah dibuktikan dengan sokongan kajian dimana melalui petikan jurnal tersebut

mengatakan “Walaupun adanya kesedaran yang tinggi dan pengetahuan yang cukup tentang asid

folik, di Ireland hanya 23% wanita mengandung mengambil asid folik secara periconceptional.

Dalam satu tinjauan di Oslo, hanya 2% daripada wanita imigran tetapi 22% daripada orang

Norway telah menggunakan asid folik secara periconceptional seperti yang disyorkan (Monika

Eichholzer, Otmar Tonz, Roland Zimmermann, 2006).

Tetapi berbeza pula pada pendapat kajian analisis Min Ji Kim, Jin YuN Kim, Eun Joung

Hwang, 2013. Multivariat yang menyiasat faktor yang dikaitkan dengan kesedaran dan

pengetahuan menunjukkan bahawa wanita berumur 25-34 tahun (21.9%), wanita dengan umur

35-45 (28.8%), manakala wanita yang berumur 19-24 tahun hanya (4.8%) pelajar kolej dan wanita

yang berkahwin lebih cenderung mengambil asid folik dan mempunyai pengetahuan yang tinggi

tentang asid folik berbanding dengan wanita yang lebih muda. (abdulbari bener et al, 2017).

Merujuk kepada Jadual 2, menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan

asid folik berkaitan dengan bilangan pariti iaitu seramai 81 orang. Seramai 50 responden yang

mempunyai bilangan parity 0-2 mempunyai pengetahuan dengan nilai percent (79.4%) manakala

seramai 15 responden tidak mempunyai pengetahuan dengan nilai percent (23.1%). Responden

dengan bilangan parity 3-5 pula seramai 13 orang mempunyai pengetahuan dengan nilai percent

(20.6%). Manakala seramai 3 responden tidak mempunyai pengetahuan dengan nilai percent

(16.7%).

Ini telah dibuktikan dengan kajian Romana Gjergja, Feodora Stipoljev, Tomislav Hafner

pada tahun 2006 di Croatia, dimana melalui petikan jurnal mengatakan “bilangan pariti juga
27
didapati mempengaruhi kebarangkalian dalam pengambilan asid folik yang sesuai - jumlah anak

yang lebih tinggi dalam sesebuah keluarga, semakin rendah kebarangkalian pengambilan asid

folik. Pariti juga didapati mempunyai hubungan yang signifikan yang dibuktikan dengan sebanyak

54.13% wanita yang belum mempunyai anak, manakala sebanyak 32.16% yang mempunyai

jumlah parity satu orang dan sebanyak 11.07% yang mempunyai jumlah pariti seramai dua orang

yang juga mempengaruhi kebarangkalian dalam pengambilan asid folik

Tetapi berbeza pula pada pendapat kajian Hei-Jen Jou Taiwan J Obstet Gynecol (2010).

Hasil kajian menunjukkan bahawa wanita yang telah mengambil FA adalah wanita yang pertama

kali mengandung dibuktikan dengan sebanyak 62.2% tidak pernah melahirkan anak dan lebih

cenderung untuk mengambil FA.

Merujuk kepada Jadual 3 menunjukkan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan

asid folik berkaitan dengan status perkahwinan dengan nilai sample 81 orang. Seramai 55

responden yang telah berkahwin ada pengetahuan dengan nilai percent (87.3%). Manakala 14

responden tiada pengetahuan dengan nilai percent (77.8%). Responden yang belum berkahwin

seramai 8 orang mempunyai pengetahuan dengan percent (12.7%). Manakala 4 responden lagi

tiada pengetahuan dengan nilai percent (22.2%).

Keputusan ini juga turut disokong oleh Min Ji Kim, Jihyun Kim, Eun Joung Hwang pada

tahun 2018 melalui kajian beliau dimana hasil kajian mendapati kira-kira 67% wanita telah

melaporkan bahawa mereka telah mengambil asid folik, dan 23.7% mempunyai pengetahuan

tentang peranan asid folik dalam mencegah kecacatan kelahiran dan masa yang sesuai untuk

mengambil suplemen asid folik untuk mencegah kecacatan kelahiran.

Tetapi berbeza pula pada pendapat kajian Utah mendapati status perkahwinan,

pencapaian pendidikan dan pendapatan menjadi prediktor yang kuat untuk kesedaran dan

pengetahuan tentang asid folik. yang selaras dengan penemuan kami. Sebaliknya, pada tahun

2000, kita mendapati hanya 50% wanita yang menyedari asid folik, dalam kontras yang

28
ditandakan kepada 75% hingga 82% yang telah dilaporkan di Belanda dan kedua-duanya hidup di

AS. (lolkge T.W. de Jong-van et al – 2015).

Analisa statistic Chi Square test telah digunakan untuk menentukan hubungkait antara

faktor data sosiodemografik dengan tahap pengetahuan mengenai kepentingan pengambilan asid

folik semasa hamil dikalangan pelatih pengkhususan di ILKKM Kuantan (Kejururawatan).

Merujuk pada Jadual 1, adalah analisa statistic untuk menentukan hubungkait diantara

umur dengan data sosiodemografik umur kategori responden dengan pengetahuan pengambilan

asid folik. Berdasarkan pada analisa menunjukkan tiada hubungkait yang significant diantara umur

dan pengetahuan tentang kepentingan pengamblan asid folik ini telah dibuktikan dengan nilai p-

value adalah 0.309 iaitu lebih besar dari nilai p-value <0.05. Oleh itu, null hypothesis accepted.

Berdasarkan analisa statistic dalam Jadual 2, ia bagi menentukan hubungkait diantara data

sosiodemografik bilangan pariti dengan pengetahuan pengambilan asid folik. Melalui analisa

statistic menunjukkan tidak terdapat hubungkait yang significant diantara bilangan pariti dengan

pengetahuan tentang kepentingan pengambilan asid folik ini telah dibuktikan dengan nilai p-value

adalah 1.000 iaitu lebih besar daripada nilai p-value <0.05. Oleh itu, null hypothesis accepted.

Berdasarkan analisa statistic dalam Jadual 3, menunjukkan pengetahuan tentang

kepentingan pengambilan asid folik berkaitan dengan status perkahwinan dengan nilai sample 81

orang. Daripada analisa kajian ini telah membuktikan keputusan menunjukkan tidak terdapat

hubungkait diantara status perkahwinan dengan pengetahuan tentang kepentingan pengambilan

asid folik ini telah dibuktikan dengan nilai p-value adalah 0.450 iaitu lebih besar dari nilai p-value

<0.05. Oleh itu, null hypothesis accepted.

5.3 IMPLIKASI

Hasil dari kajian ini akan memberi kesan kepada ibu hamil dimana dapat mengurangkan kadar
kejadian neural tube defect dan anencephaly sekiranya pendidkan kesihatan yang berkesan
berkaitan pengambilan asid folik dapat disampaikan ianya disokong oleh kajian dari H. AlHossani
29
(2006) yang menyatakan asid folik perlu diambil sebelum kehamilan lagi bagi mengelakkan
kecacatan kelahiran.

Dengan adanya kajian ini dapat meningkatkan kesedaran dalam komuniti tentang kepentingan
pengambilan asid folik semasa hamil. Sikap dan cara penyampaian dalam pendidikan kesihatan
juga perlu dipertingkatkan lagi oleh pekerja kesihatan terutama sekali jururawat dalam
menyampaikan informasi. Ini juga turut disokong oleh kajian Aliya Hisam et al (2014) yang
menyatakan walaupun adanya pengetahuan tetapi sikap ingin mengubah dan meningkatkan taraf
kesihatan diri sendiri dan keluarga adalah kurang. Ini terjadi disebabkan oleh penerangan dan
cara penyampaian yang tidak sesuai dengan kehidupan dan pengamalan yang diamalkan oleh
mereka. Pengkaji mencadangkan untuk mengadakan lebih banyak short course bagi
meningkatkan ilmu serta skill kakitangan kesihatan dalam memberi pendidikan kesihatan
berkaitan kepentingan pengambilan dan meningkatkan pengetahuan berkenaan folic acid.

5.4 CADANGAN

Hasil dari kajian kami mencadangkan perlu adanya pengetahuan yang betul oleh pekerja

kesihatan seperti jururawat kesihatan mengenai kepentingan pengambilan asid folik semasa

hamil kepada ibu hamil bagi mengelakkan kejadian kecacatan bayi seperti spinal bifida dan

anencephaly. Selain dari itu pentingnya program kesihatan yang menekankan kepentingan

pengambilan asid folik dan pendedahan kepada umum melalui media social dan television.

Cadangan ini juga turut disokong oleh Tan B.G et al (2018) bahawa pengetahuan tentang

pengambilan asid folik masih perlu dititikberatkan semasa preconception lagi untuk

meningkatkan lagi tahap pengetahuan mengenai asid folik dan faedahnya untuk mencegah

neural tube defect dan Romana Gjergja et al (2006) juga turut mencadangkan keperluan untuk

Inisiatif Pendidikan Kesihatan yang berterusan perlu untuk mendidik bukan sahaja kepada ibu

hamil tetapi juga kepada profesional penjagaan kesihatan. Selain dari tu, Aliya Hisam et al

(2014) juga mencadangkan pemberian pendidikan kesihatan melalui media social, pakar

ginekologi, dan pakar perubatan untuk meningkatkan kesedaran mengenai kepentingan asid

30
 folik dimana dapat mengurangkan kejadian neural tube defect dan kejadian keabnormalan lain

dalam bayi baru lahir.

5.5 KESIMPULAN

Hasil daripada dapatan analisa kajian dan bagi menjawab segala persoalan berkaitan

hubungkait antara faktor sosiodemografik ini telah menunjukkan bahawa pengetahuan tentang

kepentingan pengambilan asid folik semasa hamil dikalangan pelatih pengkhususan di ILKKM

Kuantan (Kejururawatan) menunjukkan tiada hubungkait yang significant.

RUJUKAN

Abdulbari Bener a,∗, Mohammed G.A. Al Maadid b, Daoud A.E. Al-Bast b, Saleh Al-Marri c .
(2005). attitude and practice on folic acid intake among arabian qatari women. maternal
knowledge.

Aliya Hisam1 , Mahmood Ur Rahman2 , Syed Fawad Mashhadi. (2014). knowledge , attitude and
practice regarding folic acid deficiency. a hidden hunger.

Article in The Southeast Asian journal of tropical medicine and public health . (2012). Nutrition
education and knowledge, attitude and hemoglobin status of Malaysian adolescents, 258.

Aubrey Milunsky, MBBCh, DSc, FRCP, DCH; Hershel Jick, MD; Susan S. Jick, MPH; Carol L.
Bruell, MS; Dean S. MacLaughlin, PhD; Kenneth J. Rothman, DrPH; Walter Willett, MD.
(2015). multivitamin / folic acid supplementation in early pregnancy reduces the
prevalences of neural tube defects.

Bryan m. Hibbard, m.d., m.r.c.o.g. (2001). the role of folic acid in pregnancy. liverpool: department
of obstetrics and gynaecology , university of liverpool.

Corina Mihaela Chivu, MD, MPH; Theodore H. Tulchinsky, MD, MPH; Karla Soares-Weiser, MD,
PhD; Rony Braunstein, PhD, MSc; Mayer Brezis, MD, MPH. (n.d.). a systematic review of

31
 interventions to increase awareness , knowledge , and folic acid consumption before and
during pregnancy.

Fazlollah Keshavarzi , Choong Moon Ting1 , Wan Mun Yi1 , Noor Haliza Yusoff . (2016).
periconceptional folic acid usage pattern in malaysia.

Gail C. Rampersaud, Andrew Sokolow, Abigail Gruspe, James C. Colee & Gail P.A. Kauwell .
(2016). folate / folic acid knowledge , intake , and self efficacy of college-age women.
impact of text messaging and availability of a folic acid containing supplement.

H. Al-Hossani,1 H. Abouzeid,1 M.M. Salah,1 H.M. Farag1 and E. Fawzy . (2010). knowledge and
practices of pregnant women about folic acid in pregnancy in abu dhabi , united arab
emirates.

J J Ho. (2004). Folic Acid in the Prevention of Neural Tube Defect - A Programme for Malaysia?
FRCP Perak College of Medicine, Greentown, 30450 Ipoh, Perak .

Keat Wei Loo* and Siew Hua Gan . (2012). Folic acid supplementation is not the sole factor in
determining neural tube defects: The possible role of autoantibodies. Human Genome
Centre, School of Medical Sciences, Universiti Sains Malaysia, Kubang Kerian, Kelantan,
Malaysia, .

Lolkje T. W. de Jong-van den Berg, PharmD, PhD,a,b,* Sonia Hernandez-Diaz, MD, PhD,a
Martha M. Werler, PhD,a Carol Louik, PhD,a Allen A. Mitchell, MDa . (2004). Trends and
predictors of folic acid awareness and periconceptional use in pregnant women.

Magdeburg. (2006). Knowledge among young people about folic acid and its importance during
pregnancy : a survey in the Federal State of Saxony-Anhalt (Germany). germany.

Monika Eichholzer, O. T. (2006). Folic acid: a public-health challenge.

Morin P, De Wals P, St-Cyr-Tribble D, Niyonsenga T, Payette H. . (2002). Pregnancy planning: a

determinant of folic acid supplements use for the primary prevention of neural tube defects.
Can J Public Health, 93:259–63.

Nem-Yun Boo,1 Irene G. S. Cheah,2 Meow-Keong Thong. (2013). Malaysian National Neonatal
Registry. Neural Tube Defects in Malaysia. the Malaysian National Neonatal Registry.

Romana Gjergja a,∗, Feodora Stipoljev b, Tomislav Hafner c, Nenad Tezak d, Vesna Luzar-Stiffler
e. . (2005). Knowledge and use of folic acid in Croatian pregnant women—a need for health
care education initiative .

Simone Pötzsch, J. H.-S. (n.d.). Monitoring of Congenital Malformations in Saxony-Anhalt, Medical

Faculty,Otto-von-Guericke-University.

Sonia hernández-díaz, m.d., dr.p.h., martha m. Werler, sc.d., alexander m. Walker, m.d., dr.p.h.,
and allen a. Mitchell, m.d. (2000). folic acid antagonists during pregnancy and the risk of
birth defects.

32
Tan B.G.1,2* , Hans V.R.3 , Nor Azwany Y. 4 , Soon L.K.1 . (february 2018). the general public’s
knowledge and perceptions of preconception folic acid intake for prevention of birth defects.

Theresa O Scholl and William G Johnson. (2000). Folic acid: influence on the outcome of
pregnancy. pp. 1-4.

Nutrition Research and Practice 2018;12(1):78-84 ⓒ2018 The Korean Nutrition Society

and the Korean Society of Community Nutrition

Hei-Jen Jou1,2, I-Ping Hsu3, Chieh-Yu Liu4, Shih-Hsien Chung5, Shih-Ming Chen1,

Meei-Ling Gau. (2010) . Awareness and Use of Folic Acid Among Pregnant Women in
Taipei Department of Obstetrics and Gynecology.

Min Ji Kim1 , Jihyun Kim1 , Eun Joung Hwang1 , YoonJu Song2 , Heon Kim3 and Taisun
Hyun1
Awareness, knowledge, and use of folic acid among non-pregnant Korean women
of childbearing age.
Pelatih Pengkhususan Diploma Lanjutan Kebidanan,

Ambilan September 2018,

ILKKM Kuantan (Kejururawatan),

25100 Kuantan,

Pahang Darul Makmur.

Puan Hazmah Binti Hamzah,

Pengarah ILKKM Kuantan (Kejururawatan),

25100 Kuantan,

Pahang Darul Makmur. 17 Mac 2019

Puan,
33
MEMOHON KEBENARAN UNTUK MENJALANKAN KAJIAN KEPADA KAKITANGAN,
PELATIH PENGKHUSUSAN AMBILAN SEPTEMBER 2018 DAN PELATIH BASIK SEMESTER
3,4,5 DAN 6 DI ILKKM KUANTAN (KEJURURAWATAN)

Dengan segala hormatnya merujuk perkara di atas.

2. Sukacitanya dimaklumkan bahawa pelatih Pengkhususan Diploma Lanjutan Kebidanan

Ambilan September 2018 adalah dikehendaki menjalankan kajian bagi memenuhi keperluan
kursus ini.

3. Sehubungan dengan ini, kami memohon jasa baik puan pengarah untuk memberi kebenaran
menjalankan kajian kepada kakitangan, pelatih pengkhususan Ambilan September 2018 dan
pelatih basik semester 3,4,5 dan n 6 di ILKKM Kuantan( kejururawatan). Bersama- sama dengan
ini, disertakan lampiran berkenaan tajuk-tajuk dan nama pelatih yang terlibat untuk makluman
pihak puan.

4. Keprihatinan dan sokongan pihak puan pengarah amatlah kami hargai.

Sekian, terima kasih.

Yang benar,

(SAPURA BT AB RAOF)

Pelatih Pengkhususan Diploma Lanjutan Kebidanan

Ambilan September

Yang meluluskan ,

34
___________________

(PUAN HAZMAH BINTI HAMZAH )

Pengarah

ILKKM Kuantan ( Kejururawatan)

LAMPIRAN

SENARAI NAMA PELATIH DAN TAJUK KAJIAN BAGI DIPLOMA LANJUTAN KEBIDANAN
AMBILAN SEPTEMBER 2018.

Nama Pelatih Tajuk Kajian

Anis Athirah Binti Ngah
Balkish Binti Awang
Faizatul Muazrin Binti Abdul Malik
Fasihah Binti Abu Hassan
Hadirah Binti Hamzah
Hamidah Binti Muhammad Nasir
Hania Nor Hazira Binti Mohd Nawi
Hasnah Binti Rimin
Khairunnisa Binti Ahmad
Maizatul Asiah Binti Ismail
Maznoon Bt Maideen
Noorasikin Binti Zainal Abidin
Nor Asekin Binti Khalid
Nor Asmah Binti Jamhari
Nor Rohayati Binti Ibrahim
Nor Salihah Binti Ab Latif
Normila Binti Suradi
Norsuzila Binti Abdul Majid
Nur Ainbinti Mohd Ali@Mohd
Nur Aizan Syahirah Binti Mohd Noordin
Nur Atiqa Binti Adam
Nur Maliana Binti Awang
Nur Shaqinah Binti Mohd Yasim
Pengetahuan Cara Penggunaan Pil
Perancang Keluarga Dalam Kalangan
Kakitangan Ilkkm
Kuantan( Kejururawatan)
Tahap Pengetahuan Tentang
Kepentingan Pengambilan Folic Acid
Semasa Mengandung Dalam Kalanagn
Pelatih Pengkhususan Di Ilkkm Kuantan
(Kejururawatan)
Tahap Pengetahuan Dan Pengamalan
Pemeriksaan Sendiri Dalam Kalangan
Kakitangan Ilkkm Kuantan
(Kejururawatan)
Pengetahuan Dalam Pengurusan
Peringkat Ketiga Labor Berkaitan
Pendarahan Selepas Kelahiran Dalam
Kalangan Pelatih Admw 2/2018
Tahap Pengetahuan Dan Pengamalan
Pap Smear Dalam Kalangan Pelatih
Admw 2/2018 Di Ilkkm Kuantan

35
Nurhidayah Binti Mohd Nor
Nurul Ashima Binti Mhamud
Nurul Nadia Binti Mohd Rasli
Nurul Nor Hafizah Binti Ab Shatar
Nurul Syahirah Binti Zinurin
Nurul Syazwani Binti Khalid
Sharini Binti Yusuf
Siti Fatimah @ Siti Yuhanif Binti Jantan
Siti Mahaya Binti Salim
Siti Maslia Binti Misban
Siti Nurshahida Binti Ahmad
Siti Rohayu Binti Ali
Siti Salbiah Binti Termiji
Suzilawati Binti Mat Jonoh
Syuhaida Binti a. Rahim
BORANG SOAL SELIDIK
(Kejururawatan)
Tahap Pengetahuan Penyusuan Esklusif
Dalam Kalangan Pelatih Diploma
Kejururawatan Di Ilkkm Kuantan
(Kejururawatan)
Tahap Pengetahuan Dan Pengamalam
Berkaitan Kepentigan Senaman
Antenatal Dalam Kalangan Pelatih
Pengkhususan Ilkkm Kuantan
(Kejururawatan)
Tahap Pengetahaun Berkitan
Pengambilan Haematinik Semasa Hamil
Dalam Kalangan Pelatih Kursus
Pengkhususan Di Ilkkm Kuantan
( Kejururawatan)
36
 TAJUK: TAHAP PENGETAHUAN TENTANG KEPENTINGAN PENGAMBILAN

FOLIC ACID SEMASA HAMIL DIKALANGAN PELATIH PENGKHUSUSAN DI

ILKKM KUANTAN (KEJURURAWATAN)

Saya ingin mengucapkan jutaan terima kasih kerana sudi meluangkan masa anda dalam memberi

kerjasama untuk menjawab soalan–soalan yang dikemukakan. Segala maklumat yang diperolehi

daripada kajian ini adalah sulit dan hanya digunakan untuk tujuan kajian sahaja.

TERDIRI DARIPADA 2 BAHAGIAN SOALAN:

i) Bahagian A: Demografik Data

ii) Bahagian B: Pengetahuan

BORANG SOAL SELIDIK

TAJUK: TAHAP PENGETAHUAN TENTANG KEPENTINGAN PENGAMBILAN ASID FOLIK SEMASA MENGANDUNG
DIKALANGAN PELATIH PENGKHUSUSAN DI ILKKM KUANTAN (KEJURURAWATAN)

37
Saya ingin mengucapkan jutaan terima kasih kerana sudi meluangkan masa anda dalam memberi kerjasama untuk
menjawab soalan–soalan yang dikemukakan. Segala maklumat yang diperolehi daripada kajian ini adalah sulit dan
hanya digunakan untuk tujuan kajian sahaja.

TERDIRI DARIPADA 2 BAHAGIAN SOALAN:

Bahagian A: Demografik Data

Bahagian B: Pengetahuan

BORANG PERSETUJUAN PENYERTAAN

Saya……………………………………No.KadPengenalan………………………………beralamat……………………………………………………………
dengan ini secara sukarela bersetuju untuk menyertai penyelidikan klinikal seperti yang disebut diatas.

Saya telah diberi penjelasan secara menyeluruh mengenai dasar penyelidikan klinikal saya juga memahami bahawa
sebarang maklumat yang berkaitan dengan identiti saya akan dirahsiakan.

Tandatangan:

(RESPONDEN)

Tarikh:

Saya mengesahkan bahawa saya telah menerangkan kepada responden mengenai sifat dan tujuan penyelidikan
klinik tersebut.

Tandatangan:

(PENYELIDIK)

Tarikh:

BAHAGIAN A

Demografik data

Sila jawab soalan dan tandakan (/) di kotak jawapan yang di sediakan:

1. Berapakah Umur anda?

38
 20 – 24 tahun 25– 29 tahun 30 – 45 tahun

2. Jumlah bilangan anak sekarang?

0 – 2 orang 3 – 5 orang

3. Adakah anda sudah berkahwin

Berkahwin Belum Berkahwin

BAHAGIAN B: MAKLUM BALAS PENGETAHUAN RESPONDEN

Arahan: sila menjawab semua soalan dengan memilih jawapan yang betul.

1. Apakah kesan pengambilan acid folik semasa kehamilan?

a) Baik untuk tubuh badan

b) Menggelakkan kecacatan fetus

c) Menguatkan pangkal rahim

39
 d) Untuk menambah selera makan

2. Sumber makanan manakah yang mengandungi tinggi serat asid folik

a) Ikan salmon

b) Telur

c) Brocoli

d) Beras Wangi

3. Bilakah waktu yang sesuai untuk mengambil asid folik?

a) 1/2 jam selepas waktu srapan

b) Makan bersama dengan makanan

c) Pada bila-bila masa

d) Ketika perut kosong

40
4.KKM menyarankan semua wanita di malysia yang hamil perlu mengambil asid folik sepanjang tempoh

kehamilan. Berapakah dos yang disarankan untuk sehari?

a) 4mg

b) 5mg

c) 200mg

d) 250mg

5.Mengapakah asid folik sangat diperlukan oleh ibu hamil?

a) Untuk penyediaan penyusuan

b) Untuk perkembangan dan pertumbuhan fetus

c) Untuk menggelakkan masalah ringan semasa hamil

d) Untuk pertambahan selera makan

6.Selain dari mengelak risiko mendapat NTD’S, apakah kepentingan lain pengambilan asid folik?

a) Mencegah heard disease

b) Mencegah megaloblastic anemia

c) Mencegah meningitis

d) Mencegah kegagalan buah pinggang

7.Asik folik adalah sumber nutrient yang diperlukan dalan tubuh badan. Ianya terdiri daripada

41
a) Hormon

b) Protein

c) Mineral

d) Vitamin

8.Berikut Adalah kesan sampinggan pengambilan asid folik.

a) Anorexia

b) Dizzeness

c) Constipation

d) Diarrhea

9.Asik folik di serap di small instestine dan ianya akan di simpan di bahagian mana?

a) Buah pinggang

b) Hati

c) Limpa

d) Adipose tisu

10.Kekurangan asid folik boleh dikenalpasti melalui penyiasatan berikut.

a) BUSE

42
b) LFT

c) RP

d) Serum Iron TIBC

11.Apakah Kesan sekiranya pasas asid folik rendah pada ibu hamil?

a) Premature seperation placenta

b) Clubbing finger

c) Keguguran rambut

d) Kelahiran pramatang

12.Berikut adalah faktor penyebab yang menyumbang kepada anemia dificiency kecuali?

a) Narcotic

b) Alkohol

c) Penggunaan estrogen berpanjangan

d) Makanan yang kurang di masak.

43
44
45