Legontis PDF

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΠΜΣ: ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Υ∆ΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ∆ΙΑΤΡΙΒΗ
∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ (ΕΕΛ)
ΚΑΒΑΛΑΣ
ΛΕΓΟΝΤΗΣ ΑΝΕΣΤΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ.
ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΓΕΙΤΟΝΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΑΪΟΣ 2010

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η παρούσα µεταπτυχιακή εργασία µε τίτλο «∆ιαχείριση και επεξεργασία υγρών

αποβλήτων στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) Καβάλας» και
επιβλέποντα τον κ. Αθανάσιο Γείτονα, Καθηγητή Α.Π.Θ., εκπονήθηκε στα πλαίσια του
Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γεωπληροφορική» (Κατεύθυνση: «Yδατικοί
Πόροι») του Τµήµατος Αγρονόµων − Τοπογράφων Μηχανικών της Πολυτεχνικής
Σχολής του Α.Π.Θ.
Στην εργασία εξετάζεται ο σηµαντικός για τη χώρα µας τοµέας της διαχείρισης και
επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, µε την παρουσίαση λειτουργίας της Εγκατάστασης
Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) Καβάλας. Πιο συγκεκριµένα, γίνεται περιγραφή των
επιµέρους µονάδων της εγκατάστασης, ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της
καθώς και αναφορά στα λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει. Πρέπει να
τονιστεί ότι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων αποτελούν έργα µεγάλης
σπουδαιότητας, αφού συµβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση
της ποιότητας ζωής των κατοίκων µίας περιοχής αλλά και στη δηµιουργία των
κατάλληλων υποδοµών για την ανάπτυξή της.
Πριν εκφράσω τις ευχαριστίες µου προς ορισµένα πρόσωπα, χωρίς τη βοήθεια των
οποίων δε θα ήταν δυνατή η εκπόνηση της εργασίας, αισθάνοµαι την ανάγκη να
αφιερώσω την παρούσα εργασία στη µνήµη των γονέων µου, ως έναν ελάχιστο φόρο
τιµής προς το πρόσωπό τους.
Ξεκινώντας τις ευχαριστίες µου, αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά τον

Καθηγητή του Τοµέα Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων του Τµήµατος
Αγρονόµων − Τοπογράφων Μηχανικών του Α.Π.Θ. κ. Αθανάσιο Γείτονα, επιβλέποντα
της παρούσας µεταπτυχιακής εργασίας και τον Λέκτορα κ. Ευστάθιο Οικονόµου, για
τις υποδείξεις και τις συµβουλές τους καθ’ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας.
Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω θερµές ευχαριστίες προς τον Προϊστάµενο της

Τεχνικής Υπηρεσίας της ∆ηµοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας κ.
Λογγάρη Άγγελο καθώς και το προσωπικό της ανωτέρω Επιχείρησης κ.κ. Γιαρλέλη
Ελευθέριο, Μαντέσο Γεώργιο, Μωυσίδη Αργύρη και Τσιοµποτάριου Λιλιάννα για την
ουσιαστική τους συµβολή στην πραγµατοποίηση της παρούσας εργασίας.
II
Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να εκφράσω στα µέλη της εξεταστικής επιτροπής
της µεταπτυχιακής µου εργασίας για την τιµή που µου έκαναν και πιο συγκεκριµένα,
τον Καθηγητή του τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών κ. Α. Γείτονα,
τον Καθηγητή του τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών κ. Στ.
Γιαννόπουλο, τον Αναπληρωτή Καθηγητή του τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων
Μηχανικών κ. Επ. Σιδηρόπουλο, τον Επίκουρο Καθηγητή του τµήµατος Αγρονόµων
και Τοπογράφων Μηχανικών κ. Χρ. Ευαγγελίδη και τον Λέκτορα του τµήµατος
Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών κ. Ευστάθιο Οικονόµου.
Κλείνοντας, θα ήθελα να απευθύνω θερµές ευχαριστίες προς όλους τους

διδάσκοντες καθηγητές της Κατεύθυνσης των «Υδατικών Πόρων» του Προγράµµατος
Μεταπτυχιακών Σπουδών «Γεωπληροφορική» για το ωραίο ταξίδι που µου προσέφεραν
προς τη γνώση.
Μάϊος 2010
Ανέστης Λεγοντής
III
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου (οικιακή, εµπορική, βιοµηχανική) οδηγεί στην

παραγωγή αποβλήτων. Τα απόβλητα, ως προς τη φύση τους, διακρίνονται σε υγρά,
στερεά ή αέρια, ενώ ανάλογα µε την πηγή προέλευσής τους σε αστικά και βιοµηχανικά.
Η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων, που προέρχονται από ποικίλες χρήσεις του
νερού µέσα σε ένα οικισµό, καθίσταται απαραίτητη πριν τη διάθεσή τους σε κάποιον
αποδέκτη, για να διασφαλιστεί η προστασία τόσο της δηµόσιας υγείας όσο και του
περιβάλλοντος από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η απόρριψη των αποβλήτων. Η
επεξεργασία αυτή, πραγµατοποιείται σε ειδικές εγκαταστάσεις που χαρακτηρίζονται µε
τον όρο Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ).
Τα λύµατα οδηγούνται στις ΕΕΛ µέσω του αποχετευτικού δικτύου. Για την
επεξεργασία τους στις ΕΕΛ, χρησιµοποιούνται φυσικές, χηµικές και βιολογικές µέθοδοι
που οµαδοποιούνται σε στάδια, έτσι ώστε να παρέχουν διάφορους βαθµούς
επεξεργασίας. Τα στάδια αυτά είναι γνωστά ως προεπεξεργασία (ή προκαταρκτική
επεξεργασία), πρωτοβάθµια, δευτεροβάθµια και τριτοβάθµια επεξεργασία.
Έτσι, κατά την προεπεξεργασία των υγρών αποβλήτων γίνεται αποµάκρυνση

ογκωδών αντικειµένων (κουρέλια, χαλίκια, άµµος κ.τ.λ.) που µπορεί να προκαλέσουν
ζηµιές στον ηλεκτροµηχανολογικό εξοπλισµό, ενώ στο στάδιο της πρωτοβάθµιας
επεξεργασίας, αποµακρύνονται στερεά υλικά που υπάρχουν µέσα στα λύµατα, µε τη
βοήθεια φυσικών µεθόδων όπως η καθίζηση και η επίπλευση. Η δευτεροβάθµια
επεξεργασία αποσκοπεί στη διάσπαση και αποµάκρυνση του µεγαλύτερου µέρους του
οργανικού υλικού που εµπεριέχεται στα λύµατα, µε τη χρησιµοποίηση βιολογικών
(χρήση µικροοργανισµών) και χηµικών διεργασιών. Με την τριτοβάθµια επεξεργασία,
αποµακρύνονται υπολειπόµενα αιωρούµενα στερεά αλλά και ρυπαντικά συστατικά
(άζωτο, φώσφορος, βαρέα µέταλλα κ.τ.λ.) που η αποµάκρυνσή τους δεν ήταν
ικανοποιητική κατά τη δευτεροβάθµια επεξεργασία. Η τριτοβάθµια επεξεργασία
περιλαµβάνει κύρια χηµικές διεργασίες όπως η διήθηση και η ιονταλλαγή, ενώ µέρος
της τριτοβάθµιας επεξεργασίας αποτελεί και η απολύµανση των υγρών αποβλήτων.
Η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων σε µία ΕΕΛ πρέπει να ικανοποιεί τις

προδιαγραφές που έχουν τεθεί σχετικά µε τα όρια εκροής των επεξεργασµένων
IV
λυµάτων, πριν την τελική τους διάθεση σε κάποιον αποδέκτη (θάλασσα, λίµνη κ.τ.λ.).
Τα όρια αυτά στηρίζονται κύρια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 91/271/ΕΟΚ (ΕΕ L
135/40/30.5.1991), που αναφέρεται στη συλλογή, επεξεργασία και απόρριψη των
αστικών λυµάτων και µε την οποία έπρεπε να εναρµονιστεί κάθε κράτος – µέλος της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παράλληλα, επιµέρους Νοµαρχιακές Αποφάσεις ή Αποφάσεις
Περιφερειών ή άλλες νοµοθετικές πράξεις µπορεί να καθορίζουν αυστηρότερα όρια
απόρριψης των επεξεργασµένων λυµάτων στους φυσικούς αποδέκτες.
Στην Ελλάδα, η εναρµόνιση µε τις διατάξεις της ανωτέρω Ευρωπαϊκής Οδηγίας

(91/271/ΕΟΚ) έγινε µε την έκδοση της ΚΥΑ (Κοινής Υπουργικής Απόφασης)
5673/400/97: «Μέτρα και όροι για την επεξεργασία των αστικών λυµάτων» (ΦΕΚ
192/Β/14−3−97). Στο άρθρο 16 (Παράρτηµα Ι, πίνακας 1) της συγκεκριµένης
υπουργικής απόφασης καθορίζονται οι απαιτήσεις εκροής από τις ΕΕΛ, οι οποίες δεν
πρέπει να υπερβαίνουν τα 25 mg/l για το Βιοχηµικά Απαιτούµενο Οξυγόνο (BOD5) και
τα 125 mg/l για το Χηµικά Απαιτούµενο Οξυγόνο (COD). Οι Νοµαρχιακές
Αυτοδιοικήσεις, µέσω των αρµόδιων υπηρεσιών τους, είναι υπεύθυνες για την τήρηση
των παραπάνω όρων και απαιτήσεων µε τη διενέργεια τακτικών και έκτακτων ελέγχων.
Σκοπός της παρούσας µεταπτυχιακής εργασίας είναι η µελέτη της Εγκατάστασης

Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) της Καβάλας, που περιλαµβάνει την περιγραφή των
επιµέρους µονάδων της και την ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της. Αρχικά, στο
Κεφάλαιο 1 γίνεται περιγραφή της περιοχής που βρίσκεται η υπό µελέτη ΕΕΛ, δίνοντας
στοιχεία για τα µορφολογικά, κλιµατολογικά και υδρολογικά χαρακτηριστικά της
εξεταζόµενης περιοχής καθώς και για τον πληθυσµό που εξυπηρετεί. Στο Κεφάλαιο 2
γίνεται µία σύντοµη αναφορά στις δύο φάσεις λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας, την Α΄
Φάση που αφορά τη λειτουργία της βασικής εγκατάστασης και τη Β΄ Φάση που αφορά
τη λειτουργία της ΕΕΛ µετά την ολοκλήρωση των έργων βελτίωσης – επέκτασής της,
παρουσιάζοντας στοιχεία για τις παραµέτρους σχεδιασµού και τις επιµέρους µονάδες
της εγκατάστασης για κάθε φάση. Επίσης, γίνεται αναφορά στις προδιαγραφές που
πρέπει να ικανοποιεί η εκροή των επεξεργασµένων λυµάτων.
Στη συνέχεια, στο Κεφάλαιο 3 περιγράφεται λεπτοµερώς το σύνολο των µονάδων

της βασικής εγκατάστασης (Α΄ Φάση) µε παράθεση στοιχείων για τον τρόπο
λειτουργίας και τις παραµέτρους σχεδιασµού κάθε µονάδας. Αντίστοιχα, στο Κεφάλαιο
V
4, αφού παρουσιάζονται τα λειτουργικά προβλήµατα που οδήγησαν στην ανάγκη
βελτίωσης – επέκτασης της ΕΕΛ Καβάλας, ακολουθεί αναλυτική περιγραφή των έργων
βελτίωσης και επέκτασης που έγιναν ανά στάδιο επεξεργασίας.
Στο Κεφάλαιο 5 γίνεται ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της εγκατάστασης

για την περίοδο των ετών 2000 – 2008 και σύγκρισή τους µε τις αντίστοιχες απαιτήσεις
εκροής. Επίσης, παρουσιάζονται τα σηµαντικότερα λειτουργικά προβλήµατα που
αντιµετωπίζει σήµερα η ΕΕΛ Καβάλας καθώς και οι τρόποι αντιµετώπισής τους, ενώ
διατυπώνονται προτάσεις για πιθανούς τρόπους επαναχρησιµοποίησης των
επεξεργασµένων λυµάτων αλλά και της παραγόµενης ιλύος της εγκατάστασης. Στο
Κεφάλαιο 6 συνοψίζονται τα κυριότερα συµπεράσµατα που προέκυψαν από την
παρούσα εργασία, ενώ στο τέλος, παρατίθεται η βιβλιογραφία που χρησιµοποιήθηκε
καθώς και το παράρτηµα.
VI
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ
1.1 Τοποθεσία της περιοχής µελέτης................................................................................... 1

1.2 Φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής µελέτης .............................................................2
1.2.2 Μορφολογία της περιοχής µελέτης......................................................................2
1.2.2 Γεωλογικά χαρακτηριστικά................................................................................. 3
1.2.3 Κλιµατολογικά χαρακτηριστικά.......................................................................... 5
1.2.4 Υδρολογικά χαρακτηριστικά............................................................................... 9
1.3 Παρουσίαση στοιχείων του πληθυσµού της περιοχής µελέτης ...................................10
1.3.1 Στατιστικά στοιχεία πληθυσµού.........................................................................10
1.3.2 Παραγωγικές δραστηριότητες κατοίκων.............................................................11
2. Σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας – Προδιαγραφές επεξεργασίας υγρών αποβλήτων
2.1 Γενικά........................................................................................................................... 14
2.2 Παράµετροι σχεδιασµού της ΕΕΛ .............................................................................. 14
2.3 Ποιοτικά χαρακτηριστικά υγρών αποβλήτων.............................................................. 19
2.3.1. Φυσικά χαρακτηριστικά..................................................................................... 19
2.3.2. Χηµικά χαρακτηριστικά..................................................................................... 23
2.3.3. Βιολογικά χαρακτηριστικά.................................................................................33
2.4 Προδιαγραφές επεξεργασµένης εκροής της ΕΕΛ Καβάλας.........................................35
3. Περιγραφή της ΕΕΛ Καβάλας (Βασική εγκατάσταση – Α΄ Φάση)
3.1 Γραµµές επεξεργασίας αποβλήτων .............................................................................38

3.2 Φρεάτιο εισόδου λυµάτων............................................................................................38
3.3 Προεπεξεργασία λυµάτων............................................................................................39
3.3.1. Εσχάρωση ..........................................................................................................39
3.3.2. Εξάµµωση - Λιποσυλλογή ................................................................................ 41
3.3.3. ∆ιώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου ................................................................ 43
3.4 ∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία.................................................................... 44
3.4.1 Φρεάτιο παράκαµψης (Π2)................................................................................ 45
3.4.2 Αναερόβιες δεξαµενές για βιολογική αποµάκρυνση φωσφόρου ...................... 45
VII
3.4.3 Φρεάτιο εισροής οξειδωτικών τάφρων (δεξαµενών αερισµού) ........................47
3.4.4 Οξειδωτικές τάφροι (∆εξαµενές αερισµού) ......................................................48
3.4.5 Φρεάτιο διανοµής (∆1) .....................................................................................58
3.4.6 ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης (∆Κ1 &∆Κ2) .......................59
3.4.7 Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α1) ..........................63
3.4.8 Αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου.....................................................................65
3.5 Επεξεργασία ιλύος........................................................................................................65
3.5.1 Παχυντής βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος .....................................................66
3.5.2 ∆εξαµενή οµογενοποίησης ιλύος ...................................................................... 68
3.5.3 Αφυδάτωση ιλύος...............................................................................................69
4. Βελτίωση και επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση)
4.1 Γενικά...........................................................................................................................75
4.2 Προβλήµατα λειτουργίας που οδήγησαν στην ανάγκη βελτίωσης – επέκτασης της
ΕΕΛ Καβάλας .............................................................................................................75
4.3 Περιγραφή έργων βελτίωσης της ΕΕΛ ανά στάδιο επεξεργασίας...............................81
4.3.1. Προεπεξεργασία λυµάτων ................................................................................. 81
4.3.2. ∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία.......................................................... 86
4.3.3. Επεξεργασία ιλύος..............................................................................................88
4.4 Περιγραφή έργων επέκτασης της ΕΕΛ ανά στάδιο επεξεργασίας ..............................89
4.4.1 Πρωτοβάθµια επεξεργασία................................................................................ 89
4.4.1.1. ∆εξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης.................................................... 89
4.4.1.2. Αντλιοστάσιο πρωτοβάθµιας ιλύος......................................................92
4.4.2 ∆ευτεροβάθµια επεξεργασία.............................................................................. 93
4.4.2.1. Φρεάτιο διανοµής (∆2).........................................................................93
4.4.2.2. ∆εξαµενές τελικής καθίζησης (∆Κ3 &∆Κ4)........................................94
4.4.2.3. Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α2).............97
4.4.3 Τριτοβάθµια επεξεργασία ................................................................................. 99
4.4.3.1. Γενικά................................................................................................... 99
4.4.3.2. Μονάδες τριτοβάθµιας επεξεργασίας................................................ 101
4.4.3.2.1 Μονάδα κροκίδωσης & φίλτρανσης................................... 101
4.4.3.2.2 Μονάδα απολύµανσης ........................................................108
VIII
4.4.4 Επεξεργασία ιλύος............................................................................................113
4.4.4.1. Επεξεργασία πρωτοβάθµιας ιλύος..................................................... 115
4.4.4.1.1. Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος....................... 115
4.4.4.1.2. ∆εξαµενή αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος..... 117
4.4.4.1.3. Κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή πρωτοβάθµιας ιλύος........ 124
4.4.4.1.4. Αεροφυλάκιο..................................................................... 125
4.4.4.1.5. Πυρσός καύσης βιοαερίου.................................................126
4.4.4.1.6. Μεταπαχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος............... 127
4.4.4.2. Επεξεργασία δευτεροβάθµιας ιλύος................................................... 129
4.4.4.2.1. Φυγοκεντρητές πάχυνσης δευτεροβάθµιας ιλύος ..............129
5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα λειτουργίας
5.1 Παράµετροι λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας .............................................................133

5.1.1. Παράµετροι εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων (έτη 2000 – 2008).........134
5.1.2. Ενέργεια – κόστος ενέργειας για τη λειτουργία της ΕΕΛ (έτη 2007 – 2008)..144
5.2 Προβλήµατα λειτουργίας στις ΕΕΛ...........................................................................149
5.2.1 Γενικά...............................................................................................................149
5.2.2 Λειτουργικά προβλήµατα (ανά στάδιο επεξεργασίας) στην ΕΕΛ Καβάλας...150
5.2.3 Τρόποι αντιµετώπισης των προβληµάτων λειτουργίας...................................160
5.3 Τρόποι επαναχρησιµοποίησης λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας.....................................166
5.4 Τρόποι επαναχρησιµοποίησης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας...........................................175
6. Συµπεράσµατα 186
Βιβλιογραφία 189
Παράρτηµα Α: Μετρήσεις παραµέτρων εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων

περιόδου 2000-2008
Παράρτηµα Β : Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας περιόδου ετών 2000-2008
Παράρτηµα Γ : Σχέδια ΕΕΛ Καβάλας

i) Γενική διάταξη βασικής εγκατάστασης (Α΄ Φάση λειτουργίας)
IX
ii) Γενική διάταξη εγκατάστασης µετά τη βελτίωση − επέκταση
(Β΄ Φάση λειτουργίας)
iii) ∆ιάγραµµα ροής βασικής εγκατάστασης

iv) ∆ιάγραµµα ροής εγκατάστασης µετά τη βελτίωση − επέκταση
X
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
Εικόνα 1.1.1: Τοποθεσία ΕΕΛ Καβάλας..................................................................... 1

Εικόνα 1.2.2.1: Γρανοδιορίτης Καβάλας....................................................................... 3
Εικόνα 1.2.2.2: Γεωφυσικός χάρτης Καβάλας............................................................... 4
3. Περιγραφή της ΕΕΛ Καβάλας (Βασική εγκατάσταση – Α΄ Φάση)
Εικόνα 3.3.1.1: Κτίριο εσχάρωσης................................................................................40

Εικόνα 3.2.2.1: Αεριζόµενος εξαµµωτής µε σύστηµα αποµάκρυνσης άµµου µε
µετακινούµενη γέφυρα .......................................................................42
Εικόνα 3.3.3.1: ∆ιώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου στην ΕΕΛ Καβάλας (∆ίαυλος
Parshall)...............................................................................................44
Εικόνα 3.4.2.1: Σύστηµα βιολογικής αποµάκρυνσης φωσφόρου.................................46
Εικόνα 3.4.2.2: Αναερόβιες δεξαµενές για βιολογική αποµάκρυνση φωσφόρου.........47
Εικόνα 3.4.4.1: Ζεύγος οξειδωτικών τάφρων για λειτουργία BIO – DENITRO..........49
Εικόνα 3.4.4.2: ∆εξαµενές αερισµού (οξειδωτικές τάφροι) της ΕΕΛ Καβάλας...........50
Εικόνα 3.4.4.3: Σχηµατική διάταξη BIO – DENITRO..................................................52
Εικόνα 3.4.4.4: Οξειδωτικές τάφροι της ΕΕΛ Καβάλας όπου λαµβάνουν χώρα
οι διαδικασίες της νιτροποίησης και της απονιτροποίησης.................55
Εικόνα 3.4.4.5: Μηχανικός υπερχειλιστής εκροής οξειδωτικής τάφρου της ΕΕΛ
Καβάλας..............................................................................................56
Εικόνα 3.4.5.1: Φρεάτιο διανοµής ∆1...........................................................................58
Εικόνα 3.4.6.1: ∆εξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας..........59
Εικόνα 3.4.6.2: Υπερχείλιση επεξεργασµένων λυµάτων προς το περιφερειακό
κανάλι εκροής της δεξαµενής δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2.........60
Εικόνα 3.4.6.3: Περιστρεφόµενη γέφυρα ανάρτησης ξέστρου δεξαµενής
δευτεροβάθµιας καθίζησης..................................................................61
Εικόνα 3.4.6.4: Χοάνη συλλογής επιπλεόντων στερεών δεξαµενής δευτεροβάθµιας
καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας.....................................................62
Εικόνα 3.4.7.1: Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α1 της ΕΕΛ
Καβάλας..............................................................................................64
XI
Εικόνα 3.4.8.1: Αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου της ΕΕΛ Καβάλας.......................65
Εικόνα 3.5.1.1: Κάτοψη παχυντή βαρύτητας...............................................................66
Εικόνα 3.5.1.2: Τοµή παχυντή βαρύτητας....................................................................67
Εικόνα 3.5.2.1: ∆εξαµενή οµογενοποίησης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας.........................69
Εικόνα 3.5.3.1: Ταινιοφιλτρόπρεσσα...........................................................................70
Εικόνα 3.5.3.2: ∆ιάγραµµα ροής συστήµατος αφυδάτωσης µε ταινιοφιλτρόπρεσσα..71
Εικόνα 3.5.3.3: Ταινιοφιλτρόπρεσσα της ΕΕΛ Καβάλας.............................................72
Εικόνα 4.3.1.1: ∆ίδυµος αεριζόµενος εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης της ΕΕΛ

Καβάλας (Β΄ Φάση)......................................................................82
Εικόνα 4.3.1.2: ∆ιαχυτήρες εξαµµωτή της ΕΕΛ Καβάλας.....................................83
Εικόνα 4.3.1.3: ∆ιαχωριστής άµµου και δοχείο αποθήκευσης άµµου....................83
Εικόνα 4.3.1.4: Λειτουργία ξέστρου παλινδροµικής γέφυρας για τη συλλογή και
µετακίνηση λιπών προς το αντίστοιχο φρεάτιο............................84
Εικόνα 4.3.1.5: Φρεάτιο λιπών................................................................................85
Εικόνα 4.4.1.1.1: ∆εξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης της ΕΕΛ Καβάλας...............90
Εικόνα 4.4.1.1.2: Ξέστρο δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης της ΕΕΛ Καβάλας
........................................................................................................91
Εικόνα 4.4.2.1.1: Φρεάτιο διανοµής ∆2 της ΕΕΛ Καβάλας......................................94
Εικόνα 4.4.2.2.1: ∆εξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ4 κατά τη φάση
κατασκευής....................................................................................95
Εικόνα 4.4.2.2.2: ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4 µετά την
ολοκλήρωση του σκελετού τους....................................................95
Εικόνα 4.4.2.2.3: ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4 της ΕΕΛ
Καβάλας σε λειτουργία..................................................................96
Εικόνα 4.4.2.3.1: Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α2..........97
Εικόνα 4.4.3.2.1.1: Κτίριο χηµικών.............................................................................102
Εικόνα 4.4.3.2.1.2: ∆εξαµενές κροκίδωσης µετά την ολοκλήρωση της κατασκευής
τους...............................................................................................104
Εικόνα 4.4.3.2.1.3: ∆εξαµενές ταχείας µίξης και κροκίδωσης κατά τη δοκιµαστική
λειτουργία της µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας...................105
XII
Εικόνα 4.4.3.2.1.4: Μονάδα διύλισης (φίλτρανσης) της ΕΕΛ Καβάλας....................106
Εικόνα 4.4.3.2.1.5: Σχηµατική διάταξη φίλτρου τύπου περιστρεφόµενου τυµπάνου
....................................................................................................107
Εικόνα 4.4.3.2.2.1: Μονάδα απολύµανσης της ΕΕΛ Καβάλας σε δοκιµαστική
λειτουργία....................................................................................110
Εικόνα 4.4.3.2.2.2: Σύστηµα απολύµανσης µε οριζόντια τοποθετηµένες λυχνίες UV
εγκατεστηµένες σε ανοικτή διώρυγα...........................................111
Εικόνα 4.4.3.2.2.3: Γενική άποψη µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας της ΕΕΛ
Καβάλας......................................................................................113
Εικόνα 4.4.4.1.1.1: Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος κατά τη φάση
κατασκευής..................................................................................115
Εικόνα 4.4.4.1.1.2: Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος σε λειτουργία...........116
Εικόνα 4.4.4.1.2.1: Σχηµατική διάταξη δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης
πρωτοβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας......................................120
Εικόνα 4.4.4.1.2.2: Τοµή δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος......121
Εικόνα 4.4.4.1.2.3: Σύστηµα αναερόβιας χώνευσης υψηλής φόρτισης.......................122
Εικόνα 4.4.4.1.2.4: ∆εξαµενή αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ
Καβάλας.......................................................................................122
Εικόνα 4.4.4.1.3.1: Αντλιοστάσιο τροφοδοσίας φυγοκεντρητών πάχυνσης
δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας..............125
Εικόνα 4.4.4.1.4.1: Αεροφυλάκιο της ΕΕΛ Καβάλας.................................................126
Εικόνα 4.4.4.1.5.1: Πυρσός καύσης βιοαερίου της ΕΕΛ Καβάλας.............................127
Εικόνα 4.4.4.1.6.1: Μεταπαχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ
Καβάλας........................................................................................128
Εικόνα 4.4.4.2.1.1: ∆ιάταξη φυγοκέντρησης µε περιστρεφόµενο κύλινδρο...............130
Εικόνα 4.4.4.2.1.2: Φυγοκεντρητής πάχυνσης δευτεροβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ
Καβάλας........................................................................................131
Εικόνα 5.2.2.1: Προστατευτικό δίχτυ για ενδεχόµενη αποκόλληση και πτώση

βραχωδών αντικειµένων πλησίον της δεξαµενής πρωτοβάθµιας
καθίζησης.............................................................................................151
XIII
Εικόνα 5.2.2.2: ∆ιάβρωση βάσης περιστρεφόµενης γέφυρας ξέστρου στη δεξαµενή
δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2..........................................................151
Εικόνα 5.2.2.3: Νηµατοειδή βακτηρίδια Nocardia και Microthrix parvicella...............155
Εικόνα 5.2.2.4: Φαινόµενο αφρισµού της ιλύος στη δεξαµενή δευτεροβάθµιας
καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας.....................................................157
Εικόνα 5.2.3.1: Ψεκασµός της δεξαµενής δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ1 µε νερό
για αντιµετώπιση του αφρισµού της ιλύος...........................................162
Εικόνα 5.2.3.2: Θερµοκήπιο για ηλιακή ξήρανση της ιλύος στην ΕΕΛ Καβάλας στα
πλαίσια πιλοτικού προγράµµατος.........................................................164
Εικόνα 5.2.3.3: Εσωτερικό θερµοκηπίου για ηλιακή ξήρανση της ιλύος στην ΕΕΛ
Καβάλας................................................................................................164
Εικόνα 5.2.3.4: Ηλιακή ξήρανση ιλύος.......................................................................... 165
Εικόνα 5.3.1: Χώρος πρασίνου και δέντρων πλησίον των δεξαµενών αερισµού
που αρδεύονται µε το βιοµηχανικό νερό της ΕΕΛ............................... 171
Εικόνα 5.3.2: Όρια περιαστικού δάσους Καβάλας...................................................... 173
Εικόνα 5.3.3: Φωτογραφία του περιαστικού δάσους της Καβάλας.............................173
Εικόνα 5.4.1: Επιπτώσεις κατά τη διάθεση ιλύος σε ΧΥΤΑ....................................... 181
Εικόνα 5.4.2: Τοµή καυστήρα ρευστοποιηµένης κλίνης............................................. 183
XIV
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ

Πίνακας 1.2.3.1: Μέση µηνιαία θερµοκρασία................................................................ 5
Πίνακας 1.2.3.2: Μέση µηνιαία σχετική υγρασία.......................................................... 7
Πίνακας 1.2.3.3: Μέσο ύψος βροχής στις περιοχές Καβάλας και Χρυσούπολης.......... 7
Πίνακας 1.3.1.1: Πληθυσµός ∆ήµου Καβάλας.............................................................10
Πίνακας 1.3.2.1: Ποσοστό απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής και ανά ∆ηµοτικό
∆ιαµέρισµα στο ∆ήµο Καβάλας........................................................12
Πίνακας 1.3.2.2: Ποσοστό απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής στο σύνολο του
∆ήµου Καβάλας.................................................................................12
Πίνακας 1.3.2.3: Αριθµός επιχειρήσεων ∆ήµου Καβάλας ανά κλάδο οικονοµικής
δραστηριότητας και ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα................................13
2. Σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας – Προδιαγραφές επεξεργασίας υγρών αποβλήτων
Πίνακας 2.2.1: Παράµετροι σχεδιασµού βασικής εγκαταστάσης επεξεργασίας

λυµάτων Καβάλας (Α΄ Φάση) βάσει αρχικού σχεδιασµού...............15
Πίνακας 2.2.2: Παράµετροι σχεδιασµού εγκατάστασης επεξεργασίας λυµάτων
Καβάλας για τη βελτίωση – επέκτασή της (Β΄ Φάση) βάσει αρχικού
σχεδιασµού......................................................................................... 17
Πίνακας 2.2.3: Παράµετροι σχεδιασµού εγκατάστασης επεξεργασίας λυµάτων
Καβάλας για τη βελτίωση – επέκτασή της (Β΄ Φάση), βάσει των
παραµέτρων λειτουργίας της.............................................................. 17
Πίνακας 2.3.1.1: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης αιωρούµενων στερεών (SS) στα
εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών
2000 – 2008........................................................................................ 20
Πίνακας 2.3.1.2: Τιµές σχεδιασµού θερµοκρασίας λυµάτων (ελάχιστη -µέγιστη -µέση)
της ΕΕΛ Καβάλας, για τη φάση βελτίωσης – επέκτασής της
(Β΄ Φάση), βάσει των παραµέτρων λειτουργίας της...........................21
Πίνακας 2.3.2.1: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης βιοχηµικά απαιτούµενου οξυγόνου
(BOD5) στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο
των ετών 2000 – 2008..........................................................................25
XV
Πίνακας 2.3.2.2: Λόγος BOD/COD ανάλογα µε το είδος του υγρού αποβλήτου...........26
Πίνακας 2.3.2.3: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης χηµικά απαιτούµενου οξυγόνου
(COD) στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο
των ετών 2000 – 2008..........................................................................27
Πίνακας 2.3.2.4: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης αµµωνιακού (ΝΗ3) και
− −
οξειδωµένου αζώτου (ΝΟ 3 + ΝΟ 2 ) στα εισερχόµενα λύµατα
της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο 2000 – 2008.................................29
Πίνακας 2.3.2.5: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης φωσφόρου (P) στα εισερχόµενα
λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2008....31
Πίνακας 2.3.2.6: Ετήσιος µέσος όρος τιµών pH στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ
Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2005................................32
Πίνακας 2.4.1: Απαιτήσεις εκροής επεξεργασµένων λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας
µετά την επέκταση – βελτίωσή της (Β΄ Φάση)....................................36
µετά την τριτοβάθµια επεξεργασία τους..............................................37
Πίνακας 4.2.1: Όρια εκροής Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ και Α΄ Φάσης σχεδιασµού..........76

Πίνακας 4.2.2: Απαιτήσεις εκροής βάσει Οδηγιών 91/271/ΕΟΚ & 98/15/ΕΚ
καθώς και Β΄ Φάσης για τη συγκέντρωση αζώτου.............................77
Πίνακας 4.2.3: Μέση ετήσια τιµή συγκεντρώσεων αµµωνιακού, οργανικού και
ολικού αζώτου για την περίοδο 1991 – 2000.....................................78
Πίνακας 4.2.4: Μέσος όρος συγκεντρώσεων ολικού αζώτου στην είσοδο και έξοδο
της βιολογικής βαθµίδας για την περίοδο 1991 – 2000.....................79
Πίνακας 4.2.5: Μέση και µέγιστη τιµή φορτίου στερεών δεξαµενών τελικής
καθίζησης της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο 1991 – 2000.............79
Πίνακας 4.2.6: Συνιστώµενη µέση και µέγιστη τιµή φορτίου στερεών για τη
µέθοδο του παρατεταµένου αερισµού...............................................79
Πίνακας 4.4.3.1.1: Απαιτήσεις εκροής της ΕΕΛ Καβάλας µετά την τριτοβάθµια
επεξεργασία των λυµάτων, για επαναχρησιµοποίησή τους για
«περιορισµένη» άρδευση.................................................................100
XVI
επεξεργασία των λυµάτων και τη µελλοντική επέκταση της µονάδας
απολύµανσης, για επαναχρησιµοποίησή τους για«απεριόριστη»
άρδευση...........................................................................................101
Πίνακας 5.1.1.1: Απαιτήσεις εκροής δευτεροβάθµια επεξεργασµένων λυµάτων της

ΕΕΛ Καβάλας (Α΄ Φάση λειτουργίας)............................................134
Πίνακας 5.1.1.2: Πίνακας τιµών ρυπαντικών παραµέτρων της ΕΕΛ Καβάλας για το
έτος 2000 µε υπολογισµό των αντίστοιχων ποσοστών µετρήσεων
.........................................................................................................137
Πίνακας 5.1.2.1 Ποσοστά συνιστωσών λειτουργικού κόστους µίας ΕΕΛ µε
σύστηµα παρατεταµένου αερισµού ανάλογα µε τη µέθοδο
αφυδάτωσης της ιλύος.....................................................................145
Πίνακας 5.1.2.2: Κατανάλωση και κόστος ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2007......146
Πίνακας 5.1.2.3: Κατανάλωση και κόστος ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2008......148
Πίνακας 5.2.2.1: Ποσότητα παραγόµενης αφυδατωµένης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας
για την περίοδο των ετών 2004 - 2008.............................................159
Πίνακας 5.3.1: Προτεινόµενα όρια για µικροβιολογικές και συµβατικές
παραµέτρους στην περίπτωση επαναχρησιµοποίησης λυµάτων
στην Ελλάδα.....................................................................................170
Πίνακας 5.3.2: Καλλιεργούµενη έκταση στην περιοχή του ∆ήµου Καβάλας
ανάλογα µε το είδος της καλλιέργειας.............................................172
Πίνακας 5.4.1: Ποσότητα και τρόπος διάθεσης παραγόµενης ιλύος σε ΕΕΛ στην
Ελλάδα.............................................................................................176
Πίνακας 5.4.2: Νοµικό πλαίσιο (Εθνικό και Ευρωπαϊκό) διάθεσης της ιλύος.........177
Πίνακας 5.4.3: Προδιαγραφές και όρια που τίθενται για την επαναχρησιµοποίηση
της ιλύος στη γεωργία (Κ.Υ.Α. 80568/4225/91)............................179
XVII
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

∆ιάγραµµα 1.2.3.1: Κατανοµή µέσης µηνιαίας θερµοκρασίας περιοχής Καβάλας...........6
∆ιάγραµµα 1.2.3.2: Κατανοµή µέσης µηνιαίας θερµοκρασίας περιοχής
Χρυσούπολης.....................................................................................6
∆ιάγραµµα 1.2.3.3: Κατανοµή ύψους βροχόπτωσης ανά µήνα (περιοχή Καβάλας).........8
∆ιάγραµµα 1.2.3.4: Κατανοµή ύψους βροχόπτωσης ανά µήνα (περιοχή
Χρυσούπολης)....................................................................................8
∆ιάγραµµα 1.3.1.1: Ηλικιακή διάρθρωση ∆ήµου Καβάλας ανά ∆ηµοτικό
∆ιαµέρισµα.......................................................................................11

∆ιάγραµµα 4.2.1: Ποσοστιαία σύνθεση νηµατοειδών βακτηρίων σε δείγµατα ιλύος
των δεξαµενών αερισµού της ΕΕΛ Καβάλας.................................81
∆ιάγραµµα 5.1.1.1: Έλεγχος τιµών BOD5 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Α΄
Φάσης λειτουργίας (40 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008........138
∆ιάγραµµα 5.1.1.2: Έλεγχος τιµών BOD5 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της
Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. (25 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008
.......................................................................................................139
∆ιάγραµµα 5.1.1.3: Έλεγχος τιµών COD µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της A΄
Φάσης λειτουργίας (120 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008.....139
∆ιάγραµµα 5.1.1.4: Έλεγχος τιµών COD µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της
Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. (125 mg/lt) για την περίοδο
2000 – 2008..................................................................................140
∆ιάγραµµα 5.1.1.5: Έλεγχος τιµών SS µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Α΄
Φάσης λειτουργίας (70 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008........140
∆ιάγραµµα 5.1.1.6: Έλεγχος τιµών SS µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της

.......................................................................................................141
XVIII
∆ιάγραµµα 5.1.1.7: Έλεγχος τιµών Ν – ΝΗ3 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της
Α΄ Φάσης λειτουργίας (30 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008...141
∆ιάγραµµα 5.1.1.8: Έλεγχος τιµών Ν – ΝΗ3 µε βάση τις προδιαγραφές εκροής της
Β΄ Φάσης λειτουργίας (2 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008....142
∆ιάγραµµα 5.1.2.1: Μηνιαία κατανάλωση ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2007.......147
∆ιάγραµµα 5.1.2.2: Μηνιαία κατανάλωση ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2008.......148
XIX
∆ιαχείριση και επεξεργασία υγρών αποβλήτων στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας
Λυµάτων (ΕΕΛ) Καβάλας
1.1 Τοποθεσία της περιοχής µελέτης
Η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) της Καβάλας βρίσκεται σε

απόσταση περίπου 6 Km από την πόλη της Καβάλας, νότια της εθνικής οδού Καβάλας
– Ξάνθης, στην περιοχή Άσπρη Άµµος (Εικόνα 1.1.1).
ΕΕΛ
Εικόνα 1.1.1: Τοποθεσία ΕΕΛ Καβάλας (Πηγή: www.kavala.gr)
Η ΕΕΛ της Καβάλας λειτουργεί από το έτος 1990 και εξυπηρετεί τις ανάγκες των
κατοίκων του ∆ήµου Καβάλας, που περιλαµβάνει:
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα της Καβάλας µε την οµώνυµη πόλη πληθυσµού 58.663

κατοίκων και τους οικισµούς Άσπρη Άµµος (92 κάτοικοι) και Παλαιό Τσιφλίκι
(1.848 κάτοικοι) (ΕΣΥΕ, 2001).
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Νέας Καρβάλης µε τον οµώνυµο οικισµό πληθυσµού

2.244 κατοίκων και τους οικισµούς Άνω Λεύκη (10 κάτοικοι) και Λεύκη (47
κάτοικοι) (ΕΣΥΕ, 2001).
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Χαλκερού µε τον οµώνυµο οικισµό πληθυσµού 190

κατοίκων (ΕΣΥΕ, 2001).
1
Έδρα του ∆ήµου Καβάλας ορίσθηκε η πόλη της Καβάλας, σύµφωνα µε το σχέδιο Ι.
Καποδίστριας (Ν. 2539/97), όπου συνενώθηκαν ο παλιός ∆ήµος της Καβάλας µε τις
κοινότητες Νέας Καρβάλης και Χαλκερού.
1.2 Φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής µελέτης
1.2.1 Μορφολογία της περιοχής µελέτης
Μορφολογικά, η περιοχή µελέτης (∆ήµος Καβάλας) διακρίνεται στις εξής 3 ζώνες:
• Παράκτια ζώνη
Η παράκτια ζώνη αναγνωρίζεται κατά µήκος της ακτογραµµής του ∆ήµου Καβάλας
προς τον κόλπο της Καβάλας. Πρέπει να επισηµανθεί ότι η ακτογραµµή δεν έχει
αποκλειστικά την έννοια µιας γραµµής, αλλά στην ουσία µιας ζώνης που το πλάτος της
ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική γεωµορφολογία
κάθε περιοχής, που διαµορφώνεται από τη δράση των κυµάτων, από το εύρος της
παλίρροιας και κατά κύριο λόγο από το είδος των γεωλογικών σχηµατισµών (εδαφικών
ή βραχωδών). Η παράκτια ζώνη του ∆ήµου Καβάλας είναι κυρίως βραχώδης και
εµφανίζει µικρούς κολπίσκους και ακρωτήρια, σε πολλές περιπτώσεις µε απότοµα
κάθετα πρανή (ύψους 6 − 25m) και λοφίσκους.
• Ηµιορεινή ζώνη (υψόµετρο < 450m)
Η ζώνη αυτή καταλαµβάνει το µεγαλύτερο τµήµα του ∆ήµου και αφορά το κεντρικό
και νοτιοδυτικό τµήµα του. Χαρακτηρίζεται στο σύνολό της από µορφολογικές κλίσεις
5-35% προς τα νότια – νοτιοανατολικά και διασχίζεται από επιµήκη παράλληλα ρέµατα,
όπως τα ρέµατα Καλαµίτσα και Μπάτης. Τα υδατορέµατα διαµορφώνουν αβαθείς
κοιλάδες, αλλά µε απότοµες έως και απόκρηµνες κλιτείς (σχήµατος V), που προκύπτουν
από την έντονη κατά βάθος διάβρωση που λαµβάνει χώρα µέσα στα υδατορέµατα. Τα
υψόµετρα των κορυφών, σε αυτήν τη ζώνη, κυµαίνονται µεταξύ 250 και 420m.
• Ορεινή ζώνη (υψόµετρο > 450m)
Σε όλο το βόρειο τµήµα του ∆ήµου αναπτύσσεται τµήµα των Όρεων της Λεκάνης
2
που αποτελεί την ορεινή ζώνη και χαρακτηρίζεται από υψόµετρα που φθάνουν τα 842m
(κορυφή Χαλκερό). Άλλες κορυφές είναι το Ερείπιο (835m), το Μαυροβούνι (595m)
κ.τ.λ. Στη ζώνη αυτή, οι κοιλάδες και οι χαράδρες έχουν χαρακτηριστικά ορεινού
αναγλύφου, µε διατοµές σχήµατος V και µεγάλες µορφολογικές κλίσεις.
Η έκταση που καταλαµβάνει η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) της

Καβάλας βρίσκεται στην ηµιορεινή ζώνη. Το έδαφος παρουσιάζει έντονη κλίση και το
µέσο υψόµετρο του χώρου της εγκατάστασης είναι 55.0m περίπου.
1.2.2 Γεωλογικά χαρακτηριστικά
Στη ηµιορεινή και ορεινή ζώνη του ∆ήµου συναντάται κυρίως ο γρανοδιορίτης
(Εικόνα 1.2.2.1), ένα όξινο πλουτωνικό πέτρωµα που περιέχει άφθονο χαλαζία, πολλά
πλαγιόκλαστα και καλιούχους αστρίους σε ποσοστό λιγότερο από το ένα τρίτο του
συνόλου των αστρίων. Η συνοχή του γρανοδιορίτη ποικίλλει σε συνάρτηση µε
ορισµένους πρωτογενείς (αρχική ορυκτολογική σύσταση, υφή) αλλά και
δευτερογενείς (αποσάθρωση) παράγοντες.
Εικόνα 1.2.2.1: Γρανοδιορίτης Καβάλας (Πηγή: www.geo.auth.gr)
3
Από γεωλογικής πλευράς, αξίζει να τονιστεί ότι τα υλικά που επικρατούν στο
σύνολο του Νοµού Καβάλας ταξινοµούνται κύρια στις εξής δύο κατηγορίες :
• Κρυσταλλικά πετρώµατα (γρανίτης, γνεύσιος)
Πρόκειται για σκληρά, συµπαγή πετρώµατα, θεωρητικά αδιαπέρατα από το νερό.

Όµως, λόγω των τεκτονικών διαταραχών που έχει υποστεί η ευρύτερη περιοχή, τα
πετρώµατα αυτά έχουν σε µεγάλο βαθµό ρηγµατωθεί, µε αποτέλεσµα την παρουσία
υδροφόρων στρωµάτων στο σύστηµα των ρωγµών. Οι γρανίτες καταλαµβάνουν το 90%
του Όρους Σύµβολο (Εικόνα 1.2.2.2) και σε ορισµένο βάθος φιλοξενούν
θερµοµεταλλικά νερά, τα οποία πολλές φορές εκδηλώνονται µέσα από τις αρδευτικές
γεωτρήσεις. Οι γνεύσιοι εντοπίζονται στο Παγγαίο όρος, στα όρη της Λεκάνης και στο
νησί της Θάσου, που ανήκει στο Νοµό Καβάλας.
Εικόνα 1.2.2.2: Γεωφυσικός χάρτης Καβάλας (Πηγή: http://11dim-kaval.kav.sch.gr)
• Μάρµαρα
Τα µάρµαρα αποτελούν το κύριο υλικό που συναντάµε στα εδάφη του Νοµού
Καβάλας. Εµφανίζονται σε όλο το ανάπτυγµά τους καρστικοποιηµένα αλλά και σε
4
µεγάλο βαθµό ρηγµατωµένα. Η κύρια µάζα τους εξαπλώνεται στο Παγγαίο όρος, στα
όρη της Λεκάνης και στη Θάσο.
1.2.3 Κλιµατολογικά χαρακτηριστικά
Το κλίµα της ευρύτερης περιοχής µελέτης είναι ενδιάµεσου τύπου, µεταξύ

µεσογειακού και µεσευρωπαϊκού. Τα κλιµατολογικά στοιχεία της περιοχής µελέτης
(∆ήµος Καβάλας), προέρχονται από τους µετεωρολογικούς σταθµούς της Ε.Μ.Υ.
(Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία) που βρίσκονται στην Καβάλα (40ο 56’ Β, 24ο 21’
Α, υψόµετρο 64.8 m) και στη Χρυσούπολη (40ο 54’ Β, 24ο 36’ Α, υψόµετρο 5.4 m).
Χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της περιοχής είναι ο βροχερός και ψυχρός χειµώνας και
το θερµό και ξηρό καλοκαίρι. Η ψυχρή περίοδος είναι µεγάλης διάρκειας και η
βροχόπτωση σε αυτή την περίοδο εµφανίζεται σχετικά οµαλή. Το χιόνι εµφανίζεται
κυρίως στο διάστηµα των µηνών ∆εκεµβρίου – Φεβρουαρίου και σπανιότερα το
Μάρτιο. Οι παγετοί της άνοιξης και του φθινοπώρου είναι συνηθισµένο φαινόµενο.
Παρακάτω, δίνονται µέσω πινάκων και αντίστοιχων διαγραµµάτων, δεδοµένα

σχετικά µε τη θερµοκρασία, την υγρασία και τα ύψη βροχόπτωσης που παρατηρούνται
στην περιοχή µελέτης (∆ήµος Καβάλας) βάσει των Μετεωρολογικών Σταθµών της
Ε.Μ.Υ σε Καβάλα (περίοδος δεδοµένων 1956-1984) και Χρυσούπολη (περίοδος
δεδοµένων 1984-1997).
ΜΕΣΗ
Μ.Σ. ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ∆ΕΚ
ΕΤΗΣΙΑ
Καβάλα 3,9 5,8 8,5 13,1 18,3 22,4 24,7 24,4 20,5 15,1 10,1 5,6 14,37
Χρυσού-
5,5 5,9 8,5 13,4 18,5 23,2 25,6 25,0 20,9 15,3 10,1 6,7 14,88
πολη
Πίνακας 1.2.3.1: Μέση µηνιαία θερµοκρασία (οC) (Πηγή: E.M.Y.)
5
Θ ΕΡΜ Ο ΚΡΑΣΙΑ Π ΕΡΙΟΧΗ Σ ΚΑΒΑΛ ΑΣ

30
25
Θερµοκρασία ( C)
20
Ο
15
10
0
Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν ∆
Μ ήνες
∆ιάγραµµα 1.2.3.1.: Κατανοµή µέσης µηνιαίας θερµοκρασίας (Πηγή ΕΜΥ,

1956-1984,Μ.Σ. Καβάλας)
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ
30
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣΠΕΡΙΟΧΗΣΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ
25
35
30
20
Θερµοκρασία ( C)
Θερµοκρασία (ΟC)
Ο
25
15
20
10
15
5
10
05
0
Μήνες
∆ιάγραµµα 1.2.3.2.: Κατανοµή µέσης µηνιαίας θερµοκρασίας (Πηγή: ΕΜΥ,

1984-1997, Μ.Σ. Χρυσούπολης)
6
Στον πίνακα 1.2 δίνονται οι τιµές της µέσης µηνιαίας σχετικής υγρασίας, όπως
προέκυψαν από µετρήσεις στους Μετεωρολογικούς Σταθµούς Καβάλας και
Χρυσούπολης.
ΜΕΣΗ
Μ.Σ. ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ∆ΕΚ
ΕΤΗΣΙΑ
Καβάλα 78,3 75,8 72,3 70,7 68,3 62,9 59,8 58,9 64,0 70,8 77,5 80,9 70,0
Χρυσού-
74,3 72,1 71,9 72,1 67,5 64,1 57,7 59,3 64,3 69,3 75,3 75,4 68,6
πολη
Πίνακας 1.2.3.2 : Μέση µηνιαία σχετική υγρασία (%) (Πηγή:E.M.Y.)
Από τα δεδοµένα του Πίνακα 1.2.3.2, παρατηρούµε ότι η µέση ετήσια σχετική
υγρασία τόσο στην περιοχή της Καβάλας όσο και στην περιοχή της Χρυσούπολης είναι
ιδιαίτερα υψηλή (70% και 68,6% αντίστοιχα), µε τις υψηλότερες τιµές να εµφανίζονται
τους µήνες Νοέµβριο, ∆εκέµβριο και Ιανουάριο.
Όσον αφορά τις βροχοπτώσεις, από τις µετρήσεις στους δύο σταθµούς, προκύπτει,
µε βάση τα στοιχεία του πίνακα 1.2.3.3, ότι το µέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης για την
περιοχή της Καβάλας ανέρχεται σε 575,8 mm, µε βροχερότερο µήνα το ∆εκέµβριο
(90mm) και ξηρότερο τον Αύγουστο (18,2mm). Ενώ, για την περιοχή της Χρυσούπολης
το µέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης ανέρχεται σε 393,7 mm, µε βροχερότερο µήνα το
Νοέµβριο (69,1mm) και ξηρότερο τον Αύγουστο (14,8mm). Οι ηµέρες όπου
σηµειώνεται βροχόπτωση είναι, για την µεν περιοχή της Καβάλας κατά µέσο όρο 89,6
ετησίως, για τη δε περιοχή της Χρυσούπολης κατά µέσο όρο 82,3 ετησίως.
Μ.Σ. Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν ∆ Σύνολο
Καβάλα 59,0 52,9 51,1 38,7 41,0 41,2 38,5 18,2 25,4 48,6 71,2 90,0 575,8
Χρυσού-
26,1 40,8 32,5 37,7 22,0 23,1 14,9 14,8 18,6 25,9 69,1 68,2 393,7
πολη
Πίνακας 1.2.3.3: Μέσo ύψος βροχής στις περιοχές Καβάλας και Χρυσούπολης
(Πηγή: EMY)
7
Στα διαγράµµατα 1.2.3.3 και 1.2.3.4, δίνεται η κατανοµή του ύψους της βροχόπτωσης
ανά µήνα για κάθε µία περιοχή (Καβάλα & Χρυσούπολη).
ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
100
90
Ύψος βροχοπτώσεων (mm)
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Μήνες
∆ιάγραµµα 1.2.3.3: Κατανοµή ύψους βροχόπτωσης ανά µήνα (Πηγή ΕΜΥ,1956 -

1984, Μ.Σ. Καβάλας)
ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ

80
70
Ύψος βροχοπτώσεων (mm)
60
50
40
30
20
10
0
Μήνες
∆ιάγραµµα 1.2.3.4: Κατανοµή ύψους βροχόπτωσης ανά µήνα (Πηγή ΕΜΥ,1984-1997,
Μ.Σ. Χρυσούπολης)
8
1.2.4 Υδρολογικά χαρακτηριστικά
Ο Νοµός Καβάλας περιβάλλεται από δύο διεθνείς ποταµούς, ανατολικά από τον
ποταµό Νέστο, που αποτελεί και το όριο µε το Νοµό Ξάνθης και δυτικά από τον ποταµό
Στρυµόνα, που αποτελεί το όριο µε το Νοµό Σερρών. Ο ποταµός Νέστος πηγάζει από τη
Βουλγαρία και εισέρχεται στον Ελλαδικό χώρο στο Νοµό ∆ράµας. Αποτελεί έναν από
τους σηµαντικότερους ποταµούς της Ελλάδας, ενώ το ∆έλτα του έχει εξελιχθεί σε έναν
από τους σπουδαιότερες βιοτόπους της χώρας. Το συνολικό µήκος του είναι 234Km,
από τα οποία περίπου τα 134 βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος. Η µέση ετήσια παροχή
του ποταµού είναι 58 m3/sec και η µέση ετήσια απορροή του 1819⋅106 m3. Ο ποταµός
Στρυµόνας πηγάζει επίσης από τη Βουλγαρία και εκβάλλει στην Ελλάδα. Αποτελεί
ιδιαίτερα σηµαντική πηγή γλυκού νερού για τα φυσικά οικοσυστήµατα της Βόρειας
Ελλάδας αλλά και πηγή διαξιφισµού, όπως και ο ποταµός Νέστος, µε τη Βουλγαρία
καθώς και ρύπανσης για την πεδιάδα της Ανατολικής Μακεδονίας.
Κατατάσσοντας την έκταση του Νοµού Καβάλας σε λεκάνες απορροής, ένα µέρος
ανήκει στη λεκάνη απορροής του Στρυµόνα και ένα επίσης σηµαντικό µέρος ανήκει στη
λεκάνη απορροής του Νέστου. Μεταξύ αυτών των λεκανών παρεµβάλλονται µικρές
αυτοδύναµες λεκάνες, όπως:
• Του χειµάρρου Μαρµαρά (Πιέρια Κοιλάδα), που εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος.
• Του χειµάρρου της Νέας Καρβάλης.
• Του χειµάρρου Ελευθερών που εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος και είναι από τις
πιο αξιόλογες λεκάνες του νοµού.
Αξίζει να τονιστεί ότι πέρα από τις λεκάνες απορροής των ποταµών Στρυµόνα και
Νέστου, καθώς και τις µικρότερες λεκάνες που προαναφέρθηκαν, το υδρογραφικό
δίκτυο του Νοµού Καβάλας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγµένο.
Σηµαντικό στην ευρύτερη περιοχή είναι και το δίκτυο των αρδευτικών καναλιών, τα
οποία δηµιουργήθηκαν εκατέρωθεν του Νέστου. Σύµφωνα µε στοιχεία του Υπουργείου
Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ), τα κυριότερα υφιστάµενα συλλογικά αρδευτικά έργα της περιοχής
είναι αυτό της δυτικής όχθης του Νέστου, το οποίο ξεκινά από το φράγµα των Τοξοτών,
στα όρια των νοµών Καβάλας – Ξάνθης και αυτό που εκτείνεται στις περιοχές Ερατεινό
– Πέρνη – Πηγές – Κεραµωτή στο Νοµό Καβάλας.
9
Όσον αφορά στην περιοχή µελέτης (περιοχή ∆ήµου Καβάλας), κανένας από τους
δύο ποταµούς (Νέστος, Στρυµόνας) δεν τη διασχίζει. Παρόλα αυτά, το µέγεθός τους
(ιδιαίτερα του Νέστου) θεωρείται τέτοιο, ώστε να επηρεάζει σηµαντικά την περιοχή.
Επίσης, εντός των ορίων της πόλης της Καβάλας δεν υπάρχουν ποταµοί, λίµνες, ενώ δεν
υπάρχουν και πηγές ιδιαίτερης σηµασίας.
1.3 Παρουσίαση στοιχείων του πληθυσµού της περιοχής µελέτης
1.3.1. Στατιστικά στοιχεία πληθυσµού
Ο ∆ήµος Καβάλας αποτελεί τον σηµαντικότερο από τους 11 δήµους που συνθέτουν
το Νοµό Καβάλας, σύµφωνα µε το σχέδιο «I. Καποδίστριας» (Ν. 2539/97) και όπως
προαναφέρθηκε, περιλαµβάνει τα παρακάτω ∆ηµοτικά ∆ιαµερίσµατα:
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα της Καβάλας (∆.∆. Καβάλας) µε την οµώνυµη πόλη και
τους οικισµούς Άσπρη Άµµος και Παλαιό Τσιφλίκι.
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Νέας Καρβάλης (∆.∆. Νέας Καρβάλης) µε τον οµώνυµο

οικισµό και τους οικισµούς Άνω Λεύκη και Λεύκη.
• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Χαλκερού (∆.∆. Χαλκερού) µε τον οµώνυµο οικισµό.
Στον πίνακα 1.3.3.1 δίνεται ο πληθυσµός ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα καθώς και ο
συνολικός πληθυσµός του ∆ήµου Καβάλας, σύµφωνα µε την απογραφή του έτους 2001
της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (ΕΣΥΕ).
∆ΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
∆ηµοτικό Πληθυσµός
∆ιαµέρισµα Απογραφή 2001
Καβάλας 60.802
Νέας Καρβάλης 2.301
Χαλκερού 190
Σύνολο 63.293
Πίνακας 1.3.1.1: Πληθυσµός ∆ήµου Καβάλας (Πηγή :ΕΣΥΕ,2001)
10
Όσον αφορά στη σύνθεση του πληθυσµού ανά φύλο (άνδρες – γυναίκες), σύµφωνα
µε τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, οι άνδρες αποτελούν το 48,04% του πληθυσµού (30408) και
οι γυναίκες το 51,96% (32885). Στο διάγραµµα 1.3.1.1 παρουσιάζεται η ηλικιακή
διάρθρωση του ∆ήµου Καβάλας ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα.
100%
17% 13%
90% 25%
80%
25%
70% 24%
65+
60% 29% 45-64
50% 23% 30-44
22%
40% 14% 15-29
30% 0-14
22%
21% 17%
20%
10% 15% 18% 15%
0%
∆.∆. Καβάλας ∆.∆. Νέας Καρβάλης ∆.∆. Χαλκερού
∆ιάγραµµα 1.3.1.1: Ηλικιακή διάρθρωση ∆ήµου Καβάλας ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα

(Πηγή ΕΣΥΕ, 2001)
1.3.2 Παραγωγικές δραστηριότητες κατοίκων
Αρχικά, όσον αφορά το σύνολο του Νοµού Καβάλας, πρέπει να τονιστεί ότι η κύρια
απασχόληση των κατοίκων δεν µπορεί να συσχετιστεί µε ένα συγκεκριµένο τοµέα
παραγωγής. Έτσι, υπάρχουν ∆ήµοι, όπου κυριαρχεί ο πρωτογενής τοµέας παραγωγής
(γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, δασοκοµία κ.τ.λ.) όπως οι ∆ήµοι Κεραµωτής και
Ελευθερών, άλλοι ∆ήµοι που επικρατεί ο τριτογενής τοµέας παραγωγής (εµπόριο,
ξενοδοχεία, εστιατόρια, εκπαίδευση, µεταφορές κ.τ.λ.) όπως οι ∆ήµοι Καβάλας,
Χρυσούπολης και Θάσου, ενώ µόνο στο ∆ήµο Παγγαίου ο πληθυσµός ασχολείται κύρια
µε το δευτερογενή τοµέα (κατασκευές, ορυχεία, λατοµεία, µεταποίηση κ.τ.λ.).
Όπως αναφέρθηκε προηγουµένως, η κύρια απασχόληση των κατοίκων του ∆ήµου

Καβάλας (περιοχή µελέτης) σχετίζεται µε τον τριτογενή τοµέα παραγωγής, δηλαδή τον
τοµέα του εµπορίου και της παροχής διαφόρων υπηρεσιών. Στους πίνακες 1.3.2.1 &
11
1.3.2.2. δίνονται τα ποσοστά απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής σε κάθε ∆ηµοτικό

∆ιαµέρισµα (∆.∆. Καβάλας, ∆.∆. Νέας Καρβάλης, ∆.∆. Χαλκερού) και στο σύνολο του
∆ήµου Καβάλας αντίστοιχα, για τα έτη 1991 και 2001, σύµφωνα µε τα στοιχεία της
Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (ΕΣΥΕ). Τα ποσοστά που παρουσιάζονται
παρακάτω αφορούν µόνο στον οικονοµικά ενεργό πληθυσµό του ∆ήµου.
1991 2001 1991 2001 1991 2001
Πρωτογενής τοµέας 2,67% 2,66% 18,14% 18,65% 31,58% 37,50%
∆ευτερογενής τοµέας 30,40% 25,07% 32,37% 42,40% 35,53% 40,28%
Τριτογενής τοµέας 66,93% 72,28% 48,78% 38,96% 32,89% 22,22%
Πίνακας 1.3.2.1: Ποσοστό απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής και ανά ∆ηµοτικό
∆ιαµέρισµα στο ∆ήµο Καβάλας (Πηγή :ΕΣΥΕ,1991-2001)
Πρωτογενής ∆ευτερογενής Τριτογενής

τοµέας τοµέας τοµέας
1991 2001 1991 2001 1991 2001
∆ΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 3,32% 3,38% 30,49% 25,78% 66,19% 70,84%
Πίνακας 1.3.2.2: Ποσοστό απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής στο σύνολο του ∆ήµου
Καβάλας (Πηγή :ΕΣΥΕ,1991-2001)
Από τον πίνακα 1.3.2.2, εξάγεται το συµπέρασµα ότι σηµαντικό ποσοστό του
πληθυσµού του ∆ήµου Καβάλας απασχολείται στο δευτερογενή τοµέα παραγωγής
(βιοµηχανίες, κατασκευές κ.τ.λ.), ενώ µικρό είναι το ποσοστό που απασχολείται στον
πρωτογενή τοµέα παραγωγής (γεωργία, κτηνοτροφία κ.τ.λ.), στοιχείο που κρίνεται
σκόπιµο να ληφθεί υπόψη κατά τη διερεύνηση τρόπων επαναχρησιµοποίησης των
επεξεργασµένων λυµάτων και της ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας (άρδευση, χρήση σε
βιοµηχανίες κ.τ.λ.). Στον πίνακα 1.3.2.3, δίνονται στοιχεία για το ∆ήµο Καβάλας
12
σχετικά µε τον αριθµό των επιχειρήσεων ανά κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας και
ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα για το έτος 2001, σύµφωνα µε την ΕΣΥΕ. Επίσης, πρέπει να
επισηµανθεί ότι η τουριστική ανάπτυξη τόσο του ∆ήµου Καβάλας όσο και των γύρω
περιοχών είναι σηµαντική µε σπουδαιότερο τουριστικό πόλο το νησί της Θάσου. Στο
Νοµό Καβάλας υπάρχουν 107 ξενοδοχειακά καταλύµατα καθώς και 145 άλλες
επιχειρήσεις παροχής καταλύµατος (ΕΣΥΕ, 2001).

Γεωργία, κτηνοτροφία,
38 7 1
αλιεία
Ορυχεία, λατοµεία 25 1 0
Μεταποιητικές βιοµηχανίες 200 14 4
Κατασκευές 730 24 14
Εµπόριο 1.937 80 19
Εστίαση και αναψυχή 414 23 0
Μεταφορές, επικοινωνίες 560 15 3
Μηχανικοί 305 2 0
Λοιπές υπηρεσίες 711 10 1
ΣΥΝΟΛΟ 4.920 176 42
Πίνακας 1.3.2.3: Αριθµός επιχειρήσεων ∆ήµου Καβάλας ανά κλάδο οικονοµικής

δραστηριότητας και ανά ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα (Πηγή :ΕΣΥΕ, 2001)
13
2. Σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας – Προδιαγραφές επεξεργασίας

λυµάτων
2.1 Γενικά
Όπως έχει προαναφερθεί, η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) Καβάλας

έχει κατασκευασθεί στην περιοχή Άσπρη Άµµος, νότια της εθνικής οδού Καβάλας –
Ξάνθης, σε απόσταση περίπου 6 Km από την πόλη της Καβάλας και σε χώρο έκτασης
52,5 στρεµµάτων. Λειτουργεί από το έτος 1990, σύµφωνα µε το σύστηµα ενεργού ιλύος
µε παρατεταµένο αερισµό, ενώ για την αποµάκρυνση των οργανικών ουσιών και του
αζώτου χρησιµοποιείται η µέθοδος των εναλλασσόµενων οξειδωτικών τάφρων (µέθοδος
ΒΙΟ – DENITRO). Ύστερα από την προσθήκη δεξαµενών επιλογής το έτος 1998
κατέστη δυνατή και η µερική βιολογική αποµάκρυνση του φωσφόρου.
2.2 Παράµετροι σχεδιασµού της ΕΕΛ
Με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από τη ∆.Ε.Υ.Α.Κ. (∆ηµοτική Επιχείρηση

Ύδρευσης – Αποχέτευσης Καβάλας) ο αρχικός σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας
περιελάµβανε την κατασκευή και λειτουργία της εγκατάστασης σε 2 φάσεις:
A΄ Φάση (Βασική Εγκατάσταση)
Η εγκατάσταση σχεδιάστηκε και κατασκευάσθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '80
για να δέχεται συνολικά 12.000 m3/d εξυπηρετώντας ισοδύναµο πληθυσµό ίσο µε
80.000 κατοίκους. Οι εκτιµήσεις αυτές αφορούσαν στο έτος 2005. Πριν την βελτίωση −
επέκτασή της, που ξεκίνησε το έτος 2006, η εγκατάσταση δεχόταν περίπου 15.000 m3/d
αστικά λύµατα, εξυπηρετώντας ισοδύναµο πληθυσµό ίσο µε 75.000 κατοίκους. Στον
πίνακα 2.2.1, που παρατίθεται στην επόµενη σελίδα, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού
(παροχές – ρυπαντικά φορτία εισερχόµενων λυµάτων) της βασικής εγκατάστασης (Α΄
Φάση), βάσει αρχικού σχεδιασµού.
Η ΕΕΛ διαστασιολογήθηκε σύµφωνα µε τις ανάγκες της Α΄ Φάσης εκτός

ορισµένων µονάδων που κατασκευάστηκαν εξαρχής για τις ανάγκες και της Β΄ Φάσης,
όπως οι εσχάρες, η διώρυγα τύπου Parshall, τα φρεάτια διανοµής, τα φρεάτια
παράκαµψης, ο παχυντής βαρύτητας, η δεξαµενή οµογενοποίησης ιλύος και οι αγωγοί.
14
Α΄ Φάση
Παροχές λυµάτων Μονάδες Χειµερινή περίοδος Καλοκαιρινή περίοδος
Ισοδύναµος πληθυσµός κάτοικοι 80.000 80.000
Qσχεδιασµού m3/d 12.000 12.000
Qαιχµής m3/h 750 750
Qαιχµής (µε όµβρια) m3/h 1.500 875
Ρυπαντικά φορτία Μονάδες Χειµερινή περίοδος Καλοκαιρινή περίοδος
BOD5 Kg/d 4.800 4.800
SS Kg/d 5.600 5.600
N Kg/d 800 800
P Kg/d 140 140
Πίνακας 2.2.1: Παράµετροι σχεδιασµού βασικής εγκαταστάσης επεξεργασίας λυµάτων

Καβάλας (Α΄ Φάση) βάσει αρχικού σχεδιασµού (Πηγή : ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Η βασική εγκατάσταση επεξεργασίας λυµάτων της Καβάλας αποτελείται

επιγραµµατικά από τις ακόλουθες µονάδες:
Εσχάρες
Εξαµµωτή – Λιποσυλλέκτη
Μετρητή παροχής (∆ιώρυγα Parshall)
∆εξαµενές επιλογής (Αναερόβιες δεξαµενές)
∆εξαµενές αερισµού (Οξειδωτικές τάφροι)
Φρεάτιο διανοµής λυµάτων
∆εξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης
Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και αποµάκρυνσης περίσσειας ιλύος
∆εξαµενή αναρρύθµισης εξόδου
∆εξαµενή πάχυνσης ιλύος µε βαρύτητα
∆εξαµενή οµογενοποίησης ιλύος
15
Αντλιοστάσιο παχυµένης ιλύος
Μηχανική αφυδάτωση της ιλύος µε (2) ταινιοφιλτρόπρεσσες
Αντλιοστάσιο στραγγιδίων
Φρεάτιο αφρού
Επίσης, η βασική εγκατάσταση επεξεργασίας λυµάτων της Καβάλας περιλαµβάνει

τα ακόλουθα κτίρια:
Κτίριο διοίκησης
Κτίριο υποσταθµού ρεύµατος
Κτίριο εσχάρωσης
Κτίριο αφυδάτωσης
Β΄ Φάση (Βελτίωση – Επέκταση της ΕΕΛ)
Σύµφωνα µε τον αρχικό σχεδιασµό της εγκατάστασης, αυτή προβλεπόταν να

επεκταθεί µελλοντικά (Β΄ Φάση), ώστε το έτος 2020 να δέχεται συνολικά 24000 m3/d
εξυπηρετώντας ισοδύναµο πληθυσµό ίσο µε 120000 κατοίκους. Η κατασκευή των
έργων βελτίωσης – επέκτασης της ΕΕΛ ξεκίνησαν το έτος 2006 και ολοκληρώθηκαν
εντός του έτους 2009. Στον πίνακα 2.2.2 (σελ. 17), δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού
(παροχές – ρυπαντικά φορτία εισερχόµενων λυµάτων) της εγκατάστασης για τη φάση
της βελτίωσης – επέκτασής της (Β΄ Φάση), βάσει αρχικού σχεδιασµού.
Όµως, µε βάση στοιχεία µετρήσεων των παραµέτρων λειτουργίας της

εγκατάστασης, ο έλεγχος επάρκειας και ο σχεδιασµός των απαιτούµενων νέων έργων
βελτίωσης − επέκτασης βασίσθηκε στα δεδοµένα του Πίνακα 2.2.3 (σελ.17), όπου
δίνονται οι παροχές και τα φορτία σχεδιασµού της εγκατάστασης όπως προέκυψαν
αναπροσαρµοσµένα από τις ανάγκες της ΕΕΛ. Επίσης, κατά το σχεδιασµό των έργων
βελτίωσης – επέκτασης, έγινε πρόβλεψη για µελλοντική τριτοβάθµια επεξεργασία των
λυµάτων, µε σκοπό τη βελτίωση της τελικής εκροής και την επαναχρησιµοποίηση των
επεξεργασµένων λυµάτων για άρδευση. Τελικά, η κατασκευή των µονάδων
τριτοβάθµιας επεξεργασίας ξεκίνησε το έτος 2007 και ολοκληρώθηκε εντός του έτους
2009, µε τη λειτουργία τους να βρίσκεται σε δοκιµαστικό στάδιο.
16
Β΄ Φάση
Παροχές λυµάτων Μονάδες Χειµερινή περίοδος Καλοκαιρινή περίοδος
Ισοδύναµος πληθυσµός κάτοικοι 120.000 120.000
3
Qσχεδιασµού m /d 24.000 24.000
Qαιχµής m3/h 1.500 1.500
Qαιχµής (µε όµβρια) m3/h 3.000 2.350
Ρυπαντικά φορτία Μονάδες Χειµερινή περίοδος Καλοκαιρινή περίοδος
BOD5 Kg/d 7.200 7.200
SS Kg/d 8.400 8.400
N Kg/d 1.200 1.200
P Kg/d 200 200
Πίνακας 2.2.2: Παράµετροι σχεδιασµού εγκατάστασης επεξεργασίας λυµάτων Καβάλας

για τη φάση βελτίωσης – επέκτασης (Β΄ Φάση) βάσει αρχικού
σχεδιασµού (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Παράµετροι σχεδιασµού Έτος 2005 Έτος 2020

Χειµερινή Καλοκαιρινή Χειµερινή Καλοκαιρινή
Παροχές λυµάτων Μονάδες
περίοδος περίοδος περίοδος περίοδος
Ισοδύναµος πληθυσµός κάτοικοι 75.000 75.000 96.000 96.000
Qσχεδιασµού m3/d 15.000 15.000 20.000 20.000
Qαιχµής m3/h 750 750 1.250 1.250
Qαιχµής (µε όµβρια) m3/h 1.500 875 2.160 1.500
Χειµερινή Καλοκαιρινή Χειµερινή Καλοκαιρινή
Ρυπαντικά φορτία Μονάδες
περίοδος περίοδος περίοδος περίοδος
BOD5 Kg/d 4.580 4.580 6.100 6.100
SS Kg/d 4.100 4.100 5.460 5.460
N Kg/d 850 850 1.133 1.133
P Kg/d 190 190 253 253
Πίνακας 2.2.3: Παράµετροι σχεδιασµού εγκατάστασης επεξεργασίας λυµάτων Καβάλας

για τη φάση βελτίωσης – επέκτασης (Β΄ Φάση) βάσει των παραµέτρων
λειτουργίας της (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
17
Τα έργα βελτίωσης − επέκτασης της εγκατάστασης επεξεργασίας λυµάτων

Καβάλας, ώστε αυτή να µπορεί να επεξεργάζεται τα φορτία του έτους 2020,
περιλαµβάνουν επιγραµµατικά τις εξής µονάδες:
Κατάργηση του υφιστάµενου εξαµµωτή – λιποσυλλέκτη και κατασκευή νέου
∆εξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης
Αντλιοστάσιο αποµάκρυνσης πρωτοβάθµιας ιλύος
∆ύο νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης
Ένα νέο αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και αποµάκρυνσης περίσσειας ιλύος που

θα εξυπηρετεί τις δύο νέες δεξαµενές καθίζησης
Παχυντή βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος
∆εξαµενή αναερόβιας χώνευσης
Αντλιοστάσιο τροφοδοσίας µηχανικών παχυντών δευτεροβάθµιας (βιολογικής)

ιλύος
∆ύο µηχανικούς παχυντές δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος
Αεριοφυλάκιο
Πυρσό καύσης βιοαερίου
Επίσης, στη βελτίωση – επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας περιλαµβάνεται το ακόλουθο

κτίριο:
Κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή µε τον κατάλληλο εξοπλισµό (σύστηµα λέβητα –

καυστήρα, εναλλάκτες θερµότητας, κυκλοφορητές ζεστού νερού)
Όσον αφορά την εγκατάσταση της τριτοβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων, αυτή
αποτελείται από τις παρακάτω µονάδες και κτίρια :
Μονάδα κροκίδωσης – φίλτρανσης
Μονάδα απολύµανσης
Κτίριο χηµικών
18
2.3 Ποιοτικά χαρακτηριστικά υγρών αποβλήτων
Εκτός από την ποσότητα (παροχή) των αστικών λυµάτων που φθάνουν σε µία
εγκατάσταση, απαιτείται και η γνώση των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών, ώστε να
είναι επιτυχής ο σχεδιασµός των διαφόρων σταδίων επεξεργασίας και η επεξεργασµένη
εκροή να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές που έχουν τεθεί. Τα ποιοτικά
χαρακτηριστικά των υγρών αποβλήτων που εισέρχονται σε µία ΕΕΛ διακρίνονται σε
τρεις κατηγορίες: α) φυσικά, β) χηµικά και γ) βιολογικά.
2.3.1. Φυσικά χαρακτηριστικά
Τα πιο βασικά φυσικά χαρακτηριστικά των υγρών αποβλήτων είναι: τα στερεά

(solids) που περιέχουν, η θερµοκρασία, το χρώµα και η οσµή τους.
Στερεά
Η γνώση των στερεών που περιέχονται στη µάζα των υγρών αποβλήτων βοηθά στον
προσδιορισµό των κατάλληλων µεθόδων επεξεργασίας τους αλλά παρέχει και τη
δυνατότητα να εκτιµηθεί αν είναι εφικτή ή όχι η επαναχρησιµοποίηση των υγρών
αποβλήτων. Τα στερεά βρίσκονται αιωρούµενα ή διαλυµένα µέσα στα λύµατα και
αποτελούνται από οργανικά και ανόργανα συστατικά.
Τα ολικά στερεά (Total Solids –TS) ορίζονται ως το υπόλειµµα που αποµένει µετά
την εξάτµιση και την ξήρανση ενός δείγµατος υγρού αποβλήτου σε µία συγκεκριµένη
θερµοκρασία (105°C) και µετριούνται σε mg υπολείµµατος ανά lt δείγµατος. Τα ολικά
στερεά διακρίνονται σε διαλυµένα και αιωρούµενα στερεά. Τα διαλυµένα στερεά
(Dissolved Solids – DS) είναι τα στερεά που βρίσκονται σε διαλυµένη ή κολλοειδή
µορφή στη µάζα των υγρών αποβλήτων και ορίζονται ως τα στερεά δείγµατος που
περνούν µέσα από ειδικό φίλτρο µε µέσο µέγεθος πόρων 2,0µm ή µικρότερο.
Προσδιορίζονται µε τη ξήρανση του διηθούµενου µέσα από το φίλτρο υλικού και
µετριούνται σε mg υπολείµµατος µετά την ξήρανση ανά lt δείγµατος. Τα αιωρούµενα
στερεά (Suspended Solids – SS) είναι τα στερεά του δείγµατος που συγκρατούνται στο
ειδικό φίλτρο και µετριούνται σε mg συγκρατούµενων από το φίλτρο στερεών ανά lt
δείγµατος. Τα αιωρούµενα στερεά διακρίνονται σε καθιζάνοντα (settleable) και µη
καθιζάνοντα (Metcalf & Eddy, 2006).
19
Όλες οι παραπάνω κατηγορίες στερεών αποτελούνται από οργανικά και ανόργανα

συστατικά. Με θέρµανση του δείγµατος στους 600°C, τα οργανικά συστατικά
εξαερώνονται (εξαερώσιµα ή πτητικά στερεά, Volatile Solids – VS), ενώ τα ανόργανα
συστατικά µένουν ως υπόλειµµα µετά τη θέρµανση του δείγµατος (µη εξαερώσιµα ή µη
πτητικά στερεά – Non Volatile Solids – NVS) (Στάµου & Βογιατζής, 1994). Στον
πίνακα 2.3.1.1 δίνεται ο ετήσιος µέσος όρος της συγκέντρωσης αιωρούµενων στερεών
(SS) στη µάζα των εισερχόµενων λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών
2000 – 2008, ενώ αναλυτικότερα στοιχεία παρατίθενται στο Παράρτηµα Α (Μετρήσεις
παραµέτρων εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων περιόδου 2000 – 2008).
Αιωρούµενα στερεά (SS)

Έτος
(mg/lt)
2000 234,6
2001 238,2
2002 205,9
2003 202,2
2004 193,6
2005 175,0
2006 172,4
2007 199,2
2008 240,8
Πίνακας 2.3.1.1: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης αιωρούµενων στερεών

(SS) στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την
περίοδο των ετών 2000 – 2008 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Θερµοκρασία
Η θερµοκρασία αποτελεί σηµαντικό φυσικό χαρακτηριστικό των υγρών αποβλήτων,

αφού επηρεάζει τόσο τις ποσότητες των διαλυµένων αερίων µέσα σ’ αυτά, όσο και τη
βιολογική τους δραστηριότητα. Έτσι, αύξηση της θερµοκρασίας των υγρών αποβλήτων
οδηγεί σε:
20
α) ανάπτυξη των µικροοργανισµών που ευνοούνται από υψηλές θερµοκρασίες

β) επιτάχυνση των βιολογικών διεργασιών και των χηµικών αντιδράσεων
γ) µείωση της διαλυτότητας των αερίων στη µάζα των υγρών αποβλήτων, ιδιαίτερα του
οξυγόνου, αφού το οξυγόνο είναι λιγότερο διαλυτό στο θερµό απ’ ότι στο ψυχρό
νερό
Εποµένως, η διοχέτευση θερµών αποβλήτων σε ένα φυσικό υδάτινο αποδέκτη

επιφέρει σοβαρή µείωση του διαλυµένου οξυγόνου του αποδέκτη, λόγω µειωµένης
διαλυτότητας του οξυγόνου σε υψηλές θερµοκρασίες, ενώ επιδρά αρνητικά και στο
οικοσύστηµά του, αφού η αυξηµένη θερµοκρασία µπορεί να προκαλέσει τη
θνησιµότητα ωφέλιµων υδάτινων οργανισµών αλλά και να επιταχύνει την ανάπτυξη
ανεπιθύµητων οργανισµών όπως υδρόβιων φυτών και µυκήτων. Επίσης, η υψηλή
θερµοκρασία συµβάλλει στην επιτάχυνση των βιολογικών διεργασιών που λαµβάνουν
χώρα στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των λυµάτων (π.χ. βιολογική επεξεργασία,
απολύµανση κτλ.), αλλά παράλληλα µπορεί να δηµιουργήσει και προβλήµατα (π.χ.
µειωµένη διαλυτότητα του οξυγόνου στις δεξαµενές αερισµού) (Στάµου & Βογιατζής,
1994).
Οι τιµές θερµοκρασίας (ελάχιστη – µέγιστη – µέση) των αποβλήτων που λήφθηκαν

υπόψη για το σχεδιασµό των απαιτούµενων έργων βελτίωσης − επέκτασης της ΕΕΛ
Καβάλας (Β΄ Φάση), για τη χειµερινή και την καλοκαιρινή περίοδο, µε βάση τις
παραµέτρους λειτουργίας της εγκατάστασης, δίνονται στον Πίνακα 2.3.1.2.
Έτος 2005 Έτος 2020

Θερµοκρασία Χειµερινή Καλοκαιρινή Χειµερινή Καλοκαιρινή
Μονάδες
λυµάτων περίοδος περίοδος περίοδος περίοδος
Ελάχιστη °C 13 16 13 16
Μέγιστη °C 16 22 16 22
Μέση °C 14 20 14 20
Πίνακας 2.3.1.2: Τιµές σχεδιασµού θερµοκρασίας λυµάτων (ελάχιστη-µέγιστη-µέση) της

ΕΕΛ Καβάλας, για τη φάση βελτίωσης – επέκτασής της (Β΄ Φάση),
βάσει των παραµέτρων λειτουργίας της (Πηγή : ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
21
Η θερµοκρασία των λυµάτων που εισέρχονται στην ΕΕΛ Καβάλας, µε βάση

µετρήσεις που έχουν γίνει, κυµαίνεται από 10 – 14 °C για τη χειµερινή περίοδο και από
19 – 22 °C για την καλοκαιρινή περίοδο.
Χρώµα
Το χρώµα αποτελεί ενδεικτικό στοιχείο τόσο της ηλικίας όσο και της προέλευσης
των υγρών αποβλήτων. Τα φρέσκα υγρά απόβλητα έχουν ένα ανοικτό καφέ – γκρι
χρώµα. Όσο ο χρόνος µεταφοράς στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων (ΕΕΛ)
αυξάνει και αναπτύσσονται όλο και περισσότερο αναερόβιες συνθήκες, λόγω της
κατανάλωσης του διαλυµένου οξυγόνου από τους µικροοργανισµούς που διασπούν τις
οργανικές ενώσεις των λυµάτων, το χρώµα των υγρών αποβλήτων αλλάζει διαδοχικά
από ανοικτό σε σκούρο γκρι και εν τέλει σε µαύρο. Όταν το χρώµα των αποβλήτων
είναι µαύρο, θεωρείται ότι έχουν υποστεί σήψη. Άλλοι χρωµατισµοί των αποβλήτων
µπορεί να οφείλονται στην παρουσία χρωστικών ουσιών από βιοµηχανικά απόβλητα. Η
παρουσία χρωστικών ουσιών στα απόβλητα πρέπει να αποφεύγεται γιατί δηµιουργεί
αισθητικά προβλήµατα στους αποδέκτες, ανεξάρτητα από άλλες βλάβες που είναι
δυνατό να δηµιουργηθούν (Metcalf & Eddy, 2006).
Οσµή
Η οσµή των αποβλήτων, όπως και το χρώµα τους, αποτελεί στοιχείο καθορισµού
της ηλικίας και της προέλευσής τους. Οι οσµές στα οικιακά υγρά απόβλητα
δηµιουργούνται τις περισσότερες φορές εξαιτίας της αποσύνθεσης οργανικού υλικού ή
λόγω της προσθήκης ορισµένων ουσιών. Τα φρέσκα υγρά απόβλητα έχουν µία ελαφρά
δυσάρεστη οσµή ενώ η οσµή εκείνων που έχουν υποστεί σήψη είναι έντονα ενοχλητική.
Η οσµή των λυµάτων που έχουν υποστεί σήψη οφείλεται κύρια στο υδρόθειο, το οποίο
παράγεται από αναερόβιους µικροοργανισµούς που µετατρέπουν τα θειϊκά σε
σουλφίδια. Επίσης, τα βιοµηχανικά υγρά απόβλητα µπορεί να περιέχουν ουσίες που
δηµιουργούν οσµές κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επεξεργασίας των αποβλήτων. Οι
ουσίες αυτές είναι κύρια οργανικές, όπως οι φαινόλες, οι χλωροφαινόλες κτλ. (Metcalf
& Eddy, 2006).
22
Οι οσµές εκτιµάται ότι αποτελούν το χαρακτηριστικό που δηµιουργεί και το

µεγαλύτερο ενδιαφέρον στο κοινό που σχετίζεται µε κάποιο τρόπο µε τη λειτουργία των
εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων. Πάντως, η έκλυση δυσάρεστων οσµών έχει
κύρια ψυχολογικές επιδράσεις και λιγότερο φυσιολογικές (πρόκληση συγκεκριµένων
βλαβών) στον ανθρώπινο οργανισµό.
2.3.2. Χηµικά χαρακτηριστικά
Η γνώση των χηµικών χαρακτηριστικών των αποβλήτων έχει µεγαλύτερη

σπουδαιότητα απ’ αυτή των φυσικών τους χαρακτηριστικών, αφού µας δίνει µια πιο
αντιπροσωπευτική εικόνα της κατάστασης τους. Τα χηµικά συστατικά των υγρών
αποβλήτων ταξινοµούνται κυρίως ως:
οργανικά συστατικά και
ανόργανα συστατικά.
Οργανικά συστατικά
Τα οργανικά συστατικά των αποβλήτων αποτελούνται συνήθως από ένα συνδυασµό

άνθρακα, υδρογόνου και οξυγόνου, µαζί µε άζωτο σε ορισµένες περιπτώσεις. Έτσι, το
οργανικό υλικό των αστικών λυµάτων αποτελείται κυρίως από πρωτεΐνες (40-60%),
υδρογονάνθρακες (25-50%) και λίπη και έλαια (περίπου 10%). Η ουρία, ένα βασικό
συστατικό των ούρων, είναι ένα άλλο σηµαντικό οργανικό συστατικό που συµµετέχει
στα αστικά λύµατα. Παράλληλα, τα αστικά λύµατα, εκτός από τις πρωτεΐνες, τους
υδρογονάνθρακες, τα λίπη, τα έλαια και την ουρία, περιέχουν συνήθως και µικρές
ποσότητες ενός µεγάλου αριθµού διαφορετικών συνθετικών οργανικών µορίων, µε
δοµές που διαφέρουν από τις πολύ απλές µέχρι τις εξαιρετικά περίπλοκες (Τσώνης,
2004).
Η µέτρηση της συγκέντρωσης των διαφόρων οργανικών ουσιών που περιέχονται

στα απόβλητα αποτελεί πάρα πολύ δύσκολη εργασία και στις περισσότερες περιπτώσεις
είναι αδύνατον να πραγµατοποιηθεί, λόγω της πολύπλοκης σύστασης των αποβλήτων.
Έτσι, χρησιµοποιούνται έµµεσοι τρόποι προκειµένου να υπολογισθεί η συγκέντρωση
του οργανικού υλικού στα λύµατα. Σήµερα, ο πιο διαδεδοµένος τρόπος για τη µέτρηση
του οργανικού υλικού των λυµάτων είναι ο πειραµατικός προσδιορισµός της ποσότητας
23
του οξυγόνου που απαιτείται, για να οξειδώσει πλήρως τα οργανικά συστατικά των
αποβλήτων. Η απαιτούµενη ποσότητα οξυγόνου εκφράζεται µε τις παρακάτω
παραµέτρους:
• Βιοχηµικά απαιτούµενο οξυγόνο (Βiochemical Oxygen Demand - BOD)
Είναι η ποσότητα του (διαλυµένου) οξυγόνου που απαιτείται για την οξείδωση του
οργανικού υλικού των λυµάτων από µικροοργανισµούς σε αερόβιες συνθήκες. Η
οξείδωση αυτή δίνεται παραστατικά από την παρακάτω χηµική αντίδραση:
µ /ο
Οργανικές ενώσεις + Ο2 → Νέοι µ/ο + CΟ2 + NH3 + H2Ο + ενέργεια
Η διαδικασία οξείδωσης του οργανικού αποβλήτου από τους µικροοργανισµούς

είναι σχετικά αργή και ολοκληρώνεται πρακτικά σε χρονικό διάστηµα 20 ηµερών, ενώ
το απαιτούµενο οξυγόνο καλείται ως τελικό BOD (UBOD). Συνήθως στην πράξη,
προσδιορίζεται το BOD στις 5 πρώτες ηµέρες (BOD5), επειδή µέσα σ’ αυτό το χρονικό
διάστηµα οξειδώνεται το µεγαλύτερο ποσοστό (60-70%) των συνολικών οργανικών
ουσιών που περιέχονται στη µάζα των υγρών αποβλήτων. Κατά τον προσδιορισµό του
BOD5, γίνεται η παραδοχή πως η οξείδωση του οργανικού υλικού προχωρεί µέχρι
σχηµατισµού CΟ2 και H2Ο και µετατροπής του οργανικού αζώτου σε αµµωνία, χωρίς να
γίνεται περαιτέρω οξείδωση της αµµωνίας προς νιτρώδη και ακολούθως σε νιτρικά. Το
απαιτούµενο οξυγόνο για την οξείδωση του οργανικού υλικού προς CΟ2 και H2Ο
καλείται απαιτούµενο οξυγόνο άνθρακα. Γι’ αυτό το λόγο, το βιοχηµικά απαιτούµενο
οξυγόνο των 5 ηµερών (BOD5) ονοµάζεται σε αρκετές περιπτώσεις και βιοχηµικά
απαιτούµενο οξυγόνο του άνθρακα (CBOD5) (Τσώνης, 2004).
Με βάση τα αποτελέσµατα των αναλύσεων BOD, είναι δυνατή η εύρεση της

ποσότητας οξυγόνου που απαιτείται για τη βιοχηµική οξείδωση του οργανικού υλικού, η
διαστασιολόγηση των µονάδων επεξεργασίας, η µέτρηση της αποδοτικότητας µερικών
διεργασιών επεξεργασίας αλλά και η εύρεση των τιµών συµµόρφωσης µε τα όρια των
εκροών. Στον πίνακα 2.3.2.1 δίνεται ο ετήσιος µέσος όρος της συγκέντρωσης του BOD5
στη µάζα των εισερχόµενων λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000
– 2008, ενώ αναλυτικότερα στοιχεία παρατίθενται στο Παράρτηµα Α (Μετρήσεις
παραµέτρων εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων περιόδου 2000 – 2008).
24
ΒΟD5
Έτος
(mg/lt)
2000 276,0
2001 267,0
2002 263,0
2003 265,0
2004 252,0
2005 265,4
2006 249,7
2007 269,2
2008 284,1
Πίνακας 2.3.2.1: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης βιοχηµικά απαιτούµενου

οξυγόνου (BOD5) στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας
για την περίοδο των ετών 2000 – 2008 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
• Xηµικά απαιτούµενο οξυγόνο (Chemical Oxygen Demand – COD)
Είναι η ποσότητα του οξυγόνου που απαιτείται για την πλήρη χηµική οξείδωση του
οργανικού υλικού των λυµάτων σε CΟ2 και H2Ο από ένα έντονα οξειδωτικό µέσο
(διχρωµικό κάλιο) και σε όξινες συνθήκες. Η αντίδραση της οξείδωσης µπορεί να
παρασταθεί µε τη βοήθεια της εξίσωσης 2.3.2.1:
CaFbOc + Cr2O 72− + H+ 

→ Cr 3+ + CO2+ H2Ο (2.3.2.1) (Τσώνης, 2004)
Αν και το πιο αναµενόµενο αποτέλεσµα θα ήταν να είναι ίσες οι τιµές του τελικού
BOD του άνθρακα και του COD, αυτό σπάνια συµβαίνει. Μερικοί από τους λόγους που
εξηγούν τις διαφορετικές τιµές BOD και COD είναι οι εξής:
• Πολλές οργανικές ουσίες, των οποίων είναι δύσκολη η βιοχηµική οξείδωση, όπως η
λιγνίνη, οξειδώνονται χηµικά.
• Ορισµένες ανόργανες ουσίες που οξειδώνονται από το διχρωµικό κάλιο

(οξειδωτικό µέσο), «αυξάνουν» το εµφανιζόµενο οργανικό υλικό του δείγµατος των
υγρών αποβλήτων.
25
• Συγκεκριµένες οργανικές ουσίες µπορεί να είναι τοξικές για τους µικροοργανισµούς

που χρησιµοποιούνται στην ανάλυση του BOD.
• Η ύπαρξη ενίοτε υψηλών τιµών COD µπορεί να δικαιολογείται από την παρουσία
ανόργανων ουσιών µε τις οποίες αντιδρά το διχρωµικό κάλιο.
Ένα από τα κύρια πλεονεκτήµατα του COD είναι ο σχετικά γρήγορος πειραµατικός
προσδιορισµός του, αφού η ανάλυση του µπορεί να ολοκληρωθεί σε 2,5 ώρες περίπου,
σε αντίθεση µε την ανάλυση του BOD που απαιτεί 5 ηµέρες, επιτρέποντας την γρήγορη
χρήση των σχετικών πληροφοριών. Επίσης, η τιµή του COD είναι υψηλότερη από αυτήν
του BOD, επειδή περισσότερες ουσίες µπορούν να οξειδωθούν χηµικά, παρά βιολογικά.
Στον πίνακα 2.3.2.2 δίνονται τιµές του λόγου BOD/COD, ανάλογα µε το είδος του
υγρού αποβλήτου (ανεπεξέργαστα απόβλητα, τελική εκροή κ.τ.λ.).
Είδος υγρού αποβλήτου Λόγος BOD/COD

Ανεπεξέργαστα 0,3 - 0,8
Μετά την πρωτοβάθµια καθίζηση 0,4 - 0,6
Τελική εκροή 0,1 - 0,3∗
* CBOD/COD
Πίνακας 2.3.2.2: Λόγος BOD/COD ανάλογα µε το είδος του υγρού αποβλήτου

(Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006, Μηχανική Υγρών Αποβλήτων,
Τέταρτη Έκδοση, Τόµος Α΄, σελ. 123)
Επιπρόσθετα, µε βάση την τιµή του λόγου BOD/COD, µπορεί να διαπιστωθεί η

ύπαρξη τοξικών αλλά και εύκολα βιοδιασπάσιµων οργανικών ουσιών στη µάζα των
αποβλήτων. Έτσι, εάν ο λόγος BOD/COD για ανεπεξέργαστα απόβλητα είναι ≥ 0,5,
τότε τα απόβλητα θεωρούνται ότι είναι εύκολα επεξεργάσιµα µε βιολογικές µεθόδους,
δηλαδή εύκολα βιοδιασπάσιµα. Αντίθετα, όταν ο ίδιος λόγος είναι ≤ 0,3, τότε τα
απόβλητα µπορεί να περιέχουν ορισµένες τοξικές ουσίες (Metcalf & Eddy, 2006). Στον
πίνακα 2.3.2.3 φαίνεται ο ετήσιος µέσος όρος της συγκέντρωσης του COD στα
εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2008, ενώ
αναλυτικότερα στοιχεία δίνονται στο Παράρτηµα Α.
26
CΟD
Έτος
(mg/lt)
2000 480,0
2001 416,0
2002 381,0
2003 430,0
2004 400,4
2005 383,7
2006 364,2
2007 393,3
2008 394,1
Πίνακας 2.3.2.3: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης χηµικά απαιτούµενου

οξυγόνου (COD) στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας
για την περίοδο των ετών 2000 – 2008 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Ανόργανα συστατικά
Τα ανόργανα συστατικά των υγρών αποβλήτων περιλαµβάνουν:
• τα αέρια συστατικά (άζωτο, οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα κ.τ.λ.),

• τα αµέταλλα συστατικά (φώσφορος, pH, θείο, χλωριούχα κ.τ.λ.) και
• τα µεταλλικά συστατικά (χαλκός, σίδηρος, χρώµιο, µόλυβδος κ.τ.λ.).
Αέρια
Από τα αέρια συστατικά των υγρών αποβλήτων, θα γίνει αναφορά στο άζωτο (Ν)
και το διαλυµένο οξυγόνο (DO) που αποτελούν και τα κυριότερα αέρια συστατικά.
• Άζωτο (Ν)
Το άζωτο (Ν), µαζί µε το φώσφορο (P), είναι τα στοιχεία που θεωρούνται

απαραίτητα για την ανάπτυξη των µικροργανισµών, των φυτών και των ζώων και για
αυτό καλούνται θρεπτικά συστατικά. Οι µορφές του αζώτου που έχουν σηµαντικό
27
ενδιαφέρον για το χαρακτηρισµό της ποιότητας των αστικών λυµάτων και γενικότερα
των υγρών αποβλήτων είναι το αµµωνιακό άζωτο, το οργανικό άζωτο και το
οξειδωµένο άζωτο (νιτρώδες και νιτρικό) (Τσώνης, 2004).
Το αµµωνιακό άζωτο συναντάται στα λύµατα είτε υπό µορφή αµµωνιακού ιόντος
(ΝΗ +4 ) είτε υπό µορφή αµµωνίας (ΝΗ 3+ ). Η επικρατούσα µορφή εξαρτάται κύρια από
την τιµή του pH των λυµάτων. Όταν αυξάνεται το pH, η ισορροπία που περιγράφεται
από τη εξίσωση 2.3.2.2 οδηγείται προς τα δεξιά.
ΝH +4 ←
→ ΝΗ + Η+
3 (2.3.2.2) (Τσώνης, 2004)
Το οργανικό άζωτο βρίσκεται υπό µορφή αζωτούχων οργανικών ενώσεων (π.χ.

πρωτεΐνες, αµινοξέα, ουρία κ.τ.λ.) και προσδιορίζεται µε αρχική χώνευση που έχει ως
αποτέλεσµα τη µετατροπή του σε ιόντα αµµωνίου και στη συνέχεια απόσταξη και
µέτρηση του αµµωνιακού αζώτου στο συµπύκνωµα (χώνευση κατά Kjeldahl). H
χώνευση γίνεται µέσα σε κατάλληλες φιάλες σε θερµοκρασία 360 – 370 °C. Στις
οξειδωµένες µορφές αζώτου ανήκει το άζωτο που βρίσκεται µε τη µορφή των νιτρωδών
− −
(ΝΟ 2 ) και των νιτρικών (ΝΟ 3 ). Η οξείδωση του αµµωνιακού αζώτου αρχικά σε
− −
νιτρώδη (ΝΟ 2 ) και κατόπιν σε νιτρικά (ΝΟ 3 ) από ειδικά αερόβια νιτροποιητικά
βακτηρίδια (Nitrosomonas και Nitrobacter) είναι γνωστή ως νιτροποίηση, ενώ η
αναγωγή των νιτρικών σε νιτρώδη και τελικά σε αέριο άζωτο (Ν2) σε αναερόβιες
συνθήκες καλείται απονιτροποίηση.
Στις διαδικασίες επεξεργασίας των λυµάτων το άζωτο (Ν) έχει µεγάλη σηµασία,
αφού αποτελεί ένα από τα κύρια θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη των
µικροοργανισµών που χρησιµοποιούνται στις βιολογικές διεργασίες. Γενικά, στα αστικά
λύµατα βρίσκεται σε επαρκείς ποσότητες, ενώ για πολλά βιοµηχανικά απόβλητα πρέπει
να προστίθεται. Πάντως, είναι απαραίτητη η διαρκής συλλογή δεδοµένων που αφορούν
τις συγκεντρώσεις του αζώτου, ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγηση της
αποτελεσµατικότητας των διαφόρων βιολογικών διεργασιών που λαµβάνουν χώρα σε
µία Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ).
Επιπρόσθετα, πρέπει να αναφερθεί ότι, στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης

όπου οι συνθήκες µπορεί να ευνοούν τη διαδικασία της απονιτροποίησης, δηµιουργείται
πρόβληµα επίπλευσης µε τα στερεά που προσκολλώνται στο αέριο άζωτο, το οποίο και
28
απελευθερώνεται. Αντίθετα, στη διαδικασία της χλωρίωσης, η παρουσία ΝΗ3 οδηγεί

στο σχηµατισµό χλωραµινών, που µειώνουν την απόδοση της χλωρίωσης. Για αυτό το
λόγο, η αποµάκρυνση του αζώτου στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων γίνεται
συνήθως σε ειδικό στάδιο, µε βάση τις διαδικασίες νιτροποίησης – απονιτροποίησης
(Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Τέλος, από άποψη ρύπανσης του περιβάλλοντος, η διοχέτευση λυµάτων που

περιέχουν αµµωνία (ΝΗ3) συνιστά απειλή για το οικοσύστηµα του υδάτινου αποδέκτη,
−
αφού η αµµωνία είναι τοξική για τα ψάρια, ενώ η παρουσία νιτρικών (ΝΟ 3 )
χρησιµοποιείται από τα άλγη και διάφορα υδρόβια φυτά του αποδέκτη για την ανάπτυξή
τους. Έτσι, µεγάλες συγκεντρώσεις αζώτου σε υδάτινους φορείς, σε συνδυασµό µε τη
παρουσία φωσφόρου (P), µπορεί να ευνοήσουν την υπερβολική ανάπτυξη αλγών και
άλλων υδρόβιων φυτών (φαινόµενο του ευτροφισµού), µε αποτέλεσµα το φράξιµο του
αποδέκτη (π.χ. σε ποταµό), την δηµιουργία αισθητικών προβληµάτων όπως έντοµα και
οσµές, την αύξηση της θολότητας κ.τ.λ. Στον πίνακα 2.3.2.4 φαίνεται ο ετήσιος µέσος
− −
όρος της συγκέντρωσης αµµωνιακού (ΝΗ3) και οξειδωµένου αζώτου (ΝΟ 3 & ΝΟ 2 )
στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2008.
− −
Ν − ΝΗ3 Ν − (ΝΟ 3 + ΝΟ 2 )
Έτος
(mg/lt) (mg/lt)
2000 31,1 0,0
2001 27,8 0,0
2002 26,9 0,3
2003 26,7 0,1
2004 24,4 0,1
2005 25,6 0,3
2006 28,4 0,3
2007 33,3 1,4
2008 35,6 1,0
Πίνακας 2.3.2.4: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης αµµωνιακού (ΝΗ3) και

− −
οξειδωµένου αζώτου (ΝΟ 3 + ΝΟ 2 ) στα εισερχόµενα λύµατα
της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο 2000 – 2008 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
29
• ∆ιαλυµένο Οξυγόνο (Dissolved Oxygen – DO)
Το διαλυµένο οξυγόνο είναι απαραίτητο για την αναπνοή των αερόβιων

µικροοργανισµών, που χρησιµοποιούνται για την οξείδωση των οργανικών ενώσεων
των λυµάτων. Το οξυγόνο έχει µικρή διαλυτότητα στο νερό, που µειώνεται σηµαντικά
µε την αύξηση της θερµοκρασίας, τη µείωση της ατµοσφαιρικής πίεσης αλλά και την
αυξηµένη συγκέντρωση άλλων συστατικών στο νερό όπως αλάτων και αιωρούµενων
στερεών. Έτσι, τα επίπεδα του διαλυµένου οξυγόνου τείνουν να πέφτουν σε κρίσιµα
επίπεδα, ιδιαίτερα τους θερινούς µήνες, όπου λόγω της αυξηµένης θερµοκρασίας,
έχουµε και αύξηση του ρυθµού των διαφόρων βιοχηµικών αντιδράσεων που
χρησιµοποιούν οξυγόνο. Για αυτό το λόγο, χρησιµοποιούνται ειδικές διατάξεις
αερισµού στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των αποβλήτων , ώστε η συγκέντρωση του
διαλυµένου οξυγόνου να διατηρείται στα επιθυµητά επίπεδα. Επιπρόσθετα, η παρουσία
του διαλυµένου οξυγόνου στα λύµατα, εµποδίζει το σχηµατισµό δυσάρεστων οσµών.
Αµέταλλα συστατικά
Από τα αµέταλλα συστατικά των υγρών αποβλήτων, θα γίνει αναφορά στο

φώσφορο (P) και στο pH.
• Φώσφορος (P)
Ο φώσφορος (P), όπως και το άζωτο, είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη
µικροοργανισµών, ζώων και φυτών. Οι συνήθεις µορφές φωσφόρου που συναντάµε στα
3− 2− −
υγρά απόβλητα περιλαµβάνουν τα ορθοφωσφορικά (PΟ 4 , HPΟ 4 , H 2 PΟ 4 ), τα
5− 4−
πολυφωσφορικά (P 3 Ο 10 , P 2 Ο 7 ) και τα οργανικά φωσφορικά. Τα ορθοφωσφορικά
χρησιµεύουν για το βιολογικό µεταβολισµό, χωρίς να διασπώνται παραπέρα, ενώ ο
οργανικά δεσµευµένος φώσφορος δεν έχει ιδιαίτερη σηµασία για τα οικιακά λύµατα,
αλλά µπορεί να αποτελέσει σηµαντικό συστατικό των βιοµηχανικών αποβλήτων και της
ιλύος (Metcalf & Eddy, 2006).
Στις διαδικασίες επεξεργασίας των λυµάτων, ο φώσφορος είναι απαραίτητος στους

µικροοργανισµούς που χρησιµοποιούνται στις βιολογικές διεργασίες ενώ στα αστικά
λύµατα βρίσκεται σε επαρκείς ποσότητες. Από άποψη ρύπανσης του περιβάλλοντος, η
30
διοχέτευση αποβλήτων που περιέχουν φώσφορο σε ένα φυσικό αποδέκτη, ευνοεί σε

συνδυασµό µε την παρουσία αζώτου, το φαινόµενο του ευτροφισµού (υπερβολική
ανάπτυξη φυκιών και άλλων υδρόβιων οργανισµών). Έτσι, εµφανίζεται σήµερα µεγάλο
ενδιαφέρον σχετικά µε τον έλεγχο της ποσότητας του φωσφόρου που εισέρχεται σε έναν
αποδέκτη από εκροές οικιακών και βιοµηχανικών αποβλήτων. Στον πίνακα 2.3.2.5
δίνεται ο ετήσιος µέσος όρος της συγκέντρωσης του φωσφόρου (P) στα εισερχόµενα
λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2008, ενώ αναλυτικότερα
στοιχεία παρατίθενται στο Παράρτηµα Α.
P
Έτος
(mg/lt)
2000 6,5
2001 6,1
2002 5,6
2003 4,8
2004 4,6
2005 4,1
2006 5,2
2007 6,4
2008 7,5
Πίνακας 2.3.2.5: Ετήσιος µέσος όρος συγκέντρωσης φωσφόρου (P)

στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για την
περίοδο των ετών 2000 – 2008 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
• pH
Το pH (συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου) αποτελεί σηµαντική ποιοτική παράµετρο

τόσο για τα υγρά απόβλητα όσο και για το υδάτινο περιβάλλον. Το εύρος του pH που
είναι κατάλληλο για τη διατήρηση των περισσότερων µικροοργανισµών είναι πολύ
µικρό (κυρίως από 6 έως 9). Υγρά απόβλητα µε εξαιρετικά µεγάλη συγκέντρωση ιόντων
υδρογόνου είναι δύσκολο να υποστούν επεξεργασία µε βιολογικό τρόπο και αν αυτή η
συγκέντρωση δεν αλλάξει πριν τη διάθεσή τους, τότε η εκροή µπορεί να µεταβάλλει και
31
την αντίστοιχη συγκέντρωση του φυσικού αποδέκτη. Για επεξεργασµένα υγρά

απόβλητα, τα οποία διατίθενται στο περιβάλλον, το επιτρεπτό εύρος pH κυµαίνεται από
6,5 έως 8,5. Έτσι, για τη βέλτιστη λειτουργία των διαφόρων µονάδων επεξεργασίας,
κρίνεται αναγκαίος ο έλεγχος του pH (Metcalf & Eddy, 2006). Στον πίνακα 2.3.2.6
φαίνεται ο ετήσιος µέσος όρος του pH στα εισερχόµενα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας για
την περίοδο των ετών 2000 – 2005, ενώ αναλυτικότερα στοιχεία παρατίθενται στο
Παράρτηµα Α.
Έτος pH
2000 7,7
2001 7,8
2002 7,9
2003 7,9
2004 8,0
2005 7,9
Πίνακας 2.3.2.6: Ετήσιος µέσος όρος τιµών pH στα εισερχόµενα λύµατα

της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 – 2005
(Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Μεταλλικά συστατικά
Τα υγρά απόβλητα, ιδιαίτερα τα βιοµηχανικά, περιέχουν ίχνη πολλών µετάλλων,

όπως χαλκό, µόλυβδο, χρώµιο, σίδηρο, µαγγάνιο, ψευδάργυρο κτλ., τα οποία πάνω από
ορισµένες συγκεντρώσεις, είναι τοξικά για διάφορους οργανισµούς. Λόγω της
τοξικότητας των παραπάνω µετάλλων, κρίνεται απαραίτητο να µετράται και να
ελέγχεται η συγκέντρωση τέτοιων συστατικών, προκειµένου να προστατεύεται
οποιαδήποτε βιολογική διεργασία επεξεργασίας των λυµάτων καθώς και το
οικοσύστηµα του αποδέκτη. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι, πολλά απ’ αυτά τα
µέταλλα σε πολύ µικρές συγκεντρώσεις, όχι µόνο δεν είναι τοξικά αλλά αποτελούν
απαραίτητα στοιχεία για τη ζωή σηµαντικών ειδών µικροοργανισµών (Στάµου &
Βογιατζής, 1994).
32
2.3.3. Βιολογικά χαρακτηριστικά
Η αναγνώριση των βιολογικών χαρακτηριστικών (δηλαδή των µικροοργανισµών)

των λυµάτων είναι αναγκαία για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά στην προστασία τόσο
των µονάδων επεξεργασίας όσο και των ανθρώπων από παθογόνους µικροοργανισµούς
ανθρώπινης προέλευσης, ενώ ο δεύτερος τη µεγάλη σηµασία που έχουν οι
µικροοργανισµοί στην αποικοδόµηση και τη σταθεροποίηση της οργανικής ύλης,
δηλαδή στην επεξεργασία των αποβλήτων.
Ταξινόµηση – Είδη µικροοργανισµών
Οι µικροοργανισµοί (µονοκύτταροι οργανισµοί που είναι αδύνατον να τους

διακρίνει κανείς µε γυµνό µάτι) ταξινοµούνται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα µε το
κριτήριο που χρησιµοποιείται κάθε φορά. Έτσι, ανάλογα:
a) Με την κυτταρική τους δοµή: ∆ιακρίνονται σε προκαρυωτικούς (οργανισµοί µε

απλή κυτταρική δοµή) και ευκαρυωτικούς (οργανισµοί µε οργανωµένη κυτταρική
δοµή).
β) Με την πηγή άνθρακα που χρησιµοποιούν ως τροφή: ∆ιακρίνονται σε

αυτότροφους (χρησιµοποιούν ως πηγή άνθρακα το CO2) και ετερότροφους
(χρησιµοποιούν ως πηγή άνθρακα διάφορες οργανικές ενώσεις).
γ) Με τις ανάγκες τους σε ελεύθερο οξυγόνο: ∆ιακρίνονται σε αερόβιους (οργανισµοί

που χρειάζονται ελεύθερο οξυγόνο για να αναπτυχθούν) και αναερόβιους
(οργανισµοί που δε χρειάζονται ελεύθερο οξυγόνο και µπορούν έτσι και
αναπτύσσονται σε περιβάλλον που δεν υπάρχει ελεύθερο οξυγόνο).
(Χατζηαγγέλου, 1996)
Τα σπουδαιότερα είδη µικροοργανισµών που ενδιαφέρουν κατά τη διαδικασία

επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων είναι:
i) Βακτήρια: Πρόκειται για αυτότροφους ή ετερότροφους αερόβιους ή αναερόβιους

µικροοργανισµούς. Πολλαπλασιάζονται ταχύτατα όταν υπάρχουν επαρκής τροφή
και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (άζωτο, φώσφορος, ιχνοστοιχεία κ.τ.λ.). Τα
ετεροτροφικά βακτήρια έχουν µεγάλη σηµασία στις βιολογικές διαδικασίες
33
επεξεργασίας των αποβλήτων, αφού καταναλώνουν ως τροφή τις οργανικές ουσίες

των αποβλήτων.
ii) Μύκητες: Είναι ετερότροφοι και κύρια αερόβιοι µικροοργανισµοί. Έχουν και αυτοί
µεγάλη σπουδαιότητα στις διαδικασίες επεξεργασίας, γιατί καταναλώνουν τις
οργανικές ουσίες των αποβλήτων ακόµη και κάτω από δυσµενείς για άλλους
µικροοργανισµούς (π.χ. βακτήρια) συνθήκες, όπως το χαµηλό pH, οι µικρές
συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών κ.τ.λ. (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
iii) Πρωτόζωα: Πρόκειται για ετερότροφους αερόβιους µικροοργανισµούς που

τρέφονται µε βακτήρια, κολλοειδή στερεά, άλλα πρωτόζωα και άλλους
µικροοργανισµούς, απαλλάσσοντας τα απόβλητα από αυτούς.
iv) Άλγη: Είναι αυτότροφοι φωτοσυνθετικοί µικροοργανισµοί (χρησιµοποιούν ως

πηγή ενέργειας το ηλιακό φως). Η υπερβολική ανάπτυξή τους σε ένα υδάτινο
αποδέκτη που, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, καλείται ευτροφισµός, έχει ως
αποτέλεσµα τη ποιοτική του υποβάθµιση.
v) Ιοί: Πρόκειται για σωµατίδια – παράσιτα που δραστηριοποιούνται µόνο αν

προσκολληθούν σε άλλους µικροοργανισµούς, οπότε αρχίζουν να
πολλαπλασιάζονται και να προσβάλλουν νέους µικροοργανισµούς, ενώ έξω από
αυτούς είναι τελείως ανενεργοί.
Παθογόνοι µικροοργανισµοί
Οι παθογόνοι µικροοργανισµοί που περιέχονται στα λύµατα, µπορεί να προέρχονται

από τις απεκκρίσεις ανθρώπων ή ζώων που έχουν προσβληθεί από µία µολυσµατική
ασθένεια ή είναι φορείς αυτής. Οι κύριες κατηγορίες παθογόνων µικροοργανισµών που
υπάρχουν στα λύµατα είναι βακτήρια, πρωτόζωα, ιοί και ελµίνθες (σκουλήκια που
ζουν παρασιτικά στα έντερα). Μερικές από τις ασθένειες που µπορεί να προκληθούν
στον άνθρωπο από πόση κυρίως νερού που έχει µολυνθεί από λύµατα είναι τυφοειδής
και παρατυφοειδής πυρετός, δυσεντερία, διάρροια και χολέρα (Τσώνης, 2004).
Συνήθως ο αριθµός των παθογόνων µικροοργανισµών που περιέχονται στα λύµατα

είναι µικρός, οπότε οι οργανισµοί αυτοί είναι αρκετά δύσκολο να ανιχνευθούν και να
προσδιορισθούν ποσοτικά, σε αντίθεση µε άλλους µικροοργανισµούς που βρίσκονται σε
πληθώρα µέσα στα λύµατα και εποµένως είναι πιο εύκολος ο προσδιορισµός τους. Έτσι,
34
αντί για τον προσδιορισµό κάθε είδους παθογόνων µικροοργανισµών, γίνεται ο

προσδιορισµός ενδεικτικών µικροοργανισµών, που η παρουσία τους στα λύµατα
σηµαίνει και τη πιθανή παρουσία παθογόνων µικροοργανισµών Ως ενδεικτικοί
µικροοργανισµοί χρησιµοποιούνται τα κολοβακτηρίδια, που βρίσκονται σε µεγάλες
ποσότητες στα έντερα του ανθρώπου (100 – 400 x 109/άτοµο & ηµέρα) και των
θερµόαιµων ζώων. Για τον έλεγχο της µικροβιολογικής ποιότητας των λυµάτων
χρησιµοποιούνται τα κολοβακτηρίδια περιττωµατικής προέλευσης (FC – Fecal
Coliforms) καθώς και τα ολικά κολοβακτηρίδια (TC – Total Coliforms) που
περιλαµβάνουν το σύνολο των κολοβακτηριδίων (περιττωµατικής και µη προέλευσης).
Τα κολοβακτηρίδια µετριούνται σε αριθµό µικροοργανισµών ανά 100ml δείγµατος
2.4 Προδιαγραφές επεξεργασµένης εκροής της ΕΕΛ Καβάλας
Το νοµικό πλαίσιο που καθορίζει την ποιότητα των εκροών µίας Εγκατάστασης
Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ), είναι η ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) 5673/400/97
(ΦΕΚ 192/Β/14 −3−97), η οποία εναρµονίζει στην ελληνική νοµοθεσία την Ευρωπαϊκή
Οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Σύµφωνα µε την Οδηγία, θεσπίζονται ανώτατα επιτρεπτά όρια σε
παραµέτρους που χαρακτηρίζουν την ποιότητα των λυµάτων (BOD5, COD, SS, N, P),
πριν την απόρριψή τους σε υδάτινους αποδέκτες (ευαίσθητους ή µη). Υπεύθυνες για την
τήρηση των παραπάνω απαιτήσεων είναι οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της χώρας,
µέσω των αρµόδιων υπηρεσιών τους, που οφείλουν να διενεργούν τακτικούς και
έκτακτους ελέγχους στα επεξεργασµένα λύµατα, πριν τη διάθεσή τους στον αποδέκτη.
Επιµέρους Νοµαρχιακές Αποφάσεις ή Αποφάσεις Περιφερειών ή άλλες νοµοθετικές
πράξεις µπορεί να καθορίζουν αυστηρότερα όρια απόρριψης των επεξεργασµένων
λυµάτων στους φυσικούς αποδέκτες.
Έτσι, όσον αφορά την ΕΕΛ Καβάλας, αρχικά πρέπει να επισηµανθεί ότι η θαλάσσια
περιοχή του ακρωτηρίου Άσπρη Άµµος καθώς και ο ευρύτερος κόλπος της Καβάλας
που δέχεται τα επεξεργασµένα αστικά λύµατα της εγκατάστασης δεν έχει χαρακτηρισθεί
ως ευαίσθητος αποδέκτης. Όµως, στην περίπτωση της Καβάλας, κρίθηκε σκόπιµο κατά
το σχεδιασµό των έργων βελτίωσης – επέκτασης της ΕΕΛ, τα οποία ήταν αναγκαία για
τη πλήρη συµµόρφωσή της µε τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ, να καθοριστεί
35
και ανώτατο επιτρεπτό όριο για τη συγκέντρωση αζώτου (Ν) στα επεξεργασµένα
λύµατα, λόγω αδυναµίας ελέγχου του ευτροφισµού, που θα είχε ως συνέπεια την
υποβάθµιση του υψηλής αισθητικής αξίας υδάτινου αποδέκτη.
Εποµένως, σύµφωνα µε την υπ’ αριθµόν 3225/26−09−2003 απόφαση της

Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, κατά τη φάση σχεδιασµού των νέων
έργων βελτίωσης – επέκτασης της εγκατάστασης, καθορίστηκαν οι απαιτήσεις εκροής
των επεξεργασµένων λυµάτων που φαίνονται στον Πίνακα 2.4.1. Ο έλεγχος και η
αξιολόγηση των απαιτήσεων εκροής πραγµατοποιείται σε σύνθετα ηµερήσια δείγµατα,
όπου το 95% των λαµβανοµένων δειγµάτων θα πρέπει να βρίσκεται εντός των
παραπάνω ορίων.
Επίσης, κατά τη φάση σχεδιασµού της τριτοβάθµιας επεξεργασίας, που θα έχει ως

σκοπό τη βελτίωση της εκροής των επεξεργασµένων λυµάτων και την
επαναχρησιµοποίησή τους για άρδευση, καθορίστηκαν οι απαιτήσεις που πρέπει να
ικανοποιεί η επεξεργασµένη εκροή και οι οποίες δίνονται στον πίνακα 2.4.2 (σελ.37).
Επισηµαίνεται ότι, η µονάδα απολύµανσης έχει σχεδιασθεί µε τρόπο που να είναι
επεκτάσιµη και να επιτυγχάνει συγκέντρωση περιττωµατικών κολοβακτηριδίων στην
εκροή µικρότερη από 10 FC/100 ml στο 80% των δειγµάτων, δηλαδή τα επεξεργασµένα
λύµατα να έχουν ποιότητα κατάλληλη για απεριόριστη άρδευση.
Ποιότητα εκροής
(µέγιστα επιτρεπτά όρια εκροής στο 95% των δειγµάτων)
Παράµετρος Μονάδες Μέγιστο Επιτρεπτό Όριο
BOD5 mg/lt 25
COD mg/lt 120
SS mg/lt 35
Ολικό Ν mg/lt 15
ΝΗ3 − Ν mg/lt 2
Επιπλέοντα στερεά mg/lt 0
Λίπη - Έλαια mg/lt 0

µετά την επέκταση – βελτίωσή της (Β΄ Φάση) (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
36
Ποιότητα εκροής
BOD5 mg/lt 10
TSS mg/lt 10
Θολότητα NTU 2
Περιττωµατικά κολοβακτηρίδια # FC/100 ml 50
Περιττωµατικά κολοβακτηρίδια
# FC/100 ml 100
(στο 95% των δειγµάτων)
Ολικά κολοβακτηρίδια
# TC/100 ml 500

µετά την τριτοβάθµια επεξεργασία τους (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
37
3. Περιγραφή της ΕΕΛ Καβάλας (Βασική εγκατάσταση − Α΄ Φάση)
3.1 Γραµµές επεξεργασίας αποβλήτων
Όπως συµβαίνει στο σύνολο των ΕΕΛ, έτσι και στην ΕΕΛ Καβάλας, οι γραµµές
επεξεργασίας των αποβλήτων είναι δύο. Η πρώτη γραµµή αφορά την επεξεργασία των
λυµάτων, δηλαδή την αποµάκρυνση ουσιών από τη µάζα των υγρών αποβλήτων, που
είναι βλαβερές για τον τελικό αποδέκτη, ενώ η δεύτερη αφορά την επεξεργασία της
ιλύος (λάσπης), δηλαδή την επεξεργασία των βλαβερών ουσιών που αποµακρύνθηκαν
στην πρώτη γραµµή και την τελική διάθεσή τους στο περιβάλλον.
Σχετικά µε τη διαδικασία επεξεργασίας των λυµάτων, αυτή ακολουθεί µία σειρά

από διάφορα στάδια. Σε κάθε στάδιο χρησιµοποιούνται φυσικές, χηµικές ή βιολογικές
διεργασίες αποµάκρυνσης των διαφόρων επιβλαβών ουσιών από τα λύµατα. Στις
φυσικές, η αποµάκρυνση γίνεται µε την εκµετάλλευση των φυσικών χαρακτηριστικών
των λυµάτων, στις χηµικές µε την προσθήκη χηµικών ουσιών και την πραγµατοποίηση
χηµικών αντιδράσεων, ενώ στις βιολογικές µε κάποια βιολογική διεργασία. Αντίστοιχα,
η επεξεργασία της ιλύος περιλαµβάνει µία σειρά από διεργασίες που έχουν ως στόχο τη
µείωση του όγκου της, τη µείωση των παθογόνων µικροοργανισµών που περιέχονται σ’
αυτή καθώς και την αύξηση της συγκέντρωσης των στερεών της, ώστε να καταστεί πιο
ασφαλής η διάθεσή της στο περιβάλλον.
3.2 Φρεάτιο εισόδου λυµάτων
Αρχικά, τα αστικά λύµατα από την πόλη της Καβάλας και τους λοιπούς οικισµούς
καταλήγουν, µέσω του κεντρικού καταθλιπτικού αγωγού του δικτύου αποχέτευσης, στο
φρεάτιο εισόδου. Το φρεάτιο αυτό διαθέτει δύο θυροφράγµατα, προκειµένου να υπάρχει
η δυνατότητα πλήρους παράκαµψης (by pass) της εγκατάστασης ή παράκαµψης των
µονάδων προεπεξεργασίας (εσχάρωση, εξάµµωση) και απευθείας τροφοδοσίας της
βιολογικής βαθµίδας. Από το φρεάτιο εισόδου, τα λύµατα οδηγούνται στη µονάδα
εσχάρωσης, µέσω αγωγού διαµέτρου ∅800mm, ο οποίος υπολογίσθηκε για τις ανάγκες
της Β΄ Φάσης. Στο φρεάτιο δε χρειάστηκε να γίνει κάποια επέµβαση (π.χ.
ανακατασκευή), αφού κρίθηκε ότι επαρκούσε για τις ανάγκες βελτίωσης – επέκτασης
της ΕΕΛ.
38
3.3 Προεπεξεργασία λυµάτων
Σκοπός της προεπεξεργασίας (ή προκαταρκτικής επεξεργασίας) είναι να

προστατευθούν οι επόµενες κύριες διαδικασίες επεξεργασίας. Περιλαµβάνει την
αποµάκρυνση των µεγάλου σχετικά µεγέθους στερεών από τη µάζα των υγρών
αποβλήτων, η οποία γίνεται µε εσχάρωση και εξάµµωση, αλλά και τη µέτρηση της
παροχής των υγρών αποβλήτων (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
3.3.1 Εσχάρωση
Σκοπός της εσχάρωσης είναι η αποµάκρυνση των ογκωδών αντικειµένων (π.χ.

κλαδιά, πλαστικά, κοµµάτια ξύλων κτλ.) που µπορεί να περιέχονται στα ανεπεξέργαστα
υγρά απόβλητα και τα οποία µπορεί να προκαλέσουν φθορές στον
ηλεκτροµηχανολογικό εξοπλισµό της εγκατάστασης σε επόµενα στάδια.
Η µονάδα εσχάρωσης της ΕΕΛ Καβάλας είναι τοποθετηµένη µέσα σε κλειστό

κτίριο. Αποτελείται από δύο µηχανικά αυτοκαθαριζόµενες εσχάρες (τοξωτού τύπου) και
µία εφεδρική χειροκίνητη εσχάρα. Αναλυτικότερα:
Μηχανικές εσχάρες
Οι µηχανικές εσχάρες έχουν την ικανότητα να συγκρατούν σωµατίδια µεγαλύτερα

από 19mm. Αποτελούνται από καµπύλες ράβδους που καθαρίζονται αυτόµατα από τα
στερεά, τα οποία συγκρατούνται µε κατάλληλο µηχανισµό (κτένι), που διαγράφει
περιστροφή 90 µοιρών. Όταν ο µηχανισµός φθάσει στο ανώτατο τµήµα των ράβδων, τα
στερεά που συγκρατούνται, οδηγούνται αυτόµατα στο σύστηµα µεταφοράς
εσχαρισµάτων. Σε περίπτωση εµπλοκής κάποιου αντικειµένου στα διάκενα των
εσχαρών, ο µηχανισµός αποµάκρυνσης είναι εφοδιασµένος µε αυτόµατο σύστηµα, που
τον µεταφέρει µέχρι το σηµείο εµπλοκής και τον επιστρέφει στο σηµείο εκκίνησης,
επιτρέποντας έτσι την απρόσκοπτη λειτουργία του τµήµατος των εσχαρών που δεν έχει
εµπλοκή. Όταν ο µηχανισµός αποµάκρυνσης των στερεών δε λειτουργεί, βρίσκεται σε
οριζόντια θέση πάνω από την επιφάνεια των λυµάτων.
Η λειτουργία του ξέστρου των εσχαρών ρυθµίζεται µε βάση το χρόνο λειτουργίας

και παύσης από το σύστηµα ελέγχου καθώς και µε αισθητήριο στάθµης, που είναι
39
τοποθετηµένο ανάντη των εσχαρών. Σε περίπτωση που η στάθµη των εισερχόµενων

λυµάτων ανέλθει, ενεργοποιείται αυτόµατα η εσχάρα. Ο έλεγχος της λειτουργίας γίνεται
από τον πίνακα ελέγχου και από διακόπτες που βρίσκονται δίπλα στις εσχάρες. Επίσης,
ανάντη και κατάντη των καναλιών των µηχανικών εσχαρών υπάρχουν θυροφράγµατα
αποµόνωσης. Έτσι, σε περίπτωση βλάβης ή έµφραξης της µηχανικής εσχάρας, η
διάταξη των καναλιών επιτρέπει την αυτόµατη υπερχείλιση των λυµάτων από το κανάλι
της µηχανικής στο κανάλι της εφεδρικής χειροκίνητης εσχάρας.
Εφεδρική χειροκίνητη εσχάρα
Η εφεδρική χειροκίνητη εσχάρα είναι τοποθετηµένη σε παράλληλα υπερυψωµένο

κανάλι και χρησιµεύει ως παρακαµπτήρια, σε περίπτωση βλάβης ή συντήρησης των
µηχανικών εσχαρών. Η εσχάρα αποτελείται από επίπεδες ράβδους, µε απόσταση µεταξύ
τους 30mm, που καθαρίζονται µε το χέρι. Η αποµάκρυνση των εσχαρισµάτων από τον
προσωρινό χώρο αποθήκευσής τους προς το δοχείο αποθήκευσης (οριζόντια ανοικτή
σκάφη) γίνεται µε τη βοήθεια µεταφορικού κοχλία, που λειτουργεί ταυτόχρονα µε την
εσχάρα και σταµατά ετεροχρονισµένα.
Εικόνα 3.3.1.1: Κτίριο εσχάρωσης
40
Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των εσχαρών (οι εσχάρες

κατασκευάσθηκαν εξαρχής για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης).
Παράµετροι σχεδιασµού (Β΄ Φάση)
Μηχανικές εσχάρες
Αριθµός εσχαρών: 2
Mέγιστη δυναµικότητα: 2 x 1.800 m3/hr
Απόσταση µεταξύ των ράβδων: 19 mm
Συνολικό πλάτος: 2 x 1.050 mm
Εφεδρική χειροκίνητη εσχάρα
Αριθµός εσχαρών: 1
Απόσταση µεταξύ των ράβδων: 30 mm
Συνολικό πλάτος: 1.500 mm
3.3.2 Εξάµµωση – Λιποσυλλογή
Σκοπός της εξάµµωσης είναι η αποµάκρυνση άµµου, χαλικιών, σωµατιδίων αργίλου

ή άλλων βαριών στερεών υλικών µε διάµετρο µεγαλύτερη από 0,2mm, που δεν είναι
οργανικά και έχουν ταχύτητα καθίζησης ή σχετική πυκνότητα αρκετά µεγαλύτερη απ’
αυτή των οργανικών στερεών που περιέχονται στα λύµατα. Η αποµάκρυνση αυτών των
σωµατιδίων είναι αναγκαία, γιατί η παρουσία τους έχει ως αποτέλεσµα το σχηµατισµό
αποθέσεων σε αγωγούς, κανάλια και σωληνώσεις, ενώ ταυτόχρονα µειώνει και την
απόδοση σηµαντικών µονάδων επεξεργασίας, όπως των αναερόβιων χωνευτών ιλύος,
όπου η συσσώρευση άµµου µειώνει τον ωφέλιµο όγκο τους και κατά συνέπεια την
αποδοτικότητά τους. Αντίστοιχα, η λιποσυλλογή έχει ως σκοπό την αποµάκρυνση λιπών
και ελαίων από τη µάζα των υγρών αποβλήτων, για την αποφυγή προβληµάτων στα
επόµενα στάδια επεξεργασίας και πιο συγκεκριµένα στο στάδιο της βιολογικής
επεξεργασίας (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Η εξάµµωση γίνεται σε ειδικές δεξαµενές, τους εξαµµωτές, όπου µε τη δηµιουργία

κατάλληλων συνθηκών ροής, επιτυγχάνεται η καθίζηση και η αποµάκρυνση της άµµου
41
(και των άλλων ανόργανων σωµατιδίων) αλλά όχι των οργανικών στερεών. Οι βασικοί
τύποι των εξαµµωτών είναι δύο: οι εξαµµωτές οριζόντιας ροής σε ορθογώνια ή
τετραγωνική διάταξη και οι αεριζόµενοι εξαµµωτές. Οι αεριζόµενοι εξαµµωτές
συνδυάζονται και µε λιποσυλλέκτες (Metcalf & Eddy, 2006).
Εικόνα 3.2.2.1: Αεριζόµενος εξαµµωτής µε σύστηµα αποµάκρυνσης άµµου µε

µετακινούµενη γέφυρα (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006)
Στην εγκατάσταση κατασκευάσθηκε για τις ανάγκες της Α΄ Φάσης δίδυµος

αεριζόµενος εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης, συνολικού όγκου 125m3. H παροχή του αέρα
(190 m3/hr), προκειµένου τα λύµατα να εκτελούν σπειροειδή κίνηση και να είναι δυνατή
η καθίζηση της άµµου, γινόταν µέσω τριών φυσητήρων, εκ των οποίων ο ένας
εφεδρικός. Η άµµος συλλεγόταν µε τη βοήθεια αεραντλιών (δυναµικότητας 20 m3/hr η
καθεµία) και οδηγούνταν σε διαχωριστή άµµου (ελάχιστο ποσοστό άµµου µετά την
αφυδάτωση 50%), απ’ όπου φορτωνόταν σε κάδους και µεταφέρονταν στο ΧΥΤΑ του
∆ήµου Καβάλας. Τα στραγγίδια επέστρεφαν στο φρεάτιο εισόδου των δεξαµενών
αερισµού (οξειδωτικές τάφροι). Η αποµάκρυνση των λιπών, που συγκεντρώνονταν σε
δύο πλευρικές ζώνες ηρεµίας, γινόταν κάθε µία ώρα περίπου και αυτά συλλέγονταν σε
φρεάτιο συνολικού όγκου 5 m3. Για τις ανάγκες των έργων βελτίωσης – επέκτασης της
ΕΕΛ (Β΄ Φάση), ο υφιστάµενος εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης καταργήθηκε, έγινε
πλήρης καθαίρεσή του και κατασκευάσθηκε νέος στη θέση του, όπως θα περιγραφεί
42
εκτενέστερα στο επόµενο κεφάλαιο. Ακολούθως, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού

του εξαµµωτή − λιποσυλλέκτη για τις ανάγκες της Α΄ Φάσης.
Παράµετροι σχεδιασµού (Α΄ Φάση)
Παροχή αιχµής: 1.500 m3/hr
Αριθµός διαµερισµάτων: 2
Συνολική επιφάνεια εξαµµωτή: 72 m2
Συνολικός όγκος εξαµµωτή: 125 m3
Αριθµός φυσητήρων: 3 (1 εφεδρικός)
∆υναµικότητα κάθε φυσητήρα: 190 m3/hr
Aριθµός αντλιών άµµου: 3 (1 εφεδρική)
∆υναµικότητα κάθε αντλίας: 20 m3/hr
Συνολικός όγκος φρεατίων λιπών: 5 m3
3.3.3 ∆ιώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου (∆ίαυλος Parshall)
Σκοπός της διώρυγας µέτρησης παροχής εισόδου είναι ο υπολογισµός της παροχής
των αστικών λυµάτων που διέρχεται από την ΕΕΛ, µε βάση την οποία ρυθµίζεται η
λειτουργία σηµαντικών µονάδων επεξεργασίας των αποβλήτων, όπως των αντλιών
επανακυκλοφορίας και των µονάδων που χρησιµοποιούν χηµικά (π.χ. συνδυασµένη
βιολογική – χηµική αποµάκρυνση φωσφόρου, απολύµανση κ.τ.λ.). Η µέτρηση της
παροχής γίνεται σε ανοικτούς ή κλειστούς χώρους.
Ο πιο συνηθισµένος τύπος διάταξης µέτρησης της παροχής σε ανοικτούς αγωγούς,

που χρησιµοποιείται και στην ΕΕΛ της Καβάλας, είναι ο δίαυλος Parshall. Στο δίαυλο
Parshall µετριέται και καταγράφεται αυτόµατα η παροχή των λυµάτων. Μετά τη
µέτρηση, τα λύµατα οδηγούνται στις µονάδες βιολογικής επεξεργασίας. Στο πρώτο
τµήµα της µονάδας δηµιουργούνται συνθήκες µόνιµης ροής. Κατόπιν, το πλάτος του
καναλιού µειώνεται µε τον ενσωµατωµένο δίαυλο Parshall, που διαθέτει πλάτος
στένωσης (στο λαιµό) ίσο µε 24 ίντσες (24 x 2,54 ≈ 60 εκ.). Ο δίαυλος είναι
43
σχεδιασµένος µε τέτοιο τρόπο έτσι ώστε η ανάντη στάθµη του υγρού να είναι ευθέως
ανάλογη της παροχής. Η στάθµη των λυµάτων µετριέται µε συσκευή υπερήχων, απ’
όπου υπολογίζεται το βάθος ροής και καταγράφεται η αντίστοιχη παροχή λυµάτων στον
κύριο πίνακα ελέγχου. Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού της διώρυγας
µέτρησης παροχής εισόδου, η οποία κατασκευάσθηκε εξαρχής για τις ανάγκες της Β΄
Φάσης.
Αριθµός διωρύγων Parshall: 1
Πλάτος διώρυγας στη στένωση (λαιµός): 24 inches (≈ 600 mm)
Mέγιστη δυναµικότητα: 932 lt/sec ≈ 80.500 m3/ηµέρα
Εικόνα 3.3.3.1: ∆ιώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου στην ΕΕΛ Καβάλας

(∆ίαυλος Parshall)
3.4 ∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία
Σκοπός της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) επεξεργασίας είναι η αποµάκρυνση των

οργανικών ουσιών των λυµάτων µε τη βοήθεια βιολογικών διεργασιών, στις οποίες
44
χρησιµοποιούνται µικροοργανισµοί που καταναλώνουν τις οργανικές ουσίες.

Ακολούθως οι µικροοργανισµοί αποµακρύνονται από τα λύµατα µε καθίζηση ή κάποια
άλλη διαδικασία (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Η βιολογική επεξεργασία µπορεί να γίνει µε διάφορες µεθόδους που χωρίζονται σε

δύο γενικές κατηγορίες:
στην πρώτη ανήκουν οι µέθοδοι όπου οι χρησιµοποιούµενοι για τη βιολογική

επεξεργασία µικροοργανισµοί βρίσκονται σε αιώρηση µέσα στα λύµατα, όπως η
µέθοδος της ενεργού ιλύος (activated sludge).
στη δεύτερη ανήκουν οι µέθοδοι όπου οι µικροοργανισµοί που χρησιµοποιούνται

στις βιολογικές διεργασίες είναι προσκολληµένοι σε κάποια επιφάνεια, όπως η µέθοδος
των βιολογικών φίλτρων (trickling filter) αλλά και των βιολογικών δίσκων.
Στην ΕΕΛ της Καβάλας, όπως και στην πλειοψηφία των ΕΕΛ του Ελλαδικού
χώρου, η µέθοδος που χρησιµοποιείται για τη δευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία
των λυµάτων είναι η µέθοδος της ενεργού ιλύος µε παρατεταµένο αερισµό.
3.4.1 Φρεάτιο παράκαµψης (Π2)
Τα αστικά λύµατα από τη διώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου καταλήγουν µε

βαρύτητα στο υφιστάµενο φρεάτιο παράκαµψης Π2. Από εκεί καταλήγουν είτε στις
µονάδες βιολογικής επεξεργασίας, είτε σε έκτακτες περιπτώσεις, απευθείας στην
αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου των λυµάτων. Στο φρεάτιο υπάρχει ένα θυρόφραγµα
αποµόνωσης, ενώ για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης δεν χρειάστηκε να γίνει καµία
επέµβαση, εκτός από τις συνδέσεις των νέων αγωγών στραγγιδίων.
3.4.2 Αναερόβιες δεξαµενές για βιολογική αποµάκρυνση φωσφόρου
Στα λύµατα, ο φώσφορος είναι ενσωµατωµένος στα κύτταρα της βιοµάζας και πιο
συγκεκριµένα στα κύτταρα των µικροοργανισµών που συσσωρεύουν φώσφορο και είναι
γνωστοί ως PAO (Phosphorous Accumulating Organisms). Οι µικροοργανισµοί αυτοί
αυξάνονται και καταναλώνουν φώσφορο όταν χρησιµοποιούνται διατάξεις
αντιδραστήρων, που παρέχουν στα PAO ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης έναντι των
άλλων βακτηρίων. Μία τέτοια διάταξη αποτελείται από µία αναερόβια δεξαµενή που
45
βρίσκεται µπροστά από µία δεξαµενή αερισµού ενεργού ιλύος. Το περιεχόµενο της
αναερόβιας δεξαµενής αναµιγνύεται έτσι ώστε η ενεργός ιλύς που επανακυκλοφορεί να
έρχεται σε επαφή µε τα εισερχόµενα στη δεξαµενή υγρά απόβλητα. Τελικά, η αφαίρεση
του φωσφόρου, που είναι ενσωµατωµένος υπό τη µορφή πολυφωσφορικών στο
κυτταρόπλασµα των PAO, πραγµατοποιείται µε την περίσσεια ιλύος (λάσπης) που
αποµακρύνεται από το σύστηµα της βιολογικής επεξεργασίας και µε την οποία
απορρίπτεται και ένα τµήµα της βιοµάζας που αποτελείται από PAO (Metcalf & Eddy,
2006). Παρακάτω δίνεται η σχηµατική διάταξη ενός συστήµατος βιολογικής
αποµάκρυνσης φωσφόρου.
Ανα : Αναερόβια δεξαµενή
Αερ : ∆εξαµενή αερισµού
Καθ : ∆εξαµενή καθίζησης
Εικόνα 3.4.2.1: Σύστηµα βιολογικής αποµάκρυνσης φωσφόρου (Πηγή: Γείτονας, 2008)
Από το φρεάτιο παράκαµψης Π2 της ΕΕΛ Καβάλας, τα λύµατα οδηγούνται σε 4, εν

σειρά, αναερόβιες δεξαµενές (ή δεξαµενές επιλογής) για βιολογική αποµάκρυνση του
φωσφόρου. Οι δεξαµενές αυτές προστέθηκαν στην εγκατάσταση το έτος 1998. Στην
πρώτη από τις τέσσερις δεξαµενές καταλήγει η ανακυκλοφορία ιλύος από τις τέσσερις
(4) δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, των δύο (2) που κατασκευάσθηκαν κατά την
Α΄ Φάση και των υπολοίπων δύο (2) που προστέθηκαν κατά τη βελτίωση – επέκταση
της ΕΕΛ (Β΄ Φάση).
Σε κάθε δεξαµενή υπάρχει εγκατεστηµένος ένας αργόστροφος αναδευτήρας, έτσι

ώστε η ενεργός ιλύς (βιοµάζα) να διατηρείται σε αιώρηση. Η λειτουργία των
αναδευτήρων ελέγχεται µε χρονοδιακόπτες. Πριν την εισροή των αστικών λυµάτων
στην πρώτη αναερόβια δεξαµενή, υπάρχει φρεάτιο µε θυρόφραγµα αποµόνωσης, µε το
οποίο παρακάµπτονται όλες οι αναερόβιες δεξαµενές και τα λύµατα οδηγούνται
απευθείας στις δεξαµενές αερισµού.
46
Εικόνα 3.4.2.2: Αναερόβιες δεξαµενές για βιολογική αποµάκρυνση φωσφόρου
Στη συνέχεια δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των αναερόβιων δεξαµενών για

τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (οι δεξαµενές προστέθηκαν στην ΕΕΛ το 1998, δηλαδή µετά
την κατασκευή των έργων της Α΄ Φάσης).
Παροχή σχεδιασµού: 20.000 m3/d
Αριθµός δεξαµενών: 4 υφιστάµενες
Όγκος δύο (2) πρώτων δεξαµενών: 2 x 154 m3
Όγκος δύο (2) δεύτερων δεξαµενών: 2 x 297 m3
Ολικός όγκος δεξαµενών: 902 m3
Χρόνος παραµονής (ή ηλικία ιλύος): 29,4 min
Αριθµός αναδευτήρων: 4 υφιστάµενοι
3.4.3 Φρεάτιο εισροής οξειδωτικών τάφρων (δεξαµενών αερισµού)
Από τις αναερόβιες δεξαµενές τα λύµατα οδηγούνται στο φρεάτιο εισροής των
οξειδωτικών τάφρων (δεξαµενών αερισµού), το οποίο είναι εφοδιασµένο µε δύο (2)
47
µηχανικούς υπερχειλιστές εισροής, έτσι ώστε τα λύµατα αλλά και η ιλύς που
επανακυκλοφορεί, να οδηγούνται σε µία εκ των δύο οξειδωτικών τάφρων. Η λειτουργία
κάθε µηχανικού υπερχειλιστή επιτρέπει την είσοδο των λυµάτων σε µία µόνο από τις
οξειδωτικές τάφρους κάθε φορά. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται ο έλεγχος της ροής
των λυµάτων, όπως ακριβώς επιβάλλει η µέθοδος BIO – DENITRO, που
χρησιµοποιείται για την αποµάκρυνση των οργανικών ουσιών και του αζώτου και η
οποία θα αναφερθεί εκτενέστερα στην επόµενη ενότητα. Για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης
(βελτίωση – επέκταση της ΕΕΛ), δεν απαιτήθηκε να γίνει κάποια επέµβαση στο
υφιστάµενο φρεάτιο εισροής των οξειδωτικών τάφρων.
Αριθµός µηχανικών υπερχειλιστών: 2 υφιστάµενοι
3.4.4 Οξειδωτικές τάφροι (∆εξαµενές αερισµού)
Στις οξειδωτικές τάφρους γίνονται οι διεργασίες καθαρισµού των λυµάτων και πιο
συγκεκριµένα η βιολογική αποµάκρυνση των οργανικών ουσιών (BOD) και του αζώτου
από την µάζα των υγρών αποβλήτων, µε τη βοήθεια µικροοργανισµών. Οι
µικροοργανισµοί, που αναπτύσσονται σε αερόβιες συνθήκες στις δεξαµενές αερισµού,
δεσµεύουν στην κυτταρική τους µάζα τις οργανικές ενώσεις καθώς και τις ενώσεις του
αζώτου, µετατρέποντας τες σε στερεή βιοµάζα, η οποία τελικά αποµακρύνεται στις
δεξαµενές καθίζησης από την µάζα των λυµάτων (σύστηµα ενεργού ιλύος).
Τρόπος λειτουργίας
Ο σχεδιασµός και ο εξοπλισµός της εγκατάστασης έγινε έτσι ώστε να λειτουργεί

σύµφωνα µε τη µέθοδο BIO – DENITRO, µε την οποία επιτυγχάνεται βιολογική
αποµάκρυνση του αζώτου. Η µέθοδος BIO – DENITRO είναι µία µέθοδος που
εξασφαλίζει ελεγχόµενη βιολογική αποικοδόµηση των νιτρικών (απονιτροποίηση).
Έτσι, µειώνεται η συγκέντρωση αζώτου στην εκροή, µειώνεται η κατανάλωση ενέργειας
και αποφεύγεται η ανεξέλεγκτη απονιτροποίηση στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας
καθίζησης, όπου σε διαφορετική περίπτωση, θα δηµιουργούνταν σοβαρά προβλήµατα
σχετικά τόσο µε τις ιδιότητες της ιλύος (λάσπης) όσο και κατ’ επέκταση µε το
αποτέλεσµα της επεξεργασίας (ποιότητα εκροής). Παρακάτω, δίνεται ένα ενδεικτικό
48
σχήµα ζεύγους οξειδωτικών τάφρων που λειτουργούν σύµφωνα µε τη µέθοδο BIO –

DENITRO, όπως συµβαίνει και στην ΕΕΛ της Καβάλας, µε αναγραφή των κυριότερων
µερών τους.
1: Φρεάτιο εισροής λυµάτων

2: Άνοιγµα διέλευσης λυµάτων
3: Ρότορας
4: Όργανο µέτρησης
διαλυµένου οξυγόνου (DO)
Εικόνα 3.4.4.1: Ζεύγος οξειδωτικών τάφρων για λειτουργία BIO – DENITRO

(Πηγή: www.kruger.dk)
Αεριστήρες – ρότορες
Σκοπός των διατάξεων αερισµού είναι η εξασφάλιση αερόβιων συνθηκών µε την

παροχή απαιτούµενης ποσότητας οξυγόνου στους µικροοργανισµούς για την
κατανάλωση των οργανικών ουσιών και του αζώτου. Το απαραίτητο οξυγόνο
διοχετεύεται στα λύµατα από κατάλληλους αεριστήρες – ρότορες, που παράλληλα
προκαλούν ανάµιξη των λυµάτων, ώστε να αποτρέπουν την καθίζηση των αιωρούµενων
στερεών της βιοµάζας. Οι υφιστάµενοι ρότορες της ΕΕΛ Καβάλας είναι επιφανειακοί
αεριστήρες τύπου βούρτσας και αποτελούνται από ένα οριζόντιο περιστρεφόµενο
άξονα, πάνω στον οποίο είναι τοποθετηµένα πτερύγια, που δηµιουργούν την απαραίτητη
τύρβη για την παροχή οξυγόνου στα λύµατα από την ατµόσφαιρα. Κατά την περιστροφή
του άξονα των ροτόρων, τα λύµατα µέσα στις οξειδωτικές τάφρους εξαναγκάζονται σε
οριζόντια κίνηση.
49
Σε κάθε µία από τις δύο οξειδωτικές τάφρους είναι εγκατεστηµένοι 4 ρότορες, απ’
τους οποίους οι δύο (2) λειτουργούν είτε σε υψηλή είτε σε χαµηλή ταχύτητα, δηλαδή
είναι δύο ταχυτήτων. Έτσι, στην περίπτωση που ο άξονας του ρότορα περιστρέφεται µε
υψηλή ταχύτητα, η ενεργός ιλύς και οι ρυπαντικές ουσίες (τροφή µικροοργανισµών)
βρίσκονται σε πλήρη ανάµιξη µέσα στη µάζα των υγρών αποβλήτων, η οποία
τροφοδοτείται µε αέρα (οξυγόνο) από την ατµόσφαιρα, διευκολύνοντας τη δράση των
µικροοργανισµών. Ενώ, στην περίπτωση χαµηλής ταχύτητας περιστροφής του ρότορα,
επιτυγχάνεται πάλι πλήρης ανάµιξη ενεργού ιλύος και ρυπαντικών ουσιών, αλλά η µάζα
των λυµάτων αερίζεται σε περιορισµένο βαθµό. Η στάση ή εκκίνηση των ροτόρων
καθώς και η επιλογή υψηλής ή χαµηλής ταχύτητας γίνεται αυτόµατα.
Εικόνα 3.4.4.2: ∆εξαµενές αερισµού (οξειδωτικές τάφροι) της ΕΕΛ Καβάλας

(διακρίνονται οι θέσεις των κινητήρων των ροτόρων)
Λόγος τροφής προς µικροοργανισµούς (λόγος F/M)
Ο λόγος τροφής προς µικροοργανισµούς, γνωστός και ως λόγος F/M, αποτελεί µία
από τις κύριες λειτουργικές παραµέτρους των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυµάτων
(ΕΕΛ). Ως λόγος F/M ορίζεται ο λόγος της ηµερήσιας ποσότητας λυµάτων,
εκφρασµένης σε Kg BOD/d, προς την ποσότητα της ενεργού ιλύος που περιέχεται στις
50
δεξαµενές αερισµού, εκφρασµένης σε Kg MLVSS (MLVSS : πτητικά αιωρούµενα

στερεά ενεργού ιλύος), δηλαδή :
BOD( Kg / d )
F/M =
MLVSS ( Kg )
Ιλύς
Ο υδραυλικός χρόνος παραµονής των λυµάτων στις οξειδωτικές τάφρους (χρονικό

διάστηµα κατά το οποίο η ιλύς παραµένει µέσα στο σύστηµα) είναι περίπου 10 ώρες,
χρόνος αρκετός για να εξασφαλιστεί καθαρισµός των λυµάτων, όχι όµως και
σταθεροποίηση της ιλύος. Με τον όρο σταθεροποίηση ιλύος εννοείται η µείωση των
παθογόνων µικροοργανισµών, των οσµών και της δυνατότητας της ιλύος να γίνει
σηπτική, το οποίο επιτυγχάνεται µε τη χηµική ή βιολογική οξείδωση του οργανικού της
µέρους (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Για την πλήρη σταθεροποίηση, απαιτείται να γίνει διαχωρισµός των

επεξεργασµένων λυµάτων από την ενεργό ιλύ, η οποία επανακυκλοφορεί στις δεξαµενές
αερισµού (οξειδωτικές τάφροι) µέχρι να σταθεροποιηθεί. Ο διαχωρισµός
πραγµατοποιείται στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης, µέσω των δύο
αντλιοστασίων επανακυκλοφορίας της ιλύος (ένα που κατασκευάσθηκε κατά την Α΄
Φάση και ένα κατά τη Β΄ Φάση), όπου η επανακυκλοφορούσα ιλύς αντλείται πίσω στις
αναερόβιες δεξαµενές και αναµιγνύεται µε τα εισερχόµενα απόβλητα. Παράλληλα, για
να επιτυγχάνεται σταθερός βαθµός καθαρισµού των λυµάτων αλλά και σταθεροποίηση
της ιλύος, είναι αναγκαίο να διατηρείται µία σταθερή ποσότητα ιλύος µέσα στις
δεξαµενές αερισµού.
Επίσης, λόγω της συνεχούς αναπαραγωγής και του πολλαπλασιασµού των

µικροοργανισµών, θα πρέπει να αποµακρύνεται συνεχώς µία ποσότητα ιλύος ίση µε
αυτή της καθαρής αύξησης των µικροοργανισµών. Η ποσότητα αυτή µαζί µε τα
ανόργανα στερεά (που δεν αποσυντίθενται βιολογικά στις οξειδωτικές τάφρους)
αποτελούν τη λεγόµενη "περίσσεια ιλύος". Η περίσσεια ιλύος αποµακρύνεται από τον
πυθµένα των δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης µε τη βοήθεια των αντλιών
περίσσειας και οδηγείται προς τις µονάδες πάχυνσης.
Τέλος, η άντληση τόσο της επανακυκλοφορούσας όσο και της περίσσειας ιλύος
51
γίνεται αυτόµατα. Πιο συγκεκριµένα, η αυτόµατη άντληση της επανακυκλοφορούσας

ιλύος γίνεται µέσω σηµάτων από τους µετρητές παροχής (1 των λυµάτων και 2 της
ιλύος), ενώ η αυτόµατη άντληση της περίσσειας ιλύος γίνεται µέσω σηµάτων από
χρονοδιακόπτες.
Αποµάκρυνση αζώτου (Μέθοδος BIO - DENITRO)
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ΕΕΛ Καβάλας λειτουργεί σύµφωνα µε τη µέθοδο

BIO − DENITRO, προκειµένου να επιτυγχάνεται βιολογική αποµάκρυνση του αζώτου.
Στην ουσία, η µέθοδος BIO − DENITRO είναι µία µέθοδος εναλλασσόµενης
νιτροποίησης – απονιτροποίησης και αποτελεί ευρεσιτεχνία σε παγκόσµια κλίµακα
∆ανέζικης εταιρείας. Η βιολογική αποµάκρυνση του αζώτου στις εγκαταστάσεις της
ενεργού ιλύος γίνεται µε µία διαδικασία 4 φάσεων, που φαίνεται στην εικόνα 3.4.4.3 .
ΦΑΣΗ Α ΦΑΣΗ Β ΦΑΣΗ Γ ΦΑΣΗ ∆
DN : Denitrification (Απονιτροποίηση)
N: Νitrification (Νιτροποίηση)
Tank I,II : Οξειδωτικές τάφροι Ι,ΙΙ
S: ∆εξαµενή καθίζησης
Εικόνα 3.4.4.3 Σχηµατική διάταξη BIO – DENITRO (Πηγή: www.kruger.dk)
Στη φάση Α, που είναι διάρκειας περίπου 1,5hr (όση και η διάρκεια της φάσης Γ),
τα ανεπεξέργαστα λύµατα οδηγούνται µέσω του φρεατίου εισροής στη µία εκ των δύο
οξειδωτικών τάφρων, όπου επικρατούν ανοξικές συνθήκες (απουσία οξυγόνου και
παρουσία νιτρικών). Εκεί, τα νιτρικά µετατρέπονται µέσω της βιολογικής διεργασίας
που καλείται απονιτροποίηση σε ελεύθερο άζωτο και άλλα αέρια τελικά προϊόντα.
Καθώς τα ανεπεξέργαστα λύµατα συνεχίζουν να εισέρχονται στη µία οξειδωτική τάφρο
(δεξαµενή ΙΙ), ισοδύναµη ποσότητα λυµάτων ρέει προς την άλλη (δεξαµενή Ι) µέσω του
κοινού τοιχώµατος των δύο δεξαµενών. Στη δεξαµενή Ι επικρατούν αερόβιες συνθήκες
52
(παρουσία οξυγόνου), όπου η αµµωνία, που υπάρχει µέσα στη µάζα των υγρών
αποβλήτων, µετατρέπεται σε νιτρικά µέσω της βιολογικής διεργασίας που καλείται
νιτροποίηση. Τόσο στη φάση Α όσο και στη φάση Β, τα επεξεργασµένα λύµατα
οδηγούνται από τη δεξαµενή Ι στη δεξαµενή δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης.
Στη φάση Β, που είναι µία σύντοµη ενδιάµεση φάση διάρκειας περίπου 0,5hr (όπως
και η φάση ∆), παρέχεται οξυγόνο και στη δεξαµενή ΙΙ, µε στόχο την πραγµατοποίηση
πρόσθετης νιτροποίησης και την επίτευξη µικρότερων συγκεντρώσεων αµµωνίας στη
δεξαµενή ΙΙ και κατ’ επέκταση στην εκροή. Οι φάσεις Γ και ∆ είναι αντίστοιχες µε τις
παραπάνω φάσεις Α και Β, µε τη διαφορά ότι η δεξαµενή Ι λειτουργεί τώρα ως ανοξική
δεξαµενή και η δεξαµενή ΙΙ ως αερόβια δεξαµενή. Μόλις ολοκληρωθεί η φάση ∆, τότε
ξεκινάει η διαδικασία των 4 φάσεων πάλι από την αρχή.
Από τα παραπάνω διαπιστώνουµε, ότι η µέθοδος BIO − DENITRO βασίζεται στην

περιοδική εναλλαγή του ρόλου των δύο δεξαµενών αερισµού (ανοξική σε αερόβια και
αντίστροφα). Οι κύριες φάσεις της είναι οι Α και Γ, ενώ οι Β και ∆ αποτελούν
συµπληρωµατικές φάσεις. Στόχος της µεθόδου είναι πρωταρχικά η επίτευξη
ελεγχόµενης απονιτροποίησης.
Επισηµαίνεται ότι, όταν τα επεξεργασµένα λύµατα είναι σχετικά θερµά, υπάρχει ο

κίνδυνος να συµβεί ανεξέλεγκτη απονιτροποίηση στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας
καθίζησης, λόγω αυξηµένης θερµοκρασίας, οπότε η ιλύς (λάσπη) παραµένει για ένα
σηµαντικό χρονικό διάστηµα σε περιβάλλον, που είναι φτωχό σε οξυγόνο. Η
πραγµατοποίηση της απονιτροποίησης στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης έχει
ως συνέπεια την έκλυση αερίου αζώτου και την ανύψωση των στερεών (rising sludge)
που είναι προσκολληµένα µε τις φυσαλίδες αζώτου στην επιφάνεια της δεξαµενής. Έτσι,
εµποδίζεται η καθίζηση της ιλύος και µέρος της διαφεύγει στην υπερχείλιση των
δεξαµενών καθίζησης, µε συνέπεια τη µείωση της ποιότητας της εκροής.
Εξοικονόµηση ενέργειας
Όπως προαναφέρθηκε, µε τη µέθοδο BIO − DENITRO επιτυγχάνεται ελεγχόµενη

απονιτροποίηση στις δεξαµενές αερισµού (οξειδωτικές τάφρους), οπότε αποφεύγεται ο
κίνδυνος της ανεξέλεγκτης απονιτροποίησης στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης.
Επιπρόσθετα, η απαίτηση οξυγόνου στις δεξαµενές αερισµού είναι µικρότερη, µε
53
αποτέλεσµα τη σηµαντική εξοικονόµηση ενέργειας. Έτσι, από τα στοιχεία της

διαστασιολόγησης για τη Β΄ Φάση (βελτίωση − επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας),
προκύπτει ότι η αναµενόµενη εξοικονόµηση ενέργειας µπορεί να φτάσει περίπου το
30%.
Νιτροποίηση
Το άζωτο που περιέχεται στη µάζα των εισερχόµενων λυµάτων βρίσκεται είτε µε τη
µορφή αµµωνίας είτε µε τη µορφή οργανικών ενώσεων. Η αποµάκρυνση της αµµωνίας
από τη µάζα των υγρών αποβλήτων πραγµατοποιείται µε την αποκαλούµενη µέθοδο της
νιτροποίησης υπό την επίδραση ειδικής οµάδας µικροοργανισµών (νιτροποιητικοί
µικροοργανισµοί). Οι µικροοργανισµοί αυτοί (βακτήρια Nitrosomonas και Nitrobacter),
κάτω από αερόβιες συνθήκες (παρουσία οξυγόνου), οξειδώνουν το αµµωνιακό άζωτο
(ΝΗ3−Ν) σε νιτρικό άζωτο (ΝΟ3−Ν), αποµακρύνοντας έτσι την αµµωνία από τα
λύµατα.
Η διαδικασία της νιτροποίησης επηρεάζεται από έναν αριθµό παραγόντων, οι οποίοι

περιλαµβάνουν το pH (ιδανικές τιµές: 7,5 – 8,5), τη συγκέντρωση διαλυµένου οξυγόνου
(γίνεται ταχύτερα σε υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου), τη θερµοκρασία (αύξηση της
θερµοκρασίας αυξάνει το ρυθµό νιτροποίησης) και την απουσία τοξικών. Επίσης, επειδή
τα νιτροποιητικά βακτήρια δεν µπορούν να ανταγωνιστούν τα ετερότροφα βακτήρια
στην κατανάλωση θρεπτικών και οξυγόνου, για να γίνει νιτροποίηση, πρέπει να
καταναλωθεί σηµαντικά το διαλυτό BOD, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο ανταγωνισµός
τους. Γενικά, όσο µεγαλύτερη είναι η ηλικία ιλύος στο σύστηµα, τόσο µεγαλύτερες
είναι οι πιθανότητες να πραγµατοποιηθεί νιτροποίηση (Γείτονας, 2008).
Απονιτροποίηση
Η αποµάκρυνση των νιτρικών πραγµατοποιείται από άλλη οµάδα µικροοργανισµών

που βρίσκονται µέσα στη µάζα των υγρών αποβλήτων. Οι µικροοργανισµοί αυτοί,
χρησιµοποιούν το νιτρικό άζωτο ως πηγή οξυγόνου, ανάγοντας το σε ελεύθερο άζωτο,
το οποίο εκλύεται στην ατµόσφαιρα. Για να πραγµατοποιηθεί αυτή η βιολογική
διεργασία, είναι αναγκαίο η συγκέντρωση του διαλυµένου οξυγόνου να είναι περίπου
µηδενική (ανοξικές συνθήκες) και να υπάρχει διαθέσιµη πηγή οργανικού άνθρακα.
54
Έτσι, κατά τη διαδικασία της απονιτροποίησης σύµφωνα µε τη µέθοδο BIO −

DENITRO, τα εισερχόµενα λύµατα χρησιµοποιούνται ως πηγή άνθρακα, ενώ οι
ανοξικές συνθήκες επιτυγχάνονται µε τη λειτουργία των αεριστήρων − ροτόρων σε
χαµηλές ταχύτητες. Η απονιτροποίηση συντελείται στην ανοξική δεξαµενή, ενώ η
νιτροποίηση στην αερόβια δεξαµενή, µε εναλλασσόµενη λειτουργία των δύο
δεξαµενών αερισµού (ανοξική σε αερόβια και αντίστροφα).
Εικόνα 3.4.4.4: Οξειδωτικές τάφροι της ΕΕΛ Καβάλας όπου λαµβάνουν χώρα
οι διαδικασίες της νιτροποίησης και της απονιτροποίησης
Υπερχειλιστές εισροής και εκροής
Τα λύµατα διέρχονται και από τις δύο οξειδωτικές τάφρους µέσω των µηχανικών
υπερχειλιστών εισροής, αφού η µέθοδος BIO − DENITRO στηρίζεται στην
εναλλασσόµενη λειτουργία των δεξαµενών αερισµού σε κύκλους αερόβιων και
ανοξικών συνθηκών. Η διέλευση των λυµάτων από τη µία προς την άλλη δεξαµενή
πραγµατοποιείται από άνοιγµα που υπάρχει στο κοινό τοίχωµα των δύο δεξαµενών. Η
διεύθυνση της ροής των λυµάτων καθορίζεται από τους µηχανικούς υπερχειλιστές
εισροής και εκροής των δύο δεξαµενών αερισµού. Υπάρχει πάντα εκροή µόνο από τη
55
µία τάφρο (αυτή που λειτουργεί ως αερόβια δεξαµενή κατά τις διάφορες φάσεις της
µεθόδου BIO − DENITRO), για την οποία ο υπερχειλιστής εκροής είναι ανοικτός.
Εικόνα 3.4.4.5: Μηχανικός υπερχειλιστής εκροής οξειδωτικής τάφρου της ΕΕΛ

Καβάλας
Έλεγχος λειτουργίας συστήµατος BIO − DENITRO
Ο έλεγχος λειτουργίας του συστήµατος BIO − DENITRO γίνεται µε ρύθµιση:
α) της εισόδου των λυµάτων και της επανακυκλοφορούσας ιλύος σε µία από τις δύο
οξειδωτικές τάφρους,
β) της στάσης / εκκίνησης των 8 εγκατεστηµένων µηχανικών ροτόρων καθώς και της
επιλογής της ταχύτητας περιστροφής τους,
γ) της βύθισης των ροτόρων στη µάζα των λυµάτων και
δ) της θέσης των δύο υπερχειλιστών εκροής των οξειδωτικών τάφρων.
Οι παραπάνω ρυθµίσεις πραγµατοποιούνται µε τη βοήθεια ειδικού προγράµµατος

βιολογικής αποµάκρυνσης του αζώτου, που είναι εγκατεστηµένο στον κύριο πίνακα
ελέγχου του κτιρίου ∆ιοίκησης.
56
∆ιοχέτευση οξυγόνου
Με το προαναφερθέν ειδικό πρόγραµµα BIO − DENITRO, ρυθµίζεται η στάση /

εκκίνηση των ροτόρων, µε βάση τη συγκέντρωση του διαλυµένου οξυγόνου που
µετριέται στις οξειδωτικές τάφρους. Επιπρόσθετα, υπάρχει η δυνατότητα χειροκίνητης
επιλογής του βυθίσµατος των ροτόρων στις δύο τάφρους. Στην περίπτωση χαµηλών
συγκεντρώσεων οξυγόνου στις τάφρους, η λειτουργία των αεριστήρων − ροτόρων είναι
συνεχής και µόνο όταν οι συγκεντρώσεις οξυγόνου είναι υψηλές, γίνονται διακοπές στη
λειτουργία τους. Έτσι, επιτυγχάνεται εξοικονόµηση ενέργειας, αφού αποδίδεται στο
σύστηµα η ακριβώς απαιτούµενη ποσότητα οξυγόνου, ενώ παράλληλα αποφεύγεται η
φθορά των αεριστήρων.
Όργανο ρύθµισης στάθµης
Η ικανότητα του αεριστήρα − ρότορα να αερίζει τα λύµατα και να τα αναγκάζει σε

πλήρη ανάµιξη στις οξειδωτικές τάφρους εξαρτάται από το βύθισµα των λεπίδων στη
µάζα των υγρών αποβλήτων. Για να εξασφαλιστεί η σταθερή απόδοση των αεριστήρων,
είναι απαραίτητο να διατηρείται σταθερή η στάθµη του ανάµικτου υγρού στις δεξαµενές
αερισµού, ανεξάρτητα από τις µεταβολές της παροχής των λυµάτων. Με τη βοήθεια δύο
υδροστατικών µεταδοτών, 1 σε κάθε τάφρο (διακρίνεται στην Εικ. 3.4.4.5),
παρακολουθείται συνεχώς η στάθµη του υγρού στις δύο δεξαµενές και τα ύψη των
υπερχειλιστών εκροής ρυθµίζονται αυτόµατα και συνεχώς, έτσι ώστε η επιφάνεια του
ανάµικτου υγρού να διατηρείται στην επιθυµητή στάθµη.
Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των δεξαµενών αερισµού για τις

ανάγκες της Α΄ Φάσης (έτος 2005). Οι υπάρχουσες δεξαµενές αερισµού (οξειδωτικές
τάφροι) προέκυψε ότι καλύπτουν επαρκώς και τις απαιτήσεις για τα φορτία σχεδιασµού
της Β΄ Φάσης (έτος 2020).

Αριθµός δεξαµενών: 2
Όγκος κάθε δεξαµενής: 4.000 m3
57
Ολικός όγκος δεξαµενών: 8.000 m3
Εισερχόµενο BOD: 4.800 Kg/d
Εισερχόµενο άζωτο: 800 Kg/d
Συγκέντρωση MLSS (αιωρούµενα στερεά ανάµικτου υγρού): 4 Kg SS / m3
Ολική µάζα ιλύος: 32.000 Kg SS (4 x 8.000 = 32.000)
Λόγος F/M (τροφής προς µικροοργανισµούς): 0,15 Kg BOD / Kg SS / d
Ηλικία ιλύος: 10 ηµέρες
Ηµερήσια απαίτηση οξυγόνου: 6.360 Kg Ο2 / d
Αριθµός ροτόρων: 8
Αριθµός µετρητών διαλυµένου οξυγόνου: 4
Αριθµός µετρητών στάθµης: 2
3.4.5 Φρεάτιο διανοµής (∆1)
Τα επεξεργασµένα λύµατα οδηγούνται από τις υπάρχουσες δεξαµενές αερισµού στο

φρεάτιο διανοµής ∆1, όπου, µέσω γειτονικού θαλάµου, η παροχή των λυµάτων
ισοκατανέµεται στις δύο δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης (της Α΄ Φάσης) µε τη
βοήθεια δύο υπερχειλιστών.
Εικόνα 3.4.5.1: Φρεάτιο διανοµής ∆1 (διακρίνονται οι υπερχειλιστές)
58
Επίσης, το φρεάτιο µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παράκαµψη των δεξαµενών

καθίζησης, µε τη βοήθεια ενός τρίτου υπερχειλιστή. Οι υφιστάµενοι υπερχειλιστές
αποτελούνται από ρυθµιζόµενες πλάκες. Το φρεάτιο είναι κατασκευασµένο µε τέτοιο
τρόπο, ώστε αν κριθεί αναγκαίο, να µπορεί να διακοπεί ολοσχερώς η ροή προς τη µία ή
την άλλη δεξαµενή καθίζησης µε τη χρήση προσωρινών ξυλοσανίδων.
3.4.6 ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης (∆Κ1 & ∆Κ2)
Σκοπός των δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης είναι:

α) η αποµάκρυνση των αιωρούµενων στερεών (βιοµάζα και αδρανή στερεά) των
δεξαµενών αερισµού, ώστε η εκροή του συστήµατος να είναι απαλλαγµένη από στερεά
που συµβάλλουν στο συνολικό BOD και
β) η πύκνωση των στερεών, ώστε να διατηρείται εύκολα η επιθυµητή
συγκέντρωση των MLSS στη δεξαµενή αερισµού µε την επανακυκλοφορία καθώς και
να είναι οικονοµική η επεξεργασία της περίσσειας ιλύος, λόγω µειωµένου όγκου της
Στις δεξαµενές τελικής καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2, κυκλικής κάτοψης, τα

επεξεργασµένα λύµατα διαχωρίζονται από την ενεργό ιλύ.
Εικόνα 3.4.6.1: ∆εξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας
59
Τα λύµατα εισάγονται στο κέντρο κάθε δεξαµενής καθίζησης από µία ειδική
διάταξη εισροής (δακτύλιος από σκυρόδεµα), που αναστρέφει τη ροή των λυµάτων και
περιορίζει την κινητική τους ενέργεια. Κατόπιν, τα επεξεργασµένα λύµατα οδηγούνται
προς την περιφέρεια της δεξαµενής, όπου υπερχειλίζουν, µέσω οδοντωτών
υπερχειλιστών, όπως φαίνεται στην εικόνα 3.4.6.2, προς το περιφερειακό κανάλι εκροής
απαλλαγµένα από στερεά (διαυγασµένα λύµατα). Ακολούθως, καταλήγουν στο φρεάτιο
εκροής, που βρίσκεται στην περιφέρεια της δεξαµενής και από εκεί οδεύουν προς την
υφιστάµενη αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου. Τα επιπλέοντα στερεά ανέρχονται στην
επιφάνεια, όπου κατακρατούνται από πετάσµατα αφρού, που βρίσκονται στην
περιφέρεια κάθε δεξαµενής καθίζησης.
Εικόνα 3.4.6.2: Υπερχείλιση επεξεργασµένων λυµάτων προς το περιφερειακό κανάλι

εκροής της δεξαµενής δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2
Ιλύς
Επειδή η ταχύτητα ροής των λυµάτων στις δεξαµενές είναι πολύ µικρή, η ιλύς
καθιζάνει. Η καθιζάνουσα ιλύς του πυθµένα συγκεντρώνεται, µέσω ενός κυκλικού
ξέστρου αναρτηµένου από περιστρεφόµενη γέφυρα, στον κώνο συλλογής ιλύος που
βρίσκεται στο κέντρο κάθε δεξαµενής. Από εκεί, µε τη βοήθεια αγωγού, οδηγείται στο
αντλιοστάσιο ανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος.
60
Σύστηµα αποµάκρυνσης αφρού
Πάνω στο ξέστρο είναι τοποθετηµένη µία λεπίδα αφρών στο επίπεδο της επιφάνειας
της δεξαµενής, η οποία συλλέγει και οδηγεί τα επιπλέοντα στερεά και τους αφρούς προς
τα πετάσµατα αφρών, που είναι τοποθετηµένα στην περιφέρεια της κάθε δεξαµενής
καθίζησης. Από εκεί, τα στερεά και οι αφροί καταλήγουν σε ειδική χοάνη συλλογής
(χοάνη συλλογής επιπλεόντων), όπως φαίνεται στην εικόνα 3.4.6.4 (σελ.62). Όταν το
ξέστρο περνά πάνω από τη χοάνη συλλογής επιπλεόντων, τότε αυτή πιέζεται και
χαµηλώνει, µε αποτέλεσµα τα λύµατα που υπερχειλίζουν να µεταφέρουν τα επιπλέοντα
στερεά και τον αφρό προς το φρεάτιο αφρών – επιπλεόντων. Το κυκλικό ξέστρο σε κάθε
µία από τις δύο δεξαµενές καθίζησης ελέγχεται τοπικά και λειτουργεί συνεχώς.
Εικόνα 3.4.6.3: Περιστρεφόµενη γέφυρα ανάρτησης ξέστρου δεξαµενής

δευτεροβάθµιας καθίζησης
Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των δεξαµενών δευτεροβάθµιας

καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2 για τις ανάγκες της Α΄ Φάσης (έτος 2005). Για τις ανάγκες της
Β΄ Φάσης (βελτίωση – επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας), κατασκευάσθηκαν 2 νέες
δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4, όπως θα περιγραφεί εκτενέστερα
στο επόµενο κεφάλαιο.
61
Παροχή αιχµής: 1.500 m3/h
∆ιάµετρος δεξαµενών: 25 m
Μέσο βάθος δεξαµενών: 2,73 m
Συνολική επιφάνεια δεξαµενών: 982 m2
Συνολικός όγκος δεξαµενών: 2.683 m3
Συνολικός µήκος υπερχειλιστών: 147 m
Υδραυλικός χρόνος παραµονής (για παροχή αιχµής): 3,2 hr
Υδραυλική επιφανειακή φόρτιση (για παροχή αιχµής): 0,76 m /hr
Επιφανειακή φόρτιση στερεών (για παροχή αιχµής): 2,7 kg SS / m2
χοάνη
Εικόνα 3.4.6.4: Χοάνη συλλογής επιπλεόντων στερεών δεξαµενής δευτεροβάθµιας

καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας
62
3.4.7 Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α1)
Σκοπός του αντλιοστασίου επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (λάσπης) είναι:

α) η επιστροφή µέρους της ιλύος που καθίζησε, από τις δεξαµενές καθίζησης πίσω στις
δεξαµενές επιλογής (αναερόβιες δεξαµενές) και τις δεξαµενές αερισµού, µέσω των
αντλιών επανακυκλοφορίας, προκειµένου να εξασφαλιστεί επαρκής συγκέντρωση της
ενεργού ιλύος (MLSS) στις δεξαµενές αερισµού και να αποφευχθεί η συσσώρευση
λάσπης στις δεξαµενές καθίζησης και
β) η αποµάκρυνση µέρους της ιλύος από τις δεξαµενές καθίζησης (περίσσεια ιλύος), για
να διατηρείται στην επιθυµητή σταθερή τιµή η συγκέντρωση της ενεργού ιλύος (MLSS)
στις δεξαµενές αερισµού και να µην αυξάνεται συνέχεια λόγω της επανακυκλοφορίας.
Από κάθε δεξαµενή τελικής καθίζησης (∆Κ1,∆Κ2) η ιλύς οδηγείται µε βαρύτητα

στο αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α1), το οποίο είναι
κατασκευασµένο από σκυρόδεµα. Μέσω του αντλιοστασίου, µέρος της ιλύος που
καθιζάνει στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, επιστρέφει µε άντληση στις
αναερόβιες δεξαµενές ως ιλύς επανακυκλοφορίας, µε τη βοήθεια υποβρύχιων αντλιών.
Το αντλιοστάσιο είναι εφοδιασµένο µε έξι αντλίες επανακυκλοφορίας της ιλύος (εκ των
οποίων οι δύο εφεδρικές) και θυροφράγµατα αποµόνωσης. Στον καταθλιπτικό αγωγό
του αντλιοστασίου είναι τοποθετηµένος αυτόµατος µετρητής παροχής της
επανακυκλοφορούσας ιλύος. Επίσης, το αντλιοστάσιο διαθέτει 2 αντλίες περίσσειας
ιλύος (εκ των οποίων η µία εφεδρική). Η περισσεύουσα ιλύς οδηγείται, µέσω
καταθλιπτικού αγωγού, στον παχυντή βαρύτητας ιλύος.
Έλεγχος λειτουργίας
Η λειτουργία των αντλιών επανακυκλοφορίας ελέγχεται αυτόµατα από το σήµα του

µετρητή παροχής λυµάτων, το µετρητή παροχής ιλύος και µέσω παραµέτρων που
εµφανίζονται στον κύριο πίνακα ελέγχου του κτιρίου ∆ιοίκησης. Εναλλακτικά, το
σύστηµα µπορεί να λειτουργήσει και µέσω χρονοπρογράµµατος από τον κύριο πίνακα
ελέγχου. Παράλληλα, ο υγρός θάλαµος του αντλιοστασίου επανακυκλοφορίας είναι
εφοδιασµένος µε ηλεκτρόδιο χαµηλής στάθµης, για να αποφεύγεται η εν ξηρώ
63
λειτουργία των αντλιών. Ενώ, η λειτουργία των αντλιών περίσσειας ιλύος ελέγχεται
αυτόµατα από ηλεκτρόδια που βρίσκονται στον παχυντή βαρύτητας καθώς και µέσω
παραµέτρων που υπάρχουν στον κύριο πίνακα ελέγχου, ώστε να αποµακρύνεται
συγκεκριµένη ποσότητα περίσσειας ιλύος σε εικοσιτετράωρη βάση.
Εικόνα 3.4.7.1: Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α1

της ΕΕΛ Καβάλας
Επιπρόσθετα, για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (βελτίωση – επέκταση της ΕΕΛ
Καβάλας), τοποθετήθηκε νέος αυτόµατος µετρητής παροχής της επανακυκλοφορούσας
ιλύος στο υφιστάµενο αντλιοστάσιο Α1, ενώ έγινε εκτροπή του υπάρχοντος σωλήνα
εκροής της περίσσειας ιλύος, ώστε αντί να καταλήγει στον υφιστάµενο παχυντή
βαρύτητας, να οδηγείται στη νέα δεξαµενή συγκέντρωσης βιολογικής ιλύος που
βρίσκεται παράπλευρα του κτιρίου εξυπηρέτησης χωνευτή. Παρακάτω δίνονται οι
παράµετροι σχεδιασµού του αντλιοστασίου επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α1
για τις ανάγκες της Α΄ Φάσης (έτος 2005).
Παράµετροι σχεδιασµού (Α΄ Φάση )
Αντλίες επανακυκλοφορίας
Αριθµός αντλιών: 6 (2 εφεδρικές)
64
∆υναµικότητα κάθε αντλίας: 180 m3/h
Αντλίες περίσσειας ιλύος
Αριθµός αντλιών: 2 (1 εφεδρική)
3.4.8 Αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου
Τα επεξεργασµένα λύµατα οδηγούνται από τις δύο δεξαµενές δευτεροβάθµιας

καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2 στον αποδέκτη (κόλπος της Καβάλας) µέσω της
αναρρυθµιστικής δεξαµενής εξόδου. Όταν τεθεί σε πλήρη λειτουργία και η τριτοβάθµια
επεξεργασία των λυµάτων, τα έργα της οποίας ολοκληρώθηκαν εντός του έτους 2009,
τότε τα επεξεργασµένα λύµατα θα διέρχονται µέσω των µονάδων κροκίδωσης,
φίλτρανσης και απολύµανσης πριν καταλήξουν στη δεξαµενή εξόδου.
Εικόνα 3.4.8.1: Αναρρυθµιστική δεξαµενή εξόδου της ΕΕΛ Καβάλας
3.5 Επεξεργασία ιλύος
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κεφαλαίου, οι γραµµές επεξεργασίας στην ΕΕΛ
Καβάλας είναι δύο: η γραµµή επεξεργασίας των λυµάτων και η γραµµή επεξεργασίας
65
της ιλύος (λάσπης). Η γραµµή επεξεργασίας της περίσσειας ιλύος περιλαµβάνει µία
σειρά διεργασιών που έχουν ως σκοπό : α) τη µείωση του όγκου της για να µειωθεί το
κόστος επεξεργασίας και διάθεσής της και β) τη σταθεροποίησή της, δηλαδή τη
µετατροπή της ιλύος σε µία αδρανή (βιολογικά σταθερή) µάζα, ώστε η διάθεσή της στο
περιβάλλον να είναι ακίνδυνη. Οι διεργασίες που χρησιµοποιούνται για τη µείωση του
όγκου της ιλύος είναι η πάχυνση και η αφυδάτωση, ενώ για τη σταθεροποίηση της
ιλύος χρησιµοποιούνται κύρια οι διεργασίες της αερόβιας και αναερόβιας χώνευσης. Η
σπουδαιότητα της επεξεργασίας της ιλύος, γίνεται αντιληπτή από το γεγονός ότι αν και
ο όγκος της είναι περίπου 1% του συνολικού όγκου των λυµάτων, απαιτεί το 25-50%
του συνολικού κόστους κατασκευής – λειτουργίας µίας εγκατάστασης επεξεργασίας
λυµάτων (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
3.5.1 Παχυντής βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος
Στον παχυντή βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας, η περίσσεια

ιλύος παχύνεται µε βαρύτητα. Η πάχυνση είναι µία διεργασία µε την οποία
επιτυγχάνεται αύξηση της περιεκτικότητας της ιλύος σε στερεά και κατ’ επέκταση
µείωση του όγκου της, αποµακρύνοντας µέρος της ποσότητας του υγρού κλάσµατος
(νερού) που περιέχει. Στις εικόνες 3.5.1.1 & 3.5.1.2 δίνεται σχέδιο παχυντή βαρύτητας
σε κάτοψη και τοµή αντίστοιχα.
Εικόνα 3.5.1.1: Κάτοψη παχυντή βαρύτητας (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006)
66
Εικόνα 3.5.1.2: Τοµή παχυντή βαρύτητας (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006)
Στον παχυντή βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας, η περίσσεια

ιλύος υφίσταται πάχυνση µε βαρύτητα σε βαθµό που η συγκέντρωση στερεών φθάνει
περίπου το 4%. Εδώ, ενδεικτικά αναφέρεται ότι, αν η περίσσεια ιλύος, που συνήθως
αντλείται από τη δεξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης µε περιεκτικότητα στερεών
0,8%, µπορεί µε πάχυνση να αποκτήσει περιεκτικότητα στερεών 4%, τότε επιτυγχάνεται
πενταπλάσια µείωση του όγκου της ιλύος (Metcalf & Eddy, 2006).
Έτσι, αρχικά η ιλύς εισέρχεται στον παχυντή µέσω ειδικής διάταξης εισόδου, µε την
οποία αντιστρέφεται η ροή της και µειώνεται η ταχύτητά της. Με τη βοήθεια µίας αργά
κινούµενης διάταξης ανάδευσης / σάρωσης, που αποτελείται από ένα διαµετρικό ξέστρο
εφοδιασµένο µε διάταξη ανάδευσης τύπου πασσάλου (κατακόρυφες ράβδοι που
περιστρέφονται µαζί µε το ξέστρο) αναδεύεται ελαφρώς η ιλύς, ώστε να εξασφαλίζεται
καλή και ταχεία συµπύκνωσή της. Η ιλύς που καθιζάνει στον πυθµένα του παχυντή
µεταφέρεται µέσω του σαρωτή πυθµένα στο κώνο συλλογής της ιλύος που βρίσκεται
στο κέντρο του παχυντή. Από εκεί, η παχυµένη ιλύς αντλείται στη δεξαµενή
οµογενοποίησης ιλύος µε τη βοήθεια υποβρύχιων αντλιών.
Επισηµαίνεται ότι το υπερκείµενο υγρό που αφαιρείται από την ιλύ κατά τη
διεργασία της πάχυνσης, υπερχειλίζει µέσω οδοντωτού υπερχειλιστή στην περιφέρεια
του παχυντή και από εκεί οδηγείται ανάντη της βιολογικής επεξεργασίας, ενώ το ξέστρο
67
ελέγχεται τοπικά και λειτουργεί σε συνεχή βάση. Για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης
(επέκταση – βελτίωση της ΕΕΛ Καβάλας), ο υφιστάµενος παχυντής βαρύτητας κρίθηκε
σκόπιµο να χρησιµοποιείται για τη µεταπάχυνση – αποθήκευση της πρωτοβάθµιας
σταθεροποιηµένης ιλύος, χωρίς να απαιτείται να γίνει κάποια επέµβαση στον παχυντή,
ενώ για την πάχυνση της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος εγκαταστάθηκαν δύο (2)
µηχανικοί παχυντές στο υφιστάµενο κτίριο αφυδάτωσης, όπως θα αναφερθεί στο
επόµενο κεφάλαιο. Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού του παχυντή
βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος, ο οποίος κατασκευάσθηκε εξαρχής για τις ανάγκες
Αριθµός παχυντών: 1
∆ιάµετρος παχυντή: 12 m
Μέσο βάθος παχυντή: 3,3 m
Επιφάνεια παχυντή: 113 m2
Όγκος παχυντή: 373 m3
Κλίση πυθµένα: 8%
Χρόνος παραµονής περίσσειας ιλύος: 4 ηµέρες
3.5.2 ∆εξαµενή οµογενοποίησης ιλύος
Η παχυµένη δευτεροβάθµια (βιολογική) ιλύς οδηγείται από τον παχυντή βαρύτητας

στη δεξαµενή οµογενοποίησης, έτσι ώστε να διαµορφωθεί ένα οµογενές µείγµα της
συµπυκνωµένης ιλύος (ποσοστό στερεών 4% περίπου). Η οµογενοποίηση
πραγµατοποιείται µε τη βοήθεια εµφύσησης αέρα από δύο (2) φυσητήρες. Οι φυσητήρες
που τροφοδοτούν το σύστηµα διάχυσης αέρα λειτουργούν εκ περιτροπής, δηλαδή 1 σε
λειτουργία και 1 σε εφεδρεία. Για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (επέκταση – βελτίωση της
ΕΕΛ Καβάλας), η υφιστάµενη δεξαµενή οµογενοποίησης θα χρησιµοποιείται για την
ανάµιξη / οµογενοποίηση της πρωτοβάθµιας χωνεµένης (σταθεροποιηµένης) ιλύος και
της παχυµένης δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος, χωρίς να απαιτείται να γίνει κάποια
επέµβαση στην υπάρχουσα δεξαµενή. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού
68
της δεξαµενής οµογενοποίησης ιλύος, η οποία κατασκευάσθηκε εξαρχής για τις ανάγκες
Παράµετροι σχεδιασµού
∆ιάµετρος δεξαµενής: 8,0 m
Επιφάνεια δεξαµενής: 50,3 m2
Όγκος δεξαµενής: 231,2 m3
Αριθµός φυσητήρων: 2 (1 εφεδρικός)
∆υναµικότητα φυσητήρων: 70 m3 / hr
Εικόνα 3.5.2.1: ∆εξαµενή οµογενοποίησης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας
3.5.3 Αφυδάτωση ιλύος
Σκοπός της αφυδάτωσης είναι η αύξηση της συγκέντρωσης των στερεών της ιλύος
σε υψηλά επίπεδα µε αποµάκρυνση της περιεχόµενης υγρασίας. Η ιλύς µετά την
αφυδάτωση είναι σε µη υγρή κατάσταση και µε µειωµένο όγκο, γεγονός που καθιστά τη
69
φόρτωση και τη µεταφορά της φθηνότερη και ευκολότερη, µειώνει το κόστος της
επεξεργασίας που τυχόν ακολουθεί (αποτέφρωση, κοµποστοποίηση κτλ.), ενώ δεν
προκαλεί ρύπανση λόγω αποστράγγισης, αν διατίθεται στο έδαφος, όπως στους Χώρους
Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Η αφυδάτωση γίνεται είτε µε φυσική εξάτµιση και αποστράγγιση του νερού της
ιλύος (κλίνες και λίµνες ξήρανσης) είτε µε διάφορα µηχανικά µέσα
(ταινιοφιλτρόπρεσσες, φυγοκέντρηση). Η επιλογή της συσκευής αφυδάτωσης
προσδιορίζεται από τον τύπο της ιλύος που θα αφυδατωθεί, τα χαρακτηριστικά του
αφυδατωµένου προϊόντος καθώς και τη διαθεσιµότητα χώρου. Έτσι, τα τελευταία
χρόνια, η αφυδάτωση της ιλύος µε µηχανικά µέσα είναι πολύ διαδεδοµένη, λόγω: α) του
περιορισµένου χώρου (κτιρίου) που απαιτεί και β) του περιορισµού στο ελάχιστο των
περιβαλλοντικών οχλήσεων (κύρια οσµών) µε την πραγµατοποίηση της αφυδάτωσης
µέσα σε κλειστό χώρο που διαθέτει σύστηµα εξαερισµού ή και απόσµησης (Στάµου,
1995). Το πιο συνηθισµένο µηχανικό µέσο αφυδάτωσης, που συναντάται και στην ΕΕΛ
Καβάλας, είναι η ταινιοφιλτρόπρεσσα, που φαίνεται στην εικόνα 3.5.3.1.
Εικόνα 3.5.3.1: Ταινιοφιλτρόπρεσσα (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006)
Η ταινιοφιλτρόπρεσσα είναι συσκευή αφυδάτωσης που χρησιµοποιεί τις αρχές της

χηµικής βελτίωσης, της αποστράγγισης µε βαρύτητα και της εφαρµογής µηχανικής
πίεσης για την αφυδάτωση της ιλύος. Αποτελείται από ατέρµονες ιµάντες – ταινίες,
ανάµεσα στις οποίες διέρχεται η ιλύς και συµπιέζεται. Ένα µέρος του νερού στην αρχή
70
της διαδικασίας διηθείται µε βαρύτητα και το υπόλοιπο µε συµπίεση. Τα βασικά

πλεονεκτήµατα της ταινιοφιλτρόπρεσσας είναι η χαµηλή κατανάλωση ενέργειας, το
χαµηλό σχετικά λειτουργικό κόστος καθώς και η παραγωγή πολύ ξηρής αφυδατωµένης
ιλύος σε υψηλές πιέσεις. Αντίθετα, τα βασικά µειονεκτήµατά της είναι ότι η απόδοσή
της επηρεάζεται πολύ από τα χαρακτηριστικά της εισερχόµενης ιλύος, ενώ το διηθητικό
µέσο παρουσιάζει µεγαλύτερη φθορά σε σχέση µε τα άλλα µηχανικά µέσα αφυδάτωσης
(Στάµου & Βογιατζής, 1994). Στην εικόνα 3.5.3.2. δίνεται το διάγραµµα ροής ενός
συστήµατος αφυδάτωσης µε ταινιοφιλτρόπρεσσα.
Εικόνα 3.5.3.2: ∆ιάγραµµα ροής συστήµατος αφυδάτωσης µε ταινιοφιλτρόπρεσσα

(Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006)
Ένα τυπικό σύστηµα ταινιοφιλτρόπρεσσας, όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα,

αποτελείται από τις αντλίες τροφοδοσίας της ιλύος, τον εξοπλισµό για τροφοδοσία του
συστήµατος µε πολυµερή, τη δεξαµενή βελτίωσης (συσσωµάτωσης) της ιλύος, την
ταινιοφιλτρόπρεσσα, τον µεταφορέα της αφυδατωµένης ιλύος καθώς και από
συστήµατα υποστήριξης (αντλίες νερών πλύσης, αεροσυµπιεστής). Τα προαναφερθέντα
τµήµατα ενός συστήµατος ταινιοφιλτρόπρεσσας εγκαθίστανται σε κατάλληλο κτίριο
εφοδιασµένο µε διάταξη µηχανικού εξαερισµού ή και απόσµησης.
71
Τρόπος λειτουργίας συστήµατος ταινιοφιλτρόπρεσσας στην ΕΕΛ Καβάλας
Στην ΕΕΛ Καβάλας, η οµογενοποιηµένη δευτεροβάθµια ιλύς, µέσω 3 αντλιών (η 1

εφεδρική) δυναµικότητας 22 m3 / hr η καθεµία, οδηγείται από τη δεξαµενή
οµογενοποίησης σε κατάλληλο κτίριο, όπου υφίσταται αφυδάτωση σε δύο (2)
ταινιοφιλτρόπρεσσες. Η λειτουργία των αντλιών ιλύος ελέγχεται αυτόµατα από το
πρόγραµµα λειτουργίας των ταινιοφιλτροπρεσσών, ενώ οι αντλίες είναι εφοδιασµένες
και µε χειρωνακτικά ρυθµιζόµενο µειωτήρα, έτσι ώστε να µπορεί να ρυθµίζεται ο όγκος
της εισερχόµενης ιλύος.
Εικόνα 3.5.3.3: Ταινιοφιλτρόπρεσσα της ΕΕΛ Καβάλας
Προσθήκη πολυηλεκτρολύτη (πολυµερούς)
Για την καλύτερη αφυδάτωση της ιλύος, γίνεται ανάµιξή της µε πολυηλεκτρολύτη
πριν την άντλησή της προς τις ταινιοφιλτρόπρεσσες. Ο πολυηλεκτρολύτης
αποθηκεύεται σε σάκους των 50 Kg και προστίθεται µε σύστηµα αναρρόφησης σε
δοχείο αποθήκευσης. Κατόπιν, οδηγείται σε δεξαµενή εφοδιασµένη µε σύστηµα
ανάµιξης (δεξαµενή ανάµιξης), όπου γίνεται αυτόµατη δοσοµέτρησή του. Από τη
δεξαµενή ανάµιξης ο πολυηλεκτρολύτης προστίθεται στην ιλύ µε τη βοήθεια 3 αντλιών
72
δοσοµέτρησης (εκ των οποίων η 1 εφεδρική), δυναµικότητας 3720 lt/hr η καθεµία,

καθώς και ενός ειδικού εξαρτήµατος για την ανάµιξη ιλύος και πολυηλεκτρολύτη
(στατικός αναµίκτης), πριν η ιλύς οδηγηθεί στις ταινιοφιλτρόπρεσσες.
Ταινιοφιλτρόπρεσσες
Η βασική λειτουργία των δύο ταινιοφιλτροπρεσσών της ΕΕΛ Καβάλας

περιλαµβάνει τις παρακάτω 2 φάσεις (Εικόνα 3.5.3.1):
Α΄ Φάση
Την φάση της στράγγισης, κατά την οποία το µίγµα ιλύος – πολυηλεκτρολύτη
τοποθετείται πάνω σε µία οριζόντια φιλτροταινία που κινείται αργά. Μία σειρά από
πλαστικές προεξοχές κατανέµουν το µίγµα οµοιόµορφα πάνω στην ταινία, έτσι ώστε να
δηµιουργηθεί ένα ισόπαχο στρώµα. Καθώς η ταινία γυρίζει αργά, το νερό στραγγίζει
µέσα από τα κενά της ταινίας.
Β΄ Φάση
Την φάση της συµπίεσης, κατά την οποία το µίγµα εγκλείεται στις δύο
φιλτροταινίες και συµπιέζεται ανάµεσα σε περιστρεφόµενα ράουλα, κάτω από
αυξανόµενη πίεση.
Η αφυδατωµένη ιλύς (µε ποσοστό στερεών περίπου 14%) οδηγείται µε σύστηµα 3

ελικοειδών µεταφορέων (2 κεκλιµένων κλίσεως 25° και ένα οριζόντιο) σε στεγασµένο
χώρο αποθήκευσης, δίπλα στο κτίριο αφυδάτωσης, όπου και αποθηκεύεται σε container.
Από το χώρο αποθήκευσης η ιλύς µεταφέρεται κατά τακτά χρονικά διαστήµατα, µε τη
βοήθεια φορτηγού της ∆.Ε.Υ.Α.Κ. (∆ηµοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης
Καβάλας) στο χώρο τελικής διάθεσής της, τον ΧΥΤΑ του ∆ήµου Καβάλας.
Επισηµαίνεται ότι, η κάθε ταινιοφιλτρόπρεσσα καθαρίζεται συνεχώς µε νερό έκπλυσης
υψηλής πίεσης από τις υπάρχουσες αντλίες βιοµηχανικού νερού, ενώ τα στραγγίδια που
προέρχονται από τη διαδικασία αφυδάτωσης της ιλύος καθώς και το νερό έκπλυσης
καταλήγουν µε βαρύτητα ανάντη της βιολογικής βαθµίδας. Παρακάτω δίνονται οι
παράµετροι σχεδιασµού αφυδάτωσης της ιλύος για τις ανάγκες της Α΄ Φάσης (έτος
2005).
73
Αριθµός ταινιοφιλτροπρεσσών: 2
Ικανότητα αφυδάτωσης κάθε πρέσσας: 20 m3 / hr
Περιεκτικότητα αφυδατωµένης ιλύος σε στερεά: 22 %
Αριθµός µονάδων πολυηλεκτρολύτη: 1
Ποσότητα προστιθέµενου πολυηλεκτρολύτη: 14 Kg/d
74
4.1 Γενικά
Στο σύνολο των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) απαιτείται πολλές

φορές η εκτέλεση έργων βελτίωσης (αναβάθµισης) των υφιστάµενων µονάδων
επεξεργασίας αλλά και έργων επέκτασης της εγκατάστασης, προκειµένου:
Nα αντιµετωπιστούν λειτουργικά προβλήµατα που µειώνουν την απόδοση της ΕΕΛ
Nα τηρούνται τα σηµερινά αλλά και τα πιθανά µελλοντικά επιτρεπόµενα όρια

εκροής σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία (Ευρωπαϊκή & Ελληνική)
Nα είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των µελλοντικών ρυπαντικών φορτίων λόγω

αύξησης του πληθυσµού.
Έτσι, στην ΕΕΛ Καβάλας, που λειτουργεί από το έτος 1990, µετά από αξιολόγηση
των λειτουργικών δεδοµένων της εγκατάστασης, για την περίοδο 1991 – 2000, κρίθηκε
αναγκαία η άµεση εκτέλεση έργων βελτίωσης των υφιστάµενων µονάδων αλλά και
έργων επέκτασης της ΕΕΛ (έργα Β΄ Φάσης). Η κατασκευή των έργων της Β΄ Φάσης,
που ανατέθηκε σε κατασκευαστική εταιρεία, ξεκίνησε το έτος 2006 και ολοκληρώθηκε
εντός του έτους 2009.
4.2 Προβλήµατα λειτουργίας που οδήγησαν στην ανάγκη βελτίωσης – επέκτασης

Με βάση τα αποτελέσµατα των µετρήσεων περιόδου 1991 − 2000 για τις κύριες
ρυπαντικές παραµέτρους (BOD5, TSS, N, P) και τις παροχές (µέση – µέγιστη),
προέκυψαν τα ακόλουθα συµπεράσµατα σχετικά µε τη λειτουργία της εγκατάστασης και
τα οποία οδήγησαν στην ανάγκη εκτέλεσης έργων βελτίωσης − επέκτασης της ΕΕΛ:
Μη τήρηση ορίων εκροής της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ
Τα όρια εκροής που ίσχυαν κατά τη περίοδο σχεδιασµού της Α΄ Φάσης της ΕΕΛ για
τον Κόλπο της Καβάλας (ΚΥΑ / 3-9-1987) καθώς και τα µέγιστα επιτρεπτά όρια εκροής
που θεσπίστηκαν µε την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για κανονικούς (µη ευαίσθητους)
αποδέκτες, όπως είναι ο Κόλπος της Καβάλας, δίνονται στον Πίνακα 4.2.1. Από την
75
ανάλυση και επεξεργασία των λειτουργικών παραµέτρων της εγκατάστασης για την
περίοδο 1991 – 2000, σύµφωνα µε στοιχεία µετρήσεων της ∆.Ε.Υ.Α.Κ. (∆ηµοτικής
Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας), προέκυψε ότι οι συγκεντρώσεις
οργανικού φορτίου (BOD5) και αιωρούµενων στερεών (SS) στην εκροή, που
αντιστοιχούν στο 90% των δειγµάτων, ανέρχονταν σε 135 mg/lt και 245 mg/lt
αντίστοιχα, τιµές αρκετά µεγαλύτερες από τα ανώτατα επιτρεπόµενα όρια της Οδηγίας
91/271/ΕΟΚ (25 και 35 mg/lt αντίστοιχα). Εποµένως, ήταν απαραίτητη η συµµόρφωση
της ΕΕΛ µε τα όρια της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ (ΚΥΑ 5673/400/97), η οποία δεν ίσχυε
κατά την κατασκευή των έργων της Α΄ Φάσης (Βασική εγκατάσταση).
Οδηγία 91/271/ΕΟΚ (ΚΥΑ

5673/400/97) Μέγιστα επιτρεπτά
Μέγιστα Ελάχιστο ποσοστό όρια εκροής (mg/lt)
Παράµετρος
επιτρεπτά όρια δειγµάτων που θα βάσει ΚΥΑ
εκροής ικανοποιούν τις 475/3-9-1987
(mg/lt) απαιτήσεις
BOD5 25 90% 40
COD 125 90% 120
SS 35 90% 70
Ν − ΝΗ3 − − 30
Πίνακας 4.2.1: Όρια εκροής Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ και Α΄ Φάσης σχεδιασµού
Περιορισµένη νιτροποίηση στις δεξαµενές αερισµού (οξειδωτικές τάφρους)
Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούµενο κεφάλαιο, παρόλο που ο αποδέκτης των

λυµάτων (Κόλπος Καβάλας) δεν έχει χαρακτηρισθεί ως ευαίσθητος, το στάδιο της
δευτεροβάθµιας (βιολογικής) επεξεργασίας έχει σχεδιασθεί για τη βιολογική
αποµάκρυνση αζώτου και φωσφόρου. Αυτό κρίθηκε αναγκαίο, γιατί η εφαρµογή ενός
δευτεροβάθµιου συστήµατος επεξεργασίας (συστήµατος ενεργού ιλύος) χωρίς
αποµάκρυνση αζώτου, θα παρουσίαζε τις εξής δυσκολίες:
Αδυναµία ελέγχου του ευτροφισµού, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα στην
περίπτωση της Καβάλας, λόγω υψηλής αισθητικής αξίας του αποδέκτη.
Λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν τα περισσότερα συστήµατα ενεργού
76
ιλύος λόγω υψηλών θερµοκρασιών κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα λύµατα της ΕΕΛ Καβάλας έχουν για µεγάλο χρονικό διάστηµα του έτους
θερµοκρασία που κυµαίνεται µεταξύ 19° − 22°C. Στις υψηλές αυτές θερµοκρασίες το
νιτροποιηµένο άζωτο απονιτροποιείται στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, µε
αποτέλεσµα την εµφάνιση του φαινοµένου της ανύψωσης ιλύος (rising sludge) και τη
µείωση σε σηµαντικό βαθµό αποµάκρυνσης των στερεών. Έτσι, η εφαρµογή ενός
συστήµατος ενεργού ιλύος που θα είχε ως στόχο µόνο την αποµάκρυνση του οργανικού
φορτίου (BOD), θα προκαλούσε σοβαρά λειτουργικά προβλήµατα τόσο στις δεξαµενές
τελικής καθίζησης όσο και στο σύνολο της δευτεροβάθµιας επεξεργασίας. Στον πίνακα
4.2.2, δίνονται τα ανώτατα επιτρεπτά όρια συγκέντρωσης αζώτου στην εκροή, σύµφωνα
µε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 91/271/ΕΟΚ και 98/15/ΕΚ (10000 – 100000 ι.π.) καθώς και
οι απαιτήσεις εκροής της Β΄ Φάσης σχεδιασµού της ΕΕΛ.
Οδηγία 91/271/ΕΟΚ & 98/15/ΕΚ

Ανώτατα Ελάχιστο ποσοστό Απαιτήσεις εκροής
Παράµετρος επιτρεπτά όρια δειγµάτων που θα Β΄ Φάσης
εκροής ικανοποιούν τις (mg/lt)
(mg/lt) απαιτήσεις
Ολικό άζωτο∗ 15 µέση ετήσια τιµή 15
Αµµωνιακό άζωτο - - 2
∗ Ολικό άζωτο είναι το άθροισµα του ολικού αζώτου κατά Kjeldahl (οργανικό και ΝΗ3), του
αζώτου των νιτρικών ιόντων και του αζώτου των νιτρωδών ιόντων
Πίνακας 4.2.2: Απαιτήσεις εκροής βάσει Οδηγιών 91/271/ΕΟΚ , 98/15/ΕΚ και

Β΄ Φάσης για τη συγκέντρωση αζώτου
Σχετικά µε τη συγκέντρωση ολικού αζώτου στην εκροή της ΕΕΛ Καβάλας,

σύµφωνα µε τα στοιχεία µετρήσεων περιόδου 1991 – 2000 της ∆.Ε.Υ.Α.Κ., προέκυψαν
τα αποτελέσµατα που δίνονται στον πίνακα 4.2.3 (δίνονται οι µέσες ετήσιες τιµές, αφού
αυτές χρησιµοποιούνται για να διαπιστωθεί αν ικανοποιούνται ή όχι οι απαιτήσεις της
ισχύουσας νοµοθεσίας). Από τα αποτελέσµατα αυτά, εξάγεται το συµπέρασµα ότι η
εγκατάσταση τα έτη 1995, 1996, 1997, 1998 δεν ικανοποιεί τα κριτήρια της ισχύουσας
77
νοµοθεσίας (Οδηγίες 91/271/ΕΟΚ & 98/15/ΕΚ, ΚΥΑ 5673/400/97) όσον αφορά τη

συγκέντρωση ολικού αζώτου στην εκροή, ενώ η συγκέντρωση του αµµωνιακού αζώτου
εµφανίζεται ιδιαίτερα υψηλή σχεδόν για το σύνολο της περιόδου 1991 – 2000 και
αρκετά µεγαλύτερη από τις απαιτήσεις εκροής της Β΄ Φάσης (2 mg/lt).
Έτος
Παράµετρος
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000
Αµµωνιακό
Μ.Ο. 2 8 10 5 24 27 24 25 3 5
άζωτο (ΝΗ3 - Ν)
Οξειδωµένο
Μ.Ο. 2 2 3 1 1 1 2 3 5 3
άζωτο (ΝΟ3 - Ν)
Ολικό άζωτο Μ.Ο. 4 10 13 6 25 28 26 28 8 8
Πίνακας 4.2.3: Μέση ετήσια τιµή συγκεντρώσεων αµµωνιακού, οργανικού και ολικού
αζώτου για την περίοδο 1991 – 2000 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Η υψηλή συγκέντρωση αµµωνιακού αζώτου στην εκροή αποδίδεται πιθανόν στην

περιορισµένη νιτροποίηση που λάµβανε χώρα στις δεξαµενές αερισµού (οξειδωτικές
τάφρους). Η αδυναµία του συστήµατος της ενεργού ιλύος να επιτύχει ικανοποιητική
νιτροποίηση µπορεί να οφειλόταν στο µικρό χρόνο παραµονής των στερεών στο
σύστηµα (ή µικρή ηλικία ιλύος Θc = 10 ηµέρες), µε τον οποίο λειτουργούσε η
εγκατάσταση καθώς και στην αδυναµία του συστήµατος αερισµού (ρότορες) να
εξασφαλίζει τη συγκέντρωση οξυγόνου που απαιτείται για τη διαδικασία της
νιτροποίησης. Μάλιστα, η αδυναµία του συστήµατος αερισµού φαίνεται να αποτελεί
καθοριστικό παράγοντα για την περιορισµένη νιτροποίηση, αφού ακόµα και κατά τις
θερινές περιόδους του χρονικού διαστήµατος 1991 – 2000, όπου οι αυξηµένες
θερµοκρασίες ευνοούν την ανάπτυξη των νιτροποιητικών βακτηρίων και εποµένως τη
διαδικασία της νιτροποίησης, οι συγκεντρώσεις του αµµωνιακού αζώτου στην εκροή
είναι ιδιαίτερα υψηλές (Μ.Ο. θερινών περιόδων 1991 − 2000 : 13,1 mg/lt).
Επίσης, σύµφωνα µε τα στοιχεία του Πίνακα 4.2.4, όπου δίνεται ο µέσος όρος των
ετών 1991 – 2000 για τις συγκεντρώσεις ολικού αζώτου στην είσοδο της βιολογικής
78
βαθµίδας και στην εκροή, παρατηρείται ότι η ΕΕΛ επιτυγχάνει σχετικά χαµηλό ποσοστό
αποµάκρυνσης ολικού αζώτου (περίπου 60%).Εποµένως,ήταν αναγκαία η αντιµετώπιση
του φαινοµένου της περιορισµένης νιτροποίησης, προκειµένου να ανταποκρίνεται η
συγκέντρωση του αµµωνιακού αζώτου στις απαιτήσεις εκροής της Β΄ Φάσης και να
βελτιωθεί η απόδοση της εγκατάστασης ως προς την αποµάκρυνση του ολικού αζώτου.
Παράµετρος Είσοδος Έξοδος (Εκροή)

Μ.Ο.
Ολικό άζωτο 38,5 mg/lt 15,6 mg/lt
1991-2000
Πίνακας 4.2.4: Μέσος όρος συγκεντρώσεων ολικού αζώτου στην είσοδο και έξοδο της
βιολογικής βαθµίδας για την περίοδο 1991 – 2000 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Υψηλά φορτία στερεών στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης
Στον Πίνακα 4.2.5 δίνονται η µέση και η µέγιστη τιµή του φορτίου στερεών (που
υπερβαίνει το 95% των δειγµάτων) για την περίοδο 1991 – 2000, ενώ στον πίνακα 4.2.6
δίνονται η µέση και η µέγιστη τιµή του φορτίου στερεών στις δεξαµενές τελικής
καθίζησης, οι οποίες συνιστώνται για τη µέθοδο του παρατεταµένου αερισµού,
σύµφωνα µε τους Metcalf & Eddy.
Παράµετρος Μονάδες Mέση τιµή (1991-2000) Μέγιστη ( > 95% )

Φορτίο στερεών
Kg SS/ m2⋅d 101,1 126,4
δεξαµενών καθίζησης
Πίνακας 4.2.5: Μέση και µέγιστη τιµή φορτίου στερεών δεξαµενών τελικής καθίζησης
της ΕΕΛ Καβάλας για την περίοδο 1991 – 2000 (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Παράµετρος Μονάδες Mέση τιµή Μέγιστη τιµή

Φορτίο στερεών
Kg SS/ m2⋅d 24 − 120 168
δεξαµενών καθίζησης
Πίνακας 4.2.6: Συνιστώµενη µέση και µέγιστη τιµή φορτίου στερεών για τη µέθοδο του
παρατεταµένου αερισµού (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006, Μηχανική
Υγρών Αποβλήτων, Τέταρτη Έκδοση, Τόµος Α΄, σελ. 861)
79
Με βάση τα στοιχεία των Πινάκων 4.2.5 και 4.2.6, γίνεται αντιληπτό ότι οι 2
δεξαµενές τελικής καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2 λειτουργούσαν κάτω από ιδιαίτερα υψηλές
φορτίσεις στερεών, µε συνέπεια να ήταν πιθανή η διαφυγή σηµαντικής ποσότητας
στερεών προς την εκροή. Άρα, κρινόταν σκόπιµη η όσο το δυνατόν πιο συντηρητική
λειτουργία των δεξαµενών τελικής καθίζησης, ώστε να µειωθεί ο κίνδυνος αυξηµένης
συγκέντρωσης στερεών στην εκροή.
Προβλήµατα αφρισµού και διόγκωσης ιλύος στις δεξαµενές αερισµού & καθίζησης
Στην επιφάνεια των δεξαµενών αερισµού και τελικής καθίζησης παρατηρούνταν

συχνά το φαινόµενο του αφρισµού της ιλύος, δηλαδή η εµφάνιση ενός πυκνού
στρώµατος αφρού σκούρου (καφέ) χρώµατος. Ακόµη, έντονο ήταν και το φαινόµενο
διόγκωσης της ιλύος, δηλαδή αύξησης του όγκου που καταλαµβάνει η ιλύς µέσα στις
δεξαµενές αερισµού και καθίζησης, µε συνέπεια την αδυναµία διαχωρισµού των
στερεών από το ανάµικτο υγρό και την κακή καθίζησή τους. Εδώ, αξίζει να επισηµανθεί
ότι, τα φαινόµενα αφρισµού και διόγκωσης της ιλύος ήταν πιο έντονα, πριν την
προσθήκη των 4 δεξαµενών επιλογής στην εγκατάσταση.
Η εµφάνιση των φαινοµένων του αφρισµού και της διόγκωσης ιλύος οφείλονταν
στην υπέρµετρη ανάπτυξη των νηµατοειδών βακτηρίων και ιδιαιτέρα των βακτηρίων
Microthrix parvicella και Nocardia, έναντι των επιθυµητών συσσωµατούµενων
µικροοργανισµών, όπως προέκυψε από την ανάλυση δειγµάτων ιλύος που πάρθηκαν
από τις δεξαµενές αερισµού της εγκατάστασης. Στο διάγραµµα 4.2.1 (σελ. 81) δίνεται η
ποσοστιαία σύνθεση νηµατοειδών βακτηρίων που προέκυψε από την ανάλυση
δειγµάτων ιλύος των δεξαµενών αερισµού και η οποία πραγµατοποιήθηκε το χρονικό
διάστηµα 1994 – 1998. ∆ιακρίνεται η κυριαρχία των βακτηρίων Microthrix parvicella
και Nocardia έναντι των υπολοίπων νηµατοειδών µικροοργανισµών.
Επισηµαίνεται ότι, το βακτήριο Microthrix parvicella κατά κύριο λόγο και

δευτερευόντως το βακτήριο Nocardia αποτελούν τους κυριότερους νηµατοειδείς
µικροοργανισµούς σε ΕΕΛ που λειτουργούν µε τη µέθοδο του παρατεταµένου
αερισµού. Η ανάπτυξη αυτών των βακτηρίων ευνοείται από την παρουσία λιπών και
ελαίων ενώ παράγουν αφρούς που δύσκολα διαλύονται µε τον καταιονισµό νερού
(Στάµου, 1995).
80
Εποµένως, ήταν αναγκαία η αντιµετώπιση των φαινοµένων του αφρισµού και της
διόγκωσης ιλύος, που είχαν ως συνέπεια να καθίσταται προβληµατική η καθίζηση των
στερεών και να διαφεύγει σηµαντική ποσότητά τους προς την εκροή, γεγονός που
επέτεινε την αδυναµία της εγκατάστασης να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις εκροής της
Ευρωπαϊκής και Ελληνικής νοµοθεσίας.
Microthrix
Άλλοι
Streptococcus parvicella
10%
10% 28%
Type 0092
10%
Type 0041 Nocardia

19% 23%
∆ιάγραµµα 4.2.1: Ποσοστιαία σύνθεση νηµατοειδών βακτηρίων σε δείγµατα ιλύος

των δεξαµενών αερισµού της ΕΕΛ Καβάλας
Έτσι, προκειµένου να αντιµετωπιστούν τα προαναφερθέντα λειτουργικά

προβλήµατα που αντιµετώπιζε η βασική εγκατάσταση της Α΄ Φάσης αλλά και να
εξυπηρετηθούν τα µελλοντικά φορτία, που αναµένονταν να είναι αυξηµένα κατά 25%
µέσα στην επόµενη εικοσαετία, κρίθηκε αναγκαία η εκτέλεση έργων βελτίωσης −
επέκτασης της ΕΕΛ (έργα Β΄ Φάσης).
4.3 Περιγραφή έργων βελτίωσης της ΕΕΛ ανά στάδιο επεξεργασίας
4.3.1. Προεπεξεργασία λυµάτων
Στο στάδιο της προεπεξεργασίας των λυµάτων έγιναν τα ακόλουθα έργα βελτίωσης
στην ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση:
Εξάµµωση – λιποσυλλογή
Ο (δίδυµος αεριζόµενος) εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης της βασικής εγκατάστασης

(Α΄ Φάση) καταργήθηκε, έγινε πλήρης καθαίρεσή του και κατασκευάσθηκε νέος στη
81
θέση του. Κύριος λόγος που οδήγησε στην καθαίρεση του παλαιού και την κατασκευή
νέου εξαµµωτή ήταν τα σηµαντικά λειτουργικά προβλήµατα που παρουσίαζε ο παλαιός
εξαµµωτής, µε συνέπεια την αδυναµία αποµάκρυνσης άµµου, χαλικιών και άλλων
στερεών υλικών.
Εικόνα 4.3.1.1: ∆ίδυµος αεριζόµενος εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης της ΕΕΛ

Καβάλας (Β΄ Φάση)
Τρόπος λειτουργίας του αεριζόµενου εξαµµωτή
Από τις εσχάρες τα λύµατα οδηγούνται στο νέο δίδυµο αεριζόµενο εξαµµωτή –
λιποσυλλέκτη. Στον εξαµµωτή, προσδίδεται ελικοειδής κίνηση στη µάζα των
εισερχόµενων λυµάτων µε παροχή αέρα µέσω διαχυτήρων. Η τροφοδοσία των
διαχυτήρων µε αέρα γίνεται από 3 φυσητήρες (1 εφεδρικός), τοποθετηµένους σε
δωµάτιο του υφιστάµενου κτιρίου µηχανηµάτων. Η ελικοειδής κίνηση των υγρών
αποβλήτων εξασφαλίζει ότι τα οργανικά στερεά των λυµάτων θα διατηρούνται σε
αιώρηση και µόνο τα σωµατίδια της ανόργανης άµµου θα καθιζάνουν στους χώρους
συγκέντρωσης άµµου (χοάνες) που βρίσκονται στον πυθµένα της δεξαµενής.
Η άµµος που καθιζάνει, αντλείται σε πλευρική διώρυγα και στη συνέχεια στο
διαχωριστή άµµου, µε τη βοήθεια 3 υποβρύχιων αντλιών άµµου (1 εφεδρική στην
82
αποθήκη),τοποθετηµένων στις δύο ανεξάρτητες παλινδροµικές γέφυρες του εξαµµωτή.

Στον διαχωριστή, η άµµος χωρίζεται από τα στραγγίδια, για να καταλήξει στο δοχείο
αποθήκευσης άµµου (Εικόνα 4.3.1.3). Τόσο η άµµος όσο και τα προϊόντα της
εσχάρωσης αποθηκεύονται σε σιλό, απ’ όπου µεταφέρονται σε ελεγχόµενο χώρο
διάθεσης απορριµµάτων. Τα στραγγίδια επιστρέφουν στην κύρια ροή των λυµάτων
ανάντη των µονάδων της βιολογικής επεξεργασίας.
Εικόνα 4.3.1.2: ∆ιαχυτήρες εξαµµωτή της ΕΕΛ Καβάλας
Εικόνα 4.3.1.3: ∆ιαχωριστής άµµου και δοχείο αποθήκευσης άµµου
83
Τρόπος λειτουργίας του λιποσυλλέκτη
Οι λιποσυλλέκτες είναι παράλληλα κανάλια ροής ενσωµατωµένα στις δεξαµενές

εξάµµωσης. Λόγω της πρόσφυσης των φυσαλίδων αέρα που διοχετεύονται στη
δεξαµενή εξάµµωσης, τα σωµατίδια του λίπους επιπλέουν στην επιφάνεια του
λιποσυλλέκτη. Τα επιπλέοντα λίπη µε τη βοήθεια ενός ξέστρου, αναρτηµένου από την
καθεµία παλινδροµική γέφυρα, οδηγούνται προς το αντίστοιχο φρεάτιο λιπών (Εικόνες
4.3.4 & 4.3.5). Τα δύο φρεάτια λιπών είναι εφοδιασµένα µε σύστηµα στράγγισης, όπου
τα στραγγίδια διαχωρίζονται από τα λίπη και επιστρέφουν στην κύρια ροή των λυµάτων
ανάντη των µονάδων της βιολογικής επεξεργασίας. Τα λίπη που συγκεντρώνονται στα
αντίστοιχα φρεάτια, αποµακρύνονται περιοδικά µε τη βοήθεια βυτιοφόρου.
Εικόνα 4.3.1.4: Λειτουργία ξέστρου παλινδροµικής γέφυρας για τη συλλογή

και µετακίνηση λιπών προς το αντίστοιχο φρεάτιο
Έλεγχος λειτουργίας εξαµµωτή / λιποσυλλέκτη
Η λειτουργία του εξαµµωτή − λιποσυλλέκτη ελέγχεται µέσω σήµατος από τον

µετρητή της παροχής λυµάτων στο δίαυλο Parshall και από χρονοδιακόπτες. Επίσης,
ανάντη των δύο διαµερισµάτων εξάµµωσης/λιποσυλλογής υπάρχουν θυροφράγµατα
αποµόνωσης. Με κατάλληλο χειρισµό των ανωτέρω θυροφραγµάτων είναι δυνατή είτε η
84
παράκαµψη ενός εκ των δύο διαµερισµάτων εξάµµωσης/λιποσυλλογής είτε η πλήρης

παράκαµψή τους, οπότε τα λύµατα, µετά την εσχάρωση, καταλήγουν απευθείας στη νέα
δεξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού του
εξαµµωτή − λιποσυλλέκτη για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Εικόνα 4.3.1.5: Φρεάτιο λιπών
Αριθµός διαµερισµάτων: 2
Συνολικός όγκος εξαµµωτή: 147 m3
Ωφέλιµο βάθος: 2,75 m
Λόγος µήκους προς πλάτος: 4 (= 12 / 3)
Χρόνος παραµονής στην παροχή αιχµής: 4,1 min
Συνολική επιφάνεια λιποσυλλογής: 52 m2
Αριθµός αντλιών άµµου: 3 (1 εφεδρική στην αποθήκη)
85
∆υναµικότητα κάθε αντλίας: 20 m3/hr
Aριθµός φυσητήρων: 3 (1 εφεδρικός)
∆υναµικότητα κάθε φυσητήρα: 220 m3/hr
Ειδική απόδοση αερισµού: 16,9 Nm3/h/m
Aριθµός δοχείων άµµου: 6 των 1.100lt
Αποθηκευτική ικανότητα δοχείων άµµου: 8,3 ηµέρες
Αριθµός φρεατίων λιπών: 2
Συνολικός όγκος φρεατίων λιπών: 67 m3
Αποθηκευτική ικανότητα φρεατίων λιπών: 9,5 ηµέρες
∆ιώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου (∆ίαυλος Parshall)
Στη διώρυγα µέτρησης παροχής εισόδου τοποθετήθηκε νέος µετρητής παροχής

λυµάτων σε αντικατάσταση του υπάρχοντος.
4.3.2. ∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία
Στο στάδιο της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) επεξεργασίας των λυµάτων έγιναν τα

ακόλουθα έργα βελτίωσης στην ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση:
Αναερόβιες δεξαµενές για βιολογική αποµάκρυνση φωσφόρου
Αυξήθηκε το ύψος του φρεατίου τροφοδοσίας / εισροής των δεξαµενών κατά 10

εκατοστά, αφού η στάθµη στο φρεάτιο για την παροχή αιχµής θα έφτανε στα +37,79m
και η στέψη του ήταν µόλις στα +38,00m. Παράλληλα, αυξήθηκε και το ύψος του
υπερχειλιστή του φρεατίου τροφοδοσίας / εισροής στη στάθµη +37,85m.
Οξειδωτικές τάφροι (∆εξαµενές αερισµού)
Στις οξειδωτικές τάφρους τοποθετήθηκαν 4 νέοι αυτοκαθαριζόµενοι µετρητές

διαλυµένου οξυγόνου, δύο σε κάθε δεξαµενή, καθώς και 2 νέοι µετρητές στάθµης.
Επίσης, έγιναν όλες οι απαραίτητες επεµβάσεις στους υφιστάµενους αεριστήρες –
86
ρότορες, προκειµένου να εξασφαλίζεται ο συνεχής αερισµός των λυµάτων, που είναι

απαραίτητος για την πραγµατοποίηση των βιολογικών διεργασιών στις δεξαµενές
αερισµού (αποµάκρυνση οργανικών ουσιών & νιτροποίηση). Για τις ανάγκες της Β΄
Φάσης, η ΕΕΛ Καβάλας διαστασιολογήθηκε έτσι ώστε να λειτουργεί µε λόγο F/M <
0,12 Kg BOD/Kg MLVSS/d και µεγάλους χρόνους αερισµού. Με αυτόν τον τρόπο
(µέθοδος παρατεταµένου αερισµού) επιτυγχάνεται υψηλός βαθµός καθαρισµού των
λυµάτων, ενώ και η παραγόµενη ιλύς (λάσπη) είναι επαρκώς σταθεροποιηµένη (ηλικία
ιλύος µεγαλύτερη από 15 ηµέρες). Στη συνέχεια δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των
δεξαµενών αερισµού για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Αριθµός δεξαµενών: 2 υφιστάµενες
Όγκος κάθε δεξαµενής: 4.000 m3
Ολικός όγκος δεξαµενών: 8.000 m3
Εισερχόµενο BOD: 3.965 Kg/d
Εισερχόµενο άζωτο: 1.020 Kg/d
Υδραυλικός χρόνος παραµονής: 9,5 ώρες
Συγκέντρωση MLSS (αιωρούµενα στερεά ανάµικτου υγρού): 4,4 – 4,6 Kg SS / m3
Λόγος F/M (τροφής προς µικροοργανισµούς): 0,114 – 0,119 Kg BOD / Kg SS / d
Περίσσεια ιλύος: 1.818 – 1.923 Kg / d
Ηλικία ιλύος: 15,2 ηµέρες
Οργανικό φορτίο: 0,52 Kg BOD / m3 / d
Ηµερήσια απαίτηση οξυγόνου: 8.135 Kg Ο2 / d
Αριθµός ροτόρων: 8 υφιστάµενοι µήκους 9m
Ικανότητα παροχής οξυγόνου ανά ρότορα: 64,8 Kg Ο2 / hr
Ειδική ικανότητα παροχής οξυγόνου: 2,98 Kg Ο2 / Kg BOD
Αριθµός µετρητών διαλυµένου οξυγόνου: 4 νέοι
87
Αριθµός µετρητών στάθµης: 2 νέοι
Φρεάτιο διανοµής (∆1)
Στο φρεάτιο διανοµής (∆1), µέσω του οποίου η παροχή των λυµάτων µοιράζεται
στις δεξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης, τοποθετήθηκε και τέταρτος
υπερχειλιστής από ρυθµιζόµενη ανοξείδωτη πλάκα, στη θέση υφιστάµενου προσωρινού
τοιχείου. Έτσι, το ήµισυ της παροχής των λυµάτων οδηγείται στο νέο φρεάτιο διανοµής
∆2, που βρίσκεται ανάντη των δύο νέων δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 &
∆Κ4. Επιπρόσθετα, στο φρεάτιο τοποθετήθηκε νέος αυτόµατος µετρητής συγκέντρωσης
των MLSS (αιωρούµενων στερεών ανάµικτου υγρού).
Αριθµός υπερχειλιστών: 4 (3 υπάρχοντες & 1 νέος)
4.3.3. Επεξεργασία ιλύος
Στο στάδιο της επεξεργασίας της ιλύος έγιναν τα ακόλουθα έργα βελτίωσης στην
ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση:
Αφυδάτωση ιλύος
Στο σύστηµα αφυδάτωσης της ιλύος µε ταινιοφιλτρόπρεσσα, εγκαταστάθηκαν νέα

µονάδα πολυηλεκτρολύτη και νέες αντλίες δοσοµέτρησης, προκειµένου να επιτευχθεί
πιο αποτελεσµατική αφυδάτωση της ιλύος. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι
σχεδιασµού αφυδάτωσης της ιλύος για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Εισερχόµενη ιλύς: 4.230 Kg SS
Ποσότητα αφυδατωµένης ιλύος: 30 m3 / d
Συγκέντρωση αφυδατωµένης ιλύος σε στερεά: 20%
Αριθµός ταινιοφιλτροπρεσσών: 2 υφιστάµενες
Ικανότητα αφυδάτωσης κάθε πρέσσας: 11 – 18 m3 / hr
88
Αριθµός µονάδων πολυηλεκτρολύτη: 1 νέα
Αριθµός αντλιών δοσοµέτρησης: 3 (1 εφεδρική) νέες
∆υναµικότητα κάθε αντλίας δοσοµέτρησης: 3.720 lt/hr
4.4 Περιγραφή έργων επέκτασης της ΕΕΛ ανά στάδιο επεξεργασίας
4.4.1 Πρωτοβάθµια επεξεργασία
Σκοπός της πρωτοβάθµιας επεξεργασίας (καθίζησης) είναι η αποµάκρυνση µε

βαρύτητα των αιωρούµενων στερεών, οργανικών και ανόργανων, µεγέθους 0,1− 0,001
mm, έτσι ώστε να µειωθεί το ρυπαντικό φορτίο (BOD και SS) που οδηγείται προς τις
επόµενες µονάδες της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) επεξεργασίας (Στάµου &
Βογιατζής,1994). Τα έργα επέκτασης στην ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση, που
αφορούσαν το στάδιο της πρωτοβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων, περιελάµβαναν
την κατασκευή:
Μίας (1) δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης και
ενός (1) αντλιοστασίου πρωτοβάθµιας ιλύος.
4.4.1.1. ∆εξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης
Οι δεξαµενές πρωτοβάθµιας καθίζησης σχεδιάζονται συνήθως για αποµάκρυνση

50−70% του φορτίου των αιωρούµενων στερεών (SS) και 25−40% του οργανικού
φορτίου (BOD) (Metcalf &Eddy, 2006). Έτσι, στην ΕΕΛ Καβάλας, τα λύµατα από το
δίδυµο αεριζόµενο εξαµµωτή − λιποσυλλέκτη οδηγούνται στη νέα δεξαµενή
πρωτοβάθµιας καθίζησης, που κατασκευάσθηκε παράπλευρα της µονάδας εξάµµωσης −
λιποσυλλογής. Εκεί, γίνεται η αποµάκρυνση µέρους των αιωρούµενων στερεών (~ 65%)
και του BOD (~ 35%) µε βαρύτητα.
Τα λύµατα εισέρχονται στο κέντρο της δεξαµενής καθίζησης µέσω κατάλληλης

διάταξης εισόδου, η οποία αντιστρέφει τη ροή των λυµάτων και περιορίζει την κινητική
89
τους ενέργεια. Επειδή η ταχύτητα των λυµάτων είναι µικρή, λαµβάνει χώρα η καθίζηση
των βαρύτερων αιωρούµενων στερεών. Στη συνέχεια, τα λύµατα οδηγούνται προς την
περιφέρεια της δεξαµενής, όπου υπερχειλίζουν µέσω οδοντωτού υπερχειλιστή προς το
περιφερειακό κανάλι εκροής. Τα επεξεργασµένα λύµατα διέρχονται πάνω από τον διπλό
υπερχειλιστή εξόδου και µέσω του φρεατίου εκροής, το οποίο βρίσκεται στην εξωτερική
πλευρά της δεξαµενής καθίζησης, οδηγούνται στη διώρυγα µέτρησης της παροχής
εισόδου (δίαυλος Parshall). Όλα τα επιπλέοντα υλικά ανέρχονται στην επιφάνεια, όπου
και συγκρατούνται από πετάσµατα αφρού, τοποθετηµένα κατά µήκος της περιµέτρου
της δεξαµενής καθίζησης.
Εικόνα 4.4.1.1.1: ∆εξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης της ΕΕΛ Καβάλας
Ξέστρο
Το διαµετρικό κυκλικό ξέστρο συγκεντρώνει τα καθιζάνοντα στερεά στον κώνο

συλλογής ιλύος, που βρίσκεται στο κέντρο της δεξαµενής καθίζησης, απ’ όπου
οδηγούνται, µέσω αγωγού, στο παραπλήσιο αντλιοστάσιο πρωτοβάθµιας ιλύος και από
εκεί προς το νέο παχυντή βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος. Επίσης, πάνω στο ξέστρο
είναι τοποθετηµένη µία λεπίδα αφρών, η οποία οδηγεί τα επιπλέοντα στερεά και τους
αφρούς προς τα πετάσµατα αφρών που βρίσκονται στην περιφέρεια της δεξαµενής, για
90
να καταλήξουν τελικά στη χοάνη συλλογής αφρών. Όταν το ξέστρο περνάει πάνω από
τη χοάνη συλλογής αφρών, αυτή πιέζεται και χαµηλώνει, µε συνέπεια τα λύµατα που
υπερχειλίζουν, να µεταφέρουν τα επιπλέοντα στερεά και τον αφρό προς το αντίστοιχο
φρεάτιο (φρεάτιο αφρού), απ’ όπου αντλούνται κατά τακτά χρονικά διαστήµατα και
αποµακρύνονται από την εγκατάσταση.
Λεπίδα
αφρών
χοάνη
Εικόνα 4.4.1.1.2: Ξέστρο δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης της ΕΕΛ Καβάλας

(διακρίνονται η λεπίδα αφρών και η χοάνη συλλογής αφρών)
Έλεγχος λειτουργίας
Στην είσοδο της δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης υπάρχει φρεάτιο εφοδιασµένο

µε 4 θυροφράγµατα αποµόνωσης, όπου µε κατάλληλο χειρισµό τους είναι δυνατή είτε η
διέλευση των λυµάτων από τον εξαµµωτή και κατόπιν από τη δεξαµενή πρωτοβάθµιας
καθίζησης είτε η παράκαµψη του εξαµµωτή είτε η παράκαµψη της δεξαµενής
πρωτοβάθµιας καθίζησης. Επίσης, το κυκλικό ξέστρο της δεξαµενής ελέγχεται τοπικά
και λειτουργεί συνεχώς. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού της δεξαµενής
πρωτοβάθµιας καθίζησης για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
91
Παροχή αιχµής: 2.160 m3/h
∆ιάµετρος δεξαµενής: 28 m
Μέσο βάθος δεξαµενής: 4,20 m
Συνολική επιφάνεια δεξαµενής: 616 m2
Συνολικός όγκος δεξαµενής: 2.586 m3
Μήκος υπερχειλιστών: 165 m
Υδραυλικός χρόνος παραµονής (για παροχή σχεδιασµού): 3,1 hr
Υδραυλική επιφανειακή φόρτιση (για παροχή σχεδιασµού): 32,5 m3/ m2/d
Υδραυλικό φορτίο υπερχειλιστή (για παροχή αιχµής): 13,1 m3/ m2/hr
Aποµάκρυνση οργανικών ουσιών (BOD): 35%
Aποµάκρυνση αιωρούµενων στερεών (SS): 65%
Aποµάκρυνση αζώτου (Ν): 10%
Aποµάκρυνση φωσφόρου (P): 10%
Εκροή προς βιολογικό επιλογέα και αντιδραστήρα
BOD: 3.965 Kg/d Ν: 1.020 Kg/d
SS: 1.911 Kg/d P: 228 Kg/d
Ποσότητα καθιζάνουσας ιλύος
BOD: 2.135 Kg/d
SS: 3.549 Kg/d
4.4.1.2. Αντλιοστάσιο πρωτοβάθµιας ιλύος
Σκοπός του αντλιοστασίου πρωτοβάθµιας ιλύος είναι η άντληση της ιλύος που έχει
καθιζήσει στη δεξαµενή πρωτοβάθµιας καθίζησης προς τον παχυντή βαρύτητας
πρωτοβάθµιας ιλύος. Το αντλιοστάσιο διαθέτει δύο αντλίες, εκ των οποίων η µία είναι
92
εφεδρική. Η λειτουργία των αντλιών πρωτοβάθµιας ιλύος ελέγχεται αυτόµατα µέσω

σήµατος από το µετρητή παροχής λυµάτων.
Αριθµός αντλιών: 2
∆υναµικότητα κάθε αντλίας: 20 m3 / hr
4.4.2 ∆ευτεροβάθµια επεξεργασία
Τα έργα επέκτασης στην ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση, που αφορούσαν το

στάδιο της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) επεξεργασίας των λυµάτων, περιελάµβαναν
την κατασκευή:
∆ύο (2) νέων δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4,
ενός (1) νέου φρεατίου διανοµής (∆2), µέσω του οποίου, το ήµισυ της παροχής των
λυµάτων ισοκατανέµεται στις δύο νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης και
ενός (1) νέου αντλιοστασίου επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α2).
4.4.2.1. Φρεάτιο διανοµής (∆2)
Μέρος της παροχής των λυµάτων και πιο συγκεκριµένα το ήµισυ της παροχής,
οδηγείται από το φρεάτιο διανοµής ∆1 στο νέο φρεάτιο διανοµής ∆2. Από εκεί
ισοκατανέµεται στις δύο νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4 µέσω
δύο υπερχειλιστών (Εικόνα 4.4.2.1.1). Οι υπερχειλιστές αποτελούνται από ρυθµιζόµενες
ανοξείδωτες πλάκες, ενώ στο φρεάτιο υπάρχουν 2 θυροφράγµατα αποµόνωσης, έτσι
ώστε, αν κριθεί αναγκαίο, η ροή προς την µία (∆Κ3) ή την άλλη (∆Κ4) δεξαµενή
δευτεροβάθµιας καθίζησης να µπορεί να διακοπεί ολοσχερώς. Παρακάτω, δίνονται οι
παράµετροι σχεδιασµού του φρεατίου διανοµής (∆2) για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος
2020).
Αριθµός υπερχειλιστών: 2
Αριθµός θυροφραγµάτων: 2
93
Εικόνα 4.4.2.1.1: Φρεάτιο διανοµής ∆2 της ΕΕΛ Καβάλας (διακρίνονται οι

υπερχειλιστές)
4.4.2.2. ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης (∆Κ3 &∆Κ4)
Για την κάλυψη των αναγκών επέκτασης της ΕΕΛ Καβάλας, κατασκευάσθηκαν δύο
(2) επιπλέον δεξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης, οι ∆Κ3 & ∆Κ4. Ο τρόπος
και ο έλεγχος λειτουργίας των δεξαµενών δευτεροβάθµιας καθίζησης έχει περιγραφεί
αναλυτικά στο αµέσως προηγούµενο κεφάλαιο, κατά το οποίο έγινε εκτενής αναφορά
στη λειτουργία των δεξαµενών καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2 της βασικής εγκατάστασης (Α΄
Φάση).
Στη συνέχεια, παρατίθενται εικόνες των νέων δεξαµενών τελικής καθίζησης ∆Κ3 &
∆Κ4 κατά τη φάση κατασκευής τους (Εικόνα 4.4.2.2.1), µετά την ολοκλήρωση του
σκελετού τους (σκελετός από οπλισµένο σκυρόδεµα) (Εικόνα 4.4.2.2.2) καθώς και κατά
τη φάση λειτουργίας τους (Εικόνα 4.4.2.2.3). Οι δύο νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας
καθίζησης τέθηκαν σε πλήρη λειτουργία εντός του έτους 2009 (Απρίλιος 2009), µετά
την ολοκλήρωση των έργων βελτίωσης − επέκτασης της εγκατάστασης και την
παρέλευση της εξάµηνης περιόδου δοκιµαστικής λειτουργίας.
94
Εικόνα 4.4.2.2.1: ∆εξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ4 κατά τη φάση

κατασκευής (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Εικόνα 4.4.2.2.2: ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4 µετά την
ολοκλήρωση του σκελετού τους (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
95
Εικόνα 4.4.2.2.3: ∆εξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ3 & ∆Κ4 της ΕΕΛ
Καβάλας σε λειτουργία
Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού των δεξαµενών τελικής καθίζησης

για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Αριθµός δεξαµενών: 4 (2 υπάρχουσες & 2 νέες)
∆ιάµετρος δεξαµενών: 25 m
Μέσο βάθος δεξαµενών: 2,73m οι υπάρχουσες & 3,70m οι νέες
Συνολική επιφάνεια δεξαµενών: 1.963 m2
Συνολικός όγκος δεξαµενών: 6.315 m3 (2.683 + 3.632)
Συνολικός µήκος υπερχειλιστών: 294 m
Υδραυλικός χρόνος παραµονής (για παροχή σχεδιασµού): 7,6 hr
Υδραυλική επιφανειακή φόρτιση (για παροχή σχεδιασµού): 10,2 m3/ m2/d
96
Επιφανειακή φόρτιση στερεών (για παροχή σχεδιασµού): 100 kg SS / m2 / hr
Υδραυλικό φορτίο υπερχειλιστή (για παροχή αιχµής): 7,3 kg SS / m2 / hr
4.4.2.3. Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος (Α2)
Προκειµένου να εξυπηρετηθούν οι δύο νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης

∆Κ3 & ∆Κ4, κατασκευάσθηκε ένα (1) επιπλέον αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και
περίσσειας ιλύος (Α2). Το νέο αντλιοστάσιο Α2 κατασκευάσθηκε από σκυρόδεµα, όπως
και το υπάρχον αντλιοστάσιο Α1. Είναι εφοδιασµένο µε έξι αντλίες επανακυκλοφορίας
της ιλύος (οι 2 εφεδρικές), µε τη βοήθεια των οποίων, µέρος της ιλύος που καθιζάνει
στις 2 νέες δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, επιστρέφει µε άντληση στην πρώτη
από τις 4 εν σειρά αναερόβιες δεξαµενές αποµάκρυνσης του φωσφόρου. Επίσης, το νέο
αντλιοστάσιο Α2 διαθέτει 2 αντλίες περίσσειας ιλύος (η 1 εφεδρική), µε τη βοήθεια των
οποίων, η περισσεύουσα ιλύς οδηγείται, µέσω καταθλιπτικού αγωγού, στη δεξαµενή
συγκέντρωσης βιολογικής ιλύος, παράπλευρα του κτιρίου εξυπηρέτησης χωνευτή.
Εικόνα 4.4.2.3.1: Αντλιοστάσιο επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α2
Αξίζει να τονιστεί ότι, κατά την εκτέλεση των έργων της Β΄ Φάσης, στον
καταθλιπτικό αγωγό του νέου αντλιοστασίου Α2 τοποθετήθηκε αυτόµατος µετρητής
97
παροχής της επανακυκλοφορούσας ιλύος, ενώ στο υπάρχον αντλιοστάσιο Α1

αντικαταστάθηκε ο υφιστάµενος µετρητής µε νέο. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι
σχεδιασµού των 2 αντλιοστασίων Α1 & Α2 για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Αντλίες επανακυκλοφορίας
Υφιστάµενο αντλιοστάσιο Α1
Αριθµός αντλιών : 6 (2 εφεδρικές)
Νέο αντλιοστάσιο Α2
Αριθµός αντλιών: 6 (2 εφεδρικές)
Συνολική αντλητική ικανότητα: 1.476 m3/h
Ικανότητα επανακυκλοφορίας: 177% της παροχής σχεδιασµού
Αντλίες περίσσειας ιλύος
Παραγόµενη περίσσεια ιλύος : 1.923 Kg SS/d
Όγκος περίσσεια ιλύος : 229 m3/d
Υφιστάµενο αντλιοστάσιο Α1
Νέο αντλιοστάσιο Α2
98
4.4.3 Τριτοβάθµια επεξεργασία
4.4.3.1. Γενικά
Ως τριτοβάθµια επεξεργασία ορίζεται η επιπρόσθετη επεξεργασία που απαιτείται

για την αποµάκρυνση αιωρούµενων, κολλοειδών και διαλυµένων συστατικών, τα οποία
παραµένουν στη µάζα των υγρών αποβλήτων µετά και τη δευτεροβάθµια επεξεργασία
τους. Η ανάγκη για τριτοβάθµια επεξεργασία των λυµάτων βασίζεται σε έναν ή
περισσότερους από τους ακόλουθους παράγοντες:
Την ανάγκη να αποµακρυνθούν τα οργανικά συστατικά και τα ολικά αιωρούµενα

στερεά σε βαθµό µεγαλύτερο από αυτόν που µπορεί να επιτευχθεί µέσω του σταδίου
της δευτεροβάθµιας επεξεργασίας, προκειµένου να ικανοποιηθούν οι περισσότερο
αυστηρές απαιτήσεις εκροής για διάθεση και επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων.
Την ανάγκη να αποµακρυνθούν τα υπολειµµατικά ολικά αιωρούµενα στερεά έτσι

ώστε να είναι πιο αποτελεσµατική η απολύµανση των επεξεργασµένων λυµάτων.
Την ανάγκη να αποµακρυνθούν τα θρεπτικά (άζωτο, φώσφορος) σε βαθµό

µεγαλύτερο από αυτόν που µπορεί να επιτευχθεί µέσω των συµβατικών διεργασιών
επεξεργασίας, προκειµένου να περιοριστεί το φαινόµενο του ευτροφισµού σε
ευαίσθητους υδάτινους αποδέκτες.
Την ανάγκη να αποµακρυνθούν συγκεκριµένα ανόργανα (π.χ. βαρέα µέταλλα) και

οργανικά συστατικά, έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι πιο αυστηρές απαιτήσεις
απόρριψης και επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων εκροών µε διάθεσή τους
στο έδαφος και σε επιφανειακούς υδάτινους αποδέκτες.
Την ανάγκη να αποµακρυνθούν συγκεκριµένα ανόργανα (π.χ. βαρέα µέταλλα,

οξείδια του πυριτίου) και οργανικά συστατικά για βιοµηχανική επαναχρησιµοποίηση
των λυµάτων (Metcalf & Eddy, 2006).
Έτσι, στην ΕΕΛ Καβάλας, κατά το σχεδιασµό των έργων βελτίωσης − επέκτασης
της εγκατάστασης (Β΄ Φάση), έγινε πρόβλεψη για τη µελλοντική κατασκευή µονάδας
τριτοβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων, έτσι ώστε να βελτιωθεί η τελική εκροή των
επεξεργασµένων λυµάτων και να καταστεί δυνατή αρχικά η επαναχρησιµοποίησή τους
99
για «περιορισµένη» και µελλοντικά για «απεριόριστη» άρδευση µε την κατασκευή των
απαιτούµενων έργων επέκτασης (επέκταση της µονάδας απολύµανσης). Στους πίνακες
4.4.3.1.1. & 4.4.3.1.2, δίνονται οι απαιτήσεις εκροής µετά την τριτοβάθµια επεξεργασία
των λυµάτων, προκειµένου να είναι δυνατή η επαναχρησιµοποίησή τους για
«περιορισµένη» και «απεριόριστη» άρδευση αντίστοιχα. Αξίζει να επισηµανθεί ότι τα
όρια εκροής για την περίπτωση της «απεριόριστης» άρδευσης αντιστοιχούν στα όρια
εκροής που έχουν προταθεί από το ΕΜΠ (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο) στο
Υ.ΠΕ.ΧΩ.∆Ε. και είναι περίπου ισοδύναµα µ’ αυτά που θέτει η πολιτεία της
Καλιφόρνια (ΗΠΑ) για «απεριόριστη» άρδευση.

BOD5 mg/lt 10
TSS mg/lt 10
# FC/100 ml 100
Ολικά κολοβακτηρίδια
# TC/100 ml 500
επεξεργασία των λυµάτων, για επαναχρησιµοποίησή τους για
«περιορισµένη» άρδευση (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Η κατασκευή της µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας ξεκίνησε το έτος 2007 και

ολοκληρώθηκε εντός του έτους 2009, δηλαδή εντός του έτους όπου ολοκληρώθηκε και
η βελτίωση − επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας, παρόλο που η κατασκευή της δεν
εντάσσονταν στα έργα της Β΄ Φάσης (έργα βελτίωσης − επέκτασης). Την παρούσα
χρονική στιγµή, η λειτουργία της µονάδας βρίσκεται σε δοκιµαστικό στάδιο.
Παρακάτω, γίνεται αναλυτική περιγραφή των επιµέρους µονάδων από τις οποίες
αποτελείται η µονάδα τριτοβάθµιας επεξεργασίας.
100

BOD5 mg/lt 10
TSS mg/lt 10
# FC/100 ml 15
# FC/100 ml 100
(µέγιστη τιµή)
επεξεργασία των λυµάτων και τη µελλοντική επέκταση της µονάδας
απολύµανσης, για επαναχρησιµοποίησή τους για «απεριόριστη»
άρδευση (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
4.4.3.2. Μονάδες τριτοβάθµιας επεξεργασίας
H µονάδα τριτοβάθµιας επεξεργασίας, που καλύπτει τα φορτία σχεδιασµού της Β΄

Φάσης, αποτελείται από τις ακόλουθες επιµέρους µονάδες:
Μονάδα κροκίδωσης & φίλτρανσης (περιλαµβάνει και το κτίριο χηµικών).
Μονάδα απολύµανσης.
4.4.3.2.1 Μονάδα κροκίδωσης & φίλτρανσης
Η µονάδα κροκίδωσης & φίλτρανσης αποτελείται από:
α) Το σύστηµα προσθήκης χηµικών (άλατα αργιλίου ή σιδήρου),
β) τη δεξαµενή ταχείας µίξης,
γ) τις δεξαµενές κροκίδωσης και
δ) τη µονάδα διύλισης µε φίλτρο τύπου οριζόντιου περιστρεφόµενου τυµπάνου.
101
Όταν η µονάδα τεθεί σε πλήρη λειτουργία, τότε τα λύµατα, µετά την έξοδό τους από
τις 4 δεξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης, θα οδηγούνται στη µονάδα
κροκίδωσης & φίλτρανσης. Η µονάδα περιλαµβάνει τη δεξαµενή ταχείας µίξης, 3 εν
σειρά δεξαµενές κροκίδωσης και 2 µηχανικά φίλτρα (σε παράλληλη διάταξη) ειδικά για
την επεξεργασία λυµάτων. Επίσης, στη µονάδα συµπεριλαµβάνεται και το κτίριο
χηµικών, στο οποίο είναι εγκατεστηµένος όλος ο απαραίτητος εξοπλισµός για την
αποθήκευση και τη δοσοµέτρηση χηµικών (κροκιδωτικού & πολυηλεκτρολύτη), ώστε
να επιτυγχάνεται η επαρκής επεξεργασία της εκροής.
Εικόνα 4.4.3.2.1.1: Κτίριο χηµικών (διακρίνεται η δεξαµενή αποθήκευσης

διαλύµατος χλωριούχου πολυαργιλίου όγκου 10.000 lt)
Σύστηµα προσθήκης χηµικών
Πριν τη φίλτρανση (διύλιση) των λυµάτων, θα γίνεται δοσοµέτρηση και προσθήκη:
∆ιαλύµατος χλωριούχου πολυαργιλίου (PAC).
∆ιαλύµατος πολυηλεκτρολύτη.
102
Η προσθήκη του διαλύµατος χλωριούχου πολυαργιλίου θα γίνεται στη δεξαµενή

ταχείας µίξης, µε τη βοήθεια του συστήµατος αποθήκευσης και δοσοµέτρησης
χλωριούχου πολυαργιλίου που αποτελείται από:
∆εξαµενή αποθήκευσης ενεργού όγκου 10.000lt.
∆ύο (2) δοσοµετρικές αντλίες (η 1 εφεδρική), οι οποίες θα λειτουργούν αυτόµατα

και αναλογικά, βάσει της µέτρησης παροχής των λυµάτων στην είσοδο της µονάδας
τριτοβάθµιας επεξεργασίας.
Η προσθήκη του πολυηλεκτρολύτη θα γίνεται στη δεξαµενή ταχείας µίξης

επικουρικά, όταν κρίνεται µη επαρκής η ποσότητα του κύριου κροκιδωτικού, δηλαδή
του διαλύµατος χλωριούχου πολυαργιλίου (PAC). Για την προσθήκη πολυηλεκτρολύτη
στα λύµατα, πριν τη διύλιση (φίλτρανση) τους, έχει εγκατασταθεί στο κτίριο χηµικών
σύστηµα προετοιµασίας και δοσοµέτρησης πολυηλεκτρολύτη, που αποτελείται από:
Τρία (3) εν σειρά διαµερίσµατα, όπου, στο πρώτο θα γίνεται η παρασκευή του
πολυηλεκτρολύτη, στο δεύτερο η ωρίµανσή του και στο τρίτο η αποθήκευσή του,
από το οποίο θα αναρροφούν οι δοσοµετρικές αντλίες.
∆ύο (2) δοσοµετρικές αντλίες (η 1 εφεδρική), παροχής 315 lt/hr η καθεµία, οι οποίες
θα λειτουργούν αυτόµατα και αναλογικά, βάσει της µέτρησης παροχής των λυµάτων
στην είσοδο της µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας.
∆εξαµενή ταχείας µίξης
Από τις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, τα επεξεργασµένα λύµατα θα

οδηγούνται στη δεξαµενή ταχείας µίξης, όπου και θα αναµιγνύονται µε διάλυµα
χλωριούχου πολυαργιλίου (PAC) µε σκοπό το σχηµατισµό κροκίδων. Η ποσότητα του
διαλύµατος θα δοσοµετρείται κατά ελεγχόµενο τρόπο. Όταν η ποσότητα του
κροκιδωτικού (χλωριούχο πολυαργίλιο) κρίνεται ανεπαρκής, θα προστίθεται και
διάλυµα πολυηλεκτρολύτη, το οποίο επίσης θα δοσοµετρείται κατά ελεγχόµενο τρόπο.
Στη δεξαµενή ταχείας µίξης, θα πραγµατοποιείται ανάµιξη των λυµάτων µε τα
κροκιδωτικά (χλωριούχο πολυαργίλιο, πολυηλεκτρολύτης) κάτω από συνθήκες έντονης
τύρβης, µε τη βοήθεια υποβρύχιου αναδευτήρα. Η λειτουργία του αναδευτήρα θα
ελέγχεται µε χρονοδιακόπτες.
103
Συνολικός όγκος: 100 m3
Όγκος θαλάµου ενεργού ζώνης µίξης: 0,5 m3
Χρόνος παραµονής (για την παροχή σχεδιασµού): 2,2 sec
Αριθµός αναδευτήρων: 1
∆εξαµενές κροκίδωσης
Από τη δεξαµενή ταχείας µίξης, τα λύµατα θα υπερχειλίζουν στις 3 εν σειρά

δεξαµενές κροκίδωσης. Σκοπός των δεξαµενών κροκίδωσης είναι η εξασφάλιση των
καλύτερων δυνατών συνθηκών για τη δηµιουργία κροκίδων (συσσωµατωµάτων). Για το
λόγο αυτό, σε κάθε µία από τις 3 εν σειρά δεξαµενές κροκίδωσης, έχει εγκατασταθεί
ένας αργόστροφος κατακόρυφος αναδευτήρας, όπως φαίνεται και στην εικόνα
4.4.3.2.1.2, µε δυνατότητα ρύθµισης της ταχύτητας περιστροφής του.
Εικόνα 4.4.3.2.1.2: ∆εξαµενές κροκίδωσης µετά την ολοκλήρωση της κατασκευής

τους (διακρίνονται οι θέσεις των αναδευτήρων)
104
Αριθµός δεξαµενών: 3 εν σειρά
Συνολικός όγκος: 300 m3
Όγκος θαλάµου ενεργού ζώνης µίξης: 7,9 m3
Χρόνος παραµονής (για την παροχή σχεδιασµού) : 11 sec
Αριθµός αναδευτήρων: 3
Εικόνα 4.4.3.2.1.3: ∆εξαµενές ταχείας µίξης και κροκίδωσης κατά τη δοκιµαστική

λειτουργία της µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας (διακρίνεται
η θέση του υπερχειλιστή)
Μονάδα διύλισης (φίλτρανσης)
Σκοπός της µονάδας διύλισης (φίλτρανσης) είναι η αποµάκρυνση των αιωρούµενων

στερεών που βρίσκονται στη µάζα των υγρών αποβλήτων µε µηχανική κοσκίνιση,
περνώντας τα λύµατα µέσα από διηθητικό υλικό (π.χ. διηθητικά φίλτρα). Τα υλικά που
χρησιµοποιούνται ως διηθητικά περιλαµβάνουν µεταλλικά πλέγµατα, διάφορα πλέγµατα
από νήµα καθώς και µία ποικιλία συνθετικών υλικών, µε κύριο χαρακτηριστικό το
µέγεθος των πόρων (κενών) τους (Metcalf &Eddy, 2006).
105
Η µονάδα διύλισης (φίλτρανσης) της ΕΕΛ Καβάλας αποτελείται από δύο φίλτρα
τύπου οριζόντιου περιστρεφόµενου τυµπάνου, τοποθετηµένα σε κατάλληλα
διαµορφωµένο κανάλι από σκυρόδεµα, µε φυσική ροή των υπό επεξεργασία λυµάτων
από το εσωτερικό προς το εξωτερικό του τυµπάνου. Στην έξοδο του φίλτρου, υπάρχει
υπερχειλιστής που διατηρεί την ελάχιστη στάθµη υγρών στο κανάλι του φίλτρου.
Το διηθητικό µέσο των φίλτρων αποτελείται από ειδικό ύφασµα πολυαµιδίου, µε

µέγιστη διάσταση πόρων 40 µm, διαιρεµένο σε πλαίσια που µπορούν εύκολα να
αντικατασταθούν. Κατά τη λειτουργία του φίλτρου, το άνω µέρος της κυλινδρικής
επιφάνειας φίλτρανσης βρίσκεται πάνω από τη στάθµη των λυµάτων, ώστε να είναι
δυνατός ο έλεγχος των πλαισίων του διηθητικού µέσου αλλά και να διευκολύνεται το
διαδοχικό ανάστροφο καθάρισµα της επιφάνειας φίλτρανσης.
Παράλληλα, το φίλτρο αποτελεί ενιαία κατασκευή µαζί µε τις αντλίες αντίστροφης

πλύσης και αποµάκρυνσης στραγγιδίων,οι οποίες βρίσκονται σε ειδικά διαµορφωµένους
χώρους µέσα στο κανάλι, κατάντη του φίλτρου. Το συγκρότηµα (φίλτρου – αντλιών)
διαθέτει ενσωµατωµένα ηλεκτρόδια στάθµης, που ελέγχουν τη λειτουργία της
αντίστροφης πλύσης και της αποµάκρυνσης των στραγγιδίων.
Εικόνα 4.4.3.2.1.4: Μονάδα διύλισης (φίλτρανσης) της ΕΕΛ Καβάλας

(διακρίνονται οι θέσεις των φίλτρων, το κανάλι από
σκυρόδεµα και ο υπερχειλιστής)
106
5
1. Κανάλι νερού αντίστροφης
πλύσης
2. Νερό προς διήθηση
1 3. Στάθµη νερού στο εσωτερικό
των δίσκων
2 4. Στάθµη νερού στο εξωτερικό
των δίσκων
5. Ψεκαστήρες υψηλής πίεσης
3
6 6. ∆ίσκοι φίλτρου
4
Εικόνα 4.4.3.2.1.5: Σχηµατική διάταξη φίλτρου τύπου περιστρεφόµενου τυµπάνου

(Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006, Μηχανική Υγρών Αποβλήτων,
Τέταρτη Έκδοση, Τόµος Β΄, σελ. 1372)
Έλεγχος − τρόπος λειτουργίας µονάδας φίλτρανσης
Κατά τη λειτουργία, το φίλτρο παραµένει στάσιµο µέχρι τα ηλεκτρόδια στάθµης να

δώσουν σήµα υψηλής στάθµης ανάντη, οπότε ενεργοποιούνται ταυτόχρονα το σύστηµα
περιστροφής του φίλτρου και η αντλία αντίστροφης πλύσης για µικρό χρονικό
διάστηµα, µέχρις ότου η ανάντη στάθµη πέσει πάλι σε χαµηλότερο σηµείο. Μόλις η
στάθµη του υγρού πέσει κάτω από ένα ορισµένο σηµείο, τότε η περιστροφή του φίλτρου
σταµατάει. Πρέπει να τονιστεί ότι, κατά την αντίστροφη πλύση, δεν διακόπτεται η
λειτουργία της διύλισης (φίλτρανσης).
Επίσης, σε περίπτωση που η στάθµη του υγρού ανέβει σε ακόµη υψηλότερο σηµείο
ανάντη, υπάρχει και τρίτο ηλεκτρόδιο στάθµης συναγερµού, το οποίο µεταδίδει οπτικό
και ακουστικό σήµα, τόσο τοπικά όσο και στον κύριο πίνακα ελέγχου, ενώ λίγο
υψηλότερα υπάρχει διάταξη υπερχείλισης ασφαλείας, κατάντη του φίλτρου. Τα
στραγγίδια πλύσης συλλέγονται σε ειδικό ενσωµατωµένο δοχείο, απ’ όπου
αποµακρύνονται µε αντλία στραγγιδίων, η λειτουργία της οποίας ελέγχεται από δύο
ηλεκτρόδια στάθµης.
107
Αριθµός µηχανικών φίλτρων: 2
Ωφέλιµη επιφάνεια φίλτρανσης: 11,5 m2
4.4.3.2.2 Μονάδα απολύµανσης
Σκοπός της απολύµανσης είναι η καταστροφή των παθογόνων µικροοργανισµών,

ώστε να αποφεύγεται η µετάδοση των ασθενειών µέσω του νερού του αποδέκτη, στον
οποίο διοχετεύονται τα απόβλητα. Η απολύµανση αποτελεί το τελευταίο στάδιο στην
επεξεργασία των υγρών αποβλήτων και το µοναδικό µε αποκλειστικό σκοπό την
καταστροφή των παθογόνων, αν και µερική αποµάκρυνση ή καταστροφή τους γίνεται
και στα άλλα στάδια επεξεργασίας. Η απολύµανση γίνεται µε τη χρήση χηµικών ουσιών
(χλώριο, βρώµιο, ιώδιο, όζον, υπεροξείδιο του υδρογόνου κ.τ.λ.) ή µε φυσικά µέσα
(θερµότητα, υπεριώδης ακτινοβολία UV) (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Στην ΕΕΛ Καβάλας, η απολύµανση των λυµάτων θα γίνεται µε τη χρήση

υπεριώδους ακτινοβολίας (UV). Η µικροβιοκτόνος δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας
στηρίζεται στη φωτοχηµική προσβολή του DNA των µικροοργανισµών. Πιο
συγκεκριµένα, η ακτινοβολία διαπερνά το κυτταρικό τοίχωµα των µικροοργανισµών και
απορροφάται από τα νουκλεϊκά οξέα, µε αποτέλεσµα τη διακοπή της αναπαραγωγής και
το θάνατο του κυττάρου. Η απόδοση της απολύµανσης µε ακτινοβολία UV εξαρτάται
από έναν αριθµό µεταβλητών όπου περιλαµβάνονται τα χαρακτηριστικά του
συστήµατος απολύµανσης UV (π.χ. αν είναι κατασκευασµένο σε ανοικτό ή κλειστό
κανάλι, τον αριθµό λυχνιών UV που διαθέτει το σύστηµα κ.τ.λ.), η συνολική υδραυλική
του συστήµατος απολύµανσης (π.χ. δηµιουργία ακατάλληλων συνθηκών εισόδου των
λυµάτων στο σύστηµα, δηµιουργία νεκρών ζωνών όπου δεν επιτυγχάνεται η επαφή των
µικροοργανισµών µε την ακτινοβολία κ.τ.λ.), τα χαρακτηριστικά των µικροοργανισµών
και τα χηµικά χαρακτηριστικά των υγρών αποβλήτων (Metcalf & Eddy, 2006).
Παράλληλα, πρέπει να τονιστεί ότι, η απόδοση της απολύµανσης µε υπεριώδη

ακτινοβολία βασίζεται στη δόση UV στην οποία εκτίθενται οι παθογόνοι
µικροοργανισµοί. Η δόση UV υπολογίζεται από την εξίσωση 4.4.3.2.2.1:
D = I ×t (4.4.3.2.2.1) (Τσώνης, 2004)
108
όπου: D = δόση UV, (σε mJ/cm2)

I = ένταση της ακτινοβολίας UV (σε mW/cm2)
t = o χρόνος έκθεσης (σε sec)
Η κατάλληλη δόση UV για απολύµανση ποικίλλει για τους διάφορους

µικροοργανισµούς. Σύµφωνα µε τον Τσώνη (2004), οι πιο πολλοί µικροοργανισµοί
καταστρέφονται για επίπεδο δόσεων UV στην περιοχή των 20 – 30 mJ/cm2. Στον πίνακα
4.4.3.2.2.1 αναφέρονται τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα της απολύµανσης των
λυµάτων µε ακτινοβολία UV σύµφωνα µε τους Metcalf & Eddy (2006).
Μέθοδος
Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα
απολύµανσης
Μη άµεση µέτρηση για τον
Απαιτεί µικρότερο χώρο από την
έλεγχο της επιτυχίας της
απολύµανση µε χλώριο
απολύµανσης
Πιο αποδοτική από το χλώριο στην Σχετικά ακριβό κόστος (η τιµή
Απολύµανση
απενεργοποίηση των περισσότερων πέφτει καθώς νέα τεχνολογία
µε υπεριώδη µικροοργανισµών εισέρχεται στην αγορά)
ακτινοβολία Μη σχηµατισµός ανεπιθύµητων Λιγότερο αποδοτική στην
(UV) παραπροϊόντων απολύµανσης στις απενεργοποίηση κάποιων
δόσεις UV που χρησιµοποιούνται µικροοργανισµών σε χαµηλές
για την απολύµανση τιµές δόσης UV
Αποδοτική στην καταστροφή των
Κατανάλωση ενέργειας
ανθεκτικών οργανικών συστατικών
Πίνακας 4.4.3.2.2.1: Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα απολύµανσης µε ακτινοβολία

UV (Πηγή: Metcalf & Eddy, 2006, Μηχανική Υγρών Αποβλήτων,
Τέταρτη Έκδοση, Τόµος Β΄, σελ.1664)
Τα επεξεργασµένα λύµατα, µετά τη διέλευσή τους από τα φίλτρα, θα εισέρχονται

στη µονάδα απολύµανσης της ΕΕΛ Καβάλας. Το σύστηµα απολύµανσης UV είναι
τύπου ανοικτού καναλιού, όπου τα λύµατα θα οδηγούνται µε βαρύτητα και µε τη
βοήθεια συστήµατος ελέγχου σε µία ανοικτή διώρυγα (κανάλι). Το σύστηµα
απολύµανσης είναι πλήρες και περιλαµβάνει: συστοιχίες UV λυχνιών, κέντρο
109
ελέγχου,συστήµατα ανίχνευσης, κέντρο διανοµής της ισχύος, πλαίσια στήριξης των

συστοιχιών UV, αυτόµατο ρυθµιστή στάθµης καθώς και ηλεκτρόδιο ανίχνευσης
χαµηλής στάθµης.
Επίσης, το σύστηµα έχει τη δυνατότητα να συνεχίζει την απολύµανση των λυµάτων

τόσο κατά τη διάρκεια αντικατάστασης των λυχνιών, των χιτωνίων (εξωτερικό
περίβληµα λυχνίας) και των τροφοδοτικών όσο και κατά τον καθαρισµό των χιτωνίων.
Η λειτουργία του συστήµατος θα ελέγχεται µε τη χρήση αυτόνοµου κέντρου ελέγχου, το
οποίο ανταποκρίνεται σε όλες τις απαραίτητες δυνατότητες λειτουργίας και ανίχνευσης,
συµπεριλαµβανόµενης και της δυνατότητας ειδοποίησης σε περίπτωση αστοχίας.
Εικόνα 4.4.3.2.2.1: Μονάδα απολύµανσης της ΕΕΛ Καβάλας σε δοκιµαστική

λειτουργία (διακρίνονται οι συστοιχίες των λυχνιών και
οι καλωδιώσεις)
Λυχνίες
Μέσω των λυχνιών επιτυγχάνεται η παραγωγή της υπεριώδους (UV) ακτινοβολίας.

Πιο συγκεκριµένα, οι λυχνίες, που περιέχουν ατµούς υδραργύρου, θα φορτίζονται µέσω
ενός ηλεκτρικού τόξου. Το ηλεκτρικό τόξο θα προκαλεί τη διέγερση των ατµών
υδραργύρου και κατ’ επέκταση την παραγωγή ενέργειας και την εκποµπή υπεριώδους
110
ακτινοβολίας (UV). Ένα ανοξείδωτο πλαίσιο στηρίζει τις λυχνίες και περιλαµβάνει τις
αντίστοιχες καλωδιώσεις καθώς και τα συστήµατα τροφοδοσίας (Εικόνα 4.4.3.2.2.1). Οι
λυχνίες είναι τοποθετηµένες σε συστοιχίες και παράλληλα προς τη ροή των λυµάτων.
Οι συστοιχίες των λυχνιών οµαδοποιηθήκαν µε παράλληλη τοποθέτηση σε τράπεζα

(bank) µέσα στο κανάλι απολύµανσης. Το επίπεδο της στάθµης του υγρού θα
διατηρείται σταθερό µέσα στο κανάλι (διώρυγα) µε την βοήθεια ενός ρυθµιστή στάθµης,
ο οποίος είναι εγκατεστηµένος κατάντη των συστοιχιών UV.
2
1. Τράπεζες συστοιχιών
λυχνιών UV
3 2. Συστοιχία λυχνιών UV
3. Λυχνία UV
Εικόνα 4.4.3.2.2.2: Σύστηµα απολύµανσης µε οριζόντια τοποθετηµένες λυχνίες UV

εγκατεστηµένες σε ανοικτή διώρυγα (Ανδρεαδάκης & Μαµάης, 2005)
Αυτόµατο σύστηµα χηµικού καθαρισµού
Για την επίτευξη µέγιστης απολύµανσης των λυµάτων µε τη µέθοδο της υπεριώδους
ακτινοβολίας, απαιτείται καθαρισµός των λυχνιών UV ανά τακτά χρονικά διαστήµατα,
αφού, σε περίπτωση που επικαθήσει στρώµα ακαθαρσίας πάνω στις λυχνίες, µειώνεται
η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που µεταφέρεται στη µάζα των λυµάτων και
κατ’ επέκταση η απόδοση της απολύµανσης. Έτσι, κάθε συστοιχία λυχνιών είναι
εφοδιασµένη µε σύστηµα καθαρισµού των χιτωνίων (εξωτερικό περίβληµα λυχνιών), το
οποίο θα κινείται µέσω ενός υδραυλικού συστήµατος κίνησης.
Το σύστηµα χηµικού καθαρισµού των λυχνιών είναι αυτόµατο και θα εξασφαλίζει

την αποµάκρυνση κάθε επικαθήµενου στρώµατος ακαθαρσίας από τα χιτώνια χαλαζία,
111
µε αυτόµατα ενεργοποιηµένους και ελεγχόµενους κύκλους καθαρισµού. Αξίζει να

τονιστεί ότι ο καθαρισµός των λυχνιών UV θα γίνεται παράλληλα µε τη διαδικασία της
απολύµανσης, χωρίς να απαιτείται η διακοπή της λειτουργίας κάποιων συστοιχιών.
Πιο συγκεκριµένα, οι συστοιχίες των λυχνιών UV, διατηρούµενες στη θέση τους, θα
καθαρίζονται σε βάθος από σύστηµα που συνδυάζει µηχανικό και χηµικό καθαρισµό µε
τη βοήθεια ειδικού χηµικού διαλύµατος, ώστε να είναι δυνατή η αποµάκρυνση και των
πιο σκληρών επικαθηµάτων. Το διάλυµα θα αντικαθίσταται ανά πολύ αραιά χρονικά
διαστήµατα (π.χ. µία φορά το έτος) ενώ δε θα διαρρέει προς τη µάζα των λυµάτων. Η
συχνότητα των κύκλων καθαρισµού των λυχνιών µπορεί να ρυθµιστεί από τον χρήστη
σε ένα εύρος που κυµαίνεται από µία φορά ανά 12 ώρες έως µία φορά ανά 500 ώρες. Οι
κύκλοι καθαρισµού ενεργοποιούνται αυτόµατα.
Αισθητήριο σύστηµα
Η τράπεζα των συστοιχιών λυχνιών διαθέτει βυθιζόµενο ανοξείδωτο ανιχνευτή, ο

οποίος µετράει την µέση ένταση της υπεριώδους ακτινοβολίας UV που εκπέµπεται.
Έτσι, το σύστηµα αυτό ανιχνεύει τυχόν ρύπανση του περιβλήµατος των λυχνιών
(δηµιουργία επικαθήσεων), αλλά και ενδεχόµενη µείωση της απόδοσης των λυχνιών
λόγω µακροχρόνιας χρήσης.
Κέντρο υδραυλικού συστήµατος
Το κέντρο υδραυλικού συστήµατος παρέχει το ρεύµα για τη λειτουργία του

αυτόµατου συστήµατος καθαρισµού των λυχνιών και είναι κατασκευασµένο από
ανοξείδωτο χάλυβα. Περιλαµβάνει υδραυλική αντλία, φίλτρο και δοχείο λαδιού. Με την
ενεργοποίηση κάθε κύκλου καθαρισµού, το υδραυλικό υγρό µετακινεί το σύστηµα
καθαρισµού κάθε λυχνίας σε όλο το µήκος της. Μετά το τέλος του κύκλου, µε χρήση
κατάλληλης βαλβίδας, αντιστρέφεται η ροή του υγρού και το σύστηµα καθαρισµού
επιστρέφει στην αρχική του θέση.
Μελλοντική επέκταση µονάδας απολύµανσης
Προκειµένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις εκροής στην περίπτωση της

επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων για «απεριόριστη» άρδευση (περιττωµατικά
κολοβακτηρίδια: 5 FC/100 ml στο 80% των δειγµάτων), η µονάδα απολύµανσης
112
προβλέπεται να επεκταθεί µελλοντικά µε την τοποθέτηση µίας επιπλέον τράπεζας

συστοιχιών σε σειρά µε την υπάρχουσα τράπεζα, µέσα στο υφιστάµενο κανάλι
απολύµανσης. Έτσι, το σύστηµα θα διαθέτει 2 τράπεζες, µε 9 συστοιχίες ανά τράπεζα
και 8 λυχνίες ανά συστοιχία, δηλαδή συνολικά 144 λυχνίες.
Αριθµός τραπεζών: 1 & 1 µελλοντική
Αριθµός συστοιχιών ανά τράπεζα: 9
Αριθµός λυχνιών ανά συστοιχία: 8
2
1
5
1. Κτίριο χηµικών 2. ∆εξαµενή ταχείας µίξης

3. ∆εξαµενή κροκίδωσης 4. Φίλτρο διύλισης
5. Μονάδα απολύµανσης
Εικόνα 4.4.3.2.2.3: Γενική άποψη µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας της ΕΕΛ

Καβάλας
4.4.4. Επεξεργασία ιλύος
Τα έργα επέκτασης στην ΕΕΛ Καβάλας κατά τη Β΄ Φάση, που αφορούσαν το

στάδιο επεξεργασίας της ιλύος, περιελάµβαναν, για την επεξεργασία της πρωτοβάθµιας
113
ιλύος, την κατασκευή:
Παχυντή βαρύτητας της πρωτοβάθµιας ιλύος (προπάχυνση πρωτοβάθµιας ιλύος).
Αντλιοστασίου τροφοδοσίας της πρωτοβάθµιας παχυµένης ιλύος προς τη δεξαµενή

αναερόβιας χώνευσης.
∆εξαµενής αναερόβιας χώνευσης της πρωτοβάθµιας ιλύος.
Κτιρίου εξυπηρέτησης του χωνευτή (δεξαµενής χώνευσης) πρωτοβάθµιας ιλύος για

την τοποθέτηση του απαραίτητου για τη διεργασία της χώνευσης εξοπλισµού.
Αεροφυλακίου για την αποθήκευση του βιοαερίου που παράγεται κατά τη

διεργασία χώνευσης της πρωτοβάθµιας ιλύος.
Πυρσού καύσης βιοαερίου για την καύση της πλεονάζουσας ποσότητας βιοαερίου.
Αντίστοιχα, για την επεξεργασία της δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος, τα έργα

επέκτασης περιελάµβαναν:
Την κατασκευή αντλιοστασίου τροφοδοσίας των παχυντών δευτεροβάθµιας ιλύος.
Την εγκατάσταση δύο (2) φυγοκεντρητών πάχυνσης στο υφιστάµενο κτίριο

µηχανηµάτων (κτίριο αφυδάτωσης).
Εποµένως, η γραµµή επεξεργασίας της ιλύος, µετά την ολοκλήρωση των έργων
επέκτασης της Β΄ Φάσης, περιλαµβάνει τα ακόλουθα στάδια επεξεργασίας:
Επεξεργασία πρωτοβάθµιας ιλύος
• Πάχυνση της πρωτοβάθµιας ιλύος σε παχυντή βαρύτητας (προπάχυνση).

• Αναερόβια χώνευση της παχυµένης πρωτοβάθµιας ιλύος.
• Πάχυνση της χωνεµένης πρωτοβάθµιας ιλύος στον υφιστάµενο παχυντή βαρύτητας
της βασικής εγκατάστασης (µεταπάχυνση).
Επεξεργασία δευτεροβάθµιας ιλύος
• Πάχυνση της δευτεροβάθµιας ιλύος σε 2 φυγοκεντρητές πάχυνσης.
Κοινή επεξεργασία πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας ιλύος
• Οµογενοποίηση παχυµένης πρωτοβάθµιας και παχυµένης δευτεροβάθµιας ιλύος στην
114
υφιστάµενη δεξαµενή οµογενοποίησης της βασικής εγκατάστασης.
• Αφυδάτωση οµογενοποιηµένης ιλύος στις δύο (2) υφιστάµενες ταινιοφιλτρόπρεσσες

της βασικής εγκατάστασης. Η οµογενοποιηµένη ιλύς αποτελείται περίπου από το ίδιο
ποσοστό πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας ιλύος (50% − 50%).
4.4.4.1. Επεξεργασία πρωτοβάθµιας ιλύος
4.4.4.1.1. Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος
Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούµενο κεφάλαιο (§ 3.5.1. Παχυντής βαρύτητας

δευτεροβάθµιας ιλύος), η πάχυνση είναι µία διεργασία µε την οποία επιτυγχάνεται
αύξηση της περιεκτικότητας της ιλύος σε στερεά και κατ’ επέκταση µείωση του όγκου
της, αποµακρύνοντας µέρος της ποσότητας του υγρού κλάσµατος (νερού) που περιέχει.
Εικόνα 4.4.4.1.1.1: Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος κατά τη φάση

κατασκευής (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Στον παχυντή, η πρωτοβάθµια ιλύς που αντλείται από το αντλιοστάσιο

πρωτοβάθµιας ιλύος, υφίσταται πάχυνση µε βαρύτητα σε βαθµό που η συγκέντρωση
115
στερεών να φθάνει περίπου το 5%. Αρχικά, η ιλύς εισέρχεται στον παχυντή βαρύτητας
µέσω ειδικής διάταξης εισόδου µε την οποία αντιστρέφεται η ροή της και µειώνεται η
ταχύτητά της. Μία αργά κινούµενη διάταξη ανάδευσης / σάρωσης,που αποτελείται από
ένα διαµετρικό ξέστρο εφοδιασµένο µε διάταξη ανάδευσης τύπου πασσάλου
(κατακόρυφες ράβδοι που περιστρέφονται µαζί µε το ξέστρο) αναδεύει ελαφρώς την
ιλύ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται καλή και ταχεία συµπύκνωση της ιλύος (Κεφάλαιο 3, §
3.5.1, εικόνα 3.5.1.1). Η ιλύς που καθιζάνει στον πυθµένα του παχυντή µεταφέρεται
µέσω του σαρωτή πυθµένα στον κώνο συλλογής της ιλύος που βρίσκεται στο κέντρο
της δεξαµενής.
Επισηµαίνεται ότι το υπερκείµενο υγρό που αφαιρείται από την ιλύ κατά τη
διεργασία της πάχυνσης, υπερχειλίζει µέσω οδοντωτού υπερχειλιστή στην περιφέρεια
του παχυντή και από εκεί οδηγείται µε βαρύτητα ανάντη της βιολογικής βαθµίδας.
Επίσης, το ξέστρο ελέγχεται τοπικά και λειτουργεί σε συνεχή βάση.
Εικόνα 4.4.4.1.1.2: Παχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος σε λειτουργία
Παράλληλα, επειδή στη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης χρησιµοποιείται µηχανικός

αναδευτήρας, η εισερχόµενη στον παχυντή ιλύς διέρχεται µέσα από µονάδα αυτόµατης
λεπτοεσχάρωσης µε µηχανικό κόσκινο. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται η δηµιουργία
συσσωµατωµάτων µέσα στη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης, τα οποία προκαλούν
116
λειτουργικά προβλήµατα. O παχυντής διαθέτει διάταξη παράκαµψης της µονάδας

λεπτοεσχάρωσης. Παρακάτω δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού του παχυντή
βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Ποσότητα πρωτοβάθµιας ιλύος: 3.549 kg SS / d
Αριθµός παχυντών: 1
∆ιάµετρος παχυντή: 10 m
Βάθος παχυντή: 3,5 m
Επιφάνεια παχυντή: 79 m2
Όγκος παχυντή: 275 m3
Κλίση πυθµένα: 10 %
Επιφανειακή φόρτιση στερεών: 45,2 kg SS /m3/d
Χρόνος παραµονής: 1,2 ηµέρες
Αριθµός µονάδων εσχάρωσης: 1
∆υναµικότητα µονάδας εσχάρωσης: 40 m3/hr
4.4.4.1.2. ∆εξαµενή αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος
Από τον παχυντή βαρύτητας η παχυµένη πρωτοβάθµια ιλύς αντλείται προς τη

δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης µε τη βοήθεια δύο (2) αντλιών (η 1 εφεδρική),
τοποθετηµένων στο κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή (δεξαµενής χώνευσης). Στη δεξαµενή
αναερόβιας χώνευσης η ιλύς σταθεροποιείται µε τη µέθοδο της αναερόβιας χώνευσης,
µε σκοπό τη µείωση των παθογόνων µικροοργανισµών που περιέχονται σ’ αυτή, την
αποµάκρυνση των δυσάρεστων οσµών και την παρεµπόδιση, µείωση ή εξάλειψη του
δυναµικού σήψης, δηλαδή της δυνατότητας της ιλύος (λάσπης) να γίνει σηπτική
(Metcalf & Eddy, 2006).
Η αναερόβια χώνευση, µε την οποία πραγµατοποιείται αποσύνθεση της οργανικής

και ανόργανης ύλης της ιλύος απουσία οξυγόνου, περιλαµβάνει κυρίως δύο επιµέρους
διεργασίες : α) την όξινη χώνευση και β) την αλκαλική χώνευση.
117
Όξινη χώνευση
Η διεργασία της όξινης χώνευσης διακρίνεται σε δύο επιµέρους φάσεις:
• Α΄ Φάση
Κατά την Α΄ Φάση της όξινης χώνευσης, οι οργανικές ενώσεις (κυρίως

υδρογονάνθρακες) µετατρέπονται σε οργανικά οξέα (κυρίως οξικό και βουτυρικό οξύ)
µε τη βοήθεια ειδικών αερόβιων − αναερόβιων βακτηριδίων που περιέχονται στην ιλύ.
Κατά τη διάρκεια της παραπάνω διεργασίας, εκλύονται δυσάρεστες οσµές που
οφείλονται στην παραγωγή υδρόθειου και βουτυρικού οξέος.
• Β΄ Φάση
Κατά τη διάρκεια της Β΄ Φάσης της όξινης χώνευσης, τα οργανικά οξέα που έχουν
παραχθεί, διασπώνται µαζί µε τις ενώσεις του αζώτου και παράγονται µεταξύ άλλων
ανθρακικά άλατα, ενώσεις του αµµωνίου και µικρή ποσότητα αερίων.
Αλκαλική χώνευση
Κατά τη διάρκεια της αλκαλικής χώνευσης διασπώνται οι εναποµένουσες οργανικές

ενώσεις (υδρογονάνθρακες όπως π.χ. σελουλόζη) και οι ενώσεις του αζώτου. Τα οξέα
που παράγονται κατά τη διάρκεια των προηγούµενων σταδίων (της όξινης χώνευσης)
υφίστανται τώρα πλήρη διάσπαση σε αέριο µεθάνιο (CH4) και διοξείδιο του άνθρακα
(CO2) µε τη βοήθεια αναερόβιων µόνο βακτηριδίων.
Τα βακτηρίδια που βοηθούν στην παραγωγή του µεθανίου καλούνται

µεθανοβακτηρίδια, είναι διαφορετικού τύπου απ’ αυτού των βακτηριδίων που
πραγµατοποιούν τις προηγούµενες φάσεις (της όξινης χώνευσης) και δεν µπορούν να
αναπτυχθούν παρά µόνο αφού η δεξαµενή έχει λειτουργήσει για µερικούς µήνες. Αξίζει
να τονιστεί ότι τα αέρια που παράγονται κατά τη διεργασία της αλκαλικής χώνευσης
είναι απαλλαγµένα από οποιαδήποτε οσµή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την οµαλή λειτουργία της αναερόβιας χώνευσης

αποτελεί η ύπαρξη δυναµικής ισορροπίας µεταξύ των δύο επιµέρους διεργασιών, της
όξινης και της αλκαλικής χώνευσης, δηλαδή ο ρυθµός σχηµατισµού των οργανικών
οξέων πρέπει να είναι ο ίδιος µε το ρυθµό µετατροπής τους σε µεθάνιο. Όµως, πρέπει να
118
επισηµανθεί ότι ενώ τα βακτηρίδια που βοηθούν στην παραγωγή των οργανικών οξέων
έχουν σχετικά υψηλούς ρυθµούς πολλαπλασιασµού και µπορούν να προσαρµόζονται σε
ένα ευρύ φάσµα εξωτερικών συνθηκών, δεν συµβαίνει το ίδιο µε τα βακτηρίδια που
βοηθούν στην παραγωγή του µεθανίου (µεθανοβακτηρίδια).Τα τελευταία έχουν πολύ
αργούς ρυθµούς πολλαπλασιασµού και επηρεάζονται σε µεγάλο βαθµό από τις
εξωτερικές συνθήκες και τις αλλαγές τους (Στάµου & Βογιατζής, 1994).
Έτσι, η διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης είναι ευαίσθητη στη θερµοκρασία και
τις µεταβολές της (εκτιµάται ότι σε θερµοκρασία περίπου 35°C η διάρκεια της
χώνευσης πρέπει να είναι τουλάχιστον 17 ηµέρες), στην παρουσία τοξικών ουσιών (π.χ.
βαρέα µέταλλα) αλλά και σε µεταβολές του pH. To παραγόµενο βιοαέριο από την
αναερόβια χώνευση αποτελείται από περίπου 65% µεθάνιο (CH4) και 35% διοξείδιο του
άνθρακα (CO2), ενώ η ποσότητά του συνήθως εκτιµάται από το ποσοστό µείωσης των
πτητικών στερεών (VSS) που περιέχονται στην ιλύ. Τυπικές τιµές παραγόµενου
βιοαερίου ποικίλλουν από 0,75 − 1,12 m3 / Kg των πτητικών στερεών (VSS) που
καταστρέφονται (Metcalf & Eddy, 2006).
Είσοδος και έξοδος ιλύος
Η ιλύς εισέρχεται µε άντληση στο πάνω µέρος της δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης,
µε ταυτόχρονη εκτόπιση ανάλογου όγκου χωνεµένης ιλύος µέσω σωλήνα
τοποθετηµένου στον πυθµένα της δεξαµενής. Η εξερχόµενη ιλύς ρέει σε εξωτερικό
φρεάτιο τοποθετηµένο στο επάνω µέρος της δεξαµενής, κάτω από τη στάθµη ιλύος του
χωνευτή, το οποίο είναι εφοδιασµένο µε τηλεσκοπική δικλείδα (Εικόνα 4.4.4.1.2.1, σελ.
120). Η δικλείδα αυτή εξασφαλίζει ότι δεν θα συµβεί ανεξέλεγκτη εκκένωση της
δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης, γεγονός που θα προκαλούσε τη δηµιουργία υποπίεσης
µε καταστρεπτικές συνέπειες. Από την κορυφή της δεξαµενής, η χωνεµένη
πρωτοβάθµια ιλύς οδηγείται µε τη βοήθεια της βαρύτητας προς τον µεταπαχυντή
πρωτοβάθµιας ιλύος (υφιστάµενος παχυντής βαρύτητας βασικής εγκατάστασης).
Ανάδευση ιλύος
Η δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης είναι εφοδιασµένη µε µηχανικό σύστηµα

ανάδευσης της ιλύος, αποτελούµενο από ένα άξονα τοποθετηµένο κάθετα στο µέσο της
119
δεξαµενής. Ο άξονας διαθέτει δύο προπέλες, µία στην κορυφή και µία κοντά στον
πυθµένα του χωνευτή (Εικόνα 4.4.4.1.2.2, σελ. 121). Το σύστηµα ανάδευσης της ιλύος
εξασφαλίζει την ταχεία ανάµιξη της εισερχόµενης ανεπεξέργαστης ιλύος, την
ικανοποιητική κυκλοφορία και ανάµιξη της µάζας της ιλύος που περιέχεται στη
δεξαµενή (συνθήκη απαραίτητη για τη λειτουργία αναερόβιας χώνευσης υψηλής
φόρτισης) καθώς και τη διατήρηση καθαρού πυθµένα της δεξαµενής, απαλλαγµένου
από αποθέσεις ιλύος.
Εικόνα 4.4.4.1.2.1: Σχηµατική διάταξη δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης

πρωτοβάθµιας ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Θέρµανση
Το είδος της αναερόβιας χώνευσης που εφαρµόζεται στο χωνευτή της ΕΕΛ
Καβάλας είναι η µεσόφιλη αναερόβια χώνευση υψηλής φόρτισης. ∆ηλαδή, η διεργασία
της αναερόβιας χώνευσης πραγµατοποιείται µε θέρµανση και ανακυκλοφορία της ιλύος
120
για καλύτερη ανάµιξή της µέσα στη δεξαµενή (αναερόβια χώνευση υψηλής φόρτισης)
και σε θερµοκρασία του µεσόφιλου εύρους (30 − 38°C).
Εικόνα 4.4.4.1.2.2: Τοµή δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος

(διακρίνεται η θέση του αναδευτήρα) (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Πιο συγκεκριµένα, η θερµοκρασία στη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης διατηρείται

σταθερή στους 35°C περίπου, γεγονός ιδιαίτερα σηµαντικό για την ανάπτυξη των
µεθανοβακτηριδίων που είναι ευαίσθητα σε αλλαγές της θερµοκρασίας και κατ’
επέκταση για την βέλτιστη απόδοση της διεργασίας της χώνευσης. Η σταθερή
θερµοκρασία επιτυγχάνεται µε την κυκλοφορία της µάζας της ιλύος µέσω εναλλάκτη
θερµότητας, τοποθετηµένου στο κτίριο λεβήτων και µηχανηµάτων (κτίριο
εξυπηρέτησης χωνευτή πρωτοβάθµιας ιλύος). Ο εναλλάκτης θερµότητας λαµβάνει τη
θερµότητα από το θερµό νερό που προέρχεται από το λέβητα βιοαερίου, ο οποίος
χρησιµοποιεί ως πηγή ενέργειας το παραγόµενο από τη διεργασία της χώνευσης
µεθάνιο.
121
Εικόνα 4.4.4.1.2.3: Σύστηµα αναερόβιας χώνευσης υψηλής φόρτισης

(Πηγή: Τσώνης, 2004, Επεξεργασία Λυµάτων, σελ. 473)
Παραγωγή βιοαερίου
Όπως προαναφέρθηκε, κατά τη διεργασία της αναερόβιας χώνευσης παράγεται

βιοαέριο, που αποτελείται από περίπου 65% µεθάνιο (CH4) και 35% διοξείδιο του
άνθρακα (CO2). Το παραγόµενο βιοαέριο οδηγείται στο αεροφυλάκιο, αφού διέλθει από
φρεάτιο αφύγρανσης. Ο υπολογισµός της ποσότητας του βιοαερίου που παράγεται και
αξιοποιείται στην ΕΕΛ Καβάλας πραγµατοποιείται άµεσα µε τη χρησιµοποίηση
µετρητή βιοαερίου.
Εικόνα 4.4.4.1.2.4: ∆εξαµενή αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος

122
Έλεγχος − τρόπος λειτουργίας
Η πλήρης µονάδα χώνευσης (δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης – κτίριο

εξυπηρέτησης χωνευτή – αεροφυλάκιο – πυρσός καύσης βιοαερίου) διαθέτει όλες τις
αναγκαίες εγκαταστάσεις ασφαλείας, εξοπλισµό µετρήσεων και ελέγχου κλπ., ώστε να
εξασφαλίζεται και να παρακολουθείται σε συνεχή βάση η λειτουργική αξιοπιστία της
µονάδας. Επίσης, µε τη βοήθεια αντλίας και δεξαµενής αποθήκευσης καυστικής σόδας
(NaOH) υπάρχει η δυνατότητα ρύθµισης του pH στη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης,
παράγοντας που επηρεάζει τον τρόπο δράσης των µεθανοβακτηριδίων, ενώ στην οροφή
της δεξαµενής έχουν εγκατασταθεί δύο ανθρωποθυρίδες επίσκεψης µε σκάλες στο
εσωτερικό του χωνευτή. Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού της δεξαµενής
αναερόβιας χώνευσης πρωτοβάθµιας ιλύος για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Όγκος δεξαµενής: 1.553 m3
Τρόπος λειτουργίας: Υψηλής φόρτισης
Θερµοκρασία λειτουργίας: 35°C
Συνολική ποσότητα εισερχόµενης ιλύος: 3.549 kg SS / d
Παροχή εισερχόµενης πρωτοβάθµιας ιλύος: 71 m3/d
Χρόνος παραµονής ιλύος: 21,9 ηµέρες
Στερεά εξερχόµενης ιλύος: 2.307 kg SS / d
Συνολική θεωρητική παραγωγή βιοαερίου: 1.242 m3/d
Αριθµός αντλιών κυκλοφορίας ιλύος: 2 (1 εφεδρική)
∆υναµικότητα αντλιών κυκλοφορίας ιλύος: 25 m3/hr
Αριθµός αντλιών κυκλοφορίας νερού: 2 (1 εφεδρική)
∆υναµικότητα αντλιών κυκλοφορίας νερού: 33 m3/hr
Αριθµός εναλλακτών θερµότητας: 1
∆υναµικότητα εναλλάκτη θερµότητας: 230.000 Kcal/hr
123
Αριθµός λεβήτων / καυστήρων: 1
∆υναµικότητα λέβητα: 260.000 Kcal/hr
Αριθµός αναµικτήρων: 1
Ισχύς αναδευτήρα: 3,6 KW
4.4.4.1.3. Κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή πρωτοβάθµιας ιλύος
Στο κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή πρωτοβάθµιας ιλύος, που έχει κατασκευασθεί

ακριβώς πριν τη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης, είναι εγκατεστηµένος όλος ο
εξοπλισµός που είναι απαραίτητος για τη λειτουργία του συστήµατος αναερόβιας
χώνευσης. Πιο συγκεκριµένα, το κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή περιλαµβάνει:
Το αντλιοστάσιο τροφοδοσίας του αναερόβιου χωνευτή, που είναι εξοπλισµένο µε 2

αντλίες, εκ των οποίων η 1 εφεδρική.
Το αντλιοστάσιο ανακυκλοφορίας της ιλύος από τον χωνευτή, που διαθέτει 2

αντλίες, εκ των οποίων η 1 εφεδρική.
Τον εναλλάκτη θερµότητας, στον οποίο εισέρχονται η ανακυκλοφορία της ιλύος από
τον χωνευτή και η τροφοδοσία («φρέσκια» ιλύς) του χωνευτή µε σκοπό τη
θέρµανσή τους, προκειµένου η διεργασία της χώνευσης να λαµβάνει χώρα σε
σταθερή θερµοκρασία 35°C εντός της δεξαµενής αναερόβιας χώνευσης.
Το σύστηµα λέβητα – καυστήρα µικτού καυσίµου (βιοαερίου/ πετρελαίου) και τους

κυκλοφορητές θερµού νερού τα οποία τροφοδοτούν µε θερµό νερό τον εναλλάκτη
θερµότητας.
Επίσης, στο ίδιο κτίριο, σε ξεχωριστό δωµάτιο, είναι εγκατεστηµένο και το

αντλιοστάσιο τροφοδοσίας των φυγοκεντρητών πάχυνσης δευτεροβάθµιας (βιολογικής)
ιλύος, που διαθέτει 3 αντλίες (η 1 εφεδρική), δυναµικότητας 25 m3/hr η καθεµία. Η ιλύς
αντλείται από τη νέα δεξαµενή συγκέντρωσης βιολογικής ιλύος, που βρίσκεται
παράπλευρα του κτιρίου εξυπηρέτησης χωνευτή και οδηγείται στους φυγοκεντρητές,
όπου υφίσταται πάχυνση. Η λειτουργία των αντλιών βιολογικής ιλύος ελέγχεται
αυτόµατα από το πρόγραµµα λειτουργίας των φυγοκεντρητών πάχυνσης.
124
Εικόνα 4.4.4.1.3.1: Αντλιοστάσιο τροφοδοσίας φυγοκεντρητών πάχυνσης

δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας
4.4.4.1.4. Αεροφυλάκιο
Το παραγόµενο από τη διεργασία της αναερόβιας χώνευσης βιοαέριο οδηγείται στο

αεροφυλάκιο, όπου και αποθηκεύεται. Κύρια λειτουργία του αεροφυλάκιου είναι η
εξισορρόπηση πιθανών διακυµάνσεων στην ποσότητα και την ποιότητα του
παραγόµενου βιοαερίου καθώς και η τροφοδοσία των µηχανηµάτων της εγκατάστασης
που λειτουργούν µε το παραγόµενο βιοαέριο (π.χ. λέβητας, πυρσός καύσης), ακόµη και
στην περίπτωση βραχυχρόνιας διακοπής της παραγωγής του στη δεξαµενή αναερόβιας
χώνευσης.
Το αεροφυλάκιο είναι πλωτού τύπου ελικοειδούς ανύψωσης (Εικόνα 4.4.4.1.4.1,

σελ.125), για το λόγο αυτό, έχει σχεδιασθεί ως ένας χαλύβδινος κώδωνας, που επιπλέει
σε δεξαµενή νερού από οπλισµένο σκυρόδεµα. Το βάρος του αεροφυλακίου
εξασφαλίζει ότι η πίεση στο σύστηµα βιοαερίου διατηρείται σταθερή ανεξάρτητα από
την παραγωγή ή κατανάλωση βιοαερίου. Η είσοδος και έξοδος του βιοαερίου
πραγµατοποιείται µέσω δύο συστηµάτων αφύγρανσης αερίου, τα οποία είναι
τοποθετηµένα σε φρεάτιο ευρισκόµενο στο εξωτερικό του αεροφυλακίου.
125
Εικόνα 4.4.4.1.4.1: Αεροφυλάκιο της ΕΕΛ Καβάλας
Το αεροφυλάκιο είναι εφοδιασµένο µε αναλογική συσκευή µέτρησης της στάθµης,

η οποία στέλνει σήµατα στον κεντρικό πίνακα ελέγχου. Τα σήµατα χρησιµεύουν στον
έλεγχο των καταναλώσεων βιοαερίου όπως ο λέβητας βιοαερίου που βρίσκεται στο
κτίριο εξυπηρέτησης χωνευτή και ο πυρσός καύσης. Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι
σχεδιασµού του αεροφυλακίου για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Όγκος αεροφυλακίου: 475 m3
∆ιάµετρος αεροφυλακίου: 11 m
Πίεση βιοαερίου (περίπου): 250 mm στήλης νερού
4.4.4.1.5. Πυρσός καύσης βιοαερίου
Για λόγους ασφαλείας η περίσσεια του παραγόµενου βιοαερίου καίγεται στην

ατµόσφαιρα µε τη βοήθεια κατακόρυφου πυρσού καύσης βιοαερίου. Ο πυρσός έχει
κατασκευασθεί µε ειδικά σχεδιασµένη υψηλή σωλήνωση εκροής ενώ ο χώρος γύρω από
126
τον πυρσό καύσης είναι περιφραγµένος. Η φλόγα που παράγεται από την καύση του
πλεονάζοντος βιοαερίου είναι πάντα 2 m κάτω από την άκρη της σωλήνωσης και δεν
είναι ορατή από τον περιβάλλοντα χώρο.
Εικόνα 4.4.4.1.5.1: Πυρσός καύσης βιοαερίου της ΕΕΛ Καβάλας
Η λειτουργία του πυρσού καύσης βιοαερίου ρυθµίζεται αυτόµατα µέσω σηµάτων

που προέρχονται από τη διάταξη µέτρησης στάθµης του αεροφυλακίου. Παρακάτω,
δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού του πυρσού καύσης για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης
(έτος 2020).
Αριθµός πυρσών καύσης βιοαερίου: 1
∆υναµικότητα: 150 m3/hr
4.4.4.1.6. Μεταπαχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος
Η πρωτοβάθµια χωνεµένη ιλύς οδηγείται από τη δεξαµενή αναερόβιας χώνευσης

στον µεταπαχυντή βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος (υφιστάµενος παχυντής βαρύτητας
127
βασικής εγκατάστασης), όπου και υφίσταται πάχυνση µε βαρύτητα, σε βαθµό που η

συγκέντρωση στερεών να φθάνει περίπου το 5%. Στον µεταπαχυντή βαρύτητας γίνεται
και αποθήκευση της πρωτοβάθµιας ιλύος σε περιόδους αργίας του συστήµατος
αφυδάτωσης. Η λειτουργία του µεταπαχυντή βαρύτητας έχει περιγραφεί αναλυτικά στην
§ 3.5.1. (Παχυντής βαρύτητας δευτεροβάθµιας ιλύος) του προηγούµενου κεφαλαίου.
Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι σχεδιασµού του µεταπαχυντή βαρύτητας
πρωτοβάθµιας ιλύος για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Εικόνα 4.4.4.1.6.1: Μεταπαχυντής βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος της

ΕΕΛ Καβάλας
Ποσότητα πρωτοβάθµιας χωνεµένης ιλύος: 2.307 kg SS/d
∆ιάµετρος δεξαµενής: 12 m
Μέσο βάθος δεξαµενής: 3,3 m
Επιφάνεια δεξαµενής: 113 m2
Όγκος δεξαµενής: 373 m3
128
Κλίση πυθµένα: 8%
Επιφανειακή φόρτιση στερεών: 20,4 kg SS / m3 / d
Χρόνος παραµονής ιλύος: 8,1 ηµέρες
4.4.4.2. Επεξεργασία δευτεροβάθµιας ιλύος
Από τα δύο αντλιοστάσια επανακυκλοφορίας και περίσσειας ιλύος Α1 και Α2, η

περίσσεια δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος αντλείται σε αναδευόµενη δεξαµενή
συγκέντρωσης ιλύος όγκου 4,5m3, η οποία βρίσκεται παράπλευρα του κτιρίου
εξυπηρέτησης χωνευτή. Από εκεί, µε τη βοήθεια 3 αντλιών (η 1 εφεδρική),
τοποθετηµένων σε ξεχωριστό δωµάτιο του κτιρίου εξυπηρέτησης χωνευτή, η περίσσεια
βιολογικής ιλύος οδηγείται στους δύο (2) φυγοκεντρητές που είναι εγκατεστηµένοι στο
υπάρχον κτίριο αφυδάτωσης, όπου και υφίσταται πάχυνση.
4.4.4.2.1. Φυγοκεντρητές πάχυνσης δευτεροβάθµιας ιλύος
Στους δύο (2) φυγοκεντρητές, η δευτεροβάθµια (βιολογική) ιλύς υφίσταται

πάχυνση, προκειµένου να αυξηθεί η περιεχόµενη σ’ αυτή συγκέντρωση στερεών. Η
πάχυνση µε φυγοκέντρηση περιλαµβάνει την καθίζηση των σωµατιδίων της ιλύος υπό
την επίδραση φυγόκεντρων δυνάµεων. Ο βασικός τύπος διάταξης φυγοκέντρησης που
χρησιµοποιείται για πάχυνση ιλύος είναι η διάταξη φυγοκέντρησης µε περιστρεφόµενο
κύλινδρο, η οποία εφαρµόζεται και στην ΕΕΛ Καβάλας.
Πιο συγκεκριµένα, η διάταξη φυγοκέντρησης µε περιστρεφόµενο κύλινδρο

αποτελείται από ένα κυλινδρικό περιστρεφόµενο θάλαµο που λεπταίνει στην άκρη και
τοποθετείται συνήθως οριζόντια (Εικόνα 4.4.4.2.1.1, σελ.129). Η ιλύς (λάσπη) εισρέει
συνεχώς στη µονάδα και τα στερεά συγκεντρώνονται στην περιφέρεια. Στο εσωτερικό
του θαλάµου υπάρχει ένας περιστρεφόµενος µε µικρότερη ταχύτητα από το θάλαµο
κοχλίας, ο οποίος µεταφέρει τα στερεά προς τη λεπτή άκρη του θαλάµου (κωνικό
τµήµα), όπου συµβαίνει επιπλέον συγκέντρωση στερεών και η παχυµένη ιλύς
εκκενώνεται (Metcalf & Eddy, 2006).
129
Εικόνα 4.4.4.2.1.1: ∆ιάταξη φυγοκέντρησης µε περιστρεφόµενο κύλινδρο

(Πηγή: Στάµου, Βογιατζής, 1994, Βασικές αρχές και σχεδιασµός
συστηµάτων επεξεργασίας αποβλήτων, 2η Έκδοση, σελ. 355)
Στην περίσσεια δευτεροβάθµιας (βιολογικής) ιλύος που αντλείται προς τους δύο
φυγοκεντρητές πάχυνσης, αρχικά γίνεται προσθήκη πολυηλεκτρολύτη. Ο
πολυηλεκτρολύτης παρασκευάζεται στην υφιστάµενη µονάδα παρασκευής
πολυηλεκτρολύτη της βασικής εγκατάστασης και δοσοµετρείται από 3 δοσοµετρικές
αντλίες (η 1 εφεδρική). Στη συνέχεια, η ιλύς οδηγείται στους φυγοκεντρητές, όπου και
υφίσταται πάχυνση σε βαθµό που η συγκέντρωση στερεών να φθάνει περίπου το 5%. Η
παχυµένη ιλύς ρέει σε δοχείο αποθήκευσης και από εκεί αντλείται προς την δεξαµενή
οµογενοποίησης ιλύος µε τη βοήθεια 2 αντλιών (1 εφεδρική).
Το σύνολο των µηχανηµάτων µηχανικής πάχυνσης της δευτεροβάθµιας ιλύος

(φυγοκεντρητές, αντλίες, µονάδα πολυηλεκτρολύτη κ.τ.λ.) είναι εγκατεστηµένο στο
υφιστάµενο κτίριο αφυδάτωσης (ή κτίριο µηχανηµάτων) και ελέγχεται αυτόµατα από το
πρόγραµµα λειτουργίας των φυγοκεντρητών. Παρακάτω, δίνονται οι παράµετροι
σχεδιασµού των φυγοκεντρητών πάχυνσης για τις ανάγκες της Β΄ Φάσης (έτος 2020).
Αριθµός παχυντών (φυγοκεντρητών): 2
130
Συνολική δυναµικότητα: 2 x 23 (m3 / hr) = 46 m3 / hr
Παραγόµενη περίσσεια ιλύος: 1.923 kg SS/d
Όγκος παχυµένης ιλύος: 38,5 m3 / d
Συγκέντρωση στερεών παχυµένης ιλύος: 5%
Ώρες λειτουργίας ανά εβδοµάδα: 35 ώρες
Αριθµός µονάδων πολυηλεκτρολύτη: 1 υφιστάµενη
Αριθµός αντλιών δοσοµέτρησης: 3 (1 εφεδρική) νέες
∆υναµικότητα κάθε αντλίας πολυηλεκτρολύτη: 250 lt/hr
Αριθµός αντλιών εκροής: 2 (1 εφεδρική)
∆υναµικότητα κάθε αντλίας: 10 m3 / hr
Εικόνα 4.4.4.2.1.2: Φυγοκεντρητής πάχυνσης δευτεροβάθµιας ιλύος της

ΕΕΛ Καβάλας
Στη συνέχεια, η χωνεµένη πρωτοβάθµια ιλύς και η παχυµένη περίσσεια βιολογικής

ιλύος αναµιγνύονται στην υφιστάµενη δεξαµενή οµογενοποίησης της βασικής
εγκατάστασης. Από εκεί το µίγµα χωνεµένης πρωτοβάθµιας ιλύος και περίσσειας
131
βιολογικής ιλύος αντλείται για αφυδάτωση προς τις δύο υφιστάµενες

ταινιοφιλτρόπρεσσες της βασικής εγκατάστασης µε χρησιµοποίηση όλου του
υπάρχοντος βοηθητικού εξοπλισµού αφυδάτωσης (αντλίες πολυηλεκτρολύτη, κοχλίες
µεταφοράς αφυδατωµένης λάσπης κ.τ.λ.).
132
5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα

λειτουργίας
5.1 Παράµετροι λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας
Οι παράµετροι λειτουργίας µίας ΕΕΛ αναφέρονται κύρια στις βασικές ρυπαντικές

παραµέτρους που καταγράφονται και ελέγχονται σε µία εγκατάσταση, µε τη διενέργεια
συστηµατικών εργαστηριακών αναλύσεων.Η παρακολούθηση των βασικών ρυπαντικών
παραµέτρων µίας ΕΕΛ κρίνεται απαραίτητη, αφού συµβάλλει:
Στον έλεγχο συµµόρφωσης µε τις απαιτήσεις της ισχύουσας εθνικής και κοινοτικής
νοµοθεσίας.
Στην προστασία της δηµόσιας υγείας µε τη συστηµατική παρακολούθηση της

λειτουργίας της εγκατάστασης.
Στην έγκαιρη διάγνωση ενδεχόµενων λειτουργικών προβληµάτων της

εγκατάστασης, που έχουν ως άµεση συνέπεια τη µείωση της απόδοσής της.
Στην ΕΕΛ Καβάλας πραγµατοποιούνται µετρήσεις των ακόλουθων παραµέτρων

λειτουργίας της:
• BOD5 (Βιοχηµικά απαιτούµενο οξυγόνο)
• COD (Χηµικά απαιτούµενο οξυγόνο)
• SS (Αιωρούµενα στερεά)
• ΤΝ (Ολικό άζωτο)
• Ν – ΝΗ3 (Άζωτο υπό µορφή αµµωνίας)
• P (Φώσφορος)
• pH
• DO (∆ιαλυµένο οξυγόνο)
Για τη µέτρηση των ανωτέρω λειτουργικών παραµέτρων, µέσω της διενέργειας

εργαστηριακών αναλύσεων, λαµβάνονται σύνθετα ηµερήσια δείγµατα στην είσοδο
(φρεάτιο εισόδου εγκατάστασης) και στην έξοδο (έξοδος δεξαµενών δευτεροβάθµιας
133
καθίζησης) της ΕΕΛ. Το σύνθετο ηµερήσιο δείγµα αποτελείται από έναν αριθµό
δειγµάτων ορισµένου όγκου, τα οποία συλλέγονται σε τακτά διαστήµατα κατά τη
διάρκεια του 24-ώρου, µέσα στο ίδιο δοχείο. Ο ετήσιος αριθµός δειγµάτων που
συλλέγεται στην έξοδο της εγκατάστασης είναι τουλάχιστον 24 (επιδιώκεται η συλλογή
τουλάχιστον 2 δειγµάτων ανά µήνα), όπως προβλέπεται και από την ισχύουσα
νοµοθεσία (Οδηγία 91/271/ΕΕ, ΚΥΑ 5673/400/97) για εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν
ισοδύναµο πληθυσµό άνω των 50000 κατοίκων, ενώ αντίστοιχος αριθµός δειγµάτων
λαµβάνεται και στην είσοδο της ΕΕΛ (φρεάτιο εισόδου).
5.1.1 Παράµετροι εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων (έτη 2000 – 2008)
Λαµβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το σύνολο των έργων βελτίωσης – επέκτασης

της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση) ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε πλήρη λειτουργία εντός του
έτους 2009 (Απρίλιος 2009), ο έλεγχος των παραµέτρων λειτουργίας για την περίοδο
2000 – 2008, θα γίνει µε τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που ίσχυαν κατά την Α΄ Φάση
λειτουργίας της ΕΕΛ (ΚΥΑ 475/3 – 9 – 1987) και τα οποία παρουσιάζονται στον
Πίνακα 5.1.1.1. Στον ίδιο πίνακα, δίνονται και τα ανώτατα επιτρεπτά όρια εκροής που
καθορίζονται από την Οδηγία 91/271 της Ε.Ε. για κανονικούς αποδέκτες όπως ο κόλπος
της Καβάλας.
Ανώτατα επιτρεπτά Οδηγία 91/271 της Ε.Ε.

Παράµετρος όρια εκροής (mg/lt) Ανώτατα επιτρεπτά Ελάχιστο ποσοστό
(Α΄ Φάση λειτουργίας) όρια εκροής (mg/lt) δειγµάτων
BOD5 40 25 90 %
COD 120 125 90 %
SS 70 35 90 %
Ν − ΝΗ3 30 − −
Πίνακας 5.1.1.1: Απαιτήσεις εκροής δευτεροβάθµια επεξεργασµένων λυµάτων της ΕΕΛ

Καβάλας (Α΄ Φάση λειτουργίας) (Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ.)
Παρακάτω, γίνεται ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας και
πιο συγκεκριµένα των ακόλουθων ρυπαντικών παραµέτρων:
134
• BOD5
• COD
• SS
• Ν – ΝΗ3
για την περίοδο των ετών 2000 − 2008, µε βάση στοιχεία µετρήσεων που
παραχωρήθηκαν από τη ∆ηµοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας
(∆.Ε.Υ.Α.Κ.).
Για να είναι δυνατός ο έλεγχος και η σύγκριση των παραµέτρων λειτουργίας της
ΕΕΛ µε τις απαιτήσεις εκροής του Πίνακα 5.1.1.1, γίνεται γραφική ανάλυση των
δεδοµένων µε τον ακόλουθο τρόπο (Metcalf & Eddy, 2006, Μηχανική Υγρών
Αποβλήτων, 4η Έκδοση, Τόµος Α΄, σελ. 209):
1. Ταξινοµούνται οι µετρήσεις κάθε έτους (από το 2000 έως το 2008), για κάθε µία από
τις παραπάνω ρυπαντικές παραµέτρους, σε αύξουσα διάταξη και δίνεται σε κάθε
µέτρηση ένας αύξοντας αριθµός.
2. Υπολογίζεται το ποσοστό των µετρήσεων (παρατηρήσεων) που είναι ίσες ή

µικρότερες από µία συγκεκριµένη τιµή (µέτρηση) χρησιµοποιώντας τη σχέση:
m
• × 100 (%) ,
n +1
όπου : m = o αύξοντας αριθµός κάθε µέτρησης
n = το σύνολο του αριθµού των µετρήσεων (παρατηρήσεων)
(σηµ: ο όρος n+1 χρησιµοποιείται για να διορθώσει ένα µικρό σφάλµα του
δείγµατος)
Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας περιόδου 2000 -2008
Εφαρµόζοντας την ανωτέρω µέθοδο για το έτος 2000, έχουµε τον ακόλουθο πίνακα
για τις ρυπαντικές παραµέτρους BOD5, COD, SS και Ν − ΝΗ3 στην εκροή της
εγκατάστασης:
135
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
αριθµός Ποσοστό
µέτρησης BOD5 COD SS Ν – ΝΗ3
µετρήσεων
(mg/lt) (mg/lt) (mg/lt) (mg/lt)
(%)
1 5 20 16,00 0,35 2,0
2 7 43 17,00 0,70 3,9
3 10 53 38,00 0,71 5,9
4 13 58 43,00 0,72 7,8
5 15 60 47,00 0,76 9,8
6 15 64 47,00 0,82 11,8
7 20 64 47,00 0,92 13,7
8 23 73 49,00 1,00 15,7
9 23 77 55,00 1,14 17,6
10 24 81 55,50 1,15 19,6
11 25 86 60,00 1,34 21,6
12 25 97 61,00 1,39 23,5
13 25 100 62,50 1,40 25,5
14 25 100 64,00 1,41 27,5
15 26 100 64,40 1,46 29,4
16 35 105 66,00 1,46 31,4
17 38 113 66,00 1,51 33,3
18 40 120 81,00 1,52 35,3
19 44 120 82,00 1,65 37,3
20 45 120 86,50 1,67 39,2
21 47 150 99,00 1,71 41,2
22 50 150 107,00 1,72 43,1
23 50 155 109,00 1,90 45,1
24 53 155 110,00 1,98 47,1
25 55 160 117,00 2,21 49,0
136
Αύξοντας Ποσοστό
BOD5 COD SS Ν – ΝΗ3
αριθµός µετρήσεων
µέτρησης (%)
26 57 160 130,00 2,31 51,0

27 58 176 134,00 2,62 52,9
28 64 180 157,00 2,80 54,9
29 70 187 159,00 2,84 56,9
30 70 188 159,00 3,00 58,8
31 75 200 168,00 3,52 60,8
32 75 213 168,00 3,53 62,7
33 80 213 179,00 3,64 64,7
34 80 225 181,00 4,81 66,7
35 80 231 182,00 4,87 68,6
36 85 240 183,50 4,87 70,6
37 85 250 197,00 5,62 72,5
38 85 252 203,00 5,64 74,5
39 90 258 208,50 6,12 76,5
40 95 280 215,00 8,00 78,4
41 100 325 228,80 8,90 80,4
42 115 327 240,00 8,90 82,4
43 120 331 244,00 8,93 84,3
44 130 373 257,50 9,40 86,3
45 150 380 295,00 10,25 88,2
46 160 426 338,00 12,78 90,2
47 165 453 384,00 13,80 92,2
48 185 520 395,00 14,00 94,1
49 350 800 912,00 14,00 96,1
50 400 800 920,00 27,60 98,0
Πίνακας 5.1.1.2 Πίνακας τιµών ρυπαντικών παραµέτρων της ΕΕΛ Καβάλας για το
έτος 2000 µε υπολογισµό των αντίστοιχων ποσοστών µετρήσεων
137
Ακολουθώντας την ίδια διαδικασία και για τα υπόλοιπα έτη (2001 έως 2008)
προκύπτουν οι πίνακες που παρατίθενται στο Παράρτηµα Α της εργασίας (Μετρήσεις
παραµέτρων εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων 2000 – 2008). Με βάση τα
αποτελέσµατα των πινάκων για τις ρυπαντικές παραµέτρους BOD5, COD, SS και Ν −
ΝΗ3 της περιόδου 2000 – 2008, κατασκευάζουµε τα παρακάτω γραφήµατα, όπου, για
κάθε µία ρυπαντική παράµετρο, δίνονται υπό µορφή ράβδων τα ποσοστά των
µετρήσεων (δειγµάτων) που είναι µικρότερα (ράβδοι µπλε χρώµατος) ή µεγαλύτερα
(ράβδοι κόκκινου χρώµατος) των ανώτατων επιτρεπτών ορίων της Α΄ Φάσης
λειτουργίας καθώς και αυτών της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε.
α) BOD5 (Βιοχηµικά Απαιτούµενο Οξυγόνο)
64,7 73,8 50,0 39,5 12,7 8,7 6,3 26,4
100,0
93,7
91,3
87,3
73,6
60,5
50,0
35,3
26,2
Ποσοστό δειγµάτων > όριο

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Α΄ Φάσης (40 mg/lt)
ΕΤΟΣ Ποσοστό δειγµάτων < όριο
Α' Φάσης (40 mg/lt)
∆ιάγραµµα 5.1.1.1: Έλεγχος τιµών BOD5 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Α΄
Φάσης λειτουργίας (40 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008
138
72,5 90,8 64,1 43,1 14,4 27,8 8,5 18,2 33,4
91,5
85,6
81,8
72,2
66,6
56,9
35,9
27,5
9,2
Οδηγίας 91/271 (25 mg/lt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ποσοστό δειγµάτων < όριο
ΕΤΟΣ
∆ιάγραµµα 5.1.1.2: Έλεγχος τιµών BOD5 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της
β) COD (Χηµικά Απαιτούµενο Οξυγόνο)
60,8 66,7 29,8 33,6 25,7 12,4 4,6 16,0 17,7
95,4
87,6
84,0 82,3
74,3
70,2
66,4
39,2
33,3
Ποσοστό δειγµάτων > όριο Α΄

Φάσης (120 mg/lt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Ποσοστό δειγµάτων < όριο Α'
ΕΤΟΣ Φάσης (120 mg/lt)
A΄ Φάσης λειτουργίας (120 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008
139
60,5 60,7 29,2 32,8 25,5 11,3 4,4 13,1 16,8
95,6
88,7 86,9
83,2
74,5
70,8 67,2
39,5 39,3

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Οδηγίας 91/271 (125 mg/lt)
Ποσοστό δειγµάτων < όριο
ΕΤΟΣ Οδηγίας 91/271 (125 mg/lt)
γ) SS (Αιωρούµενα στερεά)
66,2 78,3 53,8 42,2 24,9 12,7 3,9 22,3
96,1 100,0
87,3
77,7
75,1
57,8
46,2
33,8
21,7

Α΄ Φάσης (70 mg/lt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
ΕΤΟΣ Α' Φάσης (70 mg/lt)
∆ιάγραµµα 5.1.1.5: Έλεγχος τιµών SS µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Α΄

140
94,4 93,4 70,3 59,6 55,0 39,2 32,6 21,6 36,3
78,4
67,4
60,8 63,7
45,0
40,4
29,7
5,6 6,6
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
ΕΤΟΣ Οδηγίας 91/271 (35 mg/lt)
∆ιάγραµµα 5.1.1.6: Έλεγχος τιµών SS µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Οδηγίας
91/271 της Ε.Ε. (35 mg/lt) για την περίοδο 2000 – 2008
δ) Ν – ΝΗ3 (Αµµωνιακό άζωτο)
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Α΄ Φάσης (30 mg/lt)
ΕΤΟΣ Ποσοστό δειγµάτων < όριο

Α' Φάσης (30 mg/lt)
∆ιάγραµµα 5.1.1.7: Έλεγχος τιµών Ν – ΝΗ3 µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της Α΄
141
52,7 75,2 53,6 26,8 4,1 17,3 29,6 36,0 59,9
95,9
82,7
73,2
70,4
64,0
47,3 46,4
40,1
24,8
Ποσοστό δειγµάτων >

προδιαγραφές εκροής Β΄Φάσης
(2 mg/lt)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Ποσοστό δειγµάτων <
ΕΤΟΣ προδιαγραφές εκροής Β' Φάσης
(2 mg/lt)
∆ιάγραµµα 5.1.1.8: Έλεγχος τιµών Ν – ΝΗ3 µε βάση τις προδιαγραφές εκροής της Β΄
Συµπεράσµατα
Από την ανωτέρω γραφική ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ
Καβάλας για την περίοδο των ετών 2000 − 2008, προκύπτουν τα εξής συµπεράσµατα:
α) Στην πλειονότητα των ετών 2000 – 2008 παρατηρείται υπέρβαση των ανωτάτων
επιτρεπόµενων ορίων εκροής τόσο της Α΄ Φάσης λειτουργίας όσο και της Οδηγίας
91/271 της Ε.Ε., µε εξαίρεση τη συγκέντρωση του αµµωνιακού αζώτου (Ν – ΝΗ3),
που είναι µικρότερη από το ανώτατο επιτρεπτό όριο εκροής της Α΄ Φάσης
λειτουργίας (30 mg/lt) στο σύνολο της περιόδου 2000 – 2008.
β) Όσον αφορά την αποµάκρυνση του οργανικού φορτίου των λυµάτων, όπως
προκύπτει από τις µετρήσεις των σχετικών ρυπαντικών παραµέτρων, δηλαδή του
BOD5 και του COD, η εγκατάσταση επιτυγχάνει καλύτερη απόδοση την περίοδο
2004 – 2008 ενώ την περίοδο 2000 – 2003 η απόδοσή της εµφανίζεται ιδιαίτερα
µειωµένη.
142
Έτσι, σχετικά µε το BOD5, το έτος 2007 ικανοποιείται το ανώτατο επιτρεπτό όριο

εκροής της Α΄ Φάσης (40 mg/lt) ενώ το έτος 2006 το ανώτατο επιτρεπτό όριο εκροής
της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. (25 mg/lt). Επίσης, εξίσου ικανοποιητικές είναι οι
µετρήσεις των ετών 2004, 2005 & 2006 ως προς την τήρηση των ορίων εκροής της Α΄
Φάσης λειτουργίας καθώς και των ετών 2004 & 2007 ως προς την τήρηση των ορίων
εκροής της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε.
Αντίστοιχα, για το COD, το έτος 2006 ικανοποιείται το ανώτατο επιτρεπτό όριο

εκροής της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. (ποσοστό 95,6% των δειγµάτων δεν υπερβαίνει το
ανώτατο όριο) και προσεγγίζεται αυτό της Α΄ Φάσης λειτουργίας. Ακόµη, εξίσου
ικανοποιητικές είναι οι µετρήσεις των ετών 2005 & 2007 ως προς την τήρηση των
ορίων εκροής τόσο της Α΄ Φάσης λειτουργίας όσο και της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε.
γ) Σχετικά µε την αποµάκρυνση των αιωρούµενων στερεών (SS), η λειτουργία της

εγκατάστασης εµφανίζεται πιο αποδοτική την περίοδο 2005 – 2008 σε αντίθεση µε την
περίοδο 2000 – 2004 όπου επιτυγχάνει χαµηλά ποσοστά αποµάκρυνσης των
αιωρούµενων στερεών. Έτσι, το έτος 2007 η ΕΕΛ ικανοποιεί το ανώτατο επιτρεπτό όριο
εκροής της Α΄ Φάσης λειτουργίας (70 mg/lt), ενώ εξίσου ικανοποιητικές είναι και οι
µετρήσεις των ετών 2005 & 2006 ως προς την τήρηση του ανωτέρου ορίου.
Αντίθετα, η ΕΕΛ εµφανίζει σηµαντική απόκλιση ως προς την τήρηση του ανώτατου
επιτρεπτού ορίου της Οδηγίας 91/271 της Ε.Ε. (35 mg/lt), µε πιο αποδοτικό έτος, ως
προς την αποµάκρυνση των αιωρούµενων στερεών, το 2007, όπου η συγκέντρωσή τους
ήταν κάτω από το επιτρεπτό όριο των 35 mg/lt σε ποσοστό 78,4% των λαµβανοµένων
δειγµάτων.
Παράλληλα, την περίοδο των ετών 2000 − 2003 παρατηρούνται µεγάλες

συγκεντρώσεις στερεών στην εκροή της εγκατάστασης, γεγονός που, όπως έχει
αναφερθεί στην αρχή του κεφαλαίου, πιθανόν οφείλεται στις ιδιαίτερα υψηλές φορτίσεις
στερεών που δέχονταν οι δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης. Η παρουσία µεγάλων
συγκεντρώσεων στερεών στην εκροή της ΕΕΛ, πιθανόν να εξηγεί και το γεγονός ότι την
ίδια περίοδο (2000 − 2003), σε µεγάλο ποσοστό των λαµβανοµένων δειγµάτων,
παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλές τιµές τόσο του BOD5 όσο και του COD στην εκροή,
αφού ένα σηµαντικό µέρος του οργανικού φορτίου των επεξεργασµένων λυµάτων
οφείλεται στο σωµατιδιακό οργανικό φορτίο των στερεών. Έτσι, τα συµπεράσµατα που
143
διατυπώθηκαν παραπάνω, σχετικά µε την απόδοση της εγκατάστασης ως προς την

αποµάκρυνση του οργανικού φορτίου των λυµάτων για την ανωτέρω περίοδο (2000 −
2003), πρέπει να αντιµετωπιστούν µε ιδιαίτερη επιφύλαξη.
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό, ότι η ΕΕΛ Καβάλας αντιµετώπιζε λειτουργικά

προβλήµατα, που σχετίζονταν κύρια µε τη λειτουργία του σταδίου της δευτεροβάθµιας
επεξεργασίας, µε συνέπεια την αδυναµία τήρησης των ορίων εκροής τόσο της
Ευρωπαϊκής όσο και της αντίστοιχης Ελληνικής νοµοθεσίας. Έτσι, ήταν αναγκαία η
άµεση εκτέλεση έργων βελτίωσης – επέκτασης της εγκατάστασης, ώστε να καταστεί
δυνατή η αντιµετώπιση των λειτουργικών της προβληµάτων, η συµµόρφωσή της µε τις
απαιτήσεις της ισχύουσας νοµοθεσίας καθώς και η εξυπηρέτηση των µελλοντικών
αναγκών λόγω αύξησης του πληθυσµού.
Προκειµένου να εξασφαλιστεί η χρηµατοδότηση των απαιτούµενων έργων

βελτίωσης – επέκτασης της ΕΕΛ, η ∆ηµοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης
Καβάλας (∆.Ε.Υ.Α.Κ.), ως αρµόδιος φορέας, υπέβαλε αρχικά αίτηµα στην Περιφέρεια
Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης το έτος 2003, το οποίο δεν έγινε δεκτό. Η
∆.Ε.Υ.Α.Κ. επανήλθε µε νέο αίτηµα για την εξασφάλιση της σχετικής χρηµατοδότησης
τον Ιανουάριο του 2005, για να ικανοποιηθεί το αίτηµα και να εγκριθεί η έναρξη
διαδικασιών υλοποίησης του έργου τον Απρίλιο του 2005. Τελικά, τα έργα βελτίωσης –
επέκτασης της ΕΕΛ Καβάλας, όπως αναφέρθηκε και στο προηγούµενο κεφάλαιο,
ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2006 και τέθηκαν σε πλήρη λειτουργία τον Απρίλιο του 2009.
Αξίζει να τονιστεί ότι, ανάλογα συµπεράσµατα µε αυτά που διατυπώθηκαν

παραπάνω για την περίοδο 2000 – 2008, είχαν προκύψει και από την στατιστική
επεξεργασία µετρήσεων των παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ για την περίοδο 1991 –
2000, κατά τη φάση εκπόνησης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.)
των έργων βελτίωσης – επέκτασης της εγκατάστασης.
5.1.2 Ενέργεια – κόστος ενέργειας για τη λειτουργία της ΕΕΛ (έτη 2007 – 2008)
Η ενέργεια που καταναλώνεται στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ)

είναι στο σύνολό της ηλεκτρική και χρησιµοποιείται από το διαθέσιµο
ηλεκτροµηχανολογικό εξοπλισµό της εγκατάστασης, προκειµένου να εξασφαλίζεται η
απρόσκοπτη λειτουργία των µονάδων της. Όπως συµβαίνει στο σύνολο των ΕΕΛ, έτσι
144
και στην περίπτωση της ΕΕΛ Καβάλας, η απαιτούµενη ηλεκτρική ενέργεια παρέχεται
από τη ∆.Ε.Η. (∆ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού). Μελλοντικά, προβλέπεται η
τοποθέτηση µηχανής συµπαραγωγής ηλεκτρικής και θερµικής ενέργειας από το
βιοαέριο που παράγεται κατά την αναερόβια χώνευση της πρωτοβάθµιας ιλύος, σε χώρο
εντός του κτιρίου εξυπηρέτησης χωνευτή, µε σκοπό την κάλυψη µέρους των
ενεργειακών αναγκών της εγκατάστασης.
Όσον αφορά το κόστος της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία µίας ΕΕΛ,
πρέπει να τονιστεί ότι αποτελεί µία από τις τέσσερις (4) συνιστώσες που συνθέτουν το
λειτουργικό κόστος µίας εγκατάστασης, όπως φαίνεται στην παρακάτω εξίσωση:
• Λειτουργικό κόστος ΕΕΛ = Κόστος µισθοδοσίας προσωπικού + Κόστος ενέργειας +
+ Κόστος συντήρησης + Κόστος χηµικών (5.1.2.1)
Σύµφωνα µε τους Γκράτζιου & Οικονόµου (2005), το κόστος ενέργειας σε µία ΕΕΛ
που λειτουργεί µε το σύστηµα του παρατεταµένου αερισµού και χρησιµοποιεί για την
αφυδάτωση της ιλύος µηχανικές διατάξεις (π.χ. ταινιοφιλτρόπρεσσες), όπως η ΕΕΛ
Καβάλας, ανέρχεται περίπου στο 30% του λειτουργικού κόστους της εγκατάστασης,
όπως φαίνεται στον Πίνακα 5.1.2.1, σύµφωνα µε στοιχεία που πάρθηκαν από
λειτουργούσες µονάδες στον Ελλαδικό χώρο.
Λειτουργικό κόστος ΕΕΛ

Ποσοστό συνιστωσών κόστους
Επεξεργασία
Κόστος
Κόστος Κόστος Κόστος
µισθοδοσίας
ενέργειας συντήρησης χηµικών
προσωπικού
Παρατετ. αερισµός -
57,95% 29,40% 9,50% 3,15%
Μηχανική αφυδάτωση
Παρατετ. αερισµός -
59,85% 34,65% 4,00% 1,50%
Κλίνες ξήρανσης
Πίνακας 5.1.2.1 Ποσοστά συνιστωσών λειτουργικού κόστους µίας ΕΕΛ µε σύστηµα

παρατεταµένου αερισµού ανάλογα µε τη µέθοδο αφυδάτωσης της
ιλύος (Πηγή: Γκράτζιου & Οικονόµου, Εισήγηση στο Συνέδριο
HELECO '05: 5o Συνέδριο για την Τεχνολογία Περιβάλλοντος, ΤΕΕ,
3 – 6 Φεβρουαρίου 2005, Αθήνα)
145
Κατανάλωση – κόστος ενέργειας της Ε.Ε.Λ. Καβάλας για τα έτη 2007 & 2008
Ακολούθως δίνεται η κατανάλωση ενέργειας µε το αντίστοιχο κόστος της, που

απαιτήθηκε για τη λειτουργία της ΕΕΛ Καβάλας κατά την περίοδο των ετών 2007 και
2008, σύµφωνα µε στοιχεία που παραχωρήθηκαν από τη ∆ηµοτική Επιχείρηση
Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας (∆.Ε.Υ.Α.Κ.).
Έτος 2007
Κατανάλωση & κόστος ενέργειας έτους 2007
Κατανάλωση
Κόστος
Μήνας ενέργειας
ενέργειας (€)
(KWh)
Ιανουάριος 136.800 12.058
Φεβρουάριος 147.600 11.979
Μάρτιος 132.000 10.805
Απρίλιος 150.000 12.309
Μάιος 135.600 10.703
Ιούνιος 138.000 10.997
Ιούλιος 132.000 11.873
Αύγουστος 157.200 12.302
Σεπτέµβριος 129.600 10.091
Οκτώβριος 110.400 9.226
Νοέµβριος 112.800 12.442
∆εκέµβριος 141.600 9.086
Σύνολο 1.623.600 133.871
Πίνακας 5.1.2.2 Κατανάλωση και κόστος ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2007
Από τα στοιχεία του έτους 2007, προκύπτει ότι η συνολική ενέργεια που
καταναλώθηκε για τη λειτουργία της ΕΕΛ ήταν 1.623.600 KWh και το αντίστοιχο
146
κόστος της 133.871 €. Στη συνέχεια απεικονίζονται τα δεδοµένα του Πίνακα 5.1.2.2 µε
τη µορφή γραφήµατος (ραβδόγραµµα).
160000
Κατανάλωση ενέργειας (ΚWh)
150000
140000
130000
120000
110000
100000
ι ος
ιος
ς
ιος
ος
ς
ς
ος
ς
ι ος
ς
ς
στ ο
ν ιο
ριο
ριο
λιο
ριο
ρτι
βρι
ρίλ
άρ
Μά
βρ
Ιού
µβ
ουά
έµβ
Ιού
γου
Μά
ου
τώ
κέ µ
Απ
πτ έ
Ιαν
βρ
Νο
Οκ
Αύ
∆ε
Σε
Φε
Μήνας
∆ιάγραµµα 5.1.2.1: Μηνιαία κατανάλωση ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2007
Έτος 2008
Κατανάλωση & κόστος ενέργειας έτους 2008
Κόστος
(KWh)
Ιανουάριος 106.800 9.709
Φεβρουάριος 107.600 9.782
Μάρτιος 125.600 11.086
Απρίλιος 102.800 9.345
Μάιος 113.200 9.992
Ιούνιος 122.400 11.574
147
Κόστος
(KWh)
Ιούλιος 135.600 14.195
Αύγουστος 131.600 13.088
Σεπτέµβριος 130.400 12.969
Οκτώβριος 128.400 12.770
Νοέµβριος 120.800 11.423
∆εκέµβριος 122.200 11.555
Σύνολο 1.447.400 137.488
Πίνακας 5.1.2.3 Κατανάλωση και κόστος ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2008
(Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ)
140000
135000
Κατανάλωση ενέργειας (ΚWh)
130000
125000
120000
115000
110000
105000
100000
ς
ιος
ς
ιος
ς
ος
ιος
ς
ος
ς
ς
ρι ο
στο
ριο
ν ιο
ριο
ριο
λιο
ρτι
βρι
ρίλ
Μά
βρ
ουά
µβ
Ιού
ουά
έµβ
Ιού
γου
Μά
τώ
κέµ
Απ
πτέ
Ιαν
βρ
Νο
Οκ
Αύ
∆ε
Σε
Φε
Μήνας
∆ιάγραµµα 5.1.2.2: Μηνιαία κατανάλωση ενέργειας ΕΕΛ Καβάλας έτους 2008
Με βάση τα στοιχεία του πίνακα 5.1.2.3, προκύπτει ότι, για το έτος 2008, η
συνολική ενέργεια που καταναλώθηκε για τη λειτουργία της ΕΕΛ Καβάλας ήταν
1.447.400 KWh και το αντίστοιχο κόστος της 137.488 €.
148
5.2 Προβλήµατα λειτουργίας στις ΕΕΛ
5.2.1 Γενικά
Κατά τη διάρκεια λειτουργίας µίας Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ)

µπορεί να παρουσιαστούν προβλήµατα στα διάφορα στάδια επεξεργασίας των υγρών
αποβλήτων, που απαιτούν άµεση αντιµετώπιση, ώστε να εξασφαλίζεται:
• Η αποδοτική λειτουργία της εγκατάστασης.
• Η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων (τήρηση των ανώτατων επιτρεπτών ορίων

στην εκροή των επεξεργασµένων λυµάτων, παραγωγή ιλύος µε βελτιωµένα ποιοτικά
χαρακτηριστικά που διευκολύνει τις δυνατότητες τελικής διάθεσής της).
• Ο περιορισµός του λειτουργικού κόστους της εγκατάστασης.
Τα πιο συνηθισµένα προβλήµατα που ενδέχεται να εµφανιστούν σε µία ΕΕΛ,

εντοπίζονται κύρια στο στάδιο της βιολογικής (δευτεροβάθµιας) επεξεργασίας, δηλαδή
στις δεξαµενές αερισµού και τελικής καθίζησης. Για την αναγνώριση και επίλυση των
λειτουργικών προβληµάτων που µπορεί να παρουσιαστούν σε µία εγκατάσταση,
κρίνεται σκόπιµο ο υπεύθυνος της ΕΕΛ να εκτελεί καθηµερινό εποπτικό έλεγχο του
συνόλου των µονάδων της, προκειµένου να είναι δυνατή η καταγραφή ενδεχόµενων
προβληµάτων στις επιµέρους διεργασίες που είναι άµεσα ορατά.
Έτσι, η καθηµερινή επιθεώρηση της λειτουργίας µίας ΕΕΛ θα πρέπει να

περιλαµβάνει τις παρακάτω εργασίες:
• Οπτική επιθεώρηση των κινούµενων µερών της εγκατάστασης.
• Οπτική επιθεώρηση της καθαρότητας των επεξεργασµένων λυµάτων και εκτέλεση

διορθωτικών ενεργειών σε περίπτωση θολότητας των λυµάτων ή διαφυγής ιλύος.
• Έλεγχο των οργάνων µέτρησης στάθµης και της πίεσης των χρησιµοποιούµενων
αντλιών.
• Έλεγχο της στάθµης λειτουργίας των φρεατίων διανοµής ροής και των δεξαµενών
αερισµού.
• Καθαρισµό των θυροφραγµάτων και των υπερχειλιστών τροφοδοσίας για την οµαλή
λειτουργία τους.
149
• Έλεγχο του ποσοστού της ενεργού ιλύος στις δεξαµενές αερισµού.
• Έλεγχο απόδοσης της καθίζησης στις δεξαµενές τελικής καθίζησης.
• Απαγωγή αφρών και λοιπών επιπλεόντων συστατικών καθώς και έλεγχο των
φρεατίων λιπών και επιπλεόντων.
• Έλεγχο της λειτουργίας και παροχής των αντλιών ανακυκλοφορίας ιλύος και της
διανοµής ιλύος.
• Παρατήρηση στάθµης δοχείων κροκιδωτικών και ανάλογη συµπλήρωση ή

αντικατάσταση.
• Έλεγχο συστήµατος απολύµανσης.
(Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ∆ιεύθυνση Χωροταξίας & Περιβάλλοντος,

Οδηγός Εσωτερικού Ελέγχου Λειτουργίας & Συντήρησης ΜΕΥΑ, 2006)
Επίσης, κατά τακτά χρονικά διαστήµατα, θα πρέπει να διενεργείται από το

προσωπικό µίας ΕΕΛ εποπτικός έλεγχος:
α) Των φρεατίων για την αποµάκρυνση τυχόν στερεών που έχουν επικαθήσει.
β) Των υπερχειλιστών των δεξαµενών δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης για ανάγκη

καθαρισµού τους ή αποµάκρυνσης επιπλεόντων.
γ) Των οδηγών κύλισης των γεφυρών καθίζησης.
δ) Στεγανότητας των θυροφραγµάτων.
5.2.2 Λειτουργικά προβλήµατα (ανά στάδιο επεξεργασίας) στην ΕΕΛ Καβάλας
Αρχικά, πριν γίνει αναφορά στα κυριότερα λειτουργικά προβλήµατα που

εµφανίζονται στην ΕΕΛ Καβάλας καθώς και στους τρόπους αντιµετώπισής τους, πρέπει
να επισηµανθεί ότι, ύστερα από διαδοχικές επισκέψεις στο χώρο της εγκατάστασης,
διαπιστώθηκαν τα εξής στοιχεία:
• Γενικά ο χώρος της εγκατάστασης διατηρείται καθαρός.
• Έχουν ληφθεί τα κατάλληλα προστατευτικά µέτρα σε τµήµατα της εγκατάστασης που

υπάρχει κίνδυνος αποκόλλησης και πτώσης βραχωδών αντικειµένων (π.χ. πλησίον της
δεξαµενής πρωτοβάθµιας καθίζησης).
150
Εικόνα 5.2.2.1: Προστατευτικό δίχτυ για ενδεχόµενη αποκόλληση και πτώση

βραχωδών αντικειµένων πλησίον της δεξαµενής πρωτοβάθµιας
καθίζησης
• Σε ορισµένες επιφάνειες των µονάδων που λειτουργούν από την Α΄ Φάση και είναι
κατασκευασµένες από σκυρόδεµα, παρατηρείται ελαφρά διάβρωση (π.χ. βάση
περιστρεφόµενης γέφυρας ξέστρου των δεξαµενών τελικής καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2),
µε πιθανές αιτίες τη φυσιολογική φθορά λόγω χρόνου λειτουργίας, την επίδραση των
καιρικών συνθηκών και την έλλειψη συντήρησης ανά τακτά χρονικά διαστήµατα.
Εικόνα 5.2.2.2: ∆ιάβρωση βάσης περιστρεφόµενης γέφυρας ξέστρου στη

δεξαµενή δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ2
151
Μετά από συζήτηση µε τον υπεύθυνο και το προσωπικό της ΕΕΛ Καβάλας,
προέκυψε ότι τα λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει συχνά η εγκατάσταση, ανά
στάδιο επεξεργασίας, είναι τα ακόλουθα:
Προεπεξεργασία λυµάτων
Στο στάδιο της προεπεξεργασίας των λυµάτων, τα σηµαντικότερα λειτουργικά

προβλήµατα παρουσιάζονται κατά κύριο λόγο στο στάδιο της εξάµµωσης και
δευτερευόντως στο στάδιο της λιποσυλλογής. Αντίθετα, τόσο στο φρεάτιο εισόδου της
ΕΕΛ όσο και στο στάδιο της εσχάρωσης δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα λειτουργικά
προβλήµατα (ορθή λειτουργία αντλιών εισερχόµενων λυµάτων, ορθή αποµάκρυνση και
συλλογή εσχαρισµάτων).
Έτσι, στο στάδιο της εξάµµωσης, περιοδικά εµφανίζονται σηµαντικά προβλήµατα,

λόγω της ύπαρξης µεγάλων ποσοτήτων άµµου στα εισερχόµενα λύµατα. Το φαινόµενο
αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε περιόδους ισχυρών βροχοπτώσεων, όπου η ποσότητα της
άµµου που καταλήγει στην εγκατάσταση µέσω του αποχετευτικού δικτύου, µπορεί να
φθάσει και το τετραπλάσιο της ποσότητας που έχει σχεδιασθεί να δέχεται ο νέος
εξαµµωτής − λιποσυλλέκτης της Β΄ Φάσης.
Παράλληλα, στο στάδιο της λιποσυλλογής, παρατηρείται περιοδικά πρόβληµα στην

αποµάκρυνση των λιπών, λόγω εναπόθεσής τους στα τοιχώµατα των αντίστοιχων
φρεατίων (φρεατίων λιπών). Επισηµαίνεται ότι η αποµάκρυνση των λιπών από τα
φρεάτια πραγµατοποιείται περίπου κάθε µήνα, µε τη βοήθεια βυτιοφόρου της
∆.Ε.Υ.Α.Κ. (∆ηµοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας).
Αξίζει να τονιστεί ότι στο στάδιο της προεπεξεργασίας των λυµάτων (εσχάρωση,
εξάµµωση – λιποσυλλογή) δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα προβλήµατα όσον αφορά στην
έκλυση δυσοσµιών και τη δηµιουργία εστιών συγκέντρωσης εντόµων (κυρίως
κουνούπια και µύγες), λόγω:
• Στέγασης των εσχαρών σε κτίριο, στο οποίο υπάρχει συνεχής αερισµός.
• Έγκαιρης και τακτικής αποκοµιδής των παραπροϊόντων της προεπεξεργασίας

(εσχαρίσµατα, άµµος, λίπη) από τους χώρους συγκέντρωσής τους.
152
Πρωτοβάθµια επεξεργασία
Στο στάδιο της πρωτοβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων (πρωτοβάθµια καθίζηση)

δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα λειτουργικά προβλήµατα όσον αφορά στην αποµάκρυνση
των αιωρούµενων στερεών, των αφρών και των επιπλεόντων, ενώ καλή είναι και η
λειτουργία των αντλιών αποµάκρυνσης της πρωτοβάθµιας ιλύος.
∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία
Τα πιο συνηθισµένα λειτουργικά προβλήµατα που εµφανίζονται στην ΕΕΛ

Καβάλας, όπως συµβαίνει στο σύνολο των ΕΕΛ, εντοπίζονται κύρια στο στάδιο της
βιολογικής (δευτεροβάθµιας) επεξεργασίας. Αξίζει να επισηµανθεί ότι, για την
αντιµετώπιση ενδεχόµενων προβληµάτων που παρουσιάζονται κατά το στάδιο αυτό, θα
πρέπει να λαµβάνεται υπόψη το γεγονός πως οι δεξαµενές αερισµού είναι συνδεδεµένες
µε τις δεξαµενές τελικής καθίζησης. Εποµένως, µεταβολές στη διεργασία της
βιολογικής επεξεργασίας επηρεάζουν άµεσα και τη διεργασία της καθίζησης. Αναλυτικά
τα προβλήµατα που µπορεί να παρουσιαστούν στο στάδιο της βιολογικής επεξεργασίας
είναι τα εξής:
∆εξαµενές αερισµού
Στις δεξαµενές αερισµού είναι πιθανό να εµφανιστούν τα προβλήµατα:
α) της ανοµοιόµορφης ανάµιξης και
β) του αφρισµού της ιλύος (λάσπης)
Στην περίπτωση της ανοµοιόµορφης ανάµιξης, δεν επιτυγχάνεται ικανοποιητική

ανάµιξη των λυµάτων, ώστε να εξασφαλίζεται η επαφή των µικροοργανισµών µε τις
ρυπαντικές ουσίες των αποβλήτων (τροφή µικροοργανισµών), συνέπεια πιθανούς
ανοµοιογενούς αερισµού των λυµάτων. Έτσι, εµφανίζονται περιοχές των δεξαµενών
αερισµού, όπου δεν είναι δυνατή η επεξεργασία των λυµάτων (αδρανείς περιοχές), µε
αποτέλεσµα την επικάθηση στερεών στον πυθµένα των δεξαµενών, τη σπάταλη
ενέργειας και την αύξηση της έκλυσης οσµών στην εγκατάσταση.
Όσον αφορά στον αφρισµό της ιλύος, αρχικά, πρέπει να σηµειωθεί ότι η επικάλυψη
των δεξαµενών αερισµού µε αφρό, σε ποσοστό 10 έως 15% της επιφάνειάς τους είναι
153
κάτι φυσιολογικό. Ο αφρός αυτός δηµιουργείται από την ανάµιξη λιπών και ελαίων, που
δεν αποµακρύνθηκαν στο στάδιο της λιποσυλλογής και φθάνουν στις δεξαµενές
αερισµού, µε ανάµικτο υγρό και µε αέρα (Τραγανίτης & Σκουµπούρης, 1995).
Ο αφρισµός της ιλύος είναι το φαινόµενο όπου στην επιφάνεια των δεξαµενών
αερισµού παρατηρείται η δηµιουργία ενός πυκνού στρώµατος αφρού, σκούρου (καφέ)
χρώµατος, το οποίο µπορεί να οδηγήσει σε σωρεία προβληµάτων της εγκατάστασης,
όπως η δυσκολία ελέγχου του χρόνου παραµονής των στερεών λόγω παγίδευσής τους
στο στρώµα του αφρού και η έκλυση δυσοσµιών. Ο αφρισµός της ιλύος οφείλεται
συνήθως στην ανάπτυξη νηµατοειδών βακτηριδίων και κυρίως των βακτηριδίων
Nocardia και Microthrix parvicella (νηµατοειδής διόγκωση), που εµφανίζονται συχνά σε
εγκαταστάσεις χαµηλής φόρτισης (χαµηλός λόγος F/M) στην Ελλάδα και το εξωτερικό
(Εικόνα 5.2.2.3). Η ανάπτυξη των νηµατοειδών µικροοργανισµών και η επικράτησή
τους έναντι των επιθυµητών µικροοργανισµών που δηµιουργούν καθιζήσιµους φλόκους
(κροκίδες) ευνοείται:
α) Σε χαµηλές θερµοκρασίες.
β) Σε χαµηλή συγκέντρωση διαλυµένου οξυγόνου στη δεξαµενή αερισµού.
γ) Σε χαµηλές τιµές pH του ανάµικτου υγρού (για pH < 6, ευνοείται η ανάπτυξη

µυκήτων).
δ) Σε χαµηλό λόγο τροφής/µικροοργανισµών (F/M) ή αντίστοιχα µεγάλη ηλικία ιλύος

Θc.
ε) Σε χαµηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών (αζώτου, φωσφόρου).
στ) Από την παρουσία λιπών και ελαίων.
(Τραγανίτης & Σκουµπούρης, 1995)
Στην ΕΕΛ Καβάλας δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα προβλήµατα ανοµοιόµορφης

ανάµιξης ή αφρισµού της ιλύος στις δεξαµενές αερισµού, παρόλο που εµφανίζονται
συχνά προβλήµατα σχετικά µε τον αερισµό των λυµάτων. Τα προβλήµατα αυτά
οφείλονται σε βλάβες που παρουσιάζονται σε κάποιον από τους αεριστήρες – ρότορες,
οι οποίοι διοχετεύουν το απαραίτητο για τον αερισµό οξυγόνο και αφορούν κύρια σε
φθορές στον άξονά τους.
154
Εικόνα 5.2.2.3: Νηµατοειδή βακτήρια Nocardia και Microthrix parvicella

(Πηγή: http://santacruzproductions.com)
Αξίζει να επισηµανθεί ότι, οι δεξαµενές αερισµού παρουσίαζαν σοβαρά

προβλήµατα αφρισµού της ιλύος πριν την προσθήκη των 4 δεξαµενών επιλογής,
συνέπεια της υπέρµετρης ανάπτυξης νηµατοειδών βακτηρίων και κύρια των βακτηρίων
Nocardia και Microthrix parvicella. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, ο αφρός που
δηµιουργούνταν, ξεχείλιζε από τις δεξαµενές αερισµού. Επίσης, προβλήµατα αφρισµού,
σε µικρότερο βαθµό,αντιµετώπιζε η εγκατάσταση και πριν τη βελτίωση − επέκτασή της.
∆εξαµενές δευτεροβάθµιας (τελικής) καθίζησης
Στις δεξαµενές τελικής καθίζησης είναι πιθανό να εµφανιστούν τα προβλήµατα:
α) της διόγκωσης της ιλύος
β) του αφρισµού της ιλύος
γ) της παράσυρσης στερεών
δ) της ανύψωσης της ιλύος
∆ιόγκωση της ιλύος (sludge bulking) είναι το φαινόµενο όπου η ιλύς καθιζάνει µε
αργούς ρυθµούς ή δεν καθιζάνει καθόλου, µε συνέπεια να καταλαµβάνει µεγάλο όγκο
της δεξαµενής τελικής καθίζησης και να υπάρχει αδυναµία διαχωρισµού της ιλύος από
τα επεξεργασµένα λύµατα (Στάµου,1995). Στις περισσότερες περιπτώσεις, τόσο
παγκόσµια όσο και στον Ελλαδικό χώρο, έχει παρατηρηθεί ότι το φαινόµενο διόγκωσης
155
της ιλύος οφείλεται στην υπέρµετρη ανάπτυξη νηµατοειδών βακτηριδίων (νηµατοειδής

διόγκωση), τα οποία, λόγω της µορφολογίας τους, εµποδίζουν την καθίζηση και
συµπύκνωση της βιοµάζας στις δεξαµενές τελικής καθίζησης. Κριτήριο που µπορεί να
χρησιµοποιηθεί για την εµφάνιση ή όχι του φαινοµένου της διόγκωσης της ιλύος είναι ο
προσδιορισµός του δείκτη όγκου ιλύος SVI (Sludge Volume Index). Υψηλές τιµές του
δείκτη SVI (SVI >150) αποτελούν ένδειξη διόγκωσης της ιλύος, οφειλόµενη στην
ανάπτυξη νηµατοειδών βακτηριδίων.
Το φαινόµενο του αφρισµού της ιλύος έχει περιγραφεί λεπτοµερώς παραπάνω, όταν
έγινε αναφορά στα προβλήµατα που είναι πιθανό να εµφανιστούν στις δεξαµενές
αερισµού. Αξίζει να επισηµανθεί ότι η διόγκωση της ιλύος µπορεί να συνοδεύεται και
από αφρισµό της ιλύος. Η ύπαρξη διογκωµένης ιλύος ταυτόχρονα µε αφρισµό της
αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα αντιµετωπίσιµα προβλήµατα µίας εγκατάστασης
(Τραγανίτης & Σκουµπούρης, 1995).
Το φαινόµενο της παράσυρσης στερεών εµφανίζεται στη δεξαµενή τελικής

καθίζησης όταν δεν επαρκεί ο χρόνος για πλήρη καθίζηση των στερεών. Έτσι, ποσότητα
της ιλύος παρασύρεται από ρεύµατα των επεξεργασµένων λυµάτων καθώς αυτά
περνούν τον υπερχειλιστή της δεξαµενής καθίζησης, µε συνέπεια τη δηµιουργία θολής
εκροής λόγω της παρουσίας βιοµάζας.
Η παράσυρση στερεών οφείλεται κυρίως είτε σε υδραυλική υπερφόρτιση είτε σε

υπερφόρτιση στερεών της δεξαµενής τελικής καθίζησης. Η υδραυλική υπερφόρτιση
προκαλείται από πολύ µεγάλη παροχή λυµάτων που εισέρχεται στη δεξαµενή (π.χ.
αυξηµένη εισροή οµβρίων υδάτων στην εγκατάσταση) ή από άνιση κατανοµή της
παροχής των λυµάτων µεταξύ των επιµέρους µονάδων. Η υπερφόρτιση στερεών
συµβαίνει όταν ο ρυθµός εισόδου των στερεών στη δεξαµενή καθίζησης είναι
µεγαλύτερος από το ρυθµό εξόδου τους από τη δεξαµενή, συνέπεια αυξηµένου ρυθµού
ανακυκλοφορίας της ιλύος. Έτσι, παρατηρείται σηµαντική διαφυγή των στερεών προς
την εκροή της εγκατάστασης (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ∆ιεύθυνση
Χωροταξίας & Περιβάλλοντος, Οδηγός Εσωτερικού Ελέγχου Λειτουργίας &
Συντήρησης ΜΕΥΑ, 2006).
Ανύψωση της ιλύος (rising sludge) χαρακτηρίζεται το φαινόµενο κατά το οποίο ιλύς
που καθιζάνει, ωθείται (ανυψώνεται) προς την επιφάνεια της δεξαµενής τελικής
156
καθίζησης, επειδή οι φλόκοι (κροκίδες) της ιλύος έχουν µικρότερη πυκνότητα απ’ αυτή
του περιεχοµένου (διαυγασµένα απόβλητα) της δεξαµενής. Η εµφάνιση της ανύψωσης
ιλύος οφείλεται κατά κύριο λόγο σε φαινόµενα απονιτροποίησης που λαµβάνουν χώρα
στη δεξαµενή καθίζησης, λόγω έλλειψης οξυγόνου. Χαρακτηριστικό παράδειγµα (που
συναντάται σε συστήµατα ενεργού ιλύος µε µεγάλες ηλικίες λάσπης ή σε απόβλητα µε
υψηλές θερµοκρασίες) αποτελεί το φαινόµενο της ανεξέλεγκτης απονιτροποίησης κοντά
στον πυθµένα της δεξαµενής καθίζησης, όπου, λόγω δηµιουργίας ανοξικών συνθηκών
(έλλειψη οξυγόνου, παρουσία νιτρικών), εκλύεται αέριο άζωτο που ανυψώνει τις
κροκίδες της ιλύος προς την επιφάνεια της δεξαµενής (Στάµου, 1995).
Στην ΕΕΛ Καβάλας, παρατηρούνται περιοδικά τα προβλήµατα αφρισµού της ιλύος

(δηµιουργία πυκνού στρώµατος αφρού καφέ χρώµατος) και παράσυρσης στερεών, µε
αποτέλεσµα να επηρεάζεται η ποιότητα της εκροής.
Εικόνα 5.2.2.4: Φαινόµενο αφρισµού της ιλύος στη δεξαµενή δευτεροβάθµιας

καθίζησης ∆Κ2 της ΕΕΛ Καβάλας
Σχετικά µε το πρόβληµα του αφρισµού της ιλύος, αρχικά επισηµαίνεται ότι,

σύµφωνα µε µικροσκοπικές αναλύσεις που διενεργούνται από το υπεύθυνο προσωπικό
της ΕΕΛ Καβάλας, σε περιόδους που εµφανίζεται το πρόβληµα του αφρισµού, δεν
παρατηρείται ανάπτυξη νηµατοειδών µικροοργανισµών και κύρια των νηµατοειδών
157
βακτηριδίων Nocardia και Microthrix parvicella, που είναι συνήθως υπεύθυνα για την
εµφάνιση αυτού του φαινοµένου. Ο αφρισµός της ιλύος που παρατηρείται στην
επιφάνεια των δεξαµενών καθίζησης πιθανόν οφείλεται σε σχηµατισµό αφρολασπών
που δηµιουργούνται από την ανάµιξη λιπών και ελαίων, τα οποία δε συγκρατούνται στο
στάδιο της προεπεξεργασίας και φθάνουν στις δεξαµενές καθίζησης, µε λάσπη
αυξηµένης ηλικίας. Στην αυξηµένη ηλικία λάσπης (Θc) αποδίδεται και το σκούρο χρώµα
του παρατηρούµενου αφρού (Τραγανίτης & Σκουµπούρης, 1995).
Πρέπει να τονιστεί ότι λόγω του σηµαντικού προβλήµατος διάθεσης της ιλύος που
αντιµετωπίζει η εγκατάσταση και στο οποίο θα γίνει εκτενέστερη αναφορά παρακάτω,
γίνονται περιοδικά διακοπές στη λειτουργία των ταινιοφιλτροπρεσσών (για χρονικό
διάστηµα που κυµαίνεται από 1 – 3 ηµέρες),γεγονός που προκαλεί και τη διακοπή της
αποµάκρυνσης περίσσειας ιλύος από τις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης. Έτσι,
αυξάνεται το ποσοστό ανακυκλοφορίας της ιλύος (από 80% σε 100%), ο χρόνος
παραµονής της βιοµάζας στο σύστηµα της ενεργού ιλύος, δηλαδή η ηλικία της ιλύος,
καθώς και το βάθος στρώµατος της ιλύος µέσα στις δεξαµενές καθίζησης.
Όσον αφορά το πρόβληµα της παράσυρσης στερεών, αυτό εµφανίζεται ιδιαίτερα σε

περιόδους έντονων βροχοπτώσεων, λόγω υδραυλικής υπερφόρτισης της εγκατάστασης
από την είσοδο µεγάλης παροχής λυµάτων. Έτσι, παρατηρείται µείωση του χρόνου
παραµονής των στερεών στη δεξαµενή καθίζησης και αυξηµένη περιεκτικότητα της
εκροής σε αιωρούµενα στερεά (SS). Tο πρόβληµα γίνεται εντονότερο σε περιπτώσεις
που έχει γίνει και διακοπή της λειτουργίας των ταινιοφιλτροπρεσσών, όπου έχουµε
αυξηµένη ανακυκλοφορία της ιλύος και εποµένως περαιτέρω υδραυλική υπερφόρτιση
της δεξαµενής καθίζησης.
Τριτοβάθµια επεξεργασία
Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούµενο κεφάλαιο, η τριτοβάθµια επεξεργασία των

λυµάτων δεν έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία, αλλά βρίσκεται ακόµη σε δοκιµαστικό
στάδιο. Στην επόµενη ενότητα (Ενότητα 5.2.3) θα γίνει αναφορά των απαραίτητων
ενεργειών που πρέπει µελλοντικά να εκτελούνται, ώστε να είναι δυνατή η
ελαχιστοποίηση και η αντιµετώπιση των λειτουργικών προβληµάτων της εγκατάστασης
που προκύπτουν κατά την τριτοβάθµια επεξεργασία.
158
Επεξεργασία ιλύος
Το κυριότερο πρόβληµα που αφορά στο στάδιο επεξεργασίας της ιλύος, αλλά και
ένα από τα σηµαντικότερα που αντιµετωπίζει η ΕΕΛ Καβάλας, είναι η διάθεση της
παραγόµενης από τις ταινιοφιλτρόπρεσσες αφυδατωµένης ιλύος. Στον πίνακα 5.2.2.1,
δίνεται η ποσότητα της παραγόµενης αφυδατωµένης ιλύος για τη χρονική περίοδο των
ετών 2004 – 2008.
Ποσότητα αφυδατωµένης ιλύος

Έτος
(t)
2004 1.094
2005 1.363
2006 1.366
2007 970
2008 1.081
Πίνακας 5.2.2.1: Ποσότητα παραγόµενης αφυδατωµένης ιλύος της ΕΕΛ

Καβάλας για την περίοδο των ετών 2004 - 2008
(Πηγή: ∆.Ε.Υ.Α.Κ)
Όπως έχει αναφερθεί και σε προηγούµενο κεφάλαιο, η αφυδατωµένη ιλύς

µεταφέρεται, ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, µε τη βοήθεια φορτηγού της ∆.Ε.Υ.Α.Κ.
(∆ηµοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Καβάλας) στο ΧΥΤΑ του ∆ήµου
Καβάλας. Όµως, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων, υπάρχει δυσκολία
κίνησης του φορτηγού µέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ Καβάλας, λόγω του λασπωµένου
εδάφους, µε συνέπεια να καθίσταται αδύνατη η τελική διάθεση της ιλύος. Ταυτόχρονα,
πρέπει να επισηµανθεί ότι υπάρχει σηµαντικό πρόβληµα και µε τη διαθέσιµη
χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Καβάλας.
Η περιοδική αδυναµία διάθεσης της ιλύος έχει ως αποτέλεσµα τη διακοπή, ανά

χρονικά διαστήµατα, της λειτουργίας των ταινιοφιλτροπρεσσών και κατ’ επέκταση τη
διακοπή αποµάκρυνσης της περίσσειας (βιολογικής) ιλύος από τις δεξαµενές
δευτεροβάθµιας καθίζησης καθώς και τη διακοπή της επεξεργασίας της. Όσον αφορά
159
την πρωτοβάθµια ιλύ, αφού υποστεί πάχυνση, αναερόβια χώνευση και µεταπάχυνση,
αποθηκεύεται στον µεταπαχυντή βαρύτητας πρωτοβάθµιας ιλύος, κατά τη διακοπή
λειτουργίας των ταινιοφιλτροπρεσσών.
Επίσης, άλλα λειτουργικά προβλήµατα που εµφανίζονται στο στάδιο επεξεργασίας

της ιλύος, σχετίζονται µε τη διεργασία αφυδάτωσης της ιλύος στις ταινιοφιλτρόπρεσσες
και αφορούν φθορές στον ιµάντα τους, όπως κοπή τµήµατός του από την ύπαρξη
φερτών υλών. Σηµειώνεται ότι, κατά τη διεργασία της αφυδάτωσης δίνεται ιδιαίτερη
προσοχή στην ορθή δοσολογία του πολυµερούς (πολυηλεκτρολύτη) καθώς και στον
έλεγχο της πίεσης του νερού που διοχετεύεται µέσω των ακροφυσίων έκπλυσης και
χρησιµοποιείται για τον καθαρισµό των ταινιοφιλτροπρεσσών.
Παράλληλα, κατά τις διεργασίες πάχυνσης, αναερόβιας χώνευσης και

µεταπάχυνσης της πρωτοβάθµιας ιλύος, κατά τη διεργασία πάχυνσης της
δευτεροβάθµιας ιλύος καθώς και κατά τη διεργασία οµογενοποίησης της χωνεµένης
πρωτοβάθµιας και της παχυµένης δευτεροβάθµιας ιλύος δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα
λειτουργικά προβλήµατα. Εντούτοις, πρέπει να επισηµανθεί ότι:
Γίνεται τακτικός έλεγχος και επίβλεψη του συστήµατος λειτουργίας της αναερόβιας
χώνευσης, γιατί σε περίπτωση έµφραξης αντλιών (π.χ. αντλία τροφοδοσίας
χωνευτή), αγωγών (π.χ. αγωγοί µεταφοράς ζεστού νερού) κτλ., διακόπτεται η
λειτουργία του συστήµατος.
Γίνεται οπτικός έλεγχος της οµογενοποιηµένης ιλύος κατά την εισαγωγή της πάνω
στις ταινιοφιλτρόπρεσσες, προκειµένου να αφυδατωθεί. Η οµογενοποιηµένη ιλύς
αποτελείται περίπου από το ίδιο ποσοστό πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας ιλύος
(50% − 50%). Έτσι, περίπτωση αλλαγής της ποιότητας της οµογενοποιηµένης ιλύος,
µέσω του οπτικού ελέγχου, συνιστά ένδειξη µη ικανοποιητικής λειτουργίας κάποιας
αντλίας.
5.2.3 Τρόποι αντιµετώπισης των προβληµάτων λειτουργίας
Η αντιµετώπιση των λειτουργικών προβληµάτων που εµφανίζονται σε µία ΕΕΛ

πρέπει να είναι άµεση και αποτελεσµατική, ώστε να διασφαλίζoνται η αποδοτική και
απρόσκοπτη λειτουργία της εγκατάστασης, καθώς και ο περιορισµός του κόστους
160
λειτουργίας της. Οι τρόποι αντιµετώπισης των προβληµάτων που εµφανίζονται

περιοδικά στην ΕΕΛ Καβάλας και αναφέρθηκαν στην προηγούµενη ενότητα (ανά
στάδιο επεξεργασίας), είναι οι εξής:
Προεπεξεργασία λυµάτων
Στο στάδιο της εξάµµωσης, για να αντιµετωπιστεί το πρόβληµα της ύπαρξης

µεγάλων ποσοτήτων άµµου στα εισερχόµενα λύµατα, κατασκευάστηκε φρεάτιο πριν την
είσοδο των λυµάτων στον εξαµµωτή, για την απόθεση µέρους της εισερχόµενης
ποσότητας άµµου. Το φρεάτιο εκκενώνεται, ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, µε
χειροκίνητες παρεµβάσεις (φτυάρια, τσάπες κ.λ.π.). Επίσης, όσον αφορά το στάδιο της
λιποσυλλογής, για την αντιµετώπιση της εναπόθεσης λιπών στα τοιχώµατα των
αντίστοιχων φρεατίων, γίνεται απόξεση των λιπών από τα τοιχώµατα, πάλι µε
χειροκίνητες παρεµβάσεις και τη βοήθεια κατάλληλων εργαλείων (ξύστρες).
∆ευτεροβάθµια (βιολογική) επεξεργασία
Στις δεξαµενές αερισµού (οξειδωτικές τάφρους) γίνεται έγκαιρη και γρήγορη

αποκατάσταση της βλάβης που µπορεί να παρουσιαστεί σε κάποιον από τους
αεριστήρες – ρότορες, λόγω φθοράς στον άξονά τους, ώστε να µη δηµιουργούνται
προβλήµατα µε τη διοχέτευση του απαραίτητου για τον αερισµό των λυµάτων
οξυγόνου.
Όσον αφορά τις δεξαµενές δευτεροβάθµιας καθίζησης, για την αντιµετώπιση του
φαινοµένου του αφρισµού της ιλύος, γίνεται ψεκασµός µε νερό από το υφιστάµενο
δίκτυο βιοµηχανικού νερού της εγκατάστασης για σπάσιµο του αφρού (Εικόνα 5.2.3.1,
σελ.162).
Σχετικά µε το φαινόµενο της παράσυρσης στερεών, που παρατηρείται λόγω

υδραυλικής υπερφόρτισης της εγκατάστασης, ιδιαίτερα σε περιόδους ισχυρών
βροχοπτώσεων (είσοδος οµβρίων υδάτων στο αποχετευτικό δίκτυο),αξίζει να σηµειωθεί
ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή νέου (χωριστικού) δικτύου αποχέτευσης στην
πόλη της Καβάλας (έχει ολοκληρωθεί περίπου το 50%). Έτσι, µελλοντικά, το
υφιστάµενο παντορροϊκό δίκτυο θα µετατραπεί αποκλειστικά σε δίκτυο οµβρίων
υδάτων,θα αποφεύγονται ανεξέλεγκτες εισροές από όµβρια ύδατα στο νέο δίκτυο
161
αποχέτευσης και θα καταστεί δυνατός ο περιορισµός των προβληµάτων στην

εγκατάσταση από περιπτώσεις υδραυλικής υπερφόρτισής της.
Εικόνα 5.2.3.1: Ψεκασµός της δεξαµενής δευτεροβάθµιας καθίζησης ∆Κ1

µε νερό για αντιµετώπιση του αφρισµού της ιλύος
Τριτοβάθµια επεξεργασία
Για τον περιορισµό και την αντιµετώπιση πιθανών λειτουργικών προβληµάτων στο
στάδιο της τριτοβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων, όταν η µονάδα τεθεί σε πλήρη
λειτουργία, συνιστάται να εκτελούνται οι ακόλουθες εργασίες στις µονάδες διύλισης
(φίλτρανσης) και απολύµανσης από το υπεύθυνο προσωπικό της ΕΕΛ Καβάλας:
Μονάδα διύλισης (φίλτρανσης)
α) τακτικός έλεγχος και καθαρισµός του διηθητικού µέσου των φίλτρων (ύφασµα
πολυαµιδίου) καθώς και αντικατάστασή του σε περίπτωση που διαπιστωθούν
φθορές στην επιφάνειά του.
β) έλεγχος ορθής λειτουργίας των αντλιών αντίστροφης πλύσης και αποµάκρυνσης

στραγγιδίων.
162
Μονάδα απολύµανσης
α) έλεγχος – ρύθµιση της λειτουργίας του συστήµατος καθαρισµού των λυχνιών UV,
ώστε να αποφεύγεται η εµφάνιση επικαθήσεων πάνω στις λυχνίες, που έχει ως
συνέπεια να µειώνεται η ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας που µεταφέρεται
στη µάζα των λυµάτων και κατ’ επέκταση η απόδοση της απολύµανσης.
β) αντικατάσταση των λυχνιών UV µετά τη συµπλήρωση ορισµένου αριθµού ωρών

λειτουργίας τους, ώστε να διασφαλιστεί η µέγιστη απόδοσή τους. Τυπικά οι λυχνίες
αντικαθίστανται κάθε 13.500 ώρες λειτουργίας. Όµως, ο πραγµατικός χρόνος
αντικατάστασής τους µπορεί να διαφέρει σύµφωνα µε τις ιδιαίτερες συνθήκες
λειτουργίας της κάθε εγκατάστασης.
(Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ∆ιεύθυνση Χωροταξίας & Περιβάλλοντος,

Οδηγός Εσωτερικού Ελέγχου Λειτουργίας & Συντήρησης ΜΕΥΑ, 2006)
Παράλληλα, πρέπει να επισηµανθεί ότι, στην ΕΕΛ Καβάλας γίνεται συχνός έλεγχος
και καθαρισµός των τοιχωµάτων των φρεατίων (φρεάτιο εισόδου, φρεάτιο εισροής
δεξαµενών αερισµού, φρεάτια διανοµής, φρεάτια παράκαµψης), στα οποία επικάθονται
στερεά, ώστε να αποφεύγεται η δηµιουργία σηπτικών συνθηκών και η έκλυση
δυσοσµιών. Ακόµη, γίνεται τακτικός καθαρισµός των επιφανειών των υπερχειλιστών
που οδηγούν τα λύµατα στις δεξαµενές αερισµού και τελικής καθίζησης. Έτσι, π.χ. στην
περίπτωση των δεξαµενών τελικής καθίζησης, επιτυγχάνεται σωστός µερισµός και
ισοκατανοµή των λυµάτων ώστε να µη δέχεται η µία δεξαµενή µεγαλύτερο φορτίο σε
σχέση µε την άλλη.
Επεξεργασία ιλύος
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η διάθεση της παραγόµενης ιλύος στην ΕΕΛ

Καβάλας αποτελεί ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα της εγκατάστασης, αφού
περιοδικά δηµιουργούνται δυσκολίες στην εναπόθεσή της µέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ
Καβάλας, που αποτελεί µέχρι σήµερα τον αποκλειστικό τρόπο διάθεσής της. Έτσι, στα
πλαίσια αντιµετώπισης αυτού του προβλήµατος, δηλαδή της περιοδικής αδυναµίας
άµεσης διάθεσης της αφυδατωµένης ιλύος στο ΧΥΤΑ Καβάλας, εφαρµόσθηκε, µέσω
της διενέργειας πιλοτικού προγράµµατος σε συνεργασία µε το Τµήµα Μηχανικών
163
Περιβάλλοντος του ∆.Π.Θ., η µέθοδος της ηλιακής ξήρανσης της ιλύος µέσα σε
θερµοκήπιο.
Εικόνα 5.2.3.2: Θερµοκήπιο για ηλιακή ξήρανση της ιλύος στην ΕΕΛ
Καβάλας στα πλαίσια πιλοτικού προγράµµατος
Εικόνα 5.2.3.3: Εσωτερικό θερµοκηπίου για ηλιακή ξήρανση της ιλύος

στην ΕΕΛ Καβάλας
164
Η ηλιακή ξήρανση αποτελεί µία καινούρια και καινοτόµο µέθοδο ξήρανσης της
ιλύος. Η χρήση της ευνοείται σε χώρες που υπάρχει ηλιοφάνεια το µεγαλύτερο
διάστηµα του έτους, όπως η Ελλάδα. Βασίζεται στην εξάτµιση του νερού της ιλύος µε
την προσθήκη θερµότητας µέσω της ηλιακής ακτινοβολίας και επιτυγχάνει ποσοστό
στερεών περίπου 70%. Μειονέκτηµα της µεθόδου είναι η έκταση που απαιτεί (περίπου
0,1m2/κάτοικο).
Η ηλιακή ξήρανση επιτυγχάνεται µε την επαφή ενός ρεύµατος αέρα µε την ιλύ, η
οποία διαστρώνεται στον πυθµένα ενός θερµοκηπίου και αναδεύεται µε µηχανικά µέσα
(Εικόνα 5.2.3.4). Η ιλύς θερµαίνεται µέσα στο θερµοκήπιο και ξηραίνεται µέσω της
εξάτµισης νερού από την επιφάνειά της. Ο αέρας αποτελεί τον φορέα αποµάκρυνσης
του νερού, αφού, καθώς θερµαίνεται µε την είσοδό του στο θερµοκήπιο, αυξάνει τη
δυνατότητα απορρόφησης νερού από τη επιφάνεια της ιλύος. Έτσι διευκολύνεται η
µεταφορά του νερού καθώς αυτό εξατµίζεται. Ο χρόνος ξήρανσης της ιλύος εξαρτάται
από τη θερµοκρασία, τη σχετική υγρασία του αέρα καθώς και την ηλιακή ακτινοβολία.
Ο ελεγχόµενος εξαερισµός µπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία ξήρανσης
(Ανδρεαδάκης, 2009).
Εικόνα 5.2.3.4: Ηλιακή ξήρανση ιλύος

(Πηγή: Ανδρεαδάκης, ∆ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων και Ιλύος,
Μέθοδοι Υγειονοποίησης της Ιλύος, ΕΜΠ, 2009)
165
Τα αποτελέσµατα από την εφαρµογή της παραπάνω µεθόδου ήταν αρκετά

ικανοποιητικά, αφού επιτεύχθηκε µείωση του βάρους της ιλύος κατά 70% περίπου, ενώ
η συγκέντρωση των στερεών στην ξηραµένη ιλύ ανέρχονταν σε ποσοστό 80 – 85%. Ο
χρόνος ξήρανσης κυµαίνονταν από 7 – 15 ηµέρες περίπου για τη θερινή περίοδο και από
30 – 40 ηµέρες περίπου για τη χειµερινή περίοδο.
Όσον αφορά τη διεργασία αφυδάτωσης της ιλύος και τη φθορά που παρατηρείται
περιοδικά στον ιµάντα των ταινιοφιλτροπρεσσών (κοπή ιµάντα σε τµήµα του λόγω
φερτών υλών), γίνεται άµεση αντικατάστασή του µε νέα.
5.3 Τρόποι επαναχρησιµοποίησης λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας
Η αυξηµένη κατανάλωση νερού σε συνδυασµό µε τα προβλήµατα ρύπανσης των

επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, έφεραν στο προσκήνιο την ανάγκη για ορθή
διαχείριση και εξοικονόµηση των διαθέσιµων υδατικών πόρων. Εκτός από τις
προσπάθειες για µειωµένη κατανάλωση, έχει προταθεί µία σειρά εναλλακτικών λύσεων
για την αντιµετώπιση του προβλήµατος της διαθεσιµότητας των υδατικών πόρων. Μία
από αυτές τις λύσεις αποτελεί και η επαναχρησιµοποίηση των επεξεργασµένων
λυµάτων µίας ΕΕΛ, που συγκεντρώνει όλο και περισσότερο ενδιαφέρον ως µία βιώσιµη
λύση υδάτινου πόρου, η οποία µπορεί να καλύψει µέρος των συνεχώς αυξανόµενων
υδατικών αναγκών.
Η επαναχρησιµοποίηση των επεξεργασµένων λυµάτων µίας εγκατάστασης µπορεί

να διακριθεί σε δύο κύριες κατηγορίες:
• Στην επαναχρησιµοποίηση για µη πόσιµους σκοπούς και
• Στην επαναχρησιµοποίηση για πόσιµους σκοπούς, δηλαδή για εµπλουτισµό του

δικτύου ύδρευσης.
Η µη πόσιµη επαναχρησιµοποίηση περιλαµβάνει:
α) τη γεωργική επαναχρησιµοποίηση, δηλαδή την επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων

για την άρδευση αγροτικών εκτάσεων. Αποτελεί τη πιο σηµαντική από τις µορφές
της µη πόσιµης επαναχρησιµοποίησης, αφού στην άρδευση των καλλιεργειών
καταναλώνεται το µεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής χρήσης του νερού.
166
β) την αστική επαναχρησιµοποίηση πλην πόσης, όπου γίνεται επαναχρησιµοποίηση

λυµάτων για την άρδευση µεγάλων εκτάσεων (πάρκα, περιαστικά δάση,
κοινόχρηστοι χώροι, γήπεδα γκολφ, ακάλυπτοι χώροι γύρω από εµπορικά
καταστήµατα και γραφεία) και εγκαταστάσεων αναψυχής (χώροι αναψυχής κοντά
σε υγρότοπους και υγροβιότοπους),για την κατάσβεση πυρκαγιών, για τον
καθαρισµό οδών και πεζοδροµίων.
γ) τη βιοµηχανική επαναχρησιµοποίηση, δηλαδή την επαναχρησιµοποίηση των

λυµάτων ως νερών ψύξης, τροφοδοσίας λεβήτων και χρήσης για τις ανάγκες των
διαφόρων διεργασιών. Το νερό ψύξης είναι η επικρατέστερη εφαρµογή
βιοµηχανικής επαναχρησιµοποίησης, το οποίο είτε σε πύργους ψύξης είτε σε
δεξαµενές ψύξης, αποτελεί τη µεγαλύτερη απαίτηση πολλών βιοµηχανιών σε νερό
(Metcalf & Eddy, 2006).
δ) τον εµπλουτισµό (φόρτιση) υπόγειων υδροφορέων που δε χρησιµοποιούνται για

ύδρευση, µε σκοπό την παρεµπόδιση διείσδυσης θαλασσινού νερού στους
υδροφορείς (φαινόµενο υφαλµύρωσης),την αποθήκευση νερού για µελλοντική
χρήση ή για εξισορρόπηση των διακυµάνσεων της ζήτησης (π.χ. για άρδευση που
είναι συνήθως εποχιακή) καθώς και για ανύψωση της στάθµης του υδροφόρου
ορίζοντα, που µπορεί να µειώνεται λόγω υπερεκµετάλλευσής του (π.χ. γεωτρήσεις).
Η πόσιµη επαναχρησιµοποίηση περιλαµβάνει:
α) την άµεση επαναχρησιµοποίηση,δηλαδή την άµεση διοχέτευση του επεξεργασµένου

νερού στο δίκτυο πόσιµου νερού (δίκτυο ύδρευσης).
β) την έµµεση επαναχρησιµοποίηση, όπου το επεξεργασµένο νερό χρησιµοποιείται για

τον εµπλουτισµό υπόγειων υδροφορέων που εξυπηρετούν σκοπούς ύδρευσης.
Από τις παραπάνω δυνατότητες επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων, εκείνες όπου

µπορεί να αξιοποιηθεί µεγάλο µέρος των επεξεργασµένων λυµάτων είναι η γεωργική, η
αστική πλην πόσης και η βιοµηχανική επαναχρησιµοποίηση. Αντίθετα, η
επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων για άµεση ή έµµεση πόση είναι πολύ περιορισµένη.
Ο κύριος προβληµατισµός, σχετικά µε την επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων για
υδρευτικούς σκοπούς, αφορά πιθανές χρόνιες επιδράσεις στην υγεία από ενδεχόµενη
167
αντίδραση και ανάµιξη ανόργανων και οργανικών συστατικών που παραµένουν στην
επεξεργασµένη εκροή, ακόµα και υπό συνθήκες πολύ προχωρηµένης επεξεργασίας.
Έτσι, παρόλο που είναι διαθέσιµη σήµερα η τεχνολογία για τον καθαρισµό λυµάτων σε
ποιότητα πόσιµου νερού, δε συνιστάται η επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων για άµεση
ή έµµεση πόση στον Ελλαδικό χώρο (Ανδρεαδάκης & Μαµάης, 2005).
Για λόγους προστασίας της δηµόσιας υγείας αλλά και αποφυγής περιβαλλοντικών
επιπτώσεων, το επεξεργασµένο νερό θα πρέπει να τηρεί κάποιες αυστηρές
προδιαγραφές ποιότητας πριν τη χρήση του. Για το λόγο αυτό, αρκετά κράτη και
διεθνείς οργανισµοί έχουν θεσπίσει κριτήρια επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων, ώστε
να είναι δυνατή η ασφαλής χρήση των επεξεργασµένων εκροών για τις διάφορες
περιπτώσεις επαναχρησιµοποίησης που αναφέρθηκαν προηγουµένως.
Αξίζει να επισηµανθεί ότι, πέρα από την προστασία της δηµόσιας υγείας καθώς και
την αποφυγή περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κατά τη θέσπιση κριτηρίων
επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων,λαµβάνονται υπόψη και οι ακόλουθοι παράγοντες:
Η κατηγορία επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων (γεωργική, αστική, βιοµηχανική

κ.τ.λ.), αφού ανάλογα µε την προοριζόµενη χρήση του, το επεξεργασµένο νερό
πρέπει να πληρεί κάποια φυσικοχηµικά κριτήρια.
Αισθητικοί λόγοι, αφού εκροές υγρών αποβλήτων που προορίζονται για χρήσεις
όπως άρδευση πάρκων, κοινοχρήστων χώρων και χώρων αναψυχής δεν θα πρέπει να
διαφέρουν στην εµφάνισή τους από το φυσικό νερό, δηλαδή θα πρέπει να είναι
διαυγείς, άχρωµες και άοσµες.
(Αγγελάκης, 2005)
Στην Ελλάδα δεν έχουν θεσπιστεί ακόµη κριτήρια για την επαναχρησιµοποίηση των
λυµάτων, έτσι, λαµβάνονται υπόψη για την επαναχρησιµοποίηση των επεξεργασµένων
λυµάτων, οι προδιαγραφές που έχουν εκδώσει ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας
(WHO) το 1989 και η Πολιτεία της Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ, η οποία έχει µακρά ιστορία
στο ζήτηµα της επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων, αφού είχε θεσπίσει τον πρώτο
σχετικό κανονισµό το 1918. Ο κανονισµός της Καλιφόρνιας έχει υποστεί αναθεωρήσεις
και επεκτάσεις, και µε τη σηµερινή του µορφή, όπως διαµορφώθηκε το 1978, αποτελεί
τη βάση για τα κριτήρια επαναχρησιµοποίησης λυµάτων όχι µόνο στην Καλιφόρνια
168
αλλά και σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ και χώρες του κόσµου. Σύµφωνα µε το ΕΜΠ
(Εργαστήριο Υγειονοµικής Τεχνολογίας), τα όρια και οι προδιαγραφές που προτείνονται
για την επαναχρησιµοποίηση των επεξεργασµένων λυµάτων στον Ελλαδικό χώρο,
ανάλογα µε τις διάφορες χρήσεις τους, φαίνονται στον Πίνακα 5.3.1.
Αξίζει να επισηµανθεί ότι στην περίπτωση της γεωργικής επαναχρησιµοποίησης,

γίνεται διαχωρισµός µεταξύ περιορισµένης και απεριόριστης άρδευσης. Η περιορισµένη
άρδευση αφορά σε καλλιέργειες όπως δάση, εκτάσεις όπου δεν αναµένεται πρόσβαση
κοινού, καλλιέργειες ζωοτροφών, βιοµηχανικές καλλιέργειες, λιβάδια, δέντρα,
καλλιέργειες σπόρων και καλλιέργειες όπου τα παραγόµενα προϊόντα υποβάλλονται σε
περαιτέρω επεξεργασία πριν την κατανάλωσή τους. Η απεριόριστη άρδευση αφορά σε
όλα τα άλλα είδη καλλιεργειών όπως λαχανικά, αµπέλια, καλλιέργειες των οποίων τα
προϊόντα καταναλώνονται ωµά και θερµοκήπια (Ανδρεαδάκης, Μαµάης & Γαβαλάκη,
2005).
Περιττωµατικά
Είδος επαναχρησιµοποίησης BOD5 SS Θολότητα Προτεινόµενη
κολοβακτηρίδια
λυµάτων (mg/lt) (mg/lt) (NTU) επεξεργασία
(FC/100ml)
Περιορισµένη άρδευση
∆άση και περιοχές όπου δεν
αναµένεται πρόσβαση του κοινού,
καλλιέργειες ζωοτροφών,
βιοµηχανικές καλλιέργειες, λιβάδια,
δέντρα (συµπεριλαµβανοµένων των
οπωροφόρων, µε την προϋπόθεση ότι ∆ευτεροβάθµια
25 35
κατά τη συλλογή οι καρποί δε 200 βιολογική
βρίσκονται σε επαφή µε το έδαφος), για το για το − επεξεργασία *
διάµεση τιµή
καλλιέργειες σπόρων και 80% των 80% των
Απολύµανση**
καλλιέργειες που παράγουν προϊόντα δειγµάτων δειγµάτων
τα οποία υποβάλλονται σε περαιτέρω
επεξεργασία πριν την κατανάλωσή
τους
Βιοµηχανική
επαναχρησιµοποίηση
Νερό ψύξης µιας χρήσης
169
Περιττωµατικά
Είδος επαναχρησιµοποίησης BOD5 SS Θολότητα Προτεινόµενη
κολοβακτηρίδια
λυµάτων (mg/lt) (mg/lt) (NTU) επεξεργασία
(FC/100ml)
Απεριόριστη άρδευση
Όλες οι καλλιέργειες όπως λαχανικά,
αµπέλια ή καλλιέργειες των οποίων
τα προϊόντα καταναλώνονται ωµά,
θερµοκήπια.
Αστική χρήση
Μεγάλες εκτάσεις (νεκροταφεία,
πρανή αυτοκινητοδρόµων, γήπεδα
∆ευτεροβάθµια
γκολφ, δηµόσια πάρκα),
βιολογική
εγκαταστάσεις αναψυχής, κατάσβεση
10 10 επεξεργασία*
πυρκαγιών, συµπύκνωση εδαφών, 5 2
καθαρισµός οδών και πεζόδροµων, για το για το Τριτοβάθµια
για το 80% των διάµεση
διακοσµητικά συντριβάνια, νερό για 80% των 80% των επεξεργασία
δειγµάτων τιµή
καθαρισµό τουαλέτας δειγµάτων δειγµάτων
Απολύµανση**
Βιοµηχανική
επαναχρησιµοποίηση
π.χ. επανακυκλοφορούµενο νερό
ψύξης, νερό για λέβητες κτλ.
Εµπλουτισµός υπόγειου
υδροφορέα
που δεν χρησιµοποιείται για
ύδρευση
* διάφοροι τύποι του συστήµατος ενεργού ιλύος, βιολογικά φίλτρα , περιστρεφόµενοι βιολογικοί δίσκοι
** χλωρίωση, οζόνωση, χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) ή άλλη µέθοδος καταστροφής των παθογόνων
Πίνακας 5.3.1: Προτεινόµενα όρια για µικροβιολογικές και συµβατικές παραµέτρους στην
περίπτωση επαναχρησιµοποίησης λυµάτων στην Ελλάδα
(Πηγή: Ανδρεαδάκης, Μαµάης & Γαβαλάκη, ∆ιηµερίδα «∆ιαχείριση
Υγρών Αποβλήτων µε Αποκεντρωµένα Συστήµατα Επεξεργασίας»,
14 – 15 Οκτωβρίου 2005, Καρδίτσα)
170
Στην ΕΕΛ Καβάλας, τα επεξεργασµένα λύµατα χρησιµοποιούνται σήµερα, µέσω

του βιοµηχανικού νερού που παρέχεται από την εγκατάσταση, για:
Το πλύσιµο των διαφόρων µηχανηµάτων της ΕΕΛ, όπως των φυγοκεντρητών

πάχυνσης και των ταινιοφιλτροπρεσσών.
Την άρδευση του πρασίνου και των δέντρων που υπάρχουν στο χώρο της
εγκατάστασης.
Εικόνα 5.3.1: Χώρος πρασίνου και δέντρων πλησίον των δεξαµενών αερισµού
που αρδεύονται µε το βιοµηχανικό νερό της ΕΕΛ
Το βιοµηχανικό νερό παράγεται στη µονάδα φίλτρανσης, όπου τα επεξεργασµένα

λύµατα από την έξοδο των δεξαµενών τελικής καθίζησης αντλούνται µέσω δύο
αντλιών (η 1 εφεδρική) δυναµικότητας 25 m3/hr η καθεµία και φιλτράρονται
(περιεκτικότητα φιλτραρισµένου νερού σε SS : ≤ 10 mg/lt). Κατόπιν, µέσω πιεστικού
συγκροτήµατος, το βιοµηχανικό νερό οδηγείται στα διάφορα σηµεία κατανάλωσής του
(φυγοκεντρητές πάχυνσης, ταινιοφιλτρόπρεσσες, δίκτυο άρδευσης κτλ.). Η µονάδα
φίλτρανσης και το πιεστικό συγκρότηµα βιοµηχανικού νερού είναι τοποθετηµένα σε
ξεχωριστό χώρο, εντός κτιρίου που βρίσκεται ανάµεσα στις δύο δεξαµενές τελικής
καθίζησης ∆Κ1 & ∆Κ2 (υφιστάµενες δεξαµενές Α΄ Φάσης).
171
Επίσης, όσον αφορά τη δυνατότητα επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων

λυµάτων και για άλλες χρήσεις (γεωργική, αστική, βιοµηχανική επαναχρησιµοποίηση)
πρέπει να επισηµανθούν τα εξής χαρακτηριστικά που αφορούν την ευρύτερη περιοχή
του ∆ήµου Καβάλας (∆.∆. Καβάλας, ∆.∆. Νέας Καρβάλης, ∆.∆. Χαλκερού):
α) Η καλλιεργούµενη έκταση στην περιοχή του ∆ήµου Καβάλας ανέρχεται σε 16.650

στρέµµατα περίπου, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. (Εθνικής Στατιστικής
Υπηρεσίας Ελλάδος) για το έτος 2000, όπως φαίνεται και στον πίνακα 5.3.2. Το
µεγαλύτερο µέρος των καλλιεργούµενων εκτάσεων αφορά καλλιέργειες καπνού,
καλαµποκιού, ελαιόδεντρων και επιτραπέζιων (βρώσιµων) σταφυλιών.
∆ΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ Εκτάσεις κατά είδος καλλιέργειας (σε στρέµµατα)
∆ηµοτικό Ετήσιες ∆ενδρώδεις Αµπέλια και

∆ιαµέρισµα καλλιέργειες καλλιέργειες Σταφιδάµπελα
Καβάλας 4.044,4 5.534,1 604,7
Νέας Καρβάλης 4.557,8 641,8 2
Χαλκερού 1.144,5 116,9 0
Σύνολο 9.746,7 6.292,8 606,7
Πίνακας 5.3.2: Καλλιεργούµενη έκταση στην περιοχή του ∆ήµου Καβάλας ανάλογα
µε το είδος της καλλιέργειας (Πηγή: E.Σ.Υ.Ε., 2000)
β) Στην περιοχή του ∆ήµου Καβάλας είναι ιδιαίτερα αναπτυγµένη η βιοµηχανική

δραστηριότητα, µε σηµαντικότερες βιοµηχανικές µονάδες την Βιοµηχανία
Φωσφορικών Λιπασµάτων που βρίσκεται στην περιοχή της Νέας Καρβάλης καθώς
και τις βιοµηχανικές µονάδες επεξεργασίας µαρµάρου και γυαλιού.
γ) Περιµετρικά του ∆ήµου Καβάλας βρίσκεται το περιαστικό δάσος της Καβάλας, που
εκτείνεται από την περιοχή του Αγίου Σίλα έως την περιοχή της Άσπρης Άµµου,
όπως φαίνεται στην εικόνα 5.3.2.
172
Εικόνα 5.3.2: Όρια περιαστικού δάσους Καβάλας (Πηγή: www.dasarxeiokavalas.gr)
Εικόνα 5.3.3: Φωτογραφία του περιαστικού δάσους της Καβάλας

(Πηγή: www.dasarxeiokavalas.gr)
Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Γενικής Γραµµµατείας ∆ασών του Υπουργείου

Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, το περιαστικό δάσος της Καβάλας έχει έκταση
173
13.975 στρέµµατα. Έχει κυρηχθεί ως αισθητικό δάσος, δηλαδή ως προστατευόµενη

φυσική περιοχή µε ιδιαίτερη αισθητική, οικολογική και τουριστική σηµασία, όπου,
κύριος σκοπός ύπαρξής του είναι η ανθρώπινη αναψυχή και η προστασία του φυσικού
περιβάλλοντος. Παράλληλα, σηµαντικός είναι και ο αριθµός των εκτάσεων αστικού
πρασίνου που υπάρχουν σε κοινόχρηστους χώρους του ∆ήµου Καβάλας και ιδιαίτερα
στην πόλη της Καβάλας.
Με βάση τα παραπάνω, κρίνεται σκόπιµο να εξετασθεί η δυνατότητα

επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας για:
Άρδευση των γεωργικών εκτάσεων που καλλιεργούνται στην περιοχή του ∆ήµου
Καβάλας (καπνός, καλαµπόκι, ελαιόδεντρα, αµπελώνες επιτραπέζιων σταφυλιών).
Έτσι, θα καταστεί δυνατή η εξοικονόµηση της ποσότητας νερού που απαιτείται για
την άρδευση των καλλιεργειών και θα υπάρχει η δυνατότητα παροχής µεγαλύτερων
ποσοτήτων νερού για άλλες χρήσεις (π.χ. ύδρευση) από το διαθέσιµο ισοζύγιο
νερού. Αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό τους καλοκαιρινούς µήνες, όπου, στην
ευρύτερη περιοχή του ∆ήµου Καβάλας παρατηρείται µεγάλη αύξηση του
πληθυσµού, λόγω της αυξηµένης τουριστικής κίνησης.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα επαναχρησιµοποίησης λυµάτων για αρδευτικούς

σκοπούς στον Ελλαδικό χώρο, αποτελεί η άρδευση τµήµατος της πεδιάδας της
Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριµένα η άρδευση καλλιεργειών στην αγροτική περιοχή
των ∆ηµοτικών ∆ιαµερισµάτων Καλοχωρίου και Σίνδου του ∆ήµου Εχεδώρου µε
επεξεργασµένα λύµατα της ΕΕΛ Θεσσαλονίκης. Η επαναχρησιµοποίηση των λυµάτων
της ΕΕΛ Θεσσαλονίκης εφαρµόσθηκε αρχικά το καλοκαίρι του 2007 στο αρδευτικό
δίκτυο του ΤΟΕΒ Χαλάστρας – Καλοχωρίου, σε έκταση 12.000 στρεµµάτων, µε κύρια
καλλιέργεια το ρύζι και δευτερεύουσες καλλιέργειες το καλαµπόκι, το βαµβάκι και τη
µηδική (Πανώρας, 2008).
Χρήση τους ως νερού ψύξης στις βιοµηχανικές µονάδες της περιοχής και ιδιαίτερα
στη Βιοµηχανία Φωσφορικών Λιπασµάτων (Β.Φ.Λ.), που εµφανίζουν έντονη
παραγωγική δραστηριότητα.
Οι κυριότερες βιοµηχανίες που χρησιµοποιούν µεγάλες ποσότητες νερού είναι οι

βιοµηχανίες παραγωγής χηµικών, χάλυβα, χαρτιού καθώς και τα διυλιστήρια
πετρελαίου. To µεγαλύτερο µέρος της ποσότητας του νερού (περίπου το µισό)
174
χρησιµοποιείται ως συµπλήρωµα νερού στους πύργους ψύξης, όπου, µέσω των

διεργασιών που λαµβάνουν χώρα, συµβαίνουν απώλειες νερού λόγω εξάτµισης, λόγω
διαφυγής νερού µε τη µορφή σταγονιδίων στον αέρα και λόγω αποµάκρυνσης
ορισµένης ποσότητας νερού από το σύστηµα ψύξης για τη διατήρηση σταθερής
συγκέντρωσης αλάτων στο νερό του πύργου (Metcalf & Eddy, 2006).
Άρδευση αστικού πρασίνου (π.χ. δηµόσια πάρκα) αλλά και του περιαστικού δάσους
της Καβάλας, που βρίσκεται περιµετρικά του ∆ήµου Καβάλας.
Χαρακτηριστικά παραδείγµατα επαναχρησιµοποίησης λυµάτων για την άρδευση

περιαστικών δασών στον Ελλαδικό χώρο, αποτελούν οι περιπτώσεις της Λειβαδιάς και
της Άµφισσας (Βουδούρης, 2009).
Πυρόσβεση του περιαστικού δάσους της Καβάλας.
Πρέπει να επισηµανθεί ότι, η δυνατότητα επαναχρησιµοποίησης των

επεξεργασµένων λυµάτων της ΕΕΛ Καβάλας προϋποθέτει:
α) την πλήρη λειτουργία της µονάδας τριτοβάθµιας επεξεργασίας (µονάδες
κροκίδωσης, φίλτρανσης και απολύµανσης µε UV), η οποία, την παρούσα χρονική
περίοδο, βρίσκεται σε δοκιµαστική λειτουργία.
Σύµφωνα µε τον υπεύθυνο της ΕΕΛ Καβάλας, η µονάδα τριτοβάθµιας επεξεργασίας

δεν προβλέπεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία µετά την παρέλευση του χρονικού
διαστήµατος της δοκιµαστικής λειτουργίας της, αν δε βρεθεί άµεσα τρόπος
επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων λυµάτων, λόγω υψηλού κόστους
λειτουργίας της (υψηλό κόστος αντικατάστασης λυχνιών µονάδας απολύµανσης, υψηλό
κόστος συντήρησης).
β) την τήρηση των προτεινόµενων ορίων του πίνακα 5.3.1 για απεριόριστη άρδευση (5
FC/100 ml, ΒΟD5 : 10 mg/lt, SS : 10 mg/lt στο 80% των δειγµάτων, διάµεση τιµή
θολότητας : 2) ή των κριτηρίων που τυχόν θα θεσπιστούν και θα προβλέπονται στην
Ελληνική νοµοθεσία.
5.4 Τρόποι επαναχρησιµοποίησης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας
Κατά την επεξεργασία των λυµάτων παράγονται σηµαντικές ποσότητες ιλύος

(λάσπης). Η παραγόµενη ιλύς περιέχει µεγάλο αριθµό πολύτιµων συστατικών (θρεπτικά
175
συστατικά όπως άζωτο και φώσφορο, οργανική ύλη κ.τ.λ.) σε ποσοστό περίπου 98%, τα
οποία µπορούν να επαναχρησιµοποιηθούν, αλλά και συστατικά που είναι «ρυπαντές»
(βαρέα µέταλλα, παθογόνοι µικροοργανισµοί) σε ποσοστό περίπου 1%, που απαιτούν
προσεκτική διαχείριση, ώστε να εξασφαλίζεται η αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων κατά
τη διάθεση της ιλύος στο περιβάλλον (κίνδυνος δηµόσιας υγείας, ρύπανση εδαφικών και
υδάτινων πόρων, εκποµπές αερίων). Η ιλύς που παράγεται σε µία ΕΕΛ µπορεί να
διατεθεί κυρίως µε έναν από τους ακόλουθους τρόπους:
Επαναχρησιµοποίηση της ιλύος σε γεωργικές εκτάσεις.
∆ιάθεση της ιλύος σε Χώρους Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων (ΧΥΤΑ).
Καύση της ιλύος.
∆ιάθεση της ιλύος σε επιφανειακά νερά και τη θάλασσα.
Άλλοι τρόποι διάθεσης (π.χ. κοµποστοποίηση).
(Κάρτσωνας, 2005)
Στον πίνακα 5.4.1 δίνεται η παραγόµενη ποσότητα ιλύος στο σύνολο των ΕΕΛ που
είχαν κατασκευασθεί στην Ελλάδα, για την περίοδο των ετών 1996 – 2002, καθώς και
τα ποσοστά ανά τρόπο διάθεσης της παραγόµενης ποσότητας ιλύος.
Έτος 1996 1998 2000 2002
Ξηρό βάρος (τόνοι)/έτος 52.000 68.000 76.000 92.500

Ποσοστό διάθεσης (%)
Μέσα στην ΕΕΛ 1,3 1,2 1,3 1,2
Γεωργία 0,2 1,3 1,3 1,3
∆ασικές εκτάσεις 0,4 0,4 0,4 0,4
ΧΥΤΑ 98,1 96,2 96,1 96,1
Κοµποστοποίηση − 1,0 0,9 1,0
Πίνακας 5.4.1: Ποσότητα και τρόπος διάθεσης παραγόµενης ιλύος σε Ε.Ε.Λ. στην Ελλάδα
(Πηγή: Κάρτσωνας, «∆ιαχείριση Υγρών Αποβλήτων µε Αποκεντρωµένα
Συστήµατα Επεξεργασίας», 14 – 15 Οκτωβρίου 2005, Καρδίτσα)
176
Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα, προκύπτει το συµπέρασµα ότι η διάθεση της
ιλύος σε ΧΥΤΑ (Χώρους Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων) είναι η συχνότερα
εφαρµοζόµενη µέθοδος, αφού το 98% περίπου της παραγόµενης ποσότητας ιλύος
καταλήγει σ’ αυτούς. Όσον αφορά το νοµοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διάθεση της
ιλύος που προέρχεται από την επεξεργασία των λυµάτων, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και
σε Εθνικό επίπεδο, εστιάζεται κύρια στην επαναχρησιµοποίηση της ιλύος στις
γεωργικές εκτάσεις, ως λίπασµα και ως εδαφοβελτιωτικό. Άλλες χρήσεις ή τρόποι
διάθεσης της ιλύος εµπίπτουν σε πιο γενικές διατάξεις που σχετίζονται µε τη διαχείριση
των αποβλήτων.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Απόφαση Αριθµός ΦΕΚ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
ΚΥΑ Οδηγία Χρησιµοποίηση της ιλύος

6641/Β /07.08.1991
80568/4225/1991 86/278/ΕΕ καθαρισµού λυµάτων στη
γεωργία
ΚΥΑ Οδηγία
759/Β /06.06.2005 Αποτέφρωση αποβλήτων
22912/1117/2005 2000/76/ΕΕ
ΚΥΑ Οδηγία Μέτρα και όροι για την

1572/Β /16.12.2002
29407/3508/2002 1999/31/ΕΕ υγειονοµική ταφή των
αποβλήτων
Οδηγία Καθορισµός κριτηρίων
− − και διαδικασιών
2003/33/ΕΕ
αποδοχής αποβλήτων
Πίνακας 5.4.2: Νοµικό πλαίσιο (Εθνικό και Ευρωπαϊκό) διάθεσης της ιλύος
(Πηγή: Ανδρεαδάκης, ∆ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων και Ιλύος, ΕΜΠ,
2009)
Παρακάτω γίνεται εκτενής αναφορά στους κυριότερους τρόπους διάθεσης της ιλύος
που παράγεται στις ΕΕΛ.
α) Επαναχρησιµοποίηση της ιλύος σε γεωργικές εκτάσεις
Σκοπός της χρησιµοποίησης της ιλύος στη γεωργία είναι: η αξιοποίηση των
θρεπτικών συστατικών που περιέχονται σ’ αυτή (άζωτο, φώσφορος, κάλιο, ασβέστιο) µε
177
τη διάθεσή της ως λίπασµα και η χρήση των οργανικών συστατικών της για τη βελτίωση
της απόδοσης του εδάφους (διάθεση ιλύος ως εδαφοβελτιωτικό) (Ανδρεαδάκης, 2009).
Όµως η ιλύς περιέχει και επικίνδυνες ουσίες (βαρέα µέταλλα, παθογόνους
µικροοργανισµούς), όπου, αν και το ποσοστό τους είναι µικρό (περίπου 1%), συνιστούν
κίνδυνο τόσο για τα φυτά όσο και για τους ζωντανούς οργανισµούς.
Έτσι, τα βαρέα µέταλλα (κάδµιο, χρώµιο, ψευδάργυρος, χαλκός, υδράργυρος,

νικέλιο, µόλυβδος), ανάλογα µε την τοξικότητά τους, µπορεί να προκαλέσουν:
Σηµαντική µείωση της γεωργικής παραγωγής, όπως ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, το

νικέλιο και το χρώµιο, επειδή είναι τοξικά για τα φυτά.
Σηµαντικές οργανικές βλάβες στους ανθρώπους και τα ζώα που καταναλώνουν τα

φυτά, όπως ο µόλυβδος, το κάδµιο και ο υδράργυρος, παρόλο που τα µέταλλα αυτά,
υπό κανονικές συνθήκες, δεν αναχαιτίζουν την ανάπτυξη των φυτών.
(Ανδρεαδάκης, 2009)
Για τους παραπάνω λόγους, η ιλύς που χρησιµοποιείται στη γεωργία, είτε ως
λίπασµα είτε ως βελτιωτικό εδάφους, πρέπει να πληρεί ορισµένες προδιαγραφές, έτσι
ώστε να επιτευχθεί η ασφαλής διάθεσή της. Οι σηµαντικότερες νοµοθετικές διατάξεις
που ρυθµίζουν θέµατα διάθεσης της ιλύος στη γεωργία είναι η Ευρωπαϊκή Οδηγία
86/278/ΕΕ και η Κοινή Υπουργική Απόφαση ΚΥΑ 80568/4225/91, µε την οποία
ενσωµατώθηκε η παραπάνω Οδηγία στην Ελληνική νοµοθεσία.
Σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 86/278/ΕΕ, καθορίζονται οριακές τιµές

συγκέντρωσης βαρέων µετάλλων (κάδµιο, χαλκός, µόλυβδος κ.τ.λ.) στο έδαφος και
στην ιλύ που χρησιµοποιείται στις γεωργικές εκτάσεις καθώς επίσης και οριακές τιµές
για τις ποσότητες βαρέων µετάλλων που µπορούν να εισάγονται στα καλλιεργηµένα
εδάφη σε ετήσια βάση (Κάρτσωνας, 2005). Στον πίνακα 5.4.3, φαίνονται οι
προδιαγραφές που τίθενται για την επαναχρησιµοποίηση της ιλύος στη γεωργία,
σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Οδηγία 86/278/ΕΕ και την ΚΥΑ 80568/4225/91. Αξίζει να
τονιστεί ότι, πολλά κράτη – µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερµανία, Ολλανδία,
Σουηδία κ.τ.λ.) έχουν θεσπίσει αυστηρότερες προδιαγραφές σε σχέση µ’ αυτές της
Οδηγίας 86/278/ΕΕ. Για το λόγο αυτό, έχει τεθεί ζήτηµα για αναθεώρηση της
υφιστάµενης Ευρωπαϊκής νοµοθεσίας.
178
Οδηγία 86/278/ΕΕ ΚΥΑ 80568/4225/91

Cd 20 – 40 20 – 40
Cr − Cr (III) : 500 , Cr (IV) : 10
Βαρέα µέταλλα στην ιλύ Cu 1.000 – 1.750 1.000 – 1.750
(mg/kg ξηράς ουσίας) Hg 16 – 25 16 – 25
Ni 300 – 400 300 – 400
Pb 750 – 1.200 750 – 1.200
Zn 2.500 – 4.000 2.500 – 4.000
Cd 1–3 1–3
Cr − −
Βαρέα µέταλλα στo έδαφος Cu 50 – 140 50 – 140
(mg/kg ξηράς ουσίας) Hg 1 – 1,5 1 – 1,5
Ni 30 – 75 30 – 75
Pb 50 – 300 50 – 300
Zn 150 – 300 150 – 300
Cd 0,15 0,15
Βαρέα µέταλλα που µπορούν
Cr − −
να εισάγονται κατά έτος στα
Cu 12 12
καλλιεργηµένα εδάφη µε Hg 0,1 0,1
βάση ένα µέσο όρο 10 ετών Ni 3 3
(kg/ha/έτος) Pb 15 15
Zn 30 30
Σε χορτολιβαδικές εκτάσεις που χρησιµοποιούνται ως
βοσκότοποι ή σε καλλιέργειες ζωοτροφών πριν παρέλθει
ορισµένη προθεσµία, η οποία δεν µπορεί να είναι µικρότερη
από 3 εβδοµάδες
Επιφάνειες που απαγορεύεται Σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών κατά την περίοδο της
η χρήση της ιλύος βλάστησης (εξαιρούνται καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων)
Σε εδάφη προοριζόµενα για καλλιέργειες οπωροκηπευτικών

που βρίσκονται σε άµεση επαφή µε το έδαφος και που συνήθως
καταναλώνονται ωµά, για περίοδο δέκα µηνών πριν από τη
συγκοµιδή και κατά τη διάρκεια της συγκοµιδής
Πίνακας 5.4.3: Προδιαγραφές και όρια που τίθενται για την επαναχρησιµοποίηση της
ιλύος στη γεωργία (Κ.Υ.Α. 80568/4225/91)
(Πηγή: ΤΕΕ, Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης των παραπροϊόντων από
εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων, Απρίλιος 2005)
179
β) ∆ιάθεση της ιλύος σε Χώρους Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων (ΧΥΤΑ)
Μέχρι σήµερα η διάθεση της ιλύος σε ΧΥΤΑ αποτελεί την συνηθέστερη (σε
ορισµένες χώρες, όπως η Ελλάδα, πρακτικά την αποκλειστική) µέθοδο διάθεσης ιλύος
των ΕΕΛ. Στο βαθµό που η προς διάθεση ιλύς έχει υποστεί µία τυπική επεξεργασία
(αερόβια ή αναερόβια σταθεροποίηση και συµβατική αφυδάτωση) και υπάρχει
διαθέσιµη χωρητικότητα στο ΧΥΤΑ, η µέθοδος αυτή κανονικά δεν εγκυµονεί κινδύνους
ρύπανσης για το περιβάλλον. Για τη διάθεση της ιλύος σε ΧΥΤΑ, υπάρχουν δύο
εναλλακτικές µέθοδοι διάθεσης:
Η µονο−διάθεση, κατά την οποία ο ΧΥΤΑ χρησιµοποιείται αποκλειστικά για τη

διάθεση της ιλύος από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων.
Η συν–διάθεση, όπου ο ΧΥΤΑ χρησιµοποιείται για τη διάθεση ιλύος από τις ΕΕΛ
αλλά και τη διάθεση στερεών απορριµµάτων.
Όµως, στο άµεσο µέλλον, θα πρέπει να υπάρξει περιορισµός αυτής της µεθόδου
διάθεσης της ιλύος, λόγω εφαρµογής της Ευρωπαϊκής Οδηγίας που αναφέρεται στην
υγειονοµική ταφή των αποβλήτων (Οδηγία 1999/31/ΕΕ) και η οποία έχει ενσωµατωθεί
στην Ελληνική νοµοθεσία µε την ΚΥΑ 29407/3508/2002. Σύµφωνα µε την ΚΥΑ
(Κοινή Υπουργική Απόφαση), προβλέπεται τα βιοαποικοδοµήσιµα αστικά απόβλητα
που προορίζονται για διάθεση σε ΧΥΤΑ να µειωθούν:
i) Μέχρι τη 16η Ιουλίου 2010 στο 75% της συνολικής ποσότητας αυτών που είχαν
παραχθεί το 1995.
ii) Μέχρι τη 16η Ιουλίου 2013 στο 50% της συνολικής ποσότητας αυτών που είχαν
iii) Μέχρι τη 16η Ιουλίου 2020 στο 35% της συνολικής ποσότητας αυτών που είχαν
Παράλληλα, σύµφωνα µε την ανωτέρω Ευρωπαϊκή Οδηγία (Οδηγία 1999/31/ΕΕ),

κάθε κράτος – µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλει να υιοθετήσει µία εθνική
στρατηγική, που θα προωθεί την σταδιακή εφαρµογή εναλλακτικών βιώσιµων µεθόδων
διάθεσης της ιλύος όπως η αξιοποίησή της µέσω της ανάκτησης υλικών ή ενέργειας.
180
Έτσι, σήµερα, η λύση της διάθεσης της ιλύος σε ΧΥΤΑ θα πρέπει να επιλέγεται όταν
δεν υπάρχει άλλος εναλλακτικός τρόπος διάθεσης, δηλαδή όταν:
Η συγκέντρωση της ιλύος σε ρύπους (βαρέα µέταλλα, παθογόνοι µικροοργανισµοί)

την καθιστά ακατάλληλη για εφαρµογή στο έδαφος.
Η διάθεση της ιλύος σε γεωργικές εκτάσεις ή ως βελτιωτικό εδάφους δεν είναι

εφικτή, λόγω της τοποθεσίας ή του συνολικού υψηλού κόστους.
∆εν υπάρχει η δυνατότητα καύσης της ιλύος.
Επιπρόσθετα, όσον αφορά τον Ελλαδικό χώρο, θα πρέπει να επισηµανθεί ότι

µειώνεται η διαθέσιµη χωρητικότητα των ΧΥΤΑ, ενώ υπάρχει έντονος προβληµατισµός
για την ποιότητα της προς διάθεση σε ΧΥΤΑ ιλύος. Σύµφωνα µε τον Ανδρεαδάκη
(2009), η διάθεση της ιλύος σε ΧΥΤΑ συναντά µία αυξανόµενη αντίδραση και δεν είναι
λίγες οι περιπτώσεις που δεν γίνεται αποδεκτή από τους αρµόδιους για τη λειτουργία
των ΧΥΤΑ φορείς. Στην εικόνα 5.4.1 παρουσιάζονται οι επιπτώσεις κατά τη διάθεση
της ιλύος σε ΧΥΤΑ.
Εικόνα 5.4.1: Επιπτώσεις κατά τη διάθεση ιλύος σε ΧΥΤΑ

(Πηγή: ΤΕΕ, Εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης των παραπροϊόντων
από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων, Απρίλιος 2005)
181
Τα πλεονεκτήµατα της διάθεσης ιλύος σε ΧΥΤΑ είναι η απλότητα της µεθόδου

καθώς και η ανάκτηση ενέργειας από το παραγόµενο βιοαέριο. Τα µειονεκτήµατα είναι
η αύξηση του όγκου των αποβλήτων που διατίθενται στους ΧΥΤΑ καθώς και ο
κίνδυνος για τη δηµόσια υγεία από ενδεχόµενη είσοδο στραγγισµάτων είτε στον υπόγειο
υδροφόρο ορίζοντα µέσω του εδάφους είτε απευθείας στα επιφανειακά νερά.
γ) Καύση (αποτέφρωση) της ιλύος
Η καύση (ή αποτέφρωση) της ιλύος έχει ως στόχο την ελάττωση του όγκου της, τη
µετατροπή της σε υλικά µη επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και την εκµετάλλευση
της ευρισκόµενης στην ιλύ ενέργειας ως θέρµανση, ατµό, ηλεκτρικό ρεύµα ή καύσιµο
υλικό (Κάρτσωνας, 2005). Για την καύση (αποτέφρωση) της ιλύος εφαρµόζεται η
Ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/76/ΕΕ, η οποία ενσωµατώθηκε στην Ελληνική νοµοθεσία µε
την ΚΥΑ 22912/1117/2005. Σύµφωνα µε την ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση),
διακρίνονται δύο κατηγορίες καύσης της ιλύος:
Καύση της ιλύος σε µονάδα αποτέφρωσης, δηλαδή σε µονάδα που προορίζεται

αποκλειστικά για θερµική επεξεργασία αποβλήτων, µε ή χωρίς ανάκτηση της
θερµότητας που εκλύεται κατά την καύση
Καύση της ιλύος σε µονάδα συν−αποτέφρωσης, δηλαδή σε εγκατάσταση, όπου,

κύρια λειτουργία της είναι η παραγωγή ενέργειας ή η παραγωγή προϊόντων και στην
οποία χρησιµοποιούνται απόβλητα ως σύνηθες ή συµπληρωµατικό καύσιµο. Στις
µονάδες συν−αποτέφρωσης, η ιλύς αποτεφρώνεται µαζί µε στερεά απόβλητα,
κυρίως οικιακά απορρίµµατα.
Επίσης, οι κυριότερες µέθοδοι που εφαρµόζονται σήµερα για την καύση της ιλύος
είναι:
η καύση σε καυστήρες πολλαπλών εστιών
η καύση σε καυστήρες ρευστοποιηµένης κλίνης (Εικόνα 5.4.2)
Τα κύρια πλεονεκτήµατα της καύσης της ιλύος είναι η δραστική µείωση όγκου και
βάρους της αφυδατωµένης ιλύος, η καταστροφή ή σταθεροποίηση των τοξικών ουσιών
και η ανάκτηση ενέργειας από τη θερµότητα. Αντίθετα, κύρια µειονεκτήµατά της είναι
182
οι υψηλές δαπάνες κατασκευής των µονάδων (αποτέφρωσης ή συν−αποτέφρωσης), οι

µεγάλες λειτουργικές δαπάνες (καύσιµα), οι υψηλές απαιτήσεις συντήρησης και ο
κίνδυνος ατµοσφαιρικής ρύπανσης από τις εκποµπές καυσαερίων (Κάρτσωνας, 2005).
Εικόνα 5.4.2: Τοµή καυστήρα ρευστοποιηµένης κλίνης

(Πηγή: Τσώνης, 2004, Επεξεργασία Λυµάτων, σελ. 502)
Σήµερα, στην ΕΕΛ Καβάλας, η αφυδατωµένη ιλύς (µίγµα χωνεµένης πρωτοβάθµιας

και δευτεροβάθµιας ιλύος) διατίθεται αποκλειστικά στο ΧΥΤΑ του ∆ήµου Καβάλας.
Όµως, λαµβάνοντας υπόψη τη νοµοθεσία σχετικά µε την υγειονοµική ταφή των
αποβλήτων (Οδηγία 1999/31/ΕΕ, ΚΥΑ 29407/3508/2002), σύµφωνα µε την οποία, θα
πρέπει να προωθούνται τρόποι επαναχρησιµοποίησης των αποβλήτων (όπως η ιλύς που
παράγεται στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων), κρίνεται σκόπιµο να διερευνηθεί
η δυνατότητα επαναχρησιµοποίησης της αφυδατωµένης ιλύος της ΕΕΛ Καβάλας για:
Χρήση της ως λίπασµα ή ως βελτιωτικό εδάφους στις γεωργικές εκτάσεις του

∆ήµου Καβάλας αλλά και της ευρύτερης περιοχής (π.χ. κάµπος Χρυσούπολης, όπου
183
υπάρχουν µεγάλες καλλιεργήσιµες εκτάσεις, κυρίως καλαµποκιού, σιτηρών και

βαµβακιού), µε την προϋπόθεση ότι η ιλύς πληρεί τις προδιαγραφές που ορίζονται
στη νοµοθεσία (Οδηγία 86/278/ΕΕ, ΚΥΑ 80568/4225/91) σχετικά µε τις
συγκεντρώσεις των βαρέων µετάλλων που περιέχονται σε αυτή.
Παράλληλα, επειδή η διάθεση της παραγόµενης ιλύος στην ΕΕΛ Καβάλας αποτελεί
ένα από τα σηµαντικότερα προβλήµατα της εγκατάστασης, µε αποκλειστικό τρόπο
διάθεσής της, την µεταφορά και εναπόθεσή της στο χώρο του ΧΥΤΑ Καβάλας, θα
πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα περαιτέρω επεξεργασίας της αφυδατωµένης ιλύος και
κύρια ηλιακής ξήρανσής της, σε συνάρτηση µε το απαιτούµενο κόστος (κόστος
κατανάλωσης ενέργειας, κόστος συντήρησης). Άλλωστε, τα αποτελέσµατα από την
εφαρµογή αυτής της µεθόδου, στα πλαίσια πιλοτικού προγράµµατος, υπήρξαν άκρως
ενθαρρυντικά. Εφαρµόζοντας τη µέθοδο της ηλιακής ξήρανση της ιλύος:
Θα επιτευχθεί αποτελεσµατική υγειονοποίηση της ιλύος, δηλαδή θα ελαχιστοποιηθεί

ο κίνδυνος µετάδοσης των παθογόνων µικροοργανισµών κατά την εδαφική
εφαρµογή και την επαναχρησιµοποίηση της ιλύος, µε συνέπεια την πιο ασφαλή
διάθεσή της στο ΧΥΤΑ Καβάλας.
Θα µειωθεί δραστικά το βάρος της ιλύος, περίπου κατά 70%.
Θα καταστεί πιο ευέλικτη η διάθεση της παραγόµενης ιλύος στο ΧΥΤΑ Καβάλας,
αφού το θερµοκήπιο θα λειτουργεί ως χώρος προσωρινής αποθήκευσης της ιλύος
µέχρι την ξήρανσή της, µε αποτέλεσµα να µην απαιτείται η άµεση µεταφορά και
εναπόθεση της ιλύος στο ΧΥΤΑ καθώς και η διακοπή λειτουργίας των
ταινιοφιλτροπρεσσών.
Πρέπει να επισηµανθεί ότι, σε κάθε περίπτωση, η επιλογή του βέλτιστου τρόπου

διάθεσης της ιλύος απαιτεί διερεύνηση:
Της διαθεσιµότητας των αποδεκτών (αγροτικές εκτάσεις, βιοµηχανία κ.τ.λ.).
Του ενδιαφέροντος των χρηστών του τελικού προϊόντος.
Των απαιτούµενων δαπανών (κόστος επένδυσης, ετήσιες δαπάνες λειτουργίας και

συντήρησης) για την επεξεργασία και τη διάθεση της ιλύος.
184
Κάνοντας µία σύντοµη ανακεφαλαίωση των κυριότερων σηµείων του παρόντος

κεφαλαίου, αρχικά, πρέπει να επισηµανθεί ότι ήταν επιτακτική η ανάγκη για εκτέλεση
έργων βελτίωσης − επέκτασης της ΕΕΛ Καβάλας, όπως προέκυψε από την ανάλυση των
παραµέτρων λειτουργίας της, έτσι ώστε η εγκατάσταση να εκπληρώνει τους
λειτουργικούς της στόχους. Πρόσθετη παράµετρος που καθιστούσε επιβεβληµένη τη
βελτίωση − επέκταση της εγκατάστασης ήταν και η ανάγκη για εξυπηρέτηση νέων
περιοχών (∆.∆. Νέας Καρβάλης, ∆.∆. Χαλκερού) που εντάχθηκαν στο ∆ήµο Καβάλας.
Επίσης, η ΕΕΛ Καβάλας περιοδικά εµφανίζει λειτουργικά προβλήµατα, που σχετίζονται
µε τα στάδια της προεπεξεργασίας και της δευτεροβάθµιας επεξεργασίας των λυµάτων
και τα οποία απαιτούν άµεση αντιµετώπιση, ενώ ιδιαίτερα σηµαντικό είναι και το
πρόβληµα διάθεσης της παραγόµενης ιλύος. Παράλληλα, στα πλαίσια διερεύνησης
εναλλακτικών βιώσιµων µεθόδων αξιοποίησης τόσο των επεξεργασµένων λυµάτων όσο
και της παραγόµενης ιλύος της εγκατάστασης, διατυπώθηκαν προτάσεις για πιθανούς
τρόπους επαναχρησιµοποίησης των λυµάτων (άρδευση γεωργικών εκτάσεων,
βιοµηχανική επαναχρησιµοποίηση κ.τ.λ.) και της ιλύος (επαναχρησιµοποίηση στη
γεωργία) στην ευρύτερη περιοχή του ∆ήµου Καβάλας.
185
6. Συµπεράσµατα
Με αφορµή την ανάγκη βελτίωσης και επέκτασης της ΕΕΛ Καβάλας, σε πολλές
περιπτώσεις εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων που βρίσκονται σε λειτουργία,
απαιτείται η αναβάθµιση – βελτίωση της απόδοσής τους, προκειµένου να
ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις εκροής, όπως αυτές ορίζονται στην εκάστοτε
νοµοθεσία, αλλά και να είναι δυνατή η εξυπηρέτηση των µελλοντικών αναγκών.
Αρµόδιοι φορείς υλοποίησης των απαιτούµενων έργων βελτίωσης – επέκτασης µίας
ΕΕΛ είναι οι ∆ηµοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (∆.Ε.Υ.Α.), οι οποίες
αποτελούν τους κύριους και νόµιµους διαχειριστές πόσιµου νερού και υγρών
αποβλήτων στον Ελλαδικό χώρο.
Έτσι, κύρια αντικείµενα των ∆.Ε.Υ.Α. είναι η ύδρευση, αποχέτευση, επεξεργασία

και διάθεση των εκροών των υγρών αποβλήτων αστικών περιοχών, ενώ, ελέγχονται από
τις οικείες Νοµαρχίες και Περιφέρειες. Όσον αφορά την επεξεργασία και διάθεση των
αστικών λυµάτων, οι οικείες Νοµαρχίες διενεργούν τακτικούς και έκτακτους ελέγχους
για την τήρηση, από πλευράς των ∆.Ε.Υ.Α., των περιβαλλοντικών όρων καθώς και των
όρων της άδειας διάθεσης των επεξεργασµένων αστικών λυµάτων, ενώ, ανά τακτά
διαστήµατα, παρακολουθούν και την ποιοτική κατάσταση των υδάτων του αποδέκτη.
Παράλληλα, οι αρµόδιες Νοµαρχίες ή Περιφέρειες υποβάλλουν ενηµερωτικές εκθέσεις
προς τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.∆Ε., σχετικά µε την παρακολούθηση της λειτουργίας των
ΕΕΛ, την ποιοτική κατάσταση των υδάτινων αποδεκτών κ.τ.λ. Εδώ, πρέπει να
αναφερθεί ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν υπάρχει ενηµέρωση της κοινής
γνώµης για τις ανωτέρω εκθέσεις που υποβάλλονται από τις αρµόδιες αρχές.
Επίσης, ένα κρίσιµο ζήτηµα που αφορά την κατασκευή των µονάδων µίας ΕΕΛ ή
την ανάγκη βελτίωσης − επέκτασής της, είναι η εξασφάλιση της σχετικής
χρηµατοδότησης. Συνήθως, το έργο της κατασκευής ή της βελτίωσης – επέκτασης µίας
εγκατάστασης συγχρηµατοδοτείται από την αρµόδια Περιφέρεια και την Ευρωπαϊκή
Κοινότητα. Όµως, σε πολλές περιπτώσεις (όπως και στη βελτίωση – επέκταση της ΕΕΛ
Καβάλας), δεν είναι εφικτή η εξασφάλιση της άµεσης χρηµατοδότησης του έργου από
την αρµόδια κρατική αρχή.
Εποµένως, δεδοµένου ότι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων αποτελούν έργα

που συµβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής
186
των κατοίκων µίας περιοχής και στη δηµιουργία των κατάλληλων υποδοµών για την
ανάπτυξή της, κρίνεται σκόπιµο να διερευνηθεί η υιοθέτηση ενός διαφορετικού
µοντέλου διαχείρισης (management) από τους αρµόδιους φορείς (∆.Ε.Υ.Α.), σχετικά µε
την εξασφάλιση της άµεσης χρηµατοδότησης έργων κατασκευής ή επέκτασης µίας
ΕΕΛ, όταν αυτή δεν είναι δυνατή από την αρµόδια κρατική αρχή. Αυτό το µοντέλο
διαχείρισης θα µπορούσε να περιλαµβάνει ενηµέρωση των κατοίκων της περιοχής για
τα οφέλη που απορρέουν από την κατασκευή τέτοιων έργων, ευαισθητοποίησή τους για
την προστασία και την ορθολογικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων του τόπου στον
οποίο διαµένουν, µε απώτερο στόχο τη συµµετοχή των πολιτών στη χρηµατοδότηση
των έργων ή ενός µέρους τους.
Λαµβάνοντας υπόψη τα λειτουργικά προβλήµατα που αντιµετώπιζε η εγκατάσταση

τόσο στο παρελθόν όσο και σήµερα, είναι αναγκαίο, τόσο για την ΕΕΛ Καβάλας όσο
και για το σύνολο των ΕΕΛ που λειτουργούν στον Ελλαδικό χώρο, να εφαρµόζεται ένα
πλαίσιο παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας κάθε εγκατάστασης, µε σκοπό
την αποδοτική της λειτουργία και την τήρηση της κείµενης νοµοθεσίας. Το πλαίσιο
αυτό θα πρέπει να περιλαµβάνει τον καθηµερινό εποπτικό έλεγχο της εγκατάστασης,
ώστε να καταγραφούν ενδεχόµενα λειτουργικά προβλήµατα που είναι άµεσα ορατά, τον
εργαστηριακό έλεγχο των δειγµάτων που λαµβάνονται από διάφορες θέσεις των
επιµέρους διεργασιών, την εφαρµογή και τήρηση ενός προγράµµατος συντήρησης του
ηλεκτροµηχανολογικού εξοπλισµού της ΕΕΛ. Όσο τεχνολογικά προηγµένη και να είναι
µία εγκατάσταση, όσο γνώστες της τεχνολογίας και να είναι οι χειριστές της, αν η
µονάδα δε συντηρείται επιµελώς, δεν πρόκειται να λειτουργήσει ικανοποιητικά.
Παράλληλα, µε δεδοµένο το πρόβληµα της επάρκειας των διαθέσιµων αποθεµάτων

νερού, που εξελίσσεται σε ένα από τα σηµαντικότερα τωρινά αλλά και µελλοντικά
προβλήµατα, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει ορθολογική διαχείριση των
υδατικών πόρων στον Ελλαδικό χώρο. Προς την κατεύθυνση αυτή, πρέπει να δοθεί
ιδιαίτερη έµφαση και να προωθηθεί, από πλευράς των αρµοδίων φορέων, η δυνατότητα
επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων λυµάτων των ΕΕΛ, τα οποία µπορούν να
αποτελέσουν, ως ένας συµπληρωµατικός φυσικός πόρος, βασικό στοιχείο της συνολικής
διαχείρισης των υδατικών πόρων. Άλλωστε, αυτό προβλέπεται και στην ισχύουσα
Ευρωπαϊκή και Ελληνική νοµοθεσία (Οδηγία 91/271/ΕΕ, ΚΥΑ 5673/400/97), όπου
τονίζεται ότι «τα επεξεργασµένα λύµατα πρέπει να επαναχρησιµοποιούνται, όποτε είναι
187
σκόπιµο». Εποµένως, εξίσου σηµαντική µε την ορθή και αποδοτική λειτουργία µίας
εγκατάστασης, είναι και η αξιοποίηση των µεγάλων ποσοτήτων επεξεργασµένων
λυµάτων, που σήµερα ρίχνονται ανεκµετάλλευτες στους διάφορους αποδέκτες.
Επιπρόσθετα, η επαναχρησιµοποίηση των επεξεργασµένων λυµάτων µίας ΕΕΛ,

πέρα από το γεγονός ότι συµβάλλει στη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και
κατ’ επέκταση στην επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης, µπορεί να εξασφαλίσει έναν
επιπλέον οικονοµικό πόρο στους αρµόδιους για τη διαχείριση των λυµάτων φορείς
(∆.Ε.Υ.Α.). Για το λόγο αυτό, οι ∆.Ε.Υ.Α. οφείλουν να αναπτύξουν πρωτοβουλίες, όπως
την καθιέρωση τιµολογιακής πολιτικής για τη χρήση των επεξεργασµένων λυµάτων
αλλά και την ενηµέρωση των εµπλεκοµένων χρηστών για τους τρόπους αξιοποίησης
των λυµάτων, στις περιπτώσεις που κρίνεται κατάλληλη η χρήση τους.
Στην αειφόρο ανάπτυξη πρέπει να στοχεύει και η ορθή διαχείριση και

επαναχρησιµοποίηση της ιλύος που παράγεται στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας
λυµάτων. Προς την κατεύθυνση αυτή, απαιτείται επαρκής ενηµέρωση του κοινού και
κυρίως των χρηστών του τελικού προϊόντος καθώς και η θέσπιση ενός απλουστευµένου
και ενοποιηµένου θεσµικού πλαισίου σχετικά µε τις δυνατότητες επαναχρησιµοποίησης
της ιλύος. Έτσι, αφενός θα είναι εφικτή η εφαρµογή µεθόδων διαχείρισης φιλικών προς
το περιβάλλον, αφετέρου θα εξασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και η
δηµόσια υγεία.
188
Βιβλιογραφία
Ελληνική
1. Ανδρεαδάκης Ανδρ., 2009, «∆ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων και Ιλύος»,Εθνικό

Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ∆.∆.Π.Μ.Σ. « Επιστήµη & Τεχνολογία Υδατικών Πόρων »,
Αθήνα.
2. Γείτονας Αθ., 2008, «Επεξεργασία Υγρών Αποβλήτων», Αριστοτέλειο

Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη.
3. Στάµου Αν., 1995, «Βιολογικός Καθαρισµός Αστικών Αποβλήτων», Εκδόσεις

Παπασωτηρίου, Αθήνα.
4. Στάµου Αν. και Βογιατζής Ζ., 1994, «Βασικές Αρχές και Σχεδιασµός Συστηµάτων
Επεξεργασίας Αποβλήτων», Έκδοση Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας, Αθήνα.
5. Τραγανίτης Στ. και Σκουµπούρης Ι., 1995, «Οδηγός Λειτουργίας Μονάδων

Επεξεργασίας Λυµάτων», Σειρά: Επεξεργασία Νερού 1, Έκδοση Ελληνικής
Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε.), Αθήνα.
6. Τσώνης Στ., 2004, «Επεξεργασία Λυµάτων», Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα.
7. Χατζηαγγέλου Ηρ. και Χατζηαγγέλου Άγγ., 1996, «Στοιχεία Βιοχηµείας –

Βιοτεχνολογίας Περιβάλλοντος για Μηχανικούς», Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο
Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη.
8. Μελέτη Εφαρµογής της Βελτίωσης − Επέκτασης ΕΕΛ Πόλης Καβάλας, 2006,

Καβάλα.
9. Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας,

2006, «Οδηγός Εσωτερικού Ελέγχου Λειτουργίας και Συντήρησης Μονάδων
Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων», Έκδοση Εταιρείας Περιβαλλοντικών Μελετών
(ΕΠΕΜ Α.Ε.), Αθήνα.
∆ιεθνής
1. Metcalf & Eddy, Inc, 2006, «Μηχανική Υγρών Αποβλήτων, Επεξεργασία &
Επαναχρησιµοποίηση», 4η έκδοση, Τόµος Α΄, (µετάφραση από Κούγκολο Αθ. και
189
Σαµαρά Π.), Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη
2. Metcalf & Eddy, Inc, 2006, «Μηχανική Υγρών Αποβλήτων, Επεξεργασία &
Επαναχρησιµοποίηση», 4η έκδοση, Τόµος Β΄, (µετάφραση από Κούγκολο Αθ. και
Σαµαρά Π.), Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη
190
Παράρτημα Α
Μετρήσεις παραμέτρων εισερχόμενων – εξερχόμενων λυμάτων
περιόδου 2000 − 2008

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ∆ΗΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2000
ΕΙΣΟ∆ΟΣ ΕΞΟ∆ΟΣ
Παροχή
BOD 5 Ν-NH 3 Ν-NO 3 Ν-NO 2 SS o-PO 4 PH COD DO BOD 5 Ν-NH 3 Ν-NO 3 Ν-NO 2 SS o-PO 4 PH COD DO
1 19.266
2 19.267
3 19.267 7,71 4,80 7,28 3,30
4 12.820 7,85 7,00 7,41 3,80
5 11.910 7,80 2,50 5 0,71 1,85 2,60 17,00 1,26 7,37 105 3,60
6 10.680
7 10.680 7,77 1,80 7,34 2,60
8 10.180
9 10.180
10 10.180 7,81 2,90 7,26 2,80
11 9.270 7,83 2,00 7,31 3,10
12 9.160 7,83 2,10 7,58 2,80
13 9.120 330 39,20 0,00 0,00 205,00 15,90 7,81 533 3,30 7,32 2,60
14 8.930 7,76 2,10 13 1,40 1,02 1,30 16,00 1,29 7,29 64 1,80
15 9.413
16 9.413
17 9.414 7,92 1,80 7,26 1,80
18 8.880 7,86 1,60 7,29 2,70
19 9.120 7,85 2,00 7,29 2,00
20 8.950 280 33,20 187,00 14,80 7,84 480 1,00 7,26 2,00
21 8.680 7,83 1,80 47 1,98 0,76 1,24 168,00 2,12 7,32 176 2,80
22 10.630
23 10.630
24 10.630 7,84 3,60 7,19 2,70
25 9.500 7,90 3,60 7,29 2,50
26 8.990 7,83 3,80 7,24 3,70
27 9.530 350 41,40 288,00 18,40 7,94 200 4,40 7,34 3,70
28 9.370 7,90 3,40 7,28 3,40
29 9.700
30 9.700
31 9.700 7,96 2,80 7,24 2,50
191
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2000
Παροχή
1 9.740 7,88 4,70 7,31 2,20
2 9.880 7,83 2,00 7,24 2,20
3 10.040 320 36,00 0,00 0,00 202,00 14,30 7,86 613 7,29
4 9.880 7,86 75 1,90 2,60 0,80 208,50 6,20 7,21 280
5 9.210
6 9.210
7 9.210 7,75 7,20
8 9.020 7,83 7,24
9 10.100 7,65 7,29
10 9.960 300 36,00 0,00 0,00 230,00 17,90 7,70 550 7,17
11 12.950 7,69 25 1,34 2,96 0,60 244,00 2,04 7,21 225
12 10.700
13 10.700
14 10.700 7,98 7,35
15 9.700 8,00 7,39
16 9.650 7,88 7,35
17 10.280 7,90 7,32
18 11.770 7,93 165 2,62 8,07 0,80 395,00 3,94 7,31 373
19 12.510
20 12.510
21 12.520 8,00 7,32
22 13.130 8,09 7,26
23 11.120 8,02 7,30
24 11.290 7,95 24 1,71 4,38 1,00 66,00 3,23 7,32 120
25 10.930 310 34,80 0,00 0,00 228,00 15,90 8,02 640 7,30
26 11.086
27 11.087
28 11.087 7,99 7,34
29 10.600 8,07 64 5,64 3,09 1,50 134,00 7,29 180
192
ΜΑΡΤΙΟΣ 2000
Παροχή
1 10.800 8,00 400 1,52 2,79 0,90 920,00 7,31 800
2 10.930 7,97 80 1,41 5,82 0,90 159,00 7,39 200
3 13.440 31,20 0,00 0,00 245,00 7,95 480 2,00 7,33 2,50
4 14.330
5 14.330
6 14.330 8,02 3,00 7,39 2,50
7 11.400 7,97 2,50 7,32 2,70
8 11.380 8,08 3,40 7,43 2,30
9 11.410 290 34,80 0,00 0,00 232,00 7,94 490 1,20 7,25 2,60
10 11.590 8,00 2,20 90 1,67 3,49 0,85 203,00 7,39 426 2,80
11 11.205
12 11.205
13 11.205
14 11.205 7,83 1,50 7,34 2,60
15 11.340 8,12 0,30 7,30 1,60
16 11.470 300 31,40 0,00 0,00 227,00 7,90 506 3,10 7,35 2,70
17 14.840 150 1,46 2,45 0,50 338,00 520
18 11.043
19 11.043
20 11.044 8,04 2,90 7,36 2,70
21 11.020 7,97 2,30 7,42 2,60
22 10.580 7,98 2,40 7,39 2,20
23 11.210 310 35,60 0,00 0,00 261,00 21,30 720
24 11.300 7,91 0,50 160 1,46 4,63 0,60 384,00 10,80 7,47 453 3,70
25 10.703
26 10.703
27 10.704 7,82 2,50 7,32 2,20
28 11.370
29 12.170 8,00 1,00 7,38 1,70
30 11.700 290 31,80 0,00 0,00 214,00 19,10 560
31 11.980 7,85 1,80 57 2,80 2,65 0,60 240,00 5,10 7,29 213 1,10
193
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2000
Παροχή
1 12.230
2 12.230
3 12.230 7,97 1,40 7,37 1,00
4 12.380
5 12.700 7,93 2,00 7,38 0,80
6 13.000 275 32,40 0,00 0,00 229,00 21,80 475
7 12.470 7,92 1,00 53 1,65 3,04 0,60 159,00 5,00 7,40 250 1,20
8 11.883
9 11.883
10 11.884 7,91 1,20 7,36 1,80
11 12.360 7,96 1,10 7,46 1,70
12 11.730
13 11.680 325 31,80 0,00 0,00 260,00 21,30 7,96 513 0,70 7,41 1,50
14 13.310 7,99 1,80 45 1,39 3,15 0,40 117,00 7,10 7,47 120 2,50
15 12.840
16 12.840
17 12.840 7,86 1,20 7,31 0,70
18 12.910 8,00 1,50 7,43 1,60
19 12.620
20 12.230 285 34,80 0,00 0,00 218,00 20,80 7,92 475 0,80 7,42 2,30
21 13.180 38 1,51 3,23 0,50 99,00 3,86 150
22 13.097
23 13.098
24 13.097
25 13.098
26 13.980 7,76 0,90 1,70
27 13.860 7,85 0,40 23 0,82 2,75 1,50 66,00 0,96 7,41 100 2,00
28 11.108
29 11.108
30 11.108
194
ΜΑΪΟΣ 2000
Παροχή
1 11.108
2 11.108 7,93 1,60 7,52 1,10
3 15.810 7,96 4,80 7,39 0,90
4 13.070 390 32,60 0,04 0,02 186,00 18,30 593
5 12.150 7,90 0,90 100 10,25 4,70 0,70 183,50 10,50 7,50 380 1,90
6 12.283
7 12.283
8 12.284 7,78 0,50 7,50 0,60
9 12.660 7,74 0,50
10 12.400 275 36,80 0,00 0,00 266,00 22,10 7,81 593 0,20 7,80 1,10
11 12.510
12 12.690 7,95 0,50 185 27,60 3,49 0,30 168,00 34,70 7,48 258 1,20
13 13.613
14 13.613
15 13.614 7,89 0,90 7,51 1,00
16 12.990
17 12.440 7,74 0,60 7,42 0,60
18 14.930 240 30,40 0,00 0,00 360,00 19,30 8,03 490
19 13.220 7,84 1,70 44 6,12 5,50 1,70 47,00 3,80 7,47 97 2,70
20 12.380
21 12.380
22 12.380 7,74 0,80 7,51 1,00
23 12.310
24 14.310 7,87 1,70 7,45 1,50
25 11.080 230 30,60 0,00 0,00 171,00 17,40 7,78 438 1,60 7,56 1,50
26 11.160 58 8,90 2,10 1,40 43,00 7,50 58
27 11.116
28 11.117
29 11.117 7,82 0,50 7,50 0,50
30 11.310 7,87 0,90 7,51 1,10
31 12.550 7,75 2,70 7,58 0,80
195
ΙΟΥΝΙΟΣ 2000
Παροχή
1 12.620 265 23,40 248,00 19,10 7,86 480 0,30 7,46 0,50
2 12.880 50 13,80 5,97 1,00 110,00 4,30 160
3 12.513
4 12.513
5 12.514 7,78 1,80 7,53 1,10
6 12.450
7 12.660 7,72 0,10 7,51 0,50
8 12.630 260 30,80 0,00 0,00 215,00 20,30 533
9 13.620 8,00 0,10 15 3,52 3,61 61,00 1,80 7,45 20 2,70
10 12.506
11 12.507
12 12.507 7,86 0,10 7,45 1,80
13 12.510 7,92 0,20 7,65 0,90
14 12.120
15 12.370 270 29,00 0,00 0,00 206,00 18,20 7,89 427 0,30 7,55 1,00
16 12.460 85 1,72 2,06 0,90 215,00 6,30 240
17 12.277
18 12.278
19 12.277
20 12.278 7,95 1,30 7,62 2,00
21 12.350
22 ?1980 250 29,00 0,00 0,00 224,00 19,90 7,96 475 1,10 7,48 0,70
23 11.270 85 2,21 1,93 0,40 130,00 9,50 188
24 12.260
25 12.260
26 12.260 7,78 0,10 7,65 0,50
27 12.720
28 11.830 7,47 0,50 7,19 0,70
29 11.535
30 11.535 19,38 7,43 0,20 7,17 0,40
196
ΙΟΥΛΙΟΣ 2000
Παροχή
1 12.136
2 12.137
3 12.137 7,58 0,10 7,19 0,60
4 12.390
5 11.910 7,52 0,20 7,41 0,30
6 12.450 270 30,20 0,00 0,00 270,00 20,70 388
7 11.800 7,63 0,70 130 3,00 1,59 1,00 257,50 15,50 7,29 327 1,20
8 11.900
9 11.900
10 11.900 7,60 2,90 7,23 0,70
11 11.750
12 11.260 7,63 0,30 7,34 0,30
13 11.150 7,59 0,30 7,33 0,40
14 11.320 23 1,00 1,34 1,00 60,00 5,30 81
15 11.946
16 11.947
17 11.947 7,79 0,60 7,38 2,60
18 11.620
19 11.710 7,38 3,10 7,23 0,40
20 11.620 275 30,60 0,00 0,00 231,00 19,00 503
21 11.510 7,61 0,20 7 0,76 1,22 0,70 49,00 6,20 7,52 86 2,50
22 12.316
23 12.316
24 12.317
25 9.850 7,47 0,20 7,30 0,40
26 11.760 7,50 0,40 7,35 0,60
27 11.510 245 31,40 0,00 0,00 242,00 16,60 503
28 11.180 7,55 0,20 55 0,70 1,57 1,00 86,50 10,00 7,51 120 0,40
29 11.566
30 11.566
31 11.567
197
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2000
Παροχή
1 13.090 0,80
2 11.680 7,58 0,10 7,30 0,60
3 11.920 230 21,92 0,00 0,00 205,00 16,90 427
4 11.210 7,47 0,50 7,36 0,40
5 11.456
6 11.456
7 11.457 7,37 0,30 7,26 0,40
8 11.850
9 11.750 7,38 0,40 7,29 0,60
10 11.820 255 22,94 0,00 0,00 255,00 20,40 7,45 560 0,40 7,31 0,30
11 11.820 7,49 0,10 85 8,00 0,73 1,80 109,00 9,60 7,31 160 0,30
12 11.450
13 11.450
14 11.450 7,48 0,40 7,35 0,60
15 10.380
16 10.380
17 11.540 220 22,53 0,00 0,00 220,00 18,30 7,47 469 0,10 7,38 0,50
18 11.540 7,64 0,10 95 2,31 1,47 1,70 228,80 9,30 7,34 331 0,80
19 11.373
20 11.373
21 11.374
22 11.660 7,52 0,40 7,24 1,00
23 11.230 7,58 0,10 7,31 0,70
24 11.470 240 23,60 0,00 0,00 221,00 19,10 7,48 480 0,40 7,29 0,60
25 11.610 7,49 0,10 75 4,81 3,10 0,90 157,00 8,50 7,25 187 0,40
26 11.510
27 11.510
28 11.510
29 11.770 7,40 0,60 7,40 1,70
30 11.690 260 22,00 0,00 0,00 244,00 19,30 7,46 350 0,70 7,31 1,10
31 11.790 7,48 0,60 70 3,64 6,14 2,00 179,00 6,30 7,29 150 0,90
198
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2000
Παροχή
1 11.790 7,47 0,40 7,26 0,90
2 11.786
3 11.787
4 11.787 7,50 0,30 7,28 1,80
5 12.000
6 13.600 205 20,60 0,00 0,00 238,00 16,20 7,48 373 0,80 7,26 1,00
7 11.500 40 5,62 3,67 1,70 47,00 4,00 60
8 11.640 7,48 0,80 7,26 0,50
9 11.760
10 11.760
11 11.760 7,45 0,50 7,21 0,70
12 12.090
13 11.850 245 24,60 0,00 0,00 218,00 17,90 7,45 480 0,40 7,30 0,80
14 12.030
15 11.660 0,20 0,80
16 11.916
17 11.917
18 11.917 7,54 0,70 7,36 0,80
19 11.930 7,60 0,70 7,38 0,90
20 11.960
21 12.010 7,56 0,60 7,33 1,00
22 12.210 80 14,00 3,37 0,80 81,00 17,50 7,76 231
23 11.980
24 11.980
25 11.980 7,66 2,70 7,40 0,70
26 11.330
27 11.000 260 39,78 0,00 0,00 273,00 29,50 7,78
28 11.300 7,59 0,30 115 14,00 3,23 0,90 197,00 24,10 7,34 213 0,70
29 11.650 7,77 7,41
30 11.810
199
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2000
Παροχή
BOD 5 NH 3 NO 3 NO 2 SS o-PO 4 PH COD DO BOD 5 NH 3 NO 3 NO 2 SS o-PO 4 PH COD DO
1 11.810
2 11.810 7,58 1,20 7,30 0,50
3 12.060 7,66
4 11.720 295 26,39 0,00 0,00 298,00 21,20 7,61 531 0,60 7,32 1,20
5 12.090 80 12,78 2,45 0,90 107,00 13,40 100
6 11.520 7,59 0,80 7,40 1,00
7 12.000
8 14.715
9 14.715 7,69 1,80 7,02 1,90
10 15.770
11 15.770
12 12.890 240 25,17 0,00 0,00 316,00 18,70 7,67 398 1,60 7,32 2,90
13 13.010 10 0,35 7,40 2,00 47,00 17,70 100
14 12.583
15 12.583
16 12.584
17 11.910
18 12.210 250 32,88 0,00 0,00 239,00 21,70 7,63 413 0,30 7,32 1,60
19 12.450 50 4,87 4,21 0,80 181,00 18,60 155
20 11.800
21 11.626
22 11.627
23 11.627 7,59 0,80 7,23 0,80
24 11.180
25 10.900 240 29,84 0,00 0,00 200,00 19,20 7,68 425 7,37 1,00
26 11.500 25 9,40 3,00 1,00 38,00 4,70 73
27 11.060 7,65 1,00 7,33 1,10
28 11.476
29 11.476
30 11.478 7,77 1,40 7,37 0,40
31 11.310
200
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2000
Παροχή
1 11.770 270 29,63 0,00 0,00 200,00 19,30 7,79 457 0,60 7,31 0,70
2 11.600 25 8,90 3,06 1,20 55,00 10,50 64
3 11.310 7,67 7,33
4 12.203
5 12.203
6 12.204 7,80 7,32
7 11.420
8 11.750 340 33,69 0,00 0,00 290,00 25,70 7,86 472 7,31
9 11.890 7,78 1,90 26 8,93 2,67 0,70 55,50 2,20 7,32 43 2,60
10 12.100
11 11.690
12 11.690
13 11.690 7,85 0,20 7,23 1,00
14 11.130
15 10.580 240 32,07 0,00 0,00 204,00 20,70 7,67 400 0,80 7,24 1,00
16 11.270 35 4,87 2,41 1,00 64,00 2,30 53
17 10.740 7,76 0,40 7,26 1,00
18 11.350
19 11.350
20 11.350 7,62 1,10 7,12 1,20
21 11.540
22 11.490 280 30,65 0,00 0,00 206,00 20,30 7,84 425 1,20 7,23 2,40
23 11.140 0,60 120 2,84 3,39 0,80 295,00 11,00 7,24 325 1,40
24 11.100 7,41 0,60 7,12 1,60
25 11.766
26 11.767
27 11.767 7,49 1,50 7,12 1,40
28 21.560
29 13.010 170 26,18 0,00 0,00 147,00 16,70 7,63 453 2,90 7,10 1,50
30 13.010 20 0,72 4,41 1,30 82,00 8,80 155
201
∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2000
Παροχή
1 11.330 7,51 2,00 7,21 2,60
2 11.383
3 11.383
4 11.384
5 10.740 7,60 1,00 7,23 2,30
6 10.780 280 31,87 0,00 0,00 200,00 21,50 7,58 484 0,60 7,21 2,00
7 10.970 7,52 1,00 70 1,14 2,76 0,80 182,00 7,50 7,22 252 2,60
8 10.870
9 11.123
10 11.123
11 11.124 7,70 0,30 7,28 2,50
12 11.000
13 10.520 280 30,65 0,00 0,00 213,00 20,70 7,72 441 0,40 25 0,92 5,62 0,80 64,40 7,50 7,19 113 2,30
14 10.820
15 10.830 7,68 0,60 7,24 1,90
16 11.206
17 11.206
18 11.208 7,56 0,60 7,21 2,60
19 10.540 7,62 0,40 7,24 1,80
20 10.460 340 32,68 0,00 0,00 244,00 22,20 459
21 10.010 7,52 0,10 15 1,15 3,72 0,65 62,50 7,20 7,23 77 1,10
22 9.820
23 10.148
24 10.148
25 10.148
26 10.148
27 10.148 7,61 1,00 7,18 2,10
28 12.140 260 36,13 0,00 0,00 284,00 21,70 7,95 503 2,40 7,15 1,60
29 1.540 7,72 0,20 350 3,53 2,41 912,00 25,70 7,20 800 1,30
30 16.587
31 16.587
202
Παροχή
1 16.588
2 16.588 7,49 4,00 7,16 3,60
3 12.890 7,96 2,10 7,23 2,50
4 11.490 285 30,07 198,00 17,10 7,88 447 2,00 7,34 2,00
5 11.150 7,78 1,10 38 2,64 5,46 105,00 7,20 7,23 124 1,50
6 10.660
7 10.660
8 10.660 7,67 1,20 7,21 1,90
9 10.820
10 10.780 7,75 1,40 7,30 1,40
11 10.300 280 30,25 219,00 18,40 7,83 380 3,10 7,28 0,50
12 10.600 140 21,82 4,73 109,50 42,40 120
13 14.736
14 14.737
15 14.737 8,02 6,30 7,13 2,90
16 12.440 8,06
17 11.115
18 11.115
19 10.600
20 10.683
21 10.683
22 10.684 7,91 2,60 7,28 1,80
23 10.090
24 11.480
25 10.070 285 37,11 0,00 0,00 230,50 18,50 7,92 440 4,80
26 10.070 71 7,81 2,73 0,80 126,00 10,20 200
27 11.480
28 11.480
29 11.480 7,89 1,80 7,34 1,00
30 12.200
31 18.100 21,20 0,00 0,16 285,00 14,90 8,02 7,60 7,06 2,00
203
Παροχή
1 15.360 60 2,32 7,10 3,00 84,00 9,10 113
2 14.890 7,74 7,20
3 15.440
4 15.440
5 15.440 7,91 2,70 7,29 2,20
6 12.530
7 12.320 195 29,43 0,00 0,00 190,00 15,80 7,78 375 1,20 7,30 2,40
8 12.085
9 12.085 7,86 2,00 7,43 2,70
10 12.193
11 12.193
12 12.194 7,87 2,00 7,23 1,20
13 11.250
14 11.290 415 30,65 0,00 0,00 202,00 16,70 7,92 460 7,35
15 14.620 130 1,02 4,10 1,10 236,00 9,80 280
16 14.680 7,79 7,33
17 10.080
18 10.080
19 10.080 7,84 3,30 7,33 1,30
20 10.560
21 10.300 7,96 3,30 60 2,27 3,20 1,30 111,00 8,90 7,41 120 1,90
22 10.800
23 10.880 7,70 4,80 7,35 2,30
24 11.660
25 11.660
26 11.660
27 11.660 7,83 3,80 7,25 1,30
28 11.860 275 31,64 0,00 0,00 204,00 17,80 420
204
ΜΑΡΤΙΟΣ 2001
Παροχή
1 10.810 7,77 0,80 52 2,39 1,84 0,80 105,00 9,30 7,31 100 1,90
2 11.990
3 12.053
4 12.053
5 12.054 7,88 1,00 7,27 1,60
6 11.980
7 14.260 275 26,80 0,00 0,00 400,00 15,30 7,70 348 1,50 7,24 2,80
8 11.050 27 1,27 3,30 1,30 36,40 2,90 72
9 11.620 7,72 3,30 7,18 1,30
10 11.933
11 11.933
12 11.936 7,68 2,60 7,17 1,10
13 12.160
14 12.030 265 33,29 0,00 0,00 230,00 18,20 7,62 450 0,60 7,22 1,60
15 11.970 2,40 1,56 0,80 115,00 8,20 144
16 11.990 7,70 7,27
17 12.263
18 12.263
19 12.264 7,74 1,60 7,17 1,20
20 12.250 7,87 1,90 7,14 1,10
21 11.850
22 11.730 295 28,19 0,00 0,00 233,00 18,30 7,72 460 1,70 7,12 1,10
23 13.110 135 3,69 1,47 1,00 283,00 12,80 300
24 12.096
25 12.097
26 12.097 7,61 4,30 7,29 1,00
27 12.140
28 12.340 260 31,26 0,00 0,00 219,00 20,10 7,67 420 1,10 7,23 0,60
29 12.390 105 2,23 1,65 1,00 223,00 5,80 252
30 11.670 7,78 2,60 7,31
31 11.600
205
Παροχή
1 11.600
2 1.600 7,78 0,80 7,19 2,00
3 11.315
4 11.315 285 27,41 0,03 0,00 19,20 7,77 472 0,90 7,35 1,10
5 11.700 120 1,31 1,40 0,80 257,00 10,00 252,00
6 11.310 7,68 1,00 7,31 0,70
7 11.623
8 11.623
9 11.624 7,72 0,70 7,35 1,20
10 16.140
11 12.090 280 22,13 0,00 0,00 251,00 16,20 7,62 480 7,30
12 12.240 35 0,66 1,00 0,60 99,00 6,70 180
13 15.314
14 15.314
15 15.314
16 15.314
17 15.314 7,66 3,00 7,22 1,70
18 12.350 225 29,84 0,00 0,00 191,00 20,50 340
19 11.960 7,60 1,90 12 1,54 1,61 1,00 23,60 6,80 7,14 80 2,20
20 8.900
21 12.270
22 12.270
23 12.270 7,66 2,10 7,22 1,50
24 11.210
25 11.440 35 0,93 2,10 0,95 97,50 7,60 7,25 126 1,10
26 11.755 7,70 1,80
27 11.755
28 11.743
29 11.743
30 11.744 7,70 0,50 7,30 0,90
206
ΜΑΪΟΣ 2001
Παροχή
1 11.245
2 11.245 7,78 2,20 7,27 1,00
3 11.880 295 32,45 0,00 0,00 276,00 22,10 420
4 11.450 7,76 0,50 82 3,31 1,70 1,00 142,50 5,80 7,24 160 1,20
5 12.453
6 12.453
7 12.453 7,78 1,20
8 14.430
9 12.835 240 25,35 0,00 0,00 224,00 15,00 7,78 320 2,00 12 0,94 1,81 0,90 29,50 2,10 7,30 40 2,00
10 12.853 .
11 11.240 7,68 0,70 7,24 1,70
12 1.544
13 11.543
14 11.543 7,71 2,50 7,19 0,80
15 12.190
16 11.600 7,67 0,50 40 0,64 1,93 0,60 114,50 6,30 7,20 180 1,50
17 11.670
18 11.670 7,78 0,80
19 11.923
20 11.923
21 11.924 7,70 1,00
22 11.350
23 11.790 330 27,99 0,00 0,00 287,00 20,50 7,65 416
24 11.620
25 11.630 7,99 50 0,65 2,16 0,80 141,50 7,40 7,34 16
26 11.643
27 11.643
28 11.644 7,88 7,39
29 11.990
30 11.700 315 27,98 0,00 0,00 267,00 19,20 7,81 400 7,39
31 12.730 42 1,02 0,52 0,80 81,00 3,30 138
207
ΙΟΥΝΙΟΣ 2001
Παροχή
1 11.970 7,69 0,40 7,38 1,20
2 11.825
3 11.825
4 11.825
5 11.825 7,94 1,80 7,41 1,40
6 11.480
7 11.550 245 26,16 0,00 0,00 194,00 18,60 7,54 375 0,60 7,08 1,10
8 11.610 130 7,71 1,81 0,14 181,50 17,80 203
9 11.433
10 11.433
11 11.434 7,74 1,40 7,06 0,10
12 11.430
13 9.010 7,82 1,10 7,44 0,50
14 11.600 285 30,01 0,00 0,00 294,00 19,80 480
15 12.810 7,62 0,30 150 20,89 0,83 245,00 12,80 7,42 380 0,80
16 11.820
17 11.820
18 11.820 7,79 1,70 7,41 0,40
19 10.020
20 11.780 305 29,40 0,00 0,00 266,00 17,60 7,69 579 7,54
21 12.320 120 15,83 0,08 0,80 156,00 2,10 193
22 11.520 7,74 1,10 7,46 0,80
23 11.160
24 11.160
25 11.160 7,60 0,30 7,39 0,20
26 11.250
27 10.850 265 24,16 0,00 0,00 235,00 17,90 7,41 471 0,60 185 18,25 0,52 0,60 410,00 7,20 221
28 11.130
29
30
208
ΙΟΥΛΙΟΣ 2001
Παροχή
1 11.187
2 11.187 7,50 0,60 7,24
3 12.640
4 11.250 210 24,38 0,00 0,00 177,00 15,40 7,66 298 7,21 1,30
5 11.140 105 15,41 0,51 0,58 112,50 4,10 182
6 11.240 7,53 7,43
7 10.860
8 10.860
9 10.860 7,47 7,43
10 10.590
11 10.370 280 26,36 0,00 0,00 207,00 17,10 7,72 323 0,40 7,34 0,80
12 10.380 95 17,86 0,64 0,42 115,60 6,70 149
13 10.740 7,57 0,70 7,42 1,20
14 10.003
15 10.003
16 10.004
17 10.060 7,55 0,70 7,45 0,70
18 9.950 150 25,58 0,00 0,00 222,00 18,80 249
19 9.900 76 20,30 0,58 0,21 12,60 123
20 9.280 7,81 1,10 7,41 1,00
21 9.940
22 10.210
23 10.210 7,89 7,36
24 11.180 7,80 7,29
25 11.380 7,73 7,35
26 11.180 240 29,43 0,00 0,00 271,00 25,90 7,66 500 0,40 7,42
27 11.080 7,79 42 16,64 0,48 0,28 54,80 8,50 7,41 40 1,30
28 11.060
29 11.060
30 11.060 7,91 7,39
31 8.130 7,74 7,39
209
Παροχή
1 10.940 290 30,04 0,00 0,00 242,00 25,10 7,92 440 0,60 7,40 1,50
2 10.650 7,72 0,60 6 16,44 0,43 0,20 64,80 7,80 7,43 80 1,20
3 10.300 7,91 0,20 7,40 1,40
4 10.743
5 10.743
6 10.744 7,48 1,00 7,41 0,90
7 11.030
8 11.020 7,51 0,30 7,47 0,70
9 10.790 190 18,88 0,00 0,00 178,00 20,40 336
10 10.790 7,65 0,50 60 10,20 0,65 0,37 126,50 7,46 143 0,50
11 12.326
12 12.327
13 12.327 7,64 0,30 7,25 1,30
14 11.220 7,56 1,30 7,34 1,60
15 10.065
16 10.065 7,55 0,50 7,28 0,50
17 10.590 7,58 0,30 88 11,20 2,03 0,80 82,00 11,80 7,38 90 0,70
18 10.396
19 10.397
20 10.397 7,57 0,60 7,51 0,50
21 10.520
22 7.710
23 10.760 7,55 0,50 115 18,60 0,41 0,48 260,00 13,20 7,47 243 0,70
24 10.850 220 23,60 0,00 0,00 257,00 16,10 394
25 10.983
26 10.983
27 10.984 7,67 0,60 7,46 1,00
28 11.190 7,52 0,40 7,37 0,80
29 11.090 250 24,10 0,00 0,00 269,00 17,90 7,62 487 0,30 65 9,80 0,33 0,48 139,50 10,60 7,53 157 1,20
30 11.170
31 10.810 7,92 0,60 7,29 1,60
210
Παροχή
1 10.943
2 10.943
3 10.944 7,50 0,90 7,14 1,00
4 11.275
5 11.275 285 30,85 0,00 0,00 244,00 17,90 7,65 400 0,30 7,32 0,50
6 11.000
7 10.540 7,66 0,90 95 5,55 0,37 0,64 230,00 5,10 7,31 240 1,00
8 11.053
9 11.053
10 11.054 7,72 0,80 7,38 0,60
11 11.540
12 11.120 210 23,60 0,00 0,00 196,00 19,30 7,64 320 0,40 7,31 0,60
13 10.750 45 7,25 0,36 0,69 53,00 8,10 60
14 10.920 7,74 1,20 7,51 0,80
15 11.130
16 11.130
17 11.130 7,65 0,80 7,41 0,40
18 11.350
19 11.530 260 20,00 0,00 0,00 322,00 18,10 7,76 469 0,90 7,50 0,80
20 11.530 170 10,95 1,10 1,27 423,50 20,60 413
21 11.560 7,71 0,20 7,45 0,70
22 10.740
23 10.740
24 10.740
25 11.760 7,65 1,00 7,29 0,50
26 11.640 250 27,41 0,00 0,00 292,00 19,00 426
27 15.860 7,83 3,80 7,23 2,00
28 13.080
29 13.080
30 13.080
211
Παροχή
1 13.080
2 10.280
3 11.340 7,74 7,40
4 12.070
5 12.125
6 12.125
7 12.125
8 12.125 7,84 1,00 7,43 0,80
9 12.450
10 12.550 7,83 1,00 55 8,56 0,74 0,95 102,00 16,40 7,47 135 0,60
11 12.400 55 6,72 1,51 1,80 177,00 9,10
12 12.120 265 31,00 0,00 0,00 290,00 19,20 7,88 476 0,10 7,46 0,30
13 12.536
14 12.537
15 12.537 7,73 0,70 7,43 0,30
16 12.470
17 12.780 245 32,20 0,00 0,00 201,00 19,90 7,71 372 0,60 7,34 0,80
18 12.500 33 7,12 0,91 0,42 38,50 4,20 41
19 12.210 7,81 0,20 7,34 0,50
20 12.430
21 12.430
22 12.430 7,84 0,90 7,37 0,50
23 13.360
24 12.580 275 28,80 0,00 0,00 254,00 19,70 7,83 363 0,30 7,42 0,50
25 11.840 7,80 0,60 51 6,84 0,48 0,47 69,50 10,00 7,42 127 0,70
26 11.390
27 11.673
28 11.673 7,94 1,20 7,17 0,60
29 11.674
30 11.820
31 12.090 310 29,20 292,00 20,60 7,98 400 0,20 7,30 1,30
212
Παροχή
1 12.160
2 12.160 8,05 0,90 7,29 0,70
3 11.340
4 11.340
5 11.340 7,81 1,50 7,40 1,00
6 11.190
7 11.640 255 29,80 0,00 0,00 224,50 19,10 8,00 400 0,20 7,34 0,80
8 12.120
9 11.980 7,87 0,80 55 6,90 0,35 0,53 102,80 8,40 7,38 158 1,00
10 11.983
11 11.983
12 11.984 7,99 1,40 7,32 1,00
13 11.960
14 13.020 8,13 0,90 7,42 0,80
15 12.130 280 24,80 0,00 0,00 254,00 20,80 528
16 10.790 8,06 1,40 50 7,40 0,46 0,32 86,50 3,90 7,52 168 3,10
17 10.960
18 10.960
19 10.960 8,04 1,40 7,26 0,80
20 10.950
21 10.770 230 27,00 0,00 0,00 187,00 17,10 7,94 720 0,70 7,40 0,70
22 10.280 85 4,48 0,50 0,42 156,50 9,00 288
23 9.980 7,97 1,00 7,44 1,40
24 12.460
25 12.460
26 12.460
27 10.380 7,83 2,60 7,36 1,00
28 11.170 305 24,20 0,00 0,00 229,00 17,70 348
29 11.850 8,20 1,70 37 4,35 0,70 0,74 39,00 9,90 7,49 62 2,40
30 17.840
213
Παροχή
1 11.146
2 11.147
3 11.147 7,96 2,30 7,28 1,10
4 10.710
5 10.370 240 26,40 0,00 0,00 205,00 15,50 8,02 338 1,10 7,29 0,80
6 10.620 37 6,08 0,78 0,48 73,20 16,20 45
7 10.260 7,92 1,70 7,42 1,40
8 10.283
9 10.284
10 10.284 8,06 7,36
11 9.760
12 10.030 275 29,00 0,06 0,04 213,00 17,10 8,00 356 2,20 7,41 1,40
13 9.910 10 4,12 0,82 0,58 36,50 3,60 20
14 9.730 7,94 1,90 7,36 1,20
15
16
17 7,94 2,60 7,36 4,60
18 12.460
19 12.350 280 28,06 0,09 0,20 243,00 15,90 8,01 420 1,90 7,51 4,20
20 10.890
21 11.450 8,00 1,80 85 11,20 0,06 0,56 117,80 5,80 7,67 220 2,10
22 14.316
23 14.317
24 14.317 8,04 1,80 7,28 2,20
25 21.356
26 21.357
27 21.357 8,05 1,60 7,44 1,70
28 15.430 8,00 1,40 7,41 2,10
29 13.306
30 13.307
31 13.307 7,91 3,20 7,39 1,10
214
Παροχή
1 15.230
2 15.230 7,76 4,80 7,53
3 12.660 270 30,00 0,30 196,00 13,90 412
4 12.780 8,08 4,60 72 16,25 0,36 0,48 71,50 3,90 7,48 80 1,90
5 12.396
6 12.397
7 12.397 8,05 2,60 7,52 2,20
8 12.020
9 11.440 255 29,80 0,11 0,11 223,00 14,80 8,02 448 3,50 7,51 2,10
10 11.360 140 12,95 0,12 0,69 283 7,50 340
11 10.850 8,01 3,80 7,49 2,40
12 10.916
13 10.917
14 10.917 8,11 3,20 7,50 2,40
15 10.200
16 10.190 8,17 2,50 7,48 2,30
17 10.030 325 31,40 0,00 0,00 241,00 17,30 375
18 18.250 8,14 5,20 130 13,60 0,72 1,27 210 3,50 7,36 131 1,80
19 19.433
20 19.433
21 19.434 8,02 6,50 7,35 5,20
22 13.270
23 12.720 230 32,60 0,00 0,00 174,00 14,10 7,82 319 1,40 7,44 0,50
24 12.720 70 4,90 0,71 0,90 100 5 56
25 12.370 7,99 2,80 7,33 1,20
26 12.443
27 12.443
28 12.444 8,07 2,80 7,34 1,10
29 12.220
30 12.160 280 30,20 0,02 0,00 226,00 17,30 8,02 440 2,70 7,45 1,40
31 11.860 95 4,18 0,99 0,53 152 4,8 180
215
Παροχή
1 11.860 8,02 1,70 7,46 2,00
2 12.186
3 12.187
4 12.187 8,03 2,90 7,35
5 11.680
6 11.120 410 24,20 - - 219,00 17,20 420
7 11.510 8,03 2,00 85 2,64 0,88 0,42 224,00 6,30 7,44 240 1,60
8 11.680 8,01 1,70 7,47 1,50
9 12.226
10 12.227
11 12.227 8,23 1,10 7,50 1,90
12 11.740
13 11.500 265 27,60 0,03 0,00 217,00 16,50 8,30 375 1,60 7,60 2,70
14 11.530 115 2,04 0,89 0,48 234,00 7,70 225
15 12.020 8,05 1,10 7,50 1,50
16 11.050
17 11.050
18 11.050 8,21 7,52
19 11.130
20 14.560 240 29,20 0,08 0,06 18,10 7,98 375 4,50 7,40 2,40
21 11.960 35 1,45 1,85 0,66 69,50 3,20 75
22 11.770 8,16 2,00 7,43 2,00
23 12.997
24 12.997
25 12.996 8,20 0,50 7,42 1,30
26 11.650
27 11.500 270 28,80 0,00 0,00 190,00 23,90 420 1,60
28 11.720 1,99 1,14 0,42 126,00 4,80 140
216
ΜΑΡΤΙΟΣ 2002
Παροχή
1 12.050
2 12.016
3 12.017
4 12.017
5 11.770
6 11.810 285 28,80 0,02 232,00 20,70 8,10 367 0,50 7,44 1,50
7 11.840 7,99 55 4,50 2,33 0,37 80,00 5,70 7,39 80 0,90
8 12.180 8,02 0,20 7,34 1,10
9 13.463
10 13.464
11 13.464
12 26.960
13 15.170 210 26,80 0,32 0,58 149,00 11,70 250
14 13.830 14 2,91 2,15 0,90 22,50 2,30
15 12.950
16 12.319
17 12.318
18 12.319
19 12.318
20 12.380 8,06 0,30 180 4,90 1,63 0,90 255,00 5,90 7,35 340 3,30
21 12.390
22 12.400 300 27,40 0,00 0,00 205,00 18,40 400 0,20 1,80
23 24.720
24 18.000
25 14.240
26 14.240 0,10 1,40
27 13.940 200 26,20 0,10 0,04 152,00 16,30 320
28 12.710
29 12.590 3,80 32 2,34 2,58 0,42 81,50 3,00 80 4,40
30 12.660
31 12.660
217
Παροχή
1 12.660
2 12.500
3 12.680 250 26,80 0,00 0,00 272,00 16,40 7,93 340 2,50 7,18 3,60
4 12.600 135 4,82 2,15 0,80 245,00 4,90 280
5 13.530 1,80 1,10
6 12.693
7 12.693
8 12.694 1,00 1,40
9 12.310
10 12.380 300 32,00 0,00 0,00 207,00 17,80 423 0,40 1,90
11 12.170 27 2,64 2,12 0,68 43,60 4,10 56
12 12.570 1,40
13 12.546
14 13.547
15 12.547
16 12.750
17 10.760
18 12.160 290 35,20 0,41 0,21 212,00 18,30 377 0,60 1,80
19 12.900 115 4,40 1,90 0,42 174,00 7,00 223
20 13.073
21 13.073
22 13.074 0,10 1,10
23 12.680
24 12.490
25 12.780 8,32 0,40 7,51 1,10
26 12.720 125 266,00 274
27 12.520
28 12.520
29 12.520 8,18 1,10 266,00 7,65 0,80
30 12.820
218
ΜΑΪΟΣ 2002
Παροχή
1 12.520 7,82 0,70 4,20 3,54 0,53 201,00 10,20 7,45 206 0,80
2 12.770 8,06 0,80 7,46 0,70
3 11.895
4 11.895
5 11.895
6 11.895
7 11.895
8 11.895 8,08 1,00 7,38 1,20
9 13.010 290 27,00 0,00 0,00 268,00 22,80 428
10 12.250 8,12 1,40 190 11,60 1,20 0,37 337,00 9,10 7,34 343 0,90
11 12.420
12 12.420
13 12.420 8,07 0,40 7,31 1,00
14 12.750
15 12.600 8,08 1,00 7,31 1,00
16 12.780 260 27,60 0,00 0,00 208,00 19,40 460
17 12.450 7,89 0,30 22 5,48 1,85 1,17 9,00 3,80 7,51 16 0,80
18 12.926
19 12.927
20 12.927 7,76 0,50 7,26 0,80
21 12.910
22 12.380 335 26,60 0,00 0,00 347,00 17,60 7,86 440 0,20 7,39 0,60
23 12.730 68 8,00 0,57 0,42 70,00 5,90 112
24 12.830
25 13.380
26 13.380
27 13.380
28 12.430 8,03 0,20 7,33 0,70
29 12.980 85 6,33 1,15 0,53 93,50 14,70 94
30 12.500 325 29,20 0,00 0,00 320,00 23,00 7,81 562 0,90 7,45 0,50
31 12.300
219
ΙΟΥΝΙΟΣ 2002
Παροχή
1 13.176
2 13.177
3 13.177 7,82 2,80 7,36 1,40
4 12.470
5 12.470 345 30,40 0,00 0,00 260,00 22,20 497
6 12.280 7,90 1,10 47 11,50 0,93 0,32 26,00 6,50 7,23 83 0,90
7 12.440
8 12.566
9 12.567
10 12.567 7,76 0,60 7,54 0,60
11 12.820
12 12.040 8,00 0,10 7,41 0,70
13 12.510
14 12.020 7,84 0,20 62 13,40 1,00 0,53 47,00 7,30 7,42 53 0,90
15 12.916
16 12.917
17 12.917 7,79 0,80 7,45 0,40
18 12.690
19 12.550 7,82 61 13,70 0,94 0,47 23,50 7,50 7,47 48
20 12.640 210 34,00 0,44 142,00 17,50 380
21 12.450 7,76 0,20 7,46
22 11.827
23 11.827
24 11.828
25 11.828 7,84 0,30 7,46 0,90
26 12.140 260 36,40 0,00 0,00 193,00 18,90 440
27 13.280
28 13.510
29 12.290
30 12.297
220
ΙΟΥΛΙΟΣ 2002
Παροχή
1 12.297 7,72 0,70 7,36 0,70
2 14.170
3 12.200 7,71 0,50 7,47 1,00
4 12.210
5 12.000 7,94 0,30 36 18,20 1,87 0,27 23,00 3,10 7,42 80 0,60
6 11.613
7 11.613
8 11.614
9 11.760 7,78 0,10 7,53 0,40
10 15.090
11 12.250 7,81 0,10 34 18,40 1,68 0,32 39,00 4,10 7,49 96 1,00
12 14.370 20,80 0,00 0,00 15,50 480
13 12.656
14 12.657
15 12.657
16 12.310
17 12.010 260 26,60 0,00 0,00 201,00 18,00 7,60 460 0,30 7,44 0,70
18 12.170 66 12,00 1,34 0,21 46,00 9,80 112
19 11.400 7,59 1,10 7,43 1,10
20 12.016
21 12.017
22 12.017 7,78 0,80 7,33 1,00
23 11.770
24 11.510 7,75 0,10 66 17,80 1,81 0,42 64,00 7,00 7,22 77 0,30
25 10.970 280 32,00 0,00 0,00 201,00 18,10 406
26 13.330 7,72 0,20 7,51 0,60
27 19.946
28 19.947
29 19.947 7,78 3,80 7,28 2,60
30 17.450
31 14.210 255 32,40 0,00 0,00 180,00 19,20 7,69 290 0,30 7,46 2,10
221
Παροχή
1 13.680
2 13.050 7,64 0,10 13 0,65 5,45 0,42 18,50 1,80 7,32 31 1,00
3 12.476
4 12.477
5 12.477 7,64 0,30 7,38 1,20
6 12.680
7 12.100 7,64 0,20 9 1,17 0,61 0,12 17,20 5,50 7,36 53 1,40
8 14.400 285 22,00 0,00 0,00 221,00 16,60 350
9 12.530 7,72 0,40 7,39 0,50
10 12.206
11 12.207
12 12.207 7,62 0,30 7,38 1,20
13 12.710
14 12.240 7,67 0,30 10 0,72 0,77 0,47 20,00 8,50 7,39 27 0,70
15 11.225
16 11.225 7,65 0,40 7,40 0,80
17 11.870
18 11.870
19 11.870 7,73 0,30 7,34 0,70
20 13.330
21 12.000 270 24,80 0,00 0,00 210,00 18,10 7,65 480 0,40 7,53 1,90
22 11.980 7,63 0,30 8 0,32 0,45 0,13 32,00 5,20 7,40 96 0,90
23 11.890 7,67 0,20 7,50 0,90
24 11.487
25 11.487
26 11.486 7,63 0,20 7,38 0,70
27 11.470
28 11.500 7,64 0,30 21 0,37 0,49 0,22 79,00 10,60 7,50 112 1,70
29 11.390 265 24,80 0,00 0,00 144,00 19,40 360
30 11.290 7,65 0,40 7,36 0,90
31 11.280
222
Παροχή
1 11.280
2 11.280 7,68 0,20 7,36 0,80
3 11.580
4 11.520 305 24,40 261,00 17,50 7,63 445 0,30 7,39 0,60
5 11.200 20 0,79 0,65 0,69 72,00 9,20 93
6 12.060 7,62 0,30 7,35 1,10
7 11.803
8 11.803
9 11.804 7,62 7,39 1,50
10 11.830
11 12.170 7,70 0,20 7,35 0,60
12 12.520 30 1,40 0,57 0,11 75,20 7,80 77
13 11.990 285 23,80 0,00 0,00 245,00 16,90 7,73 348 0,10 7,39 1,40
14 13.653
15 13.653
16 13.654 7,71 0,60 7,30 0,90
17 12.730
18 12.240 270 25,20 0,00 0,00 201,00 17,80 7,70 394 1,20 7,32 1,10
19 12.430 16 1,73 0,50 0,11 16,40 10,80 30
20 12.300 7,75 0,10 7,38 1,40
21 12.576
22 12.577
23 12.577 7,69 7,43
24 21.590
25 15.140 7,67 2,90 7,40 2,70
26 14.850 9 1,21 0,95 0,68 12,66 3,50 15
27 14.320 28,60 0,00 0,00 270,00 15,00 7,66 375 2,80 7,36 3,00
28 13.894
29 13.893
30 13.893 7,72 3,00 7,30 3,30
223
Παροχή
1 15.290
2 18.100 165 19,80 0,08 0,00 138,00 10,80 7,76 280 5,10 7,43 4,10
3 14.500 7 0,95 1,47 4,50 22,00 6,50 64
4 13.460 7,71 0,60 7,39 1,40
5 17.270
6 17.270
7 17.270 7,65 6,60 7,34 1,60
8 26.010
9 18.250 7,72 1,50 7,38 3,50
10 15.990 6 1,22 0,57 0,85 27,60 5,60 80
11 14.980 245 24,60 171,00 14,80 7,76 300 1,00 7,47 2,50
12 19.637
13 19.637
14 19.636 7,94 3,70 7,30 0,50
15 17.230
16 15.360 160 21,80 0,00 0,00 157,00 16,20 7,73 340 1,50 7,47 2,50
17 14.750
18 14.200 7,87 1,10 12 0,59 0,67 0,20 31,60 2,30 7,30 32 1,30
19 13.907
20 13.907
21 13.907 7,73 1,30 7,40 2,40
22 13.640
23 13.430 7,82 0,50 7,41 1,30
24 13.250 17 0,79 0,93 0,53 64,80 3,20 77
25 14.640 30,40 259,00 16,90 7,76 445 1,60 7,46 1,60
26 11.938
27 11.938
28 11.937
29 11.937 8,06 0,40 7,44 1,50
30 11.940 295 35,40 0,00 0,00 229,00 19,20 445
31 11.640 51 0,52 0,55 0,30 169,00 8,30 216
224
Παροχή
1 11.800 7,91 1,50 7,47 1,00
2 11.850
3 11.850
4 11.850 7,94 0,70 7,27 3,30
5 12.120
6 13.160 8,00 2,80 7,37 2,60
7 24.320
8 29.460 7,79 6,90 8 0,28 6,03 0,28 69,00 1,40 7,45 80 6,50
9 21.466
10 21.466
11 21.468 7,90 2,40 7,40 5,40
12 14.940
13 13.940 8,00 0,30 2 0,33 4,22 0,37 13,00 5,50 7,31 16 3,00
14 13.650
15 13.610 245 22,00 0,00 0,00 193,00 14,40 7,90 352 0,80 7,39 2,00
16 13.153
17 13.153
18 13.154 7,93 0,60 7,28 1,50
19 12.350
20 12.580 7,95 0,60 7,26 1,10
21 12.430 280 25,20 238,00 16,00 445 39 1,43 0,90 0,16 81,00 7,00 108
22 12.290 7,77 0,50 7,38 1,50
23 12.656
24 12.657
25 12.657 7,73 0,90 7,42 2,60
26 11.620
27 11.840 7,84 0,60 21 1,05 0,80 0,14 73,00 5,10 7,40 108 2,50
28 11.520 280 23,40 157,00 16,20 360
29 11.460 7,86 3,00 7,38 4,00
30 12.500
225
Παροχή
1 12.500
2 16.210 8,02 6,80 7,40 3,60
3 29.820
4 29.390 60 7,60 4,60 0,85 50,00 3,20 90
5 31.290 7,87 6,90 55 0,29 8,71 0,05 187,00 4,20 7,31 195 8,40
6 32.500
7 27.617
8 27.617
9 27.616 7,80 7,20 7,47 7,80
10 19.150
11 15.890 7,83 3,90 41 1,36 8,75 1,06 118,00 11,40 7,27 105 6,30
12 14.380 215 19,20 160,00 10,50 270
13 12.780
14 13.220
15 13.220
16 13.220 7,82 4,90 7,49 6,70
17 11.880
18 11.620 250 26,20 0,00 0,00 194,00 13,40 7,94 351 4,50 7,38 5,80
19 18.560 54 1,03 6,86 1,11 134,00 8,30
20 13.020 8,00 4,00 7,51 7,30
21 12.003
22 12.003
23 12.004 7,87 3,90 7,36 6,60
24 11.480 7,81 4,20 7,34 5,20
25 10.273
26 10.273
27 10.273 7,91 4,20 7,31 5,20
28 12.503
29 12.503
30 12.504 7,88 7,00 7,44 6,20
31 13.590 7,74 5,10 7,33 5,80
226
Παροχή
1 14.650
2 14.650 7,85 4,80 7,20 5,50
3 12.420 7,96 4,30 235 1,73 7,42 1,06 506,00 13,70 7,35 405 6,30
4 13.550
5 13.550
6 13.550
7 13.550 7,96 4,70 7,29 3,50
8 12.050 65 3,56 1,37 0,32 116,50 10,80 135
9 14.060 270 22,80 0,00 0,00 202,00 13,50 390
10 13.750 7,78 4,10 7,22 4,60
11 18.300
12 18.300
13 18.300 7,98 8,10 7,14 6,90
14 11.370
15 15.570 7,86 7,51 6,90
16 14.810 17 0,80 4,78 1,33 49,00 8,40 128
17 14.150 220 20,20 0,13 0,07 242,00 11,60 7,96 448 5,10 7,43 4,60
18 13.323
19 13.323
20 13.324 7,94 4,30 7,37 3,70
21 13.210
22 12.690 340 21,80 0,00 0,00 277,00 12,10 7,89 465 5,60 7,39 5,60
23 13.950 25 0,72 4,64 1,06 31,60 7,60 64
24 13.650 7,90 3,70 7,37 5,30
25 12.436
26 12.437
27 12.437 7,94 4,40 7,41 5,20
28 11.740
29 11.560 7,96 3,60 62 0,76 2,64 0,74 116,00 8,90 7,36 144 4,60
30 12.170
31 16.030 23,80 0,00 0,00 189,00 12,30 7,91 340 5,60 7,38 4,80
227
Παροχή
1 16.456
2 16.457
3 16.457 7,99 7,10 7,28 3,10
4 13.830
5 13.680 210 23,60 0,00 0,00 176,00 14,30 8,06 372 7,37
6 14.770 42 0,92 2,47 0,69 104,00 6,20 124
7 13.000 7,97 4,60 7,33 6,00
8 11.836
9 11.837
10 11.837 8,11 5,20 7,25 6,00
11 10.860
12 10.920 7,90 5,30 7,32 7,00
13 10.840 42 0,51 6,19 0,58 95,00 7,40 144
14 13.800 230 23,80 0,23 0,00 190,00 12,10 8,04 400 7,00 7,33 7,00
15 12.550
16 12.550
17 12.550 7,94 5,10 7,29 7,60
18 11.590
19 11.080 240 29,80 0,12 0,06 168,00 12,80 7,97 460 5,10 7,36 5,50
20 10.800 90 2,34 2,66 0,74 175,60 7,80 224
21 11.150 8,14 5,30 7,43 5,80
22 10.160
23 10.160
24 10.160 7,85 5,10 7,30 6,20
25 8.720
26 8.940 7,98 3,60 24 0,80 2,57 0,64 44,80 5,40 7,35 96 5,40
27 8.840 280 29,60 0,00 0,00 163,00 13,20 460
28 8.810 7,94 4,40 7,29 5,00
228
ΜΑΡΤΙΟΣ 2003
Παροχή
1 9.636
2 9.637
3 9.637 8,12 3,90 7,45 3,90
4 9.590
5 9.350 290 29,80 0,00 0,00 250,00 13,40 8,05 420 3,20 7,28 2,90
6 8.870
7 10.730 7,96 3,90 7,34 4,90
8 10.913
9 10.913
10 10.912
11 10.912 8,01 3,70 7,27 3,20
12 11.130
13 11.380 7,71 4,00 100 2,48 0,77 0,53 177,00 8,20 7,39 180 4,10
14 21.430 320 19,20 0,02 0,12 278,00 15,30 500
15 12.836
16 12.837
17 12.837 8,25 3,80 7,34 4,90
18 11.520
19 12.110 240 31,00 0,00 0,00 134,00 15,60 7,84 400 2,90 7,25 2,60
20 11.650 50 1,83 0,69 0,14 110,00 9,80 80
21 12.000 7,96 3,10 7,33 3,90
22 11.250
23 11.250
24 11.250 7,91 3,20 7,13 4,70
25 11.170
26 11.170 7,87 3,70 7,31 3,80
27 11.930 150 6,28 0,65 0,13 257,00 12,10 306
28 11.970 290 25,60 0,00 0,00 230,00 16,70 7,86 548 3,10 7,22 2,90
29 10.543
30 10.543
31 10.543 7,88 3,20 7,30 4,00
229
Παροχή
1 12.230
2 18.580 155 16,80 2,94 1,06 118,00 9,50 7,88 259 5,30 7,22 4,80
3 15.660 13 0,50 3,76 1,38 26,40 3,30 91
4 14.250 7,88 3,20 7,27 3,20
5 16.143
6 16.144
7 16.144 7,92 7,28
8 19.760
9 15.030 7,89 3,70 18 2,29 4,48 0,95 39,00 4,90 7,33 58 3,90
10 14.110 275 22,60 0,00 0,00 180,00 13,00 403
11 13.810 7,80 2,10 7,30 1,70
12 14.766
13 14.767
14 14.767 7,82 1,60 7,21 1,00
15 12.960
16 14.310 270 22,80 0,00 0,00 185,00 15,30 7,85 400 0,60 7,21 0,90
17 13.840 56 4,20 0,56 0,24 103,50 6,50 96
18 13.430 7,90 1,00 7,21 0,90
19 12.894
20 12.893
21 12.893 8,08 1,10 7,39 0,80
22 13.270
23 12.880 7,74 1,30 30 3,25 0,92 0,18 52,30 5,30 7,22 57 0,80
24 13.030 325 21,60 0,00 0,00 206,00 15,30 388
25 13.780
26 13.780
27 13.780
28 13.780
29 13.780 7,84 1,00 7,30 0,80
30 13.450 240 8,32 0,93 0,24 500,00 10,50 494
230
ΜΑΪΟΣ 2003
Παροχή
1 12.880
2 12.880 7,91 1,20 7,31 1,00
3 13.916
4 13.917
5 13.917 7,86 0,70 7,30 0,60
6 14.160
7 14.080 7,70 ~ 7,21 ~
8 13.810 170 11,80 0,527 0,073 223,50 8,50 226
9 13.520 370 29,80 0,00 0,00 256,00 16,10 8,11 371 ~ 7,26 ~
10 13.627
11 13.627
12 13.626 7,97 0,40 7,33 1,30
13 13.100
14 13.530 290 30,00 0,00 0,00 183,00 17,20 7,85 520 0,30 7,30 0,80
15 13.440 67 6,08 0,563 0,127 134,00 9,20 192
16 13.050 7,70 0,90 7,28 0,90
17 12.860
18 12.860
19 12.860 8,10 0,40 7,35 0,80
20 12.280
21 12.560 8,10 0,40 45 4,40 0,25 0,64 87,00 7,40 7,32 96 1,10
22 12.100 310 36,00 0,00 0,00 248,00 18,80 400
23 14.140 7,95 2,50 7,30 3,10
24 15.060
25 15.060
26 15.060 7,81 0,80 7,32 1,80
27 14.130
28 13.810 250 26,60 135,00 14,20 7,94 440 0,20 7,28 0,60
29 13.240 86 7,94 0,56 0,36 172,00 13,50 128
30 13.330 7,65 0,80 7,36 1,10
31 12.983
231
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΙΟΥΝΙΟΣ 2003
Παροχή
1 12.983
2 12.984 7,82 0,50 7,33 1,00
3 12.920
4 12.500 7,93 0,40 46 3,46 0,27 0,12 122,00 8,80 7,38 96 0,80
5 12.570 285 28,600 0,00 0,00 222,00 15,30 600
6 12.480 7,88 0,80 7,38 0,70
7 12.300
8 12.300
9 12.300 7,91 0,40 7,36 1,00
10 12.300
11 12.270 270 29,20 0,00 0,00 178,00 16,80 7,95 400 0,40 7,41 1,00
12 12.600
13 12.460 8,09 0,40 6 0,60 0,47 0,13 8,00 1,70 7,29 64 0,80
14 12.035
15 12.035
16 12.035
17 12.035 7,73 1,10 7,40 0,80
18 12.330
19 12.180
20 12.300 8,05 0,10 47 1,09 0,64 0,10 129,00 7,80 7,45 100 1,20
21 11.680
22 11.680
23 11.680 7,72 0,50 7,28 0,70
24 11.710
25 11.710 270 25,40 0,00 0,00 171,00 14,60 7,60 460 0,50 7,30 0,70
26 13.600 71 0,62 0,61 0,06 200,00 8,10 192
27 11.690 7,96 7,41
28 12.157
29 12.156
30 12.157 7,78 1,00 7,35 1,50
232
ΙΟΥΛΙΟΣ 2003
Παροχή
1 11.150
2 11.650 7,80 0,40 13 1,17 0,77 0,06 22,00 3,50 7,34 32 1,10
3 12.030 285 28,80 235,00 16,80 480
4 11.890 7,90 0,70 7,42 1,20
5 11.233
6 11.233
7 11.234 7,64 0,50 7,35 1,50
8 10.680
9 10.730 340 27,80 0,00 0,00 216,00 17,10 7,58 440 0,60 7,34 0,90
10 11.120 6 0,68 0,60 0,08 20,00 4,00 4,00 35
11 11.000 7,71 0,50 7,46 1,50
12 10.906
13 10.907
14 10.907 7,78 1,00 7,39 1,40
15 10.770
16 11.050 7,79 0,60 12 0,51 0,63 0,09 20,00 3,50 7,38 45 1,40
17 10.900
18 10.870 7,78 0,50 7,44 1,50
19 11.497
20 11.497
21 11.496 7,78 1,40 7,48 1,60
22 11.120
23 11.080 275 29,60 0,00 0,00 214,00 17,10 7,68 507 0,60 7,42 0,70
24 11.660 20 0,61 0,61 0,08 36,00 3,80 138
25 11.260 7,50 0,80 7,41 1,30
26 11.776
27 11.777
28 11.777 7,69 0,60 7,39 1,20
29 11.500
30 11.580 7,65 0,10 11 0,71 0,38 0,15 33,60 6,20 7,39 46 0,60
31 9.350 265 28,20 0,00 0,00 226,00 18,00 406
233
Παροχή
1 12.310 7,72 1,00 7,44 1,20
2 11.494
3 11.493
4 11.493 7,60 0,20 7,45 1,10
5 11.640
6 11.410 250 24,00 0,00 0,00 176,00 14,20 7,68 392 0,20 7,42 0,90
7 11.130 17 0,84 0,63 0,16 54,00 8,90 39
8 11.000 7,67 0,10 7,41 1,10
9 11.370
10 11.370
11 11.370 7,86 0,30 7,40 0,80
12 11.410
13 11.200 7,89 0,10 6 0,76 0,52 0,16 6,00 7,10 7,41 19 1,10
14 11.210 265 26,20 0,00 0,00 214,00 15,60 7,82 485 0,10 7,41 1,40
15 10.518
16 10.518
17 10.517
18 10.517 7,75 0,70 7,47 0,70
19 11.910
20 11.640 210 26,60 0,00 0,00 165,00 14,80 7,75 392 0,30 7,48 0,70
21 11.410 13 0,83 0,35 0,09 21,60 4,70 57
22 11.730 7,80 0,10 7,47 1,00
23 12.130
24 12.130
25 12.130 7,79 0,40 7,49 1,00
26 11.860
27 11.840 8,10 0,30 10 0,70 0,41 0,12 37,50 4,10 7,50 57 0,80
28 11.880 200 25,60 0,00 0,00 191,00 12,50 318
29 12.010 7,77 0,30 7,52 1,50
30 12.100
31 12.100
234
Παροχή
1 12.100 7,91 0,40 7,49 1,10
2 12.270
3 11.840 295 25,20 0,00 0,00 176,00 16,10 7,81 600 0,20 7,47 0,60
4 14.290 65 0,71 0,54 0,40 268,00 10,30 314
5 12.390 7,82 1,00 7,51 1,50
6 11.344
7 11.343
8 11.343 7,81 0,50 7,46 1,10
9 11.730
10 11.900 295 29,00 0,00 0,00 250,00 15,00 7,76 480 0,20 7,32 0,90
11 14.230 95 0,63 0,77 0,34 462,00 14,10 461
12 12.500 7,73 0,20 7,38 1,50
13 11.993
14 11.993
15 11.994 7,86 0,60 7,48 1,20
16 11.760
17 11.530 8,07 0,20 1 0,47 0,66 0,12 15,50 4,40 7,42 80 1,20
18 11.400 160 29,60 0,00 0,00 201,00 15,20 240
19 11.390 7,89 0,40 7,45 1,40
20 11.500
21 11.500
22 11.500 7,74 0,60 7,43 1,20
23 11.430
24 11.530 270 27,80 0,00 0,00 197,00 14,40 7,92 420 0,20 7,43 1,00
25 11.760 5 0,49 0,53 0,24 96,80 7,60 80
26 11.510 7,91 0,40 7,74 0,90
27 11.593
28 11.593
29 11.594 7,93 0,50 7,43 0,60
30 11.740
235
Παροχή
1 12.550 7,84 0,80 2 0,61 0,57 0,21 20,40 5,80 7,38 32 0,60
2 11.710 180 29,00 0,00 0,00 151,00 12,00 300
3 11.690 7,83 0,70 7,42 0,50
4 12.040
5 12.040
6 12.040 7,80 0,40 7,44 0,70
7 12.950
8 11.750 7,92 0,20 3 0,33 0,81 0,11 38,80 2,90 7,50 60 1,00
9 12.260
10 11.770 8,03 0,70 7,57 1,80
11 11.497
12 11.497
13 11.496 7,86 0,60 7,45 2,60
14 11.730
15 11.700 7,98 0,10 1 0,25 0,72 0,23 18,40 2,60 7,40 60 1,40
16 13.310 250 24,00 0,00 0,00 253,00 14,60 450
17 12.030 8,23 0,30 7,43
18 14.323
19 14.323
20 14.424 7,94 2,60 7,55 3,70
21 13.240
22 13.080 285 27,80 0,00 0,00 220,00 14,80 7,83 480 1,10 7,50 2,40
23 13.070 2 0,31 0,50 0,21 13,20 4,50 32
24 14.010 7,91 1,40 7,49 2,10
25 17.480
26 17.480
27 17.480 7,83 0,80 7,46 2,70
28 11.335
29 11.335 8,15 0,10 7,43 2,50
30 11.320 10 1,60 1,66 0,12 15,00 7,50 48
31 16.910 7,93 1,30 7,42 3,30
236
Παροχή
1 12.863
2 12.863
3 12.863 8,10 0,70 7,39 1,40
4 13.180
5 12.790 8,25 0,30 13 1,02 0,88 0,14 33,25 4,50 7,37 80 1,30
6 12.520 290 27,60 0,00 0,00 230,00 14,80 480
7 11.790 8,08 1,10 7,40 1,40
8 11.733
9 11.733
10 11.734 8,15 0,60 7,55 1,40
11 10.830
12 10.620 310 34,80 0,00 0,00 266,00 18,10 7,96 520 0,30 7,34 2,80
13 10.300 12 0,40 2,17 0,11 26,00 2,90 80
14 10.470 8,02 0,90 7,33 2,50
15 11.466
16 11.466
17 11.467 8,05 0,60 7,34 2,00
18 11.840
19 11.670 8,31 0,50 7 0,70 1,09 0,12 26,00 3,20 7,35 65 3,00
20 11.620
21 11.710 8,10 0,40 7,29 1,80
22 11.703
23 11.703
24 11.704
25 11.690
26 11.270
27 11.600
28 11.770 8,18 0,60 7,18 1,10
29 19.510
30 19.510
237
Παροχή
1 19.510 7,96 5,10 7,14 1,60
2 19.110
3 14.990 7,98 1,20 6 0,47 3,04 0,12 19,00 1,00 7,34 60 3,70
4 14.060 240 20,80 0,13 0,00 154,00 9,60 370
5 13.780
6 13.780
7 13.780
8 13.780 8,41 0,50 7,36 5,00
9 12.610
10 11.610 255 30,60 0,01 0,00 206,00 11,40 8,03 453 1,30 7,40 3,90
11 11.900 4 0,28 3,54 0,11 18,00 2,30 67
12 11.830 8,14 0,50 7,22 4,10
13 14.433
14 14.433
15 14.434 8,05 0,50 7,31 2,70
16 23.140
17 16.550 8,00 1,20 3 0,25 6,01 0,08 20,00 2,50 7,34 60 6,10
18 13.700 195 125,00 303
19 13.140 8,10 0,80 7,34 6,10
20 12.796
21 12.797
22 12.797 8,10 0,60 7,31 3,20
23 15.390
24 29.310
25 23.816
26 23.816
27 23.816
28 23.816
29 23.816 8,03 1,00 7,40 2,00
30 17.310
31 23.590 7,80 6,00 4 0,27 5,64 0,13 36,00 2,90 7,26 60 6,30
238
Παροχή
1 26.630
2 26.630 7,74 5,60 7,26 4,10
3 24.783
4 24.783
5 24.784 7,81 4,90 7,42 5,60
6 25.385
7 25.385 7,87 4,30 7,51 6,80
8 16.470 6 0,29 12,37 0,27 53,00 6,90 8
9 15.300 210 15,60 1,00 0,61 138,00 9,20 7,81 372 4,80 7,42 6,10
10 13.653
11 13.653
12 13.654 8,03 2,50 7,39 3,20
13 12.690
14 12.850 210 29,60 0,17 0,19 108,00 11,50 8,06 331 0,70 7,23 2,90
15 13.400 9 0,45 3,00 0,37 53,20 6,10 99
16 13.790 8,21 2,10 7,50 2,80
17 12.766
18 12.767
19 12.767 8,08 1,00 7,41 1,70
20 12.940
21 12.930 8,03 0,60 4 0,38 4,09 0,32 16,00 5,50 7,49 17 1,20
22 17.720 270 27,80 0,19 0,11 212,00 9,30 538
23 11.930 8,00 0,90 7,41 1,80
24 12.010
25 12.010
26 12.010 8,60 2,00 7,57 5,00
27 11.410
28 12.340 220 24,40 0,18 0,06 163,00 11,30 8,23 434 3,20 7,38 4,10
29 16.840 6 0,29 6,32 0,58 40,00 5,20 66
30 20.670 8,10 3,70 7,36 5,10
31 15.376
239
Παροχή
1 15.377
2 15.377 8,08 2,50 7,41 3,10
3 14.900
4 14.680 8,21 1,30 3 0,50 5,83 1,00 46,80 3,70 7,39 82 4,90
5 14.220
6 13.920 8,19 0,90 7,41 1,80
7 14.766
8 14.767
9 14.767 8,25 0,80 7,30 2,30
10 13.850
11 13.030 285 23,40 0,00 0,00 234,00 10,20 8,35 445 1,10 7,35 3,10
12 12.300 16 1,19 3,32 0,49 101,00 2,90 155
13 13.320 8,12 3,00 7,31 3,50
14 14.063
15 14.063
16 14.064 8,30 2,90 7,35 4,30
17 12.020
18 12.170 8,19 3,30 7,30 2,90
19 12.120 11 0,59 4,23 0,95 91,20 4,40 146
20 12.020 305 24,20 0,00 0,00 208,00 11,50 8,07 487 2,40 7,39 3,00
21 11.705
22 11.705
23 11.705
24 11.705 8,17 7,31 3,20
25 12.420 255 24,60 0,00 0,00 178,00 11,40 487
26 13.530 8,02 1,70 18 0,68 2,10 1,59 86,00 6,70 7,23 150 2,00
27 13.570
28 13723
29 13.724
240
ΜΑΡΤΙΟΣ 2004
Παροχή
1 13.723 8,24 0,80 7,32 2,20
2 13.080
3 13.790 8,26 0,60 48 1,00 1,23 0,53 158,00 4,50 7,36 208 3,40
4 12.700 190 24,80 0,00 0,00 200,00 13,20 360
5 11.460 8,27 1,10 7,30 2,10
6 11.560
7 11.560
8 11.560 8,13 0,90 7,33 1,90
9 16.130
10 13.250 260 25,00 0,05 0,05 184,00 13,50 8,11 400 0,80 7,38 1,80
11 12.770 3 0,82 1,32 0,58 14,00 4,40 32
12 12.490 8,18 0,60 7,39 1,60
13 12.483
14 12.484
15 12.484 8,09 0,40 7,32 2,20
16 12.790
17 13.070 8,08 0,40 5 1,10 1,38 0,53 30,20 3,90 7,36 80 1,80
18 13.170 300 25,60 0,00 0,00 216,00 12,90 500
19 13.160 8,14 0,60 7,36 1,60
20 13.190
21 13.190
22 13.190 7,93 1,30 7,30 1,00
23 13.050
24 13.260 8,60 0,40 58 1,66 0,54 0,40 274,00 9,20 7,36 336 0,80
25 13.820
26 13.820 8,38 0,40 7,40 1,20
27 13.606
28 13.607
29 13.607 8,20 0,50 7,41 1,10
30 13.500
31 12.870
241
Παροχή
1 12.870 8,05 1,50 7,46 1,50
2 12.100 8,25 1,90 5 0,68 1,09 0,27 176,00 7,10 7,50 155 2,20
3 11.810
4 11.810
5 11.810 8,34 0,90 7,63 2,80
6 12.700
7 12.900 280 23,20 0,00 0,00 201,00 12,60 7,87 406 1,30 7,50 1,20
8 13.200 2 0,72 1,25 0,27 14,00 6,90 48
9 12.526
10 12.526
11 12.526
12 12.526
13 12.526 8,45 0,30 7,38 1,40
14 13.010
15 13.010 8,00 1,60 15 3,13 0,63 0,28 53,00 10,90 7,41 80 2,60
16 12.010 325 26,00 0,00 0,00 233,00 18,40 436
17 12.363
18 12.363
19 12.364 8,00 1,50 7,41 1,50
20 12.680
21 20.270 8,11 8,50 6 0,57 3,32 0,06 55,60 2,50 7,31 86 2,40
22 21.900 100 20,00 0,23 0,07 118,00 11,00 171
23 15.550 8,00 4,80 7,39 1,90
24 14.206
25 14.207
26 14.207 8,10 1,00 7,33 1,40
27 12.960
28 10.870 8,10 1,30 7,44 1,80
29 12.930 260 25,20 0,00 0,00 212,00 13,50 436
30 13.220 8,12 1,00 7,43 3,10
242
ΜΑΪΟΣ 2004
Παροχή
1 12.833
2 12.833
3 12.834 7,74 1,20 7,28 1,30
4 13.490
5 13.310 310 25,40 0,43 0,00 255,00 17,60 8,20 530 1,50 7,54 3,00
6 20.770
7 15.890 8,10 1,60 7,58 1,80
8 14.936
9 14.937
10 14.937 8,28 1,10 7,56 3,20
11 14.430
12 14.230 7,89 1,70 7,49 2,50
13 13.700
14 13.550 8,04 1,10 7,55 3,00
15 14.597
16 14.597
17 14.596 8,09 1,20 7,55 2,90
18 13.870
19 15.390 8,03 1,60 4 0,61 3,43 0,08 18,00 3,10 7,49 88 3,10
20 14.410 290 25,20 0,00 0,00 260,00 16,60 470
21 13.520 8,04 0,90 7,51 1,40
22 14.367
23 14.367
24 14.366 8,00 7,46 1,70
25 17.700
26 14.460 240 24,60 0,00 0,00 187,00 12,90 8,10 490 0,70 7,58 3,50
27 14.150 1 0,31 0,61 0,09 20,80 5,40 56
28 13.900 8,26 2,00 7,55 3,00
29 13.405
30 13.405
31 13.405
243
ΙΟΥΝΙΟΣ 2004
Παροχή
1 13.405 8,08 3,20 7,46 3,80
2 13.600
3 13.580 8,14 0,40 6 0,99 0,45 0,23 18,00 6,90 7,54 69 1,40
4 13.700 210 25,40 0,00 0,00 186,00 15,40 120
5 13.683
6 13.683
7 13.684 8,03 1,30 7,49 1,30
8 14.580
9 13.970 200 25,20 0,00 0,00 199,00 13,20 8,13 360 0,40 7,48 1,80
10 13.850 5 0,34 0,71 0,10 12,80 4,00 41
11 13.800 8,10 0,40 7,49 1,40
12 13.610
13 13.610
14 13.610 8,15 0,30 7,41 0,90
15 13.900
16 13.720 8,17 0,40 9 0,33 0,55 0,21 4,80 3,60 7,44 41 1,40
17 14.110 250 27,60 0,00 0,00 180,00 17,20 377
18 14.770 7,78 0,40 7,40 1,00
19 13.836
20 13.837
21 13.837 7,88 0,40 7,37 1,80
22 13.760
23 15.290 265 22,20 0,00 0,00 259,00 15,10 7,86 390 1,70 7,44 1,50
24 13.540 5 0,56 0,34 0,14 7,60 3,30 20
25 13.510 7,91 0,40 7,44 1,40
26 13.170
27 13.170
28 13.170 7,74 0,70 7,44 1,20
29 12.690
30 12.690 7,78 1,40 7,50 2,10
244
ΙΟΥΛΙΟΣ 2004
Παροχή
1 13.070 51 0,51 0,54 198,00 13,90 200
2 12.990 235 24,00 223,00 13,90 7,77 430 0,60 7,45 1,20
3 12.847
4 12.847
5 12.846 7,79 0,60 7,46 1,80
6 12.540
7 10.840 7,80 0,40 7,44 1,40
8 12.260 50 0,52 0,76 234,00 14,10 240
9 12.280
10 12.260
11 12.260
12 12.260 7,93 0,90 7,67 1,50
13 12.730
14 12.300
15 12.000 23,80 0,00 0,00 185,00 16,00 7,78 400 0,40 7,68 1,50
16 12.120 0,56 0,30 0,10 50,80 7,70 208
17 11.987
18 11.987
19 11.986 7,88 1,30 7,65 2,50
20 12.070
21 11.820 8,04 0,40 7,71 4,00
22 12.280 24,20 0,00 0,00 170,00 15,80 360 0,44 0,54 0,09 44,80 7,20 32
23 12.770 8,01 2,30 7,59 1,50
24 12.310
25 12.310
26 12.310 7,92 1,70 7,62 1,50
27 12.100
28 12.630 23,40 205,00 13,80 8,04 400 0,50 7,61 3,40
29 12.280 0,66 0,40 0,14 13,80 160
30 12.480 7,87 0,30 7,53 1,30
31 12.250
245
Παροχή
1 12.250
2 12.250 7,68 1,60 7,46 3,20
3 12.420
4 12.140 7,87 1,00 7,52 1,60
5 12.600
6 12.420 7,75 0,50 7,48 2,00
7 12.510
8 12.510
9 12.510 7,64 0,40 7,40 1,30
10 14.010
11 14.080 20,80 0,00 0,00 223,00 11,30 7,81 400 0,70 7,40 0,90
12 12.650 0,70 0,54 0,01 62,00 6,00 26
13 11.840
14 11.840
15 11.840
16 11.840 7,48 0,50 7,35 1,60
17 12.460
18 12.250 7,81 2,40 2,00 0,56 0,13 88,00 9,80 7,42 64 1,00
19 12.160 21,90 178,00 15,10 440
20 12.350 7,80 7,43
21 12.443
22 12.443
23 12.444 7,72 7,41
24 11.970
25 12.160 26,60 208,00 15,50 7,70 380 0,30 7,42 0,80
26 12.160 0,82 0,76 0,11 105,00 13,10 176
27 12.150 7,70 0,30 7,41 0,80
28 11.856
29 11.857
30 11.857 7,68 0,90 7,45 1,60
31 12.260
246
Παροχή
1 12.240 7,71 0,50 1,15 0,48 0,12 37,00 11,40 7,49 48 1,00
2 12.490
3 12.220 21,80 216,00 14,60 7,68 420 0,30 7,42 1,20
4 11.983
5 11.983
6 11.984 7,65 1,10 7,51 1,90
7 12.120
8 12.140 24,40 170,00 14,80 7,70 360 0,30 7,46 1,80
9 12.440 0,38 1,10 0,08 108,00 9,80 48
10 12.050 7,73 0,30 7,53 2,20
11 12.136
12 12.137
13 12.137 7,83 1,10 7,46 1,60
14 12.270
15 11.770 7,70 1,00 7,45 1,60
16 12.410 0,52 0,62 0,14 44,40 9,60 56
17 12.310
18 12.563
19 12.563
20 12.564 7,72 0,20 7,43 1,20
21 12.350
22 12.390 7,78 0,20 7,43 1,40
23 12.360 24,60 251,00 15,80 510
24 12.120 8,03 0,90 0,32 0,64 0,16 6,20 6,20 7,37 30 1,20
25 11.980
26 11.980
27 11.980 7,70 0,80 7,26 0,40
28 12.530
29 12.690 8,02 0,20 18 0,39 0,51 0,09 50,00 6,80 7,44 104 3,00
30 15.860 180 24,20 0,00 0,00 178,00 14,20 210
247
Παροχή
1 12.530 8,00 0,20 7,42 1,80
2 12.690
3 12.690
4 12.690 7,71 0,70 7,26 1,00
5 12.330
6 12.120 7,92 0,40 7,37 1,50
7 12.220 26,40 0,00 0,00 104,00 17,10 130
8 11.920 7,93 0,20 0,38 0,53 0,13 8,40 5,80 7,39 60 1,40
9 12.473
10 12.473
11 12.474 7,89 0,40 7,37 1,40
12 12.110
13 13.590 7,89 1,80 7,42 2,40
14 12.120 4 0,36 1,10 0,08 8,80 4,90 30
15 12.040 310 25,00 0,00 0,00 170,00 15,10 7,79 600 1,00 7,42 2,00
16 12.700
17 12.700
18 12.700 7,97 0,20 7,39 0,90
19 12.610
20 12.690 8,02 0,20 7,42 1,00
21 12.690 26,80 0,00 0,00 192,00 16,10 343
22 12.130 7,87 0,10 7 0,55 0,51 0,11 8,80 4,30 7,33 41 1,30
23 12.396
24 12.397
25 12.397 7,99 0,20 7,37 1,40
26 12.290
27 12.080 300 24,60 0,00 0,00 210,00 16,00 8,00 463 0,20 7,40 1,20
28 12.285
29 12.285 7,92 0,10 0,51 0,88 0,08 4,80 4,00 7,35 41 2,00
30 12.860
31 12.860
248
Παροχή
1 12.860 7,95 0,80 7,30 1,70
2 12.700
3 12.750
4 12.650 250 26,60 0,00 0,00 122,00 15,80 8,00 350 0,10 7,41 1,40
5 12.130 10 0,33 0,61 0,04 58,80 3,00 96
6 12.570
7 12.570
8 12.570 8,04 0,30 7,32 0,80
9 16.890
10 13.100 8,00 0,50 7,39 1,10
11 12.950 26,20 0,00 0,00 221,00 15,10 340
12 17.170 7,99 0,60 5 0,32 0,57 0,07 6,00 3,10 7,31 16 0,80
13 15.116
14 15.117
15 15.117 7,74 0,90 7,22 2,20
16 13.630
17 17.480 7,00 2,00 0,21 2,31 0,05 5,60 2,60 7,46 32 6,00
18 13.450 24,20 0,00 0,00 192,00 14,90 318
19 12.720 8,00 1,50 7,39 1,90
20 12.163
21 12.163
22 12.164 0,30 7,41 3,90
23 11.390
24 11.610 8,01 1,60 0,27 1,40 0,07 5,60 2,40 7,41 51 2,60
25 11.500 21,20 0,00 0,00 200,00 12,70 427
26 10.450 7,87 2,00 7,39 3,60
27 11.596
28 11.597
29 11.597 8,06 1,20 7,37 2,10
30 12.270
249
Παροχή
1 12.540 7,95 0,50 7,36 2,30
2 12.500 0,45 1,04 0,14 7,60 5,40 15
3 12.420 23,40 0,00 0,00 227,00 14,80 7,80 492 1,20 7,41 2,50
4 13.813
5 13.813
6 13.814 7,88 0,80 7,48 2,20
7 12.650
8 12.160 330 23,40 0,00 0,00 171,00 13,20 7,90 382 1,00 7,47 4,60
9 11.750 19 0,40 4,28 0,24 58,00 7,60 87
10 11.840 2,00 7,41 3,80
11 11.234
12 11.233
13 11.233 8,14 1,30 7,38 2,90
14 11.650
15 9.840 8,00 1,50 7,32 2,10
16 8.900 22 1,24 3,11 0,29 69,20 4,70 168
17 10.650 380 24,00 0,00 0,00 210,00 13,30 7,74 470 1,20 7,31 1,90
18 21.146
19 21.147
20 21.147 7,88 5,20 7,39 2,70
21 16.780
22 26.460 160 20,00 0,04 0,02 91,00 5,90 7,65 250 6,00 7,17 4,70
23 16.720 10 0,27 4,28 0,27 19,00 2,30 72
24 13.770 7,59 3,40 7,33 4,10
25 12.930
26 12.930
27 12.930 7,77 1,20 7,29 3,60
28 15.915
29 15.915 7,70 6,60 7,21 1,30
30 27.590
31 20.240 7,66 3,70 13 0,66 5,63 0,85 32,00 2,80 7,31 81 4,80
250
Παροχή
1 17.164
2 17.163
3 17.163 8,11 2,90 7,46 1,10
4 18.100
5 13.730 8,02 1,90 4 0,55 4,32 0,85 2,30 2,30 7,41 29 1,90
6 14.115
7 14.115 8,09 1,00 7,41 1,40
8 13.150
9 13.150
10 13.150 8,20 2,10 7,60 3,40
11 13.120
12 12.610 8,43 0,80 18 0,41 3,55 0,55 37,20 3,30 7,52 58 3,20
13 12.410 350 22,40 223,00 14,10 473
14 12.580 8,32 2,20 7,48 4,00
15 13.107
16 13.107
17 13.106 8,11 3,20 7,49 3,90
18 10.970
19 11.540 310 25,80 0,00 0,00 209,00 14,00 8,07 473 2,70 7,48 4,00
20 12.030 58 0,64 5,15 0,10 97,00 4,50 112
21 12.440 8,13 2,60 7,50 4,80
22 13.930
23 13.930
24 13.930 8,06 3,00 7,45 4,90
25 17.800
26 12.720 38 1,04 11,18 0,18 82,00 3,50 128
27 17.650 240 22,20 0,03 212,00 12,60 8,08 280 5,30 7,43 4,60
28 14.280
29 16.433
30 16.433
31 16.434 7,91 3,10 7,36 3,10
251
Παροχή
1 15.910
2 13.340 200 21,80 126,00 10,50 8,07 310 3,50 7,34 4,80
3 19.530 14 1,83 5,49 0,24 22,40 4,70 77
4 14.610 8,03 4,40 7,40 4,90
5 16.806
6 16.807
7 16.807 8,16 5,40 7,17 3,80
8 21.790
9 19.520 8,24 20 2,28 9,77 0,42 32,00 5,90 7,20 93 2,30
10 22.010 240 33,20 0,00 0,00 125,00 10,60 387
11 26.850 8,16 3,10 7,19 1,90
12 15.220
13 15.220
14 15.220 8,05 5,20 7,25 2,00
15 14.550
16 18.290 180 18,00 114,00 8,30 8,24 232 3,00 7,47 4,90
17 20.870 22 1,22 6,08 2,12 36,40 2,40 116
18 19.140 8,11 4,60 7,36 5,60
19 16.000
20 16.000
21 16.000 8,07 3,80 7,30 4,60
22 14.720
23 21.610 7,79 9,30 26 1,08 5,95 1,17 38,00 7,70 7,15 126 3,30
24 24.740 150 13,00 2,16 1,01 202,00 8,50 201
25 19.280 7,95 7,30 7,71 8,70
26 22.790
27 22.790
28 22.790 8,12 3,10 7,34 5,20
252
ΜΑΡΤΙΟΣ 2005
Παροχή
1 22.670
2 39.510 8,17 4,90 7,52 6,70
3 23.320 150 12,20 2,35 0,48 14,80 178
4 19.880 8,25 3,00 68 2,43 8,12 0,48 3,40 7,47 85 4,10
5 25.460
6 25.460
7 25.460 8,17 6,70 7,51 5,90
8 20.930
9 17.760 8,07 4,70 18 4,02 10,36 0,34 3,90 7,47 54 4,00
10 17.010
11 15.990 280 20,40 1,07 0,15 10,80 8,02 394 5,10 7,42 4,20
12 15.868
13 15.868
14 15.867
15 15.867 8,13 2,60 7,32 1,50
16 15.470
17 14.800 290 24,40 1,61 0,00 190,00 11,70 394
18 14.740 8,13 1,60 20 3,55 7,42 0,48 16,00 2,10 7,50 45 2,20
19 15.366
20 15.367
21 15.367 8,13 2,70 7,41 3,00
22 13.500
23 14.410 300 26,00 0,00 0,00 13,70
24 14.310 8,22 0,50 32 2,67 5,68 0,32 3,20 7,44 1,50
25 14.358
26 14.358
27 14.357
28 14.357 7,83 1,20 7,25 2,10
29 14.530
30 16.090 7,90 2,70 7,25 1,60
31 1.560 1,26 3,61 0,23 62,80 1,60
253
Παροχή
1 12.980 330 27,20 0,00 0,00 217,00 13,10 480
2 13.350
3 13.350
4 13.350
5 13.320
6 13.590 280 24,20 0,00 0,00 179,00 12,30 7,84 420 1,30 7,30 3,20
7 14.035 24 0,99 4,40 0,28 40,00 2,30 128
8 14.035 7,94 1,40 7,39 2,90
9 12.930
10 12.930
11 12.930 7,88 1,50 7,29 1,50
12 14.490
13 14.310 8,01 1,40 7,23 1,20
14 14.420
15 14.460 8,04 0,20 22 0,89 4,90 0,32 31,00 2,30 7,31 80 1,40
16 14.360
17 14.360
18 14.360 7,94 0,30 7,23 1,00
19 14.060
20 14.150
21 13.870
22 16.370
23 13.887
24 13.887
25 13.886 8,07 0,50 7,33 3,30
26 13.660
27 13.830 7,78 1,00 5 0,58 2,45 0,25 30,00 4,00 7,45 64 5,00
28 14.020 7,70 0,80 7,37 3,30
29
30
254
ΜΑΪΟΣ 2005
Παροχή
1 13.876
2 13.877
3 13.877 7,98 1,10 7,13 3,70
4 13.660
5 13.790 280 26,00 0,00 0,00 210,00 11,10 7,65 387 0,90 7,19 1,30
6 13.590 31 0,41 2,45 0,31 12,00 3,00 93
7 14.890
8 14.890
9 14.890 7,93 0,70 7,31 1,80
10 13.976
11 13.977
12 13.977
13 13.510
14 14.890
15 14.890
16 14.890 7,91 0,20 7,32 1,40
17 14.890
18 14.065
19 14.065
20 14.020 7,96 0,40 11 0,51 2,24 0,32 15,80 2,80 7,23 96 1,10
21 14.170
22 14.170
23 14.170 8,14 0,70 7,30 1,70
24 13.790
25 13.950 7,85 0,80 7,24 1,10
26 15.540 310 26,80 1,75 0,00 249,00 15,30 464
27 13.780 8,00 1,60 24 0,50 0,73 0,13 2,80 7,35 109 2,10
28 14.920
29 14.920
30 14.920 7,70 1,00 7,24 1,30
31 14.350
255
ΙΟΥΝΙΟΣ 2005
Παροχή
1 14.960 7,97 2,50 7,28 2,50
2 15.140 9 0,92 0,94 0,28 13,60 5,50 80
3 14.770 - 23,40 0,04 0,04 135,00 11,60 7,91 - 0,40 7,21 1,40
4 13.753
5 13.753
6 13.754 7,90 0,60 7,38 1,50
7 13.820
8 13.610 300 27,20 0,00 0,00 199,00 16,80 8,02 455 0,60 7,26 1,20
9 21.120 20 0,39 2,64 0,27 50,00 6,00 102
10 15.870 7,99 0,90 7,37 2,80
11 15.393
12 15.393
13 15.394 7,94 1,30 7,24 0,80
14 13.990
15 14.040 8,10 0,30 7,31 1,50
16 14.000 30 0,76 0,83 0,29 80,00 12,40 436
17 14.110 170 24,60 - -- 210,00 13,50 7,86 455 0,50 7,33 1,00
18 13.617
19 13.617
20 13.618
21 13.618 7,64 0,70 7,30 0,70
22 13.800 300 27,20 - - 197,00 15,90 400
23 13.930 24 1,17 0,93 0,29 60,00 6,60 73
24 13.540 7,87 0,90 7,42 1,30
25 13.366
26 13.367
27 13.367 7,76 0,40 7,34 1,10
28 13.480
29 12.980
30 12.980
256
ΙΟΥΛΙΟΣ 2005
Παροχή
1 13.200 7,75 0,60 7,40 1,60
2 14.573
3 14.573
4 14.574 7,60 1,50 7,18 1,90
5 13.850
6 13.660 7,89 0,40 12 0,82 0,64 0,18 30,00 3,60 7,48 28 1,40
7 13.620 260 28,60 0,00 0,00 138,00 12,20 370
8 13.220 7,98 0,60 7,66 1,00
9 12.823
10 12.823
11 12.824 7,79 0,50 7,57 1,10
12 12.630
13 12.580 280 29,00 0,00 0,00 206,00 13,60 7,69 352 0,90 7,32 1,10
14 12.410 7 0,72 0,64 0,48 6,40 3,50 66
15 12.440 7,77 0,80 7,38 1,40
16 10.836
17 10.837
18 10.837 7,55 1,10 7,22 1,30
19 11.920
20 12.020 7,81 0,50 26 0,52 0,99 0,28 7,20 3,30 7,12 33 1,50
21 10.260 310 28,80 0,00 0,00 200,00 13,20 7,78 455 0,40 7,14 1,60
22 13.398
23 13.398
24 13.397
25 13.397 7,71 7,38
26 13.080
27 13.330 150 30,20 114,00 13,50 7,59 347 7,32
28 13.030 20 2,07 0,85 0,27 15,00 7,40 98
29 13.020 7,67 7,39
30 12.746
31 12.747
257
Παροχή
1 12.747 7,49 7,31
2 13.350
3 13.090 7,78 7,44
4 13.040 200 29,80 0,00 0,00 129,00 13,80 253 22 1,10 0,78 0,21 17,20 4,80 53
5 12.950 7,69 7,40
6 14.543
7 14.534
8 14.543 7,70 7,50
9 11.190
10 13.720 200 24,20 0,00 0,00 65,00 10,30 7,62 310 0,20 7,39 1,60
11 13.510 16 1,47 0,25 0,28 45,00 4,70 66
12 13.250 7,66 0,50 7,36 1,40
13 12.842
14 12.842
15 12.843
16 12.843 7,58 0,50 7,31 1,80
17 13.400 10 0,61 0,18 0,11 11,00 5,60 66
18 11.670 280 23,80 194,00 14,30 7,59 405 0,50 7,38 1,40
19 12.370 7,52 0,40 7,34 1,40
20 12.190
21 12.190
22 12.190 7,60 0,10 7,26 1,30
23 12.940
24 13.100 240 24,80 165,00 14,00 7,62 373 0,30 7,31 1,30
25 13.190 26 2,34 0,22 0,20 80,00 9,50 104
26 13.130 7,51 0,80 7,28 1,30
27 12.933
28 12.933
29 12.934 7,59 0,60 7,29 1,70
30 12.840
31 13.190 7,56 1,10 7,31 1,70
258
Παροχή
1 13.150 26 2,38 0,59 0,16 30,00 9,70 104
2 13.260 230 24,80 0,00 0,00 101,00 12,50 7,62 308 0,30 7,17 1,00
3 13.590
4 13.590
5 13.590 7,65 3,00 7,27 1,50
6 13.740
7 12.360 290 25,00 0,00 0,00 185,00 13,20 7,58 470 0,40 7,27 1,40
8 13.370
9 12.820 7,56 0,90 9 1,10 0,29 0,28 9,00 3,30 7,37 39 1,30
10 13.223
11 13.223
12 13.224 7,64 1,10 7,28 1,00
13 13.380
14 13.160 7,59 1,10 7,26 1,60
15 14.240 18 1,53 0,37 0,32 16,00 8,10 66
16 13.440 210 26,40 0,00 0,00 116,00 11,40 7,64 331 0,20 7,36 1,60
17 13.240
18 13.240
19 13.240 7,80 0,70 7,40 1,80
20 13.470
21 16.670 250 22,20 0,00 0,00 111,00 9,60 7,43 310 6,00 7,23 1,90
22 13.820 7 0,39 0,88 0,03 2,40 4,20 17
23 12.605
24 12.605
25 12.605
26 12.605 8,01 0,60 7,46 1,90
27 12.400
28 12.270 7,76 1,60 8 1,29 0,32 0,28 4,80 4,10 7,41 53 1,70
29 12.320 230 31,00 0,00 0,00 164,00 12,80 272
30 11.990 7,77 0,60 7,41 1,60
259
Παροχή
1 18.880
2 18.880
3 18.880 7,71 1,70 7,35 3,30
4 16.040
5 14.760 230 28,40 0,00 0,00 167,00 11,70 7,79 303 1,10 7,17 1,30
6 14.110 3 0,38 1,76 0,37 4,50 6,60 97
7 13.510
8 13.386
9 13.387
10 13.387 7,96 0,90 7,47 4,70
11 13.030
12 12.700 7,86 0,20 11 1,40 0,60 0,24 36,00 8,50 7,36 53 1,60
13 12.678
14 12.678
15 12.678
16 12.678
17 12.678 7,77 1,40 7,37 1,50
18 11.980
19 12.240 7,97 2,00 20 0,81 0,60 0,23 42,00 4,50 7,45 68 2,30
20 12.100 370 32,60 0,00 0,00 210,00 14,50 422
21 12.230 8,00 0,50 7,42 1,50
22 12.653
23 12.653
24 12.654
25 12.640 7,80 0,80 7,39 1,90
26 12.480 10 0,65 0,52 0,19 14,50 5,50 53
27 13.210 310 29,00 0,00 0,00 216,00 14,70 7,74 441 0,70
28 13.000
29 13.000
30 13.000
31 13.000 7,95 1,90 7,39 2,20
260
Παροχή
1 12.520
2 12.600 270 30,00 0,00 0,00 212,00 13,80 8,22 436 0,40 7,43 2,20
3 12.900
4 12.920 8,26 0,20 16 0,61 0,67 0,32 18,00 4,30 7,40 131 2,10
5 12.956
6 12.957
7 12.957 8,00 1,70 7,38 3,30
8 12.830
9 12.500 8,11 0,40 0,57 1,19 0,27 52,00 6,80 7,31 73 3,00
10 12.460 28,40 0,00 0,00 200,00 14,40 527
11 12.540 7,80 0,80 7,32 3,00
12 12.540
13 12.540
14 12.540 7,97 1,50 7,37 2,60
15 12.490
16 12.140 8,01 0,20 7,37 1,90
17 14.240
18 12.930
19 14.893
20 14.893
21 14.894 7,94 1,60 7,46 4,60
22 11.850
23 12.120
24 16.230
25 22.630
26 15.273
27 15.274
28 15.274
29 14.130
30 13.840 300 28,00 0,00 0,00 158,00 12,80 7,81 400 1,00 7,39 3,60
261
Παροχή
1 13.830 14 0,44 1,48 0,07 21,00 2,90 96
2 20.220 7,65 4,50 7,29 3,10
3 16.033
4 16.034
5 16.034 8,05 0,50 7,53 3,30
6 14.010
7 13.790 7,98 0,80 8 0,89 1,81 0,23 11,00 3,40 7,49 64 4,20
8 14.130 270 26,40 0,00 0,00 116,00 11,40 380
9 15.370 8,26 1,40 7,45 4,10
10 13.930
11 13.930
12 13.930 8,00 1,60 7,37 3,80
13 12.940
14 13.055
15 13.055
16 12.760 8,05 1,10 26 0,47 2,06 0,15 50,00 2,36 7,44 64 2,60
17 20.450
18 20.450
19 20.450 8,05 4,30 7,49 4,10
20 19.620
21 15.930 8,02 2,60 9 0,31 2,47 0,19 4,40 3,80 7,48 32 2,80
22 14.490 270 24,20 0,05 0,05 115,00 11,80
23 13.670 8,02 1,10 7,45 1,60
24 12.750
25 12.750
26 12.750
27 12.750 7,79 3,10 7,29 4,10
28 13.710
29 21.540 7,89 0,43 4,08 0,32 289,00 10,60 7,35 3,00
30 19.010 7,83 4,30 7,45
31 16.333
262
Παροχή
1 16.333
2 16.334 7,95 1,40 7,37 3,10
3 15.190
4 18.350 7,96 5,30 14 1,02 3,18 0,36 22,00 2,60 7,46 108 2,10
5 26.590 110 10,60 2,68 1,00 80,00 50,40 8,05 213 4,00 7,46 4,00
6 20.777
7 20.777
8 20.778
9 20.778 8,07 4,00 7,54 4,10
10 15.620
11 14.840 290 25,40 0,35 0,04 129,00 11,00 8,25 348 0,70 7,71 5,60
12 14.040 11 1,02 2,93 0,27 25,20 3,20 31
13 13.180 8,13 2,00 7,46 4,30
14 11.517
15 11.517
16 11.516 7,99 2,60 7,52 3,10
17 12.430
18 12.380 8,17 3,10 12 0,64 3,43 0,42 27,20 3,30 7,50 45 3,60
19 13.170 290 26,20 0,00 0,00 134,00 12,10 375
20 13.400 8,06 3,40 7,40 3,60
21 13.133
22 13.133
23 13.134 7,88 1,00 7,40 2,10
24 11.350
25 11.510 370 33,00 198,00 16,10 8,00 2,10 7,29 0,80
26 11.110 24 9,16 0,77 0,25 56,00 16,30 75
27 12.200 7,93 3,60 7,15 1,70
28 12.450
29 12.450
30 12.450
31 12.410
263
Παροχή
1 12.605
2 12.605
3 11.780 7,90 2,00 62 3,82 1,36 0,46 99,00 3,60 7,32 189 1,60
4 15.886
5 15.887
6 15.887 7,92 4,00 7,23 3,40
7 21.650
8 22.630 8,10 3,90 5 1,92 2,92 1,00 18,80 1,00 7,00 58 3,90
9 15.940 250 25,60 0,00 0,00 100,00 9,60 327
10 14.220 8,37 3,60 7,40 3,10
11 14.633
12 14.633
13 14.634 8,10 3,00 7,38 3,00
14 12.850
15 13.080 300 31,40 0,01 0,01 151,00 11,90 8,08 410 4,50 7,38 5,00
16 12.740 23 2,76 1,14 0,68 35,60 2,30 116
17 13.030 8,12 3,50 7,42 3,50
18 13.950
19 13.950
20 13.950 8,20 1,40 7,48 2,00
21 13.690
22 13.570 7,92 3,20 60 6,68 1,46 0,54 52,50 3,90 7,11 100 1,30
23 13.280 380 25,20 0,00 0,00 253,00 13,10 540
24 13.720 7,98 1,80 7,38 2,40
25 17.166
26 17.167
27 17.167 7,88 3,00 7,40 3,30
28 17.100
264
ΜΑΡΤΙΟΣ 2006
Παροχή
1 23.900 150 13,20 1,26 0,20 154,00 7,40 7,89 256 3,90 7,27 4,50
2 20.340
3 18.570 7,95 3,30 13 0,60 1,11 0,76 22,00 1,90 7,37 80 3,80
4 16.242
5 16.242
6 16.243
7 16.243
8 16.520 7,94 1,70 7,45 1,90
9 12.940 18 0,79 3,24 0,43 40,80 1,60 80
10 13.950 360 30,60 0,00 0,00 130,00 16,10 7,96 480 1,70 7,28 2,30
11 21.996
12 21.997
13 21.997 7,55 2,40 7,45 2,20
14 27.700
15 23.950
16 23.950
17 20.020 8,02 2,00 18 0,38 6,61 0,23 36,00 3,20 7,32 80 2,30
18 19.256
19 19.257
20 19.257 8,00 1,50 7,29 1,90
21 16.800
22 16.460 7,88 1,50 7,35 1,60
23 15.820 22 0,61 2,24 0,38 47,20 2,90 75
24 16.240 7,99 0,90 7,39 1,60
25 15.017
26 15.017
27 15.016 8,02 1,60 7,44 1,70
28 14.870
29 15.040 280 24,20 0,00 0,00 192,00 9,60 7,91 375 1,10 7,24 1,60
30 15.100 26 0,48 1,87 0,34 35,00 2,60 30
31 14.750 8,09 1,50 7,49 1,70
265
Παροχή
1 14.860
2 14.860
3 14.860
4 14.220 7,96 1,60 7,35 1,80
5 14.120 10 1,64 1,13 0,28 10,40 0,80 45
6 14.230 380 30,20 0,00 0,00 201,00 14,10 435
7 14.050 8,07 1,30 7,52 1,50
8 16.747
9 16.747
10 16.746 8,09 1,20 7,60 1,40
11 14.940
12 15.000 7,91 1,00 7,46 1,30
13 17.200 14 0,43 2,87 0,11 34,00 2,10 60
14 11.950 310 21,60 0,00 0,00 285,00 11,30 7,74 480 0,50 7,12 0,60
15 14.577
16 14.577
17 14.576 8,01 0,50 7,19 1,40
18 14.520
19 14.160 290 23,00 0,00 0,00 204,00 11,50 7,88 382 0,50 7,47 1,60
20 14.350 12 0,54 0,96 0,20 28,00 2,00 58
21 13.620
22 13.620
23 13.620
24 13.620
25 13.620
26 14.000 8,05 1,30 7,36 1,10
27 13.800 18 9,90 0,39 0,14 29,20 6,40 44
28 13.760 8,27 1,00 7,28 1,00
29 13.438
30 13.438
266
ΜΑΪΟΣ 2006
Παροχή
1 13.437
2 13.437
3 13.690 7,89 1,30 12 4,10 0,77 0,25 27,20 3,30 7,24 29 1,40
4 13.900 290 24,60 0,00 0,00 180,00 12,80 420
5 14.110 7,95 0,40 7,28 1,10
6 14.040
7 14.040
8 14.040 7,88 1,10 7,25 1,20
9 13.790
10 14.030 280 29,80 0,00 0,00 175,00 11,80 7,96 420 1,20 7,33 1,20
11 15.540 20 1,56 1,19 0,26 48,60 7,20 64
12 15.070 7,98 1,10 7,43 1,30
13 14.143
14 14.144
15 14.143 8,04 0,70 7,37 0,80
16 14.370
17 13.870 7,72 0,70 2,06 1,16 0,29 32,40 5,90 7,38 96 1,30
18 15.520 25,20 0,00 0,00 177,00 11,30 400
19 14.910 7,94 1,20 7,41 1,20
20 14.043
21 14.043
22 14.044 8,11 0,50 7,43 1,00
23 13.950
24 14.180 280 23,40 171,00 11,60 7,90 420 0,50 7,40 1,20
25 14.170
26 14.160 7,98 0,80 18 2,56 0,47 0,24 30,40 5,80 7,36 112 0,80
27 13.550
28 13.550
29 13.550 7,84 0,80 7,43 0,80
30 13.880
31 14.120 7,73 0,40 7,27 1,10
267
ΙΟΥΝΙΟΣ 2006
Παροχή
1 13.620 9 3,31 0,72 0,17 13,60 2,30 62
2 14.120 240 23,20 0,00 0,00 200,00 11,10 7,90 387 0,60 7,40 1,10
3 13.560
4 13.560
5 13.560 7,93 0,80 7,42 0,90
6 13.420
7 13.760 230 28,20 0,00 0,00 132,00 11,00 7,90 329 0,70 7,30 1,10
8 13.770 14 2,47 0,52 0,20 23,00 3,80 50
9 18.110 8,02 0,70 7,38 0,90
10 13.795
11 13.795
12 13.795
13 13.795
14 15.060 7,92 0,70 19 1,62 0,86 0,25 35,20 7,70 7,37 73 0,90
15 15.260 190 25,00 0,00 0,00 139,00 10,90 255
16 13.740 7,96 0,80 7,37 1,40
17 13.546
18 13.547
19 13.547 8,12 0,60 7,48 1,10
20 13.590
21 13.050 370 29,20 0,00 0,00 355,00 14,90 7,96 540 0,50 7,36 0,70
22 13.900 18 1,70 0,36 0,24 44,40 7,40 73
23 13.128 7,77 0,90 7,32 0,60
24 13.127
25 13.128
26 13.127 7,71 0,60 7,38 0,70
27 12.700
28 13.120 7,79 0,50 16 1,53 0,58 0,14 28,40 4,60 7,38 0,60
29 13.300
30 13.300 320 32,00 0,00 0,00 277,00 14,80 7,99 0,50 7,38 1,00
268
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΜΗΝΑΣ /ΕΤΟΣ: ΙΟΥΛΙΟΣ / 2006
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ Ν- Ν-
Ν-ΝΗ3 P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH3 P S.S. B.O.D. C.O.D.
(ΝΟ3+ΝΟ2) (ΝΟ3+ΝΟ2)
1 14.753
2 14.753
3 14.754
4 16.430
5 15.010 29,00 0,00 121 120 191
6 14.370 1,42 0,97 3,60 7 47
7 14.180
8 13.596
9 13.597
10 13.597
11 13.530
12 13.710
13 13.560 1,04 1,69 2,00 10 33
14 13.470 32,20 0,00 105 210 290
15 13.303
16 13.303
17 13.304
18 13.020
19 12.710
20 12.710
21 12.710
22 13.083
23 13.083
24 13.084
25 12.350
26 13.200 24,80 0,00 5,53 182 250 455
27 13.140 0,68 1,12 1,57 2,50 10 83
28 13.260
29 13.130
30 13.130
31 13.130
Σηµείωση: οι τιµές είναι σε mg/lit
269
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ/ 2006
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ Ν-
Ν-ΝΗ3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH3 P S.S. B.O.D. C.O.D.
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13.440
2 13.600
3 13.120 1,07 0,83 1,60 11,00 11 64
4 13.460 26,00 0,00 6,00 82 200 320
5 13.167
6 13.167
7 13.166
8 13.550
9 14.260 0,98 1,10 1,40 2,80 10 50
10 13.870 24,90 0,00 6,50 193 260 400
11 13.140
12 12.820
13 12.820
14 12.820
15 12.200
16 12.200
17 12.540 36,80 0,00 6,00 118 230 400
18 13.020 2,15 1,20 2,40 35,00 14 64
19 13.240
20 13.240
21 13.240
22 13.030
23 13.520
24 13.340
25 13.340
26 13.513
27 13.513
28 13.514
29 14.160
30 12.920 1,24 1,26 1,70 3,60 5 39
31 13.570 26,40 0,00 6,00 183 200 292
Σηµείωση: οι τιµές είναι σε mg/lit .
270
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ / 2006
Ν-ΝΗ3 P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D.
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 12.200
2 12.923
3 12.923
4 12.924
5 13.340
6 12.920
7 12.940
8 12.630
9 12.743
10 12.743
11 12.744
12 12.740
13 12.540 35,40 0,00 5,60 113 220 357
14 12.800 0,80 1,03 1,93 33,60 12 52
15 12.370
16 12.477
17 12.477
18 12.476
19 13.860
20 14.730
21 13.370
22 13.800
23 15.487
24 15.487
25 15.486
26 14.080
27 13.850 0,68 0,85 1,00 5,20 7 87
28 19.450 18,20 0,00 4,93 152 190 340
29 21.720
30 15.373
271
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ / 2006
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 15.374
2 15.373
3 14.050
4 14.200
5 14.110
6 13.520
7 14.110
8 17.005
9 17.005
10 20.670
11 18.820
12 15.210 35,80 0,58 4,60 100 180 224
13 15.080 0,18 3,81 0,32 53,00 15 70
14 14.633
15 14.633
16 14.633
17 14.960
18 13.990
19 13.170
20 13.320
21 14.013
22 14.013
23 14.014
24 13.470
25 13.200 0,36 1,11 2,70 31,20 14 48
26 13.690 36,20 0,73 6,33 199 280 416
27 13.270
28 13.183
29 13.183
30 13.184
31 15.460
272
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2006
Ν-ΝΗ 3 P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH 3 P S.S. B.O.D. C.O.D.
(ΝΟ 3 +ΝΟ 2 ) (ΝΟ 3 +ΝΟ 2 )
1 13.180
2 13.420
3 18.650
4 14.400
5 14.400
6 14.400
7 13.450
8 13.490
9 13.200 34,40 0,00 5,30 142 336
10 12.540 0,21 1,93 1,40 13,60 32
11 13.630
12 13.630
13 13.630
14 15.220
15 12.860
16 12.960
17 13.490
18 12.527
19 12.527
20 12.527
21 12.430 39,00 0,48 5,33 108 250 319
22 12.460 0,54 2,79 2,47 35,60 14 60
23 11.270
24 23.600
25 15.207
26 15.207
27 15.206
28 13.950
29 13.370 42,00 14 75
30 13.060 254 320 431
273
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2006
1 12.970
2 13.370
3 13.370
4 13.370
5 14.490
6 13.130
7 13.060
8 13.000
9 13.283
10 13.283
11 13.284
12 14.060
13 13.265
14 13.265 28,40 1,07 5,40 146 260 355
15 12.990 1,30 1,66 1,30 27,20 12 80
16 13.153
17 13.153
18 13.154
19 13.300
20 18.220
21 21.000
22 13.300
23 13.300
24 13.300
25 13.300
26 13.300
27 13.300
28 13.290 2,81 4,48 1,63 17,20 8 92
29 13.500 32,80 1,00 5,30 120 260 440
30 13.200
31 13.200
274
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2007
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ
Ν-ΝΗ3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D.
1 13200
2 13200
3 16390
4 14590
5 13800
6 13200
7 13200
8 13200
9 12800
10 13500 30,6 0,74 5,67 158 280 423
11 12650
12 12650 0,3 4,93 0,93 18 9 56
13 11523
14 11523
15 11524
16 12450
17 12580
18 12600
19 12780
20 12700
21 12700
22 12700
23 12800
24 13150 2,04 2,88 1,2 19,2 11 65,7
25 13200 37,6 0,8 7,27 281 390 502
26 13300
27 13400
28 13400
29 13400
30 13520
31 13450
275
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2007
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ
Ν-
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13680
2 13240
3 13300
4 13300
5 13300
6 12890
7 12740
8 12700 33,2 0,71 6,77 193 300 374
9 12720 0,35 3,59 2,33 26 11 65,7
10 12800
11 15000
12 14600
13 15210
14 15120
15 14490
16 14200
17 13240
18 13240
19 13240
20 12890
21 12980
22 12900 1,93 1,86 2,63 13,6 20 32
23 13100 41,4 1,61 6,53 212 330 440
24 13150
25 13150
26 13150
27 13270
28 15890
276
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΜΑΡΤΙΟΣ 2007
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ
Ν- Ν-
1 13780
2 13120
3 12850
4 12850
5 12850
6 12600
7 12700 23 0,69 6,13 137 240 300
8 12840 0,52 2,38 1,8 25,6 10 45
9 13050
10 13150
11 13150
12 13150
13 13080
14 12990
15 13000
16 12890
17 12920
18 12920
19 12920
20 13160
21 13200 1,04 1,24 2,27 30,8 16 73
22 15680 21 1,04 5,37 186 230 354
23 21000
24 15200
25 15200
26 15200
27 13690
28 12900
29 13000
30 12810
31 12850
277
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2007
1 12850
2 12850
3 12760
4 12930 32,6 1,15 4,53 127 250 308
5 12840 0,7 1,62 1,47 51,2 28 113
6 12900
7 12900
8 12900
9 12900
10 12900
11 12500
12 12600
13 12870
14 12920
15 12920
16 12920
17 13230
18 12940 2,27 1,26 2,07 47 29 120
19 12950 38,4 1,36 6,53 150 250 400
20 12950
21 12850
22 12850
23 12850
24 12910
25 12890
26 12930
27 12900
28 12910
29 12910
30 12910
31
278
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΜΑΙΟΣ 2007
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13500
3 13100 34,6 0,97 6,67 203 280 441
4 13000 0,94 2,83 0,9 8,4 7 97
5 12950
6 12950
7 12950
8 13000
9 13000
10 13000
11 12950
12 12900
13 12900
14 12900
15 13000
16 13000 2,07 1,21 4,96 53,5 30 127
17 13000 26,6 1,32 7,00 107 260 422
18 13000
19 15000
20 15000
21 15000
22 20000 1,4 2,92 1,3 6 8
23 17000 19,9 1,17 3,73 107 150
24 15000
25 15000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
279
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΟΥΝΙΟΣ 2007
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 20000
7 20000
8 16000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000 27,6 1,62 6,17 188 300 431
14 13000 1,57 0,95 2,6 5,2 7 75
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000 2,70 0,88 2,5 26,4 17 60
28 13000 22,4 0,74 5,27 137 190 315
29 13000
30 13000
31
280
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΟΥΛΙΟΣ 2007
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000
10 13000
11 13000 22,6 1,40 5,43 139 210 346
12 13000 2,19 3,19 3,99 38 24 96
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000 1,78 1,00 2,07 4 11 61
26 13000 29,8 1,06 7,34 200 220 364
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
281
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 16000
6 26000
7 16000
8 13000 0,36 1,62 0,84 8,8 7 31
9 13000
10 13000 26,2 1,68 5,67 200 240 377
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000 27,4 1,70 5,67 162 240 405
23 13000
24 13000 0,23 0,97 2,43 44 14 145
25 13000
26 13000
27 14000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
282
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 20000
3 15000
4 13000
5 13000 0,32 2,13 1,4 18 10 67
6 13000 45,0 1,88 8,0 283 350 502
7 13000
8 15000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000 43,8 2,19 5,7 152 170 250
20 15000 4,60 2,27 1,2 16 10 72
21 15000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31
283
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2007
1 13000
2 13000
3 13000 1,29 1,65 2,10 18,0 9 70
4 13000 52,4 1,43 7,0 244 250 324
5 13000
6 13000
7 13000
8 15000
9 15000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000 42,6 1,18 7,7 323 350 490
19 13000 3,70 1,73 1,53 29,2 32 136
20 16000
21 20000
22 24000
23 24000
24 15000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
284
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000 52 2,39 10,8 443 470 564 2,65 6,25 1,7 7,5 10 44
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 16000
15 16000
16 16000
17 16000
18 24000
19 20000
20 18000
21 16000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000 52,8 2,00 6,4 330 390 550 1,9 4,35 1,9 10,0 11 16
29 13000
30 13000
31
285
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 16000
6 15000
7 13000
8 13000
9 13000
10 20000
11 15000 19,2 3,5 6,4 142 220 232 0,36 7,05 1,9 33,2 19 108
12 14000
13 13000
14 13000
15 15000
16 15000
17 14000
18 13000
19 13000 23 1,7 5,23 115 130 324 7,18 3,46 0,93 13 14 16
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
286
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000
10 13000 5,9 3,04 0,71 28 34 34
11 13000 12,6 1,87 6,4 178 210 289
12 13000
13 13000
14 15000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 16000
23 15000
24 14000 43,6 1,57 7,5 202 390 518
25 13000 2,4 1,18 1,80 30 47 155
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
287
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2008
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000 67,8 1,18 14,16 471 480 410 14,00 2,13 1,66 17,2 11 280
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000 30,8 1,42 5,30 145 130 474 12,70 1,03 2,76 120 14 132
29 13000
30
31
288
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΜΑΡΤΙΟΣ 2008
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ
Ν-ΝΗ3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D. N-NH3 Ν-(ΝΟ3+ΝΟ2) P S.S. B.O.D. C.O.D.
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000 50,4 1,29 11,00 415 450 480 14,60 1,41 0,76 23 48 90
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 15000
24 13000
25 13000
26 13000 52,0 1,00 11,47 484 500 530 25,70 0,55 2,37 38 22 60
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000
289
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2008
1 13000
2 13000
3 13000
4 16000 36 0,96 7,00 208 240 380 6,30 1,28 2,06 28 45 60
5 15000
6 13000
7 13000
8 13000
9 20000
10 20000
11 20000
12 18000
13 16000
14 14000
15 13000
16 13000
17 13000 13,6 1,58 2,83 77 60 193 16,80 0,79 3,90 33,2 64 97
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31
290
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΜΑΪΟΣ 2008
HM/NIA ΠΑΡΟΧΗ
Ν- Ν-
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 14000
7 14000
8 14000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000 47,4 0,43 5,23 346 380 503 27,60 0,12 1,57 27 62 114
17 13000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000 24,2 0,24 7,10 138 539 8,87 1,52 1,87 44 107
31 13000
291
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΟΥΝΙΟΣ 2008
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 15000
7 15000
8 14000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000 43,8 1,28 10,33 335 290 267 1,07 1,55 0,70 20,4 60 41
13 13000
14 16000
15 16000
16 14000
17 14000
18 13000
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000 42,4 1,18 7,53 300 300 480 1,32 1,68 1,93 23 45 90
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31
292
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΙΟΥΛΙΟΣ 2008
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13000
2 13000
3 13000
4 13000
5 13000
6 13000
7 13000
8 13000
9 13000
10 13000
11 13000
12 13000
13 13000
14 13000
15 13000
16 13000
17 13000
18 13000 25,2 1,15 4,96 295 190 280 0,36 2,31 4,23 10,8 11 44
19 13000
20 13000
21 13000
22 13000
23 13000
24 13000
25 13000
26 13000
27 13000
28 13000
29 13000
30 13000
31 13000 32,6 0,62 5,30 225 230 360 0,58 1,87 2,03 18 20 58
293
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2008
1 12028
2 13080
3 13180
4 12981
5 13315
6 13169
7 13136
8 12944 0,35 7,17 4,10 21,6 12 48
9 12701
10 13546
11 13448
12 13363 50,4 1,29 11,00 415 450 480
13 13133
14 12123
15 13037
16 12099
17 12927
18 13166
19 13745
20 13398
21 13363 0,43 1,77 2,4 9 46
22 13290 26,2 1,02 3,63 124 250 242
23 13638
24 13270
25 13210
26 13283
27 13448 28,2 0,89 7,00 224 309 380
28 13328 0,48 1,20 5,90 6,8 10 71
29 11941
30 13457
31 13877
294
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008
1 13388
2 13599
3 13652
4 13729
5 13012
6 13582
7 13940
8 13430
9 13470
10 13500 1,15 9,39 6 57,2 19 32
11 13719
12 13385
13 13392
14 13739
15 13418
16 13378
17 13354 31,6 0,86 5,60 121 204 280
18 13641 6,20 2,46 5,87 88,4 18 80
19 13243
20 12828
21 13500
22 13500
23 13100
24 13365
25 13772 28,6 1,12 7,30 280 254 249
26 13660
27 13797
28 13677
29 13259
30 13299
31
295
ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2008
1 13152 0,53 9,87 3,56 18,4 11 57
2 13246
3 13347 33,2 0,88 6,16 215 253 282
4 13412
5 13993
6 13227
7 13268
8 13157
9 13356 33,4 0,89 5,76 182 230
10 13215 0,96 11,19 2,13 147 12 21
11 13076
12 13430
13 12961
14 12903
15 12982
16 13044 1,27 11,01 4,63 177,6 12 104
17 13096 31,6 6,63 205 320 600
18 13076
19 13691
20 12935
21 12360
22 12468 33,2 6,90 200 340 574
23 12302 4,20 9,59 6,6 45 17
24 12142
25 12566
26 12721 52,0 1,00 11,47 484 500 530
27 12204
28 11843
29 11619
30 12139 2,30 5,66 5,13 25,8 21 104
31 12296 30,4 6,53 203 270 443
296
1 12369
2 12802
3 12301
4 12172
5 12049
6 12254 31,2 0,4 5,67 190 230 394
7 12999 0,42 4,83 4,53 126 32 255
8 13010
9 13302
10 12835
11 11927
12 12398
13 12837
14 12771
15 12951
16 13357
17 12944
18 12820 13,20 1,06 1,93 33 17 75
19 12731
20 14687
21 12998 39,6 7,30 200 270 337
22 13939
23 15543
24 13699
25 13743
26 14110
27 13862 1,93 2,2 0,7 100 21 90
28 13527 35 7,50 210 310 412
29 13338
30 14438
31
297
(ΝΟ3+ΝΟ2)
1 13555
2 13474
3 14372
4 14050
5 14709 44,8 0,86 8,26 204 279 480 3,39 1,99 4,20 36 5 180
6 14285
7 15665
8 13973
9 13661 13 0,89 12,17 204 46
10 13380
11 13321
12 13489 48,2 12,76 500 3,36 1,23 1,5
13 13863
14 14948
15 14030
16 13479
17 13101
18 13371 5,8 1,13 0,47 18 48
19 12472 29,8 5,97 227 360
20 14182 2,34 2,12 0,30 3 1 32
21 14581
22 13816
23 14008 2,5 1,89 0,3 2 5 32
24 14101
25 13974
26 12969
27 13174
28 13727
29 13633
30 13583 1,99 4,08 0,4 1 4 16
31 13880
298
Παράρτηµα Β
Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας περιόδου ετών 2000-2008

ΕΤΟΣ 2000
Αύξοντας ΕΚΡΟΗ
αριθµός
BOD COD SS Ν – ΝΗ3 Ποσοστό
µέτρησης
(mg/lt) (mg/lt) (mg/lt) (mg/lt) µετρήσεων (%)
1 5 20 16,00 0,35 2,0

2 7 43 17,00 0,70 3,9
3 10 53 38,00 0,71 5,9
4 13 58 43,00 0,72 7,8
5 15 60 47,00 0,76 9,8
6 15 64 47,00 0,82 11,8
7 20 64 47,00 0,92 13,7
8 23 73 49,00 1,00 15,7
9 23 77 55,00 1,14 17,6
10 24 81 55,50 1,15 19,6
11 25 86 60,00 1,34 21,6
12 25 97 61,00 1,39 23,5
13 25 100 62,50 1,40 25,5
14 25 100 64,00 1,41 27,5
15 26 100 64,40 1,46 29,4
16 35 105 66,00 1,46 31,4
17 38 113 66,00 1,51 33,3
18 40 120 81,00 1,52 35,3
19 44 120 82,00 1,65 37,3
20 45 120 86,50 1,67 39,2
21 47 150 99,00 1,71 41,2
22 50 150 107,00 1,72 43,1
23 50 155 109,00 1,90 45,1
24 53 155 110,00 1,98 47,1
25 55 160 117,00 2,21 49,0
299
Αύξοντας
BOD COD SS Ν – ΝΗ3 Ποσοστό
αριθµός
(mg/lt) (mg/lt) (mg/lt) (mg/lt) µετρήσεων (%)
µέτρησης
26 57 160 130,00 2,31 51,0
27 58 176 134,00 2,62 52,9
28 64 180 157,00 2,80 54,9
29 70 187 159,00 2,84 56,9
30 70 188 159,00 3,00 58,8
31 75 200 168,00 3,52 60,8
32 75 213 168,00 3,53 62,7
33 80 213 179,00 3,64 64,7
34 80 225 181,00 4,81 66,7
35 80 231 182,00 4,87 68,6
36 85 240 183,50 4,87 70,6
37 85 250 197,00 5,62 72,5
38 85 252 203,00 5,64 74,5
39 90 258 208,50 6,12 76,5
40 95 280 215,00 8,00 78,4
41 100 325 228,80 8,90 80,4
42 115 327 240,00 8,90 82,4
43 120 331 244,00 8,93 84,3
44 130 373 257,50 9,40 86,3
45 150 380 295,00 10,25 88,2
46 160 426 338,00 12,78 90,2
47 165 453 384,00 13,80 92,2
48 185 520 395,00 14,00 94,1
49 350 800 912,00 14,00 96,1
50 400 800 920,00 27,60 98,0
Πίνακας τιµών ρυπαντικών παραµέτρων της ΕΕΛ Καβάλας για το έτος 2000 µε
υπολογισµό των αντίστοιχων ποσοστών µετρήσεων
300
ΕΤΟΣ 2001
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
αριθµός Ποσοστό Ποσοστό
BOD COD SS Ν – ΝΗ3
µέτρησης µετρήσεων µετρήσεων
(%) (%)
1 10 16 23,60 2,4 0,64 2,3
2 12 20 29,50 4,8 0,65 4,7
3 12 40 36,40 7,1 0,66 7,0
4 27 40 36,50 9,5 0,93 9,3
5 33 41 38,50 11,9 0,94 11,6
6 35 45 39,00 14,3 1,02 14,0
7 35 60 53,00 16,7 1,02 16,3
8 37 62 54,80 19,0 1,27 18,6
9 37 72 69,50 21,4 1,31 20,9
10 38 80 73,20 23,8 1,54 23,3
11 40 100 81,00 26,2 2,23 25,6
12 42 113 84,00 28,6 2,27 27,9
13 42 120 86,50 31,0 2,32 30,2
14 45 120 97,50 33,3 2,39 32,6
15 50 123 99,00 35,7 2,40 34,9
16 50 124 102,00 38,1 2,64 37,2
17 51 126 102,80 40,5 3,31 39,5
18 52 127 105,00 42,9 3,69 41,9
19 55 135 105,00 45,2 4,12 44,2
20 55 138 109,50 47,6 4,35 46,5
21 55 144 111,00 50,0 4,48 48,8
22 60 149 112,50 52,4 5,55 51,2
23 60 158 114,50 54,8 6,08 53,5
24 71 160 115,00 57,1 6,72 55,8
25 76 168 115,60 59,5 6,84 58,1
301
Αύξοντας Ποσοστό Ποσοστό
αριθµός µετρήσεων µετρήσεων
µέτρησης (%) (%)
26 82 180 117,80 61,9 6,90 60,5

27 85 180 126,00 64,3 7,12 62,8
28 85 182 141,50 66,7 7,25 65,1
29 95 193 142,50 69,0 7,40 67,4
30 95 200 156,00 71,4 7,71 69,8
31 105 203 156,50 73,8 7,81 72,1
32 105 220 177,00 76,2 8,56 74,4
33 120 221 181,50 78,6 10,95 76,7
34 120 240 223,00 81,0 11,20 79,1
35 130 252 230,00 83,3 15,41 81,4
36 130 252 236,00 85,7 15,83 83,7
37 135 280 245,00 88,1 16,64 86,0
38 140 288 257,00 90,5 17,86 88,4
39 150 300 283,00 92,9 18,25 90,7
40 170 380 410,00 95,2 20,30 93,0
41 185 413 423,50 97,6 20,89 95,3
42 21,82 97,7
Πίνακας τιµών ρυπαντικών παραµέτρων της ΕΕΛ Καβάλας για το έτος 2001
µε υπολογισµό των αντίστοιχων ποσοστών µετρήσεων
302
ΕΤΟΣ 2002
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
αριθµός Ποσοστό Ποσοστό Ποσοστό
µέτρησης µετρήσεων µετρήσεων µετρήσεων
(%) (%) (%)
1 2 15 2,0 9,00 1,92 0,28 2,0
2 6 16 4,1 12,66 3,85 0,29 4,0
3 7 16 6,1 13,00 5,77 0,32 6,0
4 8 27 8,2 16,40 7,69 0,33 8,0
5 8 30 10,2 17,20 9,62 0,37 10,0
6 9 31 12,2 18,50 11,54 0,52 12,0
7 9 32 14,3 20,00 13,46 0,59 14,0
8 10 48 16,3 22,00 15,38 0,65 16,0
9 12 53 18,4 22,50 17,31 0,72 18,0
10 13 53 20,4 23,00 19,23 0,79 20,0
11 14 56 22,4 23,50 21,15 0,79 22,0
12 16 56 24,5 26,00 23,08 0,95 24,0
13 17 64 26,5 27,60 25,00 1,03 26,0
14 20 75 28,6 31,60 26,92 1,05 28,0
15 21 77 30,6 32,00 28,85 1,17 30,0
16 21 77 32,7 39,00 30,77 1,21 32,0
17 22 77 34,7 43,60 32,69 1,22 34,0
18 27 80 36,7 46,00 34,62 1,36 36,0
19 30 80 38,8 47,00 36,54 1,40 38,0
20 32 80 40,8 64,00 38,46 1,43 40,0
21 34 80 42,9 64,80 40,38 1,45 42,0
22 35 80 44,9 69,00 42,31 1,73 44,0
23 36 80 46,9 69,50 44,23 1,99 46,0
24 39 83 49,0 70,00 46,15 2,04 48,0
25 41 93 51,0 71,50 48,08 2,34 50,0
303
Αύξοντας Ποσοστό Ποσοστό Ποσοστό
αριθµός µετρήσεων µετρήσεων µετρήσεων
µέτρησης (%) (%) (%)
26 47 94 53,1 72,00 50,00 2,64 52,0

27 51 96 55,1 73,00 51,92 2,64 54,0
28 54 96 57,1 75,20 53,85 2,91 56,0
29 55 105 59,2 79,00 55,77 4,18 58,0
30 55 108 61,2 80,00 57,69 4,20 60,0
31 61 108 63,3 81,00 59,62 4,40 62,0
32 62 112 65,3 81,50 61,54 4,50 64,0
33 66 112 67,3 93,50 63,46 4,82 66,0
34 66 112 69,4 100,00 65,38 4,90 68,0
35 68 131 71,4 118,00 67,31 4,90 70,0
36 70 140 73,5 126,00 69,23 5,48 72,0
37 72 180 75,5 134,00 71,15 6,33 74,0
38 85 195 77,6 152,00 73,08 8,00 76,0
39 85 206 79,6 169,00 75,00 11,50 78,0
40 95 216 81,6 174,00 76,92 11,60 80,0
41 115 223 83,7 187,00 78,85 12,00 82,0
42 115 225 85,7 201,00 80,77 12,95 84,0
43 125 240 87,8 210,00 82,69 13,40 86,0
44 130 274 89,8 224,00 84,62 13,60 88,0
45 135 280 91,8 234,00 86,54 13,70 90,0
46 140 340 93,9 245,00 88,46 16,25 92,0
47 180 340 95,9 255,00 90,38 17,80 94,0
48 190 343 98,0 266,00 92,31 18,20 96,0
49 266,00 94,23 18,40 98,0
50 283,00 96,15
51 337,00 98,08
304
ΕΤΟΣ 2003
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
αριθµός Ποσοστό
µέτρησης µετρήσεων
(%)
1 1 19 6,00 0,25 2,0
2 1 32 8,00 0,25 3,9
3 2 32 13,20 0,27 5,9
4 2 32 15,00 0,28 7,8
5 3 35 15,50 0,31 9,8
6 3 39 18,00 0,33 11,8
7 4 45 18,40 0,40 13,7
8 4 46 19,00 0,47 15,7
9 5 48 20,00 0,47 17,6
10 6 57 20,00 0,49 19,6
11 6 57 20,00 0,50 21,6
12 6 57 20,40 0,51 23,5
13 6 58 21,60 0,51 25,5
14 7 60 22,00 0,60 27,5
15 10 60 26,00 0,61 29,4
16 10 60 26,00 0,61 31,4
17 11 60 26,40 0,62 33,3
18 12 60 31,60 0,63 35,3
19 12 64 33,25 0,68 37,3
20 13 64 33,60 0,70 39,2
21 13 65 36,00 0,70 41,2
22 13 67 36,00 0,71 43,1
23 13 80 37,50 0,71 45,1
24 17 80 38,80 0,72 47,1
25 17 80 39,00 0,76 49,0
305
Αύξοντας Ποσοστό
αριθµός µετρήσεων
µέτρησης (%)
26 18 80 44,80 0,76 51,0
27 20 80 49,00 0,80 52,9
28 24 91 52,30 0,80 54,9
29 25 96 54,00 0,83 56,9
30 30 96 87,00 0,84 58,8
31 42 96 95,00 0,92 60,8
32 42 96 96,80 1,02 62,7
33 45 100 103,50 1,09 64,7
34 46 124 104,00 1,17 66,7
35 47 128 110,00 1,60 68,6
36 50 128 116,00 1,73 70,6
37 56 135 116,50 1,83 72,5
38 62 138 122,00 2,29 74,5
39 65 144 129,00 2,34 76,5
40 65 144 134,00 2,48 78,4
41 67 180 172,00 3,25 80,4
42 71 192 175,60 3,46 82,4
43 86 192 177,00 3,56 84,3
44 90 224 200,00 4,20 86,3
45 95 226 223,50 4,40 88,2
46 100 306 257,00 6,08 90,2
47 150 314 268,00 6,28 92,2
48 170 405 462,00 7,94 94,1
49 235 461 500,00 8,32 96,1
50 240 494 506,00 11,80 98,0
306
ΕΤΟΣ 2004
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
BOD COD Ν – ΝΗ3 SS
(%) (%) (%)
1 1 2,9 8 0,21 2,0 4,80 2,1
2 2 5,9 15 0,27 4,1 4,80 4,2
3 3 8,8 16 0,27 6,1 5,60 6,3
4 3 11,8 17 0,29 8,2 5,60 8,3
5 4 14,7 20 0,29 10,2 6,00 10,4
6 4 17,6 26 0,31 12,2 6,20 12,5
7 4 20,6 30 0,32 14,3 7,60 14,6
8 5 23,5 30 0,32 16,3 7,60 16,7
9 5 26,5 32 0,33 18,4 8,40 18,8
10 5 29,4 32 0,33 20,4 8,80 20,8
11 5 32,4 32 0,34 22,4 8,80 22,9
12 5 35,3 41 0,36 24,5 12,80 25,0
13 6 38,2 41 0,38 26,5 14,00 27,1
14 6 41,2 41 0,38 28,6 14,00 29,2
15 6 44,1 41 0,38 30,6 16,00 31,3
16 6 47,1 48 0,39 32,7 18,00 33,3
17 7 50,0 48 0,40 34,7 18,00 35,4
18 9 52,9 48 0,44 36,7 19,00 37,5
19 9 55,9 51 0,45 38,8 20,80 39,6
20 10 58,8 56 0,45 40,8 30,20 41,7
21 10 61,8 56 0,50 42,9 32,00 43,8
22 11 64,7 60 0,51 44,9 37,00 45,8
23 13 67,6 64 0,51 46,9 40,00 47,9
24 15 70,6 66 0,52 49,0 44,40 50,0
25 16 73,5 69 0,52 51,0 44,80 52,1
307
BOD COD Ν – ΝΗ3 SS
26 18 76,5 72 0,55 53,1 46,80 54,2
27 18 79,4 80 0,56 55,1 50,00 56,3
28 19 82,4 80 0,56 57,1 50,80 58,3
29 22 85,3 81 0,57 59,2 53,00 60,4
30 48 88,2 82 0,59 61,2 53,00 62,5
31 50 91,2 86 0,61 63,3 53,20 64,6
32 51 94,1 87 0,66 65,3 55,60 66,7
33 58 97,1 88 0,66 67,3 58,00 68,8
34 96 0,68 69,4 58,80 70,8
35 99 0,68 71,4 62,00 72,9
36 104 0,70 73,5 69,20 75,0
37 146 0,72 75,5 86,00 77,1
38 150 0,82 77,6 88,00 79,2
39 155 0,82 79,6 91,20 81,3
40 155 0,99 81,6 101,00 83,3
41 160 1,00 83,7 105,00 85,4
42 168 1,10 85,7 108,00 87,5
43 176 1,15 87,8 158,00 89,6
44 200 1,19 89,8 176,00 91,7
45 208 1,24 91,8 198,00 93,8
46 208 1,66 93,9 234,00 95,8
47 240 2,00 95,9 274,00 97,9
48 336 3,13 98,0
308
ΕΤΟΣ 2005
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
(%) (%) (%)
1 3 17 2,2 2,30 2,27 0,31 2,1
2 4 28 4,4 2,40 4,55 0,38 4,2
3 5 29 6,7 4,40 6,82 0,39 6,3
4 7 32 8,9 4,50 9,09 0,39 8,3
5 7 33 11,1 4,80 11,36 0,41 10,4
6 8 39 13,3 6,40 13,64 0,41 12,5
7 8 45 15,6 7,20 15,91 0,43 14,6
8 9 53 17,8 9,00 18,18 0,44 16,7
9 9 53 20,0 11,00 20,45 0,47 18,8
10 9 53 22,2 11,00 22,73 0,50 20,8
11 10 53 24,4 12,00 25,00 0,51 22,9
12 10 54 26,7 13,60 27,27 0,52 25,0
13 11 58 28,9 14,50 29,55 0,55 27,1
14 11 64 31,1 15,00 31,82 0,57 29,2
15 12 64 33,3 15,80 34,09 0,58 31,3
16 14 64 35,6 16,00 36,36 0,61 33,3
17 14 66 37,8 16,00 38,64 0,61 35,4
18 16 66 40,0 17,20 40,91 0,64 37,5
19 16 66 42,2 18,00 43,18 0,65 39,6
20 18 66 44,4 21,00 45,45 0,72 41,7
21 18 68 46,7 22,40 47,73 0,76 43,8
22 18 73 48,9 30,00 50,00 0,81 45,8
23 20 73 51,1 30,00 52,27 0,82 47,9
24 20 77 53,3 30,00 54,55 0,89 50,0
25 20 80 55,6 31,00 56,82 0,89 52,1
309
26 20 80 57,8 32,00 59,09 0,92 54,2
27 20 85 60,0 36,00 61,36 0,99 56,3
28 22 93 62,2 36,40 63,64 1,04 58,3
29 22 93 64,4 37,20 65,91 1,08 60,4
30 22 96 66,7 38,00 68,18 1,10 62,5
31 24 96 68,9 40,00 70,45 1,10 64,6
32 24 97 71,1 42,00 72,73 1,17 66,7
33 24 98 73,3 45,00 75,00 1,22 68,8
34 26 102 75,6 50,00 77,27 1,26 70,8
35 26 104 77,8 50,00 79,55 1,29 72,9
36 26 104 80,0 52,00 81,82 1,40 75,0
37 26 109 82,2 60,00 84,09 1,47 77,1
38 26 112 84,4 62,80 86,36 1,53 79,2
39 30 116 86,7 80,00 88,64 1,83 81,3
40 31 126 88,9 80,00 90,91 2,07 83,3
41 32 128 91,1 82,00 93,18 2,28 85,4
42 38 128 93,3 97,00 95,45 2,34 87,5
43 58 131 95,6 289,00 97,73 2,38 89,6
44 68 436 97,8 2,43 91,7
45 2,67 93,8
46 3,55 95,8
47 4,02 97,9
310
ΕΤΟΣ 2006
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
(%) (%) (%)
1 5 2,4 29 2,00 2,3 0,18 2,4
2 5 4,9 30 2,50 4,7 0,21 4,8
3 7 7,3 31 2,80 7,0 0,36 7,1
4 7 9,8 32 3,60 9,3 0,38 9,5
5 8 12,2 33 3,60 11,6 0,43 11,9
6 9 14,6 39 5,20 14,0 0,48 14,3
7 10 17,1 44 10,40 16,3 0,54 16,7
8 10 19,5 45 11,00 18,6 0,54 19,0
9 10 22,0 45 13,60 20,9 0,60 21,4
10 10 24,4 47 13,60 23,3 0,61 23,8
11 11 26,8 48 17,20 25,6 0,64 26,2
12 11 29,3 50 18,80 27,9 0,68 28,6
13 12 31,7 50 22,00 30,2 0,68 31,0
14 12 34,1 52 22,00 32,6 0,79 33,3
15 12 36,6 58 23,00 34,9 0,80 35,7
16 12 39,0 58 25,20 37,2 0,98 38,1
17 12 41,5 60 27,20 39,5 1,02 40,5
18 13 43,9 60 27,20 41,9 1,02 42,9
19 14 46,3 62 27,20 44,2 1,04 45,2
20 14 48,8 64 28,00 46,5 1,07 47,6
21 14 51,2 64 28,40 48,8 1,24 50,0
22 14 53,7 64 29,20 51,2 1,30 52,4
23 14 56,1 70 30,40 53,5 1,42 54,8
24 14 58,5 73 31,20 55,8 1,53 57,1
25 14 61,0 73 32,40 58,1 1,56 59,5
26 15 63,4 75 33,60 60,5 1,62 61,9
311
27 16 65,9 75 34,00 62,8 1,64 64,3

28 18 68,3 75 35,00 65,1 1,70 66,7
29 18 70,7 80 35,00 67,4 1,92 69,0
30 18 73,2 80 35,20 69,8 2,06 71,4
31 18 75,6 80 35,60 72,1 2,15 73,8
32 18 78,0 80 35,60 74,4 2,47 76,2
33 19 80,5 83 36,00 76,7 2,56 78,6
34 20 82,9 86 40,80 79,1 2,76 81,0
35 22 85,4 87 42,00 81,4 2,81 83,3
36 23 87,8 92 44,40 83,7 3,31 85,7
37 24 90,2 96 47,20 86,0 3,82 88,1
38 26 92,7 100 48,60 88,4 4,10 90,5
39 60 95,1 108 52,50 90,7 6,68 92,9
40 62 97,6 112 53,00 93,0 9,16 95,2
41 116 56,00 95,3 9,90 97,6
42 189 99,00 97,7
312
ΕΤΟΣ 2007
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
αριθµός Ποσοστό Ποσοστό
BOD SS Ν – ΝΗ3 COD
µέτρησης µετρήσεων µετρήσεων
(%) (%)
1 7 4,00 0,23 3,8 16 4
2 7 5,20 0,30 7,7 16 8
3 7 6,00 0,32 11,5 31 12
4 8 7,50 0,35 15,4 32 16
5 9 8,40 0,36 19,2 44 20
6 9 8,80 0,36 23,1 45 24
7 10 10,00 0,52 26,9 56 28
8 10 13,00 0,70 30,8 60 32
9 10 13,60 0,94 34,6 61 36
10 10 16,00 1,04 38,5 65,7 40
11 11 18,00 1,29 42,3 65,7 44
12 11 18,00 1,40 46,2 67 48
13 11 18,00 1,57 50,0 70 52
14 11 19,20 1,78 53,8 72 56
15 14 25,60 1,90 57,7 73 60
16 14 26,00 1,93 61,5 75 64
17 16 26,40 2,04 65,4 96 68
18 17 29,20 2,07 69,2 97 72
19 19 30,80 2,19 73,1 108 76
20 20 33,20 2,27 76,9 113 80
21 24 38,00 2,65 80,8 120 84
22 28 44,00 2,70 84,6 127 88
23 29 47,00 3,70 88,5 136 92
313
Αύξοντας Ποσοστό Ποσοστό
BOD SS Ν – ΝΗ3 COD
αριθµός µετρήσεων µετρήσεων
µέτρησης (%) (%)
24 30 51,20 4,60 92,3 145 96

25 32 53,50 7,18 96,2
314
ΕΤΟΣ 2008
ΕΚΡΟΗ
Αύξοντας
(%) (%) (%)
1 1 16 3,1 1,00 2,9 0,35 2,9
2 4 21 6,3 2,00 5,9 0,36 5,7
3 5 32 9,4 2,40 8,8 0,42 8,6
4 5 32 12,5 3,00 11,8 0,43 11,4
5 9 32 15,6 6,80 14,7 0,48 14,3
6 10 34 18,8 10,80 17,6 0,53 17,1
7 11 41 21,9 17,20 20,6 0,58 20,0
8 11 44 25,0 18,00 23,5 0,96 22,9
9 11 46 28,1 18,00 26,5 1,07 25,7
10 12 48 31,3 18,40 29,4 1,15 28,6
11 12 48 34,4 20,40 32,4 1,27 31,4
12 12 57 37,5 21,60 35,3 1,32 34,3
13 14 58 40,6 23,00 38,2 1,93 37,1
14 17 60 43,8 23,00 41,2 1,99 40,0
15 17 60 46,9 25,80 44,1 2,30 42,9
16 18 71 50,0 27,00 47,1 2,34 45,7
17 19 75 53,1 28,00 50,0 2,40 48,6
18 20 80 56,3 28,00 52,9 2,50 51,4
19 21 90 59,4 30,00 55,9 3,36 54,3
20 21 90 62,5 33,00 58,8 3,39 57,1
21 22 90 65,6 33,20 61,8 4,20 60,0
22 32 97 68,8 36,00 64,7 5,80 62,9
23 34 104 71,9 38,00 67,6 5,90 65,7
24 45 104 75,0 44,00 70,6 6,20 68,6
25 45 107 78,1 45,00 73,5 6,30 71,4
315
26 46 114 81,3 57,20 76,5 8,87 74,3

27 47 132 84,4 88,40 79,4 12,70 77,1
28 48 155 87,5 100,00 82,4 13,00 80,0
29 60 180 90,6 120,00 85,3 13,20 82,9
30 62 255 93,8 126,00 88,2 14,00 85,7
31 64 280 96,9 147,00 91,2 14,60 88,6
32 177,60 94,1 16,80 91,4
33 204,00 97,1 25,70 94,3
34 27,60 97,1
316
Παράρτηµα Γ
Σχέδια ΕΕΛ Καβάλας
i) Γενική διάταξη βασικής εγκατάστασης (Α΄ Φάση λειτουργίας)
ii) Γενική διάταξη εγκατάστασης µετά τη βελτίωση − επέκταση

(Β΄ Φάση λειτουργίας)
iii) ∆ιάγραµµα ροής βασικής εγκατάστασης
iv) ∆ιάγραµµα ροής εγκατάστασης µετά τη βελτίωση − επέκταση

1
19
18
25
7.4
3
26
7.3
15
16 21
17
20
14
11
12
13
8
7.2
6
10
7.1
12 5 m
2 m
2 4 000 m
2 m 2 m
4 18 0
373 m
2 3 1, 2 m
113
5 0,3
1 45
14 7 m
2586 m
6 16
2 4 00 0 m
V = 2 x 15 4 m3 2 m
6 3 15 m
19 6 3
373 m
15 5 3 m 113
275 m
79
4 18 0
4
1 45
m3 / h r

Legontis PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Legontis PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: Υ∆ΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ

∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΓΕΙΤΟΝΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΜΑΪΟΣ 2010

Η παρούσα µεταπτυχιακή εργασία µε τίτλο «∆ιαχείριση και επεξεργασία υγρών

Ξεκινώντας τις ευχαριστίες µου, αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά τον

Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω θερµές ευχαριστίες προς τον Προϊστάµενο της

Κλείνοντας, θα ήθελα να απευθύνω θερµές ευχαριστίες προς όλους τους

Κάθε δραστηριότητα του ανθρώπου (οικιακή, εµπορική, βιοµηχανική) οδηγεί στην

Έτσι, κατά την προεπεξεργασία των υγρών αποβλήτων γίνεται αποµάκρυνση

Η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων σε µία ΕΕΛ πρέπει να ικανοποιεί τις

Στην Ελλάδα, η εναρµόνιση µε τις διατάξεις της ανωτέρω Ευρωπαϊκής Οδηγίας

Σκοπός της παρούσας µεταπτυχιακής εργασίας είναι η µελέτη της Εγκατάστασης

Στη συνέχεια, στο Κεφάλαιο 3 περιγράφεται λεπτοµερώς το σύνολο των µονάδων

Στο Κεφάλαιο 5 γίνεται ανάλυση των παραµέτρων λειτουργίας της εγκατάστασης

1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ

1.1 Τοποθεσία της περιοχής µελέτης................................................................................... 1

2. Σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας – Προδιαγραφές επεξεργασίας υγρών αποβλήτων

3. Περιγραφή της ΕΕΛ Καβάλας (Βασική εγκατάσταση – Α΄ Φάση)

3.1 Γραµµές επεξεργασίας αποβλήτων .............................................................................38

4. Βελτίωση και επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση)

5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα λειτουργίας

5.1 Παράµετροι λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας .............................................................133

Παράρτηµα Α: Μετρήσεις παραµέτρων εισερχόµενων – εξερχόµενων λυµάτων

Παράρτηµα Β : Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας περιόδου ετών 2000-2008

Παράρτηµα Γ : Σχέδια ΕΕΛ Καβάλας

iii) ∆ιάγραµµα ροής βασικής εγκατάστασης

1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ

Εικόνα 1.1.1: Τοποθεσία ΕΕΛ Καβάλας..................................................................... 1

3. Περιγραφή της ΕΕΛ Καβάλας (Βασική εγκατάσταση – Α΄ Φάση)

Εικόνα 3.3.1.1: Κτίριο εσχάρωσης................................................................................40

4. Βελτίωση και επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση)

Εικόνα 4.3.1.1: ∆ίδυµος αεριζόµενος εξαµµωτής – λιποσυλλέκτης της ΕΕΛ

5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα λειτουργίας

Εικόνα 5.2.2.1: Προστατευτικό δίχτυ για ενδεχόµενη αποκόλληση και πτώση

1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ

2. Σχεδιασµός της ΕΕΛ Καβάλας – Προδιαγραφές επεξεργασίας υγρών αποβλήτων

Πίνακας 2.2.1: Παράµετροι σχεδιασµού βασικής εγκαταστάσης επεξεργασίας

4. Βελτίωση και επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση)

Πίνακας 4.2.1: Όρια εκροής Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ και Α΄ Φάσης σχεδιασµού..........76

5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα λειτουργίας

Πίνακας 5.1.1.1: Απαιτήσεις εκροής δευτεροβάθµια επεξεργασµένων λυµάτων της

1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ

4. Βελτίωση και επέκταση της ΕΕΛ Καβάλας (Β΄ Φάση)

5. Ανάλυση παραµέτρων λειτουργίας της ΕΕΛ Καβάλας – Προβλήµατα λειτουργίας

∆ιάγραµµα 5.1.1.6: Έλεγχος τιµών SS µε βάση τα ανώτατα επιτρεπτά όρια της

1. Περιγραφή περιοχής µελέτης της ΕΕΛ

1.1 Τοποθεσία της περιοχής µελέτης

Η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) της Καβάλας βρίσκεται σε

Εικόνα 1.1.1: Τοποθεσία ΕΕΛ Καβάλας (Πηγή: www.kavala.gr)

• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα της Καβάλας µε την οµώνυµη πόλη πληθυσµού 58.663

• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Νέας Καρβάλης µε τον οµώνυµο οικισµό πληθυσµού

• Το ∆ηµοτικό ∆ιαµέρισµα Χαλκερού µε τον οµώνυµο οικισµό πληθυσµού 190

1.2 Φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής µελέτης

1.2.1 Μορφολογία της περιοχής µελέτης

Μορφολογικά, η περιοχή µελέτης (∆ήµος Καβάλας) διακρίνεται στις εξής 3 ζώνες:

• Ηµιορεινή ζώνη (υψόµετρο < 450m)

• Ορεινή ζώνη (υψόµετρο > 450m)

Η έκταση που καταλαµβάνει η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων (ΕΕΛ) της

1.2.2 Γεωλογικά χαρακτηριστικά

Εικόνα 1.2.2.1: Γρανοδιορίτης Καβάλας (Πηγή: www.geo.auth.gr)

• Κρυσταλλικά πετρώµατα (γρανίτης, γνεύσιος)