‫زمان وەک بوونەوەرێکی کۆمنەاڵیەتی‬

‫بەرەو زمانی کوردی (‪)٨‬‬

‫سەعد قازی‬
‫زمان پێکهاتەیەکی کۆمەاڵیەتییە‪ .‬هەر بەو هۆیە ئالوگۆڕە کۆمەاڵیەتییەکان کاریگەری لە سەر زمان‬
‫دادەنێن‪ .‬واتە ڕووداوە کۆمەاڵیەتییەکان چۆنییەتی زمانێک‪ ،‬دەنا جاری وایە زمانێک بە تەواوی دەگۆڕن‪.‬‬
‫‌ەرچەند گۆڕانی چۆنایەتی و چەندایەتی گۆڕانی زمان لە گەڵ چۆنایەتی و چەندایەتی ئاڵوگۆرەکان‬
‫جیاوازی هەیە‪ ،‬بەاڵم گۆرانی زمان پەیوەندی ڕاستەوخۆی لە گەڵ ئالوگۆڕە کۆمەاڵیەتییەکان هەیە‪ .‬ئەم‬
‫کاریگەریانە زیاتر وشە و بەاڵم دواتر دەنگ و ڕێزمان و تەنانەت کۆی زمانەکەش دەگرێتەوە‪ .‬بۆ نموونە‪،‬‬
‫جۆری سیاسەتی جیاوازی زمانی دەسەاڵتی زاڵ بە سەر بەشە جیاکانی کوردستان‪ ،‬کاریگەری جیاوازی‬
‫لە سەر چۆنایەتی و چەندایەتی گۆڕانی زمانی کوردی لە هەر کام لە بەشەکانی کوردستان داناوە‪ .‬لە‬
‫کوردستانی تورکیا بەرەو فەوتانی بردووە‪ .‬لە کوردستانی ئێران الواز بووە‪ .‬لە کوردستانی عیراق گەشەی‬
‫کردووە و لە کوردستانی سووریا لەو دواییانەدا سەری هەڵداوەتەوە‪ .‬واتە بارودۆخی زمانی کوردی‬
‫پەیرەوی لە جۆری بارودۆخی کۆمەاڵیەتی و سیاسی ئەم واڵتانە دەکا و ئەوە نیشان دەدا کە زمان‬
‫پێکهاتەیەکی کۆمەاڵیەتییە و وەک کۆمەڵگە دایمە لە حەلی گۆڕاندایە و کاریگەری لە بارودۆخی‬
‫کۆمەاڵیەتی زاڵ بە سەر کۆمەڵگە زمانییەکەدا وەردەگرێ‪.‬‬