Professional Documents
Culture Documents
Emre ER - U9gjma
Emre ER - U9gjma
Emre ER - U9gjma
228505 Emre ER
228513 Yüksel SEMİZ
243491 Özkan KAHRAMAN
Danışman
Mayıs 2014
TRABZON
T.C.
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Mühendislik Fakültesi
228505 Emre ER
228513 Yüksel SEMİZ
243491 Özkan KAHRAMAN
Danışman
Mayıs 2014
TRABZON
LİSANS BİTİRME PROJESİ ONAY FORMU
Emre ER, Yüksel SEMİZ, Özkan KAHRAMAN tarafından Prof. Dr. Cemil
GÜRÜNLÜ yönetiminde hazırlanan “Reaktif Güç Kompanzasyonu” başlıklı
lisans bitirme projesi tarafımızdan incelenmiş, kapsamı ve niteliği açısından
bir Lisans Bitirme Projesi olarak kabul edilmiştir.
iii
iv
ÖNSÖZ
Emre ER
Yüksel SEMİZ
Özkan KAHRAMAN
Mayıs, 2014
v
vi
İÇİNDEKİLER
BİTİRME PROJESİ ONAY FORMU............................................................................................................................... III
ÖNSÖZ ........................................................................................................................................................................................ V
İÇİNDEKİLER....................................................................................................................................................................... VII
ÖZET ......................................................................................................................................................................................... IX
SEMBOLLER VE KISALTMALAR.................................................................................................................................. XI
1. GİRİŞ ...................................................................................................................................... 1
1.1.GÜÇ FAKTÖRÜ ............................................................................................................................................ 1
1.1.1. Akımın Aktif Bileşeni ................................................................................................................ 2
1.1.2. Akımın Reaktif Bileşeni ........................................................................................................... 2
1.2.İDEAL BİR ALTERNATİF AKIM ŞEBEKESİNİN ÖZELLİKLERİ VE KALİTE KRİTERLERİ ......... 3
4. SONUÇ ................................................................................................................................. 24
5. YORUMLAR VE DEĞERLENDİRME ............................................................................... 25
KAYNAKÇA ............................................................................................................................. 26
BAŞARI ÖLÇÜTLERİ, STANDARTLAR VE KISITLAR ..................................................... 27
ARAŞTIRMA OLANAKLARI ................................................................................................. 27
MALZEME VE TEÇHİZAT TAYİNİ ....................................................................................... 27
EKLER ...................................................................................................................................... 28
viii
EK 1. IEEE ETİK KURALLARI .................................................................................................................28
ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................................... 35
ix
ÖZET
Bu koşullar altında enerji üretimine olan ihtiyaç da aynı oranda artmış; ancak gerek
doğal koşullar gerek mali sorunlar nedeniyle bu ihtiyaç tam olarak karşılanamamaktadır.
x
xi
SEMBOLLER VE KISALTMALAR
H :Henry
F :Farad
Ω :Ohm
A :Amper
V :Volt
W :Watt
VAr :Volt Amper Reaktif
VA :Volt Amper
P :Aktif Güç
Q :Etkin Güç
S :Görünür Güç
AC :Alternatif Akım
DC :Doğru Akım
mm :Milimetre
μ :Mikro ( )
k :Kilo ( )
:Üçgen
Y :Yıldız
θ :Fi
xii
xiii
1. GİRİŞ
Dünyada gelişen sanayi ve endüstri ile birlikte enerji kaynaklarına duyulan ihtiyaç,
sürekli ve hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu hızlı enerji tüketime bağlı olarak çeşitli enerji
krizleri ortaya çıkmaktadır.
Dünyamızda son yıllarda yaşanan enerji krizleri bilim adamlarını yeni enerji
kaynaklarının arayışına yöneltirken diğer bir yandan da, var olan enerjiyi en üst verimle
kullanabileceğimiz sistemlerin araştırılmasını zorunlu hale getirmiştir. Sanayileşme ile
birlikte tüketimi en fazla artan enerji kaynağı elektrik enerjisidir.
Ülkemizde 1973 yılında baş gösteren petrol krizi ile birlikte enerji krizleri baş göstermeye
başlamıştır. Petrol krizinin ardından elektrik enerjisinin kaliteli, ucuz, sürekli ve yeterli
olarak sunulmasında güçlüklerle karşılaşılmıştır. Bu gibi sorunların ardından ilk olarak
enerji yetmezliği buna bağlı olarak da güç yetmezliği başlamıştır.
Elektrik enerjisindeki bu sorunları gidermek için;
Kesinti ve kısıntı (Devam etmekte)
Yaz saati uygulaması (Devam etmekte)
Gerilim düşürülmesi
Güç katsayısının düzeltilmesi
gibi bir takım yöntemlere başvurulmuştur. Bu yöntemler içerisinden Güç katsayısının
düzeltilmesi reaktif güç kompanzasyonu ile mümkündür. Reaktif güç kompanzasyonunun
amacının anlaşılması ve etkilerinin öğrenilmesi için ilk olarak “Reaktif Güç” ün ne
olduğunun bilinmesi gerekir.
1
1.1. Güç Faktörü
Tüketici tarafından sistemden çekilen güçler aktif güç, reaktif güç ve görünür güç
olmak üzeri 3 çeşittir. Akım ve gerilim arasındaki Ø açısına göre bu güçlerde
değişmektedir.
Tüketici tarafından sistemden çekilen güçler;
Görünür Güç : (VA) (1)
Aktif Güç : (W) (2)
Reaktif Güç : (VAr) (3)
Denklem (2) de görüldüğü gibi aktif güç hesabı yapılırken görünür güç ile
çarpılır. Bu sebeple 'ye aktif güç katsayısı veya kısaca güç katsayısı denilmektedir.
Güç katsayısı değerinin 0,95 ile 1 değerleri arasında tutulması zorunludur. İstenilen
aralıkta olmaması durumunda tüketiciler kullandıkları reaktif güç için ücret ödemek
zorundadırlar. Bu sebeple cos φ mutlaka iyileştirilip istenilen seviyeye getirilmelidir.
2
Reaktif bileşenin şebekeye olumsuz etkileri;
Jeneratör ve transformatörlerin tam güçle kullanılamaması
Hatları ve bobinleri gereksiz yere işgal eder
Isı kayıplarına yol açar
Gerilim düşümlerine sebep olur.
3
1.4. Kompanzasyonun Faydaları
1.4.1. Kompanzasyonun Sisteme Faydaları
Kompanzasyon sonucu gereğinden fazla reaktif güç sistemde taşınmayacaktır. Buna
bağlı olarak;
Şebekedeki güç kayıpları azalacak
Hattan daha fazla aktif enerji iletileceğinden üretim, iletim ve dağıtım sistemlerinin
kapasitesi artar ve buna bağlı olarak verim yükselir.
Gerilim düşümü nedeniyle sınırlı gücün taşındığı hatlarda enerji taşıma kapasitesi
artar.
Isı kayıpları azalacak
4
1.6. Kompanzasyon Sistemleri
5
1.6.2. Dinamik (Tristör Ateşlemeli) Kompanzasyon
Ülkemizde yeni yeni kullanılmaya başlayan kompanzasyon türüdür. Bu sistemler
isteğe göre tristörlü veya triyaklı olmak üzeri 2 çeşittir. Triyaklar 25A i aşmayan monofaze
yükler için kullanılırlar. Tristörler ise aşırı yükleri olan işletmelerde kullanılırlar. A1, A2
ve Gate uçlarına sahiptir.
Dinamik (Tristör Ateşlemeli) Kompanzasyon sisteminin kurulumunda yükün
durumuna göre tristör veya triyak, reaktif güç kontrol rölesi, sigorta ve kondansatör
kullanılır. Reaktif güç kontrol rölesi akım trafosundan aldığı bilgiler doğrultusunda cos φ
değerini hesaplayarak ilgili tristör veya triyakın gate ucuna bir tetikleme voltajı göndererek
tristör veya triyakların çekmesini veya bırakmasını sağlar. Bu sayede kondansatörler
devreye alınıp çıkarılmış olur.
Tristör veya triyaklar milisaniyeler mertebesinde devreye girip çıktıklarından
kondansatörleri devreye alırken tahribata neden olurlar. Bu tahribatı gidermek amacıyla
sıfır geçiş devreleri kullanılır. Bu devre sayesinde gate ucuna bir tetikleme voltajı
geldiğinde A1 de bulunan giriş voltajını sıfır voltta yakalayarak kondansatöre verir. Bu
işlem kondansatörlerin çok uzun zaman bozulmadan çalışmasını sağlar.
6
1.7.1. Tek Tek Kompanzasyon
Bu tür sistemlerde kondansatör grupları doğrudan yük çıkışlarına bağlıdır. Yük ile aynı
anda devreye girip çıkarlar. Çalışmakta olan motorların güç katsayısı ne olursa olsun
katsayı sürekli istenilen değerde kalır. Bu kompanzasyon en etkili ve güvenilir olanıdır.
Çünkü herhangi bir kondansatörün bozulması halinde sadece arızalı kısım devre dışı kalır.
Bu tip kompanzasyonun tek sakıncası tesis masraflarının artmasıdır. Ayrıca aydınlatma
sistemlerinde ve büyük güç çeken motorlarda, besleme hattı uzun olan alıcılarda tek tek
kompanzasyon uygulaması tercih edilmektedir.
Tek tek kompanzasyon temel olarak iki çeşittir.
Aydınlatmada Kompanzasyon
Alternatif Akım Motorlarının Kompanzasyon
7
1.7.1.2. Alternatif Akım Motorlarında Kompanzasyon
Transformatörler ve motorlar düşük güçte veya boşta çalıştıklarında cos Ɵ değerleri
oldukça düşüktür. Bu nedenle gereğinden büyük motor kullanılmamalıdır. Motorlarda
kompanzasyon yaparken kondansatör gücünün motorun boşta çalışma görünür gücünü
geçmemesi gerekir. Geçtiği takdirde motor boşta çalışırken güç katsayısı kapasitif olur.
Motorların çektikleri reaktif güç sabit olduğundan yol verici şalterden sonra kontaktörler
bağlanacak şekilde, her motor için ayrı ayrı kompanzasyon yapılabilir.
8
1.8. Kontaktörlü Reaktif Güç Kompanzasyonu
Reaktif güç, yüke seri ve paralel bağlanan aktif devre elemanları ile üretilmektedir.
Açıklayacak olursak; endüktif yüklerin reaktif güç ihtiyacı, kapasitif yükler bağlanarak
karşılanmış olur. Buna ek olarak, reaktif gücün elektrik hatlarında oluşturduğu olumsuz
etkiler ortadan kaldırılmış, verim artırılmış olur.
Baralar
İletkenler
Şalterler
Akım Trafoları
Ampermetre
Kondansatörler
Sigortalar
Kontaktör
Voltmetre Komütatörü
Voltmetre
Kosinüsfimetre
Reaktif Güç Rölesi
Kablo Pabucu ve Kablo Spirali
Mesnet İzolatörü [3].
9
1.8.2.1. Baralar
Elektrik enerjisinin kontrol edilmesinde kullanılan malzemelerin, birbirleriyle
irtibatını sağlar. Saf elektrolitik bakırdan yapılması gerekmektedir. Baralar, işletme
akımına, gerilimine ve bulunduğu yere göre seçilir. Baraların birbirleriyle bağlantılarına
çok dikkat edilmeli, kesinlikle gevşek olmamalıdır. Dağıtım panolarında 100 amper
üzerinde olan akımlar için pano bağlantıları mutlaka baralar üzerinden yapılmalıdır.
1.8.2.2. İletkenler
Kompanzasyon panosunda yer alan teçhizat ve malzemelerin enerji sistemine
bağlanması için iletken kullanılacaktır. Ölçü aleti ve reaktif güç rölesi için çok telli
kablolar, kondansatörler için en az 2.5 mm^2 kesitinde kablolar tercih edilecektir.
1.8.2.3. Şalterler
Kompanzasyon panolarında devre kesici olarak kullanılırlar. Pano beslemesi
genellikle termik manyetik şalterler üzerinden yapılır. Termik manyetik şalterler, standart
işletme koşullarında devreyi kesmeye ve açmaya; arıza durumunda ise sistemdeki akımı
otomatik olarak kesen mekanik açma kapama elemanıdır.. Termik manyetik şalterler,
termik ve manyetik koruma sağlar.
Termik koruma: Devreyi aşırı yüklere karşı korur. Akımın nominal değerlerin
üzerine çıkmasıyla kontaklardaki ve bimetal üzerindeki sıcaklık artar. Sıcaklığın etkisiyle
bükülen bimetaller, kesici mekanizmasının açılmasını sağlayan tırnağı iterek kesiciyi devre
dışı bırakır.
Manyetik koruma: İki iletkenin birbiriyle ya da toprakla teması halinde çok büyük
kısa devre akımı oluşur. Kısa devre esnasında şalterin üzerinde bulunan manyetik
mekanizmada büyük bir manyetik alan endüklenir. Bu manyetik alanın oluşturduğu
kuvvetle, sabit nüve hareketli nüveyi kendisine çekerek açtırma mekanizmasına hızla
çarptırır ve sistemi anında açmış olur.
10
1.8.2.5. Ampermetre
Bir iletkenden geçen elektrik akımının şiddetini ölçen, ölçü aletlerine ampermetre
denir. Panoda tesis ve üç faz ana akımlarının ölçülmesi için kullanılacaktır. Akım trafosu
ile birlikte kullanılmaktadır. Tesis akımına uygun değerde tespit edilmelidir. Dijital ve
analog tipleri vardır.
1.8.2.6. Kondansatör
Alternatif akım devre elemanlarından olan kondansatör, elektrik yükünü
biriktirmek ve kapasitif reaktans sağlamak amacıyla kullanılan, temelde ince bir yalıtkanla
birbirinden ayrılmış iki iletken levhadan oluşan gereçtir. Kondansatörün kapasite değeri
iletken levhaların büyüklüğüne, levhalar arası mesafeye ve aradaki yalıtkanın türüne
bağlıdır. Doğru akımı geçirmezler.
11
1.8.2.7. Sigortalar
Devreden geçen akımın işletme nominal akımının üstüne çıktığı durumlarda,
alternatif ve doğru akım devrelerinde kullanılan cihazları ve bu cihazlara ait iletkenleri
aşırı akımlardan koruyarak, cihazı ve devrenin zarar görmesini engelleyen elemanlara
sigorta denir. Sigortaların görevi, devre elemanlarının üstünden arzu edilmeyen aşırı
akımın geçmesini önlemektir. Devreye seri bağlanır.
1.8.2.8. Kontaktör
Demir nüve üzerine sarılmış kontaktör bobinine gerilim uygulanmasıyla nüve
elektromıknatıs özelliği kazanmış olur ve karşısındaki paleti hareket ettirir. Bu sayede palet
üzerinde bulunan kontaklar, sabit kontaklarla birleşir veya ayrılır. Yani devre açma
kapama işlemini elektromanyetik olarak yapan elemandır. Örneğin Şekil 2'de pano üzerine
monte edilmiş bir kontaktör görüntüsü bulunmaktadır.
Kondansatör ilk çalışmaya başlarken fazla akım çekeceği için kompanzasyona özel
kontaktörler tercih edilmelidir. Kontaktörün iki kontak tipi olmalıdır. İlk olarak çok kısa
zaman için kondansatör akımı kontaktör dirençlerinden geçecek, daha sonra kontaktörün
normal kontağından geçecektir. Böylece kontaktördeki ilave seri direnç yardımıyla
kondansatörün fazla olan ilk çalışma akımı azaltılmış olacaktır.
Şekil 2. Kontaktör
12
1.8.2.9. Voltmetre Komütatörü
Voltmetre komütatörü genel olarak 3 giriş tek çıkışlı olarak üretilen, tek bir
voltmetre ile seçilen fazlar arası veya faz nötr arası gerilimleri ölçmemizi sağlayan paket
şalterlerdir. Analog veya dijital olan türleri vardır. Günümüz teknolojisinde gerilim
büyüklüğünün yanında, akım, frekans vb. büyüklükleri de ölçen multimetreler
geliştirilmiştir. 0-500 Volt ölçme alanında, 1 veya 1,5 hata sınıfında seçilir.
1.8.2.10. Voltmetre
Elektrik devrelerinde potansiyel farkını ölçmeye yarayan cihazlardır. Devreye
paralel bağlanır. Doğru akım ölçümlerinde DC, alternatif akım ölçümlerinde AC
kademesine alınır ve tahmin edilen voltajın üzerinde bir kademeye getirilir. Ayrıca yüksek
frekanslı gerilim ölçümlerinde, cihazın frekans sınırlarının bu ölçümü yapmaya elverişli
olması gerekmektedir. Aksi takdirde hatalı ölçümler elde edebiliriz.
1.8.2.11. Kosinüsfimetre
Tesisin güç katsayısını ölçmek için kullanılır. Şekil 3'de dijital kosinüsfimetre
görüntüsü bulunmaktadır. Doğru ölçüm yapabilmek için akım bobini uçlarının uygun
polaritede bağlanması gerekmektedir. Kosinüsfimetre, devreye, akım uçları seri gerilim
uçları paralel olacak şekilde bağlanır. Hata durumunda, akım bobini giriş uçlarının
yerlerinin değiştirilmesi yeterlidir.
Şekil 3. Kosinüsfimetre
13
1.8.2.12. Reaktif Güç Kontrol Rölesi
Temel olarak ekran, karşılaştırma bölümü ve çıkış röle devrelerinden oluşan,
ayarlanan güç katsayısına ulaşmak için kondansatörleri devreye alıp çıkarma işlemi yapan
elektronik cihazdır. Sistemdeki gerilim ile çekilen akım arasındaki faz farkını tespit ederek,
çıkış röle grubu ile kondansatör gruplarını devreye alıp çıkarır. Çalışma ilkesi; ölçme ve
karşılaştırma, anahtarlama, aşırı ve düşük gerilim koruması, faz açısı ölçme ve yön
belirleme prensiplerine dayanmaktadır. Örneğin Şekil 4'de dijital bir reaktif güç kontrol
rölesi bulunmaktadır.
14
1.9. Yöntem
Kontaktörlü reaktif güç kompanzasyonu yaparken izleyeceğimiz adımlar:
(VAr) (8)
15
1.9.2. Kondansatör Tayini
İlk adımda seçilen kondansatör değerinin, sonraki adımlarda seçilen
kondansatörlerin değerlerinden küçük olmasına dikkat edilmelidir.
Akım trafolarının hatasız çalışması için etiket değerlerinde yazan akımın 0.1 katı
ile 1.2 katı arasında akım geçmesi istenmektedir.
Akım trafosu her zaman kondansatörlerden önce ve işletmenin ilk girişine, aynı
zamanda rölenin 1 ve 2 numaralı uçlarına bağlanacaktır. Rölenin 4 ve 5 numaralı
uçlarına, akım trafosunun bağlı olmadığı diğer iki faz bağlanmalıdır.
16
2. TEORİK ALTYAPI
(10)
F:50 Hz
olur. (11)
kVar veya
kVar (12)
kVar (13)
17
Yıldız (*) bağlamada;
kVar (14)
, gerilimi
Her iki durumda da kapasitif reaktif gücün eşit olduğu kabul edilirse;
Bir tüketicinin reaktif güç ihtiyacını belirlemek için öncelikle bu tüketicinin şebekeden
çektiği görünür gücün, buna ait katsayısının ve güç katsayısının çıkarılması
istenen değerinin bilinmesi gerekir. Güç katsayısının istenilen değere
çıkartmak için gerekli olan kondansatör gücünü belirlemek için iki yol vardır.
İlk yolda; güç katsayısı iken çekilmekte aktif gücü sabit tutulur ve bu
duruma göre görünür güç gibi bir değere düşer. (
(16)
olur. (17)
18
2.3. Bir Tesise Ait Güç Değerinin Tespiti
Bir tüketicinin kompanzasyon gücünü belirleyebilmek için tesise ait görünür, aktif ve
reaktif güçlerinden herhangi ikisinin veya bunlardan biriyle güç katsayısı bilinmelidir. Bu
işlemi yaparken tesis için iki farklı durum göz önünde bulundurulur.
Proje aşamasındaki tesise ait nominal değerler ve normal güç katsayısı bilinmektedir.
Güç katsayısının tarife kurallarına göre hangi değere getirileceği kararlaştırılıp,
kompanzasyon gücü bulunabilir.
a) Tesisin hat akımı ve hat gerilimi ölçülerek görünür gücü hesaplanır. Aktif ve reaktif
güç için güç katsayısı bilinmelidir. bilinir ise;
(20)
(21)
(22)
(23)
ile hesaplanır.
19
3.TASARIM
Panonun üst kısmına ise reaktif röle ve multimetre yerleştirilmiştir. Böylece sistem
hem düzenlenebilmekte hem de sonuçlar anlık olarak ölçü aletleri üzerinden
izlenebilmektedir.
20
3.1.2. Pano Dış Genel Görünüm Elemanları
21
3.1.2.2. Multimetre
Şekil 7. Multimetre
22
3.2. Pano İç Tasarımı
Malzeme grupları sistemin işleyişine göre ve benzer renk kablolar ile donatılmıştır.
Sistem en kolay kullanım için dizayn edilmiştir. Geliştirilebilir olması için pano içinde bir
miktar alan bırakılmıştır.
Pano yukarıdan aşağıya; akım trafoları, sigortalar, röleler ve ana sigorta, kondansatör
grubundan oluşmaktadır. Malzemelere ilişkin kullanım değerleri üzerindeki etiketlerde
bulunmaktadır.
23
4. SONUÇ
"Reaktif Güç Kompanzasyonu” adı altında yaptığımız tasarım, reaktif güç katsayısının
düzeltilmesi uygulaması panosunu kullanacak kişilere, konu hakkında detaylı bilgilere ve
pratiğe sahip olma imkanı vermektedir.
24
5. YORUMLAR VE DEĞERLENDİRME
Projede yer alan kişilerin görev ve sorumluluk alanları aşağıda ki Tablo 3'de
verilmiştir.
Proje Ekibi
Araştırma Tasarım Uygulama Araştırma Tasarım Uygulama
Emre ER X X X X X
Yüksel X X X X X
SEMİZ
Özkan X X X X X
KAHRAMAN
25
KAYNAKÇA
[2]. M. Köksel, Reaktif Güç Kompanzasyonu, İstanbul: Birsen Yayınevi, 204s, 2000.
26
BAŞARI ÖLÇÜTLERİ, STANDARTLAR VE KISITLAR
Projemizin ilk taslak halinden, gerçekleştirilebilir ve sürdürülebilir bir konuma gelme
aşamaları boyunca dikkat edilmesi gereken başarı ölçütleri, standartlar ve kısıtlar formu
doldurularak sunulmuştur. Form EK-2 adıyla ekler kısmında bulunmaktadır.
ARAŞTIRMA OLANAKLARI
Projemizin tasarım aşamasında; proje grubunun kendi çalışmalarına ek olarak, EMO
dokümanlarından, bölümümüz öğretim üyelerinin ve farklı üniversite fakülte öğretim
üyelerinin konuya ilişkin yayınlarından yararlanılacaktır. Projenin fiziksel tasarımı
konusunda ise; bu alanda iş yapmakta olan mühendis ve şirketlerle fikir alış verişi
yapılacaktır.
27
EKLER
IEEE üyeleri olarak bizler bütün dünya üzerinde teknolojilerimizin hayat standartlarını
etkilemesindeki önemin farkındayız. Mesleğimize karşı şahsi sorumluluğumuzu kabul ederek,
hizmet ettiğimiz toplumlara ve üyelerine en yüksek etik ve mesleki davranışta bulunmayı söz
verdiğimizi ve aşağıdaki etik kuralları kabul ettiğimizi ifade ederiz.
1. Kamu güvenliği, sağlığı ve refahı ile uyumlu kararlar vermenin sorumluluğunu kabul
etmek ve kamu veya çevreyi tehdit edebilecek faktörleri derhal açıklamak;
2. Mümkün olabilecek çıkar çatışması, ister gerçekten var olması isterse sadece algı olması,
durumlarından kaçınmak. Çıkar çatışması olması durumunda, etkilenen taraflara
durumu bildirmek;
6. Teknik yeterliliklerimizi sürdürmek ve geliştirmek, yeterli eğitim veya tecrübe olması veya
işin zorluk sınırları ifade edilmesi durumunda ancak başkaları için teknolojik
sorumlulukları üstlenmek;
8. Bütün kişilere adilane davranmak; ırk, din, cinsiyet, yaş, milliyet, cinsi tercih, cinsiyet
kimliği, veya cinsiyet ifadesi üzerinden ayırımcılık yapma durumuna girişmemek;
Meslektaşlara
9. Yanlış veyayardımcı
kötü amaçlı eylemler mesleki yardımcı
sonucu kimsenin yaralanması, mülklerinin zarar
görmesi, itibarlarının veya istihdamlarının zedelenmesi durumlarının oluşmasından
kaçınmak;
28
IEEE Code of Ethics
We, the members of the IEEE, in recognition of the importance of our technologies in
affecting the quality of life throughout the world, and in accepting a personal obligation to our
profession, its members and the communities we serve, do hereby commit ourselves to the
highest ethical and professional
conduct and agree:
1. to accept responsibility in making engineering decisions consistent with the safety, health
and welfare of the public, and to disclose promptly factors that might endanger the public
or the environment;
2. to avoid real or perceived conflicts of interest whenever possible, and to
disclose them to affected parties when they do exist;
3. to be honest and realistic in stating claims or estimates based on available data;
4. to reject bribery in all its forms;
ieee‐ies.org/resources/media/about/history/ieee_codeofethics.pdf
29
Mühendisler İçin Etik Kuralları
Code of Ethics for Engineers
Bir kitap:
What Every Engineer Should Know about Ethics
Yazar: Kenneth K. Humphreys
CRC Press
30
EK 2. Disiplinler Arası Çalışma
31
EK 3. Başarı Ölçütleri, Standartlar ve Kısıtlar Formu
32
EK 4. Maliyet Tablosu
Projemizin yapım aşamasında kullandığımız malzemeler, fiyatları ve toplam
maliyet aşağıdaki Tablo 4'de verilmiştir.
33
EK 5. Çalışma Takvimi
Bitirme projesinin durumu ve tarihlere ilişkin olan çalışma takvimi tablo 5'de
verilmiştir.
34
ÖZGEÇMİŞ
Emre ER 11 Mart 1991'de Tokat Niksar'da doğdu. İlköğreniminin ilk 5 yılını 1997-
2002 yıllarında Büyük Ata İlköğretim okulunda, son 3 yılını 2002-2005 yıllarında Niksar
İlköğretim okulunda yaptı. Lise öğrenimini 2005-2009 yılları arasında Bahçelievler
Anadolu Lisesi İstanbul'da yaptı. 2009 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi, Elektrik
Elektronik Mühendisliği Bölümü'nde Lisans Programı'na başladı.
35