2013 MANTIK VİZE SORULARI - ALFABETİK SIRALI

1--Aristoteles, mantık ifadesi yerine aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmıştır?

a. Logic

b. Logos

*** c. Analitik

d. Organon

e. Düşünce

2--Aşağıdaki filozoflardan hangisi kategorileri mantık değil, metafizik içinde ele alınması gerektiğini
ifade etmiştir?

a. Kindi

**** b. İbn Sina

c. Gazali

d. Aristoteles

e. Farabi

3---Aşağıdaki filozoflardan hangisi “Muallim-i Evvel” olarak meşhur olmuştur?

a.Farabi

b.Zenon

c.İbni Sina

***d.Aristotales

e.Sokrates

4---Aşağıdaki katagorilerden hangisi stoacıların üzerinde durduğu kategorilerden biri değildir?

***a. Nicelik

b. Nitelik

c. Asıl neden

d. Durumlar arası ilişki

e. Durum
5--Aşağıdaki kavramlardan hangileri iltizami delalete örnek verilebilir?

a. İnsan-insan

b. Ev-duvar

c. Taş-ağaç

*** d. Tavan-duvar

e. Televizyon-otomobil

6---Aşağıdaki kavramlardan hangisi edilgi kategorisini ifade eder?

a. Sağlıklı

***b. Kesilmek

c. Büyük

d. Sakarya

e. Beslemek

7—Aşağıdaki kavramlardan hangisi görelidir (veya değil)?

a.Baba-oğul

b.Zayıf-şişman

c.Büyük-küçük

d.Efendi-köle

***e.Çalışkan-güçlü

8---Aşağıdaki kavramlardan hangisi Hellenistik felsefede “mantık” kavramının karşılığı olarak

kullanılmıştır?

a. Kategori

*** b. Logos

c. Filosofia

d. Hikmet

e. Canlı
9---Aşağıdaki kavramlardan hangisi kolektif kavramdır?

a. Milletvekili

*** b. Meclis

c. İnsan

d. Asker

e. İşçi

10--Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in eserlerinden değildir?

a. Kategoriler

b. Topika

c. Retorik

d. Poetika

*** e. İsagoci

11---Aşağıdakilerden hangisi Aristotales’in eserlerindendir?

a.Medinetü-l Fadıla

b.Timaios

c.Devlet

d.Ktarylos

***e.Peri Hermeneias

12--Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in mantıkla ilgili eseridir?

a. Nikhomasa Etik

b. Metafizik

*** c. II. Analitikler

d. Kıstasu’l-Mustakim

e. Tehzip
13—Aşağıdakilerden hangisi beş tümelden biri değildir?

a.Cins

***b.İsagoci

c.İlinti

d.Hassa

e.Ayrım

14---Aşağıdakilerden hangisi beş tümele göre tanım çeşitlerinden biri değildir?

a. Tam özsel tanım

b. Tam ilintisel tanım

c. Eksik özsel tanım

*** d. Tam analitik tanım

e. Eksik ilintisel tanım

15----Aşağıdakilerden hangisi bölmenin çeşitlerinden biridir?

a. Yapay bölme

b. Tikelin tümele bölünmesi

c. Tümelin tümele bölünmesi

d. Doğal bölme

***e. Bir bütünün kendisini oluşturan elemanlarına bölünmesi

16--Aşağıdakilerden hangisi bölmenin şartlarından değildir?

a. Bölünen terim bölümlerden daha genel olmalıdır.

b. Bölünen terimler birbirlerine döndürülememelidir.

*** c. Bölme sınıflandırmaya eşit olarak ele alınmalıdır.

d. Bölme tam olmalıdır.

e. Bölümler, bölünenin aynı veya ona aykırı olmamalıdır.

17--Aşağıdakilerden hangisi bölmenin tanımıdır?

*** a. Bölme, bir terimin içine aldığı fertleri ortak niteliklerine göre bir ayrıma tabi tutmaktır.

b. Bölme, varlıkları yapay ve doğal olarak ayrıma tabi tutmaktır.

c. Bölme, bir olgunun temel niteliklerini zikretmektir.

d. Bölme, nesnelerin temel niteliklerine bakmaksızın sınıflandırmalar yapmaktır.

e. Bölme, nesneleri kolayımıza geldiği gibi sınıflamaya tabi tutmaktır.

18--Aşağıdakilerden hangisi cins yönünden tanımda oluşan hatalardan biri değildir?

a. Cins yerine zati olmayan ayrılmaz niteliklerin alınması

b. Cinsin yerine heyulanın alınması

c. Cinsin yerine maddenin alınması

d. Cinsin yerine ayırımın alınması

***e. Cinsin yerine zati olan ayrılmazların alınması

19--Aşağıdakilerden hangisi “cinslerin cinsi” nin tanımıdır?

a. Altında türlerin yer almadığı cinstir.

b. Cins ile türün aynı şey olmasıdır.

**c. Kendisinden daha geneli bulunmayan cinstir.

d. Üstünde türlerin yer almadığı cinstir.

e. Kendisinden daha özeli bulunmayan cinstir.

20--Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

a. Kavram, deklaratif bir sözdür.

b. Kavram, beş duyu ile algılanan nesnelere verilen addır.

c. Kavram, hüküm ifade eder.

*** d. Kavram doğruluk ve yanlışlık ifade etmez.

e. Kavram, dil ile ifade edilen sözdür

21---Aşağıdakilerden hangisi Gazali’nin mantık eserlerinden birisidir?

*** a. Mihakkun-nazar

b. el-Munkız

c. Tehafutü’l-felasife

d. İhyâu Ulumi’d-din

e. el-Mustasfa

22---Aşağıdakilerden hangisi iltizami delalete örnek verilebilir?

a.İnsan-İnsan

***b.Tavan-duvar

c.Taş-Ağaç

d.Ev-Duvar

e.Televizyon-otomobil

23---Aşağıdakilerden hangisi “insan” teriminin uzak ayrımı değildir?

a. Gülen

b. Yürüyen

*** c. Düşünen

d. Yaşlanan

e. Büyüyen

24---Aşağıdakilerden hangisi insanın hassası değildir?

a. İki ayaklı olması

b. Gülme özelliğinin olması

***c. Düşünebilmesi

d. Doktor olması

e. Yaşlanınca saçlarının ağarması

25--Aşağıdakilerden hangisi kavramın tanımıdır?

a. Kavram, iki şey arasındaki benzerliğin ifadesidir.

*** b. Kavram, bir objenin zihindeki tasavvurudur.

c. Kavram, bir olgunun zihindeki tasavvurunun dile dökülmesidir.

d. Kavram, bilinenlerden bilinmeyenlere ulaşmak demektir.

e. Kavram, herhangi bir nesnenin zihindeki hayalidir.

26---Aşağıdakilerden hangisi lafzi tanımı göstermektedir?

**a. Sözcüğün açıklanmasının yapıldığı tanım şeklidir.

b. Bir şeyin uzak cinsi ile ilintisinden yapılan tanımdır.

c. Bir şeyin uzak cinsi ile yakın ayrımından yapılan tanımdır.

d. Bir şeyin hakikatini değil, onun biçimsel şeklini tanımlayan tanımdır.

e. Bir şeyin yakın cinsi ile yakın ayrımından yapılan tanımdır.

27--Aşağıdakilerden hangisi mantığı sistemleştirmiştir?

a. Sokrates

b. Protogoras

c. Zenon

d. Stoacılar

*** e. Aristoteles

28---Aşağıdakilerden hangisi mantığın amacıdır?

a. Tutarsız da olsa bazı bilgileri kabul etmek

b. Felsefenin diğer ilimler arasındaki önemini artırmak

c. Her düşünceyi benimsettirmek

d. Kanıtlanmamış bilgiyi kabul etmek

*** e. Doğru düşünmeyi sağlamak

29—Aşağıdakilerden hangisi mantığın amaçlarından biri değildir?

a.Mantık tanım ve ,kıyasın doğru olanını yanlış olanından ayırt etmeyi amaçlar.

b.Mantık akıl yürütme yollarını açıklamayı amaçlar.

c.Mantık kişiyi düşünürken yanlışa düşmekten alıkoymayı amaçlar.

***d.Mantığın amacı kişinin felsefi nosyonunu arttırmaktır.

e.Mantık akli şeyleri hisse dayanan şeylerden ve inanç alanında(itikat) burhanı şüpheden ayırt
etmeyi amaçlar.

30---Aşağıdakilerden hangisi mantığın faydalarından değildir?

a. Mantık, kişinin tasavvur ve tasdikte doğru hüküm vermesini sağlar.

b. Mantık, doğru/geçerli bilgiyi yanlış bilgiden ayırmaktır.

c. Mantık, kesinlik ifade eden bilgileri kesinlik ifade etmeyen bilgilerden ayırır.

*** d. Mantık, düşünsel bulanıklığın oluşmasında katkıda bulunur.

e. Mantık, duyuların yanıltmalarına karşı insana aklın güvenilirliğini gösterir.

31—Aşağıdakilerden hangisi mantığın faydalarından değildir?

a.Tutralı olmak

b.Sistemli olmak

c.Konuları bölerek çalışmak

****d.Konuyu bölmeden bütün olarak kavramaya çalışmak

e.Sağlıklı iletişim kurmak

32----Aşağıdakilerden hangisi mantığın konuları arasında yer almaz?

a. I Analitikler

b. Retorik

*** c. Sanat

d. Topikler

e. Cedel
33--Aşağıdakilerden hangisi mantığın önemi ile ilgilidir?

a. Mantık sosyal ilimlerle ilgilenmez.

b. Mantık hukuk uygulamalarında önemsizdir.

**** c. Mantık bir alet ilmi değildir.

d. Mantığın düşünme etkinliğimizde herhangi bir etkisi yoktur.

???????? e. Hayatımızın hiçbir alanından mantığın faydalarını görmek mümkün değildir.

34--Aşağıdaki tanımlardan hangisi mantığın tanımı değildir?

a. Mantık, mantıklı düşünmenin kural ve yasalarını ortaya koyan bir bilimdir.

*** b. Mantık, insan ilişkilerini düzenleyen bir bilimdir.

c. Mantık, bilinenden bilinmeyene ulaştıran bir bilimdir.

d. Mantık, zihni hatadan koruyan bir fen, bir bilimdir.

e. Mantık, doğru düşünme kurallarının ve biçimlerinin bilgisidir.

35—Aşağıdakilerden hangisi “mantığın uygulama “ alanlarından biridir?

a.Hayali alan

***b.Teorik alan

c.Spor alanı

d.Mitolojik alan

e.Sanat alanı

36—Aşağıdakilerden hangisi mantık ilkelerinden değildir?

a.Çelişmezlik ilkesi

b.Üçüncü halin imkansızlığı prensibi

c.Yeter-sebep prensibi

d.Özdeşlik prensibi

????????e.Eşitlik prensibi
37---Aşağıdakilerden hangisi özdeşlik ilkesini sembolize eder?

a.A ya B’dir ya da B değildir.

b.A, A olmayan değildir.

????????c.A, A’dır.

d.A olmayan B olmayandır.

e.A , B değildir.

38----Aşağıdakilerden hangisi sınıflamanın çeşitlerinden biridir?

***a. Doğal sınıflama

b. Uyarıcı sınıflama

c. Rasyonel sınıflama

d. Kayıtlı sınıflama

e. Tasviri sınıflama

39---Aşağıdakilerden hangisi soyut kavramdır?

***a.Yiğitlik

b.Siyah

c.Cesur

d.Kitap

e.Ahmet

40--Aşağıdakilerden hangisi tam özsel tanımı göstermektedir?

a. Bir şeyin uzak cinsi ile ilintisinden yapılan tanımdır.

b. Tasviri tanımdır.

c. Bir şeyin hakikatini değil, onun biçimsel şeklini tanımlayan tanımdır.

*** d. Bir şeyin yakın cinsi ile yakın ayrımından yapılan tanımdır.

e. Sözcüğün açıklanmasının yapıldığı tanım şeklidir.

41--Aşağıdakilerden hangisi tanım için söylenebilir?

a. Öncüllerden oluşan hükümdür.

b. İki şeyin birbiriyle mukayesesidir.

c. Soranın nefsinde nesnenin ne olmadığını tasavvur ettirmekten ibarettir.

d. Bir şeyin zihindeki hayalidir.

**** e. Nesnenin mahiyetini ifade eden bir sözdür

42--Aşağıdakilerden hangisi tanımın şartlarından değildir?

a. Tanım tam olmalıdır.

b. Tanımda kısır döngü olmamalıdır.

c. Tanım tanımlanan şeyden daha kapalı sözcüklerle yapılmamalıdır.

** d. Tanım yaparken özsel niteliklere dikkat edilmemelidir.

e. Tanım döndürülebilmelidir.

43--Aşağıdakilerden hangisi tanımlanabilir?

a. Cevher

b. Aşk

c. Zaman

d. Kırmızı

****e. Canlı

44--Aşağıdakilerden hangisi tanımlanabilir?

a. Duygular

***b. Somut kavramlar

c. Fertler

d. Duyu verileri

e. En genel kavramlar
45---Aşağıdakilerden hangisi tanımlanamazlardandır?

*** a. Sakarya

b. Kitap

c. Öğrenci

d. İlim

e. İnsan

46--Aşağıdakilerden hangisi “tasavvur”un tanımıdır?

a. Tasavvur, yaşantı ilmidir.

*** b. Tasavvur, bir şeyin zihindeki karşılığıdır.

c. Tasavvur, bir şeyi hayal etmektir.

d. Tasavvur, bir şeyi dil ile ifade etmektir.

e. Tasavvur, iki terimi bir birine yaklaştırarak veya uzaklaştırarak onaylamaktır.

47-Aşağıdakilerden hangisi tasdikat ile ilgili değildir?

a. Burhan

b. Kıyas

c. Safsata

***d. İsagoci

e. Hitabet-

48---Aşağıdakilerden hangisi “tasdik”in tanımıdır?

a. Tasdik, herhangi bir konuda yalan söylememektir.

b. Tasdik, bir şeyin zihindeki karşılığıdır.

*** c. Tasdik, iki terimi bir birine yaklaştırarak veya uzaklaştırarak onaylamaktır.

d. Tasdik, doğru olan şeyi onaylamaktır.

e. Tasdik, yanlış olan şeyi onaylamaktır

49---Aşağıdakilerden hangisi tümel kavramdır?

****a. Canlı

b. Sakarya

c. Şu insan

d. Bu ağaç

e. Ahmet

50--Aşağıdakilerden hangisi “türlerin türü” için söylenebilir?

Bir cevap seçin.

a. Türlerin bir kısmına ait olan özelliktir.

b. Cinsin altında yer alan kavramdır.

**** c. Kendisinden daha özeli bulunmayan özseldir.

d. En genel kavramdır.

e. Nesnelerde geçici olarak bulunan özelliktir.

51---Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a.Mantık zihni yanlışlara düşmekten koruyan bir ilimdir.

b.Mantık bilinen şeyleri bilinmeyenlerden ayırmak ve zihni yanlışlara düşme ihtimalinden korumaktır.

c.Mantık bilgi peşinde koşan kişiyue tasavvur tasdikte doğruyu yanlıştan ayırt etmeyi sağlayan bir
ilimdir.

--------------d.Mantık retoriği hedefleyen bir ilimdir.

e.Mantık,zihnin doğruluğu apaçık olan bilgilerden bilinmeyenlere nasıl ulaşacağını öğreten bir ilimdir.

52--Aşağıdakilerden hangisi yeter-sebep prensibinin altından yer alır?

a. Özdeşlik

***b. Amaçlılık

c. Benzerlik

d. Çelişmezlik

e. Eşitlik
53---Aşağıdakilerden hangisi zihnin tanımlamada çok zorlandığı yerlerden biri değildir?

***a. Türü belirlemek

b. Ayrımın, türü ayakta tutan (mukavim) ve cinsi de bölen bir şey olması

c. Bütün ayırımların özsel olması

d. Hiçbir özsel ayırım dışarıda kalmayacak şekilde bütün özsel ayırımları almak

e. Yakın cinsi almak

54---Aşağıdakilerden hangisinde mantık ifadesi “ilim” ifade etmektedir?

a. Söylediklerin akla, mantığa sığmıyor.

b. Söylediklerin hiç de mantıklı değil!

c. Lütfen! Söylediklerin mantıklı olsun biraz.

d. Biraz mantıklı olur musun lütfen!

*** e. Mantık bilmeyenin ilmine güvenilmez.

55-- Aşağıdakilerden hangisinin mantığın uygulama alanlarından olan “felsefi alanla” ilgisi
bulunmaktadır?

a. Dini önermelerin tahlili

*** b. Felsefi bir takım teorilerin kurulması

c. Fıkıh usulüne etkisi

d. Hadis usulüne etkisi

e. Sosyoloji ve psikolojinin temel problemlerini çözümler bulma

56---İnsan gülücü cisimdir” tanımındaki “cisim” ifadesi “insan”ın nesidir?

a. Yakın cinsi

b. Hassası

c. Uzak ayrımı

-----------------d. Uzak cinsi

e. Ayrımı
57--“İnsan okuma kabiliyeti olan canlıdır” tanımındaki “okuma kabiliyeti” ifadesi “insan”ın nesidir?

a. Uzak cinsi

*** b. Hassası

c. İlintisi

d. Yakın ayrımı

e. Uzak ayrımı

58--İnsan uyuyan bir canlıdır” tanımındaki “uyuyan” ifadesi “insan”ın nesidir?

a. Cinsi

b. Araz-ı hassı

c. Hassası

d. Yakın ayrımı

***e. İlintisi

59---“İnsan yazma kabiliyeti olan cisimdir” tanımındaki “yazma kabiliyeti olan” ifadesi insan’ın
nesidir?

a. Cinsi

b. Yakın ayrımı

c. Uzak ayrımı

d. İlintisi

** e. Hassası

60--Kur’an’dan örnekler getirerek mantığı İslam dünyasında meşrulaştıran mantıkçı

aşağıdakilerden hangisidir?

????a. Farabi

b. Kindi

c. İbn Rüşd

d. İbn Sina

*** e. Gazali
61---Metot konusunu ilk önce mantık konusuna ekleyen filozof aşağıdakilerden hangisidir?

a.Bacon

b.Descartes

****c.Petrus Ramus

d.Aquino’lu Thomas

e.Albertus Mangus

62—Sembolik mantığı ilk defa ortaya koyma çabasında olan ve bir takım çalışmalar yapan filozof
aşağıdakilerden hangisidir?

a.Bacon

***b.Leibniz

c.Descartes

d.Boole

e.De Morgan