PROIZVODNJA

Funkcije u poslovnom
sistemu

preduzeće

Komercijala IR Proizvodnja Računovodstvo Finansije Kadrovi

 KARNEGI

Kada bih morao da izgubim svoje

fabrike ili svoju organizaciju, ne bih
oklevao da žrtvujem fabrike, koje bih
mogao ponovo izgraditi, dok u jednoj
generaciji ne bih mogao obnoviti svoju
organizaciju, to jest dobro izabran i
dobro formiran kolektiv u kome je svaki
član na mestu na kome je najkorisniji.
 Proizvodna funkcija
• Definicija upravljanja proizvodnjom
• Istorijat upravljanja proizvodnjom
• Proizvodna funkcija
• Proizvodnja kao proizvodni sistem
• Odluke o proizvodnji
• Proizvodjači roba i usluga
 Definicija upravljanja
proizvodnjom
Upravljanje proizvodnjom u najširem smislu bavi
se proizvodnjom dobara, odnosno roba i usluga,
pa se ono može posmatrati kao aktivnost, a
rezultat te aktivnosti je proizvod, odnosno roba.

Pod proizvodom ubuduće ćemo podrazumevati i

robu i uslugu.
Definicija upravljanja proizvodnjom
Proizvodnja je svrsishodna društvena delatnost u
kojoj se odredjeni skup materijalnih elemenata i
raznih vidova energije transformiše u odredjena
materijalna dobra koja zadovoljavaju odredjene
društvene potrebe.
Definicija upravljanja proizvodnjom
1. Menadžeri su odgovorni za proizvodnju
potrebnih roba ili usluga u organizacijama.

2. Menadžeri proizvodnje donose odluke koje se

odnose na funkciju proizvodnje i korišćenje
transformacijskih sistema

3. Upravljanje proizvodnjom predstavlja proces

donošenja odluka o funkciji proizvodnje
Definicija upravljanja proizvodnjom
U ovoj definiciji postoje tri tačke koje treba
naglasiti:

1. Funkcija proizvodnje
2. Sistem
3. Odluke
 Definicija upravljanja proizvodnjom
Funkcija proizvodnje
1. Funkcija proizvodnje
U funkcionalnom smislu, proizvodnja
predstavlja uredjen skup parova ( X i Y) koji
omogućuju realizaciju proizvoda (Y) na osnovu
skupa ulaznih veličina (X). Ovako shvaćenu
proizvodnju karakteriše proizvodni ciklus koji
predstavlja vreme transformacije X u Y.
 zadatak proizvodnje
Osnovni zadatak proizvodnje kao funkcionalne
celine jeste da omogući realizaciju odredjene
vrste proizvoda u odredjenim vremenskim
periodima sa odgovarajućim kvalitetom uz
minimum uloženog živog i opredmećenog rada.
 Definicija upravljanja proizvodnjom
Sistem
2. Sistem.
Navedena definicija se odnosi na transformacijske
sisteme koji se bave proizvodnjom roba i usluga.

Samo sistemski pristup omogućava sagledavanje

transformacijskog procesa kao i vezu.
 Definicija upravljanja proizvodnjom
Odluke
3. Odluke.
Donošenje odluka je važan element UP. Ovaj proces
osigurava osnovu za podelu proizvodnje na delove koji se
zasnivaju na glavnim tipovima odlučivanja.
Tako imamo odgovornost za donošenje odluka u UP za:
a) kvalitet
b) proces
c) kapacitet
d) zalihe
e) radnu snagu
 Istorijat upravljanja
proizvodnjom (UP)
UP postoji vrlo dugo, odnosno od kada su ljudi
počeli da proizvode dobra i usluge. No, iako se UP može
posmatrati još iz perioda drevnih civilizacija mi ćemo se
usredsrediti na poslednjih dvesta godina.

U tom smislu istorijat UP posmatraćemo ne hronološkim

redom već prema glavnim doprinosima ili tendencijama
na tom području tako da govorimo o sedam glavnih
područja koja su imala doprinos
na UP.
 Područja upravljanja
proizvodnjom
1. Podela rada
2. Standardizacija delova
3. Industrijska revolucija
4. Naučni studij rada
5. Medjuljudski odnosi
6. Modeli odlučivanja
7. Računari
 Podela rada
Rezultira većom proizvodnošću i tačnošću
pomoću specijalizacije.
a) 400g p.n.e. Platon-Republika, (govori o
čoveku čiji je posao sveden na tako
ograničen zadatak da se mora isticati u
njemu ( šivač cipela)
b) Stari Grci (radnici specijalizovani za oštrenje
dleta).
 Podela rada
Adam Smit – prvi ekonomista koji govori o podeli
rada u delu Bogatstvo naroda 1776. uočio je da
specijalizacija rada povećava output iz tri razloga:
1) povećanje spretnosti izvršioca
2) Izbegavanje gubitka vremena zbog menjanja posla
3) dodavanje orudja i mašina
 Standardizacija delova
omogućava lakšu zamenu delova.
a) Venecija (kormila ratnih brodova)
b) 1913. H. Ford uveo pokretnu traku
za montažu automobila
 Industrijska revolucija
zamena ljudske snage, snagom mašine
- 1764 James Wat, Parna mašina
- benzinski motori
- masovna proizvodnja
 Naučni studij rada
nastoji da otkrije najbolji način koristeći sledeće
naučne principe:
1. posmatranje sadašnjeg metoda rada-MTO
(metod trenutnog opažanja)
2. razvoj novog metoda pomoću naučnog
merenja i analize
3. obuku radnika prema novoj ideji
4. stalnu povratnu vezu u upravljanju procesom
rada.
 Medjuljudski odnosi
Elton Majo i drugi u Western Electrich
Harthornove Studije. Pokret za ljudske odnose
istakao je središnje značenje motivacije i ljudskog
elementa u oblikovanju rada.
Harthornove studije su pokazale da je motivacija
radnika, zajedno sa fizičkom i tehničkom radnom
okolinom glavni element u povećanju
produktivnosti.
 Modeli odlučivanja
koriste se za predstavljanje proizvodnog sistema
pomoću matematičkog modela.
 Računarii za UP
koriste se za upravljanje:
1. zalihama
2. terminiranje proizvodnje
3. kontrolu kvaliteta
4. sistemom praćenja troškova
5. računarom podržanu proizvodnju
6. Computer asisted design – CAD
7. RPO – računarom podržano oblikovanje
 Rezime područja
Svaki od sedam navedenih područja imao je
značajan doprinos za UP, gde su i danas u velikoj
meri prisutni ali u modifikovanoj formi.
 Industrijska proizvodnja
Na čelu Fabrika je direktor-menadžer koji je
odgovoran za poslovanje iste. Uz njega,
odgovornost snose i ostali menadžeri koji se
nalaze na mestima za:
1. Kontrolu proizvodnje
2. Kvalitet
3. Nadzor na proizvodnim linijama i dr.
 Industrijska proizvodnja

Ako bi smo išli korak dalje, mogli bi smo govoriti

o menadžerima na korporacijskom nivou sve do
mesta potpredsednika za proizvodnju, ili ako
bismo išli na nivo odeljenja pogona mogli bismo
govoriti o menadžerima tog nivoa.
 Uslužna porizvodnja
Primeri menadžera uslužnih delatnosti su
menadžeri proizvodnje zaposleni u:
1. Hotelima
2. Restoranima
3. Avio-kompanijama
4. Bankama
5. Trgovinama na malo i sl.
 Uslužna porizvodnja
U svakoj od ovih organizacija, menadžeri
proizvodnje odgovorni su za ponude usluga,
slično kao i njihove kolege u industrijskoj
proizvodnji koji izraduju robe.
 Sličnosti industrijske i uslužne
proizvodnje
Površno gledano, moglo bi se učiniti da
industrijska proizvodnja ima vrlo malo
zajedničkog sa uslužnom.

Medjutim, zajednička karakteristika tih

proizvodnji jeste transformacijski proces.
 Sličnosti industrijske i uslužne
proizvodnje
Industrijska proizvodnja:
Inputi: Outputi:
Sirovine materijalna dobra
Energija gotovi proizvodi
Materijal
Rad
Kapital
 Sličnosti industrijske i uslužne
proizvodnje
Uslužna proizvodnja:
Inputi: Outputi:
Sirovine usluge
Energija
Rad
Kapital
 Osnovni zadatak menadžera
u proizvodnji jeste upravljanje transformacijskim
procesom na efikasan i efektivan način.

U ekonomiji SAD, došlo je do ogromnih

promena tako da je oko 80% američkih
radnika zaposleno u uslužnim delatnostima.
 PROIZVODNA FUNKCIJA

funkcionalno

metodološko
područja poslovnog
upravljanja:
industrijsko

integracijsko
područje.
 PROIZVODNA FUNKCIJA

• marketing
• upravljanje proizvodnjom
1. • finansije
Funkcionalno • kadrovi
• računovodstvo
• logistika i dr.
 PROIZVODNA FUNKCIJA

• kvantitativne analize
• poslovno pravo
2. • sistemski pristupi
Metodološko • načela opšteg menadžmenta
• organizaciono ponašanje
• ekonomija
 PROIZVODNA FUNKCIJA

• Bankarstvo
• osiguranje
3.
• industrijska proizvodnja
Industrijsko
• transport
• maloprodaja
 PROIZVODNA FUNKCIJA

4. •poslovanje i društvo
Integracijsko
područje •politika korporacije
 PROIZVODNA FUNKCIJA
Funkcionalna područja su usmerena na odgovornost ili
donošenje odluka u okviru svoje oblasti.
Tako je npr. marketing funkcija odgovorna za kreiranje
potražnje i generisanje prihoda od prodaje,
dok je proizvodna funkcija odgovorna za stvaranje
ponude roba i usluga.
Navedena i ostala funkcionalna područja, moraju biti
medjusobno sinhronizovana u donošenju odluka.
 PROIZVODNJA KAO PROIZVODNI
SISTEM
Već smo rekli da UP predstavlja upravljanje
procesom transformacije ulaznih veličina u
izlazne, gde izlazne predstavljaju robu ili uslugu
 PROIZVODNJA KAO PROIZVODNI
SISTEM
Ulazni elementi imaju promenljiv karakter u toku procesa i
vremena. Merne su veličine i obično se izražavaju u časovima
rada radnika, ili kapacitetima mašina, ili proizvedene količine
potrebnih sirovina i materijala u toku odredjene vremenske
jedinice.

Ulazne veličine mogu biti:

1. energija
2. materijal
3. rad
4. kapital
5. informacija i sl.
 PROIZVODNJA KAO PROIZVODNI
SISTEM
Izlazni elementi su rezultat proizvodnog procesa i
iskazani su kao proizvodi ili usluge, takodje su
promenljivog karaktera i imaju karakter toka.
Obično se izražavaju kao broj naturalnih jedinica u
odredjenom vremenskom periodu ili novčanom
vrednošću.
Izlazne veličine mogu biti:
1. roba
2. usluga
3. kapital
 Proizvodnja kao sistem
UPRAVLJANJE PROZVODNJOM
INPUTI OUTPUTI
Energija
Materijal
Rad PROCES Robe ili usluge
Kapital TRANSFORMACIJE
Informacije
Spoljne
informacije

Povratna veza informacija za kontrolu

inputa procesa i procesnu tehnologiju
 Proizvodnja kao sistem
Proizvodi predstavljaju osnovni motiv za
organizovanje proizvodnih procesa i proizvodnje.

Proizvodnja kao proces pa i sistem može se

opisati kao skup ulaznih (X) i izlaznih (Y) tokova
različite organizacije.
 Proizvodnja kao sistem
Proizvodnja kao transformacijski proces može se
predstaviti i kao modelski prikaz:

X Y
Transformacijski proces
 Proizvodnja kao sistem
Ulazni tokovi – ULAZ – X u opštem obliku sastoje se iz:
• materije
• energije
• informacije
2. Transformacijski proces predstavlja
transformaciju ulaza (X) u izlaz (Y)
3. Izlazni tokovi – IZLAZ – Y su proizvodi i usluge i
oni predstavljaju osnovni motiv za organizovanje
proizvodnje.
 PROIZVODNJA KAO PROIZVODNI
SISTEM
Transformacija ulaznih u izlazne veličine, vrši se
procesnom tehnologijom. Promena tehnologije,
može dovesti do promene proizvodnih izlaza.
Vrste korišćenih ulaznih veličina, menjaju se od
industrije do industrije.
 PROIZVODNJA KAO PROIZVODNI
SISTEM
Slično tome u vazduhoplovstvu bi smo imali rad,
kapital i puno energije.
Za razliku od industrijske proizvodnje, ovde bi
sirovina bila vrlo malo zastupljena.
Osnovni input u ovom slučaju bio bi transport
putnika i robe, ma da mogu biti i drugi, kao sto
su rezervacija hotela i sl.
 ODLUKE O PROIZVODNJI
Okosnicu odlučivanja u procesu proizvodnje čine
pet područija klasifikovanih prema funkciji ili
svrsi i to:
1. Kvalitet
2. Proces
3. Kapacitet
4. Zalihe
5. Radna snaga
ODLUKE O PROIZVODNJI

Kvalitet Proces

Kapacitet Zalihe
 Kvalitet
Kvalitet. predstavlja važnu odgovornost a samim tim i proces
donošenja odluka u ovom području koja se odnose na kvalitet
proizvedenih dobara i usluga.
Odluke o kvalitetu moraju biti takve da obezbede traženi kvalitet
proizvoda ili usluge u svim njihovim fazama proizvodnje, a to se
postiže:

• uspostavljanjem standarda
• obučenošću ljudi
• proverom kvaliteta od strane onih koji realizuju
proizvod ili uslugu
 Proces
2. Proces. Odluke u ovom području odnose se
na definisanje:
1. vrste i načina korišćenja opreme u
procesu proizvodnje
2. Tehnologije
3. Tokova procesa
4. Rrasporeda mašina i sl.
 Kapacitet
• Kapaciteti. Nakon donošenja odluke o lokaciji i
procesu, korporacija donosi odluku o fizičkim
kapacitetima svake nove trgovine.
• Potom menadžeri trgovina donose godišnje,
mesečne, nedeljne i dnevne planove o
potrebnim uslugama uzimajući u obzir sve
faktore koji bi fluktuirajuće delovali na
kapacitet.
 Kapacitet
3. Kapacitet. Odluke se odnose na utvrđivanju potrebnih
kapaciteta ( u pravo vreme na pravom mestu ).
Kapacitet je dugoročno određen na osnovu fizički
ugrađene opreme, dok se kratkoročno može povećati
dodavanjem nove smene, podugovaranjem ili
unajmljivanjem prostora i sl.
Planiranje kapaciteta ne podrazumeva samo planiranje
potrebne opreme i prostora već i broj i vrstu potrebnih
kadrova.
 Zalihe
4. Zalihe
• šta naručiti
• kada naručiti i
• koliko naručiti
Sistem upravljanja zalihama treba da obezbedi
uvid o stanju:
 Poluproizvoda
 lansirane količine materijala u toku proizvodnog
procesa gotovih proizvoda
Menadžeri zaliha odlučuju o tome koliko uložiti u zalihe
i gde ih locirati.
 Radna snagae
5. Radna snaga. Najvažnija područija u
odlučivanju u proizvodnji.

 utvrđivanje potreba za RS
 selekciju potrebne RS
 zapošljavanje
 otpuštanje
 obuku
 nadzor i
 nadoknade
 Radna snaga
Ove odluke donose linijski menadžeri u procesu
proizvodnje u saradnji sa kadrovskom službom.

Ključ uspešnog upravljanja proizvodnjom upravo

leži u dobrom upravljanju svakim od ovih
područja posebno, a pri tome ne gubiti iz vida
međusobnu povezanost navedenih područja.
Sl. 1. 4. Povezanost proizvodnih odluka
 Primeri odluka u proizvodnji
• Primer 1 – okosnica odlučivanja Pizza U.S.A.,
Inc.
• Kompanija koja se bavi proizvodnjom i prodajom pica
u celoj zemlji sa 85 prodajnih mesta, što u
sopstvenom vlasništvu, što po principu franšize.
• Funkcija upravljanja proizvodnjom u kompaniji
zasnovana je na dva nivoa:
– nivo kompanije i
– nivo prodajnog mesta (trgovine)
 Primeri odluka u proizvodnji
Kvalitet.
• Osoblje korporacije uspostavilo je određene
standarde za kvalitet, koje sve trgovine moraju
slediti.
• Standardi se odnose na održanje kvaliteta
proizvoda i održanje kvaliteta usluga.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Standard kvaliteta proizvoda je veoma lako
poverljiv (merljiv) i on se ogleda kroz tehnološki
postupak spremanja određene vrste pice (utrošen
materijal, određena receptura, vreme pečenja,
temperatura i dr.),
• O kvalitetu održavanja usluga vodi računa
menadžer trgovine i on se odnosi na način usluge
od strane zaposlenih prema potrošačima,
temperaturu pice u momentu izdavanja, količinu
utrošenih vrsta materijala i sl.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Dok je menadžer trgovine odgovoran da se
održava zahtevani kvalitet od strane
kopmanije, dotle je svaki zaposleni u trgovini
odgovoran za kvalitet svoga dela posla.
 Primeri odluka u proizvodnji
Proces. Kako je poželjna ujednačenost u različitim
trgovinama i na različitim prostorima, to većinu odluka o
procesu donosi osoblje korporacije.
Razvijena je standardna oprema koja je lako primenjiva na
svim lokacijama, a za izbor lokacija primenjuju se
matematički modeli koji govore da li je ekonomski
isplativo ili ne ući u izgradnju takvog objekta.
Standardna oprema velikog kapaciteta instalirana je tako
da naručioc može posmatrati ceo tok pripreme naručenog
proizvoda, što ujedno čini zabavu i odraslima naročito
maloj deci.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Kapaciteti. Nakon donošenja odluke o lokaciji i
procesu, korporacija donosi odluku o fizičkim
kapacitetima svake nove trgovine.
• Potom menadžeri trgovina donose godišnje,
mesečne, nedeljne i dnevne planove o
potrebnim uslugama uzimajući u obzir sve
faktore koji bi fluktuirajuše delovali na
kapacitet
 Primeri odluka u proizvodnji
Radna snaga. Menadžeri su unutar trgovine
odgovorni za odabir, zapošljavanje obuku i
nadzor a po potrebi i za otpuštanje RS.
Upravljanje RS vrše na osnovu planiranog obima
posla i mogućnosti rada zaposlenih u skladu sa
zahtevanim standardom i procesom rada.
Svaka od ovih odluka mora biti u skladu sa
ostalim, kako bi upravljanje proizvodnjom nilo
integralno.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Iz izloženog primera se vidi da postoje vrlo
različiti nivoi menadžmenta od nivoa
nadzornika na prvoj liniji do položaja srednjeg
i glavnog menadžmenta sa značajnim
odgovornostima.
 Primeri odluka u proizvodnji
• U skladu sa nivoom u upravljačkoj strukturi,
imamo menadžere koji se bave dnevnom
proizvodnjom (operativnim poslovima) i
menadžere višeg nivoa koji se bave
planiranjem, pa stog moraju posedovati i
različite veštine i znanja (bihejvioristička i
kvantitativna znanja).
 Primeri odluka u proizvodnji
Primer 2. Poslovi menadžmenta u proizvodnji
Menadžer proizvodnje. U proizvodnim
organizacijama ova titula podrazumeva menadžere
fabrika, direktora proizvodnje, zatim
podpredsednika za proizvodnju.
U uslužnim delatnostima ova titula podrazumeva
menadžere tgrovine, menadžere ureda i
podpredsednika proizvodnje.
Ovi menadžeri se bave koordiniranjem i
usmeravanjem funkcija proizvodnje.
 Primeri odluka u proizvodnji
Posebna odgovornost uključuje:
• strateško planiranje
• utvrđivanje politike
• Budžetiranje
• rukovođenje drugim menadžerima i
• kontrolu proizvodnje
 Primeri odluka u proizvodnji
• Menadžer materijala. Upravljanje materijalom
od sirovina do gotovih proizvoda. Njemu
podređeni su menadžeri nabavke materijala,
kontrole zaliha i kontrole proizvodnje.
• Menadžer zaliha. Naručuje odgovarajuće
količine materijala u pravo vreme. Koristi
kompjuterske sisteme i vodi računa o odnosu
troškova i zaliha materijala.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Menadžer kontrole i terminiranja proizvodnje
zadužen je za:
• kontrolu proizvodnje
• realizaciju plana proizvodnje
• optimalno korišćenje resursa
• terminske planove
• balansiranje resursa
• blagovremenu isporuku proizvoda
 Primeri odluka u proizvodnji
• Menadžer kvaliteta se bavi planiranjem i
kontrolom kvaliteta robe ili usluga. Radi na
sistemu kvaliteta, uspostavlja kontrolu
kvaliteta u svim fazama procesa proizvodnje,
utvrđuje način kontrole kvaliteta i sl.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Linijski menadžer je zadužen za rukovođenje
RS u proizvodnim jedinicama. Proces uključuje
nadzornika prve linije, nadzornika proizvodnje,
zatim menadžera proizvodne jedinice. Bavi se
pravilnom realizacijom rada, razvojem osoblja,
organizacijom rada i sistemom nagrađivanja.
 Primeri odluka u proizvodnji
• Analitičar planiranja proizvodnje radi na
sveukupnom planiranju, budžetiranju i kontroli
proizvodnje. Razvija modele i IS kao podršku
za planiranje i donošenje odluka menadžeru
proizvodnje.
 PROIZVODJAČI ROBA I USLUGA
Da bi smo bolje mogli da poredimo prozvodnju
roba i usluga, moramo najpre videti koje su
osnovne karakteristike jednih, a koje drugih.
Roba je opipljiva stvar, pa kao takva može se
uskladištiti, transformisati i transportovati.
Usluga je neopipljiva i tretiramo je kao nešto što
je potrošeno istog momenta kada je izvršena.
Kao takva ne može se transportovati niti
skladištiti.
 PROIZVODJAČI ROBA I USLUGA
• Kapacitet i zalihe. Za razliku od robe, usluga se ne
može skladištiti i koristiti za buduću upotrebu.
• Proizvodjač usluge treba izgraditi kapacitete pre
nastale potražnje, istovremeno prilikom
instaliranja kapaciteta i zapošljavanja radnika. U
slučaju da se potražnja istovremeno ne realizuje,
kapaciteti su neiskorišćeni i stvaraju se visoki
troškovi.
• Kvalitet. Kvalitet usluge se može oceniti tek nakon
pružanja iste, što sa robom nije slučaj, jer se ista
pre toga može sagledati
 PROIZVODJAČI ROBA I USLUGA
Razudjenost. Uslužna preduzeća su dosta
razudjena jer za razliku od centralizovane
proizvodnje i transporta proizvoda do krajnjih
kupaca, usluga se mora pružiti na licu mesta
(lanac maloprodajnih objekata, agencije, bolnice,
banke i druge).
 PROIZVODJAČI ROBA I USLUGA
Marketing i proizvodnja. U organizacijama koje
se bave proizvodnjom usluga, proces
proizvodnje i marketing funkcija su u bliskoj
povezanosti, pa često puta predstavljaju isti
entitet, dok u industrijskoj proizvodnji to nije
slučaj.
 Pitanja P 01 str1
1. Funkcije u poslovnom sistemu (Slajd 2
2. Čime se bavi upravljanje proizvodnjom (Sl 5
3. Definicija proizvodnje (Sl 6
4. Za šta su odgovorni menadžeri proizvodnje (Sl 7
5. Tri osnovne tačke na kojima se zasniva definicija proizvodnje (Sl 8
6. Osnovni zadatak proizvodne funkcije (Sl 10
7. Na kojim odlukama se odnose odgovornosti za UP (Sl 12
8. Koja su glavna područja imala doprinos za UP (Sl 14
9. Naučni principi (Sl 19
10. Šta su pokazale Harthornove studije (Sl 20
11. Gde je moguće primeniti računare u UP (Sl 22
12. Sličnost industrijske i uslužne proizvodnje (Sl 28
13. Inputi kod industrijske proizvodnje (Sl 29
14. Outputi kod industrijske proizvodnje (Sl 29
15. Inputi kod uslužne proizvodnje (Sl 30
16. Outputi kod kod uslužne proizvodnje (Sl 30
17. Područja poslovnog upravljanja (Sl 32
 Pitanja P 01 str2
19. Delatnosti funkcionalnog područja (Sl 33
20. Delatnosti metodološkog područja (Sl 34
21. Delatnosti industrijskog područja (Sl 35
22. Delatnosti integracijskog područja (Sl 36
23. Kako se postiže traženi kvalitet proizvoda ili usluga u svim njihovim fazama proizvodnje (Sl 49
24. Na šta se odnose odluke u okviru područja procesa proizvodnje (Sl 50
25. Šta podrazumeva planiranje kapaciteta (Sl 52
26. Na šta se odnose odluke u području zaliha (Sl 53
27. Na šta se odnose odluke u području RS (Sl 54
28. Na šta se odnose standardi za kvalitet (Sl 58
29. Osnovne karakteristike proizvodnje roba (Sl 73-76
30. Osnovne karakteristike proizvodnje usluga (Sl 73-76