Karta Nauczyciela – Dz.U. 2018 poz.

967 (tekst jednolity), ustawa

z dnia 26 stycznia 1982
Rozdział 1 – Postanowienie ogólne

 Ustawa obejmuje nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych

zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach publicznych, zakładach
poprawczych i schroniskach dla nieletnich, publicznych kolegiach.
 Staż – dotyczy osób realizujących przynajmniej ½ etatu

Rozdział 2 – Obowiązki nauczyciela

 Rzetelne realizowanie obowiązków z powierzonym mu stanowiskiem oraz z

powierzonymi mu funkcjami: wychowawczą, dydaktyczną i opiekuńczą;
 Zapewnienie bezpieczeństwa w czasie zajęć zorganizowanych;
 Wspieranie każdego ucznia w rozwoju;
 Dążenie do pełni własnego rozwoju osobowego;
 Doskonalenie zawodowe zgodnie z potrzebami szkoły (od 1 września 2018)
 Kształcenie w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji, w atmosferze
wolności sumienia i szacunku dla drugiego człowieka;
 Kształtowanie postaw moralnych, z poszanowaniem demokracji, pokoju i przyjaźni i
budujące szacunek do innych ras, narodów i światopoglądów.

Praca nauczyciela podlega ocenie, z wyjątkiem pracy nauczyciela stażysty:

 Dokonana w każdym czasie, jeśli minął rok od poprzedniej oceny.

 Na wniosek nauczyciela, rady szkoły, rady rodziców, nadzoru pedagogicznego,
organu prowadzącego szkołę.
 Ocena pracy ma charakter opisowy i jest zakończona stwierdzeniem: OCENA:
WYRÓZNIAJĄCA, BARDZO DOBRA, DOBRA, NEGATYWNA (od 1 września
2018 ocena może być również bardzo dobra).
 Ocenę pracy n-la dokonuje dyrektor, który:
- zasięga opinii RR (ma 14 dni na wyrażenie opinii – nieprzedstawienie opinii nie
wstrzymuje dokonywania oceny pracy), może zasięgnąć opinii samorządu
uczniowskiego, może zasięgnąć opinii doradcy metodycznego oraz opinii innego
nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego.
 Od 1 września 2018 oceny dorobku nauczyciela dokonuje się po zakończeniu stażu na stopień
nauczyciela kontaktowego, mianowanego, dyplomowanego; co 3 lata od dnia uzyskania stopnia
awansu, chyba, że trwa kolejny staż; w każdym czasie na wcześniej wymienionych zasadach
 Aktualnie: ocena pracy nauczyciela dokonywane jest w terminie 3 miesięcy od złożenia wniosku
(terminy ulegają doprecyzowaniu od 1 września 2018)
 Oceny dokonuje dyrektor, gdzie n-l jest zatrudniony, w porozumieniu z dyrektorem
szkoły, w której n-l uzupełnia wymiar zajęć.
 Oceny pracy dyrektora dokonuje organ prowadzący nadzór pedagogiczny.
  Od otrzymanej oceny można wnieść uwagi i zastrzeżenia (14 dni na odwołanie się od
podanej oceny). W terminie 30 dni od dnia otrzymania odwołania może być
wstawiona nowa ocena przez organ, która JEST OSTATECZNA).
 Jeśli dyrektorem nie jest nauczyciel, oceny dokonuje osoba wyznaczona przez organ
prowadzący.

Dyrektor:

Szkołą kieruje dyrektor, który jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym
wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym RP.

Zadania dyrektora:

 Dbanie o dydaktyczny i wychowawczy poziom funkcjonowania placówki;

 Realizację zadań zgodnie z uchwałami RP;
 Tworzenie warunków do rozwoju uczniów i wychowanków;
 Zapewnienie pomocy n-lom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
 Zapewnienie w miarę możliwości odpowiednich warunków realizacji zadań
dydaktycznych i opiekuńczo- wychowawczych;
 Zapewnienie bezpieczeństwa!

Rozdział 3 - Wymagane kwalifikacje

 Posiadanie wyższego wykształcenia z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym,

przestrzeganie zasad moralnych, odpowiednie warunki zdrowotne.

Awans zawodowy:

 Stażysta, kontraktowy, mianowany, dyplomowany.

 Osoba nieposiadająca stopnia awansu zawodowego z dniem nawiązania stosunku
pracy w szkole uzyskuje stopień n-la STAŻYSTY. Nauczyciel stażysta rozpoczyna
staż z automatu, bez złożenia wniosku.
 Nauczyciele akademiccy z 3-letnim stażem szkole wyższej lub osoby o stażu 5 lat i znaczącym
dorobku zawodowym otrzymują w momencie zatrudnienia tytuł nauczyciela kontraktowego, a
zatrudniając się w kolegium pracowników służb społecznych – tytuł nauczyciela mianowanego
 Uzyskanie kolejnego stopnia awansu jest spełnienie wymagań i odbywa się:
o Stażysta: akceptacja komisji po przeprowadzonej rozmowie (od 1 września 2018:
zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną – w 2019- nieaktualne).
o Kontraktowy: egzamin przez komisją egzaminacyjną
o Mianowany: uzyskanie akceptacji po ocenie dorobku zawodowego i
rozmowie.
 Postępowanie kwalifikacyjne/egzaminacyjne odbywa się na wniosek nauczyciela.
 Stopień awansu zawodowego stażyście nadaje dyrektor, kontaktowemu organ
prowadzący szkołę (Wydział Edukacji UMŁ), mianowanemu organ sprawujący
 nadzór pedagogiczny (od 1 września 2018 zostaje to uszczegółowione i pracownikom placówek
doskonalenia nauczycieli tytuł nauczyciel dyplomowanego nadaje kurator oświaty).
 Rozmowa, egzamin: złożenie wniosku do 30.06 nadanie stopnia awansu odbędzie się
do 31.08, a złożenie wniosku do 31.10 nadanie stopnia awansu odbędzie się do 31.12.
 Akt nadania zawiera: nazwę komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej, numer i
datę wydania zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji lub odmowy, stopień awansu
zawodowego, a także info. o poziomie wykształcenia nauczyciela.
 Czas trwania stażu:
o Na nauczyciela kontraktowego: 9 miesięcy (od 1 wrześnie 2018, rok i 9 miesięcy –
tylko przez rok aktualne);
o Na nauczyciela mianowanego i dyplomowanego 2 lata i 9 miesięcy.
 Staż odbywa się w oparciu o przedstawiony plan rozwoju zawodowego (zatwierdzony
przez dyrektora, uwzględniający wymagania), z którego później składa się
dyrektorowi sprawozdanie z realizacji planu.
 Zadanie opiekuna: Opiekun stażu- wspiera, pomaga, opracowanie projektu oceny
dorobku zawodowego n-la.
 Opiekunem stażu jest nauczyciel mianowany lub dyplomowany, przydziela się go
nauczycielowi stażyście i kontraktowemu.
 Za okres stażu ustala się ocenę dorobku zawodowego w terminie nie dłuższym niż 21
dni od złożenia sprawozdania z realizacji planu.
 Ocenę ustala dyrektor szkoły w oparciu o projekt oceny opracowany przez opiekuna,
po zasięgnięciu opinii rady rodziców (rada rodziców ma 14 dni od zawiadomienia na
wydanie opinii).
 Ocena dorobku zawodowego może być pozytywna lub negatywna.
 W przypadku gdy ocena dorobku zawodowego jest negatywa, ponowna ocena może
być dokonana po odbyciu dodatkowego stażu w wymiarze 9 m-cy.

 Kolejne staże rozpoczynają się nie później niż w terminie 14 dniu od rozpoczęcia
zajęć na wniosek skierowany do dyrektora.
 Aktualnie nauczyciel kontaktowy może rozpocząć staż na kolejny stopień po
przepracowaniu dwóch lat od ostatniego awansu, a nauczyciel mianowany po
przepracowaniu roku.
(BYŁO: od 1 września 2018: kontaktowy na mianowanego po przepracowaniu 3 lat, a mianowany na
dyplomowanego po przepracowaniu 4 lat od czasu ostatniego awansu, co uważam za skandal. Po
uzyskaniu wyróżniającej oceny pracy, przerwę można skrócić do 2 lat od dnia nadania poprzedniego
awansu zawodowego).
 W przypadku nieobecności dłuższej niż miesiąc – staż ulega wydłużeniu o czas
trwania tej nieobecności, w przypadku nieobecności dłuższej niż rok – staż realizuje
się od początku w pełnym wymiarze.
 W przypadku nb n-la w pracy z powodu urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego… jest
dłuższy niż rok i 6 miesięcy, nauczyciel zobowiązany jest do ponownego odbycia
stażu w pełnym wymiarze.
 Po uzyskaniu oceny dorobku zawodowego nauczyciel zgłasza wniosek o podjęcie
postępowania egzaminacyjnego – musi to zrobić w ciągu 3 lat od uzyskania
 pozytywnej oceny, w innym wypadku staż na stopień awansu realizuje się ponownie
(od 1 września 2018 doprecyzowuje się, że ocena dorobku ma być przynajmniej dobra).
 Czas jest skrócony dla nauczycieli z tytułem doktorskim.
 Staż można kontynuować po zmianie miejsca zatrudnienia, jeśli przerwa nie była
dłuższa niż 3 miesiące, za część odbytego stażu otrzymuje się ocenę cząstkową, którą
uwzględnia się w końcowej ocenie.
 Ciekawostka: nauczycielowi, który w trakcie pracy zawodowej uzyskał wyższy poziom wykształcenia
niż określony w akcie nadania stopnia awansu zawodowego, dyrektor szkoły lub określony organ
wydaje na wniosek n-la nowy akt nadania odpowiedniego stopnia zawodowego, uwzględniający
uzyskany poziom wykształcenia.
 Komisja kwalifikacyjna dla nauczycieli stażystów: dyrektor, nauczyciel, opiekun stażu (był od dnia 1
września 2018: dodatkowo ekspert, przedstawiciel organu prowadzącego przedszkole oraz organu
sprawującego nadzór pedagogiczny).
 Komisja kwalifikacyjna dla nauczycieli ubiegających się o mianowanie: dyrektor,
dwaj eksperci, przedstawiciel nadzoru pedagogicznego, przedstawiciel organu
prowadzącego szkołę.
 Komisja kwalifikacyjna przy dyplomowanym: 3 ekspertów, dyrektor, przedstawiciel organu
sprawującego nadzór.
 Na wniosek nauczyciela w skład komisji może wchodzić przedstawiciel związku
zawodowego.
 W przypadku nieuzyskania akceptacji komisji n-l odbywa dodatkowy staż 9
miesięcy za zgodą dyrektora szkoły. Stażysta i n-l kontraktowy w danej placówce
mogą tylko jeden powtórny raz przystąpić do rozmowy kwalifikacyjnej lub
egzaminu.
 Tytuł honorowy profesora oświaty może otrzymać nauczyciel dyplomowany o minimum 10letnim stażu
pracy jako nauczyciel dyplomowany i znaczącym dorobku zawodowym.

Rozdział 4 – Zatrudnienie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy

 Stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę lub mianowania, najpierw
na czas określony w celu odbycia stażu.
 Umowę z nauczycielem kontaktowym zawiera się na czas nieokreślony, chyba, że
wymagane jest zastępstwo.
 Wymagane jest złożenie zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru
Karnego.
 Można zatrudnić osobę, która nie posiada przygotowania pedagogicznego, ale która w
czasie trwania stażu uzupełnia kwalifikacje pedagogiczne – tylko w wyjątkowych
sytuacjach.
 Stosunek pracy nawiązuje się z n-lem mianowanym i dyplomowanym, jeżeli: posiada obywatelstwo
polskie, ma pełną zdolność do czynności prawnych i publicznych, nie toczy się przeciwko niemu
postępowanie karne, nie był skazany prawomocnym wyrokiem, nie był ukarany karą dyscyplinarną,
posiada kwalifikacje.
 Nauczyciel ma prawo do swobody uznanych metod pedagogicznych i
wychowawczych, oraz wyboru podręczników, jak również powinien podnosić swoją
wiedzę ogólną i zawodową.
  Nowo zatrudniony nauczyciel nie usprawiedliwi w ciągu 7 dni swojego
nieprzystąpienia do pracy to jego umowa o pracę wygasa.
 Stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się w terminie określonym w
akcie lub jeśli nie określono – z dniem dostarczenia aktu.
 W przypadku likwidacji placówki lub częściowej likwidacji przysługuje odprawa w
wysokości 6 miesięcznego wynagrodzenia.
 Nauczyciel może być przeniesiony w stan nieczynny.
 Organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek podjęcia pracy
w innej szkole w celu uzupełnienia obowiązkowego tygodniowego wymiaru zajęć.
 Stosunek pracy z nauczycielem mianowanym ulega rozwiązaniu:
o Na wniosek nauczyciela;
o W razie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli okres przekracza 182 dni lub
270 dni (ciąża, gruźlica);
o Przy braku akceptacji lekarza prowadzącego badania kontrolne;
o W przypadku uzyskania negatywnej oceny pracy;
o Cofnięcie skierowania do nauczania religii;
o Na mocy prawa w przypadku przestępstwa, prawomocnego ukarania karą
dyscyplinarną, itp.

Rozdział 5 – Warunki pracy i wynagrodzenie

 Warunki pracy: organ prowadzący obowiązany jest zapewnić szkole podstawowe

warunki do realizacji przez n-la zadań dydaktycznych, wychowawczych i
opiekuńczych. N-lowi przysługuje wyposażenie jego stanowiska pracy, umożliwiające
realizację dydaktyczno- wychowawczego programu nauczania.
 Wynagrodzenie: zasadnicze, dodatki za wysługę lat, motywacyjne, funkcyjne oraz za
warunki pracy, za godz. ponadwymiarowe i zastępstwa, nagród i innych świadczeń
wynikających ze stosunku pracy.
 Średnie wynagrodzenie: Stażysta – 100%, Kontraktowy 111%, Mianowany 144%,
Dyplomowany 184 % kwoty bazowej ustalanej corocznie w budżecie.
 Dodatkowo: za wysługę lat 1 % za każdy rok począwszy od 4 roku pracy, nie więcej
niż 20 %, nagrody, dodatki funkcyjne, motywacyjne.
 Godziny ponadwymiare w sytuacjach koniecznych w wymiarze ¼ etatu, za zgodą nauczyciela więcej,
ale nie więcej niż ½ etatu.
 Kobiecie w ciąży, osobie wychowującej dziecko do lat 4 oraz n-lowi w trakcie
odbywania stażu nie przydziela się pracy w godzinach ponadwymiarowych bez ich
zgody.
 Wynagrodzenie w pierwszym dniu miesiąca.
 Czas pracy nauczyciela w pełnym wymiarze godzin nie może przekraczać 40 godzin
tygodniowo.
 W ramach tych godzin nauczyciel realizuje zajęcia dydaktyczne, inne statutowe
czynności placówki, samokształcenie.
 Czas pracy: przedszkole 25, zerówka (w przedszkolu również) 22, specjaliści 20.
  Nauczyciel może być obowiązany do realizacji tyg. Obowiązków także w porze
nocnej. Za każdą godzinę pracy w porze nocnej przysługuje dodatkowe
wynagrodzenie w wysokości 15% stawki wynagrodzenia zasadniczego.

Rozdział 6 – Nagrody

 Jubileuszowe (po 20 latach pracy i co 5 lat kolejno 75%, 100%, 150% i co 50%
wynagrodzenia bazowego).
 Tzw. „trzynastka”
 Nagrody za osiągnięcia wychowawczo-dydaktyczne (może być przyznana
nauczycielowi po przepracowaniu w szkole co najmniej roku).
 „Medal Komisji Edukacji Narodowej”.

Rozdział 7 – Uprawnienia socjalne i urlopy

 Świadczenie na start: jednorazowe w wysokości 1000zł dla nauczyciela stażysty.

 Świadczenie urlopowe.
 Na wsiach gdzie mniej niż 5000 tys. + 10 %.
 Zasiłek na zagospodarowanie w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia
zasadniczego
 Urlop wypoczynkowy: 35 dni roboczych.
 Organ prowadzący i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu występować w obronie
nauczyciela, gdy ustalone dla n-la uprawnienia zostaną naruszone.
 Część urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego z powodu np. urlopu
macierzyńskiego lub niezdolności do pracy wskutek choroby udział się w terminie
późniejszym.
 Za czas urlopu wypoczynkowego nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by
otrzymywał, gdyby w tym czasie pracował.
 Na jedno dziecko w wieku do 14 lat, w ciągu roku kalendarzowego przysługuje
zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni.
 N-lowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze przysługuje urlop płatny dla dalszego
kształcenia. NN-l może otrzymać urlop płatny lub bezpłatny dla celów naukowych,
artystycznych, oświatowych, a bezpłatny z innych ważnych przyczyn.
 Przerwy dla kobiet karmiących – po ponad 4 godzinnym ciągu pracy, przysługuje
prawo korzystania z jednej godziny przerwy wliczanej do czasu pracy.

Rozdział 8 – Ochrona zdrowia

 Urlop dla poratowania zdrowia po przepracowaniu minimum 7 lat na minimum ½

etatu (łączny wymiar urlopu na poratowania zdrowia wynosi 3 lata w okresie całego
zatrudnienia).
 W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia n-l zachowuje prawo do
comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do
innych świadczeń pracowniczych.
  W czasie Urlopu na poratowanie zdrowia, n-l nie może nawiązać stosunku pracy lub
podjąć innej działalności zarobkowej.

Rozdział 9 – Dzień Edukacji Narodowej

 Wolny od zajęć lekcyjnych.

Rozdział 10 – Odpowiedzialność dyscyplinarna

 Kary dyscyplinarne:
o Nagana z upomnieniem;
o Zwolnienie;
o Zwolnienie z 3letnim zakazem podjęcia zawodu;
o Wydalenie z zawodu nauczyciela.
 O karach dyscyplinarnych orzeka komisja dyscyplinarna i odwoławcza komisja
dyscyplinarna.
 Są szczegółowo opisane i zawierają dużo zawiłości – po dogłębną wiedzę należy
sięgnąć do Karty Nauczyciela – SZCZEGÓŁY.
 Obwinionemu, którego uniewinniono przysługuje równowartość zarobku utraconego
w związku z udziałem w rozprawie. Kary dyscyplinarne ulegają zatarciu, a odpis
orzeczenia o ukaraniu dołączony do akt osobowych n-la PODLEGA ZNISZCZENIU.

Rozdział 11 – Uprawnienia emerytalne

 Nauczyciel zaliczony jest do osób wykonujących pracę o szczególnym charakterze;

 Przysługuje mu emerytura po 30 latach pracy, w zakładach specjalnych po 25 latach.

Rozdział 12 – Przepisy szczególne, przejściowe i końcowe – do wglądu w razie potrzeby.