Социологија на здравје и болест

1. Кога и каде се етаблира социологијата на медицина како самостојна академска

дисциплина?
- 40те и 50тите години во САД

2. Функционализмот ќе го најде своето место како прва и водечка теорија на

социологијата во втората половина на 20тиот век. Кои се неговите претпоставки?
- системот е добар - капиталот е добар - потребно е да се знае подобро како сето тоа
функционира и како функционира поединецот во тој систем

3. Што е нема медицина?

- технологизирана медицина која ја зголемува предноста на дијагностиката која
заборава дека кај докторот доаѓа човечко суштество кое страда а не само болен дел од
телото

4. Кои се 3те основни задачи на социологијата на медицина?

- општествената природа
- влијанието на општеството врз медицината
- влијанието на медицината врз опшстеството

5. Зошто социологијата на медицината се преименува во социологија на здравје и

болест?
- бидејќ и здравјето и болеста не се исклучиво медицински феномени, а социологијата на
медицината има многу поголемо поле освен лекар-пациент

6. За подобра комуникација меѓу пациент и лекар се смета дека е потребно __________

(време) за ислушување на пациентот во медицинското интервју.
- 90 секунди

7. Едмунд Зухан под концептот “пазарење” за анализа на болно однесување

подразбира:
- процес на барање повеќ е разни извори на здр. Нега

8. Кои се главните теми на социологијата?

- поимите здравје и болест - однос лекар-пациент - професионализација
- однесување на болен - демографски процеси - социолошки аспекти
- улога на здр. осигурување - техника во медицината - превентивно однесување
- алтернативна медицина - јавно здравје
9. Кои се 4те основни фази за формирање на социологијата на здравјето и болеста?
- систематизација на емпириска граѓа
- создавање концепти за одделни проблеми
- системска соработка на предмет на истражување, подрачје
- преод на социјална медицина кон совиологија на здравје и болести

10. Кој се смета за татко на современата медицина?

- Хипократ

11. Дефиниција за здравје:

- Џес Фиринг Вилијамс - здравјето е состојба која му овозможува на поединецот целосно
уживање во животот и творечката работа при што тој оптимално го одржува телото и
духот за интезивен живот во заедницата

12. Здравјето како состојба која му овозможува на поединецот целосно уживање во

животот и творечката работа при што тој оптимално го одржува телото и духот за
интезивен живот во заедницата е дефиниција на:
- Џес Фиринг Вилијамс

13. Современиот живот во општеството придонесе за развој на една нова концепција

за “унапредување на здравјето”, што тоа подразбира?
- Социолошки концепт на болеста

14. Кој социолог во дефиницијата на здравјето место поделба предлага еден континум
на здравјето од лесност кон болесност?
- Аарон Антоновски

15. Здравјето е здобиена способност соодветна да се извршуваат задачи и улоги

според?
- Талкон Персонс

16. Како гласи дефиницијата за здравјето од Рене Дибо?

- здравјето е “Modus Vivendi” што им овозможува на несовршените луѓе да постигнат
исполнувачки и не многуболен живот додека се соочуваат со еден несовршен свет

17. Џ.Ф.Вилијамс го гледа здравјето како:

- состојба која му овозможува на поединецот целосно уживање во животот и творечката
работа при што тој оптимално го одржува телото и духот за интезивен живот во
заедницата
18. Како гласи дефиницијата за здравјето од Фритјоф Капра?
- искуство на благосостојба кое произлегува од динамичката рамнотежа која ги опфаќ а
психичките и физичките аспекти на организмот како интеракција со неговата природна
и општествена средина

19. Концепцијата “____________________” го смета здравјето за животно богатство, за извор

на животот а не за цел на животот.
- унапредување на здравјето

20. Здравјето е “Modus Vivendi” што им овозможува на несовршените луѓе да постигнат

исполнувачки и не многуболен живот додека се соочуваат со еден несовршен свет
според:
- Рене Дибо

21. Што е медикализацјиа?

- префрлање на одговорноста врз лекарите и медицината за прашања што се однесуваат
за добра состојба на животот и се однесуваат на природните феномени раѓање и смрт

22. Што значи дерапетоманија?

- болест со лесно воочливи симптоми од која заболувале само црнците (робови), во тоа
време се сметало дека е норм. состојба, а желбата за слобода ја третирале како болест

23. Најбпознатиот истражувач на медикализацијата денес е:

- Питер Конрад

24. Кој концепт на здравјето го остакнува субјективното чувство, самопроценувањето

на здр. состојба?
- психолошкиот

25. Изреките “бегство во здравје и болест” се познати изреки на кој концепт?

- психолошкиот

26. 3 основни концепти за дефинирање на болеста:

- психолошки концепт
- биомедицински концепт
- социолошки концепт

27. Болеста на поединецот е надвор од негова контрола. За да се врати неговата

првобитна здр. состојба, тој треба да израци спремност и да посака да му биде
подобро, а за таа цел треба да ја прифати улогата на болен. Оваа одредница е
карактеристична за:
- психолошки
28. Според Талкот Парсонс постојат 4 карактеристики на улогата на болен:
- неодговорност на поединецот
- изземање на болниот од вообичаените обврски
- болеста е несакана состојба
- барање комплетна помош

29. Што се подразбира под социо-психолошка состојба на болниот од страна на еден

поединец?

30. 5 фази на болеста според Едвард Зухман:

- искусување на симптомите - прифаќ ање на улогата на болен
- контакт со мед. нега - фаза на зависен пациент - фаза на рехабилитација

31. Што подразбира Питар Конрад под концептот сообразување?

- степен на совпаѓање на лицето со медицинскиот совет (земање лекови, диета, примена
на животен стил)

32. Се проценува дека _______________ од пациентите не ги земаат препорачаните лекови.

Значајна порака од В.Вајд и П.Конрад е:
- 20-50%, болниот се соочува со болеста и нејзините последици со кои тој треба да се
справи

33. Што значи терминот “lay analyst” кај Зигмунд Фројд?

- психоаналитичар кој не е медицински образуван

34. Што претставува ментална болест?

- еден вид на девијантност, отстапување од нормалното однесување кое се издвојува со
психијатриска дијагноза која е етикетата

35. Според Томас Шаф:

- менталната болест е етикета
тоа значи:
- вид на девијантност, отстапување од нормалното однесување кое се издвојува со
психијатриска дијагноза која е етикетата
36. Според Томас Сас:
- менталната болест е мит
тоа значи:
- менталната болест не постои, таа е мит (го споредвуа со митот за вештерките)

37. Како гласи Парсоновиот концепт за односот пациент-доктор изложен во делото

Опшстествен систем?
- односот пацинет-доктор е составен дел од социјална интеракција меѓу луѓето односно
би-поларен однос помеѓу 2 или повеќ е лица

38. Според Т.Парсонс постојат 4 аспекти на улогата на докторот во односот пациент-

доктор:
- стручна подготвеност - неутралност на чувствата
- униформалност во третманот - строго дефинирано дејствување

39. Што е антипсихијатрија?

- Правец чија главна одлука е радикална критика на класичната психијатрија како и
нејзиниот модел, етиологија на душевните болести и терапија. Антипсихијатријата го
смета медицинскиот модел на менталната болест како метафора или мит и не постои
основа за дефинирање на нејзиното постоење.

40. Кој модел според Томас Сас и Хонелдер се применува кога пациентот е тешко
повреден?
- активност-пасивност

41. Според Дејвид Меканик на однесувањето на болниот влијаат 10 фактори:

- препознавање на девијантни симптоми
- степен на сериозност на симптомите
- зачестеност на симптомите
- наобразба на проценувачот
- потреби кои се судруваат со реагирање на болеста
- потреба за порекнување на болеста
- праг на толеранција на др. луѓе на кои се изложени
- различни интерпретации на болеста
- степен на симптомите кои ги нарушуваат социјалните активности
- достапност на изворите за помош и нега

42. Што подразбира Е.Фрајдсон под концептот “професионална доминација” на

лекарите?
43. Отавска поделба – главни детерминанти на здравјето:
- мир, дом, образование, приходи

44. Пристапот на јавното здравје се разликува од клиничкиот по:

- тоа што јавното здравје се однесува на цела популација, на цела заедница, а не само на
поединечни пациенти (клиничко)
- превентива и унапредување на здравјето +, ЛЕЧЕЊЕ НА БОЛЕСТИ -
- јавното здраство има повеќ е врска со околината, однесувањето и стил на живот, а не
само со здравството

45. Разлика меѓу превентивната медицина и унапредување на здравјето:

46. Како мултидимензионален концепт, јавното здравје подразбира:

- се протега низ сите аспекти на општеството, клучен збор е здравјето

47. Кои се главните цели на јавното здравје?

- здравје на цела популација - унапредување на здравјето
- спречување на болести