HAL R.

VARIAN

Μικροοικονομική
Μια σύγχρονη
προσέγγιση
3η έκδοση
Εκδόσεις Κριτική

Κεφάλαιο 28
Ολιγοπώλιο

Ύλη για τη Μίκρο ΙΙ: κεφάλαιο 28.1 έως και 28.9

 Κεφάλαιο 28
Ολιγοπώλιο

• Cournot
• με 2 επιχειρήσεις
• με n επιχειρήσεις
• Stackelberg
• Bertrand
• Bertrand με διαδοχικές κινήσεις
 Ολιγοπώλιο

 Ένα μονοπώλιο είναι ένας κλάδος που

αποτελείται από μία μόνο εταιρεία.
 Ένα δυοπώλιο είναι ένας κλάδος που
αποτελείται από δύο εταιρείες.
 Ένα ολιγοπώλιο είναι ένας κλάδος που
αποτελείται από λίγες εταιρείες.
Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις κάθε εταιρείας
για την τιμή ή την παραγωγή επηρεάζουν τα
κέρδη των ανταγωνιστών.
 Ολιγοπώλιο

 Πώς αναλύουμε αγορές στις οποίες ο κλάδος

προσφοράς είναι ολιγοπωλιακός;
 Θα εξετάσουμε αρχικά την δυοπωλιακή
περίπτωση δύο εταιρειών που παρέχουν το
ίδιο (ομοιογενές) προϊόν.
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Υπόδειγμα Cournot με 2 επιχειρήσεις
 Έστω ότι οι εταιρείες ανταγωνίζονται
επιλέγοντας επίπεδα εκροών, δηλαδή
ποσότητες, ταυτόχρονα (στατικό παίγνιο).
 Εάν η εταιρεία 1 παράγει y1 μονάδες και η
εταιρεία 2 παράγει y2 μονάδες τότε η
συνολικό ποσότητα που παράγεται είναι
y1 + y2. Η τιμή της αγοράς θα είναι p(y1+ y2).
 Οι συναρτήσεις συνολικού κόστους τους
εταιρειών είναι c1(y1) και c2(y2).
 Ανταγωνισμός ποσότητας

 Έστω ότι η εταιρεία 1 λαμβάνει ως δεδομένη

την επιλογή επιπέδου εκροών y2 της εταιρείας
2. Τότε, η εταιρεία 1 βλέπει τη συνάρτηση
κέρδους της ως
 1 ( y 1 ; y 2 )  p ( y 1  y 2 ) y 1  c 1 ( y 1 ).
 Δεδομένου του y2, ποιο επίπεδο εκροών y1
μεγιστοποιεί το κέρδος της εταιρείας 1;
 Αντίστοιχα και για την εταιρεία 2.
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

 Έστω ότι η συνάρτηση αντίστροφης ζήτησης

της αγοράς είναι
p ( y T )  60  y T
όπου yT=y1 +y2,

και ότι οι συναρτήσεις συνολικού κόστους των

εταιρειών είναι
2 2
c 1 ( y1 )  y1 και c 2 ( y 2 )  15 y 2  y 2 .
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

Τότε, για δεδομένο y2, η συνάρτηση κέρδους

της εταιρείας 1 είναι

1 y 1 ; y 2   60  y 1  y 2 y 1  2
y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

Τότε, για δεδομένο y2, η συνάρτηση κέρδους

της εταιρείας 1 είναι
1 y 1 ; y 2   60  y 1  y 2 y 1  y 1
2

Άρα, δεδομένου του y2, το επίπεδο εκροών

μεγιστοποίησης κέρδους της εταιρείας 1 δίνει

1
y 1
 60  2y 1  y 2  2y 1  0
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
Τότε, για δεδομένο y2, η συνάρτηση κέρδους
της εταιρείας 1 είναι

1 y 1 ; y 2   60  y 1  y 2 y 1  2
y1
Άρα, δεδομένου του y2, το επίπεδο εκροών
μεγιστοποίησης κέρδους της εταιρείας 1 δίνει
1
y 1
 60  2y 1  y 2  2y 1  0
δηλ., η βέλτιστη απάντηση της εταιρείας 1
στο y2 είναι 1
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 .
4
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 1
y2
1
60 y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 .
4

15 y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

Ομοίως, δεδομένου του y1, η συνάρτηση

κέρδους της εταιρείας 2 είναι

Π2 y 2 ; y 1   60  y 1  y 2 y 2  15y 2  2
y2
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
Ομοίως, δεδομένου του y1, η συνάρτηση
κέρδους της εταιρείας 2 είναι

Π2 y 2 ; y 1   60  y 1  y 2 y 2  15y 2  2
y2
Άρα, δεδομένου του y1, το επίπεδο εκροών
Μεγιστοποίησης κέρδους της εταιρείας 2 δίνει

2
y 2
 60  y 1  2y 2  15  2y 2  0
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
Ομοίως, δεδομένου του y1, η συνάρτηση
κέρδους της εταιρείας 2 είναι

Π2 y 2 ; y 1   60  y 1  y 2 y 2  15y 2  2
y2
Άρα, δεδομένου του y1, το επίπεδο εκροών
Μεγιστοποίησης κέρδους της εταιρείας 2 δίνει
2
y 2
 60  y 1  2y 2  15  2y 2  0
δηλ., η βέλτιστη απάντηση της εταιρείας 1
στο y2 είναι 45  y1
y 2  R 2 ( y1 )  .
4
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

y2

Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 2

45  y1
y 2  R 2 ( y1 )  .
4

45/4

45 y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

 Έχουμε ισορροπία όταν το επίπεδο εκροών

κάθε εταιρείας είναι μια βέλτιστη απάντηση στο
επίπεδο εκροών της άλλης εταιρείας, γιατί τότε
καμία δεν θέλει να αποκλίνει από το επίπεδο
εκροών της.
 Ένα ζεύγος επιπέδων εκροών (y1*,y2*) είναι μια
ισορροπία Cournot-Nash αν

y*1  R 1 ( y*2 ) και y*2  R 2 ( y*1 ).

 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
*
* * 1 *
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 45  y
και y*2  R 2 ( y*1 )  1.
4 4
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

*
* * 1 *
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 45  y
και y*2  R 2 ( y*1 )  1.
4 4
Αντικαταστήστε το y2* και θα πάρετε
1  45  y*
y*1  15   1
4 4 
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
*
* * 1 *
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 * * 45  y
και y 2  R 2 ( y1 )  1.
4 4
Αντικαταστήστε το y2* και θα πάρετε
1  45  y*
y*1  15   1  y*1  13
4 4 
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
*
* * 1 *
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 και 45  y
y*2  R 2 ( y*1 )  1.
4 4
Αντικαταστήστε το y2* και θα πάρετε
1  45  y*
y*1  15   1   y*  13
 1
4 4 
Άρα * 45  13
y2   8.
4
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα
*
* * 1 *
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 και * * 45  y
y 2  R 2 ( y1 )  1.
4 4
Αντικαταστήστε το y2* και θα πάρετε
1  45  y*
y*1  15   1   y*  13
4 
1
4
* 45  13
Άρα y2   8.
4
Η ισορροπία Cournot-Nash είναι
( y*1 , y*2 )  ( 13 , 8 ).
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

Αντικαταστήστε το y1* και y2* στην συνάρτηση

ζήτησης και στις συναρτήσεις κερδών των δυο
εταιριών για να πάρετε την τιμή και τα κέρδη
στην ισορροπία Cournot-Nash:

P   60  y 1  y 2  60  13  8  39
1  39  13  13 2  338
2  39  8  15  8  8 2   128
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

y2 Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 1

1
y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 .
60 4
Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 2
45  y1
y 2  R 2 ( y1 )  .
4

45/4

15 45 y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ένα παράδειγμα

y2 Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 1

1
60 y1  R 1 ( y 2 )  15  y 2 .
4
Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 2
45  y1
y 2  R 2 ( y1 )  .
4
Ισορροπία Cournot-Nash
8  
y*1 , y*2   13, 8  .
13 48 y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Γενικά, δεδομένου του επιλεγμένου επιπέδου
εκροών y2 της εταιρείας 2, η συνάρτηση
κέρδους της εταιρείας 1 είναι
 1 ( y1 ; y 2 )  p ( y1  y 2 ) y1  c 1 ( y1 )
και η τιμή μεγιστοποίησης κέρδους y1 δίνει
 1  p ( y1  y 2 )
 p ( y1  y 2 )  y1  c 1 ( y1 )  0 .
 y1  y1
Η λύση, y1 = R1(y2), είναι η αντίδραση
Cournot-Nash της εταιρείας 1 στο y2.
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Ομοίως, δεδομένου του επιλεγμένου επιπέδου
εκροών y1 της εταιρείας 1, η συνάρτηση
κέρδους της εταιρείας 2 είναι
 2 ( y 2 ; y1 )  p ( y1  y 2 ) y 2  c 2 ( y 2 )
και η τιμή μεγιστοποίησης κέρδους y2 δίνει

2  p ( y1  y 2 ) 
 p ( y1  y 2 )  y 2  c 2 ( y2 )  0.
 y2  y2
Η λύση, y2 = R2(y1), είναι η αντίδραση
Cournot-Nash της εταιρείας 2 στο y1.
 Ανταγωνισμός ποσότητας

y2 Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 1

y 1  R 1 ( y 2 ).
Η “καμπύλη αντίδρασης” της εταιρείας 1
y 2  R 2 ( y 1 ).
*
y2 Ισορροπία Cournot-Nash
y1* = R1(y2*) και y2* = R2(y1*)

y*1 y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους

 Για την εταιρεία 1, μια καμπύλη ίσου κέρδους

περιέχει όλα τα ζεύγη εκροών (y1,y2) που
δίνουν στην εταιρεία 1 το ίδιο επίπεδο
κέρδους 1.
 Πώς είναι οι καμπύλες ίσου κέρδους;
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1

y2
Με το y1 σταθερό, το κέρδος
της εταιρείας 1 αυξάνεται
όσο το y2 μειώνεται.

y1
Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1

y2

Αύξηση κέρδους
για την εταιρεία 1.

y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1

y2 Ε: Η εταιρεία 2 επιλέγει y2 = y2’.

Σε ποιο σημείο της γραμμής
y2 = y2’ βρίσκεται το επίπεδο
εκροών που μεγιστοποιεί
το κέρδος της εταιρείας 1;

y2’

y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1

y2
Ε: Η εταιρεία 2 επιλέγει y2 = y2’.
Σε ποιο σημείο της γραμμής
y2 = y2’ βρίσκεται το επίπεδο
εκροών που μεγιστοποιεί
το κέρδος της εταιρείας 1;
A: Το σημείο με την υψηλότερη
καμπύλη ίσου κέρδους
y2’ για την εταιρεία 1.

y1’ y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1

y2 Ε: Η εταιρεία 2 επιλέγει y2 = y2’.

Σε ποιο σημείο της γραμμής
y2 = y2’ βρίσκεται το επίπεδο
εκροών που μεγιστοποιεί
το κέρδος της εταιρείας 1;
A: Το σημείο με την υψηλότερη
καμπύλη ίσου κέρδους
για την εταιρεία 1. Το y1’
y2’ είναι η καλύτερη απάντηση
της εταιρείας 1
στο y2 = y2’.

y1’ y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1
Ε: Η εταιρεία 2 επιλέγει y2 = y2’.
y2 Σε ποιο σημείο της γραμμής
y2 = y2’ βρίσκεται το επίπεδο
εκροών που μεγιστοποιεί
το κέρδος της εταιρείας 1;
A: Το σημείο με την υψηλότερη
καμπύλη ίσου κέρδους
για την εταιρεία 1. Το y1’
είναι η καλύτερη απάντηση
y2’ της εταιρείας 1
στο y2 = y2’.

R1(y2’) y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1
y2

y2”

y2’

R1(y2’) y1
R1(y2”)
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 1
y2

Η “καμπύλη αντίδρασης”
y2” της εταιρείας 1 περνά μέσα
από τις “κορυφές” των
καμπυλών ίσου κέρδους
της εταιρείας 1.

y2’

R1(y2’) y1
R1(y2”)
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 2
y2

Αύξηση κέρδους
για την εταιρεία 2.

y1
 Καμπύλες ίσου κέρδους για την εταιρεία 2
y2
Η ”καμπύλη αντίδρασης”
της εταιρείας 2 περνά μέσα
από τις “κορυφές” των
καμπυλών ίσου κέρδους
της εταιρείας 2.

y2 = R2(y1)

y1
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Υπόδειγμα Cournot με n επιχειρήσεις

39
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Υπόδειγμα Cournot με n επιχειρήσεις

40
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Υπόδειγμα Cournot με n επιχειρήσεις

41
 Ανταγωνισμός ποσότητας
Υπόδειγμα Cournot με n επιχειρήσεις

42
 Η σειρά του παίγνιου

 Έως τώρα θεωρούμε ότι οι εταιρείες

επιλέγουν ταυτόχρονα τα δικά τους επίπεδα
εκροών. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις
εταιρείες είναι ένα παίγνιο που παίζεται
ταυτόχρονα, στο οποίο τα επίπεδα εκροών
είναι οι στρατηγικές μεταβλητές.
 Η σειρά του παίγνιου

 Τι θα γίνει αν η εταιρεία 1 επιλέξει το επίπεδο

εκροών της πρώτη και κατόπιν η εταιρεία 2
απαντήσει σ’ αυτήν την επιλογή;
 Η εταιρεία 1 είναι τότε ο ηγέτης και η εταιρεία 2
είναι ένας ακόλουθος.
 Ο ανταγωνισμός είναι ένα διαδοχικό παίγνιο
στο οποίο τα επίπεδα εκροών είναι οι
στρατηγικές μεταβλητές.
 Η σειρά του παίγνιου
 Τέτοια παίγνια ονομάζονται παίγνια von
Stackelberg.
 Είναι καλύτερο να είσαι ηγέτης;
 Ή είναι καλύτερο να είναι ακόλουθος;

 Το παίγνιο τώρα είναι:

Στάδιο 1: Η εταιρεία 1 (ηγέτης) επιλέγει y1
Στάδιο 2: Η εταιρεία 2 (ακόλουθος) επιλέγει y2

H εταιρεία 2, που παίζει δεύτερη, έχει παρατηρήσει το

y1
 Παίγνια Stackelberg

 Ε: Ποια είναι η καλύτερη απάντηση που

μπορεί να δώσει η ακόλουθη εταιρεία 2 στην
επιλογή y1 που έχει ήδη γίνει από την ηγέτιδα
εταιρεία 1;
 Παίγνια Stackelberg

 Ε: Ποια είναι η καλύτερη απάντηση που

μπορεί να δώσει η ακόλουθη εταιρεία 2 στην
επιλογή y1 που έχει ήδη γίνει από την ηγέτιδα
εταιρεία 1;
 A: Να επιλέξει y2 = R2(y1).
 Παίγνια Stackelberg

 Ε: Ποια είναι η καλύτερη απάντηση που

μπορεί να δώσει η ακόλουθη εταιρεία 2 στην
επιλογή y1 που έχει ήδη γίνει από την ηγέτιδα
εταιρεία 1;
 A: Να επιλέξει y2 = R2(y1).
 Η εταιρεία 1 το γνωρίζει αυτό και περιμένει
την αντίδραση της εταιρείας 2 σε
οποιοδήποτε y1 που επιλέγει η εταιρεία 1.
 Παίγνια Stackelberg

 Δημιουργείται έτσι η συνάρτηση κέρδους του

ηγέτη
s
 1 ( y 1 )  p ( y 1  R 2 ( y 1 )) y 1  c 1 ( y 1 ).
 Παίγνια Stackelberg

 Δημιουργείται έτσι η συνάρτηση κέρδους του

ηγέτη
s
 1 ( y 1 )  p ( y 1  R 2 ( y 1 )) y 1  c 1 ( y 1 ).
Ο ηγέτης επιλέγει y1 ώστε να μεγιστοποιήσει
το κέρδος του.
 Παίγνια Stackelberg

 Δημιουργείται έτσι η συνάρτηση κέρδους του

ηγέτη
s
 1 ( y 1 )  p ( y 1  R 2 ( y 1 )) y 1  c 1 ( y 1 ).
Ο ηγέτης επιλέγει y1 ώστε να μεγιστοποιήσει
το κέρδος του.

 Ταπαίγνια διαδοχικών κινήσεων λύνονται

από τέλος προς την αρχή.
 Παίγνια Stackelberg

 Ε: Ο ηγέτης θα έχει κέρδος τουλάχιστον ίσο με το

κέρδος του σε ισορροπία Cournot-Nash;
 Παίγνια Stackelberg

 A: Ναι. Ο ηγέτης θα μπορούσε να επιλέξει το

δικό του επίπεδο εκροών Cournot-Nash,
γνωρίζοντας ότι ο ακόλουθος θα επέλεγε επίσης
τότε το δικό του επίπεδο εκροών C-N. Το κέρδος
του ηγέτη θα ήταν τότε το κέρδος του σε C-N.
Αλλά ο ηγέτης δεν χρειάζεται να το κάνει αυτό,
άρα το κέρδος του πρέπει να είναι τουλάχιστον
ίσο με το κέρδος του σε C-N.

53
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα

Η συνάρτηση αντίστροφης ζήτησης της αγοράς

είναι p = 60 - yT. Οι συναρτήσεις κόστους της
εταιρείας είναι c1(y1) = y12 και c2(y2) = 15y2 + y22.

 Στάδιο2: Η εταιρεία 2 είναι ο ακόλουθος και

μεγιστοποιώντας τα κέρδη της έχει συνάρτηση
αντίδρασής
45  y1
y 2  R 2 ( y1 )  .
4
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα
Στάδιο 1: Η συνάρτηση κέρδους του ηγέτη είναι τώρα

s 2
 1 ( y1 )  ( 60  y1  R 2 ( y1 )) y1  y1
45  y1
 ( 60  y1  ) y1  y12
4
195 7 2
 y1  y1 .
4 4
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα
Η συνάρτηση κέρδους του ηγέτη είναι τώρα
s 2
 1 ( y1 )  ( 60  y1  R 2 ( y1 )) y1  y1
45  y1
 ( 60  y1  ) y1  y12
4
195 7 2
 y1  y1 .
4 4
Για μέγιστο κέρδος για την εταιρεία 1, δηλ. dΠ1/dy1=0 

195 7
 y 1  y 1s  13  9 .
4 2
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα

Ε: Ποια είναι η απάντηση της εταιρείας 2

στην επιλογή του ηγέτη

y  13  9 ;
1
s
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα

Ε: Ποια είναι η απάντηση της εταιρείας 2

στην επιλογή του ηγέτη
y  13  9 ;
1
s

s s 45  13  9
A: y 2  R 2 ( y 1 )   7  8.
4
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα
Ε: Ποια είναι η απάντηση της εταιρείας 2
στην επιλογή του ηγέτη y1s  13  9 ;

s s 45  13  9
A: y 2  R 2 ( y 1 )   7  8.
4
Τα επίπεδα εκροών C-N είναι (y1*,y2*) = (13,8)
άρα ο ηγέτης παράγει περισσότερα από την
εκροή του C-N και ο ακόλουθος παράγει
λιγότερα από την εκροή του C-N.
Αυτό ισχύει γενικά.
 Παίγνια Stackelberg
Ένα παράδειγμα

Αντικαταστήστε το y S1  13. 9 και y S2  7. 8

στην συνάρτηση ζήτησης και στις συναρτήσεις
κερδών των δυο εταιριών για να πάρετε την
τιμή και τα κέρδη στην ισορροπία Stackelberg-
Nash:
P S  60  y 1  y 2  60  13. 9  7. 8  38. 3
S1  38. 3  13. 9  13. 9 2  339. 16
S2  38. 3  7. 8  15  7. 8  7. 8 2  120. 9

Παρατήρηση: S1  S2 και S1  1 & P S  P  (* από Cournot)

 Παίγνια Stackelberg
y2
(y1*,y2*) είναι η ισορροπία
Cournot-Nash.

Υψηλότερο 2

Υψηλότερο 1
y2*

y1* y1
 Παίγνια Stackelberg
y2
(y1*,y2*) είναι η ισορροπία
Cournot-Nash.

Η καμπύλη αντίδρασης
του ακόλουθου
Υψηλότερο 1
y2*

y1* y1
 Παίγνια Stackelberg
y2
(y1*,y2*) είναι η ισορροπία
Cournot-Nash. (y1S,y2S) είναι η
ισορροπία Stackelberg.

Η καμπύλη αντίδρασης
του ακόλουθου
Υψηλότερο 1
y2*
y2S

y1* y1S y1
 y2 Παίγνια Stackelberg
(y1*,y2*) είναι η ισορροπία
Cournot-Nash. (y1S,y2S) είναι η
ισορροπία Stackelberg.

Η καμπύλη αντίδρασης
του ακόλουθου
y2*
y2S

y1* y1S y1
 Ανταγωνισμός τιμής
Υπόδειγμα Bertrand
 Τι θα γινόταν αν οι εταιρείες ανταγωνίζονταν
χρησιμοποιώντας μόνο στρατηγικές ορισμού
τιμής και όχι μόνο στρατηγικές ορισμού
ποσότητας;
 Τα παίγνια στα οποία οι εταιρείες
χρησιμοποιούν μόνο στρατηγικές τιμής και
παίζουν ταυτόχρονα ονομάζονται παίγνια
Bertrand.
 Παίγνια Bertrand

 Το οριακό κόστος παραγωγής όλων των

εταιρειών είναι σταθερό και ίσο με c
(δηλ. c1=c2=c)
 Όλες οι εταιρείες ορίζουν τις τιμές τους
ταυτόχρονα.
 Το προϊόν είναι ομοιογενές.
 Ε: Υπάρχει ισορροπία Nash;
 Παίγνια Bertrand

 Το οριακό κόστος παραγωγής όλων των

εταιρειών είναι σταθερό και ίσο με c
(δηλ. c1=c2=c)
 Όλες οι εταιρείες ορίζουν τις τιμές τους
ταυτόχρονα.
 Το προϊόν είναι ομοιογενές.
 Ε: Υπάρχει ισορροπία Nash;
 A: Ναι. Ακριβώς 1.
 Παίγνια Bertrand
 Το οριακό κόστος παραγωγής όλων των
εταιρειών είναι σταθερό και ίσο με c
(δηλ. c1=c2=c)
 Όλες οι εταιρείες ορίζουν τις τιμές τους
ταυτόχρονα.
 Το προϊόν είναι ομοιογενές.
 Ε: Υπάρχει ισορροπία Nash;
 A: Ναι. Ακριβώς 1. Όλες οι εταιρείες ορίζουν
τις τιμές τους ίσες με το οριακό κόστος c.
Γιατί;
 Παίγνια Bertrand

 Έστω ότι μία εταιρεία

επιλέγει υψηλότερη
τιμή από την τιμή άλλης pM
εταιρείας, πχ p1>p2 >c.
p1
p2
c

0
 Παίγνια Bertrand
 Έστω ότι μία εταιρεία
επιλέγει υψηλότερη
τιμή από την τιμή άλλης
εταιρείας, πχ p1>p2 >c. pM
 Τότε, η εταιρεία με την p1
υψηλότερη τιμή δεν θα
είχε πελάτες (ζήτηση p2
της επιχείρησης 1 =0, c
ακριβό αγαθό). Όχι
ισορροπία αυτές οι 0
στρατηγικές-τιμές.

70
 Παίγνια Bertrand
 Έστω ότι μία εταιρεία
επιλέγει υψηλότερη τιμή
από την τιμή άλλης
εταιρείας, πχ p1>p2>c.
 Τότε, η εταιρεία με την
pM
υψηλότερη τιμή δεν θα είχε p1
πελάτες (ζήτηση της
επιχείρησης 1 =0, ακριβό p2
αγαθό). Όχι ισορροπία c
αυτές οι στρατηγικές-τιμές.
 Άρα, σε ισορροπία, όλες οι
εταιρείες πρέπει να έχουν 0
την ίδια τιμή.

71
 Παίγνια Bertrand
 Έστω ότι η κοινή τιμή
που ορίζουν όλες οι
εταιρείες είναι
υψηλότερη από το pM
οριακό κόστος c. p1=p2
Έστω p1=p2>c. Είναι
αυτό ισορροπία Nash;
c

0
 Παίγνια Bertrand
 Έστω ότι η κοινή τιμή που
ορίζουν όλες οι εταιρείες
είναι υψηλότερη από το
οριακό κόστος c. Έστω pM
p1=p2>c. Είναι αυτό p1=p2
ισορροπία Nash;
 Τότε μία εταιρεία μπορεί
να μειώσει ελαφρώς την c
τιμή της και να πουλά σε
όλους τους αγοραστές,
αυξάνοντας έτσι το 0
κέρδος της. Άρα όχι
ισορροπία.
73
 Παίγνια Bertrand
 Έστω ότι η κοινή τιμή που ορίζουν όλες οι
εταιρείες είναι υψηλότερη από το οριακό κόστος c.
 Τότε μία εταιρεία μπορεί να μειώσει ελαφρώς την
τιμή της και να πουλά σε όλους τους αγοραστές,
αυξάνοντας έτσι το κέρδος της.
 Η μόνη κοινή τιμή που αποτρέπει τη μείωση της
τιμής είναι η c. Άρα, είναι η μόνη ισορροπία Nash.
 Παράδοξο του Bertrand: ακόμη και με λίγες
επιχειρήσεις ο ανταγωνισμός στις τιμές (πόλεμος
των τιμών) οδηγεί σε τιμή ίση με το οριακό κόστος
και μηδενικά κέρδη.
 Διαδοχικά παίγνια τιμής

 Τιθα γινόταν αν αντί για ταυτόχρονο παίγνιο

στις στρατηγικές ορισμού τιμής, μία εταιρεία
αποφάσιζε για την τιμή της πριν από τις άλλες.
 Αυτό είναι ένα διαδοχικό παίγνιο στις
στρατηγικές ορισμού τιμής που ονομάζεται
παίγνιο ηγεσίας ως προς την τιμή.
 Η εταιρεία που ορίζει την τιμή της πριν από τις
άλλες είναι ο ηγέτης ως προς την τιμή.
 Διαδοχικά παίγνια τιμής

 Έστω ότι έχουμε μία μεγάλη εταιρεία (την

ηγέτιδα) και πολλές ανταγωνιστικές μικρές
εταιρείες (οι ακόλουθοι).
 Οι μικρές εταιρείες δέχονται την τιμή ως έχει
και η συλλογική τους αντίδραση στην
προσφορά σε μια τιμή αγοράς p είναι η
συνάρτηση συνολικής ζήτησης Yf(p).
 Διαδοχικά παίγνια τιμής

Η συνάρτηση ζήτησης αγοράς είναι D(p).

 Άρα, η ηγέτιδα εταιρεία γνωρίζει ότι αν
ορίσει μια τιμή p, η ποσότητα που θα
ζητηθεί απ’ αυτήν θα είναι η υπολειμματική
ζήτηση
L ( p )  D ( p )  Yf ( p ).
 Άρα, η συνάρτηση κέρδους του ηγέτη είναι

 L (p)  p(D(p)  Yf (p))  c L (D(p)  Yf (p)).

 Διαδοχικά παίγνια τιμής

Η συνάρτηση κέρδους του ηγέτη είναι

 L ( p )  p ( D ( p )  Yf ( p ))  c L ( D ( p )  YF ( p ))
άρα ο ηγέτης επιλέγει το επίπεδο τιμής p* για
το οποίο το κέρδος μεγιστοποιείται.
 Οι ακόλουθοι συνολικά προσφέρουν Yf(p*)
μονάδες και ο ηγέτης προσφέρει την
υπολειμματική ποσότητα D(p*) - Yf(p*).