CAMBRIDGE IELTS 12 - TEST 1
READING PASSAGE 1
CORK
BẦN
USEFUL LANGUAGE WORDS/ PHRASES DEFINITION
Buoyant (adj) Nổi trên mặt nước
Millennia (n, plural) Thiên niên kỷ
Replicate (v) Tái tạo, sao chép
Thermal (adj) Nhiệt
Monopoly (n) Sự độc quyền
Desertification (n) Sa mạc hóa
Cork - the thick bark of the cork oak tree
(Quercus suber) - is a remarkable material. It is
tough, elastic, buoyant, and fire-resistant, and
suitable for a wide range of purposes. It has also
been used for millennia: the ancient Egyptians
sealed then sarcophagi (stone coffins) with cork,
while the ancient Greeks and Romans used it for
anything from beehives to sandals.
And the cork oak itself is an extraordinary
tree. Its bark grows up to 20 cm in thickness,
insulating the tree like a coat wrapped around the
trunk and branches and keeping the inside at a
constant 20°C all year round.
Developed most probably as a defence
against forest fires, the bark of the cork oak has a
particular cellular structure - with about 40
million cells per cubic centimetre - that
technology has never succeeded in replicating.
The cells are filled with air, which is why
cork is so buoyant. It also has an elasticity that
means you can squash it and watch it spring back
to its original size and shape when you release the
pressure.
Cork oaks grow in a number of
Mediterranean countries, including Portugal,
Spain, Italy, Greece and Morocco. They flourish Cây sồi bần phát triển ở một số các nước
in warm, sunny climates where there is a Địa Trung Hải, bao gồm Bồ Đào Nha, Tây Ban
Bần – phần vỏ dày của cây sồi bần (Quercus
suber) – là 1 loại vật liệu đặc biệt. Nó dẻo dai,
đàn hồi, nổi được trên mặt nước và chịu được
nhiệt, và còn thích hợp sử dụng cho nhiều mục
đích. Nó cũng đã được sử dụng trong hàng thiên
niên kỷ: người Ai Cập cổ đại niêm phong quách
(quan tài đá) bằng nứa, trong khi Người Hy Lạp
cổ và người La Mã đã sử dụng nó cho nhiều thứ
từ tổ ong đến dép xăng đan.
Và chính cây sồi bần là một loại cây phi
thường. Vỏ của nó phát triển dày đến 20 cm, bao
bọc cây như một chiếc áo khoác bọc quanh thân
và cành cây và giữ nhiệt độ bên trong ổn định ở
mức 20 ° C suốt năm.
Phát triển chủ yếu có lẽ là để chống lại
cháy rừng, vỏ cây sồi bần có cấu trúc tế bào đặc
biệt – với khoảng 40 triệu tế bào trên một cm
khối – điều mà công nghệ chưa bao giờ sao chép
được thành công.
Các tế bào được lấp đầy bởi không khí, đó
là lý do tại sao vỏ cây lại có thể nổi trên mặt
nước như vậy. Nó cũng có độ đàn hồi, nghĩa là
bạn có thể ép nó và xem nó trở về kích thước và
hình dạng ban đầu khi bạn không ép nữa.
minimum of 400 millimetres of rain per year, and Nha, Ý, Hy Lạp và Ma-rốc. Chúng phát triển
no more than 800 millimetres. mạnh mẽ tại vùng có khí hậu nóng ấm, nơi có
Like grape vines, the trees thrive in poor lượng mưa tối thiểu là 400 milimét mỗi năm, và
soil, putting down deep root in search of moisture không quá 800 milimet.
and nutrients. Southern Portugal’s Alentejo Giống như nho, cây mọc ở những vùng đất
region meets all of these requirements, which khô căn, rễ đâm sâu để tìm nước và chất dinh
explains why, by the early 20th century, this dưỡng. Phía Nam khu vực Alentejo của Bồ Đào
region had become the world’s largest producer Nha đáp ứng tất cả những yêu cầu này, điều này
of cork, and why today it accounts for roughly giải thích tại sao, vào đầu thế kỷ 20 khu vực này
half of all cork production around the world. đã trở thành quốc gia lớn nhất thế giới sản xuất
nút chai, và tại sao ngày nay nó chiếm khoảng
Most cork forests are family-owned. Many một nửa sản lượng bần sản xuất trên thế giới.
of these family businesses, and indeed many of
the trees themselves, are around 200 years old. Hầu hết các rừng bần đều được sở hữu bởi
Cork production is, above all, an exercise in hộ gia đình. Nhiều doanh nghiệp gia đình, và
patience. thực ra cũng chính là những cây này, đã khoảng
From the planting of a cork sapling to the tập 200 tuổi. Hơn thế nữa, sản xuất bần là một
first harvest takes 25 years, and a gap of việc làm cần sự kiên nhẫn.
approximately a decade must separate harvests Từ lúc trồng một cây bần non cho đển vụ
from an individual tree. And for top-quality cork, thu hoạch đầu tiên mất 25 năm, khoảng cách
it’s necessary to wait a further 15 or 20 years. giữa các mùa là khoảng một thập kỉ. Và để có
You even have to wait for the right kind of được loại bần chất lượng tốt nhất cần phải đợi
summer’s day to harvest cork. If the bark is thêm 15 đến 20 năm nữa. Bạn thậm chí phải chờ
stripped on a day when it’s too cold - or when the đúng loại ngày hè để thu hoạch bần. Nếu vỏ cây
air is damp - the tree will be damaged. bị bóc vào một ngày quá lạnh – hoặc khi không
khí ẩm ướt – cây sẽ bị hư hỏng.

Cork harvesting is a very specialised

profession. No mechanical means of stripping
cork bark has been invented, so the job is done by
teams of highly skilled workers.
First, they make vertical cuts down the
bark using small sharp axes, then lever it away in
pieces as large as they can manage. The most
skilful cork- strippers prise away a semi-circular
husk that runs the length of the trunk from just
above ground level to the first branches.
It is then dried on the ground for about four
months, before being taken to factories, where it
is boiled to kill any insects that might remain in
the cork. Over 60% of cork then goes on to be
made into traditional bottle stoppers, with most of
the remainder being used in the construction
trade, Corkboard and cork tiles are ideal for
thermal and acoustic insulation, while granules
of cork are used in the manufacture of concrete.
Recent years have seen the end of the
Thu hoạch bần là một nghề chuyên hóa.
Không có máy móc bóc vỏ nào được phát minh,
vì vậy công việc được thực hiện bởi các đội công
nhân lành nghề.
Trước tiên họ cắt dọc vỏ cây bằng những
chiếc rìu, sau đó lật lên bằng đòn bẩy những
miếng to nhất có thể. Người lột vỏ bần lành nghề
nhất nậy ra một miếng vỏ hình bán nguyệt chạy
dọc theo chiều dài của thân cây từ ngay trên mặt
đất đến những nhánh cây đầu tiên.
Sau đó nó được phơi khô trên mặt đất
khoảng bốn tháng, trước khi được đưa đến các
nhà máy, nơi nó được đun sôi để giết hết côn
trùng có thể vẫn còn trong vỏ. Hơn 60% vỏ bần
sau đó sẽ được làm thành những nút chai truyền
thống, với hầu hết phần còn lại được sử dụng
trong thương mại xây dựng. Ván bần và miếng
lát bằng bần là những vật liệu lý tưởng trong
cách nhiệt và cách âm, trong khi các hạt của vỏ
virtual monopoly of cork as the material for bần được sử dụng trong sản xuất bê tông.
bottle stoppers, due to concerns about the effect
it may have on the contents of the bottle. Những năm gần đây đã chứng kiến sự kết
This is caused by a chemical compound thúc của sự độc quyền thực sự của vỏ bần trong
called 2,4,6-trichloroanisole (TCA), which forms việc làm nút chai, bởi những lo lắng về những
through the interaction of plant phenols, chlorine ảnh hưởng của nó lên nước chứa trong chai.
and mould. The tiniest concentrations - as little as Điều này được gây một hợp chất hóa học
three or four parts to a trillion - can spoil the taste
gọi là 2,4,6-trichloroanisole (TCA), hình thành
of the product contained in the bottle. qua sự phản ứng của phenol thực vật, clo và nấm
The result has been a gradual yet steady mốc. Nồng độ thấp nhất – ít đến khoảng 3 đến 4
move first towards plastic stoppers and, more phần tỉ tỉ – có thể làm hỏng hương vị của sản
recently, to aluminium screw caps. These phẩm chứa trong chai.
substitutes are cheaper to manufacture and, in the Kết quả này là bước đi đầu tiên chậm rãi
case of screw caps, more convenient for the user. nhưng ổn định đối với các nút chai nhựa, và gần
đây là nắp nhôm vặn. Những loại nút chai thay
The classic cork stopper does have several thế này sản xuất ít tốn kém hơn và nắp vặn còn
advantages, however. Firstly, its traditional image tiện lợi hơn cho người sử dụng.
is more in keeping with that of the type of high
quality goods with which it has long been
associated. Secondly - and very importantly - Tuy vậy những nút chai loại cũ vẫn có vài
cork is a sustainable product that can be recycled lợi ích. Thứ nhất, hình ảnh truyền thống của nó
without difficulty. phù hợp hơn với loại hàng chất lượng cao mà nó
Moreover, cork forests are a resource đã gắn liền với từ lâu. Thứ hai – và rất quan
which support local biodiversity, and prevent trọng – bần là một sản phẩm bền có thể được tái
desertification in the regions where they are chế mà không gặp khó khăn gì.
planted. So, given the current concerns about Hơn thế nữa, rừng bần là một nguồn tài
environmental issues, the future of this ancient nguyên hỗ trợ đa dạng sinh học ở địa phương và
material once again looks promising. ngăn ngừa sa mạc hóa vùng đất mà chúng được
trồng. Vì vậy, liên quan đến các mối quan ngại
hiện nay về vấn đề môi trường, tương lai của vật
liệu cổ xưa này một lần nữa có vẻ đầy hứa hẹn.

READING PASSAGE 2
COLLECTING AS A HOBBY
SỞ THÍCH SƯU TẬP

USEFUL LANGUAGE
WORDS/ PHRASES DEFINITION
dignify (v) Đề cao
Triumph (n) Chiến thắng
inferior (adj) Thấp kém, hạn hẹp
 Locomotive (n) Đầu máy xe lửa
tick off (p.v) Đánh dấu
Depict (v) Mô tả, miêu tả
Engross (v) Chiếm choán
Eccentric (adj) Lập dị

Collecting must be one of the most varied Sưu tập là một trong những hoạt động đa
of human activities, and it’s one that many of us dạng nhất của con người, và nó là một hoạt động
psychologists find fascinating. mà các nhà tâm lý học thấy hấp dẫn.
Many forms of collecting have been Nhiều hình thức thu thập đã được đề cao
dignified with a technical name: an archtophilist với một cái tên chuyên môn: archtophilist
collects teddy bears, a philatelist collects postage (người sưu tập gấu bông), philatelist (người sưu
stamps, and a deltiologist collects postcards. tập tem) và deltiologist (người sưu tập bưu
Amassing hundreds or even thousands of thiếp).
postcards, chocolate wrappers or whatever, takes Tích lũy hàng trăm hoặc thậm chí hàng
time, energy and money that could surely to ngàn bưu thiếp, giấy gói sô cô la hoặc bất cứ thứ
much more productive use. And yet there are gì, mất thời gian, công sức và tiền bạc, những
millions of collectors around the world. Why do thứ mà chắc chắn sẽ có thể được sử dụng hiệu
they do it? quả hơn nhiều. Tuy nhiên vẫn có hàng triệu nhà
sưu tập trên khắp thế giới. Tại sao họ làm điều
There are the people who collect because đó?
they want to make money – this could be called Có những người sưu tập vì họ muốn kiếm
an instrumental reason for collecting; that is, tiền – điều này có thể được coi là yếu tố lý trí của
collecting as a means to an end. việc sưu tập; đó là, sưu tập như là một phương
They’ll look for, say, antiques that they tiện cho một mục đích.
can buy cheaply and expect to be able to sell at a
profit. But there may well be a psychological Người ta nói rằng họ sẽ tìm kiếm những đồ
element, too – buying cheap and selling dear can cổ mà họ có thể mua với giá rẻ và hi vọng có thể
give the collector a sense of triumph. And as bán với lợi nhuận cao hơn. Nhưng cũng có thể có
selling online is so easy, more and more people một yếu tố tâm lý – mua rẻ và bán đắt có thể
are joining in. mang lại cho nhà sưu tập một cảm giác chiến
thắng. Và khi bán hàng trực tuyến thật dễ dàng,
ngày càng có nhiều người tham gia.
Many collectors collect to develop their
social life, attending meetings of a group of Nhiều nhà sưu tập thu thập để phát triển
collectors and exchanging information on items. đời sống xã hội của họ, tham gia những buổi gặp
This is a variant on joining a bridge club or a mặt của một nhóm các nhà sưu tập và trao đổi
gym, and similarly brings them into contact with thông tin về các vật phẩm. Đây là một biến thể
like-minded people. của việc tham gia một câu lạc bộ gắn kết mọi
người hoặc phòng gym, và tương tự như vậy sẽ
Another motive for collecting is the desire giúp họ tiếp xúc với những người có cùng sở
to find something special, or a particular example thích.
of the collected item, such as a rare early
recording by a particular singer. Some may spend Một động cơ khác của việc sưu tập là
their whole lives in a hunt for this. mong muốn tìm thấy một cái gì đó đặc biệt, hoặc
Psychologically, this can give a purpose to một ví dụ cụ thể của một vật đã sưu tập, chẳng
a life that otherwise feels aimless. There is a hạn như một đoạn ghi âm từ lâu hiếm có của một
danger, though, that if the individual is ever lucky
ca sĩ nào đó. Một số người có thể dành cả cuộc
enough to find what they’re looking for, rather đời của họ để săn đuổi mục đích này.
than celebrating their success, they may feel Về mặt tâm lý, điều này có thể mang lại
empty, now that the goal that drove them on has một mục đích sống nếu cảm thấy không có mục
gone. đích. Tuy nhiên, có một nguy cơ là nếu một người
đủ may mắn để tìm thấy thứ họ đang tìm kiếm,
chứ không phải là ăn mừng cho sự thành công
If you think about collecting postage của họ, họ có thể cảm thấy trống rỗng, vì bây giờ
stamps another potential reason for it – Or, mục tiêu đã thúc đẩy họ đã biến mất.
perhaps, a result of collecting is its educational
value. Stamp collecting opens a window to other Nếu bạn nghĩ về việc sưu tập tem là một lý
countries, and to the plants, animals, or famous do khác cho điều này- hoặc, có lẽ, kết quả của
people shown on their stamps. việc sưu tập chính là giá trị giáo dục của nó. Sưu
Similarly, in the 19th century, many tập tem mở cánh cửa đến các quốc gia khác, và
collectors amassed fossils animals and plants các loài thực vật, động vật hoặc những người nổi
from around the globe, and their collections tiếng xuất hiện trên những con tem của họ.
provided a vast amount of information about the Tương tự, vào thế kỷ 19, nhiều nhà sưu tập
natural world. Without those collections, our đã sưu tập hóa thạch, động vật và thực vật từ
understanding would be greatly inferior to what khắp nơi trên thế giới, và các bộ sưu tập của họ
it is. đã cung cấp một lượng lớn thông tin về thế giới
tự nhiên. Nếu không có những bộ sưu tập này, sự
In the past – and nowadays, too, though to hiểu biết của chúng ta sẽ hạn hẹp hơn rất nhiều
a lesser extent– a popular form of collecting, so với những kiến thức vốn có.
particularly among boys and men, was Trong quá khứ – và hiện nay cũng vậy,
trainspotting. This might involve trying to see mặc dù ở mức độ thấp hơn – một hình thức sưu
every locomotive of a particular type, using tập phổ biến, đặc biệt là giữa các cậu bé và
published data that identifies each one, and những người đàn ông, là bộ sưu tập các con số
ticking off each engine as it is seen. của các đầu máy xe lửa. Điều này có thể liên
Trainspotters exchange information, these quan đến việc cố gắng để xem tất cả các đầu máy
days often by mobile phone, so they can work out của một loại nhất định, sử dụng dữ liệu đã được
where to go to, to see a particular engine. As a xuất bản để xác định từng loại và đánh dấu mỗi
by-product, many practitioners of the hobby động cơ khi nó được nhìn thấy.
become very knowledgeable about railway Nhà sưu tập con số của đầu máy xe lửa
operations, or the technical specifications of (trainspotter) trao đổi thông tin, ngày nay thường
different engine types. bằng điện thoại di động, do đó, họ có thể xác
định ra nơi để đi đến, để xem một động cơ cụ thể.
Similarly, people who collect dolls may go Như là một kết quả phụ, nhiều người chơi của
beyond simply enlarging their collection, and thú tiêu khiển này trở nên rất am hiểu về hoạt
develop an interest in the way that dolls are động đường sắt, hoặc các thông số kỹ thuật của
made, or the materials that are used. These have các loại động cơ khác nhau.
changed over the centuries from the wood that Tương tự như vậy, những người thu thập
was standard in 16th century Europe, through the búp bê có thể vượt ra ngoài việc chỉ đơn giản mở
wax and porcelain of later centuries, to the rộng bộ sưu tập của họ, hứng thú hơn đến cách
plastics of today’s dolls. Or collectors might be mà búp bê được tạo ra, hoặc các vật liệu được sử
inspired to study how dolls reflect notions of dụng. Những điều này đã thay đổi qua nhiều thế
what children like, or ought to like. kỷ, từ gỗ - đã được tiêu chuẩn hóa vào thế kỷ 16
ở châu Âu, đến sáp ong và đồ sứ của những thế
 Not all collectors are interested in learning
from their hobby, though, so what we might call a
psychological reason for collecting is the need for
a sense of control, perhaps as a way of dealing
with insecurity.
Stamp collectors, for instance, arrange their
stamps in albums, usually very neatly, organising
their collection according to certain
commonplace principles perhaps by country in
alphabetical order, or grouping stamps by what
they depict people, birds, maps, and so on.
One reason, conscious or not, for what
someone chooses to collect is to show the
collector’s individualism.
Someone who decides to collect something
as unexpected as dog collars, for instance, may
be conveying their belief that they must be
interesting themselves. And believe it or not,
there is at least one dog collar museum in
existence, and it grew out of a personal
collection.
Of course, all hobbies give pleasure, but
the common factor in collecting is usually
passion: pleasure is putting it far too mildly.
More than most other hobbies, collecting can be
totally engrossing, and can give a strong sense of
personal fulfilment.
To non-collectors it may appear an
eccentric, if harmless, way of spending time, but
potentially, collecting has a lot going for it.
READING PASSAGE 3
WHAT’S THE PURPOSE OF GAINING KNOWLEDGE?
MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC THU NẠP KIẾN THỨC
USEFUL LANGUAGE
kỷ sau đó, cho đến nhựa của những con búp bê
ngày nay. Hoặc người sưu tập có thể được truyền
cảm hứng để nghiên cứu xem búp bê phản ánh ý
nghĩ về những gì trẻ em thích, hoặc nên thích.
Tuy nhiên, không phải tất cả các nhà sưu
tập đều quan tâm đến việc học tập từ sở thích của
mình, vì vậy điều mà chúng ta có thể gọi là lý do
tâm lý để thu thập là nhu cầu về cảm giác kiểm
soát, có lẽ là một cách để đối phó với sự mất an
toàn.
Ví dụ, các nhà sưu tập tem sắp xếp tem
trong album, thường rất gọn gàng, sắp xếp bộ
sưu tập theo nguyên tắc phổ biến nhất định – có
thể theo quốc gia theo thứ tự chữ cái, hoặc nhóm
các con tem theo những gì họ miêu tả-người,
chim, bản đồ, vân vân.
Một lý do, có nhận thức hay không, những
gì người ta chọn thu thập là để thể hiện chủ
nghĩa cá nhân của nhà sưu tập.
Ví dụ, một người nào đó quyết định thu
thập thứ gì đó bất ngờ như những chiếc vòng cổ
cho chó, có thể truyền đạt niềm tin của họ rằng
những thứ này phải rất thú vị. Và tin hay không,
có ít nhất một viện bảo tàng vòng cổ chó tồn tại,
và nó bắt nguồn từ một bộ sưu tập của cá nhân.
Tất nhiên, tất cả các sở thích đều mang
đến niềm vui, nhưng yếu tố chung trong việc sưu
tập thường là niềm đam mê: niềm vui có nghĩa là
không quá phóng đại. Hơn hầu hết các sở thích
khác, sưu tập có thể hoàn toàn chiếm lĩnh hết
thời gian và tâm trí, và có thể mang lại cảm giác
mạnh mẽ về sự hoàn thành cá nhân.
Đối với những người không phải là nhà
sưu tập điều này có thể xem như là một sự lập dị,
nếu vô hại, cách sử dụng thời gian, nhưng có khả
năng, sưu tập có nhiều lợi ích.
 WORDS/ PHRASES DEFINITION
Motoo (n) Phương châm
Apt (adj) Có khuynh hướng
Arson (n) Phóng hỏa
Prosecution (n) Khởi tố
Codify (v) Hệ thống hóa
Expertise (n) Chuyên môn
Endeavor (n) Nỗ lực
Scrutiny (n) Xem xét
Articulate Trình bày, nói rõ ràng
Noble Cao quý
‘I would found an institution where any
person can find instruction in any subject' That
was the founders motto for Cornell University,
and it seems an apt characterization of the
different university, also in the USA, where I
currently teach philosophy.
A student can prepare for a career in resort
management, engineering, interior design,
accounting, music, law enforcement, you name it.
But what would the founders of these two
institutions have thought of a course called Arson
for Profit’? I kid you not: we have it on the
books. Any undergraduates who have met the
academic requirements can sign up for the course
in our program in 'fire science’.
Naturally, the course is intended for
prospective arson investigators, who can learn all
the tricks of the trade for detecting whether a fire
was deliberately set, discovering who did it, and
establishing a chain of evidence for effective
prosecution in a court of law.
But wouldn’t this also be the perfect course
for prospective arsonists to sign up for? My point
is not to criticize academic programs in fire
science: they are highly welcome as part of the
increasing professionalization of this and many
other occupations.
However, it’s not unknown for a firefighter
to torch a building. This example suggests how
dishonest and illegal behavior, with the help of
higher education, can creep into every aspect of
public and business life.
“Tôi sẽ thành lập một tổ chức giáo dục nơi
mà bất cứ ai có thể tìm thấy sự hướng dẫn ở bất
kì lình vực nào”. Đó là phương châm của nhà
sáng lập đại học Cornell, và nó dường như cũng
là khuynh hướng của một trường đại học khác ở
USA, nơi hiện tại tôi đang dạy về triết học.
Một sinh viên có thế chuẩn bị cho công
việc của mình như quản lí khách sạn, kĩ thuật,
thiết kế nội thất, kế toán, âm nhạc, luật hay bất kì
môn học nào mà bạn có thể kể tên. Nhưng những
người sáng lập 2 trung tâm giáo dục này đã nghĩ
gì về khóa học “Phóng hỏa để kiếm lợi”? Tôi
không hề lừa bạn, chúng ta đã có sẵn khóa học
này rồi. Bất kỳ sinh viên nào đã đạt yêu cầu về
học vấn đều có thể đăng ký tham dự khóa học
trong chương trình “Phòng cháy chữa cháy” của
chúng tôi.
Thông đường thì khóa học này dành cho
những điều tra viên về phóng hỏa tương lai, họ
có thể học tất cả các mánh trong nghề để tìm ra
liệu trận hỏa hoạn bị gây ra có chủ ý, ai là thủ
phạm, và dựng lên chuỗi chứng cứ cho việc khởi
tố hiệu quả trước tòa.
Nhưng liệu đây có phải là khóa học hoàn
hảo cho những tên phóng hoả tiềm năng trong
tương lai không? Quan điểm của tôi là không nên
chỉ trích các chương trình học thuật trong khoá
nghiên cứu khoa học về lửa: chúng được đón
nhận như là một phần của sự chuyên môn hóa
ngày càng tăng trong ngành này cũng như các
ngành khác.
Tuy nhiên, có thể lính cứu hỏa sẽ là người
đốt tòa nhà. Ví dụ này cho thấy cách mà những
hành vi bất lương và bất hợp pháp, với sự trợ
giúp của giáo dục, có thể len lỏi vào mọi khía
 I realized this anew when I was invited to
speak before a class in marketing, which is
another of our degree programs. The regular
instructor is a colleague who appreciates the kind
of ethical perspective I can bring as a
philosopher.
There are endless ways I could have
approached this assignment, but I took my cue
from the title of the course: 'Principles of
Marketing’. It made me think to ask the students,
'Is marketing principled?’ After all, a subject
matter can have principles in the sense of being
codified, having rules, as with football or chess,
without being principled in the sense of being
ethical.
Many of the students immediately assumed
that the answer to my question about marketing
principles was obvious: no. Just look at the ways
in which everything under the sun has been
marketed; obviously it need not be done in a
principled (=ethical) fashion.
Is that obvious? I made the suggestion,
which may sound downright crazy in light of the
evidence, that perhaps marketing is by definition
principled. My inspiration for this judgement is
the philosopher Immanuel Kant, who argued that
any body of knowledge consists of an end (or
purpose) and a means.
Let us apply both the terms 'means' and
‘end' to marketing. The students have signed up
for a course in order to learn how to market
effectively. But to what end? There seem to be
two main attitudes toward that question.
One is that the answer is obvious: the
purpose of marketing is to sell things and to make
money. The other attitude is that the purpose of
marketing is irrelevant: Each person comes to the
program and course with his or her own plans,
and these need not even concern the acquisition
of marketing expertise as such.
My proposal, which I believe would also
be Kant's, is that neither of these attitudes
captures the significance of the end to the means
for marketing. A field of knowledge or a
professional endeavor is defined by both the
cạnh của đời sống cộng đồng và doanh nghiệp.
Tôi nhận ra điều này rõ hơn khi được mời
nói trước lớp Marketing - 1 tín chỉ khác trong
chương trình học của chúng tôi. Người hướng
dẫn chính của khóa học này là một đồng nghiệp -
người đã đánh giá cao khía cạnh đạo đức mà tôi
có thể đem tới với tư cách như một nhà triết học.
Có vô vàn cách mà tôi có thể tiếp cận bài
tập này, nhưng tôi đã quyết định đặt tiêu đề của
Khóa học là 'Nguyên tắc Tiếp thị'. Nó làm tôi
nghĩ đến việc hỏi học viên của mình rằng, "Liệu
tiếp thị có nguyên tắc không?". Suy cho cùng, 1
vấn đề có thể có những quy tắc được hệ thống
hoá, ví dụ như bóng đá hay cờ vua, nhưng không
hề có nguyên tắc biểu thị yếu tố về đạo đức.
Nhiều sinh viên ngay lập tức có câu trả lời
dành cho câu hỏi của tôi về nguyên tắc tiếp thị,
đó là: rõ ràng là không. Chỉ riêng việc mọi thứ
được đưa ra thị trường, nó không cần được thực
hiện theo cách phù hợp về mặt đạo đức.
Điều đó có hiển nhiên không? Tôi đã đưa
ra ý tưởng nghe thật điên rồ trước những chứng
cứ, đó là có lẽ tiếp thị tự thân nó đã có tính phù
hợp về mặt đạo đức. Niềm cảm hứng của tôi đối
với phán đoán này là triết gia Immanuel Kant,
người đã lập luận rằng bất kỳ mảng kiến thức
cũng bao gồm kết quả (hoặc mục đích) và
phương tiện.
Hãy áp dụng cụm từ 'phương tiện’ và 'kết
quả' vào tiếp thị. Các sinh viên đã đăng ký một
khóa học để tìm hiểu làm thế nào để tiếp thị có
hiệu quả. Nhưng mục đích cuối cùng là gì? Có vẻ
như có hai quan điểm chính đối với câu hỏi đó.
Một là câu trả lời là hiển nhiên: Mục đích
tiếp thị là bán đồ và kiếm tiền. Thái độ của
những người còn lại là mục đích này không liên
quan gì đến họ: Mỗi người tham gia vào khóa
học với kế hoạch của riêng họ, và những kế
hoạch này thậm chí không cần thiết phải liên
quan tới việc thu nạp kĩ năng marketing chuyên
môn.
Quan điểm của tôi, cũng là của Kant với
việc này là không có bất kì 1 thái độ nào ở trên
đã nhận ra được tầm quan trọng của kết quả đối
means and the end; hence both deserve scrutiny. với phương tiện tiếp thị. Một lĩnh vực kiến thức
Students need to study both how to achieve X, hoặc một nỗ lực chuyên sâu được xác định bởi
and also what X is. cả phương tiện và kết quả, do đó cả hai đều xứng
đáng được xem xét kĩ. Học viên cần phải nghiên
It is at this point that ‘Arson for Profit’ cứu cả hai phạm trù: làm thế nào để đạt được X,
becomes supremely relevant. That course is và X là gì.
presumably all about means: how to detect and
prosecute criminal activity. It is therefore Chính tại thời điểm này, khoá học ‘phóng
assumed that the end is good in an ethical sense. hỏa để kiếm lợi’ trở nên cực kỳ liên quan. Khóa
When I ask fire science students to học này có tất cả những cách để thực hiện việc
articulate the end, or purpose, of their field, they đó: làm thế nào để phát hiện và giải quyết một
eventually generalize to something like, ‘The hoạt động tội phạm. Do đó giả định rằng kết quả
safety and welfare of society,’ which seems right. là tốt trong khía cạnh về đạo đức.
As we have seen, someone could use the very Khi tôi yêu cầu các sinh viên ngành khoa
same knowledge of means to achieve a much less học cứu hoả trình bày kết quả, hoặc mục đích
noble end, such as personal profit via destructive, của lĩnh vực mà họ học, họ sẽ nói đại loại như
dangerous, reckless activity. But we would not 'Sự an toàn và phúc lợi của xã hội', điều được
call that firefighting. công nhận là đúng. Như chúng ta đã thấy, một
We have a separate word for it: arson. người có thể sử dụng kiến thức tương tự để đạt
Similarly, if you employed the ‘principles of được mục đích kém cao quý hơn, chẳng hạn như
marketing’ in an unprincipled way, you would lợi nhuận cá nhân
not be doing marketing. We have another term Chúng ta có một từ riêng biệt cho việc đó:
for it: fraud. Kant gives the example of a doctor phóng hỏa. Tương tự, nếu bạn sử dụng 'nguyên
and a poisoner, who use the identical knowledge tắc tiếp thị' theo cách vô kỷ luật, bạn sẽ không
to achieve their divergent ends. We would say phải là đang làm marketing. Chúng ta có một
that one is practicing medicine, the other, murder. thuật ngữ khác: gian lận. Kant đưa ra ví dụ về
một bác sĩ và một kẻ đầu độc, những người sử
dụng kiến thức giống hệt nhau để đạt được
những mục đích khác nhau. Chúng ta có thể nói
rằng một người đang làm nghề y và người kia là
tên giết người.

CAMBRIDGE IELTS 12 - TEST 2

READING PASSAGE 1
THE RISKS AGRICULTURE FACES IN DEVELOPING COUNTRIES
NHỮNG RỦI RO VỀ NÔNG NGHIỆP MÀ CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN GẶP PHẢI

USEFUL LANGUAGE
WORDS/ PHRASES DEFINITION
Entrench (v) Gắn chặt
Volatility (n) Biến động
Counter-intuitively (adv) Không như mong đợi
Mitigate (v) Giảm thiểu
Procurement (n) Sự mua
 Alleviate (v) Giảm bớt
Stranglehold (v) Mắc kẹt, thắt chặt
Beneficiary (n) Trợ cấp, lợi lộc
Commodity (n) Hàng hóa
Scheme (n) Kế hoạch, chương trình
Contend (v) Cho rằng
Crop yield (n) Năng suất cây trồng
Magnitude (n) Cường độ
Frequency (n) Tần suất
Synchronise (v) Đồng bộ
Intermediary (adj) Trung gian
Dictate (v) Ra lệnh, sai khiến
Two things distinguish food production
from all other productive activities: first, every
single person needs food each day and has a right
to it; and second, it is hugely dependent on
nature.
These two unique aspects, one political, the
other natural, make food production highly
vulnerable and different from any other business.
At the same time, cultural values are highly
entrenched in food and agricultural systems
worldwide.
Farmers everywhere face major risks;
including extreme weather, long-term climate
change, and price volatility in input and product
markets.
However, smallholder farmers in
developing countries must in addition deal with
adverse environments, both natural, in terms of
soil quality, rainfall, etc, and human, in terms of
infrastructure, financial systems, markets,
knowledge and technology. Counterintuitively,
hunger is prevalent among many smallholder
farmers in the developing world.
Participants in the online debate argued
that our biggest challenge is to address the
underlying causes of the agricultural system’s
inability to ensure sufficient food for all, and they
identified as drivers of this problem our
dependency on fossil fuels and unsupportive
Có 2 điểm khác biệt giữa sản xuất thực
phẩm và những hoạt động sản xuất khác: thứ
nhất, mỗi người đều cần đồ ăn mỗi ngày và có
quyền đó, thứ hai nó phụ thuộc rất nhiều vào tự
nhiên.
Hai khía cạnh đặc biệt, là chính trị và tự
nhiên, khiến sản xuất lương thực rất dễ bị ảnh
hưởng và khác với bất kỳ ngành kinh doanh nào
khác. Đồng thời, các giá trị văn hoá cũng được
gắn chặt với thực phẩm và hệ thống nông nghiệp
trên toàn thế giới.
Nông dân ở mọi nơi đều phải đối mặt với
những rủi ro như thời tiết khắc nghiệt, biến đổi
khí hậu lâu dài và giá cả biến động của nguyên
liệu đầu vào cũng như của thị trường sản phẩm.
Tuy nhiên, các hộ nông dân nhỏ ở các
nước đang phát triển còn phải đối phó với thêm
với tình trạng môi trường bất lợi về cả tự nhiên
(về chất lượng đất, lượng mưa, vv) và con người
(về cơ sở hạ tầng, hệ thống tài chính, thị trường,
kiến thức và công nghệ). Không như mong đợi,
sự đói kém ở những hộ nông dân nhỏ ở các nước
đang phát triển khá phổ biến.
Những người tham gia vào cuộc tranh luận
trực tuyến chỉ rõ rằng thách thức lớn nhất của
chúng ta là giải quyết những nguyên nhân căn
bản của hệ thống nông nghiệp bất lực này để
đảm bảo đủ thực phẩm cho tất cả mọi người và
họ đã xác định được động lực của vấn đề này là
sự phụ thuộc của chúng ta vào nhiên liệu hóa
thạch và thiếu chính sách hỗ trợ của chính phủ.
government policies.
On the question of mitigating the risks
farmers face, most essayists called for greater
state intervention.
In his essay, Kanayo F.Nwanze, President
of the International Fund for Agricultural
Development, argued that governments can
significantly reduce risks for farmers by
providing basic services like roads to get produce
more efficiently to markets, or water and food
storage facilities to reduce losses.
Sophia Murphy, senior advisor to the
Institute for Agriculture and Trade Policy,
suggested that the procurement and holding of
stocks by governments can also help mitigate
wild swings in food prices by alleviating
uncertainties about market supply.
Shenggen Fan, Director General of the
International Food Policy Research Institute, held
up social safety nets and public welfare
programmes in Ethiopia, Brazil and Mexico as
valuable ways to address poverty among farming
families and reduce their vulnerability to
agriculture shocks.
However, some commentators responded
that cash transfers to poor families do not
necessarily translate into increased food security,
as these programmes do not always strengthen
food production or raise incomes.
Regarding state subsidies for agriculture,
Rokeya Kabir, Executive Director of Bangladesh
Nari Progati Sangha, commented in her essay that
these ‘have not compensated for the stranglehold
exercised by private traders. In fact, studies show
that sixty percent of beneficiaries of subsidies
are not poor, but rich landowners and non-farmer
traders.
Nwanze, Murphy and Fan argued that
private risk management tools, like private
insurance, commodity futures markets, and rural
finance can help small-scale producers mitigate
risk and allow for investment in improvements.
Kabir warned that financial support
schemes often encourage the adoption of high-
input agricultural practices, which in the medium
Về vấn đề giảm thiểu những rủi ro mà
nông dân phải đối mặt, phần lớn các nhà phê
bình kêu gọi sự can thiệp nhiều hơn của nhà
nước.
Trong bài tiểu luận của mình, Kanayo
F.Nwanze, Chủ tịch Quỹ Phát triển Nông nghiệp
Quốc tế, chỉ ra rằng các chính phủ có thể làm
giảm đáng kể những rủi ro cho nông dân bằng
cách cung cấp các dịch vụ cơ bản như đường xá
để có được sản xuất hiệu quả hơn cho thị trường,
hay là các phương tiện dự trữ nước và thực phẩm
để giảm thiểu những mất mát.
Sophia Murphy, cố vấn cao cấp của Viện
Chính sách Nông nghiệp và Thương mại, cho
rằng việc mua và nắm giữ cổ phiếu bởi các chính
phủ cũng có thể giúp giảm nhẹ sự biến động của
giá lương thực bằng cách giảm bớt sự biến đổi
về nguồn cung thị trường.
Shenggen Fan, Tổng giám đốc của Viện
Nghiên cứu Chính sách Lương thực Quốc tế đã
tổ chức các chương trình phúc lợi xã hội ở
Ethiopia, Brazil và Mêhico như là những biện
pháp hiệu quả để giải quyết nạn nghèo đói trong
các gia đình nông nghiệp và giảm đi sự bị dễ bị
tác động của họ trước các cú sốc nông nghiệp.
Tuy nhiên, một số nhà bình luận đã đáp lại
rằng việc chuyển tiền cho các gia đình nghèo
không hẳn làm tăng sự đảm bảo về lương thực,
khi mà các chương trình này không phải lúc nào
cũng tăng cường sản xuất lương thực hay tăng
thu nhập.
Về trợ cấp của chính phủ cho nông nghiệp,
Rokeya Kabir, Giám đốc Điều hành của
Bangladesh Nari Progati Sangha, đã bình luận
trong bài luận của mình rằng "những điều này
không bù đắp cho việc các doanh nghiệp tư nhân
bị mắc kẹt”. Trên thực tế, các nghiên cứu cho
thấy sáu mươi phần trăm người hưởng lợi từ trợ
cấp không phải là người nghèo, mà là chủ sở hữu
đất đai giàu có và những thương nhân không
phải là nông dân.
Nwanze, Murphy và Fan cho rằng các
công cụ quản lý rủi ro tư nhân, như bảo hiểm cá
nhân, các thị trường hàng hóa tương lai, và tài
chính địa phương có thể giúp các nhà sản xuất
quy mô nhỏ giảm thiểu rủi ro và cho phép sự cái
tiến đầu tư.
term may raise production costs beyond the value
of their harvests. Murphy noted that when futures
markets become excessively financialised they
can contribute to short-term price volatility,
which increases farmers’ food insecurity.
Many participants and commentators
emphasised that greater transparency in markets
is needed to mitigate the impact of volatility, and
make evident whether adequate stocks and
supplies are available. Others contended that
agribusiness companies should be held
responsible for paying for negative side effects.
Many essayists mentioned climate change
and its consequences for small-scale agriculture.
Fan explained that in addition to reducing crop
yields, climate change increases the magnitude
and the frequency of extreme weather events,
which increase smallholder vulnerability.
The growing unpredictability of weather
patterns increases farmers’ difficulty in managing
weather-related risks. According to this author,
one solution would be to develop crop varieties
that are more resilient to new climate trends and
extreme weather patterns.
Accordingly, Pat Mooney, co-founder and
executive director of the ETC Group, suggested
that ‘if we are to survive climate change, we must
adopt policies that let peasants diversify the plant
and animal species and varieties/breeds that make
up our menus.
Some participating authors and
commentators argued in favour of community-
based and autonomous risk management
strategies through collective action groups, co-
operatives or producers’ groups.
Such groups enhance market opportunities
for small-scale producers, reduce marketing costs
and synchronise buying and selling with
seasonal price conditions. According to Murphy,
‘collective action offers an important way for
farmers to strengthen their political and economic
bargaining power, and to reduce their business
risks.
One commentator, Giel Ton, warned that
collective action does not come as a free good. It
takes time, effort and money to organise, build
trust and to experiment.
Kabir cảnh báo rằng các chương trình hỗ
trợ tài chính thường khuyến khích áp dụng canh
tác nông nghiệp với đầu vào cao, điều này có thể
làm tăng chi phí sản xuất vượt quá giá trị thu
hoạch trong một khoảng thời gian trung hạn.
Murphy lưu ý rằng khi thị trường kỳ hạn trở nên
tài chính hóa quá mức, chúng có thể góp phần
làm biến động giá ngắn hạn,điều này làm gia
tăng sự mất an ninh lương thực của nông dân.
Nhiều người tham gia và người bình luận
nhấn mạnh rằng sự minh bạch hơn trong thị
trường là cần thiết để giảm thiểu tác động của sự
biến động và làm rõ liệu các cổ phiếu và vật tư
thích hợp là có sẵn hay không. Những người
khác cho rằng các công ty kinh doanh nông
nghiệp phải chịu trách nhiệm chi trả cho những
tình huống không mong đợi.
Nhiều nhà phê bình đã đề cập đến thay đổi
khí hậu và hậu quả của nó đối với nông nghiệp
quy mô nhỏ. Fan giải thích rằng ngoài việc giảm
năng suất cây trồng, thay đổi khí hậu làm tăng
cường độ và tần suất của các trường hợp thời
tiết cực đoan, làm tăng khả năng dễ bị tác động
của các hộ chăn nuôi nhỏ.
Sự phát triển không lường trước được của
các kiểu thời tiết làm gia tăng sự khó khăn của
nông dân trong việc kiểm soát những rủi ro liên
quan đến thời tiết. Theo tác giả này, một giải
pháp sẽ là phát triển các giống cây trồng linh
hoạt hơn với xu hướng khí hậu mới và thời tiết
khắc nghiệt.
Theo Pat Mooney, đồng sáng lập và giám
đốc điều hành Tập đoàn ETC, "nếu chúng ta
muốn tồn tại trong biến đổi khí hậu, chúng ta
phải thông qua các chính sách cho phép nông
dân đa dạng hóa các loại cây trồng và các giống
vật nuôi có trong thực đơn của chúng ta.
Một số tác giả và nhà bình luận tham gia
tranh luận ủng hộ chiến lược quản lý rủi ro dựa
vào cộng đồng và tự trị thông qua các nhóm hoạt
động chung, hợp tác xã hoặc các nhóm nhà sản
xuất.
Các nhóm này tăng cường cơ hội thị
trường cho các nhà sản xuất quy mô nhỏ, giảm
chi phí tiếp thị và đồng bộ hóa mua bán với điều
kiện giá theo mùa. Theo Murphy, "hành động tập
thể đề ra một giải pháp để người nông dân tăng
 Others, like Marcel Vernooij and Marcel
Beukeboom, suggested that in order to ‘apply
what we already know’, all stakeholders,
including business, government, scientists and
civil society, must work together, starting at the
beginning of the value chain.
Some participants explained that market
price volatility is often worsened by the presence
ofintermediary purchasers who, taking
advantage of farmers’ vulnerability, dictate
prices.
One commentator suggested farmers can
gain greater control over prices and minimise
price volatility by selling directly to consumers.
Similarly, Sonali Bisht, founder and advisor to
the Institute of HimalayanEnvironmental
Research and Education (INHERE), India, wrote
that copipunity-supported agriculture, where
consumers invest in local farmers by subscription
and guarantee producers a fair price, is a
risksharing model worth more attention.
Direct food distribution systems not only
encourage small-scale agriculture but also give
consumers more control over the food they
consume, she wrote.
READING PASSAGE 2
THE LOST CITY
THÀNH PHỐ MẤT TÍCH
USEFUL LANGUAGE
WORDS/ PHRASES DEFINITION
Hinterland (n) Vùng nội địa xa xôi
Plateau (n) Cao nguyên
Trek (n) Hành trình
Vivid (adj) Sinh động
Hindsight (n) Sự nhận thức muộn màng
Chroniclers (n) Sử gia, người chép biên niên sử
cường sức mạnh đàm phán chính trị và kinh tế
của mình và giảm rủi ro kinh doanh.
Một Nhà bình luận, Giel Ton, đã cảnh báo
rằng hành động tập thể không xuất hiện như một
thứ sẵn có. Phải mất thời gian, công sức và tiền
bạc để tổ chức, xây dựng niềm tin và thử nghiệm.
Những người khác, như Marcel Vernooij
và Marcel Beukeboom, gợi ý rằng để "áp dụng
những gì chúng ta đã biết", tất cả các bên liên
quan, bao gồm cả doanh nghiệp, chính phủ, các
nhà khoa học và xã hội dân sự phải cùng nhau
làm việc, bắt đầu từ khi bắt đầu chuỗi giá trị.
Những người tham gia giải thích rằng sự
biến động về giá cả thị trường thường trở nên tồi
tệ hơn bởi sự có mặt của những người mua trung
gian, những người này lợi dụng sự dễ bị tác động
của nông dân, quyết định giá cả.
Một nhà bình luận cho rằng nông dân có
thể kiểm soát được nhiều hơn về giá cả và giảm
thiểu sự biến động của giá cả bằng cách bán trực
tiếp cho người tiêu dùng. Tương tự, Sonali Bisht,
người sáng lập và cố vấn Viện Nghiên cứu và
Giáo dục Môi trường Himalayan (INHERE), Ấn
Độ đã viết rằng nông nghiệp hỗ trợ phi lợi
nhuận, nơi mà người tiêu thụ đầu tư vào nông
dân địa phương bằng sự đóng góp góp và đảm
bảo của nhà sản xuất với giá cả công bằng là
một mô hình chia sẻ rủi gio đáng chú ý hơn.
Các hệ thống phân phối thực phẩm trực
tiếp không chỉ khuyến khích nông nghiệp quy mô
nhỏ mà còn cho người tiêu dùng quyền kiểm soát
thực phẩm mà họ tiêu thụ nhiều hơn.
 Perplexe (v) Gây bối rối
An explorer’s encounter with the ruined
city of Machu Picchu, the most famous icon of
the Inca civilisation.
When the US explorer and academic
Hiram Bingham arrived in South America in
1911, he was ready for what was to be the
greatest achievement of his life: the exploration
of the remote hinterland to the west of Cusco,
the old capital of the Inca empire in the Andes
mountains of Peru.
His goal was to locate the remains of a city
called Vitcos, the last capital of the Inca
civilisation. Cusco lies on a high plateau at an
elevation of more than 3,000 metres, and
Bingham’s plan was to descend from this plateau
along the valley of the Urubamba river, which
takes a circuitous route down to the Amazon and
passes through an area of dramatic canyons and
mountain ranges.
When Bingham and his team set off down
the Urubamba in late July, they had an advantage
over travellers who had preceded them: a track
had recently been blasted down the valley
canyon to enable rubber to be brought up by
mules from the jungle.
Almost all previous travellers had left the
river at Ollantaytambo and taken a high pass
across the mountains to rejoin the river lower
down, thereby cutting a substantial corner, but
also therefore never passing through the area
around Machu Picchu.
On 24 July they were a few days into their
descent of the valley. The day began slowly, with
Bingham trying to arrange sufficient mules for
the next stage of the trek.
His companions showed no interest in
accompanying him up the nearby hill to see some
ruins that a local farmer, Melchor Arteaga, had
told them about the night before. The morning
was dull and damp, and Bingham also seems to
have been less than keen on the prospect of
climbing the hill.
In his book Lost City of the Incas, he
relates that he made the ascent without having the
Cuộc gặp gỡ của một nhà thám hiểm với
thành phố đổ nát Machu Picchu, biểu tượng nổi
tiếng nhất của nền văn minh Inca.
Khi nhà thám hiểm Hoa Kỳ và học giả
Hiram Bingham đến Nam Mỹ năm 1911, ông đã
sẵn sàng cho những thành công lớn nhất của
cuộc đời mình: thăm dò vùng nội địa xa xôi ở
phía tây của Cusco, thủ đô cũ của đế chế Inca ở
dãy núi Andes của Peru.
Mục tiêu của ông là xác định vị trí của
phần còn lại của thành phố được gọi là Vitcos,
thủ đô cuối cùng của nền văn minh Inca. Cusco
nằm trên một cao nguyên cao ở độ cao hơn
3,000 mét, và kế hoạch của Bingham là đi xuống
từ cao nguyên này dọc theo thung lũng sông
Urubamba, đi vòng quanh xuống vùng Amazon
và đi qua khu vực hẻm núi tráng lệ và các dãy
núi.
Khi Bingham và nhóm của ông bắt đầu
đến Urubamba vào cuối tháng 7, họ đã có một
lợi thế so với những lữ khách trước đây: một con
đường gần đây đã được phá hủy xuống phía
thung lũng của hẻm núi để cao su được mang ra
ngoài bằng những con la từ khu rừng.
Hầu như tất cả lữ khách trước đây đã rời
con sông tại Ollantaytambo và vượt con đèo cao
cắt ngang qua các ngọn núi để tái hợp với hạ lưu
sông, qua đó cắt một góc đáng kể, nhưng cũng
không bao giờ đi qua khu vực quanh Machu
Picchu.
Vào ngày 24 tháng 7, họ đã mất vài ngày
để đi xuống thung lũng. Ngày bắt đầu một cách
chậm rãi, Bingham cố gắng sắp xếp các con la
đủ cho giai đoạn tiếp theo của hành trình.
Những người bạn của ông ấy cho thấy sự
không thích thú trong việc cùng ông đi lên ngọn
đồi gần đó để xem một số tàn tích mà một nông
dân địa phương tên là Melchor Arteaga, đã nói
với họ về đêm trước. Buổi sáng thật ảm đạm và
ẩm ướt, và Bingham dường như cũng không mấy
thích thú với triển vọng leo lên đồi.
Trong cuốn sách Lost City of the Incas
(Incas-thành phố mất tích), ông thuật lại rằng
ông đã tiến lên mà không có mong đợi tối thiểu
least expectation that he would find anything at
the top.
Bingham writes about the approach in
vivid style in his book. First, as he climbs up the
hill, he describes the ever-present possibility of
deadly snakes, ‘capable of making considerable
springs when in pursuit of their prey’; not that he
sees any.
Then there’s a sense of mounting discovery
as he comes across great sweeps of terraces, then
a mausoleum, followed by monumental staircases
and, finally, the grand ceremonial buildings of
Machu Picchu. ‘It seemed like an unbelievable
dream, the sight held me spellbound’ he wrote.
We should remember, however, that Lost
City of the Incas is a work of hindsight, not
written until 1948, many years after his journey.
His journal entries of the time reveal a much
more gradual appreciation of his achievement.
He spent the afternoon at the ruins noting
down the dimensions of some of the buildings,
then descended and rejoined his companions, to
whom he seems to have said little about his
discovery.
At this stage, Bingham didn’t realise the
extent or the importance of the site, nor did he
realise what use he could make of the discovery.
However, soon after returning it occurred
to him that he could make a name for himself
from this discovery. When he came to write the
National Geographic magazine article that broke
the story to the world in April 1913, he knew he
had to produce a big idea.
He wondered whether it could have been
the birthplace of the very first Inca, Manco the
Great, and whether it could also have been what
chroniclers described as ‘the last city of the
Incas’. This term refers to Vilcabamba the
settlement where the Incas had fled from Spanish
invaders in the 1530s. Bingham made desperate
attempts to prove this belief for nearly 40 years.
Sadly, his vision of the site as both the
beginning and end of the Inca civilisation, while a
magnificent one, is inaccurate. We now know,
that Vilcabamba actually lies 65 kilometres away
nào rằng sẽ tìm thấy bất cứ điều gì ở trên đỉnh
đồi.
Bingham viết về việc tiếp cận khu vực này
theo phong cách sống động trong cuốn sách của
mình. Thứ nhất, trong khi leo lên ngọn đồi, ông
mô tả khả năng tồn tại của những con rắn chết
người, 'chúng có khả năng tạo nên dòng chảy
đáng gờm khi đuổi theo con mồi'; tất nhiên không
phải ông ấy nhìn thấy tất cả.
Sau đó, có một cảm giác về sự khám phá
không ngừng tăng lên khi ông đi qua quang cảnh
tuyệt vời của các bậc thềm, sau đó là một lăng
mộ, tiếp theo là các cầu thang hoành tráng và
cuối cùng, các tòa nhà nghi lễ lớn của Machu
Picchu.‘Nó có vẻ như một giấc mơ không tưởng,
khung cảnh đã làm tôi say mê’ ông viết.
Tuy nhiên, chúng ta nên nhớ rằng thành
phố bị lãng quên của người Inca là một công việc
của sự nhận thức muộn màng, nơi này đã không
được tiết lộ cho đến năm 1948, nhiều năm sau
chuyến đi của ông. Toàn bộ ghi chép của ông về
khoảng thời gian cho thấy rất nhiều về sự nhận
thức dần dần đối với thành tích của mình.
Ông đã dành cả buổi chiều tại các tàn tích
để ghi lại quy mô của một số tòa nhà, sau đó đi
xuống và tái nhập với các bạn đồng hành của
mình, những người mà dường như ông đã nói rất
ít về khám phá của mình.
Ở giai đoạn này, Bingham đã không nhận
ra mức độ hay tầm quan trọng của địa điểm này,
và cũng không nhận ra những gì ông có thể làm
với việc khám phá.
Tuy nhiên, ngay sau khi trở về, một điều đã
xảy ra giúp ông ta có thể vang danh từ khám phá
này. Khi ông đến để viết bài cho tạp chí National
Geographic, bài viết đã truyền bá một câu
chuyện với thế giới vào tháng 4 năm 1913, ông
biết rằng mình đã tạo ra một ý tưởng lớn.
Ông tự hỏi liệu đó có phải là nơi sinh của
người Inca đầu tiên, Manco Đại Đế, và liệu đó
có phải là những gì mà các sử gia đã miêu tả là
"thành phố cuối cùng của người Inca". Thuật
ngữ này đề cập đến Vilcabamba nơi những người
Inca đã trốn khỏi những kẻ xâm lược Tây Ban
Nha vào những năm 1530. Bingham đã nỗ lực
tuyệt vọng để chứng minh niềm tin này trong gần
40 năm.
in the depths of the jungle.
One question that has perplexed visitors,
historians and archaeologists alike ever since
Bingham, is why the site seems to have been
abandoned before the Spanish Conquest. There
are no references to it by any of the Spanish
chroniclers - and if they had known of its
existence so close to Cusco they would certainly
have come in search of gold.
An idea which has gained wide acceptance
over the past few years is that Machu Picchu was
a moya, a country estate built by an Inca emperor
to escape the cold winters of Cusco, where the
elite could enjoy monumental architecture and
spectacular views.
Furthermore, the particular architecture of
Machu Picchu suggests that it was constructed at
the time of the greatest of all the Incas, the
emperor Pachacuti (1438-71). By custom,
Pachacuti’s descendants built other similar estates
for their own use, and so Machu Picchu would
have been abandoned after his death, some 50
years before the Spanish Conquest.
READING PASSAGE 3
THE BENEFITS OF BEING BILINGUAL
LỢI ÍCH CỦA VIỆC NÓI SONG NGỮ
USEFUL LANGUAGE
WORDS/ PHRASES DEFINITION
Bilingual (adj) Song ngữ
Multilingual (adj) Đa ngữ
Cognitive (adj) Nhận thức
Sequential (adj) Theo thứ tự thời gian
Compelling (adj) Hấp dẫn
Juggling (v) Tung hứng
Excel (v) Động từ
Perceptual (adj) Nhận thức, cảm giác
Infant (n) Trẻ sơ sinh
Impart (v) Tạo nét riêng biệt
Thật đáng buồn, tầm nhìn của ông về địa
điểm này như là sự khởi đầu và kết thúc của nền
văn minh Inca, trong khi đó đây là một khu vực
tráng lệ, là không chính xác. Bây giờ chúng ta
biết, rằng Vilcabamba thực sự nằm 65 km đi vào
sâu trong rừng rậm.
Một câu hỏi gây bối rối cho du khách, sử
gia và các nhà khảo cổ kể từ sau khám phá của
Bingham, là tại sao khu vực này dường như đã bị
bỏ hoang trước khi người Tây Ban Nha xâm
chiếm . Không có tài liệu tham khảo nào về địa
điểm này được viết bởi các sử gia Tây Ban Nha -
và nếu như họ biết về sự tồn tại của nó gần
Cusco thì chắc chắn họ sẽ đến để tìm kiếm vàng.
Một ý tưởng đã được chấp nhận rộng rãi
trong vài năm qua là Machu Picchu là một moya,
một đất nước được xây dựng bởi một hoàng đế
Inca để thoát khỏi mùa đông lạnh giá của Cusco,
nơi tầng lớp thượng lưu có thể thưởng thức kiến
trúc kỳ vĩ và khung cảnh ngoạn mục.
Hơn nữa, kiến trúc đặc biệt của Machu
Picchu đặt ra giả thuyết là nó đã được xây dựng
vào thời điểm rực rỡ nhất của Incas, hoàng đế
Pachacuti (khoảng 1438-71). Theo phong tục,
con cháu của Pachacuti xây dựng những khu đất
tương tự khác cho mục đích sử dụng của họ, và vì
thế Machu Picchu đã bị bỏ hoang sau khi ông ta
chết, khoảng 50 năm trước Thực Dân Tây Ban
Nha.
 According to the latest figures, the majority
of the world’s population is now bilingual or
multilingual, having grown up speaking two or
more languages. In the past, such children were
considered to be at a disadvantage compared with
their monolingual peers.
Over the past few decades, however,
technological advances have allowed researchers
to look more deeply at how bilingualism interacts
with and changes the cognitive and neurological
systems, thereby identifying several clear benefits
of being bilingual.
Research shows that when a bilingual
person uses one language, the other is active at
the same time. When we hear a word, we don’t
hear the entire word all at once: the sounds arrive
in sequential order.
Long before the word is finished, the
brain’s language system begins to guess what that
word might be. If you hear ‘can’, you will likely
activate words like ‘candy’ and ‘candle’ as well,
at least during the earlier stages of word
recognition.
For bilingual people, this activation is not
limited to a single language; auditory input
activates corresponding words regardless of the
language to which they belong. Some of the most
compelling evidence for this phenomenon, called
‘language co-activation’, comes from studying
eye movements.
Russian-English bilingual asked to ‘pick up
a marker’ from a set of objects would look more
at a stamp than someone who doesn’t know
Russian, because the Russian word for ‘stamp’,
marka, sounds like the English word he or she
heard, ‘marker’. In cases like this, language co-
activation occurs because what the listener hears
could map onto words in either language.
Having to deal with this persistent
linguistic competition can result in difficulties,
however. For instance, knowing more than one
language can cause speakers to name pictures
more slowly, and can increase ‘tip-of-the-tongue
Theo những số liệu mới nhất, phần lớn dân
số thế giới hiện nay dùng song ngữ hoặc đa
ngôn ngữ, việc nói hai hoặc nhiều ngôn ngữ
đang tăng lên. Trong quá khứ, những đứa trẻ
như vậy được coi là bất lợi so với bạn bè cùng
trang lứa nói đơn ngữ của chúng.
Tuy nhiên, trong vài thập kỷ qua, những
tiến bộ kỹ thuật đã cho phép các nhà nghiên cứu
tìm hiểu sâu sắc hơn về cách thức song ngữ học
tương tác và thay đổi các hệ thống nhận thức và
thần kinh, do đó xác định được một số lợi ích rõ
ràng của song ngữ.
Nghiên cứu cho thấy rằng khi một người
song ngữ sử dụng một thứ tiếng, ngôn ngữ còn
lại cũng hoạt động cùng một lúc. Khi chúng ta
nghe một từ, chúng ta không nghe toàn bộ từ
cùng một lần: các âm thanh đến theo trật tự tuần
tự.
Trước đó một hồi lâu trước khi một từ kết
thúc, hệ thống ngôn ngữ của não bắt đầu đoán từ
đó có thể là gì. Nếu bạn nghe từ 'can', bạn sẽ có
khả năng liên tưởng đến những từ như 'candy'
(kẹo) và 'candle' (nến) , ít nhất trong suốt giai
đoạn trước khi nhận biết được từ đó.
Đối với người song ngữ, sự khởi động này
không giới hạn đối với một ngôn ngữ duy nhất;
thinh giác đầu vào kích hoạt các từ tương ứng
bất kể chúng thuộc loại ngôn ngữ nào. Một số
bằng chứng thuyết phục nhất đối với hiện tượng
này, được gọi là ‘đồng kích hoạt ngôn ngữ’, bắt
nguồn từ nghiên cứu sự di chuyển của mắt.
Một người dùng song ngữ Nga-Anh đã
yêu cầu 'pick up a marker' (lấy một cái ‘marker’)
từ một tập hợp các vật thể sẽ nhìn nhiều hơn vào
một con tem hơn những người không biết tiếng
Nga, bởi vì từ ' con tem' của Nga, marka, nghe
có vẻ giống như từ tiếng Anh ‘marker’(cái dùng
để đánh dấu) mà cô hoặc anh ấy đã nghe
thấy.Trong những trường hợp như vậy, sự đồng
kích hoạt ngôn ngữ xảy ra bởi vì người nghe có
thể ánh xạ các từ bằng cả hai ngôn ngữ.
Tuy nhiên, phải đối mặt với cuộc cạnh
tranh ngôn ngữ liên tục này có thể dẫn đến
những khó khăn. Ví dụ, biết nhiều hơn một ngôn
ngữ có thể gây ra cho người nói việc gọi tên hình
states’, when you can almost, but not quite, bring
a word to mind.
As a result, the constant juggling of two
languages creates a need to control how much a
person accesses a language at any given time. For
this reason, bilingual people often perform better
on tasks that require conflict management.
In the classic Stroop Task, people see a
word and are asked to name the colour of the
word’s font. When the colour and the word match
(for example, the word ‘red’ printed in red),
people correctly name the colour more quickly
than when the colour and the word don’t match
(for example, the word ‘red’ printed in blue). This
occurs because the word itself (‘red’) and its font
colour (blue) conflict. Bilingual people often
excel at tasks such as this, which tap into the
ability to ignore competing perceptual
information and focus on the relevant aspects of
the input.
Bilinguals are also better at switching
between two tasks; for example, when bilinguals
have to switch from categorizing objects by
colour (red or green) to categorizing them by
shape (circle or triangle), they do so more quickly
than monolingual people, reflecting better
cognitive control when having to make rapid
changes of strategy.
It also seems that the neurological roots of
the bilingual advantage extend to brain areas
more traditionally associated with sensory
processing. When monolingual and bilingual
adolescents listen to simple speech sounds
without any intervening background noise, they
show highly similar brain stem responses.
When researchers play the same sound to
both groups in the presence of background noise,
however, the bilingual listeners’ neural response
is considerably larger, reflecting better encoding
of the sound’s fundamental frequency, a feature
of sound closely related to pitch perception.
ảnh chậm hơn, và có thể làm gia tăng 'tip-of-the-
tougue states’(giai đoạn biết nghĩa của một từ
nhưng không thể nhớ ra từ đó), khi bạn có thể
gần như, nhưng không hoàn toàn, gợi nhớ ra
được từ đó.
Kết quả là, việc xáo trộn không ngừng
của hai ngôn ngữ tạo ra một nhu cầu kiểm soát
một người liên hệ với một ngôn ngữ tại bất kỳ
thời điểm bao nhiêu lần. Vì lý do này, những
người song ngữ thường làm việc tốt hơn đối với
những yêu cầu quản lý xung đột.
Trong Stroop Task cổ điển ( bài kiểm tra
màu sắc), mọi người nhìn thấy một từ và được
yêu cầu gọi tên cho màu sắc của phông chữ. Khi
màu sắc và từ khớp với nhau (như, chữ 'red'
(màu đỏ) được in bằng màu đỏ), người ta gọi tên
đúng màu nhanh hơn khi màu và từ không khớp (
ví dụ, từ 'red' được in bằng màu xanh). Điều này
xảy ra bởi vì chính bản thân từ đó ('màu đỏ') và
màu chữ của nó (màu xanh) xung đột với nhau.
Người song ngữ thường vượt trội với các nhiệm
vụ như thế này, bằng việc khai thác khả năng bỏ
qua thông tin nhận thức cạnh tranh và tập trung
vào các khía cạnh liên quan của đầu vào.
Những người song ngữ cũng tốt hơn với
việc chuyển đổi giữa hai nhiệm vụ; ví dụ, khi
người dùng hai ngôn ngữ phải chuyển đổi từ việc
phân loại các đối tượng bằng màu sắc (màu đỏ
hoặc màu xanh lá cây) sang phân loại chúng
theo hình dạng (hình tròn hoặc hình tam giác),
họ làm nhanh hơn nhiều so với người đơn ngữ,
điều này phản ánh sự kiểm soát nhận thức tốt
hơn khi phải thực hiện những sự thay đổi nhanh
chóng trong chiến lược.
Điều này cũng có vẻ như là rễ thần kinh
của người song ngữ được lợi thế mở rộng hơn
mức thông thường đến các khu vực não liên quan
đến điều chế cảm quan. Khi các thanh niên nói
đơn ngữ và song ngữ cùng nghe những âm thanh
có các câu nói đơn giản mà không bị can thiệp
bởi bất cứ tiếng ồn xung quanh nào, chúng cho
thấy phản ứng thân não rất giống nhau.
Tuy nhiên khi các nhà nghiên cứu mở cùng
một âm thanh cho cả hai nhóm với sự hiện diện
của tạp âm nền thì đáp ứng thần kinh của người
nghe song ngữ là đáng kể hơn, điều này phản
ánh sự mã hóa tần số âm thanh cơ bản tốt hơn,
 Such improvements in cognitive and
sensory processing may help a bilingual person to
process information in the environment, and help
explain why bilingual adults acquire a third
language better than monolingual adults master a
second language.
This advantage may be rooted in the skill
of focussing on information about the new
language while reducing interference from the
languages they already know.
Research also indicates that bilingual
experience may help to keep the cognitive
mechanisms sharp by recruiting alternate brain
networks to compensate for those that become
damaged during aging.
Older bilinguals enjoy improved memory
relative to monolingual people, which can lead to
real-world health benefits. In a study of over 200
patients with Alzheimer’s disease, a degenerative
brain disease, bilingual patients reported showing
initial symptoms of the disease an average of five
years later than monolingual patients.
In a follow-up study, researchers compared
the brains of bilingual and monolingual patients
matched on the severity of Alzheimer’s
symptoms. Surprisingly, the bilinguals’ brains
had more physical signs of disease than their
monolingual counterparts, even though their
outward behaviour and abilities were the same. If
the brain is an engine, bilingualism may help it to
go farther on the same amount of fuel.
Furthermore, the benefits associated with
bilingual experience seem to start very early. In
one study, researchers taught seven-month-old
babies growing up in monolingual or bilingual
homes that when they heard a tinkling sound, a
puppet appeared on one side of a screen.
Halfway through the study, the puppet
began appearing on the opposite side of the
screen. In order to get a reward, the infants had
to adjust the rule they’d learned; only the
bilingual babies were able to successfully learn
the new rule. This suggests that for very young
children, as well as for older people, navigating a
multilingual environment imparts advantages
một đặc điểm của âm thanh liên quan chặt chẽ
đến nhận thức cường độ.
Những cải tiến như vậy trong xử lý nhận
thức và cảm quan có thể giúp một người nói hai
ngôn ngữ xử lý thông tin trong môi trường, và
giúp giải thích tại sao những người song ngữ
trưởng thành có thể đạt được một ngôn ngữ thứ
ba tốt hơn những người lớn đơn ngữ thành thạo
một ngôn ngữ thứ hai.
Lợi thế này có thể bắt nguồn từ kỹ năng
tập trung vào thông tin của ngôn ngữ mới đồng
thời giảm sự can thiệp từ các ngôn ngữ mà họ đã
biết.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng kinh nghiệm
của người song ngữ có thể giúp giữ cho sự định
hình cơ chế nhận thức bằng cách sử dụng mạng
não thay thế để bù đắp cho những thứ đã trở nên
phai nhòa trong quá trình lão hóa.
Những người song ngữ lớn tuổi tận hưởng
bộ nhớ được cải thiện so với người đơn ngữ, điều
mà có thể dẫn đến lợi ích sức khoẻ trong thế giới
thực. Trong một nghiên cứu trên 200 bệnh nhân
mắc bệnh Alzheimer, bệnh thoái hóa não, những
bệnh nhân song ngữ cho thấy những triệu chứng
ban đầu của bệnh chậm hơn trung bình năm năm
so với các bệnh nhân đơn ngữ.
Trong một nghiên cứu tiếp theo, các nhà
nghiên cứu so sánh bộ não của các bệnh nhân
song ngữ và đơn ngữ phù hợp với sự nghiêm
trọng các triệu chứng của bệnh Alzheimer. Đáng
ngạc nhiên là bộ não của người song ngữ có
nhiều dấu hiệu tự nhiên của bệnh hơn so với bên
đơn ngữ tương ứng, mặc dù các khả năng và
hành vi bên ngoài của họ giống nhau. Nếu não là
một động cơ, song ngữ học có thể giúp nó đi xa
hơn với cùng một lượng nhiên liệu.
Hơn nữa, những lợi ích liên quan đến kỹ
năng song ngữ dường như bắt đầu rất sớm.
Trong một đề tài nghiên cứu, các nhà nghiên cứu
đã dạy những em bé 7 tháng tuổi lớn lên trong
những gia đình đơn ngữ hoặc song ngữ rằng khi
nghe thấy một tiếng leng keng, một con rối xuất
hiện ở một bên màn hình.
Ở giữa nghiên cứu, con rối xuất hiện ở
phía đối diện của màn hình. Để có được phần
thưởng, những đứa trẻ sơ sinh phải áp dụng
nguyên tắc mà chúng đã học; chỉ những đứa trẻ
that transfer far beyond language. song ngữ mới có thể thành công trong việc học
luật mới. Điều này cho thấy rằng đối với trẻ nhỏ,
cũng như những người lớn tuổi, việc điều hướng
một môi trường đa ngôn ngữ sẽ truyền đạt những
lợi ích vượt ra khỏi ngôn ngữ.

CAMBRIDGE IELTS 12 - TEST 3

READING PASSAGE 1

FLYING TORTOISES
NHỮNG CHÚ RÙA BAY

USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Distinct (a) Riêng biệt
Inhospitable (a) Khắc nghiệt
Adapt (v) Thích nghi
Predator (n) Thú ăn thịt
Exponentially Cấp số nhân
Exploitation Khai thác, bóc lột
Exacerbate Làm trầm trọng
Overpopulation (n) Quá tải dân số
Pressing (a) Vấn đề trầm trọng
Sufficient (a) Đủ
Repatriation (n) Sự hồi hương, trở về nước
Environmentalist (n) Nhà môi trường học
Unprecedented (a) Không hề có, chưa từng thấy
Crew (n) Đoàn thủy thủ
Spread out (v) Lan rộng
Ancestral (a) Thuộc về tổ tiên
Surroundings (n) Khu vực xung quanh
Giant (n) Khổng lồ
Regeneration (n) Sự tái sinh

An airborne reintroduction programme Một chương trình phóng thích động vật
has helped conservationists take significant steps bằng đường hàng không đã giúp các nhà bảo vệ
to protect the endangered Galapagos tortoise. môi trường tiến gần hơn tới mục tiêu bảo vệ loài
A rùa Galapagos đang gặp nguy hiểm.
Forests of spiny cacti cover much of the Những khu rừng xương rồng gai che phủ
uneven lava plains that separate the interior of the phần lớn vùng dung nham gồ ghề đã ngăn cách
Galapagos island of Isabela from the Pacific phần nội địa của đảo Galapagos thuộc Isabela
Ocean.
With its five distinct volcanoes, the island
resembles a lunar landscape. Only the thick
vegetation at the skirt of the often cloud-covered
peak of Sierra Negra offers respite from the
barren terrain below.
This inhospitable environment is home to
the giant Galapagos tortoise. Some time after the
Galapagos's birth, around five million years ago,
the islands were colonised by one or more
tortoises from mainland South America.
As these ancestral tortoises settled on the
individual islands, the different populations
adapted to their unique environments, giving rise
to at least 14 different subspecies.
Island life agreed with them. In the
absence of significant predators, they grew to
become the largest and longest-living tortoises on
the planet, weighing more than 400 kilograms,
occasionally exceeding 1,8 metres in length and
living for more than a century.
B 1,8 mét và sống lâu hơn một thế kỷ.
Before human arrival, the archipelago's
tortoises numbered in the hundreds of thousands.
From the 17th century onwards, pirates took a
few on board for food, but the arrival of whaling
ships in the 1790s saw this exploitation grow
exponentially.
Relatively immobile and capable of
surviving for months without food or water, the
tortoises were taken on board these ships to act as
food supplies during long ocean passages.
Sometimes, their bodies were processed into
high-grade oil. In total, an estimated 200,000
animals were taken from the archipelago before
the 20th century.
This historical exploitation was then
exacerbated when settlers came to the islands.
They hunted the tortoises and destroyed their
habitat to clear land for agriculture. They also
introduced alien species - ranging from cattle,
pigs, goats, rats and dogs to plants and ants - that
either prey on the eggs and young tortoises or
damage or destroy their habitat.
C con cũng như phá hủy môi trường sinh sống của
Today, only 11 of the original subspecies
survive and of these, several are highly
với Thái Bình Dương.
Cùng với năm ngọn núi lửa riêng biệt, hòn
đảo giống như một vùng đất trên mặt trăng. Chỉ
có thảm thực vật dày ở phần rìa đỉnh núi thường
được che phủ bởi mây của Sierra Negra mới
chống chọi được địa hình khô cằn bên dưới.
Chính môi trường khắc nghiệt ấy lại là
nơi cư ngụ của loài rùa khổng lồ Galapagos. Một
khoảng thời gian sau khi Galapagos xuất hiện,
khoảng năm triệu năm trước, hòn đảo trở thành
nơi cư trú của một vài loài rùa tới từ vùng đất
liền Nam Mỹ.
Khi những chú rùa tổ tiên này định cư trên
từng hòn đảo, chúng thích nghi với môi trường ở
đây và dẫn tới sự sinh sôi nảy nở của ít nhất 14
loài khác nhau.
Cuộc sống ở hòn đảo rất thích hợp cho sự
sinh trưởng của loài rùa. Hoàn toàn vắng bóng
các loài thú săn mồi, chúng phát triển thành loài
rùa lớn nhất và có tuổi thọ dài nhất trên hành
tinh, nặng hơn 400 kilograms, đôi khi dài tới hơn
Trước khi con người xuất hiện, số lượng
rùa trên quần đảo có thể lên tới con số hàng
trăm nghìn. Kể từ thế kỷ 17, cướp biển đã mang
một số ít rùa lên thuyền làm thức ăn, nhưng sự
xuất hiện của tàu săn bắt cá voi kể từ những năm
1790 đã khiến số lượng rùa giảm theo cấp số
nhân.
Vì rùa gần như chỉ nằm yên một chỗ và có
thể sống tới vài tháng mà không cần tới nước hay
thức ăn, chúng bị bắt lên các boong tàu như
nguồn cung cấp thức ăn cho những chuyến hành
trình dài xuyên biển. Đôi khi cơ thể của chúng
còn được chế biến thành dầu cao cấp. Trước thế
kỉ 20, đã có tổng cộng khoảng hơn 200 nghìn chú
rùa bị mang đi khỏi quần đảo.
Việc khai thác ngày càng trở nên trầm
trọng khi con người tới định cư tại đây. Họ săn
bắt rùa và phá hủy môi trường sinh sống của
chúng để lấy chỗ cho nông nghiệp. Họ đồng thời
mang những loài sinh vật khác loài tới quần đảo
– từ gia cầm, lợn, dê, chuột và chó tới các loại
cây và kiến – những loài này ăn trứng hoặc rùa
loài rùa
Ngày nay, chỉ còn 11 trên tổng số loài rùa
endangered. In 1989, work began on a tortoise-
breeding centre just outside the town of Puerto
Villamil on Isabela, dedicated to protecting the
island's tortoise populations.
The centre's captive-breeding programme
proved to be extremely successful, and it
eventually had to deal with an overpopulation
problem.
D và cuối cùng chương trình phải đương đầu với
The problem was also a pressing one.
Captive-bred tortoises can't be reintroduced into
the wild until they're at least five years old and
weigh at least 4,5 kilograms, at which point their
size and weight - and their hardened shells - are
sufficient to protect them from predators. But if
people wait too long after that point, the tortoises
eventually become too large to transport.
E rùa sẽ trở nên quá nặng để chuyển đi nơi khác.
For years, repatriation efforts were
carried out in small numbers, with the tortoises
carried on the backs of men over weeks of long,
treacherous hikes along narrow trails.
But in November 2010, the
environmentalist and Galapagos National Park
liaison officer Godfrey Merlin, a visiting private
motor yacht captain and a helicopter pilot
gathered around a table in a small cafe in Puerto
Ayora on the island of Santa Cruz to work out
more ambitious reintroduction.
The aim was to use a helicopter to move
300 of the breeding centre's tortoises to various
locations close to Sierra Negra.
F chuyển khoảng 300 chú rùa nhân giống tới một
This unprecedented effort was made
possible by the owners of the 67-metre yacht
White Cloud, who provided the Galapagos
National Park with free use of their helicopter
and its experienced pilot, as well as the logistical
support of the yacht, its captain and crew.
Originally an air ambulance, the yacht's
helicopter has a rear double door and a large
internal space that's well suited for cargo, so a
custom crate was designed to hold up to 33
tortoises with a total weight of about 150
kilograms.
This weight, together with that of the fuel,
pilot and four crew, approached the helicopter's
còn tồn tại và rất nhiều loài rùa trong số đó đang
có nguy cơ tuyệt chủng cao. Vào năm 1989,
trung tâm nuôi giống rùa nằm ở ngoại ô thị trấn
Puerto Villamil ở Isabela đã đưa ra những kế
hoạch nhằm bảo tồn số lượng rùa còn lại trên
quần đảo.
Chương trình nhân giống trong điều kiện
nuôi nhốt của trung tâm đã vô cùng thành công,
khó khăn về tình trạng quá tải số lượng rùa.
Đây cũng là một vấn đề thất sự cấp bách.
Bởi lẽ, những chú rùa nhân giống không thể
được thả ra môi trường tự nhiên cho tới khi
chúng được ít nhất 4,5 kg – thời điểm mà kích
thước, trọng lượng cùng lớp mai đã phát triển
đầy đủ để bảo vệ chúng khỏi những loài săn mồi.
Tuy nhiên, vượt quá thời điểm này, những chú
Trong nhiều năm trời, những nỗ lực mang
rùa về với thiên nhiên thường diễn ra với số
lượng nhỏ. Những người đàn ông mang theo rùa
trên lưng, băng qua những ngọn núi cao và những
con đường dài nhỏ hẹp trong nhiều tuần lễ.
Nhưng vào 11/2010, những nhà môi
trường học và liên lạc viên cho Vườn quốc gia
Galapagos Godfrey Merlin, một thuyền trưởng du
thuyền tư nhân và một phi công trực thăng đã có
cuộc trò chuyện tại một quán cà phê nhỏ tại
Puerto Ayora thuộc đảo Santa Cruz để thảo luận
về kế hoạch mang rùa về thiên nhiên một cách
hiệu quả hơn.
Mục tiêu của họ là sử dụng trực thăng để di
số địa điểm quanh khu Sierra Negra.
Nỗ lực chưa từng có tiền lệ này trở thành
hiện thực nhờ có chủ của một chiếc du thuyền dài
67m, White Cloud, đồng thời họ cũng cung cấp
cho Vườn Quốc gia Galapagos quyền sử dụng
miễn phí trực thăng, đi kèm với các phi công dày
dặn kinh nghiệm, cũng như hỗ trợ về hậu cần cho
du thuyền, thuyền trưởng và thủy thủ.
Ban đầu là một chiếc xe cứu thương không
quân, trực thăng của du thuyền có một chiếc cửa
kép ở phía sau cùng khoang chứa hàng rộng
rãi,do đó một chiếc thùng chứa tùy chỉnh đã
được thiết kế để chứa được lên tới 33 chú rùa vơi
maximum payload, and there were times when it
was clearly right on the edge of the helicopter's
capabilities.
During a period of three days, a group of
volunteers from the breeding centre worked
around the clock to prepare the young tortoises
for transport. Meanwhile, park wardens, dropped
off ahead of time in remote locations, cleared
landing sites within the thick brush, cacti and lava
rocks.
G một thời gian để dọn sạch khu vực đất trống bên
Upon their release, the juvenile tortoises
quickly spread out over their ancestral territory,
investigating their new surroundings and
feeding on the vegetation.
Eventually, one tiny tortoise came across a
fully grown giant who had been lumbering
around the island for around a hundred years. The
two stood side by side, a powerful symbol of the
regeneration of an ancient species
tổng trọng lượng khoảng 150kg.
Trọng lượng này, cùng với trọng lượng
của nhiên liệu, phi công và bốn nhân viên, đã
gần đạt tới sức chứa tối đa của trực thăng, và đã
có những lúc trọng lượng đạt ngưỡng tối đa.
Trong vòng ba ngày, một nhóm các tình
nguyện viên từ trung tâm nuôi giống đã làm việc
không ngừng nghỉ để chuẩn bị cho việc vận
chuyển những chú rùa con. Đồng thời, những
người quản lý công viên phải tới địa điểm trước
trong các bụi cây dày, xương rồng và nham
thạch.
Sau khi được vận chuyển tới hòn đảo,
những chú rùa con nhanh chóng tràn ra khắp
vùng đất của tổ tiên, khám phá môi trường xung
quanh và tìm thức ăn ở thảm thực vật.
Sau cùng, một chú rùa nhỏ đã đi ngang
qua một chú rùa khổng lồ đã ngụ cư ở hòn đảo
tới khoảng 100 năm. Hai chú rùa đứng cạnh
nhau, như một biểu tượng mạnh mẽ về sự tái
sinh của một giống loài xưa.

READING PASSAGE 2
THE INTERSECTION OF HEALTH SCIENCES AND GEOGRAPHY
SỰ TƯƠNG GIAO GIỮA KHOA HỌC SỨC KHỎE VÀ ĐỊA LÝ

USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Eradicate (v) Loại trừ
Prevalent (a) Thường thấy, thịnh hành
Infections (n) Sự lây nhiễm
Malaria-prone (n) Bệnh sốt xuất huyết
Tropical regions (n) Vùng nhiệt đới
High-altitude (n) Độ cao lớn
Smog (n) Khói mù
Industrialization (n) Công nghiệp hóa
Expansion (n) Sự mở rộng
Respiratory (n) Sự hô hấp
Hybrid (n) Lai
Eradication (n) Sự xóa bỏ
Frequency (n) Độ phổ biển
Correlation (n) Mối tương quan
Categorize (n) Phân loại
 Identify (v) Nhận ra, xác định
Discrepancy (n) Sự khác nhau
Overlook (v) Bị bỏ qua
A Nhờ có sự phát triển của vắc-xin cũng như các
While many diseases that affect humans
have been eradicated due to improvements in
vaccinations and the availability of healthcare,
there are still areas around the world where
certain health issues are more prevalent.
In a world that is far more globalised than
ever before, people come into contact with one
another through travel and living closer and
closer to each other. As a result, super-viruses
and other infections resistant to antibiotics are
becoming more and more common.
B
Geography can often play a very large role
in the health concerns of certain populations. For
instance, depending on where you live, you will
not have the same health concerns as someone
who lives in a different geographical region.
Perhaps one of the most obvious examples
of this idea is malaria-prone areas, which are
usually tropical regions that foster a warm and
damp environment in which the mosquitos that
can give people this disease can grew. Malaria is
much less of a problem in highaltitude deserts,
for instance.
C
In some countries, geographical factors
influence the health and well-being of the
population in very obvious ways. In many large
cities, the wind is not strong enough to clear the
air of the massive amounts of smog and pollution
that cause asthma, lung problems, eyesight issues
and more in the people who live there. Part of the
problem is, of course, the massive number of cars
being driven, in addition to factories that run on
coal power.
The rapid industrialisation of some
countries in recent years has also led to the
cutting down of forests to allow for the
expansion of big cities, which makes it even
harder to fight the pollution with the fresh air that
is produced by plants.
D
dịch vụ chăm sóc sức khỏe ngày càng sẵn có,
nhiều loại bệnh từng gây nguy hiểm cho con
người đã được loại trừ. Tuy nhiên, ở nhiều nơi
trên thế giới, các bệnh về sức khỏe vẫn còn phổ
biến.
Chúng ta đang sống trong một thế giới toàn cầu,
nơi mà mọi người tiếp xúc thông qua du lịch và
ngày càng sống ở gần nhau hơn. Chính vì thế,
siêu vi khuẩn và các loại bệnh truyền nhiễm có
khả năng kháng lại vắc-xin càng trở nên phổ
biến hơn.
Ở một số vùng dân cư, địa lý luôn là nhân
tố có ảnh hưởng sâu sắc tới các vấn đề sức khỏe.
Phụ thuộc vào nơi bạn sống, bạn sẽ không có
những vấn đề sức khỏe tương tự với người sống ở
vùng địa lý khác.
Một trong những ví dụ rõ nét nhất là
những nơi chịu ảnh hưởng của bệnh sốt rét
thường nằm ở vùng nhiệt đới với khí hậu ấm và
ẩm ướt, tạo điều kiện cho muỗi sinh sôi và nảy
nở. Trong khi đó, bệnh sốt rét lại hiếm khi xuất
hiện ở những xa mạc có độ cao lớn.
Ở một số quốc gia trên thế giới, yếu tố địa
lý có ảnh hưởng rõ nét tới sức khỏe của người
dân. Gió ở các thành phố lớn thường không đủ
mạnh nên trong không khí thường có rất nhiều
khói bụi và ô nhiễm, gây ra các bệnh hen xuyễn,
lao phổi và bệnh về mắt. Số lượng lớn xe ô tô
trên đường phố cùng các nhà máy sử dụng năng
lượng hóa thạch càng làm vấn đề trở nên nghiêm
trọng.
Những năm gần đây, tốc độ công nghiệp
hóa nhanh chóng ở nhiều quốc gia đã dẫn tới
triệt phá rừng để mở rộng thành phố, khiến cho
việc làm sạch không khí bằng cây xanh càng trở
nên khó khăn.
 It is in situations like these that the field of
health geography comes into its own. It is an
increasingly important area of study in a world
where diseases like polio are re-emerging,
respiratory diseases continue to spread, and
malaria-prone areas are still fighting to find a
better cure.
Health geography is the combination of,
on the one hand, knowledge regarding geography
and methods used to analyse and interpret
geographical information, and on the other, the
study of health, diseases and healthcare practices
around the world.
The aim of this hybrid science is to create
solutions for common geography-based health
problems. While people will always be prone to
illness, the study of how geography affects our
health could lead to the eradication of certain
illnesses, and the prevention of others in the
future.
By understanding why and how we get
sick, we can change the way we treat illness and
disease specific to certain geographical locations.
E Địa lý y tế phân tích tần suất xuất hiện của
The geography of disease and ill health
analyses the frequency with which certain
diseases appear in different parts of the world,
and overlays the data with the geography of the
region, to see if there could be a correlation
between the two.
Health geographers also study factors that
could make certain individuals or a population
more likely to be taken ill with a specific health
concern or disease, as compared with the
population of another area.
Health geographers in this field are usually
trained as healthcare workers, and have an
understanding of basic epidemiology as it relates
to the spread of diseases among the population.
F thể dẫn tới các dịch bệnh ( ví dụ như bệnh hen
Researchers study the interactions between
humans and their environment that could lead to
illness (such as asthma in places with high levels
of pollution) and work to create a clear way of
categorizing illnesses, diseases and epidemics
into local and global scales.
Health geographers can map the spread of
Trong những trường hợp như vậy, lĩnh vực
địa lý y tế đóng một vai trò quan trọng, nhất là
khi những dịch bệnh như bại liệt đang trở lại, các
bệnh về hô hấp ngày càng lan rộng và các khu
vực chịu ảnh hưởng của sốt rét vẫn đang nỗ lực
tìm kiếm các giải pháp chữa bệnh hiệu quả hơn.
Địa lý y tế là sự tổng hợp của 2 lĩnh vực,
một mặt là kiến thức về địa lý và những phương
pháp phân tích thông tin địa lý. Một mặt khác,
địa lý y tế gắn liền với nghiên cứu về sức khỏe,
dịch vụ chăm sóc sức khỏe và các loại bệnh dịch
trên toàn thế giới.
Mục tiêu của môn khoa học này nhằm đưa
ra giải pháp cho một số vấn đề sức khỏe phổ biến
có liên quan tới yếu tố địa lý. Nghiên cứu về sự
ảnh hưởng của địa lý tới sức khỏe con người có
thể giúp chúng ta loại trừ những bệnh sẵn có
cũng như phòng ngừa dịch bệnh ở tương lai.
Bằng việc hiểu tại sao và do đâu chúng ta
bị ốm, chúng ta có thể thay đổi cách chữa bệnh
tại một số khu vực cụ thể.
một vài loại bệnh xuất hiện trên nhiều khu vực
khác nhau để tìm ra mối liên quan giữa địa lý và
y tế.
Các nhà địa lý y tế cũng nghiên cứu các
nhân tố ảnh hưởng tới khả năng nhiễm bệnh của
một khu vực nhất định, trong tương quan với các
khu vực địa lý khác.
Các nhà địa lý y tế thường được huấn
luyện như những nhân viên chăm sóc sức khỏe,
đồng thời có hiểu biết cơ bản về dịch tễ học vì nó
có liên quan tới sự lây lan của bệnh dịch.
Gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu
những tác động giữa con người và môi trường có
xuyễn thường xuất hiện ở những nơi mức độ ô
nhiễm cao) cũng như phân loại các dịch bệnh
theo mức độ địa phương và toàn cầu.
Đồng thời họ cũng lập bản đồ sự lây lan
của bệnh tật và tìm ra nguyên do đằng sau sự lan
rộng hoặc thu hẹp các loại bệnh để ngăn cản sự
lan nhanh hoặc tái phát các dịch bệnh.
illnesses and attempt to identify the reasons
behind an increase or decrease in illnesses, as
they work to find a way to halt the further spread Có một phạm trù nhỏ hơn trong lĩnh vực
or re-emergence of diseases in vulnerable địa lý y tế là địa lý trong lĩnh vực chăm sóc sức
populations. khỏe. Nhóm này nghiên cứu tính sẵn có hoặc
thiếu vắng của những dịch vụ chăm sóc sức khỏe
G dân cư ở một số vùng trên thế giới.
The second subcategory of health Dù ở các nước phát triển hay đang phát
geography is the geography of healthcare triển, luôn có một khoảng cách phân hóa rõ rệt
provision. This group studies the availability (of về những dịch vụ chăm sóc sức khỏe có sẵn giữa
lack thereof) of healthcare resources to người dân tới phân hóa theo các tầng lớp xã hội
individuals and populations around the world. khác nhau, thu nhập hang tháng hay trình độ học
In both developed and developing nations vấn.
there is often a very large discrepancy between Những người làm việc trong lĩnh vực địa lý
the options available to people in different social chăm sóc sức khỏe thường phải rất nỗ lực để
classes, income brackets, and levels of education. đánh giá được mức độ chăm sóc sức khỏe ở một
Individuals working in the area of the khu vực bất kỳ (ví dụ, vì có một ngọn núi trên
geography of healthcare provision attempt to đường tới bệnh viện gần nhất nên những người
assess the levels of healthcare in the area (for dân nơi đó sẽ rất khó có được sự chăm sóc y tế).
instance, it may be very difficult for people to get Các nhà nghiên cứu đang đưa ra những
medical attention because there is a mountain kiến nghị về chính sách với những tổ chức quốc
between their village and the nearest hospital). tế, chính quyền địa phương và các cơ quan khác.
These researchers are on the frontline of
making recommendations regarding policy to Mặc dù thường không hay được chú ý tới,
international organisation, local government nhưng lĩnh vực địa lý y tế vẫn đóng vai trò quan
bodies and others. trọng trong cả lĩnh vực địa lý và chăm sóc sức
H khỏe. Nếu chúng ta có thể hiểu được địa lý ảnh
The field of health geography is often hưởng tới sức khỏe của chúng ta như thế nào,
overlooked, but it constitutes a huge area of need chúng ta có thể đề phòng các dịch bệnh và sống
in the fields of geography and healthcare. If we khỏe mạnh hơn.
can understand how geography affects our health
no matter where in the world we are located, we
can better treat disease, prevent illness, and keep
people safe and well.

READING PASSAGE 3
MUSIC AND THE EMOTION
ÂM NHẠC VÀ CẢM XÚC

USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Abstract (n) Trừu tượng
Betray (v) Tiết lộ, lộ ra
 Virtually (adv) Gần như
Genre (n) Thể loại
Anticipate (v) Dự đoán
Climax (v) Điểm cao trào
Labyrinth (n) Trạng thái phức tạp
Associate (v) Kết hợp với
Demonstrate (v) Chứng minh, giải thích
Avoidance (n) Sự lảng tránh
Psychological (a) Thuộc về tâm lý
Masterpiece (n) Kiệt tác, tác phẩm
Ingenious (a) Khéo léo, tài tình
Uncertainty (n) Sự không chắc chắn
Invoke (v) Gợi lên
Struggle (v) Cố gắng
Neuroscientist Jonah Lehrer considers the
emotional power of music
Why does music make us feel? On the one
hand, music is a purely abstract art form, devoid
of language or explicit ideas. And yet, even
though music says little, it still manages to touch
us deeply.
When listening to our favorite songs, our
body betrays all the symptoms of emotional
arousal. The pupils in our eyes dilate, our pulse
and blood pressure rise, the electrical
conductance of our skin is lowered, and the
cerebellum, a brain region associated with bodily
movement, becomes strangely active.
Blood is even re-directed to the muscles in
our legs. In other words, sound stirs us at our
biological roots.
A recent paper in Neuroscience by a
research team in Montreal, Canada, marks an
important step in repealing the precise
underpinnings of ‘the potent pleasurable
stimulus’ that is music.
Although the study involves plenty of
fancy technology, including functional magnetic
resonance imaging (fMRI) and ligand-based
positron emission tomography (PET) scanning,
the experiment itself was rather straightforward.
After screening 217 individuals who
Nhà khoa học thần kinh Jonah Lehrer
nghiên cứu sức mạnh cảm xúc của âm nhạc
Tại sao âm nhạc lại có thể khơi gợi nên
những cảm xúc trong ta? Một mặt, âm nhạc là
một loại hình nghệ thuật trừu tượng, hoàn toàn
không hàm chứa ngôn ngữ hay ý niệm rõ ràng
nào.Dù vậy, âm nhạc vẫn có thể chạm tới tâm
hồn của chúng ta một cách sâu sắc, bằng cách
này hay cách khác.
Mỗi khi đắm chìm trong nhữn giai điệu ưa
thích, cơ thể chúng ta có biểu hiện rõ nét của sự
hưng phấn. Con ngươi trong mắt mở rộng, nhịp
đập và huyết áp tăng lên, sự dẫn điện ở da giảm
xuống và cerebellum – một bộ phận của não điều
khiển các hoạt động cơ thể, trở nên tích cực một
cách lạ lùng.
Mạch máu thậm chí còn được chuyển
hướng tới các cơ ở chân. Nói theo cách khác,
những âm thanh khuấy động mọi phần cơ thể của
chúng ta.
Một nghiên cứu được đăng tải trên Tạp chí
khoa học gần đây bởi các nhà khoa học đến từ
Montreal, Canada, đã đánh dấu một bước tiến
quan trọng trong việc bác bỏ tính chính xác của
niềm kích thích hưng phấn trong âm nhạc.
Mặc dù nghiên cứu sử dụng rất nhiều các
công nghệ hiện đại, bao gồm máy chụp cộng
hưởng từ (fMRI) và máy chụp positron cắt lớp
(PET), thí nghiệm thực ra lại vô cùng đơn giản.
Sau khi chọn ra 217 người đăng kí tham
responded to advertisements requesting people
who experience ‘chills’ to instrumental music, the
scientists narrowed down the subject pool to ten.
They then asked the subjects to bring in
their playlist of favourite songs - virtually every
genre was represented, from techno to tango -
and played them the music while their brain
activity was monitored.
Because the scientists were combining
methodologies (PET and fMRI), they were able
to obtain an impressively exact and detailed
portrait of music in the brain.
The first thing they discovered is that
music triggers the production of dopamine - a
chemical with a key role in setting people’s
moods – by the neurons (nerve cells) in both the
dorsal and ventral regions of the brain.
As these two regions have long been linked
with the experience of pleasure, this finding isn’t
particularly surprising.
What is rather more significant is the
finding that the dopamine neurons in the caudate
- a region of the brain involved in learning
stimulus-response associations, and in
anticipating food and other ‘reward’ stimuli -
were at their most active around 15 seconds
before the participants’ favourite moments in the
music.
The researchers call this the ‘anticipatory
phase’ and argue that the purpose of this activity
is to help us predict the arrival of our favourite
part. The question, of course, is what all these
dopamine neurons are up to.
Why are they so active in the period
preceding the acoustic climax? After all, we
typically associate surges of dopamine with
pleasure, with the processing of actual rewards.
And yet, this cluster of cells is most active
when the ‘chills’ have yet to arrive, when the
melodic pattern is still unresolved.
One way to answer the question is to look
at the music and not the neurons. While music
can often seem (at least to the outsider) like a
labyrinth of intricate patterns, it turns out that
the most important part of every song or
symphony is when the patterns break down, when
gia dự án tìm kiếm những người trải nghiệm cảm
giác “chill” khi nghe thấy tiengs các loại nhạc
cụ, những nhà khoa học đã giới hạn số lượng đối
tượng nghiên cứu còn 10.
Sau đó họ được lắng nghe những bản nhạc
yêu thích – gần như với đủ các thể loại từ techno
tới tango, trong khi hoạt động não bộ của họ
được theo dõi.
Vì các nhà khoa học đã sử dụng cả hai
phương pháp PET và fMRI, họ có thể thu thập
được biểu đồ vô cùng chính xác và chi tiết của
âm nhạc trong não bộ.
Điều đầu tiên họ nhận ra đó là âm nhạc
kích thích sự sản xuất dopamine – một chất hóa
học đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi
tâm trạng con người – bằng các tế bào thần kinh
ở cả hai vùng lưng và bụng của não.
Phát hiện này không có gì mới mẻ, bởi lẽ
hai vùng này từ lâu đã có liên hệ với cảm giác
thích thú và thỏa mãn ở con người.
Một điều có ý nghĩa quan trọng hơn sau
nghiên cứu là việc phát hiện các tế bào thần kinh
dopamine ở vùng đuôi não - vốn có liên hệ với
phản ứng kích thích và dự đoán thức ăn cũng
như các phần thưởng – hoạt động mạnh nhất 15
giây ngay trước khoảnh khắc hay nhất của một
bài hát.
Các nhà khoa học gọi giai đoạn này là
“giai đọan dự đoán”, và họ cho rằng mục đích
của hoạt động này là để giúp chúng ta đoán được
khoảnh khắc của bài hát mà chúng ta thích nhất.
Câu hỏi được đặt ra đó là các tế bào dopamine ở
não có ý nghĩa gì?
Tại sao chúng lại hoạt động mạnh nhất
ngay trước khoảnh khắc cao trào của bài hát?
Sau tất cả, chúng ta có thể liên hệ sự gia tăng tế
bào dopamine với niềm hung phấn như khi chúng
ta nhận được một giải thưởng thật sự.
Tuy nhiên, những tế bào này hoạt động
mạnh nhất khi phần bắt tai nhất của bài hát chưa
đến.
Một cách để trả lời câu hỏi này là tập
trung sự chú ý vào âm nhạc chứ không phải
những tế bào dopamine. Mặc dù với một số
người ngoài nghề, âm nhạc có vẻ như là tổ hợp
của những giai điệu rắc rối, phức tạp, thực chất
the sound becomes unpredictable.
If the music is too obvious, it is annoyingly
boring, like an alarm clock.
Numerous studies, after all, have
demonstrated that dopamine neurons quickly
adapt to predictable rewards. If we know what’s
going to happen next, then we don’t get excited.
This is why composers often introduce a
key note in the beginning of a song, spend most
of the rest of the piece in the studious avoidance
of the pattern, and then finally repeat it only at
the end.
The longer we are denied the pattern we
expect, the greater the emotional release when the
pattern returns, safe and sound.
To demonstrate this psychological
principle, the musicologist Leonard Meyer, in his
classic book Emotion and Meaning in Music
(1956), analyzed the 5th movement of
Beethoven’s String Quartet in C-sharp minor, Op.
131. Meyer wanted to show how music is defined
by its flirtation with - but not submission to - our
expectations of order. Meyer dissected 50
measures (bars) of the masterpiece, showing
how Beethoven begins with the clear statement of
a rhythmic and harmonic pattern and then, in an
ingenious tonal dance, carefully holds off
repeating it. What Beethoven does instead is
suggest variations of the pattern. He wants to
preserve an element of uncertainty in his music,
making our brains beg for the one chord he
refuses to give us. Beethoven saves that chord for
the end.
According to Meyer, it is the suspenseful
tension of music, arising out of our unfulfilled
expectations, that is the source of the music’s
feeling.
While earlier theories of music focused on
the way a sound can refer to the real world of
images and experiences - its ‘connotative’
meaning - Meyer argued that the emotions we
find in music come from the unfolding events of
the music itself. This ‘embodied meaning’ arises
from the patterns the symphony invokes and then
ignores.
It is this uncertainty that triggers the surge
phần quan trọng nhất của bất cứ bài hát hay giai
điệu bất kỳ là khi các phần giai điệu này vỡ ra,
và trở nên khó đoán định trước.
Nếu những giai điệu lặp đi lặp lại, nó trở
nên cực kỳ phiền toài và nhàm chán, giống như
tiếng chuông báo thức.
Có vô vàn nghiên cứu đã chứng minh
rằng những tế bào dopamine nhanh chóng thích
ứng với những phần thưởng có thể đoán định
được. Nếu chúng ta biết điều gì sắp xảy ra,
chúng ta sẽ không còn cảm thấy phấn khích nữa.
Đó là lý do vì sao các nghệ sỹ thường sử
dụng một thanh điệu chính ở phần mở đầu, cố
gắng tránh lặp lại thanh điệu đó trong phần sau
của bài hát, và cuối cùng thanh điệu đó được lặp
lại khi bài hát đi đến đoạn kết.
Giai điệu chúng ta mong đợi càng xuất
hiện muộn bao nhiêu, chúng ta càng trở nên
thích thú và cảm xúc càng dâng trào.
Để lý giải cho hiện tượng tâm lý học này,
nhà âm nhạc học Leonard Meyer, trong cuốn
sách kinh điển “Cảm xúc và ý nghĩa trong âm
nhạc” (1956), đã phân tích chuyển động thứ 5
của dây đàn Tứ tấu của Beethoven trong đô
trưởng-thăng thứ, Op 131, và qua đó chứng minh
rằng âm nhạc được định nghĩa theo kì vọng của
chúng ta ra sao. Phân tích 50 nhịp trong kiệt tác
của Beethoven cho thấy Beethoven thường bắt
đầu bản nhạc bằng một giai điệu hài hòa, du
dương, sau đó tránh lặp lại giai điệu đó một cách
rất tinh tế và tài tình. Thay vào đó, ông sử dụng
hàng loạt những giai điệu khác nhau xuyên suốt
bản nhạc. Ông muốn tạo ra sự bất định trong
bản nhạc của mình, khiến não chúng ta tha thiết
mong muốn được lắng nghe giai điệu ấy lần nữa.
Và hợp âm đó được Beethoven giữ lại ở phần
cuối cùng.
Theo lời Meyer, chính sự hồi hộp trong âm
nhạc dẫn đến những mong muốn không được đáp
ứng của chúng ta là khởi nguồn cho cảm xúc
trong những giai điệu.
Nếu những nghiên cứu trước đây tập trung
vào những giai điệu khiên ta liên tưởng tới thế
giới sống động ngoài kia, Meyer lại cho rằng
những cảm xúc chúng ta có được đến từ chính
những sự kiện mà âm nhạc mở ra, là hiện thân
của những giai điệu xuất hiện rồi lại được cố ý
of dopamine in the caudate, as we struggle to
figure out what will happen next.
We can predict some of the notes, but we
can’t predict them all, and that is what keeps us
listening, waiting expectantly for our reward, for
the pattern to be completed.
bỏ qua.
Chính sự bất định ấy dẫn đến sự tặng
nhanh dopamine ở phần đuôi não, vì chúng ta cố
gắng muốn tìm ra điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Chúng ta chỉ có thể dự đoán một vài nốt
nhạc, nhưng chúng ta không thể đoán được hết,
và chính điều đó khiến chúng ta tiếp tục lắng
nghe bản nhạc, cho tới khi bản nhạc kết thúc.

CAMBRIDGE IELTS 12 - TEST 4

READING PASSAGE 1
THE HISTORY OF GLASS
LỊCH SỬ THỦY TINH

USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Archaeologists (n) Nhà sử học
Collapse (v) Sụp đổ
Impurity (n) Sự không tinh khiết
Widespread (a) Rộng khắp
Refractive (n) Chỉ số khúc xạ
Revolutionary (n) Cuộc cách mạng
Repeal (v) Miễn, xóa bỏ
Cut off (v) Cắt đi, xóa bỏ
Beverage (n) Đồ uống
Fiercely (adv) Một cách dữ dội
Precious (a) Quý giá
Quarry (v) Khai thác
Precious (a) Quý giá

From our earliest origins, man has been
making use of glass. Historians have discovered
that a type of natural glass - obsidian - formed in
places such as the mouth of a volcano as a result
of the intense heat of an eruption melting sand -
was first used as tips for spears.
Archaeologists have even found evidence
of man-made glass which dates back to 4000 BC;
this took the form of glazes used for coating stone
beads. It was not until 1500 BC, however, that
the first hollow glass container was made by
covering a sand core with a layer of molten glass.
Glass blowing became the most common
way to make glass containers from the first
century BC.
Từ rất lâu trước đây, khi con người mới
xuất hiện, tổ tiên ta đã biết sử dụng thủy tinh.
Các nhà sử học đã khám phá ra một loại thủy
tinh tự nhiên – đá obsidian, được hình thành ở
miệng núi lửa do sức nóng của núi lửa làm tan
chảy cát – ban đầu được sử dụng làm mũi các
ngọn giáo.
Các nhà khảo cổ cũng tìm thấy vết tích của
thủy tinh nhân tạo có nguồn gốc từ khoảng 4000
năm trước công nguyên, được dung như một
dạng men bao phủ các hạt đá. Cho đến tận 1500
năm trước công nguyên, lần đầu tiên các vật
đựng rỗng bằng thủy tinh được tạo ra nhờ cách
bao phủ một lõi cát với một lớp thủy tinh nóng
chảy.
 The glass made during this time was highly
coloured due to the impurities of the raw
material. In the first century AD, methods of
creating colourless glass were developed, which
was then tinted by the addition of colouring
materials.
The secret of glass making was taken
across Europe by the Romans during this century.
However, they guarded the skills and technology
required to make glass very closely, and it was
not until their empire collapsed in 476 AD that
glass-making knowledge became widespread
throughout Europe and the Middle East.
From the 10th century onwards, the
Venetians gained a reputation for technical skill
and artistic ability in the making of glass bottles,
and many of the city’s craftsmen left Italy to set
up glassworks throughout Europe.
A major milestone in the history of glass
occurred with the invention of lead crystal glass
by the English glass manufacturer George
Ravenscroft (1632 - 1683).
He attempted to counter the effect of
clouding that sometimes occurred in blown glass
by introducing lead to the raw materials used in
the process. The new glass he created was softer
and easier to decorate, and had a higher
refractive index, adding to its brilliance and
beauty, and it proved invaluable to the optical
industry. It is thanks to Ravenscroft’s invention
that optical lenses, astronomical telescopes,
microscopes and the like became possible.
In Britain, the modern glass industry only
really started to develop after the repeal of the
Excise Act in 1845. Before that time, heavy taxes
had been placed on the amount of glass melted in
a glasshouse, and were levied continuously from
1745 to 1845.
Joseph Paxton’s Crystal Palace at
London’s Great Exhibition of 1851 marked the
beginning of glass as a material used in the
building industry. This revolutionary new
building encouraged the use of glass in public,
domestic and horticultural architecture.
Glass manufacturing techniques also
improved with the advancement of science and
Thổi thủy tinh trở thành phương pháp phổ
biến nhất để tạo nên các bình đựng bằng thủy
tinh vào thế kỉ đầu trước công nguyên.
Thủy tinh thời kì này chưa trong suốt mà
còn có màu sắc do sự không tinh khiết của
nguyên liệu thô. Vào thế kỉ đầu sau công nguyên,
những phương pháp sản xuất thủy tinh không
màu được phát triển, sau đó được tô màu bằng
cách them các nguyên liệu màu.
Bí kíp tạo nên thủy tinh được lưu truyền
bởi người Roman ở khu vực châu Âu trong suốt
thế kỉ. Tuy nhiên, họ lưu giữ những kĩ năng và
công nghệ để tạo nên thủy tinh rất kĩ càng, và
đến tận khi đế chế của họ sụp đổ vào năm 476
sau công nguyên, những bí kíp về công nghệ làm
thủy tinh trở nên rộng rãi ở khắp châu Âu và
Trung Đông.
Từ thế kỉ 10, người dân ở thành phố
Venice có danh tiếng rộng khắp về kĩ thuật và
khiếu thẩm mỹ về chế tạo chai lọ thủy tinh, và rất
nhiều người thợ đã rời Italy để mở các nhà máy
sản xuất thủy tinh rộng khắp châu Âu.
Với việc phát minh ra tinh thể chì thủy
tinh, nhà sản xuất thủy tinh người Anh George
Ravenscroft (1632 – 1683) đã đánh dấu một cột
mốc quan trọng trong lịch sử hình thành thủy
tinh.
Ông đã cố gắng loại bỏ những vệt đen thi
thoảng xuất hiện trong quá trình thổi thủy tinh
bằng cách thêm chì vào nguyên liệu thô. Do đó,
loại thủy tinh mới trở nên mềm dẻo hơn và dễ
trang trí hơn, cũng như nâng cao chỉ số khúc xạ
nhằm tăng vẻ đẹp và độ sáng. Đây là một phát
kiến vô giá với nền công nghiệp quang học, bởi
nhờ đó mà kính quang học, kính thiên văn, kính
hiển vi và các loại tương tự ra đời.
Ở nước Anh, ngành công nghiệp thủy tinh
hiện đại chỉ thực sự đi vào hoạt động sau khi
thuế hàng hóa được miễn vào năm 1845. Trước
thời điểm này, lượng thủy tinh tan chảy ở các
nhà máy bị đánh thuế rất cao, liên tục từ 1745 tới
1845.
Cung điện pha lê của Joseph Paxton tại
triển lãm London năm 1851 đánh dấu sự khởi
đầu của thủy tinh được sử dụng như một vật liệu
trong công nghiệp xây dựng. Chính trong cuộc
cách mạng xây dựng này, kính đã được sử dụng
the development of better technology.
From 1887 onwards, glass making
developed from traditional mouth-blowing to a
semi-automatic process, after factory- owner HM
Ashley introduced a machine capable of
producing 200 bottles per hour in Castleford,
Yorkshire, England - more than three times
quicker than any previous production method.
Then in 1907, the first fully automated
machine was developed in the USA by Michael
Owens - founder of the Owens Bottle Machine
Company (later the major manufacturers Owens-
Illinois) - and installed in its factory.
Owens’ invention could produce an
impressive 2,500 bottles per hour. Other
developments followed rapidly, but it was not
until the First World War when Britain became
cut off from essential glass suppliers, that glass
became part of the scientific sector. Previous to
this, glass had been seen as a craft rather than a
precise science.
Today, glass making is big business. It has
become a modem, hi-tech industry operating in a
fiercely competitive global market where quality,
design and service levels are critical to
maintaining market share.
Modem glass plants are capable of making
millions of glass containers a day in many
different colors, with green, brown and clear
remaining the most popular. Few of us can
imagine modem life without glass. It features in
almost every aspect of our lives - in our homes,
our cars and whenever we sit down to eat or
drink.
Glass packaging is used for many products,
many beverages are sold in glass, as are
numerous foodstuffs, as well as medicines and
cosmetics.
Glass is an ideal material for recycling, and
with growing consumer concern for green issues,
glass bottles and jars are becoming ever more
popular. Glass recycling is good news for the
environment. It saves used glass containers being
sent to landfill.
As less energy is needed to melt recycled
ở những nơi công cộng, trong nhà và cả các cơ
sở làm vườn khác.
Những kĩ thuật sản xuất kính cũng được
cải thiện với sự tiến bộ của khoa học và công
nghệ.
Kể từ năm 1887 trở đi, công nghệ sản xuất
thủy tinh đã phát triển từ thổi bằng miệng kiểu
truyền thống tới quá trình bán tự động, sau khi
chủ nhà máy HM Ashley giới thiệu một loại máy
có khả năng sản xuất hơn 200 chai một giờ ở
Castleford, Yorkshire, nước Anh, góp phần đẩy
nhanh tiến bộ lên hơn 3 lần.
Sau đó vào 1907, chiếc máy tự động hóa
đầu tiên được chế tạo tại Mỹ bởi Michael Owens
– người sáng lập công ty Owen Bottle Machine
(sau đó là nhà sản xuất lớn Owens- Illinois) – và
được lắp đặt tại nhà máy này.
Phát kiến của Owens có thể sản xuất
khoảng 2500 chai thủy tinh trong một giờ. Công
nghệ sản xuất thủy tinh phát triển một cách
nhanh chóng, nhưng đến tận Chiến tranh thế giới
lần thứ 2 nổ ra khiến người Anh mất đi nguồn
cung cấp thủy tinh thiết yếu, thủy tinh mới thật
sự trở thành một ngành khoa học, thay vì một
nghề thủ công như trước đây.
Ngày nay, ngành công nghiệp sản xuất
thủy tinh đang phát triển mạnh mẽ. Đó là một
ngành công nghiệp hiện đại với thị trường cạnh
tranh khốc liệt, nơi mà từ chất lượng, mẫu mã tới
dịch vụ đều cần chú trọng tới.
Kĩ thuật hiện đại ngày nay có thể sản xuất
tới hàng triệu vật chứa bằng thủy tinh hàng ngày
với đủ màu sắc, từ xanh hay nâu và thủy tinh
trong suốt vẫn được ưa chuộng nhất. Chúng ta
hiếm có thể tưởng tượng cuộc sống hiện đại
không có thủy tinh, bởi lẽ nó xuất hiện xung
quanh chúng ta - ở trong nhà, trong xe, và bất cứ
nơi nào chúng ta ăn uống.
Bao bì thủy tinh được sử dụng cho cơ số
sản phẩmvà nhiều đồ uống, đồ ăn hay thuốc và
mỹ phẩm được đựng trong thủy tinh.
Khi ngày càng nhiều khách hàng quan tâm
tới vấn đề môi trường, các chai và lọ thủy tinh
ngày càng trở nên phổ biến vì đây là vật liệu tái
chế lý tưởng và có lợi cho môi trường. Các chai
lọ thủy tinh đã qua sử dụng sẽ không còn bị vứt
ra bãi rác thải nữa.
glass than to melt down raw materials, this also Hơn thế, chúng ta sử dụng ít nguyên liệu
saves fuel and production costs. Recycling also để làm tan chảy thủy tinh tái chế hơn so với
reduces the need for raw materials to be nguyên liệu thô, góp phần tiết kiệm năng lượng
quarried, thus saving precious resources. và chi phí sản xuất. Việc tái chế cũng giảm lượng
nguyên liệu thô cần khai thác, qua đó tiết kiệm
những nguồn tài nguyên quý.

READING PASSAGE 2
BRING BACK THE BIG CATS
MANG CHÚ MÈO LỚN TRỞ LẠI

USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Mystery (n) Bí ấn
Presume (v) Cho rằng
Glimpse (v) Nhìn thoáng qua
Inhabitant (n) Cư dân
Unmistakable (a) Không thể nhầm lẫn được
Totemic animal Linh vật
Mass (n) Diện rộng
Striking (a) Đáng kinh ngạc
Struggle (v) Đấu tranh
Predator (n) Thú sẵn mồi
Merely (a) Đơn thuần
Expense (n) Chi phí
Potential (a) Tiềm năng
Articulate (a) Rõ ràng
Insistence (n) Sự chắc chắn
Impenetrable (a) Không thể xuyên qua được
Lucrative (a) Sinh lợi
Extraordinary (a) Khác thường

There is a poem, written around 598 AD,
which describes hunting a mystery animal called
a llewyn. But what was it? Nothing seemed to fit,
until 2006, when an animal bone, dating from
around the sameperiod, was found in the Kinsey
Cave in northern England.
Until this discovery, the lynx - a large
spotted cat with tassel led ears - was presumed to
have died out in Britain at least 6,000 years ago,
before the inhabitants of these islands took up
farming.
Từ khoảng năm 598 trước công nguyên, có
một bài thơ đã miêu tả cảnh săn bắt một loài
động vật bí ẩn có tên llewyn. Nhưng chính xác đó
là loài nào? Dường như không hề có loài động
vật nào phù hợp với bài thơ cổ, cho đến tận năm
2006, các nhà khoa học tìm thấy xương một loài
động vật có niên đại cùng kỳ được tìm thấy ở
hang động Kinsey miền Bắc nước Anh.
Trước đó, loài linh miêu – loài mèo đốm to
với đôi tai có núm tua – được cho là đã tuyệt
chủng ở Anh từ khoảng 6000 năm trước, trước
 But the 2006 find, together with three
others in Yorkshire and Scotland, is compelling
evidence that the lynx and the mysterious llewyn
were in fact one and the same animal. If this is so,
it would bring forward the tassel-eared cat's
estimated extinction date by roughly 5,000 years.
However, this is not quite the last glimpse
of the animal in British culture. A 9th- century
stone cross from the Isle of Eigg shows,
alongside the deer, boar and aurochs pursued by a
mounted hunter, a speckled cat with tasselled
ears. Were it not for the animal's backside having
worn away with time, we could have been
certain, as the lynx's stubby tail is unmistakable.
But even without this key feature, it's hard
to see what else the creature could have been.
The lynx is now becoming the totemic animal of
a movement that is transforming British
environmentalism: rewilding.
Rewilding means the mass restoration of
damaged ecosystems. It involves letting trees
return to places that have been denuded, allowing
parts of the seabed to recover from trawling and
dredging, permitting rivers to flow freely again.
Above all, it means bringing back missing
species.
One of the most striking findings of
modern ecology is that ecosystems without large
predators behave in completely different ways
from those that retain them.
Some of them drive dynamic processes
that resonate through the whole food chain,
creating niches for hundreds of species that might
otherwise struggle to survive. The killers turn out
to be bringers of life.
Such findings present a big challenge to
British conservation, which has often selected
arbitrary assemblages of plants and animals and
sought, at great effort and expense, to prevent
them from changing. It has tried to preserve the
living world as if it were a jar of pickles, letting
nothing in and nothing out, keeping nature in a
state of arrested development.
But ecosystems are not merely collections
of species; they are also the dynamic and ever-
shifting relationships between them. And this
khi người dân bản địa ở hòn đảo này bắt đầu
các hoạt động nông nghiệp.
Nhờ có phát hiện năm 2006, cùng với 3
phát hiện khác ở Yorkshire và Scotland, đã
chứng tỏ được rằng loài linh miêu và Llewyn
thực ra chính là một. Nếu đúng như vậy, loài linh
miêu ước tính tuyệt chủng khoảng 5000 năm
trước.
Tuy nhiên, đó chưa phải dấu tích cuối
cùng của loài linh miêu ở Anh. Một hòn đá từ thế
kỉ 9 từ đảo Eigg cho thấy dấu vết của loài mèo
đốm với tai có núm tua này, bên cạnh hươu, nai,
trăn và bò rừng bị săn đuổi bởi một thợ săn cưỡi
ngựa. Chúng ta đã có thể chắc chắn đây là loài
linh miêu, nếu phần sau của loài động vật này
không bị mờ đi theo thời gian, vì phần đuôi của
linh miêu không thể nhầm lẫn được.
Cho dù vậy, các nhà khoa học tin rằng
không có loài động vật nào phù hợp với vết tích
đó hơn loài linh miêu. Loài mèo này đang trở
thành linh vật của một phong trào thay đổi chủ
nghĩa môi trường Anh quốc: phục hồi sự hoang
dã.
Phục hồi hoang dã được hiểu là sự phục
hồi trên diện rộng của hệ sinh thái tự nhiên đã bị
phá hủy. Phủ xanh đất trống đồi trọc, khôi phục
tài nguyên biển hay bỏ chặn các dòng sông đều
là những việc làm thiết thực. Và hơn tất cả,
chúng ta cần mang lại những loài đã biến mất.
Một trong những phát hiện nổi bật nhất về
hệ sinh thái hiện đại đó là nếu không xuất hiện
các loài thú ăn mồi lớn, hệ sinh thái đó sẽ hoạt
động theo một cách hoàn toàn khác biệt.
Một số loài thú ăn hoạt động như một lực
đẩy trong toàn bộ chuỗi thức ăn, tạo ra môi
trường cho hàng trăm loài khác đấu tranh để tồn
tại. Hóa ra, loài thú này còn mang lại thêm sự
sống cho các loài thú khác.
Những tìm kiếm này đã mở ra một thách
thức lớn trong nền bảo tồn của Anh, bởi lẽ họ
thường thu thập các tổ hợp bất kỳ của các loài
thực vật, động vật cũng như tìm kiếm với nỗ lực
và chi phí rất lớn với hy vọng các loài này sẽ
không biến mất trong tương lai. Họ thậm chí còn
bảo tồn thế giới sống như một hũ giấm, không để
bất cứ thứ gì đi vào hoặc đi ra, giữ sự phát triển
dynamism often depends on large predators.
At sea the potential is even greater: by
protecting large areas from commercial fishing,
we could once more see what 18th-century
literature describes: vast shoals of fish being
chased by fin and sperm whales, within sight of
the English shore. This policy would also greatly
boost catches in the surrounding seas; the fishing
industry's insistence on scouring every inch of
seabed, leaving no breeding reserves, could not
be more damaging to its own interests.
Rewilding is a rare example of an
environmental movement in which campaigners
articulate what they are for rather than only what
they are against. One of the reasons why the
enthusiasm for rewilding is spreading so quickly
in Britain is that it helps to create a more
inspiring vision than the green movement's usual
promise of 'Follow us and the world will be
slightly less awful than it would otherwise have
been’.
The lynx presents no threat to human
beings: there is no known instance of one preying
on people. It is a specialist predator of roe deer, a
species that has exploded in Britain in recent
decades, holding back, by intensive browsing,
attempts to re-establish forests. It will also winkle
out sika deer: an exotic species that is almost
impossible for human beings to control, as it
hides in impenetrable plantations of young trees.
The attempt to reintroduce this predator
marries well with the aim of bringing forests back
to parts of our bare and barren uplands. The lynx
requires deep cover, and as such presents little
risk to sheep and other livestock, which are
supposed, as a condition of farm subsidies, to be
kept out of the woods.
On a recent trip to the Cairngorm
Mountains, I heard several conservationists
suggest that the lynx could be reintroduced there
within 20 years. If trees return to the bare hills
elsewhere in Britain, the big cats could soon
follow. There is nothing extraordinary about
these proposals, seen from the perspective of
anywhere else in Europe.
của thiên nhiên trong trạng thái giới hạn.
Nhưng hệ sinh thái không đơn thuần chỉ là
tập hợp của các giống loài mà còn là mối liên kết
mạnh mẽ giữa chúng, vốn thường được tạo ra
bởi các loài thú săn mồi lớn.
Với hệ sinh thái biển, tiềm năng thậm chí
còn lớn hơn: bằng việc đưa ra các quy định về
khu vực đánh bắt cá, một lần nữa khung cảnh
biển cả trong những cuốn sách văn học thế kỉ 18
dần hiện ra, với những con cá voi lớn đang đuổi
thưo vài đàn cá nối đuôi nhau dưới đại dương
trong vắt. Những quy định này sẽ khuyến khích
đánh bắt cá ở những khu vực lân cận, khi mà nền
công nghiệp đánh bắt cá quyết tâm tẩy sạch từng
inch đại dương, không để lại bất cứ loại sinh vật
nào sống sót, sẽ làm hại tới chính lợi ích của nền
công nghiệp này trong tương lai không xa.
Phục hồi hoang dã là một ví dụ hiếm hoi
trong chiến dịch bảo vệ môi trường mà những
người vận động chỉ rõ điều họ đang bảo vệ chứ
không phải họ đang chống lại. Một trong những
lý do khiến phong trào phục hồi hoang dã được
lan truyền nhanh chóng ở Anh đó là một tương
lai khả quan hơn những chiến dịch về môi trường
cùng những lời hứa “Hãy làm theo chúng tôi và
thế giới sẽ trở nên bớt tồi tệ hơn một chút” thông
thường.
Loài linh miêu hoàn toàn không cho thấy
dấu vết của việc gây hại cho con người. Tuy
nhiên, nó lại là loài săn thịt chuyên săn hoăng,
một loài đã bùng nổ về số lượng tại Anh trong
vài thập kỉ vừa qua, sau đó được kìm hãm bằng
cách tập trung vào nơi chúng sinh sống vì những
nỗ lực tái tạo rừng của con người. Linh miêu còn
săn bắt hươu sao: một loài kỳ lạ mà con người
gần như không kiểm soát được vì chúng ẩn mình
trong những đồn điền cây non đầy rối rắm.
Những nỗ lực đưa loài linh miêu trở lại
song hành cùng mục tiêu phủ xanh những khoảng
đất trống đồi trọc. Loài linh miêu đòi hỏi những
khu rừng có độ che phủ dày, do đó chúng hầu
như không gây hại đến cừu hay một số động vật
khác vốn đã sống ở ngoài phạm vi rừng.
Trong chuyến đi tới Cairngorm Mountains
gần đây, tôi có nghe thấy các nhà bảo vệ môi
trường cho rằng loài linh miêu có thể sẽ xuất
hiện trở lại trong khoảng 20 năm. Nếu những khu
 The lynx has now been reintroduced to the
Jura Mountains, the Alps, the Vosges in eastern
France and the Harz mountains in Germany, and
has re-established itself in many more places. The
European population has tripled since 1970 to
roughly 10,000.
As with wolves, bears, beavers, boar,
bison, moose and many other species, the lynx
has been able to spread as farming has left the
hills and people discover that it is more lucrative
to protect charismatic wildlife than to hunt it, as
tourists will pay for the chance to see it. Large-
scale rewilding is happening almost everywhere -
except Britain.
Here, attitudes are just beginning to
change. Conservationists are starting to accept
that the old preservation-jar model is failing, even
on its own terms. Already, projects such as Trees
for Life in the Highlands provide a hint of what
might be coming. An organisation is being set up
that will seek to catalyse the rewilding of land
and sea across Britain, its aim being to
reintroduce that rarest of species to British
ecosystems: hope.
READING PASSAGE 3
UK COMPANIES NEED MORE EFFECTIVE BOARDS OF DIRECTORS
CÁC CÔNG TY Ở ANH CẦN CÓ HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ HIỆU QUẢ HƠN
USEFUL LANGUAGE
NEW WORD/PHRASES DEFINITION
Radical changes Những thay đổi căn bản
Financial meltdown Khủng hoảng tài chính
Extensively (adv) Rộng khắp
Economic downturn Suy thoái kinh tế
Knock-on effect Phản ứng dây chuyền
non-executive directors Giám đốc không điều hành
Constructive (a) Có tính chất xấy dựng
Audit committee Ủy ban kiểm toán
Devolve (v) Ủy thác cho
rừng trọc trên khắp đất nước sớm được phủ
xanh, loài mèo lớn này cũng sẽ trở lại. Xét trên
đủ các quan niệm ở châu Âu, hoàn toàn không hề
có gì bất thường trong dự định đó.
Loài linh miêu đã xuất hiện trở lại ở dãy
núi Jura, Alps, Vosges phía Đông nước Pháp và
dãy núi Harz ở Đức, cũng như tiếp tục sinh
trưởng ở rất nhiều địa điểm khác. Số linh miêu ở
châu Âu đã tăng gấp 3 kể từ năm 1970 lên tới
gần 10000.
Cũng như sói, gấu, hải ly, lợn rừng, bò
rừng, nai sừng tấm và nhiều loài khác, loài linh
miêu nhanh chóng phát triển vì người dân đã
ngừng trồng trọt trên đồi cũng như nhận ra rằng
thay vì săn bắt, việc bảo vệ các loài thú hoang dã
sẽ mang lại nhiều lợi nhuận hơn, khi rất nhiều
khách du lịch trả tiền để được tận mắt nhìn thấy
chúng. Tái tạo hoang dã quy mô lớn đang xảy ra
hầu như ở khắp mọi nơi - ngoại trừ Anh Quốc.
Tại đây, thái độ của mọi người mới chỉ bắt
đầu thay đổi. Các nhà bảo tồn sinh học đang dần
chấp nhận sự thật rằng các phương pháp bảo tồn
truyền thống theo kiểu bình chứa không mang lại
hiệu quả. Tại thời điểm này, một số dự án ví dụ
như “Cây cối vì tương lai” ở Cao nguyên
Highlands đang đi đầu trong công cuộc mang tái
tạo hoang dã rừng và biển đến với nước Anh, với
mục đích mang lại loài sinh vật quý hiếm nhất
trong hệ sinh thái: niềm hy vọng.
 radical solution Giải pháp cấp tiến
Dedicated (a) Tận tâm
Recruitment (n) Sự tuyển dụng
Remuneration (n) Sự trả công
Distort (v) Bóp méo
Sustainability (n) Sự bền vững
Insatiable (a) Vô độ
Financial goals Mục tiêu tài chính
Pitched battle Cuộc chiến gay cấn
Transparency Sự liêm chính
Shareholder (n) Cổ đông
Underperform (v) Kém năng lực
Corporate ethics Đạo đức doanh nghiệp
Capitalism (n) Chủ nghĩa tư bản
Market economy Kinh tế thị trường
Perspective (n) Quan điểm
Realignment (n) Sự tập hợp, tổ chức lại

A Sau hàng loạt các vụ làm ăn thất bại

After a number of serious failures of
governance (that is, how they are managed at the
highest level), companies in Britain, as well as
elsewhere, should consider radical changes to
their directors’ roles. It is clear that the role of a
board director today is not an easy one.
Following the 2008 financial meltdown,
which resulted in a deeper and more prolonged
period of economic downturn than anyone
expected, the search for explanations in the many
post-mortems of the crisis has meant blame has
been spread far and wide. Governments,
regulators, central banks and auditors have all
been in the frame. The role of bank directors and
management and their widely publicised failures
have been extensively picked over and examined
in reports, inquiries and commentaries.
B và các bài bình luận.
The knock-on effect of this scrutiny has
been to make the governance of companies in
general an issue of intense public debate and has
significantly increased the pressures on, and the
responsibilities of, directors.
At the simplest and most practical level,
the time involved in fulfilling the demands of a
board directorship has increased significantly,
calling into question the effectiveness of the
nghiêm trọng do chỉ thị từ ban quản trị cấp cao
nhất, các công ty tại Anh, cũng như nhiều nơi
trên thế giới, nên cân nhắc về những thay đổi
căn bản trong vai trò của những nhà quản lý. Có
một điều chắc chắn rằng, nhiệm vụ của những
thành viên hội đồng quản trị ngày nay không hề
đơn giản.
Với ảnh hưởng của khủng hoảng tài
chính 2008, theo sau là giai đoạn suy thoái kinh
tế sâu hơn và dài hơn dự kiến, mọi người ráo riết
tìm hiểu lý do dẫn đến những dự án chết trong
cơn khủng hoảng. Chính phủ, người điều hành,
kiểm toán viên hay các ngân hàng nhà nước đều
không tránh khỏi bị đổ lỗi. Vai trò của giám đốc
và các nhà quản lý ngân hàng cũng như những
sai lầm của họ được công bố rộng rãi cũng như
được kiểm tra trong các báo cáo, cuộc điều tra
Phản ứng dây chuyền của sự giám sát này
đã khiến cho sự quản lý các công ty nói chung
trở thành vấn đề gây tranh cãi trong xã hội cũng
như làm tăng đáng kể áp lực về trách nhiệm của
các giám đốc.
Ở cấp độ đơn giản và thiết thực nhất, thời
gian cần thiết để hoàn thành công việc của một
classic model of corporate governance by part-
time, independent non-executive directors.
Where once a board schedule may have
consisted of between eight and ten meetings a
year, in many companies the number of events
requiring board input and decisions has
dramatically risen.
Furthermore, the amount of reading and
preparation required for each meeting is
increasing. Agendas can become overloaded and
this can mean the time for constructive debate
must necessarily be restricted in favour of getting
through the business.
C bị rút ngắn xuống.
Often, board business is devolved to
committees in order to cope with the workload,
which may be more efficient but can mean that
the board as a whole is less involved in fully
addressing some of the most important issues. It
is not uncommon for the audit committee
meeting to last longer than the main board
meeting itself.
Process may take the place of discussion
and be at the expense of real collaboration, so
that boxes are ticked rather than issues tackled.
D chứng khoán được đánh dấu chứ không đơn
A radical solution, which may work for
some very large companies whose businesses are
extensive and complex, is the professional board,
whose members would work up to three or four
days a week, supported by their own dedicated
staff and advisers.
There are obvious risks to this and it would
be important to establish clear guidelines for such
a board to ensure that it did not step on the toes of
management by becoming too engaged in the
day-to-day running of the company. Problems of
recruitment, remuneration and independence
could also arise and this structure would not be
appropriate for all companies.
However, more professional and better-
informed boards would have been particularly
appropriate for banks where the executives had
access to information that part-time non-
executive directors lacked, leaving the latter
unable to comprehend or anticipate the 2008
crash.
thành viên hội đồng quản trị đã tăng lên nhanh
chóng, đặt ra câu hỏi về sự hiệu quả trong mô
hình quản trị doanh nghiệp truyền thống bởi
những giám đốc không điều hành.
Nếu trước kia, hội đồng quản trị thường
sắp xếp tám tới mười cuộc họp một năm, thì giờ
đây số lượng các sự kiện cần quyết định cũng
như sự góp mặt của hội đồng quản trị ngày càng
ra tăng.
Hơn thế, khối lượng tài liệu cần đọc và
chuẩn bị trước tài liệu cũng tăng lên đáng kể.
Agenda có thể trở nên quá tải, do đó thời gian
thảo luận và xây dựng các vấn đề phức tạp dần
Thông thường, hội đồng quản trị thường
trao quyền cho các ủy ban giải quyết công việc
để tăng năng suất, tuy nhiên điều đó cũng có
nghĩa hội đồng càng ít tham gia vào xử lý những
vấn đề bức thiết của công ty. Thường thì cuộc
họp của các ủy ban kiểm toán sẽ kéo dài hơn
cuộc họp của hội đồng quản trị.
Quá trình đó thường bao gồm thảo luận và
phải chịu chi phí hợp tác thực sự, để giấy kí gửi
thuần là giải quyết vấn đề.
Một giải pháp cấp tiến, có thể áp dụng ở
những công ty lớn với nền tảng kinh doanh đa
dạng và phức tạp, đó là hội đồng chuyên nghiệp
sẽ làm việc khoảng 3 tới 4 ngày một tuần với sự
trợ giúp từ các nhân viên và cố vấn tận tâm.
Tất nhiên vẫn sẽ tồn tại những rủi ro tiềm
tàng, và cần có những chỉ dẫn sát sao để tránh
việc hội đồng chuyên nghiệp can thiệp quá nhiều
vào hoạt động hàng ngày của công ty. Những vấn
đề trong tuyển dụng, lương thưởng hay tính độc
lập cũng khiến mô hình này không phù hợp với
tất cả các công ty.
Tuy nhiên, hội đồng chuyên nghiệp và nắm
chắc thông tin sẽ thật sự phù hợp với các ngân
hàng, bởi lẽ họ sẽ nắm rõ các thông tin mà các
giám đốc điều hành thường không chú ý tới, cũng
chính là lý do khiến họ không nhìn thấy được
cuộc suy thoái kinh tế năm 2008.
 E
One of the main criticisms of boards and
their directors is that they do not focus
sufficiently on longerterm matters of strategy,
sustainability and governance, but instead
concentrate too much on shortterm financial
metrics. Regulatory requirements and the
structure of the market encourage this behaviour.
The tyranny of quarterly reporting can
distort board decision-making, as directors have
to ‘make the numbers’ every four months to meet
the insatiable appetite of the market for more
data.
This serves to encourage the trading
methodology of a certain kind of investor who
moves in and out of a stock without engaging in
constructive dialogue with the company about
strategy or performance, and is simply seeking a
short¬ term financial gain.
This effect has been made worse by the
changing profile of investors due to the
globalisation of capital and the increasing use of
automated trading systems. Corporate culture
adapts and management teams are largely
incentivized to meet financial goals.
F
Compensation for chief executives has
become a combat zone where pitched battles
between investors, management and board
members are fought, often behind closed doors
but increasingly frequently in the full glare of
press attention.
Many would argue that this is in the
interest of transparency and good governance as
shareholders use their muscle in the area of pay
to pressure boards to remove underperforming
chief executives. Their powers to vote down
executive remuneration policies increased when
binding votes came into force.
The chair of the remuneration committee
can be an exposed and lonely role, as Alison
Carnwath, chair of Barclays Bank’s remuneration
committee, found when she had to resign, having
been roundly criticized for trying to defend the
enormous bonus to be paid to the chief executive;
the irony being that she was widely understood to
Một trong những sai lầm lớn nhất của hội
đồng quản trị và các nhà quản lý đó là họ không
dành đủ sự tập trung vào các chiến lược dài hạn,
tính bền vững và sự quản trị, mà thay vào đó tập
trung quá nhiều vào các chỉ số tài chính ngắn
hạn mà bị ảnh hưởng bởi những quy định cần
tuân thủ cũng như hình thái thị trường.
Các báo cáo theo quý có thể bóp méo
quyết định của hội đồng quản trị, bởi lẽ các nhà
quản lý cần “làm giả các con số” bốn tháng một
lần cho phù hợp với nhu cầu đòi hỏi vô độ từ thị
trường.
Điều đó cũng nhằm khuyến khích phương
pháp thương mại của một số nhà đầu tư nhất
định tham gia giao dịch cổ phiếu mà không cần
phải đối thoại xây dựng với công ty về chiến lược
hoặc hiệu quả hoạt động, và họ chỉ đơn giản tìm
kiếm lợi ích tài chính ngắn hạn.
Điều đó càng trở nên tồi tệ hơn với sự
thay đổi các nhà đầu từ liên tục do nguồn vốn
quốc tế và các hình thức đầu tư từ xa ngày càng
phát triển. Cải thiện văn hoá doanh nghiệp và
đội ngũ quản lý phần lớn được khuyến khích để
đáp ứng các mục tiêu tài chính.
Việc tìm kiếm các giám đốc điều hành
đang dần trở thành một sàn đấu, với các nhà đầu
tư, nhà quản lý và thành viên hội động đang diễn
ra một trận chiến gay cấn trong bí mật, nhưng
lại trở thành đề tải tốn giấy mực của báo chí.
Rất nhiều người thường tranh luận rằng
đó là lợi ích của sự liêm chính và quản lý tốt nên
các cổ đông có thể sử dụng áp lực để thay thế
các giám đốc điều hành kém năng lực. Khi các
cuộc bỏ phiếu được đưa ra, khả năng thay thế
các giám đốc điều hành càng cao.
Vị trí đó có thể rất cô đơn và nhiều khó
khăn, giống như Alison Carnwath, chủ tịch phụ
trách lương thưởng ngân hàng Barclays Bank,
nhận ra rằng khi cô quyết định từ chức, cô đã bị
chỉ trích nghiêm trọng vì đã cố gắng giữ nguyên
khoản tiền thưởng kếch xù cho giám đốc điều
hành, trớ trêu thay cô lại phản đối điều đó trong
cuộc họp kín với hội đồng.
have spoken out against it in the privacy of the
committee.
G cũng như nâng cao nhận thức về đạo đức doanh
The financial crisis stimulated a debate
about the role and purpose of the company and a
heightened awareness of corporate ethics. Trust
in the corporation has been eroded and academics
such as Michael Sandel, in his thoughtful and
bestselling book “What Money Can’t Buy”, are
questioning the morality of capitalism and the
market economy.
Boards of companies in all sectors will
need to widen their perspective to encompass
these issues and this may involve a realignment
of corporate goals. We live in challenging times.
Cơn khủng hoảng tài chính đã làm dấy lên
tranh cãi về vai trò và mục đích của công ty,
nghiệp. Niềm tin vào các doanh nghiệp đang dần
bị mất đi, và viện sĩ Michael Sandel, trong cuốn
sách bán chạy nhất What Money Can’t Buy, đang
đặt ra câu hỏi về đạo đức của chủ nghĩa tư bản
cũng như kinh tế thị trường.
Ban điều hành của các công ty, dù ở bất
cứ lĩnh vực nào, cũng đều mở rộng quan điểm
của họ để giải quyết những vấn đề này và có thể
bao hàm việc tổng hợp lại các mục tiêu của công
ty. Chúng ta đang sống trong một giai đoạn đầy
thử thách.