FILIPINO 9

1st Quarter – Week 3

Name: ______________________________________________________________ Date: ______________

Tula
 TULA- isang anyo ng sining o panitikan na naglalayong maipapahayag ang damdamin sa malayang pagsulsulat.
Binubuo ito ng saknong at taludtod.
 TALUDTUD- Isang linya ng mga salita sa tula.
Halimbawa: Kahit ako’y bata, tungkulin ko’y alam.
 SAKNONG -Ang saknong ay grupo ng mga taludtod.
Halimbawa: Ang bata kong puso’y laging naaakit ng magagandang bagay sa aking paligid,
mabangong bulaklak at hanging malinis,
 MGA URI NG TULA:
*Ayon sa kaanyuan *Ayon sa kayarian
* Ayon sa layon *Ayon sa pamamaraan
*Ayon sa bias *Ayon sa kaukulan
 AYON SA LAYON
o Mapaglarawan- naglalarawan ng pagpapahalagao pagkamuhi ng makata o may-akda sa isang kalagayan,
pook o pangyayari.
o Mapagpanuto- namamatnubay, nagtuturo o nagpapayo ng isang aral sa pamamagitan ng mga taludtod.
o Mapang-aliw- nagbibigay- aliw o limilibang sa mga mambabasa. Maaaring ito ay nagpapatawa,
nanunudyo o isang masigasig na palaisipan.
o Mapang-uroy- nangungutya ito o namumuna ng mga kamalian o kasamaan ng isang bagay, ng
kahangalan ng isang tao at mga pagkalulong sa isang hindi magandang bagay.
o ELEHIYA - tulang may kinalaman sa guniguni tugkol sa kamatayan.
Mga Elemento o Sangkap ng Tula
 Tugma - Pagkakatulad o pagkakahawig ng mga tunog sa huling pantig ng bawat taludtod ng tula.
Halimbawa:
Sa loob at labas ng bayan kong sawi
Kaliliuha’y siyang nangyayaring hari,
Kagalinga’t bait ay nalulugami
Naamis sa hukay ng dusa’t pighati
o Tugmaang Patinig- pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa patinig
o Tugmaang Katinig - pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa katinig Nagtutugma: b,
k, d, g, p, t, s Nagtutugma: l, m, n, ng, w, r, y
 Sukat - Bilang ng pantig sa bawat taludtod.
Mga Uri ng Sukat
o WAWALUHING SUKAT
Halimbawa: Isda ko sa Mariveles, nasa loob ang kaliskis.
o LALABINDALAWAHING SUKAT
Halimbawa: Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad sa bait at muni, sa hatol ay salat.
o LALABING-ANIMIN
Halimbawa: Sari-saring bungangkahoy, hinog na at matatamis. Ang naroon sa loobang may bakod pa sa
paligid.
o LALABINGWALUHIN
Halimbawa: Tumutubong mga palay, gulay at maraming mga bagay. Naroon din sa loobang may bakod
pang kahoy na malabay.
 Ang mga tradisyonal na anyo ng tula ay may sukat na 12, 14, Kung lalabindalawahin ang sukat, ang sesura o hati
ay nasa ikaanim na pantig.

1
 FILIPINO 9
1st Quarter – Week 3

Halimbawa:
Ang lahat ng ito / maawaing langit,
Iyong tinutunghay /, ano’t natitiis?
Wala ka ng buong / katwiran at bait,
Pinapayagan pang/ ilubog ng lupit.
 Paksa/Kaisipan - Mga nabubuong kaalaman o kaisipan, mensahe, pananaw, saloobin na nais iparating.
Halimbawa: “Ang Guryon” ni Ildefonso Santos
Kapag hindi matibay ang pisi ng isang guryon,
ito ay maaaring bumagsak tulad ng tao na nagpapakataas at di inaalagaan
ang matagal na pinapangarap ay tiyak na babagsak.
 Talinghaga - Nagpapagalaw ng guniguni ng mga mambabasa, likas na taglay ng tula, pagpili ng salita at tayutay
na nagbibigay ng kariktan sa tula.
 Imahen o Larawang-diwa- Nabubuo sa pamamagitan ng pag-uugnay ng mga bagay sa paligid o konsepto sa
nais ipakahulugan.
 Aliw-iw -Maindayog na pagbigkas na karaniwang taglay ng tradisyonal na tula.
 Tono- Damdaming nakapaloob sa tula na maaaring pagkalungkot, pagkatuwa, pagkagalit, at iba pa.
 Persona -Tauhang nagsasalita sa tula
 Ang tula ay isang awit na nag-aangkin ng melodiya o tono, nararamdaman sa indayog o ritmo.

Gawain 1 BASAHIN MO!

Basahin ang tula na pinamagatang Ang “Kultura: Pamana ng Nakaraan, Regalo ng Kasalukuyan at Buhay ng
Kinabukasan” isang halimbawa ng tulang naglalarawan at sagutan ang Paglinang ng Talasalitaan (online)

Gawain 2
Isulat ang sagot sa iyong kwaderno.
1. Iugnay ang sariling damdamin sa damdaming inihayag sa nabasang tula.
2. Ilahad ang sariling pananaw ng paksa sa mga tulang Asyano.
3. Sumulat ng ilang taludtod tungkol sa pagpapahalaga sa pagiging mamamayan ng rehiyong Asya.