Professional Documents
Culture Documents
Ma2008 05 07
Ma2008 05 07
Ä Edkiif aH wmf wnfNidraf &;? &yf&mG Ä pdkufysdK;a&;udk tajccHí tjcm; Ä wpfrsdK;om;vkH;\ pdwf"mwfESifh
at;csrf;om,ma&;ESifh w&m; pD;yGm;a&;u@rsm;udkvnf; bufpkH tusifph m&dwå jrifrh m;a&;
Oya'pdk;rdk;a&; zGUH NzdK;wdk;wufatmif wnfaqmufa&; Ä trsdK;*kPf Zmwd*kPf jrifrh m;a&;
Ä trsdK;om;jyefvnf pnf;vkH; Ä aps;uGufpD;yGm;a&;pepf yDjyifpGm ESihf ,Ofaus;rI tarGtESprf sm;?
nDñw G af &; jzpfay:vma&; trsdK;om;a&; vu©Pmrsm;
Ä jynfwiG ;f jynfyrS twwfynmESihf
Ä cdkifrmonfh zGJUpnf;ykH tajccH raysmufysufatmif xdef;odrf;
t&if;tES;D rsm; zdwaf c:í pD;yGm;a&;
Oya'opf jzpfay:vma&; zHUG NzdK;wdk;wufatmifwnfaqmufa&; apmifah &Smufa&;
Ä jzpfay:vmonfh zGUJ pnf;ykt H ajccH Ä Edkiif aH wmf pD;yGm;a&;wpf&yfvk;H udk Ä rsdK;cspfpdwf"mwf &Sifoefxuf
Oya'opfEiS t hf nD acwfrzD UHG NzdK; zefw;D Edkirf pI rG ;f tm;onf Edkiif aH wmf jrufa&;
wdk;wufaom EdkifiHawmfopf ESihf wdki;f &if;om; jynfow l kd\
Y Ä wpfrsKd ;om;vk;H use;f rmMuHch kid af &;
1370 jynfhESp?f uqkev
f qef; 3 &uf? 2008 ckESp?f ar 7 &uf? Ak'¨[l;aeU? twGJ (47)? trSwf (215) wpf&yf wnfaqmufa&; vuf0,fwiG &f adS &; ESihf ynm&nfjrifrh m;a&;
rJ½kHoGm;í rJay;Mupkdh
● a&SUzkH;
(i) {&m0wDwkdi;f twGi;f &dS ykord Nf rdKUe,f? uefMuD;a'gifhNrdKUe,f? omaygif;NrdKUe,f? usHKaysmNf rdKUe,f?
a&MunfNrdKUe,f? ausmif;uke;f NrdKUe,f? [oFmwNrdKUe,f? ZvGeNf rdKUe,f? av;rsuEf SmNrdKUe,f?
jrefatmifNrdKUe,f? MuHcif;NrdKUe,f? t*FylNrdKUe,f?ajrmif;jrNrdKUe,f? tdrrf JNrdKUe,f? 0g;c,fr
NrdKUe,f? rtlyifNrdKUe,f? yef;waemfNrdKUe,f? anmifwke;f NrdKUe,f? "EkjzLNrdKUe,f? pkpkaygif;
(19)NrdKUe,f/
3/ &efukefwdkif;ESifh {&m0wDwdkif;twGif;&dS atmufazmfjyygNrdKUe,frsm;udk obm0ab;tEÅ&m,f
usa&mufaom a'orsm;tjzpf qufvufowfrSwjf yD; u,fq,fa&;ESihf jyefvnfxlaxmifa&;vkyif ef;
rsm;udk aqmif&u G v f su&f SdaMumif; aMunmvdkuo f nf-
(u)&efukew f kid ;f twGi;f &dS wmarGNrdKUe,f? awmifOuúvmyNrdKUe,f? '*Hk(qdyu f rf;)NrdKUe,f? '*HkNrdKUopf
(awmifykid ;f )NrdKUe,f? '*HkNrdKUopf(ajrmufykid ;f )NrdKUe,f? '*HkNrdKUopf(ta&SUykid ;f )NrdKUe,f? a'gyHkNrdKUe,f?
ykZGefawmifNrdKUe,f? AdkvfwaxmifNrdKUe,f? r*FvmawmifnGefUNrdKUe,f? ajrmufOuúvmy
NrdKUe,f?&efuif;NrdKUe,f? omauwNrdKUe,f? oCFe;f uRef;NrdKUe,f? urm&GwNf rdKUe,f? Munfhjrifwkid f
NrdKUe,f? ausmufwHwm;NrdKUe,f? prf;acsmif;NrdKUe,f? qdyu f rf;NrdKUe,f? '*HkNrdKUe,f? yef;bJwef;
NrdKUe,f? A[ef;NrdKUe,f? r&rf;ukef;NrdKUe,f? vomNrdKUe,f? vdIifNrdKUe,f? vrf;rawmfNrdKUe,f? aq;0g;rsm;ESiphf m;aomufuek rf sm;a0iS
tvHkNrdKUe,f? oefvsiNf rdKUe,f? ausmufwef;NrdKUe,f? oHk;cGNrdKUe,f? c&rf;NrdKUe,f? wGHaw; xkdif;EkdifiH xkdif;bk&ifhwyfrawmfu vª'gef;onfh aq;0g;rsm;ESifh pm;aomufukefrsm; &[wf,mOfjzifh
NrdKUe,f? uGr;f jcHuke;f NrdKUe,f? aumhrª;NrdKUe,f? 'vNrdKUe,f? qdyMf uD;caemifwkdNrdKUe,f? tif;pdef {&m0wDwkdif; vyGwåmNrdKUokdU a&muf&Sdvm&m {&m0wDwkdif; at;csrf;om,ma&;ESifh zGHUjzdK;a&;aumifpD
NrdKUe,f? r*Fvm'HkNrdKUe,f? a&TjynfomNrdKUe,f? vdIio f m,mNrdKUe,f? pkpkaygif; (40)NrdKUe,f/ Ouú| taemufawmifwkdif;ppfXmecsKyf wkdif;rª; Akdvfrª;csKyfausmfaqG jynfolrsm;xH a0iSay;pOf/ (owif;pOf)
(c) {&m0wDwkdi;f twGi;f &dS iykawmNrdKUe,f? vyGwåmNrdKUe,f? armfvNrdKifuRef;NrdKUe,f? zsmyHkNrdKUe,f? ❊ ausmzkH;rS csKyf Adkvcf sKyfo&l jrifah tmif?{&m0wD 0g;rsm;? aomufa&rsm;ESihf pufokH;
bdkuav;NrdKUe,f? usKd ufvwfNrdKUe,fESihf a';'&JNrdKUe,f? pkpkaygif;(7)NrdKUe,f/ wkid ;f at;csrf;om,ma&;ESizhf UHG NzdK;a&; qDrsm;udk &[wf,mOfjzifjh yifpvlNrdKU
ta&;ay:vlem aumifpDOuú| taemufawmifwdkif; wGif u,fq,fa&; vkyfief;rsm;udk
trdefUt& {&m0wDwkdif; at;csrf;om,m ppfXmecsKyf wdkif;rª; Adkvfrª;csKyfausmf MuyfrwfuGyfuJay;aeaom wdkif;rª;
(yHk) oD[ol&wifatmifjrifhOD; a&;ESifh zGHUNzdK;a&;aumifpD Ouú| aqGESifhor0g,r0efBuD;Xme 0efBuD; xHokdY ykdYaqmifay;cJhonf/
taemufawmifwidk ;f ppfXmecsKyf wkid ;f rª; Adkvcf sKyfwifxw G w
f kdo
Y nf ykord Nf rdKUrS t&Sdeft[kefjzifhaqmif&Guf
'kw,
d Adkvcf sKyfMuD; Akv d rf ;ª csKyfausmfaqGonf or0g,r ar 5 &uf eHeuf 8 em&DwGif
twGif;a&;rª;(1) 0efBuD;Xme 0efBuD; Akv d cf sKyfwifxw
G f wyfrawmf&[wf,mOfjzifh ajrmif;jr xdkaY emuf ppfa&;csKyfuydkaY qmif
EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh zHGUNzdK;a&;aumifpD ESifhtwl wyfrawmf &[wf,mOf c½dkif vyGwåmNrdKUe,f jyifpvlNrdKUodkY ay;aom u,fq,fa&; ypönf;rsm;?
jzifh vyGwåmNrdKUodkY oGm;a&mufNyD; a&muf&SdMuNyD; jyifpvlNrdKUrSavab; aq;0g;rsm;? aomufa&rsm;ESifh
v,f,mpdkuyf sdK;a&;ESihf qnfajrmif; oifh jynforl sm;tm; awGUqHktm;ay; pufokH;qDrsm;udk wdki;f rª;u jyifpvl
■ a&SUzkH;rS 0efBuD;Xme 0efBuD; AkdvfcsKyfaX;OD; um ,laqmifvmaom u,fq,f NrdKU&Sd avab;oifh jynfolrsm;
tm;ac:aqmifvku d yf gvsuf yifv,f a&; ypönf;rsm;udk ay;tyfMuonf/ twGuf jzefYa0ay;tyfcJhNyD; wdkif;rª;
(c) &efukew f kid ;f twGi;f &dS wmarGjrdKUe,f? awmifOuúvmyjrdKUe,f? '*Hk(qdyu f rf;)jrdKUe,f? urf;ajca'orsm;jzpfonfh odyÜH xdkaY emuf ppfa&;csKyf? wdki;f rª;ESihf onf jyifpvlNrdKUrS ta&;ay:vlem
'*Hjk rdKUopf (awmifyidk ;f )jrdKUe,f? '*Hjk rdKUopf(ajrmufyidk ;f )jrdKUe,f? '*Hjk rdKUopf(ta&SUyidk ;f )jrdKUe,f? uke;f BuD;? uGi;f aygufa'oodkY eHeuf 0efBuD;wdkYonf jyifpvlNrdKU&Sd av 24OD;wdkt Y m; vyGwåmNrdKUe,f jynfoYl
a'gyHkjrdKUe,f? ykZGefawmifjrdKUe,f? AkdvfwaxmifjrdKUe,f? r*FvmawmifnGefUjrdKUe,f? ydki;f wGio f Gm;a&mufí a'ocHjynfol ab;oifhtdrfaxmifpk0ifrsm;twGuf aq;½HkodkY &[wf,mOfjzifh ydkYaqmif
ajrmufOuúvmyjrdKUe,f? &efuif;jrdKUe,f? omauwjrdKUe,f? oCFef;uRef;jrdKUe,f? rsm;\ u,fq,fa&;vkyfief;rsm; ta&;ay: vdktyfaeaom aomuf ay;um ykodrfNrdKUodkY jyefvnfxGuf
aqmif&GufcJhNyD; vkdtyfvsuf&Sdaom oHk;a&&&SdEdkifa&;twGuf wyfrawmf cGmcJhonf/ ,if;aemuf ppfa&;csKyf
urm&GwfjrdKUe,f? MunfhjrifwkdifjrdKUe,f? ausmufwHwm;jrdKUe,f? prf;acsmif;jrdKUe,f? aomufoHk;a&? aq;0g;ESifh tpm; &[wf,mOfjzifh vyGwåmNrdKUe,fodkY ESifh0efBuD;wdkYonf &[wf,mOfay:
qdyu f rf;jrdKUe,f? '*HkjrdKUe,f? yef;bJwef;jrdKUe,f? A[ef;jrdKUe,f? r&rf;uke;f jrdKUe,f?f tpmrsm;udk vuf0,fta&mufay; oGm;a&muf o,faqmifum av wGif u,fq,fa&;ypönf;rsm;udk
vomjrdKUe,f? vIid jf rdKd Ue,f? vrf;rawmfjrdKUe,f? tvHkjrdKUe,f? oefvsijf rdKUe,f? ausmufwef; ydkNY yD; tm;ay;pum;ajymMum;cJo h nf/ ab;oift h rd af xmifpkrsm;tm; jzefaY 0 wifaqmifum zsmyHkc½dkif zsmyHkNrdKU
jrdKUe,f? oHk;cJjG rdKUe,f? c&rf;jrdKUe,f? wGHaw;jrdKUe,f? uGr;f jcHuke;f jrdKUe,f? aumhrª;jrdKUe,f? ta&;ay:vlem 12 OD;tm; uko ay;onf/ e,f trmNrdKUESifhaxmfydkif? aemufrD;?
ay;&ef wyfrawmf&[wf,mOfjzifh ydkYaqmifaq;uko a':ndrf;? usHKu'Gef;ESifh ordefaxm
'vjrdKUe,f? qdyMf uD;caemifwkjfd rdKUe,f? tif;pdejf rdKUe,f? r*Fvm'HkjrdKUe,f? a&Tjynfom ykodrfNrdKUodkY ac:aqmifcJhonf/ aus;&Gmtkyfpkrsm;ü avab;'Pf
jrdKUe,f? vIid o f m,mjrdKUe,f? pkpkaygif;jrdKUe,f 40 jrdKd Ue,f/ ydkYaqmifay; qufvufí ppfa&;csKyf
Adkvcf sKyfo&l jrifah tmifonf jyifpvl cH&rI &Sd? r&Sdudk &[wf,mOfay:rS
4/ okYdygí tyk'd (f 3)yg jrdKUe,frsm;twGuf usi;f y&efowfrSwx f m;onhf jynfvHk;uRwf qE´cH,l Munf h ½ I p pf a q;NyD ; zsmyH k N rd K Ue,f
rGe;f vGyJ kdi;f wGif ykord ?f vyGwåm? NrdKUe,fü ta&;ay: aq;ukorI
yGJrsm;ukd a&TUqkid ;f vkud faMumif;ESihf xkjd rdKUe,frsm;twGuf jynfvHk;uRwfqE´cH,lyJGrsm;ukd 2008ckESp?f ouFef;BuD;? cvlqdyf a'orsm;odkY pufqef;aus;&Gmtkyfpk&Sd avab;
cH,l&efvdktyfaeaom vlem 14 OD;
arv (24) &ufaeYwiG f usi;f yrnfjzpfaMumif; aMunmvku d yf gonf/ oGm;a&mufí &[wf,mOfrqif;ouf wdktY m; &[wf,mOfjzifh o,faqmif oifhjynfolrsm;twGuf u,fq,f
Ekid o
f nfah 'orsm;wGif aomufokH;a& um ykodrfNrdKUodkYa&muf&SdNyD; &[wf a&;ypönf;rsm;udk &[wf,mOfay:rS
atmifwk;d ESifhtpm;tpmrsm;udk jzefYa0csay;cJh ,mOfwGifyg&Sdaom vlemrsm;tm; csay;umqufvufxu G cf mG NyD; zsmyHk
Ouú| NyD; a&aMumif;vrf;rSvnf; pufavS ESifh usdKufvwfNrdKUrsm;&Sd avab;
ykodrfavqdyfwGif toifhapmifhqdkif;
rsm;jzifh tpm;tpm aq;0g;ESifh oifhjynfolrsm;ESifh awGUqHktm;ay;
jynfvHk;uRwfqE´cH,lyJGusi;f ya&;aumfr&Si/f aeaom wyfrawmfom;rsm;uykord f
aomufoHk;a&rsm;udk ydkYaqmifay; pum;ajymMum;í wm0ef&Sdolrsm;
rnfjzpfaMumif; tm;ay;pum;ajym taxGaxGa&m*gukaq;½HkBuD;odYk quf
vufydkYaqmifaq;ukoay;cJhonf/ tm; u,fq,fa&;vkyfief;rsm;udk
opfawma&;&m0efBuD;Xme 0efBuD; Akdvfrª;csKyfodef;atmif xkdif;EkdifiH xkdif;bk&ifhwyfrawmfu vª'gef; Mum;cJhonf/
,if;aemuf ppfa&;csKyfonf t&Sed t f [kejf zifah qmif&uG &f efrmS Mum;
cJhonfh aq;0g;rsm;ESifh pm;aomufukefrsm; &[wf,mOfjzifh {&m0wDwkdif; bkduav;NrdKUokdU a&muf&Sdvm&m u,fq,fa&;ypönf;rsm;ay;tyf aMumif; od&onf/
ykodrfavqdyfwGif pkaqmif;xm;&Sd
MuufajceDwyfzGJY0ifrsm;? a'ocHjynfolrsm;u o,f,lrIukd Munfh½Ippfaq;pOf/ (owif;pOf) umuG,af &; 0efBuD;XmerS ppfa&; aomu,fq,fa&;ypönf;rsm;? aq; (owif;pOf)
Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGUH jzdK;a&;aumifpD owif;xkwjf yefa&;aumfrwDOuú| jyefMum;a&;0efMuD;Xme 0efMuD; Akv
d rf ;ª csKyfausmq
f ef; jrefrmEkid if t
H wGi;f a'otcsKd UwiG jf zpfymG ;cJo
h nfh qkid u
f vke;f rkew
f kid ;f em*pfwku
d cf wfcjhJ yD;aemufykid ;f
rkefwkdif;'PfcH&aom ae&mrsm;\ tajctaersm;? u,fq,fa&;vkyfief; aqmif&GufaerItajctaersm;ESifhpyfvsOf;onfh owif;pm&Sif;vif;yGJwGif &Sif;vif;ajymMum;pOf/ (owif;pOf)
b@m^tcGef0efBuD; AkdvfcsKyfvSxGef;
usKdux
f dkNrdKYe,ftwGi;f Xmeqkdi&f mrsm;tm;awGY qHk
aejynfawmf ar 6
b@ma&;ESifh tcGef0efBuD;Xme 0efBuD; AkdvfcsKyfvSxGef;onf ar 4&ufwGif rGefjynfe,f usKdufxkdNrdKUe,f
e,fajrcHwyf&if;{nfhcef;rü usKdufxkdNrdKUe,f jynfaxmifpkMuhHckdifa&;ESifh zGHUNzdK;a&;toif; twGif;a&;rª;ESifhtvkyf
trIaqmifrsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm;tm;awGUqkHNyD; avrkefwkdif;wkdufcwfrIaMumifh ysufpD;qkH;½IH;rIrsm;ukd jyefvnfxlaxmif
a&;qkdif&mudpörsm;? aus;vufa'o zGHUNzdK;wkd;wufa&;qkdif&m udpö&yfrsm;ukd &if;&if;ESD;ESD;aqG;aEG;rSmMum;NyD;wifjy
csufrsm;tay: vkdtyfonfrsm;ukd yHhykd;jznfhqnf;ay;cJhonf/
0efBuD;onf ar5&ufwiG f usKduxf kNd rdKUe,f zuúvyd f aqmifrsm;? &yfrd&yfzrsm;? b@ma&;ESifh tcGef0efBuD;
aus;&Gm y&d,wådpmoifwkdufü qGrf;qefpdrf;ESifh vªzG,f XmerS t&mxrf;rsm;tm; awGUqkt H rSmpum;ajymMum;NyD;
ypönf;rsm; qufuyf vª'gef;yGJokdY wufa&mufNyD; avrkefwkdif;'PfaMumifh ysufpD;qkH;½IH;rIrsm; jzpfay:&
aqmufvkyfqJ "r®m½kHtwGuf tvªaiGusyf 10odef;ukd onfh a'ocHjynfolrsm;twGuf tvªaiGrsm;ukd ay;tyf
ay;tyfvª'gef;onf/ vª'gef;onf/
trSmpum;ajymMum; jznfhpGufrSmMum; b@ma&;ESit hf cGe0f efBuD;Xme
xkdYaemuf 0efBuD;onf usKdufxkdNrdKUe,f at;csrf; ,if;aemuf 0efBuD;onf usKdux f kNd rdKUe,ftwGi;f &Sd
0efBuD; AdkvfcsKyfvSxGef; usKdufxdk
NrdKUe,f zuúvyd af us;&Gm y&d,wåd
&efuek t
f jynfjynfqikd &f mavqdyw f iG f
om,ma&;ESihf zGUH NzdK;a&;aumifp½D k;H tpnf;ta0;cef;rü jrefrmhpD;yGm;a&;bPf? jynfwGif;tcGefrsm;OD;pD;Xme pmoifwkduq f &mawmfxH qrG ;f qef
NrdKUe,fat;csrf;om,ma&;ESifh zGHUNzdK;a&;aumifpD0ifrsm;? jrefrmhtao;pm;acs;aiGvkyfief;wkdYukd Munfh½Ippfaq;NyD; pdr;f ESihf vªz,
G yf pön;f rsm;qufuyf jynfwiG ;f ? jynfyavaMumif;vdik ;f rsm;
NrdKUe,faumfr&SiftzGJU0ifrsm;? NrdKUe,fjynfaxmifpkMuhHckdif wifjycsufrsm;tay: vkdtyfonfrsm;ukd jznfhpGufrSm vª'gef;pOf/
a&;ESifh zGHUNzdK;a&;toif; twGif;a&;rª;ESifh tvkyftrI Mum;aMumif; owif;&&So d nf/ (owif;pOf) (owif;pOf) yHrk eS yf so
H ef;vsu&f dS
pmrsufESm 4 rS aejynfawmf ar 6
aoqk;H 789OD;? aysmufq;kH 172OD;? zsmykH
jrdKUe,fwGif aoqkH; ig;OD;jzpfaMumif;?
aomufo;kH a&rsm; tcuftcJr&Sdap&ef &efukef tjynfjynfqdkif&mavqdyfudk ar 3&ufESifh 4&ufwdkUwGif
acwåydwfxm;cJh&mrS ar5&uf eHeufydkif;rSpwifNyD; jynfwGif;? jynfy
xdkUtjyif bdkuav;jrdKUe,fwGif aoqkH; avaMumif;vdkif;rsm;udk yHkrSefysHoef;aeNyDjzpfonf/
wpfaomif;ausmEf iS hf vyGwåmjrdKUe,fwiG f
aoqkH; 1000ausmfcefU &SdEdkifaMumif;?
ta&twGuf tao;pdwf pdppfqJjzpfyg
a&o,f,mOfrsm;jzifU jynfolrsm;odhk jzefah 0 yHkrSefysHoef;
,aeYrpS wifí jrefrmhavaMumif;vdki;f onf &efuke-f rEÅav;-rHk&mG -
aMumif;/
yg0ifun l D &efukef ar 6 [kr®vif;-rHk&Gm-rEÅav;-&efukef? &efukef-ppfawG-&efukef? &efukef-
&efukeNf rdKUawmf pnfyifom,ma&;aumfrwDOuú| NrdKUawmf0ef Adkvrf LS ;csKyfatmifoed ;f vif;onf wm0ef&o
dS rl sm;vdkuyf gí Nrdwf-bkwfjyif;-Nrdwf-&efukef? &efukef-rEÅav;-jrpfBuD;em;-ylwmtdk-
,cktcg Edkiif aH wmftpdk;&taejzifh
tysut f pD;rsm;&Si;f vif;a&;? u,fq,f ar5&ufwGif &efukefNrdKUae jynfolrsm;aomufoHk;a&&&SdrI tcuftcJrsm;r&Sdap&ef a&o,f,mOfrsm;jzifh vrf;rawmf? vom? jrpfBuD;em;-rEÅav;-&efukef? &efukef-aejynfawmf-&efukef c&D;pOfrsm;
a&;vkyfief;rsm;udk trsdK;om;a&;tqifh yef;bJwef;? ausmufwHwm;? AdkvfwaxmifESifh ykZGefawmifNrdKUe,frsm;ae jynfolrsm;odkY aomufoHk;a& jzefYa0ay;aerIwdkYudk udkvnf;aumif;? tJ,m;rEÅav;avaMumif;vdki;f onf &efuke-f anmifO;D -
owfrw S jf yD; tpueOD;taejzifh aiGusyf Munf½h pI pfaq;NyD; vdktyfonfrsm;udk jznfq
h nf;aqmif&u
G af y;onf/
rEÅav;-[J[kd;-wmcsDvw d -f rEÅav;-[J[kd;-&efuke?f &efuke-f xm;0,f-
ig;bDv, D o
H k;H pG&J ef vsmxm;í MudK;yrf; jznfq
h nf;aqmif&u G f
aqmif&u G af eaMumif;? ysupf ;D qk;H ½I;H rIrsm;
Nrdwf-aumhaomif;-Nrdwf-xm;0,f-&efukef? &efukef-xm;0,f-oHwGJ-
rsm;jym;wJhtwGuf ykHrSeftaetxm; NrdKUawmf0ef Adkvrf LS ;csKyfatmifoed ;f vif;onf ,aeYeeH ufykid ;f wGif &efukef NrdKUawmfpnfyifom,ma&;aumfrwDrS 0efxrf;rsm;u &efukef c&D;pOfrsm;udkvnf;aumif;? &efukeftJ,m;a0;avaMumif;vdkif;
jyefa&mufap&ef jynfot l m;vk;H ESiwhf uG A[ef;NrdKUe,f OD;axmifbdk t0dkif;teD; urÇmat;apwDvrf;ESifh &efukefNrdKU a&Twd*Hkbk&m;vrf;ESifh AdkvfcsKyfvrf;qHkteD; onf &efuke-f anmifO;D -rEÅav;-[J[kd;-&efuke?f &efuke-f aejynfawmf-
pD;yGm;a&; vkyfief;&Sifrsm;\ aiGtm;? a&Tw*d kb
H k&m;vrf;rsm;ay:odkY qdkiu f vke;f rkew f kid ;f em*pfaMumifh NydKvJusaeaom opfyifBuD;rsm;tm; &Si;f vif;aqmif&u
G af erIwu
kYd kd
oGm;a&mufMunf½h pI pfaq;NyD; vdktyfonfrsm;udk jznfq h nf;aqmif&u G af y;onf/ rEÅ a v;-wmcsD v d w f - rEÅ a v;-aejynf a wmf - &ef u k e f c &D ; pOf r sm;ud k
ypön;f tm;? vkyif ef;tultnDrsm; vdktyf
aMumif;? xdkUtwl pmayavmuom;rsm; a&jzefYa0 vnf;aumif;? tJ,m;yk*HavaMumif;vdki;f onf &efuke-f anmifO;D -[J[kd;-
taejzifv h nf; wwfEkid o f nfbh ufrS yg0if &efukef? &efukef-Aefaumuf-&efukef? &efukef-rEÅav;-jrpfBuD;em;-
ulnD aqmif&GufMuEdkifrnf[kvnf; qufvufí NrdKUawmf0efonf vrf;rawmfNrdKUe,f taemf&xmvrf;ESihf Adkvcf sKyfvrf; tMum; 11 vrf;ü NrdKUe,faejynforl sm;
ylwmtdk-jrpfBuD;em;-rEÅav;-&efukef? &efukef-[J[dk;-rEÅav;-
,kHMunfygaMumif;/ aomufoHk;a&&&Sd&ef a&jzefUa0ay;aerIudk vnf;aumif;? vomNrdKUe,f r[mAE¨Kvvrf;ESifh urf;em;vrf;Mum; vrf;20ü
NrdKUe,faejynfolrsm; aomufoHk;a&&&SSd&ef a&jzefUa0ay;aerIudkvnf;aumif; oGm;a&mufMunfh½Ippfaq;jyD; vdktyfonfrsm;udk anmifO;D -&efukecf &D;pOfrsm;udkvnf;aumif; yHkrSefysHoef;aeNyDjzpfonf/
&Sif;vif; wm0ef&Sdolrsm;tm; rSmMum;jznfhqnf; aqmif&Gufay;cJhaMumif; owif;&&Sdonf/ (owif;pOf) jynf y
xkdokdY jynfwGif;tiftm;tultnD ysufpD;qkH;½IH;rIrsm;tay: pmemaxmuf rrSerf uefxkwv f iT o hf u
l kd azmfxkwtf a&; jrdKUawmf0ef AdkvfrSL;csKyf
ukdomru jynfy tultnDrsm;vnf; xm;ygaMumif; ajymMum;tm;ay;rIrsm; ,lEdkifatmif oufqdkif&m &yfuGuf jynfyavaMumif;vdkif;rsm;jzpfonfh Thai Air Asia ESifh Thai
vnf;&Sad Mumif;? okyYd gí aiGtm;? ypön;f at;csr;f om,ma&;ESihf zGUH NzdK;a&;aumifp?D atmifodef;vif; vomjrdKUe,f Airways International avaMumif;vdki;f rsm;onf &efuke- f Aefaumuf-
vkdtyfaMumif;? 5-5-2008&uf nae
tm;? EIwt f m;jzifh tm;ay;ulnMD uaom jrefrmEdkiif &H w
J yfzUJG ESihf tmPmydkirf sm;xH vrf;20ü jynfolrsm; aomufokH;
uvnf; jrefrmEdkifiH&Sd oHwrefrsm;? &efukef c&D;pOfukdvnf;aumif;? Silk Air avaMumif;vdki;f onf &efuke-f
ukvor*¾vufatmufcH tzGUJ tpnf;rsm;? rdwaf qGEikd if rH sm;tm;vk;H ukv
d nf; txl;yif owif;ayMuzdkv Y kdaMumif;/ a&&&Sad &; &efukew f kdif; jynfaxmif
pkMuHhcdkifa&;ESifh zGHUNzdK;a&;toif; pifumyl-&efukef c&D;pOfudkvnf;aumif;? Air China avaMumif;vdkif;
tjcm;EkdifiHwum NGO tzGJUtpnf; aus;Zl;wifaMumif;/ ,kMH unf
rsm;ukd zdwfMum; EdkifiHjcm;a&;0efBuD;? rS a&o,f,mOfjzifh a&jzefUa0 onf &efuke-f ulrif;-&efukef c&D;pOfrsm;udkvnf;aumif; yHkreS yf sHoef;vsuf
yg0ifulnD
vlr0I efxrf;? u,fq,fa&;ESihf jyefvnf u,fq,fa&;? jyefvnfxlaxmif aerIudk Munfh½Itm;ay;pOf/ &SdaMumif; owif;&&Sdonf/
ae&mcsxm;a&;0efBuD;ESifh rdrdwkdYtzGJUu u,fq,fa&; vkyif ef;rsm;twGuf a&;vkyfief;rsm;rSm {&d,mus,fjyefY (owif;pOf) (owif;pOf)
em*pfrkewf kid ;f aMumifh ysupf ;D qk;H ½I;H rIrsm;? t"duvkt d yfaom ypön;f rsm;rSm rk;d umwJ onfhtjyif vkyfief;yrmPvnf; rsm;
u,fq,fa&;vkyfief; aqmif&GufaerI rsm;? yvwfpwpf? wmay:vif? apmif? jym;onft h wGuf ,if;wdku Y kd aqmif&uG f
rsm;ukd &Sif;vif;jycJhNyD;jzpfaMumif;/ jcifaxmif? t0wftxnfrsm;? aomufo;Hk &mrSm tcuftcJrsm; &SdrSmjzpfaMumif;?
a&rsm;? aq;0g;rsm;? tpm;taomuf xdakY Mumifv h nf; Edkiif aH wmftpdk;& taejzifh
u,fq,fa&;ypönf; ypönf;rsm;? tdrfrkd;oGyf? oGyfoHwkdYjzpf Edkiif aH wmf\ tm;? NGO tzGUJ rsm; tyg
ysufpD;qkH;½IH;rIrsm;twGuf xkdif; aMumif;? xkdYtjyifapwem&Sifrsm;tae t0if jynfolwpf&yfvHk;\ tm;jzifh
EdkifiHtaejzifh a':vm wpfodef;ESifh jzifh jyefvnfwnfaqmufa&;vkyfief; jynfwGif;jynfy apwem&Sifrsm;&JUtm;
u,fq,fa&;ypönf;rsm; yHhykd;ulnDrSm rsm;jzpfonfh vQyfppfvkyfief;? a&? rsm;udk&,ljyD; atmifjrifatmif MudK;yrf;
jzpfaMumif;? ,if;ypön;f rsm; o,faqmif vrf;yef;ponfh vkyfief;rsm;wGifvnf; aqmif&u G o f mG ;rSmjzpfaMumif;? ,if;uJo h kUd
vmonfh av,mOfonf ,aeY yg0ifulnDEdkifaMumif;/ EdkifiHawmf\tm; NGO tzGJUrsm; tyg
&efukefav,mOfuGif;okdY a&muf&SdrSm owif;ydkUvkd t0if jynfolwpf&yfvHk;\ tm;jzifh
jzpfNyD;? w½kwfjynfolY or®wEkdifiHu jynfwGif; jynfyapwem&Sif\ tm;jzifh
vnf; ,aeYav,mOfjzifh u,fq,fa&; rkewf kid ;f 'PfaMumifh aoausysupf ;D yl;aygif;aqmif&Gufygu vkyfief;rsm;
ypönf;rsm;a&muf&SdrSm jzpfaMumif;/ &rIrsm;ESifh ywfoufí aumvm[v tvsiftjref atmifjrifNyD;pD;rnf[k
aus;Zl;wif rsm;vnf; rsm;pGmjzpfay:aMumif;? ,if; ,HkMunfygaMumif; jzifah jymMum;onf/
wdkYudk r,HkoifhaMumif;? EdkifiHydkifrD'D,m xdkYaemuf jynfwGif; EdkifiHjcm;
tvm;wl pifumyl EkdifiHrSvnf; rsm;rS owif;tcsuftvufrsm;udk owif;Xmersm;? owif;axmufrsm;?
wpfywftwGif; u,fq,fa&;ypönf; tjynfhtpHk rxdefcsefbJ xkwfjyefay;ae jynfwGif;r*¾Zif;? *sme,fwdkufrsm;rS
ulnDrnfjzpfaMumif;? tjcm;aom EkdifiH aMumif;? u,fq,fa&;ESifh jyefvnf pmwnf;tzGUJ 0ifrsm;rS od&v dS ko
d nf rsm;udk
rsm;uvnf; wwfEkdifaom tultnD xlaxmifa&;vkyif ef;rsm;udk trsK;d om;a&; ar;jref;Mu&m wm0ef&o dS rl sm;u jyefvnf
rsm;ay;&ef pDpOfvsuf&SdaMumif;ESifh ,ck tqifh owfrSwfNyD; tifwdkuftm;wdkuf &Sif;vif;ajzMum;MuNyD; owif;pm
jzpfymG ;cJah om avrkew
f kid ;f aMumifh jrefrm aqmif&Gufay;vsuf&SdaMumif;? jynfol &Si;f vif;yGu J kd rGe;f vGJ 1 em&D 15 rdepfwiG f
EdkifiHESifh jynfolrsm; cHpm;cJhMuonfh rsm;taejzifhvnf; aumvm[vrsm; ½kyo f rd ;f vdkuo f nf/ (owif;pOf)
½k&mS ;Edik if \
H yxrqH;k aom plyg*sufav,mOf
arvv,fwiG f pwifprf;oyf ysHoef;rnf
armfpudk ar 5
½k&mS ;Edkiif o
H nf qdkA,
D ufacwfu ratmifjrifcahJ om plyg*sufav,mOfwpfpif;\ wefzdk;rSm tar&duef
*sufav,mOfxkwfvkyfrIudk arvv,fwGif yxrqHk; a':vm 29oef;jzpfonf/ 4if;av,mOfukd ½k&mS ;ppfav
tMudrftjzpf xkwfvkyfprf;oyfysHoef;rnfjzpfaMumif; ,mOfxkwfvkyfa&;ukrÜPD qlcdGKif;ESifh bdk;&if;av,mOf
½dkufwmowif;wpf&yfü azmfjyonf/ xkwfvkyfa&;ukrÜPDwdkYu yl;aygif;xkwfvkyfjcif;jzpf
arQmfvifhxm; onf /
arQmfvifh
½k&Sm;EdkifiH\ ppfav,mOfxkwfvkyfa&; ukrÜPDMuD;
plyg*sufav,mOfrsm;udk ½k&Sm;EdkifiHu 2010
jzpfaom qlcdGKif;u plyg*suf-100 av,mOftrsdK;
jynfhESpftxd wpfESpftpif; 60rS 70xkwfvkyfNyD; pkpk
tpm;rsm;udk xkwfvkyfoGm;rnf[kqdkonf/ 4if;*suf
aygif;tpif; 800txd xkwv f kyaf &mif;csoGm;&ef qlcKGd if;
av,mOfrsm; xkwv f kyjf cif;jzifh ½k&mS ;Edkiif u
H urÇm*h suf
ukrÜPDu arQmfvifhxm;onf/
av,mOfaps;uGufodkY jyefvnf0ifa&muf&ef tMuD;rm;
qHk;arQmfvifhxm;onf/
vufcH
,cktcg 4if;*sufav,mOf xkwfvkyfa&;ukrÜPD
armf ½ d k u d k E d k i f i H umqef b
vef u mNrd K UwG i f ar 1&uf u
(15) Budraf jrmuf Oa&mytv,fyikd ;f qdik &f m
ajymif;a&TUcJh
tqdkygav,mOftrsdK;tpm;udk 2007ckESpf ESpfukef
u av,mOftrSmpmtpif; 73pif;twGuf trSmpm&&Sd
xm;jyD[kqdkonf/ ½k&Sm;EdkifiHydkifavaMumif; ukrÜPD
arGU&mpuf½Hk rD;avmifrIjzpfyGm;
&m rD;owform;rsm; rD;Nidr§ ;f owf
xdyfoD;tpnf;ta0;usif;y
ydkif;u yxrqHk;aomtMudrftjzpf prf;oyf&efpDpOf
xm;cJhonf[kqdkonf/ odkUaomfvnf; taMumif;trsdK;
tJ½dk;zvkwfu tpif; 30rSmxm;onf/ 2008ckESpf
ukeyf kdi;f wGif yxrqHk;aom av,mOfukd vufc&H &Srd nf
aeonfudk awGU&pOf/
(tifwmeuf"mwfyHk)
pGr;f tifjyóemtjyif udp&ö yfrsm;pGmaqG;aEG;
rsdK;aMumifh 2008ckEpS o
f kdY ajymif;a&TUcJ&h onf[k qdkonf/ jzpfonf/ trftifefat?½dkufwm qdkzD,m ar 5
(15)Budrfajrmuf Oa&mytv,fydkif;EkdifiHrsm;qkdif&m tpnf;ta0;
owif;axmufrsm; tEÅ&m,ftrsm;qH;k Edik if H udk rufqD'dk;eD;,m;EdkifiH aumf&pfNrdKUwGif ar 3 &ufuusif;y&m Oa&my
tv,fydkif;EdkifiHrsm;rS udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJhMuonf/
tD&wfEikd if jH zpfvm[kqkd tqdkyg tpnf;ta0;odkY wl&uD abmhpeD;,m;? [mZD*dk;AD;em;? blvf
*sDeDAm ar 5 EdkifiHor®wu txl;{nfhonfawmf a*;&D ; ,m;? c½d k a t;&S m ;? csuf ?
tjzpf wufa&mufcJhonf/ tpnf; *smreD? [efa*&D? armfvf'dkAm? rGef
tD&wfEdkifiHonf owif;axmufrsm; aoqHk;ae&jcif;udk ajz&Sif;&ef ta0;ü Oa&my tv,fydkif;a'o wDe*D ½dk;? ydkvef? qm;bD;,m;? qvdk
BudK;pm;aeaomfvnf; ratmifjrifbJ tqdk;&Gm;qHk;omjzpfaeqJjzpfaMumif; twGif; BuHKawGUae&aom tcuftcJ AufuD;,m;? qvdkaA;eD;,m;ESifh
owif;axmufrsm; avhvmapmifhMunfha&;tzGJUu ajymMum;onf/ rsm;?pGrf;tifvdktyfrIqdkif&m jyóem ,lu&de;f Edkiif w H kdrY S Edkiif aH cgif;aqmif
tD&wfEdkifiHüowif;axmufESifh aoqHk;rI tqdk;&Gm;qHk; wdkif;jynf rsm;udk us,fus,fjyefjY yefY aqG;aEG;cJh rsm;wufa&mufcMhJ uNyD; tqdkygaqG;
owif;pmq&mrsm; towfcH&rI jzpfvmonf/ Muonf/ aEG;yGrJ mS ESp&f ufMumjrifrh nfjzpfonf/
oD&v d uFmEdkiif H udkvbH kdNrdKU qifajczHk;a'owGif AHk;aygufurJG I jzpfymG ;cJNh yD;aemuf
ysupf ;D oGm;aom bwfpu f m;wpfp;D udk ar 3&ufu awGU&pOf/(tifwmeuf"mwfykH) 79rI jzpfyGm;cJhaMumif;? trsm;pkrSm towfcH& tav;xm;aqG;aEG; oD;jcm;awGUqHk
owif;"mwfyHk &,l½dkuful;aepOf
twGi;f aoewfjzifh typfc&H í aoqHk; taemuftmz&duwdku&f dS qD,m xdkYtjyif a'owGif;EdkifiHrsm; ,if;tpnf;ta0;udk 1994
rav;&S m;üwkyaf uG;jzpfymG ;rIEeI ;f jrifh wuf cJh&jcif; jzpfaMumif;? e,l;a,muf &mvD,GefEdkifiHonf owif;axmuf
tajcpd k u f owif ; axmuf r sm; rsm;twGuf 'kwd,ajrmuf tpdk;&drf
tcsif;csif; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;
yl;aygif;aqmif&GufrI wdk;jr§ifha&;?
pGr;f tifjyóemrsm;yl;wGaJ jz&Si;f a&;?
ckESpfrS pwifum ESpfpOfusif;ycJh
jcif;jzpfonf/ ,ck xdyfoD;tpnf;
ta0;ü MopBwD;,m;? *smreD? csuf?
umuG,fwm;qD;a&; aumfrwDrS &qHk; wdkif;jynfjzpfvmonf/ ,if;
xdef;csKyf&efBudK;pm;aeaMumif; ajymMum; ajymMum;csuf u d k uk v or*¾ u EdkifiHonf jynfwGif;ppf 11ESpfMum
aMunmcsufwpf&yfwGif xkwfjyefcJh jzpfyGm;cJhNyD;aemuf 2002ckESpfwGif
tjyeftvSe&f if;ES;D jr§KyfErHS w
qufqHa&;wdk;wufaumif;rGefa&;
I kd;jr§iahf &;? qvd k A uf u D ; ,m;? yk d v ef ? [ef
a*&DEiS hf qvdkaA;eD;,m;Ekid if H or®w
jcif;jzpfonf/ NyD;qHk;cJo
h nf/ 4if;Edkiif o
H nf owif; wdku
Y kd tav;xm;aqG;aEG;cJMh uonf/ rsm;udk oD;jcm;awGUqHkaqG;aEG;rI
uGmvmvrfyl ar 5 axmufudk;OD; towfcH&rItwGuf tqd k y g tpnf ; ta0;od k Y rsm;jyKvkyfcJhMuonf/
tqdk;&Gm;qHk;
rav;&Sm;EdkifiHwGif wkyfauG; ol 65OD;&SdNyD; pDvef*gjynfe,f rajz&Sif;EdkifbJ&Sdaeonf/ t,fvfab;eD;,m;? MopBwD;,m;? (tifwmeuf)
a&m*gaMumifh ,ckEpS f {NyD 19&ufrS tv,fydkif;wGif wkyfauG;a&m*g tD&wf EdkifiHonf 2003ckESpf
wG i f tar&d u ef OD ; aqmif a om tEÅ&m,f&Sd
ar 3&uf t xd aoqH k ; ol t a& jzpf y G m ;ol 327OD ; &S d a eaMumif ;
twGufrSm 50cefY &SdoGm;NyDjzpf rav;&Sm;usef;rma&; t&m&Sdrsm;u wyfrsm; usL;ausmfwdkufcdkufcJhNyD; qdkrmvD,mEdkifiHonf vGefcJh
b0tarmajy
aMumif; rav;&Sm;usef;rma&; t&m&Sd ajymMum;onf/ aemufydkif; owif;axmufrsm; aom 17ESpu f xufEkdiif \ H vHkjcHKa&;
rsm;u ajymMum;onf/
jzpfyGm;
xdef;csKyf
rdrdwdkYtaejzifh wkyfauG;a&m*g tD&wfEdkifiH b*¾'ufNrdKU qm'g
tajctaerS m qd k ; &G m ;vmonf /
owif;axmufrsm;twGuf tEÅ&m,f
oauFwjyrSmyg Y Y h h
wkyfauG;a&m*gjzpfyGm;ol ta& jzpfyGm;&ma'orsm;odkY usef;rma&; pD;wD;t&yfwGif &SD;,dkufppfaoG;<u trsm;qHk; wwd,ajrmuf EdkifiHjzpf uGefysLwmynm&SifwpfOD;u yef;jcHwpfckü cspfolESifhtwlxdkifNyD;
twGufrSm ar3&uftxd pkpkaygif; t&m&Sdrsm; apvTwfum a&m*gxdef; rsm;ESifh tar&duefESifh tD&wfwyfzGJU onf /
741OD;&SdaMumif;? uGmvmvrfylNrdKU csKyf a &;vk y f i ef ; rsm;ud k Bud K ;pm; 0ifrsm;tMum; wdkufyGJrsm;jzpfyGm;NyD; trftifefat?½dkufwm pum;ajymaepOf pD;u&ufaomufvsuf&Sd&m ...
wpfNrdKUwnf;wGiyf if wkyaf uG;a&m*g aqmif&GufaeaMumif; rav;&Sm; cspfol / / pD;u&uf t&rf;raomufygeJU...
jzpfyGm;ol 89OD;&SdaMumif; 4if;wdkY usef ; rma&;0ef B uD ; XmerS t&m&S d aemuf rD;avmifysufpD;oGm;aom
uajymMum;onf/ xdkYtjyif rav; wpfOD;jzpfol [mqeftAÁ'lvf&mrif
&Sm;EdkifiH *sdK[mjynfe,fawmifydkif; u ajymMum;onf/
um;wpfp;D udk ar 2&ufu awGU&pOf/ 'kwd,urÇmppfuAHk; uGefysLwm / / tcsuftvufawGpkaqmif;wJhoabmyg/
(tifwmeuf"mwfykH)
a'orsm;ü wkyfauG;a&m*gjzpfyGm; trftifefat?qif[Gm
AD,ifemNrdKY üawG h&Sd ynm&Sif
❐ ausmzHk;rS
qkdifuvkef;rkefwkdif;em*pf'PfaMumifh
{&m0wDwkdif;ESifh &efukefwkdif;twGif;
,aeY txd aoqkH;? 'Pf&m&? aysmufqkH;rItajctae
aejynfawmf ar 6
ar 2&ufEiS hf 3&ufwiG f wku
d cf wfcahJ omqkid u
f vke;f rkew
f kid ;f em*pf'PfaMumifh
aoqk;H ? 'Pf&m&? aysmufqk;H rIrsm;&Scd NhJ yD; ar 6&uf rGe;f wnfh 12em&Dtxd &&Sad om
pm&if;t& {&m0wDwkdif;twGif; aoqkH; 21793OD;? aysmufqkH; 40695OD;?
&efukefwkdif;twGif; aoqkH; 671OD;? 'Pf&m& 670? aysmufqkH; 359OD;jzpfNyD;
rkew
f kid ;f 'Pfc&H aoma'otm;vk;H wGif ,aeYtxd aoqk;H olpkpkaygif;rSm 22464 OD;?
'Pf&m&ol pkpkaygif;rSm 670 ESifh aysmufqkH;ol pkpkaygif;rSm 41054OD;&SdaMumif;
owif;&&So d nf/ (owif;pOf)
taumif;qHk;
&nfrSe;f csuw f m0ef(9)&yfjzifh a&SUokUd csDwufaeaom
trSw(f 2)vQypf pfprG ;f tm;0efBuD;Xme\ Edkiif Hawmf"mwftm;ay;pepf(6)
pdk;jrausmf
oli,fcsi;f .../ NyD;ajrmufatmif t&Sed rf ysuf qufvkyMf urvm;qdkwm qHk;jzwf twnfjyKEkid zf kdY wdkYtm;vHk;rSm wm0ef&Sw d ,f/ atmifjrifatmif 'gaMumifh wd&Yk JU tajccHOya'[m wdw Yk pfa
rif;odNyD;jzpfwt hJ wdik ;f vmr,fh arvrSm Ekid if aH wmfzUJG pnf;yHk &rSmyg/ aqmif&u G Mf u&rSmjzpfw,f oli,fcsi;f / taerSm taumif;qHk;vdkY qdkEkid w f maygh/
tajccHOya'rlMurf;udk jynfvHk;uRwfqE´cH,lNyD; twnfjyK ajym&&ifawmh oli,fcsi;f a&...wdkYawG 'Dvkd pdeaf umif; wdkYtm;vHk;vdkY qdkwJhtcgrSm rif;a&miga&m jynfolY0efxrf; qufNyD;ajym&&if tajccHOya'r
awmhr,f/ 'g[m wdkYwpfEkid if HvHk;eJY wdkYjynfolwpf&yfvHk;twGuf ausmufaumif; a&mif;0,fwJhyJjG zpfvmzdkY ESpaf ygif;rsm;pGm BudK;pm; awGjzpfwJhtwGuf 0efxrf;rsm;[m ygwDEkdiif Ha&; uif;&Si;f &r,f udk,hfEkid if H? udk,hftajctaet& tus,
acwfopfwpfckukd pwif tkwjf rpfcsjcif;yJr[kwv f m;/ 'Dawmh cJhMu&wm r[kwv f m;/ 'gaMumifh jynfwiG ;f jynfy qefYusib f uf qdkwJh owfrSwcf suu f kd odem;vnfNyD;om;yg/ 'gayr,fh tck wdik yf ifNyD; tcsed , f al &;cJMh uwmyg/ oli,
tJ't D ajccHOya'udk jynfolq Y E´c, H t l wnfjyKwthJ cg atmifatmif tzGJUawGu No -Vote yJ ajymajym? Vote -No yJ ajymajym tajccHOya'twnfjyKa&;[m ygwDEikd if aH &;r[kwb f ;l oli,fcsi;f / trsK;d om;nDvmcHBuD;rSm tpktzGJU&Spzf JGUu
jrifjrifjzpfzkYd tifrwefta&;BuD;w,fvkYd ,HkMunfrw d ,f/ wdkYjynfolawGtm;vHk;u vHk;0 em;ra,mifbJ Vote- Yes tajz trsK;d om;a&;wm0efomjzpfw,f/ 'gaMumifh wdkY0efxrf;awGuvJ wpfaxmifausmef JY a&;cJhMuwm r[kwv f
'DaeY? 'Dtcsed rf Sm jynfwiG ;f jynfy qefYusiaf &;tkypf kawG ay;NyD; wdkYyJGukd NyD;ajrmufatmifjrifatmif qufvkyo f mG ;Mu oHo,uif;uif;? pdw&f Si;f &Si;f eJ Y tajccHOya'rlMurf;twnfjyK tESHYu wdki;f &if;om;udk,pf m;vS,af wG? t
taeeJY qE´cH,lyJu G kd oydwaf rSmufzkY?d jynfolawGu rJray;MuzdkY? &rSmygyJ/ a&;udk tifwku d t f m;wdkuf yl;aygif;yg0if aqmif&u G Mf uzdkY wm0ef todynm&Si?f twwfynm&Siaf wG? vlxv k
rJay;&ifvJ uefYuu G rf Jay;MuzdkYqkdNyD; trsK;d rsK;d avoHypfaeMu wu,fawmh zGJUpnf;yHktajccHOya'qdkwm vlyk*K¾d vfwpfOD;? &Sw d ,faemf/ awG? Oya'abmiftwGi;f 0ifa&mufvmwJh
ovdk 'DtajccHOya'u bmjzpfw,f? nmjzpfw,f? bmydw k ,f? ygwDwpf&yf? vlxkvlwef;pm;wpfzGJU&J U ta&;udpör[kwfbl; uJ... tajccHOya'rlMurf;udpö qufMu&atmif? twnfjyK udk,pf m;vS,af wG ponfjzifh us,u f s,
bmvdkw,fqkNd yD; trsK;d rsK;d a0zef avuefaeMuwmawG? aMunm oli,fcsi;f / tvm;wl wyfrawmf&J U ta&;udpö? Ekid if Hawmf awmhr,fh zGUJ pnf;yHt k ajccHOya'rlMurf;[m 'DaeY 'Dtcsed rf mS wdEYk idk if H tcsed , f lNyD; ausausvnfvnf n§Ed Idi;f a
csut f rsK;d rsK;d xkwaf ewmawG rif;vJMum;rSmyg/ wu,fawmh at;csr;f om,ma&;eJU zGHUNzdK;a&;aumifpD&J U ta&;udpöoufoufvJ wdkYvlrsK;d twGuf toifhjrwfqHk;? tavsmu f efqHk;? taumif;qHk; todyJr[kwv f m;/ 'ghtjyif 47 ckESp?f 7
'gawG[m rif;om;BuD;rvky&f vdYk ywfrxd;k azmufcsiw f hJ tBuHrsK;d eJY r[kwb f l;/ 'g[m wdki;f jynfwpfjynfvHk;? jynfolwpf&yfvHk;eJY jzpfw,f/ 'Dxufaumif;wm r&SEd kid af wmhbl;vdkY igajym&if ydkw,f awGukdvJ ausausnufnuf avhvm? u
rjzpfnpfus,f a0zefwkducf kduaf ewmawGyJ jzpfw,f/ twdwf oufqkid w f Jh tm;vHk;&J Uta&;udpö? wpfenf;tm;jzifh trsK;d om;a&; xifrSmvm;? r[kwb f l; oli,fcsi;f / wu,fhukd taumif;qHk; awGukdvJ xyfxyfMurf;atmif avhv
umvwke;f uvJ 'Doifcef;pmrsK;d wdkY BuHKcJh& NyD;NyDav/ 1948 ck udpöom jzpfw,fqkdwmudk yxrOD;qHk; ajymcsiw f ,f/ tajccHOya'yJjzpfw,f/ vuf&t dS ajctae tcsed t f cgt& wdEYk idk if ?H aumif;rGew f mud, k ?l roifah vsmw f mudk y,
vGwv f yfa&;&wJhtcgrSm uGejf rLepfawGu e,fcsJUu tom 'ghtjyif 'Drkdua&pDpepfukd usihfoHk;r,fqkd&if tajccH wdkYvlrsK;d twGuf toifhavsmq f Hk; tajccHOya'ygyJ/ w&m;eJYaygif;NyD; tbufbufu oHk;oy
wMunfeJYay;wJh vGwv f yfa&;qdkwm a&T&nfprd v f w G vf yfa&;yJ? Oya'qdw k m r&Srd jzpfvt kd yfw,f/ tvm;wl uGejf rLepfpepfjzpfap? bmaMumifh taumif;qHk;? toifhavsmq f Hk;jzpfw,fqkw d mudk r[kwv f m;/ 'Dawmh 'Dx h uf jynfph w kH m? jy
vGwv f yfa&;tppfu wdku, f lrS&r,fvkYd a<u;aMumfNyD; olykex f qdk&S,v f pfpepfjzpfap? t&if;&Sipf epfjzpfap b,fpepfrsK;d udk &Si;f jy&&if wdkYtajccHOya'[m (1) yuwdt&Sw d &m;udk tajccH b,f&EdS idk yf gawmhrvJ/
cJhMuw,f r[kwv f m;/ wu,fawmh AuyawG[m Edkiif Hh usihfoHk;usihfoHk; tajccHOya'qdkwm &Szd kdYvkdwmygyJ/ 'gaMumifh w,f/ yuwdt&Sw d &m;eJY uif;vGwNf yD; pdwu f ;l ,OfraI wG? qE´aZm tJ'DvkdajymvdkY wdkYtajccHOya'[m
tmPmudk tydkipf D;vdkMuayr,fh tmPmr&wJhtwGuf vlMum; Edkiif Hawmftpdk;&taeeJYu Ekid if HtwGuf tajccHvkdtyfcsujf zpfwJh awG? qE´paGJ wG vH;k 0uif;pifw,f/ (2) twdwo f rdik ;f u cg;oD;wJh rGr;f rHp&m rvdkawmhbl;vm;? jyifqifciG hfa
aumif;atmif a&T&nfpdrfvGwfvyfa&;vdkY EIwfu atmfNyD; zGJUpnf;yHktajccHOya'wpf&yf ay:aygufvma&;twGuf tm;oGef tawGUtBuHKrsK;d awG xyfrHjzpfay:cHpm;&jcif; r&Sad p&bl;qdkwJh ar;p&m&Srd ,f/ 'Dvakd wmhvJ b,f[w k yf ghrv
ywfrBuD;xdk;azmufcJhMuwmygyJ/ tckvJ xdkenf;vnf;aumif; cGepf kduf BudK;yrf; azmfaqmifay;aejcif; jzpfygw,f/ 'gudkyJ tcsuu f kd tajccHw,f/ 'gaMumifh rif;wdkYigwdkY awGUBuHKjzwfoef; Oya'udk tajctaeeJY tcsed t f cgtay:
ygyJ/ wpfenf;tm;jzifh rif;wdkY igwdkYjynfolawGu pdeaf umif; wyfrawmftpdk;&u ol YtusK;d twGuf 'DtajccHOya' twnfjyK cg;pnf;cHc&hJ wJh cg;oD;wJh tawGUtBuHKrsK;d awGukd wdaYk wG&J U om;ajr; n§Ed Idi;f jyKjyifomG ;vdkY&ygw,f/ rlMurf;pmt
ausmufaumif; a&mif;0,fzv Ykd yk af ewmrSm tmPmudk armifyikd pf ;D Edkizf kYd vkyaf ewmvdkY jynfolawG txifrSm;atmif jynfwiG ;f jynfy jrpfawG vufxufrSm vHk;0r&S&d atmif tmrcHcsuf ay;Edkiw f ,f/ tajccHOya'jyifqifjcif;qdkwm xnfho
vdkwJh tacsmiform;aq;½dk;onfu uefYvefYuefYvefYjzpfaewJh qefYusib f ufawGu aoG;xdk;aeMuw,f/ wyfrawmftpdk;&u (3) 'dw Yk m0efta&;oH;k yg;udk tajccHw,f/ 'dw Yk m0efta&;oH;k yg;[m jzpfw,f/ vuf&Sd tajccHOya'rSm vk
oabmygyJ/ 'Dawmh rif;wdkYigwdkY jynfolawGu tacsmiform; OD;pD;vkyaf qmifaewm rSew f ,f/ 'gayr,fh wyfrawmftusK;d twGuf wdkYjynfoltm;vHk;&J U trsK;d om;Ekid if Ha&;vrf;pOfjzpfNyD; 'dkYwm0ef w,fqdk&if tJ'D jy|mef;csufeJYtnD t
aq;½dk;onfpum; em;a,mifNyD; yGJtysucf Hrvm;? 'grSr[kwf vkyaf ewmr[kwb f ;l ? wpfrsK;d om;vH;k tusK;d twGuf vkyaf ewmom ta&;oHk;yg; cdkiNf rJaeorQ wdkYEikd if HeJ Y wdkYjynfol&J U tem*wf[mvJ jyKjyifoGm;vdkY&wmaygh/ om"ujy&r,
udk,h&f JU pdeaf umif;ausmufaumif; ta&mif;t0,fukd atmifjrif jzpfw,f/ 'Dvkd trsK;d om;a&;udpjö zpfwt hJ wGuvf J 'DtajccHOya'udk zGUH NzdK;wd;k wufcikd rf maer,fqw kd m yuwdtrSew f &m;yJ r[kwv f m;/ 'DaeYusio hf ;kH aewJh 'Dru kd a&pDusiphf OfawG[
pwifusiho f Hk;cJhwJh 'Drku d a&pDusihpf Ofaw
tukew f jcm;pDyJ/ 1776 ckESpf olwkYdvw G
wpf&yf? vlxvk wl ef;pm;wpfzJGU&JUta&;udprö [kwbf ;l oli,fcsi;f ? tvm;wl rJay;cGihf&w,f/ ESpaf ygif; 100ausmf
trsK;d orD;awGyg rJay;cGih&f vmw,f/ 'Da
qdkwm wjznf;jznf; wdk;wufajymif;v
igwdkY em;vnfvufcHMu&r,f/
Yk rD mS vJ 'DE
f Jh Ekid if Hjcm;a&;r
Ekid if Htcsi;f csi;f Nidr;f csr;f pGm twl,SO
qdkwmudk r[kwv
w&m;eJYaygif;NyD; tbufbufu oHk;oyfn§Ed Idi;f a&;qGJcJhMuwm
f m;/ 'Dawmh 'Dx h uf jynfph w kH m? jynf0h wm? aumif;rGew f m
a&mufcJh&w,f r[kwv f m;/
'DaeYwyfrawmftpdk;&vufxufrSmawmh 'gawGtm;vHk;[m
rQwatmif ay;xm;w,f? cGJxGufcGifh qkdwmudkvJ
tajccH b,f&EdS idk yf gawmhrvJ/
qE´aZm tJ'DvkdajymvdkY wdkYtajccHOya'[m xyfNyD; jyifqifp&m?
cg;oD;wJh rGr;f rHp&m rvdkawmhbl;vm;? jyifqifciG hfa&m r&Sad wmhbl;vm;vdkY
t&ifwek ;f ueJU bmrSrqkid af tmif wk;d wufzUHG NzdK; ajymif;vJvmcJNh yD/
pdkuyf sKd ;a&;? vrf;yef;qufo,
pD;yGm;a&;? qufo,
G af &;? ynma&;? use;f rma&;?
G af &; b,ftydki;f udkyJ MunfhMunhf xifom
vHk;0 cGih f jyKrxm;bl;? 'dYkwm0ef ta&;oH;k yg;udk
bl;qdkwJh ar;p&m&Srd ,f/ 'Dvakd wmhvJ b,f[w
zwfoef; Oya'udk tajctaeeJY tcsed t
k yf ghrvJ oli,fcsi;f / tajccH
f cgtay: rlwnfNyD; aygif;pyf
jrifomwJh wd;k wufajymif;vJraI wGu vufnKd§ ;xd;k rvGJ r[kwv
rif;vJ v,form;om;? igvJ v,form;om;qkad wmh pdu
f m;/
k yf sKd ;a&; pGpJ NJG rNJ rJ cH,ul siohf ;kH w,f? vGwvf yfí wufMuG
om;ajr; n§Ed Idi;f jyKjyifomG ;vdkY&ygw,f/ rlMurf;pmtkyt f cef;(12) zGJUpnf;yHk u@udkyJ t&ifqHk;MunfhMu&atmif/ tm;vkH;odNyD;jzpfwJhtwkid ;f
ifw,f/ tajccHOya'jyifqifjcif;qdkwm xnfhoiG ;f jy|mef;xm;NyD;om;
o;yg;[m jzpfw,f/ vuf&Sd tajccHOya'rSm vdktyfcsuaf wG &Sad eao;
wkYEd ikd if H[m v,f,mpku d yf sKd ;a&;Ekid if Hjzpfw,f/ 'Dawmh v,f,m
pdkuyf sKd ;a&;wk;d wuf&if wkid ;f jynfzHUG NzdK;wdk;wufr,f/ pdkuzf kYdysKd ;zdkY
Ny;D bufrvkud wf Jh Ekid if jH cm;a&;rl0g'udk usiohf ;kH
qkw d m a&u t"dur[kwv f m;/ bd;k ab;bDbif vufxufuvkyd J
'dkYwm0ef w,fqdk&if tJ'D jy|mef;csufeJYtnD tcsdeftcgay:rlwnfNyD;
wf[mvJ jyKjyifoGm;vdkY&wmaygh/ om"ujy&r,fqdk&if tar&duefrSm
wfvm;/ 'DaeYusio hf ;kH aewJh 'Dru kd a&pDusiphf OfawG[m olwv Ykd w G v f yfa&;&NyD;
rd;k ay:uuswhJ rd;k a&udyk J arQmu
wk;d wufvmEkid rf mS r[kwb
f ;kd Ny;D vkyaf eMuvku
f ;l / 'gudk rif;vJ odygw,f/ 'gaMumifh
Yd awmh b,fvrkd S w,f? EkdifiHtcsif;csif; Nidrf;csrf;pGm twl,SOfwGJ
pwifusiho
tukew
f Hk;cJhwJh 'Drku d a&pDusihpf OfawGeJY vHk;0 rwlawmhbl;/
f jcm;pDyJ/ 1776 ckESpf olwkYdvw G v f yfa&;&NyD;pu vljzL
'DaeUtpdk;&taeeJY v,f,mpku
aZmufcsNy;D OD;pm;ay;vkycf w
d yf sKd ;a&;u@ wk;d wufzkYdtwGuf
hJ mawGtrsm;Bu;D yJ/ ajym&&if taemf&xm aexkdifa&;rlrsm;udk apmifh xde;f ygr,fvYdkvJ tmrcH
wD trsK;d om;yJ rJay;cGih&f w
pD;yGm;ydkiq
Sd ,f/ vljzLtrsK;d om;awmifrS ynma&;?
f kid rf I uefYowfcsuEf Spcf suef JYnDñw
vljzLtrsK;d orD;? vlrnf;trsK;d om;? vlrnf;trsK;d orD; vHk;0rJay;
G rf S rJay;vdkY&w,f/
rif;BuD;vufxufupNyD; 1988 txd ESpaf ygif; 900ausmf umv
twGi;f qnfwrHaygif; 138ckyJ &Scd Jhwm/ tck wyfrawmftpdk;&
vufxuf ESpaf ygif; 19ESpaf vmuftwGi;f rSm pGr;f pGr;f wrH vkyv f u dk f
xm;w,f? 'gh tjyif vTwfawmfrsm;eJY tpd;k &
cGirhf &Sbd ;l / aemufEpS af ygif; 80 avmufMumrS vlrnf;trsK;d om;awG awmh 'DaeUq&dk if aemufxyfqnfajrmif;wmwrHaygif; 210ck topf
f ay: rlwnfNyD;
d mudk
wpfEpS u f kd oH;k oD;pm;NyD; pD;yGm;zGUH NzdK;wk;d wufvmcJw
jrifhrm;vmcJhwm rif;wkYd igwkYd rsujf rifyJav/ tvm;wl wjcm;
u@awGukd ude;f *Pef;eJ?Y tcsut
qk&d if trsm;BuD;aygh/ rif;wdYk igwkYd jynfot
h m? vlaerItqifh
f mawG trsm;BuD;ygaew,f
f mG ;Mu½Hkaygh/ 'Dt&Sed t f [keu f kd qufxed ;f oGm;&if a&SUavQmufqufNyD; zGHUNzdK;
wk;d wufzkYdyJ&rSd ,f/ zGHUNzdK;wk;d wufrI toD;tyGihaf wGukv
tm;vH;k rQrQww cHpm; pHpm;cGi&hf aeMuNyD/ 'gaMumifh 'DaeYtajccH
d J jynfol [m Ekid if wH nfNird rf eI YJat;csr;f rItwGuf taumif;
zifh oli,fcsi;f / rif;vJ aoaocsmcsm avhvmoH;k oyfMunf&h if awGUrmS ?
jrifrSmyg/ yxrtcsuf wkYdtajccHOya'[m Ekid if HwnfNidrrf IeJY
at;csr;f rItwGuf vHk;0 tmrcHcsuaf y;Ekid w f mudk awGU&r,f/
Oya'rlMurf;[mvJ tJ'D zGHUNzdK;wdk;wufrIawG qufNyD; pGr;f aqmif
wnfaqmufEikd zf kYt
qkw
d wGuf tmrcHcsuf tjynfht0 ay;xm;w,f
d m rif;wkUd igwkYd jynfoltm;vHk; odapcsiw f mygyJ/
qH;k tmrcHcsuaf y;Ekid wf ,f? 'Dawmh Ekid if wH nfNird f
wkid ;f &if;om;awGtwGuf &oifh&xdkuw
atmifay;xm;w,f/ cGJxu G cf iG hqf w
f Jh tcGiht f a&;awG rQw
kd mudkvJ vHk;0 cGihjf yKrxm;bl;/
'gaMumifv
twGuf taumif;qHk;vkYq
h J igu wk&Yd UJ tajccHOya'rlMurf;[m wkw
d ckd Jhwmaygh/ bmawG aumif;w,fqw
Yd pfawG
kd m
rIeYJ at;csr;f rIukd vkvd m;olwidk ;f 'gukd axmufcH
qufNyD;ajymygOD;r,f/ t"duuawmh rif;wdiYk gwdw Yk pfawG aumif;
'dkYwm0efta&;oHk;yg;udk pGJpJGNrJNrJ cH,lusihfoHk;w,f/ vGwv
wuf<uNyD; bufrvku d w f Jh Ekid if Hjcm;a&;rl0g'udk usihfoHk;w,f/
Ekid if Htcsi;f csi;f Nidr;f csr;f pGm twl,SOw f JGaexkid af &; rlrsm;udk
f yfí
wmudk aumif;rSe;f odzkdY? wefzkd;xm;wwfzkdY ta&;BuD;w,f
r[kwv f m;/ aemufrSqufygOD;r,f oli,fcsi;f a&.../ /
twnfjyKzdkUvkdr,f?
&xm;c&D;pOffrsm; ykHrSefjyefvnfajy;qGJ
&efukef ar 6
ar 2&ufwGifjzpfay:cJhaom qkdifuvkef;rkefwkdif; em*pfaMumifh &xm;c&D;pOfrsm; acwå&yfqkdif;xm;cJh&onf/ &xm;
c&D;pOfrsm; ykHrSefajy;qGJEkdifa&;twGuf jrefrmhrD;&xm;0efxrf;rsm;u &xm;vrf;wpfavQmuf ydwfqkdYaeaom opfyifrsm;ukd
jrefrmEkdifiHtrsdK;orD;a&;&mtzGJYcsKyfrS {&m0wDwdkif;twGif;&Sd
z,f&Sm;&Sif;vif;NyD;jzpf&m ar 4&uf nykdif;rSpwifí &efukef-rEÅav;? &efukef-aejynfawmf? &efukef-armfvNrdKif-xm;0,f
c&D;pOfrsm;ukdvnf;aumif;? ar 5&ufwGif &efukef-jynf? &efukefqifajczkH;&xm;c&D;pOfrsm;ukdvnf;aumif;? ar 6&ufwGif avab;oifUtdrfaxmifpkrsm;twGuf ypönf;rsm;axmufyHUay;tyf
&efukefNrdKUywf &xm;c&D;pOfrsm;ukdvnf;aumif; &xm;c&D;pOftm;vkH; rlvtwkdif; ykHrSefjyefvnfajy;qGJEkdifNyDjzpfaMumif;
owif;&&So d nf/ (owif;pOf) &efukef ar 6
jrefrmEdkifiHtrsdK;orD;a&;&mtzGJUcsKyfrS {&m0wDwdkif;twGif;&Sd avab;oihftdrfaxmifpkrsm;twGuf axmufyHhypönf;rsm;
&xm;ykdUaqmifa&;0efBuD;Xme jrefrmhrD;&xm;rS0efxrf;rsm; NrdKUywf &xm;oHvrf;rsm;wGif ydwfqkdUaeaom opfyif ay;tyfv'ª gef;yGt J crf;tem;udk ar 4 &uf rGe;f vGyJ kdi;f u {&m0wDwkdi;f trsKd ;orD;a&;&mtzGUJ ½kH; tpnf;ta0;cef;rü usi;f y&m
rsm;ukd z,f&mS ;&Si;f vif;rIrsm; aqmif&u
G Mf upOf/ (&xm;) {&m0wDwkdi;f trsKd ;orD;a&;&mtzGUJ em,u a':0if;0if;armfu avab;oifh tdraf xmifpkrsm;twGuf jrefrmEdkiif H trsKd ;orD;a&;&m
tzGUJ csKyfrS vª'gef;axmufyrhH t
I ajctaeudk &Si;f vif;ajymMum;NyD; avab;oifch ½dkirf sm;tvdkuf axmufyyhH pön;f rsm; ay;tyfv'ª gef;&m
ykodrfc½dkif? ajrmif;jrc½dkifESifh zsmyHkc½dkif trsdK;orD;a&;&mtzGJUrsm;udk,fpm; wm0ef&Sdolrsm;u vufcHMuonf/
axmufyv hH 'ª gef;
avab;oifh tdrfaxmifpkrsm;twGuf wefzdk;aiGusyf odef;20cefYwef t0wftxnf? acgufqGJajcmuf? bDpuGwfrsm;
axmufyv
hH 'ª gef;ay;tyfcahJ Mumif; owif;&&So
d nf/ (owif;pOf)
'kwd,0efBuD;a'gufwmykdifpkd; aus;&Gm
aq;wuúokdvfrsm;MunfU½Ippfaq; wpfciG f
use;f rma&;0efBuD;Xme 'kw,
&efukef ar 6
d 0efBuD; a'gufwmykid pf ;kd onf ,aeYeeH ufyikd ;f wGif omapcsif
aq;wuúokdvf(2) &efukefESifh aq;0g;wuúokdvf(&efukef)wkdYokdYvnf;aumif;?
rGe;f vGyJ kid ;f wGif aq;wuúokv
wuúokv d (f &efuke)f wko
Yd kv
d (f 1)&efuke?f jynfoUl use;f rma&;wuúokvd Ef iS hf olemjyK
Yd nf;aumif; oGm;a&mufum ar2&uf nykid ;f ESihf ar3&uf
rD;wGif
wkdYwGif wkdufcwfoGm;aom qkdifuvkef;rkefwkdif; em*pfwkdufcwfrIaMumifh ysufpD;
qk;H ½I;H oGm;onfrsm;ukd Munf½h pI pfaq;NyD; vkyif ef;rsm;pOfqufrjywf aqmif&u G af &; raygUEiS Uf
rSmMum;cJah Mumif; od&onf/ (owif;pOf)
xdkt
Y jyif wyfrawmfom;rsm;? jynfaxmifpkBuHch kdiaf &;ESihf zGUH NzdK;a&;toif;0ifrsm;
pmwnf;tzGJ U0if
em*pfrkefwdkif;tvGef u,fq,fa&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&; armifarmifjrifh aqG aph ika&;om;onf
obm0ab;tEÅ&m,fum; wm;qD;ír&acs/ BudKwifowday;rI?
BudKwifumuG,frIESifh BudKwifjyifqifrIrsm;jzifhom wwfEdkifoa&GU
BudK;pm;aqmif&Guf&onf/ odyÜHESifhenf;ynm&yfrsm; rnfodkYxGef;um;
apumrl obm0ab;tEÅ&m,fudk wm;qD;Ekdifonfh enf;pepfESifh enf;
ynm&yfrsm; ray:aygufao;ay/ aemifvnf; ay:aygufEkdifrnf
r[kwfacs/
xdkYaMumifh urÇmhEdkifiH toD;oD;wGif obm0ab;tEÅ&m,f
umuG,fapmifha&Smufa&;tzGJUtpnf;rsm; xlaxmifum BuHKawGUvmrnfh
obm0ab;'ku©rsm;udk &ifqdkifajz&Sif;&ef BudK;pm;cJhMu&onf/ odkYaomf
wu,fwrf; tiftm;jyif;xefaom obm0ab;rsm;usa&mufNyD; tao
taysmuf? tysuftpD;tqHk;t½IH;rsm; BuD;rm;rIESifh BuHKawGU&aomtcg
obm0ab;tEÅ&m,f umuG,fapmifha&Smufa&; tzGJUtpnf;rsm;jzifh
rvHkavmuf/ vlraI &;tzGUJ tpnf;rsm;? jynforl sm;ESihf apwemh0efxrf;rsm;
tm;vHk; wufnDvufnD tifwdkuftm;wdkuf u,fq,fa&;vkyfief;rsm;
yl;aygif;aqmif&Guf Mu&onf/
tiftm;jyif;xef
jrefrmEdkifiHwGif ar 2&ufESifh 3&ufrsm;ü tiftm;jyif;xefaom
]]em*pf}}trnf&Sd qdkifuvkef;rkefwdkif; jrefrmhurf;½kd;wef;odkY 0ifa&muf
wdkufcwfcJhonf/ ]]em*pf}}[lonfrSm tma&bD,Hpum;jzpfNyD; yef;yGifh
[k t"dyÜm,f&onf/ odkYaomf yef;yGifhtrnfESifhrvdkufatmif tiftm; qufoG,fa&;wdkifrsm; vJusysufpD;cJhonfjzpf&m jrefrmhordkif;ü ysufpD;rI avab;oifh a'orsm;odkU axmufyHha&;ypönf;rsm; ydkUaqmif&ef
jyif;xefum avwdkufcwfrIEIef; rdkif 100txuf &SdcJhonf/ rsm;jym;aom rkefwdkif;tjzpf rSwfwrf;0ifcJhonf/ pDpOfaeonfukd þokdUawGU&onf/ (owif;pOf)
qHk;½IH;rItaetxm; xdkYaMumifh ab;'ku©ESifh &ifqdkifae&aomjynfolrsm;udk tjrefqHk;
apmifha&Smufun l Daqmif&GufEdkifa&;? u,fq,fa&;ESifhjyefvnfxlaxmifa&; pm;eyf&du©m jzefYa0ay;rIrsm;udk oufqdkif&ma'otmPmydkifrsm;u
rkefwdkif;wdkYrnfonfrSm rkefwdkif;jzwfoef;&m vrf;aMumif;ESifh xdxd a&mufa&muf ulnDyHhydk;ay;cJhonf/
vkyfief;rsm;udk zdzdpD;pD;vkyfudkifay;Edkifa&;twGuf a'otqifh omru
rkefwdkif;A[dkus&ma'orsm;ü tysuftpD;ESifh qHk;½IH;rIyrmP BuD;rm; tultnD
trsKd;om;tqift h jzpf Edkiif aH wmfu owfrw S u
f m u,fq,fa&; vkyif ef;ESihf
wwfonfo h abm&So d nf/ ,if;rSm rkew f kdi;f yrmP tv,ftvwf&o dS nfh
jyefvnfxlaxmifa&; vkyfief;rsm;udk BudK;pm;vkyfudkifay;vsuf&Sdonf/ xdktY jyif]]em*pff}}rkew
f kdi;f 'Pf cH&olrsm;twGuf xdki;f Edkiif rH v
S nf;
rkefwdkif;rsm;\ ysufpD;qHk;½IH;rItaetxm; jzpfonf/
]]em*pf}}rkefwdkif;'PfBuHKawGUcHpm;cJh&aom ae&ma'orsm;wGif axmufyh HulnDay;a&;tjzpf u,fq,fa&;ypönf;rsm; ay;tyfrnf[k
,ck]]em*pf}} rkefwdkif;um; t&G,ftpm;BuD;rm;onf/ rkefwdkif;
u,fq,fa&;vkyfief;aqmif&Guf&ef trsKd;om;obm0ab; umuG,fapmifh ar 5&ufu usif;ycJhaom em*pfqdkifuvkef; rkefwkdif;wdkufcwfcJhrIESifh
t&G,t f pm; tcsif;rdki5f 00ceft Y xd &Sod nft h jyif rkew
f kdi;f wGi;f avwkud f
a&Smufa&; A[dkaumfrwDu ae&ma'orsm;tvdkuf u,fq,fa&; wm0ef ywfoufNyD; owif;pm&Sif;vif;yGJü EdkifiHjcm;a&;0efBuD; OD;ÓPf0if;u
cwfrIEIef;vnf; jrifhrm;onfjzpf&m rkefwdkif;tzsm;cwf&m a'orsm;üyg
rsm;cGJum xda&mufvsifjrefpGm aqmif&GufcJhonf/ ajymMum;cJo h nft
h jyif tjcm;Edkiif rH sm;u tultnDrsm;udkvnf; 0rf;ajrmuf
rkefwdkif;'PfaMumifh ysufpD;qHk;½IH;rIyrmP rsm;jym;cJhonf/
yHkrSefjzpf pGm BudKqdkaMumif; ajymMum;cJhonf/
em&DtwefMum ,cktcg em*pfrkefwdkif;'PfaMumifh pdk;&drfpdwfjzpfaeonfh jynfol
urÇmEh kdiif tH csKdUwGif obm0ab;rsm; usa&mufygu ysufp;D rIrsm;udk rsm;tm; pm;eyf&du©maxmufyHhrIrsm;tjyif aeYpOftoHk;taqmifypönf;
xdkYtjyif ]]em*pf}}rkefwdkif;um; t&G,fyrmP BuD;rm;ojzifh
&Sif;vif;&onfrSm vESifhcsDum Mumjrifhwwfaomfvnf; jrefrmEdkifiHürl rsm;ESifh qef? qD? om;ig;rsm;udk oufqdkif&m wm0ef&Sdolrsm;u aps;EIef;
rkefwdkif;a&GUvsm;rIEIef;rSm wpfem&DvQif 10rdkifcefYom&Sdonf/ rkefwdkif;
twGif; avwdkufcwfEIef; jrifhrm;jcif;ESifhtwl rkefwdkif;jzwfoef;rI tcsdef EdkifiHawmfu teD;uyfBuD;MuyfNyD; wyfrawmfom;rsm;ESifh jynfolrsm; oufompGm a&mif;csay;oGm;rnfh taMumif;udkvnf; toHcsJUpufrsm;jzifh
em&D MumjrifhcJhonf/ xdkYaMumifh rkefwdkif;wdkufcwfcsdefMumcJhNyD; jynfolwdkY tygt0if vlrIa&;tzGJUtpnf;rsm;u tifwdkuftm;wdkuf vufwGJaqmif &yfuGufrsm;twGif; vdkufvHtoday;vsuf&Sdonf/
av'Pfrdk;'Pfudk em&DtwefMum BuHKawGUcHpm;cJh&onf/ &GufcJhrIaMumifh wpf&ufESpf&uftwGif; ydwfqdkYaeaomvrf;rsm; &Sif;vif;
aqmif&Gufxm;
EdkifcJhonf/ o,f,lydkYaqmifa&;rsm; tqD;twm;r&Sd oGm;vmEdkifcJhojzifh
ysufpD;rIrsm;jym; ukefpnfpD;qif;rI yHkrSefjzpfvmcJhonf/ xdkYaMumifh obm0ab;usa&mufcsdefü tcGifhta&;tjzpf toHk;
]]em*pf}}rkefwdkif;aMumifh taqmufttHkrsm;ysufpD;cJhNyD; vrf;yef; ]]em*pff}}rkefwdkif;'PfcHpm;cJh&onfh ae&ma'orsm;tm; ta&;ay: csum tqrwefaps;EIef;wufa&mif;csrnfhta&;rS pdk;&drfvGefuJrI rjzpf
qufoG,fa&;? o,f,lydkYaqmifa&;rsm; xdcdkuf cJh&onf/ rkefwdkif;'Pf u,fq,fa&;vkyfief;rsm;aqmif&Guf&ef EkdifiHawmfu aiGusyf ig;bDvD,H ap&ef EdkifiHawmfu aqmif&Gufay;vsuf&Sdonf/ xdkYtjyif ukefpnf
cH&onfh NrdKU&Gmwdkif;ü vrf;wdkif; opfyifrsm;? "mwfwdkifrsm;? w,fvDzkef; cGijhf yKay;cJo h nf/ tcsdeEf iS w hf pfajy;nD u,fq,fa&;ypön;f axmufyrhH rI sm;? pD;qif;rIvsifjrefouG v
f ufNyD; yHkreS jf zpfvmap&efvnf; aqmif&u
G x
f m;NyD;
jzpfonf/
&[wf,mOf ckepfpif;? zdkufbmpufavSBuD; tpif; 60? ½kyjf rifoMH um;ESiahf &'D,kdwkdrY S xkwv
f iT ahf om &moDOwkEiS hf ywfoufonfh
owif;rsm;udkom tav;xm; zwf½Iem;axmifoifhjcif;yif jzpfonf/
rdk;av0oESifh ZvaA'ñTefMum;rIOD;pD;Xmeuvnf; rdk;av0oowif;
rsm;udk aeUpOfxkwfvTifhay;vsuf&Sdonf/
trnfajymif;
f m; rzl;jrwf
aejcnf[k ajymif;vJac:yg&ef/