De moord op Patrice Lumumba en de rol

van koning Boudewijn (met originele

telex van de VS over de rol van de CIA)

Thierry Debels (uit Koning Boudewijn. De

biografie, Houtekiet, 2010

Als er na de onafhankelijkheid van 30

juni 1960 onlusten uitbreken in Congo,
maakt Lumumba de tactische fout om de
Sovjet-Unie te hulp te roepen. Hierdoor
krijgt hij onterecht de stempel van
communist.
Vooral de vs en de CIA willen
Lumumba uit de weg ruimen. Ook
Boudewijn, rabiaat communistenhater, is
Lumumba liever kwijt dan rijk. Er wordt
beslist dat Lumumba vermoord moet
worden. Boudewijn is op de hoogte en
keurt het plan goed. Hij heeft dus bloed
aan zijn handen.
Larry Devlin, field officer van de CIA,
krijgt van president Eisenhower de
opdracht hem te vergiftigen, maar hij
wacht te lang.
Het werkelijke motief voor de moord
ligt volgens de voormalige chief of
station bij de natuurlijke rijkdommen van
Congo: kobalt, uranium en diamant. De
vs kunnen die maar al te best gebruiken
en ze zijn bang dat de nationalistische
premier daar een stokje voor zou steken.
Lumumba wordt uiteindelijk
gemarteld en vermoord door de Belgen.
Op 17 januari 1961, wordt Lumumba
naar een andere Congolese gevangenis
gebracht en onderweg vermoord.
Bruggeling Gerard Soete helpt het lijk
van Lumumba in stukken te snijden en
het daarna in zwavelzuur op te lossen.
Alleen de snijtanden houdt Soete over.
Uit een parlementaire
onderzoekscommissie blijkt dat
Boudewijn op de hoogte was van de
plannen om de politicus om te brengen.
‘In haar eindverslag stelde de
parlementaire onderzoekscommissie dat
koning Boudewijn in 1960-1961 op eigen
houtje had gehandeld, zonder “dekking”
van de ministers, en dat hij
waarschijnlijk “belangrijke informatie”
voor de regering verborgen had
gehouden,’ schrijft historicus Marc
Reynebeau.
Een golf van beroering gaat door de
wereld. De ambassade van België in
Caïro wordt in brand gestoken, die van
Jakarta vernield. De portretten van
Boudewijn worden van de muur gehaald
en vertrappeld. Overal ter wereld
worden demonstraties tegen België
gehouden. De betogers weten dat ons
land medeverantwoordelijk is voor de
dood van Lumumba.
Onmiddellijk na het liquideren van
Lumumba schrijft Boudewijn een brief
aan generaal De Gaulle. Zijn invloed op
Boudewijn in de Congo-crisis is erg
onderbelicht. In de koninklijke brief drukt
Boudewijn zijn bezorgdheid uit over de
gang van zaken in Congo. Op 17 februari
(1961) antwoordt generaal De Gaulle:
‘De recente gebeurtenissen tonen aan
hoezeer uw ongerustheid
gerechtvaardigd is. Sinds het begin van
de Congolese crisis heb ik uw
bezorgdheid gedeeld. Ik zou willen dat
de betrokken landen een gezamenlijke
aanpak aannemen.’
De Gaulle vertelt verder dat hij Groot-
Brittan- nië en de Verenigde Staten
gecontacteerd heeft en zich bij dit plan
wil aansluiten. Tevergeefs. De Gaulle
spuit onverholen kritiek op de aanpak
van de Verenigde Naties, die volgens
hem de toestand ter plaatse alleen maar
verergerd hebben. Volgens hem kan
enkel een gemeenschappelijke politiek
van de betrokken landen in Afrika
resultaat opleveren.

TELEX 22 APRIL 1976

CONFIDENTIAL PAGE 01 MAPUTO 00460 030439Z

17 ACTION AF-08
INFO OCT-01 ISO-00 CIAE-00 DODE-00 PM-04 H-02 INR-07 L-03 NSAE-00
NSC-05 PA-01 PRS-01 SP-02 SS-15 USIA-06 IO-13 OMB-01 SAM-01 AID-05
TRSE-00 ARA-06 EUR-12 SAJ-01 /094 W
--------------------- 023543 R 270541Z APR 76
FM AMEMBASSY MAPUTO TO SECSTATE WASHDC 4539 INFO
AMEMBASSY DAR ES SALAAM AMEMBASSY KINSHASA AMEMBASSY
LILONGWE AMEMBASSY PRETORIA AMCONSUL CAPE TOWN
C O N F I D E N T I A L MAPUTO 0460
E.O. 11652: GDS TAGS: PROP, PFOR, MZ, XA, US PINR SUBJECT: LOCAL
PAPER CARRIES PROPAGANDA ARTICLE ATTACKING CIA, USG
REF: MAPUTO 451 (NOTAL) 1. LOCAL DAILY "NOTICIAS" ON APRIL 24
CARRIED HALF-PAGE
ARTICLE ENTITLED "THE CIA IN ANGOLA," BY ONE GERARDO CESAR,
UNIDENTIFIED. ARTICLE IS A HEAVY-HANDED PROPAGANDA PIECE,
OBVIOUSLY NOT PRODUCED LOCALLY, WHICH ATTEMPTS TO SMEAR A
NUMBER OF SENIOR USG OFFICIALS BY ALLEGING THEIR COMPLICITY
IN "CIA PLOTS" IN CONGO, LATIN AMERICA, AND ANGOLA. THE THRUST
OF THE ARTICLE IS THAT USG HAS LONG BEEN THE FORCE BEHIND
HOLDEN ROBERTO AND JONAS SAVIMBI. ARTICLE THEN NAMES SENIOR
USG OFFICIALS, ALLEGING THEIR CONNECTION WITH CIA, WHO HAVE
BEEN INVOLVED IN CONGO-ZAIRE" ANGOLA POLICY MATTERS SINCE
1960. AMONG THE OFFICIALS "IMPLICATED" ARE: FRANK CARLUVCI,
WILLIAM SCHAUFELE, CONFIDENTIAL
CONFIDENTIAL PAGE 02 MAPUTO 00460 030439Z MATHANIEL DAVIS,
WILLIAM BOWDLER, ROBERT STEVENSON,
Message Text
Margaret P. Grafeld Declassified/Released US Department of State EO Systematic
Review 04 MAY 2006
Margaret P. Grafeld Declassified/Released US Department of State EO Systematic
Review 04 MAY 2006
DEANE HINTON, AND LAWRENCE DEVLIN. IN ADDITION TO
IDENTIFICATION OF OFFICERS, ARTICLE REHASHES OLD CANARDS
AGAINST USG AND CIA: THAT CIA RESPONSIBLE FOR LUMUMBA
MURDER, THAT USG RESPONSIBLE FOR SAG INTER- VENTION IN
ANGOLA, THAT USG ORCHESTRATED ATTEMPT TO PREVENT
RECOGNITION OF MPLA IN AFRICA, THAT USG SUPPORTED ROBERTO
AND SAVIMBI, THAT USG ESPOUSED POLICY OF SECRET SUPPORT TO
SAG.
2. COMMENT: AS NOTED REFTEL WE FIND TIMING OF SUCH ATTACK AT
ONSET OF SECSTATE KISSINGER AFRICAN VISIT MORE THAN
COINCIDENTAL; WHILE IT MOOT POINT WHETHER USSR, OR GDR
PLANTED ARTICLE (BOTH HAVE EQUALLY FREE ACCESS TO LOCAL
PRESS), IT SEEMS LIKELY TO US THAT THIS ARTICLE, PLUS OTHER ANTI-
CIA-ANTI-USG EXPOSES WHICH HAVE APPEARED IN LOCAL PRESS IN
RECENT DAYS REPRESENT A CAMPAIGN TO ATTEMPT COUNTER
FAVORABLE FFECTS OF SECRETARY'S TRIP BY TRYING SMEAR USG IN
AFRICA. WE WOULD EXPECT SIMILAR ARTICLES TO APEEAR IN PRESSES
OF OTHER "PROGRESSIVE" STATES.
3. ARTICLE BEING POUCHED TO DEPARTMENT. DE PREE
CONFIDENTIAL
NNN
Margaret P. Grafeld Declassified/Released US Department of State EO Systematic
Review 04 MAY 2006
Margaret P. Grafeld Declassified/Released US Department of State EO Systematic
Review 04 MAY 2006
Message Attributes
Automatic Decaptioning: X Capture Date: 01 JAN 1994 Channel Indicators: n/a
Current Classification: UNCLASSIFIED Concepts: PRESS COMMENTS,
INTERVENTION, GOVERNMENT OVERTHROW, ALLEGATIONS, PLOTS
Control Number: n/a
Copy: SINGLE Draft Date: 27 APR 1976 Decaption Date: 01 JAN 1960 Decaption
Note: Disposition Action: RELEASED Disposition Approved on Date: Disposition
Authority: CunninFX Disposition Case Number: n/a Disposition Comment: 25 YEAR
REVIEW Dispos