VCD 3033

ASAS PEMBUATAN PAKAIAN

 Objektif
Di akhir pengajaran dan pembelajaran,
pelajar dapat:
1. Mengenali fabrik-fabrik yang berasaskan
gentian buatan.
2. Mengenal pasti ciri-ciri fabrik gentian
buatan.
 Klasifikasi gentian

Gentian

Asli
Buatan

Selulosa Protein Mineral Getah

Petroleum Selulosa Mineral & Logam

Gentian Buatan
 Gentian Buatan

Gentian terjana semula

Asas
Selulosa
Hasil campuran sebatian bahan kimia & selulosa Gentian sintetik
(kayu, serpihan kapas)

Asas Petroleum Asas Logam & Kaca

Hasil campuran bahan kimia +
petroleum/mineral/logam
 Gentian Buatan

Petroleum

Akrilik Poliamida Poliester

Spandex Getah
sintetik

Mineral &
Selulosa
logam

Asetat Rayon Triasetat Kaca Logam

 Bentuk gentian Buatan
•Semua gentian buatan dihasilkan dalam bentuk filamen.
•Filamen kemundiannya boleh dipotong dalam bentuk
stapel mengikut kegunaan.

•Sebatian pekat ditekan keluar melalui spineret.

•Spineret adalah acuan yang mempunyai

pelbagai bentuk dan yang menentukan rupa gentian buatan.
Apa itu gentian terjana semula?
Gentian asas selulosa yang berbentuk polimer

Melalui proses kimia diubah menjadi polimer

yang mempunyai sifat yang baru
 Gentian ditekan keluar
melalui spineret

Spineret
 Gentian
Terjana Semula
Rayon Viskos
• Dihasilkan daripada campuran pulpa kayu / biji
kapas + soda kaustik + karbon sulfida.
• Melalui proses pemintalan basah
• Digunakan untuk membuat pakaian dan kain
kelengkapan rumah tangga
• Cth: cadar, sarung bantal dll
Filamen Rayon Viskos
Keratan memanjang gentian rayon viskos
Proses meregang gentian rayon viskos
Benang Rayon Viskos
 Ciri-ciri gentian rayon viskos

• Daya serap yang tinggi

• Lembut dan selesa

• Senang menyerap pewarna/dye

• Drep yang elok

Fabrik Rayon Viskos
“silky look”
Fabrik Rayon Viskosc “linen look”
Fabrik rayon viskos
“Cotton look”
 Gentian Viskos yang
dimakan gegat

Yarn Viskos
Kegunaan Fabrik Rayon Viskos
Penjagaan fabrik rayon viskos

• Cucian kering
• Cucian tangan
 Asetat
• Dihasilkan melalui proses pemintalan kering serpihan
kayu pulpa + asid asetik + anhidrida + aseton
• Digunakan untuk membuat pakaian seperti kemeja,
tali leher, pakaian formal, blaus dan kain kelengkapan
rumah tangga seperti langsir
Gentian Asetat bawah mikroskop
Fabrik Asetat
Fabrik Asetat
Kegunaan fabrik Asetat

Kot Fabrik Lapis dalam

(Lining)
 Kegunaan fabrik Asetat

Bahan trimin
Fabrik untuk artikel
Kelengkapan rumah tangga

Riben
 Ciri-ciri gentian asetat

• Lembut dan gebu bila dipakai

• Tidak dimakan gegat /Tidak bertahi lalat

• Cepat kering
 Triasetat
• Dihasilkan melaluui proses pemintalan kering
• Dihasilkan daripada campuran selulosa asetik
anhidra + metilena klorida
• Kaedah penghasilannya sama seperti asetat tetapi
keadaan pengeluaran dan jenis pelarut yang
digunakan diubahsuai
• Sesuai dijadikan pakaian sukan dan skirt
Triasetat dibawah mikroskop
Fabrik Triasetat
Kegunaan Fabrik Triasetat
Gentian Sintetik
 Apa itu gentian sintetik?

• Hasil campuran arang batu atau petroleum +

bahan kimia
• Bahan kimia – satu asid dan satu bes - membentuk
polimer – cecair pekat
• Cecair dimasukkan melalui spinneret untuk
menghasilkan yarn – pemintalan cair
 Ciri am gentian sintetik?

• Sensitif terhadap suhu, mencair pada suhu tertentu

• Dengan itu fabrik daripada gentian ini diseterika pada
• suhu rendah.
• Mempunyai kesan elektrostatik dengan itu mudah
melekat kekotoran
• Kurang menyerap lembapan
 Akrilik
• Dihasilkan melalui pemintalan cair campuran
bahan kimia
• Bahan petroleum + asid terftalik + gliko etilena
• Sesuai untuk membuat fabrik bertenun dan fabrik
berkait
Fabrik Akrilik
 Ciri-ciri gentian akrilik
• Mudah dicuci dan kekal bentuk

• Tahan gegat,bahan kimia dan minyak

• Tahan pada cahaya matahari

• Tidak memberi dan mudah renyuk

Kegunaan Fabrik/Gentian Akrilik

Karpet

Topi

Soft toys
 Poliester
• Dihasilkan melalui pemintalan cair campuran
bahan kimia
• Bahan petroleum + asid terftalik + gliko etilena
• Sesuai untuk membuat fabrik bertenun dan fabrik
berkait
Fabrik Poliester
Fabrik Poliester
 Blaus daripada
fabrik poliester

Satin poliester
 Kegunaan Fabrik Poliester

Tie

Alas tilam

Alas Meja
Kegunaan Fabrik/Gentian
Poliester
Fabrik Poliester
Ciri-ciri gentian poliester
• Kukuh and tahan lasak

• Senang di dobi dan cepat kering

• Tidak dimakan gegat/tidak bertahi lalat

• Mengalami cas elektrostatik:mudak kotor
• Sensitif pada suhu tinggi

• Mengecut dan mencair

 Nilon
• Dihasilkan melalui pemintalan cair bahan asas –
arang batu + udara + air
• Gentian halus – pakaian dalam, payung, baju
hujan
• Gentian tebal – tali, khemah dan layar kapal
Gentian Nillon
Kegunaan fabrik
Nilon
 Ciri-ciri gentian Nilon

• Tidak mengecut atau memberi apabila dicuci

• Boleh membentuk atau dilisu-tetapkan
• dengan suhu yang tinggi

• Tahan renyuk dan tidak perlu diseterika

• Tidak dimakan gegat dan tidak bertahi lalat

Gentian Spandeks/Lycra
 Ciri-ciri gentian
spandeks/lycra
Kekuatannya..

• boleh memberi hingga dua

kali ganda saiz asalnya

• tahan lasak
• tahan pada bahan kimia
Gentian Spandeks di bawah mikroskop
Fabrik Spandeks
Kegunaan Spandeks
Fabrik Lycra
Kegunaan fabrik Lycra
 Gentian Kaca
• Dihasilkan daripada bahan mentah seperti silika,
pasir, batu kapur, aluminium hidroksida, abu soda
dan borax
• Produk keselamatan – pakaian bomba
 Kegunaan Fabrik Gentian Kaca

Rompi Kalis Peluru Pakaian Ahli Bomba

Gentian kaca kelihatan
bawah mikroskop
 Ciri-ciri gentian kaca

• teguh
• tahan pada cuaca terik
• kekotoran tidak mudah melekat
• tidak mudah terbakar

• tidak mengecut
• tidak dimakan gegat dan tidak bertahi
lalat
• tidak perlu diseterika
 Gentian Logam
• Logam seperti emas, perak, aluminium
• Dibuat perhiasan aksesori pakaian
• Kegunaan – sulaman pada tudung, motif songket,
kain broked, benang tekat
• Digunakan dalam pendawaian dan kabel
Gentian Logam
Benang Logam

Riben dari fabrik

gentian logam

Fabrik songket
 Ciri-ciri gentian Logam

• Teguh
• Tidak mengecut

• Tahan pada cuaca terik

• Tidak perlu di seterika

• Tidak mudah terbakar

• Kekotoran tidak mudah melekat

• Tidak dimakan gegat/tidak bertahi lalat
Perbezaan antara gentian asli dengan gentian buatan
 YARN

Yarn pintal Yarn filamen

Yarn ketat Yarn longgar

 Yarn pintal
• Gentian pendek (stapel) tetapi ada juga yarn filamen yang
dipotong pendek untuk dijadikan yarn pintal
• Dalam proses penyediaan yarn, gentian panjang dan pendek
diasing melalui proses menyikat
• Gentian kapas yang panjang disebut brushed cotton
• Gentian bulu biri-biri yang panjang pula disebut worsted
• Yarn dipintal melalui proses hela spin (spin drawing) iaitu
gentian ditarik dan dipilin membentuk „S‟ atau „Z‟
• Gentian pendek stapel yang dipilin rapat menyebabkan
permukaan fabrik kelihatan licin dan kukuh
 Yarn pintal
• Pilin yang longgar (low twist) biasanya digunakan untuk
menghasilkan fabrik bernep seperti fabrik baldu / velvet
• Fabrik yang dibina daripada yarn pilin memudahkan kerja
menjahit

• Yarn yang dipilin rapat dan ketat sesuai digunakan untuk

menghasilkan fabrik krep
• Penggunaan yarn seperti ini menghasilkan fabrik yang lebih licin
dan kukuh tetapi mudah mengecut
 Ciri perbezaan yarn pilin longgar dan pilin ketat

Yarn Pilin Yarn Ketat

Kurang pilin Lebih pilin
Kurang kukuh Lebih kukuh
Fabrik lembut Fabrik keras
Permukaan kasar Permukaan licin
Tebal dan kasar Lebih nipis dan halus
Lebih menyerap Kurang menyerap
Lambat kering Lebih cepat kering
Kurang kilauan Berkilau