Republic of the Philippines

State Universities and Colleges

GUIMARAS STATE COLLEGE
GRADUATE SCHOOL
Buenavista, Guimaras

FILIPINO EPIC-323

RITA MAE E. ECULLA GENALYN L. MOSCAYA Ph. D

Taga-ulat Propesora

BIAG NI LAM-ANG

EPIKONG ILOKO – BI-AG NI LAM-ANG

• Epiko ng Ilokano - isang epikong patula na mula sa rehiyon ng Ilokos
sa Pilipinas. Sinalaysay at sinulat sa orihinal na wikang Ilokano,
sinulat noong 1640 ng isang bulag na manunulat na si Pedro Bucaneg. 
• Ang epikong ito ay isa sa mga pinakaunang epiko ng Pilipinas na isinulat na
tulang tuluyan. Ito rin ang isa sa dalawang epiko na nakadokumento sa
panahon ng pagsakop ng mga Kastila.

Buod
Sa lambak ng Nalbuan sa Baybayin ng Ilog Naguilian sa La Union ay may mag-
asawang kilala sa pangalang Don Juan at Namongan.
Nang malapit nang magsilang ng sanggol si Namongan, nilusob ng tribo ng
Igorot ang nayon at pinatay ang maraming tauhan ni Don Juan. Sa laki ng galit,
nilusob naman ni Don Juan ang mga Igorot upang ipaghiganti ang mga tauhan niya.
Hindi na nakabalik si Don Juan sa kanyang nayon. Ang naging balita, siya ay
pinugutan ng ulo ng mga Igorot.
Isinilang ni Namongan ang kanyang anak. Ang sanggol ay nagsalita agad at
siya na ang pumili ng pangalang Lam-ang at siya na rin ang pumili ng kanyang
magiging ninong.
Nang malaman ni Lam-ang ang masakit na nangyari sa kanyang ama,
sumumpa siyang ipaghihiganti niya ito. Sa gulang na siyam na buwan pa lamang, ay
malakas, matipuno at malaking lalaki na siya. Ayaw man siyang payagan ng kanyang
ina upang hanapin ang bangkay ng kanyang ama, ay nagpilit din si Lam-ang na
makaalis.
Kasama niya sa pagtungo sa lupain ng mga Igorot ang isang mahiwagang
tandang, ang tangabaran, at mahiwagang aso. Baon rin niya ang kanyang talisman
mula sa punong saging. Sa tulong ng kanyang talisman ay madali niyang nalakbay
ang mga kabundukan at kaparangan. Sa laki ng pagod ni Lam-ang, siya ay
nakatulog. Napangarap niya ang mga Igorot na pumatay sa kanyang ama na
nagsisipagsayaw at nililigiran ang pugot na ulo ng kanyang ama. Nagpatuloy si Lam-
ang sa paglalakbay at narating ang pook ng mga Igorot. Nakita niya ang ulo ni Don
Juan na nasa sarukang, isang haliging kawayan.
 Republic of the Philippines
State Universities and Colleges
GUIMARAS STATE COLLEGE
GRADUATE SCHOOL
Buenavista, Guimaras
Hinamon ni Lam-ang ang mga Igorot. Pinauwi ng mga Igorot si Lam-ang
upang huwag siyang matulad sa ginawa nila kay Don Juan. Sumigaw ng ubos lakas
si Lam-ang at nayanig ang mga kabundukan. Ang tinig niyang naghahamon ay
narinig ng marami kaya’t dumating ang maraming Igorot at pinaulanan si Lam-ang
ng kanilang mga sibat. Hindi man lamang nasugatan si Lam-ang. Nang maubusan
ng sibat ang mga Igorot ay si Lam-ang naman ang kumilos. Hinugot niya ang
mahaba niyang itak at para lamang siyang tumatabas ng puno ng saging, na
pinapatay niya ang mga nakalaban.
Umuwi si Lam-ang sa Nalbuan. Naligo siya sa Ilog Amburayan sa tulong ng mga
dalaga ng tribu. Dahil sa dungis na nanggaling kay Lam-ang, namatay ang mga isda
sa Ilog Amburayan at nagsiahon ang mga igat at alimasag sa pampang.
Matapos mamahinga ay gumayak na si Lam-ang patungo sa Kalanutian upang
manligaw sa isang dilag na nagngangalang Ines Kannoyan. Kasama ni Lam-ang ang
kanyang mahiwagang tandang at mahiwagang aso.
Sa daan patungo sa Kalanutian ay nakalaban niya nag higanteng si
Sumarang. Pinahipan ni Lam-ang sa hangin si Sumarang at ito ay sinalipadpad sa
ikapitong bundok.
Sa tahanan nina Ines ay maraming tao. Hindi napansin ni Lam-ang. Tumahol
ang mahiwagang aso ni Lam-ang. Nabuwal ang bahay. Tumilaok ang mahwagang
tandang. Muling tumayo ang bahay. Napansin si Lam-ang.
Ipinagtapat ng tandang at aso ang kanilang layunin. Nais pakasalan ni Lam-
ang si Ines. Hindi naman tumutol ang mga magulang ni Ines kung magbibigay si
Lam-ang ng panhik o bigay-kaya na kapantay ng kayamanan nina Ines.
Nagpadala si Lam-ang ng dalawang barkong puno ng ginto at nasiyahan ang
mga magulang ni Ines.
Si Ines at si Lam-ang ay ikinasal nang marangya at maringal sa simbahan.
Pagkatapos ng kasalan, bilang pgtupad sa kaugalian ng mga tao sa Kalanutian,
kailangang manghuli si Lam-ang ng mga isdang rarang. Nakikinikinita ni Lam-ang na
may mangyayari sa kanya, na siya ay makakain ng pating na berkahan. Ipinagbilin
ni Lam-ang ang dapat gawin sakaling mangyari ito.
Si Lam-ang ay sumisid na sa dagat. Nakain siya ng berkahan. Sinunod ni Ines
ang bilin ni Lam-ang. Ipinasisid niya ang mga buto ni Lam-ang. Tinipon ito at
tinakpan ng saya ni Ines. Inikut-ikutan ng mahiwagang tandang at mahiwagang aso.
Tumilaok ang tandang at tumahol ang aso.
Walang anu-ano’y kumilos ang mga butong may takip na saya. Nagbangon si Lam-
ang na parang bagong gising sa mahimbing na pagkakatulog.
Nagyakap si Lam-ang at si Ines. Kanilang niyakap din ang aso at ang
tandang. At namuhay silang maligaya sa mahabang panahon.
-WAKAS-
 Republic of the Philippines
State Universities and Colleges
GUIMARAS STATE COLLEGE
GRADUATE SCHOOL
Buenavista, Guimaras
 Paksa
Ang paksa ng epikong Biag ni Lam-ang ay patungkol sa kabayanihan na
ginawa ng isang taong gustong maghiganti sa mga Igorot dahil sa pagpatay nito sa
kanyang ama.

Mga Tauhan sa Epiko

• Lam-ang 
- bayani sa epiko, matapang na mandirigmang may kakaibang lakas.
• Igurot tatuan
- tribong nakalaban ni Lam-ang sa paghahanap niya sa ama.
• Don Juan
- Ama ni Lam-ang na pinatay ng Igorot tatuan, siya ay isang hasyendero.
• Namongan
- Ina ni Lam-ang. 
• Ines Kanoyan
- Ang babaeng inibig ni Lam-ang. 
• Rarang
-Isang isdang tradisyunal na hinuhuli ng mga bagong kasal na lalaki
• Berkakan/Berkahan
-Ang pating na na lumunok/ kumain ng buhay kay Lam-ang
• Aso at Tandang
-Ang dalawang kasakasamang hayop ni Lam-ang, na may taglay na
kapangyarihan(tumulong sa kaniya sa panliligaw kay Ines Kannoyan at
bumuhay kay Lam-ang matapos itong makain ng Berkahan)
• Sumarang
-Karibal ni Lam-ang sa panliligaw kay Ines Kannoyan
• Lakay Marcos
-Ang matandang inutusan upang sisidin ang buto ni Lam-ang
Tagpuan
• Kabundukan ng mga Igorot Tatuan
-Dito naganap ang isang madugong labanan ni Lam-ang at tribo ng mga
Igorot
• Lambak Nalbuan
-Lugar ng kapanganakan ni Lam-ang
• Kalanutian
-Lugar na kapanganakan ni Ines Kannoyan
• Ilog Amburayan
-Kung saan naligo si Lam-ang pagkatapos ng madugong labanan sa mga
kaigorotan, at lahat ng lamang ilog ay naglutangan at nangamatay
 Republic of the Philippines
State Universities and Colleges
GUIMARAS STATE COLLEGE
GRADUATE SCHOOL
Buenavista, Guimaras

Pagtukoy sa mensaheng ipinahihiwatig sa epiko

Sa kabuuan ang mensaheng nakapaloob sa epikong Biag ni Lam-ang
ay:
-Mahalin ang mga magulang ng higit sa lahat
-Kainlanma’y ang paghihiganti ay hindi solusyon sa anumang galit at poot
-Ang paggawa ng pasiya at desisyon ay napakahalaga, isipin muna ang magiging
resulta at bunga ng gagawing aksyon
-Huwag hayaang mangibabaw palagi ay galit at poot dahil wala itong magandang
maidudulot

Pag-uugnay sa mga pangyayari sa epiko sa totoong buhay

 Paghahanap ng hustisya sa pagkamatay ng magulang
-Katulad na lamang sa labis na paghangad ni Lam-ang na makapaghiganti sa
mga Igorot na pumatay sa kanyang ama.Bawat anak ay walang hinahangad
kundi mamulat at lumaki sa mundo na buo at kompleto ang pamilya, kung kaya
hindi natin masisisi na makagawa ka rin ng isang maling bagay na sa tingin mo’y
tama, kagaya na lamang sa nangyari sa ama ni Lam-ang labis ang kanyang
paghihinagpis at ito ang nag-udyok sa kanya upang gawin ang isang bagay na sa
tingin niya’y tama para lang mabigyan ng hustisya ang pagkamatay ng kanyang
ama

Pag-uugnay sa mga pangyayari sa epiko sa totoong buhay

 Paghahanap ng hustisya sa pagkamatay ng magulang
-Katulad na lamang sa labis na paghangad ni Lam-ang na makapaghiganti sa
mga Igorot na pumatay sa kanyang ama.Bawat anak ay walang hinahangad
kundi mamulat at lumaki sa mundo na buo at kompleto ang pamilya, kung kaya
hindi natin masisisi na makagawa ka rin ng isang maling bagay na sa tingin mo’y
tama, kagaya na lamang sa nangyari sa ama ni Lam-ang labis ang kanyang
paghihinagpis at ito ang nag-udyok sa kanya upang gawin ang isang bagay na sa
tingin niya’y tama para lang mabigyan ng hustisya ang pagkamatay ng kanyang
ama

Pag-uugnay sa mga pangyayari sa epiko sa totoong buhay

 Kahit ano mang Pagsubok ipinaglalaban ang Pag-ibig
-Gaya na lamang sa panliligaw ni Lam- ang kay Ines Kannoyan na minsan na silang
naglaban ng kanyang karibal na si Sumarang at dito natin masasabi na mas
makapangyarihan ang isang taong hinuhugutan ng lakas ang pag-ibig. Hindi lamang
tayo lumalaban para sa taong mahal natin kahit sa iba pang aspeto ng ating buhay
 Republic of the Philippines
State Universities and Colleges
GUIMARAS STATE COLLEGE
GRADUATE SCHOOL
Buenavista, Guimaras
may iba’t ibang pagsubok tayong kinakaharap na kailangan rin nating ipaglaban para
tayo magtagumpay at mabuhay.

Pag-uugnay sa mga pangyayari sa epiko sa lipunan

 Panggagapi ng may kapangyarihan
-Sa epikong Biag ni Lam-ang lantarang ipinapakita ang pangagapi ng tribu ng mga
Igorot sa nayon nina Don Juan.Sa totoong buhay ipinapakita nito ang realidad sa
pagitan ng mga mayayaman at mahihirap lalong-lalo na sa pagkamit ng tinatawag
nating hustisya. Kung sino ang may pera sila lamang ang makakabili ng batas at
kung sinong kilala sila lamang ang may karapatan. Ganyan ang kalakaran sa
lipunang ginagalawan natin sa kasalukuyan.
 Pagbibigay ng isang Pagkakataon
-Sa epiko ipinapakita rito ang pagbibigay ng isang pagkakataon kay Lam-ang para
umuwi nalang upang hindi matulad sa sinapit ng kanyang ama.
Sa kasalukuyang panahon napakaswerte mo kapag isa ka sa nabigyan ng
pagkakataon kahit sa anumang bagay. Ang lipunan sa ngayon ay
napakamapanghusga kahit napakaliit na pagkakamali pinapalaki at dinudurog ka
nang panghuhusga.

Pag-uugnay sa mga pangyayari sa pamahalaan

 Labanan ng mga tribu
-Sa epikong Biag ni Lam- ang makikita natin ang hidwaan ng dalawang tribu na ang
sa nayon na pinamumunuan ng Ama ni Lam-ang at ang tribu ng mga Igorot.Batid
naman natin na kailanman di malulupig ang kung sino mang mas may
kapangyarihan sa lahat.Ang mahihina mas malulupig at matatalo samantalang ang
malalakas ay mas aangat at maipapanalo ang laban.Katulad na rin sa nararanasan
natin sa ating pamahalaan sa ngayon kailangan mong sambahin ang mas
nakakataas sayo upang mabigyan ka ng pagkakataon.Pagkakataong mabuhay pero
hindi Malaya kasi kontrolado ka ng mga taong nakapwesto sa itaas na madalas
sabihing “buwaya”o gahaman sa kapangyarihan o kurap na tao sa posisyon ng
pamahalaan.