Professional Documents
Culture Documents
Pā I Tipi Aka. I. VINAYA-PITAKA. Vol. 03. Mahāvaggapā I
Pā I Tipi Aka. I. VINAYA-PITAKA. Vol. 03. Mahāvaggapā I
VinayapiÔake
MAHŒVAGGAPŒ£I
_____
© BuddhasÈsana Society
PÈÄi Series 03
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
1. MahÈkhandhaka
1. BodhikathÈ ... ... 1
2. AjapÈlakathÈ ... ... 3
3. MucalindakathÈ ... ... 3
4. RÈjÈyatanakathÈ ... ... 4
5. BrahmayÈcanakathÈ ... ... 5
6. PaÒcavaggiyakathÈ ... ... 10
7. PabbajjÈkathÈ ... ... 21
8. MÈrakathÈ ... ... 27
9. Pabbajj|pasampadÈkathÈ ... ... 28
10. DutiyamÈrakathÈ ... ... 29
11. Bhaddavaggiyavatthu ... ... 30
12. UruveÄapÈÔihÈriyakathÈ ... ... 31
13. BimbisÈrasamÈgamakathÈ ... ... 45
14. SÈriputtamoggallÈnapabbajjÈkathÈ ... ... 50
15. UpajjhÈyavattakathÈ ... ... 56
16. SaddhivihÈrikavattakathÈ ... ... 63
17. PaÓÈmitakathÈ ... ... 68
18. ŒcariyavattakathÈ ... ... 73
19. AntevÈsikavattakathÈ ... ... 81
20. PaÓÈmanÈ khamÈpanÈ ... ... 86
21. BÈla-abyattavatthu ... ... 88
22. NissayapaÔippassaddhikathÈ ... ... 89
23. UpasampÈdetabbapaÒcaka ... ... 90
ii MahÈvaggapÈÄi
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
2. Uposathakkhandhaka
68. SannipÈtÈnujÈnanÈ ... ... 139
69. PÈtimokkhuddesÈnujÈnanÈ ... ... 140
70. MahÈkappinavatthu ... ... 143
71. SÊmÈnujÈnanÈ ... ... 144
72. UposathÈgÈrakathÈ ... ... 145
73. UposathappamukhÈnujÈnanÈ ... ... 146
74. AvippavÈsasÊmÈnujÈnanÈ ... ... 147
75. SÊmÈsam|hanana ... ... 149
76. GÈmasÊmÈdi ... ... 150
77. UposathabhedÈdi ... ... 150
78. SaÑkhittena pÈtimokkhuddesÈdi ... ... 151
iv MahÈvaggapÈÄi
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
3. Vass|panÈyikakkhandhaka
4. PavÈraÓÈkkhandhaka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
5. Cammakkhandhaka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
6. Bhesajjakkhandhaka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
7. Kathinakkhandhaka
8. CÊvarakkhandhaka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
9. Campeyyakkhandhaka
MÈtikÈ PiÔÔha~ka
10. Kosambakakkhandhaka
271. KosambakavivÈdakathÈ ... ... 480
272. DÊghÈvuvatthu ... ... 487
273. BÈlakaloÓakagamanakathÈ ... ... 497
274. PÈcinavaÑsadÈyagamanakathÈ ... ... 497
275. PÈlileyyakagamanakathÈ ... ... 499
276. AÔÔhÈrasavatthukathÈ ... ... 501
277. OsÈraÓÈnujÈnanÈ ... ... 506
278. SaÑghasÈmaggÊkathÈ ... ... 506
279. UpÈlisaÑghasÈmaggÊpucchÈ ... ... 508
280. UddÈnagÈthÈ ... ... 510
MahÈvaggapÈÄimÈtikÈ niÔÔhitÈ.
VinayapiÔaka
MahÈvaggapÈÄi
_________
1. MahÈkhandhaka
1. BodhikathÈ
1. * Tena samayena Buddho BhagavÈ UruvelÈyaÑ viharati najjÈ
NeraÒjarÈya tÊre bodhirukkham|le paÔhamÈbhisambuddho. Atha kho
BhagavÈ bodhirukkham|le sattÈhaÑ ekapalla~kena nisÊdi
vimuttisukhapaÔisaÑvedÊ1. Atha kho BhagavÈ rattiyÈ paÔhamaÑ yÈmaÑ
paÔiccasamuppÈdaÑ anulomapaÔilomaÑ manasÈkÈsi “avijjÈpaccayÈ
sa~khÈrÈ, sa~khÈrapaccayÈ viÒÒÈÓaÑ, viÒÒÈÓapaccayÈ nÈmar|paÑ,
nÈmar|papaccayÈ saÄÈyatanaÑ, saÄÈyatanapaccayÈ phasso, phassapaccayÈ
vedanÈ, vedanÈpaccayÈ taÓhÈ, taÓhÈpaccayÈ upÈdÈnaÑ, upÈdÈnapaccayÈ
bhavo, bhavapaccayÈ jÈti, jÈtipaccayÈ jarÈmaraÓaÑ
sokaparidevadukkhadomanassupÈyÈsÈ sambhavanti, evametassa kevalassa
dukkhakkhandhassa samudayo hoti. AvijjÈyatveva asesavirÈganirodhÈ
sa~khÈranirodho, sa~khÈranirodhÈ viÒÒÈÓanirodho, viÒÒÈÓanirodhÈ
nÈmar|panirodho, nÈmar|panirodhÈ saÄÈyatananirodho, saÄÈyatananirodhÈ
phassanirodho, phassanirodhÈ vedanÈnirodho, vedanÈnirodhÈ taÓhÈnirodho,
taÓhÈnirodhÈ upÈdÈnanirodho, upÈdÈnanirodhÈ bhavanirodho, bhavanirodhÈ
jÈtinirodho, jÈtinirodhÈ jarÈmaraÓaÑ sokaparidevadukkhadomanassupÈyÈsÈ
nirujjhanti, evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotʔti.
______________________________________________________________
* Khu 1. 77 piÔÔhÈdÊsu UdÈnepi. 1. VimuttisukhaÑ paÔisaÑvedÊ (Ka)
2 VinayapiÔaka
BodhikathÈ niÔÔhitÈ.
______________________________________________________________
1. Suriyova (SÊ, SyÈ, KaÑ) * Khu 1. 78 piÔÔhe UdÈnepi.
+ Khu 1. 78-79 piÔÔhesupi.
MahÈvaggapÈÄi 3
2. AjapÈlakathÈ
4. * Atha kho BhagavÈ sattÈhassa accayena tamhÈ samÈdhimhÈ
vuÔÔhahitvÈ bodhirukkham|lÈ yena AjapÈlanigrodho tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ AjapÈlanigrodham|le sattÈhaÑ ekapalla~kena nisÊdi
vimuttisukhapaÔisaÑvedÊ. Atha kho aÒÒataro HuÑhu~kajÈtiko brÈhmaÓo
yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavatÈ saddhiÑ sammodi,
sammodanÊyaÑ kathaÑ sÈraÓÊyaÑ vÊtisÈretvÈ ekamantaÑ aÔÔhÈsi,
ekamantaÑ Ôhito kho so brÈhmaÓo BhagavantaÑ etadavoca “kittÈvatÈ nu
kho bho Gotama brÈhmaÓo hoti, katame ca pana brÈhmaÓakaraÓÈ1
dhammÈ”ti. Atha kho BhagavÈ etamatthaÑ viditvÈ tÈyaÑ velÈyaÑ imaÑ
udÈnaÑ udÈnesi–
+ “Yo brÈhmaÓo bÈhitapÈpadhammo,
NihuÑhu~ko nikkasÈvo yatatto.
Vedantag| vusitabrahmacariyo,
Dhammena so brahmavÈdaÑ vadeyya.
YassussadÈ natthi kuhiÒci loke”ti.
AjapÈlakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
3. MucalindakathÈ
MucalindakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
4. RÈjÈyatanakathÈ
6. Atha kho BhagavÈ sattÈhassa accayena tamhÈ samÈdhimhÈ
vuÔÔhahitvÈ Mucalindam|lÈ yena RÈjÈyatanaÑ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ RÈjÈyatanam|le sattÈhaÑ ekapalla~kena nisÊdi
vimuttisukhapaÔisaÑvedÊ. Tena kho pana samayena Tapussa1 BhallikÈ vÈÓijÈ
UkkalÈ taÑ desaÑ addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. Atha kho
TapussabhallikÈnaÑ vÈÓijÈnaÑ ÒÈtisÈlohitÈ devatÈ Tapussabhallike vÈÓije
etadavoca “ayaÑ mÈrisÈ BhagavÈ RÈjÈyatanam|le viharati
paÔhamÈbhisambuddho, gacchatha taÑ BhagavantaÑ manthena ca
madhupiÓÉikÈya ca patimÈnetha, taÑ vo bhavissati dÊgharattaÑ hitÈya
sukhÈyÈ”ti. Atha kho TapussabhallikÈ vÈÓijÈ manthaÒca madhupiÓÉikaÒca
ÈdÈya yena BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ
abhivÈdetvÈ ekamantaÑ aÔÔhaÑsu, ekamantaÑ ÔhitÈ kho TapussabhallikÈ
vÈÓijÈ BhagavantaÑ etadavocuÑ “paÔiggaÓhÈtu no bhante BhagavÈ
manthaÒca madhupiÓÉikaÒca, yaÑ amhÈkaÑ assa dÊgharattaÑ hitÈya
sukhÈyÈ”ti. Atha kho Bhagavato etadahosi “na kho TathÈgatÈ hatthesu
paÔiggaÓhanti, kimhi nu kho ahaÑ paÔiggaÓheyyaÑ manthaÒca
madhupiÓÉikaÒcÈ”ti.
______________________________________________________________
* Abhi 4. 163 piÔÔhe KathÈvatthupÈÄiyampi. 1. Tapassu (SÊ)
MahÈvaggapÈÄi 5
RÈjÈyatanakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
5. BrahmayÈcanakathÈ
7. * Atha kho BhagavÈ sattÈhassa accayena tamhÈ samÈdhimhÈ
vuÔÔhahitvÈ RÈjÈyatanam|lÈ yena AjapÈlanigrodho tenupasa~kami. Tatra
sudaÑ BhagavÈ AjapÈlanigrodham|le viharati. Atha kho Bhagavato
rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi “adhigato kho
myÈyaÑ dhammo gambhÊro duddaso duranubhodho santo paÓÊto
atakkÈvacaro nipuÓo paÓÉitavedanÊyo, ÈlayarÈmÈ kho panÈyaÑ pajÈ
ÈlayaratÈ ÈlayasammuditÈ, ÈlayarÈmÈya kho pana pajÈya ÈlayaratÈya
ÈlayasammuditÈya duddasaÑ idaÑ ÔhÈnaÑ yadidaÑ
idappaccayatÈpaÔiccasamuppÈdo, idampi kho ÔhÈnaÑ sududdasaÑ yadidaÑ
sabbasa~khÈrasamatho sabb|padhipaÔinissaggo taÓhÈkkhayo virÈgo nirodho
nibbÈnaÑ. AhaÒceva kho pana dhammaÑ deseyyaÑ, pare ca me na
ÈjÈneyyuÑ, so mamassa kilamatho, sÈ mamassa vihesÈ”ti. Apissu
BhagavantaÑ imÈ anacchariyÈ gÈthÈyo paÔibhaÑsu pubbe assutapubbÈ–
“Kicchena me adhigataÑ, halaÑ dÈni pakÈsituÑ.
RÈgadosaparetehi, nÈyaÑ dhammo susambudho.
______________________________________________________________
( ) SÊ-SyÈ-potthakesu natthi.
* AyaÑ brahmayÈcanakathÈ DÊ 2. 30 piÔÔhÈdÊsu ca; Ma 1. 224 piÔÔhÈdÊsu ca,
Ma 2. 291 piÔÔhÈdÊsu ca; SaÑ 1. 138 piÔÔhÈdÊsupi ca ÈgatÈ.
6 VinayapiÔaka
BrahmayÈcanakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
6. PaÒcavaggiyakathÈ
10. * Atha kho Bhagavato etadahosi “kassa nu kho ahaÑ paÔhamaÑ
dhammaÑ deseyyaÑ, ko imaÑ dhammaÑ khippameva ÈjÈnissatÊ”ti. Atha
kho Bhagavato etadahosi “ayaÑ kho ŒÄÈro KÈlÈmo paÓÉito byatto medhÈvÊ
dÊgharattaÑ apparajakkhajÈtiko, yann|nÈhaÑ ŒÄÈrassa KÈlÈmassa
paÔhamaÑ dhammaÑ deseyyaÑ, so imaÑ dhammaÑ khippameva
ÈjÈnissatÊ”ti. Atha kho antarahitÈ devatÈ Bhagavato Èrocesi
“sattÈhakÈla~kato bhante ŒÄÈro KÈlÈmo”ti. Bhagavatopi kho ÒÈÓaÑ udapÈdi
“sattÈhakÈla~kato
______________________________________________________________
1. TiÔÔhanti (SÊ, SyÈ) * Ma 1. 226 piÔÔhÈdÊsupi; Ma 2. 293 piÔÔhÈdÊsupi ca.
MahÈvaggapÈÄi 11
+ * “SabbÈbhibh| sabbavid|hamasmi,
Sabbesu dhammesu an|palitto.
SabbaÒjaho taÓhÈkkhaye vimutto,
SayaÑ abhiÒÒÈya ka’muddiseyyaÑ.
++ * Na me Ècariyo atthi, sadiso me na vijjati.
SadevakasmiÑ lokasmiÑ, natthi me paÔipuggalo.
* AhaÑ hi ArahÈ loke, ahaÑ SatthÈ anuttaro.
Ekomhi SammÈsambuddho, sÊtibh|tosmi nibbuto.
* DhammacakkaÑ pavattetuÑ, gacchÈmi KÈsinaÑ puraÑ.
AndhÊbh|tasmiÑ lokasmiÑ, ÈhaÒchaÑ1 amatadundubhin”ti.
YathÈ kho tvaÑ Èvuso paÔijÈnÈsi, arahasi Anantajinoti.
* “MÈdisÈ ve JinÈ honti, ye pattÈ ÈsavakkhayaÑ.
JitÈ me pÈpakÈ dhammÈ, tasmÈhamupaka2 Jino”ti.
EvaÑ vutte Upako ÈjÊvako “hupeyyapÈvuso3”ti vatvÈ sÊsaÑ okampetvÈ
ummaggaÑ gahetvÈ pakkÈmi.
PaÒcavaggiyakathÈ niÔÔhitÈ.
PaÔhamabhÈÓavÈro.
______________________________________________________________
1. YaÑ d|re vÈ (SyÈ) 2. AbhinanduÑ (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 21
7. PabbajjÈkathÈ
25. Tena kho pana samayena BÈrÈÓasiyaÑ Yaso nÈma kulaputto
seÔÔhiputto sukhumÈlo hoti, tassa tayo pÈsÈdÈ honti eko hemantiko, eko
gimhiko, eko vassiko, so vassike pÈsÈde cattÈro mÈse1 nippurisehi t|riyehi
paricÈrayamÈno na heÔÔhÈpÈsÈdaÑ orohati. Atha kho Yasassa kulaputtassa
paÒcahi kÈmaguÓehi samappitassa sama~gÊbh|tassa paricÈrayamÈnassa
paÔikacceva2 niddÈ okkami, parijanassapi niddÈ okkami, sabbarattiyo ca
telapadÊpo jhÈyati. Atha kho Yaso kulaputto paÔikacceva pabujjhitvÈ addasa
sakaÑ parijanaÑ supantaÑ aÒÒissÈ kacche vÊÓaÑ aÒÒissÈ kaÓÔhe mudi~gaÑ
aÒÒissÈ kacche ÈÄambaraÑ aÒÒaÑ vikesikaÑ aÒÒaÑ vikkheÄikaÑ aÒÒÈ
vippalapantiyo hatthappattaÑ susÈnaÑ maÒÒe, disvÈnassa ÈdÊnavo
pÈturahosi, nibbidÈya cittaÑ saÓÔhÈsi. Atha kho Yaso kulaputto udÈnaÑ
udÈnesi “upaddutaÑ vata bho, upassaÔÔhaÑ vata bho”ti.
Atha kho Yaso kulaputto suvaÓÓapÈdukÈyo ÈrohitvÈ yena
nivesanadvÈraÑ tenupasa~kami, amanussÈ dvÈraÑ vivariÑsu “mÈ Yasassa
kulaputtassa koci antarÈyamakÈsi agÈrasmÈ anagÈriyaÑ pabbajjÈyÈ”ti. Atha
kho Yaso kulaputto yena nagaradvÈraÑ tenupasa~kami, amanussÈ dvÈraÑ
vivariÑsu “mÈ Yasassa kulaputtassa koci antarÈyamakÈsi agÈrasmÈ
anagÈriyaÑ pabbajjÈyÈ”ti. Atha kho Yaso kulaputto yena IsipatanaÑ
migadÈyo tenupasa~kami.
CatugihisahÈyakapabbajjÈ niÔÔhitÈ.
_____
PaÒÒÈsagihisahÈyakapabbajjÈ niÔÔhitÈ.
_____
8. MÈrakathÈ
32. Atha kho BhagavÈ te bhikkh| Èmantesi * “muttÈhaÑ bhikkhave
sabbapÈsehi ye dibbÈ ye ca mÈnusÈ, tumhepi bhikkhave muttÈ sabbapÈsehi
ye dibbÈ ye ca mÈnusÈ. Caratha bhikkhave cÈrikaÑ bahujanahitÈya
bahujanasukhÈya lokÈnukampÈya atthÈya hitÈya sukhÈya devamanussÈnaÑ,
mÈ ekena dve agamittha, desetha bhikkhave dhammaÑ ÈdikalyÈÓaÑ
majjhekalyÈÓaÑ pariyosÈnakalyÈÓaÑ sÈtthaÑ sabyaÒjanaÑ
kevalaparipuÓÓaÑ parisuddhaÑ brahmacariyaÑ pakÈsetha, santi sattÈ
______________________________________________________________
* SaÑ 1. 106-7 piÔÔhesu MÈrasaÑyuttepi.
28 VinayapiÔaka
MÈrakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
9. Pabbajj|pasampadÈkathÈ
34. Tena kho pana samayena bhikkh| nÈnÈdisÈ nÈnÈjanapadÈ
pabbajjÈpekkhe ca upasampadÈpekkhe ca Ènenti “BhagavÈ ne pabbÈjessati
upasampÈdessatÊ”ti, tattha bhikkh| ceva kilamanti pabbajjÈpekkhÈ ca
upasampadÈpekkhÈ ca. Atha kho Bhagavato rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ
cetaso parivitakko udapÈdi “etarahi kho bhikkh| nÈnÈdisÈ nÈnÈjanapadÈ
pabbajjÈpekkhe ca upasampadÈpekkhe ca Ènenti ‘BhagavÈ ne
______________________________________________________________
1. MuttohaÑ (SÊ, SyÈ) * SaÑ 1. 113 piÔÔhe MÈrasaÑyuttepi.
MahÈvaggapÈÄi 29
10. DutiyamÈrakathÈ
35. Atha kho BhagavÈ vassaÑvuÔÔho2 bhikkh| Èmantesi * “mayhaÑ
kho bhikkhave yoniso manasikÈrÈ yoniso sammappadhÈnÈ anuttarÈ vimutti
anuppattÈ anuttarÈ vimutti sacchikatÈ, tumhepi bhikkhave yoniso
______________________________________________________________
1. OhÈretvÈ (Ka) 2. VassaÑvuttho (SÊ) * SaÑ 1. 116 piÔÔhepi.
30 VinayapiÔaka
DutiyamÈrakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
11. Bhaddavaggiyavatthu
36. Atha kho BhagavÈ BÈrÈÓasiyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
UruvelÈ tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Atha kho BhagavÈ maggÈ okkamma yena
aÒÒataro vanasaÓÉo tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ taÑ vanasaÓÉaÑ
ajjhogÈhetvÈ aÒÒatarasmiÑ rukkham|le nisÊdi. Tena kho pana samayena
tiÑsamattÈ BhaddavaggiyÈ sahÈyakÈ sapajÈpatikÈ tasmiÑ vanasaÓÉe
paricÈrenti, ekassa pajÈpati nÈhosi, tassa atthÈya vesÊ ÈnÊtÈ ahosi. Atha kho
sÈ vesÊ tesu pamattesu paricÈrentesu bhaÓÉaÑ ÈdÈya palÈyittha, atha kho te
sahÈyakÈ sahÈyakassa veyyÈvaccaÑ karontÈ taÑ itthiÑ gavesantÈ taÑ
vanasaÓÉaÑ ÈhiÓÉantÈ addasaÑsu BhagavantaÑ aÒÒatarasmiÑ rukkham|le
nisinnaÑ, disvÈna yena BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ
BhagavantaÑ etadavocuÑ “api bhante BhagavÈ ekaÑ itthiÑ passeyyÈ”ti.
KiÑ pana vo kumÈrÈ itthiyÈti. Idha mayaÑ bhante tiÑsamattÈ
BhaddavaggiyÈ sahÈyakÈ sapajÈpatikÈ imasmiÑ vanasaÓÉe paricÈrimhÈ,
ekassa pajÈpati nÈhosi, tassa atthÈya vesÊ ÈnÊtÈ ahosi, atha kho sÈ
______________________________________________________________
1. MÈrabandhanabaddhosi (SÊ, SyÈ) 2. MÈrabandhanamuttomhi (SÊ, SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 31
DutiyabhÈÓavÈro.
_____
12. UruvelapÈÔihÈriyakathÈ
37. Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena UruvelÈ
tadavasari. Tena kho pana samayena UruvelÈyaÑ tayo jaÔilÈ paÔivasanti
Uruvelakassapo NadÊkassapo GayÈkassapoti, tesu
32 VinayapiÔaka
PaÔhamaÑ pÈÔihÈriyaÑ.
_____
DutiyaÑ pÈÔihÈriyaÑ.
_____
TatiyaÑ pÈÔihÈriyaÑ.
36 VinayapiÔaka
CatutthaÑ pÈÔihÈriyaÑ.
_____
PaÒcamaÑ pÈÔihÈriyaÑ.
_____
45. Atha kho Uruvelakassapo jaÔilo tassÈ rattiyÈ accayena yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ Bhagavato kÈlaÑ Èrocesi “kÈlo mahÈsamaÓa
niÔÔhitaÑ bhattan”ti. “Gaccha tvaÑ Kassapa ÈyÈmahan”ti UruvelakassapaÑ
jaÔilaÑ uyyojetvÈ yÈya jambuyÈ JambudÊpo paÒÒÈyati, tassÈ avid|re ambo
-pa- tassÈ avid|re ÈmalakÊ -pa- tassÈ avid|re harÊtakÊ -pa- TÈvatiÑsaÑ
gantvÈ pÈricchattakapupphaÑ gahetvÈ paÔhamataraÑ ÈgantvÈ agyÈgÈre
nisÊdi. AddasÈ kho Uruvelakassapo jaÔilo BhagavantaÑ agyÈgÈre nisinnaÑ,
disvÈna BhagavantaÑ etadavoca “katamena tvaÑ mahÈsamaÓa maggena
Ègato, ahaÑ tayÈ paÔhamataraÑ pakkanto, so tvaÑ paÔhamataraÑ ÈgantvÈ
agyÈgÈre nisinno”ti.
______________________________________________________________
1. TvaÑyevetaÑ Èharasi, tvaÑyevetaÑ (SÊ, SyÈ)
40 VinayapiÔaka
ŒdittapariyÈyasuttaÑ niÔÔhitaÑ.
13. BimbisÈrasamÈgamakathÈ
55. Atha kho BhagavÈ GayÈsÊse yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
RÈjagahaÑ tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ
bhikkhusahassena sabbeheva purÈÓajaÔilehi. Atha kho BhagavÈ anupubbena
cÈrikaÑ caramÈno yena RÈjagahaÑ tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ
RÈjagahe viharati LaÔÔhivane1 SuppatiÔÔhe cetiye. Assosi kho rÈjÈ MÈgadho
Seniyo BimbisÈro “samaÓo khalu bho Gotamo Sakyaputto SakyakulÈ
pabbajito RÈjagahaÑ anuppatto RÈjagahe viharati LaÔÔhivane1 SuppatiÔÔhe
cetiye, taÑ kho pana BhagavantaÑ2 GotamaÑ evaÑ kalyÈÓo kittisaddo
abbhuggato ‘itipi so BhagavÈ ArahaÑ SammÈsambuddho
VijjÈcaraÓasampanno Sugato Lokavid| Anuttaro purisadammasÈrathi SatthÈ
devamanussÈnaÑ Buddho BhagavÈ’3, so imaÑ lokaÑ sadevakaÑ
______________________________________________________________
1. LaÔÔhivanuyyÈne (SyÈ) 2. BhavantaÑ (Ka) 3. BhagavÈti (Ka)
46 VinayapiÔaka
BimbisÈrasamÈgamakathÈ niÔÔhitÈ.
_____
14. SÈriputtamoggallÈnapabbajjÈkathÈ
AbhiÒÒÈtÈnaÑ pabbajjÈ
Tena kho pana samayena abhiÒÒÈtÈ abhiÒÒÈtÈ MÈgadhikÈ kulaputtÈ
Bhagavati brahmacariyaÑ caranti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“aputtakatÈya paÔipanno samaÓo Gotamo, vedhabyÈya paÔipanno samaÓo
Gotamo, kulupacchedÈya paÔipanno samaÓo Gotamo, idÈni anena
jaÔilasahassaÑ pabbÈjitaÑ, imÈni ca aÉÉhateyyÈni paribbÈjakasatÈni
SaÒcayÈni2 pabbÈjitÈni, ime ca abhiÒÒÈtÈ abhiÒÒÈtÈ
______________________________________________________________
1. BhagavÈ te (Ka) 2. SaÒjeyyÈni (SÊ), saÒjayÈni (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 55
SÈriputtamoggallÈnapabbajjÈkathÈ niÔÔhitÈ.
CatutthabhÈÓavÈro niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. SaÒjeyyake netvÈ (SÊ) 2. NÊyamÈnÈnaÑ (Ka) 3. UssuyÈ (Ka)
56 VinayapiÔaka
15. UpajjhÈyavattakathÈ
64. Tena kho pana samayena bhikkh| anupajjhÈyakÈ anÈcariyakÈ1
anovadiyamÈnÈ ananusÈsiyamÈnÈ dunnivatthÈ duppÈrutÈ anÈkappasampannÈ
piÓÉÈya caranti, manussÈnaÑ2 bhuÒjamÈnÈnaÑ uparibhojanepi
uttiÔÔhapattaÑ upanÈmenti, uparikhÈdanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmenti,
uparisÈyanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmenti, uparipÈnÊyepi uttiÔÔhapattaÑ
upanÈmenti, sÈmaÑ s|pampi odanampi viÒÒÈpetvÈ bhuÒjanti, bhattaggepi
uccÈsaddÈ mahÈsaddÈ viharanti, manussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ dunnivatthÈ duppÈrutÈ
anÈkappasampannÈ piÓÉÈya carissanti, manussÈnaÑ bhuÒjamÈnÈnaÑ
uparibhojanepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti, uparikhÈdanÊyepi
uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti, uparisÈyanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti,
uparipÈnÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti, sÈmaÑ s|pampi odanampi
viÒÒÈpetvÈ bhuÒjissanti, bhattaggepi uccÈsaddÈ mahÈsaddÈ viharissanti
seyyathÈpi brÈhmaÓÈ brÈhmaÓabhojane”ti.
AssosuÑ kho bhikkh| tesaÑ manussÈnaÑ ujjhÈyantÈnaÑ khiyyantÈnaÑ
vipÈcentÈnaÑ. Ye te bhikkh| appicchÈ santuÔÔhÈ lajjino kukkuccakÈ
sikkhÈkÈmÈ, te ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma bhikkh|
dunnivatthÈ duppÈrutÈ anÈkappasampannÈ piÓÉÈya carissanti, manussÈnaÑ
bhuÒjamÈnÈnaÑ uparibhojanepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti,
uparikhÈdanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti, uparisÈyanÊyepi
uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti, uparipÈnÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmessanti,
sÈmaÑ s|pampi odanampi viÒÒÈpetvÈ bhuÒjissanti, bhattaggepi uccÈsaddÈ
mahÈsaddÈ viharissantÊ”ti. Atha kho te bhikkh| -pa- Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ.
Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe bhikkhusaÑghaÑ
sannipÈtÈpetvÈ bhikkh| paÔipucchi “saccaÑ kira bhikkhave bhikkh|
dunnivatthÈ duppÈrutÈ anÈkappasampannÈ piÓÉÈya caranti, manussÈnaÑ
bhuÒjamÈnÈnaÑ uparibhojanepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmenti,
uparikhÈdanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ upanÈmenti, uparisÈyanÊyepi uttiÔÔhapattaÑ
upanÈmenti, uparipÈnÊyepi
______________________________________________________________
1. IdaÑ padaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi. 2. Te manussÈnaÑ (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 57
UpajjhÈyavattaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
16. SaddhivihÈrikavattakathÈ
67. * UpajjhÈyena bhikkhave saddhivihÈrikamhi sammÈ vattitabbaÑ,
tatrÈyaÑ sammÈvattanÈ–
UpajjhÈyena bhikkhave saddhivihÈriko sa~gahetabbo anuggahetabbo
uddesena paripucchÈya ovÈdena anusÈsaniyÈ. Sace upajjhÈyassa patto hoti
saddhivihÈrikassa patto na hoti, upajjhÈyena saddhivihÈrikassa patto
dÈtabbo, ussukkaÑ vÈ kÈtabbaÑ “kinti nu kho saddhivihÈrikassa patto
uppajjiyethÈ”ti. Sace upajjhÈyassa cÊvaraÑ hoti saddhivihÈrikassa cÊvaraÑ
na hoti, upajjhÈyena saddhivihÈrikassa cÊvaraÑ dÈtabbaÑ, ussukkaÑ vÈ
kÈtabbaÑ “kinti nu kho saddhivihÈrikassa cÊvaraÑ uppajjiyethÈ”ti. Sace
upajjhÈyassa parikkhÈro hoti saddhivihÈrikassa parikkhÈro na hoti,
upajjhÈyena saddhivihÈrikassa parikkhÈro dÈtabbo, ussukkaÑ vÈ kÈtabbaÑ
“kinti nu kho saddhivihÈrikassa parikkhÈro uppajjiyethÈ”ti.
Sace saddhivihÈriko gilÈno hoti, kÈlasseva uÔÔhÈya dantakaÔÔhaÑ
dÈtabbaÑ, mukhodakaÑ dÈtabbaÑ, ÈsanaÑ paÒÒapetabbaÑ. Sace yÈgu hoti,
bhÈjanaÑ dhovitvÈ yÈgu upanÈmetabbÈ, yÈguÑ pÊtassa udakaÑ datvÈ
bhÈjanaÑ paÔiggahetvÈ nÊcaÑ katvÈ sÈdhukaÑ appaÔighaÑsantena dhovitvÈ
paÔisÈmetabbaÑ, saddhivihÈrikamhi vuÔÔhite ÈsanaÑ uddharitabbaÑ. Sace so
deso uklÈpo hoti, so deso sammajjitabbo.
Sace saddhivihÈriko gÈmaÑ pavisitukÈmo hoti, nivÈsanaÑ dÈtabbaÑ,
paÔinivÈsanaÑ paÔiggahetabbaÑ, kÈyabandhanaÑ dÈtabbaÑ, saguÓaÑ katvÈ
saÑghÈÔiyo dÈtabbÈ, dhovitvÈ patto sodako dÈtabbo.
“EttÈvattÈ nivattissatÊ”ti ÈsanaÑ paÒÒapetabbaÑ, pÈdodakaÑ
pÈdapÊÔhaÑ
______________________________________________________________
* Vi 4. 398 piÔÔhÈdÊsupi.
64 VinayapiÔaka
SaddhivihÈrikavattaÑ niÔÔhitaÑ.
68 VinayapiÔaka
17. PaÓÈmitakathÈ
18. ŒcariyavattakathÈ
ŒcariyavattaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
19. AntevÈsikavattakathÈ
79. * Œcariyena bhikkhave antevÈsikamhi sammÈ vattitabbaÑ.
TatrÈyaÑ sammÈvattanÈ–
______________________________________________________________
* Vi 4. 407 piÔÔhÈdÊsupi.
82 VinayapiÔaka
AntevÈsikavattaÑ niÔÔhitaÑ.
ChaÔÔho bhÈÓavÈro.
_____
21. BÈla-abyattavatthu
22. NissayapaÔippassaddhikathÈ
23. UpasampÈdetabbapaÒcaka
84. PaÒcahi bhikkhave a~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na
upasampÈdetabbaÑ, na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. Na
asekkhena1 sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, na asekkhena
samÈdhikkhandhena samannÈgato hoti, na asekkhena paÒÒÈkkhandhena
samannÈgato hoti, na asekkhena vimuttikkhandhena samannÈgato hoti, na
asekkhena vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena samannÈgato hoti. Imehi kho
bhikkhave paÒcaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na upasampÈdetabbaÑ,
na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. (1)
PaÒcahi bhikkhave a~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ
upasampÈdetabbaÑ, nissayo dÈtabbo, sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. Asekkhena
sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, asekkhena samÈdhikkhandhena
samannÈgato hoti, asekkhena paÒÒÈkkhandhena samannÈgato hoti,
asekkhena vimuttikkhandhena samannÈgato hoti, asekkhena
vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena samannÈgato hoti. Imehi kho bhikkhave
paÒcaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ upasampÈdetabbaÑ, nissayo
dÈtabbo, sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. (2)
Aparehipi bhikkhave paÒcaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na
upasampÈdetabbaÑ, na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo.
AttanÈ na asekkhena sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, na paraÑ asekkhe
sÊlakkhandhe samÈdapetÈ. AttanÈ na asekkhena samÈdhikkhandhena
samannÈgato hoti, na paraÑ asekkhe samadhikkhandhe samÈdapetÈ. AttanÈ
na asekkhena paÒÒÈkkhandhena samannÈgato hoti, na paraÑ asekkhe
paÒÒÈkkhandhe samÈdapetÈ. AttanÈ na asekkhena vimuttikkhandhena
samannÈgato hoti, na paraÑ asekkhe vimuttikkhandhe samÈdapetÈ. AttanÈ
na asekkhena vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena samannÈgato hoti, na paraÑ
asekkhe vimuttiÒÈÓadassanakkhandhe samÈdapetÈ. Imehi kho bhikkhave
paÒcaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na upasampÈdetabbaÑ, na nissayo
dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. (3)
______________________________________________________________
1. Na asekhena (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 91
UpasampÈdetabbapaÒcakasoÄasavÈro niÔÔhito.
_____
24. UpasampÈdetabbachakka
85. Chahi bhikkhave a~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na
upasampÈdetabbaÑ,na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. Na
asekkhena sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, na asekkhena
samÈdhikkhandhena samannÈgato hoti, na asekkhena paÒÒÈkkhandhena
samannÈgato hoti, na asekkhena vimuttikkhandhena samannÈgato hoti, na
asekkhena vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena samannÈgato hoti, |nadasavasso
hoti. Imehi kho bhikkhave chaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na
upasampÈdetabbaÑ, na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. (1)
Chahi bhikkhave a~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ upasampÈdetabbaÑ,
nissayo dÈtabbo, sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo. Asekkhena sÊlakkhandhena
samannÈgato hoti, asekkhena samÈdhikkhandhena samannÈgato hoti,
asekkhena paÒÒÈkkhandhena samannÈgato hoti, asekkhena
vimuttikkhandhena samannÈgato hoti, asekkhena
vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena samannÈgato hoti, dasavasso vÈ hoti
atirekadasavasso vÈ. Imehi kho bhikkhave chaha~gehi samannÈgatena
bhikkhunÈ upasampÈdetabbaÑ, nissayo dÈtabbo, sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo.
(2)
Aparehipi bhikkhave chaha~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na
upasampÈdetabbaÑ, na nissayo dÈtabbo, na sÈmaÓero upaÔÔhÈpetabbo.
AttanÈ na asekkhena sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, na paraÑ asekkhe
sÊlakkhandhe samÈdapetÈ. AttanÈ na asekkhena samÈdhikkhandhena
MahÈvaggapÈÄi 95
UpasampÈdetabbachakkacuddasavÈro niÔÔhito.
_____
25. AÒÒatitthiyapubbakathÈ
86. Tena kho pana samayena yo so aÒÒatitthiyapubbo1 upajjhÈyena
sahadhammikaÑ vuccamÈno upajjhÈyassa vÈdaÑ ÈropetvÈ taÑyeva
titthÈyatanaÑ sa~kami, so puna paccÈgantvÈ bhikkh| upasampadaÑ yÈci.
Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Yo so bhikkhave
aÒÒatitthiyapubbo upajjhÈyena sahadhammikaÑ vuccamÈno upajjhÈyassa
vÈdaÑ ÈropetvÈ taÑyeva titthÈyatanaÑ sa~kanto, so Ègato na
upasampÈdetabbo. Yo so bhikkhave aÒÒopi aÒÒatitthiyapubbo imasmiÑ
dhammavinaye Èka~khati pabbajjaÑ, Èka~khati upasampadaÑ, tassa cattÈro
mÈse parivÈso dÈtabbo. EvaÒca pana bhikkhave dÈtabbo–paÔhamaÑ
kesamassuÑ ohÈrÈpetvÈ kÈsÈyÈni vatthÈni acchÈdÈpetvÈ ekaÑsaÑ
uttarÈsa~gaÑ kÈrÈpetvÈ bhikkh|naÑ pÈde vandÈpetvÈ ukkuÔikaÑ
nisÊdÈpetvÈ aÒjaliÑ paggaÓhÈpetvÈ “evaÑ vadehÊ”ti vattabbo “BuddhaÑ
saraÓaÑ gacchÈmi, dhammaÑ saraÓaÑ gacchÈmi, saÑghaÑ saraÓaÑ
gacchÈmi. Dutiyampi BuddhaÑ saraÓaÑ gacchÈmi, dutiyampi dhammaÑ
saraÓaÑ gacchÈmi, dutiyampi saÑghaÑ saraÓaÑ gacchÈmi. Tatiyampi
BuddhaÑ saraÓaÑ gacchÈmi, tatiyampi dhammaÑ saraÓaÑ gacchÈmi,
tatiyampi saÑghaÑ saraÓaÑ gacchÈmÊ”ti.
Tena bhikkhave aÒÒatitthiyapubbena saÑghaÑ upasa~kamitvÈ ekaÑsaÑ
uttarÈsa~gaÑ karitvÈ bhikkh|naÑ pÈde vanditvÈ ukkuÔikaÑ nisÊditvÈ
aÒjaliÑ paggahetvÈ evamassa vacanÊyo “ahaÑ bhante aÒÒatitthiyapubbo
______________________________________________________________
1. Yo so pasuraparibbÈjako aÒÒatitthiyapubbo (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 99
AÒÒatitthiyapubbakathÈ niÔÔhitÈ.
Sattamo bhÈÓavÈro.
_____
26. PaÒcÈbÈdhavatthu
88. Tena kho pana samayena Magadhesu paÒca ÈbÈdhÈ ussannÈ honti
kuÔÔhaÑ gaÓÉo kilÈso soso apamÈro. ManussÈ paÒcahi ÈbÈdhehi phuÔÔhÈ
JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ upasa~kamitvÈ evaÑ vadanti “sÈdhu no Ècariya
tikicchÈhÊ”ti. AhaÑ khvayyo bahukicco bahukaraÓÊyo, rÈjÈ ca me MÈgadho
Seniyo BimbisÈro
102 VinayapiÔaka
27. RÈjabhaÔavatthu
90. Tena kho pana samayena raÒÒo MÈgadhassa Seniyassa BimbisÈrassa
paccanto kupito hoti. Atha kho rÈjÈ MÈgadho Seniyo BimbisÈro senÈnÈyake
mahÈmatte ÈÓÈpesi “gacchatha bhaÓe paccantaÑ uccinathÈ”ti. “EvaÑ
devÈ”ti kho senÈnÈyakÈ mahÈmattÈ raÒÒo MÈgadhassa Seniyassa
BimbisÈrassa paccassosuÑ. Atha kho abhiÒÒÈtÈnaÑ abhiÒÒÈtÈnaÑ
yodhÈnaÑ etadahosi “mayaÑ kho yuddhÈbhinandino gacchantÈ pÈpaÒca
karoma, bahuÒca apuÒÒaÑ pasavÈma, kena nu kho mayaÑ upÈyena pÈpÈ ca
virameyyÈma, kalyÈÓaÒca kareyyÈmÈ”ti. Atha kho tesaÑ yodhÈnaÑ
etadahosi “ime
______________________________________________________________
1. BhaddantÈ (Ka)
104 VinayapiÔaka
28. A~gulimÈlacoravatthu
91. Tena kho pana samayena coro A~gulimÈlo bhikkh|su pabbajito
hoti. ManussÈ passitvÈ ubbijjantipi uttasantipi palÈyantipi aÒÒenapi
gacchanti aÒÒenapi mukhaÑ karonti dvÈrampi thakenti. ManussÈ
______________________________________________________________
1. AnusÈvakassa (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 105
29. KÈrabhedakacoravatthu
92. Tena kho pana samayena raÒÒÈ MÈgadhena Seniyena BimbisÈrena
anuÒÒÈtaÑ hoti “ye samaÓesu Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhÈ kiÒci
kÈtuÑ, svÈkkhÈto dhammo, carantu brahmacariyaÑ sammÈ dukkhassa
antakiriyÈyÈ”ti. Tena kho pana samayena aÒÒataro puriso corikaÑ katvÈ
kÈrÈya baddho hoti, so kÈraÑ bhinditvÈ palÈyitvÈ bhikkh|su pabbajito hoti.
ManussÈ passitvÈ evamÈhaÑsu “ayaÑ so kÈrabhedako cÈro, handa naÑ
nemÈ”ti. Ekacce evamÈhaÑsu mÈyyo evaÑ avacuttha, anuÒÒÈtaÑ raÒÒÈ
MÈgadhena Seniyena BimbisÈrena “ye samaÓesu Sakyaputtiyesu pabbajanti,
na te labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, svÈkkhÈto dhammo, carantu brahmacariyaÑ
sammÈ dukkhassa antakiriyÈyÈ”ti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“abhay|varÈ ime samaÓÈ SakyaputtiyÈ, nayime labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, kathaÑ
hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ kÈrabhedakaÑ coraÑ pabbÈjessantÊ”ti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave kÈrabhedako coro
pabbÈjetabbo, yo pabbÈjeyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
30. Likhitakacoravatthu
93. Tena kho pana samayena aÒÒataro puriso corikaÑ katvÈ palÈyitvÈ
bhikkh|su pabbajito hoti, so ca raÒÒo antepure likhito hoti “yattha passati,
tattha hantabbo”ti. ManussÈ passitvÈ evamÈhaÑsu “ayaÑ so likhitako coro,
handa naÑ hanÈmÈ”ti. Ekacce evamÈhaÑsu mÈyyo evaÑ avacuttha,
anuÒÒÈtaÑ raÒÒÈ MÈgadhena Seniyena BimbisÈrena “ye samaÓesu
Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, svÈkkhÈto dhammo,
carantu brahmacariyaÑ sammÈ dukkhassa antakiriyÈyÈ”ti. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
106 VinayapiÔaka
31. KasÈhatavatthu
94. Tena kho pana samayena aÒÒataro puriso kasÈhato
katadaÓÉakammo bhikkh|su pabbajito hoti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti
vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ kasÈhataÑ
katadaÓÉakammaÑ pabbÈjessantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave kasÈhato katadaÓÉakammo pabbÈjetabbo, yo pabbÈjeyya, Èpatti
dukkaÔassÈti.
32. LakkhaÓÈhatavatthu
95. Tena kho pana samayena aÒÒataro puriso lakkhaÓÈhato
katadaÓÉakammo bhikkh|su pabbajito hoti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti
vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ lakkhaÓÈhataÑ
katadaÓÉakammaÑ pabbÈjessantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave lakkhaÓÈhato katadaÓÉakammo pabbÈjetabbo, yo pabbÈjeyya,
Èpatti dukkaÔassÈti.
33. IÓÈyikavatthu
96. Tena kho pana samayena aÒÒataro puriso iÓÈyiko palÈyitvÈ
bhikkh|su pabbajito hoti. DhaniyÈ passitvÈ evamÈhaÑsu “ayaÑ so
amhÈkaÑ iÓÈyiko, handa naÑ nemÈ”ti. Ekacce evamÈhaÑsu mÈyyo evaÑ
avacuttha, anuÒÒÈtaÑ raÒÒÈ MÈgadhena Seniyena BimbisÈrena “ye
samaÓesu Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, svÈkkhÈto
dhammo, carantu brahmacariyaÑ sammÈ dukkhassa antakiriyÈyÈ”ti.
ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “abhay|varÈ ime samaÓÈ
SakyaputtiyÈ, nayime labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, kathaÑ hi nÈma samaÓÈ
SakyaputtiyÈ iÓÈyikaÑ pabbÈjessantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ
MahÈvaggapÈÄi 107
34. DÈsavatthu
94. Tena kho pana samayena aÒÒataro dÈso palÈyitvÈ bhikkh|su
pabbajito hoti. AyyakÈ1 passitvÈ evamÈhaÑsu “ayaÑ so amhÈkaÑ dÈso,
handa naÑ nemÈ”ti. Ekacce evamÈhaÑsu mÈyyo evaÑ avacuttha,
anuÒÒÈtaÑ raÒÒÈ MÈgadhena Seniyena BimbisÈrena “ye samaÓesu
Sakyaputtiyesu pabbajanti, na te labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, svÈkkhÈto dhammo,
carantu brahmacariyaÑ sammÈ dukkhassa antakiriyÈyÈ”ti. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “abhay|varÈ ime samaÓÈ SakyaputtiyÈ,
nayime labbhÈ kiÒci kÈtuÑ, kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ dÈsaÑ
pabbÈjessantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave dÈso
pabbÈjetabbo, yo pabbÈjeyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
35. KammÈrabhaÓÉuvatthu
98. Tena kho pana samayena aÒÒataro kammÈrabhaÓÉu mÈtÈpit|hi
saddhiÑ bhaÓÉitvÈ ÈrÈmaÑ gantvÈ bhikkh|su pabbajito hoti. Atha kho tassa
kammÈrabhaÓÉussa mÈtÈpitaro taÑ kammÈrabhaÓÉuÑ vicinantÈ ÈrÈmaÑ
gantvÈ bhikkh| pucchiÑsu “api bhante evar|paÑ dÈrakaÑ passeyyÈthÈ”ti.
Bhikkh| ajÈnaÑyeva ÈhaÑsu “na jÈnÈmÈ”ti, apassaÑyeva ÈhaÑsu “na
passÈmÈ”ti. Atha kho tassa kammÈrabhaÓÉussa mÈtÈpitaro taÑ
kammÈrabhaÓÉuÑ vicinantÈ bhikkh|su pabbajitaÑ disvÈ ujjhÈyanti
khiyyanti vipÈcenti “alajjino ime samaÓÈ SakyaputtiyÈ dussÊlÈ musÈvÈdino
jÈnaÑyeva ÈhaÑsu ‘na jÈnÈmÈ’ti, passaÑyeva ÈhaÑsu ‘na passÈmÈ’ti, ayaÑ
dÈrako bhikkh|su pabbajito”ti. AssosuÑ kho bhikkh| tassa
kammÈrabhaÓÉussa mÈtÈpit|naÑ ujjhÈyantÈnaÑ khiyyantÈnaÑ
vipÈcentÈnaÑ. Atha kho te bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
AnujÈnÈmi bhikkhave saÑghaÑ apaloketuÑ bhaÓÉukammÈyÈti.
______________________________________________________________
1. AyyikÈ (Ka), ayirakÈ (SÊ)
108 VinayapiÔaka
36. UpÈlidÈrakavatthu
99. * Tena kho pana samayena RÈjagahe sattarasavaggiyÈ dÈrakÈ
sahÈyakÈ honti, UpÈlidÈrako tesaÑ pÈmokkho hoti. Atha kho UpÈlissa
mÈtÈpit|naÑ etadahosi “kena nu kho upÈyena UpÈli amhÈkaÑ accayena
sukhaÒca jÊveyya, na ca kilameyyÈ”ti. Atha kho UpÈlissa mÈtÈpit|naÑ
etadahosi “sace kho UpÈli lekhaÑ sikkheyya, evaÑ kho UpÈli amhÈkaÑ
accayena sukhaÒca jÊveyya, na ca kilameyyÈ”ti. Atha kho UpÈlissa
mÈtÈpit|naÑ etadahosi “sace kho UpÈli lekhaÑ sikkhissati, a~guliyo dukkhÈ
bhavissanti, sace kho UpÈli gaÓanaÑ sikkheyya, evaÑ kho UpÈli amhÈkaÑ
accayena sukhaÒca jÊveyya, na ca kilameyyÈ”ti. Atha kho UpÈlissa
mÈtÈpit|naÑ etadahosi “sace kho UpÈli gaÓanaÑ sikkhissati, urassa dukkho
bhavissati, sace kho UpÈli r|paÑ sikkheyya, evaÑ kho UpÈli amhÈkaÑ
accayena sukhaÒca jÊveyya, na ca kilameyyÈ”ti. Atha kho UpÈlissa
mÈtÈpit|naÑ etadahosi “sace kho UpÈli r|paÑ sikkhissati, akkhÊni dukkhÈ
bhavissanti, ime kho samaÓÈ SakyaputtiyÈ sukhasÊlÈ sukhasamÈcÈrÈ
subhojanÈni bhuÒjitvÈ nivÈtesu sayanesu sayanti. Sace kho UpÈli samaÓesu
Sakyaputtiyesu pabbajeyya, evaÑ kho UpÈli amhÈkaÑ accayena sukhaÒca
jÊveyya, na ca kilameyyÈ”ti.
Assosi kho UpÈlidÈrako mÈtÈpit|naÑ imaÑ kathÈsallÈpaÑ. Atha kho
UpÈlidÈrako yena te dÈrakÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ te dÈrake
etadavoca “etha mayaÑ ayyÈ samaÓesu Sakyaputtiyesu pabbajissÈmÈ”ti.
Sace kho tvaÑ ayya pabbajissasi, evaÑ mayampi pabbajissÈmÈti. Atha kho
te dÈrakÈ ekamekassa mÈtÈpitaro upasa~kamitvÈ etadavocuÑ “anujÈnÈtha
maÑ agÈrasmÈ anÈgÈriyaÑ pabbajjÈyÈ”ti. Atha kho tesaÑ dÈrakÈnaÑ
mÈtÈpitaro “sabbepime dÈrakÈ samÈnacchandÈ kalyÈÓÈdhippÈyÈ”ti
anujÈniÑsu. Te bhikkh| upasa~kamitvÈ pabbajjaÑ yÈciÑsu. Te bhikkh|
pabbÈjesuÑ upasampÈdesuÑ. Te rattiyÈ pacc|sasamayaÑ paccuÔÔhÈya
rodanti “yÈguÑ detha bhattaÑ detha khÈdanÊyaÑ dethÈ”ti. Bhikkh|
evamÈhaÑsu “Ègametha Èvuso yÈva ratti vibhÈyati, sace yÈgu
______________________________________________________________
* IdaÑ vatthu Vi 2. 169 piÔÔhÈdÊsupi ÈgataÑ.
MahÈvaggapÈÄi 109
37. AhivÈtakarogavatthu
100. Tena kho pana samayena aÒÒataraÑ kulaÑ ahivÈtakarogena
kÈla~kataÑ hoti, tassa pitÈputtakÈ sesÈ honti, te bhikkh|su pabbajitvÈ
ekatova piÓÉÈya caranti. Atha kho so dÈrako pituno bhikkhÈya dinnÈya
upadhÈvitvÈ etadavoca “mayhampi tÈta dehi, mayhampi tÈta dehÊ”ti.
ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “abrahmacÈrino ime samaÓÈ
SakyaputtiyÈ, ayampi dÈrako bhikkhuniyÈ jÈto”ti. AssosuÑ kho bhikkh|
tesaÑ manussÈnaÑ
110 VinayapiÔaka
38. KaÓÔakavatthu
101. Tena kho pana samayena Èyasmato Upanandassa Sakyaputtassa
dve sÈmaÓerÈ honti KaÓÔako ca Mahako ca, te aÒÒamaÒÒaÑ d|sesuÑ.
Bhikkh| ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma sÈmaÓerÈ
evar|paÑ anÈcÈraÑ ÈcarissantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave ekena dve sÈmaÓerÈ upaÔÔhÈpetabbÈ, yo upaÔÔhÈpeyya, Èpatti
dukkaÔassÈti.
39. Œhundarikavatthu
102. Tena kho pana samayena BhagavÈ tattheva RÈjagahe vassaÑ vasi
tattha hemantaÑ tattha gimhaÑ. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“ÈhundarikÈ samaÓÈnaÑ SakyaputtiyÈnaÑ disÈ andhakÈrÈ, na imesaÑ disÈ
pakkhÈyantÊ”ti. AssosuÑ kho bhikkh| tesaÑ manussÈnaÑ ujjhÈyantÈnaÑ
khiyyantÈnaÑ vipÈcentÈnaÑ. Atha kho te bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ
MahÈvaggapÈÄi 111
40. NissayamuccanakakathÈ
103. Atha kho BhagavÈ DakkhiÓÈgirismiÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ
punadeva RÈjagahaÑ paccÈgacchi. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ
ŒnandaÑ Èmantesi “kiÑ nu kho Œnanda TathÈgato ogaÓena
bhikkhusaÑghena DakkhiÓÈgiriÑ cÈrikaÑ pakkanto”ti. Atha kho ÈyasmÈ
Œnando Bhagavato etamatthaÑ Èrocesi. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne
etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi
bhikkhave byattena bhikkhunÈ paÔibalena paÒcavassÈni nissÈya vatthuÑ,
abyattena yÈvajÊvaÑ”.
PaÒcahi bhikkhave a~gehi samannÈgatena bhikkhunÈ na anissitena
vatthabbaÑ. Na asekkhena sÊlakkhandhena samannÈgato hoti, na asekkhena
samÈdhikkhandhena. Na asekkhena paÒÒÈkkhandhena. Na asekkhena
vimuttikkhandhena. Na asekkhena vimuttiÒÈÓadassanakkhandhena
samannÈgato hoti. Imehi kho bhikkhave paÒcaha~gehi samannÈgatena
bhikkhunÈ na anissitena vatthabbaÑ. (1)
______________________________________________________________
1. ApÈpuraÓaÑ (Ka)
112 VinayapiÔaka
PaÒcakadasavÈro niÔÔhito.
_____
41. RÈhulavatthu
105. Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
Kapilavatthu tena cÈrikaÑ pakkÈmi, anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
Kapilavatthu tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ Sakkesu viharati
KapilavatthusmiÑ NigrodhÈrÈme. Atha kho BhagavÈ pubbaÓhasamayaÑ
nivÈsetvÈ pattacÊvaramÈdÈya yena Suddhodanassa Sakkassa nivesanaÑ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ paÒÒatte Èsane nisÊdi. Atha kho RÈhulamÈtÈ
devÊ RÈhulaÑ kumÈraÑ etadavoca “eso te RÈhula pitÈ, gacchassu1 dÈyajjaÑ
yÈcÈhÊ”ti. Atha kho RÈhulo kumÈro yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ Bhagavato purato aÔÔhÈsi “sukhÈ te samaÓa chÈyÈ”ti. Atha
kho BhagavÈ uÔÔhÈyÈsanÈ pakkÈmi. Atha kho RÈhulo kumÈro BhagavantaÑ
piÔÔhito piÔÔhito anubandhi “dÈyajjaÑ me samaÓa dehi, dÈyajjaÑ me samaÓa
dehÊ”ti. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ SÈriputtaÑ Èmantesi “tena hi tvaÑ
SÈriputta RÈhulaÑ kumÈraÑ pabbÈjehÊ”ti. KathÈhaÑ bhante RÈhulaÑ
kumÈraÑ pabbÈjemÊti. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe
dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave tÊhi
saraÓagamanehi sÈmaÓerapabbajjaÑ. EvaÒca pana bhikkhave pabbÈjetabbo,
paÔhamaÑ kesamassuÑ ohÈrÈpetvÈ kÈsÈyÈni vatthÈni acchÈdÈpetvÈ
ekaÑsaÑ uttarÈsa~gaÑ kÈrÈpetvÈ bhikkh|naÑ pÈde vandÈpetvÈ ukkuÔikaÑ
nisÊdÈpetvÈ aÒjaliÑ paggaÓhÈpetvÈ ‘evaÑ vadehÊ’ti vattabbo ‘BuddhaÑ
saraÓaÑ gacchÈmi, dhammaÑ saraÓaÑ gacchÈmi, saÑghaÑ saraÓaÑ
gacchÈmi. Dutiyampi BuddhaÑ saraÓaÑ gacchÈmi, dutiyampi dhammaÑ
saraÓaÑ gacchÈmi, dutiyampi saÑghaÑ saraÓaÑ gacchÈmi. Tatiyampi
BuddhaÑ saraÓaÑ gacchÈmi,
______________________________________________________________
1. Gacchassa (SyÈ)
116 VinayapiÔaka
42. SikkhÈpadakathÈ
106. Atha kho sÈmaÓerÈnaÑ etadahosi “kati nu kho amhÈkaÑ
sikkhÈpadÈni, kattha ca amhehi sikkhitabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ -pa-. AnujÈnÈmi bhikkhave sÈmaÓerÈnaÑ dasa sikkhÈpadÈni, tesu
ca sÈmaÓerehi sikkhituÑ. PÈÓÈtipÈtÈ veramaÓÊ1, adinnÈdÈnÈ veramaÓÊ,
abrahmacariyÈ veramaÓÊ, musÈvÈdÈ veramaÓÊ,
surÈmerayamajjapamÈdaÔÔhÈnÈ veramaÓÊ, vikÈlabhojanÈ veramaÓÊ,
naccagÊtavÈditavis|kadassanÈ veramaÓÊ,
mÈlÈgandhavilepanadhÈraÓamaÓÉanavibh|sanaÔÔhÈnÈ veramaÓÊ,
uccÈsayanamahÈsayanÈ veramaÓÊ, jÈtar|parajatapaÔiggahaÓÈ veramaÓÊ.
AnujÈnÈmi bhikkhave sÈmaÓerÈnaÑ imÈni dasa sikkhÈpadÈni, imesu ca
sÈmaÓerehi sikkhitunti.
43. DaÓÉakammavatthu
107. Tena kho pana samayena sÈmaÓerÈ bhikkh|su agÈravÈ appatissÈ
asabhÈgavuttikÈ viharanti. Bhikkh| ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ
hi nÈma sÈmaÓerÈ bhikkh|su agÈravÈ appatissÈ asabhÈgavuttikÈ
viharissantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ -pa-. AnujÈnÈmi bhikkhave
paÒcaha~gehi samannÈgatassa sÈmaÓerassa daÓÉakammaÑ kÈtuÑ.
Bhikkh|naÑ alÈbhÈya parisakkati, bhikkh|naÑ anatthÈya parisakkati,
bhikkh|naÑ avÈsÈya parisakkati, bhikkh| akkosati paribhÈsati, bhikkh|
bhikkh|hi bhedeti. AnujÈnÈmi bhikkhave imehi paÒcaha~gehi
samannÈgatassa sÈmaÓerassa daÓÉakammaÑ kÈtunti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kiÑ nu kho daÓÉakammaÑ
kÈtabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
ÈvaraÓaÑ kÈtunti.
Tena kho pana samayena bhikkh| sÈmaÓerÈnaÑ sabbaÑ saÑghÈrÈmaÑ
ÈvaraÓaÑ karonti, sÈmaÓerÈ ÈrÈmaÑ pavisituÑ alabhamÈnÈ
______________________________________________________________
1. VeramaÓi, veramaÓiÑ (Ka)
118 VinayapiÔaka
DaÓÉakammavatthu niÔÔhitaÑ.
_____
44. AnÈpucchÈvaraÓavatthu
108. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| upajjhÈye
anÈpucchÈ sÈmaÓerÈnaÑ ÈvaraÓaÑ karonti. UpajjhÈyÈ gavesanti kathaÑ1 nu
kho amhÈkaÑ sÈmaÓerÈ na dissantÊti. Bhikkh| evamÈhaÑsu “Chabbaggiyehi
Èvuso bhikkh|hi ÈvaraÓaÑ katan”ti. UpajjhÈyÈ ujjhÈyanti khiyyanti
vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma chabbaggiyÈ bhikkh| amhe anÈpucchÈ amhÈkaÑ
sÈmaÓerÈnaÑ ÈvaraÓaÑ karissantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave upajjhÈye anÈpucchÈ ÈvaraÓaÑ kÈtabbaÑ, yo kareyya, Èpatti
dukkaÔassÈti.
45. ApalÈÄanavatthu
Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| therÈnaÑ bhikkh|naÑ
sÈmaÓere apalÈÄenti. TherÈ sÈmaÑ dantakaÔÔhampi mukhodakampi gaÓhantÈ
______________________________________________________________
1. KahaÑ (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 119
46. KaÓÔakasÈmaÓeravatthu
47. PaÓÉakavatthu
48. TheyyasaÑvÈsakavatthu
49. TiracchÈnagatavatthu
50. MÈtughÈtakavatthu
112. Tena kho pana samayena aÒÒataro mÈÓavako mÈtaraÑ jÊvitÈ
voropesi, so tena pÈpakena kammena aÔÔÊyati harÈyati
122 VinayapiÔaka
51. PitughÈtakavatthu
52. ArahantaghÈtakavatthu
114. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| SÈketÈ SÈvatthiÑ
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. AntarÈmagge corÈ nikkhamitvÈ ekacce
bhikkh| acchindiÑsu, ekacce bhikkh| haniÑsu. SÈvatthiyÈ rÈjabhaÔÈ
nikkhamitvÈ ekacce core aggahesuÑ, ekacce corÈ palÈyiÑsu. Ye te
palÈyiÑsu, te bhikkh|su pabbajiÑsu. Ye te gahitÈ, te vadhÈya oniyyanti.
AddasaÑsu kho te palÈyitvÈ pabbajitÈ te core vadhÈya oniyyamÈne, disvÈna
evamÈhaÑsu “sÈdhu kho mayaÑ palÈyimhÈ, sacÈ ca1 mayaÑ gayheyyÈma2,
mayampi evameva haÒÒeyyÈmÈ”ti. Bhikkh| evamÈhaÑsu “kiÑ pana tumhe
Èvuso akatthÈ”ti. Atha kho te pabbajitÈ bhikkh|naÑ etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Arahanto ete bhikkhave bhikkh|,
ArahantaghÈtako bhikkhave anupasampanno na upasampÈdetabbo,
upasampanno nÈsetabboti. (7)
53. BhikkhunÊd|sakavatthu
115. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkhuniyo SÈketÈ SÈvatthiÑ
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. AntarÈmagge corÈ nikkhamitvÈ ekaccÈ
bhikkhuniyo acchindiÑsu, ekaccÈ bhikkhuniyo d|sesuÑ. SÈvatthiyÈ
rÈjabhaÔÈ nikkhamitvÈ ekacce core aggahesuÑ, ekacce corÈ palÈyiÑsu. Ye
te palÈyiÑsu, te bhikkh|su pabbajiÑsu. Ye te gahitÈ, te vadhÈya oniyyanti.
AddasaÑsu kho te palÈyitvÈ pabbajitÈ te core vadhÈya oniyyamÈne, disvÈna
evamÈhaÑsu “sÈdhu kho mayaÑ palÈyimhÈ, sacÈ ca mayaÑ gayheyyÈma,
mayampi evameva haÒÒeyyÈmÈ”ti. Bhikkh| evamÈhaÑsu “kiÑ pana tumhe
Èvuso akatthÈ”ti. Atha kho te pabbajitÈ bhikkh|naÑ etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Bhikkhunid|sako bhikkhave
anupasampanno na upasampÈdetabbo, upasampanno nÈsetabboti.
SaÑghabhedako bhikkhave anupasampanno na upasampÈdetabbo,
upasampanno nÈsetabboti. LohituppÈdako bhikkhave anupasampanno na
upasampÈdetabbo, upasampanno nÈsetabboti. (8-9-10)
______________________________________________________________
1. Sace ca, sacajja (AÔÔhakathÈyaÑ pÈÔhantarÈ) 2. GaÓheyyÈma (Ka)
124 VinayapiÔaka
54. UbhatobyaÒjanakavatthu
116. Tena kho pana samayena aÒÒataro ubhatobyaÒjanako bhikkh|su
pabbajito hoti, so karotipi kÈrÈpetipi. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
UbhatobyaÒjanako bhikkhave anupasampanno na upasampÈdetabbo,
upasampanno nÈsetabboti. (11)
55. AnupajjhÈyakÈdivatth|ni
117. Tena kho pana samayena bhikkh| anupajjhÈyakaÑ upasampÈdenti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave anupajjhÈyako
upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (12)
Tena kho pana samayena bhikkh| saÑghena upajjhÈyena
upasampÈdenti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave saÑghena
upajjhÈyena upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (13)
Tena kho pana samayena bhikkh| gaÓena upajjhÈyena upasampÈdenti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave gaÓena upajjhÈyena
upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (14)
Tena kho pana samayena bhikkh| paÓÉakupajjhÈyena upasampÈdenti
-pa- theyyasaÑvÈsakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa-
titthiyapakkantakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa- tiracchÈnagatupajjhÈyena
upasampÈdenti -pa- mÈtughÈtakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa-
pitughÈtakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa- ArahantaghÈtakupajjhÈyena
upasampÈdenti -pa- bhikkhunid|sakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa-
saÑghabhedakupajjhÈyena upasampÈdenti -pa- lohituppÈdakupajjhÈyena
upasampÈdenti -pa- ubhatobyaÒjanakupajjhÈyena upasampÈdenti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave paÓÉakupajjhÈyena upasampÈdetabbo
-pa-. Na bhikkhave theyyasaÑvÈsakupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na
bhikkhave titthiyapakkantakupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na
bhikkhave tiracchÈnagatupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na bhikkhave
mÈtughÈtakupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na bhikkhave
pitughÈtakupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na bhikkhave
ArahantaghÈtakupajjhÈyena upasampÈdetabbo -pa-. Na bhikkhave
bhikkhunid|sakupajjhÈyena upasampÈde-
MahÈvaggapÈÄi 125
56. ApattakÈdivatthu
118. Tena kho pana samayena bhikkh| apattakaÑ upasampÈdenti,
hatthesu piÓÉÈya caranti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“seyyathÈpi titthiyÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
apattako upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (16)
Tena kho pana samayena bhikkh| acÊvarakaÑ upasampÈdenti, naggÈ
piÓÉÈya caranti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi
titthiyÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave acÊvarako
upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (17)
Tena kho pana samayena bhikkh| apattacÊvarakaÑ upasampÈdenti,
naggÈ hatthesu piÓÉÈya caranti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“seyyathÈpi titthiyÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
apattacÊvarako upasampÈdetabbo, yo upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
(18)
Tena kho pana samayena bhikkh| yÈcitakena pattena upasampÈdenti,
upasampanne pattaÑ paÔiharanti, hatthesu piÓÉÈya caranti. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi titthiyÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Na bhikkhave yÈcitakena pattena upasampÈdetabbo, yo
upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (19)
Tena kho pana samayena bhikkh| yÈcitakena cÊvarena upasampÈdenti,
upasampanne cÊvaraÑ paÔiharanti, naggÈ piÓÉÈya caranti. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi titthiyÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Na bhikkhave yÈcitakena cÊvarena upasampÈdetabbo, yo
upasampÈdeyya, Èpatti dukkaÔassÈti. (20)
126 VinayapiÔaka
Na-upasampÈdetabbekavÊsativÈro niÔÔhito.
_____
57. NapabbÈjetabbadvattiÑsavÈra
119. Tena kho pana samayena bhikkh| hatthacchinnaÑ pabbÈjenti -pa-
pÈdacchinnaÑ pabbÈjenti -pa- hatthapÈdacchinnaÑ pabbÈjenti -pa-
kaÓÓacchinnaÑ pabbÈjenti -pa- nÈsacchinnaÑ pabbÈjenti -pa-
kaÓÓanÈsacchinnaÑ pabbÈjenti -pa- a~gulicchinnaÑ pabbÈjenti -pa-
aÄacchinnaÑ pabbÈjenti -pa- kaÓÉaracchinnaÑ pabbÈjenti -pa-
phaÓahatthakaÑ pabbÈjenti -pa- khujjaÑ pabbÈjenti -pa- vÈmanaÑ
pabbÈjenti -pa- galagaÓÉiÑ pabbÈjenti -pa- lakkhaÓÈhataÑ pabbÈjenti -pa-
kasÈhataÑ pabbÈjenti -pa- likhitakaÑ pabbÈjenti -pa- sÊpadiÑ pabbÈjenti
-pa- pÈparogiÑ pabbÈjenti -pa- parisad|sakaÑ pabbÈjenti -pa- kÈÓaÑ
pabbÈjenti -pa- kuÓiÑ pabbÈjenti -pa- khaÒjaÑ pabbÈjenti -pa- pakkhahataÑ
pabbÈjenti -pa- chinniriyÈpathaÑ pabbÈjenti -pa- jarÈdubbalaÑ pabbÈjenti
-pa- andhaÑ pabbÈjenti -pa- m|gaÑ pabbÈjenti -pa- badhiraÑ pabbÈjenti
-pa- andham|gaÑ pabbÈjenti -pa- andhabadhiraÑ pabbÈjenti -pa-
m|gabadhiraÑ pabbÈjenti -pa- andham|gabadhiraÑ pabbÈjenti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ -pa-. Na bhikkhave hatthacchinno pabbÈjetabbo -pa-.
Na bhikkhave pÈdacchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave
hatthapÈdacchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave kaÓÓacchinno
pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave nÈsacchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na
bhikkhave kaÓÓanÈsacchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave
a~gulicchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave aÄacchinno pabbÈjetabbo
-pa-. Na bhikkhave kaÓÉaracchinno pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave
phaÓahatthako pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave khujjo pabbÈjetabbo -pa-.
Na bhikkhave vÈmano pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave galagaÓÉÊ
pabbÈjetabbo -pa-. Na bhikkhave
MahÈvaggapÈÄi 127
NapabbÈjetabbadvattiÑsavÈro niÔÔhito.
58. AlajjÊnissayavatth|ni
120. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| alajjÊnaÑ nissayaÑ
denti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave alajjÊnaÑ nissayo
dÈtabbo, yo dadeyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
Tena kho pana samayena bhikkh| alajjÊnaÑ nissÈya vasanti, tepi
nacirasseva alajjino honti pÈpakÈ. Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Na bhikkhave alajjÊnaÑ nissÈya vatthabbaÑ, yo vaseyya, Èpatti
dukkaÔassÈti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘na alajjÊnaÑ
nissayo dÈtabbo, na alajjÊnaÑ nissÈya vatthabban’ti, kathaÑ nu kho mayaÑ
jÈneyyÈma lajjiÑ vÈ alajjiÑ vÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
AnujÈnÈmi bhikkhave cat|hapaÒcÈhaÑ ÈgametuÑ yÈva bhikkhusabhÈgataÑ
jÈnÈmÊti.
128 VinayapiÔaka
59. GamikÈdinissayavatth|ni
62. GabbhavÊs|pasampadÈnujÈnanÈ
124. Tena kho pana samayena ÈyasmÈ KumÈrakassapo gabbhavÊso
upasampanno ahosi. Atha kho Èyasmato KumÈrakassapassa etadahosi
“BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘na |navÊsativasso puggalo upasampÈdetabbo’ti,
ahaÒcamhi gabbhavÊso upasampanno, upasampanno nu khomhi nanu kho
upasampanno”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. YaÑ bhikkhave
mÈtukucchismiÑ paÔhamaÑ cittaÑ uppannaÑ, paÔhamaÑ viÒÒÈÓaÑ
pÈtubh|taÑ, tadupÈdÈya sÈvassa jÈti. AnujÈnÈmi bhikkhave gabbhavÊsaÑ
upasampÈdetunti.
______________________________________________________________
1. AnussÈvessatÊti (SyÈ)
130 VinayapiÔaka
63. UpasampadÈvidhi
UpasampadÈkammaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
MahÈkhandhako paÔhamo.
67. TassuddÈnaÑ
MahÈkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. PekkhanÈ (sabbattha)
2. Uposathakkhandhaka
68. SannipÈtÈnujÈnanÈ
132. Tena samayena Buddho BhagavÈ RÈjagahe viharati Gijjhak|Ôe
pabbate. Tena kho pana samayena aÒÒatitthiyÈ paribbÈjakÈ cÈtuddase
pannarase aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa sannipatitvÈ dhammaÑ bhÈsanti. Te
manussÈ upasa~kamanti dhammassavanÈya, te labhanti aÒÒatitthiyesu
paribbÈjakesu pemaÑ, labhanti pasÈdaÑ, labhanti aÒÒatitthiyÈ paribbÈjakÈ
pakkhaÑ. Atha kho raÒÒo MÈgadhassa Seniyassa BimbisÈrassa rahogatassa
paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi “etarahi kho aÒÒatitthiyÈ
paribbÈjakÈ cÈtuddase pannarase aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa sannipatitvÈ
dhammaÑ bhÈsanti. Te manussÈ upasa~kamanti dhammassavanÈya, te
labhanti aÒÒatitthiyesu paribbÈjakesu pemaÑ, labhanti pasÈdaÑ, labhanti
aÒÒatitthiyÈ paribbÈjakÈ pakkhaÑ, yann|na ayyÈpi cÈtuddase pannarase
aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa sannipateyyun”ti. Atha kho rÈjÈ MÈgadho Seniyo
BimbisÈro yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ
abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ nisinno kho rÈjÈ MÈgadho
Seniyo BimbisÈro BhagavantaÑ etadavoca “idha mayhaÑ bhante
rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi ‘etarahi kho
aÒÒatitthiyÈ paribbÈjakÈ cÈtuddase pannarase aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa
sannipatitvÈ dhammaÑ bhÈsanti. Te manussÈ upasa~kamanti
dhammassavanÈya, te labhanti aÒÒatitthiyesu paribbÈjakesu pemaÑ, labhanti
pasÈdaÑ, labhanti aÒÒatitthiyÈ paribbÈjakÈ pakkhaÑ, yann|na ayyÈpi
cÈtuddase pannarase aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa sannipateyyun’ti. SÈdhu bhante
ayyÈpi cÈtuddase pannarase aÔÔhamiyÈ ca pakkhassa sannipateyyun”ti. Atha
kho BhagavÈ rÈjÈnaÑ MÈgadhaÑ SeniyaÑ BimbisÈraÑ dhammiyÈ kathÈya
sandassesi samÈdapesi samuttejesi sampahaÑsesi. Atha kho rÈjÈ MÈgadho
Seniyo BimbisÈro BhagavatÈ dhammiyÈ kathÈya sandassito samÈdapito
samuttejito sampahaÑsito uÔÔhÈyÈsanÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ
padakkhiÓaÑ katvÈ pakkÈmi. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ
pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh|
140 VinayapiÔaka
96. PÈtimokkhuddesÈnujÈnanÈ
133. Atha kho Bhagavato rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso
parivitakko udapÈdi “yann|nÈhaÑ yÈni mayÈ bhikkh|naÑ paÒÒattÈni
sikkhÈpadÈni, tÈni nesaÑ pÈtimokkhuddesaÑ anujÈneyyaÑ, so nesaÑ
bhavissati uposathakamman”ti. Atha kho BhagavÈ sÈyanhasamayaÑ
paÔisallÈnÈ vuÔÔhito etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ
katvÈ bhikkh| Èmantesi “idha mayhaÑ bhikkhave rahogatassa paÔisallÊnassa
evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi yann|nÈhaÑ yÈni mayÈ bhikkh|naÑ
paÒÒattÈni sikkhÈpadÈni, tÈni nesaÑ pÈtimokkhuddesaÑ anujÈneyyaÑ, so
nesaÑ bhavissati uposathakamman”ti. AnujÈnÈmi bhikkhave pÈtimokkhaÑ
uddisituÑ. EvaÒca pana bhikkhave uddisitabbaÑ, byattena bhikkhunÈ
paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
70. MahÈkappinavatthu
137. Tena kho pana samayena ÈyasmÈ MahÈkappino RÈjagahe viharati
Maddakucchimhi migadÈye. Atha kho Èyasmato MahÈkappinassa
rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi “gaccheyyaÑ
vÈhaÑ uposathaÑ na vÈ gaccheyyaÑ, gaccheyyaÑ vÈhaÑ saÑghakammaÑ
na vÈ gaccheyyaÑ, atha khvÈhaÑ visuddho paramÈya visuddhiyÈ”ti. Atha
kho BhagavÈ Èyasmato MahÈkappinassa cetasÈ cetoparivitakkamaÒÒÈya
seyyathÈpi nÈma balavÈ puriso samiÒjitaÑ vÈ bÈhaÑ pasÈreyya, pasÈritaÑ
vÈ bÈhaÑ samiÒjeyya, evameva Gijjhak|Ôe pabbate antarahito
Maddakucchimhi migadÈye Èyasmato MahÈkappinassa sammukhe
pÈturahosi, nisÊdi BhagavÈ paÒÒatte Èsane. ŒyasmÈpi kho MahÈkappino
BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ nisinnaÑ kho
ÈyasmantaÑ MahÈkappinaÑ BhagavÈ etadavoca “nanu te kappina
rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi gaccheyyaÑ
vÈhaÑ uposathaÑ na vÈ gaccheyyaÑ, gaccheyyaÑ vÈhaÑ saÑghakammaÑ
na vÈ gaccheyyaÑ, atha khvÈhaÑ visuddho paramÈya visuddhiyÈ”ti. EvaÑ
bhante. Tumhe ce brÈhmaÓÈ uposathaÑ na sakkarissatha na garukarissatha1
na mÈnessatha na p|jessatha, atha ko carahi uposathaÑ sakkarissati
garukarissati mÈnessati p|jessati. Gaccha tvaÑ brÈhmaÓa uposathaÑ, mÈ no
agamÈsi. Gaccha tvaÑ saÑghakammaÑ, mÈ no agamÈsÊti. “EvaÑ bhante”ti
kho ÈyasmÈ
______________________________________________________________
1. Na garuÑ karissatha (Ka)
144 VinayapiÔaka
71. SÊmÈnujÈnanÈ
138. Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘ettÈvatÈ
sÈmaggÊ, yÈvatÈ ekÈvÈso’ti, kittÈvatÈ nu kho ekÈvÈso hotÊ”ti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave sÊmaÑ sammannituÑ. EvaÒca
pana bhikkhave sammannitabbÈ, paÔhamaÑ nimittÈ kittetabbÈ
pabbatanimittaÑ pÈsÈÓanimittaÑ vananimittaÑ rukkhanimittaÑ
magganimittaÑ vammikanimittaÑ nadÊnimittaÑ udakanimittaÑ. Nimitte
kittetvÈ byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
72. UposathÈgÈrakathÈ
141. Tena kho pana samayena bhikkh| anupariveÓiyaÑ pÈtimokkhaÑ
uddisanti asa~ketena. ŒgantukÈ bhikkh| na jÈnanti “kattha vÈ ajjuposatho
karÊyissatÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
anupariveÓiyaÑ pÈtimokkhaÑ uddisitabbaÑ asa~ketena, yo uddiseyya,
Èpatti dukkaÔassa. AnujÈnÈmi bhikkhave uposathÈgÈraÑ sammannitvÈ
uposathaÑ kÈtuÑ, yaÑ saÑgho Èka~khati vihÈraÑ vÈ aÉÉhayogaÑ vÈ
pÈsÈdaÑ vÈ hammiyaÑ vÈ guhaÑ vÈ. EvaÒca pana bhikkhave
sammannitabbaÑ, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yadi saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho
itthannÈmaÑ vihÈraÑ uposathÈgÈraÑ sammanneyya, esÈ Òatti.
SuÓÈtu me bhante saÑgho, saÑgho itthannÈmaÑ vihÈraÑ
uposathÈgÈraÑ sammannati, yassÈyasmato khamati itthannÈmassa vihÈrassa
uposathÈgÈrassa sammuti, so tuÓhassa, yassa nakkhamati, so bhÈseyya.
Sammato saÑghena itthannÈmo vihÈro uposathÈgÈraÑ, khamati saÑghassa,
tasmÈ tuÓhÊ, evametaÑ dhÈrayÈmÊ”ti.
Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse dve uposathÈgÈrÈni
sammatÈni honti. Bhikkh| ubhayattha sannipatanti “idha uposatho
karÊyissati, idha uposatho karÊyissatÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ
______________________________________________________________
1. NadÊpÈraÑ sÊmaÑ (SÊ, SyÈ)
146 VinayapiÔaka
73. UposathappamukhÈnujÈnanÈ
142. Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse atikhuddakaÑ
uposathÈgÈraÑ sammataÑ hoti tadahuposathe mahÈbhikkhusaÑgho
sannipatito hoti. Bhikkh| asammatÈya bh|miyÈ nisinnÈ pÈtimokkhaÑ
assosuÑ. Atha kho tesaÑ bhikkhunaÑ etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ
‘uposathÈgÈraÑ sammannitvÈ uposatho kÈtabbo’ti, mayaÒcamhÈ
asammatÈya bh|miyÈ nisinnÈ pÈtimokkhaÑ assumhÈ, kato nu kho amhÈkaÑ
uposatho, akato nu kho”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. SammatÈya vÈ
bhikkhave bh|miyÈ nisinnÈ asammatÈya vÈ yato pÈtimokkhaÑ suÓÈti,
katovassa uposatho. Tena hi bhikkhave saÑgho yÈva mahantaÑ
uposathappamukhaÑ3 Èka~khati, tÈva mahantaÑ uposathappamukhaÑ
sammannatu. EvaÒca pana bhikkhave sammannitabbaÑ, paÔhamaÑ nimittÈ
kittetabbÈ, nimitte kittetvÈ byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho
ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yÈvatÈ samantÈ nimittÈ kittitÈ, yadi
saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho etehi nimittehi uposathappamukhaÑ
sammanneyya, esÈ Òatti.
SuÓÈtu me bhante saÑgho, yÈvatÈ samantÈ nimittÈ kittitÈ, saÑgho etehi
nimittehi uposathappamukhaÑ sammannati,
______________________________________________________________
1. SamuhanitvÈ (Ka) 2. Samuhaneyya (Ka) 3. UposathamukhaÑ (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 147
74. AvippavÈsasÊmÈnujÈnanÈ
143. Tena kho pana samayena ÈyasmÈ MahÈkassapo AndhakavindÈ
RÈjagahaÑ uposathaÑ Ègacchanto antarÈmagge nadiÑ taranto manaÑ v|Äho
ahosi, cÊvarÈnissa1 allÈni. Bhikkh| ÈyasmantaÑ MahÈkassapaÑ etadavocuÑ
“kissa te Èvuso cÊvarÈni allÈnÊ”ti. IdhÈhaÑ Èvuso AndhakavindÈ RÈjagahaÑ
uposathaÑ Ègacchanto antarÈmagge nadiÑ taranto manamhi v|Äho, tena me
cÊvarÈni allÈnÊti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. YÈ sÈ bhikkhave
saÑghena sÊmÈ sammatÈ samÈnasaÑvÈsÈ ekuposathÈ, saÑgho taÑ sÊmaÑ
ticÊvarena avippavÈsaÑ sammannatu. EvaÒca pana bhikkhave
sammannitabbÈ, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
______________________________________________________________
1. Tena cÊvarÈnissa (Ka)
148 VinayapiÔaka
75. SÊmÈsam|hanana
SÊmaÑ bhikkhave sammannantena paÔhamaÑ samÈnasaÑvÈsasÊmÈ2
sammannitabbÈ, pacchÈ ticÊvarena avippavÈso sammannitabbo. SÊmaÑ
bhikkhave sam|hanantena paÔhamaÑ ticÊvarena avippavÈso sam|hantabbo,
pacchÈ samÈnasaÑvÈsasÊmÈ sam|hantabbÈ. EvaÒca pana bhikkhave
ticÊvarena avippavÈso sam|hantabbo, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho
ÒÈpetabbo–
76. GÈmasÊmÈdi
147. AsammatÈya bhikkhave sÊmÈya aÔÔhapitÈya yaÑ gÈmaÑ vÈ
nigamaÑ vÈ upanissÈya viharati. YÈ tassa vÈ gÈmassa gÈmasÊmÈ, nigamassa
vÈ nigamasÊmÈ, ayaÑ tattha samÈnasaÑvÈsÈ ekuposathÈ. AgÈmake ce
bhikkhave araÒÒe samantÈ sattabbhantarÈ, ayaÑ tattha samÈnasaÑvÈsÈ
ekuposathÈ. SabbÈ bhikkhave nadÊ asÊmÈ, sabbo samuddo asÊmo, sabbo
jÈtassaro asÊmo. NadiyÈ vÈ bhikkhave samudde vÈ jÈtassare vÈ yaÑ
majjhimassa purisassa samantÈ udakukkhepÈ, ayaÑ tattha samÈnasaÑvÈsÈ
ekuposathÈti.
77. UposathabhedÈdi
149. Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kati nu kho uposathÈ”ti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Dveme bhikkhave uposathÈ cÈtuddasiko
ca pannarasiko ca. Ime kho bhikkhave dve uposathÈti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kati nu kho uposathakammÈnÊ”ti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. CattÈrimÈni bhikkhave
MahÈvaggapÈÄi 151
79. VinayapucchanakathÈ
151. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| saÑghamajjhe
asammatÈ vinayaÑ pucchanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave saÑghamajjhe asammatena vinayo pucchitabbo, yo puccheyya,
Èpatti dukkaÔassa. AnujÈnÈmi bhikkhave saÑghamajjhe sammatena vinayaÑ
pucchituÑ. EvaÒca pana bhikkhave sammannitabbo, attanÈ vÈ2 attÈnaÑ
sammannitabbaÑ, parena vÈ paro sammannitabbo, kathaÒca attanÈva
attÈnaÑ sammannitabbaÑ, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho
ÒÈpetabbo–
______________________________________________________________
1. SaÑcarabhayaÑ (SyÈ) 2. AttanÈva (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 153
80. VinayavissajjanakathÈ
152. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| saÑghamajjhe
asammatÈ vinayaÑ vissajjenti1. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na
bhikkhave saÑghamajjhe asammatena vinayo vissajjetabbo, yo vissajjeyya,
Èpatti dukkaÔassa. AnujÈnÈmi bhikkhave saÑghamajjhe sammatena vinayaÑ
vissajjetuÑ. EvaÒca pana bhikkhave sammannitabbaÑ, attanÈ vÈ2 attÈnaÑ
sammannitabbaÑ, parena vÈ paro sammannitabbo, kathaÒca attanÈva
attÈnaÑ sammannitabbaÑ, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho
ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yadi saÑghassa pattakallaÑ, ahaÑ
itthannÈmena vinayaÑ puÔÔho vissajjeyyan”ti. EvaÑ attanÈva attÈnaÑ
sammannitabbaÑ.
KathaÒca parena paro sammannitabbo, byattena bhikkhunÈ paÔibalena
saÑgho ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yadi saÑghassa pattakallaÑ, itthannÈmo
itthannÈmena vinayaÑ puÔÔho vissajjeyyÈ”ti. EvaÑ parena paro
sammannitabbo”ti.
______________________________________________________________
1. Vissajjanti (Ka) 2. AttanÈva (SyÈ)
154 VinayapiÔaka
81. CodanÈkathÈ
153. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| anokÈsakataÑ
bhikkhuÑ ÈpattiyÈ codenti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
anokÈsakato bhikkhu ÈpattiyÈ codetabbo, yo codeyya, Èpatti dukkaÔassa.
AnujÈnÈmi bhikkhave okÈsaÑ kÈrÈpetvÈ ÈpattiyÈ codetuÑ “karotu ÈyasmÈ
okÈsaÑ ahaÑ taÑ vattukÈmo”ti.
Tena kho pana samayena pesalÈ bhikkh| chabbaggiye bhikkh| okÈsaÑ
kÈrÈpetvÈ ÈpattiyÈ codenti. ChabbaggiyÈ bhikkh| labhanti ÈghÈtaÑ, labhanti
appaccayaÑ, vadhena tajjenti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
bhikkhave katepi okÈse puggalaÑ tulayitvÈ ÈpattiyÈ codetunti.
Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| “puramhÈkaÑ pesalÈ
bhikkh| okÈsaÑ kÈrÈpentÊ”ti paÔikacceva suddhÈnaÑ bhikkh|naÑ
anÈpattikÈnaÑ avatthusmiÑ akÈraÓe okÈsaÑ kÈrÈpenti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave suddhÈnaÑ bhikkh|naÑ
anÈpattikÈnaÑ avatthusmiÑ akÈraÓe okÈso kÈrÈpetabbo, yo kÈrÈpeyya,
Èpatti dukkaÔassa. AnujÈnÈmi bhikkhave puggalaÑ tulayitvÈ okÈsaÑ kÈtun1
ti.
82. AdhammakammapaÔikkosanÈdi
154. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| saÑghamajjhe
adhammakammaÑ karonti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
adhammakammaÑ kÈtabbaÑ, yo kareyya, Èpatti dukkaÔassÈti. Karontiyeva
adhammakammaÑ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
adhammakamme kayiramÈne paÔikkositunti.
______________________________________________________________
1. KÈrÈpetuÑ (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 155
83. PÈtimokkhuddesaka-ajjhesanÈdi
84. PakkhagaÓanÈdi-uggahaÓÈnujÈnanÈ
156. Atha kho BhagavÈ CodanÈvatthusmiÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ
punadeva RÈjagahaÑ paccÈgaÒchi.
Tena kho pana samayena manussÈ bhikkh| piÓÉÈya carante pucchanti
“katimÊ bhante pakkhassÈ”ti. Bhikkh| evamÈhaÑsu “na kho mayaÑ Èvuso
jÈnÈmÈ”ti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti
“pakkhagaÓanamattampime samaÓÈ SakyaputtiyÈ na jÈnanti, kiÑ panime
aÒÒaÑ kiÒci kalyÈÓaÑ jÈnissantÊ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
AnujÈnÈmi bhikkhave pakkhagaÓanaÑ uggahetunti. Atha kho bhikkh|naÑ
etadahosi “kena nu kho pakkhagaÓanÈ uggahetabbÈ”ti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave sabbeheva pakkhagaÓanaÑ
uggahetunti.
85. PubbakaraÓÈnujÈnanÈ
159. Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse uposathÈgÈraÑ
uklÈpaÑ hoti. ŒgantukÈ bhikkh| ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi
nÈma ÈvÈsikÈ bhikkh| uposathÈgÈraÑ na sammajjissantÊ”ti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave uposathÈgÈraÑ sammajjitunti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kena nu kho uposathÈgÈraÑ
sammajjitabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
therena bhikkhunÈ navaÑ bhikkhuÑ ÈÓÈpetunti.
Therena ÈÓattÈ navÈ bhikkh| na sammajjanti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Na bhikkhave therena ÈÓattena agilÈnena na sammajjitabbaÑ, yo
na sammajjeyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
______________________________________________________________
1. NÈmamattena (SyÈ), gaÓamaggena (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 159
86. DisaÑgamikÈdivatthu
163. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| bÈlÈ abyattÈ
disaÑgamikÈ ÈcariyupajjhÈye ÈpucchiÑsu1. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ.
Idha pana bhikkhave sambahulÈ bhikkh| bÈlÈ abyattÈ disaÑgamikÈ
ÈcariyupajjhÈye Èpucchanti2. Te3 bhikkhave ÈcariyupajjhÈyehi pucchitabbÈ
“kahaÑ gamissatha kena saddhiÑ gamissathÈ”ti. Te ce bhikkhave bÈlÈ
abyattÈ aÒÒe bÈle abyatte apadiseyyuÑ. Na bhikkhave ÈcariyupajjhÈyehi
anujÈnitabbÈ, anujÈneyyuÑ ce, Èpatti dukkaÔassa. Te ca bhikkhave bÈlÈ
abyattÈ ananuÒÒÈtÈ ÈcariyupajjhÈyehi gaccheyyuÑ ce, Èpatti dukkaÔassa.
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse sambahulÈ bhikkh| viharanti
bÈlÈ abyattÈ, te na jÈnanti uposathaÑ vÈ uposathakammaÑ vÈ pÈtimokkhaÑ
vÈ pÈtimokkhuddesaÑ vÈ. Tattha aÒÒo bhikkhu Ègacchati bahussuto
ÈgatÈgamo dhammadharo vinayadharo mÈtikÈdharo paÓÉito byatto medhÈvÊ
lajjÊ kukkuccako sikkhÈkÈmo. Tehi bhikkhave bhikkh|hi so bhikkhu
sa~gahetabbo anuggahetabbo upalÈpetabbo upaÔÔhÈpetabbo cuÓÓena
mattikÈya dantakaÔÔhena mukhodakena, no ce sa~gaÓheyyuÑ
anuggaÓheyyuÑ upalÈpeyyuÑ upaÔÔhÈpeyyuÑ cuÓÓena mattikÈya
dantakaÔÔhena mukhodakena, Èpatti dukkaÔassa.
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahuposathe sambahulÈ
bhikkh| viharanti bÈlÈ abyattÈ, te na jÈnanti uposathaÑ vÈ
uposathakammaÑ vÈ pÈtimokkhaÑ vÈ pÈtimokkhuddesaÑ vÈ. Tehi
bhikkhave bhikkh|hi eko bhikkhu sÈmantÈ ÈvÈsÈ sajjukaÑ pÈhetabbo
“gacchÈvuso saÑkhittena vÈ vitthÈrena vÈ pÈtimokkhaÑ pariyÈpuÓitvÈ
ÈgacchÈ”ti. EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha, tehi
bhikkhave
______________________________________________________________
1. Na ÈpucchiÑsu (Ka) 2. Na Èpucchanti (Ka) 3. Tehi (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 161
87. PÈrisuddhidÈnakathÈ
164. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “sannipatatha bhikkhave
saÑgho uposathaÑ karissatÊ”ti. EvaÑ vutte aÒÒataro bhikkhu BhagavantaÑ
etadavoca “atthi bhante bhikkhu gilÈno, so anÈgato”ti. AnujÈnÈmi bhikkhave
gilÈnena bhikkhunÈ pÈrisuddhiÑ dÈtuÑ. EvaÒca pana bhikkhave dÈtabbÈ.
Tena gilÈnena bhikkhunÈ ekaÑ bhikkhuÑ upasa~kamitvÈ ekaÑsaÑ
uttarÈsa~gaÑ karitvÈ ukkuÔikaÑ nisÊditvÈ aÒjaliÑ paggahetvÈ evamassa
vacanÊyo “pÈrisuddhiÑ dammi, pÈrisuddhiÑ me hara, pÈrisuddhiÑ me
ÈrocehÊ”ti. KÈyena viÒÒÈpeti, vÈcÈya viÒÒÈpeti, kÈyena vÈcÈya viÒÒÈpeti,
dinnÈ hoti pÈrisuddhi. Na kÈyena viÒÒÈpeti, na vÈcÈya viÒÒÈpeti, na kÈyena
vÈcÈya viÒÒÈpeti, na dinnÈ hoti pÈrisuddhi. EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ
kusalaÑ. No ce labhetha, so bhikkhave gilÈno bhikkhu maÒcena vÈ pÊÔhena
vÈ saÑghamajjhe ÈnetvÈ uposatho kÈtabbo. Sace bhikkhave
gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ bhikkh|naÑ evaÑ hoti “sace kho mayaÑ gilÈnaÑ ÔhÈnÈ
cÈvessÈma, ÈbÈdho vÈ abhivaÉÉhissati, kÈlaÑkiriyÈ vÈ bhavissatÊ”ti. Na
bhikkhave gilÈno bhikkhu ÔhÈnÈ cÈvetabbo, saÑghena tattha gantvÈ
162 VinayapiÔaka
88. ChandadÈnakathÈ
89. ©ÈtakÈdiggahaÓakathÈ
90. Ummattakasammuti
167. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “sannipatatha bhikkhave atthi
saÑghassa karaÓÊyan”ti. EvaÑ vutte aÒÒataro bhikkhu BhagavantaÑ
etadavoca “atthi bhante Gaggo nÈma bhikkhu ummattako, so anÈgato”ti.
Dveme bhikkhave ummattakÈ. Atthi bhikkhave bhikkhu ummattako
saratipi uposathaÑ napi sarati, saratipi saÑghakammaÑ napi sarati, atthi
neva sarati. Œgacchatipi uposathaÑ napi Ègacchati, Ègacchatipi
saÑghakammaÑ napi Ègacchati, atthi neva Ègacchati. Tatra bhikkhave
yvÈyaÑ ummattako saratipi uposathaÑ napi sarati, saratipi saÑghakammaÑ
napi sarati, Ègacchatipi uposathaÑ napi Ègacchati, Ègacchatipi
saÑghakammaÑ napi Ègacchati, anujÈnÈmi bhikkhave evar|passa
ummattakassa ummattakasammutiÑ dÈtuÑ. EvaÒca pana bhikkhave dÈtabbÈ,
byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, Gaggo bhikkhu ummattako saratipi
uposathaÑ napi sarati, saratipi saÑghakammaÑ napi sarati, Ègacchatipi
uposathaÑ napi Ègacchati, Ègacchatipi saÑghakammaÑ napi Ègacchati, yadi
saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho Gaggassa bhikkhuno ummattakassa
166 VinayapiÔaka
91. SaÑghuposathÈdippabheda
168. Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahuposathe
cattÈro bhikkh| viharanti. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ etadahosi
“BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘uposatho kÈtabbo’ti, mayaÒcamhÈ cattÈro janÈ,
kathaÑ nu kho amhehi uposatho kÈtabbo”ti. Bhagavato
MahÈvaggapÈÄi 167
92. ŒpattipaÔikammavidhi
169. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu tadahuposathe ÈpattiÑ
Èpanno hoti. Atha kho tassa bhikkhuno etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘na
sÈpattikena uposatho kÈtabbo’ti, ahaÒcamhi ÈpattiÑ Èpanno, kathaÑ nu kho
mayÈ paÔipajjitabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Idha pana
bhikkhave bhikkhu tadahuposathe ÈpattiÑ Èpanno hoti, tena bhikkhave
bhikkhunÈ ekaÑ bhikkhuÑ upasa~kamitvÈ ekaÑsaÑ uttarÈsa~gaÑ karitvÈ
ukkuÔikaÑ nisÊditvÈ aÒjaliÑ
MahÈvaggapÈÄi 169
93. Œpatti-ÈvikaraÓavidhi
170. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu pÈtimokkhe
uddissamÈne ÈpattiÑ sarati, atha kho tassa bhikkhuno etadahosi “BhagavatÈ
paÒÒattaÑ ‘na sÈpattikena uposatho kÈtabbo’ti, ahaÒcamhi ÈpattiÑ Èpanno,
kathaÑ nu kho mayÈ paÔipajjitabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Idha pana bhakkhave bhikkhu pÈtimokkhe uddissamÈne ÈpattiÑ sarati,
tena bhikkhave bhikkhunÈ sÈmanto bhikkhu evamassa vacanÊyo “ahaÑ
Èvuso itthannÈmaÑ ÈpattiÑ Èpanno, ito vuÔÔhahitvÈ taÑ ÈpattiÑ
pÈÔikarissÈmÊ”ti vatvÈ uposatho kÈtabbo, pÈtimokkhaÑ sotabbaÑ, na tveva
tappaccayÈ uposathassa antarÈyo kÈtabbo.
Idha pana bhikkhave bhikkhu pÈtimokkhe uddissamÈne ÈpattiyÈ
vematiko hoti, tena bhikkhave bhikkhunÈ sÈmanto bhikkhu evamassa
170 VinayapiÔaka
94. SabhÈgÈpattipaÔikammavidhi
95. AnÈpattipannarasaka
AnÈpattipannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
96. VaggÈvaggasaÒÒÊpannarasaka
173. Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahuposathe
sambahulÈ ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti cattÈro vÈ atirekÈ vÈ, te jÈnanti
“atthaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te dhammasaÒÒino vinayasaÒÒino
vaggÈ vaggasaÒÒino uposathaÑ karonti pÈtimokkhaÑ uddisanti, tehi
uddissamÈne pÈtimokkhe athaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| Ègacchanti bahutarÈ, tehi
bhikkhave bhikkh|hi puna pÈtimokkhaÑ uddisitabbaÑ. UddesakÈnaÑ Èpatti
dukkaÔassa. (1)
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahuposathe sambahulÈ
ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti cattÈro vÈ atirekÈ vÈ, te jÈnanti “atthaÒÒe
ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te dhammasaÒÒino vinayasaÒÒino vaggÈ
vaggasaÒÒino uposathaÑ karonti pÈtimokkhaÑ uddisanti, tehi uddissamÈne
pÈtimokkhe athaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| Ègacchanti
MahÈvaggapÈÄi 177
VaggÈvaggasaÒÒipannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
97. Vematikapannarasaka
98. Kukkuccapakatapannarasaka
175. Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahuposathe
sambahulÈ ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti cattÈro vÈ atirekÈ vÈ, te jÈnanti
“atthaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te “kappateva
MahÈvaggapÈÄi 179
KukkuccapakatapannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
180 VinayapiÔaka
99. BhedapurekkhÈrapannarasaka
BhedapurekkhÈrapannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
PaÒcavÊsatikÈ niÔÔhitÈ.
184 VinayapiÔaka
100. SÊmokkantikapeyyÈla
101. Li~gÈdidassana
103. NagantabbavÈra
181. Na bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ abhikkhuko ÈvÈso
gantabbo aÒÒatra saÑghena aÒÒatra antarÈyÈ. Na
188 VinayapiÔaka
104. GantabbavÈra
182. Gantabbo bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ
sabhikkhuko ÈvÈso yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ
“sakkomi ajjeva gantun”ti. Gantabbo bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukÈ
ÈvÈsÈ sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ anÈvÈso vÈ yatthassu
bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva gantun”ti.
Gantabbo bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukÈ anÈvÈsÈ sabhikkhuko
ÈvÈso -pa- sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ anÈvÈso vÈ
yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva gantun”ti.
Gantabbo bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ vÈ anÈvÈsÈ vÈ
sabhikkhuko ÈvÈso -pa- sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ
anÈvÈso vÈ yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva
gantun”ti.
105. VajjanÊyapuggalasandassanÈ
183. Na bhikkhave bhikkhuniyÈ nisinnaparisÈya pÈtimokkhaÑ
uddisitabbaÑ, yo uddiseyya, Èpatti dukkaÔassa. Na sikkhamÈnÈya -pa-. Na
190 VinayapiÔaka
TatiyabhÈÓavÈro niÔÔhito.
Uposathakkhandhako dutiyo.
106. TassuddÈnaÑ
TitthiyÈ BimbisÈro ca, sannipatituÑ tuÓhikÈ.
DhammaÑ raho pÈtimokkhaÑ, devasikaÑ tadÈ sakiÑ.
YathÈparisÈ samaggaÑ, sÈmaggÊ Maddakucchi ca.
SÊmÈ mahatÊ nadiyÈ, anu dve khuddakÈni ca.
NavÈ RÈjagahe ceva, sÊmÈ avippavÈsanÈ.
Sammanne1 paÔhamaÑ sÊmaÑ, pacchÈ sÊmaÑ sam|hane.
______________________________________________________________
1. Sammane (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 191
Uposathakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. Sajjuvassar|posatho (Ka)
3. Vass|panÈyikakkhandhaka
107. Vass|panÈyikÈnujÈnanÈ
184. Tena samayena Buddho BhagavÈ RÈjagahe viharati VeÄuvane
kalandakanivÈpe. Tena kho pana samayena BhagavatÈ bhikkh|naÑ
vassÈvÈso apaÒÒatto hoti. Te’dha bhikkh| hemantampi gimhampi vassampi
cÈrikaÑ caranti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma
samaÓÈ SakyaputtiyÈ hemantampi gimhampi vassampi cÈrikaÑ carissanti
haritÈni tiÓÈni sammaddantÈ ekindriyaÑ jÊvaÑ viheÔhentÈ bah| khuddake
pÈÓe sa~ghÈtaÑ ÈpÈdentÈ, ime hi nÈma aÒÒatitthiyÈ durakkhÈtadhammÈ
vassÈvÈsaÑ allÊyissanti sa~kasÈyissanti1, ime hi nÈma sakuntakÈ
rukkhaggesu kulÈvakÈni karitvÈ vassÈvÈsaÑ allÊyissanti sa~kasÈyissanti, ime
pana samaÓÈ SakyaputtiyÈ hemantampi gimhampi vassampi cÈrikaÑ caranti
haritÈni tiÓÈni sammaddantÈ ekindriyaÑ jÊvaÑ viheÔhentÈ bah| khuddake
pÈÓe sa~ghÈtaÑ ÈpÈdentÈ”ti. AssosuÑ kho bhikkh| tesaÑ manussÈnaÑ
ujjhÈyantÈnaÑ khiyyantÈnaÑ vipÈcentÈnaÑ. Atha kho te bhikkh| Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe
dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave vassaÑ
upagantun”ti. Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kadÈ nu kho vassaÑ
upagantabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
vassÈne vassaÑ upagantunti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kati nu kho vass|panÈyikÈ”ti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. DvemÈ bhikkhave vass|panÈyikÈ
purimikÈ pacchimikÈ, aparajjugatÈya ÈsÈÄhiyÈ purimikÈ upagantabbÈ,
mÈsagatÈya ÈsÈÄhiyÈ pacchimikÈ upagantabbÈ, imÈ kho bhikkhave dve
vass|panÈyikÈti.
109. SattÈhakaraÓÊyÈnujÈnanÈ
187. Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
SÈvatthi tena cÈrikaÑ pakkÈmi, anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
194 VinayapiÔaka
VassÈvÈsabhÈÓavÈro niÔÔhito.
_____
117. AdhammikakatikÈ
205. Tena kho pana samayena SÈvatthiyÈ saÑghena evar|pÈ katikÈ katÈ
hoti “antarÈvassaÑ na pabbÈjetabban”ti. VisÈkhÈya MigÈramÈtuyÈ nattÈ
bhikkh| upasa~kamitvÈ pabbajjaÑ yÈci. Bhikkh| evamÈhaÑsu “saÑghena
kho Èvuso evar|pÈ katikÈ katÈ ‘antarÈvassaÑ na pabbÈjetabban’ti. Œgamehi
Èvuso yÈva bhikkh| vassaÑ vasanti, vassaÑvuÔÔhÈ pabbÈjessantÊ”ti. Atha
kho te bhikkh| vassaÑvuÔÔhÈ VisÈkhÈya MigÈramÈtuyÈ nattÈraÑ
etadavocuÑ “ehi dÈni Èvuso pabbÈjÈhÊ”ti. So evamÈha “sacÈhaÑ bhante
pabbajito assaÑ, abhirameyyÈmahaÑ1, na dÈnÈhaÑ bhante pabbajissÈmÊ”ti.
VisÈkhÈ MigÈramÈtÈ ujjhÈyati khiyyati vipÈceti “kathaÑ hi nÈma ayyÈ
evar|paÑ katikaÑ karissanti ‘na antarÈvassaÑ pabbÈjetabban’ti, kaÑ kÈlaÑ
dhammo na caritabbo”ti. AssosuÑ kho bhikkh| VisÈkhÈya MigÈramÈtuyÈ
ujjhÈyantiyÈ khiyyantiyÈ vipÈcentiyÈ. Atha kho te bhikkh| Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave evar|pÈ katikÈ kÈtabbÈ “na
antarÈvassaÑ pabbÈjetabban”ti, yo kareyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
118. PaÔissavadukkaÔÈpatti
206. Tena kho pana samayena ÈyasmatÈ Upanandena Sakyaputtena
raÒÒo Pasenadissa Kosalassa vassÈvÈso paÔissuto hoti purimikÈya. So taÑ
ÈvÈsaÑ gacchanto addasa antarÈmagge dve ÈvÈse bahucÊvarake, tassa
etadahosi “yann|nÈhaÑ imesu dvÊsu ÈvÈsesu vassaÑ vaseyyaÑ, evaÑ me
bahuÑ cÊvaraÑ2 uppajjissatÊ”ti. So tesu dvÊsu ÈvÈsesu vassaÑ vasi. RÈjÈ
Pasenadi Kosalo ujjhÈyati khiyyati vipÈceti “kathaÑ hi nÈma ayyo
Upanando Sakyaputto amhÈkaÑ vassÈvÈsaÑ paÔissuÓitvÈ visaÑvÈdessati,
nanu BhagavatÈ anekapariyÈyena musÈvÈdo garahito, musÈvÈdÈ veramaÓÊ
pasatthÈ”ti. AssosuÑ kho bhikkh| raÒÒo Pasenadissa Kosalassa
ujjhÈyantassa khiyyantassa vipÈcentassa. Ye te bhikkh| appicchÈ -pa- te
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma ÈyasmÈ Upanando
______________________________________________________________
1. AbhirameyyaÑ cÈhaÑ (SÊ) 2. BahucÊvaraÑ (Ka)
214 VinayapiÔaka
Vass|panÈyikakkhandhako tatiyo.
MahÈvaggapÈÄi 219
119. TassuddÈnaÑ
UpagantuÑ kadÈ ceva, kati antarÈvassa ca.
Na icchanti ca saÒcicca, ukkaÉÉhituÑ upÈsako.
GilÈno mÈtÈ ca pitÈ, bhÈtÈ ca atha ÒÈtako.
Bhikkhugatiko vihÈro, vÈÄÈ cÈpi sarÊsapÈ.
Coro ceva pisÈcÈ ca, daÉÉhÈ tadubhayena ca.
V|Ähodakena vuÔÔhÈsi, bahutarÈ ca dÈyakÈ.
L|khappaÓÊtasappÈya, bhesajjupaÔÔhakena ca.
ItthÊ vesÊ kumÈrÊ ca, paÓÉako ÒÈtakena ca.
RÈjÈ corÈ dhuttÈ nidhi, bheda-aÔÔhavidhena1 ca.
VajasatthÈ ca nÈvÈ ca, susire viÔabhiyÈ ca.
AjjhokÈse vassÈvÈso, asenÈsanikena ca.
ChavakuÔikÈ chatte ca, cÈÔiyÈ ca upenti te.
KatikÈ paÔissuÓitvÈ, bahiddhÈ ca uposathÈ.
PurimikÈ pacchimikÈ, yathÈÒÈyena yojaye.
AkaraÓÊ pakkamati, sakaraÓÊ tatheva ca.
DvÊhatÊhÈ ca puna ca2, sattÈhakaraÓÊyena ca.
SattÈhanÈgatÈ ceva, Ègaccheyya na eyya vÈ.
VatthuddÈne antarikÈ, tantimaggaÑ nisÈmayeti.
Vass|panÈyikakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. BhedÈ aÔÔhavidhena (SÊ, SyÈ) 2. DvÊhatÊhaÑ vasitvÈna (SÊ)
4. PavÈraÓÈkkhandhaka
120. AphÈsukavihÈra
209. Tena samayena Buddho BhagavÈ SÈvatthiyaÑ viharati Jetavane
AnÈthapiÓÉikassa ÈrÈme. Tena kho pana samayena sambahulÈ sandiÔÔhÈ
sambhattÈ bhikkh| Kosalesu janapade aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse vassaÑ
upagacchiÑsu. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “kena nu kho mayaÑ
upÈyena samaggÈ sammodamÈnÈ avivadamÈnÈ phÈsukaÑ vassaÑ
vaseyyÈma, na ca piÓÉakena kilameyyÈmÈ”ti. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ
etadahosi “sace kho mayaÑ aÒÒamaÒÒaÑ neva ÈlapeyyÈma na
sallapeyyÈma, yo paÔhamaÑ gÈmato piÓÉÈya paÔikkameyya, so ÈsanaÑ
paÒÒapeyya, pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ pÈdakathalikaÑ upanikkhipeyya,
avakkÈrapÈtiÑ dhovitvÈ upaÔÔhÈpeyya, pÈnÊyaÑ paribhojanÊyaÑ
upaÔÔhÈpeyya, yo pacchÈ gÈmato piÓÉÈya paÔikkameyya, sacassa
bhuttÈvaseso, sace Èka~kheyya bhuÒjeyya, no ce Èka~kheyya appaharite vÈ
chaÉÉeyya, appÈÓake vÈ udake opilÈpeyya, so ÈsanaÑ uddhareyya,
pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ pÈdakathalikaÑ paÔisÈmeyya, avakkÈrapÈtiÑ
dhovitvÈ paÔisÈmeyya, pÈnÊyaÑ paribhojanÊyaÑ paÔisÈmeyya, bhattaggaÑ
sammajjeyya, yo passeyya pÈnÊyaghaÔaÑ vÈ paribhojanÊyaghaÔaÑ vÈ
vaccaghaÔaÑ vÈ rittaÑ tucchaÑ, so upaÔÔhÈpeyya, sacassa hoti avisayhaÑ,
hatthavikÈrena dutiyaÑ ÈmantetvÈ hatthavila~ghakena upaÔÔhÈpeyya, na
tveva tappaccayÈ vÈcaÑ bhindeyya, evaÑ kho mayaÑ samaggÈ
sammodamÈnÈ avivadamÈnÈ phÈsukaÑ vassaÑ vaseyyÈma, na ca piÓÉakena
kilameyyÈmÈ”ti. Atha kho te bhikkh| aÒÒamaÒÒaÑ neva ÈlapiÑsu, na
sallapiÑsu. Yo paÔhamaÑ gÈmato piÓÉÈya paÔikkamati, so ÈsanaÑ
paÒÒapeti, pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ pÈdakathalikaÑ upanikkhipati,
avakkÈrapÈtiÑ dhovitvÈ upaÔÔhÈpeti, pÈnÊyaÑ paribhojanÊyaÑ upaÔÔhÈpeti,
yo pacchÈ gÈmato piÓÉÈya paÔikkamati, sace hoti bhuttÈvaseso, sace
Èka~khati bhuÒjati, no ce Èka~khati appaharite vÈ chaÉÉeti, appÈÓake vÈ
udake opilÈpeti, so ÈsanaÑ uddharati, pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ
pÈdakathalikaÑ paÔisÈmeti, avakkÈrapÈtiÑ dhovitvÈ paÔisÈmeti, pÈnÊyaÑ
paribhojanÊyaÑ paÔisÈmeti,
MahÈvaggapÈÄi 221
121. PavÈraÓÈbheda
212. Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kati nu kho pavÈraÓÈ”ti,
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. DvemÈ bhikkhave pavÈraÓÈ cÈtuddasikÈ
ca pannarasikÈ ca, imÈ kho bhikkhave dve pavÈraÓÈti.
Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “kati nu kho pavÈraÓakammÈnÊ”ti2.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. CattÈrimÈni bhikkhave pavÈraÓakammÈni,
adhammena vaggaÑ pavÈraÓakammaÑ, adhammena samaggaÑ
pavÈraÓakammaÑ, dhammena vaggaÑ pavÈraÓakammaÑ, dhammena
samaggaÑ pavÈraÓakammaÑ. Tatra bhikkhave yadidaÑ adhammena
vaggaÑ pavÈraÓakammaÑ, na bhikkhave evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ
kÈtabbaÑ, na ca mayÈ evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ anuÒÒÈtaÑ. Tatra
bhikkhave yadidaÑ adhammena samaggaÑ pavÈraÓakammaÑ, na bhikkhave
evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ kÈtabbaÑ, na ca mayÈ evar|paÑ
pavÈraÓakammaÑ anuÒÒÈtaÑ. Tatra bhikkhave yadidaÑ dhammena vaggaÑ
pavÈraÓakammaÑ, na bhikkhave evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ kÈtabbaÑ, na
ca mayÈ evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ anuÒÒÈtaÑ. Tatra bhikkhave yadidaÑ
dhammena samaggaÑ pavÈraÓakammaÑ, evar|paÑ bhikkhave
pavÈraÓakammaÑ kÈtabbaÑ, evar|paÒca mayÈ pavÈraÓakammaÑ
anuÒÒÈtaÑ. TasmÈtiha bhikkhave evar|paÑ pavÈraÓakammaÑ karissÈma
yadidaÑ dhammena samagganti, evaÒhi vo bhikkhave sikkhitabbanti.
______________________________________________________________
1. YÈva sabbe pavÈrenti (SyÈ) 2. PavÈraÓÈkammÈnÊti (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 225
122. PavÈraÓÈdÈnÈnujÈnanÈ
213. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “sannipatatha bhikkhave
saÑgho pavÈressatÊ”ti. EvaÑ vutte aÒÒataro bhikkhu BhagavantaÑ
etadavoca “atthi bhante bhikkhu gilÈno, so anÈgato”ti. AnujÈnÈmi bhikkhave
gilÈnena bhikkhunÈ pavÈraÓaÑ dÈtuÑ. EvaÒca pana bhikkhave dÈtabbÈ, tena
gilÈnena bhikkhunÈ ekaÑ bhikkhuÑ upasa~kamitvÈ ekaÑsaÑ uttarÈsa~gaÑ
karitvÈ ukkuÔikaÑ nisÊditvÈ aÒjaliÑ paggahetvÈ evamassa vacanÊyo
“pavÈraÓaÑ dammi, pavÈraÓaÑ me hara, pavÈraÓaÑ me Èrocehi,
mamatthÈya pavÈrehÊ”ti, kÈyena viÒÒÈpeti, vÈcÈya viÒÒÈpeti, kÈyena vÈcÈya
viÒÒÈpeti, dinnÈ hoti pavÈraÓÈ. Na kÈyena viÒÒÈpeti, na vÈcÈya viÒÒÈpeti, na
kÈyena vÈcÈya viÒÒÈpeti, na dinnÈ hoti pavÈraÓÈ. EvaÒcetaÑ labhetha,
iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha, so bhikkhave gilÈno bhikkhu maÒcena vÈ
pÊÔhena vÈ saÑghamajjhe ÈnetvÈ pavÈretabbaÑ. Sace bhikkhave
gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “sace kho mayaÑ gilÈnaÑ ÔhÈnÈ
cÈvessÈma, ÈbÈdho vÈ abhivaÉÉhissati, kÈlaÑkiriyÈ vÈ bhavissatÊ”ti. Na
bhikkhave gilÈno bhikkhu ÔhÈnÈ cÈvetabbo, saÑghena tattha gantvÈ
pavÈretabbaÑ. Na tveva vaggena saÑghena pavÈretabbaÑ, pavÈreyya ce,
Èpatti dukkaÔassa.
123. ©ÈtakÈdiggahaÓakathÈ
214. Tena kho pana samayena aÒÒataraÑ bhikkhuÑ tadahu pavÈraÓÈya
ÒÈtakÈ gaÓhiÑsu. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Idha pana bhikkhave
bhikkhuÑ tadahu pavÈraÓÈya ÒÈtakÈ gaÓhanti, te ÒÈtakÈ bhikkh|hi evamassu
vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto imaÑ bhikkhuÑ muhuttaÑ muÒcatha,
yÈvÈyaÑ bhikkhu pavÈretÊ”ti. EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce
labhetha, te ÒÈtakÈ bhikkh|hi evamassu vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto
muhuttaÑ ekamantaÑ hotha, yÈvÈyaÑ bhikkhu pavÈraÓaÑ detÊ”ti.
EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha, te ÒÈtakÈ bhikkh|hi
evamassu vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto imaÑ bhikkhuÑ muhuttaÑ
nissÊmaÑ netha, yÈva saÑgho pavÈretÊ”ti. EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ
kusalaÑ. No ce labhetha, na tveva vaggena saÑghena pavÈretabbaÑ,
pavÈreyya ce, Èpatti dukkaÔassa.
Idha pana bhikkhave bhikkhuÑ tadahu pavÈraÓÈya rÈjÈno gaÓhanti -pa-
corÈ gaÓhanti. DhuttÈ gaÓhanti. BhikkhupaccatthikÈ gaÓhanti, te
bhikkhupaccatthikÈ bhikkh|hi evamassu vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto
imaÑ bhikkhuÑ muhuttaÑ muÒcatha, yÈvÈyaÑ bhikkhu pavÈretÊ”ti.
EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha, te
bhikkhupaccatthikÈ bhikkh|hi evamassu vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto
muhuttaÑ ekamantaÑ hotha, yÈvÈyaÑ bhikkhu pavÈraÓaÑ detÊ”ti.
EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha, te
bhikkhupaccatthikÈ bhikkh|hi evamassu vacanÊyÈ “i~gha tumhe Èyasmanto
imaÑ bhikkhuÑ muhuttaÑ nissÊmaÑ netha, yÈva saÑgho pavÈretÊ”ti.
EvaÒcetaÑ labhetha, iccetaÑ kusalaÑ. No ce labhetha,
228 VinayapiÔaka
124. SaÑghapavÈraÓÈdippabheda
215. Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya
paÒca bhikkh| viharanti. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “BhagavatÈ
paÒÒattaÑ ‘saÑghena pavÈretabban’ti, mayaÒcamhÈ paÒca janÈ, kathaÑ nu
kho amhehi pavÈretabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
bhikkhave paÒcannaÑ saÑghe pavÈretunti.
125. ŒpattipaÔikammavidhi
126. Œpatti-ÈvikaraÓavidhi
127. SabhÈgÈpattipaÔikammavidhi
PaÔhamabhÈÓavÈro niÔÔhito.
_____
128. AnÈpattipannarasaka
222. Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya
sambahulÈ ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatiÑsu paÒca vÈ atirekÈ vÈ, te na jÈniÑsu
“atthaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te dhammasaÒÒino vinayasaÒÒino
vaggÈ samaggasaÒÒino pavÈresuÑ, tehi pavÈriyamÈne athaÒÒe ÈvÈsikÈ
bhikkh| ÈgacchiÑsu bahutarÈ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya sambahulÈ
ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti paÒca vÈ atirekÈ vÈ, te na jÈnanti “atthaÒÒe
ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te dhammasaÒÒino vinayasaÒÒino vaggÈ
samaggasaÒÒino pavÈrenti, tehi pavÈriyamÈne athaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh|
Ègacchanti bahutarÈ, tehi bhikkhave bhikkh|hi puna pavÈretabbaÑ,
pavÈritÈnaÑ anÈpatti. (1)
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya sambahulÈ
ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti paÒca vÈ atirekÈ vÈ, te na jÈnanti “atthaÒÒe
ÈvÈsikÈ bhikkh| anÈgatÈ”ti, te dhammasaÒÒino
234 VinayapiÔaka
AnÈpattipannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
MahÈvaggapÈÄi 237
129. VaggÈvaggasaÒÒÊpannarasaka
VaggÈvaggasaÒÒipannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
238 VinayapiÔaka
130. Vematikapannarasaka
VimatikapannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
131. Kukkuccapakatapannarasaka
KukkuccapakatapannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
132. BhedapurekkhÈrapannarasaka
BhedapurekkhÈrapannarasakaÑ niÔÔhitaÑ.
PaÒcavÊsattikÈ niÔÔhitÈ.
244 VinayapiÔaka
133. SÊmokkantikapeyyÈla
227. Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya
sambahulÈ ÈvÈsikÈ bhikkh| sannipatanti paÒca vÈ atirekÈ vÈ, te na jÈnanti
“aÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| antosÊmaÑ okkamantÊ”ti -pa- te na jÈnanti “aÒÒe
ÈvÈsikÈ bhikkh| antosÊmaÑ okkantÈ”ti -pa- te na passanti aÒÒe ÈvÈsike
bhikkh| antosÊmaÑ okkamante -pa- te na passanti aÒÒe ÈvÈsike bhikkh|
antosÊmaÑ okkante -pa- te na suÓanti “aÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| antosÊmaÑ
okkamantÊ”ti -pa- te na suÓanti “aÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| antosÊmaÑ okkantÈ”ti
-pa-.
ŒvÈsikena ÈvÈsikÈ ekasatapaÒcasattati tikanayato, ÈvÈsikena ÈgantukÈ,
Ègantukena ÈvÈsikÈ, Ègantukena ÈgantukÈ, peyyÈlamukhena satta tikasatÈni
honti.
134. DivasanÈnatta
228. Idha pana bhikkhave ÈvÈsikÈnaÑ bhikkh|naÑ cÈtuddaso hoti
ÈgantukÈnaÑ pannaraso, sace ÈvÈsikÈ bahutarÈ honti, Ègantukehi
ÈvÈsikÈnaÑ anuvattitabbaÑ. Sace samasamÈ honti, Ègantukehi ÈvÈsikÈnaÑ
anuvattitabbaÑ. Sace ÈgantukÈ bahutarÈ honti, ÈvÈsikehi ÈgantukÈnaÑ
anuvattitabbaÑ.
Idha pana bhikkhave ÈvÈsikÈnaÑ bhikkh|naÑ pannaraso hoti
ÈgantukÈnaÑ cÈtuddaso, sace ÈvÈsikÈ bahutarÈ honti, Ègantukehi
ÈvÈsikÈnaÑ anuvattitabbaÑ. Sace samasamÈ honti, Ègantukehi ÈvÈsikÈnaÑ
anuvattitabbaÑ. Sace ÈgantukÈ bahutarÈ honti, ÈvÈsikehi ÈgantukÈnaÑ
anuvattitabbaÑ.
Idha pana bhikkhave ÈvÈsikÈnaÑ bhikkh|naÑ pÈÔipado hoti
ÈgantukÈnaÑ pannaraso, sace ÈvÈsikÈ bahutarÈ honti, ÈvÈsikehi
ÈgantukÈnaÑ nÈkÈmÈ dÈtabbÈ sÈmaggÊ, Ègantukehi nissÊmaÑ gantvÈ
pavÈretabbaÑ. Sace samasamÈ honti, ÈvÈsikehi ÈgantukÈnaÑ nÈkÈmÈ
dÈtabbÈ sÈmaggÊ, Ègantukehi nissÊmaÑ gantvÈ
MahÈvaggapÈÄi 245
135. Li~gÈdidassana
137. Na gantabbavÈra
231. Na bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ abhikkhuko
ÈvÈso gantabbo aÒÒatra saÑghena aÒÒatra antarÈyÈ. Na bhikkhave tadahu
pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ abhikkhuko anÈvÈso gantabbo aÒÒatra
saÑghena aÒÒatra antarÈyÈ. Na bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ
ÈvÈsÈ abhikkhuko ÈvÈso vÈ anÈvÈso vÈ gantabbo aÒÒatra saÑghena aÒÒatra
antarÈyÈ.
248 VinayapiÔaka
138. GantabbavÈra
232. Gantabbo bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ
sabhikkhuko ÈvÈso yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ
“sakkomi ajjeva gantun”ti. Gantabbo bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya
sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ anÈvÈso
vÈ yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva
gantun”ti.
Gantabbo bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ anÈvÈsÈ
sabhikkhuko ÈvÈso -pa- sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ
anÈvÈso vÈ yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva
gantun”ti.
Gantabbo bhikkhave tadahu pavÈraÓÈya sabhikkhukÈ ÈvÈsÈ vÈ anÈvÈsÈ
vÈ sabhikkhuko ÈvÈso -pa- sabhikkhuko anÈvÈso -pa- sabhikkhuko ÈvÈso vÈ
anÈvÈso vÈ yatthassu bhikkh| samÈnasaÑvÈsakÈ yaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva
gantun”ti.
139. VajjanÊyapuggalasandassanÈ
233. Na bhikkhave bhikkhuniyÈ nisinnaparisÈya pavÈretabbaÑ, yo
pavÈreyya, Èpatti dukkaÔassa. Na bhikkhave sikkhamÈnÈya -pa-. Na
sÈmaÓerassa -pa-. Na sÈmaÓeriyÈ -pa-. Na sikkhaÑ paccakkhÈtakassa -pa-.
Na antimavatthuÑ ajjhÈpannakassa nisinnaparisÈya pavÈretabbaÑ, yo
pavÈreyya, Èpatti dukkaÔassa.
250 VinayapiÔaka
DutiyabhÈÓavÈro niÔÔhito.
_____
140. DvevÈcikÈdipavÈraÓÈ
234. Tena kho pana samayena Kosalesu janapade aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse
tadahu pavÈraÓÈya savarabhayaÑ ahosi. Bhikkh| nÈsakkhiÑsu tevÈcikaÑ
pavÈretuÑ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
dvevÈcikaÑ pavÈretunti.
BÈÄhataraÑ savarabhayaÑ ahosi. Bhikkh| nÈsakkhiÑsu dvevÈcikaÑ
pavÈretuÑ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
ekavÈcikaÑ pavÈretunti.
BÈÄhataraÑ savarabhayaÑ ahosi. Bhikkh| nÈsakkhiÑsu ekavÈcikaÑ
pavÈretuÑ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
samÈnavassikaÑ pavÈretunti.
Tena kho pana samayena aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya
manussehi dÈnaÑ dentehi yebhuyyena ratti khepitÈ hoti. Atha kho
MahÈvaggapÈÄi 251
hoti, parittaÒca anovassikaÑ1 hoti, mahÈ ca megho uggato hoti. Atha kho
tesaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “ayaÑ kho mahÈbhikkhusaÑgho sannipatito,
parittaÒca anovassikaÑ, mahÈ ca megho uggato, sace saÑgho tevÈcikaÑ
pavÈressati, appavÈritova saÑgho bhavissati, athÈyaÑ megho pavassissati,
kathaÑ nu kho amhehi paÔipajjitabban”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Idha pana bhikkhave aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse tadahu pavÈraÓÈya
mahÈbhikkhusaÑgho sannipatito hoti, parittaÒca anovassikaÑ hoti, mahÈ ca
megho uggato hoti, tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho
mahÈbhikkhusaÑgho sannipatito, parittaÒca anovassikaÑ, mahÈ ca megho
uggato, sace saÑgho tevÈcikaÑ pavÈressati, appavÈritova saÑgho
bhavissati, athÈyaÑ megho pavassissatÊ”ti. Byattena bhikkhunÈ paÔibalena
saÑgho ÒÈpetabbo–
141. PavÈraÓÈÔhapana
142. ThullaccayavatthukÈdi
238. Idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavÈraÓÈya thullaccayaÑ
ajjhÈpanno hoti, ekacce bhikkh| thullaccayadiÔÔhino honti, ekacce bhikkh|
saÑghÈdisesadiÔÔhino honti. Ye te bhikkhave bhikkh| thullaccayadiÔÔhino,
tehi so bhikkhave bhikkhu ekamantaÑ apanetvÈ yathÈdhammaÑ kÈrÈpetvÈ
saÑghaÑ upasa~kamitvÈ evamassa vacanÊyo “yaÑ kho so Èvuso bhikkhu
ÈpattiÑ Èpanno, sÈssa yathÈdhammaÑ paÔikatÈ, yadi saÑghassa pattakallaÑ,
saÑgho pavÈreyyÈ”ti.
Idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavÈraÓÈya thullaccayaÑ
ajjhÈpanno hoti, ekacce bhikkh| thullaccayadiÔÔhino honti, ekacce bhikkh|
pÈcittiyadiÔÔhino honti -pa- ekacce bhikkh| thullaccayadiÔÔhino honti, ekacce
bhikkh| pÈÔidesanÊyadiÔÔhino honti. Ekacce bhikkh| thullaccayadiÔÔhino
honti, ekacce bhikkh| dukkaÔadiÔÔhino honti. Ekacce bhikkh|
thullaccayadiÔÔhino honti, ekacce bhikkh| dubbhÈsitadiÔÔhino honti. Ye te
bhikkhave bhikkh| thullaccayadiÔÔhino, tehi so bhikkhave bhikkhu
ekamantaÑ apanetvÈ yathÈdhammaÑ kÈrÈpetvÈ saÑghaÑ upasa~kamitvÈ
evamassa vacanÊyo “yaÑ kho so Èvuso bhikkhu ÈpattiÑ Èpanno, sÈssa
yathÈdhammaÑ paÔikatÈ, yadi saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho pavÈreyyÈ”ti.
Idha pana bhikkhave bhikkhu tadahu pavÈraÓÈya pÈcittiyaÑ ajjhÈpanno
hoti -pa- pÈÔidesanÊyaÑ ajjhÈpanno hoti. DukkaÔaÑ ajjhÈpanno hoti.
DubbhÈsitaÑ ajjhÈpanno hoti, ekacce bhikkh| dubbhÈsitadiÔÔhino honti,
ekacce bhikkh| saÑghÈdisesadiÔÔhino honti. Ye te bhikkhave bhikkh|
dubbhÈsitadiÔÔhino, tehi so bhikkhave bhikkhu
258 VinayapiÔaka
143. VatthuÔhapanÈdi
144. BhaÓÉanakÈrakavatthu
240. Tena kho pana samayena sambahulÈ sandiÔÔhÈ sambhattÈ bhikkh|
Kosalesu janapade aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse vassaÑ upagacchiÑsu. TesaÑ
sÈmantÈ aÒÒe bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ
bhassakÈrakÈ saÑghe adhikaraÓakÈrakÈ vassaÑ upagacchiÑsu “mayaÑ
tesaÑ bhikkh|naÑ vassaÑvuÔÔhÈnaÑ pavÈraÓÈya pavÈraÓaÑ ÔhapessÈmÈ”ti.
AssosuÑ kho te bhikkh| “amhÈkaÑ kira sÈmantÈ aÒÒe bhikkh|
bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ bhassakÈrakÈ saÑghe
adhikaraÓakÈrakÈ vassaÑ upagatÈ mayaÑ tesaÑ bhikkh|naÑ
vassaÑvuÔÔhÈnaÑ pavÈraÓÈya pavÈraÓaÑ ÔhapessÈmÈ”ti. KathaÑ nu kho
amhehi paÔipajjitabbanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Idha pana bhikkhave sambahulÈ sandiÔÔhÈ sambhattÈ bhikkh|
aÒÒatarasmiÑ ÈvÈse vassaÑ upagacchanti. TesaÑ sÈmantÈ aÒÒe bhikkh|
bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ bhassakÈrakÈ saÑghe
adhikaraÓakÈrakÈ vassaÑ upagacchanti “mayaÑ tesaÑ bhikkh|naÑ
vassaÑvuÔÔhÈnaÑ pavÈraÓÈya pavÈraÓaÑ ÔhapessÈmÈ”ti. AnujÈnÈmi
bhikkhave tehi bhikkh|hi dve tayo uposathe cÈtuddasike kÈtuÑ “kathaÑ
mayaÑ tehi bhikkh|hi paÔhamataraÑ pavÈreyyÈmÈ”ti. Te ce bhikkhave
bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ bhassakÈrakÈ saÑghe
adhikaraÓakÈrakÈ taÑ ÈvÈsaÑ Ègacchanti, tehi bhikkhave ÈvÈsikehi
bhikkh|hi lahuÑ lahuÑ sannipatitvÈ pavÈretabbaÑ, pavÈretvÈ vattabbÈ
260 VinayapiÔaka
145. PavÈraÓÈsa~gaha
PavÈraÓÈkkhandhako catuttho.
146. TassuddÈnaÑ
VassaÑvuÔÔhÈ Kosalesu, agamuÑ Satthu dassanaÑ.
AphÈsuÑ pasusaÑvÈsaÑ, aÒÒamaÒÒÈnulomatÈ.
PavÈrentÈ paÓÈmaÒca1, kammaÑ gilÈnaÒÈtakÈ.
RÈjÈ corÈ ca dhuttÈ ca, bhikkhupaccatthikÈ tathÈ.
PaÒca catutayo dveko, Èpanno vematÊ sari.
Sabbo saÑgho vematiko, bah| samÈ ca thokikÈ.
______________________________________________________________
1. PavÈrentÈsane dve ca (SÊ, SyÈ)
264 VinayapiÔaka
PavÈraÓÈkkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. ChandadÈnapavÈraÓÈ (Ka)
5. Cammakkhandhaka
147. SoÓakoÄivisavatthu
SoÓassa pabbajjÈ
243. Atha kho SoÓassa KoÄivisassa etadahosi “yathÈ yathÈ kho ahaÑ
BhagavatÈ dhammaÑ desitaÑ ÈjÈnÈmi, nayidaÑ sukaraÑ agÈraÑ
ajjhÈvasatÈ ekantaparipuÓÓaÑ ekantaparisuddhaÑ sa~khalikhitaÑ
brahmacariyaÑ carituÑ, yann|nÈhaÑ kesamassuÑ ohÈretvÈ kÈsÈyÈni
vatthÈni acchÈdetvÈ agÈrasmÈ anagÈriyaÑ pabbajeyyan”ti. Atha kho tÈni
asÊti gÈmikasahassÈni Bhagavato bhÈsitaÑ abhinanditvÈ anumoditvÈ
uÔÔhÈyÈsanÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ padakkhiÓaÑ katvÈ pakkamiÑsu.
Atha kho SoÓo KoÄiviso acirapakkantesu tesu asÊtiyÈ gÈmikasahassesu yena
BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ
ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ nisinno kho SoÓo KoÄiviso BhagavantaÑ
etadavoca “yathÈ yathÈhaÑ bhante BhagavatÈ dhammaÑ desitaÑ ÈjÈnÈmi,
nayidaÑ sukaraÑ agÈraÑ ajjhÈvasatÈ ekantaparipuÓÓaÑ ekantaparisuddhaÑ
sa~khalikhitaÑ brahmacariyaÑ carituÑ, icchÈmahaÑ bhante kesamassuÑ
268 VinayapiÔaka
bhanteti. TaÑ kiÑ maÒÒasi SoÓa kusalo tvaÑ pubbe agÈrikabh|to vÊÓÈya
tantissareti. EvaÑ bhanteti. TaÑ kiÑ maÒÒasi SoÓa yadÈ te vÊÓÈya tantiyo
accÈyatÈ honti, api nu te vÊÓÈ tasmiÑ samaye saravatÊ vÈ hoti kammaÒÒÈ
vÈti. NohetaÑ bhanteti. TaÑ kiÑ maÒÒasi SoÓa yadÈ te vÊÓÈya tantiyo
atisithilÈ honti, api nu te vÊÓÈ tasmiÑ samaye saravatÊ vÈ hoti kammaÒÒÈ
vÈti. NohetaÑ bhanteti. TaÑ kiÑ maÒÒasi SoÓa yadÈ te vÊÓÈya tantiyo neva
accÈyatÈ honti nÈtisithilÈ same guÓe patiÔÔhitÈ, api nu te vÊÓÈ tasmiÑ samaye
saravatÊ vÈ hoti kammaÒÒÈ vÈti. EvaÑ bhanteti. Evameva kho SoÓa
accÈraddhavÊriyaÑ uddhaccÈya saÑvattati, atilÊnavÊriyaÑ kosajjÈya
saÑvattati, tasmÈtiha tvaÑ SoÓa vÊriyasamataÑ adhiÔÔhaha, indriyÈnaÒca
samataÑ paÔivijjha, tattha ca nimittaÑ gaÓhÈhÊti. EvaÑ bhanteti kho ÈyasmÈ
SoÓo Bhagavato paccassosi. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ SoÓaÑ iminÈ
ovÈdena ovaditvÈ seyyathÈpi nÈma balavÈ puriso samiÒjitaÑ vÈ bÈhaÑ
pasÈreyya, pasÈritaÑ vÈ bÈhaÑ samiÒjeyya, evameva SÊtavane Èyasmato
SoÓassa sammukhe antarahito Gijjhak|Ôe pabbate pÈturahosi. Atha kho
ÈyasmÈ SoÓo aparena samayena vÊriyasamataÑ adhiÔÔhÈsi, indriyÈnaÒca
samataÑ paÔivijjhi, tattha ca nimittaÑ aggahesi. Atha kho ÈyasmÈ SoÓo eko
v|pakaÔÔho appamatto ÈtÈpÊ pahitatto viharanto na cirasseva ‘yassatthÈya
kulaputtÈ sammadeva agÈrasmÈ anagÈriyaÑ pabbajanti’ tadanuttaraÑ
brahmacariyapariyosÈnaÑ diÔÔheva dhamme sayaÑ abhiÒÒÈ sacchikatvÈ
upasampajja vihÈsi, “khÊÓÈ jÈti vusitaÑ brahmacariyaÑ kataÑ karaÓÊyaÑ,
nÈparaÑ itthattÈyÈ”ti abhiÒÒÈsi, aÒÒataro ca panÈyasmÈ SoÓo arahataÑ
ahosi.
148. DiguÓÈdi-upÈhanapaÔikkhepa
245. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “evaÑ kho bhikkhave
kulaputtÈ aÒÒaÑ byÈkaronti, attho ca vutto attÈ ca anupanÊto, atha ca
panidhekacce moghapurisÈ hasamÈnakaÑ maÒÒe aÒÒaÑ byÈkaronti, te
pacchÈ vighÈtaÑ ÈpajjantÊ”ti. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ SoÓaÑ
Èmantesi “tvaÑ khosi SoÓa sukhumÈlo, anujÈnÈmi te SoÓa ekapalÈsikaÑ
upÈhanan”ti. AhaÑ kho bhante asÊtisakaÔavÈhe hiraÒÒaÑ ohÈya agÈrasmÈ
anagÈriyaÑ pabbajito sattahatthikaÒca anÊkaÑ, athÈhaÑ bhante
ekapalÈsikaÑ ce upÈhanaÑ pariharissÈmi, tassa me bhavissanti vattÈro
“SoÓo KoÄiviso asÊtisakaÔavÈhe hiraÒÒaÑ ohÈya agÈrasmÈ anagÈriyaÑ
pabbajito sattahatthikaÒca anÊkaÑ, so dÈnÈyaÑ ekapalÈsikÈsu upÈhanÈsu
satto”ti, sace BhagavÈ bhikkhusaÑghassa anujÈnissati ahampi
paribhuÒjissÈmi, no ce BhagavÈ bhikkhusaÑghassa anujÈnissati ahampi na
paribhuÒjissÈmÊti. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe
dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave
ekapalÈsikaÑ upÈhanaÑ, na bhikkhave diguÓÈ upÈhanÈ dhÈretabbÈ, na
tiguÓÈ upÈhanÈ dhÈretabbÈ, na guÓa~guÓ|pÈhanÈ1 dhÈretabbÈ, yo dhÈreyya,
Èpatti dukkaÔassÈ”ti.
149. SabbanÊlikÈdipaÔikkhepa
246. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| sabbanÊlikÈ
upÈhanÈyo dhÈrenti -pa- sabbapÊtikÈ upÈhanÈyo dhÈrenti. SabbalohitikÈ
upÈhanÈyo dhÈrenti. SabbamaÒjiÔÔhikÈ2 upÈhanÈyo
______________________________________________________________
1. GaÓa~gaÓ|pÈhanÈ (bah|su) 2. SabbamaÒjeÔÔhikÈ (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 273
150. OmukkaguÓa~guÓ|pÈhanÈnujÈnana
247. Atha kho BhagavÈ pubbaÓhasamayaÑ nivÈsetvÈ pattacÊvaramÈdÈya
RÈjagahaÑ piÓÉÈya pÈvisi aÒÒatarena bhikkhunÈ pacchÈsamaÓena. Atha kho
so bhikkhu khaÒjamÈno BhagavantaÑ piÔÔhito piÔÔhito anubandhi. AddasÈ
kho aÒÒataro upÈsako guÓa~guÓ|pÈhanÈ ÈrohitvÈ BhagavantaÑ d|ratova
ÈgacchantaÑ, disvÈ upÈhanÈ orohitvÈ yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ yena so bhikkhu tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ taÑ bhikkhuÑ abhivÈdetvÈ etadavoca “kissa bhante ayyo
______________________________________________________________
1. Ul|kacammaparikkhaÔÈ (YojanÈ)
MahÈvaggapÈÄi 275
152. KaÔÔhapÈdukÈdipaÔikkhepa
250. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| rattiyÈ
pacc|sasamayaÑ paccuÔÔhÈya kaÔÔhapÈdukÈyo abhiruhitvÈ ajjhokÈse
ca~kamanti uccÈsaddÈ mahÈsaddÈ khaÔakhaÔasaddÈ anekavihitaÑ
tiracchÈnakathaÑ kathentÈ, seyyathidaÑ, * rÈjakathaÑ corakathaÑ
mahÈmattakathaÑ senÈkathaÑ bhayakathaÑ yuddhakathaÑ annakathaÑ
pÈnakathaÑ vatthakathaÑ sayanakathaÑ mÈlÈkathaÑ gandhakathaÑ
ÒÈtikathaÑ yÈnakathaÑ gÈmakathaÑ nigamakathaÑ nagarakathaÑ
janapadakathaÑ itthikathaÑ2 s|rakathaÑ visikhÈkathaÑ
kumbhaÔÔhÈnakathaÑ pubbapetakathaÑ nÈnattakathaÑ lokakkhÈyikaÑ
samuddakkhÈyikaÑ itibhavÈbhavakathaÑ iti vÈ, kÊÔakampi akkamitvÈ
mÈrenti, bhikkh|pi samÈdhimhÈ cÈventi.
______________________________________________________________
1. PÈdakhilÈbÈdho vÈ (SyÈ) 2. ItthikathaÑ purisakathaÑ (Ka)
* ImÈ tiracchÈnakathÈyo Vi 2. 213; DÊ 1. 7; Ma 2. 181; SaÑ 3. 368; AÑ 3. 358
piÔÔhÈdÊsupi ÈgatÈ.
MahÈvaggapÈÄi 277
153. YÈnÈdipaÔikkhepa
253. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| yÈnena yÈyanti
itthiyuttenapi purisantarena, purisayuttenapi itthantarena. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi Ga~gÈmahiyÈyÈ”ti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave yÈnena yÈyitabbaÑ, yo yÈyeyya, Èpatti
dukkaÔassÈti. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu Kosalesu janapade
SÈvatthiÑ gacchanto BhagavantaÑ dassanÈya antarÈmagge gilÈno hoti. Atha
kho so bhikkhu maggÈ okkamma aÒÒatarasmiÑ rukkham|le nisÊdi. ManussÈ
taÑ bhikkhuÑ disvÈ etadavocuÑ “kahaÑ bhante ayyo gamissatÊ”ti.
SÈvatthiÑ kho ahaÑ Èvuso gamissÈmi BhagavantaÑ dassanÈyÈti. Ehi bhante
gamissÈmÈti. NÈhaÑ Èvuso sakkomi gilÈnomhÊti. Ehi bhante yÈnaÑ
abhiruhÈti. AlaÑ Èvuso paÔikkhittaÑ BhagavatÈ yÈnanti kukkuccÈyanto
yÈnaÑ nÈbhiruhi. Atha kho so bhikkhu SÈvatthiÑ gantvÈ bhikkh|naÑ
etamatthaÑ Èrocesi. Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
bhikkhave gilÈnassa yÈnanti. Atha kho bhikkh|naÑ etadahosi “itthiyuttaÑ
nu kho purisayuttaÑ nu kho”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
AnujÈnÈmi bhikkhave purisayuttaÑ hatthavaÔÔakanti.
Tena kho pana samayena aÒÒatarassa bhikkhuno yÈnugghÈtena
bÈÄhataraÑ aphÈsu ahosi. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
bhikkhave sivikaÑ pÈÔa~kinti.
154. UccÈsayanamahÈsayanapaÔikkhepa
254. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh|
uccÈsayanamahÈsayanÈni dhÈrenti, seyyathidaÑ, ÈsandiÑ palla~kaÑ
gonakaÑ cittakaÑ paÔikaÑ paÔalikaÑ t|likaÑ vikatikaÑ uddhalomiÑ1
ekantalomiÑ kaÔÔissaÑ
______________________________________________________________
1. UndalomiÑ (Ka), uddalomiÑ (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 281
155. SabbacammapaÔikkhepa
255. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| “BhagavatÈ
uccÈsayanamahÈsayanÈni paÔikkhittÈnÊ”ti mahÈcammÈni dhÈrenti
sÊhacammaÑ byagghacammaÑ dÊpicammaÑ. TÈni maÒcappamÈÓenapi
chinnÈni honti, pÊÔhappamÈÓenapi chinnÈni honti, antopi maÒce paÒÒattÈni
honti, bahipi maÒce paÒÒattÈni honti, antopi pÊÔhe paÒÒattÈni honti, bahipi
pÊÔhe paÒÒattÈni honti. ManussÈ vihÈracÈrikaÑ ÈhiÓÉantÈ passitvÈ ujjhÈyanti
khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi gihÊ kÈmabhogino”ti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. Na bhikkhave mahÈcammÈni dhÈretabbÈni, sÊhacammaÑ
byagghacammaÑ dÊpicammaÑ, yo dhÈreyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| “BhagavatÈ
mahÈcammÈni paÔikkhittÈnÊ”ti gocammÈni dhÈrenti. TÈni
maÒcappamÈÓenapi chinnÈni honti, pÊÔhappamÈÓenapi chinnÈni honti, antopi
maÒce paÒÒattÈni honti, bahipi maÒce paÒÒattÈni honti, antopi pÊÔhe
paÒÒattÈni honti, bahipi pÊÔhe paÒÒattÈni honti. AÒÒataropi pÈpabhikkhu
aÒÒatarassa pÈpupÈsakassa kul|pako hoti. Atha kho so pÈpabhikkhu
pubbaÓhasamayaÑ nivÈsetvÈ pattacÊvaramÈdÈya yena tassa pÈpupÈsakassa
nivesanaÑ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ paÒÒatte Èsane nisÊdi. Atha kho
so pÈpupÈsako yena so pÈpabhikkhu tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ taÑ
pÈpabhikkhuÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi. Tena kho pana samayena
tassa pÈpupÈsakassa vacchako hoti taruÓako abhir|po
282 VinayapiÔaka
156. GihivikatÈnuÒÒÈtÈdi
256. Tena kho pana samayena manussÈnaÑ maÒcampi pÊÔhampi
cammonaddhÈni honti cammavinaddhÈni. Bhikkh| kukkuccÈyantÈ
nÈbhinisÊdanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
gihivikataÑ abhinisÊdituÑ, na tveva abhinipajjitunti.
Tena kho pana samayena vihÈrÈ cammavaddhehi ogumphiyanti1.
Bhikkh| kukkuccÈyantÈ nÈbhinisÊdanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
AnujÈnÈmi bhikkhave bandhanamattaÑ abhinisÊditunti.
Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| sa-upÈhanÈ gÈmaÑ
pavisanti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “seyyathÈpi gihÊ
kÈmabhogino”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Na bhikkhave
sa-upÈhanena gÈmo pavisitabbo, yo paviseyya, Èpatti dukkaÔassÈti.
Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu gilÈno hoti, na sakkoti vinÈ
upÈhanena gÈmaÑ pavisituÑ. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
bhikkhave gilÈnena bhikkhunÈ sa-upÈhanena gÈmaÑ pavisitunti.
157. SoÓakuÔikaÓÓavatthu
257. * Tena kho pana samayena ÈyasmÈ MahÈkaccÈno AvantÊsu
viharati Kuraraghare2 Papatake3 pabbate. Tena kho pana samayena SoÓo
upÈsako KuÔikaÓÓo Èyasmato MahÈkaccÈnassa upaÔÔhÈko hoti. Atha kho
SoÓo upÈsako KuÔikaÓÓo yenÈyasmÈ MahÈkaccÈno tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ ÈyasmantaÑ MahÈkaccÈnaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi,
ekamantaÑ nisinno kho SoÓo upÈsako KuÔikaÓÓo ÈyasmantaÑ
MahÈkaccÈnaÑ etadavoca “yathÈ yathÈhaÑ bhante ayyena MahÈkaccÈnena
dhammaÑ desitaÑ ÈjÈnÈmi, nayidaÑ sukaraÑ agÈraÑ ajjhÈvasatÈ
ekantaparipuÓÓaÑ ekantaparisuddhaÑ sa~khalikhitaÑ brahmacariyaÑ
carituÑ, icchÈmahaÑ bhante kesamassuÑ ohÈretvÈ kÈsÈyÈni vatthÈni
acchÈdetvÈ agÈrasmÈ anagÈriyaÑ
______________________________________________________________
1. Ogumbhiyanti (Ka) 2. Kururaghare (Ka)
3. PapÈte (SÊ, SyÈ) pavatte (Khu 1. 144)
* Khu 1. 144 piÔÔhe UdÈne SoÓasuttena saÑsanditvÈ passitabbaÑ.
284 VinayapiÔaka
Cammakkhandhako paÒcamo.
159. TassuddÈnaÑ
RÈjÈ ca MÈgadho SoÓo, asÊtisahassissaro.
SÈgato Gijjhak|ÔasmiÑ, bahuÑ dasseti uttariÑ.
PabbajjÈraddha bhijjiÑsu, vÊÓaÑ ekapalÈsikaÑ.
NÊlÈ pÊtÈ lohitikÈ, maÒjiÔÔhÈ kaÓhameva ca.
MahÈra~gamahÈnÈmÈ, vaddhikÈ ca paÔikkhipi.
KhallakÈ puÔapÈli ca, t|latittirameÓÉajÈ.
VicchikÈ moracitrÈ ca, sÊhabyagghÈ ca dÊpikÈ.
AjinuddÈ majjÈrÊ ca, kÈÄaluvakaparikkhaÔÈ.
PhalitupÈhanÈ khilÈ, dhotakhÈÓukhaÔakhaÔÈ.
TÈlaveÄutiÓaÑ ceva, muÒjapabbajahintÈlÈ.
MahÈvaggapÈÄi 289
Cammakkhandhako niÔÔhito.
6. Bhesajjakkhandhaka
160. PaÒcabhesajjakathÈ
260. Tena samayena Buddho BhagavÈ SÈvatthiyaÑ viharati Jetavane
AnÈthapiÓÉikassa ÈrÈme. Tena kho pana samayena bhikkh|naÑ sÈradikena
ÈbÈdhena phuÔÔhÈnaÑ yÈgupi pÊtÈ uggacchati, bhattampi bhuttaÑ uggacchati,
te tena kisÈ honti l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ
dhamanisanthatagattÈ. AddasÈ kho BhagavÈ te bhikkh| kise l|khe dubbaÓÓe
uppaÓÉuppaÓÉukajÈte dhamanisanthatagatte, disvÈna ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ
Èmantesi “kiÑ nu kho Œnanda etarahi bhikkh| kisÈ l|khÈ dubbaÓÓÈ
uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ dhamanisanthatagattÈ”ti. Etarahi bhante bhikkh|naÑ
sÈradikena ÈbÈdhena phuÔÔhÈnaÑ yÈgupi pÊtÈ uggacchati, bhattampi bhuttaÑ
uggacchati, te tena kisÈ honti l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ
dhamanisanthatagattÈti. Atha kho Bhagavato rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ
cetaso parivitakko udapÈdi “etarahi kho bhikkh|naÑ sÈradikena ÈbÈdhena
phuÔÔhÈnaÑ yÈgupi pÊtÈ uggacchati, bhattampi bhuttaÑ uggacchati, te tena
kisÈ honti l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ dhamanisanthatagattÈ, kiÑ
nu kho ahaÑ bhikkh|naÑ bhesajjaÑ anujÈneyyaÑ, yaÑ bhesajjaÒceva assa
bhesajjasammataÒca lokassa, ÈhÈratthaÒca phareyya, na ca oÄÈriko ÈhÈro
paÒÒÈyeyyÈ”ti. Atha kho Bhagavato etadahosi “imÈni kho paÒca bhesajjÈni,
seyyathidaÑ, sappi navanÊtaÑ telaÑ madhu phÈÓitaÑ, bhesajjÈni ceva
bhesajjasammatÈni ca lokassa, ÈhÈratthaÒca pharanti, na ca oÄÈriko ÈhÈro
paÒÒÈyati, yann|nÈhaÑ bhikkh|naÑ imÈni paÒca bhesajjÈni anujÈneyyaÑ
kÈle paÔiggahetvÈ kÈle paribhuÒjitun”ti. Atha kho BhagavÈ sÈyanhasamayaÑ
paÔisallÈna vuÔÔhito etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ
katvÈ bhikkh| Èmantesi “idha mayhaÑ bhikkhave rahogatassa paÔisallÊnassa
evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi ‘etarahi kho bhikkh|naÑ sÈradikena
ÈbÈdhena phuÔÔhÈnaÑ yÈgupi pÊtÈ uggacchati, bhattampi bhuttaÑ uggacchati,
te tena kisÈ honti l|khÈ dubbaÓÓÈ uppuÓÉuppaÓÉukajÈtÈ
dhamanisanthatagattÈ, kiÑ nu kho ahaÑ bhikkh|naÑ bhesajjaÑ
anujÈneyyaÑ, yaÑ bhesajjaÒceva assa bhesajjasammataÒca lokassa,
MahÈvaggapÈÄi 291
261. Tena kho pana samayena bhikkh| tÈni paÒca bhesajjÈni kÈle
paÔiggahetvÈ kÈle paribhuÒjanti. TesaÑ yÈnipi tÈni pÈkatikÈni l|khÈni
bhojanÈni, tÈnipi nacchÈdenti, pageva senesitÈni1. Te tena ceva sÈradikena
ÈbÈdhena phuÔÔhÈ iminÈ ca bhattÈcchÈdakena2 tadubhayena bhiyyoso
mattÈya kisÈ honti l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ
dhamanisanthatagattÈ. AddasÈ kho BhagavÈ te bhikkh| bhiyyoso mattÈya
kise l|khe dubbaÓÓe uppaÓÉuppaÓÉukajÈte dhamanisanthatagatte, disvÈna
ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi “kiÑ nu kho Œnanda etarahi bhikkh|
bhiyyoso mattÈya kisÈ l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉujÈtÈ
dhamanisanthatagattÈ”ti. Etarahi bhante bhikkh| tÈni ca paÒca bhesajjÈni
kÈle paÔiggahetvÈ kÈle paribhuÒjanti. TesaÑ yÈnipi tÈni pÈkatikÈni l|khÈni
bhojanÈni, tÈnipi nacchÈdenti, pageva senesitÈni. Te tena ceva sÈradikena
ÈbÈdhena phuÔÔhÈ iminÈ ca bhattÈcchÈdakena tadubhayena bhiyyoso mattÈya
kisÈ l|khÈ dubbaÓÓÈ uppaÓÉuppaÓÉukajÈtÈ dhamanisanthatagattÈti. Atha kho
BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ
bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave tÈni paÒca bhesajjÈni paÔiggahetvÈ
kÈlepi vikÈlepi paribhuÒjitun”ti.
161. M|lÈdibhesajjakathÈ
263. Tena kho pana samayena gilÈnÈnaÑ bhikkh|naÑ m|lehi bhesajjehi
attho hoti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave m|lÈni
bhesajjÈni haliddiÑ si~giveraÑ vacaÑ vacattaÑ2 ativisaÑ kaÔukarohiÓiÑ
usÊraÑ bhaddamuttakaÑ, yÈni vÈ panaÒÒÈnipi atthi m|lÈni bhesajjÈni neva
khÈdanÊye khÈdanÊyatthaÑ pharanti, na bhojanÊye bhojanÊyatthaÑ pharanti,
tÈni paÔiggahetvÈ yÈvajÊvaÑ pariharituÑ, sati paccaye paribhuÒjituÑ, asati
paccaye paribhuÒjantassa Èpatti dukkaÔassÈti.
Tena kho pana samayena gilÈnÈnaÑ bhikkh|naÑ m|lehi bhesajjehi
piÔÔhehi attho hoti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
nisadaÑ nisadapotakanti.
Tena kho pana samayena gilÈnÈnaÑ bhikkh|naÑ kasÈvehi bhesajjehi
attho hoti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave kasÈvÈni
bhesajjÈni nimbakasÈvaÑ kuÔajakasÈvaÑ paÔolakasÈvaÑ phaggavakasÈvaÑ
nattamÈlakasÈvaÑ, yÈni vÈ panaÒÒÈnipi atthi kasÈvÈni3 bhesajjÈni neva
khÈdanÊye khÈdanÊyatthaÑ pharanti, na bhojanÊye bhojanÊyatthaÑ pharanti,
tÈni paÔiggahetvÈ yÈvajÊvaÑ pariharituÑ, sati paccaye paribhuÒjituÑ, asati
paccaye paribhuÒjantassa Èpatti dukkaÔassÈti.
Tena kho pana samayena gilÈnÈnaÑ bhikkh|naÑ paÓÓehi bhesajjehi
attho hoti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi
______________________________________________________________
1. NipakkaÑ (Ka) 2. VacatthaÑ (SÊ, SyÈ) 3. KasÈvabhesajjÈni (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 293
268. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu ahinÈ daÔÔho hoti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave cattÈri
mahÈvikaÔÈni dÈtuÑ g|thaÑ muttaÑ chÈrikaÑ mattikanti. Atha kho
bhikkh|naÑ etadahosi “appaÔiggahitÈni nu kho udÈhu paÔiggahetabbÈnÊ”ti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave sati kappiyakÈrake
paÔiggahÈpetuÑ, asati kappiyakÈrake sÈmaÑ gahetvÈ paribhuÒjitunti.
______________________________________________________________
1. Gahetunti (SÊ, SyÈ) 2. PhÈlitÈ (Ka) 3. SÈsapakuÉÉena (SÊ, SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 299
162. Pilindavacchavatthu
270. * Tena kho pana samayena ÈyasmÈ Pilindavaccho RÈjagahe
pabbhÈraÑ sodhÈpeti leÓaÑ kattukÈmo. Atha kho rÈjÈ MÈgadho
______________________________________________________________
1. Kato pana (?) * IdaÑ vatthu Vi 1. 360 piÔÔhÈdÊsupi ÈgataÑ.
300 VinayapiÔaka
163. GuÄÈdi-anujÈnanÈ
272. Atha kho BhagavÈ SÈvatthiyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
RÈjagahaÑ tena cÈrikaÑ pakkÈmi. AddasÈ kho ÈyasmÈ Ka~khÈrevato
antarÈmagge guÄakaraÓaÑ okkamitvÈ guÄe piÔÔhampi chÈrikampi
pakkhipante, disvÈna “akappiyo guÄo sÈmiso, na kappati guÄo vikÈle
paribhuÒjitun”ti kukkuccÈyanto sapariso guÄaÑ na paribhuÒjati. Yepissa
sotabbaÑ maÒÒanti, tepi guÄaÑ na paribhuÒjanti. Bhagavato etamatthaÑ
ÈrocesuÑ. KimatthÈya1 bhikkhave guÄe piÔÔhampi chÈrikampi pakkhipantÊti.
ThaddhatthÈya2 BhagavÈti. Sace bhikkhave thaddhatthÈya guÄe piÔÔhampi
chÈrikampi pakkhipanti, so ca guÄotveva sa~khaÑ gacchati. AnujÈnÈmi
bhikkhave yathÈsukhaÑ guÄaÑ paribhuÒjitunti.
AddasÈ kho ÈyasmÈ Ka~khÈrevato antarÈmagge vacce muggaÑ jÈtaÑ,
passitvÈ “akappiyÈ muggÈ, pakkÈpi muggÈ jÈyantÊ”ti kukkuccÈyanto
sapariso muggaÑ na paribhuÒjati. Yepissa sotabbaÑ maÒÒanti, tepi muggaÑ
na paribhuÒjanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Sace3 bhikkhave pakkÈpi
muggÈ jÈyanti, anujÈnÈmi bhikkhave yathÈsukhaÑ muggaÑ paribhuÒjitunti.
______________________________________________________________
1. KimatthiyÈ (Ka) 2. BandhanatthÈya (SÊ, SyÈ) 3. Sacepi (?)
304 VinayapiÔaka
164. AntovuÔÔhÈdipaÔikkhepakathÈ
274. Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena RÈjagahaÑ
tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ RÈjagahe viharati VeÄuvane
kalandakanivÈpe. Tena kho pana samayena Bhagavato udaravÈtÈbÈdho hoti.
Atha kho ÈyasmÈ Œnando “pubbepi Bhagavato udaravÈtÈbÈdho
tekaÔulayÈguyÈ phÈsu hotÊ”ti sÈmaÑ tilampi taÓÉulampi muggampi
viÒÒÈpetvÈ anto vÈsetvÈ anto sÈmaÑ pacitvÈ Bhagavato upanÈmesi “pivatu
BhagavÈ tekaÔulayÈgun”ti. JÈnantÈpi TathÈgatÈ pucchanti, jÈnantÈpi na
pucchanti. KÈlaÑ viditvÈ pucchanti, kÈlaÑ viditvÈ na pucchanti.
AtthasaÑhitaÑ TathÈgatÈ pucchanti, no anatthasaÑhitaÑ, anatthasaÑhite
setughÈto TathÈgatÈnaÑ. DvÊhi ÈkÈrehi BuddhÈ Bhagavanto bhikkh|
paÔipucchanti “dhammaÑ vÈ desessÈma sÈvakÈnaÑ vÈ sikkhÈpadaÑ
paÒÒapessÈmÈ”ti. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi
“kutÈyaÑ Œnanda yÈg|”ti. Atha kho ÈyasmÈ Œnando Bhagavato etamatthaÑ
Èrocesi. Vigarahi Buddho BhagavÈ ananucchavikaÑ Œnanda ananulomikaÑ
appatir|paÑ assÈmaÓakaÑ akappiyaÑ akaraÓÊyaÑ. KathaÑ hi nÈma tvaÑ
Œnanda evar|pÈya bÈhullÈya cetessasi. Yadapi Œnanda anto vuÔÔhaÑ1,
tadapi akappiyaÑ. Yadapi anto pakkaÑ, tadapi akappiyaÑ. Yadapi sÈmaÑ
pakkaÑ, tadapi akappiyaÑ. NetaÑ Œnanda appasannÈnaÑ vÈ pasÈdÈya -pa-
vigarahitvÈ dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “na bhikkhave anto
vuÔÔhaÑ anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ paribhuÒjitabbaÑ, yo paribhuÒjeyya,
Èpatti dukkaÔassa. Anto ce bhikkhave vuÔÔhaÑ anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ,
taÒce paribhuÒjeyya, Èpatti tiÓÓaÑ dukkaÔÈnaÑ. Anto ce bhikkhave vuÔÔhaÑ
anto pakkaÑ aÒÒehi pakkaÑ, taÒce paribhuÒjeyya, Èpatti dvinnaÑ
dukkaÔÈnaÑ.
______________________________________________________________
1. VutthaÑ (SÊ, SyÈ, Ka)
MahÈvaggapÈÄi 305
165. UggahitapaÔiggahaÓÈ
275. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| KÈsÊsu vassaÑvuÔÔhÈ
RÈjagahaÑ gacchantÈ BhagavantaÑ dassanÈya antarÈmagge na labhiÑsu
l|khassa vÈ paÓÊtassa vÈ bhojanassa yÈvadatthaÑ pÈrip|riÑ, bahuÒca
phalakhÈdanÊyaÑ ahosi, kappiyakÈrako ca na ahosi. Atha kho te bhikkh|
kilantar|pÈ yena RÈjagahaÑ VeÄuvanaÑ kalandakanivÈpo, yena BhagavÈ
tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ
nisÊdiÑsu. ŒciÓÓaÑ kho panetaÑ BuddhÈnaÑ BhagavantÈnaÑ Ègantukehi
bhikkh|hi saddhiÑ paÔisammodituÑ. Atha kho BhagavÈ te bhikkh|
etadavoca
306 VinayapiÔaka
166. PaÔiggahitÈdi-anujÈnanÈ
277. * Tena kho pana samayena Èyasmato Upanandassa Sakyaputtassa
upaÔÔhÈkakulaÑ saÑghassatthÈya khÈdanÊyaÑ pÈhesi “ayyassa Upanandassa
dassetvÈ saÑghassa dÈtabban”ti. Tena kho pana samayena ÈyasmÈ
Upanando Sakyaputto gÈmaÑ piÓÉÈya paviÔÔho hoti. Atha kho te manussÈ
ÈrÈmaÑ gantvÈ bhikkh| pucchiÑsu “kahaÑ bhante ayyo Upanando”ti.
EsÈvuso ÈyasmÈ Upanando Sakyaputto gÈmaÑ piÓÉÈya paviÔÔhoti. IdaÑ
bhante khÈdanÊyaÑ ayyassa Upanandassa dassetvÈ saÑghassa dÈtabbanti.
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Tena hi bhikkhave paÔiggahetvÈ
nikkhipatha yÈva Upanando ÈgacchatÊti. Atha kho ÈyasmÈ Upanando
Sakyaputto purebhattaÑ kulÈni payirupÈsitvÈ divÈ Ègacchati. Tena kho pana
samayena bhikkh| dubbhikkhe appamattakepi pavÈrenti, paÔisa~khÈpi
paÔikkhipanti, sabbo ca saÑgho pavÈrito hoti, bhikkh| kukkuccÈyantÈ na
paÔiggaÓhanti, paÔiggaÓhatha bhikkhave paribhuÒjatha, anujÈnÈmi bhikkhave
purebhattaÑ paÔiggahitaÑ bhuttÈvinÈ pavÈritena anatirittaÑ paribhuÒjitunti.
______________________________________________________________
* Vi 2. 132 piÔÔhepi.
308 VinayapiÔaka
167. SatthakammapaÔikkhepakathÈ
279. Atha kho BhagavÈ SÈvatthiyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
RÈjagahaÑ tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
RÈjagahaÑ tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ RÈjagahe viharati VeÄuvane
kalandakanivÈpe. Tena kho pana samayena aÒÒatarassa bhikkhuno
bhagandalÈbÈdho hoti, ŒkÈsagotto vejjo satthakammaÑ karoti. Atha kho
BhagavÈ senÈsanacÈrikaÑ ÈhiÓÉanto yena tassa bhikkhuno vihÈro
tenupasa~kami. AddasÈ kho ÈkÈsagotto vejjo BhagavantaÑ d|ratova
ÈgacchantaÑ, disvÈna BhagavantaÑ etadavoca “Ègacchatu bhavaÑ Gotamo
imassa bhikkhuno vaccamaggaÑ passatu, seyyathÈpi godhÈmukhan”ti. Atha
kho BhagavÈ “so maÑ khvÈyaÑ moghapuriso uppaÓÉetÊ”ti tatova
paÔinivattitvÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe bhikkhusaÑghaÑ
sannipÈtÈpetvÈ bhikkh| paÔipucchi “atthi kira bhikkhave amukasmiÑ vihÈre
bhikkhu gilÈno”ti. Atthi BhagavÈti. KiÑ tassa bhikkhave bhikkhuno
ÈbÈdhoti. Tassa bhante Èyasmato bhagandalÈbÈdho, ÈkÈsagotto vejjo
satthakammaÑ karotÊti. Vigarahi Buddho BhagavÈ ananucchavikaÑ
bhikkhave tassa moghapurisassa ananulomikaÑ appatir|paÑ assÈmaÓakaÑ
akappiyaÑ akaraÓÊyaÑ. KathaÑ hi nÈma so bhikkhave moghapuriso
sambÈdhe satthakammaÑ kÈrÈpessati. SambÈdhe bhikkhave sukhumÈ chavi
duropayo
______________________________________________________________
1. NibbaÔÔabÊjaÑ (SÊ), nibbaÔabÊjaÑ (SyÈ), nippaÔÔabÊjaÑ (Ka)
310 VinayapiÔaka
168. ManussamaÑsapaÔikkhepakathÈ
280. Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
BÈrÈÓasÊ tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
BÈrÈÓasÊ tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ BÈrÈÓasiyaÑ viharati Isipatane
migadÈye. Tena kho pana samayena BÈrÈÓasiyaÑ Suppiyo ca upÈsako
SuppiyÈ ca upÈsikÈ ubhatopasannÈ honti dÈyakÈ kÈrakÈ saÑghupaÔÔhÈkÈ.
Atha kho SuppiyÈ upÈsikÈ ÈrÈmaÑ gantvÈ vihÈrena vihÈraÑ pariveÓena
pariveÓaÑ upasa~kamitvÈ bhikkh| pucchati “ko bhante gilÈno, kassa kiÑ
Èhariyat|”ti. Tena kho pana samayena aÒÒatarena bhikkhunÈ virecanaÑ
pÊtaÑ hoti, atha kho so bhikkhu SuppiyaÑ upÈsikaÑ etadavoca “mayÈ kho
bhagini virecanaÑ pÊtaÑ, attho me paÔicchÈdanÊyenÈ”ti. SuÔÔhu ayya
ÈhariyissatÊti gharaÑ gantvÈ antevÈsiÑ ÈÓÈpesi “gaccha bhaÓe
pavattamaÑsaÑ jÈnÈhÊ”ti. EvaÑ ayyeti kho so puriso SuppiyÈya upÈsikÈya
paÔissuÓitvÈ kevalakappaÑ BÈrÈÓasiÑ ÈhiÓÉanto na addasa pavattamaÑsaÑ.
Atha kho so puriso yena SuppiyÈ upÈsikÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ
SuppiyaÑ upÈsikaÑ etadavoca “natthayye pavattamaÑsaÑ, mÈghÈto ajjÈ”ti.
Atha kho SuppiyÈya upÈsikÈya etadahosi “tassa kho gilÈnassa bhikkhuno
paÔicchÈdanÊyaÑ alabhantassa ÈbÈdho vÈ abhivaÉÉhissati,
MahÈvaggapÈÄi 311
169. HatthimaÑsÈdipaÔikkhepakathÈ
281. Tena kho pana samayena raÒÒo hatthÊ maranti, manussÈ
dubbhikkhe hatthimaÑsaÑ paribhuÒjanti, bhikkh|naÑ piÓÉÈya carantÈnaÑ
hatthimaÑsaÑ denti, bhikkh| hatthimaÑsaÑ paribhuÒjanti. ManussÈ
ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ
hatthimaÑsaÑ paribhuÒjissanti, rÈja~gaÑ hatthÊ, sace rÈjÈ jÈneyya, na
nesaÑ attamano assÈ”ti. Bhagavato
MahÈvaggapÈÄi 313
170. YÈgumadhugoÄakÈnujÈnanÈ
282. Atha kho BhagavÈ BÈrÈÓasiyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
AndhakavindaÑ tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ
aÉÉhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena jÈnapadÈ manussÈ
bahuÑ loÓampi telampi taÓÉulampi khÈdanÊyampi sakaÔesu ÈropetvÈ
Buddhappamukhassa bhikkhusaÑghassa piÔÔhito piÔÔhito anubandhÈ honti
“yadÈ paÔipÈÔiÑ labhissÈma, tadÈ bhattaÑ karissÈmÈ”ti. PaÒcamattÈni ca
vighÈsÈdasatÈni. Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
AndhakavindaÑ tadavasari. Atha kho aÒÒatarassa brÈhmaÓassa paÔipÈÔiÑ
alabhantassa etadahosi “atÊtÈni2 kho me dve mÈsÈni BuddhappamukhaÑ
bhikkhusaÑghaÑ anubandhantassa ‘yadÈ paÔipÈÔiÑ labhissÈmi, tadÈ bhattaÑ
karissÈmÊ’ti, na ca me paÔipÈÔi labbhati, ahaÒcamhi ekattako3, bahu ca me
gharÈvÈsattho hÈyati, yann|nÈhaÑ bhattaggaÑ olokeyyaÑ, yaÑ bhattagge
nÈssa, taÑ paÔiyÈdeyyan”ti. Atha kho so brÈhmaÓo bhattaggaÑ olokento dve
nÈddasa
______________________________________________________________
1. MaÑsaÑ (Ka)2. AdhikÈni (SÊ, SyÈ) 3. Ekako (SÊ, SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 315
171. TaruÓapasannamahÈmattavatthu
283. AssosuÑ kho manussÈ BhagavatÈ kira yÈgu anuÒÒÈtÈ
madhugoÄakaÒcÈti, te kÈlasseva bhojjayÈguÑ paÔiyÈdenti madhugoÄakaÒca.
Bhikkh| kÈlasseva bhojjayÈguyÈ dhÈtÈ madhugoÄakena ca bhattagge na
cittar|paÑ paribhuÒjanti. Tena kho pana samayena aÒÒatarena
taruÓapasannena mahÈmattena svÈtanÈya Buddhappamukho bhikkhusaÑgho
nimantito hoti. Atha kho tassa taruÓapasannassa mahÈmattassa etadahosi
“yann|nÈhaÑ aÉÉhatelasannaÑ bhikkhusatÈnaÑ aÉÉhatelasÈni
maÑsapÈtisatÈni paÔiyÈdeyyaÑ, ekamekassa bhikkhuno ekamekaÑ
maÑsapÈtiÑ upanÈmeyyan”ti. Atha kho so taruÓapasanno mahÈmatto tassÈ
rattiyÈ accayena paÓÊtaÑ khÈdanÊyaÑ bhojanÊyaÑ paÔiyÈdÈpetvÈ
aÉÉhatelasÈni ca maÑsapÈtisatÈni Bhagavato kÈlaÑ ÈrocÈpesi “kÈlo bhante
niÔÔhitaÑ bhattan”ti. Atha kho BhagavÈ pubbaÓhasamayaÑ nivÈsetvÈ
pattacÊvaramÈdÈya yena tassa taruÓapasannassa mahÈmattassa nivesanaÑ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ paÒÒatte Èsane nisÊdi saddhiÑ
bhikkhusaÑghena. Atha kho so taruÓapasanno mahÈmatto bhattagge
bhikkh| parivisati. Bhikkh| evamÈhaÑsu “thokaÑ Èvuso dehi, thokaÑ
Èvuso dehÊ”ti. MÈ kho tumhe bhante “ayaÑ taruÓapasanno
MahÈvaggapÈÄi 317
172. BelaÔÔhakaccÈnavatthu
284. Atha kho BhagavÈ Andhakavinde yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
RÈjagahaÑ, tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ
aÉÉhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena BelaÔÔho KaccÈno
RÈjagahÈ AndhakavindaÑ addhÈnamaggappaÔipanno hoti paÒcamattehi
sakaÔasatehi sabbeheva guÄakumbhap|rehi. AddasÈ kho BhagavÈ BelaÔÔhaÑ
KaccÈnaÑ d|ratova ÈgacchantaÑ, disvÈna maggÈ okkamma aÒÒatarasmiÑ
rukkham|le nisÊdi. Atha kho BelaÔÔho KaccÈno yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ
aÔÔhÈsi, ekamantaÑ Ôhito kho BelaÔÔho KaccÈno BhagavantaÑ etadavoca
“icchÈmahaÑ bhante ekamekassa bhikkhuno ekamekaÑ guÄakumbhaÑ
dÈtun”ti. Tena hi tvaÑ KaccÈna ekaÑyeva guÄakumbhaÑ ÈharÈti. “EvaÑ
bhante”ti kho BelaÔÔho KaccÈno Bhagavato paÔissuÓitvÈ ekaÑyeva
guÄakumbhaÑ ÈdÈya yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ
BhagavantaÑ etadavoca “Èbhato1 bhante guÄakumbho, kathÈhaÑ bhante
paÔipajjÈmÊ”ti. Tena hi tvaÑ KaccÈna bhikkh|naÑ guÄaÑ dehÊti. “EvaÑ
bhante”ti kho BelaÔÔho KaccÈno Bhagavato
______________________________________________________________
1. ŒhaÔo (SÊ, SyÈ, Ka)
MahÈvaggapÈÄi 319
173. PÈÔaligÈmavatthu
285. * Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
PÈÔaligÈmo tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ
aÉÉhatelasehi bhikkh|satehi. Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ
caramÈno yena PÈÔaligÈmo tadavasari. AssosuÑ kho PÈÔaligÈmikÈ upÈsakÈ
“BhagavÈ kira PÈÔaligÈmaÑ anuppatto”ti. Atha kho PÈÔaligÈmikÈ upÈsakÈ
yena BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ
ekamantaÑ nisÊdiÑsu. EkamantaÑ nisinne kho PÈÔaligÈmike upÈsake
BhagavÈ dhammiyÈ kathÈya sandassesi samÈdapesi samuttejesi
sampahaÑsesi. Atha kho PÈÔaligÈmikÈ upÈsakÈ BhagavatÈ dhammiyÈ
kathÈya sandassitÈ samÈdapitÈ samuttejitÈ sampahaÑsitÈ BhagavantaÑ
etadavocuÑ “adhivÈsetu no bhante BhagavÈ ÈvasathÈgÈraÑ saddhiÑ
bhikkhusaÑghenÈ”ti. AdhivÈsesi BhagavÈ tuÓhÊbhÈvena. Atha kho
PÈÔaligÈmikÈ upÈsakÈ Bhagavato adhivÈsanaÑ viditvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ
BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ padakkhiÓaÑ katvÈ yena ÈvasathÈgÈraÑ
tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ sabbasanthariÑ ÈvasathÈgÈraÑ
santharitvÈ ÈsanÈni paÒÒapetvÈ udakamaÓikaÑ patiÔÔhÈpetvÈ telapadÊpaÑ
ÈropetvÈ yena BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ
abhivÈdetvÈ ekamantaÑ aÔÔhaÑsu, ekamantaÑ ÔhitÈ kho PÈÔaligÈmikÈ
upÈsakÈ BhagavantaÑ etadavocuÑ “sabbasantharisanthataÑ bhante
ÈvasathÈgÈraÑ, ÈsanÈni paÒÒattÈni, udakamaÓiko patiÔÔhÈpito, telapadÊpo
Èropito, yassadÈni bhante BhagavÈ kÈlaÑ maÒÒatÊ”ti.
Atha kho BhagavÈ nivÈsetvÈ pattacÊvaramÈdÈya saddhiÑ
bhikkhusaÑghena yena ÈvasathÈgÈraÑ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ pÈde
pakkhÈletvÈ ÈvasathÈgÈraÑ pavisitvÈ majjhimaÑ thambhaÑ nissÈya
puratthÈbhimukho nisÊdi. BhikkhusaÑghopi kho pÈde pakkhÈletvÈ
ÈvasathÈgÈraÑ pavisitvÈ pacchimaÑ bhittiÑ nissÈya puratthÈbhimukho
nisÊdi BhagavantaÑyeva purakkhatvÈ. PÈÔaligÈmikÈpi kho upÈsakÈ pÈde
pakkhÈletvÈ ÈvasathÈgÈraÑ pavisitvÈ puratthimaÑ bhittiÑ nissÈya
pacchimÈbhimukhÈ nisÊdiÑsu BhagavantaÑyeva purakkhatvÈ. Atha kho
BhagavÈ PÈÔaligÈmike upÈsake Èmantesi–
______________________________________________________________
* Ito paraÑ yÈva 325 piÔÔhe ‘tiÓÓÈ medhÈvino janÈ’ti pÈÔho DÊ 2. 71 piÔÔhÈdÊsu
ca Khu 1. 183 piÔÔhÈdÊsupi ca Ègato.
322 VinayapiÔaka
174. SunidhavassakÈravatthu
286. Tena kho pana samayena SunidhavassakÈrÈ MagadhamahÈmattÈ
PÈÔaligÈme nagaraÑ mÈpenti VajjÊnaÑ paÔibÈhÈya. AddasÈ kho BhagavÈ
rattiyÈ pacc|sasamayaÑ paccuÔÔhÈya dibbena cakkhunÈ visuddhena
atikkantamÈnusakena sambahulÈ devatÈyo PÈÔaligÈme vatth|ni
pariggaÓhantiyo. YasmiÑ padese mahesakkhÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, mahesakkhÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni
namanti nivesanÈni mÈpetuÑ. YasmiÑ padese majjhimÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, majjhimÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni
namanti nivesanÈni mÈpetuÑ. YasmiÑ padese nÊcÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, nÊcÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni namanti
nivesanÈni mÈpetuÑ. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi
“ke nu kho te Œnanda PÈÔaligÈme nagaraÑ mÈpentÊ”ti. SunidhavassakÈrÈ
bhante MagadhamahÈmattÈ PÈÔaligÈme nagaraÑ mÈpenti VajjÊnaÑ
paÔibÈhÈyÈti. SeyyathÈpi Œnanda devehi TÈvatiÑsehi saddhiÑ mantetvÈ,
evameva kho Œnanda SunidhavassakÈrÈ MagadhamahÈmattÈ PÈÔaligÈme
nagaraÑ mÈpenti VajjÊnaÑ paÔibÈhÈya. IdhÈhaÑ Œnanda rattiyÈ
pacc|sasamayaÑ paccuÔÔhÈya addasaÑ dibbena cakkhunÈ visuddhena
atikkantamÈnusakena sambahulÈ devatÈyo PÈÔaligÈme vatth|ni
pariggaÓhantiyo. YasmiÑ padese mahesakkhÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, mahesakkhÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni
namanti nivesanÈni mÈpetuÑ. YasmiÑ padese majjhimÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, majjhimÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni
namanti nivesanÈni mÈpetuÑ. YasmiÑ padese nÊcÈ devatÈ vatth|ni
pariggaÓhanti, nÊcÈnaÑ tattha rÈj|naÑ rÈjamahÈmattÈnaÑ cittÈni namanti
nivesanÈni mÈpetuÑ. YÈvatÈ Œnanda ariyaÑ ÈyatanaÑ yÈvatÈ vaÓippatho,
idaÑ agganagaraÑ bhavissati PÈÔaliputtaÑ puÔabhedanaÑ. PÈÔaliputtassa
kho Œnanda tayo
324 VinayapiÔaka
176. AmbapÈlÊvatthu
288. * Assosi kho AmbapÈlÊ gaÓikÈ “BhagavÈ kira KoÔigÈmaÑ
anuppatto”ti, atha kho AmbapÈlÊ gaÓikÈ bhadrÈni bhadrÈni yÈnÈni yojÈpetvÈ
bhadraÑ bhadraÑ yÈnaÑ abhiruhitvÈ bhadrehi bhadrehi yÈnehi VesÈliyÈ
niyyÈsi BhagavantaÑ dassanÈya, yÈvatikÈ yÈnassa bh|mi, yÈnena gantvÈ
yÈnÈ paccorohitvÈ pattikÈva yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ
BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi. EkamantaÑ nisinnaÑ kho
AmbapÈliÑ gaÓikaÑ BhagavÈ dhammiyÈ kathÈya sandassesi samÈdapesi
samuttejesi sampahaÑsesi. Atha kho AmbapÈlÊ gaÓikÈ BhagavatÈ dhammiyÈ
kathÈya sandassitÈ samÈdapitÈ samuttejitÈ sampahaÑsitÈ BhagavantaÑ
etadavoca “adhivÈsetu me bhante BhagavÈ svÈtanÈya bhattaÑ saddhiÑ
bhikkhusaÑghenÈ”ti. AdhivÈsesi BhagavÈ tuÓhÊbhÈvena. Atha kho AmbapÈlÊ
gaÓikÈ Bhagavato adhivÈsanaÑ viditvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ BhagavantaÑ
abhivÈdetvÈ padakkhiÓaÑ katvÈ pakkÈmi.
177. LicchavÊvatthu
289. * AssosuÑ kho VesÈlikÈ LicchavÊ “BhagavÈ kira KoÔigÈmaÑ
anuppatto”ti, atha kho VesÈlikÈ LicchavÊ bhadrÈni bhadrÈni yÈnÈni
yojÈpetvÈ bhadraÑ bhadraÑ yÈnaÑ abhiruhitvÈ bhadrehi bhadrehi yÈnehi
VesÈliyÈ niyyÈsuÑ BhagavantaÑ dassanÈya, appekacce LicchavÊ nÊlÈ honti
nÊlavaÓÓÈ nÊlavatthÈ nÊlÈla~kÈrÈ, appekacce LicchavÊ pÊtÈ honti pÊtavaÓÓÈ
pÊtavatthÈ pÊtÈla~kÈrÈ, appekacce LicchavÊ lohitÈ honti lohitavaÓÓÈ
lohitavatthÈ lohitÈla~kÈrÈ, appekacce LicchavÊ odÈtÈ honti odÈtavaÓÓÈ
odÈtavatthÈ odÈtÈla~kÈrÈ. Atha kho AmbapÈlÊ gaÓikÈ daharÈnaÑ daharÈnaÑ
LicchavÊnaÑ ÊsÈya ÊsaÑ yugena yugaÑ cakkena cakkaÑ akkhena akkhaÑ
paÔivaÔÔesi1.
______________________________________________________________
* DÊ 2. 81 piÔÔhÈdÊsupi. 1. PaÔivattesi (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 327
178. SÊhasenÈpativatthu
290. * Tena kho pana samayena abhiÒÒÈtÈ abhiÒÒÈtÈ LicchavÊ
sandhÈgÈre1 sannisinnÈ sannipatitÈ anekapariyÈyena Buddhassa vaÓÓaÑ
bhÈsanti, dhammassa vaÓÓaÑ bhÈsanti, saÑghassa vaÓÓaÑ bhÈsanti. Tena
kho pana samayena SÊho senÈpati NigaÓÔhasÈvako tassaÑ parisÈyaÑ nisinno
hoti. Atha kho SÊhassa senÈpatissa etadahosi “nissaÑsayaÑ kho so BhagavÈ
ArahaÑ SammÈsambuddho bhavissati, tathÈ hime abhiÒÒÈtÈ abhiÒÒÈtÈ
LicchavÊ sandhÈgÈre sannisinnÈ sannipatitÈ anekapariyÈyena Buddhassa
vaÓÓaÑ bhÈsanti, dhammassa vaÓÓaÑ bhÈsanti, saÑghassa vaÓÓaÑ bhÈsanti,
yann|nÈhaÑ taÑ BhagavantaÑ dassanÈya upasa~kameyyaÑ ArahantaÑ
SammÈsambuddhan”ti. Atha kho SÊho senÈpati yena nigaÓÔho nÈÔaputto
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ nigaÓÔhaÑ nÈÔaputtaÑ etadavoca
“icchÈmahaÑ bhante samaÓaÑ GotamaÑ dassanÈya upasa~kamitun”ti. KiÑ
pana tvaÑ SÊha kiriyavÈdo samÈno akiriyavÈdaÑ samaÓaÑ GotamaÑ
dassanÈya upasa~kamissasi, samaÓo hi SÊha Gotamo akiriyavÈdo akiriyÈya
dhammaÑ deseti, tena ca sÈvake vinetÊti. Atha kho SÊhassa senÈpatissa yo
ahosi gamikÈbhisa~khÈro BhagavantaÑ dassanÈya,
______________________________________________________________
1. SanthÈgÈre (SÊ, SyÈ) * AÑ 3. 24 piÔÔhÈdÊsupi.
MahÈvaggapÈÄi 329
294. Atha kho SÊho senÈpati aÒÒataraÑ purisaÑ ÈÓÈpesi “gaccha bhaÓe
pavattamaÑsaÑ jÈnÈhÊ”ti. Atha kho SÊho senÈpati tassÈ rattiyÈ accayena
paÓÊtaÑ khÈdanÊyaÑ bhojanÊyaÑ paÔiyÈdÈpetvÈ Bhagavato kÈlaÑ ÈrocÈpesi
“kÈlo bhante niÔÔhitaÑ bhattan”ti. Atha kho BhagavÈ pubbaÓhasamayaÑ
nivÈsetvÈ pattacÊvaramÈdÈya yena SÊhassa senÈpatissa nivesanaÑ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ paÒÒatte Èsane nisÊdi saddhiÑ
bhikkhusaÑghena.
Tena kho pana samayena sambahulÈ nigaÓÔhÈ VesÈliyaÑ rathikÈya
rathikaÑ si~ghÈÔakena si~ghÈÔakaÑ bÈhÈ paggayha kandanti “ajja SÊhena
senÈpatinÈ th|laÑ pasuÑ vadhitvÈ samaÓassa Gotamassa bhattaÑ kataÑ,
taÑ samaÓo Gotamo jÈnaÑ uddissakataÑ maÑsaÑ paribhuÒjati
paÔiccakamman”ti. Atha kho aÒÒataro puriso yena SÊho senÈpati
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ SÊhassa senÈpatissa upakaÓÓake Èrocesi
“yagghe bhante jÈneyyÈsi, ete sambahulÈ nigaÓÔhÈ VesÈliyaÑ rathikÈya
rathikaÑ si~ghÈÔakena si~ghÈÔakaÑ bÈhÈ paggayha kandanti ‘ajja SÊhena
senÈpatinÈ th|laÑ pasuÑ vadhitvÈ samaÓassa Gotamassa bhattaÑ kataÑ,
taÑ samaÓo Gotamo jÈnaÑ uddissakataÑ maÑsaÑ paribhuÒjati
paÔiccakamman’ti”. AlaÑ ayyo dÊgharattampi te ÈyasmantÈ avaÓÓakÈmÈ
Buddhassa, avaÓÓakÈmÈ dhammassa, avaÓÓakÈmÈ SaÑghassa, na ca pana te
ÈyasmantÈ jiridanti taÑ BhagavantaÑ asatÈ tucchÈ musÈ abh|tena
abbhÈcikkhantÈ, na ca mayaÑ jÊvitahetupi saÒcicca pÈÓaÑ jÊvitÈ
voropeyyÈmÈti. Atha kho SÊho senÈpati BuddhappamukhaÑ
bhikkhusaÑghaÑ paÓÊtena khÈdanÊyena bhojanÊyena sahatthÈ santappetvÈ
sampavÈretvÈ BhagavantaÑ bhuttÈviÑ onÊtapattapÈÓiÑ ekamantaÑ nisÊdi.
EkamantaÑ nisinnaÑ kho SÊhaÑ senÈpatiÑ BhagavÈ dhammiyÈ kathÈya
sandassetvÈ samÈdapetvÈ samuttejetvÈ sampahaÑsetvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ pakkÈmi.
Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ
katvÈ bhikkh| Èmantesi “na bhikkhave jÈnaÑ uddissakataÑ maÑsaÑ
paribhuÒjitabbaÑ,
MahÈvaggapÈÄi 335
179. Kappiyabh|mi-anujÈnanÈ
295. Tena kho pana samayena VesÈlÊ subhikkhÈ hoti susassÈ
sulabhapiÓÉÈ sukarÈ uÒchena paggahena yÈpetuÑ. Atha kho Bhagavato
rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso parivitakko udapÈdi “yÈni tÈni mayÈ
bhikkh|naÑ anuÒÒÈtÈni dubbhikkhe dussasse dullabhapiÓÉe anto vuÔÔhaÑ
anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ uggahitapaÔiggahitakaÑ tato nÊhaÔaÑ
purebhattaÑ paÔiggahitaÑ vanaÔÔhaÑ pokkharaÔÔhaÑ, ajjÈpi nu kho tÈni
bhikkh| paribhuÒjantÊ”ti. Atha kho BhagavÈ sÈyanhasamayaÑ paÔisallÈnÈ
vuÔÔhito ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi “yÈni tÈni Œnanda mayÈ
bhikkh|naÑ anuÒÒÈtÈni dubbhikkhe dussasse dullabhapiÓÉe anto vuÔÔhaÑ
anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ uggahitapaÔiggahitakaÑ tato nÊhaÔaÑ
purebhattaÑ paÔiggahitaÑ vanaÔÔhaÑ pokkharaÔÔhaÑ, ajjÈpi nu kho tÈni
bhikkh| paribhuÒjantÊ”ti. ParibhuÒjanti BhagavÈti. Atha kho BhagavÈ
etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh|
Èmantesi “yÈni tÈni bhikkhave mayÈ bhikkh|naÑ anuÒÒÈtÈni dubbhikkhe
dussasse dullabhapiÓÉe anto vuÔÔhaÑ anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ
uggahitapaÔiggahitakaÑ tato nÊhaÔaÑ purebhattaÑ paÔiggahitaÑ vanaÔÔhaÑ
pokkharaÔÔhaÑ, tÈnÈhaÑ ajjatagge paÔikkhipÈmi, na bhikkhave anto vuÔÔhaÑ
anto pakkaÑ sÈmaÑ pakkaÑ uggahitapaÔiggahitakaÑ paribhuÒjitabbaÑ, yo
paribhuÒjeyya, Èpatti dukkaÔassa. Na ca bhikkhave tato nÊhaÔaÑ purebhattaÑ
paÔiggahitaÑ vanaÔÔhaÑ pokkharaÔÔhaÑ bhuttÈvinÈ pavÈritena anatirittaÑ
paribhuÒjitabbaÑ, yo paribhuÒjeyya, yathÈdhammo kÈretabbo”ti.
Tena kho samayena jÈnapadÈ manussÈ bahuÑ loÓampi telampi
taÓÉulampi khÈdanÊyampi sakaÔesu ÈropetvÈ bahÈrÈmakoÔÔhake
sakaÔaparivaÔÔaÑ karitvÈ acchanti “yadÈ paÔipÈÔiÑ labhissÈma, tadÈ bhattaÑ
karissÈmÈ”ti, mahÈ ca megho uggato hoti. Atha kho te manussÈ yenÈyasmÈ
Œnando tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ
etadavocuÑ “idha bhante Œnanda bahuÑ loÓampi telampi taÓÉulampi
khÈdanÊyampi sakaÔesu ÈropitÈ tiÔÔhanti, mahÈ ca megho
336 VinayapiÔaka
180. MeÓÉakagahapativatthu
296. Tena kho pana samayena Bhaddiyanagare MeÓÉako gahapati
paÔivasati, tassa evar|po iddhÈnubhÈvo hoti, sÊsaÑ nahÈyitvÈ dhaÒÒÈgÈraÑ
sammajjÈpetvÈ bahidvÈre nisÊdati, antalikkhÈ dhaÒÒassa dhÈrÈ opatitvÈ
dhaÒÒÈgÈraÑ p|reti. BhariyÈya evar|po iddhÈnubhÈvo hoti, ekaÑyeva
ÈÄhakathÈlikaÑ upanisÊditvÈ ekaÒca s|pabhiÒjanakaÑ1
dÈsakammakaraporisaÑ bhattena parivisati, na tÈva taÑ khiyyati2, yÈva sÈ
na vuÔÔhÈti. Puttassa evar|po iddhÈnubhÈvo hoti, ekaÑyeva sahassathavikaÑ
gahetvÈ dÈsakammakaraporisassa chamÈsikaÑ vetanaÑ deti, na tÈva taÑ
khiyyati, yÈvassa hatthagatÈ. SuÓisÈya evar|po iddhÈnubhÈvo hoti,
ekaÑyeva catudoÓikaÑ piÔakaÑ upanisÊditvÈ dÈsakammakaraporisassa
chamÈsikaÑ bhattaÑ deti, na tÈva taÑ khiyyati, yÈva sÈ na vuÔÔhÈti. DÈsassa
evar|po iddhÈnubhÈvo hoti, ekena na~galena kasantassa satta sÊtÈyo
gacchanti.
Assosi kho rÈjÈ MÈgadho Seniyo BimbisÈro “amhÈkaÑ kira vijite
Bhaddiyanagare MeÓÉako gahapati paÔivasati, tassa evar|po iddhÈnubhÈvo,
sÊsaÑ nahÈyitvÈ dhaÒÒÈgÈraÑ sammajjÈpetvÈ bahidvÈre nisÊdati, antalikkhÈ
dhaÒÒassa dhÈrÈ opatitvÈ dhaÒÒÈgÈraÑ p|reti. BhariyÈya evar|po
iddhÈnubhÈvo, ekaÑyeva ÈÄhakathÈlikaÑ upanisÊditvÈ ekaÒca
s|pabhiÒjanakaÑ dÈsakammakaraporisaÑ bhattena parivisati, na tÈva taÑ
khiyyati, yÈva sÈ na vuÔÔhÈti. Puttassa evar|po iddhÈnubhÈvo, ekaÑyeva
sahassathavikaÑ gahetvÈ dÈsakammakaraporisassa chamÈsikaÑ vetanaÑ
deti, na tÈva taÑ khiyyati, yÈvassa hatthagatÈ. SuÓisÈya
______________________________________________________________
1. S|pabhiÒjarakaÑ (SÊ) 2. KhÊyati (SÊ, SyÈ)
338 VinayapiÔaka
181. PaÒcagorasÈdi-anujÈnanÈ
299. Atha kho BhagavÈ Bhaddiye yathÈbhirantaÑ viharitvÈ MeÓÉakaÑ
gahapatiÑ anÈpucchÈ yena A~guttarÈpo tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ
bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi bhikkhusatehi. Assosi kho
MeÓÉako gahapati “BhagavÈ kira yena A~guttarÈpo tena cÈrikaÑ pakkanto
mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi bhikkhusatehÊ”ti. Atha kho
MeÓÉako gahapati dÈse ca kammakare ca ÈÓÈpesi “tena hi bhaÓe bahuÑ
loÓampi telampi taÓÉulampi khÈdanÊyampi sakaÔesu ÈropetvÈ Ègacchatha,
aÉÉhatelasÈni ca gopÈlakasatÈni aÉÉhatelasÈni ca dhenusatÈni ÈdÈya
Ègacchantu, yattha BhagavantaÑ passissÈma, tattha taruÓena1 khÊrena
bhojessÈmÈ”ti. Atha kho MeÓÉako gahapati BhagavantaÑ antarÈmagge
kantÈre sambhÈvesi. Atha kho MeÓÉako gahapati yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ
aÔÔhÈsi. EkamantaÑ Ôhito kho MeÓÉako gahapati BhagavantaÑ etadavoca
“adhivÈsetu me bhante BhagavÈ svÈtanÈya bhattaÑ saddhiÑ
bhikkhusaÑghenÈ”ti. AdhivÈsesi BhagavÈ tuÓhÊbhÈvena. Atha kho MeÓÉako
gahapati Bhagavato adhivÈsanaÑ viditvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ
padakkhiÓaÑ katvÈ pakkÈmi.
Atha kho MeÓÉako gahapati tassÈ rattiyÈ accayena paÓÊtaÑ khÈdanÊyaÑ
bhojanÊyaÑ paÔiyÈdÈpetvÈ Bhagavato kÈlaÑ ÈrocÈpesi “kÈlo bhante
niÔÔhitaÑ bhattan”ti. Atha kho BhagavÈ pubbaÓhasamayaÑ nivÈsetvÈ
pattacÊvaramÈdÈya yena MeÓÉakassa gahapatissa parivesanÈ
______________________________________________________________
1. DhÈruÓhena (SÊ, SyÈ)
342 VinayapiÔaka
182. KeÓiyajaÔilavatthu
300. * Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena ŒpaÓaÑ
tadavasari, assosi kho KeÓiyo jaÔilo “samaÓo khalu bho Gotamo Sakyaputto
SakyakulÈ pabbajito ŒpaÓaÑ anuppatto, taÑ kho pana bhavantaÑ GotamaÑ
evaÑ kalyÈÓo kittisaddo abbhuggato -pa- sÈdhu kho pana tathÈr|pÈnaÑ
arahataÑ dassanaÑ hotÊ”ti. Atha kho
______________________________________________________________
* Ma 2. 347 piÔÔhÈdÊsu; Khu 1. 363 piÔÔhÈdÊsu ca ÈgataÑ Selasuttampi passitabbaÑ.
MahÈvaggapÈÄi 343
183. Rojamallavatthu
301. Atha kho BhagavÈ ŒpaÓe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena KusinÈrÈ
tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi
bhikkhusatehi. AssosuÑ kho KosinÈrakÈ MallÈ “BhagavÈ kira KusinÈraÑ
Ègacchati mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi bhikkhusatehÊ”ti.
Te sa~garaÑ1 akaÑsu “yo Bhagavato paccuggamanaÑ na karissati,
paÒcasatÈnissa daÓÉo”ti. Tena kho pana samayena Rojo Mallo Èyasmato
Œnandassa sahÈyo hoti. Atha kho BhagavÈ anupubbena cÈrikaÑ caramÈno
yena KusinÈrÈ tadavasari. Atha kho KosinÈrakÈ MallÈ Bhagavato
paccuggamanaÑ akaÑsu. Atha kho Rojo Mallo Bhagavato paccuggamanaÑ
karitvÈ yenÈyasmÈ Œnando tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ ÈyasmantaÑ
ŒnandaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ aÔÔhÈsi. EkamantaÑ ÔhitaÑ kho RojaÑ
MallaÑ ÈyasmÈ Œnando etadavoca “uÄÈraÑ kho te idaÑ Èvuso Roja, yaÑ
tvaÑ Bhagavato paccuggamanaÑ akÈsÊ”ti. NÈhaÑ bhante Œnanda bahukato
Buddhe vÈ dhamme vÈ saÑghe vÈ, api ca ÒÈtÊhi sa~garo kato “yo Bhagavato
paccuggamanaÑ na karissati, paÒcasatÈnissa daÓÉo”ti, so kho ahaÑ bhante
Œnanda ÒÈtÊnaÑ daÓÉabhayÈ evÈhaÑ Bhagavato paccuggamanaÑ akÈsinti.
Atha kho ÈyasmÈ Œnando anattamano ahosi “kathaÑ hi nÈma Rojo Mallo
evaÑ vakkhatÊ”ti. Atha kho ÈyasmÈ Œnando yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ
nisinno kho ÈyasmÈ Œnando BhagavantaÑ etadavoca “ayaÑ bhante Rojo
Mallo abhiÒÒÈto ÒÈtamanusso, mahatthiko kho pana evar|pÈnaÑ
ÒÈtamanussÈnaÑ imasmiÑ dhammavinaye pasÈdo, sÈdhu bhante BhagavÈ
tathÈ karotu, yathÈ Rojo Mallo imasmiÑ dhammavinaye pasÊdeyyÈ”ti. Na
kho taÑ Œnanda dukkaraÑ TathÈgatena, yathÈ Rojo Mallo imasmiÑ
dhammavinaye pasÊdeyyÈti.
Atha kho BhagavÈ RojaÑ MallaÑ mettena cittena pharitvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ
vihÈraÑ pÈvisi. Atha kho Rojo Mallo Bhagavato mettena cittena phuÔÔho
seyyathÈpi nÈma gÈviÑ taruÓavaccho, evameva
______________________________________________________________
1. Sa~karaÑ (Ka)
346 VinayapiÔaka
184. VuÉÉhapabbajitavatthu
303. Atha kho BhagavÈ KusinÈrÈyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
ŒtumÈ tena cÈrikaÑ pakkÈmi mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ
aÉÉhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena aÒÒataro
vuÉÉhapabbajito ŒtumÈyaÑ paÔivasati nahÈpitapubbo, tassa dve dÈrakÈ
honti maÒjukÈ paÔibhÈneyyakÈ dakkhÈ pariyodÈtasippÈ sake Ècariyake
nahÈpitakamme. Assosi kho so vuÉÉhapabbajito “BhagavÈ kira ŒtumaÑ
Ègacchati mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi bhikkhusatehÊ”ti.
Atha kho so vuÉÉhapabbajito te dÈrake etadavoca “BhagavÈ kira tÈtÈ
ŒtumaÑ Ègacchati mahatÈ bhikkhusaÑghena saddhiÑ aÉÉhatelasehi
bhikkhusatehi, gacchatha tumhe tÈtÈ khurabhaÓÉaÑ ÈdÈya nÈÄiyÈvÈpakena
anugharakaÑ anugharakaÑ ÈhiÓÉatha, loÓampi telampi taÓÉulampi
khÈdanÊyampi saÑharatha, Bhagavato Ègatassa yÈgupÈnaÑ karissÈmÈ”ti.
“EvaÑ tÈtÈ”ti kho te dÈrakÈ tassa vuÉÉhapabbajitassa paÔissuÓitvÈ
khurabhaÓÉaÑ ÈdÈya nÈÄiyÈvÈpakena anugharakaÑ anugharakaÑ ÈhiÓÉanti
loÓampi telampi taÓÉulampi khÈdanÊyampi saÑharantÈ. ManussÈ te dÈrake
maÒjuke paÔibhÈneyyake passitvÈ yepi na kÈrÈpetukÈmÈ, tepi kÈrÈpenti,
kÈrÈpetvÈpi bahuÑ denti. Atha kho te dÈrakÈ bahuÑ loÓampi telampi
taÓÉulampi khÈdanÊyampi saÑhariÑsu.
348 VinayapiÔaka
185. CatumahÈpadesakathÈ
305. Tena kho pana samayena bhikkh|naÑ kismiÒci kismiÒci ÔhÈne
kukkuccaÑ uppajjati “kiÑ nu kho BhagavatÈ anuÒÒÈtaÑ, kiÑ
ananuÒÒÈtan”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. YaÑ bhikkhave mayÈ
“idaÑ na kappatÊ”ti appaÔikkhittaÑ,
______________________________________________________________
1. SamÈdapesi (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 349
Bhesajjakkhandhako chaÔÔho.
186. TassuddÈnaÑ
SÈradike vikÈlepi, vasaÑ m|le piÔÔhehi ca.
KasÈvehi paÓÓaÑ phalaÑ, jatu loÓaÑ chakaÓaÑ ca.
CuÓÓaÑ cÈlini maÑsaÒca, aÒjanaÑ upapisanÊ1.
AÒjanÊ uccÈpÈrutÈ, salÈkÈ salÈkaÔhÈniÑ2.
_____________________________________________________________
1. UpapiÑsanÊ (SÊ), upapiÑsanaÑ (SyÈ) 2. SalÈkodhanÊ (SÊ, SyÈ)
350 VinayapiÔaka
Bhesajjakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. Hatthi-assasunakhÈhi, sÊhabyagghaÒca dÊpikaÑ (SÊ)
7. Kathinakkhandhaka
187. KathinÈnujÈnanÈ
306. Tena samayena Buddho BhagavÈ SÈvatthiyaÑ viharati Jetavane
AnÈthapiÓÉikassa ÈrÈme. Tena kho pana samayena tiÑsamattÈ pÈveyyakÈ1
bhikkh| sabbe ÈraÒÒikÈ sabbe piÓÉapÈtikÈ sabbe paÑsuk|likÈ sabbe
tecÊvarikÈ SÈvatthiÑ ÈgacchantÈ BhagavantaÑ dassanÈya upakaÔÔhÈya
vass|panÈyikÈya nÈsakkhiÑsu SÈvatthiyaÑ vass|panÈyikaÑ sambhÈvetuÑ,
antarÈmagge SÈkete vassaÑ upagacchiÑsu, te ukkaÓÔhitar|pÈ vassaÑ
vasiÑsu “Èsanneva no BhagavÈ viharati ito chasu yojanesu, na ca mayaÑ
labhÈma BhagavantaÑ dassanÈyÈ”ti. Atha kho te bhikkh| vassaÑvuÔÔhÈ
temÈsaccayena katÈya pavÈraÓÈya deve vassante udakasa~gahe
udakacikkhalle okapuÓÓehi cÊvarehi kilantar|pÈ yena SÈvatthi JetavanaÑ
AnÈthapiÓÉikassa ÈrÈmo, yena BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ
BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdiÑsu. ŒciÓÓaÑ kho panetaÑ
BuddhÈnaÑ BhagavantÈnaÑ Ègantukehi bhikkh|hi saddhiÑ
paÔisammodituÑ. Atha kho BhagavÈ te bhikkh| etadavoca “kacci bhikkhave
khamanÊyaÑ, kacci yÈpanÊyaÑ, kacci samaggÈ sammodamÈnÈ avivadamÈnÈ
phÈsukaÑ vassaÑ vasittha, na ca piÓÉakena kilamitthÈ”ti. KhamanÊyaÑ
BhagavÈ, yÈpanÊyaÑ BhagavÈ, samaggÈ ca mayaÑ bhante sammodamÈnÈ
avivadamÈnÈ vassaÑ vasimhÈ, na ca piÓÉakena kilamimhÈ, idha mayaÑ
bhante tiÑsamattÈ pÈveyyakÈ bhikkh| SÈvatthiÑ ÈgacchantÈ BhagavantaÑ
dassanÈya upakaÔÔhÈya vass|panÈyikÈya nÈsakkhimhÈ SÈvatthiyaÑ
vass|panÈyikaÑ sambhÈvetuÑ, antarÈmagge SÈkete vassaÑ upagacchimhÈ,
te mayaÑ bhante ukkaÓÔhitar|pÈ vassaÑ vasimhÈ “Èsanneva no BhagavÈ
viharati ito chasu yojanesu, na ca mayaÑ labhÈma BhagavantaÑ
dassanÈyÈ”ti. Atha kho mayaÑ bhante vassaÑvuÔÔhÈ temÈsaccayena katÈya
pavÈraÓÈya deve vassante udakasa~gahe udakacikkhalle okapuÓÓehi cÊvarehi
kilantar|pÈ addhÈnaÑ ÈgatÈti. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ
pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi–anujÈnÈmi bhikkhave
vassaÑvuÔÔhÈnaÑ
______________________________________________________________
1. PÈÔheyyakÈ (SÊ, SyÈ)
352 VinayapiÔaka
188. ŒdÈyasattaka
311. Bhikkhu atthatakathino katacÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati “na
paccessan”ti, tassa bhikkhuno pakkamanantiko kathinuddhÈro. (1)
______________________________________________________________
1. Sa-ubbhÈrÈti (Ka)
354 VinayapiÔaka
ŒdÈyasattakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
189. SamÈdÈyasattaka
SamÈdÈyasattakaÑ niÔÔhitaÑ1.
_____
190. ŒdÈyachakka
313. Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno niÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (1)
______________________________________________________________
1. ...dutiyaÑ niÔÔhitaÑ (Ka)
356 VinayapiÔaka
ŒdÈyachakkaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
191. SamÈdÈyachakka
314. Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati,
tassa bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na
paccessan”ti, so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno niÔÔhÈnantiko
kathinuddhÈro. (1)
Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “nevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
tassa bhikkhuno sanniÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (2)
MahÈvaggapÈÄi 357
SamÈdÈyachakkaÑ.
_____
192. ŒdÈyapannarasaka
315. Bhikkhu atthatakathino cÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno niÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (1)
Bhikkhu atthatakathino cÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati, tassa bahisÊmagatassa
evaÑ hoti “nevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti, tassa bhikkhuno
sanniÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (2)
Bhikkhu atthatakathino cÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati, tassa bahisÊmagatassa
evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti, so
358 VinayapiÔaka
ChakkaÑ.
ŒdÈyapannarasakaÑ.
360 VinayapiÔaka
193. SamÈdÈyapannarasakÈdi
316. Bhikkhu atthatakathino cÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati -pa-.
(ŒdÈyavÈrasadisaÑ evaÑ vitthÈretabbaÑ.)
Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno niÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro -pa-.
(SamÈdÈyavÈrasadisaÑ evaÑ vitthÈretabbaÑ)
_____
194. VippakatasamÈdÈyapannarasaka
317. Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati,
tassa bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na
paccessan”ti, so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno niÔÔhÈnantiko
kathinuddhÈro. (1)
Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “nevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
tassa bhikkhuno sanniÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (2)
Bhikkhu atthatakathino vippakatacÊvaraÑ samÈdÈya pakkamati, tassa
bahisÊmagatassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti,
so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa taÑ cÊvaraÑ kayiramÈnaÑ nassati, tassa
bhikkhuno nÈsanantiko kathinuddhÈro. (3)
TikaÑ.
SamÈdÈyapannarasakaÑ.
ŒdÈyabhÈÓavÈro.
_____
195. AnÈsÈdoÄasaka
318. Bhikkhu atthatakathino cÊvarÈsÈya pakkamati, so bahisÊmagato taÑ
cÊvarÈsaÑ payirupÈsati, anÈsÈya labhati, ÈsÈya na labhati, tassa evaÑ hoti
“idhevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti, so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa
bhikkhuno niÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (1)
Bhikkhu atthatakathino cÊvarÈsÈya pakkamati, so bahisÊmagato taÑ
cÊvarÈsaÑ payirupÈsati, anÈsÈya labhati, ÈsÈya na labhati, tassa evaÑ hoti
“nevimaÑ cÊvaraÑ kÈressaÑ, na paccessan”ti, tassa bhikkhuno
sanniÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (2)
MahÈvaggapÈÄi 363
AnÈsÈdoÄasakaÑ1 niÔÔhitaÑ.
_____
196. ŒsÈdoÄasaka
ŒsÈdoÄasakaÑ niÔÔhitaÑ.
MahÈvaggapÈÄi 367
197. KaraÓÊyadoÄasaka
KaraÓÊyadoÄasakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
198. ApavilÈyananavaka
321. Bhikkhu atthatakathino disaÑgamiko pakkamati cÊvarapaÔivÊsaÑ
apavilÈyamÈno1, tamenaÑ disaÑgataÑ bhikkh| pucchanti “kahaÑ tvaÑ
Èvuso vassaÑvuÔÔho, kattha ca te cÊvarapaÔivÊso”ti. So evaÑ vadeti
“amukasmiÑ ÈvÈse vassaÑvuÔÔhomhi, tattha ca me cÊvarapaÔivÊso”ti. Te
evaÑ vadanti “gacchÈvuso taÑ cÊvaraÑ Èhara, mayaÑ te idha cÊvaraÑ
karissÈmÈ”ti. So taÑ ÈvÈsaÑ gantvÈ bhikkh| pucchati “kahaÑ me Èvuso
cÊvarapaÔivÊso”ti. Te evaÑ vadanti “ayaÑ te Èvuso cÊvarapaÔivÊso, kahaÑ
gamissasÊ”ti. So evaÑ vadeti “amukaÑ nÈma2 ÈvÈsaÑ gamissÈmi, tattha me
bhikkh| cÊvaraÑ karissantÊ”ti. Te evaÑ vadanti “alaÑ Èvuso mÈ agamÈsi,
mayaÑ te idha cÊvaraÑ karissÈmÈ”ti. Tassa evaÑ hoti “idhevimaÑ cÊvaraÑ
kÈressaÑ, na paccessan”ti, so taÑ cÊvaraÑ kÈreti, tassa bhikkhuno
niÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro. (1)
Bhikkhu atthatakathino disaÑgamiko pakkamati -pa- “nevimaÑ cÊvaraÑ
kÈressaÑ, na paccessan”ti, tassa bhikkhuno sanniÔÔhÈnantiko kathinuddhÈro.
(2)
______________________________________________________________
1. ApavinayamÈno (SÊ), apacinayamÈno (Ka) 2. AmukaÒca (Ka)
370 VinayapiÔaka
ApavilÈyananavakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
199. PhÈsuvihÈrapaÒcaka
324. Bhikkhu atthatakathino phÈsuvihÈriko cÊvaraÑ ÈdÈya pakkamati
“amukaÑ nÈma ÈvÈsaÑ gamissÈmi, tattha me phÈsu bhavissati vasissÈmi, no
ce me phÈsu bhavissati, amukaÑ nÈma ÈvÈsaÑ gamissÈmi, tattha me phÈsu
bhavissati vasissÈmi, no ce me phÈsu bhavissati, amukaÑ nÈma ÈvÈsaÑ
gamissÈmi, tattha me phÈsu
372 VinayapiÔaka
PhÈsuvihÈrapaÒcakaÑ niÔÔhitaÑ.
_____
200. PalibodhÈpalibodhakathÈ
201. TassuddÈnaÑ
Kathinakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. ApavilÈyamÈneva (SyÈ), apavinÈ nava cettha (SÊ)
8. CÊvarakkhandhaka
202. JÊvakavatthu
326. Tena samayena Buddho BhagavÈ RÈjagahe viharati VeÄuvane
kalandakanivÈpe. Tena kho pana samayena VesÈlÊ iddhÈ ceva hoti phitÈ1 ca
bahujanÈ ca ÈkiÓÓamanussÈ ca subhikkhÈ ca, satta ca pÈsÈdasahassÈni satta
ca pÈsÈdasatÈni satta ca pÈsÈdÈ, satta ca k|ÔÈgÈrasahassÈni satta ca
k|ÔÈgÈrasatÈni satta ca k|ÔÈgÈrÈni, satta ca ÈrÈmasahassÈni satta ca
ÈrÈmasatÈni satta ca ÈrÈmÈ, satta ca pokkharaÓÊsahassÈni satta ca
pokkharaÓÊsatÈni satta ca pokkharaÓiyo, AmbapÈlÊ ca gaÓikÈ abhir|pÈ hoti
dassanÊyÈ pÈsÈdikÈ paramÈya vaÓÓapokkharatÈya samannÈgatÈ, padakkhiÓÈ2
nacce ca gÊte ca vÈdite ca, abhisaÔÈ atthikÈnaÑ atthikÈnaÑ manussÈnaÑ
paÒÒÈsÈya ca rattiÑ gacchati, tÈya ca VesÈlÊ bhiyyoso mattÈya upasobhati.
Atha kho RÈjagahako negamo VesÈliÑ agamÈsi kenacideva karaÓÊyena.
AddasÈ kho RÈjagahako negamo VesÈliÑ iddhaÒceva phitaÒca bahujanaÒca
ÈkiÓÓamanussaÒca subhikkhaÒca, satta ca pÈsÈdasahassÈni satta ca
pÈsÈdasatÈni satta ca pÈsÈde, satta ca k|ÔÈgÈrasahassÈni satta ca
k|ÔÈgÈrasatÈni satta ca k|ÔÈgÈrÈni, satta ca ÈrÈmasahassÈni satta ca
ÈrÈmasatÈni satta ca ÈrÈme, satta ca pokkharaÓÊsahassÈni satta ca
pokkharaÓÊsatÈni satta ca pokkharaÓiyo, AmbapÈliÒca gaÓikaÑ abhir|paÑ
dassanÊyaÑ pÈsÈdikaÑ paramÈya vaÓÓapokkharatÈya samannÈgataÑ,
padakkhiÓaÑ3 nacce ca gÊte ca vÈdite ca, abhisaÔaÑ atthikÈnaÑ atthikÈnaÑ
manussÈnaÑ paÒÒÈsÈya ca rattiÑ gacchantiÑ, tÈya ca VesÈliÑ bhiyyoso
mattÈya upasobhantiÑ.
203. SeÔÔhibhariyÈvatthu
204. BimbisÈrarÈjavatthu
331. Tena kho pana samayena raÒÒo MÈgadhassa Seniyassa
BimbisÈrassa bhagandalÈbÈdho hoti, sÈÔakÈ lohitena makkhiyanti. Deviyo
disvÈ uppaÓÉenti “utunÊ dÈni devo, pupphaÑ devassa uppannaÑ, na ciraÑ1
devo vijÈyissatÊ”ti. Tena rÈjÈ ma~ku
______________________________________________________________
1. Nacirasseva (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 383
205. RÈjagahaseÔÔhivatthu
332. Tena kho pana samayena RÈjagahakassa seÔÔhissa sattavassiko
sÊsÈbÈdho hoti, bah| mahantÈ mahantÈ disÈpÈmokkhÈ vejjÈ ÈgantvÈ
nÈsakkhiÑsu arogaÑ kÈtuÑ, bahuÑ hiraÒÒaÑ ÈdÈya agamaÑsu, api ca
vejjehi paccakkhÈto hoti, ekacce vejjÈ evamÈhaÑsu “paÒcamaÑ divasaÑ
seÔÔhi gahapati kÈlaÑ karissatÊ”ti, ekacce vejjÈ evamÈhaÑsu “sattamaÑ
divasaÑ seÔÔhi gahapati kÈlaÑ karissatÊ”ti.
______________________________________________________________
1. PassÈmÊti (SyÈ)
384 VinayapiÔaka
206. SeÔÔhiputtavatthu
333. Tena kho pana samayena BÈrÈÓaseyyakassa seÔÔhiputtassa
mokkhacikÈya kÊÄantassa antagaÓÔhÈbÈdho hoti, yena yÈgupi pÊtÈ na sammÈ
pariÓÈmaÑ gacchati, bhattampi bhuttaÑ na sammÈ pariÓÈmaÑ gacchati,
uccÈropi passÈvopi na paguÓo, so tena kiso hoti l|kho dubbaÓÓo
uppaÓÉuppaÓÉukajÈto dhamanisanthatagatto. Atha kho BÈrÈÓaseyyakassa
seÔÔhissa etadahosi “mayhaÑ kho puttassa tÈdiso ÈbÈdho, yena yÈgupi pÊtÈ
na sammÈ pariÓÈmaÑ gacchati, bhattampi bhuttaÑ na sammÈ pariÓÈmaÑ
gacchati, uccÈropi passÈvopi na paguÓo, so tena kiso l|kho dubbaÓÓo
uppaÓÉuppaÓÉukajÈto dhamanisanthatagatto, yann|nÈhaÑ RÈjagahaÑ
gantvÈ rÈjÈnaÑ JÊvakaÑ vejjaÑ yÈceyyaÑ puttaÑ me tikicchitun”ti. Atha
kho BÈrÈÓaseyyako seÔÔhi RÈjagahaÑ gantvÈ yena rÈjÈ MÈgadho Seniyo
BimbisÈro tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ rÈjÈnaÑ MÈgadhaÑ SeniyaÑ
BimbisÈraÑ etadavoca “mayhaÑ kho deva puttassa tÈdiso ÈbÈdho, yena
yÈgupi pÊtÈ na sammÈ pariÓÈmaÑ gacchati, bhattampi bhuttaÑ na sammÈ
pariÓÈmaÑ gacchati, uccÈropi passÈvopi na paguÓo, so tena kiso l|kho
dubbaÓÓo uppaÓÉuppaÓÉukajÈto dhamanisanthatagatto, sÈdhu devo JÊvakaÑ
vejjaÑ ÈÓÈpetu puttaÑ me tikicchitun”ti.
Atha kho rÈjÈ MÈgadho Seniyo BimbisÈro JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ
ÈÓÈpesi “gaccha bhaÓe JÊvaka BÈrÈÓasiÑ gantvÈ BÈrÈÓaseyyakaÑ
seÔÔhiputtaÑ tikicchÈhÊ”ti. “EvaÑ devÈ”ti kho JÊvako KomÈrabhacco raÒÒo
MÈgadhassa Seniyassa BimbisÈrassa paÔissutvÈ BÈrÈÓasiÑ gantvÈ yena
BÈrÈÓaseyyako seÔÔhiputto tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BÈrÈÓaseyyakassa
seÔÔhiputtassa vikÈraÑ sallakkhetvÈ janaÑ
MahÈvaggapÈÄi 387
207. PajjotarÈjavatthu
vejjaÑ nivattehi ‘rÈjÈ taÑ Ècariya nivattÈpetÊ’ti, ete kho bhaÓe KÈka vejjÈ
nÈma bahumÈyÈ, mÈ cassa kiÒci paÔiggahesÊ”ti.
Atha kho KÈko dÈso JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ antarÈmagge
KosambiyaÑ sambhÈvesi pÈtarÈsaÑ karontaÑ. Atha kho KÈko dÈso
JÊvakaÑ kÈmÈrabhaccaÑ etadavoca “rÈjÈ taÑ Ècariya nivattÈpetÊ”ti.
Œgamehi bhaÓe KÈka yÈva bhuÒjÈma1, handa bhaÓe KÈka bhuÒjass|ti. AlaÑ
Ècariya raÒÒÈmhi ÈÓatto “ete kho bhaÓe KÈka vejjÈ nÈma bahumÈyÈ, mÈ
cassa kiÒci paÔiggahesÊ”ti. Tena kho pana samayena JÊvako KomÈrabhacco
nakhena bhesajjaÑ olumpetvÈ ÈmalakaÒca khÈdati pÈnÊyaÒca pivati. Atha
kho JÊvako KomÈrabhacco KÈkaÑ dÈsaÑ etadavoca “handa bhaÓe KÈka
ÈmalakaÒca khÈda pÈnÊyaÒca pivass|”ti. Atha kho KÈko dÈso “ayaÑ kho
vejjo ÈmalakaÒca khÈdati pÈnÊyaÒca pivati, na arahati kiÒci pÈpakaÑ
hotun”ti upaÉÉhÈmalakaÒca khÈdi pÈnÊyaÒca apÈyi, tassa taÑ
upaÉÉhÈmalakaÑ khÈditaÑ tattheva nicchÈresi. Atha kho KÈko dÈso
JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ etadavoca “atthi me Ècariya jÊvitan”ti. “MÈ bhaÓe
KÈka bhÈyi, tvaÑ ceva arogo bhavissasi rÈjÈ ca, caÓÉo so rÈjÈ ghÈtÈpeyyÈpi
maÑ, tenÈhaÑ na nivattÈmÊ”ti BhaddavatikaÑ hatthinikaÑ KÈkassa
niyyÈdetvÈ yena RÈjagahaÑ tena pakkÈmi. Anupubbena yena rÈjÈ MÈgadho
Seniyo BimbisÈro tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ raÒÒo MÈgadhassa
Seniyassa BimbisÈrassa etamatthaÑ Èrocesi. SuÔÔhu bhaÓe JÊvaka akÈsi
yampi na nivatto, caÓÉo so rÈjÈ ghÈtÈpeyyÈpi tanti. Atha kho rÈjÈ Pajjoto
arogo samÈno JÊvakassa KomÈrabhaccassa santike d|taÑ pÈhesi “Ègacchatu
JÊvako, varaÑ dassÈmÊ”ti. AlaÑ ayyo2 adhikÈraÑ me devo sarat|ti.
208. SiveyyakadussayugakathÈ
335. Tena kho pana samayena raÒÒo Pajjotassa SiveyyakaÑ
dussayugaÑ uppannaÑ hoti bah|naÑ3 dussÈnaÑ bah|naÑ dussayugÈnaÑ
bah|naÑ dussayugasatÈnaÑ bah|naÑ dussayugasahassÈnaÑ bah|naÑ
dussayugasatasa-
______________________________________________________________
1. BhuÒjÈmi (SÊ, SyÈ) 2. Deva (SyÈ) 3. BahunnaÑ (SÊ, SyÈ)
390 VinayapiÔaka
209. SamattiÑsavirecanakathÈ
336. Tena kho pana samayena Bhagavato kÈyo dosÈbhisanno hoti. Atha
kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi “dosÈbhisanno kho Œnanda
TathÈgatassa kÈyo, icchati TathÈgato virecanaÑ pÈtun”ti. Atha kho ÈyasmÈ
Œnando yena JÊvako KomÈrabhacco tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ JÊvakaÑ
KomÈrabhaccaÑ etadavoca “dosÈbhisanno kho Èvuso JÊvaka TathÈgatassa
kÈyo, icchati TathÈgato virecanaÑ pÈtun”ti. Tena hi bhante Œnanda
Bhagavato kÈyaÑ katipÈhaÑ sinehethÈti. Atha kho ÈyasmÈ Œnando
Bhagavato kÈyaÑ katipÈhaÑ sinehetvÈ yena JÊvako KomÈrabhacco
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ etadavoca
“siniddho kho Èvuso JÊvaka TathÈgatassa kÈyo, yassa dÈni kÈlaÑ maÒÒasÊ”ti.
Atha kho JÊvakassa KomÈrabhaccassa etadahosi “na kho metaÑ patir|paÑ
yohaÑ Bhagavato oÄÈrikaÑ virecanaÑ dadeyyan”ti, tÊÓi uppalahatthÈni
nÈnÈbhesajjehi paribhÈvetvÈ yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ
ekaÑ uppalahatthaÑ Bhagavato upanÈmesi “imaÑ bhante BhagavÈ
paÔhamaÑ uppalahatthaÑ upasi~ghatu, idaÑ BhagavantaÑ dasakkhattuÑ
virecessatÊ”ti, dutiyaÑ uppalahatthaÑ Bhagavato upanÈmesi “imaÑ bhante
BhagavÈ dutiyaÑ uppalahatthaÑ upasi~ghatu, idaÑ BhagavantaÑ
dasakkhattuÑ virecessatÊ”ti, tatiyaÑ uppalahatthaÑ Bhagavato upanÈmesi
“imaÑ bhante BhagavÈ tatiyaÑ uppalahatthaÑ upasi~ghatu, idaÑ
BhagavantaÑ dasakkhattuÑ
MahÈvaggapÈÄi 391
210. VarayÈcanÈkathÈ
337. Atha kho Bhagavato kÈyo na cirasseva pakatatto ahosi. Atha kho
JÊvako KomÈrabhacco taÑ SiveyyakaÑ dussayugaÑ ÈdÈya yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi,
ekamantaÑ nisinno kho JÊvako KomÈrabhacco BhagavantaÑ etadavoca
“ekÈhaÑ bhante BhagavantaÑ varaÑ yÈcÈmÊ”ti. AtikkantavarÈ kho JÊvaka
TathÈgatÈti. YaÒca bhante kappati yaÒca anavajjanti. Vadehi JÊvakÈti.
BhagavÈ bhante paÑsuk|liko bhikkhusaÑgho ca, idaÑ me bhante
SiveyyakaÑ dussayugaÑ raÒÒÈ Pajjotena pahitaÑ bah|naÑ dussÈnaÑ
bah|naÑ dussayugÈnaÑ bah|naÑ dussayugasatÈnaÑ bah|naÑ
dussayugasahassÈnaÑ bah|naÑ dussayugasatasahassÈnaÑ aggaÒca seÔÔhaÒca
mokkhaÒca uttamaÒca pavaraÒca, paÔiggaÓhÈtu me bhante BhagavÈ
SiveyyakaÑ dussayugaÑ, bhikkhusaÑghassa ca gahapaticÊvaraÑ
anujÈnÈt|ti. PaÔiggahesi BhagavÈ SiveyyakaÑ dussayugaÑ. Atha kho
BhagavÈ JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ dhammiyÈ kathÈya sandassesi
samÈdapesi samuttejesi sampahaÑsesi. Atha kho JÊvako KomÈrabhacco
BhagavatÈ dhammiyÈ kathÈya sandassito samÈdapito samuttejito
sampahaÑsito uÔÔhÈyÈsanÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ padakkhiÓaÑ katvÈ
pakkÈmi. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ
kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave gahapaticÊvaraÑ, yo
icchati, paÑsuk|liko hotu, yo icchati, gahapaticÊvaraÑ sÈdiyatu,
itarÊtarenapÈhaÑ2 bhikkhave santuÔÔhiÑ vaÓÓemÊ”ti.
AssosuÑ kho RÈjagahe manussÈ “BhagavatÈ kira bhikkh|naÑ
gahapaticÊvaraÑ anuÒÒÈtan”ti, te ca manussÈ haÔÔhÈ ahesuÑ udaggÈ “idÈni
kho mayaÑ dÈnÈni dassÈma puÒÒÈni karissÈma, yato BhagavatÈ
bhikkh|naÑ gahapaticÊvaraÑ anuÒÒÈtan”ti, ekÈheneva RÈjagahe bah|ni
cÊvarasahassÈni uppajjiÑsu.
______________________________________________________________
1. AhaÑ tÈva y|sapiÓÉapÈtenÈti (SÊ), alaÑ y|sapiÓÉakenÈti (SyÈ)
2. PahaÑ (SÊ), cÈhaÑ (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 393
PaÔhamabhÈÓavÈro niÔÔhito.
_____
211. KambalÈnujÈnanÈdikathÈ
338. Tena kho pana samayena KÈsirÈjÈ JÊvakassa KomÈrabhaccassa
aÉÉhakÈsikaÑ kambalaÑ pÈhesi upaÉÉhakÈsinaÑ khamamÈnaÑ. Atha kho
JÊvako KomÈrabhacco taÑ aÉÉhakÈsikaÑ kambalaÑ ÈdÈya yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi,
ekamantaÑ nisinno kho JÊvako KomÈrabhacco BhagavantaÑ etadavoca
“ayaÑ me bhante aÉÉhakÈsiko kambalo KÈsiraÒÒÈ pahito upaÉÉhakÈsinaÑ
khamamÈno, paÔiggaÓhÈtu me bhante BhagavÈ kambalaÑ, yaÑ mamassa
dÊgharattaÑ hitÈya sukhÈyÈ”ti. PaÔiggahesi BhagavÈ kambalaÑ. Atha kho
BhagavÈ JÊvakaÑ KomÈrabhaccaÑ dhammiyÈ kathÈya sandassesi -pa-
padakkhiÓaÑ katvÈ pakkÈmi. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ
pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “anujÈnÈmi bhikkhave
kambalan”ti.
212. PaÑsuk|lapariyesanakathÈ
341. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| Kosalesu janapade
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. Ekacce bhikkh| susÈnaÑ okkamiÑsu
paÑsuk|lÈya, ekacce bhikkh| nÈgamesuÑ. Ye te bhikkh| susÈnaÑ
okkamiÑsu paÑsuk|lÈya, te paÑsuk|lÈni labhiÑsu. Ye te bhikkh|
nÈgamesuÑ, ke evamÈhaÑsu “amhÈkampi Èvuso bhÈgaÑ dethÈ”ti. Te
evamÈhaÑsu “na mayaÑ Èvuso tumhÈkaÑ bhÈgaÑ dassÈma, kissa tumhe
nÈgamitthÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
nÈgamentÈnaÑ nÈkÈmÈ bhÈgaÑ dÈtunti.
Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| Kosalesu janapade
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. Ekacce bhikkh| susÈnaÑ okkamiÑsu
paÑsuk|lÈya, ekacce bhikkh| ÈgamesuÑ. Ye te bhikkh| susÈnaÑ
okkamiÑsu paÑsuk|lÈya, te paÑsuk|lÈni labhiÑsu. Ye te bhikkh|
ÈgamesuÑ, te evamÈhaÑsu “amhÈkampi Èvuso bhÈgaÑ dethÈ”ti. Te
evamÈhaÑsu “na mayaÑ Èvuso tumhÈkaÑ bhÈgaÑ dassÈma, kissa tumhe na
okkamitthÈ”ti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
ÈgamentÈnaÑ akÈmÈ bhÈgaÑ dÈtunti.
Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| Kosalesu janapade
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti. Ekacce bhikkh| paÔhamaÑ susÈnaÑ
okkamiÑsu paÑsuk|lÈya, ekacce bhikkh| pacchÈ okkamiÑsu. Ye te
bhikkh| paÔhamaÑ susÈnaÑ okkamiÑsu paÑsuk|lÈya, te paÑsuk|lÈni
labhiÑsu. Ye te
MahÈvaggapÈÄi 395
213. CÊvarapaÔiggÈhakasammutikathÈ
342. Tena kho pana samayena manussÈ cÊvaraÑ ÈdÈya ÈrÈmaÑ
Ègacchanti, te paÔiggÈhakaÑ alabhamÈnÈ paÔiharanti, cÊvaraÑ parittaÑ
uppajjati. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
paÒcaha~gehi samannÈgataÑ bhikkhuÑ cÊvarapaÔiggÈhakaÑ sammannituÑ,
yo na chandÈgatiÑ gaccheyya, na dosÈgatiÑ gaccheyya, na mohÈgatiÑ
gaccheyya, na bhayÈgatiÑ gaccheyya, gahitÈgahitaÒca jÈneyya. EvaÒca pana
bhikkhave sammannitabbo, paÔhamaÑ bhikkhu yÈcitabbo, yÈcitvÈ byattena
bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yadi saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho
itthannÈmaÑ bhikkhuÑ cÊvarapaÔiggÈhakaÑ sammanneyya, esÈ Òatti.
396 VinayapiÔaka
214. BhaÓÉÈgÈrasammuti-ÈdikathÈ
343. Tena kho pana samayena cÊvaranidahako bhikkhu maÓÉapepi
rukkham|lepi nibbakosepi cÊvaraÑ nidahati, und|rehipi upacikÈhipi
khajjanti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
bhaÓÉÈgÈraÑ sammannituÑ, yaÑ saÑgho Èka~khati vihÈraÑ vÈ
aÉÉhayogaÑ vÈ pÈsÈdaÑ vÈ hammiyaÑ vÈ guhaÑ vÈ. EvaÒca pana
bhikkhave sammannitabbo, byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho
ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, yadi saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho
itthannÈmaÑ vihÈraÑ bhaÓÉÈgÈraÑ sammanneyya, esÈ Òatti. . SuÓÈtu me
bhante saÑgho, saÑgho itthannÈmaÑ vihÈraÑ bhaÓÉÈgÈraÑ sammannati,
yassÈyasmato khamati itthannÈmassa vihÈrassa bhaÓÉÈgÈrassa sammuti, so
tuÓhassa,
MahÈvaggapÈÄi 397
215. CÊvararajanakathÈ
344. Tena kho pana samayena bhikkh| chakaÓenapi paÓÉumattikÈyapi
cÊvaraÑ rajanti, cÊvaraÑ dubbaÓÓaÑ hoti. Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
______________________________________________________________
1. ŒgatÈgatapaÔipÈÔiyÈ (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 399
216. ChinnakacÊvarÈnujÈnanÈ
345. Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
DakkhiÓÈgiri tena cÈrikaÑ pakkÈmi. AddasÈ kho BhagavÈ MagadhakhettaÑ
acchibaddhaÑ2 pÈÄibaddhaÑ mariyÈdabaddhaÑ si~ghÈÔakabaddhaÑ, disvÈna
ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi “passasi no tvaÑ Œnanda MagadhakhettaÑ
acchibaddhaÑ pÈÄibaddhaÑ mariyÈdabaddhaÑ si~ghÈÔakabaddhan”ti.
“EvaÑ bhante”ti. Ussahasi tvaÑ Œnanda bhikkh|naÑ evar|pÈni cÊvarÈni
saÑvidahitunti. UssahÈmi BhagavÈti. Atha kho BhagavÈ DakkhiÓÈgirismiÑ
yathÈbhirantaÑ viharitvÈ punadeva RÈjagahaÑ paccÈgaÒchi. Atha kho
ÈyasmÈ Œnando sambahulÈnaÑ bhikkh|naÑ cÊvarÈni saÑvidahitvÈ yena
BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ etadavoca “passatu
me3 bhante BhagavÈ cÊvarÈni saÑvidahitÈnÊ”ti. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ
nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi
“paÓÉito bhikkhave Œnando, mahÈpaÒÒo bhikkhave Œnando, yatra hi nÈma
mayÈ saÑkhittena bhÈsitassa vitthÈrena atthaÑ ÈjÈnissati, kusimpi nÈma
karissati, aÉÉhakusimpi nÈma karissati, maÓÉalampi nÈma
______________________________________________________________
1. SeyyathÈpi (?) 2. AccibaddhaÑ (SÊ, SyÈ), acchibandhaÑ (Ka)
3. Passatha tumhe (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 401
217. TicÊvarÈnujÈnanÈ
346. Atha kho BhagavÈ RÈjagahe yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena VesÈlÊ
tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Addasa BhagavÈ antarÈ ca RÈjagahaÑ antarÈ ca
VesÈliÑ addhÈnamaggappaÔipanno sambahule bhikkh| cÊvarehi ubbhaÓÉite1
sÊsepi cÊvarabhisiÑ karitvÈ khandhepi cÊvarabhisiÑ karitvÈ kaÔiyÈpi
cÊvarabhisiÑ karitvÈ Ègacchante, disvÈna Bhagavato etadahosi “atilahuÑ
kho ime moghapurisÈ cÊvare bÈhullÈya ÈvattÈ, yann|nÈhaÑ bhikkh|naÑ
cÊvare sÊmaÑ bandheyyaÑ, mariyÈdaÑ Ôhapeyyan”ti. Atha kho BhagavÈ
anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena VesÈlÊ tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ
VesÈliyaÑ viharati Gotamake cetiye. Tena kho pana samayena BhagavÈ
sÊtÈsu hemantikÈsu rattÊsu antaraÔÔhakÈsu himapÈtasamaye rattiÑ ajjhokÈse
ekacÊvaro nisÊdi, na BhagavantaÑ sÊtaÑ ahosi. Nikkhante paÔhame yÈme
sÊtaÑ BhagavantaÑ ahosi, dutiyaÑ BhagavÈ cÊvaraÑ pÈrupi, na
BhagavantaÑ sÊtaÑ ahosi. Nikkhante majjhime yÈme sÊtaÑ BhagavantaÑ
ahosi, tatiyaÑ BhagavÈ cÊvaraÑ pÈrupi, na BhagavantaÑ sÊtaÑ ahosi.
Nikkhante pacchime yÈme uddhaste aruÓe nandimukhiyÈ rattiyÈ sÊtaÑ
BhagavantaÑ ahosi, catutthaÑ BhagavÈ cÊvaraÑ pÈrupi, na BhagavantaÑ
sÊtaÑ ahosi. Atha kho Bhagavato etadahosi “yepi kho te kulaputtÈ imasmiÑ
dhammavinaye sÊtÈlukÈ sÊtabhÊrukÈ, tepi sakkonti ticÊvarena yÈpetuÑ,
yann|nÈhaÑ bhikkh|naÑ cÊvare sÊmaÑ bandheyyaÑ mariyÈdaÑ ÔhapeyyaÑ
ticÊvaraÑ anujÈneyyan”ti. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne etasmiÑ
pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “idhÈhaÑ bhikkhave
antarÈ ca RÈjagahaÑ antarÈ ca VesÈliÑ addhÈnamaggappaÔipanno addasaÑ
sambahulÈ
______________________________________________________________
1. UbbhaÓÉÊkate (SyÈ)
402 VinayapiÔaka
218. AtirekacÊvarakathÈ
347. * Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| “BhagavatÈ
ticÊvaraÑ anuÒÒÈtan”ti aÒÒeneva ticÊvarena gÈmaÑ pavisanti, aÒÒena
ticÊvarena ÈrÈme acchanti, aÒÒena ticÊvarena nahÈnaÑ otaranti. Ye te
bhikkh| appicchÈ, te ujjhÈyanti khiyyanti vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma
chabbaggiyÈ bhikkh| atirekacÊvaraÑ dhÈressantÊ”ti. Atha kho te bhikkh|
Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. Atha kho BhagavÈ etasmiÑ nidÈne
etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi “na bhikkhave
atirekacÊvaraÑ dhÈretabbaÑ, yo dhÈreyya, yathÈdhammo kÈretabbo”ti.
* Tena kho pana samayena Èyasmato Œnandassa atirekacÊvaraÑ
uppannaÑ hoti, ÈyasmÈ ca Œnando taÑ cÊvaraÑ Èyasmato SÈriputtassa
dÈtukÈmo hoti, ÈyasmÈ ca SÈriputto SÈkete viharati. Atha kho Èyasmato
Œnandassa etadahosi “BhagavatÈ sikkhÈpadaÑ paÒÒattaÑ ‘na atirekacÊvaraÑ
dhÈretabban’ti, idaÒca me atirekacÊvaraÑ
______________________________________________________________
* Vi 1. 294 piÔÔhepi.
MahÈvaggapÈÄi 403
219. VisÈkhÈvatthu
349. Atha kho BhagavÈ BÈrÈÓasiyaÑ yathÈbhirantaÑ viharitvÈ yena
SÈvatthi tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena
SÈvatthi tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ SÈvatthiyaÑ viharati Jetavane
AnÈthapiÓÉikassa ÈrÈme. Atha kho VisÈkhÈ MigÈramÈtÈ yena BhagavÈ
tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi.
EkamantaÑ nisinnaÑ kho VisÈkhaÑ MigÈramÈtaraÑ BhagavÈ dhammiyÈ
kathÈya sandassesi samÈdapesi samuttejesi sampahaÑsesi. Atha kho VisÈkhÈ
MigÈramÈtÈ BhagavatÈ dhammiyÈ kathÈya sandassitÈ samÈdapitÈ samuttejitÈ
sampahaÑsitÈ BhagavantaÑ etadavoca “adhivÈsetu me bhante BhagavÈ
svÈtanÈya bhattaÑ saddhiÑ bhikkhusaÑghenÈ”ti. AdhivÈsesi BhagavÈ
tuÓhÊbhÈvena. Atha kho VisÈkhÈ MigÈramÈtÈ Bhagavato adhivÈsanaÑ
viditvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ padakkhiÓaÑ katvÈ pakkÈmi.
Tena kho pana samayena tassÈ rattiyÈ accayena cÈtuddÊpiko
mahÈmegho pÈvassi. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “yathÈ bhikkhave
jetavene vassati, evaÑ cat|su dÊpesu vassati, ovassÈpetha bhikkhave kÈyaÑ,
ayaÑ pacchimako cÈtuddÊpiko mahÈmegho”ti. “EvaÑ bhante”ti kho te
bhikkh| Bhagavato paÔissuÓitvÈ nikkhittacÊvarÈ kÈyaÑ ovassÈpenti. Atha
kho VisÈkhÈ MigÈramÈtÈ paÓÊtaÑ khÈdanÊyaÑ bhojanÊyaÑ paÔiyÈdÈpetvÈ
dÈsiÑ ÈÓÈpesi “gaccha je ÈrÈmaÑ gantvÈ kÈlaÑ Èrocehi kÈlo bhante
niÔÔhitaÑ bhattan”ti. “EvaÑ ayye”ti kho sÈ dÈsÊ VisÈkhÈya MigÈramÈtuyÈ
paÔissuÓitvÈ ÈrÈmaÑ gantvÈ addasa bhikkh| nikkhittacÊvare kÈyaÑ
ovassÈpente, disvÈna “natthi ÈrÈme bhikkh|, ÈjÊvakÈ kÈyaÑ ovassÈpentÊ”ti
yena VisÈkhÈ MigÈramÈtÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ VisÈkhaÑ
MigÈramÈtaraÑ etadavoca “natthayye ÈrÈme bhikkh|, ÈjÊvakÈ kÈyaÑ
ovassÈpentÊ”ti. Atha kho VisÈkhÈya MigÈramÈtuyÈ paÓÉitÈya viyattÈya
medhÈviniyÈ etadahosi “nissaÑsayaÑ kho ayyÈ nikkhittacÊvarÈ kÈyaÑ
ovassÈpenti,
MahÈvaggapÈÄi 405
VisÈkhÈbhÈÓavÈro niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. DibbaÑ balaÑ sÈ labhate ca ÈyuÑ (SÊ, SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 409
220. NisÊdanÈdi-anujÈnanÈ
353. Tena kho pana samayena bhikkh| paÓÊtÈni bhojanÈni bhuÒjitvÈ
muÔÔhassatÊ asampajÈnÈ niddaÑ okkamanti, tesaÑ muÔÔhassatÊnaÑ
asampajÈnÈnaÑ niddaÑ okkamantÈnaÑ supinantena asuci muccati,
senÈsanaÑ asucinÈ makkhiyati. Atha kho BhagavÈ ÈyasmatÈ Œnandena
pacchÈsamaÓena senÈsanacÈrikaÑ ÈhiÓÉanto addasa senÈsanaÑ asucinÈ
makkhitaÑ, disvÈna ÈyasmantaÑ ŒnandaÑ Èmantesi “kiÑ etaÑ Œnanda
senÈsanaÑ makkhitan”ti. Etarahi bhante bhikkh| paÓÊtÈni bhojanÈni
bhuÒjitvÈ muÔÔhassatÊ asampajÈnÈ niddaÑ okkamanti, tesaÑ muÔÔhassatÊnaÑ
asampajÈnÈnaÑ niddaÑ okkamantÈnaÑ supinantena asuci muccati, tayidaÑ
BhagavÈ senÈsanaÑ asucinÈ makkhitanti. EvametaÑ Œnanda evametaÑ
Œnanda, muccati hi Œnanda muÔÔhassatÊnaÑ asampajÈnÈnaÑ niddaÑ
okkamantÈnaÑ supinantena asuci. Ye te Œnanda bhikkh| upaÔÔhitassatÊ
sampajÈnÈ niddaÑ okkamanti, tesaÑ asuci na muccati. Yepi te Œnanda
puthujjanÈ kÈmesu vÊtarÈgÈ, tesampi asuci na muccati. AÔÔhÈnametaÑ
Œnanda anavakÈso yaÑ Arahato asuci mucceyyÈti. Atha kho BhagavÈ
etasmiÑ nidÈne etasmiÑ pakaraÓe dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh|
Èmantesi–idhÈhaÑ bhikkhave Œnandena pacchÈsamaÓena senÈsanacÈrikaÑ
ÈhiÓÉanto addasaÑ senÈsanaÑ asucinÈ makkhitaÑ, disvÈna ŒnandaÑ
ÈmantesiÑ “kiÑ etaÑ Œnanda senÈsanaÑ makkhitan”ti. Etarahi bhante
bhikkh| paÓÊtÈni bhojanÈni bhuÒjitvÈ muÔÔhassatÊ asampajÈnÈ niddaÑ
okkamanti, tesaÑ muÔÔhassatÊnaÑ asampajÈnÈnaÑ niddaÑ okkamantÈnaÑ
supinantena asuci muccati, tayidaÑ BhagavÈ senÈsanaÑ asucinÈ
makkhitanti. EvametaÑ Œnanda evametaÑ Œnanda, muccati hi Œnanda
muÔÔhassatÊnaÑ asampajÈnÈnaÑ niddaÑ okkamantÈnaÑ supinantena asuci,
ye te Œnanda bhikkh| upaÔÔhitassatÊ sampajÈnÈ niddaÑ okkamanti, tesaÑ
asuci na muccati. Yepi te Œnanda puthujjanÈ kÈmesu vÊtarÈgÈ, tesampi asuci
na muccati. AÔÔhÈnametaÑ Œnanda anavakÈso yaÑ Arahato asuci
mucceyyÈti.
PaÒcime bhikkhave ÈdÊnavÈ muÔÔhassatissa asampajÈnassa niddaÑ
okkamato. DukkhaÑ supati, dukkhaÑ paÔibujjhati, pÈpakaÑ supinaÑ
passati, devatÈ na rakkhanti, asuci muccati. Ime kho bhikkhave paÒca
ÈdÊnavÈ muÔÔhassatissa asampajÈnassa niddaÑ okkamato.
410 VinayapiÔaka
356. Tena kho pana samayena Rojo Mallo Èyasmato Œnandassa sahÈyo
hoti, Rojassa Mallassa khomapilotikÈ Èyasmato Œnandassa hatthe nikkhittÈ
hoti, Èyasmato ca Œnandassa khomapilotikÈya attho hoti. Bhagavato
etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave paÒcaha~gehi samannÈgatassa
vissÈsaÑ gahetuÑ. SandiÔÔho ca hoti, sambhatto ca, Èlapito ca, jÊvati ca,
jÈnÈti ca “gahite me attamano bhavissatÊ”ti. AnujÈnÈmi bhikkhave imehi
paÒcaha~gehi samannÈgatassa vissÈsaÑ gahetunti.
221. PacchimavikappanupagacÊvarÈdikathÈ
222. SaÑghikacÊvaruppÈdakathÈ
363. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu eko vassaÑ vasi.
Tattha manussÈ “saÑghassa demÈ”ti cÊvarÈni adaÑsu. Atha kho tassa
bhikkhuno etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘catuvaggo pacchimo saÑgho’ti,
ahaÒcamhi ekako, ime ca manussÈ ‘saÑghassa demÈ’ti cÊvarÈni adaÑsu,
yann|nÈhaÑ imÈni saÑghikÈni cÊvarÈni SÈvatthiÑ hareyyan”ti. Atha kho so
bhikkhu tÈni cÊvarÈni ÈdÈya SÈvatthiÑ gantvÈ Bhagavato etamatthaÑ
Èrocesi. Tuyheva bhikkhu tÈni cÊvarÈni yÈva kathinassa ubbhÈrÈyÈti. Idha
pana bhikkhave bhikkhu eko vassaÑ vasati, tattha manussÈ “saÑghassa
demÈ”ti cÊvarÈni denti, anujÈnÈmi bhikkhave tasseva tÈni cÊvarÈni yÈva
kathinassa ubbhÈrÈyÈti.
Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu utukÈlaÑ eko vasi. Tattha
manussÈ “saÑghassa demÈ”ti cÊvarÈni adaÑsu. Atha kho tassa bhikkhuno
etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘catuvaggo pacchimo saÑgho’ti,
ahaÒcamhi ekako, ime ca manussÈ ‘saÑghassa demÈ’ti cÊvarÈni adaÑsu,
yann|nÈhaÑ imÈni saÑghikÈni cÊvarÈni SÈvatthiÑ hareyyan”ti. Atha kho so
bhikkhu tÈni cÊvarÈni ÈdÈya SÈvatthiÑ gantvÈ bhikkh|naÑ etamatthaÑ
Èrocesi. Bhikkh| Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ. AnujÈnÈmi bhikkhave
sammukhÊbh|tena saÑghena bhÈjetuÑ, idha pana bhikkhave bhikkhu
utukÈlaÑ eko vasati, tattha manussÈ “saÑghassa demÈ”ti cÊvarÈni denti,
anujÈnÈmi bhikkhave tena bhikkhunÈ tÈni cÊvarÈni adhiÔÔhÈtuÑ “mayhimÈni
cÊvarÈnÊ”ti. Tassa ce bhikkhave bhikkhuno taÑ cÊvaraÑ anadhiÔÔhite aÒÒo
bhikkhu Ègacchati, samako dÈtabbo bhÈgo. Tehi ce bhikkhave bhikkh|hi
taÑ cÊvaraÑ bhÈjiyamÈne apÈtite kuse aÒÒo bhikkhu Ègacchati, samako
dÈtabbo bhÈgo. Tehi ce bhikkhave bhikkh|hi taÑ cÊvaraÑ bhÈjiyamÈne
pÈtite kuse aÒÒo bhikkhu Ègacchati, nÈkÈmÈ dÈtabbo bhÈgoti.
Tena kho pana samayena dve bhÈtikÈ therÈ ÈyasmÈ ca IsidÈso ÈyasmÈ
ca IsibhaÔo SÈvatthiyaÑ vassaÑvuÔÔhÈ aÒÒataraÑ gÈmakÈvÈsaÑ agamaÑsu.
ManussÈ cirassÈpi therÈ ÈgatÈti sacÊvarÈni
MahÈvaggapÈÄi 415
Tena kho pana samayena tayo bhikkh| RÈjagahe vassaÑ vasanti. Tattha
manussÈ “saÑghassa demÈ”ti cÊvarÈni denti. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ
etadahosi “BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘catuvaggo pacchimo saÑgho’ti,
mayaÒcamhÈ tayo janÈ, ime ca manussÈ ‘saÑghassa demÈ’ti cÊvarÈni denti,
kathaÑ nu kho amhehi paÔipajjitabban”ti. Tena kho pana samayena
sambahulÈ therÈ ÈyasmÈ ca NilavÈsÊ ÈyasmÈ ca SÈÓavÈsÊ ÈyasmÈ ca Gotako
ÈyasmÈ ca Bhagu ÈyasmÈ ca PhaÄikasantÈno PÈÔaliputte viharanti
KukkuÔÈrÈme. Atha kho te bhikkh| PÈÔaliputtaÑ gantvÈ there pucchiÑsu.
TherÈ etamÈhaÑsu “yathÈ kho mayaÑ Èvuso BhagavatÈ dhammaÑ desitaÑ
ÈjÈnÈma, tumhÈkaÑyeva tÈni cÊvarÈni yÈva kathinassa ubbhÈrÈyÈ”ti.
223. Upanandasakyaputtavatthu
224. GilÈnavatthukathÈ
225. MatasantakakathÈ
367. Tena kho pana samayena dve bhikkh| Kosalesu janapade
addhÈnamaggappaÔipannÈ honti, te aÒÒataraÑ ÈvÈsaÑ upagacchiÑsu. Tattha
aÒÒataro bhikkhu gilÈno hoti. Atha kho tesaÑ bhikkh|naÑ etadahosi
“BhagavatÈ kho Èvuso gilÈnupaÔÔhÈnaÑ vaÓÓitaÑ, handa mayaÑ Èvuso
imaÑ bhikkhuÑ upaÔÔhahemÈ”ti, te taÑ upaÔÔhahiÑsu. So tehi
upaÔÔhahiyamÈno kÈlamakÈsi. Atha kho te bhikkh| tassa bhikkhuno
pattacÊvaramÈdÈya SÈvatthiÑ gantvÈ Bhagavato etamatthaÑ ÈrocesuÑ.
Bhikkhussa bhikkhave kÈla~kate saÑgho sÈmÊ pattacÊvare, api ca
gilÈnupaÔÔhÈkÈ bah|pakÈrÈ. AnujÈnÈmi bhikkhave saÑghena ticÊvaraÒca
pattaÒca gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ dÈtuÑ. EvaÒca pana bhikkhave dÈtabbaÑ, tena
gilÈnupaÔÔhÈkena bhikkhunÈ saÑghaÑ upasa~kamitvÈ evamassa vacanÊyo
“itthannÈmo bhante bhikkhu kÈla~kato, idaÑ tassa ticÊvaraÒca patto cÈ”ti.
Byattena bhikkhunÈ paÔibalena saÑgho ÒÈpetabbo–
“SuÓÈtu me bhante saÑgho, itthannÈmo bhikkhu kÈla~kato, idaÑ tassa
ticÊvaraÒca patto ca, yadi saÑghassa pattakallaÑ, saÑgho imaÑ ticÊvaraÒca
pattaÒca gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ dadeyya, esÈ Òatti.
SuÓÈtu me bhante saÑgho, itthannÈmo bhikkhu kÈla~kato, idaÑ tassa
ticÊvaraÒca patto ca, saÑgho imaÑ ticÊvaraÒca pattaÒca gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ
deti, yassÈyasmato khamati imassa ticÊvarassa ca pattassa ca
gilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ dÈnaÑ, so tuÓhassa, yassa nakkhamati, so bhÈseyya.
420 VinayapiÔaka
226. NaggiyapaÔikkhepakathÈ
370. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu naggo hutvÈ yena
BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ etadavoca “BhagavÈ
bhante anekapariyÈyena appicchassa santuÔÔhassa sallekhassa dhutassa
pÈsÈdikassa apacayassa vÊriyÈrambhassa vaÓÓavÈdÊ, idaÑ bhante naggiyaÑ
anekapariyÈyena appicchatÈya santuÔÔhitÈya sallekhÈya dhutatÈya1
pÈsÈdikatÈya apacayÈya vÊriyÈrambhÈya saÑvattati, sÈdhu bhante BhagavÈ
bhikkh|naÑ naggiyaÑ anujÈnÈt|”ti. Vigarahi Buddho BhagavÈ
ananucchavikaÑ moghapurisa ananulomikaÑ appatir|paÑ assÈmaÓakaÑ
akappiyaÑ akaraÓÊyaÑ, kathaÑ hi nÈma tvaÑ moghapurisa naggiyaÑ
titthiyasamÈdÈnaÑ samÈdiyissasi. NetaÑ moghapurisa appasannÈnaÑ vÈ
pasÈdÈya -pa- vigarahitvÈ -pa- dhammiÑ kathaÑ katvÈ bhikkh| Èmantesi
“na bhikkhave naggiyaÑ titthiyasamÈdÈnaÑ samÈdiyitabbaÑ, yo
samÈdiyeyya, Èpatti thullaccayassÈ”ti.
227. KusacÊrÈdipaÔikkhepakathÈ
371. Tena kho pana samayena aÒÒataro bhikkhu kusacÊraÑ nivÈsetvÈ -
pa- vÈkacÊraÑ nivÈsetvÈ -pa- phalakacÊraÑ nivÈsetvÈ -pa- kesakambalaÑ
nivÈsetvÈ -pa- vÈÄakambalaÑ nivÈsetvÈ -pa- ul|kapakkhaÑ nivÈsetvÈ -pa-
ajinakkhipaÑ nivÈsetvÈ yena BhagavÈ tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ
BhagavantaÑ etadavoca “BhagavÈ bhante anekapariyÈyena appicchassa
santuÔÔhassa sallekhassa dhutassa pÈsÈdikassa apacayassa vÊriyÈrambhassa
vaÓÓavÈdÊ, idaÑ bhante ajinakkhipaÑ anekapariyÈyena appicchatÈya
santuÔÔhitÈya sallekhÈya dhutatÈya pÈsÈdikatÈya apacayÈya vÊriyÈrambhÈya
saÑvattati, sÈdhu bhante BhagavÈ bhikkh|naÑ ajinakkhipaÑ anujÈnÈt|”ti.
Vigarahi Buddho BhagavÈ ananucchavikaÑ moghapurisa ananulomikaÑ
appatir|paÑ
______________________________________________________________
1. DhutattÈya (Ka)
422 VinayapiÔaka
228. SabbanÊlakÈdipaÔikkhepakathÈ
372. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| sabbanÊlakÈni
cÊvarÈni dhÈrenti -pa- sabbapÊtakÈni cÊvarÈni dhÈrenti -pa- sabbalohitakÈni
cÊvarÈni dhÈrenti -pa- sabbamaÒjiÔÔhakÈni1 cÊvarÈni dhÈrenti -pa-
sabbakaÓhÈni cÊvarÈni dhÈrenti -pa- sabbamahÈra~garattÈni cÊvarÈni dhÈrenti
-pa- sabbamahÈnÈmarattÈni cÊvarÈni dhÈrenti -pa- acchinnadasÈni cÊvarÈni
dhÈrenti -pa- dÊghadasÈni cÊvarÈni dhÈrenti -pa- pupphadasÈni cÊvarÈni
dhÈrenti -pa- phaÓadasÈni2 cÊvarÈni dhÈrenti -pa- kaÒcukaÑ dhÈrenti -pa-
tirÊÔakaÑ dhÈrenti -pa- veÔhanaÑ dhÈrenti. ManussÈ ujjhÈyanti khiyyanti
vipÈcenti “kathaÑ hi nÈma samaÓÈ SakyaputtiyÈ veÔhanaÑ dhÈressanti.
SeyyathÈpi gihÊ kÈmabhogino”ti. Bhagavato etamatthaÑ
______________________________________________________________
1. SabbamaÒjeÔÔhakÈni (SÊ, SyÈ) 2. PhaladasÈni (Ka)
MahÈvaggapÈÄi 423
231. DuggahitasuggahitÈdikathÈ
232. AÔÔhacÊvaramÈtikÈ
CÊvarakkhandhako aÔÔhamo.
428 VinayapiÔaka
233. TassuddÈnaÑ
RÈjagahako negamo, disvÈ VesÈliyaÑ gaÓiÑ.
Puna RÈjagahaÑ gantvÈ, raÒÒo taÑ paÔivedayi.
Putto SÈlavatikÈya, Abhayassa hi atrajo.
JÊvatÊti kumÈrena, sa~khÈto JÊvako iti.
So hi TakkasÊlaÑ gantvÈ, uggahetvÈ mahÈbhiso.
Sattavassika-ÈbÈdhaÑ, natthukammena nÈsayi.
RaÒÒo bhagandalÈbÈdhaÑ, Èlepena apÈkaÉÉhi.
MamaÒca itthÈgÈraÒca, BuddhasaÑghaÑ cupaÔÔhahi.
RÈjagahako ca seÔÔhi, antagaÓÔhi tikicchitaÑ.
Pajjotassa mahÈrogaÑ, ghatapÈnena nÈsayi.
AdhikÈraÒca SiveyyaÑ, abhisannaÑ sinehati.
TÊhi uppalahatthehi, samattiÑsavirecanaÑ.
PakatattaÑ varaÑ yÈci, SiveyyaÒca paÔiggahi.
CÊvaraÒca gihidÈnaÑ, anuÒÒÈsi TathÈgato.
RÈjagahe janapade, bahuÑ uppajji cÊvaraÑ.
PÈvÈro kosiyaÒceva, kojavo aÉÉhakÈsikaÑ.
UccÈvacÈ ca santuÔÔhi, nÈgamesÈgamesuÑ ca.
PaÔhamaÑ pacchÈ sadisÈ, katikÈ ca paÔiharuÑ.
BhaÓÉÈgÈraÑ aguttaÒca, vuÔÔhÈpenti tatheva ca.
UssannaÑ kolÈhalaÒca, kathaÑ bhÈje kathaÑ dade.
SakÈtirekabhÈgena, paÔivÊso kathaÑ dade.
ChakaÓena sÊtudakÈ1, uttaritu na jÈnare.
OropentÈ bhÈjanaÒca, pÈtiyÈ ca chamÈya ca.
UpacikÈmajjhe jÊranti, ekato patthinnena ca.
______________________________________________________________
1. SÊtundÊ ca (SÊ), sÊtuÓhi ca (katthaci)
MahÈvaggapÈÄi 429
CÊvarakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. GilÈyanÈ (Ka)
9. Campeyyakkhandhaka
234. Kassapagottabhikkhuvatthu
380. Tena samayena Buddho BhagavÈ CampÈyaÑ viharati GaggarÈya
pokkharaÓiyÈ tÊre. Tena kho pana samayena KÈsÊsu janapade VÈsabhagÈmo
nÈma hoti, tattha Kassapagotto nÈma bhikkhu ÈvÈsiko hoti tantibaddho
ussukkaÑ Èpanno “kinti anÈgatÈ ca pesalÈ bhikkh| ÈgaccheyyuÑ, ÈgatÈ ca
pesalÈ bhikkh| phÈsu vihareyyuÑ, ayaÒca ÈvÈso vuddhiÑ viruÄhiÑ
vepullaÑ ÈpajjeyyÈ”ti. Tena kho pana samayena sambahulÈ bhikkh| KÈsÊsu
cÈrikaÑ caramÈnÈ yena VÈsabhagÈmo tadavasaruÑ. AddasÈ kho
Kassapagotto bhikkhu te bhikkh| d|ratova Ègacchante, disvÈna ÈsanaÑ
paÒÒapesi, pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ pÈdakathalikaÑ upanikkhipi,
paccuggantvÈ pattacÊvaraÑ paÔiggahesi, pÈnÊyena Èpucchi, nahÈne ussukkaÑ
akÈsi, ussukkampi akÈsi yÈguyÈ khÈdanÊye bhattasmiÑ. Atha kho tesaÑ
ÈgantukÈnaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “bhaddako kho ayaÑ Èvuso ÈvÈsiko
bhikkhu nahÈne ussukkaÑ karoti, ussukkampi karoti yÈguyÈ khÈdanÊye
bhattasmiÑ, handa mayaÑ Èvuso idheva VÈsabhagÈme nivÈsaÑ kappemÈ”ti.
Atha kho te ÈgantukÈ bhikkh| tattheva VÈsabhagÈme nivÈsaÑ kappesuÑ.
Atha kho Kassapagottassa bhikkhuno etadahosi “yo kho imesaÑ
ÈgantukÈnaÑ bhikkh|naÑ Ègantukakilamatho, so paÔippassaddho, yepime
gocare appakataÒÒuno, tedÈnime gocare pakataÒÒuno, dukkaraÑ kho pana
parakulesu yÈvajÊvaÑ ussukkaÑ kÈtuÑ, viÒÒatti ca manussÈnaÑ amanÈpÈ
yann|nÈhaÑ na ussukkaÑ kareyyaÑ yÈguyÈ khÈdanÊye bhattasmin”ti. So na
ussukkaÑ akÈsi yÈguyÈ khÈdanÊye bhattasmiÑ. Atha kho tesaÑ
ÈgantukÈnaÑ bhikkh|naÑ etadahosi “pubbe khvÈyaÑ Èvuso ÈvÈsiko
bhikkhu nahÈne ussukkaÑ akÈsi, ussukkampi akÈsi yÈguyÈ khÈdanÊye
bhattasmiÑ, sodÈnÈyaÑ na ussukkaÑ karoti yÈguyÈ khÈdanÊye bhattasmiÑ,
duÔÔhodÈnÈyaÑ Èvuso ÈvÈsiko bhikkhu, handa mayaÑ Èvuso ÈvÈsikaÑ1
bhikkhuÑ ukkhipÈmÈ”ti. Atha kho
______________________________________________________________
1. ImaÑ ÈvÈsikaÑ (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 431
236. ©attivipannakammÈdikathÈ
385. Tena kho pana samayena chabbaggiyÈ bhikkh| evar|pÈni
kammÈni karonti, adhammena vaggakammaÑ karonti, adhammena
samaggakammaÑ karonti, dhammena
______________________________________________________________
1. Adhammena ce bhikkhave (SyÈ)
436 VinayapiÔaka
237. CatuvaggakaraÓÈdikathÈ
388. PaÒca saÑghÈ, catuvaggo bhikkhusaÑgho, paÒcavaggo
bhikkhusaÑgho, dasavaggo bhikkhusaÑgho, vÊsativaggo bhikkhusaÑgho,
atirekavÊsativaggo bhikkhusaÑgho. Tatra bhikkhave yvÈyaÑ catuvaggo
bhikkhusaÑgho ÔhapetvÈ tÊÓi kammÈni upasampadaÑ pavÈraÓaÑ abbhÈnaÑ
dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto. Tatra bhikkhave yvÈyaÑ
paÒcavaggo bhikkhusaÑgho ÔhapetvÈ dve kammÈni majjhimesu janapadesu
upasampadaÑ abbhÈnaÑ dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto.
Tatra bhikkhave yvÈyaÑ dasavaggo bhikkhusaÑgho ÔhapetvÈ ekaÑ
kammaÑ abbhÈnaÑ dhammena samaggo sabbakammesu kammappatto.
Tatra bhikkhave yvÈyaÑ vÊsativaggo bhikkhusaÑgho dhammena samaggo
440 VinayapiÔaka
CatuvaggakaraÓaÑ.
PaÒcavaggakaraÓaÑ.
DasavaggakaraÓaÑ.
VÊsativaggakaraÓaÑ.
_____
238. PÈrivÈsikÈdikathÈ
393. PÈrivÈsikacatuttho ce bhikkhave parivÈsaÑ dadeyya, m|lÈya
paÔikasseyya, mÈnattaÑ dadeyya, taÑvÊso abbheyya, akammaÑ na ca
karaÓÊyaÑ. M|lÈya paÔikassanÈrahacatuttho ce bhikkhave parivÈsaÑ
dadeyya, m|lÈya paÔikasseyya, mÈnattaÑ dadeyya, taÑvÊso abbheyya,
akammaÑ na ca karaÓÊyaÑ. MÈnattÈrahacatuttho ce bhikkhave parivÈsaÑ
dadeyya, m|lÈya paÔikasseyya, mÈnattaÑ dadeyya, taÑvÊso abbheyya,
akammaÑ na ca karaÓÊyaÑ. MÈnattacÈrikacatuttho ce bhikkhava parivÈsaÑ
dadeyya, m|lÈya paÔikasseyya, mÈnattaÑ dadeyya, taÑvÊso abbheyya,
akammaÑ na ca karaÓÊyaÑ. AbbhÈnÈrahacatuttho ce bhikkhave parivÈsaÑ
dadeyya, m|lÈya paÔikasseyya, mÈnattaÑ dadeyya, taÑvÊso abbheyya,
akammaÑ na ca karaÓÊyaÑ.
239. DvenissÈraÓÈdikathÈ
395. DvemÈ bhikkhave nissÈraÓÈ, atthi bhikkhave puggalo appatto
nissÈraÓaÑ, taÒce saÑgho nissÈreti, ekacco sunissÈrito, ekacco dunnissÈrito.
Katamo ca bhikkhave puggalo appatto nissÈraÓaÑ, taÒce saÑgho nissÈreti,
dunnissÈrito. Idha pana bhikkhave bhikkhu suddho hoti anÈpattiko, taÒce
saÑgho nissÈreti, dunnissÈrito. AyaÑ vuccati bhikkhave puggalo appatto
nissÈraÓaÑ, taÒce saÑgho nissÈreti, dunnissÈrito.
Katamo ca bhikkhave puggalo appatto nissÈraÓaÑ, taÒce saÑgho
nissÈreti, sunissÈrito. Idha pana bhikkhave bhikkhu bÈlo hoti abyatto
Èpattibahulo anapadÈno, gihisaÑsaÔÔho viharati ananulomikehi
gihisaÑsaggehi, taÒce saÑgho nissÈreti, sunissÈrito. AyaÑ vuccati
bhikkhave puggalo appatto nissÈraÓaÑ, taÒce saÑgho nissÈreti, sunissÈrito.
240. AdhammakammÈdikathÈ
paÔinissajjetÈ -pa- hoti Èpatti daÔÔhabbÈ, hoti Èpatti paÔikÈtabbÈ, hoti pÈpikÈ
diÔÔhi paÔinissajjetÈ, tamenaÑ codeti saÑgho vÈ sambahulÈ vÈ ekapuggalo vÈ
“ÈpattiÑ tvaÑ Èvuso Èpanno, passasetaÑ ÈpattiÑ, paÔikarohi taÑ ÈpattiÑ,
pÈpikÈ te diÔÔhi, paÔinissajjetaÑ pÈpikaÑ diÔÔhin”ti, so evaÑ vadeti “natthime
Èvuso Èpatti, yamahaÑ passeyyaÑ, natthi me Èvuso Èpatti, yamahaÑ
paÔikareyyaÑ, natthi me Èvuso pÈpikÈ diÔÔhi, yamahaÑ paÔinissajjeyyan”ti,
taÑ saÑgho adassane vÈ appaÔikamme vÈ appaÔinissagge vÈ ukkhipati,
dhammakammanti.
241. UpÈlipucchÈkathÈ
400. Atha kho ÈyasmÈ UpÈli yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ
nisinno kho ÈyasmÈ UpÈli BhagavantaÑ etadavoca “yo nu kho bhante
samaggo saÑgho sammukhÈkaraÓÊyaÑ kammaÑ asammukhÈ karoti,
dhammakammaÑ nu kho taÑ bhante vinayakamman”ti. AdhammakammaÑ
taÑ UpÈli avinayakammanti. Yo nu kho bhante samaggo saÑgho
paÔipucchÈkaraÓÊyaÑ kammaÑ appaÔipucchÈ karoti -pa- paÔiÒÒÈyakaraÓÊyaÑ
kammaÑ apaÔiÒÒÈya karoti. SativinayÈrahassa am|ÄhavinayaÑ deti.
Am|ÄhavinayÈrahassa tassapÈpiyasikÈkammaÑ karoti.
TassapÈpiyasikÈkammÈrahassa tajjanÊyakammaÑ karoti.
TajjanÊyakammÈrahassa niyassakammaÑ karoti. NiyassakammÈrahassa
pabbÈjanÊyakammaÑ karoti. PabbÈjanÊyakammÈrahassa
paÔisÈraÓÊyakammaÑ karoti. PaÔisÈraÓÊyakammÈrahassa
ukkhepanÊyakammaÑ karoti. UkkhepanÊyakammÈrahassa parivÈsaÑ deti.
ParivÈsÈrahaÑ m|lÈya paÔikassati. M|lÈyapaÔikassanÈrahassa mÈnattaÑ deti.
MÈnattÈrahaÑ abbheti. AbbhÈnÈrahaÑ upasampÈdeti. DhammakammaÑ nu
kho taÑ bhante vinayakammanti. AdhammakammaÑ taÑ UpÈli
avinayakammaÑ.
Yo kho UpÈli samaggo saÑgho sammukhÈkaraÓÊyaÑ kammaÑ
asammukhÈ karoti, evaÑ kho UpÈli adhammakammaÑ hoti
avinayakammaÑ, evaÒca pana saÑgho sÈtisÈro hoti. Yo kho UpÈli samaggo
saÑgho paÔipucchÈkaraÓÊyaÑ kammaÑ appaÔipucchÈ karoti -pa-
paÔiÒÒÈyakaraÓÊyaÑ
MahÈvaggapÈÄi 449
404. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “yo kho bhikkhave samaggo
saÑgho sativinayÈrahassa am|ÄhavinayaÑ deti, evaÑ kho bhikkhave
adhammakammaÑ hoti avinayakammaÑ, evaÒca pana saÑgho sÈtisÈro hoti.
Yo kho bhikkhave samaggo saÑgho sativinayÈrahassa
tassapÈpiyasikÈkammaÑ karoti -pa- sativinayÈrahassa tajjanÊyakammaÑ
karoti. SativinayÈrahassa niyassakammaÑ karoti. SativinayÈrahassa
pabbÈjanÊyakammaÑ karoti. SativinayÈrahassa paÔisÈraÓÊyakammaÑ karoti.
SativinayÈrahassa ukkhepanÊyakammaÑ karoti. SativinayÈrahassa parivÈsaÑ
deti. SativinayÈrahaÑ m|lÈya paÔikassati. SativinayÈrahassa mÈnattaÑ deti.
SativinayÈrahaÑ abbheti. SativinayÈrahaÑ upasampÈdeti, evaÑ kho
bhikkhave adhammakammaÑ hoti avinayakammaÑ, evaÒca pana saÑgho
sÈtisÈro hoti.
242. TajjanÊyakammakathÈ
407. Idha pana bhikkhave bhikkhu bhaÓÉanakÈrako hoti kalahakÈrako
vivÈdakÈrako bhassakÈrako saÑghe adhikaraÓakÈrako. Tatra ce bhikkh|naÑ
evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu bhaÓÉanakÈrako kalahakÈrako
vivÈdakÈrako bhassakÈrako saÑghe adhikaraÓakÈrako, handassa mayaÑ
tajjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ karonti adhammena
vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ
hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu saÑghena tajjanÊyakammakato adhammena
vaggehi, handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa
tajjanÊyakammaÑ karonti adhammena samaggÈ. So tamhÈpi ÈvÈsÈ aÒÒaÑ
ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu
saÑghena tajjanÊyakammakato adhammena samaggehi, handassa mayaÑ
tajjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ karonti dhammena
vaggÈ.
454 VinayapiÔaka
243. NiyassakammakathÈ
412. Idha pana bhikkhave bhikkhu bÈlo hoti abyatto Èpattibahulo
anapadÈno, gihisaÑsaÔÔho viharati ananulomikehi
MahÈvaggapÈÄi 457
244. PabbÈjanÊyakammakathÈ
413. Idha pana bhikkhave bhikkhu kulad|sako hoti pÈpasamÈcÈro. Tatra
ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu kulad|sako
pÈpasamÈcÈro, handassa mayaÑ pabbÈjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa
pabbÈjanÊyakammaÑ karonti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ
ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu
saÑghena pabbÈjanÊyakammakato adhammena vaggehi, handassa mayaÑ
pabbÈjanÊyakammaÑ karomÈ”ti. Te tassa pabbÈjanÊyakammaÑ karonti
adhammena samaggÈ -pa- dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ.
Dhammapatir|pakena samaggÈ -pa-.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
245. PaÔisÈraÓÊyakammakathÈ
414. Idha pana bhikkhave bhikkhu gihÊ akkosati paribhÈsati. Tatra ce
bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu gihÊ akkosati paribhÈsati,
handassa mayaÑ paÔisÈraÓÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa
paÔisÈraÓÊyakammaÑ karonti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ
ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu
saÑghena paÔisÈraÓÊyakammakato adhammena vaggehi, handassa mayaÑ
458 VinayapiÔaka
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
MahÈvaggapÈÄi 459
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
249. TajjanÊyakammapaÔippassaddhikathÈ
418. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena tajjanÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, tajjanÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena tajjanÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, tajjanÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati, handassa
mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ
paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ
gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso bhikkhuno
saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena vaggehi,
handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena samaggÈ. So tamhÈpi
ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho
Èvuso bhikkhuno saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena
samaggehi, handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te
tassa tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti dhammena vaggÈ. So tamhÈpi
ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho
Èvuso bhikkhuno saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ dhammena
vaggehi,
460 VinayapiÔaka
yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu saÑghena
tajjanÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati,
tajjanÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati, handassa mayaÑ
tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ
paÔippassambhenti dhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ
gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso bhikkhuno
saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ dhammena vaggehi, handassa
mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ
paÔippassambhenti dhammapatir|pakena vaggÈ. So tamhÈpi ÈvÈsÈ aÒÒaÑ
ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso
bhikkhuno saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ
dhammapatir|pakena vaggehi, handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ
paÔippassambhemÈ”ti te tassa tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti
dhammapatir|pakena samaggÈ. So tamhÈpi ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati,
tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso bhikkhuno saÑghena
tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ dhammapatir|pakena samaggehi,
handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. So tamhÈpi ÈvÈsÈ
aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso
bhikkhuno saÑghena tajjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena
vaggehi, handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena samaggÈ.
250. NiyassakammapaÔippassaddhikathÈ
423. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena niyassakammakato sammÈ
vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, niyassassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena niyassakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, niyassassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati, handassa
mayaÑ niyassakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa niyassakammaÑ
paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ
gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso bhikkhuno
saÑghena niyassakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena vaggehi, handassa
mayaÑ niyassakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa niyassakammaÑ
paÔippassambhenti adhammena samaggÈ -pa- dhammena vaggÈ.
Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena samaggÈ -pa-.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
251. PabbÈjanÊyakammapaÔippassaddhikathÈ
424. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena pabbÈjanÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, pabbÈjanÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena pabbÈjanÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, pabbÈjanÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati,
handassa mayaÑ pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ
aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso
bhikkhuno saÑghena pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena
vaggehi, handassa mayaÑ pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te
tassa pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena samaggÈ -pa-
dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena
samaggÈ -pa-.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
464 VinayapiÔaka
252. PaÔisÈraÓÊyakammaÔippassaddhikathÈ
425. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena paÔisÈraÓÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, paÔisÈraÓÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena paÔisÈraÓÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, paÔisÈraÓÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati,
handassa mayaÑ paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. So tamhÈ ÈvÈsÈ
aÒÒaÑ ÈvÈsaÑ gacchati, tatthapi bhikkh|naÑ evaÑ hoti “imassa kho Èvuso
bhikkhuno saÑghena paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassaddhaÑ adhammena
vaggehi, handassa mayaÑ paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te
tassa paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena samaggÈ -pa-
dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena
samaggÈ -pa-.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
CakkaÑ kÈtabbaÑ.
256. TajjanÊyakammavivÈdakathÈ
429. Idha pana bhikkhave bhikkhu bhaÓÉanakÈrako hoti kalahakÈrako
vivÈdakÈrako bhassakÈrako saÑghe adhikaraÓakÈrako. Tatra ce bhikkh|naÑ
evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu bhaÓÉanakÈrako -pa- saÑghe
adhikaraÓakÈrako, handassa mayaÑ tajjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa
tajjanÊyakammaÑ karonti adhammena vaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati
“adhammena vaggakammaÑ, adhammena samaggakammaÑ, dhammena
vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti. Tatra bhikkhave ye te bhikkh| evamÈhaÑsu “adhammena
vaggakamman”ti, ye ca te bhikkh| evamÈhaÑsu “akataÑ kammaÑ
dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ kamman”ti, ime tattha bhikkh|
dhammavÈdino.
257. NiyassakammavivÈdakathÈ
434. Idha pana bhikkhave bhikkhu bÈlo hoti abyatto Èpattibahulo
anapadÈno, gihisaÑsaÔÔho viharati ananulomikehi gihisaÑsaggehi. Tatra ce
bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu bÈlo abyatto Èpattibahulo
anapadÈno, gihisaÑsaÔÔho viharati ananulomikehi gihisaÑsaggehi, handassa
mayaÑ niyassakammaÑ karomÈ”ti, te tassa niyassakammaÑ karonti
adhammena vaggÈ -pa- adhammena samaggÈ. Dhammena vaggÈ.
Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena samaggÈ. TatraÔÔho
saÑgho vivadati “adhammena vaggakammaÑ, adhammena
samaggakammaÑ, dhammena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ
dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ kamman”ti. Tatra bhikkhave ye te
bhikkh| evamÈhaÑsu “dhammapatir|pakena samaggakamman”ti, ye ca te
bhikkh| evamÈhaÑsu “akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti, ime tattha bhikkh| dhammavÈdino. . Ime paÒca vÈrÈ saÑkhittÈ.
258. PabbÈjanÊyakammavivÈdakathÈ
435. Idha pana bhikkhave bhikkhu kulad|sako hoti pÈpasamÈcÈro. Tatra
ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu kulad|sako
pÈpasamÈcÈro, handassa mayaÑ pabbÈjanÊyakammaÑ karomÈ”ti, te tassa
pabbÈjanÊyakammaÑ karonti adhammena vaggÈ -pa- adhammena samaggÈ.
Dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena
samaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati “adhammena vaggakammaÑ,
adhammena samaggakammaÑ, dhammena vaggakammaÑ,
dhammapatir|pakena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti. Tatra bhikkhave ye te bhikkh| evamÈhaÑsu
“dhammapatir|pakena samaggakamman”ti, ye ca te bhikkh| evamÈhaÑsu
“akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ kamman”ti, ime
tattha bhikkh| dhammavÈdino. . Ime paÒca vÈrÈ saÑkhittÈ.
259. PaÔisÈraÓÊyakammavivÈdakathÈ
436. Idha pana bhikkhave bhikkhu gihÊ akkosati paribhÈsati. Tatra ce
bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso bhikkhu gihÊ
MahÈvaggapÈÄi 469
263. TajjanÊyakammapaÔippassaddhikathÈ
440. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena tajjanÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, tajjanÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena tajjanÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, tajjanÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati, handassa
mayaÑ tajjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa tajjanÊyakammaÑ
paÔippassambhenti adhammena vaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati
“adhammena vaggakammaÑ, adhammena samaggakammaÑ, dhammena
vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti. Tatra bhikkhave ye te bhikkh| evamÈhaÑsu “adhammena
vaggakamman”ti, ye ca te bhikkh|
MahÈvaggapÈÄi 471
264. NiyassakammapaÔippassaddhikathÈ
445. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena niyassakammakato sammÈ
vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, niyassassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena niyassakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, niyassassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati, handassa
mayaÑ niyassakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa niyassakammaÑ
paÔippassambhenti adhammena vaggÈ -pa- adhammena samaggÈ.
Dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ. Dhammapatir|pakena
samaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati “adhammena vaggakammaÑ,
adhammena samaggakammaÑ, dhammena vaggakammaÑ,
dhammapatir|pakena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti. Tatra
MahÈvaggapÈÄi 473
265. PabbÈjanÊyakammapaÔippassaddhikathÈ
446. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena pabbÈjanÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, pabbÈjanÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena pabbÈjanÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, pabbÈjanÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati,
handassa mayaÑ pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
pabbÈjanÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena vaggÈ -pa- adhammena
samaggÈ. Dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ.
Dhammapatir|pakena samaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati “adhammena
vaggakammaÑ, adhammena samaggakammaÑ, dhammena vaggakammaÑ,
dhammapatir|pakena vaggakammaÑ, dhammapatir|pakena
samaggakammaÑ, akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ
kamman”ti. Tatra bhikkhave ye te bhikkh| evamÈhaÑsu
“dhammapatir|pakena samaggakamman”ti, ye ca te bhikkh| evamÈhaÑsu
“akataÑ kammaÑ dukkaÔaÑ kammaÑ puna kÈtabbaÑ kamman”ti, ime
tattha bhikkh| dhammavÈdino. . Imepi paÒca vÈrÈ saÑkhittÈ.
266. PaÔisÈraÓÊyakammapaÔippassaddhikathÈ
447. Idha pana bhikkhave bhikkhu saÑghena paÔisÈraÓÊyakammakato
sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti, netthÈraÑ vattati, paÔisÈraÓÊyassa kammassa
paÔippassaddhiÑ yÈcati. Tatra ce bhikkh|naÑ evaÑ hoti “ayaÑ kho Èvuso
bhikkhu saÑghena paÔisÈraÓÊyakammakato sammÈ vattati, lomaÑ pÈteti,
netthÈraÑ vattati, paÔisÈraÓÊyassa kammassa paÔippassaddhiÑ yÈcati,
handassa mayaÑ paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhemÈ”ti, te tassa
paÔisÈraÓÊyakammaÑ paÔippassambhenti adhammena vaggÈ -pa- adhammena
samaggÈ. Dhammena vaggÈ. Dhammapatir|pakena vaggÈ.
Dhammapatir|pakena samaggÈ. TatraÔÔho saÑgho vivadati “adhammena
vaggakammaÑ, adhammena samaggakammaÑ, dhammena
______________________________________________________________
1. Ime (SÊ, SyÈ, evamuparipi)
474 VinayapiÔaka
Campeyyakkhandhako navamo.
476 VinayapiÔaka
270. TassuddÈnaÑ
CampÈyaÑ BhagavÈ Èsi, vatthu VÈsabhagÈmake.
ŒgantukÈnamussukkaÑ, akÈsi icchitabbake1.
PakataÒÒunoti ÒatvÈ, ussukkaÑ na karÊ tadÈ.
Ukkhitto na karotÊti, sÈgamÈ Jinasantike.
Adhammena vaggakammaÑ, samaggaÑ adhammena ca.
Dhammena vaggakammaÒca, patir|pakena vaggikaÑ.
Patir|pakena samaggaÑ, eko ukkhipatekakaÑ.
Eko ca dve sambahule, saÑghaÑ ukkhipatekako.
Duvepi sambahulÈpi, saÑgho saÑghaÒca ukkhipi.
SabbaÒÒupavaro sutvÈ, “adhamman”ti paÔikkhipi.
©attivipannaÑ yaÑ kammaÑ, sampannaÑ anusÈvanaÑ.
AnussÈvanavipannaÑ, sampannaÑ ÒattiyÈ ca yaÑ.
Ubhayena vipannaÒca, aÒÒatra dhammameva ca.
VinayÈ satthu paÔikuÔÔhaÑ, kuppaÑ aÔÔhÈnÈrahikaÑ.
AdhammavaggaÑ samaggaÑ, dhamma patir|pÈni ye duve.
Dhammeneva ca sÈmaggiÑ, anuÒÒÈsi TathÈgato.
Catuvaggo paÒcavaggo, dasavaggo ca vÊsati.
ParovÊsativaggo ca2, saÑgho paÒcavidho tathÈ.
®hapetvÈ upasampadaÑ, yaÒca kammaÑ pavÈraÓaÑ.
AbbhÈnakammena saha, catuvaggehi kammiko.
Duve kamme ÔhapetvÈna, majjhades|pasampadaÑ.
AbbhÈnaÑ paÒcavaggiko, sabbakammesu kammiko.
AbbhÈnekaÑ ÔhapetvÈna, ye bhikkh| dasavaggikÈ.
Sabbakammakaro saÑgho, vÊso sabbattha kammiko.
______________________________________________________________
1. Icchitabbako (Ka) 2. AtirekavÊsativaggo (SyÈ)
MahÈvaggapÈÄi 477
Campeyyakkhandhako niÔÔhito.
______________________________________________________________
1. UpavinayakammÈnaÑ (SyÈ), ukkhepanÊyakammÈnaÑ (Ka)
2. YÈcati (SyÈ), yÈcito (SÊ)
10. Kosambakakkhandhaka
271. KosambakavivÈdakathÈ
dosÈ mohÈ bhayÈ agatiÑ gantuÑ, sace maÑ ime bhikkh| ÈpattiyÈ adassane
ukkhipissanti, na mayÈ saddhiÑ uposathaÑ karissanti, vinÈ mayÈ uposathaÑ
karissanti, bhavissati saÑghassa tatonidÈnaÑ bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho
vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji saÑghavavatthÈnaÑ
saÑghanÈnÈkaraÓan”ti, bhedagarukena bhikkhave bhikkhunÈ paresampi
saddhÈya Èpatti desetabbÈ.
Idha pana bhikkhave bhikkhu ÈpattiÑ Èpanno hoti, so tassÈ ÈpattiyÈ
anÈpattidiÔÔhi hoti, aÒÒe bhikkh| tassÈ ÈpattiyÈ ÈpattidiÔÔhino honti, so ce
bhikkhave bhikkhu te bhikkh| evaÑ jÈnÈti “ime kho Èyasmanto bahussutÈ
ÈgatÈgamÈ dhammadharÈ vinayadharÈ mÈtikÈdharÈ paÓÉitÈ byattÈ
medhÈvino lajjino kukkuccakÈ sikkhÈkÈmÈ, nÈlaÑ mamaÑ vÈ kÈraÓÈ
aÒÒesaÑ vÈ kÈraÓÈ chandÈ dosÈ mohÈ bhayÈ agatiÑ gantuÑ, sace maÑ ime
bhikkh| ÈpattiyÈ adassane ukkhipissanti, na mayÈ saddhiÑ pavÈressanti,
vinÈ mayÈ pavÈressanti. Na mayÈ saddhiÑ saÑghakammaÑ karissanti, vinÈ
mayÈ saÑghakammaÑ karissanti. Na mayÈ saddhiÑ Èsane nisÊdissanti, vinÈ
mayÈ Èsane nisÊdissanti. Na mayÈ saddhiÑ yÈgupÈne nisÊdissanti, vinÈ mayÈ
yÈgupÈne nisÊdissanti. Na mayÈ saddhiÑ bhattagge nisÊdissanti, vinÈ mayÈ
bhattagge nisÊdissanti. Na mayÈ saddhiÑ ekacchanne vasissanti, vinÈ mayÈ
ekacchanne vasissanti. Na mayÈ saddhiÑ yathÈvuÉÉhaÑ abhivÈdanaÑ
paccuÔÔhÈnaÑ aÒjalikammaÑ sÈmÊcikammaÑ karissanti, vinÈ mayÈ
yathÈvuÉÉhaÑ abhivÈdanaÑ paccuÔÔhÈnaÑ aÒjalikammaÑ sÈmÊcikammaÑ
karissanti, bhavissati saÑghassa tatonidÈnaÑ bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho
vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji saÑghavavatthÈnaÑ
saÑghanÈnÈkaraÓan”ti. Bhedagarukena bhikkhave bhikkhunÈ paresampi
saddhÈya Èpatti desetabbÈti. Atha kho BhagavÈ ukkhittÈnuvattakÈnaÑ
bhikkh|naÑ etamatthaÑ bhÈsitvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ pakkÈmi.
272. DÊghÈvuvatthu
458. Atha kho BhagavÈ bhikkh| Èmantesi “bh|tapubbaÑ bhikkhave
BÈrÈÓasiyaÑ1 Brahmadatto nÈma KÈsirÈjÈ ahosi aÉÉho mahaddhano
mahÈbhogo mahabbalo mahÈvÈhano mahÈvijito paripuÓÓakosakoÔÔhÈgÈro.
DÊghÊti nÈma KosalarÈjÈ ahosi daliddo appadhano appabhogo appabalo
appavÈhano appavijito aparipuÓÓakosakoÔÔhÈgÈro. Atha kho bhikkhave
Brahmadatto KÈsirÈjÈ catura~giniÑ senaÑ sannayhitvÈ DÊghÊtiÑ
KosalarÈjÈnaÑ abbhuyyÈsi. Assosi kho bhikkhave DÊghÊti KosalarÈjÈ
“Brahmadatto kira KÈsirÈjÈ catura~giniÑ senaÑ sannayhitvÈ mamaÑ
abbhuyyÈto”ti. Atha kho bhikkhave DÊghÊtissa KosalaraÒÒo etadahosi
“Brahmadatto kho KÈsirÈjÈ aÉÉho mahaddhano mahÈbhogo mahabbalo
mahÈvÈhano mahÈvijito paripuÓÓakosakoÔÔhÈgÈro, ahaÑ panamhi daliddo
appadhano appabhogo appabalo appavÈhano appavijito
aparipuÓÓakosakoÔÔhÈgÈro, nÈhaÑ paÔibalo Brahmadattena KÈsiraÒÒÈ
ekasaÑghÈtampi sahituÑ, yann|nÈhaÑ paÔikacceva nagaramhÈ
nippateyyan”ti.
Atha kho bhikkhave DÊghÊti KosalarÈjÈ mahesiÑ ÈdÈya paÔikacceva
nagaramhÈ nippati. Atha kho bhikkhave Brahmadatto KÈsirÈjÈ DÊghÊtissa
KosalaraÒÒo balaÒca vÈhanaÒca janapadaÒca kosaÒca koÔÔhÈgÈraÒca
abhivijiya ajjhÈvasati. Atha kho bhikkhave DÊghÊti KosalarÈjÈ sapajÈpatiko
yena BÈrÈÓasÊ tena pakkÈmi. Anupubbena yena BÈrÈÓasÊ tadavasari, tatra
sudaÑ bhikkhave DÊghÊti KosalarÈjÈ sapajÈpatiko BÈrÈÓasiyaÑ
aÒÒatarasmiÑ paccantime okÈse kumbhakÈranivesane aÒÒÈtakavesena
paribbÈjakacchannena paÔivasati. Atha kho bhikkhave DÊghÊtissa
KosalaraÒÒo mahesÊ nacirasseva gabbhinÊ ahosi, tassÈ evar|po dohaÄo
uppanno hoti “icchati s|riyassa uggamanakÈle catura~giniÑ senaÑ
sannaddhaÑ vammikaÑ2 subh|me ÔhitaÑ
______________________________________________________________
1. (VajirabuddhiÔÊkÈ oloketabbÈ) 2. VammitaÑ (SÊ)
488 VinayapiÔaka
ÈÓÈpesi “yathÈ bhaÓe purohito brÈhmaÓo Èha, tathÈ karothÈ”ti. Alabhi kho
bhikkhave DÊghÊtissa KosalaraÒÒo mahesÊ s|riyassa uggamanakÈle
catura~giniÑ senaÑ sannaddhaÑ vammikaÑ subh|me ÔhitaÑ passituÑ,
khaggÈnaÒca dhovanaÑ pÈtuÑ. Atha kho bhikkhave DÊghÊtissa KosalaraÒÒo
mahesÊ tassa gabbhassa paripÈkamanvÈya puttaÑ vijÈyi, tassa DÊghÈv|ti
nÈmaÑ akaÑsu. Atha kho bhikkhave DÊghÈvu kumÈro nacirasseva viÒÒutaÑ
pÈpuÓi. Atha kho bhikkhave DÊghÊtissa KosalaraÒÒo etadahosi “ayaÑ kho
Brahmadatto KÈsirÈjÈ bahuno amhÈkaÑ anatthassa kÈrako, iminÈ amhÈkaÑ
balaÒca vÈhanaÒca janapado ca koso ca koÔÔhÈgÈraÒca acchinnaÑ, sacÈyaÑ
amhe jÈnissati, sabbeva tayo ghÈtÈpessati, yann|nÈhaÑ DÊghÈvuÑ kumÈraÑ
bahinagare vÈseyyan”ti. Atha kho bhikkhave DÊghÊti KosalarÈjÈ DÊghÈvuÑ
kumÈraÑ bahinagare vÈsesi. Atha kho bhikkhave DÊghÈvu kumÈro
bahinagare paÔivasanto nacirasseva sabbasippÈni sikkhi.
avaca “mÈ rassan”ti. YaÑ kho me deva pitÈ maraÓakÈle avaca “na hi tÈta
DÊghÈvu verena verÈ sammanti, averena hi tÈta DÊghÈvu verÈ sammantÊ”ti,
“devena me mÈtÈpitaro hatÈ”ti sacÈhaÑ devaÑ jÊvitÈ voropeyyaÑ, ye
devassa atthakÈmÈ, te maÑ jÊvitÈ voropeyyuÑ, ye me atthakÈmÈ, te te jÊvitÈ
voropeyyuÑ, evaÑ taÑ veraÑ verena na v|pasameyya, idÈni ca pana me
devena jÊvitaÑ dinnaÑ, mayÈ ca devassa jÊvitaÑ dinnaÑ, evaÑ taÑ veraÑ
averena v|pasantaÑ, imaÑ kho me deva pitÈ maraÓakÈle avaca “na hi tÈta
DÊghÈvu verena verÈ sammanti, averena hi tÈta DÊghÈvu verÈ sammantÊ”ti.
Atha kho bhikkhave Brahmadatto KÈsirÈjÈ “acchariyaÑ vata bho, abbhutaÑ
vata bho, yÈva paÓÉito ayaÑ DÊghÈvu kumÈro, yatra hi nÈma pituno
saÑkhittena bhÈsitassa vitthÈrena atthaÑ ÈjÈnissatÊ”ti pettikaÑ balaÒca
vÈhanaÒca janapadaÒca kosaÒca koÔÔhÈgÈraÒca paÔipÈdesi, dhÊtaraÒca adÈsi.
TesaÑ hi nÈma bhikkhave rÈj|naÑ ÈdinnadaÓÉÈnaÑ ÈdinnasatthÈnaÑ
evar|paÑ khantisoraccaÑ bhavissati. Idha kho pana taÑ bhikkhave
sobhetha, yaÑ tumhe evaÑ svÈkkhÈte dhammavinaye pabbajitÈ samÈnÈ
khamÈ ca bhaveyyÈtha soratÈ cÈti. Tatiyampi kho BhagavÈ te bhikkh|
etadavoca “alaÑ bhikkhave mÈ bhaÓÉanaÑ mÈ kalahaÑ mÈ viggahaÑ mÈ
vivÈdan”ti. Tatiyampi kho so adhammavÈdÊ bhikkhu BhagavantaÑ
etadavoca “Ègametu bhante BhagavÈ dhammassÈmÊ, appossukko bhante
BhagavÈ diÔÔhadhammasukhavihÈramanuyutto viharatu, mayametena
bhaÓÉanena kalahena viggahena vivÈdena paÒÒÈyissÈmÈ”ti. Atha kho
BhagavÈ “pariyÈdinnar|pÈ kho ime moghapurisÈ, nayime sukarÈ
saÒÒÈpetun”ti uÔÔhÈyÈsanÈ pakkÈmi.
273. BÈlakaloÓakagamanakathÈ
465. Atha kho BhagavÈ saÑghamajjhe Ôhitakova imÈ gÈthÈyo bhÈsitvÈ
yena BÈlakaloÓakagÈmo1 tenupasa~kami. Tena kho pana samayena ÈyasmÈ
Bhagu BÈlakaloÓakagÈme viharati. AddasÈ kho ÈyasmÈ Bhagu BhagavantaÑ
d|ratova ÈgacchantaÑ, disvÈna ÈsanaÑ paÒÒapesi, pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ
pÈdakathalikaÑ upanikkhipi, paccuggantvÈ pattacÊvaraÑ paÔiggahesi. NisÊdi
BhagavÈ paÒÒatte Èsane, nisajja kho BhagavÈ pÈde pakkhÈlesi. ŒyasmÈpi
kho Bhagu BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi. EkamantaÑ
nisinnaÑ kho ÈyasmantaÑ BhaguÑ BhagavÈ etadavoca “kacci bhikkhu
khamanÊyaÑ, kacci yÈpanÊyaÑ, kacci piÓÉakena na kilamasÊ”ti.
KhamanÊyaÑ BhagavÈ, yÈpanÊyaÑ BhagavÈ, na cÈhaÑ bhante piÓÉakena
kilamÈmÊti. Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ BhaguÑ dhammiyÈ kathÈya
sandassetvÈ samÈdapetvÈ samuttejetvÈ sampahaÑsetvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ yena
PÈcinavaÑsadÈyo tenupasa~kami.
274. PÈcinavaÑsadÈyagamanakathÈ
466. * Tena kho pana samayena ÈyasmÈ ca Anuruddho ÈyasmÈ ca
Nandiyo ÈyasmÈ ca Kimilo2 PÈcinavaÑsadÈye viharanti. AddasÈ kho
DÈyapÈlo BhagavantaÑ d|ratova ÈgacchantaÑ, disvÈna BhagavantaÑ
etadavoca “mÈ samaÓa etaÑ dÈyaÑ pÈvisi, santettha tayo kulaputtÈ
attakÈmar|pÈ viharanti, mÈ tesaÑ aphÈsumakÈsÊ”ti. Assosi kho ÈyasmÈ
Anuruddho DÈyapÈlassa BhagavatÈ saddhiÑ mantayamÈnassa, sutvÈna
DÈyapÈlaÑ etadavoca “mÈvuso DÈyapÈla BhagavantaÑ vÈresi, SatthÈ no
BhagavÈ anuppatto”ti. Atha kho ÈyasmÈ Anuruddho yenÈyasmÈ ca Nandiyo
ÈyasmÈ ca Kimilo tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ ÈyasmantaÒca NandiyaÑ
ÈyasmantaÒca KimilaÑ etadavoca “abhikkamathÈyasmanto
abhikkamathÈyasmanto, SatthÈ no BhagavÈ anuppatto”ti. Atha kho ÈyasmÈ
ca Anuruddho ÈyasmÈ ca Nandiyo ÈyasmÈ ca Kimilo BhagavantaÑ
paccuggantvÈ eko Bhagavato pattacÊvaraÑ paÔiggahesi, eko ÈsanaÑ
paÒÒapesi, eko pÈdodakaÑ pÈdapÊÔhaÑ pÈdakathalikaÑ upanikkhipi. NisÊdi
BhagavÈ paÒÒatte
______________________________________________________________
1. BÈlakaloÓakÈragÈmo (SÊ, SyÈ) 2. Kimbilo (SÊ, SyÈ)
* Ma 1. 266-8 piÔÔhesupi passitabbaÑ.
498 VinayapiÔaka
275. PÈlileyyakagamanakathÈ
467. * Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÒca AnuruddhaÑ ÈyasmantaÒca
NandiyaÑ ÈyasmantaÒca KimilaÑ dhammiyÈ kathÈya sandassetvÈ
samÈdapetvÈ samuttejetvÈ sampahaÑsetvÈ uÔÔhÈyÈsanÈ yena PÈlileyyakaÑ1
tena cÈrikaÑ pakkÈmi. Anupubbena cÈrikaÑ caramÈno yena PÈlileyyakaÑ
tadavasari, tatra sudaÑ BhagavÈ PÈlileyyake viharati RakkhitavanasaÓÉe
bhaddasÈlam|le. Atha kho Bhagavato rahogatassa paÔisallÊnassa evaÑ cetaso
parivitakko udapÈdi “ahaÑ kho pubbe ÈkiÓÓo na phÈsu vihÈsiÑ tehi
Kosambakehi2 bhikkh|hi bhaÓÉanakÈrakehi kalahakÈrakehi vivÈdakÈrakehi
bhassakÈrakehi saÑghe adhikaraÓakÈrakehi, somhi etarahi eko adutiyo
sukhaÑ phÈsu viharÈmi aÒÒatreva tehi Kosambakehi bhikkh|hi
bhaÓÉanakÈrakehi kalahakÈrakehi vivÈdakÈrakehi bhassakÈrakehi saÑghe
adhikaraÓakÈrakehÊ”ti.
______________________________________________________________
1. PÈrileyyakaÑ (SÊ, SyÈ) 2. Kosambikehi (SyÈ)
* Khu 1. 125-6 piÔÔhesu thokaÑ visadisaÑ.
500 VinayapiÔaka
276. AÔÔhÈrasavatthukathÈ
468. Atha kho KosambakÈ bhikkh| senÈsanaÑ saÑsÈmetvÈ
pattacÊvaramÈdÈya yena SÈvatthi tenupasa~kamiÑsu. Assosi kho ÈyasmÈ
SÈriputto “te kira KosambakÈ bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ
vivÈdakÈrakÈ bhassakÈrakÈ saÑghe adhikaraÓakÈrakÈ SÈvatthiÑ
ÈgacchantÊ”ti. Atha kho ÈyasmÈ SÈriputto yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ
nisinno kho ÈyasmÈ SÈriputto BhagavantaÑ etadavoca “te kira bhante
KosambakÈ bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ
bhassakÈrakÈ saÑghe adhikaraÓakÈrakÈ SÈvatthiÑ Ègacchanti, kathÈhaÑ
bhante tesu bhikkh|su paÔipajjÈmÊ”ti. Tena hi tvaÑ SÈriputta yathÈ dhammo,
tathÈ tiÔÔhÈhÊti. KathÈhaÑ bhante jÈneyyaÑ dhammaÑ vÈ adhammaÑ vÈti.
AÔÔhÈrasahi kho SÈriputta vatth|hi adhammavÈdÊ jÈnitabbo. Idha
SÈriputta bhikkhu adhammaÑ dhammoti dÊpeti, dhammaÑ adhammoti
dÊpeti, avinayaÑ vinayoti dÊpeti, vinayaÑ avinayoti dÊpeti, abhÈsitaÑ
alapitaÑ
502 VinayapiÔaka
Revato. Assosi kho ÈyasmÈ UpÈli. Assosi kho ÈyasmÈ Œnando. Assosi kho
ÈyasmÈ RÈhulo “te kira KosambakÈ bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ
vivÈdakÈrakÈ bhassakÈrakÈ saÑghe adhikaraÓakÈrakÈ SÈvatthiÑ
ÈgacchantÊ”ti. Atha kho ÈyasmÈ RÈhulo yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ
nisinno kho ÈyasmÈ RÈhulo BhagavantaÑ etadavoca “te kira bhante
KosambakÈ bhikkh| bhaÓÉanakÈrakÈ kalahakÈrakÈ vivÈdakÈrakÈ
bhassakÈrakÈ saÑghe adhikaraÓakÈrakÈ SÈvatthiÑ Ègacchanti, kathÈhaÑ
bhante tesu bhikkh|su paÔipajjÈmÊ”ti. Tena hi tvaÑ RÈhula yathÈ dhammo,
tathÈ tiÔÔhÈhÊti. KathÈhaÑ bhante jÈneyyaÑ dhammaÑ vÈ adhammaÑ vÈti.
277. OsÈraÓÈnujÈnanÈ
474. Atha kho tassa ukkhittakassa bhikkhuno dhammaÒca vinayaÒca
paccavekkhantassa etadahosi “Èpatti esÈ nesÈ anÈpatti, Èpannomhi namhi
anÈpanno, ukkhittomhi namhi anukkhitto, dhammikenamhi kammena
ukkhitto akuppena ÔhÈnÈrahenÈ”ti. Atha kho so ukkhittako bhikkhu yena
ukkhittÈnuvattakÈ bhikkh| tenupasa~kami, upasa~kamitvÈ ukkhittÈnuvattake
bhikkh| etadavoca “Èpatti esÈ Èvuso nesÈ anÈpatti, Èpannomhi namhi
anÈpanno, ukkhittomhi namhi anukkhitto, dhammikenamhi kammena
ukkhitto akuppena ÔhÈnÈrahena, etha maÑ Èyasmanto osÈrethÈ”ti. Atha kho
te ukkhittÈnuvattakÈ bhikkh| taÑ ukkhittakaÑ bhikkhuÑ ÈdÈya yena
BhagavÈ tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ
ekamantaÑ nisÊdiÑsu, ekamantaÑ nisinnÈ kho te bhikkh| BhagavantaÑ
etadavocuÑ “ayaÑ bhante ukkhittako bhikkhu evamÈha 'Èpatti esÈ Èvuso
nesÈ anÈpatti, Èpannomhi namhi anÈpanno, ukkhittomhi namhi anukkhitto,
dhammikenamhi kammena ukkhitto akuppena ÔhÈnÈrahena, etha maÑ
Èyasmanto osÈrethÈ’ti, kathaÑ nu kho bhante paÔipajjitabban”ti. Œpatti esÈ
bhikkhave nesÈ anÈpatti, Èpanno eso bhikkhu neso bhikkhu anÈpanno,
ukkhitto eso bhikkhu neso bhikkhu anukkhitto, dhammikena kammena
ukkhitto akuppena ÔhÈnÈrahena, yato ca kho so bhikkhave bhikkhu Èpanno
ca ukkhitto ca passati ca, tena hi bhikkhave taÑ bhikkhuÑ osÈrethÈti.
278. SaÑghasÈmaggÊkathÈ
475. Atha kho te ukkhittÈnuvattakÈ bhikkh| taÑ ukkhittakaÑ bhikkhuÑ
osÈretvÈ yena ukkhepakÈ bhikkh| tenupasa~kamiÑsu, upasa~kamitvÈ
ukkhepake bhikkh| etadavocuÑ “yasmiÑ Èvuso vatthusmiÑ ahosi
saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji
saÑghavavatthÈnaÑ saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, so eso bhikkhu Èpanno ca
ukkhitto ca passi1 ca osÈrito ca, handa mayaÑ Èvuso tassa vatthussa
v|pasamÈya saÑghasÈmaggiÑ karomÈ”ti.
______________________________________________________________
1. PassÊ (Itipi)
MahÈvaggapÈÄi 507
279. UpÈlisaÑghasÈmaggÊpucchÈ
476. Atha kho ÈyasmÈ UpÈli yena BhagavÈ tenupasa~kami,
upasa~kamitvÈ BhagavantaÑ abhivÈdetvÈ ekamantaÑ nisÊdi, ekamantaÑ
nisinno kho ÈyasmÈ UpÈli BhagavantaÑ etadavoca “yasmiÑ bhante
vatthusmiÑ hoti saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho vivÈdo
saÑghabhedo saÑgharÈji saÑghavavatthÈnaÑ saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho
taÑ vatthuÑ avinicchinitvÈ am|lÈ m|laÑ gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti,
dhammikÈ nu kho sÈ bhante saÑghasÈmaggÊ”ti. YasmiÑ UpÈli vatthusmiÑ
hoti saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji
saÑghavavatthÈnaÑ saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho taÑ vatthuÑ
avinicchinitvÈ am|lÈ m|laÑ gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti, adhammikÈ sÈ
UpÈli saÑghasÈmaggÊti.
YasmiÑ pana bhante vatthusmiÑ hoti saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho
viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji saÑghavavatthÈnaÑ
saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho taÑ vatthuÑ vinicchinitvÈ m|lÈ m|laÑ
gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti, dhammikÈ nu kho sÈ bhante
saÑghasÈmaggÊti. YasmiÑ UpÈli vatthusmiÑ hoti saÑghassa bhaÓÉanaÑ
kalaho viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji saÑghavavatthÈnaÑ
saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho taÑ vatthuÑ vinicchinitvÈ m|lÈ m|laÑ
gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti, dhammikÈ sÈ UpÈli saÑghasÈmaggÊti.
Kati nu kho bhante saÑghasÈmaggiyoti. DvemÈ UpÈli
saÑghasÈmaggiyo, atthupÈli saÑghasÈmaggÊ atthÈpetÈ byaÒjanupetÈ,
atthupÈli saÑghasÈmaggÊ atthupetÈ ca byaÒjanupetÈ ca. KatamÈ ca UpÈli
saÑghasÈmaggÊ atthÈpetÈ byaÒjanupetÈ. YasmiÑ UpÈli vatthusmiÑ hoti
saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji
saÑghavavatthÈnaÑ saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho taÑ vatthuÑ
avinicchinitvÈ am|lÈ m|laÑ gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti, ayaÑ vuccati
UpÈli saÑghasÈmaggÊ atthÈpetÈ byaÒjanupetÈ. KatamÈ ca UpÈli
saÑghasÈmaggÊ atthupetÈ ca byaÒjanupetÈ ca. YasmiÑ UpÈli vatthusmiÑ
hoti saÑghassa bhaÓÉanaÑ kalaho viggaho vivÈdo saÑghabhedo saÑgharÈji
saÑghavavatthÈnaÑ saÑghanÈnÈkaraÓaÑ, saÑgho taÑ vatthuÑ
vinicchinitvÈ m|lÈ m|laÑ gantvÈ saÑghasÈmaggiÑ karoti, ayaÑ vuccati
UpÈli saÑghasÈmaggÊ atthupetÈ ca byaÒjanupetÈ ca. ImÈ kho UpÈli dve
saÑghasÈmaggiyoti.
MahÈvaggapÈÄi 509
Kosambakakkhandhako dasamo.
280. TassuddÈnaÑ
Kosambakakkhandhako niÔÔhito.
MahÈvaggapÈÄi niÔÔhitÈ.
MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
SaÑvaÓÓitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[A] [A]
AÑsabaddhako 295 373 AÒjanaÑ 942 373
AkaÔay|saÑ AÒjan|papisanehi 294 373
(akaÔayusaÑ. ®Ôha.) 299 374 AÒÒaÑ byÈkareyyaÑ 269 365
Akappakatena 352 392 AÒÒaÑ byÈkaronti 272 366
AkÈlamegho 3 239 AÒÒataraÑ vÈ panassa
AkiÒcanaÑ 47 254
kiccaÑ hoti karaÓÊyaÑ vÈ 196 350
AkkanÈÄaÑ 422 416
AÒÒataropi
Akkosati paribhÈsati 117 294
aÒÒatitthiyapubbo 75 265
AgÈmake ce 150 333
AggaÄaÑ acchupeyyaÑ 403 409 AÒÒataro phÈsuvihÈro 261-2 362
AggaÄaÑ tunnaÑ 404 409 AÒÒatitthiyÈ 139 317
AggaÄaguttivihÈro 413 411 AÒÒatra antarÈyÈ 187 348
AggikÈ 101 276 AÒÒatra avuÔÔhitÈya parisÈya 190 348
Aggito vÈ(ti-ÈdÊsu) 324 377 AÒÒatra paÒcakena vÈ
AggihuttamukhÈ yaÒÒÈ 344 384 atirekapaÒcakena vÈ 353 392
A~gajÈtaÑ chupanti 279 368 AÒÒatra puggalassa atthÈrÈ 353 392
A~gavÈto 297 373 AÒÒatra saÑghasÈmaggiyÈ 190 348
A~guliÑ phoÔesuÑ 327 378 AÒÒatra saÑghena 187 348
A~gulicchinnaÑ AÒÒatra sa~ghÈÔiyÈ 353 392
(a~gulicchinno. ®Ôha) 126 308 AÒÒatrÈpi dhammÈ
AcÊvarakaÑ kammaÑ karonti 436 427
(acÊvarakÈ. ®Ôha.) 125 307 AÒÒatrÈpi vinayÈ kammaÑ
AccÈyatÈ 269 365 aÒÒatrÈpi SatthusÈsanÈ
AcchakaÒjiyÈ kammaÑ 436 427
(acchakaÒjiyaÑ. ®Ôha.) 299 374 AÒÒamaÒÒÈnulomatÈ 223 356
Acchanti 223 356
AÒÒÈtakaÑ 186 347
AcchavasaÑ 291 372
AÒÒehi ovadiyo anusÈsiyo 74 265
AcchibandhaÑ
AÔÔhapadakaÑ kÈtuÑ 412 410
(acchibaddhaÑ. ®Ôha) 400 408
AjavisÈÓavaddhikÈ 273-4 368 AÔÔhapitÈya 150 333
AjinapaveÓi AÔÔhicchinnÈ 496 434
(ajinappaveÓÊ. ®Ôha) 281 369 AÔÔhimayaÑ 295 373
Ajja me uposatho 168 345 AÔÔhimÈ bhikkhave mÈtikÈ 427 417
Ajja me pavÈraÓÈ 230 358 AÉÉhakÈsikaÑ
AjjhabhÈsi 46 253 (aÉÉhakÈsiyaÑ. ®Ôha.) 393 401
AjjhÈcÈre ÈcÈravipanno 91 271 AÉÉhakusimpi
AjjhesanaÑ 9 244 (aÉÉhakusi. ®Ôha.) 400 408
514 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[A] [A]
AÉÉhamaÓÉalampi AdhammakammaÑ 154 340
(aÉÉhamaÓÉalaÒca. ®Ôha.) 401 408 436 427
AÓaÓa (aÓaÓo. ®Ôha.) 7 244
AdhammavÈdÊ 486 432
AÓÓavaÑ 352 377
AtikÈlena gÈmaÑ pavisati 99 273 Adhammena vaggaÑ 151 338
AtikkantavarÈ 392 401 Adhammena
AtidiÔÔhiyÈ diÔÔhivipanno 91 271 vaggakammaÑ karonti 434 427
AtidivÈ paÔikkamati 99 273 Adhammena samaggaÑ 151 338
AtipakkhittamajjÈni 297 373 AdhammiyÈyamÈne 486 432
AtirekabhÈgena 398 406 AdhikÈraÑ me devo saratu 383 393
AtisithilÈ 269 365 Adhigato kho myÈyaÑ 5 248
AttanÈ vÈ attÈnaÑ 485 432 Adhicitte 100 274
AttanÈ vÈ attÈnaÑ
sammannitabbaÑ 152 340 AdhiÔÔhÈtuÑ 414 412
AttÈ ca anupanÊto 272 366 AdhipaÒÒÈya 100 274
AtthatakathinÈnaÑ vo 352 388 Adhimutto hoti 270 365
AtthikÈnaÑ 49, 50 255 AdhisÊle 100 274
Atthikehi upaÒÒÈtaÑ AdhisÊle sÊlavipanno 91 271
maggaÑ 51 255 AnacchariyÈ 5 243
Atthi neva sarati 165 344 AnajjhÈpannÈ vÈ hoti ÈpajjitvÈ
Atthesu jÈtesu 509 435 vÈ vuÔÔhitÈ
Attho ca vutto 272 366
(anajjhÈpanno vÈ hoti
Atha ko carahi 46 254
Atha kho aÒÒataro 3 239 ÈpajjitvÈ vÈ vuÔÔhito. ®Ôha.) 141 317
Atha kho Èyasmato ca Vappassa 17 246 AnajjhiÔÔhÈ 152 339
Atha kho ÈyasmÈ SÈriputto AnaÒÒathÈbhÈviÑ 47 254
RÈhulaÑ kumÈraÑ pabbÈjesi AnaÒÒaneyyaÑ 47 254
(RÈhulakumÈraÑ. ®Ôha.) 116 291 Anatthato 491 433
Atha kho KosambakÈ upÈsakÈ 500 435 AnatthÈya 117 294
Atha kho BhagavÈ ÈyasmantaÑ AnadhigataÑ 120 298
SÈriputtaÑ Èmantesi 115 291
AnantarahitÈya 59 260
Atha kho BhagavÈ
paÒcavaggiye 18 247 AnanubodhÈ 325 378
Atha kho BhagavÈ bhikkh| AnapadÈno 456 430
Èmantesi 27 247 AnabbhakkhÈtukÈmÈ 330 378
Atha kho Suddhodano sakko 116 291 Anabhiraddho 100 275
Atha ca panidhekacce AnÈkappasampannÈ 56 257
moghapurisÈ 272 366 AnÈcÈraÑ Ècarati 71 265
AthaÒÒe ÈvÈsikÈ bhikkh| AnÈnuvajjo paÔhamena sÊlato 509 435
Ègacchanti 173 346 AnÈmantacÈro 352 388
Athassa ka~khÈ vapayanti 2 236
AnÈmayÈ 408 410
AdiÔÔhaÑ abbhatÊtaÑ
bahukehi kappanahutehi 52-3 256 AnÈvÈso 188 348
AddhÈnamaggappaÔipannaÑ 11 245 AnukampaÑ upÈdÈya 72 265
AdhammaÑ dhammo 501 435 Anuggahetabbo 160 342
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 515
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[A] [A]
AnujÈnÈmi bhikkhave 351 387 AnuvÈtaÑ paribhaÓÉaÑ 412 410
AnujÈnÈmi bhikkhave aÔÔha AnuvÈtakaraÓamattena 352 392
pÈnÈni 344 383 AnuviccakÈraÑ 333 378
AnujÈnÈmi bhikkhave AnuvivaÔÔaÑ 401 408
anukkhepe dinne 398 406 AnusÈsanÊ 63 263
AnujÈnÈmi bhikkhave ÈcariyaÑ 76 266 Antaka 28 248
AnujÈnÈmi bhikkhave imehi AntaraÔÔhakÈsu 401 409
dasaha~gehi samannÈgataÑ AntaradhÈyati 266 364
sÈmaÓeraÑ nÈsetuÑ 119 295 AntarÈ ca gayaÑ antarÈ ca
AnujÈnÈmi bhikkhave bodhiÑ 11 246
upajjhÈyaÑ 57 258 AntarÈyiko dhammo vutto
AnujÈnÈmi bhikkhave kojavaÑ 393 401 BhagavatÈ
AnujÈnÈmi bhikkhave tumheva (antarÈyiko. ®Ôha.) 142 317
dÈni tÈsu tÈsu disÈsu tesu Antalikkhacaro 28 248
AntevÈsikÈ Ècariyesu
tesu janapadesu pabbÈjetha 29 248
na sammÈ vattanti 86 266
AnujÈnÈmi bhikkhave
AntonimuggavosÊni 9, 10 244
telapÈkaÑ 297 373
AntovuÔÔhaÑ
AnujÈnÈmi bhikkhave paÒca
(anto vutthaÑ. ®Ôha.) 304-5 375
gorase 342 382
AndhakavindÈ 147 331
AnujÈnÈmi bhikkhave byattena Andham|go
bhikkhunÈ 75 266 (andham|gÈ. ®Ôha.) 127 313
AnujÈnÈmi bhikkhave rÈj|naÑ Andho 127 313
anuvattitunti 193 349 AnvÈdhikaÑpi ÈropetuÑ
AnujÈnÈmi bhikkhave sabba- (anvÈdhikampi
paccantimesu janapadesu ÈropetuÑ. ®Ôha.) 412 410
guÓa~guÓ|pÈhanaÑ 288 371 ApaÒÒatto 192 349
Anuttare upadhisa~khaye 54 257 ApamÈro 101 278
AnuddhaÑsitaÑ paÔijÈnÈti 256 360 AparajjugatÈya 196 349
AnupajjhÈyakaÑ 124 307 ApalÈÄenti 118 295
AnupajjhÈyakÈ 56 257 Apaloketha 327 378
AnupadhikaÑ 47 254 ApÈpuretaÑ 6 243
AnupariveÓiyaÑ 145 330 ApÈrutÈ 10 244
Anupasampanno na upasampÈ- AputtakatÈya 54 257
detabbo, upasampanno AppaÔighaÑsantena 60 261
nÈsetabbo 119 293 AppaÔivekkhitvÈ 312 376
Anupahacca 32 257 AppaÓÈmento upajjhÈyo
Anuposathe 190 348 sÈtisÈro hoti 69 263
AnuppattÈ 29 252 AppatissÈ 117 294
AnuyuÒjÊyamÈno Appatto nissÈraÓaÑ, taÒce
(anuyuÒjiyamÈno. ®Ôha.) 120 298 saÑgho nissÈreti,
254-5 360 sunissÈrito 443 428
AnuyyutaÑ bhaÓaÑ 509 436 AppanigghosaÑ 49, 50 255
AnulomapaÔilomaÑ 1 235 ApparajakkhajÈtikÈ 6 243
516 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[A] [A]
ApparajakkhajÈtiko 10 245 Arahasi anantajino 12 246
Apparajakkhe AlaÑ deva 383 398
(apparajakkhÈ. ®Ôha.) 9 244 AlaÑ paÓÈmetuÑ 69 263
AppasaddaÑ 49, 50 255 AlaÑ pametuÑ 509 436
Appassuto 91 271 AlabbhamÈnÈya sÈmaggiyÈ
112 285 anÈpatti sambhoge saÑvÈse 135 316
AppÈkiÓÓaÑ 49, 50 255 AlÈbhÈya parisakkati 117 294
ApposukkatÈya 6 243
AvacÈni 99 274
AbÊjaÑ 309 375
AvaÓÓe bhaÒÒamÈne 100 275
AbyattÈ 75 265
AvÈsÈya 117 294
Abyattena yÈvajÊvaÑ 111 285
AbyÈpajjaÑ 4 240 AvijjÈpaccayÈ sa~khÈrÈ 1 235
365 AvijjÈpaccayÈ sa~khÈrÈ
AbyÈpajjÈdhimutto 270 366 sambhavanti 1 235
Atabbo haritatthÈha 134 316 AvijjÈya tveva 1 235
Atay|varÈ 105 279 AvivadamÈnÈ vassaÑ vasimhÈ 351 387
AtikkamanÊyaÑ 49, 50 255 AvekkhitÈcÈro 509 435
AbhikkamantaÑ vÈ AsaÑvihitÈ 260 362
abhikkamatÊti 418 414 Asakkhi kho BhagavÈ
AbhijÈnÈtha me no 14 246 paÒcavaggiye bhikkh|
AbhijÊvanikassa 275 368 saÒÒÈpetuÑ 14 246
AbhidosakÈla~kato Asa~kamaniyÈyo
(abhidosakÈlaÑ kato. ®Ôha.) 11 245 (asa~kamanÊyÈ. ®Ôha.) 279 368
Abhidhamme 92 271 AsantÊ nÈma Èpatti 141 317
AbhinisÊdituÑ 283 370 AsabhÈgavuttikÈ 117 294
Abhibhuyya sabbÈni AsamÈdÈnacÈro 352 388
parissayÈni 496 434 AsammatÈya bhikkhave sÊmÈya
Abhivinaye 92 271 aÔÔhapitÈya 150 333
AbhisaÔÈ 377 396 AsammodikÈya vattamÈnÈya
AbhisannakÈyo 299 374
(asammodikÈ. ®Ôha.) 486 432
AmatamadhigataÑ 13 246
AsammohaÒca cetaso 271 366
Amatassa dvÈraÑ 6 243
AsÊtigÈmikasahassÈni 265-6 364
Amatassa dvÈrÈ 10 244
AmissÊkataÑ 271 366 AsÊtisakaÔavÈhe 272 367
Am|lÈ m|laÑ gantvÈ 508 435 AsenÈsanikena 212 354
AmbakÈya 327 378 AsesavirÈganirodhÈ 1 235
AmbapÈnaÑ 344 383 AsmimÈnassa yo vinayo 4 240
AyaÑ khvassa kÈlo 286 371 Assa sÈkhÈbha~gaÑ 500 434
AyaÑ puggalo paÒÒÈyati, na AssÈsakÈ 47 254
vatthu 258 361 Ahatakappena 353 393
AyaÑ vuccati UpÈli saÑghasÈmaggÊ Ahatena 353 393
atthÈpetÈ byaÒjanupetÈ Ahatena atthataÑ 353 391
(byaÒjan|petÈ. ®Ôha.) 508 435 AhimaÑsaÑ 313 376
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 517
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[A] [Œ]
AhivÈtakarogena 109 285 Œlapito 411 410
AÄacchinnaÑ ŒlayaratÈ 5 243
ŒlayarÈmÈ 5 243
(aÄacchinno. ®Ôha.) 126 308
ŒlayasammuditÈ 5 243
[Œ] ŒlokasandhikaÓÓabhÈgÈ 60 261
ŒgantukÈkÈraÑ 186 347 ŒvaraÓaÑ kÈtuÑ 117 294
Œgantukehi ÈvÈsikÈnaÑ ŒvahÈpeyyuÑ 206 151
anuvattitabbaÑ 244 358 ŒvÈsikÈkÈraÑ 185 347
Œgame juÓhe 193 349 ŒvÈsikÈnaÑ anuvattitabbaÑ 184 347
ŒgamesuÑ 394 402 ŒvÈsikÈnaÑ bhikkh|naÑ
Œcariyesu 275 368 cÈtuddaso hoti
Œcariyo pakkanto vÈ hoti 89 268 ÈgantukÈnaÑ pannaraso 184 347
Œcariyo bhikkhave ŒvÈsikehi nissÊmaÑ gantvÈ
antevÈsikamhi 76 266 pavÈretabbaÑ 245 358
ŒvikatÈ hissa phÈsu hoti
Œcerakamhi ca sake 509 436
(padabhÈjanÊ) 142
ŒjÈnissati 10 245
ŒvikÈtabbÈ (padabhÈjanÊ) 142
ŒÓatti 89 268
ŒvilÈni 500 434
ŒtÈpino 2 236 Œsandi (ÈsandÊ. ®Ôha.) 281 369
ŒdibrahmacariyakÈya 92 271 ŒhaÒchaÑ amatadundubhiÑ 12 246
Œdissa deti 427 425 ŒhatakappÈnaÑ 403 409
ŒneÒjappattaÑ 271 366 ŒhÈrahattho 38 253
Œnantarikassa 443 428 ŒhÈratthaÒca phareyya 290-1 372
Œpajjati yÈvatakesu
vatthusu (... vatth|su. ®Ôha.) 510 437 [I]
I~gha 120 298
ŒpattiÑ na jÈnÈti 92 271
IcchÈmahaÑ Ècariya
Œpatti dukkaÔassa 125 307
sippaÑ sikkhituÑ 379 397
ŒpattivuÔÔhÈnatÈ vinaya-
IÓÈyiko 106 820
purekkhÈratÈ 223 356 ItarÊtarenapi
ŒpattivuÔÔhÈnapadassa kovido 510 437 (itarÊtarenÈpi. ®Ôha.) 392 401
ŒpattisÈmantÈ bhaÓamÈno 58 259 Ittaro 101 285
ŒbhisamÈcarikÈya sikkhÈya 92 271 Itthantarena 280 369
ŒmakamaÑsaÑ khÈdi, Èmaka- ItthannÈmaÑ ÈpattiÑ 169 345
lohitaÑ pivi Itthiyuttena 280 369
(ÈmakamaÑsaÒca khÈdi, IdaÑ agganagaraÑ 323 377
ÈmakalohitaÒca pivi. ®Ôha.) 294 373 IdaÑ bhikkhave sa~ghÈtanikaÑ
Œma passÈmi 169 345 aÒÒatitthiyapubbassa
ŒmisakhÈraÑ 299 374 anÈrÈdhanÊyasmiÑ 100 275
Œmisantaro 419 414 IdaÑ vatthu ca puggalo ca
ŒyatiÑ saÑvareyyÈsi 169 345 paÒÒÈyati 258 361
Œyasmanto (padabhÈjanÊ) 141 IdaÑ vatthu paÒÒÈyati, na
ŒraÒÒikÈ 351 387 puggalo 258 360
518 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[I] [U]
IdapaccayatÈpaÔiccasamuppÈdo 5 243 UdakanimittaÑ
IdÈneva naÑ vadehÊti 258-9 361 (udakanimitte. ®Ôha.) 144 322
Idha kho taÑ bhikkhave 275 368 Udakasa~gahe 351 387
Idha pana 414 411 Udakukkhepo 150 334
416 413 Udake osÈretuÑ 400 408
Idha pana bhikkhave bhikkhu Udakepi parikammaÑ 59 261
bhaÓÉanakÈrako 453 429 Udake vÈ nakhapiÔÔhikÈya vÈ 399 408
Idha pana bhikkhave Udaggo 100 275
bhikkhussa na hoti UdositÈdÊni 196-7 305
Èpatti daÔÔhabbÈ 445 429 UddisissÈmi (padabhÈjanÊ) 141
IndriyÈnaÒca samataÑ UddissakataÑ 334 379
paÔivijjha 269 365 UddekaÑ dassati 388 399
ImaÑ udÈnaÑ udÈnesi 2 237 UddesaÑ (ÈvÈsikuddesaÑ -pÈ-
ImÈhaÑ bhikkhave ÒÈtÊnaÑ uddeso nÈma. ®Ôha.) 185 347
ÈveÓikaÑ parihÈraÑ dammi 101 276 Uddese 100 274
IriyÈya 13 246 Uddhalomi (uddalomi. ®Ôha.) 281 369
IssariyÈdhipaccaÑ 265 364 Undriyati 206 351
UpakaÔÔhÈya 211 353
[¢] UpajÈnÈmetassa saÑyamassa 382 398
¢sÈdantassa 500 434 UpajjhÈyamulakaÑ cÊvaraÑ
[U] pariyesitabbaÑ 101 276
UkkapiÓÉakÈpi khÈdanti 305 375 UpajjhÈyassa deva sÊsaÑ chetabbaÑ
UkkalÈ 4 241 (... chinditabbaÑ. ®Ôha.) 104 27
UkkoÔanakaÑ pÈcittiyanti 259 361 UpajjhÈyena vÈ samodhÈnagato 89 270
UklÈpo 58 259 UpaÔÔhÈpetabbo 106 342
UccÈni 99 274 UpaÉÉhaÑ dÈtabbaÑ 427 422
UccÈvacÈni 393 402 Uparibhojane 56 258
UccÈvacÈni karaÓÊyÈni 99 274 UpalÈpetabbo 160 342
UccÈsayanamahÈsayanÈni 280 369 UpasaÑharatha 327 378
UccinitvÈ 398 405 UpasampadaÑ alatthaÑ 285 370
UÔÔhehi 7 244 UpasampadÈrahaÑ
UtukÈlaÑ 414 411 upasampÈdeti 499 429
UtuddhaÔÈnaÑ 403 409 UpasampannasamanantarÈ 71 265
UtuppamÈÓaÑ ÈcikkhitabbaÑ 133 316 UpÈdÈnakkhayassa 271 366
UttamadamathasamathaÑ 258 370 UpÈlivatthu 108 285
UttarÈÄumpaÑ 399 408 UppaliniyaÑ 9 224
UttaritukÈmo 398 406 UbbhidaÑ 293 372
UttiÔÔhapattaÑ 56 258 UbhatobyaÒjanako 124 306
UdakaÑ accuggamma ÔhitÈni 10 244 UbhatobyaÒjanako bhikkhave 124 306
UdakakoÔÔhakaÑ 297 373 Ubhatolohitak|padhÈnaÑ 281 370
Udakacikkhalle 351 387 UbhatosaÑghassa deti 427 422
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 519
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[U] [E]
Ubhayassa 510 437 Etadahosi yepi kho te
UbhayÈni kho panassa kulaputtÈ 401 409
pÈtimokkhÈni vitthÈrena na EkamatthaÑ Èrocesi 120 298
EtamatthaÑ bhÈsitvÈ
svÈgatÈni honti 97 272
uÔÔhÈyÈsanÈ pakkÈmi 484 432
UyyojetvÈ 39 253 EtamatthaÑ viditvÈ 2, 3 239
Uru 1 234 EtasmiÑ nidÈne etasmiÑ
UruvelÈyaÑ 1 234 pakaraÓe
Ullikhitamattena 352 391 dhammiÑ kathaÑ katvÈ 344 382
Ullumpatu maÑ 72 265 Ete vibha~gÈ 510 437
131 315 EttÈvatÈ na aÒÒamaÒÒaÑ 486 432
UllokÈ paÔhamaÑ ohÈretabbaÑ 60 261 Erag| 285 371
UssannaÑ hoti 497 405 Erag| morag|
majjÈr| jant| 285-7-8 370
Ussahasi tvaÑ Œnanda 400 408
EvaÑ anÈrÈdhako kho
UssahÈmi BhagavÈ 400 408 bhikkhave aÒÒatitthiyapubbo
UssÈvanantikaÑ 337 379 Ègato na upasampÈdetabbo 100 275
UssÈho karaÓÊyo 404 409 EvaÑ ÈrÈdhako kho
UssukkaÑ kÈtabbaÑ 61 261 bhikkhave 101 275
UssukkaÑpi akÈsi yÈguyÈ EvaÑ kho bhikkhave
(ussukkampi ... ®Ôha.) 430 427 aÒÒatitthiyapubbo ÈrÈdhako
UÄumpaÑ 325 377 hoti, evaÑ anÈrÈdhako 99 273
EvaÑ kho (evaÒca pana. ®Ôha.)
[E] bhikkhave atthataÑ hoti
“EkaÑyeva BhagavatÈ cÊvaraÑ kathinaÑ, evaÑ anatthataÑ 352 391
anuÒÒÈtaÑ na dve” 394 402 EvaÑvÈdÊ mahÈsamaÓo 51 256
EkaÑ sam|hanitvÈ 146 330 EvaÑ hoti 353 393
Ekaccassa bhikkhave EvaÒca pana bhikkhave kathinaÑ
attharitabbaÑ 352 388
saÑghamajjhe paÔikkosanÈ
EvaÒca pana bhikkhave ticÊvarena
ruhati 442 428 avippavÈso sam|hantabbo 149 332
EkacciyaÑ 402 409 EvaÒca pana bhikkhave
Ekattako 314-5 376 sammannitabbo 395 403
Ekantalomi 281 369 EvaÒca pana bhikkhave
EkapalÈsikaÑ 272 366 aÒÒatitthiyapubbo
Ekapalla~kena 1 234 anÈrÈdhako hoti 99 273
EkamantaÑ nikkhipitabbaÑ 59 260 Evar|paÑ nadÊpÈrasÊmaÑ
sammannituÑ 145 328
EkasaÔÔhi loke arahanto honti
Evar|paÑ bhÈsikametaÑ 14 246
(tena kho pana Evar|pÈ katikÈ 213 354
samayena ... ®Ôha.) 27 247 Evar|pÈ nÈma parisÈ
EkasmiÑ pakkhe 425 416 (padabhÈjanÊ) 141
EkÈdippÈyaÑ 416 413 EsÈhaÑ bhante 48 254
Etadavoca 4 241 Eseva dhammo yadi tÈvadeva 52-3 256
520 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[O] [ Ka ]
OkapuÓÓehi 351 387 Kattarasuppe 378 396
OkÈro (peyyÈla) 333 379
KathaÑ pahÊnaÑ 46 253
Okiriyanti 412 410
OgaÓena 111 285 KathaÒca bhikkhave 99 273
OgÈhÈ 500 434 KathaÒca bhikkhave ubbhataÑ
OgÈhetvÈ mÈrenti 279 368 hoti kathinaÑ 353 393
Ogumphiyanti 283 370 KathÈhaÑ bhante RÈhulaÑ
Odahatha bhikkhave sotaÑ 13 246
kumÈraÑ pabbÈjemi 115 291
OpÈnabh|taÑ 333 379
ObhaggobhaggaÑ 500 434 Kathetave 509 436
Obhoge kÈyabandhanaÑ KadalimigapavarapaccattharaÓaÑ
kÈtabbaÑ 58 260 (kadalÊ... ®Ôha.) 281 369
Omaddanti 399 408 KapallaÑ 294 373
OmadditvÈ 254-5 360 KabaÄikaÑ 298 374
OmukaÑ 275 368
KamalapÈdukÈ 279 386
Oloketha 327 378
OvaÔÔikaÑ 404 410 KamuddiseyyaÑ 12 245
OvaÔÔiyakaraÓamattena 352 391 KambalapÈdukÈ 279 368
OvaddheyyakaraÓamattena 352 392 Kambalamaddanamattena 352 392
OvÈdo 63 263 KammaÒÒÈ 269 365
OsÈraÓaÑ taÑvusitassa Kammappatto 439 428
jantuno 510 437
KammÈrabhaÓÉu 107 284
OsÈraÓÈ 443 429
OhÈya 134 316 KaraÑvaco 510 437
Karoti 124 306
[ Ka ]
KallaÑ vacanÈya 259 361
KaÔÈkaÔaÑ 299 374
KaÔÔissaÑ 281 369 KavÈÔapiÔÔhaÑ 60 261
KaÓÉaracchinnaÑ KasÈhataÑ (lakkhaÓahata-
(kaÓÉacchinno. ®Ôha.) 126 308 kasÈhatalikhitakesu. ®Ôha.) 126 309
KaÓÉusakaÑ 404 410 KasÈhato katadaÓÉakammo 106 280
KaÓÉusakaraÓamattena 352 391
KÈ us|yÈ vijÈnataÑ 55 257
KaÓÓacchinnaÑ
(kaÓÓacchinno. ®Ôha.) 126 308 KÈkuÉÉepakaÑ 110 285
KaÓÓanÈsacchinnaÑ KÈkoravasaddaÑ 336 379
(kaÓÓanÈsacchinno. ®Ôha.) 126 308 KÈjehi gÈhÈpetvÈ 343 382
KaÓhuttarÈ 285-7-8 370 KÈÓo 127 312
KatikÈya 427 419 KÈmÈnaÑ samatikkamo 4 240
Kati nu kho vass|panÈyikÈ 192 349
“KÈ me deva mÈtÈ, ko pitÈ” 379 396
KatimÊ bhante 157 341
Katepi okÈse puggalaÑ KÈyakammaÑ vacÊkammaÑ 485 432
tulayitvÈ 154 340 KÈyena viÒÒÈpeti 57 258
Kato, na pana paÔiggahetabbo 299 374 161 343
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 521
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ KÈ ] [ Kha ]
KÈyo vÈ duggandho 294 372 KhaÒjo 127 312
KÈraÑ bhinditvÈ 105 279 KhallakabandhÈ
KÈrÈpeti 124 306 (khallakabaddhÈ. ®Ôha.) 273-4 367
KÈla~kate 419 414 KhÈrikÈjaÑ 42 253
KÈlavato 185 341 KhÊÓa kolaÒÒo 120 298
KhujjaÑ (khujjo. ®Ôha.) 126 309
KÈlasseva uÔÔhÈya upÈhanÈ
omuÒcitvÈ 58 258 [ Ga - Gha ]
KÈle paÔiggahitaÑ 292 372 GaggarÈya pokkharaÓiyÈ tÊre 430 427
KÈsinaÑ puraÑ Ga~gÈmahiyÈya 280 369
(KÈsÊnaÑ puraÑ. ®Ôha.) 12 246 Gaccha tvaÑ bhikkhu 432 427
KÈsirÈjÈ 393 401 GaÓabhojanaÑ 352 388
KÈÄaÒjanaÑ 294 373 GaÓÉo 101 277
KÈÄaloÓaÑ 293 372 GambhÊre ÒÈÓavisaye 54 257
KintÈyaÑ bhikkhu hoti 74 265 Garuko hoti 412 410
Kinti nukho 61 261 GalagaÓÉiÑ (galagaÓÉÊ. ®Ôha.) 126 309
GavÈghÈtanaÑ 268 365
Kimpi mÈyaÑ 381 398
GahapatiÑ (gahapati. ®Ôha.) 337 380
KimpimÈya 311 376
GahapaticÊvaraÑ 392 401
KilÈso 101 278
GÈmakÈvÈsaÑ agamÈsi 415 413
KisakovadÈno 46 253 GÈmasÊmÈ 150 333
Kissa phÈsu hoti 142 317 GÈmupacÈraÑ
Kukkukatena 352 392 (gÈm|pacÈro. ®Ôha.) 149 331
KukkuccapakatÈ 179 346 GilÈnaÑ paÔivedeyyaÑ 378 396
KuÔÔhaÑ 101 277 GilÈnassa guÄaÑ 320 377
KuÓÊ 127 312 GilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ dÈtuÑ 414 414
KuttakaÑ 281 369 GilÈnena bhikkhunÈ
Kururaghare sa-upÈhanena 283 370
(Kuraraghare. ®Ôha.) 283 370 GilÈno 413 411
KulaÑ 333 379 GÊveyyakaÑ 401 408
KulupacchedÈya 54 357 GuÓa~guÓ|pÈhanÈ 272 367
KullaÑ 325 377 GuttaÑ 285 370
Kusalo 269 365 GuttÈguttaÒca jÈneyya 397 403
Kusi 400 408 GerukaÑ (geruko. ®Ôha.) 294 373
KusiÑpi nÈma GokaÓÔakahatÈ 285-7-8 370
(kusimpi nÈma. ®Ôha.) 400 408 Gottenapi anussÈvetuÑ 129 315
Kenacideva karaÓÊyena 265 364 Gonako 281 369
KevalaÑ saddhÈmattakaÑ 270 365 GonisÈdikaÑ
Kevalassa 1 235 (gonisÈdikÈ. ®Ôha.) 337 380
GharadinnakÈbÈdho 299 374
KesamissaÑ 42 253
KolÈhalaÑ akÈsi 397 405 [ Ca ]
KoseyyaÑ 281 369 CakkhukaraÓÊ 14 246
KoÄiviso 265 364 CatuddisÈ 5 242
522 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Ca ] [ Ja ]
Catura~gulaÑ kaÓÓaÑ Ja~gheyyakaÑ 401 408
ussÈretvÈ 58 260 JaÔilakÈ 101 276
CatuvaggakaraÓaÒce bhikkhave JanaÑ ussÈretvÈ 386-7 399
kammaÑ bhikkhunicatuttho 440 428
JambupÈnaÑ 344 383
Cat|hi paÒcahi 155 340
CattÈro nissaye 73 265 JarÈdubbalo 127 313
Cattena 373 395 Jigucchati 120 304
CandanaÑ 294 373 Jiridanti 334 379
CammÈni attharaÓÈni 288 371 JegucchaÑ me sappi 387 399
CÈÔiyÈ 212 354
[ Jha - ©a ]
CÈtuddasikÈ ca pannarasikÈ ca 224 357
CÈtuddasiko ca pannarasiko ca 150 337 JhÈyato 2 236
CÈtuddase vÈ pannarase vÈ 142 317 ©ÈtamanussÈnaÑ 333 378
Cittako (cittakÈ. ®Ôha.) 281 369 ©ÈtisÈlohitÈ devatÈ 4 421
CittÈni namanti nivesanÈni [ ®ha - a ]
mÈpetuÑ 323 377
®hapetvÈ madh|kapuppharasaÑ
CitrÈ 273-4 367
CirapaÔikÈ 42 253 (... madhukapuppharasaÑ.
CÊvaraÑ ÈdÈya 354 393 ®Ôha.) 344 383
CÊvaraÑ rajantena 67 263 ®hitaÑ 271 366
CÊvaranidahakaÑ 396 403 ÈkarasaÑ 344 383
CÊvarabhisiÑ 401 409 [ Ta ]
CÊvaravicÈraÓamattena 352 391 OkkhittakaÑ bhikkhuÑ
CÊvare vÈ 427 426 osÈretvÈ 506 435
CÊvarehi ubbhaÓÉite TaÑ paÔidesemi 169 345
(... ubbhaÓÉike. ®Ôha.) 401 409 TaÑ desaÑ 4 241
CuÓÓaÑ sannetabbaÑ 59 260
TaÑ bhikkhuÑ ÈpattiyÈ adassane
CocapÈnaÑ 344 383
[ Cha ] ukkhipiÑsu 480 431
ChakaÓaÑ 294 372 TaÑ vo 4 241
ChakaÓenapi TakaÑ takapattiÑ takapaÓÓiÑ
(chakaÓena. ®Ôha.) 398 407 (takatakapattitaka-
ChaÔÔhÈnÈni paÓÓiyo. ®tha.) 293 372
(cha ÔhÈnÈni. ®Ôha.) 270 365 TagaraÑ (tagarÈdÊni. ®Ôha.) 294 373
ChayimÈni bhikkhave kammÈni TaÒce saÑgho osÈreti 443 429
adhammakammaÑ 436 427 TaÒce saÑgho nissareti 443 428
Cha loke arahanto honti TaÓhÈkkhaye vimuttho 12 245
(tena kho pana
Tato nÊhaÔaÑ 307 375
samayena ... ®Ôha.) 20 247
ChavakuÔikÈya (na bhikkhave Tato sammanti medhagÈ 496 434
chavakuÔikÈyaÑ. ®Ôha.) 212 354 Tattha ca nimittaÑ gaÓhÈhi 269 365
ChÈyÈ metabbÈ 133 316 Tattha na dakkho hoti 99 274
ChinnaggÈni 500 434 Tattheva ujjhitvÈ 396 403
ChinniriyÈpatho 127 313 Tattheva pakkamati 164 343
Chedanamattena 352 391 TatrÈyaÑ sammÈvattanÈ 58 258
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 523
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Ta ] [ Ta ]
TatrupÈyÈya 99 274 TÊhi sattÈhehi 385 399
TathÈ nande adhimatthaÑ TÊhi saraÓagamanehi pabbajjaÑ
RÈhule 116 291 upasampadaÑ
TadamantarÈ 224 356 (anujÈnÈmi bhikkhave
Tadahu paÔiggahitaÑ kÈle imehi ... ®Ôha.) 29 251
kappati 349 358 TuÔÔhassa 4 240
385 TuÓhÊbhavitabbaÑ
Tadahu pavÈraÓÈya ÈpattiÑ 231 358 (padabhÈjanÊ) 141
Tantibaddho 430 427 Tumhe khottha 121 304
TapussabhallikÈ vÈÓijÈ Tuyheva bhikkhu tÈni cÊvarÈni 414 411
(tena kho pana TulayitvÈ 398 405
samayena ... ®Ôha.) 4 241 T|lapuÓÓikÈ 273-4 367
Tamokhandhena ÈvuÔÈ 6 243 T|likÈ 281 369
TasmÈ (padabhÈjanÊ) 142 Te idha bhikkh| 292 349
TasmiÑ yeva pakkhe 425 417 Te katikaÑ katvÈ 395 402
Tassa cattÈro mÈse parivÈso TejasÈ tejaÑ 32 253
dÈtabbo 98 272 Te jÈnanti 176 346
Tassa diÔÔhiyÈ 100 275 Tena kho pana samayena 4, 124 241,
Tassa bhikkhuno nikkhante 121 304 307
Tassa Satthuno 100 275
Te na jÈniÑsu 172 346
Tasseva tÈni cÊvarÈni yÈva
Tena samayena (tena samayena
kathinassa ubbhÈrÈya
... paÔhamÈbhisam-
(... ubbhÈrÈ. ®Ôha.) 414 411
buddho. ®Ôha.) 1 233
TÈdino 272 366
Tena hi bhaÓe 379, 383 398
TÈni cÊvarÈni ÈdÈya SÈvatthiÑ
gantvÈ 414 411 Telaparibhogena
TÈyaÑ velÈyaÑ 2 236 paribhuÒjituÑ 292 372
TÈvatiÑsehi 323 377 Te labhanti 139 317
TÈvadeva 133 316 Te vadhÈya oniyyanti
TÈvadeva uposatho 507 435 (... onÊyanti. ®Ôha.) 123 305
TikoÔiparisuddhaÑ TesaÑ vikkhitvÈ 260 362
(...parisudmakathÈ. ®Ôha.) 335 379 TesaÑ hetuÑ TathÈgato
Tikkhindriye (... Èha. ®Ôha.) 51 256
(tikkhindriyÈ. ®Ôha.) 9 244 TesaÒca yo nirodho 51 256
TiguÓÈ 272 367 Tehi katikÈ katÈ hoti
TiÓapadukÈ 279 368 “Yo paÔhamaÑ amataÑ
TiÓÓaÑ me vassÈnaÑ adhigacchati, so itarassa
accayena 285 370 Èrocetu” 50 255
TittirapattikÈ 273-4 367 Tehi ce bhikkhave 263 363
Titthiyapakkhantako bhikkhave120 302 Tehi ce bhikkhave bhikkh|hi
TiyojanaparamaÑ 145 327 parivÈriyamÈne 261 362
TiracchÈnagato bhikkhave 121 304 Tehi saddhiÑ 168 345
Tilakakkena attho 298 374 ThullakumÈrikÈ (gocaro) 99 273
TÊÓi uppalahatthÈni 390 400 TheyyasaÑvÈko bhikkhave 120 298
524 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Tha ] [ Da ]
There Ègamma uppannÈni 415 412 D|teyyakammesu alaÑ 510 436
Therena bhikkhunÈ navaÑ DevaÑ 4 240
DevasikaÑ 142 317
bhikkhuÑ ÈÓÈpetuÑ 158 341 DosÈrito 444 429
Therehi bhikkh|hi paÔhamataraÑ DvÈkÈre (dvÈkÈrÈ. ®Ôha.) 9 244
sannipatituÑ 147 330 DvÈdasanahutehi 46 253
DvÊhatÊhaÑ vasitvÈ 215-8 355
[ Da ]
Dve ekÈnussÈvane 129 315
DakkhÈ 347 384 Dve tayo uposathe
DajjÈhaÑ 206 351 cÈtuddasike kÈtuÑ 259 361
DaÓÉakathÈlakaÑ 399 408 Dve tayo ekÈnussavane kÈtuÑ,
DantaÑ 285 370 taÒca kho ekena upajjhÈyena 129 315
DantakaÔÔhaÑ dÈtabbaÑ 58 258 DvemÈ bhikkhave nissÈraÓÈ 443 428
DantakÈsÈvÈni 400 408 Dve me bhikkhave kathinassa
palibodhÈ 373 395
DantamayaÑ 295 373
DvevÈcikaÑ pavÈretuÑ 250 359
DamakÈ 305 375 DvevÈcikÈ 5 242
Dasadhammavid| 49 254
Dasabhi cupeto 49 254 [ Dha ]
DasavÈso 49 254 DhajabandhaÑ
Dahare dahare 119 297 (dhajabandho. ®Ôha.) 105 279
DaÄhÊkammaÑ 304 410 DhaÒÒaphalarasaÑ 344 383
DhammaÑ bhÈsanti 139 317
DaÄhÊkammakaraÓamattena 352 391
DhammacakkhuÑ 47 252
DÈtabbaÑ maÒÒeyyÈsi 333 379 DhammacakkhuÑ udapÈdi 31 252
DiguÓaÑ sa~ghÈÔiÑ 402 409 Dhammato vivecetuÑ 92 272
DiguÓÈ 272 367 Dhammassa aÒÒÈtÈro
DiÔÔhadhammike atthe 265 365 (bhavissanti ... ®Ôha.) 6 243
DiÔÔhimpi ÈvikÈtuÑ 155 340 Dhammassa ca anudhammaÑ
DinnÈ hoti pavÈraÓÈ 225 357 byÈkaronti 330 378
DhammÈ 2 236
DibbÈ 27 248
DhammiÑ kathaÑ katvÈ 351 387
DivasabhÈgo 133 316 DhammiyÈ kathÈya 392 401
DisÈpÈmokkho 379 397 Dhammena brahmavÈdaÑ
DisvÈ ÈyatanuppÈdaÑ 271 366 vadeyya 3 239
DÊpicchÈpo 282 370 Dhammena vaggaÑ 151 338
DukkaÔaÑ hoti 142 317 Dhammena samaggaÑ 151 338
Dukkhakkhandhassa 1 235 Dhuvasetu vÈ 145 328
Dhovanamattena 352 391
DuÔÔhagahaÓiko 299 374
DutiyaÑ dÈtuÑ 134 316 [ Na ]
DuppaÒÒo 91 271 Na analaso 99 274
DupparihÈraÑ satthaÑ 310 375 Na alaÑ kÈtuÑ na alaÑ
DurÈpayo vaÓo 309, 310 375 saÑvidhÈtuÑ 99 274
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 525
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Na ] [ Na ]
Na upajjhÈyaÑ anÈpucchÈ Na pacchessaÑ 353 393
ekaccassa patto dÈtabbo 62 262 Na pucchanti 187 347
Na upajjhÈyaÑ anÈpucchÈ
Na bÈlo koci maÒÒatha 496 433
gÈmo pavisitabbo 62-3 262
Na uppajjhÈyassa bhaÓamÈnassa Na BhagavantaÑ sÊtaÑ ahosi 411 409
antarantarÈ kathÈ opÈtetabbÈ 58 259 Na BhagavÈ ussahati 311 376
Na upasampÈdetabbaÑ 90 270 Na bhikkhave aÒÒassa parisÈ
Na ullikhitamattena 352 391 apalÈÄetabbÈ 119 295
Nakhena bhesajjaÑ olumpetvÈ 389 399 Na bhikkhave ananuÒÒÈso mÈtÈ-
Na kho TathÈgatÈ 4 241 pit|hi putto pabbÈjetabbo 116 292
Na ca acchinne theve Na bhikkhave anupajjhÈyako 124 307
pakkamituÑ 400 408
Na bhikkhave upajjhÈye
Na ca acchinne theve
pakkamitabbaÑ 62 262 (upajjhÈyaÑ. ®Ôha.)
Na ca bhikkhave appavÈraÓÈya AnÈpucchÈ 188 295
pavÈretabbaÑ aÒÒatra Na bhikkhave kÈrabhedako
saÑghasÈmaggiyÈ 250 359 pabbÈjetabbo 105 279
Na ca bhikkhave nahÈpitapubbena Na bhikkhave chatte 212 354
khurabhaÓÉaÑ 348 384 Na bhikkhave tehi bhikkh|hi
Na ca bhikkhave
tasmiÑ ÈvÈse vassaÑ
saddhÈdeyyaÑ 412 410
Nacirasseva pakatatto ahosi 392 400 vasitabbaÑ 161 342
NacchÈdenti 291 372 Na bhikkhave dÈso 107 282
Na chandÈgatiÑ gaccheyya 396 403 Na bhikkhave paÒcahi ÈbÈdhehi
Na taÑ vid| 496 433 phuÔÔho pabbÈjetabbo 103 277
Na tÈva taÑ gaÓan|pagaÑ, Na bhikkhave bhaÓÉÈgÈriko
yÈva na hatthaÑ gacchati 278 371 vutthÈpettabbo 397 404
Na tÈhaÑ sakkomi 51 256 Na bhikkhave mukhadvÈriko
Na tibbacchando hoti 100 274
ÈhÈro ÈvaraÓaÑ kÈtabbo 118 294
Na tena maÒÒati 510 437
NattamÈla (nattamÈlaÑ. ®Ôha.) Na bhikkhave m|gabbataÑ
(kasÈvaÑ) 292 732 titthiyasamÈdÈnaÑ 223 356
Natthi me paÔipuggalo 12 245 Na bhikkhave rÈjabhaÔo
Na tveva ca kho arahÈ yathÈ pabbÈjetabbo 104 378
ahaÑ 33 253 Na bhikkhave rukkhasusire 212 354
Na dakkhanti 6 243 Na bhikkhave sabhÈgÈ Èpatti
NadiÑ taranto 147 331 (paÔiggahetabbÈ) 169 345
NadiyÈ vÈ bhikkhave 150 334
Na me Ècariyo atthi 12 245
Na disÈ pakkamitabbÈ 63 262
NadÊnimittaÑ NayamÈnÈnaÑ 55 257
(nadÊnimitte. ®Ôha.) 144 321 NavaÑ bhikkhuÑ ÈÓÈpetuÑ 157 341
NadÊpÈraÑ 145 327 NavÈ 275 368
413 411 Na sammÈ vattanti 68 263
Na nissayo dÈtabbo 90 271 Na suppavattÊni 97 272
526 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Na ] [ Na ]
Na suvinicchitÈni suttaso Nimittakatena 352 392
anubyaÒjanaso 97 272 NimittÈ kittetabbÈ 146 330
Na suvibhattÈni 97 272
Na susÈnaÑ gantabbaÑ 63 262 Nirodho hoti 1 235
NaÄamayaÑ NivÈretabbo 58 259
(naÄamayÈdayo. ®Ôha.) 295 373 NisadaÑ nisadapotakaÑ 292 372
NÈkÈmÈ dÈtabbÈ Nissaggiyena 352 392
(na akÈmÈ dÈtabbÈ. ®Ôha.) 184-5 347 NissayaÑ alabhamÈnena 128 314
NÈkÈmÈ bhÈgaÑ dÈtuÑ 394 402 NissayakaraÓÊyo 128 314
NÈgaÑ 285 370
NÈgamesuÑ 394 402 NissÊmaÔÔho anumodati 353 392
NÈgayoniyÈ aÔÔÊyati 120 303 NihuÑhu~ko 3 239
NÈgassa nÈgena 500 434 NÊlakavaddhikÈ 273 367
NÈgo 496 434 NÊlavaÓÓÈ 326 378
NÈÒÒaÑ bhiyyo amaÒÒaruÑ 496 433 NÊlÈ 326 378
NÈtid|re gantabbaÑ nÈccÈsanne 58 259 NekkhammaÑ adhimuttassa 271 366
NÈdhimattaÑ pemaÑ hoti
(na adhimattaÑ NekkhammÈdhimutto 270 365
pemaÑ hoti. ®Ôha.) 69 263 Negamo 377 396
NÈdhimattÈ bhÈvanÈ hoti 69 263 NeraÒjarÈyaÑ BhagavÈ 33 253
NÈbhivitaranti 187 347 Neva ÈlapeyyÈma
NÈnÈdisÈ nÈnÈjanapadÈ 28 248 na sallapeyyÈma 220-1 356
NÈnÈsÊmÈya Ôhitacatuttho 440 428 Nevassa cittaÑ pariyÈdiyanti 271 366
NÈlaÑ 418 414
NÈvikareyya (padabhÈjanÊ) 142 No ce labhetha 260 362
NÈsacchinnaÑ [ Pa ]
(nÈsacchinno. ®Ôha.) 126 308
PaÑsuk|lakato 412 410
NÈsetvÈ 256 360
NÈhaÑ Ècariya sakkomi 385 399 PaÑsuk|lena 353 393
NÈhaÑ taÑ kaccÈna 319 377 Pakatattassa 443 428
NÈhaÑ bhante Œnanda PakÈsituÑ 5 243
bahukato 345 384 Pakkanto 89 267
NÈÄiyÈ vÈpakena 347 384 PakkamanantikÈ 353 393
NikÈmayamÈno 270 366
Pakkhasa~kantesu 76 266
NikkasÈvo 3 329
NikkhantiÑ kareyyaÑ 122 304 PakkhassevetaÑ 425 416
NigamasÊmÈ (nagara- Pakkhahato 127 313
nigamasÊmÈsu. ®Ôha.) 150 333 PaguÓo 509 436
NicchÈresi 389 399 PaggahÈraho 509 435
NidÈnaÑ uddisitvÈ avasesaÑ Paccagghe 5 242
sutena sÈvetabbaÑ 151 338
PaccatthikÈ yena vajanti 509 436
NibbattabÊjaÑ
(nibbaÔÔabÊjaÑ. ®Ôha.) 309 375 PaccabyatthapadamasokaÑ 52-3 256
Nibbuto 12 245 PaccantaÑ uccinatha 103 278
NimittaÑ (ÈvÈsika) 185 347 PaccantimaÑ 336 379
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 527
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Pa ] [ Pa ]
PajjaÑ abhisa~kharituÑ 298 374 PaÓÉaka (gocaro)
PaÒcannaÑ (paÓÉakÈ. ®Ôha.) 99 273
sattÈhakaraÓÊyena 199, 205 350 PaÓÉako bhikkhave 119 297
PaÒcasaÑghÈ 439 428 PaÓÉito 10 245
PaÒcahi a~gehi 90 270 PaÓÉupalÈso 134 316
PaÒcahi bhikkhave a~gehi PaÓÉumattikÈya 398 407
samannÈgatena 90 270 PatimÈnetha 4 241
PaÒÒÈsayojanikÈ hoti 388 399 Patir|pe gÈhake 423 416
PaÒÒÈsÈya ca rattiÑ gacchati 377 396 PattapariyÈpannaÑ
PaÔalikÈ 281 369 paÔiggahetabbaÑ 58 259
PaÔÈkaÑ parihareyyuÑ 333 379 PattÈ lujjanti 412 410
PaÔikacceva 154 340 PadaÑ 47 254
PaÔikÈ 281 369 PadakkhiÓÈ 377 396
PaÔikuÔÔhakataÑ 436 427 PadhÈnapahitattaÑ
PaÔikkosituÑ 154 340 upaÔÔhahiÑsu 11 245
PaÔiggahesi BhagavÈ (paÔiggahesi Papatake pabbate 283 370
BhagavÈ paccagghe selamaye PabbavÈto hoti 297 374
patte manthaÒca Pamukho 32 252
madhupiÓÉikaÒca. ®Ôha.) 5 242 PamuÒcantu saddhaÑ 10 244
PaÔicayaÑ 270 365 ParalokavajjabhayadassÈvino 9 244
PaÔiccakammaÑ 334 379
ParikathÈkatena 352 392
PaÔiccasamuppÈdaÑ 1 235
ParikkhÈro 63 263
PaÔicchÈdanÊyena 299 374
ParittaÑ pÈÔheyyaÑ pÈdÈsi 380 398
PaÔinissajjetÈ
(paÔinissajjitÈ. ®Ôha.) 445 429 Paridassi 286 371
PaÔipadÈya 13 246 ParipucchÈ 63 263
PaÔibhaÑsu 5 243 ParipucchÈya 100 274
PaÔibhÈneyyakÈ 347 384 ParibÈhirÈ bhavissÈma 262 362
PaÔivekkhi 312 376 ParibhaÓÉakaraÓamattena 352 392
PaÔivattesi ParimuÔÔhÈ 496 433
(paÔivaÔÔesi. ®Ôha.) 326-7 378 PariyÈdiyeyyaÑ 32 253
PaÔisatena ca rattiÑ gacchati 378 396 PariyodÈtasippÈ 347 384
PaÔisallÈnasÈruppaÑ 49-50 255 ParivitakkamaÒÒaya 5 241
PaÔisotagÈmiÑ 6 243 Parivitakke udapÈdi 5 242
PaÔissave ca Èpatti Parisad|sakaÑ
dukkaÔassa 214-8 354 (parisad|sako. ®Ôha.) 127 309
PaÔhamaÑ upajjhaÑ ParisuddhÈti vedissÈmi
gÈhÈpetabbo 130 315 (padabhÈjanÊ) 141
PaÔhamaÑ kesamassuÑ 98 273 ParihÈyanti 28 248
PaÔhamaÑ nimittÈ kittetabbÈ 144 318 Pare 496 433
PaÔhamataraÑ ÈgantvÈ 58 259 Palla~ko 281 369
PaÔhamassa jhÈnassa PavattamaÑsaÑ 310 376
adhigamÈya 142 317 PavÈraÓaÑ dentena chandaÑpi
PaÔhamÈbhisambuddho 1 234 dÈtuÑ (chandampi. ®Ôha.) 227 358
PaÓÈmetabbo 68 263 PavivekÈdhimutto 270 366
528 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Pa ] [ Pa ]
Pasatena 381 398 PÈsÈdikena abhikkantena 50 255
PasÈdanÊyaÑ 285 370 PÈÄibandhaÑ
PasusaÑvÈsaÑ 222 356 (pÈÄibaddhaÑ. ®Ôha.) 400 408
Passato 4 240 PicunÈ 381 398
Passasi 169 345 PiÔÔhakhÈdanÊyaÑ 347 384
PiÓÉapÈtaÑ ÈdÈya paÔikkami 51-2 258
Pahite gantuÑ 194 350
PitÈputtakÈ sesÈ honti 109 285
Pah|taÑ yÈguÒca madhugoÄa- PilotikÈya 353 393
kaÒca paÔiyÈdÈpetvÈ 315 376 PuggalaÑ ÔhapetvÈ saÑgho
PÈÔa~ki 280 369 pavÈreyya 258 361
PÈÔikÈya nimujjitvÈ 266 364 PuggalaÑ tulayitvÈ okÈsaÑ
PÈÓabhutesu saÑyamo 4 240 kÈtuÑ 154 340
PÈtite kuse 414 412 Puggalassa deti 427 426
PÈtimokkhaÑ (padabhÈjanÊ) 141 PuÔabandhÈ
PÈtubhavanti 2 236 (puÔabaddhÈ. ®Ôha.) 273-4 367
PÈturahoti 6 243 PuÔabhedanaÑ 323 377
PÈtheyyaÑ pariyesituÑ 342 382 PuttacittaÑ upaÔÔhapessati 57 258
PÈdakhilÈbÈdho PuthujjanÈ kÈmesu vÊtarÈgÈ 409 410
Puthusaddo 496 433
(pÈdhakhilÈbÈdho. ®Ôha.) 276 368
PuthusilÈ 134 316
PÈdacchinnaÑ Puna pavÈretabbaÑ 233
(pÈdacchinno. ®Ôha.) 126 308 243 358
PÈdatalesu lomÈni 265 364 PubbÈnupubbakÈnaÑ 26 247
PÈdÈnaÑ dhotaÑ PuratthimÈ vÈtapÈnÈ thaketabbÈ 61 261
udakanissekaÑ 186 347 PurÈÓakulaputto 120 298
PÈnÊyaÑ paribhojanÊyaÑ 168 344 PuramhÈkaÑ 154 340
PÈnÊyena pucchitabbo 58-9 261 PurÈyaÑ suttanto palujjati 196 350
PÈpaÓike 404 409 Purisantarena 280 369
PÈpaÓikena 353 393 PurisayuttaÑ hatthavaÔÔakaÑ 280 369
PÈparogiÑ (pÈparogÊ. ®Ôha.) 126 309 Purisayuttena 280 369
PÈmokkho 32 252 Potthako 422 416
PotthanikaÑ 311 376
PÈrato antaÑ orato bhogaÑ 59 260
PÈrivÈsikacatuttho 442 428 [ Pha ]
PÈrisuddhiÑ dentena chandaÑpi Phaggava (KasÈvaÑ)
(chandampi. ®Ôha.) dÈtuÑ 164 344 (phaggavaÑ. ®Ôha.) 292 372
PÈrisuddhihÈrakassa anÈpatti 162 343 PhaÓahatthakaÑ
PÈliguÓÔhimÈ 273-4 367 (phaÓahatthako. ®Ôha.) 126 308
PÈlileyyake viharati PhÈtiÑ kÈtuÑ 120 298
rakkhitavanasaÓÉe 499 434 PhÈrusakapÈnaÑ 344 383
PÈvÈro 393 401 PhÈsu hoti 128 314
PÈveyyakÈ 351 387 [ Ba ]
PÈsÈÓanimittaÑ Badhiro 127 313
(pÈsÈÓanimitte. ®Ôha.) 144 319 Bandhanamattena 352 391
PÈsÈdikaÑ 285 370 BandhanÈ pavutto 134 316
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 529
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Ba ] [ Bha ]
BahisÊmÈgatassa 354 393 BhÈjitÈbhÈjitaÑ 397 405
BahuÑ ca gaÓhÈti BhÈsitÈya lapitÈya
(bahuÒca gaÓhÈti. ®Ôha.) 379 397 apariyositÈya 254 360
BahukÈrÈ 11 245 Bhikkhugatiko 206 351
Bahussuto 112 285 BhikkhuniyÈ nisinnaparisÈya 189 348
Bhikkhuniyo 99 273
BÈhantaÑ 401 408
BhikkhunisaÑghaÑ uddissa 195-8 350
BÈhullÈya Èvatto yadidaÑ
Bhikkhunid|sako bhikkhave 123 305
gaÓabandhikaÑ 74 265 Bhikkh| gaÓetvÈ vaggaÑ
BÈhulliko 12 246 bandhitvÈ 398 405
BilaÑ 293 372 Bhikkh|naÑ pÈde vandÈpetvÈ 29 250
BuddhacakkhunÈ 9 244 “Bhinno bhikkhusaÑgho, bhinno
Bodhirukkham|le 1 234 bhikkhusaÑgho” 482 431
Byattena bhikkhunÈ paÔibalena 71 264 Bhiyyoso mattÈya 266 364
Byatto 10,71 245 BhusÈ 271 366
264 Bhedeti 117 294
ByÈkaraÓÈrahaÑ 509 436 BhesajjaÑ saÑvidhÈtuÑ 419 414
ByÈkÈsi 54 257 Bhesajje vÈ 427 426
BrÈhmaÓassa 2 236 BhojjayÈguÑ 316-7 376
BrÈhmaÓo 3 239 [ Ma ]
Magadhesu paÒca ÈbÈdhÈ
[ Bha ]
ussannÈ honti 101 277
BhagavatÈ paÒÒattaÑ ‘na sÈpattikena MagganimittaÑ
uposatho kÈtabbo’ 168 345 (magganimitte. ®Ôha.) 144 320
Bhagavato etadahosi 4 241 MaÒcake nipÈtesuÑ 417 413
Bhagavatopi kho ÒÈÓaÑ udapÈdi10 245 MaÒjukÈ 347 384
Bhagavato purato pÈturahosi 6 243 MaÓÉalaÑ 400 408
BhagavantaÑ 5 243 MadhukapÈna
BhagavantaÑ paÔivedemi 266 364 (madhukapÈnaÑ. ®Ôha.) 344 383
BhagavantaÑ bhuttÈviÑ ManaÑ v|Äho ahosi
onÊtapattapÈÓiÑ ekamantaÑ (... vuÄho ... ®Ôha.) 147 331
nisÊdi 49 254 ManasÈkÈsi 1 235
BhagavÈ bhante paÑsuk|liko Manasikaroma (padabhÈjanÊ) 141
bhikkhusaÑgho ca 392 401 ManussarÈhasseyyakaÑ 49, 50 255
ManussÈ passitvÈ 104 278
Bha~gaÑ 394 402
MantanÈsu 509 435
Bha~godakaÑ 297 373
Manthena ca madhupiÓÉikÈya
BhaÓÉaÑ chedÈpitaÑ 206 351 ca 4 241
BhaÓÉukammÈya 101 276 MandÈmukhiyo 41 253
BhattÈcchÈdakena 291 372 MamaÒceva tuÓhÈkaÒca 325 378
BhaddavaggiyÈ 30 252 MayhaÑ kho bhikkhave 29 252
Bhavanetti sam|hatÈ 326 378 MariyÈdabandhaÑ
BhÈgaÑ datvÈ 348 384 (mariyÈdabaddhaÑ. ®Ôha.) 400 408
530 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Ma ] [ Ya ]
Mahatthiko 509 435 YaÑ jaÒÒÈ “sakkomi ajjeva
MahÈjÈniyo 11 245 gantuÑ” 189 341
MahÈrajakkhe YaÑ jÈtaÑ 131 315
(mahÈrajakkhÈ. ®Ôha.) 9 244 YaÑ tattha lahubhaÓÉaÑ,
yaÑ tattha garubhaÓÉaÑ 421 414
MahÈvÊrÈ 55 257
YaÑ tumhe 275 368
MahÈsedaÑ 297 373 YaÑ n|nÈhaÑ bhippaÑ
MÈ ekena dve 27 248 sikkheyyaÑ 379 396
MÈgadhÈnaÑ giribbajaÑ YaÑ bhikkhave mayÈ
(MagadhÈnaÑ “idaÑ na kappati” 348-9 384
giribbajaÑ. ®Ôha.) 55 257 YaÑ majjhimassa purisassa
MÈghÈto 310 376 sÈmantÈ udakukkhepÈ 150 334
MÈta~ga (MÈta~go. ®Ôha.) 496 434 YaÒca bhante kappati yaÒca
MÈta~garaÒÒeva nÈgo 396 434 anavajjaÑ 116 291
Yatatto 3 239
MÈtÈpit|hi 116 292
Yato pajÈnÈti sahetudhammaÑ 2 236
MÈtikÈ 353 393 Yato pÈtimokkhaÑ suÓÈti 146 330
MÈtughÈtako bhikkhave 122 304 Yattha vÈ pana thero bhikkhu
MÈnusÈ 27 248 viharati 147 330
MÈ BhagavantaÑ sÊtaÑ 3 240 Yattha vÈ pana bahutaraÑ 416 413
MÈ bhaÓÉanaÑ 486 432 Yattha vÈ vasati yattha vÈ
MÈ majjhe bha~go ahosi 58 260 paÔikkamati 118 294
MÈsagatÈ 192 349 Yatthassa dhuvanÈvÈ vÈ 145 328
Yatra hi nÈma 6 243
MukhadvÈrikaÑ ÈhÈraÑ
312 376
ÈvaraÓaÑ karonti 118 294 381 398
MukhodakaÑ dÈtabbaÑ 58 258 400 408
Mucalindam|lÈ 4 240 YathÈ kho pana paccekaphu-
Mucalindo nÈgarÈjÈ ÔÔhassa veyyÈkaranaÑ
(atha kho ... ®Ôha.) 3 240 hoti (padabÈjanÊ) 141
MuttaharÊtakaÑ 299 374 YathÈdhammaÑ 256 134
Mudindriye (mudindriyÈ. ®Ôha.) 9 244 YathÈdhammo kÈretabbo 318 377
MuddikapÈnaÑ 344 383 YathÈpaÒÒattaÑ
paÒÒÈpetabbaÑ 60 261
M|gas|karÈ 140 317
YathÈbhirantaÑ viharitvÈ 500 435
MeÓÉavisÈÓavaddhikÈ 273-4 367 Yadaggena 317 376
MedhÈvÊ 10 245 YadÈ nibbematiko 169 345
MocapÈnaÑ 334 383 YadÈ have 2 236
MorapiÒcha parisibbitÈ 273-4 367 YadidaÑ 5 243
MoÄigalle 119 297 Yadeko ramatÊ vane 500 434
YamakanatthukaraÓiÑ 296 373
[ Ya ] Yasojo 336 373
YaÑ amhÈkaÑ 4 241 YassadÈni bhante BhagavÈ
YaÑ kÈlaÑ sarati 158 341 kÈlaÑ maÒÒati 266 364
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 531
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Ya ] [ Ra ]
Yassa siyÈ Èpatti RajanakolambaÑ 399 408
(padabhÈjanÊ) 141 RajananippakkaÑ 293 372
YÈguyÈ vÈ 427 425 RajanuÄu~kaÑ 399 408
RajjaÑ 265 364
YÈcitakena 124 307
RaÒjeti 509 436
YÈciyamÈnena 128 314
RasaÒjanaÑ 294 373
YÈni cÈcaraÑ 510 437 RasavatÊ 196 350
YÈnugghÈtena 280 369 RÈgarattÈ 6 243
YÈvatake vÈ pana ussahati 117 294 RÈjantarÈyo 152 338
YÈvatatiyaÑ anussÈvitaÑ hoti RÈjÈyatanaÑ 4 240
(padabhÈjanÊ) 141 RÈjÈva raÔÔhaÑ vijitaÑ 496 434
YÈvatÈ (Œnanda) ariyaÑ RukkhanimittaÑ
ÈyatanaÑ 323 337 (rukkhanimitte. ®Ôha.) 144 320
YÈvatÈ vaÓippatho 323 377 RukkhaviÔabhiyÈ 212 354
YÈvatikÈ bhikkh| tasmiÑ [ La ]
ÈvÈse vassaÑvuÔÔhÈ 427 424 LakkhaÓÈhataÑ (lakkhaÓÈhata-
YÈvadatthacÊvaraÑ 352 388 kasÈhatalikhitakesu. ®Ôha.) 126 309
YÈvicchanti mukhÈyÈmaÑ 496 433 LakkhaÓÈhato
Ye ca taÑ upanayhanti 496 433 katadaÓÉakammo 106 280
LaÔÔhivane 45 253
Ye ca tattha vijÈnanti 496 433
LahukÈya vÈ pariÓÈmeyya 62 262
Ye dhammÈ hetuppabhavÈ 51 256 LÈbhasakkÈyasilokaÑ 270 366
Yena Kapilavatthu tena cÈrikaÑ Likhitako 105 280
pakkÈmi 115 286 Li~gaÑ (ÈvÈsika) 185 347
Yena gÈmo tena gantuÑ 207 352 LuvakacammaparikkhaÔÈ 274 367
Yena nÊtÈ 496 433 LoÓasarikkhakÈya chindituÑ 298 374
Yena vajo 211 353 LohitaÑ mocetuÑ 298 374
Yo atikkameyya 193 349 LohituppÈdako bhikkhave 123 306
Yo upasampÈdeyya, Lohitena phuÔo hoti 268 365
Èpatti dukkaÔassa 124 307 [ Va ]
Yo ca tattha cÊvaruppÈdo 352 388 VaggÈ samaggasaÒÒino 173 346
Yo tattha bhikkhu byatto VacattaÑ 292 372
paÔibhalo 156 341 Vaco 509 436
Yo na chandÈgatiÑ gaccheyya 395 402 Vajo 211 353
VajjÊnaÑ paÔibÈhÈya 323 377
Yo na sammÈ vatteyya 68 263
VaÉÉhamaÑsaÑ 298 374
Yo pakkameyya 193 394 VaÓÓÈvaÓÓaÑ katvÈ 398 405
Yo bhikkhave maÑ upaÔÔhaheyya, VatthuÑ ÔhapetvÈ saÑgho
so gilÈnaÑ upaÔÔhaheyya 417 413 pavÈreyya 258 361
Yo sÈdiyeyya, ÈpattidukkaÔassa416 413 Vatth|ni 323 377
Yo so bhikkhave aÒÒopi 98 272 VanaÔÔhaÑ pokkharaÔÔhaÑ 309 375
532 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Va ] [ Va ]
VananimittaÑ VisuddhÈpekkhena
(vananimitte. ®Ôha.) 144 319 (padabhÈjanÊ) 141
Vantena mutthena VissajjeyyaÑ 38 253
(vantamuttesupi. ®Ôha.) 373 395 VissaÔÔho niddaÑ okkami 121 304
VammikanimittaÑ VissaramakÈsi 121 304
(vammikanimitte. ®Ôha.) 144 321
VihÈraÑ vÈ 396 403
VayaÒcassÈnupassati 271 366
VihÈrapacchÈyÈyaÑ 266 364
VassaÑ ukkaÉÉhitukÈmo 193 349
VassaÑ vasanti bÈlÈ abyattÈ 161 342 VÊÓÈya tantissare 269 365
VassaÑvuÔÔhasaÑghassa deti 427 424 VÊtarÈgattÈ 270-1 365
VassÈne vassaÑ upagantuÑ 192 349 VÊmaÑsÈya 99 274
Vassikasa~ketaÑ 413 411 VÊriyasamataÑ adhiÔÔhaha 269 365
VÈcÈgocarabhÈÓino 496 433 VÊra (vÊro. ®Ôha.) 7 244
VÈmanaÑ (vÈmano. ®Ôha.) 126 309 VuÔÔhÈnaÑ na jÈnÈti 92 271
VÈreyyaÑ 196 350 VuÔÔhÈnamassa ÈgametabbaÑ 63 262
VikaÓÓaÑ uddharituÑ 412 410 Vusitabrahmacariyo 3 219
VikaÓÓo hoti 412 410 V|pakÈsetabbo 61 261
VikatikÈ 281 369 Vedantag| 3 239
Vikalake tosetvÈ 398 407 VedhabyÈya 54 257
VikÈsikaÑ 298 374 VelÈ 1 234
VigatavalÈhakaÑ 4 240 VesiyÈ (gocaro) 99 273
VicchikÈÄikÈ 273-4 367
VijanavÈtaÑ 49, 50 255 [ Sa ]
Vijitasa~gÈma SaÑkasÈyissanti 192 349
(vijitasa~gÈmo. ®Ôha.) 7 244 SaÑghaÑ apaloketuÑ
ViÒÒ|parisaÑ 509 346 bhaÓÉukammÈya 107 284
VitthÈyanti 130 315 SaÑghakaraÓÊyena 206 351
ViddhaÑ 4 240 SaÑghappatto pakkamati 162 343
VidhavÈ (gocaro) 99 273 SaÑghabhedako bhikkhave 123 306
Vidh|payaÑ tiÔÔhati mÈrasenaÑ 2 273 SaÑghassa kiccesu 509 435
VinayadharapaÒcamena 287 371 SaÑghassa deti 427 420
VinayÈ (vinayo. ®Ôha.) 436 427
“SaÑghassa demÈ”ti cÊvarÈni
Vinicchayesu 509 435
denti 405 412
VinetuÑ na paÔibalo 92 271
VimuttisukhapaÔisaÑvedÊ 1 334 SaÑghassevetaÑ 425 416
Vimutte 54 257 SaÑghena upajjhÈyena 124 307
Viraddhikovido 509 436 SaÑghena upaÔÔhÈtabbo 418 414
VivaÔÔaÑ 401 408 SaÑghena tattha gantvÈ
VivecÈpetabbaÑ 61 261 uposatho kÈtabbo 161-2 343
VivecetabbaÑ 61 261 SaÑgho ÒÈpetabbo 71 265
Visayha 509 436 SaÑgho bhijjati 425 416
VisÈÓamayaÑ SaÑgho bhinno 210 353
(visÈÓamaye. ®Ôha.) 295 373 SaÑsaritaÑ 325 378
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 533
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Sa ] [ Sa ]
SaÑsitaÑ 326 378 SattahatthikaÒca anÊkaÑ 272 367
SaÑvidahituÑ 400 408 SattÈhaÑ anÈgatÈya
Sa-uttaracchadaÑ 281 369 pavÈraÓÈya 216 355
SakaÑ bhÈgaÑ dÈtuÑ 398 406 SatthÈhaÑ
SakaÔaparivaÔÔaÑ 335 379 vimuttisukhapaÔisaÑvedÊ 3 239
SakavaÓÓaÑ 4 240 SattÈhaÑ sannivatto kÈtabbo 104 206
SakuntakÈ 192 349 350
Sakkhissasi pana tvaÑ SattÈhakaraÓÊyena gantuÑ 194 350
gahapati 384 398 SattÈhavaddalikÈ 3 239
SagÈravÈ sappatissÈ 57 258 SatthakammaÑ vÈ
SaguÓaÑ katvÈ 58 259 vatthikammaÑ vÈ 310 375
Saggamhi kÈyamhi 408 310 SatthavÈha (satthavÈho. ®Ôha.) 7 244
SaggÈ te ÈraddhÈ 318 376 SatthusÈsanÈ
Sa~kanto hoti 100 275 (SatthusÈsanaÑ. ®Ôha.) 436 427
Sa~khÈranirodhÈ Satthe vassaÑ upagantuÑ 211 353
viÒÒÈÓanirodho 1 235 SadisÈ susÈnaÑ okkamiÑsu 395 402
Sa~khÈranirodho 1 235 Sanantano 496 433
SantaÑ 47 254
Sa~garaÑ akaÑsu (sa~karaÑ
Santacittassa 272 366
akaÑsu. ®Ôha.) 345 384
SantÈnakaÑ 60 261
Sa~gahetabbo 160 342
SantindriyaÑ 285 370
Sa~gahetabbo anuggahetabbo 63 263
SantÊ nÈma Èpatti
Sa~gÊti 133 316
(padabhÈjanÊ) 142
Sa~ghÈtaÑ ÈpÈdentÈ 192 349 SanÉiÔÔho 411 410
SacÈ ca mayaÑ 123 305 SandhÈvitaÑ saÑsaritaÑ 325 378
SacÊvarÈni 414 412 Sannidhikatena 352 392
Sace amutra upaÉÉhaÑ amutra SappiÑ pÈyetvÈ 388 399
upaÉÉhaÑ 416 413 SabbaÑ vaÓapaÔikammaÑ 298 374
Sace upajjhÈyassa patto SabbaÒca ÉÈkaÑ 347 384
hoti 63 263 SabbaÒjaho 12 245
Sace ussahati 59 261 Sabbadhi danto 49 254
Sace piÓÉapÈto hoti 58 260 SabbanÊlikÈ 272 367
Sace bhikkhave pakkÈpi muggÈ SabbapÊtikÈ 272 367
jÈyanti 303 374 Sabbavid| 12 245
Sace yÈgu hoti 58 259 SabbasanthariÑ 321 377
Sace labhetha 496 434 SabbÈ bhikkhave nadÊ asÊmÈ 150 333
SajÈtiyÈ 121 304 SabbÈbhibh| 12 245
SaÒcayÈni 54 257 SabbÈla~kÈraÑ tuyhaÑ hotu 383 398
SaÒcicca na sÈventi 155 340 Sabbeva santÈ (padabhÈjanÊ) 141
SaÓÔhapesuÑ 12 246 Sabbesu dhammesu an|palitto 12 245
SattakkhattuÑ bhogehi Sabbeheva ekajjhaÑ
parikkhipitvÈ 3 240 sannipatitabbaÑ 265 362
Satta ca me vassÈni akhÊyantassa Sabbeheva ekajjhaÑ sannipatitvÈ
nayimassa sippassa uposatho kÈtabbo 147 330
anto paÒÒÈyati 379 397 SabhÈgavuttino 57 258
534 MahÈvaggapÈÄiyÈ AÔÔhakathÈya
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Sa ] [ Sa ]
SabhikkhukÈ ÈvÈsÈ 187 347 Sahadhammiko vÈdÈnuvÈdo 330 378
Samajano 496 433 SÈdiyissasi 415 413
SamannÈharanti 266 364 SÈdhukaÑ suÓoma
SamantÈ yojanaÑ ÈhiÓÉanto 380 398 (padabhÈjanÊ) 141
Samalehi cintito 6 243 SÈdhu bhante ayyÈ 116 292
SamÈnasaÑvÈsaÑ (samÈna- SÈdhu hoti 333 378
saÑvÈsakaÑ. ®Ôha.) 458 432 SÈmaÑ gahetvÈ 298 374
SamÈnasaÑvÈsakadiÔÔhiÑ 187 347 SÈmaÑ pakkaÑ 304-5 375
Samuggato 510 436 SÈmaÓerÈnaÑ
Samuddo, jÈtassaro (samudda- upaÉÉhapaÔivÊsaÑ 398 405
jÈtassaresu. ®Ôha.) 150 333 SÈmaÓero paÔijÈnÈti 162 343
Same guÓe patiÔÔhitÈ 266 365 SÈmantÈ ÈvÈsÈ 157 341
SamodakaÑ ÔhitÈni 10 244 SÈmanto bhikkhu evamassa
SampajÈnamusÈvÈdassa hoti vacanÊyo 169 346
(padabhÈjanÊ) 142 SÈmukkaÑsikÈ (peyyÈla) 333 379
SampajÈnamusÈvÈde kiÑ hoti SÈmuddaÑ 293 373
(padabhÈjanÊ) 142 SÈrato paccÈgacchanto 270 366
SamparivattakaÑ SÈradikena ÈbÈdhena 290-1 372
SÈriputtamoggallÈnÈ 50 255
samparivattakaÑ 62 262
SÈlavatiÑ kumÈriÑ gaÓikaÑ
SambahulÈ therÈ 415 412
vuÔÔhÈpesi 378 396
SambahulÈhi bhikkhunÊhi
SÈl|kapÈnaÑ 344 383
saÑgho bhinno 211 353
SÈvakohamasmi 47 254
SambÈdhassa sÈmantÈ
SÈva tassa Èyasmato
dva~gulÈ 310 375
upasampadÈ ahosi 17 246
Sambhatto 411 410
SÈva tesaÑ ÈyasmantÈnaÑ
SambhÈrasedaÑ 927 373 upasampadÈ ahosi 54 257
SammatÈ sÈ sÊmÈ saÑghena SÈsapakuÔÔena 298 374
ticÊvarena avippavÈsÈ SÈssa yathÈdhammaÑ
ÔhapetvÈ gÈmaÒca paÔikatÈ 257-8 360
gÈm|pacÈraÒca 148-9 331 SÈhÈraÑ dajjeyyÈtha 327 378
SammÈ cittaÑ vimuccati 217 366 SÈh|ti vÈ 57 258
SammukhÊbh|tena 397 405 SikkhÈpaÒÒattiyÈ 427 419
427 420 Si~gÊnikkhasavaÓÓo 48-9 254
SammutiÑ (sammutikÈ. ®Ôha.) 337 381 Si~ghÈÔakabandhaÑ
SayaÑ abhiÒÒÈya 12 245 (si~ghÈÔakabaddhaÑ. ®Ôha.) 400 408
SaraÑ 325 377 Sinehetha 390 400
Saratipi uposathaÑ napi sarati 165 344 SindhavaÑ 293 372
SaramÈnena (padabhÈjanÊ) 142 SinnaÑ hoti 58 260
SaramÈno (padabhÈjanÊ) 142 SibbiniÑ vinÈmetvÈ 384 399
SaravatÊ 269 365 SivikaÑ 280 369
SalÈkaÔhÈniyaÑ 295 373 SiveyyakaÑ 389 400
SavarabhayaÑ 152 338 SÊtavÈtaduddinÊ 3 239
SaÑvannitapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 535
PiÔÔha~ko PiÔÔha~ko
PadÈnukkamo PÈ ®Ôha PadÈnukkamo PÈ ®Ôha
[ Sa ] [ Sa ]
SÊtÈlukÈ 401 409 Selamaye patte 5 232
SÊtÈloÄiÑ 299 374 Sele yathÈ
SÊtibh|to 12 245 pabbatamuddhaniÔÔhito 6 244
SÊtudakÈya (sÊtudakÈ. ®Ôha.) 399 408 So ÈvÈso gantabbo 161 342
SÊpadiÑ (sÊpadÊ. ®Ôha.) 126 306 So Èvikareyya (padabhÈjanÊ) 141
SÊmantarikaÑ ÔhapetvÈ sÊmaÑ SokanudaÑ 408 410
sammannituÑ 250 337 SoÓo 265 364
SÊmÈya deti 427 417 SotaÒjanaÑ 294 373
SÊmÈya deti, yÈvatikÈ So tadaheva akaraÓÊyo 214-6-8 355
bhikkh| antosÊmÈgatÈ,
So deso sammajjitvÈ 168 344
tehi bhÈjetabbaÑ 427 417
So na jÈnÈti uposathaÑ vÈ 156 340
SÊmÈya sÊmaÑ ajjhottharanti 150 337
So no BhagavÈ 265 364
SÊmÈya sÊmaÑ sambhindanti 150 337
SÊlabbataparÈmÈsaÑ 270 336 So mamassa kilamatho 5 243
SÊsaÑ okampetvÈ 12 246 SovaggikaÑ 408 410
SÊsacchaviÑ uppÈÔetvÈ 384 399 Soso 100 278
SÊhacammaparikkhaÔÈ 274 367 SvÈkÈre (svÈkÈrÈ. ®Ôha.) 9 244
SÊhamaÑsaÑ 314 376 SvÈgatÈ 510 437
SukhÈ virÈgatÈ loko 4 240
[ Ha ]
Sukho viveko 4 240
Hi~guÑ hi~gujatuÑ hi~gusipÈ-
SuÓantu dhammaÑ vimalenÈnu-
buddhaÑ 6 243 ÔikaÑ (hi~guhi~gujatu
SuÓÈtu me bhante 352 390 hi~gusipÈÔikÈ. ®Ôha.) 293 372
SuÓÈtu me bhante saÑgho, ajja HatthacchinnaÑ
pavÈraÓÈ, yadi saÑghassa (hatthacchinno. ®Ôha.) 126 308
pattakallaÑ, saÑgho HatthaparÈmÈsaÑ karonti 485 432
pÈvÈreyya 233 356 HatthapÈdacchinnaÑ (hatthapÈda-
Sutadhammassa 4 240 cchinno. ®Ôha.) 126 308
Suttal|khaÑ kÈtuÑ 412 410 Hatthavila~ghakena 220-1-2 356
Sutto na Èroceti 162 343 HatthikaÄabhehi 500 434
SunakhamaÑsaÑ 313 376 HatthicchÈpehi 500 434
SunidhavassakÈrÈ 323-4 377 HatthinÈgo 500 434
SuppatiÔÔhe cetiye 45 253
HatthibhaÓÉe assabhaÓÉe 119 297
SuviÒÒÈpaye
Hatthesu piÓÉÈya caranti 124 307
(suviÒÒÈpayÈ. ®Ôha.) 9 244
HarÈyati 120 304
S|riyova obhÈsayamantalikkhaÑ 2 237
SenÈsanaÑ paÒÒÈpesi (senÈsanaÑ HalaÑ 5 243
paÒÒÈpesi. ®Ôha.) 286 371 HintÈlapÈdukÈ 279 368
SenÈsane vÈ 427 426 HuÑhu~kajÈtiko 3 239
SenesitÈni 291 372 HupeyyapÈvuso 12 246
SeyyathÈpi titthiyÈ 125 107 Hoti yathÈ ca vuÔÔhiti 510 437
MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈmÈnaÑ anukkamaÓikÈ
PadÈnukkamo PiÔÔha~ko PadÈnukkamo PiÔÔha~ko
[A] [Œ]
A~gamagadha (raÔÔhavÈsika) 36-7 ŒpaÓa (gÈma) 342-5
ŒÄÈra (isi) 11, 137
A~guttarÈpa (nagara) 341
A~gulimÈla (cora) 104 [I]
IsidÈsa (thera) 414
AciravatÊ (nadÊ) 279, 407
Isipatana (vana) 303, 310
AjapÈlanigrodha (rukkha) 3, 5, 137
IsibhaÔa (thera) 414
AÒÒÈsikoÓÉaÒÒa (paccavaggÊ) 17
[U]
AnÈthapiÓÉika (seÔÔhi) 116, 194, 220-1,
UkkalÈ (janapada) 4
279, 286, 290, 308, 348, UjjenÊ (pura) 387
351, 404, 500, 504, 511 Uttarakuru (dÊpa) 36-7
Anuruddha (thera) 497-8-9, 502, 510 Udaka (isi) 11, 137
Anotattadaha (mahÈsara) 36-7 UdÈyÊ (thera) 155
Udena (upÈsaka) 194
Andhakavinda (desa) 147, 314, 318, 407
Upaka (ÈjÊvaka) 11-2, 137
Andhavana (vana) 413 Upatissa (SÈriputta) 137
Abhaya (rÈjakumÈra) 378-9, 382-3, 428 Upananda (Sakyaputta) 110-9, 213-4, 307,
AmbapÈlÊ (gaÓikÈ) 326-7-8, 350, 377 415-6, 429
Avanti (raÔÔha) 283 Upasena (Va~kantaputta) 74
UpÈli (dÈraka) 108
AvantidakkhiÓÈpatha (janapada) 285, 7-8
(thera) 120-2, 138, 448,
Assaji (paÒcavaggÊ) 18, 50-1-2-3, 137 450-1-2-3, 508-9, 510-1
Uruvela (vana) 1, 11, 28, 30-1, 43, 137
[Œ]
Uruvelakassapa (jaÔila) 31-2-3-4-5-6-7-
Œtuma (nagara) 347-8, 350
8-9, 40-1-2-6-7
Œnanda (BuddhupaÔÔhÈka) 110-1, 129, UsÊraddhaja (pabbata) 288
286, 290-1-3, 304, 315, 335-6,
[ Ka ]
345-6, 390-1, 400-2-3, 409- Ka~khÈrevata (thera) 303
410-1-3-7, 503, 511 KaccÈna (thera) 510
NÈmÈnaÑ anukkamaÓikÈ 537
[ Ka ] [ Ga ]
KaÓÉaka (sÈmaÓera) 110-9, 138 Gavampati (Yasassa gihisahÈyaka) 25
Kapilavatthu (pura) 115-6 Gijjhak|Ôa (pabbata) 139, 143-4, 265, 288
Kappina (thera) 510 Gotaka (thera) 415
KalandakanivÈpa Gotama (Buddha) 324-8-9, 330-1-2-
(VeÄuvanavihÈra) 192, 304-5-9, 3-4, 339-340-2-3-4
320, 377 Gotamaka (cetiya) 401
Kassapa (Uruvelakassapa) 35, 137
Gotamatittha 325
Kassapagotta (bhikkhu) 430-1
GotamadvÈra 324-5
KÈka (dÈsa) 388-9
GotamÊ (MahÈpajÈpati) 504, 511
KÈsi (raÔÔha) 12, 305-6, 430-1
KÈsirÈjÈ 393, 487-8-9, [ Gha ]
490-1-2-3-4-5 GhositÈrÈma (vihÈra) 480
Kimila (thera) 497-8-9
KeÓiya (JaÔila) 342-3-4 [ Ca ]
KukkuÔÈrÈma (vihÈra) 415 CampÈ (nagara) 265, 430-1-3-4, 476
KumÈrakassapa (citravÈcakabhikkhu) 129 CÈtumahÈrÈjika (deva) 17
KusinÈrÈ (pura) 345-6-7 CodanÈvatthu (nagara) 156-7
KoÔigÈma 325-6
[ Cha ]
KoÔÔhika (thera) 510
Chabbaggiya (bhikkh|) 118, 127, 144-5,
KoÓÉaÒÒa (paÒcavaggÊ) 16-7, 137
Kolita (MoggallÈna) 173 150-2-3-4-5, 169
KosambÊ (pura) 389, 480, 495, 510 [ Ja ]
Kosambaka (1) (upÈsakÈ) JambudÊpa (dÊpa) 39
(2) (bhikkh|) 499, 500-1-3-4-5 JÊvaka (KomÈrabhacca) 101-2-3, 379,
KosalarÈjÈ 487-8-9, 490-1-2
380-1-2-3-4-5-6-7-8-9,
Kosala (rÈja) 213
390-1-2-3, 428
Kosala (raÔÔha) 128, 152, 194, 206-8,
Jetavana (vihÈra) 116, 194, 220-1, 279,
220-1, 251, 259, 216, 280,
394-5, 419 286, 290, 308, 348,
KoÄivisa (seÔÔhiputta) 265-7-8, 272 351, 404-5, 500
[ Ga ] [ Ta ]
Gagga (ummattakabhikkhu) 165-6 TakkasÊlÈ (pura) 379, 428
Gaggara (pokkharaÓÊ) 430 Tapussabhallika (vÈÓija) 4
Ga~gÈ (nadÊ) 325, 350 TÈvatiÑsa (1. deva; 2. sagga) 17, 39, 40
Gaja~gala (nigama) 287 Tusita (deva) 17
GayÈ (gÈma) 11, 43, 137
GayÈkassapa (jaÔila) 31-2, 43 [ Tha ]
GayÈsÊsa (desa) 43-5 Th|Óa (brÈhmaÓagÈma) 287
538 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[A]
AnussÈvessat|”ti = AnussÈvessatÊti (SyÈ) 129
AnelagalÈya = AneÄagalÈya (SÊ, Ka) 286
AnottappÊ = AnottÈpÊ (SÊ, SyÈ) 91
AnovassikaÑ = AnovassakaÑ (Ka) 252
Apalokema = ApalokÈma (Ka) 53
ApavilÈnÈ na vettha = ApavilÈyamÈneva (SyÈ) ApavinÈ nava cettha (SÊ) 376
ApavilÈyamÈno = ApavinayamÈno (SÊ) ApacinayamÈno (Ka) 369
ApÈpuretaÑ = AvÈpuretaÑ (SÊ) 6
AppaÔikamme diÔÔhiyÈ, paÓÉakÈpi ca byaÒjanÈ = Ito paraÑ SyÈmam|le diyaÉÉhagÈthÈhi
abhabbapuggalÈ samattaÑ dassitÈ 477
AppÈkiÓÓaÑ = AppakiÓÓaÑ (SÊ, SyÈ) AbbokiÓÓaÑ (Ka) 49
AphÈsuÒÒeva = AphÈsukaÒÒeva (SÊ) 222
Abhinandunti = AbhinanduÑ (SyÈ) 20
AbhirameyyÈmahaÑ = AbhirameyyaÑ cÈhaÑ (SÊ) AbhirameyyaÑ svÈhaÑ (Ka) 73, 213
AbhiruhitvÈ = Abhir|hitvÈ (SyÈ, I, Ka) 22
Abhisambudho”ti paccaÒÒÈsiÑ = Abhisambuddho paccaÒÒÈsiÑ (SÊ, SyÈ) 16
AbhÊto = AsambhÊto (SÊ) 33
AmatadundubhiÑ = AmatadudrubhiÑ (Ka) 12
Ayamahamasmi = Œma ahamasmi (SyÈ) 41
AyyakÈ = AyyikÈ (Ka) AyirakÈ (SÊ) 107
Ayyo = Deva (SyÈ) 389
Arogo Ôhitoti = ArogÈpitoti (SÊ) 387
AlaÑ y|sapiÓÉapÈtenÈ”ti = AhaÑ tÈva y|sapiÓÉapÈtenÈti (SÊ)
AlaÑ y|sapiÓÉakenÈti (SyÈ) 392
Avasesehi = Avasesehi tesaÑ santike (Ka) 239
AvÈpuraÓaÑ = ApÈpuraÓaÑ (SyÈ, Ka) 111
AvÈsÈya = AnÈvÈsÈya (SyÈ) 117
AvippavÈsÈya = AvippavÈsassa (SyÈ) 148
AvippavÈsÈ = AvippavÈso (SyÈ) 148-9
AsantuÔÔhitÈya = AsantuÔÔhiyÈ (SÊ) AsantuÔÔhatÈya (SyÈ) 57
AsammodikÈya vattamÈnÈya = “AsammodikÈvattamÈnÈya” iti AÔÔhakathÈyaÑ
saÑvaÓÓitabbapÈÔho 486
AssabhaÓÉe = AssameÓÉe (Ka) 119
AhaÑ = AhaÑ paÑsuk|laÑ (Ka) 37
[Œ]
ŒgatapaÔipÈÔiyÈ = ŒgatÈgatapaÔipÈÔiyÈ (Ka) 398
ŒcikkhitabbÈ = CattÈri akaraÓÊyÈni ÈcikkhitabbÈni (Ka) 133
ŒnantarikassÈpi = AnantarikassÈpi (SyÈ) 443
ŒpattidiÔÔhi = ŒpattidiÔÔhÊ (SÊ) 480
NÈnÈpÈÔhÈ 543
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[Œ]
Œpucchanti = Na Èpucchanti (Ka) 160
ŒpucchiÑsu = Na ÈpucchiÑsu (Ka) 160
Œbhato = ŒhaÔo (SÊ, SyÈ, Ka) 318
ŒyatiÑ = ŒyatiÑ ca (SÊ) 434
Œyasmanto = ŒyasmantÈ (Ka) 260, 483
ŒraÒÒikena = ŒraÒÒakena (SÊ, SyÈ, Ka) 128
ŒraddhavÊriyo = Œraddhaviriyo (SÊ, SyÈ) 91
ŒrocesuÑ = Œrocesi (Ka) 231
ŒvÈsikaÑ = ImaÑ ÈvÈsikaÑ (SyÈ) 430
ŒvikÈtuÑ = ŒvÊkÈtuÑ (SÊ, Ka) 155
ŒviÒchanti = ŒviÒjanti (SÊ) ŒvaÔÔanti (SyÈ) 399
ŒvuÔÈ = ŒvaÔÈ (SÊ) 6
Œsiviso = ŒsÊviso (SyÈ) 32
ŒhaÒchaÑ = ŒhaÒchuÑ (SÊ) AhaÒÒiÑ (SyÈ) ŒhaÒÒiÑ (Ka) 12
[I]
Icchitabbake = Icchitabbako (Ka) 476
ItarÊtarenapÈhaÑ = ItarÊtharenapahaÑ (SÊ) ItarÊtarena cÈhaÑ (SyÈ) 392
Ito = Ito ratti (SyÈ) 300
Idamavoca BhagavÈ, attamanÈ paÒcavaggiyÈ
bhikkh| Bhagavato bhÈsitaÑ abhinandunti = VÈkyaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi 16
IdÈni anena = IdÈni tena (SÊ, SyÈ) 54
Iddhimato pana ÔhitÈ = Iddhimato panuÔÔhitÈ (SÊ) 34
IdhÈhaÑ = So ahaÑ (Ka) 413
Ime = Ime cattÈro (Ka) 25
Imepi = Ime (SÊ, SyÈ, evamuparipi) 473
IriyÈya = CariyÈya (SyÈ) 13
[U]
UjjaletuÑ = JÈletuÑ (SÊ) UjjalituÑ (Ka) 40
UttarÈÄumpaÑ = UttarÈÄupaÑ (YojanÈ) UttarÈÄuvaÑ (SyÈ) 399
UttarimanussadhammaÑ = UttarimanussadhammÈ (SyÈ, Ka) 13
UttÈniÑ karissÈmi = UttÈnÊkarissÈmi (SÊ, SyÈ) 141
UdakaÑpi na pavÈhissati = UdakaÑpi nappasahissati (SÊ) 41
Udakena na otthaÔo = Udakena otthaÔo (SÊ, SyÈ) 41
Udako RÈmaputto = Uddako RÈmaputto (SÊ, SyÈ) 10
Udako = Sa-udako (Ka) 58
Udicchare = Udiccare (SÊ, SyÈ, Ka) 33
UddhalomiÑ = UddalomiÑ (Ka) UndalomiÑ (Ka) 280
Und|rehipi = Undurehipi (SyÈ) 148
544 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[U]
UpapisanÊ = UpapiÑsanÊ (SÊ) UpapiÑsanaÑ (SyÈ) 349
UparinayakammÈnaÑ = UpavinayakammÈnaÑ (SyÈ) UkkhepanÊyakammÈnaÑ (Ka) 479
UposathappamukhaÑ = UposathapamukaÑ (SyÈ) 146
UppÈÔetvÈ = PhÈletvÈ (SÊ) 384
UbbandhitvÈ = UpanibandhitvÈ (SÊ, SyÈ) 387
UmbhaÓÉite = UbbhaÓÉÊkate (SyÈ) 401
UbbhidaÑ = UbbhiraÑ (Ka) 293
UhaÒÒÊ”ti = haÒÒÊti (SÊ, SyÈ) 60
[E]
Ekattako = Ekako (SÊ, SyÈ) 314
EkarattaÑ = EkarattiÑ (SÊ, SyÈ) 32
EkuposathaÑ = Ek|posathaÑ (Ka) 144
EtaÑ = EvaÑ (Ka) 500
Ete = Te (SyÈ) 485
Ete kho bhikkhave = Ete te bhikkhave (SÊ, SyÈ) 14
EvamevaÑ = Evameva (Ka) 141
( ) = EvaÑ vutte ÈyasmÈ MahÈkaccÈyano SoÓaÑ upÈsakaÑ
kuÔikaÓÓaÑ etadavoca (SyÈ) 284
[O]
OgÈhÈ cassa otiÓÓassa = OgÈhaÒcassa otiÓÓassa (SyÈ) OgÈhÈ cassa uttiÓÓassa (SÊ) 500
Ogumphiyanti = Ogumbhiyanti (Ka) OgumbÊyanti (SÊ) 283
OttappÊ = OtthÈppÊ (SÊ, SyÈ) 90
OnÊtapattapÈÓiÑ = OÓÊtapattapÈniÑ (Ka) 5
OhÈrÈpetvÈ = OhÈretvÈ (SyÈ) RÈhulapabbajjÈya sameti 29
[ Ka ]
KaÓÔako = KaÓÉako (Ka) 119
Katame dve = IdaÑ padadvayaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi 14
KatikaÑ = IdaÑ padaÑ kesuci natthi 12
KatimÊ = KatamÊ (SÊ, SyÈ) 157
KathaÑ = KahaÑ (Ka) 118
KathinaÑ = KaÔhinaÑ (SÊ, SyÈ) 352
KambalaÑ = KampalaÑ (Ka) 133
KaraÓÊyamattÈnaÑ = KaraÓÊyaÑ attano (A~guttarapÈÄiyaÑ) 270
KaraÓÊyÈni = Ki~karaÓÊyÈni (SÊ, SyÈ) 99
KÈ us|yÈ = KÈ ussuyÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 55
KÈtuÑ = KÈrÈpetuÑ (SyÈ) 154
NÈnÈpÈÔhÈ 545
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Ka ]
KÈla~katesupi = KÈlakatesupi (SÊ, SyÈ) 89
KiÒci = KaÒci (SyÈ) 381
KiÑ pimÈya = KiÑ panimÈya (SÊ, SyÈ) 311
KimatthÈya = KimatthiyÈ (Ka) 303
Kimilo = Kimbilo (SÊ, SyÈ) 497
Kirame = Kirime (Ka) 222
KuÔikaÓÓo = KoÔikaÓÓo (®Ôha) 283
KunthakipillikaÑ = KunthakippillikaÑ (Ka) 134
Kururaghare = Kuraraghare (SÊ, SyÈ) 283
Kena = Kenaci (Ka) 282
Kolambepi = KoÄumbepi (Ka) 302
Kosambakehi = Kosambikehi (SyÈ) 499
Kosalesu janapade = Kosalesu janapadesu (SÊ, SyÈ, Ka) SuttantaÔÊkÈyo oloketabbÈ 128
KoÄiviso = KoÄivÊso (SÊ) 265
[ Kha ]
KhaggÈnaÒca dhovanaÑ pÈtuÑ = KaggÈnaÒca dhovananti (SÊ, SyÈ) 488
KhappaÑ = BappaÑ (SÊ, SyÈ) VappaÑ (I) 491
KhallakabandhÈ = KhallabaddhÈ (SÊ, SyÈ) 273
Khiyyati = KhÊyati (SÊ, SyÈ) 337
KhuddaÑ = KhudaÑ (SÊ, SyÈ) 315
[ Ga ]
Gacchassu = Gacchassa (SyÈ) 115
Gaja~galaÑ = Kaja~galaÑ (SÊ, SyÈ) 287
GaÓetvÈ = VigaÓetvÈ (SÊ) 301
GandhasampannaÑ = SugandhikaÑ (Ka) 30
Gammo = GÈmmo (Ka) 14
GayheyyÈma = GaÓheyyÈma (Ka) 123
GaruÑkariÑsu = GarukariÑsu (SÊ, SyÈ) 501
GaruÑkareyyÈma = GarukareyyÈma (SÊ, SyÈ) 501
GÈhetunti = Gahetunti (SÊ, SyÈ) 298
GilÈnakÈ = GilÈyanÈ (Ka) 429
GuÓa~guÓ|pÈhanÈ = GaÓa~gaÓ|pÈhanÈ (bah|su) 272
GoÔÔhaphalaÑ = GoÔhaphalaÑ (SyÈ) KoÔÔhaphalaÑ (Ka) 293
546 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Ca ]
CatuddisÈ = CÈtuddisÈ (Ka) 34
CattÈro nissÈya ÈcikkhitabbÈ = ŒcikkhitabbÈ, cattÈri akaraÓÊyÈni ÈcikkhitabbÈni (Ka) 133
CattÈro mÈse = Vassike cattÈro mÈse (SÊ) 21
Camhi = Vamhi = (?) 431
Carukesupi = ThÈlakesupi (SÊ, SyÈ) 294
CÈtumahÈrÈjikÈ = CÈtummahÈrÈjikÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 17
CÊvarÈnissa = Tena cÊvarÈnissa (Ka) 147
[ Cha ]
Chakke vippakate = ChaÔÔhe vippakatÈ (SÊ) ChaccÈ vippakatÈ (Ka) 375
ChandadÈne pavÈraÓÈ = ChandadÈnapavÈraÓÈ (Ka) 264
ChetabbaÑ = ChettabbaÑ (SÊ) ChedetabbaÑ (SyÈ) ChinditabbaÑ (®Ôha) 104
ChedetabbÈ = ChettabbÈ (SÊ) CheditabbÈ (Ka) 62
[ ®ha ]
®hitÈni = TiÔÔhanti (SÊ, SyÈ) 10
[ Ta ]
TaÑ kho pana BhagavantaÑ = TaÑ kho pana BhavantaÑ (Ka) 45
TakkasÊlÈyaÑ = TakkasilÈyaÑ (SÊ, SyÈ) ByÈkaraÓÈnulomaÑ 379
TathÈ tathÈ = TathÈ tathÈ te (SÊ, SyÈ) 12
TapussabhallikÈ = TapassubhallukÈ (SÊ) 4
TaruÓena = DhÈruÓhena (SÊ, SyÈ) 341
TasmÈhamupaka = TasmÈhamupakÈ (SÊ) 12
Tassa ca = Tassa (SyÈ) 443
T|riyehi = Turiyehi (SÊ, SyÈ) 21
Te = Te cattÈro janÈ (Ka) 25
Te = Te upaÔÔhÈmi (Ka) 34
Te = Tehi (Ka) 160
Tena layena = IdaÑ padadvayaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi 17
Terassa = Tassa (Ka) C|ÄavaggapÈÄiyaÑ bhikkhunikkhandhake oloketabbaÑ 130
TvaÑyeva taÑ arahasi, TvaÑyeva taÑ = TvaÑyevetaÑ Èharasi,
tvaÑyevetaÑ (SÊ, SyÈ) 39
[ Tha ]
ThaddhatthÈya = BandhanatthÈya (SÊ, SyÈ) 303
TherÈdhikaÑ = TherÈdheyyaÑ (®ha) 155
NÈnÈpÈÔhÈ 547
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Da ]
DadamÈne = VadamÈno (Ka) VadamÈne (?) 412
DasasataparivÈro = DasasataparivÈrako (Ka) 49
DassÈvine = DassÈvino (SÊ, SyÈ, KaÑ) 9
DaharÈnaÑ = DaharÈnaÑ daharÈnaÑ (SÊ) 407
DaharÈnaÑ daharÈnaÑ = AmhÈkaÑ daharÈnaÑ daharÈnaÑ (SÊ, SyÈ) 327
DibbaÑ sÈ labhate ÈyuÑ = DibbaÑ balaÑ sÈ labhate ca ÈyuÑ (SÊ, SyÈ) 408
DukkhanirodhaÑ ariyasaccaÑ = Dukkhanirodho ariyasaccaÑ (SyÈ) 15, 325
DukkhasamudayaÑ ariyasaccaÑ = Dukkhasamudayo ariyasaccaÑ (SyÈ) 15, 325
Dummano = DukkhÊ dummano (SÊ, SyÈ) 32
Desassu = Desesu (Ka) 7
DvÈdasanahutÈnaÑ = DvÈdasaniyutÈnaÑ (YojanÈ) 46
DvÈdasanahutehi = DvÈdasaniyutehi (YojanÈ) 46
DvÊhatÊhÈ ca puna ca = DvÊhatÊhaÑ vasitvÈna (SÊ) 219
Dve Dve tamm|lakaÑ tassa = Dve Dve m|lakÈ katÈ tassa (SyÈ)
Dodotam|lakantassa (Ka) 478
[ Dha ]
DhajabandhaÑ = DhajabaddhaÑ (SyÈ) 105
DhaniyÈ = DhanikÈ (Ka) 106
Dhammena nayamÈnÈnaÑ = Dhammena nÊyamÈnÈnaÑ (SyÈ, Ka) 55
DhutatÈya = DhutattÈya (Ka) 421
Dh|mÈyatipi = Dh|pÈyatipi (SÊ) Padh|pÈyatipi (SyÈ) 266
[ Na ]
Na asekkhena = Na asekhena (Ka) 90
Na ovaddheyyakaraÓamattena = Na ovaÔÔeyyakaraÓamattena (SÊ, SyÈ)
Na ovadeyyakaraÓamattena (Ka) 352
Na kaÓÉusakaraÓamattena = Na gaÓÉusakaraÓamattena (Ka) 352
Na kiÒci = ŒhiÓÉanto na kiÒci (Ka) 380
Na garukarissatha = Na garuÑ karissatha (Ka) 143
Na ciraÑ = Na cirasseva (SyÈ) 382
NatthuÑ visamaÑ ÈsiÒcanti = Natthu visamaÑ ÈsiÒciyati (SÊ, SyÈ) 296
NadÊpÈrasÊmaÑ sammannanti = NadÊpÈraÑ sÊmaÑ sammannanti (SÊ, SyÈ) 145
NandÊrÈgasahagatÈ = NandirÈgasahagatÈ (SÊ, SyÈ) 15
Na pavÈhissati = Nappasahissati (SÊ) 41
Namati = Namissati (?) 6
NayidaÑ sa~khÈrÈ = Nayime sa~khÈrÈ (Ka) 19
Na sammussati = Na pamussati (SÊ, SyÈ) 379
NÈtikÈ = NÈdikÈ (SÊ, SyÈ) 327
NikkujjitaÑ = NikujjitaÑ (Ka) 23
548 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Na ]
NipÈtetvÈ = NipajjÈpetvÈ (SÊ, SyÈ) 381-4
NippakkaÑ = NipakkaÑ (Ka) 292
NibbattabÊjaÑ = NibbaÔÔabÊjaÑ (SÊ) NibbaÔabÊjaÑ (SyÈ) NippaÔÔabÊjaÑ (Ka) 309
NiyassaÑ = NiyasaÑ (Ka) 62
NivÈtesu = NÊvÈtesu (SyÈ) 102
NihuÑhu~ko = NihuÑhuÑko (SyÈ) 3
[ Pa ]
Paccabyattha = PaccabyathÈ (SÊ, SyÈ) PaccabyatthÈ (Ka) 52-3
PaccÈgacchi = PaccÈgaÒchi (SÊ) 111
PaÒcupÈdÈnakkhandhÈ dukkhÈ = PaÒcupÈdÈnakkhandhÈpi dukkhÈ (Ka) 15
PaÒÒapetvÈ = PaÒÒÈpetvÈ (SÊ, SyÈ) 32
PaÔikacceva = PaÔigacceva (SÊ) 21
PaÔivattesi = PaÔivaÔÔesi (Ka) 326
PaÔivÊso = PaÔiviÑso (SÊ) PaÔiviso (SyÈ) 37
PathaviyaÑ = PuthuviyaÑ (SÊ) PaÔhaviyaÑ (SyÈ) 6
PadakkhiÓaÑ = PadakkhaÑ (SyÈ) 377
PadakkhiÓÈ = PadakkhÈ (SyÈ) 377
Padh|pÈyati = Sandh|pÈyati (SÊ, SyÈ) 320
Padh|pÈyi = Padh|pÈsi (Ka) 32
Papatake = PapÈte (SÊ, SyÈ) 283
PabhÈvitametaÑ = BhÈsitametaÑ (SÊ, SyÈ, Ka) ®ÊkÈyo oloketabbÈ 14
Paralokabhayadassavine = ParalokabhayadassÈvino (SÊ, SyÈ, KaÑ) 9
Parideva = Paridevi (Ka) 23
PariyÈdinno = PariyÈdiÓÓo (Ka) 33
PariyÈdiyeyyanti = PariyÈdeyyanti (SyÈ) 32
Paro vÊsativaggo ca = AtirekavÊsativaggo (SyÈ) 476
PavattamÈnesu na hi nÈma ekabhikkhussapi = PavattamÈnesu na ekabhikkhussapi (?) 405
PavÈraÓakammÈnÊ”ti = PavÈraÓakammÈnÊti (SyÈ) 224
PavÈraÓahÈrako = PavÈraÓÈhÈrako (SyÈ) 225
PavÈrentÈ paÓÈmaÒca = PavÈrentÈsane dve ca (SÊ, SyÈ) 263
Passatu me = Passatha tumhe (Ka) 400
Passathayye = PasseyyÈtha (SÊ) Passatha (SyÈ) Passathayyo (Ka) 385
PassÈmÈti = PassÈmÊti (SyÈ) 383
Passi = PassÊ (Ka) 506
PÈÔipade = PÈÔipadena (Ka) 214
PÈdakhilo vÈ ÈbÈdho = PÈdakhilÈbÈdho vÈ (SyÈ) 276
PÈlileyyakaÑ = PÈrileyyakaÑ (SÊ, SyÈ) 499
PÈveyyakÈ = PÈÔheyyakÈ (SÊ, SyÈ) Kosalesu pacchimabhÈge raÔÔhaÑ,
tattha vÈsino (AÔÔhakathÈ) 315
NÈnÈpÈÔhÈ 549
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Pa ]
PÈhaÑ = PahaÑ (SÊ) CÈhaÑ (SyÈ) 392
PuÔabandhÈ = PuÔabaddhÈ (SÊ, SyÈ) 273
PubbaÓhasamayaÑ = PubbanhasamayaÑ 24
PonobbhavikÈ = PonobhavikÈ (Ka) 15
PhaÓadasÈni = PhaladasÈni (Ka) 422
Phalati = Nipatati (Ka) 295
PhalitÈ = PhÈlitÈ (Ka) 275, 298
PhÈtiÑ kÈtuÑ = PhÈtÊ kÈtuÑ (SÊ) DhÈtiÑ kÈtuÑ (SyÈ) 120
PhÈsumhÈ = PhÈsukamhÈ (SÊ) 222
PhitÈ = PhÊtÈ (bah|su) ByÈkaraÓÈnulomaÑ 377
[ Ba ]
BandhanÈ pavutto = BandhanÈ pamutto (SÊ, SyÈ) BandhanÈ pavuttho (Ka) 134
BandhÈ = BaddhÈ (SÊ, SyÈ) 273
BahuÑ cÊvaraÑ = BahucÊvaraÑ (Ka) 213
BahukÈrÈ = Bah|pakÈrÈ (SyÈ) 11
Bah|naÑ = BahunnaÑ (SÊ, SyÈ) 389
BÈdhayissÈmi = BandhayissÈmi (SyÈ) 28
BÈlakaloÓakagÈmo = BÈlakaloÓakÈragÈmo (SÊ, SyÈ) 497
BilaÑ = BiÄÈlaÑ (SÊ) 293
Buddhappamukhassa bhikkhusaÑghassa = Buddhappamukhassa saÑghassa (SÊ) 50
BrahmacÈrayo = BrahmacÈrino (SyÈ) 324
BrÈhmaÓakara = BrÈhmaÓakÈrakÈ (Ka) BrÈhmaÓakarÈÓÈ (?) 3
[ Bha ]
BhagavantaÑ = BhavantaÑ (Ka) 45
BhagavantaÑ samaÓaÑ GotamaÑ = SamaÓaÑ GotamaÑ (SÊ, SyÈ) 340
BhagavÈ = BhagavÈti (Ka) 45
BhagavÈ = BhagavÈ te (Ka) 54
Bhaginiyo = AyyÈyo (SÊ) 211
BhaginÊnaÑ = AyyÈnaÑ (SÊ) 211
BhaÒjissati = ParihÈyissati (SÊ, SyÈ) 378
BhattÈcchÈdakena = BhattÈcchannakena (Ka) 291
BhadantÈ = BhaddantÈ (Ka) 103
Bhikkh| = Bhikkhu (SÊ, SyÈ) 485
Bhi~kÈraÑ gahetvÈ = Bhi~gÈraÑ gahetvÈ (SyÈ) 50
Bhisi bibbohanaÑ = Bhisi bimbohanaÑ (SÊ, SyÈ) 60
BhuÒjÈma = BhuÒjÈmi (SÊ, SyÈ) 389
Bh|mattharaÓaÑ = BhummattharaÓaÑ (SÊ, SyÈ) 60
Bheda-aÔÔhavidhena = BhedÈ aÔÔhavidhena (SÊ, SyÈ) 219
550 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Ma ]
MaÑ = MaÑ bhante (Ka) 48
MajjÈr| = MajjhÈr| (Ka) 285
MaÒcake = MaÒcakena (SÊ) 384
MaÒjiÔÔhikÈ = MaÒjeÔÔhikÈ (SÊ, Ka) MaÒjaÔÔhikÈ (Ka) 272
Madh|kapÈnaÑ = MadhupÈnaÑ (SÊ, SyÈ) 344
ManussÈnaÑ = Te manussÈnaÑ (Ka) 56
MandÈmukhiyopi = MahÈmandÈmukhiyo (Ka) 41
MayÈpi = MayÈsi (Ka) 379
MahagghÈni = MahagghÈni mahagghÈni (SÊ, SyÈ) 381
MahÈpajÈpati = MahÈpajÈpatÊ (SÊ, SyÈ) 504
MahÈbandhanabaddhosi = MÈrabandhanabaddhosi (SÊ, SyÈ) 30
MahÈbandhanamuttomhi = MÈrabandhanamuttomhi (SÊ, Sya) 30
MÈ kho vitthÈyi = MÈ kho vitthÈsi (SÊ, SyÈ, Ka) 131
MÈtÈpitaroti kho bhikkhave dadamÈne
vadeyyÈma = MÈtÈpitaroti kho bhikkhave dadamÈne kiÑ vadeyyÈmi (SyÈ)
MÈtÈpitaroti kho bhikkhave vadamÈno kiÑ vadeyyÈma (SÊ)
MÈtÈpit|naÑ kho bhikkhave vadamÈno kiÑ vadeyyÈma (SÊ)
(Ettha ca “padhÈnanti kho Meghiya vadamÈnaÑ
kinti vadeyyÈmÈ”ti suttavacanenÈpi saÑsanditabbaÑ) 412
Mukhato uggaÒchi = Mukhato uggacchi (SyÈ) Mukhato uggaÒchÊ (Ka) 54
MukhapuÒchanacoÄaÑ = MukhapuÒjanacoÄaÑ (Ka) MukhapuÒchanacolaÑ (SyÈ) 410-1
MuttÈhaÑ = MuttohaÑ (SÊ,SyÈ) “MuttÈhan” ti pÈÔho ®ÊkÈya sameti 28
MorapiÒcha = MorapiÒja (SÊ, SyÈ) 273
MoÄigalle = Moligalle (SyÈ) Munigalle (SÊ) 119
[ Ya ]
YaÑ d|re = YaÑ d|re vÈ (SyÈ) 20
YathÈnusiÔÔhaÑ tathÈ paÔipajjamÈnÈ = YathÈnusiÔÔhaÑ paÔipajjamÈnÈ (SyÈ) 13
Yamataggi = Yamadaggi (Ka) 343
YÈcite = YÈcito (SÊ) YÈcati (SyÈ) 479
YÈva arogo hotha, arogÈ arogaÑ
Èka~khamÈno codessasÊti = YÈva arogo hoti, arogaÑ Èka~khamÈno codessasÊti (Ka) 261
YÈvatake = YÈvattake (Ka) 117
YÈva sabbe pavÈrentÊti = YÈva sabbe pavÈrenti (Ka) 224
[ Ra ]
RajanuÄu~kaÑ = RajanÈÄu~kaÑ (YojanÈ) 399
Rajantena = Rajentena (SÊ, SyÈ) 62
RajitabbaÑ = RajetabbaÑ (SÊ, SyÈ) 62
RaÒÒo = UjjeniyaÑ raÒÒo (SyÈ) 387
RÈjÈ = BhaÔo coro (SyÈ) 137
NÈnÈpÈÔhÈ 551
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ La ]
LakkhaÓÈ = PekkhanÈ (sabbattha) 138
LaÔÔhivane = LaÔÔhivanuyyÈne (SyÈ) 45
LuvakacammaparikkhaÔÈ = Ul|kacammaparikkhaÔÈ (YojanÈ) 274
[ Va ]
VacattaÑ = VacatthaÑ (SÊ, SyÈ) 292
VattanÈ = VatthunÈ (SÊ, SyÈ) 510
VaddhikÈ = VaÔÔikÈ (SÊ) 273
VammikaÑ = VammitaÑ (SÊ) 487
VassaÑvuÔÔho = VassaÑvuttho (SÊ) 29
VÈcÈya = Na vÈcÈya (Ka) 58
VikkhitvÈ = VikkhipÈpetvÈ (PaÔivisodhakÈnaÑ mati) ÈcikkhitvÈ (Ka)
VikkhipÈpetvÈti (?) Vi-®Ôha 3, 362, 260
VijanavÈtaÑ = VijanavÈdaÑ = VijanapÈtaÑ Vi-®Ôha 3, 255, 49, 50
VinodetuÑ = VinodetuÑ vÈ = VinodÈpetuÑ vÈ (sabbattha VimativinodanÊÔÊkÈ
oloketabbÈ) 92
Vimuttamiti = VimuttamhÊti (Ka) 20
VimuttisukhapaÔisaÑvedÊ = VimuttisukhaÑ paÔisaÑvedÊ (Ka) 1
ViyÈkaraÑ = So byÈkaraÑ (SÊ) VeyyÈkaraÑ (SyÈ) 509
Vissajjenti = Vissajjanti (Ka) 153
ViharitvÈ = (MahÈparinibbÈnasutte anusandhi aÒÒathÈ Ègato) 327
VÊriyÈrambhassa = ViriyÈrambhassa (SÊ, SyÈ) 57
VuÔÔhÈ = VutthÈ (SÊ, SyÈ, Ka) 222, 304
VuÔÔhÈpessÈma = VuÔÔhÈpeyyÈma (Ka) 378
VeyyÈvacco = VeyyÈvaccaÑ (Ka) 62
VeramaÓÊ = VeramaÓi, VeramaniÑ (Ka) 117
Volokesi = Olokesi (SÊ) 9
[ Sa ]
SaÑkasÈyissanti = Sa~kasÈyissanti (SÊ, SyÈ) 192
Sa~garaÑ = Sa~karaÑ (Ka) 345
Sa~gÈhaÓÈhetuÑ = Sa~gÈhanÈhetuÑ (Ka) 137
Sa~gharantena = SaÑharantena (SyÈ) 58
Sa~gharitabbaÑ = SaÑharitabbaÑ (SyÈ) 58
Sace ca = Sacajja (SÊ, SyÈ, ®Ôha) Sace ca (Vi-®Ôha 3. 305 123
* (Sace Èka~khasi gaÓhÈti. AlaÑ mahÈsamaÓa tvaÑyeva taÑ arahasi,
tvaÑyeva taÑ gaÓhÈti) IdaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi 40
Sace = Sacepi (?) 303
Sace tvaÑ gahapati arogo bhaveyyÈsi = SacÈhaÑ taÑ gahapati arogÈpeyyaÑ (SÊ)
SacÈhaÑ taÑ gahapati arogaÑ kareyyaÑ (SyÈ) 304
Sajotibh|tÈnaÑ = SaÒjotÊbh|tÈnaÑ, sajjotibh|tÈnaÑ (SyÈ) 32
552 MahÈvaggapÈÄiyÈ
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Sa ]
SaÒcayÈni = SaÒjeyyÈni (SÊ) SaÒjayyÈni (SyÈ) 54
SaÒcaye netvÈna = SaÒjeyyake netvÈ (SÊ) 55
SaÒcayo paribbÈjako = SaÒjayo paribbÈjako (SÊ, SyÈ) 50
Sandahatha = Sannahatha (SÊ, SyÈ) 405
SandhÈgÈre = SanthÈgÈre (SÊ, SyÈ) 328
SappiÑ deti = IdaÑ padadvayaÑ SÊ-SyÈ-potthakesu natthi 387
SappiÑ navanÊtaÑ telaÑ madhuÑ = Sappi navanÊtaÑ telaÑ madhu (Ka) 302
SabbacetasÈ = SabbaÑ cetasÈ (SyÈ, Ka) 141
SabbamaÒjiÔÔhikÈ = SabbamaÒjeÔÔhikÈ (Ka) 272
SabbamaÒjiÔÔhakÈni = SabbamaÒjeÔÔhikÈni (SÊ, SyÈ) 422
SamacÈrino = SammacÈrino (Ka) 120
SamanugÈhitvÈ = SamanubhÈsitvÈ (SÊ) 261
SamÈnasaÑvÈsasÊmÈ = SamÈnasaÑvÈsÈ sÊmÈ (SyÈ) 149
SamiÒjitaÑ = SammaÒjitaÑ (SÊ, SyÈ) SamaÒchitaÑ (Ka) 6
SamudÈcaratha = SamudÈcarittha (SÊ, SyÈ) 13
Sam|hanitvÈ = SamuhanitvÈ (Ka) 146
Sam|haneyya = Samuhaneyya (Ka) 146
Sammannitabbo = Sammanitabbo (Ka) 131
Sammanne = Sammane (Ka) 190
Sammuti = Sammati (SyÈ) 144
Sammuti = SammatikÈ (SyÈ) 336
SammutiyÈ = SammatikÈya (SyÈ) 336
SarÊsapa = SariÑsapa (SÊ, SyÈ, KaÑ) 3
SalÈkaÔhÈniÑ = SalÈkodhanÊ (SÊ, SyÈ) 349
SalÈkaÔhÈniyanti = SalÈkodhÈniyanti (SÊ, SyÈ) 295
SallavatÊ = SalalavatÊ (SÊ) 287
SavarabhayaÑ = SacarabhayaÑ (SyÈ) 152
Sahampatissa = Sahappatissa (Ka) 6
SahubbhÈrÈti = Sa-ubbhÈrÈti (Ka) 353
SÈsapakuÔÔena = SÈsapakuÉÉena (SÊ, SyÈ) 298
SÊtiÑ karitvÈ = SÊtÊ karitvÈ (SyÈ) 405
SÊtudakÈ = SÊtundÊ ca (SÊ) SÊtuÓhi ca (Ka) 428
SÊtudakÈya = SÊtundikÈya (SÊ) SÊt|dakÈya (SyÈ) 399
SÊmÈ = SamÈnasaÑvÈsÈ sÊmÈ (SyÈ) 149
SÊhamaÑsaÑ = MaÑsaÑ (Ka) 314
Supassopi = Suphassopi (SÊ) 313
S|pabhiÒjanakaÑ = S|pabhiÒjarakaÑ (SÊ) 337
S|riyova = Suriyova (SÊ, SyÈ, KaÑ) 2
Sekkhena ÒÈÓena = Sekhena ÒÈÓena (SÊ, SyÈ, Ka) 23
NÈnÈpÈÔhÈ 553
NÈnÈpÈÔhÈ PiÔÔha~kÈ
[ Sa ]
SenÈsane = SenÈsanaÑ (SyÈ) SenÈsanesu (Ka) 505
SenesitÈni = SenesikÈni (SÊ, SyÈ) SenehikÈni (YojanÈ) 291
SeyyathÈpi nÈma = SeyyathÈpi (?) 400
Somhi = SohaÑ (bah|su. VimativinodanÊÔÊkÈ oloketabbÈ) 102
[ Ha ]
HatÈ nÈgassa acciyo honti = AhinÈgassa acciyo na honti (SÊ, SyÈ) 34
Hatthi-assÈ sunakho ca, ahi sÊhaÒca dÊpikaÑ = Hatthi-assasunakhÈhi, sÊhabyagghaÒca
dÊpikaÑ (SÊ) 350
HatthibhaÓÉe = HatthimeÓÉe (Ka) 119
Hanantipi = Ojampi haranti (SÊ) Harintipi (SyÈ) 207
HaritatthÈya = HaritattÈya (SÊ, SyÈ) 134
HirÊ = Hiri (SÊ) 87
HuÑhu~kajÈtiko = Huhu~kajÈtiko (SÊ) 3
HupeyyapÈvuso = HuveyyapÈvuso (SÊ) HuveyyÈvuso (SyÈ) 12
MahÈvaggapÈÄiyÈ
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ
PadÈnukkamo PiÔÔha~ko PadÈnukkamo PiÔÔha~ko PadÈnukkamo PiÔÔha~ko
[A] [A] [A]
AÑsabaddhakaÑ 295 AkiriyavÈdaÑ 328 AgÈravÈ 117
AÑsabaddhako 295 AkiriyavÈdo 328 AgÈrasmÈ (9) 13-4
AkaÑsu 172, 345, AkiriyÈya 328 AgÈrikabh|to 269, 284
379, 489, Akilanto 406 AgilÈnassa 261
494, 501 Akukku 374 AgilÈnassÈ’ti 320
AkaÔay|santi 299 Akukkukatena 353 AgilÈnena 157
AkaÔay|sena 299 AkuppaÑ 150 AgilÈno 261
AkataÑ (11) 373, AkuppÈ 16 AguttaÑ 397
467, 479 AkuppÈni 485 AguttaÒca 428
AkataÑ kammaÑ 466 Akuppena 431, 481 AggaÑ 54
AkatakappaÑ 309 AkusalÈ 332 AggaÒca 390
AkatÈ 60, 413 AkusalÈnaÑ 330 AgganagaraÑ 323
Akato 146 Akusale 332 AggahesiÑ 425
Akattha 123 AkkanÈÄaÑ 422 Aggahesi 296
Akappakatena 352 AkkanÈÄakaÑ 429 AggahesuÑ 123
AkappiyaÑ (7) 57, 349 Akkamanti 159, 276 AggaÄaÑ 346, 403-4
AkappiyÈ 303 AkkamitvÈ 276 AggaÄaguttivihÈro 413
Akappiye 348 Akkocchi 496 AggiÑ 40
Akappiyo 303 Akkosakassa 479 AggikkhandhÈ 34
AkammaÑ 436, 477 Akkosati 117 AggikkhandhÈti 35
AkaraÓÊ 219 AkkhaÑ 326 AggikÈ 101
AkaraÓÊyaÑ (11) 57 Akkhamo 109 Aggito vÈ 324
AkaraÓÊyanti 135 AkkhÊni 108, 295 AgginÈ 207
AkaraÓÊyÈni 134 Akkhena 32 AggisÈlamhÊti 33
AkaraÓÊyo 214 AgatiÑ 484 AggisÈlÈ (6) 61
Akarontassa 253 AgamaÑsu 380, 414, 500 AggisatÈni 40
AkÈmÈ 172, 261, 394 AgamaÑs|ti 381 AggihutamissaÑ 42
AkÈraÓe 154, 253, 417 AgamÈsiÑ 317 Aggihuttanti 46
AkÈlamegho 3, 41 AgamÈsi 41, 134, 143 AggimuttamukhÈ 344
AkÈlo 51 Agamittha 27 AggÊ 43
AkÈsinti 37, 345 AgamuÑ 263, 374 AggÊti 41
AkÈsi 71, 389, 476, 491 Agaru 32 AggÊpi 40
AkÈsÊti 134, 494 AgarukariyamÈnÈ 501 Aggo 32
AkiÒcanaÑ 47 AgÈmake 150 A~gajÈtaÑ 279
AkiriyaÑ 330 AgÈraÑ 267 A~gamagadhÈ 36
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 555
[O] [O] [ Ka ]
OpÈnabh|taÑ 333 OvadiyamÈnÈnaÑ 17-8 Ka~khÈ 2
OpÈyikanti 57, 76 Ovadiyo 74 KaccÈnaÑ 318, 321
OpilÈpeti 220-2, 320, 499 OvadeyyakaraÓa- KaccÈna 318-9
OpilÈpeyya 220-2 mattena 352 KaccÈnassa 320
OpilÈpehÊti 319 OvaddheyyaÑ 374 KaccÈno 318, 320
Obhaggo 500 OvaddheyyakaraÓa- Kacci 52, 74, 221, 306,
ObhaggobhaggaÒca 500 mattena 352 330, 351, 431, 497-9
ObhÈsayamantalikkhanti 2 OvarakaÑ 311 Kaccittha 306
ObhÈsetvÈ 34-5-6 Ovarake 311 Kacche 21
ObhÈso 17 OvassÈpenti 404 KaÒcukaÑ 422
Obhoge 58, 64, 77, 82 OvassÈpente 404, 486
KaÒcutirÊÔaveÔhanaÑ 429
Omaddanti 399 OvassÈpetha 404
KaÔacchubhikkhaÑ 70
OmadditvÈ 254-5 OvassÈpentÊti 405-6
KaÔÈkaÔanti 299
OmukkaÑ 275 OvÈdena 63, 82, 269
KaÔÈkaÔena 299
OmukkaguÓa~guÓ|pÈ- Osadhanti 479
KaÔimattesu 405
hanÈnujÈnana 274 OsÈraÓaÑ 443, 477-8, 510
KaÔiyÈpi 401-2
OmuÒcÈpetvÈ 383 OsÈraÓÈ 443
OsÈraÓÈnujÈnanÈ 506 KaÔissaÑ 280
OmuÒcitvÈ 58, 77 KaÔukarohiÓiÑ 292
OrakÈ 26 OsÈrito ca 506-7
OsÈretabbÈ 135-6 KaÔukÈnaÑ 109, 418
Orako 26 KaÔÔissaÑ 281
Orato (9) 59, 79, 287 OsÈreti 443, 485
OsÈretunti 400 KaÔÔhatumbaÑ 297
OrasaÑ 324
OsÈretvÈ 135-6, 506 KaÔÔhapÈdukÈdayo 276-7
OrÈ 325
OsÈrethÈti 506 KaÔÔhamayaÑ 295
OrÊmatÊre 325
OhÈya 134, 272 KaÔÔhasatÈni 40-3
OropentÈ 399, 428
OhÈrÈpetvÈ 29, 98, 115 KaÔÔhÈni 336, 491
Orohati 21
OhÈretabbaÑ 60-5, 79 KaÔÔhÈnipi 40
OrohitvÈ 22, 274
OlÊnavilÊnÈni 302 OhÈretvÈ 25, 267-8, 283 KaÔÔhÈnÊti 40
OlumpetvÈ 389 OhitabhÈro 269 KaÔÔhinaÑ (SÊ, SyÈ) 352
OloketvÈ 153-4 OÄÈrikaÑ 20, 390 KaÓÔakavatthu 110
Olokento 314-5, 346 OÄÈrikÈ 20 KaÓÔakasÈmaÓeravatthu 119
Oloketha 327 OÄÈriko 290-1 KaÓÔakiÑ 119
OlokeyyaÑ 314-5, 346 [ Ka ] KaÓÔako 110-9, 138
OvaÔÔikaÑ 404 KaÑ 213, 380, 490 KaÓÔhe 2
OvaÔÔiyakaraÓamattena 352 KaÑsakÈcÈ 289 KaÓÔho 296
OvaÔÔeyyakara- KaÑsamayÈ 279 KaÓÉakampi 276
Óamattena 352 KaÑsi 11, 51-2 KaÓÉaracchinnaÑ 126
Ovadi 17-8 KaÑsu 55 KaÓÉaracchinno 126, 444
OvadituÑ 74, 117 Kakudhassa 38 KaÓÉu 294, 410
Ovadatu 25 Kakudhe 38 KaÓÉuppaÔicchÈdiÑ 411
OvaditvÈ 269 Kakudho 38, 137 KaÓÉuppaÔicchÈdinti 410
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 581
[ Ka ] [ Ka ] [ Ka ]
Kappati 116, 178, 238-9, KammaÑ (24) 62-7, 80-1- KariÑsu 501
392, 340-9 5-6, 150, 163, 201-2, KaritvÈ (31) 3, 193, 509
KappatÊti 71, 177-9, 348-9 467, 473-5-9 KariyethÈti 62-7, 81-6
Kappateva 178-9, 239, 240 KammakarÈnaÑ 382 Kariyyanti 427
KappatevÈti 191 Kammakare 341 Karissati (12) 36, 262, 407
KappanahutehÊti 52-3 KammakÈrakÈ 477 KarissatÊti 161-3, 385
KappÈsapaÓÓaÑ 293 KammaÒÒÈ 269 Karissatha 143, 485
KappÈsikaÑ 73, 133, 194 Kammaniyena 479
Karissanti 118, 209,
Kappina 143 Kammanti 466, 475
210-1-3, 329, 484-5
KammappattÈ 437
Kappinena 510 KarissantÊti 42, 53, 369,
Kammapatte 479
KappiyaÑ 342-9 370, 486
KammavÈcaÑ 437
KappiyakÈrakÈ 305 KarissÈma 151, 224, 392-3,
KammavÈdino 101
KappiyakÈrakÈnaÑ 342 482-3
Kammassa 459-465, 470-5
KappiyakÈrake 298, 306 KarissÈmÈti 314, 335, 347,
KammÈ 478
KappiyakÈrako 305-6-9 369, 370-1, 486
KammÈnaÑ 479
KappiyakuÔi 194-8 KarissÈmi 141, 200-4
KammÈni 191, 485
Kappiyabh|miÑ 336-7 KarissÈmÊti 199, 201-2-3-5,
KammÈrabhaÓÉuÑ 107
Kappiyabh|mi 336 314-5
KammÈrabhaÓÉu 107
Kappiyabh|mi-anujÈ- KarÊ 476
KammÈrabhaÓÉuvatthu 107
nanÈ 335 KammÈrabhaÓÉussa 107 KarÊyatu 147
Kappiyabh|miyÈ 336 Kammiko 476 KarÊyissatÊti 145
Kappiyabh|miyo 336-7 Kamme 476-8 KaruÑ 478
KappiyÈni 406 Kammena 70, 470, 481-2, Kare 477-9
Kappissanti 352, 374 506 Kareyya (19) 62-7, 80-6,
Kappeti 266, 324 Kammesu 479 118, 140, 201, 507
KappemÈti 430 KayiramÈnaÑ (19) 354, Kareyyanti 268
KappesuÑ 430 365-8, 372
KappehÊti 432 KareyyÈthÈti 494
KayiramÈne 154-5 KareyyÈma 103-4, 260, 501
KabaÄikaÑ 350 KayirÈ 469
KabaÄikanti 298 KareyyÈmÈti 167
KaraÑ 510
KabaÄikÈya 298 KareyyÈsÊti 67-8
KaraÓaÑ 262, 477, 507
KamalakambalasovaÓÓÈ289 Karoti (21) 162, 216, 508
KaraÓÊyaÑ 20, 45, 194-6-8,
KamalapÈdukaÑ 278 KarotÊti 164, 255, 309, 476
263-9, 272, 377, 436
KamuddiseyyaÑ 12 KaraÓÊyadoÄasakaÑ 369 Karotu 345, 507
KambalaÑ 133, 393-4 KaraÓÊyadoÄasaka 367 KarothÈti 489
Kambalanti 393 KaraÓÊyanti 164-5, 227, 263 KarontaÑ 389, 491
KambalapÈdukaÑ 278 KaraÓÊyamattÈnaÑ 270 KarontÈ 30, 118
KambalapÈdukÈ 279 KaraÓÊyÈni 99, 100 Karonti (32) 41, 104, 181,
Kambalamaddanama- KaraÓÊyena 265, 367-8-9, 453, 469, 485
ttena 352 377 Karontipi 278
Kambalo 393 KaraÓÊyo 73, 133, 376, 404 Karontiyeva 154
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 583
[ Ka ] [ Ka ] [ Ka ]
KÈyasamphasso 44 KÈretabboti 303, 318, KÈsirÈjÈ 393, 487-9,
KÈyasucaritassa 331 335, 402 491-2-4-5
KÈyasmimpi 45 KÈreti (23) 265, KÈsirÈjÈnaÑ 488-9, 492-3-4
354-5-6-7-8-9, 376 KÈsÊsu 305-6, 430
KÈyassa 332
KÈressaÑ (18) 354, 364, KÈhasi 51-3
KÈyÈ 4, 498
375 KÈÄaÑ 260
KÈyiramÈne 412
KÈressanti 358, 361-3-7 KÈÄakacammapa-
KÈye 34, 293, 410
KÈlaÑ (25) 39, 316, 494 rikkhaÔÈ 274
KÈyena 57-8, 68, 76, 87,
KÈlaÑ karissati 385 KÈÄaÒjanaÑ 294
161-3, 225 KÈÄaluvakaparikkhaÔÈ 288
KÈlaÑ karissatÊti 383-4
KÈyo 44, 294, 390-1-2, 408 KÈÄaloÓaÑ 293
KÈlaÑ karoti 162-3, 225-6,
KÈraÑ 105 KÈÄavaÓÓakatÈ 60-5, 79, 84
322, 424
KÈrakÈ 310, 501 KÈÄÈnusÈriyaÑ 294
KÈlaÑkiriyÈ 161-3, 225,
KÈrako 194, 489, 492-3 KÈÄe 260
406-7
KÈraÓÈ 73, 302, 478, 483-4 KiÑ (35) 13, 51, 134, 140,
KÈla~kataÑ 109, 110
KÈrabhedakacoravatthu 105 269, 328, 378, 494
KÈla~kate 419, 420
KÈrabhedako 105 KiÑkÈrapaÔissÈvÊ 492
KÈla~katesupi 76, 89
KÈrÈ 137 KiÑnÈma 171
KÈla~kato 89, 426, 489
KÈrÈpitaÑ 194-5-6-7-8 KiÑnÈmosi 130-2
KÈla~katoti 427
KÈrÈpitÈ 194-5-6-7-8 KiÑnu 393
KÈla~kiriyÈ vÈ 311
KÈrÈpito 194-5-6-7-8 KiÑnukho 70, 138,
KÈlamakÈsi 419
KÈrÈpiyamÈnÈ 253 336, 348
KÈlampi karonti 423
KÈrÈpetabbaÑ 62, 81, 310 KiÑpana 73, 328-9
KÈlayuttaÑ 284
KÈrÈpetabbÈ 263 KiÑvÈdÊ 51-2
KÈlavato 158
KÈrÈpetabbo 62, 81, 154 KiÑhime 329
KÈlasseva 58, 63, 77, 82,
KÈrÈpetÊti 300 KiccaÑ 195-8
316-7, 378
KÈrÈpetukÈmÈ 347 Kiccesu 509, 510
KÈlÈgataÑ 509 Kicchena 5, 8, 284-5
KÈrÈpetvÈ 29, 98, 115, 131, KÈlÈmassa 10
154, 253-6-7-8, KiÒca 44, 255
KÈlÈmo 10 KiÒcÈpi 343-4
261-3, 383 KÈlÈmoti 11 KiÒcÈyaÑ 255
KÈrÈpetvÈpi 347 KÈliketi 350 KiÒci (7) 53, 311, 504
KÈrÈpenti 310, 347 KÈle 290-1-2, 349 KittakaÑ 412
KÈrÈpentipi 278 KÈlena 315, 407 KittÈvatÈ 3, 143-4
KÈrÈpentÊti 154, 310 KÈlena kÈlaÑ 418 KittitÈ 144
KÈrÈpeyya 154, 310 KÈlo (19) 34, 334, 493 Kittisaddo 45, 322, 339
KÈrÈpessati 309 KÈsÈyÈni 25, 98, 115, KittetabbÈ 144-6
KÈrÈpessantÊti 310 267-8, 283 KittetvÈ 144-6
KÈrÈya 105 KÈsinaÑ 12 KintÈyaÑ 74
KÈruÒÒataÑ 9 KÈsiraÒÒÈ 393, 487 Kinti (16) 61, 80, 201,
KÈretabbo 109, 190, 250, KÈsiraÒÒe 489 255, 430, 494
280, 297 KÈsiraÒÒo 488, 490-2-4 Kinti nu kho (6) 66, 80-6
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 585
[ Ka ] [ Ka ] [ Ka ]
KimakkhÈyÊti 51 395, 493 KupitÈ 203
KimatthÈya 303 Kissahetu 101 Kupito 100-1-3, 317
KissÈyaÑ 301 KuppaÑ 150, 476
KimilaÑ 497-9
KÊÔakampi 276 Kuppena 480-1
Kimilo 497-8
KÊÄantassa 386
Kimeva 46 KumbhakÈranivesane 487-9
KÊÄanti 301
Kimpi 381-2 KumbhaÔÔhÈnakathaÑ 276
KÊva 300
KimpimÈya 311 KumbhiÑ 399
Kukku 374
Kimhi 4, 37-8, 255 Kukkukatena 352 KumbhÊ 399
Kira (41) 21, 55, 209, 505 KukkuccaÑ (13) 61, 199, KumÈraÑ (6) 115, 489, 494
KirÈhaÑ 121 204, 317, 433 KumÈrakassapassa 129
KiriyaÑ 331 KukkuccakÈ 56, 483 KumÈrakassapo 129
KiriyavÈdo (5) 328, 340 Kukkuccako (15) 160, 483 KumÈrassa (4) 47, 493
KiriyavÈdino 101 Kukkuccapakata- KumÈrÈ 30
KiriyÈya 330-1 pannarasakaÑ 179, 240 KumÈriÑ (1) 378
Kilantar|pÈ 305, 351 KukkuccapakatÈ 179, 239, KumÈrÊ 219, 378
Kilanto 406 240 KumÈrena 379, 428
Kilantomhi 492 KukkuccÈ 191 KumÈro (6) 115, 489, 494
KilamathÈti 498 KukkuccÈyantÈ (9)283, 342, Kururaghare 283
Kilamatho 7, 5 394
KulaÑ 109, 138, 333
Kilamanti 28, 119, 212 KukkuccÈyanti 305
Kulad|sakaÑ 479
KilamÈmÊti 497-8 KukkuccÈyanto 280, 303
Kulad|sako 457, 468
Kilamittha 221 KukkuÔÈrÈme 415
Kucchigato 488 KulaputtaÑ 21-2
KilamitthÈti 351 Kulaputtassa 21-2
KilamimhÈ 351 Kucchigatoti 488
KucchivikÈrÈbÈdho 417 KulaputtÈ (7)13-4, 269, 401
KilamimhÈti 221
KucchivikÈro 417, 429 Kulaputto 21
KilameyyaÑ 120
KuÔajakasÈvaÑ 292 KulÈnaÑ 25
Kilameyya 108
KuÔajapaÓÓaÑ 293 KulÈni 307
KilameyyÈma 220-2
KuÔikaÓÓaÑ 284 KulÈvakÈni 192-3
KilÈsikÈpi 130
KuÔikaÓÓassa 284 KulupacchedÈya 54
KilÈso 101, 132 KuÔikaÓÓo 283 Kul|pako 281
Kilijjitta 298 KuÔÔhaÑ 101, 130-2 Kule 268
KisaÑ 70 KuÔÔhikÈpi 130
KisakovadÈno 46 KullaÑ 325
KuÓiÑ 126 KusacÊraÑ 421
KisÈ 290-1 KuÓi 138
Kise 290-1 KusapÈtaÑ 398
KuÓÊ 127, 444, 478
Kiso 70, 137, 386 KusalaÑ (13) 135, 225, 260
KutÈyaÑ 304, 348
KismiÑ 350 Kuto (5) 301, 415, 488 KusalÈnaÑ 141-2, 331
KismiÒci 348 Kutoti 302 Kusalo 136, 269
KismiÒci kismiÒci KuttakaÑ 281 KusÈ 429
ÔhÈne 348 KudÈcanaÑ 496 KusinÈraÑ 345
Kissa (17) 71, 103, 274, KuntakipillikaÑ 134 KusinÈrÈ 345
586 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ka ] [ Ka ] [ Ka ]
KusinÈrÈyaÑ 346-7 KoÔigÈme 325-7 Kosalesu (16) 128, 263,
Kusimpi nÈma 400 KoÔigÈmo 325 395, 419
KusÊto 91-5, 112-4 KoÔisaccakathÈ 350 Kosalo 213
Kuse 414 KoÔÔanti 336 Kosi 121
KuhiÒci 3 KoÔÔhake 405 KosinÈrakÈ 345
K|ÔÈgÈrasatÈni 377 KoÔÔhako (9) 61, 85, 197 KosiyaÒceva 428
K|ÔÈgÈrasahassÈni 377 KoÔÔhÈgÈraÒca (5) 487, 495
KosiyÈ 492-3
K|ÔÈgÈrasÈlÈyaÑ 328 KoÔÔhiko 510
KoseyyaÑ 73, 133, 281,
K|ÔÈgÈrÈni 377 KoÓÉaÒÒassa 16-7
KoÓÉaÒÒo 17, 138 394
Ke 34, 323, 394 KoseyyapÈvÈranti 393
KonÈmo 130-1-2
Keci 268 KoseyyapÈvÈro 393
Ko nu kho 70
KeÓi 350 Koso ca 489, 492-3
KomÈrabhaccaÑ (13) 101-
KeÓiyaÑ 343-4 KoÄivisaÑ 265
3, 392
KeÓiya 343 KoÄivisassa 265-7
KomÈrabhaccassa (12) 103,
KeÓiyajaÔilavatthu 342 KoÄiviso 265-8, 272
379, 393
KeÓiyassa 343-4
KomÈrabhacco (15) 102, KyÈhaÑ 493
KeÓiyo 342-3-4
380, 392
Kena (12) 44, 160, 256, 308 [ Kha ]
KomÈrabhaccoti
Kenaci 17, 342, 505 nÈmaÑ 379 KhaggaÑ 492-3
Kenacideva 265, 367-8-9 KomudiyÈ 218, 261-2-3 KhaggÈ ca 488
Kena nu kho 220-1 Kolambepi 302, 319 KhaggÈnaÒca 488-9
KenimÈ 38 Kolambehi 307 Khaggena 493
KevalaÑ 270 KolÈhalaÑ 397 Khajjati 399
KevalakappaÑ (5) 34, 310, KolÈhalaÒca 428 Khajjanti 148, 396
333 Koliko 510 KhaÒjaÑ 138
KevalakappÈ 36-7 Kolito 137 KhaÒjatÊti 275
KevalaparipuÓÓaÑ 7, 46, Kovido 510 KhaÒjamÈno 274
339 Kosajjassa 57 KhaÒjo 127, 444, 478
Kevalassa 2, 102 KosajjÈya 269 KhaÔakhaÔasaddÈ 276
KevalÈ 137, 272 KosaÒca 487, 495 KhaÓittiÑ 379
KesakambalaÑ 421-9 Kosambakakkhandha- KhaÓitvÈ 37-8
KesamassuÑ (6) 25, 98, ko 510, 511 KhaÓena 17
115, 283 KosambakavivÈda- KhattiyaparisaÑ 322
KesamissaÑ 42-3 kathÈ 480
KesÈ 62, 81 KhantiyÈ 100-1
KosambakÈ (5) 500-5
Kehi 511 KhantisoraccaÑ 495
Kosambake 501
Ko (30) 10, 143, 186, 240, Kosambakehi 499, 501 KhantiÒca 504-5
491 KosambiÑ 495 Khandhake 136-8, 191,
Koci (7) 21, 330, 496 KosambiyaÑ (4) 389, 510 219, 264, 289, 350,
KojavaÑ 393 KosalaraÒÒo (7) 487, 494 376, 399, 429, 479
Kojavanti 393 KosalarÈjÈ (5) 490 KhandharajanaÑ 399
Kojavo 428 KosalarÈjÈnaÑ (4) 490 Khandhepi 401-2
KoÔigÈmaÑ 326 Kosalassa (4) 213 KhappaÑ 491
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 587
[ Ga ] [ Ga ] [ Ga ]
Gacchati (25) 48, 303, GaÓetabbÈti 158 GandhÈ 28, 44, 271-2, 350
370-1-5-7-8, 386-7, 453 GaÓetuÑ 158 GandhÈlepaÑ 299
Gacchatu 388 GaÓetvÈ 301, 398 Gandhesupi 45
Gandho 297
Gacchatha 4, 42-3, 103, GaÓena 74, 124, 285-8
GabbhapÈtanaÑ 134
265, 347 GaÓesupi 279 GabbhavÊs|pasampadÈ-
GacchantÈ 103, 276, 305 GaÓo 137 nujÈnanÈ 129
GacchantiÑ 777 GaÓÔhikaÑ 58, 77 GabbhavÊso 129
Gacchanti 57, 104, GaÓÉikÈpi 477 Gabbhassa 378, 389
337, 500 GaÓÉÊ 477 GabbhaseyyÈ 332
GacchantÊti 338 GaÓÉusakaraÓamattena 352 Gabbhini 487
Gacchanto 213-8, 378 GaÓÉo 101, 130-1-2 Gabbhinimhi 488
Gacchare 191 GabbhinÊ 378, 488
GaÓhantÈ 118
Gacchassa 115 GabbhinÊhi 378
GaÓhanti 64, 165, 207, 227
GacchasÊti 340 GambhÊraÑ 7, 8
GaÓhÈmi 40, 379
Gacchassu 115 GambhÊre 54
GacchÈnanda 111, 417 GaÓhÈhÊti 269, 381
GambhÊro 5, 7
GacchÈma 5, 53-4, GaÓhiÑsu 164, 227 GamanÈgamana-
267, 340 GaÓhiÑsupi 206 sampannaÑ 49, 50
GacchÈmahaÑ 340 GaÓheyyÈma 123 GamikabhattaÑ 406
GacchÈmi 12, 23, 48, 98, GataÑ 48, 340 GamikÈdinissaya-
115-6, 320, 333 Gatanti 23, 302, 333 vatth|ni 128
GacchÈvuso 57, 60-1, Gatassa 371 GamikÈbhisa~khÈro 328-9
170-1, 232, 369, 370-1 Gati 375-6, 407 Gamissatha 160
GacchÈhÊti 263 Gateti 267, 341 Gamissanti 111
GacchissÈmi 408 GattaÑ 59, 65, 78 GamissasÊti 280, 369, 370
GaccheyyaÑ 143 GamissÈma 111
Gattato 59, 65, 78, 83
Gaccheyya 319, 395-6-7 GamissÈmi 369, 370-1-2-3
GattÈni 405
GaccheyyÈhaÑ 284-5 GamissÈmÈti 492-3
GattÈnipi 159 Gammo 14
GaccheyyuÑ 160-1 GantabbaÑ 58, 63, 77, 81, GayÈ 137
Gaja~galaÑ nÈma 287 111, 204-5-6, 245 GayÈkassapo 31, 43
GaÓaÑ 53-4 GantabbavÈra 189 GayÈyaÑ 43
GaÓa~gaÓ|pÈhanÈ 272
Gantabbo 161, 187-8-9, GayÈsÊsaÑ 43
GaÓanaÑ 108 GayÈsÊse 43-5
247-8-9
GaÓanupagaÑ 288-9 Garahito 213-4
GantuÑ 194-9, 205-6, 342,
GaÓapaÓÉakapattato 138 GaruÑ 143, 501
GaÓap|raÓe 200-3-4, 477 380, 413, 484
GantukÈmÈ 325 Garu 32-3, 129
GaÓamajjhe 141-2 GarukaÑ 93-4-7, 112-3-4,
GaÓasmÈ 500 GantukÈme 325
501-4
GaÓassa 104 GantukÈmo 211, 406 Garukarissati 143
GaÓiÑ 428 Gantunti 189, 207-8 Garukarissatha 143
GaÓikaÑ 326-7-8, 377-8 GantvÈ 249 GarukÈ 501-2-4
GaÓikÈ 326-7-8, 377-8 GandhakathaÑ 276 Garuko 209, 210-1,
GaÓikÈya 372-8, 378 GandhasampannaÑ 39 412, 429
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 589
[ Ga ] [ Ga ] [ Ga ]
GarudhammaÑ 61-6, GÈmake 301 GilÈnabhesajjaÑ 102, 199,
80-5, 200-2 GÈmaÒca 148-9 201, 406
GaruparikkhÈraÑ 421 GÈmato 49, 220, 499 GilÈnassa 261, 304, 407
GarubhaÓÉaÑ 421 GÈmasahassesu 265 GilÈnasseva 320
GaruvacanametaÑ 141 GÈmassa 150 GilÈnÈ 198, 201,
GalagaÓÉi 126 GÈmasÊmÈ 150, 191 261, 311
GalagaÓÉÊ 126, 138, 444 GÈmasÊmÈdi 150 GilÈnÈhi 311, 378
Galati 296-8-9, 400
GÈmikasahassÈnaÑ 266 GilÈnÈnaÑ 291, 303
GavaÑ 137
GÈmikasahassÈni 265 GilÈnÈmhÊti 311
Gavampati 25
GavÈghÈtanaÑ 268 GÈmikasahassesu 267 GilÈnupaÔÔhÈka-
GavassadhanahÈrino 496 GÈm|pacÈraÒca 148-9 bhattaÑ 102, 199, 407-8
GavesantÈ 30 GÈmo 63, 81, 207, 301 GilÈnupaÔÔhÈkassa 128, 418
Gavesanti 118 GÈyamÈno 48 GilÈnupaÔÔhÈkÈnaÑ 161,
GaveseyyÈtha 31 GÈyassu 49 225, 408, 420
GaveseyyÈmÈti 31 GÈyi 491-2 GilÈne 102
Gahapatayo 322-3 GÈravo 69, 70, 87 GilÈnena 161, 225
GahapatiÑ 337-8, 340, 384 GÈrayhaÑ 330 GilÈno 63, 86, 196,
Gahapati 22, 337-8-9, GÈviÑ 208-9, 345 280, 310, 429
340, 382-6, 504 GÈvÊ 282-9 GilÈnoti 309, 417
GahapaticÊvaraÑ 392-4
GÈvÊnaÑ 279 GilÈnomhÊti 280
Gahapatinti 336
GÈvuÑ 208-9 GihidÈnaÑ 428
GahapatiparisaÑ 322
Gahapatissa 22, 338, 341, GÈhake 423 GihivikataÑ 283
380-5 GÈhÈpetabbo 130 GihisaÑsaggehi 443, 456-7
GahitaÒca 379 GÈhÈpetvÈ 130, 343 GihisaÑsaÔÔho 443, 456
GahitaÒcassa 379 GÈhÈpessati 381 GihisahÈyake 25-6
GahitÈ 123 GÈhetunti 298 GihÊ 273, 295, 400, 468
Gahito 57-8 GÈÄhabandhanaÑ 489, 490 GÊtaÑ 343, 491
GahetabbaÑ 279 Gijjhak|ÔasmiÑ 288 GÊte 377
Gahetabbo 57, 76, 111 Gijjhak|Ôe 139, 143, 265 GÊvÈyapi 279
GahetuÑ 129, 411 Gijjhak|Ôo 265 GÊveyyakampi 401
GahetvÈ 39, 59, 60-6, GiÒjakÈvasathe 327 GÊhÊnaÑ 289
76-7-8-9, 306, 311 GimhaÑ 110 GuÓa~guÓÈ 289
Gahessanti 279
Gimhampi 192-3 GuÓa~guÓupÈhanaÑ 285
GÈthÈya 10, 46-9, 55, 509
Gimhiko 21 GuÓa~guÓupÈhanÈti 274
GÈthÈyo 5, 7, 48, 495-7
GÈthÈhi 11, 316, 324, 344, GiribbajaÑ 55 GuÓe 269
408 GilÈnaÑ 92, 161, 378, 417 GuttaÑ 285
GÈmaÑ 58, 63, 77, 82, 99, GilÈnakÈ 429 GuttÈguttaÒca 397
100, 150-8, 307, 402 GilÈnaÒÈtakÈ 263 GumbaÑ 491
GÈmakathaÑ 276 GilÈnabhattaÑ 102, 199, Gumbiye 491
GÈmakÈvÈsaÑ 414-5-6 201, 406-8 GuhaÑ 145, 396
590 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ga ] [ Ga ] [ Ca ]
GonakaÑ 280 Cakkhusamphassa-
GuhaÑ vÈ 336
Gonako 281 paccayÈ (1) 45
GuhÈ 73, 133, 194-8 Cakkhusamphassepi (1) 45
GuÄaÑ 303, 318, 350 GonisÈdikaÑ 336
Cakkhusamphasso (1) 44
GuÄakaraÓaÑ 303 GopÈlakasatÈni 341
Cakkhusmimpi (1) 45
GuÄakumbhaÑ 318 GopÈlakÈ 212 Ca~kamantÈnaÑ (1) 245
GuÄakumbhap|rehi 318 GorasaÑ 350 Ca~kamanti (1) 275
GuÄakumbho 318 [ Gha ] Ca~kamamÈne (1) 275
GuÄatthikena 342 GhaÑsiyanti 296 Ca~kamamÈnesu (1) 275
GuÄÈdi-anujÈnanÈ 303 Ca~kamÈ (1) 21
GhaÔepi 302, 319
Ca~kami (1) 41
GuÄe 313 GhaÔehi 307 Ca~kameyyanti (1) 41
GuÄehi 319 GhatapÈnena 428 Ca~kamo (6) 194-8, 268
GuÄo 303, 319, 342 GharaÑ 310-1 CaÓÉassa (1) 33
GuÄodakanti 320 GharaÓÊ 381-2 CaÓÉettha (2) 32-3
GuÄotveva 303 GharadinnakÈbÈdho 299 CaÓÉo (1) 389
G|thaÑ 298-9, 350 GharÈvÈsattho 314-5 CaÓÉoyaÑ (1) 388
GerukaÑ 294 GharÈvÈsÈ 286 Catasso (1) 337
Gerukaparikamma- Ghare 301-2 CatugguÓaÑ (1) 403
katÈ 60-5, 79, 84 GhÈtakaÑ 477 Catutayo (2) 191, 263
GhÈtÈpeyyÈpi 388 CatutthaÑ (1) 401
GokaÓÉakahatÈ 285-7-8
Catutthassa (1) 142
GogaÓaÑ 137 GhÈtÈpessati 489
CatutthÈhaÑ (1) 402
GocammaÑ 282 GhÈnaÑ 44 Catuttho (4) 48, 151, 322,
GocammÈni 281 GhÈnaviÒÒÈÓaÑ 44 337
Gocammehi 289 GhÈnaviÒÒeyyÈ 271 CatudoÓikaÑ (2) 337-8
Gocarakusalo 406 GhÈnasamphassapaccayÈ 44 CatuddisÈ (6) 5, 22, 34-5,
Gocare 430 GhÈnasamphasso 44 490-1
GoÔÔhaphalaÑ 293 GhÈnasmimpi 45 CatudhÈ (2) 490-1
GotamaÑ 45, 328, 340 Ghoravisassa 33 CatunnaÑ (7) 167-8, 228-9,
Ghoraviso 32 230, 325-6
Gotama 3, 13, 116, 306, CatupaÒcaparÈ (1) 191
324, 344 GhositÈrÈme 480
CatumahÈpadesa (1) 348
Gotamake 401 [ Ca ] CatumÈsaÑ (1) 411
GotamatittaÑ nÈma 325 Ca (141) 3, 11, 17, 498 CatuyojanikÈ (1) 145
Gotamassa 334, 343 CakkhuÑ (2) 15-6 CatuyojanikÈpi (1) 144
GotamadvÈraÑ 324 Cakkhu (1) 44 Catura~giniÑ (4) 338,
GotamadvÈraÑ nÈma 325 CakkhukaraÓÊ (1) 14 487-8-9
GotamÊ 504 Catura~giniyÈ (2) 338-9
CakkhunÈ (2) 11, 324
Catura~ginÊ (1) 488
Gotame 55 Cakkhumanto (3) 23, 48, Catura~gulaÑ (4) 58, 64,
Gotamo 12, 45, 54, 267 77, 84
306, 324, 343 CakkhurogÈbÈdho (1) 294 Catura~gala-
Gotamoti 315 CakkhuviÒÒÈÓaÑ (1) 44 vitthataÑ (1) 412
Gottena 129 CakkhuviÒÒÈÓepi (1) 45 Caturo (1) 376
GodhÈmukhanti 309 CakkhuviÒÒeyyÈ (1) 271 CatuvaggakaraÓaÒce(1) 440
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 591
[ Cha ] [ Cha ] [ Ja ]
ChetvÈ (1) 116 JantÈgharaÑ (6) 59, 64, 83,
ChamÈya (2) 399, 428
ChedanaÑ (1) 374 195-7
ChamÈsikaÑ (3) 337-8-9 JantÈgharapÊ-
ChayimÈ (1) 89 Chedanamattena (1) 352
ChedÈpitaÑ (1) 206 ÔhaÑ (5) 59, 64-5, 78, 83
ChayimÈni (1) 436 JantÈgharasÈlÈ (2) 195-7
ChedÈpetabbÈ (2) 62, 81
ChayojanikÈ (1) 145 JantÈgharÈ (4) 59, 64,
ChedÈpetvÈ (3) 277, 8-9 78, 83
ChayojanikÈpi (1) 144
ChavakuÔikÈ (1) 219 [ Ja ] JantÈghare (4) 59, 64,
ChavakuÔikÈya (1) 212 Ja~gheyyakampi (1) 401 78, 83
ChavaÉÈhakÈ (1) 212 JaÒÒÈ (2) 189, 249 Jantuno (1) 510
JaÔÈmissaÑ (2) 42-3 Jant| (2) 285-8
Chavatthu (1) 350
Jambu (2) 137, 350
ChaviÑ (1) 116 JaÔilaÑ (8) 32-9, 42, 343-4
JambudÊpo (1) 39
Chavi (1) 309 JaÔilakÈ (1) 101 JambupÈnaÑ (1) 344
ChaviÒca (1) 33 JaÔilasatÈnaÑ (2) 32, 42 JambuphalaÑ (1) 39
ChavidosÈbÈdho (1) 299 JaÔilasatehi (2) 42-3 JambuyÈ (1) 39
ChavivaÓÓo (2) 51-2 JaÔilasahassaÑ (1) 54 JarÈdubbalaÑ (1) 126
Chasu (1) 351 JaÔilassa (12) 32-6, 41, JarÈdubbalo (1) 127, 224,
Chaha~gehi (7) 94-6-7, 343-4 444
113-5 JaÔilÈ (6) 31-3, 40-2-3 JarÈndham|ga-
JaÔilÈnaÑ (2) 40-41 badhiraÑ (1) 138
Chahi (6) 94-6-7, 113-4
JaÔile (2) 42-3 JarÈya (1) 44
ChÈyÈ (2) 115, 133 JÈtaÑ (2) 131-2
JaÔilehi (1) 41
ChÈrikaÑ (1) 298 JÈtar|parajataÑ (1) 342
JaÔilo (12) 32-9, 43, 342-4
ChÈrikampi (1) 303 JÈtar|parajatapaÔigga-
JaÔÊ (1) 137
Chiddameva (1) 429 haÓÈ(1) 117
JaÓÓukamattesupi (1) 405 JÈtassare (1) 150
Chiddo (1) 403
Jatu (1) 349 JÈtassaro (1) 150
Chindati (1) 116
JatumayaÑ (1) 295 JÈtÈni (1) 265
Chinditunti (1) 298
Jat|ni (1) 293 JÈti (4) 20, 45, 129, 269
ChinditvÈ (2) 490-1 Jat|hi (1) 293 JÈtiyÈ (4) 44, 101, 278, 339
ChindeyyÈma (1) 494 JanaÑ (1) 386 JÈtÊsu (1) 326
ChindeyyÈmÈti (1) 494 JanapadakathaÑ (1) 276 JÈtesu (1) 509
ChinnakaÑ (2) 401, 412 JanapadacÈrikaÑ (1) 263 JÈto (2) 109, 388
Chinnakanti (1) 412 JanapadaÒca (2) 487, 495 JÈnaÑ (3) 109, 191, 334
ChinnakÈni (1) 412 JanapadÈ (2) 287, 314 JÈnaÑyeva (1) 107
ChinnaggÈni (1) 500 Janapade (18) 128, 206, JÈnantÈpi (4) 74, 221, 304,
ChinnÈni (2) 277, 281 348
259, 394, 431
ChinniriyÈpathaÑ (1) 126 JÈnanti (31) 89, 161, 172,
Janapadepi (1) 393
233, 483
ChinniriyÈpathe (1) 127 Janapadesu (1) 288 JÈnapadÈ (3) 26, 335, 393
ChinniriyÈpatho (1) 444 Janapado ca (3) 489, 492-3 JÈnapadÈnampi (2) 480-1
Chinne (1) 374 JanÈ (6) 166, 228-9, JÈnapadepi (1) 481
Chupanti (1) 279 230, 415 JÈnamÈnena (1) 142
ChupitabbaÑ (1) 280 JanÈti (1) 325 JÈnamÈno (1) 142
Chupeyya (1) 280 Jano (1) 325 JÈnare (1) 428
594 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ja ] [ Ja ] [ ©a ]
JÈnÈti (17) 28, 98, 171, JÊrati (1) 400 ©ÈtakÈ (4) 164, 191,
JÊranti (1) 428 209, 227
411, 510
JÊvaÑ (3) 192-3, 277 ©ÈtakÈdiggahaÓa-
JÈnÈtha (1) 378
kathÈ (2) 164, 227
JÈnÈthÈti (2) 42-3 JÊvakaÑ (15) 101, 381,
©Ètakena (1) 219
JÈnÈma (1) 107 390-2-3 ©Ètako (2) 206, 219
JÈnÈmi (2) 255-6 JÊvakavatthu (1) 377 ©Ètabbo (1) 165
JÈnÈsi (2) 255, 386 JÊvakassa (11) 103, 379, ©ÈtamanussÈ-
JÈnÈhi (2) 338, 383 386, 390-3 naÑ (2) 333, 345
JÈnÈhÊti (2) 310, 334 JÊvakÈti (2) 391-2 ©Ètamanusso (1) 345
JÈniÑsu (2) 172, 233 JÊvakena (1) 388 ©atti (19) 71, 132, 149,
JÈnitabbaÑ (1) 141 JÊvako (17) 102, 379, 336, 507
JÈnitabbo (3) 501-2-3 386, 393, 428 ©atticatutthe (2) 437-8
JÈnitabboti (1) 504 JÊvakoti nÈmaÑ (1) 379 ©atticatutthena (1) 70
JÈnissati (2) 378, 489 ©attidutiye (2) 437-8
JÊvakopi (1) 102
©attiyÈ (1) 476
JÈnissÈma (1) 333 JÊvati (2) 378, 411
©attivipannaÑ (1) 476
JÈnissÈmi (1) 141 JÊvatÊti (2) 379, 428 ©attivipannampi (1) 436
JÈneyyaÑ (2) 501-3 JÊvasaÒÒino (1) 277 ©atvÈ (2) 46, 476
JÈneyya (5) 312-3, 395-6 JÊvikÈyÈti (1) 380 ©ÈÓaÑ (2) 20, 45
JÈnayyÈsi (1) 334 JÊvitaÑ (2) 493-4 ©ÈÓavisaye (1) 54
JÈyati (1) 357 JÊvitantarÈyo (2) 252 ©ÈÓena (3) 23-4, 346
JÈyanti (1) 303 JÊvitanti (2) 23, 389 ©ÈtikathaÑ (1) 276
JÈyantÊti (1) 303 JÊvitahetupi (1) 334 ©Èti vÈ (1) 491
JÈyissati (1) 408 JÊvitÈ (4) 121, 134, 334, 495 ©ÈtÊnaÑ (2) 101, 345
JÈyetha (1) 376 JÊvituÑ (1) 134 ©ÈtÊhi (1) 345
JigucchÈmi (1) 331 ©Èto (1) 385
JÊveyyaÑ (1) 120
JighacchÈya (1) 109 ©ÈpetabbÈ (2) 228-9
JÊveyya (1) 108 ©Èpetabbo (29) 223, 232,
JiÓÓÈ (1) 407 JuÓhaÑ (1) 261 336, 395, 507
Jitamha (1) 327 JuÓhe (5) 193, 260-1-2-3
JinadassanaÑ (1) 374 Je (7) 311, 327, 381, 404-6 [ ®ha ]
Jinavaro (1) 510 ®hapitÈ (2) 253-4
JegucchaÑ (3) 387, 406-7
Jinasantike (1) 476 ®hapitoti (1) 37
JegucchitÈya (1) 330-1 ®hapetabbaÑ (2) 66, 84
JinasÈsaneti (1) 511 JegucchÊ (3) 330-1, 418
Jinobravi (1) 478 ®hapetabbÈ (5) 60-5, 79,
Jeguccho (1) 313 84, 253
Jiridanti (1) 334 JetavanaÑ (2) 221, 351 ®hapetabbo (3) 60, 79, 84
JivhÈ (2) 44, 104 Jetavane (11) 116, 279, 290, ®hapeti (5) 254-5, 261-3,
JivhÈyapi (1) 45 437
351, 500
JivhÈviÒÒÈÓaÑ (1) 44 ®hapetuÑ (1) 253
JivhÈviÒÒeyyÈ (1) 271 [ Jha ] ®hapetunti (1) 398
JivhÈsamphassa- JhÈnaÑ (1) 135 ®hapetvÈ (9) 148, 258, 344,
paccayÈ (1) 44 JhÈnassa (1) 142 476, 491
JivhÈsamphasso (1) 44 JhÈnÈnaÑ (1) 142 ®hapetvÈna (1) 476
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 595
[ ®ha ] [ Ta ] [ Ta ]
®hapentÊti (1) 253 TaÑ (126) 4, 15, 36, 40, TajjanÊyakamma-
paÔippassaddhikathÈ 470
®hapemi (3) 253-5-6 51, 62, 70, 81, 101, 131,
TajjanÊyakammavivÈ-
®hapemÊti (1) 255 147, 201, 231, 254, dakathÈ 466
®hapeyyaÑ (1) 401 260, 292, 481, 508 TajjanÊyakammÈra-
®hapeyya (1) 253 hassa 448-9,
TaÑ upaÉÉhÈmalakaÑ 389
®hapeyyanti (2) 401-2 450-1-3
TaÑkÈraÓÈ 142
®hapesi (2) 25, 492 TajjanÊyassa 459, 460-1-2,
®hapesÊti (1) 255 TaÑ kÈlaÑ 388
470-1-2
®hapessÈmÈti (1) 259 TaÑ kissahetu 485 Tajjenti 153-4-5, 191
®hÈnaÑ (1) 330 TaÑ kho pana 342 TaÒca 129
®hÈnÈ (3) 161-3, 225 TaÑ catuttho 440 TaÒca kho 129
®hÈnÈni (1) 315 TaÑ cÊvaraÑ 402 TaÒcÈhaÑ 47
®hÈnÈrahaÑ (1) 150 TaÒce 304-5, 349, 353
TaÑdasamo 441
®hÈnÈrahÈni (1) 415 TaÒÒeva 296
TaÑpaÒcamo 441 TaÓÉulatthikena 342
®hÈnÈrahena (3) 431, 481,
TaÑ brÈhmaÓaÑ 306 TaÓÉulampi 304, 314, 335,
506
TaÑ bhante 450 341-7
®hÈnÈrahenÈti (1) 506
TaÑ bhikkhuÑ 506 TaÓÉulo 342
®hÈne (2) 348, 350 TaÓhakkhayÈdhi-
®hÈnehi (1) 233 TaÑyeva 75, 98
muttassa 271
®hitaÑ (8) 271, 311, 345, TaÑvÊso 442 TaÓhakkhayÈ-
418, 489 TaÑvusitassa 510 dhimutto 270-1
®hitakova (2) 495-7 TaÑsiveyyakaÑ 390-2 TaÓhÈ 1, 15
®hitacatuttho (1) 440 TakaÑ 293 TaÓhÈkkhayo 5, 7
®hitapaÒcamo (1) 441 TaÓhÈkkhaye 12
TakapaÓÓiÑ 293
®hitavÊso (1) 442 TaÓhÈnirodhÈ 1
TakapattiÑ 293 TaÓhÈnirodho 1
®hitassa (1) 443
®hitÈ (5) 34, 321-4, TakkasilÈ 379 TaÓhÈpaccayÈ 1
488, 504 TakkasilÈyaÑ 379 TaÓhÈya 15
®hitÈti (1) 382 TakkasilÈya 379, 380 TatiyaÑ 157, 401
®hito (10) 51, 306, 313, TakkasÊlaÑ 428 TatiyabhÈÓavÈro 190
486, 509 Tatiyampi 9, 13, 53, 71-2,
TagaraÑ 294 98-9, 115-6, 132-3,
®hitoti (2) 387, 418 Taggha 433, 498-9 141, 223-8, 230, 329,
[ a ] TacarajanaÑ 399 333, 344, 493-5
aÑsantipi (1) 207 TajjanÊniyassena 478 Tatiyassa 142
aÑsamakasavÈtÈtapa- TajjanÊyaÑ 62-7, 80-5-6, TatiyÈhaÑ 402
sarÊsapasampha- Tatiyo 48, 151, 218, 322-8
201-2-3, 478-9 Tato 36-7-8-9, 308, 316,
ssÈnaÑ(1) 109 TajjanÊyakammaÑ 448-9, 324, 335, 342,
ayhantipi (1) 148
451-2-3-4-5-6-9, 460- 411-5-6, 496
ÈkaÑ (1) 347
1-2-3-6-7, 470-1-2 Tato tato 284
ÈkaÒca (2) 346-7 TatonidÈnaÑ 482-3-4
ÈkapiÔÔhaÑ (1) 350 TajjanÊyakammakato 453-
Tattha (44) 33, 73, 99, 133,
ÈkarasaÑ (1) 344 4-5-6-9, 460, 471-2 147, 156, 323, 370,
Èkehi (1) 347 TajjanÊyakammakathÈ 453 406, 471, 496, 504-5
596 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ta ] [ Ta ] [ Ta ]
TaruÓapasannena 316 TÈ 210-1, 324, 407 TÈhaÑ 51-2, 210-1
TaruÓapasanno 316-8 TÈta 109, 265, 490-2-3-4-5 TikaÑ 358
TaruÓavaccho 345 TÈtÈ 347 Tikanayato 244
TaruÓena 341-2 TÈtÈti 347 TikasatÈni 244
TaruÓo 281-3-4 TÈdino 272 Tikicchanto 102
Tava 37, 46, 346 TÈdisaÑ 383 TikicchÈmÊti 380
TasmÈ (24) 18-9, 46-7, TÈdisÈ 301-2 TikicchÈhi 101-2
71-2, 99, 133-7, 141-4- TikicchÈhÊti 380-3-4-6
TÈdisiÑ 378
5-9, 166, 336, 396, 507 Tikicchi 102-3
TÈdisena 388
TasmÈti 142 TikicchitaÑ 428
TasmÈtiha 20, 151, TÈdiso 383-6-7, 509, 510
TikicchituÑ 102
224, 269 TÈni (26) 54, 99, 100,
Tikicchitunti 384-6
Tasmimpi 45 140-8, 265-6-7, 291-2 Tikicchissati 102
TasmiÑ 72, 161, 253, 269, TÈnipi 291 TikicchissatÊti 383-4-7
297, 354-5-6-7-9, TÈni soÄasa sahassÈni 387 TikoÔiparisuddhaÑ 335
362-5-6, 373, 479, 510 TÈyaÑ 2, 325, 500 TikkhattuÑ 142, 488, 491
TasmiÑyeva 22-3, 35-6-7- TÈya 13, 377-8 Tikkhindriye 9, 10
8-9, 47, 267, 320, 425 TÈyapi 13 TiguÓÈ 372
TassaÑ 328 TÈlataruÓÈni 277 TicÊvaraÑ 402, 411
Tassa (117) 21, 33, 45, 51, TÈlataruÓe 277 TicÊvaraÒca 419
100, 128, 130, 150, 205, TicÊvaranti 250, 411, 443
TÈlapattapÈdukÈ 278
306, 402, 460, 470, 500-7 TicÊvare 412
TÈlapattapÈdukÈdayo 277
Tassa kho 310 TicÊvarena 147-8-9, 374,
TÈlaveÄutiÓaÑ 288
Tassa ca 500
TÈlavatthukatÈ 332 401-2
TassatthÈya 336
TÈlÊsaÑ 294 TiÔÔhati 2, 116, 137, 266
TassapÈpiyasikÈka-
TÈlo 135 TiÔÔhatu 488
mmaÑ 448-9, 450-1-2-3
TiÔÔhanti 302, 335
TassapÈpiyasikÈkammÈ- TÈva 41-2, 53, 146-7,
TiÔÔhÈhÊti 130, 501-3
rahassa 448-9, 450-1-2 260-6, 289, 312, 337-8-9,
TiÓacuÓÓehipi 294-5
Tassa vatthussa 506 341, 410
TiÓaÓÉupakaÑ 301
TassÈ (32) 33, 134, 171, TÈvatake 117
TiÓapÈdukaÑ 278
346, 408, 480-7-8 TÈvatiÑsaÑ 39, 40
TassÈdheyyaÑ 156 TiÓapÈdukÈ 297
TÈvatiÑsaparisanti 327 TiÓasantÈrakaÑ 32
TassÈyaÑ 268
TÈvatiÑsÈ 17, 327 ®iÓasanthÈrakanti 399
TassÈyeva 15
TÈvade 137, 429 TiÓasanthÈrako 399
TassÈ rattiyo 404
TÈvadeva 52-3, 133, 507 TiÓasalÈkaÑ 134
TassÈhaÑ 49
TassuddÈnaÑ 136-7, 190, TÈvÈhaÑ 16, 263 TiÓÈni 192-3, 500
219, 349, 476, 510 TÈsaÑ 210-1, 324 TiÓÓaÑ 32, 167, 229, 230,
Tasseva 414 TÈsu 326 284, 292, 304
TahiÑ 138, 375-6 TÈsveva 326 TiÓÓavicikicchÈ 18, 27, 267
598 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ta ] [ Ta ] [ Ta ]
TiÓÓavicikiccho 17, 23, 47, TiracchÈnagatupajjhÈ- TumhÈkampi 485
320 yena 124 TumhÈkaÑyeva 415
TiÓÓÈ 325 TumhÈdisÈnaÑ 333
TiracchÈnagato 121, 162-3,
TiÓÓÈnaÑ 168 Tumhe (30) 14, 31, 55,
TiÓÓehi 49 225-6, 424, 477
TirÊÔakaÑ 422 71, 143-8,
TittirapattikÈ 273-4 164-5, 221-7
TitthÈyatanaÑ 75, 98 TirokaraÓiyaÑ 387
Tumhe ca 485
TitthÈyatanÈ 100-1 TilakakkaÑ 350
TitthiyadhajaÑ 422 Tumhepi 27
Tilakanti 298
Titthiyapakkantakaca- Tumhehi 485
TilakaÓÓena 298
tuttho 440 TuyhaÑ 383
TilakhÈdanÊ 350
Titthiyapakkantaka- Tuyhameva 382
Tilampi 304
paÒcamo 441 Tuyheva 414
TitthiyapakkantakavÊso 441 TilÈ 306
TulayitvÈ 153-4,
Titthiyapakkanta- Tile 306-7
398
kassa 190, 250 Tivaggenapi 74
TusitÈ 17
TitthiyapakkantakÈpi 423 TiÑsa 374
T|riyehi 21
Titthiyapakkanta- TiÑsamattÈ 30, 351
T|latittirameÓÉajÈ 288
kupajjhÈyena 124 TiÑsÈ 137
Titthiyapakkantako 120, T|lapuÓÓikÈ 273-4
Tigho 336 T|likaÑ 280
162-3, 225-6, 424 TÊÓi 297, 375, 390
TitthiyasamÈdÈnaÑ 222-3, T|likÈ 281
TÊre 1, 308, 430 Te (207) 5, 11-8, 21,
421
TitthiyasÈvakÈnaÑ 256 TÊretvÈ 263, 377 33-4-7, 40-1-2
TitthiyÈ 125, 190, TÊhi 29, 42, 70, 115-6, 155, TekaÔulayÈgunti 304
212, 340, 477 168, 223, 231, 385, 437 TekaÔulayÈguyÈ 304
TitthiyÈnaÑ 256 TasmiÑtu 479 TecÊvarikÈ 351
Titthiyesupi 68, 87, 118 TucchaÑ 220-1-2, 499 TejaÑ 32-3
Titthena 325 TucchÈ 334 TejasÈ 32-3-4
TiparivaÔÔaÑ 16 TuÔÔhassa 4
TipumayÈ 279 Tejoti 33-4
TuÓhassa (19) 71-2, 99, TejodhÈtuÑ 32
TipusÊsaÒca 289
Tibbacchande 100 132-3-6, 144-5-6-7-8-9 TejodhÈtusukusalo 33
TibbÈnaÑ 106, 418 TuÓhikÈ 190 Tete 495
TimaÓÉalaÑ 58, 77 TuÓhÊ (22) 71-2, 99, 133, TedÈnime 430
TiyojanaparamaÑ 145 140-1 Te’dha 192
TiracchÈnakathaÑ 276 TuÓhÊbhÈvena (13) 48, 306, Tena (212) 1, 17, 75, 110,
TiracchÈnagataÑ 477 311, 321-4-6, 333 328, 393, 499, 505
TiracchÈnagatacatuttho 440 TuÓhÊbh|tÈ 46 Tena kho pana sama-
TiracchÈnagatapaÒcamo 441
TunnaÑ 404 yena (70) 70-1, 129,
TiracchÈnagatavatthu 441
TiracchÈnagatavÊso 441 TumbaÑ 350 220-3, 486
TiracchÈnagatassa 250 TumbÈni 297 Tena ca 328, 329, 330-1-9
TiracchÈnagatÈpi 423 TumhÈkaÑ 394-5, 407, 496 TenaÒjaliÑ 6, 46, 488, 506
TiracchÈnagatÈyapi 134 TumhÈkaÒca 325 Tenattamano 492
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 599
[ Ta ] [ Ta ] [ Tha ]
Tena samayena 220 Tehi (58) 50, 147, 160, TheyyasaÑvÈsakaÑ (1) 477
240, 499 TheyyasaÑvÈsaka-
Tena hi (28) 22, 70, 115,
TosetvÈ 398 catuttho (1) 440
300, 381, 501-6 TyÈyaÑ 282
TenÈhaÑ 335, 389, 493 TheyyasaÑvÈsaka-
TyÈhaÑ 209, 210, 407 paÒcamo (1) 441
Tenupasa~kamatu 486 TvaÑ (65) 11-3, 33-6, 108,
Tenupasa~kamiÑ 52 TheyyasaÑvÈsaka-
371, 408, 501
Tenupa- vatthu (1) 120
TvaÑ ceva 389
sa~kamiÑsu (23) 4, 34, TvaÑyeva 39, 40 TheyyasaÑvÈsaka-
221, 335, 507 TvaÒca 343 vÊso (1) 441
Tenupasa~kami (103) 3, 5, TvaÒceva 494 TheyyasaÑvÈsa-
12, 35-9, 276, 309, Tvamasi 28 kassa (2) 190, 250
400, 501 Tveva (31) 35, 42, 129, TheyyasaÑvÈsakÈpi (1) 423
Tepi (8) 42, 52, 401-2, 165, 206 TheyyasaÑvÈsa-
447, 498 TvevÈhaÑ 342 kupajjhÈyena (1) 124
Te bhikkh| 404-5-6 TheyyasaÑvÈsako (6) 120,
[ Tha ]
TemÈsaÑ 193-4 162-3, 225-6, 424
ThaketabbÈ (5) 61-6, 79,
Temasaccayena 221, 351 80-5 Theyyasa~khÈtaÑ (1) 134
TemetabbÈ 59, 64, 78, 83 Thakenti (1) 104 TheraÑ (2) 156-7
TemetvÈ 60-5, 79, 293, 410 ThambhaÑ (1) 321 Therassa (3) 129, 141, 425
Thambhe (1) 387 TherÈ (6) 118, 129, 141-7,
Terasa 130, 151, 255
ThavikaÑsabaddha- 414-5
TelaÑ 73, 133, 290-1-7
kaÑ (1) 350 TherÈnaÑ (2) 118, 129
Tele 297
ThavikÈyopi (2) 302, 319 TherÈdhikaÑ (2) 155-6
Telakanti 296
ThavikÈhipi (1) 411 TherÈpi (1) 275
Telatthikena 342 ThullakacchÈbÈdhÈ (1) 293 There (4) 59, 64, 78,
TelapajjotaÑ 23, 48, 267 ThullakacchÈbÈdho (1) 410 83, 415
TelapadÊpaÑ 321 Thullakacchu (2) 294, 410 Therena (9) 152-7-9
TelapadÊpo 21, 321 Thullakacchumu- Theresu (2) 223-4
Telaparibhogena 292 khaÑ (1) 429 Theresu ca (1) 510
TelapÈkanti 297 ThullakumÈrikÈ- Therehi (1) 147
TelapÈke 297 gocaro (2) 99, 100
Thero (7) 116, 156-7-8, 168
TelapÈkesu 350 ThullakumÈrÊ (1) 209
ThullaccayaÑ (4) 255-6-7, Theroti (1) 129
TelabhÈjanaÑ 297
264 ThevakaÑ (1) 399
Telampi 305, 314, 341-7,
Thullaccaya- Theve (4) 62-7, 81-6
355 ThokaÑ (1) 316
TelÈni 297 diÔÔhino (2) 257-8
Thullaccayavatthu- ThokaÑ thokaÑ (1) 317
TevÈcikaÑ 250-4 ThokatarÈ (20) 173-5-6-
kÈdi (1) 257
TevÈciko 23 7-8-9, 180-1-2-3
Thullaccayassa (13) 180-1-
TesaÑ (81) 10, 40-3, 50, 2-3-5-6 ThokÈ (1) 191
192, 504-5 ThullaccayassÈti (1) 310 ThokikÈ (1) 263
TesaÒca 51-3 Thullaccayena (1) 256
TesaÔÔhi 289, 346, 409, 496 Th|ÓaÑ nÈma (1) 287 [ Da ]
Tesu 31, 117, 267, Th|laÑ (1) 334 DakakoÔÔhaÑ (1) 350
501-3-4-5 ThetabbaÑ (1) 104 Dakkhanti (2) 6, 7, 8
Tes|pasammati 496 Theyyapakkanto (1) 138 DakkhantÊti (3) 23, 48, 267
600 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Da ] [ Da ] [ Da ]
DakkhÈ (1) 347 Dadeyyanti (3) 50, 306, 390 DassanakÈmÈ (1) 346
DakkhiÓajÈnu- DantaÑ (1) 285 DassanÈya (13) 221, 266,
maÓÉalaÑ (1) 6 DantakaÔÔhaÑ (4) 58, 63, 285, 305-6, 326-8-9,
DakkhiÓato (2) 490-1 77, 82 340, 351, 407
DakkhiÓamÈdise (1) 324 DantakaÔÔhampi (1) 118 DassanÈyÈti (2) 340, 351
DakkhiÓÈ (4) 61-6, 80-5 DantakaÔÔhena (1) 160
DakkhiÓÈgiriÑ (1) 111-1 DassanÊyaÑ (1) 377
DantakÈsÈvÈni (1) 400 DassanÊyÈ (4) 301-2, 377-8
DakkhiÓÈgiri (1) 400 DantamayaÑ (1) 295
DakkhiÓÈgirismiÑ (2) 111, DassanÊyo (2) 49, 282
Dantehi (1) 48
400 Dassanena (3) 23, 312, 346
DakkhiÓÈya (2) 271, 287 Danto (2) 48-9
Dasassa (1) 315
DakkhiÓena (3) 489, 491-3 DamakÈ (1) 305
Dasasahassi-
DakkhitukÈmo (1) 265 Dammi (3) 101, 161, 163
DammÊti (6) 50, 300-8, 328, lokadhÈtu (1) 17
Dakkhissati (1) 285
427, 494 Dasaha~gehi (2) 119
DakkhissatÊti (1) 265
Dakkho (2) 99, 100 Daliddo (1) 487 DasÈnisaÑsÈ (1) 315
DajjÈhaÑ (2) 206, 327 Dasa (3) 117, 137, 315 DasÈnisaÑse (1) 407
DajjÈhi (1) 311 Dasakkhattu (1) 390 DasÈhaparamaÑ (1) 403
DajjeyyÈtha (1) 327 Dasadhammavid| (1) 49 DassÈma (5) 392-3-4-5
DajjeyyÈma (1) 501 Dasabalo (1) 49 DassÈmÊti (2) 307, 389
DajjeyyÈsÊti (1) 381 Dasabhi (1) 49 Dassitanti (1) 302
DaÔÔhabbaÑ (2) 20, 270 DasamaÑ (1) 403 Dasseti (2) 33-4
DaÔÔho (1) 298
Dasamo (1) 510 DassetvÈ (2) 266, 307
DaÔÔhukÈmoti (1) 380
Dasayime (1) 315 Dassesi (3) 288, 385-7
DaÔÔhabbÈ (1) 478
DaÉÉhaÑ (1) 207 DasavaggaÑ (1) 282 DassehÊti (1) 266
DaÉÉhaÑ vÈ (1) 374 DasavaggakaraÓaÒce(1) 441 Dahati (1) 296
DaÉÉhÈnipi (1) 148 DasavaggikÈ (1) 476 Daharako (2) 380-1
DaÓÉakathÈlakanti (1) 399 Dasavaggena (1) 74 DaharÈnaÑ (3) 326-7, 407
DaÓÉakammaÑ (1) 117 Dasavaggo (2) 439, 476 Dahare (1) 119
DaÓÉakamma- DasavassaÑ (1) 67 Dahosi (1) 225
vatthu (2) 117-8 DasavassamhÈ (3) 75, 88-9
DaÄhÈya (3) 489, 490
DaÓÉabhayÈ (1) 345 DasavassamhÈti (3)75, 88-9
DaÓÉoti (1) 345 DaÄhÊkaraÓamattena 352
Dasavassena (3) 75-6, 111
DatvÈ (16) 58, 63-4, 77-8, DaÄhÊkammanti 404
Dasavasso (6) 94-5-6-7-8
82-3, 319 DÈtabbaÑ (16) 58-9, 62-3-
DasavÈso (1) 49
DadatippamoditÈ (1) 408 4-5, 77-8, 81-2-3,
DasasataparivÈro (1) 49
Dadanti (1) 429 333, 419, 505
Dassati (1) 388
DadamÈne (1) 412 DÈtabbanti 307, 505
DadÈti (2) 315, 408 DassatÊti (2) 381-2
Dassatha (2) 72-3 DÈtabbÈ (20) 58-9, 63-4-5,
Dade (1) 89
Dadeyya (4) 99, 166, 352, Dassanti (1) 89 77-8, 82-3, 161-2-5,
477 DassanaÑ (5) 16, 46, 263, 184-5, 225
DadeyyÈti (7) 61-7, 80-5, 339, 342 DÈtabbo (23) 58, 62-3, 77,
494 Dassanavasena (1) 111 81-2-9, 90-2-3-7
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 601
[ Da ] [ Da ] [ Da ]
DÈtabboti 398, 416 DÈsaÒca 382 Dinnanti 33
DÈtuÑ (24) 79, 111, 134, DÈsavatthu 107 DinnÈ 161, 225
161-3-4-5, 194-5-6 DÈsassa 337-8-9 DinnÈya 109, 225-7
DÈtukÈmo 300, 402-3, 412 DÈsassapi 339 Dinne 163, 398
DÈtunti (10) 89, 254-5, 317, DÈsÈ 102 Dinno 163, 319
394-5-8-9, 406, 420 DÈsÈnaÑ 382 Dinnoti 300
DÈnaÑ 99, 250-1, 166, DÈsiÑ 208-9, 311, 378, DinnaÑ 292
333, 352, 408, 505 381, 404-5-6
DibbaÑ 408
DÈnakathaÑ 22, 47, 333, DÈsiÒca 382
DibbÈ 28
267, 320, 340-6 DÈsiyÈ 311
DÈnaÒca 194-5-6-7-8-9 DibbÈni 316
DÈsÊ 378, 382, 404
DÈnÈni 392-3 Dibbena 11, 323
DÈse 341
DÈnÈyaÑ 272 DÈso 102-7, 138, 340, DivasaÑ 383, 403
DÈnÈhaÑ 73, 213 382-6-8-9 DivasanÈnatta 244
DÈni (12) 5, 7, 8, 55, 134, DÈsoti 384-6 DivasabhÈgo 133
213, 266, 382-3, DiguÓaÑ 402-3-4 Divassa 329
390-2-4 DiguÓÈ 272, 403 DivÈ 49, 66, 307
DÈne 333 DiÔÔhadhammasukhavi- DivÈvihÈraÑ 36-7
DÈpesi 70, 381 hÈramanuyutto 486, 495 DisaÑgataÑ 369, 371
DÈyaÑ 497 DiÔÔhadhammÈ 18, 267 DisaÑgamikÈ 160
DÈyakÈ 219, 310 DiÔÔhadhammike 265 DisaÑgamiko 369, 371
DÈyako 194 DiÔÔhadhammo (4) 17, 23, DisÈ 63, 110, 381
DÈyajjaÑ 115 47, 320 DisÈpÈmokkhÈ 380, 387
DÈyajjabhÈÓavÈro 127
DiÔÔhÈni (1) 326 DisÈpÈmokkho 379
DÈyapÈlaÑ 497
DiÔÔhiÑ 155, 255, 459, DisÈya 287
DÈyapÈla 497
470-9 DisÈsu 407
DÈyapÈlassa 497
DiÔÔhi (1) 446 DissatÊti 22
DÈyapÈlo 497
DiÔÔhigataÑ (11) 61, 80, 92, Dissanti 75, 104, 488
DÈrakaÑ 107, 110-6, 378-9
220-4 DisvÈ 33, 274, 479
DÈrakasaddaÑ 109
DÈrakasaddo 109 DiÔÔhiÒca (2) 504-5
DisvÈna (37) 10, 303, 497
DÈrakÈ 108, 110, 301, 347 DiÔÔhinti 136
DisvÈnassa 21, 50
DÈrakÈnaÑ 108 DiÔÔhimpi 155
DÊghaÑ 490-4
DÈrake 108, 301 DiÔÔhivipanno 91-2-6, 112-4
DÊghadasÈni 422
DÈrako 107-9, 110, DiÔÔhivipattinti 255
DiÔÔhivipattiyÈ 255 DÊghanti 494
138, 378
DiÔÔhivipattÊti 255 DÊghapupphaphaÓadasÈ 429
DÈrikÈ 301
DiÔÔhiyÈ (16) 101, 226, DÊghamaddhÈnaÑ 325-6
DÈrikÈya 301
466, 477 DÊgharattaÑ 4, 393, 410
DÈsaÑ 107, 208-9, 388-9
DÈsakammakara- DiÔÔhena 223-9, 264 DÊgharattampi 334
porisaÑ 337 DiÔÔheva 13, 269 DÊghÈgamo 2
DÈsakammakara- DiÔÔho 23, 338, 385 DÊghÈvuÑ 489, 491
porisassa 337-8 DinnaÑ 333, 391, 494 DÊghÈvu 489, 494
602 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Da ] [ Da ] [ Da ]
DÊghÈvu ca 494 Dukkhehi 44 Dubbhikkhe 305-9
DÊghÈvuvatthu 487 Dukkho 14 Dummuno 28, 33, 121
DÊghÈvubhÈÓavÈro 495 Duggatassa 301-2 DurakkhÈtadhammÈ 192-3
DÊghÈvussa 490-3 DuggatÈnaÑ 301, 388 DurÈnubodho 5, 7
DÊghÈv|ti 489 DuggatiÑ 322 DurÈnusiÔÔhÈ 130
DÊghÊti 488, 490
Duggandho 294 DurÈvasÈnaÑ 109
DÊghÊti nÈma 487
DÊghÊtissa 487, 493 DuggandhaÑ 399 DuruttÈnaÑ 109
DÊpiÑ 314 DuggahitaÑ 426-7 Duropayo 309
DÊpikaÑ 350 DuccoÄÈ 148 DulladdhaÑ 317
DÊpikÈ 288 DuccoÄo 413 DullabhapiÓÉe 335
DÊpicammaparikkhaÔÈ 274 DuÔÔhagahaÓiko 299 Dullabho 134
DÊpidhammaÑ 281 DuÔÔhullaÑ 502-4 Duvaggenapi 74
DÊpicchÈpo 282 DuÔÔhullÈ 503 DuvassÈpi 74
DÊpeti 501-4 DuÔÔhena 388 DuvassohaÑ 74
DÊpesu 407 DutiyaÑ 134, 390, 499 DuviÒÒÈpaye 9, 10
DÊpo 191
DutiyabhÈÓavÈro 250 Duve 476
DukkaÔaÑ (15) 142, 466,
473 Dutiyampi (21) 7, 115, 492 Duvepi 476
DukkaÔadiÔÔhino 257 Dutiyassa 142 DussacÈlininti 294
DukkaÔassa (72) 69, 177, DutiyÈhaÑ 402 Dussati 276
295, 335, Dutiyena 384 DussayugaÑ 389, 390-2
418 Dutiyo 47, 190, 453 Dussayugasata-
DukkaÔassÈti (32) 68, 400, DuddasaÑ 5, 8 sahassÈnaÑ 389, 390-2
505 Duddaso 5, 7 DussayugasatÈnaÑ 389, 392
DukkaÔÈnaÑ 292, 305 DunnivatthÈ 56, 76, 137 DussayugasahassÈnaÑ 389,
DukkaÔena 256
DunnisÈrito 443, 477 390-2
DukkaraÑ 137, 345
DupaÔÔaÑ 403 DussayugÈnaÑ 389, 392
DukkarakÈrikÈya 13
DukkhaÑ (10) 14, 116, 409 DuppaÒÒÈ 75, 89 Dussasse 335
Dukkhakkhandhassa 1, 2 DuppaÒÒo 91, 114 DussÈnaÑ 389, 392, 413
DukkhanirodhaÑ 15, 325 DupparihÈraÑ 310 DussÊlassa 322
Dukkhanirodha- DuppÈrutÈ 56, 76 DussÊlÈ 107
gÈminiyÈ 325 DupposatÈya 57 DussÊlo 322
Dukkhanirodha- DubbaÓÓaÑ 70, 398 D|taÑ 129, 193-4-5-9,
gÈminÊ 15, 325 DubbaÓÓÈ 290-1 200-6, 265, 300,
Dukkhanirodhassa 325 DubbaÓÓe 290-1 387-9, 480-1
DukkhasamudayaÑ 15
DubbaÓÓo 70, 386 D|teyyakammesu 510
Dukkhasamudayassa 325
DubbharatÈya 57 D|raÑ 158, 492
Dukkhassa 17, 107, 326
DukkhÈ 14, 108, 276 DubbhÈsitaÑ 255-8 D|rato 12, 21, 52-4, 274,
DukkhÈnaÑ 109, 418 DubbhÈsitadiÔÔhino 257-8 308-9, 318,
DukkhÈni 295 DubbhÈsitena 256 327, 340, 430, 488, 490-7
DukkhÊ 28, 121 DubbhikkhaÑ 305 D|re 20, 191
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 603
[ Da ] [ Da ] [ Da ]
D|setha 119 DevÈnamindo 35-7-8, 48-9 Dosassa 270-1, 331
DevÈnubhÈvaÑ 17 DosÈ 484
D|sesi 119
Devi 488 DosÈgatiÑ 395-6-7
D|sesuÑ 110, 123
Deviyo 382-3 DosÈbhisanno 390-1
Deti 99, 227, 315, 337-8,
DevÊ 115 DosÈrito 444
343-7, 352, 449, 451-3 Deve 212, 351 DohaÔÔho 487
Detha 102-8-9, 301, 378 Devena 17, 495 DohaÄo 488
DethÈti 301, 342, 394-5 Devo 382-3-4-6-7-8-9, 494 DoÄasakapeyyÈla-
Denti 88-9, 305, 312-4, DesaÑ 4 mukhÈni 376
347, 414-5, 425 DesanÈ 20-1 Dva~gulÈ 310
Dentena 164, 227 Desaye 510 DvattiÑsete 478
Dentehi 250-1 Desassu 78-9 DvÈkÈre 9, 10
Dento 315 DesitaÑ 267, 374, 415 DvÈdasa 376
Dema 209 DesiyamÈne 23 DvÈdasanahutÈ 46
DemÈti 414-5 DesetabbÈ 170, 484 DvÈdasanahutÈnaÑ 46-7
Demi 208 DesetabbÈti 484 DvÈdasanahutehi 46
DeyyadhammaÑ 381-2 Desetabbo 169 DvÈdasÈkÈraÑ 16
Deseti 46, 328-9, DvÈdhiÔÔhitaÑ 426
Deyyadhammo 382
330-1, 340 DvÈraÑ 6, 8, 9, 21, 346
Deyyadhammoti 384-6
DesetuÑ 51-2 DvÈrakoÔÔhakÈ 391
DevaÑ 4, 383, 495 Desetu 6, 7 DvÈrampi 104
Deva 103-4, 300-1, Desetha 27 DvÈrÈ 10
378-9, 382-3-4-7, Desenti 169 DvÈrena 324-5, 388-9
488-9, 491-5 Desemi 13-4, 332 DvÈresu 388
DevatÈ 4, 10-1, 37-8, DeseyyaÑ 5, 7, 10-1 DvÈsattati 138
323-4, 409, 410 Deseyya 141-2, 169 DvinnaÑ 32, 168, 230, 305
DevatÈnukampito 324 DeseyyÈti 48 DvÊhatÊhÈ 219
DevatÈyo 323 DesessÈma 74, 221, 430 DvÊhatÊhaÑ 215-6-7-8
Devadatto 155 DesessÈmi 141 DvÊhÈkÈrehi 221
Devamanussaloke 46 DesessÈmÊti 21, 31 DvÊhi 43, 74, 155, 168,
DevamanussÈnaÑ 27, 45, Deso 58-9, 63-4, 77-8, 231, 304, 437
339 82-3, 168, 230 DvÊsu 213-4, 416
Dehi 23, 109, 115, 316, Dve (35) 14
DevavajjÈ nÈma 388
327, 386-7, 493-4, 505 Dve-upasampadÈ-
DevasikaÑ 142, 190
DehÊti 164-5, 301-7-8, pekkhÈdivatthu 129
Devassa 382-3-4, 493-5 315-6, 318-9, 339, Dveko 191, 263
Devassapi 301 343-7, 425 Dveti 394
DevÈ 17, 327 Domanassehi 44 DvedhÈ 134, 208
DevÈti 301, 338, 378, 382- DovÈrikaÑ 378, 380 DvepaÓÓÈsa 219
3-6, 489, 490-2-4 DovÈrika 378, 380-1 DvemÈ 192, 224, 485, 508
DevÈnaÑ 17 DovÈriko 378, 380-1 Dveme 14, 150, 373
DevÈnamindaÑ 49 DosagginÈ 44 Dveye 165
604 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Dha ] [ Na ] [ Na ]
Dh|mÈyatipi 266 Na ca karaÓÊyaÑ 436 Nandiyo (2) 497-8
DhenusatÈni 341 Na ca pana 334 NandirÈgasahagatÈ 15
DhotaÑ 186 NaccagÊtavÈditavis|ka- Nande 116
DhotakhÈÓukhaÔakhaÔÈ 288 dassanÈ 117 Na nivattÈmÊti 389
DhotahatthaÑ 315 Nacirasseva (10) 13, 127, Nanu (13) 129, 214,
Dhovat|ti 37 378, 487 385, 407
DhovanaÑ 488 Nacce (2) 377-8 Nanu kho (2) 129, 349
DhovanaÒca 489 Nacchambhati 509 Na panassa 364
Dhovanamattena 352 NacchÈdenti 291 NapabbÈjetabba-
DhovanÈ 374 NajjÈ (2) 1, 41 dvattiÑsavÈra (2) 126-7
DhovitabbaÑ 62 NaÔÔhaÑ vÈ 373 Napi (2) 165-6
DhovitvÈ (10) 58, 64, 222 NaÔÔhÈnipi 148 Na pucchanti 304
Dhoviyant|ti 488 NattamÈlakasÈvaÑ 292 Nappahoti 412
DhoviyethÈti 62 NattÈ 213 Nappahonti 429
Dhoveyyanti 37 NattÈraÑ 213 Namati (2) 6-7
DhoveyyÈsÊti 67 Natthayye (2) 310, 406 Namanti 323
Natthi (19) 3, 185, 272, NamassamÈno 4
[ Na ] 375, 480 Namhi (3) 480-1, 506
NaÑ (1) 107, 255, 324, NatthidÈni (2) 325-6 NayakammÈnaÑ 479
485, 510 NatthÊti (2) 131-2 Nayato (2) 137, 376
Na (260) 6, 51, 150, 205, NatthuÑ 296 Nayanti 55
307, 402, 510 Natthu 296 NayamÈnÈnaÑ 55
NakkhattÈnaÑ 344 Natthukammanti 296 NayÈ 137
Nakkhamati (21) 71, 144, Natthukammena (2) 382, NayÈvidhi 375
262, 352, 420 428 NayidaÑ (3) 18, 267, 390
Nakkhamaniyo (4) 296 NatthukaraÓinti 296 Nayimassa (2) 38, 379
NakhapiÔÔhikÈya 399 NatthukaraÓiyo 296 NayimÈ 38
Na khamanti 87 NatthukaraÓÊ (2) 296, 350 Nayime (4) 105-6-7, 495
Nakhena (2) 383-9 Natthuto 381 NayissatÊti 55
Na kho (3) 172, 311-7 Na tveva (3) 33, 129, 283 Naye 479
Na kho metaÑ 492 Na tvevÈhaÑ 505 Nayena 43
NagantabbavÈra 187 NadiyÈ (6) 150, 279, NarapatÊ 286
NagaraÑ 323 325, 407 NavaÑ (2) 158-9
NagarakathaÑ 276 NadÊ (3) 150, 287, 325 NavakÈ 147
NagaradvÈraÑ 21 NadÊkassapo (2) 31, 42 Navakena (6) 167, 223, 230
NagaramhÈ (2) 388, 487 NadÊnaÑ 344 NavaÒca (2) 306-7
Nagarassa (2) 490-1 NadÊnimittaÑ 144 Na vadeyyaÑ 385
NaggÈ (4) 125-6, 407, 429 NadÊpÈraÑ 413 NÈnÊtaÑ (6) 73, 133,
NaggiyaÑ (3) 406-7, 421 NadÊpÈrasÊmaÑ 145 290, 303
Naggo (3) 101, 137, 421 NadÊpÈrasÊmÈ 145 NavamaÑ 403
Na~galena (2) 337-8 NandimukhiyÈ (2) 141-2 Navamo (2) 127, 475
Na ca (11) 67, 315, 477 NandiyaÑ (2) 497-9 Navassa 141
606 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Na ] [ Na ] [ Na ]
NavÈ (13) 59, 141, NÈgamesÈgamesuÑ 428 NÈnÈsaÑvÈsakÈdÊhi 187
NÈgamesuÑ 394 NÈnÈsaÑvÈsake 187, 246-7
190, 306
NÈgayoniyÈ 120-1 NÈnÈsÊmÈyaÔhita-
NavÈya 211
NÈgarÈjÈ 3-4, 32-3 catuttho 440
Nave (2) 306-7 NÈgarÈjassa 33 NÈnÈsÊmÈyaÔhita-
Navettha 376 NÈgassa 33-4, 120, 500 paÒcamo 441
Navesu 510 NÈgÈ 313 NÈnÈsÊmÈyaÔhitavÊso 442
Navo (4) 51-2, 167, 230 NÈgena 32-3, 500 NÈnÈsÊmÈya 477
Nasi (4) 130, 432 NÈgo 33-4, 120, 308 NÈnupajjhÈyenÈti 129
Na sukarÈni 379 NÈgoti 496 NÈnupÈdÈya 268
Na sukarÈ 380 NÈccÈsanne 58, 77 NÈnuvattantaÑ 478
Nassa 119 NÈÒÒaÑ 496 NÈparaÑ 20, 45, 269
Nassati (23) 6, 364, 375 NÈÒÒatra 374 NÈpi 42
Nassantipi 148 NÈÔaputtaÑ 328-9 NÈbhinisÊdanti 283
Nassantete (12) 180, 241 NÈÔaputto 328-9 NÈbhiruhi 283
Nassarati 158 NÈtikÈ 327 NÈbhivitaranti 187, 247
Nassari 191 NÈtikÈlena 100 NÈmaÑ 17, 129, 489
NahÈtaÑ 391 NÈtike 328 NÈma (71) 6, 109, 214,
NÈtidivÈ 100 491-5
NahÈtena (4) 59, 83
NÈtid|re 77, 85
NahÈnaÑ (5) 64, 83, 402 NÈmagottaÑ 46, 171
NÈtisithilÈ 269
NahÈnagarukÈ (3) 285-7-8 NÈmaggena 158
NÈddasaÑ 315, 346
NahÈne 430 NÈmar|paÑ 1, 2
NÈddasa 314
NahÈpitakamme 347 NÈmar|panirodhÈ 1
NÈdhimattaÑ 69, 87-8
NahÈpitapubbena 348 NÈmar|panirodho 1
NÈdhimattÈ 69, 87-8
NahÈpitapubbo 347 NÈmar|papaccayÈ 1
NÈdhimatto 69, 87-8
NahÈpito 350 NÈmime 222
NÈnÈ 498
NahÈpessÈmÈti 417 NÈnÈjanapadÈ 28 NÈmeti 375
NahÈyatu 391 NÈnattakathaÑ 276 NÈmena 13
NahÈyanti 407 NÈnÈdisÈ 28 NÈmha 483
NÈnÈbhesajjehi 381-8, 390 NÈmhÈkaÑ 179, 239, 240
NahÈyi 391
NÈnÈsaÑvÈsaÑ 477 NÈyaÑ 5, 7, 8, 38, 494
NahÈyitukÈmo (4) 59, 83
NÈnÈsaÑvÈsakaÑ 485 NÈyako 32, 42
NahÈyitvÈ (2) 337-8
NÈnÈsaÑvÈsaka- NÈyakoti 289
NahÈyissati 391
catuttho 440 NÈroceti 226-7
Na hi (2) 494-5 NÈlaÑ (5) 69, 418, 484
NaÄamayaÑ 295 NÈnÈsaÑvÈsaka-
diÔÔhiÑ 187, 247 NÈlaÑ paÓÈmetuÑ 88
NÈkÈmÈ (7) 184, 244, 414 NÈvaÑ 325
NÈnÈsaÑvÈsaka-
NÈgaÑ 285, 308 NÈvÈ 219
paÒcamo 441
NÈgacchatÊti 37 NÈnÈsaÑvÈsaka- NÈvÈya 41
NÈgaccheyyÈti 36-7 bh|miyo 485 NÈvikattÈ 418
NÈgamÈsi 37 NÈnÈsaÑvÈsakavÊso 442 NÈvikareyya 141
NÈgamitthÈti 394 NÈnÈsaÑvÈsakÈ (7) 188, NÈvikareyyÈti 142
NÈgamentÈnaÑ 394 248, 477, 485 NÈvuso 118
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 607
[ Na ] [ Na ] [ Na ]
NÈsaÑ 494 Nikkhipatha 307 NiÔÔhitÈ 2, 101, 132, 183,
NÈsakkhiÑsu (9) 12, 152, NikkhipathÈti 490 243, 511
250, 351, 387 Nikkhipanti 148, 294 NiÔÔhitÈni 135
NÈsacchinnaÑ 126 Nikkhipantena (8) 59, 79, NiÔÔhito (30) 73, 126,
NÈsacchinno 126, 444 84
289, 408, 511
NÈsanaÑ 374 NikkhipÈya 414
NiÔÔhubhitvÈ 381
NÈsanaÒca 375-6 NikkhipitabbaÑ (16) 59, 84
NikkhipitabbÈ 60, 79, 84 Nidahati 396
NÈsanantikÈ 353 NidahitabbaÑ 58, 64,
Nikkhipitabbo (10) 59,
NÈsanantiko (21) 354, 360, 77, 82
77-9, 84
370-5 Nidahitabbo 59, 64, 77, 83
NikkhipitvÈ 306, 413,
NÈsayi 428
491-8 NidÈnaÑ 137, 151
NÈsÈ 138
NikkhipimhÈ 148 NidÈne (45) 29, 116, 214,
NÈsetabbo 120
NikkhepaÑ 22 309, 400, 417
NÈsetuÑ 119
NikkhepÈyÈmi 413 NiddÈ 21
NÈsetvÈ 257
Nigacchati 322 NiddaÑ 121, 409, 410
NÈssa 12, 314-5, 346
NigaÓÔhaÑ 328-9 NidhiÑ 209
NÈhaÑ (12) 68, 102,
NigaÓÔhasÈvako 328 Nidhi 219
319, 478
NigaÓÔhÈ 329, 333
NÈhosi 30 NipakaÑ 496
NigaÓÔhÈnaÑ 333
NÈÄiyÈvÈpakena 347 NipajjÈhÊti 385
NigaÓÔhe 329
NikÈmayamÈno 270 NigaÓÔhesupi 333 Nipajji 311
NikujjitaÑ 23, 48, 267 NigaÓÔho 328-9 Nipajjitunti 384-5
NikujjitaÑ vÈ 320 NigamaÑ 150 NipajjissÈmÊti 429
NikkasÈvo 3 NigamakathaÑ 276 NipajjeyyÈsi 385
Nikkhantassa 391 NigamasÊmÈ 150 Nipati 311
NikkhantÈ 121 Nigamassa 150 NipatitvÈ (8) 5, 266, 493
NikkhantiÑ 122 Nigamo 278 NipannÈti 311
Nikkhante 121, 401-2 NiggahaÑ 509 NipannÈsÊti 311
Nikkhamantena 59, 64, NiggahÈnaÒca 136 NipÈtetvÈ 381-4
78, 83 NigrodhÈrÈme 115 NipÈtesuÑ 417
Nikkhami 325 NiccaÑ 19, 316 NipuÓaÑ 6, 7, 8
NikkhamitabbaÑ 59, 64 NiccÈ 19
NipuÓo 5, 7
NikkhamitvÈ 3, 266 NiccÈresi 389
Nikkhamissati 324 NipakkaÑ 29
NiÔÔhamettha 408
NikkhÈmetvÈ 489, 491 Nippaci 388
NiÔÔhÈnaÑ 374
NikkhÈmenti 276, 294 NiÔÔhÈna 375 NippacitvÈ 381
NikkhÈmente 276, 294 NiÔÔhÈnantikÈ 353 NippacissÈmi 387
NikkhÈmemÈti 276, 294 NiÔÔhÈnantiko (18) 354, NippaceyyaÑ 388
NikkhittacÊvarÈ 404 364, 371 Nippati 388
NikkhittacÊvare 404-6 NiÔÔhÈne 375 Nippatitoti 388
NikkhittacÊvaro 404 NiÔÔhitaÑ (40) 34, 81, 179, Nippateyyanti 487
NikkhittÈ 411 236, 341, 405 Nippurisehi 21
608 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Na ] [ Na ] [ Na ]
Nibbakosampi 212 Niyassakamma- NisinnaparisÈya 189, 190,
Nibbakosepi 396 paÔippassaddhikathÈ 472 249, 250
NibbattaÒca 350 Niyassakamma- Nisinnassa (6) 22, 265, 346
NibbattabÊjaÑ 309 vivÈdakathÈ 468 NisinÈ 146
NibbÈnaÑ 5, 7 NiyassakammÈ- NisinnÈ 328, 405, 505-7
NibbÈnÈya 14 rahassa (6) 448, 451-3 NisinnÈ kho 506
NibbÈhi 492-3 Niyassassa 463, 472 NisinnÈya 264
NibbÈhetvÈ 493 NiyyÈdetvÈ 389 Nisinne 321-4-7
NibbidÈya 21 NiyyÈsi 326-9, 340 Nisinnesu 223-4
NibbindaÑ 20, 45 NiyyÈsuÑ 326 Nisinnehi 224
Nibbindati 20, 45 NirayaÑ 322 Nisinno (21) 22, 104, 317,
Nibbuto 12 Nirujjhanti 1 342, 484, 501-8
Nibbematiko 169, 170, NirupadhiÑ 286 Nisinno kho 392-3, 481
231-2-3 NirodhaÑ 22-3, 47, 267 Nisinnoti 39
NimantanaÑ 73, 133 Nirodhadhammanti (7) 18, NisÊda 21, 265
NimantitÈ 317-8 267, 320 NisÊdati 337-8
Nimantitena 318 Nirodho (6) 1, 51-3 NisÊdatipi 266
Nimantito 307, 316-7 Nivattantena 58, 77 NisÊdatha 31
Nimantitoti 327 NivattÈpetÊti 388 NisÊdanaÑ 186, 246, 410-1
Nimanteti 208-9 NivattissatÊti 63, 82 NisÊdanapaccattha-
Nimantenti 209 Nivatteyi 389 raÓaÑ (7) 60, 83-4
NimittaÑ 269, 374 Nivatto 389 NisÊdananti 410-1
Nimittakatena 352 NivÈtesu 72, 102-8 NisÊdanti 140, 159
NimittÈ 144-6 NivÈretabbo 58 NisÊdÈpetvÈ 29, 98,
NimittÈni 488 NivÈremi 33 115, 131
Nimitte 144-6 NivÈsaÑ 430 NisÊdiÑsu (14) 46, 266,
Nimittehi 144-6-7 NivÈsanaÑ (8) 58, 78, 82-3 340, 498, 507
Nimujjanti 137 NivÈsetabbo 422 NisÊdi (65) 13, 115, 306,
Nimujjantipi 41 NivÈsetvÈ (26) 24, 115, 393, 402, 505
NimujjitvÈ 266 274, 302, 405, 495 NisÊditabbaÑ (6) 59, 83,
NimmÈnaratÊ 17 Nivisi 301 168, 486
NimmitÈti 41 NisevanaÑ (13) 49, 115, NisÊditabbanti 486
NimbakasÈvaÑ 292 301, 334 NisÊditvÈ (13) 57, 72, 98,
NimbapaÓÓaÑ 293 NivesanadvÈraÑ 21 163, 231
NiyassaÑ (9) 62, 85, 203, NivesanÈni 332 NisÊdissati 39, 40
479 Nisajja 13, 497-8 NisÊdissatÊti 12
NiyassakammaÑ (14) 448, Nisajja kho 482-3-6 NisÊdissanti 140, 484
451, 472 NisadaÑ 292 NisÊdissÈma 483
Niyassakammakato 457, Nisadapotakanti 292 NissaÑsayaÑ (12) 40, 301,
463, 472 NisÈmema 141 491, 504
NiyassakammakathÈ 456 NisinnaÑ (15) 22, 143, Nissaggi 374
Niyassakamma- 268, 334, 404, 498 Nissaggiyena 352
paÔippassaddhi 463 NisinnaÑ kho 326 Nissajje 479
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 609
[ Na ] [ Na ] [ Na ]
NissajjetÈ 478 NÊlÈla~kÈrÈ 326 NeraÒjarÈya 1, 41
NissayaÑ (7) 76, 111, NÊvÈretabbo 77 Neva (18) 12, 159, 220,
128, 138 NÊhaÔaÑ 307, 335 293, 501
NissayakaraÓÊyo 128 NÊhara 68, 87 Neva khamanti 87
NissayadÈyako 128 NÊharÈpetabbo 62, 81 Neva khamÈpenti 87
NissayappaÔippassaddhi- NÊharitabbo 62, 81 NevajjhagÈ 13
kathÈ 89 NÊharitvÈ (10) 60, 83, Neva sammÈvattanti 68, 86
NissayappaÔippassaddhi- 378, 491 Nevassa (8) 271, 358, 375
yo 89 NÊharissati 407
Nissayamuccanaka- NevÈhaÑ 71
NÊhÈtuÑ 418 NevimaÑ (18) 354, 372
kathÈ 111 NÊhÈrabhatto 18
NissayÈ 74, 133 NesaÑ (6) 140, 313, 352
Nu (72) 3, 108, 269,
Nissaye 73-4 NesÈ 431, 480-1, 506
403, 507
Nissayo (13) 89, 96, Neso 480-1, 506
Nu kho (36) 4, 11,
111, 138 Nesohamasmi 20
NissaraÓÈnaÑ 142 143, 291, 317, 451
No (53) 4, 101, 222, 327,
NissÈya (12) 53, 76, 111, Nu kho taÑ 450
400, 499
133, 321 Nu khoti 185-6
Nu khomhi 129 No ce 161, 418
NissÈraÓaÑ 443, 510
Nukkhipeyya 510 No hetaÑ 14, 19, 269
NissÈraÓÈ 443
Nupanayhanti 496 NhÈruÑ 116
NissÈrito 510
NissÈreti 443 Nupavadanti 509 NhÈruÒca 32-3
NissÊmaÑ (12) 184, 244, Numodati 374 [ Pa ]
375, 413, 485 N|na (6) 36, 266, 346 PaÑsu 374
NissÊmagataÑ 375 Ne 28, 54 PaÑsuk|lakato 412
NissÊmagatÈnaÑ 285-8 NekkhammaÑ 271 PaÑsukitaÑ 399
NissÊmaÔÔho 353, 374 NekkhammÈdhimutto 270
NissÊme 375 PaÑsukitÈni 159
NekkhammÈnaÑ 142
NihataÑ 507 PaÑsuk|laÑ 37-8, 137, 394
Nekkhamme 22, 47,
NihatÈ 507 PaÑsuk|lacÊvaraÑ 73, 133
167, 320
Nihato 27, 507 PaÑsuk|lampi 394
Negamassa 384
NihantÈ 6 PaÑsuk|lÈni 394-5
Negamo 377-8, 384, 428
NihitÈnihitaÒca 396 PaÑsuk|lÈya 394-5
NetaÑ (18) 20, 109, 224,
NihuÑhu~ko 3 PaÑsuk|likÈ 351
312, 416, 422
NÊcaÑ (10) 58, 78, 84 PaÑsuk|liko 392
NÊcaÑkatvÈ 65, 82-4 NettÈraÑ (19) 62, 201,
459, 465, 475 PaÑsuk|le 404
NÊcÈ 323 PaÑsuk|lena 353
NÊcÈnaÑ 323 NettÈraÑ vatteyya 86
NetvÈ 378-9 PaÑsukehipi 294-5
NÊtÈ 496
NetvÈna 55 PakataÒÒuno 430
NÊlapÊtaÒca 429
NÊlavaÓÓÈ 236 Nenti 55 PakataÒÒunoti 476
NÊlavatthÈ 326 Netha 164-5, 227 PakatattaÑ 428
NÊlavaddhikÈ 273 Nema 105-6-7 Pakatattassa 443, 477
NÊlÈ 34, 288, 326 NeraÒjarÈyaÑ 33 Pakatatto 392
610 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PakatiyÈpi 302 PakkhaÑ 139 Paccakkhantima-
PakaraÓe (45) 29, 50-6, PakkhagaÓanaÑ 157 ummattÈ 477
70, 103-4, 110-1-5-6 PakkhagaÓana- PaccakkhÈtakacatuttho 440
PakÈsitaÑ 478 mattampime 157 PaccakkhÈtakavÊso 441
PakÈsitÈ 477 Pakkhasa~kantesupi 76, 89 PaccakkhÈtakassa 249
PakÈsituÑ 5, 7, 8 Pakkhasa~kanto 89 PaccakkhÈtakÈpi 423
PakÈsito 23, 48, 267, 320 Pakkhassa 139, 140-2 PaccakkhÈtako 162-3, 225-6
PakÈseti 46, 276, 339 PakkhassÈti 157 PaccakkhÈtantima-
PakkhahataÑ 126
PakÈsetha 27 vatthu 477
PakkhahataÒceva 138
PakÈseyya 141-2 PaccakkhÈto 383-4
Pakkhahato 127, 444
PakÈsesi 22, 47, 320 Paccagghe 5
PakkhÈti 480-1
PakÈsessÈmi 141 PaccattharaÓaÑ 410
PakkhÈyanti 110
PakkaÑ 297, 304-5, PaccattaraÓanti 411
PakkhÈletvÈ 321
335, 399 PaccatthikÈ 227, 509
PakkhÈlesi 13, 497-8
Pakkanto 39, 89, 111, 137, PaccatthikÈnaÑ 401
PakkhikaÑ 73, 133
341, 477, 501 PaccatthikÈnaÒca 509
Pakkhitto 320
Pakkanti 305 PaccantaÑ 103
Pakkhipante 303
Pakkantesupi 76, 89 PaccantimaÑ 336
PakkhipantÊti 303
Pakkamati (34) 162-4, PakkhipitabbaÑ 297 PaccantimÈ 287
214-5-6-7-8-9, 225, 353 Pakkhipitunti 297 Paccantime 121, 478-9
Pakkamananti 374 PakkhipitvÈ 33, 378 Paccantimesu 288
PakkamanantikÈ 353, 375 Pakkhe 480-1, 429 Paccanto 103
Pakkamanantiko 353-4, 375 PaguÓaÑ 10 Paccabyatta 52-3
Pakkamanti 396 PaguÓo 386-7, 509 PaccabhÈsi 10
Pakkamantipi 68, 87, Pageva 199, 200-1-2-3- PaccayÈ 413
118, 423 4-5, 291 PaccayÈnaÑ 2
PakkamiÑsu 134, 147, PaggaÓhÈpetvÈ 29, 98, Paccaye 292-3
221, 267, 323-7 115, 131 Paccavekkhantassa 23-4
PakkamitabbaÑ 62-7, 81-6, Paggayha 334 Paccassosi 144, 269, 300,
207-8-9, 210-1 PaggahÈrahoti 509, 510 378, 383, 492
PakkamitabbÈ 63, 81, 193 Paggahena 335
PakkamitabbÈti 194 PaccasosuÑ 103, 405
PaggahetvÈ 57, 72-6, 98,
PakkamituÑ 111, 263 PaccÈgacchanto 270
223-5-9, 230-1
Pakkamitunti 400 PaccÈgacchi 111
Paggahesu 136
Pakkamissanti vÈ 501 PaccÈgaÒchi 157, 339, 377,
Pacanti 136
Pakkameyya 193 PacitabbaÑ 62-7, 81-6 387, 400, 415
PakkameyyuÑ 263 Pacitabbanti 297 PaccÈgantabbaÑ 111
PakkÈ 104 PacituÑ 399 PaccÈgantvÈ 98, 135-6
PakkÈpi 303 Pacitunti 305 PaccÈropeyya 478
PakkÈmi (61) 11-2, 24-5, PacitvÈ 304 PaccÈharati 390
43-5-8, 103, 111-5 PaciyethÈti 62-7, 81-6 PaccÈsÊsitabbaÑ 504
PakkosatÊti 381 PaceyyÈsÊti 86-77 PaccÈsÊsitabbanti 504
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 611
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PaccuggantvÈ 13, 58, 64, PacchimÈbhimukhÈ 321 PaÒcavaggiyakathÈ 10
PacchimÈya 271, 287 PaÒcavaggiyÈ 11-2-4-6, 20
77, 82, 260, 430, 479
PacchimikÈ 192, 216-7-8-9 PaÒcavaggiyÈnaÑ 11, 20
PaccuggamanaÑ 345
PacchimikÈya 216-7-8 PaÒcavaggiye 11-3
PaccuÔÔhÈnaÑ 483-4 Pacchime 402 PaÒcavaggo 439, 479
PaccuÔÔhÈya 21, 108-9, Pacchimo 414-5 PaÒcavassÈni 111
121, 276, 286, PajaÑ 46, 339 PaÒcavasso 113-4-5
323, 336, 491 PajÈ 5, 7
PaÒca vÈ 238, 241-2-3
PaccuÔÔhÈsi 41, 325 PajÈnÈti 2
PaÒcavÈrÈ 468, 474-5
PaccuÔÔheyyÈma 501 PajÈnÈtÊti 20, 45
PaÒcavidhÈ 376
PaccuÔÔhesuÑ 501 PajÈnissati 37
PaÒcavidho 476
PaccupaÔÔhÈtabbo 12 PajÈpati 30
PajÈya 5, 7, 16, 319 PaÒcavÊsatikÈ 183
PaccupaÔÔhitaÑ 498 PaÒcasaÑghÈ 439
PajjaÑ 298, 350
PaccupaÔÔhito 36-7 PaÒcasatÈnissa 345
Pajjalatipi 266
Pacc|sasamayaÑ 21, 108, Pajjali 32-3 PaÒcaha~gehi (17) 69, 70,
121, 276, 286, 323, PajjotaÑ 388 87-8, 90-1-2-3-4, 111
336, 491 Pajjotassa 389, 428 PaÒcahi 21, 69, 70, 87-8,
PaccekapuÔÔhassa 141 Pajjotena 390-2 90-1-2-3, 101
PaccessaÑ 354, 375-6 Pajjoto 387-8-9, 390 PaÒcÈtireke 374
PaccessaÑ paccassanti 351- PajjhÈyati 509 PaÒcÈbÈdhavatthu 101
5-6-7-9, 362-6, 372-3 PaÒca (31) 40-1-3-7-8, 89, PaÒcÈbÈdhÈ 137
Paccessanti (16) 354-5-6- 101, 137, 151, 228 PaÒcÈhikaÑ 499
7-8-9, 361-2-3-4 PaÒcakadasavÈro 113 PaÒcimÈ 89
PaÒcakÈ 374 PaÒcime 151, 322, 409,
PaccorohitvÈ 326-7-9, 340
PaÒcake 374 410-3
Pacchato 59, 64, 78, 83 PaÒcakena 353
PacchÈ (13) 130-4, 149, PaÒcupÈdÈnakkhandhÈpi 14
PaÒcannaÑ 32, 42, 141, PaÒjalikaÑ 491
150, 220-2, 259, 199, 205, 228-9, PaÒjaliko 4, 491
272, 394-5 230, 302
PaÒÒattaÑ (21) 110-1-6,
PacchÈnipÈtÊ 492 PaÒcabhesajjakathÈ 290
129, 143-4-6, 155-6, 166
PacchÈbÈhaÑ 489, 490 PaÒcamaÑ 383-4-5
PaÒÒattÈ 258-9, 485
PacchÈbhattaÑ 495 PaÒcamattÈni 41, 314
PaÒÒattÈni 140, 281, 321
PacchÈsamaÓaÑ 58, 77 PaÒcamattehi 318
PaÒcamandÈmukhisatÈni 43 PaÒÒatte (23) 13, 21, 49,
PacchÈsamaÓena 24, 58, 115, 143, 266-8, 301-2-6
PaÒcamÊ 89
62, 77, 81, 274, 417 PaÒÒapetabbaÑ (14) 58-9,
PaÒcamo 48, 73, 151,
PacchÈsamaÓo 81 60-3-5-6, 77-8-9, 82
288, 322
PacchimaÑ 2, 193-4, 321, PaÒcayojanikÈ 145 PaÒÒapetabbanti 159
412, 429 PaÒcayojanikÈpi 144 PaÒÒapetabbo 60-5, 84
Pacchimako 404 PaÒcavaggakaraÓaÒce 440 PaÒÒapeti 214-5-8, 222,
PacchimÈ 61-6, 79, 85 PaÒcavaggiko 476 266, 499
612 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PaÒÒapetvÈ 32, 168, 230 PaÔikarissÈmÈti 171 PaÔikkositunti 154
PaÒÒapeyya 159, 220-1 PaÔikarissÈmi 223-8-9, PaÔikkhittanti 310
PaÒÒapesi 13, 430, 497 230-1-2 PaÔikkhittÈ 257, 477
PaÒÒapessÈma 221 PaÔikarissÈmÊti 135-6, 169, PaÔikkhittÈti 277
PaÒÒapessÈmÈti 74, 304, 170, 446 PaÔikkhittoti 305
348 PaÔikareyyuÑ 172 PaÔikkhipanti 307-9
PaÒÒÈpessÈmi 141 PaÔikaroÔi 136 PaÔikkhipÈmi 70, 335
PaÒÒavanto 75, 89 PaÔikaroÔha 433 PaÔikkhipi 288, 350, 476
PaÒÒavantoti 89, 92-6 PaÔikarohi 136, 171-2, PaÔiggaÓhatha 307-9,
PaÒÒavÈ 112-4 445-6-8 315-7, 342-3-9
PaÒÒÈ 16 PaÔikassati 448-9, 450-1-2-3 PaÔiggaÓhanti 4, 169,
PaÔikassanaÑ 200-2 307-9, 315, 342-3-7
PaÒÒÈkkhandhe 90-1-5
PaÔikassanÈrahaÑ 452 PaÔiggaÓhÈti 299
PaÒÒÈkkhandhena 90-1-4-
PaÔikassanÈraha- PaÔiggaÓhÈtu (12) 4, 5,
5, 112-3
catuttho 442 307, 315, 343-7-8,
PaÒÒÈyati (13) 39, 214-5-
PaÔikassanÈrahÈ 202 382, 392-3
6-7-8, 258-9, 290-1
PaÔikassanÈraho 61-7, 80-5, PaÔiggaÓhÈma 317
PaÒÒÈyissati 111
200
PaÒÒÈyissatÊti 379 PaÔiggaÓhÈmÈti 317
PaÔikasseyya 442
PaÒÒÈyissÈmi 486, 495 PaÔiggaÓheyya 4, 22-3, 47,
PaÔikasseyyÈti 61-7, 80-5
PaÒÒÈyeyyÈti 290-1 267, 315, 346
PaÔikÈ 281
PaÒÒÈsa 137 PaÔiggaÓheyyuÑ 346
PaÔikÈtabbaÑ 483
PaÒÒÈsagihisahÈyaka 27 PaÔiggahaÑ 350
PaÔikÈtabbÈ 445-6-8, 478
PaÒÒÈsamattÈ 26-7 PaÔiggahÈpetuÑ 298
PaÔikÈtuÑ 171, 458, 469,
PaÒÒÈsamatte 26 PaÔiggahÈpetvÈ 308
483
PaÒÒÈsayojanikÈ 388 PaÔiggahati 428
PaÔikuÔÔhakatampi 436
PaÒÒÈsÈya 377 PaÔik|laÑ 406-7 PaÔiggahitaÑ 292, 318, 335
PaÒÒo 479 PaÔik|lanti 387 PaÔiggahitÈ 407
PaÒhaÑ 509 PaÔik|lÈti 74 PaÔiggahitÈdi-anujÈnanÈ 307
PaÒhamanupaghÈtikaÑ 509 PaÔik|loti 313 PaÔiggahitunti 306
PaÔalikaÑ 280 PaÔikkantena 50-2 PaÔiggahissanti 346
PaÔalikÈ 281 PaÔikkamaÑ 320 PaÔiggahe 381
PaÔÈkaÑ 333 PaÔikkamati 99, 100, 118, PaÔiggahetabbaÑ 12, 58,
PaÔi 27 220-2, 499 62-3-4, 77, 81-2, 260
PaÔikaÑ 280 PaÔikkamatÊti 418 PaÔiggahetabbÈti 170
PaÔikacceva 21, 73-4, 154, PaÔikkamantaÑ 418 PaÔiggahetabbÈnÊti 298
253, 385-8, 487 PaÔikkamanti 168 PaÔiggahetabbo 62, 81
PaÔikatÈ 257-8 PaÔikkami 51-2 PaÔiggahetabboti 299
PaÔikaritvÈ 70, 171, 232 PaÔikkamÊti 68, 87 PaÔiggahetvÈ (18) 5, 58-9,
PaÔikarissati 233 PaÔikkameyya 220-1 63-4, 77-8, 88, 290-1-2
PaÔikarissatÊti 170 PaÔikkosaÑ 477 PaÔiggahesi 5, 13, 50, 328,
PaÔikarissasi 135-6 PaÔikkosanÈ 442-3, 477 392-4, 410, 430, 497
PaÔikarissÈma 232 PaÔikkosanti 155, 437 PaÔiggahesÊti 387
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 613
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PaÔiggaho 299 PaÔipajjitabbaÑ 116, 231-2 PaÔibalena (35) 71, 99,
PaÔiggÈhakaÑ 395 PaÔipajjitabbanti (16) 155, 140-4, 152, 170,
PaÔicayaÑ 270 168, 205, 251-2-9, 251, 507
PaÔicayo 272 264, 297, 300, 336 PaÔibalo (9) 92-3, 254,
PaÔicodetha 55 PaÔipadÈ 14-5-6, 42, 325 317, 418, 487
PaÔicca 9, 388 PaÔipadÈya 13, 325 PaÔibÈhati 349
PaÔiccakammanti 334 PaÔipanno 54 PaÔibÈhÈya 323
PaÔiccasamuppÈdaÑ 1, 2 PaÔipavesetvÈ 387 PaÔibÈhÈyÈti 323
PaÔicchannaÑ 23, 48, 267 PaÔipassambhi 284 PaÔibÈhitabbanti 505
PaÔicchÈdani 350 PaÔipÈÔiÑ 314-5, 335, 346 PaÔibÈhitabbÈ 59, 64, 78, 83
PaÔicchÈdaniyaÑ 310 PaÔibÈheyya 505
PaÔipÈÔi 314-5, 350
PaÔicchÈdaniyanti 299 PaÔibujjhati 409, 410
PaÔipÈdeyyaÑ 316
PaÔicchÈdaniyena 299 PaÔibujjhitvÈ 121
PaÔipÈdesi 495
PaÔicchÈdaniyenÈti 310 PaÔibhaÑsu 5, 7
PaÔipuggalo 12
PaÔicchÈdetvÈ 59, 64, 78, PaÔibhÈti 482
83, 282 PaÔipucchanti 74, 221, 304
PaÔibhÈti noti 482
PaÔicchÈdentena 58, 77 PaÔipucchÈ 449, 478
PaÔibhÈtu 286
PaÔijÈnanti 222, 423 PaÔipucchÈkaraÓÊyaÑ 448-9
PaÔibhÈnaÑ 315
PaÔijÈnÈti 162-3-4, 225-6-7 PaÔipucchi 56, 214, 282,
PaÔibhÈnamassa 316
PaÔijÈnÈsi 12 309, 312-8, 417
PaÔibhÈneyyakÈ 347
PaÔiÒÒÈya 478, 499 PaÔipucchitvÈ 300
PaÔibhÈneyyake 347
PaÔiÒÒÈyakaraÓÊyaÑ 448-9 PaÔipucchissÈmÊti 315, 346
PaÔimÈnetha 4
PaÔidesemi 231 PaÔippassaddhaÑ 459,
PaÔimuÒcÈti 301
PaÔidesemÊti 169 460-1-2-3-4-5-6
PaÔimuÒci 301
PaÔinivattitvÈ 309 PaÔippassaddhiÑ (13) 459,
PaÔimuÒcitvÈ 58, 77
PaÔinivÈsanaÑ 58, 63-4, 460-1-2-3, 471-5 PaÔiyattaÑ 317
77, 82 PaÔippassaddhi-
PaÔinissaggo 15 PaÔiyÈdÈpetvÈ (15) 48, 306,
makkhÈsi 479 315, 327, 334, 340, 404
PaÔinissajjati 136 PaÔippassaddho 430
PaÔinissajji 459 PaÔiyÈdetabbaÑ 59, 64,
PaÔippassambhi 294, 78, 83
PaÔinissajjituÑ 470
304-8, 329 PaÔiyÈdet|ti 315, 348
PaÔinissajjissasi 136
PaÔippassambhenti (14) PaÔiyÈdetvÈ 120
PaÔinissajjissÈmÊti 136, 447
459, 465, 470-2-4-5 PaÔiyÈdenti 316
PaÔinissajjetaÑ 445-8
PaÔinissajjetÈ 446-8 PaÔippassambhema 465 PaÔiyÈdeyyaÑ 315, 346
PaÔinissajjeyyanti 445 PaÔippassambhe- PaÔiyÈdeyyanti 314-5, 346
PaÔinissajjehi 136 mÈti (13) 459, 462-6, PaÔiyÈdehÊti 315, 346, 391
PaÔipajjati 136 471-5 PaÔilabhanti 187, 246-7
PaÔipajjamÈnÈ 13-4 PaÔippassambheyyanti 62-7, PaÔilabhitvÈ 187, 246, 300
PaÔipajjÈmÊti 318-9, 81-6, 201-3 PaÔilabheyyaÑ 120
501-3-4-5 PaÔippassambhesi 23 PaÔivaÔÔesÊti 326-7
614 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PaÔivattesi 326 PaÔisÈraÓÊyakammaÑ PaÔhamena 509
PaÔivasati 50, 121, 337-8, (15) 448, 467, 473 PaÔhamo 47, 136, 151-5,
PaÔisÈraÓÊyakamma- 303, 322, 495
347, 379, 478-9
kato 457, 464, 473
PaÔivasatÊti 489 PaÔÔhapessÈmi 141
PaÔisÈraÓÊyakamma-
PaÔivasantaÑ 489 PaÓavena 486, 490
kathÈ 457
PaÔivasanti 31 PaÓÈmaÒca 263
PaÔisÈraÓÊyakamma-
PaÔivasanto 489 paÔippassaddhi- PaÓÈmanÈ 86, 137
PaÔivijjha 269 kathÈ 464, 473 PaÓÈmitakathÈ 68
PaÔivijjhi 269 PaÔisÈraÓÊyakamma- PaÓÈmitÈ 68, 87
PaÔividdhaÑ 325 vivÈdakathÈ 468 PaÓÈmitena 68, 87
PaÔivissake 302 PaÔisÈraÓÊyakammÈ- PaÓÈmito 68, 87
PaÔivÊsaÑ 420 rahassa 448-9, 450-1-2-3 PaÓÈmetabbo 68-9, 86-7
PaÔivÊso 37, 428 PaÔisÈraÓÊyassa 464, 473 PaÓÈmetuÑ 68-9, 86-8, 137
PaÔivekkhi 312 PaÔisevati 134
PaÔivekkhinti 312 PaÓÈmetvÈ 6, 46, 488, 509
PaÔisevÈti 134
PaÔivedemÊti 266 PaÔisevitabbo 134 PaÓÈmenti 68, 87
PaÔivedayi 428 PaÔisevitÈ 418 PaÓÈmento 69, 70, 88, 121
PaÔivedeyyanti 378 PaÔisevitvÈ 134 PaÓÈmemi 68, 86
PaÔivedesi 47 PaÔisotagÈmiÑ 6, 7, 8 PaÓÈmeyya 68-9, 87
PaÔivedehÊti 311, 378 PaÔissavadukkaÔÈpatti 213 PaÓidhÈya 32
PaÔivedho 20-1 PaÔissave 214-5-6-7-8 PaÓÊtaÑ (14) 10, 20, 306,
PaÔisaÑharitvÈ 4 PaÔissuÓiÑ 385 334, 344, 404, 429
PaÔisa~khÈpi 307-9 PaÔissuÓi 385 PaÓÊtataro 35-6
PaÔisaÒcikkhato 6, 7 PaÔissuÓitvÈ (18) 111, PaÓÊtassa 305-6
PaÔisatena 378 323, 417
PaÓÊtÈ 20
PaÔisammodati 286 PaÔissuto 213-4-5-6-7-8,
PaÓÊtÈnaÑ 72, 346
PaÔisammodi 306 300
PaÔissutvÈ (16) 285, 301, PaÓÊtÈni 409
PaÔisammodituÑ 74, 221, PaÓÊtena 25, 49, 306,
305, 351, 431 378, 383-6, 494
PaÔihanati 315 312-7, 324, 334,
PaÔisallÈnasÈruppaÑ 50
PaÔiharanti 125, 395 341-2-4, 405
PaÔisallÈnasÈruppanti 49
PaÔiharuÑ 428 PaÓÊto 5, 7
PaÔisallÈnÈ 29, 289,
PaÔolakasÈvaÑ 292 PaÓÉaka 119
290, 335 PaÔolapaÓÓaÑ 293
PaÔisallÊnassa 5, 28-9, 139, PaÓÉakagocaro 99, 100
PaÔhamaÑ (33) 1, 10, PaÓÉakacatuttho 440
140-3, 268, 284, 50, 78, 395, 428, 499
290, 335, 499 PaÓÉakapaÒcamo 441
PaÔhamakammaÑ 328
PaÔisÈmeti 58-9, 63-4, 77-8, PaÓÉakavatthu 119
PaÔhamataraÑ (12) 39, 77,
82-3, 222, 302, 499 83, 131, 259 PaÓÉakavÊso 441
PaÔisÈmeyya 220-2 PaÔhamabhÈÓavÈro 393 PaÓÉakassa 190, 250, 442
PaÔiyÈyanÊyÈni 303 PaÔhamassa 142 PaÓÉakÈpi 423
PaÔisÈraÓÊyaÑ 62-7, 80-1- PaÔhamÈbhisambuddho 1, 4 PaÓÉakÈpi ca 477
5-6, 201-2-3, 479 PaÔhame 402 PaÓÉakupajjhÈyena 124
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 615
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PaÓÉako (9) 138, 225, 477 PattarajanaÑ 399 PanassÈ 198, 203
PaÓÉitajÈtiyo 324 PattarasaÑ 344 PanÈnanda 403
PaÓÉitavedanÊyo 5, 7 PattÈ 412 PanÈniccaÑ 19
PaÓÉitÈ 75, 89, 483-4 PattikÈva 326-7 PanÈyaÑ 5, 7
PaÓÉitÈbhÈsÈ 496 Pattikova 340 PanÈyasmato 51-2
PaÓÉitÈya 404-5 Patte 5, 33, 317, 399 PanÈyasmante 141
PaÓÉito (12) 10, 160, 255, Pattepi 319 PanÈyasmanto 141
495, 510 Patto (15) 58, 83-4, 130 PanÈyasmÈ 155, 268-9
PaÓÉupalÈso 134 PatthayatÈ 316 PanÈyyÈ 193
PaÓÉumattikÈyapi 398 Pattharanti 399 PanÈhaÑ 256
PaÓÉurogÈbÈdho 299, 387 PatthinnaÑ 400 PanidaÑ 15-6
PaÓÓaÑ 349 Panidhekacce 272
Patthinnena 428
PaÓÓÈni 293 Panime 157
PathamaÑ 397
PaÓÓehi 292 PanetaÑ 74, 221, 270,
PathaviyaÑ 6, 492
PatiÔÔhÈpito 321 305, 351
PatiÔÔhÈpet|ti 194 PathavÊti 143
PadaÑ 47 PannarasaÑ 376
PatiÔÔhÈpetvÈ 321 Pannarasavidhi 376
PatiÔÔhitÈ 269 PadakkhiÓaÑ (27) 10, 24,
48, 103, 323, Pannarasiko 150
PatitÈ 295, 491 Pannarase 139, 140-2, 253
Patir|paÑ 208, 311, 377, 404, 491
Pannaraso 167, 184-5,
390, 492-3 PadakkhiÓÈ 377-8
191, 244-5
Patir|pakena 476 PadamasokaÑ 52-3
Papatake 283
Patir|panti 57, 76 PadasaddaÑ 185-6, 245-6
PapphoÔetvÈ 60-5-6, 79, 84
Patir|pe 423 PadÈ 478
PabujjhitvÈ 21
Patir|pena 478 PadÊpaÑ 168, 230, 276
Pabbajanti 13-4, 105-6-7
Patir|po 128 PadÊpakaraÓe 382
PattaÑ (12) 58, 84, PabbajapÈdukaÑ 278
PadÊpo 159
186, 246 PabbajapÈdukÈ 279
PadumÈni 9, 10 PabbajÈhi 213
PattakallaÑ (32) 71, 99, PaduminiyaÑ 9
140, 167, 228, 251, PabbajitaÑ 107
PadesaÑ 41 PabbajitÈ 104, 275, 495
395, 419, 507 Padese 41, 323-4
PattacÊvaraÑ (22) 12, 59, PabbajitÈnaÑ 134
Padeso 41 PabbajituÑ 284
84, 470, 497
PadhÈnapahitattaÑ 11 Pabbajite 72-3, 116
PattacÊvaranti 68, 87
PadhÈnavibbhanto 12-3-4 Pabbajitena 14, 348
PattacÊvaramÈdÈya (22) 24,
48, 50, 311, Padh|pÈyati 320 Pabbajito (14) 11, 52,
340, 419, 501 Padh|pÈyatipi 266 105, 348
PattacÊvare 419 Padh|pÈyi 32-3 Pabbajitoti 25, 73
PattacÊvarena 126 Pana (224) 3, 17, 161, 253, PabbajitomhÊti 134
Pattadhammo 12-7-8, 25-7, 305, 389, 505 PabbajitosÊti 134
47, 267, 320 PanaÒÒÈnipi 292-3 PabbajitvÈ 109
PattapariyÈpannaÑ 58, 77 Panamhi 487 PabbajissatÊti 73
Pattamhi 34 Panassa (19) 62, 201, 363-9 Pabbajissasi 73, 108
616 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PabbajissÈmi 73, 213 PabbÈje 479 ParaÑ 90-1-4-5, 152, 322,
PabbajuÑ 137 PabbÈjetabbo 29, 104-7, 406-7, 411
PabbajeyyaÑ 102 110-5-6, 135-6 Parakkamanti 209, 210
Pabbajeyya 108 PabbÈjeti 104 ParadattabhojinaÑ 115
Pabbajeyyan’ti 264 PabbÈjetuÑ 70, 110 ParanimmitavasavattÊ 17
PabbajeyyÈma 102-4 ParamaÑ 4
PabbÈjetvÈ 135-6
PabbajjaÑ (15) 17-8, 42-3, ParamÈya 143, 377-8
54, 70-3, 98, 102-4, 268 PabbÈjetha 29
Paramena 332
Pabbajjanti 269 PabbÈjemi 70
Paralokavajjabhaya-
PabbajjÈ 26, 73, 133, 267 PabbÈjeyya 103-7, 110-6
dassÈvine 9, 10
PabbajjÈpekkhÈ 28 PabbÈjeyyan’ti 72
ParÈjitamha 327
PabbajjÈpekkhe 28 PabbÈjeyyuÑ 103-4, 116
ParÈmasitvÈ 59, 60-4-6,
PabbajjÈbhisa~khÈro 284 PabbÈjesi 116, 284 77-9, 83-4, 493
PabbajjÈya 108 PabbÈjesuÑ 72, 103-4-8 ParikathÈ 374
PabbajjÈyÈti 21 PabbÈjessati 28
PabbajjÈraddha 288 ParikathÈkatena 352
PabbÈjessanti 103-7, 213 ParikammaÑ 59, 62-4-5,
PabbajituÑ 268
PabbÈjehi 70, 115 78, 81-3
Pabbajito 272
PabbatanimittaÑ 144 PabbÈraÑ 299, 300 ParikkhayaÑ 380
PabbatamuddhaniÔÔhito 6, PabbÈrÈ 350 ParikkhÈracoÄaÑ 411
8, 9 PabhÈvitametanti 14 ParikkhÈracoÄakanti 411
Pabbate 139, 143-4, PamajjitabbaÑ 59, 65, 83 ParikkhÈracoÄanti 411
265-8-9, 283 PamajjitabbÈ 60-5, 79, 84 ParikkhÈro 62-3, 81-2
Pabbato 265, 271, 288 PamajjitvÈ 59, 61-4-6, ParikkhipitvÈ 3
PabbavÈto 297 78-9, 83-4 ParikkhÊÓabhavasaÒÒo-
PabbÈjanÊyaÑ 62-7, 80-5-6, Pamattesu 30 jano 270
201-3 PariggaÓhanti 323
Pamatto 162-4, 227
PabbÈjanÊyakammaÑ 448- PariggaÓhantiyo 323
PamÈdÈdhikaraÓaÑ 322
453-7, 463-8, 473 PariggahetvÈ 276, 294, 312
PabbÈjanÊyakamma- PamukhametaÑ 141
Pamukho 32, 42 PariggahetvÈpi 311
kato 457, 463, 473 ParicaritukÈmÈ 40
PabbÈjanÊyakamma- PamuÒcantu 10
ParicaritvÈ 40
kathÈ 457 PamuÔÔhamhi 137
ParicÈrakoti 49
PabbÈjanÊyakamma- PamuÔÔhÈ 307
ParicÈrayamÈnassa 21
paÔippassaddhi- PamuditÈya 408
kathÈ 463, 473 ParicÈrayamÈno 21
PametuÑ 509 ParicarimhÈ 30
PabbÈjanÊyakamma- PamodatÊti 408
vivÈdakathÈ 468 ParicÈrenti 30
PayirupÈsati 362-9 ParicÈrentesu 30
PabbÈjanÊya paÔisÈro 478
PayirupÈsatha 265 PariccattÈni 311-2
PabbÈjanÊyakammÈ-
rahassa 448, 451-3 PayirupÈsitvÈ 307 ParijanaÑ 21
PabbÈjanÊyassa 463, 473 PayirupÈsissaÑ 363-7-9 Parijanassapi 21
PabbÈjitaÑ 54 PayirupÈsissanti 363-5-6-8 PariÒÒÈtanti 15
PabbÈjitÈni 54 PayirupÈseyyanti 47 PariÓÈmaÑ 319, 386-7
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 617
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
ParibhaÓÉaÑ 374, 412 PariyÈdinno 33-4
PariÓÈmeti 316
ParibhaÓÉakaraÓa- PariyÈdiyanti 271
PariÓÈmentaÑ 388 mattena 352
PariÓÈmeyyÈti 62-7, 80-6, ParibhÈvetvÈ 390 PariyÈdiyitvÈ 33
201-2 ParibhÈsati 117, 457, 468-9 PariyÈdiyissati 33, 385
ParittaÑ 380, 395 Paribhijjati 399 PariyÈdiyeyyanti 32
ParittaÒca 252 ParibhuÒjatha 334 PariyÈpuÓitvÈ 160-1
ParidassatÊti 286 ParibhuÒjatha 307-9 PariyÈpuÓitvÈna 157
ParibhuÒjathÈti 315, PariyÈpuÓissanti 196-8
ParidevasokasamÈpannÈ 23
342-3-7 PariyÈyaÑ 285
Paridevehi 44 ParibhuÒjantassa 292-3
Paridhovi 417 PariyÈyena 330-2, 342, 505
ParibhuÒjanti 309, 312-4-6
ParinetvÈ 489, 491 ParibhuÒjantÊti 318, 335 PariyÈyo 330-2
Parinenti 490 ParibhuÒjÈti 39 Pariyesanti 325
Parinento 490 ParibhuÒjÈmahaÑ 312 Pariyesante 325
ParipÈkamanvÈya 378, 489 ParibhuÒjÈhÊti 39 PariyesamÈno 407
ParipÈtiÑsupi 206 ParibhuÒji 5, 312 PariyesitabbaÑ 101
ParibhuÒjitabbaÑ 304, Pariyesitabbanti 342
ParipÈtenti 314
312-4, 335
ParipÈtentipi 207 PariyesituÑ 342
ParibhuÒjitabbÈ 318,
ParipÈtesi 493 336, 407 PariyesissÈmi 199, 201-3-5
ParipucchaÑ 278 ParibhuÒjitabbÈni 303, 348 Pariyeseyyanti 380
ParipucchÈya 63, 82, 100 ParibhuÒjitabbÈnÊti 348 PariyogÈÄhadhammÈ18, 267
ParipucchitabbÈ 260 ParibhuÒjituÑ 23-4, 292-3, PariyogÈÄhadhammo 17, 23,
Paripucchitabbo 59, 78 306, 337 47, 320
ParibhuÒjitunti 290-1-8, PariyodÈtasippÈ 347
ParipucchitukÈmo 59, 78
303-4
ParipuÓÓaÑ130-2, 411, 429 PariyodÈto 11, 51-2
ParibhuÒjitvÈ 36-7, 312-4
ParipuÓÓakosa- ParibhuÒjissanti 312-3-7-8 PariyosÈnakalyÈÓaÑ 27,
koÔÔhÈgÈro 487 ParibhuÒjissÈmi 272 46, 339
ParipuÓÓavÊsati- ParibhuÒjeyya 292, 304-5, PariyositÈya 253
vassosi 130-2 312-4, 318, 335-6 Parivasanti 145
ParipuÓÓassa 132-3 ParibhuttaÑ 312, 408 ParivÈre 136
ParipphositvÈ 60-5, 79, 84 Paribhuttassa 407 ParivÈretvÈ 32
Paribhutto 319 ParivÈrenti 305-7
ParibÈhirÈ 262
ParibhojanÊyaÑ (20) 159,
ParibbÈjakaÑ 52-4 168, 185, 214-8, 220 ParivÈsaÑ (13) 61-7, 80-5,
ParibbÈjakacchannena487-9 ParibhojanÊya- 99, 448, 450-3
ParibbÈjakaparisÈya 50 ghaÔaÑ 220-2, 499 ParivÈsadÈnaÑ 200
ParibbÈjakasatÈni 53-4 ParimaÓÉalaÑ 58, 77 ParivÈsÈnuposatho 191
ParibbÈjakasatehi 50 Parimaddat|ti 37 ParivÈsÈrahaÑ 448, 453
ParibbÈjakassa 51-3 Parimaddeyyanti 37 ParivÈsÈrahassa 449, 452
ParimukhaÑ 32 ParivÈsÈraho 61-6,
ParibbÈjakÈ 139
Parimuccissasi 120
ParibbÈjake 50-3 ParimucceyyaÑ 120 80-5, 200
ParibbÈjakesu 139 ParimuÔÔhÈ 496 ParivÈso 98, 101
ParibbÈjako 50-3 PariyÈdinnar|pÈ 495 ParivÈssa 99
618 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
Parivitakko (15) 5, 28, 139, ParihÈrissÈmÈti 53-4 PavÈraÓakammaÑ 224
284, 499 PariharissÈmi 272 PavÈraÓakammÈni 224
Parivisati 316, 337 Parihareyya 348 PavÈraÓahÈrako 225-7
ParivisÈ’ti 338 ParihareyyuÑ 333 PavÈraÓÈ (10) 223, 230, 264
Parivisi 338 ParihÈpesi 102 PavÈraÓÈkkhandhaka 220
Parivuto 46 ParihÈyanti 6, 7 PavÈraÓÈkkhandhako 264
PariveÓaÑ (18) 61-6, 80-5, ParihÈyissati 36-7 PavÈraÓÈti 224, 253
194-8, 214-8 ParihÈraÑ 101 PavÈraÓÈya 226, 231,
PariveÓena 310, 346 Pare 5, 7, 496 240, 250, 260, 351
ParivesanÈ 328, 341 Parena 131, 152-3 PavÈraÓÈhÈrakassa 227
ParisaÑ 153-4, 322 Parena vÈ 131 PavÈraÓÈsa~gahaÑ 262
ParisakÈÓo 478 Paresampi 484 PavÈraÓÈsa~gaha 261
Parisagato 509 Paro 13, 152-3, 171-2 PavÈraÓÈsa~gahassa 262
Parisakkati 117 Paro vÊsativaggo 476 PavÈraÓÈsa~gahe 263
Parisa~kasi 256 PalÈyantipi 104 PavÈraÓÈsa~gaho 264
Parisa~kasÊti 256 PalÈyittha 30 PavÈrayamÈnassa 263
Parisa~kÈya 223-8-9, 230, PalÈyitvÈ 105-6-7 PavÈrayamÈnesu 223-4
255-6 PalÈyimhÈ 123 PavÈrayamÈno 232, 263
Parisad|sakaÑ 126 Palipanno 417 PavÈrayeti 264
Parisad|sako 127, 444 PalibodhÈ 373 PavÈritamatte 234-5-6-8,
ParisÈ 119, 191, 302 PalibodhÈpalibodha- 240-1-2-3
ParisÈyaÑ 328 kathÈ 373 PavÈritÈ (12) 234-9, 243,
ParisÈya (25) 141, 177, 190, PalibodhÈpalibodhÈ 376 260
235-8, 302 PalujjatÊti 196-8 PavÈritÈnaÑ (14) 233-6,
ParisÈsu 509 Palla~kaÑ 32, 280 241-3
ParisuddhaÑ 27, 46, 339 Palla~kena 265, 492 PavÈritÈnampi 253
ParisuddhakÈya- Palla~ko 281 PavÈritena 307-9, 335
samÈcÈro 254-5 PallalÈni 325 PavÈrito 263, 307-9
ParisuddhÈcÊ- PavakkhÈmi 137 PavÈriyamatte 237
samÈcÈro 254-5 PavattamaÑsaÑ 310, 334 PavÈriyamÈne 233-4-7-8-9,
ParisuddhÈjÊvo 254-5 PavattamÈnesu 405 240-1, 261-3
ParisuddhÈti 141 PavattamÈno 121 PavÈretabbaÑ (36) 223,
Parisuddho 11, 51-2, 132-3, PavattÈro 343 238, 256, 261
167-8 PavattitaÑ 17 PavÈretabbanti 253, 261-3
Parisuddhoti 167-8 Pavattite 17 PavÈreti 227, 253
ParissayÈni 496 PavattetuÑ 12 PavÈretuÑ (11) 223, 238,
ParissÈvanÈnipi 302, 319 PavaraÒca 390-2 240, 250
ParissÈvanehi 411 Pavassissati 252 PavÈretvÈ 259, 260-2-3
Pariharanti 295-6 PavÈraÓaÑ 225-7, 231, PavÈrentÈ 263
PariharitabbaÑ 348 253-4-5-6-9, 261-3, PavÈrenti (19) 235-9, 240-6,
PariharituÑ 292-3 439, 476 253, 309
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 619
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PavÈrethÈti 260 Pavedesi 492-3 Passati ca 506
PavÈremi 228-9, 230-2 Pavedhenti 272 PassatÊti 324
PavÈreyya 223-5-7-8, 249, PavuttaÑ 343 Passatu 309, 400
250-3, 262 Pavutto 134 Passato 4
PavÈreyyÈti 251-2-3-7-8-9 PasataÑ 381 Passathayye 382
PavÈreyyÈthÈti 260 Pasatena 381 Passanti 184-5-6-7,
PavÈreyyÈma 228-9 PasatthÈ 213-4 244-5-6-7
PavÈreyyÈmÈti 259, 260 PasatthÈti 282 Passanto 223-8, 230
PavÈreyyuÑ 231 PasannaÑ 110 PassaddhakÈyÈ 408
PavÈresuÑ 233 PasannacittaÑ 22-3, 320 Passaddhi 137, 479
PavÈressati 225, 251-2, Pasannacitte 47, 267 PassaddhiyÈ 479
262-3 PasannÈ 208, 311, 342 Passambhissati 408
PavÈressanti 484 PasannÈnaÑ 57, 73-5, Passasi 135, 231, 400
PavÈressÈma 262, 483 109, 224
PavÈressÈmÊti 263 Passasati 169
PasannÈnaÒca 57
PavÈrehi 225 PassasetaÑ 431, 445, 480-1
Pasavatʔti 104
PavÈhissata 41 PassÈma 107, 338
PasavÈma 103
PavÈhetvÈ 42-3 PassÈmÈti 383, 488
PasÈdaÑ 139
PaviÔÔhaÑ 32-3 PassÈmi 231, 319
PasÈdanÊyaÑ 285
PaviÔÔhÈ 405 PassÈmÊti 169, 425, 446
PasÈdÈya 57, 73-4-5, 109,
PaviÔÔho 51-2, 307 PassÈvaÑ 418
214, 222-4, 304,
PaviÔÔhoti 370 PassÈvapÈdukaÑ 279
310-2-8, 416, 422
PavivekaÑ 500 PassÈvampi 276, 294
PasÈdessantÊti 501
PavivekaÒca 271 PassÈvopi 386-7
PasÈdo 69, 70, 87-8, 345
PavivekÈdhimutto 270 PassÈhi 135
PasÈritaÑ 6, 143-4, 268-9,
PavivekÈnaÑ 142 Passi ca 506-7
Pavisati 99, 100 308, 325
PasÈritena 50-2 PassituÑ 458, 469, 488-9
Pavisat|ti 388 Passitunti 194-6-7-8-9
Pavisanti 289, 296, 402 PasÈreyya 6, 143-4, 268-9,
308, 325, 405 PassitvÈ 49, 104-5-7, 110,
Pavisantena 59, 64, 78, 83
PasÊdeyyÈti 345 185-6, 245-6, 281,
PavisiÑsu 405
PasuÑ 334 301-3-6, 347
PavisitabbaÑ 59, 64,
78, 83 PasutaÑ 317-8 Passissati 233
Pavisitabbo 63, 81, 283, PasuraparibbÈjako 98 Passissasi 135
413 PasusaÑvÈsaÑ 263 PassissÈma 341
PavisituÑ 117 PasusaÑvÈsaÒÒeva 222 PassissÈmÈti 338-9
PavisitukÈmo 58-9, 63-4, Pasenadissa 213-4 PassissÈmÊti 22, 135
77-8, 82-3 PassaÑ 20, 45, 191 Passe 6, 8, 9
PavisitvÈ 32, 311, 321, PassaÑyeva 107 Passena 384-5
346, 380, 490-1, 494 Passa 490-2-3-4 PasseyyaÑ 448
Paviseyya 413 Passati 105, 135, 209, 214, Passeyya 220-2
Pavedeti 46, 399 221-2, 306, 410, 499 Passeyyanti 445, 480-1, 490
620 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PasseyyÈti 22, 30 PÈÔaligÈmikÈpi 321 PÈtimokkhanti 141, 157
PasseyyÈtha 107, 494 PÈÔaligÈmike 321-2 PÈtimokkhÈni 93-7-8,
PasseyyÈsi 379 PÈÔaligÈmikesu 323 112-3-4
PahÈtabbanti 15 PÈÔaligÈme 323 PÈtimokkhuddesaÑ 140,
PahÈya 496 PÈÔaligÈmo 321 156, 160-1
PahÈsi 46 PÈÔaliputtaÑ 323 PÈtimokkhuddesakena 155
Pahi 429 PÈÔaliputtassa 323 PÈtimokkhuddesako 155
PahiÓati 426 PÈÔaliputte 415 PÈtimokkhuddesÈ 151
PahiÓeyya 194-5-6-7-8-9, PÈÔikÈya 266 PÈtimokkhuddesÈ-
200-1-2-3-4-5-6 PÈÔidesanÊyaÑ 255-6-7 nujÈnanÈ 140
PahitaÑ 39, 390 PÈÔidesanÊyadiÔÔhino 257-8 PÈtimokkhuddeso 142, 151
PahitattÈ 499 PÈÔidesanÊyena 256 PÈtimokkhuddesoti 151
Pahitatto 269 PÈÔipadikaÑ 73, 133 PÈtimokkhe 144, 158, 169,
Pahite 194-5-6-7-8-9, PÈÔipade 214-5-6-7-8 172-3-4-5-6-7-8-9,
200-1-2-3-4-5-6 PÈÔipado 184-5, 191, 244-5
180-1-2-3
Pahiteti 205 PÈÔiyekko 301
PÈtiyÈ 399, 428
Pahiteyeva 206 PÈÔekkaÑ 185-6-7, 245-6-7
PÈtuÑ 488-9
Pahito 393 PÈÔheyyakÈ 351
PÈtu 2
Pahiyyati 426 PÈÓaÑ 334
PÈtunti 296-7-9, 390, 488
PahÊnaÑ 46 PÈÓakÈ 296
PÈtubhavanti 2
PahÊnÈ 332 PÈÓake 385
PÈtubh|taÑ 129
Pah|taÑ 36-7, 315, 343-7-8 PÈÓabh|tesu 4
PÈturahosi 17, 21, 143-4,
Pah|tÈya 315 PÈÓaharÈ 496
PÈÓaharÈnaÑ 109, 418 268-9, 308, 405
Pah|tehi 343-7
PÈkaÑ 305 PÈÓÈtipÈtÈ 117, 282 PÈteyya 62-7, 81-6, 201-3
PÈkatikÈni 291 PÈÓÈtipÈtÊ 119 PÈteti 459, 460-1-2-3-4-5,
PÈke 305 PÈÓÈtipÈte 282 470-1-2-3-4-5
PÈcittiyaÑ 255-6-7, 261 PÈÓÈtipÈto 282 PÈtheyyaÑ 342, 380
PÈcittiyadiÔÔhino 257-8 PÈÓiÒca 494 PÈtheyyakena 350
PÈcittiyanti 259 PÈÓinÈ 37-8, 400 PÈdaÑ 134
PÈcittiyena 256 PÈÓupetaÑ 23, 48, 320, PÈdaÑ vÈ 134
PÈcinavaÑsadÈya- 333, 340 PÈdakaÔhalikaÑ 13
gamanakathÈ 497 PÈÓupete 5, 267, 340 PÈdakathalikaÑ 58-9,
PÈcinavaÑsadÈye 497 PÈÓe 192-3 64-5, 77-8, 82-3,
PÈcinavaÑsadÈyo 497 PÈÓo 134 220-1-2, 260, 430, 497-9
PÈceti 315 PÈtabbaÑ 297 PÈdakhilÈbÈdho 276
PÈcenti 305 PÈtarÈsaÑ 389 PÈdakhilo 276
PÈÔa~kinti 280 PÈtimokkha (32) 140-1-2-3, PÈdacchinnaÑ 126
PÈÔaligÈmaÑ 321 145-6, 152-5-6, PÈdacchinno 126, 444
PÈÔaligÈmavatthu 321 160-1-7-8, 170-3-4- PÈdatalesu 265
PÈÔaligÈmikÈ 321-3 5-6-7-8-9, 180-1, 507 PÈdato 417
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 621
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PÈdapÊÔhaÑ 13, 58-9, 63- PÈpako 289, 322 PÈripupphaÒca 137
4-5, 77-8, 82-3, 220-1-2, PÈpaÒca 103 PÈrip|riÑ 208, 305-6
PÈpaÓikÈya 374 PÈrimatÊre 325
260, 430, 497-9
PÈpaÓike 404 PÈrivÈsikacatuttho 442, 477
PÈdabbhaÒjanaÑ 350, 382
PÈpaÓikena 353 PÈrivÈsikapavÈraÓÈ-
PÈdabbhaÒjananti 298
PÈpaparisad|sÊ 138 dÈnena 250
PÈdÈ 138, 268, 275-6,
PÈpabhikkhuÑ 282 PÈrivÈsikapÈrisuddhi-
298, 405
PÈpabhikkhu 281-2 dÈnena 190
PÈdÈnaÑ 186, 246 PÈrisajje 494
PÈdÈrahaÑ 134 PÈpabhikkhuno 282
PÈparogiÑ 126 PÈrisuddhiÑ 140, 161-4-5
PÈdÈrahaÑ vÈ 134 PÈrisuddhi 161-2, 174-5-6-
PÈparogÊ 127, 444
PÈdÈsi 282, 301, 380-2-7 7-8-9, 181-2-3
PÈpasamÈcÈro 457, 468
PÈdukamaÓÉanÈnuyoga- PÈrisuddhi-uposathaÑ167-8
PÈpÈ 103-4, 478
manuyuttÈ 278 PÈrisuddhidÈnakathÈ 161
PÈpÈni 496
PÈde 13, 29, 57, 72-6, 98, PÈrisuddhiyÈ 162
PÈpikaÑ 136, 459, 470
115, 131, 265, 321, 497-8 PÈrisuddhihÈrakassa 162
PÈpikÈ 445-6
PÈdesu 5, 42-3-7, 54, PÈrisuddhihÈrako 162
PÈpikÈya 136, 162-3, 190,
226, 493 PÈrupiÑ 402
225-6, 250, 424, 459,
PÈdehi 276 PÈrupi 401
465-6, 470-5
PÈdodakaÑ 13, 58-9, 63- PÈrupitvÈ 58, 77
PÈpicche 136
4-5, 77-8, 82-3, 220-1-2, PÈlileyyakaÑ 499, 500
PÈpiccho 135
260, 430, 497-9 PÈlileyyake 499, 500
PÈpimÈ 28
PÈnaÑ 143 PÈlileyyÈ ca 510
PÈpupÈsakassa 281
PÈnakathaÑ 276 PÈvakova 33
PÈpupÈsako 282
PÈnanti 343 PÈvada 380-1
PÈpuÓi 379, 489 PÈvassi 41, 404
PÈnaparibhogena 304 PÈpe 286
PÈnÈni 343-4 PÈvÈranti 393
PÈmujjaÑ 408 PÈvÈro 393, 428
PÈnÊyaÑ 61-6, 80-5, 159, PÈmokkhÈ 381
168, 185, 214-5-6-7-8, PÈvisi 33, 48-9, 50, 274,
PÈmokkho 32, 42, 108 302, 323, 345, 378,
220-2, 230, 243, 499, 500 PÈyÈsi 338 413, 495-7
PÈnÊyaghaÔaÑ 220-1-2 PÈyitomhi 388 PÈveyyakÈ 351, 374
PÈnÊyaghaÔaÑ vÈ 499 PÈyetunti 299 PÈsÈÓanimittaÑ 144
PÈnÊyaÒca 389 PÈyetvÈ 388 PÈsÈdaÑ 22, 145, 302, 396
PÈnÊyÈni 500 PÈyesi 491 PÈsÈdaÑ vÈ 336
PÈnÊyena 58-9, 64-5, 77-8, PÈraÑ 325 PÈsÈdamÈruyha 6, 8, 9
82-3, 260, 430 PÈrato 59, 61-4-6, PÈsÈdasahassÈni 378
PÈnehi 343 78-9, 83-4 PÈsÈdÈ 21
PÈpakaÑ 389, 409, 410 PÈrÈjikaÑ 255-6-7 PÈsÈdikaÑ 285, 377
PÈpakÈ 127, 332 PÈrÈjikÈni 151, 255 PÈsÈdikatÈya 421
PÈpakÈnaÑ 330-1 PÈrÈjikena 256 PÈsÈdikassa 57, 421
PÈpakÈ 332 PÈricchattaka- PÈsÈdikÈ 301-2, 377-8
PÈpake 332 pupphaÑ 39, 40 PÈsÈdikena 50-2-7, 76
622 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
PÈsÈdiko 49, 282 PitaraÑ 122 PivÈmi 500
PÈsÈde 21, 377 PitaraÒca 25 Pivi 294
PÈsÈdo73, 133, 194-5-6-7-8 PitÈ 25, 115, 138, 219, PivissatÊti 387
PÈso 28 417, 492-3-4-5 Pivissatha 109
PÈhaÑ 394 PitÈti 379 PivitvÈ 297
PÈhetabbo 157, 160-1, PitÈputtakÈ 109 Piveyya 297
170-1, 232 Pitu 177 PisÈcÈ 219
PÈhesiÑ 425 PitughÈtakacatuttho 440 PisÈcillikÈ 212
PÈhesi 42-3, 116, 129, PitughÈtakapaÒcamo 441 PisÈcehi 207
PitughÈtakavÊso 441 PiÄakÈ 294, 410
193-4, 205-6, 265, 300-7,
PitughÈtakassa 190, 250, PÊÔhaÑ 60-5, 78, 84, 266
387-9, 390-3, 425, 480-1
443 PÊÔhappamÈÓenapi 281
PÈÄiguÓÔhimÈ 273-4
PitughÈtakÈpi 423 PÊÔhampi 276, 283
PÈÄibandhaÑ 400
PitughÈtakupajjhÈyena 124 PÊÔhe 281
PicunÈ 381-2
PitughÈtako 122, 162-3, PÊÔhena 161-3, 225
PiÓÉakaÑ 333, 511
225-6, 424 PÊtaÑ 299, 310, 388
PiÓÉakena 207, 220-1-2
PitucittaÑ 57, 76 PÊtakÈ 34
351, 497-8
Pituno 23, 109, 495 PÊtavaÓÓÈ 326
PiÓÉapÈtaÑ 36-7, 51-2
PituvacanaÑ 492-3
PiÓÉapÈtapaÔikkanto 495 PÊtavatthÈ 326
Pitussa 205
PiÓÉapÈtikÈ 351 PÊtavaddhikÈ 273
PipÈsaÑ 315
PiÓÉapÈto 58, 62-4, PÊtassa 58, 63, 77, 82
PipÈsaÒca 316
77, 81-2 PÊtÈ 288, 290, 315,
PipÈsÈya 109
PiÓÉÈya (30) 50-1-2-6-7, 326, 386-7
PippaliÑ 293
70-2-6, 109, 125-6, PÊtÈla~kÈrÈ 326
Piyacakkh|hi 498
157-8, 220-1-2, 274, PÊti 408
PiyavacanametaÑ 141
301-2-7, 312-3-4, 499 PÊtimanÈya 408
PiyavÈdÊ 492
PiÓÉiyÈlopabhoja- Piyehi 14 PÊÄitÈ 138
naÑ 73, 133 PilindagÈmaÑ 301-2 PÊÄetvÈ 65, 79, 84
PiÔakaÑ 337-8 PilindagÈmake 301-2 PuggalaÑ 109, 153-4, 258
PiÔakÈnipi 319 PilindagÈmakotipi 301 PuggalaÒca 259
PiÔÔhakhÈdanÊyaÒca 346-7 PilindavacchaÑ 300 PuggalasatthÈrÈ 374
PiÔÔhakhÈdanÊyaÒcÈti 347 Pilindavacchassa 296-7-8, Puggalassa 353, 427
PiÔÔhakhÈdanÊyanti 347 301 PuggalÈ 374
PiÔÔhakhÈdanÊyehi 347 Pilindavaccho 299 PuggalikÈya 348
PiÔÔhampi 303 PilohikÈya 353 PuggalikÈni 348
PiÔÔhÈni 294 Pivati 389, 500 Puggale 253
PiÔÔhito 51-2-9, 78, 115, Pivatu 304 Puggalo 109, 129,
274, 282, 314, 324 Pivat|ti 388 253-8-9, 443
PiÔÔhito piÔÔhito 274 Pivanti 296 Pucchati 300-1, 346, 369,
PiÔÔhimpi 274 Pivatha 118 370-1-8
PiÔÔhehi 292, 349 Pivass|ti 389 PucchatÊti 141
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 623
[ Pa ] [ Pa ] [ Pa ]
Pucchanti 74, 130, 152- PuttapemaÑ 116 PuratthimaÑ 321
3-7, 187, 221, 247, Puttassa 196-8, 205, PuratthimÈ 61-6, 79, 85
304, 348, 369, 370-1 337-8, 386 PuratthimÈya 271, 287
Puttassapi 339 PuramhÈkaÑ 154, 253, 264
Pucchante 131
PuttÈ 27
PucchÈmi 46, 132 PurÈÓakulaputto 120
Putto 22, 116, 205, 339,
PucchiÑsu 114-7, 307, 415 PurÈÓajaÔilehi 43-5-8-9
340, 382, 428, 493
Pucchi 104, 302, 311, 378, PurÈÓadutiyikaÒca 25
PuthujjanÈ 409
380, 425, 491 Puthusaddo 496 PurÈÓadutiyikÈ 24-5
PucchitabbÈ 160 PuthusilÈ 134 PurÈÓadutiyikÈya 134
Pucchitabbo 58-9, 64-5, Puna (49) 98-9, 100-1, 111, PurÈyaÑ 196-8
77-8, 82-3, 130, 152 135-6-7, 173-4-5-6-7-9, PurimaÑ 193-4
PucchituÑ 51-2, 130, 152 180-1-2-3, 473-9 PurimÈhi 35-6
PucchitukÈmÈ 204 Puna caparaÑ 322 PurimikÈ 192, 214-5-6-9
PucchitukÈmo 204 Panadeva 111, 157, 263, PurimikÈya 213-4-5-6
Pucchitunti 130, 153 339, 350, 377, 387, PurisaÑ 103, 334
Pucchito 509 400, 415, 492 PurisadammasÈrathi 45, 339
PucchitvÈ 187, 247 PunabbhavÈbhinibbatti 332 Purisantarena 280
Pucchissanti 131, 407 Punabbhavoti 16, 325-6 PurisayuttaÑ 280
PucchissÈmi 199, 201-3- PunÈ 376
Purisayuttenapi 280
4-5, 407 PunÈnuÒÒÈsi 350
Purisassa 102, 150
PuccheyyaÑ 51-2 PunÈpace 350
PurisÈnaÑ 378
Puccheyya 152 PupphaÑ 382-3
PupphadasÈni 422 PurisÈyuttasivikÈ 289
Puccheyyanti 132-3
PuppharajanaÑ 399 Puriso 6, 102-3, 105-6,
PuccheyyÈti 153
PuppharasaÑ 344 134, 143-4, 268-9, 308,
PuÒchitvÈ 491
PubbakÈ 343 310, 325, 334, 378, 405
PuÒchaÑ 383
PubbakiccaÑ 140 Purisosi 130-1-2
PuÒÒaÑ 317-8, 344, 416
PuÒÒakÈmÈ 408 PubbaÓhasamayaÑ (22) 24, Pure 381
48, 50, 115, 274, 281, PurebhattaÑ 307, 335, 350
PuÒÒÈni 268, 392-3
301-2-6, 311-6, 405, 495 PurohitaÑ 488
PuÔapÈli 288
PubbapetakathaÑ 276 Purohito 488-9
PuÔabaddhÈ 273-4
PubbÈnupubbakÈnaÑ 26 P|jayanti 324
PuÔabhedanaÑ 323
PubbuÔÔhÈyÊ 492 P|jitÈ 324
PuÔÔho 141 Pubbe 5, 6, 7, 8, 9, 14-5-6,
PuÓÉarikÈni 9, 10 P|jeyyÈma 501
47-8, 259, 269,
PuÓÉarÊkiniyaÑ 9 P|jesuÑ 501
308, 499, 500
PuÓÓaji 25 P|jessati 143
Pubbepi 304
PuÓÓo 121 PuraÑ 12 P|jessatha 143
PuttaÑ 116, 338, 378, PurakkhatvÈ 321 P|timuttabhesajjaÑ 73, 133
386, 489, 494 Purato 4, 48, 59, 64, 78, P|rÈ 325
PuttaÑva 324 83, 115, 265, 387 P|reti 337-8
PuttacittaÑ 57, 76 PuratthÈbhimukho 321 P|retvÈ 302
624 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Pa ] [ Pha ] [ Pha ]
P|rento 317 PharusÈ 295 PhÈsu (11) 128, 141-2, 304-
P|resi 338 PharusÈcchinnacchi- 8, 371-2-3-6, 430, 499
PekkhanÈ (sabbattha) 138 bandhÈ 429 PhÈsukaÑ 220-1-2, 351
PettikaÑ 495 Phareyya 290-1 PhÈsukÈmova 33
PemaÑ 69, 70, 87-8, 139 PhalakacÊraÑ 421 PhÈsumhÈ 222
PeyyÈlamukhena 184, 244 PhalakÈ 429 PhÈsuvihÈraÑ 128
PeyyÈlameva 137 PhalakhÈdanÊyaÑ 305-6- PhÈsuvihÈrapaÒcaka 371
PesalÈ 153-5, 253, 430 9, 348 PhÈsuvihÈrapaÒcamaka 373
PesalÈnaÑ 136 PhalakhÈdanÊyanti 348 PhÈsuvihÈrÈ 262
Pesito 510 PhalaÒca 350
PhÈsuvihÈriko 371-2-3
Pesesi 137, 492-4 PhalamayaÑ 295
PhÈsuvihÈro 261-2
PokkharaÔÔhaÑ 309, 335 Phalati 295
PhitaÒca 377
PokkharaÓiÑ 37-8, 308 Phalatumbanti 297
PhitÈ 377-8
PokkharaÓiyÈ 308, 377, Phalarajananti 399
Phuto 268
430 PhalarasaÑ 344
PokkharaÓÊ 38, 137, PhalÈni 293 PhuÔÔhaÑ 103
195-6-7-8 PhalikamayÈ 279 PhuÔÔhÈ 101, 291
PokkharaÓÊsatÈni 377 PhalikavaÓÓÈyo 34 PhuÔÔhÈnaÑ 290
PokkharaÓÊsahassÈni 377 PhalikÈ 276, 289 PhuÔÔho 102, 345
PotthakaÑ 422-9 PhalitÈ 298 PhoÔesu 327
Potthako 422 PhalitÈti 275 PhoÔÔhabbÈ 28, 44, 271
PotthanikaÑ 311 PhalitupÈhanÈ 287 PhoÔÔhabbesupi 45
Potthujjaniko 14 Phalehi 293 Phositunti 298
PonobbhavikÈ 15 PhassanirodhÈ 1 [ Ba ]
PorÈÓaÑ 343 Phassanirodho 1
PorÈÓakena 110 Baddho 105
PhassapaccayÈ 1
PosÈpitoti 379 Baddhosi 28
PhassÈ 272
PosÈvanikanti 382 BadhiraÑ 126
Phasso 1
Posetunti 378 Badhiro 127, 444, 478
PhaÄikasantÈno 415
PosethÈti 379 Bandhati 325
PhÈÓitaÑ 290-1, 302-3
Poso 324 PhÈÓitanti 73, 133 Bandhitunti 295, 399
PhÈtiÑ 120 BandhanamattaÑ 283
[ Pha ]
PhÈrusakapÈnaÑ 344 Bandhanamattena 352
PhalaÑ 39, 135, 309, 349
PhaggavakasÈvaÑ 292 PhÈrusakÈ 350 BandhanasuttakaÑ 296
PhaÓaÑ 3, 138, 477 PhÈliyantu 40, 137 Bandhanasuttakanti 295
PhaÓadasÈni 422 PhÈliyiÑsu 40-3 BandhanÈ 134
PhaÓahatthakaÑ 126 PhÈliyissanti 40 Bandhano 374
PhaÓahatthako 126, 444 PhÈletuÑ 40 Bandhanti 325
Pharanti 290-1-2-3 PhÈletunti 40 Bandhante 325
PharitvÈ 345 PhÈlenti 336 BandhÈpitanti 302
PharusaÑ 400 PhÈlo 320 BandhÈpesi 302
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 625
[ Ba ] [ Ba ] [ Pha ]
ByÈkÈsi 54 BrÈhmaÓÈ 56, 76, 143, 343
BuddhÈnaÑ 22-3, 47, 74,
ByÈdhipi 14 BrÈhmaÓena 17
221, 267, 284,
ByÈharitabbaÑ 141 BrÈhmaÓesu 343-4
305, 320, 351 BrahmakÈyikÈ 17
Buddhe 345 BrÈhmaÓo (10) 3, 70-2,
BrahmacariyaÑ (20) 17-8,
Buddhena 374 137, 306-7, 314
20-7, 42-3-5-6-7,
Buddho (28) 1, 45, 57, 68, 50-3-4-5, 105-6-7, Br|hi 46, 51-3
73-4-5, 89, 109, 139, 192, 267-9, 283, 339, 407 [ Bha ]
214, 220-4, 265, 275, 290 BrahmacariyantarÈyo 152, Bhaganti 394
BelaÔÔhaÑ 318, 320 252-3 BhagandalaÑ 350
BelaÔÔhakaccÈnavatthu 318 Brahmacariyapariyo-
BhagandalÈbÈdhaÑ 383,
BelaÔÔhassa 320 sÈnaÑ 13-4, 269
428
BelaÔÔhasÊsassa 293, 410 Brahmacariyassa 208-9
BrahmacÈrino 104, 120, 324 BhagandalÈbÈdho 309, 382
BelaÔÔho 318-9, 320 BhagavatÈ (56) 3, 103, 209,
BrahmacÈrayo 324
Bojjha~gabhÈvanÈ 408 BrahmadattaÑ 488-9, 492 392, 415, 497
BodhiÑ 11, 137 Brahmadattassa 488, Bhagavati 54, 116
BodhikathÈ 1, 2 490-2-3-4 Bhagavato (174) 4, 110,
Bodhirukkham|lÈ 3 Brahmadatte 489 250, 318, 410, 500
Bodhirukkhamule 1 Brahmadattena 487 Bhagavatopi 30
ByagghaÑ 314 Brahmadatto 489, 491-3-5 BhagavantaÑ (94) 4, 17,
ByaggacammaÑ 281 Brahmadatto ca 494 104, 221, 317, 401, 506
Byaggacammapa- Brahmadatto nÈma 487 Bhagavantanti 330
rikkhaÔÈ 274 BrahmayÈcanakathÈ 5
BhagavantaÑ vÈ 501
ByaÒjanaÑ 51-3, 138, 477 Brahmaloke 6
BrahmavÈdaÑ 3 BhagavantaÑyeva 266, 321
ByaÒjanÈ 477 BhagavantÈnaÑ 74, 221,
BrahmÈ 6, 7, 36, 137
ByaÒjanupetÈ 508 BrahmÈpi 36 305, 351
ByaÒjanupetÈ ca 508 BrahmÈnaÑ 7, 10 Bhagavanto 74, 221
Byattassa 479 Brahme 7, 8, 9 BhagavÈ (133) 1, 2, 3, 115,
ByattÈ 75, 89, 483-4 BrahmunÈ 17 267, 314, 401, 500
Byattena (36) 71-2-5, 89, Brahmuno 6, 9 BhagavÈti (20) 49, 318, 416
99, 111-6, 130-1-2, 140- BrÈhmaÓaÑ 70, 306, Bhagini 310
4-6-8-9, 152-3, 165- 7, 315-6, 488 Bhaginiyo 211
170, 223-8-9, 232-3, BrÈhmaÓa 143, 307, 315 BhaginÊ 206
251-2, 260-2 BrÈhmaÓakÈrakÈ 3 BhaguÑ 497
Byatto (10) 10-1, 156, 160, BrÈhmaÓagahapatikÈ 46
Bhagu 343, 415, 497
BrÈhmaÓagaha-
171-2, 255, 480-1-3 Bha~gaÑ 73, 133
patikÈnaÑ 46-7
Byapaneti 316 BrÈhmaÓagahapatikehi 46 Bha~go 54, 64, 77, 82
ByÈkaraÓÈrahaÑ 509 BrÈhmaÓagÈmo 287 Bha~godakaÑ 350
ByÈkarissati 407 BrÈhmaÓaparisaÑ 322 Bha~godakanti 297
ByÈkareyya 141 BrÈhmaÓabojaneti 56, 76 BhaggaÒcassa 500
ByÈkareyyanti 269 BrÈhmaÓassa 2, 34, 70-2, BhajeyyÈma 501
ByÈkaronti 272, 330 306-7, 314 BhajesuÑ 501
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 627
[ Ma ] [ Ma ] [ Ma ]
Magganti 51-2 MaÒÒeyyÈsÊti 333 MadhugoÄakena 315
MaggÈ 30, 380 MaÒca 409 Madhunti 307
Maggena 39 MaÒcake 311, 417 MadhupÈnaÑ (SÊ, SyÈ) 344
Maggo 14 MaÒcapaÔipÈdakÈ 60 MadhupiÓÉikaÒca 4
Ma~ku 131 MadhupiÓÉikaÒcÈti 5
MaÒcapÊÔhaÑ 185, 245
Ma~kubh|to 322 MadhupiÓÉikÈya 4
MaÒcappamÈÓenapi 281
Ma~k| 130 Madh|kapÈnaÑ 344
MaÒcamhi 276
MacchamaÑsaÑ 335 Madh|kapuppharasaÑ 344
MaÒce 281 ManaÑ 147
MaccharaÑ 408 MaÒcena 225 Manamhi 147
MacchavasaÑ 291 MaÒco 60, 84 ManasÈkÈsi 1, 2
MajjaÑ 297 MaÒjiÔÔhÈ 34 Manasi 140
MajjaÒca 350
MaÒjiÔÔhikavaddhikÈ 273 Manasikaroma 140
Majjanti 297
MaÒjiÔÔhena 429 ManasikÈrÈ 29-30
MajjapakkhittaÑ 297
MaÒjukÈ 347 Manasmimpi 45
MajjapÈyÊ 119
MaÒjuke 347 Manassa 492
Majjassa 297
MaÒjena 161-3 ManÈpacÈrÊ 492
MajjÈracamma-
MaÓimayÈ 279 Manujesu 10
parikkhaÔÈ 274
MaÓiveÄuriyÈ 289 Manussa 55
MajjÈrÊ 288 ManussattaÑ 120
MajjÈr| 285-8 MaÓÉape 168, 230
ManussanÈgopi 33
Majjhadesupa- MaÓÉapepi 396
ManussantarÈyo 152
sampadaÑ 476 MaÓÉapo 195
ManussamaÑsaÑ 312
MajjhimaÑ 2, 321 MaÓÉalampi 400 ManussamaÑsa-
Majjhimassa 141, 150 MatakacÊvaraÑ 426 paÔikkhepakathÈ 310
MajjhimÈ 14, 323 MattaÑ 418 ManussamaÑsameva 350
MajjhimÈnaÑ 323 MattÈ 491 ManussarÈhasseyyakaÑ 49
Majjhime 401 MattÈya 291, 378 ManussaviggahaÑ 134
Majjhimesu 439 MattikaÑ 294 Manussasobhagyata-
Majjhimesu ca 510 Mattikanti 298 micchatÈ 316
Majjhe 41, 403 MattikÈ 59, 83 ManussÈ (50) 49, 110, 490
MajjhekalyÈÓaÑ 27, 339 MattikÈya 59, 78, 83 ManussÈnaÑ (19) 49, 57,
Majjhena 399 344
Matthakacchinno 135
MaÒÒatÊti 266, 321 Manusse 49
Matthalu~gaÑ 385
MaÒÒatha 19, 31 Manussena 316
Matthalu~gassa 385
MaÒÒathÈti 323 Manussehi 250
MaÒÒanti 42, 303 Maddakucchi 190
Manusso 491
MaÒÒasi 269 Maddakucchimhi 143
Manussosi 130
MaÒÒasÊti 390 MaddanÈ 374 Mano 44
MaÒÒittha 405 MadhuÑ 302 ManokammaÑ 498
MaÒÒissanti 42, 53 Madhu 73 ManoduccaritaÑ 332
MaÒÒissasi 74 MadhugoÄakaÒca 315 Manoduccaritassa 330
MaÒÒe 21 MadhugoÄakaÒcÈti 315 Manoduccaritena 331
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 631
[ Ma ] [ Ma ] [ Ma ]
ManoramÈ 28 Mayhameva 333 MahÈkappinavatthu 143
Mayhampi (3) 7, 109, 498 MahÈkappinassa (2) 143-4
ManoviÒÒÈÓaÑ 44
MahÈkappino (3)143-4, 502
ManoviÒÒÈÓepi 45 MayhimÈni 414
MahÈkassapaÑ 147
ManoviÒÒeyyÈ 271 Maranti (2) 312-3 MahÈkassapakaccÈnÈ 510
ManosamphassapaccayÈ 44 MaraÓakÈle (3) 492-3-5 MahÈkassapassa (2) 129,
Manosamphassopi 45 MaraÓampi 14 412
Manosamphasso 44 MaraÓÈ 322 MahÈkassapo (3) 129,
Manosucaritassa 331 MaraÓena 44 147, 502
MantanÈsu 509 MaricaÑ 293 MahÈkoÔÔhiko 502
MantapadaÑ 343 MahÈkhandhako (2) 136-8
MariyÈdaÑ 401-2 MahÈcammÈ 289
MantayamÈnassa 497 MariyÈdabaddhaÑ 400
MantÈnaÑ 343 MahÈcammÈni 281
MarissÈmi 385 MahÈcundo 502, 510
ManthaÒca 4
MarissÈmÊti 488 MahÈjanakÈye (2) 36-7
Manthena 4
Malanti 46 MahÈjanassa 385
MandÈkiÓiÑ 308 MahÈjanassatthaca-
MandÈkiniyÈ 308 MallaÑ (2) 345-7
Mallassa (2) 346, 411 rodha 510
MandÈmukhiyo 41 MahÈjano 509
MandÈmukhiyopi 41 MallÈ 345 MahÈjÈniyo 11
MandÈmukhisatÈni 41 Mallo (4) 345-6-7, 411 MahÈnÈmaratta-
MamaÑ 333 MahagghÈni (2) 381-2 vaddhikÈ 273
MamaÑ vÈ 483 MahatÈ (10) 43-5-8, 314-8 MahÈnÈmo 137
Mama 19 MahatiÑ (3) 37-8, 322 MahÈnubhÈvatÈ (2) 312,
MamaÒÒeva 346 MahatiyÈ 50 405
MamaÒca 428 MahatÊ 190 MahÈnubhÈvo (10) 33-5-6-7
MahÈpajÈpati 504
MamaÒceva 325 Mahatthiko (2) 345, 509 MahÈpaÒÒo 400
MamatthÈya 225 Mahatthesu 136 MahÈpuÒÒosi 415
Mamassa 5 Mahaddhano 487 MahÈbandhanabaddhosi 28
MayaÑ (92) 5, 410, 507 MahantaÑ (5) 3, 146, MahÈbandhanamuttomhi 28
MayaÑ pana 485 322, 410 MahÈbhikkhu-
MayaÒca 102 MahantÈ (6) 34-5, 380-1 saÑgho (2) 146, 251
MayaÒcamhÈ 146, 166-7, MahapphalaÑ 333 MahÈbhiso 428
228 MahÈbhogho 487
Mahapphalanti 333 MahÈmattaÑ (3) 300,
Mayametena 486, 495
Mahabbalo 487 317, 338
Mayamettha 496
MahallakaÑ 385 MahÈmattakathaÑ 276
Mayampi 108, 111, 378
MayÈ (38)70, 116, 131, 140 Mahallako 385 MahÈmattassa (2) 316-7
MahÈ (6) 3, 41, 343-4 MahÈmattÈ 103-4
MayÈ ca (2) 494-5
MahÈ-aggikkhandho 35-6 MahÈmatte 103
MayÈsi 379 MahÈmattena 316
Mayi 209 MahÈkaccÈnaÑ 283
MahÈmatto (7) 104,
MayhaÑ (15) 29, 38, 52, MahÈkaccÈno (2) 283-7 301, 316-7
139, 290 MahÈkaccÈyano 289 MahÈmatto”ti 317
MayhaÒca 128 MahÈkappinaÑ (2) 143-4 MahÈmuni 479
632 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ma ] [ Ma ] [ Ma ]
MahÈmegho 404 MahesiÑ 487 MÈtughÈtakÈpi 423
MahÈmeghoti 404 MahesÊ 487-8 MÈtughÈtakupajjhÈyena 124
MahÈmoggallÈnaÑ 308 MÈ (39) 3, 13 MÈtughÈtako 112, 162
MahÈmoggallÈnassa 308 MÈ agamÈsi 369, 370 MÈtupitu 477
MahÈmoggallÈno 308 MÈ kho 131-6 MÈtuyÈ 23, 205
MahÈyaÒÒo 36 MÈgadhaÑ 50, 104 MÈnattaÑ (11) 61-7
MahÈra~ganÈma 429 MÈgadhassa 49, 103 MÈnatta-abbhÈnÈ 478
MahÈra~gamahÈnÈmÈ 288 MÈgadhÈnaÑ 55 MÈnattadÈnaÑ 200-2
MahÈra~garadda- MÈgadhikÈ 54-5 MÈnattamabbheyya 477
vaddhikÈ 277 MÈgadhikÈnaÑ 46-7 MÈnattÈrahaÑ 448-9
MahÈrajakkhe (2) 9, 10 MÈgadhikehi 46 MÈnattÈrahacatuttho 442
MahÈraÒÒo 37
MÈgadhena 105-6 MÈnattÈrahassa 449, 450
MahÈrÈja (2) 300-2
MÈgadho (26) 45-6 MÈnattÈrahÈ 202
MahÈrÈjÈ 137
MÈghÈto 310 MÈnattÈraho 61-7
MahÈrÈjÈti 300
MahÈrÈjÈno (3) 5, 34-5 MÈÓavakaÑ 491 MÈnayanti 324
MahÈrogaÑ 428 MÈÓavaka 491-2 MÈnaso 28, 375
MahÈvaggapÈÄi 511 MaÓavakavaÓÓaÑ 4, 48 MÈnitÈ 324
MahÈvaÓo 312 MÈÓavakavaÓÓena 121-2 MÈnusÈ 27-8
MahÈvanaÑ 328 MÈÓavako 49, 73 MÈneyyÈma 501
MahÈvane 328 MÈÓavakoti 49 MÈnesuÑ 501
MahÈvÈhano 487 MÈÓavo 137 MÈnessati 143
MahÈvijito 487 MÈta~garaÒÒeva 496 MÈnessatha 143
MahÈvikaÔÈni 298 MÈtaraÑ 379 MÈpetuÑ 323
MahÈvÊrÈ 55 MÈtaraÒca 25 MÈpenti 323
MahÈsaddaÑ 336 MÈtarÊ 138 MÈpentÊ”ti 323
MahÈsaddÈ (3) 56-7, 76 MÈtÈ 22-3 MÈpesi 382
MahÈsaddo (2) 276, 336 MÈtÈpitaro 107-8 MÈpehÊti 382
MahÈsamaÓa (10) 32-3-4- MÈtÈpit|naÑ 107-8 MÈ bhÈyi 389
5-6 MÈtÈpit|hi 107, 116 MÈyasmantÈnaÑ 209
MahÈsamaÓassa 36-7 MÈtikÈ 353, 427 MÈyyo 105-6
MahÈsamaÓÈti 40-1
MÈtikÈdharo 160, 172 MÈyidha 68, 86
MahÈsamaÓe 42-6
MÈtike 136 MÈrakathÈ 27
MahÈsamaÓo (16) 32-3
MÈtu 477 MÈrisÈ 4
MahÈsamaÓoti 51-3
MahÈsÈlÈ 287 MÈtukucchismiÑ 129 MÈrasenaÑ 2
MahÈsedanti 297 MÈtugÈmassa 407 MÈre 28
MahicchatÈya 57 MÈtughÈtakacatuttho 440 MÈretabbÈ 280
MahiddhikatÈ 312, 405 MÈtughÈtakapaÒcamo 441 MÈrena 17
Mahiddhiko (10) 33-5 MÈtughÈtakavatthu 121 MÈrenti 276-9
MahesakkhÈ 323 MÈtughÈtakavÊso 441 MÈrehi 137
MahesakkhÈnaÑ 323 MÈtughÈtakassa 190, 250 MÈlaÑ 301
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 633
[ Ma ] [ Ma ] [ Ma ]
MÈlÈ 301 Mukhodakampi 118 Musalanti 294
MÈlÈkathaÑ 276 Mukhodakena 160 MusÈ 334
MÈlÈkitÈ 301 MuggaÑ 303, 350 MusÈvÈdÈ 117, 214
MÈkÈkite 301 Muggatthikena 342 MusÈvÈdino 107
MÈlÈgandhavilepanadhÈ- Muggampi 304 MusÈvÈdÊ 119
raÓamaÓÉanavibh|sa- MuggÈ 303 MusÈvÈdo 213-4
naÔÔhÈnÈ 117 Muggo 342 MuhuttaÑ (9) 58, 266
MÈvuso 71, 497 Muhuttena 17, 388
MucalindakathÈ 3
MÈsagatÈya 192 MuÄÈlikaÒca 308
Mucalindam|lÈ 4
MÈsatthikena 342 MuÄÈlikÈyo 308-9
MÈsÈni 314-5 Mucalindam|le 3
Mucalindo 3, 4 MuÄÈlikÈhi 308
MÈse 21, 98
Muccati 409, 410 M|gaÑ 126
MÈso 342
MucceyyÈti 409 M|gabbataÑ 222-3
MÈheva 41-2
MuÒcatha 164, 227 M|gabadhiraÑ 126
MÈÄo 196-7
MigacammaÑ 285-8 M|gabadhirameva 138, 478
MuÒcassu 492
MigadÈye (7) 11, 403 M|gabadhiro 127
MuÒcÈpesi 302
MigadÈyo 2, 12 M|gas|karÈ 140
MuÒcitvÈ 492
MigaluddakÈ 212 M|go 127, 478
MuÒjapabbajahintÈlÈ 288
MigavaÑ 492 M|laÑ 326, 508
MuÒjapÈdukaÑ 278
MigÈramÈtaraÑ 405-8 M|larajanaÑ 399
MuÒjapÈdukÈ 279
MigÈramÈtÈ 404, 410 M|lÈ 477-8
MuÔÔhassati 91, 114
MigÈramÈtuyÈ 213, 405 M|lÈdibhesajjakathÈ 292
MicchÈdiÔÔhi 255 MuÔÔhassatissa 409
M|lÈni 292, 388
MicchÈdiÔÔhiko 119 MuÔÔhassatÊ 409 M|lÈya (13) 61, 453
MittÈ 209, 211 MuÔÔhassatÊnaÑ 409 M|lÈyapaÔikassanÈ-
Mittehi 494 MuttaÑ 298 rahaÑ 449, 451
MithubhedÈti 324 MuttakarÊse 417 M|lÈyapaÔikassanÈ-
MilÈyanti 277-8 MuttaharÊtakaÑ 299, 350 rahassa 488, 453
MukhaÑ (7) 59, 344 MuttÈ 27 M|lÈya paÔikassanÈ-
Mukhato 54, 381 MuttÈhaÑ 27-8 raho 67, 85
MukhadvÈrikaÑ 118 Mutti 15 MulÈya paÔikasseyyÈti 85
Mukhanti 344 Muttena 373 M|le 349
MukhapuÒchana- Muttehi 48 M|lehi 292
coÄaÑ 410-1
Mutto 48 M|Ähassa 23, 267
MukhapuÒchana-
Mudi~gaÑ 21 Me (159) 5, 507
coÄakanti 411
MukhapuÒchanacoÄanti 411 Mudindriye 9, 10 Megho 137, 350
MukhametaÑ 141 MuducittaÑ 22, 320 MeÓÉakaÑ 338, 342
MukhasattÊhi 486 Muducitte 47, 267 MeÓÉakassa 388, 341
MukhÈyÈmaÑ 496 MuddikapÈnaÑ 344 MeÓÉako 337, 350
MukhÊ 137 Muddhani 296 MeÓÉavisÈÓa-
MukhodakaÑ 58, 82 Muddhanitelanatthu 350 vaddhikÈ 273-4
634 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Ma ] [ Ya ] [ Ya ]
MetaÑ 155, 493 YaÑkiÒci 16-7-8, 22-3, 47, YathÈparisÈya 143
51-3, 267, 379, 381-2 YathÈpi 6, 8, 9
Metanti 46
Yagghe 344 YathÈbhirantaÑ 11, 30,
MetabbÈ 133
YajataÑ 344 43-5, 111, 115-6, 156,
MettaÑ 498 193,277, 303-8-9, 310-
YaÒca 116, 392, 476, 504
Mettacitto 418 4-8, 321-7, 339, 341-
YaÒÒadeva 322
Mettena 345 5-7-8,
YaÒÒÈ 46, 344
MethunaÑ 134 400-1-3, 500
Yatatto 3
Methuno 134 YathÈbh|taÑ 16, 20, 418
YatindriyaÑ 285
MedhagÈ 496 YathÈ yathÈ 12, 267, 494
Yato 2, 16, 146, 365-6,
MedhÈviniyÈ 404-5 YathÈ yathÈhaÑ 283
392-3
MedhÈvino 325, 484 YathÈyasmantÈ 260
Yato ca 507
MedhÈvÊ 10, 483 YathÈviditaÑ 23-4
Yato ca kho 506
Meso 20 YathÈvihÈraÑ 405
Yattha 26, 41, 118 YathÈvuÉÉhaÑ 483-4
MokkhaÒca 390-2 Yatthassa145, 161-8, 230-1,
MokkhacikÈya 386 YathÈvuÉÉhanti 398
306, 341, 406 YathÈsukhaÑ 32, 303
MokkhasÊti 28 Yatthassu 188-9, 248-9 YathÈhaÑ 267
MoggallÈnassa 53 Yatra 33-5-6-7-8-9, 41, Yadaggena 317
MoggallÈno 52-3 312, 381-2 Yadapi 304
Moghapurisa 73, 421 Yatra hi nÈma 6, 311-2, YadÈ 2, 22, 47, 58, 169,
Moghapurisassa 42, 309 381-2, 400 170, 229, 231-2-3, 267-9,
MoghapurisÈ (10) 57, 495 YathayimÈ 41 314-5, 320, 335, 381,
MoghapurisÈnaÑ 57 Yathayime 340 407, 491
Moghapuriso 309 YathÈ 6, 8, 9, 12, 33-5-6-7- YadÈyasmantÈnaÑ 167,
MocapÈnaÑ 344 8-9, 40-1-2, 53, 141, 220, 260
Mocamadhumuddika- 272, 338, 345, 405-7, Yadi (32) 52-3, 71-2
sÈlukaÑ 350 485-9, 492-8-9, 501, 510 YadidaÑ 5, 7, 74, 151,
Mocetunti 298 YathÈkathaÑ 52, 221 224, 435
MocetvÈ 298 YathÈ ca 510 Yadeko 500
YathÈÒÈyaÑ 137 Yann|na 102, 139, 384
Morag| 285-8
YathÈÒÈyena 219 Yann|nÈhaÑ (42) 10-1,
MoracitrÈ 288
YathÈÔÔhÈne 60-5-6, 79, 84 22, 41-2
MorapiÒchapari- Yamakathavikanti 296
sibbitÈ 273-4 YathÈtthakÈrÊ 136
YamakanatthukaraÓinti 269
MohagginÈ 44 YathÈdiÔÔhaÑ 23-4
Yamataggi 343
Mohassa 270, 331 YathÈdhammaÑ 256-7-8,
Yamayena 230
MohÈ 484 261-3
YamahaÑ 445-6, 480-1
MohÈgatiÑ 395-7 YathÈdhammo 109, 190, YamÈmase 496
MoÄigalle 119 250, 280, 297, 303, YamidaÑ 44-5
318, 335, 402, 503 Yampi 389
MyÈyaÑ 5, 282
YathÈnusiÔÔhaÑ 13-4 YampicchaÑ 14
[ Ya ] YathÈpaÒÒattaÑ 60-5-6, Yamettha 333
YaÑ (42) 4, 19, 49, 53, 129 79, 84 YasaÑ 21-2-3
YaÑkÈlaÑ 388 YathÈparisÈ 190 Yasassa 21-2
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 635
[ Ya ] [ Ra ] [ Ra ]
Yekeci 20 RajanaÑ 22-3, 47, 62-7, RattisatÈnÊti 301
Ye te 75, 310 81, 86, 267, 399, 400 RattÊsu 41, 401-2
Ye te bhikkh| 68, 89, 485 Rajanakumbhinti 399 Ratt|paratÈ 343
Yena (132) 3, 4, 5, 6, 11-2, RajanakolambaÑ 399 Ratt|parato 343
21-2, 34-5-6-7-8-9, 42 RajanaghaÔanti 399 Rate 46
Yenajja 324 RajanadoÓikanti 399 RathaÑ 492-4
YenÈyasmato 324 RajananipakkaÑ 294 RathattharaÑ 281
YenÈyasmÈ 42-3, 51, 265, RajanabhÈjanaÑ 399
300-8, 315, 335, 345-6 Rathasatehi 329
RajanÈni 399
YenÈyasmÈ ca 497 RathikaÑ 334, 489, 490
RajanuÄu~kaÑ 399
YenÈhaÑ 35-6, 406 RathikÈ 334, 489, 490
Rajanti 398-9
Yepi 343-7, 401-2 Ratho 492-4
Rajantena 62-7, 81, 86
Yepime 430 RajitabbaÑ 62-7, 81, 86 RamatÊ 500
Yepissa 303 Ramittha 46
RajiyethÈti 62, 67, 81, 86
Yebhuyyena 250-1 RasaÒjanaÑ 294
RajetuÑ 400
YesaÑ 150, 307, 346 RasavatÊ 196-8
Rajena 60-5, 79, 84
YesamidaÑ 343 RasasampannaÑ 39
RajeyyÈsÊti 67, 86
Yehi 327
RajjaÑ 265 RasÈ 28, 44, 271-2
Yo (103) 3, 4, 14-5, 49
Yo kho 449, 450 RajjuyÈ 489, 490 Rase 46
Yo ca tattha cÊva- Rajjo 47 Rasesu 46
ruppÈdo 352 RaÒjeti 509 Rasesupi 45
YojanaÑ 379, 380 RaÒÒÈ 105-6-7, 302, 390-2 Raso 297
Yojanesu 351 RaÒÒomhi 389 RassaÑ 490-2-3-4
Yojaye 219 RaÒÒo 49, 103-4, 139, Rassanti 494-5
YojÈpetvÈ 326, 339 213-4, 265, 300-1, Raho 190
YojetvÈ 429 312-3, 338-9, 382-3-4-6- Rahogatassa 5, 28-9, 139,
Yojehi 492-4 7-8-9, 428
140-3, 268, 284,
YodhÈ 104 RaÒÒopi 301
290, 335, 499
YodhÈnaÑ 103 RaÔÔhaÑ 496
Yoniso 29, 30, 136 Raho ca 498
RattacittÈpi 279
Yo nu kho 450-1, 449 RÈgagginÈ 44
RattiÑ 49, 50, 66, 80-5,
YohaÑ 317, 390, 492-3 322, 377-8, 401-2 RÈgadosapareteti 5, 7, 8
YvÈyaÑ 28, 439 Ratti 61, 108, 250-1, 323 RÈgarattÈ 6, 7, 8
YvÈhaÑ 492-3 RattiyaÑ 121 RÈgassa 270-1, 331
[ Ra ] RattiyÈ (31) 1, 21, 33-4-5- RÈjakathaÑ 276
Rakkhati 137 6-7-8-9, 48, 108-9, 276, RÈjakicca 102
Rakkhanti 409, 410 286, 306, 311-5-6, RÈjakumÈraÑ 397, 382-3
RakkhitavanasaÓÉe 499 323-7, 334-6, 340-1- RÈjakumÈrassa378-9, 382-3
RakkhitavanasaÓÉo 500 4-6-8, 401-2, 491 RÈjakumÈro 378-9, 382-3
Rakkheyya 137 Rattiyo 301 RÈjakulÈni 379
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 637
[ Ra ] [ Ra ] [ Ra ]
RÈjagahaÑ (25) 45-8-9, RÈmaputtoti 11 RocemÊti 51-2, 505
111, 147, 157, 274, 303- RÈhulaÑ 115-6 Rocesi 11
4-5-6-9, 318, 320, RÈhula 115, 503-4 RocesÊti 51-2
339, 377, 380-2-6- RÈhulamÈtÈ 115 Rocehi 504
7-9, 400-1, 428 RÈhulavatthu 115 RojaÑ 345-7
RÈjagahako 377-8, 384, 428 RÈhule 116 Roja 345-6-7
RÈjagahassa 383-4 RÈhulo 115-6, 503, 511 Rojamallavatthu 345
RÈjagahaseÔÔhivatthu 383 RiÒcati 509 Rojassa 346, 411
RÈjagahÈ 318 RiÒcanti 278 Rojo 345-6-7, 411
RÈjagahe (33) 45, 50-1-2, RiÒcissanti 278
Rodati 301
70-2, 108, 110-5, 139, RittaÑ 220-1-2, 499
RodatÊti 301
143-7, 156, 190-2-3, Rukkhaggesu 192-3
RoditvÈ 491
265, 277, 299, 304-8-9, RukkhanimittaÑ 144
Rodanti 108, 110
310, 320-1, 377-8, 392, Rukkham|lampi 212
Rodantiyeva 109
400-1, 415, 428-9 Rukkham|lasenÈ-
sanaÑ 73, 133 RopitÈni 348
RÈja~ga 312-3
Rukkham|le 30, 168, 230, Ropiyanti 348
RÈjantarÈyo 152, 252
RÈjabhaÔaÑ 104 280, 318 [ La ]
RÈjabhaÔavatthu 103 Rukkham|lepi 396 LakkhaÓakasÈ 477
RÈjabhaÔÈ 123 RukkhaviÔabhiyÈ 212 LakkhaÓÈ 138
RÈjabhaÔe 104 Rukkhasusire 212 LakkhaÓÈhataÑ 106, 126
RÈjabhaÔo 104, 130-1-2 RukkhasmiÑ 277 LakkhaÓÈhatavatthu 106
RÈjamahÈmattÈnaÑ 256, RuciÒca 504-5 LakkhaÓÈhato 106, 127, 444
323 RuciyÈ 100-1 Lagganti 293, 410
RÈjÈ (34) 45-6-7-8-9, 50, Ruccittha 209, 210-1
Laggeti 302
101-2-3-4, 137-9, 193, Ruhati 442-3, 477, 498
Laggenti 399
213-9, 263-5, 288, 299, Ruhirena 138
Lacchasi 488
312-3, 337-8-9, 344, 377, RuÄho 312
LajjiÑ 127
382-3-4-6-7-8-9, 390 R|paÑ 18-9, 20, 108
Lajjino 56, 483-4
RÈjÈnaÑ 50, 104, 139, 265, R|pasmimpi 20
R|pÈ 28, 44, 271-2 LajjÊ 160, 171-2, 480-1-3
301, 377, 383-4-6-7-8
R|pÈni 23, 48, 267 LajjÊnaÑ 136
RÈjÈno 104, 165, 209, 227
RÈjÈyatanakathÈ 4 R|pikÈ 289 LaÔÔhi 137
RÈjÈyatanaÒca 137 R|piyamayaÑ 295-6 LaÔÔhivane 45
RÈjÈyatanam|lÈ 5 R|piyamayÈ 279 LaddhaÑ 302
RÈjÈyatanam|le 4 R|pe 18, 46 LaddhaÑ laddhaÑ 302
RÈjÈva 496 R|pesu 46 LapitaÑ 502-3
RÈjapaÔÔhÈnaÑ 378 R|pesupi 45 LapitÈya 253-4
RÈj|naÑ 193, 256, 323, 495 ReÓuhatÈya 41 Labbhati 19, 314-5
RÈmaputtassa 11 Revatassa 425 LabbhamÈnÈya 135-6
RÈmaputto 11 Revato 425-9, 503, 510 LabbhÈ 105-6-7-8, 494
638 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ La ] [ La ] [ La ]
Labbhetha 18-9 Li~gÈdidassana 185, 245 LomaÑ (19) 62-7, 81-6,
Labhati 14, 362-3-4-5-6-7-8 LicchavibhÈÓavÈra 328 201-3, 456, 460-1-2-3-
Labhate 408 LicchavÊ 326-7-8-9, 350 4-5, 470-1-2-3-4-5
Labhanti 139, 153-4-5, 208 LicchavÊnaÑ 326-7 LomaÑ pÈteyya 67, 86
LicchavÊparisaÑ 327 LomahaÔÔhajÈto 320
LabhÈma 351
LicchavÊvatthu 326 LomÈni 265
LabhiÑsu 208, 305, 394-5
Lujjanti 412, 429 LohatumbaÑ 297
LabhitvÈ 333, 480-1
LuddakÈ 314 LohamayaÑ 295
LabhimhÈ 306
Luvakacamma- LohitaÑ 54, 298, 429
LabhissÈma 314-5
carikkhaÔÈ 274 LohitakavaddhikÈ 273
LabhissÈmi 314-5
LohitaÒca 350
Labhetha 161-3-4-5, 170-1, L|khaÑ 70
LohitavaÓÓÈ 326
225-7, 232, 260, 496 L|khacÊvaro 148, 413
LohitavatthÈ 326
LabheyyaÑ 17, 42 L|khapaÓÊtasappÈya 219
LohitÈ 326
LabheyyÈma 18, 26-7, 42-3, L|khassa 208, 305-6
LohitÈla~kÈrÈ 326
54, 266 L|khÈ 290-1
LohitikÈ 34, 288
LabheyyÈhaÑ 17, 24, 42 L|khÈni 291
LohituppÈdaÑ 477
Layena 17 L|khÈyaÑ 381-2 LohituppÈdakacatuttho 440
LasikÈya 293, 410 L|khe 290 LohituppÈdakapaÒcamo 441
LahuÑ lahuÑ 259 L|kho 70, 137, 386-7 LohituppÈdakassa 190,
LahukaÑ 93-4-7-8, LekhaÑ 108 250, 443
112-3-4, 502-3-4 LeÓaÑ 299, 300 LohituppÈdakÈpi 423
LahukÈ 502-3-4 LokaÑ 9, 10, 45, 322, 339 LohituppÈdako 123,
LahukÈya 62-7, 80-6, 201-2 LokakkhÈyikaÑ 276 162-3, 226, 424, 477
LahucittakatÈ 111 Lokavid| 45, 339 LohituppÈdakupajjhÈ-
LahuÒca 379 LokasmiÑ 12 yena 124
LahuparikkhÈraÑ 421 Lokasminti 17 LohituppÈdakavÊso 442
LahuparivattaÑ 208-9 Lokassa 290-1 Lohitena 268, 282, 382-3
LahubhaÓÉaÑ 421 LokÈti 3 LoÄiÒca 350
Lah|ti 57, 76 LokÈnukampÈya 27
[ Va ]
LÈbhasakkÈrasilokaÑ 270 Loke 4, 5, 7, 8, 9, 12-6-7,
VaÑsadÈ 510
LÈbhasakkÈro 36-7 20, 49, 50-2, 286, 319 VakkhatÊti 345
LÈbhÈ 317-8, 498 Loko 6 Vakkhanti 210-1, 408
LÈbhÊ 302 LoÓaÑ 342-9 VakkhÈmi 209, 210-1
Likhi 137 LoÓatthikena 342 VakkhÈmÊti 51-3
LikhitakaÑ 106, 126 LoÓampi 305, 314, VaggaÑ 151, 224, 398
Likhitakavatthu 105 335, 341-7 VaggakammaÑ 434-6, 466-
Likhitako 105-6, 127, LoÓasakkharikÈya 298 7-8-9, 470-1-2-3-4-5-6-8
444, 477 LoÓasovÊrakaÑ 304 VaggakammaÒca 476
LikhitasÊpadÊ 138 LoÓÈni 293 Vaggakammanti 467, 471-2
Li~gasaÑvÈsakÈ 191, 264 LoÓehi 293 Vaggameva 478
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 639
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
VaggasaÒÒino 173-6-7, 237 Vacchatarimpi 279 VattabbaÒca 138
VaggÈ (37) 172, 453, 475 VacchatarÊ 280 VattabbÈ 259, 260
VaggÈdhammena 478 VacchÈmi 76 Vattabbo 29, 98, 115,
VaggÈpi 478 VacchÈmÊti 76 131-5-6, 169, 231
VaggÈvaggasaÒÒÊ- VattamÈnÈya 486
Vajanti 509
pannarasakaÑ 177 VattÈmi 498
VajasatthÈ 219
VaggÈvaggasaÒÒÊ- VattÈro 272
VajÈdÊsu 211 VattitabbaÑ 58, 63-8, 77,
pannarasaka 176
Vaje 211 81-6
VaggikaÑ 476
VajjanÊyakammaÑ 449, 450 VattissantÊti 68
Vaggena 147, 154, 163-5,
225-7-8 VajjanÊyapuggala- Vatteyya 62-7-8, 81-6,
Vaggehi 453-4-5-6-7-8-9, sandassanÈ 189, 249 201-3
460-1-2-3-4-5-6 VajjÊnaÑ 323 Vatteyyanti 498
Va~gantaputtaÑ 74 VaÔÔiÑ 296 VatthaÑ 22-3, 47, 267
Va~gantaputto 74 VaÔÔi 374 VatthakathaÑ 276
VacaÑ 292 VaÉÉhamaÑsaÑ 298 VatthabbaÑ 111-2-3-4-5,
VacattaÑ 292 VaÓatelaÑ 350 128, 131-2
VacanaÑ 209, 210-1 VaÓatelanti 298 VatthÈni 25, 98, 115,
VacanapathÈnaÑ 109 VaÓapatikammanti 298 267-8, 283
VacanÈya 256-9 VatthiÑ 315-6
VaÓabandhanacoÄanti 298
VacanÊyÈ 164-5, 227-8-9, VatthikammaÑ 310
VaÓabandhanacoÄena 298
260 VatthikammaÑ vÈ 310
VaÓippatho 323 VatthikammaÒca 350
VacanÊyÈti 172
VaÓo 298, 310 VatthuÑ 76, 111, 128,
VacanÊyo 57, 72-6, 98,
VaÓÓaÑ 57, 315, 328-9 208-9, 258, 508
131-5-6, 161-3-7-8-9,
170, 223-5, 230-1, VaÓÓaÒca 315 Vatthu 137, 258-9,
225-6-7-8-9, 261-3, 419 VaÓÓapokkharatÈya 377-8 64, 274, 476
Vacanena 171-2 VaÓÓanibhÈhi 35-6 Vatthu ca 258
VacÊkammaÑ 485-6, 498 VaÓÓavÈdÊ 421 VatthuÒca 259
VacÊduccaritaÑ 332 VaÓÓasampannaÑ 39, 40 VatthuddÈne 219
VacÊduccaritassa 330-1 VaÓÓavaÓÓaÑ 398 Vatthumhi 138
VacÊduccaritena 331 VaÓÓitaÑ 316, 419 Vatthuvibh|takÈraÓÈti 191
Vaco 509, 510 VaÓÓemÊti 392-4 Vatthusu 510
VaccakuÔi 61-6, 80-5, VaÓÓo 297 VatthusmiÑ 506-7-8
194-5-7 Vata 6, 17, 21, 32-3, 47, Vatthussa 507
VaccaghaÔaÑ 220-1-2 Vatth| 350, 376, 429
50-2, 266, 311-2-7,
VaccaghaÔaÑ vÈ 499 Vatth|ni 138, 191, 219,
327, 405, 488, 495-8
VaccapÈdukaÑ 279 264, 289, 323, 479
VatÈyaÑ 49 Vatth|hi 501-2-3-4
VaccamaggaÑ 309
Vacce 303 Vattati 459, 460-1-2-3-4-5, VatvÈ 12, 169, 170, 231-2-3
VacchakaÑ 282 470-1-2-3-4-5-9 VatvÈna 6, 7
Vacchakassa 282 VattatÊti 156-7 Vadatu 230
Vacchako 281 VattanÈ 510 Vadanti 369, 370-1
VacchagiddhinÊ 282 Vattanti 68, 137 Vadantu 223-8-9
640 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
VadamÈno 330-1-2 VarÈnÊti 408 Vassampi 192-3
VadÈmi 44, 71-2, Vare 289 VassÈnaÑ 284, 379, 411
130-1-2-3, 505 VasaÑ 349 VassÈni 137-9
VadÈmÊti 342 Vasati 118, 374 VassÈne 192
Vadeti 157, 369, 370-1 Vasanti 161, 194, 213, 415
VassÈvÈsaÑ 192-3, 213-4
Vadenti 118 VasÈni 291
VassÈvÈsabhÈÓavÈro 206
Vadeyya 3, 255-6, 263, VasiÑsu 351
Vasi 110, 213, 414-6 VassÈvÈso 192, 213-4-
330-1-2
VasitabbaÑ 161 5-6-7-8-9
VadeyyuÑ 260
Vasittha 221, 351 Vassikasa~ketaÑ 413
Vadeyyu 509
Vadehi 98, 115-6, 285, VasitvÈ 215-6-7-8 VassikasÈÔikaÑ 406-8, 429
392, 406 VasimhÈ 221-2, 351 VassikasÈÔikÈ 408
VadehÊti 29, 258-9 Vasissanti 484 VassikasÈÔikÈti 411
VaddhikÈ 288 VasissÈma 483 Vassike 21
VadhitÈ 282, 334 VasissÈmi 128, 371-2-3 Vassiko 21
Vadhena 153-4-5 VasuÑ 374 Vassuposatho 191
VanaÔÔhaÑ 309, 335 Vasena 498 Vass|pagataÑ 208-9
VananimittaÑ 144 VaseyyaÑ 213-4 Vass|pagatÈ 206-7-8
VanasaÓÉaÑ 30-4-5-6 Vaseyya 127 Vass|pagatÈnaÑ 207
VanasaÓÉe 33-4-5-6 VaseyyÈma 32, 220-1-2
Vass|pagato 171, 210-1
VanasaÓÉo 30 VaseyyuÑ 161
Vass|pagamanaÑ 211
Vane 339 Vasehi 291
VassaÑ 110, 137, 161, Vass|panÈyikaÑ 192
Vaneti 500
192-3-4, 204, 211-2-3-4, Vass|panÈyi-
VantaÑ 418
220-1-2, 259, 261-2, 351, kkhandhako 218-9
Vantena 373
Vanda 285 414-5, 429 Vass|panÈyikÈ 192
Vandati 287 VassaÑvuÔÔha- Vass|panÈyikÈti 192
VandatÊti 285 saÑghassa 427 Vass|panÈyikÈnujÈnanÈ 192
VandÈpetvÈ 29, 98, VassaÑvuÔÔhassa 284 Vass|panÈyikÈya 193, 211,
115, 131 VassaÑvuÔÔhÈ 194, 213,221, 351
VanditvÈ 57, 72-6, 98 263, 305-6, 351, 407, 414 VÈ (152) 6, 9, 17
Vapayanti 2 VassaÑvuÔÔhÈnaÑ 221-3, VÈkacÊraÑ 421-9
Vappassa 17 259, 351, 425 VÈcaÑ 220-1, 499
Vappo 137 VassaÑvuÔÔho 29, 39, VÈcÈgocarabhÈÓino 496
VammikaÑ 487-8-9 370-1, 415-6, 423 VÈcÈya 57, 68, 76, 87,
VammikanimittaÑ 144 VassaÑvuÔÔhoka-
161-3, 225
VammikÈ 488 puÓÓehi 374
VÈcitamanuvÈcenti 343
VayaÒcassÈnupassati 271 VassaÑvuÔÔhomhi 369,
370-1 VÈÓijÈ 4, 5
VayaÒcassÈnupassatÊti 272
VayÈhaÑ 498 Vassacchedassa 207-8-9, VÈÓijÈnaÑ 4
VaraÑ 30, 116, 389, 210-1 VÈÓije 4
392, 428-9 VassacchedassÈti 207 VÈtaÑ 315-6
VarametaÑ 382 Vassati 404 VÈtapÈnÈ 61-6, 79, 80-5
VarÈni 405-6-7-8 Vassante 212, 351 VÈtapÈnesu 302
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 641
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
VÈtapÈnehi 121 VÈso 111 Vigarahi 57, 68, 73-4-5, 89,
VÈtavuÔÔhi 271 VÈssa 61-6, 80-5, 199, 200 109, 214, 224, 275-9,
VÈtÈ 61-6, 79, 80-5 VÈssÈ 201-2 304-9, 312-8, 348,
VÈhaÑ 143 416, 421, 486
VÈtÈbÈdho 297
VÈhanaÒca 487-9, 492-3-5 VigarahitvÈ 57, 68, 73-5-6,
VȔti 19, 199, 201-3-4-5,
VÈhanÈgÈresu 388 89, 109, 214, 222-4, 275,
264-9, 316-7, 403
VÈhanena 388 303-4, 310-2-8, 348,
VÈtireke 374
VÈÄa-ul|kapakkhaÒca 429 416, 422, 486
VÈtena 272
VÈÄakambalaÑ 421 ViggahaÑ 254-5, 486, 495
VÈdaÑ 75, 98
VÈÄantarÈyo 152, 252 Viggahena 486, 495
VÈdÈnuvÈdo 330 Viggaho 482-3-4, 506-7-8
VÈÄÈ 219
VÈditaÑ 491 VighÈtaÑ 272
VÈÄehi 206-7
VÈdite 377-8 VighÈsÈdasatÈni 314
VikaÔaÒca 350
VÈdesi 491-2 VighÈsÈdÈ 319
VikaÓÓaÑ 412
VÈdesÊti 491 VighÈsÈdÈnaÑ 319
VikaÓÓo 412, 429
VÈdehÊti 491 VighÈsÈde 319
VikatikaÑ 280
VÈmako 343 VicakkhaÓo 478, 509
VikatikÈ 281
VÈmadevo 343 Vicara 7, 8, 9
Vikappetabbanti 412
VÈmanaÑ 126, 138 VicÈraÓaÒca 374
VikappetabbÈnÊti 411
VÈmano 444, 477 ViciÓathÈti 388
VikappetuÑ 411
VÈmena 493 VicinantÈ 107
Vikappetunti 412
VÈyanti 61-6, 79, 80-5 Vicinanti 185-6, 245-6
Vikalake 398
VÈyamantassa 155 VicinitvÈ 60-5, 79, 84,
VikÈraÑ 381-2-4-6-7
VÈyamituÑ 155 185-6, 246
VikÈlabhojanÈ 117, 343
VÈyame 191 VicchikÈ 288
VikÈle 147, 292, 303,
VÈrÈ 376 VicchikÈÄikÈ 273-4
349, 406
VÈreyyaÑ 196-8 VijanataÑ 49, 50
VikÈlepi 349
VÈresi 497 VijÈnatanti 55
VikÈsika 298, 350 VijÈnanti 496
VÈsaÑ 324, 406 VikesikaÑ 21
VÈsabhagÈmake 476 VijÈnÈti 137
VikkhÈletvÈ 308 VijÈnÈthÈti 137
VÈsabhagÈmabhÈÓavÈro444 VikkhipÈpetvÈ VijÈneyya 376
VÈsamagÈme 430 (paÔisodhakÈnaÑ Vijayi 378, 489
VÈsabhagÈmo 430 mati) 260 VijÈyissatÊti 382-3
VÈseÔÔho 343 VikkheÄikaÑ 21 VijitaÑ 47, 496
VÈsetu 336 VigatakathaÑkathÈ 18, Vijitasa~gÈma 7, 8, 9
VÈsetvÈ 304-5 25-7, 267 Vijite 337-8
VÈsetunti 305 VigatakathaÑkatho 17, 23, Vijjati 12, 272, 297, 478
VÈsenti 305, 336 47, 320 VijjÈ 15-6
VÈseyyanti 489 VigatavalÈhakaÑ 4 VijjÈcaraÓasampanno 45,
VÈsesi 489 Vigato 28 339
642 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
Vibbhamissanti vÈ 501 VirajaÑ 16-7-8, 22-3, 47, VivittaÒca 511
VibbhamissÈmi 102 51-3, 267, 320, 408 Viveko 4
VibbhamissÈmÊti 73 Virajjati 20, 45 VivecÈpetabbaÑ 61-6, 80-5
Vibha~gakovido 510 ViratÈ 343 VivecÈpessÈmi 200-2
Vibha~gÈ 510 Virato 343 VivecetabbaÑ 61-6, 80-5
VibhajissÈmi 141 Viraddhikovido 509 VivecetuÑ 92-3-7
VibhattÈ 191 VirameyyÈma 103-4 VivecessÈmi 200-2
VibhavataÓhÈ 15 VirÈgatÈ 4
VisaÑ 299
VibhÈyati 108 VirÈgÈ 20, 45
VisaÑvÈdeti 214
VibhÈyissati 251 VirÈgo 5, 7
VibhÈyissatÊti 251 VisaÑvÈdessati 213
Viritto 391
VibhÈvessatÊti 490 VisaÑvÈdessasi 214
Virittomhi 391
VibhÊtakaÑ 293 ViruÄhiÑ 57, 76, 430 Visajja 325
Vimano 382 ViruÄhiyÈ 135 VisamaÑ 296
VimanosÊti 382 VirecanaÑ 299, 310, 390-1 Visayha 509
VimalenÈnubuddhaÑ 6, 8, 9 VirecanaÒceva 350 VisÈkhaÑ 404-5-8, 410
Vimalo 25 Virecessati 391 VisÈkhÈ 404-5, 410, 505
Vimuccati 20, 45, 268, 271 VirecessatÊti 390-1 VisÈkhÈbhÈÓavÈro 408
VimucciÑsu 20, 45 Vilumpantipi 207 VisÈkhÈya 213, 405
Vimucci 23 VilumpamÈnÈnaÑ 496 VisÈkhe 405-6-7-8, 505
Vimuttacittassa 271
Vilokitena 50-2 VisÈkheti 406
Vimuttamiti 20, 45
VivaÔÔampi 401 VisÈÓaÑ 350
VimuttasmiÑ 20, 45
Vivadati 466-7-8-9, VisÈÓamayaÑ 295
Vimuttassa 272
470-1-2-3-4-5-9 VisÈÓena 298
VimuttiÑ 30
Vivadanti 129, 138, 147 VisÈÓesupi 279
Vimutti 16, 29
Vimuttakkhandhe 90-1-5 VivariÑsu 21 VisÈrado 322, 509
Vimuttakkhandhena 90-1- Vivari 346 VisikhÈkathaÑ 276
4-5, 111-2-3 VivaritabbÈ 61-6, 80-5 VisibbesuÑ 41
VimuttiÒÈÓa- VivarissÈmi 141 VisujjhitukÈmena 142
dassanakkhandhe 90-1-5 Vivareyya 23, 48, 141-2,
VisuddhÈnaÑ 258
VimuttiÒÈÓa- 267
VisuddhÈnaÒca 259
dassanakkhandhena 90-1- VivÈdakÈrakÈ 259, 260,
VisuddhÈpekkhena 141
4-5, 111-2-3 501-3-4-5
VisuddhÈpekkhenÈti 142
Vimuttisukha- VivÈdakÈrakehi 499
VivÈdakÈrako 453-4-5-6, VisuddhiyÈti 143
paÔisaÑvedÊ 1, 3, 4
466 Visuddhena 11, 323
Vimutte 54
Vimutto 12, 270 VivÈdan’ti 254-5, 486, 495 Visuddho 143
VimokkhaÑ 135 VivÈdapattidassane 510 Vissajjitunti 154
VimokkhÈnaÑ 142 VivÈdÈpannÈ 485 Vissajjeti 302
Viya 32 VivÈdena 486, 495 VissajjetuÑ 130
ViyattÈya 404-5 VivÈdo 482-3-4, 506-7-8 Vissajjet|ti 38
ViyÈkaraÑ 509 VivittaÑ 505 Vissajjenti 153-4
644 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
Vissajjeyyanti 38 VihÈraÑ vÈ 336 VÊra 7, 8, 9
VissaÔÔhÈya 286 VihÈracÈrikaÑ 281, 302 VÊriyasamataÑ 269
VissaÔÔho 51 VihÈrapacchÈyÈyaÑ 266 VÊriyÈrambhassa 57, 421
VissaraÑ 121 VihÈrassa 336 VÊriyÈrambhÈya 421
VissaramakÈsi 121 VÊsati 476
VihÈrÈ 266, 302
VissaritvÈ 300 VÊsativaggakaraÓaÑ 442
VihÈre 59, 60-5, 78-9, 83-4,
VissÈsaÑ 41 VÊsativaggakaraÓaÒce 441
309, 311, 417
VissÈsagÈhÈdhiÔÔhÈsi 429 VÊsativaggo 439
VihÈrena 310, 346 VÊsativassova 109
VissÈsÈ 425 VihÈremu 33 VÊso 476
VissÈsikaÔÔhÈne 492 VihÈro 59, 60-5, 73-8-9, Vuccati 141, 437, 508
Vihara 32-4 83-4, 133, 145, 194-5-7-8, Vuccanti 141
ViharataÑ 261-2
206, 219, 268, 309, 336, VuccamÈnÈ 109, 481-2
Viharati (48) 1, 4, 5,
346, 397, 417 VuccamÈno 75, 98, 261
41-3-5, 59
VihÈsiÑ 499 VuÉÉhiÑ 75, 430
Viharatu 486, 495
VihÈsi 34-5-6-7-8-9, 269 VuÉÉhatarassa 505
ViharathÈti 498-9
VihiÑsasaÒÒÊ 10 VuÉÉhataresu 509, 510
ViharantÈ 57, 76
ViheÔhiyatÊti 32-3 VuÉÉhapabbajitaÑ 348
Viharanti 53-6, 76, 102, VuÉÉhapabbajitavatthu 347
117, 138, 156, 160-6, ViheÔhentÈ 192-3
VuÉÉhapabbajitassa 347
228-9, 231, 268-9, 314, ViheÔhentÊti 277
VuÉÉhapabbajito 347-8
415, 486, 497 ViheÔheyya 32-3
VuttaÑ 138, 208-9
Viharante 9, 10-1 ViheÔheyyuÑ 104, 313
VuttavÈdino 330
ViharÈma 53 ViheÔhesÊti 32-3 VuttÈ 210
ViharÈmÈti 498-9 VihesÈti 5, 7 Vutte 7, 11-2-3, 49, 70,
ViharÈmi 500 VÊÓaÑ 21, 288 163-5, 225, 312, 333,
ViharÈmÊti 498 VÊÓaÒca 491-2 481-6, 490
ViharitvÈ 11, 43-5, 111-5-6, VÊÓÈya 269 Vutto 141-2, 211, 261, 272
156, 193, 277, 303-8-9, VÊtamalaÑ 16-7-8, 22-3, 47, VuÔÔhaÑ 304-5, 335
310-4-8, 321-7, 339, 51-3, 267, 320 VuÔÔhahitvÈ 3, 4, 5, 169,
341-5-7-8, 400-1-3-4, 500 VÊtarÈgattÈ 270-1 232
ViharissathÈti 13-4 VÊtarÈgÈ 409 VuÔÔhÈ 222
Viharissanti 56-7, 76, 117, VuÔÔhÈti 298, 337-8
VÊtadosattÈ 270-1
275 VuÔÔhÈtukÈmena 142
VÊtamohattÈ 270-1
ViharissantÊti 56 VuÔÔhÈnaÑ 92-6
VÊtinÈmeti 215-6-7-8,
ViharantÊti 57 VuÔÔhÈnapadassa 510
Vihareyya 49 354-5-6-7-9, 362-6, 372
VuÔÔhÈnamassa 63-7, 81-6,
Vihareyyanti 500 VÊtinÈmetvÈ 286
417-8
VihareyyÈtha 275 VÊtisÈretvÈ 3, 46, 51-2, VuÔÔhÈpetabbo 397
VihÈyissati 406 306, 324, 343 VuÔÔhÈpenti 397, 428
VihÈraÑ 59, 65, 78, 83,145, VÊthikusalo 406 VuÔÔhÈpeyya 397
194, 214-5-6-7-8, 310, VÊmaÑsÈya 99, 100 VuÔÔhÈpeyyÈthÈti 378
336, 345-6, 396, 405 VÊmaÑsitvÈ 429 VuÔÔhÈpessÈmÈti 378
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 645
[ Va ] [ Va ] [ Va ]
VuÔÔthÈpesi 378 VeÔhanaÑ 422 VelÈyaÑ 2, 3, 4, 286,
VuÔÔhÈya 58 VeÔhetvÈ 311 325, 500
VuÔÔhÈsi 207, 211-9, 493 VetanaÑ 337-8-9 VesÈrajjappattÈ 18, 25-7,
VuÔÔhÈsÊti 493 VedanaÔÔassa 442 267
VuÔÔhÈsinti 493 VedanaÔÔÈpi 423 VesÈrajjappatto 17, 23, 47,
VuÔÔhÈhÊti 171-2 VedanaÔÔo162-3, 225-6, 423 320
VuÔÔhitÈ 141, 191 VedanÈ 1, 18, 20 VesÈliÑ 327, 333, 377, 401
VuÔÔhitÈya 175-6-7-8-9, VedanÈnaÑ 109, 418
VesÈlikÈ 326
182-3, 236-8, 240-1-2 VedanÈnirodhÈ 1
VesÈliyaÑ 328, 334-9, 377,
VedanÈnirodho 1
VuÔÔhiti 510 401-3, 428
VedanÈpaccayÈ 1
VuÔÔhite 58-9, 63-4, VesÈliyÈ 326
VedanÈya 18
77-8, 82-3 VesÈlÊ 335, 377-8, 401
VedanÈyapi 20
VuÔÔhito 29, 290, 335 VesiyÈ 407
Vedantag| 3
VuddhiÑ 76 VesiyÈgocaro 99, 100
VedayitaÑ 44-5
Vuyhanti 145 VesiyÈhi 407
VediyissÈmi 408
VuyhamÈne 42-3 VesÊ 30, 209, 219
VedissÈmi 141
VusitaÑ 20, 45, 269 VessÈmitto 343
VedissÈmÊti 141
Vusitabrahmacariyo 3 VehÈsaÑ 41, 266, 477
Vedhati 509
VusitavÈ 269, 270 VeÄutaruÓÈni 278
VedhabyÈya 54
V|pakaÔÔho 269, 500 Venayiko 331-2 VeÄutaruÓe 278
V|pakÈsÈpetabbo61-6, 80-5 Venayiko 330 VeÄupattapÈdukÈyo 278
V|pakÈsÈpetuÑ 92-6 VepullaÑ 57, 76, 430 VeÄumayaÑ 295
V|pakÈsÈpessÈmi 199, 201 Vematikapannarasaka 177- VeÄuriyamayÈ 279
V|pakÈsetabbo 61-6, 80-5 8, 239 VeÄuvanaÑ 49, 50-4, 305
V|pakÈsetuÑ 92-6 VematikÈ 177-8, 185-6, VeÄuvane 192, 304-9,
V|pakÈsessÈmi 199, 201 191, 238, 245-6 320, 377
V|pasantaÑ 495 Vematiko 169, 170, 191,
V|pasamÈya 506-7 Vo 4, 30, 151, 223-4,
231-2-3, 263 349, 352, 417, 498-9
V|pasametuÑ 486 VematÊ 263
V|pasameyya 495 VodakaÑ 59, 64-5,
VeyyÈkaraÓaÑ 141
V|pasameyyÈmÈti 501 77-8, 82-3
VeyyÈkaraÓasmiÑ 16,
V|ÄhaÑ 207 Voropetabbo 134
20, 45
V|Äho 41, 147, 207 Voropeti 134
VeyyÈvaccaÑ 30-8
V|Ähodakena 219 VeyyÈvacco 62, 81 VoropetvÈ 134
Ve 4, 55, 344 VeraÑ 492-3-4-5 VoropeyyaÑ 495
VejjaÑ 379, 380-3-4-6-7-8 VeramaÓiÑ 117 VoropeyyÈmÈti 334
Vejjassa 379 VeramaÓi 117 VoropeyyuÑ 495
VejjÈ 297, 380-1-3-4-7 VeramaÓÊ 117, 213-4, 282 Voropesi 121
VejjÈhi 383-4 VerÈ 490-2-3-4-5-6 Volokento 9, 10
Vejjo 309, 379, 380-1-3-4 VerÈni 496 Volokesi 7
Vejjoti 380 Verena 490-2-3-4-5-6 VohÈrike 104
646 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SakÈtirekabhÈgena 428 Sakyaputto 45, 51-2, Sa~garo 345
213-4, 307, 339, 342, Sa~gahetabbo 63, 82, 160
SakiÑ 190, 391
415-6 Sa~gÈyantehi 251
Sakideva 40-1
Sakyamuni 429 Sa~gÈyanÈhetuÑ 136-7
Sakimpi 141
Sakkhissasi 384 Sa~gÊti 133
Sake 121, 327, 344-7, Sa~gharantena 58, 64,
417, 509 SakhÊ 488
SagahaÔÔhÈ 191 77, 82
Sakena 398 Sa~gharitabbaÑ 58, 64,
SakuntakÈ 192-3 SagahaÔÔhÈya 155
77, 82
SagÈravasappatissÈdhi-
SakkaÑ 49, 116 Sa~ghÈÔi 282
vacanametaÑ 141
SakkaccaÑ 282, 315 Sa~ghÈÔiyÈ 282, 353
SagÈravÈ 57, 76, 275
SakkariÑsu 500 Sa~ghÈtaÑ 192-3
SagÈravo 509, 510 Sa~ghÈtanikaÑ 100-1
Sakkarissati 143
SaguÓaÑ 58, 63, 77, 82 Sacajja 123
Sakkarissatha 143
SaggaÑ 322 Sacassa 220-1, 499
SakkareyyÈma 501
SaggakathaÑ 22, 47, SacÈ 123
Sakkassa 115
267, 320 SacÈhaÑ 125-6, 213, 315,
SakkÈ 268, 387-8
Saggamhi 408 346, 488-9, 495
SakkÈre 378
SaggÈ 318 SacÊvarÈni 414
Sakke 115
Sakanto 98, 100, 101 Sace (83) 11-2, 32-3-6
Sakko 35-7-8, 48-9,
Sa~kamanÊyÈ 279 SaccaÑ 56-7, 68, 73-5-6,
116, 137 89, 109, 214,
Sa~kamanti 68, 87, 118
Sakkoti 283 Sa~kami 75, 98 223, 275, 303,
Sakkonti 40, 130, 401-2 Sa~kampeyya 271 310-8, 413-6, 486
Sakkopi 35-8, 280 Sa~karaÑ 345 SaccaÑ kira 39, 486
Sakkoma 40 Sa~kasÈyissanti 192-3 SaccakathÈ 325
SakkomahaÑ 384-5 Sa~kÈraÑ 60-5, 79, 84 SaccakÈlo 131-2
Sakkomi 51-2, 102, 189, Sa~kÈrak|Ôe 378 SaccavÈdino 104, 121
249, 385 SaccÈhaÑ 385
Sa~khaÑ 303
SakyakulÈ 45, 51-2, 339, SacchikatÈ 29
Sa~khanÈbhimayanti 295-6
342 SacchikatvÈ 13-4, 46,
Sa~khalikhitaÑ 67, 283
SakyaputtaÑ 214 269, 339
Sa~khÈto 428
Sakyaputtassa 110-9, 307, SacchikarothÈti 30
Sa~khÈranirodhÈ 1 SacchikÈtabbanti 16
416 Sa~khÈranirodho 1 Sacchinna-iriyÈpathaÑ 138
SakyaputtiyÈ 52-6, 72-6, Sa~khÈrapaccayÈ 1, 2 SajÈtiyÈ 121
102-4-5-6-7-9, Sa~khÈrÈ 1, 2, 19, 20 Sajotibh|taÑ 32-3
140, 157, 192-3, Sa~khÈresu 19 Sajotibh|tÈnaÑ 32-3
303, 312-3, 485 Sa~khÈresupi 20 SajjukaÑ 57, 160-1, 170-1,
SakyaputtiyÈnaÑ 110 Sa~gaÓikÈya 57 191, 232
Sakyaputtiyesu 72, 102- Sa~gaÓheyyuÑ 160 SajjulasaÑ 293
4-5-6-7-8 Sa~gati 496 SajjhÈyasaddaÑ 185, 245
Sakyaputtena 213 Sa~garaÑ 345 SaÒcayaÑ 53-4
648 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SaÒcayassa 54 Sattamo 101, 374 SatthavÈha 7, 8, 9
SaÒcayÈni 54 SattarasavaggiyÈ 108 SatthavÈhena 479
SaÒcaye 50-5 SattavassikaÑ 382 SatthÈ 11-2, 45-7,
SaÒcayo 50-3 Sattavassika-ÈbÈdhaÑ 428 51-2-4, 266,
SaÒcicca 134, 155, 162-4, Sattavassiko 380-3 275, 339, 406, 497
191-3, 219, 227, 334 SattasattavidhÈ 375 SatthÈti 53-4
SaÒchinnena 353, 374 SattahatthikaÒca 272 Satthu 263
SaÒjÈnamÈnena 142 SattÈ 6
Satthuno 100-1
SaÒjÈnamÈno 142 SattÈhaÑ 1, 3, 4, 194-
SatthupaÔikuÔÔhaÑ 476
SaÒjÈyi 41 5-6-7-8-9, 200-
SatthusÈsanÈ 436
SaÒÒatÈnaÑ 315 1-2-3-4-5-6,
SatthusÈsane 17, 23-
SaÒÒate 324 215-6-7-8, 349
SattÈhakaraÓÊyÈnujÈ- 4-5-7, 47, 267,
SaÒÒapanaÒca 509
nanÈ 193 320, 333, 340-6
SaÒÒÈ 18-9, 20
SaÒÒÈpetuÑ 14 SattÈhakaraÓÊyena 194- Satthena 211
SaÒÒÈpetunti 495 6-7-8-9, 200- SadÈ 324
SaÒÒÈyapi 20 1-2-3-4-5-6, SadisÈ 395, 428
SaÔÔhiyojaniko 388 215-6-7-8-9 SadisÈnaÑ 395
SaÓÔhapesuÑ 12 SattÈhakÈla~kato 10 Sadiso 12
SaÓÔhÈtuÑ 13 SattÈhakÈlikaÑ 161, SadevakaÑ 45, 339
SaÓÔhÈsi 21 171, 349 SadevakasmiÑ 12
SaÓhehi 294 SattÈhakÈlikena 349 Sadevake 16, 319
SatasahassaÑ 386 SattÈhanÈgatÈ 219 SadevamanussaÑ 46, 339
Satasahassanti 386 SattÈhaparamaÑ 303 SadevamanussÈya 16, 319
SatasahassenÈti 327 SattÈhameva 55 SaddaÑ 17
SatiÑ 32, 152, 300 SattÈhavaddalikÈ 3 SaddamanussÈvesuÑ 17
Sati 292-3-8, 478 SattÈhassa 3, 4, 5, SaddÈ 28, 44, 271-2
SativinayaÑ 449, 450-1-2-3 55, 385 Sadde 46
SativinayÈrahaÑ 452 SattÈhÈtikkante 349 Saddesu 46
SativinayÈrahassa 448-9, SattÈhena 350
Saddesupi 45
450-1-2 SattÈhehi 385
Saddo 17, 55
SatÊmÈ 496 Satte 9, 10
SaddhaÑ 10, 110, 138
Sato 47 Sattesu 9
Satta 244, 337-8, 377- Saddhammena 55
Sattoti 272
8-9, 478 SatthaÑ 310, 350 SaddhÈ 208, 342
SattakkhattuÑ 3 SatthakammaÑ 309, 310 SaddhÈmattakaÑ 270
SattatikasatÈni 184 Satthakammanti 298 SaddhÈyaÑ 311
SattannaÑ 141, 194, SatthakammaÑ vÈ 310 SaddhÈya 484
205, 379 SatthakammapaÔikkhepa- SaddhÈyÈpatti 510
SattabbhantarÈ 150 kathÈ 309 SaddhiÑ (51) 3, 41-2-4-5,
SattamaÑ 383-4-5 Satthari 275 428-3-4, 496
SattamÈse 384-5 Satthal|khaÑ 401 SaddhivihÈriÑ 92-3-6-7
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 649
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SaddhivihÈrikaÑ 67-9, 70-4 SantharitvÈ 321 Sannipatitunti 140-7
SaddhivihÈrikamhi 57, 63-4 SandassitÈ 321-6-7, 404-411 Sannipatitehi 140
SaddhivihÈrikavattaÑ 67 Sandassito 103-4, Sannipatito 146, 251-2
SaddhivihÈrikassa 63-4-5- 116, 139, 300, 343, 392 Sannipateyyunti 139
6-7-8, 75 Sandasseti 314, 326 SannipatitvÈ 139, 140-7,
SaddhivihÈrikena 58, 61-2- SandassetuÑ 418 259, 262, 432
8, 417 SandassetvÈ 25, 50, 144, SannipÈtÈnujÈnanÈ 139
SaddhivihÈriko 57, 63-4- 306, 312-7, 322-8, 334, SannipÈtÈpetvÈ 56, 214,
341-2-7, 497-9 265, 282-4, 309,
5-6-7-8-9, 74, 417
Sandassesi 103-4, 116, 312-8, 417, 494
Saddho 91-5, 112-4
139, 300, 321-7, 343, SannivattaÑ 215-6-7-8
Sanantano 496
392-3, 404, 410 Sannivatto 194-5-6-7-8-9,
SantaÑ 131-2
Sandahatha 405 500-1-2-3-4-6
Santacittassa 272
SandiÔÔhÈ 220-1, 259, 261-1 Sannisajjampi 276
SantappitÈ 319
SandiÔÔhÈnaÑ 480-1
SantappetvÈ 25, 49, 306, SannisinnÈ 328-9
SandiÔÔhe 480-1
312-5-7-9, SannisÊdÈma 499
SandiÔÔho 411
324-8, 334, 341-2-3- SannetabbaÑ 59, 64, 78, 83
SandhÈgÈre 328-9
4-7, 405 SapajÈpatikaÑ 489, 490
SandhÈya 494
Santappesi 319, 342 SapajÈpatikÈ 30
SandhÈvitaÑ 325
SantappehÊti 319 SapajÈpatiko 487-9
SannaddhaÑ 487-8-9
Santaman|padhÊkaÑ 47 SapattasaÑvÈsaÒÒeva 222
SannaddhÈ 488
SantamÈnasaÑ 285 SapathaÒca 494
SannayhitvÈ 487
Santaruttarena 413 SanniÔÔhÈnaÑ 376 SapadÈnaÑ 301-2
SantÈ 140 SanniÔÔhÈnaÒca 374-5 Sapariso 303
SantÈti 141 SanniÔÔhÈnantikÈ 354 SappatissÈ 57, 76, 275
SantÈnakaÑ 60-5, 79, 84 SanniÔÔhÈnantiko 354-5-6- SappÈyakÈrÊ 418
SantiÑ 141 7-8-9, 360-1-2-3-4-5- SappÈyÈni 208, 406-7
Santi 6, 7, 27, 104, 130- 7-8-9, 370-1-2-5 SappÈyÈsappÈyaÑ 418
1-2-4, 227, 312-3, 342 Sannidhi 374 SappÈye 418
Santike (59) 17-8, 20, 42-3 Sannidhikatena 352 SappiÑ 302, 381-2-7-8
SantindriyaÑ 285 SannidhikÈrakaÑ 303 Sappi 73, 133, 290-1, 303,
SantÊ 141-2 Sannipatatha 161-3-5, 225 342, 381-2-7-8
SantuÔÔhassa 57, 421 Sannipatanti 173-4-5-6-7-8 Sappitthikena 342
SantuÔÔhÈ 56 -9, 180-1-2-3-4, 233-4- SappinÈ 381-8
SantuÔÔhi 392-4 5-6-7-8-9, 240-1-2-3-4 SappurisÈ 70
SantuÔÔhi 428 SannipatiÑsu 172, 233, SabbaÑ (24) 16-7-8, 21-2-3,
Sante 423 415-6 44-7, 51-3, 102, 117,
Santettha 497 SannipatitabbaÑ 262, 507 138, 141, 267, 298,
Santehi 49 SannipatitÈ 328-9 320, 344-8, 384-6,
Santo 5, 7, 49 SannipatituÑ 190 410-2, 504
650 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SabbÈya 175-6-7-8-9, SamaggasaÒÒino 172-4-5-6,
SabbakaÓhÈ 273
183, 236, 240-3 233-4-5-6
SabbakaÓhÈni 422 SabbÈla~kÈraÑ 383
Sabbakammakaro 476 SamaggÈ (28) 220-1-2,
Sabb|padhipaÔinissaggo 5, 7 351, 453-4-5-6-7-
Sabbakammesu 439, 476 Sabbe 55, 137, 351, 376
8-9, 460-1-2-3-4-5-
SabbakÈlaÑ 151 Sabbepime 108
6-8-9, 470-1-2-
SabbacetasÈ 141 Sabbeva 42, 53-4, 129,
140-1, 489 3-4-5-8, 498
SabbaÒÒujinagocare 136
SabbesaÑ 505 SamaggÈpi 478
SabbaÒca 147
Sabbesu 12 SamaggÈnaÑ 143, 258,
SabbaÒjaho 12 261-2
Sabbeheva 43-5-8, 147,
SabbaÒÒupavaro 476 161, 224, 261-2, SamaggÈnaÒca 259
Sabbattha 476 318, 507 Samaggehi 453-4-5-6-9,
SabbatthakaÑ 300, 338 Sabbo 118, 150, 170-1, 460-1-2
Sabbadhi 49 191, 232, 233, Samaggo 449, 450-1-2-3
SabbanÊlikÈ 272-3 263, 307, 378 Samaggo vÈ 485
SabbanÊlikÈni 422 Sabbopi 309 Sama~gÊbh|tassa 21
Sabbapaccantimesu 287-8 SabyaÒjanaÑ 27, 46, 339 SamacÈrino 104, 120
SabrahmakaÑ 46, 339
SabbapÈsehi 27-8 Samajano 496
Sabrahmake 16, 319
SabbapÊtakÈni 422 SamaÓaÑ 328-9, 340
SabrahmacÈrinaÑ 99
SabbapÊtikÈ 272-3 SabrahmacÈrÊnaÑ 100, 256 SamaÓa 115, 497
SabbamaÒjiÔÔhakÈni 422 SabrahmacÈrÊhi 498 SamaÓaparisaÑ 322
SabbamiÒjiÔÔhikÈ 272-3 SabhÈgaÑ 169, 170-1, SamaÓasÈruppaÑ 401
SabbamaÒjeÔÔhikÈ (ka) 272 232-3 SamaÓassa 334, 343
SabbamahÈnÈmarattÈ 273 SabhÈgavuttikÈ 275 SamaÓÈ (19) 55-6, 72-6,
SabbamahÈnÈmarattÈni 422 SabhÈgavuttino 57, 76 102-4-5-6-7-9, 140,
SabhÈgÈ 170, 232 157, 192-3, 302,
SabbamahÈra~garattÈ 273
SabhÈgÈya 233 312-3, 414, 485
SabbamahÈra~garattÈni 422 SabhÈvapÈtukammÈya 121 SamaÓÈnaÑ 110
SabbarattiÑ 499 SabhikkhukÈ 187-8-9, SamaÓe 55
Sabbarattiyo 21 247-8-9 SamaÓena 17, 409
SabbalohitakÈni 422 Sabhikkhuko 188-9, 248-9
SamaÓesu 72, 102-4-5-6-7-8
SabbalohitikÈ 272-3 SamakaÑ 420-5, 505
SamakaÑpi ca 511 SamaÓo 12, 45, 54,
Sabbavid|hamasmi 12
SamaggaÑ 151, 190, 324-8-9, 330-1-
Sabbasa~khÈrasamatho 5, 7 2-3-4-9, 340-2
224, 476
SabbasanthariÑ 321 SamaÓopi 343
SamaggakammaÑ 434-6-7-
SabbasantharisanthataÑ 321 8-9, 466-7-8-9, SamaÓÉalÊ 374
SabbasippÈni 489 470-1-2-3-4-5 SamaÓÉalÊkate 374
SabbasovaÓÓamayo 302 Samaggakammanti 466-7-8, SamaÓÉalÊkatena 353
SabbÈ 2, 143, 150, 191 470-1-3-4-5 SamataÑ 269
SabbÈni 411, 496 SamaggattÈ 435 Samatikkamo 4
SabbÈbhibh| 12 Samagganti 151, 224 SamattiÑsakkhutthuÑ 391
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 651
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SamattiÑsavirecanaÑ 428 SamÈpannoti 42 SamÈnavassikaÑ 250-1-2
SamattiÑsÈya 391 SamÈdapitÈ 321-6-7, SamÈnavassikÈya 253-4
SamatittikÈ 325 404, 411 SamÈnalÈbhÈ 427
SamÈdapito 103-4, SamÈnasaÑvÈsaÑ 144-9,
SamanuggÈhitvÈ 261-3
116, 139, 300, 485
SamanubhÈsitvÈ (sÊ) 261
343, 392 SamÈnasaÑvÈsaka-
SamanupassituÑ 19
SamÈdapetabbaÑ 348 diÔÔhiÑ 187, 246-7
SamanuyuÒjitvÈ 261-3
SamÈdapetÈ 90-1-4-5 SamÈnasaÑvÈsaka-
Samantacakkhu 6, 8, 9 bh|miyo 485
Samantato 6, 8, 9, SamÈdapeti 333
SamÈdapetuÑ 418 SamÈnasaÑvÈsakassa 443
403 SamÈnasaÑvÈsakÈ 189, 249
SamÈdapetvÈ 25, 50, 144,
SamantÈ 41, 144, 150, SamÈnasaÑvÈsake 187, 247
306, 312-7, 322-8,
379, 380 SamÈnasaÑvÈsasÊmÈ 149
334, 341-2-7, 497-9
SamannÈgataÑ 69, 70, 88, SamÈnasaÑvÈsÈ 144-8-9,
SamÈdapeyya 348
119, 377, 395-6-7 150
SamÈdapesi 103-4, 116,
SamannÈgatassa 117, 411 SamÈnasaÑvÈsÈya 144
139, 300, 321-6-7,
SamannÈgatÈ 377-8 SamÈnasÊmÈ 147
343-8, 392, 404, 410
SamannÈgatena 90-1-2-3- SamÈnasÊmÈya 443
SamÈdapesÊti 282
4-5-6-7, 111-2-3-4-5 SamÈnÈ 222, 275, 382, 495
SamÈdapessati 282
SamannÈgato 69, 87-8, SamÈnÈcariyakena 418
SamÈdapessasi 348
90-1-4-5-9, 100, SamÈnÈcariyako 418
SamÈdÈya 354-5-6-7,
111-2-3, 418 SamÈnupajjhÈyakena 417
361-2, 375-6
SamannÈharanti 266 SamÈnupajjhÈyako 417-8
SamÈdÈyachakkaÑ 357
SamannÈharÈma 141 SamÈno 328-9, 340,
SamÈdÈyachakka 356
Sammappitassa 21 383-6-9
SamÈdÈyapannara- SamÈrakaÑ 46, 339
SamayaÑ 32 sakaÑ 362
Samaye 269 SamÈrake 16, 319
SamÈdÈyapannarasa- SamiÒjitaÑ 6, 143-4, 268-9,
Samayena (150) 1, 3, 20-1, kÈdi 360
36-7, 40-1-8, 50-4-5-6, 308, 325, 405
SamÈdÈyavÈrasadisaÑ 360 SamiÒjitena 50-2
68, 70-1-2-3-4-5-6, SamÈdÈyasattakaÑ 355 SamiÒjeyya 6, 143-4, 268-9,
86-7-8-9, 99, 100 SamÈdiyitabbaÑ 223, 421 308, 325, 405
Samalehi 6, 89 SamÈdiyitukÈmÈ 205 SamiddhÈ 47-8
SamasamÈ (26) 173-4-5-6-7 SamÈdiyeyya 223 Samiddho 47-8
SamÈ 263 SamÈdiyissanti 222 SamihitaÑ 343
SamÈgaÒchi 134, 494 SamÈdhiÑ 135 SamÊrati 272
SamÈgantvÈ 425 SamÈdhikkhandhe 90-1-5 Samuggaho 510
SamÈpajjitvÈ 32 SamÈdhikkhandhena 90-1-4, SamugghÈto 146-9
SamÈpattiÑ 135 112-3 SamuttejitÈ 321-6-7,
SamÈpattiyÈ 331 SamÈdhimhÈ 3, 4, 5, 276 404, 411
SamÈpattÊnaÑ 142 SamÈdhiyissati 408 Samuttejito 103-4, 116,
SamÈpannÈ 50-2 SamÈdhÊnaÑ 142 139, 300, 343, 392
SamÈpanno 162-4, 227 SamÈnacchandÈ 108 SamuttejetuÑ 418
652 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SamuttejetvÈ 25, 50, 144, SampattaÑ 425 Sambahule 195-7-8,
306, 312-7, 322-8, SampannaÑ 476 209, 476
334, 341-2-7, 497-9 Sampayogo 14 Sambahulehi 41, 268
Samuttejesi 103-4, 116, SamparÈyike 265 SambahulÈ 394
139, 300, 321-6-7, SambÈdhassa 310
SamparikiÓÓaÑ 378
343, 392, 404, 410 SambÈdhÈ 286
SamparikiÓÓanti 378
SamudayaÑ 22-3, 47, 267 SambÈdhe 309, 310
SamparivattakaÑ 62-7,
SamudayadhammaÑ 16-7-8, Sambuddhena 477-8
81-6, 400 SambodhÈya 14
22- 3, 47, 51-3, 267, 320 SampavÈretvÈ 25, 49, 306, SambhattÈ 220-1, 259,261-2
Samudayo 1, 2 312-5-7, 324-8, 334, SambhattÈnaÑ 480-1
SamudÈcaratha 13
341-2-3-4-7, 405 Sambhatte 480-1
SamudÈcaranti 13
SampavÈresi 342 Sambhatto 411
SamuddakkhÈyikathaÑ 278
Sampavedhi 17 Sambhavanti 1
Samudde 152, 191
Sampavedheyya 271 SambhÈraÒca 350
Samuddo 150
SampahaÑsitÈ 321-6-7, SambhÈrasedanti 297
Sam|hataÑ 146
404, 411 SambhÈvetuÑ 351
Sam|hatÈ 326
SampahaÑsito 103-4, 116, SambhÈvesi 341, 389
Sam|hato 149
139, 300, 343, 392 Sambhindanti 150
Sam|hanati 146-9
SambhinditabbÈ 150
Sam|hanantena 149 SampahaÑsetuÑ 418
Sambhindeyya 150
Sam|hanitvÈ 146 SampahaÑsetvÈ 25, 50,
SambhuÓÈti 354-5-6-7-9,
Sam|hane 190 144, 306, 312-7, 322-8, 362-6, 373
Sam|haneyya 146 334, 341-2-7, 497-9 Sambhoge 135-6
Sam|hantabbaÑ 146 SampahaÑsesi 103-4, 116, Sambhoti 375
Sam|hantabbÈ 149 139, 300, 321-6-7, 343, Samma 488
Sam|hantabbo 149 392, 404, 410 Sammajjati 214-8, 221-2,
Same 269 SampahulÈnaÑ 400 499
Sameti 500 Sampahule 401 SammajjÈpetvÈ 337-8
SamodakaÑ 10 SampahulÈ 415 SammajjitabbaÑ 61-6,
SamodhÈnagato 89 80-5, 158
SampassantÈ 53, 498
Sampakampi 17 SammajjitabbÈ 60-1-5-6,
SampassamÈnÈ 406-7-8
Sampakampeyya 271 79, 84-5
SampassamÈnena 407
SampajÈnamusÈvÈ- Sammajjitabbo 58-9, 61-
SampÈdenti 336
dassa 141-2 3-4-6-7-8, 80-2-3-5
SampajÈnamusÈvÈde 142 SampÈdetvÈ 311
Sammajjitunti 158
SampajÈnamusÈvÈdo 141 SampÈdehÊti 57, 76
SammajjitvÈ 168, 230
SampajÈnassa 410 SambandhitvÈ 384 SammajjissantÊti 158
SampajÈnÈ 409 SambahulÈ (46) 147, 156 Sammajjeyya 220-2
Sampadh|pÈyati 320 SambahulÈnaÑ 129 SammataÑ 147
SampajjalitvÈ 32-3 SambahulÈpi 476 SammatÈ 144-8, 150-3-4
SampaÔipÈÔetvÈ 385 SambahulÈhi 211 SammatÈni 145
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 653
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
Sammati (SyÈ) 144 SammÈvÈyÈmo 14-5 SayamÈnaÑ 417
Sammatena 131 SammÈsa~kappo 14-5 SaraÑ 325
Sammatenapi 153-4 SammÈsati 14-5 SarajÈ 61-6, 79, 80-5
Sammato 145, 336, 396-7-8 SammÈsamÈdhi 14-5 SaraÓaÑ 5, 23, 48, 98, 115-
SammadaÒÒÈ 270 SammÈsambuddhaÑ 284 6, 267, 320, 333, 340-1
Sammadeva 13-4, 22-3, SammÈsambuddhan”ti 328- SaraÓaÑgateti 5
47, 267-9 9, 346 SaraÓagamanehi 29, 70,
SammaddantÈ 192-3 SammÈsambuddhassa 6 115-6
Sammanitabbo (ka) 131, SammÈsambuddhena 390 SaraÓagatan”ti 320
396 SammÈsambuddho 12-3-4, Sarati 158, 165-6-9, 232
Sammanti 490-2-6 45-7, 328-9, 339, 340-6 Saratipi 165-6
Sammantʔti 494-6
SammÈsambodhiÑ 16 Sarat|ti 383-9
Sammannati 144-5-8,
SammukhÈ 449, 478 SarabhaÒÒapariyosÈne 286
336, 396-7-8
SammukhÈkaraÓÊyaÑ 449 SaramÈnena 141
Sammannanti 144-5
Sammannantena 149, 150 SammukhÊbh|tÈ 477 SaramÈnenÈti 142
SammannitabbaÑ 131, SammukhÊbh|te 209, 253 SaramÈno 141
152-3 SammukhÊbh|tena 397, SaramÈnoti 142
SammannitabbÈ 144-5-9, 414, 421-7 SaravatÊ 269
336 Sammukhe 143-4, 269 SarasÊti 70
SammannitabbÈni 146 SammutiÑ 337 SarÈjikÈya 302
Sammannitabbo 131, 149, Sammuti 144-5-7-8, SarÈma 37
152-3, 195-7 336, 396-7-8 SarÈmÊti 70
SammannituÑ 144, 395-7 Sammutin”ti 337 SarÈvakesupi 294
Sammannitunti 145, 150 SammutiyÈ 336 Sari 191, 264
SammannitvÈ 336 Samm|Äho 322 SarikkhakÈya 350
Sammanne 190 SammodanÊyaÑ 3, 46, SarÊraÑ 491
Sammanneyya 144-5-6-8, 51-2, 306, 324, 343 SarÊrabandhanena 134
336, 395-6-7-8 SammodamÈnÈ 220-1-2, SarÊsapantarÈyo 152, 252
SammappaÒÒÈya 20 351, 498 SarÊsapÈ 219
SammappadhÈnÈ 29, 30 SammodamÈnÈnaÑ 261-2 SarÊsapehi 207
SammÈ (40) 17-8, 42-3,
SammodiÑ 52 Sare 191
54-8, 62-3-7-8, 77
SammodiÑsu 46, 324 Sarena 286-9, 491
SammÈ-ÈjÊvo 14-5
Sammodi 3, 51, 343 Sareyya 166
SammÈkammanto 14-5
SammÈdiÔÔhi 14-5 SammodikÈya 486 SalÈkaÑ 158
SammÈvattanÈ 58, 63, SayaÑ 12-3-4, 46, 269, SalÈkaÔÔhÈniÑ 349
77, 81 339 SalÈkaÔÔhÈniyanti 295
SammÈvattantaÑ 68, 87 SayanakathaÑ 276 SalÈkabhattaÑ 73, 133
SammÈvattanto 68, 87 SayanÈni 289 SalÈkÈ 349
SammÈvattitabbaÑ 77 SayanigharaÑ 196-7 SalÈkodhanÊ (sÊ, syÈ) 349
SammÈvatteyya 67, 86 Sayanesu 72, 102-8 Sallakattova 479
SammÈvÈcÈ 14-5 Sayanti 72, 102-8 Sallakkhantena 12
654 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SallakkhetvÈ 60-5, 79, SaÄÈyatanaÑ 1 SÈdhu (24) 46, 70, 101-2-
84, 381-2-4-6-7 SaÄÈyatananirodhÈ 1 3-4, 116, 139, 266
SallapiÑsu 220 SaÄÈyatananirodho 1 SÈdhukaÑ 58-9, 60-2-3-4-5-
SallapimhÈ 222 SaÄÈyatanapaccayÈ 1 6-7-8-9, 81-2-4-6,
SallapeyyÈma 220-1 Sa (33) 5, 7, 14, 26 140-1
SallavatÊ nÈma 287 SÈkacchantehi 251 SÈdhuvihÈri 496
Sallekhassa 57, 421 SÈkiyo 101 SÈdhu sÈdhu 70
SavanaÑ 375 SÈketaÑ 380 SÈpattikÈ 253
SavanantikÈ 353 SÈketÈ 123 SÈpattikena 168-9,
Savanantiko 354-5-6-7-9, SÈketukkaÓÔhitÈ 374 231-2, 253
362-6, 375 SÈpateyyaÑ 386
SÈkete 351, 380, 402-3
SavanasÊmÈtikkamÈ 376 SÈpateyyaÒca 102, 384-6
SÈkhaÑ 38
SavarabhayaÑ 152 SÈpi 42
SÈkhÈ 38
SavarÈ 191 SÈpekkho 373
SÈkhÈbha~gaÑ 500
Savarehi 264 SÈmaÑ 56-7, 76,
SassamaÓabrÈhmaÓiÑ 46, SÈgataÑ 266
118, 120, 152,
339 SÈgata 266
298, 304-5-6, 338
SassamaÓabrÈhmaÓiyÈ 16, SÈgato 265-6, 288
SÈmaÑpÈkÈ 350
319 SÈgamÈ 476
SÈmaÑpÈko 305
Sassu 382 SÈgaro 344
SÈmaÑyeva 22
Saha (15) 48-9, 166, 312, SÈÔakÈ 382-3
SÈmaggiÑ 476, 480-1
354-5-6-7-9, SÈÓaÑ 73, 133, 394
SÈmaggiyÈ 134-6
373-5-6, 476 SÈtisÈro 69, 70,
SÈmaggÊ 143-4, 184-5,
SahatthÈ (14) 25, 49, 88, 448-9
190, 244-5, 511
306, 312-5-7, 324-8, SÈtthaÑ 27, 46, 339
SÈmaÒca 42-3
334, 342-3-4-7, 405 SÈditabbaÑ 342 SÈmaÓeraÑ 119, 195-8
SahadhammikaÑ 75, 98 SÈditabbo 416
Sahadhammiko 330 SÈmaÓeracatuttho 440
SÈdituÑ 288, 342 SÈmaÓerapaÒcamo 440
SahampatiÑ 7, 10 SÈdiyanti 394
Sahampati 6, 7, 36, 137 SÈmaÓerapabbajjaÑ 115-6
SÈdiyantena 394 SÈmaÓeravÊso 441
Sahampatissa 6
SÈdiyatu 392 SÈmaÓerassa 117, 190-4-9,
SahasÈ 493
SÈdiyituÑ 394 204-5, 249, 256, 442
SahassathavikaÑ 337-9
SÈdiyitunti 343 SÈmaÓerÈ 110-6-7-8
SahassÈni 382
SahÈyaÑ 496 SÈdiyiÑsu 343 SÈmaÓerÈnaÑ 117-8, 398
SahÈyakÈ 30, 54, 108 SÈdiyissanti 415 SÈmaÓeriÑ 195-7-8
SahÈyo 345, 411, 488 SÈdiyissasi 415-6 SÈmaÓerikÈ 477
SahituÑ 487 SÈdiyissÈmÊti 415-6 SÈmaÓericatuttho 440
SahubbhÈraÔÔhamÊ 375 SÈdiyÊti 416 SÈmaÓeripaÒcamo 440
SahubbhÈrÈti 353 SÈdiyeyya 416 SÈmaÓeriyÈ 190-4-8-9,
SahetudhammaÑ 2 SÈdhÈvuso 260-3 204-5, 249, 256, 442
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 655
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
SÈmaÓeriyo 195-7-8 SÈlavatiÑ 378 SÈssa 257-8
SÈmaÓerivÊso 441 SÈlavatikÈya 428 SÈhÈraÑ 327
SÈmaÓerÊ 204-5, 477 SÈlavatiyÈ 378 SÈh|ti 57, 76
SÈmaÓere 116-8, 195-7-8 SÈlavatÊ nÈma 378 SikkhaÑ 162-3, 205,
SÈmaÓerena 198 SÈl|kapÈnaÑ 344 225-6, 249, 423, 441
SÈmaÓerehi 117 SÈlohito vÈ 491 SikkhamÈnaÑ 195-7-8
SÈmaÓero 90-1-2-3-4-5-6-7, SÈva 17-8, 42-3, 54 SikkhamÈnÈ 203, 477
116-8-9, 162-3, 203- SÈvakaÑ 333 SikkhamÈnÈya 189, 194-
4, 225-6, 420, 477 SÈvakattaÑ 333 8-9, 205, 249, 256, 442
SÈmantÈ 160-1, 170-1, SÈvakayugaÑ 54 SikkhamÈnÈyo 195-7-8
232, 259, 310, 491 SÈvakÈ 268 SikkhamÈnacatuttho 440
SÈmanto 169 SÈvakÈnaÑ 74, 221, 304, SikkhamÈnadasamo 441
SÈmi 104, 339 348 SikkhamÈnapaÒcake 440
SÈmikassa 387 SÈvakÈ 328-9, 330-1, 340 SikkhamÈnavÊso 441
SÈmiso 303 SÈvakopi 266 Sikkhass|ti 379, 491
SÈmÊ 419, 424 SÈvakohamasmi 47, 266
SikkhÈ 138, 203
SÈmÊcikammaÑ 483-4, 501 SÈvakohamasmÊti 47
SikkhÈkÈmÈ 56, 483-4
SÈmukkaÑsikÈ 47, 267, 320 SÈvatthiÑ 123, 351, 414-9,
SikkhÈkÈmo 160, 171-2,
SÈmuddaÑ 293 501-3-4-5
480-1-3
SÈyaÑ 38, 405 SÈvatthi 116, 193-4, 221,
SikkhÈpaccakkhÈta-
SÈyanhasamayaÑ 29, 284, 279, 308, 348, 351,
kassa 190, 442
290, 335 404, 500-1-5, 510
SikkhÈpadaÑ 74, 221, 304,
SÈraÓÊyaÑ 46, 51, 306, SÈvatthiyaÑ 116, 194, 220,
348, 402
324, 343 290, 303-8-9, 348,
SikkhÈpadakathÈ 117
SÈrato 270 350-1, 404, 416, 500
SÈradike 349 SÈvatthiyÈ 213 SikkhÈpadÈni 117, 140
SÈradikena 290-1 SÈvatthÊti 407-8 SikkhÈpetuÑ 93-7
SÈriputtaÑ 52-3, 115, 308 SÈvasesaÑ 502-3-4 SikkhÈya 92-3-7
SÈriputta 70, 115, 308, SÈvasesÈ 502-3-4 SikkhÈsamÈdÈnaÑ 203-6
501-2-5 SÈvassa 129 Sikkhi 489
SÈriputtamoggallÈnÈ 50-3-4 SÈvikÈ 408 SikkhitabbaÑ 117
SÈriputtamoggallÈne 54 SÈvittÊ 344 Sikkhitabbanti 151, 224
SÈriputtassa 51, 116, 308, SÈvetabbaÑ 151-5 SikkhituÑ 117
402-3, 425 SÈvetvÈ 46 Sikkhitunti 379, 491
SÈriputtena 425 SÈventi 155 Sikkhissati 108
SÈriputto 50-1-2, 70, SÈveyya 155 Sikkheyya 108
116, 308, 402-3, 505 SÈsanaÑ 137, 284 Sikkheyyanti 379
SÈriputto ca 510 SÈsanÈdhÈraÓe 136 Si~giveraÑ 292
SÈriputtopi 51 SÈsapakuÔÔaÒca 350 Si~gÊnikkhasavaÓÓo 48-9
SÈrÊrikÈnaÑ 109, 418 SÈsapakuÔÔena 298 Si~ghÈÔakaÑ 334, 490
656 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
Si~ghÈÔakabaddhaÑ 400 SÊte 59 SÊlavisuddhiyÈ 509
Si~ghÈÔakena 334, 348, 490 SÊtena 64, 78, 83 SÊlasampanno 322
Si~ghÈÔakaÑ 489 SÊtenapi 212 SÊlasampadÈya 322
SitthaÑ 381 SÊpadiÑ 126 SÊlasampadÈyÈti 322
SindhavaÑ 293 SÊpadiko 444 SÊlena 511
Siniddho 390 SÊpadÊ 127, 477 SÊl|papannÈ 408
Sinehati 428 SÊmaÑ 144-5-7-8-9, SÊsaÑ 12, 104, 337-8,
SinehetvÈ 390 190, 401-2 493-4
Sinehessati 390 SÊmaÔÔho 353, 374 SÊsacchaviÑ 384-5
SinnaÑ 58, 64, 77, 82 SÊmantarikaÑ 150 SÊsacchinno 134
SippaÑ 379, 491 SÊsato 417
SÊmÈ 144-5-7-8-9,
Sippassa 275, 379 SÊsamayÈ 279
190, 375, 477
SibbiniÑ 384-5 SÊsÈbÈdhaÑ 382
SÊmatikkantikÈ 353
SibbitvÈ 385-7 SÊsÈbÈdho 380-3
SÊmÈtikkantiko 354-5-6-7-9,
Sibbetunti 295 SÊsÈbhitÈpo 296
SiyÈ 140-1, 270, 496 362-6, 372-5
SÊse 301, 401
SiyÈpi 208-9, 262 SÊmÈnujÈnanÈ 144
SÊsepi 402
SirasÈ 5, 42-3-7, 54, SÊmÈsammuti 144
SÊhaÑ 314, 334
266, 285-6, 493 SÊmÈya 144
SÊha 328-9, 330-1-2-3
SilaÑ 37-8 148, 150, 427
SÊhadhammaÑ 281
SilÈ 137-8 SÊmÈyo 144
SÊhadhammaparikkhaÔÈ 274
SilÈti 38 SÊmokkantikapeyyÈla 184,
SÊhaÒca 350
SivikaÑ 280 244
SÊhabyagghaÒca 350
SivikÈya 265 SÊlaÑ 137
SÊhabyagghÈ 288
SiveyyaÑ 428 SÊlakathaÑ 22, 47, 267, 320
SÊhabhÈÓavÈro 337
SiveyyaÒca 428 SÊlakkhandhe 90-1-4 SÊhamaÑsaÑ 314
SiveyyakaÑ 389 SÊlakkhandhena 90-1-4,
SÊtaÑ 3, 59, 64, 78, SÊhamaÑsagandhena 314
111-2-3 SÊhasenÈpativatthu 328
83, 401-2 SÊlato 509
SÊtakÈlo 61-6, 80-5 SÊhassa 328-9, 333-4
SÊlabbataparÈmÈsaÑ 270 SÊhÈ 314
SÊtabhÊrukÈ 401-2
SÊlavato 322 SÊhena 334
SÊtavane 268-9
SÊlavantettha 324 SÊho 328-9, 333-4
SÊtavÈtaduddinÊ 3
SÊlavanto 104, 121 Su-uddiÔÔhaÑ 173-4-5-6-7-
SÊtassa 109
SÊtÈyo 337-8 SÊlavÈ 322 8-9, 180-1-2-3
SÊtÈlukÈ 401-2 SÊlavipannassa 322 SukaraÑ 267
SÊtÈloÄi 299 SÊlavipanno 91-2-6, SukarÈ 335, 342, 495
SÊtÈsu 41, 401-2 102, 114, 322 SukarÈni 379
SÊtiÑ 405-5 SÊlavipattiÑ 255 SukhaÑ 4, 19, 44-5, 310-5,
SÊtibh|tosmi 12 SÊlavipatti 255 408, 410, 499
SÊtudakÈ 428 SÊlavipattiyÈ 255 SukhaÒca 108
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 657
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
Sukhatthikena 316 SuÓÈtha 137 Suddho 49, 443
Sukhanti 4 SuÓisaÑ 339 SuddhodanaÑ 116
SukhasamÈcÈrÈ 72, 102-8, SuÓisÈ 340, 382 Suddhodanassa 115
120 SuÓisÈya 337-8-9 Suddhodano 116
SukhasÊlÈ 72, 108, 120 SuÓisÈyapi 339 SudhammikÈ 478
SukhÈ 4, 115 SuÓeyya 11 SudhÊti 286
SukhÈni 316 SuÓoma 140 SunakhamaÑsaÑ 313
SukhÈya 27 SuÓomÈti 141 Sunakho 313, 350
SukhÈyÈti 4, 393, 410 SutaÑ 29, 31, 256, 329, 333 SunidhavassakÈravatthu 323
SukhÈvahaÑ 408 Sutadhammassa 4 SunidhÈvasathÈgÈraÑ 350
SukhÈvaho 136 Sutanti 256 SunissÈrito 443, 477
SukhiniyÈ 408
Suttantikehi 251 SupaÒÒattaÑ 183
SukhinÊ 408
SuttalukhaÑ 412 SupaÒÒatto 136
SukhumaÑ 20
SutavÈ 20, 45 Supati 409, 410
SukhumÈ 20, 309
SukhumÈlo 21, 120, Sutasa~kÈya 264 SupannaÑ 21
265, 272 Sutena 151, 223-8-9, Supasso 313
Sukho 4 230, 255-6 SupinaÑ 409
Sugata~gulena 412 Sutoyeva 284 Supinantena 409, 492
Sugatassa 408 SuttaÑ 350 SuposatÈya 57
SugatiÑ 322 Suttakena 295 SuppaÒÒattaÑ 245
Sugatena 316 SuttantaÑ 196-8, 251 SuppavattinÊ 93-7-8,
Sugato 6, 7, 45-9, 339 Suttante 137 112-3-4
Sugatoti 391 Suttanto 196-8 SuppavÈritÈ 234-5-6-7-
SuggahitaÑ 426-7 Suttamokiri 429 8-9, 240-1-2-3
SuggahitÈni 286 Suttaso 93-7-8, 112-3-4-5 SuppatiÔÔhe 45
SucchavilomajÈto 312 SuttÈ 412 SuppiÒca 350
SucchavilomajÈtoti 312 Sutto 162-4, 226 SuppiyaÑ 310-1-2
SuÒÒÈgÈraÑ 323 SutvÈ 17, 51-3, 185-6, SuppiyaÒca 312
SuÒÒÈgÈre 135 245-6, 256, 476, 504-5 SuppiyabhÈÓavÈro 314
SuÒÒo 405 SutvÈna 109, 336, 491, 497 Suppiyassa 311
SuÔÔhu 310, 379, 389
SudaÑ 5, 43-5, 115-6, SuppiyÈ 311-2
SuÓa 504-5
194, 227, 304-8-9, 310, SuppiyÈ ca 310
SuÓanti 184-5-6, 191,
320-5-7-8, 348, 401- SuppiyÈti 311
244-5-6
SuÓantu 6, 8, 9, 167, 3-4, 487, 499, 500 SuppiyÈya 310
228-9, 260 SudiÔÔho 385 Suppiyo 311
SuÓasi 131-2 SududdasaÑ 5, 7, 22-3 Suppiyo ca 310-2
SuÓÈti 146, 209, 210-1, SuddhaÑ 47, 233, 267 SubÈhu 25
354-5-6-7-9, Suddhassa 477 SubharatÈya 57
362-5-6, 375, 426 SuddhÈnaÑ 154, 253 SubhikkhaÒca 377
SuÓÈtu (30) 71-2, 99 SuddhikammaÒca 191 SubhikkhÈ 335, 377-8
658 MahÈvaggapÈÄiyÈ
[ Sa ] [ Sa ] [ Sa ]
Subh|me 487-8-9 S|pabhiÒjanakaÑ 337-8 SenÈsanaguttiyÈ 410
SubhojanÈni 72, 102-8 S|pabhiÒjarakaÑ 337 SenÈsanacÈrikaÑ 268, 276,
SumanasikatÈni 286 S|pampi 56-7, 76 293-4, 309, 403-9, 417
Sumanamanaso 33 S|pÈni 336 SenÈsanampi 276
Sumedha 6, 8, 9 S|rakathaÑ 276 SenÈsane 128, 427,
SuraÑ 491 S|riyassa 487-8-9 505
SurÈmerayamajjapamÈda- S|riyuggamanakÈle 488 SenÈsanena 207
ÔÔhÈnÈ 117 S|riyova 2 SeniyaÑ 50, 104, 139,
SuladdhaÑ 317-8, 498 Sekkhena 23-4, 346 265, 301, 377,
SulabhapiÓÉÈ 335 SeÔÔhaÒca 390-2 383-4-6
SuvaÓÓaÑ 208-9, SeÔÔhÈnuseÔÔhÊnaÑ 25 Seniyassa 49, 103-4, 139,
302 SeÔÔhiÑ 384 300-1, 338-9,
SuvaÓÓanti 302 SeÔÔhi 22, 382-3-4-5-6, 428 382-3-6-7-9
SuvaÓÓapÈdukÈnaÑ 2 SeÔÔhiputto 21, 265, 387 Seniyena 105-6-7, 390
SuvaÓÓapÈdukÈyo 21 SeÔÔhibhariyaÑ 380-1 Seniyo 45-6-7-8-9, 50,
SuvaÓÓapÈdukÈhi 22 SeÔÔhibhariyÈ 381-2 101-2-3-4, 139, 193,
SuvaÓÓamÈlÈ 301-2 SeÔÔhibhariyÈya 380-1-2 265, 300, 337-8-9,
SuvaÓÓamÈlÈya 302 SeÔÔhibhariyÈvatthu 380 377, 383-4-6-7-9
SuvikkhÈlitaÑ 308 SeÔÔhimhi 24 SenisitÈni 291
SuviÒÒÈpaye 9, 10 SeÔÔhissa 22, 380-3-4-5-6 SeyyathÈpi 6, 23, 34-5-6,
SuvinicchitÈni 93-7-8,
SetakaÓÓikaÑ nÈma 287 47-8, 56, 76, 125,
112-3-4
Seti 417 134-5, 140-3-4,
SuvibhattÈni 93-7-8,
SetuÑ 325 212, 267-8-9, 271-
112-3-4
SutughÈto 74, 221, 3-4, 282, 295-6,
SuvisuddhaÑ 16
304 308-9, 320-3-5,
SusaÑvutindriyo 509
SedaÑ 350 345-6, 422
Susambudho 5, 7, 8
SusammaÔÔhaÑ 245 Sedakammanti 297 SeyyathÈpi nÈma 6, 9, 22-3,
SusassÈ 335 SenaÑ 338, 487-8-9 134, 143-4, 308,
SusÈnaÑ 21, 63, 81, 394-5 SenÈ 488, 492 325, 345, 400-5
Susikkhitosi 380 SenÈkathaÑ 276 SeyyathidaÑ 14-5, 22, 47,
Susire 219 SenÈnÈyakÈ 103-4 267, 276, 290-1,
SusukÈvasaÑ 292 SenÈnÈyake 103 302, 320, 333, 340-3-6
Suss|siÑsu 14 SenÈpatiÑ 334 Seyyampi 266
Suss|sissanti 209, 210, SenÈpati 328-9, 334 Seyyoti 42-3
211 SenÈpatinÈ 334 Selamaye 5
S|karavasaÑ 292 SenÈpatissa 328-9, 333-4 Sele 6, 8, 9
S|karas|naÑ 294 SenÈya 338-9, 494 Selo 271-2
S|paÔÔhitaÑ 185, 245 SenÈsanaÑ 109, 207, 214- SevitabbÈ 14
S|paÔÔho 418 5-6-7-8, 221, 409, SesÈ 109, 110
S|padhÈritÈni 286 410, 495, 501-5, 511 So (189) 3, 510
LakkhitabbapadÈnaÑ anukkamaÓikÈ 659
[ Sa ] [ Sa ] [ Ha ]
SokanudaÑ 408 SoratÈ 495 HatthapÈdacchinno126, 444
Sokaparidevadukkha- SovaggikaÑ 408 HatthapÈdaÑ 477
domanassupÈyÈsÈ 1 SovaÓÓamayaÑ 50, 295-6 HatthapÈdÈ 138
SokÈvatiÓÓaÑ 6, 8, 9 SovaÓÓamayÈ 279 HatthappattaÑ 21
Sokehi 44 SovÊraÒca 350 HatthavaÔÔakanti 280
So ca 481 SosÈrito 443-4 Hatthavila~ghakena 220-1,
SoÓaÑ 265-8-9, 272, 284 SosikÈpi 130 499
SoÓa 265-8-9, 272, 284 Soso 101, 130-1-2 HatthavikÈrena 220-1, 499
SohaÑ 99, 102 HatthÈ 138
SoÓakoÄivisavatthu 265
SoÄasa 478 HatthÈcariyaÑ 491
SoÓattherassa 289
SoÄasasahassÈni 382-7 HatthÈcariyassa 491
SoÓassa 265-7-8-9,
SoÄasete 478 Hatthi-assasunakhÈhi(sÊ)350
284
SvÈkÈre 9, 10 Hatthi-assÈ 350
SoÓo 265-7-8-9,
SvÈkhÈte 73, 275, 495 HatthikaÄabhehi 500
272, 283-8-9
SvÈkhÈto 17-8, 42-3, HatthicchÈpehi 500
SoÓÉÈya 308, 500
54, 105-6-7 HatthicchÈpehÊti 500
SotaÑ 13-4, 44, 209,
SvÈgataÑ 308 HatthinÈgassa 500
210-1
SvÈgatÈ 510 HatthinÈgo 500
SotaÒjanaÑ 294
SvÈgatÈni 93-7-8, HatthinikaÑ 389
SotabbaÑ 169, 170-3-7-8-9,
112-3-4 HatthinikÈ 388
180, 303
SvÈtanÈya 36-7, 48, 306, HatthinikÈya 388
Sotavanto 10 Hatthiniyo 500
SotaviÒÒÈÓaÑ 44 311-6-7, 326-7,
333, 340-1-3-4, HatthinÊhi 500
SotaviÒÒeyyÈ 271 Hatthino 500
SotasamphassapaccayÈ 44 404
SvÈdhiÔÔhitaÑ 426-7 HatthibhaÓÉe 119
Sotasamphasso 44 HatthimaÑsaÑ 312-3
Sotasmimpi 45 SvÈyaÑ 38
Sve 299, 488 HatthimaÑsÈdi-
SotÈpattiphale 407 paÔikkhepakathÈ 312
SotuÑ 194-5-6-7-8-9 [ Ha ] HatthisÈlaÑ 388, 491
Sodako 58, 63, 77, 82 HaÒÒeyyÈma 123 HatthisÈlÈyaÑ 491
Sodetabbo 59 HaÔÔhÈ 312, 392-3, 405 HatthÊ 312
SodhÈpeti 299 HaÔÔho 22, 31-8 HatthÊhi 500
SodhÈpemi 300 HatÈ 34, 492-3 Hatthe 342, 411,
Sodhetabbo 65, 78, 83 HatÈti 495 425-6, 494
Sodheti 315-6 Hatopi 478 Hatthena 59, 60-1-3-4-6,
SodhetvÈ 60-5-6, 79, 84 HatthagatÈ 337-9 77-8-9, 83, 295-6, 493
Sodhentena 59, 65, 78, 83 HatthacchinnaÑ 126 Hatthesu 4, 125-6
Sopi 157, 308 Hatthacchinno 126, 444 Hanantipi 207
So bhikkhu 486 HatthattharaÑ 281 HanÈma 105
Sobhetha 275, 495 HatthaparÈmÈsaÑ 485-6 HaniÑsu 123
Somhi 102, 499, 500 HatthapÈdacchinnaÑ 126 Hantabbo 105
660 MahÈvaggapÈÄiyÈ