Специјални видови бетон

1.Технички опис и услови за бетонот за изведба на конструкцијата на

објектот

Вијадуктот на km 17+607,00 се состои од два паралелни објекти за левата и десната

страна на автопатот.
Топографијата на теренот во пределот на објектот се одликува со длабоки долови со
доста стрмни брегови. Трасата на вијадуктот на km 17+607,00 има релативно сложена
геометрија, со оглед на тоа што вијадуктот се наоѓа и во преодна и во чиста кружна
кривина. Осовината на трасата на објектот е во кружна кривина со радиус R=2500m со
тоа што двете осовини (лев и десен коловоз) се паралелни.
Подолжниот пад изнесува 4,2%, за двата коловоза, додека попречниот пад на трасата
е исто така константен и изнесува 2,5% по целата должина на вијадуктот.

o Долен строј

Долниот строј од конструкцијата се состои од две средни и две крајни потпорни

столбови со соодветни крилни ѕидови.

Крајни армиранобетонски столбови: Проектирани се со сандачест попречен

пресек со димензии неопходно за несметана изведба на конструкцијата од
горниот строј заради нивниот релативно голем габарит во висински смисол
така и во попречен пресек, а со цел намалување на количината на бетон
потребна за нивна изведба.

Темелењето на крајните сандачести столбови проектирано е да се изведе на

класични армиранобетонски темели.

Средни столбови: Проектирани се како армиранобетонски со сандачест

попречен пресек кој е различен во зависност од висината на разгледуванот
столб. Кај средните столбови 2д и 3д попречниот пресек е променлив како во
подолжен така и во попречен правец. Столбовите 2д и 3д предвидено е да се
изведат монолитно од ламели со висина од по 4м. На одредена висина од
столбот предвидени се армиранобетонски плочи со дебелина од 30см кои
служат за укрутување на столбот.

Темелењето на средните столбови С2 и С3 е направено на дебела темелна

плоча која е заеднички темел за столбовите на левиот и десниот вијадукт.
Димензиите на телемната плоча (иста и за С2 и С3) се: должина 28,4м, ширина
18,0м и висина 3,75м.

1
 Специјални видови бетон

o Горен строј – главна распонска конструкција

За градење на мостови и вијадукти со големи распони најадеквантна и денеска

во светот една од наприменуваните технологии на градење е технологијата на
слободно конзолно градење. Имајќи ги во предвид теренските услови, распонот
на објектот, висината на средните столбови како и економскиот показател оваа
технологија беше избрана за проектирање и градење на вијадукт на km
17+607,00.

Горниот строј од конструкцијата на вијадуктот на km 17+607,00 на коридорот К-

8, Исток – Запад, делница Кичево – Требеништа е предвиден и проектиран како
армиранобетонска преднапрегната рамовска конструкција со еднокелиски
сандачест попречен пресек преку три полиња, со распони L=80+100+80,
односно со вкупен распон од L=260,00м, мерено помеѓу осовините помеѓу
двата крајни столбови.

Попречниот пресек на горниот строј претставува едноќелиски сандачест пресек

со променлива висина и широчина во зависност од местоположбата на
пресекот така да истиот е со висина од H=3,50м до H=5,50м. Главната
распонска конструкција во средината на централниот распон од 100м е со
висина од 3,5м и како се оди кон средните столбови 2 и 3 висината по законот
на кружница се зголемува така да над средните столбови 2 и 3 истата е со
висина од 5,5м.

Коловозната плоча исто така е со променлива дебелина и изнесува 25см

помеѓу вертикалните ребра, односно со проширување во вид на вута истата се
поврзува со ребрата од сандакот формирајќи дебелина d=50cm, истото се
однесува и за конзолниот дел од коловозната плоча кој е со променлива
дебелина од 25см на крајот до 50см при вклештувањето во вертикалните ребра
во сандакот.
Главната распонска конструкција речиси целосно ќе се изведе со технологијата
на слободно конзолно градење, велиме речиси бидејќи поради одбраните
распони на конструкцијата во крајните полиња имаме по два дела со должина
од 27,50м2 кои ќе се изведат монолитно на скела, а по нивното завршување
истите ќе се спојат преку врзните ламели со останатиот дел од конструкцијата
работен на два т.н столови над столбовите С2 и С3.

За вака усвоената технологија на градење потребно е и градење на монолитен

дел на скела од двете страни на објектот.

Изградбата на вијадуктот потребно е да се изведе во 12 фази и тоа:

2
 Специјални видови бетон

• Фаза на градење 1: изведба на двата средни столбови 2д и 3д, и

базните ламели над истите, како и започнување на градење на делот кој
ќе се гради на скела.
• Фаза на градење 2: Изведба на ламелите L11 и L1d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 3: Изведба на ламелите L21 и L2d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 4: Изведба на ламелите L31 и L3d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 5: Изведба на ламелите L41 и L4d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 6: Изведба на ламелите L51 и L5d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 7: Изведба на ламелите L61 и L6d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 8: Изведба на ламелите L71 и L7d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 9: Изведба на ламелите L81 и L8d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 10: Изведба на ламелите L91 и L9d над средните
столбови 2d и 3d.
• Фаза на градење 11: Изведба на врзната ламела VL2d-3d помеѓу
столбовите 2d и 3d VL1d-2d и VL3d-4d со што всушност конструкцијата е
целосно поврзана.
• Фаза на градење 12: конструкција во експлоатација делуваат сите
постојани и подвижни товари.

Од приложените фази на градење јасно се гледа дека во одделните фази на

градење конструкцијата ќе напредува по 20 m' во една фаза на градење, односно
на два стола симетрично по две ламели со должина од по 5м. Работниот циклус
за симетрична изведба на ламелите изнесува 7 дена, кои опфаќаат:

• Ден 1: преднапрегање на конзолните кабли од претходната ламела,

ослободување на оплатата, спуштање и поместување на опремата за
конзолно градење – крлетката, чистење и припремање на оплатата.
• Ден 2: поставување на арматурата во долната плоча, поставување и
армирање на брадавиците, ињектирање на конзолните кабли од
претходната ламела.
• Ден 3: армирање на вертикалните ребра, монтирање на внатрешната
оплата за дадената ламела, армирање на коловозната плоча.

3
 Специјални видови бетон

• Ден 4: поставување на конзолните кабли, армирање на деловите околу

анкерните глави-блокови, бетонирање на ребрата и коловозната плоча од
дадената ламела.
• Ден 5: стврднување на бетонот
• Ден 6: стврднување на бетонот
• Ден 7: стврднување на бетонот

Горниот строј е проектиран да се преднапрега со кабли од типот 13Т15 систем за

преднапрегање ''FREYSSINET'' со квалитет на челикот σ02/σu = 1570/1770 Mpa и ниска
релаксација.

Распоредот на каблите во конструкцијата е во согласност со претпоставената

проектирана технологија на градење на вијадуктот, а тоа е слободно конзолно градење.

Преднапрегањето на конструкцијата ќе се врши со помош на конзолни кабли кои

всушност ги примаат севкупните товари од фазата на градење, додека за прифаќање
на статичките големини од останатите постојани товари (асфалт, ограда ''New Jersey'') и
подвижните товари – фаза на експлоатација, проектирани се долни параболични кабли
во полињата од конструкцијата.

Сите проектирани кабли од конструкцијата се поставени во внатрешноста од бетонскиот

пресек на сандачестата распонска конструкција поставени во заштитни цевки во кои по
преднапрегањето се вбризгува инекционата смеса која служи за овозможување на врска
на кабелот со бетонскиот пресек – спрегање на кабелот а воедно е и заштита на самиот
кабел.

Останати материјали кои се користат за изработка на горниот строј се: МБ45 М-100,
поради технологијата на градење се бара минималната цврстина на бетонот по три дена
да изнесува 30MN/m2, RA400/500-2.

4
 Специјални видови бетон

2.Конструктивни елементи, количини на бетон, проектирани видови и

класи на бетон

Заради реализација на проектот, Изведувачот ќе изведe армиранобетонска

конструкција,согласно со постоечката проектна документација. Мерка за конзистенција е
slump и за подложен бетон, темели, крајни столбови, крила и прелазни плочи.
Конзистенцијата на бетонот треба да биде S3 (10-15cm) и за сите други конструктивни
елементи, бетонската конзистенција треба да биде S4 (16-21cm) и тоа може да биде
постигнато со авто пумпа.

Табела 1. Конструктивни проектни податоци за вијадукт 17+607

а) Лев вијадукт

Максима
лно зрно
Количина Проектиран Начин на
Конструктивен на
Позиција: на бетон а бетонска вградувањ
елемент: агрегат:
(m3): мешавина: е:
Dmax
(mm)
Подложен бетон 10,95 MB20 пумпа 31,5
Темел 209,80 MB30 M-100 пумпа 31,5
С1Л Краен столб и
пумпа 31,5
крила 303,76 MB30 M-100
Прелазна плоча 15,96 MB30 M-100 пумпа 31,5
Подложен бетон 53,96 MB20 пумпа 31,5
С2Л Темел 2.428,20 MB30 M-100 пумпа 31,5
Столб 338,37 MB35 M-100 пумпа 31,5
Подложен бетон 51,12 MB20 пумпа 31,5
С3Л Темел 1.917,00 MB30 M-100 пумпа 31,5
Столб 596,55 MB35 M-100 пумпа 31,5
Подложен бетон 12,71 MB20 пумпа 31,5
Темел 243,60 MB30 M-100 пумпа 31,5
С4Л Краен столб и
пумпа 31,5
крила 375,96 MB30 M-100
Прелазна плоча 15,96 MB30 M-100 пумпа 31,5
Распонска MB45 M-100
CFT 3.110,76 пумпа 31,5
конструкција OSMO-15
Ограда пумпа
Сигурносна ограда 156,50 MB45 M-100 16
ЊЏ /кибла

5
 Специјални видови бетон

б) Десен вијадукт

Максима
лно зрно
Количина Проектиран Начин на
Конструктивен на
Позиција: на бетон а бетонска вградувањ
елемент: агрегат:
(m3): мешавина: е:
Dmax
(mm)
Подложен бетон 9,31 MB20 пумпа 31,5
Темел 179,00 MB30 M-100 пумпа 31,5
С1Д Краен столб и
303,32 MB30 M-100 пумпа 31,5
крила
Прелазна плоча 16,71 MB30 M-100 пумпа 31,5
Amount
given in MB20 пумпа 31,5
Подложен бетон table a)
С2Д Amount
given in MB30 M-100 пумпа 31,5
Темел table a)
Столб 338,37 MB35 M-100 пумпа 31,5
Amount
given in MB20 пумпа 31,5
Подложен бетон table a)
С3Д Amount
given in MB30 M-100 пумпа 31,5
Темел table a)
Столб 596,55 MB35 M-100 пумпа 31,5
Подложен бетон 13,47 MB20 пумпа 31,5
Темел 259,00 MB30 M-100 пумпа 31,5
С4Д Краен столб и
413,55 MB30 M-100 пумпа 31,5
крила
Прелазна плоча 16,71 MB30 M-100 пумпа 31,5
Распонска MB45 M-100
CFT 3.160,97 пумпа 31,5
конструкција OSMO-15
Ограда пумпа
Сигурносна ограда 156,00 MB45 M-100 16
ЊЏ /кибла

Бетонирањето на повеќето позиции е планирано да се врши со бетонски авто пумпи, а во

случај на непредвидени околности (дефекти, непристапност) како алтернативно решение
може да се изведе со торански кранови со корпи.

Минимални барања на отпорност на вода V-4 е потребно за темелите и столбовите.

Треба да биде обезбедена потребна отпорност на мраз за темелите, столбовите и
распонската конструкција, додека бетонот за оградата Њу Џерси треба да биде отпорен
на мраз и соли.

6
 Специјални видови бетон

Бетонирањето на распонската конструкција ќе се прави со бетонски пумпи со достава на

бетонот со доволен број на подвижни миксери за да се овозможи непрекинатост во
бетонирањето.

Како што стои во техничките регулативи, преднапрегањето на каблите може да се прави

откако бетонот ќе ја достигне минималната јакост на притисок од 30MPa, и јакоста е
докажана со кршење на коцки кои се во исти услови како и бетонираниот сегмент. Од
голема важност за оваа позиција е развојот на постигнатата јакост на бетонираниот
сегмент, и заради технологијата и распоредот на работа треба да достигне доволна
јакост за преднапрегање на каблите после 40 часа. Бетонската мешавина за оваа
позиција со брзо растење на јакоста (мак. w/c=0,45) треба да биде прилагодена согласно
релевантните технолошки барања.

Искуствена докажана мешавина за оваа позиција:

-430 кг цемент ЦЕМ II/A-V 42.5

-0.8% Sika Viscocrete 1020X (суперпластификатор)

-LPS A-94 0.05% (аерант)

-агрегат dmax=32 mm
Според претходно искуство на овој начин, добивме по 40 часа сигурна сила од 40MPa за
тестирање на коцка со димензии 15 * 15 * 15см.

Да се изведе распонската конструкција во предвиденото време е потребно да се добие

оваа сила, во спротивно тоа би можело значително да го продолжи периодот на изградба
и да се зголеми цената на изведбата.

7
 Специјални видови бетон

3.Составни компоненти на бетонот и рецептури

3.1 Составни компоненти

3.1.1 Агрегат
Како компонента на свеж бетон, мора да ги задоволи сите услови што се бараат во МКС
Б.Б3.100 и МКС Б.Б2.010. (член 6. RCRC '87). Доказите за исполнување на овие барања
не смеат да бидат постари од 12 месеци и треба да бидат доставени од производителот
на фракции (сертификат).

Агрегатот се транспортира со камиони до бетонските постројки и се дели на 4 фракции на

следниов начин:

• I фракција: 0/4 mm
• II фракција: 4/8 mm
• III фракција: 8/16 mm
• IV фракција: 16/31,5 mm

се меша во процентот за оптимален состав на гранули за класичен / пумпан бетон,

специфициран во бетонски мешавини. На локацијата на бетонска постројка ќе се
обезбеди доволно простор за таложење на фракциониран агрегат без можност за
мешање и нивно загадување, така да остане како непроменет гранулометриски состав и
да се избегне дробење. Депонијата од фракциониран агрегат се наоѓа на површината со
доволно наклон за одвод. Депонирањето на истите номинални агрегатни фракции на
истото место, кои се од различно потекло и одвоеност, не е дозволено.
Гранулометрискиот состав на мешавината на агрегати се определува со тестирање и
зависи од квалитетот на пропишаните услови, начинот и условите за транспорт и
пласирање на бетон, како и други фактори кои можат да влијаат на квалитетот на
бетонот. Добиениот гранулометриски состав на мешавината на агрегати не може да се
промени без соодветни дополнителни испитувања.

Сите потребни документи ќе бидат доставени до согласност и одобрение од страна на

Надзорниот инженер пред да се направи лабораториски конкретни мешавински смеси.

Според Програмата за контрола на квалитетот на бетонското производство, контролните

испитувања на основните материјали мора постојано да се вршат и да се достави
сертификат за квалитет од производителите на истата, во согласност со член 39. RCRC
'87. Ако со контролата јасно се утврди дека квалитетот не одговара на декларираниот
агрегатен квалитет, императив е да се суспендира употребата на истата, сè додека не се
направи подоцнежна контрола на квалитетот на агрегатите и ќе се одобри конкретно
производство.

Превозот на агрегати ги вклучува сите работни операции, од складирање на агрегати на

местото на производство до уредот за дозирање и мешање на бетон. Визуелна
инспекција на агрегатите се врши секојдневно.

8
 Специјални видови бетон

3.1.2 Цемент
За конкретното производство се користи цемент кој ги исполнува барањата за квалитет
утврдени во стандардите МКС Б.Ц1.009, МКС Б.Ц1.011, МКС Б.Ц1.013 и МКС Б.Ц1.014
(член 11. ЦКПР ' 87).
Цементот се испорачува во резервоари и се чува во силоси. Секоја испорака на цемент
треба да ја содржи потребната документација за атестирање, која мора да се поднесе
пред почетокот на производството (член 235. RCRC '87).

Складирањето на цементот мора да биде обезбедено за да се спречат промени во

квалитетот на истиот. Ако цементот се складира повеќе од 3 месеци или постои сомнеж
за квалитет на истиот (редовна контрола), тогаш мора да биде потврдено со земање
примероци на самото место, и до крајот на тестирањето не може да се користи за
производство на бетон. Тековната контрола на пратки на цемент се врши според
Програмата за контрола, а производителот мора да обезбеди сертификат за квалитет за
истиот.

3.1.3 Вода за производство на бетон

За производство на бетон се користи вода од бунар, што во овој случај мора да биде во
согласност со МКС У.М1.058 (член 12. ЦКРП '87). Сите потребни документи и позитивен
извештај за тестирање на вода треба да се испорачаат пред да се произведе бетон.

3.1.4 Хемиски додатоци

За адитивите за бетон, суперпластификатори и / или аеранти се користат за одредени
видови на бетон. Во зависност од временските услови или ако се утврди потребата, ќе се
користат адитиви за забрзување или забавување на врзувањето на бетон.

Бетонските додатоци треба да ги исполнуваат барањата за квалитет според МКС

U.M1.035 (член 14. RCRC '87). Пред конкретното производство со употреба на примеси,
мора да се провери дали додатокот одговара на проектираната намена, според МКС
У.М1.037.

9
 Специјални видови бетон

4. Технологија на припремање , транспорт и вградување

4.1. Начин на транспорт и испорака на бетон

Се претпоставува дека сите конкретни работи споменати во овој конкретен проект ќе
бидат извршени според динамичните рокови на Изведувачот.
Оваа постапка дефинира систем кој е подготвен за производство и следење на
бетонските работи пред, за време и по бетонирањето. Организацијата на конкретни
работи се планира и спроведува од страна на Изведувачот со постојан надзор на
претставниците на Инвеститорот и Надзорниот инженер, кои организираат и
спроведуваат мониторинг на квалитетот на работите.

Бетонските постројки се наоѓаат приближно во средината на градилиштето на автопатот.

Бетонскиот транспорт од местото на производство до местото за инсталација се изведува
со технички точни транзитни миксери (миксери) со различни капацитети. За време на
бетонскиот транспорт, барабанот на миксер мора постојано да се ротира, како и за време
на подготовката и поставувањето на бетон. Во текот на производството, транспортот и
поставувањето на бетон, не е дозволено додавање на дополнително количество на вода
за миксер за транзит.
Секоја испорака на готова бетонска мешавина на градилиштето мора да има соодветна
декларација за потребните својства и да се земат конкретни примероци на терен за
тестирање на јакоста на бетонот.

Времето потребно за одржување на свежиот бетон вклучува време за мешање,

доставување од транзитните миксери до бетонирањето, внатрешен транспорт,
компактирање на свеж бетон во конструктивен елемент и е до максимум 120 минути.
Вградувањето на бетонот се врши директно од транзит-миксер, бетонска авто-пумпа или
на крајот со квила (корпа) со куличен кран, во зависност од положбата за бетонирање.
Персоналот за контрола на квалитетот ја мери температурата и конзистентноста на
бетонот и земањето примероци на коцки за тестирање, како на бетонска постројка каде
што се подготвува бетон, така што на местото каде што се става во согласност со
важечките технички барања.

4.1. Вградување на бетонот

Вградувањето на бетонот треба да се врши постепено, со цел да се обезбеди доволно
време за префрлување и вибрирање на бетонот, како и обработка на бетонската
површина. За секоја позиција на бетонирање е неопходно да се обезбеди континуирана
инсталација и соодветно да се обезбеди доволен број на возила за бетонски транспорт,
бетонски авто-пумпи и доволна работна сила и первибратори. По завршувањето на
бетонирањето, кофражите се чистат во места за можна истекување на цементно млеко,
со воден млаз или на друг начин.

10
 Специјални видови бетон

Поставувањето бетон треба да се спроведе на начин да се избегне сегрегација и да се

почитуваат следните правила:

- да се избегнува бетонирање во арматурните шипки и оплатата за време на

вградувањето
- висината на слободен пад не смее да надмине 1,5 m
- вградувањето се врши во слоеви со еднаква висина
- дебелината на слојот што треба да се набие не смее да надмине 50 см
- слојот мора да биде целосно компактен пред да се нанесе следниот слој
- вибрирањето треба да влијае на горниот дел на претходниот слој, така што двата слоја
мора да бидат монолитизирани
- не е дозволено конкретно "влечење" од вибратор
- прекините, за време на долгата пауза, мора да продолжат со соодветен технолошки
процес (чистење и миење на површини и користење на агент за да продолжат со
бетонирање).

Первибраторот ставен во бетонот има одреден акционен круг. Акциониот круг е познат
преку ограничена кружна површина на цементната паста кога бетонот е целосно
компактен. Растојанието помеѓу пенетрацијата на иглата треба да се одреди, така што
круговите се преклопуваат. Растојанието помеѓу иглата и оплатата е 10-20 cm.

Почетната температура на свеж бетон во фазата на ставање не смее да биде помала од

+ 5 ° C. Највисоката температура на свеж бетон, која не е поставена со посебни постапки
предвидени за планираните бетони, не надминува + 30 ° C. Доколку просечната дневна
температура на воздухот е под + 5 ° C или над + 30 ° C, неопходно е да се преземат
посебни мерки за нормално бетонско стврднување според RCRC '87.

Пописот на бетон (конзистентност) е специфициран во мешавините и на самото место ќе

одговара на потребната конзистентност. Во случај на густ бетон на локацијата, може да
се додаде соодветен суперпластификатор според упатствата на одговорните технолози,
но само во случај да не помине повеќе од 1,5 часа време на мешање на бетон и ова
треба да се наведе во извештајот за тестирање и сметката на товар за тој транзит-
миксер.

Во случај на хемиски додатоци додавани на градилиште потребно е да се обрне

внимание на следново:

1. За секое додавање на хемиски додатоци на локацијата потребно е да се евидентираат

податоците за тековната конзистенција на испорачаниот бетон, староста на бетонот и
дополнителна потребна количина на хемиски додатоци. По мешањето потребно е
повторно да се измерат својствата на свеж бетон и да се снима
2. по додавање на хемиски додаток потребно е соодветно ремиксирање со поголема
брзина на ротација на барабанот, најмалку 1 мин. за 1м3
3. За поставување во повеќе слоеви, мора да се осигура дека долниот слој сè уште
обезбедува сложена и делумна ревирација кога горниот слој вибрира.

11
 Специјални видови бетон

5. Нега и заштита на вградениот бетон

По бетонирањето, бетонот треба да биде заштитен од пребрзо сушење, брза размена на
топлина помеѓу бетонот и воздухот, од дождови и течна вода, високи и ниски
температури, вибрации и други механички оштетувања за време на врзувањето и
првичното стврднување.
Негата и заштитата на бетонот треба да се вршат истовремено, со цел да се обезбеди
нормален процес на хидратација. Заштитата и стврдувањето имаат значително влијание
врз крајниот квалитет на бетонот, особено врз квалитетот на површинските слоеви, кои го
штитат арматурниот челик и јадрото од бетон.

Негата на бетонот во нормални услови (температурен опсег помеѓу + 5 ° C до + 30 ° C)

започнува 3-6 часа по поставувањето на бетонот и зависи од неколку фактори
(атмосферски услови, бетонски состав, други барања) и треба да трае најмалку 7 дена,
или додека не достигнат 60% од проектираната јакост на притисок.

Според RCRC ′87, чл.266 и чл.267:

- негата на бетонот може да се направи со држење во оплатата додека не се постигнат

бараните својства
- во однос на одржување на влага во бетон, Изведувачот може да избере помеѓу 2
системи на нега:

а) мокрење со вода испрскана директно или преку материјал кој ја задржува водата,
освен ако температурата на водата не може да биде поладна за 10 ° C од бетон (бетон се
негува со 100% влажност)
б) спречување на губење на вода од бетонот со помош на мембраните (тврда хартија,
пластика, пластична фолија)
- по транспорт и пласирање, мора да се осигура дека температурата на свежа бетонска
маса е над + 5 ° C
- по поставувањето, бетонот мора да биде заштитен од смрзнување за да се обезбедат
нормални услови за бетонски стврднување (со ПВЦ филм, филц, јута, полистирен и др.),

Демонтажата на оплатата на вертикалните страни може да се направи откако бетонот ќе

достигне 30% од проектираната јакост, а хоризонталната оплата и конзолна скела откако
бетонот ќе достигне 70% од проектираната сила.

12
 Специјални видови бетон

6. Програма за контрола на квалитетот на бетонот

Контролната програма и обезбедувањето на квалитетот е предуслов за постигнување на

потребните својства на свеж и зајакнат бетон. Контрола на квалитет е дефинирана во
член 34-36. RCRC '87, и содржи:

- Контрола на производството на бетон

-Договор за контрола со конструктивните проектантски услови и проектираниот бетон

Секој од овие конкретни делови е потребен, бидејќи тие имаат различни цели, а
содржината и опсегот се зависни од конкретната категорија. Производителот на бетон
мора да обезбеди конкретна контрола на производството согласно член 34-36. RCRC '87,
до конкретното доставување до изведувачот на конкретни бетонски работи на
градилиштето. Понатамошна контрола на бетонот, време помеѓу преземањето на бетонот
до крајот на негувањето на поставениот бетон се врши од изведувачот. Според
сегашните прописи и стандарди, производителот на бетон и изведувачот мора да
обезбедат стручен кадар кој ќе располага со добро опремена лабораторија (според МКС
У.М1.052) континуирано води евиденција за постигнување на произведениот бетонски
квалитет. Друга форма на контрола е контролата на усогласеноста со условите на
конструктивниот проект, спроведена од овластена институција која ангажира Инвеститор.

Бетонска контрола на производството

Контролата на производство вклучува:

- Испитување на способност за производство на бетонски постројки
- Испитување на бетонски компоненти
- Испитување на свеж бетон
- Испитување на зајакнат бетон.

Производната способност на бетонска постројка се определува во согласност со МКС

У.М1.050.
Контролата на бетонските компоненти (агрегат, цемент, вода и евентуални додатоци) се
врши при преземање на секоја пратка при производството на бетон. Кога се доставува до
бетонски постројки, производителот на бетон е должен визуелно да го контролира
квалитетот на испорачаниот материјал (согласно член 38. RCRC '87).

Редовна контрола на бетонските компоненти е пропишана за време на производството

(согласно член 39. RCRC '87) и тоа:

а) Агрегат
Производителот на бетон треба да води евиденција за испорака и потрошувачка на
агрегати во бетонска постројка. Тестираните примероци се земаат по завршувањето на
транспортната операција, односно од кутии поставени долж конкретната постројка.
Проценката на квалитетот се врши во согласност со МКС Б.Б3.100 и чл.6. RCRC '87 (МКС
EN 1262 - Агрегат за бетон).

13
 Специјални видови бетон

Во близина на бетонска постројка треба да се обезбеди простор за депонирање доволен

број агрегати на таков начин што фракциите не се мешаат и не се валкаат. Треба да се
обезбедат сертификати за агрегат што се употребуваат при изработка на конкретен бетон
пред производство.

Визуелна инспекција на агрегати се врши секојдневно. Во фабриката за бетон, агрегатот

се испорачува со камиони одвоени во 4 фракции: дел I: 0-4 мм дел II: 4-8 мм дел III: 8-16
мм дел IV: 16-31,5 mm.

Тестирањето на агрегати за време на производството на бетон и изведување на бетонски

работи ќе се врши според Табела 2.

Табела 2. Тестирање на агрегати

Место на Метод на
Тип на тестирање Фреквенција Критериум
тестирање тестирање
на тестирање
Влажност на фракција дневно Лабораторија MKS B.B8.035 -
Гранулометриски состав Секоја
Лабораторија MKS B.B8.029 -
недела
Тип на зрно дневно Лабораторија MKS B.B8.045 Визуелно чисто
Одредување на баласти
Секоја мал max 0,5 % големо
од глиа Лабораторија MKS B.B8.038
недела max 0,25 %
Износ на фини честички for 0 - 4 max 10 %; over 4
Секоја Лабораторија
(влажно сеење) MKS B.B8.036 max 1,0 %
недела
Органски нечистотии Секоја Лабораторија MKS B.B8.039 негативно
недела

14
 Специјални видови бетон

б) Цемент
За производство на бетон се користи цемент кој ги исполнува барањата за квалитет
според MKS B.C8.020 (МКС EN 196-2), MKS B.C8.022 (МКС EN 196-1) и МКС B.C1.011
(МКС EN 197 -1). За време на секоја испорака на цемент (дневно или неделно) од истата
класа и тип се тестираат (според MKS B.C8.023) следните својства во фабричката
лабораторија: - стандардна конзистентност, - почетокот и крајот на обврзувачкиот, -
постојаност на волуменот. Според испорачаната количина на цемент, еден контролен
примерок се зема на максимум 250 тони. Во исто време е одделен посебен примерок од
цемент кој се чува (според МКС Б.Ц1.012) за период од шест месеци или до доставување
на објектот, со цел да се докаже квалитетот на цементот.

Доколку резултатите од тестот утврдат дека цементот не го исполнува бараниот квалитет,

се забранува употреба на таков цемент, додека целосното испитување на физичко-
механичките и хемиските својства го докажува нејзиниот квалитет.

Методи, фреквенција и место на тестирање се дадени во Табела 3.

Табела 3. Тестирање на цемент

Фреквенција на
Тип на тестирање Место на тестирање Метод на тестирање
тестирање
ФИЗИЧКО – МЕХАНИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ
Остаток на ситото Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
BINDING
Вода за стандардна Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
конзистенција
почеток Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
крај Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
SPATIAL STABILITY ON COOKIES
3 h во жешка вода Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
28 дена во вода Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
28 дена во воздух Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013
LE CHATELIER Секој примерок Градежна лаб MKS B.C1.013

15
 Специјални видови бетон

в) Вода
Подобноста на било која вода освен пиењето мора да се контролира според МКС
U.M1.058 (МКС EN 1008) најмалку еднаш на секои три месеци. Тестирањето на водата го
врши овластена институција.

г) Бетонски адитиви
По прелиминарните испитувања, сите мешавини со бетонски додатоци за секоја
испорачана количина на адитиви (додатоци) или по продолжено стареење од шест
месеци треба да се испитаат соодветноста за употреба (според стандардот МКС
У.М1.035 и МКС У.М1.037) . Оваа студија ја спроведува овластена институција.

Тестирање на свеж бетон

Потребно е постојано да се следи конзистентноста, количината на влезен воздух во
компромираниот бетон и мерење на температурата на бетонот. Секој пат за испорака на
бетон на градилиштето, производителот на бетон е должен да издаде испратница која ги
содржи следните информации: - име на производителот на бетон - датум на конкретна
испорака - намена на испорака (локација, назив на објект, назив на купувачот) - количина
на бетон во транспортното возило - бетонска класа (MB и други својства на зајакнат
бетон) - степен на конзистенција во испораката - тип на бетон (реден број на состав за
мешање на бетон) - почеток на полнење на транспортното возило (часови + минути) -
крајното време на празнење на транспортното возило (овој дел го пополнува примачот).
Последните две ставки на товарниот лист се многу корисни за конкретниот примач за
временска контрола на движењето на транспортното возило и укажуваат на можна застој,
што може да резултира со значителна промена во почетниот степен на конкретна
конзистентност.

16
 Специјални видови бетон

Се врши тестирање на конзистенција: - на почетокот на секоја работна смена - при

изработка на бетонски примероци за тестирање на својствата на стврднатиот бетон - при
било каква промена на бетонска мешавина (состав) - на одредена количина бетон или во
одредено време на интервал. Овие услови треба да бидат дефинирани и одобрени од
страна на Инженер за надгледување. Според MKS U.M1.051 резултатите од
конзистентност за време на производството не смеат да отстапуваат повеќе од 20% од
слегнување, што е дефинирано за време на претходните испитувања. Релевантното
испитување на конзистентноста е на самото место на бетонирање. Износот на влезен
воздух се мери според МКС У.М1.031: - најмалку еднаш дневно - при изработка на
бетонски примероци за тестирање на својствата на стврднатиот бетон.

Тестирање на зајакнат бетон

За време на производството на бетон во бетонска постројка потребно е да се тестира

јакоста на притсок на контролните примероци од секој тип на бетон. Резултатите од овие
тестирања се користат за редовна контрола и проценка на силата на бетонот во сериите.
Посебните својства, како што се отпорност на мраз, отпорност на мраз и сол, отпорност
на вода, отпорност на абење или отпорност на други штетни ефекти, мора да се испитаат
при производството на бетон во согласност со условите дадени во Проектот за бетон.
Фреквенцијата на земање на бетонски контролни примероци за испитување на јачината
на компресија зависи директно од количината на бетон и волуменот на мешалка.

За секој тип на произведен бетон, фреквенцијата на тестирање се определува со

следните услови:
- најмалку еден примерок секој ден од производството,
- најмалку еден примерок за секои 50m3, односно на секои 75 микс, земајќи го предвид
поголемиот број на добиени испитувања
- ако количината на произведениот тип или класа на бетон е поголема од 2000m3, еден
примерок може да се земе на секои 100m3, односно на секои 150 микс.

Тестирањето и евалуацијата на постигнатата јачина на бетонот се изведува според

стандардот МКС У.М1.051 - точка 9 и се состои од:
- редовна контрола на јакоста на бетонот, која треба да се изведува најмалку еднаш
месечно,
- доказ за конкретната јачина, која се изведува на секои 3 месеци.

17
 Специјални видови бетон

Редовна контрола на јачината на бетонот

Тековната (редовна) контрола на јакоста на бетонот се проценува по групи или серии
(според член 46. RCRC '87). Пакети од бетон, т.е. износот на бетон или временски период
на производство треба да биде избран така што бројот на контролни примероци во една
серија не надминува 30 години и дека временскиот период на производство не е подолг
од еден месец. Треба да се земе во предвид динамиката на производство на истиот тип
на бетон и големината на миксер. Група бетон (серија) се прифаќа откако ќе се докаже
конкретната сила по одбрани критериуми.

Докази за конкретната јакост

На секои 3 месеци, врз основа на статистичка анализа, се докажува конкретната јакост во

периодот од изминатите 3 месеци. За докази за конкретната јакост, вкупниот број на
тестирања не смее да биде помал од 30. Исклучок, може да биде помал од 30, но не
помал од 10, и ако конкретното производство во проценетиот период е помало од 1.000
м3.

7. Оформување на партии на бетон

Партија на бетон 1

Конструктивен елемент: Армиранобетонски темели

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: МБ30 M-100
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена
Армиранобетонски темели (лев
/ 24
вијадукт) 4798,6
Армиранобетонски темели (десен
/ 24
вијадукт) 4783,2
Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /
48
дена /
Вкупен број на испитани тела / 48
Вкупна количина на вграден бетон / 9581,8
Критериум на преземање на партија / 3

18
 Специјални видови бетон

Партија на бетон 2

Конструктивен елемент: Подложен бетон

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: MБ20
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена

Подложен бетон (лев вијадукт) 128,74 / 3

Подложен бетон (десен вијадукт) 127,86 / 3

Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /

6
дена
/
Вкупен број на испитани тела / 6
Вкупна количина на вграден бетон / 256,6
Критериум на преземање на партија / 1

Партија на бетон 3

Конструктивен елемент: Армиранобетонски крајни столбови и крила

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: МБ30 М-100
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена
Армиранобетонски крајни
679,72 / 10
столбови и крила (лев вијадукт)
Армиранобетонски крајни
716,87 10
столбови и крила (десен вијадукт)
Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /
20
дена /
Вкупен број на испитани тела / 20

19
 Специјални видови бетон

Вкупна количина на вграден бетон / 1396,59

Критериум на преземање на партија / 3

Партија на бетон 4

Конструктивен елемент: Армиранобетонски средни столбови

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: МБ35 М-100
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена
Армиранобетонски средни
934,92 / 10
столбови (лев вијадукт)
Армиранобетонски средни
934,92 / 10
столбови (десен вијадукт)
Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /
20
дена /
Вкупен број на испитани тела / 20
Вкупна количина на вграден бетон / 1869,84
Критериум на преземање на партија / 3

Партија на бетон 5

Конструктивен елемент: Распонска конструкција

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: МБ45 М-100
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена
Распонска конструкција (лев
3110,76 / 10
вијадукт)
Распонска конструкција (десен
3160,97 / 10
вијадукт)
Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /
20
дена /
Вкупен број на испитани тела / 20
Вкупна количина на вграден бетон / 6271,73

20
 Специјални видови бетон

Критериум на преземање на партија / 3

Партија на бетон 6

Конструктивен елемент: Сигурносна ограда Њу Џерси

Вид на бетон: пумпан бетон, max зрно 31,5 мм

Проектирана марка на бетон: МБ45 М-100
Количина на Број на испитани
Позиција вграден тела
бетон 7 дена 28 дена
Сигурносна ограда (лев вијадукт) 156,5 / 10
Сигурносна ограда (десен вијадукт) 156 / 11
Број на испитани тела на јакост на притисок на 28 /
10
дена /
Вкупен број на испитани тела / 10
Вкупна количина на вграден бетон / 312,5
Критериум на преземање на партија / 3

8. Проектни услови за монтажа на скеле и оплата

Скелињата и оплатите мора да бидат така конструирани и изведени што да

можат да ги преземат оптоварувањата и влијанијата кои настануваат во текот на изведба
на работите. Скелињата и оплатите мора да бидат така изведени што да му одговараат
на начинот на вградување, бетонирање, негување и термичка обработка на бетонот
според проектот на бетон.
За изведба на бетонските работи на овој објект се користи оплата. Внатрешните
страни на оплатата мора да бидат чисти и премачкани со заштитно средство. Премазот
на оплатата не смее да бида штетен за бетонот и не смее да дејствува на врската меѓу
бетонот и арматурата. Оплатата се симнува по фази, без потреси, удари и кога бетонот
доволно зацврстил. Ако со проектот на конструкцијата не е точно определено, за време
на симнувањето на оплатата цврстината на бетонот не смее да биде помала од:
- 30% од пропишаната марка на бетон кај столбови, ѕидови и вертикалните
делови на оплатата кај гредите
- 70% од пропишаната марка на бетон кај плочите и долните делови на оплатата
кај гредите.

21
 Специјални видови бетон

9. Завршна оцена на квалитетот на бетонот во конструкцијата

Проценка на квалитетот на бетонските работи е документ за технички преглед - прием на

извршена конструкција која дава оценка на квалитетот на бетонот во конструкцијата.
Конечното мислење го составува и верификува надзорниот инженер.

Врз основа на сите прелиминарни испитувања и инспекции, се дава стручно мислење за

квалитетот на извршените работи, вградените производи и опрема во согласност со
барањата на проектот и се утврдува дали квалитетот на извршените работи е во
согласност со документираните тестови.

За сите испорачани бетони потребна е завршна оценка за квалитетот на бетонските и

бетонските работи и содржи:

- Документација за квалитетот на состојките на составните делови

- Документација за прифаќање на бетонот со серии

- Мислење за квалитетот на поставениот бетон врз основа на визуелна инспекција на

објектот, проверка на документацијата и верификација на резултатите од контролата на
производството со резултатите од контролата на сообразност.

22
Специјални видови бетон

23