Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 69

ELEKTRİK TESİSAT PROJESİNİN ÇİZİLMESİ

(UYULMASI GEREKEN KURALLAR)


1
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar

• Elektrik projesinin çizimine başlamadan önce daire girişine Işık Tali Tablosu yerleştirilir.
• Daha sonra tefriş planı ve mekanik tesisat (sıhhi, kalorifer tesisatı vb.) yerleşimi dikkate alınarak
anahtar ve prizlerin yerleri belirlenerek çizilir.
• Çizimdeki semboller, her seferinde tekrar çizilmemesi için oluşturulan sembol kütüphanesinden
kullanılmalıdır.
• Müstakil evlerde yapı bağlantı kutusu ile tablo gösterilir.
• Bodrum ve zemin kat dahil en az üç kat veya en az 10 daire bulunduran binalarda yönetmelik
gereği enerji odası ve kablo bacası bulunacağına dikkat edilmelidir. Bu tür binalarda enerji odası ve
kablo bacası mimari plan üzerinde gösterilmiştir.

İnceleyiniz: Elektrik Projelerinde Kablo Bacası ve Enerji Odası Uygulamaları

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar

Örnek Yerleşim Planları 3

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar

Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği


Elektrik hatlarının çiziminde son noktadan (aydınlatma armatürü yada prizler) başlamak ve
diğerlerine göre en uzakta olanı en altta çizerek tabloya doğru çizmek çizim kolaylığıdır. Bunun dışında
çizim sırasında dikkat edilmesi gerekli olan hususlar aşağıdaki gibidir.
• Anahtarlar kapıların açılış yönünün tersine konulmalıdır.
• Anahtar yanında mutlaka priz olacaktır.
• Prizler, tefriş planına uygun şekilde konulmalıdır.
• Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve topraklı priz olmalıdır.
• Kombi için balkona yada mutfağa müstakil linye çekilecektir.
• Her odada en az bir priz konulmalı, salonda en az iki priz, telefon ve anten prizi olmalıdır.
• Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.
• Daire girişlerinde mutlaka priz olmalıdır.
• Balkon ve banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır.
4

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar

• Aydınlatma ve priz linyeleri ayrı ayrı olmalıdır.


• Dairenin büyüklüğüne dikkat edilmeksizin aydınlatma için en az iki linye kullanılmalıdır.
• Priz linyelerinde en çok 5-6, aydınlatma linyelerinde 9 sorti olmalıdır. Her oda için müstakil
linyeler hariç bir adet priz linyesi çizilmelidir.
• Müstakil linyeler; elektrikli fırın (ocak), elektrikli şofben, klima, çamaşır makinesi, bulaşık
makinesi, kombi, elektrikli termosifon vb. linyeleridir.
• Elektrik iç tesisleri yönetmeliğine göre müstakil linye güçlerini; elektrikli fırın için 2000W,
çamaşır makinesi 2500W, bulaşık makinesi 2500W alınız.
• Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için enaz bir linye kullanılmalıdır.
• Pencere altlarından ve bacalardan linye geçmemelidir.
• Betonarme kirişlerin yanına zorunlu kalınmadıkça buat ve ek kutusu konulmamalıdır.
• Bir buata en çok 4 bağlantı ucu gelebilecek, bu sayı aşıldığında kare buat veya ek kutusu
konulmalıdır.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar

• Özellikle baca, kolon, şaft ve ışıklık gibi mimari ayrıntılar projede belirtilmeli, baca ve baca
çevresinden tesisat geçirilmemelidir. Banyo ve mutfak gibi bölümlerdeki yerleşim kat
planlarında gösterilmeli ve ıslak hacimlerde kullanılacak buat ve anahtarlar ıslak hacim dışında
olmalıdır. Zorunlu durumlarda, özel sızdırmazlığı sağlanmış buat ve ek kutuları kullanılmalıdır.
• Ek kutuları mümkün olduğunca oda içerisinde olmamalıdır.
• Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır.
• Lambadan lambaya geçiş zorunlu olmadıkça yapılmamalıdır.
• Çizim sırasında zorunda olmadıkça kolonlardan geçiş yapılmamalıdır.
• Kat planları üzerinde iletken kesitleri ve sayıları ile boru çapları belirtilmelidir.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


YATAK ODASI
C-60W
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mutfak
A
ite
• Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için en az bir linye kullanılmalıdır.
• Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1J1-75W adet komitatör sortisi);
• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);YATAK ODASI
• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
• Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör, davlumbaz,
üstü
8W LED SPOTmikrodalga, set 8W ocak vb. )
LED SPOT

• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);


KLİMA • Mutfak Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)
N-3x60W
İç Ünite
2500W

SALON 3x5W Spot KOMBİ


Dolap Ayd. 150W
FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT

MUTFAK
MUTFAK

J1-75W V-32W
HOL
HOL

8W LED SPOT 8W LED SPOT


7
N-3x60W

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


BALKON
C-60W YATAK ODASI
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Salon
KLİMA
Dış Ünite

J1-75W
YATAK ODASI

8W LED SPOT 8W LED SPOT

KLİMA N-3x60W
İç Ünite
2500W
• Salon (4 adet priz sortisi -
SALON Anahtar Yanı, TV Ünitesi,
Koltuk Yanı, Yemek Masası
SALON Yanı, Balkon Priz)
3x5W Spot
Dolap Ayd.
FIRIN BULAŞIK MAKİN
DAVLUMBAZ
• Salon (1 adet müstakil priz 2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT


sortisi - Klima)
MUTF
MUTFAK • Salon – İki adet avize ve
spot aydınlatma (3 adet V-32W
J1-75W
komitatör anahtar sortisi)
HOL
HOL

8W LED SPOT 8W LED SPOT


N-3x60W

8
ANTRE C-40W

C-60
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR J1-60W
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Yatak Odası

• Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz)
• Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);

BALKON
YATAK ODASI
C-60W

KLİMA
Dış Ünite

J1-75W
YATAK ODASI

8W LED SPOT 8W LED SPOT

KLİMA N-3x60W
İç Ünite
2500W

SALON 3x5W Spot KOMBİ


150W
Dolap Ayd.
FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
9
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT

ELP-13206 Bilgisayar Destekli


MUTFAKProje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR MUTFAK
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Hol – Antre - Koridor 8W LED SPOT 8W LED SPOT

KLİMA N-3x60W
İç Ünite
2500W
SALON

SALON 3x5W Spot


Dolap Ayd.

• Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve


FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

topraklı priz olmalıdır. 8W LED SPOT 8W LED SPOT

• Hol (1 adet priz sortisi) MUTFAK MUTFAK

• Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi J1-75W V-32W


anahtar sortisi). HOL
HOL
• Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1
adet komitatör anahtar sortisi). 8W LED SPOT 8W LED SPOT
N-3x60W

ANTRE C-40W

J1-60W C-60W
GİRİŞTREDAÞ Enerji Giriþi
ANTRE
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
BANYO 10
BANYO-WC
JAKUZİ
1000W

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Banyo, WC

11

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


SALON 3x5W Spot KOMBİ

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Banyo, WC Dolap Ayd. 150W


FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT

MUTFAK
MUTFAK
• Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır.
• Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi)
• Banyo (1 adet priz sortisi) J1-75W V-32W
• Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır
HOLMakinesi);
• Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi)

8W LED SPOT 8W LED SPOT


N-3x60W

ÇAMAŞIR MAKİNESİ

ANTRE C-40W 2500W

J1-60W C-60W
Giriþi
E
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
JAKUZİ
BANYO BANYO-WC 1000W

12

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Balkon

• Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.


• Banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır.
• Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);

BALKON
BALKON
C-60W
YATAK ODASI

KLİMA
Dış Ünite

8W LED SPOT 8W LED SPOT

KLİMA N-3x60W 13
İç Ünite
2500W
SALON
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
SALON 3x5W Spot KOMBİ
Dolap Ayd. 150W

Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Bina Girişi


FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT U-18W


Hidrofor
U-18W U-18W U-18W MUTFAK 1500W
M Dış buton

• Bina girişi için J1-75W V-32W


10 adet

 Müstakil evlerde enerjinin girişi belirtilmelidir.


HOL

 Üç kat ve üstü yada 10 daireden fazla binalarda enerji odası ve kablo bacası bulunma
zorunluluğu olduğundan dağıtımın tamamının enerji odasından yapıldığı gösterilmelidir.
8W LED SPOT
N-3x60W
8W LED SPOT

ÇAMAŞIR MAKİNESİ K.O

U-18W U-18W ANTRE


U-18W C-40W 2500W GÝRÝÞ

J1-60W C-60W
TREDAÞ Enerji Giriþi C-60W

Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
JAKUZİ
GT
BANYO-WC 1000W

SD
U-18W U-18W U-18W
C-60W
B
T
K

Kablo Bacasý

Telekom Giriþi

DÜKKAN2 TREDAŞ Enerji Girişi


14
P2 P1
N1 TEL TV P2
TEL TV 15,5mt Yeraltı Besleme

ELP-13206 Bilgisayar TV
Destekli Proje
TV II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Örnek Uygulama Mimari Plan
BANYO

Y.ODASI

MUTFAK

HOL

E.Y.ODASI

SALON

TERAS
15

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Aydınlatma Linyelerinin Planlanması

DERS İÇİ ÖRNEK UYGULAMA I UYGULAMA YÖNERGESİ


Aydınlatma Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma Linyesi bulunmalıdır.
Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır. Aydınlatma linyelerine ait
linye planlaması aşağıdaki tablodaki gibidir.
Aydınlık
Aydınlatma Tipi Lamba Işık Akısı Lamba
Oda Adı Düzeyi Kullanılacak Armatür
Linyesi (s:90-91) Gücü (s:97-98) Tesisatı
(s:96)
Ebeveyn Yatak
50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
Odası
A1 nolu
Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
aydınlatma
Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Vaviyen
linyesi
Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm
Komitatör
Teras 50lüks Duvar Glop Armatür B 40 430lm
Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm Komitatör
A2 nolu
Salon 100lüks Avize N 75W 960lm Komitatör
aydınlatma
Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm
linyesi Komitatör
Banyo Ayna Önü 50lüks Duvar Glop Armatür C 60W 630lm
16
Ders İçi Uygulama1’ e ait Aydınlatma Linye Planlaması
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Aydınlatma Linyelerinin Planlanması

Aydınlatma tesisatı için toplam 8 adet sorti kullanılacaktır.

Aydınlatma Linyesi 1:
 Ebeveyn Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Giriş Holü (1 adet vaviyen anahtar sortisi);
 Teras (1 adet komitatör anahtar sortisi);

Aydınlatma Linyesi 2:
 Mutfak (1 adet komitatör sortisi);
 Salon (2 adet komitatör anahtar sortisi);
 Banyo - Banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi).

17

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Priz Linyelerinin Planlanması

Priz Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;
• Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık
makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima vb.
alıcılardır.
• Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır.
• Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.
• Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı
geçmemelidir.
• Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.
• Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı
(etanj) olmalıdır.
• Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.
• Salonda TV, Telefon ve Elektrik prizi bir arada tefriş planına uygun şekilde tesis edilmelidir. 18
• Dairede en az 2 adet telefon prizi sortisi olmalıdır.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Priz Linyelerinin Planlanması

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı
Ebeveyn Yatak Odası 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak Yanı
P1 nolu Priz linyesi Yatak Odası 600W Ortak Kullanım Çalışma Masası, Yatak Yanı
Banyo 300W Ortak Kullanım Lavabo Önü
Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
P2 nolu Priz linyesi
Teras 300W Ortak Kullanım Giriş Kapısının Yanı
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek
P3 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım
Masası Yanı
P4 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi
P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi
P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın
P7 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri,
P8 nolu Priz linyesi Mutfak 1500W Mutfak Prizi
buzdolabı, aspiratör, davlumbaz, masa önü vb. )
Ders İçi Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması

19

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Bina Girişi

Priz tesisatı için toplam 22 adet sorti kullanılacaktır.


Priz Linyesi 1: Ebeveyn Yatak Odası - Yatak Odası – Banyo (6 adet priz sortisi)
Priz Linyesi 2: Giriş Holü – Teras (3 adet priz sorti),
Priz Linyesi 3: Salon (4 adet priz)
Priz Linyesi 4: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);
Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);
Priz Linyesi 7: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi).
Priz Linyesi 8: Mutfak (5 adet priz sortisi - Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör,
balkon prizi, vb.).

20

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Aydınlatma ve Priz Linyelerinin Planlanması

Aydınlatma Aydınlık Düzeyi Tipi Lamba Işık Akısı


Oda Adı Kullanılacak Armatür Lamba Tesisatı
Linyesi (Tablodan) (Tablodan) Gücü (Tablodan)
Simit Flüoresan
Mutfak 125lüks V 32W 1400lm Komitatör
Armatür
Salon 100lüks Avize N 75W 960lm Komitatör
A1 nolu
Salon 100lüks Avize N 75W 960lm Komitatör
aydınlatma
Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm
linyesi
Banyo Ayna Komitatör
50lüks Duvar Glop Armatür C 60W 630lm
Önü
Hol 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
Ebeveyn Yatak
50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
A2 nolu Odası
aydınlatma Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
linyesi Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm
Komitatör
Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı
Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
P1 nolu Priz linyesi
Banyo 300W Ortak Kullanım Lavabo Önü
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör,
P2 nolu Priz linyesi Mutfak 1500W Mutfak Prizi
davlumbaz, masa önü vb. )
P3 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi
P4 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi
P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi
P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın
P7 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı
Ebeveyn
P8 nolu Priz linyesi 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Yatak Yanı
Yatak Odası
P9 nolu Priz linyesi Yatak Odası 600W Ortak Kullanım Çalışma Masası, Yatak Yanı
21
Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gündüz) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Aydınlatma ve Priz Linyelerinin Planlanması

Aydınlatma Aydınlık Düzeyi Tipi Lamba Işık Akısı Lamba


Oda Adı Kullanılacak Armatür
Linyesi (Tablodan) (Tablodan) Gücü (Tablodan) Tesisatı
Ebeveyn Yatak
50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
Odası
A1 nolu
Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Komitatör
aydınlatma
Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
linyesi
Giriş Holü 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm
Komitatör
Teras 50lüks Duvar Glop Armatür B 40W 430lm
Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm Komitatör
A2 nolu Salon 100lüks Avize N 75W 960lm Komitatör
aydınlatma Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm
linyesi Banyo Ayna Komitatör
50lüks Duvar Glop Armatür C 60W 630lm
Önü

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı
Banyo 300W Ortak Kullanım Banyo Lavabo Önü
P1 nolu Priz linyesi
Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
P2 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri,
P3 nolu Priz linyesi Mutfak 1200W Mutfak Prizi
buzdolabı, aspiratör, davlumbaz, masa önü vb. )
P4 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi
P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi
P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek
P7 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım
Masası Yanı
Ebeveyn Yatak
P8 nolu Priz linyesi 900W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak Yanı
Odası
P9 nolu Priz linyesi Yatak Odası 600W Ortak Kullanım Çalışma Masası, Yatak Yanı
22
Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gece) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BANYO BANYO

Y.ODASI Y.ODASI
FIRIN
2000W

ÇAM.MAK.
2500W

MUTFAK MUTFAK

BUL.MAK.
2500W

HOL HOL

E.Y.ODASI E.Y.ODASI

SALON SALON
Sigorta
Kutusu

TREDAÞ Enerji Giriþi


Potansiyel Dengeleme Barasýna

TERAS TERAS

23

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


BANYO MUTFAK
Y.ODASI
KOMBİ

FIRIN
2000W

C-60W

J-75W
V-32W

1,5mm
) ÇAM.MAK.

1,5

2,5mm2 NV(H05V-U)
-U
C-60W

m
V
05

m
2500W

2N
2
(H

NV
V

V(H05
N

(H
2

05
m
5m

V
1,

V-U)
-U
)
BUL.MAK.
2500W

2,5mm2 NV(H05V-U)
1,5m
-U) m2 N
V (H0
5V V(H05
V-U) V-32W
m 2N
,5m

2,5mm2 NV(H05V-U)
1

J-75W
2,5mm2 NV(H05V-U)
J-75W

HOL

2,5mm2 NV(H05V-U)
2,5mm2 NV(H05V-U)





 -U)
05V
1,5mm2 NV(
H05V-U)
m2 N
V(H N-3x75W
 1,5m

J-75W


)
-U
V
05
1,5

(H
m
m

NV
2
NV
J-75W

2
mm
(H
05

1,5
V-U

2,5mm2 NV(H05V-U)
)

V-U)
NV(H05
1,5mm2

N-3x75W
J-75W

SALON

E.Y.ODASI

1,5m
m2
NV
(H0
TELEKOM Girişi

5V-U
)
TREDAŞ Enerji Girişi
potansiyel C-60W
dengeleme barası

TERAS
24

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje Öğr.Gör.


II KAT TEFRİŞLİ
ZEMİN PLAN Volkan ERDEMİR
ÖLÇEK:1/50
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – UYGULAMA YÖNERGESİ

ÖRNEK UYGULAMA YÖNERGESİ


Aydınlatma Linyeleri: Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma
Linyesi bulunmalıdır. Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır.

Aydınlatma Aydınlık Düzeyi Kullanılacak Tipi Lamba Işık Akısı Lamba


Oda Adı
Linyesi (Tablodan) Armatür (Tablodan) Gücü (Tablodan) Tesisatı
Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm
Komitatör
Mutfak 100lüks Dolap Spot Aydınlatma 3x5W -
Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
A1 nolu
Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm
aydınlatma
Banyo Ayna Komitatör
linyesi 50lüks Duvar Glop Armatür C 40W 430lm
Önü
Hol 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
Balkon - Tavan Glop Armatür C 60W 630lm Adi
Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör
A2 nolu Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör
aydınlatma Salon - Spot Aydınlatma 6x8W 730lm Komitatör
linyesi Antre 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 60W 960lm
Komitatör
Bina Giriş 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm

Uygulamaya ait Aydınlatma Linye Planlaması 25

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mimari Planın Çizime Hazır Hale Getirilmesi
BALKON
YATAK ODASI

280
490

SALON

350

520
MUTFAK

260

260
150

320

HOL

270
200

230

230
GİRİŞ
ANTRE

BANYO
26

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Aydınlatma Linyelerinin Planlanması

Aydınlatma tesisatı için toplam 9 adet sorti kullanılacaktır.


Aydınlatma Linyesi 1:
 Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1 adet komitatör sortisi);
 Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);
 Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi).

Aydınlatma Linyesi 2:
 Salon – İki adet avize ve spot aydınlatma (3 adet komitatör anahtar sortisi);
 Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi).

27

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Priz Linyelerinin Planlanması

Priz Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;
• Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık
makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima vb.
alıcılardır.
• Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır.
• Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.
• Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı
geçmemelidir.
• Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.
• Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı
(etanj) olmalıdır.
• Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.
28
• Salonda TV, Telefon ve Elektrik prizi bir arada tefriş planına uygun şekilde tesis edilmelidir.
• Dairede en az 2 adet telefon prizi sortisi olmalıdır.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Priz Linyelerinin Planlanması

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı
P1 nolu Priz linyesi Banyo 1000W Müstakil Linye Jakuzi
Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
P2 nolu Priz linyesi
Banyo 300W Ortak Kullanım Lavabo Önü
P3 nolu Priz linyesi Banyo 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi
Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için
P4 nolu Priz linyesi Yatak Odası 1200W Ortak Kullanım
Priz
P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın
P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi
Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz,
P7 nolu Priz linyesi Mutfak1 1200W Mutfak Prizi
mikrodalga, set üstü ocak vb. )
P8 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi
Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa
P9 nolu Priz linyesi Mutfak2 1200W Mutfak Prizi
önü, masa üstü vb.)
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek
P10 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım
Masası Yanı, Balkon Priz
P11 nolu Priz linyesi Salon 1500W Müstakil Linye Klima

Örnek Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması 29

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Priz Linyelerinin Planlanması

Priz tesisatı için toplam 24 adet sorti kullanılacaktır.


Priz Linyesi 1: Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi)
Priz Linyesi 2: Banyo ve Hol (2 adet priz sortisi)
Priz Linyesi 3: Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);
Priz Linyesi 4: Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için
Priz)
Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);
Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
Priz Linyesi 7: Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör,
davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )
Priz Linyesi 8: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);
Priz Linyesi 9: Mutfak Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)
Priz Linyesi 10: Salon (4 adet priz sortisi - Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı,
Balkon Priz)
Priz Linyesi 11: Salon (1 adet müstakil priz sortisi - Klima) 30

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Aydınlatma Aydınlık Düzeyi Tipi Lamba Işık Akısı
Oda Adı Kullanılacak Armatür Lamba Tesisatı
Linyesi (Tablodan) (Tablodan) Gücü (Tablodan)
Mutfak 125lüks Simit Flüoresan Armatür V 32W 1400lm
Komitatör
Mutfak 100lüks Dolap Spot Aydınlatma 3x5W -
A1 nolu Yatak Odası 50lüx Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
aydınlatma Banyo 50lüks Tavan Glop Armatür C 60W 630lm
Komitatör
linyesi Banyo Ayna Önü 50lüks Duvar Glop Armatür C 40W 430lm
Hol 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm Adi
Balkon - Tavan Glop Armatür C 60W 630lm Adi
Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör
A2 nolu Salon 100lüks Avize N 3x60W 960lm Komitatör
aydınlatma Salon - Spot Aydınlatma 6x8W 730lm Komitatör
linyesi Antre 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 60W 960lm
Komitatör
Bina Giriş 50lüks Akkor Flamanlı Lamba J1 75W 960lm

Priz Linyesi Oda Adı Priz Gücü Priz Tesisatı Kullanım Amacı
P1 nolu Priz linyesi Banyo 1000W Müstakil Linye Jakuzi
Hol 600W Ortak Kullanım Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
P2 nolu Priz linyesi
Banyo 300W Ortak Kullanım Lavabo Önü
P3 nolu Priz linyesi Banyo 2500W Müstakil Linye Çamaşır Makinesi
P4 nolu Priz linyesi Yatak Odası 1200W Ortak Kullanım Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz
P5 nolu Priz linyesi Mutfak 2000W Müstakil Linye Fırın
P6 nolu Priz linyesi Mutfak 2500W Müstakil Linye Bulaşık Makinesi
P7 nolu Priz linyesi Mutfak1 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )
P8 nolu Priz linyesi Mutfak 150W Müstakil Linye Kombi
P9 nolu Priz linyesi Mutfak2 1200W Mutfak Prizi Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa önü, masa üstü vb.)
P10 nolu Priz linyesi Salon 1200W Ortak Kullanım Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı, Balkon Priz
P11 nolu Priz linyesi Salon 1500W Müstakil Linye Klima 31

Örnek Uygulama 1 Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı


ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mimari Planın Çizime Hazır Hale Getirilmesi
BALKON
YATAK ODASI

SALON

MUTFAK

HOL

GİRİŞ
ANTRE

32
BANYO

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mimari Planın Çizime Hazır Hale Getirilmesi
BALKON
YATAK ODASI

280
490

SALON

350

520

MUTFAK

260

260
150

320

HOL

270
200

230

230
GİRİŞ
ANTRE

BANYO
33

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mimari Planın Çizime Hazır Hale Getirilmesi
BALKON

C-60W

KLİMA
Dış Ünite

J1-75W
YATAK ODASI

8W LED SPOT 8W LED SPOT

KLİMA N-3x60W
İç Ünite
2500W

SALON 3x5W Spot KOMBİ


Dolap Ayd. 150W
FIRIN BULAŞIK MAKİNESİ
DAVLUMBAZ
2000W 2500W

8W LED SPOT 8W LED SPOT

MUTFAK

J1-75W V-32W
HOL

8W LED SPOT 8W LED SPOT


N-3x60W

ÇAMAŞIR MAKİNESİ

ANTRE C-40W 2500W

J1-60W C-60W
TREDAÞ Enerji Giriþi

Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
JAKUZİ
34
BANYO-WC 1000W

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


AYDINLATMA VE KUVVET PROJESİ ÇİZİMİ
(YÜKLEME CETVELİNİN DOLDURULMASI VE TABLO
TALEP GÜCÜNÜN HESABI)
35
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması

Yükleme Cetvelinin Doldurulması ve Tablo Talep Gücünün Hesabı


Yükleme cetveli, kolon şemasından yararlanılarak doldurulur. Yükleme cetvelinde;
• Tablo özellikleri (gücü, cinsi, sigortası, KAKR. vs.)
• Linyelerin özellikleri (gücü, kullanılan sigorta cinsi ve akımı, fazı vs.)
• Sorti özellikleri (aydınlatma yada priz sortilerinin sayısı) gösterilir.
YÜKLEME CETVELİ
TABLO LİNYE SİGORTA SORTİ FAZ GÜÇ
AKIM AÇIKLAMA
GÜÇ NO IŞIK (W)
ADI SİGORTA KAKR (A) CİNS PRİZ R S T

TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ


TABLO ADI TABLO GÜCÜ TABLO TALEP GÜCÜ BESLEME ŞEKLİ
36

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması

Yükleme Cetvelinin doldurulması sırasında dikkat edilecek hususlar


• Çizimi yapılmış olan Elektrik Tesisat Projesi üzerinde belirtilen Linye (Aydınlatma Linyesi A1 ve
Priz Linyesi P1 şeklinde gösterilebilir) ve Kolon numaralarından (K1) yararlanılarak sırasıyla
cetvele yerleştirilmelidir.
• Her bir linyede kullanılacak olan Sigorta Cinsi (W oto, K oto) ve Akımı (16A – 3x25A)
hesaplama ile belirlenmelidir.
• Sorti kısmında linyenin ışık yada priz linyesi oluşuna göre, Işık (Anahtar Sayıları) ve Priz Sorti
(Priz Sayısı) sayıları belirlenerek cetvele yerleştirilmelidir.
• Elektrik abonelerine üç fazlı besleme yapıldığından her bir linyenin hangi faza bağlanacağı da
yükleme cetvelinde gösterilmelidir.
• Açıklama kısmında linye ile ilgili bilgiler verilmelidir. Örneğin Salon Priz linyesi, Mutfak Ortak
Priz Linyesi gibi…
• Tablo kısımda bütün linyelere ait güçlerin toplamı, Kurulu Güç kısmına yazılmalıdır.
• Kullanılacak olan Ana Kolon Sigortası, Kolon Sigortası, Hata Akımı Koruma Anahtarı (KAKR;
kaçak akım koruma rölesi) akım değerleri de cetvelde gösterilmelidir. 37

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Bazı Önemli Tanımlar

 Kurulu Güç: Aydınlatma aygıtları ve prizlerin toplam gücüdür.


 Talep Güç: Eşzamanlı güç, bağlantı güç olarak da ifade edilen ve aynı zamanda şebekeden çekilen
güçtür. İletken kesitlerinin belirlenmesi ve akım kontrolünde esas olan güçtür.
 Dairenin talep gücünün hesabı: Konutlarda bir dairenin talep gücünün (eş zamanlı yük)
belirlenmesinde aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.
• Kurulu gücün 8kW’ye kadar olan bölümü için %60’ı
• Kurulu güçten geriye kalan güç için %40’ ı alınıp toplanarak dairenin talep gücü bulunur.
 Binanın talep gücünün hesabı: Binanın Daire Eş Zamanlı Eş Zamanlı
Daire Sayısı
eş zamanlı yükünü belirlenmesi için Sayısı Katsayısı Katsayısı
3-5 45 36-40 29
aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas 5-10 43 41-45 28
alınmalıdır. 11-15 41 46-50 26
16-20 39 51-55 25
21-25 36 56-61 24
26-30 34 62 ve üstü 23
31-35 31

 Köy kasaba ve imar planı bulunmayan alanlarda yapılan tek evlerde ve yazlıklarda bu esaslara 38
uyulmayabilir. Bütün konutlarda eş zamanlı yük 3kW’tan az olamaz.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması

Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü


Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)
katsayılarına göre belirlenir.
Eş zamanlı güç (aynı zamanda çekilen güç), kurulu güç değeri eş zamanlılık katsayısı ile
çarpılarak bulunur. Konutlarda kurulu güç genel olarak aydınlatma gücü, priz gücü ve biliniyorsa
elektrikli ev aletlerinin gücünden oluşur.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan gücün
%40’ı alınıp toplanarak bulunur.

Daire Eş Zamanlı Eş Zamanlı


Daire Sayısı
Sayısı Katsayısı Katsayısı
3-5 45 36-40 29
5-10 43 41-45 28
11-15 41 46-50 26
16-20 39 51-55 25
21-25 36 56-61 24
26-30 34 62 ve üstü 23 39
31-35 31

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı

Örnek: Kurulu gücü 112300W olan 8 daireli bir apartmanın Talep Gücünü bulunuz.
8 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10 daire için %43 olarak alınır. Buna göre
kurulu gücün %43 binanın talep gücünü verir.
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟐𝟑𝟎𝟎. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟐𝟖𝟗𝑾

Örnek: Kurulu gücü 13234W olan bir dairenin Tablo Talep Gücünü bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = İ𝒍𝒌 𝟖𝒌𝑾′ 𝚤𝒏 %𝟔𝟎′ 𝚤 + 𝑲𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈üç𝒕𝒆𝒏 𝒈𝒆𝒓𝒊𝒚𝒆 𝒌𝒂𝒍𝒂𝒏 𝒈ü𝒄ü𝒏 %𝟒𝟎′ 𝚤
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎
40
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Elektrik Tesisat Planı Üzerinden Yükleme Cetvelinin Doldurulması

TABLO
LİNYE SİGORTA SORTİ FAZ GÜÇ
AÇIKLAMA
GÜÇ KAKR SİGORT. NO IŞIK (W)
ADI CİNS A PRİZ R S T

41

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı

Ders İçi Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)


Ders Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.
YÜKLEME CETVELİ
TABLO LİNYE SİGORTA SORTİ FAZ GÜÇ
AKIM AÇIKLAMA
GÜÇ NO IŞIK (W)
ADI SİGORTA KAKR (A) CİNS PRİZ R S T
P1 16 W oto - 6 1800W - - 1800W Priz
A1 6 W oto 4 - - 510W - 510W Aydınlatma
P2 16 W oto - 3 900W - - 1800W Priz
P3 16 W oto - 4 - - 1200W 1800W Priz
P4 20 W oto - 1 - 2500W - 2500W Bulaşık Makinesi
3x40A P5 20 W oto - 1 - - 2500W 2500W Çamaşır Makinesi
AT 13394W 3x40A (30mA)
P6 16 W oto - 1 2000W - - 2000W Fırın
P7 3 W oto - 1 - - 100W 100W Kombi
P8 16 W oto - 5 - 1500W - 1500W Mutfak Priz
A2 6 W oto 4 - - - 634W 634W Aydınlatma
6 W oto - - - - 50W 50W Zayıf Akıım Zil
40 8 22 4700W 4510W 4484W 13694W TABLO GÜCÜ

TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ


TABLO ADI TABLO GÜCÜ TABLO TALEP GÜCÜ BESLEME ŞEKLİ
AT 13694W 8000x0,6+5694x0,4=7078W 3 FAZ
42
Ders İçi Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı

Tablo Talep Gücü Hesabı


AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 13694W olan bir dairenin tablo talep
gücünü bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟔𝟗𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟕𝟎𝟕𝟕, 𝟔𝑾

43

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması

Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)


Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.
YÜKLEME CETVELİ
TABLO
LİNYE SİGORTA SORTİ FAZ GÜÇ
AÇIKLAMA
GÜÇ NO IŞIK (W)
ADI SİGOR. KAKR CİNS A PRİZ R S T
P1 W oto 16 - 1 1000 - - 1000 Jakuzi
P2 W oto 16 - 2 600 600 Banyo ve Hol Priz
P3 W oto 20 1 2500 2500 Çamaşır Makinesi
A1 W oto 6 5 342 342 Aydınlatma Linyesi1
P4 W oto 16 4 1200 1200 Yatak Odas .Priz
P5 W oto 20 1 2000 2000 Fırın
P6 W oto 20 1 2500 2500 Bulaşık Makinesi
3x40A
AT 16240 3x40A
30mA P7 W oto 16 3 900 900 Mutfak Priz1
P8 W oto 3 1 150 150 Kombi
P9 W oto 16 4 1200 1200 Mutfak Priz2
P10 W oto 16 5 1500 1500 Salon Priz
A2 W oto 6 4 348 348 Aydınlatma Linyesi2
P11 W oto 20 1 2000 2000 Klima
K1 K oto 3x25A 9 24 5042 6200 4998 16240 TABLO GÜCÜ

TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ


TABLO ADI TABLO GÜCÜ TABLO TALEP GÜCÜ BESLEME ŞEKLİ
AT 16240W 8000x0,6+8240x0,4=8096W 3 FAZ 44

Örnek Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı


ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması

Tablo Talep Gücü Hesabı


AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 16240W olan bir dairenin tablo talep gücünü
bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
7940W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟖𝟐𝟒𝟎. 𝟎, 𝟒𝟎
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟗𝟔𝑾

45

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


GERİLİM DÜŞÜMÜ VE AKIM KONTROLÜ
HESABI
46
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı


Elektrik Tesisat Projelerinin çiziminde,
• Gerilim düşümü hesabı iletkenler üzerinde gerçekleşecek gerilim düşümünün yönetmeliklerce
belirlenmiş olan değerlere uygunluğunun değerlendirilmesi ve uygun iletken kesitinin tespiti için
yapılır.
• Akım kontrolü hesabı, iletkenler üzerinden geçecek olan akımın iletkeninin üzerinden taşıyabileceği
yönetmeliklerce belirlenmiş olan akım değerlerine uygunluğunun kontrolü için yapılır.
NOT: Gerilim düşümü ve akım kontrolü hesaplamalarında güç olarak Talep Güç
kullanılmalıdır. Devrenin güç katsayısı daire için cosϕ=0,8, ana kolon hattı için kompanzasyon
sonrası güç katsayısı değeri alınmalıdır.
NT
Sayaç Dolabı Linye No
Ana Kolon Hattı Kolon Hattı Linye Hattı

En az 6mm2 Cu İletken En az 4mm2 Cu İletken En az 2,5mm2 Cu İletken

Ana Tablo Kurulu Güç Tablo Kurulu Güç


Ana Tablo Talep Gücü Tablo Talep Gücü

47
%eA %eK %eL

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Gerilim Düşümü Hesabı


İç tesis hatları üzerinde yüzde gerilim düşümü, yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları
arasında,
Aydınlatma ve priz devrelerinde %1,5’i
Motor devrelerinde %3’ü geçmemelidir.
Yapının yada yapı kümesinin beslemesinde transformatör kullanılmışsa transformatör ile yapı
bağlantı kutusu arasındaki gerilim düşümü %5’i geçmemelidir.
Yüzde gerilim düşümü hesabı; ana kolon hattı (%eA), kolon hattı(%eK) ve en uzun ve en güçlü
linye hattı (%eL) için ayrı ayrı yapılır.
NT
Sayaç Dolabı Linye No
Ana Kolon Hattı Kolon Hattı Linye Hattı

En az 6mm2 Cu İletken En az 4mm2 Cu İletken En az 2,5mm2 Cu İletken

Ana Tablo Kurulu Güç Tablo Kurulu Güç


Ana Tablo Talep Gücü Tablo Talep Gücü

%eA %eK %eL 48

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Toplam yüzde gerilim düşümü, ana kolon, kolon ve en güçlü en uzun linyenin yüzde
gerilim düşümü toplamıdır.
%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳
𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷 𝑳.𝑷(𝒌𝒘 )
Bir fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 = %𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟒.
𝒌.𝒔.𝑼𝟐 𝒔
𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷 𝑳.𝑷(𝒌𝒘 )
Üç fazlı alternatif akım tesisleri için %𝒆 = %𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟏𝟐𝟒.
𝒌.𝒔.𝑼𝟐 𝒔
 P: Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü
Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)
katsayılarına göre belirlenir.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan
gücün %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
 L: Hattın uzunluğu: Elektrik tesisat proje üzerinden proje ölçeği dikkate alınarak bulunur.
 k: Kullanılan iletkenin iletkenlik katsayısı
Bakır iletken için: 56 ve alüminyum iletken için 35 alınır.
 S: Elektrik sistemlerinde kullanılan standart kablo kesiti 49

 U: Gerilim: Bir fazlı sistemler için 220V ve üç fazlı sistemler için 380V olarak alınır.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Akım Kontrolü Hesabı


Akım kontrolü hesabı için bir faz ve üç fazlı sistemler için aşağıdaki formüller uygulanır.
𝑷
• Bir fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
𝑷
• Üç fazlı alternatif akım tesisleri için 𝑰= 𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋

NT
Sayaç Dolabı Linye No
Ana Kolon Hattı Kolon Hattı Linye Hattı

En az 6mm2 Cu İletken En az 4mm2 Cu İletken En az 2,5mm2 Cu İletken

Ana Tablo Kurulu Güç Tablo Kurulu Güç


Ana Tablo Talep Gücü Tablo Talep Gücü

%eA %eK %eL


50

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı

Kabloların Akım
Taşıma
Kapasiteleri

51

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek Çok Daireli Apartman

Örnek: Aşağıdaki gibi verilmiş olan 10 daireli apartmana ait olan gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesaplarını yapınız.
Ana kolon hattı için 3x25+16mm2 yer altı kablo, en uzun ve en güçlü kolon hattı için
4x10mm2’lik NVV antigron kablo ve en uzun ve en güçlü linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo
kullanımına göre gerilim düşümü ve akım kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.
NT8
Sayaç Dolabı Linye P4
3x25+16mm2 YVV 4x10mm2+10mm2 NV 3x2,5mm2
15,5 m 16,9 m 9,5 m

Kurulu Güç: 113112W Kurulu Güç: 13234 W


Talep Güç: 48638 W Talep Güç: 6894 W 2500W
%eA %eK %eL

Ana Kolon, En Uzun ve En Güçlü Kolon ve En Uzun ve En Güçlü


52
Linye Tek Hat Şeması

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Tablo Talep Gücü Hesabı

10 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu
gücün %43 binanın talep gücünü verir. Kurulu gücü 113112W olan 10daireli bir apartmanın talep gücü
aşağıdaki gibi hesaplanır.

𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑


𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟑𝟏𝟏𝟐. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖𝑾

Kurulu gücü 13234W olan Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu
güçten geri kalan güç 5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.

𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎


𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾

53

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Gerilim Düşümü Hesabı

Gerilim Düşümü Hesabı


Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨 .𝑷𝑨 𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓,𝟓.𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖
%𝒆𝑨 = = ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑
𝒌.𝒔𝑨 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟐𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐

En uzun ve en güçlü 8 nolu Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü


𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲 .𝑷𝑲 𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟔,𝟗.𝟔𝟖𝟗𝟒
%𝒆𝑲 = = ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟏𝟒𝟒
𝒌.𝒔𝑲 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐

En uzun ve en güçlü P4 nolu priz linyesi için yüzde gerilimi düşümü


𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳 .𝑷𝑳 𝟐𝟎𝟎.𝟗,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎
%𝒆𝑳 = = ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟕𝟎𝟏
𝒌.𝒔𝑳 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟏𝟒𝟒 + 𝟎, 𝟕𝟎𝟏
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟐𝟏𝟖 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü
yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması
54
gerekecekti.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑷𝑨 𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖
𝑰𝑨 = = = 𝟗𝟐, 𝟑𝟕𝟐𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x25+16mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek
maksimum akım 130A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 130A’lik değerden küçük olduğundan
iletken kesiti akım yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü 8 nolu kolon hattı için
𝑷𝑲 𝟔𝟖𝟗𝟒
𝑰𝑨 = = = 𝟏𝟑, 𝟎𝟗𝟑𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.
Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden
uygundur.
En uzun ve en güçlü P4 linye hattı için akım kontrolü
𝑷 𝑳 𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨
Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum akım
55
21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Müstakil Ev

Ders İçi Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)


Ana kolon hattı için 4x10mm2 yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron
kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.
AT
Sayaç Dolabı Linye P5
4x10mm2 YVV 4x6mm2+6mm2 NV 3x2,5mm2
15 m 5m 12 m

7078W 7078W 2500W


%eA %eK %eL

Ders İçi Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek
Hat Şeması
56

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Gerilim Düşümü Hesabı

Gerilim Düşümü Hesabı


Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷 𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖
%𝒆𝑨 = = ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏
𝒌.𝒔.𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐

Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü


𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷 𝟏𝟎𝟎.𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖
%𝒆𝑲 = = ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟑
𝒌.𝒔.𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐

En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü
𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷 𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐.𝟐𝟓𝟎𝟎
%𝒆𝑳 = = ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟖𝟖𝟓
𝒌.𝒔.𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏 + 𝟎, 𝟎𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟖𝟖𝟓
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟎𝟖𝟗 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim
düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin 57
arttırılması gerekecekti.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Akım Kontrolü Hesabı

Akım Kontrolü Hesabı


Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑷 𝟕𝟎𝟕𝟖
𝑰𝑨 = = = 𝟏𝟑, 𝟒𝟒𝟐𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖

Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek
maksimum akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan
iletken kesiti akım yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü
𝑷 𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨

Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum
akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti
akım yönünden uygundur.

58

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Proje Üzerinde Gerilim Düşüm ve Akım Kontrolü Hesabı

GERİLİM DÜŞÜMÜ AKIM KONTROLÜ HESABI

AT1
Sayaç Dolabı Linye 5 U = 380V cos = 0,8

4x10mm2 YVV 3x6mm2+6mm2 NV 3x2,5mm2


Ana Kolon Hattı
15 m 5m 12 m
PA 7078,6
Kurulu Güç: 13694 W Kurulu Güç: 13694 W IA = = = 13,444A < 77A olduğundan 4x10mm2'lik kablo
Talep Güç: 7078,6 W Talep Güç: 7078,6 W 3.U.cos 3.380.0,8 akım yönünden uygundur.
2500W
%eA %eK %eL Kolon Hattı
PK 7078,6
IK = = = 13,444A < 50A olduğundan 4x6mm2'lik kablo
3.U.I.cos 3.380.0,8 akım yönünden uygundur.
Ana Kolon Hattı
100 x L x PA 100 x 15 x 7078,6
%eA= = = 0,131 Linye Hattı
k x S x U² 56 x 10 x 380²
PL 2500
Kolon Hattı IL = = = 14,205A < 27A olduğundan 3x2,5mm2'lik kablo
U.cos 220.0,8 akım yönünden uygundur.
100 x L x PK 100 x 5 x 7078,6
%eK= = = 0,073
k x S x U² 56 x 6 x 380²

Linye Hattı
200 x L x PL 200 x 12 x 7078,6 Ders İçi Uygulamaya ait Gerilim
%eL= = = 0,885
k x S x U² 56 x 2,5 x 220²
Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
%eT = %eA + %eK + %eL = 0,123 + 0,073 + 0,885

%eT = 1,089 < % 1,5 olduğundan kesitler gerilim düşümü bakımından uygundur.
59

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Müstakil Ev

Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)


Ana kolon hattı için 4x10mm2 yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron
kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.

NT
Sayaç Dolabı P6 Nolu Linye

4x10mm2 YVV 4x6mm2+6mm2 NVV 3x2,5mm2


25m 15m 12,5m

Kurulu Güç: 7976W Kurulu Güç: 7976W


Talep Güç: 7976W Talep Güç: 7976W
2500W
%eA %eK %eL

Örnek Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek Hat Şeması
60

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek - Gerilim Düşümü Hesabı

Gerilim Düşümü Hesabı


Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨 .𝑷𝑨 𝟏𝟎𝟎.𝟐𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟔
%𝒆𝑨 = = ⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔
𝒌.𝒔𝑨 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐

Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü


𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲 .𝑷𝑲 𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟗𝟕𝟔
%𝒆𝑲 = = ⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟕
𝒌.𝒔𝑲 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐

En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü
𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳 .𝑷𝑳 𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎
%𝒆𝑳 = = ⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟗𝟐𝟐
𝒌.𝒔𝑳 .𝑼𝟐 𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐

Toplam yüzde gerilim düşümü %𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔 + 𝟎, 𝟐𝟒𝟕 + 𝟎, 𝟗𝟐𝟐
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟒𝟏𝟓 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim
düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin 61
arttırılması gerekecekti.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek - Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑷𝑨 𝟕𝟗𝟕𝟔
𝑰𝑨 = = = 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek maksimum
akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü kolon hattı için
𝑷𝑲 𝟕𝟗𝟕𝟔
𝑰𝑲 = = = 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.
Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden
uygundur.
En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü
𝑷𝑳 𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨
Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum
62
akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı – Örnek

GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI


Ana Kolon Hattı
100 x L x PA 100 x 25 x 7976
%eA= = = 0,246
k x S x U² 56 x 10 x 380²

Kolon Hattı
100 x L x PK 100 x 15 x 7976
%eK= = = 0,247
k x S x U² 56 x 6 x 380²

Linye Hattı
200 x L x PL 200 x 12,5 x 2500
%eL= = = 0,922
k x S x U² 56 x 2,5 x 220²

%eT = %eA + %eK + %eL = 0,246+0,247+0,922


%eT = 1,415 < % 1,5 olduğundan kesitler gerilim düşümü bakımından
Örnek Uygulamaya
uygundur. ait Gerilim Düşümü
AKIM KONTROLÜ HESABI ve Akım Kontrolü
U = 380V cos  =0,8 Hesabı
Ana Kolon Hattı

PA 7976
IA = = = 15,148 A < 77 A olduğundan 4x10mm2'lik
3.U.cos 3.380.0,8 kablo akım yönünden uygundur.

Kolon Hattı
PK 7976
IK = = 15,148 A < 44 A olduğundan 4x6mm2'lik kablo
3.U.I.cos 3.380.0,8 akım yönünden uygundur.

Linye Hattı
PL 2500
I L= = 14,205 A < 21 A olduğundan 2,5mm2'lik kablo 63
U.cos 220.0,8 akım yönünden uygundur.

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


KOLON ŞEMASI
64
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi

Kolon Şeması Çizimi


Kolon şemaları binaların kat sayıları esas alınarak tek hat şeması olarak çizilir.
Kolon şemalarında;
• Ana kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 6mm2 bakır veya 10mm’lik
alüminyum iletken kesiti),
• Kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 4mm2 bakır iletken kesiti),
• Ana tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,
• Tali tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,
• Ana kolon ve kolon sigortalarının akım değerleri,
• Kaçak akım koruma akım değerleri,
• Sayaç akım değerleri,
• Topraklama çubuğu özellikleri ve iletken kesiti,
• Kullanılacak olan PVC boru çapları gösterilir.

65

ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR


Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Akım Kontrolü Hesabı
Ders İçi Örnek Uygulama (Kolon Şeması Çizimi)
Ders İçi Uygulama 1 için verilen müstakil evin Kolon Şeması aşağıdaki gibidir.
KOLON ŞEMASI

3x25A(30mA)
K.A.K.R.
Dijital Sayaç
3x10(80A) Kurulu Güç: 13694W
Talep Gücü: 7078W
5mt
ZEMİN KAT

kwh
4x6mm2 NV
3x25A

3x25A(300mA) SAYAÇ TABLOSU


K.A.K.R.
TREDAŞ GİRİŞİ
25mm2 bakır
4x10mm2 YVV 15mt örgülü iletken

1,5m 18mm Cu
Çubuk
66
Ders İçi Uygulama1’ e ait Kolon Şeması
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi

Örnek Uygulama (Kolon Şeması Çizimi)


Örnek Uygulama 1 için verilen müstakil evin Kolon Şeması aşağıdaki gibidir.
KOLON ŞEMASI

3x25A(30mA)
K.A.K.R.
Dijital Sayaç Kurulu Güç: 15940W
3x5(80A) TalepGüç: 7976 W
5mt
ZEMİN KAT

kwh
4x6mm2 NV
3x25A 26mm PVC

3x25A(300mA) SAYAÇ TABLOSU


K.A.K.R.
TREDAŞ GİRİŞİ
25mm2 bakır
4x10mm2 YVV 15mt örgülü iletken

1,5m 20mm Cu
Çubuk
67

Örnek Uygulama1’ e ait Kolon Şeması


ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi
KOLON ÞEMASI Merkezi Uydu
Sistemi


Minimum 12 Çıkışlı
Santral

Kablo Bacasının
En Üst Noktasında


3x25A(30mA)
NT2 K.A.K.R. C-75 W
2x0,5 FVV-n K
T
CAT-6 RG6-U6
Kurulu Güç:15254W K

Talep Gücü:7702W 12,1mt


TEL TV
4x10+10m2 NYA 24 PVC

3x25A(30mA)
K.A.K.R. C-75 W


NT1 CAT-6
2x0,5 FVV-n K
T
RG6-U6
Kurulu Güç:15254W K

Talep Gücü:7702W 9,4mt


TEL TV
4x10+10m2 NYA 24 PVC

3x25A(30mA)
ZT1 K.A.K.R.
Kurulu Güç:15254W C-75 W
Talep Gücü:7702W 6,70mt
2x0,5 FVV-n K
T
CAT-6 RG6-U6
K

4x10+10m2 NYA 24 PVC


TEL TV
Kurulu Güç:425W
Talep Gücü:425W

GT


3x16A(30mA)
K.A.K.R. 6A M.O
6A
4x6+6m2 NYA 18 PVC 6A 220/24V B
T
TÜRK TELEKOM
K
1mt 6A K.O
BİNA TERMİNAL KUTUSU HESABI
3x10(80A) 3x10(80A) 3x10(80A) 3x10(80A) Daire Sayısı x n = 3 x 4 = 12
%20 fazlası = 1,2 x 12 = 15
Sonuç = 15/15
kwh kwh kwh kwh Kablo = 15 çift

3x25A 3x25A 3x25A 3x16A TÜRK TELEKOM


15 Çift en az 2x0,5mm2
Kurulu Güç:46187W PVC izoleli kablo
SD
Talep Gücü:20784W

TREDAÞ GÝRÝÞÝ
3x25m+16m2 YVSV 15,5mt NH 3x63A 3x63A(300mA) 25mm2 bakýr örgülü iletken
K.A.K.R.

50x50x5 Galvaniz
Topraklama kazığı 68

Zemin + İki Katlı bir apartman için Kolon Şeması


ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
KAYNAKLAR

• BAYKAL, Gökalp; AutoCAD2006 Pusula Yayıncılık


• BAYKAL, Gökalp, ÖĞÜTLÜ, Murat; Temel AutoCAD2014, Pusula Yayıncılık
• Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları
• MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011
• MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011
• MEGEP; Topraklama Projeleri; Ankara 2011
• MEGEP; Yangın Algılama ve İhbar Sistemlerinin Bağlantıları ve Montajı; Ankara 2011
• Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Tasarım ve Uygulama esasları
• www.wikipedia.org
• www.emo.org
• İlgili Şartname ve Yönetmelikler

69

You might also like