Aralin 2.

3: Modyul 6
IKALAWANG MARKAHAN
Panitikan: Dula
Teksto: Editoryal
Wika: Pangatnig at Pang-ugnay na nanghihikayat

MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN

Wika at Gramatika (F7WG-IIe-f-9)

 Nagagamit nang wasto ang angkop na mga pang-ugnay sa pagbuo ng
editorial na nanghihikayat (totoo/tunay, talaga, pero/subalit, atbp)

Kagamitan: Video clip mula sa youtube, Larawang Biswal

Sanggunian: Rex Supplemental Lessons
Bilang ng Araw: 2 Sesyon

Pansining mabuti ang mga nasa larawan. Ano ang nilalaman nito?

AMOR O. MARGIN
Guro III
Alaminos Integrated National High School
Distrito ng Alaminos

Ikalawang Markahan| 1
 Paunang Pagtataya :
T U K L A S I N natin!

Klasmeyt,
Magandang araw! Bago tayo magsimula,
subukan mo munang sagutin ang mga tanong
sa ibaba! Galingan mo!

Bilugan ang pang-ugnay na aangkop sa diwa ng pangungusap.

1. May mga taong hindi nakapag-aral (sapagkat, subalit, dahil) nagpapakita ng

mabubuting asal.

2. (Ayon sa, Ukol sa, Labag sa) kanilang kalooban ang hindi makapasok sa
paaralan.

3. (Dahil kay, Dahil sa, Para sa) kahirapan kaya nalabag ang kanilang karapatan sa
edukasyon.

4. Nagsisikap (na, ng, sa) lang silang maghanapbuhay upang maisubo sa bibig.

5. Nilalabanan ng ibang katulad nila ang kahirapan (para, kung, kaya) nag-aaral sila
pagkatapos ng trabaho.

Panimulang Gawain :
Ikalawang Markahan | 5 L I N A N G I N natin!
 Mahusay klasmeyt!
Ngayon naman ay magbasa muna tayo!

MARAMING nangyayaring bullying sa mga school at hindi na ito

nalalaman ng mga magulang ng mga bata. Marami sa mga bata ang
nananahimik na lamang kaya lalo namang nagpapatuloy ang bullying.
May mga bullying na humahantong sa pananakit gaya nang ginawa ng
Ateneo Junior High School student sa kanyang classmate na nakunan ng
video at pinagmulan ng outrage. Kung hindi nakunan ng video ang pang-
yayari, maaaring manahimik na lamang ang estudyanteng binully at
magpapatuloy ang pambubully sa kanya ng kaklase na isa umanong
blackbelter Taekwondo champion.

Ang school ang nararapat na manguna sa pagsugpo ng bullying sa

kanilang nasasakupan. Dapat nalalaman nila kung may nangyayaring
pambu-bully at umaksiyon agad bago pa lubusang lumala ang ginagawa
ng “sangganong estudyante’’.
Kung hindi pa naging viral sa social media ang pananakit ng
estudyante sa kanyang kaklase, hindi pa kikilos ang pamunuan ng
Ateneo.

Napilitan lamang kumilos at sinabing patatalsikin ang

“sangganong estudyante’’ makaraang magalit ang netizens sa inakto
Ikalawang Markahan| 1
nito. Dahil sa galit, may mga martial arts expert na humamon sa
mismong ama ng “sangganong estudyante” para maturuan ito ng
leksiyon. Sabi ng mga humamon, hindi raw pinalaki nang maayos ng
Mga gabay na tanong:

1. Ano ang paksa ng iyong binasa?

2. Napapanahon ba ang nilalaman ng editorial? Patunayan.
3. Magbigay ng sariling halimbawa na may kaugnayan sa paksang binasa.

Kilala mo ba sila? Ilarawan ang kanilang karakter sa napanood mong palabas. Gamitin
ang mga salitang totoo, tunay, talaga, pero o subalit sa pagbuo ng pangungusap
.

Paksang Aralin :
P A U N L A R I N natin!
Ikalawang Markahan | 5
 Ang galing mo klasmeyt!
Ngayon naman ay simulan nating paunlarin pa
ang iyong kaalaman tungkol paggawa ng editorial.

EDITORYAL

Ang editorial o pangulong-tudling ay isang mapanuring

pagpapakahulugan ng kahalagahan ng isang napapanahong
pangyayari upang magbigay-kaalaman, makapagpaniwala o
makalibang sa mga mambabasa. Tinatawag din itong tinig ng
pahayagan.

Mga Tuntunin sa Pagsulat ng Editoryal

1. Magkaroon ng kawili-wiling panimula, maikli lamang upang akitin

ang
mambabasa.
2. Buuin ang katawan sa pamamagitan ng paglalahad ng mga
katibayan nang
maayos at malinaw.
3. Iwasan ang pagbibigay ng pangkalahatang patakaran. Sa halip ay
—
a. Gumamit ng mga halimbawa at paglalarawan upang
pagtibayin ang simulain.
b . Gumamit ng paghahambing at pag-iiba-iba.
c. Gumamit ng magkakatulad na kalagayan.
d. Banggitin ang pinagmulan ng mga inilalahad na
kalagayan.
4 Tapusin ang naaangkop.
5.Tandaang ang pinakapansing bahagi ay ang panimula at ang
panapos.
6.Gawing maikli lamang.
7. Huwag mangaral, ilahad lamang ang katwiran at hayaang ang
mambabasa ang gumawa ng sariling pagpapasiya.
8. Iwasan ang unang panauhan isahang panghalip.

Ikalawang Markahan| 1
 Bahagi ng Editoryal

INTRODUKSYON –
nakilala din bilang simula ng editoryal. Sa bahaging ito
ipinakikilala ng sumulat ang paksang kanyang tatalakayin.

EKPLORASYON –
na siyang pinakakatawan ng editoryal. Sa bahaging ito iniisa-isa
ang mga detalyeng magbibigay ng buhay sa pagtalakay sa
paksa.

KONKLUSYON –
na siyang pinakawakas ng editoryal. Sa bahaging ito nilalahad o
binubuo ng sumulat ang kaisipang iniisa-isa. Nag-iiwan din ng
gintong muni, hamon, pagsubok ang sumulat sa kanyang
mambabasa sa bahaging ito.

Pangtanig
ito ay bahagi ng salitang nag-uugnay ng isang salita o kaisipan
sa isa pang salita o kaisipan sa isang pangungusap.

a. Pamukod – ginagamit upang itangi ang isa sa isa pang bagay

b. Paninsay o pasalungat – ginagamit kung nagsasaad ng pagsalungat
Halimbawa: subalit, datapwat, bagama’t
c. Panubali o Panlinaw – nagsasaaad ng panubali o pasakali
d. Pananahi – tumutugon sa tanong na bakit, nagsasaad ng kadakilaan
Halimbawa: sapagkat, dahil sa, palibhasa

Mga Pang-ugnay na Nanghihikayat

Ang pang-ugnay na panghikayat ay ginagamit upang iugnay
ang mga salita sa loob ng pangungusap at talata na kung saan ay
nagsasaad ng pagpapatotoo, pagpapatunay, o maaaring pagbibigay
ng pasubali.
Halimbawa nito ay ang totoo, tunay, talaga, pero subalit, atbp

http://- pilipinotagalog.Blogspot.com/2011/10/angpangugnay.html#.U4UIGyguyno
Rex Supplemental Lessons

Pangwakas na Pagtataya :
I L I P A T natin!
Ikalawang Markahan | 5
 Klasmeyt,
Binabati kita! Malapit mo nang matapos ang
huling yugto ng modyul na ito.

Basahing mabuti ang teksto sa ibaba. Suriin ang pakakalahad batay sa paraan ng
pahihikayat nito.

Pag-alaga sa Kalikasan Para sa Ating Kapakanan

NANANAWAGAN ang Dept. of Environment and Natural Resources sa mga
mamamayan. Huwag daw labagin ang mga batas pangkalikasan. Sa halip, ipagtanggol
ang kapaligiran mula sa pagwasak.

Bakit nga ba napaka-pabaya ng mga Pilipino sa kalikasan. Simpleng batas lang laban
sa pagsisiga ng dahon at papel, hindi masunod. Katwiran ng mga lumalabag sa Clean
Air Act, kailangan daw ‘yon para umalis ang mga lamok. Mali! Kung takot sila sa
insektong nagdadala ng dengue virus, hanapin at alisin nila lahat ng pinag-iipunan ng
tubig na maaring pag-itlogan. Kung magsiga sila, ang usok ay magdudulot o
magpapalala sa sakit sa baga.

Bawal dumumi at magdumi sa mga batis, ilog, at lawa. Ang tubig ay inumin at panlinis
ng katawan at damit -- hindi basurahan. Pero inaabuso ito ng mga ayaw magkabit ng
septic tank at water treatment facility, maging mahirap na bahayan man o malaking
pabrika. Kaya napipilitan lahat bumili ng tubig -- na mahal.

Napakatamad ng mamamayang maghiwa-hiwalay ng basura. Dapat sana ang

pinagtalupan sa kusina ay kino-compost, ang lumang kagamitan ay nire-recycle, at ang
hazardous waste mula pabrika’t ospital ay ibinabaon nang wasto. Pero halu-halo ang
nabubulok at di nabubulok sa mga public garbage dumps -- na punumpuno na.

Kinakalbo ang mga gubat, na naglilinis sa hangin at nagdudulot ng oxygen. Umiinit na

tuloy ang panahon, at nahihilo ang mga tao. Tinitibag ang mga bundok, na pangkubli ng
mga komunidad laban sa bagyo, tsunami, at ipuipo. Nagbabaha tuloy ang mga
komunidad, nagigiba ang mga bahayan. Ang mga coral reefs ay dinidinamita para
makahakot ng isda, maski maliliit pa. Kumukonti tuloy ang huli, at nagmamahal ang
pagkain. Ang mga sasakyan ay mauusok, marurumi, at maiingay. Pati mga malls at
restoran, kalye at bahayan na may videoke, sobrang iingay. Lahat ito ay nagpapalaki ng
gastos sa gamot.

Ikalawang Markahan| 1
 SAPOL - Jarius Bondoc (Pilipino Star Ngayon) - May 21, 2018

Bumuo ng sariling editoryal gamit ang mga pang-ugnay na totoo, tunay, talaga,
pero, subalit at iba pa. Salungguhitang angmga pang-ugnay na ginamit sa talata.

Maaari kang pumili ng paksa mula sa sumusunod:

1. Anti-Bullying
2. Pagmamahal sa Likas na Yaman
3. Edukasyon tungo sa Magandang buhay

Klasmeyt,
Ang husay mo! Natapos mo nang
matiwasay ang buong aralin! Ipagpatuloy mo
lang ang maganda mong nasimulan. Magkita
tayong muli sa susunod. Ingat!

Ikalawang Markahan | 5