1

ဓမၼာေလာကေက္ာငး့တိုကး
 2

မိတးဆကးစရာ နိဒါနး့သဝဏးလႊာ

ဆရာေတား မိတးဆကးနိဒါနး့ေရ့ေပ့လြ္ငး ေကာငး့ပါမညးဘုရာ့၇ ဆရာေတား နိဒါနး့ေရ့ေပ့ပါလို႔ ဤီ့ဇဝန

က ေလြ္ာကးထာ့၊ ေရ့သာ့လိုကး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဤီ့ဇဝနသညး အ်ခာ့သူမဟုတးပါ၈ ဘုနး့ႀကီ့တို႔ ေရနဵေခ္ာငး့
ၿမိဳ႕ ေရႊေတာငးပါဠိတက၎သိုလးစာသငးတိုကးႀကီ့ရြိ ဆရာေတားမ္ာ့၌ ေ်ခရငး့သုိ႔ ကိုရငးေလ့ဘဝကစၿပီ့ စာသငး
ေရာကးရြိလာခဲံၿပီ့ ပညာရငးႏို႔ ေသာကးစို႔ခဲံတဲံ တပညးံတစးဤီ့်ဖစးပါသညး၈

ငယးလတးႀကီ့ ဓမၼာစရိယတနး့အထိ ပညာသငးၾကာ့ခဲံတဲံ တပညံးတစးဤီ့လညး့်ဖစးပါသညး၈ ဘုနး့ႀကီ့

ကိုယးတိုငးကလညး့ သူ႔ကိုအာ့ကို့ၿပီ့ေခ၍ယူထာ့ခဲံတဲံ ပုဂၐိဳလးလညး့်ဖစးပါသညး၈ သူကလဲ ဓမၼာစရိယတနး့ေအာငး
ၿပီ့ ရနးကုနးၿမိဳ႕သို႔ေ်ပာငး့ေရႊ႕ၿပီ့ ဘုနး့ႀကီ့တို႔ရဲ႕မိတးေဆျ ဤီ့သဵဝရ၌ ဗာ့ကရာတိုကး၇ ေရႊလိႈငးပရိယတၱိစာသငး
တိုကးမြာ ေန႔ဝါညဝါစာေပမ္ာ့ကို ပို႔ခ္သငးၾကာ့ေပ့ေနခဲံတဲံ ပုဂၐိဳလးလဲ်ဖစးပါသညး၈

အထူ့သ်ဖငးံ ပထမႀကီ့တနး့သဵဃာေတားမ္ာ့ကို က္မး့ႀကီ့ပ႒ာနး့၇ က္မး့ငယးဆနး့၇ က္မး့လတးဓာတု

ကထာ ဆိုတဲံစကာ့အတိုငး့ စာသငးသာ့မ္ာ့ ေလာကမြာေတာံ ဣယခုသငးတနး့်ပသေပ့ေနတဲံ ပ႒ာနး့က္မး့
ႀကီ့ဟာ အလျနးခကးခဲတဲံက္မး့ႀကီ့်ဖစးပါသညး၈ ဣမြ္ နကးနဲခကးခဲတဲံက္မး့ႀကီ့ကို (ှဿ)ႏြစးတိုငးတိုငး စာသငးသာ့
သဵဃာေတားမ္ာ့ကို ပို႔ခ္သငးၾကာ့ေပ့ခဲံတဲံ ပုဂၐိဳလးလညး့်ဖစးပါသညး၈

ဘုနး့ႀကီ့ကလဲ “သငးတနး့မ္ိဳ့စုဵ ပို႔ခ္သငးၾကာ့ေပ့ရမယး ေမာငးဇဝန ဘာသငးတနး့လဲဆိုရငး ကေလ့

သငးတနး့၇ လူႀကီ့သငးတနး့ေပါံကျာ၈ ကေလ့သငးတနး့ဆိုတာ ်မနးမာမိသာ့စုမ္ာ့ရဲ႕ ရငးေသျ့ငယးေလ့မ္ာ့
ဘာသာသာသနာႏြငးံမေဝ့ေအာငး ဘာသာသာသနာႏြငးံ ဆိုငးရာဆိုငးရာ ေ်ပာဆိုသုဵ့ႏႈဵ့ပုဵေတျ ယဤးေက့္သိမးေမျ႔
လာေအာငး သငးတနး့မ္ာ့ဖျငးံလြစးေပ့ရမယး”လို႔ ေ်ပာခဲံတာ်ဖစးပါသညး၈

“ကေလ့မ္ာ့အတျကးေတာံ မိဘမ္ာ့က မအာ့လပးၾက၊ ေက္ာငး့ေရာကးေအာငးလာေရာကးမပို႔ႏိုငးၾက

သ်ဖငးံ ယခုအခ္ိနးမြာ ကေလ့သငးတနး့မရြိပါ၈ လူႀကီ့သငးတနး့မ္ာ့်ဖစးေသာ ပ႒ာနး့သငးတနး့၇ ပဋိစၥသမုပၸါဒး
သငးတနး့၇ ဓမၼစၾကာသငးတနး့စတဲံ သငးတနး့မ္ာ့ဖျငးံလြစးၿပီ့ေပ့ရငး ေကာငး့ပါလိမးံမယး ဖျငးံလြစးေပ့ပါ”လို႔ တိုကး
တျနး့ေ်ပာၾကာ့ခဲံပါသညး၈

ယခု ပ႒ာနး့သငးတနး့ၿပီ့ဆုဵ့သ်ဖငးံ မိမိပို႔ခ္ခဲံတဲံ ပ႒ာနး့စာမူမ္ာ့ မေပ္ာကးမပ္ကးေစရနး စာအုပးငယးတစး

အုပး ပုဵႏြိပးထုတးေဝဖို႔လညး့ ေစခိုငး့ခဲံပါသညး၈ က္နးတဲံ လူႀကီ့သငးတနး့မ္ာ့ကိုလညး့ ဆကးလကးၿပီ့ေတာံ သငး
တနး့ပို႔ခ္ေပ့ဖို႔ ရညးရျယးခ္ကးရြိခဲံပါသညး၈

်မတးစျာဘုရာ့ရဲ႕ သာသနာေတား်မတးႀကီ့၉ ဘုရာ့ရြငးက တရာ့ေဒသနာေတားမ္ာ့ကို ပိဋကတးသုဵ့ပုဵ

နိကာယးငါ့ရပး ဓမၼက၏ႏၶာအာ့်ဖငးံ ရြစးေသာငး့ေလ့ေထာငး မ္ာ့ေ်မာငးစျာပငး ေဟာၾကာ့ထာ့ခဲပ
ံ ါသညး၈ ပိဋကတး
 3

သုဵ့ပုဵဆိုတာကေတာံ သုတၱနးပိဋကတး(သတၱဝါတို႔၌ အႀကိဳကးႏြငးံစရိုကးကိုလိုကး၊ ေဟာၾကာ့ထာ့ေသာ တရာ့

ေတားမ္ာ့)၇ ဝိနညး့ပိဋကတး (လူရြငးရဟနး့တို႔က္ငးံဖို႔ရနး ငါ့ပါ့၇ရြစးပါ့၇ ကို့ပါ့၇ ဆယးပါ့၇ ႏြစးရာံႏြစးဆယးံခုနစးပါ့
ေသာ သီလတရာ့မ္ာ့)၇ အဘိဓမၼာပိဋကတး (သတၱဝါတိရ
ု႔ ဲ႕အႀကိဳကးမလိုကး အရြိကိုအရြိအတိုငး့ ရုပးနာမးဓမၼ
ပရမတၳသဘာဝတရာ့မ္ာ့ကို ေဟာၾကာ့ထာ့တဲံတရာ့)တို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈

ထုိပိဋကတးသုဵ့ပုဵတရာ့ေတား်မတးတို႔တျငး အဘိဓမၼာ်ဖစးတဲံပ႒ာနး့တရာ့ေတားႀကီ့ကို ဘုရာ့်ဖစးၿပီ့

ေနာကး ေဗာဓိပငးႏြငးံ အေတာငးေလ့ဆယးခန႔း ေဝ့ကျာေသာအရပး၉နတးတို႔ဖနးဆငး့ထာ့အပးေသာ ရတနာဃရ
ေရႊအိမးေတား၉ ဆငး်ခငးစဤး့စာ့ေနေတားမူရငး့ ခုနစးရကးတိုငးသီတငး့သုဵ့ေနထိုငးခဲံပါသညး၈ ဣအဘိဓမၼာတရာ့
ေတားကို ဘုရာ့ရြငးတို႔သာ ေဟာၾကာ့တဲံတရာ့ေတားဟု မြတးရပါမညး၈

ဘုရာ့ရြငးသညး အဘိဓမၼာခုနစးက္မး့ကို ဆငး်ခငးေတားမူရာတျငး ေရြ႕ေ်ခာကးက္မး့်ဖစးေသာ ဓမၼသဂၤဏီ၇

ဝိဘငး့၇ ဓာတုကထာ၇ ပုဂၐလပညတး၇ကထာဝတၳဳ၇ ယမိုကးတို႔ကို ဆငး်ခငးေတားမူသညးံတိုငးေအာငး ကိုယးေတားမြ
ေရာငး်ခညးေတားမ္ာ့ ကျနး႔်မဴ့ထျကးေပ၍လာ်ခငး့ မရြိခဲံေသ့ပါ၈ ယခုသငးတနး့ပို႔ခ္ ေပ့ေနတဲံ ပ႒ာနး့တရာ့ေတား
်မတးႀကီ့ကို ဆငး်ခငးသုဵ့သပးေတားမူေသာ အခါမြသာ ဘုရာ့ရြငးကိုယးေတားမြ နီလ ပီတ ေလာဟိတ ၾသဒါတ
မၪၨိတၳ၇ ပဘႆရဆိုတဲံ ညိဳ ဝါ နီ ်ဖဴ ်ပာ ေရာငးစုဵေရာယြကး တခဲနကးေသာ ေရာငး်ခညးေတားေ်ခာကးသျယးတို႔
သညး ထျကးေပ၍ကျနး႔်မဴ့လာၾကၿပီ့ အနႏၱစၾကဝဠာ အနႏၱကမၻာႀကီ့သို႔ ပ္ဵ႕ႏြဵ႔လႊမး့မို့ထျနး့လငး့သျာ့ပါသညး၈
ဣပ႒ာနး့ေဒသနာေတားႀကီ့ကို ဆငး်ခငးမြသာ ဉာဏးေတားအနႏၱ၇ တနးခို့ေတားအနႏၱတို႔ ်ဖစးေပ၍လာခဲံပါသညး၈

တနးခို့ႀကီ့တဲံ နတးမငး့ႀကီ့မ္ာ့ တစးကမၻာ၇ ႏြစးကမၻာမြစ၊ ကမၻာေပါငး့ရြစးေသာငး့ေလ့ေထာငး

သကးတမး့ရြညးၿပီ့ မိမိတို႔ကိုယးတိုငး မအိုမနာမေသ အၿမဲေနႏိုငးတဲံ နိစၥဓူဝ ထာဝရပုဂၐိဳလးေတျလို႔ ယူဆေနၾကတဲံ
လကးညိြဳ့တစးေခ္ာငး့ေထာငးလိုကးလြ္ငး စၾကဝဠာအနႏၱ ေရေ်မေတာေတာငး လငး့ေစႏိုငးတဲံ ်ဗဟၼာႀကီ့မ္ာ့
ကိုယးတိုငး မ္ကး်မငးကိုယးေတျ႔ သိရိြခဲံၾကသညး၈ ထိုသို႔ ကမၻာကိုစတငးၿပီ့ ထာဝရသခငးလို႔ သတးမြတးခဵခဲံရတဲံ
်ဗဟၼာႀကီ့ အေပါငး့တို႔သညး ေသာငး့ေသာငး့ဖ္ဖ္ ႀကိဳဆိုၾကလြ္ကး လိႈကးလိႈကးလြဲလြဲ အလျနးအမငး့ ဘုရာ့ရြငး၌
တနးခို့ေတားႀကီ့ကို ၾကညးညိဳသဒၶါပျာ့ခဲံၾကပါသညး၈

ဘုရာ့ရြငးကိုယးေတား်မတး၌ ေ်ခေတားအစုဵၾကာပဒုမးသို႔ လာေရာကးဤီ့ခုိကးပူေဇားခဲံၾကပါသညး၈ ဣ

ပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့၌ အမညးရငး့ကို အနႏၱနယ သမႏၱပ႒ာနး့လုိ႔ေခ၍ရပါသညး၈ အနႏၱဆိုတာ စၾကဝဠာအနႏၱ၇
ေကာငး့ကငးအနႏၱဆိုသကဲံသို႔ ပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့တျငးလညး့ပဲ နညး့ေပါငး့အနႏၱ အဆုဵ့အစမရြိဟု ဆိုလိုပါသညး၈
သမႏၱဆိုတာ ထကးဝနး့က္ငးလို႔ အဓိပၸါယးရသညး၈ ဘာမြေ်ပာစရာမက္နးေအာငး အလုဵ့စုဵု်ပညးံဝစုဵလငးလြသညးဟု
ဆိုလိုပါသညး၈ ပ႒ာနဆိုတာကေတာံ ပ-ရဲ႕အဓိပၸါယးက ေဟတု အာရမၼဏစသညးမ္ာ့်ပာ့လြေသာ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့
ေသာဆိုတဲံ အဓိပၸါယးရပါသညး၈ ႒ာနဆိုတာကေတာံ အေၾကာငး့တရာ့မ္ာ့ဆိုတဲံ အဓိပၸါယးရပါသညး၈
ေပါငး့လိုကးလြ္ငး ထကးဝနး့က္ငးအစ(ေဟတု၇ အာရမၼဏ)၇အလယး(အာေသဝန ၇ ကမၼ)၇အဆုဵ့(ဝိဂတ ၇ အဝိဂတ)
ဘယးေနရာ ဘယးပစၥညး့ကပဲ ဆငး်ခငးဆငး်ခငး ရႈမြတးရႈမြတး ေလာကီေလာကုတၱရာ ခ္မး့သာအမ္ိဳ့မ္ိဳ့ နိဗၺာနး
 4

တိုငးေအာငး အက္ိဳ့ထူ့တရာ့မ္ာ့်ပညးံစုဵေအာငး ေပ့ႏိင

ု းတဲံက္မး့ႀကီ့လို႔ ဆိုလိုပါသညး၈ ရုပးနာမးဓမၼသခၤါရ တရာ့
တို႔၌ ်ဖစးေပ၍လာမႈသညး ဘယးဘုရာ့ ဘယးနတး ဘယး်ဗဟၼာတို႔မြ ဖနးဆငး့လို႔်ဖစးေပ၍လာတာမဟုတးပါဘူ့၈
အေၾကာငး့ဓမၼမ္ိဳ့စုဵတို႔ေၾကာငးံ အက္ိဳ့ဓမၼမ္ိဳ့စုဵတို႔ ်ဖစးေပ၍ေနၾကသညးကို ဆိုလိုပါသညး၈ အေၾကာငး့ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့တို႔
ကို ေဟာေဖ၍ညႊနး်ပ ဆိုဆုဵ့မထာ့ေသာ တရာ့ေတားႀကီ့်ဖစးတယးလို႔ ဆိုလိုပါသညး၈

ဣပ႒ာနး့တရာ့ေတားႀကီ့သညး ပညတးေလာကႀကီ့ကို ေဖာကးထျငး့၊ စိတ,း ေစတသိက,း ရုပ,း နိဗၺာနး

တညး့ဟူေသာ ပရမတးေလာကႀကီ့သို႔ေရာကးေအာငး ေဟာၾကာ့ထာ့ေသာ တကယးရြိအဟုတးရြိ သဘာဝအမြနး
တရာ့ႀကီ့်ဖစးသညး၈ သဗၺညဳတဉာဏးရြငး ဘုရာ့သခငးတို႔၌ အရာသာ်ဖစးပါသညး၈ တစး်ခာ့ပုဂၐိဳလးတို႔၌အရာ
မဟုတးပါ၈ ဣပ႒ာနး့ေဒသနာေတား်မတးႀကီ့အပါအဝငး အဘိဓမၼာခုနစးက္မး့တို႔ကိုလညး့ လူ႔်ပညး၉ မေဟာ
တာဝတႎသာနတး်ပညး၉ ဝါတျငး့သုဵ့လၾကာေအာငး ေဟာေတားမူခဲံပါသညး၈

အဘိဓမၼာခုနစးက္မး့ေဟာၿပီ့သညးံအဆုဵ့၇ ဣပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့ေဟာၿပီ့သညးံအဆုဵ့ နတး်ဗဟၼာေပါငး့

ကုေဋရြစးေသာငး့ ကျ္တးတမး့ဝငးကာ တရာ့ထူ့ရခဲံၾကပါသညး၈ မယးေတား်ဖစးတဲံ သႏၱဳႆိတနတးသာ့လညး့
အပါယးတဵခါ့ပိတးတဲံ ေသာတာပနးအစစး ဧကနး်ဖစးခဲံပါသညး၈ ပတၱ်မာ့မြနးလြ္ငး ညျနးမြာနစးေသားလညး့ မညစးဘူ့
ဒီအေရာငး တို့လို႔သာေ်ပာငး လို႔ဆိုၾကသလို ဘယးေလာကးပဲ အေပ၍ယဵပညတးေတျဖုဵ့ၿပီ့ အမြနးတရာ့ကို မသိႏိုငး
ေစကာမူ တကယးဆနး့စစးေဝဖနး အသိဉာဏးတို႔်ဖငးံ ႐ႈမြတးသုဵ့သပးသညးံအခါ မရြိပညတးမ္ာ့ ေပ္ာကးကျယးၿပီ့
အရြိပရမတး အမြနးတရာ့ကိုသာ ေတျ႔်မငးလာရစၿမဲ်ဖစးပါသညး၈ ဣပ႒ာနး့တရာ့ေတားႀကီ့ကို သိ်မငးႏိုငးသူတို႔၌
အသိဉာဏးသညး ပညတးကိုထျငး့ေဖါကး၊ အရြိကို အရြအ
ိ တိုငး့သိေသာ ပရမတးနယးကို အာရုဵ်ပဳႏိုငးမညးံ ဉာဏး
မ္ိဳ့်ဖစးလာပါလိမးံမညး၈

ရုပးနာမးတို႔ကို်ဖစးေပ၍ေစသညးံအေၾကာငး့ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကိုသိရနး ေဟာထာ့ခဲံေသာ က္မး့ႀကီ့်ဖစးပါသညး၈

နာမးေၾကာငးံရုပး်ဖစးတယး၇ ရုပးေၾကာငးံနာမး်ဖစးတယး၇ နာမးရုပးႏြစးပါ့ေၾကာငးံ နာမးရုပးႏြစးပါ့်ဖစးတယး၇ စိတးေၾကာငးံ
စိတး်ဖစးတယး၇ စိတးေၾကာငးံရုပး်ဖစးတယး၇ စိတးေၾကာငးံ ရုပးနာမး်ဖစးတယးစသညး်ဖငးံ အေၾကာငး့ႏြငးံ အက္ိဳ့တရာ့
မ္ာ့ကိုသာ ေဟာၾကာ့ထာ့ခဲံတာ်ဖစးပါတယး၈ ပုဂၐိဳလးသတၱဝါ သူငါ မပါပါဘူ့၈ ဓမၼဓိ႒ာနးသကးသကးေဟာေတားမူ
ခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

သုဵ့ဆယးံတစးဘုဵသာ့ သတၱဝါမ္ာ့တို႔သညး အဟုတးတကယးရြိေသာ စိတ,း ေစတသိက,း ရုပး,နိဗၺာနးဆိုတဲံ

ပရမတၳတရာ့မ္ာ့ကို မသိႏိုငးေအာငး အေကာငးအထညး ပုဵပနး့သ႑ာနး ပညတးတရာ့တို႔က ဖုဵ့လႊမး့ထာ့ခဲံ
သ်ဖငးံ ပညတးတရာ့အေပ၍၉သာ တကယးရြိတယးဟု ထငး်မငးစိတးေရာကးေနခဲံၾကပါသညး၈ ပရမတးဉာဏးအ်မငး
သနးၾကကုနးေသာ ဘုရာ့ ရဟႏၱာ အရိယာမ္ာ့ႏြငးံ သငးၾကာ့နာယူက္ငးံၾကဵသူ သူေတားေကာငး့တို႔သညး ငါ
ေကာငး သူေကာငး နတးေကာငး ်ဗဟၼာေကာငးစသညးံ အေကာငးအထညး်ဒပးတို႔၉ လမး့ဆုဵ့မေနၾကေတာံဘဲ
ပရမတးအစစးအမြနး ရုပးႏြငးံနာမးသို႔တုိငးေအာငး သိ်မငးႏိုငးလာၾကပါသညး၈
 5

ဤပမာ လူသျာ့သညးဆိုရာ၉ တကယးစငးစစး လူေကာငးႀကီ့သျာ့သညးမဟုတး သျာ့ႏိုငးေသာ လူေကာငး

ႀကီ့လညး့ မရြိ၈ အစပထမ သျာ့လိုေသာ စိတး နာမးတရာ့ေလ့်ဖစးေပ၍လာပါ၌၈ ထို႔ေနာကး စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေပ၍
လာတဲံ ဝါေယာဓာတးရုပးတရာ့ တစးဖျာ့ဖျာ့်ဖစးေပ၍လာရေပ၌၈ ထို႔ေနာကး ဝါေယာ ဝိညတၱႎ ဇေနတိ ဆိုတဲံ အ
တိုငး့ ဝါေယာရုပးသညး ေလြကိုပဲံကိုငးေပ့ေသာ ပဲံကိုငးပမာ လုိရာသို႔သျာ့လာလႈပးရြာ့ေပ့ႏိုငးေအာငး ပဵံပို့ေပ့
ေသာ ဝိညတးရုပးတရာ့မ္ာ့ကို ်ဖစးေစ်ပနးပါ၌၈ ထိုဝိညတးရုပးတရာ့ႏြငးံတကျ ဝါေယာဓာတးရုပးတရာ့တို႔၌ လႈပး
ရြာ့မႈေၾကာငးံ ကာယယႏၱေခ၍တဲံ ရုပးကလာပးအစုအေဝ့ႀကီ့ တစးေရျ႕ေရျ႕်ဖစးေနသညးကိုပငး လူသျာ့သညး
သူ/ငါသျာ့သညး စသညးံ်ဖငးံ လူဟူေသာပညတးနာမညးတပး၊ ေခ၍ေဝ၍်ခငး့မြ္သာ်ဖစးပါသညး၈ ပုဂၐိဳလးသတၱဝါ
သူငါရယးလို႔ သမုတိသစၥာ သမုတးထာ့တဲံ ပညတးနာမညးမ္ာ့ မရြိပါ၈

ထို႔ေၾကာငးံ တိပိဋကဓရ မငး့ကျနး့ဆရာေတားႀကီ့ကလညး့ သျာ့လိုရပးလို၇ ထိုငးေနလို၇ အိပးလိုစိတးဟုသိ၇

စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ၇ ဓာတးဝါေယာ၇ ႏြဵ႔ေသာကိုယးဝယး်ပညးံ၇ ဝါေယာ်ပညးံေသား၇ ဝိညတးေပ၍၇ ရုပးေသားသျာ့ေပ၌၇
ပုဂၐိဳလးမသျာ့၇ ငါမသျာ့၇ ရုပးသျာ့ နာမး်ဖငးံသိ၇ ပုဂၐိဳလးမရပး၇ ငါမရပး၇ ရုပးရပးနာမး်ဖငးံသိ၇ ပုဂၐိဳလးမထိုငး၇ ငါမထိုငး၇
ရုပးထိုငးနာမး်ဖငးံသိ၇ ပုဂၐိဳလးမအိပး၇ ငါမအိပး၇ ရုပးအိပးနာမး်ဖငးံသိ စသညး်ဖငးံ ရုပးနာမးတို႔၌ အ်ဖစးအပ္ကးကို လြ္ငး
်မနးစျာ သိရြိနာ့လညးရေလေအာငး ကဗ္ာလကၤာကေလ့်ဖငးံ မြတးတမး့တငးၿပီ့ ဆုဵ့မခဲံပါသညး၈

ပုဂၐိဳလးသတၱဝါဆိုတာ ေလာကသမၼဳတိသစၥာနယးပယးက ေခ၍ေဝ၍ထာ့တဲံ ပညတးမြ္သာ်ဖစး၌၈ ရုပးနာမး

ကသာ တကယးအရြိပရမတး စငးစစးဧကနး်ဖစးပါ၌၈ ပညတးဆိုတာ ေဖါကး်ပနးေ်ပာငး့လဲသျာ့တတးပါ၌၈ ပရမတး
က မေဖာကး်ပနးပါ၈ ဤပမာ လူဟူေသာ ပညတးကို ဆဵပငးတစးပုဵ၇ ေမႊ့ညြငး့တစးပုဵ၇ ေ်ခသညး့လကးသညး့တစးပုဵ
စသညး်ဖငးံ သုဵ့ဆယးႏြစးပုဵ ချဲေဝထာ့လိုကးလြ္ငး လူဟူေသာ ပညတးႀကီ့မရြိေတာံပါ၈ ေဖာကး်ပနးသျာ့ပါသညး၈ ထို
သုဵ့ဆယးံႏြစးပုဵကို တစးဖနး စကးထဲထညးံၿပီ့ က္ိတးလိုကး်ပနးလြ္ငး ဆဵပငးစသညး မရြိ်ပနးေတာံပါ၈ ေဖာကး်ပနးသျာ့
်ပနးပါသညး၈ အသာ့တုဵ့ႀကီ့တစးတုဵ့ထဲ်ဖစးသျာ့ၿပီ့ ဆဵပငးစတဲံ ပညတးမ္ာ့ေပ္ာကးၿပီ့ေတာံ ေဖာကး်ပနးသျာ့်ပနး
ပါ၌၈ ထိုအသာ့တုဵ့ႀကီ့ကို တစးဖနး မီ့ရႈိ႕်ပနးခဲံေသား ်ပာ်ဖစးသျာ့်ပနး၌၈ ်ပာ်ဖစးသျာ့ၿပီ့ ေ်မမႈနး႔အ်ဖစးသို႔ ေဖာကး
်ပနးေ်ပာငး့လဲ သျာ့်ပနး၌၈

ဣသို႔လြ္ငး ပညတးမ္ာ့သညး မူလဘူတေခ၍ေဝ၍ခဲံေသာ အေနမြ ေ်ပာငး့လဲလြ္ကး ေဖာကး်ပနးေနတတး

တဲံသေဘာသညး ပညတးရဲ႕သေဘာ်ဖစးပါ၌၈ ရုပးနာမးပရမတးတို႔သေဘာကာ့ ထိုကဲံသို႔ ေဖာကး်ပနးေ်ပာငး့လဲမႈ
မ္ိဳ့မရြိ မိမိတို႔၌ သဘာဝလက၏ဏာေခ၍တဲံ ပငးကိုယးသေဘာမြ ဘယးေတာံမြ ေဖာကး်ပနးမသျာ့ပါဘူ့၈ ဤပမာ
ပထဝီဓာတးရုပးဆိုပါစို႔၈ ပထဝီဓာတးသညး ႏူ့ညဵံ်ခငး့သေဘာ ခကးမာ်ခငး့သေဘာရြိ၌၈ အထကးပါ ်ပာမႈနး႔ေ်မမႈနး႔
ဆိုတဲံ ႏူ့ညဵံတဲံသေဘာကို ဖျဲ႔စညး့မႈ အာေပါသေဘာ ေ်ပာငး့လဲေအာငး မတတးႏိုငးပါဘူ့၈ စိတး၌ အာရုဵကိုသိ်ခငး့
ဆိုတဲံသေဘာေလ့ကိုလညး့ ေတျ႔ထိ်ခငး့သေဘာသို႔ မေ်ပာငး့လဲႏိုငးပါဘူ့၈ ေတျ႔ထိ်ခငး့ ဖႆဆိုတဲံသေဘာကို
လညး့ ခဵစာ့မႈေဝဒနာသေဘာ်ဖစးေအာငး မေ်ပာငး့လဲႏိုငးပါဘူ့၈
 6

ေလာဘရဲ႕သေဘာကိုလညး့ တိရစ ၦာနး သႏၱာနးမြာ်ဖစး်ဖစး၇ လူ႔သႏၱာနးမြာ်ဖစး်ဖစး၇ နတးသႏၱာနးမြာ်ဖစး်ဖစး၇

်ဗဟၼာံသႏၱာနးမြာ်ဖစး်ဖစး လိုခ္ငးမႈသေဘာကေန မေ်ပာငး့လဲႏိုငးပါဘူ့၈ လိုခ္ငးမႈသေဘာအတိုငး့သာ လူ်ဖစး်ဖစး
နတး်ဖစး်ဖစး ်ဗဟၼာ်ဖစး်ဖစး မညးသညံးသတၱဝါ်ဖစး်ဖစး လိုခ္ငးမႈသေဘာအတိုငး့သာ မြနးကနးစျာ ရပးတညးေနေသာ
ေၾကာငးံ ပရမတးလို႔ ဆိုရတာ်ဖစးပါသညး၈

ပရမတးသေဘာသညး ပညတးလို ဗေလာငး့ဗလဲ ေ်ပာငး့လဲေဖါကး်ပနးမႈ မရြိပါဘူ့၈ ပရမတးတရာ့သညး

အရြိကို အရြိအတိုငး့ တိက္စျာ ချဲ်ခာ့ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈ ရုပးသေဘာ နာမးသေဘာ ရုပးနာမးတို႔၌ ်ဖစးပ္ကးမႈ
သေဘာ ရုပးနာမးတို႔၌ အေၾကာငး့အက္ိဳ့ဆကးသျယးမႈသေဘာ၇ ရုပးနာမးတို႔မြ လျတးေ်မာကးမႈသေဘာတို႔ကို ေသ
ခ္ာဃန ရြငး့လငး့စျာ ေဟာၾကာ့ထာ့ခဲံပါသညး၈ ပရမတးတို႔၌ ်ဖစးပ္ကးဆကးသျယးေနပုဵသေဘာကို သိရနး
နိယာမ ငါ့ပါ့တို႔ကိုလညး့ သိထာ့ထိုကးပါသညး၈

(ှ) ဗီဇနိယာမ - မ္ိဳ့ေစံတို႔၌ ်ဖစးၿမဲသေဘာ၈ ဤပမာ - ကုလာ့ပဲပငးဆိုတာ ထျကးလာေပါကးလာရငး

ေ်မာကးဘကးကို အညျနး႔ထျကး်ခငး့၈ ေနၾကာပငးတို႔ဟာ ေနရြိရာလြညးံၿပီ့ေတာံ ပနး့ပျငးံပျငးံ်ခငး့၈ အုနး့သီ့တို႔ရဲ႕
ထိပးမြာ အေပါကးပါ်ခငး့စတဲံ ထိုထိုဇီဝရုပးပိုငး့ဆိုငးရာ မ္ိဳ့ေစံတို႔၌်ဖစးမႈၿမဲတဲံ နိယာမမ္ာ့ကို ဗီဇနိယာမလို႔ ေခ၍ပါ
သညး၈

(ဿ) ဤတုနိယာမ - သစးပငးစတဲံ ရုပးပိုငး့ဆိုငးရာတို႔ အခ္ိနးက္ေရာကးလာေသာအခါ ပျငးံ်ခငး့၇ သီ့်ခငး့၇

ဖူ့်ခငး့၇ ငုဵ်ခငး့စသညးံ်ဖငးံ ်ဖစးၿမဲသေဘာ နိယာမမ္ာ့၈

(၀) ကမၼနိယာမ - ကဵတူအက္ိဳ့ေပ့ၿမဲမႈ ကမၼနိယာမသေဘာတရာ့မ္ာ့၈

(၁) ဓမၼနိယာမ - ဘုရာ့အေလာငး့ေတားႀကီ့တို႔ ပဋိသေႏၶယူခ္ိနး၇ ေမျ့ဖျာ့ခ္ိနး၇ ေတာထျကးခ္ိနး၇ ဘုရာ့

်ဖစးခ္ိနးစသညးတို႔၉ ေလာကႀကီ့တုဵလႈပးမႈ သဘာဝဓမၼတို႔ ၿမဲမႈဆိုတဲံ နိယာမတရာ့မ္ာ့၈

(၂)စိတၱနိယာမ - အာရုဵ ဒျါရတို႔ အေၾကာငး့တိုကးဆိုငးလာလြ္ငး မငး့ကဆငး်ခငးမႈ စိတးကေလ့်ဖစးေပ့၇

မငး့က ်မငးစိတးကေလ့ ်ဖစးေပ့၇ မငး့က လကးခဵစိတး်ဖစးေပ့၇ မငး့က စုဵစမး့စိတး်ဖစးေပ့၇ မငး့က ဆုဵ့်ဖတးစိတး်ဖစး
ေပ့၇ မငး့က ခဵစာ့စိတး်ဖစးေပ့လို႔ ေစခိုငး့ႏိုငးသူ၇ ်ပဳလုပႏ
း ိုငးသူ တစးဤီ့တစးေယာကးမြမရြိ၈ စိတးတို႔၌သဘာဝ ်ဖစး
စဤးအတိုငး့ ်ဖစးေနက္၇ ်ဖစးၿမဲဆိုတဲံ နိယာမႀကီ့မ္ာ့ဆိုၿပီ့ေတာံ နိယာမငါ့ပါ့ ရြိၾကပါသညး၈

ထိုနိယာမတရာ့တို႔တျငး သိပၸဵပညာရြငးတို႔က ေရြ႕နိယာမတရာ့ႏြစးခုကိုသာ နာ့လညးသေဘာေပါကးၾက

ၿပီ့ က္နးတဲံ နိယာမသုဵ့ပါ့တို႔ကို မသိႏင
ို းၾကေသ့ပါ၈ ်မတးဗုဒၶ၌ ပရမတၳေဒသနာေတား ဣပ႒ာနး့တရာ့ေတား၉
အထကးပါ နိယာမငါ့ပါ့တို႔ကို လႊနး့်ခဳဵေဟာၾကာ့ထာ့ၿပီ့ ်ပႆနာေပါငး့စုဵတို႔ကို ေ်ဖရြငး့ေပ့ႏိုငးေသာေၾကာငးံ
စိတးရိုငး့စိတးမိုကးမ္ာ့ကို ဖယးရြာ့ႏိုငးပါသညး၈
 7

ဣပရမတၳတရာ့ေဒသနာ ပ႒ာနး့တရာ့ေတားႀကီ့ကို လူသာ့တိုငး့ သငးၾကာ့တတးသိ လိုကးနာက္ငးံၾကဵ

ဖို႔ လိုပါသညး၈ က္ငးံၾကဵႏိုငးၾကပါမူကာ့ အကာလိေကာဆိုတဲံ တရာ့ဂုဏးေတားအတိုငး့ ခ္ကးခ္ငး့လကးငငး့ ၿငိမး့
ခ္မး့သာယာေသာ ေလာကႀကီ့ ်ဖစးလာႏိုငးပါသညး၈

အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ဣပရမတၳေဒသနာ ပ႒ာနး့တရာ့ေတားႀကီ့သညး ကမၻာံလူသာ့ထုႀကီ့တစးရပး

လုဵ့ကို ေခ္မႈနး့်ဖစးဆီ့ေနသညးံ အႏု်မဴထိပးဖူ့တပး ဒုဵ့က္ညးႀကီ့မ္ာ့ကို ်ဖစးေအာငး ဖနးတီ့ေပ့ႏိုငးေသာ တရာ့ခဵ
အဓိက အေၾကာငး့ရငး့ (ေဟတုပစၥညး့မြာ ်ပထာ့တဲံအတိုငး့) ေလာဘ၇ ေဒါသ၇ ေမာဟစတဲံ မေကာငး့ဆို့ဝါ့
ကိေလသာတရာ့ဆို့ႀကီ့မ္ာ့ကို ႏြိမးနငး့်ဖစးဆီ့ ေပ့ႏိုငးတဲံ သူေတားေကာငး့တရာ့မ္ာ့ကို ထျနး့ကာ့လာေစႏိုငး
ေသာေၾကာငးံ ်ဖစးပါသညး၈ မြနးပါသညး၈

ဣအဘိဓမၼာပ႒ာနး့ေဒသနာေတားသညး တကယးထငးရြာ့ရြိေသာ ရုပးနာမး အစုအေပါငး့၉ ငါေကာငး

သူေကာငး၇ ဝိညာဏးေကာငးဟု တကယးထငးေနေသာ သက၎ာယဒိ႒ိႀကီ့ႏြငးံ ရုပးနာမးတို႔၌ အေၾကာငး့အက္ိဳ့
ဆကးႏျယးပုဵကို မသိေသာ ဝိစိကိစၦာတရာ့မ္ာ့ကို ဖယးရြာ့ေပ့ႏိင
ု းပါသညး၈ ဣကဲံသို႔ သက၎ာယဒိ႒ိ ပယးႏိုငးလြ္ငး
ၾကဵစညးမႈ မေနာကဵ၇ ေ်ပာဆိုမႈ ဝစီကဵ၇ ်ပဳလုပးမႈ ကာယကဵလုပးငနး့မ္ာ့ မြာ့မြာ့ယျငး့ယျငး့မလုပးေတာံပါ၈ ဣ
ပ႒ာနး့သငးတနး့ တကးေရာကးသူမ္ာ့သညး ရုပးနာမးေၾကာငး့က္ိဳ့ ဆကးသျယးေနပုဵကို သိရြိရသ်ဖငးံ ငါေကာငး့စာ့
ေရ့၇ ငါံသာ့မယာ့ေကာငး့စာ့ေရ့၇ ငါံေဆျမ္ိဳ့ေကာငး့စာ့ေရ့ဆိုတဲံ ငါစျဲေတျကို ေရြ႕တနး့တငးၿပီ့ သတး်ဖတး
လုယကး လိမးလညးမႈ စေသာ မေကာငး့မႈမ္ိဳ့ကို ်ပဳလုပးေတာံမညးမဟုတးပါ၈

ဣပ႒ာနး့ေဒသနာေတား ပ႒ာနး့သငးတနး့ႀကီ့ တကးေရာကးၿပီ့သူတိုငး့ ရုပးနာမးႏြစးပါ့တို႔ကို အေၾကာငး့

အက္ဳိ့ဆကးသျယးေနပုဵကို ချဲ်ခာ့သိႏင
ို းပါသ်ဖငးံ အႏၶပုထုဇဤးအ်ဖစးမြလညး့ လျတးကငး့ႏိုငးပါသညး၈ ကလ္ာဏ
ပုထုဇဤးအ်ဖစးသို႔ ေရာကးႏိုငးပါသညး၈ သို႔အတျကးေၾကာငးံ ဣသငးတနး့စာအုပးကေလ့ကို ေလံလာသရြိလိုကးနာ
ၾကၿပီ့ စူဠေသာတနးမြ မဟာေသာတာပနးမ္ာ့်ဖစးကာ အပါယးတဵခါ့ ပိတးႏိုငးၾကပါေစဟု ဆုေတာငး့ရငး့ နိဂုဵ့ခ္ဳပး
အပးပါသညး၈ အာ့လုဵ့ပဲ ကိုယးစိတးႏြစး်ဖာ ေဘ့ရနးကျာ ခ္မး့သာၾကပါေစ…၈

ဆရာေတား ဘဒၵႏ ၱဇနိတ

(အဂၐမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ)

ဓမၼာေလာကေက္ာငး့တိုကး

Dhammaloka Buddhist Society

2500, Acapulco Dr, Miramar FL 33023

 8

က္မး့ဤီ့မြတးဘျယး

စာရ့သူသညး စာသငးသာ့ဘဝတုနး့က ေရနဵေခ္ာငး့ၿမိဳ႕၇ ေရႊေတာငးပါဠိတက၎သိုလးေက္ာငး့တိုကး

မဟာနာယက ဆရာေတားႀကီ့ ဘဒၵႏ ၱေသာဘန (အဂၐမဟာပ႑ိတ)၇ ဘဒၵႏ ၱေတဇနိယ (အဂၐမဟာပ႑ိတ)
ဘဒၵႏ ၱဇနိတ(အဂၐမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ) တို႔၌ ေမတၱာရိပးတျငး ခိုလြဳဵရငး့ ဣ နကးနဲထူ့ဆနး့ ်မတးပ႒ာနး့
က္မး့ႀကီ့ကို ေလံလာသငးၾကာ့ခဲံရပါသညး၈

နကးနဲထူ့ဆနး့်မတးပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့၉ လူ႔ေလာကတျငး ေန႔စဤးေတျ႔ၾကဳဵ်ဖစးပ္ကးေနရေသာ အေၾကာငး့

တရာ့ အက္ိဳ့တရာ့မ္ာ့၇ သဘာဝတရာ့မ္ာ့၇ စိတးခဵစာ့မႈမ္ာ့ အလုဵ့စုဵ ပါဝငးေနသညးကို ေလံလာေတျ႔ရြိခဲံရပါ
သညး၈ ်ပဳလုပးေဆာငးရျကးရမညးံ အေကာငး့ဆုဵ့ အ်မတးဆုဵ့ ဒါန,သီလ,သမထ,ဝိပႆနာက္ငးံစဤးမ္ာ့ကိလ
ု ညး့
ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈ မ်ပဳမလုပး ေရြာငးၾကဤးရမညးံ ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့မ္ာ့ႏြငးံ ဒုစရိုကးတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့
ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး စ္ာနးအဘိညာဏး သမာပတးခ္မး့သာသုခမ္ာ့၇ မဂးခ္မး့သာ၇ ဖိုလးခ္မး့သာ၇
နိဗၺာနးခ္မး့သာတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့ ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈ ပစၥညး့၇ ပစၥယုပၸနး အေၾကာငး့အက္ိဳ့ နညး့မ္ိဳ့
အသျယး က္ယးဝနး့နကးရႈိငး့ေသာ ပ႒ာနး့က္မး့ေတားႀကီ့ကိုေလံလာသငးၾကာ့ရေသာအခါ ်မတးစျာဘုရာ့၌
သဗၺညဳတဉာဏးေတားႀကီ့ကို မြနး့ဆကာ ၾကညးညိဳ၊ မဆုဵ့ႏိုငးေအာငး ရြိလြပါသညး၈

“အစာ့အစာ ေကာငး့ေကာငး့ေလ့မ္ာ့စာ့ရယငး မိဘေဆျမ္ိဳ့ေတျကို သတိရတယး‟‟ဆိုသညးံစကာ့ ႏြငးံ

အညီ စာေရ့သူေလံလာသငးၾကာ့ခဲံရေသာ ဣပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့ကို ေက့္ဇူ့ရြငးမ္ာ့နာ့လညးေအာငး ်ပနးလညး
ရြငး့လငး့ေဟာၾကာ့ရယငး သိပးေကာငး့မြာပဲဟူေသာ စိတးအၾကဵအစညးမ္ာ့လညး့ ်ဖစးခဲံဘူ့ပါသညး၈

စာေရ့သူ အေမရိကနးႏိုငးငဵေရာကးၿပီ့ တစးႏြစးေက္ားၾကာလာသညးံအခါမြာ ဒကာႀကီ့ ဤီ့ခငးေမာငးသနး့

က “ပ႒ာနး့(ဿ၁)ပစၥညး့ထဲက ေဟတုပစၥညး့၇အာရမၼဏပစၥညး့ဆိုတာဘာအဓိပၸါယးလဲ၈ ပ႒ာနး့ပါဠိေတျကို ရျတး
ဖတးေတာံ ဘယးလိုအက္ိဳ့ေတျရပါသလဲ” ဟု ေမ့်မနး့လာပါသညး၈ “ဒကာႀကီ့ ပ႒ာနး့က္မး့ေတားႀကီ့ရဲ႕ အနကး
အဓိပၸါယး အေၾကာငး့တရာ့ေတျ၇ ပ႒ာနး့ပါဠိေတားေတျကို ရျတးဖတးရတဲံအတျကး ရရြိႏိုငးတဲံ အက္ိဳ့ေတျကေတာံ
ေ်ပာလုိ႔ မကုနးနိဳငးေအာငး မ္ာ့်ပာ့က္ယးဝနး့လျနး့လြပါတယး၈ ပ႒ာနး့က္မး့ဆိုတာ သာသနာေတားမြာ အခကးခဲ
ဆုဵ့ အနကးနဲဆုဵ့ အက္ယးဝနး့ဆုဵ့ပါပဲ၈ ဒါံေၾကာငးံ ပရိယတၱိသာသနာေတားကျယးခါနီ့အခ္ိနးမြာ ဒီပ႒ာနး့က္မး့ႀကီ့
က အရငးဤီ့ဆုဵ့ကျယးမြာပါ၈ ဘာေၾကာငးံလဲဆိုရငး ခကးခဲနကးဆုဵ့ အနကးနဲဆုဵ့ အက္ယးဝနး့ဆုဵ့်ဖစးလို႔ ဘယးသူမြ
သေဘာေပါကးေအာငး ရြငး့လငး့သငးၾကာ့ေပ့တဲံသူ မရြိေတာံလို႔ ်ဖစးပါတယး”ဟု သူ႔ကို ရြငး့်ပရပါတယး၈

ထိုအခါမြာ အတူတကျေရာကးရြိေနေသာ ဒကာႀကီ့ ဤီ့သနး့ေအာငးကပါ “ဒါဆိုရငး ဆရာေတားတို႔

တပညးံေတားတို႔ကို ပ႒ာနး့နဲ႔ပတးသကးတဲံ အေၾကာငး့အရာေတျ သိသငးံသိထိုကးတာေတျ သငးတနး့ပို႔ခ္ေပ့ပါ
ဘုရာ့”ဟုေလြ္ာကးထာ့ပါသညး၈ ဒကာႀကီ့ ဤီ့သနး့ေအာငး၌ ေလြ္ာကးထာ့ခ္ကးမ္ာ့ကို လကးခဵၿပီ့ ်မတးပ႒ာနး့
 9

သငးတနး့ကို ေဖေဖ၍ဝါရီလ (ှ၆)ရကးေန႔မြာ စတငးပို႔ခ္သငးၾကာ့ေပ့ခဲံပါသညး၈ တနဂၤေႏျေန႔တိုငး့ ညေန(၄)နာရီ

အခ္ိနးမြစတငးၿပီ့ (၆)နာရီထိေအာငး သငးၾကာ့ေပ့ခဲံပါသညး၈

ပ႒ာနး့သငးတနး့ပို႔ခ္ေပ့ရာ၉ ဆရာေတားအရြငးဇနိတ၌ လမး့ညႊနးခ္ကးႏြငးံအညီ ပါဠိစာေပႏြငးံ ရငး့ႏြီ့

ကျ္မး့ဝငးမႈနညး့ေသာ လူပုဂၐိဳလးမ္ာ့ နာ့လညးေအာငး ပါဠိတစးခ္ကး အနကးတစးေထျ ်မနးမာစကာ့ေ်ပမ္ာ့ႏြငးံ
သငးၾကာ့ေပ့ခဲံပါသညး၈ စာသငးသာ့သဵဃာေတျကို သငးၾကာ့သကဲံသို႔ ပါဠိ၇ အနကး၇ အရေကာကး၇ ဃဋနာ၇
သဘာဂစသညး ်ပညးံ်ပညးံစုဵစုဵ ဆရာနညး့က္က္ သငးၾကာ့ေပ့ဖို႔ရနး မ်ဖစးႏိုငးပါသ်ဖငးံ ပါဠိတစးခ္ကး အဓိပၸါယးဖျငးံ
ဆိုခ္ကးမ္ာ့ႏြငးံ တရာ့ေဒသနာဆနးဆနး သငးတနး့ေပ့ခဲံရပါသညး၈ အဘိဓမၼာသရုပး ေဝါဟာရမ္ာ့ကိုလညး့ လူ
အမ္ာ့နာ့လညးႏိုငးေလာကးေသာ အတုိခ္ဳပးအဓိပၸါယးမ္ာ့ကိုသာ သုဵ့စျဲလြ္ကး သငးတနး့စာရျကးမ္ာ့ကို ကျနးပ္ဴ
တာစာစီရိုကးႏြိပးကာ သငးၾကာ့ေပ့ခဲံပါသညး၈

သငးတနး့တကးေရာကးသူမ္ာ့ကေတာံ ှ၈ဤီ့ခငးေမာငးသနး့၇ ဿ၈ေဒ၍နနး့စဵတစး(ပး)၈ ၀၈ဤီ့သနး့ေအာငး၈

၁၈ေဒ၍နီနီ၈ ၂၈ေဒါကးတာဝငး့်မငးံေအာငး၈ ၃၈ေဒါကးတာ်မငးံ်မတးေသျ့၈ ၄၈ဤီ့ေအာငး်မငးံ၈၅၈ေဒါကးတာေက္ားဤီ့၈
၆၈ေဒါကးတာေထျ့ေထျ့စိနး၈ ှွ၈ေဒ၍တငးတငးဝငး့၈ ှှ၈ေဒါကးတာခငးေမာငးေဇား၈ ှဿ၈ေဒါကးတာပနး့ႏုဝငး့၈ ှ၀၈
ကိုထငးေအာငးဝငး့၈ ှ၁၈ေမာငးဆနးဟိုေဆ့၈ ှ၂၈မခိုငးႏြငး့စုတို႔်ဖစးပါသညး၈

သငးတနး့တကးေရာကးသူမ္ာ့၌ ေတာငး့ဆိုခ္ကးေၾကာငးံ ဣနကးနဲထူ့ဆနး့ ်မတးပ႒ာနး့စာအုပး ်ဖစးေပ၍

လာရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သငးတနး့သာ့ သငးတနး့သူမ္ာ့ကို အထူ့ေက့္ဇူ့တငးရြိပါသညး၈ သငးတနး့
သာ့ သငးတနး့သူမ္ာ့ နာ့လညးသေဘာေပါကးသကဲံသို႔ အငးတာနကးကျနးယကးမြာရြိေနၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာ
ပရိသတးမ္ာ့ သိရြိနာ့လညးေစရနးရညးရျယး၊ ဗုဒၶကမၻာဝပးဆိုကးႏြငးံ အျနးလိုငး့်ပတိုကးတို႔မြာလညး့ ပ႒ာနး့
သငးတနး့စာေစာငးမ္ာ့ကို အလ္ငး့သငးံသလို ေဖ၍်ပေပ့ခဲံပါသညး၈ အီ့ေမ့ဓမၼမိတးေဆျမ္ာ့ထဵသို႔လညး့ အပတး
စဤး အီ့ေမ့ပို႔ေပ့ခဲံပါသညး၈

ယခုတစးဖနး နကးနဲထူ့ဆနး့်မတးပ႒ာနး့သငးတနး့စာမူမ္ာ့ကို စာအုပးအ်ဖစးထုတးေဝၿပီ့ ဗုဒၶဘာသာဝငး

သူေတားစငးမ္ာ့ နာ့လညးေအာငး ဓမၼဒါန်ပဳရလြ္ငး ေကာငး့မြာပဲဟုစိတးကူ့ေပ၍လာၿပီ့ ဿဝှဿ-ခုႏြစး ဓမၼာေလာက
ေက္ာငး့တိုကး ဝါဆိုသကၤနး့ဆကးကပးပျဲအထိမး့အမြတးအ်ဖစး ဣနကးနဲထူ့ဆနး့်မတးပ႒ာနး့စာအုပးကို ထုတးေဝ
ကာ ဓမၼဒါန်ပဳလိုကးပါသညး၈ နကးနဲထူ့ဆနး့်မတးပ႒ာနး့စာအုပးကို ေရ့သာ့ရာ၉ ပါဠိစာသာ့မ္ာ့ မ္ာ့စျာပါဝငးေန
ပါသညး၈ ပ႒ာနး့အေၾကာငး့ေရ့သာ့်ခငး့်ဖစး၊ ပ႒ာနး့ပါဠိေတာမ္ာ့ကို အနညး့ငယးမြ္သာ အကို့အကာ့အ်ဖစး
တငး်ပထာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ပါဠိစာသာ့မ္ာ့ကို နာ့မလညးသူမ္ာ့အဖို႔ အဓိပၸါယး စကာ့ေ်ပစာသာ့မ္ာ့ကိုသာ
ဖတးရႈေလံလာသျာ့ႏိုငးၾကပါသညး၈

စျမး့အာ့ရြိသမြ္ ဆကးလကးႀကိဳ့စာ့ေနပါဤီ့မညး

အရြငးဇဝန(ကုနး့ေဇာငး့)(ဓမၼာေလာကေက္ာငး့တိုက)၈း
 10

ဖတးစရာ မြတးစရာ မာတိကာ

ှ၈နကးနဲထူ့ဆနး့ ်မတးပ႒ာနး့ နိဒါနး့ စာမ္ကးႏြာ ှဿ

ဿ၈ေဟတုပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၁
၀၈ေဟတုပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ဿ၁
၁၈အာရမၼဏပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၀ဿ
၂၈အာရမၼဏပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ၀၅
၃၈အဓိပတိပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၂ဝ
၄၈အဓိပတိပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ၂၁
၅၈အနႏၱရပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၃ဝ
၆၈သဟဇာတပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၃၅
ှဝ၈သဟဇာတပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ၄ဿ
ှှ၈အညမညပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၄၆
ှဿ၈နိႆယပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ၅ဿ
ှ၀၈နိႆယပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ၅၅
ှ၁၈ပုေရဇာတပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှဿ၀
ှ၂၈ပုေရဇာတပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှဿ၃
ှ၃၈ပစၦာဇာတပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၀ှ
ှ၄၈ပစၦာဇာတပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၀၀
ှ၅၈အာေသဝနပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၀၂
ှ၆၈ကမၼပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၀၅
ဿဝ၈နာနာက၏ဏိက ကဵအေၾကာငး့တရာ့မ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၀၆
ဿှ၈ကမၼပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၁၃
ဿဿ၈ဝိပါကပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၁၂
ဿ၀၈အာဟာရပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၂၆
ဿ၁၈အာဟာရပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၃ှ
ဿ၂၈ဢႁႏၵိယပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၃၄
ဿ၃၈ဢႁႏၵိယပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၄ှ
 11

ဿ၄၈စ္ာနပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၄၅

ဿ၅၈စ္နပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၅ွ
ဿ၆၈မဂၐပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၅၆
၀ဝ၈မဂၐပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ှ၆ှ
၀ှ၈သမၸယတ
ု ၱပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ှ၆၆
၀ဿ၈သမၸယုတၱပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ဿဝှ
၀၀၈ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ဿဝ၁
၀၁၈ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ဿဝ၃
၀၂၈အတၳိပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ဿှှ
၀၃၈နတၳိပစၥညး့ စာမ္ကးႏြာ ဿှ၁
၀၄၈ပစၥညး့ခ္ငး့ယြကးႏျယးပုဵ သဘာဝတရာ့မ္ာ့ စာမ္ကးႏြာ ဿှ၃
.

ဓမၼာေလာကေက္ာငး့တိုကးတျငး ဆကးလကး၊ ဆငးယငးက္ငး့ပမညးံ ပျဲေတားမ္ာ့

(ဿဝှဿ-ခုႏြစ)း

ှ၈ ဝါဆိုသကၤနး့ ဆကးကပးလြဴဒါနး့ပျဲ ဇူလိုငးလ (ဿ၅)ရကး

ဿ၈ ဓမၼာေလာကဆရာေတားႀကီ့၌ဝိဇာတ ေမျ့ေန႔အလြဴေတားပျဲ စကးတငးဘာလ (ဿ၆) ရကး

၀၈ သီတငး့ကျ္တးလ်ပညးံ အဘိဓမၼာအခါေတားေန႔ ဆီမီ့ပူေဇားပျဲ ေအာကးတိုဘာ (ဿ၅)ရကး

၁၈ စုေပါငး့ မဟာဘုဵကထိနးပျဲေတား ႏိုဝငးဘာ (ဿဿ)ရကး

ဣ နကးနဲထူ့ဆနး့ ်မနးပ႒ာနး့စာအုပးကို အေမရိကနး်ပညးေထာငးစု၇ ဖေလားရီဒါ်ပညးနယး၇ ဓမၼာေလာကေက္ာငး့

ဓမၼာေလာကဗုဒၶဘာသာ အသငး့ႀကီ့က ဓမၼဒါန်ပဳ၊ ဿဝှဿ -ခုႏြစး ဓမၼာေလာကေက္ာငး့တိုကစု
း ေပါငး့
ဝါဆိုသကၤနး့ ဆကးကပးလြဴဒါနး့ပျဲအထိမး့အမြတးအ်ဖစးထုတးေဝပူေဇားပါသညး၈

Dhammaloka Buddhist Society,2500, Acapulco Dr, Miramar FL 33023,

 12

နကးနဲထူ့ဆနး့ ်မတးပ႒ာနး့

နေမာတႆ ဘဂဝေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ၈

ှ၈ပ႒ာနး့တရာ့ေဟာၾကာ့သူ = သဗၺညဳ ဗုဒၶ်မတးစျာဘုရာ့၈

ဿ၈ပဌာနး့တရာ့ ေဟာၾကာ့ရာအရပးေဒသ = တာဝတိ ဵသာနတး်ပညး၈

၀၈ပဌာနး့တရာ့ေဟာၾကာ့ရ်ခငး့အေၾကာငး့ရငး့ = မယးေတား်ဖစးခဲံဘူ့ေသာ သႏၱဳႆိတနတးသာ့ကို

ေက့္ဇူ့ဆပးရနး၈

၁၈ပဌာနး့တရာ့ကို ဤီ့စျာနာၾကာ့ၾကသူမ္ာ့ = သႏၱဳႆိတနတးသာ့ႏြငးံ အနႏၱစၾကဝဠာအတျငး့ရြိ

နတး်ဗဟၼာမ္ာ့၈

၂၈ပဌာနး့တရာ့ေဟာၾကာ့ရာ ၾကာ်မငးံခ္ိနးကာလ = ဝါတျငး့သုဵ့လ၈

၃၈လူသာ့တို႔တျငး ပဌာနး့တရာ့ကို ဤီ့စျာနာၾကာ့ရသူ = အရြငးမဟာသာရိပုတၱရာ၈

၄၈ပဌာနး့တရာ့ေတားကို လကးဆငးံကမး့ သယးေဆာငးလာခဲံၾကသူမ္ာ့ = လငး့နိဳ႕သာ့်ဖစးခဲံဘူ့ေသာ

ရဟနး့ငါ့ရာႏြငးံ ပထမသဂၤါယနာမြစ၊ သဂၤါယနာေ်ခာကးႀကိမးတိုငးတိုငးတငးကာ ပိဋကတးသုဵ့ပုဵကို
လကးဆငးံကမး့ သယးေဆာငးလာခဲံၾကေသာ သဵဃာေတားမ္ာ့၈

၅၈ပ႒ာနမညးပုဵ = ပ - အထူ့ထူ့အ်ပာ့်ပာ့မ္ာ့စျာေသာ၇ ႒ာန - အေၾကာငး့အက္ိဳ့တို႔၌တညးရာ၈

၆၈ပဌာနး့တရာ့ေတားကို ရျတးဆိုရ်ခငး့အက္ိဳ့ = မေရမတျကးႏိုငးေသာေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာတို႔ႏြငးံ

်ပညးံစုဵႏိုငးပါသညး၈တိရစ ၦာနး်ဖစးေသာ လငး့ႏို႔သာ့ငါ့ရာတို႔ပငး နတးစညး့စိမးကို ရႏိုငးသညးကိုၾကညးံပါ၈

ှွ၈အဘိဓမၼာခုနစးက္မး့ = ဓမၼသဂၤဏီက္မး့၇ ဝိဘငး့က္မး့၇ ဓာတုကထာက္မး့၇ ပုဂၐလပညတးက္မး့၇

ကထာဝတၳဳက္မး့၇ ယမိုကးက္မး့၇ ပ႒ာနး့က္မး့၈

ပဌာနး့တရာ့ေတားကုိ စတငးဆငး်ခငး သုဵ့သပးရာဌာန = ေဗာဓိမ႑ိဳငးဝယးသဗၺညဳဘုရာ့ အ်ဖစးသို႔

ေရာကးေတားမူၿပီ့ ၄ပါ့ေသာ အရပးတ၉
ို႔ ၄-ရကးစီ စဵေနေတားမူစဤးစတုတၳသတၱာဟ်ဖစးေသာ
(ေလ့ပတးေ်မာကး)ရတနာဃရ ေရႊနနး့အိမးတျငးပဌာနး့ ေဒသနာေတားကိုသုဵ့သပးဆငး်ခငးေတားမူခဲံ၌၈
 13

ပဌာနး့တရာ့ကို ဆငး်ခငးသုဵ့သပး်ခငး့်ဖငးံ ဘုရာ့ရြငးကိုယးေတား်မတး၉ ထူ့်ခာ့ဆနး့်ပာ့မႈ =်မတးဗုဒၶ ၌

သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏးေတားႀကီ့ႏြငးံ နကးရိႈငး့က္ယးဝနး့လြစျာေသာ ပဌာနး့တရာ့တို႔ အဵဝငးချငးက္
လိုကးဖကးညီညီ သဟဇာတ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ်မတးဗုဒၶ၌ စိတးအစဤးၾကညးလငးခ္မး့ေ်မံေတားမူသညး၈
အေသျ့အသာ့ေတား ၾကညးလငးဝငး့ပေတားမူသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ခႏၶာကိုယးေတားကေရာငး်ခညးေတား
(၃)ပါ့ကျနး႔်မဴ့ေတားမူသညး၈

နကးရိႈငး့က္ယးဝနး့လြစျာေသာ သာဂရေလ့ပါ့ = ဇလသာဂရ၇ သဵသာရသာဂရ၇ ၇ဉာဏသာဂရ

နယသာဂရ ေပါငး့ ေလ့ပါ့်ဖစး၌ (က)ကမၻာေလာကႀကီ့ကို ဝနး့ရဵ၊ေနေသာသမုဒၵရာေရ်ပငး က္ယးကို
ဇလသာဂရေခ၍ပါသညး၈ (ခ)သတၱဝါတို႔၌ က္ငးလညးက္ကးစာ့ရာရြညးလြ္ာ့က္ယးဝနး့လြစျာ ေသာ
သဵသရာႀကီ့ကို သဵသာရသာဂရေခ၍ပါသညး၈ (ဂ)အလျနးမတနးက္ယးဝနး့ နကးရိႈငး့လြစျာေသာ
သဗၺညဳတဉာဏးေတားႀကီ့ကို ဉာဏသာဂရေခ၍ပါသညး၈ (ဃ)နညး့ေပါငး့မ္ာ့စျာတို႔်ဖငးံ နကးနဲက္ယးဝနး့
လြစျာေသာ ပဌာနး့က္မး့ေတားႀကီ့ကို နယသာဂရဟု ေခ၍ပါသညး၈

တာဝတိ ဵသာနတး်ပညးတျငး ေဟာၾကာ့ေသာ ပဌာနး့တရာ့ေတားႀကီ့ လူ႔်ပညးတျငး ထျနး့ကာ့လာရ

်ခငး့၌ အေၾကာငး့ရငး့ = ်မတးစျာဘုရာ့သညး တာဝတိ ဵသာနတး်ပညး ပငးလယးကသစးပငးရငး့ ပ႑ဳ
ကမၺလာ်မေက္ာကးဖ္ာထကးတျငး ဝါဆိုေတားမူၿပီ့ အဘိဓမၼာ(၄)က္မး့ကို ေဟာၾကာ့ေတားမူရာ၉ ဆျမး့ခဵ
ခ္ိနးအခါ တရာ့ေဟာမပ္ကးေစရနး နိမၼိတကိုယးပျာ့ဘုရာ့ကိုဖနးဆငး့၊ထာ့ခဲံၿပီ့ တရာ့ဆကးလကးေဟါ
ဖို႔ရနး အဓိ႒ာနးေတားမူခဲံပါသညး၈ ဆျမး့ခဵခ္ိနးတျငး ေ်မာကးကျ္နး့သို႔ ဆျမး့ခဵၾကျရနး ဟိမဝႏၱာ အေနာတတး
အိုငးအနီ့သို႔ ဆငး့သကးေတားမူခဲံသညး၈ ထိုအခ္ိနးအခါ အရြငးမဟာသာရိပုတၱရာက ဝတးႀကီ့ဝတးငယး်ပဳ
စုေပ့ကာ တာဝတိ ဵသာနတး်ပညးတျငး ေဟာၾကာ့ၿပီ့ေသာ ပဌာနး့တရာ့ကို နာယူပါသညး၈ ထို႔ေနာကး
ရြငးသာရိပုတၱရာက ငါ့ရာေသာ တပညးံရဟနး့တို႔အာ့ သငးၾကာ့ပို႔ခ္ေပ့ပါသညး၈ ထိုအခါမြစ၊ လူ႔်ပညး
တျငး အဘိဓမၼာ(၄)က္မး့ ထျနး့ကာ့်ပနး႔ပျာ့လာခဲံပါသညး၈

ပ႒ာနး့ပစၥယုေဒၵသေခ၍ေသာ (ဿ၁)ပစၥညး့ အက္ဤး့ခ္ဳပး = ှ၈ေဟတုပစၥညး့၈ ဿ၈အာရမၼဏပစၥညး့၈ ၀၈

အဓိပတိပစၥညး့၈ ၁၈အနႏၱရပစၥညး့၈ ၂၈သမနႏၱရပစၥညး့၈ ၃၈သဟဇာတပစၥညး့၈ ၄၈အညမညပစၥညး့၈ ၅၈
နိႆယပစၥညး့၈ ၆၈ဤပနိႆယပစၥညး့၈ ှွ၈ပုေရဇာတပစၥညး့၈ ှှ၈ပစၦာဇာတပစၥညး့၈ ှဿ၈အာေသဝန
ပစၥညး့၈ ှ၀၈ကမၼပစၥညး့၈ ှ၁၈ဝိပါကပစၥညး့၈ ှ၂၈အာဟာရပစၥညး့၈ ှ၃၈ဢၿႏၵိယပစၥညး့၈ ှ၄၈စ္ာနပစၥညး့
ှ၅၈မဂၐပစၥညး့၈ ှ၆၈သမၸယုတၱပစၥညး့၈ ဿွ၈ဝိပၸယုတၱပစၥညး့၈ ဿှ၈အတၳိပစၥညး့၈ ဿဿ၈နတၳိပစၥညး့၈ ဿ၀၈
ဝိဂတပစၥညး့၈ ဿ၁၈အဝိဂတပစၥညး့၈
 14

ေဟတုပစၥညး့သရုပး =ေလာဘဟိတး၇ ေဒါသဟိတး၇ ေမာဟဟိတး၇ အေလာဘဟိတး၇ အေဒါသဟိတး၇

အေမာဟဟိတး စုစုေပါငး့ ဟိတးေ်ခာကးပါ့်ဖစးပါသညး၈ ထိုေ်ခာကးပါ့တို႔တျငး အကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့
တို႔ကာ့ ေလာဘဟိတး၇ ေဒါသဟိတး၇ ေမာဟဟိတး၈ ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့တို႔ကာ့ အေလာဘဟိတး
အေဒါသဟိတး၇ အေမာဟဟိတး ဟူ၊ သဵု့ပါ့စီရြိပါသညး၈

ဟိတးေ်ခာကးပါ့၌ အဓိပၸါယးအက္ဤး့ = (က)ေလာဘဟိတး = လိုခ္ငးတပးမကး်ခငး့ အေၾကာငး့ရငး့၈

(ခ)ေဒါသဟိတး = အမုနး့တရာ့ ရနးညိႈ့ထာ့်ခငး့အေၾကာငး့ရငး့၈ (ဂ)မိုကးမဲေတျေဝ်ခငး့ အေၾကာငး့
ရငး့၈ (ဃ)အေလာဘဟိတး = မလုိခ္ငး မတပးမကး်ခငး့ အေၾကာငး့ရငး့၈ (င)အေဒါသဟိတး =
အမုနး့မပျာ့ ရနးညိြဳ့မထာ့်ခငး့ အေၾကာငး့အရငး့၈(စ)အေမာဟဟိတး = မမိုကးမဲ မေတျမေဝ်ခငး့
အသိဉာဏးထငးရြာ့်ဖစး်ခငး့ အေၾကာငး့ရငး့၈ (လိုရငး့တိုရြငး့ အဓိပၸါယးသာ်ဖစးပါသညး)

ေဟတုပစၥညး့၌ သတၱိထူ့ = ေရေသာကး်မစးသညး သစးပငးႀကီ့အာ့ အစဤးႀကီ့ပျာ့၊ စညးကာ့ေအာငး

ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့သကဲံသို႔ ဟိတးေ်ခာကးပါ့ တရာ့တို႔သညး အတူတကျ်ဖစးေသာ စိတး ေစတသိကး
စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ႀကီ့ပျာ့ခိုငး်မဲေစရနး အေၾကာငး့မူလသတၱိအေနအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ သတၱိ
ထူ့ရြိပါသညး၈ ေဆာငး - ေရေသာကး်မစးႏြယး၇ ေက့္ဇူ့ၾကျယး၇ ႀကီ့က္ယးေၾကာငး့ရငး့မ္ာ့၈

၅၈ေဟတုပစၥညး့၌ အက္ိဳ့တရာ့်ဖစးေသာ ေဟတုပစၥယုပၸနးမ္ာ့ = ဟိတးႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ သဟိတး

စိတး (၄ှ)ပါ့၈ ေစတသိက(း ၂ဿ)ပါ့ သဟိတးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ စိတၱဇရုပး၇ သဟိတးပဋိသေႏၶႏြငးံ
တကျ်ဖစးေသာ ကမၼဇရုပး ဣတရာ့တို႔သညး ေဟတုပစၥညး့၌ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈

သဟိတးစိတး (၄ှ)ပါ့အက္ဤး့ = လိုခ္ငးတပးမကးစိတး၌အေၾကာငး့ရငး့မူလ ေလာဘမူစိတး(၅)ပါ့၈

အမုနး့တရာ့ ရနးညိႈ့ပျာ့တတးေသာအေၾကာငး့ရငး့မူလ ေဒါသမူစိတး(ဿ)ပါ့၈ မိုကးမဲေတျေဝ်ခငး့အ
ေၾကာငး့ရငး့မူလ ေမာဟမူစိတး(ဿ)ပါ့၈ ကာမဘုဵ၉မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ က္ဤးလညးတတး်ဖစးတတးေသာ
ကုသိုလး ဝိပါကး ကိရိယာတညး့ဟူေသာ ကာမေသာဘနစိတး (ဿ၁)ပါ့၈ ရူပဘုဵ၉မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ
က္ဤးလညးတတး်ဖစးတတးေသာ ကုသိုလး ဝိပါကး ကိရိယာတညး့ဟူေသာ ရူပါဝစရစိတး (ှ၂)ပါ့၈ အရူပ
ဘုဵ၉ မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ က္ဤးလညးတတး်ဖစးတတးေသာ ကုသိုလး ဝိပါကး ကိရိယာတညး့ဟူေသာ အရူ
ပါဝစရစိတး (ှဿ)ပါ့၈ ေလာကုတၱရာစိတး (၅)ပါ့ ေပါငး့ (၄ှ)ပါ့်ဖစးပါသညး၈

ေလာဘမူစိတး(၅)ပါ့ = (ှ)ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အယူမြာ့ယျငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈမပါေသာ

ေလာဘစိတး၈

(ဿ) ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အယူမြာ့ယျငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

 15

(၀) ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အယူမမြာ့ယျငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈမပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

(၁) ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အယူမမြာ့ယျငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

(၂)ရႊငးလနး့ သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံတကျ အယူမြာ့ယျငး့

စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈမပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

(၃)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံတကျ အယူမြာ့ယျငး့

စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

(၄) ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံတကျ အယူမမြာ့ယျငး့

စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈမပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

(၅) ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံတကျ အယူမမြာ့ယျငး့

စျာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈ ပါဝငးေသာ ေလာဘစိတး၈

ေဒါသမူစိတး (ဿ)ပါ့ = (ှ)်ပစးမြာ့လိုေသာစိတးႏြငးံအတူတကျ ရနးညိႈ့အာဃာတယြဤးေသာ သူတစးပါ့

တို႔ တိုကးတျနး့မႈ မပါဝငးေသာ ေဒါသစိတး၈

(ဿ) ်ပစးမြာ့လိုေသာစိတးႏြငးံအတူတကျ ရနးညိႈ့အာဃာတယြဤးေသာ သူတစးပါ့တို႔ တိုကးတျနး့မႈ ပါဝငး

ေသာ ေဒါသစိတး၈

ေမာဟမူစိတး (ဿ) = (ှ)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံ

တကျေသာ ယုဵမြာ့သဵသယႏြငးံယြဤးေသာ ေမာဟစိတးတစးပါ့၈

(ဿ) ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး စိတးညစးသညးလညး့မဟုတးေသာ ဤေပက၏ာႏြငးံတကျေသာ ပ္ဵ႕လျငးံ

ေတျေဝလျငးံေမ္ာ်ခငး့ႏြငးယြဤးေသာ ေမာဟစိတးတစးပါ့၈

ကာမာဝစရေသာဘနစိတး (ဿ၁)ပါ့အက္ဤး့ = ကာမာဝစရကုသိုလးစိတး(၅)ပါ့၇ ကာမာဝစရဝိပါကးစိတး

(၅)ပါ့၇ ကာမာဝစရကိရိယာစိတး (၅)ပါ့ ေပါငး့ (ဿ၁)ပါ့၈
 16

ကာမာဝစရကုသိုလးစိတး(၅)ပါ့ =(ှ)ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အသိိဉာဏးရြိစျာ သူတစးပါ့တိုကးတျနး့မႈ မပါဝငး

ေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(ဿ)ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အသိဉာဏးရြိစျာ သူတစးပါ့တို႔တိုကးတျနး့မႈပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၀)ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အသိဉာဏးကငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔တိုကးတျနး့မႈမပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၁)ရႊငးရႊငးလနး့လနး့ အသိဉာဏးကငး့စျာ သူတစးပါ့တို႔တိုကးတျနး့မႈ ပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၂)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး မရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး အသိဉာဏးရြိစျာ သူတစးပါ့တိုကးတျနး့မႈ

မပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၃)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး မရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး အသိဉာဏးရြိစျာ သူတစးပါ့တိုကးတျနး့မႈ

ပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၄)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး မရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး အသိဉာဏးကငး့စျာ သူတစးပါ့တိုကး

တျနး့မႈ မပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၅)ရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး မရႊငးလနး့သညးလညး့မဟုတး အသိဉာဏးကငး့စျာ သူတစးပါ့တိုကး

တျနး့မႈ ပါဝငးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

မြတးခ္ကး/ ကာမာဝစရဝိပါကးစိတ(း ၅)ပါ့၇ ကာမာဝစရကိရိယာစိတ(း ၅)ပါ့ကိုလညး့ အထကးပါအတိုငး့

ကုသိုလးစိတး ေနရာတျငး ဝိပါကးစိတး၇ ကိရိယာစိတးေ်ပာငး့ရုဵသာ်ဖစးပါသညး၈ ဝိပါကးစိတးဆိုသညးမြာ
အက္ဳိ့ခဵစာ့ေသာစိတး်ဖစးသညး၈ ကိရိယာစိတးဆိုသညးမြာ ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔၌ သႏၱာနး၉သာ်ဖစး
ေပ၍ေလံရြိေသာ ်ပဳကာမတၱ မညးသညးံအက္ိဳ့မြ ေပ့ႏိုငးချငးံမရြိေသာစိတး်ဖစးသညး၈

ရူပါဝစရစိတး (ှ၂)ပါ့အက္ဤး့ = ရူပါဝစရကုသိုလးစိတး(၂)ပါ့၈ ရူပါဝစရဝိပါကးစိတ(း ၂)ပါ့၈ ရူပါဝစရ

ကိရိယာစိတး (၂)ပါ့ ေပါငး့(ှ၂)ပါ့်ဖစးပါသညး၈

(က)ရူပါဝစရကုသိုလးစိတး(၂)ပါ့ = (ှ) ၾကဵစညးမႈ သုဵ့သပးမႈ ၾကညးႏူ့မႈ ခ္မး့သာမႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈ

တညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါငါ့ပါ့ႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ ပထမစ္ာနးကုသိုလးစိတး၈
 17

(ဿ)သုဵ့သပးမႈ ၾကညးႏူ့မႈ ခ္မး့သာမႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈတညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါေလ့ပါ့ႏြငးံတကျ်ဖစး

ေသာ ဒုတိယစ္ာနးကုသိုလးစိတး၈

(၀)ၾကညးႏူ့မႈ ခ္မး့သာမႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈတညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါ သုဵ့ပါ့ႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ

တတိယစ္ာနးကုသိုလးစိတး၈

(၁)ခ္မး့သာမႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈတညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါ ႏြစးပါ့ႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ စတုတၳစ္ာနး

ကုသိုလးစိတး၈

(၂)ဤေပက၏ာ်ပဳမႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈတညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါတို႔ႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ ပဤၥမစ္ာနး

ကုသိုလးစိတး၈

မြတးခ္ကး - ရူပါဝစရဝိပါကးစိတး (၂)ပါ့၇ ရူပါဝစရကိရိယာစိတ(း ၂)ပါ့ကိုလညး့ အထကးပါနညး့အတိုငး့

ကုသိုလးစိတးေနရာတျငး ဝိပါကးစိတး ကိရိယာစိတးေ်ပာငး့ၿပီ့ ေရတျကးပါ၈

အရူပါဝစရစိတး (ှဿ)ပါ့အက္ဤး့ = အရူပါဝစရကုသိုလးစိတး(၁)ပါ့၈ အရူပါဝစရဝိပါကးစိတ(း ၁)ပါ့၈

အရူပါဝစရ ကိရိယာစိတး (၁)ပါ့ ေပါငး့(ှဿ)ပါ့၈

အရူပါဝစရကုသိုလးစိတး(၁)ပါ့ = (ှ)အဆုဵ့မရြိေသာ ေကာငး့ကငးပညတးလြ္ငးအာရုဵရြိေသာ အာကာ

နဤၥာယတနစ္ာနးႏြငးံယြဤးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(ဿ)ပထမာရုပၸဝိညာဏးလြ္ငး အာရုဵရြိေသာ ဝိညာဏဤၥာယတနစ္ာနးႏြငးံယြဤးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၀)စို့စဤး့အနညး့ငယးမြ္ အၾကျငး့မရြိေသာ ပထမာရုပၸဝိညာဏး၌ နတၳိေဘာပညတးလြ္ငး အာရုဵရြိေသာ

အာကိဤၥညာယတနစ္ာနးႏြငးံယြဤးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

(၁)ရုဵ႕ရငး့ၾကမး့တမး့ေသာ သညာကာ့မရြိ သိမးေမျ႔ေသာ သညာမရြိသညးမဟုတးေသာ ေနဝသညာ

နာသညာယတနစ္ာနးႏြငးံယြဤးေသာ ကုသိုလးစိတး၈

မြတးခ္ကး - အရူပါဝစရဝိပါကးစိတ(း ၁)ပါ့၇အရူပါဝစရကိရိယာစိတ(း ၁)ပါ့တို႔ကိုလညး့ အထကးပါအတိုငး့

ကုသိုလးစိတးေနရာတျငး ဝိပါကးစိတး ၇ ကိရိယာစိတးေ်ပာငး့၊ ေရတျကးပါ၈
 18

ေလာကုတၱရာစိတး(၅)ပါ့အက္ဤး့ = မဂးစိတး(၁)ပါ့၈ ဖိုလးစိတး(၁)ပါ့ ေပါငး့ (၅)ပါ့၈

(က)မဂးစိတ(း ၁)ပါ့ = (ှ)ေသာတာပတၱိမဂးစိတး၈ (ဿ)သကဒါဂါမိမဂးစိတး၈ (၀)အနာဂါမိမဂးစိတး၈

(၁)အရဟတၱမဂးစိတး၈

(ခ)ဖိုလးစိတ(း ၁)ပါ့ = (ှ)ေသာတာပတၱိဖိုလးစိတး၈ (ဿ)သကဒါဂါမိဖိုလးစိတး၈ (၀)အနာဂါမိဖိုလးစိတး၈

(၁)အရဟတၱဖိုလးစိတး၈

သဟိတးစိတး (၄ှ)ပါ့ ၿပီ့ပါၿပီ၈

ေဟတုပစၥညး့က တိုကးရိုကးေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငးေသာ အဟိတးစိတ(း ှ၅)ပါ့

အကုသလဝိပါကးစိတး(၄)ပါ့ - (က)စက၏ဳဝိညာဏးစိတး=်မငးသိစိတး၇ (ခ)ေသာတဝိညာဏးစိတး=ၾကာ့

သိစိတး၇ (ဂ)ဃာနဝိညာဏးစိတး=နဵသိစိတး၇ (ဃ)ဇိဝြါဝိညာဏးစိတး=စာ့သိစိတး၇ (င)ကာယဝိညာဏး
စိတ=
း ဆငး့ရဲေသာ ခဵစာ့မႈႏြငးံတကျေသာ ကာယဝိညာဏးစိတး၈ (စ)သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတ=
း ဤေပက၏ာေဝဒနာ
ႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ အာရုဵကို လကးခဵေသာစိတး၈ (ဆ)သႏၱီရဏစိတး = ဤေပက၏ာေဝဒနာႏြငးံတကျ်ဖစး
ေသာ အာရုဵကို စူ့စမး့ေသာစိတး စုစုေပါငး့ (၄)ပါ့်ဖစးပါသညး၈

အဟိတးကုသလဝိပါကးစိတး (၅)ပါ့ - (က) စက၏ဳဝိညာဏးစိတး=်မငးသိစိတး၇ (ခ)ေသာတဝိညာဏးစိတး

=ၾကာ့သိစိတး၇ (ဂ) ဃာနဝိညာဏးစိတး=နဵသိစိတး၇ (ဃ) ဇိဝြါဝိညာဏးစိတး=စာ့သိစိတး၇ (င)ကာယ
ဝိညာဏးစိတး = ခ္မး့သာေသာ ခဵစာ့မႈႏြငးံတကျေသာ ကာယဝိညာဏးစိတး၈ (စ) သမၸဋိစ ၦိဳငး့ စိတး =
ဤေပက၏ာ ေဝဒနာႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ အာရုဵကိုလကးခဵေသာစိတး၈ (ဆ) သႏၱီရဏစိတး = ေသာမနႆ
ေဝဒနာႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ အာရုဵကိုစူ့စမး့ေသာစိတး၈ (ဇ) သႏၱီရဏစိတး = ဤေပက၏ာေဝဒနာႏြငးံတကျ
်ဖစးေသာ အာရုဵကိုစူ့စမး့ေသာစိတး၈ စုစုေပါငး့ (၅)ပါ့်ဖစးပါသညး၈

အဟိတးကိရိယာစိတး(၀)ပါ့ - (က)ပၪၥဒျါရာဝဇၨနစိတး = ဤေပက၏ာေဝဒနာႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ အာရုဵငါ့ပါ့

ကို ဆငး်ခငးတတးေသာစိတး၈ (ခ)မေနာဒျါရာဝဇၨနစိတး = ဤေပက၏ာေဝဒနာႏြငးံတကျ်ဖစးေသာ စိတးအစဤး
ကို ဆငး်ခငးတတးေသာစိတး၈ (ဂ)ဟသိတုပၸါဒးစိတး = ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔သႏၱာနး ်ပဳဵ့ရႊငး်ခငး့ႏြငးံတကျ
်ဖစးေသာစိတး၈ စုစုေပါငး့ (၀)ပါ့်ဖစးပါသညး၈
 19

ေဟတုပစၥညး့က ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ = ဟိတးေ်ခာကးပါ့ ပစၥညး့တရာ့ (အေၾကာငး့တရာ့)က ဟိတးေၾကာငးံ

်ဖစးေသာ သဟိတးစိတး (၄ှ)ပါ့ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ႏြငးံ သဟိတးစိတၱဇရုပး၇ သဟိတးပဋိသေႏၶကမၼဇရုပး
အက္ိဳ့တရာ့တို႔အာ့ ဆိုငးရာ ေဟတုသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေစတသိက(း ၂ဿ)ပါ့အက္ဤး့

(က)သဗၺစိတၱသာဓာရေစတသိကး (၄)ပါ့၈ (ခ)ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့၈ (ဂ)အကုသိုလးေစတသိကး

(ှ၁)ပါ့၈ (ဃ)ေသာဘနေစတသိကး(ဿ၂)ပါ့ (ဣ(ဿ၂)ပါ့တျငး ေသာဘနသာဓာရဏေစတသိကး
(ှ၆)ပါ့၇ ဝိရတီေစတသိကး(၀)ပါ့၇ အပၸမညာေစတသိကး(ဿ)ပါ့၇ ပညိေႁႏၵေစတသိကး(ှ)ပါ့ ပါဝငး၌)၈

သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိက(း ၄)ပါ့ - (ှ)အာရုဵကိုေတျ႔်ခငး့သေဘာရြိေသာ ဖႆ၈ (ဿ)အာရုဵ၌

အရသာကို ခဵစာ့်ခငး့သေဘာရြိေသာေဝဒနာ၈ (၀)အာရုဵကို မြတးတမး့တငး်ခငး့သေဘာရြိေသာ သညာ၈
(၁)အာရုဵ၉ ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို တိုကးတျနး့်ခငး့သေဘာ ေစတနာ၈ (၂)တစးခုတညး့ေသာ အာရုဵ
ကိုယူ်ခငး့ မပ္ဵ႕လျငးံ်ခငး့သေဘာရြိေသာ ဧကဂၐတာ၈(၃)အတူတကျ်ဖစးဘကးတရာ့တို႔ကို ေစာငးံေရြာကး
်ခငး့ အစို့ရ်ခငး့သေဘာရြိေသာ ဇီဝိတိေႁႏၵ၈ (၄)အာရုဵ၉ ႏြလုဵ့သျငး့်ခငး့သေဘာရြိေသာ မနသိကာရ၈

ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့ - (ှ)ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို အာရုဵသို႔ေရြ့ရႈၾကဵေစတတးေသာ သေဘာ

ရြိေသာ ဝိတကး၈ (ဿ)ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို အာရုဵကိုသုဵ့သပးေစ်ခငး့သေဘာရြိေသာ ဝိစာရ၈
(၀)အာရုဵကို ဆုဵ့်ဖတးတတးေသာသေဘာရြိေသာ အဓိေမာက၏၈ (၁)ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို ေထာကး
ပဵံခိုငးေစတတးေသာ သေဘာရြိေသာ ဝီရိယ၈ (၂)အာရုဵကို ႏြစးသကး်ခငး့ သေဘာရြိေသာ ပီတိ၈ (၃)်ပဳ
လုပးလိုေသာ သေဘာရြိေသာ ဆႏၵ၈ အထကးပါ (၄)ပါ့ေသာေစတသိကး၇(၃)ပါ့ေသာေစတသိကးမ္ာ့
ကိုေပါငး့လြ္ငး အညသမာနး့ ေစတသိကး(ှ၀)ပါ့ဟုေခ၍သညး၈

အကုသိုလးေစတသိကး(ှ၁)ပါ့ - (ှ)အာရုဵ၌သေဘာမြနးကို ဖုနး့လႊမး့တတးေသာ ေမာဟ၈ (ဿ)ဒုစရိုကး

အမႈ်ပဳရမြာ မရြကး်ခငး့သေဘာ အဟိရိက၈ (၀)ဒုစရိုကးအမႈ်ပဳရမြာ မလနး႔်ခငး့သေဘာ အေနာတၱပ၈ၸ
(၁)စိတး၌ မၿငိမးသကး်ခငး့ ပ္ဵ႕လျငးံ်ခငး့သေဘာ ဤဒၶစၥ၈ (၂)အာရုဵ၉ တပးမကး်ခငး့သေဘာရြိေသာ
ေလာဘ၈ (၃)မြာ့ေသာအာ့်ဖငးံ ႏြလုဵ့သျငး့်ခငး့သေဘာ ဒိ႒ိ၈ (၄)မာနးတကး်ခငး့သေဘာရြိေသာ မာန၈
(၅)ၾကမး့တမး့ေသာအာ့်ဖငးံ ်ပစးမြာ့်ခငး့သေဘာ ေဒါသ၈ (၆)သူတစးပါ့တို႔ ခ္မး့သာသညးကို မနာလို
်ခငး့သေဘာ ဢႆာ၈ (ှွ)ကိုယးံစညး့စိမးကို ဝနးတို်ခငး့သေဘာ မစၦရိယ၈ (ှှ)ေနာငးတတစးဖနး ပူ
 20

ပနး်ခငး့သေဘာ ကုက၎ဳစၥ၈(ှဿ)စိတး၌ထိုငး့မႈိငး့်ခငး့သေဘာရြိေသာ ထိန၈(ှ၀)ငိုကး်မညး့်ခငး့ သေဘာ

ရြိေသာ မိဒၶ၈ (ှ၁)အာရုဵကို ခိုငးခိုငးမာမာ မဆုဵ့်ဖတးႏိုငး်ခငး့ သဵသယ်ဖစး်ခငး့သေဘာ ဝိစိကိစ ၦာ၈

ေသာဘနေစတသိကး (ဿ၂)ပါ့ - (ှ)ရတနာသုဵ့တနး ကဵ/ကဵ၌အက္ိဳ့တရာ့တို႔ကို ယုဵၾကညး်မတးႏို့ေစ

်ခငး့သေဘာရြိေသာ သဒၶါ၈ (ဿ)ဘုရာ့အစရြိေသာ ေကာငး့ေသာအာရုဵ၉ ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို
ေအာကးေမံ ေစတတးေသာသေဘာ သတိ၈ (၀)ဒုစရိုကးတို႔မြ ရြကးတတးေသာသေဘာရြိေသာ ဟိရီ၈ (၁)
ဒုစရိုကးတို႔မြ လနး႔်ခငး့သေဘာရြိေသာ ၾသတၱပၸ၈ (၂)အာရုဵ၉ မတပးမကး်ခငး့သေဘာ အေလာဘ၈ (၃)
ၾကမး့တမး့ေသာအာ့်ဖငးံ မ်ပစးမြာ့်ခငး့သေဘာ အေဒါသ၈ (၄)အာရုဵ၉ ယြဤးဘကးနာမးတရာ့တို႔ကို လ္စး
လ္ဴရႈေစ်ခငး့သေဘာ တၾတမဇၥ္တၱတာ၈ (၅)ေစတသိကးတို႔၌ ၿငိမး့ေအ့်ခငး့သေဘာ ကာယပႆဒၶိ၈
(၆)စိတးတို႔၌ ၿငိမး့ေအ့်ခငး့သေဘာ စိတၱပႆဒၶိ၈ (ှွ)ေစတသိကးတို႔၌ ေပါံပါ့်ခငး့သေဘာ ကာယ
လဟုတာ၈ (ှှ)စိတးတို႔၌ ေပါံပါ့်ခငး့သေဘာ စိတၱလဟုတာ၈ (ှဿ) ေစတသိကးတို႔၌ ႏူ့ညဵံ်ခငး့
သေဘာ ကာယမုဒုတာ၈ (ှ၀)စိတးတို႔၌ ႏူ့ညဵံ်ခငး့သေဘာ စိတၱမုဒုတာ၈ (ှ၁)ေစတသိကးတို႔၌ ေပ္ာံ
ေ်ပာငး့်ခငး့သေဘာ ကာယကမၼညတာ၈ (ှ၂)စိတးတို႔၌ ေပ္ာံေ်ပာငး့်ခငး့သေဘာ စိတၱကမၼညတာ၈
(ှ၃)ေစတသိကးတို႔၌ ေလံလာ်ခငး့သေဘာ ကာယပါဂုညတာ၈ (ှ၄)စိတးတို႔၌ ေလံလာ်ခငး့သေဘာ
စိတၱပါဂုညတာ၈ (ှ၅)ေစတသိကးတို႔၌ ေ်ဖာငးံမတး်ခငး့သေဘာ ကာယုဇုကတာ၈ (ှ၆)စိတးတို႔၌
ေ်ဖာငးံမတး်ခငး့သေဘာ စိတၱဳဇုကတာ၈

ဝိရတီေစတသိကး (၀)ပါ့ - (ှ)ဝစီဒုစရိုကးကငး့၊ ေကာငး့်မတးေသာစကာ့ သမၼာဝါစာ၈ (ဿ)ကာယ

ဒုစရိုကးကငး့၊ ေကာငး့်မတးေသာအလုပး သမၼာကမၼႏ ၱ၈ (၀)အ်ပစးကငး့ေသာ ေကာငး့်မတးေသာ
အသကးေမျ့်ခငး့သေဘာ သမၼာအာဇီဝ၈

အပၸမညာေစတသိကး(ဿ)ပါ့ - (ှ)အတိုငး့မသိေသာ ဆငး့ရဲေနသညးံသတၱဝါတို႔ကို သနာ့်ခငး့သေဘာ

ရြိေသာ ကရုဏာ၈ (ဿ)အတိုငး့မသိေသာ ခ္မး့သာေနသညးံသတၱဝါတို႔ကို အာရုဵ်ပဳ၊ ဝမး့ေ်မာကး်ခငး့
သေဘာရြိေသာ မုဒိတာ၈ ေမတၱာသညး အေဒါသႏြငးံတူ၌၈ ဤေပက၏ာသညး တၾတမဇၥ္တၱတာႏြငးံတူ၌၈

ပညိေႁႏၵေစတသိကး(ှ)ပါ့ - အနိစၥအစရြိေသာ အစျမး့အာ့်ဖငးံ ထို့ထျငး့၊သိ်ခငး့သေဘာ ပညိေႁႏၵ၈

(ှ)ေလာဘဟိတးက ဆိုငးရာတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ေလာဘဟိတး်ဖစးေသာအခါ မိမိႏြငးံအတူ တကျ်ဖစးေသာ စိတး၇ ေစတသိကးေတျကို သာယာတပးမကး

်ခငး့်ဖစးေအာငး ေသျ့ေဆာငးပါသညး၈ ဤပမာ ေလာဘဟိတးေၾကာငးံ ထိုဟိတးႏြငးံယြဤးဘကး အာရုဵကို
ေတျ႔ထိေသာဖႆကိုလညး့ သာယာတပးမကး ေသာဖႆ၇ ခဵစာ့မႈေဝဒနာကိုလညး့ သာယာတပးမကး
 21

ေသာ ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈ သညာကိုလညး့ သာယာတပးမကးေသာသညာ၇ တိုကးတျနး့ႏိႈ့ေဆားတတး

ေသာေစတနာကိုလညး့ သာယာတပးမကးေသာ ေစတနာ၇ အာရုဵတစးခုတညး့တျငးသာ တညးၾကညး
တတးေသာ ဧကဂၐတာကိုလညး့ သာယာတပးမကးေသာဧကဂၐတာ၇ အာရုဵကို ႏြလုဵ့သျငး့တတးေသာ
မနသိကာရကိုလညး့ သာယာတပးမကးေသာ မနသိကာရ၇ အာရုဵကို ၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးကို
လညး့ သာယာတကးမကးေသာဝိတကးမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍ေစပါသညး၈ထို႔အတူ စိတၱဇရုပးတို႔ကိုလညး့ ေလာဘ
အလိုက္လိုကးပါေဆာငးရျကးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔ကိုလညး့ ေလာဘ
ဟိတး၌ အလိုဆႏၵအတိုငး့ ်ဖစးေပ၍ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ဤပမာ - ကုသိုလး်ပဳတိုငး့ လူ႔ခ္မး့သာ
ကို ေတာငးံတေသာစိတး ေၾကာငးံ တမလျနးဘဝတျငး ခ္မး့သာေသာမိခငးဝမး့တျငး ပဋိသေႏၶယူရသညး၈

(ဿ)ေဒါသဟဟိတးက ဆိုငးရာ တရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ေဒါသဟိတး်ဖစးေသာအခါ မိမိႏြငးံအတူ တကျ်ဖစးေသာ စိတး၇ ေစတသိကးတို႔အာ့ ၾကမး့တမး့ေအာငး

ရိုငး့စိုငး့ေစားကာ့ ်ပစးမြာ့ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ေဒါသဟိတးေၾကာငးံ အာရုဵကိုေတျ႔ထိေသာ
ဖႆကိုလညး့ ၾကမး့တမး့ရိုငး့စိုငး့ေသာ ဖႆ၇ ခဵစာ့မႈေဝဒနာကိုလညး့ ပူေလာငးၾကမး့တမး့ေသာ
ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈသညာကိုလညး့ အညိဳြ့အေတ့အမြတးသညာ၇ တိုကးတျနး့ႏိႈ့ေဆားမႈ ေစတနာကို
လညး့ ရိုကးႏြကးသတး်ဖတး ေစားကာ့လိုေသာ ေစတနာ၇ ႏြလုဵ့သျငး့မႈမနသိကာရကိုလညး့ အမုနး့
တရာ့ကိုပျာ့မ္ာ့ေသာ မနသိကာရ၇ အာရုဵကို ၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးကိုလညး့ သူတစးပါ့ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့
ဒုက၏ေရာကးေအာငးၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးမ္ာ့်ဖစးေပ၍ေစပါသညး၈ ေဒါသဟိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ
ရုပးတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့ ၾကမး့တမး့ခကးမာေသာ ရိုငး့စိုငး့ပူေလာငးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့်ဖစးေအာငး
ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈

ေမာဟဟိတးက ဆိုငးရာတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပုဵ

ေမာဟဟိတး်ဖစးေသာအခါ ယငး့ေမာဟဟိတးက သူႏြငးံအတူတကျ ်ဖစးေသာ စိတး ေစတသိကးတို႔

အာ့ ေတျေဝမိုကးမဲေအာငး၇ အမြနးအမြာ့ မချဲ ်ခာ့တတးေအာငး၇ အသိဉာဏးကငး့မဲံေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့ပါသညး၈ ေမာဟဟိတးေၾကာငးံ အာရုဵကိုေတျ႔ ထိေသာ ဖႆကိုလညး့ အသိဉာဏးကငး့ေသာဖႆ၇
ခဵစာ့မႈေဝဒနာကိုလညး့ အသိဉာဏးကငး့မဲံေသာ ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈသညာကိုလညး့ အသိဉာဏး
ကငး့မဲံေသာ ေလြနဵဓာ့ထစးမြတးသာ့မႈသညာ၇ တိုကးတျနး့ႏိႈ့ေဆားမႈ ေစတနာကိုလညး့ အလျဲလျဲ
အမြာ့မြာ့ ်ပဳလုပးတတးေသာ ေစတနာ၇ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ မနသိကာရကိုလညး့ ယုဵမြာ့သဵသယႀကီ့ေသာ
ႏြလုဵ့သျငး့မႈမနသိကာရ၇ အာရုဵကိုၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးကိုလညး့ အမြနးကိုအမြာ့ အမြာ့ကိုအမြနး
ေ်ပာငး့်ပနးၾကဵစညးေတျ့ေတာမႈ ဝိတကးမ္ာ့ကို ်ဖစးေပ၍ေစပါသညး၈ ရုပးတရာ့ကိုလညး့ ေတျေဝ
 22

ထိုငး့မိႈငး့ေသာ၇ ေလ့တိေလ့ကနး ပ္ငး့ရိၿငီ့ေငျ႔ဘျယးေကာငး့ေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳ

ေပ့ပါသညး၈

အေလာဘဟိတးက ဆိုငးရာတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

လုိခ္ငးတပးမကးမႈကငး့ေသာ ေပ့ကမး့လြဴ ဒါနး့လိုေသာ အေလာဘဟိတးက သူႏြငးံအတူတကျ

်ဖစးေသာ စိတးေစတသိကးတို႔အာ့ စျနး႔လႊတးလိုေသာ လြဴဒါနး့လိုေသာ စိတး ေစတသိကးေကာငး့မ္ာ့
်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ အေလာဘဟိတးေၾကာငးံ အာရုဵကိုေတျ႔ထိေသာ ဖႆကိုလညး့
တပးမကးမႈကငး့ေသာ ဖႆ၇ ခဵစာ့မႈေဝဒနာကိုလညး့ အၿငိအတျယးကငး့ေသာ ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈ
သညာကိုလညး့ ေကာငး့်မတးေသာအမြတးသညာ၇ တိုကးတျနး့မႈ ေစတနာကိုလညး့ စျနး႔လႊတး အနစးနာ
ခဵၿပီ့ ေပ့ကမး့လြဴဒါနး့ေသာေစတနာ၇ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ မနသိကာရကိုလညး့ ်မငးံ်မတးေသာႏြလုဵ့သျငး့မႈ
မနသိကာရ၇ ၾကဵစညးမႈဝိတကးကိုလညး့ လိုအပးသညးံ ေနရာေတျမြာ ်ဖညးံစျကးလြဴဒါနး့လိုေသာ အၾကဵ
အစညးဝိတကးမ္ာ့ကို်ဖစးေပ၍ေစသညး၈ ထို႔အ်ပငး ကုသိုလးတရာ့တို႔၉သာ သီ့သနး႔ ယြဤးတျဲေလံရြိေသာ
ရတနာသုဵ့တနး ကဵႏြငးံကဵ၌အက္ိဳ့ကို ်မတးနိဳ့ယုဵၾကညးေသာ သဒၶါ၇ ရတနာသုဵ့ပါ့ အ်မတးဆုဵ့တရာ့
တို႔ကို ေအာကးေမံမႈသတိတရာ့၇ မေကာငး့မႈ်ပဳလုပးရမြာကို ရြကးတတးေသာ ဟိရီ၇ မေကာငး့မႈ်ပဳရမြာ
ကို ေၾကာကးတတးေသာ ၾသတၱပၸ၇ သတၱဝါတိုငး့အေပ၍မြာ ခ္စးခငးၾကငးနာတတးေသာ ေမတၱာတရာ့၇
စာနာေထာကးထာ့ သနာ့တတးေသာ ကရုဏာတရာ့၇ ခ္မး့သာသူမ္ာ့ကိုေတျ႔လြ္ငး ပို၊ခ္မး့သာေစ
ခ္ငးေသာ မုဒိတာတရာ့၇ ကိုယးစိတးၿငိမး့ေအ့မႈ ပႆဒၶိတရာ့ စေသာ ေကာငး့်မတးေသာ ေစတသိကး
မ္ာ့ကိုလညး့်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ (ေစတသိကးအာ့လုဵကို အကုနးေရ့်ပလြ္ငး လိုရငး့
မေရာကးဘဲေနမညးစို့၊ အခ္ိဳ႕ကို ခ္နးလြပးခဲံရပါသညး)၈ ထို႔အတူ အေလာဘဟိတးႏြငးံအတူ်ဖစးဘကး
ရုပးတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့ ၾကညးလငးဝငး့ပ တကးၾကျဟနးပနး ပူပနးမႈကငး့ ခ္မး့ေ်မံ်ခငး့ရြိေသာ ရုပးတရာ့
မ္ာ့ ်ဖစးေပ၍ေစပါသညး၈

အေဒါသဟိတးက ဆိုငးရာတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ေဒါသ၌ဆနး႔က္ငးဘကး ်မငးံ်မတးေသာ ခ္စးခငးၾကငးနာမႈ အေဒါသဟိတးက သူႏြငးံအတူ

တကျ်ဖစးေသာ စိတးေစတသိကးတရာ့မ္ာ့ကို ်မငးံ်မတး ေအ့ခ္မး့ေသာ ခ္စး်ခငး့ေမတၱာစိတး
ေစတသိကးမ္ာ့ ်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ အေဒါသဟိတးေၾကာငးံ အာရုဵကိုေတျ႔ထိေသာ
ဖႆကိုလညး့ သိမးေမျ႔ႏူ့ညဵံေသာ ဖႆ၇ ခဵစာ့တတးေသာ ေဝဒနာကိုလညး့ အေကာငး့်မငးခဵစာ့မႈ
ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈ သညာကိုလညး့ သတၱဝါအနႏၱကို အညီအမြ္ခ္စးခငး ၾကငးနာ်ခငး့ အမြတးသညာ၇
တိုကးတျနး့တတးေသာ ေစတနာကိုလညး့ ၾကငးၾကငးနာနာ ေဖ့မကူညီလိုေသာေစတနာ၇ တညးၾကညး
 23

ခိုငးမာေသာ ဧကဂၐတာကိုလညး့ ေမတၱာ်ဖငးံတညးၾကညးခိုငးမာ်ခငး့ ဧကဂၐတာ၇ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ မနသိကာရ

ကိုလညး့ ်မတးေသာႏြလုဵ့သျငး့မႈ မနသိကာရ၇ ၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးကိုလညး့ သတၱဝါတိုငး့
အေပ၍ ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာ်ဖစးေစလိုေသာ အၾကဵအစညးဝိတကးမ္ာ့၇ လိုအငးဆႏၵကိုလညး့ သတၱဝါ
တိုငး့ ေကာငး့က္ိဳ့ ခ္မး့သာရေစလိုေသာ ဆႏၵ၇ လုဵ႔လဝီရိယကိုလညး့ အမ္ာ့အက္ိဳ့ကို သညးပို့ရာမြာ
အပငးပမး့ခဵႏိုငးေသာ ဝီရိယ၇ ၾကညးႏူ့မႈ ပီတိကိုလညး့ သတၱဝါမ္ာ့ ခ္မး့သာေပ္ားရႊငးေနသညးကို
်မငးရတိုငး့ ၾကညးႏူ့ေပ္ားရႊငးမႈ ပီတိမ္ာ့ကို်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး ကုသိုလးဟိတး
တို႔တျငးသာယြဤးတျဲေလံရြိေသာ သဒၶါ၇ သတိ စသညးတို႔ကိုလညး့ ခ္စး်ခငး့ေမတၱာဤီ့စီ့ေသာ သဒၶါ သတိ
စသညးတို႔်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ အေဒါသဟိတးႏြငးံ အတူ်ဖစးဘကး ရုပးတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့
ႏူ့ညဵံေပ္ာံေ်ပာငး့မႈ ၾကညးလငးဝငး့ပမႈ ခ္မး့ေ်မံေပ္ားရႊငးမႈ အသျငးကို ေဆာငးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့်ဖစး
ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈

အေမာဟဟိတးက ဆိုငးရာတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပုဵ

အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာႏြငးံ်ပညးံစုဵေသာ အေမာဟဟိတးက သူႏြငးံ အတူတကျ်ဖစးေသာ စိတး

ေစတသိကးတရာ့မ္ာ့ကိုကို အသိအလိမၼာဉာဏး ပညာႀကီ့်မတးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈
ႏိႈငး့ခ္ိနးေဝဖနး ဆငး်ခငးဉာဏးႀကီ့်မတးေသာ အေမာဟ ဟိတးေၾကာငးံ ခဵစာ့မႈေဝဒနာကိုလညး့ အသိ
ဉာဏးပညာဤီ့စီ့ေသာ ခဵစာ့မႈေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈ သညာကိုလညး့ တိက္်ပတးသာ့ေသာ အမြတး
သညာ၇ တိုကးတျနး့မႈေစတနာကိုလညး့ ဉာဏးပညာဤီ့စီ့ေသာ ကုသိုလးေစတနာ၇ တညးၾကညးခိုငးမာမႈ
ဧကဂၐတာကိုလညး့ ဆငး်ခငးတုဵတရာ့်ဖငးံ တညးၾကညးခိုငးမာမႈ၇ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ မနသိကာရကိုလညး့
မြနးမြနးကနးကနး ေဝဖနးပိုငး့်ခာ့တတးေသာ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ၇ ၾကဵစညးမႈ ဝိတကးကိုလညး့ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ
ေတျ့ေခ၍တတးေသာဝိတကး၇ ဆႏၵကိုလညး့ မြနးကနးေသာ နညး့လမး့ကိုသာေရျ့ခ္ယးလိုဆႏၵ၇ ဇျဲလုဵ႔လ
ကိုလညး့ အသိဉာဏးဤီ့စီ့ေသာ ဇျဲလုဵ႔လ၇ ဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ အဓိေမာက၏ကိုလညး့ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ
ဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ အဓိေမာက၏တို႔ကို ်ဖစးေအာငးေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ထို႔်ပငး ကုသိုလးဟိတး
တို႔၉သာ ယြဤးတျဲေလံရြိေသာ သဒၶါ၇ သတိ၇ ဟိရီ၇ ၾသတၱပၸ၇ေမတၱာ၇ကရုဏာ စသညးတို႔ကိုလညး့ အသိ
ပညာဤီ့စီ့ေသာ သဒၶါ သတိ၇ သတိ၇ ဟိရီ၇ ၾသတၱပၸ၇ေမတၱာ၇ကရုဏာစသညး တို႔်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့ပါသညး၈ အေမာဟဟိတးႏြငးံအတူတကျ်ဖစးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကိုလညး့ အသိအလိမၼာႏြငးံ
်ပညးံစုဵေသာ အမြာ့အယျငး့ကငး့ေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ဘုရာ့ရြငး
ေဟာၾကာ့ေသာ ပဌာနး့ပါဠိေတားကို ေလံလာၾကညးံၾကရေအာငး၈
 24

ပါဠိေတား = ေဟတုပစၥေယာတိ - ေဟတူ ေဟတုသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ

ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)

အနကး = ေဟတုပစၥေယာတိ - ေဟတုပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ ေဟတူ - ဟိတ(း ၃)ပါ့ ပစၥညး့တရာ့တို႔

သညး၇ ေဟတုသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ - ဟိတးႏြငးံယြဤးကုနးေသာ သဟိတးစိတး (၄ှ)ခု၇ ေစတသိကး
(၂ဿ)ခု၇ သဟိတးစိတၱဇရုပး၇ သဟိတးပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန-ေဟတုပစၥယသတၱိ
်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ ထိုပါဠိေတားကို အေၾကာငး့
အက္ိဳ့ချဲ်ခာ့ပါက ဟိတး(၃)ပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့ ်ဖစးပါသညး၈ သဟိတးစိတး (၄ှ)ပါ့၇ ေစတသိကး
(၂ဿ)ပါ့၇ သဟိတးစိတၱဇရုပး၇ သဟိတးပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့ ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/အက္ယးေဟာေတားမူေသာ ပဤြာဝါရပါဠိေတား၉ကာ့ အေၾကာငး့်ဖစးေသာ ဟိတး(၃)ပါ့ကို

လညး့ တစးပါ့ခ္ငး့စီ မူထာ့ကာ အက္ိဳ့်ဖစးေသာ သဟိတးစိတး(၄ှ)၇ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ကိုလညး့
သကးဆိုငးရာ စိတးေစတသိကးမ္ာ့ကိုေရျ့ခ္ယးကာ အေၾကာငး့အက္ိဳ့အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို အက္ယး
အာ့်ဖငးံ ေဝဖနးေဟာၾကာ့ပါသညး၈ (ထိုပဤြာဝါရအေၾကာငး့အက္ိဳ့မ္ာ့ကိုလညး့ ဆကးလကးေဖ၍်ပပါ
ဤီ့မညး)၈

ေဟတုပစၥညး့ ပဤြာဝါရအက္ယးပါဠိေတားႏြငးံ အနကး

ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ကု + ကု၇ ကု + ဗ္ာ၇ ကု+ ကု ဗ္ာ၈

အေၾကာငး့ကုသိုလး အက္ိဳ့ကုသိုလး ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ(ဝိဓိပါဠိေတား)၈ ကုသလာ ေဟတူ

သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(အႏု ဝါဒပါဠိေတား)၈

အနကး - ကုသေလာ ဓေမၼာ - ကုသိုလးတရာ့သညး၇ ကုသလႆ ဓမၼႆ - ကုသိုလးတရာ့အာ့၈

ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ -
်ဖစး၌၈ ကုလာ ေဟတူ- ကုသိုလးဟိတး်ဖစးကုနးေသာ အေလာဘဟိတး အေဒါသဟိတး အေမာဟဟိတး
 25

တို႔သညး၇ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ - ကုသိုလးဟိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ ကုသိုလးစိတး ဿှ-ေစတသိကး

(၀၅)ပါ့ (အကုသိုလးေစတသိကး ှ၁-ပါ့မြတစးပါ့ အာ့လုဵ့ရသညး)ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့၇ ေဟတု
ပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ကအေၾကာငး့ - ကုသိုလးစိတး ဿှ၇ ေစတသိကး (၀၅)ပါ့က အက္ိဳ့်ဖစး

သညး၈ မလိုခ္ငးေသာ မတပးမကးေသာ အေလာဘဟိတးေၾကာငးံလညး့ေကာငး့၇ သတၱဝါမ္ာ့အေပ၍ ခငး
မငးၾကငးနာ်ခငး့ အေမာဟဟိတးေၾကာငးံလညး့ေကာငး့၇ အေၾကာငး့အက္ိဳ့တို႔ကို ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ သိ
တတး်မငးတတးေသာ အေမာဟဟိတးေၾကာငးံလညး့ေကာငး့ ကုသိုလးစိတး (ဿှ)ပါ့ႏြငးံ ကုသိုလးႏြငးံသာ
ယြဤးတျဲေသာ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔်ဖစးၾက်ခငး့ကို ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးသညးဟု ေဟာပါ
ေတားမပ
ူ ါသညး၈ ကုသိုလးစိတးဿှ-မဟာကုသိုလး(၅)၇ရူပကုသိုလး+အရူပကုသိုလး(၆)၇မဂးစိတး(၁)+ဿှ၈

ဘုရာ့အေလာငး့ေတား သုေမဓာရြငးရေသံ၌ ဘဝဇာတးေၾကာငး့ကိုၾကညးံပါ၈ သူသညး ကုေဋ

ေပါငး့မ္ာ့စျာ ခ္မး့သာႂကျယးေသာ သူေ႒့သာ့တစးေယာကး်ဖစးပါသညး၈ သူ႔မိဘမ္ာ့ ကျယးလျနးသျာ့
ေသာအခါ ဘ႑ာစို့က သူတို႔မိသာ့စုပိုငးဆိုငးသမြ္ စညး့စိမးဤစၥာမ္ာ့ကို စာရငး့အငး့ႏြငးံတကျ ေရႊတိုကး
ေငျတိုကးမ္ာ့ကို ဖျငးံ၊်ပသပါသညး၈ သူပိုငးဆိုငးရမညးံ စညး့စိမးဤစၥာ ရတနာေရႊေငျမ္ာ့ကို ၾကညးံရငး့ သူ႔
စိတးထဲမြာ သတိသဵေဝဂဉာဏးရေနမိသညး၈ “ေၾသား ငါံမိဘေတျ တစးသကးလုဵ့ ပငးပငးပနး့ပနး့ ရြာေဖျ
စုေဆာငး့ထာ့ခဲံတဲံ စညး့စိမးဤစၥာေတျ သူတို႔ေသဆုဵ့သျာ့ေတာံ အာ့လုဵ့ ထာ့ခဲံရတာခ္ညး့ပဲ တစး်ပာ့
တစးခ္ပးမြ ယူသျာ့လို႔ မရဘူ့၈ ငါံလကးထကးမြာ ဒီစညး့စိမးခ္မး့သာေတျကို အက္ိဳ့ရြိေအာငး အသုဵ့ခ္
မယး‟‟ စိတးကူ့ပါသညး၈

သူ၌စိတးကူ့အတုိငး့ ရမၼာဝတီတစး်ပညးလုဵ့သို႔ ေမာငး့တီ့ေၾက်ငာလြ္ကး သူပိုငးဆိုငးသမြ္

ရတနာေရႊေငျ စညး့စိမးခ္မး့သာေတျကို အကုနးလြဴပါသညး၈ လြဴၿပီ့လြ္ငး ၿပီ့ခ္ငး့ ရေသံရဟနး့ဘဝ်ဖငးံ
တရာ့ဓမၼမ္ာ့ကိုသာ က္ငးံသုဵ့လြ္ကး စိတးေအ့ခ္မး့သာစျာ ေနထိုငးသျာ့ပါသညး၈ သုေမဓာရြငးရေသံက
သူပိုငးဆိုငးသမြ္ စညး့စိမးခ္မး့သာမ္ာ့ကို အဘယးံေၾကာငးံ အာလယ်ပတး စျနး႔လႊတးႏိုငးပါသနညး့၈ စညး့
စိမးခ္မး့သာ ရတနာေရႊေငျတို႔အေပ၍၉ တျယးတာတပးမကးေသာ ေလာဘတဏြာကငး့ေသာေၾကာငးံ ပငး
်ဖစးပါသညး၈ ယငး့သညး အေလာဘဟိတးမညး၌၈ အေလာဘဟိတးေၾကာငးံ ကုသိုလးေစတနာ သဒၶါ
တရာ့ေတျ တို့ပျာ့ရငးံသနးပါသညး၈ ထိုေၾကာငးံ ကုသိုလးစိတး်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့လိုကး်ခငး့ပငး
်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ အေဒါသဟိတးကလညး့ ကုသိုလးေစတနာ သဒၶါတရာ့ေတျ်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့
်ပဳေပ့ပါသညး၈ သတၱဝါမ္ာ့အေပ၍၉ အညီအမြ္ ခ္စးခငးၾကငးနာတတးေသာ ေမတၱာတရာ့ကို အေမာဟ
ဟိတးဟုေခ၍ပါသညး၈ ်ဖဴစငးေသာ ေမတၱာတရာ့်ဖငးံ ခ္စးခငးလာသညးႏြငးံ အစစအရာရာ အဆငးေ်ပ
 26

ေအာငး ပဵံပို့ကူညီလိုေသာစိတး၇ ေပ့ကမး့လိုေသာစိတးမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍လာတတးပါသညး၈ ဣသညးကာ့

အေဒါသဟိတးတညး့ဟူေသာ ေမတၱာတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့ပျာ့မ္ာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ
အေမာဟဟိတးတညး့ဟူေသာ အသိအလိမၼာဉာဏးပညာကလညး့ အရာရာတိုငး့ ်မငးံ်မတးေသာ စိတး
မ္ိဳ့ထာ့တတးေအာငး၇ ကုသိုလးတရာ့ ပျာ့မ္ာ့ေအာငး၇ စညး့စိမးခ္မး့သာမ္ာ့ကို အႏြစးသာရရြိရြိ
အသုဵ့ခ္တတးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး သုေမဓာရြငးရေသံက သူပိုငးဆိုငးသမြ္
စညး့စိမးခ္မး့သာမြနးသမြ္ကို ကပးၿငိတျယးတာ်ခငး့ကငး့စျာ လြဴဒါနး့ႏိုငးခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထိုကဲံသို႔ ရဲဝဵံ
်ပတးသာ့စျာ စျနး႔လႊတးလြဴဒါနး့ခဲံ်ခငး့သညးပငး ဘုရာ့ေလာငး့အ်ဖစးဗ္ာဒိတးရဖို႔ရနး အေ်ခခဵအေၾကာငး့
တရာ့်ဖစးပါသညး၈

အေၾကာငး့ကုသိုလး အက္ိဳ့အဗ္ာကတပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ (ဝိဓိ)၈ ကုသလာ ေဟတူ

စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(အႏုဝါဒ)၈ အနကး - ကုသေလာ ဓေမၼာ -
ကုသိုလးတရာ့သညး၇ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ - အဗ္ာကတတရာ့အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန-
ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳ တတးသညး၇ ေဟာတိ -်ဖစး၌၈ ကုသလာ
ေဟတူ - ကုသိုလးဟိတး သုဵ့ပါ့တို႔သညး၈ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ - စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ
သဟိတးစိတၱဇရုပးတို႔အာ့၇ ေဟတု ပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ -
ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ -်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ သဟိတးစိတၱဇရုပးတညး့ဟူေသာ အက္ိဳ့တရာ့ ်ဖစးသညး၈

ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ ၾကညးၾကညးလငးလငး လြလြပပေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး
်ဖစးၾကရသညးကို ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးသညးဟု ေဟာေတားမူသညး၈

ဘုရာ့ေလာငး့ သိဒၶတၳမငး့သာ့ ေတာထျကးေတားမူေသာအခါ၉ ရဟနး့်ပဳၿပီ့စ ၿမိဳ႕ထဲရျာထဲ

ဆျမး့ခဵႂကျေသာအခါ သပိတးထဲသို႔ လူမ္ိဳ့ေပါငး့စုဵလြဴဒါနး့လိုကးေသာဆျမး့မ္ာ့ကို ဘုနး့ေပ့ဖိရ
ု႔ နး ဖျငးံ
ၾကညးံလိုကးသညးံအခါ၉ အူအသညး့ ေ်ပာငး့်ပနးလနး ပ္ိဳ႕အနးလုမတတး်ဖစးခဲံရပါသညး၈ ကမၻာေပ၍မြာ
အေကာငး့ဆုဵ့ေသာ အစာအာဟာရမ္ာ့ကိုသာ သုဵ့ေဆာငးခဲံေသာ မငး့သာ့ေလ့က ယခကဲံသို႔ ၾကမး့
တမး့လျနး့ေသာ အစာ့အစာမ္ာ့ကို ေတျ႔လိုကးရသညးံအခါ ပ္ိဳ႕အနးလုမတတး်ဖစးခဲံရ်ခငး့သညး အဆနး့
ေတာံမဟုတး၈ သိဒၶတၳမငး့သာ့ေလ့က သူ႔စိတးကုိ သူ်ပနးဆုဵ့မပါသညး၈ “သိဒၶတၳမငး့သာ့ သငးသညး
 27

သငးံစငး ေမႊ့ႀကိဳငးလြေသာ သေလ့ထမငး့ကို စျန႔းချါ၊ ရလျယးေသာ အာဟာရ်ဖငးံ မြ္တမြီတငး့လြ္ကး

ေသမငး့၌ မေတျ႔ရာ ဘဝ၌အဆုဵ့သို႔ ရြာမညးဟု သႏၷိ႒ာနး်ပဳၿပီ့ မငး့စညး့စိမးကိုေတာငး စျနး႔ခဲံသညး
မဟုတးေလာ၈ အပုတးအတိၿပီ့ေသာ ဣခႏၶာကိုယးကို တနးဆာဆငး်ခငး့၉ အဘယးံေၾကာငးံ မေရာငးံရဲ
ဘိသနညး့‟‟ ဟု ကိုယးံကိုယးကို ဆုဵ့မလြ္ကး ဘုနး့ေပ့ေတားမူပါသညး၈ ဘုနး့ေပ့သုနး့ေဆာငးရေသာ
အစာအာဟာရက မညးမြ္ပငး ၾကမး့ပါေစ ဘုရာ့်ဖစးေအာငး က္ငးံမညးဟူေသာ အေလာဘဟိတး အေဒါ
သဟိတး အေမာဟဟိတးတို႔ေၾကာငးံ သိဒၶတၳမငး့သာ့ေလ့၌ စိတၱဇရုပးမ္ာ့လညး့ ၾကညးလငးလနး့ဆနး့
ေနပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သူ၌ ရုပးအဆငး့က ပို၊ပငး တငးံတယးလြပၿပီ့ ၾကညးညိဳစရာေကာငး့ အသျငး
ကို ေဆာငးေနပါေတာံသညး၈

မြတးခ္ကး - အဗ္ာကတဆိုသညးမြာ ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့မြာလျဲလြ္ငး က္နး

သညးံ ဝိပါကးစိတး (၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး (ဿွ)၇ ရုပး (ဿ၅)ပါ့ကို အဗ္ာကတတရာ့ဟုမြတးပါ၈

အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလး-အဗ္ာကတပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ စ အဗ္ာကတႆ စ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(ဝိဓ)ိ ၈

ကုသလာ ေဟတူ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥရူပါနဵ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈
(အႏုဝါဒ)၈

အနကး - ကုသေလာ ဓေမၼာ - ကုသိုလးတရာ့သညး၇ ကုသလႆ စ အဗ္ာကတႆ စ ဓမၼႆ -

ကုသိုလးတရာ့အာ့လညး့ေကာငး့၇ အဗ္ာကတတရာ့အာ့လညး့ေကာငး့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတု
ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ ကုသလာ - ကုသိုလး
်ဖစးကုနးေသာ၇ ေဟတူ - ဟိတးတို႔သညး၇ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဤၥ - ကုသိုလးစိတး ဿှ၇ ေစတသိကး ၀၅
ပါ့ ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥရူပါနဵ - ထိုကုသိုလးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ
သဟိတးစိတၱဇရုပးတို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရ
ေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးစိတး ဿှ၇ ေစတသိကး ၀၅၇ သဟိတးစိတၱဇရုပး၇

သဟိတးပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔ ်ဖစးပုဵကို ေဟာေတားမူသညး၈ အေၾကာငး့က ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့တညး့
ဟူေသာ နာမးတရာ့၈ အက္ိဳ့က ကုသိုလးစိတး၇ေစတသိကး၇ ရုပးတညး့ဟူေသာ ရုပးနာမးတရာ့်ဖစးသညး၈
ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့်ပဳေသာေၾကာငးံ ကုသိုလးစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့ ်ဖစး
 28

ၾကရပါသညး၈ ကုသိုလးစိတးေစတသိကးမ္ာ့်ဖစးလာေသာအခါ စိတၱဇရုပးမ္ာ့လညး့ ကုသိုလးစိတၱဇရုပး

မ္ာ့ ်ဖစးသျာ့ၾကရပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေဖ၍်ပၿပီ့ေသာ တရာ့စုတို႔ကို ေပါငး့ရလြ္ငး ကု+ကု၇ ကု+ဗ္ာ၇
ကု+ကု ဗ္ာ ဟူ၊ ကုသလမူ သုဵ့ခ္ကးရသညးဟုမြတးထာ့ပါ၈

အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - အကု + အကု၇ အကု + ဗ္ာ ၇ အကု + အကု ဗ္ာ ၈

အေၾကာငး့အကုသိုလး+ အက္ိဳ့အကုသိုလးပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(ဝိဓိ)၈ အကုသလာ ေဟတူ

သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (အႏုဝါဒ)၈

အနကး - အကုသေလာ ဓေမၼာ - အကုသိုလးတရာ့သညး၇ အကုသလႆ ဓမၼႆ - အကုသိုလးတရာ့

အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ
်ဖစး၌၈ အကုသလာ ေဟတူ -ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတညး့ဟူေသာ အကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့တို႔သညး၇
သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ - အကုသိုလးဟိတးေၾကာငးံ်ံဖစးကုနးေသာ အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး
ဿ၄-ပါ့ (သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၇ ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့၇ အကုသိုလးေစတသိကး
(ှ၁)ပါ့) ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ -
ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၈ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့က အကုသိုလးစိတး ေစတသိကးတို႔အာ့ ေဟတုသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့

်ပဳပါသညး၈ လိုခ္ငးတပးမကးေသာ ေလာဘေၾကာငးံလညး့ေကာငး့၇ ၾကမး့တမး့ရိုငး့စိုငး့်ပစးမြာ့တတးေသာ
ေဒါသေၾကာငးံလညး့ေကာငး့၇ အသိဉာဏးကငး့မဲံေသာ ေမာဟေၾကာငးံလညး့ေကာငး့ အကုသိုလးစိတး
မ္ာ့ႏြငးံ ၁ငး့ႏြငးံယြဤးေသာ ေစတသိကးမ္ာ့်ဖစးၾကသညးကို အကုသိုလးဟိတးေၾကာငးံ အကုသိုလးစိတး
ေစတသိကး်ဖစးသညး (ဝါ)အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးသညးဟု ေဟာေတားမူသညး၈

ေဒဝဒတးရဟနး့၌ ဘဝဇာတးေၾကာငး့ကို ၾကညးံၾကရေအာငး၈ သူသညး သာသနာေတားအတျငး့

သို႔ စတငးဝငးေရာကးလာစဤးက စစးမြနးေသာ ကုသိုလးစိတးႏြငးံ ဝငးေရာကးလာခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ တစး
်ဖညး့်ဖညး့ႏြငးံ လာဘးလာဘကို မကးေမာလာသညး၈ အမ္ာ့က ၾကညးညိဳေလ့စာ့မႈကို ခဵယူခ္ငးလာ
သညး၈ ထငးေပ၍ေက္ားၾကာ့မႈကို လိုခ္ငးလာသညး၈ ထိုသို႔ လာဘး,အရိုအေသ,အေက္ားအေစာကို ခုဵမငး
 29

လျနး့သညးံအတျကးေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့ေတျ ပျာ့သညးထကးပျာ့လာၿပီ့ ေနာကးဆုဵ့ အလျနးႀကီ့

ေလ့သညးံ ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့မ္ာ့ကို က္ဴ့လျနးသညးံအဆငးံသို႔ ေရာကးသျာ့ခဲံရပါသညး၈

ဘုရာ့ေက္ာငး့ေတားထဲသို႔ ဒကာ ဒကာမမ္ာ့ ဝငးေရာကးလာသညးႏြငးံ အရြငးသာရိပုတၱရာကို

အေရ့တယူ ေလ့ေလ့စာ့စာ့ေမ့်မနး့ၾကသညး၈ အရြငးမဟာေမာဂၐနးကို ခ္စးခငးေလ့စာ့စျာ သီ့သနး႔
ဝငးေရာကးဖူ့ေတျ႔ၾကသညး၈ ေဒဝဒတးကိုကာ့ မညးသူမြ္ ရြိသညးဟုပငးမထငးၾက၈ ထိုအခါ ေဒဝဒတး၌
စိတးထဲမြာ သူ႔နညး့သူ႔ဟနးနဲ႔ ဘုနး့ႀကီ့ေအာငး လာဘးလာဘေပါမ္ာ့ေအာငးလုပးမညးံ အၾကဵဆို့ႀကီ့မ္ာ့
စတငးဝငးေရာကးလာပါေတာံသညး၈ ထိုသို႔ ဘုနး့ႀကီ့လိုေသာ လာဘး အရိုအေသ အေက္ားအေစာကို
လိုခ္ငးလျနး့ေသာ ေလာဘေၾကာငးံ မေကာငး့မႈဒုစရိုကးမ္ာ့ကို မိုကးမိုကးကနး့ကနး့ က္ဴ့လျနးသျာ့ခဲံပါ
သညး၈ ဣသညးပငး ေလာဘဟိတး ေဒါသဟိတး ေမာဟဟိတးတို႔က အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳ
်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အေၾကာငး့အကုသိုလး + အက္ိဳ့အဗ္ာကတ ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(ဝိဓိ)၈ အကုသလာ ေဟတူ

စိတၱသမု႒ာနာနဵရူပါနဵ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - အကုသေလာ ဓေမၼာ - အကုသိုလးတရာ့သညး၇အဗ္ာကတႆဓမၼႆ-အဗ္ာကတ

တရာ့အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇
ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ အကုသလာ - အကုသိုလး်ဖစးကုနးေသာ၇ ေဟတူ - ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟတညး့
ဟူေသာ ဟိတးတို႔သညး၇ စိတၱသမု႒ာနာနဵရူပါနဵ - အကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ သဟိတးစိတၱဇ
ရုပးတို႔အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန -ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇
ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလး ဟိတးသုဵ့ပါ့က သဟိတးစိတၱဇရုပး/ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ေဟတုသတၱိ်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ လိုခ္ငးတပးမကးေသာ ေလာဘေၾကာငးံလညး့ေကာငး့၇ ၾကမး့တမး့ခကးထနးေသာ
ေဒါသေၾကာငးံလညး့ေကာငး့ အသိဉာဏးကငး့မဲံေသာ ေမာဟေၾကာငးံလညး့ေကာငး့ အကုသိုလးဟိတး
အလိုက္ အကုသိုလးႏြငးံအတူတကျ်ဖစးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ (ဝါ) အကုသိုလးေၾကာငးံ
အဗ္ာကတ်ဖစးသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈ ေလာဘဟိတးက ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ သူတစးပါ့ဤစၥာ
ကို မတရာ့သိမး့ပိုကးသညး၈ သူတစးပါ့ သာ့မယာ့ကို မတရာ့ေစားကာ့သညး၈ ေလာဘဟိတး၌ အလို
က္ ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့က လိုကးပါ ေဆာငးရျကးေပ့ၾကရပါသညး၈
 30

အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့ အကုသိုလး အဗ္ာကတပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသႆ စ အဗ္ာကတႆ စ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(ဝိဓ)ိ

အကုသလာ ေဟတူ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ ေဟတုပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(အႏုဝါဒ)၈

အနကး - အကုသေလာ ဓေမၼာ - အကုသိုလးတရာ့သညး၇ အကုသႆ စ အဗ္ာကတႆ စ ဓမၼႆ -

အကုသိုလးတရာ့ အဗ္ာကတရာ့အာ့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ
ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈ အကုသလာ ေဟတူ - အကုသိုလး်ဖစးေသာ ဟိတးတရာ့တို႔
သညး၇ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဤၥ - အကုသိုလးစိတး ှဿ-ပါ့ ေစတသိကး ဿ၄-ပါ့ ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့
လညး့ေကာငး့၇ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ - ထိုအကုသိုလးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ သဟိတးစိတၱဇရုပး၇
တို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုသတၱိ ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ -ေက့္ဇူ့်ပဳ
တတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - လိုခ္ငးတပးမကးမႈ၇ ၾကမး့တမး့ရိုငး့စိုငး့မႈ၇ မိုကးမဲေတျေဝမႈမ္ာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့

်ဖစးၾကရပါသညး၈ လိုခ္ငးတပးမကးေသာေၾကာငးံ သူတစးပါ့စညး့စိမး မတရာ့ၾကဵစညး်ခငး့၇ သူတစးပါ့
သာ့မယာ့ကို ်ပစးမြာ့က္ဴ့လျနး်ခငး့၇ လိမးညာလြညးံ်ဖာ့်ခငး့မ္ာ့ကို ်ပဳလုပးၾကပါသညး၈ လိုခ္ငးတာကို
မရေသာအခါ၉လညး့ေကာငး့၇ ကိုယးလိုခ္ငးေသာ အရာဝတၳဳမ္ာ့ကို သူတစးပါ့က ပိုငးဆိုငးသျာ့ေသာအ
ခါ၉လညး့ေကာငး့၇ ကိုယးႏြစးသကးေသာအရာဝတၳဳမ္ာ့ကို သူတစးပါ့တို႔က ဖ္ကးဆီ့သျာ့ေသာအခါ၉
လညး့ေကာငး့ အမုနး့တရာ့၇ ရနးညိႈ့တရာ့၇ မနာလိုမႈ ဢႆာတရာ့၇ ဝနးတိုမႈ မစၦရိယတရာ့မ္ာ့်ဖစး
ၾကရပါသညး၈ ေတျေဝမိုကးမဲမႈ ေမာဟတရာ့ေၾကာငးံ အမြနးတရာ့ကိုမသိ၈ အမြနးတရာ့ကို မသိေသာ
အခါ “ပို့ဖလဵမ္ိဳ့ မီ့ကိုတို့ ကိုယးက္ိဳ့နညး့ေတာံသညး‟‟ ဆိုသကဲံသို႔ ကိုယးံကိုယးကို အကုသိုလး်ဖစးေန
လို႔ ်ဖစးေနမြနး့မသိ၈ အကုသိုလးတရာ့ဆိုတာ လူကို ဆို့က္ိဳ့သာေပ့ၿပီ့ ေကာငး့က္ိဳ့မေပ့တတးေသာ
အရာႀကီ့ပါလာ့လို႔ မသိပါ၈ အမြနးတရာ့ကို မသိ်ခငး့ေမာဟတရာ့သညးပငး ေလာဘႀကီ့ေအာငးလညး့
်ပဳလုပးေပ့တတးပါသညး၈ ေဒါသႀကီ့ေအာငးလညး့ ်ပဳလုပးေပ့တတးပါသညး၈ ေလာဘ ေဒါသစေသာ
အကုသိုလး်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ ယငး့ေမာဟတရာ့က အၿမဲပါဝငးေနတတးပါသညး၈ ထိုသို႔ အ်ပနး်ပနး
အလြနးလြနး အကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးစိတး်ဖစးလိုကး၇ အကုသိုလးစိတးေၾကာငးံပငး အ
ကုသိုလးဟိတးသုဵ့ပါ့ ပျာ့မ္ာ့လိုကးႏြငးံ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးပျာ့သညးံအခါ အကုသိုလးစိတၱဇရုပးမ္ာ့
 31

ကလညး့ အတူတကျ်ဖစးၾကရပါသညး၈ ဣသညးကို အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး အဗ္ာကတ်ဖစး

သညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

အကု + အကု ၇ အကု+ဗ္ာ ၇ အကု + အကု ဗ္ာ ဟူေသာ အကုသလမူ(၀)ခ္ကးၿပီ့ပါၿပီ၈

အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ဝိဓိ)၈ ဝိပါကာဗ္ာကတာ

ကိရိယာဗ္ာကတာ ေဟတူ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ ေဟတုပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ေဟတူ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာစ ရူပါနဵ
ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ၈(အႏုဝါဒ)၈

အနကး - အဗ္ာေတာ ဓေမၼာ-အဗ္ာကတတရာ့သညး၇ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ - အဗ္ာကတရာ့အာ့

ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-
်ဖစး၌၈ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ ေဟတူ - ဝိပါကးအဗ္ာကတ ကိရိယာအဗ္ာကတ်ဖစး
ေသာ အေလာဘဟိတး အေဒါသဟိတး အေမာဟဟိတးတို႔သညး၇ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဤၥ - ဝိပါကး
စိတး (၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး (ဿွ)၇ ေစတသိကး (၀၅)ပါ့ တညး့ဟူေသာ ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့လညး့
ေကာငး့၇ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ - ဝိပါကး၇ကိရိယာစိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ သဟိတးစိတၱဇရုပးတို႔
အာ့လညး့ေကာငး့၇ ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုသတၱိ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတး
သညး၈ ေဟာတိ -်ဖစး၌၈

ပဋိသေႏၶအခါ - ပဋိသႏၶိက၏ေဏ - ပဋိသေႏၶအခါ၉၇ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ေဟတူ - ဝိပါကးအဗ္ာက်ဖစး

ေသာ အေလာဘဟိတး အေဒါသဟိတး အေမာဟဟိတးတို႔သညး၇ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဤၥ - ယြဤးဘကး
်ဖစးေသာ ပဋိသေႏၶစိတး ှ၆-ပါ့၇ ေစတသိကး ၀၂-ပါ့တို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ကဋတၱာစ ရူပါနဵ - သဟိတး
ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ေဟတုပစၥေယန - ေဟတုသတၱိ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ
ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ (ပဋိသေႏၶအခါ်ဖစး၊ ကိရိယာဗ္ာကတ မပါဝငးေတာံပါ)၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေဟတုသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိပါကး

ကိရိယာ အဗ္ာကတ်ဖစးေသာ အေလာဘ၇ အေဒါသ၇ အေမာဟဟိတးတို႔က ပဝတၱိအခါ၉ ဝိပါကးစိတး၇
ကိရိယာစိတးတို႔အာ့လညး့ေကာငး့ ၁ငး့တို႔ႏြငးံယြဤးဘကး ေစတသိကးမ္ာ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့လညး့
 32

ေကာငး့ ေရေသာကး်မစးႏြငးံတူေသာ အေၾကာငး့ရငး့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ

လူ႔ဘဝမြာ လူ်ဖစးသညးခ္ငး့တူေသားလညး့ အက္ိဳ့ေပ့်ခငး့မတူၾကပါ၈ တစးခ္ိဳ႕က သေႏၶေကာငး့သညး၈
တစးခ္ိဳ႕ သေႏၶမေကာငး့၈ တစးခ္ိဳ႕က္ေတာံ အက္ိဳ့ေပ့ေကာငး့သညး တစးခ္ိဳ႕က္ေတာံ အက္ိဳ့ေပ့
မေကာငး့ၾကပါ၈ ကုသိုလးဟိတးက ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့လိုကးေသာ လူ႔ဘဝမ္ာ့မြာေတာံ လြပမႈ တငးံတယးခမး့
နာ့မႈ ၾကျယးဝမႈမ္ာ့ႏြငးံ အစစအရာရာ ်ပညးံစုဵၾကသညး၈ အသိဉာဏးထကး်မကးၾကသညး၈ ပဋိသေႏၶအခါ
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာလညး့ ထိုနညး့တူစျာပငး်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး - ဝိပါကးစိတး ၀၃-ပါ့ဟူသညးမြာ အကုသလဝိပါကးစိတး (၄)ပါ့၇ အဟိတး ကုသလဝိပါကးစိတး

(၅)ပါ့၇ မဟာဝိပါကးစိတး(၅)ပါ့၇ ရူပါဝစရဝိပါကးစိတး (၂)ပါ့၇ အရူပါဝစရ ဝိပါကးစိတး(၁)ပါ့၇ ဖိုလးစိတး
(၁)ပါ့၇ ေပါငး့ (၀၃)ပါ့်ဖစးပါသညး၈ ကိရိယာစိတး (ဿွ)ဟူသညးမြာ အဟိတးကိရိယာ(၀)ပါ့၇ မဟာ
ကိရိယာစိတ(း ၅)ပါ့၇ ရူပါဝစရကိရိယာစိတး(၂)ပါ့၇ အရူပါဝစရကိရိယာစိတး(၁)ပါ့ ေပါငး့ (ဿွ)်ဖစး၌၈
ပဋိသေႏၶစိတး (ှ၆)ပါ့ဟူသညးမြာ အကုသလဝိပါကး ဤေပက၏သဟဂုတး သႏၱီရဏစိတး(ှ)ပါ့၇ အဟိတး
ကုသလဝိပါကး ဤေပက၏ာသဟဂုတးသႏၱီရဏစိတး(ှ)ပါ့၇ မဟာဝိပါကးစိတး(၅)ပါ့၇ ရူပါဝစရဝိပါကးစိတး
(၂)ပါ့၇ အရူပါဝစရဝိပါကးစိတး(၁)ပါ့ ေပါငး့ (ှ၆)ပါ့်ဖစးပါသညး၈(ဘဝငးစိတး ှ၆-ပါ့ဟုလညး့ေခ၍၌)

အာရမၼဏပစၥညး့

အာရမၼဏပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ဤပမာအာ့်ဖငးံ ေတာငးေဝြ့ ႀကိဳ့တနး့ႏြငးံတူပါသညး၈ လူမမာမ္ာ့

မ္ကးမ ်မငးမ္ာ့သညး ေတာငးေဝြ့ႀကိဳ့တနး့ကို အမြီ်ပဳၿပီ့ ေလြ္ာကးလြမး့ရသလို အာရမၼဏိက်ဖစးေသာ
စိတး/ေစတသိကးမ္ာ့က အာရုဵ်ဖစးေသာ စိတ/း ေစတသိကး နိဖၸႏၷရုပးတရာ့တို႔အာ့ အမြီ်ပဳရပါသညး
အာရုဵ်ပဳရပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ အာရုဵ်ဖစးေသာ စိတး/ေစတသိကး နိဖၸႏၷရုပး နိဗၺာနးတရာ့တို႔က
အာရမၼဏိက်ဖစးေသာ စိတး ေစတသိကးတို႔အာ့ အာရုဵ်ပဳေစေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈

ေဆာငးပုဒး - ေတာငးေဝြ့ႀကိဳ့တနး့၇ သူမစျမး့ကို၇ မပမး့ရေလ၇ ထိုငးထေစဖို႔၇ စိတးေစေလ့တနး၇ နာမက၏နး

ကို၇ ်ဖစးဟနးတူစျာ၇ ရြစးသဘာတျငး၇ ဆျဲေထာကးရာ အာရုဵ၌အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳတတး်ခငး့သေဘာ၈
 33

အာရမၼဏပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

အာရမၼဏပစၥေယာတိ ရူပါယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - အာရမၼဏပစၥေယာတိ - အာရမၼဏပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ ရူပါယတနဵ - ရူပါရုဵသညး၇

စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ စ - စက၏ဳဝိညာဏဓာတး (်မငးသိစိတး)အာ့လညး့ေကာငး့၇ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ
ဓမၼာနဵ - ထိုစက၏ဳဝိညာဏးစိတးႏြငးံယြဤးဘကး်ဖစးေသာ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတ သိကး(၄)ခုတို႔အာ့
လညး့ေကာငး့၇ အာရမၼဏပစၥေယန - အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ ေက့္ဇူ့်ပဳတတး
သညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား+အနကး)၈

အဓိပၸါယး - အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵေတျက ်မငးသိစိတးကို အာရုဵ်ပဳေစေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ထို႔

ေၾကာငးံ အဆငး့ရူပါရုဵက အေၾကာငး့ ်မငးသိစိတးကအက္ိဳ့်ဖစးသညး၈ ထို႔အ်ပငး အဆငး့ရူပါရုဵက ်မငးသိ
စိတးႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ အာရုဵကိုေတျ႔ထိတတးေသာဖႆကိုလညး့ေကာငး့၇ ခဵစာ့တတးေသာ ေဝဒနာကို
လညး့ေကာငး့၇ မြတးသာ့တတးေသာ သညာကို၁ငး့၇ တိုကးတျနး့တတးေသာ ေစတနာကို၁ငး့၇ အာရုဵတစး
ခုတညး့မြာ က္ေရာကးတတးေသာ ဧကဂၐတာကို၁ငး့၇ ရုပးနာမးမ္ာ့ကို ေစာငးံေရြာကးတတးေသာ
ဇီဝိတိေ်ႏၵက၁
ို ငး့၇ ႏြလုဵ့သျငး့တတးေသာ မနသိကာရကို၁ငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ လူတိုငး့က
်မငးသမြ္အာရုဵမ္ာ့ကို အ်မငးေတျ႔အာ့်ဖငးံေတျ႔ရေသာအခါ ႀကိဳကးတာကို်မငးလြ္ငး သုခေဝဒနာ၇ မႀကိဳကး
တာ်မငးလြ္ငး ဒုက၏ေဝဒနာ၇ အမြတးတမဲံ ဘာခဵစာ့ခ္ကးမြ မရြိသညးံအခါ ဤေပက၏ာေဝဒနာ၇ ်မငးသမြ္ကို
လိုကး၊မြတးသာ့မႈ သညာ၇ ခဏခဏ်မငးရေအာငး တိုကးတျနး့ေပ့တတးေသာ ေစတနာ၇ စူ့စူ့စိုကးစိုကး
ၾကညးံေနမိေသာ ဧကဂၐတာ၇ နာမးသကးတညး့ဟူေသာ ဇီဝိတိေ်ႏၵ၇ အာရုဵကို ႏြလုဵ့သျငး့တတးေသာ
မနသိကာရမ္ာ့လညး့ ်ဖစးေပ၍ၾကသညး၈ စိတၱနိယာမသေဘာအရ စိတးအစဤးေတျ တစးခုၿပီ့တစးခု
်ဖစးခ္ဳပး ်ဖစးခ္ဳပး အလုပးလုပးေနၾကသညး၈ မညးသညးံတနးခို့ရြငးကမြ ဖနးဆငး့ေပ့်ခငး့မရြိေၾကာငး့ကို
အဘိဓမၼာသေဘာအရ လကးေတျ႔သိႏိုငးသညး၈

အဆငး့မ္ိဳ့စုဵရူပါရုဵကိုအေၾကာငး့်ပဳ၊ ်မငးသိစိတး်ဖစးၾကရသညး၈ ထို်မငးသိစိတးကေနတစးဆငးံ

ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ ႏြလုဵ့မသျငး့တတးသူမ္ာ့အဖို႔ အဆငး့မ္ာ့ကို်မငးရလြ္ငး လိုခ္ငးတပးမကးေသာေလာဘ
်ဖစးပါသညး၈ တဖနး ထိုအဆငး့မ္ာ့ကို အေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ ေဒါသအာဃာတ၇ ေတျေဝမိုကးမြာ့မႈ ေမာဟ
မ္ာ့ ်ဖစးၾကပါသညး၈ ကမၻာေပ၍ရြိလူသာ့တိုငး့ မ္ာ့ေသာအာ့်ဖငးံ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့အတျကး
အလုပးလုပးေနၾကရသညး၈ လြလြပပ ရုပးအဆငး့ေလ့မ္ာ့ကို သုဵ့ေဆာငးခဵစာ့ရဖို႔၇ ပိုငးဆိုငးချငးံရဖို႔
ရုဵ့ကနးလႈပးရြာ့ေနၾကရသညး၈ သာယာခ္ိဳၿမိနးေသာ အသဵေလ့မ္ာ့၇ ေမႊ့ပ္ဵ႕သငး့လိႈငးေသာ ရန႔ဵေလ့
 34

မ္ာ့၇ အေကာငး့ဆုဵ့ အႀကိဳကးဆုဵ့်ဖစးေသာ အစာအာဟာရမ္ာ့၇ အႏူ့ညဵံဆုဵ့ အေခ္ာေမျ႔ဆုဵ့်ဖစးေသာ

အေတျ႔အထိမ္ာ့ကို သုဵ့ေဆာငးခဵစာ့ၾကဖို႔အတျကး ပငးပနး့ႀကီ့စျာ ရုဵ့ကနးလႈပးရြာ့ သျာ့လာေနၾကရ
သညး၈ တရာ့ေသာနညး့လမး့်ဖငးံ ႀကိဳ့စာ့ရြာေဖျၾကသလို မတရာ့ေသာနညး့လမး့်ဖငးံ အတငး့အဓမၼ
ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကး သတး်ဖတး၊ ရြာေဖျသုဵ့ေဆာငးေနၾကသညးမ္ာ့လညး့ရြိသညး၈

်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔၌ အ်ပစးကို ေဟာေ်ပာေလံရြိပါသညး၈

ကာမဂုဏးတရာ့ကို တပးမကးတျယးတာေသာ ေလာဘတဏြာကို ပယးသတးဖို႔လညး့ ေဟာေတားမူေလံ
ရြိပါသညး၈ ေလာကလူသာ့ေတျက ေလာဘအလိုလိုကး မိုကးခ္ငးတိုငး့ မိုကးေနၾကသူက မ္ာ့ပါသညး၈
ေလာဘအလိုလိုကးၿပီ့ မိုကးခ္ငးတိုငး့ မိုကးေနၾကသူမဟုတးေစကာမူ ေန႔စဤးစာ့ဝတးေနေရ့ႏြငးံ လူတနး့
ေစံေနႏိုငးေရ့အတျကး ေန႔စဤး ေန႔စဤး သငးံတငးံမြ္တေသာ ေလာဘမ္ာ့ကေတာံ ်ဖစးေနၾကပါသညး၈
ေလာကဓဵတရာ့ဆို့မ္ာ့ႏြငးံ ပကးပငး့တို့သညးံအခါတိုငး့ စိတးမခ္မး့သာမႈ၇ ေဒါသႀကီ့မႈမ္ာ့ အထိုကး
အေလြ္ာကးရြိေနၾကသညးသာ၈ ထိုေလာဘ ေဒါသမာနးမာနတရာ့မ္ာ့ေၾကာငးံ လူလိမၼာ လူယဤးေက့္
ကေန လူဆို့လူမိုကး်ဖစးသျာ့ရသူေတျလညး့ မ္ာ့စျာရြိေနၾကပါသညး၈

အခ္ဳပးအာ့်ဖငးံဆိုရလြ္ငး လူတိုငး့လူတိုငး့က ေလာဘအလိုက္ ေလာဘတဏြာ၌ ေက့္ကျ္နး

အ်ဖစးႏြငးံ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔ကို သညး့သညး့မညး့မညး့ ရြာေဖျေနၾကသညး၈ ်မတးစျာ
ဘုရာ့ကေတာံ အာရုဵငါ့ပါ့ကာမဂုဏးတရာ့တို႔ကို တျယးတာတပးမကးမႈေလာဘၿငိမး့ေၾကာငး့၇ ေဒါသ
ၿငိမး့ေၾကာငး့၇ ေမာဟၿငိမး့ေၾကာငး့ ေကာငး့်မတးေသာ တရာ့ေတားကိုသာ ေဟာေတားမူပါသညး၈ ထို
အခါ လူသာ့အႀကိဳကးႏြငးံ ဘုရာ့တရာ့ေတားမ္ာ့က ဆနး႔က္ငးဘကးလို်ဖစးေနပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငံးပငး
အခ္ိဳ႕ မိစၦာဒိ႒ိမ္ာ့က ဗုဒၶဘုရာ့က ေလာကႀကီ့ ႀကီ့ပျာ့တို့တကးမႈကို ပိတးပငးသူ-ဟု ေ်ပာဆိုေနၾကပါ
သညး၈ အမြနးတရာ့ကို နာ့လညးမႈမရြိၾကေသာ တဏြာ၌ ေက့္ကျ္နးမ္ာ့သညး တိုကးတာမို့ေ်မ စိနးေရႊ
ေငျစေသာ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ တို့တကးေနမြ ေလာကတို့တကးသညးဟု ထငး်မငးေနၾကသညး၈ အာရုဵငါ့ပါ့
ကာမဂုဏးတရာ့ကို အလျနးမတနး လိုလာ့သူမ္ာ့အဖို႔ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့မ္ာ့ တို့တကးမြသာ
ေလာကႀကီ့တို့တကးသညးဟု ထငး်မငးယူဆေနၾကသညး၈ ေလာကႀကီ့အတျငး့က လူမ္ိဳ့တုဵ့ သတး
်ဖတးမႈမ္ာ့၇ လူေတျ အစုလိုကးအၿပဳဵလိုကး ေသေၾကပ္ကးစီ့ခဲံရေသာ ကမၻာံစစးပျဲႀကီ့မ္ာ့ကို ၾကညးံလိုကး
ပါက အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔အတျကးေၾကာငးံပငး တိုကးခိုကးသတး်ဖတးေနၾကသညးမဟုတးပါ
ေလာ၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့ကို လိုလာ့တကးမကးမႈေၾကာငးံ သူမ္ာ့တိုငး့်ပညး ကိုယးံတိုငး့်ပညး
်ဖစးေအာငး၇ သူမ္ာ့လူမ္ိဳ့ ကိုယးံလူမ္ိဳ့်ဖစးေအာငး၇ သူမ္ာ့စညး့စိမးဤစၥာ ကိုယးံစညး့စိမးဤစၥာ်ဖစးေအာငး
မတရာ့သိမး့ပိုကး၇ လုယကးသတး်ဖတးေနၾက်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
 35

လူသာ့တို႔၌ ကို့ကျယးယုဵၾကညးမႈကို ၾကညးံလိုကးပါဤီ့၈ ်မတးစျာဗုဒၶက မြနးလညး့မြနး၇ အက္ိဳ့

လညး့ရြိ၇ သူတစးပါ့တို႔ႏြစးၿခိဳကးေသာ တရာ့စကာ့၇ မြနးလညး့မြနး၇ အက္ိဳ့လညး့ရြိ၇ သူတစးပါ့တို႔ မႏြစး
ၿခိဳကးေသာတရာ့စကာ့တို႔ကိုသာ မိနး႔ေတားမူပါသညး၈ အ်ခာ့ေသာ မိစၦာဒိ႒ိမ္ာ့က မြနးသညး်ဖစးေစ၇
မမြနးသညး်ဖစးေစ၇ သူတစးပါ့တို႔ အက္ိဳ့ရြိသညး်ဖစးေစ၇ အက္ိဳ့မရြိသညး်ဖစးေစ လူသာ့အႀကိဳကး
တဏြာရာဂအလိုလိုကးကာ ေ်ပာေဟာေလံရြိၾကပါသညး၈ မညးသညးံ အ်ပစးမ္ာ့ကို က္ဴ့လျနးခဲံသညး်ဖစး
ပါေစ ငါဘုရာ့ကို ယုဵၾကညးလိုကးလြ္ငး၇ ငါဘုရာ့ေရြ႕မြာ ဝနးခ္ေတာငး့ပနးလိုကးလြ္ငး အ်ပစးအာ့လုဵ့ ငါ
ဘုရာ့က ေဆ့ေၾကာသနး႔စငးေပ့မညးဟု ေ်ပာေဟာေလံရြိပါသညး၈ ထိုအခါ လူသာ့မ္ာ့က မညးသညးံ
ဒုစရိုကးမႈမ္ာ့ကိုပဲ က္ဴ့လျနးခဲံ က္ဴ့လျနးခဲံ ဘုရာ့ေရြ႕မြာ ဝနးခဵလိုကးလြ္ငး အ်ပစးေတျ ကငး့ေပ္ာကးသျာ့
သညးဟု ထငးမြတးေနၾကသညး၈ မေကာငး့မႈဒုစရိုကးကို ႀကိမးဖနးမ္ာ့စျာ ်ပဳလုပးႏိုငးဖို႔ ရဲေဆ့တစးခုလို
်ဖစးေနေသာ ကို့ကျယးယုဵၾကညးမႈပငးမဟုတးပါေလာ၈ ဘယးအစာ့အစာကိုမြ ေရြာငးရနးမလို ဒီေဆ့
ေသာကးရငး ေရာဂါအာ့လုဵ့ေပ္ာကးတယး ဟူေသာေဆ့ကို လူတိုငး့ႀကိဳကးသလို လူသာ့ႀကိဳကး တီထျငး
ၾကဵဆေဟာေ်ပာေသာ ဘာသာတရာ့တို႔၉ လူအမ္ာ့က လကးခဵယုဵၾကညးၾကသညးမြာ အဆနး့ေတာံ
မဟုတးေပ၈ ဤပတိႆ၌ ဆရာ်ဖစးခဲံဘူ့ေသာ သၪၥညး့ဆရာႀကီ့ေ်ပာသလိုပငး ေလာကႀကီ့မြာ လူမိုကး
ႏြငးံ လူလိမၼာဘယးသူကမ္ာ့သလဲ လူမိုကးေတျမ္ာ့တယးမို႔လာ့ ဒီေတာံ လူလိမၼာေတျ ေဂါတမထဵသျာ့
ၾကလိမးံမယး၈ ငါံအတျကး လူမိုကးေတျ အမ္ာ့ႀကီ့ က္နးေနဤီ့မြာပဲ-ဟု ေ်ပာခဲံသညးမဟုတးပါေလာ၈

အသဵမ္ိဳ့စုဵ သဒၵါရုဵက ၾကာ့သိစိတးေသာတဝိညာဏးႏြငးံ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကး

(၄)ပါ့ကးို့ အာရုဵ်ပဳေစေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရုဵက နဵသိစိတး ဃာနဝိညာဏး
ႏြငးံ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကး(၄)ပါ့တို႔အာ့၁ငး့၇ အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵက စာ့သိစိတး ဇိဝြါ
ဝိညာဏးႏြငးံ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကး(၄)ပါ့တို႔အာ့၁ငး့၇ အေတျ႔မ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုက
ဵ ထိသိစိတး
ကာယဝိညာဏးႏြငးံ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကး(၄)ပါ့တို႔အာ့၁ငး့ အာရုဵ်ပဳေစေသာအာ့်ဖငးံ
(အာရမၼဏသတၱိ်ဖငး)ံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထိုေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတားမ္ာ့ကာ့ -

သဒၵါယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ ဂႏၶာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ရသာယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ (အနကး ကာ့ ေရြ့နညး့အတိုငး့ေပ့သျာ့ပါ)၈
 36

အာရုဵေပါငး့စုဵဆုဵဆညး့ရာ - ရူပါယတနဵ သဒၵါယတနဵ ဂႏၶာယတနဵ ရသာယတနဵ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ မေနာ

ဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သေဗၺ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏ
ဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - - ရူပါယတနဵ - ရူပါရုဵ၁ငး့၇သဒၵါယတနဵ - သဒၵါရုဵလညး့ေကာငး့၇ ဂႏၶာယတနဵ ဂႏၶာရု၁

ဵ ငး့၇ ရသာ
ယတနဵ- ရသာရု၁
ဵ ငး့၇ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ - ေဖာ႒ဗၺာရုဵလညး့ေကာငး့၇ မေနာဓာတုယာ စ- သမၸဋိစ ၦိဳငး့ေဒျ့
တညး့ဟူေသာ မေနာဓာတးအာ့၁ငး့၇ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ - ထိုသမၸဋိစ ၦိဳငး့ေဒျ့ႏြငးံ ယြဤးဘကး
သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၇ ဝိတကး ဝိစာရ အဓိေမာက၏ေစတသိကးတို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇
အာရမၼဏပစၥေယန - အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ
- ်ဖစး၌၈ သေဗၺ ဓမၼာ - ခပးသိမး့ကုနးေသာ အာရုဵေ်ခာကးပါ့ ပစၥညး့တရာ့တို႔သညး၇ မေနာဝိညာဏ
ဓာတုယာ စ - သႏၱီရဏ ဝုေ႒ာ စေသာ မေနာဝိညာဏဓာတး (၄၃)ပါ့တို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ တဵသမၸ
ယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ - ထိုမေနာဝိညာဏဓာတးတို႔ႏြငးံယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကး(၂ဿ)ခုတို႔အာ့
လညး့ေကာငး့ ၇ အာရမၼဏပစၥေယန - အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳ
တတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ရူပါရုဵစေသာ အာရုဵငါ့ပါ့တို႔က အာရုဵမ္ာ့ကို လကးခဵတတးေသာ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးႏြငးံ ယြဤး

ဘကးေစတသိကး (ှွ)ပါ့တို႔အာ့ အာရုဵကို လကးခဵေအာငး အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့သညး၈
ထို႔ေၾကာငးံ အာရုဵဟူသမြ္ကိုလကးခဵရာ၉ ယခငးက စက၏ဳဝိညာဏးစသညးတို႔ကဲံသို႔မဟုတးပဲ ၾကဵစညး
သုဵ့သပး ဆုဵ့်ဖတးၿပီ့မြ လကးခဵပါသညး ထို႔ေၾကာငးံ ဝိတကး ဝိစာရ အဓိေမာက၏တို့လာပါသညး၈

ခပးသိမး့ကုနးေသာ အာရုဵေ်ခာကးပါ့ ပစၥညး့တရာ့တို႔ကိုကာ့ မေနာဝိညာဏဓာတး (၄၃)ခုက

အာရုဵ်ပဳသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သေဗၺဓမၼာအရ အာရုဵေ်ခာကးပါ့က မေနာဝိညာဏဓာတးတို႔အာ့ အာရမၼဏ
သတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငးလြ္ငး ရူပါရုဵကို ်မငးသိစိတးက်မငးသညး သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးက
လကးခဵထာ့သညး၈ ယငး့ကို မေနာဓာတးဟုေခ၍သညး၈ ထို႔ေနာကး သႏၱီရဏစိတးက ဆကးလကးစုဵစမး့
သညး၇ ဝုေ႒ာစိတးက ဆုဵ့်ဖတးေပ့သညး၈ ထို႔ေနာကးမြ ေဇာစိတးဟူေသာ ကုသိုလးစိတး အကုသိုလးစိတး
မ္ာ့်ဖစးၾက၌၈ ထို႔ေနာကးမြ ေဇာ၌အက္ိဳ့ဆကး ေဇာ၌အာရုဵ်ဖစးေသာ တဒါရုဵ မဟာဝိပါကးမ္ာ့်ဖစးၾက
ရသညး၈ ယငး့ကိုပငး မေနာဝိညာဏဓာတုယာ-ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ ရြငး့်ပပါဤီ့မညး၈

လူ႔ခႏၶာကိုယးမြာ တဵခါ့ေ်ခာကးေပါကးရြိပါသညး၈ မ္ကးစိတဵခါ့၇ နာ့တဵခါ့၇ ႏြာေခါငး့တဵခါ့၇ ခဵတျငး့

တဵခါ့၇ ကိုယးတဵခါ့၇ စိတးတဵခါ့-ဟူ၊ ်ဖစးပါသညး၈ ဣေနရာ၉ကာ့ စိတးတဵခါ့ကို ခ္နးထာ့ခဲံရပါမညး၈
မ္ကးစိတဵခါ့ေပါကးကေန အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ဝငးလာပါသညး၈ နာ့တဵခါ့ေပါကးကေန အသဵမ္ိဳ့စုဵ ဝငးလာပါ
 37

သညး၈ ႏြာေခါငး့တဵခါ့ကေန အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဝငးလာပါသညး၈ ခဵတျငး့တဵခါ့ကေန အရသာမ္ိဳ့စုဵ ဝငးလာပါ

သညး၈ ကိုယးတဵခါ့ဟုဆိုအပးေသာ တစးကိုယးလုဵ့ကေန ႏူ့ညဵံေသာ ၾကမး့တမး့ေသာအေတျ႔အထိ မ္ိဳ့စုဵ
ဝငးလာပါသညး၈

အဆငး့ရုပးက မ္ကးစိတဵခါ့မြာ ထငးေပ၍လာေသာအခါ ်မငးသိစိတးေပ၍သညး၈ စိတၱနိယာမ

လမး့စဤးအရ စိတးအစဤးမ္ာ့က သူ႔သဘာဝ်ဖစးစဤးအတိုငး့်ဖစးေနပါသညး၈ ်မငးသိစိတး မ်ဖစးေပ၍ခငးမြာ
ဘဝငးစိတးမ္ာ့်ဖစးေလံရြိပါသညး၈ ဘဝငးစိတးဆိုသညးမြာ ဘယးဝီထိစိတးမြမ်ဖစးေပ၍သညးံအခ္ိနးတျငး
စိတးအစဤးေတျ အၾကာ့မလပးေအာငး ်ဖစးေပ၍ေလံရြိေသာ စိတး်ဖစးပါသညး၈ အတီတဘဝငးစိတးမညး
ေသာ လျနးေလၿပီ့ေသာ အတိတးဘဝငးစိတး၇ ်မငးသိစိတး်ဖစးေပ၍ေတာံမညး်ဖစး၊ ဘဝငးအစဤးမ္ာ့ လႈပး
ရြာ့လာေသာ (အိပးေပ္ားသူအာ့ လႈပးႏိႈ့လိုကးသလိ)ု ဘဝဂၤစလနစိတး၇ အိပးေပ္ားရာမြ ႏို့လာသကဲံသို႔
ဘဝငးစိတးအစဤး်ပတးေတာကးသျာ့ေသာ ဘဝဂၤုပေစၦဒစိတး၇ အာရုဵငါ့ပါ့တို႔ကို ဖမး့စာ့ဆငး်ခငးႏိုငးေသာ
ပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့စိတးမ္ာ့က ်မငးသိစိတးအရငး ႀကိဳတငး၊ ်ဖစးၾကပါသညး၈

ထို႔ေနာကးမြ ်မငးသိစိတးကို လကးခဵေသာ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတး၇ ်မငးသိစိတးကို စူ့စမး့ေသာ သႏၱီရဏ

စိတး၇ ်မငးသိစိတးကို ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးခ္ေပ့ေသာ ဝုေ႒ာစိတး၇ အာရုဵကို သုဵ့ေဆာငးခဵစာ့သညးႏြငးံတူေသာ
ကုသိုလးေဇာစိတး/အကုသိုလးေဇာစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကပါသညး၈ ေဇာစိတး်ဖစးသညးံေနာကးမြ ေဇာ၌အရြိနး၇
ေဇာ၌အာရုဵ၇ ေဇာ၌ အက္ိဳ့ဆကး်ဖစးေသာ တဒါရုဵစိတး်ဖစးၿပီ့ ဘဝငး်ပနးက္ပါသညး၈

သတၱဝိညာဏဓာတး (၄)ပါ့ - စက၏ဳဝိညာဏးေဒျ့သညး စက၏ဳဝိညာဏဓာတးမညး၈ ေသာတဝိညာဏးေဒျ့

သညး ေသာတဝိညာဏဓာတးမညး၌၈ ဃာနဝိညာဏးေဒျ့သညး ဃာနဝိညာဏဓာတးမညး၌၈ ဇိဝြါ
ဝိညာဏးေဒျ့သညး ဇိဝြါဝိညာဏဓာတးမညး၈ ကာယဝိညာဏးေဒျ့သညး ကာယဝိညာဏဓာတးမညး၌၈
ပဤၥဒျါရာဝဇၨနး့ သမၸဋိစ ၦိဳငး့ေဒျ့သညး မေနာဓာတးမညး၌၈ က္နးေသာ စိတး(၄၃)ခုသညး မေနာဝိညာဏ
ဓာတးမညး၌၈

အာရုဵေပါငး့စု အေၾကာငး့်ပဳ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပုဵ - ယဵယဵ ဓမၼဵ အာရဗ ၻ ေယေယ ဓမၼာ ဤပၸဇၨႏ ၱိ စိတၱေစတသိ
ကာ ဓမၼာ ေတေတ ဓမၼာ ေတသဵ ေတသဵ ဓမၼာနဵ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟူေသာ ပါဠိေတား
သညးကာ့ မညးသညးံအာရုဵ မညးသညးံ အာရမၼဏိကဟု အ်မဲမသတးမြတးေသာ အာရုဵေ်ခာကးပါ့တို႔က
ဒျါရေ်ခာကးပါ့(အၾကညးဓာတးေ်ခာကးပါ့)တို႔အာ့လာေရာကးေတျ႔ထိေသာေၾကာငးံ ်မငးသိစိတး၇ ၾကာ့သိ
စိတးစေသာ ဝိညာဏးေ်ခာကးပါ့်ဖစးလာရသညးကို ေဟာေတားမူပါသညး၈ ဣသညးကို အတိုကးဓာတး
ေ်ခာကးပါ့၇ အခဵဓာတးေ်ခာကးပါ့၇ အပျငးံဓာတးေ်ခာကးပါ့-ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ အတိုကးဓာတး(၃)ပါ့
မြာ - အဆငး့၇ အသဵ၇ အနဵ႔၇ အရသာ၇ ေတျ႔ထိစရာ၇ ၾကဵေတျ့စရာ(ဓမၼာရု)ဵ တို႔်ဖစးပါသညး၈ အခဵဓာတး(၃)
 38

ပါ့တို႔မြာ မ္ကးစိ၇ နာ့၇ ႏြာေခါငး့၇ လြ္ာ၇ ကိုယး၇ စိတး-တို႔်ဖစးပါသညး၈ အပျငးံဓာတး(၃)ပါ့တို႔မြာ - ်မငးသညး

ကိုသိေသာ ်မငးသိစိတး၇ ၾကာ့သညးကိုသိေသာ ၾကာ့သိစိတး၇ နဵသညးေမႊ့သညးကိုသိေသာ နဵသိစိတး၇
အရသာကိုသိေသာ စာ့သိစိတး၇ အေတျ႔အထိကိုသိေသာ ထိသိစိတး၇ အေတျ့အၾကဵကိုသိေသာ ၾကဵသိ
စိတးမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈

အာရမၼဏပစၥညး့အက္ယး ပဤြာဝါရပါဠိေတားမ္ာ့

ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးရပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဒါနဵ ဒတျာ သီလဵ

သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ ပစၥေဝက၏တိ၈ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ပစၥေဝက၏တိ၈ စ္ာနာ
ဝု႒ဟိတျာ စ္ာနဵ ပစၥေဝက၏တိ၇ ေသက၏ာ ေဂါၾတဘုဵ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ ၈ ေဝါဒါနဵ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေသက၏ာ မဂၐါ
ဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေသက၏ာ ဝါ ပုထုဇၨနာ ဝါ ကုသလဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ
ဝိပႆႏၱိ၈ ေစေတာပရိယဉာေဏန ကုသလစိတၱသမဂႋ စိတၱဵ ဇာနႏ ၱိ၈ အာကာသနဤၥာယတန ကုသလဵ
ဝိညာဏၪၥာယတန ကုသလႆ၈ အာကိဤၥညာယတနကုသလဵ ေနဝသညာနာသညာယတနကုသႆ
အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ ခႏၶာ ဢဒၶိဝိဓဉာဏႆ, ေစေတာပရိယဉာဏႆ
ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဉာဏႆ, ယထာကမၼဴပဂဉာဏႆ , အနာဂတဵသဉာဏႆ, အာရမၼဏ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (အနကးေပ့ေန လြ္ငး စာေတျမ္ာ့လျနး့သျာ့မညး်ဖစး၊ အနကးမေပ့ေတာံပါ)၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့သညး ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈အလြဴ

ဒါနကို်ပဳ၊ ငါ့ပါ့သီလ ဤပုသးသီတငး့သီလေဆာကးတညး၊ ထိုဒါနသီလကို ေအာကးေမံဆငး်ခငး်ခငး့၇
ေရြ့တုနး့က ်ပဳခဲံဘူ့ေသာ ဒါနသီလမ္ာ့ကိုဆငး်ခငး်ခငး့၇ စ္ာနးသမာပတးမြထေ်မာကး၊ စ္ာနးကို်ပနး၊
ဆငး်ခငး်ခငး့၇ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ေဂါၾတဘူကို ဆငး်ခငး်ခငး့၇ ေဝါဒါနးကိုဆငး်ခငး်ခငး့၇ မဂးဉာဏးရၿပီ့ေသာ
ေသက၏ပုဂၐိဳလးက မဂးကိုဆငး်ခငး်ခငး့၇ ေသက၏ႏြငးံ ပုထုဇဤးတို႔က ကုသိုလးတရာ့ကို အနိစၥ၇ ဒုက၏၇ အနတၱ
ဟု ဝိပႆနာဉာဏး်ဖငးံဆငး်ခငး်ခငး့တို႔သညး ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရုဵ်ပဳေသာအာ့
်ဖငးံ (အာရမၼဏသတၱိ်ဖငး)ံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

အာကိဤၥညာယတနကုသိုလးစ္ာနးက ဝိညာဏၪၥာယတနကုသိုလးစ္ာနးအာ့၇ အာကိဤၥညာ

ယတနကုသိုလးစ္ာနးက ေနဝသညာနာသညာယတနကုသိုလးစ္ာနးအာ့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈ ကုသိုလးစိတးေစတသိကးေတျက တနးခို့ဖနးဆငး့်ခငး့ ဢဒၶိဝိဓ အဘိညာဏးအာ့လညး့
 39

ေကာငး့၇ သူတစးပါ့စိတးကို သိတတးေသာ ေစေတာပရိယအဘိညာဏးအာ့လညး့ေကာငး့၇ ေရြ့ေရြ့

ဘဝကို်မငးႏိုငးေသာ ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိအဘိညာဏးအာ့လညး့ေကာငး့၇ ကဵအာ့ေလြ္ားစျာ လာ့
ေရာကးကုနးေသာ သတၱဝါတို႔ကို်မငးနိဳငးေသာ ယထာကမၼဴပဂဉာဏးအာ့လညး့ေကာငး့၇ ေနာငး
အနာဂါတးကို်မငးႏိုငးေသာ အနာဂတဵသဉာဏး အာ့လညး့ေကာငး့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အလျနးမြတးသာ့ဘျယးေကာငး့ပါသညး၈

အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား တဵ ပစၥေဝက၏တ-ိ ဟု ဘုရာ့ရြငးေဟာေတားမူေသာေၾကာငးံ်ဖစးပါသညး၈ ဒါန
သီလစေသာ ကုသိုလးေကာငး့မႈကို ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး်ပဳ၈ ်ပဳၿပီ့ေသာအခါ ်ပနးလညးေတျ့တိုငး့
ေတျ့တိုငး့ ၾကညးႏူ့ဝမး့သာ စိတးခ္မး့သာေနပါလိမးံမညး၈ ထိုၾကညးႏူ့ဝမး့သာမႈသညးပငး ေနာကးထပး
တစးခါ ဒါနေကာငး့မႈ၇ သီလေကာငး့မႈ်ပဳရသလိုပငး ကုသိုလးတရာ့ ထပးခါထပးခါ ပျာ့ေနပါသညး၈
သမၼပၸဒါနးေလ့ပါ့၉ ်ဖစးကုနးၿပီ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့ ပျာ့မ္ာ့ေအာငး အာ့ထုတးရမညးဟု ေဟာ
ေတားမူပါသညး၈

ဓမၼပဒပါဠိေတား၉ ဢဓ ေမာဒတိ ပစၥ ေမာဒတိ၇ ကတပုေညာ ဤဘယတၳ ေမာဒတိ၇ ေသာ

ေမာဒတိ ေသာ ပေမာဒတိ၇ ဒိသျာ ကမၼဝိသုဒၶမတၱေနာ - ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ ဒါန သီလစေသာ
ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့ကို ေန႔စဤးမ်ပတး်ပဳလုပးၿပီ့ေသာသူသညး ဣဘဝမြာလညး့ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့ရ
သညး၈ တမလျနးဘဝသို႔ေရာကးေသာအခါ၉လညး့ “ငါ အရငးဘဝတုနး့က ဒီလို အေကာငး့ဆုဵ့ မ်မတး
ဆုဵ့အလုပးေတျကို လုပးခဲံလို႔ အခုဘဝမြာ ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာေတျကို ခဵစာ့ရတာပဲ‟‟ဟု ်ပနးလညး
သတိရတိုငး့ သတိရတိုငး့ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့ရပါသညး၈ ပစၥဳပၸနး တမလျနး ဘဝႏြစးခုလုဵ့ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့
ရသညး၈ အခ္ိဳ႕ဆိုလြ္ငး နိဗၺာနးမေရာကးမြီစပးၾကာ့ အပါယးေလ့ပါ့ တစးခါမြပငး မလာ့ေရာကးရေသာ
အက္ိဳ့ထူ့မ္ာ့ ကိုပငး ခဵစာ့သျာ့ရပါသညး၈

ကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးရပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဒါနဵ ဒတျာ သီလဵ

သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ အာရဗ ၻ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ
ဤပၸဇၨတိ၇ ဝိစိကိစ ၦာ ဤပၸဇၨတိ၇ ဤဒၶစၥဵ ဤပၸဇၨတိ၇ ေဒါမနႆဵ ဤပၸဇၨတိ၇(ပ)၈
 40

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရုဵ်ပဳေသာအာ့်ဖငး(ံ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ)ေက့္

ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အလြဴဒါနကို်ပဳ၇ သီလကိုေဆာကးတညးၿပီ့ ယငး့အလြဴဒါနႏြငးံ သီလကုသိုလးေၾကာငးံ
လူ႔စညး့စိမးခ္မး့သာ နတးစညး့စိမးခ္မး့သာကို ေတာငးံတေနမညးဆိုပါက ဒါနသီလ်ပဳလုပးရငး့ပငး ထိုဒါန
သီလအေပ၍မြာ သာယာမညး၈ ႏြစးသကးမညး၈ ယငး့သာယာႏြစးသကးမႈကို အေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ တဏြာရာဂ
်ဖစးမညး၈ အယူမြာ့ သက၎ာယဒိ႒ိစေသာ ဒိ႒ိ်ဖစးမညး၈ သုိ႔ေလာ သို႔ေလာ ေတျ့ေတာယုဵမြာ့မႈ ဝိစိကိစၦာ၇
ပ္ဵ႕လျငးံမႈ ဤဒၶစၥ၇ ႏြလုဵ့မသာယာမႈ ေဒါမနႆတို႔ ထိုကးသညးအာ့ေလြ္ားစျာ ေက့္ဇူ့်ပဳပါမညး၈

ကုသိုလးတစးပဲ ငရဲတစးပိႆာဆိုသလိုပငး ်ပဳစဤးတုနး့ကေတာံ ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳၾကပါ

သညး၈ ရလိုကးသညးံကုသိုလးက တစးပဲသာ့ခနး႔သာ၈ ်ဖစးပျာ့လိုကးသညးံ အကုသိုလးကေတာံ တစး
ပိႆာခနး႔်ဖစးတတးသညးံသဘာဝမ္ာ့ကို အာ့လုဵ့မ္ကး်မငးကိုယးေတျ႔ ်မငးေတျ႔ေနၾကပါသညး၈ အလြဴဒါန
ပျဲႀကီ့ေတျ ခမး့ခမး့နာ့နာ့ စညးစညးကာ့ကာ့ ်ပဳလုပးၾကသညး၈ အလြဴပျဲမြာ စညးကာ့ေအာငး ဆိုငး့ေတျ
အၿငိမးံေတျ၇ စတိတးရိႈ့ေတျထညးံၾကသညး၈ စညးကာ့လိုကးသညးံအလြဴပျဲ ကုနးလိုကးသညးံေငျေတျကလဲ
ေသာကးေသာကးလဲပငး၈ ဆိုငး့၇ အၿငိမးံ၇ စတိတးရိႈ့မ္ာ့ကို ငြါ့ရမး့သညးံအတျကး သညးယူပို႔ေဆာငးေပ့ရ၇
တညး့ခိုဖို႔ေနရာေပ့ရ၇ ေဖ္ားေ်ဖဖို႔ စငးေတျေဆာကးေပ့ရႏြငးံ မ္ာ့လိုကးသညးံဆငး့ရဲဒုက၏ေတျ၈ မ႑ပး
ေဆာကးဖို႔ေဝယ္ာဝစၥအဖျဲ႔မ္ာ့၇ ဇာတးစငးေဆာကးဖို႔ ကာလသာ့အဖျဲ႔မ္ာ့၇ ထမငး့ ဟငး့ခ္ကးဖို႔ အမ္ိဳ့
သမီ့အမ္ိဳ့သာ့မ္ာ့၇ ရြငးေလာငး့လြညးံဖို႔အတျကး ကုမၼာရီအမ္ိဳ့သမီ့မ္ာ့၇ အို့စညး ဒို့ပတးအဖျဲ႔မ္ာ့
စသညး်ဖငးံ ရပးရျာလူထုကလညး့ ဝိုငး့ဝနး့ကူညီလုပးေဆာငးေပ့ၾကရသညး၈ ရပးရျာလူငယးလူႀကီ့မ္ာ့ကို
လညး့ သူတို႔ႀကိဳကးတတးေသာ ယမကာမ္ာ့်ဖငံး တညးခငး့ဧညးံခဵရသညး၈ ရြငးေလာငး့လြညးံသညးံပျဲမြာ
အလြဴရြငးံအလြဴ႕အမတို႔ကလညး့ ႂကျာ့ႂကျာ့ဝငးံဝငးံ တငးံတငးံတယးတယး၈ လြဴရနးပစၥညး့မ္ာ့ကိုလညး့
အေကာငး့စာ့ေတျခ္ညး့ ဝယးယူၿပီ့ အလြဆုဵ့အမ္ိဳ့သမီ့ေလ့မ္ာ့ကို ေရျ့ခ္ယးကိုငးေဆာငးေစကာ
လြညးံလညးၾကသညး၈ ေနပူပူထဲမြာ ဖုနးတစးေထာငး့ေထာငး့ ေချ့္တစးလုဵ့လုဵ့ႏြငးံ ကၾကခုနးၾက ေပ္ားေန
လိုကးၾကပုဵမ္ာ့ မေမာႏိုငး မပမး့ႏိုငးၾကရြာ၈

ညပိုငး့ေရာကးေတာံ အၿငိမးံပျဲေတျၾကညးံၾက၇ စတိတးရိႈ့ပျဲေတျၾကညးံၾက ဘုနး့ႀကီ့ေက္ာငး့ထဲ

အမႈိကးသရိုကးေတျ၇ အညစးအေၾက့ေတျကို အ်မငးမေတားေအာငး စျနး႔ထာ့ခဲံၾက၈ တစးခါ နဵကးအေစာႀကီ့
ထၿပီ့ အလြဴပျဲႀကီ့ေန႔မြာႂကျလာၾကမညးံ ဘုနး့ေတားႀကီ့မ္ာ့ႏြငးံ ဧညးံပရိသတးမ္ာ့ကို ဧညးံခဵဘို႔ ခ္ကးရ
်ပဳတးရႏြငးံ ပငးပမး့လျနး့ၾကပါသညး၈ ဧညးံပရိသတးေတျစုဵေသာအခါ အလြဴ႕ရြငး အလြဴ႕အမမ္ာ့က အလြ
အပေတျ်ပငးၿပီ့ စတိုငးက္က္ ဧညးံခဵေႂကျ့ေမျ့ၾကသညး၈ ႂကျေရာကးလာၾကေသာ ပရိသတးကလညး့ ခ္ီ့
မျမး့ေထာမနာ်ပဳၾက တစးေယာကးကိုတစးေယာကး အ်ပနးအလြနးခ္ီ့က္ဴ့ၾက၇ အၿပိဳငးအဆိုငး ႂကျာ့လိုကး
 41

ၾကႏြငးံ ေပ္ားလို႔မဆုဵ့ တစး်ပဳဵ့်ပဳဵ့ႏြငးံပငး၈ ေန႔ဆျမး့ကပးၿပီ့ေသာအခါ ေမာငးရြငးေလာငး့မ္ာ့ကို က်ပာ

ကသီသကၤနး့ဝတးေပ့ၾကၿပီ့ တရာ့ေတားကို တိုတိုရြငး့ရြငး့နာယူလိုကးၾကကာ ေရစကးခ္ အမြ္ေဝၾက
ပါသညး၈ ထိုအလြဴပျဲႀကီ့မြာ ေကျ့္ေမျ့်ပဳစုဧညးံခဵ်ခငး့၇ ရြငး်ပဳ်ခငး့၇ အႏုေမာဒနာတရာ့ပျဲက္ငး့်ခငး့တို႔မြ
အပ အ်ခာ့ေသာ ေပ္ားပျဲရႊငးပျဲမ္ာ့သညး ကုသိုလးစာရငး့သျငး့လို႔မရေသာ အကုသိုလးမ္ာ့သာတညး့၈
်ပဳစဤးတုနး့ကေတာံ ကုသိုလး်ပဳပါသညး၈ ရလိုကးသညးံကုသိုလးေလ့က မ်ဖစးစေလာကး၈ အကုသိုလးက
ေတာံ တငး့်ပညးံက္ပး်ပညးံ၈ ပို၊ဆို့သညးကာ့ အခ္ိဳ႕အလြဴပျဲမ္ာ့၉ ဝကးမ္ာ့ကိုႀကိဳတငးေအားဒါမြာယူ
်ခငး့၇ အၿငိမးံပျဲ ဇာတးပျဲမ္ာ့၉ ခိုငးရနး်ဖစးပျာ့်ခငး့မ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈

အသိအလိမၼာဉာဏးပညာရြိသူတို႔က ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳလုပးလြ္ငး ကုသိုလးခ္ညး့သကးသကး

်ဖစးေအာငး ေဆာငးရျကး်ပဳလုပးၾကသညး၈ ေအ့ေအ့လူလူ ဘာပူစရာမြ မလိုေသာ ရြငး်ပဳအလြဴပဲျ၇ ရဟနး့
ခဵပျဲ၇ ကထိနးပျဲမ္ာ့ကို ်ပဳလုပးၾကသညး၈ အယုတးအလတး အ်မတးမေရျ့ ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး ်ပဳစုလုပး
ေကျ့္ၾကသညး၈ ထိက
ု းထိုကးတနးတနး လြဴဒါနး့ေပ့ကမး့ၾကသညး၈ ်ပနးေတျ့တိုငး့ ၾကညးႏူ့ဝမး့ေ်မာကး
ေစႏိုငးေသာ အ်ပစးအနာအဆာကငး့ေသာ ကုသိုလးမ္ိဳ့ကို ေရျ့ခ္ယး်ပဳလုပးၾကသညး၈

ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အရဟာ မဂၐါ ဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ပစၥေဝက၏တိ၈ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ပစၥေဝက၏တိ၈ ကုသလဵ အနိစၥေတာ
ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ ေစေတာပရိယဉာေဏန ကုသလစိတၱသမဂိႋႆ စိတၱဵ ဇာနာတိ၈
ေသက၏ာ ဝါ ပုထုဇၨနာ ဝါ ကုသလဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆႏၱိ၇ ကုသေလ နိရုေဒၶ
ဝိပါေကာ တဒါရမၼတာ ဤပၸဇၨတိ၈ပ၈

အဓိပၸါယး - ရဟႏၱာပုဂၐိဳလးသညး အရဟတၱမဂးရၿပီ့သညးံအခါ ၁ငး့မဂးကိုဆငး်ခငးသညးအ

ံ ခါ ကုသိုလး
ေၾကာငးံအဗ္ာကတ်ဖစးသညး၈ မဂးက ကုသိုလး၇ ဆငး်ခငးတာက အဗ္ာကတ်ဖစးေသာေၾကာငးံတညး့၈ ထို႔
်ပငး ရဟႏၱာမေထရးက ေရြ့တုနး့ကေလံက္ကးခဲံဘူ့သညးံ ကုသိုလးမ္ာ့ကို ဆငး်ခငး၌၈ ေရြ့၉ေလံက္ကး
ခဲံဘူ့သညးံ ကုသိုလးမ္ာ့က ကုသိုလး+ဆငး်ခငးတာက အဗ္ာကတတညး့၈ ရဟႏၱာပုဂၐိဳလးက ဉာဏး်ဖငးံ
ဆငး်ခငးသညးံအခါ မဟာကိရိယာဉာဏသမၸယုတးစိတး်ဖငးံဆငး်ခငးပါသညး၈ ထို႔်ပငး ရဟႏၱာမေထရး်မတး
က ကုသိုလးတရာ့ကို မ်မဲ်ခငး့ ဆငး့ရဲ်ခငး့ အစို့မရ်ခငး့ဟု ဝိပႆနာရႈ၌၈ ကုသိုလးတရာ့က ပစၥညး့
အေၾကာငး့တရာ့၈ ဝိပႆနာဆငး်ခငးမႈက မဟာကိရိယာဉာဏသမၸယုတး ပစၥယုပၸနး အက္ိဳ့တရာ့၈ ထို႔
်ပငး သူတစးပါ့စိတးကို သိတတးေသာဉာဏးအဘိညာဏး်ဖငးံ ကုသိုလးစိတး်ဖစးေနသူကို ဉာဏး်ဖငးံသိ၌၈
 42

ထိုအခါ ကုသိုလးစိတး်ဖစးေနသူ၌ ကုသိုလးကအေၾကာငး့ပစၥညး့+ဆငး်ခငးတတးေသာ ဉာဏးက

အက္ိဳ့အဗ္ာက ပစၥယုပၸနးတရာ့၈ ေသက၏ႏြငးံ ပုထုဇဤးက ကုသိုလးကို အနိစၥ ဒုက၏ အနတၱဆငး်ခငး၌၈
ဆငး်ခငးသညးံအခါ ကုသိုလးရ၌၈ ထိုသို႔ကုသိုလးရေသာအခါ ကုသိုလးေဇာ၌ အက္ိဳ့ဆကး တဒါရုဵ
မဟာဝိပါကး စိတး်ဖစး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေရြ့ကုသိုလးစိတးက အေၾကာငး့ကုသုိလးပစၥညး့၈ ေနာကးတဒါရုဵက
အက္ိဳ့ ဝိပါကးအဗ္ာကပစၥယုပၸနးတညး့၈

ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့မ္ာ့အဖို႔ ရဟႏၱာ်ဖစးၿပီ့သျာ့လြ္ငး မညးသညးံအေရ့ကိစၥကိုမြ္ ေၾကာငးံၾက

ပူပနးစရာမလိုေပ၈ သဵသရာတစးချငး ၾကငးလညးက္ကးစာ့ သျာ့လာရ်ခငး့စေသာ ဆငး့ရဲဒုက၏မ္ိဳ့စုဵတို႔မြ
အၿပီ့အပိုငးခ္ဳပးၿငိမး့ၿပီ့ ဘဝဇာတးသိမး့ခဲံပါၿပီ၈ သို႔ေသားလညး့ ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့မ္ာ့က ေၾကာငးံၾက
မဲံစျာ မေနခဲံၾကပါ၈ သာသနာေတား အဓျနး႔ရြညးစျာ ထျနး့ကာ့်ပနး႔ပျာ့ေရ့ကို အထူ့အေလ့ထာ့ ေဆာငး
ရျကးေတားမူၾကပါသညး၈ “ငါတို႔ရဟနး့ကိစၥ ၿပီ့သျာ့ၿပီ၇ ေနာငးလာေနာကးသာ့ေတျကလညး့ သူေတား
ေကာငး့တရာ့ကို ဘယးသူမြ တနးဘို့ထာ့ရေကာငး့မြနး့မြမသိတာ၈ ေနာငးလာေနာကးသာ့ေတျအတျကး
ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတးေနလဲ အပိုပါပဲ‟‟ ဟု ေနာငးလာေနာကးသာ့ သာသနာေတား၌ တပညးံသာဝကမ္ာ့
ကို ပစးပယးထာ့ေတားမမူခဲံပါ၈

သာဓကမ္ာ့စျာအနကး အရြငးမဟာကႆပကိုၾကညးံပါ၈ ဘုရာ့ရြငး ပရိနိဗၺာနးစဵေတားမူေသာအ

ခ္ိနး၉ အရြငးမဟာကႆပသညး သာသနာေတားမြာ အႀကီ့်မတးဆုဵ့ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့ပငး်ဖစးပါ
သညး၈ ဘုရာ့ရြငးပရိနိဗၺာနးစဵေတားမူေသာ သတငး့ကိုၾကာ့သိလြ္ငး ၾကာ့သိရ်ခငး့ သူ၌ရဟနး့ပရိသတး
ထဲက သုဘဒၵရဟနး့ႀကီ့က ႏြေ်မာတသ ငိုေႂကျ့ၾကကုနးေသာ ပုထုဇဤး၇ ေသာတာပနးရဟနး့ေတားမ္ာ့
ကို “ငါံရြငးတို႔ ဘာလို႔ စို့ရိမးပူေဆျ့ ငိုေႂကျ့ေနၾကတာလဲ၈ ဘုရာ့ရြငးရြိေနရငး ဒီလိုေတာံ မလုပးအပးဘူ့၈
ဒီလိုလုပးရမယး-စသညး်ဖငးံ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ဝိနညး့စညး့ကမး့ခ္ကးေတျ ထုတးထုတးၿပီ့ ငါတို႔ကို ခ္ဳပးခ္ယးလာခဲံ
တယး၈ အခု ဘုရာ့မရြိေတာံဘူ့၈ ငါတို႔ ေနခ္ငးသလို ေနလို႔ရသျာ့ၿပီ‟‟ ဟု ေ်ပာဆိုေသာစကာ့ ကို
သဵေဝဂယူခဲံပါသညး၈

ဘုရာ့ရြငး ပရိနိဗၺာနးစဵတာ ခုနစးရကးသာရြိေသ့တယး၈ သူေတားေကာငး့တရာ့ကို မလိုလာ့ၾက

ကုနးေသာ သူယုတးမာတို႔က ဘုရာ့သာသနာေတားႀကီ့ကို ဖ္ကးဆီ့ဖို႔ရနး ၾကဵစညးေနၾကၿပီ၈ ်မတးစျာ
ဘုရာ့ရြငးက မိနး႔ဆိုေတားမူဘူ့သညး၇ „ခ္စးသာ့ အာနႏၵာ ငါဘုရာ့သညး သုတၱနးပိဋက၇ အဘိဓမၼာပိဋက
ကို။၇ ဝိနညး့စညး့ကမး့မ္ာ့ကို။ ေဟာၾကာ့ဆုဵ့မေတားမူခဲံသညး၈ ငါဘုရာ့ ပရိနိဗၺာနး်ပဳေတားမူေသာ
အခါ ထို ဓမၼႏြငးံဝိနယတို႔သညး သငးတို႔၌ ဆရာ်ဖစးလိမးံမညး‟ဟု မိနး႔ဆိုေတားမူခဲံဘူ့ေသာစကာ့ကို ်ပနး
လညးေအာကးေမံဆငး်ခငးေတားမူခဲံပါသညး၈
 43

ဘုရာ့ရြငး၌ သရီရရုပးကလာပးေတားကို သာဓုကီဠနသဘငး ဆငးယငးက္ငး့ပၿပီ့သညးႏြငးံ

ရြစးသိနး့ေသာ သဵဃာေတားမ္ာ့ကို ၾသဝါဒေပ့ေတားမူပါသညး၈ “ ငါံရြငးတို႔ ဘုရာ့ရြငး ပရိနိဗၺာနးစဵၿပီ့
(၄)ရကးသာလြ္ငး ရြိေသ့သညး၈ သာသနာေတားကို ဆနး႔က္ငးလိုၾကကုနးေသာသူတို႔က ်မတးစျာဘုရာ့၌
တရာ့ေတားမ္ာ့ကို ဖ္ကးဆီ့ဖို႔ရနး ၾကဵစညးေနၾကၿပီ၈ ဒါံေၾကာငးံ ငါတို႔အာ့လုဵ့ ဘုရာ့ရြငးေဟာၾကာ့ေတား
မူေသာ ပိဋကတးသုဵ့ပုဵတရာ့ေတားမ္ာ့ကို စုေပါငး့ရျတးဆိုကာ သဂၤါယနာတငးၾကပါစို႔ ‟‟ မိနး႔ၾကာ့ေတားမူ
ၿပီ့ သဂၤါယနာတငးပျဲ က္ငး့ပ်ပဳလုပးရနး တိုငးပငးညြိႏႈင
ိ း့ၾကပါသညး၈

ဘုရာ့ရြငး ပရိနိဗၺာနး်ပဳၿပီ့ သုဵ့လၾကာသညးံအခါ ဘုရာ့ရြငးေဟာၾကာ့ေတားမူေသာ တရာ့ေတား

မ္ာ့ကို ဝိနယပိဋက၇ သုတၱႏၱပိဋက၇ အဘိဓမၼာပိဋက-ဟု အမ္ိဳ့အစာ့သုဵ့ခု ချဲ်ခာ့သတးမြတးၿပီ့ ဝိနညး့
စညး့ကမး့ႏြငးံဆိုငးေသာ နညး့ဤပေဒတရာ့မ္ာ့ကို ဝိနယပိဋက၇ သုတၱနးႏြငးံဆိုငးေသာ တရာ့ေတားမ္ာ့
ကို သုတၱနးပိဋက၇ ပရမတၳသဘာဝ အဘိဓမၼာတရာ့မ္ာ့ကို အဘိဓမၼာပိဋက-ဟု တူရာတူရာ ေပါငး့စပး
စုစညး့ေတားမူၾကကာ သဂၤါယနာတငးေတားမူခဲံၾကပါသညး၈ သဂၤါယနာတငးပျဲၿပီ့သညးႏြငးံ ်မတးစျာဘုရာ့
ေဟာၾကာ့ေတားမူေသာ တရာ့ေတားမ္ာ့ကို ဆရာအစဤးအဆကး တပညးံအစဤးအဆကး လကးဆငးံ
ကမး့ကာ သယးေဆာငးလာခဲံၾကပါသညး၈

အရြငးမဟာကႆပအမြဴ့ရြိေသာ သဵဃာေတားအရြငးသူ်မတးတို႔က ဣကဲံသို႔ သာသနာေတား

အတျကး အာ့သျနးႀကိဳ့ပမး့ခဲံၾကေသာေၾကာငးံသာ ်မတးစျာဘုရာ့၌တရာ့ေတားမ္ာ့ ယေန႔တိုငးေအာငး
ၾကာ့နာချငးံ ေလံလာပျာ့မ္ာ့ချငးံရရြိေနၾက်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ရဟႏၱာအရြငးမ္ာ့ ကုသိုလး
တရာ့တိက
ု႔ ို အနိစၥ၇ ဒုက၏၇ အနတၱရႈ်မငး ဆငး်ခငးပုဵႏြငးံပတးသကး၊ သာသနာေတားအတျကး ေဆာငးရျကး
ခဲံၾကပုဵကို အက္ဤး့ဆုဵ့နညး့်ဖငးံ တငး်ပလိုကး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး သာသနာေတား ဿ၂ဝဝ-ခရီ့၉
သာသနာေတားအဓျနး႔ရြညးစျာ ထျနး့ကာ့်ပနး႔ပျာ့ေရ့အတျကး ခကးခကးခဲခဲ ပငးပငးပနး့ပနး့ ႀကိဳ့စာ့အာ့
ထုတးေတားမူခဲံၾကေသာ ရဟႏၱာအရြငးသူ်မတးတို႔၌ ်ဖစးရပးသမိုငး့မြတးတမး့မ္ာ့လညး့ ရြိခဲံပါသညး၈

အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ရာဂဵ

အႆာေဒတိ၇အဘိနႏၵတိ၇ တဵ အာရဗ ၻ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇ ဝိစိကိစ ၦာ ဤပၸဇၨတိ၇ ဤဒၶစၥဵ ဤပၸဇၨတိ၇
ေဒါမနႆဵ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဵ အႆာေဒတိ…..၈ပ၈
 44

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္

ဇူ့်ပဳပုဵမြာ တဏြာရာဂ်ဖစးသညးံအခါ ယငး့တဏြာရာဂကိုပငး သာယာတပးမကး၌၈ ယငး့သာယာတပး
မကးမႈကိုပငး ငါံသႏၱာနးမြာ အၿမဲတညးေနသညးဟူေသာ သႆတဒိ႒ိ၇ သာယာ်ခငး့သညးပငး ငါက
သာယာသညးဟူေသာ သက၎ာယဒိ႒ိတို႔်ဖစး၌၈ သူေတားေကာငး့တရာ့အေပ၍၉ ယဵုမြာ့သဵသယ်ဖစး်ခငး့
ဝိစိကိစၦာ၇ ထိနး့မနိဳငး သိမး့မရ လျငးံခ္ငးတိုငး့လျငးံေနေသာ ဤဒၶစၥ၇ လိုခ္ငးတာမရသညးံအခါ ရလာသညးံ
အရာေတျ ပ္ကးစီ့သျာ့သညးံအခါ ႏြလုဵ့မသာယာ်ခငး့ ေဒါမနႆမ္ာ့်ဖစးၾက၌၈ ထိုနညး့တူစျာပငး
ဒိ႒ိက အေၾကာငး့ + တဏြာရာဂစေသာ က္နးသညးံအကုသိုလးမ္ာ့ကအက္ိဳ့၇ ဝိစိကိစၦာကအေၾကာငး့
က္နးသညးံ အကုသိုလးမ္ာ့ကအက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အကုသိုလးအခ္ငး့ခ္ငး့ တစးလြညးံစီ အေၾကာငး့အက္ိဳ့
အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ကိုပငး အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးသညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈

လိုခ္ငးတပးမကးမႈ ရာဂစေသာအကုသိုလးတို႔၌သေဘာကာ့ ရေလ လိုေလ၇ မီ့ခို့မဆုဵ့ မို့မဆုဵ့

်ဖစးတတးေသာ သေဘာရြိသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ လယးတီဆရာေတားဘုရာ့ႀကီ့က “ပူႏျယးေဆျ့ႏျယး၇
အေရ့က္ယးကို၇ ေအ့ဘျယးထငးမြတး၇ အစမ်မငး၇ ဘဝအလ္ဤး၇ အစဤးငတးဟာမို႔၇ မသတးကယးအာသာ၇
အာရုဵဓမၼ၇ ်ပာပုမ
ဵ ျမြာ၇ ရသရြာလြ္ကး‟‟ ဟုစပးဆိုေတားမူခဲံပါသညး၈ ခမး့နာ့ထယးဝါေသာ ေလာကီစညး့စိမး
ခ္မး့သာမ္ာ့သညး ခမး့နာ့ႀကီ့က္ယးေလေလ စို့ရိမးပူပနးမႈမ္ာ့ရေလေလ်ဖစးသညး၈ သို႔ေသားလညး့
ကာမဂုဏးလိုကးစာ့ ငမိုကးသာ့တို႔မြာ ခမး့နာ့ထယးဝါ ဂုဏးပကာသန လာဘးလာဘ စညး့စိမးခ္မး့သာ
ကို ပူႏျယးေဆျ့ႏျယး-ဟု မထငး်မငးႏိုငးပဲ ဒါကိုပငး ေရ့ႀကီ့ချငးက္ယးလုပး၊ေနၾကပါသညး၈ ထိုသို႔ ပူႏျယး
ေဆျ့ႏျယးမ္ာ့ကို ေအ့ဘျယးထငးမြတးေနၾကေသာေၾကာငးံ ဂုဏးပကာသန စညး့စိမးခ္မး့သာမ္ာ့ကို
ေမြ္ားလငးံေတာငးံတ ရြာေဖျေနၾကသညး၈ အထိုကးအေလြ္ာကး ရလာ်ပနးေတာံလညး့ မတိမး့တိမးႏိုငး၇
မေရာငးံရဲႏိုငးပဲ ဘယးခါမ်ပတး ရြာလြ္ကးပငး ငတးေနၾကပါသညး၈ လိုခ္ငးေတာံတ စျဲလနး့တပးမကးတတး
ေသာ တဏြာရာဂရြိေနသမြ္ မညးသညးံအခါမြ္ ်ပညးံစုဵမညးမဟုတးပါ၈ အရာရာတျငး လိုေလေသ့မရြိ
်ပညးံစုဵပါသညးဆိုၾကေသာ သၾကာ့မငး့၇ စၾကဝေတ့မငး့မ္ာ့ပငး လိုခ္ငးတပးမကးမႈရြိေနသမြ္ ၿပီ့်ပညးံစုဵ
သညးဟူ၊ မဆိုသာ၈ တစးခုခုကိုေတာံ ေတာငးံတေနၾကေသ့သညးသာ၈ ေလာဘတဏြာအလိုလိုကး
လြ္ငး စညး့စိမးခ္မး့သာဟူသမြ္ ပိုသညးဟူ၊မရြိပဲ လိုၿမဲလိုေနဤီ့မညးသာ်ဖစးပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံ ေရြ့ပညာရြိမ္ာ့က ဆာ့ငဵေရေသာကး၇ ငတးတိုငး့ေသာကးက၇ ေသာကးေလ ေသာကး

ေလ ငတးမေ်ပတညး့၇ အခ္စး အခ္စး၇ ခ္စးတိုငး့ခ္စးက၇ ခ္စးေလ ခ္စးေလ၇ ခ္စးမေ်ပတညး့- ဟု။၇
လိုမ်ပညးံဝ၇ အာ့မရ၇ တဏြာံကျ္နးခ္ညး့ပါတကာ့ - ဟု။ စပးဆိုဆုဵ့မေတားမူခဲံၾကပါသညး၈
 45

အကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသက၏ာ ပဟီေန

ကိေလေသ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ဝိက၏မ ၻိေတ ကိေလေသ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ ၈ ပုေဗၺ သမုဒါစိေဏၰ ကိေလေသ -
ဇာနႏၱိ၈ ေသက၏ာ ဝါ ပုထုဇၨနာ ဝါ အကုသလဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ပ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏပစၥယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ပယး/ချါအပးၿပီ့ေသာ ကိေလသာမ္ာ့ကိုဆငး်ခငး၌၈ ေရြ့တုနး့က ေလံ
က္ကးခဲံဘူ့ေသာ ကိေလသာမ္ာ့ကို ဉာဏး်ဖငးံသိ၌၈ ေသက၏ပုဂၐိဳလးႏြငးံ ပုထုဇဤးတို႔က အကုသိုလးကို
အနိစၥ ဒုက၏ အနတၱဆငး်ခငး၌၈ ပစၥညး့+ပစၥယုပၸနး အေၾကာငး့+အက္ိဳ့်ဖစးပုဵမြာ ပယးချါအပးၿပီ့ေသာ
ကိေလသာမ္ာ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့ အကုသိုလး+ ဆငး်ခငးေသာဉာဏးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး ကုသိုလး၈
ထို႔အတူ ေရြ့တုနး့က ေလံက္ကးခဲံၿပီ့ေသာ ကိေလသာမ္ာ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့ အကုသိုလး +
ဆငး်ခငးေသာဉာဏးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး ကုသိုလး၈ ေသက၏ႏြငးံ ပုထုဇဤးက အကုသိုလးကို အနိစၥ ဒုက၏
အနတၱရႈမြတးေသာအခါ အကုသိုလးမ္ာ့က အေၾကာငး့ ပစၥညး့ အကုသိုလး+ဝိပႆနာဉာဏးက အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနး ကုသိုလး်ဖစးပါသညး၈ မြတးခ္ကး + အမြတးသာ့ေလ့်ခာ့ထာ့်ခငး့သညး + အမြတးအသာ့
ေလ့၌ ေရြ႕ပိုငး့သညး ပစၥညး့တရာ့၈ +အမြတးအသာ့ေလ့၌ ေနာကးပိုငး့သညး ပစၥယုပၸနးတရာ့ဟု
သိေစ်ခငး့ငြါ ်ခာ့၊ထာ့်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ေကာငး့ဆို့ႏြစးတနး ေလာကဓဵတရာ့မ္ာ့ကို လူသာ့တိုငး့ မလျဲမေသျ ေတျ႔ႀကဳဵေနၾကရေသာ

သဘာဝတရာ့မ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈ အဆို့ေလာကဓဵႏြငးံ ၾကဳဵေတျ႔ရသညးံအခါ အဆို့ထဲမြာ အေကာငး့ရြာ
ခ္မး့သာေတျ႔ႏိုငးသညး-ဆိုသညးံအတိုငး့ အေၾကာငး့အက္ိဳ့ မညီညျတးလို႔ စိတးမခ္မး့မသာ်ဖစးၾကရသညးံ
အခါ ထိုေဒါသတရာ့ကိုပငး ဝိပႆနာရႈလိုကးပါက အကုသိုလးတရာ့ကေန ကုသိုလးတရာ့သို႔ေ်ပာငး့
သျာ့ပါေတာံသညး၈ ဆငး့ရဲဒုက၏ကေန ဝိပႆနာဉာဏးစဤး်ဖစးသျာ့ပါသညး၈ အမႈိကးကေန ေရႊ်ဖစးသျာ့
သကဲံသို႔ပငး၈ ဆငး့ရဲေသာ ေလာကဓဵဆို့ကို အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာ်ဖငးံေ်ပာငး့လဲလိုကးသညးံအခါ
အ်မတးဆုဵ့ေကာငး့မႈကုသိုလး်ဖစးသျာ့ရပါသညး၈

ဘုရာ့ရြငးလကးထကးေတားအခါက တိႆရဟနး့ကိုၾကညးံပါ၈ တိႆလုလငးက စညး့စိမးခ္မး့

သာမြနးသမြ္ကို သူ၌ညီေလ့တို႔ ဇနီ့ေမာငးႏြဵအာ့ အကုနးေပ့အပးခဲံၿပီ့ ရဟနး့်ပဳခဲံပါသညး၈ ညီေလ့၌
မိနး့မက ေလာဘေတျႀကီ့လျနး့ၿပီ့ အကယး၊မ္ာ့ တိႆမေထရးႀကီ့ သာသနာေတားမြာ မေပ္ားေမျ႔ပဲ
လူထျကးလာခဲံလြ္ငး စညး့စိမးေတျကို ်ပနးလညးချဲေဝေပ့ရမြာကို ေတျ့ေၾကာကးေနပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ
ေတာထဲမြာ တစးပါ့တညး့ တရာ့အာ့ထုတးေနေသာ တိႆမေထရးအာ့ အေသသတးဖို႔ရနး ေၾက့စာ့
 46

လူသတးသမာ့မ္ာ့ကို အသတးခိုငး့လုိကးပါသညး၈ လူသတးသမာ့မ္ာ့က တိႆမေထရးအာ့ သတးဖို႔

ဖမး့ဆီ့ေသာအခါ တိႆမေထရးက “သာသနာေတားမြာေနၿပီ့ ကိေလသာအညစးအေၾက့မကုနးပဲ
ေသဆုဵ့သျာ့ရမြာ ရြကးလျနး့လို႔ ဒီတစးညတာေလ့ တရာ့အာ့ထုတးချငးံေပ့ပါ‟‟ ဟု ေတာငး့ဆိုပါသညး၈
လူသတးသမာ့မ္ာ့က “သငး ထျကးေ်ပ့သျာ့ေတာံဘယးလိုလုပးမလဲ”ဟုေ်ပာသညးံအခါ တိႆမေထရး
က “ငါထျကးမေ်ပ့ႏိုငးေအာငး ငါကိုယးတိုငး အာမခဵပါတယး‟‟ဟုဆိုကာ အနာ့မြာရြိေသာ ေၾကာကးတုဵ့ႀကီ့
်ဖငးံ ကိုယးံေပါငးကိုယးရိုကးခ္ိဳ့လိုကးပါသညး၈ “်မငးတယးမို႔လာ့ ငါဘယးလိုမြ ထျကးမေ်ပ့ႏိုငးေတာံပါဘူ့‟‟
ဟု မိနး႔ဆိုပါသညး၈ လူသတးသမာ့မ္ာ့ကလညး့ တစးညတာ သညး့ခဵေစာငးံဆိုငး့ေပ့ၾကပါသညး၈
တိႆမေထရးက ေပါငးက္ိဳ့ေသာဒုက၏ေဝဒနာႀကီ့ကိုပငး နာက္ငးကိုကးခဲ်ခငး့ဆိုတာ ငါကနာတာမဟုတး
ပါ၈ ဒုက၏ေဝဒနာက နာတာပါ၈ ဒုက၏ေဝဒနာဟာလညး့ ်ဖစးပ္ကးအနိစၥသေဘာပါပဲ၈ မတညးမ်မဲ ေဖာကး
်ပနးေ်ပာငး့လဲလို႔လဲ ဆငး့ရဲ်ခငး့သေဘာပါပဲ၈ ကိုယးံအလိုသို႔မလိုကး ခိုငးခိုငးမာမာ အႏြစးသာရ ဘာမြရြာ
မရေသာ အနတၱသေဘာပါပဲ ဟု ဝိပႆနာဆငး်ခငးရႈမြတးၿပီ မို့မလငး့ခငး ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ခဲံပါသညး၈
ဣသညးကာ့ ဆငး့ရဲမႈ ေဒါမနႆေဝဒနာကေန ဝိပႆနာခ္မး့သာ မဂးခ္မး့သာ ဖိုလးခ္မး့သာသို႔
ေ်ပာငး့လဲေပ့လိုကး်ခငး့ သာဓကပငး်ဖစးပါသညး၈

အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အရဟာ ပဟီေန

ကိေလေသ ပစၥေဝက၏တိ၈ ပုေဗၺ သမုဒါစိေဏၰ ကိေလေသ ဇာနာတိ၈ အကုသလဵ အနိစၥေတာ
ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ေစေတာပရိယဉာေဏန အကုသလစိတၱသမဂိ ၤႆ စိတၱဵ ဇာနာတိ၇

မြတးခ္ကး - အထကးပါပါဠိေတားသညး အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵပါဠိထဲက အနညး့အက္ဤး့

သာ ထုတး်ပထာ့်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ရဟႏၱာေထရးက ပယးအပးၿပီ့ေသာ ကိေလသာကို ဆငး်ခငးေသာအခါ ပယးအပးၿပီ့
ေသာ ကိေလသာက အကုသိုလးအေၾကာငး့ပစၥညး့၈ဆငး်ခငးေသာ ဉာဏးက အဗ္ာက အက္ိဳ့ ပစၥယုပၸနး
ေရြ့တုနး့က ေလံက္ကးခဲံဘူ့ေသာ ကိေလသာကို ဉာဏး်ဖငးံသိေသာအခါ ေလံက္ကးခဲံဘူ့ေသာ
ကိေလသာကအေၾကာငး့ပစၥညး့+ သိေသာဉာဏးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး၈ အကုသိုလးကို မ်မဲ ဆငး့ရဲ
အစို့မရ ရႈမြတးသညးံအခါ အကုသိုလးက အေၾကာငး့ပစၥညး့+ရႈမြတးေသာ ဝိပႆနာဉာဏးက အက္ိဳ့
 47

အဗ္ာက ပစၥယုပၸနး၈ သူတစးပါ့စိတးကိုသိေသာ ေစေတာပရိယဉာဏး်ဖငးံ အကုသိုလးစိတး်ဖစးေနသူကို

ဉာဏးကသိေနသညးံအခါ အကုသိုလးစိတး်ဖစးေနသူ၌ အကုသိုလးက အေၾကာငး့ပစၥညး့+ဉာဏးက
သိေနသညးံအတျကး သိေနေသာဉာဏးက အဗ္ာကတ အက္ိဳ့ ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ ပါဠိေတား၉
ပုထုဇဤး ေသက၏တို႔က အကုသိုလးကို အနိစၥ ဒုက၏ အနတၱ-ဟု ဝိပႆနာရႈသညးံအခါ ယငး့ဝိပႆနာ
ကုသိုလး၌အဆုဵ့တျငး တဒါရုဵမဟာဝိပါကး်ဖစး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ အကုသိုလးက အေၾကာငး့ပစၥညး့+တဒါရုဵ
မဟာဝိပါကးကအဗ္ာကတ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပုဵကို၁ငး့၇ အကုသိုလးကို သာယာသညးံအခါ သာယာ
်ခငး့ကို အေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ အကုသိုလးတရာ့ဆကးဆကးပျာ့ၿပီ့ ယငး့အကုသိုလးအဆုဵ့၉ တဒါရုဵအဗ္ာ
ကတ်ဖစးသညးက၁
ို ငး့ စသညး်ဖငးံ က္ယးဝနး့စျာ ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈

တစးခါတုနး့က ရဟႏၱာမေထရးႀကီ့တစးပါ့ကို ယပးေလခတးေပ့ေနေသာ ကိုရငးတစးပါ့ရြိပါ

သညး၈ သူက ရဟႏၱာႀကီ့ကို ယပးခတးေပ့ေနရငး့ စိတးကူ့ယဤးေနပါသညး၈ သူ႔စိတးကူ့ထဲမြာ သူကလူ
ထျကးသျာ့ၿပီ့ အိမးက လယးယာကိုငး့ကျ္နး့မ္ာ့ကို သူကိုယးတိုငး ဤီ့စီ့လုပးကိုငးေနပါသညး၈ စီ့ပျာ့ေရ့
ကလညး့ အဆငးေ်ပ၇ အသကးအရျယးေလ့ကလဲ ရလာေတာံ မိနး့မေခ္ာေခ္ာလြလြရ၇ သာ့ေလ့တစး
ေယာကးရေတာံ သာ့ေလ့ကို လငးမယာ့ႏြစးေယာကးလုဵ့ခ္စးလိုကးၾကတာ တုဵေနေအာငးပဲ၈ မိဘမ္ာ့ထဵ
ကေလ့်ပသျာ့မယးဆိုၿပီ့ လြညး့ယာဤးေလ့နဲ႔ မိသာ့စုလိုကးထျကးလာၾကပါသညး၈ လမး့ဆို့ေရာကးတဲံ
အခါက္ေတာံ မိနး့မကိုသူကေ်ပာပါသညး၈ မိနး့မေရ ကေလ့ကို ေသေသခ္ာခ္ာ ကိုငးထာ့ေနား-ဟု
ေ်ပာရငး့ဆိုရငး့ပငး ကေလ့က လြညး့ေပ၍ကေန ်ပဳတးက္သျာ့ပါသညး၈ စိတးကတိုတိုႏြငးံ မိနး့မကို ႏြငး
တနးႏြငးံ ရိုကးလိုကးတဲံ သူ႔စိတးကူ့ယဤးမႈက အ်ပငးဘကးမြာၾကေတာံ ရဟႏၱာမေထရးႀကီ့၌ေခါငး့ကို
ယပးေတာငးႏြငးံ ရိုကးမိလြ္ကးသာ့်ဖစးသျာ့ပါသညး၈ မေထရးႀကီ့က “ကိုယးံမိနး့မကိုယးဆုဵ့မတာကျာ အဲဒီ
ေလာကးႀကီ့ ေဒါသမထျကးပါနဲ႔‟‟ ဟုမိနး႔ေတားမူပါသညး၈ ထိုအခါမြပငး ငါံစိတးေတျ ေဖာကးလျဲေဖာကး်ပနး
စိတးကူ့ယဤးေနတာေတျ မေထရး်မတးႀကီ့က အကုနးသိေနပါံလာ့ဟု သိရြိကာ ဝနးခ္ေတာငး့ပနးကနး
ေတာံပါသညး၈ ဣသညးကို ်မတးစျာဘုရာ့က ေစေတာပရိယဉာေဏန အကုသလစိတၱသမဂႋႆ စိတၱဵ
ဇာနာတိ-ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

မြတးခ္ကး / ေသက၏ပုဂၐိဳလးဆိုသညးမြာ ရဟႏၱာပုဂၐိဳလးမြတစးပါ့ေသာ က္နးေသာ အရိယာပုဂၐိဳလး(၄)

ေယာကးကိုေခ၍ပါသညး၈ တဒါရုဵဆိုသညးမြာ ကုသိုလးေဇာ အကုသိုလးေဇာ၌အဆုဵ့၉်ဖစးေသာ တဒါရုဵ
စိတးကိုေခ၍သညး၈ တဒါရုဵအရ မဟာဝိပါကးစိတး (၅)ပါ့၈ သႏၱီရဏစိတး(၀)ပါ့+ှှ-ပါ့်ဖစးပါသညး၈ ေဇာ
၌အရြိနး၇ ေဇာ၌အာရုဵကို တဒါရုဵဟုေခ၍ပါသညး၈
 48

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အရဟာ ဖလဵ

ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ဖလႆ အဝဇၨနာယ အာရမၼဏ ပစၥေယန ပစၥေယာ၈
အရဟာ စက၏ဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ ေသာတဵ/ဃာနဵ/ဇိဝြဵ/ကာယဵ/ရူေပ/
သေဒၵ/ဂေႏၶ/ရေသ/ေဖာ႒ေဗၺ/ဝိပါကာဗ္ာကေတ ကိရိယာဗ္ာကေတ ခေႏၶ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ
အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ ဒိေဗၺန စက၏ဳနာ ရူပဵ ပႆတိ၈ ဒိဗၺာယ ေသာတဓာတုယာ သဒၵဵ သုဏာတိ၈ပ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ရဟႏၱာေထရးက ဖိုလးကိုဆငး်ခငးသညးံအခါ ဖိုလးက အဗ္ာကတ၇ ဆငး်ခငးသညးံ မဟာ
ကိရိယာဉာဏသမၸယုတးစိတးက အဗ္ာကတတရာ့်ဖစး၊ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစး၌၈ တစး
ဖနး နိဗၺာနးကိုဆငး်ခငးသညးံအခါ နိဗၺာနးက အဗ္ာကတတရာ့+ဆငး်ခငးဉာဏးက အဗ္ာကတတရာ့၈
နိဗၺာနးကို ဖိုလး်ဖငးံဆငး်ခငးသညးံအခါ နိဗၺာနးကအဗ္ာကတတရာ့+ဆငး်ခငးဖိုလးက အဗ္ာကတတရာ့၈
တစးဖနး မ္ကးစိကို အနိစၥ ဒုက၏ အနတၱရႈသညးံအခါ မ္ကးစိက စက၏ဳပသာဒ်ဖစး၊ ရုပးအဗ္ာကတတရာ့+
ရႈမြတးဉာဏးက အဗ္ာကတတရာ့၈ ထို႔အတူ ေသာတ ဃာနစေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကို အနိစၥ ဒုက၏
အနတၱရႈသညးံအခါတျငးလညး့ ေသာတစသညးတို႔က ရုပးတရာ့+ ရႈမြတးဉာဏး အဗ္ာကတတရာ့၈ ဒိဗၺ
စက၏ဳအဘိညာဏး်ဖငးံ အဆငး့ကိုၾကညးံရႈသညးံအခါ အဆငး့ကရုပး အဗ္ာကတတရာ့+ၾကညးံရႈဉာဏး
က အဗ္ာကတတရာ့၈ဒိဗၺေသာတအဘိညာဏး်ဖငးံ အသဵကိုနာ့ေထာငးသညးံအခါ အသဵကရုပး အဗ္ာ
ကတတရာ့ + နာ့ဆငးဉာဏးက အဗ္ာကတတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ အေၾကာငး့အဗ္ာကတတရာ့က
အက္ိဳ့အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈(ရဟႏၱာဆငး်ခငးေသာဉာဏးသညး အဗ္ာကတသာ)၈

ရဟႏၱာမေထရး်မတးႀကီ့မ္ာ့သညး ကိေလသာအာသေဝါကငး့ကျာၿပီ့ ခႏၶာဇာတးသိမး့မညးံသူ

မ္ာ့်ဖစးေသားလညး့ မညးသညးံအခါမြ ေၾကာငးံၾကမဲံစျာ ေနေတားမမူၾကပါ၈ အခ္ိဳ႕ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့
မ္ာ့က နိဗၺာနး၌ ေအၿငိမး့ခ္မး့သာမႈကို လကးေတျ႔ခဵစာ့ေသာအာ့်ဖငးံ ဖလသမာပတးဝငးစာ့ေတားမူၾက
သညး၈ နိေရာဓသမာပတးဝငးစာ့ေတားမူၾကသညး၈ အခ္ိဳ႕ ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့မ္ာ့က ေမတၱာစ္ာနးကို
ဝငးစာ့ေတားမူၿပီ့ အနႏၱစၾကာဝဠာအတျငး့က သတၱဝါအနႏၱအေပ၍မြာ ေမတၱာဓာတးေတျ ်ဖနး႔ေဝ၊ ေန
ေတားမူၾကပါသညး၈ ဘုရာ့ရြငး လကးထကးေတားအခါက သုဘူတိမေထရးဆိုလြ္ငး ေမတၱာကမၼ႒ာနး့ကို
အထူ့အာ့်ဖငးံ စီ့်ဖနး့ၿပီ့မြသာ ဒါယကာ၇ ဒါယိကာမတို႔၌ ပစၥညး့ေလ့ပါ့ကို ခဵယူပါသညး၈ လကးေတျ႔
သုဵ့ေဆာငးေသာအခါ၇ သုဵ့ေဆာငးၿပီ့ေသာအခါမြာလညး့ ဒါယကာ၇ ဒါယိကာမတို႔ကို ေမတၱာပို႔သေပ့
ေန တတးပါသညး၈ အခ္ိဳ႕ ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔က ရုပးနာမးတို႔၌ ်ဖစးပ္ကးမႈသေဘာတရာ့တို႔ကို ရႈမြတး
 49

လြ္ကး ဝိပႆနာတရာ့ရႈပျာ့ေနၾကပါသညး၈ အနာဂတဵသဉာဏးေတား်ဖငးံ ၾကညးံရႈေတားမူၿပီ့ ေနာငး

အနာဂါတးသာသနာေတား အဓျနး႔ရြညးစျာ ထျနး့လငး့ေတာကးပေနရ့အတျကး အဆကးမ်ပတး ႀကိဳ့စာ့
အာ့ထုတးေတားမူၾကပါသညး၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသက၏ာ ဖလဵ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၇
နိဗၺာနဵ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ နိဗၺာနဵ ေဂါၾတဘုႆ ေဝါဒါနႆ မဂၐႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသက၏ာ
ဝါ ပုထုဇနာ ဝါ စက၏ဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆႏၱိ၈ ေသာတဵ……ပ……၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ဖိုလးကို ဆငး်ခငးသညးံအခါ ဖိုလးက ဝိပါကးအဗ္ာကတတရာ့+ဆငး
်ခငးေသာ မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတးက ကုသိုလးတရာ့၈ ထို႔်ပငး နိဗၺာနးကိုဆငး်ခငးသညးံအခါ၉
နိဗၺာနးက အဗ္ာကတတရာ့+ဆငး်ခငးဉာဏးက ကုသိုလးတရာ့၈ (ေသက၏ပုဂၐိဳလး ဉာဏး်ဖငးံဆငး်ခငး
ေသာအခါ မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတး်ဖငးံဆငး်ခငးသညး) နိဗၺာနးက ေဂါၾတဘူစိတး မဂးစိတးကို ေက့္
ဇူ့်ပဳသညးံအခါတျငးလညး့ နိဗၺာနးက အဗ္ာကတတရာ့+ ေဂါၾတဘူ/မဂးတို႔က ကုသိုလးတရာ့အ်ဖငး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ ထုိ႔အ်ပငး ေသက၏ႏြငးံပထုဇဤးတို႔က စက၏ဳစေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကို ဝိပႆနာရႈ
သညးံအခါ စက၏ဳစသညးတို႔က ရုပးအဗ္ာကတတရာ့+ရႈမြတးဉာဏးက ကုသိုလးတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳၾကပါသညး၈ ပါဠိေတားအကုနးထုတးလြ္ငး စာေတျရြညးလျနး့သျာ့မညးစို့၊ ခ္နးလြပးခဲံရပါသညး၈

ေသာတာပနး သကဒါဂါမးစေသာ ေသက၏ပုဂၐိဳလးမ္ာ့သညး နိဗၺာနးကို အာရုဵ်ပဳလြ္ကး မိမိရရြိၿပီ့

ေသာ ဖိုလးကိုဆငး်ခငးၾကပါသညး၈ နိဗၺာနးကို ဆငး်ခငးၾကပါသညး၈ ဖလသမာပတးခ္မး့သာ်ဖငးံ နိဗၺာနး၌
သႏၱိသုခ အၿငိမး့ဓာတး၇ အေအ့ဓာတး လကးေတျ႔ခဵစာ့ၾကပါသညး၈ ရုပးနာမးတရာ့တို႔၌ မၿမဲ်ခငး့သေဘာ
ဆငး့ရဲ်ခငး့သေဘာ၇ အစို့မရ်ခငး့သေဘာတို႔ကို ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့ေနၾကပါသညး၈

မြတးခ္ကး / ေဂါၾတဘူဆိုသညးမြာ စ္ာနးမဂးမရမြီ်ဖစးတတးေသာ ဝီထိစိတးအစဤး၌အမညး်ဖစးပါသညး၈

ပရိကဵ-ဤပစာ-အႏုလုဵ-ေဂါၾတဘူ-ေဝါဒါနး-ေသာတာပတၱိမဂး-ေသာတာပတၱိဖိုလးဟူ၊ အစဤးအတိုငး့်ဖစး
ၾကပါသညး၈ ေဂါၾတဘူ၌အဓိပၸါယးမြာ ကာမအႏျယးကို်ဖတး၊ မဟဂၐဳတးအႏျယးကို ေရာကးေစတတး
ေသာစိတးတညး့(စ္ာနးေဂါၾတဘူ)၈ ပုထုဇဤးအႏျယးကို်ဖတး၊ အရိယာအႏျယးသို႔ေရာကးေစတတးေသာ
 50

စိတးတညး့ (မဂးေဂါၾတဘူ)၈ ေဝါဒါနး၌အဓိပၸါယးကာ့ မဂးမရမြီ အ်ဖဴစငးဆုဵ့၇ အေတာကးပဆုဵ့စိတးဟူ၊

်ဖစးပါသညး၈ စိတၱနိယာမသေဘာအရ စိတးတို႔သညး အစဤးအတိုငး့်ဖစးေနၾကသညးကို နာ့လညးပါ၈

အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵ အာရမၼဏပစၥညး့ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ၈ စက၏ဳဵ

အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ အာရဗ ၻ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇ဝိစိကိစ ၦာ ဤပၸဇၨတိ၇ ဤဒၶစၥဵ ဤပၸဇၨတိ၇
ေဒါမနႆဵ ဤပၸဇၨတိ၈ ေသာတဵ…..ပ……၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ စက၏ဳစေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကို သာယာတပးမကး၌၈ ထိုသာယာတပးမကး်ခငး့ကို အ
ေၾကာငး့်ပဳ၊ ်ပငး့စျာတကးမကးေသာရာဂ၇ အယူမြာ့မႈဒိ႒ိစေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကသညး႔
အခါ စက၏ဳစေသာ ရုပးအဗ္ာကတရာ့မ္ာ့က အေၾကာငး့/ပစၥညး့ + အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့က အက္ိဳ့/
ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈

အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့ကို လိုကးစာ့ေနၾကသူမ္ာ့သညး ကိုယးံခႏၶာကိုယးက မ္ကးစိေလ့

ကိုၾကညးံလြ္ကး “ငါံမ္ကးလုဵ့ေလ့က လြလိုကးတာ၇ ရႊငး့လကးေတာကးပၿပီ့ ၾကညးလငးေနလိုကးတာ‟‟ ဟု
မ္ကးလုဵ့အေပ၍မြာ သာယာတပးမကးေနတတးပါသညး၈ ထိုသာယာတပးမကးမႈကေန ်ပငး့စျာတပးမကး
ေသာ တဏြာရာဂမ္ာ့တို့ပျာ့ ရငးံသနးေနတတးပါသညး၈ “မ္ကးလုဵ့ေလ့က ငါံမ္ကးလုဵ့ေလ့ပဲ‟‟ဟု မ္ကး
လုဵ့အေပ၍မြာ ငါပဲသူပဲဟူေသာ သက၎ာယဒိ႒ိမ္ာ့်ဖစးေပ၍ေနတတးပါသညး၈ ထို႔အတူ နာ့၇ ႏြာေခါငး့၇
စသညးတို႔အေပ၍မြာလညး့ သာယာတပးမကးရာကစၿပီ့ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ တို့ပျာ့ေနတတးပါသညး၈

အဓိပတိပစၥညး့

အဓိပတိပစၥေယာတိ ဆႏၵာဓိပတိ ဆႏၵသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ အဓိပတိ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝီရိယာဓိပတိ ဝီရိယသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ
အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ စိတၱာဓိပတိ စိတၱသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ
 51

အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝီမဵသာဓိပတိ ဝီမဵသသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ

အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - အဓိပတိပစၥေယာတိ - အဓိပတိပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ ဆႏၵာဓိပတိ - လိုအငးဆႏၵ၉ အႀကီ့အ

မြဴ့်ပဳေသာ ဆႏၵာဓိပတိသညး၇ဆႏၵသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဤၥ- သာဓိပတိေဇာ (၂ဿ)ခု၇ဆႏၵ ဝိစိကိစၦာၾကဤး
ေသာ ေစတသိကး(၂ွ)တညး့ဟူေသာ ဆႏၵာဓိပတိေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့၁ငး့၇
တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ-သာဓိပတိ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့၁ငး့၇ အဓိပတိပစၥေယန - အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ၇
ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - အဓိပတိပစၥညး့၌ သေဘာမြာ အစို့ရ်ခငး့ အႀကီ့အမြဴ့ေခါငး့ေဆာငး်ခငး့သေဘာရြိသညး၈

ေဆာငး - စၾကာဘုနး့လူ အုပးစို့မူသို႔ ၿပိဳငးတူမရြိ အုပးစို့ဘိ အဓိပတိေခ၍သတညး့ဟူသညးႏြငးံအညီ
လိုအငးဆႏၵတညး့ဟူေသာ အဓိပတိႀကီ့မြဴ့သညးံအခါ ထိုဆႏၵႏြငးံယြဤးကုနးေသာ သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇
ဆႏၵ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတသိကးမ္ာ့ သာဓိပတိစိတၱဇရုပးမ္ာ့ကို အထျဋးအထိပးေရာကးေအာငး
ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ဆႏၵေတာ ကိ ဵနာမ ကမၼဵ နသိဇၥ္တိ ဆႏၵ်ပငး့်ပလာလြ္ငး မေအာငး်မငးေသာ အမႈ
ကိစၥဟူ၊မရြိ၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ဘုရာ့ေလာငး့သုေမဓာရြငးရေသံက ဘုရာ့်ဖစးလိုေသာ ဆႏၵေၾကာငးံ ပါရမီ
ေတားဆယးပါ့ အ်ပာ့(၀ွ) စျနး႔်ခငး့ႀကီ့ငါ့ပါ့ စရိယသုဵ့ပါ့ကို်ဖညးံက္ငးံလာခဲံ်ခငး့်ဖစး၌၈ ပါရမီ်ဖညးံဖို႔
အတျကးဆိုလြ္ငး ်ပငးပခႏၶာကိုယးကို မဆိုထာ့ႏြငးံ အသကးကိုပငး ငဲံကျကး်ခငး့မရြိ စျနး႔လႊတးလြဴဒါနး့ခဲံ
သညးခ္ညး့သာ်ဖစး၌၈ ဆႏၵသညးလညး့ လိုခ္ငးမႈသေဘာ ေလာဘကလညး့လိုခ္ငးမႈသေဘာ်ဖစး၊
တူသညးထငးရေသားလညး့ အမြနးစငးစစးမတူပါ၈ ဆႏၵသေဘာက ငါပိုငးငါဆိုငးလိုခ္ငးသညးံသေဘာမ္ိဳ့
မဟုတး၈ စျနး႔လႊတးရနး လြဴဒါနး့ရနး အနစးနာခဵဘို႔ရနး ပါရမီေ်မာကးဖို႔ရနး လိုအငးဆႏၵရြိသညးံသေဘာပငး
်ဖစး၌၈ ေလာဘသေဘာမြာ ငါသာလြ္ငးပိုငးဆိုငးလို၌၈ ငါပိုငးသမြ္ကိုလညး့ မစျနး႔လႊတးလို မမြ္ေဝလို စျဲစျဲ
မၿမဲၿမဲဆုပးကိုငးထာ့သညးံသေဘာပငး်ဖစး၌၈

သာဓိပတိေဇာ (၂ဿ)ခုဆိုသညးမြာ ေဇာထိုကးေသာတရာ့စု (၂၂)မ္ိဳ့ထဲမြာ ေမာဟမူေဒျ့ႏြငးံ

ဟသိတုပၸါဒးကို ႏႈတး၊ (၂ဿ)ပါ့သာ်ဖစးရသညး၈ ေဇာထိုကးေသာတရာ့ (၂၂)ပါ့ဆိုသညးမြာ အကုသိုလး
စိတး(ှဿ)ပါ့၇ ဟသိတုပၸါဒးစိတးတစးပါ့၇ မဟာကုသိုလးစိတး(၅)ပါ့၇ မဟာကိရိယာစိတး(၅)ပါ့၇ မဟဂၐဳတး
ကုသိုလး(၆)ပါ့၇ မဟဂၐဳတး ကိရိယာ(၆)ပါ့၇ ေလာကုတၱရာစိတး(၅)ပါ့ + ၂၂-ပါ့်ဖစးပါသညး၈

ဆႏၵာဓိပတိ၉ ဆႏၵႏြငးံ ဝိစိကိစၦာၾကဤးရ်ခငး့အေၾကာငး့ - ဆႏၵၾကဤးရ်ခငး့အေၾကာငး့မြာ အဓိပတိသေဘါ

ကိုက အႀကီ့အမြဴ့ေခါငး့ေဆာငး ဗိုလးတကာံဗိုလး်ဖစးေသာေၾကာငးံ တစးဂူထဲ်ခေသၤံႏြစးေကာငး မ
 52

ေအာငး့သကဲံသို႔ ဆႏၵ ဆႏၵခ္ငး့တူေန၊ ဆႏၵကိုၾကဤးရ၌၈ ဝိစိကိစၦာမြာ အာရုဵကို ခိုငးခိုငးမာမာ မဆုဵ့်ဖတး

ႏိုငး်ခငး့ ယုဵမြာ့သဵသယအာ့ႀကီ့်ခငး့ေၾကာငးံ ဆႏၵႏြငးံ သေဘာမတူေသာေၾကာငးံၾကဤးရသညး၈

အနကး-ဝီရိယာဓိပတိ - လုဵ႔လဝီရိယတို႔၉ အထျဋးအထိပးေရာကး်ခငး့တညး့ဟူေသာ ဝီရိယာဓိပတိသညး၇

ဝီရိယသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဤၥ - သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇ ဝီရိယ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတသိကး(၂ွ)၇
သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတညး့ဟာ ယြဤးဘကးတရာ့တို႔အာ့၁ငး့၇ တဵ သမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ - သာဓိပတိ
စိတၱဇရုပးတို႔အာ့၁ငး့၇ အဓိပတိပစၥေယန - အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳ
တတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - လုဵ႔လဝီရိယဇျဲတို႔၉ အထျဋးအထိပးေရာကးေသာ ဝီရိယာဓိပတိက ယြဤးဘကး စိတးေစတသိကး

တို႔ႏြငးံ သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အထျဋးအထိပးေရာကးေအာငး ေကာငး့ေကာငး့ႀကီ့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈
ထို႔ေၾကာငးံပငး လုဵ႔လဝီရိယဇျဲႀကီ့မာ့လျနး့ေသာ မဟာဇနကမငး့သာ့သညး မဏိေမခလာနတးသမီ့၌
ေစာငးံေရြာကးမႈ ခ္ီ့က္ဴ့ေထာပနာ်ပဳမႈကို ခဵယူရသညး၈ ပငးလယးႀကီ့ထဲမြာ လကးပစးကူ့ေနလညး့ မညး
သညးံနညး့ႏြငးံမြ္ ကမး့စပးကိုမေရာကးႏိုငးဘူ့ဆိုသညးကို သိပငးသိ်ငာ့ေသားလညး့ ေယာက္းာ့တို႔ လုဵ႔လ
ေသခါမြေလြ္ာံမညး၈ လုဵ႔လ်ဖငးံမႀကိဳ့စာ့ဘဲ ေသသျာ့ရမြာကို အလျနးရြကးႏို့လြသညးံ မဟာဇနက၌ဇျဲ
သညးကာ့ ဝီရိယာဓိပတိသာတညး့၈ ထိုအဓိပတိေၾကာငးံ ်ဖစးေလရာ ဘဝတိုငး့မြာ အႀကီ့အမြဴ့ ဤီ့စီ့
ေခါငး့ေဆာငး်ဖစးကာ ေလာကသုဵ့ပါ့၌ အထျဋးအ်မတးဆုဵ့ ဘုရာ့်ဖစးခဲံရပါသညး၈

မြတးခ္ကး / စိတၱာဓိပတိ ဆိုသညးမြာ သာဓိပတိေဇာ (၂ဿ)ခုတညး့ဟူေသာ စိတးဓာတးအထျဋးအထိပး၇

ဝီမဵသာဓိပတိဆိုသညးမြာ အသိဉာဏးႀကီ့မာ့မႈ အထျဋးအထိပးကိုအရေကာကးကာ အထကးပါနညး့
အတိုငး့ ၾကဵဆေတျ့ေတာ ေကာကးယူႏိုငးပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့ မေဟာသဓာပညာရြိကဲံသို႔ပငး်ဖစး၌၈

(ှ)ဆႏၵာဓိပတိက ဆႏၵႏြငးံယြဤးေသာ သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇ ဆႏၵ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတသိကး

(၂ွ)ႏြငးံ သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အဓိပတိသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈

(ဿ)ဝီရိယာဓိပတိက ဝီရိယႏြငးံယြဤးေသာ သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇ ဝီရိယ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတသိကး

(၂ဝ) သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အဓိပတိသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈

(၀)သာဓိပတိေဇာ (၂ဿ)ခုတညး့ဟူေသာ စိတၱာဓိပတိက ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတသိကး(၂ှ)ခုႏြငးံ

သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အဓိပတိသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈
 53

(၁)ဝီမဵသာဓိပတိက သာဓိပတိ တိဟိတးေဇာ(၀၁)ခု၇ ေစတသိကး (၀၅)ခု ႏြငးံ သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔

အာ့ အဓိပတိသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ (ဝီမဵသာဓိပတိ=ဉာဏးပညာအႀကီ့အမြဴ့)

ထိုသို႔ လိုအငးဆႏၵ၇ ဇျဲလုဵ႔လ၇ စိတးဓာတး်ပငး့်ပစျာ အသိဉာဏးထကး်မကးမညးဆိုလြ္ငး အရာရာတိုငး့တျငး

အထျဋးအထိပးေရာကးႏိုငးေၾကာငး့ကို အဓိပတိပစၥညး့က သကးေသခဵေနပါသညး၈ မညးသညးံကိစၥမ္ိဳ့မဆို
အထျဋးအထိပးသို႔တိုငး ေအာငး်မငးလိုသူမ္ာ့သညး ဣအဓိပတိတရာ့ေလ့ပါ့ကို ၿပီ့်ပညးံစုဵေအာငး က္ငးံ
ၾကဵႀကိဳ့ကုတး အာ့ထုတးၾကရပါမညး၈ ေအာငး်မငးလိုေသာ ရညးရျယးခ္ကးဆႏၵ၇ ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတးမႈ ဇျဲ
လုဵလ၇ စိတးအာ့ထကးသနးမႈ စိတၱာဓိပတိ၇ အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာထကး်မကးမႈ ဝီမဵသာဓိပတိ တညး့
ဟူေသာ အဓိပတိေလ့ပါ့ႏြငးံ ်ပညးံစုဵဖို႔ရနး အလျနးအေရ့ႀကီ့ပါသညး၈

အဓိပတိေလ့ပါ့ ပစၥညး့+ပစၥယုပၸနးတရာ့မ္ာ့၌ အေၾကာငး့အက္ိဳ့၇ ပစၥညး့ ပစၥယုပၸနးချဲ

(ှ)ဆႏၵာဓိပတိက အေၾကာငး့/ပစၥညး့တရာ့+ သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇ ဆႏၵ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ ေစတ

သိကး(၂ဝ) သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈

(ဿ)ဝီရိယာဓိပတိက အေၾကာငး့/ပစၥညး့တရာ့+ သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခု၇ ဝီရိယ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ

ေစတသိကး(၂ဝ) သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈

(၀)သာဓိပတိေဇာ(၂ဿ)ခုတညး့ဟူေသာစိတၱာဓိပတိကအေၾကာငး့/ပစၥညး့တရာ့+ ဝိစိကိစၦာၾကဤးေသာ
ေစတသိကး(၂ှ) သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈

(၁)ဝီမဵသာဓိပတိက အေၾကာငး့/ပစၥညး့တရာ့+ သာဓိပတိ တိဟိတးေဇာ(၀၁)ခု၇ ေစတသိကး (၀၅)ခု

ႏြငးံ သာဓိပတိစိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈

(တိဟိတးေဇာ ၀၁-ခုဆိုသညးမြာ တိဟိတးစိတး ၁၄-ခုထဲမြ မဟာဝိပါကး ဉာဏသမၸယုတး ၁-ပါ့၇

မဟဂၐဳတးဝိပါကး ၆-ပါ့ၾကဤးေသာ ၀၁-ပါ့်ဖစးပါသညး၈ တိဟိတးစိတ၁
း ၄-ပါ့ဆိုသညးမြာ ကာမေသာဘန
စိတး ဿ၁-ပါ့မြ ဉာဏသမၸယုတးစိတး ှဿ-ပါ့ႏြငးံ မဟဂၐဳတး ေလာကုတၱရာစိတး ၀၂-ပါ့ ေပါငး့ ၁၄-ပါ့ကို
ဉာဏးတညး့ဟူေသာ အေမာဟဟိတးႏြငးံအတူ တကျ်ဖစးေသာေၾကာငံး တိဟိတးစိတးဟုေခ၍ပါသညး)၈
ရူပါဝစရစိတး ှ၂-ပါ့၇အရူပါဝစရစိတး ှဿ-ပါ့တို႔ကို ေပါငး့လြ္ငး မဟဂၐဳတးစိတး (ဿ၄)ပါ့ဟုေခ၍ပါသညး၈
တိဟိတးဆိုသညးမြာ အေလာဘဟိတး၇ အေဒါသဟိတး၇ အေမာဟဟိတးတညး့ဟူေသာ ဟိတးသုဵ့ပါ့လုဵ့
ရြိေသာေၾကာငံး တိဟိတးဟုေခ၍ဆိုပါသညး၈
 54

အဓိပတိပစၥညး့အက္ယး ကုသလတိကး - ပဤြာဝါရပါဠိေတားမ္ာ့

ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

ှ၈ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ

သဟဇာတာဓိပတိ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - ဒါနဵ ဒတျာ သီလဵ သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ
ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈စ္ာနာ ဝု႒ဟိတျာ စ္ာနဵ ဂရုဵ ကတျာ
ပစၥေဝက၏တိ၈ ေသက၏ာ ေဂါၾတဘုဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေဝါဒါနဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေသက၏ာ
မဂၐါ ဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ၈ သဟဇာတာဓိပတိ - ကုသလာဓိပတိ သမၸယုတၱကာနဵ
ခႏၶာနဵ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာရမၼဏာ

ဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံလညး့ေကာငး့ သဟဇာတာဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံလညး့ေကာငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာရမၼ
ဏာဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - ဒါန်ပဳ်ခငး့ သီလေဆာကးတညး်ခငး့ ဤပုသးသီတငး့သီလကို
ေဆာကးတညး်ခငး့တို႔ကို ်ပဳလုပးၿပီ့ ထိုကုသိုလးမ္ာ့ကို အေလ့အနကး ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့်ခငး့ေၾကာငးံ ်ပဳခဲံ
ၿပီ့ေသာ ကုသိုလးမ္ာ့က ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့ေသာ ကုသိုလးမ္ာ့အာ့ အေလ့အနကး အဓိပတိသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

တစးဖနး ေရြ့တုနး့က ေလံလာပျာ့မ္ာ့ခဲံေသာ ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ကို အေလ့အနကး ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့

်ခငး့၇ စ္ာနးရပုဂၐိဳလးမ္ာ့က ရရြိၿပီ့ေသာ စ္ာနးမ္ာ့ကို အေလ့အနကးပျာ့မ္ာ့်ခငး့၇ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက
ေဂါၾတရဘူ‟ေဝါဒါနး‟မဂးတို႔ကို အေလ့အနကး ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့်ခငး့တို႔ေၾကာငးံ ေလံလာပျာ့မ္ာ့ခဲံေသာ
ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ရၿပီ့ေသာ စ္ာနးတရာ့မ္ာ့ ေဂါၾတရဘု ေဝါဒါနး မဂးတရာ့တို႔က အေၾကာငး့ကုသိုလး
ပစၥညး့်ဖစးပါသညး၈ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့်ခငး့တို႔က အက္ိဳ့/ကုသိုလး/ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈(ကု+ကု)

ကုသုိလးတရာ့တို႔ကို တနးဘို့ထာ့တတးသူမ္ာ့သညး ဒါန၇သီလစေသာ ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့

ကို တစးခါ်ပဳထာ့တိုငး့ ်ပဳထာ့တိုငး့ ထပးခါထပးခါ အေလ့အနကး ဆငး်ခငးကာ ၾကညးႏူ့ဝမး့ေ်မာကးေန
တတးၾကပါသညး၈ အနာထပိဏးသူေ႒့ႀကီ့ကိုၾကညးံပါ၈ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးသီတငး့သုဵ့ဖို႔ရနး ေက္ာငး့ေ်မ
ဝယးယူေသာအခါ ေဇတမငး့သာ့၌ ဤယ္ာဤးႀကီ့ကို ေရႊဒဂၤါ့အ်ပညးံခငး့ကာ ဝယးယူခဲံပါသညး၈ ႀကီ့
က္ယးခမး့နာ့လျနး့ေသာ ေက္ာငး့ေဆာငးႀကီ့မ္ာ့ကို ေဆာကးလုပးၿပီ့စီ့ေသာအခါ ေဇတမငး့သာ့၌
နာမညးကိုသာ အစျဲ်ပဳလြ္ကး ေဇတဝနးေက္ာငး့ေတားဟူေသာ အမညးကိုေပ့ခဲံပါသညး၈ သူ႔၌ အမညးကို
ထငးေပ၍ေက္ားၾကာ့ေအာငး မ်ပဳလုပးခဲံပါ၈ ဘုရာ့ရြငး၌ ဂုဏးေတားေက့္ဇူ့ေတားအနႏၱကို မြနး့ဆလြ္ကး
 55

တနးဘို့အလျနးႀကီ့မာ့စျာ အကုနးအက္ခဵကာ ေဇတဝနးေက္ာငး့ေတားႀကီ့ကို ေဆာကးလုပးလြဴဒါနး့

်ခငး့သညး ေလ့နကးေသာ သဒၶါတရာ့်ဖငးံ ကုသိုလးတရာ့တို႔ကို ေလ့ေလ့နကးနကး်ပဳလိုေသာ သူ၌
စိတးထာ့ကို အထငး့သာ့ေပ၍လျငးေစပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ကုသိုလးတရာ့ကို အဓိပတိပစၥညး့တပး
လြ္ကး အေလ့အနကးထာ့ကာ ်ပဳလုပးသညးံအတျကး စ္ာနးမဂးဖိုလးတိုငးေအာငး ကုသိုလးတရာ့ပျာ့မ္ာ့
ပုဵ်ဖစးပါသညး၈ ်ပဳလုပးၿပီ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔ကို အေလ့အနကး ဆငး်ခငးေအာကးေမံလြ္ငးလညး့
ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့လြ္ကး စ္ာနးမဂးဖိုလးသို႔တိုငးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ သဟဇာတာဓိတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ကုသိုလးႏြငးံယြဤး

ေသာ (ဆႏၵ‟ဝီရိယ‟စိတၱ‟ဝီမဵသ)အဓိပတိတရာ့ေလ့ပါ့က ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ကုသလ
ို းစိတးႏြငးံ ေစတ
သိကးတို႔အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဆိုလိုသညးမြာ ကုသိုလး်ပဳရာ၉ ေလ့ေလ့နကး
နကး ဆႏၵရြိ်ခငး့၇ အေလ့အ်မတး ဝီရိယရြိ်ခငး့၇ ေလ့ေလ့နကးနကး စိတးဓာတး်ပငး့်ပ်ခငး့၇ နကးနဲေသာ
ဉာဏးအေ်မားအ်မငးရြိ်ခငး့တညး့ဟူေသာ အဓိပတိတရာ့ေလ့ပါ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို၁ငး့၇ ယြဤး
ဘကးေစတသိကးမ္ာ့ကိ၁
ု ငး့ အေလ့အနကး အဓိပတိတပး၊ အတူတကျ်ဖစးေပ၍ေစသညးကို သဟဇာ
တာဓိပတိပစၥညး့တပးသညးဟု ေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာအာ့်ဖငးံ အနာထပိဏးသူေ႒့က ေဇတမငး့သာ့၌
ေဇတဝနးဤယ္ာဤးႀကီ့ကို ဘုရာ့ေက္ာငး့ေတားေဆာကးလုပးပူေဇားရနး ေရႊဒဂၤါ့်ပာ့အ်ပညးံခငး့ၿပီ့ ဝယးယူ
သကဲံသို႔်ဖစးပါသညး၈ (သဟဇာတ်ဖစးေသာ ကု+ကု)၈

ကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - ဒါနဵ

ဒတျာ သီလဵ သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ
ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ
ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇ စ္ာနာ ဝု႒ဟိတျာ စ္ာနဵ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇
တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလး

က အကုသိုလးကို အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳရာ၉ အာရမၼဏာဓိပတိ်ဖငးံသာေက့္ဇူ့်ပဳ၌၈ ကုသိုလး
ႏြငးံ အကုသိုလး အတူတကျမ်ဖစးနိဳငးေသာေၾကာငးံ သဟဇာတာဓိပတိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳချငးံမရ၈ ထို႔ေၾကာငးံ
ဒါန သီလ ဤပုသးသီတငး့ေဆာကးတညး်ခငး့မ္ာ့ကို ်ပဳလုပးၿပီ့ ထိုကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ကို သာယာသညး၇
 56

ႏြစးသကးသညး၇ သာယာႏြစးသကး်ခငး့ကိုပငး အေလ့အနကး်ပဳ၊ တပးမကး်ခငး့ အယူမြာ့်ခငး့်ဖစး၌၈ ထို႔

ေၾကာငးံ ဒါနစသညး႔ကုသိုလးတို႔ေၾကာငးံ အေလ့အနကးသာယာႏြစးသကး်ခငး့ အကုသိုလး်ဖစး၌၈ ယငး့
ကိုပငး အဓိပတိပစၥညး့အေနအာ့်ဖငးံ ကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးသညးဟု ဆိုပါသညး၈ ကုသိုလး်ပဳ
တိုငး့ ကုသိုလးရႏိုငးဖို႔အလျနးအေရ့ႀကီ့ေၾကာငး့ အဓိပတိပစၥညး့က သတိေပ့ေနပါသညး၈

ထို႔အတူပငး စ္ာနးရပုဂၐိဳလးသညးလညး့ စ္ာနးကို အေလ့အနကး်ပဳ၊ သာယာသညး ႏြစးသကးသညး၈

ယငး့ သာယာႏြစးသကး်ခငး့ကိုပငး အေလ့အနကး တပးမကးသညး အယူမြာ့သညး၈ ယငး့ကိုပငး အကု
သိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးသညးဟုဆိုပါသညး၈

ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ

သဟဇာတာဓိပတိ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - အရဟာ မဂၐဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ဂရုဵကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈
သဟဇာတာဓိပတိ - ကုသလာဓိပတိ စိတၱသမု႒ာနဵ ရူပါနဵ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏာဓိပတိအာ့်ဖငးံ၉၁ငး့ သဟဇာတာဓိပတိအာ့်ဖငးံ၁ငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ အာရမၼဏာဓိပတိ
အာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - ရဟႏၱာမေထရးက အရဟတၱမဂးကိုရၿပီ့၊ ထိုအရဟတၱမဂးကို အေလ့အနကး
ထာ့ကာ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့သညး၈ အရဟတၱမဂးက အေၾကာငး့ကုသိုလးပစၥညး့တရာ့၈ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့
်ခငး့သညး(ရဟႏၱာတို႔မညးသညး မဟာကိရိယာဉာဏသမၸယုတးစိတး်ဖငးံ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့ေသာေၾကာငး)ံ
အက္ိဳ့ အဗ္ာကတ ပစၥယုပၸနးတရာ့်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး - ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး+အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵကို ခ္နးလြပးခဲံပါမညး၈အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား

အေၾကာငး့ ကုသိုလး + အက္ိဳ့ ကုသုိလး အဗ္ာကတ ႏြစးပါ့တျဲ ဒျနးတျဲ်ခငး့သာထူ့ေသာေၾကာငးံတညး့၈

အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ သဟဇာ

တာဓိပတိ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - ရာဂဵ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ
 57

ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈ ဒိ႒ိ ဵ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ
ဤပၸဇၨတိ၈ သဟဇာတာဓိပတိ - အကုသလာဓိပတိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏာဓိပတိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ တဏြာရာဂကို ေလ့ေလ့နကးနကး သာယာႏြစးသကးသညး၈ ယငး့
ကို အေလ့အနကး တဏြာရာဂ်ဖစးသညး၈ အယူမြာ့မႈ်ဖစးသညး၈ ယငး့ကိုပငး အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့က
အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့အာ့ အာရမၼဏာဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈
ဤပမာအာ့်ဖငးံ လိုခ္ငးတပးမကးမႈမ္ာ့ လျနးလျနးကဲကဲ်ဖစးလာသညးံအခါ စျဲလနး့မႈမ္ာ့ႏြငးံ မညးသညးံအကု
သိုလး်ပဳ်ပဳ မညးသို႔ေသာ အက္ိဳ့မြ မ်ဖစးႏိုငးပါဟူေသာ အယူမြာ့မိစၦာဒိ႒ိမ္ာ့ ်ဖစးၾကပါသညး၈ယငး့ကို
ပငး အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ဆကးကာဆကးကာ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုဆိုပါသညး၈

မြတးခ္ကး /အကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳပါ၈

အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတာဓိပတိ -

အကုသလာဓိပတိ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏာဓိပတိအာ့်ဖငးံေတာံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳပါ၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား မညးသညးံအကုသိုလးအက္ိဳ့
ဆကးကမြ္ အကုသိုလးကို အေလ့အနကးအာရုဵမ်ပဳနိဳငးေသာေၾကာငးံတညး့၈ သဟဇာတာဓိပတိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အကုသိုလးႏြငးံယြဤးေသာ ဆႏၵာဓိပတိ ဝီရိယာဓိပတိ စိတၱာဓိပတိတို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစး
ေသာ ရုပးတရာ့တို႔အာ့ အေလ့အနကးေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဤပမာအာ့်ဖငးံ လိုခ္ငးတပးမကးေသာ ဆႏၵ
ေတျအာ့ႀကီ့လာၿပီဆိုလြ္ငး ထကးသနးေသာဝီရိယမ္ာ့ ်ပငး့်ပေသာစိတးဓာတးမ္ာ့ေၾကာငးံ စိတးေနာကး
ကိုယးပါ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကလညး့ စျမး့စျမး့တမဵလိုကးပါေပ့ရပါသညး၈ လိုခ္ငးတပးမကးစိတး အာ့ႀကီ့လျနး့
ေသာ သူေ႒့သမီ့ ပဋာစာရီသညး ကၽျနးကိုဒါသေနာကးကို လိုကးပါသကဲံသို႔်ဖစးပါသညး၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ

သဟဇာဓိပတိ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - အရဟာ ဖလဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ဂရုဵ ကတျာ
 58

ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ဖလႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတဓိပတိ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ကိရိ

ယာဗ္ာကတာဓိပတိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥရူပါနဵ အဓိပတိ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈အာရမၼ

ဏာဓိပတိအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ရဟႏၱာမေထရးက ဖိုလးကို အေလ့အ်မတး်ပဳ ဆငး်ခငးသညးံအခါ
ဖိုလးက အေၾကာငး့ အဗ္ာကတ ပစၥညး့တရာ့၈ ဆငး်ခငးေသာဉာဏးက အက္ိဳ့/အဗ္ာကတ/ပစၥယုပၸနး
တရာ့၈ တဖနး နိဗၺာနးကို အေလ့အ်မတး ဆငး်ခငးသညးံအခါ နိဗၺာနးက အေၾကာငး့/အဗ္ာကတ/ပစၥညး့
တရာ့၈ ဆငး်ခငးဉာဏးက အက္ိဳ့/အဗ္ာကတ/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈ နိဗၺာနးက ဖိုလးအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး
နိဗၺာနးက အေၾကာငး့/အဗ္ာကတ/ပစၥညး့တရာ့၈ ဖိုလးက အက္ိဳ့/အဗ္ာကတ/ပစၥယုပၸနးတရာ့၈
ထို႔အတူ ဝိပါကး ကိရိယာအဗ္ာကတ်ဖစးေသာ အဓိပတိတရာ့တို႔က + ယြဤးဘကး ဝိပါကးစိတး ကိရိယာ
စိတးမ္ာ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငးလညး့ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို သိ်မငးႏိုငးၾကပါလိမးံမညး၈ (ဝိပါကး ကိရိယာအခ္ငး့ခ္ငး့်ဖစး၊ ေၾကာငး့ဗ္ာ+က္ိဳ့ဗ္ာ)၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသုိလးတရာ့်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ ကုသႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - ေသက၏ာ

ဖလဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ နိဗၺာနဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ေဂါၾတဘုႆ ေဝါဒါနႆ
မဂၐႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေသက၏

ပုဂၐိဳလးက ဖိုလးကို အေလ့အနကး ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့ရာတျငး ဖိုလးက အဗ္ာကတတရာ့ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့
်ခငး့က ကုသိုလးတရာ့၈(အေၾကာငး့+အက္ိဳ့၇ပစၥညး့+ပစၥယုပၸနး သိၿပီ့သာ့မြတးယူပါသညး)၈နိဗၺာနးကို
အေလ့အနကး ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့ရာတျငး နိဗၺာနးက အဗ္ာကတတရာ့+ ဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့်ခငး့က ကုသိုလး
တရာ့၈ နိဗၺာနးက ေဂါၾတဘု ေဝါဒါနး မဂးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး နိဗၺာနးက အဗ္ာကတတရာ့+
ေဂါၾတဘု ေဝါဒါနး မဂးတို႔က ကုသိုလးတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵ အဓိပတိပစၥညး့ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အဓိပတိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏာဓိပတိ - စက၏ဳဵ

ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈ ေသာတဵ၈ပ၈
 59

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏာဓိပတိအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ မ္ကးစိကို အေလ့အနကး်ပဳ၊ သာယာႏြစးသကး၌၈ ထိုသာ
ယာႏြစးသကးမႈကို အေလ့အနကး်ပဳ၊ တဏြာရာဂႏြငးံ အယူမြာ့မႈ်ဖစး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ မ္ကးစိတညး့ဟူ
ေသာ ရုပး(အဗ္ာကတ)တရာ့က အေၾကာငး့တရာ့၈ တဏြာရာဂစေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့က
အက္ိဳ့ တရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵကို အေလ့အနကးထာ့၊
သာယာႏြစးသကး၌၈ ယငး့ကိုအေလ့အနကး်ပဳ၊ တဏြာရာဂႏြငးံ အယူမြာ့မႈ်ဖစး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဆငး့
မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵက အေၾကာငး့ အဗ္ာကတ ပစၥညး့တရာ့၈ တဏြာရာဂစသညးံအကုသိုလးမ္ာ့က အက္ိဳ့
အကုသိုလး ပစၥယုပၸနးတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ ရုပးတရာ့မ္ာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလး
တရာ့်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ်ဖစးၾကပုဵကို ခ္ဲ႕ထျငးေတျ့ေတာကာ
နာ့လညးႏိုငးၾကပါေစ၈ အသဵကိုၾကာ့တိုငး့ သာယာလြ္ငးလညး့ ထိုနညး့တူစျာ အေၾကာငး့အဗ္ာကတ+
အက္ိဳ့ အကုသိုလး်ဖစးၾကရပါသညး၈ အနဵ႔ကိုအေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ သာယာမႈ/ႏြစးသကးမႈ်ဖစးတိုငး့လညး့
အေၾကာငး့အဗ္ာကတ အက္ိဳ့ အကုသိုလး်ဖစးၾကရပါသညး၈ အရသာကိုအေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ သာယာမႈ/
ႏြစးသကးမႈ်ဖစးၾကသညးအ
ံ ခါတျငးလညး့ အရသာက ရုပးအဗ္ာကတတရာ့ + သာယာမႈ/ႏြစးသကးမႈက
အက္ိဳ့ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ ထို႔အတူ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵကို အေၾကာငး့ ်ပဳၿပီ့
သာယာမႈ/ႏြစးသကးမႈ်ဖစးတိုငး့မြာလညး့ ေဖာ႒ဗၺာရုဵက ရုပးအဗ္ာကတတရာ့၇ သာယာမႈ/ႏြစးသကးမႈက
အက္ိဳ့အကုသိုလးတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈

ဤပမာအာ့်ဖငးံ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵ၇ အသဵမ္ိဳ့စုဵ သဒၵါရုဵကို စျဲစျဲလနး့လနး့ ႏြစးသကးရာ၉ ထိုအဆငး့မ္ိဳ့စုဵ

အသဵမ္ိဳ့စုဵကို စျဲလနး့်ခငး့ မချဲႏိုငးမချါရကး ်ဖစး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ ဘုရာ့
ေလာငး့မငး့သာ့ေလ့ႏြငးံ ကိုယးရဵေတားမ္ာ့သညး ဘီလူ့မ္ာ့ေပါေသာ ေတာနကးႀကီ့ကို ်ဖတးသနး့ရာ
တျငး ကိုယးရဵေတားငါ့ေယာကးကို ဘီလူ့မမ္ာ့က လြလြပပအဆငး့မ္ိဳ့စုဵ၇သာယာခ္ိဳၿမိနးေသာ အသဵမ္ိဳ့စုဵ၇
ေမႊ့ႀကိဳငးသငး့ထုဵေသာ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ၇ ခ္ိဳၿမိနးေကာငး့မျနးေသာ အရသာမ္ိဳ့စုဵ၇ ႏူ့ညဵံအိစကးေသာ အေတျ႔မ္ိဳ့စုဵ
တို႔်ဖငးံ ်မြဴဆျယးၾကသညး၈ ထိုသို႔ ရုပးအဗ္ာကတတရာ့တို႔်ဖငးံ ်မြဴဆျယးၾကသညးကို ရူပါရုဵကိုႀကိဳကးသူက
ရူပါရုဵကို မကးေမာစျဲလနး့လျနး့ေသာေၾကာငးံ တဏြာရာဂ်ဖစးကာ ဘီလူ့စာ်ဖစးၾကရသညး၈ ထို႔အတူ
အသဵမ္ိဳ့စုဵ သာယာၿငိမးံေ်ငာငး့မႈကို ႏြစးသကးမကးေမာသူက သာယာၿငိမးံေ်ငာငး့မႈ၉ တပးမကးႏြစးသကး
ကာ ဘီလူ့စာ်ဖစးၾကရပါသညး၈

အနဵ႔မ္ဳိ့စုဵ အေမႊ့နဵ႔သာကိုႀကိဳကးေသာသူက အေမႊ့န႔ဵသာတို႔ကို သာယာမကးေမာ်ခငး့်ဖငးံ

မချဲႏိုငးမချါ ရကး်ဖစးကာ ဘီလူ့စာ်ဖစးၾကရပါသညး၈ အရသာမ္ိဳ့စုဵကို ႀကိဳကးေသာသူက အစာ့အစာ
 60

မ္ိဳ့စုဵကို စာ့ေသာကးရငး့ပငး ဘီလူ့စာ်ဖစးၾကရပါသညး၈ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ႏူ့ႏူ့ညဵံညဵံအိအိစကးစကးကို

ႀကိဳကးေသာ သူကလညး့ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵမြာ ခုဵမငးတပးမကးရငး့ ေပ္ားပါ့ရငး့ပငး ဘီလူ့စာ ်ဖစးၾကရ
ပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့ မငး့သာ့ေလ့တစးပါ့သာ ထိုအာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔ကို အသိဉာဏး
်ဖငးံ ဆငး်ခငးေစာငးံထိမး့ၿပီ့ ဘီလူ့မ္ာ့၌ ေဘ့မြကငး့ေဝ့ကာ တက၎သိုလး်ပညးႀကီ့တျငး ဘုရငး်ဖစးခဲံရပါ
သညး၈ ပ႒ာနး့တရာ့ကို ေလံလာမြတးသာ့သူမ္ာ့အဖို႔ ရုပးတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးၾကရပုဵကို
နာ့လညးသေဘာေပါကးၿပီ့ ရုပးတရာ့တို႔၌ လႊမး့မို့မႈေဘ့မြ ကငး့ေဝ့ႏိုငးၾကပါသညး၈ ရုပးတရာ့မ္ာ့
ေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးမႈ နညး့နိဳငးသမြ္ နညး့ေအာငး အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာ်ဖငးံ ေစာငးံထိမး့ႏိုငး
ၾကပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ပ႒ာနး့တရာ့ေတားကို ေလံလာသငးယူရက္ိဳ့ပငး်ဖစးပါသညး၈

အနႏၱရပစၥညး့

အနႏၱရပစၥေယာတိ စက၏ဳဝိညာဏဓာတု တဵ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာ

နဤၥ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ မေနာဓာတု တဵ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ မေနာဝိညာဏဓာတုယါ
တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - အနႏၱရပစၥေယာတိ - အနႏၱရပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ စက၏ဳဝိညာဏဓာတု စ - စက၏ဳဝိညာဏ

ဓာတး (်မငးသိစိတး)သညး။၇ တဵ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ထိုစက၏ဳဝိညာဏဓာတးႏြငးံယြဤးဘကး သဗၺ
စိတၱသာဓာရဏေစတသိကးတို႔သညး။ ၇ မေနာဓာတုယာ စ - သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးတညး့ဟူေသာ မေနာ
ဓာတးအာ့။၇ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ - ထို သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးႏြငးံယြဤးဘကး သဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိကး ၄-ပါ့၇ ဝိတကး ဝိစာရ အဓိေမာက၏ ေစတသိကးတို႔အာ့လညး့ေကာငး့၇ အနႏၱရပစၥေယန -
အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး = အနႏၱရပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ေပ္ားစဵနတးရျာ စၾကးာမငး့ဖ္ာ့ သာ့ႀကီ့အာ့သို႔ အ်ခာ့မဲံေန စိတး

ႏြငးံေစကို မေသျတူစျာ ်ဖစးစိမးံငြါ်ဖငးံ ေလြ္ားစျာသတၱိ အစျမး့ရြိသာ့ အနႏၱရပစၥညး့တရာ့သညးဆိုသညးံ
အတိုငး့ စၾကးာမငး့ႀကီ့နတးရျာစဵသညးံအခါ သာ့ႀကီ့ရတနာကို မငး့အ်ဖစးလႊဲအပးထာ့သကဲံသို႔ ေရြ့ေရြ့
စိတးမ္ာ့ ခ္ဳပးေပ္ာကးၿပီ့ ေနာကးေနာကးစိတးမ္ာ့ အၾကာ့အလပးမရြိ်ဖစးေပ၍ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါ
သညး၈ အႏၱရ = အၾကာ့ အ်ခာ့၈ န = မရြိ်ခငး့ + အနႏၱရ = အၾကာ့အေပါကးမရြိ အ်ခာ့မရြိ ဆကး
တိုကး(အစဤးမ်ပတး)ဟူေသာ အဓိပၸါယးရြိပါသညး၈
 61

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ = ်မငးသိစိတး(စက၏ဳဝိညာဏး)က ်မငးသညးံအာရုဵကို လကးခဵသညးံ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးအာ့

အ်ခာ့မရြိေသာ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တဵ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ထိုစက၏ဳဝိညာဏ
ဓာတးႏြငးံယြဤးဘကး သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကးတို႔သညး။…ဆိုေသာ ပါဠိေတားကို ထညးံထာ့
ရ်ခငး့မြာ ်မငးသိစိတး်ဖစးေသာခါ ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကး ေစတသိကးတရာ့ေတျကပါ အတျဲလိုကးပါ
လာတတးေသာေၾကာငးံ ယြဤးဘကးတရာ့မ္ာ့ကို ထညးံသျငး့ေဟာၾကာ့်ခငး့သာ်ဖစးပါသညး၈ အလျယး
တကူ မြတးလျယးေအာငး မြတးရမြာက ်မငးသိစိတးက လကးခဵစိတးအာ့ အ်ခာ့မရြိ (အစဤးမ်ပတး) ဆကး
တိုကးေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ကို (စက၏ဳဝိညာဏဓာတးက သမၸဋိစ ၦိဳငး့အာ့) အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး
ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈

လကးခဵစိတးက စူ့စမး့စိတးကို ေက့္ဇူ့ဆကး်ပဳပုဵအနကး = မေနာဓာတု စ - (သမၸဋိစ ၦိဳငး့)မေနာဓာတး

သညး။၇ တဵ သမၸယုတၱကာ စ ဓမၼာ - ထိုမေနာဓာတးႏြငးံယြဤးဘကး ေစတသိကးတို႔သညး။၇
မေနာဝိညာဏဓာတုယာ စ - သႏၱီရဏစိတးဟူေသာ မေနာဝိညာဏဓာတးအာ့။၇ တဵ သမၸယုတၱကာ-
နဤၥဓမၼာနဵ - ထို သႏၱီရဏႏြငးံယြဤးဘကး ေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အနႏၱရပစၥေယန - အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇
ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ (နာ့ရႈတးသျာ့မြာစို့၊ ယြဤးဘကး
ေစတသိကးမ္ာ့၌ အမညးမ္ာ့ကို မေဖ၍်ပေတာံပါ)၈

အဓိပၸါယး = လကးခဵေသာစိတး သမၸဋိစ ၦိဳငး့က စူ့စမး့ေသာစိတး သႏၱီရဏအာ့ အ်ခာ့မရြိေသာ အနႏၱရ

ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးသညး ်မငးသိစိတးႏြငးံတျဲစဤးတုဵ့က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနးတရာ့၈ သႏၱီရဏႏြငးံတျဲသညးံအခါ အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့်ဖစးသျာ့ပါသညး၈ ်မငးသိစိတး
ေၾကာငးံ လကးခဵစိတး်ဖစးသညး၇ လကးခဵစိတးေၾကာငးံ စူ့စမး့စိတး်ဖစးသညး၈ ်မငးသိစိတးကအေၾကာငး့
လကးခဵစိတးက အက္ိဳ့၈ တစးဖနး လကးခဵစိတးက အေၾကာငး့၈ စူ့စမး့စိတးက အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳသျာ့ပါသညး၈

်မငးသိစိတး်ဖစးေပ၍ရာတျငး က္ေရာကးတတးေသာ စိတး်ဖစးစဤးဝီထိမ္ာ့

ှ၈အတီတဘဝငး(လျနးခဲံေသာ အတိတးဘဝငးစိတး)(ဝီထိစိတးမ်ဖစးေပ၍ခ္ိနးတိုငး့ ဘဝငးစိတး်ဖစးေန၌)၈

ဿ၈ ဘဝဂၤစလန (အာရုဵႏြငးံဒျါရတို႔ လာေရာကးေပါငး့ဆုဵေသာခါ အိပးေပ္ားသလို်ဖစးေနေသာ ဘဝငးစိတး

အစဤးကို လႈပးႏိႈ့ေသာ ဘဝငးစိတး)၈
 62

၀၈ဘဝဂၤုပေစၦဒ (ဝီထိစိတးမ္ာ့်ဖစးေပ၍ေစရနး ဘဝငးစိတးအစဤးကို ်ဖတးေတာကးေပ့ေသာ ဘဝငးစိတး)၈

၁၈ပဤၥဒျါရာဝဇၹနး့ (ငါ့ဒျါရအနကး ဒျါရတစးခုခုမြာ ထငး်မငးလာေသာ အာရုဵကို ဆငး်ခငးေသာ ဝီထိစိတး)၈

၂၈ စက၏ဳဝိညာဏး (အဆငး့ႏြငးံ မ္ကးစိတဵခါ့ေပါငး့ဆုဵေသာခါ ်မငးသိစိတးေပ၍လာသညး)၈(ဝီထိစိတး)၈

၃၈ သမၸဋိစ ၦိဳငး့ (်မငးသိစိတးကို လကးခဵထာ့ေသာ ဝီထိစိတ)း ၈

၄၈ သႏၱီရဏ (သမၸဋိစ ၦိဳငး့ကလကးခဵထာ့ေသာ အာရုဵကို ဟုတး/မဟုတးစုဵစမး့ေသာဝီထိစိတး)၈

၅၈ ဝုေ႒ာ (သႏၱီရဏက စုဵစမး့ၿပီ့ေသာအခါ ခိုငးခိုငးမာမာ ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးခ္ေပ့ေသာ ဝီထိစိတး)၈

၆၈ ေဇာ (လြ္ငးေသာအဟုနး်ဖငးံ ကုသိုလးစိတး အကုသိုလးစိတး်ဖစး်ဖစးခ္ငး့ကို ေဇာက္သညးဟုေခ၍ေသာ

ဝီထိစိတ)း ၈ ေဇာစိတးသညး ပထမေဇာကေန သတၱမေဇာအထိ (၄)ႀကိမးေဇာက္ပါသညး၈

ှွ၈ တဒါရုဵ = (ေဇာစိတးအစဤးသို႔လုိကးေသာ ေဇာစိတး၌အာရုဵ အက္ိဳ့ဆကး်ဖစးေသာ ဝီထိစိတး)၈

ထို႔အတူ ၾကာ့သိစိတး နဵသိစိတး စာ့သိစိတး ထိသိစိတးမ္ာ့တျငးလညး့ စိတၱနိယာမ အစဤးအတိုငး့

အစဤးမ်ပတး်ဖစးေနၾကသညးကို နာ့လညးႏိုငးေလာကးပါၿပီ၈

အနႏၱရပစၥညး့က ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ = အထကးပါ ဝီထိအစဤးအတိုငး့ စက၏ဳဝိညာဏးေၾကာငးံ သမၸဋိစ ၦိဳငး့်ဖစး၌

သမၸဋိစ ၦိဳငး့ေၾကာငးံ သႏၱီရဏ်ဖစး၌၈ သႏၱီရဏေၾကာငးံ ဝုေ႒ာ်ဖစး၌၈ ဝုေ႒ာေၾကာငးံ ပထမေဇာ်ဖစး၌၈
ပထမေဇာေၾကာငးံ ဒုတိယေဇာ်ဖစး၌၈ ဒုတိယေဇာေၾကာငးံ တတိယေဇာ်ဖစး၌၈ပ၇သတၱမေဇာေၾကာငးံ
တဒါရုဵ်ဖစး၌၈ အစဤးအတိုငး့ အၾကာ့အလပးမရြိေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ကို အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
သညးဟုေခ၍ဆိုပါသညး၈ ဝီထိစဤးအတိုခ္ဳပးမြတးရနး = တီ-န-ဒ-ပ-စ-သဵ-တီ-ဝု-ဇဇဇဇဇဇဇ-ရု-ဵ ဘ…၈

မြတးခ္ကး / ေသာတဝိညာဏဓာတးက မေနာဓာတးအာ့။၇ မေနာဓာတးက မေနာဝိညာဏဓာတး

အာ့။၇ ဃာနဝိညာဏဓာတးက မေနာဓာတးအာ့။၇ မေနာဓာတးက မေနာဝိညာဏဓာတးအာ့။၇
ဇိဝြါဝိညာဏဓာတးက မေနာဓာတးအာ့။၇ မေနာဓာတးက မေနာဝိညာဏဓာတးအာ့။၇ ကာယ
ဝိညာဏဓာတးက မေနာဓာတးအာ့။၇ မေနာဓာတးက မေနာဝိညာဏဓာတးအာ့။ အနႏၱသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ်မနးမာလို ၾကာ့သိစိတးက လကးခဵစိတးအာ့ လကးခဵစိတးက စူ့စမး့စိတးအာ့၇ စူ့စမး့
စိတးက ဆုဵ့်ဖတးစိတးအာ့၇ ဆုဵ့်ဖတးစိတးက အာရုဵကိုခဵစာ့စိတးအာ့….. ပ….. အ်ခာ့မရြိ ေက့္ဇူ့်ပဳ၌၈
 63

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး = ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရပစၥေယန - အနႏၱရ
ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အၾကာ့အလပးမရြိေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဒါန်ပဳ

ရာ သီလေဆာကးတညးရာ တရာ့အာ့ထုတးရာအခါ၉ ၾကညးညိဳ်မတးႏို့တတးေသာ ကုသိုလးစိတးမ္ာ့
ကုသိုလးစိတးႏြငးံယြဤးေသာ ေစတသိကးမ္ာ့ ဆကးတိုကးဆကးတိုငး်ဖစးေပ၍ေအာငး (ၾကာ့ထဲတျငး လိုခ္ငး
ေတာငးံတမႈ၇ စိတးဆငး့ရဲမႈ အကုသိုလးမ္ာ့ မ်ခာ့ေစဘဲ)ေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလး
တရာ့အာ့ အနႏၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုေခ၍သညး၈ အေပ၍လျငးဆုဵ့သာဓကကို်ပရလြ္ငး တရာ့
အာ့ထုတးရာတျငး ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့ေနေသာ ဝိပႆနာဉာဏးစိတးကို ဆကးတိုကး်ဖစးပျာ့ေအာငး အနႏၱရ
ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးသညး၈ သို႔ေသား စိတးကိုမထိနး့ခ္ဳပးႏိုငးသညးံအတျကး စိတးတစးခ္ကးလျငးံသျာ့
သညးႏြငတ
းံ စးၿပိဳငးနကး တစးပါ့ေသာစိတးေတျ်ခာ့သျာ့သညးံအတျကးေၾကာငးံ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
မ်ပဳႏိုငးေတာံပါ၈ အေလံအက္ငးံမ္ာ့လာမြ ဝိပႆနာဉာဏးစိတး အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးေအာငး
စျမး့ေဆာငးႏိုငးေပလိမးံမညး၈ ထိုသို႔ အေလံအက္ငးံမ္ာ့ေစရနး ဇဲျေကာငး့ေကာငး့ သတၱိရြိရြိ စျမး့စျမး့တမဵ
က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ရသညး၈ ထိုသို႔က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့သူမ္ာ့အဖို႔ လြ္ငး်မနးစျာ တရာ့ထူ့ရႏိုငးပါသညး၈

ဗာဟိယဒါရုစိေထရး တစးထိုငးတညး့မြာပငး ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ပုဵကိုၾကညးံပါ၈ သူသညး ကႆပ

ဘုရာ့ရြငးသာသနာေနာကးပိုငး့မြာ ရဟနး့တစးပါ့်ဖစးခဲံဘူ့ပါသညး၈ သူႏြငးံစိတးတူ သေသာတူ ရဟနး့
ခုနစးပါ့တို႔သညး ေတာငးထိပးသို႔ ႀကိဳ့ေလြခါ့ႏြငးံတကး၊ တရာ့အာ့ထုတးၾကပါသညး၈ ဘုရငံးေနာငး
ေဖာငးဖ္ကးသညးံတိုကးပျဲကဲံသို႔ သူတို႔သညးေတာငးထိပးမြာ တရာ့ထူ့ရသညး်ဖစးေစ၇ မရသညး်ဖစးေစ ်ပနး
ဆငး့ဖို႔လမး့မရြိ၈ တရာ့ထူ့ရလြ္ငးသာ စ္ာနးအဘိညာဤး်ဖငးံ ဆျမး့ခဵ၊ ဆျမး့ဘုနး့ေပ့မညး၈ တရာ့ထူ့ မရ
လို႔ ေသခ္ငးလညး့ ေသပါေစဆိုသညးံ ခႏၶာကိုယးႏြငးံအသကး မငဲံကျကးေသာ စိတးထာ့်ဖငးံ တရာ့က္ငးံ
ဖို႔ရနး ရညးရျယးခ္ကး်ဖငးံ ေတာငးတကးေလြခါ့ကို ်ဖဳတးခ္ထာ့ခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ သူတို႔ထဲက မေထရးႀကီ့
သညး ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ေသာအခါ သူတို႔ကို ဆျမး့ခဵေကျ့္ပါသညး၈ သူတို႔က ကတိကဝတးအတိုငး့ ဆကး
လကး၊သာ တရာ့အာ့ထုတးၾကပါသညး၈ ဆျမး့ကိုမစာ့ၾကပါ၈ ဒုတိယမေထရးက အနာဂါမး်ဖစးသျာ့ပါ
သညး၈ က္နးေသာသူတို႔ ငါ့ပါ့ကေတာံ တရာ့ကို ဇျဲလုဵ႔လႀကီ့စျာအာ့ထုတးရငး့ ေသလျနးသညးံအခါ
 64

နတး်ပညးသို႔ ေရာကးၾကပါသညး၈ ကျ္ႏးုပးတို႔ဗုဒၶ လကးထကး၉ကာ့ ဘုရာ့ရြငး၌တရာ့ေတား အက္ဤး့ခ္ဳပး

ကို တစးခဏတာ နာယူရုဵႏြငးံ လြ္ငးလြ္ငး်မနး်မနး ခိပၸါဘိည ရဟႏၱာ်ဖစးေတားမူပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရပစၥေယန -
အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳ

ပုဵမြာ ကုသိုလးစိတး်ဖစးေသာအခါ ကုသိုလးေဇာ(၄)ႀကိမး အဆုဵ့တျငး တဒါရုဵစိတး်ဖစးသညး ယငး့တဒါရုဵ
စိတးသညး သႏၱီရဏ မဟာဝိပါကးစိတး်ဖစး၊ အဗ္ာကတတရာ့မညး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတး
က ေနာကးေနာကး တဒါရုဵအဗ္ာကတစိတးအာ့ အ်ခာ့မရြိေသာ(အနႏၱရပစၥညး့)အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ၌၈

တစးဖနး ေသာတာပတၱိမဂးစေသာ မဂးစိတးမ္ာ့်ဖစးေပ၍ရာတျငး မဂးစိတးတိုငး့ မဂးစိတးတိုငး့၌ အ်ခာ့မဲံ၉

ဆိုငးရာ ဖိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးရသညး၈ အ်ခာ့ေသာ စိတးမ္ာ့ ၾကာ့်ဖတး်ဖစးချငးံမရြိ၈ ။ကိုပငး မဂးစိတးက
ဖိုလးစိတးအာ့ အနႏၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရပစၥေယန -
အနႏၱရ ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈
 65

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့

်ပဳပုဵမြာ တပးမကးသာယာေသာစိတး်ဖစးေနသူမ္ာ့ ။စိတးက အစဤးမ်ပတးဆကးတိုကး်ဖစးေပ၍ေနလြ္ငး
အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးမညး၌၈ စိတးဆငး့ရဲ
စိတးဓာတးက္ေနသူမ္ာ့လညး့ ယငး့စိတးမ္ာ့ ဆကးတိုကး်ဖစးေပ၍ေနလြ္ငး အနႏၱသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန
သညးမညး၌၈ ေဒါသထျကး စိတးဆို့ေနသူမ္ာ့ ယငး့ေဒါသဆကးတိုကး်ဖစးေပ၍ေနလြ္ငး အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးမညး၌၈ တပးမကးသာယာစိတး်ဖစးေနခ္ိနးတျငး အေႏြာကးအယြကးေတျေၾကာငးံ ေဒါသ
စိတးေတျ ဝငးလာေသာအခါ တပးမကးသာယာစိတးက အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳေတာံပါ၈
ထို႔ေၾကာငးံ ကိုယးံစိတးကို ဆငး်ခငးသုဵ့သပးၿပီ့ ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးစိတးမ္ာ့က ေနာကးေနာကး အကုသိုလး
စိတးမ္ာ့အာ့ အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနလြ္ငး ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ ၾကာ့်ဖတးဝငးႏိုငးေအာငး ဉာဏး်ဖငးံ
ႀကိဳ့စာ့ေဆာငးရျကးႏိုငးေၾကာငး့ကို ပ႒ာနး့တရာ့က ညႊနး်ပေနပါသညး၈ ေဒါသစိတးကေလ့်ဖစးေနလြ္ငး
ေဒါသစိတးကေလ့ကို တညးံတညးံရႈေပ့လိုကးပါ၈ ငါေဒါသစိတးေတျ်ဖစးေနတယး၈ ေဒါသစိတးဆိုတာ မီ့ခဲ
လိုပဲ သူတစးပါ့ကို ေကာကးေပါကးလြ္ငး ႏြစးေယာကးလုဵ့ပူသလိုပဲ၈ ငါကေဒါသထျကးေနလြ္ငး ငါလညး့ပဲ
ပူေလာငးခဵစာ့ရပါလာ့ဟု ဉာဏး်ဖငးံဆငး်ခငး ေဒါသစိတးကို ်ဖစးပ္ကးရႈမြတးကာ ဝိပႆနာ ဘာဝနာ
အ်ဖစးေ်ပာငး့ေပ့လိုကးပါက အကုသိုလးမ္ာ့အၾကာ့တျငး ကုသိုလး်ခာ့ႏိုငးသညး၈ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို
အချငးံသာတိုငး့ ၾကာ့်ဖတး ၾကာ့်ဖတး ရပးတနး႔ေစႏိုငးလြ္ငး အကုသိုလးကို အႏိုငးရသူ်ဖစးသျာ့၌၈ အကု
သိုလးကို အႏိုငးရသူသညးသာ တကယးံေအာငးႏိုငးသူ စစးစစး်ဖစးပါသညး၈ အကုသိုလးအာ့လုဵ့ကို အ်မစး
်ပတးသုတးသငးရြငး့လငး့ႏိုငးသညး လုဵ့ဝေအာငး်မငး်ပညးံစုဵသူ်ဖစးသျာ့ပါေတာံသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - - ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရ
ပစၥေယန - အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကး အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးစိတး်ဖစးသညးံအခါတျငး အကုသိုလးေဇာ(၄)ႀကိမး်ဖစးသညး၈ အဆုဵ့ေဇာ၌
 66

ေနာကးတျငး တဒါရုဵစိတး်ဖစးသညး၈ ယငး့သႏၱီရဏတဒါရုဵစိတးသညး ဝိပါကးအဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ထို႔

ေၾကာငးံ အကုသိုလးေဇာ/အကုသိုလးစိတးက အေၾကာငး့ပစၥညး့+တဒါရုဵ အဗ္ာကတတရာ့က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရ
ပစၥေယန - အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အဗ္ာကတတရာ့က ေနာကးေနာကးအဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ်မငးသိစိတးက လကးခဵစိတးအာ့၇ လကးခဵစိတးက စူ့စမး့စိတးအာ့၇
စူ့စမး့စိတးက ဆုဵ့်ဖတးစိတးအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး ဝီထိစဤးအာ့လုဵ့သညး အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ
အဗ္ာကတတရာ့တို႔ (အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ) ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ ဝီထိစဤးတို႔သာတညး့၈ ထို႔အတူ ကိရိယာေဇာ
စိတးမ္ာ့်ဖစးၾကသညးံအခါတျငးလညး့ ေရြ့ေရြ့ေသာ ကိရိယာေဇာစိတးက အေၾကာငး့ပစၥညး့ + ေနာကး
ေနာကး ကိရိယာေဇာစိတးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရ ပစၥေယန -
အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈
 67

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အဗ္ာကတတရာ့က ေနာကးေနာကးကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ကုသိုလးေဇာ(၄)ႀကိမးေစာရာတျငး ထိုေဇာ၌ေရြ႕တျငးရြိေသာ အာရုဵ
ကိုဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ ဝုေ႒ာ(မေနာဒါျရာဝဇၨနး့)စိတးသညး အဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဝုေ႒ာ
တညး့ဟူေသာ အဗ္ာကတတရာ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့+ကုသိုလးပထမေဇာက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး
်ဖငးံ အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးေဇာ အကုသိုလးေဇာမက္ခငး ဝုေ႒ာစိတးသညး
အလျနးအေရ့ႀကီ့ေသာစိတးအစဤး်ဖစးပါသညး၈ သူ၌ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးအတိုငး့ ကုသိုလးေဇာ အကုသိုလး
ေဇာမ္ာ့ ်ဖစးၾကရသညး၈ သကးေတားထငးရြာ့ ဗုဒၶဘုရာ့ကို ်မငးေတျ႔တာခ္ငး့တူေသားလညး့ သူေတား
ေကာငး့စိတးက ၾကညးညိဳ်မတးႏို့ ရြိခို့ပူေဇားရာတညး့ဟု ဆုဵ့်ဖတးေပ့လိုကးသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလး
ေဇာစိတးမ္ာ့ ဆကးတိုကး်ဖစးေပ၍သညး၈ မိစၦာဒိ႒ိ လူယုတးမာစိတးက ရနးသူဟုဆုဵ့်ဖတးေပ့လိုကးသညးံ
အတျကး အကုသိုလးေဇာမ္ာ့ ဆကးတိုကး်ဖစးေပ၍သျာ့ပါသညး၈ လူခ္ငး့တူေသားလညး့ အ်မငးခ္ငး့မတူ၈
စရိုကးခ္ငး့မတူ၈ စိတးကူ့ခ္ငး့မတူ၈ ်ပဳမူေ်ပာဆိုပုဵခ္ငး့မတူ၈ ထိုသို႔အေၾကာငး့မတူ ထူ့်ခာ့ ကျဲ်ပာ့ေသာ
ေၾကာငးံ အက္ိဳ့ေပ့မ္ာ့ကလညး့ ကျဲ်ပာ့သျာ့ၾကပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ အနႏၱရ
ပစၥေယန - အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အဗ္ာကတတရာ့က ေနာကးေနာကးအကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အကုသိုလးေဇာ(၄)ႀကိမးေစာရာတျငး ထိုေဇာ၌ေရြ႕တျငးရြိေသာ
အာရုဵကိုဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ ဝုေ႒ာစိတးသညးအဗ္ာကတတရာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့က
အေၾကာငး့ပစၥညး့+အကုသိုလးပထမေဇာက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ ေဇာစိတး၌ေရြ႕သျာ့်ဖစးေသာ ဝုေ႒ာစိတးက လိုခ္ငးစရာ တပးမကးစရာ ခုဵမငးစရာအ်ဖစး သတး
မြတးေပ့လိုကးသညးံအတျကးေၾကာငးံ ေဇာစိတးေတျက ေလာဘေဇာေတျ်ဖစးကုနးပါေတာံသညး၈ ဤပမာ
ေရႊအို့ကိုအတူတူ တူ့ေဖ၍ရတာခ္ငး့တူေသားလညး့ သူယုတးမာက ေရႊေတျကုိေရာငး့ၿပီ့ ေလာကစညး့
 68

စိမးကို ၿမိနးၿမိနးႀကီ့ ခဵစာ့လိုကးမညးဟု ဆုဵ့်ဖတးသညးံအတျကးေၾကာငးံ ေလာဘေဇာေတျ်ဖစးကုနးသညး၈

သူေတားေကာငး့ကေတာံ ဘုရာ့တညးရမညး ေက္ာငး့ေဆာကးရမညး ေရတျငး့ေရကနးေတျတညးၿပီ့
အလြဴႀကီ့ေပ့ရမညးဟု ဆုဵ့်ဖတးသညးံအတျကးေၾကာငးံ ကုသိုလးေဇာေတျ်ဖစးကုနးပါေတာံသညး၈

စိတး ေစတသိကးအာ့လုဵ့ အေၾကာငး့အက္ိဳ့ အနႏၱရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပုဵ

ေယသဵ ေယသဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရာ ေယ ေယ ဓမၼာ ဤပၸဇၨႏ ၱိ စိတၱ ေစတသိကာ ဓမၼာ၇ ေတ ေတ ဓမၼာ
ေတသဵ ေတသဵ ဓမၼာနဵ အနႏၱရပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - မညးသညံးစိတး ေစတသိကးဟု ပုဵေသမသတးမြတးထာ့်ခငး့မရြိေသာ အၾကငးစိတး

ေစတသိကးတို႔၌ အ်ခာ့မဲံ၉ စိတး ေစတသိကးမ္ာ့်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ ေရြ႕စိတးႏြငးံ ေနာကးစိတးတို႔သညး
အနႏၱရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနပါသညး၈ ေရြ႕စိတးခ္ဳပးလြ္ငး ေနာကးစိတးေပ၍သညး၈ ေရြ႕စိတးႏြငးံ
ေနာကးစိတးတို႔၌အၾကာ့တျငး ်ခာ့ထာ့ေသာတရာ့မရြိ်ခငး့ကို အနႏၱရ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုေခ၍၌၈

မြတးခ္ကး / သမနႏၱရပစၥညး့သညး အနႏၱရပစၥညး့ႏြငးံ အလုဵ့စုဵတူပါသညး၈

သဟဇာတပစၥညး့

ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - သဟဇာတပစၥေယာတိ -

(က)စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ခ)စတၱာေရာ မဟာဘူတာ အညမညဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ဂ)ၾသက၎ႏ ၱိက၏ေဏ နာမရူပဵ အညမညဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ဃ)စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(င)မဟာဘူတာ ဤပါဒါရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

 69

အနကး - သဟဇာတပစၥေယာတိ - သဟဇာတပစၥညး့ဟူသညးကာ့…၈

(က) အရူပိေနာ - နာမး်ဖစးကုနးေသာ၇ စတၱာေရာ ခႏၶာ - ေလ့ပါ့ကုနးေသာ ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာက၏ႏၶာ၇

သခၤါရက၏ႏၶာ၇ ဝိညာဏက၏ႏၶာတို႔သညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့ ( တစးပါ့သညး တစးပါ့အာ့
အ်ပနးအလြနး ) သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳ
တတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - သဟဇာတပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အတူတကျ်ဖစးေပ၍ေစရနး ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈

ေဆာငးပုဒး - အတူ်ဖစးရနး၇ေက့္ဇူ့သနး၇အမြနးသဟဇ ဆိုသညးံအတိုငး့ ခႏၶာငါ့ပါ့အနကး နာမးခႏၶာေလ့

ပါ့တို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညး၈ ထိုသို႔ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို နာ့လညးေစရနး ဤီ့စျာ
ပထမ ပစၥညး့တရာ့တို႔ကို။ ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔ကို။ ထုတး်ပရပါမညး၈

သဟဇာတပစၥညး့တရာ့ - အလုဵ့စုဵေသာ စိတး(၅၆)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခု၇မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ပဤၥေဝါ

ကာရပဋိသေႏၶႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတို႔သညး သဟဇာတပစၥညး့တရာ့မညးကုနး၌၈

သဟဇာတပစၥယုပၸနးတရာ့ - အလုဵ့စုဵေသာ(၅၆)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခု၇ ရုပ(း ဿ၅)ပါ့၇ ပဤၥေဝါကာရ

ပဋိသေႏၶႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတို႔သညး သဟဇာတပစၥညး့၌ ပစၥယုပၸနးတရာ့မညးကုနး၌၈

ပစၥညး့ပစၥယုပၸနးမ္ာ့ကို ခႏၶာဖျဲ႔ပုဵ - ပစၥညး့ဘကးက မဟာဘုတးေလ့ပါ့သညး။၇ ပစၥယုပၸနး

ဘကးက ရုပး(ဿ၅)ပါ့သညး။ ရူပက၏ႏၶာမညး၌၈ ေစတသိကး (၂ဿ)ခုတို႔တျငး ေဝဒနာေစတသိကးသညး
ေဝဒနာက၏ႏၶာမညး၌၈ သညာေစတသိကးသညး သညာက၏ႏၶာမညး၌၈ က္နးေသာ ေစတသိကး (၂ွ)
သညး သခၤါရက၏ႏၶာမညး၌၈ စိတး(၅၆)ခုသညး ဝိညာဏက၏ႏၶာမညး၌၈ ထိုသို႔ ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာအခါ
ပစၥညး့ဘကးမြာလညး့ ခႏၶာငါ့ပါ့၇ ပစၥယုပၸနးဘကးမြာလညး့ ခႏၶာငါ့ပါ့ရႏိုငးပါသညး၈ ေဟာေသာပါဠိ
ေတားအလိုကးၾကညးံ ၿပီ့ ခႏၶာမ္ာ့ကို ေဝဖနးပိုငး့်ခာ့ရပါမညး၈

(က)ပါဠိေတား၉ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့က အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး အေၾကာငး့အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အတူ

တကျေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ ေဝဒနာက၏ႏၶာ
က အေၾကာငး့ပစၥညး့အ်ဖစး်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး သညာက၏ႏၶာ သခၤါရက၏ႏၶာ ဝိညာဏက၏ႏၶာတို႔က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ကို ခဵယူရပါမညး၈ တစးဖနး သညာကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး က္နးသညးံ
ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့၇ သခၤါရကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငးလညး့ က္နးသညးံ ခႏၶာသုဵ့ပါက အက္ိဳ့၇ ဝိညာဏ
ကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး က္နးသညးံခႏၶာသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပပါသညး၈
 70

(ခ)အနကး - စတၱာေရာ - ေလ့ပါ့ကုနးေသာ၇ မဟာဘူတာ - ပထဝီ၇ အာေပါ၇ ေတေဇာ၇ ဝါေယာ

တညး့ဟူေသာ မဟာဘုတးေလ့ပါ့တို႔သညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့ (တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့ အ်ပနး
အလြန)း သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့ ်ပဳတတး
သညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပထဝီဓာတး၇ အာေပါဓာတး၇ ေတေဇာဓာတး၇ ဝါေယာဓာတးတို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့အ်ပနး

အလြနး ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မာမႈ ေပ္ာံမႈ ပထဝီဓာတးက အေၾကာငး့(ပစၥညး့)်ဖစးလြ္ငး ယိုစီ့မႈ ဖျဲ႔စညး့မႈ
အာေပါဓာတး၇ ပူမႈေအ့မႈသေဘာ ေတေဇာဓာတး၇ တျနး့ကနးလႈပးရြာ့မႈသေဘာ ဝါေယာဓာတးတို႔က
အက္ိဳ့(ပစၥယုပၸနး)အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တစးဖနး အာေပါ ကအေၾကာငး့ က္နးေသာဓာတးသုဵ့ပါ့
ကအက္ိဳ့၇ ေတေဇာကအေၾကာငး့ က္နးေသာဓာတးသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့၇ ဝါေယာကအေၾကာငး့ က္နးေသာ
ဓာတးသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈

ဤပမာ - ပထဝီဓာတးတညး့ဟူေသာ မာမႈေပ္ာံမႈ အစိုငးအခဲရြိေန၊ အာေပါဓာတးမ္ာ့ ယိုဖိတးမသျာ့ပဲ

တညးေနႏိုငး်ခငး့်ဖစးသညး၈ ကနးေဘာငးလုပးထာ့၊သာ ေရမ္ာ့ၾကာရြညးတညးႏိုငး်ခငး့်ဖစး၌၈ အစိုငးအခဲ
ရြိေန၊သာ ပူမႈေအ့မႈမ္ာ့သညး။၇ တျနး့ကနးလႈပးရြာ့မႈမ္ာ့သညး။ ်ဖစးေပ၍ႏိုငးပါသညး၈ တစးဖနး
ေတေဇာဓာတးတညး့ဟူေသာ ပူမႈေအ့မႈေၾကာငးံ အစိုငးအခဲ်ဖစးေသာ ပထဝီဓာတးမ္ာ့၇ ယိုစီ့မႈ အာေပါ
ဓာတးမ္ာ့၇ တျနး့ကနးလႈပးရြာ့မႈ ဝါေယာဓာတးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ အပူဓာတးေၾကာငးံ အစိုငးအခဲ်ဖစးသျာ့
ပုဵ၇ အေအ့ဓာတးေၾကာငးံ အစိုငးအခဲ်ဖစးသျာ့ပုဵ၇ အပူဓာတးေၾကာငးံ အစိုငးအခဲမ္ာ့ကေန အရညးေပ္ားသျာ့
ပုဵ၇ အပူဓာတးေၾကာငးံ အဆီတုဵ့အဆီခဲမ္ာ့ အရညးေပ္ားသျာ့ပုဵ၇ အပူအေအ့ဓာတးတို႔ကေန တျနး့ကနးမႈ
လႈပးရြာ့မႈမ္ာ့်ဖစးၾကပုဵကို ကိုယးပိုငးဉာဏး်ဖငးံ ေတျ့ၾကညးံႏိုငးပါသညး၈

(ဂ) ၾသက၎ႏ ၱိက၏ေဏ - ပဋိသေႏၶအခါ၉၇ နာမရူပဵ - ပဤၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာ ပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာႏြငးံ

ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ နာမးရုပးသညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့ (တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့ အ်ပနးအ
လြနး)၇ သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇
ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

(ဂ)အဓိပၸါယး - ပဤၥေဝါကာရဆိုသညးမြာ ခႏၶာငါ့ပါ့ရြိေသာဘုဵကိုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာအာ့်ဖငးံ လူ႔ဘုဵ

နတးဘုဵ အခ္ိဳ႕်ဗဟၼာံဘုဵတို႔်ဖစးပါသညး၈ အရူပဘုဵ၉ကာ့ ရုပးမရြိသညးံအတျကး ရူပက၏ႏၶာတစးပါ့ မရေသာ
ေၾကာငးံ ခႏၶာတစးပါ့ေလြ္ာံကာ စတုေဝါကာရဘုဵဟုေခ၍ရ၌၈ အသညသတး်ဗဟၼာံဘုဵ၉ကာ့ ရူပက၏ႏၶာ
တစးပါ့သာရြိေသာေၾကာငးံ ဧကေဝါကာရဘုဵဟုေခ၍ဆိုသညး၈
 71

ပဤၥေဝါကာရဘုဵက ပဋိသေႏၶသညးသာ နာမးရုပးႏြစးပါ့စုဵသ်ဖငးံ ပဋိသေႏၶအခါက နာမးတရာ့မ္ာ့

ႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ ရုပးတရာ့တို႔ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးၾကပါသညး၈ ထို႔
ေၾကာငးံ ပဋိသေႏၶစိတးေၾကာငးံ ်ဖစးေပ၍လာေသာ ဟဒယဝတၱဳရုပးႏြလုဵ့သာ့ေလ့ကလညး့ နာမးတရာ့
မ္ာ့ကို ရြငးသနးေအာငးေစာငးံေရြာကးေပ့သညး၈ နာမးတရာ့မ္ာ့ကလညး့ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ ရြငးသနးလႈပး
ရြာ့ေနေအာငး ေစာငးံေရြာကးေပ့သညး၈ ယငး့သို႔ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈

(ဃ)အနကး - စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ - စိတး ေစတသိကးတရာ့တို႔သညး၇ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ -

စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့၇ သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ
ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

(ဃ)အဓိပၸါယး - စိတး ေစတသိကးတရာ့တို႔က စိတးေၾကာငံး်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတရာ့တို႔အာ့

အတူတကျ်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံ အေၾကာငး့အက္ိဳ့အေနအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ (စိတၱဇရုပးတို႔
ကာ့ - ရူပ၇ သဒၵ၇ ဂႏၶ၇ ရသ၇ ပထဝီ - အာေပါ - ေတေဇာ-ဝါေယာ၇ကာယဝိညတး၇ ဝစီဝိညတး၇
အာဟာရ၇လဟုတာ၇ မုဒုတာ၇ ကမၼညတာ၇ အာကာသဓာတးအာ့်ဖငးံ ှ၂-ပါ့ေသာရုပးတို႔သညး စိတး
ေၾကာငးံ်ဖစးတတးေသာေၾကာငးံ စိတၱဇရုပးမညး၌၈

(င)အနကး - မဟာဘူတာ - မဟာဘုတးေလ့ပါ့တို႔သညး၇ ဤပါဒါရူပါနဵ - ဤပါဒါရုပး (ဿ၁)ပါ့တို႔အာ့၇

သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇
ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ပထဝီ အာေပါ ေတေဇာ ဝါေယာတညး့ဟူေသာ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ေၾကာငးံ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ

ရူပါရုဵ အသဵမ္ိဳ့စုဵ သဒၵါရုဵ၇ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရု၇ဵ အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵ၇ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵ စေသာ
ဤပါဒါရုပးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ကို အေၾကာငး့်ပဳကာ ဤပါဒါရုပးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈
မဟာဘုတးေလ့ပါ့ဟူေသာ ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့ကို အေ်ခခဵကာ က္နးေသာ ရုပးဝတၳဳမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈
ရုပးဝတၳဳတိုငး့မြာလညး့ ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့က အၿမဲပါဝငးကာ ေက့္ဇူ့်ပဳေန၌၈ ထိုသို႔ ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့
က က္နးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးကို မဟာဘုတးက ဤပါဒါရုပးကို ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု
ေဟာေတားမူပါသညး၈

ကိဤၥိပါဠိေတား - ရူပိေနာ ဓမၼာ အရူပီနဵ ဓမၼာနဵ ကိဤၥိ ကာေလ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၇ ကိဤၥိ
ကာေလ န သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 72

အနကး - ရူပိေနာ ဓမၼာ - ပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ ဟဒယဝတၳဳရုပးသညး၇ အရူပီနဵ ဓမၼာနဵ -

ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံ ေစတသိကးတို႔အာ့၇ ကိဤၥိ ကာေလ - ပဤၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးခိုကး်ဖစးေသာ အခ္ိဳ႕ေသာ
ကာလ၉၇ သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတး
သညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈ ကိဤၥိကာေလ - စတုေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေနခိုကး်ဖစးေသာ အခ္ိဳ႕ေသာကာလ၉၇
သဟဇာတပစၥေယန - သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ န
ေဟာတိ - မ်ဖစး၈

အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ ဆိုသညးမြာ ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံအတူတကျ်ဖစးေသာဟု

အဓိပၸါယးရပါသညး၈ ရုပးတရာ့ဟုဆိုအပးေသာ ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံအတူ်ဖစးသညးံ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့က ပဋိ
သေႏၶစိတးႏြငးံယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳရာမြာ ရုပးေကာ နာမးပါ
ခႏၶာငါ့ပါ့လုဵ့စုဵေသာ ပဤၥေဝါကာရဘုဵမြာ်ဖစးေနခိုကးမြာသာလြ္ငး ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးသညး၈ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့
သာရြိေသာ အရူပဘုဵမြာ်ဖစးေနခိုကးတျငး ရုပးမရြိသညးံအတျကး ရုပးကနာမးကို ေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငးပါ၈ ထို႔
ေၾကာငးံ ကိဤၥိ ကာေလ န သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ (အခ္ိဳ႕ကာလမြာ သဟဇာတ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ၌
တစးခ္ိဳ႕ကာလမြာ သဟဇာတ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳ)ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ဆီမီ့ထျနး့ရာ၉ အလငး့ေရာငးထျကးေပ၍လာရာ၉ မီ့ႏြငးံအလငး့ေရာငးသညး အတူ

တကျ်ဖစး်ခငး့်ဖစးေနသကဲံသို႔ နာမးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့၇ မဟာဘုတးေလ့ပါ့အခ္ငး့ခ္ငး့၇ ပဋိသေႏၶနာမ
က၏ႏၶာႏြငးံ အတူ်ဖစးေသာ ဟဒယဝတၳဳအခ္ငး့ခ္ငး့၇ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညးကို သဟဇာတသတၱိဟုေခ၍၌၈
စိတး ေစတသိကးတို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ရုပးတရာ့တို႔အာ့။၇ မဟာဘုတးေလ့ပါ့က ဤပါဒါရုပး
တို႔အာ့။ အတူတကျ်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ၾကသညးကိုလညး့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္
ဇူ့်ပဳသညးဟုေခ၍ပါသညး၈

သဟဇာတပစၥညး့ကို ပဤြာဝါရအက္ယးအာ့်ဖငးံ ေဟာေတားမူပုဵ

သဟဇာတပစၥညး့ကို ပဤြာဝါရအာ့်ဖငးံ အက္ယးေဟာေတားမူရာ၉ ကုသလတိကး်ဖငးံ အက္ယးေဝဖနး်ပ

ရာ၉ (က)ကုသိုလးတရာ့ကို မူထာ့ေသာ ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ခ)အကုသိုလးကို မူထာ့ေသာ အကု
သလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတတရာ့ကို မူထာ့ေသာ အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကးဟူ၊ မူကို့ပါ့်ဖငးံ ေဟာ
ၾကာ့ေတားမူပါသညး၈
 73

(က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကးမြာ- ှ၈ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ဿ၈ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာ-

ကတ ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ၀၈ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကးဟူ၊ သုဵ့ခ္ကးရ၌၈

(ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကးမြာ - ှ၈အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ဿ၈အကုသိုလးေၾကာငးံ

အဗ္ာကတ ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ၀၈အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကးဟူ၊
သုဵ့ခ္ကးရ၌၈

(ဂ)အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကးမြာ - ှ၈ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ဿ၈ကုသိုလးႏြငးံ

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ၀၈အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ ်ဖစးပုဵ
တစးခ္ကးဟူ၊ သုဵ့ခ္ကးရ၌၈

ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသေလာ ဧေကာ ခေႏၶာ

တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ သဟဇာတ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

မြတခ
း ္ကး / စာေတျ အရမး့ရြညးလျနး့ၿပီ့ လိုရငး့မေရာကး မ်ဖစးေစခ္ငး၊ အနကးေပ့ကို ခ္နးထာ့ခဲံသညး၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့

်ပဳပုဵမြာ ကုသိုလးစိတး ဿှ-ပါ့ ေစတသိကး ၀၅-ပါ့ကို ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးပါ၈ ေစတသိကး ၀၅-ပါ့တို႔တျငး
ေဝဒနာေစတသိကးက ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာေစတသိကးက သညာက၏ႏၶာ က္နးေစတသိကး ၀၃-ပါ့က
သခၤါရက၏ႏၶာ၇ ကုသိုလးစိတး ဿှ-ပါ့က ဝိညာဏက၏ႏၶာဖျ႔ဲလုိကးပါ၈ စုစုေပါငး့ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈
ထိုေလ့ပါ့တို႔တျငး ကုသိုလးေဝဒနာက၏ႏၶာက အေၾကာငး့ပစၥညး့+က္နးေသာ ကုသိုလးခႏၶာသုဵ့ပါ့က
အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ အတူတကျေက့္ဇူ့်ခငး့ကို ဧေကာ ခေႏၶာ + တိဏၰဵ ခႏၶာနဵ သဟဇာတ
ပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈ ထို႔အတူ ေဝဒနာ သညာ သခၤါရတညး့ဟူေသာ ခႏၶာသုဵ့
ပါ့က အေၾကာငး့ + ဝိညာဏက၏ႏၶာတညး့ဟူေသာ ခႏၶာတစးပါ့ကအက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အတူတကျ
ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ကို တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟုေဟာေတားမူပါ
သညး၈ ထို႔အတူ ကုသိုလး်ဖစးေသာ ေဝဒနာက၏ႏၶာ ႏြငးံ သညာက၏ႏၶာတို႔က အေၾကာငး့ + သခၤါရက၏ႏၶာႏြငးံ
 74

ဝိညာဏက၏ႏၶာတို႔က အက္ိဳ့အ်ဖစး ်ဖငးံ အတူကျေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို - ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ သဟဇာတ

ပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံ မိမိတို႔သႏၱာနး ကုသိုလးစိတးေတျ်ဖစးေနလြ္ငး ယငး့ကုသိုလးစိတးမ္ာ့သညး သူတို႔ႏြငးံ

အတူ်ဖစးဘကးေစတသိကးမ္ာ့ႏြငးံ အတူတကျ ကုသိုလးခႏၶာတစးပါ့ကအေၾကာငး့်ဖစးၿပီ့ က္နးကုသိုလး
ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ။၇ ထို႔အတူ သုဵ့ပါ့ကအေၾကာငး့ တစးပါ့ကအက္ိဳ့၇ ႏြစးပါ့က
အေၾကာငး့၇ ႏြစးပါ့ကအက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အ်ပနးအလြနး စကးလြညးံကာ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို သေဘာေပါကးနာ့
လညးႏိုငးပါၿပီ၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳေသာအခါ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့်ခငး့ ေသာမနႆ
ေဝဒနာကိုခဵစာ့ေနရလြ္ငး မိမိ၌ ႏြလုဵ့သာ့ထဲက သညာေစတသိကးက စိတးေကာငး့ ေစတနာ
ေကာငး့ႏြငးံ ေကာငး့မျနးစျာ မြတးတမး့တငးေနမညး၈ သခၤါရက၏ႏၶာဟုဆိုအပးေသာ ေစတနာေကာငး့မ္ာ့၇
အၾကဵအစညးေကာငး့မ္ာ့၇ သဒၶါတရာ့မ္ာ့၇ ်ဗဟၼစိုရးတရာ့မ္ာ့စသညးံ ေကာငး့ေသာ ေစတသိကးမ္ာ့က
ကုသိုလးဒါနစိတမ
း ္ာ့ကို ပဵံပို့ကူညီတိုကးတျနး့ႏိႈ့ေဆားေပ့ေနပါလိမးံမညး၈ ကုသိုလးစိတးတညး့ဟူေသာ
ဝိညာဏက၏ႏၶာကလညး့ ကုသိုလးစိတးေတျ တစးဖျာ့ဖျာ့ ်ဖစးေပ၍ေနမညး၈ ဣသညးပငး ေဝဒနာက၏ႏၶာ
တစးပါ့က က္နးခႏၶာသုဵ့ပါ့ကို သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့တညး့၈ မိမိဉာဏးရသ
ြိ လို
စကးလြညးံေတျ့ယူႏိုငးပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ

ခႏၶာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ကုသိုလးနာမက၏ႏၶာတို႔က ကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ စိတၱဇရုပးတရာ့တို႔အာ့ သဟ
ဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလးစိတးေတျ်ဖစးေနခ္ိနးမြာ ကုသိုလးစိတးႏြငးံ အတူ
်ဖစးဘကး ရုပးတရာ့မ္ာ့ကလညး့ သျကးသျကးလကးလကး လနး့လနး့ဆနး့ဆနး့ ၾကညးၾကညးလငးလငး
ကုသိုလးစိတးႏြငးံအတူတကျ လုိကးပါေဆာငးရျကးေနသညးကို ကုသိုလးနာမက၏ႏၶာတို႔က စိတၱဇရုပးတရာ့
တို႔အာ့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - လူတိုငး့လူတိုငး့ စိတးေကာငး့ ေစတနာေကာငး့်ဖငးံ ရပးရျာအက္ိဳ့ တိုငး့်ပညးအက္ိဳ့

ကို ေဆာငးရျကးဖူ့ၾကသူကမ္ာ့ပါသညး၈ ေဝယ္ာဝစၥကုသိုလး အတူတကျ်ပဳလုပးၾကေသားလညး့ စိတး
 75

ထာ့ခ္ငး့က မတူပါ၈ စိတးေကာငး့ေစတနာေကာငး့ႏြငးံ တကယးကုသိုလးရခ္ငးသူေတျက ဟနးေဆာငး

ပနးေဆာငးမလုပး၈ တကယးကို အပငးပနး့ခဵကာ ႀကိဳ့စာ့ေဆာငးရျကးသညး၈ စိတးသျာ့တိုငး့ကိုယးပါ
ရပးရျာအက္ိဳ့ တိုငး့်ပညးအက္ိဳ့ကိုေဆာငးရျကးတာမြနးသမြ္ ကုသိုလးနာမးခႏၶာတို႔က သဟဇာတရုပး
တရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးဟုမြတးပါ၈

ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ စ အဗ္ာကတႆ စ ဓမၼႆ သဟဇာတပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ ှ-ကုသေလာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဿ-တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈
၀-ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (မြတးခ္ကး/ဣပါဠိ
ေတား၉ အေၾကာငး့နာမးတရာ့+အက္ိဳ့ နာမးႏြငးံရုပးတရာ့ေပါငး့စပးထာ့ပါသညး)၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ှ-ကုသိုလးေဝဒနာက၏ႏၶာေၾကာငးံ + က္နးေသာကုသိုလး နာမးခႏၶာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇ
ရုပးမ္ာ့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညး၈ ဿ-က္နးခႏၶာသုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ +ကုသိုလးေဝဒနာက၏ႏၶာ
ႏြငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညး၈ ၀-ေရြ႕ခႏၶာႏြစးပါ့ေၾကာငးံ + ေနာကးခႏၶာ
ႏြစးပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညး၈

မြတးခ္ကး / အကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵစေသာ အကုသလမူ သုဵ့ခ္ကးတို႔မြာ

လညး့ ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး ေဟာစဤးအတိုငး့ မြတးသာ့ႏိုငးပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝိပါကာ

ဗ္ာကေတာ ကိရိယာဗ္ာကေတာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ
သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ
သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနဤၥ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန
ပစၥေယာ၈
 76

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - ဝိပါကးစိတး ၀၃-ပါ့၇ ကိရိယာစိတး -ဿဝ၇ ေစတသိကး - ၀၅-ပါ့တို႔ကို အထကးပါ
နညး့အတိုငး့ နာမးခႏၶာဖျဲ႔လက
ို းပါက နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရသညး၈ ခႏၶာတစးပါ့ကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး က္နး
ခႏၶာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့က အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး က္နးခႏၶာတစး
ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့က အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ခႏၶာႏြစးပါ့က အေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး က္နးခႏၶာ ႏြစးပါ့ႏြငးံ
စိတၱဇရုပမ
း ္ာ့က အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ထိုသို႔ ပစၥညး့ ပစၥယုပၸနး အေၾကာငး့အက္ိဳ့ အတူတကျ ေက့္ဇူ့
်ပဳသညးကို သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ပဋိသေႏၶအခါ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့ ပါဠိေတား

ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကေတာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ သဟဇာတ -

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈
ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအခါကာလ၉်ဖစးေသာ ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံ ေစတသိကးမ္ာ့ကို အထကးပါအတိုငး့

ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာအခါ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရ၌၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔တျငး ခႏၶာတစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစး
လြ္ငး က္နးေသာခႏၶာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ ပဋိသေႏၶအခါ ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ကမၼဇရုပးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနး အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး က္နးေသာ
ခႏၶာတစးပါ့ႏြငးံ ပဋိသေႏၶအခါ ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ကမၼဇရုပးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့ ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ခႏၶာႏြစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး က္နးခႏၶာႏြစးပါ့ႏြငးံ ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာ
ကမၼဇရုပးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့ ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး သဟဇာတသတၱိအေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈

ထိုသို႔ ပဋိသေႏၶအခါကာလတျငး နာမးတရာ့ ရုပးတရာ့တို႔က ဓမၼနိယာမအတိုငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကသ

်ဖငးံ သေႏၶသာ့သညး သူ႔သဘာဝအတိုငး့ ကလလေရၾကညးကေန အ်မြဳပး၇ အ်မြဳပးကေန သာ့တစး၇
သာ့တစးကေန ခကးမငါ့်ဖာ၇ ခကးမငါ့်ဖာကေန ေ်ခလကးေခါငး့စသညး်ဖငးံ ကိုယးလကးအဂၤါ တစး်ဖညး့
်ဖညး့ခ္ငး့ စုဵညီလာ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ပါဠိေတား - ခႏၶာ ဝတၳဳႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝတၳဳ ခႏၶာနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

 77

အဓိပၸါယး - ပစၥယနိေဒၵသေဟာစဤးတုနး့ကကဲံသို႔ ပဤၥေဝါကာရဘုဵက ပဋိသေႏၶ နာမးခႏၶာက ဟဒယဝတၳဳ

အာ့လညး့ေကာငး့၇ တစးဖနး ဟဒယဝတၳဳက ပဤၥေဝါကာရဘုဵက ပဋိသေႏၶ နာမးခႏၶာအာ့။
အေၾကာငး့ အက္ိဳ့အ်ပနးအလြနး အတူတကျ်ဖစး်ခငး့တညး့ဟူေသာ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳ
ေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ရုပးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပုဵ

ပါဠိေတား - ဧကဵ မဟာဘူတဵ တိဏၰႏၷဵ မဟာဘူတာနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ

မဟာဘူတာ ဧကႆ မဟာဘူတႆ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ မဟာဘူတာ ဒျိႏၷဵ မဟာဘူ
တာနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ မဟာဘူတာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ကဋတၱာ ရူပါနဵ ဤပါဒါ ရူပါနဵ
သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ပထဝီ အာေပါ ေတေဇာ ဝါေယာတညး့ဟူေသာ ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့(မဟာဘုတး)တို႔တျငး

မဟာဘုတးတစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး က္နးမဟာဘုတး သုဵ့ပါ့ကအက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးၿပီ့
အတူတကျ်ဖစး်ခငး့ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညး၈ ထို႔အတူ မဟာဘုတးသုဵ့ပါ့က
အေၾကာငး့ ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး က္နးမဟာဘုတးတစးပါ့က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအေနအာ့်ဖငးံ။၇ မဟာဘုတး
ႏြစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး က္နးမဟာဘုတးႏြစးပါ့က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအေနအာ့်ဖငးံ။
အတူတကျ်ဖစးဘကးအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ ထို႔အတူ မဟာဘုတးေလ့ပါ့လုဵ့က အေၾကာငး့
ပစၥညး့ ်ဖစးလြ္ငး စိတၱဇရုပးမ္ာ့၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးမ္ာ့၇ ဤပါဒါရုပးမ္ာ့က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအေနအာ့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံ သဘာဝေလာကႀကီ့ထဲ၉ ေရမြာလညး့ ေ်မ ေရ ေလ မီ့ ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့ရြိ၌၈

ေရထုကို အရြိနး်ပငး့ေအာငး ေလဓာတးက တျနး့ကနးေပ့မႈေၾကာငးံ ေရလိႈငး့လုဵ့ႀကီ့မ္ာ့က အေဆာကး
အအုဵ ႀကီ့မ္ာ့ကို ခ္ကးခ္ငး့ ၿဖိဳခ္ပစးႏိုငးသညး၈ ဣသညးကာ့ ေရ၉ မာမႈသေဘာ ေပ္ာံမႈသေဘာ ပထဝီ
(ေ်မ)ဓာတးရြိသညးကို သိႏိုငးပါသညး၈ထို႔အတူ ထိုေရ၉ ပူမႈေအ့မႈ ေတေဇာ(မီ့)ဓာတးရြိသညး၈ တျနး့ကနး
လႈပးရြာ့မႈသေဘာ ဝါေယာ(ေလ)ဓာတးရြိသညး၈ ပကတိေရသညးသာ အာေပါစငးစစးမဟုတးပါ၈ ဖျဲ႔စညး့မႈ
သေဘာ၇ ယိုစီ့မႈသေဘာသညး အာေပါဓာတး်ဖစးပါသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား သဵတုဵ့သဵခဲ၇ ေရႊတုဵ့
ေရႊခဲမ္ာ့ကိလ
ု ညး့ အရညးဓာတးသေဘာမ္ာ့ႏြငးံ ဖျဲ႔စညး့ထာ့ရကာ့ ယငး့သဵတုဵ့မ္ာ့ ေရႊတုဵ့မ္ာ့ အတျငး့
၉ ေရမရြိေသာေၾကာငးံ အာေပါဓာတးမရြိဟု ဆို၊မရသကဲံသို႔မြတးယူရပါမညး၈
 78

ထို႔အတူပငး ပထဝီကို ေ်မဟုအလျယးသိေအာငး ဘာသာ်ပနးရေသားလညး့ ပကတိေ်မကိုသာ

ပထဝီဟု မေခ၍ရပါ၈ ခကးမာသညးံသေဘာ၇ ေပ္ာံေ်ပာငး့ႏူ့ညဵသ
ံ ညးံသေဘာရြိေသာ အရာဝတၳဳမြနးသမြ္
၉ ပထဝီဓာတးရြိပါသညး၈ ေတေဇာကိုလညး့ မီ့ဟု လျယးလျယးဘာသာ်ပနးၾကေသားလညး့ ပကတိမီ့ကို
သာ ေတေဇာေခ၍်ခငး့မဟုတး ပူမႈသေဘာ၇ ေအ့မႈသေဘာရြိေသာ အရာဝတၳဳမြနးသမြ္သညး ေတေဇာ
ဓာတး ရြိပါသညး၈ ဝါေယာကိုလညး့ ေလ-ဟု ဘာသာ်ပနးေသားလညး့ ပကတိေလကိုသာ ဝါေယာဟု
ဆိုလိုသညးမဟုတး၈ တျနး့ကနးတတး ေထာကးပငးံထာ့တတးေသာ ဓာတးသေဘာမြနးသမြ္သညး ဝါေယာ
ဓာတးတညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဣဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့သညး တစးပါ့ႏြငးံတစးပါ့ အၿမဲဆကးစပးေန၌၈ ေရထဲမြာ
လညး့ ေ်မဓာတး၇ မီ့ဓာတး၇ ေလဓာတးရြိသလို ေ်မထဲမြာလညး့ ေရဓာတး မီ့ဓာတး ေလဓာတးမ္ာ့ရြိ၌၈
ထို႔အတူ မီ့ထဲမြာလညး့ ေရဓာတးေ်မဓာတးေလဓာတးမ္ာ့ရြိသညး၈ ေလထဲမြာလဲ ေ်မဓာတး၇ ေရဓာတး၇
မီ့ဓာတးရပ
ြိ ါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး မီ့ေလာငးရာတျငး ေလာငးစာတညး့ဟူေသာ ပထဝီဓာတးရြိမြ ေလာငးႏိုငးသညး၈

ေလဓာတးရြိမြလဲ ေလာငးနိဳငးသညး၈ ဖေယာငး့တိုငးတစးတိုငးကို ထျနး့ညိြၿပီ့ ေလလုဵေအာငး ဖနးဗူ့်ဖငးံ
အုပးလိုကးလြ္ငး အလိုလိုၿငိမး့သျာ့မညး၈ မီ့ေလာငးရာတျငး ေလာငးစာအဆီဓာတးတညး့ဟူေသာ အရညး
သေဘာရြမ
ိ ြလညး့ မီ့ေလာငးႏိုငးသညး၈ ထို႔အတူ ေလတိုကးရာတျငး ေလထုသညး တျနး့ကနးလိုကးသ်ဖငးံ
သစးပငးႀကီ့မ္ာ့ အပိုငး့ပိုငး့ က္ိဳ့်ပတးကုနးသညး၈ ယငး့သညး ေလ၌မာမႈသေဘာ ပထဝီဓာတး၌အစျမး့
တညး့၈ ေလပူ ေလေအ့မ္ာ့တိုကးခတးလာ်ခငး့သညး ေတေဇာဓာတး၌သေဘာတညး့၈ ေလတိုကးရာ
တျငး ေရခို့ေရေငျ႔မ္ာ့ပါလာ်ခငး့သညး အာေပါဓာတး၌သေဘာတညး့၈

ကုသိုလး အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ သဟဇာတပစၥညး့

ပါဠိေတား - ကုသေလာ အဗ္ာကေတာ စ ဓမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ သဟဇာတပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ ကုသလာ ခႏၶာစ မဟာဘူတာ စ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ သဟဇာတပစၥညး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး ေစတသိကးတညး့ဟူေသာ နာမးခႏၶာႏြငးံ မဟာဘုတးေလ့ပါ့တို႔က
စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အတူ်ဖစးဘကးအေန်ဖငးံ သဟဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈ ဣပါဠိေတားသညးကာ့ အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့သညး ကုသိုလးႏြငးံ မဟာဘုတး်ဖစး၌၈ အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနးတရာ့သညး စိတၱဇရုပး်ဖစး၌၈ အေၾကာငး့ ႏြစးခ္ကး အက္ိဳ့တစးခ္ကး်ဖစးသညး၈
 79

ေလာကဤပမာ - ဗုဒၶဂုဏးေတားကို အာရုဵ်ပဳကာ ဗုဒၶါႏုႆတိကို အဖနးဖနးပျာ့ေနသူတစးေယာကး၌

သႏၱာနး၉ ဘုရာ့၌ဂုဏးေတားမ္ာ့တညးေနသညး၈ ပူေဇားအထူ့ကိုခဵယူထိုကးေသာ ေစတီထိုကးေနသညး၈
သူ၌စိတးအစဤးသညး ကိေလသာ အညစးအေၾက့မ္ာ့ တဒဂၤကငး့စငးေနသညး၈ စိတးအစဤးေအ့ၿငိမး့
ခ္မး့သာမႈေၾကာငးံ ခႏၶာကိုယး၉ရြိေသာ ေတေဇာဓာတးက ေအ့ေသာသေဘာကို ေဆာငးေနသညး၈
ပထဝီဓာတးကလညး့ ေပ္ာံေ်ပာငး့ႏူ့ညဵံေနသညး၈ ထိုသို႔ ကုသိုလးစိတးႏြငးံ မဟာဘုတးမ္ာ့က ႏူ့ညဵံသိမး
ေမျ႔်ခငး့ ေအ့ၿငိမး့ခ္မး့သာ်ခငး့်ဖစးေနေသာေၾကာငးံ ထိုကုသိုလးစိတးႏြငးံ မဟာဘုတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနး
ေသာ စိတၱဇရုပးမ္ာ့သညးလညး့ ႏူ့ညဵံသိမးေမျ႔်ခငး့ ေအ့ၿငိမး့ခ္မး့သာ်ခငး့ အက္ိဳ့မ္ာ့ကို ခဵစာ့ရသညး၈
။ကို ကုသလာ ခႏၶာစ မဟာဘူတာ စ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ သဟဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟု
ေဟာေတားမူ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵကိုလညး့ အထကးပါနညး့အတိုငး့ မြီ့ယူ

ႏိုငးပါသညး၈ အကုသိုလးစိတးႏြငးံ မဟာဘုတးတို႔ေၾကာငးံ စိတၱဇရုပး်ဖစးပုဵကို ေဟာေတားမူ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
ကုသိုလးေနရာတျငး အကုသိုလးေ်ပာငး့ထညးံရုဵသာရြိပါသညး၈

အညမညပစၥညး့

ပါဠိေတား - အညမညပစၥေယာတိ - စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညပစၥေယန ပစၥေယာ၈ စတၱာ

ေရာ မဟာဘူတာ အညမညပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ၾသက၎ႏၱိက၏ေဏ နာမရူပဵ အညမညပစၥေယန ပစၥေယါ၇

အနကး - အညမညပစၥေယာတိ - အညမညပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ အရူပိေနာ - နာမး်ဖစးကုနးေသာ၇

စတၱာေရာ - ေလ့ပါ့ကုနးေသာ၇ ခႏၶာ - ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာက၏ႏၶာ၇ သခၤါရက၏ႏၶာ၇ ဝိညာဏက၏ႏၶာတို႔
သညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့(တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့)(ထညးံ)၇ အညမညပစၥေယန - အညမည
ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

စတၱာေရာ - ေလ့ပါ့ကုနးေသာ၇ မဟာဘူတာ - ပထဝီ, အာေပါ, ေတေဇာ, ဝါေယာတညး့ဟူေသာ

ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့တို႔သညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့(တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့)၇ အညမညပစၥေယန -
အညမည ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈
 80

ၾသက၎ႏၱိက၏ေဏ - ပဋိသေႏၶကာလ၉၇ နာမရူပဵ - ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ ပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာ ႏြငးံ

ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ နာမးရုပးသညး၇ အညမညဵ - အခ္ငး့ခ္ငး့(တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့)(ထညးံ)၇
အညမညပစၥေယန - အညမည ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ
- ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - အညမညပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ဤပမာအာ့်ဖငးံ သုဵ့ေခ္ာငး့မြီေထာကးထာ့ေသာ ဒုတးေခ္ာငး့

မ္ာ့ကဲံသို႔ တစးပါ့ႏြငးံတစးပါ့ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ သေဘာရြိပါသညး၈ သဟ
ဇာတသေဘာႏြငးံ အညမညသေဘာတို႔ကာ့ တူညီခ္ကးရြိသလို ကျဲလျဲခ္ကးမ္ာ့လညး့ရြိပါသညး၈ သဟ
ဇာတပစၥညး့သညး နာမးနာမးခ္ငး့ ရုပးရုပးခ္ငး့ အ်ပနးအလြနးလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ နာမးကေန
ရုပးကိုလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ ရုပးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငးလညး့ မဟာဘုတးကေန
ဤပါဒါရုပးကိုလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ အညမညကာ့ထိုသို႔မဟုတးပါ၈ နာမးနာမးခ္ငး့ႏြငးံ မဟာ
ဘုတးအခ္ငး့ခ္ငး့သာ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ အညမည၌ ထူ့်ခာ့ခ္ကးအေနအာ့်ဖငးံ နာမးႏြငးံရုပး
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကာ့ ပၪၥေဝါကာရပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတို႔ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳၾက်ခငး့
သာထူ့ပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမ္ာ့ကို ဆကးလကးေလံလာၾကညးံရေအာငး၈

ေဝဒနာ သညာ သခၤါရ ဝိညာဏးတညး့ဟူေသာ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့တို႔ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး

ေက့္ဇူ့်ပဳၾကသညးကို အညမညပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈ ေဝဒနာက ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး သညာ သခၤါရ
ဝိညာဏးတို႔က ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ တစးဖနး ေဝဒနာ သညာ သခၤါရတို႔က
ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး ဝိညာဏးက ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တစးဖနး ေဝဒနာ သညာတို႔က
ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး သခၤါရ ဝိညာဏးတို႔က ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ ပစၥညး့မြနးသမြ္
အေၾကာငး့၈ ပစၥယုပၸနမ
း ြနးသမြ္ အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈

မဟာဘုတးအခ္ငး့ခ္ငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငးလညး့ ပထဝီ-ကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး အာေပါ,

ေတေဇာ,ဝါေယာတို႔က အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ပထဝီ,အာေပါ,ေတေဇာတို႔က အေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး ဝါေယာ
က အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ပထဝီ အာေပါတို႔က အေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး ေတေဇာ ဝါေယာတို႔က အက္ိဳ့်ဖစးပါ
သညး၈ အေၾကာငး့သညး ပစၥညး့်ဖစးပါသညး၈ အက္ိဳ့သညး ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈

ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံ ေစတသိကးတို႔တညး့ဟူေသာနာမက၏ႏၶာႏြငးံ

ဟဒယ ဝတၳဳတို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့အ်ပနးအလြနး အေၾကာငး့အက္ိဳ့ ပစၥညး့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈ ထိုသို႔ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ကို ၾသက၎ႏၱိက၏ေဏ နာမရူပဵ အညမညပစၥေယန
 81

ပစၥေယါ - ဟုေဟာ ေတားမူပါသညး၈ ေလာကဤပမာတို႔ကာ့ သဟဇာတပစၥညး့ႏြငးံ အတူတူပငး်ဖစး

ပါသညး၈

အညမညပစၥညး့၌သေဘာမြာ အခ္ငး့ခ္ငး့သာလြ္ငး ေက့္ဇူ့်ပဳေလံရြိပါသညး၈ သဟဇာတ

ပစၥညး့၌သေဘာမြာ အခ္ငး့ခ္ငး့လညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အခ္ငး့ခ္ငး့မဟုတးေသာ တရာ့မ္ာ့ကို
လညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အညမညပစၥညး့သေဘာမြာ လူ႔သဘာဝႏြငးံ ႏိႈငး့စာလြ္ငး အတၱႀကီ့ေသာ
လူမ္ာ့ႏြငးံတူပါသညး၈ အတၱႀကီ့ေသာလူမ္ာ့သညး ဆနးေပ့မြေဆ့ရဆိုသကဲံသို႔။၇ သူ႔လကးသာမြ
ကိုယးံလကးသာမယး ဆိုသကဲံသို႔။ ကိုယးံကိုေက့္ဇူ့်ပဳသူမ္ာ့ကိုသာ ်ပနးလညးေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါ
သညး၈ ကိုယးံကို ေက့္ဇူ့မ်ပဳသူမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့မ်ပဳတတးပါ၈ အတၱႀကီ့ေသာသူမ္ာ့သညး ကိုယးံအသငး့
အဖျဲ႔ကိုသာလြ္ငး ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ ကိုယးႏြငးံ ဂုိဏး့မတူလြ္ငး ကိုယးံအဖျဲ႔မဟုတးလြ္ငး ေက့္ဇူ့မ်ပဳ
တတးပါ၈ ထို႔အတူ အညမညသေဘာကာ့ အခ္ငး့ခ္ငး့သာလြ္ငး အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳေပ့တတးပါ
သညး၈ ်မနးမာႏိုငးငဵ နာဂစးမုနးတိုငး့ကာလတုနး့က ဗုဒၶဘာသာ ်မနးမာမိသာ့စုမ္ာ့၇ ဆရာေတားမ္ာ့သညး
ဒုက၏သညးအာ့လုဵ့ကို အညီအမြ္ ပဵံပို့ကူညီခဲံၾကေသားလညး့ ဘာသာ်ခာ့တို႔ကေတာံ သူတို႔ဘာသာဝငး
မ္ာ့ႏြငးံ သူတို႔ဘာသာထဲသို႔ ဝငးမညးံသူမ္ာ့ကိုသာလြ္ငး ပဵံပို့ကူညီသျာ့ပါသညး၈ ပျဲလနး႔တုနး့ ဖ္ာခငး့ဆို
သလို ဒုက၏ေရာကးသူေတျအာ့လုဵ့ကို ကူညီရငး့ တစးဖကးတစးလမး့က ဘာသာေရ့ အ်မတးထုတးသျာ့
သညးကို ေတျ႔ရြိခဲံရပါသညး၈

သဟဇာတပစၥညး့၌သေဘာမြာ ပရဟိတစိတးထာ့ရြိေသာလူမ္ာ့ကဲံသို႔ မိမိႏြငးံ အသငး့အဖျဲ႔တူ

သညး်ဖစးေစ၇ မတူသညး်ဖစးေစ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့တတးပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့တို႔၌ စိတးထာ့မ္ိဳ့ကဲံသို႔
်ဖစးပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့တို႔စိတးထာ့မ္ိဳ့ကာ့ ကိုယးံအက္ိဳ့ႏြငးံ ကိုယးံမိသာ့စုအက္ိဳ့ ယြဤးလာလြ္ငး
ကိုယးံမိသာ့စုအက္ိဳ့ကိုပဲ ဤီ့စာ့ေပ့တတးပါသညး၈ ကိုယးအက္ိဳ့ကိုစျနး႔လႊတးတတးပါသညး၈ ကိုယးံမိသာ့
စု အက္ိဳ့ႏြငးံ ကိုယးံတိုငး့်ပညးႏြငးံလူမ္ိဳ့အက္ိဳ့ ႏြစးမ္ိဳ့ယြဤးလာလြ္ငး ကိုယးံတိုငး့်ပညးႏြငးံလူမ္ိဳ့အက္ိဳ့ကို
ဤီ့စာ့ေပ့ပါသညး၈ ကိုယးံမိသာ့စုအက္ိဳ့ကို စျနး႔လႊတးလိုကးပါသညး၈ ကိုယးံတိုငး့်ပညးႏြငးံလူမ္ိဳ့အက္ိဳ့ႏြငးံ
သတၱဝါအနႏၱအက္ိဳ့ ယြဤးလာလြ္ငး သတၱဝါအနႏၱအက္ိဳ့ကိုသာ ဤီ့စာ့ေပ့ပါသညး၈ ကိုယးံတိုငး့်ပညးႏြငးံ
လူမ္ိဳ့အက္ိဳ့ကို စျနး႔လႊတးလုိကးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ဘုရာ့ေလာငး့ေမ္ာကးမငး့ဘဝမြာ မိမိအသကး
ကို အေသခဵကာ ေမ္ာကးအာ့လုဵ့လျတးေ်မာကးေရ့အတျကး ေဆာငးရျကးေတားမူခဲံပါသညး၈ ေဝႆႏၱရာ
မငး့ႀကီ့ဘဝမြာလညး့ မိမိတိုငး့်ပညးတျငး တနးဘို့မ်ဖတးႏိုငးေသာ ဆငး်ဖဴေတားရတနာႀကီ့ကို သတၱဝါ
အနႏၱအက္ိဳ့ကို ဤီ့စာ့ေပ့ေသာအာ့်ဖငးံ ပုဏၰာ့တို႔အာ့လြဴဒါနး့ခဲံပါသညး၈
 82

အညမညသေဘာမြာ သူေတားမြ ငါေကာငး့မညးဟူေသာ သေဘာရြိ၌၈ သဟဇာတပစၥညး့သေဘာမြာ

သူေတားေတား မေတားေတား ကိုယးကေတားရမညး၈ သူေကာငး့ေကာငး့ မေကာငး့ေကာငး့ ကိုယးက
ေတာံ ေကာငး့ကိုေကာငး့ရမညး ဟူေသာသေဘာရြိ၌၈

နိႆယပစၥညး့

နိႆယပစၥညး့၌ သေဘာမြာ တညးရာမြီရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈ သစးပငးတို႔သညး ေ်မ၉

မီြတညးၿပီ့ ရြငးသနးေပါကးဖျာ့ရသကဲံသို႔ အေၾကာငး့တရာ့ကို မြီ၊ အက္ိဳ့တရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ တစး
ဖနး ပနး့ခ္ီကာ့ခ္ပးႀကီ့ကို အမြီ်ပဳ၊ ပနး့ခ္ီရုပးပုဵမ္ာ့်ဖစးလာသကဲံသို႔ အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့မ္ာ့ကို
အမြီ်ပဳ၊ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔်ဖစးၾကရပါသညး၈

ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - နိႆယပစၥေယာတိ -

(က)စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ခ)စတၱာေရာ မဟာဘူတာ အညမညဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ဂ)ၾသက၎ႏ ၱိက၏ေဏ နာမရူပဵ အညမညဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ဃ)စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(င)မဟာဘူတာ ဤပါဒါရူပါနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

မြတးခ္ကး - ဣပါဠိေတားအထိကာ့ သဟဇာတႏြငးံ အာ့လုဵ့တူပါသညး၈

အဓိပၸါယး - (က)ေဝဒနာ သညာ သခၤါရ ဝိညာဏးတညး့ဟူေသာ နာမးခႏၶာအခ္ငး့ခ္ငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳရာမြာ

အတူတကျအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ မီြ၊လညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေဝဒနာေၾကာငးံ သညာ သခၤါရ
ဝိညာဏး်ဖစးရာတျငး အတူတကျ်ဖစး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံလညး့ ေက့္ြဇူ့
်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ ေဝဒနာ သညာ သခၤါရေၾကာငးံ ဝိညာဏး်ဖစးရာတျငးလညး့ အတူတကျအ်ဖစး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ခဵစာ့မႈ ေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈသညာ၇ ်ပဳ်ပငး
 83

စီရငးမႈ သခၤါရကိုမြီ၊ ်မငးသညးကိုသိေသာ စက၏ဳဝိညာဏး၇ ၾကာ့သညးကိုသိေသာ ေသာတဝိညာဏး၇

နဵသညးကိုသိေသာ ဃာနဝိညာဏးစေသာ စိတးဝိညာဏးမ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ ေဝဒနာ သညာေၾကာငးံ
သခၤါရႏြငးံ ဝိညာဏး်ဖစးရာတျငးလညး့ ထို႔အတူ အတူတကျအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ မြီရာတညးရာ
အ်ဖစး်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးပါသညး၈

(ခ)မဟာဘုတးေလ့ပါ့အခ္ငး့ခ္ငး့တို႔သညးလညး့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈

ပထဝီဓာတးကိုအမြီ်ပဳ၊ အာေပါ ေတေဇာ ဝါေယာဓာတးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ ပထဝီ အာေပါ ေတေဇာ
ဓာတးမ္ာ့ကိုအမြီ်ပဳ၊ ဝါေယာဓာတးမ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ ပထဝီ အာေပါဓာတးမ္ာ့ကို အမြီ်ပဳ၊ ေတ
ေဇာ ဝါေယာဓာတးမ္ာ့်ဖစးၾကပါသညး၈ ဤပမာထငးရြာ့ေအာငး်ပရလြ္ငး ေ်မကိုမြီ၊ ေရဓာတး,မီ့ဓာတး,
ေလဓာတးေတျ ထငးရြာ့လာရ်ခငး့်ဖစး၌၈ ေ်မ ေရ မီ့ကို အမြီ်ပဳ၊ ေလဓာတးမ္ာ့ထငးရြာ့လာရ်ခငး့်ဖစး
၌၈ ေ်မ ေရ တို႔ကိုအမြီ်ပဳ၊ မီ့ဓာတး ေလဓာတးတို႔ထငးရြာ့လာရ်ခငး့်ဖစး၌၈ ထိုသို႔ အ်ပနးအလြနးလြနး
စကးလြညးံကာ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈ ပကတိ်ဖစးေသာ ေ်မ ေရ ေလ မီ့မ္ာ့ကိုသာ မယူဘဲ ခကးမာ
ေပ္ာံေ်ပာငး့မႈသေဘာ၇ ဖျဲ႔စီ့ ယိုစီ့မႈသေဘာ၇ ပူမႈ ေအ့မႈသေဘာ၇ တျနး့ကနး လႈပးရြာ့မႈသေဘာမ္ာ့ကို
လညး့ယူရမညးကို သတိ်ပဳပါ၈

ေလာကဤပမာအာ့်ဖငးံ မီ့ေလာငးသညးဟုဆိုရာတျငး ေတေဇာဓာတးအာ့ေကာငး့သညးံသေဘာေၾကာငးံ

ေလာငးရ်ခငး့်ဖစး၌၈ သို႔ေသား ထိုမီ့သညး ပထဝီဓာတးတစးခုတညး့်ဖငးံ မညးသို႔မြ္ ေလာငးႏိုငးစရာအ
ေၾကာငး့မရြိပါ၈ ပထဝီဓာတးသေဘာထငးရြာ့ေသာ ေလာငးစာရြိမြ ေလာငးစာကိုမြီ၊ေလာငးကၽျမး့ရ၌၈
ေလာငးစာတညး့ဟူေသာ ပထဝီဓာတးထဲ၉ ထိုပထဝီအစိုငးအခဲ မပ္ကးစီ့ေအာငး ဖျဲ႔စညး့ေပ့ထာ့ေသာ
အာေပါဓာတးရြိ၌၈ ထိုေလာငးစာမ္ာ့ ေလာငးအာ့ေကာငး့ေအာငး ေလဓာတးရြိမြလညး့ ေလာငးအာ့
ေကာငး့၌၈ ေလဓာတးမရြိလြ္ငး မီ့မေလာငးကၽျမး့ႏိုငးပါ၈

ေရႀကီ့သညးဟုဆိုရာတျငး အာေပါဓာတးအာ့ေကာငး့ေသာေၾကာငးံ ေရႀကီ့ရ်ခငး့်ဖစး၌၈ သို႔ေသား

အာေပါဓာတးတစးခုတညး့၉ ေရႀကီ့စရာအေၾကာငး့မရြိပါ၈ ထိုေရမ္ာ့ လႊမး့မို့ၿပီ့ ေမႊေႏြာကးေ်ခာကး်ခာ့
ဖို႔ရနး ေ်မဓာတးရြိမြ ေ်မဓာတးကိုမြီ၊ ်ဖစးရေလသညး၈ ထိုေရမ္ာ့ ကမး့ေပ၍သို႔ တကးလာရနးအတျကး
ေလဓာတးမ္ာ့က တျနး့ကနးေပ့ၾကရ၌၈ ထိုေရထဲ၉လညး့ ပူမႈ ေအ့မႈသေဘာ ေတေဇာကမြီတညးေန
်ပနး၌၈ ထိုသို႔ အခ္ငး့ခ္ငး့ အမြီသဟဲ်ပဳ၊ နိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈

(ဂ)ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ ပဋိသေႏၶနာမက၏ႏၶာႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ နာမးရုပးတို႔

သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ တစးပါ့သညးတစးပါ့အာ့ အမြီ်ပဳေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ ပဋိသေႏၶစိတး
 84

ကိုမြီ၊ ဟဒယဝတၳဳ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့်ဖစးလာရသကဲံသို႔ ဟဒယဝတၳဳ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ကို အမြီ်ပဳ၊

ပဋိသေႏၶ စိတးတို႔်ဖစးၾကရပါသညး၈ ထိုသို႔ အခ္ငး့ခ္ငး့အမြီ်ပဳေနသညးကို နိႆယပစၥညး့ဟုဆိုပါသညး၈

(ဃ)စိတး ေစတသိကးမ္ာ့ကို အမြီ်ပဳ၊ စိတၱဇရုပးမ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ စိတးက စိတးဆို့စိတးယုတး်ဖစး

လာေသာအခါ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ရုပးတို႔သညးလညး့ ၾကမး့တမး့လာပါသညး၈ ေဒါသႀကီ့ေသာအခါ
မ္ကးႏြာႀကီ့က နီရဲ,ညိဳမညး့,နဖူ့ေက္ာတျနး႔,မ္ကးေထာငးံနီ, မ္ကးလုဵ့ပ္ဴ့ေသာ အမူအရာမ္ာ့ေပ၍လာ
တတးပါသညး၈ ၾကမး့တမး့ရိုငး့်ပေသာ စကာ့သဵ၇ ၾကမး့ၾကဳတးခကးထနးေသာလုပးရပးမ္ာ့လညး့ ်ဖစးေပ၍
လာရပါသညး၈ စိတးေကာငး့ စိတး်မတးမ္ာ့်ဖစးလာေသာအခါ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ ရုပးတို႔သညး
လညး့ ႏူ့ညဵံသိမးေမျ႔ ၾကညးလငးရႊငး်ပလာပါသညး၈ ေမတၱာတရာ့ ကရုဏာတရာ့်ဖစးပျာ့လာေသာအခါ
မ္ကးႏြာထာ့ေလ့က ခ္စးခငးစရာ ၾကညးၾကညးသာသာ ရႊငးရႊငးလနး့လနး့်ဖစးလာပါသညး၈ စကာ့သဵ
ေလ့ကလညး့ ခ္ိဳသာယဤးေက့္လာပါသညး၈ လႈပးရြာ့ေနေသာ ကိုယးအမူအရာမ္ာ့ကလညး့ ၾကငးၾကငး
နာနာ ယုယုယယ ်မတး်မတးႏုိ့ႏို့်ဖစးသျာ့ပါသညး၈ ဣသညးပငး စိတး ေစတသိကးမ္ာ့က စိတၱဇရုပးမ္ာ့
ကို အမြီ်ပဳေစေသာအာ့်ဖငးံ နိႆယပစၥညး့က ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဣေနရာ၉ နာမးႏြငးံရုပး
တို႔သညး အ်ပနး်ပနးအလြနးလြနး ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့မ္ိဳ့မဟုတးပါ၈ စိတး ေစတသိကးတို႔က မြီစရာ နိႆယ
်ဖစးပါသညး၈ စိတၱဇရုပးတို႔က အမြီ်ပဳတတးေသာ နိႆိတ်ဖစးပါသညး၈

(င)မဟာဘုတးကိုအမြီ်ပဳ၊ ဤပါဒါရုပးတို႔်ဖစးၾကရ၌၈ မဟာဘုတးကို အေ်ခခဵကာ ဤပါဒါရုပးမ္ာ့ ်ဖစးၾက

ရပါသညး၈ ေရေ်မေလမီ့ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့ မဟာဘုတးကိုမြီ၊ သစးပငးပနး့မလးမ္ိဳ့စုဵတညး့ဟူေသာ ရူပါ
ရုဵမ္ာ့၇ မို့ခ္ိနး့သဵ‟ေလတိုကးသဵ‟စေသာ အသဵမ္ိဳ့စုဵ သဒၵါရုဵ၇အန႔ဵအသကးမ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရုဵ၇ အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာ
ရုဵ၇ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵစေသာ ဤပါဒါရုပးမ္ာ့ ်ဖစးၾကပါသညး၈ ဣေနရာ၉ ဤပါဒါရုပး (ဿ၁)ပါ့ကို
ေဖ၍်ပပါဤီ့မညး၈

ဤပါဒါရုပး (ဿ၁)ပါ့

ပသာဒရုပ(း ၂)ပါ့ - ှ၈မ္ကးစိအၾကညး၈ ဿ၈နာ့အၾကညး၈ ၀၈ႏြာေခါငး့အၾကညး၈ ၁၈လြ္ာအၾကညး၈

၂၈ကိုယးအၾကညး အာ့်ဖငးံ ပသာဒရုပ(း ၂)ပါ့၈ (ပါဠိလို - စက၏ဳပသာ၇ ေသာတပသာဒ စသညးတညး့)၈

ေဂါစရရုပ(း ၄)ပါ့ - ှ၈အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵ၈ ဿ၈အသဵမ္ိဳ့စုဵသဒၵါရုဵ၈ ၀၈အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵ၈ ၁၈အရသာမ္ိဳ့စုဵ

ရသာရုဵ၈ ၂-၃-၄၈ပထဝီ ေတေဇာ ဝါေယာတညး့ဟူေသာ အေတျ႔ထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵ အာ့်ဖငးံ ေဂါစရ
ရုပးဟုေခ၍ေသာ ဝိသယရုပသ
း ညး (၄)ပါ့ရြိ၌၈ ၂-၃-၄ ဓာတးႀကီ့သုဵ့ပါ့သညး မဟာဘုတးထဲ၉လညး့
ပါဝငးထာ့ပါသညး၈
 85

ဘာဝရုပ(း ဿ)ပါ့ - ှ၈အမ္ိဳ့သမီ့်ဖစးရာ်ဖစးေၾကာငး့ ဢတၳိဘာဝရုပး၈ ဿ၈အမ္ိဳ့သာ့်ဖစးရာ်ဖစးေၾကာငး့

ပုရိသဘာဝရုပး ဟူ၊ ႏြစးပါ့၈

ဟဒယရုပးႏြငးံ ဇီဝိတရုပး - ႏြလုဵ့သာ့တညး့ဟူေသာ ဟဒယဝတၳဳရုပး ႏြငးံ ရုပးတရာ့မ္ာ့ကို ရြငးသနး

ေအာငး ေစာငးံေရြာကးမႈကိုေပ့တတးေသာ ဇီဝိတရုပး၈(ဿ-ပါ့)

အာဟာရရုပး ႏြငးံ ပရိေစၦဒရုပး - ရုပးတရာ့ကို ချနးအာ့်ဖစးေစေသာ အာဟာရရုပး ႏြငးံ ရုပးတရာ့တို႔ ပိုငး့

ခ္ာ့ေပ့တတးေသာ ဟငး့လငး့်ပငးတညး့ေဟာ အာကာသဓာတး ပရိေစၦဒရုပး၈ (ဿ-ပါ့)

ဝိညတးရုပး ႏြစးပါ့ - ှ၈ကိုယးအမူအရာလႈပးရြာ့မႈတညး့ဟူေသာ ကာယဝိညတး၈ ဿ၈ႏႈတးအမူအရာ ေ်ပာ

ဆိုသဵတညး့ဟူေသာ ဝစီဝိညတး အာ့်ဖငးံ ဝိညတးရုပးႏြစးပါ့၈

ဝိကာရရုပး ငါ့ပါ့ - ှ၈ရုပးတရာ့တို႔၌ ေပါံပါ့မႈ လဟုတာရုပး၈ ဿ၈ႏူ့ညဵံသိမးေမျ႔မႈ မုဒုတာရုပး၈ ၀၈ေပ္ာံ

ေပ္ာံေ်ပာငး့ေ်ပာငး့်ဖစးမႈ ကမၼညတာရုပး၈ ၁၈ကာယဝိညတးရုပး၈ ၂၈ဝစီဝိညတးရုပး အာ့်ဖငးံ ငါ့ပါ့်ဖစး၌၈
၁-၂ ရုပးတို႔သညး ဝိညတးရုပးတို႔ ပါဝငးၿပီ့်ဖစးသညး၈

လက၏ဏရုပးေလ့ပါ့ - ှ၈စက၏ဳစေသာရုပးတို႔၌ ်ဖစးဆဲ ဤပစယရုပး၈ ဿ၈်ဖစးေနစဤး သႏၱတိရုပး၈ ၀၈ရငးံ

က္ကးေနေသာ ဇရတာရုပး၈ ၁၈ပ္ကးစီ့ေနေသာ အနိစၥတာရုပး ဟူ၊ ေလ့ပါ့်ဖစးပါသညး၈ မြတးခ္ကး -
ဤပစယ ႏြငးံ သႏၱတိရုပးႏြစးပါ့သညး ဇာတိရုပး၌ အမညးသာ်ဖစး၌ဟု ဆိုေသာေၾကာငးံ လက၏ဏရုပးသုဵ့
ပါ့ဟုလညး့ ဆိုႏိုငးပါသညး၈

ေဖ၍်ပပါ ဤပါဒါရုပး (ဿ၁)ပါ့ႏြငးံ မဟာဘုတး ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့တို႔ေပါငး့ေသာအခါ ရုပး(ဿ၅)ပါ့်ဖစးလာရ

သညး၈ ယငး့ရုပး (ဿ၅)ပါ့တို႔တျငး မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ပသာဒရုပးငါ့ပါ့၇ ေဂါစရရုပးေလ့ပါ့၇ ဘာဝရုပး ႏြစး
ပါ့၇ ဟဒယရုပး၇ ဇီဝိတရုပး၇ အာဟာရရုပး- ေပါငး့(ှ၅)ပါ့ေသာရုပးတို႔သညး ဝိပႆနာရႈပျာ့်ခငး့ငြါတတး
ေကာငး့ေသာေၾကာငးံ သလက၏ဏရုပလ
း ညး့မညး၌၈ သဘာဝတရာ့တို႔၌ ထငးရြာ့ေသာေၾကာငးံ
သဘာဝရုပး လညး့မညးပါသညး၈ အေၾကာငး့တရာ့တို႔သညး ၿပီ့ေ်မာကးေစအပးေသာေၾကာငးံ နိပၹႏၷ
ရုပးလညး့မညးပါသညး၈ အေအ့အပူစသညးတို႔ေၾကာငးံ ေဖာကး်ပနးပ္ကးစီ့တတး၊ ရူပရုပလ
း ညး့မညး
ပါသညး၈ အနိစၥ ဒုက၏ အနတၱတညး့ဟူေသာ လက၏ဏာယာဤးသုဵ့ပါ့သို႔တငး၊ သုဵ့သပး်ခငး့ငြါထိုကးေသာ
ေၾကာငးံ သမၼသနရုပလ
း ညး့မညးပါသညး၈ က္နးေသာရုပးမ္ာ့သညး ရုပးအစစးမဟုတး၈ ရုပးတို႔ကို ထငးရြာ့
ေအာငး်ပသ်ခငး့၇ ရုပးတို႔၌အမူအရာ၇ ရုပးတို႔၌်ဖစးစဤးမြ္သာ်ဖစး၊ အနိပၹႏၷရုပးမညးပါသညး၈
 86

ၾသဠာရိကရုပး ႏြငးံ သုခုမရုပးချဲပုဵ - ပသာဒရုပ(း ၂)ပါ့၇ ေဂါစရရုပး(၄)ပါ့သညး ၾသဠာရိကရုပးမညး၌၈

အာေပါ၇ ဘာဝရုပ(း ဿ)ပါ့၇ ဟဒယရုပး၇ဇီဝိတရုပး၇အာဟာရရုပး၇ပရိေစၦဒရုပး၇ဝိညတးရုပး(ဿ)ပါ့၇လဟုတာ၇မုဒု
တာ၇ကမၼညတာ၇ဤပစယ၇သႏၱတိ၇ဇရတာ၇အနိစၥတာ အာ့်ဖငးံ (ှ၃)ပါ့ေသာရုပးသညး သုခုမရုပးမညး၌၈

ကမၼဇရုပ(း ှ၅)ပါ့ - မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ပသာဒရုပ(း ၂)ပါ့၇ ရူပ၇ ဂႏၶ၇ ရသ၇ ဘာဝရုပ(း ဿ)ပါ့၇ ဟဒယရုပး၇
ဇီဝိတရုပး၇အာဟာရရုပး၇ပရိေစၦဒရုပး ေပါငး့ဆယးံရြစးပါ့ေသာရုပးသညး ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ကမၼဇ
ရုပးမညးပါသညး၈

စိတၱဇရုပး (ှ၂)ပါ့ - မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ရူပ၇ သဒၵ၇ ဂႏၶ၇ ရသ၇ အာဟာရုပး၇ ဝိညတးရုပး(ဿ)ပါ့၇လဟုတာ၇

မုဒုတာ၇ ကမၼညတာ၇ ပရိေစၦဒရုပး ေပါငး့(ှ၂)ပါ့ေသာရုပးတို႔သညး စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ စိတၱဇ
ရုပးမညးပါသညး၈

ဤတုဇရုပး (ှ၀)ပါ့ - မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ရူပ၇ သဒၵ၇ ဂႏၶ၇ ရသ၇ အာဟာရုပး၇ လဟုတာ၇ မုဒုတာ၇ ကမၼည
တာ၇ ပရိေစၦဒရုပး ေပါငး့(ှ၀)ပါ့ေသာရုပးသညး ဤတုေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ဤတုဇရုပးမညးပါသညး၈

အဟာရဇရုပး (ှဿ)ပါ့ - မဟာဘုတးေလ့ပါ့၇ ရူပ၇ ဂႏၶ၇ ရသ၇ အာဟာရုပး၇ လဟုတာ၇ မုဒုတာ၇ ကမၼည
တာ၇ ပရိေစၦဒရုပး ေပါငး့ (ှဿ)ပါ့ေသာရုပးတို႔သညး အဟာရေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ အဟာရဇရုပးမညး
ပါသညး၈ ဣတျငး ရုပးႏြငးံပတးသကးေသာ မြတးစုမ္ာ့ ၿပီ့ပါၿပီ၈

နိႆယပစၥညး့ (ပုေရဇာတနိႆယ)

စက၏ာယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

ေသာတာယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဃာနာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဇိဝြါယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈
ကာယာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - စက၏ာယတန၇ ေသာတာယတန စသညးတို႔သညး အမညးသာကျဲေသားလညး့ စက၏ဳပသာဒ၇

ေသာတပသာဒ စသညးံပသာဒရုပးငါ့ပါ့သာ်ဖစးပါသညး၈ စက၏ဳဝိညာဏဓာတးဆိုသညးမြာ ်မငးသိစိတးပငး
်ဖစးပါသညး၈ ထိုစက၏ဳဝိညာဏဓာတးစသညးတို႔ကို အနႏၱရပစၥညး့၉ ်ပဆိုခဲံၿပီ့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ
အေၾကာငး့ + အက္ိဳ့ ပစၥညး့+ပစၥယုပၸနးကိုသာ ချဲ်ခာ့်ပပါမညး၈
 87

အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့ + အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့

ှ၈ မ္ကးစိအၾကညးဓာတး(စက၏ာယတန) + ်မငးသိစိတး စက၏ဳဝိညာဏး/သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး

ဿ၈ နာ့အၾကညးဓာတး(ေသာတာယတန)+ၾကာ့သိစိတး ေသာတဝိညာဏး/သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတ.၇

၀၈ ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတး(ဃာနာယတန)+နဵသိစိတး ဃာနဝိညာဏး/သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး

၁၈ လြ္ာအၾကညးဓာတး(ဇိဝြါယတန) + စာ့သိစိတး ဇိဝြါဝိညာဏး/သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး

၂၈ကိုယးအၾကညးဓာတး(ကာယာယတန)+ထိသိစိတး ကာယဝိညာဏး/သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး

မ္ကးစိအၾကညးဓာတးစက၏ာယတနကို အမြီ်ပဳ၊ ်မငးသိစိတး်ဖစးပါသညး၈ ထုိသို႔်ဖစးရာတျငး ်မငးသိစိတးႏြငးံ

အၿမဲယြဤးတျဲေနေသာ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကးတို႔အာ့လညး့ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကေန ေက့္
ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ စက၏ာယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ နိႆယ
ပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈ နာ့အၾကညးဓာတး ေသာတာယတနစသညးတို႔ကိုလညး့
ဣနညး့အတိုငး့မြတးယူႏိုငးပါသညး၈ မြတးခ္ကး/ ပုေရဇာတႏြငးံ တစးစိပးတစးေဒသ သေဘာတူေသာ
နိႆယကို ပုေရဇာတနိႆယဟုေဟာေတားမူပါသညး၈

ဟဒယဝတၳဳရုပးက မေနာဓာတး၇မေနာဝိညာဏဓာတးတို႔အာ့ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

(နိႆယ၇ အတၳိ၇ အဝိဂတ)

ပါဠိေတား - ယဵ ရူပဵ နိႆာယ မေနာဓာတု စ မေနာဝိညာဏဓာတု စ ဝတၱႏၱိ၇ တဵ ရူပဵ မေနာဓာတုယာစ

မေနာဝိညာဏဓာတုယာ စ တဵ သမၸယုတၱကာနဤၥ ဓမၼာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (အတၳိ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အဝိဂတပစၥေယန ပစၥေယာ၈)

အနကး - ယဵ ရူပဵ - အၾကငးဟဒယဝတၳဳကို၇ နိႆာယ - အမြီ်ပဳ၊၇ မေနာဓာတု စ-မေနာဓာတးသညး။၇

မေနာဝိညာဏဓာတု စ - (အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ မေနာဝိညာဏဓာတး (၄ဿ)သညး။၇ ဢေမ -
ဣ မေနာဓာတး မေနာဝိညာဏဓာတးတို႔သညး၇ ဝတၱႏၱိ - ်ဖစးကုနး၌၈ တဵ ရူပဵ - ထိုဟဒယဝတၳဳသညး၇
မေနာဓာတုယာ စ - မေနာဓာတးအာ့။၇ မေနာဝိညာဏဓာတုယာစ - မေနာဝိညာဏဓာတးအာ့။၇
 88

နိႆယပစၥေယန - ပုေရဇာတနိႆယသတၱိ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇

ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူဤပါဒးေသာ ဟဒယဝတၳဳရုပးက မေနာဓာတး

အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ မေနာဝိညာဏဓာတး(၄ဿ)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခုတို႔အာ့ မြီရာတညးရာ
အ်ဖစး်ဖငးံ (နိႆယသတၱိ်ဖငးံ) ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူ
ဤပါဒးေသာဆိုသညးမြာ ပဋိသေႏၶစိတးဆိုသညးမြာ ဘဝတစးခု၉ ပထမဤီ့စျာ်ဖစးေသာစိတးတညး့၈ ထိုစိတး
ႏြငးံ ထိုစိတး၌ေနာကးမြ်ဖစးၾကကုနးေသာ ေရြ့ဤီ့စျာ်ဖစးေသာစိတးမ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ ႏြလုဵ့သာ့
ေလ့က မေနာဓာတး မေနာဝိညာဏဓာတးတို႔အာ့ မြီရာတညးရာအေနအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈
ထိုသို႔ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အရူပဝိပါကးစိတးေလ့ခုကို ၾကဤးထာ့ရသညးသာထူ့၌၈ အဘယးံေၾကာငးံ ၾကဤး
ထာ့ရပါသနညး့၈ အရူပဝိပါကးဆိုသညးမြာ ရုပးမရြိေသာဘုဵက်ဗဟၼာတို႔၌ ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးသညး၈
ဟဒယဝတၳဳရုပးက ရုပးမရြိေသာဘုဵက ပဋိသေႏၶစိတးကို မညးသညးံနညး့ႏြငးံမြ္ ေက့္ဇူ့်ပဳ၊ မရႏိုငးေသာ
ေၾကာငးံ်ဖစးပါသညး၈ ႂကျငး့ေသာ အရူပစိတးမ္ာ့လညး့ ရုပးမရြိေသာ ်ဗဟၼာတို႔၌ပဋိသေႏၶ်ဖစးပါလြ္ကး
အဘယးံေၾကာငးံ မၾကဤးရပါသနညး့၈ ဣဟဒယဝတၳဳသညး ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံ
အတူ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳ်ဖစးေသာေၾကာငးံ အရူပကပဋိသေႏၶစိတးကို ေက့္ဇူ့်ပဳ၊မရႏိုငးပါ၈
ထိုဟဒယဝတၳဳက ဆကးလကးရြငးသနး လူလာ့ေ်မာကးသျာ့သညးံအခါ အရူပစ္ာနးမ္ာ့ကိုလညး့ရႏိုငး
ေသာေၾကာငးံ က္နးေသာ အရူပစိတးမ္ာ့ကို မပယးရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၇ ေနာကးမြ ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ အသိ
ဉာဏးႀကီ့မာ့လာေသာ စိတးမ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ ဟဒယဝတၳဳသညးကာ့ အရူပဝိပါကးစိတးကိုလညး့
ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံနညး့ လူ႔်ပညးကေန အရူပစ္ာနးကိုရရြိၿပီ့ အရူပဘုဵ၉ ပဋိသေႏၶ ေန
ရ်ခငး့(အရူပ်ဗဟၼာ်ဖစးရ်ခငး့)သညး ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနဆဲ စိတးမ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳ
ရုပးက အရူပစိတးအာ့လုဵ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးေသာေၾကာငးံတညး့၈

နိႆယပစၥညး့ အက္ယးေဟာ်ပ ပဤြာဝါရတရာ့ေတား

နိႆယပစၥညး့ အက္ယးေဟာ်ပေတားမူေသာ ပဤြာဝါရသညး သဟဇာတပစၥညး့ႏြငးံအာ့လုဵ့နီ့ပါ့တူ၌၈

မတူေသာအခ္ကးမ္ာ့ကို သိရေအာငး မာတိကာစဤးမ္ာ့ကို ထုတးေဆာငး်ပပါမညး၈ နိႆယပစၥညး့ကို
အေၾကာငး့အက္ိဳ့ ပစၥညး့ ပစၥယုပၸနးအာ့်ဖငးံ ေဟာေတားမူပုဵမြာ (က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ခ)အကု
သလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ဃ)ကုသိုလး အဗ္ာကတမူ ႏြစးခ္ကး၈ (င)အကုသိုလး
အဗ္ာကတမူ ႏြစးခ္ကး စုစုေပါငး့ မူဆယးသုဵ့ခ္ကး်ဖငးံေဟာေတားမူပါသညး၈
 89

(က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+

အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ တစးခ္ကးဟူ၊
ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈

(ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့အကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့အကု

သိုလး + အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့အကုသိုလး + အက္ိဳ့အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ
တစးခ္ကးဟူ၊ အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈

(ဂ)အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အဗ္ာတတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့အဗ္ာ

ကတ+အက္ိဳ့ကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့အဗ္ာကတ အက္ိဳ့အကုသိုလးတစးခ္ကးဟူ၊ အဗ္ာ
ကတ မူသုဵ့ခ္ကး၈

(ဃ)ကုသိုလးအဗ္ာကတမူ ႏြစးခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့ ကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ+အက္ိဳ့ကုသိုလး တစး

ခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့ကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတ + အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကးဟူ၊ ႏြစးခ္ကး၈

(င)အကုသိုလးအဗ္ာကတမူႏြစးခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့ အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အကုသိုလး

တစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတ + အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကးဟူ၊ ႏြစးခ္ကး၈ ထို
မူဆယးသုဵ့ခ္ကးတို႔တျငး သဟဇာတႏြငးံမတူေသာ အခ္ကးမ္ာ့ကိုသာ ေဖ၍်ပသျာ့ပါမညး၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ ပုေရဇာတနိႆပစၥညး့မ္ာ့

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈စက၏ာယတနဵ

စက၏ဳဝိညာဏႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသာတာယတနဵ ေသာတဝိညာဏႆ နိႆယ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဃာနာယတနဵ ဃာနဝိညာဏႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဇိဝြါယတနဵ ဇိဝြါ
ဝိညာဏႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကာယာယတနဵ ကာယဝိညာဏႆ နိႆယပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဝတၳဳ ဝိပါကာဗ္ာကတာနဵ ကိရိယာဗ္ာကတာနဵ ခႏၶာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေရြ့ဤီ့စျာ်ဖစး်ခငး့ အမြီ်ပဳ်ခငး့ နိႆယပုေရ

ဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကာ့ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးက ်မငးသိစိတးအာ့။၇ နာ့
အၾကညးဓာတးက ၾကာ့သိစိတးအာ့။၇ ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတးက နဵသိစိတးအာ့။၇ လြ္ာအၾကညး
 90

ဓာတးက စာ့သိစိတးအာ့။၇ ကိုယးအၾကညးဓာတးက ထိသိစိတး(ယာ့၇နာ၇ေကာငး့စိတး)အာ့။ ေရြ့

ဤီ့စျာ်ဖစး်ခငး့ အာ်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အမြီ်ပဳေသာအာ့်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

်မငးသိစိတးတစးခု်ဖစးရာတျငး မ္ကးစိအၾကညးဓာတး မပ္ကးစီ့ဘဲ တညးရြိမြသာ ်မငးႏိုငးသညး၈ မ္ကးစိ အ

ၾကညးဓာတးကို မြီ၊သာ်မငးႏိုငးသညး၈ထိုသို႔်မငးရာတျငးလညး့ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးက ေရြ႕ဤီ့စျာ်ဖစးပါ
သညး၈ ်မငးသိစိတးက ေနာကးမြ်ဖစးပါသညး၈ မ္ကးစိအၾကညးဓာတး၌ အရငးဤီ့စျာ ်မငးသိစိတးက ႀကိဳတငး
၊ ်ဖစးမေနပါ၈ ထို႔ေၾကာငးံ မီြရာတညးရာအာ့်ဖငးံ။၇ ေရြ့ဤီ့စျာ်ဖစး်ခငး့အာ့်ဖငးံ။ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါ
သညး၈ ယငး့ကိုပငး စက၏ာယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟုေဟာေတားမူပါ၌၈
ေသာတစသညးတို႔သညးလညး့ ထိုနညး့တူစျာ သိ်မငးနိဳငးပါလိမးံမညး၈

အမြတးအသာ့်ပ ပါဠိေတား၌ အဓိပၸါယး - ဟဒယဝတၳဳက ဝိပါကးစိတး (၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)

ယဤးဘကးေစတသိကး (၀၅)ပါ့တို႔အာ့ မြီရာတညးရာအေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈ ထိုစိတးမ္ာ့
တျငး သတၱဝါတို႔၌ အက္ိဳ့ဝိပါကး ဘဝငးစိတးမ္ာ့ တဒါရုဵစိတးမ္ာ့ပါဝငးသညး၈ ထိုစိတးမ္ာ့သညး ေဇာ
စိတး(ကုသိုလး၇အကုသိုလး၇ဖိုလး၇ကိရိယာ)မ်ဖစးသညးံအခ္ိနးတျငး ်ဖစးေနသညး၈ ထိုစိတးမ္ာ့ကို ဟဒယ
ဝတၳဳရုပး ႏြလုဵ့သာ့က မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ စိတးကနာ့ေန
ေသားလညး့ ဘဝငးက နာ့မေနပါ၈ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ကလညး့ နာ့မေနပါ၈ တစးလႈပးလႈပး်ဖငးံ လႈပးရြာ့ေပ့
ေနရပါသညး၈ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ ရြငးသနးေနမြသာ ဘဝငးစိတးမ္ာ့ႏြငးံ အ်ခာ့ေသာစိတးမ္ာ့ ေကာငး့မျနးစာ
အလုပးလုပးေနႏိုးငးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ဝတၳဳ ဝိပါကာဗ္ာကတာနဵ ကိရိယာဗ္ာကတာနဵ ခႏၶာနဵ
နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ - ဟုေေဟာေတားမူပါသညး၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵ နိႆယပစၥညး့ပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝတၳဳ ကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ

နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဟဒယဝတၳဳ(ႏြလုဵ့)က ကုသိုလးစိတးႏြငးံေစတသိကးတို႔အာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
ကုသိုလးစိတး်ဖစးေသာအခါ၉လညး့ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ရြိမြ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ ရြငးသနးေနမြ ကုသိုလးစိတး်ဖစး
ႏိုငးပါသညး၈ ႏြလုဵ့သာ့တညး့ဟူေသာ ဟဒယဝတၳဳအေၾကာငး့ေၾကာငးံကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၇
ကုသိုလးစိတး်ဖစးေသာအခါ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ၾကညးလငးပါသညး၈ ႏြလုဵ့သာ့ၾကညးလငး ႏြလုဵ့ေသျ့ၾကညး
 91

လငးေသာအခါ ကိုယးခႏၶာအဆငး့ ဝါဝငး့ၾကညးလငးပါသညး၈ ခ္စးခငး်မတးႏို့ဘျယးေကာငး့ပါသညး၈ ထို

်ဖစးစဤးသညး ႏြလုဵ့သာ့ေလ့ကို အေ်ခခဵေသာ်ဖစးစဤးမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဝတၳဳ ကုသလာနဵ
ခႏၶာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ-ဟုေဟာေတာမူပါသညး၈

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵကို ဣနညး့အတိုငး့မြတးပါ၈ ကုသိုလးေနရာတျငး အကုသိုလး

ေ်ပာငး့ရုဵသာတညး့၈

ကုသိုလး အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵ နိႆယပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ စ အဗ္ာကေတာ စ ဓမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသေလာ

ဧေကာ ခေႏၶာ စ ဝတၳဳ စ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ စ ဝတၳဳ စ
ဧကႆ ခႏၶႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ စ ဝတၳဳ စ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ နိႆယပစၥေယန
ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးနာမးခႏၶာတစးပါ့ႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳက + ကုသိုလးနာမးခႏၶာသုဵ့ပါ့အာ့ မြီရာ
တညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးနာမးခႏၶာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳက + ကုသိုလးနာမးခႏၶာ
တစးပါ့အာ့။၇ ကုသိုလးနာမးခႏၶာႏြစးပါ့ႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳက + ကုသိုလးနာမးခႏၶာ ႏြစးပါ့အာ့။ မြီရာ
တညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသုိလးေဝဒနာႏြငးံ ႏြလုဵ့သာ့ကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး ကုသိုလး
သညာ သခၤါရ ဝိညာဏးက အက္ိဳ့်ဖစးသညး၈ ကုသိုလး ေဝဒနာ သညာ သခၤါရႏြငးံ ႏြလုဵ့သာ့က အ
ေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး ကုသိုလး ဝိညာဏးက အက္ိဳ့်ဖစးသညး၈ ကုသိုလး ေဝဒနာ သညာႏြငးံ ႏြလုဵ့သာ့က
အေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး ကုသိုလး သခၤါရ ဝိညာဏးက အက္ိဳ့်ဖစးသညး၈ ကုသိုလးနာမက၏ႏၶာ်ဖစးရာတျငး မရြိ
မ်ဖစး ႏြလုဵ့သာ့ေလ့က ပူ့တျဲပါဝငးေနရသ်ဖငးံ ဝတၳဳ စ-ဟူေသာ ပုဒးကေလ့ ထညးံထညးံေဟာရသညး၈

ကုသိုလး အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵပါဠိေတား

ကုသေလာ စ အဗ္ာကေတာ စ ဓမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ

ခႏၶာ စ မဟာဘူတာ စ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 92

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး ေစတသိကးတညး့ဟူေသာ အေပါငး့နာမက၏ႏၶာႏြငးံ မဟာဘုတးတို႔က
ကုသိုလးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ
ကုသုိလးစိတး ေစတသိကးမ္ာ့်ဖစးေသာအခါ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ကလညး့ ယြဤးတျဲလြ္ကး်ဖစးေနပါသညး၈
ထို ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ မဟာဘုတးတို႔က စိတၱဇရုပးအာ့ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
ကုသိုလးစိတးႏြငးံ မဟာဘုတးတို႔က အေၾကာငး့ပစၥညး့ စိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈
မြတးခ္ကး - အကုသိုလး အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာတ်ဖစးပုဵကို နညး့မြီသိပါေလ၈

ဤပနိႆပစၥညး့

ဤပနိႆယပစၥညး့ဆိုသညးမြာ မို့ႏြငးံတူပါသညး၈ ကမၻာေပ၍ရြိ သစးပငး ေတာေတာငး ေရေ်မသဘာဝ

အာ့လုဵ့သညး မို့ႏြငးံမကငး့ၾကပါ၈ မို့ႏြငးံမကငး့ေသာ အရာဝတၳဳမြနးသမြ္ မို့ရျာခ္လုိကးသညးႏြငးံ စိမး့
လနး့ စို်ပညး သာယာခ္မး့ေ်မံၾကသကဲံသို႔ အေၾကာငး့တရာ့တို႔က အက္ိဳ့တရာ့မ္ာ့်ဖစးေပ၍ေအာငး
အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာ တညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာေၾကာငးံ ဤပနိႆပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

ဤပနိႆယပစၥညး့သုဵ့မ္ိဳ့ - (က) အာရမၼဏူပနိႆယ၈ (ခ)အနႏၱရူပနိႆယ၈ (ဂ)ပကတူပနိႆယ၈

ထိုသုဵ့မ္ိဳ့တို႔တျငး အာရမၼဏူပနိႆယသညး အာရမၼဏ+ဤပနိႆယတညး့၈ ။သညး အာရမၼဏာ
ဓိပတိ ႏြငးံ အာ့လုဵ့တူသညး၈ အနႏၱရူပနိႆယသညး အနႏၱရပစၥညး့ႏြငးံတူပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငံး
ပကတူပနိႆယပစၥညး့၌ ပစၥယနိေဒၵသကို ပထမဤီ့စျာ ေလံလာၾကညးံၾကရေအာငး၈

ပါဠိေတား - ဤပနိႆယပစၥေယာတိ - (က)ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ

ဓမၼာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ) ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ
အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ ေကသၪၥိ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ဂ) ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ
ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကးေပ့ - ဤပနိႆယပစၥေယာတိ - ဤပနိႆယပစၥညး့ဟူသညးကာ့၇ (က) ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ

ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ -
ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ ဤပနိႆယပစၥေယန - အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ တညး
 93

ရာ အ်ဖစး်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ ဤပနိႆယ ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇

ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးတရာ့တို႔က ေနာကးေနာကး ကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာ

အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဤပမာ - သဒၶါတရာ့ကိုအေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ ရတနာသုဵ့ပါ့၌ဂုဏးေက့္ဇူ့ကို
လညး့ယုဵၾကညးသညး၈ မိမိ်ပဳေသာ ကဵႏြငးံ ကဵ၌အက္ိဳ့တရာ့ကိုလညး့ယုဵၾကညးသညး၈ ထိုသို႔ ယုဵၾကညး
ေသာေၾကာငးံ လြဴဒါနး့်ခငး့၇ ကိုယးက္ငးံသီလ ေစာငးံထိမး့်ခငး့၇စ္ာနး မဂးကုသိုလးအထိ ရေအာငးပျာ့မ္ာ့
အာ့ထုတး်ခငး့မ္ာ့ကို ေဆာငးရျကးၾကပါသညး၈ ထိုသို႔ ်ပဳလုပးၾက်ခငး့သညး အေၾကာငး့တရာ့်ဖစးေသာ
သဒၶါတရာ့သညးလညး့ကုသိုလးမညး၌၈ အက္ိဳ့တရာ့်ဖစးေသာ်ဖစးေသာ လြဴဒါနး့်ခငး့၇ သီလကို
ေဆာကးတညး်ခငး့၇ စ္ာနး မဂးကုသိုလးရ်ခငး့သညးလညး့ ကုသိုလးတရာ့မညး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလးက
ကုသိုလးကို အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာအေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့လိုကး်ခငး့မညး၌၈ အေၾကာငး့ကုသလ
ို း အက္ိဳ့
ကုသိုလးပငး်ဖစးပါသညး၈ ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလးေတျ ဆကးကာ ဆကးကာ်ဖစးေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

(ခ) ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ ေလာကီကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ-အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ ေကသၪၥိ ဤပနိႆယပစၥေယန - အခ္ိဳ႕ကုနးေသာ
အာရမၼဏပ
ူ နိႆယ၇ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇
ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာ ေလာကီကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကး အကုသိုလးစိတးတရာ့တို႔အာ့

အခ္ိဳ႕ေသာ အာရမၼဏူပနိႆယ၇ ပကတူပနိႆယပစၥညး့တို႔်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါသညး၈ အနႏၱရူပ
နိႆယ အေန်ဖငးံကာ့ ကုသိုလးက အကုသိုလးအာ့ ေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငးပါ၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား
ကုသိုလးဝီထိစိတး အစဤး်ဖစးေနခ္ိနး ကုသိုလးေဇာ ၄-ႀကိမးေစာရာတျငး အကုသိုလးေဇာမ္ာ့ ၾကာ့်ဖတး
်ဖစးချငးံလုဵ့ဝမရြိပါ၈ ကုသိုလးစိတး၌ ဝီထိစဤးအဆုဵ့ တဒါရုဵက္ၿပီ့မြသာ အကုသိုလးမ္ာ့ ်ဖစးခ္ငး်ဖစးႏိုငးပါ
သညး၈ အနႏၱရပစၥညး့သညး အ်ခာ့မရြိေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးေသာေၾကာငးံ အေသ့စိပးလျနး့၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ
ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးက ေနာကးေနာကး အကုသိုလးအာ့ အခ္ိဳ႕ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အနႏၱရူပနိႆယမပါဝငး
ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးက ေနာကးေနာကးအကုသိုလးအာ့ အခ္ိဳ႕အရာတျငး ဤပနိႆယ
ပစၥညး့်ဖငံး မညးသို႔ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသနညး့၈

ဒါနကို်ပဳ၇ သီလကိုေဆာကးတညးၿပီ့ ထိုကုသိုလးမ္ာ့ကို အေလ့အနကးသာယာသညး ႏြစးသကး

သညး၈ ထိုသို႔ ကုသိုလးေကာငး့မႈ အေၾကာငး့်ပဳၿပီ့ သာယာတပးမကး်ခငး့ ႏြစးသကး်ခငး့ေၾကာငးံ ေလာဘ
 94

စေသာ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ ။သညး ဒါန သီလ ကိုအာရုဵ်ပဳကာ သာယာမႈ၇ ႏြစးသကးမႈ

စေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့်ဖစးရ်ခငး့ေၾကာငးံ အာရမၼဏူပနိႆယမညး၌၈

ေလာကဤပမာအာ့်ဖငးံ အခ္ိဳ႕လူမ္ာ့သညး ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳေနစဤးမြာပငး အခုလို ကုသိုလး

ေကာငး့မႈ ေပ္ားရႊငးစျာ်ပဳလုပးရသညးံအတျကး ခ္မး့သာသုခေတျ အမ္ာ့ႀကီ့ရဤီ့မြာပဲ၈ နတး်ပညး ေရာကး
ရငးလဲ နတးသမီ့ေလ့ေတျနဲ႔ ေပ္ားပါ့ရဤီ့မြာပဲ-ဟု အေတျ့နယးခ္ဲ႕ေနရငး့ပငး အကုသိုလးစိတးေတျ
တစးဖျာ့ဖျာ့ ်ဖစးေပ၍ေနပါသညး၈ ။သညးပငး ကုသိုလးေၾကာငးံ အခ္ိဳ႕ အကုသိုလး်ဖစးၾကရ်ခငး့ပငး ်ဖစး
ပါသညး၈

သဒၶါတရာ့ကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ မာနေထာငးလႊာ့်ခငး့၇ အယူမြာ့်ခငး့၇ တဏြာရာဂပျာ့်ခငး့၇

ေဒါသ၇ ေမာဟစေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့်ဖစး်ခငး့သညး ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့
အခ္ိဳ႕ ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ အာရမၼဏူပနိႆယက ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵႏြငးံ
ပကတူပနိႆယက ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵခ္ငး့ကာ့ မတူပါ၈ အာရမၼဏူပနိႆယသညး အာရုဵ်ပဳေသာအာ့်ဖငးံ
အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ကုသိုလး်ပဳစဤး ကုသိုလးကို အေလ့အနကးအာရုဵ်ပဳၿပီ့မြ ႏြစးသကးမႈ
သာယာ မႈမ္ာ့်ဖစးရသညး၈ ပကတူပနိႆယသညး သဒၶါတရာ့ သီလ သုတ စာဂ ပညာကို အမြီ်ပဳကာ
မာနးမာနေတျတကး၈ မြာ့ယျငး့ေဖာကး်ပနးေသာ အယူေတျ်ဖစးကာ အကုသိုလး်ဖစးၾကရသညး၈

ေလာကဤပမာအာ့်ဖငးံ - သဒၶါတရာ့ေကာငး့ေသာသူက ငါသဒၶါတရာ့သိပးေကာငး့တယး၈ ဟိုေကာငး

ေတျကေတာံ ငါံေလာကးကို သဒၶါတရာ့မရြိၾကဘူ့၈ လူပုဵၾကညးံေတာံ ဘုရာ့ဒကာလိုလို ေက္ာငး့ဒကာ
လိုလိုနဲ႔၈ စိတးထာ့ကေတာံ ငါံေ်ခဖ္ာ့ေတာငးမမြီတဲံေကာငးေတျ-စသညး်ဖငးံ ကုိယးံသဒၶါတရာ့ကို အေ်ခ
ခဵကာ သူတစးပါ့အေပ၍ အထငးေသ့်ခငး့၇ ေဒါသထျကး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးပျာ့ေန်ခငး့ကို ကုသိုလး
တရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါ၌၈

(ဂ) ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ ေလာကီကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကး်ဖစးကုနးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့၇ ဤပနိႆယပစၥေယန -
အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာတညးရာ အ်ဖစး်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ ဤပနိႆယ ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရ
ေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကးေသာ အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာ့ႀကီ့

ေသာမြီရာတညးရာ အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာရမၼဏ၇ အဓိပတိ၇အနႏၱရပစၥညး့တို႔၉ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ခဲံဘူ့ပါၿပီ၈ အရဟတၱမဂးက အရဟတၱဖိုလးအာ့ အေလ့အနကး ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အာရမၼဏူပနိႆယ
 95

အာ့်ဖငးံ။၇ ကုသုိလးေဇာက တဒါရုဵအာ့။, မဂးစိတးက ဖိုလးစိတးအာ့။၌, ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵအနႏၱ

ရူပနိႆယအာ့်ဖငးံ။ ်ပဆိုခဲံၿပီ့်ဖစးပါသညး၈ ပကတူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံ အလျနးပငး က္ယးဝနး့
လြပါသညး၈ အက္ဤး့ခ္ဳပးမြတးသာ့ရနးကာ့ သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ပညာတို႔ေၾကာငးံ ကိုယးခ္မး့သာမႈ၇
ကိုယးပငးပနး့ဆငး့ရဲမႈ၇ ဖလသမာပတးခ္မး့သာခဵစာ့မႈစသညးတို႔သညး ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစး
ပုဵ သေဘာတရာ့မ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာအာ့်ဖငးံ - သဒၶါတရာ့ေကာငး့သူက သဒၶါတရာ့ေကာငး့သညးအ

ံ တျကး ခ္မး့သာသုခ
တညး့ဟူေသာ အက္ိဳ့ဝိပါကး အဗ္ာကတကို ခဵစာ့ရသလို၇ ထိုသဒၶါတရာ့ေၾကာငးံလညး့ အရာရာတျငး
ကိုယးက အနစးနာခဵရသညး၈ အပငးပနး့ခဵရသညး၈ သီလလညး့ထို႔အတူပငး ကိုယးက္ငးံသီလအာစာရ
ေၾကာငးံ ခ္မး့ခ္မး့သာသာ ေနၾကရသလို၇ ထိုကိုယးက္ငးံသီလေၾကာငးံလညး့ ေအာငးံအညး့သညး့ခဵရၾက
ရသညး၈ ကိုယးံသီလပ္ကးစီ့မြာကို မလိုလာ့သညးံအတျကးေၾကာငးံ သူတစးပါ့တို႔ႏြိပးစကးညြငး့ဆဲ်ခငး့ကို
လညး့ သညး့ခဵရသညး၈ သီလ်ဖဴစငးမႈေၾကာငးံ ကိုယးပငးပနး့မႈ်ဖစးၾကရ၌၈ ေကာငး့ေသာ ပငးပနး့်ခငး့ပငး
်ဖစးပါသညး၈ ဘူရိဒတၱနဂါ့မငး့ဝတၳဳကို ၾကညးံက သိႏိုငးပါသညး၈

ပါဠိေတား - (က)ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ

ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ) ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ
ဓမၼာနဵ ေကသၪၥိ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ဂ) ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ
အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - ပုရိမာ ပုရမ

ိ ာ အကုသလာ ဓမၼာ-ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ
အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကးေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ ဤပနိႆယပစၥေယန-ဤပ
နိႆယ ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈(က)၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကးေသာအကုသိုလးတရာ့အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ

မြီရာတညးရာ အ်ဖစး်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တဏြာရာဂကို အေလ့အနကးအနကးထာ့ကာ သာယာ
ႏြစးသကး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ဆကးကာဆကးကာပျာ့မ္ာ့လြ္ငး အာရမၼဏူပနိႆယ
ပစၥညး့၈ ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးေဇာက ေနာကးေနာကးအကုသိုလးေဇာအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး အနႏၱရူပနိႆ
ပစၥညး့၈ တဏြာရာဂကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ သူတစးပါ့အသကးကို သတး်ဖတး်ခငး့စသညးတို႔ကိုက္ဴ့လျနး
ကာ မီ့ခို့ႂကျကးေလြ္ာကး ေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး ပကတူပနိႆယပစၥညး့ဟု မြတးယူပါ၈
 96

ေလာကဤပမာအာ့်ဖငးံ - ငါံဝမး့ပူဆာ မေနသာ ဆိုသကဲံသို႔ လိုခ္ငးေတာငးံတေသာ တဏြာရာဂေၾကာငးံ

သတး်ဖတး်ခငး့၇ မတရာ့ေသာနညး့်ဖငးံ သိမး့ပိုကး်ခငး့၇ လိမးလညးလြညးံ်ဖာ့်ခငး့၇ သူတစးပါ့ သာ့မယာ့
ကို ပစးမြာ့က္ဴ့လျနး့်ခငး့၇သူတစးပါ့ စညး့စိမးခ္မး့သာကို လုယကးဖ္ကးဆီ့်ခငး့စေသာ အကုသိုလး
ဒုစရိုကးမ္ာ့ ်ဖစးၾကရ်ခငး့သညး အကုသိုလးတစးခုကို အေ်ခခဵကာ အကုသိုလးမ္ာ့ တစးခုၿပီ့တစးခု ်ဖစး
ေန်ခငး့ကို ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးက ေနာကးေနာကးအကုသိုလးအာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

(ခ) ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ-ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ - ေနာကးေနာကးေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့၇ ေကသၪၥိ ဤပနိႆယပစၥေယန -
အခ္ိဳ႕ကုနးေသာ အာရမၼဏူပနိႆယ၇ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ -
ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကးေသာ ကုသိုလးတရာ့အာ့ အခ္ိဳ႕ေသာ အာရမၼ

ဏူပနိႆယ၇ ပကတူပနိႆယ ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တဏြာရာဂကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ အဝတး
အထညးကိုလြဴဒါနး့လြ္ငး အဆငး့လြသညး၈ ေရကိုလြဴဒါနး့လြ္ငး ေအ့ခ္မး့သာယာသညး စသညး်ဖငးံ
လိုခ္ငး ေတာငးံတမႈမ္ာ့ေၾကာငးံ အလြဴဒါန်ပဳလြ္ငး အကုသိုလးက ကုသိုလးအာ့ အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာတညး
ရာ အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးကို အေ်ခခဵကာ ကုသိုလး်ဖစးၾကရေသားလညး့ အခ္ိဳ႕သူ
မ္ာ့၉ အေကာငး့ဘကးကိုသာ ဤီ့တညးၿပီ့ တစးဆငးံထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညးထကး်မငးံကာ ရဟႏၱာ်ဖစး
သျာ့ၾကသညးမ္ာ့လညး့ ရြိပါသညး၈ နႏၵမငး့သာ့ကိုၾကညးံပါ၈ ထိုအေၾကာငး့အရာမ္ာ့ကို အက္ယးအာ့
်ဖငးံ ေဝဖနး်ပပါဤီ့မညး၈ ပဤြာဝါရတျငး ဆကးလကးၾကညးံ႐ႈႏိုငးပါသညး၈

(ဂ) ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမၼာ-ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ-ေနာကးေနာကးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့၇ ဤပနိႆယပစၥေယန-
ဤပနိႆယ ပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ - ်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔က ေနာကးေနာကးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ အာ့

ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးေဇာေစာသညးံအခါ ထိုေဇာ၌ အဆုဵ့
၉ ေဇာ၌အာရုဵ တဒါရုဵ်ဖစးသညး၈ ထိုတဒါရုဵသညး အဗ္ာကတတညး့၈ အဆုဵ့ေဇာႏြငးံ တဒါရုဵ ေက့္ဇူ့်ပဳ
်ခငး့ကို ေရြ့ေရြ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကးေသာ အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ
မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး တဏြာရာဂ,ေဒါသ,ေမာဟ,မာန
 97

စေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔ကို အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ်ပဳ၊ ကိုယးပငးပနး့်ခငး့၇ ဆငး့ရဲဒုက၏ခဵစာ့ရ်ခငး့

စသညးတို႔သညး အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစး်ခငး့မညးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - တပးမကးမႈ တဏြာရာဂ,ေဒါသ,ေမာဟ,မာနးမာန်ဖစးသညးံအခါ ထိုအကုသိုလးတရာ့

တို႔၌ အက္ိဳ့ဆကး ပငးပနး့ဆငး့ရဲႀကီ့စျာ လႈပးရြာ့ရသညး ရုဵ့ကနးရသညး၈ မရအရယူငငးလိုေသာ ဆႏၵ
်ပငး့်ပေနသညးံအတျကး ကိုယးစိတးပငးပနး့ကာ ဆငး့ရဲဒုက၏ကို ခဵစာ့ရသညး၈ အကုသိုလးေၾကာငးံ လကး
ငငး့ဒိ႒ အက္ိဳ့ေပ့ေသာ ဆငး့ရဲပငးပနး့မႈမ္ာ့သညး အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးသညးမညး၌၈

ပါဠိေတား - (က)ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ၇ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ

ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ) ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ
ဓမၼာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ဂ) ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ
ဓမၼာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနကး - (က)ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ-ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ-ေနာကးေနာကး်ဖစးေသာ အဗ္ာကတတရာ့တုိ႔အာ့၇ ဤပနိႆယ
ပစၥေယန-ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာအဗ္ာကတတရာ့က ေနာကးေနာကးေသာအဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာ့ႀကီ့

ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေရြ့ေရြ့ေသာ အက္ိဳ့ဝိပါကး အဗ္ာကတတရာ့တို႔က
ေနာကးေနာကးေသာ အက္ိဳ့ဝိပါကး အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာမီြရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကိုယးခ္မး့သာမႈကို အမြီ်ပဳ၊ ကိုယးခ္မး့သာမႈ်ဖစး်ခငး့၇ ကုိယးဆငး့ရဲမႈ်ဖစး်ခငး့စသညး
တို႔သညး အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစး်ခငး့မညးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - အက္ိဳ့ရငး့အက္ိဳ့ဆကးဆိုသညးံစကာ့လိုပငး ကုသိုလးေကာငး့မႈ အေၾကာငး့်ပဳ၊

ေကာငး့်မတးေသာလူ႔ဘဝသို႔ေရာကးရြိလာ်ခငး့သညး အက္ိဳ့ရငး့မညး၌၈ လူ႔ဘဝတျငး ေကာငး့်မတး
ေသာလုပးငနး့မ္ာ့ကို ႀကိဳ့စာ့လုပးကိုငးရငး့ ခ္မး့သာသညးထကးခ္မး့သာလာရ်ခငး့သညး အက္ိဳ့ဆကး
မညး၌၈ ခ္မး့သာေသာ အက္ိဳ့ရငး့ေၾကာငးံ ခ္မး့သာေသာအက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့်ဖစးေပ၍လာရ်ခငး့ကို
ခ္မး့သာသုခကို အမြီ်ပဳ၊ ခ္မး့သာသုခ်ဖစးရသညး၇ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးရသညးဟု
ေဟာေတားမူပါသညး၈ တစးခါတစးရဵ၉ ခ္မး့သာသုခႏြငးံ ေအာငး်မငးမႈကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ ထိုခ္မး့သာသုခ
ႏြငးံ ေအာငး်မငးမႈမ္ာ့ ယုတးေလြ္ာံမသျာ့ေအာငး ပငးပနး့ႀကီ့စျာ ်ပဳလုပးေဆာငးရျကးရ်ခငး့သညးလညး့
 98

အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးသညးဟု ေခ၍ပါသညး၈ ခ္မး့သာမႈ ဆငး့ရဲမႈ အာ့လုဵ့ အဗ္ာကတ

တရာ့ပငးတညး့၈

(ခ)အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ-ေနာကးေနာကး်ဖစးေသာ ကုသိုလးတရာ့တုိ႔အာ့၇ ဤပနိႆယ ပစၥေယန-
ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔က ေနာကးေနာကး်ဖစးေသာ ကုသိုလးတရာ့တုိ႔အာ့

အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ဖိုလး,နိဗၺာနးတို႔အာ့ အေလ့အနကး
ဆငး်ခငးသညးံအခါ ( ဖိုလး၇ နိဗၺာနးတို႔က အဗ္ာကတ+ေသက၏ပုဂၐိဳလးဆငး်ခငးဉာဏးက ကုသိုလး ) အဗ္ာ
ကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ကုသိုလးဝီထိစဤး၉
ကုသိုလးေဇာမတိုငးခငး်ဖစးေသာ ဝုေ႒ာက ကုသုိလးပထမေဇာအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး အဗ္ာကတတရာ့
က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ကိုယးခ္မး့သာမႈ၇ကိုယးဆငး့ရဲမႈ
စသညးတို႔ကိုအေၾကာငး့်ပဳ၊ ဒါန်ပဳ်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့ စသညးံကုသိုလးတရာ့ပျာ့မ္ာ့လြ္ငး
အဗ္ာကတတရာ့က ကုသုိလးတရာ့အာ့ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ကုသိုလး်ပဳစဤးကာလမြာ ကုသိုလးေဇာစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ ထိုေဇာမ်ဖစးခငးမြာ

ေဇာထကးအရငး ်ဖစးေသာ အာရုဵကို ဆုဵ့်မတးတတးေသာ ဝုေ႒ာစိတး်ဖစးပါသညး၈ ထိုဝုေ႒ာစိတးသညး
အဗ္ာကတတရာ့၈ ကုသိုလးေဇာက ကုသိုလးတရာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစး
သညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ ခ္မး့သာသုခကို ခဵစာ့ရေသာသူမ္ာ့က ဟုတးတိုငး့မြနးစျာဆငး်ခငး့တတး
ေသာ သမၼာဒိ႒ိ်ဖစးေသာအခါ အတိတးဘဝက ်ပဳ်ပဳခဲံသမြ္ေသာ ေကာငး့မႈကုသိုလး၌ အက္ိဳ့ဆကး
ေၾကာငးံ ယခုလို ခ္မး့သာႂကျယးဝ်ခငး့်ဖစးသညး၈ ယခုလို ဘဝတိုငး့ခ္မး့သာေစရနး အလြဴဒါန်ပဳရမညးဟု
စိတးပိုငး့်ဖတးကာ အလြဴေပ့်ခငး့ သီလေဆာကးတညး်ခငး့စသညးမ္ာ့ကို ်ပဳေသာအခါ အဗ္ာကတ
တရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးရပါသညး၈

(ဂ) အနကး - ပုရိမာ ပုရိမာ အဗ္ာကတာ ဓမၼာ - ေရြ့ေရြ့ေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သညး၇ ပစၦိမာနဵ

ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ-ေနာကးေနာကး်ဖစးေသာ အကုသိုလးတရာ့တုိ႔အာ့၇ ဤပနိႆယ
ပစၥေယန- ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ၇ ပစၥေယာ ဤပကာရေကာ - ေက့္ဇူ့်ပဳတတးသညး၇ ေဟာတိ-်ဖစး၌၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔က ေနာကးေနာကး်ဖစးေသာ အကုသိုလးတရာ့တုိ႔အာ့

အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔ကို အေလ့အနကး
 99

သာယာ်ခငး့၇ ႏြစးသကး်ခငး့၇ ယငး့ကိုပငး အေလ့အနကး တပးမကးတျယးတာ်ခငး့၇ ငါပိုငးငါဆိုငးမြတးယူ

ကာ အခိုငးအမာဖကးတျယးထာ့်ခငး့ စေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့်ဖစးေသာအခါ အဗ္ာကတတရာ့က
အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးေဇာ၌ ေရြ႕ကေန
ေသာ ဝုေ႒ာစိတးကေန အကုသိုလးပထမေဇာအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ အဗ္ာကတတရာ့က
အကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကိုယးခ္မး့သာမႈ သုခေဝဒနာကို
အေၾကာငး့်ပဳ၊ ကိုယးတစးေယာကးခ္မး့သာေရ့အတျကး သူတစးပါ့အသကးကိုသတး်ဖတး်ခငး့၇သူတစး
ပါ့ပစၥညး့မ္ာ့ကို မတရာ့ယူ်ခငး့၇ သူတစးပါ့ သာ့မယာ့ကို က္ဴ့လျနး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးမ္ာ့ကို
်ပဳေသာအခါ အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ ကိယ
ု းဆငး့ရဲမႈ ဒုက၏ေဝဒနာကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ သူတစးပါ့ကို သတး်ဖတး်ခငး့၇ သူတစးပါ့ကို
ညြငး့ဆဲပုတးခတး မတရာ့သ်ဖငးံ ်ပဳက္ငံး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးမ္ာ့ကို ်ပဳေသာအခါ အဗ္ာကတ
တရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဤပနိႆပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရ တရာ့ေတားမ္ာ့

ဤပနိႆယပစၥညး့ ေဟာစဤး မာတိကာမ္ာ့ - (က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈

(ဂ)အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကးဟူ၊ မူကုိ့ခ္ကး်ဖငးံ ေဟာေတားမူသညး၈ ယငး့မူကို့ခ္ကးတို႔ကို ဤပနိႆယ
သုဵ့မ္ိဳ့်ဖစးေသာ အာရမၼဏူပနိႆယ၇ အနႏၱရူပနိႆယ၇ ပကတူပနိႆယတို႔်ဖငးံ ထိုကးသငးံသညး
အာ့ေလြ္ားစျာ ေဝဖနးေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈

(က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသုိလးတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+

အက္ိဳ့ အကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး ေပါငး့(၀)ခ္ကး၈

(ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့အကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့

အကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈

(ဂ)အဗ္ာကတမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့

အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့ကုသိုလးတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အကုသိုလးတစးခ္ကး၈
 100

ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵ ဤပနိႆယပစၥညး့ပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)အာရမၼဏူပနိႆေယာ၇

(ခ)အနႏၱရူပနိႆေယာ၇ (ဂ)ပကတူပနိႆေယာ၈

(က)အာရမၼဏူပနိႆေယာ - ဒါနဵ ဒတျာ သီလဵ သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ ဂရုဵ ကတျာ

ပစၥေဝက၏တိ၈ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈ စ္ာနာ ဝု႒ဟိတျာ စ္ာနဵ ဂရုဵ ကတျာ
ပစၥေဝက၏တိ၈ ေသက၏ ေဂါၾတဘုဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေဝါဒါနဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈ ေသက၏ာ
မဂၐါ ဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ဂရုဵ ကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၈

အဓိပၸါယး - ကုသုိလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ (က)

အာရမၼဏူပနိႆယအာ့်ဖငးံ။၇ (ခ)အနႏၱရူပနိႆယအာ့်ဖငးံ။၇ (ဂ)ပကတူပနိႆယအာ့်ဖငးံ။
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(က)အာရမၼဏူပနိႆယ အေလ့အနကးအာရုဵ်ပဳေသာအာ့်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အလြဴေပ့်ခငး့၇ သီလ

ေဆာကးတညး်ခငး့ကို အေလ့အနကး်ပဳကာ ေအာကးေမံဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့်ခငး့ စာဂါႏုႆတိ၇ သီလာ
ႏုႆတိတို႔ကို ်ပဳေသာအခါ ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ဆကးကာ ဆကးကာ ပျာ့မ္ာ့
ေနသညး၈ ပ႒ာနး့အသဵုဵ့အႏဵႈ့်ဖငးံေ်ပာလြ္ငး ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညး
ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈ အရငးတုနး့က ်ပဳခဲံဘူ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ကို ်ပနးလညးဆငး်ခငးေသာ
အခါ၉လညး့ ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပါသညး၈ စ္ာနးရၿပီ့ေသာသူက စ္ာနးကို အေလ့
အနကး ်ပနးလညးဆငး်ခငးပျာ့မ္ာ့ေသာအခါ၉။၇ ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ။၌ မဂးဝီထိစဤးမ္ာ့်ဖစးေသာ
ေဂါၾတဘူ၇ ေဝါဒါနးတို႔ကို အေလ့အနကးဆငး်ခငးေသာအခါ၉။၇ သူရထာ့ၿပီ့ေသာ မဂးစိတးကို အေလ့
အနကးဆငး်ခငးေသာအခါ၉။ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - မိမိတို႔ငယးစဤးေတာငးေက့္ ကေလ့ဘဝမြစတငး၊ မြတးမြတးရရ ်ပဳခဲံဘူ့ေသာ ေကာငး့

မႈကုသိုလးမ္ာ့ကို ်ပနးလညးေတျ့ေတာၿပီ့ ေတျ့မိတိုငး့ေပ္ားေန်ခငး့သညး ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ
ကုသိုလးတရာ့ ဆကးလကးပျ့မ္ာ့်ခငး့ပငး၈ ယငး့ကို အႏုႆတိ ဆယးပါ့၉ စာဂါႏုႆတိေခ၍၌၈

(ခ)အနႏၱရူပနိႆေယာ - ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခႏၶာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ

ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အႏုေလာမဵ ေဂါၾတရဘုႆ၈ အႏုေလာမဵ ေဝါဒါနႆ၈ ေဂါၾတရဘု
မဂၐႆ ေဝါဒါနဵ မဂၐႆ ဤပနိႆယ ပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 101

(ခ)အဓိပၸါယး - အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံ - ေရြ့ေရြ့ေသာ ကုသိုလးနာမးခႏၶာမ္ာ့က ေနာကး

ေနာကး ကုသိုလးနာမးခႏၶာမ္ာ့အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာ အ်ဖစး်ဖငးံ အ်ခာ့မရြိ အေသ့စိပး ေက့္
ဇူ့်ပဳ်ခငး့သညး။၇ အရိယာတို႔၌ မဂၐဝီထိစိတးအစဤး၉ မဂးဉာဏးအာ့ေလြ္ားေသာ အႏုလုဵက
ပုထုဇဤးအႏျယးကို်ဖတးေတာကးလြ္ကး အရိယာအႏျယးသို႔ေရာကးေစတတးေသာ ေဂါၾတဘုႏြငးံ အ်ဖဴစငး
ဆုဵ့ အသနး႔ရြငး့ဆုဵ့ေဝါဒါနးအာ့။၇ ထို ေဂါၾတဘု ႏြငးံ ေဝါဒါနးတို႔က ေသာတာပတၱမဂးစိတးအာ့။
ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ မဂၐဝီထိစဤးမ္ာ့မြာ ဘဝဂၤစလန-ဘဝဂၤုပေစၦဒ-မေနာဒျါရာဝဇၨနး့-ပရိက-ဵ ဤပစာ-အႏုလုဵ-ေဂါၾတဘု/
ေဝါဒါနး-မဂးေဇာတစးႀကိမး-ဖိုလးေဇာ ဿႀကိမး ၀ႀကိမး်ဖစး၊ ဘဝငးက္သညး၈

မြတးခ္ကး/ ပရိကဵ-ဤပစာ-အႏုလဵုတို႔ကာ့ မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတးေလ့ပါ့တို႔တျငး တစးပါ့ပါ့

ေသာ စိတးအစဤးတို႔၌ အမညး်ဖစးပါသညး၈ ရဟႏၱာပုဂၐိဳလး၌ ဝီထိစိတးမ္ာ့်ဖစးလြ္ငးကာ့ မဟာကိရိယာ
ဉာဏသမၸယုတးစိတးေလ့ပါ့တို႔တျငး တစးပါ့ပါ့ေသာစိတး၌ အမညး်ဖစးပါသညး၈ ေသာတာပတၱိမဂး
အတျကး ေဂါၾတရဘုဝီထိစိတး်ဖစးပါမညး၈ အထကးမဂးအတျကး ေဝါဒါနးဝီထိစိတး်ဖစးပါမညး၈

ေလာကဤပမာ - တရာ့ထိုငး၊ သမာဓိခိုငးမာေနေသာသူမ္ာ့၌ ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့ေနေသာ ဝိပႆနာ

ကုသိုလးစိတးတို႔သညး (အၾကာ့အၾကာ့တျငး အကုသိုလးမ်ခာ့ဘဲ) ဆကးတိုကးဆကးတိုကး ်ဖစးေပ၍ေန
ေသာအခါ ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးတရာ့က ေနာကးေနာကး ကုသိုလးတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မဂးဉာဏးကိုရမညးံ သူတို႔၌ မဂၐဝီထိစိတးအစဤးမ္ာ့မြာလညး့ ထို႔အတူ ေရြ့ေရြ့
ကုသိုလးစိတးက ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတးအာ့ အ်ခာ့မရြိ ေက့္ဇူ့်ပဳေနေသာေၾကာငးံ အနႏၱရူပ-
နိႆယပစၥညး့်ဖငးံပငး ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈

(ဂ)ပကတူပနိႆေယာ-သဒၶဵ ဤပနိႆာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇သီလဵ သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၇

စ္ာနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ ဤပၸါေဒတိ၇ သမာပတၱႎ ဤပၸါေဒတိ၈ သီလဵ -
သုတဵ - စာဂဵ - ပညဵ ဤပနိႆာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇သီလဵ သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၇ စ္ာနဵ
ဤပၸါေဒတိ၇ ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ ဤပၸါေဒတိ၇ သမာပတၱႎ ဤပၸါေဒတိ၈ပ၈

(ဂ)အဓိပၸါယး - ပကတူပနိႆယပစၥညး့အေနအာ့်ဖငးံ - သဒၶါတရာ့ကို အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာ်ပဳ၊ ဒါန်ပဳ

်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့၇ စ္ာနးတရာ့ မဂးတရာ့ အဘိညာဤးတရာ့ထူ့မ္ာ့ ရရြိ်ခငး့တို႔သညး
ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ ပကတူပနိႆယ(ပကတိ+ဤပနိႆယ=အ်ခာ့ပစၥညး့်ဖငးံ မေရာ
ယြကးေသာ ပငးကိုယး ပကတိဤပနိႆယ)ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ သီလ၇အသိအလိမၼာ
စျနး႔က္ဲေပ့ကမး့မႈ၇ ဉာဏးပညာကို အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာ်ပဳ၊ ဒါန်ပဳ ်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး
 102

်ခငး့၇ စ္ာနးတရာ့ မဂးတရာ့ အဘိညာဤးတရာ့ထူ့မ္ာ့ ရရြိ်ခငး့တို႔သညးလညး့ ကုသလ

ို းက ကုသိုလးကုိ
ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾက်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ရတနာသုဵ့တနး ကဵကဵ၌အကိ္ဳ့ကိုယုဵၾကညး်မတးႏို့တတးေသာ သဒၶါတရာ့ရြိလာေသာ

အခါ စိတးေကာငး့ေစတနာေကာငး့မ္ာ့ ဝငးေရာကးလာပါေတာံသညး၈ ထိုအခါ လြဴဒါနး့မႈ၇ သီလ်ဖဴစငးမႈ
စသညး်ဖငးံ တစးဆငးံထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညးထကး်မငးံေသာ ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ ပျာ့မ္ာ့်ခငး့သညး
ကုသိုလးတရာ့က ကိုသိုလးတရာ့ကို အာ့ႀကီ့ေသာ အေထာကးအပဵံအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈
ထို႔အတူ သီလေဆာကးတညးလိုေသာအခါ၇ သူေတားေကာငး့တရာ့အသိအလိမၼာဗဟုသုတမ္ာ့လာ
ေသာအခါ ကုသိုလးမ္ာ့ကို အစဤးမ်ပတး်ပဳကာ ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့မ္ာ့သျာ့်ခငး့သညး
လညး့ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ကို အာ့ႀကီ့ေသာ အေထာကးအပဵံအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါ
သညး၈ ။ကို ဤပနိႆယပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

မြတးခ္ကး / ကုသိုလးက ကုသိုလးအာ့ ဤပနိႆပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ေဟာၾကာ့ထာ့ေသာ ပါဠိ

ေတားတို႔ကာ့ အလျနးမတနး မ္ာ့လျနး့လြပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ရူပစ္ာနးေလ့ပါ့၇ အရူပစ္ာနးေလ့ပါ့၇ ဒိဗၺ
စက၏ဳအဘိညာဤး၇ ဒိဗၺေသာတအဘိညာဤး၇ ဢဒၶိဝိဓအဘိညာဤး၇ ေစေတာပရိယဉာဏး၇ ပုေဗၺနိဝါသာ-
ႏုႆတိဉာဏး၇ ယထာကမၼဴပဂဉဏး၇ အနာဂတဵသဉာဏးစသညးတို႔၌ စိတးအစဤးမ္ာ့၉ ကုသိုလးစိတး
မ္ာ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ အဆငးံဆငးံမ္ာ့ကို ခ္နးလြပးထာ့ခဲံရပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ (က)အာရမၼဏူပနိႆ

ေယာ၇ (ခ)ပကတူပနိႆေယာ၈

(က)အာရမၼဏူပနိႆေယာ - ဒါနဵ ဒတျာ သီလဵ သမာဒိယိတျာ ဤေပါသထကမၼဵ ကတျာ တဵ ဂရုဵ ကတျာ

အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈ ပုေဗၺ သုစိဏၰာနိ ဂရုဵ ကတျာ
အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး (က)

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံလညး့ေကာငး့၇ (ခ) ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံလညး့ေကာငး့ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈ (က)အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - ဒါန်ပဳ်ခငး့ သီလေဆာကးတညး်ခငး့
 103

ကို အမြီ်ပဳကာ ရရြိလာမညးံအက္ိဳ့ကို ေမြ္ားကို့ကာ အေလ့အနကးသာယာသညး၈ ႏြစးသကးသညး၈ ထိုမြ

တစးဆငးံ တဏြာရာဂ၇ အယူမြာ့မႈမ္ာ့်ဖစးေသာအခါ ကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့
အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ကုသိုလးတစးပဲ ငရဲတစးပိႆာ ဆိုသကဲံသို႔ ကုသိုလးေကာငး့မႈကိုေတာံ ်ပဳပါ၌၈ သို႔

ေသား စိတးထာ့မတတးေသာေၾကာငးံ ကုသိုလး်ပဳစဤးကထဲက ဂုဏးေဖ၍ခ္ငးေသာစိတးမ္ာ့၇ ခ္ီ့မျမး့ခဵလို
ေသာစိတးမ္ာ့၇ ခ္မး့သာသုခ လာဘးလာဘကို ေမြ္ားကို့ေသာစိတးမ္ာ့က လႊမး့မို့ႏြိပးစကးေနမညးဆိုပါ
က ကုသိုလးကိုကာ့်ပဳပါ၌ ရရြိလုိကးေသာအက္ိဳ့ကာ့ အကုသိုလး်ဖစးေနတတးပါသညး၈ အလြဴမတတး
ဒုက၏ထပး၇ ႐ႈဵ့ဖတးတငးသညးံပျဲ၇ အလြဴတတးမြ၇ ်မငးံ်မတးလြ၇ နိဗၺာနးရသညးံပ-ဟု
ျဲ စပးဆိုေတားမူၾကပါသညး၈

ပါဠိေတား (ခ)ပကတူပနိႆေယာ - သဒၶဵ ဤပနိႆာယ မာနဵ ဇေပၸတိ၇ ဒိ႒ႎ ဂဏြာတိ၈ သီလဵ/သုတဵ/

စာဂဵ/ပညဵ ဤပနိႆာယ မာနဵ ဇေပၸတိ၇ ဒိ႒ႎ ဂဏြာတိ၈ သဒၶါ /သီလဵ/သုတ/ဵ စာေဂါ/ပညာ ရာဂႆ
ေဒါသႆ ေမာဟႆ မာနႆ ဒိ႒ိယာ ပတၳနာယ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ပကတူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံ - သဒၶါတရာ့ထကးသနးမႈကို အာ့ႀကီ့ေသာအမြီ်ပဳ၊

မာနးမာနေထာငးလႊာ့်ခငး့၇ ငါပိုငးငါဆိုငး စျဲကိုငးသုဵ့သပးေသာ အတၱဒိ႒ိ်ဖစးေသာအခါ သဒၶါတရာ့တညး့
ဟူေသာကုသိုလးတရာ့က မာနစေသာ အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ သီလ်ဖဴစငးမႈ၇ အၾကာ့အ်မငးမ္ာ့မႈ၇ လြဴဒါနး့မႈ၇ အသိဉာဏးႀကီ့မႈကို အာ့ႀကီ့ေသာ
မြီရာ်ပဳ၊ မာနးမာနေထာငးလႊာ့်ခငး့၇ ငါပိုငးငါဆိုငး စျဲကိုငးသုဵ့သပးေသာ အတၱဒိ႒ိ်ဖစးေသာအခါ၉လညး့
သီလစေသာ ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့က မာနစေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့အာ့ ပကတူပနိႆယ သတၱိ
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - သဒၶါတရာ့ထကးသနးသူ၇ သီလ်ဖဴစငးသူ၇ အလြဴဒါနရကးေရာသူ၇ စာေပဗဟုသုတမ္ာ့

သူ၇ က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ေလံလာ်ခငး့ပညာရြိသူမ္ာ့က သူတို႔၌ ေကာငး့်မတးေသာ ကုသိုလးကို အမြီ်ပဳကာ
သူတစးပါ့တို႔ကို အထငးအ်မငးေသ့်ခငး့၇ ဝငးံဝါ်ခငး့၇ ေမားႂကျာ့်ခငး့၇ ေကာငး့မႈမ္ာ့ကို ငါပိုငးငါဆိုငး အခိုငး
အမာ စျဲကိုငးထာ့်ခငး့၇ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟ်ဖစး်ခငး့တို႔သညး အေၾကာငး့ခဵသဒၶါတရာ့ စသညးတို႔က
ေကာငး့ပါေသားလညး့ စိတးထာ့မတတးသညးံအတျကးေၾကာငးံ ကုသိုလးကေန အကုသိုလးေ်ပာငး့သျာ့
ခဲံရပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလး်ပဳရငး့ အကုသိုလးမ်ဖစးေအာငး အထူ့ဂရုစိုကးရပါမညး၈ ေကာငး့မႈ
ကုသိုလးလုပးေနလြ္ကးပငးလြ္ငး ငါကေတာံ စိတးေကာငး့ထာ့ၿပီ့ ကုသုိလးေကာငး့မႈေတျလုပးေနလုိကးရ
တာ ဟိုေကာငးေတျကေတာံ စိတးထာ့ေတားေတား ေအာကးတနး့က္တဲံေကာငးေတျပဲ စသညး်ဖငးံ မာနး
မာန ေဒါသေတျပျာ့ေနလြ္ငး ကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးႏိုငးပါသညး၈ ထိုသို႔မ်ဖစးရေလေအာငး စိတး
 104

ထာ့ ခိုငးခိုငးမာမာ်ဖငးံ သူတစးပါ့ ေကာငး့သညး်ဖစးေစ မေကာငး့သညး်ဖစးေစ ငါကေတာံ ေကာငး့ကို

ေကာငး့ရမညး၈ သူတို႔မေကာငး့်ခငး့သညး သူတို႔အပိုငး့က႑၈ ငါႏြငးံမဆိုငး၈ မညးသူေတျ တရာ့ပ္ကး
ပ္ကး ငါမပ္ကးေစရဘူ့၈ ဘယးသူေတျ ေကာငး့ေကာငး့ မေကာငး့ေကာငး့ ငါေကာငး့ေအာငးေနမယး၈
ဘယးသူေတျ ဆို့ဆို့ မဆို့ဆို့ ငါမဆို့ေအာငး ငါံကိုးယးငါ ထိနး့သိမး့ေစာငးံေရြာကးမညး ဆိုေသာစိတး
ထာ့မ္ိဳ့ထာ့နိဳငးမြသာ ကုသိုလး်ပဳတိုငး့ ကုသိုလးတရာ့အဆငးံဆငးံပျာ့ႏိုငးသညး၈ ထို႔အ်ပငး ကုသိုလး်ပဳ
ရာ ငါမပါ ႏြစး်ဖာနာမးႏြငးံရုပး ဆိုသညးံအတိုငး့ ကုသိုလး်ပဳလိုေသာစိတးေကာငး့ေစတနာေကာငး့မ္ာ့က
နာမးတရာ့ပါတကာ့၈ အလြဴေပ့ပုဂၐိဳလး အလြဴခဵပုဂၐိဳလး လြဴဘျယးဝတၳဳေတျက ရုပးတရာ့ေတျပါတကာ့၈
ထို ရုပးတရာ့နာမးတရာ့တို႔သညးလညး့ ခဏကေလ့အတျငး့မြာပငး ်ဖစးပ္ကး အနိစၥ၇ ်ဖစးပ္ကး ဒုက၏၇ ်ဖစး
ပ္ကး အနတၱပါတကာ့ဟု လြဴဒါနး့ေနစဤးမြာပငး ဝိပႆနာဉာဏးဝငးၿပီ့လြဴဒါနး့မြသာ ကုသိုလးေၾကာငးံ
ကုသိုလး်ဖစးေသာ အ်မတးဆုဵ့ကုသိုလး်ဖစးေပလိမးံမညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ (က)အာရမၼဏူပနိႆ

ေယာ၇ (ခ)အနႏၱရူပနိႆေယာ၈ (ဂ)ပကတူပနိႆေယာ၈

(က)အာရမၼဏူပနိႆေယာ - အရဟာ မဂၐါ ဝု႒ဟိတျာ မဂၐဵ ဂရုဵကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈

အဓိပၸါယး - ရဟႏၱာအရြငးသူ်မတးက အရဟတၱမဂးကို ရၿပီ့၊ အရဟတၱမဂးကို ဆငး်ခငးေသာအခါ

ကုသိုလး တရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
အရဟတၱမဂးက ကုသိုလးတရာ့မညး၌၈ ရဟႏၱာ်ဖစးၿပီ့မြ ထိုမဂးကိုဆငး်ခငးေသာအခါ မဟာကိရိယာ
ဉာဏသမၸယုတးစိတး်ဖငးံဆငး်ခငး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသုိလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာရမၼဏူပ
နိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး-ဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

(ခ)အနႏၱရူပနိႆေယာ - ကုသလဵ ဝု႒ာနႆ၇မေဂၐါ ဖႆ၇အႏုေလာမဵ ေသက၏ာယ ဖလသမာပတၱိယာ

ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ကုသိုလးစိတး၌ ဝီထိစဤး အဆုဵ့ေဇာက တဒါရုဵဝုေ႒ာအာ့။၇ မဂးက ဖိုလးအာ့။၇

အႏုလုဵက ေသက၏ပုဂၐိဳလး၌ ဖလသမာပတးခ္မး့သာအာ့။ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး ကုသုိလးတရာ့က
အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယ(အ်ခာ့မရြိ အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ)အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 105

ေလာကဤပမာ - ကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကသညးံအခါ စိတၱနိယာမလမး့စဤး (ကုသိုလးစိတးဝီထိစဤး)၉ ေဇာ

ခုနစးႀကိမးေစာပါသညး၈ထိုေဇာခုနစးႀကိမးအနကး ေနာကးဆုဵ့ေဇာႏြငးံ တဒါရုဵတို႔သညး အေၾကာငး့အက္ိဳ့
အေန်ဖငံး ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔
အတူ ေသာတာပတၱိမဂးစေသာ မဂးစိတး်ဖစးသညးံအခါ မဂးစိတး၌အ်ခာ့မဲံကာလ၉ ဖိုလးစိတး်ဖစးရသညး၈
မဂးစိတးသညး ကုသိုလးတရာ့၇ ဖိုလးစိတးသညး အဗ္ာကတတရာ့၈ ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစး
သညး၈ ကုသိုးလးစိတးက ခ္ကးခ္ငး့အက္ိဳ့ေပ့သညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈

(ဂ)ပတူပနိႆေယာ - သဒၶဵ ဤပနိႆာယ အတၱာနဵ အာတာေပတိ၇ ပရိတာေပတိ၇ ပရိယိ႒ိမူလကဵ ဒုက၏ဵ

ပစၥႏုေဘာတိ၈ သီလဵ/သုတ/ဵ စာဂဵ ဤပနိႆာယ အတၱာနဵ အာတာေပတိ၇ ပရိတာေပတိ၇ ပရိယိ႒ိမူလကဵ
ဒုက၏ဵ ပစၥႏုေဘာတိ၈ သဒၶါ/ သီလဵ/ သုတဵ/ စာေဂါ/ ပညာ ကာယိကႆ သုခႆ ကာယိကႆ
ဒုက၏ႆ ဖလသမာပတၱိယာ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလဵ ကမၼဵ ဝိပါကႆ ဤပနိႆယ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(ဂ)အဓိပၸါယး-သဒၶါတရာ့ကို အမြီ်ပဳ၊ သဒၶါအာ့ေကာငး့ေသာအခါ လုဵ႔လစိုကးမႈအာ့ေကာငး့၌၈ထိုအခါ

ခႏၶာကိုယး ပငးပနး့ဆငး့ရဲရ၌၈ ထိုသဒၶါသီလစသညးကို အမြီ်ပဳကာ ကိုခ္မး့သာမႈ၇ ကိုယးဆငး့ရဲမႈ
စသညးံ အက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့်ဖစးေသာအခါ ကုသိုလးက အဗ္ာကတအာ့ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္
ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးက အက္ိဳ့တရာ့ကို ်ဖစးေစေသာအခါတျငးလညး့ ထို႔အတူပငးတညး့၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏူပနိႆေယာ၇

အနႏၱရူပနိႆေယာ၇ ပကတူပနိႆေယာ၈

အာရမၼဏူပနိႆေယာ - ရာဂဵ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ၇ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇
ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈ ဒိ႒ႎ ဂရုဵ ကတျာ အႆာေဒတိ၇ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ။၇ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ။၇ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ။
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 106

အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - တဏြာရာဂကို အေလ့အနကးထာ့ကာ သာယာသညး၇

ႏြစးသကးသညး၈ ထိုသာယာမႈကို အေလ့အနကးတပးမကးသညး၇ ငါံကို ငါံဟာ ငါံဤစၥာဟု စျဲစျဲလနး့လနး့
အယူမြာ့သညး၈ ထို႔အတူပငး အယူမြာ့မႈ ဒိ႒ိကို အေလ့အနကးထာ့ကာ သာယာ ႏြစးသကးသညး၈ ထို
သာယာႏြစးသကးမႈကိုပငး တပးမကးစျဲလနး့စျာ ငါံကိုယးငါံဟာ ငါံဤစၥာဟု အတၱဒိ႒ိ်ဖငးံ စျဲကိုငးထာ့သညး၈
ထို႔ေၾကာငးံပငး အကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ ဆကးကာဆကးကာပျာ့ၿပီ့ အကုသိုလး
သဵသရာစကးလညးၿပီ့ရငး့ လညးေနၾကရပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ရေလလိုေလ အုိတေစၦ-ဆိုသညးံစကာ့လိုပငး ပစၥညး့ေလ့တစးခု မရခငးတုနး့က

လိုခ္ငးရမၼကး ငနး့ငနး့တကးၾကသညး၈ ရလာ်ပနးေတာံ ရလာေသာ ပစၥညး့ေလ့ကို ခုဵမငးႏြစးသကးသညး၈
ရလာေသာ ပစၥညးေလ့ကို ငါပိုငးငါဆိုငးသေဘာ်ဖငးံ စျဲၿမဲစျာဆုပးကိုငးထာ့သညး၈ သရဲႀကီ့ေတာံ တေစၦ၇
တေစၦႀကီ့ေတာံ သဘကး၇ သဘကးႀကီ့ေတာံ ဘီလူ့ဆိုသကဲံသို႔ ကာမဘီလူ့ အေမြာငးံပူ့လာၿပီဆိုလြ္ငး
လိုတာရတိုငး့ ရတိုငး့ပငး ထပးကာထပးကာလိုခ္ငး်ပနးသညး၈ လိုမ်ပညးံဝ အာ့မရ တဏြာကျ္နးခ္ညး့ပါ
တကာ့-ဆိုသညးံအတိုငး့ မညးမြ္ပငး စညး့စိမးဤစၥာ ႂကျယးဝေနေန အလိုဆႏၵ်ပညးံသညးဟူ၊ မရြိ၈ တစးခု
ၿပီ့တစးခု ထပးထပးလိုခ္ငးေနတတးသညး၈ ထိုေၾကာငးံ ေလာဘတဏြာအလိုလိုကးရငး့လိုကးရငး့ႏြငးံပငး
တဏြာ၌ ေက့္ကျ္နး်ဖစးခဲံၾကပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေလာကီစညး့စိမးအ်ပညးံဝဆုဵ့်ဖစးေသာ သၾကာ့မငး့
စၾကာမငး့မ္ာ့ေသားမြ အလိုဆႏၵ်ပညးံဝသညးဟုမရြိပဲ ဘယးခါမ်ပတး ရြာလြ္ကးငတးေနၾကရသညး၈ လို
ခ္ငးလျနး့အာ့ႀကီ့ေသာ တဏြာရာဂမကုနးေသ့သမြ္ ဘယးခါမ်ပတး ရြာလြ္ကးပငးငတးေနၾကရဤီ့မညး၈
ေလာဘတဏြာကုနးဆုဵ့ေသာေန႔သညး အ်ပညးံစုဵဆုဵ့ေန႔ပငး်ဖစးပါသညး၈ အကုသိုလးဆိုသညးမြာ
ေလာဘပဲ်ဖစး်ဖစး ေဒါသပဲ်ဖစး်ဖစး အေတာမသတးႏိုငးလြ္ငး ထပးကာထပးကာ တို့ပျာ့ေနမညးသာ၈

တစးခါတုနး့က လယးပိုငးရြငးသူေ႒့ႀကီ့တစးဤီ့ထဵတျငး လယးသူရငး့ငြါ့လုပးရသူတစးေယာကးရြိခဲံ

ဘူ့ပါသညး၈ သူေ႒့က ထိုသူရငး့ငြါ့၌ ရို့သာ့မႈ ႀကိဳ့စာ့မႈကို ဂုဏး်ပဳေသာအာ့်ဖငးံ ဆုလာဒးတစးခုေပ့
ပါသညး၈ “အေမာငးလုငး ဒီလယးကျကးကေနၿပီ့ မြတးတိုငးစိုကးသျာ့ၿပီ့ ဟို့အေနာကးထိေအာငး
မငး့လိုခ္ငး သေလာကး မငး့ေ်ပ့ႏိုငးသေလာကးေရာကးေအာငးေ်ပ့ၿပီ့ မြတးတိုငးစိုကးသျာ့၈ မြတးတိုငး
ႏြစးတိုငးအတျငး့က နယးနိမိတးအာ့လုဵ့ကို မငး့ပိုငးလယးအ်ဖစး သတးမြတးေပ့မယး”ဟူေသာ ဆုလာဒး
ပငး်ဖစးပါသညး၈ လယးသူရငး့ငြါ့ကလညး့ မြတးတိုငးတစးခုစိုကးၿပီ့သျာ့ကထဲက အေနာကးအရပးကို
ေ်ပ့ႏိုငးသမြ္ေ်ပ့ၿပီ့ မြတးတိုငးစိုကးပါသညး၈ ေတာငးစျယးေနကျယးခါနီ့်ဖစး၊ သူက်မနး်မနးေ်ပ့ႏိုငးမြ
သူ႔လယးကျကးေတျ အမ္ာ့ႀကီ့ရမညး၈ အကယး၊ ေနဝငးသျာ့သညးအထိ သူ ပထမမြတးတိုငးကို
်ပနးမလာႏိုငးဘူ့ဆိုလြ္ငးသူ လယးတစးကျကးမြ ရေတာံမညးမဟုတး၈ သူအေနာကးဖကးကို အ်မနးေ်ပ့ပါ
 107

သညး၈ ေနလုဵ့ႀကီ့ကိုၾကညးံလိုကး ေ်ပ့လိုကးႏြငးံ သညးေလာကးဆိုလြ္ငး ငါပိုငးလယးေတျက နညး့ေသ့

တယး ငါပိုငးလယးေတျက က္ဤး့ေနေသ့တယး-ဆိုၿပီ့ ေနဝငးခါနီ့အခ္ိနးေရာကးမြ သူ ဒုတိယမြတးတိုငးကို
ရိုကး၊ ၿပီ့ပါသညး၈ ခ္ကးခ္ငး့ပငး ပထမမြတးတိုငး သို႔အေ်ပ့လာရာ ပထမမြတးတိုငးသို႔ ေရာကးခါနီ့
အခ္ိနးေလ့မြာပဲ ေနဝငးသျာ့ပါသညး၈ ထိုလယးသူရငး့ငြါ့သညး ေနဝငးရာဘကးကို ်ပနးၾကညးံရငး့ပငး
အေမာဆို႔ၿပီ့ ေသဆုဵ့သျာ့ပါသညး၈ ဆိုလိုသညးမြာ ေလာဘအလိုလိုကးလြ္ငး လိုကးသေလာကး ထပးကာ
ထပးကာလိုခ္ငးေနဤီ့မညး ဆိုသညးကို သတိထာ့ၾကရနး်ဖစး ပါသညး၈

ပါဠိေတား - အနႏၱရူပနိႆေယာ - ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ခႏၶာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ
ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အ်ခာ့မဲံဆကးတိုကး ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံကာ့ ေရြ့ေရြ့

အကုသိုလးေဇာက ေနာကးေနာကးအကုသိုလးေဇာအာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈ အကုသိုလးေဇာဆိုသညးမြာ အကုသိုလးစိတးပငး်ဖစးပါသညး၈ စိတးဆိုသညးမြာ မေကာငး့မႈမြာ
အလျနးေပ္ားေမျ႔တတးပါသညး၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔၉ ခုဵမငးလိုကးစာ့ ေပ္ားပါ့ရာ၉ စိတးက အ
လိုလိုပငး ေပ္ား်မဴ့ေနတတးပါသညး၈(ေကာငး့ေသာအာရုဵ်ဖစးေသာ တရာ့ဓမၼက္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ အာ့ထုတး
ရာ၉ကာ့ ပ္ငး့ရိၿငီ့ေငျ႔ေနတတးပါသညး)၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔၉ အေပ္ားက္ဴ့ေလေလ အကု
သိုလးတရာ့တို့ပျာ့ေလေလ်ဖစးသညးံအတျကးေၾကာငးံ အကုသိုလးေဇာစိတးတို႔က မရပးမနာ့ ဆကးကာ
ဆကးကာ်ဖစးေနတတးပါသညး၈ ယငး့ကိုပငး ေရြ့ေရြ့ အကုသိုလးေဇာက ေနာကးေနာကး အကုသိုလး
ေဇာအာ့ (ဆကးတိုကး)အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာအ်ဖစး်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ပါဠိေတား - ပကတူပနိႆေယာ - ရာဂဵ ဤပနိႆာယ ပါဏဵ ဟနတိ၇ အဒိႏၷဵ အာဒိယတိ၇ မုသဵ ဘဏတိ၇
ပိသုဏဵ ဘဏတိ၇ ဖရုသဵ ဘဏတိ၇ သမၹဵ ပလပတိ၇ သႏၶႎ ဆိႏၵတိ၇ နိေလႅာပဵ ဟရတိ၇ ဧကာဂါရိကဵ
ကေရာတိ၇ ပရိပေႏၳ တိ႒တိ၇ ပရဒါရဵ ဂစၦတိ၇ ဂါမဃာတဵ ကေရာတိ၇ နိဂမဃာတဵ ကေရာတိ၇ မာတရဵ
ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတိ၇ ပိတရဵ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတိ၇ အရဟႏၱဵ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတိ၇ ဒုေ႒န စိေတၱန
တထာဂတႆ ေလာဟိတဵ ဤပၸါေဒတိ၇ သဵဃဵ ဘိႏၵတိ၈

အဓိပၸါယး - လိုခ္ငးတပးမကးမႈကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ သူတစးပါ့အသကးကိုသတး်ခငး့၇ သူတစးပါ့ ပစၥညး့ကို

ခို့ယူ်ခငး့၇ လိမးညာလြညးံ်ဖာ့်ခငး့၇ သူတစးပါ့တို႔ခ္စးခငးမႈကျဲ်ပာ့ေအာငး ကုနး့တိုကး်ခငး့၇ ၾကမး့တမး့
ေသာစကာ့ေ်ပာဆို်ခငး့၇ အက္ိဳ့မဲံစကာ့ကို ေ်ပာဆို်ခငး့၇ သူတစးပါ့တို႔ ပိုငးနကးနယးစပးကို ခ္ိဳ့ဖ္ကး
်ခငး့၇ ပုနး့ေအာငး့၊ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ အိမးတျငး့သို႔ဝငး၊ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ လမး့ခရီ့၉ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇
သူတစးပါ့တို႔၌ သာ့မယာ့ကို က္ဴ့လျနး်ခငး့၇ ရျာကို ဝငးစီ့ၿပီ့ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ ၿမိဳ႕ကိုဝငးစီ့၊ ဓာ့်ပ
 108

တိုကး်ခငး့၇ အမိကိုသတး်ခငး့၇ အဖကိုသတး်ခငး့၇ ရဟႏၱာကိုသတး်ခငး့၇ ဘုရာ့ကို ေသျ့စိမး့တညးေအာငး

်ပဳ်ခငး့၇ သဵဃာကို အသငး့ချဲ်ခငး့မ္ာ့ကို ်ပဳလုပး်ခငး့သညး အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလး ဒုစရိုကး
တရာ့တို႔အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - လိုခ္ငးတပးမကးစိတးေၾကာငးံ သူတစးပါ့ပစၥညး့ဤစၥာမ္ာ့ကို ခို့ယူလုယကးဓာ့်ပတိုကးၾက

သူမ္ာ့သညး သူတို႔လိုခ္ငးသညးကို မေပ့သူမ္ာ့အာ့ သတး်ဖတးၾကသညး၈ ဆဲဆိုႀကိမး့ေမာငး့ၾကသညး၈
တရာ့ဤပေဒႏြငးံ ရငးဆိုငးရေသာအခါ လိမးညာလြညးံ်ဖာ့ၾကသညး၈ ယုတးမာေကာကးက္စးေသာ စိတးဆို့
စိတးယုတးမ္ာ့ေၾကာငးံ သူတစးပါ့သာ့မယာ့ကို ေစားကာ့ၾကသညး၈ သူတစးပါ့တို႔၌ ခ္စးခငးညီညျတးမႈ
ကို ကျဲ်ပာ့ေအာငး ကုနး့တိုကးၾကသညး၈ တစး်ဖညး့်ဖညး့ႏြငးံ အတငးံရဲလာၿပီ့ ရာဇဝငးလူဆို့ႀကီ့မ္ာ့်ဖစး
ကာ ၿမိဳ႕ရျာမ္ာ့ကို ဝငးေရာကးစီ့နငး့တိုကးခိုကးေသာ သူပုနးမ္ာ့်ဖစးလာသညး၈ အလျနးအ်ပစးႀကီ့ေလ့
ေသာ ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ငါ့ပါ့ကို က္ဴ့လျနးသညး၈ ထိုသို႔ ်ဖစးရ်ခငး့သညး လိုခ္ငးတပးမကးစိတးကို
တရာ့ဓမၼႏြငးံ မထိနး့သိမး့နိဳငးေသာေၾကာငးံ အကုသိုလးဒုစရိုကးမႈမ္ာ့ တစးခုၿပီ့တစးခုက္ဴ့လျနးရ်ခငး့
်ဖစးပါသညး၈

ထို႔အတူ ေဒါသအာဃာတေၾကာငးံ၇ အသိဉာဏးေခါငး့ပါ့မႈေၾကာငးံ၇ ဘဝငး်မငးံမႈေၾကာငးံ၇ အယူ

လျဲမြာ့မႈေၾကာငးံ သူ႔အသကးသတး်ခငး့၇ သူတစးပါ့ ပစၥညး့ဤစၥာကို ခို့ယူ်ခငး့စေသာ အကုသိုလးဒုစရိုကး
မ္ာ့၇ အလျနးအ်ပစးႀကီ့ေလ့လြေသာ ပၪၥာနႏၱိရိယကဵႀကီ့မ္ာ့ကို က္ဴ့လျနးေသာအခါ၉လညး့ ထို႔အတူ
ပငး အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ ေဒါသအာဃာတေၾကာငးံ အကုသိုလးဒုစရိုကးပျာ့မ္ာ့ပုဵ၇ အသိဉာဏးေခါငး့ပါ့မႈေၾကာငးံ
အကုသိုလးဒုစရိုကးပျာ့မ္ာ့ပုဵ စေသာပါဠိေတားမ္ာ့ကို ပ႒ာနး့ပါဠိေတားႀကီ့၉ အက္ယးတဝငးံေဟာၾကာ့
ထာ့ပါသညး၈ ဣ၉ကာ့ သိသာရုဵမြ္သာ ေဖ၍်ပ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပကတူပနိႆေယာ -

ရာဂဵ ဤပနိႆာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇ သီလဵ သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၇ စ္ာနဵ ဤပၸါေဒတိ၇
ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ ဤပၸါေဒတိ၇ သမာပတၱႎ ဤပၸါေဒတိ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

မြာ လိုခ္ငးတပးမကးေသာရာဂတဏြာကို အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ်ပဳ၊ အလြဴေပ့်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး
 109

်ခငး့၇ ထိုမြတစးဆငးံ စိတးေကာငး့ေစတနာေကာငး့ထာ့တတးလာကာ သမထလုပးငနး့အာ့ထုတး်ခငး့

ေၾကာငးံ ေလာကီစ္ာနးမ္ာ့ကို ရရြိ်ခငး့၇ ေသာတာပတၱမဂးစေသာ မဂးတို႔ကို ရရြိ်ခငး့၇ တနးခို့ဖနးဆငး့်ခငး့
စေသာ ဢဒၶိဝိဓအဘိညာဤးမ္ာ့ကို ရရြိ်ခငး့၇ စ္ာနးဝငးစာ့ေသာ သမာပတးကို ရရြိ်ခငး့စေသာ ကုသိုလး
ေကာငး့မႈမ္ာ့ တစးဆငးံထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညးထကး်မငးံသျာ့ပါသညး၈ ဣသညး အကုသိုလးကဵတရာ့
က အေၾကာငး့ရငး့အ်ဖစး်ဖငးံ အေ်ခခဵေသားလညး့ ကဵေကာငး့ေထာကးမစျာ ေကာငး့မႈကုသိုလးဘကးသို႔
ဤီ့တညးသျာ့ၿပီ့ အ်မတးဆုဵ့ပနး့တိုငး်ဖစးေသာ မဂးကုသိုလးတရာ့သို႔ပငးေရာကးရြိသျာ့ပုဵ်ဖစးပါသညး၈

ထို႔အတူပငး ေဒါသ၇ ေမာဟ၇ မာနးမာန၇ အယူလျဲမြာ့မႈမ္ာ့ကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ အလြဴေပ့်ခငး့၇ သီလ

ေဆာကးတညး်ခငး့၇ သမထဝိပႆနာပျာ့မ္ာ့်ခငး့စေသာ ကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ အဆငးံဆငးံတို့ပျာ့လာပုဵ
ကိုလညး့ ပ႒ာနး့ပါဠိေတားႀကီ့၉ ေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - အခ္ိဳ႕လူမ္ာ့သညး ထငးေပ၍ေက္ားၾကာ့မႈကိုလိုခ္ငး၊။၇ လြဴရငးခ္မး့သာမညးဟုေတျ့

ေတာကာ ခ္မး့သာ်ခငး့ကို လိုခ္ငး၊။ အလြဴဒါန်ပဳၾကသညး၈ အေၾကာငး့ရငး့အေ်ခခဵကာ့ လိုခ္ငးတပး
မကးစိတး်ဖစးပါသညး၈ သို႔ေသားလညး့ အလြဴဒါနပျဲ၉ ဆရာေတား သဵဃာေတားမ္ာ့က နညး့ေပ့လမး့်ပ
သျနးသငးဆုဵ့မမႈေၾကာငးံ စိတးေကာငး့ထာ့တတးလာပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ခ္မး့သာခ္ငးေသာ ေလာဘ
တဏြာဘကးသို႔ မလိုကးေတာံပဲ ေလာဘကုနးေၾကာငး့၇ ေဒါသကုနးေၾကာငး့၇ ေမာဟကုနးေၾကာငး့
အရိယမဂးက္ငးံစဤးသတ
ို႔ ိုငး ေရာကးရြိသျာ့ၾကပါသညး၈ ထို႔အတူပငး သူတစးပါ့ကို အ်မငးကတး၊ သူ႔ထကး
သာေအာငး ထငးေပ၍ေက္ားၾကာ့ေအာငး အလြဴႀကီ့ေတျေပ့၇ ေကာငး့မႈကုသိုလးေတျလုပးေသာအခါ၉
လညး့ ေဒါသအကုသိုလးက ကုသိုလးကို ေက့္ဇူ့်ပဳသျာ့ပါသညး၈ ထို႔အတူပငး မာနးမာနကို အေၾကာငး့
ခဵၿပီ့ ႂကျာ့ခ္ငးဝါခ္ငး ထငးေပ၍ခ္ငးေသာမာနေၾကာငးံ အလြဴေပ့်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့မြစကာ
အ်မတးဆုဵ့ကုသိုလး်ဖစးေသာ မဂးကုသိုလးတိုငးေအာငး ကုသိုလးအဆငးံဆငးံ ်မငးံတကးသျာ့ပါသညး၈
အယူလျဲမြာ့ကို အေ်ခခဵ၊ ဗုဒၶဘာသာကို ပုတးခတးေစားကာ့ႏိုငးရနး အၾကဵဆို့ႏြငးံ ဗုဒၶစာေပကိုေလံလာ
သညး၈ ေလံလာရငး့ ေလံလာရငး့ပငး အသိဉာဏးအလငး့ေပါကးကာ ဗုဒၶသာသနာကိုၾကညးညိဳသျာ့ၿပီ့
အလြဴေပ့်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့စေသာ ကုသိုလးတရာ့ ပျာ့မ္ာ့သျာ့သူမ္ာ့သညး အကုသိုလး
မိစၦာဒိ႒ိကို အေ်ခခဵကာ ကုသိုလးအဆငးံဆငးံ ်မငးံတကး်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈

ပါဠိေတား - ပါဏဵ ဟႏ႖ာ တႆ ပဋိဃာတတၱာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇ သီလဵ သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ

ကေရာတိ၇ စ္ာနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ ဤပၸါေဒတိ၇ သမာပတၱႎ
ဤပၸါေဒတိ၈
 110

အဓိပၸါယး - သူတစးပါ့ အသကးကို သတး်ဖတးၿပီ့ ထိုအ်ပစးေတျ ေပ္ာကးကငး့ေစ်ခငး့ငြါ ဒါန်ပဳ်ခငး့၇

သီလေဆာကးတညး်ခငး့၇ သမထစ္ာနးကို ရေစ်ခငး့၇ ဝိပႆနာဉာဏးရငးံသနး်ခငး့၇ မဂးဉာဏးကိုရ်ခငး့တို႔
သညး အကုသိုလးတရာ့ကိုအေၾကာငး့်ပဳ၊ ကုသိုလးတရာ့ပျာ့်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ သူတစးပါ့
ဤစၥာကို ခို့ယူ်ခငး့၇ လိမးလညးလြညးံ်ဖာ့်ခငး့၇ သူတစးပါ့တို႔ခ္စးခငးမႈကျဲ်ပာ့ေအာငး ကုနး့တိုကး်ခငး့၇ ၾကမး့
တမး့ ေသာစကာ့ေ်ပာဆို်ခငး့၇ အက္ိဳ့မဲံစကာ့ကို ေ်ပာဆို်ခငး့၇ သူတစးပါ့တို႔ ပိုငးနကးနယးစပးကို
ခ္ိဳ့ဖ္ကး်ခငး့၇ ပုနး့ေအာငး့၊ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ အိမးတျငး့သို႔ဝငး၊ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ လမး့ခရီ့၉ ဓာ့်ပ
တိုကး်ခငး့၇ သူတစးပါ့တို႔၌ သာ့မယာ့ကို က္ဴ့လျနး်ခငး့၇ ရျာကိုဝငးစီ့ၿပီ့ ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့၇ ၿမိဳ႕ကိုဝငးစီ့၊
ဓာ့်ပတိုကး်ခငး့တညး့ဟူေသာ အကုသိုလးဒုစရိုကးဆို့မ္ာ့ကို ်ပဳက္ငးံၿပီ့ ထိုအ်ပစးမ္ာ့ ေပ္ာကးကငး့
ေစ်ခငး့ငြါ ဒါန်ပဳ်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့၇ သမထစ္ာနးကို ရေစ်ခငး့၇ ဝိပႆနာဉာဏးရငးံသနး်ခငး့၇
မဂးဉာဏးကိုရ်ခငး့တို႔သညး အကုသိုလးတရာ့ကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ ကုသိုလးတရာ့ပျာ့မ္ာ့်ခငး့်ဖစးပါ
သညး၈

သို႔ဆိုလြ္ငး ထိုသူတစးသကးလုဵ့်ပဳခဲံေသာ အကုသိုလးကဵႀကီ့မ္ာ့က သူ႔အတျကး မေကာငး့က္ိဳ့

မေပ့ ေတာံဘူ့လာ့-ဟု ေမ့စရာရြိပါသညး၈ အကုသိုလးကဵေတျကို်ပဳၿပီ့ အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ဆကး
ေတျ ေပ္ာကးကငး့ေစ်ခငး့ငြါ ကုသိုလး်ပဳေသား်ငာ့လညး့ အကုသိုလးကဵ အက္ိဳ့ေပ့ချငးံမရြိေသာ ဘုဵဘဝ
သို႔ အေရာကးသျာ့ႏိုငးလြ္ငးကာ့ အကုသိုလးကဵ အက္ိဳ့ေပ့ချငးံမရေတာံပါ၈ ဤပမာအာ့်ဖငးံ အဂၤုလိမာလ
မေထရးကဲံသို႔တညး့၈ ထို႔အ်ပငး ကုိယးက အကုသိုလးဒုစရိုကးမ္ာ့ကိုက္ဴ့လျနးမိ၊ ထိုအကုသိုလး ဒုစရိုကး
မ္ာ့၌ အက္ိဳ့ေပ့ချငးံမရေအာငး ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့ကို မ်ပတး်ပဳသညး၈ ထိုကုသိုလးစိတးႏြငးံ ေသဆုဵ့
ေသာေၾကာငးံ ေကာငး့ရာသုဂတိေရာကးသျာ့သူသညး ေရာကးရြိေနေသာ ဘုဵကေန ေကာငး့မႈ ကုသိုလး
မ္ာ့ကို ဆကးကာ ဆကးကာ်ပဳသျာ့ႏိုငးမြသာ ကုသိုလးအဆငးံဆငးံ်မငးံ်မငးံသျာ့ၿပီ့ အကုသိုလးကဵ၌
အက္ိဳ့ေပ့ကေန လျတးေအာငးေရြာငးႏိုငးပါလိမးံမညး၈ ဒါေတာငးမြ ေကာငး့ရာသုဂတိဘဝမြာ ေဘ့
အႏၱရာယးမ္ာ့်ခငး့၇ ထိခိုကးဒဏးရာရ်ခငး့၇ အသတးခဵရ်ခငး့စေသာ အကုသိုလးကဵ၌အက္ိဳ့ေပ့ချငးံၾကဵဳ
လာသညးႏြငးံ ်ပနးခဵစာ့ရပါလိမးံဤီ့မညး၈ ထိုဘဝ ေသခါနီ့ကာလ၉ အကုသိုလးေဇာႏြငးံေသဆုဵ့သျာ့လြ္ငး
အပါယးေလ့ပါ့ နစးမျနး့သျာ့ႏိုငးသညး၈ ထိုသို႔နစးမျနး့သျာ့သညးႏြငးံ အကုသိုလးကဵေႂကျ့မ္ာ့ ေပ့ဆပးရ
ပါေတာံမညး၈ နစးမျနး့သညးထကး နစးမျနး့လိမးံမညး၈ အကုသိုလးကဵေႂကျ့မ္ာ့လျတးကငး့ႏိုငးဖို႔ စိတးအခ္ရ
ဆုဵ့ႏြငးံ အေသခ္ာဆုဵ့ကုသိုလးကာ့ မဂးကုသိုလးပငး်ဖစးပါသညး၈ ေသာတာပတၱိမဂးကုသိုလးကို ရလြ္ငး
အပါယးေလ့ပါ့ ဆငး့ရဲဒုက၏ခဵစာ့ရမညးံ အက္ိဳ့ေပ့ကလျတးေ်မာကးႏိုငးသညး၈ အနာဂါမိမဂးကို ရလြ္ငး
ကာ့ ကာမဘုဵသို႔ပငး ်ပနးမလာေတာံပါ၈ စ္ာနးခ္မး့သာ စ္ာနးပီတိ်ဖငးံ ေအ့ခ္မး့ေသာ်ဗဟၼဘုဵဘဝကေန
နိဗၺာနးခ္မး့သာကို ပိုငးဆိုငးသျာ့ပါလိမးံမညး၈
 111

အထူ့မြတးခ္ကး / အ်ခာ့ေသာ မေကာငး့မႈ ဒုစရိုကးမ္ာ့ကို ်ပဳလုပးၿပီ့ ထိုအကုသိုလးအက္ိဳ့ဆကးကို မခဵ

စာ့ရေအာငး ကုသိုလးေတျ ဆကးတိုကး်ပဳကာ စ္ာနးမဂးကုသိုလးႀကီ့မ္ာ့သို႔တိုငး ေရာကးရြိႏိုငးေသားလညး့
အမိသတး်ခငး့ စေသာပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ငါ့ပါ့ကို က္ဴ့လျနးလြ္ငးကာ့ စ္ာနးမဂးကုသိုလးႀကီ့မ္ာ့ကို မရ
ႏိုငးေတာံပါ၈ သာမနး ဒါနကုသိုလး သီလကုသိုလးမြ္သာ ်ပဳလုပးချငးံရႏိုငးပါေတာံသညး၈ ထိုအေၾကာငး့အ
ရာကို ်မတးစျာဘုရာ့က ပ႒ာနး့ပါဠိေတားႀကီ့၉ ေအာကးပါအတိုငး့ ေဟာေတားမူခဲံပါသညး၈

ပါဠိေတား - မာတရဵ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတျာ တႆ ပဋိဃာတတၳာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇သီလဵ သမာဒိယတိ၇

ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၈ ပိတရဵ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတျာ၇ အရဟႏၱဵ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပတျာ၇ ဒုေ႒န
စိေတၱန တထာဂတႆ ေလာဟိတဵ ဤပၸါေဒတျာ၇ သဵဃဵဘိႏၵိတျာတႆ ပဋိဃာတတၳာယ ဒါနဵ ေဒတိ
၇သီလဵ သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၈

အဓိပၸါယး - အမိကိုသတး၇ အဖကိုသတး၇ ရဟႏၱာကိုသတး၇ ဘုရာ့ကို ထိခိုကးဒဏးရာရေအာငးလုပး၇

သဵဃာကိုကျဲ်ပာ့ေအာငးလုပးၿပီ့ ထိုအ်ပစးတို႔မြ ေပ္ာကးေစ်ခငး့ငြါ ဒါန်ပဳသညး၇ သီလေဆာကးတညး
သညး၇ ဤပုသးသီတငး့သီလေဆာကးတညးသညး၈ ထိုမြ္သာ ်ပဳလုပးချငးံရေတာံသညး၈ စ္ာနးမဂးဖိုလတ
း ညး့
ဟူေသာ အဆငးံ်မငးံကုသိုလးႀကီ့မ္ာ့ ဣဘဝ၉ ်ပဳလုပးချငးံမရႏိုငးေတာံပါ၈

ေလာကဤပမာ - အဇာတသတးမငး့ကိုၾကညးံက သိသာႏိုငးပါသညး၈ အဇာတသတးမငး့သညး ဖခငးကို

သတးခဲံေသာ အကုသိုလးကဵေၾကာငးံ လကးရြိဘဝမြာပငး ညစဤးအိပးေတာံမညးၾကဵလိုကးတိုငး့ မ္ကးလုဵ့ကို
လြဵေတျႏြငးံ ဝိုငး့ထို့သလို ခဵစာ့ရၿပီ့ ညစဤးအိပးေရ့ပ္ကးခဲံရသညး၈ ်မတးစျာဘုရာ့ႏြငးံေတျ႔ေသာအခါ
သာမညဖလသုတးကို နာၾကာ့ရၿပီ့ အ်မငးမြနးရကာ သာသနာေတားကို အစျမး့ကုနးပူေဇားပါသညး၈
အသိဉာဏးႀကီ့ေသာ လူသာ့်ဖစး၊ ဘုရာ့ရြငး၌တရာ့ေတားကို နာၾကာ့ရခ္ိနးတျငး ေသာတာပနး်ဖစးႏိုငး
ေသားလညး့ အဖကိုသတးထာ့ေသာ ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ကို က္ဴ့လျနးထာ့ေသာေၾကာငးံ ေသာတာပနး
မ်ဖစးခဲံပါ၈ ညစဤးအိပးေရ့ပ္ကးရေသာ ဒုက၏သညးကာ့ လျတးကငး့သျာ့ခဲံပါသညး၈ ပုထုဇဤးတို႔တျငး ဘုရာ့
ကို အၾကညးညိဳဆုဵ့ ပုဂၐိဳလး်ဖစးခဲံရပါသညး၈

အလ္ဤး့သငးံ၊ မဂးတာ့ဖိုလးတာ့ အႏၱရာယးငါ့ပါ့ကို တငး်ပပါဤီ့မညး၈ မဂးဖိုလးနိဗၺာနးကုိ ပိတးပငး

တာ့ဆီ့တတးေသာ အႏၱရာယးငါ့ပါ့တို႔ကာ့ - (ှ)ကမၼႏ ၱရာယး-ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ငါ့ပါ့၈ (ဿ)ကိေလ
သႏၱရာယး - မိစၦာဒိ႒ိ(၃ဿ)ပါ့၈ (၀)ဝိပါကႏၱရာယး-အသိဉာဏးကငး့မဲံေသာ ဒျိဟိတးပုဂၐိဳလး၈ (၁)အာဏာ
ဝီတိက၎မႏၱရာယး-ရဟနး့တို႔သီလ၇ လူတို႔သီလက္ိဳ့ပ္ကး်ခငး့၈ (၂)အရိယူပဝါဒႏၱရာယး - အရိယာတို႔ကို
်ပစးတငးစျတးစျဲ်ခငး့ တို႔်ဖစးပါသညး၈ (ှ) ကမၼႏ ၱရာယး အေၾကာငး့ကိုေတာံ သိၿပီ့ပါၿပီ၈ (ဿ)ကိေလသႏၱ
ရာယးဆိုသညးမြာ မိစၦာဒိ႒ိအယူရြိေန်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈ ထိုမိစၦာဒိ႒ိအယူရြိေနသမြ္ မဂးဖိုလးနိဗၺာနးကို
 112

မေရာကးႏိုငးေတာံပါ၈ မိစၦာအယူမြာ့မ္ာ့ကိုစျနး႔လႊတးၿပီ့ အသိမြနး အ်မငးမြနးရမြသာ မဂးဖလ

ို းနိဗၺာနးကို ရရြိ
ေစႏိုငးပါသညး၈ (၀)ဝိပါကႏၱရာယးဆိုသညးမြာ ေမျ့လာကထဲက လူစဤးမမြီ ဉာဏးစဤးမမြီေသာ လူအ လူန
မ္ာ့သညး တရာ့သေဘာကို ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ မသိႏိုငးေသာ ဒျိဟိတးပုဂၐိဳလး်ဖစးေသာေၾကာငးံ ထိုသူ၌
အက္ိဳ့ေပ့စဤးအရ မဂးဖိုလးနိဗၺာနးကို မရႏိုငးေတာံပါ၈ (၁)အာဏာဝီတိက၎မၼႏ ၱရာယးဆိုသညးမြာ ်မတးစျာ
ဘုရာ့ ပညတးထာ့ေသာ ဝိနညး့သိက၏ာပုဒးေတားမ္ာ့ကို လျနးက္ဴ့မိေသာ ရဟနး့ႏြငးံ သီလမရြိေသာလူ
တို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈ ထိုသူတို႔မြာ လျနးက္ဴ့ထာ့ေသာ အညစးအေၾက့အ်ပစးေဘ့မ္ာ့ရြိေနေသာေၾကာငးံ
မဂးဖိုလးနိဗၺာနးကို မရႏိုငးပါ၈ (၂)အရိယူပဝါဒႏၱရာယးဆိုသညးမြာ အရိယာမြနး့သိ၊ေသား။၇ မသိ၊
ေသား။ ႏႈတး်ဖငးံပစးမြာ့ ေစားကာ့မိ်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈ ထိုသို႔ အရိယာအရြငးသူ်မတးတို႔အာ့ ပစးမြာ့
ေစားကာ့မိလြ္ငး ေသာတာပနး်ဖစးၿပီ့ေသာ သူပငးလြ္ငး အထကးမဂးဖိုလးကို တာ့်မစးပိတးပငးသျာ့ပါ
သညး၈ သုိ႔ေသား အရိယူပဝါဒႏၱရာယးသညးကာ့ အသိမြနးအ်မငးမြနးရ၊ ်ပနးလညးေတာငး့ပနးလြ္ငး
အထကးမဂးဖိုလးကို ်ပနးရႏိုငးပါေသ့သညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အနႏၱရူပနိႆေယာ၇

ပကတူပနိႆေယာ၈

အနႏၱရူပနိႆေယာ - အကုသလဵ ဝု႒ာနႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပကတူပနိႆေယာ -

ရာဂဵ ဤပနိႆာယ အတၱာနဵ အာတာေပတိ၇ ပရိတာေပတိ ပရိယိ႒ိမူလကဵ ဒုက၏ဵ ပစၥႏုေဘာတိ၈ ေဒါသဵ
ေမာဟဵ၇မာနဵ၇ ဒိ႒ႎ ဤပနိႆာယ အတၱာနဵ အာတာေပတိ၇ ပရိတာေပတိ ပရိယိ႒ိမူလကဵ ဒုက၏ဵ ပစၥႏုေဘာ
တိ၈ ပ ၈ အကုသလဵ ကမၼဵ ဝိပါကႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ။၇ ပကတူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ။ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ
အကုသိုလးစိတး်ဖစးၾကသညးံအခါ စိတၱနိယာမဝီထိစဤးအရ ေဇာခုနစးႀကိမးေစာပါသညး၈ ထိုေဇာခုနစး
ႀကိမးအနကး အဆုဵ့ေဇာႏြငးံ ေဇာ၌အဆုဵ့ တဒါရုဵဝုေ႒ာတို႔ အေၾကာငး့အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညး
ကို အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာ
ေတားမူပါသညး၈
 113

တစးဖနး ပကတူပနိႆယပစၥညး့အေနအာ့်ဖငးံကာ့ တဏြာရာဂ်ဖစးသညးံအခါ ယငး့တဏြာရာဂကို

အမြီ်ပဳကာ မိမိကိုယးကို ပူေလာငးေစ်ခငး့၇ ်ပငး့်ပငး့ထနးထနးပူပနးေစ်ခငး့်ဖစးၾကရသညး၈ ထို႔အတူ
ေဒါသ ေမာဟ မာနးမာန မိစၦာဒိ႒ိ်ဖစးသညးံအခါတျငးလညး့ ယငး့အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ကို အမြီ်ပဳကာ
မိမိကိုယးကို ပူေလာငးေစ်ခငး့၇ ်ပငး့်ပငး့ထနးထနးပူပနးေစ်ခငး့်ဖစးၾကရသညး၈ ထိုအကုသိုလးမ္ာ့ ထႂကျ
ေသာငး့က္နး့မႈေၾကာငးံ ဆငး့ရဲဒုက၏ႀကီ့မ္ာ့ ခဵစာ့ၾကရသညး၈ ဣသညးပငး အကုသိုလးအေၾကာငး့ကဵက
လကးေတျ႔ဘဝမြာပငး အက္ိဳ့ေပ့သညးမညးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - တဏြာရာဂ်ဖစးသညးံအခါ တပးမကးမႈ၇စျဲလနး့မႈမ္ာ့ေၾကာငးံ ပငးပငးပနး့ပနး့ သျာ့လာ

လႈပးရြာ့ရသညး၈ စို့ရိမးပူပနးရသညး၈ ဆငး့ရဲလို႔ ဆငး့ရဲမြနး့မသိဘဲ ပို့ဖလဵမ္ိဳ့ မီ့ကိုတို့ဆိုသကဲံသို႔ တပး
မကးစျဲလနး့မႈေၾကာငးံ ပူပနးဆငး့ရဲရသညးကိုပငး အေကာငး့ထငးကာ တပးမကးစျဲလနး့စရာ အာရုဵငါ့ပါ့
ကာမဂုဏးတရာ့တို႔ကို ထပးကာထပးကာ ရြာေဖျေနတတးၾကသညး၈ ပဋာစာရီသူေ႒့သမီ့ကိုၾကညးံက
သိသာႏိုငးပါသညး၈ ပဋာစာရီသညး လယးသူရငး့ငြါ့ ကိုဒါသကို ခ္စးခငးစျဲလနး့မိေသာေၾကာငးံ နတးဘုဵ
နတးနနး့တမြ္ ခမး့နာ့ထယးဝါေသာ မိဘအိမးကေန ခ္စးသူကိုဒါသေနာကး ေကာကးေကာကးပါေအာငး
လိုကးသျာ့ခဲံသညး၈ ထိုအခ္ိနးမြစ၊ သူ၌ဘဝသညး တစးဆစးခ္ိဳ့ေ်ပာငး့လဲသျာ့ပါေတာံသညး၈ ဖဲေမျ႔ယာ
ေရႊေကားေဇာေပ၍မြာ တငးံတငးံတယးတယးလြလြပပ ေနလာခဲံေသာဘဝမြ တဲကုတးကေလ့ေပ၍က
ဖ္ာၾကမး့ႀကီ့ေပ၍မြာ ထမငး့ရညးပူ အတူလြ္ကးရေသာ ဘဝသို႔ ေ်ပာငး့လဲသျာ့ပါေတာံသညး၈ ဆငး့ရဲ
သညးကိုပငး ဆငး့ရဲမြနး့မသိ ကိုဒါသမ္ကးႏြာ တစးကမၻာထငးကာ အေပ္ားႀကီ့ေပ္ားေနခဲံပါသညး၈ ေနာကး
ဆုဵ့တျငး လငးေသသာ့ဆုဵ့ အမ္ိဳ့ေတျအာ့လုဵ့ အတုဵ့အရုဵ့ေသေတာံမြ သျကးသျကးခါေအာငး ရူ့သျပးရ
ေသာ ဆငး့ရဲကို ခဵစာ့ရပါေတာံသညး၈ သူမ၌ အကုသိုလးကဵသညး လကးရြိဘဝအကုသိုလးကဵမ္ာ့ႏြငးံ
အတိတးကပါလာခဲံေသာ အကုသိုလးကဵေႂကျ့မ္ာ့ကိုပါ ဆပးရ်ခငး့လညး့်ဖစးပါသညး၈ စငးစစးအာ့်ဖငးံ
သူမ၌တပးမကးစျဲလနး့မႈကို မထိနး့သိမး့ႏိုငးမႈေၾကာငးံ ယခုကဲံသို႔ ရူ့သျပးခဲံရ်ခငး့်ဖစး၌၈ ်မတးဗုဒၶတညး့
ဟူေသာ ကယးတငးရြငးႏြငးံေတျ႔ရေတာံမြ သူမဘဝသညး သဵသရာဝဋးဆငး့ရဲဒုက၏မီ့ေတာကးမီ့လြ္ဵႀကီ့
အၿပီ့တိုငးေအ့ၿငိမး့ေသာ နိဗၺာနးဆုရ ဘဝပိုငးရြငး်ဖစးသျာ့ပါေတာံသညး၈

ေလာကဤပမာ - ေဒါသအာဃာတႀကီ့ေသာသူသညး အရာရာတိုငး့တျငး စိတးတိုတတး၇ စိတးေကာကး

တတး၇ အမုနး့တရာ့ လကးသုဵ့ထာ့ကာ ရနးညြိဳ့ႀကီ့တတးပါသညး၈ ထိုေဒါသအာဃာတေၾကာငးံ ထိုသူ႔
ဘဝမြာ အၿမဲပူေလာငးေနရပါသညး၈ သူတစးပါ့ကို ပစးမြာ့ေစားကာ့ဖို႔ ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကးဖို႔ ေကာကးက္စး
စဤး့လဲေသာအၾကဵကို ၾကဵစညးေနရငး့ပငး ပူေလာငး်ခငး့ေဝဒနာကိုခဵစာ့ရသညး၈ သူတစးပါ့ကို ကိုယးက
ပစးမြာ့က္ဴ့လျနးၿပီ့ေသာအခါ ကိုယးံအလြညးံ ဘယးေတာံ်ပနးလကးစာ့ေခ္တာကို ခဵရမလဲဟု စို့ရိမးပူပနး
 114

ရ်ပနးသညး၈ သူတစးပါ့ကို ႏိုငးံထကးစီ့နငး့ ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကးမညးဆိုလြ္ငးေတာငးမြ ကိုယးံေဒါသက ကိုယးံ

ကို အရငးပူေလာငးေအာငးလုပးေဆာငးပါေသ့သညး၈ ကိုယးအရငးပူေလာငးၿပီ့မြ သူတစးပါ့ကို ညြငး့ပနး့
ႏြိပးစကးရငး့ ေဒါသအာဃာတမ္ာ့ ပိုႀကီ့လာကာ တစးကုိယးလုဵ့ရြိေသာေသျ့မ္ာ့ ပျကးပျကးဆူသညးအ
ထိ ပူေလာငးေနရပါသညး၈ သူတစးပါ့ကို မီ့ခဲႏြငးံ ပစးေပါကးသူသညး သူကိုယးတိုငး အပူဒဏးကို အလ္ငး
ဤီ့စျာခဵစာ့ရသကဲံသို႔်ဖစးပါသညး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာေတာံ သူတစးပါ့ကို ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကးၿပီ့ကာမြ ်ပနးလညး
ေနာငးတတစးဖနးပူပနးၿပီ့ စိတးမေကာငး့်ဖစးေနတတးပါေသ့သညး၈ ထိုေနာငးတပူပနးမႈသညးလညး့
ေဒါမနႆေဝဒနာ(ေဒါသေစတသိကး)ပငး်ဖစးပါသညး၈

ေဒါသအာဃာတႏြငးံပတးသကးလာလြ္ငး ေဒဝဒတးအ်ဖစးကိုၾကညးံလြ္ငး သိသာႏိုငးပါသညး၈

ေဒဝဒတး သညး ဘုရာ့အေလာငး့အေပ၍ မနာလို မရႈစိမးံမႈေၾကာငးံ ဘဝတိုငး့လိုလို ဘုရာ့ေလာငး့အာ့
ပ္ကးစီ့ရာ ပ္ကးစီ့ေၾကာငး့မ္ာ့ကို ်ပဳလုပးခဲံသညး၈ ဘုရာ့ရြငး၌ ေနာကးဆုဵ့ဘဝ ဘုရာ့်ဖစးေတားမူသညးံ
ဘဝမြာလညး့ အရြငးသာရိပုတၱရာ၇ အရြငးေမာဂၐလာနးတို႔အေပ၍ မနာလို၇ ဝနးတို်ခငး့မ္ာ့ဖိစီ့ ႏြိပးစကး
ေသာေၾကာငးံ ်မတးစျာဘုရာ့အေပ၍၉ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ဆနး႔က္ငးဘကးလုပးသညး၈ မၾကဵေကာငး့မစညးရာ အၾကဵ
ဆို့ႀကီ့မ္ာ့ကိုပငးၾကဵစညးကာ ဘုရာ့ကိုပငး ထိခိုကးဒဏးရာရေအာငး်ပဳလုပး်ခငး့၇ သဵဃာအသငး့ချဲ်ခငး့
တညး့ဟူေသာ ကဵႀကီ့မ္ာ့ကို က္ဴ့လျနးခဲံပါသညး၈ သူ႔ေဒါသအာဃာတႏြငးံသူ ပူပူေလာငးေလာငး ဆငး့
ဆငး့ရဲရဲႏြငးံ ်ပငး့ထနးေသာေဝဒနာကိုခဵစာ့လြ္ကးပငး ေ်မၿမိဳၿပီ့ ဘဝဇာတးသိမး့ခဲံရပါသညး၈ ဣသညးပငး
ေဒါသတရာ့မ္ာ့ကို အေ်ခခဵကာ ခ္ကးခ္ငး့လကးငငး့ မေကာငး့က္ိဳ့ေပ့ပုဵ သာဓကမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈
မနာလို်ခငး့ ဝနးတို်ခငး့မ္ာ့သညး ေဒါသအသငး့ဝငးေစတသိကးတရာ့မ္ာ့ပငးမဟုတးပါေလာ၈

ထို႔အတူပငး မာနးမာနေၾကာငးံ ပူပနးဆငး့ရဲမႈမ္ာ့ ေသာကပရိေဒဝမ္ာ့ၾကဳဵေတျ႔ရေသာ အ်ဖစး

သနစးမ္ာ့လညး့ ေ်မာကးမ္ာ့စျာရြိခဲံဘူ့ပါသညး၈ ်မတးဗုဒၶ၌ ေဆျေတားမ္ိဳ့ေတားမ္ာ့်ဖစးေသာ ကပိလ
ဝတးမငး့သာ့ မငး့သမီ့အခ္ိဳ႕သညး အမ္ိဳ့မာနးအလျနးတကးၾက်ခငး့ေၾကာငးံ အေသဆို့်ဖငးံ ေသဆုဵ့ခဲံရ
ပုဵကိုၾကညးံက သိႏိုငးပါသညး၈ ေကာသလဘုရငး၌ လျဲမြာ့ေသာအ်မငးမ္ာ့က ထိုအ်ဖစးဆို့ကို စတငး
အေ်ခတညးပါသညး၈ ဘုရာ့ တရာ့သဵဃာႏြငးံ ရငး့ႏြီ့ကျ္မး့ဝငးလိုေသာေၾကာငးံ ဘုရာ့ေဆျမ္ိဳ့ထဲက
သာကီဝငးမငး့သၼီ့ တစးေယာကးကို မိဖုယာ့ေ်မြာကးမြ်ဖစးမညးဟု ဆုဵ့်ဖတးကာ မိဖုယာ့တစးဤီ့ႏြငးံ
လကးထပးဖို႔ရနး စာချ္နးေတားပို႔လိုကးသညး၈ ထိုစာချ္နးေတားကို ရရြိေသာ သာကီဝငးမငး့မ္ာ့က သူတို႔၌
သာကီဝငးမငး့သမီ့ကို မေပ့အပးလိုၾကပါ၈ မေပ့လြ္ငးလညး့ အငးအာ့ႀကီ့ေသာ ေကာသလႏိုငးငဵက
စစးတိုကးလာလြ္ငး ်ပညးသူေတျ စစးေဘ့စစးဒဏးခဵရမညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ပရိယာယး်ဖငးံ ကျ္နးမႏြငးံ
သာကီဝငးမငး့သာ့တို႔မြ ေမျ့ဖျာ့ေသာ ဝါသဘခတၱိယမငး့သမီ့ကို ဆကးသလိုကးသညး၈ ေကာသလ
 115

မငး့ႏြငးံ ဝါသဘခတၱိယတို႔မြ ေမျ့ဖျာ့ေသာ ဝိဍဍဴပမငး့သာ့ေလ့ ကပိလဝတး်ပညးက ေဆျေတား မ္ိဳ့

ေတားမ္ာ့ဆီသို႔ အလညးလာၿပီ့ ်ပနးသျာ့ေသာအခါ ကျ္နးမသာ့ထိုငးခဲံေသာေနရာ ႏျာ့ႏို႔ရညးမ္ာ့ႏြငးံ
ေဆ့ေၾကာၾက-ဟုဆိုကာ ႏျာ့ႏို႔ရညး်ဖငးံ ေဆ့ေၾကာေနသညးကို ဝိဍဍဴပမငး့သာ့၌ ကိုယးရဵေတားက
သိသျာ့သ်ဖငးံ သူ႔ကို ဒီေလာကး ေတာငးအဆငးံအတနး့ချဲ်ခာ့ကာ ႏြိမးံခ္ဆကးဆဵလျနး့သညးကို
သိရြိနာ့လညးသျာ့ၿပီ့ သူသာ မငး့်ဖစးလာ ခဲံလြ္ငး သာကီဝငးမငး့မ္ိဳ့အာ့လုဵ့ကို မ္ိဳ့တုဵ့သုတးသငးမညးဟု
ရနးညြဳိ့ထာ့ခဲံေလသညး၈ ထိုရနးညိြဳ့ အာဃာတအတိုငး့ သူမငး့်ဖစးလာေသာအခါ သာကီဝငးမငး့မ္ိဳ့
အာ့လုဵ့ကို မ္ိဳ့တုဵ့သတး်ဖတးခဲံေလသညး၈ ထို်ဖစးစဤးကိုၾကညးံပါက သာကီဝငးမငး့မ္ိဳ့တို႔သညးလညး့
အမ္ိဳ့မာနးတကးလျနး့သ်ဖငးံ မေသဆုဵ့သငးံဘဲႏြငးံ ေသဆုဵ့ရသညးဟု အခ္ိဳ႕ပညာရြငးမ္ာ့က ေဝဖနးၾက
ပါသညး၈ မ္ိဳ့ခ္စးစိတးဓာတး ႀကီ့မာ့မႈကိုကာ့ အတုယူထိုကးလြပါသညး၈ ဝိဍဍဴပသညးလညး့ အႏြိမးခ္ခဵ
ရ်ခငး့ ချဲ်ခာ့ဆကးဆဵ်ခငး့ကိုခဵရ်ခငး့ေၾကာငးံ ်ဖစးေပ၍လာေသာ ဟီနမာနးကေန ရနးညိြဳ့အာဃာတသို႔
ေ်ပာငး့ကာ ကိုယးံမယးေတား၌အမ္ိဳ့၇ ကိုယးံအမ္ိဳ့ရငး့မ္ာ့ကိုပငး ရကးရကးစကးစကး မ္ိဳ့တုဵ့ သတး်ဖတး
ခဲံသညး၈ ထိုအကုသိုလးမ္ာ့ေၾကာငးံပငး ဝိဍဍဴပသညးလညး့ ခ္ကးခ္ငး့လကးငငး့ အေသဆို့်ဖငးံ ေသဆုဵ့
ခဲံရပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ဘဝငးေမာကးႂကျ မာနးမာနေၾကာငးံ ဆငး့ရဲဒုက၏ကို ခဵစာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
ဣသညးကို ်မတးစျာဘုရာ့က မာနဵ ဤပနိႆာယ အတၱာနဵ အာတာေပတိ၇ ပရိတာေပတိ ပရိယိ႒ိမူလကဵ
ဒုက၏ဵ ပစၥႏုေဘာတိ-ဟု ေဟာ ေတားမူပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏူပနိႆေယာ

အနႏၱရူပနိႆေယာ၇ ပကတူပနိႆေယာ၈ အာရမၼဏူပနိႆေယာ - အရဟာ ဖလဵ ဂရုဵကတျာ
ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ဂရုဵကတျာ ပစၥေဝက၏တိ၈ နိဗၺာနဵ ဖလႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနႏၱရူပနိႆေယာ - ပုရိမာ ပုရိမာ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ ခႏၶာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ

ဝိပါကာဗ္ာကတာနဵ ကိရိယာဗ္ာကတာနဵ ခႏၶာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဘဝဂႍ အာဝဇၨနာယ၇
ကိရိယဵ ဝု႒ာနႆ၈ အရဟေတာ အႏုေလာမဵ ဖလသမာပတၱိယာ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ပ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 116

အာရမၼဏူပနိႆယ ပစၥညး့အေန်ဖငးံကာ့ ရဟႏၱာအရြငးသူ်မတးက အရဟတၱဖိုလးကိုဆငး်ခငးေသာ

အခါ အေၾကာငး့်ဖစးေသာအရဟတၱဖိုလးကလညး့ ဝိပါကးအဗ္ာကတ်ဖစး၌၈ ဆငး်ခငးေသာ မဟာကိရိ
ယာဉာဏသမၸယုတးစိတးကလညး့ ကိရိယာအဗ္ာကတ်ဖစး၌၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဗ္ာကတက အဗ္ာကတ
အာ့ အာရမၼဏ+ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ နိဗၺာနးကိုဆငး်ခငးေသာအခါ၉။၇
နိဗၺာနးက ဖိုလးကို ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ၉။ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့
်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံကာ့ ေရြ့ေရြ့ ဝိပါကး/ကိရိယာအဗ္ာကတတရာ့က ေနာကးေနာကး

ဝိပါကး/ကိရိယာ အဗ္ာကတတရာ့အာ့။၇ ဝီထိစဤးအရ ဘဝငးစိတးက အာဝဇၨနး့အာ့။၇ ကိရိယာ
ေဇာက တဒါရုဵဝုေ႒ာစိတးအာ့။၇ ရဟႏၱာအရြငးသူ်မတး ဖလသမာပတးဝငးစာ့ေသာအခါ အႏုလုဵက
ဖလသမာပတးအာ့။ အ်ခာ့မဲံအဆကးမ်ပတးေသာ အနႏၱရူပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ပကတူပနိႆယပါဠိေတား - ကာယိကဵ သုခဵ ကာယိကႆ သုခႆ ကာယိကႆ ဒုက၏ႆ ဖလ

သမာပတၱိယာ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကာယိကဵ ဒုက၏ဵ ကာယိကႆ သုခႆ ကာယိကႆ
ဒုက၏ႆ ဖလသမာပတၱိယာ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဤတု၇ေဘာဇနဵ၇ေသနာသနဵ ကာယိကႆ
သုခႆ ကာယိကႆ ဒုက၏ႆ ဖလသမာပတၱိယာ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ပ၈

အဓိပၸါယး - ကိုယး၌ခ္မး့သာ်ခငး့ေၾကာငးံ ကိုယး၌ခ္မး့သာ်ခငး့၇ ကိုယး၌ဆငး့ရဲ်ခငး့၇ မဂးဖိုလးတို႔၌

အက္ိဳ့ဆကး ဖလသမာပတးကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။၇ ကိုယး၌ဆငး့ရဲ်ခငး့ေၾကာငးံ ကိုယး၌ခ္မး့သာ်ခငး့၇
ကိုယး၌ဆငး့ရဲ်ခငး့၇ မဂးဖိုလးတို႔၌ အက္ိဳ့ဆကး ဖလသမာပတးကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။၇ ဤတု ေဘာဇဤး
ေက္ာငး့အိပးယာေနရာတို႔ေၾကာငးံ ကိုယး၌ခ္မး့သာ်ခငး့၇ ကိုယး၌ဆငး့ရဲ်ခငး့၇ မဂးဖိုလးတို႔၌ အက္ိဳ့
ဆကး ဖလသမာပတးကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။ အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့ ်ဖစး
ေနရ ်ခငး့မညးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - လူတို႔သညး ကိုယးခ္မး့သာမႈကိုခဵစာ့ရေသာအခါ ထိုခ္မး့သာမႈကိုပငး အေၾကာငး့်ပဳ၊

အသိဉာဏး်ဖငးံ ထိမး့ခ္ဳပးႀကိဳ့စာ့လြ္ကး ခ္မး့သာသုခမယုတးေလြ္ာံ်ခငး့ေၾကာငးံ ခ္မး့သာၿမဲခ္မး့သာေန
ရ်ခငး့သညး။၇ ေလာကဓဵအ်ဖစးဆို့ႏြငးံၾကဵဳေတျ႔ေသာအခါတျငး ကိုယး၌ဆငး့ရဲမႈႏြငးံၾကဳဵေနရ်ခငး့သညး
။၇ သတိသဵေဝဂဉာဏးယူကာ ဝိပႆနာက္ငးံစဤးမ္ာ့ေၾကာငးံ မဂးဖိုလးကိုရၿပီ့ ဖလသမာပတးခ္မး့သာ
ကိုခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါ
သညး၈ ကိုယး၌ဆငး့ရဲမႈကိုခဵစာ့ရေသာအခါ၉လညး့ ထိုဆငး့ရဲမႈကို အေၾကာငး့်ပဳကာ ႀကိဳ့စာ့အာ့
ထုတးမႈေၾကာငးံ ကိုယး၌ခ္မး့သာကိုခဵစာ့ရ်ခငး့၇ အကုသိုလးကဵ၌ အချငးံၾကဵဳသညးံအခါ ကိုယး၌ဆငး့ရဲ
 117

်ခငး့ႏြငးံ ၾကဳဵေတျ႔ရ်ခငး့၇ သတိသဵေဝဂဉာဏးယူကာ ဝိပႆနာက္ငးံစဤးမ္ာ့ေၾကာငးံ မဂးဖိုလးကိုရၿပီ့ ဖလ

သမာပတးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရ်ခငး့တို႔သညးလညး့ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့အာ့
ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

စိမး့လနး့စို်ပညးေသာ သဘာဝပတးဝနး့က္ငး ေႏျမို့ေဆာငး့ဤတုမ္ာ့ေၾကာငးံ ကိုယး၌ခ္မး့သာ

်ခငး့၇ ကိုယး၌ဆငး့ရဲ်ခငး့၇ မဂးဖိုလးတို႔၌ အက္ိဳ့ဆကး ဖလသမာပတးကို ခဵစာ့ရ်ခငး့တို႔သညးလညး့
အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကရပါသညး၈ တိတးဆိတးေအ့ခ္မး့ေသာ သဘာဝ
ပတးဝနး့က္ငးေၾကာငးံ စိတးခ္မး့သာမႈရ်ခငး့၇ တရာ့ထူ့တရာ့်မတးရ်ခငး့ ဖလသမာပတးခ္မး့သာကို
ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။၇ ဆူညဵေသာ ပတးဝနး့က္ငးေၾကာငးံ ကိုယးစိတးဆငး့ရဲ်ခငး့သညး။ အဗ္ာကတ
တရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ကို ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

က္နး့မာေရ့ႏြငးံညီညျတးေသာ စာ့ေကာငး့ေသာကးဖျယးမ္ာ့ကို သုနး့ေဆာငးရေသာေၾကာငးံ

ကိုယး၌ခ္မး့သာ်ခငး့၇ ဖလသမာပတးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။၇ က္နး့မာေရ့ႏြငးံမညီညျတးေသာ
အစာအာဟာရမ္ာ့ကို သုဵ့ေဆာငးရ်ခငး့ေၾကာငးံ ကိုယးဆငး့ရဲ်ခငး့၇ သတိသဵေဝဂဉာဏးကိုယူကာ တရာ့
ထူ့ရၿပီ့ ဖလသမာပတးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး။ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ကို
ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ဘုရာ့လကးထကးေတားအခါက မာတိကာမာတာမညးေသာ အနာဂါမး ဒါယိကာမႀကီ့တစးဤီ့ရြိ

ခဲံဘူ့ပါသညး၈ သူမကာ့ အနာဂါမး်ဖစးရုဵတငးမကပဲ သူတစးပါ့စိတးကိုသိေသာ ပရစိတၱဝိဇာနနဉာဏး
ကိုလညး့ ရရြိေနပါသညး၈ သူတို႔ရျာကို သီတငး့သုဵ့လြ္ကး တရာ့အာ့ထုတးေတားမူၾကကုနးေသာ သဵဃာ
ေတား အရြငးသူ်မတးတို႔သညး အစာအာဟာရေဘာဇဤးမြ္တ၊ က္နး့မာေရ့ေကာငး့ၿပီ့ တရာ့ထူ့
်မနးစျာရရြိေၾကာငး့ ဂုဏးသတငး့ႀကီ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ရဟနး့ပ္ိဳေလ့မ္ာ့ ထိုမာတိကာရျာသို႔ ဝါဆို
ဖို႔ရနး ႂကျေရာကးခဲံၾကပါသညး၈ ထိုရဟနး့ပ္ိဳေလ့မ္ာ့သညး မာတိကာမာတာ ဒကာမႀကီ့အေၾကာငး့ကို
မသိပဲ သူတို႔စိတးက “နကးဖနး ယာဂုပူပူေလ့ ဘုဤး့ေပ့ရယငး ေကာငး့မယး‟‟ဟု ၾကဵစညးေနမိၾကပါသညး၈
ရဟနး့ပ္ိဳေလ့မ္ာ့၌ စိတးအၾကဵကိုသိေသာ မာတိကာမာတာက နဵကးေစာေစာအခ္ိနးမြာပငး ယာဂုဆျမး့
ပူပူေလ့မ္ာ့ကို လာေရာကးဆကးကပးပါသညး၈ “ေန႔လညးပိုငး့ၾကရငး ႏို႔ဂဏာဆျမး့ေလ့ ဘုနး့ေပ့ရယငး
ေကာငး့မြာပဲ‟‟ဟု ၾကဵစညး်ပနးသညး၈ ေန႔ဆျမး့ခဵႂကျခ္ိနးတျငး မာတိကာမာတာက ႏို႔ဂဏာဆျမး့မ္ာ့ကို
ခ္ကး်ပဳတးေလာငး့လြဴလိုကး်ပနးသညး၈ အစကေတာံ သူတို႔ေတျ့တာနဲ႔တိုကးဆိုငးသျာ့တာေနမြာပါဟု
ေအာကးေမံေနေသ့သညး၈ သို႔ေသားလညး့ သူတို႔က တစးခုခုကို ၾကဵစညးေတာငးံတလိုကးတိုငး့ကို မာတိ
ကာမာတာ ဒကာမႀကီ့က လာေရာကးလြဴဒါနး့ေနေသာအခါ သူတို႔ကိုယးသူတို႔ လိပး်ပာမလုဵ်ဖစးလာမိပါ
 118

သညး၈ ပုထုဇဤးရဟနး့ပ္ဳိေလ့မ္ာ့်ဖစးသညးံအေလြ္ာကး မေကာငး့ေသာအေတျ့အၾကဵမ္ာ့ေတျ့ေတာမိ

သညးံအခါ မာတိကာမာတာ ဒကာမႀကီ့ကေတာံ ငါတို႔စိတးကို သိေတာံမြာပဲဆိုၿပီ့ ထိုရျာကေန ်ပနးႂကျ
လာခဲံၾကေလသညး၈ ထိုအေၾကာငး့ကို ်မတးစျာဘုရာ့က သိေသာအခါ ရဟနး့ပ္ိဳေလ့မ္ာ့ကို မာတိကာ
မာတာ၌ ရျာကိုပငး်ပနးသျာ့ၾကရနးညႊနးၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ မာတိကာမာတာရျာ၉ တစးဝါသာဆိုသညး
ႏြငးံပငး အာသေဝါကငး့ကျာ ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ခဲံၾကပါသညး၈ ဣ်ဖစးစဤးသညး အာဟာရေဘာဇဤးေၾကာငးံ
တရာ့ထူ့တရာ့်မတးရကာ ဖလသမာပတးခ္မး့သာ်ဖစးပုဵတညး့၈ အာဟာရကလညး့ အဗ္ာကတ ခ္မး့
သာမႈမ္ာ့ကလညး့ အဗ္ာကတ်ဖစးပါသညး၈

ေသနာသနမညးေသာ ေက္ာငး့အေဆာကးအဤီ့က တိတးတိတးဆိတးဆိတး ေအ့ေအ့ခ္မး့ခ္မး့

မို့လုဵေလလုဵ သနး႔သနး႔ရြငး့ရြငး့ ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး ေနထိုငးသီတငး့သုဵ့ရသညးံအခါ ကိုယး၌
ခ္မး့သာ်ခငး့၇ တရာ့ထူ့တရာ့်မတးႏြငးံ ဖလာသမာပတးခ္မး့သာကိုခဵစာ့ရ်ခငး့သညးလညး့ အဗ္ာကတ
တရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ ေသနာသနမညးေသာ ေက္ာငး့အေဆာကးအဤီ့က
ဆူဆူညဵညဵ၇ မို့မလုဵ ေလမလုဵ၇ မသနး႔မရြငး့ စုတးစုတး်ပတး်ပတး ယိုငးယိုငးနဲ႔နဲ႔ေနရာ၉ သီတငး့သုဵ့
ေနထိုငးရသညးံအခါ ကိုယးစိတးဆငး့ရဲ်ခငး့၇ ထိုအခ္ငး့အရာကိုပငး သဵေဝဂဉာဏးယူကာ တရာ့ရႈမြတး
တရာ့ထူ့ရၿပီ့ ဖလ သမာပတးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရ်ခငး့သညး ေက္ာငး့ေနရာထိုငးခငး့တညး့ဟူေသာ
ရုပးအဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့ ်ဖစးၾကရ်ခငး့တညး့၈ဣတျငး အဗ္ာကတတရာ့
ေၾကာငးံ အဗ္ာကတ တရာ့်ဖစးပုဵ ဤပနိႆယပစၥညး့ၿပီ့ပါၿပီ၈

အဗ္ာကတ တရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏူပနိႆေယာ

အနႏၱရူပနိႆေယာ၇ ပကတူပနိႆေယာ၈

အာရမၼဏူပနိႆေယာ - ေသက၏ာ ဖလဵ ဂရုဵကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၇ နိဗၺာနဵ ဂရုဵကတျာ ပစၥေဝက၏ႏ ၱိ၇ နိဗၺာနဵ
ေဂါၾတဘုႆ၇ ေဝါဒါနႆ မဂၐႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အနႏၱရူပနိႆေယာ - အာဝဇၨနာ ကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

 119

အဓိပၸါယး - - အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - ေသက၏ပုဂၐိဳလးက ဖိုလးကိုအေလ့အနကးဆငး်ခငးသညးံ

အခါ၇ နိဗၺာနးကို အေလ့အနကးဆငး်ခငးသညးံအခါ ဖိုလးႏြငးံ နိဗၺာနးကအဗ္ာကတတရာ့ ေသက၏ပုဂၐိဳလး
ဆငး်ခငးေသာဉာဏးက မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့
ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးရပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး နိဗၺာနးတညး့ဟူေသာ အဗ္ာကတတရာ့က ေဂါၾတဘု၇
ေဝါဒါနး၇ မဂးတညး့ဟူေသာ ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာရုဵ်ပဳရာအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ၉လညး့
အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ဘုရာ့လကးထကးက အရြငးအာနႏၵာေထရးသညး ေသာတာပနး်ဖစးေသာေၾကာငးံ

ေသက၏ပုဂၐိဳလးသာတညး့၈သူသညး ဘုရာ့ရြငး၌ ေဝယ္ာဝစၥမ္ာ့ ကငး့လျတးေနခ္ိနးတျငး ေသာတာပတၱိ
ဖိုလးကို အေလ့အနကးထာ့ကာ ဝငးစာ့ပါသညး၇ နိဗၺာနးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ပါသညး၈ တရာ့အာ့ထုတးေန
သူ၌စိတးသညး အစဤးေအ့ခ္မး့တညးၿငိမးေနသညးံအခါ နိဗၺာနးခ္မး့သာ၌ အၿငိမး့ဓာတးကို မြနး့ဆသိႏိုငး
သကဲံသို႔တညး့၈ ထိုအခါ အရြငးအာနႏၵာ၌ မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတးက ဖိုလးႏြငးံ နိဗၺာနးကို အ
ေလ့အနကးထာ့ကာ အာရုဵ်ပဳေနသညးံအတျကး ဖိုလးႏြငးံ နိဗၺာနးတို႔က အေၾကာငး့၈ မဟာကုသိုလးဉာဏ
သမၸယုတးစိတးက အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ဖိုလးႏြငးံ နိဗၺာနးတို႔တညး့ဟူေသာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔ေၾကာငးံ
မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတးတညး့ဟူေသာ ကုသိုလး်ဖစးပါသညး၈ အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး
်ဖစးပုဵကို အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံ ်ပပါဤီ့မညး၈

အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့ပုဵစဵ - စိတၱနိယာမ ဝီထိစဤးအာ့်ဖငးံ ကုသိုလးေဇာေစာသညးံအခါ ၄-ႀကိမးေစာ

ပါသညး၈ ပထမဤီ့ဆုဵ့ေဇာ၌ ေရြ႕တျငး အာရုဵကိုဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ ဝုေ႒ာစိတးရြိပါသညး၈ ထိုစိတးသညး
အဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ယငး့အဗ္ာကတ်ဖစးေသာ ဝုေ႒ာစိတးကအေၾကာငး့၇ ကုသိုလးပထမေဇာစိတး
က အက္ိဳ့၇ အေၾကာငး့အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ (အ်ခာ့မရြိေသာ အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာအေနအာ့်ဖငး)ံ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈

ပကတူပနိႆယပစၥညး့ပုဵစဵ - ကာယိကဵ သုခဵ ဤပနိႆာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇ သီလဵ သမာဒိယတိ၇

ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၇ စ္ာနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ ဤပၸါေဒတိ၇
သမာပတၱႎ ဤပၸါေဒတိ၈ ကာယိကဵ ဒုက၏ဵ၇ ဤတုဵ၇ ေဘာဇနဵ၇ ေသနာသနဵ ဤပနိႆာယ ဒါနဵ ေဒတိ၇ သီလဵ
 120

သမာဒိယတိ၇ ဤေပါသထကမၼဵ ကေရာတိ၇ စ္ာနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ ဝိပႆနဵ ဤပၸါေဒတိ၇ မဂၐဵ ဤပၸါေဒတိ၇ အဘိညဵ
ဤပၸါေဒတိ၇ သမာပတၱႎ ဤပၸါေဒတိ၈

အဓိပၸါယး - ကုိယးခ္မး့သာမႈကို အေၾကာငး့်ပဳကာ ဒါန်ပဳ်ခငး့၇ သီလေဆာကးတညး်ခငး့၇ စ္ာနးကိုရ်ခငး့၇

ဝိပႆနာဉာဏးရ်ခငး့၇ မဂးကိုရ်ခငး့၇ အဘိဉာဏး သမာပတးကိုရ်ခငး့တို႔သညး အဗ္ာကတတရာ့
ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးရ်ခငး့တညး့၈ ကိုယးဆငး့ရဲမႈကို ခဵစာ့ရသညးံအခါ၇ ဤတုေဘာဇဤး ေက္ာငး့အ
ေဆာကးအဤီ့ကို သုဵ့ေဆာငးရသညးံအခါ ေကာငး့ဆို့ႏြစးတနးေလာကဓဵတရာ့ကို သတိသဵေဝဂဉာဏး
ပျာ့မ္ာ့ကာ ဒါန်ပဳ်ခငး့ သီလေဆာကးတညး်ခငး့၇ စ္ာနးကိုရ်ခငး့၇ ဝိပႆနာဉာဏးရ်ခငး့၇ မဂးကိုရ်ခငး့၇
အဘိဉာဏး သမာပတးကိုရ်ခငး့တို႔သညး အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ပကတူပနိႆယ
သတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ကိုယးခ္မး့သာမႈကို ခဵစာ့ရသညးံအခါ “ေအား ငါတို႔ဟာ ေရြ့ကေကာငး့လို႔ အခုေကာငး့

ေကာငး့ေနရတာပဲ၈ အခုေကာငး့တာကို လုပးမြ ေနာငးသဵသရာေကာငး့မြာ‟‟ဟု ခ္မး့သာမႈကိုပငး အမြီ်ပဳ
ကာ ေကာငး့မႈကုသိုလးတရာ့ ်ဖစးပျာ့တတးပါသညး၈ ကိုယး၌ဆငး့ရဲမႈကို ၾကဵဳေတျ႔ရသညးံအခါတျငး
လညး့ စိတးဓာတးမက္ပဲ “ေအား ဒါဟာ ဟိုတုနး့ကငါမေကာငး့ခဲံလို႔ ငါအခုလို ်ပနးၿပီ့ဝဋးခဵရတာပဲ၈ ငါံဝဋး
ေႂကျ့ရြိလို႔ ငါ်ပနးဆပးရတာပဲ၈ ေနာကးေနာငးမြာ အခုလို ဒုက၏ဆို့ေတျကို မၾကဳဵေတျ႔ရေလေအာငး အခု ငါ
ေကာငး့တဲံအလုပးကိုပဲလုပးေတာံမယး‟‟ဟု ေကာငး့သညးထကးေကာငး့်မတးေသာစိတးတို႔ကို ေမျ့်မဴ
လြ္ကး ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳသျာ့သူကမ္ာ့ပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ကိုယးဆငး့ရဲမႈအဗ္ာကတတရာ့
ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့ ်ဖစးပျာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဤတု၇ ေဘာဇဤး၇ ေသနာသနတညး့ဟူေသာ ေကာငး့
ဆို့ႏြစးတနးေလာကဓဵတရာ့တို႔ႏြငးံ ၾကဳဵေတျ႔လာသညးံအခါတိုငး့ ကုသိုလးယူတတးလြ္ငး အဗ္ာကတ
တရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဣတရာ့ေတားမ္ာ့ကို ေလံလာရ်ခငး့်ဖငးံ
ေကာငး့ဆို့ ႏြစးတနးေလာကဓဵတရာ့တို႔ႏြငးံ ၾကဳဵေတျ႔လာတိုငး့ အကုသိုလးမ်ဖစးေအာငး မိမိတို႔၌ စိတးကို
မိမိတို႔ ထိနး့သိမး့ကာ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ေအာငး ႀကိဳ့စာ့ႏိုငးၾကပါေစ၈

အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏူပနိႆေယာ

အနႏၱရူပနိႆေယာ၇ ပကတူပနိႆေယာ၈
 121

အာရမၼဏူပနိႆေယာ - စက၏ဳ ဂရုဵကတျာ အႆာေဒတိ၇ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇

ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၈ ေသာတဵ၇ဃာနဵ၇ဇိဝြဵ၇ကာယဵ၇ ရူေပ၇သေဒၵ၇ဂေႏၶ၇ ရေသ၇ ေဖာ႒ေဗၺ ဂရုဵကတျာ အႆာေဒတိ၇
အဘိနႏၵတိ၇ တဵ ဂရုဵ ကတျာ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ အနႏၱရူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။၇ ပကတူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ။
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏူပနိႆယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - မ္ကးစိအ်မငးၾကညးလငးမႈကို အာေလ့အနကး အာရုဵ်ပဳ

ကာ သာယာ်ခငး့၇ ႏြစးသကး်ခငး့ ထိုသာယာႏြစးသကး်ခငး့ေၾကာငးံ တဏြာရာဂပျာ့်ခငး့၇ ငါံမ္ကးလုဵ့ပဲဟု
ရုပးကို ငါစျဲ်ပဳေသာ သက၎ာယဒိ႒ိ်ဖစး်ခငး့တို႔သညး ရုပးအဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစး
ပျာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ အာရုဵ်ပဳေသာအာ့်ဖငးံ ရုပးအဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ရ
ေသာေၾကာငးံ အာရမၼဏူပနိႆယသတၱိဟုေခ၍ဆိုပါသညး၈ ထို႔အတူ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵေၾကာငးံ၇ အသဵ
မ္ိဳ့စုဵသဒၵါရုဵေၾကာငးံ၇ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရုဵေၾကာငံး၇ အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵေၾကာငးံ၇ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာ
ရုဵေၾကာငးံ သာယာမႈ တကးမကးမႈ်ဖစးပျာ့ေသာအခါ ရူပါရုဵစေသာ ရုပးအဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့က အကု
သိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့လိုကး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - အလြဆုဵ့အဆငး့ကို်မငးေသာအခါ ၾကညးံလို႔ေကာငး့သညး၇ ၾကညးံရတာကို သာယာေန

မိသညး၈ ၾကညးံရငး့ၾကညးံရငး့ တပးမကးစျဲလနး့သညး၈ ထိုအခါ အလြဆုဵ့အဆငး့ေလ့ကို ရုပးဝတၳဳဟု
မ်မငးေတာံ၈ ပ္ကးစီ့ယုိယျငး့တတးေသာ သေဘာလက၏ဏာကိုလညး့မ်မငးေတာံ ငါေကာငး၇ သူေကာငး၇
ငါံဟာ၇ သူ႔ဟာစေသာ သက၎ာယဒိ႒ိဝငးလာေတာံသညး၈ ဣသညးပငး အဆငး့ကိုအမြီ်ပဳကာ အကုသိုလး
တရာ့ပျာ့ရပုဵ၇ အဆငး့ရုပးဝတၳဳ အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈
အသာယာဆုဵ့အသဵကိုၾကာ့၊ သာယာႏြစးသကးေသာအခါ၇ အႀကိဳကးဆုဵ့ ေမႊ့ရနဵ႔ကို နမး့ရိႈကးရ၊
သာယာႏြစးသကးေသာအခါ၇ အႀကိဳကးဆုဵ့အစာ့အစာကို စာ့သုဵ့ရ၊ သာယာႏြစးသကးေသာအခါ၇
အေကာငး့တကာံ အေကာငး့ဆုဵ့ အႏူ့ညဵံဆုဵ့ အေတျ႔အထိအာရုဵကို ေတျ႔ထိရ၊ သာယာႏြစးသကးေသာ
အခါတို႔၉လညး့ အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပျာ့ပုဵ သာဓကမ္ာ့စျာ ရြိခဲံဘူ့ပါသညး၈

ပါဠိေတား - အနႏၱရူပနိႆေယာ - အာဝဇၨနာ အကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ ဤပနိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - စိတၱနိယာမ ဝီထိစဤးအာ့်ဖငးံ အကုသိုလးေဇာေစာသညးံအခါ ၄-ႀကိမးေစာပါသညး၈

ပထမဤီ့ဆုဵ့အကုသိုလးေဇာ၌ ေရြ႕တျငး အာရုဵကိုဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ ဝုေ႒ာစိတးရြိပါသညး၈ ထိုစိတး
 122

သညး အဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ယငး့အဗ္ာကတ်ဖစးေသာ ဝုေ႒ာစိတးကအေၾကာငး့၇ အကုသိုလး

ပထမေဇာစိတးက အက္ိဳ့၇ အေၾကာငး့အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ (အ်ခာ့မရြိေသာ အာ့ႀကီ့ေသာမြီရာ အေန
အာ့်ဖငး)ံ ေက့္ဇူ့ ်ပဳပါသညး၈

ပါဠိေတား - ပကတူပနိႆေယာ - ကာယိကဵ သုခဵ ဤပနိႆာယ ပါဏဵ ဟနတိ၇ အဒိႏၷဵ အာဒိယတိ၇ မုသဵ
ဘဏတိ၇ပိသုဏဵ ဘဏတိ၇ ဖရုသဵ ဘဏတိ၇ သမၹဵ ပလပတိ၇ သႏၵႎ ဆိႏၵတိ ၈ပ၈ သဵဃဵ ဘိႏၵတိ၈
ကာယိကဵ ဒုက၏ဵ၇ ဤတုဵ၇ ေဘာဇနဵ၇ ေသနာသနဵ ဤပနိႆာယ ပါဏဵ ဟနတိ၇ အဒိႏၷဵ အာဒိယတိ၇ မုသဵ
ဘဏတိ၇ပိသုဏဵ ဘဏတိ၇ ဖရုသဵ ဘဏတိ၇ သမၹဵ ပလပတိ၇ သႏၵႎ ဆိႏၵတိ ၈ပ၈ သဵဃဵ ဘိႏၵတိ၈

အဓိပၸါယး - ပကတူပနိႆယပစၥညး့အေန်ဖငးံ အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ

ပုဵမြာ - ကိုယခ
း ္မး့သာမႈကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ သူတစးပါ့အသကးကို သတး်ဖတး်ခငး့၇ သူတစးပါ့ပစၥညး့ကို
မတရာ့ခို့ယူ်ခငး့၇ စေသာအကုသိုလးမ္ာ့်ဖစးပျာ့်ခငး့သညး။၇ ဤတု ေဘာဇဤး ေက္ာငး့၇ အိမး ၇ ေနရာ
ထိုငးခငး့တညး့ဟူေသာ ေကာငး့ဆို့နြစးတနး ေလာကဓဵတရာ့တို႔ေၾကာငးံ သူတစးပါ့အသကးကို
သတး်ဖတး်ခငး့၇ သူတစးပါ့ပစၥညး့ကို မတရာ့ခို့ယူ်ခငး့၇ စေသာ အကုသိုလးမ္ာ့်ဖစးပျာ့်ခငး့သညး။
အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထီ့နနး့စညး့စိမးကို လိုခ္ငး
မကးေမာ၊ အဖကိုသတးေသာ အဇာတသတးမငး့ကဲံသို႔တညး့၈

ေလာကဤပမာ - ကဵေကာငး့ေထာကးမ၊ လကးရြိဘဝမြာ ခ္မး့ခ္မး့သာသာ ေနထိုငးရသညးံအခါ ထို

ခ္မး့သာသုခကို တစး်ခာ့သူမ္ာ့က ထိပါ့ေႏြာကးယြကးလာလြ္ငး သတး်ဖတးညြငး့ဆဲ်ခငး့၇ ကိုယးေကာငး့
စာ့ေရ့အတျကး သူတစးပါ့အေပ၍ ကျကးေက္ားရိုကးကာ ်ဖတးစာ့လြီ့စာ့ လုပးေဆာငး်ခငး့၇ သူတစးပါ့
အေပ၍ လိမးညာလြညးံစာ့ မတရာ့အကျကးဆငးၿပီ့ ဖမး့ဆီ့ခ္ဳပးေႏြာငးေစ်ခငး့ စသညးတို႔သညး
ကိုယးခ္မး့သာမႈကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ ကိုယးံခ္မး့သာမႈတညးၿမဲေနေအာငး သူတစးပါ့တို႔ကို အေကာကးၾကဵ
်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဣသညးပငး ခ္မး့သာသုခ အက္ိဳ့ဝိပါကးအဗ္ာကတက အကုသိုလးအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့လိက
ု း်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ကိုယးဆငး့ရဲသညးံအခါတျငးလညး့ ဆငး့ရဲသညးံဒဏးကို မခဵစာ့ႏိုငးေတာံပဲ ခို့ယူလုယကး်ခငး့၇

သတး်ဖတးညြငး့ဆဲ်ခငး့၇ လိမးညာလြညးံစာ့်ခငး့၇ ဆဲဆိုႀကိမး့ေမာငး့်ခငး့၇ စသညးတို႔သညးလညး့
ကိုယးဆငး့ရဲမႈ အက္ိဳ့ဝိပါကး အဗ္ာကတတရာ့တို႔က အကုသိုလးတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့လိုကး
်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဣတျငး အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဤပနိႆယသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ ၿပီ့ပါၿပီ၈
 123

ပုေရဇာတပစၥညး့

ပုေရဇာတပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထိုပုေရဇာတပစၥညး့သညး

(က)အာရမၼဏပုေရဇာတ၈ (ခ)ဝတၳဳပုေရဇာတ၈ (ဂ)ဝတၳာရမၼဏပုေရဇာတ အာ့်ဖငးံ သုဵ့ပါ့ရြိပါသညး၈
အာရမၼဏပုေရဇာတပစၥညး့တို႔ကာ့ - ပစၥဳပၸနး နိဖၸႏၷရုပ(း ှ၅)ပါ့တို႔်ဖစးပါသညး၈ အာရမၼဏပုေရဇာတ
ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔ကာ့ - ကာမစိတး (၂၁)ပါ့၇ အဘိညာဤးေဒျ့၇ အပၸမညာၾကဤးေသာ ေစတသိကး(၂ွ)
တို႔်ဖစးပါသညး၈

ဝတၳဳပုေရဇာတ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

ပုေရဇာတပစၥေယာတိ - စက၏ာယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ပုေရဇာတ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသာတာယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဃာနာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဇိဝြါယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကာယာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - မ္ကးစိအၾကညးဓာတးက ်မငးသိစိတးအာ့။၇ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။ ေရြ့၉်ဖစးခဲံ

ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ နာ့အၾကညးဓာတးက ၾကာ့သိစိတးအာ့။၇ ယြဤးဘကးေစတသိကး
တို႔အာ့။၇ ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတးက နဵသိစိတးအာ့။၇ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကးတို႔အာ့
လညး့ေကာငး့၇ လြ္ာအၾကညးဓာတးက စာ့သိစိတးအာ့။၇ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ ကိုယးအ
ၾကညးဓာတးက ထိသိစိတးအာ့။၇ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ ေစတသိကးတို႔အာ့။ ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာအာ့
်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အေၾကာငး့အက္ိဳ့မ္ာ့ကို ဇယာ့ႏြငးံ ချဲ်ခာ့ေပ့ပါမညး၈

ှ၈မ္ကးစိအၾကညးဓာတး (စက၏ာယတန) ်မငးသိစိတး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱသာဓာရဏ

ေစတသိကး(၄)ပါ့၈
ဿ၈နာ့အၾကညးဓာတး (ေသာတာယတန) ၾကာ့သိစိတး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိကး(၄)ပါ့၈
၀၈ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတး (ဃာနာယတန) နဵသိစိတး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိကး(၄)ပါ့၈
၁၈လြ္ာအၾကညးဓာတး (ဇိဝြါယတန) စာ့သိစိတး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိကး(၄)ပါ့၈
 124

၂၈ကိုယးအၾကညးဓာတး (ကာယာယတန) ထိသိစိတး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱသာဓာရဏ

ေစတသိကး(၄)ပါ့၈

အာရမၼဏပူေရဇာတပစၥညး့ပါဠိေတား - ရူပါယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ

ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဒၵါယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဂႏၶာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ရသာယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ
ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵက ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အသဵမ္ိဳ့စုဵ

သဒၵါရုဵက ၾကာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရုဵက နဵသိစိတးႏြငးံ ယြဤး
ဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵက စာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့
။၇ အေတျ႔အထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵက ထိသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။ ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာ
အာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အေၾကာငး့အက္ိဳ့ ပစၥညး့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပုဵကို ေအာကးတျငးေဖ၍်ပထာ့သညး၈

အေၾကာငး့ ပစၥညး့ ရုပးတရာ့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး နာမးတရာ့

အဆငး့မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵ ်မငးသိစိတးစက၏ဳဝိညာဏး ႏြငးံ ယြဤးဘကးသဗၺစိတၱ
သာဓာရဏ ေစတသိကး(၄)ပါ့၈
အသဵမ္ိဳ့စုဵ သဒၵါရုဵ ၾကာ့သိစိတး ေသာတဝိညာဏး ႏြငးံ ယြဤးဘကး
သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၈
အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵ ဂႏၶာရုဵ နဵသိစိတး ဃာနဝိညာဏးႏြငးံ ယြဤးဘကး သဗၺစိတၱ
သာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၈
အရသာမ္ိဳ့စုဵ ရသာရုဵ စာ့သိစိတး ဇိဝြါဝိညာဏးႏြငးံ ယြဤးဘကး သဗၺစိတၱ
သာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၈
အေတျ႔ထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵ ထိသိစိတး ကာယဝိညာဏး ႏြငးံ ယြဤးဘကး သဗၺ
စိတၱ သာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၈

ပါဠိေတား - ရူပါယတနဵ သဒၵါယတနဵ ဂႏၶာယတနဵ ရသာယတနဵ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ မေနာဓာတုယာ တဵ

သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)ယဵ ရူပဵ နိႆာယ မေနာဓာတု စ
 125

မေနာဝိညာဏဓာတု စ ဝတၱႏၱိ၇ တဵ ရူပဵ မေနာဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ပုေရဇာတ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)မေနာဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ကိၪၥိကာေလ ပုေရဇာတ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကိၪၥိကာေလ န ပူေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဆငး့၇ အသဵ၇ အနဵ႔၇ အရသာ၇ အေတျ႔အထိတညး့ဟူေသာ အာရုဵငါ့ပါ့တို႔က အာရုဵကို

လကးခဵေသာစိတး မေနာဓာတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့ ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ တစးနညး့အာ့်ဖငးံ ေရြ႕ကေနေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(က)ဘဝငးအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးတို႔ႏြငးံ အတူ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳပစၥညး့တရာ့တို႔က

ပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့၇ သမၸဋိစ ၦိဳငး့ေဒျ့တညး့ဟူေသာ မေနာဓာတးႏြငးံ (ဆႏၵ၇ပီတိ၇ဝီရိယၾကဤးေသာအညသမာနး့
ေစတသိကး ှဝတညး့ဟူေသာ)ယြဤးဘကးေစတသိကးတရာ့တို႔အာ့ ေရြ့်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈

(ခ)ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးတို႔ႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳပစၥညး့တရာ့တို႔က

ခႏၶာငါ့ပါ့လုဵ့ရြိေသာ ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ မေနာဝိညာဏ
ဓာတး (၄ဿ)ခု-ေစတသိကး(၂ဿ)ခုပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ (ကၪၥိကာေလ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ)
ပဝတၱိအခါ၉ ေရြ့ကေန်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈(ကၪၥိကာေလ န ပုေရဇာတပစၥေယန
ပစၥေယာ) ပဋိသေႏၶအခါ၉ ေရြ့ကေန်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳပါ၈

မြတးခ္ကး / ပဝတၱိအခါဆိုသညးမြာ ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးေပ၍ေသာအခါကာလႏြငးံ စုတိ်ပတးေႂကျ ေသလျနး

ေသာကာလတို႔၌ အၾကာ့ကာလအာ့လုဵ့ကို ပဝတၱိကာလဟုေခ၍ပါသညး၈ ပဋိသေႏၶအခါဆိုသညးမြာ
ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးေပ၍ေနခ္ိနးကာလကိုေခ၍ဆိုပါသညး၈

(က)ရြငး့လငး့ခ္ကး - ်မငးသိစိတး၇ ၾကာ့သိစိတးစသညးတို႔၉ သူ႔သဘာဝတရာ့ႏြငးံေလြ္ားညီစျာ ဝီထိစိတး

မ္ာ့ ်ဖစးေပ၍ၿမဲတညး့၈ လူတိုငး့မြာ ဟဒယဝတၳဳရုပးဟုေခ၍ဆိုေသာ ႏြလုဵ့သာ့ရြိပါသညး၈ ်မငးသိစိတး၌
စက၏ဳဝိညာဏဝီထိ်ဖစးေသာအခါ ထုိဝီထိစဤးမ်ဖစးခငးမြာ ဘဝငးစိတးမ္ာ့်ဖစးၿမဲဓမၼတာပါ၈ ထိုဘဝငးစိတး
မ္ာ့ႏြငးံအတူတကျ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳ(ႏြလုဵ့သာ့)က ်မငးသိစိတးမလာခငးက ်မငးသိစိတး်ဖစးေပ၍
လာေစရနး အာရုဵကိုဆငး်ခငးေပ့ေသာပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့စိတးႏြငးံ ်မငးသိစိတး်ဖစးၿပီ့မြ်ဖစးေသာ ်မငးသိစိတးကို
လကးခဵေသာစိတး သမၸဋိစ ၦိဳငး့ႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့ ေရြ့ကေန်ဖစးႏြငးံေနၿပီ့ေသာအာ့်ဖငးံ
(ဝါ)ေရြ့ကေန ႀကိဳတငးလမး့ခငး့ေပ့ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 126

ေလာကဤပမာ - ဘုရာ့အမြဴ့ရြိေသာသဵဃာေတားမ္ာ့ ရာဇၿဂိဳဟးၿမိဳ႕ထဲသို႔ ႂကျေတာံမညးဆိုေသာ

သတငး့ကို ၾကာ့သိေသာ ဒကာ ဒကာမမ္ာ့က ဆျမး့ခဲဘျယးေဘာဇဤးမ္ာ့ ေနရာထိုငးခငး့မ္ာ့ကို ႀကိဳ
တငး်ပငးဆငးထာ့သကဲံသို႔ ေနာကးေနာကးစိတးမ္ာ့ အဆငးေ်ပေ်ပ်ဖစးေပ၍ချငးံရေစရနး ေရြ့ေရြ့်ဖစးေသာ
ဘဝငးစိတးမ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစးေသာဟဒယဝတၱဳရုပး(ႏြလုဵ့သာ့)က အသငးံအေနထာ့်ဖစးေနေသာအာ့်ဖငးံ
ေရြ့ကေနေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(ခ)ရြငး့လငး့ခ္ကး-ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးတို႔ႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ ဟဒယဝတၳဳ ဆို

သညးမြာ ကျ္ႏးုပးတို႔ မိခငးဝမး့ေခါငး့ထဲမြာ ပဋိသေႏၶစတညးခဲံစဤးက ကလလေရၾကညးအခိုကးအတနး႔
ကထဲကပငး ဟဒယဝတၳဳရုပးကေလ့က အတူတကျပါလာခဲံၿပီ့သာ့်ဖစးပါသညး၈ ထိုဟဒယဝတၳဳရုပး
ႏြလုဵ့သာ့ေလ့က ကျ္ႏးုပးတို႔ယခု်ဖစးပ္ကးေနေသာ စိတးေစတသိကးအာ့လုဵ့ကို သူကေနေရြ့ဤီ့်ဖစးႏြငးံ
ေနေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထိုစိတးေစတသိကးအာ့လုဵ့ကို မေနာဝိညာဏဓာတး (၄ဿ)၇
ေစတသိကး(၂ဿ)ခု ဟုေခ၍ပါသညး၈ အမြနးအာ့်ဖငးံ မေနာဝိညာဏဓာတး(၄၃)ရြိပါသညး၈ ဟဒယဝတၳဳရုပး
က အရူပဝိပါကးတညး့ဟူေသာ နာမးသကးသကးပဋိသေႏၶစိတးကို မညးသုိ႔မြ္ ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးစျမး့မရြိေသာ
ေၾကာငးံ ခ္နးထာ့ခဲံရပါသညး၈ မေနာဝိညာဏဓာတး(၄၃)ခုဆိုသညးမြာ ်မငးသိစိတးၾကာ့သိစိတးစေသာ
ေဒျ့ပၪၥဝိညာဏး(ှဝ)ခုႏြငးံ ငါ့ဒျါရမြာအာရုအ
ဵ သစးအသစးဝငးလာတိုငး့ ဆငး်ခငးတတးေသာ ပၪၥဒျါရာ
ဝဇၨနး့၇ အာရုဵကိုလကးခဵတတးေသာ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးတို႔မြ လျဲလြ္ငး က္နးေသာစိတးအာ့လုဵ့ကို ေခ၍၌၈

ပုေရဇာတပစၥညး့အက္ယးေဟာ်ပ ပဤြာဝါရပါဠိေတားမ္ာ့

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏပုေရဇာတဵ

ဝတၳဳပုေရဇာတဵ၈

အာရမၼဏပုေရဇာတဵ - အရဟာ စက၏ဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈ ေသာတဵ/ဃာနဵ

ဇိဝြဵ/ကာယဵ/ရူေပ/သေဒၵ/ဂေႏၶ/ရေသ/ေဖာ႒ေဗၺ/ဝတၳဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆတိ၈
ဒိေဗၺန စက၏ဳနာ ရူပဵ ပႆတိ၈ ဒိဗၺာယ ေသာတဓာတုယာ သဒၵဵ သုဏာတိ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ပုေရဇာတသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏပုေရဇာတအာ့်ဖငးံ။၇ ဝတၳဳပုေရဇာတအာ့်ဖငးံ။ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ
ရဟႏၱာအရြငး်မတးက မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကို အနိစၥ၇ ဒုက၏၇ အနတၱဆငး်ခငး(ဝိပႆနာရႈ)ေသာအခါ
မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကလညး့ ရုပးအဗ္ာကတတရာ့၇ ဆငး်ခငးဉာဏးကလညး့ မဟာကိရိယာဉာဏသမၸ
 127

ယုတး်ဖစး၊ ကိရိယာအဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့

ေရြ့ကေန်ဖစးေသာအာ့်ဖငံးေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးသညး ေရြ့ကေန်ဖစးေသာေၾကာငးံ
ပုေရဇာတမညး၌၈ အာရုဵအ်ပဳခဵ်ဖစးေနေသာေၾကာငးံ အာရမၼဏမညး၌၈ ႏြစးခုေပါငး့လုိကးေသာအခါ
အာရမၼဏပုေရဇာတမညး၌၈

ထို႔အတူပငး နာ့အၾကညး၇ ႏြာေခါငး့အၾကညး၇ လြ္ာအၾကညး၇ ကိုယးအၾကညး၇ အဆငး့၇အသဵ၇အနဵ႔၇

အရသာ၇ အေတျ႔အထိ၇ ႏြလုဵ့သာ့တို႔ကို အနိစၥ၇ ဒုက၏၇ အနတၱဆငး်ခငး(ဝိပႆနာရႈ)ေသာအခါ
နာ့အၾကညး စသညးတို႔က ရုပးအဗ္ာကတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေရြ့ကေန်ဖစး၊ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
ဆငး်ခငးဉာဏး မဟာကိရိယာဉာဏသမၸယုတးစိတးတညး့ဟူေသာ ကိရိယာအဗ္ာကတတရာ့တို႔က
အာရုဵ်ပဳေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အေၾကာငး့တရာ့လညး့ အဗ္ာကတတရာ့၈ အက္ိဳ့တရာ့
လညး့ အဗ္ာကတတရာ့ပငး၈ မြတးခ္ကး/ဝတၳဳပုေရဇာတပစၥညး့ပုဵစဵကေတာံ ပစၥယနိေဒၵသႏြငးံတူေန၊
ခ္နးခဲံပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏပုေရဇာတဵ၇

ဝတၳဳပုေရဇာတဵ၈

အာရမၼဏပုေရဇာတဵ - ေသက၏ာ ဝါ ပုထုဇၨနာ ဝါ စက၏ဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ အနတၱေတာ ဝိပႆႏၱိ၈

ေသာတဵ/ ဃာနဵ/ ဇိဝြဵ/ကာယဵ/ရူေပ/သေဒၵ/ဂေႏၶ/ရေသ/ေဖာ႒ေဗၺ/ဝတၳဳဵ အနိစၥေတာ ဒုက၏ေတာ
အနတၱေတာ ဝိပႆႏၱိ၈ ဒိေဗၺန စက၏ဳနာ ရူပဵ ပႆႏၱိ၈ ဒိဗၺာယ ေသာတဓာတုယာ သဒၵဵ သုဏာႏၱိ၈

အဓိပၸါယး - ေသက၏ပုဂၐိဳလးသညးႏြငးံ ပုထုဇဤးပုဂၐိဳလးတို႔က မ္ကးစိကို အနိစၥ၇ ၇ဒုက၏အနတၱဆငး်ခငးေသာ

အခါ မ္ကးစိက ရုပးအဗ္ာကတတရာ့၈ ဆငး်ခငး်ခငး့က မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးကုသိုလးတရာ့၈
အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ေရြ့်ဖစးေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ နာ့၇
ႏြာေခါငး့၇လြ္ာ၇ကိုယး၇အဆငး့၇အသဵ၇အနဵ႔၇အရသာ၇ အေတျ႔အထိ၇ ႏြလုဵ့သာ့တို႔ကို အနိစၥ၇ ဒုက၏၇ အနတၱ
ဆငး်ခငး(ဝိပႆနာရႈ)ေသာအခါ နာ့အၾကညး စသညးတို႔က ရုပးအဗ္ာကတတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေရြ့ကေန
်ဖစး၊ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ဆငး်ခငးေသာ မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးစိတးက ေနာကးမြ်ဖစး်ခငး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳမႈကို ခဵယူပါသညး၈
 128

ေလာကဤပမာ - ဝိပႆနာတရာ့ ေလံလာအာ့ထုတးၾကသူမ္ာ့သညး ရုပးကို မၿမဲေသာသေဘာ၇

ဆငး့ရဲေသာ သေဘာ၇ အစို့မရေသာသေဘာ၇ ဝိပႆနာရႈေသာအခါ ရုပးကအဗ္ာကတတရာ့တညး့၈
ဆငး်ခငးေသာစိတးက မဟာကုသိုလးဉာဏသမၸယုတးတညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလး
တရာ့အာ့ အာရမၼဏပုေရဇာတသတၱိအာ့်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈ အသဵကို ၾကာ့ရတိုငး့ ၾကာ့သိ
ရုပးနာမး်ဖစးပ္ကး၇ ၾကာ့သိရုပးနာမး်ဖစးပ္ကးဟူ၊ ၾကာ့ေနရေသာအသဵကရုပးတရာ့၈ ၾကာ့မြနး့သိတာက
နာမးတရာ့၈ ၾကာ့သိစိတးကေလ့သညး ်ဖစးၿပီ့လြ္ငး တစးခဏေလ့အတျငး့မြာပငး ပ္ကးပ္ကးသျာ့သညး
ဟု ်ခငးဆငးသညးံအခါတျငး အရႈခဵ်ဖစးေသာ အသဵက ရုပးအဗ္ာကတတရာ့၈ အရႈဉာဏး ဝိပႆနာ
ကုသိုလးစိတးက ကုသိုလးတရာ့၈ အဗ္ာကတတရာ့က ကုသုိလးတရာ့ ေရြ့ကေန်ဖစးေသာအာ့်ဖငံး
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဝတၳဳပုေရဇာတပါဠိေတား - ဝတၳဳ ကုသလာနဵ ခႏၶာနဵ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ဟဒယဝတၳဳက ကုသိုလးစိတး/ေစတသိကးတို႔အာ့ ေရြ့ကေန်ဖစးေသာအာ့်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳပါ

သညး၈ ကုသိုလး်ပဳေသာအခါ ကုသိုလးကို်ပဳလိုေသာ ေကာငး့်မတးေသာစိတးထာ့တို႔က ႏြလုဵ့သာ့၉မြီ၊
်ဖစးၾကရသညး၈ ကုသိုလးစိတးက ဟဒယဝတၳဳႏြလုဵ့သာ့ကို အမြီ်ပဳ်ဖစးတညးေန်ခငး့သညးပငး ႏြလုဵ့သာ့
ဟဒယဝတၳဳရုပးက အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့ ကုသုိလးစိတးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ပုေရဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အာရမၼဏပုေရဇာတဵ၇

ဝတၳဳ ပုေရဇာတဵ၈

အာရမၼဏပုေရဇာတဵ - စက၏ဳဵ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ အာရဗ ၻ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇

ဝိစိကိစၦာ ဤပၸဇၨတိ၇ဤဒၶစၥဵ ဤပၸဇၨတိ၇ေဒါမနႆဵ ဤပၸဇၨတိ၈ ေသာတဵ/ ဃာနဵ/ ဇိဝြဵ/ကာယဵ/ရူေပ/သေဒၵ/
ဂေႏၶ/ရေသ/ေဖာ႒ေဗၺ/ဝတၳဳဵ အႆာေဒတိ အဘိနႏၵတိ၇ တဵ အာရဗ ၻ ရာေဂါ ဤပၸဇၨတိ၇ ဒိ႒ိ ဤပၸဇၨတိ၇
ဝိစိကိစၦာ ဤပၸဇၨတိ၇ဤဒၶစၥဵ ဤပၸဇၨတိ၇ေဒါမနႆဵ ဤပၸဇၨတိ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ပုေရဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာရမၼဏပုေရဇာတပစၥညး့်ဖငးံ။၇ ဝတၳဳပုေရဇာတသတၱိပစၥညး့်ဖငးံ။ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာရမၼဏ
 129

ပုေရဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ - မ္ကးစိကို သာယာႏြစးသကး်ခငး့၇ ထိုသာယာႏြစးသကး်ခငး့ကို

အစျဲ်ပဳ၊ တပးမကးမႈ၇ အယူလျဲမြာ့မႈ၇ သုိ႔ေလာသို႔ေလာ ေတျ့ေတာယုဵမြာ့မႈ၇ ပ္ဵ႕လျငးံမႈ၇ စိတးမခ္မး့မသာ
်ဖစးမႈ အကုသိုလးတရာ့တို႔်ဖစးေသာအခါ မ္ကးစိက ရုပးတရာ့ သာယာႏြစးသကးမႈစေသာ အကုသိုလး
တရာ့တို႔က အကုသိုလးစိတးနာမးတရာ့်ဖစး၊ အဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့
ပုေရဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ နာ့၇ ႏြာေခါငး့၇ လြ္ာ၇ ကိုယး၇ အဆငး့၇ အသဵ၇
အနဵ႔၇ အရသာ၇ အေတျ႔အထိတို႔ကို သာယာ်ခငး့စေသာ အကုသိုလးမ္ာ့်ဖစးေသာအခါ နာ့ ႏြာေခါငး့
စသညးတို႔က ရုပးအဗ္ာကတတရာ့၈ သာယာ်ခငး့စသညးတို႔က အကုသိုလးတရာ့၈ အဗ္ာကတတရာ့
က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ေရြ့၉်ဖစး်ခငး့ ပုေရဇာတသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ်မငး်မငးသမြ္အဆငး့ကို သာယာႏြစးသကးစျဲလနး့မႈ၇ တပးမကးမႈ၇ အဆငး့ကို ငါေကာငး

သူေကာငးအထငးမြာ့မႈ၇ သုိ႔ေလာသို႔ေလာ ေတျ့ေတာယုဵမြာ့မႈ၇ စိတးကူ့ယဤး လျငးံေမ္ာမႈ၇ လိုခ္ငးတာကို
မရသညးံအခါ စိတးဆငး့ရဲမႈ်ဖစးေသာအခါ အဆငး့ေၾကာငးံပငး အကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈
အဆငး့က အရငးဤီ့စျာရြိေနႏြငးံေသာေၾကာငးံသာ အကုသိုလးစိတး်ဖစးၾကရသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ အဆငး့က
ပုေရဇာတပစၥညး့၈ အကုသိုလးတရာ့တို႔က ပုေရဇာတပစၥယုပၸနး၈

သာသနာေတားသက၎ရာဇး ၁၂ဝ-ခနး႔၇သီရိလကၤာႏိုငးငဵတျငး ေတာရျာတစးရျာမြ ၿမိဳ႕စာသငးတိုကး

ႀကီ့သို႔ ဤီ့ဇငး့ေလ့တစးပါ့ စာသငးရနးႂကျေရာကးလာပါသညး၈ စာသငးတိုကးက ဆရာေတားႀကီ့ထဵသို႔
ေက္ာငး့ေနချငးံေလြ္ာကးထာ့ပါသညး၈ ဆရာေတားႀကီ့က ေတားေတားႏြငးံလကးမခဵေပ၈ ေတားေတားၾကာ
ေအာငး ေလြ္ာကးထာ့ေတာငး့ပနးသညးံအခါမြ ဤီ့ဇငး့ေလ့ထဵက ကတိတစးခု်ဖငးံ လကးခဵလိုကးပါသညး၈
ထိုကတိကာ့ ဤီ့ဇငး့ေလ့သညး အေနာကးဖကးရျာသို႔ ဆျမး့ခဵမႂကျရဟူေသာ ကတိပငးတညး့၈ ဤီ့ဇငး့
ေလ့ စာသငးတိုကးကိုေရာကး၊ ေလ့ငါ့လေလာကးရြိေသာအခါ သူ႔ကိုအဘယးံေၾကာငးံ အေနာကးဖကး
ရျာကို ဆျမး့ခဵမႂကျေစခ္ငးတာလဲဆိုသညးကို သိခ္ငးေနသညး၈ အေၾကာငး့စုဵ သိရေအာငး အေနာကးဖကး
ရျာကို သူဆျမး့ခဵႂကျခဲံပါသညး၈

ဤီ့ဇငး့ေလ့က ရုပးရညးရူပကာယကလညး့ တငးံတယး၇ ဢေႁႏၵရရ ဆျမး့ခဵႂကျပုဵကလညး့ ၾကညး

ညိဳစရာ၈ ဤီ့ဇငး့ေလ့ ဆျမး့ခဵႂကျေသာေန႔မြာပငး ဆျမး့ေလာငး့လြဴေသာ ဒကာမေလ့တစးဤီ့က ဤီ့ဇငး့
ေလ့ကို မ်မငးရယငး မေနႏိုငး၇ မေတျ႔ရယငး မေနႏိုငး၇ စျဲလနး့ခ္စးခငးသျာ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သူ႔မိဘ
မ္ာ့ကို ဖျငးံေ်ပာၿပီ့ ေတာငး့ဆိုပါသညး၈ သာသနာကို အလျနးၾကညးညိဳေသာ ေက္ာငး့ဒကာမ္ာ့်ဖစး၊
သမီ့ဆႏၵကို မလိုကးေလ္ာၾကပါ၈ သူမ၌အလိုဆႏၵ မ်ပညးံဝႏိုငးေသာေၾကာငးံ ေသာကဖိစီ့ႏြိပးစကးကာ
က္နး့မာေရ့ မေကာငး့ပဲ အိပးယာထဲတျငး အာ့နညး့ေဖ္ာံေတာံသညးံ ေရာဂါေဝဒနာခဵစာ့ခဲံရသညး၈
 130

သမီ့၌ ဆငး့ရဲဒုက၏ကို မၾကညးံရကးႏိုငးေသာမိဘမ္ာ့က သမီ့ရဲ႕အလိုဆႏၵအတိုငး့ ်ဖစးေစရပါံမယး

ဆိုၿပီ့လြ္ငး ဤီ့ဇငး့ေလ့ကို သျာ့ေရာကးေတာငး့ပနးပါသညး၈ တပညးံေတားသမီ့ေလ့က ဤီ့ဇငး့ေလ့ကို
စျဲစျဲလနး့လနး့ခ္စး ခငးေနပါတယး၈ ဒါံေၾကာငးံ တပညးံေတားရဲ႕အိမးကိုလိုကးခဲံပါ၈ တပညးံေတားသမီ့နဲ႔
ေပ့စာ့ပါံမယး-ဟု ဖခငးကိုယးတိုငး ေရြ႕မ္ကးႏြာေနာကးထာ့ကာ ေတာငး့ပနးရြာပါသညး၈ ဤီ့ဇငး့ေလ့က
လဲ တကယးံကို ရို့သာ့်ဖဴစငးေသာ ေစတနာမြနး်ဖငးံ သူ သာသနာံေဘာငးကေန ထျကးချါမသျာ့ခ္ငးဘူ့၈
လူ႔ေလာကထဲကိုလညး့ သူမလာခ္ငးဘူ့-ဟု ်ငငး့ဆိုလိုကးေလသညး၈ ထိုအေၾကာငး့ကို ဖခငးက သမီ့
ေလ့ကို ေ်ပာ်ပေသာအခါ သမီ့ေလ့စိတးထဲ ေသာကပရိေဒဝမီ့မ္ာ့ေတာကးေလာငးကာ ေသဆုဵ့သျာ့
ခဲံေလသညး၈

မိဘမ္ာ့လညး့ ယူက္ုဳဵ့မရ အပူလုဵ့ႂကျလြ္ကးပငး သမီ့ေခ္ာေလ့ကို သၿဂႋဳဟးၿပီ့ သမီ့၌ အဝတး

အစာ့ အသစးကေလ့မ္ာ့ကို သဵဃာေတားမ္ာ့အတျကး ကနး႔လနးကာမ္ာ့၇ အခငး့မ္ာ့်ပဳလုပးၿပီ့
ေက္ာငး့သို႔ လာေရာကးလြဴဒါနး့ပါသညး၈ ဤီ့ဇငး့ေလ့ကေတာံ ထိုအေၾကာငး့ကို မသိေသ့ပါ၈ ထိုအခငး့
မ္ာ့ထဲမြ အခငး့ေလ့တစးခုကို ဤီ့ဇငး့ေလ့ကို ေပ့ၾကပါသညး၈ သဵဃာေတားမ္ာ့က ဤီ့ဇငး့ေလ့ကို
ဒီအခငး့ေလ့က ဤီ့ဇငး့က မယူႏိုငးဘူ့လို႔်ငငး့လိုကးလို႔ ေသသျာ့တဲံ ဒကာမေလ့ရဲ႕အခငး့ေလ့ပဲ -
ဟုလညး့ မိနး႔ဆိုလိုကးပါေသ့သညး၈ ထိုအခါက္မြ ဤီ့ဇငး့ေလ့က အခငး့ေလ့ကို ကိုငးၿပီ့တစးႏုဵ႔ႏုဵ႔ႏြငးံ
ေသာက ပရိေဒဝမီ့ေတျ စတငးေလာငးကျ္မး့ပါေလေတာံသညး၈ ငါံကိုမရလို႔ ေသသျာ့တာတဲံ အဲလိုမြနး့
သိရငး အစကထဲက ငါလကးခဵလိုကးရယငးအေကာငး့သာ့၇ အခုေတာံ ငါံကိုစျဲလနး့ၿပီ့ သူ႔ခမ္ာ ေသသျာ့
ရရြာတယး- စသညးံ ေသာကအေတျ့မ္ာ့ဖိစီ့ႏြိပးစကးၿပီ့ ပ္ဵလျနးေတားမူသျာ့ပါေတာံသညး၈

ထို်ဖစးစဤး၉ ဒကာမေလ့သညး ဤီ့ဇငး့ေလ့၌ အဆငး့ရူပါရုဵကို အေၾကာငး့်ပဳ၊ အဆငး့ကို

ႏြစးသကးစျဲလနး့၇ အဆငး့ကို မရသညးံအခါ စိတးဆငး့ရဲမႈ်ဖစးၿပီ့ ေသဆုဵ့ခဲံရပါသညး၈ ဤီ့ဇငး့ေလ့က
လညး့ ဒကာမေလ့ ေသဆုဵ့သညးံအသဵကိုၾကာ့ရသညးံအတျကးေၾကာငးံ ေသာကပရိေဒဝ်ဖစးကာ
ကျယးလျနးခဲံရပါသညး၈ အဆငး့၇ အသဵစသညးကို ငါေကာငးသူေကာငးထငးကာ စျဲလနး့မႈေၾကာငးံ
အကုသိုလးတရာ့်ဖစးပျာ့ခဲံၿပီ့ ဇာတးသိမး့မလြ်ဖစးခဲံရပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အဆငး့ ၇ အသဵစေသာ
ရုပးအဗ္ာကတတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့်ဖစးရပုဵ ်ဖစးပါသညး၈
 131

ပစၦာဇာတပစၥညး့

ပစၦာဇာတပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍ေသာအာ့်ဖငးံ ေနာကးကေန ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ

သေဘာတရာ့ကို ပစၦာဇာတပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံ စိတးေစတသိကးတရာ့တို႔က
ေရြ့ေရြ့၉ ်ဖစးတညးခဲံ၊ တညးဆဲအေနအာ့်ဖငးံ ထငးရြာ့ရြိေနေသာ စတုဇရုပး တညးခိုငးေစ်ခငး့ငြါ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ပစၦာဇာတပစၥညး့တရာ့ = အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ ေနာကးေနာကးေသာ စိတး(၅၂)ပါ့၇

ေစတသိကး (၂ဿ)ပါ့်ဖစးပါသညး၈

ပစၦာဇာတပစၥယုပၸနးတရာ့ = ေရြ့စိတးႏြငးံအတူ်ဖစးၾကေသာ တညးဆဲ်ဖစးေသာ ရုပးအာ့လုဵ့်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ ပစၦာဇာတပစၥညး့သညး နာမးက ရုပးအာ့ေက့္ဇူ့်ပဳေသာ ပစၥညး့်ဖစးေသာေၾကာငးံ အသည

သတးဘုဵ၇ အရူပဘုဵတို႔၉ မရႏိုငးပါ၈ နာမးရုပးႏြစးပါ့စုဵေသာ ပၪၥေဝါကာရဘုဵတို႔၉သာ ရႏိုငးပါသညး၈
ပဋိသေႏၶစိတးသညးလညး့ ဘဝတစးခု၉ အစဆုဵ့စိတး်ဖစးေသာေၾကာငးံ ထိုစိတး၌ေရြ႕၉လညး့ စိတၱဇရုပး
မရြိေသ့၊ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငးပါ၈ ပဋိသေႏၶစိတးေနာငး ပထမဘဝငးစိတးကစ၊ စုတိ
စိတးတိုငးေအာငး အလုဵ့စုဵေသာ စိတးတို႔သညး ပစၦာဇာတပစၥညး့တပးႏိုငးၾကပါသညး၈

ပစၦာဇာတပစၥညး့၌ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵအဆငးံဆငးံ

ှ၈ပထမဘဝငးစိတးသညး ပဋိသေႏၶစိတးအခိုကး၉်ဖစးခဲံေသာ ကမၼဇရုပးႏြငးံ ဤတုဇရုပးတို႔အာ့။၈

ဿ၈ဒုတိယဘဝငးစိတးသညး ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာ ကမၼဇရုပး၇ စိတၱဇရုပး၇ ဤတုဇရုပးတို႔အာ့။၈
၀၈ပဝတၱိအခါ ဝီထိစိတး်ဖစးေပ၍ရာအခါတိုငး့၉ အတီတဘဝငးစိတးသညး ေရြ့၉်ဖစးခဲံေသာ တညးဆဲအေန
အာ့်ဖငးံ ထငးရြာ့ရြိခဲံေသာ စတုဇရုပးတို႔အာ့။ ပစၦာဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔အတူ
ေနာကးေနာကးစိတးတို႔က ေရြ့ေရြ့်ဖစးခဲံေသာ ရုပးတို႔အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - လငး့တအစာေမြ္ားရသလို-ဟူေသာစကာ့ကဲံသို႔ လငး့တငယးေလ့မ္ာ့ကို မိခငးဖခငး

လငး့တႀကီ့မ္ာ့က အစာ့အစာယူလာေႂကျ့ေလံမရြိၾကပါ၈ လငး့တငယးေလ့မ္ာ့က ေနာကးေန႔က္ရငး
ငါတို႔မိဘမ္ာ့က ငါတို႔အတျကး အစာ့အစာေတျ ယူလာမြာပဲဟူေသာ ေမြ္ားလငးံခ္ကး်ဖငးံ အသကးရြငးေန
ရပါသညး၈ ေနာကးေန႔က္ရငး ေကျ့္ေမျ့လတဵံဆိုေသာ ေမြ္ားလငးံခ္ကးအာဟာရ်ဖငးံ အသကးရြငးေနရ
သကဲံသို႔ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံစိတး ေစတသိကးတို႔က ေရြ့၉်ဖစးေပ၍ဆဲရုပးတို႔အာ့ ပစၦာဇာတသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 132

ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

ပစၦာဇာတပစၥေယာတိ - ပစၦာဇာတာ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ ပုေရဇာတႆ ဢမႆ ကာယႆ

ပစၦာဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ပစၦာဇာတပစၥညး့ဟူသညးကာ့ - ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤး

ေသာ စိတ(း ၄၂)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခု၇ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ ပစၥညး့တရာ့က ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့
ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူဤပါဒး(်ဖစး)၊ ရုပး၌ဌီသို႔ (ရုပး်ဖစးေပ၍ဆဲကာလသို႔)ေရာကးေသာ ဧကဇကာယ၇
ဒျိဇကာယ၇ တိဇကာယ၇ စတုဇကာယတို႔အာ့ ပစၦာဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တိုတိုရြငး့ရြငး့
လိုရငး့အာ့်ဖငးံ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံ စိတးေစတသိကးေတျက ေရြ့၉်ဖစးေပ၍ဆဲ ဧကဇကာယစသညးံ
ရုပးတရာ့တို႔အာ့ ပစၦာဇာတသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဧကဇကာယ = ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးေပ၍ေနစဤးကာလတုဵ့က ရုပးအစဤးသညး ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ကမၼဇ

ရုပးတရာ့မ္ာ့သာ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ဧကဇကာယဟုေခ၍ပါသညး၈ ပဋိသေႏၶစိတးသညးလညး့ ဘဝတစးခု
၌ ပထမဤီ့ဆုဵ့ စိတးအစဤး်ဖစးသကဲံသို႔ ယငး့ႏြငးံအတူတကျ်ဖစးေသာ ဧကဇကာယတညး့ဟူေသာ
ကမၼဇရုပးသညးလညး့ အရငးဤီ့ဆုဵ့်ဖစးေပ၍ေနေသာ ရုပး၇ ကဵတညး့ဟူေသာ အေၾကာငး့တစးပါ့ေၾကာငးံ
်ဖစးေသာရုပးပငး ်ဖစးပါသညး၈ ကလလေရၾကညး သေႏၶတညးစက ရုပးသညး ပထမဤီ့ဆုဵ့်ဖစး၊ စိတး
ေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပး၇ ဤတုေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပး၇ အာဟာရေၾကာငံး်ဖစးေသာရုပးတို႔လညး့ မေပ၍ေပါကး
ေသ့ပါ၈ ထိုအခ္ိနး ထိုအခါကရုပးကို ကဵတညး့ဟူေသာ အေၾကာငး့တရာ့တစးပါ့ေၾကာငးံသာ်ဖစးေသာ
ေၾကာငးံ ဧကဇကာယဟုေခ၍ပါသညး၈

ဒျိဇကာယ = ပဋိသေႏၶေနာငး ပထမဘဝငးစိတးႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ (ပဋိသေႏၶကာလတုနး့က)ရုပးမ္ာ့

သညး ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့၇ ဤတုေၾကာငးံ်ဖစးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ အေၾကာငး့တရာ့ႏြစးပါ့
တို႔ေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ဒိျဇကာယဟုေခ၍ပါသညး၈ ဒိျ-ႏြစးခုေသာ၇ ဇ-အေၾကာငး့ေၾကာငးံ်ဖစးေသာ၇
ကာယ-အေပါငး့အစုရုပးတရာ့၈

တိဇကာယ = ပဋိသေႏၶေနာငး ပထမဘဝငးစိတးႏြငးံအတူ်ဖစးေသာ(ပဋိသေႏၶကာလတုနး့က)ရုပးမ္ာ့

သညး ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့၇ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့၇ ဤတုေၾကာငးံ်ဖစးေသာ
ရုပးတရာ့မ္ာ့ တညး့ဟူေသာ အေၾကာငး့သုဵ့ပါ့ေၾကာငးံ်ဖစးေသာေၾကာငးံ တိဇကာယဟုေခ၍ပါသညး၈

စတုဇကာယ = အမိဝမး့တျငး့၉ တညးေနခဲံစဤးကပငးလြ္ငး မိခငးစာ့သုဵ့ေသာ အာဟာရဓာတးကို ရရြိ

ေသာအခါမြစ၊ မေသခငးအခ္ိနးအတျငး့ စိတး ေစတသိကးတညး့ဟူေသာ နာမးတရာ့မ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစး
 133

ေနေသာ ကဵေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့၇ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့၇ ဤတုေၾကာငးံ်ဖစးေသာ

ရုပးတရာ့မ္ာ့၇ အာဟာရေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးတရာ့မ္ာ့ တညး့ဟူေသာ အေၾကာငး့ေလ့ပါ့ေၾကာငးံ
်ဖစးေသာ ကုိယးကာယကို စတုဇကာယေခ၍ပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - လူသာ့တို႔သညး အရာရာတိုငး့မြာ ႀကိဳတငး်ပငးဆငးမႈမ္ာ့ ်ပဳလုပးၾကပါသညး၈ ခရီ့

ထျကးေတာံမညးဆိုလြ္ငး ခရီ့စရိတးႀကိဳတငးစုေဆာငး့်ခငး့၇ ခရီ့ေဆာငးပစၥညး့မ္ာ့ ်ပငးဆငး်ခငး့တို႔သညး
ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံ ခရီ့သျာ့်ခငး့ကိစၥကေန ခရီ့မသျာ့ခငး ႀကိဳတငး်ပငးဆငးမႈမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳေသာ
ေၾကာငးံ ပစၦာဇာပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈ ယငး့ဤပမာကို ေရြ့ကေန ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ ပုေရဇာတ
ပစၥညး့ႏြငးံေကာ မတူႏိုငးဘူ့လာ့ဟုေမ့ရနးရြိပါသညး၈ ႀကိဳတငး်ပငးဆငးမႈဘကးကၾကညးံလြ္ငး ပုေရဇာတ
ပစၥညး့ႏြငးံတူပါသညး၈ ခရီ့သျာ့်ခငး့ကိစၥဘကးကၾကညးံလြ္ငး ပစၦာဇာတပစၥညး့ႏြငးံတူပါသညး၈ ႀကိဳတငး
်ပငးဆငးမႈမ္ာ့သညး ေရြ့ကေန ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေသာေၾကာငးံ ပုေရဇာတ၈ ခရီ့သျာ့်ခငး့ကိစၥသညး ႀကိဳ
တငး်ပငးဆငးေအာငး ေနာကးကေန ေက့္ဇူ့်ပဳေသာေၾကာငးံ ပစၦာဇာတမညးပါသညး၈ ေရြ႕ကာလႏြငးံ
ေနာကးကာလ၇ အေရြ႕ေဒသႏြငးံ အေနာကးေဒသစသညးတို႔ကို ထိုကးသညးအာ့ေလြ္ားစျာ ပုေရဇာတ၇
ပစၦာဇာတေခ၍ဆိုရပါသညး၈ ေရြ႕ကာလသညး ေနာကးကာလႏြငးံ ယြဤးလြ္ငး ပုေရဇာတ်ဖစးေသားလညး့
သူ၌ ေရြ႕ကာလႏြငးံ ယြဤးေသာအခါ၉ကာ့ ပစၦာဇာတ်ဖစးရ်ပနးပါသညး၈ ထိုကဲံသို႔ ကာလအပိုငး့အ်ခာ့
ကို အတိအက္မြတးသာ့ႏိုငးရနးအတျကး ဘုရာ့ရြငးက ပဋိသေႏၶကာလအပိုငး့အ်ခာ့မ္ာ့ကို အခ္ိနးပိုငး့
်ခာ့သတးမြတး၊ အကနး႔အကနး႔ချဲကာ အေၾကာငး့အက္ိဳ့ ေရြ့်ဖစး ေနာကး်ဖစး ပုေရဇာတ ပစၦာဇာတ
ပစၥညး့မ္ာ့ကို ေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈

သဵဃာေတားမ္ာ့ စီတနး့ၿပီ့ဆျမး့ခဵႂကျေတားမူသညးံအခါ ေရြ႕ကေနဤီ့ေဆာငးႂကျမညးံ မေထရးႀကီ့က

ပုေရဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေနာကးဆုဵ့ကေန သဵဃာေတားမ္ာ့ကို ၾကပးမတးထိနး့သိမး့
ေသာ တာဝနးခဵဆရာေတားက ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ပစၦာဇာတပစၥညး့ ကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ အဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵပဤြာဝါရပါဠိေတားမ္ာ့

ကုသေလာဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ပစၦာဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပစၦာဇာတာ ကုသလာ ခႏၶာ

ပုေရဇာတႆ ဢမႆ ကာယႆ ပစၦာဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပၪၥေဝါ

ကာရဘုဵ၉ ်ဖစးေသာအခါ ေနာကး၉်ဖစးေပ၍လတဵံ ကုသိုလးစိတး ေစတသိကးပစၥညး့တရာ့တို႔က ဝုေ႒ာ
 134

မေနာဒျါရာဝဇၨနး့အစရြိေသာ ကုသိုလးေဇာစိတး၌ ေရြ့ေရြ့က်ဖစးေသာ စိတးအစဤးတို႔ႏြငးံ အတူ်ဖစးေန

ေသာ တိဇကာယ စတုဇကာယ ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - သေဘၤာႀကီ့မ္ာ့ ခုတးေမာငး့သညးံအခါ သေဘၤာဤီ့ေခါငး့ႏြငးံကိုယးထညးႀကီ့ ေရြ႕သို႔

ေရျ႕ေစ်ခငး့ငြါ ေနာကးမီ့၉ရြိေသာ ပနးကာႀကီ့က ေရကိုယကးၿပီ့တျနး့ကနးေပ့ရသကဲံသို႔ ေနာကးကာလ
၉်ဖစးေပ၍လတဵံ ကုသိုလးစိတးေတျက ကုသိုလးစိတးမ်ဖစးေပ၍ခငး ဝုေ႒ာစိတးအစဤးႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ
ရုပးတရာ့တို႔အာ့ ေနာကးကပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ရြငးသနးေအာငး ႀကီ့ပျာ့ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့သညး၈
ကုသိုလးစိတးတို႔က အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့၈ တိဇကာယစေသာရုပးေတျက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့၈
အေၾကာငး့ကုသိုလးက ေနာကးကေနပါသညး၈ အက္ိဳ့ရုပးတရာ့တို႔က ေရြ႕ကေနပါသညး၈ ပရမတၳ်ဖစး
စဤးသေဘာအရ တိဇကာယစေသာရုပးမ္ာ့က အရငး်ဖစးေသားလညး့ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံ ကုသိုလး
စိတးတို႔က အေၾကာငး့၈ အေၾကာငး့က ေနာကးကေန ပဵံပို့ေပ့မႈကို ခဵယူရေသာ တိဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့၈
ဣသို႔ ေ်ပာငး့်ပနးအေနအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

သာဓက = သဵကိစၥ သာမေဏေလ့၌်ဖစးစဤးကိုၾကညးံပါ၈ သဵကိစၥသာမေဏအေလာငး့ မိခငးဝမး့ေခါငး့

ထဲ၉ ပဋိသေႏၶေနစဤးကာလ ေမျ့ခါနီ့အခ္ိနးမြာပငး သူ၌မိခငးေသဆုဵ့သျာ့ခဲံသညး၈ ရျာသာ့မ္ာ့က သူ၌
မိခငးအေလာငး့ကို ကိုယးဝနးႀကီ့အတိုငး့ပငး မီ့သၿဂႋဳဟးၾကသညး၈ မီ့သၿဂႋဳဟးေနစဤး အ်ခာ့ေသာ အရို့
အသာ့တို႔ မီ့ေလာငး်ပာက္ေသားလညး့ ဝမး့ဗိုကးေနရာ မီ့မေလာငးႏိုငးသ်ဖငးံ တဵစူ့ဝါ့်ဖငးံ ထို့ၾကရာ
သဵကိစၥေလ့၌ မ္ကးစိအစျနး့သို႔ ထို့မိခဲံေလသညး၈ မီ့သၿဂႋဳဟးသူမ္ာ့သညး ဝမး့ဗိုကးကို ထုိ့က္ိတး၊
မီ့က္ီ့တို႔်ဖငးံ ဖုဵ့လႊမး့ခဲံၿပီ့ ်ပနးသျာ့ၾကသညး၈ ဝမး့ဗိုကးသာ့ မီ့ေလာငးကျ္မး့ၿပီ့ သူငယးကေတာံ ပဒုမၼာ
ၾကာထကး၉ အိပးစကးရသကဲံသို႔်ဖစးေလ၌၈ေနာကးတစးေန႔ မီ့ညြိမး့ရနး လာၾကေသာအခါ ်ပာပုဵေပ၍၉
ေလြ္ာငး့အိပးေနေသာ သူငယးကို်မငးရ၊ ပညာရြိမ္ာ့က “ဣသူငယးသညး လူ႔ဘဝတျငးေနမညးဆိုပါက
ေဆျခုနစးဆကး ဆငး့ရဲလိမးံမညး၈ ရဟနး့ဘဝတျငးေနပါက ရဟနး့ငါ့ရာကို ဤီ့ေဆာငးရသူ်ဖစးလတဵံ”ဟု
နိမိတးဖတးၾကသညး၈ သူငယးေလ့ ခုနစးႏြစးအရျယးသို႔ ေရာကးလာသညးံအခါ ဘုရာ့သာသနာေတားတျငး
ရြငးသမေဏ်ပဳၿပီ့ မၾကာခငးမြာပငး ရဟႏၱာ်ဖစးေတားမူပါသညး၈ သညးဘဝမဂးဖိုလးနိဗၺာနး ဧကနးရမညးံ
ပစၦိမဘဝိကသာ့တို႔မညးသညးမြာ မညးသညးံအႏၱရာယးႏြငးံပငး ၾကဳဵလာၾကဳဵလာ ေသရို့ထုဵ့စဵမရြိၾကပါ၈
သဵကိစၥသာမေဏေလ့ ရဟႏၱာ်ဖစးမညးံ ကဵထူ့ကဵ်မတးတို႔က သူ႔ကို မိခငးႏြငးံအတူတူ မီ့သၿဂႋဳဟးေသား
လညး့ မေသေအာငး ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့လာေအာငး ေနာကးကေနလြမး့ၿပီ့ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈ သညးဘဝ
တျငး ဧကနးမုခ္ရဟႏၱာ်ဖစးမညးံကုသိုလးကဵကေန သဵကိစၥ သာမေဏေလ့ မညးသူသတးသတးမေသ
ေအာငး ေနာကးကေန ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈
 135

မြတးခ္ကး/အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵမ္ာ့ကိုလညး့ နညး့မြီ၊ မြတးသာ့ႏိုငးပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ပစၦာဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပစၦာဇာတ ဝိပါကာ

ဗ္ာကတာ ကိရိယာ ဗ္ာကတာခႏၶာ ပုေရဇာတႆ ဢမႆ ကာယႆ ပစၦာဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ အရူပဝိပါကးေလ့ပါ့ၾကဤးေသာ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံ ဝိပါကးစိတး
ကိရိယာစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကး ေစတသိကးတရာ့တို႔က ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ ဧကဇ
ကာယ၇ ဒိျဇကာယ၇ တိဇကာယ၇စတုဇကာယရုပးတရာ့တို႔အာ့ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ဘုရာ့ေလာငး့သိဒၶတၳမငး့သာ့ေလ့ ေမျ့ဖျာ့ေသာေန႔မြာပငး ဖျာ့ဘကးေတားငါ့ဤီ့

ဖျာ့်မငးလာၿပီ့ ေရႊအို့ႀကီ့မ္ာ့က လိုရာသုဵ့ႏိုငးရနး၇ ယေသားဓရာက ခ္စးခငးစုဵမကး ေပါငး့ဖကးရနးစသညး
်ဖငးံ ဘုရာ့ေလာငး့သိဒၶတၳမငး့သာ့ကို ကူညီပံဵပို့ေပ့မညးံ အရာမ္ာ့က ဘုရာ့ေလာငး့ေမျ့ဖျာ့စဤးကထဲ
က ႀကိဳတငးေပ၍ေပါကးေနသကဲံသို႔ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍မညးံအက္ိဳ့ဝိပါကးတရာ့မ္ာ့က ေရြ႕ကေန်ဖစးႏြငးံ
ေနေသာ ဧကဇကာယစေသာ ရုပးတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈ ေကာငး့က္ိဳ့တရာ့မ္ာ့က
ေနၿပီ့ ေရြ့ကရုပးတရာ့မ္ာ့ ရြငးသနးေအာငး ႀကီ့ပျာ့ေအာငး လြပေအာငး ပဵံပို့ေပ့ေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အာေသဝနပစၥညး့

အာေသဝနပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အဖနးဖနးမြီဝဲအပးထုဵအပးေသာ သေဘာရြိပါသညး၈ နဵ႔သာေရတို႔်ဖငးံ အဖနး

ဖနးအထပးထပး ထုဵအပးစိမးထာ့အပးေသာ အရာဝတၳဳတို႔တျငး နဵ႔သာတို႔၌ ေမႊ့ေသာရနဵ႔စျဲက္နးသကဲံသို႔
ကုသိုလးေကာငး့မႈတို႔်ဖငး အဖနးဖနးအထပးထပး ထုဵအပးမႊမး့အပးေသာေၾကာငးံ ကုသိုလးကဵမ္ာ့ ထပးခါ
ထပးခါ်ဖစးေပ၍ေန်ခငး့ကို အာေသဝနပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈
 136

အာေသဝနပစၥေယာ - ေနာကးေနာငးမျနးေလ့၇ သာလျနးေမႊ့ေအာငး၇ ေရြ့ေရြ့ထုဵထာ့၇ နဵ႔သာလာ့သို႔၇

မ်ခာ့မ်ပတး၇ မ္ိဳ့ဇာတးတူေသာ၇ ေနာကးေနာကးေဇာအာ့၇ စျမး့ပကာ့အဟုနး၇ ထုဵေစႏိုငးေသာ၇ ေရြ့ေရြ့
ေသာေလာကီေဇာဟူေသာ အာေသဝနပစၥညး့မညး၌၈

အာေသဝနပစၥညး့တရာ့ - ေရြ့ေရြ့၉်ဖစးေသာ ဇာတးတူေလာကီေဇာ ၁၄-ခု၇ ေစတသိကး ၂ဿ-ခု၈

အာေသဝနပစၥယုပၸနးတရာ့ - ဖိုလးေဇာ ၁-ခု ၾကဤးေသာ အလုဵ့စုဵေသာ ေဇာစိတ(း ၂ှ)ခု၇ ေစတသိကး

၂ဿ-ခုတို႔သညး အာေသဝနပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔တညး့၈

ေဇာ်ဖစးပါလြ္ကး အာေသဝနပစၥညး့မတပးေသာေဇာမ္ာ့ - အဆုဵ့ေဇာ၇ မဂးေဇာ၇ ဖိုလးေဇာတို႔်ဖစးပါသညး၇

အဘယးံေၾကာငးဆ
ံ ိုေသား အဆုဵ့ေဇာ၌ေနာကးတျငး တဒါရုဵဝုေ႒ာစိတး်ဖစး၌၈ အဆုဵ့ေဇာႏြငးံ တဒါရုဵ
ဝုေ႒ာစိတးတို႔သညး မ္ိဳ့ဇာတးမတူေသာေၾကာငးံ အဖနးဖနးမြီဝဲချငးံမရြိပါ၈ မဂးေဇာတို႔မညးသညးမြာ
တစးႀကိမးသာ်ဖစးပါသညး၈ မဂးေဇာ၌အဆုဵ့တျငး ဖိုလးေဇာက္ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ မဂးေဇာသညးလညး့
အာေသဝနပစၥညး့မတပးပါ၈ ဖိုလးေဇာသညးလညး့ အဖနးဖနးမြီဝဲအပးေသာ ကိရိယာေဇာမဟုတးေသာ
ေၾကာငးံ ေဇာပငး်ဖစးေသား်ငာ့လညး့ အာေသဝနပစၥညး့မတပးပါ၈

အာေသဝနပစၥညး့ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အာေသဝနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးတို႔က ေနာကးေနာကးကုသိုလးတို႔အာ့ အဖနးတလဲလဲ မြီဝဲေသာအာ့

်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အဆုဵ့ေဇာၾကဤးေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာ ေလာကီကုသိုလးေဇာ ှ၄-
ပါ့တို႔က ပထမေဇာၾကဤးေသာ ေနာကးေနာကးေသာ ကုသိုလးစိတး ဿှ-ခုတို႔အာ့ အဖနးတလဲလဲ
မီြဝဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အဆုဵ့ေဇာ၌ေနာကးတျငး ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတးမရြိ၈
တဒါရုဵဝုေ႒ာ သာလြ္ငးရြိသညး၈ တဒါရုဵဝုေ႒ာသညး အဗ္ာကတတရာ့တညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေရြ့ေရြ့
ကုသိုလးက ေနာကးေနာကး ကုသိုလးအာ့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အဆုဵ့ေဇာ
ကိုၾကဤးရသညး၈ ပထမေဇာလညး့ ထို႔အတူပငး ။၌ေရြ႕၉ ဝုေ႒ာစိတးရြိသညး၈ ဝုေ႒ာစိတးသညး
အဗ္ာကတ်ဖစး၊ ကုသိုလးက ကုသိုလးကို အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳေသာ ေနရာမဟုတးေသာ
ေၾကာငးံ ပထမေဇာကိုလညး့ၾကဤးရသညး၈ အဗ္ာကတတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳတတး
ေသာ အနႏၱပစၥညး့စသညးတို႔၉သာ ဝုေ႒ာႏြငးံ ကုသိုလးေဇာ ေက့္ဇူ့်ပဳပါမညး၈ မဟာကုသိုလးစိတး(၅)
ပါ့၇ ရူပကုသိုလး(၂)ပါ့၇ အရူပကုသိုလး(၁)ပါ့ ေပါငး့ ှ၄-ပါ့ေသာ ေလာကီကုသိုလးကသာ ေဇာခုနစး
ႀကိမးေစာေသာေၾကာငးံ ေလာကီကုသိုလး ေဇာအခ္ငး့ခ္ငး့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 137

ေလာကုတၱရာကုသိုလးတညး့ဟူေသာ မဂးစိတးေလ့ပါ့ေဇာသညးကာ့ တစးႀကိမးသာေစာေသာေၾကာငးံ

။၇ မဂးေဇာတစးႀကိမးေစာသညး၌အ်ခာ့မဲံ၉လညး့ ဖိုလးေဇာက္ၿမဲ်ဖစးေသာေၾကာငးံ အာေသဝနပစၥညး့
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ၊ မရနိဳငးေသာေၾကာငးံ မဂးေဇာ(၁)ခုကို ခ္နးထာ့ခဲံရပါသညး၈

ပစၥယုပၸနးအက္ိဳ့တရာ့ဘကး၉ မဂးကုသိုလးပါ ပါဝငးလာရ်ခငး့အေၾကာငး့ကာ့ မဂးေဇာတို႔၌ေရြ႕ဝီထိစဤး

၉ ပရိကဵ ဤပစာ အႏုလုဵ ေဂါၾတဘု စိတးတို႔သညး မဟာကုသုိလးဉာဏသမၸယုတးစိတးေလ့ပါ့တို႔တျငး
တစးပါ့ပါ့ေသာ စိတး၌အမညး်ဖစးေသာေၾကာငးံ ယငး့ပရိကဵ ဤပစာ အႏုလုဵ ေဂါၾတရဘု စိတးတို႔က မဂး
စိတးကို အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳႏိုငးေလသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ အက္ိဳ့တရာ့ဘကးတျငး မဂးစိးတး
ေလ့ပါ့ပါဝငးလာရပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ အကုသလာနဵ ဓမၼာနဵ အာေသဝနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့အကုသိုလးတို႔က ေနာကးေနာကးအကုသိုလးတို႔အာ့ အဖနးတလဲလဲ မြီဝဲေသာအာ့

်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကာ့ အဆုဵ့ေဇာၾကဤးေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာအကုသိုလးစိတး ှဿ-ပါ့
ပစၥညး့တရာ့တို႔က ပထမေဇာၾကဤးေသာ ေနာကးေနာကးေသာ အကုသိုလးစိတး ှဿ-ပါ့ ပစၥယုပၸနးတရာ့
တို႔အာ့ အဖနးတလဲလဲ မီြဝဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အစေဇာႏြငးံ အဆုဵ့ေဇာၾကဤးရ်ခငး့၌ အ
ေၾကာငး့ရငး့မြာ အစေဇာသညး ဝုေ႒ာႏြငးံစပးေန၌၈ အဆုဵ့ေဇာသညးလညး့ တဒါရုဵႏြငးံစပးေန၌၈ ဝုေ႒ာ
ႏြငးံ တဒါရုတ
ဵ ို႔သညး အဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့တညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ အကုသိုလးက အကုသိုလးအာ့
အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အစေဇာႏြငးံ အဆုဵ့ေဇာကို ၾကဤးရပါသညး၈

ကိရိယာအဗ္ာကတတရာ့က ကိရိယာအဗ္ာကတရာ့အာ့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပုရိမာ ပုရိမာ ကိရိယာ အဗ္ာကတာဓမၼာ ပစၦိမာနဵ ပစၦိမာနဵ ကိရိယာ အဗ္ာကတာနဵ ဓမၼာနဵ အာေသဝန
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ေရြ့ေရြ့ ကိရိယာ အဗ္ာကတတရာ့တို႔က ေနာကးေနာကးေသာ ကိရိယာအဗ္ာကတတရာ့

တို႔အာ့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အဆုဵ့ေဇာၾကဤးေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာ ကိရိယာေဇာ
(ှ၅)ပါ့ ပစၥညး့တရာ့တို႔က ပထမေဇာၾကဤးေသာ ေနာကးေနာကးေသာ ကိရိယာေဇာ(ှ၅)ပါ့ ပစၥယုပၸနး
တရာ့တို႔အာ့ အာေသဝနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကိရိယာစိတး(ဿွ)ရြိရာတျငး ေဇာမထိုကးေသာ
ပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့ႏြငးံ မေနာဒျါရာဝဇၨနး့စိတးႏြစးပါ့ကို ခ္နးထာ့ခဲံရ၊ ကိရိယာေဇာ (ှ၅)ပါ့်ဖစးေနရပါသညး၈
 138

ဣကိရိယာေဇာတို႔မညးသညးကာ့ ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔၌ သႏၱာနး၉ ်ဖစးေသာတရာ့မ္ာ့်ဖစးပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံ ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔သႏၱာနး၉ ေရြ့ေရြ့ေသာ ကိရိယာေဇာမ္ာ့က ေနာကးေနာကးေသာ
ကိရိယာေဇာမ္ာ့ကို အဖနးဖနးတလဲလဲ ်ဖစး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ကို အာေသဝနပစၥညး့ဟုေခ၍ဆို
ပါသညး၈

ကမၼပစၥညး့ + ဝိပါကပစၥညး့

အေၾကာငး့ကဵေစတနာႏြငးံ အက္ိဳ့ဝိပါကးတရာ့တို႔မညးသညး အေၾကာငး့အက္ိဳ့ ပစၥညး့/

ပစၥယုပၸနးသေဘာအာ့်ဖငးံ ဆကးစပးေနေသာေၾကာငးံ ကမၼပစၥညး့ႏြငးံဝိပါကပစၥညး့ကို အတူယြဤးတျဲ်ပ
လိုကးပါသညး၈ ကမၼပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အက္ိဳ့တရာ့တို႔ကို ်ဖစးထျနး့တို့ပျာ့လာေအာငး စျမး့ေဆာငး
တတး၇ ေစံေဆားတိုကးတျနး့တတးေသာေၾကာငးံ ကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ကဵအေၾကာငး့တရာ့တို႔က ေက့္ဇူ့
်ပဳတတးေသာပစၥညး့ကို ကမၼပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

်မတးဗုဒၶက “ေစတနာ ကမၼဵ ဘိက၏ေဝ ဝဒါမိ‟‟ ေစတနာသညး ကဵတရာ့တညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ

ကလ္ာဏီ စ ကလ္ာဏဵ၇ ပါပကာရီ စ ပါပကဵ - ေကာငး့မႈကုသိုလး်ပဳလုပးေသာသူသညး ေကာငး့က္ိဳ့
ကိုခဵစာ့ရ၊၇ မေကာငး့မႈကို ်ပဳလုပးေသာသူသညး မေကာငး့က္ိဳ့ကိုခဵစာ့ရ၌၈ ထိုကဵတို႔သညး အမ္ိဳ့
အစာ့မ္ာ့စျာရြိပါသညး၈ ပ႒ာနး့ပါဠိေတား၉ ေဟာၾကာ့ေတားမူေသာ ကဵအမ္ိဳ့အစာ့မ္ာ့က (က)
သဟဇာတကမၼ၇ (ခ) နာနာက၏ဏိကကမၼ-ဟူ၊ ကဵႏြစးမ္ိဳ့ရြိပါသညး၈

ေဆာငးပုဒး - သဟဇာတ၇ ခဏနာနာ၇ ေစတနာ၇ မြတးပါ ႏြစးကမၼ၈ သ မြာလုဵ့စုဵ၇ နာနာတုဵ၇ ကု ကုနး

အတိတးရ-ဟူသညးႏြငးံအညီ စိတး(၅၆)ပါ့၉ရြိေသာ ေစတနာ(၅၆)ခုသညး သဟဇာတကမၼမညးပါသညး၈
အတိတး်ဖစးေသာ ကုသိုလးကဵ (ဿှ)ပါ့၇ အကုသိုလးကဵ(ှဿ)ပါ့ ေပါငး့ (၀၀)ပါ့သညး နာနာက၏ဏိက
ကမၼမညးပါသညး၈ သဟဇာတကဵသညး စိတးအာ့လုဵ့ႏြငးံဆိုငးပါသညး၈ နာနာက၏ဏိကကဵသညး ကုသိုလး
ကဵ အကုသိုလးကဵႏြငသ
းံ ာ ဆိုငးပါသညး၈ သဟဇာတကဵသညး လကးရြိပစၥဳပၸနးကာလႏြငးံ သကးဆိုငးပါ
သညး၈ နာနာက၏ဏိကကဵသညး အတိတးကာလႏြငးံသကးဆိုငးပါသညး၈ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ၉ ပါရြိေသာ
နာနာက၏ဏိက ကမၼသတၱိ်ဖငးံ အက္ိဳ့ေပ့ႏိုငးေသာကဵမ္ာ့ကို ဤီ့စျာ်ပဆိုပါဤီ့မညး၈
 139

အေၾကာငး့ကိစၥအာ့်ဖငးံ ကျဲ်ပာ့ေသာကဵေလ့ပါ့

ှ၈ ပဋိသေႏၶအက္ိဳ့၇ပဝတၱိအက္ိဳ့ကို်ဖစးေစႏိုငးေသာကဵကို ဇနကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ-လူ႔ဘုဵ

နတးဘုဵသို႔ေရာကးေစတတးေသာ ကုသိုလးကဵႏြငးံ ငရဲ တိရစ ၦာနး ၿပိတၱာဘုဵသို႔ ေရာကးေစတတးေသာ
အကုသိုလးကဵတို႔ကို ဇနကကဵ-ဟုေခ၍ပါသညး၈

ဿ၈ ပဵံပို့ကူညီတတးေသာကဵကို ဤပထမၻကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ - ကုသိုလးကဵေၾကာငးံ လူဘုဵ

ေရာကးလာေသားလညး့ လူ႔ဘဝမြာ လူေတားလူေကာငး့တစးေယာကး်ဖစးေအာငး ႀကိဳ့စာ့ေဆာငးရျကးမႈ
မရြိလြ္ငး လူေတားလူေကာငး့တစးေယာကး်ဖစးမလာနိဳငးပါ၈ လူ်ဖစးလာေအာငး ဇနကကဵက ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့ပါသညး၇ လူေတားလူေကာငး့ လူခ္မး့သာ်ဖစးေအာငး ဤပထမၻကကဵက ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ရပါသညး၈
အတုမရြိေသာ်မတးဗုဒၶပျငးံထျနး့ေပ၍ေပါကးလာရနး သိဒၶတၳမငး့သာ့ ဘုရာ့ေလာငး့ကေလ့ ်ဖစးေပ၍လာ
ရပါသညး၈ ထိုမငး့သာ့ေလ့သညး ဘုရာ့အ်ဖစးသို႔ေရာကးေအာငး တရာ့က္ငးံၾကဵအာ့ထုတး်ခငး့တညး့
ဟူေသာ ဤပထမၻကကဵက ဆကးလကးေထာကးပံဵေပ့ရပါသညး၈

၀၈ ဖိစီ့ႏြိပးစကးလြ္ကး အာ့နညး့ေအာငး်ပဳတတးေသာကဵကို ဤပပီဠကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ -

ကုသိုလးကဵေကာငး့ေထာကးမမႈေၾကာငးံ လူ႔ဘဝသို႔ေရာကးလာေသားလညး့ လူ႔ဘဝတျငး လူေပါငး့မြာ့
ကာ မေကာငး့မႈ ဒုစရိုကးမႈမ္ာ့ကို ်ပဳလုပးေနေသာေၾကာငးံ ေရြ့ကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့ ေမြ့မြိနး
ေပ္ာကးကျယးကာ အက္ိဳ့ေပ့အာ့နညး့သျာ့်ခငး့ကဵကို ဤပပီဠကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ မဃေဒဝဆရာ
ေတားက “ကဵမျဲဉာဏးႏုဵ႔၇ မလုဵ႔မလ၇ နတးမမဘူ့‟‟ဟုစပးဆိုေတားမူပါသညး၈

တစးခါတုနး့က လက၏ဏာ ေဗဒငးအလျနးကျ္မး့က္ငးေသာ ပုဏၰာ့တစးေယာကးသညး လမး့ခရီ့

တစးခု၉ ေ်ခရာတစးစုဵကိုေတျ႔ကာ အထူ့ပငးအဵံၾသတုဵလႈပးသျာ့ပါသညး၈ သူေတျ႔ေသာ ေ်ခရာပိုငးရြငးသညး
ေ်ခရာတျငးေတျ႔ရာေသာ ေ်ခေထာကးလက၏ဏာအရ ဘုရငးဧကရာဇး်ဖစးရမညးံသူ၈ သို႔ေသားလညး့
ဖိနပးကေလ့တစးရဵေတာငးမြ ဝယးမစီ့ႏိုငးေလာကးေအာငး ဆငး့ရဲမျဲေတရ်ခငး့အေၾကာငး့ကို သိလိုလြ
သညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေ်ခရာအတိုငး့ သူ ေနာကးကေန လိုကးသျာ့ပါသညး၈ ေတာလမး့တစးေနရာတျငး
ထိုလူကိုေတျ႔ပါသညး၈ ေတျ႔ေတျ႔ခ္ငး့ သူ၌ အ်ပဳအမူက မသတီစရာ မႏြစးၿမိဳ႕စရာပငး၈ လမး့ေဘ့လူ်မငး
ကျငး့တျငး မတးတတးရပးလြ္ကး က္ငးငယးပနး့ေနေသာ ဘုရငးလက၏ဏာပိုငးရြငးကို သူေတျ႔လိုကးရပါၿပီ၈
သူ႔ကို ေမ့်မနး့ၾကညးံသညးံအခါ သူက ဇာတးထဲ ရြငးဘုရငးအ်ဖစး သရုပးေဆာငးရသူဟုသိရြိရပါသညး၈
ဘုရငးဧကရာဇး်ဖစးထိုကးေသာ ကုသိုလး ေကာငး့မႈကဵ ဘုနး့ကဵပါလာခဲံေသားလညး့ လကးရြိဘဝမြာ
အက္ငးံစာရိတၱမေကာငး့သညးံအတျကးေၾကာငးံ ဇာတးထဲကရြငးဘုရငးအ်ဖစးႏြငးံသာ ႏြစးသိမးံေနရရြာ
သညး၈ ေရြ့ကသမၼာ၇ အရငး့ပါလညး့၇ သမၼာ မက္ငးံ၇ ဘုနး့မပျငးံဘူ့-ဆိုသညးံအတိုငး့ ေရြ့ဘုနး့ေရြ့ကဵမ္ာ့
 140

ကို လကးရြိမေကာငး့ေသာအက္ငးံမ္ာ့က အာ့နညး့ေအာငး ေမြ့မြိနးေအာငး ်ပဳလုပးတတးေသာကဵကို

ဤပပီဠကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ထို႔အတူပငး ေကာငး့မႈကုသိုလးမ္ာ့ကို ်ပဳလုပးေနသညးံအတျကး အကုသိုလး
ကဵတို႔၌ အက္ိဳ့ေပ့ချငးံမသာသညးံအတျကး အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့ ေမြ့မြနးအာ့နညး့သျာ့ၿပီ့
ေကာငး့က္ိဳ့အဆငးံဆငးံ ပျာ့တို့ေနေသာ ်ဖစးစဤးမ္ာ့လညး့ရြိပါသညး၈

၁၈ ထငးရြာ့ေသာကဵ၌ အက္ိဳ့ေပ့ကို ပ္ကးစီ့ေအာငး ေပ္ာကးပ္ကးေအာငး သတး်ဖတးတတးေသာ

ကဵကို ဤပဃာတက ကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ - အဇာတသတးမငး့ကိုၾကညးံပါက ေသာတာပနး်ဖစးႏိုငး
ေသာ အေၾကာငး့ဤပနိႆယပါလာခဲံေသားလညး့ အဖကိုသတး်ခငး့တညး့ဟူေသာ ပၪၥာနႏၱရိယ
အကုသိုလးကဵႀကီ့က တာ့ဆီ့သတး်ဖတးလိုကးသ်ဖငးံ ေသာတာပနးမ်ဖစးလိုကးပါ၈တစးဖနး ေကာငး့သညးံ
ဘကးမြ ၾကညး်ံပနးလြ္ငးလညး့ အဂၤုလိမာလမေထရးသညး လူေပါငး့မ္ာ့စျာကို သတး်ဖတးလာခဲံေသာ
လူဆို့ႀကီ့်ဖစးေသား်ငာ့လညး့ သူသညး ေကာငး့်မတးေသာ မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့ကို ကိေလသာ
ကငး့သညးံတိုငးေအာငး က္ငးံေဆာငးလိုကးသညးံအတျကး ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ပါသညး၈ ရဟႏၱာသညး
ေနာငးဘဝမရြိ၊ လူသတးခဲံေသာ အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့ကို ခဵစာ့စရာ မလိုေတာံပါ၈
အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ေပ့မ္ာ့ကို ေပ့ချငးံမရေအာငး သတး်ဖတးလိုကးသညးႏြငးံ တူေသာေၾကာငးံ
ထိုကဵမ္ိဳ့ကို ဤပဃာတကကဵဟုေခ၍ပါသညး၈

အက္ိဳ့ေပ့ေသာအစဤးအာ့်ဖငးံကျဲ်ပာ့ေသာ ကဵေလ့ပါ့

ှ၈ အ်ခာ့ေသာ ကဵတို႔က တာ့ဆီ့၊မရႏိုငးေအာငး ႀကီ့က္ယးေသာကဵကို ဂရုကဵဟုေခ၍ပါသညး၈

ဤပမာအာ့်ဖငးံ အမိသတး်ခငး့ အဘသတး်ခငး့စေသာ ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ငါ့ပါ့ကို်ပဳခဲံမညးဆိုလြ္ငး
်မငးံမိုရးေတာငးထကး်မငးံေသာ ေရႊေငျရတနာမ္ာ့ကို ပုဵေအာလြဴေသားလညး့ ငရဲသို႔က္မညးမြာ ဧကနး
ပငးတညး့၈ အမိသတး်ခငး့ အဘသတး်ခငး့ဆိုေသာ ႀကီ့ေလ့ေသာဂရုကဵႀကီ့ကို အ်ခာ့ေသာ ေကာငး့မႈ
ကုသိုလးတို႔်ဖငးံ တာ့ဆီ့၊မရႏိုငး၈ ေပ္ာကးကျယးေအာငးမ်ပဳႏိုငး၈ ဣသို႔ဆိုလြ္ငး ငရဲသို႔မက္ေအာငး
ေသာတာပနး ်ဖစးေအာငးတရာ့အာ့ထုတးမညးဟု ၾကဵစညးေသားလညး့ ထိုအမိသတး်ခငး့စေသာ
ပၪၥာနႏၱရိယကဵႀကီ့ ငါ့ပါ့အနကး တစးပါ့ပါ့ကို က္ဴ့လျနးထာ့သူသညး စ္ာနးမဂးဖိုလးလညး့ မရေစႏိုငးပါ၈
ကုသိုလးဂရုကဵလညး့ရြိပါေသ့သညး၈ ကုသိုလးဘကးက ဂရုကဵသညး ရူပကုသိုလးကဵႏြငးံ အရူပကုသိုလး
ကဵမ္ာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈ ပထမစ္ာနးကုသိုလးကုိရထာ့သူ(ပထမစ္ာနးရသူ)သညး ေသသညး၌အ်ခာ့မဲံ
ဘဝ၉ ပထမစ္ာနး်ဗဟၼဘုဵသို႔ ေရာကးၾကရပါသညး၈ အကာသာနၪၥာယတနကုသိုလးကို ရထာ့သူက
 141

အကာသာနၪၥာယတနဘုဵသို႔ ေရာကးၾကရပါသညး၈ ေသသညးံ၌အ်ခာ့မဲံဘဝ၉ ဧကနးမုခ္ အက္ိဳ့ေပ့

မညးံ ႀကီ့ေလ့သညးံကဵမ္ိဳ့ကို ဂရုကဵဟုေခ၍ပါသညး၈

ဿ၈ အာသႏၷကဵ - ေသခါနီ့ကာလ၉ ေအာကးေမံအပး၇ ်ပဳလုပးအပးေသာကဵကို အာသႏၷကဵ-

ဟုေခ၍ပါသညး၈ မ႒ကု႑လီသူေ႒့သာ့ေလ့၌ ်ဖစးစဤးကိုၾကညးံပါ၈ သူသညး ေသဆုဵ့ခါနီ့ေရာကးမြ
ဘုရာ့ရြငးအာ့ စိတး်ဖငးံမြနး့ေမြ္ားဖူ့်မငးလိုကးရေသာ ကုသိုလးေကာငး့မႈေၾကာငးံ ေသသညး၌အ်ခာ့မဲံ
တမလျနးဘဝတျငး နတးသာ့ႀကီ့်ဖစးသျာ့ခဲံသညး၈ ဧရကပတၱနဂါ့မငး့ႀကီ့ အရငးဘဝတုနး့က
အႏြစးႏြစးေသာငး့ တရာ့က္ငးံလာခဲံေသာ မေထရးတစးပါ့်ဖစးခဲံေသားလညး့ ေသခါနီ့ကာလ ပိနး့ရျကးကို
်ဖတးခဲံမိေသာ အကုသိုလးေလ့ကို ေအာကးေမံမိသ်ဖငးံ အႏြစးႏြစးေသာငး့တရာ့အာ့ထုတးခဲံေသာ
ကုသိုလးကဵက အရငးအက္ိဳ့မေပ့ပဲ ပိနး့ရျကး်ဖတးမိေသာအကုသိုလးကဵက အရငးအက္ဳိ့ေပ့သ်ဖငးံ
နဂါ့ႀကီ့်ဖစးခဲံရပါသညး၈ အာသႏၷကဵသညး ေသခါနီ့ကာလ စိတးအစဤးေကာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ပါ အလျနး
အာ့နညး့ေသာ အခ္ိနးကာလ်ဖစး၊ အလျနးအာ့နညး့ေသားလညး့ တမလျနးဘဝအတျကး သူက အရငး
ဤီ့စျာ အက္ိဳ့ေပ့သညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ေနာငးဘဝသစး ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံ ကပးလြ္ကးရြိေသာ
ေၾကာငံးတညး့၈ ေသဆုဵ့်ခငး့ စုတိႏြငးံ ဘဝသစးပဋိသေႏၶတို႔သညး ပါ့ပါ့လပးလပး တဵခါ့တစးခ္ပးသာ
်ခာ့သညးဟုဆိုႏိုငးပါသညး၈ ဝီထိစဤးႏြငးံေ်ပာလြ္ငး အနႏၱရ - အ်ခာ့မရြိ ဆကးတိုကး်ဖစးေနေသာ စိတး
အစဤးဟုဆိုႏိုငးပါသညး၈ စုတိစိတးခ္ဳပးသညးႏြငးံ ပဋိသေႏၶစိတးသညး ဆကးတိုကး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ
ေသခါနီ့ကာလ၉ ေအာကးေမံအပး၇ ်ပဳလုပးအပးေသာ အာသႏၷကဵက ဘဝသစး၉ ပဋိသေႏၶအက္ိဳ့ကို
အရငးေပ့ပါသညး၈ ဤပမာ - ညေနအခ္ိနးတင
ျ း ႏျာ့အုပးႀကီ့ကို ်ခဵတျငး့သို႔ေမာငး့သျငး့ရာ၉ အာ့ေကာငး့
ေသာႏျာ့ပ္ိဳ ႏျာ့လတးမ္ာ့က အတငး့တို့ေဝြ႔ၿပီ့သျာ့ၾကသ်ဖငးံ ်ခဵတျငး့သို႔ ဤီ့စျာေရာကးရြိသျာ့ၾက
ပါသညး၈ ႏျာ့အိုႀကီ့မ္ာ့ကေတာံ အာ့နညး့လျနး့သ်ဖငးံ မတို့ႏိုငးပဲ ေနာကးဆုဵ့မြလိုကးရ၌၈ ်ခဵတဵခါ့ဝ
တျငးသာ အိပးရေလ၌၈ ေနာကးတစးေန႔ ်ခဵတဵခါ့ဖျငးံေသာအခါ ႏျာ့အိုႀကီ့မ္ာ့က အရငးဤီ့စျာ ထျကးၾကရ
သကဲံသို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈

၀၈ အာစိဏၰကဵ - အစဤးမ်ပတး ်ပဳလုပးဆညး့ပူ့အပးေသာကဵကို အာစိဏၰကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ မိမိတို႔

ေန႔စဤးမ်ပတး ်ပဳလုပးေနေသာ ကုသိုလးကဵ အကုသိုလးကဵမ္ာ့ကို အာစိဏၰကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ အနညး့
ငယးေသာေကာငး့မႈ/မေကာငး့မႈသညး ငါံအာ့အက္ိဳ့ေပ့လိမးံမညးမဟုတးဟု ေကာငး့မႈ/မေကာငး့မႈကို
မထီမဲံ်မငးမေအာကးေမံရာ၈ မို့ေရေပါကးသညး က္ဖနးမ္ာ့လတးေသာ ေရအို့ႀကီ့သညး ်ပညးံသကဲံသို႔ အ
ၾကငးပုဂၐိဳလးသညး အနညး့ငယးမြ္ေသာ ေကာငး့မႈ/မေကာငး့မႈကို ဆညး့ပူ့ဖနးမ္ာ့လတးေသား
ေကာငး့မႈ/မေကာငး့မႈ်ဖငးံ်ပညးံေလ၌-ဟု ဓမၼပဒ၉ ေဟာေတားမူပါသညး၈ ေန႔စဤး်ပဳေသာ အာစိဏၰကဵ
 142

သညး ေသခါနီ့ကာလ အာသႏၷကဵကို အေထာကးအပံဵေပ့ပါသညး၈ အာစိဏၰကဵကို ေကာငး့ေကာငး့မျနး

မျနးဆညး့ပူ့ထာ့သူက အာသႏၷကဵကို ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး ထိနး့ကျပးႏိုငးစျမး့ရြိပါသညး၈ တစးႀကိမး
တစးခါမြ္ပငး ်ပဳဘူ့ေသားလညး့ ထိုကဵကို ထပးခါထပးခါ ေအာကးေမံၿပီ့ ဝမး့ေ်မာကးဝမး့သာ ်ဖစးေနလြ္ငး
လညး့ အာစိဏၰကဵမညးပါသညး၈

၁၈ ဆိုခဲံၿပီ့ေသာ ကဵသုဵ့ပါ့မြ အလျတး်ဖစး၊ ရဵဖနးရဵခါမြ ်ပဳလုပး်ဖစးေပ၍ေလံရြိေသာ ကဵမ္ိဳ့ကို

ကဋတၱာကဵဟုေခ၍ပါသညး၈ ေရြ့ေရြ့ဘဝတုနး့က ်ပဳအပးၿပီ့ေသာ ကဵတရာ့အစုသညး။၇ ယခုဘဝ၉
်ပဳလုပးသမြ္ေသာ သာမညကဵအစုသညး ကဋတၱာကဵမညးပါသညး၈ အက္ိဳ့ေပ့ေသာအစဤးအာ့်ဖငးံ
ဆိုလြ္ငး အၾကငးသူတစးေယာကးသညး ေသဆုဵ့ေသာအခါ ဂရုကဵက တမလျနးဘဝ၉ အရငးအက္ိဳ့ေပ့
ပါသညး၈ ဂရုကဵမရြိလြ္ငး အာသႏၷကဵက အက္ိဳ့ေပ့ပါသညး၈ အာသႏၷကဵမရြိလြ္ငး အာစိဏၰကဵက
အက္ိဳ့ေပ့ပါသညး၈ အာစိဏၰကဵမရြိလြ္ငး ကဋတၱာကဵက အက္ိဳ့ေပ့ပါသညး၈

အက္ိဳ့ေပ့ရာ ကာလ၌အစျမး့်ဖငးံ ကျဲ်ပာ့ေသာ ကဵေလ့ပါ့

ှ၈ မ္ကးေမြာကးဘဝ၉ ခ္ကး်ခငး့လကးငငး့ အက္ိဳ့ေပ့ေသာကဵကို ဒိ႒ဓမၼေဝဒနီယကဵ ဟုေခ၍ပါ

သညး၈ ေဇာအေန်ဖငးံ ပထမေဇာေစတနာသညး လကးငငး့အက္ိဳ့ေပ့သညး၈ အခ္ိဳ႕ပုဂၐိဳလးမ္ာ့
လြဴေနရငး့ပငး ပို၊ခ္မး့သာသညးထကး ခ္မး့သာလာရ်ခငး့သညး ပထေဇာေစတနာအာ့ေကာငး့သညးံ
အတျကးေၾကာငးံ။၇ အတိတးကေကာငး့မႈကုသိုလးကဵက အေထာကးအပံဵေပ့ေသာေၾကာငးံ။ ်ဖစးပါ
သညး၈ ကုသိုလးေကာငး့မႈ တစးခု်ပဳၾကရာတျငး ခ္ကး်ခငး့လကးငငး့အက္ိဳ့ေပ့ႏိုငးရနး အခ္ကးအလကး
အဂၤါ်ပညးံစုဵရပါမညး၈ (က) အလြဴခဵပုဂၐိဳလးသညး ဖလသမာပတးမြ ထလာေသာ ရဟႏၱာ်ဖစးရပါမညး၈
(ခ)လြဴဘျယးဝတၳဳသညး တရာ့သ်ဖငးံရရြိလာေသာ သနး႔စငးမျနး်မတးေသာ လြဴဘျယးဝတၳဳ်ဖစးရပါမညး၈
(ဂ)လြဴဒါနး့သူသညး မိမိကိုယးခႏၶာအတျကး မငဲံကျကးဘဲ ရဲရဲဝဵံဝဵံ ေစတနာ သဒၶါတရာ့ ထကးထကး
သနးသနး လြဴဒါနး့ရပါမညး၈ ထိုအခ္ကးတို႔ ်ပညးံစုဵမြသာ ခ္ကး်ခငး့လကးငငး့အက္ိဳ့ေပ့ပါသညး၈

ဿ၈ ေသသညး၌အ်ခာ့မဲံ တမလျနးဘဝ၉ အက္ိဳ့ေပ့ေသာကဵကို ဤပပဇၨေဝဒနီယကဵဟုေခ၍ပါသညး၈

ေဇာအေန်ဖငးံ အဆုဵ့ေဇာ်ဖစးေသာ သတၱမေဇာေစတနာသညး တမလျနးဘဝ၉ အက္ိဳ့ေပ့ပါသညး၈
အခ္ိဳ႕ပုဂၐိဳလးမ္ာ့သညး ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့ကို ်ပဳလုပး၊ ခ္ကး်ခငး့အက္ိဳ့ေပ့ေစခ္ငးၾကသညး၈
ကိုယး်ပဳထာ့ေသာ ကဵအမ္ိဳ့အစာ့ကို နာ့မလညးသညးံအတျကးေၾကာငးံ ခုေရတျငး့တူ့ၿပီ့ ခုပငးေရၾကညး
ေသာကးခ္ငးေနၾကသညး၈ ခုပငးသစးပငးစိုကး၊ ခုပငးအသီ့စာ့ခ္ငးေနၾကသညး၈ ထိုသူတို႔၌ စိတးထာ့
 143

ကိုက အက္ိဳ့ေပ့ခ္ငးေသာ ခ္မး့သာခ္ငးေသာစိတးက ေရြ႕ေဆာငးေန်ခငး့သညး ေလာဘဤီ့စီ့ေနေသာ

ကုသိုလးဟုဆိုႏိုငးပါသညး၈ အက္ိဳ့ေပ့ မထကးသနးေစႏိုငးေသာ ကုသိုလးမ္ိဳ့ပငး်ဖစးပါသညး၈ လိုလာ့
ေတာငးံတမႈ ဤီ့စီ့ေနေသာကုသိုလးသညး မသနး႔ရြငး့ေသာကုသိုလး၇ အက္ဳိ့လို၊ ေညာငးေရေလာငး့
ေသာကုသိုလး်ဖစး၊ ေညာငးပငးႀကီ့ေလာကးလြဴေသားလညး့ ေညာငးေစံေလာကးသာ ရေစႏိုငးေသာ
ကုသိုလးမ္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈

၀၈ ယခုလကးရြိဘဝကေနေရတျကးလြ္ငး တတိယေ်မာကးဘဝမြစ၊ နိဗၺာနးမေရာကးမြီ ဘဝသဵသရာ

တစးေလြ္ာကးလုဵ့ အခါအချငးံသငးံတိုငး့ အက္ိဳ့ေပ့ေသာကဵကို အပရာပရိယေဝဒနီယကဵ ဟုေခ၍
ဆိုပါသညး၈ လူတို႔သညး ေကာငး့မႈကုသိုလး်ပဳလုပးေနရငး့ႏြငးံပငး တစးခါတရဵ ထိခိုကးဒဏးရာရ်ခငး့
ကဵဆို့မို့ေမြာငး က္်ခငး့တို႔သညး ဘဝတစးခုခု်ပဳခဲံဘူ့ေသာ အပရာပရိယေဝဒနီယကဵက အက္ိဳ့ေပ့ချငးံ
အလြညးံၾကဳဵလာသညးံအတျကး အက္ိဳ့ေပ့ကိုခဵစာ့လိုကးရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ေဇာအေန်ဖငးံဆိုလြ္ငး
ေဇာခုနစးႀကိမးထဲက အလယးေဇာငါ့ခ္ကး၉ပါရြိေသာ ေစတနာကဵသညး အပရာပရိယေဝဒနီယကဵ
မညးပါသညး၈

၁၈ ဆိုခဲံၿပီ့ေသာ ပထမေဇာေစတနာ၇ အလယးေဇာငါ့ခ္ကး၇ အဆုဵ့သတၱမေဇာေစတနာတို႔သညး

အေၾကာငး့မသငးံ အချငးံမသာသ်ဖငးံ အက္ိဳ့မေပ့ပဲ ဆိတးသုဤး့ ေပ္ာကးကျယးသျာ့ေသာကဵမ္ိဳ့ကို
အေဟာသိကဵ-ဟုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ - ဘုရာ့လကးထကးက ဘုရငးံအာဏာပါ့ကျကးသာ့ႀကီ့တစး
ေယာကးအေၾကာငး့ကို ၾကညးံပါ၈ ေသခါနီ့ကာလ ေရာဂါေဝဒနာသညး့ေနခ္ိနး သဵဃာေတားမ္ာ့ကို ပငးံ
ၿပီ့ ပရိတးတရာ့မ္ာ့နာၾကာ့ေနရငး့ပငး သူကလူေတျအမ္ာ့ႀကီသတးခဲံဘူ့သညးကို ်ပနးလညးသတိရၿပီ့
ေသရငးငရဲေရာကးရမညးကို ေၾကာကးလနး႔ကာ သဵဃာေတားမ္ာ့ကို ေမ့ေလြ္ာကးပါသညး၈ သဵဃာေတား
မ္ာ့က လူေတျကို သငးသတးခဲံတာ သငးသတးခ္ငးလို႔သတးတာလာ့၇ ဘုရငးက ေစခိုငး့လို႔ သတးတာ
လာ့ဟု်ပနးေမ့ပါသညး၈ ဘုရငးကသတးခိုးငး့လို႔ပါ-ဟုေ်ဖေသာအခါ ဘုရငးကသတးခိုငး့လို႔သတးတာ
သငးံမြာ အ်ပစးရြိတယးလို႔ ဆိုႏိုငးပါံမလာ့-ဟု်ပနးေမ့သညးကို သူ႔စိတးထဲမြာ ဘုရငးက သတးခိုငး့လို႔သတး
တာ ငါံမြာအ်ပစးမရြ-ိ ဟု ၾကဵစညးကာ စိတးသကးသာရာရရြိၿပီ့ ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့ကို ေအာကးေမံ၊
ေသသညး၌အ်ခာ့မဲံဒုတိယဘဝ၉ နတး်ပညးသို႔ေရာကးသျာ့ခဲံပါသညး၈ ထိုပုဂၐိဳလး သတး်ဖတးခဲံေသာ
အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ေပ့သညး တမလျနးဘဝအတျကးေတာံ အေဟာသိကဵ်ဖစးသျာ့ခဲံပါသညး၈ သို႔
ေသား အက္ိဳ့ေပ့ချငးံ အလြညးံၾကဳဵလာနိဳငးပါေသ့သညး၈ သူသညး နတး်ပညးေရာကးသညးံအခိုကးမြာ နတး
စညး့စိမးေတျခ္ညး့ ခဵစာ့မေနဘဲ တရာ့ဓမၼကို မ္ာ့မ္ာ့က္ငးံၾကဵႏိုငးမညးဆိုလြ္ငး ေသာတာပနး်ဖစး၊
တစးဆငးံထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညးထကး်မငးံသျာ့လြ္ငး လူသတးခဲံေသာကဵမ္ာ့သညး လုဵ့ဝအက္ိဳ့ေပ့ချငးံ
 144

မရြိလိုကးေသာ အေဟာသိကဵမ္ာ့်ဖစးသျာ့ႏိုငးပါသညး၈ ထိုသို႔ လျတးလျတးကျ္တးကျ္တး မလုပးေဆာငးႏိုငး

လြ္ငး သူသတးခဲံေသာ အကုသိုလးကဵေႂကျ့မ္ာ့ကို သူ်ပနးဆပးရပါလိမးံဤီ့မညး၈

နာနာက၏ဏိကကဵမညးေသာ အကုသိုလးကဵ ကုသိုလးကဵမ္ာ့

အကုသိုလးကဵ ဒုစရိုကးဆယးပါ့

ှ၈ပါဏာတိပါတ - သူတစးပါ့အသကးကို သတး်ခငး့၈

ဿ၈အဒိႏၷာဒါန - ပိုငးရြငးမေပ့ေသာ သူတစးပါ့ ဤစၥာကို ခို့ယူ်ခငး့၈

၀၈ကာေမသုမိစၦာစာရ - သူတစးပါ့ သာ့မယာ့ကို ်ပစးမြာ့က္ဴ့လျနး်ခငး့၈(ကာယကဵသုဵ့ပါ့)

၁၈မုသာဝါဒ - မဟုတးမမြနး လိမးလညး၊ ေ်ပာဆို်ခငး့၈

၂၈ပိသုဏဝါစာ - အခ္ငး့ခ္ငး့ကျဲ်ပာ့ေအာငး ကုနး့တိုကးစကာ့ေ်ပာဆို်ခငး့၈

၃၈ဖရုသဝါစာ - ယုတးမာၾကမး့တမး့ေသာ စကာ့ကို ေ်ပာဆို်ခငး့၈

၄၈သမၹပၸလာပဝါစာ - အက္ိဳ့မရြိ သိမးဖ္ငး့ေသာစကာ့ကို ေ်ပာဆို်ခငး့၈ (ဝစီကဵ ၁-ပါ့)

၅၈အဘိဇၥ္ာ - သူတစးပါ့စညး့စိမး မိမိစညး့စိမး်ဖစးေအာငး ၾကဵစညး်ခငး့၈

၆၈ဗ္ာပါဒ - သူတစးပါ့တို႔၌ အသကးကို ဆုဵ့ရႈဵ့ေအာငး ၾကဵစညး်ခငး့၈

ှဝ၈ မိစၦာဒိ႒ိ - မြာ့ေသာအယူကို ယူ်ခငး့၈

သုစရိုကးဆယးပါ့ - အထကးပါ ဒုစရိုကးဆယးပါ့ကို ေရြာငးၾကဤး်ခငး့သညးပငး သုစရိုကးဆယးပါ့မညး၌၈

ကုသိုလး ကမၼပထတရာ့ဆယးပါ့

ှ၈ဒါန - အလြဴေပ့်ခငး့၈ ေကျ့္ေမျ့်ခငး့၇ စျနး႔ၾကဲ်ခငး့၈

ဿ၈သီလ - ကိုယးက္ငးံသီလေစာငးံထိနး့်ခငး့၈
 145

၀၈ဘာဝနာ - သမထ ဝိပႆနာဘာဝနာမ္ာ့ကို ပျာ့မ္ာ့်ခငး့၈

၁၈အပစာယန - အသကးႀကီ့သူ ဂုဏးႀကီ့သူတို႔ကို ရိုေသပူေဇား်ခငး့၈

၂၈ေဝယ္ာဝစၥ - ရတနာသုဵ့ပါ့ႏြငးံဆိုငးေသာကိစၥ၇ ကုသိုလးေရ့ႏြငးံဆိုငးေသာကိစၥတို႔၉ ပဵံပို့ကူညီ

ေဆာငးရျကး်ခငး့၈

၃၈ပတၱိဒါန - မိမိကုသိုလးအဖို႔ကို သူတစးပါ့တို႔အာ့ အမြ္ေပ့ေဝ်ခငး့၈

၄၈ပတၱာႏုေမာဒန - သူတစးပါ့တို႔က အမြ္ေပ့ေဝေသာအခါ ဝမး့ေ်မာကးစျာ သာဓုေခ၍်ခငး့၈

၅၈ဓမၼသဝန - ရိုေသစျာ တရာ့နာ်ခငး့၈ တရာ့စာေပမ္ာ့ကို ေလံလာ်ခငး့၈

၆၈ဓမၼေဒသနာ - ေကာငး့မျနးစျာ တရာ့ေဟာ်ခငး့၈ တရာ့စာေပမ္ာ့ကို ေရ့သာ့်ခငး့၈

ှဝ၈ဒိ႒ိဇုကမၼ - ကဵ၇ကဵ၌အက္ိဳ့ကို ယုဵၾကညး်ခငး့မြစ၊ မြနးကနးေသာအယူမ္ာ့ကို ယူ်ခငး့၈

ကမၼပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

ကမၼပစၥေယာတိ - (က)ကုသလာကုသလဵကမၼဵ ဝိပါကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာစ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ (ခ)ေစတနာ သမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနၪၥ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - (က)ကမၼပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အတိတးကုသိုလးကဵ အကုသိုလးကဵ ၀၀-ပါ့တို႔က ဝိပါကးစိတး

(၀၃)ပါ့ႏြငးံ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့၇ ကမၼဇရုပးတရာ့တို႔အာ့ ကမၼပစၥညး့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
(ခ)စိတး(၅၆)ပါ့၉ရြိေသာ ေစတနာ(၅၆)ပါ့တို႔က - စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတနာၾကဤးေသာ ေစတသိကး (၂ှ)
ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ကမၼပစၥညး့အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာကဤပမာ - ကမၼပစၥညး့တညး့ဟူေသာ ကဵတရာ့တို႔မညးသညး အချငးံသာလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့ရနး

အသငးံရြိေနတတးပါသညး၈ အကုသိုလးပဲ်ဖစး်ဖစး ကုသိုလးပဲ်ဖစး်ဖစး အချငးံသငးံလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့ဖို႔ရနး
ကမၼနိယာမလမး့စဤးအရ (ကမၼသဘာဝအတိုငး့) ်မြဳပးႏြဵသိမး့ဆညး့ထာ့ၿမဲ်ဖစးပါသညး၈ ရုပးနာမးဓမၼ
သခၤါရတရာ့တို႔သညး ်ဖစးၿပီ့လြ္ငး ခ္ဳပးေပ္ာကးသညးဟုဆိုေသား်ငာ့လညး့ မိမိ်ပဳလုပးေသာ ကုသိုလးကဵ
အကုသိုလးကဵမ္ာ့သညးကာ့ ကမၼသတၱိမ္ိဳ့ေစံေလ့မ္ာ့ ခ္နးထာ့ရစးၿပီ့မြ ခ္ဳပးေပ္ာကးေလံရြိပါသညး၈
 146

သာဓကပါဠိေတား - သႏၱာေနတဵ ကမၼဵနာမ၇ န နိရုဇၥ္တိ သဗၺေသာ၈ သဝိေသသဵ နိေဓတျာပိ၇ သမယမြိ

ဝိပစၥိတုဵ၈ သႏၱာေန - သတၱဝါတို႔၌ သႏၱာနး၉၇ ဧတဵ ကမၼဵနာမ - ဣေကာငး့ေကာငး့ဆို့ဆို့၇ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ဖနး၇
ကဵဟုေခ၍ရို့၇ ဣေစတနာမ္ိဳ့သညး၇ နိရုဇၥ္မာေန - အေၾကာငး့အာ့ေလြ္ားစျာ ခ္ဳပးသညးရြိေသား၈
သဗၺေသာ-ႂကျငး့မဲံဤႆုဵ၇ အရြိနးကုနးေအာငး၇ လုဵ့စုဵခပၸငး့၇ မခ္နးချ္ငး့ပဲ၇ န နိရုဇၥ္တိ - ၿပီ့ၿပီ့ေပ္ာကးေပ္ာကး
အေနေရာကးေအာငး၇ ခ္ဳပးေပ္ာကးပ္ကးစီ့၊ အခ္ီ့ႏြီ့မ်ဖစးေစ၈ သမယမြိ - အေၾကာငး့သငးံ၊၇
အချငးံေလြ္ားရာ၇ အခ္ိနးအခါ၉၇ ဝိပစၥတ
ိ ုဵ - ဆိုငးရာအက္ိဳ့ကိုေပ့်ခငး့ငြါ၈ သဝိေသသဵ - မိမိတျကးတာ၇ မ
ပ္ကးသာေအာငး၇ ထကးစျာက္စးလစး၇ သတၱိႏြစးကို၈ နိေဓတျာ - မကငး့အမြနး၇ အရငး့ခဵဖို႔၇ သျငး့ႏြဵ်မြဳပးထာ့
ၿပီ့၊သာလြ္ငး၈ နိရုဇၥ္တိ - ဤပါဒး ဌီ ဘငး အစဤးေစံေရာကး ခ္ဳပးေပ္ာကးရေပသတညး့၈ (မဟာဂႏၶာရုဵ)၈

မဃေဒဝလကၤာမ္ာ့ - ကဵဟုမူလ၇ သမၺဳဒၶတို႔၇ ေဟာ်ပသညးမြာ၇ အရငး့သာရြငးံ၇ ဤစၥာေဘာဂ၇ ဇီဝိတႏြငးံ၇

သုခပျာ့ရနး၇ ဣလူ႔ဌာနး၉၇ ဉာဏးဝီရိယ၇ ပေယာဂတညး့၇ ကာလေဒသ၇ ပုဂၐလကို၇ ႏိႈငး့ဆအပးတုဵ၇ ကဵကို
ယုဵ၊၇ မီ့ပုဵအတျငး့၇ မဆငး့ထိုကးစျာ၇ က္ာ့ရဲရာလညး့၇ ၾကမၼာအေၾကာငး့၇ မယို့ေကာငး့ဟု၇ သူေကာငး့
ေရြ့က၇ ဆိုကုနးၾက၌၈ လုဵ႔လမထူ၇ ဉာဏးမကူပဲ၇ အယူတစးေခ္ာငး့၇ ကဵတစးေၾကာငး့မြ္၇ မေကာငး့လညး့
ကဵ၇ ေကာငး့လညး့ကဵဟု၇ ကဵကိုခ္ညး့သာ၇ မကို့ရာဘူ့၇ ပညာဉာဏး်ဖငးံ၇ သငးံမသငးံကို၇ အချငးံရႈ၊၇ အ်ပဳ
လုဵ႔လ၇ ရြိအပးစျာံတညး့၇ တဵငါလကးတျငး့၇ ေရာကးလ္ငး့တုဵ်ငာ့၇ သုဵ့ေကာငးငါ့ကို၇ မြတးသာ့ဝမး့ထဲ၇ နညး့
ယူစျဲေလာံ၇ ကဵမျဲဉာဏးႏုဵ႔၇ မလုဵ႔မလ၇ နတး မမဘူ့၇ အလႆမ္ိဳ့၇ အက္ိဳ့ယျငး့ယို၇ အလိုေလြ္ာံရညး့၇
မေက္ာံက္ညး့ႏြငးံ၇ ကိုယးလညး့လုဵ႔လ၇ နတးလညး့မ၊၇ ေတာငးံတၾကဵရာ၇ ်မနးမၾကာလြ္ငး၇ လျယးကာကိစၥ၇
ၿပီ့နိဳငးၾက၌၇ အႏၶဗာလ၇ လူ႔ထိုမြ္တို႔၇ ကမၼဝီရိယ၇ မယုဵၾကဘူ့၇ သိဝမေဟ၇ ပရေမသျာ၇ ်ဗဟၼာဗိႆႏို့၇
ကမၻာစို့ႏြငးံ၇ တနးခို့ႀကီ့မာ့၇ နတးဘုရာ့တို႔၇ ေပ့စာ့ဖနးဆငး့၇ ်ဖစးတုဵလ္ငး့ဟု၇ ချ္တးယျငး့သမႈ၇ အမြာ့ရႈ
သညး၇ ေတာငးသူ ယူေလံယူလာတညး့၈

ကမၼပစၥညး့အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

ေဟာေတားမူပုဵအစီအစဤး - (က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတမူတစး

ခ္ကးတ႔်ို ဖစးပါသညး၈ (က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလးတစးခ္ကး၈
ဿ၈အေၾကာငး့ကုသိုလ+
း အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့ကုသိုလ+
း အက္ိဳ့ကုသိုလးႏြငးံ
အဗ္ာကတတစးခ္ကးဟူ၊ သုဵ့ခ္ကး၈ (ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး - အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့အကု
သိုလးတစးခ္ကး၈ ဿ၈အေၾကာငး့အကုသိုလး+အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး၈ ၀၈အေၾကာငး့အကုသိုလး+
 147

အက္ိဳ့အကုသိုလး အဗ္ာကတတစးခ္ကးဟူ၊ သုဵ့ခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတမူတစးခ္ကး - ှ၈အေၾကာငး့

အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အဗ္ာကတတစးခ္ကး အာ့လုဵ့စုစုေပါငး့ မူငါ့ခ္ကး်ဖငးံေဟာေတားမူပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငး ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

(က)ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ ေစတနာ သမၸယုတၱ

ကာနဵ ခႏၶာနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလး

စိတး(ဿှ)ပါ့ႏြငးံ ယြဤးဘကး ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တျငး စိတၱက၏ဏတစးခုစီ တစးခုစီ၉ရြိေသာ ေစတနာက
ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဆိုလိုသညးမြာ
ကုသိုလးေစတနာမ္ာ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့တတးေသာ သေဘာပငးတညး့၈

ေစတနာအေရ့ႀကီ့သညးဆိုေသာစကာ့ သညးေနရာမြာ အလျနးေပ၍လျငးသျာ့ပါသညး၈ ကုသိုလး

စိတးေတျ ်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ ေစတနာေလ့က လႈဵ႕ေဆားေပ့ေနရသညး၈ ေစတနာေလ့က အဓိကပါဝငး
ေနရသညး၈ ေကာငး့်မတးေသာေစတနာမရြိလြ္ငး ကုသိုလးမရႏိုငးပါ၈ ေကာငး့်မတးေသာေစတနာက
ကုသိုလးစိတးေတျ်ဖစးေအာငး လႈဵ႔ေဆားတိုကးတျနး့ေပ့ေနပါသညး၈

အရြငးအာနႏၵာမေထရး်မတးကိုၾကညးံပါ၈ ်မတးစျာဘုရာ့ကို အၿမဲတမး့အလုပးအေကျ့္တာဝနးယူ

ရနးအတျကး ေလြ္ာကးထာ့ေတာငး့ပနးသညးံအခါ ပယးဆုေလ့တနး၇ ပနးဆုေလ့ပါ့ကို ေတာငး့ဆိုခဲံပါ
သညး၈ ဣဆုရြစးပါ့သညး သူ႔အတျကးေတာငး့ဆိုခဲံ်ခငး့မဟုတး၈ အမ္ာ့ေကာငး့က္ိဳ့အတျကး ေတာငး့ဆို
ခဲံ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ပယးဆုေလ့တနး - ှ၈ေကာငး့်မတးေသာ သကၤနး့မ္ာ့ကို မေပ့ပါႏြငးံဘုရာ့ ဿ၈ေကာငး့်မတးေသာ

ဆျမး့မ္ာ့ကို မေပ့ပါႏြငးံဘုရာ့၈ ၀၈်မတးစျာဘုရာ့ရြငးႏြငးံအတူ ဂႏၶကုဋိေက္ာငး့တိုကးထဲတျငး သီတငး့
သုဵ့ချငးံ မ်ပဳပါႏြငးံဘုရာ့၈ ၁၈ဒကာ ဒကာမမ္ာ့က ပငးံဖိတးရာသို႔ ေခ၍၊မသျာ့ပါႏြငးံဘုရာ့၈

ပနးဆုေလ့ပါ့ - ှ၈တပညးံေတားပငးံဖိတးေလြ္ာကးထာ့ရာအရပးသို႔ ဘုရာ့ရြငးႂကျေရာကးေပ့ပါဘုရာ့၈

ဿ၈အေဝ့မြလာေသာ ဘုရာ့ဖူ့မ္ာ့အာ့ ခဏမဆိုငး့ ဖူ့ချငးံေပ့ပါဘုရာ့၈ ၀၈တရာ့ေတားမ္ာ့အာ့ ယုဵမြာ့
သဵသယ်ဖစးခဲံေသာ ်ဖစးေသာခဏ၉ပငး ဘုရာ့ရြငးထဵ ေမ့ေလြ္ာကးချငးံ်ပဳပါဘုရာ့၈ ၁၈တပညးံေတားမပါ
ေသာ အရပးေဒသမ္ာ့၉ ေဟာေတားမူခဲံေသာ တရာ့မ္ာ့ကို တပညးံေတားအာ့ ်ပနးလညးေဟာၾကာ့ေပ့
 148

ပါဘုရာ့-ဟူ၊ ်ဖစးပါသညး၈ ဣပယးဆုေလ့တနး ပနးဆုေလ့ပါ့ကို အရြငးအာနႏၵာ ဘာေၾကာငးံေတာငး့

ရသညးကို အာ့လုဵ့က နာ့လညးသေဘာေပါကးႏိုငးၾကပါသညး၈

ပယးဆုေလ့ပါ့ကို ေတာငး့ရ်ခငး့၌ အဓိပၸါယးကေတာံ သူသညး်မတးစျာဘုရာ့ကို ်ပဳစုလုပးေကျ့္

်ခငး့သညး ေကာငး့်မတးေသာ အချငးံအေရ့ကို လိုခ္ငးေတာငံးတ၊မဟုတး၈ တကယးစစးမြနးေသာ ေမတၱာ
ေစတနာသကးသကး၇ ကုသိုလးစိတးထာ့သကးသကး်ဖငးံသာ ်ပဳစုလုပးေကျ့္ရ်ခငး့်ဖစးသညးကို ေပ၍လျငး
ထငးရြာ့ေစပါသညး၈ တဖနး အ်ပစး်မငးတတးသူမ္ာ့က “အာနႏၵာတို႔က ဘုရာ့ကို်ပဳစုလုပးေကျ့္ေနတာ
ဒီလိုအချငးံအေရ့ေတျကို လိုခ္ငးလို႔ ်ပဳစုလုပးေကျ့္ေနတာ‟‟ ဟု အ်ပစးေ်ပာၾကလြ္ငး အ်ပစးေ်ပာသူမ္ာ့
အကုသိုလးမ်ဖစးေစခ္ငးေသာ တကယးံ်ဖဴစငးသနး႔ရြငး့ေသာ ေမတၱာေစတနာမ္ာ့ကိုလညး အထငး့သာ
ေပ၍လျငးေစပါသညး၈

ပနးဆုေလ့ပါ့ကို ေတာငး့ပနးရ်ခငး့ကလညး့ သူေတားေကာငး့တို႔ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာပျာ့မ္ာ့

ေစရနး၇ ်မတးစျာဘုရာ့ေဟာၾကာ့ေတားမူအပးေသာ တရာ့ေတားမ္ာ့ မေပ္ာကးမပ္ကးရေအာငး ထိနး့
သိမး့ထာ့ႏိုငးရနး၇ ်မတးဗုဒၶသာသနာေတားႀကီ့ အဓျနး႔ရြညးၾကာ ေစရနးရညးရျယး၊ ေတာငး့ပနးရ်ခငး့ပငး
်ဖစးပါသညး၈ ဣသညးပငး အရြငးအာနႏၵာ၌ေကာငး့မျနး်မငးံ်မတးေသာ ကုသိုလးေစတနာေၾကာငးံ အရာ
ရာတိုငး့ ကုသိုလးေတျခ္ညး့သာ ်ဖစးပျာ့ေနခဲံပါသညး၈ ကုသိုလးေစတနာကို ကုသိုလးစိတး်ဖစးေအာငး
တိုကးတျနး့ႏိႈ့ေဆားေသာအခါ ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ အဆငးံဆငးံ တို့တကးပျာ့မ္ာ့လာပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵပါဠိေတား

ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတာ၇ နာနာက၏ဏိကာ၈

(က)သဟဇာတာ ကုသလာ ေစတနာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈
(ခ)နာနာက၏ဏိကာ ကုသလာ ေစတနာ ဝိပါကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က) အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သဟဇာတကမၼ၇ နာနာက၏ဏိကကမၼ ပစၥညး့ႏြစးမ္ဳိ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ သဟဇာတကမၼပစၥညး့
အေန်ဖငးံကာ့ ကုသိုလးေစတနာက ကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အတူ်ဖစး
ဘကး သဟဇာတ၇ ေစံေဆားတိုကးတျနး့မႈကမၼပစၥညး့အေနအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ စိတးသျာ့တိုငး့
ကိုယးပါ်ခငး့ သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈
 149

ထို႔ေၾကာငးံပငး ကုသိုလးေစတနာထကးသနးၾကသူမ္ာ့အဖို႔ ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳလုပးရာတျငး

ခႏၶာကိုယးႀကီ့ ဘယးေလာကးပငးပနး့ပါေစ ပငးပနး့သညးလို႔ပငးမထငးပဲ ကုသိုလးေကာငး့မႈ ႀကိဳ့စာ့်ပဳ
လုပးၾကပါသညး၈ ဘုရာ့်ဖစးေၾကာငး့ ပါရမီေကာငး့မႈမ္ာ့ကို ်ပဳလုပးရာတျငး ရဲရငးံလျနး့ေသာ ဘုရာ့အ
ေလာငး့ သူေတားေကာငး့တို႔၌ စိတးထာ့မ္ိဳ့ပငး်ဖစးပါသညး၈

ဘုရာ့ေလာငး့ အကိတၱိရေသံ၇ ဝိသယြသူေ႒့တို႔ကို ၾကညးံပါ၈ စညး့စိမးဤစၥာမ္ာ့ကို အကုနးအစငး

လြဴဒါနး့ေပ့ကမး့ၿပီ့ ဆငး့ဆငး့ရဲရဲေနရေသာေၾကာငးံ ရုပးခႏၶာႀကီ့က ဆငး့ရဲရရြာသညး၈ ရုပးခႏၶာႀကီ့
ဆငး့ရဲေသားလညး့ စိတးကေတာံ ကုသိုလးေကာငး့မႈ အာ့ပါ့တရ ်ပဳလုပးလိုကးရသညးံအတျကးေၾကာငးံ
စိတးခ္မး့သာသညး၈ ေတျ့မိတိုငး့ ၾကညးႏူ့ဝမး့ေ်မာကးသညး၈ ဆငး့ဆငး့ရဲရဲႏြငးံ ဟငး့ရျကး်ပဳတးကေလ့
ကိုသာ သုဵ့ေဆာငးေနရသညးံ ဘဝမြာကိုပငး ဟငး့ရျကး်ပဳတးကို စာ့ခါနီ့တိုငး့ အလြဴခဵေပ၍ေပါကးလာ၊
လြဴဒါနး့လိုကးရသညးမြာ (၄)ရကးဆကးတိုကးပငး၈ စိတးပ္ကးမႈမရြိပဲ ၾကညးႏူ့ဝမး့ေ်မာကးစျာ လြဴဒါနး့ခဲံပါ
သညး၈ ခုနစးရကးေ်မာကးေန႔မြာ မူ့မိုကးလဲရသညး အထိ်ဖစးခဲံေသားလညး့ ေကာငး့်မတးေသာကုသိုလး
စိတးထာ့က ပ္ကးပ္ယးမသျာ့ခဲံပါေပ၈ သၾကာ့မငး့က သၾကာ့မငး့၌ စညး့စိမးခ္မး့သာကို လိုခ္ငးေတာငးံ
တ၊ အခုလို အပငးပနး့ခဵ အဆငး့ရဲခဵၿပီ့ လြဴေနတာလာ့ဟု ေသျ့တို့စမး့ပါေသ့သညး၈ ငါအခုလို
အပငးပနး့ခဵ အဆငး့ရဲခဵၿပီ့ လြဴေနတာဟာ ဘယးစညး့စိမးခ္မး့သာကိုမြ လိုလာ့ေတာငးံတ၊မဟုတး၈
သဗၺညဳဘုရာ့်ဖစးၿပီ့ သတၱဝါအနႏၱကို ကယးတငးေတားမူရနး်ဖစးသညးဟု မိနး႔ေတားမူခဲံပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး- အတိတး်ဖစးေသာကုသိုလးစိတး (ဿှ)ပါ့၉ရြိေသာ ေစတနာတို႔က ကုသလဝိပါကး (ဿ၆)ခု၇

ပဋိသေႏၶ ကဋတၱာရုပးတို႔အာ့ နာနာက၏ဏိကကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ နာနာက၏ဏိက
ကမၼဆိုသညးမြာ အထူ့ထူ့ေသာ ခဏတိုငး့ ခဏတိုငး့တို႔၉ ်ပဳလုပးခဲံၾကေသာ အတိတး်ဖစးေသာ
ကုသိုလးေစတနာတို႔က ကုသလဝိပါကးစိတးတို႔အာ့။၇ ပဋိသေႏၶစိတးတို႔အာ့။ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာကဵ
ပငး်ဖစးပါသညး၈ အထူ့ထူ့ ေသာခဏဆိုသညးမြာ သဵသရာတစးချငး ၾကဤးလညးက္ကးစာ့ေနစဤးအတျငး့
်ပဳလုပးခဲံၿပီ့ မပ္ကးစီ့ေသ့ေသာ ကုသိုလးစိတးတို႔၌ စိတၱက၏ဏကာလကိုဆိုပါသညး၈

ကုသလဝိပါကးစိတး(ဿ၆)ပါ့ဆိုသညးမြာ အဟိတးစိတးထဲက ကုသလဝိပါကးစိတး(၅)ပါ့၇ မဟာ

ဝိပါကးစိတ(း ၅)ပါ့၇ ရူပဝိပါကးစိတး(၂)ပါ့၇ အရူပဝိပါကးစိတး(၁)ပါ့၇ ဖိုလးစိတးေလ့ပါ့တို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈
အတိတးက အထူ့ထူ့ေသာစိတၱက၏ဏကာလ ကုသိုလးေစတနာတို႔က ေကာငး့က္ိဳ့ဝိပါကးစိတးႏြငးံ
ကဋတၱာရုပးတို႔အာ့ နာနာက၏ဏိကကမၼသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ေစတနာအက္ဳိ့
ေပ့မညး၈ ေစတနာေကာငး့လြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့ေကာငး့မညးဟု ဆိုၾကပါသညး၈
 150

သဒၶါၾကညးရႊငး၇ လြဴဒါနး့လြ္ငး၇ ရုပးသျငးအဆငး့လြ - ဆိုသညးံအတိုငး့ အလြဴဒါန်ပဳတိုငး့်ပဳတိုငး့

သဒၶါတရာ့တညး့ဟူေသာ ကုသိုလးေစတနာအာ့ေကာငး့ခဲံသူမ္ာ့အတျကး ်ဖစးေလရာဘဝတိုငး့ ရုပး
ရညးအဆငး့ လြပေခ္ာေမာ်ခငး့၇ ေကာငး့်ခငး့ငါ့်ဖာႏြငးံ်ပညးံစုဵၿပီ့ ်မငးသူေင့ယူရေလာကးေအာငး လြပ
တငးံတယး်ခငး့သညး လျနးေလၿပီ့ေသာ ဘဝတစးခုခုက ကုသိုလးေစတနာကေန ယခုဘဝသို႔လြမး့၊
ေက့္ဇူ့်ပဳလိုကး်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈ လျနးေလၿပီ့ေသာ ဘဝတစးခုခု ကုသိုလးေစတနာတစးမ္ိဳ့မ္ိဳ့
ေၾကာငးံ ယခုလကးရြိဘဝမြာ ထူ့်ခာ့ေသာ ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာတစးမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို ခဵစာ့ေနၾကရသူေတျ
လညး့ ထငးထငးရြာ့ရြာ့ မ္ာ့စျာရြိေနပါေသ့သညး၈

မြတးခ္ကး/သဟဇာတကမၼသညး လကးငငး့ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာသေဘာရြိပါသညး၈ နာနာက၏ဏိကကမၼ

သညးကာ့ အတိတးႏြငးံ ပစၥဳပၸနးေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ သေဘာရြိပါသညး၈ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလး
တရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကာ့ ်ပဆိုခဲံၿပီ့သညးံအတိုငး့ ်ဖစးပါသညး၈ အက္ိဳ့တရာ့
ဘကး၉ ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့ႏြစးမ္ိဳ့ေပါငး့စပးသျာ့်ခငး့သာလြ္ငးထူ့ပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာ

ေစတနာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလး

စိတး(ှဿ)ပါ့ ယြဤးဘကး်ဖစးေသာ (သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၇ ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့၇
အကုသိုလးေစတသိကး(ှ၁)ပါ့) ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔တျငး စိတၱက၏ဏတစးခုတစးခု၉ရြိေသာ ေစတနာ
တို႔က အကုသိုလးစိတး ေစတသိကးတို႔အာ့ သဟဇာတကမၼပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

မေကာငး့မႈအကုသိုလး်ပဳလုပးၾကသူတို႔မြာလညး့ အကုသိုလးစိတး်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ ေစံေဆား

တိုကးတျနး့တတးေသာ အကုသိုလးေစတနာေလ့က အၿမဲပငးလိုကး၊ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနၿမဲ်ဖစးပါသညး၈ ထို႔
ေၾကာငးံပငး သူတစးပါ့အသကးကို အၿမဲသတး်ဖတးညြငး့ဆဲေနသူမ္ာ့သညး သူတစးပါ့အသကးကို
သတး်ဖတးလိုေသာ ေစတနာဆို့ႀကီ့လႊမး့မို့ႏြိပးစကးေသာေၾကာငးံ စိတးၾကမး့ကိုယးၾကမး့ လူရမး့ကာ့
ႀကီ့မ္ာ့်ဖစးေနၾကရပါသညး၈ ယုတးမာညစးဆို့ ေစတနာဆို့က ဤီ့ေဆာငးေနသညးံအတျကးေၾကာငးံ ယြဤး
ဘကးေစတသိကးမ္ာ့အနကး အာရုဵႏြငးံဒျါရေပါငး့ဆုဵတတးေသာဖႆသညးလညး့ ယုတးမာညစးဆို့ေသာ
ဖႆ၇ ခဵစာ့မႈေဝဒနာသညးလညး့ ယုတးမာညစးဆို့ေသာေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈသညာသညးလညး့ ယုတး
 151

မာညစးဆို့ေသာသညာ၇ အာရုဵတစးခုတညး့၉တညးၾကညးတတးေသာ ဧကဂၐတာကလညး့ မေကာငး့မႈ၉

အာရုဵစူ့စိုကးတညးၾကညးမႈ သမာဓိ၇ အာရုဵကိုႏြလုဵ့သျငး့တတးေသာ မနသိကာရသညးလညး့ ယုတးမာ
ညစးဆို့ေသာ ႏြလုဵ့သျငး့မႈ၇ အာရုဵကိုၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကးသညးလညး့ မေကာငး့မႈကိုၾကဵစညး
တတးေသာ ဝိတကး၇ အာရုဵကိုသုဵ့သပးတတးေသာ ဝိစာရသညးလညး့ မေကာငး့မႈကို သုဵ့သပးတတး
ေသာ ဝိစာရ၇ အာရုဵ၉ႏြစးသကးဝမး့ေ်မာကးတတးေသာပီတိသညးလညး့ မေကာငး့မႈမြာ ေပ္ားရႊငးတတး
ေသာ ပီတိ၇လိုအငးဆႏၵသညးလညး့ မေကာငး့မႈကို ်ပဳလုပးလိုေသာ လိုအငးဆႏၵစသညး်ဖငံး အကုသိုလး
ေစတသိကးမ္ာ့ အတူတကျ်ဖစးေနၾကရပါသညး၈ ဣသညးကို အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့
အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမ ၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတာ၇

နာနာက၏ဏိကာ၈ (က)သဟဇာတာ အကုသလာ ေစတနာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ (ခ)နာနာက၏ဏိကာ အကုသလာ ေစတနာ ဝိပါကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန
ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သဟဇာတကမၼပစၥညး့်ဖငး။
ံ ၇ နာနာက၏ဏိကကမၼပစၥညး့်ဖငးံ။ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးစိတး၉
ရြိေသာ ေစတနာတို႔က အကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ သဟဇာတကမၼပစၥညး့
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံ အကုသိုလးအလုပးကို ်ပဳလုပးၾကကုနးေသာသူတို႔၉ စိတးဓာတးယုတးမာၾကမး့တမး့

ေသာေၾကာငးံ စိတဇ
ၱ ရုပးမ္ာ့ ၾကမး့တမး့လာပါသညး၈ ေဒါသေစတနာက ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ေ်ပာသဵ
ဆိုသဵေတျကလညး့ ၾကမး့တမး့ခကးမာလာပါသညး၈ အ်ပဳအမူေတျကလညး့ ၾကမး့တမး့ခကးထနးလာပါ
သညး၈ မ္ကးႏြာအမူအရာကလညး့ ၾကမး့တမး့ခကးထနးလာပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အကုသိုလးေစတနာ
က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - အတိတး်ဖစးေသာ အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၉ရြိေသာ ေစတနာတို႔က အကုုသလဝိပါကး

စိတး(၄)ခုႏြငးံ ပဋိသေႏၶ ကဋတၱာရုပးတို႔အာ့ နာနာက၏ဏိကကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အတိတး
ကာလတုနး့က ်ပဳခဲံဘူ့ေသာ အကုသိုလးကဵမ္ိဳ့ေစံတို႔က အခါအချငးံသငးံသညးံအခါ အက္ိဳ့ေပ့ဖို႔ရနး
အသငးံပါလာခဲၾံ ကသညးသာ၈ ထို႔ေၾကာငံးပငး စူဠကမၼဝိဘဂၤသုတး၉ သူ႔ကိုသတး်ဖတး၇ သကးတိုလတး
 152

မသတးအသကးရြညး၈ ညြငး့ဆဲသူအာ့၇ အနာမ္ာ့၇ သနာ့က္နး့မာမညး၈ ေဒါသမီ့လြ္ဵ၇ အႀကီ့တနး၇ သီ့ခဵ

လြပသညး၈ မနာလိုမြာ၇ ေချ္ရဵကျာ၇ ၾကညးသာေချ္ရဵစညး၈ မေပ့လြဴက၇ ဆငး့ရဲရ၇ လြဴမြခ္မး့သာမညး၈ မရို
မေသ၇ မ္ိဳ့ယုတးေခ္၇ ရိုေသမ္ိဳ့်မတးမညး-ဟုေဟာေတားမူ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

သုဘလုလငးက ်မတးစျာဘုရာ့ကို ေမ့ေလြ္ာကးဘူ့ပါသညး၈ “်မတးစျာဘုရာ့ လူသာ့တို႔မြာ

တစးခ္ိဳ႕မြာ အသကးရြညးၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ အသကးတိုၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ ေရာဂါထူေ်ပာၾကပါ
တယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ က္နး့မာေရ့ေကာငး့ၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ ရုပးရညးအဆငး့လြပၾကပါတယး၈ တစး
ခ္ိဳ႕မြာ အႀကီ့တနးၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ အထီ့က္နးၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ အေချ္အရဵေပါမ္ာ့ၾက
ပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ ဆငး့ရဲၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ ခ္မး့သာၾကပါတယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ အမ္ိဳ့ယုတးၾကပါ
တယး၈ တစးခ္ိဳ႕မြာ အမ္ိဳ့်မတးၾကပါတယး အဲဒါ ဘာေၾကာငးံပါလဲဘုရာ့” ေလြ္ာကးထာ့သညးံအခါ ်မတး
စျာဘုရာ့က “သုဘလုလငး ဒီဘဝအသကးတိုၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က သူတစးပါ့အသကးကို
သတးခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ ဒီဘဝအသကးရြညးၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က သူတစးပါ့အသကးသတး်ခငး့
ကို ေရြာငးၾကဤးခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ ေရာဂါထူေ်ပာၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က သူတစးပါ့ကို
ရိုကးပုတးညြငး့ဆဲ ခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ က္နး့မာေရ့ေကာငး့ၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က သူ
တစးပါ့ကို ညြငး့ဆဲမႈေရြာငးရြာ့ သနာ့ၾကငးနာခဲံလို႔ပဲ၈ တစးခ္ိဳ႕ ရုပးဆို့ၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က
ေဒါသအာဃာတ အာ့ႀကီ့ခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ ရုပးရညးအဆငး့လြပၾကတာဟာ အတိတးဘဝ
တုနး့က ေမတၱာဘာဝနာပျာ့မ္ာ့ခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ အထီ့က္နးၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က
သူတစးပါ့ ႀကီ့ပျာ့ခ္မး့သာတာကို မနာလို်ဖစးခဲံမိလို႔ပဲ၈ တစးခ္ိဳ႕ အေချ္အရဵေပါမ္ာ့ၾကတာဟာ အတိတး
ဘဝတုနး့က သူတစးပါ့ ႀကီ့ပျာ့ခ္မး့သာတာကို မနာလိုမရြိ မုဒိတာပျာ့ခဲံလို႔ပဲ်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ ဆငး့ရဲ
ၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က မေပ့လြဴခဲံလို႔ပဲ်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ ခ္မး့သာၾကတာဟာ အတိတးဘဝ
တုနး့က ေပ့ကမး့လြဴဒါနး့ခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ဳိ႕ အမ္ိဳ့ယုတးၾကတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က
မာနးမာနေတျႀကီ့ၿပီ့ ရိုေသထိုကးတဲံသူေတျကို မရိုေသခဲံလို႔်ဖစးတယး၈ တစးခ္ိဳ႕ အမ္ိဳ့်မတးၾကတာဟာ
အတိတးဘဝတုနး့က မာနးမာနမရြိဘဲ ရိုေသထိုကးသူမ္ာ့ကို ရိုေသခဲံလို႔်ဖစးတယး” ဟု မိနး႔ဆိုေတားမူ
ခဲံပါသညး၈

်ပဳသူအသစး်ဖစးသူအေဟာငး့

တစးခါတုနး့ ပုဏၰာ့တစးေယာကးသညး ယဇးပူေဇားဖို႔ရနးအတျကး ဆိတးတစးေကာကးကို ဝယးယူ

လာခဲံပါသညး၈ ရျာအ်ပငးဘကးမြာ ဆိတးကို လညးပငး့လြီ့ၿပီ့ ယဇးပူေဇားဖို႔ ်ပငးဆငးေနတုနး့မြာ ဆိတးက
ရယးေမာၿပီ့ေတာံ ငိုေႂကျ့ပါသညး၈ ပုဏၰာ့ကဆိတးကို “ဘာံေၾကာငးံ ရယးေမာၿပီ့ ငိုေႂကျ့ရတာလဲ”ဟု
 153

ေမ့ေသာအခါ ဆိတးက “ ငါလဲ ဟိုအရငးဘဝေတျတုနး့က ငါံအိမးကိုလာတဲံ သူငယးခ္ငး့ကို ခ္ကး်ပဳတး

ေကျ့္ေမျ့ခ္ငးတာနဲ႔ ဆိတးတစးေကာငးကို လညးပငး့လြီ့ၿပီ့ သတး်ဖတးေကျ့္ေမျ့ခဲံတယး၈ အဲဒီ အကုသိုလး
ေၾကာငးံ ငါဟာ ငရဲမြာ ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာ ခဵရသညးံအ်ပငး ဘဝေပါငး့ငါ့ရာ အခုလို လညးပငး့လြီ့သတးတာ
ကို ခဵခဲံရတယး၈ ဒီဘဝကေတာံ ငါံအတျကး ေနာကးဆုဵ့အႀကိမးပါပဲ၈ ဒီတစးခါ ငါလညးပငး့်ဖတးၿပီ့
အသတးခဵရၿပီ့ရငး ငါံဝဋးေႂကျ့ကုနးၿပီ၈ ဒါေၾကာငးံငါ ရယးေမာရတာပါ၈ ငိုေႂကျ့ရတဲံအေၾကာငး့ကေတာံ
်ပဳသူအသစး်ဖစးသူအေဟာငး့ေလကျာ၈ ငါက ေႂကျ့ေဟာငး့ရြိခဲံလို႔ လညးပငး့လြီ့်ဖတး အသတးခဵရတာ၈
မငး့အတျကးကို ငါသနာ့လို႔၈ ငါံလညးပငး့ လြီ့်ဖတးၿပီ့သတးတဲံမငး့လညး့ပဲ ငါံလိုခဵစာ့ရေတာံမယးဆိုတာ
သိလို႔ စိတးမေကာငး့်ဖစးၿပီ့ ငိုရတာပါ” လို႔ ်ပနးေ်ပာပါသညး၈ ပုဏၰာ့လညး့ သူဆငး့ရဲဒုက၏ေရာကးမြာကို
ေၾကာကးလနး႔ၿပီ့ ဆိတးကို ေဘ့မဲံလႊတးေပ့လိုကးပါသညး၈ ထိုအခ္ိနးမြာပငး ေတာငးေစာငး့က်ပဳတးက္
လာေသာ ေက္ာကး်ပာ့ႀကီ့တစးခ္ပးက ဆိတးလညးပငး့ေပ၍ တညးံတညးံက္ၿပီ့ ဆိတးလညးပငး့ ်ပတးၿပီ့
ေသဆုဵ့သျာ့ပါေတာံသညး၈ ဣသညးကာ့ အတိတးဘဝတုနး့က အကုသိုလးေစတနာက ဆငး့ရဲေသာ
ဒုက၏ေဝဒနာခဵစာ့ရေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အကုသိုလးေစတနာ၌ အက္ိဳ့ဆကး အကုသလဝိပါကးစိတး(၄)ပါ့ကို ၾကညးံကသိသာႏိုငးသညး၈

အကုသလဝိပါကးစိတး(၄)ပါ့ဆိုသညးမြာ အကုသိုလးအက္ိဳ့ဆကးေၾကာငးံ မ်မငးခ္ငးသညးံအရာကို ်မငး
ေတျ႔ရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာ အနိ႒ာရုဵမ္ာ့ကို ်မငးေတျ႔ရ်ခငး့၇ မၾကာ့ခ္ငးသညးံအရာ၇ မေကာငး့ေသာ
အနိ႒ာရုဵမ္ာ့ကို ၾကာ့ရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာ အနဵ႔အသကးဆို့မ္ာ့ကို ေတျ႔ၾကဳဵရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာ
အစာအဟာရမ္ာ့ကို သုဵ့ေဆာငးရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာ ဆငး့ရဲေသာအေတျ႔အထိ၇ ဆငး့ရဲဒုက၏ေဝဒနာ
မ္ာ့ကို ခဵစာ့ရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာ အာရုဵမ္ာ့ကို လကးခဵေနရ်ခငး့၇ မေကာငး့ေသာအာရုဵမ္ာ့ကို စူ့စမး့
ေနရ်ခငး့တို႔်ဖစးပါသညး၈

သို႔ဆိုလြ္ငး ေချ့တစးေကာငးက မစငးပုဵကို ေတျ႔ရ်ခငး့သညး ကုသိုလးေၾကာငးံလာ့ အကုသိုလး

ေၾကာငးံလာ့ဟု ေမ့ဘျယးရြိပါသညး၈ မစငးဆိုသညးမြာ မေကာငး့ေသာအဆငး့၇ မေကာငး့ေသာရနဵ႔၇
မေကာငး့ေသာ အာဟာရ်ဖစး၊ အနိ႒ာရုဵစစးစစး်ဖစးပါသညး၈ သို႔ေသား “ဝိပါကးအမြနး ေဇာအ်ပနး”ဆို
ေသာစကာ့ရြိပါသညး၈ ဝိပါကးအမြနးဆိုသညးမြာ ကုသလဝိပါကးစိတးရြစးပါ့သညး ကုသိုလး၌အက္ိဳ့
ဆကးေၾကာငးံ ေကာငး့ေသာအ်မငး၇ ေကာငး့ေသာအသဵ၇ ေကာငး့ေသာရနဵ႔စသညးကို ေတျ႔ၾကဵဳခဵစာ့ရ
်ခငး့်ဖစးသညး၈ အကုသလဝိပါကးစိတး(၄)ပါ့သညးလညး့ အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ဆကးေၾကာငးံ
မေကာငး့ေသာ အ်မငး၇ မေကာငး့ေသာအသဵ၇ မေကာငး့ေသာရနဵ႔စသညးကို ေတျ႔ၾကဳဵခဵစာ့ရ်ခငး့်ဖစး
သညး၈ ေဇာအ်ပနးဆိုသညးမြာ ေချ့သညး အကုသိုလး၌အက္ိဳ့ဆကးေၾကာငးံပငး မစငးပုဵကို ေတျ႔ရ်ခငး့
 154

်ဖစးေသား်ငာ့လညး့ သူ႔အေနႏြငးံ မစငးပုဵကို ရျဵရြာစကးဆုပးေသာ ေဒါသေဇာမက္ပဲ စာ့ခ္ငးစဖျယး ခငးမငး

တျယးတာေသာ ေလာဘေဇာက္ပါေတာံသညး၈ အက္ိဳ့ဆကးကေတာံ အမြနးတရာ့ပငး သူ႔စိတး သူ႔ေဇာ
က ေ်ပာငး့်ပနး်ပနးသျာ့သညးကို ဝိပါကးအမြနး ေဇာအ်ပနးဟုဆိုပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကာ့ အက္ိဳ့

ပစၥယုပၸနး တရာ့ဘကး၉ အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကအတူတကျ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သာထူ့ပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)ဝိပါကာ

ဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ ေစတနာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ တဵသမု႒ာနာနၪၥဓမၼာနဵ ရူပါနဵ ကမၼ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ေစတနာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ
စ ရူပါနဵ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေစတနာ ဝတၳဳႆ ကမၼပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဝတၱိ

အခါ၉လညး့ေကာငး့၇ ပဋိသေႏၶအခါ၉လညး့ေကာငး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဝတၱိအခါဆိုသညးမြာ
ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးေပ၍ေနေသာကာလ၌ ေနာကးပိုငး့်ဖစးေသာ ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ဆဲကာလကို ပဝတၱိ
ကာလဟု ေခ၍ပါသညး၈ (က)သညး ပဝတၱိကာလ (ခ)သညး ပဋိသေႏၶကာလဟုမြတးပါ၈

(က)ဝိပါကးစိတး(၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ေစတသိကး(၀၅)ပါ့၉ရြိေသာ ေစတနာက ဝိပါကး

စိတး(၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ေစတနာၾကဤးေသာ ေစတသိကး (၀၄)ပါ့အာ့ သဟဇာတကမၼပစၥညး့
်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေစတနာကအေၾကာငး့ ဝိပါကးစိတး ကိရိယာစိတးက အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ ဝိပါကး
စိတး ကိရိယာစိတးမ္ာ့်ဖစးေပ၍ေနေသာအခါမြာလညး့ ေစတနာဆိုေသာ ကမၼပစၥညး့က အၿမဲပငး
ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနပါသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ေစတနာေစတသိကးသညး သဗၺစိတၱသာဓာရဏ
ေစတသိကး(၄)ပါ့တျငး ပါဝငးေနေသာေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကးဆိုသညး
မြာ စိတး်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ အတူလိုကးၿပီ့်ဖစးေနေသာ ေစတသိကးအမ္ိဳ့အစာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈
ထို႔ေၾကာငးံ စိတးတစးခုခု်ဖစးတိုငး့်ဖစးတိုငး့ (ေစတနာတညး့ဟူေသာ)ကမၼပစၥညး့က အၿမဲပငးေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့ေနသညးကို သတိ်ပဳၾကရပါမညး၈
 155

ဣသို႔ဆိုလြ္ငး ေဖ၍်ပပါ ဝိပါကးစိတး (၀၃)ပါ့၉ ်မငးသိစိတး၇ ၾကာ့သိစိတး၇ နဵသိစိတး၇ စာ့သိစိတး၇

ထိသိစိတးမ္ာ့၇ အာရုဵကိုလကးခဵေသာစိတး၇ အာရုဵကို စူ့စမး့ေသာစိတးမ္ာ့၇ အာရုဵကို အတိအက္ဆုဵ့်ဖတး
ေသာစိတး၇ အာရုဵကို ဆငး်ခငးေသာစိတးမ္ာ့ ပါဝငးေနပါသညး၈ ထိုသို႔ ပါဝငးေနေသာေၾကာငးံ ်မငးသိစိတး
တစးခု်ဖစးေပ၍တိုငး့ (ၾကညးံေအာငး်မငးေအာငး တိုကးတျနး့ေပ့ေသာ ေစတနာက ပါဝငးေနသညးံအတျကး
ေၾကာငး)ံ ကမၼသတၱိကေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈ ထိုမြတစးဆငးံတကးၿပီ့ လိုခ္ငးစိတး၇ ေဒါသစိတးမ္ာ့်ဖစး
ေပ၍ခဲံလြ္ငး ကိေလသာစိတးႏို့ၾကာ့လာေသာ ပရိယု႒ာနကိေလသာအဆငးံသို႔ေရာကးသျာ့်ပနးပါသညး၈
ထို ပရိယု႒ာနအဆငးံကေန လျနးက္ဴ့်ပစးမြာ့ေသာ ဝီတိက၎မအဆငးံသို႔ေရာကးသျာ့ႏိုငးပါသညး၈ ဣ
သညးကာ့ ်မငးသိစိတးတညး့ဟူေသာ အက္ိဳ့ဝိပါကးစိတးကေန ကဵအေၾကာငး့တရာ့မ္ာ့ ်ပနး်ဖစးသျာ့ပုဵ
ကို သိသာေအာငး ်ပဆိုလိုကး်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး မို့ကုတးဆရာေတားႀကီ့က မ္ကးစိႏြလုဵ့ဖျငးံလိုကးသညးႏြငးံ ်မငး်မငးသမြ္ ရုပးဝတၳဳ

ေတျကို ်ဖစးပ္ကးမရႈ်ဖစးလိုကးတာနဲ႔ပငး တဏြာ ဤပါဒါနး ကဵ်ဖစးၿပီ့ ဇာတိမ္ိဳ့ေစံႏြငးံ ဇရာ မရဏတို႔်ဖစးၾက
ရသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈ဆိုလိုသညးမြာ ်မငး်မငးသမြ္ရုပးဝတၳဳမ္ာ့ကို ်ဖစးပ္ကးအနိစၥလို႔ မရႈေတာံ
်မငးတာေလ့ကို လိုခ္ငးၿပီ့ တဏြာ်ဖစးသညး၈ ်မငးတာေလ့ကို စျဲလနး့ေတာံ ဤပါဒါနး်ဖစးသညး၈ စျဲလနး့
မႈေၾကာငးံ ထပးခါထပးခါၾကညးံ်ဖစးေတာံ ကဵ်ဖစးသညး၈ မရ ရေအာငးအာ့ထုတးေတာံလညး့ ကဵ်ဖစးသညး၈
ေစတနာတညး့ဟူေသာ ကဵတရာ့သညး မ္ိဳ့ေစံတညး့၈ ယငး့မ္ိဳ့ေစံက အနာဂါတး ခႏၶာအပငး်ပနးေပါကး
ပါေတာံသညး၈ ဘဝသစး ခႏၶာအသစးအသစးတို႔မြာလညး့ ဣကဲံသို႔ပငး ေစတနာမ္ိဳ့ေစံမ္ာ့ ဆကးကာ
ဆကးကာ ၾကဲခ္ၿပီ့ ဘဝသစး ခႏၶာအသစးမ္ာ့ ဆကးကာဆကးကာ ရေနၾကပါသညး၈ ဣသညးကို
အပငးမြမ္ိဳ့၇ မ္ိဳ့မြအပငး၇ အမြ္ငးမ်ပတး၇ ဆကးစပးသညးံဟနး၇ ကဵေၾကာငးံနာမးရုပး၇ နာမးရုပးေၾကာငးံကဵ၇
အဖနးဖနး ်ဖစး်ပနးနညး့အေလြ္ား-ဟု စပးဆိုေတားမူခဲံပါ သညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအခါ၉ ပဋိသေႏၶစိတး (ှ၆) ပါ့၉ရြိေသာေစတနာက ပဋိသေႏၶစိတး/

ေစတသိကးႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ကမၼပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ပဋိသေႏၶ
မ္ိဳ့ေစံေကာငး့သူမ္ာ့က ကိုယးလကးအဂၤါ ်ပညးံ်ပညးံစုဵစုဵလြလြပပ သနး႔သနး႔ရြငး့ရြငး့ က္နး့က္နး့မာမာ
ေမျ့ဖျာလာရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံမေကာငး့သူမ္ာ့မြာေတာံ ကိုယးလကးအဂၤါ မ်ပညးံမစုဵ၇
မလြမပ မသနး႔မရြငး့ မက္နး့မမာ ေမျ့ဖျာ့လာရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံေကာငး့်ဖစးေအာငး
ေကာငး့မႈကုသိုလးက ဖနးဆငး့ေပ့လိုကးပါသညး၈ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံေကာငး့မ်ဖစးေအာငး မေကာငး့မႈ
အကုသလ
ုိ း ဒုစရိုကးမ္ာ့က ဖနးဆငး့ေပ့လုိကးပါသညး၈ ဣသညးကို မို့ကုတးဆရာေတားဘုရာ့ႀကီ့က
 156

်ဗဟၼာသၾကာ့၇ စသညးမ္ာ့က၇ ထငးရြုာ့်ပဳ်ပငး၇ စီရငးဖနးဆငး့၇ အေၾကာငး့ရငး့ေၾကာငးံ၇ လူနတး်ဗဟၼာ၇

သတၱဝါတို႔၇ ်ဖစးလာရမႈ၇ မဟုတးဟု၇ ဉာဏး်ဖငးံရႈ၊ေ်မား-ဟု စပးဆိုေတားမူခဲံပါသညး၈

ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့ႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔၉ရြိေသာ ေစတနာက ပဋိသေႏၶအခါ

ဟဒယဝတၳရုပးတညး့ဟူေသာ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့အာ့ ကမၼသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး
ကဵေကာငး့ေထာကးမသူမ္ာ့သညး ေမျ့ဖျာ့လာသညးံအခါ ႏြလုဵ့က္နး့မာေရ့ေကာငး့မျနးၾကသညး၈
အကုသိုလးကဵပါလာခဲံသူမ္ာ့မြာေတာံ ေမျ့ဖျာ့လာကထဲက ႏြလုဵ့က္နး့မာေရ့ ခ္ိဳ႕တဲံေနရရြာပါသညး၈
အသကးႀကီ့လာမြ ႏြလုဵ့ေရာဂါရသူမ္ာ့သညးကာ့ အတိတးကဵႏြငးံပတးသကးမႈရြိသလို႔ ပစၥဳပၸနးကာလမြာ
အစာ့အေသာကး၇ အေနအထိုငး မဆငး်ခငးမႈ၇ စိတးဖိစီ့မႈမ္ာ့ေၾကာငးံလညး့ ်ဖစးႏိုငးဘျယးရြိပါသညး၈
အတိတးက ကဵမေကာငး့ အေၾကာငး့မလြလို႔ ႏြလုဵ့က္နး့မာေရ့မေကာငး့ခဲံ်ခငး့သညး အ်ပစးမဆိုသာ၈
ပစၥဳပၸနးကာလမြာ အစာ့အေသာကး အေနအထိုငး မဆငး်ခငးမႈမ္ာ့ကိုေတာံ ဆငး်ခငးသငးံလြေပသညး၈

ဝိပါကပစၥညး့

ဝိပါကပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အက္ိဳ့ဝိပါကးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့ဝိပါကးတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့

သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈ ဝိပါကပစၥညး့ကို ပ႒ာနး့ပစၥယနိေဒၵသ၉ အက္ဤး့မြ္သာေဟာေတားမူပါသညး၈

ပါဠိေတား - ဝိပါကပစၥေယာတိ - ဝိပါကာ စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညဵ ဝိပါကပစၥေယန

ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ဝိပါကပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ဝိပါကး်ဖစးေသာ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့တို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအ

လြနး ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကပါသညး၈ ဝိပါကး်ဖစးေသာ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ဆိုသညးမြာ ဝိပါကး
စိတး(၀၃)ပါ့၇ ေစတသိကး (၀၅)ပါ့ကို ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာအခါ (ေစတသိကး (၀၅)ပါ့၉ရြိေသာ ေဝဒနာ
ေစတသိကး ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာေစတသိကးက သညာက၏ႏၶာ၇ က္နးေသာေစတသိကး(၀၃)ပါ့က သခၤါ
ရက၏ႏၶာ ဝိပါကးစိတး(၀၃)ပါ့က ဝိညာဏက၏ႏၶာ-ဟူ၊) နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈ ဣနာမးခႏၶာေလ့ပါ့
သညး ဝိပါကးစိတ/း ေစတသိကးကို ခႏၶာဖျဲ႔ထာ့ေသာတရာ့မ္ာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာဟုေခ၍
ပါသညး၈ ဣနာမးခႏၶာေလ့ပါ့အနကး ေဝဒနာကအေၾကာငး့်ဖစးလြ္ငး သညာ၇ သခၤါရ၇ ဝိညာဏးက
အက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈ တဖနး သညာ၇ သခၤါရ ဝိညာဏးက အေၾကာငး့်ဖစးေသာအခါ ေဝဒနာက အက္ိဳ့်ဖစး
ရ်ပနးပါသညး၈ ထို႔အတူ ေဝဒနာ၇ သညာက အေၾကာငး့၇ သခၤါရ ဝိညာဏးကအက္ိဳ့ စသညး်ဖငးံ အခ္ငး့
 157

ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို ဝိပါကာ စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညဵ-ဟု ေဟာေတားမူ

ပါသညး၈ ဝိပါကပစၥညး့ကို အက္ယးအာ့်ဖငးံ ေဝဖနးေဟာၾကာ့ရာ၉ ဝိပါကပစၥညး့၌ အရေကာကးတရာ့
ကိုယးက ဝိပါကးစိတးမ္ာ့သာ်ဖစးသညး၈ ဝိပါကးစိတးသညး ကုသိုလးလညး့မဟုတး၈ အကုသိုလးလညး့
မဟုတး အဗ္ာကတတရာ့သာ၈ ထို႔ေၾကာငးံ အေၾကာငး့ ကုသိုလး+အက္ိဳ့ကုသိုလးစေသာ ပါဠိေတား
မ္ာ့ မပါဝငးေတာံပါ၈ အေၾကာငး့ အဗ္ာကတ+အက္ိဳ့အဗ္ာကတ တစးဝါရကိုသာ ေဟာေတားမူသညး၈

ဝိပါကပစၥညး့ အက္ယးေဟာ်ပ ပဤြာဝါရပါဠိေတားမ္ာ့

အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝိပါကာဗ္ာကေတာ ဧေကာ

ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ
ခႏၶႆ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ
ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တစးပါ့

ေသာ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာက သုဵ့ပါ့ေသာ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္
ဇူ့်ပဳပါသညး၈ သုဵ့ပါ့ေသာဝိပါကးနာမက၏ႏၶာက တစးပါ့ေသာဝိပါကးနာမက၏ႏၶာႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့
ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ႏြစးပါ့ေသာ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာက ႏြစးပါ့ေသာ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာ
ႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဤပမာ ေဝဒနာကအေၾကာငး့+သညာ၇
သခၤါရ ဝိညာဏးႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔ကအက္ိဳ့၈ သညာ၇ သခၤါရ၇ ဝိညာဏးက အေၾကာငး့+ေဝဒနာႏြငးံ
စိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့၈ ေဝဒနာ သညာကအေၾကာငး့+ သခၤါရ၇ ဝိညာဏးႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့
အ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အက္ိဳ့ဝိပါကးအဗ္ာကတတရာ့မ္ာ့သညး ဣကဲံသို႔ ဝိပါကးနာမက၏ႏၶာအခ္ငး့ခ္ငး့ အေၾကာငး့

အက္ိဳ့ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကသညး၈ စိတၱရုပးမ္ာ့ကိုလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနၾကသညး၈ ဝိပါကး
အဗ္ာကတတရာ့တို႔၌ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ မေပ၍လျငးမထငးရြာ့လြပါ၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ဝိပါကး
အဗ္ာကတတရာ့ကိုယးတိုငးကိုက မေပ၍လျငး မထငးရြာ့ေသာ တရာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံပငး၈

ေလာက၉ အလုဵ့စုဵေသာ အသီ့မ္ိဳ့ေစံ အပျငးံမ္ိဳ့ေစံတို႔သညး ေကာငး့စျာမြညးံရငးံ်ခငး့သို႔ေရာကး

ေသာအခါ ရြိသမြ္အစျမး့တို႔သညး ကုနးခမး့၊ ႏုဵ႔ေႏြ့အာ့နညး့်ခငး့သို႔ေရာကးၾကရေလသညး၈ အစျမး့
ထုတး်ခငး့ အရြိနးသတၱိကုနးဆုဵ့၊ လုဵ့လုဵ့သိမးေမျ႔ႏုဵ႔ေႏြ့ေသာ သေဘာသို႔ေရာကးၾကရေလသညး၈ ထို႔အ
 158

တူ ဝိပါကးစိတးသညးလညး့ ကဵမြ ရငးံက္ကးေသာတရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကကုနးေသာေၾကာငးံ တစးစုဵတရာ

ေၾကာငးံၾကစိုကးမႈဟူ၊ မရြိၾကကုနး၈ အလုဵ့စုဵ ေၾကာငးံၾကစိုကးမႈ ကုနးခမး့ေသာေၾကာငးံ ၿငိမးသကးသိမးေမျ႔
်ခငး့၇ ႏုဵ႔ေႏြ့်ခငး့သေဘာသာ ရြိၾကေလကုနး၌၈

ဝိပါကးစိတးတို႔သညး ဣသို႔ ေၾကာငးံၾကဗ္ာပါရမရြိ်ခငး့၇ ႏုဵ႔ေႏြ့်ခငး့သေဘာရြိေသာေၾကာငးံ ဝိပါကး

စိတး်ဖစးပုဵမထငးရြာ့်ခငး့်ဖစးသညး၈ တစးညဤးံပတးလုဵ့ အိပး၊ေနေသာသူ၌ သႏၱာနး၉ ဝိပါကး(ဘဝငး)စိတး
တို႔သညး တစးသျငးသျငးစီ့၊ေနေသာ ်မစးေရအယဤးကဲံသို႔ ်ဖစးေပ၍ၾကကုနး၌၈ ထိုသို႔်ဖစးေပ၍ၾကကုနး
ေသားလညး့ နဵနကးလငး့၊ ႏို့ေသာအခါ တစးစုဵတစးခုကို သိႏိုငးမြတးႏိုငးေသာစိတး်ဖစးေပ၍ႏိုငး်ခငး့ငြါ
အေၾကာငး့မရြိပါေလ၈ အိမးမကးမကးသညးကို အမြတးရေန်ခငး့ကေတာံ အိမးမကးမကးၿပီဆိုကထဲက
အိမးမကးထဲမြာ ခငးမငးစရာအာရုဵေတျ႔ရငး ေလာဘေဇာက္ပါသညး၈ အိမးမကးထဲမြာ ေၾကာကးစရာ လနး႔
စရာအာရုဵႏြငးံေတျ႔ဆုဵသညးံအခါ ေဒါသေဇာက္ပါသညး၈ ထိုေဇာစိတးအစဤးမ္ာ့က ႏို့ေနစဤးကာလတုနး့
က အ်ဖစးအပ္ကးမ္ာ့၇ စိတးကူ့ယဤးမႈမ္ာ့ႏြငးံ ပတးသကးဆကးႏျယးေနေသာေၾကာငးံ ်ပနးလညးမြတးမိေန
်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ပဋိသေႏၶအခါ - ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကေတာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာစ ရူပါနဵ

ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ ကဋတၱာစ ရူပါနဵ ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈
ေဒျ ခႏၶာ ဒိျႏၷဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာစ ရူပါနဵ ဝိပါကပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ခႏၶာ ဝတၳဳႆ ဝိပါကပစၥေယန
ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအခါ ပဋိသေႏၶစိတးေဝဒနာက၏ႏၶာက သညာက၏ႏၶာ သခၤါရက၏ႏၶာ ဝိညာဏက၏ႏၶာႏြငးံ

ပဋိသေႏၶ ကမၼဇရုပးတို႔အာ့။၇ ေဝဒနာက၏ႏၶာ သညာက၏ႏၶာ သခၤါရက၏ႏၶာတို႔က ဝိညာဏက၏ႏၶာႏြငးံ
ပဋိသေႏၶကမၼဇ ရုပးတို႔အာ့။၇ ေဝဒနာက၏ႏၶာ သညာက၏ႏၶာတို႔က သခၤါရက၏ႏၶာတို႔က ဝိညာဏက၏ႏၶာႏြငးံ
ပဋိသေႏၶကမၼဇ ရုပးတို႔အာ့။ အက္ိဳ့ဝိပါကးသတၱိအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့၇
ယဤးဘကးေစတသိကး (၀၂)ပါ့တို႔ကို ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာအခါ - ေစတသိကး (၀၂)ပါ့ထဲက ေဝဒနာ
ေစတသိကး ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာေစတသိကးက သညာက၏ႏၶာ၇ ႂကျငး့ေသာေစတသိကး (၀၀)ပါ့က
သခၤါရက၏ႏၶာ၇ ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့က ဝိညာဏက၏ႏၶာ-ဟူ၊ ခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈ မညးသညးံခႏၶာပဲ
်ဖစး်ဖစး ခႏၶာတစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး ခႏၶာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး ခႏၶာတစးပါ့ႏြငံး ပဋိသေႏၶ
ကမၼဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ ခႏၶာႏြစးပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး ခႏၶာႏြစးပါ့ႏြငံး
 159

ပဋိသေႏၶ ကမၼဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး ပဋိသေႏၶစိတး/ေစတသိကးနာမးခႏၶာ

တို႔က ဟဒယဝတၳဳရုပးအာ့လညး့ ဝိပါကပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အာဟာရပစၥညး့

အာဟာရပစၥညး့ဆိုသညးမြာ လဲၿပိဳေတာံမညးံအိမးႀကီ့ကို ေဒါကးတိုငးတို႔်ဖငးံ ေထာကးကနးထာ့

သကဲံသို႔ ခႏၶာကိုယးႀကီ့အာ့ အာ့အငးကုနးခမး့ ေမာပနး့မႈမရြိေအာငး၇ က္နး့မာသနးစျမး့ေအာငး
အေထာကးအပံဵ ေပ့်ခငး့သေဘာရြိပါသညး၈ ရုပးအဟာရ်ဖငးံ ေထာကးပဵံမႈေပ့ရသကဲံသို႔ နာမးအာဟာရ
တို႔်ဖငးံလညး့ ေထာကးပဵံေပ့ရပါသညး၈ ေထာကးပဵံခိုငးဖျယး၇ ေက့္ဇူ့ႂကျယး၇ ေလ့သျယးအာဟာရဟူသညး
ႏြငးံအညီ ခႏၶာကိုယးႀကီ့ကို အေထာကးအပံဵေပ့ထာ့ေသာ အာဟာရေလ့ပါ့ရြိပါသညး၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔
ကာ့ - (က)ကဗဠီကာရ အာဟာရ(အစာ့အစာတို႔၉ပါဝငးေသာ အာဟာရ်ဖစးေစတတးေသာ ၾသဇရုပ)း ၈
(ခ)ဖႆေစတသိကးတညး့ဟူေသာ ဖႆာဟာရ၈ (ဂ)ေစတနာေစတသိကးဟုဆိုအပးေသာ မေနာ
သေၪၥတနာဟာရ၈ (ဃ)စိတး(၅၆)ပါ့ဟုဆိုအပးေသာ ဝိညာဏာဟာရတို႔်ဖစးပါသညး၈

ပါဠိေတား - အာဟာရပစၥေယာတိ -(က) ကဗဠီကာေရာ အာဟာေရာ ဢမႆ ကာယႆ အာဟာရ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)အရူပိေနာ အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနၪၥ ရူပါနဵ
အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား)၈

(က)အဓိပၸါယး - အစာ့အေသာကးတို႔တျငးပါရြိေသာ ခႏၶာကိုယးကို အာဟာရ်ဖစးေစတတးေသာ ကဗဠီ

ကာရ အဟာရက ကဵစိတးဤတု အာဟာရတို႔ေၾကာငးံ ်ဖစးတညးေနေသာ ဣခႏၶာကိုယးႀကီ့အာ့ ရုပး
အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အာဟာရကအေၾကာငး့ပစၥညး့၇ ခႏၶာကိုယးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး
အ်ဖစး်ဖငးံ ေက္ဇူ့်ပဳသညးဟု လျယးကူစျာမြတးသာ့ႏိုငးပါသညး၈

အစာ့အစာ အာဟာရမ္ာ့သညး သူ႔သဘာဝႏြငးံသူ၇ သူ႔အာဟာရႏြငးံသူ ရြိေနၾကေသာေၾကာငးံ

လူ႔ခႏၶာကိုယးကို ေကာငး့က္ိဳ့်ပဳမြ အာဟာရမညး၌၇ ေကာငး့က္ိဳ့မ်ပဳလြ္ငး အာဟာရမမညးဟု ဆို၊မရ
ပါ၈ အသိဉာဏးရိြေသာ လူသာ့မ္ာ့က ကိုယးႏြငးံသငးံေတားမညးံ အာဟာရကို ကိုယးကိုယးတိုငး ေရျ့ခ္ယး
သုဵ့ေဆာငးရပါလိမးံမညး၈ အုနး့ႏို႔သညး ခ္ိဳဆိမးံအရသာႏြငးံအာဟာရဓာတးမ္ာ့စျာရြိသညး၈ က္နး့မာေရ့
 160

ေကာငး့သူမ္ာ့အဖို႔ မညးသညးံဆို့က္ိဳ့ကိုမြ မေပ့တတးေသားလညး့ ေသျ့တို့ေရာဂါ ဆီ့ခ္ိဳေရာဂါရြိသူ

မ္ာ့အတျကးကာ့ ခ္ကးခ္ငး့လကးငငး့ပငး ဆို့က္ိဳ့သတၱိမ္ာ့ကို ေပ့တတးပါသညး၈

အာဟာရ်ပတးၿပီ့ ပငးပနး့ႏျမး့နယးေနသူမ္ာ့ အာ့ေကာငး့ေစေသာ အစာ့အစာမ္ာ့ကို စာ့သုဵ့

လိုကးရသညးံအခါ ခ္ကးခ္ငး့ဆိုသလို အာ့အငး်ပညးံဝၿပီ့ လနး့ဆနး့တကးႂကျလာတတးပါသညး၈ ခႏၶာ
ကိုယးေအ့လျနး့သညးံအခါ ေကားဖီပူပူ ေရေႏျ့ပူပူစေသာ အပူအာဟာရမ္ာ့ကို သုနး့ေဆာငးလုိကးသညး
ႏြငး ခ္ကးခ္ငး့ေႏျ့ေထျ့လာတတးပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အာဟာရဓာတးတို႔က လူ႔ခႏၶာကိုယးႀကီ့အာ့
လနး့ဆနး့တကးႂကျလာေအာငး၇ အလုပးလုပးႏိုငးေအာငး အေထာကးအပံဵေပ့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးံသေဘာပငး
်ဖစးပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ဖႆ၇ ေစတနာ၇ ဝိညာဏးဟုဆိုအပးေသာ နာမးအာဟာရသုဵ့ပါ့က စိတး(၅၆)ပါ့၇

ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့၇ စိတၱဇရုပး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ နာမးအဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
ဖႆ၌ နာမးအာဟာရမညးပုဵမြာ ဖႆ၌သေဘာကိုက အာရုဵႏြငးံ စိတးေစတသိကးတို႔ကို ေတျ႔ထိေပ့
်ခငး့သေဘာရြိပါသညး၈ ဖႆ၌ ေတျ႔ထိေပ့်ခငး့သေဘာမြာ ရုပးဝတၳဳအခ္ငး့ခ္ငး့ထိသလို မထငးရြာ့ပါ၈
အလျနးႏူ့ညဵံသိမးေမျ႔ပါသညး၈ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵရူပါရုဵအစရြိေသာ အာရုဵေတျကို စိတး ေစတသိကးမ္ာ့ဆီသို႔
ပို႔ေဆာငးေပ့်ခငး့သေဘာ၇ ရုပးအာရုဵႏြငးံနာမးတရာ့တို႔ ေပါငး့ဆုဵေပ့်ခငး့သေဘာရြိပါသညး၈ စိတးအစဤး
မ္ာ့သညး စမး့ေရပမာ တစးသျငးသျငးစီ့ဆငး့လညးပတးေစဖို႔ ဖႆကေန ေထာကးပံဵပို႔ေဆာငးေပ့တတး
ေသာ သေဘာသတၱိေၾကာငးံ ဖႆသညး နာမးအာဟာရမညးရပါသညး၈

ေစတနာ၌ နာမးအာဟာရမညးပုဵမြာ ေစတနာသညး ကာယကဵ ဝစီကဵ မေနာကဵတို႔ကို ်ပဳလုပး

အာ့ထုတးေအာငး လဵႈ႔ေဆားေပ့တတးေသာ သေဘာရြိပါသညး၈ တစးေနရာကေန တစးေနရာသို႔ ပ္ဵသနး့
ၾကကုနးေသာ ငြကးတို႔က လိုရာခရီ့ေရာကးေအာငး အေတာငးပဵ တဖ္ပးဖ္ပးခတးသကဲံသို႔ပငး ေစတနာက
စိတးေစတသိကးမ္ာ့ကို ကဵေ်မာကးေအာငး လဵႈ႔ေဆားတိုကးတျနး့ေပ့ပါသညး၈ ဣသညးပငး ေစတနာက
ယြဤးဘကး စိတးေစတသိကးတို႔အာ့ ေထာကးပံဵေပ့တတးေသာသေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

ဝိညာဏးတညး့ဟူေသာ စိတ(း ၅၆)ခုက နာမးအာဟာရမညးပုဵမြာ စိတးတို႔သညး အာရုဵကိုသိတတး

်ခငး့သေဘာရြိေသာေၾကာငးံ ေစတသိကးမ္ာ့၌ ေရြ႕ေဆာငးလမး့်ပတရာ့ပငး၈ အာရုဵကို သိရြိ်ခငး့
သေဘာကေနတစးဆငးံ ေလာဘ ေဒါသစေသာ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့၇ သဒၶါ သတိစေသာ ကုသိုလး
တရာ့မ္ာ့်ဖစးၾကရသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ စိတးတို႔ကေန ေစတသိကးမ္ာ့်ဖစးေအာငး အေထာကးအပံဵေပ့
တတးေသာ သတၱိေၾကာငးံ စိတး(၅၆)ပါ့သညး ဝိညာဏာဟာရေခ၍ပါသညး၈
 161

ဖႆာဟာရ၇ ေစတနာဟာရ၇ ဝိညာဏာဟာရတညး့ဟူေသာ နာမးအာဟာရတရာ့ကိုယးသုဵ့ပါ့

တို႔က စိတး ေစတသိကးႏြငးံ စိတၱဇရုပး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးမ္ာ့ကို ေကာငး့ေအာငးဆို့ေအာငး တို့တကး
ေအာငး ဆုတးယုတးေအာငး အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ အေထာကးအပံဵေပ့ေနၾကပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေရြ့လူႀကီ့မ္ာ့ဆို
ရို့စကာ့ရြိပါသညး “စိတးေထာငး့ကိုယးေက္၇ စိတးပ္ိဳကိုယးႏု‟‟ဟူေသာစကာ့ကိုၾကညးံမညးဆိုလြ္ငး လူ
သာ့တစးေယာကး စိတးဓာတးအႀကီ့အက္ယးက္ဆငး့သျာ့ၿပီဆိုလြ္ငး ရုပးရညးအဆငး့ကပါ က္ဆငး့လာ
ၿပီ့ တစး်ဖညး့်ဖညး့ အရို့ေပ၍အေရတငး်ဖစးလာေလံရြိပါသညး၈ စိတးဓာတးမ္ာ့က ႏုပ္ိဳလနး့ဆနး့ေနၿပီဆို
ရငးလညး့ လူပုဵပနး့သ႑ာနးကပါ သျကးသျကးလကးလကး တကးတကးႂကျႂကျ ရႊငးရႊငးလနး့လနး့်ဖစးလာ
တတးပါသညး၈ ေမတၱာတရာ့ အၿမဲပျာ့မ္ာ့ေနသူမ္ာ့၌ ရုပးရညးအဆငး့ကိုၾကညးံပါ၈ သူ၌ စိတးက
“သတၱဝါအနႏၱမြနးသမြ္ အႏၱရာယးခပးသိမး့ ေဘ့ခပးသိမး့ ကငး့ၿငိမး့ၾကပါေစ၈ ကိုယးစိတး ႏြစး်ဖာ
ေဘ့ရနးကျာ ခ္မး့သာၾကပါေစ‟‟ဟု အၿမဲေမတၱာသကးဝငးခ္စးခငးစျာပျာ့မ္ာ့ပို႔သေနသညးံအတျကး သူ၌
စိတးအစဤး ဝငး့ပၾကညးလငးသညး၈ သူ၌မ္ကးႏြာသျငး်ပငး ဝငး့ပၾကညးလငးသညး၈ ဣသညးပငး သတၱဝါ
အာရုဵႏြငးံ ေမတၱာစိတးတို႔ကို ေပါငး့ဆုဵေစဖို႔ ဖႆာဟာရကေန ေထာကးပံဵေပ့ေန်ခငး့သေဘာ၇ ေစတနာ
ဟာရကေန သတၱဝါအနႏၱကို ေမတၱာတရာ့ အဖနးဖနးအထပးထပးပျာ့မ္ာ့ေပ့ဖို႔ရနးတိုကးတျနး့ ႏိႈ့ေဆား
ေပ့သညးံသေဘာ၈ ဝိညာဏာဟာရကေန အာရုဵကို သိသိေပ့်ခငး့်ဖငးံ ေမတၱာတရာ့၌ ဤီ့ေဆာငးလမး့
်ပလုပးေပ့သညးံသေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

အာဟာရပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငံး ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ

အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလး

စိတး (ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိက(း ၀၅)ပါ့၉ရြိေသာ ဖႆ၇ ေစတနာ၇ ဝိညာဏးတညး့ဟူ နာမးအာဟာရသုဵ့ပါ့
တို႔က ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔အာ့ အာဟာရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ရတနာသုဵ့ပါ့ကို ယုဵၾကညး်မတးႏို့တတးေသာ သဒၶါတရာ့တညး့ဟူေသာကုသိုလးစိတး်ဖစးေပ၍ဖို႔

ရနး ဖႆကေန ဘုရာ့အာရုဵ တရာ့အာရုဵ သဵဃာအာရုဵ ၾကညးညိဳစရာအာရုဵမ္ာ့ႏြငးံ ကုသိုလးစိတးတို႔ကို
ေပါငး့ဆုဵေပ့ရပါသညး၈ ေစတနာကေန ရတနာသုဵ့ပါ့ကို ၾကညးညိဳ်မတးႏို့ေအာငး အဖနးဖနးတိုကးတျနး့
 162

ေပ့ေနပါသညး၈ ကုသိုလးစိတးေတျကလညး့ ထိုယုဵၾကညး်မတးႏို့တတးေသာ စိတးေကာငး့ေစတနာ

ေကာငး့ေလ့မ္ာ့ကို ခဏတိုငး့ခဏတိုငး့ သိသိေပ့်ခငး့်ဖငးံ ဤီ့ေဆာငးလမး့်ပေပ့ေနပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ

အာဟာရာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေသာ ဖႆ၇ ေစတနာ၇ ဝိညာဏးတို႔
က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အာဟာရသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အရြငး့ဆုဵ့
နညး့်ဖငးံဆိုရလြ္ငး နာမးအာဟာရသုဵ့ပါ့ကအေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးပါသညး၈ စိတၱဇရုပးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး
်ဖစးပါသညး၈

နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့တို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ မညးသုိ႔မညးပုဵ

ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနပါသနညး့၈ တစးခ္ိဳ႕ သူေတားေကာငး့မ္ာ့မြာ ကုသိုလးေကာငး့မႈေတျ်ပဳလုပးေနရယငး
အလိုလိုေပ္ားၿပီ့ အလိုလိုထမငး့ဝေနသလို်ဖစးေနတတးပါသညး၈ တပညးံမရြာ့၇ တစး်ပာ့မရြိ၇ ပီတိကိုစာ့၇
အာ့ရြိပါ၌-ဆိုသလို ေပ္ားရႊငး်ခငး့ ေစတနာေမတၱာမ္ာ့ႏြငးံ အာဟာရသိဒၶိၿပီ့စီ့ေနၾက်ခငး့၇ နာမး
အာဟာရမ္ာ့ကို သုဵ့ေဆာငးေနၾက်ခငး့ တို႔ေၾကာငး်ံဖစးပါသညး၈ ဘုရာ့အေလာငး့သူေတားေကာငး့ႀကီ့
မ္ာ့သညး ေပ့ေနရလြဴေနရယငး အလိုလိုေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့ၿပီ့ မစာ့မေသာကးပဲ ေနႏိုငးၾကေသာ
သာဓကမ္ာ့လညး့ ရြိခဲံဘူ့ပါသညး၈ ဣသညးကာ့ နာမးအာဟာရတရာ့မ္ာ့က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္
ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလး/အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵသညးကာ့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး

ဘကး၉ ကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတႏြစးမ္ိဳ့ေပါငး့စညး့သျာ့်ခငး့သာလြ္ငး ထူ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလး
နာမးအာဟာရတရာ့တို႔က ကုသိုလးစိတး/ေစတသိကးႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ေဟာၾကာ့
ထာ့ပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပဵု

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာ

အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 163

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့ ဣစိတးေစတသိကးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေသာ ဖႆ
ေစတနာ ဝိညာဏးတညး့ဟူေသာ နာမးအာဟာရတရာ့တို႔က အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး
(ဿ၄)ပါ့တို႔အာ့ အေထာကးအပံဵေပ့၇အာ့ေပ့အာ့ေ်မြာကး်ပဳ်ခငး့ အာဟာရသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ ရြငးသနးတို့ပျာ့ေအာငး အာရုဵႏြငးံ စိတးတို႔ကို ေတျ႔ဆုဵေပ့ပါသညး၈ အဆငး့

ရူပါရုဵႏြငးံ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးႏြငးံတိုကးသညးံအခါ ်မငးသိစိတးေပ၍ပါသညး၈ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကေန
်မငးသိစိတး်ဖစးေအာငး မ္ကးစိမြာထငးဟပးလာေသာ ရုပးအဆငး့ကို စိတးအာရုဵႏြငးံေတျ႔ဆုဵေအာငး ဖႆ
အာဟာရကေန အေထာကးအပံဵေပ့ေနပါသညး၈ ေစတနာဟာရေလ့ကလဲ ခဏခဏၾကညးံဖို႔ရနး တိုကး
တျနး့ေပ့်ခငး့်ဖငးံ အကုသိုလးစိတးေတျ ပျာ့သညးထကးပျာ့လာေအာငး ်ပဳလုပးေဆာငးရျကးေပ့ပါသညး၈
်မငးသိစိတးဝိညာဏးကလညး့ သိသိေပ့်ခငး့်ဖငးံ အကုသိုလးမ္ာ့ကို တို့ပျာ့လာေအာငး လႈဵ႔ေဆားေပ့ေန
သကဲံသို႔်ဖစးေနပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး မိနး့မေယာကး္ာ့ႏြစးဤီ့သာ့တို႔ ခ္စးခငးစျဲလနး့ၾကေသာအခါ ဖျဲမီ့ေလာငးသလို

မ်မငးရ မေနႏိုငး၇ မေတျ႔ရမေနႏိုငး၇ သူမြသူ တအုဵ႔ေႏျ့ေႏျ့ သတိရလျမး့ဆျတးတမး့တေနတတးၾကပါ
သညး၈ မ္ကးစိေအာကးက အေပ္ာကးမခဵႏိုငးေလာကးေအာငး်ဖစး စျဲလနး့မႈေတျ ႀကီ့မာ့လာေသာအခါ သူ
နဲ႔မြ မေပါငး့ရယငး ရငးကျဲနာက္ ေသရေတာံမယး အေ်ခအေနသို႔ေရာကးရြိလာတတးပါသညး၈ ဣသညး
ကာ့ ဖႆာဟာရက ေပါငး့ဆုဵေပ့မႈေၾကာငးံ ခ္စးခငးမႈ၇ စျဲလနး့တမး့တမႈမ္ာ့ တို့ပျာ့သညးထကးတို့ပျာ့
လာခဲံရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ ဤီ့စျာပထမ ်မငးသိစိတး်ခငး့ေပါငး့ဆုဵၾကသညး၈ ထို႔ေနာကး တစးဤီ့ကိုတစးဤီ့
စကာ့အ်ပနးအလြနးေ်ပာ်ခငး့၇ အတူတကျ ေတျ႔ဆုဵရယးေမာ်ခငး့မ္ာ့ေပါငး့ဆုဵၾကသညး၈ ထို႔ေနာကး ခႏၶာ
ကိုယးအခ္ငး့ခ္ငး့ ထိေတျ႔ကိုငးတျယး်ခငး့စသညး်ဖငးံ ခႏၶာကိုယးခ္ငး့ေပါငး့ဆုဵၾကသညး၈ ဖႆာဟာရက
ေပါငး့ဆုဵေပ့သညးံအခါ ေစတနာဟာရကလညး့ ခဏခဏေပါငး့ဆုဵေပ့ဖို႔ရနး လႈဵ႔ေဆားေပ့သညး၈ ထို႔
အစျဲအလနး့ႀကီ့မာ့မႈ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့ တို့ပျာ့သညးထကး တို့ပျာ့လာ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ကု႑လေကသီသူေ႒့သမီ့ေလ့က သူ၌အခနး့ေလသာ်ပတငး့ကေန လမး့မသို႔ေင့ၾကညးံေန

စဤး ေသမိနး႔က္ေသာ လူဆို့ႀကီ့တစးဤီ့ကို သုႆာနးသို႔ ထုတးေဆာငးလာသညးကို ်မငးေတျ႔လိုကးရပါ
သညး၈ ်မငး်မငးခ္ငး့ပငး ခ္စးခငးစျဲလနး့မႈက တဏြာရာဂမီ့ေတျေတာကးေလာငးပါေတာံသညး၈ သူ၌ခဵစာ့
ခ္ကးမ္ာ့ကို မိဘမ္ာ့ကို ဖျငးံဟေတာငး့ဆိုပါသညး၈ လူဆို့ဓာ့်ပႀကီ့ကို မရရေအာငး အိပးကိုေခ၍လာေပ့
ဖို႔ ငိုယိုကာေတာငး့ပနးပါသညး၈ မိဘမ္ာ့ကလညး့ သမီ့စိတးခ္မး့သာရငး ၿပီ့ေရာဆိုၿပီ့ အာဏာပါ့ကျကး
သာ့ေတျကို တဵစို့လကးေဆာငးေပ့ကာ လူဆို့ႀကီကို ကယးထုတးလာခဲံၾကပါသညး၈ လူဆို့ဓာ့်ပႀကီ့ႏြငးံ
 164

သမီ့ေလ့ကို ထိမး့်မာ့လကးထပးေပ့ၿပီ့ အိမးမြာေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနးထာ့ေသားလညး့ လူဆို့ဓာ့်ပ

တို႔မညးသညး သူတို႔၌ ညဤးဆို့မ္ာ့ကို ေဖ္ာကး၊မရ၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကု႑လေကသီကို ပရိယာယးမာယာ
သုဵ့ၿပီ့ ေတာငးထိပးသို႔ေခ၍ေဆာငးလာပါသညး၈ လကးဝတးလကးစာ့အာ့လုဵ့ကိုယူကာ ေတာငးထိပးကေန
တျနး့ခ္ဖို႔ရနး ၾကဵစညးပါေတာံသညး၈ သူ၌အႀကဵအစညးမ္ာ့ကို သိရြိသျာ့ေသာ ကု႑လေကသီက မိနး့မ
တို႔မာယာကို အသုဵ့ခ္ကာ လူဆို့ဓာ့်ပႀကီ့ကို ေတာငးထိပးကေန ်ပနးလညးတျနး့ခ္ခဲံပါသညး၈ ထိုေနရာ
ကေန ထျကးေ်ပ့လာၿပီ့ တိတၳိတို႔ဆီမြာ ဤီ့စျာပထမ ပုရဗိုဇးမအ်ဖစးႏြငးံေနထိုငးပါသညး၈ ထို႔ေနာကးမြ သူ
အ်မငးမြနးရလာၿပီ့ ်မတးဗုဒၶသာသနာမြာ ဘိက၏ဳနီမအ်ဖစးခဵယူၿပီ့ မၾကာခငးမြာ ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ခဲံပါသညး၈
ဣသညးကာ့ ကု႑လေကသီသူေ႒့သမီ့ေလ့က လူဆို့ႀကီ့ကို ်မငး်ခငးခ္ငး့မ်မငးရယငး မေနႏိုငး
ေအာငး စျဲလနး့တမး့တစိတးေၾကာငးံ အကုသိုလးတရာ့ေတျအဆငးံဆငးံပျာ့ ဆငး့ရဲဒုက၏အမ္ိဳ့မ္ိဳ့
ေရာကးခဲံရပုဵပငး်ဖစးပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာ

အာဟာရာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီ တစးခုစီ၉ရြိေသာ ဖႆ,ေစတနာ,
ဝိညာဏးဟုဆိုအပးေသာ နာမးအာဟာရသုဵ့ပါ့က အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၇ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔အာ့
အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

လူ႔ေလာကသဘာဝ ခ္စးသူႏြငးံေပ္ားေနၾကသူမ္ာ့က ထမငး့ေမံ၇ဟငး့ေမံ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့ေန

ၾက်ခငး့သညး တျယးတာတပးမကးမႈေလာဘတဏြာ၉ ယြဤးတျဲေနၾကေသာ ဖႆာဟာရ၇ ေစတနာဟာရ၇
ဝိညာဏာဟာရတို႔ေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ ခ္စးသူအခ္ငး့ခ္ငး့ ်မငးေတျ႔ေနရ်ခငး့၇ ေတျ႔ဆုဵၾကညးႏူ့ေန
ရ်ခငး့၇ စကာ့လကးဆုဵက္ေန်ခငး့တို႔သညး အာရုဵငါ့ပါ့ႏြငးံ စိတးတို႔ကို ေတျ႔ဆုဵေပ့ေနေသာ ဖႆာဟာရ
က ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေန်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈ ဖႆာဟာရကေတျ႔ဆုဵေပ့ေနသညးံအတျကးေၾကာငးံ
ေစတနာဟာရကလညး့ ခဏခဏ တျယးတာတပးမကးေလာဘရမၼကး်ဖစးေအာငး လႈဵ႔ေဆားေပ့ေန်ပနးပါ
သညး၈ ဝိညာဏာဟာရကလညး့ စိတးအာ့ထနးသနးမႈ်ဖငးံ စဲျလနး့တမး့တမႈေတျ အ်မစးတျယးလာေအာငး
အေထာကးအပံဵေပ့ေနပါသညး၈
 165

သူေ႒့သမီ့ေလ့မပဋာ၌ ်ဖစးစဤးမ္ာ့ကို ၾကညးံကသိသာႏိုငးပါသညး၈ အိမးမြာလယးကူလီ လုပး

ေနရရြာေသာ ခ္စးသူကိုဒါသ မညးမြ္ဆငး့ရဲသညးကိုလညး့ သူသိပါသညး၈ ကိုဒါသေနာကးကို ခို့ရာလိုကး
သျာ့ရငး ထိုဆငး့ရဲဒုက၏ေတျကို ခဵစာ့ရမညးကိုလညး့ သူသိပါသညး၈ သို႔ေသား ကိုဒါသကိုမြမရယငး ရငး
ႏြစး်ခမး့ ဟကးတကးကျဲ ေသပျဲဝငးရမတတး စျဲလနး့မႈအာ့ႀကီ့ေနေသာေၾကာငးံ “တူႏြစးကိုယး တဲအိုပ္ကး
မြာ ေနရေနရ၇ ထမငး့ရညးပူ အတူတူ လြ္ကးရလြ္ကးရ‟‟ စိတးမ္ိဳ့ထာ့ႏိုငးလာပါသညး၈ ေရႊနနး့ေတားႀကီ့
တမြ္ ခမး့နာ့ထယးဝါေသာ အိမးႀကီ့ကိုလညး့ စျနး႔ချါဘို႔ ဝနးမေလ့ေတာံပါ၈ အေကာငး့ဆုဵ့ အစာ့အစာ
ေတျကိုလညး့ ေမံထာ့ႏိုငးသညး၈ ဣသညးပငး ခ္စးခငးစျဲလနး့မႈ အကုသိုလးအာဟာရက စိတၱဇရုပးတို႔ကို
အေထာကးအပဵံေပ့ေန်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ႏြငးံအဗ္ာကတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ခ္နးခဲံပါ၌၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)ဝိပါကာ-

ဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ အာဟာရ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာ အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ
ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ဂ)ကဗဠီကာေရာ အာဟာေရာ ဢမႆ ကာယႆ
အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဝိပါကးစိတ(း ၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီ တစးခုစီ၉ရြိေသာ
ဖႆ၇ေစတနာ၇ဝိညာဏးတညး့ဟူေသာ နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့တို႔က ဝိပါကးစိတး(၀၃)ပါ့၇ကိရိယာ
စိတး(ဿွ)၇ ေစတသိက(း ၀၅)ပါ့တို႔ႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဆိုလို
ရငး့ကေတာံ နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့တို႔က ဝိပါကး၇ကိရိယာ၇စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အာဟာရသတၱိ်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဖႆာဟာရက လကးရြိဘဝတျငး ေန႔စဤးလႈပးရြာ့သျာ့လာရာတျငး ်မငးသိစိတး၇ ၾကာ့သိစိတး၇

နဵသိစိတး၇ စာ့သိစိတး၇ ထိသိစိတးစသညးတို႔်ဖစးေပ၍ရာ၉ အာရုဵႏြငးံ စိတး/ေစတသိကးေတျ႔ဆုဵေပ့်ခငး့်ဖငးံ
အေထာကးအပံဵေပ့ေနပါသညး၈ေစတနာဟာရက အက္ိဳ့ဝိပါကးစိတးမ္ာ့်ဖစးေပ၍ေအာငး အေထာကးအပံဵ
 166

ေပ့ေနသညး၈ထို႔အတူ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ကို နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့က စိတးတိုငး့

က္ စိတးအလိုဆႏၵအတိုငး့ သကးဝငးလႈပးရြာ့ေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့လြ္ကးရြိပါသညး၈

နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့က ဝိပါကး/ကိရိယာစိတးႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔ကို ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို

သာဓက်ပရလြ္ငး ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးကိုယးေတား်မတး လယးတဲတစးခုမြာ ဖလသမာပတးခ္မး့သာကို
ဝငးစာ့ေတားမူေနစဤး မို့ႀကီ့က အႀကီ့အက္ယးရျာ၇ မို့ခ္ဳနး့သဵေတျက တစးဂ္ဳနး့ဂ္ဳနး့်မညးၿပီ့ မို့ႀကိဳ့
ေတျက တစးဒုိငး့ဒိုငး့ ပစးေနေသားလညး့ ်မတးစျာဘုရာ့၌စိတးေတားမြာ သမာဓိမပ္ကး ဘာခဵစာ့ခ္ကးမြ
မ်ဖစးေပ၍ခဲံပါ၈ ်မတးစျာဘုရာ့ သီတငး့သုဵ့ေတားမူေသာ လယးတဲေဘ့က လယးထဲမြာ လယးထျနး
ေနေသာ လယးသမာ့ႏြငးံ ႏျာ့ႏြစးေကာငးကေတာံ မို့ႀကိဳ့ထိမြနးေသဆုဵ့သျာ့ခဲံပါသညး၈ သာမနးလူသာ့
တစးဤီ့ဆိုလြ္ငး ဘာမြမ်ဖစးဘူ့ဆိုလြ္ငးေတာငးမြ အနညး့ဆုဵ့ နာ့ေရာဂါတစးခုခုကို ရေစႏိုငးပါသညး၈
်မတးစျာဘုရာ့ရြငး၌ စိတးေတား ခႏၶာကိုယးေတားမြာ ဘာအႏၱရာယးတစးခုမြ္ မ်ဖစးေပ၍ခဲံ်ခငး့သညး
်မတးစျာဘုရာ့ရြငး၌ သမာဓိစျမး့အာ့မဟာကိရိယာစိတးတို႔၉ ယြဤးတျဲေနေသာ နာမးအာဟာရတရာ့မ္ာ့
က ်မတးစျာဘုရာ့ရြငး၌ ကိုယးခႏၶာေတားႀကီ့ကို အေစာငးံအေရြာကး အေထာကးအပဵံေပ့ေန်ခငး့
သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအခါ၉ ပဋိသေႏၶစိတ/း ေစတသိကးတို႔၉ရြိေနေသာ ဖႆ၇ေစတနာ၇ဝိညာဏး

တညး့ဟူေသာ နာမးအာဟာရတရာ့သုဵ့ပါ့က ပဋိသေႏၶစိတး (ှ၆)ပါ့၇ေစတသိကး(၀၂)ပါ့ႏြငးံ ပဋိသေႏၶ
ကမၼဇရုပးတို႔အာ့ အာဟာရပစၥညး့်ဖစးေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ပဋိသေႏၶကာလမြာ မိခငးဝမး့မြာ ပဋိသေႏၶယူေနရစဤး နာမးအာဟာရတို႔၌ ပဵံပို့မႈေၾကာငးံ

ပဋိသေႏၶစိတးႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔မြာ တ်ဖညး့်ဖညး့ခ္ငး့ ရြငးသနးႀကီ့ထျာ့လာပါသညး၈ ဗီဇနိယာမ
သေဘာတရာ့အရ နာမးအာဟာရတရာ့တို႔က ပဋိသေႏၶစိတးကို အေထာကးအပဵံေပ့၇ ပဋိသေႏၶစိတးက
ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ဆဲ ပဝတၱိစိတးကို ေက့္ဇူ့်ပဳ၇ ပဝတၱိစိတးေတျက ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးေတျကို အကူအညီ
ေပ့ေသာအခါ ကမၼဇရုပး်ဖစးေသာ ကလလေရၾကညးေလ့ကေန အ်မႈပးကေလ့်ဖစးလာပါသညး၈ အ်မြဳပး
ကေန သာ့တစးကေလ့်ဖစးလာပါသညး၈ သာ့တစးကေလ့ကေန ခကးမငါ့်ဖာေပ၍လာပါသညး၈ ခကးမ
ငါ့်ဖာကေန ဤီ့ေခါငး့ရယး၇ လကးေတျရယး၇ ေ်ခေတျရယးတစး်ဖညး့်ဖညး့ခ္ငး့ လူသာ့တစးေယာကး အပီ
အ်ပငး်ဖစးလာပါေတာံသညး၈

(ဂ)အဓိပၸါယး - ခဲဘျယးေဘာဇဤးတို႔၉ပါရြိေသာ အာဟာရဓာတးေတျက ပဋိသေႏၶကာလမြစတငး၊ ယေန႔

တိုငး ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနေသာ ဣခႏၶာကိုယးႀကီ့အာ့ ရုပးအာဟာရပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနပါသညး၇
ထို႔ေၾကာငးံ ထမငး့အသကး ခုနစးရကး၇ ေရအသကး တစးမနကး-ဟု ဆိုရို့်ပဳၾကပါသညး၈ ထမငး့အာဟာရ
 167

ႏြငးံ ထမငး့ႏြငးံအလာ့တူေသာအာဟာရမ္ာ့ကို ခုနစးရကးခနး႔ မသုဵ့ေဆာငးရလြ္ငး ေသႏိုငးသညးဟုဆိုၾက

ပါသညး၈ ေရအာဟာရကို တစးမနကးခနး႔ မသုဵ့ေဆာငးရလြ္ငး ေသႏိုငသ
း ညးဟု ဆိုၾကပါသညး၈ ဣအဆို
သညး ဧကနးမုခ္မြနးကနးေသာ ပမာဏေတာံမဟုတးႏိုငးပါ၈ သို႔ေသား သတၱဝါတိုငး့မြာ အစာအာဟာရ
အေထာကးအပံဵ ်ပတးေတာကးသျာ့လြ္ငးကာ့ ေသဆုဵ့သျာ့ႏိုငးပါသညး၈ ရုပးအာဟာရတညး့ဟူေသာ
ၾသဇာဓာတးမ္ာ့က သတၱဝါတို႔၌ ခႏၶာကိုယးႀကီ့ ရြငးသနးေအာငး ႀကီ့ပျာ့ေအာငး၇ လြဳပးရြာ့သျာ့လာႏိုငး
ေအာငး အေထာကးအပဵံေပ့ေန်ခငး့ အာဟာရပစၥညး့ကေန ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈

ဢႁႏၵိယပစၥညး့

ဢႁႏၵိယပစၥညး့ဆိုသညးမြာ အစို့ရ်ခငး့သေဘာရြိပါသညး၈ ႏိုငးငဵႀကီ့ထဲက ်ပညးနယးအစို့ရမငး့

မ္ာ့သညး မိမိတို႔်ပညးနယးကို မိမိတို႔ စညး့ကမး့ဤပေဒႏြငးံအညီ အလိုရြိသလို အစို့တရ အုပးခ္ဳပးပိုငးချငးံ
ရြိသကဲံသို႔ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကလညး့ ်မငးသိစိတးကို အစို့ရပါသညး ပိုငးဆိုငးပါသညး၈ မ္ကးစိကသာ
်မငး်ခငး့ ကိစၥကို စျမး့ေဆာငးႏိုငးပါသညး၈ နာ့က်မငး၊မရ၇ ႏြာေခါငး့ကလညး့်မငး၊မရ၇ ပါ့စပးကလညး့
်မငး၊မရ၇ ခႏၶာကိုယးႀကီ့ကလညး့်မငး၊မရပါ၈ ထို႔အတူ နာ့ကသာလြ္ငး ၾကာ့်ခငး့ကိစၥကို အစုိ့ရပါ
သညး၈ ၾကာ့်ခငး့ကိစၥကို စျမး့ေဆာငးႏိုငးပါသညး၈ ၾကာ့်ခငး့ကိစၥကို မ္ကးစိက ၾကာ့၊မရ၇ ႏြာေခါငး့က
ၾကာ့၊မရပါ၈ ပါ့စပးကလညး့ ၾကာ့၊မရပါ၈ ခႏၶာကိုယးကလညး့ ၾကာ့၊မရပါ၈ ဣသညးကို မ္ကးစိ၇ နာ့၇
ႏြာေခါငး့၇ လြ္ာ၇ ကိုယး၇စိတးစေသာဢေႁႏၵတို႔က အစို့ရ်ခငး့ ပိုငးဆိုငး်ခငး့သေဘာရြိသညးဟုဆိုပါသညး၈

ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

ဢႁႏၵိယပစၥေယာတိ- စက၏ဳႁႏၵိယဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ ေသာတိႁႏၵိယဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဃာနိႁႏၵယဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၇
ဇိဝြိႁႏၵိယဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယန ပစၥေယာ၈
ကာယိႁႏၵိယဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ဢႁႏၵိယပစၥညး့ဆိုသညးမြာ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးက ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကး

တို႔အာ့။၇ နာ့အၾကညးဓာတးက ၾကာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ ႏြာေခါငး့အ
 168

ၾကညးဓာတးက နဵသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ လြ္ာအၾကညးဓာတးက စာ့သိစိတးႏြငးံ

ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ ကိုယးအၾကညးဓာတးက ထိသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကး
တို႔အာ့။ အစုိ့ရ်ခငး့ ပိုငးဆိုငး်ခငး့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(ှ)မ္ကးစိအၾကညးဓာတး စက၏ဳေႁႏၵ ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့၈

(ဿ)နာ့အၾကညးဓာတး ေသာတိေႁႏၵ ၾကာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့၈

(၀)ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတး ဃာနိေႁႏၵ နဵသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့၈

(၁)လြ္ာအၾကညးဓာတး ဇိဝြိေႁႏၵ စာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့၈

(၂)ကိုယးအၾကညးဓာတး ကာယိေႁႏၵ ထိသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့

(၃)စိတးအၾကညးဓာတး မနိေႁႏၵ ၾကဵေတျ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့

ရုပးဇီဝိတိေႁႏၵပါဠိေတား - ရူပဇီဝိတိႁႏၵိယဵ ကဋတၱာရူပါနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ရုပးတို႔၌အသကးမညးေသာ ရုပးဇီဝိတိေႁႏၵက ကလာပးတူ ကမၼဇရုပးကို့ခုတို႔အာ့ ဢႁႏၵိယ

ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ နာမးကိုေစာငးံေရြာကးတတး ရြငးသနးေစတတးေသာ နာမးဇီဝိတရြိသကဲံသို႔
ရုပးမြာလညး့ ရုပးကိုေစာငးံေရြာကးတတး ရြငးသနးေစတတးေသာ ရုပးဇီဝိတရြိပါသညး၈ ကလာပးဆိုသညးမြာ
ရုပးမ္ာ့ကို တူရာတူရာေပါငး့စပးဖျဲ႔စညး့ထာ့ေသာ ရုပးအစုမ္ာ့ကိုေခ၍ပါသညး၈ ဤပမာ သုဒၶ႒ကကလာပး
ဆိုလြ္ငး အ႒ကလာပးရုပးရြစးပါ့သာ သီ့သနး႔ဖျဲ႔စညး့ထာ့ေသာ ရုပးအစုကိုေခ၍ပါသညး၈ ထိုရုပးတို႔ကာ့
ရူပါရုဵ၇ ဂႏၶာရုဵ၇ ရသာရုဵ၇ အာဟာရရုပး၇ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ ေပါငး့ရြစးပါ့ေသာ ရုပးတို႔်ဖစးပါသညး၈

အဘယးံ ေၾကာငးံ သဒၵါရုဵမပါဝငးပါသနညး့ဆိုလြ္ငး သဒၵါရုဵတို႔မညးသညး ရုပးအခ္ငး့ခ္ငး့ ထိခိုကးမြ

သာ အသဵ်ဖစးေပ၍ပါသညး၈ ယခု်ပဆိုေသာ အ႒ကလာပးရုပးတို႔သညးကာ့ အသဵ်မညးသညး်ဖစးေစ၇
အသဵမ်မညးသညး်ဖစးေစ မညးသညးံရုပးမ္ိဳ့မဆို ရႏိုငးေသာ ရုပးတို႔်ဖစးပါသညး၈ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ထဲက
အာေပါဓာတးၾကဤးေသာ မဟာဘုတးသုဵ့ပါ့သညးပငး ေဖာ႒ဗၺာရုဵမညးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ေဖာ႒ဗၺာရုဵကို
သီ့သနး႔မ်ပဆိုပါ၈ ထိုသုဒၶ႒ကကလာပး(၅)ပါ့ထဲသို႔ သဒၵရုပးထညးံလိုကးေသာအခါ သဒၵနဝကကလာပး
ဟူေသာ ကလာပးတစးမ္ိဳ့်ဖစးလာပါသညး၈ ဇီဝိတရုပးႏြငးံ ထိုသုဒၶ႒ကကလာပး(၅)ပါ့ ေပါငး့လိုကးေသာ
 169

အခါ ဇီဝိတနဝကကလာပး်ဖစးလာပါသညး၈ ဣသို႔စသညး်ဖငးံ ရုပးမ္ာ့ကို ေပါငး့စုဖျဲ႔စညး့ထာ့ သညးကို

ကလာပးဟုေခ၍ပါသညး၈

ရုပးဇီဝိတဆိုသညးမြာ ရုပးကိုေစာငးံေရြာကးတတး ရြငးသနးေစတတးေသာ ရုပးတစးမ္ိဳ့ပငး၈ ထိုရုပး

သညး လူေတျမြာလညး့ ရြိသညး၈ သစးပငးပနး့မာလးေတျမြာလညး့ရြိသညး၈ လူေတျက အိပးစကးအနာ့ယူ
ေနေသားလညး့ ဇီဝိတရုပးတို႔က လူေတျရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေရ့အတျကး အၿမဲတမး့အလုပးလုပးေပ့ေနၾကပါ
သညး၈ ကုနးခနး့သျာ့ေသာ အာ့အငးမ္ာ့ ်ပနးလညး်ဖညးံဆညး့ဖို႔၇ အစာ့အစာမ္ာ့ထဲက အာဟာရဓာတး
ေတျ စုပးယူဖို႔၇ မလိုအပးေသာ အညစးအေၾက့မ္ာ့ကို စနစးတက္စျနး႔ပစးဖို႔၇ ခႏၶာကိုယးတစးကိုယးလုဵ့တျငး
လိုအပးေနေသာ ေနရာေတျမြာ အာဟာရဓာတးေတျ ေဝငြဖို႔၇ ဇီဝိတရုပးေတျက ေစာငးံေရြာကးေပ့ေနၾက
ပါသညး၈ ဇီဝိတရုပးတို႔က အေစာငးံအေရြာကးေပ့ေသာအခါ အသညး့၇ႏြလုဵ့၇ ေက္ာကးကပး၇ အစာအိပးတို႔
က သူတို႔ရဲ႕ပဵုမြနးလုပးငနး့စဤးမ္ာ့ကို မရပးမနာ့အလုပးလုပးေပ့ေနၾကပါသညး၈

ထို႔အတူပငး သစးပငးပနး့မာလးတို႔ကိုလညး့ ေ်မဆီေ်မလႊာမ္ာ့ႏြငးံ ေရမ္ာ့ကိုသုဵ့ေဆာငးႏိုငး

ေအာငး၇ သစးေစံမြ အေညြာငးံေပါကး၇ အေညြာငးံကေန အခကးအလကးေဝဆာလာေအာငး၇ သစးပငးေလ့
ကေန သစးပငးႀကီ့်ဖစးလာေအာငး၇ အပျငးံ အသီ့ေတျ ေဝဆာလာေအာငး၇ရာသီဤတုဒဏးကို ခဵႏိုငးစျမး့
ရြိေအာငး ဇီဝိတရုပးကေန အေစာငးံအေရြာကးေပ့ပါသညး၈

ထိုဇီဝိတရုပးကေန ကလာပးတူကမၼဇရုပးကို့ခုအာ့ ရြငးသနးေအာငး ႀကီ့ပျာ့ေအာငး အေစာငးံအ

ေရြာကးေပ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး နိေရာဓသမာပတးဝငးစာ့ေသာ ရဟႏၱာအရြငး်မတးႀကီ့မ္ာ့မြာ တစး
ထိုငးတညး့ေသာ ဢရိယာပုထးမြာပငး (၄)ရကးလုဵ့လုဵ့ မလႈပးမယြကးေနႏိုငးေတားမူၾကပါသညး၈ နိေရာဓ
သမာပတးဆိုသညးမြာ မဟာသႏၱိသုခ ၿငိမး့ေအ့ေသာနိဗၺာနဓာတးကို လကးေတျ႔ဝငးစာ့ေတားမူ်ခငး့ပငး
်ဖစးပါသညး၈ နိေရာဓသမာပတးမဝငးစာ့ခငးကာလမြာ မိမိခႏၶာကိုယးႀကီ့ (၄)ရကးလုဵ့လုဵ့ နိေရာဓသမာ
ပတးဝငးစာ့ေနစဤးအတျငး့ အႏၱရာယးတစးစုဵတစးရာ မက္ေရာကးေစရနး၇ ဘုရာ့ရြငးႏြငးံ သဵဃာေတားမ္ာ့
က သာသနာေတားအတျကး အလိုရြိေနၾကလြ္ငး နိေရာဓသမာပတးမြ ထေစရနး အဓိ႒ာနးရပါသညး၈ ထို႔
ေနာကးမြ ပထမစ္ာနးကေန ေနဝသညာနာသညာယတနစ္ာနးထိေအာငး စ္ာနးမ္ာ့ကို ဝငးစာ့ေတားမူၿပီ့
စိတးအစဤးမ္ာ့၇ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာရုပးမ္ာ့ခ္ဳပး်ပတးသျာ့ပါေတာံသညး၈ ထို(၄)ရကးအတျငး့မြာ ဣ
ခႏၶာကိုယးႀကီ့ မပ္ကးစီ့ေအာငး ဆကးလကးရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေအာငး ကမၼဇရုပးမ္ာ့က ေစာငးံေရြာကးေပ့
ၾကပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ဇီဝိတရုပးကေန ကမၼဇရုပးတို႔ကို ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵအက္ဤး့မြ္သာ်ဖစးပါသညး၈

နာမးဇီဝိတိေႁႏၵပါဠိေတား - အရူပိေနာ ဢႁႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ ဢႁႏၵိယ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 170

အဓိပၸါယး - နာမးဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့တို႔က စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ စိတၱဇရုပး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇ

ရုပးတို႔အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

နာမးဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့ - နာမးဇီဝတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ သမာဓိ၇ ပညာ တို႔်ဖစးသညး၈

ဣနာမးဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့တို႔က ရုပးနာမးအာ့လုဵ့ကို အစို့ရ်ခငး့၇ ေစာငးံေရြာကး်ခငး့သေဘာရြိ

ပါသညး၈ နာမးဇီဝတေလ့က ရုပးနာမးအာ့လုဵ့၌ အသကးသဖျယး ေစာငးံေရြာကး်ခငး့ အစို့ရ်ခငး့ကို ်ပဳ
လုပးပါသညး၈ ေရကနးႀကီ့တစးခုမြာ ေရၾကညးေရေအ့မ္ာ့က ၾကာပနး့မ္ာ့ကို ရြငးသနးေအာငး ႀကီ့ပျာ့
ေအာငးေစာငးံေရြာကးသကဲံသို႔ နာမးဇီဝတတညး့ဟူေသာေရ၇ ရုပးဇီဝတတညး့ဟူေသာ ညျနးမ္ာ့က ၾကာ
ပနး့တညး့ဟူေသာ ရုပးနာမးအာ့လုဵ့ ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနေအာငး စုေပါငး့၊ ေစာကးေရြာကးၾကပါသညး၈

ထို႔အတူပငး အာရုဵကိုသိတတးေသာ စိတးကလညး့ ရုပးနာမးအာ့လုဵ့ကို အစို့ရ်ခငး့ ေစာငးံ

ေရြာကး်ခငး့ အမႈကို်ပဳပါသညး၈ အသိစိတးကေလ့ရြိေန၊ အသိစိတးကေလ့က အရာရာ ဤီ့ေဆာငးေပ့
ေန၊ သတၱဝါေတျ ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနၾကရပါသညး၈ ထို႔အတူ ခဵစာ့မႈေဝဒနာကလညး့ ရုပးနာမးအာ့လုဵ့
ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေအာငး အစို့တရ ေစာငးံေရြာကးေပ့ပါသညး၈ လူ႔ခႏၶာကိုယးမြာ ေလ်ဖတးသျာ့ၿပီဆိုလြ္ငး
ေလ်ဖတးေသာလကးေတျ ေ်ခေတျက ထိေတျ႔ခဵစာ့မႈကို သိေနေသ့လြ္ငး ရြငးသနးေနပါေသ့သညး၈
ထိေတျ႔ခဵစာ့မႈကို မသိေတာံဘူ့ဆိုလြ္ငး ေ်ခေသလကးေသ ကိုယးတစးပိုငး့ေသ်ဖစးသျာ့ရပါေတာံသညး၈

ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတးမႈ ဝီရိယအစျမး့က ဣခႏၶာကိုယးႀကီ့ကို အစို့ရ်ခငး့ ေစာငးံေရြာကး်ခငး့အမႈကို

်ပဳလုပးေပ့ေနပါသညး၈ မညးသညးံအလုပးမ္ိဳ့ကိုပဲ လုပးခ္ငးလုပးခ္ငး၇ မညးသညးံစကာ့မ္ိဳ့ကိုပဲ ေ်ပာခ္ငး
ေ်ပာခ္ငး၇ မညးသညးံအေတျ့အၾကဵမ္ိဳ့ကိုပဲ ၾကဵခ္ငးၾကဵခ္ငး ကာယကဵ၇ဝစီကဵ၇မေနာကဵေတျ်ဖစးလာေအာငး
လုဵ႔လ်ပဳ်ခငး့ ဝီရိယကပါဝငးေနမြ ကဵေ်မာကးပါသညး၈ လုဵ႔လ်ပဳ်ခငး့ ဝီရိယမပါဝငးလြ္ငး ကဵမေ်မာကးႏိုငး
ပါ၈ ထို႔ေၾကာငးံ မညးမြ္ ပ္ငး့ရိပါသညးဆိုဆို ကိုယးံခႏၶာကိုယးႀကီ့ မေသေအာငး လုဵ႔လ်ပဳမႈ အနညး့ငယးမြ္
ေတာံ ရြိေနႏိုငးပါေသ့သညး၈

သဒၶါ၇ သတိ၇ သမာဓိ၇ ပညာတို႔ကလညး့ ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး အထကးတနး့က္က္ ခႏၶာ

ကိုယး ်ဖစးလာေအာငး ေစာငးံေရြာကး်ခငး့၇ အစို့ရ်ခငး့အလုပးကို ်ပဳလုပးေဆာငးရျကးေပ့ၾကပါသညး၈
သဒၶါသညး ရတနာသုဵ့တနး ကဵ ကဵ၌အက္ိဳ့ကို ်မတးနိဳ့ယုဵၾကညးမႈ၉ အစို့ရပါသညး၈ ထိုသဒၶါတရာ့်ဖငးံ
အဆငးံအတနး့်မငးံ်မငးံ အထကးတနး့က္က္ ဘုနး့ကဵႀကီ့်မတးေသာ ခႏၶာကိုယး်ဖစးလာေအာငး အစို့တရ
ေစာငးံေရြာကးမႈကို ်ပဳလုပးေဆာငးရျကးေပ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သဒၶါတရာ့ႀကီ့်မတးသူတိုငး့ တစးဆငးံ
 171

ထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညးထကး်မငးံေသာ ဘဝကို ပိုငးဆိုငးၾကပါသညး၈ သတိ သမာဓိ ပညာတရာ့တို႔၌

အစို့တရ ေစာငးံေရြာကးမႈမ္ာ့ကိုလညး့ နာ့လညးႏိုငးေလာကးပါၿပီ၈

ဢႁႏၵိယပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေဒသနာမ္ာ့

ဢႁႏၵိယပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ရာ၉ (ှ)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ (ဿ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈

(၀)အဗ္ာကတမူတစးခ္ကးဟူ၊ မူခုနစးခ္ကး်ဖငးံေဟာေၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ (ှ)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၉
(က) ကုသိုလးေၾကာငးံကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ (ခ) ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈
(ဂ)ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး-ဟူ၊ မူသုဵ့ခ္ကးေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈
(ဿ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၉ (က)အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ (ခ)အကုသိုလးေၾကာငးံ
အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ (ဂ)အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး-ဟူ၊ မူ
သုဵ့ ခ္ကးေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ (၀)အဗ္ာကတမူတစးခ္ကးသညးကာ့ အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာ
ကတ ်ဖစးပုဵတစးခ္ကးကိုသာေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ ဢႁႏၵိယာ

သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး

ေစတသိကးတို႔၉ရြိေနေသာ ဇီဝတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ပညာတညး့ဟူေသာ
နာမး ဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့တို႔က ကုသိုလးစိတး(ဿှ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ကုသိုလးစိတး်ဖစးေပ၍ဖို႔ရနး ကုသိုလးဢေႁႏၵဟုဆိုအပးေသာ ဇီဝိတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇

သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ပညာတို႔က အစို့တရ ေစာငးံေရြာကးမႈကိုေပ့ရပါသညး၈ ထငးထငးရြာ့ရြာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေပ့တတးေသာတရာ့ကေတာံ သဒၶါတရာ့ပငး်ဖစးပါသညး၈ ဇီဝိတတရာ့သညး နာမးတရာ့တို႔၌ အသကး
သဘျယး်ဖစးေသာေၾကာငးံ နာမးတရာ့်ဖစးေပ၍တိုငး့ သူကအၿမဲလိုကးပါၿပီ့ အစုိ့တရေစာငးံေရြာကးေန
ပါသညး၈ ကုသိုလးတရာ့်ဖစးေပ၍ရာ၉ စိတးေကာငး့ႏြလုဵ့ေကာငး့ရြိဖို႔ အလျနးအေရ့ႀကီ့ပါသညး၈
 172

စိတးထာ့ေကာငး့်မတးသူမ္ာ့အဖို႔ အရာရာတိုငး့မြာ ကုသိုလးစိတး်ဖစးေအာငး ႏြလုဵ့သျငး့တတးၾကပါ

သညး၈ ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာခဵစာ့ရသညးံအခါ၉ “ဒီလိုေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာေတျကို ခဵစာ့ရတယးဆိုတာ
ဟာ အတိတးဘဝတုနး့က ကုသိုလးေကာငး့မႈေတျလုပးခဲံလို႔ ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာေတျကိုခဵစာ့ရတာ
်ဖစးလို႔ ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ိဳ့ေစံေတျကို ငါတို႔ ဆကးလကးစိုကးပ္ိဳ့ႀကဲခ္ရမယး‟‟ဆိုၿပီ့ ကုသိုလးေကာငး့မႈ
မ္ာ့ကို အစဤးမပ္ကး်ပဳလုပးပါသညး၈ ဆငး့ရဲဒုက၏ခဵစာ့ရသညးံအခါ၉လညး့ “ဒီလိုဆငး့ရဲဒုက၏ေတျ
ေတျ႔ႀကဳဵခဵစာ့ရတာဟာ အတိတးဘဝတုနး့က ငါတို႔က သူတစးပါ့အေပ၍မြာ ယုတးယုတးမာမာ ရကးရကး
စကးစကး သတး်ဖတး ညြငး့ဆဲခဲံလို႔ေပါံ၈ အခုလို အ်ဖစးဆို့ေတျ ေနာငးသဵသရာမြာ မေတျ႔ရမႀကဳဵရေအာငး
စိတးထာ့ေကာငး့ေကာငး့ထာ့ ကုသိုလးတရာ့ကိုပဲ က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ေတာံမယး‟‟ ဟု ကုသိုလးတရာ့ကို
သာ အစဤးမ်ပတး်ပဳလုပးပါသညး၈ ဣသညးကာ့ စိတးတညး့ဟူေသာ ဢေႁႏၵက ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အ
စို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

သဒၶါတရာ့ဆိုသညးမြာ ရတနာသုဵ့ပါ့ႏြငးံ ကဵႏြငးံ ကဵ၌အက္ိဳ့တရာ့တို႔ကို ယုဵၾကညး်ခငး့ပငး်ဖစး

ပါသညး၈ ယုဵၾကညး်ခငး့ ၾကညးညိဳ်ခငး့ေၾကာငးံ ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ တစးဆငးံထကးတစးဆငးံ ်မငးံသညး
ထကး်မငးံလာတတးပါသညး၈ အဇာတသတးမငး့သညး နဂိုက ဘုရာ့ရြငးကို ၾကညးညိဳရေကာငး့မြနး့မသိခဲံ
ပါ၈ ဖခငးကိုသတးၿပီ့သညးံအခ္ိနးကစ၊ ေနာငးတတစးဖနးပူပနး်ခငး့ဆိုေသာ ေသာကမီ့်မြာ့က သူ႔ႏြလုဵ့
သာ့ကို အၿမဲစူ့ဝငးႏြိပးစကးေနပါသညး၈ ညစဤးညတိုငး့ အိပးစကးေပ္ားခါနီ့အခ္ိနးတိုငး့ သူ႔မ္ကးစိကို လြနး
ေတျႏြငးံ ဝိုငး့ထို့သလို ခဵစာ့ေနရပါသညး၈ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငး၌ သာမညဖလသုတးေတားကို နာယူရ
သညးံအခ္ိနးမြစ၊ ေသာကမီ့ေတျ ကငး့ေပ္ာကးၿပီ့ ေကာငး့မျနးစျာအိပးစကးအနာ့ယူႏိုငးခဲံပါသညး၈ ဖခငး
ကိုသတးမိသညးံအတျကး တရာ့တရာ့်မတးကို သူမရခဲံေသားလညး့ ရတနာသုဵ့ပါ့ကို အ်မတးဆုဵ့ထာ့
ၿပီ့ၾကညးညိဳလျနး့ေသာ ပုထုဇဤးတို႔အနကး အသာဆုဵ့ အ်မတးဆုဵ့်ဖစးခဲံပါသညး၈ ဣသညးကာ့ သဒၶါ
တရာ့တညး့ဟူေသာ ဢေႁႏၵက ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အစို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့်ခငးသေဘာပငး်ဖစး
ပါသညး၈

ကုသိုလးစိတးႏြငးံယြဤးတျဲေလံရြိေသာ ဝီရိယိေႁႏၵတရာ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ ပို၊ပို၊ ်ဖစးထျနး့တို့

တကးေအာငး အစို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့ပါသညး၈ ဝီရိယတရာ့ေလ့ပါ့ရြိပါသညး၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔ကာ့
(က)မ်ဖစးေပ၍ေသ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့ေတျ မ်ဖစးေပ၍ေအာငး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတး်ခငး့၈ (ခ)်ဖစးေပ၍
ၿပီ့ေသာ အကုသိုလးတရာ့ေတျ ပယးသတးႏိုငးေအာငး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတး်ခငး့၈ (ဂ)မ်ဖစးေပ၍ေသ့ေသာ
ကုသိုလးတရာ့ေတျ ်ဖစးေပ၍ေအာငး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတး်ခငး့၈ (ဃ)်ဖစးေပ၍ၿပီ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့ေတျ
ပျာ့မ္ာ့တို့တကးေအာငး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတး်ခငး့တို႔်ဖစးပါသညး၈
 173

ဘုရာ့အေလာငး့ေတား သုေမဓာရြငးရေသံ ဘုရာ့ဆုပနးေသာကာလတုနး့က ကုသိုလးဆႏၵ

ဝီရိယ အာ့ႀကီ့ခဲံပုဵကိုၾကညးံပါ၈ ရမၼာဝတီ်ပညးသူေတျက ဘုရာ့ႏြငးံသဵဃာေတားမ္ာ့ႂကျလာမညးံလာ
မညးံလမး့ကို်ပငးဆငးေနၾကရာ သူလညး့ပါဝငးကုသိုလးယူပါရေစဟု ေတာငး့ဆိုပါသညး၈ လူေတျက သူ႔
ကို အလျနးခကးခဲၾကမး့တမး့ၿပီ့ ်ပဳ်ပငးရခကးေသာ ရႊဵ႕ညျနးခ္ိဳငးံချကး လမး့ပ္ကးႀကီ့ကို ေပ့အပးၾကသညး၈
သုေမဓာရြငးရေသံက အာ့ရဝမး့သာ စိတးအာ့ထကးသနးစျာ ်ပဳ်ပငးခဲံပါသညး၈ ဒီပကၤရာဘုရငး့ရြငး၌ ထဵ
ေတားပါ့မြာ ဘုရာ့ဆုကိုပနးဆငးႏိုငး်ခငး့၇ဘုရာ့မညးံဗ္ာဒိတးစကာ့ၾကာ့ခဲံရ်ခငး့တို႔သညး သူ၌ ခႏၶာ
ကိုယးႏြငးံ အသကးမငဲံကျကးေသာ ေကာငး့မႈကုသိုလးေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ဝီရယမညး
ေသာ ဢေႁႏၵက ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အစို့တရေစာငးံေရြာကး်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

သတိေႁႏၵဆိုသညးမြာ ဘုရာ့၇ တရာ့၇ သဵဃာတို႔၌ဂုဏးကို အဖနးတလဲလဲေအာကးေမံဆငး်ခငး

်ခငး့၇ မိမိ၌ ကိုယးက္ငးံသီလ်ဖဴစငးမႈကို အဖနးတလဲလဲေအာကးေမံဆငး်ခငး်ခငး့၈ မိမိ၌ ေပ့ကမး့လြဴ
ဒါနး့မႈမ္ာ့ကို အဖနးတလဲလဲေအာကးေမံဆငး်ခငး်ခငး့၇ နိဗၺာနးခ္မး့သာကို အဖနးတလဲလဲ ေအာကးေမံ
ဆငး်ခငး်ခငး့စသညးတို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈ဣသို႔ ဆငး်ခငးပျာ့်ခငး့်ဖငးံ ကုသိုလးတရာ့တို႔ တို့ပျာ့သညးထကး
တို့ပျာ့လာပါသညး၈ အကုသိုလးတရာ့တို႔လညး့ ေလြ္ာံပါ့သညးထကး ေလြ္ာံပါ့လာပါသညး၈

ဤပမာ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငး၌ ဂုဏးေတားေက့္ဇူ့ေတားမ္ာ့ကို အဖနးတလဲလဲေအာငးေမံသညးံအ

တျကး “ဘုနး့ေတားေနဝနး့ ထျနး့လငး့ေတာကးပေတားမူေသာ ်မတးစျာဘုရာ့သညး ်ဗဟၼာနတးလူ သုဵ့ဘုဵ
လူတို႔၌ ၾကညး်ဖဴေကားေရား ပူေဇားအထူ့ကို ခဵယူေတားမူထိုကးေသာ အတုမရြိေသာ သီလဂုဏးေတား၇
သမာဓိဂုဏးေတား၇ ပညာဂုဏးေတား၇ ဝိမုတၱိဂုဏးေတား၇ ဝိမုတၱိဉာဏဒႆနစေသာ ဂုဏးေတားေက့္ဇူ့
ေတားမ္ာ့ႏြငးံ ်ပညးံစုဵၿပီ့ ကိေလသာအညစးအေၾက့ ကငး့ေဝ့စငးၾကယးေတားမူပါေပသညး‟‟ ဟု ပျာ့မ္ာ့
ရငး့ ပျာ့မ္ာ့ရငး့ပငး ၾကညးညိဳ်မတးႏို့စိတးမ္ာ့ တစးဖျာ့ဖျာ့ေပ၍ေပါကးလာပါသညး၈ အပူကငး့စငး ဘုရာ့
ရြငး ဖူ့်မငးသူလညး့ အပူကျာဆိုသညးံအတိုငး့ ကိေလသာအညစးအေၾက့ ကငး့ေဝ့စငးၾကယးေသာ အ
ၿငိမး့ဓာတး အေအ့ဓာတးက မိမိစိတးသို႔ကူ့စကးေအ့ခ္မး့ၾကညးလငးေစပါသညး၈ ထိုအခါ ပို၊ပို၊ပငး
ၾကညးညိဳ၊မဆုဵ့ႏိင
ု းေအာငး ကုသိုလးစိတးေတျ တို့ပျာ့၊ေနပါေတာံသညး၈

ဘုရာ့ရြငး၌ တပညးံသာဝက ဘိက၏ဳနီမမ္ာ့ေက္ာငး့မြာ ေက့္သာ့ေလ့တစးေကာငးကို ်ပဳစု

ေစာငးံေရြာကးေပ့ထာ့ပါသညး၈ ဘိက၏ဳနီသူေတားေကာငး့မ္ာ့က လူစကာ့ႏြငးံ တရာ့ေဒသနာမ္ာ့ကို
သငးၾကာ့ေပ့ၾကပါသညး၈ ေက့္သာ့ေလ့ကို စျနးတစးေကာငးက သုတးခ္ီသျာ့သညးံအခါ ဘိက၏ဳနီမ္ာ့က
ေအာကးကေန စျနးကို လြမး့ၿပီ့ေခ္ာကးလြနး႔ၾကသညး၈ စျနးက လူသဵ ဆူဆူညဵညဵ ၾကာ့ရေသာအခါ
ထိတးလနး႔ၿပီ့ ေက့္သာ့ေလ့ကို လႊတးခ္ထာ့ခဲံပါသညး၈ ေက့္သာ့ေလ့ကို ်ပနးေကာကးလာခဲံၿပီ့
 174

်ပဳစုေပ့ရငး့ “ခ္စးသာ့ သငးံကို စျနးကသုတးခ္ီသျာ့တုနး့က သငးစိတးထဲ ဘယးလိုေနလဲ‟‟ဟု ဘိက၏ဳနီမမ္ာ့

ကေမ့ပါသညး၈ထိုအခါ ေက့္သာ့ေလ့က “အရို့စုႀကီ့တစးခုကေန အရို့စုေလ့တစးခုကို မ,ခ္ီသျာ့
တယး-လို႔ သတိတရာ့ အၿမဲပျာ့ေနပါတယး‟‟ဟု်ပနးေ်ဖပါသညး၈ သူ႔ကို ဘိက၏ဳနီမ္ာ့က အ႒ိကကမၼ႒ာနး့
ကို သငးေပ့ၿပီ့ အၿမဲမ်ပတးတရာ့မြတးခိုငး့ထာ့ေသာေၾကာငးံ ေသရမညးံေဘ့ႏြငးံ ရငးဆိုငးေနရေသား
လညး့ သူ႔စိတးထဲမြာ ေၾကာကးစိတးလနး႔စိတးမေပ၍ေပါကးခဲံပါ၈ ေဘ့အႏၱရာယးကေန လျတးေ်မာကးလာခဲံ
ပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ဢေႁႏၵက ကုသိုလးတရာ့တို႔ကို အစို့တရေစာငးံေရြာကး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့
်ခငး့သေဘာပငး်ဖစး၌၈

အသိအလိမၼာဉာဏးပညာတရာ့ကို ပညိေႁႏၵဟုေခ၍ပါသညး၈ ထိုအသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာႀကီ့

မာ့မႈေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့တို့ပျာ့ ရငးံသနးေစပါသညး၈ ပညာ်ဖငးံပျာ့မ္ာ့ေသာ ကုသိုလးသညး
ကုသိုလးတကာံကုသိုလးတျငး အထျဋးအထိပးကုသိုလး်ဖစးပါသညး၈ အလြဴမတတး ဒုက၏ထပး၇ ရႈဵ့ဖတးတငး
သညးံပျဲ၇ အလြဴတတးမြ ်မငးံ်မတးလြ၇ နိဗၺာနးရသညးံပျဲ ဆိုသညးံအတိုငး့ အလြဴဒါန်ပဳတာခ္ငး့တူရငးေတာငး
မြ အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာႀကီ့်မတးသူက အႏြစးသာရရြိေအာငး ကုသိုလးစိတးထာ့တတးပါသညး၈
အလြဴဒါန်ပဳၾကသညးံအခါ အသိအလိမၼာဉာဏးပညာရြိသူက လူ႔ခ္မး့သာ နတးခ္မး့သာစသညးံ ေလာကီ
ခ္မး့သာမ္ာ့ကို မညးသညးံအခါမြ္ မေတာငး့ပါ၈ ထိုခ္မး့သာမ္ာ့ကို ေတာငး့်ခငး့သညးသညး အိုဒုက၏၇
နာဒုက၏၇ ေသဒုက၏မ္ာ့ကို ေတာငး့်ခငး့သာ်ဖစးသညး၈ အို်ခငး့ နာ်ခငး့ ေသ်ခငး့ကငး့ရာ နိဗၺာနးခ္မး့သာ၌
အေထာကးအပံဵ်ဖစးပါေစ-ဟု ေတာငး့မြသာ အေကာငး့ဆုဵ့ အ်မတးဆုဵ့ဆုလာဘး်ဖစးသညးကို သိရြိနာ့
လညးသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလးဒါန်ပဳတိုငး့ “ခႏၶာအရြိ ်ဖစးပ္ကး၇ ဉာဏးအသိ မဂးႏြငးံကိုကး၊ ခႏၶာံဝနး
ဒုက၏သစၥာႀကီ့မြ လျတးေ်မာကး၊ နိဗၺာနးခ္မး့သာ၌ အေထာကးအပဵံ်ဖစးပါေစဘုရာ့‟‟ ဟု ဆုေတာငး့ပါ
သညး၈ ထိုေကာငး့မႈေၾကာငးံ လူ႔ခ္မး့သာ နတးခ္မး့သာစသညးံခ္မး့သာမ္ာ့ကိုလညး့ ပိုငးဆိုငးမႈရြိသလို
နိဗၺာနးခ္မး့သာကိုလညး့ လြ္ငး်မနးစျာ မ္ကးေမြာကး်ပဳႏိုငးပါသညး၈ မဂးေလ့ပါ့တညး့ဟူေသာ အ်မတးဆုဵ့
ကုသိုလးႀကီ့ကို ရရြိသျာ့ပါက ဒုက၏အာ့လုဵ့ၿငိမး့ပါေတာံသညး၈ ဣသညးကာ့ ပညိေႁႏၵက ကုသိုလး
တရာ့တို႔အာ့ အစို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာ

ဢႁႏၵိယာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 175

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလး

စိတးတို႔၉ယြဤးတျဲေနေသာ ဇီဝိတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ပညာတညး့ဟူေသာ
နာမးဢေႁႏၵတရာ့တို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈ ကုသိုလး်ဖစးေသာ နာမးဇီဝိတ၇ ကုသိုလးစိတး၇ ကုသိုလးေဝဒနာ၇ သဒၶါတရာ့၇ ကုသိုလးဇျဲလု႔ဵလ၇
ကုသိုလးေကာငး့မႈ ေအာကးေမံမႈ၇ ကုသိုလးေကာငး့မႈ တညးၾကညးခိုငးမာမႈ၇ အသိအလိမၼာ ဉာဏးပညာ
မ္ာ့ အစို့တရ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ စိတၱဇရုပးတို႔ကလညး့ ကုသိုလး၌အလိုဆႏၵအတိုငး့ တကးႂကျလႈပး
ရြာ့ ဢရိယာပုတးေလ့ပါ့တို႔မြာ ေပါံပါ့်ဖတးလတးေနပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ကုသိုလး နာမးဢေႁႏၵတရာ့
တို႔က စိတၱဇရုပးအဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ အစို့တရ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ပစၥယုပၸနး

အက္ိဳ့တရာ့ဘကး၉ ကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတေပါငး့သညးသာထူ့ပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာ

ဢႁႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ ဇီဝိတ၇ စိတး၇
ေဝဒနာ၇ ဝီရိယ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ နာမးဢေႁႏၵတရာ့ ငါ့ပါ့တို႔က အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၇
ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔အာ့ အစုိ့တရေစာငးံေရြာကး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈

ကုသိုလးနာမးဢေႁႏၵတရာ့မ္ာ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အစို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့သကဲံသို႔

အကုသိုလး နာမးဢေႁႏၵတရာ့မ္ာ့ကလညး့ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အစို့တရေစာငးံေရြာကးေပ့ပါသညး၈
သဒၶါ၇ သတိ၇ ပညာတရာ့တို႔သညး အကုသိုလးႏြငးံမယြဤးေသာ ဢေႁႏၵတရာ့မ္ာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ ဣ၉
မပါဝငးေတာံပါ၈ သဒၶါ၇ သတိ၇ ပညာတရာ့တို႔သညး ကုသိုလးတရာ့၉သာ အၿမဲယြဤးတျဲပါသညး၈

အကုသိုလးစိတးမညးေသာ မနိေႁႏၵတရာ့က အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ တို့ပျာ့သညးထကးတို့ပျာ့ ေစ

ရနး အစို့ရ်ခငး့ ေစာငးံေရြာကး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ မိမိတို႔၌စိတးကို အကုသိုလး
စိတးက လႊမး့မို့ခ္ယးလြယးလာေသာအခါ မိုကးရိုငး့ၾကမး့တမး့လာပါေတာံသညး၈ တစးဤီ့ကိုတစးဤီ့ ခ္စး
 176

ခ္စးခငးခငး ၾကငးၾကငးနာနာ ေအ့ခ္မး့စျာ ေနလာခဲံေသာ မိသာ့စုေလ့တစးစု လိုခ္ငးတပးမကးမႈ်ဖငးံ စာ့

ချကးလု်ခငး့ ်ပႆနာေၾကာငးံ တစးဤီ့ကိုတစးဤီ့ ၾကညးံမရေအာငး မုနး့တီ့နာက္ညး့သျာ့ၾကပါသညး၈ ဣ
သညးကာ့ အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ အစို့တရလႊမး့မို့မႈေၾကာငးံ မိုကးရိုငး့ၾကမး့တမး့စိတးေတျ တို့ပျာ့လာပုဵ
်ဖစးပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာ

ဢႁႏၵိယာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကု

သိုလးစိတ/း ေစတသိကးတို႔၉ရြိေနေသာ ဇီဝိတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ ဝီရိယ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ နာမး
ဢေႁႏၵတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က အကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အစို့တရ အေစာငးံ
အေရြာကးေပ့ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးႏြငးံယြဤးတျဲေနေသာ နာမးဇီဝိတ၇ အကုသိုလးစိတး၇ အကုသိုလးခဵစာ့ခ္ကး၇ အကုသိုလး

အလုပး၉ ဇျဲလုဵ႔လႀကီ့မာ့မႈ၇ အကုသိုလးအလုပးတို႔၉ တညးၾကညးၿငိမးသကးမႈတညး့ဟူေသာ ဢေႁႏၵတရာ့
ငါ့ပါ့တို႔က စိတးသျာ့တိုငး့ကိုယးပါ လိုရာဆႏၵ်ပညးံေအာငး လႊမး့မို့ခ္ယးလယးအစို့တရ ်ပဳလုပးေပ့တတး
ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး အခ္ိဳ႕လူဆို့လူမိုကးမ္ာ့ သူတစးပါ့အသကးကို သတးေနရလြ္ငး၇ သူတစးပါ့ ဤစၥာ
ကို မတရာ့ယူေနရလြ္ငး၇ သူတစးပါ့ သာ့မယာ့ကို ေစားကာ့ေနရလြ္ငး စိတးအာ့ထကးသနးၾကသညး၈
ခဵစာ့ခ္ကး်ပငး့ထနးၾကသညး၈ မအိပးမေန မရပးမနာ့ လုဵ႔လဝီရိယအာ့ေကာငး့ၾကသညး၈ မေကာငး့မႈမြာ
ပငး ေပ္ားပိုကးၿပီ့ အာရုဵစိုကးေနတတးၾကသညး၈ ယငး့သို႔ ခဵစာ့ခ္ကး်ပငး့ထနး ဇျဲသနးစူ့စိုကးမႈေၾကာငးံ
မေကာငး့မႈဒုစရိုကးလုပးငနး့တိုငး့မြာ စိတးသျာ့တိုငး့ကိုယးပါ လိုရာဆႏၵ်ပညးံဝၾကသညး၈ ဣသညးပငး
အကုသိုလး ဢေႁႏၵတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေန
်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

ယေန႔ေခတး အႏု်မဴလကးနကးႀကီ့မ္ာ့ ထုတးလုပးေနေသာသူတို႔ကိုၾကညးံပါ၈ လူေပါငး့မ္ာ့စျာကို

အစုလိုကး အၿပဳဵလိုကးေသေစႏိုငးေသာ စျမး့အာ့်ပငး့ အႏု်မဴဓာတးမ္ာ့ကို မရပးမနာ့ရြာေဖျႀကိဳ့စာ့ၾက
သညး၈ စူ့စူ့စိုကးစိုကး ေလံလာၾကသညး၈ ခဵစာ့ခ္ကး်ပငး့်ပငး့ စိတးအာ့ထကးထကးသနးသနး ႀကိဳ့စာ့ၾက
သညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သူတို႔အလိုရြိေသာ ဓာတုလကးနကးႀကီ့မ္ာ့၇ အႏုဇီဝလကးနကးႀကီ့မ္ာ့ကို ေအာငး
ေအာငး်မငး်မငး ထုတးလုပးႏိုငးၾကပါသညး၈
 177

မြတးခ္ကး/အကုသိုလးတရာ့ေၾကာငးံ အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတတရာ့်ဖစးပုဵသညးကာ့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး

ဘကး၉ အကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့ႏြစးမ္ိဳ့ေပါငး့စပး်ခငး့သာထူ့ပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)ဝိပါကာ

ဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ ဢႁႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥ ရူပါနဵ ဢႁႏၵိယ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈(ခ)ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ဢႁႏၵိယာ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ
ရူပါနဵ ဢႁႏၵိယပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဝိပါကးစိတ(း ၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတ(း ဿွ)၇ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီ တစးခုစီ၉ ရြိေနေသာ
ဇီဝတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ပညာတညး့ဟူေသာ နာမးဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့တို႔
က ဝိပါကးစိတ(း ၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အတိုဆုဵ့ေ်ပာရလြ္ငး ဝိပါကး ကိရိယာ အဗ္ာကတမညးေသာ နာမးဢေႁႏၵတရာ့
ရြစးပါ့တို႔က ဝိပါကး ကိရိယာႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ အစို့ရေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိပါကး
ကိရိယာတို႔လညး့ အဗ္ာကတတရာ့ စိတၱဇရုပးတို႔လညး့ အဗ္ာကတတရာ့တို႔သာတညး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ
အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

အစို့တရ ဢေႁႏၵထိုကးေသာ အက္ိဳ့ဝိပါကးစိတးမ္ာ့၇ ခဵစာ့ခ္ကးမ္ာ့၇ ်မတးႏို့ယုဵၾကညးမႈသဒၶါ

တရာ့မ္ာ့၇ ေကာငး့်မတးေသာလုဵ႔လဝီရိယမ္ာ့၇ ေကာငး့ေသာေအာကးေမံရႈမြတးမႈမ္ာ့၇ ေကာငး့်မတး
ေသာ အာရုဵစူ့စိုကးမႈမ္ာ့၇ ပညာဉာဏးႀကီ့ရငးံမႈမ္ာ့က အက္ိဳ့တရာ့မ္ာ့ထကးသနးေအာငး လႊမး့မို့ခ္ယး
လြယးေပ့ၾကသညး၈ စိတးေၾကာငးံ်ဖစးေသာ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ကိုလညး့ ေကာငး့က္ိဳ့လိုရာဆႏၵ်ပညးံဝေအာငး
စျမး့ေဆာငးမႈေပ့ေနၾကပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဘဝငးႏြလုဵ့ ရႊငးၿပဳဵ့ၾကညးလငး၇ ရုပးရညးအဆငး့ ဝါဝငး့ေရႊစငး
ေနတစးႏႈဵ့၇ ေရႊဘုနး့်မတးသခငး-ဟု စပးဆိုေတားမူၾကပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့၇ ယြဤးဘကးေစတသိကး(၀၂)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေန

ေသာ ဇီဝိတ၇ စိတး၇ ေဝဒနာ၇ သဒၶါ၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ပညာတညး့ဟူေသာ နာမး ဢေႁႏၵတရာ့
ရြစးပါ့တို႔က ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့၇ ယြဤးဘကးေစတသိကး(၀၂)ပါ့တို႔အာ့။၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔
အာ့။ အစို့တရ ေစာငးံေရြာကး်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈ နာမးဢေႁႏၵတရာ့ရြစးပါ့တို႔က အ
 178

ေၾကာငး့ အဗ္ာကတပစၥညး့တရာ့၈ ပဋိသေႏၶစိတး ေစတသိကး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့အဗ္ာ

ကတ ပစၥယုပၸနးတရာ့်ဖစးပါသညး၈

ေကာငး့်မတးေသာ စိတးအာ့ထကးသနးမႈ၇ ေမတၱာ်ဗဟၼစိုရးႏြငးံယြဤးေသာ ခဵစာ့ခ္ကး၇ ယုဵၾကညး

်မတးႏို့မႈသဒၶါတရာ့၇ ရတနာသုဵ့ပါ့တို႔၌ ဂုဏးေက့္ဇူ့ကို အဖနးတလဲလဲေအာကးေမံမႈသတိတရာ့၇
ေကာငး့မျနးစျာတညးၾကညးခိုငးမာမႈ၇ ဝိပႆနာဉာဏးစဤး ်မငးံတကးမႈတို႔က ဘုရာ့ေလာငး့ သိဒၶတၳမငး့
သာ့ေလ့၌ ေကာငး့်မတးေသာ ပဋိသေႏၶစိတး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ထူ့ထူ့်ခာ့်ခာ့ အက္ိဳ့
တရာ့ရေအာငး လႊမး့မို့ခ္ယးလြယး အစျမး့သတၱိ်ပေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဘုရာ့
ေလာငး့ေလ့ ပဋိသေႏၶယူေနစဤးမြာ က္ဤး့ေ်မာငး့က္ပးတညး့မႈမရြိပဲ ပလႅငးေပ၍မြာ က္က္နနထိုငးေနရ
သလို မပငးမပနး့ ခ္မး့ခ္မး့သာသာ မိခငးဝမး့ထဲေနခဲံရပါသညး၈

ဈာနပစၥညး့

ဈာနပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ေတာငးထိပး၇ သစးပငးထိပးကေန ၿမိဳ႕ရျာရႈခငး့မ္ာ့ကို ၾကညးံရသကဲံသို႔

တညးၾကညးေလ့နကးမႈ၇ အဖနးတလဲလဲ ပျာ့မ္ာ့ရႈမြတးမႈစ္ာနးတရာ့တို႔ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့၇ အကု
သိုလးတရာ့ အခိုငးအမာ်ဖစးပျာ့်ခငး့ကို စ္ာနပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - ဈာနပစၥေယာတိ - စ္ာနဂၤါနိ ဈာနသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာနၪၥ

ရူပါနဵ စ္ာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က

စက၏ဳဝိညာဏးေဒျအစရြိေသာ ေဒျပၪၥဝိညာဏး(ှွ)ၾကဤးေသာစိတး (၄၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့တို႔ႏြငးံ
စိတၱဇရုပး၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပစၥယနိေဒၵသတို႔မညးသညး
ကုသိုလးတရာ့၇ အကုသိုလးတရာ့၇ အဗ္ာကတတရာ့၇ မချဲ်ခာ့ပဲ အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့ဘကးမြာ။
အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးဘကးမြာ။ ရႏိုငးသမြ္ ပရမတၳတရာ့အာ့လုဵ့ကို အက္ဤး့ဆုဵ့နညး့်ဖငးံ ထုတးေဆာငး
ေဟာၾကာ့ေသာ တရာ့ေတား်ဖစးပါသညး၈ စူ့စူ့စိုကးစိုကး ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့တတးေသာ စ္ာနငးတရာ့တို႔ႏြငးံ
အာရုဵကို်မငးမြ္၇ ၾကာ့ကာမြ္်ဖစးေသာ ်မငးသိစိတးစေသာ ေဒျပၪၥဝိညာဏး(ှွ)တို႔မြ ယြဤးတျဲ၊ မရႏိုငး
ေသာေၾကာငးံ ေဒျပၪၥဝိညာဏး(ှွ)ကို ၾကဤးရပါသညး၈
 179

ပထမဈာနး၇ဒုတိယဈာနးစေသာ ေကာငး့်မတးေသာဈာနးအဂၤါမ္ာ့၉ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ သုခ၇

ဧကဂၐတာ-ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါငါ့ပါ့ရြိပါသညး၈ ဣေနရာ၉ စိတးအာ့လုဵ့ကိုေက့္ဇူ့်ပဳေသာ စ္ာနးအဂၤါ
မ္ာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ သုခေနရာတျငး သုခ၇ ဒုက၏စေသာ ေဝဒနာမ္ိဳ့စုဵရြိႏိုငးေသာေၾကာငးံ ေဝဒနာဟုသာ
မနး အသုဵ့အႏႈဵ့်ဖငးံ်ပဆိုေတားမူပါသညး၈

စူ့စူ့စိုကးစိုကး ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့မႈကို စ္ာနးဟုေခ၍ပါသညး၈ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ သုခ၇ ဧကဂၐတာ

တညး့ဟူေသာ စ္ာနးအဂၤါငါ့ပါ့ႏြငံးတကျ်ဖစးေသာ စ္ာနးသညး ပထမစ္ာနးမညး၌၈ ဝိတကးဟူသညးမြာ
စိတးဟုေခ၍ေသာ နာမးတရာ့တို႔ကို အာ႐ုဵသို႔ပို႔ေဆာငးတတးေသာ သေဘာ်ဖစး၌၈ ဝိစာရဟူသညးမြာ
အာ႐ုဵေပ၍သို႔ေရာကးၿပီ့ေသာစိတးကို ဖျဲ႕ခ္ညးတတးေသာသေဘာ်ဖစး၌၈ ပီတိဟူသညးမြာ အာ႐ု၉
ဵ ႏြစး
ၿခိဳကးေစတတးေသာ သေဘာ်ဖစး၌၈ သုခဟူသညးမြာ အာ႐ုဵ၉ခ္မး့ေ်မံေစတတးေသာ သေဘာ်ဖစး၌၈
ဧကဂၐတာဟူသညးမြာ အာ႐ုဵ၉ ခိုငးခဵံစျာတညးၿငိမးတတးေသာ သေဘာ်ဖစး၌၈

ဣေနရာ၉ကာ့ စ္ာနးအဂၤါတို႔၉ပါဝငးေလံရြိတတးေသာ စ္ာနငးတရာ့တို႔က စိတး/ေစတသိကး/ရုပး

အာ့လုဵ့ကို စုေပါငး့၊ေက့္ဇူ့်ပဳသညးံသေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈ စိတးကို အာရုဵသို႔ေရာကးေအာငး ကပး၊
ရႈတတးၾကဵတတးေသာ ဝိတကးကလညး့ စိတး/ေစတသိကးမ္ာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့ေအာငး ေဆာငးရျကး်ပဳ
လုပးတတးပါသညး၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့ကို ၾကဵစညးတတးေသာ ကာမဝိတကးေၾကာငးံ အကု
သိုလးစိတ/း ေစတသိကးမ္ာ့ အကုသိုလးကာယကဵမ္ာ့၇ ဝစီကဵမ္ာ့၇ မေနာကဵမ္ာ့ ်ဖစးပျာ့ပါသညး၈

သီရိမာ်ပညးံတနးဆာမကို စျဲလနး့ေသာ ရဟနး့ငယးကိုၾကညးံပါ၈ သီရိမာ ကျယးလျနးခါနီ့ က္နး့

မာေရ့မေကာငး့စဤးကာလမြာ ထိုရဟနး့ငယးက သီရိမာအိမးသို႔ ဆျမး့ခဵႂကျရနး အလြညးံက္ပါသညး၈
သီရိမာ်မငးေတျ႔လိုကးသညးႏြငးံ “ေအား သီရိမာဆိုတာ အခုမြ ်မငးဘူ့ေတာံတယး၈ နာမညးႀကီ့သ
ေလာကး လြေပသာ့ပဲ၈ က္နး့မာေရ့ မေကာငး့စဤးမြာေတာငး ဒီေလာကးလြရငး က္နး့မာေရ့ေကာငး့စဤး
မြာ အလြအပေတျ်ပငးခ္ယးသေပ့လိုကးရယငး ဘယးေလာကးလြလိုကးမလဲ‟‟ စသညး်ဖငးံ ကာမဝိတကး
မ္ာ့ တစးဖျာ့ဖျာ့်ဖစးေပ၍ေနပါေတာံသညး၈

်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက ထိုအေၾကာငး့ကို သိေတားမူၿပီ့ သီရိမာ အသကးရြငးစဤးအခ္ိနးအခါမြာ

တစးေန႔တာ ေပ္ားပါ့ဘို႔ရနး အသ်ပာတစးေထာငးေပ့ရေသားလညး့ သီရိမာကျယးလျနးေသာအခါ၉
စကးဆုတးရျဵရြာဘျယး သီရိမာ အေလာငး့ကို အလကာ့ယူမညးံသူပငး မရြိပုဵကို ညႊနး်ပလြ္ကး တရာ့ဓမၼ
မ္ာ့ကို ေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ ထိုအခါက္မြ ရဟနး့ငယးေလ့ ဓမၼသဵေဝဂရၿပီ့ တရာ့နာယူရငး့
ေသာတာပနး်ဖစးသျာ့ခဲံပါသညး၈
 180

သူတစးပါ့တို႔ ေသေၾကပ္ကးစီ့ၾကပါေစ-ဟု သူတစးပါ့တို႔ကို မေကာငး့ၾကဵစညး်ခငး့သညး ဗ္ာပါဒ

ဝိတကးမညး၌၈ သူတစးပါ့တို႔ကို ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကးလိုေသာ အၾကဵအစညးမ္ာ့ကို ၾကဵစညးေန်ခငး့သညး
ဝိဟႎသဝိတကးမညး၌၈ ထိုေဒါသဝိတကးမ္ာ့ကို ေရြ့ရႈၾကဵစညးေနသူမ္ာ့အဖို႔ အကုသိုလးတရာ့မ္ာ့
ပျာ့ခ္ငးတိုငး့ပျာ့ေနပါေတာံသညး၈

ေကာငး့ေသာအၾကဵ ေကာငး့ေသာႏြလုဵ့သျငး့မႈကို ေရြ့ရႈၾကဵစညးသူမ္ာ့အဖို႔ ေကာငး့မႈကုသိုလး

မ္ာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့မ္ာ့ၿပီ့ ၾကညးလငးေအ့ခ္မး့ ရႊငးလနး့ေနေလံရြိပါသညး၈ သီဟိုဠးကျ္နး့သူေလ့တစးဤီ့
၌ ဓမၼဝိတကးကေန ဤေဗၻဂါပီတိသို႔တိုငးေရာကးရြိသျာ့ပုဵမြာ အလျနးမြတးသာ့ဖျယးေကာငး့လြပါသညး၈
သူမတို႔မိသာ့စုသညး ေတာငးေပ၍ေစတီပ႒ာနး့ပူေဇားပျဲသို႔ သျာ့ၾကပါသညး၈ သူမကေတာံ ကိုယးဝနး အ
ရငးံအမာ်ဖစးေနသညးံအတျကး အိမးမြာပငး ေနခဲံရပါသညး၈

သူမအိမးအေပ၍ဆုဵ့ထပး်ပတငး့တဵခါ့ကေန ဆီမီ့ေရာငးစုဵ အဖုဵဖုဵတို႔်ဖငးံ ထျနး့ညြိပူေဇားထာ့ေသာ

ေတာငးေပ၍ေစတီေတားႀကီ့ကို လြမး့၊ဖူ့်မငးေနရပါသညး၈ “သုဵ့ေလာကထျဋးထာ့ သဗၺညဳ်မတးစျာ
ဘုရာ့ကို ဝတးတျာ့ေကားေရား ပူေဇားချငးံရသူတို႔မြာ အလျနးမတနးမြ ကုသိုလးကဵေကာငး့ေလစျာံ၈ သဵဃာ
ေတားအရြငးသူ်မတးတို႔ ရျတးဖတးပူေဇားအပးေသာ ပ႒ာနး့တရာ့ေတားကို နာယူချငးံရေသာသူတို႔မြာ
အလျနးမတနးမြ ကဵေကာငး့ေလစျာံ၈ အစိေႏၱယ္ အပၸေမယ္ ေက့္ဇူ့ေတားအစုဵ ဂုဏးေတားအနႏၱတို႔ႏြငးံ
်ပညးံစုဵေတားမူေသာ်မတးစျာဘုရာ့၌ ဂုဏးေက့္ဇူ့ေတားအနႏၱတို႔သညး အလျနးထူ့်မတးေပစျာံတကာ့‟‟
ဟု ဘုရာ့ဂုဏးေတားမ္ာ့ကို အဖနးဖနးပျာ့မ္ာ့ရငး့ ပီတိေသာမနႆမ္ာ့ တစးဖျာ့ဖျာ့်ဖစးေပ၍လာပါ
ေတာံသညး၈ သူ၌ပီတိအရြိနးအဝါသညး ခႏၶာကိုယးႀကီ့က ဝါဂျမး့ပမာ ေပါံပါ့ၿပီ့ ေကာငး့ကငးသို႔ ပ္ဵတကး
ေစႏိုငးေသာ ဤေဗၻဂါပီတိအဆငးံသို႔ေရာကးရြိသျာ့ပါသညး၈ အလိုလိုေနရငး့ပငး သူ႔ခႏၶာကိုယးက ေစတီ
ေတားရငး်ပငးသို႔ေရာကးရြိသျာ့ပါေတာံသညး၈ သူမမိသာ့စုမ္ာ့၌ ေရြ႕ကေန ႀကိဳတငးေရာကးရြိေနေသာ
သူမကို မိသာ့စုမ္ာ့က တအံဵတၾသ်ဖစးေနၾကပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ဘုရာ့ဂုဏးေတားမ္ာ့ကို အဖနး
ဖနး ၾကဵစညး်ခငး့ဝိတကး၇ အဖနးဖနးသုဵ့သပး်ခငး့ဝိစာရတို႔ေၾကာငးံ ဤေဗၻဂါပီတိအဆငးံသို႔ေရာကးသျာ့ကာ
ခ္မး့သာသုခလကးေတျ႔ခဵစာ့ရပုဵ်ဖစးပါသညး၈

စ္ာနပစၥညး့အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

စ္ာနပစၥညး့ကို ကုသလတိတး၉ အက္ယးေဟာၾကာ့ရာတျငး ဢႁႏၵယပစၥညး့ကဲံသို႔ပငး အမ္ိဳ့

အစာ့(၄)မ္ိဳ့်ဖငးံေဟာေၾကာငး့ပါသညး၈ ှ၈(က)ကုသိုလးပစၥညး့၇ ကုသိုလးပစၥယုပၸနး၈ (ခ)ကုသိုလးပစၥညး့
 181

အဗ္ာကတပစၥယုပၸနး၈ (ဂ)ကုသိုလးပစၥညး့၇ ကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတပစၥယုပၸနးဟူ၊ ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈

ဿ၈(က)အကုသိုလးပစၥညး့ အကုသိုလးပစၥယုပၸနး၈ (ခ)အကုသိုလးပစၥညး့ အဗ္ာကတပစၥယုပၸနး၈
(ဂ)အကုသိုလးပစၥညး့ အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတပစၥယုပၸနးဟူ၊ အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး၈ ၀၈အဗ္ာကတ
ပစၥညး့ အဗ္ာကတပစၥယုပၸနးတစးခ္ကးအာ့်ဖငးံ (၄)မ္ိဳ့ေဟာၾကာ့ပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ စ္ာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ စ္ာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာနိ ဈာနဂၤါနိ

သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး

(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇
ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ ဈာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔
အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

“အရာရာတိုငး့မြာ ကုသိုလး်ဖစးေအာငးၾကဵမယး၇ ကုသိုလး်ဖစးေအာငးဆငး်ခငးမယး၇ ေတျ့မိတိုငး့

ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့ရေသာ ကုသိုလး်ဖစးေအာငးပျာ့မယး၇ ကုသိုလးစိတးကေန ခ္မး့သာသုခ၇ တညးၾကညး
ေလ့နကးေသာသမာဓိ်ဖစးေစရမယး‟‟ ဟု စိတးထာ့ေကာငး့ေကာငး့ထာ့ႏိုငးသူမ္ာ့အဖို႔ ကုသိုလးဈာနး
အဂၤါငါ့ပါ့ေၾကာငးံ ကုသိုလးတရာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့မ္ာ့သျာ့သညးကို ဈာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က
ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔ အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူ
ပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့ ဘူရိဒတၱနဂါ့မငး့၌ သညး့ခဵႏိုငးစျမး့ကို အဵံမခနး့ေတျ႔ရြိရပါသညး၈

ဘူရိဒတၱနဂါ့မငး့သညး လူ႔်ပညး၉လာ၊ ဤပုသးသီတငး့သီလေဆာကးတညးေနစဤး ေႁမျအလမၸါယး

သမာ့တို႔က သူ႔ကိုဖမး့၊ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ညြငး့ပနး့ႏြိပးစကးၾကပါသညး၈ တနးခို့ႀကီ့ေသာ နဂါ့မငး့်ဖစးသညးံအ
တျကး အဆိပးအလျနး်ပငး့ပါသညး၈ ေဒါသလႊမး့မို့ မ္ကးေစာငး့ထို့က မီ့ေလာငး်ပက္သျာ့ေစႏိုငးေသား
လညး့ သူ၌ သီလမပ္ကးစီ့ေအာငး သညး့ခဵေစာငးံထိနး့ခဲံပါသညး၈ အသကးကိုပငးသတးခ္ငးသတးၾကပါ
ေစ၇ ငါ၌သီလကိုေတာံ အပ္ကးမခဵဘူ့ဆိုေသာ စိတးႏြလုဵ့်ဖငးံ ဤပုသးသီလမပ္ကးေအာငး ေစာငးံထိနး့
ခဲံပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ကုသိုလးတရာ့အဆငးံဆငးံပျာ့လြ္ကး သီလပါရမီ်ပညးံစုဵေတားမူခဲံပါသညး၈
ဘုရာ့အေလာငး့ ခႏၱီဝါဒီရေသံထဵသို႔ ဘုရငးံေမာငး့မမိႆဵမ္ာ့က သျာ့ေရာကးဖူ့ေ်မားသညးကို မနာလို
ေသာဘုရငးက “သငးသယးသူလဲ”ေမ့ပါသညး၈ “ငါဟာ ခႏၱီဝါဒီရေသံပ”ဲ ေ်ဖေသာအခါ “တကယးေကာ
 182

သညး့ခဵႏိုငးပါံမလာ့” ဟုေမ့ပါသညး၈ “သညး့ခဵႏိုငးပါတယး” ေ်ဖေသာအခါ ေ်ခေတျလကးေတျကို

သဵလြ္ကးႏြငးံ်ဖတးပါသညး၈ တစးခုခုကို ်ဖတးၿပီ့တိုငး့ “သညး့ခဵႏိုငးေသ့လာ့” ဟုေမ့ပါသညး၈ ဘုရာ့အ
ေလာငး့ေတားကလညး့ “သညး့ခဵႏိုငးပါသညး”ဟုပငးေ်ဖပါသညး၈ ဘုရငးယုတးက မညးမြ္ပငး ညြငး့ဆဲႏိြပး
စကး ႏြိပးစကး ဘုရာ့အေလာငး့ရေသံ ဆဵ်ခညးတစးမြ္ငးေလ့မြ္ပငး ေဒါသမထျကးပါ၈ ေမတၱာတရာ့ကိုသာ
ပျာ့မ္ာ့ေနပါသညး၈ သူေတားေကာငး့ကို ်ပစးမြာ့ေသာ ဘုရငးယုတးသာလြ္ငး ရေသံကျယးရာသို႔ေရာကး
သညးႏြငးံ ေ်မၿမိဳၿပီ့ အဝီစိသို႔ ေရာကးသျာ့ခဲံရပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အဆို့ဆုဵ့ေသာ ဆငး့ရဲဒုက၏မ္ာ့ႏြငးံ
ၾကဳဵေတျ႔ရေသားလညး့ စိတးဓာတးခိုငးခိုငးမာမာ ကုသိုလးတရာ့ပျာ့ႏိုငးသူမ္ာ့၌ သာဓကမ္ာ့ပငး်ဖစး၌၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ စ္ာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ စ္ာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာနိ စ္ာနဂၤါနိ

စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ စ္ာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ စ္ာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး/

ေစတသိကးတို႔၉ ယြဤးေနေသာ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ ဈာနးအဂၤါ
တရာ့ငါ့ပါ့က စိတၱဇရုုပးတို႔အာ့ စူ့စူ့စိုကးစိုကး ရႈမြတးပျာ့မ္ာ့ေသာဈာနသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေတာနကးႀကီ့ေတျထဲမြာ သစးသီ့ဝလဵကိုသာ ရြာေဖျသုဵ့ေဆာငးလြ္ကး စ္ာနးက္ငးံစငးမ္ာ့ကို က္ငးံ

ေနၾကေသာ၇ ဝိပႆနာက္ငးံစဤးမ္ာ့ကို က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ေနၾကေသာ သူေတားစငးမ္ာ့မြာ ခႏၶာကိုယးအ
ေရ အဆငး့ၾကညးလငးဝငး့ပေနပါသညး၈ ဣသို႔ အေရအဆငး့ၾကညးလငးဝငး့ပရ်ခငး့၌ အေၾကာငး့ရငး့
မြာ ေမတၱာႏြငးံယြဤးေသာ စ္ာနးဝိတကး၇ ဈာနးဝိစာရ၇ စ္ာနးပီတိ၇ စ္ာနးခ္မး့သာ၇ စ္ာနးသမာဓိတို႔ေၾကာငးံ
သူေတားစငးတို႔၌ စိတးႏြလုဵ့ရႊငး်ပဳဵ့ၾကညးလငးပါသညး၈ စိတးၾကညးေသာအခါ ႏြလုဵ့ေသျ့ၾကညးလငးလနး့
ဆနး့ပါသညး၈ ႏြလုဵ့ေသျ့ၾကညးလငးလနး့ဆနး့ေသာအခါ တစးကိုယးလုဵ့သို႔ စီ့ဆငး့ေနေသာေသျ့မ္ာ့မြာ
လညး့ ၾကညးလငးလနး့ဆနး့ပါေနသညး၈ ထိုအခါ သူေတားစငးတို႔၌ ခႏၶာကိုယးအေရအဆငး့ ၾကညးလငး
ဝငး့ပေနပါေတာံသညး၈ ဣသညးကာ့ ကုသိုလးစ္ာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့
်ပဳပုဵပငး်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အက္ိဳ့

တရာ့ဘကး၉ ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့ႏြစးမ္ိဳ့ေပါငး့စညး့်ခငး့သာထူ့ပါသညး၈
 183

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ စ္ာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ စ္ာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာနိ

ဈာနဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့၇ ယြဤးဘကးေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ
ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ ဈာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က အကုသိုလးစိတး
(ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးႏြငးံယဤ
ြ းေသာဈာနးအဂၤါတရာ့မ္ာ့ ရြိပါေသ့လာ့ဟု ေစာဒကတကးလြ္ငး ရြိပါေသ့
သညးဟုပငးေ်ဖရပါလိမးံမညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ယခု်ပဆိုခဲံေသာ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇
ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ ဈာနးအဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔သညး အကုသိုလးစိတးမြာလညး့ ယြဤးတျဲႏိုငးေသာ
ေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံပငး ပုဂဵေခတးက အရညး့ႀကီ့ရဟနး့မ္ာ့ တနးခို့်ပႏိုငး်ခငး့ပငး်ဖစးပါ
သညး၈ ထိုအရညး့ႀကီ့ရဟနး့မ္ာ့သညး ပနး့ဤီ့လႊတးပူေဇားပျဲမ္ိဳ့ ညစးညမး့ယုတးမာေသာ အမႈမ္ာ့ကို
်ပဳလုပးေနေစကာမူ လူမ္ာ့ကို သူတို႔တနးခို့အာႏုေဘား်ဖငးံ အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ ဒုက၏ေပ့ႏိုငးၾကသညး၈ မိစၦာဒိ႒ိ
ဂုိဏး့သာ့အခ္ိဳ႕မြာလညး့ သူတို႔၌ သမထက္ငးံစဤးစျမး့အာ့မ္ာ့်ဖငးံ တနးခို့စျမး့အာ့တစးမ္ိဳ့မ္ိဳ့ကို ပိုငး
ဆိုငးေနတတးၾကပါေသ့သညး၈ ထိုသမထက္ငးံစဤးအစျမး့တနးခို့တို႔်ဖငးံ လူေတျကို အဵံၾသတုဵလႈပးေအာငး
ဖမး့စာ့လြ္ကး သူတို႔မိစၦာအယူဝါဒသို႔ သျတးသျငး့တတးၾကပါသညး၈

အသိဉာဏးနညး့ပါ့ၾကေသာလူတို႔သညး ေ်မလြ္ိဳ့ မို့ပ္ဵ ဈာနးယာဤးစီ့ႏိုငးသူ၇ တနးခို့အမ္ိဳ့မ္ိဳ့်ပ

ႏိုငးသူကို ရဟႏၱာဟု ထငး်မငးတတးၾကပါသညး၈ အမြနးအာ့်ဖငးံ ဈာနးပ္ဵ၇တနးခို့်ပႏိုငးတိုငး့လညး့ ရဟႏၱာ
မဟုတးသလို ရဟႏၱာ်ဖစးတိုငး့လညး့ ဈာနး/တနးခို့မရၾကပါ၈ ဈာနး/တနးခို့ရတိုငး့လညး့ ဈာနးမပ္ဵၾကပါ၈
တနးခို့မ်ပၾကပါ၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား အခ္ိဳ႕ ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔မြာ ကိေလသာ အသေဝါကငး့
ကျာ ရဟႏၱာ်ဖစးေသားလညး့ ဈာနးမရေသာရဟႏၱာ်ဖစးေနေသာေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈

ရဟႏၱာအရြငး်မတးတို႔က ဈာနးအဘိညာဏးတနးခို့မ္ာ့ကို ရပငးရ်ငာ့ေသားလညး့ ်မတးစျာဘုရာ့

ရြငးက တနးခို့မ်ပရဟု ဝိနညး့သိက၏ာပုဒး်ဖငးံ တာ့်မစးေတားမူထာ့ေသာေၾကာငးံ ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့
မ်ပၾကပါ၈ စ္ာနးအဘိညာဤးတနးခို့မ္ာ့ကို ်ပသလြ္ငး လူအမ္ာ့က အဵံၾသထူ့ဆနး့ ဝမး့ပနး့တသာ ၾကညး
ညိဳႏိုငးၾကသညးမဟုတးပါေလာ၈ အဘယးံေၾကာငးံ ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့်ပချငးံကို ်မတးစျာဘုရာ့က
တာ့်မစးေတားမူခဲံပါသနညး့-ဟု ေမ့ၾကပါလိမးံမညး၈
 184

ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့သညး သဵသရာဝဋးဆငး့ရဲမြ ထျကးေ်မာကးေၾကာငး့မဟုတး၈ အမြနးတ

ကယးသဵသရာဝဋးဆငး့ရဲကေန လျတးေ်မာကးေၾကာငး့အစစးက မဂၐငးရြစးပါ့၇ သတိပ႒ာနးေလ့ပါ့စေသာ
ေဗာဓိပက၏ိယတရာ့(၀၄)ပါ့ပငး်ဖစးပါသညး၈

အကယး၊ ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့်ပသချငးံကို မတာ့်မစးခဲံပါက ရဟနး့ေတားမ္ာ့သညးလညး့

သာသနာေတား၌ အႏြစးသာရ ပရိယတၱိလုပးငနး့၇ ပဋိပတၱိလုပးငနး့မ္ာ့ကို မလုပးေဆာငးၾကေတာံပဲ
ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့ရဖို႔ကိုသာ လုဵ႔လစိုကးေနၾကမညး၈ ဈာနးအဘိညာဤးတနးခို့ရဖို႔အတျကး သမထ
က္ငးံစဤးမ္ာ့ႏြငးံ မရႏိုငးခဲံလြ္ငး အငး့အိုငးခလဲံ လကးဖျဲ႔မႏၱာနးစေသာ ဂႏၶာရီနညး့်ဖငးံ ရေအာငးႀကိဳ့စာ့ၾက
ေတာံမညး၈ ေအာကးလမး့နညး့၇ အစိမး့တိုကး၇ မ္ကးလြညးံနညး့ပညာတို႔်ဖငးံလညး့ လူအမ္ာ့ကို
လြညးံစာ့၊ လူအမ္ာ့ အထငးႀကီ့ေအာငး ၾကညးညိဳေအာငး ်ပဳလုပးၾကေတာံမညး၈ လူအမ္ာ့ကလညး့
စစးမြနးေသာ သီလ သမာ ပညာတို႔်ဖငးံ ်မငးံ်မတးေသာ ရဟနး့ေတားမ္ာ့ကို ၾကညးညိဳရေကာငး့မြနး့မသိ၇
သဵသရာဝဋးဆငး့ရဲမြ လျတးေ်မာကးေၾကာငး့ မဂၐငးရြစးပါ့၇ သတိပ႒ာနးေလ့ပါ့စေသာ က္ငးံစဤးမ္ာ့ကို
က္ငးံၾကဵရေကာငး့မြနး့မသိပဲ သာသနာေတား်မတးႀကီ့ႏြငးံ လျဲေခ္ားသျာ့ၾကေပလိမးံမညး၈ ထိုအခါ ေနာငး
လာေနာကးသာ့ သဵဃာေတားမ္ာ့၇ တပညးံသာဝကမ္ာ့ အပါယးေလ့ပါ့၉ နစးမျနး့ၾကလိမးံမညး၈ ထိုသို႔
ေနာငးလာေနာကးသာ့တိ႔၌
ု ဆုဵ့ရႈဵ့နစးနာမႈမ္ာ့ကို ႀကိဳတငးတျကးဆ၊ ်မတးစျာဘုရာ့က ဈာနးတနးခို့
အဘိညာဤး ်ပသချငးံကို ပိတးပငးတာ့ဆီ့ေတားမူခဲံပါသညး၈

မိစၦာဝါဒသမာ့မ္ာ့ တနးခို့စျမး့အာ့ရႏိုငးဖို႔ မိစၦာနညး့လမး့မ္ာ့လညး့ က္မး့ဂနးစာေပမ္ာ့၉ ရြိေန

ပါသညး၈ မိစၦာဝါဒ၉ အထဗၺဏမႏၱာနးတစးမ္ိဳ့ရြိပါသညး၈ ထိုမႏၱာနးကို ရျတးဖတးခါနီ့အခ္ိနးတျငး ကိုယး
လကးအဂၤါမ္ာ့ကို သနး႔သနး႔ရြငး့ရြငး့ အဝတးအစာ့သပးသပးရပးရပးဝတးဆငးလြ္ကး လူေသေကာငး
လတးလတးဆတးဆတး ်မြဳပးႏြဵထာ့ေသာ သခ္ႋဳငး့ေ်မပုဵေပ၍မြာ ထိုငး၊ ေနထျကးလာခ္ိနးမြစတငးကာ
ေနဝငးသညးအထိ ေနကိုၾကညးံလြ္ကး အထဗၺဏမႏၱာနးကို ရျတးဆိုေနရပါသညး၈ ထိုေနရမြာပငး အိပးစကး
လြ္ကး အထဗၺဏမႏၱာနးကို ခုနစးရကးရျတးဖတးႏိုငးလြ္ငး သိဒၶိၿပီ့ေ်မာကး တနးခို့ေတာကး၊ စိတးအလိုဆႏၵ
အတိုငး့ၿပီ့စီ့ႏိုငးေစေသာ မေနာမယိဒၶိတနးခို့ကို ပိုငးဆိုငးသညးဟုဆိုပါသညး၈ ထိုတနးခို့ရြငးမ္ာ့သညး
မေကာငး့မႈဒုစရိုကးမ္ာ့ကိုသာ ်ပဳလုပးလြ္ကး လူမ္ာ့ကို အမ္ိဳ့မ္ိဳ့ဆငး့ရဲဒုက၏ေရာကးေအာငး်ပဳလုပးတတး
ပါသညး၈ ဆိုလိုရငး့မြာ အကုသိုလးစိတးတို႔၉ ယြဤးတျဲေနေသာ ဈာနးအဂၤါမ္ာ့သညး အကုသိုလးစိတး
ေစတသိကးမ္ာ့ တို့တကးပျာ့မ္ာ့ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳတတး ေဆာငးရျကးတတးသညးကို ဆိုလိုရငး့်ဖစး၌၈
 185

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာနိ

ဈာနဂၤါနိ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလး

စိတး/ေစတသိကးတို႔၉ ရြိေနေသာ ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ အကုသိုလး
ဈာနးအဂၤါငါ့ပါ့တို႔က စိတးေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးအၾကဵအစညးဝိတကး၇ အကုသိုလးကို အဖနးဖနးသုဵ့သပးဆငး်ခငး်ခငး့ ဝိစာရတို႔က

ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့ကို အကုသိုလးဒုစရိုကးအလုပးမ္ာ့ကို လုပးေစရနး ေစခိုငး့ပါသညး၈ ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့
ကလညး့ စိတးအလိုလိုကး စိတးအႀကိဳကးေဆာငးလြ္ကး မေကာငး့မႈဒုစရိုကးမ္ာ့ကို စျမး့စျမး့တမဵေဆာငး
ရျကးပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး သူတစးပါ့ပစၥညး့မ္ာ့ကို မတရာ့ယူေနရေသာအလုပးမ္ာ့၇ သူတစးပါ့သာ့
မယာ့ကို က္ဴ့လျနးေပ္ားပါ့ရေသာအလုပးမ္ာ့၉ ေပ္ားရႊငးေသာပီတိ၇ ကိုယးစိတးခ္မး့သာ်ခငး့ သုခ
ေဝဒနာ၇ အာရုဵစူ့စိုကးမႈ သမာဓိမ္ာ့တို့တကးပျာ့မ္ာ့လြ္ကး ရုပးတရာ့ႀကီ့ကိုလညး့ လိုရာခရီ့ကိုေရာကး
ေအာငး လႈဵ႔ေဆားေစခိုငး့ေနပါသညး၈ ရုပးတရာ့ႀကီ့ကလညး့ အကုသိုလးဈာနးအဂၤါတို႔၌ အလုိဆႏၵအ
တိုငး့ ပီပီ်ပငး်ပငး အေကာငးအထညးေဖ၍ေပ့ပါသညး၈ ဣသညးမြာ အကုသိုလးဈာနးအဂၤါမ္ာ့က စိတၱဇ
ရုပးတို႔အာ့ စ္ာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ပစၥယုပၸနး

အက္ိဳ့တရာ့ဘကး၉ အကုသိုလးတရာ့ႏြငးံအဗ္ာကတတရာ့ႏြစးမ္ိဳ့ေပါငး့စပး်ခငး့သာထူ့ပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - (က)အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝိပါကာ

ဗ္ာကတာနိ ကိရိယာဗ္ာကတာနိ ဈာနဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ စိတၱသမု႒ာနာနၪၥ ရူပါနဵ
ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာနိ ဈာနဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ
ကဋတၱာစ ရူပါနဵ ဈာနပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ဝိပါကးစိတ(း ၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ ဈာနး
 186

အဂၤါတရာ့ငါ့ပါ့တို႔က ဝိပါကးစိတး(၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔

အာ့ ဈာနပစၥညး့ ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိပါကး/ကိရိယာဈာနးအဂၤါက အေၾကာငး့ပစၥညး့၈ ဝိပါကး
ကိရိယာစိတ/း ေစတသိကးႏြငးံ စိတၱဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့၈

ၾကဵစညးမႈ ဝိတကး၇ သုဵ့သပးမႈ ဝိစာရ၇ ေပ္ားရႊငးမႈ ပီတိ၇ ခဵစာ့မႈ ေဝဒနာ၇ တညးၾကညးခိုငးမာမႈ

ဧကဂၐတာတရာ့တို႔က ဝိပါကး/ကိရိယာအက္ိဳ့တရာ့မ္ာ့ ဖျ႔ဵၿဖိဳ့တို့တကးေအာငး၇ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ ရြငးသနး
ႀကီ့ပျာ့ေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ၾကပါသညး၈

ေကာငး့်မတးေသာ ၾကဵစညးသုဵ့သပးမႈမ္ာ့က လူေတားလူေကာငး့်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါ

သညး၈ ယုတးမာေသာ ၾကဵစညးသုဵ့သပးမႈမ္ာ့က လူယုတးမာ်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါသညး၈
ေကာငး့်မတးေသာ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့မႈမ္ာ့၇ ေကာငး့်မတးေသာ ခဵစာ့ခ္ကးမ္ာ့၇ ေကာငး့်မတးေသာ
တညးၾကညးေလ့နကးမႈမ္ာ့က အေကာငး့ဆုဵ့လူသာ့်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါသညး၈ ယုတးမာ
ညစးညမး့ေသာ ေပ္ားရႊငးၾကညးႏူ့မႈမ္ာ့၇ ယုတးမာညစးညမး့ေသာ ခဵစာ့ခ္ကးမ္ာ့၇ ေကာကးက္စးစဤး့လဲ
ေသာ တညးၾကညးေလ့နကးမႈမ္ာ့က အဆုိ့ဆုဵ့ အယုတးမာဆုဵ့လူသာ့်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ၾကပါ
သညး၈ ဣသညးကို ဝိပါကး အဗ္ာကတရာ့တို႔က ဝိပါကးအဗ္ာကတတရာ့တို႔အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶစိတး (ှ၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၂)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ ရြိေနေသာ

ဝိတကး၇ ဝိစာရ၇ ပီတိ၇ ေဝဒနာ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ ဈာနးအဂၤါငါ့ပါ့တို႔က ပဋိသေႏၶစိတး (ှ၆)ပါ့၇
ေစတသိကး(၀၂)ပါ့၇ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ ဈာနပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေကာငး့်မတးေသာအႀကဵအစညး၇ သုဵ့သပးဆငး်ခငးမႈ၇ ေပ္ားရႊငးခ္မး့ေ်မံမႈ၇ ေကာငး့်မတးေသာ

ခဵစာ့ခ္ကး၇ ေကာငး့်မတးေသာ တညးၾကညးေလ့နကးမႈမ္ာ့က ေကာငး့်မတးေသာ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံ်ဖစး
ေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါသညး၈ ဆို့ယုတးေသာ အႀကဵအစညး၇ သုဵ့သပးဆငး်ခငးမႈ၇ ညစးညမး့ေသာ ေပ္ား
ရႊငးမႈ၇ ယုတးမာဆို့သျမး့ေသာ ခဵစာ့ခ္ကး၇ ေကာကးက္စးစဤး့လဲေသာ တညးၾကညးေလ့နကးမႈမ္ာ့က
ယုတးညဵံေသာေအာကးတနး့စာ့ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံ်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး တစးခ္ိဳ႕ပုဂၐိဳလးမ္ာ့သညး “ေမျ့လာကထဲက ရတနာထုတးကို ပိုကးၿပီ့ေမျ့လာတာ‟‟

ဆိုသညးံစကာ့ကဲံသို႔ ထိုပုဂၐိဳလး အမိဝမး့မြာေရာကးလာကထဲကစၿပီ့ မိဘမ္ာ့မြာ စီ့ပျာ့ေရ့အထူ့
တို့တကးေကာငး့မျနးလာပါသညး၈ ေမျ့လာကထဲက ခ္မး့ခ္မး့သာသာ၇ တငးံတငးံတယးတယး ခမး့ခမး့နာ့
နာ့ ေနထိုငးနိဳငးၾကပါသညး၈ “ဒီကေလ့က က္ဳပးတို႔အတျကး အရမး့ကိုအက္ိဳ့ထူ့ေပ့တယး‟‟ဟုဆိုကာ
 187

မိဘမ္ာ့ကလညး့ ထိုပုဂၐိဳလးကို ေကာငး့ေကာငး့မျနးမျနး ေမျ့်မဴၾကေလသညး၈ တစးခ္ိဳ႕ ပုဂၐိဳလးမ္ာ့မြာ

ေတာံ သူ႔မိခငးဝမး့ေခါငး့ထဲ သူေရာကးလာကထဲက သူ႔မိဘေတျခမ္ာ ကဵဆို့မို့ေမြာငးက္လာပါေတာံ
သညး၈ ေမျ့လာေတာံလညး့ သူ႔မိဘမ္ာ့ ဆငး့ရဲသညးထကးဆငး့ရဲလာပါေလေတာံသညး၈

ေလာသကတိႆမေထရး၌ ဘဝဇာတးေၾကာငး့ကို ၾကညးံပါ၈ သူသညး ကႆပဘုရာ့ရြငး

လကးထကးေတားမြာ ေတာေက္ာငး့ေနရဟနး့တစးပါ့်ဖစးခဲံဘူ့ပါသညး၈ သူေနေသာ ေက္ာငး့တိုကးသို႔
ရဟႏၱာအရြငး်မတးတစးပါ့ ႂကျေရာကးလာပါသညး၈ သူ၌ေက္ာငး့ဒါယကာကိုယးတိုငး ပငးံေဆာငးလာခဲံ
ေသာ အရြငး်မတးကို သူက ရဟႏၱာမြနး့လညး့ မသိခဲံပါ၈ သူ႔ေက္ာငး့ဒါယယာက “အရြငးဘုရာ့ ေဟာဒီ
အာဂႏၱဳမေထရးက ေတာလမး့ခရီ့တစးခုမြာ တပညံးေတားေတျ႔လို႔ လမး့မြာတညး့စရာခိုစရာမရြိလို႔၇
တပညးံေတားတို႔ရျာမြာ တပညးံေတားတို႔လြဴဒါနး့ထာ့တဲံေက္ာငး့ရြိပါတယး၇ အရြငးဘုရာ့ စိတးေအ့ခ္မး့
သာစျာ တညး့ခိုႏိုငးပါတယးလို႔ ေလြ္ာကးထာ့ၿပီ့ တပညးံေတားပငးံလာခဲံတာပါဘုရာ့၈ နကးဖနးအာရုဵဆျမး့
အတျကး တပညးံေတားတို႔အိမးမြာ အရြငးဘုရာ့ေကာ အာဂႏၱဳမေထရးပါ ႂကျေရာကးဘုနး့ေပ့ဖို႔ရနး တပညးံ
ေတား တစးခါထဲပငးံေလြ္ာကးပါရေစဘုရာ့‟‟ ေလြ္ာကးထာ့ၿပီ့ အိမး်ပနးသျာ့ပါသညး၈

သူ႔စိတးထဲမြာ သူ႔ဒါယကာက အာဂႏၱဳရဟနး့အေပ၍ အလျနးခ္စးခငးၾကညးညိဳေလ့စာ့ေနသညးကို

ဝနးတိုမစၦရိယစိတးမ္ာ့်ဖစးေနခဲံပါသညး၈ ကိုယးံဒါယကာ/ဒါယိကာမအသိုငး့အဝိုငး့မ္ာ့က အ်ခာ့သူမ္ာ့
ကို ခ္စးခငးၾကညးညိဳမႈ၉ ဝနးတို်ခငး့ကို ကုလမစၦရိယဟုေခ၍ပါသညး၈ နဵကးအာရုဵတကး၊ အာရုဵဆျမး့စာ့
ႂကျႊေသာအခါ အာဂႏၱဳရဟနး့ေတားကိုမႏိႈ့ပဲ သူတစးပါ့ထဲ တိတးတိတးကေလ့ ႂကျသျာ့ခဲံပါသညး၈ သူ
အာရုဵတကးတိုငး့ ေခါကးေနက္ ထို့စညးအုနး့ေမာငး့မ္ာ့ကိုလညး့ အသဵမ်မညးေအာငး်မကးဖ္ာ့်ဖငးံ
ေခါကး၊သျာ့ခဲံပါသညး၈ အိမးေရာကးေသာအခါ “ဒကာႀကီ့တို႔ ပငးံလာတဲံ အာဂႏၱဳကလဲဗ္ာ အိပးေရ့ႀကီ့
လိုကးတာ က္ဳပးက ထို့စညးေတျအုနး့ေမာငး့ေတျေခါကးတာေတာငး မႏို့ဘူ့၈ ဒါေၾကာငးံ က္ဳပးတစးပါ့ထဲ
ႂကျလာရတာ‟‟ ဟုဆိုေသာအခါ ဒါယကာက“ အရြငးဘုရာ့ရယး သူ႔ခမ္ာ ခရီ့ပနး့လာလို႔်ဖစးပါလိမးံမယး
ဘုရာ့ အရြငးဘုရာ့ေက္ာငး့်ပနးႂကျတဲံအခါ အာဂႏၱဳအတျကး ဆျမး့ေဘာဇဤးေတျ ထညးံလြဴလိုကးပါံမယး
ဘုရာ့‟‟ ေလြ္ာကးထာ့ပါသညး၈

ေက္ာငး့ဒါယကာမိသာ့စုက ထညးံလြဴလိုကးေသာ ဆျမး့ေဘာဇဤးမ္ာ့ကို အာဂႏၱဳကိုယးေတား

ဘုဤး့ေပ့ရငး သူ႔ဒါယကာလြဴဒါနး့ေသာ အေကာငး့စာ့ေဘာဇဤးေတျကို ႏြစးသကးၿပီ့ ေက္ာငး့ကေန
မ်ပနးဘဲေနလိမးံမယးဟု စိတးကူ့ၿပီ့ ထညးံလြဴလိုကးေသာဆျမး့ေဘာဇဤးမ္ာ့ကို လမး့မြာပဲ တျငး့တူ့ၿပီ့
်မြဳပးထာ့ခဲံပါသညး၈ ရဟႏၱာမေထရး်မတးက ်ဖစးစဤးအာ့လုဵ့ကို အဘိညာဤး်ဖငးံ သိရြိေနၿပီ့ ေက္ာငး့ထိုငး
 188

ဘုနး့ႀကီ့ေလ့ အကုသိုလးစိတးေတျ ပျာ့သညးထကးပျာ့မြာကို မလိုလာ့သညးံအတျကး ေက္ာငး့ထိုငး

ဘုနး့ႀကီ့ေလ့ ်ပနးမလာခငးမြာပငး ေက္ာငး့တိုကးက ထျကးချါသျာ့ခဲံပါသညး၈

ထိုကဲံသို႔ ရဟႏၱာ်မတးအေပ၍မြာ ဝနးတိုမစၦရိယအာ့ႀကီ့ခဲံၿပီ့ ရဟႏၱာအတျကးလြဴဒါနး့လိုကးေသာ

ဆျမး့မ္ာ့ကို စျနး႔ပစးထာ့ခဲံေသာ အကုသိုလးကဵႀကီ့ေၾကာငးံ ငရဲဘုဵမြာ ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာ ခဵစာ့ရပါသညး၈
ငရဲကေန လျတးေ်မာကးလာသညးံအခါ တဵငါရျာတစးရျာက အမ္ိဳ့သမီ့တစးေယာကး၌ ဝမး့တျငးပဋိသေႏၶ
လာတညးပါသညး၈ သူပဋိသေႏၶယူသညးံေန႔ကစ၊ သူတို႔ရျာ တစးရျာလုဵ့ စီ့ပျာ့ေရ့ေတျ အႀကီ့အက္ယး
က္ဆငး့ၾကပါသညး၈ ထိုအခါ ငါတို႔ရျာမြာ ကဵဆို့မို့ေမြာငးက္ေနသူရြိတယး၇ သူ႔အကုသိုလးအရြိနးအဝါက
ငါတို႔တစးရျာလုဵ့ကို အကုသိုလးအရြိနးလာဟပးတာပဲဟုဆိုကာ ရျာကိုႏြစး်ခမး့ချဲလိုကးၾကပါသညး၈ ထိုသို႔
ရျာႏြစး်ခမး့ချလ
ဲ ိုကးေသာအခါ သူ႔မိခငးရျာကဘကး်ခမး့က ငတး်ပတးဆငး့ရဲၿပီ့ အ်ခာ့ဘကး်ခမး့က ခ္မး့
ခ္မး့သာသာ်ဖစးေနပါေတာံသညး၈ ထိုအခါ ငတး်ပတးဆငး့ရဲေသာရျာကို ေနာကးတစး်ခမး့ထပးချဲ်ပနးပါ
သညး၈ ထိုအခါ၉လညး့ သူ႔မိခငးရျာဘကး်ခမး့က ငတး်ပတးဆငး့ရဲၿပီ့ အ်ခာ့ရျာဘကး်ခမး့က ခ္မး့ခ္မး့
သာသာ်ဖစးေန်ပနးပါသညး၈ သညးလိုႏြငးံ အစိပးစိပးချဲလိုကးၾကေသာအခါ သူ႔မိခငးအိမးတစးအိမးထဲသာ
က္နးရြိၿပီ့ ကဵဆို့မို့ေမြာငးက္သူအ်ဖစးသတးမြတးကာ ရျာံအ်ပငးသို႔ ႏြငးထုတးလိုကးၾကပါသညး၈

ေလာသကတိႆ၌ မိခငးခမ္ာ ပငးပငးပနး့ပနး့ ဆငး့ဆငး့ရဲရဲေနထိုငး စာ့ေသာကးရၿပီ့

ေနာကးဆုဵ့ ေတာငး့စာ့ရသညးံဘဝသို႔ပငးေရာကးသျာ့ရရြာပါသညး၈ ေလာသကတိႆေလ့ေမျ့ဖျာ့လာ
ေသာအခါ၉လညး့ ကေလ့ေလ့ပါလာသညးံအခါတိုငး့ ေတာငး့ရမး့၊ပငး မရႏိုငးသညးံအ်ဖစးမ္ိဳ့ႏြငးံၾကဳဵ
ေနရပါသညး၈ မိခငးခမ္ာ ကေလ့ေလ့ကို ပငးပငးပနး့ပနး့ ဆငး့ဆငး့ရဲရဲႏြငးံပငး ႀကီ့်ပငး့လာေအာငး
ေမျ့်မဴခဲံရပါသညး၈ သျာ့ႏိုငးလာႏိုငးသညးံအရျယးေရာကးေသာအခါ မိခငးက ကေလ့ေလ့ကို ်ပစးထာ့ခဲံ
ကာ အေဝ့သို႔ထျကးေ်ပ့သျာ့ခဲံပါသညး၈

ငတးငတး်ပတး်ပတး ဆငး့ဆငး့ရဲရဲေနထိုငးစာ့ေသာကးရေသာ ေလာသကတိႆေလ့ကို အရြငး

သာရိပုတၱရာမေထရးက ကရုဏာႀကီ့မာ့စျာ်ဖငးံ ရြငးသာမေဏ ဝတးေပ့ခဲံပါသညး၈ ရြငးသာေဏဘဝမြ
ရဟနး့ဘဝသို႔ေရာကးၿပီ့ ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့ခဲံပါသညး၈ သာသနာေတားမြာ ေနလိုလလိုထငးရြာ့ေသာ
အရြငးသာရိပုတၱရာမေထရးသညးပငး ေလာသကတိႆမေထရးႏြငးံအတူ ဆျမး့ခဵႂကျလြ္ငး ဆျမး့ေဘာဇဤး
်ပညးံစုဵဖို႔အလျနးခဲယငး့လြပါသညး၈ ထိုသို႔်ဖစးရ်ခငး့၌အေၾကာငး့ရငး့မြာ ရဟႏၱာမေထရး်မတးအတျကး
လြဴဒါနး့လိုကးေသာ ဆျမး့ေဘာဇဤးမ္ာ့ကို ဖ္ကးဆီ့ခဲံေသာ အကုသိုလးေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ ဣသညး
ကာ့ ဆို့ယုတးေသာ စ္ာနးအဂၤါမ္ာ့က ဆို့ဝါ့ယုတးညဵံေသာ ပဋိသေႏၶမ္ိဳ့ေစံ်ဖစးေေအာငး စျမး့ေဆာငး
ၾကပုဵ်ဖစးပါသညး၈
 189

မဂၐပစၥညး့

မဂၐပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ကုတို႔ေဖာငး ေရယာဤးမ္ာ့ကဲံသို႔ လိုရာခရီ့ကို ပို႔ေဆာငးေပ့တတးေသာ

သေဘာရြိပါသညး၈ လိုရာခရီ့သို႔ အေရာကးသျာ့ႏိုငးေသာ လမး့မႀကီ့မ္ာ့ႏြငးံလညး့တူပါသညး၈ ေကာငး့
်မတးေသာ ကုတို႔ေဖာငးမ္ာ့က ေကာငး့်မတးေသာ ဘုဵဘဝသို႔ေရာကးေအာငးပို႔ေဆာငးေပ့တတးသကဲံသို႔
ဆိုယုတးေသာ ကုတို႔ေဖာငးမ္ာ့က ဆို့ယုတးေသာ ဘုဵဘဝသို႔ေရာကးေအာငးပို႔ေဆာငးေပ့တတးပါသညး၈
တဖနး ေကာငး့်မတးေသာ လမး့မႀကီ့မ္ာ့က ေကာငး့်မတးေသာ လူနတးနိဗၺာနး သုဵ့တနးေသာခ္မး့သာ
သို႔ေရာကးေအာငး ညႊနး်ပေနသကဲံသို႔ ဆို့ယုတးေသာ လမး့မႀကီ့မ္ာ့ကလညး့ အပါယးေလ့ပါ့သို႔
ေရာကးေအာငး ညႊနး်ပေနပါသညး၈

မဂၐပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - မဂၐပစၥေယာတိ- မဂၐဂၤါနိ မဂၐသမၸယုတၱကာနဵ ဓမၼာနဵ တဵ သမု႒ာနာ

နၪၥရူပါနဵ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - မဂၐပစၥညး့ဟူသညးကာ့ ပညာ၇ ဝိတကး၇ သမၼာဝါစာ၇ သမၼာကမၼႏ ၱ၇ သမၼာအာဇီဝ၇ ဝီရိယ၇

သတိ၇ ဧကဂၐတာ၇ ဒိ႒ိတညး့ဟူေသာ မဂၐငးတရာ့(၆)ပါ့တို႔က သဟိတးစိတး(၄ှ)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခု၇
သဟိတးစိတၱဇရုပး၇ သဟိတးပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

နိဗၺာနးေရာကးေၾကာငး့်ဖစးေသာ မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့၉ မဂၐငးအေရအတျကးသညး ရြစးပါ့သာ

ရြိေသားလညး့ ဣပ႒ာနး့ေဒသနာေတား၉ကာ့ ကုသိုလးမဂၐငး၇ အကုသိုလးမဂၐငးစသညး်ဖငးံ မဂၐငးအမ္ိဳ့မ္ိဳ့
ရြိေသာေၾကာငးံ မဂၐငးတရာ့ကို့ပါ့်ဖစးေနပါသညး၈ ပညာ၇ သမၼာဝါစာ၇ သမၼာကမၼႏ ၱ၇ သမၼာအာဇီဝ၇ သတိ
တညး့ဟူေသာမဂၐငး့ငါ့ပါ့သညး ကုသိုလးႏြငးံသာယြဤးေသာမဂၐငးမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈ ဒိ႒ိသညး အကုသိုလး
ႏြငးံသာယြဤးေသာ မဂၐငး်ဖစးပါသညး၈ ဝိတကး၇ ဝီရိယ၇ ဧကဂၐတာတညး့ဟူေသာ မဂၐငးမ္ာ့သညးကာ့
ကုသိုလး၇ အကုသိုလး ႏြစးမ္ိဳ့လုဵ့ႏြငးံယြဤးပါသညး၈

နိဗၺာနးေရာကးေၾကာငး့ တစးခုတညး့ေသာလမး့ေကာငး့မဂၐငး က္ငးံစဤးတရာ့ရြစးပါ့၉ သမၼာဒိ႒ိ

အရ ပညာကို။၇ သမၼာသကၤပၸအရ ဝိတကးကို။၇ သမၼာဝါစာ၇ သမၼာကမၼႏ ၱ၇ သမၼာအာဇီဝတို႔အရ မူ
ရငး့အတိုငး့။၇ သမၼာဝါယမအရ ဝီရိယကို။၇ သမၼာသတိအရ သတိကို။၇ သမၼာသမာဓိအရ
ဧကဂၐတာကို။ အရေကာကးရပါမညး၈

မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့သညး နိဗၺာနးေရာကးေၾကာငး့ ်ပညးံစုဵေသာ လမး့ေကာငး့က္ငးံစဤးႀကီ့

်ဖစးသညးံအ်ပငး နိဗၺာနးမေရာကးေသ့ခငးအခ္ိနး ဘဝသဵသရာ၉ က္ငးလညးရသညးရြိေသား အေကာငး့ဆုဵ့
 190

အ်မတးဆုဵ့ဘုဵဘဝတို႔၉ အေကာငး့ဆုဵ့ အ်မတးဆုဵ့ခ္မး့သာမ္ာ့ကို စဵစာ့ရေစႏိုငးပါသညး၈ အဘယးံ

ေၾကာငးံနညး့ဆိုေသား သမၼာဒိ႒ိမဂၐငးကိုၾကညးံလိုကးပါ၈

သမၼာဒိ႒ိဆိုသညးမြာ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ သိ်မငးမႈ်ဖစးပါသညး၈ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ မသိခငးတုနး့က

သုဵ့ဆယးံႏြစးပါ့ေသာ ရုပးအစုအေဝ့ႀကီ့ကို ငါ သူတစးပါ့ ေယာက္းာ့ မိနး့မဟုထငး်မငးခဲံပါသညး၈ ထို႔အ
တူ ခဵစာ့မႈေဝဒနာ၇ မြတးသာ့မႈသညာ၇ ေစခိုငး့တိုကးတျနး့မႈ သခၤါရ၇ သိ်မငးမႈဝိညာဏးမ္ာ့ကို ငါကခဵစာ့၇
ငါကမြတးသာ့၇ ငါကေစခိုငး့၇ ငါကသိရြိ-ဟု ထငး်မငးခဲံၾကပါသညး၈

သူေတားေကာငး့မ္ာ့က လမး့ညႊနး်ပသဆုိဆုဵ့မသညးံအတျကး သုဵ့ဆယးံႏြစးပါ့ေသာ ရုပးအစု

အေဝ့ႀကီ့က ရူပက၏ႏၶာ၇ ခဵစာ့မႈမြနးသမြ္ ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ မြတးသာ့မႈမြနးသမြ္ သညာက၏ႏၶာ၇ ေစခိုငး့တိုကး
တျနး့မႈမြနးသမြ္ သခၤါရက၏ႏၶာ၇ ်မငးသိ ၾကာ့သိစသညးတို႔က ဝိညာဏက၏ႏၶာ-ဟု ဟုတးတိုငး့မြနးစျာသိ်မငး
လာပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အၾကာ့အ်မငးမ္ာ့ကို မြတးသာ့လိုကးနာသ်ဖငးံရရြိအပးေသာ သုတမယ
ဉာဏး သမၼာဒိ႒ိသာ်ဖစးပါသညး၈ ထိုသို႔ ၾကာ့သိသမြ္တရာ့ေတားမ္ာ့ကို ၾကဵစညးစဤး့စာ့ သုဵ့သပးေဝဖနး
ၿပီ့ သိရြိနာ့လညးမႈကို စိႏၱာမယဉာဏးသမၼာဒိ႒ိဟုေခ၍ပါသညး၈ ခႏၶာငါ့ပါ့ ရုပးနာမးတရာ့တို႔၌ ်ဖစးမႈ
ပ္ကးမႈမ္ာ့ကို အဖနးဖနးရႈမြတးပျာ့မ္ာ့မႈ်ဖငးံ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ သိ်မငးထငးရြာ့လာမႈကို ဘာဝနာမယ
သမၼာဒိ႒ိဟုေခ၍ပါသညး၈ မဂးဉာဏး၇ ဖိုလးဉာဏးရရြိလာမႈကို မဂၐသမၼာဒိ႒ိ၇ ဖလသမၼာဒိ႒ိဟုေခ၍ပါသညး၈

မဂၐငးရြစးပါ့ အက္ငးံတရာ့တို႔၉ သမၼာဒိ႒ိသညး အဓိကအက္ဆုဵ့မဂၐငး်ဖစးသညး၈ သမၼာဒိ႒ိအ်မငး

မြနးရရြိေသာအခါ ေကာငး့်မတးေသာအၾကဵအစညး သမၼာသကၤပၸ ်ဖစးပါသညး၈ ေကာငး့်မတးေသာ အ
ေ်ပာအဆို သမၼာဝါစာ၇ ေကာငး့်မတးေသာ အ်ပဳအမူ သမၼကမၼႏ ၱ၇ ေကာငး့်မတးေသာ အသကးေမျ့မႈ
သမၼာအာဇီဝ၇ ေကာငး့်မတးေသာဇျဲလုဵ႔လ သမၼာဝါယမ၇ ေကာငး့်မတးေသာ ဆငး်ခငးေအာကးေမံမႈ သမၼာ
သတိ၇ ေကာငး့်မတးေသာ တညးၾကညးေလ့နကးမႈ သမၼာသမာဓိမ္ာ့လညး့်ဖစးၾကပါသညး၈

မဂၐငးရြစးပါ့ အက္ငးံတရာ့အတိုငး့က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့သညးံအတျကး ေသာတာပတၱိမဂးဉာဏးကို ရရြိ

ေသာအခါ အပါယးေလ့ပါ့ဆငး့ရဲဒုက၏တို႔မြ အၿပီ့အပိုငးလျတးေ်မာကးသျာ့ပါသညး၈ လူနတး်ဗဟၼာ ခ္မး့
သာသုခဘုဵတို႔၉သာ အေကာငး့ဆုဵ့ အ်မတးဆုဵ့ခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရၿပီ့ နိဗၺာနးခ္မး့သာကို ခဵစာ့ရပါမညး၈
အနာဂါမိမဂးကို ရရြိသျာ့ပါက ဣကာမဘုဵသို႔ ်ပနးမလာရေတာံပါ၈ သုဒၶါဝါသ်ဗဟၼာံဘုဵသို႔ ေရာကးရြိၿပီ့
ထိုဘုဵမြတစးဆငးံ နိဗၺာနးခ္မး့သာကို ရရြိသျာ့ပါမညး၈ အရဟတၱမဂးကို ရရြိသျာ့ပါက ဘဝဇာတးသိမး့
ေအ့ၿငိမး့သညးံ နိဗၺာနးခ္မး့သာကို ဧကနးရရြိပါမညး၈ ဣသညးကာ့ အ်မတးဆုဵ့မဂၐငးရြစးပါ့ အက္ငးးံတရာ့
က အေကာငး့ဆုဵ့ဘဝ၇ အေကာငး့ဆုဵ့ခ္မး့သာကို ေက့္ဇူ့်ပဳပဵုပငး်ဖစးပါသညး၈
 191

ဆို့ဝါ့ယုတးမာ ေသာအႀကဵအစညး၇ မေကာငး့မႈ၉ လုဵ႔လ်ပငး့ထနးမႈ၇မေကာငး့ ေသာအာရုဵ၉ စူ့စူ့

စိုကးစိုကးရြိမႈ၇ မေကာငး့ေသာ အယူဝါဒတို႔ေၾကာငးံ ဆုိ့ဝါ့ယုတးမာေသာဘဝတို႔၉ အဆို့ဆုဵ့ဆငး့ရဲဒုက၏
မ္ာ့ကို ခဵစာ့ခဲံရေသာ သာဓကမ္ာ့စျာရြိခဲံပါသညး၈

နႏၵႏျာ့သတးသမာ့အေၾကာငး့ကိုၾကညးံပါ၈ သူသညး ်မတးစျာဘုရာ့ေက္ာငး့ႏြငးံ မနီ့မေဝ့မြာ

ေနပါသညး၈ ႏျာ့မ္ာ့ကို သတး်ဖတးၿပီ့ အမဲသာ့ေရာငး့ေသာ အလုပး်ဖငးံ အသကးေမျ့ပါသညး၈ သူက
အမဲသာ့မပါလြ္ငး ထမငး့မစာ့တတးသူ၈ တစးခုေသာ ဤပုသးေန႔မြာ သူတို႔ၿမိဳ႕၌ စညး့ကမး့ခ္ကးအရ
အသာ့ငါ့မေရာငး့ရသညးံအတျကးေၾကာငးံ သူ႔အတျကး ႀကိဳတငးခ္နးထာ့ခဲံေသာ အမဲသာ့ကို ေချ့ေတျ
က စာ့သျာ့ခဲံပါသညး၈ ထမငး့ပျဲတျငး အမဲသာ့မပါသညးရေကာငး့လာ့-ဟု သူ႔မိနး့မကို ဆူဆဲၿပီ့ ဓာ့ကို
ဆျဲကာ အရြငးလတးလတးႏျာ့တစးေကာငး၌ လြ္ာကိုသျာ့၊လြီ့ပါေလေတာံသညး၈ ႏျာ့ခမ္ာမြာလညး့
လြ္ာ်ဖတးခဵရသညးံ ေဝဒနာေၾကာငးံပငး ေသဆုဵ့သျာ့ခဲံပါသညး၈ သူလြီ့လာခဲံေသာလြ္ာကို သူ႔မိနး့မအာ့
ဟငး့ ခ္ကးခိုငး့ပါသညး၈ ထိုအမဲလြ္ာဟငး့လြ္ာကို သူ႔လြ္ာေပ၍သို႔ တငးလိုကးသညးႏြငးံ သူ႔လြ္ာလညး့
်ပတးက္ကာ အဆို့ဆုဵ့ေသာ ဆငး့ရဲဒုက၏မ္ာ့ကို တစးညလုဵ့ခဵစာ့ရၿပီ့ ငရဲ်ပညးသို႔ ေရာကးရြိသျာ့ပါေတာံ
သညး၈ ဣသညးကာ့ ဆို့ဝါ့ယုတးမာေသာ မိစၦာမဂၐငးအက္ငးံေၾကာငးံ ဆို့ဝါ့လျနး့ေသာအ်ဖစးဆို့ ႏြငးံ
ၾကဳဵေတျ႕ရပုဵ်ဖစးပါသညး၈

မဂၐပစၥညး့အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

မဂၐပစၥညး့သညးလညး့ ဢႁႏၵိယပစၥညး့ကဲံသို႔ပငး အမ္ိဳ့အစာ့ခုနစးမ္ိဳ့်ဖငးံေဟာေတားမူပါသညး၈

(က)ကုသလမူသုဵ့ခ္ကး-ှ၈ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ဿ၈ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ
်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ ၀၈ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ(ှ)ခ္ကး၈ (ခ)အကုသလမူသုဵ့ခ္ကး -
ှ၈ အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵ(ှ)ခ္ကး၈ ဿ၈ အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ(ှ)ခ္ကး၈
၀၈အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလး ႏြငးံအဗ္ာကတ်ဖစးပုဵ(ှ)ခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတမူတစးခ္ကး -
အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵအာ့်ဖငးံ စုစုေပါငး့ အမ္ိဳ့အစာ့(၄)ခ္ကး်ဖငးံေဟာၾကာ့ပါသညး၈
 192

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာနိ မဂၐဂၤါနိ

သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး(ဿှ)

ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ ရြိေနေသာ သမၼာဒိ႒ိ၇ သမၼာသကၤပၸ၇ သမၼာဝါစာ၇
သမၼာကမၼႏ ၱ၇ သမၼာအာဇီဝ၇ သမၼာဝါယမ၇ သမၼာသတိ၇ သမၼာသမာဓိတညး့ဟူေသာ မဂၐငးတရာ့ရြစးပါ့
တို႔က ကုသိုလးစိတး/ေစတသိကးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မဂၐငးရြစးပါ့ကအေၾကာငး့
ပစၥညး့၈ ကုသိုလးစိတး ေစတသိကးမ္ာ့က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးု်ဖစးပါသညး၈(မိစၦာမဂၐငးပါဝငးချငးံမရြိပါ)၈

အ်မငးမြနးရငး၇ အၾကဵေကာငး့လို႔၇ ကိုယးေရာ ႏႈတးေရာ အလုပးေရာစငးၾကယး-ဆိုေသာ လကၤာ

ေလ့လိုပငး အသိအလိမၼာဉာဏးပညာ ႀကီ့ရငးံလာသညးံအခါ ရုပးနာမးတို႔သဘာဝအ်ဖစးမြနးမ္ာ့ကို
ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ သိ်မငးလာပါသညး၈ ထိုအခါ အေတျ့အၾကဵမ္ာ့ကလညး့ သငးံ်မတးမြနးကနးေသာ အ
ေတျ့အၾကဵမ္ာ့်ဖစးလာပါသညး၈ ကာယကဵ၇ ဝစီကဵႏြငးံ အသကးေမျ့မႈလုပးငနး့မ္ာ့မြာလညး့ အ်ပစးကငး့
ေသာ စငးၾကယးေသာ လုပးငနး့မ္ာ့်ဖစးလာပါသညး၈ လုဵ႔လဝီရိယသညးလညး့ ပါရမီေ်မာကးေသာ
ကုသိုလးေကာငး့မႈမ္ာ့ကိုသာ ထကးထကးသနးသနးႀကိဳ့စာ့ေသာ လုဵ႔လဝီရိယမ္ိဳ့်ဖစးလာပါသညး၈
ရတနာ်မတးသုဵ့ပါ့အေပ၍၉ ယုဵၾကညး်မတးႏို့စျာ သတိရေအာကးေမံမႈ၇ သမထ ဝိပႆနာဘာဝနာလုပး
ငနး့တို႔၉ တညးၾကညးခိုငးမာမႈမ္ာ့ အဆငးံဆငးံ ်မငးံတကးလာပါသညး၈

်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက “ရဟနး့တို႔ ဣမြနးေသာအာ့်ဖငးံ ်မငး်ခငး့သမၼာဒိ႒ိသညး မ်ဖစးေပ၍ေသ့

ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔ကိုလညး့ ်ဖစးေပ၍ေၾကာငး့၇ ်ဖစးေပ၍ၿပီ့ေသာ ကုသိုလးတရာ့တို႔ကိုလညး့ အဖနး
ဖနး ပျာ့မ္ာ့ေၾကာငး့တညး့‟‟ ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈ အနာထပိဏးသူေ႒့သညး ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးအာ့
ၾကညးညိဳဆညး့ကပးသူ်ဖစးလာသညးံအခ္ိနးကစ၊ မဂၐငးရြစးပါ့ အက္ငးံတရာ့ကိုသာ က္ငးံၾကဵပျာ့မ္ာ့ပါ
သညး၈ အိမးေရြ႕မြာ အလြဴမ႑ပးႀကီ့ထို့၊ ေန႔စဤးေန႔စဤး ဆျမး့ေဘာဇဤးမ္ာ့ကို လြဴဒါနး့ပူေဇားပါသညး၈
ညေနတိုငး့ ေဇတဝနးေက္ာငး့ေတားသို႔သျာ့ကာ အေဖ္ားယမာ ပနး့နဵ႔သာတို႔်ဖငးံလညး့ ပူေဇားပါသညး၈

သူ၌ စီ့ပျာ့ဖကးလူယုဵမ္ာ့က သူ႔ကိုလိမးလညးေသာေၾကာငးံ ပစၥညး့ဤစၥာမ္ာ့ဆုဵ့ရႈဵ့ၿပီ့ စီ့ပျာ့ေရ့

အႀကီ့အက္ယးက္ဆငး့ခဲံပါသညး၈ သူ႔စီ့ပျာ့ေရ့ က္ဆငး့ေသားလညး့ အလြဴဝတးတို႔ကိုကာ့ မပ္ကး
ကျကးေစရေအာငး စီမဵေဆာငးရျကးပါသညး၈ ထိုအခါ သူ၌အိမးတျငးေစာငးံေရြာကးေနေသာ အိမးေစာငးံ
နတးက သူ႔ကိုေ်ပာပါသညး၈ “သူေ႒့ႀကီ့က ေန႔တိုငး့ ေန႔တိုငး့အလြဴဒါနေတျခ္ညး့်ပဳေနလို႔ အခုလို
 193

စီ့ပျာ့ေရ့က္ဆငး့သျာ့ရတာ၈ သူေ႒့ႀကီ့က ရတနာသုဵ့ပါ့ကိုဆညး့ကပးေနလို႔ အခုလို စီ့ပျာ့ေရ့ေတျ

က္ဆငး့သျာ့ရတာ်ဖစးတယး၈ အကယး၊ ရတနာသုဵ့ပါ့ကို မဆညး့ကပးေတာံဘူ့ဆိုလြ္ငး သငးံစီ့ပျာ့
ေရ့ေတျ ်ပနးေကာငး့လာေအာငး ငါလုပးေပ့မယး‟‟ ဟုေ်ပာေသာအခါ သူေ႒့ႀကီ့က အိမးေစာငးံနတးကို
ကုသိုလးေကာငး့မႈကို တာ့ဆီ့ပိတးပငးတတးေသာ နတးယုတးမာမြနး့သိ၊ အိမးမြႏြငးထုတးေလသညး၈
နတးခမ္ာ ေနစရာမရြိသညးံအတျကး နတးမငး့ႀကီ့ေလ့ပါ့ထဵ ေနရာေတာငး့ခဵရာ သငး၌ေနရာသညး
သငးေနခဲံေသာ ေနအိမးသာလြ္ငး်ဖစးသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သူေ႒့ႀကီ့ ေက္နပးလာေအာငးေတာငး့ပနး၊
်ပနးေနေစ-ဟု အမိနး႔ခ္လိုကးပါသညး၈ နတးသာ့လညး့ သူေ႒့ႀကီ့ေက္နပးသညးအထိေတာငး့ပနးၿပီ့
သူေ႒့ႀကီ့ ဆုဵ့ရႈဵ့ခဲံရေသာပစၥညး့ဤစၥာမ္ာ့ကို ်ပနးရေအာငးေဆာငးရျကးေပ့ခဲံပါသညး၈ ဣသညးကာ့
ေကာငး့်မတးေသာ မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့တို႔က ေကာငး့က္ိဳ့ခ္မး့သာ်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပုဵ
်ဖစးပါသညး၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသလာနိ မဂၐဂၤါနိ

စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး

ေစတသိကးတို႔၉ရြိေနေသာ မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့တို႔က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါ
သညး၈ ကုသိုလးမဂၐငးကအေၾကာငး့ပစၥညး့ စိတၱဇရုပးမ္ာ့က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈

ကုသိုလးမဂၐငးတို႔က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ေရာဟိနီမငး့သမီ့ဝတၳဳ၉ ထငးရြာ့စျာေတျ႔

်မငးႏိုငးပါသညး၈ အႏုရုဒၶါမေထရး်မတး ကပိလဝတး်ပညးသို႔ႂကျေရာကးစဤး သာကီဝငးမငး့မ္ိဳ့မ္ာ့က လာ
ေရာကးဖူ့ေ်မားၾကပါသညး၈ “ႏြမေတား ေရာဟိနီမငး့သမီ့လဲ မေတျ႔ပါလာ့‟‟ ဟုေမ့ပါသညး၈ ေဆျေတား
မ္ိဳ့ေတားမ္ာ့က “အရြငးဘုရာ့ႏြမ ကိုယးေရ်ပာ့ေရာဂါရေနၿပီ့ ရြကးေနလို႔ လာမဖူ့တာပါဘုရာ့‟‟ဟု
ေလြ္ာကးၾကေလသညး၈ “သျာ့ေခ၍လိုကးပါ‟‟ဟု မိနး႔ဆိုၿပီ့ ေရာဟိနီမငး့သမီ့ေရာကးလာေသာအခါ အ
ေၾကာငး့စုဵကိုေမ့်မနး့ပါသညး၈ ထို႔ေနာကး “ခ္စးႏြမ သငးံေရာဂါေဝဒနာေပ္ာကးကငး့ေအာငး ေက္ာငး့ဇရပး
တစးခုတညးေဆာကးလြဴဒါနး့ပါ၇ ေန႔စဤးေသာကးေရ သုဵ့ေရတညးထာ့ၿပီ့ တဵ်မကးစညး့လြညး့ပါ‟‟ဟု ညႊနး
ၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ မငး့သမီ့သညးလညး့ မေထရး်မတးညႊနးၾကာ့သညးံအတိုငး့ ်ပဳလုပးရာ ကိုယးေရ
်ပာ့ေရာဂါမ္ာ့ သကးသာေပ္ာကးကငး့ေလသညး၈ ထိုေက္ာငး့ဇရပးမြာပငး ဘုရာ့အမြဴ့ရြိေသာ သဵဃာ
 194

ေတားအရြငးသူ်မတးတို႔အာ့ ပငးံဖိတး၊ ဆျမး့ဆကးကပးလြဴဒါနး့ပါသညး၈ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက ေရာဟိနီ

မငး့သမီ့၌ အတိတးဘဝတုနး့က ်ပဳလုပးခဲံေသာ အကုသိုလးအေၾကာငး့ကို ်ပနးလညးေဟာ်ပပါသညး၈
သူမသညး ကေခ္သညးမေလ့တစးေယာကးအာ့ ေချ့ေလ့ယာ့သီ့မ္ာ့်ဖငးံ တစးကုိယးလုဵ့ယာ့ေအာငး
ႏြိပးစကးခဲံဘူ့ေသာ အကုသိုလးေၾကာငးံ ယခုလို ကိုယးေရ်ပာ့ေရာဂါကိုခဵစာ့ရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ သုိ႔ေသား
လညး့ သူမသညး ယခုဘဝမြာပငး ကုသိုလးမဂၐငးမ္ာ့်ဖစးေသာ ေက္ာငး့ေဆာငးလြဴဒါနး့်ခငး့၇ ေသာကးေရ
သုဵ့ရတညးထာ့်ခငး့၇ တဵ်မကးစီ့လြညး့်ခငး့တို႔ေၾကာငးံ သူမ၌ ကိုယးခႏၶာ ်ပနးလညးက္နး့မာသနး႔ရြငး့
သျာ့ခဲံပါသညး၈ ဣသညးကာ့ ကုသိုလးမဂၐငးတို႔က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံအဗ္ာကတတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး

တရာ့ဖကး၉ ကုသိုလးတရာ့ႏြငးံ အဗ္ာကတတရာ့ေပါငး့သညးသာထူ့ပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာနိ

မဂၐဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလး

စိတး(ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ ဝိတကး၇ဝီရိယ၇ဧကဂၐတာ၇
ဒိ႒ိတညး့ဟူ အကုသိုလးမဂၐငးေလ့ပါ့က အကုသိုလးစိတး/ေစတသိကးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ပါသညး၈ အကုသိုလးမဂၐငးေလ့ပါ့ကအေၾကာငး့ အကုသိုလးစိတး/ေစတသိကးကအက္ိဳ့်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ သမၼာဒိ႒ိတညး့ဟူေသာပညာသညး။၇ သမၼာဝါစာ၇ သမၼာကမၼႏ ၱ၇သမၼာအာဇီဝတညး့ဟူ -

ဝိရတီေစတသိကး(၀)ပါ့သညး။၇ ရတနာသုဵ့ပါ့ ေကာငး့မႈကုသိုလးမ္ာ့ကိုေအာကးေမံတတးေသာ
သမၼာသတိသညး။ အကုသိုလးစိတး၉လုဵ့ဝမယြဤးေသာေၾကာငးံ အကုသိုလးမဂၐငးတျငးမပါဝငးပဲ
အကုသိုလးအရာ၉ မဂၐငးေလ့ပါ့သာေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈

ေကာငး့်မတးေသာ မဂၐငးရြစးပါ့အက္ငးံတရာ့တို႔က ေကာငး့်မတးေသာ မဂးဉာဏးဖိုလးဉာဏး

နိဗၺာနးတို႔သို႔ေရာကးေၾကာငး့ လမး့ေကာငး့ႀကီ့တစးခု်ဖစးသကဲံသို႔ ဆုိ့ယုတးေသာ မဂၐငး့ေလ့ပါ့အက္ငးံ
တရာ့တို႔က ဆို့ဝါ့ယုတးညဵံေသာ အပါယးေလ့ပါ့သို႔ေရာကးေၾကာငး့ လမး့ေၾကာငး့ႀကီ့တစးခု်ဖစးပါ
သညး၈ ထိုအကုသိုလးမဂၐငးေလ့ပါ့တို႔က အကုသိုလးစိတးမ္ာ့ အဆငးံဆငးံပျာ့ေစရနး စီမဵေဆာငးရျကးေပ့
 195

ပါသညး၈ မြာ့ယျငး့ေသာအၾကဵအစညးမ္ာ့က မြာ့ယျငး့ေသာအယူဝါဒ်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့သညး၈

ထို႔အတူ မြာ့ယျငး့ေသာ စူ့စိုကးမႈမ္ာ့က မြာ့ယျငး့ေသာ ဇျဲလုဵ႔လ်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါသညး၈
အေတျ့အေခ၍ အယူဝါဒမြာ့သျာ့ၿပီဆိုလြ္ငး အရာအာ့လုဵ့ မြာ့ဘို႔အတျကးသာလြ္ငး ဤီ့တညးေနပါသညး၈
မိဘမ္ာ့က “ငါံသာ့တို႔ ႀကိဳကးတာလုပးခဲံ ဘာ်ပႆနာမ္ိဳ့ပဲေပ၍ေပ၍ အေဖတို႔တာဝနးယူတယး‟‟ဟုဆို
လြ္ငး သာ့သမီ့မ္ာ့ မိုကးခ္ငးတိုငး့မိုကး ရိုငး့ခ္ငးတိုငး့ရိုငး့ေနၾကမညး်ဖစးသကဲံသို႔ “ဘယးလို မေကာငး့မႈ
မ္ိဳ့ပဲ လုပးခဲံလုပးခဲံ ငါံကိုယုဵၾကညးၿပီ့ ငါံေရြ႕မြာဝနးခဵရငး ငါကမငး့တို႔ အ်ပစးေတျကို ေဆ့ေၾကာေပ့မယး‟‟
ဟုဆိုလြ္ငး အယူဝါဒအာ့ကို့ႏြငးံ လူေတျထငးတိုငး့လုပးေနၾကေပလိမးံမညး၈

်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက “အကုသိုလးအာ့လုဵ့ထဲ၉အယူမြာ့ မိစၦာဒိ႒ိသညး အ်ပစးအႀကီ့ဆုဵ့်ဖစး၌

မိစၦာဒိ႒ိထကး ႀကီ့မာ့ေသာ အ်ပစးတစးစုဵတရာကို ငါဘုရာ့်မငးေတားမမူ‟‟ဟုေဟာေတားမူပါသညး၈
အဘယးံေၾကာငးံ မိစၦာဒိ႒ိသညး အ်ပစးအႀကီ့ဆုဵ့်ဖစးပါသနညး့၈ ကုသိုလး်ပဳေသားလညး့ ်ပဳရာမေရာကး
ဘူ့၇ အကုသိုလး်ပဳေသားလညး့ ်ပဳရမေရာကးဘူ့၇ မိဘဆရာသမာ့ကို သတး်ဖတးေသားလညး့ အ်ပစးမ
ရြိဘူ့စေသာ အယူမြာ့မိစၦာဒိ႒ိကို စျဲကိုငးထာ့လြ္ငး ကုသိုလးေကာငး့မႈလညး့ ်ပဳစရာမလိုေတာံပါ၈
မေကာငး့မႈမ္ာ့ကိုလညး့ စိတးဆႏၵအေလြ္ာကး ်ပဳခ္ငးတိုငး့်ပဳပါေတာံသညး၈ မိဘကိုလဲ သတး်ဖတးရဲလာ
ပါသညး၈ ဆရာသမာ့ကိုလဲ သတး်ဖတးရဲလာပါသညး၈ ေလာကမြာ အယုတးမာဆုဵ့ အဆို့ဝါ့ဆုဵ့ ဒုစရိုကး
မ္ာ့ကိလ
ု ဲ က္ဴ့လျနးရဲလာပါေတာံသညး၈

အမိသတး်ခငး့၇ အဖသတး်ခငး့စေသာ အကုသိုလးကဵႀကီ့ငါ့ပါ့ကို က္ဴ့လျနးသူမ္ာ့မြာ အဝီစိငရဲ

၉ ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာခဵစာ့ရပါသညး၈ ထိုသို႔ ခဵစာ့ရေသားလညး့ ကမၻာံသကးတမး့ကုနး၊ ကမၻာပ္ကးေသာ
အခါ ထိုငရဲသာ့မ္ာ့မြာ လျတးရကးမေစံေသ့ေသားလညး့ လျတးေ်မာကးႏိုငးပါသညး၈ မိစၦာအယူမြာ့မ္ာ့
ေၾကာငးံ အဝီစိသို႔က္ေနေသာ ငရဲသာ့မ္ာ့မြာကာ့ အ်ခာ့ကမၻာသို႔ ေ်ပာငး့၊ ငရဲဒုက၏ခဵစာ့ရပါသညး၈
ဣသညးကာ့ မိစၦာမဂၐငး နညး့မြာ့လမး့မြာ့မ္ာ့က မေကာငး့မႈအကုသိုလးမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပုဵ်ဖစး
ပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈ အကုသလာနိ

မဂၐဂၤါနိ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 196

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိတကး၇

ဝီရိယ၇ ဧကဂၐတာ၇ ဒိ႒ိတညး့ဟူေသာ အကုသိုလးမဂၐငးေလ့ပါ့က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အကုသိုလးမဂၐငးေလ့ပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့၈ စိတၱဇရုပးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး၈

ယုတးမာဆို့ဝါ့ေသာ အေတျ့အၾကဵမ္ာ့ကယုတးမာဆို့ဝါ့ေသာအယူဝါဒ်ဖစးေစၿပီ့ ယုတးမာဆို့

ဝါ့ေသာ အလုပးတို႔၉ စူ့စူ့စိုကးစိုကး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတးမႈေၾကာငးံ စိတၱဇရုပးမ္ာ့ကလညး့ အေကာငးအ
ထညးေဖ၍ေပ့ရ၇ လိုကးနာေဆာငးရျကးေပ့ရပါသညး၈ ထိုအခါ ထိုသူတို႔၌ ရုပးရညးသညး ရကးစကးယုတး
မာေသာ အသျငးကိုေဆာငးေနပါသညး၈ ဘီလူ့သရဲထကးပငး ေၾကာကးစရာေကာငး့လာပါသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး သူတစးပါ့အသကးကို အၿမဲသတးေလံရြိသူတုိ႔၌ ရုပးအဆငး့သ႑ာနးကိုၾကညးံ

လိုကးလြ္ငး ၾကမး့တမး့ရိုငး့်ပေသာအသျငး၇ ေကာကးက္စးယုတးမာေသာ အသျငးကိုေဆာငးေနပါသညး၈
ထိုသူတို႔သညး သူတစးပါ့၌ အသကးကို ရကးရကးစကးစကးသတးသညးံေနရာ၉ လကးရဲဇကးရဲ ပိုငးပိုငးႏိုငး
ႏိုငး ်ပဳလုပးတတးပါသညး၈ ထိုသို႔ လကးရဲဇကးရဲ ်ပဳလုပးဖို႔ရနး မြာ့ယျငး့ေသာအယူဝါဒ၇ မြာ့ယျငး့ေသာ
အၾကဵအစညးမ္ာ့က “တိရစ ၦာနးေတျဆိုတာ ငါတို႔စာ့ေသာကးဖို႔အတျကး ငါတို႔ဘုရာ့က ဖနးဆငး့ေပ့
ထာ့တဲံ ကမၻာံဟငး့သီ့ဟငး့ရျကးေတျပဲ၇ သတးတာသတး ဘာအ်ပစးမြ မရြိဘူ့‟‟ဟု အယူအဆ မြာ့ေနၾက
ေသာ ေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈

ထိုကဲံသို႔ေသာ အယူအဆမြာ့မ္ာ့ေၾကာငးံ ပူတိဂတၱတိႆမေထရးသညး အာသေဝါကငး့ကျာ

ရဟႏၱာ်ဖစးသညးံ ဘဝေရာကးသညးံတိုငးေအာငး ေသလုေမ္ာပါ့ဒုက၏မ္ာ့ကို ခဵစာ့ရၿပီ့မြ ရဟႏၱာ်ဖစးခဲံရပါ
သညး၈ သူသညး အတိတးဘဝတစးခုမြာ ငြကးမ္ာ့ကို ေက္ာံကျငး့ေထာငးကာ ဖမး့ယူသတး်ဖတးေသာ
မုဆို့တစးေယာကး်ဖစးခဲံပါသညး၈ သူရရြိလာေသာ ငြကးမ္ာ့ကိုသတးၿပီ့ ေရာငး့ခ္သညးံအခါ တစးေန႔ထဲ
မကုနးေသာ ငြကးမ္ာ့က ပုတးကုနးပါသညး၈ ထိုသို႔မ်ဖစးရေလေအာငး သူရရြိလာေသာငြကးမ္ာ့၌ အခ္ိဳ႕
အဝကးကို မသတးဘဲ အေတာငးပဵမ္ာ့ကို ခ္ိဳ့်ဖတးထာ့လိုကးပါသညး၈ ငြကးတို႔သညး မေသခငးကထဲက
ဆငး့ဆငး့ရဲရဲ ေဝဒနာကိုခဵစာ့ရၿပီ့မြ ေသဆုဵ့သျာ့ခဲံရပါသညး၈

ထိုအကုသိုလးမ္ာ့ေၾကာငးံ ငရဲဘုဵ၉ ဆငး့ရဲဒုက၏ႀကီ့မ္ာ့ကို ႏြစးေပါငး့မ္ာ့စျာ ခဵစာ့ရၿပီ့ ရဟႏၱာ

်ဖစးမညးံဘဝေရာကးသညးံတိုငးေအာငး ဆငး့ရဲဒုက၏ႀကီ့မ္ာ့ကို ခဵစာ့ခဲံရပါသညး၈ ်မတးစျာဘုရာ့သာသနာ
ေတားသို႔ သူေရာကးလာေသာအခါ သူက အ်ခာ့ရဟနး့ေတားမ္ာ့ကို မညးသညးံအခါမြ္ ်ပဳစုေစာငးံ
ေရြာကး်ခငး့မရြိပါ၈ တစးေန႔ေသာအခါ သူ႔ခႏၶာကိုယးေပ၍မြာ ေရျ့ေစံခနး႔ အဖုမ္ာ့ ေနရာအႏြဵ႔ေပါကးလာခဲံ
ပါသညး၈ ေရျ့ေစံခနး႔ကေန တစး်ဖညး့်ဖညး့ႏြငးံ အုတးသြ္စးသီ့ခနး႔အထိ ႀကီ့ထျာ့ၿပီ့ ထိုအဖုႀကီ့မ္ာ့
ေပါကးထျကးခါ ်ပညးပုတးေသျ့ပုတးမ္ာ့်ဖငးံ အိပးယာထဲသို႔ပငး လဲခဲံရပါသညး၈ ်မတးစျာဘုရာ့ရြငးက သိရြိ
 197

ေတားမူၿပီ့ သနာ့ၾကငးနာ်ခငး့ႀကီ့စျာ ်ပဳစုေစာငးံေရြာကးေပ့ခဲံပါသညး၈ “ခ္စးသာ့တို႔ ငါဘုရာ့ကို ်ပဳစုလုပး

ေကျ့္လိုေသာသူမ္ာ့သညး မက္နး့မာေသာသူမ္ာ့ကို ်ပဳစုလုပးေကျ့္ၾကပါ‟‟ လူနာမ္ာ့အေပ၍ သနာ့
ၾကငးနာတတးေအာငး ညႊနးၾကာ့ေပ့ခဲံပါသညး၈ ပူတိဂတၱတိႆမေထရးအာ့ ်မတးစျာဘုရာ့က တရာ့
ေဟာေတားမူရာ တရာ့နာယူရငး့ ဝိပႆနာဉာဏးစဤးမ္ာ့ ထျနး့လငး့ေတာကးပလာၿပီ့ ရဟႏၱာ်ဖစးသျာ့
ခဲံပါသညး၈ ရဟႏၱာ်ဖစးရ်ခငး့၌ အေၾကာငး့ရငး့မြာ သူငြကးမုဆို့်ဖစးစဤးအခါတုနး့က ပေစၥကဗုဒၶါအရြငး
်မတးတစးပါ့ကို ဆျမး့လြဴဒါနး့ခဲံၿပီ့ အရြငးဘုရာ့တို႔ ထို့ထျငး့သိ်မငးေသာ တရာ့်မတးကို သိ်မငးရပါလို႔၌
ဟု ဆုေတာငး့ခဲံေသာေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈ ဣသညးကာ့ အကုသိုလးမဂၐငး(၁)ပါ့တို႔က စိတၱဇရုပးတို႔
အာ့ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈
မြတးခ္ကး/ အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလးႏြငးံအဗ္ာကတ်ဖစးပုဵမြာ ေရြ႕ကဆိုခဲံၿပီ့သညးံအတိုငး့ပငး်ဖစး
ပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (က)ဝိပါကာ

ဗ္ာကတာနိ ကိရိယာဗ္ာကတာနိ မဂၐဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ တဵ သမု႒ာနာနၪၥရူပါနဵ မဂၐပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ (ခ)ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာနိ မဂၐဂၤါနိ သမၸယုတၱကာနဵ ခႏၶာနဵ ကဋတၱာ စ ရူပါနဵ
မဂၐပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သဟိတးဝိပါကး(ဿှ)ပါ့၇ သဟိတးကိရိယာ(ှ၄)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀ဂ)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉
ရြိေနေသာ မဂၐငးတရာ့ရြစးပါ့တို႔က သဟိတးဝိပါကး(ဿှ)ပါ့၇ သဟိတးကိရိယာ(ှ၄)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀ဂ)
ပါ့ႏြငးံ သဟိတးစိတၱဇရုပးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ သဟိတးဝိပါကး/ကိရိယာက အ
ေၾကာငး့ပစၥညး့၈ သဟိတးစိတၱဇရုပးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ဣေနရာ၉ အဟိတးဝိပါကးမ္ာ့်ဖစးေသာ အကုသလဝိပါကးစိတး(၄)ပါ့၇ အဟိတးကုသလ

ဝိပါကးစိတ(း ၅)ပါ့ႏြငးံ အဟိတးကိရိယာသုဵ့ပါ့တို႔သညး မဂၐငးမထိုကးေသာေၾကာငးံ ဣေနရာ၉ခ္နးထာ့ခဲံရ
ပါသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံ မဂၐငးမထိုကးပါသနညး့၈ မဂၐငး၌သေဘာမြာ နိဗၺာနးေရာကးေၾကာငး့ လမး့
ေကာငး့က္ငးံစဤးမ္ာ့်ဖစး၊ အလျနးစျမး့အာ့ေကာငး့ေသာ သေဘာရြိ၌၈ အဟိတးဝိပါကး ကိရိယာတို႔မြာ
 198

ကုသိုလး၇ အကုသိုလးတို႔၌ အက္ိဳ့ေပ့သကးသကးသာ်ဖစးေသာေၾကာငးံ ်မငးလြ္ငး ်မငးကာမတၱ၇ ၾကာ့

လြ္ငး ၾကာ့ကာမတၱသာ်ဖစး၌၇ စျမး့အာ့မေကာငး့၈ ထို႔ေၾကာငးံ မဂၐငးမထိုကးပါ၈

ဝိပါကး ကိရိယာတို႔မညးသညး ကုသိုလးကဵ အကုသိုလးကဵ၌ အက္ိဳ့ေပ့တရာ့မ္ာ့သာ်ဖစး၌၈

အက္ိဳ့ေပ့တရာ့တို႔မညးသညး အေၾကာငး့ကဵတရာ့အေပ၍မူတညး၊ အက္ိဳ့ေပ့တတးၾကသညး၈
အေၾကာငး့ကဵတရာ့က ေကာငး့လြ္ငးေကာငး့သေလာကး၇ ဆို့လြ္ငးလညး့ ဆို့သေလာကးအက္ိဳ့ေပ့
တတးၾကသညး၈ အေၾကာငး့ကဵတရာ့က နညး့နညး့သာေကာငး့ခဲံလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့က နညး့နညး့သာ
ေကာငး့ပါသညး၈ အေၾကာငး့ကဵတရာ့က မ္ာ့မ္ာ့ေကာငး့ခဲံလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့ကလညး့ မ္ာ့မ္ာ့ေကာငး့
ပါလိမးံမညး၈ အေၾကာငး့ကဵတရာ့တို႔ကို ပါရမီေ်မာကးေအာငး စျမး့ေဆာငးခဲံလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့သညးံအခါ၉
လညး့ ပါရမီထူ့ေသာပုဂၐိဳလးထူ့ႀကီ့်ဖစးရပါသညး၈ အေၾကာငး့ကဵတရာ့တို႔ကို မဂၐငးထိုကးေအာငး ်ပဳလုပး
ခဲံလြ္ငး အက္ိဳ့ေပ့သညးံအခါမြာလညး့ မဂးဉာဏးဖိုလးဉာဏး အသိဉာဏးထူ့သညးံ ပုဂၐိဳလး်ဖစးရပါသညး၈
ပကတိသာဝက်ဖစးေအာငး ရို့ရို့ပါရမီမ္ာ့ကိုသာ ်ဖညးံဆညး့ခဲံသူမ္ာ့သညး ပကတိသာဝကသာ်ဖစးရ
ပါသညး၈ မဟာသာဝက၇ အဂၐသာဝက်ဖစးေအာငး အဆငးံ်မငးံပါရမီမ္ာ့ကို ်ဖညးံဆညး့ခဲံသူမ္ာ့သညး
မဟာသာဝက၇ အဂၐသာဝက်ဖစးရပါသညး၈ ဘုရာ့်ဖစးေအာငး အဆငးံအ်မငးံဆုဵ့ပါရမီမ္ာ့ကို ်ပညးံစုဵ
သညးံကာလတိုငးေအာငး ်ဖညးံဆညး့ခဲံသူမ္ာ့သညး ဘုရာ့်ဖစးရပါသညး၈ ကိုယးက ဘုရာ့အ်ဖစးသို႔
ေရာကးေစႏိုငးေသာ အဆငးံအ်မငးံဆုဵ့ပါရမီက္ငးံစဤးမ္ာ့ကို မက္ငးံၾကဵပါပဲႏြငးံ အပရာဇိတပလႅငးကို အ
ေခ္ာငးလိုခ္ငး၊မရပါ၈ ဣသညးကာ့ ေကာငး့်မတးေသာ မဂၐငးလမး့စဤးမ္ာ့က ေကာငး့်မတးေသာ
အဆငး(ံ စိတၱဇရုပး)်ဖစးေအာငး၇ အဆငးံအ်မငးံဆုဵ့ မဂၐငးလမး့စဤးမ္ာ့က အဆငးံအ်မငးံဆုဵ့ (စိတၱဇရုပး)
်ဖစးေအာငးေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ပုဵမ္ာ့်ဖစးပါသညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၂)ပါ့တို႔တျငး စိတးတစးခုစီတစးခုစီ၉ရြိေနေသာ

ပညာ၇ ဝိတကး၇ ဝီရိယ၇ သတိ၇ ဧကဂၐတာတညး့ မဂၐငးငါ့ပါ့တရာ့တို႔က ပဋိသေႏၶစိတး/ေစတသိကးတို႔
ႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ မဂၐပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မဂၐငးငါ့ပါ့က အေၾကာငး့ပစၥညး့၈
ပဋိသေႏၶစိတ/း ေစတသိကးႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး၈

မြတးခ္ကး/ပဋိသေႏၶကာလ၉ သမၼာဝါစာ-ေကာငး့ေသာစကာ့၇ သမၼာကမၼႏ ၱ- ေကာငး့ေသာအလုပး ၇

သမၼာအာဇီဝ - ေကာငး့ေသာအသကးေမျ့မႈ မ်ဖစးႏိုငးေသာေၾကာငးံ ဣေနရာ၉ မဂၐငးငါ့ပါ့သာရပါသညး၈

မဂၐငးထိုကးေသာ အသိဉာဏးပညာ၇အၾကဵအစညး ဝိတကး၇လုဵ႔လဝီရိယ၇တညးၾကညးေလ့နကးမႈ

ဧကဂၐတာတို႔က ထူ့်မတးေသာ ပဋိသေႏၶ်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ပါသညး၈ ဘုရာ့ေလာငး့ သိဒၶတၳ
မငး့သာ့ေလ့ ပဋိသေႏၶယူသညးံအခ္ိနးကစ၊ ထူ့်ခာ့ေကာငး့မျနးေသာ ပုဗၺနိမိတးမ္ာ့်ဖစးေပ၍်ခငး့၇ မိခငး
 199

ဝမး့ေခါငး့အတျငး့မြာေနစဤး သိဒၶတၳမငး့သာ့ေလ့ကလညး့ မိခငးကို်မငးေတျ႔ေနရသကဲံသို႔ မိခငးက

လညး့ သာ့ေတားေလ့ သိဒၶတၳကို်မငးေတျ႔ေနရ်ခငး့၇ ေမျ့ဖျာ့သညးံအခါမြာလညး့ မိခငးေကာ ကေလ့ပါ
ခ္မး့ခ္မး့သာသာ အညစးအေၾက့ကငး့စငးစျာ ေမျ့ဖျာ့ရ်ခငး့၇ အမိဝမး့က လျတးလျတးခ္ငး့ ေ်မာကးအရပး
သို႔ ခုနစးဖဝါ့လြမး့လြ္ကး “အေဂၐါ ဟ မသၼိ ေလာကႆ၇ ေဇေ႒ာ ဟ မသၼိ ေလာကႆ၇ ေသေ႒ာ ဟ
မသၼိ ေလာကႆ‟‟(ေလာကႀကီ့တစးခုလုဵ့ ငါသညး အ်မတးဆုဵ့၇ အႀကီ့ဆုဵ့၇ အ်မငးံ်မတးဆုဵ့်ဖစး၌)ဟု
ရဲရဲဝဵံဝဵံ ေႂကျ့ေၾကား်ခငး့တို႔သညး အထူ့်မတးဆုဵ့မဂၐငးရြစးပါ့ အက္ငးံတရာ့တို႔က အထူ့်မတးဆုဵ့
ပဋိသေႏၶ်ဖစးေအာငး စျမး့ေဆာငးေပ့ေန်ခငး့ပငး်ဖစးပါသညး၈

သမၸယုတၱပစၥညး့

သမၸယုတၱပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ပ္ာ့ရညး၇ တငး့လဲ၇ ေထာပတး၇ ဆီတညး့ဟူေသာ စတုမဓူေလ့ပါ့

သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ ေရာေႏြာေပါငး့ယြဤးသကဲံသို႔ နာမးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ ေရာေႏြာေပါငး့ယြဤး်ခငး့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာသညး သမၸယုတၱပစၥညး့မညးပါသညး၈

သမၸယုတၱပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - သမၸယုတၱပစၥေယာတိ - စတၱာေရာ ခႏၶာ အရူပိေနာ

အညမညဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - သမၸယုတၱပစၥညး့ဟူသညးကာ့ ေလ့ပါ့ေသာ(ေဝဒနာ၇ သညာ၇ သခၤါရ၇ ဝိညာဏး)နာမးခႏၶာ

တို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အရေကာကးလြ္ငး စိတး
(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့တို႔က စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့တို႔အာ့ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး
ယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့တို႔ကို ခႏၶာအာ့်ဖငးံေရတျကးလြ္ငး နာမးခႏၶာေလ့ပါ့သာရပါ

သညး၈ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့တို႔တျငး ေဝဒနာသညး ေဝဒနာက၏ႏၶာ၇ သညာသညး သညာက၏ႏၶာ၇ က္နးေသာ
ေစတသိကး(၂ွ)သညး သခၤါရက၏ႏၶာ၇ စိတ(း ၅၆)ပါ့သညး ဝိညာဏက၏ႏၶာဟူ၊ ဣသို႔လြ္ငး နာမးခႏၶာေလ့
ပါ့ရပါသညး၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔အနကး ခႏၶာတစးပါ့ကအေၾကာငး့၇ ခႏၶာသုဵ့ပါ့ကအက္ိဳ့၇ ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အ
ေၾကာငး့၇ ခႏၶာတစးပါ့က အက္ိဳ့၇ ခႏၶာႏြစးပါ့ကအေၾကာငး့ ခႏၶာႏြစးပါ့ကအက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အ်ပနး
အလြနးယြဤးတျဲ၊ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို သမၸယုတၱပစၥညး့ေခ၍ပါသညး၈
 200

စိတး ေစတသိကးတို႔၌ ယြဤးတျဲေပါငး့စညး့်ခငး့သေဘာမြာ ပရမတၳတရာ့တို႔၌ သဘာဝနိယာမ

ပငး်ဖစးပါသညး၈ စိတး်ဖစးတိုငး့ စိတး်ဖစးတိုငး့ ေစတသိကးက အၿမဲပါယြဤးတျဲပါဝငးေနရပါသညး၈ ဤပမာ
လိုခ္ငးတပးမကးေသာ ေလာဘမူစိတး်ဖစးတိုငး့ ်ဖစးေနေသာ ေလာဘမူစိတးအေပ၍မူတညး၊ ေစတသိကး
မ္ာ့လညး့ယြဤးတျဲ်ဖစးတတးၾကပါသညး၈

ေလာဘမူပထမအသခၤါရိကစိတး ်ဖစးေသာအခါ၉ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၇

ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့၇ ေမာဟ၇ အဟိရိက၇ အေနာတၱပၸ၇ ဤဒၶစၥ၇ ေလာဘ၇ ဒိ႒ိ စုစုေပါငး့(ှ၆)ပါ့
ေသာ ေစတသိကးမ္ာ့ယြဤးတျဲပါဝငးေနပါသညး၈ အငးအာ့အႀကီ့ဆုဵ့ေလာဘမူစိတး်ဖစးေသာအခါ အာရုဵ
ႏြငးံ စိတးတို႔ကိုေပါငး့ဆုဵေပ့ေသာ ဖႆ၇ တပးမကး်ခငး့ကို မကးမကးေမာေမာခဵစာ့ေသာ ေဝဒနာ၇ စျဲလနး့
စရာအာရုဵမ္ာ့ကို မြတးသာ့မႈသညာ၇ ထပးခါထပးခါ ခဵစာ့ဖို႔တိုကးတျနး့ေသာ ေစတနာ၇ တပးမကးစရာ
အာရုဵအေပ၍မြာသာ စိတးကစူ့စိုကးေနတတးေသာဧကဂၐတာ၇ ေလာဘစိတးႏြငးံေစတသိကးတို႔အာ့
ေစာငးံေရြာကးေပ့တတးေသာ ဇီဝိတိေႁႏၵ၇ တပးမကးစရာအာရုဵအ်ဖစးႏြလုဵ့သျငး့တတးေသာ မနသိကာရ၇
အၿမဲပါဝငးယြဤးတျဲ်ဖစးေလံရြိပါသညး၈

ထို႔အ်ပငး တပးမကးစရာအာရုဵမ္ာ့ကို ၾကဵစညးေတျ့ေတာတတးေသာကာမဝိတကး၇ တပးမကးစိတး

ပိုမို်ပငး့ထနးေအာငး သုဵ့သပးတတးေသာ ဝိစာရ၇ တပးမကးစရာအာရုဵဟူ၊သာ ခိုငးခိုငးမာမာဆုဵ့်ဖတးတတး
ေသာ အဓိေမာက၏၇ တပးမကးစရာအာရုဵေနာကးကို တေကာကးေကာကးလိုကးဖို႔ ဇျဲလုဵ႔လ်ပငး့ထနးမႈ ဝီရိယ၇
တပးမကးစရာအာရုဵတို႔ႏြငးံေပ္ားေမျ႔ေနတတးေသာ ပီတိ၇ လိုခ္ငးေတာငးံတမႈ ဆႏၵမ္ာ့လညး့ အၿမဲယြဤးတျဲ
ပါဝငးေနတတးပါသညး၈ ထို႔အ်ပငး အကုသိုလးစိတးတို႔၉သာ ယြဤးတျဲေလံရြိေသာ အသိဉာဏးေခါငး့ပါ့
မြာ့ယျငး့စျာေတျ့ေခ၍တတးေသာ ေမာဟ၇ မေကာငး့မႈ၉ မရြကးတတးေသာ အဟိရိက၇ မေကာငး့မႈ၉
မေၾကာကးတတးေသာ အေနာတၱပၸ၇ ပ္ဵ႕လျငးံတတးေသာ ဤဒၶစၥ၇ လိုခ္ငးတပးမကးတတးေသာ ေလာဘ၇
မြာ့ယျငး့သျာယူဆတတးေသာ ဒိ႒ိမ္ာ့လညး့ အၿမဲယြဤးတျဲပါဝငးေနတတးပါသညး၈

ကုသိုလးစိတး်ဖစးသညးံအခါမြာလညး့ ထို႔အတူပငး အ်မငးံ်မတးဆုဵ့ မဟာကုသိုလးစိတး်ဖစးသညးံ

အခါတိုငး့ သဗၺစိတၱသာဓာရဏေစတသိကး(၄)ပါ့၇ ပကိဏး့ေစတသိကး(၃)ပါ့၇ ေသာဘနေစတသိကး
(ဿ၂)ပါ့ စုစုေပါငး့ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ အတူတကျယြဤးတျဲပါဝငးေနတတးပါသညး၈

ရတနာသုဵ့ပါ့ကို ယုဵၾကညး်မတးႏို့ေသာ သဒၶါစိတး်ဖစးေသာအခါ အဆငးံအ်မငးံဆုဵ့ မဟာ

ကုသိုလးစိတး်ဖစးသညးဟုေခ၍ပါသညး၈ ထိုစိတးႏြငးံ အတူတကျ ဘုရာ့အာရုဵႏြငးံ မိမိတို႔မေနာဓာတးတို႔ကို
ေပါငး့ဆုဵေပ့တတးေသာ ဖႆ၇ စိတးခ္မး့ေ်မံမႈကိုခဵစာ့တတးေသာ ေဝဒနာ၇ ၾကညးညိဳစရာ ဂုဏးေက့္ဇူ့
မ္ာ့ကို မြတးသာ့တတးေသာ သညာ၇ ယုဵၾကညး်မတးႏို့စျာ ပူေဇားဖို႔ရနး တိုကးတျနး့ေပ့တတးေသာ
 201

ေစတနာ၇ ဘုရာ့အာရုဵတစးခုတညး့၉သာ တညးၾကညးခိုငးမာတတးေသာ ဧကဂၐတာ၇ ထိုနာမးတရာ့တို႔ကို

ေစာငးံေရြာကးတတးေသာ ဇီဝိတိေႁႏၵ၇ ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ ႏြလုဵ့သျငး့ဆငး်ခငးတတးေသာ မနသိကာရတို႔
အတူတကျ ပါဝငးယြဤးတျဲေနတတးပါသညး၈

ထို႔အ်ပငး ရတနာသုဵ့ပါ့ ဂုဏးေက့္ဇူ့တို႔ကို ၾကဵစညးတတးေသာ ဝိတကး၇ သုဵ့သပးဆငး်ခငးတတး

ေသာ ဝိစာရ၇ ရတနာသုဵ့ပါ့ဂုဏးေတားမ္ာ့ကို ခိုငးခိုငးမာမာ ဆုဵ့်ဖတးခ္ကးခ္တတးေသာ အဓိေမာက၏၇
ကုသိုလးေကာငး့မႈ်ပဳလုပးရနး ဇျဲလုဵ႔ႀကီ့မာ့တတးေတာ ဝီရယ၇ရတနာသုဵ့ပါ့ ဂုဏးေတားမ္ာ့၉ ၾကညးႏူ့
ဝမး့ေ်မာကးတတးေသာ ပီတိ၇ ကုသိုလးေကာငး့မႈ ်ပဳလုပးလိုေသာ ဆႏၵမ္ာ့လညး့ အတူတကျယြဤးတျဲ
ပါဝငးေနတတးပါသညး၈

ထို႔အ်ပငး ရတနာသုဵ့ပါ့၌ဂုဏးေတားမ္ာ့ ကဵႏြငးံကဵ၌အက္ိဳ့တရာ့ကို ယုဵၾကညး်မတးႏို့တတး

ေသာ သဒၶါ၇ ရတနာသုဵ့ပါ့၌ဂုဏးေတားမ္ာ့ကို ေအာကးေမံတတးေသာ သတိ၇ “ဗုဒၶဘာသာ၇ မြနးဘို႔ရာ၇
ေကာငး့တာကိုမြ ်ပဳရမညး‟‟စိတးပိုငး့်ဖတးထာ့သညးံအတျကး မေကာငး့မႈ်ပဳလုပးရမြာကို ရြကးတတးေသာ
ဟိရီ၇ မေကာငး့မႈ်ပဳလုပးရမြာကို ေၾကာကးတတးေသာ ၾသတၱပၸ၇ လိုခ္ငးတပးမကးစိတးကငး့တတးေသာ
အေလာဘ၇ သတၱဝါတိုငး့အေပ၍ အညီအမြ္ ခ္စးခငးၾကငးနာတတးေသာ အေဒါသ၇ အသိဉာဏးပညာႀကီ့
ရငးံတတးေသာ ပညိေႁႏၵ၇ ကိုယးစိတးေအ့ၿငိမး့တတးေသာ ကာယပႆဒၶိ၇ စိတၱပႆဒၶိ၇ ကိုယးစိတး
ရို့သာ့်ဖဴစငးေ်ဖာငးံမတးတတးေသာ ကာယုဇုကတာ စိတၱဳဇုကတာ၇ စေသာ ေသာဘနေစတသိကးမ္ာ့
အတူတကျ ယြဤးတျဲပါဝငးေနတတးပါသညး၈ ဣသို႔ နာမးတရာ့တို႔၌ သေဘာတူရာတူရာ ယြဤးတျဲေန
တတးေသာသေဘာကို သမၸယုတၱပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

သမၸယုတၱပစၥညး့ အက္ယးေဟာၾကာ့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

သမၸယုတၱပစၥညး့ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့၉ အေရအတျကးသခ္ၤာသုဵ့မ္ိဳ့ႏြငးံေဟာပါသညး၈

(က)ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵတစးမ္ိဳ့၇ (ခ)အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလး
တရာ့အာ့ ေက္ဇူ့်ပဳပုဵတစးမ္ိဳ့၇ (ဂ)အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵတစးမ္ိဳ့ဟူ၊
သုဵ့မ္ိဳ့သာေဟာၾကာ့ေတားမူပါသညး၈ နာမးႏြငးံရုပးတရာ့တို႔မြာ အတူတကျေပါငး့စပး၊မရေသာေၾကာငးံ
ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ ေက့္ဇူ့ပုဵမ္ာ့ မပါဝငးသညးံအတျကး အေရအတျကးနညး့သျာ့ရ
်ခငး့်ဖစးပါသညး၈
 202

ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့ပ

် ဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ ကုသလႆ ဓမၼႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ကုသေလာ

ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ
သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့အာ့ ယြဤးတဲျေသာသမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ

ပါသညး၈ ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ကို ခႏၶာအာ့်ဖငးံေရတျကးေသာအခါ အထကးပါ
နညး့အတိုငး့ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈ နာမးခႏၶာတစးပါ့က အေၾကာငး့ နာမးခႏၶာသုဵ့ပါ့က အက္ိဳ့၈
တစးဖနး နာမးခႏၶာသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့ နာမးခႏၶာတစးပါ့က အက္ိဳ့၈ နာမးခႏၶာႏြစးပါ့ကအေၾကာငး့ နာမး
ခႏၶာႏြစးပါ့က အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငးံ အခ္ငး့ခ္ငး့အ်ပနးအလြနး ယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
သမၸယုတၱပစၥညး့၌ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ သဟဇာတ၇ အညမည၇ နိႆယပစၥညး့မ္ာ့ႏြငးံ တစးစိပးတစးေဒသ
တူညီပါသညး၈ ထိုပစၥညး့မ္ာ့၌ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ နာမးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ ေရာေႏြာေပါငး့ယြကး၊ ခႏၶာဖျဲ႔ၿပီ့
အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့ သေဘာရြိပါသညး၈ စ္ာနပစၥညး့၇မဂၐပစၥညး့တို႔ကဲံ ေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာ
ပစၥညး့ႏြငးံ ေက့္ဇူ့အ်ပဳခဵ ပစၥယုပၸနး မ်ခာ့နာ့ပဲ ေပါငး့စညး့ေရာေႏြာကာ ကုသိုလးေဝဒနာကအေၾကာငး့
ပစၥညး့ ကုသိုလး သညာ၇ ကုသိုလးသခၤါရ၇ ကုသိုလးဝိညာဏးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့ပါ
သညး၈ ထို႔အတူ ကုသိုလး သညာ၇ ကုသိုလးသခၤါရ၇ ကုသိုလးဝိညာဏးက အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး
ကုသိုလး ေဝဒနာကအက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးေဝဒနာ၇ ကုသုိလး သညာ၇
က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး ကုသိုလးသခၤါရ၇ကုသိုလးဝိညာဏးက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးအ်ဖစး်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈ ထိုတရာ့တို႔တျငး ကုသိုလးစိတးေတျပါဝငးသလို သဒၶါ သတိစေသာ ကုသိုလးေစတသိကးေတျ
လညး့ပါဝငးေနပါသညး၈ ဣသို႔ ကုသိုလးတရာ့တို႔ကို ေပါငး့စပးေရာေႏြာယြဤးတျဲလြ္ကး ေက့္ဇူ့်ပဳသညး
ကို ကုသိုလးတရာ့က ကုသိုလးတရာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟုေဟာေတားမူပါသညး၈

အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အကုသလႆ ဓမၼႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အကုသေလာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ
ခႏၶႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 203

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

အကုသိုလးစိတး (ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့တို႔ကို တစးေပါငး့တညး့်ဖစးေအာငး အထကးပါနညး့
အတိုငး့ ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးလြ္ငး နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔တျငး အကုသိုလး ေဝဒနာက အ
ေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးေသာအခါ အကုသိုလးသညာ၇ အကုသိုလးသခၤါရ၇ အကုသိုလးဝိညာဏးတို႔က အက္ိဳ့
ပစၥယုပၸနး်ဖစး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔အတူ အကုသိုလး သညာ၇ အကုသိုလး သခၤါရ၇ အကုသိုလး ဝိညာဏးတို႔က
အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးေသာအခါ အကုသိုလး ေဝဒနာကအက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ အကုသိုလး
ေဝဒနာ၇ အကုသိုလးသညာတို႔က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး အကုသိုလးသခၤါရ၇ အကုသိုလးဝိညာဏး
တို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈ ဣနညး့အတိုငး့ အေၾကာငး့အက္ိဳ့မ္ာ့ကို စကးလြညးံကာ ထညးံ
သျငး့၊ အ်ပနးအလြနး ယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို အကုသိုလးတရာ့က အကုသိုလးတရာ့
အာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ခဵစာ့ခ္ကး ေဝဒနာက လိုခ္ငးတကးမကးေသာခဵစာ့ခ္ကး်ဖစးေသာအခါ မြတးသာ့မႈသညာသညး

လညး့ ခငးမငးတျယးတာစရာ အမြတးသညာ်ဖစးလာပါသညး၈ တိုကးတျနး့မႈ သခၤါရကလညး့ မရ ရသညးံ
နညး့်ဖငးံ အရယူဖို႔ ်ပငး့်ပငး့ထနးထနးတိုကးတျနး့ပါသညး၈ စိတးတညး့ဟူေသာ ဝိညာဏက၏ႏၶာကလညး့
လိုခ္ငးတပးမကးစိတးမ္ာ့ ်ပငး့်ပငး့ထနးထနး ေပ၍ေပါကးေနပါသညး၈

ထို႔အတူ ခဵစာ့ခ္ကး ေဝဒနာက အမုနး့တရာ့တို႔်ဖငးံ ်ပငး့ထနးစျာ ေပါကးကျဲေနေသာအခါ မြတး

သာ့မႈသညာကလညး့ ေက့္ဇူ့တရာ့ကိုမ်မငးပဲ ရနးသူအ်ဖစးသာ သတးမြတးသျာ့ပါသညး၈ တိုကးတျနး့မႈ
သခၤါရကလညး့ သတး်ဖတးညြငး့ဆဲဖို႔ရနးသာ တိုကးတျနး့ေနပါသညး၈ စိတးကလညး့ အာဃာတတရာ့
တို႔်ဖငးံ ပူေလာငးစျာ ခဵစာ့ေနရပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝိပါကာ

ဗ္ာကေတာ ကိရိယာဗ္ာကေတာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈
တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကေတာ ဧေကာ ခေႏၶာ တိဏၰႏၷဵ ခႏၶာနဵ သမၸယုတၱပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ တေယာ ခႏၶာ ဧကႆ ခႏၶႆ သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေဒျ ခႏၶာ ဒျိႏၷဵ ခႏၶာနဵ
သမၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈
 204

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိပါကး

စိတး (၀၃)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး(ဿွ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့တို႔ကိုပငး အထကးပါအတိုငး့ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာ
အခါ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရပါသညး၈ ထိုေလ့ပါ့တို႔တျငး အဗ္ာကတေဝဒနာက အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးေသာ
အခါ အဗ္ာကတသညာ၇ အဗ္ာကတသခၤါရ၇ အဗ္ာကတဝိညာဏးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးရပါသညး၈
ထို႔အတူ အဗ္ာကတသညာ၇ အဗ္ာကတသခၤါရ၇ အဗ္ာကတဝိညာဏးတို႔က အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးလြ္ငး
အဗ္ာကတေဝဒနာက အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးရပါသညး၈ အဗ္ာကတေဝဒနာ၇ အဗ္ာကတသညာတို႔က
အေၾကာငး့ပစၥညး့်ဖစးေသာအခါ အဗ္ာကတသခၤါရ၇ အဗ္ာကတဝိညာဏးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးရ
ပါသညး၈ ပဋိသေႏၶစိတးကိုလညး့ ထိုနညး့တူစျာ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ဖျဲ႔ကာ ယြဤးတျဲေပါငး့စပးကာ အ
ေၾကာငး့ အက္ိဳ့ ပစၥညး့ ပစၥယုပၸနးအေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးကို အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတ
တရာ့ သမၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

ဝိပၸယုတၱပစၥညး့

ဝိပၸယုတၱပစၥညး့၌သေဘာမြာ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာရြိပါသညး၈ ဤပမာ

အာ့်ဖငးံ ခ္ိဳ ခ္ဤး ဖနး ခါ့စေသာ အရသာေ်ခာကးပါ့တို႔သညး အခ္ငး့ခ္ငး့ေရာေႏြာ ေပါငး့စပးေသာ
အခါ၉လညး့ သူ႔အရသာႏြငးံသူ မေရာေႏြာမေပါငး့စပးပဲ မယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့
သေဘာရြိသကဲံသို႔ နာမးတရာ့ႏြငးံ ရုပးတရာ့တို႔ မယြဤးတျဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာရြိ၌၈

ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား - ဝိပၸယုတၱပစၥေယာတိ - (က)ရူပိေနာ ဓမၼာ အရူပီနဵ ဓမၼာနဵ

ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)အရူပိေနာ ဓမၼာ ရူပီနဵ ဓမၼာနဵ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ဟူသညးကာ့ - စက၏ဳဝတၳဳ၇ ေသာတဝတၳဳ၇ ဃာနဝတၳဳ၇ ဇိဝြါဝတၳဳ၇ ကာယ

ဝတၳဳ၇ ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ ဝတၳဳရုပ(း ၃)ပါ့တို႔က စက၏ဳဝိညာဏဓာတး၇ ေသာတဝိညာဏဓာတး၇
ဃာနဝိညာဏဓာတး၇ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတး၇ ကာယဝိညာဏဓာတး၇ မေနာဓာတး၇ မေနာဝိညာဏဓာတး
တညး့ဟူေသာ (၄)ပါ့ေသာဝိညာဏဓာတးတို႔အာ့ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အဘယးံ
ေၾကာငးံမယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသနညး့၈ စက၏ဳဝတၳဳက မ္ကးအၾကညးဓာတး ရုပးတရာ့်ဖစးၿပီ့
်မငးသိစိတးက နာမးတရာ့်ဖစးေသာေၾကာငးံ ရုပးတရာ့ႏြငးံနာမးတရာ့တို႔ ယြဤးတျဲေသာ သမၸယုတၱပစၥညး့
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ၊ မရေသာေၾကာငးံ မယြဤးတျဲေသာ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳရပါသညး၈ ဤပမာ
 205

အာ့်ဖငးံ တစးအိမးတညး့ေန မိသာ့စုေတျမြာ အခ္ငး့ခ္ငး့မသငးံ်မတးၾကေသားလညး့ တစးေယာကးကို

တစးေယာကး ဝတးတရာ့မပ္ကး ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့သညးႏြငးံတူပါသညး၈ ဣသို႔ ရုပးတရာ့ႏြငးံ နာမးတရာ့တို႔
မယြဤးတျဲေသာ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ေအာကးပါဇယာ့်ဖငးံ ်ပဆိုပါမညး၈

အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့

(ှ)စက၏ဳဝတၳဳ - မ္ကးစိအၾကညးဓာတး စက၏ဳဝိညာဏဓာတး - ်မငးသိစိတး

(ဿ)ေသာတဝတၳဳ - နာ့အၾကညးဓာတး ေသာတဝိညာဏဓာတး - ၾကာ့သိစိတး

(၀)ဃာနဝတၳဳ - ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတး ဃာနဝိညာဏဓာတး - နဵသိစိတး

(၁)ဇိဝြါဝတၳဳ - လြ္ာအၾကညးဓာတး ဇိဝြါဝိညာဏဓာတး - စာ့သိစိတး

(၂)ကာယဝတၳဳ - ကိုယးအၾကညးဓာတး ကာယဝိညာဏဓာတး - ထိသိစိတး

(၃)ဟဒယဝတၳဳ - ႏြလုဵ့သာ့ မေနာဓာတး - ပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့၇ သမၸဋိစ ၦိဳငး့ေဒျ့

(၃)ဟဒယဝတၳဳ - ႏြလုဵ့သာ့ မေနာဝိညာဏဓာတး က္နးေသာစိတး(၄၃)ပါ့

(ခ)အဓိပၸါယး - အရူပဝိပါကးေလ့ပါ့ၾကဤးေသာ စိတ(း ၅၂)၇ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ ပစၥညး့တရာ့တို႔က

ကဵ၇ စိတး၇ ဤတု၇ အာဟာရတညး့ဟူေသာ အေၾကာငး့တရာ့ေလ့ပါ့ေၾကာငးံ်ဖစးကုနးေသာ ရုပး(ဿ၅)
ပါ့ ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ မယြဤးေသာ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ နာမးတရာ့တို႔က
အေၾကာငး့ပစၥညး့ ရုပးတရာ့တို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစးပါသညး၈

နာမးတရာ့ႏြငးံ ရုပးတရာ့တို႔သညး သဘာဝခ္ငး့မတူသညးံအတျကးေၾကာငးံ အတူတကျယြဤးတျဲ်ခငး့ငြါ

မ်ဖစးႏိုငးေသားလညး့ တစးခုႏြငးံတစးခု ကငး့၊မရႏိုငးပါ၈ ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့မြာ အသိစိတးနာမးတရာ့တို႔
က အမြီ်ပဳေနၾကသလို အသိစိတးနာမးတရာ့ေၾကာငးံပငး ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့ ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနရ်ခငး့
်ဖစးပါသညး၈ ထိုသို႔ အတူယြဤးတဲျလို႔လညး့မရ ကငး့၊လညး့မရသညးံ နာမးရုပးသေဘာတရာ့မ္ာ့ကို
ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
 206

ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ အက္ယးေဟာ်ပ ပဤြာဝါရတရာ့ေတားမ္ာ့

ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ကို အက္ယးေဟာေတားမူရာ၉ (က)ကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈

(ခ)အကုသိုလးေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ (ဂ)အဗ္ာကတေၾကာငးံ အဗ္ာကတ်ဖစးပုဵတစး
ခ္ကး၈ (ဃ)အဗ္ာကတေၾကာငးံ ကုသိုလး်ဖစးပုဵတစးခ္ကး၈ (င)အဗ္ာကတေၾကာငးံ အကုသိုလး်ဖစးပုဵ
တစးခ္ကးအာ့်ဖငးံ မူငါ့ခ္ကး်ဖငးံေဟာေတားမူပါသညး၈ ထိုမူငါ့ခ္ကးတို႔တျငး ှ၈သဟဇာတဝိပၸယုတးႏြငးံ
ဿ၈ပစၦာဇာတဝိပၸယုတးဟူ၊ ဝိပၸယုတးႏြစးမ္ိဳ့စီေဟာၾကာ့ထာ့ပါသညး၈နာမးႏြငးံရုပးတို႔ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာ
ပစၥညး့်ဖစးေသာေၾကာငးံ ကုသိုလးေၾကာငးံ ကုသိုလးမ်ဖစး၈ အကုသိုလးေၾကာငးံ အကုသိုလးမ်ဖစးပါ၈

ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - ကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတဵ၇

ပစၦာဇာတဵ၈ (က)သဟဇာတာ ကုသလာ ခႏၶာ စိတၱသမု႒ာနဵ ရူပါနဵ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈
(ခ)ပစၦာဇာတာ ကုသလာ ခႏၶာ ပုေရဇာတႆ ဢမႆ ကာယႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(က)သဟဇာတဝိပၸယုတးအာ့်ဖငးံ ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး
(၀၅)ပါ့ အစိပးအေပါငး့နာမက၏ႏၶာပစၥညး့တရာ့တို႔က စိတၱဇရုပးပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ ဝိပၸယုတၱ
ပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ကုသိုလး်ပဳလိုေသာ စိတး်ဖစးသညးံအခါ ကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔

သညးလညး့ ကုသိုလးစိတး၌အလိုက္ လိုကးပါေဆာငးရျကးေပ့ၾကရသညး၈ နာမးႏြငးံရုပးတို႔က သဘာဝ
ခ္ငး့မတူေသားလညး့ တစးခုႏြငးံတခု ကငး့၊မရေသာအာ့်ဖငးံ ဝိပၸယုတၱသတၱိ်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳၾကရပါ
သညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ပုတီ့စိပး်ခငး့၇ တရာ့ထိုငး်ခငး့စေသာ သမာဓိအလုပးကို လုပးၾကသညးံအခါ
ရုပးခႏၶာႀကီ့က နာက္ငးကိုကးခဲ်ခငး့ သတၱိမ္ာ့ကို ်ပလာတတးပါသညး၈ ထိုအခါ စိတးသျာ့တိုငး့ကိုယး
မပါ ကိုယးခႏၶာ ပငးပနး့ႏျမး့နယးလာတတးပါသညး၈ တဒဂၤအခိုကးအတနး႔်ဖစးေလံရြိေသာ ထိုသေဘာ
ကို သိရြိနာ့လညးၿပီ့ နာမးတရာ့ႏြငးံ ရုပးတရာ့တို႔၌ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵကို ေဝဖနးပိုငး့
ခ္ာ့လြ္ကး ဆကးလကးအာ့ထုတးမြသာ နာမးႏြငးံရုပးတို႔ သဟဇာတအသျငးသို႔ေ်ပာငး့လဲသျာ့ပါလိမးံ
မညး၈ ဝိပႆနာကုသိုလးတရာ့က စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးအထိ တရာ့အာ့ထုတးႏိုငးပါမူ
ထိုကဲံသို႔ေသာ ဆငး့ရဲဒက
ု ၏ေဝဒနာမ္ာ့ ကငး့စငးလျငးံေပ္ာကးသျာ့ပါလိမးံမညး၈ ဣဆိုအပးၿပီ့သညး
 207

ကာ့ သဟဇာတဝိပၸတၱပစၥညး့၌ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာ်ဖစးပါသညး၈

(ခ)ကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတရာ့အာ့ ပစၦာဇာတဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ ကုသိုလးစိတး(ဿှ)ပါ့၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ အစိပး
အေပါငး့ နာမးခႏၶာတို႔က ဝုေ႒ာ မေနာဒျါရာဝဇၨနး့အစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူ်ဖစး၊ ရုပး၌
ဌီခဏသို႔ေရာကးေသာ တိဇကာယ၇ စတုဇကာယရုပးတို႔အာ့ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေနာကးကေန
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ကုသိုလးစိတးက အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့်ဖစးၿပီ့ ေနာကးကေန ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈
တိဇ ကာယ၇ စတုဇကာယရုပးတို႔က အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးတရာ့်ဖစးၿပီ့ ေရြ႕ကေန်ဖစးႏြငးံေနသညး၈

စိတၱနိယာမဝီထိစဤးအရ ကုသိုလးစိတးတစးခု်ဖစးေတာံမညးဆိုလြ္ငး (လျနးခဲၿပီ့ေသာ) အတီတ

ဘဝငး၇ ( ဘဝငးကိုလႈပးႏိႈ့ေသာ ) ဘဝဂၤ စလန ၇ ( ဘဝငးစိတးအစဤးကို်ဖတးေသာ ) ဘဝဂၤုပေစၦဒ၇
(အာရုဵငါ့ပါ့ဝငးလာရာ မ္ကးစိစေသာ တဵခါ့ေပါကးတို႔ကို ေစာငးံၾကညးံဆငး်ခငးေသာ)ပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့၇
(်မငးသိစိတး)စက၏ဳဝိညာဏး၇ (်မငးသိစိတးကို လကးခဵထာ့တတးေသာ)သမၸဋိစ ၦိဳငး့၇ (်မငးသိစိတးကို စူ့
စမး့ဆငး်ခငးတတးေသာ) သႏၱီရဏ၇ (်မငးသိစိတးကို အဆုဵ့အ်ဖတးေပ့တတးေသာ) ဝုေ႒ာ၇ (အာရုဵမြနး
သမြ္ကို သုဵ့ေဆာငးခဵစာ့တတးေသာ)ေဇာ(၄)ႀကိမး၇ (ေဇာ၌အက္ိဳ့ဆကး)တဒါရုဵ၇ (မညးသညးံစိတးမြ
မ်ဖစးေသာအခါ ်ဖစးေလံရြိေသာ)ဘဝငးစိတးမ္ာ့်ဖစးၿပီ့ အတီတဘဝငးကေန စိတးအစဤး ်ပနးလညး
စတငး်ပနးပါသညး၈ ဣသို႔ေသာ စိတးအစဤးမ္ာ့သညး စက၎နး႔ပိုငး့အတျငး့်မငးသိစိတးမြနးသမြ္တိုငး့မြာ
်ဖစးၿပီ့လြ္ငးပ္ကး အဆကးဆကး ်ဖစးေနေလံရြိပါသညး၈

ပစၦာဇာတဝိပၸယုတၱပစၥညး့၌သေဘာမြာ ေနာကးမြ်ဖစးေပ၍လတဵံ ကုသိုလးစိတး နာမးတရာ့က

ေန ကုသိုလးေဇာစိတး မ်ဖစးခငးမြာ်ဖစးေပ၍ေလံရြိေသာ ဝုေ႒ာႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ (တိဇကာယ၇
စတုဇကာယ)ရုပး တရာ့တို႔အာ့ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အနာဂါတးကေန ပစၥဳပၸနး
ကို လြမး့၊ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးသညး၈ ပစၦာဇာတပစၥညး့အခနး့က႑တုနး့က ဣသို႔
ေသာ သေဘာတရာ့မ္ာ့ကို အက္ယးတဝငးံ ေရ့သာ့ခဲံပါၿပီ၈ ဣေနရာ၉ကာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့ႏြငးံ
ပစၦာဇာတပစၥညး့တို႔ တစးစိပးတစးေဒသ တူညီေသာအခ္ကးကို ယူ၊ ပစၥညး့ခ္ငး့ယြကးႏျယး၊ ေဟာ
ေတားမူ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ က္မး့စာက္ယးဝနး့လျနး့လြ္ငး ဖတးရသူမ္ာ့ ၿငီ့ေငျ႔မသျာ့ေစရနး ေရ့သာ့ၿပီ့
ေသာ သဘာဝတရာ့တို႔ကို ေက္ား၊သျာ့ပါမညး၈
 208

အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အကုသေလာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ သဟဇာတဵ၇

ပစၦာဇာတဵ၈ (က)သဟဇာတာ အကုသလာ ခႏၶာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန
ပစၥေယာ၈(ခ)ပစၦာဇာတာ အကုသလာ ခႏၶာ ပုေရဇာတႆ ဢမႆ ကာယႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန
ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အကုသိုလးတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သဟဇာတဝိပၸယုတး၇ ပစၦာဇာတဝိပၸယုတးတို႔်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ (က)သဟဇာတဝိပၸယုတး
အာ့်ဖငးံ ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ အကုသိုလးစိတး(ှဿ)ပါ့၇ ေစတသိကး(ဿ၄)ပါ့ အစိပး
အေပါငး့ နာမးခႏၶာပစၥညး့တရာ့တို႔က အကုသိုလးစိတးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပး ပစၥယုပၸနး
တရာ့တို႔အာ့ မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

ေလာဘအလိုလိုကး၇ ေဒါသအလိုလိုကး မိုကးခ္ငးတိုငး့မိုကးၿပီ့ ကာမဂုဏးညျနးတျငး့မြာ သကး

ဆငး့ေပ္ားေမျ႔ၿပီ့ေနၾကေသားလညး့ ၾကာလာသညးံအခါ ရုပးခႏၶာႀကီ့က လိုတိုငး့မၿပီ့ စိတးသျာ့တိုငး့
ကိုယးမပါ ်ဖစးလာတတးပါသညး၈ အကုသိုလးစိတး နာမးတရာ့သညးကာ့ လြ္ငး်မနးေသာ သေဘာရြိ
သညး၈ အကုသိုလးစိတးတို႔၌ မြီခိုရာ်ဖစးေသာ ရုပးခႏၶာႀကီ့သညး ေႏြ့လျနး့၊ စိတးသျာ့သေလာကး
ကိုယးမပါႏိုငးေခ္၈ထုိအခါ လိုအငးဆႏၵအတိုငး့ မ်ဖစးရေကာငး့လာ့ဟု ကိုယးံစိတးႏြငးံကိုယးံကို ရနးေတျ
်ဖစးၿပီ့ ေဒါသေတျႀကီ့ေနတတးပါသညး၈ သကးမဲံ်ဖစးေသာ ရုပးတရာ့မ္ာ့ႏြငးံလညး့ ရနး်ဖစးေနတတး
ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ သူေတားေကာငး့ႀကီ့မ္ာ့က “တစးေယာကးတညး့ တညးံေအာငးေနပါ‟‟ဟု ဆုဵ့မ
ေတားမူ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈ နာမးတရာ့ႏြငးံ ရုပးတရာ့တို႔၌ မတူညီေသာဝိပၸယုတၱသဘာဝတရာ့ကို နာ့
လညးမညးဆိုပါက ဟုတးတိုငး့မြနးစျာ ႏြလုဵ့သျငး့တတးလာပါလိမးံမညး၈

(ခ)အဓိပၸါယး - ပစၦာဇာတဝိပၸယုတးအေန်ဖငးံ - ေနာကးကလာ၉်ဖစးေပ၍လတဵံ အကုသိုလးေဇာစိတး

မ္ာ့က အကုသိုလးေဇာမက္ခငး ဝုေ႒ာစိတးႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ တိဇကာယ၇ စတုဇကာယတို႔အာ့
ေနာကးကေန မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပစၦာဇာတႏြငးံေရာယြကးလာၿပီဆိုလြ္ငး ေ်ပာငး့
်ပနး ်ပနးၾကညးံရပါမညး၈ အကုသိုလးေဇာစိတးက အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့်ဖစးေသားလညး့ ဝီထိစဤးအ
ရ သူက ေနာကးမြ်ဖစးပါသညး၈ ထုိ႔ေၾကာငးံ အေၾကာငး့ပစၥညး့တရာ့က ေနာကးကေန ေက့္ဇူ့်ပဳရပါ
သညး၈ နာမးႏြငးံရုပး်ဖစးေနေသာေၾကာငးံ ဝိပၸယုတၱ်ဖစးသျာ့ရပါသညး၈ ထိုအေၾကာငး့အရာႏြစးခုကို
ေပါငး့စပးလိုကးေသာအခါ ပစၦာဇာတဝိပၸယုတး်ဖစးသျာ့ပါသညး၈
 209

တိဇကာယ၇ စတုဇကာယရုပးတရာ့တို႔ကာ့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနး်ဖစး၊ သူတို႔က ေနာကးမြာေန

ရေသားလညး့ ဝီထိစဤးသေဘာအရ သူတို႔က ေရြ႕မြာ်ဖစးႏြငးံေနပါသညး၈ ဝီထိစဤးအရ ဝုေ႒ာစိတးၿပီ့မြ
ေဇာစိတး်ဖစးရပါသညး၈ တိဇကာယ၇ စတုဇကာယတို႔ကာ့ ဝုေ႒ာစိတးႏြငးံအတူ တစးခ္ိနးတညး့်ဖစးခဲံ
ေသာ ရုပးတရာ့တို႔်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ တိဇကာယ၇ စတုဇကာယတုိ႔သညး အရငးဤီ့စျာ်ဖစးသညး၈
သို႔ေသားလညး့ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးသာ၈ ဤပမာအာ့်ဖငးံ မီ့ေတာငးႀကီ့တစးခု မေပါကးကျဲခငးအခ္ိနးမြာ
ေပါကးကျဲေစတတးေသာ မတညးံသညးံဓာတးသဘာဝမ္ာ့ ႀကိဳတငးဓာတး်ပဳေနသကဲံသို႔်ဖစးပါသညး၈

အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ

ပါဠိေတား - အဗ္ာကေတာ ဓေမၼာ အဗ္ာကတႆ ဓမၼႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈သဟဇာတဵ၇

ပုေရဇာတဵ၇ ပစၦာဇာတဵ၈ သဟဇာတာ - ဝိပါကာဗ္ာကတာ ကိရိယာဗ္ာကတာ ခႏၶာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ
ရူပါနဵ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပဋိသႏၶိက၏ေဏ ဝိပါကာဗ္ာကတာ ခႏၶာ ကဋတၱာရူပါနဵ
ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ခႏၶာ ဝတၳဳႆ ဝိပၸယုတၱပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ဝတၳဳ ခႏၶာနဵ ဝိပၸယုတၱ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ပ ၈

အဓိပၸါယး - အဗ္ာကတတရာ့က အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သဟဇာတဝိပၸယုတး၇ ပုေရဇာတဝိပၸယုတး၇ ပစၦာဇာတဝိပၸယုတးဟူ၊ ဝိပၸယုတးသုဵ့မ္ိဳ့တို႔်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳပါသညး၈ သဟဇာတဝိပၸယုတးအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵမြာ ပၪၥေဝါကာရဘုဵ၉်ဖစးေသာအခါ အရူပ
ဝိပါကး(၁)ခု၇ ေဒျပၪၥဝိညာဏး(ှွ)၇ ရဟႏၱာတို႔၌စုတိၾကဤးေသာ ဝိပါကးစိတး(ဿဿ)ပါ့၇ ကိရိယာစိတး
(ဿွ)၇ ေစတသိကး(၀၅)ပါ့ အစိပးအေပါငး့နာမးခႏၶာ ပစၥညး့တရာ့တို႔က (ဝိပါကးကိရိယာ သညး်ပဳ
အပးေသာ) စိတၱဇရုပး ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ ဝိပၸယုတၱသတၱိ်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ အရူပဝိပါကးေလ့ခုမြာ ရုပးမရြိေသာဘုဵက ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးေသာေၾကာငးံ။၇

ေဒျပၪၥဝိညာဏးမြာ ်မငးကာမတၱ၇ ၾကာ့ကာမတၱမြ္သာ်ဖစး၊ အာ့နညး့ေသာေၾကာငးံ။၇ ရဟႏၱာတို႔၌
စုတိမြာ ေနာကးဘဝ ေနာကးခႏၶာမရြိေတာံေသာေၾကာငးံ။ ရုပးတရာ့ကို ေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငး၊ ဝိပါကး
စိတးမ္ာ့ကေန ခ္နး၊ထာ့ခဲံရ်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

စိတးအစဤး၉ ေလာဘစိတး၇ ေဒါသစိတး၇ ေမာဟစိတး၇ ကုသုိလးစိတး၇ မဂးစိတး၇ ဖိုလးစိတး မ်ဖစး

ေပ၍သညးံအခါကာလမြာ စိတးအစဤးမ်ပတးေအာငးဆကးေပ့ေသာစိတးကို ဘဝငးစိတးဟုေခ၍ပါသညး၈
တစးနညး့အာ့်ဖငးံ ဘဝငးစိတးဆိုသညးမြာ မညးသညးံဝီထစိတးမြ မ်ဖစးသညးံအခ္ိနးမြာသာ်ဖစးသညးံ
 210

အတျကးေၾကာငးံ စိတးကိုအနာ့ေပ့ေသာစိတးဟုဆိုႏိုငးပါသညး၈ ထိုဘဝငးစိတးတို႔ကာ့ အဟိတး

ဤေပက၏ာသဟဂုတး သႏၱီရဏစိတးႏြစးပါ့၇ မဟာဝိပါကးစိတး(၅)ပါ့၇ ရူပဝိပါကး(၂)ပါ့၇ အရူပဝိပါကး(၁)
ပါ့ စုစုေပါငး့(ှ၆)ပါ့ေသာ စိတးတို႔်ဖစးပါသညး၈ ထို(ှ၆)ပါ့ေသာ စိတးကို ပဋိသေႏၶစိတး၇ စုတိစိတး
ဟုလညး့ေခ၍ပါသညး၈ လူနတး်ဗဟၼာသတၱဝါတိုငး့ သူ႔ဆိုငးရာဆိုငးရာ ပဋိသေႏၶစိတး၇ ဘဝငးစိတး၇ စုတိ
စိတးမ္ာ့်ဖစးေနၾကရပါသညး၈ ပဋိသေႏၶယူေနခ္ိနးကာလတုနး့က ထိုစိတးမ္ာ့သညးပငး ပဋိသေႏၶစိတး
အေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳခဲံၾကသညး၈ ေသေသာအခါ၉လညး့ ထိုစိတးမ္ာ့သညးပငး စုတိ်ပတးေႂကျ ေသ
လျနးပါလိမံးမညး၈ ပဋိသေႏၶႏြငးံစုတိတို႔အၾကာ့ကာလ၉ ကုသိုလးေဇာ၇ အကုသိုလးေဇာမက္သညးံအခါ
တိုငး့ ထုိစိတးမ္ာ့သညးပငး ဘဝငးစိတးမ္ာ့အ်ဖစးႏြငးံ ရြငးသနး်ဖစးထျနး့ေနပါသညး၈ ထိုဘဝငးစိတးမ္ာ့
ႏြငးံ အ်ခာ့ေသာ ဝိပါကးစိတးမ္ာ့၇ ကိရိယာစိတးမ္ာ့က စိတၱဇရုပးမ္ာ့ကို ရြငးသနးႀကီ့ပျာ့ေနေအာငး
ယြဤးတျဲချငးံမရြိေသားလညး့ ပဵံပို့ကူညီေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးကို အဗ္ာကတတရာ့က
အဗ္ာကတတရာ့အာ့ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသညးဟု ေဟာေတားမူပါသညး၈

မိမိတို႔ႏြငးံ အမ္ိဳ့ဘာသာ သာသနာမတူသညးံအတျကးေၾကာငးံ မိမိတို႔ အမ္ိဳ့ဘာသာ

သာသနာကို ရကးရကးစကးစကး ဖ္ကးဆီ့သတး်ဖတးေနေသားလညး့ “အနမတဂၐသဵသရာတစးချငး
ၾကငးလညးက္ကးစာ့ေနၾကတဲံ သတၱဝါေတျ တစးဤီ့ႏြငးံတစးဤီ့ ေဆျမ္ိဳ့မေတားဘူ့သူ မရြိဘူ့၈ ဒီဘဝ
မြာသာ ငါတို႔ အမ္ိဳ့ဘာသာသာသနာကို ဖ္ကးဆီ့ေနေပမဲံ ဟို့အတိတးသဵသရာတုနး့က ငါတို႔မိဘ
ေတျ၇ ငါတို႔ေဆျမ္ိဳ့ေတျ ်ဖစးခ္ငး်ဖစးခဲံမြာပါ‟‟ စိတးေကာငး့ေလ့မ္ာ့ေမျ့ကာ ကာယကဵေမတၱာ၇ ဝစီကဵ
ေမတၱာ၇ မေနာကဵေမတၱာထာ့ႏိုငး်ခငး့သညး သဟဇာတဝိပၸယုတၱပစၥညး့၌ သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈

ပဋိသေႏၶအခါ အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ ပဋိသေႏၶစိတး(ှ၂)ပါ့၇ေစတသိကး(၀၂)ပါ့တို႔

သညး ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔အာ့ သဟဇာတဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ထိုပဋိသေႏၶ
စိတး(ှ၂)ပါ့တို႔က ဟဒယဝတၳဳ(ႏြလုဵ့သာ့ေလ့)ကို။ ဟဒယဝတၳဳ(ႏြလုဵ့သာ့ေလ့)က ပဋိသေႏၶ
စိတး(ှ၂)ပါ့တို႔အာ့။ သဟဇာတဝိပၸယုတၱပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

သတၱဝါတို႔၌အစ ဇာတိကဆိုသညးံအတိုငး့ ပဋိသေႏၶေနခဲံစဤးကာလတုနး့က မိမိ်ပဳလုပးခဲံ

ေသာ ကဵတရာ့အတိုငး့ ပဋိသေႏၶေနၾကရသညး၈ မိမိ်ပဳလုပးခဲံေသာ ကဵတရာ့အတိုငး့ပငး မိမိတို႔
ပဋိသေႏၶ စိတးကေန သူႏြငးံအတူယြဤးတျဲ်ဖစးေပ၍ေနေသာ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးမ္ာ့ကို ရြငးသနးေအာငး
ႀကီ့ပျာ့ေအာငး ်ပဳလုပးေပ့ၾကပါသညး၈ အမိဝမး့တျငး့ ကလလေရၾကညးေလ့ကေန အ်မြဳပး်ဖစးလာ
ေအာငး၇ အ်မြဳပးကေန သာ့တစးကေလ့်ဖစးလာေအာငး၇ သာ့တစးကေလ့ကေန ခကးမငါ့်ဖာေပါကး
လာေအာငး၇ ခကးမငါ့်ဖာကေန ကိုယးလကးအဂၤါေတျ ်ပညးံ်ပညးံစုဵစုဵ်ဖစးေပ၍လာေအာငး ပဋိသေႏၶစိတး
 211

ႏြငးံ ပဋိသေႏၶကမၼဇရုပးတို႔ သဘာဝခ္ငး့မတူ၊ မယြဤးေသားလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနၾကသညး၈

ထို႔ေၾကာငးံပငး လူသာ့တစးဤီ့ သတၱဝါတစးေကာငး ေမျ့ဖျာ့ရြငးသနးလာခဲံရပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ မ္ကးစိအၾကညးဓာတးကေန ်မငးသိစိတးကိုေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့စေသာ ပုေရဇာတဝိပၸယုတးမ္ာ့

ကို စာရြညးလျနး့သျာ့မြာစို့၊ ခ္နးလြပးထာ့ခဲံပါသညး၈

အတၳိပစၥညး့

အတၳိပစၥညး့ဆိုသညးမြာ ်မငးံမိုရးေတာငးသညး အထငးအရြာ့ရြိခိုကး အ်ခာ့ေသာ ေတာေတာငး

သစးပငးမ္ာ့ကို အေထာကးအပဵံေပ့သကဲံသို႔ ရုပးနာမးဓမၼ သခၤါရတရာ့တို႔ကို အထငးအရြာ့ရြိေနေသာ
အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ အတၳိပစၥညး့သညး အဝိဂတပစၥညး့ႏြငးံ အလုဵ့စုဵတူပါသညး၈ အတၳိပစၥညး့
ႏြငးံ အဝိဂတပစၥညး့တို႔သညး ပစၥညး့ေတားေတားမ္ာ့မ္ာ့ႏြငးံ တစးစိပးတစးေဒသတူညီေနတတး
ပါသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ရြိ်ခငး့သေဘာ၇ မကငး့်ခငး့သေဘာတို႔မြာ ေနရာတိုငး့လိုလိုမြာ
ရႏိုငးေသာေၾကာငးံ်ဖစးပါသညး၈ ဤပမာ - သဟဇာတ အတူတကျ်ဖစး်ခငး့သညးပငး ရြိ်ခငး့သေဘာ၇
မကငး့်ခငး့သေဘာရြိေန်ခငး့၇ အညမညအခ္ငး့ခ္ငး့သေဘာသညး။၇ နိႆယအမြီ်ပဳ်ခငး့သညး။
ရြိ်ခငး့သေဘာ၇မကငး့်ခငး့သေဘာရြိေန်ခငး့တို႔ေၾကာငးံပငး်ဖစးပါသညး၈

အတၳိပစၥညး့ ပစၥယနိေဒၵသပါဠိေတား

အတၳိပစၥေယာတိ - စတၱာေရာခႏၶာ အရူပိေနာ အညမညဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ စတၱာေရာ

မဟာဘူတာ အညမညဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ၾသက၎ႏ ၱိက၏ေဏ နာမရူပဵ အညမညဵ အတၳိ
ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ စိတၱသမု႒ာနာနဵ ရူပါနဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈
မဟာဘူတာ ဤပါဒါရူပါနဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အတၳိပစၥညး့ဟူသညးကာ့ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့တို႔က အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ရြိ်ခငး့အာ့

်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မဟာဘုတးေလ့ပါ့တို႔ကလညး့ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး ရြိ်ခငး့အာ့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဋိသေႏၶ နာမးခႏၶာႏြငးံ ဟဒယဝတၳဳတို႔ကလညး့ အခ္ငး့ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနး
 212

ရြိ်ခငး့အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ စိတးေစတသိကးတရာ့တို႔ကလညး့ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့ ရြိ်ခငး့အာ့

်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ မဟာဘုတးေလ့ပါ့ (ဓာတးႀကီ့ေလ့ပါ့)တို႔က ဤပါဒါရုပးတို႔အာ့ ရြိ်ခငး့ အာ့
်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဣသေဘာတရာ့မ္ာ့ကို သဟဇာတပစၥညး့တုနး့က ်ပဆိုခဲံၿပီ့်ဖစးပါသညး၈

ပါဠိေတားအဆကး - စက၏ာယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ အတၳိ

ပစၥေယန ပစၥေယာ၈ ေသာတာယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ
အတၳပ
ိ စၥေယန ပစၥေယာ၈ ဃာနာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ
အတၳပ
ိ စၥေယန ပစၥေယာ၈ ဇိဝြါယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ
အတၳပ
ိ စၥေယန ပစၥေယာ၈ ကာယာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥ ဓမၼာနဵ
အတၳပ
ိ စၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - မ္ကးစိအၾကညးဓာတးက ်မငးသိစိတးႏြငးံယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ နာ့အၾကညး

ဓာတးက ၾကာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ ႏြာေခါငး့အၾကညးဓာတးက နဵသိစိတး
ႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ လြ္ာအၾကညးဓာတးက စာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကး
တို႔အာ့။၇ ကိုယးအၾကညးဓာတးက ထိသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။ ရြိ်ခငး့အာ့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဣသေဘာတရာ့သညး နိႆယပစၥညး့တုနး့က ်ပဆိုခဲံပါသညး၈ မ္ကးစိအၾကညး
ဓာတးက ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့ မြီရာတညးရာအေန်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ ရြိ
ေသာအာ့်ဖငးံလညး့ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ တစး်ခာ့ေသာ ပသာဒရုပးတို႔လညး့ ထို႔အတူပငး မြီရာတညး
ရာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ ရြိေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာကို နာ့လညးပါ၈

ပါဠိေတားအဆကး - ရူပါယတနဵ စက၏ဳဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန

ပစၥေယာ၈ သဒၵါယတနဵ ေသာတဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ဂႏၶာယတနဵ ဃာနဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ရသာယတနဵ ဇိဝြါဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန
ပစၥေယာ၈ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ ကာယဝိညာဏဓာတုယာ တဵသမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန
ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - အဆငး့မ္ိဳ့စုဵရူပါရုဵက ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။ ၇ အသဵမ္ိဳ့စုဵ

သဒၵါရုဵက ၾကာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အနဵ႔မ္ိဳ့စုဵဂႏၶာရုဵက နဵသိစိတးႏြငးံ
ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။၇ အရသာမ္ိဳ့စုဵရသာရုဵက စာ့သိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကး
 213

တို႔အာ့။၇ အေတျ႔ထိမ္ိဳ့စုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵက ထိသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့။ ရြိ်ခငး့

သေဘာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဣကဲံသို႔ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာကို ပုေရဇာတပစၥညး့တုနး့က
်ပဆိုခဲံၿပီ့ပါၿပီ၈ အဆငး့မ္ိဳ့စုဵရူပါရုဵက ်မငးသိစိတးႏြငးံ ယြဤးဘကးေစတသိကးတို႔အာ့ ေရြ႕ကေန်ဖစး
ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ အဆငး့ရြိေနေသာေၾကာငးံ ်မငးသိရ်ခငး့သေဘာ ရြိေသာအာ့်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာပငး်ဖစးပါသညး၈ အ်ခာ့ေသာ သဒၵါရုဵစသညးတို႔သညးလညး့ ဣနညး့အတိုငး့
ပငး်ဖစးပါသညး၈ အသဵရြိေသာေၾကာငးံၾကာ့သိစိတး်ဖစးေပ၍ရသညး၈ အနဵ႔ရြိေသာေၾကာငးံ နဵသိစိတး
်ဖစးေပ၍ရသညး၈ အရသာရြိေသာေၾကာငးံ စာ့သိစိတး်ဖစးေပ၍ရသညး၈ အေတျ႔အထိရြိေသာေၾကာငးံ
ထိသိစိတး်ဖစးေပ၍ရသညး၈ အာရုဵငါ့ပါ့ ကာမဂုဏးတရာ့တို႔က ရြိေနေသာအာ့်ဖငးံ ်မငးသိစိတး
စသညးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့သေဘာကို အတၳိပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

ပါဠိေတားအဆကး - (က)ရူပါယတနဵ သဒၵါယတနဵ ဂႏၶာယတနဵ ရသာယတနဵ ေဖာ႒ဗၺာယတနဵ

မေနာဓာတုယာ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈ (ခ)ယဵ ရူပဵ နိႆာယ
မေနာဓာတု စ မေနာဝိညာဏဓာတု စ ဝတၱႏၱိ၇ တဵ ရူပဵ မေနာဓာတုယာ စ မေနာဝိညာဏဓာတုယာ
စ တဵ သမၸယုတၱကာနၪၥဓမၼာနဵ အတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

(က)အဓိပၸါယး - ရူပါရုဵ သဒၵါရုဵ ဂႏၶာရုဵ ရသာရုဵ ေဖာ႒ဗၺာရုဵတညး့ဟူေသာ အာရုဵငါ့ပါ့တို႔က အာရုဵမြနး

သမြ္ကို ဆငး်ခငးတတးေသာပၪၥဒျါရာဝဇၨနး့စိတးႏြငးံ လကးခဵတတးေသာ သမၸဋိစ ၦိဳငး့စိတးႏြငးံ ယြဤးဘကး
ေစတသိကးတို႔အာ့ (အတၳိ)ရြိေနေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

(ခ) အဓိပၸါယး - ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူဤပါဒးေသာ ဟဒယဝတၳဳရုပးက

မေနာဓာတး၇ အရူပဝိပါကးေလ့ခုၾကဤးေသာ မေနာဝိညာဏဓာတး(၄ဿ)ခု၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ခုတို႔အာ့
ရြိေသာအာ့်ဖငး(ံ အတၳိပစၥညး့)ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ပဋိသေႏၶအစရြိေသာ ေရြ့ေရြ့ေသာစိတးႏြငးံအတူ
ဤပါဒးေသာဆိုသညးမြာ ပဋိသေႏၶစိတးဆိုသညးမြာ ဘဝတစးခု၉ ပထမဤီ့စျာ်ဖစးေသာ စိတးတညး့၈
ထိုစိတးႏြငးံ ထိုစိတး၌ေနာကးမြ်ဖစးၾကကုနးေသာ ေရြ့ဤီ့စျာ်ဖစးၾကေသာစိတးမ္ာ့ႏြငးံအတူ်ဖစးေနေသာ
ႏြလုဵ့သာ့ေလ့က မေနာဓာတး မေနာဝိညာဏဓာတးတို႔အာ့ မြီရာတညးရာအေန အာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့
်ပဳၾကပါသညး၈ ထိုသို႔ေက့္ဇူ့်ပဳရာတျငး အရူပဝိပါကးစိတးေလ့ခုကို ၾကဤးထာ့ရသညးသာထူ့၌၈
အဘယးံေၾကာငးံ ၾကဤးထာ့ရပါသနညး့၈ အရူပဝိပါကးဆိုသညးမြာ ရုပးမရြိေသာဘုဵက်ဗဟၼာတို႔၌
ပဋိသေႏၶစိတး်ဖစးသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ ဟဒယဝတၳဳရုပးက အရူပဝိပါကးကို ေက့္ဇူ့မ်ပဳႏိုငးပါ၈
 214

ဟဒယဝတၳဳတညး့ဟူေသာ ႏြလုဵ့သာ့ေလ့သညး ဘဝတစးခု အစ်ပဳစဤးကထဲက သူႏြငးံစခဲံ

ရပါသညး၈ ဘဝတစးခု ရြငးသနးႀကီ့ထျာ့ လူလာ့ေ်မာကးေသာအခါမြာလညး့ သူကအဓိကအခနး့
က႑ကေန ပါဝငးေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေနရပါသညး၈ လူကသာ အိပးစကးအနာ့ယူေသားလညး့ သူက
အနာ့မယူရပါ၈ လူအိပးစကးေနစဤးအတျငး့မြာ ခႏၶာကိုယးကေသျ့ေတျပုဵမြနး လညးပတးႏိုငးရနး
တစးဒုတးဒုတးႏြငးံ ခုတးေမာငး့ေပ့ေနရပါသညး၈ လူသာ့ေတျက အလုပးပငးပငးပနး့ပနး့လုပးေနရသညးံ
အခါမြာလညး့ သူကပို၊ ပငးပငးပနး့ပနး့ ခုတးေမာငး့ေပ့ေနရပါသညး၈ လူသာ့ေတျ ဝမး့သာၾကညးႏူ့
သညးံအခါတိုငး့မြာ သူ႔ခုတးေမာငး့ေနရေသာ ေသျ့သာ့ေတျ ၾကညးလငးသနး႔ရြငး့လို႔ ခုတးေမာငး့ရ
သညးမြာ အဆငးေ်ပလြပါသညး၈ လူသာ့ေတျက စိတးဆို့စိတးယုတး ေဒါသႀကီ့သညးံအခါမြာေတာံ
သူ႔လႈပးရြာ့မႈေတျက စီ့ခ္ကးဝါ့ခ္ကးမကိုကးေတာံပဲ ပငးပငးပနး့ပနး့ ခုတးေမာငး့ေပ့ေနရပါသညး၈
အမိဝမး့ထဲမြာ ပဋိသေႏၶယူစဤးကစ၊ ေသဆုဵ့သညးံတိုငးေအာငး သူ႔ခမ္ာ တစးခါမြ အနာ့မယူခဲံရပါ၈
မ်ပတးမလပး ဒလစပး အလုပးလုပးေသာ လုပးသာ့ေကာငး့ ဟဒယဝတၳဳသညး အရူပဝိပါကးေလ့ပါ့
ၾကဤးေသာ စိတ/း ေစတသိကးအာ့လုဵ့အာ့ သူရြိေနေသာအာ့်ဖငးံ အတၳိပစၥညး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈
စိတ/း ေစတသိကးမ္ာ့ကလညး့ သူ႔ကို အမြီ်ပဳရပါသညး၈ သူကလညး့ မရြိမ်ဖစးေသာ အတၳိပစၥညး့
်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ရပါသညး၈

မြတးခ္ကး/အတၳိပစၥညး့၌ အက္ယးကိုေဟာေတားမူရာ ပဤြာဝါရေဒသနာမ္ာ့ကို ခ္နးခဲံပါသညး၈

နတၳိပစၥညး့

နတၳိပစၥညး့ဆိုသညးမြာ မရြိေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ၿငိမး့ေလၿပီ့ေသာ ဆီမီ့သညး

အလငးး့ေရာငးမရြိေသာအာ့်ဖငးံ အမိုကးအေမြာငးအာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳသကဲံသို႔ စိတးေစတသိကးတို႔သညး
ေရြ့ေရြ့စိတးမရြိ်ခငး့်ဖငးံ ေနာကးေနာကးစိတးမ္ာ့ ်ဖစးေပ၍လာေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာရြိပါ
သညး၈ နတၳိပစၥညး့ႏြငးံ ဝိဂတပစၥညး့မြာ အလုဵ့စုဵတူပါသညး၈ နတၳိပစၥညး့ႏြငးံ ဝိဂတပစၥညး့တို႔သညး
အနႏၱရပစၥညး့ႏြငးံ တစးစိပးတစးေဒသတူေနပါသညး၈ အဘယးံေၾကာငးံ တူေနရပါသနညး့၈ အနႏၱရ
ပစၥညး့၌ သေဘာမြာလညး့ ေရြ႕စိတး၌အ်ခာ့မဲံကာလမြာ ေနာကးစိတး်ဖစးေပ၍်ခငး့သေဘာရြိပါ
သညး၈ နတၳိ/ဝိဂတ ပစၥညး့၌သေဘာမြာလညး့ ေရြ႕စိတးခ္ဳပး၊ ေနာကးစိတး်ဖစးေပ၍်ခငး့သေဘာရြိပါ
သညး၈ ေရြ႕စိတး၌အ်ခာ့မဲံမြာ ေနာကးစိတးေပ၍်ခငး့ႏြငးံ ေရြ႕စိတးခ္ဳပး၊ ေနာကးစိတးေပ၍်ခငး့သေဘာ
 215

မြာ အတူတူပငး်ဖစးပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ တစးစိပးတစးေဒသတူေန်ခငး့်ဖစးပါသညး၈

ပစၥယနိေဒၵပါဠိေတား - နတၳိပစၥေယာတိ - သမနႏၱရ နိရုဒၶါ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ ပဋဳပၸႏၷာနဵ စိတၱ

ေစတသိကာနဵ ဓမၼာနဵ နတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

ဝိဂတပစၥေယာတိ - သမနႏၱရ ဝိဂတာ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ ပဋဳပၸႏၷာနဵ စိတၱ ေစတသိကာနဵ

ဓမၼာနဵ နတၳိပစၥေယန ပစၥေယာ၈

အဓိပၸါယး - နတၳိပစၥညး့ဟူသညးကာ့ မိမိ၌အ်ခာ့မဲံ၉ ေကာငး့စျာခ္ဳပးကုနးေသာ ရဟႏၱာတို႔၌စုတိ

ၾကဤးေသာ စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ပစၥညး့တရာ့တုိ႔က မိမိႏြငးံအတူ တဖနး်ဖစးကုနးေသာ
ရဟႏၱာတို႔၌ စုတိႏြငးံတကျ စိတး(၅၆)ပါ့၇ ေစတသိကး(၂ဿ)ပါ့ ပစၥယုပၸနးတရာ့တို႔အာ့ နတၳိပစၥညး့
်ဖငးံ မရြိေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ဝိဂတပစၥညး့်ဖငးံ ကငး့ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈

မြတးခ္ကး/ရဟႏၱာတို႔၌စုတိစိတးသညး ဘဝသဵသရာႀကီ့တစးခုလုဵ့၌ ေနာကးဆုဵ့စိတး်ဖစးေသာ

ေၾကာငးံ ထိုစိတး၌ ေနာကးတျငး မညးသညးံစိတးမြ္ မ်ဖစးေတာံေသာေၾကာငးံ ေရြ႕စိတးခ္ဳပး၊ ေနာကး
စိတးေပ၍ရေသာ နတၳိပစၥညး့တျငး မပါဝငးႏိုငးပါ၈ ဤပမာ-လမး့ဆုဵ့သျာ့လြ္ငး ေနာကးထပးသျာ့စရာမရြိ
ေတာံသကဲံသို႔်ဖစးပါသညး၈ အက္ိဳ့ပစၥယုပၸနးဘကးမြာကာ့ ရဟႏၱာတို႔၌စုတိစိတးမြာ ပါဝငးချငးံရပါ
သညး၈ အဘယးံေၾကာငးံဆိုေသား ထုိုေနာကးဆုဵ့စိတး၌ ေရြ႕စိတးကေန ေနာကးဆုဵ့စိတးကို ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေသာ အရာဌာန်ဖစးေသာေၾကာငးံတညး့၈

ကမၻာေလာကတစးခုလုဵ့ သကးရြိသကးမဲံ အရာဝတၳဳအာ့လုဵ့သညး တစးခုႏြငးံတစးခု ရြိ်ခငး့်ဖငးံ

ေက့္ဇူ့်ပဳေသာ သေဘာရြိသကဲံသို႔ မရြိ်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ်ခငး့သေဘာလညး့ရြိပါသညး၈ အဆငး့
မ္ိဳ့စုဵ ရူပါရုဵ၇ အသဵမ္ိဳ့စုဵသဒၵါရုဵစေသာ ရုပးတရာ့တုိ႔က နာမးတရာ့တို႔အာ့ ရြိ်ခငး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳၾကပါ
သညး၈ စိတးေစတသိကးတညး့ဟူေသာ နာမးတရာ့အခ္ငး့ခ္ငး့ၾကေတာံ အာရုဵတစးခုမြာ စိတးႏြစးမ္ိဳ့
တစးၿပိဳငးထဲ်ဖစးချငးံမရြိေသာေၾကာငးံ ေရြ႕စိတးခ္ဳပးမြ ေနာကးစိတးေပ၍ရသညး၈ ယငး့သညးပငး ေရြ႕စိတး
မရြိ်ခငး့်ဖငးံ ေနာကးစိတးကို ေက့္ဇူ့်ပဳလိုကး်ခငး့သေဘာပငး၈ သမၼတ မရြိေတာံသညးံအခါ ဒုသမၼတ
သညး သမၼတေနရာကို ရသကဲံသို႔ပငး်ဖစးပါသညး၈ ရြိ်ခငး့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး အတၳိပစၥညး့ ၈
မရြိ်ခငး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳလြ္ငး နတၳိပစၥညး့၈

မြတးခ္ကး/အဝိဂတပစၥညး့သညး အတၳိပစၥညး့ႏြငးံ အလုဵ့စုဵတူညီပါသညး၈ ရြိေန်ခငး့သေဘာႏြငးံ

 216

မကငး့်ခငး့သေဘာတို႔မြာ အတူတူပငး်ဖစးပါသညး၈ ပငးလယးသမုဒၵရာႀကီ့သညး ငါ့လိပးစေသာ

သတၱဝါတို႔အာ့ မကငး့ေသာအာ့်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳတတးေသာသေဘာကို အဝိဂတပစၥညး့ဟုဆိုပါ
သညး၈ ထိုသေဘာကို အတၳိပစၥညး့်ဖငးံ စဤး့စာ့လြ္ငးလညး့ အတူတူပငး၈ ပငးလယးသမုဒၵရာႀကီ့က
ငါ့လိပးစေသာ သတၱဝါတို႔အာ့ ရြိေသာအာ့်ဖငံးေက့္ဇူ့်ပဳေန်ခငး့သေဘာကို အတၳိပစၥညး့ဟုေခ၍ပါ
သညး၈ အဆငး့ရြိေသာေၾကာငးံ ်မငးသိစိတးထဲမြာ ်မငးေတျ႔ရသကဲံသို႔ အဆငး့ႏြငးံ ်မငးသိစိတး မကငး့
သညးံအတျကးေၾကာငးံလညး့ ်မငးေတျ႔ေနရပါသညး၈ အသဵရြိေနေသာေၾကာငးံ ၾကာ့သိစိတးက ၾကာ့
ေနရသကဲံသို႔ အသဵႏြငးံ ၾကာ့သိစိတး မကငး့သညးံအတျကးေၾကာငးံလညး့ ၾကာ့ေနရပါသညး၈ အနဵ႔ရြိ
ေနေသာေၾကာငးံ နဵသိစိတးက နဵတာကိုသိေနရသကဲံသို႔ အန႔ဵႏြငးံ ၾကာ့သိစိတး မကငး့သညးံအတျကး
ေၾကာငးံလညး့ နဵသိစိတးေတျ ်ဖစးေနရပါသညး၈ ဣသို႔စသညး်ဖငံး အတၳိပစၥညး့ႏြငးံ အဝိဂတပစၥညး့တို႔
၌ တူညီမြဳသေဘာတရာ့ကို နာ့လညးပါ၈

ပစၥညး့ခ္ငး့ယြကးႏျယးပုဵသဘာဝတရာ့မ္ာ့

ပ႒ာနး့ (ဿ၁)ပစၥညး့တို႔၌ ပစၥညး့ခ္ငး့ယြကးႏျယးပုဵ သေဘာကို ပ႒ာနး့အရေကာကးက္မး့၉

နညး့စနစးေပါငး့မ္ာ့စျာ်ဖငးံ ်ပဆိုထာ့ပါသညး၈မ္ိဳ့ခ္ငး့တူရာ တူရာေပါငး့၊ ယြကးသျယးကာ ေရတျကး
ထာ့ပုဵမ္ာ့က အလျနးစိတးဝငးစာ့စရာေကာငး့ပါသညး၈ သဘာဂနညး့၇ ဃဋနာနညး့ စသညး်ဖငးံ နညး့
ေပါငး့မ္ာ့စျာ်ဖငးံ ေဝေဝဆာဆာ အရေကာကး်ပထာ့ပါသညး၈ ထိုအရေကာကးနညး့အတိုငး့ လူအ
မ္ာ့နာ့လညးေအာငး တငး်ပဖို႔ဆိုသညးမြာ အလျနးခဲယငး့ပါသညး၈ ထို႔ေၾကာငးံ လူအမ္ာ့နာ့လညး
ေအာငး သဘာဝ်ဖစးစဤး ယြကးႏျယးပုဵကိုသာ အနညး့ငယး တငး်ပပါမညး၈ ဤပမာ - ဒါနဵ ေဒတိ =
အလြဴဒါနကို ေပ့လြဴသညးဆိုပါစို႔၈ ထို ဒါနဵ ေဒတိ-ဆိုေသာ စကာ့ရပးတစးခု၉ ပ႒ာနး့(ဿ၁)ပစၥညး့
အာ့လုဵ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပုဵ တငး်ပပါမညး၈ အလြဴဒါနကို ေပ့လြဴရာ၉ လြဴဒါနး့ေပ့ကမး့လိုေသာ
အေလာဘဟိတး၇ အလြဴခဵပုဂၐိဳလးအေပ၍၉ ၾကညးညိဳေလ့စာ့မႈ အေဒါသဟိတး၇ ကဵကဵ၌အက္ိဳ့ကို
ယုဵၾကညးမႈ ကမၼႆကတသမၼာဒိ႒ိတို႔က ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ယငး့သညး ေဟတုပစၥညး့မညးပါသညး၈

လြဴဘျယးဝတၳဳ အလြဴခဵပုဂၐိဳလးတညး့ဟူေသာ အာရုဵရြိမြလြဴ၊ ရသညး၈လြဴဘျယးဝတၳဳ အလြဴခဵ

ပုဂၐိဳလးတညး့ဟူေသာ အာရုဵေတျက အာရုဵပစၥညး့တရာ့၈ လြဴဒါနး့ေပ့ကမး့ေနေသာ ကုသိုလးစိတးတို႔
က အာရမၼဏိက ပစၥယုပၸနးတရာ့၈ ဣသညးကာ့ အာရမၼဏပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့ပုဵ်ဖစးပါသညး၈
 217

လြဴလိုေသာဆႏၵ်ပငး့်ပမႈသညး ဆႏၵာဓိပတိ၈ လြဴဒါနး့ရာတျငး ကိုယးစျမး့ဉာဏးစျမး့ လုဵ႔လ

ဝီရယမ္ာ့သညး ဝီရိယာဓိပတိ၈ လြဴခ္ငးေသာစိတးအာ့ထကးသနးမႈသညး စိတၱာဓိပတိ၈ ႏိႈငး့ခ္ိနးေဝဖနး
အသိဉာဏးႂကျယးဝမႈသညး ဝီမဵသာဓိပတိ၈ ထိုအဓိပတိေလ့ပါ့က ကုသိုလးစိတးေတျ ်ဖစးပျာ့လာေစ
ရနး ေက့္ဇူ့်ပဳသညး၈ ဣသညးကာ့ အဓိပတိပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပုဵ်ဖစးပါသညး၈

ေပ့ကမး့လြဴဒါနး့ေသာ ကုသိုလးစိတးတို႔တျငး စိတၱက၏ဏေပါငး့မ္ာ့စျာ ပါဝငးေနပါသညး၈ ထို

စိတၱက၏ဏတို႔တျငး ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတးႏြငးံ ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတးတို႔ အ်ခာ့မရြိေအာငး ဆကး
တိုကးေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးကို အနႏၱရပစၥညး့ဟုေခ၍ပါသညး၈

ေပ့ကမး့လြဴဒါနး့ေန ကုသိုလးစိတးႏြငးံယြဤးဘကးေစတသိကးမ္ာ့ကို ခႏၶာဖျဲ႔လိုကးေသာအခါ

ေဝဒနာ၇ သညာ၇ သခၤါရ၇ ဝိညာဏးဆိုေသာ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့ရသညး၈ ခႏၶာတစးပါ့က အေၾကာငး့၇
ခႏၶာသုဵ့ပါ့ကအက္ိဳ့၇ ခႏၶာသုဵ့ပါ့က အေၾကာငး့၇ ခႏၶာတစးပါ့က အက္ိဳ့၇ ခႏၶာႏြစးပါ့က အေၾကာငး့၇
ခႏၶာႏြစးပါ့က အက္ိဳ့အ်ဖစး်ဖငံး အတူတကျေက့္ဇူ့်ပေနသညးကို သဟဇာတေခ၍ပါသညး၈ အခ္ငး့
ခ္ငး့ အ်ပနးအလြနးေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးကို အညမညေခ၍ပါသညး၈ အခ္ငး့ခ္ငး့ မြီရာတညးအ်ဖစး်ဖငးံ
ေက့္ဇူ့်ပဳေနသညးကို နိႆယေခ၍ပါသညး၈

ေပ့ကမး့လြဴဒါနး့လိုေသာ ကုသိုလးစိတးတို႔တျငး ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတးမ္ာ့က ေနာကးေနာကး

ကုသိုလးစိတးမ္ာ့ကို အာ့ႀကီ့ေသာ မြီရာတညးရာအ်ဖစး်ဖငးံေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ဤပနိႆယပစၥညး့
မညးပါသညး၈ လြဴဒါနး့ေပ့ကမး့ေနေသာ မ္ကးစ,ိ နာ့,ႏြာ,လြ္ာ,ကိုယးတို႔ကို အနိစ,ၥ ဒုက,၏ အနတၱဆငး
်ခငးေသာအခါ ပုေရဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေနပါသညး၈

်ဖစးေပ၍လတဵံကုသိုလးစိတးမ္ာ့က ကုသိုလးစိတးမတိုငးခငး်ဖစးတတးေသာ (အာရုဵမြနးသမြ္ကို

ဆုဵ့်ဖတးတတးေသာ) ဝုေ႒ာစိတးႏြငးံ အတူတကျ်ဖစးေနသညး ရုပးခႏၶာကိုယးႀကီ့အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေသာအခါ ပစၦာဇာတပစၥညး့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳပါသညး၈ ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတးတို႔က ေနာကးေနာကး
ကုသိုလးစတ
ိ းတို႔အာ့ အဖနးဖနးမြီဝဲေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ အာေသဝနပစၥညး့မညး၌၈

ကုသိုလးေစတနာေလ့က ယြဤးဘကးစိတးမ္ာ့ကို ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ကမၼပစၥညး့မညး၌၈

ထိုကုသိုလးေကာငး့မႈတို႔၌ အက္ိဳ့ဆကးမ္ာ့ကို ခဵစာ့ရေသာအခါ ဝိပါကပစၥညး့မညးပါသညး၈
ကုသိုလးေစတနာတညး့ဟူေသာ နာမးအာဟာရက ကုသိုလးစိတးေတျ ်ဖစးေအာငးအေထာကးအပံဵ
ေပ့ေသာအခါ အာဟာရပစၥညး့မညးပါသညး၈
 218

ကုသိုလးေစတနာ သဒၶါတရာ့က ကုသိုလးစိတးတို႔အာ့ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ဢႁႏၵိယပစၥညး့

မညးပါသညး၈ ကုသိုလးအၾကဵအစညးဝိတကး ဝိစာရ၇ ကုသိုလးေကာငး့မႈ၉ ေပ္ားေမျ႔်ခငး့ပီတိစေသာ
စ္ာနးတရာ့တို႔က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးေအာငး ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ စ္ာနပစၥညး့မညးပါသညး၈

သမၼာဒိ႒ိစေသာ ကုသိုလးေကာငး့မႈ မဂၐငးတရာ့မ္ာ့က ကုသိုလးစိတးမ္ာ့်ဖစးေအာငး

ေက့္ဇူ့်ပဳေပ့ေသာအခါ မဂၐပစၥညး့မညးပါသညး၈ ကုသိုလးေကာငး့မႈ နာမးခႏၶာေလ့ပါ့တို႔က အခ္ငး့
ခ္ငး့အ်ပနးအလြနး ယြဤးဘကးအေနအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ သမၸယုတၱပစၥညး့မညးပါသညး၈
ကုသိုလးစိတးတညး့ဟူေသာ နာမးတရာ့တိ႔က
ု ကုသိုလးေၾကာငးံ်ဖစးၾကကုနးေသာ စိတၱဇရုပးတို႔အာ့
မယြဤးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ဝိပၸယုတၱပစၥညး့မညးပါသညး၈ ရြိေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳ
ေသာအခါ အတၳိပစၥညး့မညးပါသညး၈ မကငး့ေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ အဝဂတပစၥညး့
မညးပါသညး၈

ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတးခ္ဳပးေ်ပာကးမြ ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတး်ဖစးေပ၍ရေသာေၾကာငးံ
ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတးက ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတးတို႔အာ့ မရြိေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ
နတၳိပစၥညး့မညးပါသညး၈ ေရြ့ေရြ့ကုသိုလးစိတး ကငး့ေပ္ာကးမြ ေနာကးေနာကးကုသိုလးစိတး်ဖစးေပ၍
်ခငး့ ကငး့ေပ္ာကးေသာအာ့်ဖငးံ ေက့္ဇူ့်ပဳေသာအခါ ဝိဂတပစၥညး့မညးပါသညး၈

ဣနညး့အတိုငး့ပငး ကုသိုလးစိတးပငး်ဖစးေပ၍်ဖစးေပ၍၇ အကုသိုလးစိတးပငး ်ဖစးေပ၍်ဖစးေပ၍

မညးသညးံစိတးမ္ိဳ့်ဖစးေပ၍သညး်ဖစးေစ ပ႒ာနး့ပစၥညး့ ဆကးသျယးနညး့်ဖငးံ ေဝဖနးပိုငး့်ခာ့ၿပီ့
ကုသိုလးတရာ့ ပျာ့မ္ာ့ေအာငး ႀကိဳ့စာ့အာ့ထုတးႏိုငးၾကပါေစသတညး့၈

ကိုယးစတ
ိ းႏြစး်ဖာ ေဘ့ရနးကျာ ခ္မး့သာၾကပါေစ၈

ႏြလုဵ့စိတးဝမး့ ေအ့ခ္မး့သာယာ ဝမး့ပနး့တသာ ရြၾိ ကပါေစ၈

အရြငးဇဝန(ကုနး့ေဇာငး့)

(ဇူလိုငးလ (ှ၂)ရကး၇ ဿဝှဿ)

 219

ိ
220
221
222
223
224