ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2012-13

Αφού μελετήσετε προσεκτικά τα κεφάλαια 1 και 2 από το διδακτικό εγχειρίδιο Ο

Δραματικός Λόγος από τον Αισχύλο ως τον Μένανδρο, τις ενότητες 1 και 2 από τα
Παράλληλα Κείμενα, καθώς και τις σχετικές ενότητες από το Εναλλακτικό Διδακτικό Υλικό,
να γράψετε κείμενο για τις πτυχές του αρχαίου θεάτρου που θίγονται στα παρακάτω
αποσπάσματα από αρχαία κείμενα.

(Καταληκτική ημερομηνία: Τρίτη 06/11/12).

1. (Απόσπασμα από δικανικό λόγο, γύρω στο 402 π.Χ.) Όταν ορίστηκα χορηγός για αγώνες
τραγωδίας, ξόδεψα 30 μνες. Δύο μήνες αργότερα νίκησα στα Θαργήλια δαπανώντας ως
χορηγός για χορό ανδρών 2.000 δραχμές. … Επιπλέον, στη διάρκεια της θητείας του ίδιου
άρχοντα, νίκησα ως χορηγός για χορό ανδρών στα Μεγάλα Διονύσια, ξοδεύοντας, μαζί με
την αφιέρωση του τρίποδα, 5.000 δραχμές. … ‘Όταν ήταν επώνυμος άρχων ο Ευκλείδης,
νίκησα ως χορηγός κωμωδίας του ποιητή Κηφισόδωρου και δαπάνησα, μαζί με την
αφιέρωση του προσωπείου, 16 μνες.

(1 τάλαντο = 60 μνες. 1 μνα =100 δραχμές. Γύρω στα τέλη του 5 ου αιώνα η ημερήσια αμοιβή
ενός εργάτη ήταν 1 δραχμή. –Θαργήλια: Γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα, γύρω στις 20
Μαίου.)

2. (Απόσπασμα από πλατωνικό διάλογο [τέλη 5 ου/ αρχές 4ου αιώνα]. -Προηγείται πρόταση
που λέει περίπου ότι στη Σπάρτη ένας που θα δίδασκε τα πολεμικά θα κέρδιζε πολλά
χρήματα, και συνεχίζει), όπως ακριβώς συμβαίνει και με έναν τραγικό ποιητή που τιμήθηκε
εδώ σε εμάς (δηλ. στην Αθήνα). Γι’ αυτό και όποιος νομίζει ότι είναι καλός τραγικός ποιητής
δεν περιέρχεται τις άλλες πόλεις της Αττικής, αλλά με το δίκιο του έρχεται κατευθείαν εδώ
και προβάλλει τα έργα του σ’ αυτούς εδώ.

3. (Απόσπασμα από κωμωδία του 4ου αιώνα στο οποίο συγκρίνονται οι τραγικοί με τους
κωμικούς ποιητές.) Έπειτα, όταν δεν έχουν πια να πουν τίποτα / και τα βρίσκουν σκούρα με
την πλοκή (εννοείται: οι τραγικοί ποιητές, οι οποίοι δεν χρειάζεται να επινοούν τις
υποθέσεις και τα πρόσωπα των έργων, αφού είναι εκ των προτέρων γνωστά.), / υψώνουν
τη μηχανή όπως το δάχτυλο / και οι θεατές δεν έχουν πρόβλημα. / 5 Εμείς όμως (δηλ. οι
κωμικοί ποιητές) δεν έχουμε τέτοια. / είμαστε υποχρεωμένοι να επινοήσουμε τα πάντα /… /
Αν κάποιος Χρέμης ή κάποιος Φείδων (τυπικοί κωμικοί ήρωες) / παραλείψει έστω και ένα
απ’ αυτά, / τον πέταξαν έξω με σφυρίγματα. / 10 Στον Πηλέα όμως και στον Τεύκρο
(τραγικοί ήρωες) επιτρέπονται τα πάντα.
(«υψώνουν … το δάχτυλο»: Στην πυγμαχία ο ηττημένος πυγμάχος, για να αποφύγει την
εξόντωση, ύψωνε τον δείκτη της δεξιάς χειρός αποδεχόμενος την ήττα του.)

4. (Απόσπασμα από δικανικό λόγο, 330 π.Χ. Μιλάει ο Δημοσθένης και απευθύνεται στον
Αισχίνη, που, εκτός από ρήτορας, ήταν και τραγικός υποκριτής.) Αφού εκμίσθωσες τον
εαυτό σου στον Σιμύκα και στον Σωκράτη, τους γνωστούς εκείνους ηθοποιούς με τις
αγριοφωνάρες, έπαιζες ως τριταγωνιστής και μάζευες σύκα, σταφύλια, ελιές, … κερδίζοντας
περισσότερα από αυτά παρά από τους δραματικούς αγώνες, που για σας ήταν αγώνες ζωής
και θανάτου. γιατί υπήρχε πόλεμος ανελέητος και χωρίς ανακωχή ανάμεσα σε εσάς και
τους θεατές, και επειδή δέχτηκες από αυτούς πολλά τραύματα, έχεις κάθε λόγο να
λοιδορείς ως δειλούς εκείνους που δεν αντιμετώπισαν τέτοιους κινδύνους.

5. (Διδασκαλία. Καταγράφονται τα αποτελέσματα αγώνων τραγωδίας στα Μεγάλα

Διονύσια του 415 π. Χ.) Όταν ήταν επώνυμος άρχων ο Αρίμνηστος, πρώτος ήρθε ο Ξενοκλής
με τις τραγωδίες Οιδίπους, Λυκάων, Βάκχες και το σατυρικό δράμα Αθάμας, τα ερμήνευσε
ο … (δεν σώζεται το όνομα του υποκριτή). Δεύτερος ήρθε ο Ευριπίδης με τις τραγωδίες
Αλέξανδρος, Παλαμήδης, Τρωάδες και το σατυρικό δράμα Σίσυφος, τα ερμήνευσε ο … (δεν
σώζεται το όνομα του υποκριτή). Τρίτος ήρθε ο …(δεν σώζεται το όνομα και οι τίτλοι των
έργων του ποιητή ούτε το όνομα του υποκριτή που ερμήνευσε τα έργα και του υποκριτή
που νίκησε.)

(Κατά τον 5ο αιώνα, η κατανομή των πρωταγωνιστών υποκριτών στους ποιητές γινόταν με
κλήρωση.)

6.(Διδασκαλική επιγραφή. Καταγράφονται τα αποτελέσματα αγώνων τραγωδίας στα

Μεγάλα Διονύσια του 340 π.Χ.)

Όταν ήταν επώνυμος άρχων ο Νικόμαχος, με σατυρικό δράμα

ο Τιμοκλής, με το έργο Λυκούργος.

με παλαιά τραγωδία ο Νεοπτόλεμος,

με τον Ορέστη του Ευριπίδη.

5 Ποιητής (που ήρθε πρώτος) ο Αστυδάμας

με τα έργα Παρθενοπαίος, το ερμήνευσε ο Θετταλός,

Λυκάων, το ερμήνευσε ο Νεοπτόλεμος.

Δεύτερος ήρθε ο Τιμοκλής με τα έργα Φρίξος,

το ερμήνευσε ο Θετταλός,

10 Οιδίπους, το ερμήνευσε ο Νεοπτόλεμος.

 Τρίτος ήρθε ο Ευάρετος με τα έργα

Αλκμέων, το ερμήνευσε ο Θετταλός

……….. (δεν σώζεται ο τίτλος του έργου), το ερμήνευσε ο Νεοπτόλεμος.

Υποκριτής: νικητής ήταν ο Θετταλός.

7. (Διδασκαλική επιγραφή. Καταγράφονται πλήρως τα αποτελέσματα αγώνων τραγωδίας

στα Λήναια του 418 π.Χ.)

Όταν ήταν επώνυμος άρχων ο Αρχίας …(δεν σώζεται το όνομα του ποιητή που ήρθε πρώτος)
με τα έργα Τυρώ και Τι … (δεν σώζεται πλήρης ο τίτλος του δεύτερου έργου), τα ερμήνευσε
ο Λυσικράτης. Δεύτερος ήρθε ο Καλλίστρατος με τα έργα Αμφίλοχος και Ιξίων, τα
ερμήνευσε ο Καλλιπίδης. Υποκριτής: νικητής ήταν ο Καλλιπίδης.

8. (Απόσπασμα από δικανικό λόγο. Η χορηγία για την οποία γίνεται λόγος στο απόσπασμα
αναλήφθηκε από τον Δημοσθένη το έτος 348 π.Χ.) Όταν, πριν από δύο χρόνια, δεν είχε
οριστεί χορηγός για την Πανδιονίδα φυλή (στη φυλή αυτή ανήκε ο Δημοσθένης) και ήταν η
συνεδρίαση της Εκκλησίας του Δήμου κατά την οποία ο νόμος απαιτεί από τον άρχοντα να
κληρώνει τους αυλητές στους χορηγούς, και άρχισαν να λογομαχούν και να
αλληλοκατηγορούνται, με τον άρχοντα να κατηγορεί τους υπεύθυνους της φυλής και τους
υπεύθυνους της φυλής να κατηγορούν τον άρχοντα, βγήκα μπροστά εγώ και ανέλαβα
εθελοντικά τη χορηγία. Όταν κατά την κλήρωση κληρώθηκα πρώτος για να επιλέξω αυλητή,
εσείς, άνδρες Αθηναίοι, δεχθήκατε ασμενέστατα και τα δύο, και τη δική μου προσφορά και
την ευτυχή σύμπτωση (εννοεί το ότι κληρώθηκε πρώτος να επιλέξει αυλητή).

9. (Αποσπασματικά σωζόμενη διδασκαλική επιγραφή. Καταγράφονται τα αποτελέσματα

των αγώνων τραγωδίας στα Λήναια κατά τα έτη 364 και 363.)

364 ………………………………………….

τα ερμήνευσε ο Ηφαιστίων.

Τρίτος ήρθε ο Νικόμαχος

με τα έργα Αμυμώνη και Τ…(δεν σώζεται πλήρης ο τίτλος του δεύτερου έργου),

τα ερμήνευσε ο …(δεν σώζεται το όνομα του υποκριτή).

Υποκριτής: νικητής ήταν ο Ηφαιστίων.

363 Όταν ήταν άρχων επώνυμος ο Τιμοκράτης, πρώτος ήρθε ο … (δεν σώζεται το όνομα),

με τα έργα Οινοπίων και Εκα … (δεν σώζεται πλήρης ο τίτλος του δεύτερου έργου),

τα ερμήνευσε ο Άρηξις.

Δεύτερος ήρθε ο Θεοδωρίδης

με τα έργα Μήδεια και Φαέθων,

τα ερμήνευσε ο Ανδροσθένης.

Τρίτος ήρθε ο Κλεαίνετος

με τα έργα Υψιπύλη και Φ … (δεν σώζεται πλήρης ο τίτλος του δεύτερου έργου),

τα ερμήνευσε ο Ίππαρχος.

Υποκριτής: νικητής ήταν ο Άρηξις.