29.10.

2019

BADANIE
PRZEDMIOTOWE UKŁADU
NERWOWEGO
Dominika Dąbrowska
III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

OGÓLNE ZASADY - BADANIE

PODMIOTOWE I PRZEDMIOTOWE
NIEROZŁĄCZNE
• Ograniczenia badania podmiotowego

• Najważniejsze źródło informacji powinien zawsze stanowić sam pacjent

• W pewnych sytuacjach decydujące znaczenie ma wywiad pochodzący od

członków rodziny czy innych osób (świadkowie napadu padaczkowego,
pracownicy służby zdrowia)

• We wstępnej ocenie należy wziąć pod uwagę ogólny stan zdrowia chorego,
jego wiek biologiczny

• Brak odchyleń w badaniu przedmiotowym nie wyklucza choroby!

2
 29.10.2019

OBJAWY OPONOWE - U KOGO

NALEŻY ZBADAĆ?

MENINGISMUS: OBJAWY PODRAŻNIENIA OPON

MÓZGOWO-RDZENIOWYCH BEZ INNYCH OBJAWÓW
ZAPALENIA LUB NIEZAPALNYCH ZMIAN OPON
MÓZGOWO-RDZENIOWYCH (NP. W CZASIE WYSOKIEJ
GORĄCZKI NIEZWIĄZANEJ Z CHOROBĄ OUN).

4
 29.10.2019

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY
OBJAWÓW OPONOWYCH
Zakażenie opon mózgowo-rdzeniowych

Krwawienie podpajęczynówkowe

Choroby nowotworowe opon mózgowo-

rdzeniowych i mózgu

Rozległy udar w obszarze sąsiadującym

bezpośrednio z przestrzeniami płynowymi

OUN
5

OBJAWY
OPONOWE
Sztywność karku - niemożność
czynnego i biernego
przybliżenia brody do mostka.
Objaw sprawdzany jest w
pozycji leżącej. Nie wolno go
wywoływać u osób z
niestabilnym kręgosłupem
szyjnym i po jego urazie.

6
 29.10.2019

OBJAWY
OPONOWE
Objaw Kerniga - w pozycji
leżącej. Lekarz próbuje
wyprostować w kolanie
kończynę, którą uprzednio
ułożono zgiętą pod kątem
prostym w stawie biodrowym i
kolanowym. Podczas
prostowania kolana wyczuwa się
opór, po czym występuje
niezależne zgięcie badanej
kończyny w kolanie.

OBJAWY
OPONOWE
Objaw Brudzińskiego - to odruch
karkowy, polegający na biernym
zginaniu głowy i zaobserwowaniu
odruchowego zgięcia kończyn w
biodrach i kolanach. Łonowy
odruch Brudzińskiego polega na
ucisku przez lekarza spojenia
łonowego. O dodatnim objawie
świadczy zgięcie kończyn w
stawach biodrowych i kolanowych
na skutek ucisku na spojenie.

8
 29.10.2019

OBJAWY OPONOWE

Objaw Hermana, zwany też objawem karkowo-paluchowym, polega

na zgięciu grzbietowym palucha stopy podczas zbliżania brody do klatki
piersiowej. Najczęściej występuje w gruźliczym zapaleniu opon
mózgowo-rdzeniowych

Objawy Flataua - karkowo-mydriatyczny objaw Flataua polega na

rozszerzeniu źrenic przy próbie pochylenia głowy w kierunku klatki
piersiowej. Erekcyjny objaw Flataua polega na wystąpieniu erekcji
prącia na skutek kilkukrotnego pochylania tułowia do przodu z pozycji
leżącej ( częściej w gruźliczym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych)

OBJAWY OPONOWE
Objaw Amossa, określany
objawem trójnoga, występuje
w zapaleniu opon mózgowo-
rdzeniowych oraz w postaci
porażennej polio. Polega na
podpieraniu się pacjenta na
rozstawionych na boki i ku
tyłowi, wyprostowanych
kończynach górnych podczas
próby sadzania z pozycji
leżącej.

10
 29.10.2019

OPISTOTONUS
Łukowate wygięcie ciała, z odgięciem do tyłu
głowy i stóp
Jedną z przyczyn jest tężec (Clostridium tetani)
- występuje nadmierny skurcz wszystkich
mięśni. Najsilniejszymi mięśniami są mięśnie
grzbietu, stąd pacjent wygięty jest łukowato do
tyłu

11

BADANIE ODRUCHÓW
ŚCIĘGNISTYCH

12
 29.10.2019

BADANIE ODRUCHÓW
ŚCIĘGNISTYCH

Odruch kolanowy - odruch z mięśnia czworogłowego uda

Odruch skokowy - odruch ze ścięgna Achillesa

Odruch z mięśnia dwugłowego i trójgłowego ramienia -

skurcz odpowiednich mięśni

13

BADANIE

ODRUCHÓW

ŚCIĘGNISTYCH

- TECHNIKA

14
 29.10.2019

BADANIE SIŁY MIĘŚNIOWEJ

I NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO

15

SZTYWNOŚĆ MIĘŚNI

Wzmożone napięcie Wzmożone napięcie

typu „koła zębatego” typu „scyzoryka”

Wzmożone napięcie typu

„ołowianej rury”

16
 29.10.2019

TYPOWY WYGLĄD OSOBY Z CHOROBĄ

PARKINSONA

17

BADANIE ODRUCHÓW
PATOLOGICZNYCH
Objaw Babińskiego – patologiczny objaw neurologiczny, polega na odruchowym zgięciu

grzbietowym palucha w trakcie drażnienia skóry podeszwy.

Technika badania - podrażnienie zewnętrznej krawędzi stopy rozpoczynając od pięty i poruszając się w

kierunku małego palca. Następnie wykonuje się zmianę kierunku do palca dużego. Dodatni objaw

Babińskiego świadczy o uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego (układu piramidowego).

Objaw Rossolimo – polega na odruchowym podeszwowym zgięciu palców stopy (od drugiego do

piątego) w odpowiedzi na szybkie uderzanie w ich opuszki od strony podeszwowej.

Objaw Oppenheima - Wywołuje się go, uciskając przednią krawędź kości piszczelowej, a potem

przesuwając ucisk obwodowo (w kierunku stawu skokowego). Jeżeli nastąpi charakterystyczny wyprost

palucha, to objaw jest dodatni

18
 29.10.2019

BADANIE ODRUCHÓW
PATOLOGICZNYCH

Objaw Babińskiego

– dodatni u dzieci do

2-go r. ż., a także w

upojeniu

alkoholowym

19

OBJAW BABIŃSKIEGO

20
 29.10.2019

BADANIE CZUCIA
Bólu i temperatury

Dotyku

Wibracji (często zanika jako pierwsze w neuropatiach obwodowych)

Czucie głębokiego (rozpoznawanie ułożenia ciała bez kontroli

wzroku)

Czucia dyskryminacyjnego (poznawanie przedmiotów bez kontroli

wzroku)
21

BADANIE CZUCIA

22
 29.10.2019

PRÓBY MÓŻDŻKOWE

Próba Romberga - pacjent stoi, łączy stopy, wyciąga ręce przed siebie.

UWAGA! Asekurujemy chorego!

Próba palec-nos - pacjent dotyka wskazicielem do czubka nosa (przy

zamkniętych oczach)

Próba pięta-kolano - pacjent dotyka piętą do kolana i następnie zsuwa

stopę wzdłuż goleni

Diadochokineza - szybkie nawracanie i odwracanie dłoni, dotykanie

kciukiem kolejnych palców

23

ZESPÓŁ MÓŻDŻKOWY
Tożstronny do uszkodzenia

Zaburzenia równowagi

Ataksja

Drżenia zamiarowe

Adiadochokineza

Oczopląs

Mowa skandowana

Mikrografia

Hipertermia

Obniżenie napięcia mięśniowego

24
 29.10.2019

GLASGOW COMA SCALE

25

ODKOROWANIE A
ODMÓŻDŻENIE

26
 29.10.2019

CIĘŻKIE USZKODZENIE OUN

27

RODZAJE CHODU

28
 29.10.2019

29

30
 29.10.2019

Dziękuję za uwagę

Kofeina to środek stymulujący. Spożywana w

umiarkowanych ilościach usuwa zmęczenie,

polepsza nastrój i koncentrację, zwiększa wydolność

fizyczną organizmu, wyostrza uwagę zwiększając

funkcje kognitywne, np. pamięć roboczą:)

31