Zbirka eseja polemika kritika i razgovora koji su teorisjko metodološki povezani.

Istorija ima konkretnu

funkciju samo onda kada je nauka koja se angađuje za nove civilizacijske tekovine, kad unapređuje samu
sebe prevazilazeći zatečene stereotipe. Danas je ovde na iskušenjima zato što su bivši yu prostor i njegovo
društvo opterećivale lažne potrebe, i pseudovrednosti, zasnovani na istorijskim stereotiima. Oni su
odgovarali i odgovaraju tehnologiji vladanja, i zbog toga se suočavamo sa problemom terora istine. Ove
posledice se najbolje mogu prevazići ako se u proučavanju istorije yu uvažava složenost i slojevitost
društvenih pojava. Tako i autor u ovom delu kritčki preispituje istorijske stereotipe, i vrši njihovo naučno
proveravanje i na osnovu toga nagoveštava novu istoriju kroz dijalog prošlosti i sadašnjosti.
Preispitivanje počinje istraživanjem nacional i yu od početka 19 veka do savremenog doba, u
srednjoškolskim udžb istorije. (radili sa FF bg i FF zagreb, 82 i 84, cilj da vide šta đaci po republikama
uče o svojoj nacional istoriji). Prva faza koja obuhvata period od 1800 do 1918 pokazala da svuhde sem u
Sloveniji preovladava snažan faktor tradicionalističke politič istoriografije. Drug afaza 1918 do 1980
ustanovila je neadekvatno personalizovanu istoriju, koja se ispoljava kroz političku dimenziju. Odnos
pašiića prema jugo pitanju – autor smatra da je izučavanje ovog pitanja diktirala istorijska praksa, on
smatra da je bitno istražiti poreklo pašićevih stavova o nac pitaonju, uloga nikole u stvaranju jug
programa srbije i kako je on projektovao i ostvario težnje građanske klase, srpske u jug zajednici naroda.
Problem nacionalizma i političke kulture u istorijskom iskustvu prvih godina yu autor sagledava kroz
odnos hrv političke propagande prema yu stvarnosti, i razotkriva kako su nastali brojni stereotipi prisutni
do danas. Autor zaključuje da znatno razvijena hrvatska kultura nije bila nikakva osnova za razvoj
političke kulture u višenacionalnoj zajednici.
Razmatrajući evoluciju istoriografije o yu, zaključuje d aje imala karakterističan put. Prva generacija
istoričara posle wwi nije mogla da razvija naučnu istoriografiju. (mnogi učestvovali u stvaranju države,
arhive zatvorene..) posle WWII je pune dve decenije istoriografija bila deo ideologije, bez ozbiljne
kritičnosti.
U drugom delu knjige autor iznosi rezultate naučnog proveravanja stereotipa. Primer – slavonija srbi u
strukturi državne vlasti 1918-21. 9 %, a 23% stanovništva. Anulirao stereotip o srpskoj hegemoniji i
okupaciji Slavonije. Pa izbori za ustavotvornu skup slavonije, 10% srba 59% hrvata...pad mita o tamnici
hrvatskog naroda. Reforma prosvete itd.. Bombardovanje srbije i ndh.
Esej o petranoviću.