MGA TANONG:

1. Anong Eksena ang pumukaw sa iyong atensyon at bakit?

2. Sa iyon palagay, bugod sa kahirapan ano pa ang maarin dahilan kung bakit ang mga
kabataan ay nagsasadlang sa gantong uri ng sitwasyon?

3. Ano ang bago mong natutunan sa pinanood mong dokumentaryo?

4. Bilang isang Kabataan ano ang pwede mong gawin upang maiwasan ang ganitong
mga suliranin? At ano ang iyong maarin gawin upang matulungan ang mga bata sa
prese?

MGA SAGOT:

1. Ang eksena na pumukaw sa aking atensyon ay nung sinasabi ni Diosel at ni Anthony

ang mga pangyayari sa kanilang buhay at ano ang dahilan kung bakit sila nakulong
kahit bata pa sila. Kahit ito ay simula pa lang nung dokumentaryo marami na agad
akong nakita na hindi mo ngayon masyado makikita ditto. Sa pagsabi nila ng kanilang
buhay isa doon na bata na ang pangalan ay Anthony o Tony ay sinabi niya kung bakit
siya nakulong. At ito ay dahil gawa ng kahirapan. Nagnanakaw si Tony para mabuhay.
Pero hindi lang ito para sakanya pero para sa kanyang mga kapatid. Sa pagsabi niya
saamin na nanonoood ay ginawa niya rin yun para mapakain niya ang kanyang mga
kapatid. Dahil pareho naming wala ng trabaho ang kanyang mga magulang. Pato ang
ginagawa lang ng tatay niya ay inom lang ng inom kahit wala itong ginagawa. Wala na
rin ito pake sa mga anak niya, katulad nung kay Tony kahit wala siyang ginagawa
pinapalo pa rin ito. Kahit ang Gawain lang nito ay sumunod lang sa mg autos ng
kanyang tatay. Wala oarn nagagawang awa ag tatay niya.

2. Sa aking palagay kaya nagsasadlang sa mga sitwasyon na nagpapakita ng krimen

dahil sa kung paano na itrato nito ng mga magulang nila. Hindi lang rin ito sa ung paano
ito itrato pero kung ano ang ginagwa nila sa kanilang anak. Katulad ni Anthony siya lang
ay ginugulpi ng kanyang tatay. Kahit wala itong ginawa na masama. Bakit ito naking
palagay ko? Kasi doon palang sa pagsasalita o pagsasabi ni Anthony sa kumakausao
sakanya masasabi mon a nagsasabi siya ng mga katotohanan. Pati rin sa mga sugat na
makikita mo sa dokumentaryo ay masasabi mong ebidensiya. Sa kung saan ang bata
na si Anthony au nahihirapan at nasasaktan. At yun rin ang dahilan kung bakit
napapapunta sa sitwasyon na sila ay nakukulong. Dahil yung dalawang bata ay
nararanasan ang kahirapan. Kahit mahirap na sila hindi parin mawawala ang Kahirapan

Cale Angelo A. Suarez

10 - Wisdom
na binigay ng tatay ni Anthony. Kasi wala itong ginagawa para matulungan yung mga
anak nito. Kaya mas lalo nahihirapan.

3. Ang bago kong natutunan ay pwede palang makulng ang mga bata kahit walang
offense o walang kasalanan na pwede mapatawad. Yung dokumentaryo ay ginwa ay
2005 kaya noon pa ang pangyayari na napanood naming. Pero sa ngayon marami narin
ang nagawa ng pagnanakaw. Pati na rin ang mga bata ay ginagawa narin yung krimen
na pagnanakaw. Pati na rin ang mga bata kung bakit nila ito ginagawa mga walumput
limang porsyento ay ang sasabihin ay dahil kaylangan nila yung ng bagay para hindi
sila mahirapan. At yun rin ang natutunan ko sa mga bata na napapapunta sa kulangan
ay nag – iiba ang ugali. Katulad mo Diosel o tawag nila ay “Bunso” na iba ang kanyang
ugali gawa sa pag kulong sakanya na nakukuha niya ang mga galawin ng mga lalake
dun sa kulungan. Kaya sa ganun nagbabago ito gawa sa kahirapan. At yun ang
pangunahing kung bagong kaalaman. At doon ang kahirapan ay may kayang magbago
ng tao. Hindi gawa ng paraan kung pano sila nahirapan. Pero kung pano sila nasanay
mabuhay sa hirap at gusto mabuhay ng mabuti pero sa paraan sa kasamaan.

4. Bilang isang kabataan ang pwede kong magawa para hindi ito mangyari sakin ay
akamin ko dapat kung ano ang tamang gawain at kung ano ang mga maling gawain.
Dahil ito ay isang paraan para miwasan ang mga sitwasyon na pwede mangyari katulad
nung nasa dokumentaryo o kung ano ang nangyari kay Diosel at kay Anthony. Kaya ito
rin ang aking napili. Dahil kung hindi mo alam ang tamang gawain o ang maling gawain
pwede mangyari sayo yung nangyari dun sa dalawa. At kung ano ang pwede kong
magawa upang matulungan yung iba ay pagsabihan sila ng proper values at pagsabi sa
kanila ang mga tamang Gawain. Kaya ito ang pwede kong maitulong dahil ito ang kaya
agad maintidihan ng mga kabataan ngayon. Kahit noon ay nahihirapan sila hanggang
ngayon kaya kaylangan natin mabago yun. Pagbuti ng kanilang galawan at kaalaman
ang pwede natin maitulong sa kanila. Para sa kabutihan at magandang kinabukasan ng
ibang bata.

Cale Angelo A. Suarez

10 - Wisdom