Professional Documents
Culture Documents
Leqsikoni PDF
Leqsikoni PDF
სასკოლო ორთოგრაფიული
ლექსიკონი
აღნიშნული პროექტი (#077-08-1-030) განხორციელდა შოთა რუს-
თაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით.
წინამდებარე პუბლიკაციაში გამოთქმული ნებისმიერი მოსაზრება
ეკუთვნის ავტორს და შესაძლოა, არ ასახავდეს ფონდის შეხედულე-
ბებს.
This project has been made possible by financial support from the Shota
Rustaveli National Science Foundation (Grant N077-08-1-030). All ideas
expressed herewith are those of the author, and may not represent the opinion of
the Foundation itself.
.
www.rustaveli.org.ge
უფასო გამოცემა
თბილისი
2011
- 2 -
მ თ ა ვ ა რ ი რ ე დ ა ქ ტ ო რ ი – თამარ ვაშაკიძე
კ ო ნ ს უ ლ ტ ა ნ ტ ი – ავთანდილ არაბული
ტ ე ქ ნ. რ ე დ ა ქ ტ ო რ ი – ლევან ვაშაკიძე
მ ხ ა ტ ვ ა რ ი – სოფო ალავიძე
ო პ ე რ ა ტ ო რ ი – რუსუდან რატიანი
სარჩევი
წინასიტყვაობა ......................................................................................................... 5
შემოკლებანი ............................................................................................................. 9
პირობითი ნიშნები................................................................................................... 11
ქართული ენის სასკოლო ორთოგრაფიული ლექსიკონი ................................ 15
დანართი I – გეოგრაფიული სახელების მართლწერა ...................................... 481
დანართი II – საქართველოს ეთნოდიალექტურ რეგიონთა
სახელწოდებები და მათგან ნაწარმოები წარმომავლობის
სახელები .............................................................................................................. 485
დანართი III – საერთაშორისო სიტყვები და საკუთარი სახელები ................ 486
დანართი IV – დანართიანი სათაურ-სახელწოდებანი კონტექსტში ..............493
დანართი V – სიტყვის დამარცვლა-გადატანის წესები .................................... 497
დანართი VI – პუნქტუაციის ძირითადი წესები ............................................... 500
დანართი VII – აბრევიაცია-შემოკლებანი ........................................................... 508
წყაროები .................................................................................................................... 512
- 4 -
- 5 -
კონსტანტინე გამსახურდია
წინასიტყვაობა
თამარ ვაშაკიძე
პროექტის სამეცნიერო ხელმძღვანელი
- 9 -
შემოკლებანი
მოქმ. – მოქმედებითი
მოძვ. – მოძველებული
მრ. – მრავლობითი რიცხვი
მუს. – მუსიკა, მუსიკალური
მხ. – მხოლოობითი რიცხვი
ნათ. – ნათესაობითი
პატივისც. – პატივისცემით
პოეტ. – პოეტური
პოლიტ. – პოლიტიკა, პოლიტიკური
პუნქტ. – პუნქტუაცია, პუნქტუაციური
რელიგ. – რელიგია, რელიგიური
საპირისპ. – საპირისპირო
სასვ. – სასვენი ნიშნები
საუბ. – სასაუბრო, საუბრული
სახ. – სახელობითი
სპეც. – სპეციალური
სპორტ. – სპორტი, სპორტული
სტილისტ. – სტილისტიკა, სტილისტიკური
ტრადიც. – ტრადიცია, ტრადიციული
ფარმაკ. – ფარმაკოლოგია, ფარმაკოლოგიური
ფიზ. – ფიზიკა, ფიზიკური
ფილოს. – ფილოსოფია, ფილოსოფიური
ფსიქ. – ფსიქოლოგია, ფსიქოლოგიური
ქიმ. – ქიმია, ქიმიური
შდრ. – შეადარე
შემოკლ. – შემოკლებით
შორისდ. – შორისდებული
ძვ. – ძველი
წოდ. – წოდებითი
ხელოვნ. – ხელოვნება
- 11 -
პირობითი ნიშნები
ეკვივალენტური
ქართული ანბანი
ა ან ს სან
ბ ბან ტ ტარ
გ გან უ უნ
დ დონ ფ ფარ
ე ენ ქ ქან
ვ ვინ ღ ღან
ზ ზენ ყ ყარ
თ თან
შ შინ
ი ინ
ჩ ჩინ
კ კან
ც ცან
ლ ლას
ძ ძილ
მ მან
წ წილ
ნ ნარ
ჭ ჭარ
ო ონ
ხ ხან
პ პარ
ჯ ჯან
ჟ ჟან
რ რაე ჰ ჰაე
570
ა
არაარსებითი (არაარსებითად)
აპრობირება: აპრობირებული
არააქტუალური (არააქტუალურად)
აპროექტებს; აპროექტებდა; აპროექ-
ტებდეს (დააპროექტებს) არაბულ-სპარსული
აპროტესტებს; აპროტესტებდა; აპრო- არაბუნებრივი (არაბუნებრივად); არა-
ტესტებდეს (გააპროტესტებს) ბუნებრიობა
აპყრობა: აპყრობილი არაგულწრფელი (არაგულწრფელად);
არაგულწრფელობა
აჟიოტაჟი: აჟიოტაჟური
არად (მიაჩნია)
აჟლეტინებს; აჟლეტინებდა; აჟლეტი-
ნებდეს (გააჟლეტინებს) არადა
- 32 -
ბაგა-ბაღი
[ახწევს კ ი ა რ ა ] აღწევს
ბადალი (ბადლად)
[ახწერა კ ი ა რ ა ] აღწერა
ბადე (ბადის{ა})
აჯადოებს; აჯადოებდა; აჯადოებდეს
(მოაჯადოებს) ბადრიჯანი (ბადრიჯნის{ა})
- 51 -
ბზრიალ-ბზრიალით ბილიკ-ბილიკ
- 55 -
გააახალგაზრდავებს; გააახალგაზ-
რდავა; გაუახალგაზრდავებია; გა-
ეახალგაზრდავებინა
გულღრძო გუნებაშეცვლილი
გულყრა გუნებაწამხდარი
დააბოლოებინებს; დააბოლოებინა;
დაუბოლოებინებია; დაებოლოე-
ბინებინა
დღეგრძელი; დღეგრძელობა
დღედადღე
დღე და ღამე, მ ა გ რ ა მ: დღედაღამ ე
დღე-დღე, დღე-დღეზე, მ ა გ რ ა მ: დღე
დღეს მისდევს
ეადვილება; ეადვილებოდა; ეადვი-
დღევანდელი (დღევანდლამდე); ლებოდეს; ეადვილა
დღევანდელობა
ეალერსება; ეალერსებოდა; ეალერსე-
დღეიდან ბოდეს; ეალერსა
დღეის იქით / აქეთ ეამა // ესიამოვნა
დღეის სწორს ეამაყება; ემაყებოდა; ეამაყებოდეს
(დღემეხვალიე //) მედღეხვალიე
ებადება; ებადებოდა; ებადებოდეს
დღენაკლული (დაებადება)
- 151 -
ერთენოვანი ერთმნიშვნელიანი
- 158 -
ვარსკვლავთშორისი ველოგადარბენა
- 165 -
ვუნდივარ (უნდიხარ)
[ზაგარი მიიღო კ ი ა რ ა] გაირუჯა
ვურჩიე [დ ა ა რ ა ურჩიე] (მე) (მზეზე)
ზარდამცემი (ზარდამცემმა)
ზარდაცემული
ზარ-ზეიმი (ზარ-ზეიმმა)
- 169 -
ზედამდგომელი ქვემოთ
ზევსი (ზევსს)
ზედამხედველი
ზეთი (ზეთთან)
ზედაპირი: ზედაპირული
ზეთისხილი
ზედაფენა (ზედაფენის{ა})
ზეიმი (ზეიმმა)
ზედაშე (ზედაშის{ა})
ზეინკალი (ზეინკლის{ა})
-ზედაც (ნაწილაკიანი თანდებული:
მთაზედაც, მაგიდაზედაც...) ზეკაცი: ზეკაცური
- 170 -
ზღმარტლი თავაწეული
თავბრუდამხვევი // თავბრუდამ-
სხმელი
თ თავბრუდასხმული
თავბრუდახვევა: თავბრუდახვეული
თავგადადებით; თავგადადება
-თა-გან [ჩვენთაგანი, თქვენთაგანი,
მათთაგანი კ ი ა რ ა] ჩვენგანი, თავგადაკლული
თქვენგანი, მათგანი (აღნიშნული
თავგადასავალი (თავგადასავლის{ა}):
ნაცვალსახელები თავისთავად მრა-
სათავგადასავლო
ვლობითის გამომხატველი ფორმე-
ბია; ასეთ შემთხვევებში -გან თან- თავგადახურული
დებულის წინ მრავლობითის -თა
სუფიქსი ზედმეტია) თავგამეტებით; თავგამეტებული
თავგაჩეხილი თავდაცობილი
თავგახეთქილი თავდაცული
თავქარიანი თავცარიელი
თავქვე თავწასული
- 177 -
კეთილმოსურნე (კეთილმოსურნი-
კბილებგადმოყრილი
ს{ა}); კეთილმოსურნეობა
კბილებდაკრეჭილი
კეთილმოწყობა: კეთილმოწყობილი
კბილებჩამტვრეული
კეთილსინდისიერი (კეთილსინდისი-
კბილებჩაცვივნული // კბილებჩაცვე- ერად); კეთილსინდისიერება
ნილი კეთილშობილი: კეთილშობილური;
კდემამოსილი; კდემამოსილება კეთილშობილება
კინორეჟისორი კისკის-ხარხარი
კლდე-კლდე კმაყოფილი
კოლექტორი კომედია-ვოდევილი
მი-ბემოლი
მიაწერინებს; მიაწერინა; მიუწერინე-
ბია; მიეწერინებინა მიბნევ-მობნევა
მიაწერს; მიაწერა; მიუწერია; მიეწერა მიბოძე(თ) (თ ა ვ ა ზ.)
მიაწვდენს; მიაწვდენდა; მიაწვდენ- მიბრძანე(თ) (თ ა ვ ა ზ.)
დეს; მიაწვდინა; მიუწვდენია; მი-
მიგრანტი; შ დ რ.: ემიგრანტი; იმიგ-
ეწვდინა
რანტი
მიაწვდის; მიაწოდა; მიუწვდია; შ დ რ.:
მიგრაცია (მიგრაციის{ა}): მიგრაცი-
მიაწოდებს; მიაწოდა; მიუწოდე-
ული
ბია; მიეწოდებინა
მიგრეხილ-მოგრეხილი
მიაწვება; მიაწვა (მივაწექი, მიაწექი);
მისწოლია; მისწოლოდა მიგყავარ [დ ა ა რ ა მიგყევარ]
მიყვან-მოყვანა მიჭრილ-მოჭრილი
მიყიდ-მოყიდის; მიყიდ-მოყიდა; მი- მიხედავს; მიხედა; მიუხედავს; მიე-
უყიდ-მოუყიდია; მიეყიდ-მოე- ხედა
ყიდა
მიხვევ-მოხვევა (მიუხვ-მოუხვევს)
მიყრა-მოყრა: მიყრილ-მოყრილი
მიხლა-მოხლა
მიყრი-მოყრის; მიყარ-მოყარა; მიუყრ-
მიხრა-მოხრა
მოუყრია; მიეყარ-მოეყარა
მიხრილ-მოხრილი
მიცვივდება; მიცვივდა; მიცვივნუ-
ლა // მიცვენილა (ხალხი), მ ა გ - მიხრი-მოხრის; მიხარ-მოხარა; მი-
რ ა მ: მივარდება (ის), მიცვივდები- უხრ-მოუხრია
ან (ისინი)
მიხტომ-მოხტომა
მიწა (მიწის{ა}): მიწიერი
[მიხწევა კ ი ა რ ა] მიღწევა
მიწათმოქმედება
მიჯაჭვული [დ ა ა რ ა მიჯაჭული]
მიწათმფლობელი (მიწათმფლობ-
მიჯვნა (= გამიჯვნა), მ ა გ რ ა მ: მიჯნა
ლის{ა}), მ ა გ რ ა მ: მიწათმფლობე-
(= საზღვარი)
ლები
მიჯნავს; მიჯნავდა; მიჯნავდეს (გა-
მიწათმფლობელობა
მიჯნავს)
მიწათმფლობელური მიჰბაძავს; მიჰბაძავდა; მიჰბაძა; მიუ-
მიწა-წყალი (მიწა-წყლის{ა}) ბაძავს; მიებაძა
მონადირე (მონადირის{ა})
მომფენი [// მომფენელი]
მონაზონი (მონაზვნის{ა}); მონაზ-
მომქანცველი (// მომქანცავი)
ვნობა
[მომქმედი კ ი ა რ ა] მოქმედი
მონათესავე (მონათესავის{ა})
მომღერალი (მომღერლის{ა})
მონათლავს; მონათლა; მოუნათლავს;
მომშველებელი (მომშველებლის{ა}) მოენათლა
მხატვრულ-იდეური
მხატვრული ენა
მხატვრული სახე
- 279 -
ნაგრიგალევი
ნ ნაგულისხმები (// ნაგულისხმევი)
ნადედოფლარი
ნაშრომ-ნადაგი ნაწვავ-ნადაგი
ნაშრომ-ნაღვაწი ნაწვალ-ნატანჯი
ნიადაგგამოცლილი ნიღაბქვეშ
ნიავქარი ნიღაბჩამოფარებული
ნუღარსად ოდესღაც
პატივცემული პეიზაჟისტი
პრინტერი პროდუქტი
- 303 -
რადიოგადაცემა (რადიოგადაცემი-
ს{ა})
რადიოგამოსხივება (რადიოგამოსხი-
რ ვების{ა})
რადიოდანადგარი
რადიოკავშირი
რა (რაები); მ ო თ ხ რ. რამ (რაებმა);
რადიოკომენტატორი // რადიომიმომ-
მ ი ც. რას (რაებს); ნ ა თ. რის (რაე-
ხილველი
ბის); მ ო ქ მ. რით (რაებით); ვ ი თ.
რად (რაებად) რადიოკომპანია
რაგბი (რაგბიმ, მ ი ც. რაგბის) [// რეგბი] რადიოლოგია: რადიოლოგი
რაგბისტი // მორაგბე [// რეგბისტი] რადიომაუწყებელი (რადიომაუწყებ-
რაგინდ [დ ა ა რ ა რაგინდა] ლის{ა}); რადიომაუწყებლობა
რა და რა რადიომოყვარული
რადარანაირი რადიომოწყობილობა
რამერუმე რაუნდი
რამით // რამეთი (მ ო ქ მ.) რაფა (რაფის{ა})
- 308 -
რუ (რუს{ი}) რძალ-დედამთილი
რუპორი რწმენადაკარგული
სააფიშო
ს სააქაო (ს ა პ ი რ ი ს პ. საიქიო)
სააქციზო (პატენტი) – სააქციო (ლო-
ზუნგი...)
სააბონენტო
სააღრიცხვო
სააგენტო
საახალწლო (საახალწლოდ)
საადვოკატო
საბაბი
საავადმყოფო
საბავშვო
საათი (საათთან)
საბაზო
საათ-ნახევარი (საათ-ნახევრის{ა})
საბაზრო
საათობრივი
საბალეტო
საამდროო
საბანკეტო
საამდღეო
საბანკირო
საამებელი (საამებლად)
საამკინძაო საბანქვეშ
საამქვეყნო საბედისწერო
სააპელაციო საბილიარდო
საარაკო საბინაო
საკეტი საკორესპონდენტო
საკორექტორო (= კორექტორებისა-
საკვალიფიკაციო
თვის განკუთვნილი: საკორექტო-
საკვანძო რო ოთახი) – საკორექტურო (= რაც
კორექტურას საჭიროებს: საკორექ-
საკვირაო
ტურო მასალა / სტატია)
საკვლევაძიებო; კვლევაძიებითი,
საკორექციო (საკორექციოდ)
მ ა გ რ ა მ: კვლევა-ძიება
საკოსტიუმე
საკვნესი (საკვნესს) // საკვნესელი (სა-
კვნესლის{ა}) საკრებულო
- 319 -
სახედანაოჭებული სახემოღიმარი
სახელგანთქმული სახეშეწითლებული
სხვადასხვაგვარი (სხვადასხვაგვა-
რად); სხვადასხვაგვარობა ტ
სხვადასხვანაირი (სხვადასხვანაირად)
სხვადასხვაობა ტაბელი
სხვადასხვაფერი ტაბელ-კალენდარი (ტაბელ-კალენ-
სხვათა შორის დრის{ა})
ტაბლა (ტაბლის{ა})
სხვა მხრივ
ტაბუ; ტაბუირება: ტაბუირებული
სხვაობს; სხვაობდა; სხვაობდეს
ტაბულა (ტაბულის{ა})
სხივი: სხივური
ტავტოლოგია (ტავტოლოგიის{ა}):
სხივმოსილი ტავტოლოგიური
სხივჩამქრალი ტაიმაუტი
სხლეტს; სხლეტდა; სხლეტდეს [დ ა ტაკიმასხარა (ტაკიმასხარის{ა})
ა რ ა სხლეტავს, სხლიტავს; სხლე-
ტავდა, სხლიტავდა; სხლეტავდეს, ტალავერი (ტალავრის{ა}) // თალარი
სხლიტავდეს]; სხლიტა; უსხლე- ტალავერქვეშ
ტია; ესხლიტა
ტალანტი: ტალანტიანი; ტალანტური
სჯა-ბაასი (სჯა-ბაასს)
ტალღისებური (ტალღისებურად)
სჯერა; სჯეროდა; სჯეროდეს
ტამტამი (ტამტამმა)
სჯერდება; სჯერდებოდა; სჯერდებო-
ტანაყრილი
დეს (დასჯერდება)
ტანგაუხდელი (ტანგაუხდელად)
სჯის [დ ა ა რ ა შჯის] (მას); საჯა; უს-
ჯია ტანგენსი (ტანგენსს)
- 345 -
[ტყუიხარ კ ი ა რ ა] ტყუი (ნუ ტყუი!) უარის თქმა (უარს ამბობს; უარი თქვა/
უთქვამს)
ტყუპისცალი
უარმყოფელი (უარმყოფლის{ა}) //
ტყუპ-ტყუპად უარმყოფი
უარმყოფელობა // უარმყოფლობა
უარობა (უარობს)
უ უარსაყოფი
უარყოფა (უარყოფს)
ფეხადგმული ფეხქვეშ
ქანდარა (ქანდარის{ა})
ქანქარა (ქანქარას{ი})
ქანჩი (ქანჩს)
ქ ქანცგამოლეული
ქანცგამოცლილი
ქადაგებს; ქადაგებდა; ქადაგებდეს ქანცგაწყვეტილი
(იქადაგებს)
ქაოსი: ქაოსური [დ ა ა რ ა ქაოტური]
ქათამი (ქათმის{ა})
ქარაგმა (ქარაგმის{ა}): ქარაგმული
ქათინაური
ქარაფშუტა (ქარაფშუტას{ი}); ქარაფ-
ქათქათებს; ქათქათებდა; ქათქათებ- შუტობა
დეს (იქათქათებს)
ქარაფშუტობს; ქარაფშუტობდა; ქა-
ქალამანი (ქალამნის{ა}) რაფშუტობდეს
ქალაქგარეთ ქარბორბალა (ქარბორბალას{ი})
ქალაქისთავი ქარბუქი
ქალაჩუნა (ქალაჩუნას{ი}) ქარგა (ქარგის{ა})
ქალბატონი ქეთევანი; მ ო თ ხ რ. ქალ- ქარგავს; ქარგა; უქარგავს; ექარგა
ბატონმა ქეთევანმა; მ ი ც. ქალბა-
ქარგამძლე (ქარგამძლის{ა})
ტონ ქეთევანს; ნ ა თ. ქალბატონი
[დ ა ა რ ა ქალბატონ] ქეთევანის; ქარვა (ქარვის{ა})
- 380 -
[ღებულობს, ღებულობდა კ ი ა რ ა]
იღებს; იღებდა
- 385 -
ღრძილ-კბილები ყავლი
ყალიბი
- 388 -
ყიდვა-გაყიდვა ყმაწვილობა
- 390 -
ყურანი ყურწაყრუებული
ყურე (ყურის{ა})
შავჩოხოსანი (შავჩოხოსნის{ა})
შ შავწამალა (შავწამალას{ი}) (ბ ო ტ.)
შავ-წითელი (შავ-წითლის{ა})
შედებს; შედო [// შედვა]; შევდე [// შე- შეეკვეცება; შეეკვეცა; შეჰკვეცია; შე-
ვდევი]; შედე [// შედევი]; შედეს ჰკვეცოდა
[// შედვეს]; შეუდვია
შეეკვრება; შეეკრა (შევეკარი, შეეკარი);
შედიოდ-გამოდიოდნენ შეჰკვრია; შეჰკვროდა
შეებრალება; შეებრალა; შეჰბრალებია; შეეკითხა (იგი მას მას) [დ ა ა რ ა მან
შეჰბრალებოდა მას ის]
შეებრძოლება; შეებრძოლა; შეჰბრძო- შეეკითხება; შეეკითხა; შეჰკითხებია //
ლებია; შეჰბრძოლებოდა შეჰკითხვია
შეეგებება; შეეგება; შეჰგებებია; შეჰგე- შეეკუმშება; შეეკუმშა; შეჰკუმშვია; შე-
ბებოდა ჰკუმშოდა
შეეგზავნება; შეეგზავნა; შეჰგზავნია; შეელაპარაკება; შეელაპარაკა; შელაპა-
შეჰგზავნოდა რაკებია; შელაპარაკებოდა
შეეგუბება; შეეგუბა; შეჰგუბებია; შე- შეელახება; შეელახა; შელახვია; შელა-
ჰგუბებოდა ხოდა
შეეგუება; შეეგუა (შეეგუვნენ); შეჰგუ- შეემატება; შეემატა; შემატებია; შემა-
ებია; შეჰგუებოდა ტებოდა
შეედავება; შეედავა; შესდავებია; შეს- შეემზადება; შეემზადა; შემზადებუ-
დავებოდა ლა; შემზადებულიყო
შეედრება; შეედარა; შესდარებია; შე- შეემთხვევა; შეემთხვეოდა; შეემთხვე-
სდარებოდა ოდეს; შეემთხვა; შემთხვევია; შე-
მთხვეოდა
შეევედრება; შეევედრა; შევედრებია;
შევედრებოდა შეემჩნევა; შეემჩნეოდა; შეემჩნეოდეს;
შეემჩნა; შემჩნევია; შემჩნეოდა
შეეზარება; შეეზარა; შეზარებია; შეზა-
რებოდა შეენაცვლება; შეენაცვლა; შენაცვლე-
ბია; შენაცვლებოდა
შეეზიარება; შეეზიარა; შეზიარებია;
შეზიარებოდა შეეპარება; შეეპარა; შეჰპარვია; შეჰპა-
როდა
შეეზიზღება; შეეზიზღა; შეზიზღებია;
შეზიზღებოდა შეეპასუხება; შეეპასუხა; შეჰპასუხე-
ბია; შეჰპასუხებოდა
შეეთამაშება; შეეთამაშა; შესთამაშე-
ბია; შესთამაშებოდა შეეპატიჟება; შეეპატიჟა; შეჰპატიჟე-
ბია; შეჰპატიჟებოდა
შეეკამათება; შეეკამათა; შეჰკამათებია;
შეჰკამათებოდა შეეპუება; შეეპუა (შეეპუვნენ); შეჰპუ-
ებია; შეჰპუებოდა
შეეკედლება; შეეკედლა; შეჰკედლე-
ბია; შეჰკედლებოდა შეერევა; შეერია; შერევია; შერეოდა
- 401 -
შტოებქვეშ შუა-შუა
ჩ ვალიერებინებინა
ჩაათვალიერებს; ჩაათვალიერა; ჩაუთ-
ვალიერებია; ჩაეთვალიერებინა
ჩააბამს; ჩააბამდა; ჩააბამდეს [დ ა ა რ ა ჩააკეტვინებს; ჩააკეტვინა; ჩაუკეტვი-
ჩააბავს, ჩააბავდა, ჩააბავდეს]; ჩა- ნებია; ჩაეკეტვინებინა
აბა; ჩაუბამს [დ ა ა რ ა ჩაუბავს,
ჩააკეცვინებს; ჩააკეცვინა; ჩაუკეცვინე-
ჩაუბია]
ბია; ჩაეკეცვინებინა
ჩააბარებს; ჩააბარა; ჩაუბარებია; ჩაება-
ჩააკვდება; ჩააკვდა; ჩაჰკვდომია; ჩაჰ-
რებინა
კვდომოდა
ჩააბნელებს; ჩააბნელა; ჩაუბნელებია;
ჩააკვეხებს; ჩააკვეხა; ჩაუკვეხებია; ჩა-
ჩაებნელებინა
ეკვეხებინა
ჩააგდებინებს; ჩააგდებინა; ჩაუგდები-
ჩააკვირდება; ჩააკვირდა; ჩაჰკვირვე-
ნებია (ერთი), მ ა გ რ ა მ: ჩააყრევი-
ბია; ჩაჰკვირვებოდა
ნებს; ჩააყრევინა; ჩაუყრევინებია
(ბევრი) ჩააკვლევინებს; ჩააკვლევინა; ჩაუკ-
ვლევინებია; ჩაეკვლევინებინა
ჩააგდებს; ჩააგდო; ჩაუგდია (ერთი),
მ ა გ რ ა მ: ჩაყრის; ჩაყარა; ჩაუყრია ჩააკითხავს; ჩააკითხა; ჩაუკითხავს;
(ბევრი) ჩაეკითხა
ჩააგონებს; ჩააგონა; ჩაუგონებია; ჩაე- ჩააკმენდინებს; ჩააკმენდინა; ჩაუკმენ-
გონებინა დინებია; ჩაეკმენდინებინა
ჩააგორებს; ჩააგორა; ჩაუგორებია; ჩაე- ჩააკნატუნებს; ჩააკნატუნა; ჩაუკნატუ-
გორებინა ნებია; ჩაეკნატუნებინა
ჩააგუბებს; ჩააგუბა; ჩაუგუბებია; ჩაე- ჩააკრავს; ჩააკრა (ჩავაკარი, ჩააკარი);
გუბებინა ჩაუკრავს; ჩაეკრა
- 420 -
ჩუმჩუმა (ჩუმჩუმას{ი})
ც
ჩუმ-ჩუმად
ჩუმჩუმელა (ჩუმჩუმელას{ი})
ცა (ცის{ა})
ჩურჩულ-ჩურჩულით
ცადაზიდული
ჩურჩხელა (ჩურჩხელის{ა})
ცადაწვდენილი
ჩუხჩუხებს; ჩუხჩუხებდა; ჩუხჩუხებ-
დეს (იჩუხჩუხებს) ცათამბჯენი [დ ა ა რ ა ცათამბრჯენი]
ცამოწმენდილზე ცელულოიდი
ცარიელ-ტარიელი ცემა-ტყეპა
ცხენის ძალა
ცუღლუტობს; ცუღლუტობდა; ცუღ-
ლუტობდეს (იცუღლუტებს) ცხენოსანი (= ცხენზე მჯდომი; მხედა-
რი); შ დ რ.: ცხენოსანთა ჯარი
ცქვეტს; ცქვეტდა; ცქვეტდეს; ცქვიტა;
უცქვეტია; ეცქვიტა ცხენ-უნაგირი
ცქვიტი (ცქვიტად) ცხვარი (ცხვრის{ა})
ცქმუტავს; ცქმუტავდა; ცქმუტავდეს ცხვება; ცხვებოდა; ცხვებოდეს (გამო-
ცხვება)
ცქრიალა (ცქრიალას{ი})
ცხვირაწეული (ცხვირაწეულად)
ცხადდება; ცხადდებოდა; ცხადდებო-
დეს (გამოცხადდება) ცხვირგატეხილი
- 443 -
ჭ ჭენებ-ჭენებით
ჭერამი (ჭერმის{ა})
ჭერი; ჭერქვეშ
ჭა (ჭის{ა})
ჭერმაღალი (ჭერმაღლის{ა})
ჭადარი (ჭადრის{ა})
ჭერ-ფუძე (ჭერ-ფუძის{ა})
[ჭადი კ ი ა რ ა] მჭადი
ჭექა-ქუხილი
ჭადრაკი: ჭადრაკული (ჭადრაკულად)
ჭექს; ჭექდა; ჭექდეს (იჭექებს)
ჭალა-მინდორი (ჭალა-მინდვრის{ა})
ჭეშმარიტი (ჭეშმარიტად); ჭეშმარი-
ჭალა-ჭალა ტება
ჭამა-სმა (ჭამა-სმის{ა}) ჭვრეტა; ჭვრეტითი
ჭანჭრობი; ჭანჭრობიანი ჭვრეტს; ჭვრეტდა; ჭვრეტდეს; ჭვრი-
ტა; უჭვრეტია; ეჭვრიტა
ჭაპანწყვეტა (ჭაპანწყვეტით)
ჭია (ჭიის{ა})
ჭარბობს (= ბევრია), მ ა გ რ ა მ: სჭარ-
ბობს (ერთი მეორეს) ჭიაკოკონა (ჭიაკოკონას{ი})
ჭარბტენიანი ჭიამაია (ჭიამაიას{ი})
ჭარმაგი; ჭარმაგობა ჭიანურდება; ჭიანურდებოდა; ჭია-
ნურდებოდეს (გაჭიანურდება)
ჭარტალა (ჭარტალას{ი}) // ენაჭარ-
ტალა ჭიანჭველა (ჭიანჭველას{ი})
- 461 -
ხელისგული ხელმარცხნივ
ხელჩაკიდებული ხეტიალ-ხეტიალით
ხმაგაუცემლად ხმიერი
დანართი I
შემოკლებანი:
დანართი II
დანართი III
ბეზე ბობსლეი
ბლანმანჟე ბრენდი
ბუკლე დენდი
გალიფე დისპლეი
გოფრე დიჯეი
დრაჟე ვისკი
იუბილე ზლოტი
კანოე იანკი
კარე კეგლი
კაშნე კოვბოი
კაფე კონფეტი (შდრ. კანფეტი – კანფეტმა)
კლიშე ლედი
კონფერანსიე მილედი
კუპე პაი
- 487 -
ჟეზვე რაგბი
ჟელე რალი
პენსნე სამურაი
პიურე სპაგეტი
პლისე ტრამვაი
რეზიუმე ტროფეი
რელე ყული
სუფლე შასი
ტირე შპაცი
ტურნე ჩაი
ფაქსიმილე ცუნამი
ფილე ჰარაკირი
ფოიე ჰაჯი
ფორტე ჰინდი
შანსონიე ჰიპი
შიმპანზე ჰობი
დანართი IV
ამ მონაკვეთისათვის მასალა (დანართიანი სათაურები) შეკრიბა ვახტანგ მაღრაძემ.
- 494 -
ბ) სათაური წოდებითში:
დ) სათაური მოქმედებითშია:
ე) სათაური ვითარებითშია:
დანართი V
2
ეს წესები შემუშავდა 1980-იან წლებში და ისინი დაამტკიცა თანამედროვე ქართული
სალიტერატურო ენის სამთავრობო კომისიამ (პროექტის ავტორი – შ. აფრიდონიძე).
- 499 -
დანართი VI
დანართი VII
აბრევიაცია-შემოკლებანი
დღ – დღე გ – გრამი
თვ – თვე დლ – დეკალიტრი
კვ – კვირა კგ – კილოგრამი
ს – საუკუნე (სს – საუკუნეები) ლ – ლიტრი
სთ – საათი მგ – მილიგრამი
წ. – წელი; წწ – წლები მლ – მილილიტრი
წთ – წუთი ტ – ტონა (1000 კგ)
წმ – წამი ც – ცენტნერი (100 კგ)
დმ – დეციმეტრი ა – არი
კმ – კილომეტრი ჰა – ჰექტარი
მ – მეტრი მ² – კვადრატული მეტრი
მმ – მილიმეტრი მ³ – კუბური მეტრი (კუბ. მეტრი)
სმ – სანტიმეტრი
წყაროები