Awiting-bayan sa Pilipinas

Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya

Jump to navigationJump to search
Ang mga awiting-bayan o kantahing-bayan ay mga awit ng mga Pilipinong ninuno at
hanggang ngayon ay kinakanta o inaawit pa rin. Halimbawa ng mga awiting ito
ay Leron, Leron Sinta, Dalagang Pilipina, Bahay Kubo, Atin Cu Pung Singsing, Manang
Biday at Paruparong Bukid.
Nanatiling paksa ng mga awiting-bayan ang katutubong kultura. Pinaksa ng mga
awiting-bayan ang tungkol sa damdamin ng tao, paglalarawan at pakikitungo sa
kapaligiran, kahalagahan ng paggawa, kagandahan ng buhay, pananalig, pag-asa, pag-
ibig, kaligayahan, kalungkutan, at paglalahad ng iba-ibang ugali at kaugalian.awiting
bayan ay isang awit na naging "popular" sa bayan kantang gawa sa isang bayan.

Mga nilalaman

 1Uri ng Awiting-bayan
o 1.1Kundiman
o 1.2Kumintang o Tagumpay o Tikam
o 1.3Talindaw
o 1.4Oyayi o Hele o Duayya
o 1.5Diona
o 1.6Soliranin o Suliranin
o 1.7Dalit o Imno o Himno
o 1.8Dung-aw
o 1.9Rawitdawit
o 1.10Sambotani
o 1.11Maluway
o 1.12Kutang-kutang
o 1.13Pananapatan
o 1.14Balitaw
o 1.15Pangangaluwa
 2Mga Sanggunian
o 2.1Mga Sipi
o 2.2Mga Pinagkukunan

Uri ng Awiting-bayan[baguhin | baguhin ang batayan]

Kundiman[baguhin | baguhin ang batayan]
Ito ay ang awit ng pag-ibig.
Halimbawa:
Dandansoy (isinalin mula sa Sugbuwanon/Cebuano)
Dandansoy, maiwan na kita
Uuwi na ako sa payaw
Kung sakaling maulila ka sa akin,
Tanawin mo lamang ako sa payaw
Dandansoy, kung susunod ka sa akin
Huwag kang magdadala ng tubig,
Kung sakaling ikaw ay mauhaw
Humukay ka ng balon sa daan.

Kumintang o Tagumpay o Tikam[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay ang awit ng pandigma.
Halimbawa (gawa-gawa lamang):
[walang pamagat]
Ang nuno nating lahat
Sa kulog di nasisindak
Sa labanan di naaawat
Pinuhunan buhay, hirap
Upang tayong mga anak
Mabuhay nang panatag.

Talindaw[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay ang awit sa pamamangka.
Halimbawa:
An Balud (isinalin mula sa Waray)
Tila nag-aapoy, mapupulang langit
Maging itong dagat, tila nagngangalit
Siguro'y may nagkaingin kung saan
Malakas na hangin ang dumadaluyong.
Daluyong na ito'y laruan ng dagat
Na nagmula pa sa karagatan
Ang gabing madilim, tubig na malinaw
ang pag-asa ng mga mandaragat

Oyayi o Hele o Duayya[baguhin | baguhin ang batayan]

Ito ay ang awit sa pagpapatulog ng bata.
Halimbawa:
Hiligaynon Lullaby (isinalin mula sa Hiligaynon)
Bunso ko, bunso ko, matulog ka na,
Ang iyong ina ay wala pa,
Pumunta sa tindahan, bibili ng ulam,
Bunso ko, bunso ko, matulog ka na.
Diona[baguhin | baguhin ang batayan]
Ito ay ang awit sa kasal.
Halimbawa:
[walang pamagat]
Umawit tayo at ipagdiwang
Ang dalawang puso ngayo'y ikakasal
Ang daraanan nilang landas
Sabuyan natin ng bigas.