1

ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
 ਅਰਪੀ ਕਿਸ ਨੇ ਜਿੰ ਦੜੀ ਸੱ ਤੀਂ ਸੁਰੀਂ ਜਗਾ ਲਏ ਜਾਦੂ 2
ਚਾਰੇ ਕੰ ਨੀਆਂ ਖੋਹਲ ਸੱ ਤੇ ਰੰ ਗ ਪਹਿਨ ਲਏ ਓਹਨਾਂ
ਰੂਪ ਕਿਤੋਂ ਨਾ ਊਣਾ ।
ਬੱ ਦਲਾਂ ਭਰ ਲਈ ਅੱ ਖ ਵੇ
ਪੌਣਾਂ ਭਰ ਲਈ ਝੋਲ ਪੇਸ਼ਵਾਈ ਨਾ ਸਰੀ ਅਸਾਥੋਂ
ਦੋਵੇਂ ਹੱ ਥ ਹੋਏ ਬਉਰਾਨੇ
ਪੰ ਛੀ ਤੋਲੇ ਪਰਾਂ ਨੂੰ
ਜਿੰ ਦ ਸਾਡੀ ਨੂੰ ਬਾਂਹ ਵਲਾ ਕੇ
ਨੂਰ ਟਾਹਣਾ ਗਾਈਆਂ ਡੋਲ
ਕਰ ਗਈਆਂ ਕੋਈ ਟੂਣਾ ।

ਡੰ ਗਾਂ ਦਾ ਸੀ ਭਰਿਆ ਛੱ ਤਾ ਲੈ ਦੇ ਖੰ ਭ ਵਿਕੰ ਦੜੇ

ਸੱ ਤੇ ਅੰ ਬਰ ਲੰਘ ਕੇ ਆਈਆਂ
ਇਕ ਦਿਹਾੜੇ ਕੱ ਤਕ ਆਇਆ ਜਾਂ ਰਹਿ ਪਉ ਸਾਡੇ ਕੋਲ
ਸੱ ਤੇ ਅੰ ਬਰ ਲੰਘ ਕੇ ਗਈਆਂ
ਆਣ ਮਾਖਿਓਂ ਚੋਇਆ । ਵੇ ਪਰਦੇਸੀਆ !
ਹੱ ਥ ਵਿਚ ਲੋ ਹਾ, ਹੱ ਥ ਵਿਚ ਪਾਰਸ

ਚੰ ਨੋਂ ਚਿੱ ਟੇ ਅੰ ਗ ਜ਼ਿਮੀ ਦੇ ਸੱ ਤ ਵਰ੍ਹੇ ਭੁੱ ਲ ਗਿਆ ਸਾਨੂੰ ਛੂਹਣਾ ।

ਸਭਣਾਂ, ਕਿਰਣਾਂ ਸੂਰਜ ਵਿਚੋਂ

ਕਿਸ ਡਾਚੀ ਮੇਰਾ ਪੁੰ ਨੂੰ ਖੜਿਆ
ਰੰ ਗ ਕਿਰਮਚੀ ਢੋਇਆ । ਦੋਵੇਂ ਨੈਣ ਵੈਰਾਗੇ ਮੇਰੇ ਭਰ ਭਰ ਕੇ ਅੱ ਜ ਰੁੰ ਨੇ ।
ਨੌਂ ਸੌ ਮੀਲ ਬਰੇਤਾ ਵਿਛਿਆ
ਸੱ ਤ ਸਮੁੰ ਦਰ ਪੈਰਾਂ ਅੱ ਗੇ ਕਾਬਾ ਪਰਲੇ ਬੰ ਨੇ ।
ਸਭਣਾਂ ਰੋਗਾਂ ਕਾਮਣ ਪਾਇਆ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਸੱ ਸੀ ਜਾਏ ਅਗੇਰੇ

ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਝੁੰ ਮਰ ਬੱ ਧਾ ਅਖੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਦੀਵੇ ਭਰ ਕੇ ਲੰਮੀ ਨੀਝ ਉਮਰ ਨੇ ਲਾਈ ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਪੈਂਡਾ ਦੂਣਾ ।

ਵਣ ੜ੍ਰਿਣ ਆ ਕੇ ਮੋਹਿਆ । ਡੀਕਾਂ ਨਾਲ ਹਨੇਰੇ ਪੀਤੇ ਛਾਣੇ ਅੰ ਬਰ ਜਿੰ ਨੇ ।

ਅੰ ਦਰੇ ਅੰ ਦਰ ਬੱ ਦਲ ਘਿਰਦੇ

ਵੇਲ ਰੁੱ ਖ ਦੇ ਗਲ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱ ਧੀ ਸੂਰਜ ਬਾਲੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱ ਧੀ ਚੰ ਨ ਜਗਾਏ ਕਦੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਵਾਫੜ ਆਵੇ

ਫੁੱ ਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉੱਠ ਸੁਗੰਧੀ ਅੰ ਬਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮੰ ਗੇ ਜਾ ਕੇ ਤਾਰੇ ਚਾਂਦੀ ਵੰ ਨੇ । ਦੋ ਅੱ ਖਾਂ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਲੱਥੇ

ਹੱ ਥ ਪੌਣ ਦਾ ਛੋਹਿਆ । ਮੂੰ ਹ ਨੂੰ ਕਰ ਜਾਏ ਲੂਣਾ ।

ਕਿਸੇ ਨਾ ਆ ਕੇ ਸ਼ਮ੍ਹਾ ਜਗਾਈ ਘੋਰ ਕਾਲਖ਼ਾਂ ਜਿੰ ਦ ਵਲ੍ਹੇਟੀ
ਦੋਵੇਂ ਲੋ ਕ ਮੇਰੇ ਰੁਸ਼ਨਾਏ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਬੱ ਤੀ ਨਾਲੋਂ ਚਾਨਣ ਰਹੇ ਵਿਛੁੰ ਨੇ । ਜੁੱ ਗਾਂ ਜੇਡੇ ਦਿਹੁੰ ਬੀਤ ਗਏ

ਦੋ ਅੱ ਖਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਾ ਆ ਕੇ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਇਕ ਤਾਣੀ ਬੱ ਝੀ

ਸੌ ਸੌ ਵਾਰ ਮਨਾਈਆਂ ਜਾ ਕੇ ਪਰ ਤਕਦੀਰਾਂ ਮੁੜ ਨਾ ਬਹੀਏ, ਬਹਿ ਕੇ ਅੱ ਖਰ ਉਣੀਏ
ਨੂਰ ਗੁਆਚਾ ਹੋਇਆ ।
ਮੰ ਨੀਆਂ ਹੋਰ ਅਸਾਂ ਕੀ ਕੂਣਾ !
ਵੇ ਪਰਦੇਸੀਆ ਪੌਣਾਂ ਦੀ ਇਸ ਕੰ ਨੀ ਅੰ ਦਰ ਕਈ ਕਈ ਧਾਗੇ ਬੰ ਨੇ੍ਹ ।
ਆਈਆਂ, ਦੋ ਘੜੀਆਂ ਕੋਈ ਆਈਆਂ
ਪੂਰਬ ਨੇ ਕੁਝ ਲੱਭਿਆ ਹਾਰੇ ਹੋਏ ਮੇਰੇ ਹੱ ਥਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਮ੍ਹਾਦਾਨ ਜਦ ਡਿੱ ਗਣ ਲੱਗਾ ਸੱ ਤੀਂ ਸੁਰੀਂ ਜਗਾ ਲਏ ਜਾਦੂ
ਕਿਹੜੇ ਅੰ ਬਰ ਫੋਲ! ਸੱ ਤੇ ਸਾਗਰ ਤਰ ਕੇ ਕੋਈ ਆਇਆ ਮੇਰੀ ਵੰ ਨੇ । ਸੱ ਤੇ ਰੰ ਗ ਪਹਿਨ ਲਏ ਓਹਨਾਂ
ਰੂਪ ਕਿਤੋਂ ਨਾ ਊਣਾ ।
ਜਿਉਂ ਹੱ ਥ ਕਟੋਰਾ ਦੁੱ ਧ ਦਾ ਹੋਠਾਂ ਵਿਚ ਜਗਾ ਕੇ ਜਾਦੂ ਹੱ ਥ ਮੇਰੇ ਉਸ ਛੋਹੇ
ਸੁਪਨੇ
ਵਿਚ ਕੇਸਰ ਦਿੱ ਤਾ ਘੋਲ। "ਕਹੁ ਕਲਮ ਨੂੰ ਏਸ ਪੀੜ ਦਾ ਦਾਰੂ ਬਣ ਕੇ ਪੁੰ ਨੇ !"

ਜਿਉਂ ਕੋਈ ਨਿੱਕਾ ਪੰ ਛੀ ਜਾ ਕੇ

ਚਾਨਣ ਲਿੱਪੀ ਰਾਤ ਨੇ ਤੇਰੀਆਂ ਪੀੜਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਪੀੜਾਂ ਹੋਰ ਅਜੇਹੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਪੀੜਾਂ
ਡੂੰ ਘੀ ਸੰ ਘਣੀ ਰੱ ਖ ਦੇ ਅੰ ਦਰ
ਸੱ ਤ ਸਗੰ ਧਾਂ ਡੋਹਲ ਤੇਰੇ ਅੱ ਥਰੂ ਮੇਰੇ ਅੱ ਥਰੂ ਹੋਰ ਅੱ ਥਰੂ ਕਿੰ ਨੇ ।
ਇਕ ਆਲ੍ਹਣਾ ਪਾਏ

ਅੰ ਬਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਪੱ ਕੀਆਂ ਸੱ ਤਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਇਹ ਪੈਂਡਾ ਨਿਰੇ ਅਸੀਂ ਨਾ ਪਾਂਧੀ ਇਸ ਦੇ

ਸੱ ਜਾ ਹੱ ਥ ਮੇਰਾ ਨਸ਼ਿਆਇਆ
ਤਾਰਿਆਂ ਲਾ ਲਏ ਬੋਹਲ ਲੱਖਾਂ ਪੁੰ ਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਸੱ ਸੀਆਂ ਪੈਰ ਥਲਾਂ ਵਿਚ ਭੁੰ ਨੇ ।
ਉਹਦੀਆਂ ਦੋ ਤਲੀਆਂ ਵਿਚ ਬੈਠਾ
ਸੁਪਨੇ ਕਈ ਬਣਾਏ
ਆਸਾਂ ਕੱ ਤਣ ਬੈਠੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਹੋਠ ਉੜਾ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਕਲਮ ਮੇਰੀ ਫਿਰ ਛੋਹੀ
ਤੰ ਦ ਸੁਬਕ ਤੇ ਸੋਹਲ ਦੋਵੇਂ ਨੈਣ ਵੈਰਾਗੇ ਉਸ ਦੇ ਭਰ ਭਰ ਕੇ ਫਿਰ ਰੁੰ ਨੇ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਰੱ ਜ ਖੇਡੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ
ਦੋ ਘੜੀਆਂ
ਤਲੀਆਂ ਦੀ ਉਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ
ਭਰ ਭਰ ਲੱਛੇ ਪੈਣ ਵੇ
ਕਿਤਨੇ ਘਰ ਘਰ ਪਾਏ
ਰੇਸ਼ਮੀ ਅੱ ਟੀ ਝੋਲ ਸੱ ਤ ਅੰ ਬਰਾਂ ਨੂੰ ਲੰਘ ਕੇ ਆਈਆਂ
ਫੇਰ ਜਿਵੇ ਕੋਈ ਅਲਤਾ ਖੇਡ,ੇ
ਮੁੱ ਠਾਂ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਭਰ ਕੇ ਸੁਪਨੇ
ਅੱ ਖਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਲਾਏ
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਉੱਤੇ ਵਰ੍ਹੇ ਬੀਤ ਗਏ,
ਰੰ ਗ ਕੋਈ ਨਾ ਖੁਰੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ
ਲੱਖਾਂ ਅੱ ਥਰੂ ਆਏ
ਚਿੱ ਟਾ ਚਾਨਣ ਢੋਈ ਨਾ ਦੇਵੇ ,
ਅੱ ਖਾਂ ਵਿਚ ਖਲੋ ਤੇ ਸੁਪਨੇ
ਰਾਤ ਬੀਤਦੀ ਜਾਏ
ਅੱ ਜ
ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਰਿਸ਼ਮਾਂ ਲੱਥੀਆਂ
ਮੋਤੀ ਰਹੀਆਂ ਚੁੱ ਗ ਵੇ ।
ਫੇਰ ਹਨੇਰੇ ਚਉਸਰ ਖੇਡੇ
ਫ਼ਜ਼ਰ ਗਈ ਊ ਪੁੱ ਗ ਵੇ ।
ਪੂਰਬ ਦੀ ਇਕ ਟਾਹਣੀ ਉੱਤੇ
ਕਿਰਣਾਂ ਪਈਆਂ ਉੱਗ ਵੇ ।
ਸੱ ਭੇ ਯਾਦਾਂ ਉੱਮਲ੍ਹ ਆਈਆਂ
ਭਰੀ ਕਲੇ ਜੇ ਰੁੱ ਗ ਵੇ ।
ਅੱ ਲ੍ਹੜ ਧੁੱ ਪਾਂ ਖੇਡਣ ਪਈਆਂ
ਖੇਡਣ ਰੰ ਗ ਕਸੁੰ ਭ ਵੇ ।
ਲਗਰਾਂ ਜਹੀਆਂ ਸਿਖ਼ਰ ਦੁਪਹਿਰਾਂ
ਹੋਈਆਂ ਚਿੱ ਟੀਆਂ ਖੁੰ ਬ ਵੇ ।
ਵੇਖ ਸਮੇਂ ਨੇ ਚਾੜ੍ਹ ਧੁਣਖਣੀ
ਚਾਨਣ ਦਿੱ ਤਾ ਤੁੰ ਬ ਵੇ ।
ਦੋਵੇਂ ਪੈਰ ਦਿਹੁੰ ਦੇ ਠਰ ਗਏ
ਕਿਰਣਾਂ ਮਾਰੀ ਝੁੰ ਬ ਵੇ ।
ਕਿਰਣਾਂ ਜਿਵੇ ਜਲੂਟੀ ਹੋਈਆਂ
ਅੰ ਬਰ ਗਏ ਨੇ ਅੰ ਬ ਵੇ ।
ਕਿਸੇ ਰਾਹੀ ਨੇ ਅੱ ਡੀ ਝਾੜੀ
ਪੰ ਛੀ ਝਾੜੇ ਖੰ ਭ ਵੇ ।
ਆ ਗਏ ਝੁੰ ਡ, ਵੱ ਗ ਤੇ ਡਾਰਾਂ
ਭਰ ਗਏ ਸਰਵਰ ਛੰ ਭ ਵੇ ।
ਏਸ ਹਿਜਰ ਦੇ ਪੈਂਡੇ ਉੱਤੇ
ਜਿੰ ਦ ਗਈ ਮੇਰੀ ਹੰ ਭ ਵੇ ।
ਡੋਲ ਗਈ ਸੂਰਜ ਦੀ ਬੇੜੀ
ਪੱ ਛਮ ਉੱਠੀ ਛੱ ਲ ਵੇ ।
ਗੰ ਢ ਪੋਟਲੀ ਚੁੱ ਕ ਤਰਕਾਲਾਂ
ਆਈਆਂ ਸਾਡੀ ਵੱ ਲ ਵੇ ।
ਕਿਹੜੇ ਬੱ ਦਲੋਂ ਕਣੀਆਂ ਲੱਥੀਆਂ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਭਰ ਲਈ ਡੱ ਲ ਵੇ ।
ਹਰ ਇਕ ਮੇਰੀ "ਅੱ ਜ" ਢੂੰ ਡਦੀ 3
ਭੁੱ ਖੇ ਅੰ ਬਰ ਭਰਨ ਕਲਾਵਾ
ਕਿੱ ਥੇ ਕੁ ਤੇਰੀ "ਕੱ ਲ੍ਹ" ਵੇ ?
ਹੱ ਥਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਆਵੇ
ਸਫ਼ਰ
ਸੋਹਣੀ ਹਰ ਚੰ ਦਉਰੀ, ਆਖ਼ਰ
ਗਹਿਰਾਂ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਪੂਰਬੋਂ ਹਰ ਚੰ ਦਉਰੀ ਠਹਿਰੀ ।
ਅੰ ਬਰ ਲੱਦੇ ਇੰ ਜ
ਖਿੜਦੀ ਜਿਵੇਂ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫੁੱ ਟੀ
ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੂਰਜ ਤੁੰ ਬਿਆ
ਸੁਪਨੇ ਤੇਰੇ ਹਸਦੇ
ਚਾਨਣ ਦਿੱ ਤਾ ਪਿੰ ਜ
ਜੀ ਕਲਪਨਾਂ! ਜੁੱ ਗਾਂ ਤੋੜੀ
ਸੁੱ ਕੇ ਸਰਵਰ ਰਹਮ ਦੇ
ਸੁਪਨੇ ਕੱ ਤ ਸੁਨਹਿਰੀ ।
ਹੰ ਸ ਨਾ ਬੋੜੀ ਚਿੰ ਝ
ਕਰਮ ਕਿਸੇ ਦੇ ਹੋ ਗਏ
ਲੱਖ ਤੇਰੇ ਅੰ ਬਾਰਾਂ ਵਿੰ ਚੋ
ਮੱ ਥੇ ਨਾਲੋਂ ਰਿੰ ਜ
ਦੱ ਸ ਕੀ ਲੱਭਾ ਸਾਨੂੰ ?
ਇੱ ਕੋ ਤੰ ਦ ਪਿਆਰ ਦੀ ਲੱਭੀ
ਗਹਿਰਾਂ ਪੈਂਡੇ ਚੱ ਲੀਆਂ
ਚਾਰੇ ਕੰ ਨੀਆਂ ਕੁੰ ਜ ਉਹ ਵੀ ਤੰ ਦ ਇਕਹਿਰੀ ।
ਲੀਕਾਂ ਫੜੀਆਂ ਘੁੱ ਟ ਕੇ ਦੋ ਟੇਪੇ
ਖੁਰਾ ਨਾ ਜਾਵੇ ਖੁੰ ਝ
ਚੰ ਨ ਅੰ ਬਰਾਂ ਵਿਚ ਨਿੱਸਲ ਸੁੱ ਤਾ
ਕਾਲੇ ਕੋਹ ਮੁਕਾਂਦਿਆਂ
ਨਿੱਸਲ ਸੁੱ ਤੇ ਤਾਰੇ ।
ਧੁੱ ਪਾਂ ਲੱਥੀਆਂ ਉਂਜ
ਮਾਘ ਦੇ ਜੰ ਮੇ ਕੱ ਕਰ ਨੂੰ
ਸੂਰਜ ਹੋਇਆ ਸਰਕੜਾ
ਅਜ ਫੱ ਗਣ ਪਿਆ ਪੰ ਘਾਰੇ ।
ਕਿਰਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਮੁੰ ਜ
ਜਿੰ ਦ ਮੇਰੀ ਦੇ ਕੱ ਖਾਂ ਓਹਲੇ
ਗਹਿਰਾਂ ਪੱ ਛਮ ਮੱ ਲਿਆ
ਇਕ ਚਿਣਗ ਪਈ ਊਂਘੇ,
ਲਾਹੀ ਹਿਜਰ ਦੀ ਡੰ ਝ
ਟਿੱ ਲੇ ਤੋਂ ਅਜ ਪੌਣ ਜੁ ਉੱਠੀ
ਪਕੜਾਂ ਪੈਰ ਲਪੇਟੀਆਂ
ਹੱ ਥੋਂ ਛਟਕੇ ਵੰ ਝ ਭਰਦੀ ਪਈ ਹੁੰ ਗਾਰੇ ।
ਹੋਠ ਨਾ ਹਾੜੇ ਮੁਕਦੇ
ਜਿੰ ਦ ਮੇਰੀ ਦੇ ਪੱ ਤਰੇ ਉੱਤੇ
ਅੱ ਖ ਨਾ ਸੁਕਦੀ ਹੰ ਝ
ਦੋ ਅੱ ਖਰ ਉਸ ਵਾਹੇ,
ਲਹਿ ਲਹਿ ਜਾਣ ਦਿਹਾੜੀਆਂ
ਦੋ ਅੱ ਖਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂੰ ਝ ਨਾ ਸੱ ਕੇ
ਹੋਈ ਉਮਰ ਦੀ ਸੰ ਝ ।
ਹੱ ਥ ਉਮਰ ਦੇ ਹਾਰੇ ।
ਕਲਪਨਾ
ਸੌ ਜੰ ਗਲਾਂ ਦੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਵਿੱ ਚੋਂ
ਤਾਰੇ ਪੰ ਕਤੀ ਬੰ ਨ੍ਹ ਖਲੋ ਤੇ
ਖਹਿਬੜ ਕੇ ਕੋਈ ਲੰਘੇ,
ਉੱਛਲੀ ਅੰ ਬਰ-ਗੰ ਗਾ
ਮੱ ਥੇ ਵਿੱ ਚੋਂ ਮਣੀ ਨਾ ਉਤਰੇ
ਘੜਿਆਂ ਨੂੰ ਪਈ ਮੂੰ ਹ ਮੂੰ ਹ ਭਰਦੀ
ਕੂੰ ਜਾਂ ਲਾਹ ਲਾਹ ਮਾਰੇ ।
ਬਣੀ ਕਲਪਨਾ ਮਹਿਰੀ ।
ਦੋਂ ਪਲਕਾਂ ਅਜ ਕੱ ਜ ਨਾ ਸੱ ਕਣ
ਕਈ ਉਰਵਸ਼ੀਆਂ ਚਾਕਰ ਹੋਈਆਂ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਦਾ ਉਦਰੇਵਾਂ,
ਇਸ ਮਹਿਰੀ ਦੇ ਅੱ ਗੇ
ਮੂੰ ਹ ਉੱਤੇ ਦੋ ਲੀਕਾਂ ਪਾ ਗਏ
ਇੰ ਦਰ ਸਭਾ ਲਗਾ ਕੇ ਬੈਠੀ
ਦੋ ਟੇਪੇ ਅਜ ਖਾਰੇ ।
ਹੁਸਨ ਹੋਰ ਵੀ ਕਹਿਰੀ ।
ਚੰ ਨ ਅੰ ਬਰਾਂ ਵਿਚ ਨਿੱਸਲ ਸੁੱ ਤਾ... ...
ਪਿਆਰ ਮੇਰੇ ਦਾ ਭੇਤ ਏਸ ਨੇ
ਛਮਕਾਂ ਮਾਰ ਜਗਾਇਆ ਸੰ ਜੋਗ-ਵਿਯੋਗ
ਸੁੱ ਤਾ ਨਾਗ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਜਾਗੇ
ਹੋਰ ਵੀ ਹੋ ਜਾਏ ਜ਼ਹਿਰੀ । ਚਾਰੇ ਚਸ਼ਮੇ ਵੱ ਗੇ ।
ਇਹ ਕੱ ਲਰਾਂ ਦੀ ਵਾਦੀ ਮਾਹੀਆ
ਇਸ ਵਾਦੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਾ ਉੱਗੇ ।
ਸਾਰੇ ਇਸ਼ਕ ਸਰਾਪੇ ਜਾਂਦੇ
ਏਥੇ ਕੋਈ ਹੁਸਨ ਨਾ ਪੁੱ ਗੇ ।
ਸੱ ਭੋ ਰਾਤਾਂ ਸਾਖੀ ਹੋਈਆਂ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਬਹਿ ਬਹਿ ਤਾਰੇ ਚੁੱ ਗੇ ।
ਏਸ ਰਾਸ ਦੇ ਪਾਤਰ ਵੱ ਟੇ
ਨਾਟ ਸਮੇ ਦਾ ਖੇਡਣ ਲੱਗੇ ।
ਐਪਰ ਅਜੇ ਵਾਰਤਾ ਓਹੋ
ਓਹੀ ਦੁਖਾਂਤ, ਜਿਹਾ ਸੀ ਅੱ ਗੇ ।
ਇਹ ਮੈਂ ਜਾਣਾਂ - ਫਿਰ ਵੀ ਚਾਹਵਾਂ
ਤੇਰਾ ਇਸ਼ਕ ਹਯਾਤੀ ਤੱ ਗੇ ।
ਭੁੱ ਲਿਆ ਚੁੱ ਕਿਆ ਵਰ ਕੋਈ ਲੱਗੇ
ਤੇਰਾ ਬੋਲ ਭੋਏ ਂ ਨਾ ਡਿੱ ਗੇ ।
ਇੰ ਜ ਕਿਸੇ ਨਾ ਵਿੱ ਛੜ ਡਿੱ ਠਾ
ਇੰ ਜ ਕੋਈ ਨਾ ਮਿਲਿਆ ਅੱ ਗੇ ।
ਹੋਏ ਸੰ ਜੋਗ ਵਿਯੋਗ ਇਕੱ ਠੇ
ਹੰ ਝੂਆਂ ਦੇ ਗਲ ਹੰ ਝੂ ਲੱਗੇ ।
ਪੁਰੇ ਦੀ ਵਾ
ਅਜ ਵਗਦੀ ਪੂਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਦੋ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦਰ ਵਿਚ ਤੂੰ
ਸੁਪਨਾ ਬਣ ਕੇ ਆ !
ਅਜ ਵਗਦੀ ਪੂਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਹੁਣੇ ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਮੂੰ ਹ ਤਕਿਆ
ਹੁਣੇ ਤਾਂ ਪਈਆਂ ਦਲੀਲੇ ,
ਹੁਣੇ ਤਾਂ ਚੰ ਨ ਅਸਮਾਨੇ ਚੜ੍ਹਿਆ
ਹੁਣੇ ਤਾਂ ਬੱ ਦਲ ਨੀਲੇ ,
ਹੁਣੇ ਜ਼ਿਕਰ ਸੀ ਤੇਰੇ ਮਿਲਣ ਦਾ
ਹੁਣੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦਾ ।
ਅਜੇ ਵਗਦੀ ਪੁਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਕਦਮਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਕਦਮ ਮਿਲੇ ਸਨ
ਜ਼ਿਮੀ ਨੇ ਸੁਣ ਲਈ ਸੋਅ,
ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਿਚ ਘੁਲ ਗਈ ਠੰਢਕ
ਪੌਣਾਂ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਬੋ,
ਦਿਨ ਦਾ ਚਾਨਣ ਭੇਤ ਨਾ ਸਾਂਭੇ
ਰਾਤ ਨਾ ਦੇਂਦੀ ਰਾਹ ।
ਅਜ ਵਗਦੀ ਪੂਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਅਜੇ ਮੇਰੇ ਦੋ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲੋਂ
ਕਦਮ ਛੁਟਕ ਗਏ ਤੇਰੇ,
ਹੱ ਥ ਮੇਰੇ ਅਜ ਵਿੱ ਥਾਂ ਨਾਪਣ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਟੋਹਣ ਹਨੇਰੇ,
ਜ਼ਿਮੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੰ ਬਰਾਂ ਤੀਕਣ
ਘਟਾਂ ਕਾਲੀਆਂ ਸ਼ਾਹ ।
ਅਜ ਵਗਦੀ ਪੁਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਅੱ ਜ ਪਿਆ ਮੇਰੀ ਜਿੰ ਦ ਨੂੰ ਖੋਰੇ
ਦੋ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ,
ਮੀਟੇ ਹੋਏ ਮੇਰੇ ਦੋ ਹੋਠਾਂ ਦੀ
ਇਕ ਮਜਬੂਰ ਕਹਾਣੀ,
ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੇ ਸਾਂਭੀ
ਸਮਾਂ ਜਗਾਵੇਗਾ ।
ਅਜ ਵਗਦੀ ਪੁਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਦੋ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੀ ਨੀਂਦਰ ਵਿਚ ਤੂੰ
ਸੁਪਨਾ ਬਣ ਕੇ ਆ !
ਅੱ ਜ ਵਗਦੀ ਪੂਰੇ ਦੀ ਵਾ ।
ਇਕ ਗੀਤ
ਪਿਆਰ ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ !
ਕੰ ਢਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਟੁਟ ਗਏ ਨਾਤੇ
ਚੱ ਪੂਆਂ ਨਾਲੋਂ ਰਿਸ਼ਤੇ ਮੁੱ ਕ ਗਏ
ਦਿਲ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਕਾਂਗਾਂ ਆਈਆਂ
ਅੱ ਥਰੂ ਖਾਣ ਉਛਾਲੇ
ਹਰ ਸੋਹਣੀ ਦਿਆਂ ਕਦਮਾਂ ਅੱ ਗੇ
ਅਜੇ ਵੀ ਇਕ ਝਨਾਂ ਪਈ ਵੱ ਗੇ
ਹਰ ਸੱ ਸੀ ਦਿਆਂ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠਾਂ
ਅਜੇ ਵੀ ਤੜਪਨ ਛਾਲੇ
ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਵੀ ਤੇਰੇ ਲੇ ਖੇ
ਓਹ ਦੁਨੀਆਂ ਵੀ ਤੇਰੇ ਲੇ ਖੇ
ਦੋਵੇਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਾਰ ਛੱ ਡਦੇ
ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ
ਇਹ ਬਿਰਹਾ ਅਸਾਂ ਮੰ ਗ ਕੇ ਲੀਤਾ
ਇਹ ਬਿਰਹਾ ਸਾਨੂੰ ਸੱ ਜਣਾਂ ਨੇ ਦਿੱ ਤਾ
ਇਸ ਬਿਰਹਾ ਦੇ ਘੁੱ ਪ ਹਨੇਰੇ
ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਦੀਵਾ ਬਾਲੇ
ਪਿਆਰ ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ !
ਕੱ ਚੀਆਂ ਗੰ ਢਾਂ 4
ਪਿਆਰ ਤੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੱ ਚੀਆਂ ਗੰ ਢਾਂ
ਤੂੰ ਨਾ ਸੱ ਕਿਓਂ ਖੋਹਲ !
ਪਿਆਰ ਮੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੱ ਚੀਆਂ ਗੰ ਢਾਂ
ਮੈਂ ਨਾ ਸੱ ਕੀਆਂ ਖੋਹਲ !
ਇਕ ਦਿਹਾੜੇ ਤੰ ਦ ਵਲੀ ਇਕ
ਵਲੀ ਗਈ ਅਣਭੋਲ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਨੇ ਇਕ ਚਾਨਣ ਦਿੱ ਤਾ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਘੋਲ ।
ਹੰ ਢਦਾ ਹੰ ਢਦਾ ਹੁਸਨ ਹੰ ਢਿਆ
ਖੋਹਲ ਨਾ ਸੱ ਕਿਆ ਗੰ ਢ
ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਅੰ ਦੇ ਪੈ ਗਈ
ਤੰ ਦ ਸੁਬਕ ਤੇ ਸੋਹਲ ।
ਦੋ ਜਿੰ ਦਾਂ ਦੋ ਤੰ ਦਾਂ ਵਲੀਆਂ
ਵਲ ਵਲ ਬੱ ਝੀ ਜਾਨ
ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਦੇ
ਬੁੱ ਤ ਨਾ ਵਸਦੇ ਕੋਲ ।
ਚੜ੍ਹ ਚੜ੍ਹ ਲਹਿ ਲਹਿ ਸੂਰਜ ਹਫ਼ਿਆ
ਵਧ ਵਧ ਘਟ ਘਟ ਚੰ ਦਾ
ਸਾਰੀ ਉਮਰਾ ਕੀਲ ਗਏ
ਤੇਰੇ ਜਾਦੂ ਵਰਗੇ ਬੋਲ ।
ਖੋਹਲ ਖੋਹਲ ਕੇ ਲੋ ਕ ਹਾਰਿਆ
ਖੋਹਲ ਖੋਹਲ ਪਰਲੋ ਕ
ਕੇਹੜੇ ਰੱ ਬ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਵੱ ਸਦਾ
ਦੋ ਤੰ ਦਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ।
ਇਸ ਮੰ ਜ਼ਲ ਦੇ ਕੰ ਡੇ ਵੇਖੇ
ਇਸ ਮੰ ਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਸੂਲਾਂ
ਇਸ ਮੰ ਜ਼ਲ ਦੇ ਯੋਜਨ ਤੱ ਕੇ
ਕਦਮ ਨਾ ਸੱ ਕੇ ਡੋਲ ।
ਪਿਆਰ ਤੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੱ ਚੀਆਂ ਗੰ ਢਾਂ
ਤੂੰ ਨਾ ਸੱ ਕਿਓਂ ਖੋਹਲ ।
ਪਿਆਰ ਮੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੱ ਚੀਆਂ ਗੰ ਢਾਂ
ਮੈ ਨਾ ਸੱ ਕੀਆਂ ਖੋਹਲ ।
ਰਾਹ
ਕਹੇ ਟੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ !
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰ ਖਿੱ ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ,
ਜਾਦੂ ਨੇ ਅਸਗਾਹ !
ਕਹੇ ਟੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ ! ਪੂਰਿਆਂ ਕਰਦੀ ਰਹੀ । ਮੂੰ ਹ ਕਿਤੇ ਦਿਸਦਾ ਨਹੀਂ 5
ਮੂੰ ਹ ਤੇਰਾ ਜੋ ਰਾਤ ਨੂੰ
ਂ ੇ
ਨਾ ਜਾਣਾ ਇਹ ਕਿੱ ਧਰੋਂ ਔਦ ਪੰ ਛੀਆਂ ਦੀ ਡਾਰ ਬਣ ਕੇ
ਇਕਰਾਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਤੇ ਕਿੱ ਧਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਖ਼ਿਆਲ ਕੋਈ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ
ਸੌ ਸੌ ਟੂਣੇ, ਸੌ ਸੌ ਜਾਦੂ ਹੋਠ ਮੇਰੇ, ਸਾਹ ਤੇਰੇ ਦੀ ਤੜਪ ਕਿਸਨੂੰ ਆਖਦੇ ਨੇ
ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਵਿਛਾਂਦੇ ਮਹਿਕ ਨੂੰ ਪੀਂਦੇ ਰਹੇ । ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਇਹ ਜਾਣਦੀ
ਕਿਉਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ
ਮੋੜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁੜ ਮੁੜ ਜਾਂਦੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀਆਂ ਹਨ ਦੀਵਾਰਾਂ
ਕੋਈ ਵਾਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਪੈਰ ਨਾ ਖਾਣ ਵਸਾਹ । ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਿਸਦੀ ਨਹੀਂ
ਕਹੇ ਟੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ ! ਰਾਤ ਸੁਪਨੇ ਖੇਡਦੀ ਹੈ ਦੋਵੇਂ ਜਹਾਨ ਆਪਣੇ
ਹੋਰ ਕੁਝ ਦਸਦੀ ਨਹੀਂ । ਲਾਂਦਾ ਹੈ ਕੋਈ ਖੇਡ 'ਤੇ
ਜਿੰ ਦੋਂ ਭੀੜੇ, ਉਮਰੋਂ ਲੰਬੇ
ਹਸਦਾ ਹੈ ਨਾ ਮੁਰਾਦ
ਇਹ ਰਸਤੇ ਕੰ ਡਿਆਲੇ ਹਰ ਮੇਰਾ ਨਗ਼ਮਾ ਜਿਵੇਂ
ਤੇ ਫਿਰ ਹਾਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਪਰ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਪੈਂਦੇ ਛਾਲੇ ਮੈਂ ਖ਼ਤ ਕੋਈ ਲਿਖਦੀ ਰਹੀ
ਲੱਖ ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ, ਇਕ ਸਤਰ ਵੀ ਪਰੀਏ ਨੀ ਪਰੀਏ !
ਤੇਰੇ ਤਕ ਪੁਜਦੀ ਨਹੀਂ ? ਹਰਾਂ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਏ !
ਰਸਤੇ ਪੈ ਕੇ ਕੌ ਣ ਕਰੇ ਹੁਣ
ਮਾਇਆ ਲੱਖਾਂ ਖ਼ਿਆਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ।
ਔਣਗੇ ਟੁਰ ਜਾਣਗੇ ।
ਕਹੇ ਦੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ ! (ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚਿਤ੍ਰਕਾਰ ਵਿਨਸੈਂਟ ਵਾਨ ਗੌਗ ਦੀ
ਕਲਪਿਤ ਪ੍ਰਮਿ
ੇ ਕਾ ਮਾਇਆ ਨੂੰ !) ਅਰਗ਼ਵਾਨੀ ਜ਼ਹਿਰ ਤੇਰਾ
ਨਾ ਇਸ ਰਾਹ ਦੀ ਪੈੜ ਪਛਾਤੀ
ਰੋਜ਼ ਕੋਈ ਪੀ ਲਵੇਗਾ
ਨਾ ਕੋਈ ਖੁਰਾ ਸਿੰ ਝਾਤਾ ਪਰੀਏ ਨੀ ਪਰੀਏ ! ਨਕਸ਼ ਤੇਰੇ ਰੋਜ਼ ਜਾਦੂ
ਪਰ ਇਸ ਰਾਹ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਹੂਰਾਂ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਏ !
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਜਾਣਗੇ ।
ਅਸਾਂ ਜੋੜ ਲਿਆ ਇਕ ਨਾਤਾ ਗੋਰੀਏ ਵਿਨਸੈਂਟ ਦੀਏ !
ਸੱ ਚ ਕਿਉਂ ਬਣਦੀ ਨਹੀਂ ? ਹੱ ਸੇਗੀ ਤੇਰੀ ਕਲਪਨਾ
ਦੋ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਭੇਗਾ
ਤੜਪੇਗਾ ਕੋਈ ਰਾਤ ਭਰ
ਨਾਤੇ ਦਾ ਨਿਰਬਾਹ । ਹੁਸਨ ਕਾਹਦਾ, ਇਸ਼ਕ ਕਾਹਦਾ
ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਕਹੇ ਟੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ ! ਤੂੰ ਕਹੀ ਅਭਿਸਾਰਕਾ ?
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੁਰ ਜਾਣਗੇ ।
ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਮਹਿਬੂਬ ਦੀ
ਧੁੱ ਪਾਂ ਢਲੀਆਂ, ਦਿਹੁੰ ਬੀਤਿਆ
ਆਵਾਜ਼ ਤੂੰ ਸੁਣਦੀ ਨਹੀਂ । ਹੁਨਰ ਭੁੱ ਖਾ, ਰੋਟੀਏ !
ਅਜੇ ਵੀ ਰਾਹ ਨਾ ਬੀਤੇ
ਪਿਆਰ ਭੁੱ ਖਾ, ਗੋਰੀਏ !
ਏਸ ਰਾਹ ਦੇ ਟੂਣੇ ਤੋਂ ਦਿਲ ਦੇ ਅੰ ਦਰ ਚਿਣਗ ਪਾ ਕੇ
ਕਿਤਨੇ ਕੁ ਤੇਰੇ ਵਾਨ ਗੌਗ
ਅਸਾਂ ਪੈਰ ਸਦੱ ਕੜੇ ਕੀਤੇ ਸਾਹ ਜਦੋਂ ਲੈਂ ਦਾ ਕੋਈ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰ ਜਾਣਗੇ !
ਸੁਲਗਦੇ ਅੰ ਗਿਆਰ ਕਿਤਨੇ
ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਅਸਾਂ ਨਿਆਜ਼ ਚੜ੍ਹਾਈ
ਤੂੰ ਕਦੇ ਗਿਣਦੀ ਨਹੀਂ' । ਪਰੀਏ ਨੀ ਪਰੀਏ !
ਰਾਹਵਾਂ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ।
ਹੂਰਾਂ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਏ !
ਕਹੇ ਟੂਣਿਆਂ ਹਾਰੇ ਰਾਹ ! ਕਾਹਦਾ ਹੁਨਰ, ਕਾਹਦੀ ਕਲਾ ਹੁਸਨ ਕਾਹਦੀ ਖੇਡ ਹੈ
ਇੱਕ ਖ਼ਤ ਤਰਲਾ ਹੈ ਇਕ ਇਹ ਜੀਊਣ ਦਾ
ਇਸ਼ਕ ਜਦ ਪੁਗਦੇ ਨਹੀਂ ।
ਸਾਗਰ ਤਖ਼ਈਅਲ ਦਾ ਕਦੇ
ਇਹ ਰਾਤ ਸਾਰੀ, ਤੇਰੇ
ਤੂੰ ਕਦੇ ਮਿਣਦੀ ਨਹੀਂ ਰਾਤ ਹੈ ਕਾਲੀ ਬੜੀ
ਖ਼ਿਆਲਾਂ 'ਚ ਗੁਜ਼ਾਰ ਕੇ
ਉਮਰਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬਾਲੀਆਂ
ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਜਾਗੀ ਹਾਂ, ਸੱ ਤੇ ਪਰੀਏ ਨੀ ਪਰੀਏ !
ਚੰ ਨ ਸੂਰਜ ਕਹੇ ਦੀਵੇ
ਬਹਿਸ਼ਤਾਂ ਉਸਾਰ ਕੇ । ਹੂਰਾਂ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਏ !
ਅਜੇ ਵੀ ਜਗਦੇ ਨਹੀਂ ।
ਖ਼ਿਆਲ ਤੇਰਾ ਪਾਰ ਨਾ-
ਇਹ ਰਾਤ, ਜੀਕਣ ਰਹਿਮਤਾਂ ਦੀ
ਉਰਵਾਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ । ਬੁੱ ਤ ਤੇਰਾ ਸੋਹਣੀਏ !
ਬੱ ਦਲੀ ਵਰ੍ਹਦੀ ਰਹੀ
ਤੇ ਇਕ ਸਿੱ ਟਾ ਕਣਕ ਦਾ,
ਇਹ ਰਾਤ, ਤੇਰੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਸੂਰਜ ਢੰ ਡਦਾ ਹੈ
ਕਾਹਦੀਆਂ ਇਹ ਧਰਤੀਆਂ
ਅਜੇ ਵੀ ਉਗਦੇ ਨਹੀਂ ।
ਹੁਨਰ ਭੁੱ ਖਾ, ਰੋਟੀਏ !
ਪਿਆਰ ਭੁੱ ਖਾ, ਗੋਰੀਏ !
ਕਾਹਦਾ ਹੈ ਰੁੱ ਖ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦਾ
ਫਲ ਕੋਈ ਲਗਦੇ ਨਹੀਂ ।
ਹੱ ਕ
ਕੀਤੇ ਜ਼ਾਰ ਨੇ ਜ਼ਿਮੀ ਦੇ ਕਈ ਟੋਟੇ,
ਬੰ ਨੇ੍ਹ ਲੱਖ ਦਾਵੇ ਹੱ ਦਾਂ ਬੰ ਦੀਆਂ ਦੇ
ਉੱਡੇ ਖ਼ਾਬ ਤੇ ਅੱ ਖਾਂ ਵਿਚ ਆਣ ਸੁੱ ਤੇ,
ਦੋਦਾਂ ਸੱ ਭਿਅਤਾਂ ਦੂਰ ਵਸੰ ਦੀਆਂ ਦੇ
ਅੱ ਖਾਂ ਝੂਮੀਆਂ, ਬੁੱ ਤ ਜਿਉਂ ਝੂਮਦੇ ਨੇ,
ਕਿਸੇ ਣਾਹਣੀਆਂ ਬੂਰ ਪਵੰ ਦੀਆਂ ਦੇ,
ਤੇਰੇ ਸਾਹ 'ਚੋਂ ਮਹਿਕ ਦਾ ਘੁੱ ਟ ਭਰਿਆ,
ਪੌਣਾਂ ਭਿੱ ਜੀਆਂ ਨਾਲ ਸੁਗੰਧੀਆਂ ਦੇ
ਸੱ ਤੇ ਰੰ ਗ ਅਸਮਾਨ ਨੇ ਡੋਲ੍ਹ ਦਿੱ ਤੇ,
ਮੱ ਥੇ ਕੁੱ ਲ ਲੁਕਾਈ ਦੇ ਸੋਨ ਵੰ ਨੇ
ਕਿਹੜੇ ਗਗਨ ਤੋਂ ਰਹਿਮਤਾਂ ਵੱ ਸੀਆਂ ਨੇ,
ਸਾਰੀ ਜ਼ਿਮੀਂ ਨੇ ਰੱ ਜ ਕੇ ਭਰੇ ਛੰ ਨੇ
ਚੰ ਨਾਂ ਸੂਰਜਾਂ ਆਣ ਕੇ ਵਲੇ ਜਾਦੂ
ਸਾਡੇ ਏਸ ਬੰ ਨੇ ਸਾਡੇ ਓਸ ਬੰ ਨੇ
ਜਿੰ ਦ, ਜਿੰ ਦ ਦੇ ਵਿਚ ਸਮਾਈ ਆ ਕੇ
ਟੋਟੇ ਜ਼ਿਮੀਂ ਦੇ ਗਲਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗ ਰੁੰ ਨੇ
ਰੁੰ ਨੀ ਜ਼ਿਮੀਂ ਤੇ ਰੁੰ ਨਾਂ ਏਂ ਲੋ ਕ ਸਾਰਾ
ਤੰ ਦਾਂ ਇੰ ਜ ਨਾ ਜਾਣ ਤਰੋੜੀਆਂ ਵੇ
ਲਹੂ ਵੀਟਣੇ ਜ਼ਾਰ ਨਾ ਫੇਰ ਉੱਠਣ
ਜਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਧਰਤੀਆਂ ਤੋੜ ਵਿਛੋੜੀਆਂ ਵੇ
ਅੰ ਗ ਜ਼ਿਮੀਂ ਦੇ ਪੱ ਠਿਆਂ ਵਾਂਗ ਟੁੱ ਕੇ
ਜਿੰ ਦਾਂ ਛੱ ਲੀਆਂ ਵਾਂਗ ਮਰੋੜੀਆਂ ਵੇ
ਏਨ੍ਹਾਂ ਨਿੱਤ ਦੇ ਜ਼ਾਰਾਂ ਨੇ, ਲੱਖ ਵਾਰੀ
ਲਾਮਾਂ ਛੇੜੀਆਂ, ਖੂਹਣੀਆਂ ਰੋਹੜੀਆਂ ਵੇ
ਜਾਗੇ ਅੱ ਜ ਲੁਕਾਈ ਦੇ ਹੱ ਕ ਜਾਗੇ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੂਹਣੀਆਂ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ ਤੇ
"ਸਾਂਝੇ ਹੱ ਕ ਤੇ ਧਰਤੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਨੇ"
ਝੱ ਲੇ ਕੌ ਣ ਇਸ ਵਾਰ ਨੂੰ ਆ ਕੇ ਤੇ
"ਖੇਤ ਲੋ ਕਾਂ ਦੇ" ਖੇਤਾਂ ਨੇ ਕਸਮ ਖਾਧੀ
ਸਿੱ ਟੇ ਅੰ ਨ ਦੇ ਹੱ ਥਾਂ ਵਿਚ ਚਾ ਕੇ ਤੇ
ਰਿੰ ਦਾਂ ਆਣ ਵਫ਼ਾ ਦ ਕੌ ਲ ਦਿਤੇ
ਸਾਂਝੀ ਪੌਣ ਦਾ ਜਾਮ ਉਠਾ ਕੇ ਤੇ
ਕੁਕਨੂਸ
ਲਿਖ ਜਾ ਮੇਰੀ ਤਕਦੀਰ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ
ਮੈਂ ਜੀਅ ਰਹੀ ਤੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਤੇਰੇ ਲਈ………. 6
ਛੇੜੀ ਹੇਕ ਬਹਾਰ ਨੇ
ਹਰ ਚੰ ਦਉਰੀ ਹਰ ਘੜੀ ਬਣਦੀ ਰਹੀ
ਸਰਗਮ ਹੋਈ ਪੌਣ
ਹਰ ਚੰ ਦਉਰੀ ਹਰ ਘੜੀ ਮਿਟਦੀ ਰਹੀ ……..
ਦੂਧੀਆ ਚਾਨਣ ਵੀ ਅੱ ਜ ਹੱ ਸਦੇ ਨਹੀਂ
ਆ ਜਾ ਅੱ ਜ ਪਰਦੇਸੀਆ
ਬੇ ਬਹਾਰੇ ਫ਼ਲ ਜਿਵੇਂ ਰਸਦੇ ਨਹੀਂ ……..
ਕੱ ਲ੍ਹ ਦੀ ਜਾਣੇ ਕੌ ਣ !
ਉਮਰ ਭਰ ਦਾ ਇਸ਼ਕ਼ ਬੇਆਵਾਜ਼ ਹੈ
ਹਰ ਮੇਰਾ ਨਗਮਾਂ, ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ …….. 2. ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ
ਹਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਤੜਪ ਉਠਦੇ ਹਨ ਇਵੇਂ
ਅਜ ਬੇਲੇ ਵਗਦੀ ਪੌਣ ਵੇ !
ਸੁਲਗਦੇ ਹਨ ਰਾਤ ਭਰ ਤਾਰੇ ਜਿਵੇਂ …..
ਖੂਹ ਦੀਆਂ ਟਿੰ ਡਾਂ ਵਾਕੁਰਾਂ
ਉਮਰ ਮੇਰੀ ਬੇ ਵਫ਼ਾ ਮੁਕਦੀ ਪਈ
ਪਏ ਸਾਲ ਮਹੀਨੇ ਭੌਣ ਵੇ
ਰੂਹ ਮੇਰੀ ਬੇਚੈਨ ਹੈ ਤੇਰੇ ਲਈ …….
ਕੁਕਨੂਸ ਦੀਪਕ ਰਾਗ ਨੂੰ ਅੱ ਜ ਗਾਏਗਾ ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
ਇਸ਼ਕ਼ ਦੀ ਇਸ ਲਾਟ ਤੇ ਬਲ ਜਾਏਗਾ …..
ਅਜ ਪੌਣਾਂ ਵਿੱ ਚ ਸਗੰ ਧ ਵੇ !
ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਕੇ ਆ ਜਰਾ
ਫੱ ਗਣ ਮੁੱ ਕਾ, ਫੱ ਗਣ ਦਾ
ਰਾਤ ਬਾਕੀ ਬਹੁਤ ਹੈ ਨਾ ਜਾ ਜ਼ਰਾ ……
ਪਰ ਅਜੇ ਨਾ ਮੁੱ ਕਾ ਪੰ ਧ ਵੇ
ਰਾਖ ਹੀ ਇਸ ਰਾਗ ਦਾ ਅੰ ਜਾਮ ਹੈ
ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
ਕੁਕਨੂਸ ਦੀ ਇਸ ਰਾਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਹੈ …….
ਰੱ ਜ ਕੇ ਅੰ ਬਰ ਜਦੋਂ ਫਿਰ ਰੋਏਗਾ
ਅਜ ਬੂਰੀ ਹੋਂ ਗਈ ਦਾਖ਼ ਵੇ !
ਫਿਰ ਨਵਾਂ ਕੁਕਨੂਸ ਪੈਦਾ ਹੋਏਗਾ ……
ਜੋ ਫੱ ਗਣ ਅਜ ਚੇਤਰ ਬਣਿਆ
ਲਿਖ ਜਾ ਮੇਰੀ ਤਕਦੀਰ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ
ਕੱ ਲ੍ਹ ਨੂੰ ਬਣੇ ਵਸਾਖ ਵੇ
ਮੈਂ ਜੀਅ ਰਹੀ ਤੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਤੇਰੇ ਲਈ……….
ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
ਚੇਤਰ
1. ਫੱ ਗਣ-ਚੇਤਰ ਅਜ ਰੁੱ ਖੀਂ ਸਾਵਾਂ ਬੂਰ ਵੇ !
ਕੱ ਲ੍ਹ ਦਾ ਫੱ ਗਣ, ਚੇਤਰ ਕੋਲੋਂ
ਪੂਰਬ ਚੁਲ੍ਹਾ ਬਾਲਿਆ
ਬਾਰਾਂ ਕੋਹ ਅਜ ਦੂਰ ਵੇ
ਫੂਕਾਂ ਮਾਰੇ ਪੌਣ
ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
ਸੱ ਭੇ ਧੁੰ ਦਾਂ ਹਿੱ ਲੀਆਂ
ਅਜ ਮੌਲੇ ਪੱ ਤਰ ਟਾਹਣ ਵੇ !
ਜਿਉਂ ਧੂੰ ਏਂ ਚੁੱ ਕੀ ਧੌਣ
ਉਮਰਾ ਦੀ ਇਸ ਚਰਖੀ ਉੱਤੇ
ਗੇੜੇ ਗਿੜਦੇ ਜਾਣ ਵੇ
ਕਿਰਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਉੱਚੀਆਂ
ਜਿਉਂ ਲਾਟਾਂ ਨਿੱਕਲ ਔਣ ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ।
ਸੂਰਜ ਧਰੀਆਂ ਹਾਂਡੀਆਂ ਅਜ ਸਬਰ ਕੱ ਤੇ ਖੇਤ ਵੇ !
ਧੁੱ ਪਾਂ ਗੁੱ ਧੀ ਤੌਣ ਜਿੰ ਦ ਆਪਣੀ ਵਿਚ ਸਾਂਭ
ਅਜ ਜਿੰ ਦ ਮੇਰੀ ਦਾ ਭੇਤ ਵੇ
ਧਰਤੀ ਅੰ ਗਣ ਲਿੱਪਿਆ ਅਜ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ
ਕੱ ਕਰ ਲੱਗੀ ਚੌਣ 3. ਚੇਤਰ
ਉੱਸਰ ਆਈਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਂ ਾ ਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ
ਔਦ
ਜਿਉਂ ਮੂੜ੍ਹੇ ਲੱਗੀ ਡਾਹੁਣ ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ
ਫੱ ਗਣ ਪੀਹੜਾ ਰਾਂਗਲਾ ਮੀਲਾਂ ਦੇ ਮੀਲ ਲੰਬੇ
ਚੇਤਰ ਕੱ ਸੀ ਦੌਣ ਰੇਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱ ਟੇ,
ਜਿਉਂ ਡਾਚੀਆਂ ਨੂੰ ਬੱ ਧੀ
ਰੁੱ ਤ ਕਿਸੇ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ
ਟੱ ਲੀ ਦਾ ਵਾਜ ਆਉਂਦਾ
ਲੱਗੀ ਫੁੱ ਲ ਵਿਛੌਣ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਘੁੱ ਟ ਕਲੇ ਜੇ ਨਾਲ 7
ਚੇਤਰ ਪਾਈ ਆਣ ਕੇ
ਕੋਹਾਂ ਦੇ ਕੋਹ ਕਾਲੇ ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ !
ਇਕ ਹੋਰ ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ ਗੰ ਢ
ਵੀਰਾਨੀਆਂ ਦੇ ਬੂਹੇ,
ਮੁੜ ਕੇ ਏਸ ਮੁਹਾਠ ਤੇ
ਝੋਕਾ ਬਹਾਰ ਦਾ ਜਿਉਂ
ਅਜ ਵੇਰ ਵਿਛੋੜਾ ਆਖਦਾ
ਮੈਂ ਦੀਵਾ ਧਰਿਆ, ਤਿੰ ਨ ਸੌ
ਕਿਤੋਂ ਉੱਡ ਆਉਂਦਾ
ਛੀਏ ਰੁੱ ਤਾਂ ਛੰ ਡ
ਪੈਂਠ ਬੱ ਤੀਆਂ ਬਾਲ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ
ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ !
"ਸਭੇ ਰਾਤਾਂ ਮੇਰੀਆਂ
ਉਂਜੇ ਹੀ ਹੱ ਥ ਤੇਰਾ ਸੁਨੇਹੁੜੇ
ਮੈਂ ਇਕ ਨਾ ਦਿੱ ਤੀ ਵੰ ਡ"
ਹੱ ਥਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਝੁਕਦਾ,
ਲੱਖਾਂ ਹਨੇਰਿਆਂ 'ਚ ਮੇਰੇ ਸੱ ਜਣ ਕੀਤੀ ਕੰ ਡ ਲੱਗੀ ਲੋ ਅ ਤੇ ਪਹਿਲੜਾ ਪਹਿਰ ਲੱਗਾ

ਟੋਹਣੀਆਂ ਫੜਾਂਦਾ ਫੇਰ ਦੂਸਰੇ ਪਹਿਰ ਨੇ ਸੱ ਦ ਲਾਈ

ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਸੱ ਤੇ ਯਾਦਾਂ ਸਾਂਭ ਕੇ ਇੱ ਕ ਤੇਰੇ ਵਿਯੋਗ ਦਾ ਸੇਕ ਡਾਢਾ

ਅਜ ਉਮਰ ਨੇ ਬੱ ਧੀ ਪੰ ਡ । ਦੂਜਾ ਉਮਰ ਦੀ ਸਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰ ਆਈ
ਦਿਲ ਦਾ ਚਿਰਾਗ਼ ਲੈ ਕੇ 5. ਵਰ੍ਹਾ ਤੇਰਾ ਖ਼ਤ ਸਾਨੂੰ ਅੱ ਜ ਬਹੁੜਿਆ ਏ
ਮੂੰ ਹ ਤੇਰਾ ਮੈਂ ਢੂੰ ਡਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਸੱ ਤਾਂ ਆਸਮਾਨਾਂ ਤੇ ਘਟਾ ਛਾਈ
ਬੁਝੇ ਹੋਏ ਸੂਰਜਾਂ ਨੂੰ ਨੁੱਚੜ ਪਈਆਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਸਾਡੀਆਂ ਝੂਮ ਪਈਆਂ
ਫੇਰ ਬਾਲ ਜਾਂਦਾ ਵਿੱ ਛੜ ਚੱ ਲੀ ਅੰ ਤਲੀ ਮੱ ਥੇ ਵਿਚ ਨਸੀਬਾਂ ਨੇ ਪੈਲ ਪਾਈ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਫੱ ਗਣ ਦੀ ਤਰਕਾਲ
ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ ! ਦੋਵੇਂ ਹੱ ਥ ਸਾਡੇ ਅੱ ਜ ਹੋਏ ਬੌਰੇ
ਸੱ ਭੇ ਤਲਿਸਮ ਖੁਲ੍ਹਦੇ ਅੱ ਖਾਂ ਝੱ ਲੀਆਂ ਹੁੰ ਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ
ਪਰੀਆਂ ਦੇ ਦੇਸ ਪੈਂਦੇ, ਬਾਰ ਬੇਗਾਨੀ ਚੱ ਲੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਅੱ ਜ ਸਰਨਾਵਿਆਂ ਤੇ
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸੁੱ ਤੀਆਂ ਛੀਏ ਰੁੱ ਤਾਂ ਰੁੰ ਨੀਆਂ ਸਾਡੇ ਨਾਵੇਂ ਨੂੰ ਪਈਆਂ ਬੁਲਾਂਦੀਆਂ ਨੇ
ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਆਂ ਜਗਾਂਦਾ ਮਿਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਸਾਲ ਚਹੁੰ ਪੋਟਿਆਂ ਤੇ ਗਿਣੀਆਂ ਚਾਰ ਲੀਕਾਂ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ ! ਕੀ ਕੁਝ ਪੁਛਦੀਆਂ ਤੇ ਕੀ ਕੁਝ ਆਂਹਦੀਆਂ ਨੇ
ਲੱਖਾਂ ਬਿਜਲੀਆਂ ਉੱਠਕੇ ਅੱ ਖਰਾਂ 'ਚੋਂ
ਦਿਸਦੀ ਸਥੂਲ ਦੁਨੀਆਂ ਸੱ ਭੇ ਧੂੜਾਂ ਛੰ ਡ ਕੇ
ਪਈਆਂ ਪੋਟਿਆਂ ਵਿਚ ਸਮਾਂਦੀਆਂ ਨੇ
ਹੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਝੂਣ ਦੇਂਦੀ, ਕੰ ਨੀ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ
ਤੇਰਿਆਂ ਹੀ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਕਣੀਆਂ ਲਈ ਹੰ ਗਾਲ ਖੰ ਭਾਂ ਹੇਠ ਹੈ ਜਿਮੀਂ ਵਲ੍ਹੇਟ ਬੈਠਾ
ਹਰਫ ਮੇਟ ਜਾਂਦਾ ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ ! ਸਾਰੇ ਅੰ ਬਰ 'ਤੇ ਆਣ ਕੇ ਇੰ ਜ ਛਾਇਆ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਲੱਖਾਂ ਰਹਿਮਤਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ
ਅੰ ਬਰ ਵੇਹੜਾ ਲਿੱਪਿਆ
ਹੋ ਕੇ ਦੂਤ ਜਿਉਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਮੇਘ ਆਇਆ
ਲੱਖਾਂ ਸਵਾਲ ਪੁੱ ਛਾਂ ਉੱਘੜ ਆਈਆਂ ਖਿੱ ਤੀਆਂ
ਅੱ ਖਰ ਜਾਦੂਆਂ ਵਿਚ ਲਬੇੜ ਕੇ ਤੇ
ਦੇਂਦਾ ਨਾ ਕੋਈ ਹੁੰ ਗਾਰਾ, ਯਾਦਾਂ ਬੱ ਧੀ ਪਾਲ
ਪਾਲਾਂ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲਿਆਇਆ
ਹੋਠਾਂ ਦੀ ਚੀਸ ਪੀ ਕੇ ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ !
ਸਾਡੀ ਜਿੰ ਦ ਨੂੰ ਆਣ ਕੇ ਕੀਲ ਬੈਠਾ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਝੁਕਾਂਦਾ
ਖੰ ਭ ਸਮੇਂ ਨੇ ਝਾੜਿਆ ਟੂਣੇ ਹਾਰਿਆ ਵੇ ਕਿਹਾ ਖ਼ਤ ਪਾਇਆ !
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ
ਂ ੀਆਂ
ਲੱਖ ਦਲੀਲਾਂ ਔਦ
ਪੰ ਜਾਂ ਉੱਤੇ ਹੈ ਵੀਹ ਸੌ ਪੰ ਜ ਸੰ ਮਤ
ਂ ਾ ਤੇ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ
ਔਦ ਪੁੱ ਛਣ ਕਈ ਸਵਾਲ
ਚੜ੍ਹਿਆ ਚੇਤਰ ਮਹੀਨਾ ਤੇ ਹੋਈ ਨਾਵੀਂ
ਤੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ !
ਹੱ ਥੀਂ ਆਪਣੇ ਲਿਖੇ ਸੁਨੇਹੁੜੇ ਮੈਂ
4. ਚੇਤਰ
ਕੀ ਜਾਣਾ ਦਿਨ ਕੇਤੜੇ ਹੱ ਥੀਂ ਆਪਣੀ ਆਪ ਵਸੂਲ ਪਾਵੀਂ

ਮੁੱ ਠ ਭਰੀਆਂ ਉਮਰ ਨੇ ਏਨ੍ਹਾਂ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਏਨ੍ਹਾਂ ਕਾਸਦਾਂ ਨੂੰ

ਸੂਰਜ ਕੀਤੀ ਕੰ ਡ
ਸੱ ਭੇ ਤਿਲ ਸੰ ਭਾਲ ਪਹਿਲੋਂ ਖ਼ੈਰ ਖ਼ੈਰੀਅਤ ਦੇ ਨਾਲ ਬ੍ਹਾਵੀਂ
ਸੱ ਭੇ ਤੀਲੇ ਸਾਂਭ ਕੇ
ਵੇ ਚੇਤਰ ਆ ਗਿਆ ! ਫੇਰ ਹਾਲ ਹਵਾਲ ਜੋ ਪੁੱ ਛਣਾ ਈ ਂ
ਅਜ ਫੱ ਗਣ ਬੱ ਧੀ ਪੰ ਡ
ਏਨ੍ਹਾਂ ਮਹਰਿਮਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠ ਜਾਵੀਂ
ਇਹ ਵੀ ਗਈਆਂ ਤਿੰ ਨ ਸੌ ਵਰ੍ਹੇ ਨੇ ਪਾਸਾ ਪਰਤਿਆ
ਸੱ ਭੇ ਯਾਦਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਰੁੱ ਤਾਂ ਭੌਂਦੀਆਂ ਤੇ ਵਰ੍ਹੇ ਪਏ ਗਿੜਦੇ
ਪੈਂਠ ਦਿਹਾੜਾਂ ਹੰ ਢ
ਵੇ ਕੋਈ ਅੰੰ ਤ ਨਹੀਓਂ ਏਨ੍ਹਾਂ ਗੇੜਿਆਂ ਦੇ
ਜਿਹੜੇ ਮੂੰ ਹ ਤੋਂ ਰੌਣਕਾਂ ਰੁੱ ਸ ਗਈਆਂ
ਹਾਲ ਵੇਖ ਜਾਵੀਂ ਓਨ੍ਹਾਂ ਵੇਹੜਿਆਂ ਦੇ
ਅੱ ਖਾਂ ਭਰੀਆਂ ਨੇ ਨਾਲ ਗਲੇ ਡੂਆਂ ਦੇ
ਹੋਠ ਭਰੇ ਨੇ ਨਾਲ ਸੁਨੇਹੁੜਿਆਂ ਦੇ
ਸਾਰ ਜਾਣਦੇ ਨੇ ਏਨ੍ਹਾ ਅੱ ਖਰਾਂ ਦੀ
ਸੱ ਜਣ ਵਿੱ ਛੜੇ ਸੱ ਜਣਾਂ ਜੇਹੜਿਆਂ ਦੇ ।
ਭਲਾ ਦੱ ਸ ਮੈਂ ਏਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਾਂ
ਏਨ੍ਹਾਂ ਹੰ ਝੂਆਂ ਹੱ ਥੀਂ ਸਹੇੜਿਆਂ ਨੂੰ
ਹੱ ਸ ਕੰ ਡੇ ਵੀ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੁੱ ਗ ਲਈਏ
ਹਥੀਂ ਆਪ ਲਾਈਏ ਫੁੱ ਲਾਂ ਜੇਹੜਿਆਂ ਨੂੰ
ਛੇੜੀ ਗੱ ਲ ਤੇ ਅੱ ਖੀਆਂ ਨਾਲ ਛਿੜੀਆਂ
ਛੇੜ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਕਿੱ ਸਿਆਂ ਕੇਹੜਿਆਂ ਨੂੰ
ਕਾਸਦ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ ਪਏ ਲਿਖਦੇ
ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਨੀ ਮੇਰੇ ਸੁਨੇਹੁੜਿਆਂ ਨੂੰ ।
ਬਹਿ ਕੇ ਆਪ ਤੂੰ ਸੁਣੀ ਸੁਨੇਹੁੜਿਆਂ ਨੂੰ
ਬਹਿ ਕੇ ਆਪ ਵਾਚੀਂ ਏਨ੍ਹਾਂ ਪਾਤੀਆਂ ਨੂੰ
ਦੋਹਵਾਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਡੋਬ ਦੇਵੀਂ
ਦੋਵੇਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਭਰਾਤੀਆਂ ਨੂੰ
ਹੱ ਡ ਬਾਲਕੇ ਵਰ੍ਹੇ ਹੰ ਗਾਲ ਛੱ ਡੇ
ਅਸਾਂ ਪਾਲਿਆ ਚਿਣਗ ਚਵਾਤੀਆਂ ਨੂੰ
ਇੱ ਕੋ ਹਰਫ਼ ਵਾਲੇ ਇੱ ਕੋ ਵਿਰਦ ਉੱਤੋਂ
ਵਾਰ ਸੁੱ ਟਿਆ ਦੋਹਾਂ ਹਯਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ।
ਜੇਹੜਾ ਪਾਇਆ ਈ ਅੱ ਜ ਸਵਾਲ ਮੈਨੰ ੂ
ਰੋਜ਼ ਹਸ਼ਰ ਦਾ ਇਹੀ ਸਵਾਲ ਮੇਰਾ
ਜਿਹੜੀ ਛੱ ਲ ਹੈ ਤੇਰੀਆਂ ਅੱ ਖੀਆਂ 'ਚ
ਓਹੀਓ ਅੱ ਖੀਆਂ ਵਿਚ ਉਬਾਲ ਮੇਰਾ
ਕਾਹਨੂੰ ਫੇਰ ਮੁੜਕੇ ਸੁਰਤਾਂ ਪੁੱ ਛੀਆਂ ਨੀ
ਪੁੱ ਛਣ ਗੋਚਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹਾਲ ਮੇਰਾ
ਤੇਰਾ ਨਾਤਾ ਹੈ ਹਿਜਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਿਹੜਾ
ਓਹੀਓ ਵਾਸਤਾ ਓਸ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ।
ਬੀਤੇ ਕਈ ਸਤਵਾਰ ਤੇ ਬੀਤ ਚੱ ਲੇ
ਕਈ ਬੀਤ ਗਏ ਨੇ ਬਾਰਾਂ ਮਾਹ ਸਾਡੇ
ਜੋ ਵੀ ਸਾਲ ਚੜ੍ਹਦਾ ਜੋ ਵੀ ਚੜ੍ਹੇ ਸੰ ਮਤ
ਓਹੀਓ ਸਾਲ ਡਾਢਾ ਓਹੀਓ ਸੰ ਨ ਡਾਢੇ
ਛੀਏ ਰੁੱ ਤਾਂ ਹੀ ਵੇਖ ਗ਼ਮਰੁਠ ਹੋਈਆਂ
ਵੇਖ ਪੁੰ ਨਦੇ ਪੁੰ ਨ ਗਏ ਦਿਹੁੰ ਸਾਡੇ
ਪੈਂਤੀ ਅੱ ਖਰ ਹੀ ਸਾਡੇ ਵਿਯੋਗ ਵਾਲੇ
ਜਿਹੜਾ ਰਾਹ ਫੜਿਆ ਸੋਈਓ ਪਿਆ ਆਡੇ ।
ਨਾ ਕੋਈ ਦਿੱ ਤੇ ਨੇ ਅਸਾਂ ਉਲਾਂਭੜੇ ਵੇ
ਨਾ ਕੋਈ ਗਿਲੇ ਗੁਜ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੇ
ਕਿਸੇ ਹੀਰ ਦੀ ਕਬਰ ਚੋਂ ਵਾਜ ਆਈ
ਅਸਾਂ ਡੀਕ ਲਾ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਪੀਤੀਆਂ ਨੇ
ਬਾਦਸ਼ਾਹਣੀ ਝਨਾਂ ਦੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ
ਪੁੱ ਛ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਬੀਤੀਆਂ ਨੇ
ਕਣੀ ਕਣੀ ਫੇਰ ਜ਼ਿਮੀ ਦੀ ਬੋਲ ਉੱਠੀ
ਅਸਾਂ ਝੋਲੀ 'ਚ ਪਾਈਆਂ ਅਨੀਤੀਆਂ ਨੇ
ਟੁੱ ਟੀ ਇੱ ਕ ਪੱ ਤੀ ਕਿਸੇ ਟਾਹਣ ਨਾਲੋਂ
ਵਣਾਂ ਵਣਾਂ ਚੋਂ ਰੋਹਣੀਆਂ ਬੋਲ ਪਈਆਂ
ਰੋਈਆਂ ਚੂਰੀਆਂ ਤੇ ਛੰ ਨੇ ਵਿਲਕ ਉੱਠੇ
ਬੇਲੇ ਬੇਲੇ ਚੋਂ ਦੋਹਣੀਆਂ ਬੋਲ ਪਈਆਂ
ਜਲਾਂ ਥਲਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਆਵਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ
ਕਈ ਸੱ ਸੀਆਂ ਸੋਹਣੀਆਂ ਬੋਲ ਪਈਆਂ
ਇੱ ਕੋ ਵਾਜ ਮੇਰੀ ਨਹੀਂਓਂ ਵਾਜ ਇੱ ਕੋ
ਵਾਜ ਵਾਜ 'ਚੋਂ ਹੋਣੀਆਂ ਬੋਲ ਪਈਆਂ ।
ਲੱਖਾਂ 'ਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇਕ ਆਵਾਜ਼ ਹੋਈ
ਇੱ ਕੋ ਇਕ ਸੁਨੇਹੁੜਾ ਦੇਣ ਲੱਗੀ
ਰਹੀ ਹੱ ਥ ਦੇ ਵਿਚ ਹਮੇਲ ਸਾਡੀ
ਸੁੱ ਤੇ ਫੁੱ ਲ ਸਾਡੇ ਸੁੱ ਤੀ ਰਹੀ ਸੱ ਗੀ
ਏਸ ਹੋਣੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕੀ ਆਖੀਏ ਵੇ
ਜੇਹੜੀ ਹੋਣੀ ਹਯਾਤੀਆਂ ਨਾਲ ਤੱ ਗੀ
ਮੇਰੀਆਂ ਰਾਂਝਣਾਂ ਵੇ ! ਮੇਰਿਆਂ ਪੰ ਨੂੰਆਂ ਵੇ !
ਮੇਰਿਅ ਮਹੀਂਵਾਲਾ ! ਕਹੀ ਕਲਮ ਵੱ ਗੀ ।
ਜੇ ਕੋਈ ਲੈ ਣਾਂ ਈ ਮੇਰਾ ਸੁਨੇਹੁੜਾ ਵੇ
ਮੇਰਾ ਲਈ ਂ ਸੁਨੇਹੁੜਾ ਆ ਢੋਲਾ
ਪੁੱ ਠੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਪਕੜ ਕੇ ਕਲਮ ਸਿੱ ਧੀ
ਦੇਵੀਂ ਓਸਦੇ ਹੱ ਥ ਫੜਾ ਢੋਲਾ
ਬੋਲੇ ਕੋਈ ਸ਼ਰੱ ਈਅਤ ਜੇ ਆਣ ਕੇ ਤੇ
ਦੇਵੀਂ ਓਸਦੀ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਵਟਾ ਢੋਲਾ
ਰੱ ਬ ਫੇਰ ਵੀ ਕਰੇ ਜੇ ਉਜ਼ਰ ਕੋਈ
ਬਦਲ ਦੇਈ ਂ ਤੂੰ ਓਹਦੀ ਰਜ਼ਾ ਢੋਲਾ ।
ਡਾਚੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਜੇ ਨਖੇੜ ਦੇਂਦੀ
ਸੱ ਸੀ ਅਜੇ ਵੇ ਪੁੰ ਨੂੰ ਦਾ ਖੁਰਾ ਭਾਲੇ
ਦੋਵੇਂ ਅੱ ਟੀਆਂ ਹੁਸਨ ਦਾ ਮੁੱ ਲ ਪੈਂਦਾ
ਹੱ ਥ ਤੇਸਾ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਪੈਰ ਛਾਲੇ
ਕੁੱ ਠਾ ਇਸ਼ਕ ਜੋ ਛੁਰੀ ਅਪੁੱ ਠੜੀ ਤੋਂ
ਰੱ ਤ ਓਸਦੀ ਸਿੰ ਮਦੀ ਪਈ ਹਾਲੇ
ਕਾਨੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਦਾ ਹੀ ਰਹੀ ਲਿਖਦੀ
ਖ਼ੂਨੀਂ ਪੱ ਤਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਬੀੜ ਵਾਲੇ ।
ਪੱ ਛੀ ਹੋਈ ਏ ਜ਼ਿਮੀ ਦੀ ਪਿੱ ਠ ਸਾਰੀ
ਖੁਰੇ ਡਾਚੀ ਦੇ ਅੱ ਜ ਨਾਸੂਰ ਹੋ ਗਏ
ਵਣਜਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਕੱ ਚੇ ਵਣਜ ਕੀਤੇ
ਪਾਣੀ ਛੱ ਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਗਏ 8
ਕੈਦੋਂ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਹੋਏ ਡਾਢੇ
ਚਾਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੋਰ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਏ
ਪੈਂਡੇ ਤਖ਼ਤ ਹਜ਼ਾਰਿਓਂ ਝੰ ਗ ਵਾਲੇ
ਹੁੰ ਦੇ ਹੁੰ ਦੇ ਅੱ ਜ ਹੋਰ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ।
ਇਕੋ ਇਕ ਸੁਨੇਹੜਾ ਦਿਆਂ ਤੈਨੰ ੂ
ਕਲਮਾਂ ਵਾਲੇ ਦੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਘੜੀਂ ਜਾ ਕੇ
ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਲਮ ਹੀ ਓਸਦੀ ਬਦਲ ਦੇਵੀਂ
ਸਿਆਹੀ ਬਦਲ ਦੇਵੀਂ ਸਿਆਹੀ ਨਵੀਂ ਪਾ ਕੇ
ਰੱ ਖੀਂ ਕੋਰ ਨਿਕੋਰਿਆਂ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ
ਉੱਤੇ ਜ਼ਿਮੀਂ ਦੇ ਹੱ ਕ ਦੀ ਮੋਹਰ ਲਾ ਕੇ
ਅੱ ਖਰ ਓਸ ਦੇ ਹੱ ਥ ਫੜਾਈ ਂ ਐਸੇ
ਬਦਲ ਦਏ ਉਹ ਸਾਰੇ ਫ਼ੁਰਮਾਨ ਆ ਕੇ ।
ਓਹੋ ਸ਼ੇਅਰ ਤੇ ਓਹੋ ਹੈ ਬਹਿਰ ਓਹਦੀ
ਬਦਲ ਗਏ ਨੇ ਅੱ ਜ ਅਨੁਵਾਨ ਢੋਲਾ
ਸੱ ਤੇ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਸ਼ਰੱ ਈਅਤਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਨੇ
ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ ਜੱ ਗ ਜਹਾਨ ਢੋਲਾ
ਹੱ ਥੀਂ ਆਪਣੀ ਫੜੀਂ ਤੂੰ ਆਪ ਕਾਨੀ
ਏਸੇ ਕਾਨੀ ਨੂੰ ਚਾੜ੍ਹ ਕੇ ਸਾਨ ਢੋਲਾ
ਉਹਦੇ ਵੇਦ ਕਤੇਬਾਂ ਦਾ ਬਣੀਂ ਕਾਤਬ
ਸੋਧ ਦੇਈ ਤੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਫੁਰਮਾਨ ਢੋਲਾ ।
ਸ਼ਾਹੀ ਚਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਫੁਰਮਾਨ ਸਾਰੇ
ਤੇਰੀ ਕਾਨੀ ਨੂੰ ਪਏ ਉਡੀਕਦੇ ਨੇ
ਚੇਨ੍ਹ ਸਮੇਂ ਵਾਲੇ ਚੱ ਕਰ ਸਮੇਂ ਵਾਲੇ
ਆਸ਼ਕ ਹੋਏ ਤੇਰੀ ਇੱ ਕੋ ਲੀਕ ਦੇ ਨੇ
ਕੱ ਚੀ ਵੱ ਟ 'ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਪਹੇ ਤੇਰੇ
ਪੱ ਕੇ ਪੰ ਧ ਦੀ ਪੈੜ ਉਲੀਕਦੇ ਨੇ
ਸ਼ਾਹੀ ਤਾਜ ਦਾ ਕੋਈ ਵਸਾਹ ਨਹੀਂਓਂ
ਵਾਅਦੇ ਜ਼ਿਮੀਂ ਵਾਲੇ ਹਸ਼ਰ ਤੀਕ ਦੇ ਨੇ
ਹੱ ਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸ਼ਾਹ ਅਸਵਾਰ ਹੋਵੇ
ਵਾਗ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੰ ਜ ਸੰ ਭਾਲਣਾ ਵੇ !
ਪੈਰ ਜੱ ਗ ਦੇ ਮੰ ਜ਼ਲਾਂ ਢੂੰ ਡ ਸੱ ਕਣ
ਦੋਵਾਂ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਈਕਣ ਬਾਲਣਾ ਵੇ !
ਨਵੀਂ ਰੁੱ ਤ ਦਾ ਕੋਈ ਸੰ ਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ
ਏਸ ਕਾਨੀ ਦੀ ਲਾਜ ਨੂੰ ਪਾਲਣਾ ਵੇ !
ਬੂਰ ਪਵੇ ਜੁ ਜ਼ਿਮੀਂ ਦੇ ਰੁੱ ਖ ਉੱਤੇ
ਟਾਹਣੀ ਅਮਨ ਦੀ, ਉਮਰ ਦਾ ਆਲ੍ਹਣਾ ਵੇ !
ਮੈਂ ਗੀਤ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ
ਮੈਂ ਗੀਤ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ
ਮੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ, ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ
ਲੱਖ ਪੱ ਲੇ ਓਢਦੀ ਫੇਰ ਦੋਧੇ ਦਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਦੂਜੇ ਡੰ ਗ ਦੀ ਲੱਗ ਗਈ ਜਣੇ ਖਣੇ ਨੂੰ ਲਾਗ 9
ਸੱ ਤੇ ਆਕਾਸ਼ ਫੋਲ ਕੇ ਜ਼ਹਿਰ ਨਾ ਛਿੜਕੇ ਕੋਈ ਲਾਗਾਂ ਕੀਲੇ ਲੋ ਕ ਮੂੰ ਹ ਬੱ ਸ ਫਿਰ ਡੰ ਗ ਹੀ ਡੰ ਗ
ਤੇਰੀ ਦਹਲੀਜ਼ ਢੂੰ ਡਦੀ ਪਲੋ ਪਲੀ ਪੰ ਜਾਬ ਦੇ ਨੀਲੇ ਪੈ ਗਏ ਅੰ ਗ
ਕਤਲਗਾਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਹੱ ਦਾਂ, ਦੀਵਾਰਾਂ, ਦੂਰੀਆਂ ਫਿਰ ਕੋਈ ਦੁਹਰਾਏ ਨਾ ਗਲਿਓਂ ਟੁੱ ਟੇ ਗੀਤ ਫਿਰ ਤ੍ਰਕਲਿਓਂ ਟੁੱ ਟੀ ਤੰ ਦ
ਤੇ ਹੱ ਕ ਨਹੀਂ ਕੁਝ ਕੂਣ ਦਾ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੁਸਨ, ਮੰ ਡੀ ਤ੍ਰਿੰਜਣੋ ਟੁੱ ਟੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਚਰੱ ਖੜੇ ਘੂਕਰ ਬੰ ਦ
ਢੂੰ ਡਡੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ ਫਿਰ ਵਿਚ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਏ ਨਾ ਸਣੇ ਸੇਜ ਦੇ ਬੇੜੀਆਂ ਲੁੱਡਣ ਦਿੱ ਤੀਆਂ ਰੋੜ੍ਹ
ਇਕ ਬਹਾਨਾ ਜੀਊਣ ਦਾ ਸਣੇ ਡਾਲੀਆਂ ਪੀਂਘ ਅੱ ਜ ਪਿੱ ਪਲਾਂ ਦਿੱ ਤੀ ਤੋੜ
ਹਸਰਤਾਂ ਅਜ਼ਮਾਂਦੀਆਂ ਨੇ
ਮੈਂ ਗੀਤ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ...
ਫਿਰ ਕਲਮ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਨੂੰ ਜਿਥੇ ਵਜਦੀ ਸੀ ਫੂਕ ਪਿਆਰ ਦੀ ਵੇ ਉਹ ਵੰ ਝਲੀ ਗਈ
ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਆਰਜ਼ੂ ਹੈ ਮੈਂ ਗੀਤ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ- ਗੁਆਚ
ਉਮਰ ਭਰ ਦੇ ਗ਼ਮ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਕਿ ਹਸਰਤਾਂ ਦੇ ਗੀਤ ਫਿਰ ਰਾਂਝੇ ਦੇ ਸਭ ਵੀਰ ਅੱ ਜ ਭੁੱ ਲ ਗਏ ਉਸਦੀ ਜਾਚ
ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਲਿਖਣੇ ਨਾ ਪੈਣ ਹੋਰ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੇ ਲਹੂ ਵੱ ਸਿਆ ਕਬਰਾਂ ਪਈਆਂ ਚੋਣ
ਬਣ ਜਾਏ ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੈਂ ਗੀਤ ਲਿਖਦੀ ਹਾਂ... ਪ੍ਰੀਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹਜ਼ਾਦੀਆਂ ਅੱ ਜ ਵਿੱ ਚ ਮਜ਼ਾਰਾਂ ਰੋਣ

ਬਣ ਜਾਏ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੀ ਅੱ ਜ ਸੱ ਭੇ ਕੈਦੋ ਬਣ ਗਏ, ਹੁਸਨ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਚੋਰ

ਅਜ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅੱ ਜ ਕਿਥੋਂ ਲਿਆਈਏ ਲੱਭ ਕੇ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਇਕ ਹੋਰ
ਮੇਰੇ ਗ਼ਮ ਦੇ ਰਾਜ਼ ਅੰ ਦਰ
ਅੱ ਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਤੂੰ ਹੇਂ ਕਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲ !
ਵੱ ਸ ਜਾਏ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਰਾਜ਼
ਤੇ ਅੱ ਜ ਕਿਤਾਬੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਕੋਈ ਅਗਲਾ ਵਰਕਾ ਫੋਲ !
ਇਸ਼ਕ ਹੈ ਨਾਕਾਮ ਮੇਰਾ ਪੰ ਜਾਬ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਰਹਿ ਜਾਏ ਨਾਕਾਮ ਇਹ (੪ ਮਾਰਚ ੧੯੪੭-੧੫ ਅਗਸਤ ੧੯੪੭)
ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ, ਦੇ ਜਾਏ ਪਰ
ਹੋਣੀ ਚੜ੍ਹੀ ਜੁ ਚੜ੍ਹਦਿਉਂ ਧਰਿਆ ਪੈਰ ਰਕਾਬ
ਇਕ ਮੇਰਾ ਪੈਗ਼ਾਮ ਇਹ
ਪੇਠੋਹਾਰ ਨੂੰ ਖੁਰੀਂ ਮਧੋਲਦੀ ਤਕਿਆ ਸਭ ਪੰ ਜਾਬ
ਗੀਤ ਮੇਰੇ! ਕਰ ਦੇ ਮੇਰੇ ਚੌਂਕੇ ਧਰਤ ਆਕਾਸ਼ ਦੋਏ ਸੁਣ ਟਾਪਾਂ ਦੀ ਵਾਜ
ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਅਦਾ ਕੰ ਬੀ ਭਾਰਤ ਮਾਂ ਨੀ ਅਜ ਕਿਹੜਾ ਰਖ ਲਾਜ !
ਤੇਰੀ ਹਰ ਇਕ ਸਤਰ 'ਚੋਂ ਕੋਈ ਲਾਲ ਨਾ ਜੰ ਮਿਆ ਮਾਂ ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਮੋੜੇ ਇਸਦੀ ਵਾਗ
ਆਵੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਸਦਾ ਲੰਮੀਆਂ ਵਾਟਾਂ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਓਏ ਕੋਈ ਨਾ ਜੰ ਮਿਆ ਮਾਂਦਰੀ ਜਿਹੜਾ ਕੀਲੇ ਕਾਲਾ ਨਾਗ !
ਅੱ ਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ! ਪੂਰੇ ਵੀਹ ਸੌ ਤਿੰ ਨ ਦਾ ਘਟਦਾ ਸੰ ਮਤ ਸੀ
ਮੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਚਿਰਾਗ਼! ਅੱ ਜ ਆਖਾਂ ਵਾਰਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਿਤੋਂ ਕਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬੋਲ ! ਵਧੇ ਫੁਲੇ ਪੰ ਜਾਬ ਦੀ ਵਧੀ ਵੀ ਘਟ ਗਈ
ਇਹ ਸਿਆਹੀਆਂ ਬਦਲ ਦੇ ਤੇ ਅੱ ਜ ਕਿਤਾਬੇ-ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਕੋਈ ਅਗਲਾ ਵਰਕਾ ਫੋਲ ! ਉੱਚੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਸੂਹੇ ਸਾਵੇ ਪੱ ਤ
ਗੀਤ ਮੇਰੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ! ਇਕ ਰੋਈ ਸੀ ਧੀ ਪੰ ਜਾਬ ਦੀ ਤੂੰ ਲਿਖ ਲਿਖ ਮਾਰੇ ਵੈਣ ਨਿਕੀ ਜਹੀ ਇਕ ਚਿਣਗ ਓਸ ਖਲਵਾੜੇ ਦਿਤੀ ਘਤ
ਇਹ ਜ਼ਾਰ-ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਬਦਲ ਦੇ ਅੱ ਜ ਲੱਖਾਂ ਧੀਆਂ ਰੋਂਦੀਆਂ ਤੈਨੰ ੂ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕਹਿਣ:
ਧੁਖਦੀ ਅੰ ਦਰੋ ਅੰ ਦਰੀ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਆਨ
ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਆਬਰੂ ਦਾ ਉਠ ਦਰਦਮੰ ਦਾਂ ਦਿਆ ਦਰਦਦੀਆ ! ਉਠ ਤੱ ਕ ਆਪਣਾ ਸੂਹੀਆਂ ਲਾਟਾਂ ਲਿਸ਼ਕੀਆਂ ਲੋ ਹਾ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸਾਨ
ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪੰ ਜਾਬ ਪਾਣੀ ਪੰ ਜ ਦਰਿਆਂ ਦੇ ਬਣ ਗਏ ਤੱ ਤੇ ਤੇਲ
ਫੇਰ ਸੌਦਾ ਨਾ ਕਰੇ ਅੱ ਜ ਬੇਲੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਵਿਛੀਆਂ ਤੇ ਲਹੂ ਦੀ ਭਰੀ ਚਨਾਬ ਬਲਦੀ ਉਤੇ ਬਾਲਦੇ ਓਏ ਤੱ ਕ ਹੋਣੀ ਦੇ ਖੇਲ
ਸਿੱ ਕਾ ਕਿਸੇ ਜ਼ਰਦਾਰ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੰ ਜਾਂ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱ ਚ ਦਿੱ ਤੀ ਜ਼ਹਿਰ ਰਲਾ
ਤੇ ਉਹਨਾ ਪਾਣੀਆਂ ਧਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱ ਤਾ ਪਾਣੀ ਲਾ ਜ਼ਿਮੀ ਸਿਆੜਾਂ ਪਾਂਦਿਆਂ ਹੱ ਥੋਂ ਡੁੱ ਲ੍ਹੇ ਬੀਅ
ਫਿਰ ਕਣਕ ਦੇ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ
ਚਰਖੇ ਤੰ ਦ ਵਲਾਂਦਿਆਂ ਪੂਣੀ ਛੁੱ ਟ ਗਈ
ਲਾਮ ਨਾ ਸੱ ਦੇ ਕੋਈ ਇਸ ਜ਼ਰਖੇਜ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲੂੰ ਲੂੰ ਫੁਟਿਆ ਜ਼ਹਿਰ ਕੜਛੀਆਂ ਛੁਟੀਆਂ ਹਾਂਡੀਓਂ ਘੜਿਓਂ ਛੁੱ ਟੀ ਲੱਜ
ਫਿਰ ਜਵਾਨੀ ਉੱਠਦੀ ਨੂੰ ਗਿਠ ਗਿਠ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਲਾਲੀਆਂ ਫੁੱ ਟ ਫੁੱ ਟ ਚੜ੍ਹਿਆ ਕਹਿਰ ਚੀਰੇ ਛੁੱ ਟੇ ਸਿਰਾਂ ਤੋਂ ਵੀਣੀਓਂ ਵੰ ਗਾਂ ਭੱ ਜ
ਪੈਰ ਨਾ ਮਿੱ ਧੇ ਕੋਈ ਵਿਹੁ ਵਲਿੱਸੀ ਵਾ ਫਿਰ ਵਣ ਵਣ ਵੱ ਗੀ ਜਾ ਮਾਹਲ ਟੁੱ ਟੀ ਸਣ ਮਣਕਿਆਂ ਤੇ ਸਣੇ ਗਾਧੀਆਂ ਬੈਲ
ਉਹਨੇ ਹਰ ਇਕ ਵਾਂਸ ਦੀ ਵੰ ਝਲੀ ਦਿੱ ਤੀ ਨਾਗ ਬਣਾ ਹਰਨ ਮੋਏ ਸਣ ਚੁੰ ਗੀਆਂ ਮੋਰ ਮੋਏ ਸਣ ਪੈਲ
ਧਰਤ ਅੰ ਬਰ ਸਾੜਨੀ
ਫਿਰ ਅੱ ਗ ਨਾ ਭੜਕੇ ਕੋਈ ਪਹਿਲਾ ਡੰ ਗ ਮਦਾਰੀਆਂ ਮੰ ਤ੍ਰ ਗਏ ਗੁਆਚ ਕਿਚਰ ਕੁ ਜੀਣਾ ਰੁਖ ਨੇ ਕਿੱ ਚਰ ਕੁ ਰੁਖ ਦੀ ਛਾਂ
ਸਿਓਂਕ ਲੱਗੀ ਧੁਰ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪੁਛਣ ਕਿਨੂੰ ਜਾਂ ! ਇਕੱ ਠਿਆਂ ਸੀ ਬੀਜੀਆਂ ਇਸ ਮਨੁਖਤਾ ਦੇ ਨਾਲ 10
ਕਹੀ ਕੁ ਝੁੱ ਲੀ ਪੌਣ ਇਹ ਕਹੀ ਕੁ ਵੱ ਗੀ ਵਾ ਓਏ ਕਿਨੇ੍ਹ ਆਕੇ ਸਿੱ ਟਾ ਸਿੱ ਟਾ ਦਾਣਾ ਦਾਣਾ ਵੰ ਡੀਆਂ । ਇਸ਼ਕ ਲੱਗਾ ਸੀ ਜੋ - ਕੀਕਣ ਟੁੱ ਟੇਗਾ ਉਹ ?
ਵੇ ਅਸਾਂ ਕਹੀਆਂ ਕੁ ਪਾਈਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਛੰ ਡੀਆਂ ! ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ !
ਅਜ ਰਾਹੀ ਨਾ ਜਾਨਣ ਰਾਹ ਨਫ਼ਰਤ
ਕਣਕਾਂ ਦੇ ਕੱ ਖ ਕਾਣ ਸੁੱ ਚੇ ਲਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਲਹੂ ਵਿਚ
ਰਾਜਿਆਂ ਰਾਜ ਕਰੇਂਦਿਆ! ਚੜ੍ਹਿਆ ਅਜ ਵਿਸਾਖ ਲਹੂ ਲਹੂ ਪੀਤੇ ਅਸਾਂ ਕਾਲੀ ਵਿਹੁਲੀ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ
ਏਸ ਨਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਤੇ ਉਡ ਉਡ ਪੈਦੀ ਰਾਖ਼ । ਲਹੂਆਂ ਨੂੰ ਛਾਣ ਛਾਣ । ਅਜ ਕੀੜੇ ਸੁਰ ਸੁਰ ਕਰਦੇ
ਰਾਜਿਆ ਰਾਜ ਕਰੇਂਦਿਆ ! ਕਿਹਾ ਕੁ ਚੜ੍ਹਿਆ ਜੇਠ ਕਣਕਾਂ ਦਾ ਨਿੱਕ ਸੁੱ ਕ ਜਿਵੇਂ ਤਰੱ ਕੇ ਛਪੜਾਂ ਉੱਤੇ
ਸਿਰ ਤੇ ਕੋਈ ਆਕਾਸ਼ ਨਾ ਜ਼ਿਮੀ ਨਾ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ । ਨਾਲੇ ਅਸਾਂ ਵੰ ਡ ਲਏ ਨੇ ਮੱ ਖੀਆਂ ਮੱ ਛਰ ਤਰਦੇ ।
ਰਾਜਿਆ ਰਾਜ ਕਰੇ'ਦਿਆ ! ਕਿਹਾ ਕੁ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹਾੜ ਹੰ ਝੂਆਂ ਦੇ ਬੁੱ ਕ ਬੁੱ ਕ ।
ਵੇ ਐਵੇਂ ਮੂੰ ਹ ਦੀਆਂ ਗਿਣਤੀਆਂ ਅਜ ਖੇਤ ਨੂੰ ਖਾਂਦੀ ਵਾੜ । ਕਣਕਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਧਾੜ ਅਰਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮੀਂਹ ਵਰ੍ਹਦੇ

ਰਾਜਿਆ ਰਾਜ ਕਰੇਂਦਿਆ ! ਕਿਹਾ ਕੁ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੌਣ ਸਾਡੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਸਭ ਸੱ ਪਾਂ ਦੀਆਂ ਮਣੀਆਂ ਵਿਚ

ਓਏ ਆਪ ਬੁਲਾਈਆਂ ਹੋਣੀਆਂ, ਅਜ ਰੋਕਣ ਵਾਲਾ ਕੌ ਣ ! ਕਾਰਨਾਮੇ ਮਾਰ ਧਾੜ । ਅਜ ਕੁੱ ਟ ਕੁੱ ਟ ਵਿਹੁ ਭਰਦੇ

ਕਣਕਾਂ ਦਾ ਗੀਤ ਕਣਕਾਂ ਦੇ ਰੋੜ ਰਾੜ

ਗੰ ਦੇ ਲਹੂ ਦੀ ਲਾਗ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਗੋਡੀਆਂ "ਰਾਖ਼-ਰਾਖ਼" ਖੇਡੀ ਅਸਾਂ
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਖਬਰੇ ਕਿੰ ਨੀਆਂ ਕੁ
ਕਹਿੰ ਦੇ : "ਲੰਘ ਗਈ ਏ ਰਾਤ ਮਹਿਲਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਸਾੜ ।
ਅੱ ਜ ਪ੍ਰੀਤਾਂ ਦੇ ਅੰ ਗਾਂ ਉੱਤੇ
ਕਹਿੰ ਦੇ : "ਆਈ ਏ ਪ੍ਰਭਾਤ"
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਸਿੱ ਲ੍ਹੀਆਂ ਨਫ਼ਰਤ ਰਹੀ ਏ ਜਾਗ
ਮੇਰੇ ਅਰਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਅਜੇ ਓਡੀਆਂ ਹੀ ਓਡੀਆਂ ।
ਲੋ ਕ-ਪੀੜਾਂ ਤੇ ਰੋਣ ਪ੍ਰੀਤ ਦੇ ਕੂਲੇ ਮੂੰ ਹ ਉੱਤੇ ਨੇ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਗੋਡੀਆਂ !
ਕਦੇ ਬਣਦੇ ਨਾ ਗੌਣ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਅਜ ਦਾਗ਼ ।

ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਜੰ ਮੀਆਂ ਅਜੇ ਮੇਰੇ ਦੇਸ ਦੀਆਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਨੇ ਗਿੱ ਲੀਆਂ।

ਅਜ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਨਾੜ ਨਾੜ ਵਿਚ
ਰਾਹੇ ਰਾਹੇ ਜਾਂਦਿਆ ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਸਿੱ ਲ੍ਹੀਆਂ !
ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਏ ਜ਼ਹਿਰ
ਓ ਸੁਣਦਿਆ ! ਸੁਣਾਂਦਿਆ ! ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ !
ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮੱ ਚ ਰਿਹਾ ਕਹਿਰ
ਦੁਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੇ ਦੁਖਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਲੰਮੀਆਂ । ਚੰ ਨਾਂ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰਾਤ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ !
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਜੰ ਮੀਆਂ ! ਰੱ ਬ ਦੀ ਜੋਤ, ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਜ਼ਾਤ
ਸਾਂਝੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਗੀਤ
ਕੋਮਲ ਅੰ ਗੀਂ ਪੱ ਥਰ ਜਜ਼ਬੀਂ
ਕਣਕਾਂ ਉੱਗੀਆਂ ਸਾਂਝੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ
ਕਰੇ ਮਨੁਖ ਦਾ ਘਾਤ
ਖੇਡੇਗੀ ਜਿੱ ਤ ਮੇਰੀ ਹੀਰ ਰਾਂਝੇ ਦੀ ਸਹੁੰ - ਲਾਜ ਰੱ ਖਣੀ ਜੇ ਉਹ !
ਖੇਡੇਗੀ ਹਾਰ ਮੇਰੀ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ ! ਹੱ ਡੀਆਂ ਤਕ ਘੁਣਾਂਦਾ
ਦੇਈ ਂ ਦੇਈ ਂ ਮੀਟੀ ਜਿੱ ਤੇ ! ਹਾਰਾਂ ਨੇ ਪੁੱ ਗੀਆਂ। ਅਜ ਰੱ ਬ ਦੇ ਪੁਤ੍ਰ ਨੂੰ ਪਿਆ
ਵੇ ਕੀ ਕਹਿੰ ਦੀਆਂ ਨੇ ਉਹ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਉਗੀਆਂ ! ਅੰ ਦਰੇ ਅੰ ਦਰ ਖਾਂਦਾ ।
ਰੁੱ ਤਾਂ ਫਿਰੀਆਂ ਨੇ ਜੋ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਸਾਵੀਆਂ ਮੇਰੇ ਊਣੇ ਨੇ ਹਾੜ - ਮੇਰੇ ਸੱ ਖਣੇ ਨੇ ਪੋਹ ! ਪਏ ਸੁੱ ਚੇ ਲਹੂ ਤਰੱ ਕਦੇ
ਰੋਂਦੇ ਨੇ ਮਾਂਹੀਵਾਲ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ ! ਕੀੜੇ ਪਏ ਸੁਰਕਦੇ
ਰੋਂਦੀਆਂ ਨੇ ਸੋਹਣੀਆਂ ਈਕਣ ਦਾ ਕੁਛ ਹੋਏ :
ਆਈ ਮਜ਼ਹਬਾਂ ਦੀ ਕਾਂਗ
ਰੋਂਦੀਆਂ ਝਨਾਵਾਂ ਅਜ ਰੋਂਦੀਆਂ ਨੇ ਰਾਵੀਆਂ । ਜਿਵੇ ਹੁੰ ਮ ਦੇ ਅੰ ਗਾਂ ਵਿਚੋਂ
ਕੱ ਚੇ ਘੜਿਆਂ ਦੇ ਵਾਂਗ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਸਾਵੀਆਂ ! ਸੂ ਸੂ ਪੈਣ ਗੰ ਢੋਏ।
ਟੁੱ ਟਾ ਸੋਹਣੀ ਦਾ ਦੇਸ - ਅੱ ਖਾਂ ਪਈਆਂ ਨੇ ਰੋ !
ਕੌ ਣ ਧੋਏਗਾ ਖ਼ੂਨ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਪੀਲੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ !
ਓਸ ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਉਤੋਂ
ਕਾਲੇ ਨਾਗਾਂ ਦੇ ਡੰ ਗ
ਟੁੱ ਟਣ ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਤਾਰ ਕੌ ਣ ਧੋਏਗਾ ਖ਼ੂਨ ?
ਕਾਲੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ ਰੰ ਗ
ਟੁੱ ਟਣ ਕੌ ਮਾਂ ਦੇ ਹਾਰ
ਪ੍ਰੀਤ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਨੇ ਨੀਲੀਆਂ । ਜਿਸਦੇ ਆਸ਼ਕ ਹਰ ਇਕ ਪਾਪ
ਪਾਟੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਲੀਰ - ਉੱਡਣ ਕਣਕਾਂ ਦੇ ਤੋਹ !
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਪੀਲੀਆਂ ! ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਲਾਈ ਜਾਨ
ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਾਣਾ ਹੋ !
ਹਰ ਇਕ ਬੋਲ ਕਸੈਲਾ
ਹੋ ਕਣਕਾਂ ਛੰ ਡੀਆਂ
ਪਰ ਮਨੁਖ ਨੂੰ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਹਰ ਇਕ ਸੋਚ ਅਵੈੜੀ
ਅਸਾਂ ਕੱ ਠਿਆਂ ਸੀ ਗੋਡੀਆਂ
ਹਰ ਪੱ ਲੇ ਕੰ ਡਿਆਲੇ
ਰਾਹ ਰਾਹ ਜਾਂਦਿਆਂ ਖਹਿਸਰ ਜਾਨ
ਪਾੜਨ ਹਿਕਾਂ ਕੂਲੀਆਂ
ਡੋਲ੍ਹਣ ਲਹੂ ਜੁਆਨ
ਤੇ ਲਹੂ ਗੜੁੱ ਚੇ ਹੱ ਥ
ਮਜ਼ਹਬ ਦੀ ਬੁੱ ਕਲ ਵਿਚ ਛੁਪਾਨ
ਥਰ ਥਰ ਕੰ ਬੇ ਧਰਤ ਆਕਾਸ਼
ਸਰੇ ਬਾਜ਼ਾਰੀਂ ਰੁਲਦੀ ਫਿਰਦੀ
ਸਭਯਤਾ ਦੀ ਲਾਸ਼
ਜਿਸਦੇ ਆਸ਼ਕ ਹਰ ਇਕ ਪਾਪ
ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਲਾਈ ਜਾਨ
ਜੋ ਇੰ ਜ ਦਾ ਇਸ਼ਕ ਕਮਾਨ
ਜਿਸ ਰਾਹੋਂ ਲੰਘ ਜਾਨ
ਪੀੜਾਂ ਵੰ ਡਦੇ ਜਾਨ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ.......ਕਤਲੋ ਖ਼ੂਨ, ਜਨੂੰਨ ।
ਓਸ ਮਜ਼ਹਬ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਉਤੋਂ
ਕੌ ਣ ਧੋਏਗਾ ਖ਼ੂਨ ?
ਜਨੂੰਨ
ਜਦ ਮਜ਼ਹਬੀ ਇਸ਼ਕ ਜਨੂੰਨ ਬਣ
ਸਿਰ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਜਾਨ.....
ਤਦ ਲੋ ਹਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸਾਨ
ਬੰ ਦਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਤ੍ਰਿੱਖੇ
ਪ੍ਰੀਤਾਂ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਖੁੰ ਢੇ
ਸੂਹੀਆਂ ਰੱ ਤ ਦੀਆਂ ਨਾੜਾਂ
ਕਾਲੇ ਨਾਗ਼ੀਂ ਡੰ ਗੀਆਂ
ਨੀਲੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਜਾਨ
ਕਿੱ ਸੇ ਬਰੂਟੀ ਓਹਲਿਓਂ
ਜ਼ਹਿਰੀ ਵਲਿੱਸੀਆਂ ਨਾਗ਼ਨਾਂ
ਰਾਹ ਰਾਹ ਜਾਂਦਿਆਂ ਰਾਹੀਆਂ ਦੇ
ਜਿਉਂ ਰਾਹ ਵਲ੍ਹਿੰਗਦੀਆਂ ਜਾਨ
ਵਿਹੁਲੇ ਡੰ ਗ ਚਲਾਨ
ਤੇ ਚੁੰ ਮਣ ਜੋਗੇ ਹੋਠ ਕਿਜੇ ਦੇ
ਝੱ ਗੋ ਝੱ ਗ ਹੋ ਜਾਨ
ਜਾਂ ਜੀਕਣ ਰਣ ਦੀਆਂ ਜੋਗਨਾਂ
ਭਰ ਖੱ ਪਰ ਪੀਂਦੀਆਂ ਜਾਨ
ਮਾਸ ਦੀਆਂ ਮਹਿਮਾਨ
ਜਾਂ ਜਿਉ ਗਿਰਝਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁੰ ਝਾਂ
ਜੀਉਂਦੇ ਮੋਏ ਹੱ ਡ ਕਿਸੇ ਦੇ
ਚੂੰ ਡ ਚੂੰ ਡ ਕੇ ਖਾਨ
ਬਹੂ ਬੇਟੀ ਦੀ ਭੁਲ ਜਾਏ ੫ਹਿਚਾਨ।
ਹਰ ਵਾੜੇ ਦੀਆਂ ਭੇਡਾਂ
ਜਿਥੇ ਵੇਖਣ ਜੱ ਤ ਓਪਰੀ
ਮਾਸ ਦੀ ਬੋਟੀ ਮੂੰ ਹ ਨਾਲ ਲਾ ਕੇ
ਜਾਂ ਗਲ ਵਿਚ ਇਕ ਧਾਗਾ ਪਾ ਕੇ
ਖਿੱ ਚ ਧਰੂਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ
ਵਾੜੇ ਵਿਚ ਰਲਾਣ ।
ਖਟਦੇ ਜਾਨ ਸਵਾਬ
ਪੁੰ ਨ ਦੇ ਭਾਗ ਬਣਦੇ ਜਾਨ
ਮਜ਼ਹਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪਏ ਕਮਾਨ
ਧਰਮ ਦਾ ਝੰ ਡਾ ਪਏ ਝੁਲਾਨ
ਚਿੱ ਟੀ ਦਿਨੀਂ
ਤੇ ਕਾਲੀ ਰਾਤੀਂ
ਲੋ ਹਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸਾਨ
ਬਾਲ ਅਲੂੰਏਂ
ਕੋਮਲ ਅੰ ਗੀਆਂ
ਕੜੀਆਂ ਜਹੇ ਜਵਾਨ
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਬਲੀ ਚਾੜ੍ਹਦੇ ਜਾਨ
ਜਦ ਮਜ਼ਹਬੀ ਇਸ਼ਕ ਜਨੂੰਨ ਬਣ
ਸਿਰ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਜਾਨ........
ਬੇ-ਨਿਆਜ਼
ਮਨੁਖਤਾ ਦੇ ਲਹੂ ਭਿੱ ਜੇ ਵਰਕਿਆਂ ਦੀ ਕਸਮ
ਮੇਰਾ ਇਸ਼ਕ ਅਜ ਬੇ-ਨਿਆਜ਼ ਹੈ !
ਮਸਾਂ ਮਸਾਂ ਲੰਘਦੇ ਨੇ
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕੁਛ ਦ੍ਹਾਕੇ
ਤੇ ਨੁਚੜ ਪੈਂਦਾ ਏ ਲਹੂ ਨਾਲ
ਮਨੁਖ ਦਾ ਇਤਹਾਸ
ਖੰ ਡਰਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਹੇਠਾਂ ਜੀਣ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ
ਧਰਤੀਆਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਚੋਂ
ਢੈ ਰਹੇ ਲੇ ਬੋਟ
ਇਸ ਬੇਵਸਾਹੇ ਜੀਣ ਨੇ
ਖੋਲ੍ਹ ਲਈ ਬਾਹਵਾਂ ਦੀ ਕੱ ਸ
ਤ੍ਰੋੜ ਲਏ ਹੋਠਾਂ ਤੋਂ ਹੋਠ
ਇਸ ਸੁਲਗਦੀ ਹਵਾ ਦੇ ਵਿਚ
ਸੰ ਦਲੀ ਸਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰਲਣ ਦੀ
ਅਜੇ ਤਾਂ ਗੁੰ ਜਾਇਸ਼ ਨਹੀਂ
ਫੇਰ ਕਦੇ ਸਹੀ
ਜੇ ਬੇੜੀ ਦਾ ਰੁਖ਼
ਨਿਰੀ ਪੌਣ ਦਾ ਮੁਹਤਾਜ ਹੈ
ਤਾਂ ਮਨੁਖਤਾ ਦੇ ਲਹੂ ਭਿਜੇ ਵਰਕਿਆਂ ਦੀ ਕਸਮ 11
ਮੇਰਾ ਇਸ਼ਕ ਅਜ ਬੇ-ਨਿਆਜ਼ ਹੈ !
ਇਕ ਗੀਤ
ਮੀਹਾਂ ਦੀ ਭਿੱ ਜੀ ਰਾਤ ਵੇ !
ਧੁੱ ਪਾਂ ਦੇ ਲੂਸੇ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੀ
ਮੀਹਾਂ ਦੀ ਭਿੱ ਜੀ ਰਾਤ ਵੇ !
ਸ਼ਾਹ ਹਨੇਰਿਆਂ ਅਗੇ ਹੋ ਗਏ
ਪਹੁ ਫੁਟਾਲੇ ਮਾਤ ਵੇ !
ਹੋਸ਼ ਗੁਆਚੇ ਹੋਏ ਨਾ ਲੱਭਣ
ਤੇ ਸੌਣ ਵਲ੍ਹੇਟਿਆਂ ਅੰ ਗਾਂ ਨੂੰ
ਅਜ ਜਾਗਣ ਦੀ ਨਾ ਗਿਆਤ ਵੇ !
ਉੱਚੇ ਅਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੰ ਨ ਤਰਸਣ
ਨੀਵੀਂ ਜਹੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕੋਈ
ਸੁਣਨ ਲਈ ਅਜ ਬਾਤ ਵੇ !
ਚੰ ਦ੍ਰ ਲੋ ਕ ਵਿਚ ਜਹੇ ਬੇਹੋਸ਼ੇ
ਸੂਰਜ ਲੋ ਕ ਦੀ ਜਾਕੇ ਚੰ ਨਾ !
ਕੌ ਣ ਪੁਛੇ ਹੁਣ ਵਾਤ ਵੇ !
ਅਸੀ ਨਾਂ ਦੇਵ ਲੋ ਕ ਦੇ ਯਾਚਕ
ਅਸੀ ਤਾਂ ਰਜ ਰਜ ਕੇ ਵਰੋਸਾਏ
ਮਾਤ ਲੋ ਕ ਦੀ ਵਾਤ ਵੇ !
ਮੀਹਾਂ ਦੀ ਭਿੱ ਜੀ ਰਾਤ ਵੇ !
ਦੇਵਤਾ
ਤੂੰ ਪੱ ਥਰ ਦਾ ਦੇਵਤਾ
ਠੰਢੇ ਕੱ ਕਰ ਭਾਵ ਤੇਰੇ ਨਾ
ਅਜੇ ਤੀਕ ਗਰਮਾਣ।
ਜੁਗਾਂ ਜੁਗਾਂ ਦੀ ਨੀਂਦਰ ਸੁੱ ਤੇ
ਅਜੇ ਤੀਕ ਵੀ ਜਜ਼ਬੇ ਤੇਰੇ
ਜਾਗਣ ਵਿਚ ਨਾ ਆਣ।
ਬਾਲ ਬਾਲ ਕੇ ਹੁਸਨ ਆਪਣੇ
ਲੱਖ ਸੁੰ ਦਰੀਆਂ ਆਣ
ਤੇਰੇ ਸੌਲੇ ਜੜ੍ਹ ਅੰ ਗਾਂ 'ਤੇ
ਚੇਤਨ ਅੰ ਗ ਨਿਵਾਣ
ਪੀਡੇ ਪੱ ਥਰ ਚਰਨਾਂ ਉੱਤੇ
ਲੂਏ ਂ ਲੂਏ ਂ ਪੋਟੇ ਛੋਹ ਕੇ
ਮਾਸ ਦੀ ਗੰ ਧ ਵਿਚ ਮੱ ਤੇ, ਮੱ ਥੇ
ਪੈਰਾਂ ਤੱ ਕ ਝੁਕਾਣ।
ਨਿੱਘੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਗਰਮ ਹਵਾੜਾਂ
ਪੂਜਾ ਦੀ ਸਾਮਿਗਰੀ ਵਿਚੋਂ ਕੀ ਕਹਿ ਸਕਦੀ ਹਾਂ ਏਸ ਤੋਂ ਸਿਵਾ ! ਇਹ ਸ੍ਵਾਸਾਂ ਦੇ ਗੇੜ ਹੁਣ 12
ਉਠਦੇ ਲੰਬੇ ਧੂੰ ਏਂ, ਜਾਣ ਵਾਲੇ ! ਇੰ ਜ ਨਾ ਜਾ ਗਿੜਨੇ ਹੋਏ ਮੁਹਾਲ ।
ਤੇਰੇ ਭਾਵ ਨਾ ਅਜੇ ਭਖ਼ਾਣ। ਅਜ ਆਖਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ
"ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਜੀਵਣ ਵੀ ਲੋ ੜ ਏਂ"
ਇਕ ਭੋਰੀ ਦਰਸ ਦਿਖਾਲ !
ਵੱ ਲਾਂ ਵਰਗੇ ਕੱ ਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਹ ਇਕ ਅੰ ਨ ਖਾਣ ਜਿਤਨੀ ਸਚਾਈ ਹੈ
ਨਿੱਤ ਤਰਕਾਲਾਂ ਸੌਂਦੀਆਂ
ਨਿਉਂ ਨਿਉਂ ਲਿਫਦੇ ਜਾਣ ਪਰ ਇਹ ਗੱ ਲ ਮੈਂ ਆਖਾਂ
ਕਿਸੇ ਉਸ਼ਾ ਦੇ ਨੂਰ ਨੂੰ
ਚੰ ਨੋਂ ਚਿੱ ਟੀਆਂ ਲੱਖ ਗੋਰੀਆਂ ਤੇ ਫੇਰ ਤੂੰ ਮੰ ਨੇਗਾ ਇਸਨੂੰ ?
ਘੁੱ ਟ ਕਲੇ ਜੇ ਨਾਲ ।
ਕਾਲੇ ਭੌਰੇ ਨੈਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਤਨੀ ਵੱ ਡੀ ਸਚਾਈ ਨੂੰ
ਸੁੱ ਤੀਆਂ ਉੱਠਣ ਸਰਘੀਆਂ
ਤੇਰੇ ਸੌਲੇ ਸੌਲੇ ਬੁੱ ਤ ਤੇ ਚਾਰ ਹਰਫ਼ਾਂ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮ ਨਾ ਬਣਾ !
ਕੰ ਨਾਂ ਤੀਕਣ ਲਾਲ ।
ਰੋਮ ਰੋਮ ਲਿਪਟਾਣ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ! ਇੰ ਜ ਨਾ ਜਾ !
ਜਿਵੇਂ ਮਲੱਠੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਤੇ ਕੀ ਸੂਰਜ ਕੀ ਚੰ ਦ ਵੇ
"ਮੈਂ ਤੈਨੰ ੂ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹਾਂ"
ਨਾਗ ਲਿਪਟਦੇ ਜਾਣ। ਕੀ ਦਿਹੁੰ ਕੀ ਰੈਣ
ਕਿਉਂ ਤੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮੰ ਗਦੈ
ਕੀ ਸੁਤੇ ਕੀ ਜਾਗਦੇ
ਜੁਗਾਂ ਜੁਗਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਪੀ ਕੇ ਮੇਰੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਫਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ?
ਕੀ ਕੋਈ ਦੋ ਨੈਣ
ਹੋਠ ਤੇਰੇ ਤਰਿਹਾਏ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਤਲੀ 'ਤੇ ਉਮਰ ਦੀ ਲਕੀਰ
ਔਣ ਸਵੇਰਾਂ ਜਾਣ ਸਵੇਰਾਂ
ਲੱਖ ਜਵਾਨੀਆਂ ਸੁਕ ਸੁਕ ਗਈਆਂ ਕਿਉਂ ਥਾਂ ਥਾਂ ਤੋਂ ਇੰ ਜ ਟੁੱ ਟ ਰਿਹੈ ਕਿਨਾਰਾ ?
ਂ ੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣ
ਔਦ
ਨੀਲੀਆਂ ਪਈਆਂ ਬਾਹਾਂ ਗੋਰੀਆਂ ਮੁਹੱਬਤ ਇਕ ਮੌਸਮ ਨਹੀਂ
ਪਰ ਸਵੇਰਾਂ ਕੀ ਕਹਿਣ ਵੇ
ਸੱ ਖਣੇ ਹੋ ਗਏ ਜੋਬਨ ਪਿਆਲੇ ਜੋ ਆ ਕੇ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਏਗਾ !
ਅਜ ਨਸੀਬ ਹੀ ਇਸ਼ਕ ਦੇ
ਅਜੇ ਵੀ ਤੇਰੇ ਬੁੱ ਲ੍ਹ ਤਰਿਹਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ! ਇੰ ਜ ਨਾ ਜਾ !
ਸੁੱ ਤੇ ਪਏ ਜਦ ਹੈਣ ।
ਭਰ ਭਰ ਪੀਂਦੇ ਜਾਣ।
ਮੇਰੀ ਟੁੱ ਟ ਰਹੀ ਆਵਾਜ਼
ਮੋੜ ਦਿਆਂ ਮੈਂ ਅੱ ਥਰਾਂ
ਹਵਨ ਕੁੰ ਡ ਦੀ ਵਸਤੁ ਵਾਂਗਣ ਕਿਉਂ ਹੈ ਤੇਰੀ ਮਿਹਰ ਮੇਰੀ ਮਿੰ ਨਤ ਦੀ ਮੁਹਤਾਜ ?
ਹੰ ਝੂ ਦੇਵਾਂ ਹੋੜ
ਮੈਂ ਵੀ ਹਾਂ ਇਕ ਸ਼ੈ ਵਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਅਜ ਵਾਸਤਾ ਪਾਣਾ ਪਵੇਗਾ ?
ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਵਾਸਤੇ
ਧੁਖਦੀ ਧੁਖਦੀ ਬਲ ਜਾਏਗੀ ਸ਼ਾਇਦ 'ਮੁਸ਼ਕਲ' ਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਵਫ਼ਾ ਦਾ ਸਿਲਾ ।
ਮੈਨੰ ੂ ਏਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾ ਲੋ ੜ ।
ਬੁੱ ਝ ਜਾਏਗੀ ਕਿਤਨੇ ਅਰਗ਼ਵਾਨੀ ਸਾਲ

ਇਹ ਸਾਮਿਗਰੀ, ਮੈਂ ਅਣ-ਜਾਣਿਆਂ ਹੰ ਗਾਲ ਸੁੱ ਟੇ ਮਿੱ ਟੀ ਖੁਰਦੀ ਖੁਰਣ ਦੇ

ਤੇ ਸਾਮਿਗਰੀ ਦਾ ਇਕ ਭਾਗ : ਕਰ ਦਿੱ ਤੇ ਨੇ ਸਿਆਹ ਇਸ਼ਕ ਨਾ ਖੁਰੇ ਰਵਾਲ
ਤੇਰੀ ਪੁਜਾਰਣ, ਮੈਂ ਵੀ.... ਅਰਮਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੜ੍ਹਦੇ ਢਲਦੇ ਦਿਹੁੰ ਵੇ
ਤੇਰੇ ਤੇ ਤਾਂ ਮੈਨੰ ੂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਗਿਲਾ
ਮੇਰੇ ਹੜ੍ਹਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸਾਲ।
ਪੂਜਾ ਕਰਦੀ ਪਈ ਪੁਜਾਰਣ ਮੇਰੀ ਖ਼ਤਾ
ਹਾੜ੍ਹ ਦਾ ਅਸਮਾਨ
ਭਰੇ ਥਾਲ ਵਿਚ ਨਿਕਾ ਜਿੰ ਨਾ ਪਰ ਹੁਣ ਤੇਰੀ ਪਨਾਹ !
ਹਾੜ੍ਹ ਦਾ ਅਸਮਾਨ ਬਲ ਰਿਹੈ,
ਹਿੱ ਸਾ ਹੀ ਤਾਂ ਹੈ ਮੇਰੇ ਔਣ ਵਾਲੇ ! ਇੰ ਜ ਨਾ ਜਾ !
ਲਾਲ ਬੱ ਜਰੀ ਦੇ ਫ਼ਰਸ਼ ਵਾਂਗ
ਹਵਨ ਕੁੰ ਡ ਦੀ ਵਸਤੁ ਵਾਂਗਣ ਚੜ੍ਹਦੇ ਢਲਦੇ ਦਿਹੁੰ ਵੇ !
ਮੇਰਾ ਮੱ ਥਾ ਜਲ ਰਿਹੈ ।
ਮੈਂ ਵੀ ਹਾਂ ਇੱ ਕ ਸ਼ੈ। ਚੜ੍ਹਦੇ ਢਲਦੇ ਦਿਹੁੰ ਵੇ
ਮੇਰ ਹੜ੍ਹਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸਾਲ ਭੁਖ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱ ਡੀ ਸਚਾਈ ਹੈ :
ਕਿੰ ਨੀਆਂ ਕੁ ਤਲੀਆਂ ਦੀ ਛੋਹ
ਭਰ ਭਰ ਲਥਦੇ ਧਰ੍ਰਤੀ ਦਾ ਤਨ
ਤੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜੰ ਮੀ?
ਲਥ ਲਥ ਭਰਦੇ ਅਨ-ਗਿਣਤ ਮਣ
ਕਿੰ ਨੇ ਕੁ ਹੋਠਾਂ ਦੇ ਰਸ
ਪਾਣੀ ਸ਼ਹੁ ਦਰਿਆਂ ਦੇ ਜੰ ਮਦਾ ਏ ਅੰ ਨ
ਤੇਰੇ ਚਰਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸੁੱ ਕੇ?
ਕੰ ਢਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖੋਰ ਖੋਰ ਕੇ ਫਿਰ ਵੀ ਅੰ ਨ ਦਾ ਨਵਾਂ ਬੱ ਚਾ

ਹਾਰੇ ਸੱ ਜਣ ਅਸੀਂ ਹਾਰੇ ! ਖੜਦੇ ਜਾਂਦੇ ਨਾਲ । ਨਿੱਤ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕੁੱ ਖੇ,

ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਜੂਠੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚੱ ਬ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਹੰ ਢਣ ਦਿਹੁੰ ਤੇ ਰਾਤ ਵੇ
ਪੂਜਣ ਭਾਵ ਕੰ ਵਾਰੇ । ਚੂਸ਼ ਜਾਂਦੇ ਨੇ
ਹੰ ਢਣ ਪਏ ਤ੍ਰੈਕਾਲ । ਚੁੰ ਘ ਜਂਦੇ ਨੇ
ਜਾਣ ਵਾਲੇ !
ਹੰ ਢਦੇ ਛਿਜਦੇ ਜਾਣ ਵੇ
ਮੁਹੱਬਤ ਕੋਈ ਆਦਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਅਜ਼ਲਾਂ ਦੇ ਭੁੱ ਖੇ ।
ਮੇਰੇ ਸ੍ਵਾਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ।
ਜੋ ਨਵੀਂ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਅੰ ਨ ਦੇ ਅੰ ਬਾਰ ਖੁਭ ਗਏ ਨੇ ਵੱ ਢੇ ਨਵੇਂ ਮੂੰ ਹ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮੋਹ ਵਿਚ 13
ਤਨ ਦੇ ਅੰ ਦਰ ਲਹੀ ਜਾਂਦੇ ਆਂਗਸ ਵੀ ਹਿੱ ਸ ਗਈ ਏ ਅੰ ਗ ਅਲਸਾਂਦੇ ਜਾਣ
"ਬਹੁਤਾ ਅਨਾਜ ਬੀਜੋ" ਆਪਣੇ ਹੀ ਅੰ ਗ ਹੁਣ ਤਾਂ ਅੰ ਗਾਂ ਨੂੰ ਵਲਿੱਸਣ ਪਲ ਨਵੀਆਂ ਪੱ ਟੀਆਂ ਦੀ ਕੱ ਸ ਹੇਠਾਂ
ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਕਹੀ ਜਾਂਦੇ ਕੱ ਸਾਂ ਨੂ ਹੋਰ ਕੱ ਸਣ ਰਿਸਦਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਪੁਰਾਣਾ ।
ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਹੁਦਾਰ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇੰ ਜੇ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਏ ਹਸ਼ਰ ਤੀਕਣ ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ
ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਗਵਾਂਢੀ - ਦੇਖਦਾ ਨਹੀਂ ਹੱ ਥ ਮੇਰੇ ਨੂੜੇ ਪਏ ਨੇ ਕੀਕਣ ! ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਮੁਲਕ ਤੋਂ ਲਈ ਜਾਂਦੇ । ਕਿਹੜਾ ਮਿਆਰ ਆ ਕੇ
ਇਸ ਨਰੋਏ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਨ ਲਈ ਨਾ ਥਾਂ
ਮਾਸ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਮਿਣੇ ਇਸ ਦਾ ਚੀਰ ?
ਧਰਤੀ ਦੀ ਹਿਕ ਵੀ ਤਾਂ ਸੁਕੜ ਗਈ ਏ ਈਕਣ
ਨਿਤ ਲੈਂ ਦੀ ਏ ਅੰ ਨ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਜੋ ਸਾਬਤ ਜਹੀ ਤਲੀ 'ਤੇ
ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਵੀ ਤਾਂ ਨੁਚੜੇ ਪਏ ਨੇ ਇਉਂ
ਸੰ ਗ ਮਰਮਰੀ ਅੰ ਗਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ ਖਿੱ ਲਰ ਰਹੀ ਹੈ ਇੰ ਜ
ਤੇ ਸਾਡੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਵੀ ਸੁੰ ਗੜ ਗਏ ਨੇ ਇੰ ਜ
ਯਾਕੂਤ ਬੁੱ ਲ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਲ ਲਹੂ ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਹਿਰਾਸੇ ਹੋਏ ਹੋਠ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਨਾ ਤੇਰਾ ਨਾਂ
ਧੁਆਖਿ
ਂ ਆ ਜਾਏ ਹੁਸਨ
ਇਸ ਨਰੋਏ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ ਖੜ੍ਹਣ ਲਈ ਨਾ ਥਾਂ । ਕਿਥੋਂ ਕੁ ਕਿਨਾਰਾ ਹੁੰ ਦਾ ਹੈ ਡੋਬੂ ?
ਅੰ ਨ ਦੇ ਭੋਰੇ ਬਿਨਾਂ
ਕੌ ਣ ਸੋਚ ਨਾਪੇ
ਸੌਂਦਰ੍ਯ ਦਾ ਰਗ਼ੋ ਰੇਸ਼ਾ
ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਰੂਹ ਨੂੰ ਅਜ ਰੂਹ ਦੀ ਸਿੰ ਝਾਣ
ਤੇ ਕੌ ਣ ਕੋਈ ਆਖੇ
ਇਕ ਅੰ ਨ ਤੇ ਤਾਂ ਪਲ ਰਿਹੈ ।
ਮੂੰ ਹ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵਾਲੇ ਤਾਂ ਇਹ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੇ
ਕਿ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੇ ਵਰਤਣ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਕੁ ਹੱ ਦ ?
ਪੂਰੀ ਗਲ ਤਾਂ ਕਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਬੀਤ ਜਾਏਗੀ ਇੰ ਜੇ ਅਰਮਾਨਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਕ ਛਾਣ
ਇਸਨੂੰ ਲੁੰਘੇ ਨਾ ਕਿਥੋਂ ਕੁ ਤਕ ਰਾਹਗੀਰ ?
ਸੱ ਭ੍ਯਤਾ ਦਾ ਜੁਗ
ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਚਹੁੰ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਵਲ ਰਿਹੈ ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਚੁੜਿੱਤਣ ਬੇਹਿਸਾਬ ਹੀ ਸਹੀ
ਪਰ ਉਹ ਜੋ ਕੰ ਬਖ਼ਤ ਆਤਮਾ ਪਰ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ ਜੇ ਖੰ ਭ ਹੀ ਨਾ ਪਹੁੰ ਚ ਪਾਣ !
ਕਿੰ ਨੇ ਕੁ ਨੈਣ ਨੇੜੇ ?
ਇਕ ਜੋਤੀ ਸਰੂਪ ਹੈ ਹੁਣ ਤਾਂ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁਕੀ ਏ ਮੇਰੀ ਜਾਨ !
ਕਿੰ ਨੀ ਕੁ ਜ਼ਬਾਨ ਸਾਂਝੀ ?
ਕੰ ਢਿਆ ਵੇ !
ਤੇ ਕਿੰ ਨੀ ਕੁ ਹੱ ਥਾਂ ਦੇ ਭਖ਼ਾ ਦੀ ਹਰਾਰਤ
ਕੌ ਣ ਆਖੇ ਕਿ ਉਸਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਅੰ ਨ ਹੁੰ ਦਾ ਹੈ !
ਕੰ ਢਿਆ ਵੇ ! ਖੋਲੀਂ ਗਲਵੱ ਕੜੀ
ਬਦਲ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਤਾਸੀਰ ?
ਇਹ ਇਕ ਤੱ ਤਾ ਜਿਹਾ
ਅਸਾਂ ਭਰ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾਣਾ
ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਖ਼ਿਆਲ ਚੱ ਲ ਰਿਹੈ । ਪੌਣਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਚੱ ਕਰ
ਹਾੜ੍ਹ ਦਾ ਅਸਮਾਨ ਬਲ ਰਿਹੈ,
ਭਾਲਣ ਕਿਵੇਂ ਟਿਕਾਣਾ । ਕਿਵੇਂ ਇਸਦੇ ਵੱ ਢੇ ਨੂੰ
ਲਾਲ ਬੱ ਜਰੀ ਦੇ ਫ਼ਰਸ਼ ਵਾਂਗ ਹੋਰ ਕਰਨ ਗੂੜ੍ਹਾ
ਮੇਰਾ ਮੱ ਥਾ ਜਲ ਰਿਹੈ । ਰਾਹ ਮ੍ਹੋਕਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਭੀੜੇ ਅਸੰ ਖ ਕੌ ਲ ਨਿਕਲਣ
ਦੇਰ ਹੁਸੜਿਆ ਹੁਸੜਿਆ ਜੀਅ
ਹੋਠਾਂ ਦੀ ਹਿੱ ਕ ਚੀਰ ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁਕੀ ਏ ! ਰਸ ਉਕਤਾਈਆਂ ਬੁਲ੍ਹੀਆਂ ਨੇ
ਜਿਵੇਂ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦੇ ਪੋਟੇ ਵੀ
ਕੋਈ ਕੌ ੜਾਪਨ ਮੂੰ ਹ ਲਾਣਾ । ਇਸਦਾ ਨਾਪ ਸਕਦੇ ਨੇ ਸਰੀਰ !
ਸ਼ਾਇਦ ਇਤਨੀ ਕੁ ਦੇਰ
ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਜੋ ਰਾਤ ਦੇ ਗਰਭ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਬਗ਼ੈਰ ਨਿੱਘ ਨਿੰਦਰਾਇਆਂ ਨੈਣਾਂ ਦੀ
ਜੋ ਸਿਆਹੀਆਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਨੂੰ ਚੀਰੇ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਰੋਕ ਸਕੇ ਨਾ ਜਾਗ ਤੇ ਹੁਣੇ ਕਸਮ ਖਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ
ਬਣ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸਵੇਰ। ਰੂਪ ਤੇਰੇ ਦੀ ਲੋ ਰੀ ਨੇ ਜੀਕਣ ਇਹ ਹੀਰ
ਸਾਨੂੰ ਕਦ ਤਕ ਥਪਕ ਸੁਲਾਣਾ ! ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਹੈ ਪਾਕ ਦਾਮਨ
ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਇਦ ਦੇਰ ਹੀ ਰਹੇਗੀ । ਸੁਥਰੇ ਨੀਲੇ ਅੰ ਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਸਬੂਤ
ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਸੌਦੇ ਸਦਾ- ਕਦ ਤਕ ਟੰ ਗਿਆਂ ਰਹੀਏ ! ਉਤਾਂਹ ਨੂੰ ਮੂੰ ਹ ਚੁੱ ਕ ਕੇ
ਸਮੇਂ ਦਾ ਸ਼ੁਗਲ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਣੀਆਂ ਵੱ ਸ ਜ਼ਿਮੀ ਤੇ ਨਿਕੀ ਜਹੀ ਤਲੀ ਤੇ
ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਝਨਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਧੂੜ ਧੂੜ ਹੋ ਜਾਣਾ ! ਇੰ ਜ ਹੈ ਖਲੋ ਤੀ – ਵਫਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਵੀ ਤਾਂ ਵਧ ਚੁਕੀ ਏ ਹੁਣ,
ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਕਾਸ਼ ਗੰ ਗਾ ਹੀ ਚੀਰਨੀ ਪਵੇਗੀ । ਮਮਤਾ ਦੀ ਗੋਦੀ ਚੋਂ ਤਰੁਟੀਆਂ (ਰੱ ਬ ਤ੍ਰੋੜੀਆਂ) ਤੇ ਕੋਲ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਾਮਨ ਨੇ ਪੰ ਜ ਉਂਗਲਾਂ
ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਇਦ ਦੇਰ ਹੀ ਰਹੇਗੀ । ਹੁਣ ਭਾਲਾਂ ਨਾ ਕੋਈ ਛਾਂ,
ਪੰ ਜ ਪੀਰ ।
ਮੂੰ ਹ ਗੁਆਚੇ ਹੋਏ ਨਾ ਲੱਭਣ
ਵਫ਼ਾ ਦੀ ਲਕੀਰ !
ਦੇਖਦਾ ਨਹੀਂ ਹੱ ਥ ਮੇਰੇ ਨੂੜੇ ਪਏ ਨੇ ਕੀਕਣ ! ਧੂੜ ਸਮੇਂ ਦੀ ਛਾਣਾਂ !
ਸੰ ਸਕਾਰ
ਕੱ ਸਾਂ ਵੀ ਪੀਚ ਗਈਆਂ
ਤੇਰਾ ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ! ਸਿੱ ਕੇ ਦੋ ... ਤ੍ਰੈ...ਚਾਰ । 14

ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਬੜੀ ਗਾੜ੍ਹੀ ਜਹੀ ਹੁੰ ਦੀ ਏ ਮਹਿੰ ਗੇ ਮਹਿੰ ਗੇ ਨਕਸ਼ਾਂ ਪਿੱ ਛੇ
ਮੈ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ ਕਦੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਕਦਰਦਾਨ ਆ
ਧੂੜ ਦਾ ਜਾਦੂ ਤੇਰੀ ਉਸ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ ! ਲੰਬੀ ਚੌੜੀ 'ਦਾਜ' 'ਵਰੀ' ਦੀ
ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਬੋਲੀ ਦੇਂਦੇ ਤਾਰ। ਕਸਤੂਰੀ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ! ਚੇਤਰ
ਜਿਸਮਾਂ ਦਾ ਵਿਉਪਾਰ
ਚੇਤਰ ਦਾ ਵਣਜਾਰਾ ਆਇਆ
ਨਿਰੋਲ ਇਥ ਮੁਹੱਬਤ ਤਾਂ ਜੰ ਮੀ ਸੀ ਜ਼ਰੂਰ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਬਾਜ਼ਾਰ:
ਬੁਚਕੀ ਮੋਢੇ ਚਾਈ ਵੇ
ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੰ ਡੇ ਬੜੇ ਤਿੱ ਖੇ ਜਹੇ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ
ਅਸਾਂ ਵਿਹਾਜੀ ਪਿਆਰ-ਕਥੂਰੀ
ਬਣ ਚੁਕੇ ਨੇ ਨਾਲੇ ਤਾਰੀਖ਼ੀ ਤਅੱ ਸਬ ਇਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤਾਂ ਗਾ ਵਜਾ ਕੇ
ਵੇਂਹਦੀ ਰਹੀ ਲੁਕਾਈ ਵੇ
ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਦਾਮਨ ਜ਼ਰਾ ਕੁ ਰੌਲਾ ਰੱ ਪਾ ਪਾ ਕੇ

ਅਜ ਕੰ ਡਿਆਂ ਨਾਲ ਖਹਿ ਗਿਆ ਇਸ਼ਟ ਦੇਵ ਦੀ ਮੁਠ ਤਾਰ ਕੇ

ਸਾਡਾ ਵਣਜ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰ
ਉਲਝ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ । ਸੌਦੇ 'ਤੇ ਇਕ ਮੁਹਰ ਲੁਆ ਕੇ
ਕੱ ਲ੍ਹ ਹੱ ਸਦੀ ਸੀ ਜਿਹੜੀ ਦੁਨੀਆਂ
ਦਿਨ ਦਿਹਾੜੇ ਵੇਚਣ ਦੇ ਵੀ
ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਅੱ ਜ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ
ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਰੰ ਗ ਸੀ, 'ਕਰਾਰਾਂ ਦਾ ਗ਼ੁਲਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੱ ਕਦਾਰ। ਚੁਟਕੀ ਮੰ ਗਣ ਆਈ ਵੇ
ਲੈਂ ਦਾ ਸੀ ਤਸੱ ਲੀ ਮੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਤੋਂ ਹੁਦਾਰੀ
ਮਾਂਗਵੀਂ ਉਡਾਰੀ ਤੇ ਇਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱ ਚ ਹੌਲੇ ਹੌਲੇ ਬਿਰਹਾ ਦਾ ਇੱ ਕ ਖਰਲ ਬਲੌ ਰੀ
ਉਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪੰ ਛੀ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਓਹਲੇ ਜਿੰ ਦੜੀ ਦਾ ਅਸਾਂ ਸੁਰਮਾ ਪੀਠਾ
ਅਜ ਆਲ੍ਹਣੇ 'ਚ ਬਹਿ ਗਿਆ । ਓਹੋ ਸੌਦਾ ਰੋਜ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੰ ਬਰ ਆ ਕੇ
ਇਸ਼ਕ ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਓਹੋ ਪੱ ਤਾ ਮੰ ਗਦਾ ਇਕ ਸਲਾਈ ਵੇ
ਂ ੇ ਨੇ ਖ਼ਰੀਦਾਰ
ਔਦ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ !
ਜਿਸਮਾਂ ਦਾ ਵਿਉਪਾਰ। ਦੋ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅੰ ਦਰ
ਪੁਲ ਕਦੇ ਵੀ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਰੰ ਗਤ ਨਹੀਂ ਪਰਖਦੇ ਜਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕੂਲੀ ਜਹੀ ਰੁੱ ਤੇ ਕੱ ਲ੍ਹ ਅਸਾਂ ਸੁਪਨੇ ਘੋਲੇ
ਗੰ ਧਲਾਪਣਾ ਨਿਰਮਲਪਣਾ ਪੈਰਾਂ, ਚੋਂ ਲੰਘ ਜਾਂਦੈ ਮਮਤਾ ਆ ਕੇ ਇਹ ਧਰਤੀ ਅੱ ਜ ਸਾਡੇ ਵੇਹੜੇ
ਮੈਨੰ ੂ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਤੇ ਮਾਸ ਪਲੋ ਸੇ ਚੁੰ ਨੀ ਰੰ ਗਣ ਆਈ ਵੇ
ਜੋ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਰੰ ਗਤ ਤੇ
ਜਿਸਮਾਂ ਦੀ ਖਰਵੀ ਜਹੀ ਰੁੱ ਤੇ ਕੱ ਖ ਕਾਣ ਦੀ ਝੁੱ ਗੀ ਸਾਡੀ
ਸਵਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪੈ ਗਿਆ
ਮੋਹ ਪਿਆ ਜਿੰ ਦ ਦਾ ਮੂੜ੍ਹਾ ਕਿੱ ਥੇ ਡਾਹੀਏ
ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ,
ਅੰ ਗਾਂ ਨੂੰ ਚੰ ਬੜੇ ਸਾਡੇ ਘਰ ਅੱ ਜ ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਦੀ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਚਿਣਗ ਪ੍ਰਾਹੁਣੀ ਆਈ ਵੇ
ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਬੜੇ ਵਿੰ ਗੇ ਜਹੇ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੱ ਡ
ਹੱ ਡਾਂ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਸਾਡੀ ਅੱ ਗ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰ
ਝਨਾਂ ਦਾ ਗੋਤਾ ਵੀ ਕਦੇ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਅੰ ਤਾਂ ਤੀਕਣ ਖ਼ੁਰਚ ਖ਼ੁਰਚ ਕੇ ਸੂਰਜ ਸਾਡੇ ਬੂਹੇ ਆਇਆ
ਕਿਤਨੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਲੀਹ ਤੇ
ਰੂਹ ਗੁਆਚੀ ਹੋਈ ਨੂੰ ਲਭਣ ਉਸ ਨੇ ਅੱ ਜ ਇਕ ਕੋਲਾ ਮੰ ਗ ਕੇ
ਪਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਰਖ ਵਿਚ ਪੈਣ ਕੋਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ
ਲੱਭ ਲੱਭ ਜਾਂਦੇ ਹਾਰ । ਆਪਣੀ ਅੱ ਗ ਸੁਲਗਾਈ ਵੇ
ਚੰ ਗਾ ਹੈ ਪੈਰ ਤੇਰਾ ਉਸ ਲੀਹ ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ।
ਚਾਨਣ ਦੀਆਂ ਛਿੱ ਟਾਂ
ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ,
ਫੇਰ ਰੋਜ਼ ਤੋਲਦੇ ਮਾਸ ਚਾਨਣ ਦਾ ਇਕ ਛੰ ਭ ਸੀ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ!
ਰੋਜ਼ ਵੇਚਦੇ ਲਹੂ ਤਾਰੇ ਝੱ ਜਰਾਂ ਭਰਦੇ
ਵਿਉਪਾਰ
ਤੱ ਕੜੀ ਦੇ ਦੋ ਛਾਬਿਆਂ ਵਾਕੁਰ ਚੁੱ ਕਣ ਵਹਿੰ ਗੀਆਂ ।
ਜਿਸਮਾਂ ਦਾ ਵਿਉਪਾਰ
ਇੱ ਕ ਮਰਦ ਇੱ ਕ ਨਾਰ
ਤੱ ਕੜੀ ਦੇ ਦੋ ਛਾਬਿਆਂ ਵਾਕੁਰ ਛਿੱ ਟਾ ਪਈਆਂ ਜਿੰ ਦ ਤੇ
ਇੱ ਕ ਮਰਦ ਇੱ ਕ ਨਾਰ ਚੇਤੇ ਆਈਆ ਗੱ ਲਾਂ
ਰੋਜ਼ ਤੋਲਦੇ ਮਾਸ
ਜਿੰ ਦੋਂ ਮਹਿੰ ਗੀਆ ।
ਰੋਜ਼ ਵੇਚਦੇ ਲਹੂ
ਤੇ ਆਖ਼ਰ ਕਾਰੇ ਵੱ ਟ ਲੈਂ ਦੇ ਨੇ ਧਰਤੀ ਸੀ ਕੰ ਡਿਆਲੜੀ
ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ ਦੇ ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਅੰ ਬਰ ਪੱ ਲਾ ਅੜਿਆ
ਖੁੰ ਘੀ ਆ ਗਈ ।
ਬੁੱ ਝ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ ਮੇਰੀਏ !
ਲੰਘਦੀ ਲੰਘਦੀ ਰਾਤ
ਕਹਾਣੀ ਪਾ ਗਈ ।
ਨਾਜ਼ਕ ਪੋਟੇ ਦਿਲਾਂ ਦੇ
ਕਿਰਨਾਂ ਚੋਭੀ ਸੂਈ
ਦੁੱ ਸਰ ਹੋ ਗਈ ।
ਯਾਦਾਂ ਭਾਂਬੜ ਬਾਲਿਆ
ਲੱਖ ਬਚਾਏ ਪੱ ਲੇ
ਕੰ ਨੀ ਛੋਹ ਗਈ ।
ਦਾਅਵਤ
ਰਾਤ ਕੁੜੀ ਨੇ ਦਾਅਵਤ ਦਿੱ ਤੀ
ਤਾਰੇ ਜੀਕਣ ਚੌਲ ਛੜੀਂਦੇ
ਕਿਸ ਨੇ ਦੇਗਾਂ ਚਾੜ੍ਹੀਆਂ !
ਕਿਸ ਨੇ ਆਂਦੀ ਚੰ ਨ ਸੁਰਾਹੀ
ਚਾਨਣ ਘੁੱ ਟ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ, ਤੇ
ਅੰ ਬਰ ਅੱ ਖਾਂ ਗਾੜ੍ਹੀਆਂ ।
ਧਰਤੀ ਦਾ ਅੱ ਜ ਦਿਲ ਪਿਆ ਧੜਕੇ
ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਅੱ ਜ ਟਾਹਣਾਂ ਦੇ ਘਰ
ਫੁੱ ਲ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਆਏ ਵੇ !
ਇਸ ਦੇ ਅੱ ਗੋਂ ਕੀ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ
ਹੁਣ ਏਨ੍ਹਾਂ ਤਕਦੀਰਾਂ ਕੋਲੋਂ
ਕਿਹੜਾ ਪੁੱ ਛਣ ਜਾਏ ਵੇ
ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਾਗਜ਼ ਉੱਤੇ
ਇਸ਼ਕ ਤੇਰੇ ਅੰ ਗੂਠਾ ਲਾਇਆ
ਕੌ ਣ ਹਿਸਾਬ ਚੁਕਾਏਗਾ !
ਕਿਸਮਤ ਨੇ ਇਕ ਨਗ਼ਮਾ ਲਿਖਿਆ
ਕਹਿੰ ਦੇ ਨੇ ਕੋਈ ਅੱ ਜ ਰਾਤ ਨੂੰ
ਓਹੀਓ ਨਗ਼ਮਾ ਗਾਏਗਾ !
ਕਲਪ ਬ੍ਰਿਛ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਬਹਿ ਕੇ
ਕਾਮਧੇਨ ਦਾ ਦੁਧ ਪਸਮਿਆ
ਕਿਸ ਨੇ ਭਰੀਆਂ ਦੋਹਣੀਆਂ !
ਕਿਹੜਾ ਸੁਣੇ ਹਵਾ ਦੇ ਹਉਕੇ
ਚੱ ਲ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ ਚੱ ਲੀਏ- ਸਾਨੂੰ
ਸੱ ਦਣ ਆਈਆਂ ਹੋਣੀਆਂ!
ਸੰ ਗਮ
ਨਿਮਲ ਆਕਾਸ਼ ਤੇ ਸਬਲ ਮੁਹੱਬਤ
ਕੱ ਖ ਕਾਣ ਵੀ ਸੋਨੇ ਰੰ ਗੇ ਪਹਿਨ ਨਾ ਸੱ ਕੇ ਜਿੰ ਦੜੀ 15
ਧਕ ਧਕ ਕਰਦੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੂਈਆਂ ਗੀਰੇ ਚੁੰ ਮਣ ਹੋਠ ।
ਹੋਰ ਅਗਾਹ ਨੂ ਘੁੰ ਮੀਆਂ ।
ਤੂੰ ਸੁਣ ਲਾਟਾਂ ਵਾਲੀਏ ।
ਇਕ ਦਰਿਯਾ ਮਹਿਕ ਦਾ ਵੱ ਗੇ ਚਾਨਣ ਭਿੱ ਜੀ ਵਾਟ
ਪੌਣਾ ਰੱ ਜ ਸੁਰਾਹੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਆਸ਼ਕ ਜਿੰ ਦਾਂ ਬਾਲਦੇ
ਰਾਤ ਕੁੜੀ ਨੇ ਸਿਰ ਤੇ ਲਈਆਂ ਉੱਚੀ ਰਖਦੇ ਲਾਟ ।
ਤਾਰਿਆਂ ਭਰੀਆਂ ਝਿੰ ਮੀਆਂ ।
ਸੂਲ ਸੁਰਾਹੀਆਂ ਵਾਲੀਏ ।
ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਿਚ ਲੀਕ ਨਾ ਪੈਂਦੀ ਵੇਖ ਤੜਪਦੇ ਰਿੰ ਦ
ਦੋ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਸੰ ਗਮ ਉੱਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਕਹਾਣੀਆਂ
ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਸਾਹ ਦੀਆ ਨਦੀਆਂ ਕਿੱ ਸੇ ਤੋੜਨ ਜਿੰ ਦ ।
ਇਕ ਦੂਜੀ ਵਿਚ ਗੁੰ ਮੀਆਂ । ਹੋ ਚੀ ਮਿੱ ਨ੍ਹ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਰਾਜਾ ਸੁਣੀਂਦਾ
ਅਗਲਾ ਪਹਿਰ ਵਿਛੋੜੇ ਵਾਲਾ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਜੋਗੀ ਆਖਦੇ
ਬੂਹੇ ਦੇ ਵਿਚ ਆਣ ਖਲੋ ਤਾ
ਜਿੰ ਦ-ਪਰੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱ ਚੋਂ
ਹਿਜਰ ਦੀਆਂ ਹੁਣ ਘੜੀਆਂ ਆਈਆਂ
ਕੰ ਡਾ ਕਿਸ ਨੇ ਕੱ ਢਿਆ !
ਜੁੱ ਗਾਂ ਨਾਲੋਂ ਲੰਮੀਆਂ ।
ਅੱ ਧੀ ਰਾਤੀ ਕਿਸ ਨੇ ਆਕੇ
ਅੱ ਖਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਸੱ ਜਲ ਹੋਈਆਂ
ਗ਼ਮ ਦੀ ਚੱ ਕੀ ਹੱ ਥ ਪੁਆਇਆ
ਜਿੰ ਦ ਮੇਰੀ ਨੂੰ ਈਕਣ ਲੱਗਾ
ਨੇ੍ਹ ਰੇ ਦੀ ਪਗਡੰ ਡੀ ਉੱਤੋਂ
ਜਿਉਂ ਮੇਰੇ ਹੰ ਝੂਆਂ ਨੇ ਜਾਕੇ
ਦੀਵਾ ਲੰਘਦਾ ਵੇਖਿਆ !
ਤੇਰੀ ਪਲਕਾਂ ਚੁੰ ਮੀਆਂ ।
ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੀ ਧਰਤੀ ਕੋਲੋਂ
ਨਿਮਲ ਆਕਾਸ਼ ਤੇ ਸਬਲ ਮੁਹੱਬਤ
ਪੌਣਾਂ ਵੀ ਅਜ ਪੁੱ ਛਣ ਪਈਆਂ
ਕੱ ਖ ਕਾਣ ਵੀ ਸੋਨੇ ਰੰ ਗੇ
ਤਵਾਰੀਖ਼ ਦੀਆਂ ਗੱ ਲ੍ਹਾਂ ਉੱਤੋਂ
ਧਕ ਧਕ ਕਰਦੇ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੂਈਆਂ
ਅਥਰੂ ਕਿਸ ਕੇ ਪੂੰ ਝਿਆ !
ਹੋਰ ਅਗਾਂਹ ਨੂ ਘੁੰ ਮੀਆਂ ।
ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਅਜ ਪਿਛਲੀ ਰਾਤੇ
ਤੂੰ ਸੁਣ ਮੁਲਕਾਂ ਵਾਲੀਏ ! ਇਕ ਹਰਿਆਉਲਾ ਸੁਪਨਾ ਆਇਆ
ਬੋਲ ਨਾ ਮੁੱ ਖੋਂ ਬੋਲ ਅੰ ਬਰ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ
ਸੁਪਨੇ ਬੀਜਣ ਵਾਸਤੇ ਸੂਰਜ ਕਿਸ ਨੇ ਬੀਜਿਆ !
ਜ਼ਿਮੀ ਨਾ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ।
ਪਤਬੜ ਦੀ ਡੰ ਡੀ ਤੇ ਤੁਰਦੇ
ਤੂੰ ਸੁਣ ਕੌ ਲਾਂ ਵਾਲੀਏ ! ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੇ ਅਜ ਪੈਰ ਗੁਲਾਬੀ
ਕੌ ਲਾਂ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਕਵਣ ਸੁ ਇਸ਼ਕ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਹ
ਧਰਤੀ ਛਾਵਾਂ ਮੁੱ ਕੀਆਂ ਕਵਣ ਸੁ ਅੱ ਖਰ ਬੋਲਿਆ !
ਅੰ ਬਰ ਮੁੱ ਕਾ ਨੀਰ ।
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਰਾਜਾ ਸੁਣੀਂਦਾ
ਤੂੰ ਸੁਣ ਮਿਹਰਾਂ ਵਾਲੀਏ । ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਜੋਗੀ ਆਖਦੇ
ਕੀ ਕੁਝ ਸਾਡੇ ਜੋਗ ਜਿੰ ਦ-ਪਰੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚੋਂ
ਹੰ ਝੂ ਮੋਤੀ ਇਸ਼ਕ ਏ ਕੰ ਡਾ ਕਿਸ ਨੇ ਕੱ ਢਿਆ !
ਮੇਲ
ਅੱ ਖਾਂ ਚੁੱ ਗਣ ਚੋਗ ।
ਮੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਛੋਹਿਆ
ਤੂੰ ਸੁਣ ਦਾਤਾਂ ਵਾਲੀਏ । ਅੰ ਬਰ ਆਖੇ ਮੁੱ ਠਾਂ ਭਰਕੇ
ਹੀਰੇ ਕਰਦੀ ਸੋਟ ਅੱ ਜ ਮੈਂ ਤਾਰੇ ਵਾਰਾਂ ।

ਦਿਲ ਦੇ ਪੱ ਤਣ ਮੇਲਾ ਜੁੜਿਆ
ਰਾਤਾਂ ਜਿਉ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀਆ ਪਾਰੀਆਂ
ਆਈਆਂ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕਤਾਰਾਂ ।
ਤੇਰਾ ਗੀਤ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਛੋਹਿਆ
ਕਾਗ਼ਜ਼ ਉੱਤੇ ਉੱਘੜ ਆਈਆਂ
ਕੇਸਰ ਦੀਆਂ ਲਕੀਰਾਂ ।
ਸੂਰਜ ਨੇ ਅੱ ਜ ਮਹਿੰ ਦੀ ਘੋਲੀ
ਤਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਰੰ ਗੀਆਂ ਗਾਈਆਂ
ਅੱ ਜ ਦੋਵੇਂ ਤਕਦੀਰਾਂ ।
ਘੂਕਰ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਟਾਹਲੀ ਸੁਣੀਂਦੀ
ਤੇ ਕਵਣ ਸੁ ਹੱ ਥਾਂ ਘੜਿਆ-ਜਿੰ ਦ ਚਰੱ ਖੜਾ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਫੁੱ ਲ ਕਪਾਹ ਦੇ
ਮੈਂ ਝੋਲੀ ਦੇ ਵਿਚ ਭਰਿਆ--ਤੇਰਾ ਨੇਹੁੜਾ
ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਇਕ ਮਾਹਲ ਵਟੀਂਦੀ
ਸਿਦਕਾਂ ਵਾਲਾ ਪਾਇਆ-ਇੱ ਕੋ ਮਨਕੜਾ
ਵਰ੍ਹੇ ਵਰ੍ਹੇ ਦਾ ਮੁੱ ਢਾ ਲਹਿੰ ਦਾ
ਮੁੱ ਕਣ ਵਿਚ ਨਾ ਆਵੇ-ਤੇਰਾ ਬਿਰਹੜਾ
ਕਾਗ ਮਰੇਂਦਾ ਝੁੱ ਟੀ ਲੋ ਕਾ
ਤੰ ਦ ਅਜੇ ਨਾ ਟੁੱ ਟੀ-ਵਕਤ ਨਿਖੁੱ ਟੜਾ
ਕੱ ਤ ਜਾ ਇਕ ਮੇਲ ਦੀ ਪੂਣੀ
ਘੂਕਰ ਦੇਂਦੀ ਜਾਵੇ-ਇਕ ਸੁਨੇਹੁੜਾ
ਸਾਗਰ ਨੂੰ !
ਤੂੰ ਸੁਣ ਛੱ ਲਾਂ ਵਾਲਿਆ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਕਾਲੀ ਰਾਤੜੀ
ਇਹ ਕਵਣ ਸੁ ਚੰ ਦਾ ਸੁਣੀਂਦਾ
ਅਜ ਦਿਲ ਵਿਚ ਆ ਗਈ ਛੱ ਲ ਵੇ !
ਤੂੰ ਸੁਣ ਮੋਤੀਆਂ ਵਾਲਿਆ
ਵੇ ਚੌਦਾਂ ਰਤਨਾਂ ਵਾਲਿਆ
ਅਜ ਸਿੱ ਪੀ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਂਭ ਲੈ
ਇਕ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱ ਲ ਵੇ !
ਸੱ ਭੋ ਗੰ ਢ ਚਿਤਰਾਵੇ ਖੁੱ ਲ੍ਹੇ
ਇਸ਼ਕ ਜਾਤਰੂ ਕੱ ਲਾ ਚੜ੍ਹਿਆ
ਇਹ ਕਹੀ ਕੁ ਬੇੜੀ "ਅੱ ਜ" ਦੀ
ਤੇ ਕਿਹਾ ਕੁ ਟਾਪੂ ਕੱ ਲਾ ਵੇ !
ਦਿਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਛੱ ਲ ਜੁ ਉੱਠੀ
ਛੱ ਲ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਸਫ਼ਰ ਸੁਣੀ ਦਾ
ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੱ ਦਣ ਆਈਆਂ
ਸੂਰਜ ਦੇ ਘਰ ਚੱ ਲ ਵੇ !
ਇਸ਼ਕ
ਜਿਉਂ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਤਵਾਰੀਖ਼ 'ਚੋਂ
ਪੱ ਤਰੇ ਪਾਟਣ ਸੈਆਂ,
ਅਜ ਥਿੱ ਤਾਂ ਤੇ ਰੁੱ ਤਾਂ ਉੱਤੇ
ਧੂੜ ਦੀਆਂ ਸੌ ਤੈਹਾਂ
ਅਜ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰ ਮਣ
ਸਭ ਬੇਲੇ ਸਭ ਜੂਹਾਂ
ਅੱ ਖੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਗਰ ਕੰ ਬਣ
ਪੈਣ ਕਿਤੋਂ ਨਾ ਸੂਹਾਂ
ਮੇਰੇ ਸਾਹ ਵਿਚ ਤੜਪ ਉੱਠੀਆਂ
ਰੇਤ ਥਲਾਂ ਦੀਆਂ ਲੂਆਂ
ਇੱ ਕੋ ਸੁੱ ਚੀ ਲਾਟ ਢੂੰ ਡਦਾ
ਸਭ ਮਜ਼ਹਬਾਂ ਦਾ ਧੂੰ ਆਂ
ਲੱਖ ਨੀਟਸ਼ੇ ਕਿਧਰੋਂ ਆ ਕੇ
ਮੇਣ ਜਾਣ ਸਭ ਲੀਹਾਂ
ਇਸ਼ਕ ਸਦਾ ਅੰ ਬਰ ਵਿਚ ਰਖਦਾ
ਇਸ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ।
ਤੜਪ
ਅਜ ਹੁਸਨਾਂ ਦੀ ਕੀ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਵੇ
ਕੀ ਸਿਦਕਾਂ ਦਾ ਦਸਤੂਰ ਵੇ !
ਅਜ ਮੋਤੀ ਸਾਡੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ
ਜੇ ਤੈਨੰ ੂ ਨਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਵੇ !
ਅਜ ਅੰ ਬਰ ਸੁੱ ਕਾ ਰੁੱ ਖ ਵੇ
ਅਜ ਤਾਰੇ ਸੁੱ ਕਾ ਬੂਰ ਵੇ !
ਇਹ ਕੱ ਚਾ ਦਾਣਾ ਚੰ ਨ ਦਾ
ਅਜ ਡਿੱ ਗਣ ਤੇ ਮਜਬੂਰ ਵੇ !
ਅਜ ਸੂਰਜ ਛੰ ਨਾ ਭੱ ਜਿਆ
ਅਜ ਭੁੰ ਜੇ ਡੁੱ ਲ੍ਹਾ ਨੂਰ ਵੇ ।
ਇਹ ਧਰਤੀ ਥਾਲੀ ਕੈਂਹ ਦੀ
ਅਜ ਹੋ ਗਈ ਚੱ ਕਨਾਚੂਰ ਵੇ !
ਅਜ ਰੋਇਆ ਦਿਨ ਦਾ ਦੇਵਤਾ
ਅਜ ਰੋਈ ਰਾਤ ਦੀ ਹੂਰ ਵੇ
ਜਦ ਲੱਗੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਫ਼ਾ ਨੂੰ
ਫਿਰ ਆਉਂਦਾ ਨਹੀਂ ਅੰ ਗੂਰ ਵੇ !
ਯਾਦ
ਫੇਰ ਤੈਨੰ ੂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ
ਅੱ ਗ ਨੂ ਚੁੰ ਮਿਆਂ ਅਸਾਂ
ਇਸ਼ਕ ਪਿਆਲਾ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ
ਇਕ ਘੁਟ ਫਿਰ ਮੰ ਗਿਆ ਅਸਾਂ । 16
ਘੋਲ ਕੇ ਸੂਰਜ ਅਸਾਂ
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਡੋਬਾ ਦੇ ਲਿਆ
ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਠਾ
ਗਗਨ ਦਾ ਲਿੰਬਿਆ ਅਸਾਂ ।
ਦਿਲ ਦੇ ਇਸ ਦਰਿਆਉ ਨੂੰ
ਅੱ ਜ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਸਾਂ
ਏਸ ਡਾਢੇ ਜੱ ਗ ਦੇ
ਲਹਿੰ ਗੇ ਨੂ ਫਿਰ ਛੁੰ ਗਿਆ ਅਸਾਂ ।
ਫੇਰ ਚੰ ਬਾ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ
ਰਾਤ ਭਰ ਖਿੜਦਾ ਰਿਹਾ
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਏਸ ਧੁਣਖਣੀ ਤੇ
ਉਮਰ ਨੂ ਪਿੰ ਜਿਆ ਅਸਾਂ ।
ਮੁਹੱਬਤ
ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇਰੀ
ਦਿਲ ਦਾ ਅੰ ਬਰ ਮੇਰਾ
ਧਰਤੀ ਆਖੇ ਅੱ ਖੀਂ ਡਿੱ ਠਾ
ਹੋਇਆ ਇਸ਼ਕ-ਸਵੇਰਾ ।
ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇਰੀ
ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਚੜ੍ਹਦੀ ਆਵੇ
ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਚਾਨਣ ਵੱ ਗੇ
ਧਰਤੀ ਮਲ ਮਲ ਨ੍ਹਾਵੇ ।
ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇਰੀ
ਕਿਰਨਾਂ ਸਾਲੂ ਉਣਿਆ
ਸੇਜ ਤੇਰੀ ਦੇ ਫੁੱ ਲਾਂ ਵਿਚੋਂ
ਅੱ ਜ ਮੈਂ ਅਨਹਦ ਸੁਣਿਆ ।
ਸੂਰਜ ਮੁਖੀ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇਰੀ
ਸੱ ਤੇ ਰੰ ਗ ਖਿਡੰ ਦੇ
ਕਣਕਾਂ ਨੇ ਅੱ ਜ ਸੁੱ ਚੇ ਮੋਤੀ
ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁੰ ਦੇ ।
ਕਲਮ ਦਾ ਭੇਤ
ਜਦ ਕਦੇ ਵੀ ਗੀਤ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਕਿਧਰੇ ਗਾਏਗਾ
ਜ਼ਿਕਰ ਤੇਰਾ ਆਏਗਾ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ !
ਛੱ ਡ ਕੇ ਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਰਾਹਵਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰ ਮੇਗਾ ਕੋਈ
ਓਸ ਨੂੰ ਹਰ ਕਦਮ ਮੇਰਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਜਾਏਗਾ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ !
ਮਾਣ ਸੁੱ ਚੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਹੈ, ਹੁਨਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ
ਕਲਮ ਦੇ ਇਸ ਭੇਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਲਮ ਵਾਲਾ ਪਾਏਗਾ । ਅਸਮਾਨ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕੀ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ !
ਮੌਤ ਤੋਂ ਵਾਕਫ਼ ਅਸੀਂ
ਸ਼ੁਹਰਤਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਡਾਢੀ, ਧੂੜ ਊਜਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਅਕਸਰ ਇਹ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ
ਰੰ ਗ ਦਿਲ ਦੇ ਖੂਨ ਦਾ ਕੋਈ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲਾਏਗਾ । ਉਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ !
ਰਾਤ ਨੂ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਤੇ ਸਜਦਾ ਕਰੇਗਾ ਜਦ ਕੋਈ ਟੁੱ ਟਦਾ ਹੈ ਤਾਰਾ ਜਦੋਂ ਵੀ
ਯਾਦ ਫਿਰ ਦਹਿਲੀਜ਼ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਜ਼ਮਾਨਾ ਆਏਗਾ । ਂ ੀ ਹੈ ਯਾਦ ਆਪਣੀ ।
ਔਦ
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ! ਗ਼ਜ਼ਲ-ਆ ਕਿ ਤੈਨੰ ੂ ਨਜ਼ਰ ਭਰ ਕੇ
ਆ ਕਿ ਤੈਨੰ ੂ ਨਜ਼ਰ ਭਰ ਕੇ
ਜਦ ਕਦੇ ਵੀ ਗੀਤ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਕਿਧਰੇ ਗਾਏਗਾ
ਅੱ ਜ ਦੋ ਪਲ ਵੇਖ ਲਾਂ
ਜ਼ਿਕਰ ਤੇਰਾ ਆਏਗਾ । ਮੌਤ ਹੈ ਮਨਸੂਰ ਦੀ
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ !
ਕਿਤਨੀ ਕੁ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ।
ਵਣਜ
ਤੇਰਾ ਭੁਲੇਖਾ ਪੈ ਗਿਆ 17
ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਰਾਤ ਉਸ ਨੂੰ
ਘੁੱ ਟ ਕੇ ਮਿਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਨਿਜ਼ਾਮ ਨੇ
ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਈਆ ਬੇੜੀਆਂ
ਮੈਂ ਕਲਮ ਦੇ ਹੱ ਥ ਸੁਨੇਹੇ
ਉਮਰ ਭਰ ਘਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਕਾਲਖ਼ ਨੂੰ ਅਸੀਂ
ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰੰ ਗਦੇ ਰਹੇ
ਇਕ ਕਿਰਨ ਤੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ
ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਹ ਨੁਮਾ

ਅਜ ਚੰ ਨ ਸੂਰਜ ਜਿੰ ਦ ਦਾ ਪਏ ਵਣਜ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਉਮਰ ਦੀ ਇਸ ਰਾਤ ਵਿਚ ਰਾਹਵਾਂ ਨੂ ਤੋੜਨ ਜਾਣਦੇ

ਤੇ ਚਾਨਣ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋਵੇਂ ਛਾਬੇ ਉਲਰਦੇ ਨੇ । ਇਕ ਹੋਰ ਸੁਪਨਾ ਲੈ ਣ ਦੇ ਇਕ ਤੰ ਦ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ

ਆ ਕਿ ਦਿਲ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਹੈ ਧਰਤੀਆਂ ਵਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਫੇਰ ਸਾਨੂੰ ਕਿਉਂ ਤੇਰੀ ਦਹਲੀਜ਼ ਚੇਤੇ ਆ ਗਈ ਇਕ ਹੋਰ ਮੰ ਜ਼ਿਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ।
ਲੱਖਾਂ ਖ਼ਿਆਲ -ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਉਤਰਦੇ ਨੇ । ਬਹੁਤ ਵੱ ਡਾ ਗ਼ਮ ਦਿਲਾਂ ਦਾ
ਆ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਤੋਂ ਪਰ ਵਡੇਰਾ ਗ਼ਮ ਹੈ ਇਹ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੁਪਨਾ ਤੇਰਾ ਮਣੀਆਂ ਤੇ ਮੋਤੀ ਦੇ ਗਿਆ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀਰਾਨ ਹੈ ਪਿਆਰ ਵਰਗੀ ਚੀਜ਼ ਕਿਉ
ਅਜ ਫੇਰ ਦਿਲ ਦੀ ਝੀਲ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹੰ ਸ ਤਰਦੇ ਨੇ । ਆ ਕਿ ਫਿਰ ਲਗਦੀ ਕਿਵੇਂ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰੁਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਹੰ ਝੂਆਂ ਦੀ ਮਹਿਫ਼ਲ ਵੇਖ ਲਾਂ । ਆਵਾਜ਼ਾਂ
ਇਹ ਬਾਤ ਤੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕੀਕਣ ਮੁਕਾਵਾਂਗੇ ਅਸੀਂ
ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਹਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਹੁੰ ਗਾਰਾ ਆਣ ਭਰਦੇ ਨੇ । ਉਮਰ ਭਰ ਦੀ ਤੜਪ ਦਾ ਰੱ ਖ ਸਿਦਕ ਦੀ ਲਾਜ
ਜਲਵਾ ਅਸੀਂ ਤਕਦੇ ਪਏ ਰੇਤ ਥਲਾਂ ਵਿੱ ਚ ਆ ਰਹੀ
ਚਾੜ ਦੇ ਮਾਰੂਥਲਾਂ ਦਾ ਅੰ ਤ ਨਾ ਪੈਂਦਾ ਕੋਈ
ਹੋਰ ਕਿਹੜਾ ਗ਼ਮ ਹੈ ਮੇਰੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼
ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਇਸ ਰਾਹ ਗੁਜ਼ਰਦੇ ਨੇ ।
ਦਿਲ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ।
ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਤੋੜਦੀ ਹੈ ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ ਹਰ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਕੌ ਲ ਨੂੰ
ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਹੁਣਚਾਰੀ ਅਜੇ ਨਾ ਮੁੱ ਕਾ ਪੰ ਧ
ਕੁਝ ਲੋ ਕ ਫਿਰ ਸਾਡੇ ਜਹੇ ਇਤਬਾਰ ਕਰਦੇ ਨੇ ।
ਵੇਖ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਸੂਰਜ ਧੂੜੇ ਚਾਨਣਾ
ਉਮਰ ਦੀ ਰਾਤ
ਮੌਤ ਵੀ ਸਦਦੀ ਬੜਾ ਧਰਤੀ ਮਲੇ ਸੁਗੰਧ
ਉਮਰ ਦੀ ਇਕ ਰਾਤ ਸੀ
ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਵੱ ਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ।
ਅਰਮਾਨ ਰਹਿ ਗਏ ਜਾਗਦੇ ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਕਿਸਮਤ ਨੂ ਨੀਂਦ ਆ ਗਈ । ਆ ਕਿ ਤੈਨੰ ੂ ਨਜ਼ਰ ਭਰ ਕੇ ਪਲ ਕੁ ਹੋਰ ਉਡੀਕ
ਅੱ ਜ ਦੋ ਪਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ਲੱਖ ਹਨੇਰੇ ਚੀਰਦੀ
ਰਾਤ ਦੀ ਚੰ ਗੇਰ ਵਿਚ
ਮੌਤ ਹੈ ਮਨਸੂਰ ਦੀ ਚਾਨਣ ਦੀ ਇਕ ਲੀਕ
ਚੰ ਬਾ ਜਦੋਂ ਚੁਣਿਆ ਕਿਸੇ
ਕਿਤਨੀ ਕੁ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵੇਖ ਲਾਂ ।
ਹੱ ਥੋਂ ਚੰ ਗੇਰ ਡਿੱ ਗ ਪਈ । ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਯਾਦਾਂ
ਆਈਆਂ ਸੀ ਯਾਦਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ਅੰ ਬਰ ਬੱ ਧੀ ਛੰ ਨ
ਸਿਦਕ ਸੀ ਕੁਝ ਇੰ ਜ ਦਾ
ਮਹਿਫ਼ਲ ਲਗਾ ਕੇ ਬੈਠੀਆਂ ਤਾਰੇ ਬਾਲਣ ਧੂਣੀਆਂ
ਜਿਥੇ ਵੀ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਲਿਆ
ਮੋਮ ਬੱ ਤੀ ਜਿੰ ਦ ਵਾਲੀ ਅਲਖ ਜਗਾਵੇ ਚੰ ਨ
ਦਹਲੀਜ਼ ਜਾਪੀ ਓਸ ਦੀ ।
ਰਾਤ ਭਰ ਜਲਦੀ ਰਹੀ ।
ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਇਸ਼ਕ ਕੱ ਲੀ ਜਾਨ ਹੈ
ਵੇਖ ਜਰਾ ਇਕ ਵੇਰ
ਸੂਰਜ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ
ਧਰਤੀ ਕੁੜਾਵਾ ਸਾਕ ਜੇ
ਮੱ ਥੇ ਕਿਰਨਾਂ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕੇ
ਸੂਰਜ ਆਇਆ ਫੇਰ
ਦਰ ਨਾ ਭੀੜ ਹਯਾਤੀਏ !
ਵੇਖ ਜ਼ਰਾ ਕੁ ਠਹਿਰ
ਕਾਸਾ ਫੜਿਆ ਇਸ਼ਕ ਨੇ
ਜ਼ਿੰ ਦੜੀ ਪਾ ਦੇ ਖ਼ੈਰ
ਇਕ ਰਾਤ
ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਵਿਚ
ਰਾਤ ਭਰ ਕੋਈ ਰਹਿ ਗਿਆ
ਗੱ ਲ ਸੀ ਨਿਰਵਾਨ ਦੀ
ਪਰ ਜਿਸਮ ਖ਼ਾਕੀ ਕਹਿ ਗਿਆ ।
ਅਦਬ ਅੱ ਖੀਆਂ ਦਾ ਅਸੀਂ
ਕਦਮਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਧਰਦੇ ਰਹੇ
ਰਾਤ ਦੀ ਦਹਲੀਜ਼ ਤੇ
ਤਾਰੇ ਦੁਆ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ।
ਸਾਹ ਕਿਸੇ ਦਾ ਪਰਸ ਕੇ
ਹਰ ਸਾਹ ਜਦੋਂ ਲੰਘਦਾ ਰਿਹਾ
ਪਤਝੜਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਲਫ਼ ਵਿਚ
ਕਲੀਆਂ ਕੋਈ ਟੁੰ ਗਦਾ ਰਿਹਾ ।
ਚੰ ਨ ਦਾ ਇਕ ਜਾਮ, ਸੋਹਣੀ
ਰਾਤ ਨੇ ਭਰਿਆ ਜਦੋਂ
ਉਮਰ ਦਾ ਮੋਤੀ ਕਿਸੇ ਨੇ
ਵਾਰਿਆ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ।
ਜਗਮਗਾਂਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਦਾ
ਕਾਫ਼ਲਾ ਲੰਘਦਾ ਰਿਹਾ
ਕੌ ਲ ਕਈ ਦੇਂਦਾ ਰਿਹਾ
ਤੇ ਕੌ ਲ ਕਈ ਮੰ ਗਦਾ ਰਿਹਾ ।
ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਦਰਿਆ ਤੇ ਜਿੰ ਦੜੀ
ਰਾਤ ਭਰ ਤਰਦੀ ਰਹੀ
ਦੀਨ ਦਾ ਸੀ ਜ਼ਿਕਰ, ਦੁਨੀਆਂ
ਰਾਤ ਭਰ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ।
ਆਵਾਜ਼
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਪੈਂਡੇ ਚੀਰ ਕੇ
ਤੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ ਹੈ
ਸੱ ਸੀ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ
ਕਿਸੇ ਨੇ ਮਰਹਮ ਲਾਈ ਹੈ
ਅਜ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਤੋਂ
ਇਕ ਹੁਮਾ ਲੰਘਿਆ ਜਿਵੇਂ
ਚੰ ਨ ਨੇ ਅਜ ਰਾਤ ਦੇ
ਵਾਲਾਂ 'ਚ ਫੁੱ ਲ ਟੁੰ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ
ਨੀਂਦਰ ਦੇ ਹੋਠਾਂ ਚੋਂ ਜਿਵੇਂ
ਸੁਪਨੇ ਦੀ ਮਹਿਕ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ ਜਿਉਂ ਰਾਤ ਦੇ
ਮੱ ਥੇ ਨੂੰ ਸਗਣ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ
ਹਰ ਇਕ ਹਰਫ਼ ਦੇ ਬਦਨ ਤੋਂ
ਤੇਰੀ ਮਹਿਕ ਆਉਂਦੀ ਰਹੀ
ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੀਤ ਦੀ
ਪਹਿਲੀ ਸਤਰ ਗਉਂਦੀ ਰਹੀ
ਹਸਰਤ ਦੇ ਧਾਗੇ ਜੋੜ ਕੇ
ਸਾਲੂ ਅਸੀਂ ਉਣਦੇ ਰਹੇ
ਬਿਰਹਾ ਦੀ ਹਿਚਕੀ ਵਿਚ ਵੀ
ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ ।
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਪੈਂਡੇ ਚੀਰ ਕੇ
ਤੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ ਹੈ
ਸਿਸਕਦੇ ਹੋਠਾਂ ਨੇ ਸਗਣਾਂ
ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਤਰ ਗਾਈ ਹੈ ।
ਪੌਣ
ਦਿਲ ਦੀ ਹਰ ਇਕ ਚਿਣਗ ਨੂੰ ਸੁਲਗਾ ਰਹੀ
ਅਜ ਪੌਣ ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਕੇਹੋ ਜਹੀ !
ਸ਼ਾਇਦ ਤੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਛੋਹ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਹਰ ਸਾਹ ਏਹਦੇ ਹੋਠਾਂ ਦਾ ਅੱ ਜ ਬੇਚੈਨ ਹੈ
ਅੱ ਜ ਹਰ ਮੁਹੱਬਤ ਗੁਜ਼ਰਦੀ ਜਿਸ ਰਾਹ ਤੋਂ
ਸ਼ਾਇਦ ਓਸੇ ਰਾਹ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਅੱ ਜ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ਸੱ ਖਣੀ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ਜੀਕਣ ਕੀਤੇ
ਇਹ ਫਿਰ ਤੇਰੇ ਬੂਹੇ ਖਲੋ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਉੰਜ ਤਾਂ ਗੁਜ਼ਰੀ ਹੈ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਪਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਅੱ ਜ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕੋਈ ਸਿਖ਼ਰ ਛੋਹ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਇਹ ਵਕਤ ਦੀ ਹਰ ਤਪਸ਼ ਨੂ ਅਜ਼ਮਾ ਚੁਕੀ
ਹੁਣ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਢਾਲ ਹੈ ਜੀਕਣ ਕੀਤੇ
ਇੱ ਕਲੀ ਬੈਠ ਕੇ ਅੱ ਜ ਰੋ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਦਿਲ ਦੀ ਹਰ ਇਕ ਚਿਣਗ ਨੂੰ ਸੁਲਗਾ ਰਹੀ
ਅੱ ਜ ਪੌਣ ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਕੇਹੋ ਜਹੀ !
ਸ਼ਾਇਦ ਤੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਛੋਹ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ।
ਹਿਚਕੀ
ਹੋਠ ਕੁਝ ਅਸਮਾਨ ਦੇ ਹਿਲਦੇ ਪਏ
ਕੋਲ ਹੋ ਕੇ ਸੁਣ ਜ਼ਰਾ ਅਜ ਧਰਤੀਏ !
ਇਹ ਕਿਸੇ ਈਸਾ ਦੇ ਉਹੀਓ ਹਰਫ਼ ਨੇ 18
ਜੋ ਉਨੇ੍ਹ ਸੂਲੀ ਨੂੰ ਆਖੇ ਸਨ ਕਦੇ ।
ਰਾਤ ਦੀ ਭੱ ਠੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਬਾਲਿਆ
ਖੌਲਦੀ ਹੈ ਦੇਗ਼ ਸੂਰਜ ਦੀ ਕਿਵੇਂ
ਬਾਤ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਾਲਿਓ
ਦੇਗ਼ ਵਿਚ ਫਿਰ ਬੈਠਣਾ ਹੈ ਇਸ਼ਕ ਨੇ ।
ਜ਼ਿਕਰ ਸੀ ਮਾਰਜੂ ਥਲਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ਦਾ
ਰੁਕ ਗਿਆ ਸਾਹਾਂ ਦਾ ਚਲਦਾ ਕਾਫ਼ਲਾ
ਲਿਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕੌ ਣ ਸਾਡਾ ਮਰਸੀਆ
ਟੁਟ ਰਿਹਾ ਤਾਰਾ ਕੋਈ ਅਸਮਾਨ ਤੇ ।
ਹੱ ਥ ਦੀ ਮਹਿੰ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੂੰ ਝ ਕੇ
ਫੇਰ ਬਾਹਵਾਂ ਤੋਂ ਕਲੀਰਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ
ਕੌ ਣ ਆਸ਼ਕ ਫੇਰ ਦਾਨਾ ਬਾਦ ਦਾ
ਜਾ ਰਿਹਾ ਤੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿਚਕੀ ਸੌਂਪ ਕੇ ।
ਸਾਹਮਣੇ ਰੁੱ ਖਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਕਈ
ਲਾਸ਼ ਹੈ ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੀ ਮੋਢਾ ਦੇ ਦਿਉ
ਕਲਮ ਨੇ ਕੱ ਜਿਆ ਹੈ ਜੀਕਣ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ
ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰ ਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਇਸ ਕਫ਼ਨ ਦੇ ।
ਹੋਠ ਕੁਝ ਅਸਮਾਨ ਦੇ ਹਿਲਦੇ ਪਏ
ਕੋਲ ਹੋ ਕੇ ਸੁਣ ਜ਼ਰਾ ਅੱ ਜ ਧਰਤੀਏ !
ਇਹ ਕਿਸੇ ਈਸਾ ਦੇ ਉਹੀਓ ਹਰਫ਼ ਨੇ
ਜੋ ਉਨੇ੍ਹ ਸੂਲੀ ਨੂੰ ਆਖੇ ਸਨ ਕਦੇ ।
ਰਾਤ ਮੇਰੀ ਜਾਗਦੀ
ਰਾਤ ਮੇਰੀ ਜਾਗਦੀ
ਤੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਸੌਂ ਗਿਆ ।
ਸੂਰਜ ਦਾ ਰੁੱ ਖ ਖੜਾ ਸੀ
ਕਿਰਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਤੋੜੀਆਂ
ਇਹ ਚੰ ਨ ਦਾ ਗੋਟਾ ਕਿਸੇ
ਅੰ ਬਰ ਤੋਂ ਅੱ ਜ ਉਧੇੜਿਆ ।
ਕਿਉਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਨੂੰ
ਸੁਪਨੇ ਬੁਲਾਵਾ ਦੇ ਗਏ
ਤਾਰੇ ਖਲੋ ਤੇ ਰਹਿ ਗਏ
ਅੰ ਬਰ ਨੇ ਬੂਹਾ ਢੋ ਲਿਆ ।
ਇਹ ਜ਼ਖ਼ਮ ਮੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਦੇ
ਸੀਤੇ ਸੀ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਨੇ
ਅਜ ਤੋੜ ਕੇ ਟਾਂਕੇ ਅਸਾਂ
ਧਾਗਾ ਵੀ ਤੈਨੰ ੂ ਮੋੜਿਆ ।
ਕਿਤਨੀ ਕੁ ਦਰਦਨਾਕ ਹੈ
ਅੱ ਜ ਬੀੜ ਮੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਅੱ ਜ ਆਖਿਆ : ਮਾਰੂਥਲ ਵਿਚ ਮੁੱ ਕੇ । 19
ਸਭਨਾਂ ਉਡੀਕਾਂ ਦਾ ਅਸਾਂ
ਹੁਸਨਾਂ ਤੇ ਇਸ਼ਕਾਂ ਵਾਲਿਓ ਮੁੱ ਕੇ ਲੱਖ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ
ਪਤਰਾ ਇਹਦੇ 'ਚੋਂ ਪਾੜਿਆ ।
ਜਾਵੋ - ਲਿਆਵੋ ਮੋੜ ਕੇ ਮੁੱ ਕੇ ਆਸ਼ਕ ਕੇਤੀ
ਧਰਤੀ ਦਾ ਹੌਕਾ ਨਿਕਲਿਆ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਇਕ ਜਾਤਰੂ ਲੱਖਾਂ ਨਗ਼ਮੇ ਤੜਪ ਤੜਪ ਕੇ
ਅਸਮਾਨ ਨੇ ਸਿਸਕੀ ਭਰੀ ਜਿੱ ਥੇ ਵੀ ਕਿਧਰੇ ਟੁਰ ਗਿਆ । ਆਖਣ ਹੋਠਾਂ ਸੇਤੀ
ਫੁੱ ਲਾਂ ਦਾ ਸੀ ਇਕ ਕਾਫ਼ਲਾ
ਸਾਡੇ ਸੁਚਿਆਂ ਸਾਹਵਾਂ ਅੰ ਦਰ
ਤੱ ਤੇ ਥਲਾਂ 'ਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆ !
ਸੁਚੀਆਂ ਪੌਣਾਂ ਘੋਲੋ
ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਕਣਕ ਦੀ ਇਕ ਮਹਿਕ ਸੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਵਿਹੜੇ ਅੰ ਦਰ
ਬਾਰੂਦ ਨੇ ਅੱ ਜ ਪੀ ਲਈ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ ਖਿੜੇ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ
ਈਮਾਨ ਸੀ ਇਕ ਅਮਨ ਦਾ
(ਅਸ਼ੋਕਾ ਅਤੇ ਚੇਤੀ ਦੋ ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਕੰ ਨਿਆ ਕੁਮਾਰੀ
ਓਹ ਵੀ ਕਿਤੇ ਵਿਕਦਾ ਪਿਆ ।
ਦਖਣ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱ ਕ ਲਾਲ ਫੁੱ ਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ
ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਚਾਨਣ ਨੂੰ ਅਜੇ ਸ਼ਿਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕ ਕੁਮਾਰੀ ਜੁ
ਇਕ ਡੰ ਡੀ ਵਿਚੋਂ ਸੱ ਤਰ ਨਿੱਕੀਆਂ ਡੰ ਡੀਆਂ ਹੋਰ
ਸਦੀਆਂ ਉਲਾਂਭੇ ਦੇਂਦੀਆਂ ਦੱ ਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਚਟਾਨ ਕੋਲ, ਸਾਗਰਾਂ
ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਡੰ ਡੀ ਨੂੰ ਚਾਰ-ਚਾਰ
ਇਸ ਪਿਆਰ ਦੀ ਰੁੱ ਤੇ ਤੁਸਾਂ ਦੇ ਸੰ ਗਮ ਉੱਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਪੱ ਥਰ ਦਾ
ਪੱ ਤੀਆਂ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਫੁੱ ਲ ਹਰ ਮੌਸਮ
ਨਫ਼ਰਤ ਨੂੰ ਕੀਕਣ ਬੀਜਿਆ ? ਬੁੱ ਤ ਬਣੀ ਸ਼ਿਵਾਂ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਰਹੀ ਹੈ । ਆਖਦੇ ਹਨ
ਵਿਚ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ।)
ਕੁਮਾਗੇ ਦਾ ਤੇ ਸ਼ਿਵਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ-ਦਿਨ ਮਿਥਿਆ
ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਇਹ ਖ਼ੂਨ ਹੈ ਸੂਹਾ ਫੁੱ ਲ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ ਗਿਆ ਸੀ । ਸਵੇਰ ਸਾਰ ਕਿਸੇ ਕਾਂ ਦੇ ਬੋਲਣ ਤੋਂ
ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਪੁਛਦਾ ਪਿਆ ਚੌੜੇ ਪੱ ਤਰ ਸਾਵੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਆਹ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਦੋਖੀ
ਈਸਾ ਦੇ ਸੁੱ ਚੇ ਹੋਠ ਨੂੰ ਜਿਉਂ ਸਾਗਰ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨੇ ਕਾਂ ਦੀ ਝੂਠੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਕੁਰਲਾ ਦਿਤਾ ਤੇ
ਸੂਲੀ ਨੇ ਕੀਕਣ ਚੁੰ ਮਿਆ ? ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਾ ਆਵੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਘੜੀ ਉਲੰਘੀ ਗਈ । ਕੁਮਾਰੀ ਦੇ ਹੱ ਥ
ਵਿਚ ਫੜੇ ਹੋਏ ਚੌਲ ਤੇ ਸੰ ਧੂਰ ਡੁੱ ਲ੍ਹ ਗਏ । ਉਹ
ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਤ ਸੀ ਨਾ ਇਹ ਸੂਰਜ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇ
ਚੌਲ ਹੁਣ ਪੱ ਥਰ ਹੋ ਕੇ ਸਾਗਰ ਦੇ ਕੰ ਕਰ ਸਿੱ ਪੀਆਂ
ਅਜ ਦੌੜ ਕੇ ਲੰਘੀ ਜਦੋਂ ਨਾ ਇਹ ਸੂਰਜ ਲੱਥੇ
ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਤੇ ਸੰੰ ਧੂਰ ਦੇ ਡੁੱ ਲ੍ਹਣ ਕਰਕੇ ਉਥੋਂ ਦੀ
- ਚੰ ਨ ਦਾ ਇਕ ਫੁੱ ਲ ਸੀ ਧਰਤੀ ਜਿਵੇਂ ਖਲੋ ਜਾਵੇ
ਸਾਰੀ ਮਿੱ ਟੀ ਲਾਲ ਰੰ ਗ ਦੀ ਹੁੰ ਦੀ ਹੈ ।
ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ । ਤੇ ਸਮਾਂ ਕੀਲਿਆ ਜਾਵੇ

ਸਾਗਰ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਗਰ ਮਿਲਿਆ

ਸੂਰਜ ਦਾ ਘੋੜਾ ਹਿਣਕਿਆ ਤੇਰਾ ਪਿਆਰ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ
ਕੌ ਣ ਲਕੀਰਾਂ ਪਾਵੇ
ਚਾਨਣ ਦੀ ਕਾਠੀ ਲਹਿ ਗਈ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਖਿੜਿਆ
ਲਹਿਰਾਂ ਜੀਕਣ ਨੀਲਮ ਪਰੀਆਂ
ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਪੈਂਡੇ ਮਾਰਦਾ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਡੰ ਡੀ ਉੱਤੇ
ਝੁੰ ਮਰ ਛਿੜਦਾ ਜਾਵੇ
ਧਰਤੀ ਦਾ ਪਾਂਧੀ ਰੋ ਪਿਆ । ਸੱ ਤਰ ਸੁਪਨਾ ਜੁੜਿਆ

ਰਾਤਾਂ ਜੀਕਣ ਰੂਪ ਸੁਰਾਹੀਆਂ

ਇਹ ਰਾਤ ਕਿਉਂ ਅਜ ਤ੍ਰਹਿ ਗਈ ਮਿਲਣ ਘੜੀ ਦਾ ਰੱ ਤਾ ਜਾਦੂ
ਹੋਠਾਂ ਉੱਤੇ ਉੜੀਆਂ
ਕਾਲਖ਼ ਹੈ ਕੁਝ ਕੰ ਬਦੀ ਪਈ ਚਹੁੰ ਕੰ ਨੀਆਂ ਵਿਚ ਬੱ ਝਾ
ਕਿਹਾ ਸਰਾਪ ਦਿਤੋ ਈ ਸਾਨੂੰ
ਕਿਦਰੇ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਹਰ ਇਕ ਮੌਸਮ ਏਸ ਦਹਿਲੀਜ਼ੇ
ਬੂੰ ਦ ਨਾ ਪੀਤੀ ਜਾਵੇ
ਸ਼ਾਇਦ ਟਟਹਿਣਾ ਚਮਕਿਆ ! ਸੀਸ ਝੁਕਾ ਕੇ ਮੁੜਿਆ

ਸਾਰੇ ਸਗਣ ਜ਼ਿਮੀ ਤੇ ਡੁੱ ਲ੍ਹੇ

ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਅੱ ਖ ਫ਼ਰਕਦੀ ਤੇਰਾ ਪਿਆਰ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ
ਦੋਵੇਂ ਤਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ
ਇਹ ਖੌਰੇ ਚੰ ਗਾ ਸਗਣ ਹੈ ਧਰਤੀ ਝੱ ਲ ਨਾ ਸੱ ਕੇ
ਪੱ ਥਰ ਬਣ ਕੇ ਅਜ ਖਲੋ ਤੀ
ਅੰ ਬਰ ਦੀ ਉੱਚੀ ਕੰ ਧ ਤੇ ਮਨ ਦੇ ਫੁੱ ਲ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਖਿੜਦੇ
ਤੇਰੀ ਸਗਣਾਂ ਵਾਲੀ
ਚਾਨਣ ਦਾ ਤੀਲਾ ਲਿਸ਼ਕਿਆ । ਅੱ ਖੀਆਂ ਨੇ ਨਾ ਤੱ ਕੇ

ਤੇਰੇ ਮੂੰ ਹ ਦਾ ਸਦਕਾ ਸਾਨੂੰ

ਕੀ ਕਰੇ ਟਾਹਣੀ ਕੋਈ ਪੌਣਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹੌਕੇ ਵਸਦੇ
ਜੱ ਗ ਬਿਗਾਨ ਹੋਇਆ
ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੀ ਮਮਤਾ ਮਾਰਦੀ ਕਣੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹੰ ਝੂ
ਭਰੀ ਜਵਾਨੀ ਪੱ ਥਰ ਕਰਕੇ
ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਨੇ ਲੱਖ ਅਸ਼ੋਕਾ ਚੇਤੀ ਇਸ ਦੇ
ਲਾਜ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਪਾਲੀ 20
ਅੱ ਜ ਫੇਰ ਤਾਰੇ ਕਹਿ ਗਏ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਇਸ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਧੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਮਹਿਲੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਕੀਕਣ ਨੈਣ ਰੋਵੰਦੇ ?
ਮੈਂ ਨਾ ਇਕ ਕੁਮਾਰੀ ਹੁਸਨਾਂ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਲ ਰਹੇ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਲੱਖਾਂ ਤਾਰੇ
ਇਸ਼ਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪੱ ਥਰ ਹੋਇਆ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਜ਼ੁਲਫ਼ ਤੇਰੀ ਵਿਚ ਗੁੰ ਦੇ ।"
ਪਥਰ ਹੋ ਗਈ ਨਾਰੀ
ਕਿਰਣਾਂ ਦਾ ਝੁਰਮਟ ਆਖਦਾ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਲੱਖਾਂ ਆਸ਼ਕ ਫੜਦੇ ਰਹਿ ਗਏ ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਗੂਹੜੀ ਨੀਂਦ ਚੋਂ ਕੀਕਣ ਬਲੇ ਸਵਾਈ ?
ਮਿਲਣ ਘੜੀ ਨਾ ਆਈ ਹਾਲੇ ਵੀ ਚਾਨਣ ਜਾਗਦਾ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਆਤਸ਼ ਤੇਰੀ
ਝੂਠੇ ਕਾਉਂ ਅਜੇ ਨਾ ਮੁੱ ਕੇ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਪੱ ਛੀ ਹੇਠ ਲੁਕਾਈ ।"
ਬੋਲਣ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ
ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਲੱਖਾਂ ਬੰ ਧਨ ਬਣ ਕੁਰਲਾਣੇ ਦਿਲ ਦਾ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਭਰਿਆ ਕੀਕਣ ਵਰ੍ਹੇ ਬਿਤਾਏ ?
ਕਾਂਵਾਂ ਰੂਪ ਵਟਾਇਆ ਤੇਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਈਕਣ ਆਈਆਂ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਸ਼ੌਕ ਤੇਰੇ ਨੂੰ
ਨੀਤੀ ਵਿਕਦੀ ਵਾਦ ਵਿਕੇ'ਦਾ ਜਿਉਂ ਹੰ ਸਾਂ ਦੀ ਡਾਰ ਵੇ । ਸੂਲਾਂ ਦੇ ਵੇਸ ਹੰ ਢਾਏ ।"
ਸਿੱ ਕਾ ਕੂੜ ਚਲਾਇਆ
ਰਾਹਵਾਂ ਨੇ ਅਜ ਕੇਸਰ ਧੂੜੇ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਚਾਵਲ ਕਣੀਆਂ ਪੱ ਥਰ ਹੋਈਆਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਛੰ ਭ ਦੇ ਕੰ ਢੇ ਘਾਉ ਕਹੇ ਕੁ ਚੰ ਗੇ ?
ਵੇਖ ਅਸਾਡਾ ਜੀਣਾ
ਲੱਥੀ ਜਿਵੇਂ ਬਹਾਰ ਵੇ । ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਰੱ ਤ ਜਿਗਰ ਦੀ
ਮਿੱ ਠਾ ਫਲ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਸਗਣਾਂ ਦੇ ਸਾਲੂ ਰੰ ਗੇ ।"
ਕਿਸੇ ਨਾ ਦੰ ਦੀਂ ਲਾਇਆ ਕਿਰਣਾਂ ਜਿਉਂ ਮੌਲੀ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਮੇਢੀ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁੰ ਦਣ ਲੱਗੀ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਰਾਤ ਹੋਈ ਮੁਟਿਆਰ ਵੇ । ਕਰਮ ਕਹੇ ਕੁ ਕੀਤੇ ?
ਚੇਤਰ ਨੇ ਪਾਸਾ ਮੋੜਿਆ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਤੇਰੀ ਸ਼ੌਕ ਸੁਰਾਹੀਓਂ
ਰੰ ਗਾਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਵਾਸਤੇ ਸੱ ਤ ਸਰਘੀਆਂ ਮਹਿੰ ਦੀ ਘੋਲਣ
ਦੁੱ ਖਾਂ ਦੇ ਦਾਰੂ ਪੀਤੇ ।"
ਫੁੱ ਲਾਂ ਨੇ ਰੇਸ਼ਮ ਜੋੜਿਆ ਧਰਤੀ ਦੇ ਇਸ ਸਾਲੂ ਦਾ

ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਪਰ ਲਹਿੰ ਦਾ ਜਾਏ ਲੰਗਾਰ ਵੇ । ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ

ਕੀਕਣ ਉਮਰਾ ਬੀਤੀ ?
ਹੋਈਆਂ ਦੁਪਹਿਰਾਂ ਲੰਮੀਆਂ ਭੋਲਾ ਇਸ਼ਕ ਧੂੜਦਾ ਜਾਦੂ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਨਾਮ ਤੇਰੇ ਤੋਂ
ਦਾਖਾਂ ਨੂੰ ਲਾਲੀ ਛੋਹ ਗਈ ਰੇਤ ਥਲਾਂ ਵਿਚ ਚੰ ਬਾ ਖਿੜਿਆ
ਸਦ ਕੁਰਬਾਨੇ ਕੀਤੀ ।"
ਦਾਤੀ ਨੇ ਕਣਕਾਂ ਚੁੰ ਮੀਆਂ ਚੁਣ ਚੁਣ ਗਈਆਂ ਹਾਰ ਵੇ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਅੱ ਜ ਉਡੀਕਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਈਆਂ ਆਸ਼ਕ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ?
ਬੱ ਦਲਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਛਾ ਗਈ ਨਾ ਕੋਈ ਤੇਰੀ ਵਾਜ ਸੁਣੀਂਦੀ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਤੇਰਾ ਸੱ ਥਰ ਚੰ ਗਾ
ਧਰਤੀ ਨੇ ਬੁੱ ਕਾਂ ਜੋੜ ਕੇ ਨਾ ਕੋਈ ਪਵੇ ਨੁਹਾਰ ਵੇ । ਭੱ ਠ ਖੇੜਿਆਂ ਦਾ ਰਹਿਣਾ ।"
ਅੰ ਬਰਾਂ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਪੀ ਲਈ
ਚਾਤ੍ਰਿਕ
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਦਿਲ ਦਾ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਭਰਿਆ
ਅੱ ਖੀਓੁਂ ਸੁੱ ਚੇ ਮੋਤੀ ਚੁਗਦੀ
ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਵਿੱ ਚੋਂ ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਸੁੱ ਕ ਗਈਆਂ
ਰੁੱ ਖਾਂ ਨੇ ਜਾਦੂ ਕਰ ਲਿਆ ਇਹ ਹੰ ਸਾਂ ਦੀ ਡਾਰ ਵੇ ।
ਮੂੰ ਹੋ ਬੋਲਿਆ ਇੱ ਕ ਨਾ ਬੋਲ ਜਾਵੇ
ਜੰ ਗਲ ਦੀ ਛੋਂਹਦੀ ਪੌਣ ਦੇ
ਤੇਰੀ ਮੌਤ ਨੇ ਜਿਹਾ ਸਵਾਲ ਪਾਇਆ
ਹੋਠਾਂ 'ਚ ਸ਼ਹਿਦ ਭਰ ਗਿਆ ਦਿਲ ਦਾ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਭਰਿਆ...
ਜਿਹਦਾ ਹੰ ਝੂਆਂ ਵਿੱ ਚ ਜਵਾਬ ਆਵੇ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸ਼ੌਕ ਸੁਰਾਹੀ

ਂ ੀਆਂ ਤੇ ਰੁੱ ਤਾਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ

ਰੁੱ ਤਾਂ ਔਦ
ਰੁੱ ਤਾਂ ਨੇ ਜਾਦੂ ਛੋਹਣੀਆਂ ਇਸ਼ਕ ਪੁਛੇਂਦਾ ਦੱ ਸ ਨੀ ਜਿੰ ਦੇ
ਹੁੰ ਦੇ ਦਿਹੁੰ ਮੁੜ ਕੇ ਰਾਤ ਫੇਰ ਹੁੰ ਦੀ
ਚੰ ਨਾਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਆਣ ਕੇ ਕੀਕਣ ਦਿਹੁੰ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ?
ਕਦੇ ਓਹੋ ਜਹੀ ਰਾਤ ਵੀ ਆਣ ਪੈਂਦੀ
ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਦੌਣੀਆਂ ਜਿੰ ਦ ਕਹੇ "ਮੈਂ ਸੁਪਨੇ ਤੇਰੇ
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਤਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਵੇਰ ਹੁੰ ਦੀ ।
ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਮਹਿੰ ਦੀ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰ ਗਾਰੇ ।"
ਹੂਰਾਂ ਪਰੀ ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਠਹਿਰਦੀ ਨਾ
ਨਾਗਣ ਮੇਢੀਆਂ ਇਹਦੀਆਂ ਕੌ ਣ ਗੁੰ ਦੇ
ਕਦੇ ਰੋਇਆਂ ਨਸੀਬ ਜੇ ਵੱ ਟ ਜਾਂਦੇ
ਲੱਖਾਂ ਮੂੰ ਹ, ਤੇ ਦੂਣੇ ਦਰਿਆ ਹੁੰ ਦੇ
ਮੇਲੇ ਉੱਖੜੇ ਤੇ ਛਿੰ ਝਾਂ ਠਹਿਰ ਗਈਆਂ
ਸੁੱ ਕੇ ਸਉਣ ਤੇ ਹੋਈਆਂ ਵੀਰਾਨ ਤੀਆਂ
ਮਹਿਫ਼ਲ ਉਜੜੀ ਕਲਮ ਦੇ ਆਸ਼ਕਾਂ ਦੀ
ਸੁਖ਼ਨ-ਵਰ ਨਾ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ ਰੋਜ਼ ਮੀਆਂ
ਕਲਮ ਇੰ ਜ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕਿਹਾ ਮੰ ਨੇ
ਇਸ਼ਕ ਰੋਜ਼ ਨਹੀਂਉਂ ਮਿਹਰਬਾਨ ਹੁੰ ਦਾ
ਤੇਰੇ ਜਹੇ ਕੋਈ ਰਿੰ ਦ ਨਾ ਰੋਜ਼ ਆਉਂਦੇ
ਸਾਕੀ ਜਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪ ਕੁਰਬਾਨ ਹੁੰ ਦਾ
ਤੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਨੇ ਮੰ ਜ਼ਲਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਨੇ
ਏਸ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਲੰਬੜੇ ਰਾਹ ਮੀਆਂ !
ਸੱ ਚਾ ਸੁਖ਼ਨ ਤੇਰਾ, ਤੇਰੇ ਹੱ ਥ ਫੜਿਆ
ਸੱ ਚੀ ਕਲਾ ਦੀ ਇਕ ਦਰਗਾਹ ਮੀਆਂ !
ਲੱਖਾਂ 'ਰਾਧਕਾਂ' ਤੈਨੰ ੂ ਸੰ ਦੇਸ਼ ਦਿੱ ਤਾ
ਲੱਖਾਂ 'ਦਿਲ' ਦੀ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਕਹਿਣਗੇ ਵੇ !
ਤੇਰੇ ਨਾਉਂ ਦੀ ਛਿੜੇਗੀ ਵਾਰ ਓਥੇ
ਜਿੱ ਥੇ ਚਾਰ ਬੰ ਦੇ ਰਲ ਬਹਿਣਗੇ ਵੇ !
ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਵਿੱ ਚੋ ਸ਼ਾਹੀਆਂ ਸੁੱ ਕ ਗਈਆਂ...
(ਧਨੀ ਰਾਮ 'ਚਾਤ੍ਰਿਕ' ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ
ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਮਰਸੀਆ-ਪ.ਕ.)
ਵਾਪਸੀ
(ਦੱ ਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਸ੍ਵਨ ਜ਼ਿਆਓ
ਨੇ ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਮੈਨੰ ੂ ਸੁਗਾਤ ਦਿਤੀ ਸੀ । ਉਸ
ਵਿਚਲੇ ਮਨੁਖੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋ ਕਾਂ ਤੱ ਕ
ਪੁਚਾਣ ਲਈ ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ :)
ਜੀਵੇ ਕੌ ਮ ਮਨੁੱਖਤਾ ਵਾਲੀ
ਜੀਵੇ ਜੱ ਗ ਕਬੀਲਾ
ਏਸ ਮਨੁੱਖੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਹੈ
ਟੱ ਬਰ ਛੈਲ ਛਬੀਲਾ
ਦੋ ਪਲਕਾਂ ਜਿਉ ਬਾਲ-ਅੱ ਖ ਦਾ
ਖੋਲਣ ਨੀਲਾ ਬੂਹਾ
ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਹੋਠਾਂ ਨਾਲ ਹੋਵੇ
ਸਰਘੀ ਵੇਲਾ ਸੂਹਾ
ਟੱ ਬਰ ਦੇ ਵਿਚ ਪਰਤ ਪਵਾਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਜਿਵੇਂ ਰਾਤ ਦੀ ਭਰੀ ਨਦੀ ਵਿਚ
ਤਰਦੀ ਇਕ ਖੁਸ਼ਬੋ
ਪਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਅੱ ਖੀਆਂ ਅੰ ਦਰ
ਇਕ ਸ਼ਰਮੀਲੀ ਲੋ ਅ
ਜਿਵੇਂ ਪਛਾਤੇ ਤੇ ਲਡਿਆਂਦੇ
ਹੱ ਥ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਛੋਹਣ
ਜਾਂ ਬੱ ਚੇ ਦੇ ਹੋਠ ਮਾਂ ਦੀ
ਛਾਤੀ ਚੁੰ ਘਦੇ ਹੋਣ
ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ ਦੇ ਵਿਚ ਛਲਕ ਪਵਾਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰ ਦਗੀ ਮਾਂ ਅੱ ਜ ਗੌਂਦੀ
ਬਾਹਵਾਂ ਅਡਦੀ ਜਾਪੇ
ਇਕ ਤਰੇਲ ਦੇ ਟੇਪੇ ਅੰ ਦਰ
ਆਪਣਾ ਆਪ ਸਿੰ ਝਾਪੇ
ਕੀ ਤੈਨੰ ੂ ਵੀ ਚੇਤਾ ਮੇਰਾ ?
ਕਿਸੇ ਰੁੱ ਖ ਨੂੰ ਪੁੱ ਛਾਂ
ਤੁਸਾਂ ਲਈ ਮੈ ਸਹਿਕ ਰਿਹਾ ਸਾਂ
ਘਾਹਵਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਖਾਂ
ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਫੁੱ ਲ ਖਿੜਾਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਇਕ ਖੜਕ ਸੁਣੀਵੇ
ਅਤੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਆਹਟ
ਕੰ ਨਾਂ ਵਿਚ ਆਵਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਦੀ
ਹੋਠਾਂ ਤੇ ਝਰਨਾਹਟ
ਇੱ ਕ ਚੁੰ ਘਣੀ ਪੀਂਦਾ ਬੱ ਚਾ
ਖੇਡੇ ਦੂਜੀ ਨਾਲ
ਜੀਵਨ ਜੋਗੇ ਏਸ "ਅੱ ਜ" ਨੂੰ
ਦੇਂਦਾ "ਕੱ ਲ੍ਹ" ਉਛਾਲ
ਰਜਵਾਂ ਰਜਵਾਂ ਪਿਆਰ ਕਰਾਂਗਾ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਲਹੂ ਮਾਸ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ
ਬੁੱ ਤ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵੇ
ਧਰਤੀ ਦਾ ਸੰ ਗੀਤ ਜਦੋਂ
ਅਸਮਾਨਾਂ ਵਿਚ ਸੁਣੀਵੇ
ਨੀਲੇ ਬੱ ਦਲਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾ ਕੇ
ਦੇਂਦਾ ਫੇਰ ਬੁਲਾਵੇ
ਅਤੇ ਨੀਲੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ
ਮੁੜਕੇ ਸੱ ਦਣ ਜਾਵੇ
ਦੂਰ ਕਿਵੇਂ ਮੈਂ ਠਹਿਰ ਸਕਾਂਗਾ । 21
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਜਿਵੇਂ ਖੜਾਵਾਂ ਪਾ ਕੇ ਆਉਂਦੀ
ਹਰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਸਵੇਰ
ਅੱ ਜ ਸੁਨਹਿਰੀ ਧੁੱ ਪਾਂ ਨੱਚਣ
ਕੰ ਮਾਂ ਭਰੀ ਚੰ ਗੇਰ
ਅਜ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਰੇਸ਼ਮ ਕੱ ਤਣ
ਪੈਰ ਛਣਕਦਾ ਜਾਵੇ
ਅੱ ਜ ਘੂਕਦੀ ਲੱਕੜ ਮੇਰੀ
ਬਾਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਗਾਵੇ
ਕੰ ਮਾਂ ਦਾ ਸੰ ਗੀਤ ਸੁਣਾਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਅੱ ਜ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਇੰ ਜਨ ਮੇਰੇ
ਜਿਵੇਂ ਸਾਹ ਪਏ ਲੈ ਦੇ
ਹਸਦੇ ਗੌਂਦੇ ਬੁੱ ਤ ਲੋ ਹੇ ਦੇ
ਜੋਸ਼ ਸੀਟੀਆਂ ਦੇਂਦੇ
ਹਸਦੀ ਖਿੜਦੀ ਗੱ ਲਾਂ ਕਰਦੀ
ਨਵੀਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਗਾਵੇ
ਕਿਹੜਾ ਏਸ ਉਸਾਰੀ ਵਿਚ ਨਾ
ਆਪਣਾ ਹਿੱ ਸਾ ਪਾਵੇ
ਨਵਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਗੀਤ ਰਚਾਂਗਾਂ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਜ਼ੋਰ ਜ਼ਬਰ ਦਾ ਅਤੇ ਕਹਿਰ ਦਾ
ਔਖਾ ਵੇਲਾ ਹੜਿਆ
ਮੇਰਾ ਵੀਅਤਨਾਮ ਹੁਣ ਹਸਦੇ
ਫੁੱ ਲਾਂ ਵਾਂਗਣ ਖਿੜਿਆ
ਮੇਰੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ
ਪੱ ਛੀ ਚੁੱ ਕ ਕੇ ਖੜੀਆਂ
ਬੈਕ ਨਿਨਾਹ ਦੇ ਵਾਂਗ ਸੋਹਣੀਆਂ
ਸਭਨੀਂ ਥਾਵੀਂ ਕੁੜੀਆਂ
ਫੇਰ ਪਿਆਰ ਦਾ ਗੀਤ ਗਵਾਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਕੰ ਮੀਂ ਰੁੱ ਝੇ ਹੱ ਥਾਂ ਉਤੇ
ਫੁੱ ਲ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮਹਿਕੇ
ਰੌਣਕ ਅੱ ਜ ਮਨੁੱਖੀ ਵੇਹੜੇ
ਆਉਣ ਲਈ ਪਈ ਸਹਿਕੇ
ਕੇਡਾ ਜੀਊਂਦਾ ਕੇਡਾ ਪਿਆਰਾ
ਅਜ ਮਨੁੱਖੀ-ਵੇਹੜਾ
ਏਸ ਮਨੁੱਖੀ ਮਹਿਫ਼ਲ ਵਿੱ ਚੋਂ
ਦੂਰ ਜਾਏਗਾ ਕੇਹੜਾ !
ਜਿੰ ਦਗੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਖ ਦਿਆਂਗਾ ।
ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ--ਫੇਰ ਮੁੜਾਂਗਾ ।
ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਭੇਤ
ਮਾਂ: ਪੰ ਜਾਬ ਦੀ ਤਵਾਰੀਖ਼
ਧੀ: ਸਮੇਂ ਦੀ ਜਵਾਨੀ
ਪ੍ਰਵੇਸ਼
ਧੀ
"ਸੁਣ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ !
ਅੱ ਜ ਇਕ ਗੱ ਲ ਸੁਣਾ
ਭੇਤ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਰਾਂਗਲੇ
ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵਟਾ?”
ਮਾਂ
“ਸੁਣ ਨੀ ਧੀਏ ਮੇਰੀਏ !
ਅਜੇ ਤੂੰ ਅਲ੍ਹੜ ਜਾਨ
ਸੁੱ ਚੇ ਮੋਤੀ ਦਿਲਾਂ ਦੇ
ਐਵੇਂ ਨਾ ਰੁਲ ਜਾਣ"
ਧੀ
"ਸੁਣ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ !
ਜਾਣ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਸਾਰ
ਅੰ ਗਣ ਦੇ ਵਿਚ ਖੇਡਦੀ
ਮੈਂ ਹੋਈ ਮੁਟਿਆਰ"
ਮਾਂ
"ਬਿਖੜਾ ਇਸ਼ਕ ਲੁਕਾਈ ਦਾ
ਮਗੇ ਜੀਵਨ ਦਾਨ
ਔਖਾ ਹਰਫ਼ ਪਛਾਨਣਾ
ਔਖਾ ਨਾਉਂ ਲਿਖਾਣ"
ਧੀ
"ਸੁਣ ਨੀ ਜੀਵਨ ਦਾਤੀਏ !
ਦੇਹ ਮੈਨੰ ੂ ਪਹਿਚਾਣ
ਪੀਂਘਾਂ ਪੀਹੜੇ ਰਾਂਗਲੇ
ਦਿਲ ਨੂੰ ਨਾ ਪਰਚਾਣ"
ਮਾਂ
"ਸੁਣ ਨੀ ਜੀਵਨ ਜੋਗੀਏ !
ਦੁਨੀ ਸੁਹਾਵਾ ਦੇਸ 22
ਚੌਦਾਂ ਅੰ ਗ ਸਹੇਲੀਆਂ
ਥਾਂ ਥਾਂ ਫੜਣ ਸੁਰੰਧੀਆਂ
ਕਰ ਕਰ ਰੰ ਗਲੇ ਵੇਸ"
ਉੱਚੇ ਪੀਹੜੇ ਬਹਿਣ
ਕੱ ਖੀਂ ਭਾਹ ਛੁਪਾਈਏ
ਧੀ ਲਾਟਾਂ ਬਲ ਬਲ ਪੈਣ ।
"ਸੁਣ ਨੀ ਮਾਏ ਭੋਲੀਏ ! ਸੱ ਭੇ ਕੁੜੀਆਂ ਸੋਹਣੀਆਂ
ਵਾਜਾਂ ਮਾਰੇ ਪੌਣ ਗੁੱ ਝੀ ਰਹੇ ਨਾ ਹੀਰ,
ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਵਿਚ ਆਣ ਕੇ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕਥੂਰੀ ਰੱ ਖੀਏ
ਪਰਬਤ ਚੀਰੇ ਕੌ ਣ ?" ਜਾਏ ਵਲਿੱਖਾਂ ਚੀਰ ।
ਮਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇਸ ਪੰ ਜਾਬ ਦੀ
ਹੂਰਾਂ ਵਿੱ ਚੋਂ ਹੂਰ,
"ਸੁਣ ਨੀ ਧੀਏ ਮੇਰੀਏ ! ਵਾਵਾਂ ਝੱ ਲਣ ਪੱ ਖੀਆਂ
ਸੁਪਨੇ ਝੂਠਾ ਦੇਸ ਮੱ ਥਾ ਚੁੰ ਮੇ ਨੂਰ ।
ਨਾਮ "ਜਵਾਨੀ" ਆਖਦੇ
ਬੜਾ ਛਲਾਵਾ ਵੇਸ" ਅੰ ਬਰ ਲਹਿੰ ਗਾ ਭੇਜਿਆ
ਧਰਤ ਲੁਆਈ ਲੌ ਣ,
ਧੀ ਪੈਰੀਂ ਤਾਰੇ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕੇ
ਰਾਤਾਂ ਝੁੰ ਮਰ ਪੌਣ ।
"ਸੁਣ ਨੀ ਮਾਏ ਮੇਰੀਏ !
ਸਾਗਰ ਦਿਆਂ ਹੰ ਗਾਲ ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਕ ਨੂੰ
ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਇਸ ਰਾਹ ਤੇ ਕਹਿੰ ਦੇ ਪਹਿਲਾ ਵੇਦ,
ਸੂਰਜ ਦੇਵਾਂ ਬਾਲ" ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਰੱ ਖਿਆ
ਮਾਂ ਮੰ ਜ਼ਲ ਵਾਲੀ ਸੇਧ ।
੨
"ਸੁਣ ਨੀ ਧੀਏ ਮੇਰੀਏ !
ਪੌਣਾਂ ਹੱ ਥ ਨਾ ਔਣ "ਅਗਲਾ ਬੋਲ ਜੁ ਬੋਲਿਆ
ਨਾਗਾਂ ਜਹੀਆਂ ਮੇਢੀਆਂ ਫੁੱ ਲਾਂ ਭਰੀ ਚੰ ਗੇਰ
ਕੀਲ ਸਕੇਗਾ ਕੌ ਣ" ਘੁਲੀਆਂ ਸੱ ਤ ਸੁਗੰਧੀਆਂ
ਧੀ ਪੌਣਾਂ ਵਿਚ ਚੁਫ਼ੇਰ ।
"ਸੁਣ ਨੀ ਮਾਏ ਮਹਿਰਮੇ ! ਠੰਢੇ ਸੀਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ
ਚਿਣਗ ਜਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਕਿਤੇ ਨਾ ਦਿੱ ਸੇ ਥੋੜ
ਪੈਂਡੇ ਬੈਠ ਉਡੀਕਦੇ ਹੱ ਥੀਂ ਛਾਵਾਂ ਆਖਦੇ
ਮੰ ਜ਼ਲ ਲੈਂ ਦੀ ਖਿੱ ਚ" ਇਸ ਦੇ ਪਿੱ ਪਲ ਬੋਹੜ!
ਤਵਾਰੀਖ਼ ਨੇ ਹੱ ਸ ਕੇ ਧਰਤੀ ਕਾਜ ਰਚਾਉਂਦੀ
ਵਰਕੇ ਦਿੱ ਤੇ ਖੋਹਲ ਚੇਤਰ ਆਵੇ ਮੇਲ
"ਸੁਣ ਨੀ ਧੀਏ ਸੋਹਣੀਏ ! ਗਿੱ ਧਾ ਮਾਹੀਆ ਭੰ ਗੜਾ
ਬਹਿ ਜਾ ਮੇਰੇ ਕੋਲ : ਬੂਹੇ ਚੋਂਦਾ ਤੇਲ
੧
ਘਰ ਘਰ ਮੰ ਡਲ ਵੱ ਜਦਾ
"ਧਰਤੀ ਅੰ ਗਣ ਮ੍ਹੋਕਲਾ ਘੋੜੀ ਚੜ੍ਹੇ ਵਸਾਖ
ਲੋ ਕ ਵੱ ਡਾ ਪਰਵਾਰ ਧਰਤੀ ਮੱ ਥਾ ਚੁੰ ਮ ਕੇ
ਭਾਰਤ ਪੀਹੜਾ ਰਾਂਗਲਾ ਝੋਲੀ ਪਾਵੇ ਦਾਖ਼
ਅੰ ਗਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ।
ਕਣਕਾਂ ਡੋਲੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਕੱ ਚਾ ਧਾਗਾ ਪਿਆਰ ਦਾ ਨਾਨਕ ਸੱ ਚ ਨਿਸ਼ਾਣ । 23
ਕੁੜੀਆਂ ਗੌਣ ਸੁਹਾਗ ਟੁੱ ਟ ਸਕੇ ਤਾਂ ਤੋੜ !
ਜੇਠ ਜੁ ਪਾਣੀ ਵਾਰਦਾ ਅੰ ਬਰ ਵੁੱ ਠੇ ਮੇਘਲਾ
ਸ਼ੱ ਕਰ ਹੋਵੇ ਵੰ ਡ ਲਾਂ ਧਰਤੀ ਫੁੱ ਟੇ ਆਸ
ਧੁੱ ਪਾਂ ਮੰ ਗਣ ਲਾਗ
ਰੂਪ ਨਾ ਵੰ ਡਿਆ ਜਾਏ ਪੌਣ ਸੁਗੰਧਾਂ ਝੁੱ ਲੀਆਂ
ਅੰ ਬ ਜੁ ਪੱ ਕਣ ਹਾੜ ਦੇ ਧਾਗਾ ਹੋਵੇ ਤੋੜ ਲਾਂ ਰੰ ਗਾਂ ਪਾ ਲਈ ਰਾਸ
ਆਵੇ ਰਸੀਆ ਸਉਣ ਪ੍ਰੀਤ ਨਾ ਤੋੜੀ ਜਾਏ
ਕੋਇਲਾਂ ਗਾਵਣ ਸੋਹਿਲੇ "ਕੋਟਿ ਕੋਟੀ ਮੇਰੀ ਆਰਜਾ"
ਜੇ ਤੂੰ ਚੱ ਲਿਓਂ ਚਾਕਰੀ ਧਰਤੀ ਹੋਈ ਨਿਹਾਲ
ਕਣੀਆਂ ਝੁੰ ਮਰ ਪੌਣ
ਸਾਨੂੰ ਬੋਝੇ ਪਾ ! "ਆਪੋ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਰੰ ਗਲਾ
ਬੱ ਦਲ ਭਰਦਾ ਮਿਹਰ ਦਾ ਜਿੱ ਥੇ ਆਵੇ ਰਾਤੜੀ ਸਖੀਏ ਮੇਰਾ ਲਾਲ"
ਉੱਛਲੇ ਕੰ ਢਿਆਂ ਤੀਕ ਕੱ ਢ ਕਲੇ ਜੇ ਲਾ !"
ਘੜਾ ਜੁ ਭਰਦਾ ਭਾਦਰੋਂ ੩ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰ ਆਖਦਾ :

ਪੈਲੀ ਲਾਵੇ ਡੀਕ ਕੁਦਰਤ ਤੋ ਬਲਿਹਾਰ

"ਸੁਣ ਨੀ ਧੀਏ ਮੇਰੀਏ !
ਰੁੱ ਤ ਫਿਰੇ ਲਟਬਾਵਰੀ ਇਹ ਮੇਰਾ ਪੰ ਜਾਬ,
ਸੌਂਦੀ ਅੰ ਬਰ ਤਾਣ ਬੈਠ ਹਜੂਰੀ ਏਸ ਦੀ
ਬੱ ਦਲ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਕਾਲੀਆਂ ਇਹ ਇਕ ਪਾਕ ਕਿਤਾਬ ।
ਅਸੂੰ ਗੁੰ ਦੇ ਆਣ
ਹਰਫ਼ ਸੁਨਹਿਰੀ ਏਸ ਦੇ
ਕੱ ਤਕ ਫੁੱ ਲ ਕਪਾਹ ਦੇ ਅਮਨ, ਅਹਿੰ ਸਾ, ਤਿਆਗ,
ਰੇਸ਼ਮ ਪੈ ਜਾਏ ਮਾਤ ਸਮਿਆਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਵਿਚ
ਮੋਘਰ ਚਰਖਾ ਰਾਂਗਲਾ ਜਗਦੇ ਜਿਵੇਂ ਚਿਰਾਗ਼ ।
ਕੱ ਤੇ ਪੋਹ ਦੀ ਰਾਤ
ਰੰ ਗ ਜੁ ਇਸ਼ਕ ਖੁਦਾਇ ਦਾ
ਮਾਘ ਜੁ ਭਾਂਡਾ ਮ੍ਹਕ
ੋ ਲਾ ਰੱ ਤਾ ਸ਼ੇਖ ਫ਼ਰੀਦ,
ਫੱ ਗਣ ਘੋਲੇ ਰੰ ਗ ਖ਼ੈਰ ਜੁ ਮੰ ਗੀ ਬੰ ਦਗੀ
ਖੇਤ ਜਿਵੇਂ ਫੁਲਕਾਰੀਆਂ
ਆਸ਼ਕ ਪਾਈ ਦੀਦ ।
ਚੇਤਰ ਲਈਆਂ ਮੰ ਗ
ਹੰ ਸ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਇਆ
ਮੋਤੀ ਦੇਵਾਂ ਵਾਰ !
ਰੁੱ ਤਾਂ ਗਾਵਣ ਸੋਹਿਲੇ
ਧੰ ਨ ਭਲਾ ਸੰ ਜੋਗ,
ਧੰ ਨ ਭਲੀ ਉਹ ਥਾਉਂ ਹੈ
ਮਿਲੇ ਰਾਜ ਤੇ ਜੋਗ !
ਰਲ ਕੇ ਬਹਿਣ ਸਹੇਲੀਆਂ
ਚਾਨਣ ਭਿੱ ਜੀ ਰਾਤ,
ਮਿਲ ਕੇ ਕਰਨ ਕਹਾਣੀਆਂ
ਸਾਹਬ ਮੇਰੇ ਦੀ ਬਾਤ
ਬਾਤਾਂ ਸਾਹਿਬ ਸੰ ਦੀਆਂ
ਵੱ ਟ ਗਈ ਤਕਦੀਰ,

"ਫ਼ਰੀਦਾ ਖ਼ਾਲਕੁ ਖਲਕ ਮਹਿ ਕਾਲਾ ਕੱ ਪੜ ਭੇਖ ਦਾ

ਕਿਰਤੀ ਬਾਹਵਾਂ ਇਹਦੀਆਂ ਖਲਕ ਵਸੈ ਰਬ ਮਾਹਿ ਨਾਨਕ ਦਿੱ ਤਾ ਚੀਰ ।
ਸੁਪਨੇ ਦੇਣ ਉਸਾਰ ਮੰ ਦਾ ਕਿਸਨੋ ਆਖੀਐ
ਹਲ ਪੰ ਜਾਲੀ ਰਾਂਗਲੀ "ਜਿਨ ਸਿਰਿ ਸੋਹਨਿ ਪਟੀਆ
ਤਿਸੁ ਬਿਨ ਕੋਈ ਨਾਹਿ”
ਦੇਂਦੀ ਖੇਤ ਖਿਲਾਰ ਮਾਂਗੀ ਪਾਇ ਸੰ ਧੂਰੁ
"ਜੰ ਗਲ ਜੰ ਗਲ ਕਿਆ ਭਵਹਿ ਸੇ ਸਿਰ ਕਾਤੀ ਮੁੰ ਨੀਅਨਿ
ਪੰ ਜੇ ਪਾਣੀ ਆਖਦੇ ਵਣਿ ਕੰ ਡਾ ਮੋੜਹਿ
ੇ ਗਲ ਵਿਚਿ ਆਵੈ ਧੂੜਿ"
ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਵਸੀ ਰਬੁ ਹਿਆਲੀਐ
ਮਲ ਮਲ ਨ੍ਹਾਵਣ ਗੋਰੀਆਂ ਇਕ ਦਰ ਮੰ ਡਪ ਮਾੜੀਆਂ
ਜੰ ਗਲ ਕਿਆ ਢੂੰ ਢੇਹਿ"
ਲੈ ਣ ਗੁਰਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਇਕ ਦਰ ਨਾ ਸੀ ਢੋਕ,
“ਦਰ ਦਰਵੇਸੀ ਗਾਖੜੀ" ਰਾਜੇ ਰੱ ਤ ਨਚੋੜਦੇ
ਇਸ਼ਕ ਤਪੇ ਤੰ ਦੂਰ ਜਿਉਂ ਦੇਂਦਾ ਇਸ਼ਕ ਆਵਾਜ਼ । ਛਿੱ ਲਾਂ ਵਰਗੇ ਲੋ ਕ ।
ਜਿੰ ਦਾਂ ਬਾਲਣ ਪਾਣ "ਰਾਤ ਕਥੂਰੀ ਵੰ ਡੀਐ"?
ਪੇੜੇ ਟੁੱ ਕਣ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਦਾ ਵੇਲਣਾ
ਲਈ ਫ਼ਰੀਦ ਵਿਹਾਜ ।
ਹੁਸਨ ਪਲੇ ਥਣ ਲਾਣ : ਛਿੱ ਲਾਂ ਦਏ ਨਪੀੜ,

ਸਗਵਾਂ ਸਗਵਾਂ ਚੰ ਨ ਫਿਰ ਦੁੱ ਖਾਂ ਖੋਰੀ ਜਿੰ ਦ ਦੀ

"ਮਾਰ ਲੈ ਛਲੜੇ ਅਪਣੇ ਕਿਸੇ ਨਾਂ ਜਾਤੀ ਪੀੜ ।
ਅਰਸ਼ੋਂ ਲੱਥਾ ਆਣ
ਤੇ ਸਾਡਾ ਦਿਲ ਮੋੜ
ਧਰਤੀ ਮੱ ਥੇ ਸੋਭਦਾ
ਉਤੋਂਂ ਕੋਂਹਦਾ ਜਿੰ ਦ ਨੂੰ ਅੰ ਦਰ ਆਪੇ ਬਾਹਰ ਆਪੇ ਹੱ ਡ ਘਚੋਲੇ 24
"ਕਲਿਕਾਤੀ" ਦਾ ਵਾਰ, ਮਹਿਰਮ ਹੋਇਆ ਆਪ । ਚੰ ਮ ਫਰੋਲੇ!
ਸਹਿਮੀ ਜਿੰ ਦੂ ਸਿਸਕਦੀ ਲਹੂ ਮਾਸ ਤੋਂ ਅਗੇ ਸਭ ਕੁਛ
ਘਾਇਲ ਪੰ ਛੀ ਹਾਰ : ਵੇਦ ਕਤੇਬਾਂ ਕਹਿੰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹ ਹਨੇਰੇ, ਅੰ ਨੇ੍ਹ ਬੋਲੇ
ਅੱ ਜ ਅਸੀਂ ਕੁਰਬਾਨ ਥਾਂ ਥਾਂ ਲਹੂ-ਲਹੂ ਵਿਚ ਵੀਟੇ
"ਜਿੰ ਨ੍ਹੀ ਸੱ ਚ ਨਬੇੜਿਆ ਸੱ ਚਾ ਅੱ ਖਰ ਇਸ਼ਕ ਦਾ
ਨੈਣ ਨਿਰੇ ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਗੀਟੇ ।
ਮੈ ਕੁਰਬਾਨੇ ਤੁੱ ਧ ਬੁੱ ਲ੍ਹੇ ਲਿਆ ਪਛਾਣ :
"ਹੱ ਕ ਪਰਾਇਆ ਰੱ ਤ ਹੈ ਦੋ ਮਿੱ ਟੀ ਦੇ ਢੇਰ
ਮਿਹਨਤ ਸੁੱ ਚਾ ਦੁੱ ਧ" "ਇਸ਼ਕ ਅੱ ਲਾ ਦੀ ਜ਼ਾਤ
ਅੰ ਡਜ
ਭੱ ਠ ਨਿਮਾਜ਼ਾਂ ਸਭ
ਜੇਰਜ
“ਪੀਰ ਮੁਰੀਦਾ ਪਿਰਹੜੀ" ਰਲ ਮਿਲ ਦਿਓ ਵਧਾਈਆਂ
ਸੇਤਜ
ਗਾਵੇ ਫਿਰ ਗੁਰਦਾਸ ਮੈਂ ਵਰ ਲੱਧਾ ਰੱ ਬ । ਉਤਭੁਜ
"ਹਉਂ ਤਿਸ ਵਿਟਹੁ ਵਾਰਿਆ"
ਉੱਸਰੇ ਲੱਖਾਂ ਵੇਰ
ਸਮਾਂ ਰਚਾਵੇ ਰਾਸ ਇਹ ਜੁ ਝੰ ਗੀ ਇਸ਼ਕ ਦੀ
ਢੱ ਠੇ ਲੱਖਾਂ ਵੇਰ
ਵਿੱ ਚ ਬੁਲੇਂਦਾ ਮੋਰ
ਪੰ ਜ-ਤੱ ਤ ਦੇ ਏਸ ਜਬਾੜੇ
ਸੌ ਮੁਸ਼ਕੰ ਬਰ ਘੋਲਕੇ ਮੰ ਦਰ ਮੱ ਕਾ ਵੇਖਿਆ
ਦੋ ਮਿੱ ਟੀ ਦੇ ਢੇਰ
ਕੇਸਰ ਰੰ ਗ ਰਲਾਇ ਤੈਥੋਂ ਨਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ।
ਸੌੜ ਸੌੜ ਕੇ
ਮਿਹਰ ਮੁਹੱਬਤ ਆਸ਼ਕੀ
ਲੋ ਕਾਂ ਭਾਣੇ ਚਾਕ ਨੀ ਉਗਲੇ ਲੱਖਾਂ ਵੇਰ
ਛੁਪਦੀ ਨਾਹਿ ਛੁਪਾਇ
ਮੇਰਾ ਮੁਰਸ਼ਦ ਸੋਇ ਹਾਬੜ ਹਾਬੜ
ਲਖ ਲਖ ਬਾਵਨ ਚੰ ਦਨਾ ਜਿੱ ਥੇ ਸੱ ਜਣ ਸੁਣੀਂਦਾ ਨਿਗਲੇ ਲੱਖਾਂ ਵੇਰ
ਪਹੁੰ ਚਣ ਨਾ ਉਸ ਤੀਕ ਉੱਥੇ ਕਾਬਾ ਹੋਇ ।” ਜਨਮ ਜਨਮ ਦੇ ਫੇਰ
ਲੱਖ ਕਪੂਰ ਕਥੂਰੀਆਂ ਕਿਸੇ ਕੁੱ ਖ ਨਾ ਜੰ ਮਿਆ ਨੂਰ
ਲੰਘ ਨਾ ਸੱ ਕੀਆਂ ਲੀਕ ਮਿੱ ਟੀ-ਮਿੱ ਟੀ ਪਈ ਘਸੀਟੇ
ਨੈਣ ਨਿਰੇ ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਗੀਟੇ ।
ਬਦਲ ਭਰਿਆ ਮਿਹਰ ਦਾ
ਮੋਰਾਂ ਬੱ ਧੀ ਪੈਲ ਰਾਹ ਵਿਚ ਆ ਗਈ : ਖੱ ਲ ਹੀ ਖੱ ਲ
ਗੁਰਮੁਖ ਪੈਰ ਸਕਾਰਥੇ ਇਸ ਤੋਂ' ਅੱ ਗੇ ਪੈਰ ਧਰਨ ਦਾ
ਮਾਰਗ ਹੋ ਗਏ ਸਹਿਲ । ਆਇਆ ਨਾ ਕਦਮਾਂ ਨੂੰ ਵੱ ਲ
ਚੰ ਮ ਵਿਚ ਚੰ ਮ ਪਿਆ ਪਲ
ਜਿੰ ਦ ਤਿਹਾਈ ਪਾਣੀਓਂ
ਖ਼ਾਕ ਗਈ ਖ਼ਾਕ ਵਿਚ ਰਲ
ਸਾਂਹਵੇਂ ਮੀਲਾਂ ਰੇਤ
'ਹੁਸਨ' ਗਿਆ ਪੱ ਥਰਾਂ ਵਿਚ ਢਲ
ਲੱਭਾ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਨੇ
ਕੋਈ 'ਇਸ਼ਕ' ਵੀ ਵਰ ਨਾ ਬਣਿਆ
ਸਾਹਿਬ ਸੰ ਦਾ ਭੇਤ । 'ਜੋਤ' ਬਣੀ ਨਾ ਜੈ ਮਾਲਾ
ਤੇ 'ਪ੍ਰੀਤ' ਰਹੀ ਕੰ ਵਾਰੀ ਗੱ ਲ ।
ਰੱ ਤਾ ਰੰ ਗ ਜੁ ਸਾਹਿਬ ਦਾ
ਚਾਨਣ ਨੇ ਚਾਰੇ ਦਰ ਮੀਟੇ
ਰੋਗ ਮਜੀਠਾ ਲਾਲ :
ਨੈਣ ਨਿਰੇ ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਗੀਟੇ ।
“ਰਾਂਝਣ ਰਾਂਝਣ ਕੂਕਦੀ
ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ
ਰਾਂਝਣ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਪੱ ਥਰ ਗੀਟੇ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਮੇਰੇ ਦੇਵ !
ਪੱ ਥਰ ਗੀਟੇ
ਧੂੰ ਏਂ ਫੋਲ ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਮੈਂ ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ
ਨੈਣ ਨਿਰੇ ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਗੀਟੇ
ਲੀਤੇ ਲਾਲ ਪਛਾਣ,
ਪੱ ਥਰ ਗੀਟੇ--ਕੋਈ ਵੀ ਖੇਡੇ! ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਹੁਸਨ ਸੁਹਾਵਾ ਤਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦਾ
ਅਸਮਾਨਾਂ ਦੀ ਪੀਂਘ
ਇਸ਼ਕ ਜਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਾਣ । ਇਹ ਲਹੂ ਮਾਸ ਦੀ ਚਾਹ
ਸੋਹਣੇ ਨੇ ਰੰ ਗ
ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਮਾਸ ਦੀ ਭੁੱ ਖ
ਮੁੱ ਖ ਭਲੇ ਰੇ ਤਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰ ਜਾਵੇ ਨਾ ਝੂਟੀ।
ਨਿੱਤ ਨਵੇਂ ਲਹੂ ਦੀ ਪਿਆਸ
ਸਾਈ ਂ ਜਿੰ ਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਾਪ, ਮੈਂ ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ ।
 ਪਰ ਓ ਦਾਤਾ ! ਤੇਰੇ ਦਾਨ, ਤੇ ਅੰ ਨ ਭਾਰ ਹੇਠਾਂ – ਉਹ ਦੱ ਬੇ ਗਏ ਹਨ । 25
ਰੂਹਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
ਮੁੱ ਠ ਕੁ ਤਾਰੇ ਤ੍ਰੌਂਕ ਕੇ
ਪਿਆਰੀ ਏ ਵਾ ਅੰ ਨ ਦਾਤਾ!
ਤੇ ਚੱ ਪਾ ਕੁ ਚੰ ਨ ਸੁੱ ਟ ਕੇ
ਤੇ ਪਿਆਰੀ ਸੁਗੰਧਿ ਕਾਮੇ ਮਾਂ ਬਾਪ
ਸਬਰ ਸਾਡਾ ਅਜ਼ਮਾਣ।
ਪਰ ਰਜਦਾ ਨਹੀਂ ਪੇਟ, ਦਿੱ ਤੇ ਕਾਮੇ ਨੇ ਜੰ ਮ
ਇਹ ਮਾਸਾਂ ਤੋਂ ਨਿੰਮੀ ਸੁੱ ਟ ਦੇਣ ਕੁਛ ਰਿਸ਼ਮਾਂ ਕਾਮੇ ਦਾ ਕੰ ਮ ਹੈ
ਮਾਸਾਂ ਤੋਂ ਜੰ ਮੀ ਡੇਗ ਦੇਣ ਕੁਝ ਲੋ ਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਕੰ ਮ ।
ਜਿੰ ਦ ਮੰ ਗਦੀ ਏ : ਰੋਟੀ ਪਰ ਵਿਲਕਣ ਪਏ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰ ਗ ਬਾਕੀ ਵੀ ਤਾਂ ਕੰ ਮ
ਹਾਏ ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ । ਇਹ ਅੰ ਗ ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਾਣ। ਕਰਦੈ ਇਹੋ ਹੀ ਚੰ ਮ
ਉਹ ਵੀ ਵੇਲੇ ਆਣ ਉਹ ਵੀ ਇੱ ਕ ਕੰ ਮ
ਦੇਵ-ਨੈਣਾਂ ਦੇ ਵਾਂਗ
ਇਹ ਵੀ ਇੱ ਕ ਕੰ ਮ।
ਦਰਿਆ ਨੇ ਸੀ ਤੱ ਕਿਆ ਇਕ ਦੋ ਰਾਤਾਂ, ਹੱ ਥ ਤੇਰੇ
ਪਰ ਕੰ ਢੇ ਦੀ ਮਿੱ ਟੀ ਰਤਾ ਵੱ ਧ ਸਖ਼ੀ ਹੋ ਜਾਣ, ਅੰ ਨ ਦਾਤਾ!
ਨੇ ਜਿੰ ਦ ਖੋਰ ਸੁੱ ਟੀ ਕੁਝ ਖੁਲੇ ੍ਹ ਹੱ ਥੀਂ ਦੇਣ ਮੈਂ ਚੰ ਮ ਦੀ ਗੁੱ ਡੀ
ਹਾਏ ! ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ । ਏਸ ਨੂਰ ਦਾ ਦਾਨ ਖੇਡ ਲੈ , ਖਿਡਾ ਲੈ
ਫਿਰ ਸੰ ਗ ਜਾਣ ਲਹੂ ਦਾ ਪਿਆਲਾ
ਮੇਰੇ ਦੇਵ ! ਮੰ ਨਦੀ ਹਾਂ
ਪੀ ਲੈ ਪਿਲਾ ਲੈ ।
ਤੇਰੇ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਡੋਲੇ ਚੱ ਪਾ ਚੰ ਨ ਵੀ ਖੋਹਣ
ਪਰ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਚਿੰ ਨ੍ਹ ਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਘਬਰਾਣ ਤੇਰੇ ਸਾਹਵੇਂ ਖੜੀ ਹਾਂ ਅਹਿ
ਤਾਂ ਪੈ ਚੁਕੇ ਸੀ ਤਾਂ ਵੀ, ਕਦੇ ਪਰਬਤ ਉਹਲੇ ਕਰਨ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸ਼ੈ
ਮੇਰੇ ਰਾਹ-ਗੁਜ਼ਰ । ਕਦੇ ਬੱ ਦਲਾਂ ਹੇਠ ਛੁਪਾਣ, ਜਿਵੇਂ ਚਾਹੇ ਵਰਤ ਲੈ
ਜਦ ਆਪਣੀ ਹੀ ਛਾਤੀ ਫਿਰ ਸੁੰ ਞੀਆਂ ਰਾਤਾਂ, ਸੱ ਖਣੇ ਪੱ ਲੇ ਉੱਗੀ ਹਾਂ
ਧਰਤੀ ਨੇ ਡਿੱ ਠੀ । ਖਾਲੀ ਸਭ ਅਸਮਾਨ। ਪਿਸੀ ਹਾਂ
ਹਾਏ ! ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ । ਗੁਝੀ ਹਾਂ
ਪਰ ਭੁੱ ਖ ਵਿਲਕਦੇ ਬੁੱ ਲ੍ਹ
ਵਿਲੀ ਹਾਂ
ਰੂਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਾਡੇ ਫਿਰ ਵੀ ਆਖੀ ਜਾਣ:
ਤੇ ਅੱ ਜ ਤੱ ਤੇ ਤਵੇ ਤੇ
ਤੇ ਆਤਮ ਪਹਿਚਾਣ ਤੇਰੇ ਸੰ ਗਦੇ ਸੰ ਗਦੇ ਦਾਨ
ਜਿਵੇਂ ਚਾਹੇ ਪਰੱ ਤ ਲੈ ।
ਅਜੇ ਨਾ ਇਹ ਲੰਘੇ ਸਾਡਾ ਸਭੋ ਕੁਝ ਸਰਚਾਣ
ਮੈਂ ਬੁਰਕੀ ਤੋਂ ਵੱ ਧ ਕੁਛ ਨਹੀਂ
ਜਿਸਮਾਂ ਦੀ ਲੀਕ, ਸਾਡੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪਤਾਣ
ਜਿਵੇਂ ਚਾਹੇ ਨਿਗਲ ਲੈ ,
ਆ ਤਾਂ ਉਲੰਘੇ ਭਾਲ ਸਾਡੀ ਸਸਤਾਣ
ਤੇ ਤੂੰ ਲਾਵੇ ਤੋਂ ਵੱ ਧ ਕੁਛ ਨਹੀ
ਇਸ ਮਾਸਾਂ ਦੀ ਹੱ ਦ, ਤੇਰੇ ਹੱ ਥ ਦੇ ਇਕ ਦੋ ਭੋਰੇ
ਜਿੰ ਨਾ ਚਾਹੇ ਪਿਘਲ ਲੈ ।
ਅਜੇ ਹੱ ਡ ਮਿੱ ਠੇ ਵੀ – ਭੁੱ ਖ ਸਾਡੀ ਵਰਚਾਣ ।
ਅਜੇ ਚੰ ਮ ਮਿੱ ਠੇ ਲਾਵੇ 'ਚ ਲਪੇਟ ਲੈ
ਚੱ ਪਾ ਚੰ ਨ – ਤੇ ਮੁੱ ਠ ਕੁ ਤਾਰੇ
ਅਜੇ ਲਹੂ ਮਿੱ ਟੀ ਕਦਮਾਂ ਤੇ ਖੜੀ ਹਾਂ
ਸਾਡਾ ਮੱ ਲ ਬੈਠੇ ਅਸਮਾਨ।
ਮੰ ਗਦੀ ਏ: ਬਾਹਵਾਂ 'ਚ ਸਮੇਟ ਲੈ ।
ਅੰ ਨ ਦਾਤਾ !
ਲਹੂ-ਮਿੱ ਟੀ। ਚੁੰ ਮ ਲੈ
ਅੰ ਨ ਦਾਤਾ!
ਚੱ ਟ ਲੈ ,
ਇਹ ਮਮਤਾ ਨਹੀਂ ਛੁੱ ਟੀ ਮੇਰੀ ਜੀਭ 'ਤੇ – ਤੇਰਾ ਲੂਣ ਏਂ
ਤੇ ਫੇਰ ਰਹਿੰ ਦ ਖੂੰ ਹਦ
ਇਹ ਚਾਹ ਨਹੀਂ ਨਿਖੁੱ ਟੀ ਤੇਰਾ ਨਾਂ – ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਦਿਆਂ ਹੋਠਾਂ 'ਤੇ,
ਉਸਦਾ ਵੀ ਕੁਝ ਵੱ ਟ ਲੈ ।
ਮੇਰੇ ਦੇਵ! ਤੇ ਮੇਰੇ ਇਸ ਬੁੱ ਤ ਵਿਚ

ਮੈਂ ਲਹੂ ਮਿੱ ਟੀ। ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਏਂ! ਅੰ ਨ ਦਾਤਾ!

ਚੱ ਪਾ ਚੰ ਨ
ਚੱ ਪਾ ਚੰ ਨ – ਤੇ ਮੁੱ ਠ ਕੁ ਤਾਰੇ
ਸਾਡਾ ਮੱ ਲ ਬੈਠੇ ਅਸਮਾਨ।
ਸਾਡੀਆਂ ਭੁੱ ਖਾਂ ਇੰ ਨੀਆਂ ਵੱ ਡੀਆਂ
ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਬੋਲਾਂ ! ਮੇਰੀ ਜ਼ਬਾਨ
ਮੇਰੇ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇ ਇਨਕਾਰ?
ਬੋਲ ਪੈਂਦਾ ਏ ਤੇਰਾ ਅੰ ਨ। ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੈ ।
ਕੁਛ ਕੁ ਬੋਲ ਸਨ ਹਾਂ -ਪਿਆਰ.......?
ਪਰ ਅਸੀਂ ਅੰ ਨ ਦੇ ਕੀੜੇ
ਇਹ ਤੇਰੇ ਮਤਲਬ ਦੀ ਸ਼ੈ ਨਹੀਂ ।
ਬੇਆਵਾਜ਼
ਤੁਸੀਂ ਜੁਗ ਜੁਗ ਜੀਵੋ ਤਾਰਿਓ!
ਪਰ ਅਸੀਂ ਹਨੇਰੇ ਘੋਰ,
ਤੁਸੀਂ ਜਮ ਜਮ ਵੱ ਸੋ ਬੱ ਦਲੋ !
ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਸਾਂ ਹੋਰ ।
ਤੁਸੀਂ ਹੱ ਸੋ ਫੁੱ ਲ ਗੁਲਾਬ ਦੇ!
ਸਾਡੇ ਬੋਲ ਵਿਲਕਦੇ ਜਾਣ,
ਤੁਸੀਂ ਪੌਣਾਂ ਵੱ ਗੋ ਸੰ ਦਲੀ!
ਸਾਡੇ ਸਾਹ ਸੁਲਗਦੇ ਜਾਣ!
ਤੁਸੀਂ ਲੱਖ ਚੰ ਦਾ! ਲੱਖ ਸੂਰਜਾ!
ਸਾਡੇ ਸੱ ਖਣੇ ਸਭ ਅਸਮਾਨ,
ਤੁਸੀਂ ਜਲ ਥਲ ਭਰਿਓ ਨੀਰ ਨੀਰ!
ਸਾਡੀ ਤਰਿਹਾਈ ਜਾਨ।
ਹੋਰ, ਜਨਮ ਜਨਮ ਦੇ ਲਾਰਿਆਂ
ਸਾਨੂੰ ਏਸ ਜਨਮ ਨਾ ਛੋੜ,
ਤੁਸੀਂ ਲੱਖ ਬ੍ਰਹਿਮੰ ਡਾਂ ਵਾਲੜੇ !
ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।
ਹਰ ਪੱ ਤਰ ਦੀ ਮਹਿਕ ਅੰ ਦਰੋਂ
ਮਹਿਕ ਮੇਰੇ ਸਾਹਵਾਂ ਦੀ ਆਵੇ,
ਹਰ ਸਿੱ ਟੇ ਦੀਆਂ ਅੱ ਖਾਂ 'ਚੋਂ
ਮੇਰੇ ਅੰ ਗ ਪਾਂਦੇ ਨੇ ਝਾਤ ।
ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱ ਧੀ ਜ਼ੋਰੀਂ ਬੀਜੇ
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬੱ ਧੀ ਜਬਰੀ ਹਿੱ ਕੇ
ਬਹੁਤ ਹੋ ਗਿਅਂ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ
ਮੇਰੇ ਅੰ ਨ ਦਾ ਘਾਤ ।
ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।
ਅੱ ਖੀਆਂ ਵਿੱ ਚੋਂ ਅੱ ਥਰੂ ਛੰ ਡੇ
ਹੋਠਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਿੰ ਨਤ ਝਾੜੀ,
ਆਪੇ ਦਾਰੂ ਆਪੇ ਦਰਮਲ
ਆਪੇ ਪੁੱ ਛੀ ਵਾਤ ।
ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।
26
ਨਿਰੋਲ ਇਥ ਮੁਹੱਬਤ ਤਾਂ ਜੰ ਮੀ ਸੀ ਜ਼ਰੂਰ
ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੰ ਡੇ ਬੜੇ ਤਿੱ ਖੇ ਜਹੇ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ
ਬਣ ਚੁਕੇ ਨੇ ਨਾਲੇ ਤਾਰੀਖ਼ੀ ਤਅੱ ਸਬ
ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਦਾਮਨ
ਅਜ ਕੰ ਡਿਆਂ ਨਾਲ ਖਹਿ ਗਿਆ
ਉਲਝ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ।
ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਰੰ ਗ ਸੀ, ਕਰਾਰਾਂ ਦਾ ਗ਼ੁਲਾਮ
ਲੈਂ ਦਾ ਸੀ ਤਸੱ ਲੀ ਮੇਰੇ ਕੌ ਲਾਂ ਤੋਂ ਹੁਦਾਰੀ
ਮਾਂਗਵੀਂ ਉਡਾਰੀ
ਉਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਪੰ ਛੀ
ਅਜ ਆਲ੍ਹਣੇ 'ਚ ਬਹਿ ਗਿਆ ।
ਇਸ਼ਕ ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ !
ਪੁਲ ਕਦੇ ਵੀ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਰੰ ਗਤ ਨਹੀਂ ਪਰਖਦੇ
ਗੰ ਧਲਾਪਣਾ ਨਿਰਮਲਪਣਾ ਪੈਰਾਂ, ਚੋਂ ਲੰਘ ਜਾਂਦੈ
ਮੈਨੰ ੂ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਤੇ
ਜੋ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਰੰ ਗਤ ਤੇ

ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਜਿੰ ਦੜੀ ਦੀ ਲੋ ੜ । ਹੱ ਸ ਪਈ ਮੇਰੀ ਹਾੜੀ ਸੌਣੀ ਸਵਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪੈ ਗਿਆ

ਤੁਸੀਂ ਲਖ ਸੈ ਦਾਤਾਂ ਵਾਲਿਓ!
ਸਾਨੂੰ ਇਕ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਤੋਟ,
ਅਸੀਂ ਪੁਜਾਰੀ ਆਂ ਇੱ ਕ ਦੇਵ
ਤੁਸੀਂ ਦੇਵਾਂ ਕੋਟਿ ਕੋਟ।
ਸਾਡਾ ਮਨ ਪਰਦੇਸੀ ਮੁੱ ਢ ਤੋਂ
ਤੁਸੀਂ ਦੇਸਾਂ ਵਾਲੇ ਹੋ!
ਬੇ-ਆਵਾਜ਼ ਇਸ਼ਕ ਕੀ ਆਖੇ
ਉਹਦਾ ਨਿਰਮੋਹੀ ਨਾਲ ਮੋਹ ।
ਹੱ ਸ ਪਏ ਮੇਰੇ ਸਾਲ ਮਹੀਨੇ, ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ,
ਹੱ ਸੀਆਂ ਲੂਆਂ, ਹੱ ਸੇ ਪਾਲੇ ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਹੱ ਸ ਪਈ ਬਰਸਾਤ ।
ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਬੜੇ ਵਿੰ ਗੇ ਜਹੇ ਹੁੰ ਦੇ ਨੇ
ਮੇਰੀ- ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ।
ਝਨਾਂ ਦਾ ਗੋਤਾ ਵੀ ਕਦੇ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਇਹ ਧਰਤੀ ਮੈ ਆਪੇ ਗੋਡੀ, ਕਿਤਨੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਲੀਹ ਤੇ
ਇਹ ਕਣਕਾਂ ਮੈ ਆਪੇ ਛੰ ਡੀਆਂ, ਪਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਰਖ ਵਿਚ ਪੈਣ ਕੋਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ
ਇਹ 'ਰੋਟੀ' ਅੱ ਜ ਮੇਰੀ ਹੋਈ ਚੰ ਗਾ ਹੈ ਪੈਰ ਤੇਰਾ ਉਸ ਲੀਹ ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ।
ਮੇਰਾ ਹੋ ਗਿਆ 'ਭਾਤ' ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ,
ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ । ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ!
ਦੀਵਾ ਇੱ ਕ ਜਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਇਹ ਧਰਤੀ ਅਜ ਲੋ ਕਾਂ ਜੋਗੀ ਦੀਵਾ ਇੱ ਕ ਜਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਇਹ ਲੋ ਕੀ ਅਜ ਧਰਤੀ ਜੋਗੇ,
ਭਰ ਕੇ ਚਾੜ੍ਹ ਹਾਂਡੀਆਂ ਕੁੜੀਏ ! ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਵਾਦੀ ਵਿਚ
ਭਰ ਕੇ ਗੁੰ ਨ੍ਹ ਪਰਾਤ ! ਘੋਰ ਚੁਪ ਚਾਨ ਹੈ

ਮੇਰੀ-ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ । ਉਂਝੇ ਦੀ ਉਂਝੇ ਮੈਨੰ ੂ

ਸੰ ਸਕਾਰ ਤੇਰੀ ਪਹਿਚਾਨ ਹੈ

ਤੇਰਾ ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੂੰ ਹ ਤੇਰਾ ਮਘਦਾ ਪਿਆ ਏ

ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ! ਦੀਵਾ ਇੱ ਕ ਜਗਦਾ ਪਿਆ ਏ

ਸਰਘੀ ਵੇਲਾ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਭੱ ਜ ਗਈਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੇ
ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਬੜੀ ਗਾੜ੍ਹੀ ਜਹੀ ਹੁੰ ਦੀ ਏ
ਕੌ ਲਾਂ ਭਰੀ ਸਵੇਰ ਹੈ ਮੇਰੀ ਖੰ ਡਰਾਂ 'ਚ ਘੁੰ ਮਦੀ ਆਂ
ਮੈ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਆਖਦੀ
ਰਾਤ ਮੇਰੀ ਇਕਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀ, ਟੁੱ ਟ ਗਈਆਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ
ਧੂੜ ਦਾ ਜਾਦੂ ਤੇਰੀ ਉਸ ਮੁਹੱਬਤ ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ !
ਮੈ ਹਾਂ, ਵਾਜ ਮੇਰੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕੰ ਕਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰ ਮਨੀਂ ਆਂ
ਇਸ਼ਕ, ਸੰ ਸਕਾਰਾਂ ਦਾ
ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਬਾਤ । ਹੋਠਾਂ ਤੋਂ ਲਹੂ ਵਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਮੁਹਤਾਜ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ !
ਦੀਵਾ ਇੱ ਕ ਜਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਦੀਵਾ ਸਲਾਮਤ ਹੈ!
ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਲਾਮਤ ਹੈ!
ਜਿੰ ਦੂ ਦਾ ਤੰ ਦ ਤਾਣ
ਕੁੱ ਲੀ ਦਾ ਕੱ ਖ ਕਾਣ
ਲਾਟਾਂ ਦੇ ਲੇ ਖੇ ਲਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਦੀਵਾ ਇੱ ਕ ਜਾਗਦਾ ਪਿਆ ਏ
ਮਜ਼ਬੂਰ
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ !
ਮੈਂ ਭੀ ਤਾਂ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਹਾਂ,
ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਦੀ ਟੱ ਕਰ ਵਿੱ ਚ ਉਸ ਸੱ ਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹਾਂ,
ਉਸ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਚਿੰ ਨ੍ਹ ਹਾਂ,
ਜੋ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੇ ਮੱ ਥੇ ਉੱਤੇ ਲੱਗਣਾ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ…
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…
ਧਿਰਕਾਰ ਹਾਂ ਮੈਂ ਉਹ, ਜਿਹੜੀ ਇਨਸਾਨ ਉੱਤੇ ਪੈ ਰਹੀ,
ਪੈਦਾਇਸ਼ ਹਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਦੀ ਜਦ ਟੁੱ ਟ ਰਹੇ ਸੀ ਤਾਰੇ
ਜਦ ਬੁਝ ਗਿਆ ਸੀ ਸੂਰਜ, ਚੰ ਦ ਵੀ ਬੇਨੂਰ ਸੀ …
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…
ਮੈਂ ਖਰੀਂਢ ਹਾਂ ਇਕ ਜ਼ਖਮ ਦਾ,
ਮੈਂ ਧੱ ਬਾ ਹਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਜਿਸਮ ਦਾ,
ਮੈਂ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਉਹ ਬੋਝ ਹਾਂ ਜੋ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਢੋਂਦੀ ਰਹੀ
ਂ ੀ ਰਹੀ …
ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਨੂੰ ਪੇਟ ਚੋਂ ਸੜਿਆਂਦ ਇਕ ਔਦ
ਕੌ ਣ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਤਨਾ ਕੁ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ –
ਆਖਰਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨੂੰ ਇਕ ਪੇਟ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਪਾਲਣਾ,
ਅੰ ਗਾ ਨੂੰ ਝੁਲਸਣਾ ਤੇ ਹੱ ਡਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣਾ
ਫਲ ਹਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਦਾ ਮੈਂ,
ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੀਆਂ ਬੇਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਜਦ ਬੂਰ ਸੀ…
ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਮਜ਼ਬੂਰ ਸੀ…
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ !
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਉਤੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਚੇਤ,
ਜਾਗ ਪਈਆਂ ਅਜ ਪੈਲੀਆਂ ਜਾਗ ਪਏ ਅਜ ਖੇਤ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਚੜ੍ਹਿਆ ਅਜ ਵਸਾਖ,
ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ਤੇ, ਉਡ ਉਡ ਪੈਂਦੀ ਰਾਖ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਉਤੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਜੇਠ,
ਉੱਸਲ ਵੱ ਟੇ ਭੰ ਨਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇਰੇ ਹੇਠ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਉਤੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹਾੜ੍ਹ,
ਕਿੰ ਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਹੰ ਢਦੀ ਕੱ ਖ ਕਾਣ ਦੀ ਆੜ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਅਗੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੌਣ,
ਦਾਵਾਨਲ ਹੈ ਸਮੇਂ ਦੀ ਰੋਕ ਸਕੇ ਅਜ ਕੌ ਣ !
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਭਾਦੋਂ ਹੈ ਇਸ ਵੇਰ,
ਵੇਲਣ ਵਿਚ ਨਪੀੜਿਆ, ਛਿੱ ਲਾਂ ਉੱਗੀਆਂ ਫੇਰ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਅਸੂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਅੱ ਜ,
ਅੱ ਜ ਨਾ ਲਾਰੇ ਲੱਗਦੇ, ਅੱ ਜ ਨਾ ਪੈਂਦੇ ਪੱ ਜ !
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਕੱ ਤਕ ਬਦਲੇ ਤੌਰ,
ਨਵੇਂ ਜੁੱ ਗਾਂ ਦੇ ਬੁੱ ਤ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਲਹੂ ਦਾ ਦੌਰ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਮੱ ਘਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਆਣ,
ਕੋਈ ਇਕ ਪੱ ਤਰੀ ਲੋ ਹੇ ਦੀ ਜੀਕਣ ਚੜ੍ਹਦੀ ਸਾਣ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ ! ਉਤੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਪੋਹ,
ਹੱ ਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ, ਆਪ ਲੈ ਣਗੇ ਖੋਹ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਉਤੋਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਮਾਘ,
ਕਰਨ ਸਵਾਰੀ ਸਮੇਂ ਤੇ, ਫੜਨ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਾਗ ।
ਕਿੱ ਕਰਾ ਵੇ ਕੰ ਡਿਆਲਿਆ! ਫੱ ਗਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਆਨ
ਲੋ ਕਾਂ ਦੇ ਇਸ ਜੁੱ ਗ ਵਿਚ, ਲੋ ਕ ਚੜ੍ਹਨ ਪਰਵਾਨ ।
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਖੇਤਾਂ ਦੀ
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਖੇਤ ਜੁ ਗੋਡੇ ਬੀਜੇ ਵਾਹੇ, ਭਰ ਸਰਵਰ ਨੇ ਪਾਣੀ ਲਾਏ
ਇਕ ਟਿਕ ਕੋਹ 'ਤੇ ਝਾਂਜਰ ਛਣਕੀ, ਬੈਲ ਜੁ ਲੀਤੇ ਜੋਅ !
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਗਿੱ ਟੇ ਗਿੱ ਟੇ ਖੇਤ ਹੋਏ, ਗੋਡੇ ਗੋਡੇ ਖੇਤ ਹੋਏ
ਮੋਤੀਆਂ ਵਰਗਾ ਪਿਆ ਜੁ ਦਾਣਾ, ਸਿੱ ਟੇ ਗਏ ਖਲੋ !
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਲੰਬੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਵਾਹਰ ਪਈ, ਹੋ ਕਾਵਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਪਈ
ਭਰੀਆਂ ਬੰ ਨ੍ਹ ਬੰ ਨ੍ਹ ਕੇ ਮੈਂ ਹਾਰੀ, ਬੋਹਲ ਤਾਂ ਲੈ ਗਏ ਖੋਹ ।
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ ।
ਕੱ ਚਾ ਕੋਠਾ ਲਿੰਬ ਕੇ ਰੱ ਖਿਆ ਝਾੜ ਪੋਚ ਕੇ ਝੰ ਮ ਕੇ ਰੱ ਖਿਆ
ਸਖ ਮਸੱ ਖਣਾ ਕੋਠਾ ਮੇਰਾ ਮੂੰ ਹ ਵੱ ਲ ਝਾਕੇ ਵੋ !
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ ।
ਹਾੜੀ ਬੀਜੀ ਸੌਣੀ ਬੀਜੀ, ਦੂਣੀ ਬੀਜੀ ਚੌਣੀ ਬੀਜੀ
ਸੜਦਾ ਬਲਦਾ ਹਾੜ ਗਿਆ ਤੇ ਠੰਢਾ ਕੱ ਕਰ ਪੋਹ !
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ, ਮੇਰੀ ਭੁੱ ਖ ਦੀ ਕਰੇ ਕਹਾਣੀ
ਮੇਰੀ ਭੁੱ ਖ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣਾਵੇ, ਪਵੇ ਕਲੇ ਜੇ ਖੋਹ ।
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
27
ਧੁੰ ਦ ਗੁਬਾਰਾਂ ਅੰ ਬਰ ਚੜ੍ਹੀਆਂ, ਮੈ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਵੱ ਟ 'ਤੇ ਖੜੀਆਂ
ਸੂਰਜ ਡੁੱ ਬਾ ਚੰ ਦ ਨਾ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਨਾ ਤਾਰੇ ਦੀ ਲੋ ਅ ।
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਰੁੱ ਤਾਂ ਆਈਆਂ ਰੁੱ ਤਾਂ ਗਈਆਂ ਏਸ ਵੱ ਟ ਤੇ ਤੁਰਦੀ ਰਹੀਆਂ
ਧੂੜ ਪਈ ਮੇਰੇ ਪੱ ਬਾਂ ਉਤੇ ਰਾਹ ਨਾ ਦਿਸਿਆ ਕੋਅ।
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ ।
ਗੋਹੇ ਨਾ ਧੁਖਦੇ ਕਣਕ ਨਾ ਗੁੱ ਝਦੀ ਇਹ ਨਹੀਂ' ਖੇਡ ਅਸਾਥੋਂ
ਪੁੱ ਗਦੀ
ਨਾ ਚੰ ਨ ਪਕਾਵੇ ਰੋਟੀਆਂ ਨਾ ਤਾਰਾ ਕਰੇ ਰਸੋ
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਜਵਾਨੀ ਹੋ !
ਅੰ ਮ੍ਰਿਤ ਲਹਿਰਾਂ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਮੰ ਗਲਾਚਰਣ
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੇ ਏਹੋ ਯਕੀਨ ਕੀਤਾ,
ਕਲਪ ਬ੍ਰਿੱਛ ਸੱ ਚਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦਾ ਨਾਂ।
ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਕਰੇ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ
ਕਾਮਧੇਨ ਹੈ ਓਸ ਕਰਤਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ।
ਮੂੰ ਹੋਂ ਮੰ ਗੀਏ ਜੋ ਓਹੀ ਦਾਤ ਮਿਲਦੀ,
ਚਿੰ ਤਾਮਣੀ ਹੈ ਉਸ ਨਿਰੰ ਕਾਰ ਦਾ ਨਾਂ।
"ਅੰ ਮ੍ਰਿਤ" ਨਾਸ਼ ਹੋਵੇ ਵਿਘਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ,
ਏਸੇ ਵਾਸਤੇ ਲਿਆ ਦਾਤਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ।
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦਾ ਚਾ
ਜਿਵੇਂ ਮੋਰ ਨੂੰ ਰੀਝ ਹੈ ਬੱ ਦਲਾਂ ਦੀ,
ਜਿਵੇਂ ਮੱ ਛੀ ਨੂੰ ਤਾਰੀਆਂ ਲਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਜਿਵੇਂ ਚੰ ਨ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ ਚਕੋਰ ਰੱ ਖੇ,
ਜਿਵੇਂ ਹੰ ਸ ਤਾਈ ਂ ਮੋਤੀ ਖਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਧਨੀ ਹੋਣ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋ ਚੇ,
ਜਿਵੇਂ ਬੀਰ ਨੂੰ ਜੰ ਗ ਵਿੱ ਚ ਜਾਣ ਦਾ ਚਾ।
ਮੱ ਖੀ ਸ਼ਹਿਦ ਲਈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਲਪਦੀ ਏ,
ਜਿਵੇਂ ਸ਼ੂਮ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਵਧਾਣ ਦਾ ਚਾ।
ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੀ ਖਾਹਸ਼ ਬੀਮਾਰ ਰੱ ਖੇ,
ਜਿਵੇਂ ਛੋਟੇ ਨੂੰ ਵੱ ਡਾ ਅਖਵਾਣ ਦਾ ਚਾ।
ਗੁਣੀ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਣੀ ਦੀ ਚਾਹ ਰੱ ਖੇ,
ਜਿਵੇਂ ਕਸਬੀ ਨੂੰ ਹੁਨਰ ਵਿਖਾਣ ਦਾ ਚਾ।
ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਨੂੰ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਪਿਆਰਾ,
ਜਿਵੇਂ ਨਾਰ ਨੂੰ ਪਤੀ ਰੀਝਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਸੱ ਪ ਬੀਨ ਨੂੰ ਜਿਸਤਰਾਂ ਲੋ ਚਦਾ ਏ,
ਜਿਵੇ' ਭਗਤ ਨੂੰ ਰਵ੍ਹੇ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਚਾ ।
ਸੱ ਧਰ ਜਿਵੇਂ ਕਸਤੂਰੀ ਦੀ ਹਰਨ ਰੱ ਖੇ,
ਜਿਵੇਂ ਕਵੀ ਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਬਨਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਕੋਇਲ ਕੂਕਦੀ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰ ਬ ਪਿੱ ਛੇ,
ਰੱ ਖੇ ਮਸਖ਼ਰਾ ਜਿਵੇਂ ਹਸਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਭੌਰਾ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਫੁੱ ਲਾਂ ਨੂੰ ਤਰਸਦਾ ਏ,
ਦਾਨ ਬੀਰ ਨੂੰ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾਨ ਦਾ ਚਾ ।
ਭੁੱ ਖਾ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਜਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਝਾਕਦਾ ਏ,
ਜਿਵੇਂ ਸੱ ਜਨ ਨੂੰ ਦੁੱ ਖ ਵੰ ਡਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਤਿਵੇਂ ਬੋੱਲੀ ਪੰ ਜਾਬੀ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਮੈਨੰ ੂ,
ਰਹਿੰ ਦਾ ਸਦਾ ਹੀ ਸੇਵਾ ਕਮਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
"ਅੰ ਮ੍ਰਿ‌ਤ" ਹੋਵੇ ਸਿਰਤਾਜ ਏਹ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ
ਏਦ੍ਹੇ ਸੀਸ ਤੇ ਛਤਰ ਝੁਲਾਣ ਦਾ ਚਾ ।
ਹੇ ਰੱ ਬਾ ਮੈਨੰ ੂ ਏਹੋ ਜਿਹਾ ਦਿਲ ਦੇਹ
ਲੋ ਕ ਪਰਲੋ ਕ ਵਿੱ ਚ ਇੱ ਕ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱ ਸੇ
ਇੱ ਕ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰੀਤ ਨ ਲਗਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਭੀ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਏ ਤੱ ਕ ਰੱ ਖੇ,
ਇੱ ਕ ਛੱ ਡ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭੁੱ ਲ ਕੇ ਨ ਜਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਮੇਰੇ ਰੋਮ ਰੋਮ ਵਿੱ ਚ ਇੱ ਕ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੋਵੇ,
ਇੱ ਕ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱ ਖ ਇੱ ਕ ਨੂੰ ਧਿਆਵੇ ਦਿਲ ।
ਦੂਜੇ ਘਰ ਮੋਤੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਦੀ ਜੇ ਦੱ ਸ ਪਵੇ,
ਮੰ ਗਣ ਤਾਂ ਕਿਤੇ ਰਿਹਾ ਬਾਤ ਭੀ ਨ ਪਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਇੱ ਕ ਉਤੇ ਐਸਾ ਮੇਰਾ ਪੱ ਕਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੋਵੇ,
ਭੁੱ ਲ ਕੇ ਭੀ ਕਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ੰ ਕਾ ਨਾ ਲਿਆਵੇ ਦਿਲ ।
ਚੇਟਕੀ ਪਖੰ ਡੀ ਲੋ ਭੀ ਜਾਣਾਂ ਓਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ,
ਕਦੀ ਕੋਈ ਆਣ ਕੇ ਜੇ ਮੇਰਾ ਏ ਡੁਲਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਇੱ ਕ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱ ਚ ਖੀਵਾ ਹੋ ਕੇ ਲੀਨ ਰਹੇ,
ਦੂਸਰੇ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਦੀ ਭੁੱ ਲ ਨਾ ਕਮਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਇੱ ਕ ਦਾ ਹੀ ਜੱ ਸ ਸਦਾ ਪੜ੍ਹੇ ਸੁਣੇ ਦਿਨੇ ਰਾਤੀ,
ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਤਾਈ ਂ ਜੱ ਸ ਇੱ ਕ ਦਾ ਸੁਣਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਸੁਖ ਸੰ ਸਾਰ ਦੇ ਜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੋਲ ਹੋਣ,
ਓਸ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱ ਚ ਆ ਕੇ ਕਦੀ ਨ ਭੁਲਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਸਿਰ ਤੇ ਗ਼ਰੀਬੀ ਵੀ ਜੇ ਆਣ ਪਵੇ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ,
ਫੇਰ ਭੀ ਨ ਕਦੀ ਮੇਰਾ ਮੂਲ ਮੁਰਝਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਅਪਣਾ ਹੀ ਰੂਪ ਜਾਣ ਭਲਾ ਚਾਹੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ,
ਵੈਰੀ ਸੰ ਦੇ ਚਿੱ ਤ ਨੂੰ ਭੀ ਕਦੀ ਨਾ ਦੁਖਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਲੱਗਾ ਰਹੇ ਹਰ ਵੇਲੇ ਨੇਕੀ ਉਪਕਾਰ ਵਿਚ,
ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਾ ਬੁਰਾ ਮੰ ਗੇ, ਸੰ ਗੇ ਸ਼ਰਮਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਕਿਸੇ ਉਤੇ ਨੇਕੀ ਕਰ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਸਾਰ ਦੇਵੇ,
ਸਵਾਸਾਂ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੱ ਕ ਕਦੀ ਨ ਜਤਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਆਪ ਕਦੀਂ ਭੁੱ ਲ ਕੇ ਨਾ ਬੁਰੇ ਪਾਸੇ ਪੈਰ ਪਾਵੇ,
ਸਗੋਂ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਬਚਾਵੇ ਦਿਲ । ਡਾਢਾ ਬਿਹਬਲ ਹੋਇਆ । 28
ਚੰ ਗੇ ਪਾਸੇ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਵੇ ਸਦਾ, ਮੈਨੰ ੂ ਛੱ ਡ ਗਿਆ ਏਹ ਪਿੱ ਛੇ,
ਭੁੱ ਲ ਕਦੀ ਹੋਵੇ ਤਦੋਂ ਡਾਢਾ ਪਛਤਾਵੇ ਦਿਲ । ਹਾਏ ਰੱ ਬਾ ! ਮੈਂ ਮੋਇਆ।
ਲੋ ਕ ਲੱਜਾ ਦੂਰ ਕਰ ਐਸੀ ਏਹ ਦਲੇ ਰੀ ਕਰੇ, ਸੋਹਣੇ ਹਾਰ ਬਣਾਏ ਮਾਲੀ
ਦੀਨ ਹੋ ਕੇ ਹੱ ਥ ਜੋੜ ਭੁੱ ਲ ਬਖਸ਼ਾਵੇ ਦਿਲ । ਮੈਨੰ ੂ ਨਾਹਿੰ ਪਰੋਇਆ ।
ਆਪਣੇ ਹੀ ਮੂੰ ਹੋਂ ਕਦੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਆਪ ਕਹੇ
ਨਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੇ ਡਿੱ ਠਾ ਮੈਨੰ ੂ,
ਔਗੁਣਾਂ ਦੇ ਤਾਈ ਂ ਮੇਰਾ ਕਦੀ ਨ ਛੁਪਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਨਾ ਹੀ ਗਲੇ ਲਗਾਇਆ।
ਜੇਹੜਾ ਭੀ ਏਹ ਕੰ ਮ ਕਰੇ, ਕਰੇ ਸੱ ਚੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ,
ਏਥੇ ਹੀ ਮੈਂ ਖਿੜਿਆ ਤੇ ਫਿਰ,
ਭੁੱ ਲ ਕੇ ਭੀ ਕਦੀ ਕੋਈ ਦੰ ਭ ਨਾ ਵਿਖਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਏਥੇ ਹੀ ਮੁਰਝਾਇਆ ।
ਧਰਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਮ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਏਹ ਅਡੋਲ ਰਹੇ,
"ਅੰ ਮ੍ਰਿਤ" ਸੁੰ ਦਰ ਜੋਬਨ ਮੇਰਾ,
ਕਿਸੇ ਡਰ ਲਾਲਚ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਭੀ ਨਾ ਆਵੇ ਦਿਲ ।
ਕੰ ਮ ਕਿਸੇ ਨਾ ਆਇਆ।
"ਅੰ ਮ੍ਰਿ‌ਤ" ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਚਿੰ ਤਾ ਭੀ ਨਾ ਮੂਲ ਆਵੇ,
ਦਿਲ ਦੀ ਆਸਾ ਰਹੀ ਵਿਚ ਦਿਲ ਦੇ,
ਸਗੋਂ ਭੁੱ ਬੀਂ ਰੋਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਏਹ ਹਸਾਵੇ ਦਿਲ ।
ਜੀਵਨ ਅਫਲ ਬਿਤਾਇਆ ।
ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ?
ਤ੍ਰੇਲ ਤੁਪਕੇ
ਕਿਸੇ ਸਾਕ ਸੰ ਬੰ ਧੀ ਦੇ ਕੋਲ ਆਪੇ,
ਫੁੱ ਲ ਪੱ ਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਜੋ ਸਨ,
ਬਿਨਾਂ ਸੱ ਦਿਓਂ ਜਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ?
ਜਿੱ ਥੇ ਗੁਣੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਦਰ ਪਾਣ ਵਾਲਾ, ਮੋਤੀ ਪਏ ਅਣਮੁੱ ਲੇ ।
ਐਸੇ ਚਮਕਣ ਉਹ ਅਣਵਿਧੇ,
ਓਥੇ ਗੁਣ ਵਿਖਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ?
ਜੇਕਰ ਤਰਸਦਾ ਹੋਵੇ ਕੋਈ ਕੋਲ ਭੁੱ ਖਾ, ਵੇਖ ਵੇਖ ਮਨ ਭੁੱ ਲੇ ।
ਆਪ ਰੱ ਜ ਕੇ ਖਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ? ਵੇਖ ਰਹੀ ਸਾਂ ਨੀਝ ਲਗਾ ਕੇ,
ਜੇਕਰ ਅੰ ਦਰੋਂ ਮੋਹ ਤਿਆਗਿਆ ਨਹੀਂ, ਆਏ ਹਵਾ ਦੇ ਬੁੱ ਲੇ ।
ਤਾਂ ਅਤੀਤ ਸਦਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ? ਸਾਰੇ ਟੁੱ ਟੇ, ਫੇਰ ਨ ਲੱਭੇ,
ਜੇਕਰ ਪਰਤ ਕੇ ਵਾਤ ਫਿਰ ਪੁਛਣੀ ਨਹੀਂ, ਐਸੇ ਮੋਤੀ ਡੁੱ ਲ੍ਹੇ।
ਪਹਿਲੋਂ ਦੁੱ ਖ ਵੰ ਡਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ?
ਰਹਿ ਗਈ ਖਲੀ ਖਲੋ ਤੀ ਓਥੇ,
ਜੇਕਰ ਚਾਹੜਨੀ ਤੋੜ ਨਹੀਂ ਫੇਰ ਪਿੱ ਛੋਂ,
ਸ਼ੌਕ ਦਿਲੇ ਤੇ ਛਾਇਆ।
ਤਾਂ ਫਿਰ ਪ੍ਰੀਤ ਲਗਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ?
ਮੁੜ ਮੁੜ ਵੇਖਾਂ ਕੋਈ ਨ ਦਿੱ ਸੇ,
ਜੇਕਰ ਖਰਚਣਾ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਭਲੇ ਪਾਸੇ,
ਫੇਰ ਪੈਸਾ ਕਮਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ? ਤਾਂ ਇਹ ਫੁਰਨਾ ਆਇਆ।
ਪੜ੍ਹਨ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਜੇ ਨ ਕਹਿਣ ਵਾਹਵਾ ! ਸੋਚੀਂ ਨਾ ਪਉ "ਅੰ ਮ੍ਰਿ‌ਤ" ਤੈਨੰ ੂ,
"ਅੰ ਮ੍ਰਿਤ" ਕਵਿਤਾ ਬਨਾਣ ਦਾ ਸ੍ਵਾਦ ਹੀ ਕੀ ? ਏਨ੍ਹਾਂ ਸਬਕ ਸਿਖਾਇਆ ।
ਸਿਦਕ ਜੋ ਘੜਿਆ ਸੋ ਭੱ ਜਣ ਹਾਰਾ,
ਮੋਤੀ ਮਿਲੇ ਗਾ ਕੋਈ ਅਣਮੋਲ ਤੈਨੰ ੂ, ਇਹ ਰੱ ਬ ਖੇਲ ਬਣਾਇਆ।
ਤੋੜ ਤੋੜ ਕੇ ਸਿੱ ਪੀਆਂ ਫੋਲਦਾ ਜਾਹ ।
ਕੋਈ ਮਿਲੇ ਗਾ ਰੱ ਬ ਦੀ ੫ਹੁੰ ਚ ਵਾਲਾ,
ਸਭ ਨੂੰ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਤੋਲਦਾ ਜਾਹ।
ਤੇਰੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਦੀ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ,
ਨਾਲ ਸਿਦਕ ਦੇ ਬੀਬਿਆ! ਟੋਲਦਾ ਜਾਹ ।
"ਅੰ ਮ੍ਰਿਤ" ਕਦੀ ਤੇ ਮਿਲੇ ਗਾ ਵੈਦ ਪੂਰਾ,
ਪੀੜ ਪੀੜ ਕਰਕੇ ਉੱਚੀ ਬੋਲਦਾ ਜਾਹ ।
ਟਾਹਣੀ ਦਾ ਫੁੱ ਲ
ਮਾਲੀ ਲੰਘ ਗਿਆ ਜਦ ਕੋਲੋਂ,
ਫੁੱ ਲ ਵੇਖ ਕੇ ਰੋਇਆ।
ਬੇ-ਦਿਲ ਹੋ ਘਬਰਾਇਆ ਨਾਲੇ ,
Punjabi Poetry Amrita Pritam
ਪੰ ਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਚਾਨਣ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ
ਚਾਨਣ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਤੋਪਾ ਕੌ ਣ ਭਰੇ
ਅੰ ਬਰ ਦਾ ਇੱ ਕ ਆਲਾ
ਸੂਰਜ ਬਾਲ ਦਿਆਂ
ਮਨ ਦੀ ਉੱਚੀ ਮੰ ਮਟੀ ਦੀਵਾ ਕੌ ਣ ਧਰੇ
ਅੰ ਬਰ ਗੰ ਗਾ ਹੁੰ ਦੀ
ਗਾਗਰ ਭਰ ਦੇਂਦੀ
ਦਰਦਾਂ ਦਾ ਦਰਿਆਓ ਕਿਹੜਾ ਘੁੱ ਟ ਭਰੇ
ਇਹ ਜੁ ਸਾਨੂੰ ਅੱ ਗ
ਰਾਖਵੀਂ ਦੇ ਚਲਿਓਂ
ਦਿਲ ਦੇ ਬੁੱ ਕਲ ਬਲਦੀ ਚਿਣਗਾਂ ਕੌ ਣ ਜਰੇ
ਆਪਣੇ ਵੱ ਲੋਂ
ਸਾਰੀ ਬਾਤ ਮੁਕਾ ਬੈਠੇ
ਹਾਲੇ ਵੀ ਇੱ ਕ ਹੌਕਾ ਤੇਰੀ ਗੱ ਲ ਕਰੇ
ਚਾਨਣ ਦੀ ਫੁਲਕਾਰੀ ਤੋਪਾ ਕੌ ਣ ਭਰੇ
ਵੇ ਮੈਂ ਤਿੜਕੇ ਘੜੇ ਦਾ ਪਾਣੀ
ਵੇ ਮੈਂ ਤਿੜਕੇ ਘੜੇ ਦਾ ਪਾਣੀ
ਕੱ ਲ ਤੱ ਕ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ
ਏਸ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੰ ਨ ਤਿਰਹਾਏ
ਤ੍ਰੇਹ ਦੇ ਹੋਠਾਂ ਵਾਗੂੰ
ਓਹ ਮੇਰੇ ਠੰਡੇ ਘੁੱ ਟ ਦਿਆ ਮਿੱ ਤਰਾ!
ਕਹਿ ਦੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ
ਅੱ ਜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕੀਕਣ ਲਾਹਵੇ
ਕੱ ਲ ਦੀ ਤ੍ਰੇਹ ਦਾ ਕਰਜਾ
ਨਾ ਪਾਣੀ ਨੇ ਕੰ ਨੀ ਬੱ ਝਣਾ
ਨਾ ਪੱ ਲੇ ਵਿੱ ਚ ਰਹਿਣਾ
ਵੇਖ, ਕਿ ਤੇਰੀ ਤ੍ਰੇਹ ਵਰਗੀ
ਏਸ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਜਬੂਰੀ
ਨਾ ਏਸ ਤੇਰੀ ਤ੍ਰੇਹ, ਸੰ ਗ ਤੁਰਨਾ
ਨਾ ਏਸ ਏਥੇ ਬਹਿਣਾ
ਅੱ ਜ ਦੇ ਪਿੰ ਡੇ ਪਾਣੀ ਲਿਸ਼ਕੇ
ਤ੍ਰੇਹ ਦੇ ਮੋਤੀ ਵਰਗਾ
ਪਰ ਅੱ ਜ ਦੇ ਪਿੰ ਡੇ ਨਾਲੋਂ ਕੱ ਲ ਨੇ
ਚਿੱ ਪਰ ਵਾਗੁੰ ਲਹਿਣਾ
ਵੇ ਮੈਂ ਤਿੜਕੇ ਘੜੇ ਦਾ ਪਾਣੀ
ਕੱ ਲ ਤੱ ਕ ਨਹੀ ਰਹਿਣਾ
ਚੁੱ ਪ ਦਾ ਰੁੱ ਖ
ਨਹੀਂ – ਚੁੱ ਪ ਦੇ ਇਸ ਰੁੱ ਖ ਤੋਂ
ਮੈਂ ਅੱ ਖਰ ਨਹੀਂ ਤੋੜੇ ਮੈਂ ਧਰਤੀ ਦਾ ਲਾਲ ਜੀ, ਧਰਤੀ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਭਲਾ…… 29
ਇਹ ਤਾਂ ਜੋ ਰੁੱ ਖ ਨਾਲੋਂ ਝੜੇ ਸੀ ਨਵੀਂ ਕਣਕ ਜੁ ਗੁੰ ਨ ਲਵਾਂ ਮੈਂ, ਪੇੜਾ ਮਖਣ ਦਾ ਭਲਾ
ਮੈਂ ਉਹੀ ਅੱ ਖਰ ਚੁਣੇ ਹਨ… ਮੇਰਾ ਜੋਬਨ ਹਾਕਾਂ ਮਾਰਦਾ, ਮੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਵਿਚ ਆ
ਭਲਾ……
ਨਹੀਂ — ਤੁਸਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ
ਤੂੰ ਅੰ ਬਾਂ ਦਾ ਬੂਰ ਨੀ, ਤੁੰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਫੁੱ ਲ ਭਲਾ
ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਆਖਿਆ
ਤੇਰਾ ਜੋਬਨ ਚੜ੍ਹਿਆ ਚੰ ਦ ਨੀ, ਕੀਕਣ ਤਾਰਾਂ ਮੁੱ ਲ
ਇਹ ਤਾਂ ਜੋ ਲਹੂ ਵਿਚ ਬੋਲੇ ਸੀ
ਭਲਾ…….
ਮੈਂ ਉਹੀ ਅੱ ਖਰ ਸੁਣੇ ਹਨ…
ਮੇਰੇ ਹਥੀਂ ਮਹਿੰ ਦੀ ਰਾਂਗਲੀ, ਮੇਰੀ ਚੂੜੇ ਵਾਲੀ ਬਾਂਹ ਭਲਾ
ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਵੇ ਰਾਂਝਣਾਂ, ਮੈਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਾਂਹ ਭਲਾ...
ਇਕ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਲੀਕ ਸੀ
ਮੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ
ਛਾਤੀ ਚੋਂ ਲੰਘੀ ਸੀ
ਮੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਇਕ ਲੰਬੀ ਬਹਿਸ ਵਰਗਾ ਹੈ…
ਇਹ ਤਾਂ ਕੁਝ ਉਸੇ ਦੇ ਟੋਟੇ
ਸੜਕਾਂ–ਬੇਤੁਕੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਮੈਂ ਪੋਟਿਆਂ ਤੇ ਗਿਣੇ ਹਨ…
ਤੇ ਗਲੀਆਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ….
ਤੇ ਚੰ ਨ ਨੇ ਚਰਖੇ ਤੇ ਬਹਿ ਕੇ ਜਿਉਂ ਇੱ ਕੋ ਗੱ ਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇੱ ਧਰ ਘਸੀਟਦਾ ਕੋਈ ਉੱਧਰ
ਬੱ ਦਲ ਦੀ ਕਪਾਹ ਕੱ ਤੀ
ਹਰ ਮਕਾਨ ਇਕ ਮੁੱ ਠੀ ਵਾਂਗੂੰ ਵੱ ਟਿਆ ਹੋਇਆ
ਇਹ ਤਾਂ ਕੁਝ ਉਹੀ ਧਾਗੇ ਨੇ
ਕੰ ਧਾਂ–ਕਚੀਚੀਆਂ ਵਾਂਗੂੰ
ਮੈਂ ਖੱ ਡੀ ਤੇ ਉਣੇ ਹਨ…
ਤੇ ਨਾਲੀਆਂ,ਜਿਉਂ ਮੂੰ ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਝੱ ਗ ਵਗਦੀ ਹੈ…
ਨਹੀਂ — ਚੁੱ ਪ ਦੇ ਇਸ ਰੁੱ ਖ ਤੋਂ
ਇਹ ਬਹਿਸ ਖ਼ੌਰੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ
ਮੈਂ ਅੱ ਖਰ ਨਹੀਂ ਤੋੜੇ
ਜੁ ਉਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਇਹ ਹੋਰ ਗਰਮ ਹੁੰ ਦੀ
ਇਹ ਤਾਂ ਜੋ ਰੁਖ ਨਾਲੋਂ ਝੜੇ ਸੀ
ਤੇ ਹਰ ਬੂਹੇ ਦੇ ਮੂੰ ਹ ‘ਚੋਂ….
ਮੈਂ ਉਹੀ ਅੱ ਖਰ ਚੁਣੇ ਹਨ…
ਰੱ ਬ ਖ਼ੈਰ ਕਰੇ ਮੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ
ਫਿਰ ਸਾਈਕਲਾਂ ਤੇ ਸਕੂਟਰਾਂ ਦੇ ਪਹੀਏ
ਰੱ ਬ ਖ਼ੈਰ ਕਰੇ ਮੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਦੀ
ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕਲਦੇ
ਕਿ ਜਿਸ ਥਾਂ ਰਾਂਝਣ ਡੇਰਾ ਕੀਤਾ
ਤੇ ਘੰ ਟੀਆਂ ਤੇ ਹਾਰਨ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੇ ਝਪਟਦੇ….
ਉੱਥੇ ਧਮਕੀ ਸੁਣੀਂਦੀ ਖੇੜੇ ਦੀ………
ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਬਾਲ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਜੰ ਮਦਾ
ਅੱ ਜ ਚਾਰੇ ਕੰ ਧਾਂ ਪੁੱ ਛਣ ਆਈਆਂ
ਪੁੱ ਛਦਾ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਗੱ ਲ ਤੋਂ ਇਹ ਬਹਿਸ ਹੋ ਰਹੀ ?
ਕਿ ਅੱ ਜ ਮਲਕੀ ਦੀ ਬੁੱ ਕਲ ਵਿਚੋਂ
ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਸਵਾਲ ਵੀ ਇਕ ਬਹਿਸ ਬਣਦਾ
ਦੁੱ ਧ ਦੀਆਂ ਬੂੰ ਦਾਂ ਕੀਹਨੇ ਚੁਰਾਈਆਂ?………
ਬਹਿਸ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ , ਬਹਿਸ ਵਿਚ ਰਲਦਾ….
ਅੱ ਜ ਬੇਲੇ ਦੀਆਂ ਮੱ ਝਾਂ ਰੋਈਆਂ
ਸੰ ਖਾਂ ਘੜਿਆਲਾਂ ਦੇ ਸਾਹ ਸੁੱ ਕੇ
ਕਿ ਅੱ ਜ ਮੇਰੀ ਇਸ ਦੋਹਣੀ ਦੇ ਵਿਚ
ਰਾਤ ਆਉਂਦੀ,ਸਿਰ ਖਪਾਂਦੀ ,ਤੇ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ
ਲਹੂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਂ ਕਿਸਨੇ ਚੋਈਆਂ?……….
ਪਰ ਨੀਂਦਰ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਵੀ ਇਹ ਬਹਿਸ ਨਾ ਮੁੱ ਕੇ
ਅੱ ਜ ਹਰ ਇਕ ਬਸਤਾ ਪੁਛਣ ਆਇਆ
ਮੇਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਇਕ ਲੰਬੀ ਬਹਿਸ ਵਰਗਾ ਹੈ…
ਕਿ ਅੱ ਜ ਮੇਰੇ ਮਦਰੱ ਸੇ ਵਿਚੋਂ
ਇੱ ਕ ਮੁਲਾਕਾਤ
ਸੱ ਚ ਦਾ ਅੱ ਖਰ ਕੀਹਨੇ ਛੁਪਾਇਆ?……….
ਮੈਂ ਚੁੱ ਪ, ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਅਡੋਲ ਖੜੀ ਸਾਂ
ਝੁੰ ਮਰ
ਸਿਰਫ ਕੋਲ ਵਗਦੇ ਸਮੁੰ ਦਰ 'ਚ ਤੂਫਾਨ ਸੀ.....
ਮੈਂ ਜੁ ਤੈਨੰ ੂ ਆਖਿਆ, ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਆ ਭਲਾ
ਫਿਰ
ਮੈਂ ਗੋਡਾਂਗੀ ਪੈਲੀਆਂ, ਤੂੰ ਕਿਆਰੇ ਕਢਦਾ ਜਾ ਭਲਾ……
ਸਮੁੰ ਦਰ ਨੂੰ ਰੱ ਬ ਜਾਣੇ ਕੀ ਖਿਆਲ ਆਇਆ
ਮੈਂ ਜੁ ਤੈਨੰ ੂ ਆਖਿਆ, ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਆ ਭਲਾ
ਉਸ ਆਪਣੇ ਤੂਫਾਨ ਦੀ ਪੋਟਲੀ ਬੰ ਨ੍ਹੀ
ਕਣਕ ਜੁ ਬੀਜਾਂ ਮੈਂ ਕੁੜੇ, ਤੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਂਦੀ ਜਾ ਭਲਾ……
ਮੇਰੇ
ਰਾਖੀ ਰਖ ਰਖ ਮੈਂ ਮੁਈ, ਤੇ ਹੱ ਡ ਲਏ ਤੂੰ ਖੋਰ ਭਲਾ
ਹੱ ਥ 'ਚ ਫੜਾਈ ਤੇ ਹੱ ਸ ਕੇ ਕੁੱ ਝ ਪਰਾਂ ਹੋ ਗਿਆ....
ਭਰ ਭਰ ਬੋਹਲ ਜੁ ਲਾ ਲਏ, ਉਤੋਂ ਪੈ ਗਏ ਚੋਰ ਭਲਾ……
ਹੈਰਾਨ ਸਾਂ-ਪਰ ਉਸਦਾ ਚਮਤਕਾਰ
ਭੰ ਨਾਂ ਭੁਖੇ ਮਹਿਲ ਨੂੰ, ਚੋਰ ਨੂੰ ਰਖਾਂ ਥਾਂ ਭਲਾ
ਫੜ ਲਿਆ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। 30
ਪਲਕ ਨ ਝਮਕੋ ਅੱ ਖੀਓ!
ਪਤਾ ਸੀ-ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਕਦੇ ਸਦੀਆਂ 'ਚ ਹੁੰ ਦੀ ਹੈ...
ਸਿਰਫ਼ ਇੱ ਕ ਵਾਰੀ ਇੱ ਕ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਕਿਤੇ ਖੜਕ ਨਾ ਜਾਵੇ ਹੋ,
ਲੱਖਾਂ ਖਿਆਲ ਆਏ
ਮੱ ਥੇ ਤੇ ਝਿਲਮਿਲਾਏ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਰਾਤ ਬੜੀ ਡੂੰ ਘੀ ਸੀ
ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਧੜਕ ਕਲੇ ਜੇ!
ਪਰ ਖਲੋ ਤੀ ਰਹਿ ਗਈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਚੁੱ ਕ ਕੇ ਤੇ ਏਨੀ ਚੁੱ ਪ ਸੀ
ਮਤ ਕੋਈ ਸੁਣਦਾ ਹੋ।
ਅਜ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਿ ਪੱ ਤਾ ਖੜਕਿਆਂ ਵੀ-

ਵਿਚ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵਾਂਗੀ ? ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕੰ ਨ ਤ੍ਰਭਕਦੇ।

ਪੀਆ ਮਿਲਣ ਨੂੰ ਮੈਂ ਚਲੀ,
ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਰ ਗਲੀ ਭੀੜੀ ਹੈ ਫੇਰ ਤਿੰ ਨ ਵਾਰਾਂ ਜਾਪਿਆ
ਕਿਤੇ ਕੋਈ ਕੱ ਢੇ ਨਾ ਕੰ ਸੋਅ
ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਛਾਤੀ ਦਾ ਬੂਹਾ ਖੜਕਦਾ

ਹਰ ਛੱ ਤ ਨੀਵੀਂ ਹੈ ਤੇ ਪੋਲੇ ਪੈਰ ਛੱ ਤ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਕੋਈ (ਨਹੀਂ ਤੇ) ਖਿੰ ਡ ਜਾਏਗੀ ਵਾ ਨਾਲ,

ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਹਰ ਕੰ ਧ ਚੁਗਲੀ ਹੈ.. ਤੇ ਨਹੁੰ ਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਛਲੀ ਕੰ ਧ ਖੁਰਚਦਾ। ਇਹ ਫੁੱ ਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋ।

ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਦਸ--ਮੇਰਾ ਕੀ ਦੋਸ਼

ਤਿੰ ਨ ਵਾਰਾਂ ਉੱਠ ਕੇ ਮੈਂ ਕੁੰ ਡੀਆਂ ਟੋਹੀਆਂ
-ਜੇ ਕਿਤੋਂ ਤੂੰ ਲੱਭੇਂ ਦਸ--ਮੇਰਾ ਕੀ ਦੋਸ਼
ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਇੱ ਕ ਗਰਭ ਪੀੜ ਸੀ
ਤਾਂ ਸਮੁੰ ਦਰ ਦੀ ਤਰਾਂ ਇਹਨੂੰ ਛਾਤੀ ਤੇ ਰੱ ਖ ਕੇ
ਉਹ ਕਦੇ ਕੁਝ ਕਹਿੰ ਦਾ ਸਮਝ ਭੀ ਹੈ ਸੀ
ਅਸੀਂ
ਤੇ ਕਦੇ ਚੁੱ ਪ ਹੁੰ ਦਾ ਸੋਚ ਭੀ ਹੈ ਸੀ
ਦੋ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੱ ਸ ਸਕਦੇ ਸਾਂ
ਜਿਉਂ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਫੇਰ ਵੀ ਜੇ ਕੁਝ ਗ਼ਲਤ ਹੋ ਗਿਐ
ਤੇ ਨੀਵੀਆਂ ਛੱ ਤਾਂ,
ਦੰ ਦਾਂ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਪੀਂਹਦਾ। ਕਾਇਮ ਹੁੰ ਦਿਆਂ ਹੋਸ਼
ਤੇ ਭੀੜੀਆ ਗਲੀਆਂ
ਦਸ--ਮੇਰਾ ਕੀ ਦੋਸ਼?
ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਵੱ ਸ ਸਕਦੇ ਸਾਂ...
ਤੇ ਫੇਰ ਜਿਉਂਦੀ-ਜਾਗਦੀ ਇੱ ਕ ਸ਼ੈ
ਪਰ ਸਾਰੀ ਦੁਪਿਹਰ ਤੈਨੰ ੂ ਲੱਭਦਿਆ ਬੀਤੀ ਰੱ ਬ ਮਿਲਾਇਆ
ਤੇ ਜਿਉਂਦੀ-ਜਾਗਦੀ ਆਵਾਜ਼:
ਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਿੱ ਤਾ
"ਮੈਂ ਕਾਲ਼ਿਆਂ ਕੋਹਾਂ ਤੋਂ ਆਈ ਹਾਂ
ਆਪਣੀ ਅੱ ਗ ਦਾ ਮੈਂ ਆਪੇ ਹੀ ਘੁੱ ਟ ਪੀਤਾ ਫਿਰ ਭੀ ਜੇ ਸੱ ਸੀ ਤੋਂ ਪੁੰ ਨੂੰ
ਪਾਹਰੂਆਂ ਦੀ ਅੱ ਖ ਤੋਂ ਇਸ ਬਦਨ ਨੂੰ ਚੁਰਾਂਦੀ
ਤੇ ਦਿਹੁੰ ਲਹਿਣ ਵੇਲੇ- ਲੈ ਗਏ ਖੋਹ ਬਲੋ ਚ
ਬੜੀ ਮਾਂਦੀ।
ਸਮੁੰ ਦਰ ਦਾ ਸੀ--ਉਹਦਾ ਕੀ ਦੋਸ਼?
ਪਤਾ ਹੈ ਮੈਨੰ ੂ ਕਿ ਤੇਰਾ ਦਿਲ ਆਬਾਦ ਹੈ
ਤੂਫਾਨ ਸਮੁੰ ਦਰ ਨੂੰ ਮੋੜ ਦਿੱ ਤਾ... ਪਨਾਹ
ਪਰ ਕਿਤੇ ਸੁੰ ਞੀ-ਸੱ ਖਣੀ ਕੋਈ ਥਾਂ ਮੇਰੇ ਲਈ?"
ਹੁਣ ਰਾਤ ਪੈਣ ਲੱਗੀ ਏ ਤਾਂ ਤੂੰ ਮਿਲਿਆ ਏਂ ਊਜਾਂ ਦੇ ਕਿੱ ਸੇ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ
"ਸੁੰ ਞ ਸੱ ਖਣ ਬੜੀ ਹੈ ਪਰ ਤੂੰ ......"
ਤੂੰ ਵੀ ਉਦਾਸ, ਚੁੱ ਪ, ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਅਡੋਲ ਖਾ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਖਾ ਲਵੀਂ, ਮੇਰਾ ਵਸਾਹ
ਮੈਂ ਵੀ ਉਦਾਸ, ਚੁੱ ਪ, ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਅਡੋਲ ਤ੍ਰਭਕ ਕੇ ਮੈਂ ਆਖਿਆ- ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪਨਾਹ!
ਸਿਰਫ - ਦੂਰ "ਤੂੰ ਜਲਾਵਤਨ......ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ
ਵਗਦੇ ਸਮੁੰ ਦਰ ਦੇ ਵਿੱ ਚ ਤੂਫਾਨ ਹੈ.. ਮੈਂ ਠੀਕ ਕਹਿੰ ਦੀ ਹਾਂ ਝਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱ ਕ ਆਦਤ ਹੈ ਡੋਬ ਦੇਣ ਦੀ
ਦੋ ਤਿੱ ਤਲੀਆਂ ਕਿ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਅੱ ਜ ਆਖ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ
ਘੁੰ ਮਰੇ ਘੁੰ ਮਰੇ ਟਾਹਣਾਂ ਵਾਲੇ ਇਹ ਮੇਰੇ ਮਸਤਕ ਬਣ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਬਣ ਜਾਏ ਮਲਾਹ
ਬੋੜ੍ਹ ਪਛਾੜੀ, ਮੇਰੇ ਆਕਾ ਦਾ ਹੁਕਮ ਹੈ!" ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪਨਾਹ!
ਬਣ ਗੁਲਨਾਰੀ, ... ... ... ... ... ...
ਪਿਆਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱ ਚੋਂ ਇਕ ਵਰਕਾ ਦੇ ਦੇਈ!ਂ
ਵੱ ਡਾ ਗੋਲਾ ਸੂਰਜ ਦਾ ਜਦ ਮੂੰ ਹ ਛਪਾਵੇ,
ਤੇ ਫੇਰ ਜੀਕਣ ਸਾਰਾ ਹਨੇਰਾ ਹੀ ਕੰ ਬ ਜਾਂਦਾ ਵਰਕਾ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਬਹੁਤ ਵੱ ਡਾ ਹੈ
ਆ ਮੇਰੀ ਬਾਰੀ ਦੇ ਸਾਹਵੇਂ,
ਉਹ ਪਿਛਾਂਹ ਨੂੰ ਪਰਤੀ ਜੀਊਣ ਜੋਗਾ ਹਰਫ਼ ਇੱ ਕ ਦੇਵਾਂਗੀ ਵਾਹ।
ਫੁੱ ਲ-ਪਤੀਆਂ ਦੀ ਪਤਲੀ ਛਾਵੇਂ,
ਪਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਰਾਂਹ ਹੋਈ ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਪਨਾਹ!
ਫੁਦਕ ਫੁਦਕ,
ਤੇ ਮੇਰੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਉਸ ਇੱ ਕ ਵਾਰ ਛੋਹਿਆ ਦੇਖ ਕਬੀਰਾ ਰੋਇਆ
ਗੁਟਕ ਗੁਟਕ ਕੇ
ਹੌਲੀ ਜਿਹੀ- ਸਾਮਰਾਜ: ਇੱ ਕ ਟਾਵਾਂ ਸ਼ਾਹੀ ਬੂਟਾ
ਬੋਲਦੀਆਂ ਦੋ ਤਿੱ ਤਲੀਆਂ।
ਇੰ ਝ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ ਮਿੱ ਟੀ ਨੂੰ ਛੋਂਹਦਾ ਹੈ ਹੋਰ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜ਼ਾਤ
ਜਲਾਵਤਨ
ਨਿੰਮੀ ਨਿੰਮੀ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋ ਅ ਖੱ ਬਲ ਦੇ ਵਾਂਗ ਉੱਗੀ
ਤੇਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ
ਨਿੰਮੀ ਨਿੰਮੀ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋ ਅ ਹਾਕਮ ਦਾ ਹੁਕਮ ਉਨਾ ਹੈ,
ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋਈ ਜਲਾਵਤਨ ਹੋਈਆਂ
ਚੰ ਨ ਪਵੇ ਨਾ ਜਾਗ ਬੱ ਦਲੀਏ! ਉਹ ਜਿੰ ਨਾ ਵੀ ਕਰ ਲਵੇ
ਜਿਉਂਦੀਆਂ ਕਿ ਮੋਈਆਂ-
ਪੋਲੀ ਜਿਹੀ ਖਲੋ , ਤੇ ਪਰਜਾ ਦੀ ਪੀੜ ਉਨੀ ਹੈ,
ਉਹ ਜਿੰ ਨੀ ਵੀ ਜਰ ਲਵੇ…
ਸਮਾਜਵਾਦ: ਮਨੁੱਖ ਜ਼ਾਤ ਦਾ ਮੰ ਦਰ
ਤੇ ਇੱ ਕ ਇੱ ਟ ਜਿੰ ਨੀ
ਇਕ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਕੀਮਤ
ਇਹ ਮੰ ਦਰ ਦੀ ਲੋ ੜ ਹੈ,
ਜਾਂ ਠੇਕੇਦਾਰ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ
ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਇੱ ਟ ਨੂੰ,
ਜਿੱ ਥੇ ਚਾਹੇ ਧਰ ਲਵੇ…
ਦਰਦ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ,
ਕੁਝ ਕੂਲੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਤੇ ਸ਼ਖ਼ਸੀ ਆਜ਼ਾਦੀ
ਬਹੁਤ ਵੱ ਡੇ ਐਬ ਹਨ,
ਜੇ ਬੰ ਦਾ ਐਬ ਦੂਰ ਕਰ ਲਵੇ
ਤੇ ਫੇਰ ਕਦੀ ਚਾਹੇ-
ਤਾਂ ਰੂਹ ਦਾ ਸੋਨਾ ਵੇਚ ਕੇ,
ਤਾਕਤ ਦਾ ਪੇਟ ਭਰ ਲਵੇ…
ਦੀਨੀ ਹਕੂਮਤ: ਰੱ ਬ ਦੀ ਰਹਿਮਤ
ਸਿਰਫ਼ ਤੱ ਕਣਾ ਵਰਜਿਤ,
ਤੇ ਬੋਲਣਾ ਵਰਜਿਤ
ਤੇ ਸੋਚਣਾ ਵਰਜਿਤ|
ਹਰ ਬੰ ਦੇ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ
ਲੱਖਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਭਾਰ
ਮਜ਼ਹਬ ਬੜਾ ਮਿਹਰਬਾਨ ਹੈ
ਹਰ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਖ਼ਰੀਦਦਾ
ਪਰ ਜੇ ਕਦੇ ਬੰ ਦਾ
ਜਵਾਬ ਦਾ ਹੁਦਾਰ ਕਰ ਲਵੇ…
ਤੇ ਬੰ ਦੇ ਨੂੰ ਭੁੱ ਖ ਲੱਗੇ
ਤਾਂ ਬਹੀ ਰੋਟੀ “ਰੱ ਬ” ਦੀ
ਉਹ ਚੁੱ ਪ ਕਰਕੇ ਖਾ ਲਵੇ
ਸਬਰ ਸ਼ੁਕਰ ਕਰ ਲਵੇ,
ਤੇ ਉੇਰ ਜੇ ਚਾਹੇ
ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਜਨਮ ਵਾਸਤੇ
ਕੁਝ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਧਰ ਲਵੇ…
ਤੇ ਲੋ ਕ ਰਾਜ: ਗਾਲ਼ੀ ਗਲੋ ਚ ਦੀ ਖੇਤੀ
ਕਿ ਬੰ ਦਾ ਜਦੋਂ ਮੂੰ ਹ ਮਾਰੇ
ਤਾਂ ਜਿੰ ਨੀ ਚਾਹੇ ਚਰ ਲਵੇ
ਖੁਰਲੀ ਵੀ ਭਰ ਲਵੇ,
ਤੇ ਫੇਰ ਜਦੋਂ ਚਾਹੇ
ਤਾਂ ਉਸੇ ਗਾਲ਼ੀ ਗਲੋ ਚ ਦੀ
ਬਹਿ ਕੇ ਜੁਗਾਲੀ ਕਰ ਲਵੇ…
('ਕਾਗਜ਼ ਤੇ ਕੈਨਵਸ' ਵਿੱ ਚੋਂ)
ਅੰ ਬਰ ਦੀ ਅੱ ਜ ਮੁੱ ਠੀ ਲਿਸ਼ਕੇ ਮੈਂ ਕਿਹਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਤੇ ਕਿਹਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰ ਬੈਠੀ31
ਇਹ ਰਾਤਾਂ ਅੱ ਜ ਕਿਥੋਂ ਜਾ ਕੇ ਚੰ ਨ-ਟਟਿਹਣਾ ਫੜ ਆਈਆਂ... ਮੈਂ ਜਨਤਾ
ਰਾਣੀਆਂ ਪਟਰਾਣੀਆਂ ਮੈਂ ਰੋਜ਼ ਵੇਖਦੀ
ਨੀਂਦਰ ਨੇ ਇਕ ਰੁੱ ਖ ਬੀਜਿਆ
ਹੱ ਥੀਂ ਸੁਹਾਗ ਦੇ ਕੰ ਙਣ, ਪੈਰੀਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਝਾਂਜਰ
ਉਂਗਲਾਂ ਕਿਸ ਤਰਖਾਣ ਦੀਆਂ ਅੱ ਜ ਸੱ ਤਰ ਸੁਪਨੇ ਘੜ
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤਲੀ ਵਾਸਤੇ, ਮੈਂ ਰੋਜ਼ ਮਹਿੰ ਦੀ ਘੋਲਦੀ
ਆਈਆਂ...
ਕਦੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦੀ
ਨਜ਼ਰ ਤੇਰੀ ਨੇ ਹੱ ਥ ਫੜਾਇਆ
ਮੈਂ ਸਦਗੁਣੀ, ਜਾਣਦੀ ਹਾਂ – ਰੀਸ ਕਰਨੀ ਬੜੀ ਔਗੁਣ ਹੈ।
ਇੱ ਕੋ ਮੁਲਾਕਾਤ ਵਿਚ ਗੱ ਲਾਂ ਉਮਰ ਦੀ ਪੌੜੀ ਚੜ੍ਹ ਆਈਆਂ...
ਸਾਡਾ ਸਬਕ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਨੂੰ ਸੇਜ ਉਹ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਸੇਜ ਦਾ ਸਵਾਮੀ ਉਹੀ,
ਪੰ ਜ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਬਸਤਾ ਲੈ ਕੇ ਇਸ਼ਕ ਮਸੀਤੇ ਵੜ ਆਈਆਂ... ਹਨੇਰੇ ਦੀ ਸੇਜ ਭੋਗਦੀ, ਜਾਂ ਸੇਜ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਭੋਗਦੀ
ਇਹ ਜੁ ਦਿੱ ਸਣ ਵੇਦ ਕਤੇਬਾਂ ਕੁੱ ਖ ਮੇਰੀ ਬਾਲ ਜੰ ਮਦੀ ਹੈ, ਵਾਰਿਸ ਨਹੀਂ ਜੰ ਮਦੀ।
ਕਿਹੜੇ ਦਿਲ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਨਾਲੋਂ ਇਕ ਦੋ ਪੱ ਤੀਆਂ ਝੜ ਬਾਲ ਮੇਰੇ ਬੜੇ ਬੀਬੇ
ਆਈਆਂ... ਸਦਗੁਣੇ, ਜਾਣਦੇ ਨੇ – ਹੱ ਕ ਮੰ ਗਣਾ ਬੜਾ ਔਗੁਣ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀ ਛਾਪ ਘੜੀ ਸੁਨਿਆਰੇ ਬਾਲ ਮੇਰੇ, ਚੁੱ ਪ ਕੀਤੇ ਜਵਾਨੀ ਕੱ ਢ ਲੈਂ ਦੇ ਨੇ
ਇਕ ਦਿਨ ਇਹ ਤਕਦੀਰਾਂ ਜਾ ਕੇ ਦਰਦ ਨਗੀਨਾ ਜੜ ਤੇ ਸੇਵਾ ਸਾਂਭ ਲੈਂ ਦੇ ਨੇ, ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਰਤਨ ਦੀ।
ਆਈਆਂ... ਮੈਂ – ਜਨਤਾ, ਚੁੱ ਪ ਕੀਤੀ ਬੁਢੇਪਾ ਕੱ ਟ ਲੈਂ ਦੀ ਹਾਂ
ਉੱਖਲੀ ਇਕ ਵਿਛੋੜੇ ਵਾਲੀ ਅੱ ਖ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸਮਝਦੀ,
ਵੇਖ ਸਾਡੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਜਾ ਕੇ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਝੋਨਾ ਛੜ
ਇਕ ਚੰ ਗੀ ਰਖੇਲ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ।
ਆਈਆਂ...
ਮੈਂ ਤੈਨੰ ੂ ਫੇਰ ਮਿਲਾਂਗੀ
ਦੁਨੀਆਂ ਨੇ ਜਦ ਸੂਲੀ ਗੱ ਡੀ
ਮੈਂ ਤੈਨੰ ੂ ਫੇਰ ਮਿਲਾਂਗੀ
ਆਸ਼ਕ ਜਿੰ ਦਾਂ ਕੋਲ ਖਲੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਪੜ੍ਹ
ਕਿੱ ਥੇ ? ਕਿਸ ਤਰਾਂ ? ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਆਈਆਂ...
ਸ਼ਾਇਦ ਤੇਰੇ ਤਖ਼ਈਅਲ ਦੀ ਚਿਣਗ ਬਣਕੇ
ਕੁਆਰੀ
ਤੇਰੀ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਉਤਰਾਂਗੀ
ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸੇਜ ਤੇ ਜਦ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ਸੀ
ਜਾਂ ਖੌਰੇ ਤੇਰੀ ਕੈਨਵਸ ਦੇ ਉੱਤੇ
ਮੈਂ ਇਕ ਨਹੀਂ ਸਾਂ – ਦੋ ਸਾਂ
ਇਕ ਰਹੱ ਸਮਈ ਲਕੀਰ ਬਣਕੇ
ਇਕ ਸਾਲਮ ਵਿਆਹੀ, ਤੇ ਇਕ ਸਾਲਮ ਕੁਆਰੀ
ਖਾਮੋਸ਼ ਤੈਨੰ ੂ ਤਕਦੀ ਰਵਾਂਗੀ
ਸੋ ਤੇਰੇ ਭੋਗ ਦੀ ਖ਼ਾਤਿਰ
ਜਾਂ ਖੌਰੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਲੋ ਅ ਬਣਕੇ
ਮੈਂ ਉਸ ਕੁਆਰੀ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨਾ ਸੀ...
ਤੇਰੇ ਰੰ ਗਾਂ ਵਿੱ ਚ ਘੁਲਾਂਗੀ
ਜਾਂ ਰੰ ਗਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਵਿੱ ਚ ਬੈਠ ਕੇ
ਮੈਂ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਸੀ
ਤੇਰੀ ਕੈਨਵਸ ਨੂੰ ਵਲਾਂਗੀ
ਇਹ ਕਤਲ, ਜੋ ਕਾਨੂੰਨਨ ਜਾਇਜ਼ ਹੁੰ ਦੇ ਹਨ
ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿਸ ਤਰਾਂ - ਕਿੱ ਥੇ
ਸਿਰਫ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਲੱਤ ਨਾਜ਼ਾਇਜ਼ ਹੁੰ ਦੀ ਹੈ
ਪਰ ਤੈਨੰ ੂ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਾਂਗੀ
ਤੇ ਮੈਂ ਉਸ ਜ਼ਿੱ ਲਤ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਪੀਤਾ ਸੀ...
ਜਾਂ ਖੌਰੇ ਇਕ ਚਸ਼ਮਾ ਬਣੀ ਹੋਵਾਂਗੀ
ਤੇ ਫਿਰ ਪਰਭਾਤ ਵੇਲੇ
ਤੇ ਜਿਵੇ ਝਰਨਿਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਉੱਡਦਾ
ਇਕ ਲਹੂ ਵਿਚ ਭਿੱ ਜੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹੱ ਥ ਵੇਖੇ ਸਨ
ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੂੰ ਦਾਂ
ਹੱ ਥ ਧੋਤੇ ਸਨ –
ਤੇਰੇ ਪਿੰ ਡੇ ਤੇ ਮਲਾਂਗੀ
ਬਿਲਕੁਲ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜਿਉਂ ਹੋਰ ਮੁਸ਼ਕੀ ਅੰ ਗ ਧੋਣੇ ਸੀ
ਤੇ ਇਕ ਠੰਢਕ ਜਿਹੀ ਬਣਕੇ
ਪਰ ਜਿਉਂ ਹੀ ਮੈਂ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਈ ਤੇਰੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਾਂਗੀ
ਉਹ ਸਾਹਮਣੇ ਖਲੋ ਤੀ ਸੀ ਮੈਂ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ
ਉਹੀ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਜਾਚੇ, ਮੈਂ ਰਾਤੀ ਕਤਲ ਕੀਤੀ ਸੀ... ਪਰ ਏਨਾ ਜਾਣਦੀ
ਕਿ ਵਕਤ ਜੋ ਵੀ ਕਰੇਗਾ
ਓ ਖ਼ੁਦਾਇਆ ! ਇਹ ਜਨਮ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਤੁਰੇਗਾ
ਕੀ ਸੇਜ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਬਹੁਤ ਗਾੜ੍ਹਾ ਸੀ ?
ਇਹ ਜਿਸਮ ਮੁੱ ਕਦਾ ਹੈ
ਤਾਂ ਸਭ ਕੁੱ ਝ ਮੁੱ ਕ ਜਾਂਦਾ
ਪਰ ਚੇਤਿਆਂ ਦੇ ਧਾਗੇ
ਕਾਇਨਾਤੀ ਕਣਾਂ ਦੇ ਹੁੰ ਦੇ
ਮੈਂ ਉਨਾਂ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਾਂਗੀ
ਧਾਗਿਆਂ ਨੂੰ ਵਲਾਂਗੀ
ਤੇ ਤੈਨੰ ੂ ਮੈਂ ਫੇਰ ਮਿਲਾਂਗੀ ।
ਪੰ ਜਵਾਂ ਚਿਰਾਗ
ਨਾ ਕੋਈ ਵਜੂ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਸਜਦਾ
ਨਾ ਮੰ ਨਤ ਮੰ ਗਣ ਆਈ
ਚਾਰ ਚਿਰਾਗ ਤੇਰੇ ਬਲਣ ਹਮੇਸ਼ਾਂ
ਮੈਂ ਪੰ ਜਵਾਂ ਬਾਲਣ ਆਈ...
ਦੁੱ ਖਾਂ ਦੀ ਘਾਣੀ ਮੈਂ ਤੇਲ ਕਢਾਇਆ
ਮੱ ਥੇ ਦੀ ਤੀਊੜੀ-ਇੱ ਕ ਰੂੰ ਦੀ ਬੱ ਤੀ
ਮੈਂ ਮੱ ਥੇ ਦੇ ਵਿਚ ਪਾਈ
ਚਾਰ ਚਿਰਾਗ ਤੇਰੇ ਬਲਣ ਹਮੇਸ਼ਾਂ
ਮੈਂ ਪੰ ਜਵਾਂ ਬਾਲਣ ਆਈ...
ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਸਰਵਰ ਹੱ ਥਾਂ ਨੂੰ ਧੋਤਾ
ਮੱ ਥੇ ਦਾ ਦੀਵਾ ਮੈਂ ਤਲੀਆਂ ਤੇ ਧਰਿਆ
ਤੇ ਰੂਹ ਦੀ ਅੱ ਗ ਛੁਹਾਈ
ਚਾਰ ਚਿਰਾਗ ਤੇਰੇ ਬਲਣ ਹਮੇਸ਼ਾਂ
ਮੈਂ ਪੰ ਜਵਾਂ ਬਾਲਣ ਆਈ...
ਤੂੰ ਹੇਂ ਤਾਂ ਦਿੱ ਤਾ ਸੀ ਮਿੱ ਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ
ਮੈਂ ਅੱ ਗ ਦਾ ਸਗਣ ਉਸੇ ਨੂੰ ਪਾਇਆ
ਤੇ ਅਮਾਨਤ ਮੋੜ ਲਿਆਈ
ਚਾਰ ਚਿਰਾਗ ਤੇਰੇ ਬਲਣ ਹਮੇਸ਼ਾਂ
ਮੈਂ ਪੰ ਜਵਾਂ ਬਾਲਣ ਆਈ !
ਵੇ ਸਾਈ ਂ
ਵੇ ਸਾਈ ਂ
ਤੇਰੇ ਚਰਖੇ ਨੇ ਅੱ ਜ ਕੱ ਤ ਲਿਆ ਕੱ ਤਣ ਵਾਲੀ ਨੂੰ
ਹਰ ਇੱ ਕ ਮੁੱ ਢਾ ਪੱ ਛੀ ਪਾਇਆ
ਨਾ ਕੋਈ ਗਿਆ ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਆਇਆ
ਹਾਏ ਅੱ ਲ੍ਹਾ ..ਅੱ ਜ ਕੀ ਬਣਿਆ
ਅੱ ਜ ਛੋਪੇ ਕੱ ਤਣ ਵਾਲੀ ਨੂੰ
ਵੇ ਸਾਈ ਂ ......................
ਤਾਕ ਕਿਸੇ ਨਾ ਖੋਲੇ ੍ਹ ਭੀੜੇ
ਨਿੱਸਲ ਪਏ ਰਾਂਗਲੇ ਪੀਹੜੇ
ਵੇਖ ਅਟੇਰਨ ਬਉਰਾ ਹੋਇਆ
ਲੱਭਦਾ ਅੱ ਟਣ ਵਾਲੀ ਨੂੰ
ਵੇ ਸਾਈ ਂ ....................
ਕਿਸੇ ਨਾ ਦਿੱ ਤੀ ਕਿਸੇ ਨਾ ਮੰ ਗੀ 32
ਤੇ ਫੇਰ ਖ਼ੌਰੇ ਜਨਮ ਦਾ
ਦੂਜੇ ਕੰ ਨੀ 'ਵਾਜ਼ ਨਾ ਲੰਘੀ
ਅੰ ਬਰ ਹੱ ਸ ਵੇਖਣ ਲੱਗਾ ਇਹ ਸਿਆਲ ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਏਗਾ। ...
ਇਸ ਢਾਰੇ ਛੱ ਤਣ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱ ਲਾ
ਵੇ ਸਾਈ ਂ ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਤੇਰੇ ਚਰਖੇ ਨੇ ਅੱ ਜ ਕੱ ਤ ਲਿਆ ਕੱ ਤਣ ਵਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿ ਤੇਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜ਼ੁਬਾਨ ਤੇ ਅੱ ਜ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਆਦਿ ਰਚਨਾ
ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਮੈਂ ਇੱ ਕ ਨਿਰਾਕਾਰ ਸਾਂ
ਕਿ ਲੋ ਕ ਕਹਿੰ ਦੇ ਨੇਂ --
ਇਹ ਮੈਂ ਦਾ ਸੰ ਕਲਪ ਸੀ, ਜੋ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣਿਆ
ਮੇਰੀ ਤਕਦੀਰ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਮੇਰਾ ਪੈਗ਼ਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਤੇ ਤੂੰ ਦਾ ਸੰ ਕਲਪ ਸੀ, ਜੋ ਅੱ ਗ ਵਾਂਗ ਫੁਰਿਆ
ਤੇ ਅੱ ਗ ਦਾ ਜਲਵਾ ਪਾਣੀਆਂ ਤੇ ਤੁਰਿਆ ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਪਰ ਓਹ ਪਰਾ - ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਗੱ ਲ ਹੈ ਇਹ ਨਸੀਬ ਧਰਤੀ ਦੇ -
ਇਹ ਮੈਂ ਦੀ ਮਿੱ ਟੀ ਦੀ ਤ੍ਰੇਹ ਸੀ ਇਹ ਉਸਦੇ ਹੁਸਨ ਨੂੰ ਖੁਦਾ ਦਾ ਇਕ ਸਲਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਕਿ ਉਸਨੇ ਤੂੰ ਦਾ ਦਰਿਆ ਪੀਤਾ
ਇਹ ਮੈਂ ਦੀ ਮਿੱ ਟੀ ਦਾ ਹਰਾ ਸੁਪਨਾ ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਕਿ ਤੂੰ ਦਾ ਜੰ ਗਲ ਲਭ ਲੀਤਾ ਅਜ ਦਿਨ ਮੁਬਾਰਕ ਹੈ --
ਇਹ ਮੈਂ ਦੀ ਮਿੱ ਟੀ ਦੀ ਵਾਸ਼ਨਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਜ਼ਾਤ ਤੇ ਅੱ ਜ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਤੇ ਤੂੰ ਦੇ ਅੰ ਬਰ ਦਾ ਇਸ਼ਕ ਸੀ
ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਕਿ ਤੂੰ ਦਾ ਨੀਲਾ ਸੁਪਨਾ
ਨਜ਼ਰ ਵੀ ਹੈਰਾਨ ਹੈ --
ਮਿੱ ਟੀ ਦਾ ਸ ਏਕ ਸੁੱ ਚਾ
ਕਿ ਅੱ ਜ ਮੇਰੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਮੁਕਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਇਹ ਤੇਰੇ ਤੇ ਮੇਰੇ ਮਾਸ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਸੀ
ਤੇ ਇਹੋ ਹਕੀਕਤ ਦੀ ਆਦਿ ਰਚਨਾ ਸੀ ਅੱ ਲਾ ! ਇਹ ਕੌ ਣ ਆਇਆ ਹੈ
ਸੰ ਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਪਿਛੋਂ ਦੀ ਗੱ ਲ ਹੈ । ਕਿ ਤੇਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਜ਼ੁਬਾਨ ਤੇ ਅੱ ਜ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਆਇਆ ਹੈ
ਸਿਆਲ ਰੱ ਬ ਜੀ
ਜਿੰ ਦ ਮੇਰੀ ਠੁ ਰਕਦੀ ਰੱ ਬ ਜੀ ! ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਰੁੱ ਖ ਤੇ ਆਕੇ
ਹੋਂਠ ਨੀਲੇ ਹੋ ਗਏ ਇਕ ਦਿਨ ਮੰ ਨਤ ਮੰ ਨੀ
ਤੇ ਆਤਮਾ ਦੇ ਪੈਰ ਵਿਚੋਂ ਤੇ ਚੋਲੇ ਨਾਲੋਂ ਪਾੜ ਕੇ ਕੰ ਨੀ
ਕੰ ਬਣੀ ਚੜ੍ਹਦੀ ਪਈ ... ਰੁੱ ਖ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਬੰ ਨੀ। ...
ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਬੱ ਦਲ ਗਰਜਦੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਲਹੂ ਦਾ ਇਕ ਇਕ ਟੇਪਾ
ਇਸ ਉਮਰ ਦੇ ਅਸਮਾਨ 'ਤੇ ਇਕ ਇਕ ਅੱ ਖਰ ਘੜਿਆ
ਵੇਹੜੇ ਦੇ ਵਿਚ ਪੈਂਦੇ ਪਏ ਤੇ ਓਹੀਓ ਮੇਰਾ ਇਕ ਇਕ ਅੱ ਖਰ
ਕਾਨੂੰਨ, ਗੋਹੜੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ... ਜੱ ਗ ਦੀ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਿਆ
ਮੈਂ ਏਸ ਜਨਮ ਦੀ ਲਾਜ ਬਚਾਈ
ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਚਿਕੜ ਲੰਘ ਕੇ
ਅੱ ਖ ਕਦੇ ਨਾ ਰੁੰ ਨੀ। ...
ਜੇ ਅੱ ਜ ਤੂੰ ਆਵੇਂ ਕਿਤੇ
ਰੱ ਬ ਜੀ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਰੁੱ ਖ ਤੇ ਆਕੇ
ਮੈਂ ਪੈਰ ਤੇਰੇ ਧੋ ਦੀਆਂ
ਇਕ ਦਿਨ ਮੰ ਨਤ ਮੰ ਨੀ। ...
ਬੁੱ ਤ ਤੇਰਾ ਸੂਰਜੀ
ਕੱ ਬਲ ਦੀ ਕੰ ਨੀ ਚੁੱ ਕ ਕੇ
ਆਵੋ ਰੱ ਬ ਜੀ ਰੁੱ ਖ ਨਾਲੋਂ
ਮੈਂ ਹੱ ਡਾਂ ਦਾ ਠਾਰ ਭੰ ਨ ਲਾਂ। ਹੁਣ ਟਾਕੀ ਖੋਲ੍ਹਣ ਆਵੋ !
ਤੇ ਰੁੱ ਖ ਦਾ ਇਕ ਅਖੀਰੀ ਅੱ ਖਰ
ਇਕ ਕੌ ਲੀ ਧੁੱ ਪ ਦੀ
ਆਪਣੀ ਝੋਲੀ ਪਾਵੋ !
ਮੈਂ ਡੀਕ ਲਾ ਕੇ ਪੀ ਲਵਾਂ
ਇਸ ਰੁੱ ਖ ਤੁਸਾਂ ਜੋ ਮੰ ਨਤ ਮੰ ਨੀ
ਤੇ ਇਕ ਟੋਟਾ ਧੁੱ ਪ ਦਾ
ਓਹੀਓ ਮੰ ਨਤ ਪੁੰ ਨੀ। ...
ਮੈਂ ਕੁੱ ਖ ਦੇ ਵਿਚ ਪਾ ਲਵਾਂ। ...
ਰੱ ਬ ਜੀ ! ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਰੁੱ ਖ ਤੇ ਆਕੇ
ਇਕ ਦਿਨ ਮੰ ਨਤ ਮੰ ਨੀ। .. ਉਹ ਬੀਤੇ ਖਲੋ ਤੇ ਛਿਣਾਂ ਦੀ ਘਟਨਾ --- 33
ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਚੁਕਾ ਜਾਵਾਂਗੇ
ਇਕ ਟੋਟਾ ਧੁੱ ਪ ਦਾ ਹੁਣ ਤੈਨੰ ੂ ਵੀ ਬੜੀ ਅਸਚਰਜ ਲੱਗਦੀ ਹੈ
ਇਹ ਜੋ ਅਸਾਂ ਮੌਤ ਦੇ ਕੋਲੋਂ
ਮੈਨੂ ਉਹ ਵੇਲਾ ਯਾਦ ਹੈ ਤੇ ਮੈਨੰ ੂ ਵੀ ਬੜੀ ਅਸਚਰਜ ਲੱਗਦੀ ਹੈ
ਘੜੀ ਹੁਦਾਰੀ ਲੀਤੀ
ਜਦ ਇਕ ਟੋਟਾ ਧੁੱ ਪ ਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਵਕਤ ਨੂੰ ਵੀ ਫੇਰ ਉਹ ਗ਼ਲਤੀ ਗਵਾਰਾ ਨਹੀਂ ....
ਅੱ ਖਰ
ਸੂਰਜ ਦੀ ਉਂਗਲ ਪਕੜ ਕੇ
ਹੁਣ ਸੂਰਜ ਰੋਜ਼ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਡੁੱ ਬ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ੧
ਨੇ੍ਹ ਰੇ ਦਾ ਮੇਲਾ ਵੇਖਦਾ
ਤੇ ਹਨੇਰਾ ਰੋਜ਼ ਮੇਰੀ ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਖੁੱ ਭ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਕ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦਾ ਨਗਰ ਸੀ -
ਭੀੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁਆਚਿਆ
ਪਰ ਬੀਤੇ ਖਲੋ ਤੇ ਛਿਣਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸੱ ਚ ਹੈ --- ਸੂਰਜ ਵੰ ਸ਼ ਦੇ ਪੱ ਥਰ ਤੇ ਚੰ ਦਰ ਵੰ ਸ਼ ਦੇ ਪੱ ਥਰ
ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਸਹਿਮ ਦਾ ਤੇ ਹੁਣ ਤੂੰ ਤੇ ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਮੰ ਨਣਾ ਚਾਹੀਏ ਜਾਂ ਨਾ ਉਸ ਨਗਰ ਵਿਚ ਰਹਿੰ ਦੇ ਸਨ...
ਸੁੰ ਞ ਦਾ ਵੀ ਸਾਕ ਹੁੰ ਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵੱ ਖਰੀ ਗੱ ਲ ਹੈ .... ਤੇ ਕਹਿੰ ਦੇ ਹਨ --
ਮੈਂ ਜੁ ਇਸਦੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ
ਪਰ ਉਸ ਦਿਨ ਵਕਤ ਨੇ ਜਦ ਬਾਰੀ 'ਚੋਂ ਛਾਲ਼ ਮਾਰੀ ਸੀ ਕਿ ਜ਼ੁਲਮੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ
ਪਰ ਇਸ ਗੁਆਚੇ ਬਾਲ ਨੇ
ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਗੋਡਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਜੋ ਲਹੂ ਸਿੰ ਮਿਆਂ ਸੀ ਨਾ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਕੰ ਨ ਸਨ, ਨਾ ਪਰਜਾ ਦੀ 'ਵਾਜ ਸੀ
ਇਕ ਹੱ ਥ ਮੇਰਾ ਫੜ ਲਿਆ
ਉਹ ਲਹੂ --- ਤੇ ਤਾਹਿਓਂ - ਓਹ ਲੋ ਕ ਜਦ ਰੋਏ ਸਨ
ਤੂੰ ਕਿਤੇ ਲੱਭਦਾ ਨਹੀਂ ਮੇਰੀ ਬਾਰੀ ਦੇ ਥੱ ਲੇ ਅਜੇ ਵੀ ਜੰ ਮਿਆ ਹੋਇਐ ..... ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਹੋਏ ਸਨ...
ਹੱ ਥ ਨੂੰ ਛੋਂਹਦਾ ਪਿਆ ਇਮਰੋਜ਼ ਚਿਤ੍ਰਕਾਰ
੨
ਨਿੱਕਾ ਤੇ ਤੱ ਤਾ ਇਕ ਸਾਹ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ – ਈਜ਼ਲ ਦੇ ਉੱਤੇ, ਇਕ ਕੈਨਵਸ ਪਈ ਹੈ
ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਦੇਵਤਾ, ਪੱ ਥਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ
ਨਾ ਹੱ ਥ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰਚਦਾ ਕੁਝ ਇੰ ਜ ਜਾਪਦਾ – ਕਿ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਲੱਗਾ ਰੰ ਗ ਦਾ ਟੋਟਾ
ਤੇ ਵਸਲ ਅੰ ਗ ਨਾ ਛੁੰ ਹਦਾ
ਨਾ ਹੱ ਥ ਦਾ ਖਾਂਦਾ ਵਸਾਹ ਇਕ ਲਾਲ ਟਾਕੀ ਬਣ ਕੇ ਹਿਲਦਾ ਹੈ
ਤੇ ਬਿਰਹਾ ਭੰ ਗ ਨਾ ਹੁੰ ਦਾ ...
ਤੇ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅੰ ਦਰ ਦਾ ਪਸ਼ੂ ਇਕ ਸਿੰ ਗ ਚੁੱ ਕਦਾ ਹੈ।
ਨੇ੍ਹ ਰਾ ਕਿਤੇ ਮੁੱ ਕਦਾ ਨਹੀਂ
ਸਿੰ ਗ ਤਣਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਹਰ ਕੂਚਾ ਗਲੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਇਕ ‘ਰਿੰ ਗ’
ਤੇ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਵਿਚ, ਸੂਰਜ ਦਾ ਘੋੜਾ ਹਿਣਕਦਾ
ਮੇਲੇ ਦੇ ਰੌਲੇ ਵਿਚ ਵੀ
ਬਣਦਾ ਹੈ
ਪੱ ਥਰਾਂ ਤੇ ਪੈਰ ਪਟਕਦਾ
ਹੈ ਇਕ ਆਲਮ ਚੁੱ ਪ ਦਾ
ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਪੰ ਜਾਬੀ ਰਗਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਸਪੇਨੀ ਰਵਾਇਤ
ਬੱ ਦਲਾਂ ਦੇ ਹਾਥੀ ਚਿੰ ਗਾੜਦੇ, ਪੱ ਥਰਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰੋਂ ਉਖਾੜਦੇ
ਤੇ ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਖ਼ੌਲਦੀ…
ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਸ਼ੂਕਦਾ, ਪੱ ਥਰਾਂ ਤੇ ਕੁੰ ਡਲੀ ਮਾਰਦਾ
ਜਿਉਂ ਇਕ ਟੋਟਾ ਧੁੱ ਪ ਦਾ...
ਖੁਸ਼ਬੋ
ਤੇ ਉੱਤੋਂ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ, ਦਫ਼ਾ ਇਕ ਸੌ ਚੁਤਾਲੀ ...
ਕਾਹਨੂੰ ਅੱ ਖੀਆਂ ਪਰਤਾਈਆਂ ਵੇ ਹੋ !
ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਇਹ ਚਿੱ ਠੀ ਰੁਲਦੀ
ਕਾਹਨੂੰ ਅੱ ਖੀਆਂ ਪਰਤਾਈਆਂ ਵੇ ਹੋ !
ਕਿਸਮਤ ਸਾਡੀ ਪੜ੍ਹ ਨਾ ਸੱ ਕੀ ੩
ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਨੇ ਸੱ ਜਣਾਂ ਦਾ ਤੇ ਪੱ ਥਰ ਸਹਿਮ ਕੇ ਬਹਿੰ ਦੇ, ਜਦ ਦਿੱ ਲਾਂ ਦੀ ਗੁਠੇ
ਜੇਹੜੀ ਰੁੱ ਤੇ ਅੱ ਖੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ
ਸਰਨਾਵਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜੋ... ਤਾਂ ਛਾਤੀ ਤੇ ਹਰਖ ਵਾਂਗੂੰ , ਕੋਈ ਪੀਲਾ ਫੁਲ ਪੱ ਤਰ
ਫਿਰ ਓਹੀਓ ਰੁੱ ਤਾਂ ਆਈਆਂ ਵੇ ਹੋ!
ਜਾਂ ਸਾਵੇ ਘਾਹ ਦਾ ਤੀਲਾ, ਇਕ ਪੱ ਥਰ 'ਚੋਂ ਫੁੱ ਟੇ
ਇਸ ਵਾਦੀ ਨੂੰ ਕੀ ਕੁਝ ਕਹੀਏ
ਸੁੱ ਕਿਆਂ ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਮੂੰ ਹ ਦੇਖਣ ਜਿਉਂ ਕੰ ਬ ਕੇ ਇਕ ਰਿਖੀ ਦੀ ਤੱ ਪਸਿਆ ਟੁੱ ਟੇ ...
ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਬੂਟਾ ਜਿੱ ਥੇ ਉੱਗਦਾ
ਬਦਲੀਆਂ ਤਰਿਹਾਈਆਂ ਵੇ ਹੋ !
ਮੀਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਆਓਂਦੀ ਰਹਿੰ ਦੀ ਜਿੰ ਦ ਬੁਝਦੀ ਤੇ ਜਗਦੀ ਸੀ
ਕਾਹਨੂੰ ਅੱ ਖੀਆਂ ਪਰਤਾਈਆਂ ਵੇ ਹੋ !
ਬਿਰਹਾ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋ ਤੇ ਇੰ ਜ - ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਵਿਚ
ਓ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ
ਕੁਫ਼ਰ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੀ ਵੰ ਸ਼ ਵਧਦੀ ਸੀ...
ਓ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ! ਮੇਰੇ ਅਜਨਬੀ !
ਅੱ ਜ ਅਸਾਂ ਇਕ ਦੁਨੀਆਂ ਵੇਚੀ
ਇਕ ਵਾਰ ਅਚਾਨਕ ਤੂੰ ਆਇਆ !
੪
ਤੇ ਇਕ ਦੀਨ ਵਿਹਾਜ ਲਿਆਏ
ਤਾਂ ਵਕਤ ਅਸਲੋਂ ਹੈਰਾਨ ਮੇਰੇ ਕਮਰੇ 'ਚ ਖਲੋ ਤਾ ਰਹਿ ਗਿਆ
ਇਕ ਸੀ ਸ਼ਿਲਾ, ਤੇ ਇਕ ਸੀ ਪੱ ਥਰ
ਗੱ ਲ ਕੁਫ਼ਰ ਦੀ ਕੀਤੀ
...
ਤੇ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਸ ਨਗਰ ਵਿਚ, ਸੰ ਜੋਗ ਲਿਖਿਆ ਸੀ,
ਤਰਕਾਲਾਂ ਦਾ ਸੂਰਜ ਲਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਪਰ ਲਹਿ ਨਾ ਸੁਪਨੇ ਦਾ ਇਕ ਥਾਨ ਉਣਾਇਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਲ ਕੇ, ਇਕ ਵਰਜਤ ਫਲ ਚੱ ਖਿਆ ਸੀ...
ਸਕਿਆ ਗਜ਼ ਕੁ ਕੱ ਪੜਾ ਪਾੜ ਲਿਆ
ਂ ਾ ਹੈ
ਮੈਂ ਹਾਲੇ ਵੀ ਬੈਠਾਂ, ਤਾਂ ਇਕ ਖਿਆਲ ਔਦ
ਤੇ ਘੜੀ ਕੁ ਉਸਨੇ ਡੁੱ ਬਣ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਵਿਸਾਰ ਦਿੱ ਤੀ ਤੇ ਉਮਰ ਦੀ ਚੋਲੀ ਸੀਤੀ
ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਜੇ ਹੁੰ ਦੀ ਇਕ ਹਰੀ ਪੱ ਤੀ
ਫਿਰ ਅਜ਼ਲਾਂ ਦੇ ਨੇਮ ਨੇਂ ਇਕ ਦੁਹਾਈ ਦਿੱ ਤੀ ...
ਅੱ ਜ ਅਸਾਂ ਅੰ ਬਰ ਦੇ ਘੜਿਓਂ ਉਨ੍ਹਾ ਦੇ ਪਿੰ ਡੇ ਦਾ ਹਉਕਾ - ਇਕ ਸਾਵੀ ਕਰੂੰ ਬਲ
ਵਕਤ ਨੇ - ਬੀਤੇ ਖਲੋ ਤੇ ਛਿਣਾਂ ਨੂੰ ਤੱ ਕਿਆ
ਬੱ ਦਲ ਦੀ ਇਕ ਚੱ ਪਣੀ ਲਾਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ ਛਾਤੀ ਮੈਨੂ ਨਸੀਬ ਹੁੰ ਦੀ,
ਤੇ ਘਾਬਰ ਕੇ ਬਾਰੀ 'ਚੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਦਿੱ ਤੀ ....
ਘੁੱ ਟ ਚਾਨਣੀ ਪੀਤੀ
੫ ਕਿ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਨੀਲੀ, ਇਕ ਲਾਟ ਜਿਹੀ ਨਿਕਲਦੀ ਤੇ ਗਲੀ ਦੀ ਮੱ ਥੇ ਤੇ ਲੱਗਾ ਗਲੀ ਦਾ ਨਾਉਂ ਹਟਾਇਆ ਹੈ 34
ਸੂਰਜ ਦਾ ਘੋੜਾ ਹਿਣਕਦਾ, ਬੱ ਦਲਾਂ ਦੇ ਹਾਥੀ ਚਿੰ ਗਾੜਦੇ ਤੇ ਹਰ ਸੜਕ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਨਾਉ ਪੂੰ ਝ ਦਿੱ ਤਾ ਹੈ
ਤੇ ਜਾਪਦਾ -
ਤੇ ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਸੱ ਪ ਤੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਸ਼ੂਕਦੇ
ਕਿ ਸਿਵਿਆਂ ਦੀ ਅੱ ਗ, ਅੱ ਗ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਮੈਨੰ ੂ ਜ਼ਰੂਰ ਲੱਭਣਾ ਹੈ
ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਓਹਲੇ , ਮੈਂ ਨਿੱਸਲ ਬੈਠ ਜਾਂਦੀ,
ਤੇ ਕਿਸੇ ਸੋਹਣੀ ਜਾਂ ਸੱ ਸੀ, ਜਾਂ ਹੀਰ ਵਿਚ ਜੋ ਅੱ ਗ ਸੀ ਤਾਂ ਹਰ ਦੇਸ ਦੇ, ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ,
ਤੇ ਕਿਸੇ ਮਮਤਾ ਦੀ ਤ੍ਰੇੜ ਵਿਚ ਲੁੱਕੀ ਰਹਿੰ ਦੀ
ਮੈਨੰ ੂ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਹੈ ... ਹਰ ਗਲੀ ਦਾ ਬੂਹਾ ਠਕੋਰੋ
ਪਰ ਓਹ ਖੌਰੇ ਚਕਮਕ ਪਥਰ ਸਨ ਤੇ ਇਕ ਸੋਚ ਜਿਹੀ ਆਉਂਦੀ ਇਹ ਇਕ ਸ੍ਰਾਪ ਹੈ, ਇਕ ਵਰ ਹੈ
ਜੋ ਮੈਲੇ ਅਸਮਾਨ ਦੇ ਹੇਠ੍ਹਾਂ, ਤੇ ਮੈਲੀ ਧਰਤ ਤੇ ਉੱਤੇ, ਕਿ ਸਿਰਫ ਮੜ੍ਹੀਆਂ ਦੀ ਅੱ ਗ, ਅੱ ਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰ ਦੀ ਤੇ ਜਿੱ ਥੇ ਵੀ ਸੁਤੰਤਰ ਰੂਹ ਦੀ ਝਲਕ ਪਵੇ
ਇਕ ਪਥਰਾਂ ਦੀ ਸੇਜ ਤੇ ਸੁੱ ਤੇ ਇਹ ਅੱ ਗ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਹੈ ਸਮਝਣਾਂ ਓਹ ਮੇਰਾ ਘਰ ਹੈ
ਤੇ ਪਥਰਾਂ ਦੀ ਰਗੜ ਵਿਚੋਂ ਅੰ ਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ
ਤੇ ਜਾਪਦਾ -
ਮੈਂ ਅੱ ਗ ਵਾਂਗ ਜੰ ਮੀ - ਅੱ ਗ ਦੀ ਰੁੱ ਤੇ ਇਕ ਦਰਦ ਸੀ --
ਕਿ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਵਿੱ ਚ
ਜੋ ਸਿਗਰਟ ਦੀ ਤਰਾਂ ਮੈਂ ਚੁਪ ਚਾਪ ਪੀਤਾ ਹੈ
੬ ਜੋ ਵਾਰਿਸ ਨੇ ਅੱ ਗ ਬਾਲੀ ਸੀ
ਪਿੰ ਡੇ 'ਚੋਂ ਅੱ ਗ ਜੰ ਮੀ ਇਹ ਮੇਰੀ ਅੱ ਗ ਵੀ, ਉਸੇ ਦੀ ਜਾ-ਨਸ਼ੀਨ ਹੈ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਝ ਨਜ਼ਮਾਂ ਹਨ --
ਤਾਂ ਪਥਰ ਵੀ ਕੰ ਬਿਆ ਤੇ ਸਿਲਾ ਵੀ ਕੰ ਬੀ ਅੱ ਗ, ਅੱ ਗ ਦੀ ਵਾਰਿਸ ਜੋ ਸਿਗਰਟ ਦੇ ਨਾਲੋਂ ਮੈਂ ਰਾਖ ਵਾਂਗਣ ਝਾੜੀਆਂ
ਅਰਜ਼
ਫੇਰ ਪਿੰ ਡ ਦੀ ਅੱ ਗ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਝੋਲੀ ਵਿਚ ਪਾਈ ੯
ਰਾਤ - ਕੁੜੀ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾਓ
ਤੇ ਧੂੰ ਏਂ ਦੀ ਗੁੜ੍ਹਤੀ, ਅੱ ਗ ਨੂੰ ਚਟਾਈ ਪਰ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੀ ਨਗਰੀ, ਕੋਈ ਅੱ ਗ ਨਾ ਪਾਲੇ
ਚਿੱ ਟਾ ਚੰ ਨ ਗ਼ਰੀ ਦਾ ਖੋਪਾ,
ਹੱ ਸੇ ਤਾ ਹੱ ਸੇ, ਇਕ ਪੌਣਾਂ ਦੀ ਦਾਈ ਛਾਤੀਆਂ ਦੇ ਚੁੱ ਲ੍ਹੇ, ਕੋਈ ਅੱ ਗ ਨਾ ਬਾਲੇ
ਨਾਲ ਸਿਤਾਰੇ - ਮੁਠ ਛੁਹਾਰੇ
ਰੋਵੇਂ ਤਾ ਰੋਵੇਂ, ਜਿਹਨੇ ਕੁਖ ਵਿਚੋਂ ਜਾਈ ਮੱ ਥਿਆਂ ਦੀ ਭੱ ਠੀ, ਕੋਈ ਅੱ ਗ ਨਾ ਸੇਕੇ
ਪਥਰਾਂ ਦੀ ਝੋਲੀ ਅੱ ਗ ਨਾ ਖੇਡੇ ਤੇ ਮੇਰੀ ਜੀਭ ਤੇ ਉੱਠੇ, ਉਸ ਅੱ ਗ ਦੇ ਛਾਲੇ ਪੀੜ - ਕੁੜੀ ਦੇ ਝੋਲੀ ਪਾਓ
ਪਥਰਾਂ ਦੇ ਦੁਖ ਹੁੰ ਦੇ ਪਥਰਾਂ ਜੇਡੇ ਦਿਲ ਦਾ ਜ਼ਖਮ ਨਰੇਲ ਸਬੂਤਾ,
੧੦
ਪਥਰਾਂ ਦੀ ਜੀਭੇ ਪਥਰਾਂ ਦੇ ਛਾਲੇ ਨਾਲ ਛੁਆਰੇ - ਹੰ ਝੂ ਖਾਰੇ
ਉਹ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੇ ਨਗਰ ਵਾਲੇ -
ਅਸੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ , ਤੂੰ ਪੌਣਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ । ..
ਆਂਹਦੇ ਤੇ ਆਂਹਦੇ, ਇਸ ਅੱ ਗ ਨੂੰ ਬੁਝਾਓ ਪੂਰਬ ਨੇ ਪੰ ਘੂੜਾ ਡਾਹਿਆ,
੭ ਪਾਵੋ ਤੇ ਪਾਵੋ, ਕਿਸੇ ਭੋਰੇ ਵਿਚ ਪਾਵੋ ਜੱ ਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਇਕ ਪੰ ਘੂੜਾ
ਫੇਰ ਸੁੰ ਨ ਦਾ ਆਲਮ, ਦੇਵੋ ਤੇ ਦੇਵੋ, ਨਹੁੰ ਸੰ ਘੀ ਵਿਚ ਦੇਵੋ ਸੂਰਜ ਪਿਆ ਰਾਤ ਦੀ ਕੁਖ਼ੇ
ਤੇ ਉਨ੍ਹਾ ਕੁਝ ਨਾ ਆਖਿਆ ਜਾਵੋਂ ਤੇ ਜਾਵੋ, ਇਹਨੂੰ ਨਦੀਏ ਰੁੜ੍ਹਾਓ ...
---- ਹੋਠਾਂ ਨੇ ਪੰ ਘੂੜਾ ਡਾਹਿਆ,
ਅੱ ਖੀਆਂ ਮੀਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਵੀ ਨਾ ਵੇਖਿਆ
ਇਕ ਪੱ ਥਰਾਂ ਦਾ ਨਗਰ ਸੀ, ਪੱ ਥਰਾਂ ਦੇ ਕੰ ਢੇ, ਜੱ ਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਇਕ ਪੰ ਘੂੜਾ
ਇਕ ਜਮਦੀ ਅੱ ਗ ਨੇ, ਇਕ ਲੰਬਾ ਜਿਹਾ ਹਉਕਾ ਲਿਆ। ..
ਤੇ ਮਾਂ-ਵਾਰੀ ਅੱ ਗ ਦਾ, ਕੋਈ ਸੇਕ ਨਾ ਵੰ ਡੇ .... ਗੀਤ ਪਿਆ ਪੀੜਾ ਦੀ ਕੁੱ ਖੇ
....
ਅੱ ਗ ਦੇ ਹੋਂਠਾਂ ਤੇ ਲਿਖਿਆ, ਇਕ ਲੰਬਾ ਜਿਹਾ ਹਉਕਾ
੧੧ ਅੰ ਬਰ ਵੈਦ ਸੁਵੈਦ ਸੁਣੀਦਾ
ਤੇ ਅੱ ਗ ਦੇ ਹੱ ਡਾਂ 'ਚ ਹੁੰ ਦਾ ਇਕ ਧੂਆਂ ਹੀ ਧੂਆਂ
ਫੇਰ ਉਹੀਓ ਹਵਾ - ਜਿਹਨੇ ਝੋਲੀ 'ਚ ਖਿਡਾਇਆ ਰਾਤ - ਕੁੜੀ ਦੀ ਨਾੜੀ ਟੋਹਵੇ,
---
ਇਹ ਵਗਦੀਆਂ ਪੌਣਾਂ, ਮੈਨੰ ੂ ਜਿਥੇ ਵੀ ਖੜਦੀਆਂ ਤੇ ਜਿਹਨੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ - ਮਾਂ ਦੀ, ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਆ ਪੀੜ - ਕੁੜੀ ਦੀ ਨਾੜੀ ਟੋਹਵੇ

ਤੱ ਤੀਆਂ ਸੁਆਹਵਾਂ, ਮੇਰੇ ਪਿੰ ਡੇ ਤੋਂ ਝੜਦੀਆਂ। ... ਕਿਤੋਂ ਦੌੜ ਕੇ ਆਈ

ਅਰਜ਼ ਕਰੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦਾਈ:
ਤੇ ਰੋਜ਼ ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਦਾ, ਜਿਹੜਾ ਹੀ ਦਿਹੁੰ ਚੜ੍ਹਦਾ ਤੇ ਹੱ ਥਾਂ ਦੇ ਵਿਚ, ਕੁਝ ਅੱ ਖਰ ਲਿਆਈ
ਰਾਤ ਕਦੇ ਵੀ ਬਾਂਝ ਨਾ ਹੋਵੇ !
ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਅੱ ਗ ਲਾਂਦੀ, ਤਾਂ ਉਹੀਓਂ ਰਾਖ ਹੁੰ ਦਾ। ...
ਇਹ ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ, ਲੀਕਾਂ ਨਾ ਜਾਣੀ ਪੀੜ ਕਦੇ ਵੀ ਬਾਂਝ ਨਾ ਹੋਵੇ !

੮ ਇਹ ਲੀਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱ ਛੇ, ਤੇਰੀ ਅੱ ਗ ਦੇ ਹਾਣੀ ਰੋਸ਼ਨੀ

ਮੈਂ ਸੋਚਦੀ - ਵੇਖ! ਅੱ ਖਰਾਂ ਦਾ ਹੁੰ ਦਾ, ਅੱ ਗ ਦਾ ਜੇਰਾ ਹਿਜਰ ਦੀ ਇਸ ਰਾਤ ਵਿਚ

ਕੀ ਧੂਏ ਂ ਦੀ ਲੀਕ ਵਾਂਗੂ, ਮੱ ਥੇ ਦੀ ਲੀਕ ਕੰ ਬਦੀ ਹੈ? ਅੱ ਗ ਦਾ ਜੇਰਾ - ਅੱ ਗ ਤੋਂ ਵਡੇਰਾ ਕੁਝ ਰੋਸ਼ਨੀ ਆਉਂਦੀ ਪਈ

ਕੀ ਸਾਹਵਾਂ ਦੀ ਕੁੱ ਖ ਵਿਚੋਂ, ਸਿਵਿਆਂ ਦੀ ਅੱ ਗ ਜੰ ਮਦੀ ਹੈ ... ਕੀ ਫੇਰ ਬੱ ਤੀ ਯਾਦ ਦੀ

ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਹਿੰ ਦੀ, ਉਹ ਲੰਘ ਗਈ ਅੱ ਗੇ
--- ਕੁਝ ਹੋਰ ਉੱਚੀ ਹੋ ਗਈ
ਮੈਂ ਸਿਵਿਆਂ ਦੀ ਅੱ ਗ ਵਿਚ ਜਲਦੀ 'ਤੇਰੇ ਅੱ ਗ ਦੀ ਉਮਰਾ - ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱ ਖਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੇ'

ਤੇ ਸਿਵਿਆਂ ਦੀ ਅੱ ਗ ਵਾਂਗ ਬਲਦੀ ਮੇਰਾ ਪਤਾ ਇਕ ਹਾਦਸਾ ਇਕ ਜ਼ਖਮ ਤੇ

ਪਰ - ਨੀਂਦਰ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੁੰ ਦਾ ਅੱ ਜ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਨੰਬਰ ਮਿਟਾਇਆ ਹੈ ਇਕ ਚੀਸ ਦਿਲ ਦੇ ਕੋਲ ਸੀ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਹ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ 35
ਰਕਮ ਜ਼ਰਬਾਂ ਦੇ ਗਈ

ਨਜ਼ਰ ਤੇ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਹੈ

ਟੁਰ ਗਿਆ ਸੂਰਜ ਕੀਤੇ
ਚੰ ਨ ਵਿਚ ਪਰ ਉਸਦੀ
ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਜੇ ਆਉਂਦੀ ਪਈ
ਰਲ ਗਈ ਸੀ ਏਸ ਵਿਚ
ਇਕ ਬੂੰ ਦ ਤੇਰੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ
ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਉਮਰ ਦੀ
ਸਾਰੀ ਕੁੜੱਤਣ ਪੀ ਲਈ