Pump Types PDF

‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻠﻤﻲ – ﻛﺎرﺑﺮ دي ﻫﭙﻜﻮ‬
‫اﺻﻮل ﻛﺎر و ﺗﻌﻤﻴﺮات‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪ -‬دﻧﺪه اي –ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ‬
‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‪ -‬ﭘﻼﻧﺠﺮي – ﭘﺮه اي‪ -‬ﭘﻴﭽﻲ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪ :‬ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻋﻠﻲ ﺑﺎﻧﻲ‬
‫‪D:\pumps\pumps.doc.doc‬‬
‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪5‬‬ ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ و اﺻﻄﻼﺣﺎت‬
‫‪10‬‬ ‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ‬
‫‪11‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ( ) ‪( CENTRIFUGAL PUMPS‬‬
‫‪14‬‬ ‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ (‬
‫‪20‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺟﺰا ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫‪30‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي‬
‫‪33‬‬ ‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ )‪(bearing‬‬
‫‪53‬‬ ‫‪Flushing seal System‬‬
‫‪53‬‬ ‫‪ ) Discharge Recirculation Line‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻳﺎ دﻫﺶ(‬
‫‪55‬‬ ‫) اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﻣﻜﺶ(‬ ‫‪Suction Recirculation Line‬‬
‫‪57‬‬ ‫‪ ) Clean Liquid From Out Side Source‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﺎرﺟﻲ (‬
‫‪57‬‬ ‫‪Barrier Or Buffer Fluid‬‬

‫‪57‬‬ ‫‪Jacketing‬‬
‫‪57‬‬ ‫‪Quenching‬‬
‫‪58‬‬ ‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫‪61‬‬ ‫ﺳﻴﻜﻠﻮن )‪(Cyclone Separator‬‬
‫‪63‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪Strainer‬‬
‫‪66‬‬ ‫ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮز‬
‫‪86‬‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮي و ﻣﻮازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫‪87‬‬ ‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫‪92‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ ‪Water hammer‬‬
‫‪92‬‬ ‫از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫‪96‬‬ ‫ﺛﺒﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎ و اﻧﺠﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﻫﺎي ﻻزم‬
‫‪99‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ ‪positive Displacement pumps‬‬
‫‪100‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ‪piston pumps‬‬
‫‪105‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ‪plunger pumps‬‬

‫‪111‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ‪diaphragm pumps‬‬
‫‪114‬‬ ‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي )‪(Gear pumps‬‬
‫‪126‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ ‪Screw Pump‬‬

130 (Vane pumps) ( ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ) ﺗﻴﻐﻪ اي‬
134 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ‬
D:\pumps\pumps.doc.doc
Mahar Fan Abzar Co.

‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ و اﺻﻄﻼﺣﺎت‬
‫دﺑﻲ ‪:‬‬
‫دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﺠﻢ ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در زﻣﺎن ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﻘﺪارﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺎل در واﺣـﺪ‬
‫زﻣﺎن رادر ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ ﺷﻴﻠﻨﮓ دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬واﺣﺪ آن در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳﻚ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮ دﻗﻴﻘﻪ – ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴـﻪ) ‪ – ( m 3 S‬ﮔـﺎﻟﻦ ﺑـﺮ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪Suction‬‬
‫دﻫﺎﻧﻪ ورودي ﭘﻤﭗ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از آن وارد ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Discharge‬‬
‫ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Venting‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻫﻮاي داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ‪ Venting‬در ﺑﺎﻻي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار دارد ‪.‬‬
‫‪Draining‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺳﻴﺎل ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻤﭗ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ‪ Draining‬در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار دارد ‪.‬‬
‫‪Jacket‬‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه و ﻳﺎ ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ در دور ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﻳﺎ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن و ﻳﺎ ﮔﺮم‬
‫ﻛﺮدن آن ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Cocking‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه روﻏﻦ ﻳﺎ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﻪ آن ﺣﺮارت زﻳﺎدي داده ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ روﻏﻦ ﻳﺎ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﻓﺮاﻫﻢ آﻳﺪ ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﺎده اي ﺳﻴﺎﻫﺮﻧﮓ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻚ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر )‪(P‬‬
‫ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻓﺸﺎر ﻧﺎم دارد ﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻧﻴﺮو‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ )‪ (kgf /c m2‬ﻳﺎ )‪ (bar‬ﻳﺎ ‪ Pascal‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮو )‪(F‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻴﺮو ﺑﺎ راﺳﺘﺎ ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ‪ ،‬اﻧﺪازه و ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ ﺧﻮد ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻘﺪار آن در ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻧﻴﺮو )‪ (kgf‬ﻳﺎ ﻧﻴﻮﺗﻦ )‪ (N‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص )‪(Specific gravity‬‬
‫وزن واﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﺟﺴﻢ را وزن ﻣﺨﺼﻮص آن ﺟﺴﻢ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم‬
‫ﻧﻴﺮو ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ )‪ (kgf / m3‬ﺑﺎ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ )‪ (N/ m3‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ .‬ﺑﺮاي آب ﺧﺎﻟﺺ در دﻣﺎي ‪ 4‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد ‪ SP=1‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﻴﺎل ﺑﺮ روي آب ﺷﻨﺎور ﺷﻮد داراي ‪ SP〈1‬و در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ در زﻳﺮ آب ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ SP〉1‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ‪ρ‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺟﺮم درواﺣﺪ ﺣﺠﻢ ﺟﺴﻢ را ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص آن ﺟﺴﻢ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳﻚ‬
‫ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ )‪ (kg / m3‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪γ = ρ.g‬‬
‫ﺑﺨﺎر ﺷﺪن )‪(Vaporization‬‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﺑﺨﺎر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ‪ Vaporization‬در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪ ،‬ﺑﺨﺎر ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه‬
‫‪ ،‬ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ ﺳﻴﻞ را از ﻫﻢ ﺑﺎز ﻛﺮده و ﻧﺸﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﻮان ورودي )‪(Power input‬‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﺤﺮك )اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر( روي ﺷﻔﺖ ﭘﻤﭗ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪kg / m3‬‬ ‫‪ = ρ‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص‬

‫‪P.g .Q.H‬‬
‫= ‪pin‬‬
‫‪η‬‬
‫‪ = g‬ﺷﺘﺎب ﺛﻘﻞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪m / s2‬‬
‫‪ = Q‬دﺑﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ =H‬ﻫﺪ ﭘﻤﭗ‬
‫ﺗﻮان ﻣﻔﻴﺪ )‪(Power out put‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﺳﻴﺎل اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ دﻫﺪ ‪p out = P.g .Q.H .‬‬
‫اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻮان ورودي و ﺗﻮان ﻣﻔﻴﺪ ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﻠﻔﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﺗﻮان ورودي ﭘﻤﭗ‬
‫‪Pout P.g.Q.H‬‬
‫=‪η‬‬ ‫=‬
‫‪Pin‬‬ ‫‪Pin‬‬
‫ﻋﻤﻖ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ )‪(Static Suction Lift‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻜﺶ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﭘﻤﭗ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻜﺶ از ﻋﻤﻖ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻤﻖ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎل ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻜﺶ ﺗﺎ ﺧﻂ ﻣﺤﻮري ﭘﻤﭗ‬

‫ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ )‪(Suction Static Head‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻜﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﻓﺸﺎري ﻣﻌﺎدل ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﭘﻤﭗ وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ آن ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ راﻧﺶ )‪(Discharge Static Head‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻟﻮﻟﻪ ‪ Discharge‬ﻛﺎﻣﻼً در ﻣﺨﺰﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل در آن رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺷﻨﺎور ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﺪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‬
‫‪ Discharge‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻔﺎوت ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺨﺰن ‪ Discharge‬و ‪ Center line‬ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻟﻮﻟﻪ ‪ Discharge‬ﻛﺎﻣﻼً در ﻣﺨﺰن ﺷﻨﺎور ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎل داﺧﻞ‬
‫ﻣﺨﺰن ‪ Discharge‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ راﻧﺶ ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻟﻮﻟﻪ راﻧﺶ و ﺧﻂ ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻤﭗ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ارﺗﻔﺎع ﻛﻠﻲ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ )‪(Total Static Head‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻛﻠﻲ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﺳﻄﺢ ﺳﻴﺎل در ﻣﺨﺰن ‪ Suction‬ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ در ﻣﺨﺰن‬
‫‪ discharge‬ﻳﺎ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ اي ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از ﻟﻮﻟﻪ ‪ Discharge‬ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Head Terms Used in Pumping‬‬
‫‪Static‬‬
‫‪discharge‬‬ ‫‪Total‬‬
‫‪head‬‬ ‫‪static‬‬ ‫‪Static‬‬
‫‪head‬‬ ‫‪discharge‬‬
‫‪head‬‬
‫‪Pump‬‬
‫‪Static‬‬ ‫‪impeller‬‬
‫‪suction lift‬‬ ‫‪Wet well‬‬
‫‪Static‬‬
‫‪Wet well‬‬ ‫‪Suction head‬‬ ‫‪Pump‬‬
‫‪impeller‬‬
‫‪Pumping arrangement‬‬ ‫‪Pumping arrangement‬‬
‫‪with suction lift‬‬ ‫‪with suction head‬‬
‫‪٧‬‬
‫ﺗﻠﻔﺎت ﻳﺎ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ) ‪( H Loss‬‬
‫وﺟﻮد زاﻧﻮﻳﻲ ‪ ،‬ﺷﻴﺮآﻻت و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺻﻄﻜﺎك در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ در ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از وﺟﻮد اﺻﻄﻜﺎك در ﻟﻮﻟﻪ ‪:‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻪ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﺎ ﻗﻄﺮ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ دارد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬اﻛﻴﺪاً ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻤﭗ در ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از آن ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ‪ H Loss‬ﻻزم اﺳﺖ ﻗﻄﺮ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬از دﻫﺎﻧﻪ ‪ Discharge‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﺻﻄﻜﺎك‬
‫‪L V2‬‬
‫‪HF = f .‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪D 2g‬‬
‫ﻛﻪ ‪ = L‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻛﻪ ‪ = D‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻛﻪ ‪ = V‬ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ‬
‫‪ = F‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻄﻜﺎك‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ و ﺷﻴﺮﻫﺎ‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ و ﺷﻴﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪V2‬‬
‫‪hf = K‬‬
‫‪2g‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ k‬ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺷﻴﺮﻫﺎ و زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و واﺿﺢ اﺳﺖ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻴﺰان آن ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻛﻤﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از وﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺿﺮوري اﺳﺖ اﺗﺼﺎﻻﺗﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻛﻤﺘﺮي را ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ )‪( Total System Head‬‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺪ ﻛﻠﻲ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺳﻄﻮح ﻣﻴﺎن دو ﻣﻨﺒﻊ ‪ Discharge‬و ‪ Suction‬و‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﺻﻄﻜﺎك و زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت از ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻜﺶ ﺗﺎ ﻣﻨﺒﻊ ‪ . Discharge‬ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺎ ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪H pump = ( Z 2 − Z1 ) + H Loss‬‬
‫‪ Z2-Z1‬اﺧﺘﻼف ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ در ﻣﺨﺰن ‪ Suction‬ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ در ﻣﺨﺰن ‪ Discharge‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن‬
‫‪ Hsystem‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪Recirculation‬‬
‫ﭘﺪﻳﺪه ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎل از دﻫﺎﻧﻪ ‪ Discharge‬ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬را ‪ Recirculation‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﭼﻮن ﻓﺸﺎر ‪ Discharge‬از ﻓﺸﺎر ‪ Suction‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﻛﻪ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬وارد ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ در ﺟﻠﻮي ﭘﺮواﻧﻪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎل را از دﻫﺎﻧﻪ ‪ Discharge‬ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ ‪.‬‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﻳﺎ ﮔﺮاﻧﺮوي ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻴﺎل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺟﺎري ﺷﺪن اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ آن‬
‫ﺑﺎﻻﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺟﺎري ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ‪ .‬وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬در اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮد ‪,‬ﺟﻨﺲ ﻣﻮاد ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه آﻧﻬﺎ ‪,‬ﻣﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪,‬ﺣﺘﻲ وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ :‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪,‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼ‬
‫‪,‬‬ ‫ﺳﺘﻴﻜﻲ ‪,‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ اﻓﻘﻲ ‪,‬ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻫﺎ ‪ ,‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﻛﺎره ‪ ,‬ﭼﺎه ﻋﻤﻴﻖ ﭘﺎ ﻻ ﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫‪ distillate , condensate‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺧﻼ ‪ ,‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻓﺎﺿﻼﺑﻲ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫درﻳﻜﻲ از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ و راﻳﺞ ‪ ,‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎ راﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻧﺤﻮه اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺳﻴﺎل در ﻛﻞ ﺑﻪ دوﮔﺮوه‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪( dynamic pumps‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫) ‪( positive Displacement pumps‬‬ ‫‪ -2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ‬

‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪reciprocating pumps‬‬ ‫اﻟﻒ – ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪rotary pumps‬‬ ‫ب‪ -‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دوار‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪piston pumps‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ‬
‫‪plunger pumps‬‬ ‫‪ -2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي‬
‫‪diaphragm pumps‬‬ ‫‪ -3‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دوار‬
‫‪gear pumps‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي‬
‫‪screw pumps‬‬ ‫‪ -3‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ‬
‫‪vane pumps‬‬ ‫‪ -4‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ در اداﻣﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺑﺎ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ‬
‫دو دﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ ﻓﻮق را از ﺟﻬﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪ - 1‬ﺣﺪ اﻛﺜﺮ اﻧﺮژي )ﻓﺸﺎر ( اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ي دﻳﻨﺎ ﻣﻴﻚ )ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ( ﻣﺤﺪود ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﺪ‬
‫ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ )ﺷﺪت ﺟﺮﻳﺎن ﺻﻔﺮ (ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺣﺪ اﻛﺜﺮ‬
‫ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻤﭗ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪ آن ﺣﺪ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﻧﺮژي اﻓﺰوده ﺷﺪه اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ در ﺣﻠﺰون و ﺳﺮ اﻧﺠﺎم‬
‫در دﻳﻔﻴﻮزر ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ي ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ اﻧﺮژي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪- 3‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ اﻧﺮژي ﺑﻄﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﺑﺪون اﻧﻘﻄﺎع ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ اﻧﺮژي درﭘﺮﻳﻮد ﻫﺎي ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺻﻮﻻ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻧﺪك ﺟﺮﻳﺎن در ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻟﺰج ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود و‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي زﻳﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‬
‫ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﻳﻦ ﭘﻤﭗ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ( ) ‪( CENTRIFUGAL PUMPS‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳـﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫـﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر دوار ) در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻤﭗ ( ﭘﺮه ﻫﺎﻳـﻲ ﻗﺮار داده ﺷـﺪه‬
‫ﻛﻪ ﺑـﺎ دوران ﺧﻮد ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻌـﺎت و ﻣﻮاد ﺳﻴﺎل را ﺑﻪ اﻃﺮاف ﭘﺮﺗـﺎب ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺟﺪار اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﻠﺰوﻧﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﺎﻳﻊ ﻛﻪ داراي ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ از ﻗﺴﻤﺖ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺪﺧﻞ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ راﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﭘﺮه ﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ در اﺛﺮ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ اﻃﺮاف ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ در اﻃﺮاف‬
‫ﻣﺤﻮر ﺧﻼء اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﻴﺎل از ﻣﺠﺮاي ورودي ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪء ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻜﻴﺪه‬
‫ﺷﺪه و از ﻣﺠﺮاي ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ آن از ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ و ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮر‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬زاوﻳﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ در ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬
‫ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮدي ﺑﺎﺷﺪ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﻛﻤﺘﺮ از زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺎﻳﻞ‬

‫ﺑﻮده و در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﺎل در اﺛﺮ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ اﻃﺮاف ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه و در ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻤﭗ ﺧﻼء اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد دﻫﺎﻧﻪ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ورودي در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ در ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺮار دارد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻼء اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺤﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎل‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ و ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ داراي دو اﻣﺘﻴﺎز ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬اوﻻً ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ در آن ﻫﺎ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺛﺎﻧﻴﺎً اﮔﺮ‬
‫ﻟﻮﻟﻪء ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﺴﺪود ﻳﺎ ﺗﻨﮓ ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺸﺎر زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻤﭗ ﻣﻀﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻜﺮده و ﺑﺎر آن ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازه اي ﻧﻤﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮك ﭘﻤﭗ را از ﻛﺎر ﺑﻴﻨﺪازد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻜﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ آن را از ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮرد ﭘﻤﭙﺎژ ﭘﺮ ﻧﻤﻮده و ﻫﻮاي ﻣﺤﺒﻮس در ﻣﺤﻔﻈﻪ را‬
‫ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را آﺑﮕﻴﺮي ) ‪ ( Priming‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﭘﻤﭗ در ﺳﻄﺤﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻣﺨﺰن ﺣﺎوي ﻣﺎﻳﻊ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺰوﻣﻲ ﺑﻪ آﺑﮕﻴﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﻤﻮاره ﭘﺮ از ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻮده و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺎﻟﻲ از ﻫﻮاﺳﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ در اﺑﺘﺪا ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده ﺑﻮده و ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮه‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺤﻮر ﺑﻮدﻧﺪ و ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺎز روز اﻓﺰون ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آن ﻫﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﺷﺪ و ﻗﻄﻌﺎت دﻳﮕﺮ ﺑﻪ‬
‫آن ﻫﺎ اﻓﺰوده ﺷﺪﻧﺪ از ﻗﺒﻴﻞ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ‪ ،‬ﻻﺋﻲ ﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺮه ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻬﺘﺮ آب در‬
‫ﺧﺮوج از ﭘﺮه ﻣﺘﺤﺮك و ورود ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺣﻠﺰوﻧﻲ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﺷﻜﻠﻬﺎي زﻳﺮ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژرا ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪Centrifugal Pumps‬‬
‫‪• Most commonly used for water and wastewater pumping‬‬

‫‪• The head is developed principally by centrifugal force.‬‬
‫‪• Inlet: axial; outlet: tangential‬‬
‫‪• The flow is accelerated by the rotating impeller.‬‬
‫‪• The discharge: a function of the specific speed and the‬‬
‫‪pressure conditions under which the pump operates.‬‬
‫‪٨‬‬
‫ﭼﻮن ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ را ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل اوﻟﻴﻪ ﺳﻴﺎل‬
‫ازﻧﻘﻄﻪ اي ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ اي دﻳﮕﺮ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ در ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﺑﺪﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻟﻘﻲ زﻳﺎد ﺑﻴﻦ ﭘﺮه ﻫﺎي دوار و ﭘﻮﺳﺘﻪ آﻧﻬﺎِ ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﻣﺤﻮر ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺰ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﻴﺎل ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد‬
‫در ﺟﻬﺘﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻤﺘﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺎر ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺴﺪود ﺑﻮدن ﺧﺮوﺟﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ) دراﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ ( ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻮدن آب ﺷﻬﺮي و ﺻﻨﻌﺘﻲ از ﭘﻤﭙﻬﺎي‬
‫ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﮕﺮدد زﻳﺮا در ﻣﻮاﻗﻊ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺼﺮف ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﻴﺪه و در زﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺼﺮف ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺎس ﻛﺎر ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ (‬

‫اﺳﺎس ﻛﺎر اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﺑﻮده و ﺳﻴﺎل ﺑﺎ دور ﺷﺪن از‬
‫ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ راﻧﺶ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﺑﻴﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎل ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻃﺮف ﺗﺨﻠﻴﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ (‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﻮاع زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ .1‬از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﻴﺖ ﻃﺒﻘﺎت ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ و ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ .2‬از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺪار آﺑﺪﻫﻲ و ارﺗﻔﺎع ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺼﻮرت ﻛﻢ ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و زﻳﺎد ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ .3‬از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺗﻴﻐﻪ و وﺿﻌﻴﺖ آﻧﻬﺎ ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع اﺳﺘﻔﺎده آﻧﻬﺎ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﻴﺮﻛﻮﻻﺗﻮر ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻦ آب ﮔﺮم در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻤﭙﻬﺎي اﻓﻘﻲ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ از ﻧﻮع ﻣﻜﺶ ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻓﺸﺎر ﻗﻮي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ و ﻏﻴﺮه ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺷﻨﺎور ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﭼﺎﻫﻬﺎي ﻋﻤﻴﻖ و ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﻴﻖ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻟﺠﻦ ﻛﺶ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻓﺎﺿﻼب ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫در اﻛﺜﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ ،‬در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ و ﻧﻘﺖ ؛ ﻛﺎﻏﺬﺳﺎزي‪ ،‬ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ وﻟﺒﻨﻴﺎت‬
‫‪،‬ﻓﻠﺰات ﻣﺬاب‪،‬آب وﻓﺎﺿﻼب ‪،‬دﻓﻊ ﻣﻮادزاﺋﺪ‪ ،‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻣﺼﺎرف ﺑﺴﻴﺎري دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻜﺎر ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ زﻳﺎد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻲﺗﻮان‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر وﺻﻞ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ و ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ‪: SINGLE-STAGE PUMPS‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺳﺎده ﺗﺮﻳﻦ اﻧﻮاع‬
‫آﻧﻬﺎ داراي ﻳﻚ ﻣﺠﺮاي ﻣﻜﺶ و ﻳﻚ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮه‬
‫ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻴﻦ دو ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﺠﺎري ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻴﻦ ﭘﺮه ﻫﺎ و اﻳﻦ دو ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺤﺼﻮر ﮔﺮدﻳﺪه‬
‫اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻮﺳﻮم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ‬

‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ‪MULTISAGE PUMPS‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 40‬اﺗﻤﺴﻔﺮ ﻓﺸﺎر ‪ 600‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻨﺞ ﻣﺮﺑﻊ و ﺑﺎ‬
‫ارﺗﻔﺎع ‪ 350‬ﻣﺘﺮ آﺑﺪﻫﻲ و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 7150‬دور در دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﮔﺮدش ﭘﻤﭗ از ‪ 3500‬دور در دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ارﺗﻔﺎع آﺑﺪﻫﻲ آﻧﻬﺎ از ‪ 120‬ﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﻋﻤﻮدي‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ارﺗﻔﺎع آﺑﺪﻫﻲ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ از ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﻪ داراي‬
‫ارﺗﻔﺎع آﺑﺪﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻻزم ﺑﻪ ﻳﺎدآوري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن در ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﻧﻔﺖ ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻤﭙﻬﺎﺋﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﮔﺬر ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد و ارﺗﻔﺎع ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ از ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭘﻤﭙﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ داراي ‪ 317‬ﻃﺒﻘﻪ‬
‫)ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ( و ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع اﻧﺮژي ‪ 2700‬ﻣﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ در ﻳﻚ ﭘﻤﭗ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺘﻮاﻟﻲ روي ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬آب در ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﻤﺎن ﻃﺒﻘﻪ ﺟﻤﻊ‬
‫ﺷﺪه ‪،‬از ﻃﺒﻘﻪ دوم ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد و از دوم ﺑﻪ ﺳﻮم و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ و ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﻋﻤﻮدي‬

‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ‬
Mahar Fan Abzar Co.

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮدش ﭘﺮواﻧﻪ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر‬
‫ﻣﻄﻠﻖ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﭘﻤﭗ و ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺳﻴﺎل ﻋﺒﻮري از ﭘﻤﭗ دارد ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ‪:‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﻦ ﻋﻤﺪه اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ و ﻳﺎ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر آرام ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﻮد اداﻣﻪ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﺴﺪود و ﻳﺎ ﺗﻨﮓ ﺷﻮد ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﭘﻤﭗ وارد ﻧﺸﺪه و ﺑﺎر آن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺪي ﻧﻤﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮك ﭘﻤﭗ از ﻛﺎر ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮔﺬر ﺣﺠﻤﻲ آن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺗﺎ ‪ 550‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد در ارﺗﻔﺎع راﻧﺶ ﺗﺎ‬
‫‪ 1000‬ﻣﺘﺮ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻌﻠﺖ ﺳﺎدﮔﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ارزاﻧﻲ ﻗﻴﻤﺖ و اﻳﻤﻨﻲ زﻳﺎد و ﻛﺎرﺑﺮد آﺳﺎن و ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎر در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ از‬
‫ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ داراي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎدهاي ﺑﻮده و از ﻣﻮاد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -6‬در اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺷﻴﺮ ﻳﺎ ﺳﻮﭘﺎپ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﭼﻮن ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﻲﺗﻮان آﻧﺮا ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻌﻴﻦ اﺑﻌﺎد ﭘﻤﭗ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8‬دﺑﻲ آن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮات آن از ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -10‬درﺻﻮرت ﻗﻄﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺪون آﺳﻴﺐ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﮔﺮدش اداﻣﻪ دﻫﺪ ‪.‬‬

‫‪ -11‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎﻻت در ﻓﻮاﺻﻞ زﻳﺎد ﺑﺨﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ - 12‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ داراي اﺑﻌﺎد ﻛﻮﭼﻜﺘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -13‬داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﻲ و آﺑﺮﺳﺎﻧﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﺎﻻﺳﺖ زﻳﺮا از ﻧﻈﺮ دﺑﻲ و ارﺗﻔﺎع ﺗﻮﻟﻴﺪي‬
‫وﺳﻌﺖ زﻳﺎدي را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -14‬رﺿﺎﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﻮدن راﻧﺪﻣﺎن‬
‫ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﻞ وﻻي و ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ‬
‫‪ -2‬ﻛﻢ ﺑﻮدن راﻧﺪﻣﺎن‬
‫‪ -3‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮاي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬راه اﻧﺪازي اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﻣﺎده ﺳﺎزي دارد ‪.‬‬
‫‪ -5‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎ از ﻛﺎر ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ از درون ﭘﻤﭙﻬﺎ ﺟﺎري ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ از ﺷﻴﺮ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻت ﺑﺎ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ )ﻏﻠﻈﺖ( ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲﺗﻮان از اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ را از ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮا ﭘﺮواﻧﻪ و ﺑﺪﻧﻪ از ﻣﻮاد ﻣﻘﺎوم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮردﮔﻲ و‬
‫ﺳﺎﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ ‪ ،‬ﻧﻴﻜﻞ ‪ ،‬ﻻﺳﺘﻴﻚ ‪ ،‬ﭘﻠﻲ ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻤﭙﻬﺎي‬
‫ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺑﻜﺎر ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎﻻت ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﺟﺎﻣﺪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﺮهﻫﺎ و درﻳﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از ﺧﻄﺮ‬
‫ﻣﺴﺪود ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺟﺰا ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ از اﺟﺰا زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫‪ -2‬ﺷﻔﺖ‬
‫‪ -3‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ -4‬رﻳﻨﮓ ﺳﺎﻳﺸﻲ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ -5‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -6‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫‪ -7‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪flushing‬‬
‫‪ -8‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ‬
‫‪ -9‬ﺳﻴﻜﻠﻮن‬
‫‪ -10‬ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪strainer‬‬

‫ﭘﺮواﻧﻪ ) ‪( impeller‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ از ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮك ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل از ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺮه ﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده‬
‫و در اﻣﺘﺪاد ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺮواﻧﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﭘﺮواﻧﻪ ﭘﻤﭗ وﻇﻴﻔﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺳﻴﺎل را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫ﻳﻚ ﭘﺮواﻧﻪ از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﭘﻲ ﭘﺮواﻧﻪ )‪(hub‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ در ﺗﻤﺎس اﺳﺖ و ﺧﺎر ﻳﺎ ﻛﻠﻴﺪ ﺟﻬﺖ اﺗﺼﺎل ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺖ روي آن ﻗﺮار دارد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ )‪(vane‬‬
‫ﺳﻴﺎل ﺑﻌﺪ از ورود ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬در اﻣﺘﺪاد ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺮواﻧﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﺮ‬
‫اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﻲ آن اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻟﻔﺎﻓﻪ )‪(shroud‬‬

‫دﻳﻮاره ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭘﺮواﻧﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ .‬اﻣﻜﺎن دارد دو ﻃﺮف ﭘﺮه ﻫﺎ ﻟﻔﺎﻓﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻃﺮف و ﻳﺎ اﺻﻼً ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ )‪(eye‬‬
‫ﺳﻴﺎل از ﻃﺮﻳﻖ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ وارد ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﺮواﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬
‫‪ -1‬ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ) ‪( enclosed impeller‬‬
‫ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻴﻦ دو ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﻔﺎﻓﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ) ‪ ( shroud‬ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ‬
‫اﻣﻜﺎن اﻧﺴﺪاد ﭘﺮواﻧﻪ وﺟﻮد دارد ) ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ( ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫‪ -2‬ﭘﺮواﻧﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺎز )‪(semi open impeller‬‬
‫ﭘﺮواﻧﻪ از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻟﻔﺎﻓﻪ ) ‪ ( shroud‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﻧﺴﺪاد ﭘﺮه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭘﺮه‬
‫ﻫﺎ ﻛﻢ و ﻃﻮل آﻧﻬﺎ ﺑﻠﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﭘﺮواﻧﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺎز‬
‫‪ -3‬ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎز )‪(open impeller‬‬
‫ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﺪون ﻟﻔﺎﻓﻪ ) ‪ ( shroud‬ﺑﻮده ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭘﺮه ﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﻧﺴﺪاد وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻟﺠﻦ ﻛﺶ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎز‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﺮواﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -1‬ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻌﺎﻋﻲ ) ‪( radial flow‬‬
‫ﺳﻴﺎل در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر وارد ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺟﻬﺖ ﺷﻌﺎﻋﻲ ) ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ( از آن ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل در ﻃﻮل ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺮوي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و اﻧﺮژي ﺳﻴﺎل ) ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل ( اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ‬

‫ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﺪ ﺑﺎﻻ و دﺑﻲ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‬
‫در ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻧﻮع اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﻮري )‪(axial flow‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺸﺎر دﺧﺎﻟﺘﻲ ﻧﺪارد ‪ .‬دراﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻓﺸﺎر ﻣﺎﻳﻊ را ﻧﻴﺮوي‬
‫ﭘﺮﺗﺎب ﭘﺮه ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ‬
‫ﻗﻄﺮ ﭘﺮواﻧﻪ در ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر وارد و در ﻫﻤﺎن ﺟﻬﺖ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﺑﻲ ﺑﺎﻻ و ﻫﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺤﻮري )‪(axial flow‬‬
‫‪ -3‬ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻌﺎﻋﻲ – ﻣﺤﻮري )‪(axial-radial flow‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎ ‪ hub ،‬ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﺷﻜﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر وارد ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺟﻬﺘﻲ ﻛﻪ زاوﻳﻪ‬
‫اي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻣﻲ ﺳﺎزد از آن ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﭘﺮواﻧﻪ اي ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻌﺎﻋﻲ و ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﻣﺤﻮري ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎدﻓﺸﺎرﻫﺎ و دﺑﻲ ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻲ روﻧﺪ‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻌﺎﻋﻲ – ﻣﺤﻮري )‪( axial-radial flow‬‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﺮواﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -1‬ﻣﻜﺶ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ )‪( single suction‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﻃﺮف ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﻜﺶ وﺟﻮد دارد و ﺳﻴﺎل از آﻧﺠﺎ وارد ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻜﺶ دو ﻃﺮﻓﻪ )‪(double suction‬‬
‫در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ وﺟﻮد دارد و ﺳﻴﺎل از ﻫﺮ دو دﻫﺎﻧﻪ وارد ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻇﺮﻓﻴﺖ آﺑﺪﻫﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ double suction‬دو ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻤﭗ ‪ single suction‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻓﺖ )‪(shaft‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺸﺘﺎور در ﺣﻴﻦ راه اﻧﺪازي و در ﻃﻮل ﻛﺎر ﭘﻤﭗ و اﻳﺠﺎد ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﭘﺮواﻧﻪ و دﻳﮕﺮ اﺟﺰاء دوار ﭘﻤﭗ از‬
‫وﻇﺎﻳﻒ اﺻﻠﻲ ﻣﺤﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ‪ 5‬ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﺮب ﻗﺮار دارد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻨﺶ ﭘﻴﭽﻲ )‪(torsion stress‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻨﺶ ﺧﻤﺸﻲ )‪(bending stress‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻨﺶ ﻣﺤﻮري )‪(axial stress‬‬
‫‪ -4‬ارﺗﻌﺎش )‪(vibration‬‬
‫‪ - 5‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺤﺮاﻧﻲ )‪(critical speed‬‬
‫روش ﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري وارد ﺑﺮ ﺷﻔﺖ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺗﺨﺎذ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮراخ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎدل ﻛﻨﻨﺪه در ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫‪ - 2‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮه ﻫﺎﻳﻲ در ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫‪ -3‬ﻗﺮاردادن ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮﻳﻨﻪ‬
‫‪ -4‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻮازﻧﻪ‬
‫‪ -5‬اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﻴﺴﺘﻮن ﻣﻮازﻧﻪ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ روش ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻛﻒ‬
‫ﮔﺮد ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ trust bearing‬ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از‬
‫ﺷﺎﻓﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻣﺤﻔﻈﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل را از ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺮواﻧﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺮواﻧﻪ در داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻮار ﻛﺮدن آن اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً دو ﻃﺮف ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ درﭘﻮش ﻫﺎي‬
‫ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ )‪(volute‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﻮده ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آن از زﺑﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺳﻴﺎل ﭘﺲ از‬
‫ﺧﺮوج از ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺣﻠﺰوﻧﻲ از ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎي آن ﻃﻲ ‪ 360‬درﺟﻪ‬
‫دوران ﺑﻪ دور ﭘﺮواﻧﻪ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ دﻫﺎﻧﻪ ‪discharge‬‬
‫ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﺑﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﺒﺮان ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﺷﻲ از اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺷﺪه و ﺳﺮﻋﺖ در ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺪف از ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺳﺮﻋﺖ در ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻓﺸﺎر‬
‫اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ در ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﺠﺎد ﻧﻴﺮوي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﺑﺮ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻏﻴﺮ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻓﺸﺎر در‬
‫اﻃﺮاف ﭘﺮواﻧﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﺑﺎز ﻫﻢ در ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺣﺘﻲ در راﻧﺪﻣﺎن ﺑﻬﻴﻨﻪ در اﻃﺮاف ﭘﺮواﻧﻪ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ درﺻﺪي از ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻧﻴﺮوي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻏﻴﺮ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻓﺸﺎر در اﻃﺮاف ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ radial force‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬وﺟﻮد ‪ radial force‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺲ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺧﺮاﺑﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و‬
‫ﭘﺎره اي ﻣﺸﻜﻼت دﻳﮕﺮ در ﭘﻤﭗ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﭘﺎره اي از ﻣﻮارد ﺑﺮاي ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن ﻧﻴﺮوي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ radial force‬از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻛﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر‬
‫ﺷﻌﺎﻋﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬روش دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن ‪ radial force‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮﺳﺘﻪ دو ﺟﺪاره‬
‫ﻳﺎ ‪ double volute‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ double volute .‬از دو ﺣﻠﺰون ﺑﺎ ﻗﻮس ‪ 180‬درﺟﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع‬
‫ﺣﻠﺰوﻧﻲ دوم ‪ 180 ،‬درﺟﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع ﺣﻠﺰون اﺻﻠﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ب ( ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﭘﻮﺳﺘﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ﺑﺮش ﻫﺎ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪ‬
‫ﺑﺪﻧﻪ اﺻﻠﻲ اﻏﻠﺐ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﻮار ﻛﺮدن ﭘﺮواﻧﻪ و‬
‫ﻗﻄﻌﺎت داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً دو ﻃﺮف و ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻃﺮف ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎز اﺳﺖ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ درﭘﻮش ﻫﺎي ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ ﺑﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮش در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮر ﺑﺎﺷﺪ ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﺑﺎ ﺑﺮش‬
‫اﻓﻘﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﻫﺮدو دﻫﺎﻧﻪ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ در ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ واﻗﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮ را ﺑﺮاي ﺑﺎزرﺳﻲ‬
‫و ﺗﻌﻤﻴﺮات داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺪون ﺑﺮ ﻫﻢ زدن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮداﺷﺖ ‪ .‬اﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺮش در اﻣﺘﺪاد ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ را ﺑﺎ ﺑﺮش ﻗﺎﺋﻢ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دو ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ در اﻣﺘﺪاد ﺷﻌﺎع ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮش ﺑﺨﻮرد ﺑﻪ آن‬
‫ﺑﺮش ارﻳﺐ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻮش ﺷﺎﻓﺖ )‪(shaft sleeve‬‬
‫ﺷﺎﻓﺖ ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاء ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﺧﺮاﺑﻲ آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬
‫ﺷﺎﻓﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﻳﻴﺪﮔﻲ ‪ ،‬زﻧﮓ زدﮔﻲ و ﺧﻮردﮔﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﻛﺎﺳﻪ ﻧﻤﺪ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ از ﺑﻮش ﺷﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺎﻓﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺧﺮاﺑﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮد را‬
‫روي ﺑﻮش ﺷﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ‪.‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ )‪(wear ring‬‬
‫از رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ در ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑـﺎ ﻫـﻢ وﺟـﻮد دارد اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرت ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ رﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﺮد و ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﺗﻌـﻮﻳﺾ ﭘﺮواﻧـﻪ و ﭘﻮﺳـﺘﻪ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ دو ﻗﻄﻌﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه در ﺟﻠـﻮي ﭘﺮواﻧـﻪ اﻣﻜـﺎن ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﺳـﻴﺎل را از دﻫﺎﻧـﻪ ‪ discharge‬ﺑـﻪ دﻫﺎﻧـﻪ‬
‫‪ suction‬ﺑﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣـﻲ رﺳـﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑـﻪ ﭘﺪﻳـﺪه ﺑﺮﮔﺸـﺖ ﺳـﻴﺎل از دﻫﺎﻧـﻪ ‪ discharge‬ﺑـﻪ دﻫﺎﻧـﻪ ‪, suction‬‬
‫‪ recirculation‬ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺸﺎر ‪ discharge‬از ﻓﺸﺎر ‪ suction‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﻛﻪ از ﻓﺎﺻـﻠﻪ‬
‫ﻣﺎﺑﻴﻦ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮده ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ suction‬وارد ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻟﻘﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ در ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻴﺎل از ‪ discharge‬ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﺗﺠﻤﻊ ﺳﻴﺎل در ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ) ﻓﺸﺎر ‪ ( discharge‬از ﻓﺸﺎر وارد ﺑﻪ ﺟﻠﻮي ﭘﺮواﻧﻪ ) ﻓﺸﺎر‬
‫‪ ( suction‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري ﺑﺮ آن وارد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ اﻳﻦ ‪ gap‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺗﺠﻤﻊ‬
‫ﺳﻴﺎل ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﭘﺎره اي از ﻣﻮارد در ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ از رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫و دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ‪ gap‬ﺑﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي‬
‫در ﻧﻘﺎط ﻋﺒﻮري ﺷﺎﻓﺖ از داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺧﺮوج ﺳﻴﺎﻻت و ﻳﺎ ورود ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬
‫از ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺳﻴﺎﻻت و ﻳﺎ وارد ﺷﺪن ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﺷﺎﻓﺖ را در اﻳﻦ ﻧﻘﺎط آب ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫دو ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫‪ -1‬آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪packing‬‬
‫‪ -2‬آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪ mechanical Seal‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﺎل‬

‫آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪packing‬‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪ packing‬ازﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .a‬ﻛﺎﺳﻪ ﻧﻤﺪ ﻳﺎ ‪stuffing box‬‬
‫‪ .b‬ﻻﻳﻲ ﻳﺎ ‪packing‬‬
‫‪ .c‬ﻛﻼﻫﻚ آب ﺑﻨﺪي ﻳﺎ ‪gland‬‬
‫ﻻﻳﻲ ﻫﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارﻧﺪ ‪ .‬ﻻﻳﻲ ﭘﻨﺒﻪ ﻧﺴﻮز ) ‪ ( asbestos packing‬و ﻻﻳﻲ آزﺑﺴـﺖ آﻏﺸـﺘﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﺮاﻓﻴﺖ )‪ ( thistle packing‬ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﻳﻦ اﻧﻮاع ﻻﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ‪ .‬اﻳـﻦ ﻻﻳـﻲ ﻫـﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻧﺮﻣـﻲ و‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻨﺎﻓﺬ را ﭘﺮ ﻛﺮده و ﻣﺎﻧﻊ ﭼﺮﺧﻴـﺪن و ﺣﺮﻛـﺖ ﺷـﺎﻓﺖ ﻧﻤـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺘﻲ ‪ ،‬ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ را از داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻛﻪ از ﻻﻳﻲ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي ﺷﻜﻞ ﭘﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻋﺒـﻮر‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻼﻫﻚ آب ﺑﻨﺪي )‪ (gland‬اﻳﻦ ﻻﻳﻲ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي ﺷﻜﻞ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻓﺸﺎرﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜـﻪ ﻻﻳـﻲ‪،‬‬
‫ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺤﻜﻢ در ﺑﺮ ﮔﻴﺮد و ﻣﺎﻧﻊ از ﻧﺸﺖ ﻛﺮدن ﺷﻮد ‪ .‬در ﻣﻮﻗﻊ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﺷﺎﻓﺖ ‪ ،‬ﻻﻳـﻲ ﻫـﺎ ﮔـﺮم‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ‪ ،‬در داﺧﻞ ﻻﻳﻲ ﻫﺎ ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺎﻧﻮﺳﻲ ﻳﺎ ‪ lantern ring‬ﻧﺼﺐ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻳﻊ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه از ﻳﻚ ﻃﺮف وارد ‪ lantern ring‬ﻣﻲ ﺷﻮد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺣﺮارت را ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﻧﺼﺐ ﻻﻳﻲ در ‪ stuffing box‬اﺑﺘﺪا ﻃﻮل ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از ﻻﻳﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻻﻳﻲ ﺑﻪ دور ﻣﻴﻠﻪ اي ﻫﻢ ﻗﻄﺮ‬
‫ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮدي ﻳﺎ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮﻳﺪن ﻻﻳﻲ دو ﺳﺮ ﺣﻠﻘﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻤﺎس ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ )‪ (gap‬ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ‬
‫اﺟﺰاي اﺻﻠﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻋﺒﺎرت ﻫﺴﺘﻦ از ‪:‬‬
‫‪rotating face -1‬‬
‫‪stationary face -2‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻨﺮ‬

‫‪o-ring -4‬‬
‫‪drive collar -5‬‬
‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻨﻮع ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺻﻮل ﻛﺎري آﻧﻬﺎ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ rotating face‬روي ﺷﺎﻓﺖ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ آن ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ ‪ stationary face .‬ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ دو ﺳﻄﺢ ﻛﺎﻣﻼً ﺻﻴﻘﻠﻲ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻫﻢ و ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ اﻣﻜﺎن ﻧﺸﺘﻲ از ﺳﻪ ﻣﺤﻞ وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺻﻴﻘﻠﻲ‬
‫‪ -2‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﺷﺎﻓﺖ و ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺤﺮك‬
‫‪ -3‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﺎﻓﺖ و ‪ rotating face‬و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﭘﻮﺳـﺘﻪ و ‪ stationary face‬از ‪o- ring‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ o-ring .‬ﻫﺎ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻓﺰاﻳﺶ دﻣـﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜـﺎل ﺳـﻴﻞ ‪o- ،‬‬
‫‪ ring‬ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻧﺸﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻧﺸﺘﻲ از آن وﺟﻮد دارد ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ‪ rotating face‬و ‪ stationary face‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ اي از ﺳﻴﺎل از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻓﻨﺮ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻓﻨﺮ ﺑﺮ روي ‪ drive collar‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻓﺸﺎر ﻣﺎﻳﻊ و ﻓﻨﺮ ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد و‬
‫از ﻧﺸﺘﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﻟﻘﻲ ﻣﺤﻮري ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻻﻳﻪ اي از ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷـﻮﻧﺪه ﭘـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻛـﺎر‬
‫رواﻧﻜﺎري ﺳﻄﻮح را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻻﻳﻪ رواﻧﻜﺎر ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻧﻴﺮوي ‪ ، axial‬ﻧﻴﺮوي ﻓﻨﺮﻫﺎ‬
‫روي ﺳﻄﻮح اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﻻﻳﻪ رواﻧﻜﺎر از ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺧﺎرج ﺷﺪه ‪ rotating face ،‬و ‪stationary face‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻫﻢ در ﺗﻤﺎس ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺗﻤﺎس ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ آﻧﻬﺎ ﺷﺪه و ﻧﺸﺘﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻄﻮح ‪ ،‬دﻣﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ ‪ o-ring‬و ﻧﺸﺘﻲ از ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎوت آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪ packing‬و ‪mechanical Seal‬‬
‫‪ -1‬آب ﺑﻨﺪي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ) ‪ ( mechanical Seal‬ﺑﺮاي ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﭼﺮﺧﺸﻲ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود و‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻧﻮع ‪ packing‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻮﻳﺾ ‪ packing‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻘﻴﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن را از ﭘﻤﭗ ﺟﺪا ﻛﺮد در‬
‫ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ آن را از داﺧﻞ ﺷﺎﻓﺖ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن را ﺟﺪا‬
‫ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬در آب ﺑﻨﺪي ‪ packing‬ﭼﻮن ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﻣﺘﺤﺮك و ﻻﻳﻲ ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ از اﻳﻦ رو اﺻﻄﻜﺎك زﻳﺎدي ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻮر‬
‫و ﻻﻳﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻻﻳﻲ ﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ در ﻻﻳﻲ ﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎدي از ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﺮﻛﻪ ﭘﻤﭗ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺮﺧﻼف ‪ ، packing‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ در ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي زﻳﺎد ﺧﻮب ﻛﺎر ﻛﺮده و ﻋﻤﺮ زﻳﺎدي دارد ‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ )‪(bearing‬‬
‫وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﻛﻨﺘﺮل ‪ ،‬ﺟﺬب و اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ‬
‫‪ -2‬ﻛﻨﺘﺮل ‪ ،‬ﺟﺬب و اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري‬
‫‪ -3‬ﻛﺎﻫﺶ اﺻﻄﻜﺎك‬
‫‪ -4‬ﻗﺮار دادن ﻣﺤﻮر در ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎه ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺷﻌﺎﻋﻲ ﺷﺎﻓﺖ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ﻳﺎﺗﺎﻗـﺎن‬
‫ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻳﺎ ‪ radial bearing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺤﻮري ﺷـﺎﻓﺖ را ﺣﻔـﻆ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻛﻒ ﮔﺮد ﻳﺎ ‪ thrust bearing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

Thrust spherical roller Thrust ball bearings
bearings
Thrust Roller Bearings
THRUST BEARINGS
. ‫ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر را در ﻫﺮ دو ﺟﻬﺖ ﺷﻌﺎﻋﻲ و ﻣﺤﻮري دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ‬، ‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻣﺤﻮري‬
. ‫ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‬، ‫ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﺷﺎﻓﺖ از راه اﺟﺰاﻳﻲ از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻛﻪ داراي ﺗﻤﺎس ﻟﻐﺰﺷﻲ و ﻳﺎ ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
Double-row Angular Contact Ball Bearings

SKF bearings
Mahar Fan Abzar Co.

‫‪TAPERED ROLLER BEARINGS‬‬
‫اﻧﻮاع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻧﺤﻮه ﺗﻤﺎس اﺟﺰا ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ rolling bearing -1‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ‬
‫‪ sliding bearing -2‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ ) ﺑﻮﺷﻲ (‬
‫ﺗﺼﺎوﻳﺮي از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ‬
‫‪ rolling bearing‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﻛﺎر ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ) ﺑﺎر ﻫﺎي ﺳﺒﻚ و ﺳﻨﮕﻴﻦ ( و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎري و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ و در اﻧﺪازه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺎي ﭘﺎﺋﻴﻦ ‪ ،‬از ﺟﻨﺲ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻻ ‪ ،‬در ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﺑﻪ‬
‫وﻓﻮر در ﺑﺎزار ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻟﻐﺰﺷﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن زﻣﺎن ﻛﺎرﻛﺮد آﻧﻬﺎ و ﻋﺪم ﺗﻮان ﻛﺎر در دور ﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻋﺎﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه و ﻧﺤﻮه ﺗﻤﺎس آن ﺑﺎ ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ و ﺗﻌﺪاد ردﻳﻒ ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﻒ ‪ -‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻋﺎﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه اي ﻛﻪ در ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 1‬اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻳﺎ ‪ ball‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ‪ ball bearing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ) روﻟﺮ ( ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ‪ roller bearing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ) ‪ (taper roller‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ‪taper roller bearing‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺸﻜﻪ ‪ barrel‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻧﻮع ﺑﺸﻜﻪ اي ﻳﺎ‪ barrel bearing‬ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﮔﺮ ﻗﻄﻌﻪ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻮزن ) ‪ (needle‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺳﻮزﻧﻲ ﻳﺎ ‪needle bearing‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺤﻮه زاوﻳﻪ ﺗﻤﺎس ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﺎ ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي زﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ زاوﻳﻪ ﺗﻤﺎس ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه و ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻌﺎﻋﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ( ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫‪ radial bearing‬ﻳﺎ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ زاوﻳﻪ ﺗﻤﺎس ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه و ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻮري ) در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن‬
‫‪ thrust bearing‬ﻳﺎ ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻛﻒ ﮔﺮد ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﮔﺮ زاوﻳﻪ ﺗﻤﺎس ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه و ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت زاوﻳﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن‬
‫ﻳﺎ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺗﻤﺎس زاوﻳﻪ اي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن‬ ‫‪angular contact bearing‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ و ﻣﺤﻮري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ج – ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺪاد ردﻳﻒ ﻫﺎي ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﺮﺧﻨﺪه ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫زﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ ﺑﺮﻳﻨﮓ داراي ﻳﻚ ردﻳﻒ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ‪ single row‬ﻳﺎ ﻳﻚ ردﻳﻔﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﮔﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ داراي دو ردﻳﻒ ﭼﺮﺧﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ‪ double row‬ﻳﺎ دو ردﻳﻔﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ از اﻧﻮاع ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ball bearing‬‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﻧﺎﻣﺸﺎن ﭘﻴﺪاﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ داﺧﻠﻲ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻴﺸﺎن ) ﻛﻨﺲ ﻫﺎ ( ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي ﺑﺎل ﻳﺎ‬
‫ﺳﺎﭼﻤﻪ ‪ ball‬ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺻﻨﻌﺖ ﻳﻚ ردﻳﻔﻪ ﻳﺎ دو ردﻳﻔﻪ در ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎري ﻛﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪radial ball bearing‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻳﺎ‬
‫‪angular contact ball bearing‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺗﻤﺎس زاوﻳﻪ اي ﻳﺎ‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻓﻔﻂ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟـﻲ ﺑـﺎل ﺑﺮﻳﻨﮕﻬـﺎي ﺗﻤـﺎس زاوﻳـﻪ اي ﻋـﻼوه ﺑـﺮ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻧﻴﺮو ﻫﺎي ﻣﺤﻮري را ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻛﻒ ﮔﺮد ﻳﺎ‬
‫‪ thrust ball bearing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ اﻓﻘﻲ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﺳﻤﺖ ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻧﺎم ﻫﺎي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫داﺧﻠﻲ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺧﺎرﺟﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن داﺧﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ over hang‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻨﺪي ﻣﺤﻮر در ﻳﻚ ﺳﻤﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن داﺧﻠﻲ و ﺑﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻲ ﻛﻪ دورﺗﺮ از ﭘﺮواﻧﻪ اﺳﺖ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺧﺎرﺟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﺳﻤﺖ ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻛﻒ ﮔﺮد در اﻧﺘﻬﺎي ﺧﺎرﺟﻲ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺷﻌﺎﻋﻲ در‬
‫ﺳﻤﺖ داﺧﻠﻲ ﻗﺮار داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﺮاﺳﺖ دو ﻃﺮﻓﻪ و در دو ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ ،‬از دو ﻋﺪد ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺗﻤﺎس زاوﻳﻪ اي ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻃﺮف ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ) ‪( back to‬‬
‫‪ ، back‬اﺻﻮﻻ)ﺧﺎرﺟﻲ ( و ﻳﻚ ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺷﻌﺎﻋﻲ )رادﻳﺎل ( در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﭘﻤﭗ )داﺧﻠﻲ( ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻴﺰان ‪self – aligning ball bearing‬‬
‫ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻴﺰان ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ داﺧﻠﻲ ﻛﻨﺲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ آﻧﻬﺎ ﻛﺮوي اﺳﺖ و‬
‫ﺑﺮاﺣﺘﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ روي آن ﺣﺮﻛﺖ ﭼﺮﺧﺸﻲ و زاوﻳﻪ اي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﻮر ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫دوراﻧﻲ ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﭽﺸﻲ ) ﻣﻔﺼﻠﻲ ( ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ‬
‫ﻃﻮﻳﻞ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺮاز ﻧﺒﻮدن ﻣﺤﻮر ﻫﺎ ‪ alignment‬و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ) ﺧﻤﻴﺪﮔﻴﻬﺎ (‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ و اﻧﻌﻄﺎف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫روﻟﺮ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ‪roller bearing‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺳﻮزﻧﻲ ‪،‬‬
‫ﺑﺸﻜﻪ اي ﻣﺨﺮوﻃﻲ و ﻣﺨﺮوط ﻧﺎﻗﺺ ‪.‬‬

‫اﺻﻮﻻ روﻟﺮﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ و دور ﻫﺎي ﻛﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس و‬
‫درﮔﻴﺮي ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ ‪ ،‬در آﻧﻬﺎ زﻳﺎد ﺑﻮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺻﻄﻜﺎك زﻳﺎد ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻤﺘﺮ‬
‫ﺑﺮاي دور ﻫﺎي زﻳﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ از روي ﻛﺪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻟﻐﺰﺷﻲ ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻏﻠﺘﺸﻲ داراي ﻛﺪ ﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ روي آﻧﻬﺎ ﺣﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺪﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺪﻫﺎ از ﺗﻌﺪادي ﺣﺮوف و ﺗﻌﺪادي اﻋﺪاد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﺮوف‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻋﺪاد واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ )ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ( و ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﺮوف ﺑﻌﺪ از اﻋﺪاد ) ﺳﻮﻧﺪ ( ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ ﻣﺒﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ اي از‬
‫ﺑﺮﻳﻨﮓ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﻋﺪاد ﺣﻚ ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ ‪،‬ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ‬
‫آن را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺎص ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ‬
‫از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺮوف ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ وﭘﺴﻮﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﻮده و ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﺮﻳﻨﮓ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺮوﻓﻲ را روي ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺧﻮد ﺣﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ اي دﻳﮕﺮ از ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳﻚ اﻋﺪادي ﻛﻪ روي ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺣﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻣﺒﻴﻦ ‪:‬‬
‫دو رﻗﻢ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ = ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ‬
‫اﮔﺮ ﻋﺪد ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪه در ﻋﺪد ‪ 5‬ﺿﺮب ﺷﻮد ‪ ،‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻛﻨﺲ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎﺋﻲ ﻫﻢ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – اﮔﺮ دو ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ 00‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪10‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﮔﺮ دو ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ 01‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪12‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ج‪ -‬اﮔﺮ دو ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ 02‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫د‪ -‬اﮔﺮ دو ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ 03‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪17‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ح‪ -‬اﮔﺮ دو ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪ 04‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪20‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻋﺪاد دﻳﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن ذﻛﺮ ﺷﺪه رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻋﺪد ﺳﻮم از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ = ﻛﻼس ﺑﺮﻳﻨﮓ‬
‫اﻳﻦ ﻋﺪد ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ اﺳﺖ و ﻳﻜﻲ از ﭘﻨﺞ ﻋﺪد ‪ 0, 1, 2, 3, 4‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻼس ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺮﻳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آن ‪ 315‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ آن ‪ 75‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻳﻨﮕﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺳﻪ ﻋﺪد ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آن ‪215‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ آن ‪ 75‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻛﻼس ﺑﺮﻳﻨﮓ ‪ ) ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ ( ﻗﻄﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ‪ ،‬ﭘﻬﻨﺎ و ﻗﻄﺮ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲ‬
‫رود ‪.‬‬
‫اﻋﺪاد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﻛﻪ دو ﻳﺎ ﺳﻪ رﻗﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد = ﻧﻮع ﺑﺮﻳﻨﮓ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﻼ اﮔﺮ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺪد ‪ 6‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺑﺎل ﺑﻮده و ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻧﻮع ﺳﺎده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﺪد ‪ 7‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﺗﻤﺎس زاوﻳﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺪد ‪ ، 53‬ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺳﺎﭼﻤﻪ اي دو ردﻳﻔﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻋﺪد ‪ 7‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﺗﻤﺎس زاوﻳﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻋﺪد ‪ 232‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﺒﻴﻦ ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﺧﻮد ﻣﻴﺰان اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻋﺪد ‪ 51‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﺒﻴﻦ ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻛﻒ ﮔﺮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻋﺪد ‪ 313.303, 302 , 322‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻨﮓ از ﻧﻮع روﻟﺮ ﻣﺨﺮوﻃﻲ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ﻫﺎ و ﭘﺴﻮﻧﺪ ﻫﺎ در ﺟﺪول زﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

Mahar Fan Abzar Co.

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﻋﻤﺮ ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺼﺐ‬
‫‪ -2‬ﻋﺪم ﻫﻢ ﻣﺤﻮري‬
‫‪ -3‬ﺑﺎر ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ روي ﺑﺮﻳﻨﮓ‬
‫‪ -4‬ﮔﺮﻣﺎي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‬
‫‪ -5‬روﻏﻦ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪ -6‬روﻏﻨﻜﺎري ﻧﺎﻗﺺ‬
‫‪ -7‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮدن ﺑﺮﻳﻨﮓ ﺑﺮاي آن ﺷﺮاﻳﻂ ) ﻃﺮاﺣﻲ ﻏﻠﻂ (‬
‫‪ -8‬ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻮدن روﻏﻦ‬
‫‪ -9‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺤﻮر‬
‫‪ -10‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫‪ -11‬ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬
‫‪ sliding bearing‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ ) ﺑﻮﺷﻲ (‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﻛﻪ اﺻﻮﻻ ﺑﻮش ﻫﺎي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ) ،‬ﻫﻼﻟﻲ ( ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ‬
‫ﻧﺎزﻛﻲ از روﻏﻦ ‪ ،‬روي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻟﻐﺰﻧﺪﮔﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮده و ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺟﻨﺲ ﻫﺎ و ﺷﻜﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي‬
‫ﺑﺎ ﻻﻳﻪ داﺧﻠﻲ واﻳﺖ ﻣﺘﺎل ) ﺑﺎﺑﻴﺖ ( اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ در دو دﺳﺘﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -1‬رادﻳﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن و ﻣﻬﺎر ﻛﺮدن ﻧﻴﺮوﻫﺎ و ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ‬
‫ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺮاﺳﺖ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮدن و ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﻜﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ ﺷﻌﺎﻋﻲ ‪journal bearing‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻮر ﺷﻔﺖ ﺑﻪ آن وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ روي ﻓﻴﻠﻤﻲ از روﻏﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن درﺳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و‬
‫ﺟﻨﺲ آن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮده و درﺳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و اﺧﺘﻼﻟﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري از ﻟﺤﺎظ ﻧﻮع روﻏﻦ و ﻓﺸﺎر‬
‫روﻏﻦ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و درﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ) ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻴﻦ راه ﻧﺪازي و از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮده دﺳﺘﮕﺎه درﺳﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ( از ﻣﻌﺪود ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ادﻋﺎ ﻧﻤﻮد ﻃﻮل ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺖ ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎل ﺑﺮﻳﻨﮕﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺪودﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎري اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻗﻄﺮ ﺷﻔﺖ‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺪار ﺑﺎر ﻳﺎ ﻧﻴﺮوي وارده ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻮر و ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ -3‬ﺳﺮﻋﺖ دوران ﻣﺤﻮر‬
‫‪ -4‬ﻏﻠﻈﺖ روﻏﻦ و روش روﻏﻨﻜﺎري‬
‫‪ -5‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻛﺎري‬
‫‪ -6‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه‬

‫ﻣﻮارد ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ‬
‫اﻟﻒ – ﻟﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ﻣﺤﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه از ﻃﺮف ﻃﺮاح ﻳﺎ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن‬
‫اﻳﻦ ﻟﻘﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﻌﺎﺷﺎت و ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮر ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ روﻏﻦ زﻳﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺶ و‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ زود رس ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ‪ .....‬ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻛﻢ ﺷﺪن ﻟﻘﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻓﻀﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻧﻔﻮذ روﻏﻦ و اﺧﺘﻼل‬
‫در ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري و ﮔﺮم ﺷﺪن و‪ ....‬ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ب‪ -‬روﻏﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و روﻏﻨﻜﺎري ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ج‪ -‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻛﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ دﻣﺎي آﻧﻬﺎ در ﺣﻴﻦ ﻛﺎر‬
‫د‪ -‬داﺷﺘﻦ ﺟﻨﺲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ داراي ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻄﻜﺎك ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ و داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻋﻤﺎل‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺮ ﺑﻮدن آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﺤﻮر و وﺟﻮد ﺧﺎﺻﻴﺖ‬
‫اﻻﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ‪ damping‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت و ‪.....‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻛﺎري اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده آﻧﻬﺎ در ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت ﺑﺎ دور ﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻳﺠﺎد ﭘﺪﻳﺪه اي ﺑﻪ ﻧﺎم ﭼﺮﺧﺶ روﻏﻦ ﻳﺎ ‪ oil whirl‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭼﺮﺧﺶ روﻏﻦ ﻳﺎ ‪oil whirl‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺤﻮر در داﺧﻞ ژورﻧﺎل ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ از ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ رود ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ‬
‫روﻏﻦ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن وﺟﻮد دارد ‪ ،‬روﻏﻨﻲ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺮاي روﻏﻨﻜﺎري ‪ ،‬ﺧﻨﻚ ﻛﺎري و ‪ ....‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪،‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺗﻮرﺑﻮﻻﻧﺴﻲ روي ﻣﺤﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻼق زدن روي‬
‫ﺷﻔﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻﺗﻲ ﻛﻪ روﺗﻮر ﻫﺎي دور ﺑﺎﻻ و ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﺒﻜﻲ دارﻧﺪ ‪ ،‬ارﺗﻌﺎﺷﺎت و ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎي‬
‫اﺿﺎﻓﻲ را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻄﺮ ﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫راﻫﻬﺎي اﺻﻼح ﻣﺸﻜﻞ ﭼﺮﺧﺸﻲ روﻏﻦ‬
‫‪ -1‬ﺗﻐﻴﻴﺮ درﺟﻪ ﺣﺮارت روﻏﻦ‬
‫‪ -2‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دادن ﻧﻮع روﻏﻦ‬
‫‪ -3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دادن ﻛﻠﺮاﻧﺲ ) ﻟﻔﻲ ( ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫‪ -4‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دادن ﻓﺸﺎر روﻏﻦ‬
‫‪ -5‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ‪ ،‬روي ﺗﻮرﺑﻴﻦ ﻫﺎ و ﻛﻤﭙﺮﺳﻮر ﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎ دور ﺑﺎﻻ از دو ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در داﺧﻞ آﻧﻬﺎ ﺷﻴﺎر ﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺴﺎوي از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻓﺮو رﻓﺘﻦ روﻏﻦ در اﻳﻦ ﺷﻴﺎر ﻫﺎ ﺷﺪه و ﺟﻠﻮي ﭼﺮﺧﺶ روﻏﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻟﻘﻤﻪ اي ‪ tilting pad‬ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ tilting‬ﻛﻔﺸﻚ ﻫﺎي آن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻛﻔﺸﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺛﺎﺑﺖ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮد ﻣﻴﺰان ‪ self alining‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮدن ﭼﺮﺧﺶ روﻏﻦ و ‪ damping‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﻠﻲ ﻣﺤﻮر اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

Mahar Fan Abzar Co.

‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ ﻧﻮع ﺗﺮاﺳﺖ ‪thrust bearing‬‬
‫اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪،‬از ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮري ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﻒ – ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻓﻠﻨﺠﻲ‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻛﻴﻨﮕﺰ ﺑﻮري‬
‫ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻓﻠﻨﺠﻲ‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻧﻮع ﺑﻮﺷﻲ ﻟﺒﻪ اي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ روي آن ﻻﻳﻪ اي از واﻳﺖ ﻣﺘﺎل ) ﺑﺎﺑﻴﺖ ( ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﻢ روﻏﻨﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد از ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮري‬
‫ﺷﻔﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻛﻢ و ﻳﺎ ﺟﺎﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮري‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه ﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﭼﺮخ دﻧﺪه آﻧﻬﺎ ﺟﻨﺎﻗﻲ ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در ﺑﻌﻀﻲ از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻧﻮع ﻓﻠﻨﺠﻲ از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻧﻌﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻴﻢ داﻳﺮه اي اﺳﺖ و ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﭻ‬
‫روي ﺳﻄﺢ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺗﺮاﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺤﻮري‬
‫ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود ﻳﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ دﺳﺘﻪ ﺷﺎﺗﻮن ﻫﺎ اﺳﺖ از اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻮع ﻛﻴﻨﮕﺰ ﺑﻮري‬
‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺗﺮاﺳﺖ از ﻧﻮع ﻛﻴﻨﮕﺰ ﺑﻮري اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري را ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ‬
‫روﻛﺶ ﺑﺎﺑﻴﺖ ﻛﻪ ‪ pad‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻋﻤﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺗﺮﻣﺰ ﻫﺎي دﻳﺴﻜﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ در اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎ ) ﻟﻨﺖ ﻫﺎ ( از ﺣﺮﻛﺖ دﻳﺴﻚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ در ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻛﻴﻨﮕﺰ ﺑﻮري ‪ pad‬ﻫﺎ ﻳﺎ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﺛﺎﺑﺘﻨﺪ و ﺣﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﻮري‬
‫ﺷﻔﺖ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﺴﻜﻲ ﻛﻪ روي ﻣﺤﻮر ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﺑﻪ آن ﺗﺮاﺳﺖ دﻳﺴﻚ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام‬
‫از ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در روي ﻫﺮ ﻃﺮف ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﻮزﻳﻨﮓ ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﻮري در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ‬
‫را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﻮري ﻛﻤﻲ ﺑﻴﻦ ﻟﻘﻤﻪ ﻫﺎ و ﺗﺮاﺳﺖ دﻳﺴﻚ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ‬
‫روﻏﻦ رواﻧﻜﺎري ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد و ﻋﻤﻠﻴﺎت روﻏﻨﻜﺎري و ﺟﺬب و اﻧﺘﻘﺎﻟﺪ ﺣﺮارت و ‪ ...‬را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪.‬‬

‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻧﻤﺎﺋﻲ از ﺗﺮاﺳﺖ دﻳﺴﻚ ﻛﻪ روي ﻣﺤﻮر ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ در ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﻮﺷﻲ‬
‫‪ -1‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﺑﻴﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰاﺋﻲ در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﺑﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻃﻮل ﻋﻤﺮ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﺑﻴﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه اي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﮔﺮ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻳﺎ ﺑﺮاده اي در زﻳﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻛﺎﻣﻞ در آن ﻓﺮو رود ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﺑﻴﺖ در زﻳﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪L‬‬
‫اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد ‪ L ) .‬ﻃﻮل ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ‪ D‬ﻗﻄﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻲ‬ ‫‪ -2‬در ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻧﻮع ﺑﻮﺷﻲ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪D‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ( ﻫﺮ ﭼﻪ ‪ D‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻫﻴﺪرواﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻳﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪L‬‬
‫ﺟﻮاب ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻃﻮل ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ آن ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ ‪=1‬‬
‫‪D‬‬
‫‪L‬‬
‫ﻣﻘﺪار روﻏﻦ ﺧﺎرج ﺷﺪه از دو اﻧﺘﻬﺎي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺧﺮوج روﻏﻦ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ‪ L‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪D‬‬
‫زﻳﺎد ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮوج ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺣﺮارت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﻨﺲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫اﺻﻮﻻ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ را ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻨﺴﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد ﻛﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻓﺸﺎري ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ) ﻧﺮم ﺑﺎﺷﻨﺪ (‬
‫‪ -3‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺟﻮش ﺧﻮرﻧﺪﮔﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ) .‬ذوب ﻧﺸﻮﻧﺪ (‬

‫‪ -4‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎﻳﺶ و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻓﻮﻻد ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺟﺬب ذرات را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ذرات ﺧﺎرﺟﻲ روﻏﻦ را ﺟﺬب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﻲ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -7‬در ﺑﺮ اﺑﺮ زﻧﮓ زدﮔﻲ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﺣﺮارﺗﻲ آﻧﻬﺎ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﺴﻲ و ﺑﺎﺑﻴﺘﻲ ) ﺑﺎﺑﻴﺖ از آﻟﻴﺎژ ﻗﻠﻊ و ﺳﺮب اﺳﺖ ( ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ آﻟﻴﺎژ ﻫﺎ در ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول زﻳﺮ ﻓﻠﺰ و درﺻﺪ آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺳﺎﺧﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﻦ ﺑﺎﺑﻴﺖ‬
‫‪ -1‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺎﺳﻦ ﺑﺎﺑﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﺮاﺣﺘﻲ ﺟﺎﺳﺎزي ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﭘﺲ از رﻳﺨﺘﻪ‬
‫ﮔﺮي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ﻧﺼﺐ آن ‪ ،‬ﻣﺤﻮر را ﻣﺪﺗﻲ در آن ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻼ ﺟﺎ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻳﺎ آب ﺑﻨﺪي ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎﺑﻴﺖ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺟﺬب دارد و در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﺤﻮر ﻛﻤﻲ از ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺎرج ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر وﻓﻖ‬
‫دﻫﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ از ﻓﻠﺰات دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺳﺎﺧﺖ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪:‬‬

‫‪ -1‬از آﻟﻴﺎژ ﻧﻘﺮه ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از آﻟﻴﺎژ ﻫﺎي ﭼﺪﻧﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﭼﺪن ﺧﻮب ﺻﻴﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﻛﻪ‬
‫اﻣﻜﺎن ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬از آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﺲ – آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻧﻴﺰ در ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي اﺣﺘﺮاق داﺧﻠﻲ ﺑﻪ وﻓﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮔﺎﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن از ﻣﻮادي ﻧﻈﻴﺮ ﻻﺳﺘﻴﻚ ‪ ،‬ﻧﺎﻳﻠﻮن ‪ ،‬ﺗﻘﻠﻮن ‪ ،‬ﺳﺮاﻣﻴﻚ ذﻏﺎﻟﻲ و ‪...‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻮش ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه‬
‫رواﻧﻜﺎري ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده زﻳﺎدي ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺪون اﺻﻄﻜﺎك ﻳﺎ ‪anti friction bearing‬‬
‫در ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬اﺻﻄﻜﺎك وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ .‬از اﻳﻦ رو ‪ rolling bearing‬ﻫﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺪون اﺻﻄﻜﺎك‬
‫ﻳﺎ ‪ anti friction bearing‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﻀﻮ ﻏﻠﺘﺎن و ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻳﺎ ﻣﺤﻮري در اﻳﻦ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺳﺎﭼﻤﻪ و ﻏﻠﺘﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺎ اﺻﻄﻜﺎك ﻳﺎ ‪friction bearing‬‬
‫در ﺗﻤﺎس ﻟﻐﺰﺷﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬اﺻﻄﻜﺎك وﺟﻮد دارد و ‪ sliding bearing‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺎ اﺻﻄﻜﺎك ﻳﺎ ‪friction‬‬
‫‪ bearing‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ‬
‫ﻳﻚ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن از اﺟﺰائ زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪--1‬ﺣﻠﻘﻪ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻳﺎ ‪outer cones‬‬
‫‪ -2‬ﺣﻠﻘﻪ دروﻧﻲ ﻳﺎ ‪inner cones‬‬
‫‪ -3‬ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻳﺎ ﻏﻠﺘﻚ ‪ball or roller‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪housing‬‬

‫ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﭼﻤﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﭽﺴﺒﻨﺪ و در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻤﻊ ﻧﻜﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺣﻠﻘﻪ‬
‫ﺑﻴﺮوﻧﻲ در ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﺧﻮد ﻣﺤﻜﻢ اﺳﺖ و ﻧﻤﻲ ﭼﺮﺧﺪ ‪ .‬ﺣﻠﻘﻪ دروﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺎﻓﺖ ﻣﻲ‬
‫ﭼﺮﺧﺪ ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺿﺪ اﺻﻄﻜﺎك ﻳﺎ از ﻧﻮع ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻳﺎ ﻏﻠﺘﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﻚ از‬
‫ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺳﺎﭼﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﻏﻠﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺑﺰرﮔﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ درون ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن )‪ (housing‬ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد و ﻳﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺎ آن رﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮي ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﮕﻬﺪاري و ذﺧﻴﺮه رواﻧﻜﺎر ﻻزم ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻲ ﻧﻘﺺ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬
‫وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اي ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه دارﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در آﻧﻬﺎ و ﻳﺎ ﮔﺮﻣﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎرج از ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻣﺎي رواﻧﻜﺎر و ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ در ﺣﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از ‪ water jacket‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ jacket .‬در دور ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪.‬‬

‫‪Flushing seal System‬‬
‫‪ Flushing‬ﺑﻪ ﺷﺶ روش آوردن ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﺶ روش ﻋﺒﺎرت ﻫﺴﺘﻨﺪ از ‪:‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻳﺎ دﻫﺶ‬ ‫‪Discharge Recirculation Line -‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﻣﻜﺶ‬ ‫‪Suction Recirculation Line -‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﺎرﺟﻲ‬ ‫‪Clean Liquid From Out Side Source -‬‬
‫‪Burrier Or Buffer Fluid -‬‬

‫‪Jacketing -‬‬
‫‪Quenching -‬‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪ اي ﻛﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ) ‪ ( mechanical Seal‬در آن ﻗﺮار دارد ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ ﺷﺎﻓﺖ ‪،‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي دوار ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ درآﻣﺪه ‪ ،‬و ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﮔﺮﻣﺎ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ .‬دو‬
‫ﺳﻄﺢ ‪ Rotating Face & Stationary Face‬ﺑﺎ ﻻﻳﻪ اي ﻧﺎزك از رواﻧﺴﺎز ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻻﻳﻪ رواﻧﺴﺎز از ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺧﺎرج ﺷﻮد در اﻳﻦ ﺻﻮرت ‪Rotating Face‬‬
‫‪ & Stationary Face‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻫﻢ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮده و ﮔﺮﻣﺎ در ﺳﻄﻮح دوار اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺮارت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺤﻮي از ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد ‪ .‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ ‪ O-Ring ،‬ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ O-Ring .‬ﻫﺎ ﺧﺮاب ﺷﺪه و درﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل‬
‫ﺳﻴﻞ ﻧﺸﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﮔﺮم ﺷﺪن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Flushing‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ) Discharge Recirculation Line -1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻳﺎ راﻧﺶ(‬
‫در اﻳﻦ روش ﻳﻚ ‪ Line‬ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎﻳﻊ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه و ﺷﺴﺘﺸﻮ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪،‬از دﻫﺎﻧﻪ ‪Discharge‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ‪ Line‬ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و‬
‫ﻳﺎ از ﺳﻮراخ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎدل ﻛﻨﻨﺪه ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل ‪ Flushing‬ﻓﺸﺎري ﺑﻪ‬

‫اﻧﺪازه ﻓﺸﺎر ‪ discharge‬ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬اﻣﺘﻴﺎز اﻳﻦ روش در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ از آﻧﺠﺎﻛﻪ ﺧﻂ ﺷﺴﺘﺸﻮ از‬
‫‪ Discharge‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬از ﺑﺨﺎر ﺷﺪن ﺳﻴﺎل‬
‫در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺨﺎر ﺷﺪن ﺳﻴﺎل ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺳﻄﻮح و ﻋﺪم‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ روش زﻣﺎﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در داﺧﻞ ﺳﻴﺎل ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺳﻴﺎل ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ وارد ﺷﺪه ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺑﻲ آن ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ و ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﺮﻳﻊ آﻧﻬﺎ و ﺧﺮاﺑﻲ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺷﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Cyclone Separator‬در ‪ Flushing Line‬ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي‬
‫ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪Discharge Recirculation Line‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Discharge Recirculation Line‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬
‫) ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﻣﻜﺶ(‬ ‫‪Suction Recirculation Line -2‬‬
‫‪ Suction Recirculation Line‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي در‬
‫اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ‪ Discharge‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺳﻴﺎل از دﻫﺎﻧﻪ ‪ Discharge‬از ﻓﻀﺎي ﻣﺎﺑﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺸﺘﻲ‬
‫وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﻓﺎﻗﺪ ﺳﻮراخ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎدل ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺸﺎر در ﭘﺸﺖ‬
‫ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ‪ Discharge‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻓﺸﺎري ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻓﺸﺎر ‪ discharge‬ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪن ﺳﻴﺎل در ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﺳﻴﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ‬
‫ﺷﻮﻧﺪه ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻦ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﺳﻴﺎل ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻛﺮﺑﻦ ﻫﻴﺪروژن و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻚ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻛﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ و ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ‬
‫ﺳﻄﻮح و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﺸﺘﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ‪ Discharge‬ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از‪ Discharge Recirculation Line‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي و‬

‫‪ Discharge‬ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻳﻚ ﻻﻳﻦ از ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪Suction‬‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺳﻴﺎل ﻧﺸﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﺮواﻧﻪ ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬
‫آن ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪Suction Recirculation Line‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪Suction Recirculation Line‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري‬

‫‪ ) Clean Liquid From Out Side Source -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﺎرﺟﻲ (‬
‫اﮔﺮ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺣﺎوي ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ زﻳﺎدي ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از ﺧﻮد ﺳﻴﺎل ﺑﺮاي ‪ Flushing‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪ .‬از اﻳﻦ‬
‫رو از ﻳﻚ ﺳﻴﺎل ﺧﺎرﺟﻲ و ﺗﻤﻴﺰ ﺟﻬﺖ ‪ Flushing‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ آب ﺗﻤﻴﺰ ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻣﺤﻠﻮل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ‪ ،‬ﺳﻴﺎﻟﻲ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪Barrier Or Buffer Fluid -4‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﻻت ﺳﻤﻲ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺘﻲ و اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺳﻴﻞ ‪ ،‬از ﺳﻴﻞ ﻫﺎي دوﮔﺎﻧﻪ ﻳﺎ ‪ Double Mechanical Seal‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﺳﻴﻞ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺳﻴﻞ داﺧﻠﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺑﻴﻦ دو ﺳﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﻟﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬رواﻧﻜﺎري‬
‫ﺳﻴﻞ اول ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه و رواﻧﻜﺎري ﺳﻴﻞ دوم ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﺳﻴﺎل ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻴﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬از‬
‫ﻣﺨﺰن ﺳﻴﺎل آب ﺑﻨﺪي ﻳﺎ ‪ Seal Pot‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻴﻠﻬﺎ ازﻓﺸﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﻪ آن ‪ Barrier Flow‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻴﻠﻬﺎ ازﻓﺸﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫آن ‪ Buffer Flow‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Jacketing -5‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺑﺎ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ‪ Jacket‬ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ‪ Jacket‬ﺑﻪ دور ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺎري در ‪Jacket‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻮاد رﺳﻮب دﻫﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﺗﺸﻜﻴﻞ رﺳﻮب در ‪ Jacket‬ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎل‬
‫ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪Quenching -6‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺑﺎ دﻣﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻣﻜﺎن ﻳﺦ زدن ﺳﻴﺎل در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺟﻬﺖ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ذﻛﺮ ﺷﺪه ازﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Quenching‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ Quenching‬ﻳﻚ ‪ Line‬وارد‬

‫‪ Seal Plate‬و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻫﻤﺎن ﻗﺴﻤﺖ از ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻮاي ﺑﻴﺮون در ﺗﻤﺎس اﺳﺖ ﺷﺪه و از داﺧﻞ اﻳﻦ‬
‫‪ Line‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺨﺎر ﻳﺎ آب ﺟﻬﺖ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻋﺒﻮر داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺑﺠﺰ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻳﻜﺴﺮه )‪ (Close Pump‬ﻛﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر در آﻧﻬﺎ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﺤﺮك ﺧﻮد ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ ﻣﻮﺗﻮر را ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﭼﺮﺧﺶ ﺷﺎﻓﺖ و ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﺗﺼﺎل ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﻢ ﻣﺤﻮري‬
‫ﺷﺎﻓﺖ و ﻣﻮﺗﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ‪-‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي ﺻﻠﺐ ﻳﺎ‪Rigid Coupling‬‬
‫ب‪-‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻳﺎ ‪Flexible Coupling‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ ﻣﺤﻮرﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺻﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﺗﺎ اﻧﺪازه اي ﻗﺎدر ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺻﻮرت اﻳﺠﺎد ﻧﺎ ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬آن را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻢ راﺳﺘﺎ ﻧﺒﻮدن ﻣﺤﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ‪ 3‬ﻃﺮﻳﻖ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺪم ﻫﻢ راﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺤﻮري )‪(Offset Misalignment‬‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ وﻗﺘﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻮازي ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺤﻮر ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎ در ﻳﻚ ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﺪم ﻫﻢ راﺳﺘﺎﻳﻲ زاوﻳﻪ اي )‪(Angular Misalignment‬‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ زﻣﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻮر ﻫﺮ دو ﺷﺎﻓﺖ در ﻳﻚ ارﺗﻔﺎع و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ دو ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ازﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﻔﺎوت دارد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺮﻛﻴﺐ دو ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬و‪2‬‬

‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ‪2‬و‪ 1‬ﺑﺎ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺻﻠﺐ ‪:‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ دﻗﻴﻖ ﻣﺤﻮرﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ از ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺻﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺻﻠﺐ ﻧﺎﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻮرﻫﺎ را ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻢ ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ‪ ،‬ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻫﻢ راﺳﺘﺎ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺻﻠﺐ در دو ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻮع از آن از دو ﻓﻠﻨﺞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻳﻜﻲ روي ﺷﺎﻓﺖ ﻣﺤﺮك‬
‫)ﻣﻮﺗﻮر( و دﻳﮕﺮي روي ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮ از دو ﻧﻴﻢ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه ﺑﻪ ﻫﻢ اﺗﺼﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺸﺘﺎور از ﺷﺎﻓﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﻪ ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ‪:‬‬
‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺸﺘﺎور ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن ﻧﺎ ﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﺤﻮرﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻫﻤﺮاﺳﺘﺎﻳﻲ ﺷﺎﻓﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎر ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻣﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﺎرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﻣﺘﺮﻳﺎل آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺘﺮﻳﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ آن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻣﺘﺮﻳﺎﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﻄﻌﻪ اﻧﻌﻄﺎف‬
‫ﭘﺬﻳﺮ در اﻳﻦ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻓﻠﺰ ﻳﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ -2‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ دﻧﺪه اي )‪(Gear Coupling‬‬
‫ﺑﺮ روي ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ‪ 2‬ﺗﻮﭘﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي آن دﻧﺪاﻧﻪ دار اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺑﻮش ﻛﻪ داراي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﺳﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﻮش درﮔﻴﺮ‬
‫ﺷﺪه و اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺸﺘﺎور ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ روﻏﻨﻜﺎري دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Gear Coupling‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺑﻴﻦ ‪3‬ﺗﺎ‪ 5‬ﺳﺎل و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ‪ 5-10‬ﺳﺎل ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮدن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻛﺎر ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻮش از ﺟﻨﺲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ روﻏﻨﻜﺎري ﻧﺪارد ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺸﺘﺎور ﻛﻤﻲ دارد از آن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ زﻧﺠﻴﺮي ‪:‬‬
‫از دو ‪ Hub‬ﺑﺎ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻪ دار ) ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻧﺠﻴﺮﻫﺎ ( ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ روي ﺷﺎﻓﺖ ﭘﻤﭗ و اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ زﻧﺠﻴﺮي ﻛﻪ روي دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻛﻮﭘﻞ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎ و‬
‫ﻣﻬﺮه ﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Roller Chain Coupling‬‬

‫‪Jaw Coupling -4‬‬
‫از دو ‪ Hub‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮ روي آن زاﺋﺪه ﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﻳﻦ زاﺋﺪه ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﺎده اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﭘﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ دو ﺗﻜﻪ ‪ .‬ﺟﻨﺲ اﻳﻦ ﻣﺎده اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﻮاد ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از‬
‫ﻗﺒﻴﻞ ﻻﺳﺘﻴﻚ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ Jaw Coupling‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Rubber Coupling -5‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ ‪ Rubber‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮ روي ‪ Hub‬ﺳﻤﺖ ﭘﻤﭗ ﻳﺎ ﻣﻮﺗﻮر ﺣﻔﺮه‬
‫ﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ‪ Rubber‬ﻫﺎ در داﺧﻞ آن ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ‪Rubber , Rubber‬‬
‫اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺠﻤﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻛﺎﻣﻼً ﺣﻔﺮه را ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎده اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﺧﺮاب ﺷﻮد ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ روي ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻓﻠﺰي ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺰرگ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻢ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Rubber Coupling‬‬
‫ﺳﻴﻜﻠﻮن )‪(Cyclone Separator‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن و ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ‪ Flushing‬را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻳﻜﻲ از روش ﻫﺎي‬
‫‪ ، Flushing‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ‪ Line‬از ‪ Discharge‬و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎل ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮ و ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ‬

‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻮده و ﻓﺎﻗﺪ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺤﻮه ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﻳﺠﺎد ﻣﺸﻜﻠﻲ‬
‫در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ذرات ﺟﺎﻣﺪ در داﺧﻞ ﺳﻴﺎل وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻜﺎن ﮔﻴﺮ ﻛﺮدن ذرات‬
‫ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ‪ ، Rotating Face , Stationary Face‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﺮﻳﻊ آﻧﻬﺎ و ﻧﺸﺘﻲ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺧﺮاﺑﻲ آن ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺷﺎﻓﺖ ﮔﻴﺮ ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﺷﺎﻓﺖ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺷﺴﺘﺸﻮ دﻫﻨﺪه ﺣﺎوي ذرات ﺟﺎﻣﺪ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي آﻧﻬﺎ را ﺣﺬف ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از‬
‫‪ Cyclone‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎل ﺷﺴﺘﺸﻮ دﻫﻨﺪه ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ وارد ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺷﺪه ‪ ،‬ذرات ﺟﺎﻣﺪ آن ﺣﺬف ﺷﺪه و ﺳﻴﺎل ﺗﻤﻴﺰ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮ از ﺳﺮ ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ذرات ﺟﺎﻣﺪ از ﻳﻚ ‪ Line‬ﻛﻪ از اﻧﺘﻬﺎي ﺳﻴﻜﻠﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ‬
‫‪ Suction‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻛﺎر ﺳﻴﻜﻠﻮن‬
‫ﻧﺤﻮه ﻛﺎرﻛﺮد ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺣﺎوي ذرات از ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي آن وارد ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﺑﻮدن آن و ﭼﺮﺧﺶ ﮔﺮداﺑﻲ ﺳﻴﺎل ‪ ،‬ذرات ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و‬
‫ﺳﻴﺎل ﺗﻤﻴﺰ و ﺳﺒﻚ ﺗﺮ از وﺳﻂ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺮداﺑﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺎﻻ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و از ﺑﺎﻻي ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ داﺧﻞ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ذرات ﺟﺎﻣﺪ را ﺣﺬف ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻴﺎل را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺠﺰ در ﺷﺮاﻳﻂ راه اﻧﺪازي اوﻟﻴﻪ ﻛﻪ ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺘﻌﺪدي‬
‫در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ وﺟﻮد دارد ‪ ،‬در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮارد ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎده ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻴﺎل ‪ ،‬ﻛﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻛﻚ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻴﺎﻻت ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑﻨﻲ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﻛﻚ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از‬
‫درﻳﺎﭼﻪ و ﻳﺎ ﭼﺎه ﭘﻤﭙﺎژ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﻜﻠﻮن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ و ﺳﻨﮓ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪Strainer‬‬
‫ورود ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺴﺪاد ﭘﺮواﻧﻪ ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺷﺎﻓﺖ و ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼت ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ‪ Strainer‬ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺣﺬف ذرات ﺟﺎﻣﺪ از ﺳﻴﺎل ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ Strainer‬در ﻟﻮﻟﻪ ‪ Suction‬و ﻗﺒﻞ از ﭘﻤﭗ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭘﻤﭗ ﻗﺮار دارﻧﺪ در ﻟﻮﻟﻪ ‪ Discharge‬ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ‪ Strainer‬ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪Strainer‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪ Strainer‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﺶ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺬف ذرات ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ‪ Strainer‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺣﺬف ذرات ﺑﺰرﮔﺘﺮي را دارد ‪ .‬اﮔﺮ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ دﻳﺪه‬
‫ﻧﺸﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺣﺬف آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻓﻴﻠﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ از ‪ Strainer‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ‪Strainer‬‬
‫‪Basket Strainer -1‬‬
‫‪Y- Strainer -2‬‬
‫‪T- Strainer -3‬‬
‫‪Basket Strainer‬‬
‫‪ Basket Strainer‬از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺪﻧﻪ‬
‫‪Basket -2‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻠﻨﺞ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن ‪ Basket‬ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎز ﺷﺪه و ‪ Basket‬درآورده ﺷﺪه و ﺷﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Basket Strainers‬‬
‫‪Basket Strainers‬‬
‫‪Y-Strainer‬‬
‫در ﺑﻴﻦ اﻧﻮاع ‪ Strainer‬ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Y-Strainer‬ﻣﺘﺪاول ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ Y-Strainer .‬ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻮري ﻣﺸﺒﻚ ﻛﻮﭼﻚ )‪ (Screen‬در داﺧﻞ آن ﻗﺮار دارد و در‬
‫اﻧﺘﻬﺎ ﻳﻚ ‪ Cover‬وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﭘﻴﭻ ﻫﺎي آن ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه در ‪ Strainer‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻌﻮﻳﺾ ‪ Screen‬از اﻳﻦ ﻣﺤﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ‪ , Strainer‬ﺟﻬﺖ آن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫در ‪ ، Y-Strainer‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺳﻴﺎل اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪T-Strainer‬‬
‫‪ T-Strainer‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮي اش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺪﻧﻪ ‪Screen ،‬‬
‫و ﻓﻠﻨﺞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻓﻠﻨﺞ ‪ ،‬ﺗﻌﻮﻳﺾ و ﺗﻤﻴﺰي ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ آن ﺑﺮﺧﻼف ﻧﻮع‬
‫‪ Y‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ داده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪T-strainer‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ‪ Basket Strainer‬و ‪T-Y Strainer‬‬
‫‪ -1‬اﮔﺮ ﻣﻴﺰان ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻴﺎل ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ از ‪ Y-Strainer‬و ‪ T- Strainer‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ذرات ﺟﺎﻣﺪ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ‪ Basket Strainer‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ Y-T Strainer -2‬را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﻲ و ﻋﻤﻮدي ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺼﺐ ﻛﺮد ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ‪ Basket Strainer‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت اﻓﻘﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ Basket Strainer‬ﻓﻘﻂ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي اﻓﻘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ Basket Strainer -3‬ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ذرات ﺟﺎﻣﺪ از ﻣﺎﻳﻌﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ‪ Y-T Strainer‬را ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫ﺑﺮاي ﮔﺎزﻫﺎ و ﻣﺎﻳﻌﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ‪ Y- Strainer‬از ‪ Basket Strainer‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﻮن ﻓﻀﺎي آزاد ‪Y-‬‬
‫‪ Strainer‬از ‪ Basket‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮز ‪:‬‬
‫ﻋﺪم ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎل‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎل از ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺪم ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -2‬ﭘﺮ ﻧﺸﺪن ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -3‬ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫‪ -4‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻮا ) ‪ ( air pocket‬در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -5‬ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -6‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ ) ﻛﻤﻲ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻼً (‬
‫‪ -7‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -8‬ﻏﻠﻂ ﺑﻮدن ﺟﻬﺖ دوران ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -9‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل از ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫‪ -10‬ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي و ‪ gasket‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ -11‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻫﺪي ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫‪ -12‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺻﺎﻓﻲ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -13‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -14‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫ﻋﺪم ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ‬
‫ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﭘﺮ ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ از ﺳﻴﺎل و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻗﺒﻞ از راه‬
‫اﻧﺪازي ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ را ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮرد ﭘﻤﭙﺎژ ﭘﺮ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻫﻮا از‬
‫درون ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻫﻮا ) ‪ ( Venting‬را ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮ ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺎز ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫آﻧﻜﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻔﺎف و ﻓﺎﻗﺪ ﻫﻮا ﺧﺎرج ﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺑﺴﺘﻪ و ﭘﻤﭗ را روﺷﻦ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﺮ ﻧﺸﺪن ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﺳﻴﺎل‬

‫اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺑﻪ ﻓﺸﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻛﺎﻣﻼً از ﺳﻴﺎل ﭘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آب را از داﺧﻞ ﻳﻚ ﭼﺎه‬
‫ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ foot valve ،‬در دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ foot valve .‬ﺷﻴﺮ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اي اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ داﺧﻞ ﭼﺎه ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳﺎ ‪ foot valve‬درﺳﺖ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ؟‬

‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از وﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن در ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫‪NPSH are 〉 NPSH reg + 4 ft‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ وﺟﻮد ﺳﻨﮓ رﻳﺰه در ﭘﻤﭗ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻓﺸﺎرﺳﻨﺞ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﻮﺳﺎن دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ دﺑﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ )ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ‪ Discharge‬ﺑﻪ‬
‫آراﻣﻲ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺪﻳﺪه ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ دﺑﻲ رﻓﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻟﺬا اﮔﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪاي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫دﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪ ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻫﻮا )‪ (air pocket‬در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫ﺣﺒﺲ ﻫﻮا در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ داراي ﺷﻴﺐ ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ را ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺣﺒﺲ ﻫﻮا ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮدن ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﺎرج از ﻣﺮﻛﺰ ﻳﺎ ‪ Eccentric reducer‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫اﻳﺠﺎد ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻮا در ﻟﻮﻟﻪ ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻋﺮﺿﻲ ﻟﻮﻟﻪ را ﻛﺎﻫﺶ داده و درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮي ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر ﺳﻴﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻮﻟﻪ ‪،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪن‬
‫در ﻟﻮﻟﻪ را دارد ‪ .‬وﺟﻮد ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﭘﺪﻳﺪه ‪ Water hammer‬ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮﭼﻲ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺿﺮﺑﻪ در ﻟﻮﻟﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ اﺗﺼﺎﻻت ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﺷﻴﺐ دار ﻛﺮدن ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺗﻮان از وﻗﻮع اﻳﻦ اﻣﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ درون ﻣﺎﻳﻊ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از داﺧﻞ ﭼﺎه ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻟﻮﻟﻪ ‪ Suction‬ﻛﺎﻣﻼً در ﺳﻴﺎل ﻗﺮار‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻜﺶ ﻫﻮا زﻳﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺨﺰن را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ در ﺳﻴﺎل ﻗﺮار ﮔﻴﺮد و ﻳﺎ در‬
‫ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ را ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﺨﺰن ﻓﺮو ﺑﺒﺮﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ ) ﻛﻤﻲ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻼً (‬
‫اﮔﺮ ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ ﻛﻤﻲ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬آب ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ وارد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻣﻴﺰان آن ﻛﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎر ﻳﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﻣﻴﺰان آن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ و‬
‫اﻳﺠﺎد ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ‪ Strainer‬ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ HLOSS‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺪﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ از وﻟﺘﺎژ ﺧﻂ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از ﻓﺎزﻫﺎي ﺗﻐﺬﻳﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻗﻄﻊ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻤﺘﺮي ﭼﺮﺧﺶ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﺎراﻳﻲ ﭘﻤﭗ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ﺻﺪاي ﻣﻮﺗﻮر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪ‬
‫از وﺻﻞ ﺑﻮدن ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﺎز ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻏﻠﻂ ﺑﻮدن ﺟﻬﺖ دوران ﭘﻤﭗ‬
‫ﻏﻠﻂ ﺑﺴﺘﻦ ﺳﺮﺳﻴﻢ ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭼﺮﺧﺶ ﭘﻤﭗ در ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻜﻮس ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺖ دوران آن ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻠﺶ ﺑﺮ‬
‫روي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻤﭙﻲ در ﺟﻬﺖ ﻋﻜﺲ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي‬
‫راه اﻧﺪازي ﺷﻮد ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺪاري ﻣﺎﻳﻊ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻴﺰان‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه‬
‫ﻫﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪي ﭘﻤﭗ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮده و اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ ﭘﻤﭗ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎد ﺧﺎﻣﻮش ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻲ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻗﺒﻞ از ‪ over loading‬و ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺮدﻳﺪن ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻣﻬﺮه ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎز ﺷﺪه ‪ ،‬ﭘﺮواﻧﻪ در درون‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﺳﻮراخ ﺷﺪن آن ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل از ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﭘﻤﭙﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻛﺮدن ﻣﺎﻳﻌﻲ ﺑﺎ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ ،‬دﺑﻲ و ارﺗﻔﺎع ﭘﻤﭗ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﺰان وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ از ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي آن ﻃﺮاﺣﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ‪،‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ‪ gasket ،‬ﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) ﻛﻤﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﻫﻮا ( ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﺮاﺑﻲ در آب ﺑﻨﺪي ﺷﻔﺖ ‪،‬‬
‫ﺳﺒﺐ ﻣﻜﺶ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻜﺶ ﺳﻴﺎل از ﻃﺮﻳﻖ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﭘﻤﭗ ﻫﻮا را ﻣﻜﺶ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺸﺖ ﻫﻮا از ﺳﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪،‬‬
‫وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫‪ -1‬از ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺛﺎﺑﺖ و دوار‬
‫‪ -2‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﺷﻔﺖ و ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺤﺮك‬
‫‪ -3‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﻔﺖ و ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺤﺮك ) ‪ ( Retaining face‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺖ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫) ‪ ( Stationary face‬از ‪ O-Ring‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺻﻮرت ﺧﺮاﺑﻲ ‪ O-Ring‬ﻫﺎ و ﻳﺎ‬
‫ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﻮح ‪ ،‬ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻜﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪Packing‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺸﺘﻲ ‪ ،‬ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ‪ gland‬را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻫﺪي ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ دارد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد زاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻴﺮﻫﺎ ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺻﺎﻓﻲ ﻣﻜﺶ‬
‫اﮔﺮ در ‪ Strainer‬ﻳﺎ ﻓﻴﻠﺘﺮ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﺮ ﻣﻜﺶ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﺳﻴﺎﻟﻲ وارد ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﭘﻤﭗ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎر و ﻳﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ‬

‫‪ Strainer‬ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻓﺸﺎر ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ‪ Strainer‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﺠﺎد ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ‪Strainer‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ دﺑﻲ و ﻓﺸﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ‪ Strainer‬ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺗﻤﻴﺰ ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ را در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺒﻊ و دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮاد رﺳﻮب ﻛﻨﻨﺪه و‬
‫ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮده و از ﺑﺎز ﺑﻮدن ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫وﺟﻮد ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ در ﻣﺎﻳﻊ ورودي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ را ﺑﺎز ﻧﻤﻮده و ﭘﺮواﻧﻪ را ﺑﺎزرﺳﻲ و ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ‪ .‬ﻧﺼﺐ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ‪ Strainer‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ورود ﻣﻮاد‬
‫ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫دﺑﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫‪ -3‬وﺟﻮد ﻫﻮا ﻳﺎ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎد در ﻣﺎﻳﻊ‬
‫‪ -4‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻮا ) ‪( air packet‬‬
‫‪ -6‬ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻛﺎﻣﻞ در ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -10‬زﻳﺎد ﺑﻮدن اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -11‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺻﺎﻓﻲ ﻣﻜﺶ‬

‫‪ -13‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫‪ -14‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ‬
‫‪ -15‬ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ‪foot valve‬‬
‫‪ -16‬اﻏﺘﺸﺎش در ﭼﺎه ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -17‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل از ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫‪ -18‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻫﺪي ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻋﻠﺖ ﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 13‬در ﻋﻴﺐ ﻋﺪم ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎل ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ‬
‫رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﻳﻜﺒﺎر ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻣﻴﺰان ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ) وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻟﻘﻲ ﺑﻪ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز رﺳﻴﺪ ( در آن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻧﺸﺘﻲ‬
‫داﺧﻠﻲ در ﭘﻤﭗ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ ﺟﺮﻳﺎن از دﻫﺎﻧﻪ ‪ Discharge‬ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ Suction‬ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‬
‫) ‪( Recirculation‬‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ‪foot valve‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آزاد ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ در ﻳﻚ ﺷﻴﺮ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ اي ﻛﻪ اﺑﺘﺪاي ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺷﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ آن ‪ 1/5‬ﺗﺎ ‪2‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫اﻏﺘﺸﺎش در ﭼﺎه ﻣﻜﺶ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻋﻤﻮدي ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﻧﺼﺐ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ آﻧﻬﺎ از دﻳﻮاره ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﺎﻓﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ دﺑﻲ ﭘﻤﭗ از ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻓﻮق ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ ﻫﺎي ‪ 17‬و ‪ 18‬در ﻋﻴﺐ ﻋﺪم ﭘﻤﭙﺎژ ﭘﻤﭗ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ -1‬وﺟﻮد ﻫﻮا ﻳﺎ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎد در ﻣﺎﻳﻊ‬
‫‪ -2‬ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا ﺑﻪ درون ﭘﻤﭗ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي و ‪ gasket‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬

‫‪ -3‬ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -5‬زﻳﺎد ﺑﻮدن اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -9‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ آب ﻣﻲ دﻫﺪ وﻟﻲ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ آﺑﺪﻫﻲ آن ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫‪ -3‬وﺟﻮد ﻫﻮا ﻳﺎ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎد در ﺳﻴﺎل‬
‫‪ -4‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮداب در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮداب در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫در اﺑﺘﺪاي ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬از ﮔﺮداﺑﻪ ﺷﻜﻦ ) ‪ ( vortex breaker‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻤﭗ از داﺧﻞ ﭼﺎه ﻣﻜﺶ را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺎﻳﺪ از دﻳﻮاره ﭼﺎه ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً در ﺳﻴﺎل‬
‫ﺷﻨﺎور ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﻣﻜﺶ ﻫﻮا ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ و اﻳﺠﺎد ﮔﺮداﺑﻪ ﻣﻜﺸﻲ ﻫﻮا ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ اوﻟﻴﻦ زاﻧﻮﻳﻲ در‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ‪.‬‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮدن ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻣﻮﺗﻮر ) اﺻﻄﻼﺣﺎً آﻣﭙﺮ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ (‬
‫‪ -1‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -3‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد‬

‫‪ -5‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻫﺪي ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫‪ -6‬اﻧﺴﺪاد ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫‪ ) Misalign meant -7‬ﺗﺮاز ﻧﺒﻮدن ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر (‬
‫‪ -8‬ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ﭘﻜﻴﻨﮓ‬
‫‪ -9‬اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻨﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ‪Packing‬‬
‫‪ -10‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ‪gland‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮان ﺳﻮم ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﺮﻋﺖ‬
‫دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ‪ ) Q‬دﺑﻲ ( ﻣﻴﺰان ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺮاز ﻧﺒﻮدن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ) ‪( misalignment‬‬
‫ﻧﺼﺐ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ و ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﻫﻢ ﻣﺤﻮري ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺗﻤﺎس ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﮔﺮدد و ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ زود ﻫﻨﮕﺎم ‪ wear ring‬اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫دوره اي ﺗﺮاز ﺑﻮدن ﭘﻤﭗ و ﺻﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ اﺗﺼﺎل ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ‪ wear ring‬ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎل از دﻫﺎﻧﻪ ‪ discharge‬ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪ suction‬ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫)‪ (Recirculation‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺼﺮف ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ‪packing‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ‪ packing‬ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬از ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ‪ packing‬ﻫﺎي ﻧﻮ و‬
‫ﻛﻬﻨﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮدداري ﺷﻮد ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻮﻳﺾ ‪ ، packing‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ‪ packing‬ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه را‬

‫آب ﺑﻨﺪي و ﺑﻮش ﺷﻔﺖ را ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﻴﺪ ‪ packing .‬را در اﻧﺪازه ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺒﺮﻳﺪ ‪) .‬‬ ‫درآورﻳﺪ و ﻣﺤﻔﻈﻪ‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺒﺮﻳﺪ (‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ‪ packing‬ﻫﺮﻛﺪام از ﺣﻠﻘﻪ ﻫﺎي ‪ packing‬را ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ روي ﺷﻔﺖ ﻗﺮار داده و ﺳﭙﺲ‬
‫آن را ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﺑﻪ داﺧﻞ ‪ stuffing box‬ﻓﺸﺎر دﻫﻴﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ‪ packing‬ﺳﻮار ﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﮔﻠﻨﺪ را ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭗ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﮔﻠﻨﺪ زﻳﺎد ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ) ﻧﺸﺘﻲ ﺳﻴﺎل ﻣﺎﻧﻌﻲ‬
‫ﻧﺪارد ( ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻤﭗ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺪون ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎر ﻛﺮد ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﻔﺖ ﻛﺮدن ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﮔﻠﻨﺪ ﻛﺮده ﺗﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻪ ‪ 30-60‬ﻗﻄﺮه در دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ‪ ، packing‬ﺷﻔﺖ در‬
‫ﻣﺤﻞ ‪ packing‬در ﻫﻨﮕﺎم ﭼﺮﺧﺶ ﮔﻴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻨﺲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ‪packing‬‬
‫ﺟﻨﺲ ‪ packing‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺳﻴﺎل ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻦ ﮔﻠﻨﺪ‬
‫اﮔﺮ ﮔﻠﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ packing ،‬در ﺷﻔﺖ ﮔﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآوردن‬
‫ﺷﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ زﻳﺮ ﺑﺎ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‬
‫‪ -1‬ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺷﻔﺖ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫‪ -3‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮔﻠﻨﺪ‬
‫‪ -4‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻫﺪ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‬
‫‪ -6‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -7‬ﻏﻠﻂ ﺑﻮدن ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -8‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ زﻳﺎد‬

‫‪misalignment -9‬‬
‫‪ -10‬ﺧﻤﺶ ﺷﻔﺖ ) ‪( bending‬‬
‫‪ -11‬ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت دوار و ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪ -13‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ packing‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪ -14‬ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ‪ packing‬در ﻛﺎﺳﻪ ﻧﻤﺪ‬
‫ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺷﻔﺖ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫اﮔﺮ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ‪ ،‬ﻧﻔﻮذ ذرات و زﻧﮓ زدﮔﻲ و ﺧﺮاﺑﻲ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮕﻬﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﻜﺴﺖ و ﭘﻤﭗ‬
‫ﻗﻔﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﻧﺴﺪاد ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫وﺟﻮد ذرات ﺟﺎﻣﺪ در ﻣﺎﻳﻊ ورودي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ را ﺑﺎز ﻧﻤﻮده و ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎزرﺳﻲ و ﺗﻤﻴﺰ ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﺼﺐ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ‪ strainer‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از‬
‫ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮔﻠﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫اﮔﺮ ‪ gland‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ packing ،‬در ﺷﻔﺖ ﮔﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺷﻔﺖ ﺑﻪ‬
‫ﭼﺮﺧﺶ درﻣﻲ آﻳﺪ ‪ packing ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻳﺎدي ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮﻛﺖ وﺟﻮد دارد ‪ ،‬ﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﻮﺧﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﻛﺮﺑﻦ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ‪ packing‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﺸﺘﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻞ ﺑﺴﺘﻦ ﮔﻠﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺧﻮب ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺘﻲ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده و ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ‪ packing‬در ﺳﺎﻳﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و در ﻃﻮل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﻳﺪه ﺷﻮد اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻦ ‪ gland‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮔﻠﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻴﺮ ﻛﺮدن ﺷﻔﺖ در ‪ packing‬در ﻫﻨﮕﺎم ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮاي ﭼﺮﺧﺶ ﭘﻤﭗ آﻣﭙﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺼﺮف ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﺷﻔﺖ‬

‫ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮان ﺳﻮم ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ آﻧﻬﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﺮﻋﺖ‬
‫دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓﻲ در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﺧﻤﺶ ﺷﻔﺖ )‪( bending‬‬
‫‪ bending‬ﺑﺎﻋﺚ ارﺗﻌﺎش ‪ ،‬ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ و‪ ...‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﭘﻤﭗ ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﺷﻔﺖ را از‬
‫ﻧﻈﺮ ‪ bending‬ﭼﻚ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺧﻤﺶ در ﺷﻔﺖ ‪ ،‬آن را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﻔﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪ bending‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻤﺎس ﺳﻄﻮح دوار و ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ‪ bending‬ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ زﻳﺎد‬
‫ﺷﺪه و اﺣﺘﻤﺎل ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن و ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺳﻔﺖ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت دوار و ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻤﭗ‬
‫ﭘﻤﭗ را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮده و ﺷﻔﺖ را ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻴﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻔﺖ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻧﭽﺮﺧﻴﺪ و ﮔﻴﺮ داﺷﺖ ‪ ،‬ﭘﻤﭗ را ﺑﺎز‬
‫ﻛﺮده و ﺷﻔﺖ را از ﻟﺤﺎظ ﻗﻔﻞ ﺷﺪن و ﻳﺎ ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻴﭽﻜﺪام از ﻣﺸﻜﻼت ﻓﻮق ﻧﺒﻮد ‪ ،‬ﻋﺪم‬
‫ﭼﺮﺧﺶ آﺳﺎن ﺷﻔﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت دوار ﺑﺮ روي ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪ packing‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺟﻨﺲ ‪ packing‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮم ﺷﺪن ﻳﺎ ﮔﺮﻳﭙﺎﮋ ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -4‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫‪ -5‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺤﺮاﻧﻲ و ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ آن‬
‫‪ -6‬ﺧﺮاﺑﻲ در ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫‪Misalignment -7‬‬
‫‪ -8‬آن ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ‬

‫‪ -9‬ﺧﺎرج از ﻣﺤﻮر ﭼﺮﺧﻴﺪن ﺷﻔﺖ‬
‫‪ -10‬ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت دوار ﺑﺮ روي ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪ -11‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺪ و دﺑﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬اﮔﺮ در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ دﺑﻲ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺗﺎ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺗﻌﻤﻴﺮات اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮ از ﻳﻚ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻛﻮﭼﻚ و ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد و از ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺑﺰرگ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﺑﻲ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻴﺎل‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮم ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻔﺖ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬ﮔﺮم ﺷﺪن ﺷﻔﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺒﺴﺎط‬
‫ﺣﺠﻤﻲ آن ﺷﺪه و اﻣﻜﺎن ﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺷﻔﺖ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ‬
‫در دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً از ‪ by pass line‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ در ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫در ﺻﻮرت ﺧﺮاﺑﻲ در ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﻨﺜﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎر ﻣﺤﻮري ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ‪ axial‬وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﻧﻴﺮوي ‪axial‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت و ﻗﻔﻞ ﺷﺪن‬
‫ﺷﻔﺖ در آﻧﻬﺎ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ارﺗﻌﺎش‬
‫‪ -3‬ﻧﻔﻮذ ﻫﻮا ﺑﻪ درون ﭘﻤﭗ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي و ‪ gasket‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪ -7‬وﺟﻮد ذرات ﺧﺎرﺟﻲ در ﭘﺮواﻧﻪ‬

‫‪ -9‬ﺻﻠﺐ ﻧﺒﻮدن ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن‬
‫‪ -10‬ﻓﻘﺪان روﻏﻨﻜﺎري ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ‬
‫‪ -11‬ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ و دوار ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫‪ -13‬زﻳﺎد ﺑﻮدن ﺗﻨﺶ وارده از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫‪ -14‬ﺧﻤﺶ ﺷﻔﺖ ) ‪( bending‬‬
‫‪ -17‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ در ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺤﺮاﻧﻲ‬
‫‪ -18‬وﺟﻮد ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫‪ -19‬ﺧﺮاﺑﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫‪ -20‬ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ‪expansion joint‬‬
‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺣﻔﺮه در ﭘﺮواﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺣﻔﺮه ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ آن ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ‬
‫ﺷﺪه و آن ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ ﺑﺎﻋﺚ ارﺗﻌﺎش ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﺒﺎﺑﻬﺎي ﺑﺨﺎر ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎﺑﺎﻻﻧﺴﻲ‬
‫ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮدن ﺗﻨﺶ وارده از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫ﻧﺼﺐ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﭘﻤﭗ ﺑﻬﻢ ﺧﻮردن ﻫﻢ ﻣﺤﻮري ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫)‪ ( Misalignment‬اﮔﺮ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﺟﺎي ﺧﻮد درآورده ﺷﻮد ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻣﺠﺪد ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه و ﺗﺮاز ﺑﻮدن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺘﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪packing‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺘﺨﺎب ‪ packing‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
‫‪ -2‬ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ‪packing‬‬

‫‪ ) Misalignment -3‬ﺗﺮاز ﻧﺒﻮدن ﻣﺤﻮر ﭘﻤﭗ و ﻣﺤﻮر ﻣﻮﺗﻮر (‬
‫‪ -4‬ﺧﻤﺶ ﺷﻔﺖ )‪(bending‬‬
‫‪ -7‬وﺟﻮد ﺧﺮاش در ﺷﻔﺖ ﻳﺎ ﺑﻮش ﺷﻔﺖ در ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ‪packing‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻦ ﮔﻠﻨﺪ‬
‫‪ -9‬وﺟﻮد ﻟﻘﻲ زﻳﺎد در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي‬
‫‪ -10‬ﻋﺪم ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي‬
‫وﺟﻮد ﺧﺮاش در ﺷﻔﺖ و ﻳﺎ ﺑﻮش ﺷﻔﺖ در ﻣﺤﻞ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ‪packing‬‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ و ﺳﺎﻳﺶ ﺷﻔﺖ ﻳﺎ ﺑﻮش ﺷﻔﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺮاﺑﻲ زودرس ‪ packing‬ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﻟﻘﻲ زﻳﺎد در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي‬
‫وﺟﻮد ﻟﻘﻲ زﻳﺎد در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻔﻮذ ﻧﻮار آب ﺑﻨﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ‪ throttling bushing‬در ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ آب ﺑﻨﺪي ‪ ،‬ﻟﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﺷﻔﺖ و‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﻛﻪ ‪ 3‬درﺻﺪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﻮار آب ﺑﻨﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬رﺳﺎﻧﻴﺪه ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﺎﻧﺒﻲ آب ﺑﻨﺪي را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻞ دﭼﺎر ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺗﻤﻴﺰ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ‪ lantern ring .‬ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ اﻧﺘﻘﺎل آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪ packing‬را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد را‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده و از ﺻﺤﺖ ﻧﺼﺐ آن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫‪ -1‬ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫‪ -2‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫‪ -4‬ﻧﻔﻮذ ذرات ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬

‫‪ -5‬ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدن روﻏﻨﻜﺎري‬
‫‪ -6‬زﻧﮓ زدن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ داﺧﻞ آن‬
‫‪ -7‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫‪ -8‬ﻧﺒﻮدن ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن ‪rigid‬‬
‫‪ -9‬زﻳﺎد ﺑﻮدن روﻏﻦ در ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫‪ -10‬ﺧﻨﻚ ﺷﺪن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫‪ -11‬ﺧﺶ ﺷﻔﺖ ) ‪( bending‬‬
‫‪ -13‬ﺗﻤﺎس ﺳﻄﻮح ﻣﺘﺤﺮك و ﺛﺎﺑﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫‪ -14‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﺷﻔﺖ‬
‫‪ -15‬وﺟﻮد ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري‬
‫‪ -16‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ در دﺑﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫‪ -17‬ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﮔﻠﻨﺪ‬
‫ﻧﺼﺐ ﻏﻠﻂ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﺖ ﻫﺎي ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت ﻛﺎﻓﻲ و دﻗﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻋﻤﺎل ﻧﻴﺮوي ﻏﻴﺮ‬
‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻛﺮدن ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻧﻔﻮذ ذرات ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﻛﺮدن ‪،‬‬
‫ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺮاي ﺟﺎ زدن ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت و ﺗﺠﺮﺑﻪ زﻳﺎدي ﻻزم اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻫﻢ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺎ زدن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﺮوي ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻏﻠﺘﻜﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﺑﺎر ﻣﺤﻮري در ﺟﻬﺖ ﺧﺎص ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ و‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آﻧﻬﺎ را در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻮار ﻛﻨﻴﻢ ‪ ،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺧﺮاب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ورود ذرات‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻣﻴﺰ ﻛﺎر و اﺑﺰار را ﺗﻤﻴﺰ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ و ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را ﺗﺎ زﻣﺎن ﻧﺼﺐ در ﺑﺴﺘﻪ ﺧﻮدش ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎزﻧﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺮم ﻛﺮدن آن اﺳﺖ از وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و ﻳﺎ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را‬
‫در ﻳﻚ ﻇﺮف ﭘﺮ از روﻏﻦ داغ ﺷﻨﺎور ﻛﺮده ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي آن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﮔﺮم ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫در ﺻﻮرت ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬ﺣﻠﻘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪ و ﺣﻠﻘﻪ داﺧﻠﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻔﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺣﻠﻘﻪ داﺧﻠﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً روي‬
‫ﺷﻔﺖ ﺑﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد اﺻﻄﻜﺎك ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ اﺻﻄﻜﺎك از ﻃﺮﻓﻲ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و از ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺮﻣﺎي ﻧﺎﺷﻲ از اﺻﻄﻜﺎك ‪ ،‬درﺟﻪ ﺣﺮارت‬
‫ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ زﻳﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮔﺮﻣﺎ و ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ‪ ،‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺧﺮاب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪Misalignment‬‬
‫ﻋﺪم ﻫﻢ ﻣﺤﻮري ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺷﻔﺖ ﻣﻮﺗﻮر و ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎرن وارد ﺑﺮ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻳﻚ‬
‫ﻃﺮف از ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺑﻴﺸﺘﺮي وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺲ در ﻫﻤﺎن ﺳﻤﺖ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻤﺎس اﻳﺠﺎد‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ و اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺑﻲ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻔﻮذ ذرات ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ و ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﺷﻔﺖ وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ اﻣﻜﺎن‬
‫ورود ذرات ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ وﺟﻮد دارد ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را ﺑﺎ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻤﺪي در اﻳﻦ ﻧﻘﺎط آب ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﻧﻤﺪي ﺧﺮاب ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬ذرات از ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﺮون وارد ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬راه دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻮذ‬
‫ذرات ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬در زﻣﺎن رواﻧﻜﺎري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ورود ذرات ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﻣﻴﺰ ﻛﺎر و اﺑﺰارﻛﺎر را ﺗﻤﻴﺰ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم روان ﻛﺎري ‪ ،‬در ﮔﺮﻳﺲ و روﻏﻦ ذرات‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را ﺗﺎ زﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪن در داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدن روﻏﻨﻜﺎري‬
‫ﺑﺎ روﻏﻨﻜﺎري ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬از ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻄﻮح ﻣﺘﺤﺮك و ﺛﺎﺑﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻻﻳﻪ روﻏﻦ ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺳﻄﻮح را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ ﺳﻄﻮح ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ اﺻﻄﻜﺎك‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ در ﺳﻄﻮح ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ وارد ﺷﻮد ‪ ،‬روﻏﻦ از ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬
‫روﻏﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﺪا ﺳﺎزي ﺳﻄﻮح ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎي اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ .‬ﮔﺮﻳﺲ در دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻧﻴﻤﻪ‬
‫ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻮده و ﻧﮕﻬﺪاري و ﺣﻤﻞ آن آﺳﺎن اﺳﺖ ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻣﺪ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻘﺎط‬
‫ﮔﺮﻳﺲ ﻧﺮﺳﺪ ‪ .‬ﮔﺮﻳﺲ در دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﺷﺪن را دارد اﻣﺎ اﮔﺮ از ﮔﺮﻳﺲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد‬
‫اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ در دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻳﻚ ﺣﺪ ﺧﺎص ‪ ،‬ﮔﺮﻳﺲ ﺑﺨﺎر ﺷﻮد و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ در آن دﻣﺎ ﮔﺮﻳﺲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﺷﺪن را‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺎط روﻏﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲ رﺳﺪ ‪ .‬زﻣﺎن ﮔﺮﻳﺲ ﻛﺎري ﻣﺠﺪد ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺰ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻧﻮع‬
‫ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﺷﻔﺖ ‪ ،‬دﻣﺎي ﻛﺎري ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ و ﻧﻮع ﮔﺮﻳﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه دارد ‪.‬‬
‫زﻧﮓ زدن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﻪ داﺧﻞ آن‬
‫در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ آب ﺑﻨﺪي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﭘﻤﭗ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي از ﻧﻮع ‪ Packing‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ زﻳﺮا ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن ‪ Packing‬ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮه ﻗﻄﺮه ﻧﺸﺖ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آب در ﻃﻮل ﺷﻔﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬وارد ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد و در‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ زﻧﮓ زدن ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮدن روﻏﻦ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫روﻏﻦ ﻳﺎ ﮔﺮﻳﺲ زﻳﺎدي ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮم ﺷﺪن ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬روﻏﻦ زﻳﺎد را از ‪ Draining‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ‬
‫روﻏﻦ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺮﺳﺪ ‪.‬‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ روﻏﻦ‬
‫اﭘﺮاﺗﻮرﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ روﻏﻦ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ راازﻧﻈﺮ‪ level‬وﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮاردﻫﺪ‪.‬‬

‫ازﻃﺮﻳﻖ‪ sight glass‬وﻳﺎﻋﻘﺮﺑﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮروي ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ level،‬روﻏﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﻣﻴﺸــﻮد‪.‬ﺑــﺮاي‪level‬روﻏــﻦ ﻳــﻚ ﺣــﺪﻣﻴﻨﻴﻤﻢ وﻣــﺎﻛﺰﻳﻤﻢ وﺟﻮدداردوﺑﺎﻳــﺪ ﺗﻮﺟــﻪ ﻛــﺮد ﻛــﻪ روﻏــﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮددرﺑﻴﺮﻳﻨﮕﻬﺎدرﺑﻴﻦ اﻳﻦ دوﺣﺪﻣﺠﺎزﺑﺎﺷﺪ‪.‬درﺻﻮرت ﻛـﻢ ﺑـﻮدن روﻏﻦ‪،‬ﺑﻴﺮﻳﻨـﮓ ﺧﺸـﻚ ﻛـﺎرﻛﺮده‪،‬داغ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪوﺧﺮاب ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ روﻏﻦ زﻳﺎدﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‪،‬ﮔﺮم ﺧﻮاﻫﻨﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازﮔﺮم ﺷﺪن ﺑﻴﺶ ازﺣﺪﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‪،‬ازﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﻞ ﺗﺨﻠﻴﻪ روﻏﻦ‪،‬روﻏـﻦ اﺿـﺎﻓﻲ راﺧـﺎﻟﻲ ﻛـﺮده‬
‫وﺳﻄﺢ روﻏﻦ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬ﺗﻌﻮﻳﺾ واﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن روﻏﻦ درﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه ﺗﻌﻤﻴـﺮات‬
‫اﺳﺖ وﻟﻲ درﺷﺮاﻳﻂ اﺿﻄﺮاري‪،‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‪ level‬روﻏﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪،‬اﭘﺮاﺗﻮرﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪﺑﺮاي اﺿـﺎﻓﻪ ﻛـﺮدن‬
‫روﻏﻦ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ‪ sight glass‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن روﻏﻦ ازﻇﺮﻳﻖ ‪ sight glass‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮدوﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ روﻏﻦ ﻛﺎري راازﺳﻮراخ ‪ venting‬ﻣﻮﺟﻮددرﺑﺎﻻي ‪ housing‬اﻧﺠﺎم داد‪.‬درﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﺑﺮروي ‪ housing‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن روﻏﻦ از ﺳﻮراخ ‪venting‬ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫درﺑﻴﺮﻳﻨﮕﻬﺎﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﻴﺮﻳﻨـﮓ ازروﻏـﻦ وﮔـﺮﻳﺲ ﺑـﺮاي روﻏﻨﻜـﺎري اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﻨـﺪ‪.‬درﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬
‫روﻏﻨﻜﺎري ﺑﺎﮔﺮﻳﺲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ sight glass‬ﻳﺎﮔﻴﺞ ‪،‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺳـﻄﺢ روﻏـﻦ وﺟﻮدﻧـﺪاردوﺗﻌﻮﻳﺾ‬
‫ﮔﺮﻳﺲ ﺑﻌﺪازﻳﻚ دوره ﻛﺎري ذﻛﺮﺷﺪه در ﻛﺘﺎب ﺳﺮوﻳﺲ‪،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻮﻳﺾ روﻏﻦ ‪.‬اﺑﺘﺪاروﻏﻦ ﻣﻮﺟﻮددر‪ housing‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه‪،‬ﺳﭙﺲ ازﺳﻮراخ ‪ venting‬روﻏﻦ ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ آن رﻳﺨﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮدﺗﺎ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﻮادﺟﺎﻣـﺪﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧـﺪه در‪،housing‬ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺷـﺪه و‪housing‬‬
‫ﺗﻤﻴﺰﺷﻮدﺳﭙﺲ‪ draining‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و‪ housing‬راازروﻏﻦ ﭘﺮﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻨﻚ ﺷﺪن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ‪ ) housing‬ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ (‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ از ‪ Water jacket‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﻣﺎي ﻛﻢ آب‬
‫ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ‪ ،‬زﻳﺎد ﺧﻨﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮ روي ﺟﺪاره ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻛﻪ در ﻣﺠﺎورت ﻫﻮا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫ﻫﻮا ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور ﺑﺎﻋﺚ آﻟﻮدﮔﻲ و ﻛﺎﻫﺶ ﻟﺰﺟﺖ روﻏﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ‪ housing‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫آن ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ ‪:‬‬
‫آن ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ‪ Vibration‬ﺷﺪه و ‪ vibration‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎر وارده ﺑﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎس ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺘﺤﺮك ﭘﻤﭗ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و دوار ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻗﻄﻌﺎت و ﺣﺘﻲ ﺧﺮاﺑﻲ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻟﺮزش ‪ ،‬ﺳﺮ و ﺻﺪا ‪ ،‬آن‬
‫ﺑﺎﻻﻧﺴﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎس ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺘﺤﺮك ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮم ﺷﺪن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ‪housing‬‬
‫‪Misalignment -2‬‬
‫‪ -3‬ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدن روﻏﻨﻜﺎري‬
‫‪ -4‬ﺧﻨﻚ ﻧﺸﺪن ‪ housing‬ﺑﻠﺒﺮﻳﻨﮓ‬
‫‪ -5‬ﺧﻤﺶ ﺷﻔﺖ )‪(bending‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﺷﻔﺖ‬
‫‪ -7‬ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮي و ﻣﻮازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫اﻟﻒ ( ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫ﺣﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ ﺑﻪ دﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺎز ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺑﺎز ﻧﺒﻮدن ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬آن را آرام آرام ﺑﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬دﺑﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ وﻟﻲ از ﻃﺮﻓﻲ ﻫﺪ ﺷﺪﻳﺪاً اﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ دﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﻮال اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﭘﻤﭗ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ ؟ واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‬
‫‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﻘﻂ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ دﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎز دارﻳﺪ و در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﭘﻤﭗ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ‬
‫ﺟﻮاﺑﮕﻮي دﺑﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در دﺑﻲ ﻛﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ ،‬ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ‬
‫ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﺎل ﻣﺮﺗﺒﺎً در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ و ﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﻛﻢ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻤﭗ و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺮاﺑﻲ ﭘﻤﭗ را در ﭘﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ دﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﻛﻮﭼﻚ و ﻧﺼﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ب ( ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫در ﺣﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺎز ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣﻲ ‪ ،‬ﻫﺪ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ از ﻃﺮﻓﻲ دﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻫﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻫﺪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﻛﻮﭼﻚ و ﻧﺼﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺳﺮي اﺳﺖ ‪ .‬دﺑﻲ ﺗﻤﺎم ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ و ﻫﺪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻞ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬از ﺟﻤﻊ ﻫﺪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ در آن دﺑﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﻤﭗ ازﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ وﻣﺴﺎﺣﺖ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﭘﺮواﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل‬
‫درآن ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬ﻛﻮﭼﻜﺘﺮاﺳﺖ‪.‬ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪﭘﻤﭗ ﺷﻮداﺑﺘﺪاواردﭼﺸﻤﻪ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﻛﺎﻫﺶ‬
‫درﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ودرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ دﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﺑﺎﺷﺪاﻓﺖ ﻓﺸﺎردرﭼﺸﻤﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬درﺻﻮرت زﻳﺎدﺑﻮدن اﻓﺖ ﻓﺸﺎروﻳﺎ ﺑﺎﻻﺑﻮدن‬
‫دﻣﺎي ﺳﻴﺎل‪،‬اﻣﻜﺎن ﺑﺨﺎرﺷﺪن ﺳﻴﺎل زﻳﺎدﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮﻓﺸﺎرﻣﺤﻠﻲ درﭼﺸﻤﻪ ﭘﻤﭗ ﻛﻤﺘﺮازﻓﺸﺎرﺑﺨﺎراﺷﺒﺎع ﺑﺎﺷﺪﺣﺒﺎب ﻫﺎي ﺑﺨﺎر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺖ ﻓﺸﺎردرﭼﺸﻤﻪ‬
‫ﭘﻤﭗ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺳﭙﺲ ﺣﺒﺎب ﻫﺎي ﺑﺨﺎرﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺎل درﻃﻮل ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺮده ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪوﺑﺎرﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ اي ﻛﻪ ﻓﺸﺎرﻣﺤﻠﻲ آن ازﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﺑﻴﺸﺘﺮﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺣﺒﺎب ﻫﺎﺧﻮاﻫﻨﺪﺗﺮﻛﻴﺪ‪.‬ﭘﺮوﺳﻪ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﺒﺎب ﻫﺎوﺗﺮﻛﻴﺪن آن درﻳﻚ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن درﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت دﺑﻲ وﻓﺸﺎرﺧﺮوﺟﻲ‪،‬ارﺗﻌﺎش وﺧﺮاﺑﻲ اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺪن ﺣﺒﺎب ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﺷﻮك وﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮﭘﺮواﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬ﻫﺮﭼﻨﺪﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ازاﻳﻦ ﺣﺒﺎب ﻫﺎﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻳﺠﺎدﺣﻔﺮه ﻫﺎﻳﻲ دراﺑﻌﺎد ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮﭘﻲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪاﻣﺎﺗﻌﺪادزﻳﺎدي ازاﻳﻦ ﺣﻔﺮه ﻫﺎدرﻃﻲ زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪﭘﺮواﻧﻪ ﭘﻤﭗ راﺳﻮراخ ﻛﻨﺪ‪.‬ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎدارﺗﻌﺎش ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ اﻳﻦ ارﺗﻌﺎش ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي ورﻳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺎﻳﺸﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازوﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‪ ،‬ﻓﺸﺎرﺳﻴﺎل درﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻘﺎط ﺑﺎﻳﺪازﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﺳﻴﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (net positive suction head ) NPSH‬ﻫﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﻳﺎ اﻧﺮژي ﺳﻴﺎل در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ‬
‫ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه وﻗﻮع ﻳﺎﻋﺪم وﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن اﺳﺖ ﻋﻤﻖ ﻣﻜﺶ ﻣﺠﺎزﻳﺎ در دﺳﺘﺮس ﻳﺎ‬
‫‪NPSH av‬‬

‫)‪ ( net positive suction head available‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫درﺣﻘﻴﻘﺖ ‪NPSH av‬ﺗﻔﺎوت ﻓﺸﺎرﻛﻠﻲ دردﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ وﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﺳﻴﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر ﻣﺎﻳﻊ اﺷﺒﺎع – ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ =‪NPSH‬‬
‫‪ ( net positive suction head required) NPSHreq‬ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﻋﻤﻖ ﻣﻜﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ در ﭘﻤﭗ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن وﺟﻮدﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ودرﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺳﺎزﻧﺪه ﭘﻤﭗ ﻣﻘﺪارآن داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎﻳﺪداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪:‬‬
‫‪NPSHav > NPSHreq + 4ft‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ‪NPSHreq‬‬
‫روش ﻫﺎي زﻳﺮ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ‪ NPSHreq‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ‬
‫ﻳﻜﻲ ازراﻫﻬﺎي ﻛﺎﻫﺶ ‪ NPSHreq‬ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﻤﭗ اﺳﺖ‪.‬اﻣﺎدرﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﻤﭗ‬
‫ﺑﺎﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪،‬دﺑﻲ وﻫﺪاﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪﻛﺮد‪،‬درﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ازﻳﻚ‬
‫ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮاﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬ازﻃﺮﻓﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﻧﻴﺰﺧﻮاﻫﺪﺷﺪﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ازﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﺮواﻧﻪ ﺑﺎﭼﺸﻤﻪ)‪(eye‬وﺳﻴﻌﺘﺮ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ‪ NPSHreq‬ﻣﻲ ﻛﺮدد‪.‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫درﭘﻤﭙﻬﺎي ﭼﻨﺪﻃﺒﻘﻪ اي ﻓﻘﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮدﻫﺎﻧﻪ ﭘﺮواﻧﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد وﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺮواﻧﻪ‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪي ﺗﺎﺛﻴﺮي روي‪ NPSHreq‬ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ)‪(over sizing‬‬
‫‪ NPSHreq‬درﭘﻤﭙﻬﺎي ﮔﺮﻳﺰازﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﺑﺎﻫﻢ ﺗﺸﺎﺑﻪ دارﻧﺪ‪،‬ﺑﺎﺑﺰرﮔﺘﺮﺷﺪن اﺑﻌﺎد ﭘﻤﭗ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ‬
‫ﻳﺎﺑﺪ‪.‬درﻣﻮاردي ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن وﻛﺎﻫﺶ‪ NPSHreq‬ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از‬
‫ﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬ﻗﻴﻤﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮاﺳﺖ ازﻃﺮﻓﻲ اﮔﺮﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻻزم ﺷﺪﻛﻪ ازﭘﻤﭗ دردﺑﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪،‬ازآﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل درداﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪﻛﻪ‬
‫درﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﮔﺮم ﺷﺪن اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ وﻗﻔﻞ ﺷﺪن ﺷﺎﻓﺖ وﺧﺮاﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺑﺎدرﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﺮﻳﺪوﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮات‪،‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﻤﭗ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ‪NPSHreq‬ﻣﻲ ﺗﻮان ازاﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ‪NPSHav‬‬
‫ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ‪ NPSHava‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺸﺎرﻛﻠﻲ دردﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪوﻳﺎﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬ﺟﻬﺖ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ‪NPSHav‬ﻣﻲ ﺗﻮان روﺷﻬﺎي ذﻳﻞ رااﻧﺠﺎم داد‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻓﺰاﻳﺶ ارﺗﻔﺎع ﻣﺎﻳﻊ داﺧﻞ ﻣﺨﺰن )‪( HST‬‬
‫درﺑﻴﺸﺘﺮﻣﻮارداﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺪاﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪،‬زﻳﺮاﺳﻴﺎل درﻣﻨﺒﻊ درارﺗﻔﺎع‪ max‬اﺳﺖ واﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮازآن اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﻣﺨﺰن)درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ازﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﺑﺴﺘﻪ ﭘﻤﭗ ﺷﻮد(‬
‫اﮔﺮﺳﻴﺎل ازﻳﻚ ﻣﺨﺰن ﭘﻤﭗ ﺷﻮدﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﻣﻨﺒﻊ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮوزﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺷﺪ‪.‬وﻟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻓﺸﺎرﺑﻪ ﻣﻘﺪارزﻳﺎدﺑﺮروي ﺳﻴﺎل اﺛﺮﮔﺬاﺷﺘﻪ وﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮآن ﻣﻴﺸﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ روش‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ وﺟﻮددارد‪.‬ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﻣﻨﺒﻊ‪،‬ﮔﺎزﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﮔﺎزﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺑﺎﻳﺪﺑﺎﻣﺎﻳﻊ ﺳﺎزﮔﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬درﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدي ﻣﻌﻤﻮﻻ ازﻫﻮا ودرﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﮔﺎز‬
‫ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﺧﻨﺜﻲ ﺑﺎﺷﺪازازت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎي ﺳﻴﺎل‬
‫ﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎي ﺳﻴﺎل ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرواﻓﺰاﻳﺶ ‪NPSHav‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﻣﺎﻳﻌﺎت ﺗﺎﺑﻌﻲ ازدﻣﺎي آﻧﻬﺎﺑﻮده وﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ درﺟﻪ ﺣﺮارت اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ وﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪ .‬درﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮرداﻧﺘﻘﺎل ‪،‬ﻣﺠﺎزﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﺎاﺳﺘﻔﺎده ازﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ وﻳﺎﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺮدﺑﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ‪،‬ﻣﻲ ﺗﻮان درﺟﻪ ﺣﺮارت ودرﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرراﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬ﻋﺒﻮر ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮرداﻧﺘﻘﺎل‬
‫ازدرون ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ‪،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﻣﺎﻳﻊ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮرازآن ﺣﺘﻲ اﻻﻣﻜﺎن‬
‫ﻛﻢ ﺑﻮده ودرﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ازﻛﺎﻫﺶ دﻣﺎي ﻣﺎﻳﻊ راﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺑﺨﺎر ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪،‬ﺧﻨﺜﻲ ﻧﺴﺎزد‪.‬‬
‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﺎﻳﻊ ﺳﺮدﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻮرداﻧﺘﻘﺎل‪،‬ﺣﺘﻲ درﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎرﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ رادرﭘﻲ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪوﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ دراﻛﺜﺮ ﻣﻮاردﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺑﺨﺎرﻣﺎﻳﻊ ازاﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻛﺎﻫﺶ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎررا ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎروش ﻫﺎي زﻳﺮ ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻄﺮﻟﻮﻟﻪ ازﻣﺨﺰن ﺗﺎدﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -2‬ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ‬
‫‪ -3‬ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪادزاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎوﺷﻴﺮﻫﺎ‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﻧﺎﺷﻲ ازوﺟﻮداﺻﻄﻜﺎك درﻟﻮﻟﻪ‬
‫‪L V2‬‬
‫‪HF = f .‬‬ ‫‪.‬‬
‫‪D 2g‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﻛﻪ ازﻓﺮﻣﻮل ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ ازاﺻﻄﻜﺎك ﺑﺎﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﺑﺎﻗﻄﺮﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻜﺲ دارد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ درﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺑﻮﻳﮋه درﻣﻮاردي ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوزﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‬
‫زﻳﺎد ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪،‬اﻛﻴﺪا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﭘﻤﭗ درﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از آن ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪،‬ﻧﺼﺐ ﮔﺮدد‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ‪،‬ﻗﻄﺮدﻫﺎﻧﻪ ‪suction‬ازدﻫﺎﻧﻪ ‪ discharge‬ﺑﺰرﮔﺘﺮدرﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﻛﻪ ازﻓﺮﻣﻮل ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﺑﺎاﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻄﺮ ﻣﻴﺰان اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﻧﺎﺷﻲ اززاﻧﻮﻳﻲ ﻫﺎوﺷﻴﺮﻫﺎ‬
‫‪V2‬‬
‫‪hf = K‬‬
‫‪2g‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازوﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن‪،‬دراﻧﺘﺨﺎب ﺷﻴﺮﻫﺎواﺗﺼﺎﻻت ﺑﺮاي ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻜﺶ‪،‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺐ‬
‫‪k‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﺗﺼﺎﻻﺗﻲ رااﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻛﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎردرآﻧﻬﺎ ﻛﻤﺘﺮﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺳﺘﻔﺎده ازﺑﻮﺳﺘﺮ ﭘﻤﭗ ﻗﺒﻞ ازﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ‪،‬ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺗﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪،‬ﺑﺎﺳﺮﻋﺖ وﻫﺪﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ و‪ NPSHreq‬درآﻧﻬﺎﻛﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮﺳﺘﺮﭘﻤﭙﻬﺎﻗﺒﻞ ازﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه وﺗﺎﺣﺪودي ﻗﺎدرﻧﺪﻓﺸﺎررادردﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ اﺻﻠﻲ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫داده وﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮوز ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺷﻮﻧﺪ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ درﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﭘﻮﺳﺘﺮﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮدوآن اﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﻣﺤﺪودﻳﺖ وﺟﻮددارد‪.‬ﻓﺸﺎرﻛﺎري ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺣﺪودا‪1.5bar‬ﺗﺎ‪2‬ازﻓﺸﺎر‬
‫‪suction‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮده و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﺸﺎري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‪،‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ازﭘﻮﺳﺘﺮﭘﻤﭗ‪،‬ﻓﺸﺎرزﻳﺎدﺗﺮازﺣﺪﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺮﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ وارد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮدن ﭘﻤﭗ‬
‫درﭘﺎره اي ﻣﻮاردﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﺤﻞ ﭘﻤﭗ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮده وﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ راه ﺣﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﮔﺮﭘﻤﭗ ازﻳﻚ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﭘﻤﭙﺎژرااﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪،‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮدن ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ‪HST‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭙﺎژ ازﻳﻚ ﭼﺎه‬

‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪،‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮدن ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻖ ﻣﻜﺶ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ درﻫﺮدوﺻﻮرت ‪ NPSHava‬اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ ‪Water hammer‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﺪﺟﺴﻢ درﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻤﺎ ﻳﻞ دارد ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮداداﻣﻪ دﻫﺪ ‪.‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻪ اﺻﻞ ﻓﻮق اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﻴﺮﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل درﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل وﺑﻮﺟﻮدآﻣﺪن ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﻗﻮﭼﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻜﻮس ﺳﺮﻋﺖ وﻓﺸﺎرﺳﻴﺎل‪،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎاﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ‪،‬ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎردرﻟﻮﻟﻪ وﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ‪water hammer‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Water hammer‬ﺑﺎﺳﺮوﺻﺪاوارﺗﻌﺎش ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎي اﻳﺠﺎدﺷﺪه ﻧﺎﺷﻲ ازاﺗﻌﺎش ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﻳﺠﺎدﺧﺴﺎرت در ﺳﺎﭘﻮرﺗﻬﺎ ودﻳﮕﺮﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺴﻴﺮ ﺳﻴﺎل ﮔﺮدد‪.‬ﻟﺬاﺗﻤﻬﻴﺪاﺗﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ازوﻗـﻮع اﻳـﻦ‬
‫ﭘﺪﻳﺪه درﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬ﺑﻄﻮرﻣﺜﺎل درﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎدردﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭙﻬﺎﺗﺎﻛﻴﺪﻣﻲ ﺷـﻮدﻛﻪ ﻗﺒـﻞ‬
‫ازروﺷﻦ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺷﻴﺮﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻮده وﺑﻌﺪازاﺳـﺘﺎرت زدن ﭘﻤـﭗ‪،‬آرام آرام ﺑﺎزﺷـﻮدوﻳﺎ ﻗﺒـﻞ‬
‫ازﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ اول ﺷﻴﺮﺧﺮوﺟﻲ آرام آرام ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه وﺳﭙﺲ ﭘﻤﭗ ﺧـﺎﻣﻮش ﮔـﺮدد‪.‬ﺑﻌـﺪازﺧﺎﻣﻮش‬
‫ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ‪،‬ﺳﺮﻋﺖ درﻟﻮﻟﻪ‪discharge‬ﺳﺮﻳﻌﺎﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪،‬دراﺛﺮاﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪه ﺿـﺮﺑﻪ‬
‫ﻗﻮﭼﻲ درﻟﻮﻟﻪ ﻣﺬﻛﻮراﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪواﻣﻮاج ﻓﺸـﺎري اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه در اﻣﺘـﺪاد ﻟﻮﻟـﻪ‪discharge‬ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫ﺟﻠﻮﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده وﭘﺲ ازﺑﺮﺧﻮردﺑـﺎ ﻣـﺎﻧﻊ‪ ،‬ﻣـﻨﻌﻜﺲ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬ﻣـﻮج ﺑﺮﮔﺸـﺘﻲ ﺑﻌﺪازرﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﭘﻤـﭗ‬
‫ودرﺻﻮرت ﺑﺎزﺑﻮدن ﺷﻴﺮﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ رﺳﻴﺪه وﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﭘﺮواﻧﻪ وﺑﺎزﺷـﺪن ﻣﻬـﺮه آن‬
‫وﺧﺮاﺑﻴﻬﺎي دﻳﮕﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ‪ discharge‬درﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﭘﻤﭗ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪water‬‬
‫‪ hammer‬ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬
‫اﻟﻒ ( ﭘﻤﭗ ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﺷﺪن از ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮات دارد ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ﺟﺮﻳﺎن ) ‪( minimum flow‬‬
‫ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺑـﻪ ﺷـﻴﺮ ‪ suction‬دﺳـﺖ زده‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺑﺎز ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺛﺮ ‪ water hammer‬ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣـﻲ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻦ آرام ﺷـﻴﺮ ‪ discharge‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﺷـﻮك‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻮﻗﻒ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ روي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ) ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ و ﺷﺎﻓﺖ ( ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬
‫اﮔﺮ ﻣﺴﻴﺮ ‪ minimum flow‬در ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺷـﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ‪minimum‬‬
‫‪ flow‬ﺑﺎز ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﻣﻮﺗﻮر ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ‪minimum flow‬‬
‫در ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫ﺷﻴﺮ ‪ minimum flow‬ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ‪suction‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﻤﭗ از ﺳﻴﺎل‬
‫اﮔﺮ ﭘﻤﭗ داغ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﻤﭗ ﺳﻴﺎل داغ را ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬اول ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﭘﻤﭗ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد و ﺳـﭙﺲ ﻋﻤـﻞ‬
‫‪ draining‬را اﻧﺠﺎم داد ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎﻋﺚ آﺳﻴﺐ دﻳﺪﮔﻲ و ﺳـﻮﺧﺘﮕﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﭘﻤـﭗ ‪ ،‬اﺑﺘـﺪا ﺷـﻴﺮ‬
‫‪ venting‬ﻛﻪ در ﺑﺎﻻي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎز ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺷﻴﺮ ‪ draining‬در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫و ﺳﻴﺎل از داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺮاز ﺑﻮدن ﭘﻤﭗ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎز ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ‬

‫ﺗﺮاز ﺑﻮدن ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺨﻮرد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ در دوره ﻫﺎي زﻣـﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒـﺎً‬
‫ﭼﻚ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺑﺎز ﻛﺮدن اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ از اﺳﺘﻔﺎده از ‪ indicator‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻫﻢ ﻣﺤﻮري ﭼﻚ ﺷـﻮد و اﻋـﺪاد‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ از ﻫﻢ ﻣﺤﻮري ﭘﻤﭗ و ﻣﻮﺗﻮر و ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺸﻜﻞ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫‪ -6‬از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪flushing , cooling‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪ cooling & flushing‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﺷـﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﭘﻤـﭗ ﺳـﻴﺎل ﺑـﺎ‬
‫دﻣﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 80‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮاد را ﭘﻤﭗ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﭘﻤـﭗ و ﻛﻠﻴـﻪ ﻣﺴـﻴﺮﻫﺎ ﺧﻨـﻚ ﺷـﻮد ‪ ،‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪ cooling & flushing‬را از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺟﺪا ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ از ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﺗﺠﻬﻴﺰات‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺧﻨﻚ ﺷﺪن ﭘﻤﭗ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ و ﺗﺠﻬﻴﺰات از ﭘﻤﭗ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨـﮓ‬
‫‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ روﻏﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺧﻨﻚ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ روﻏﻦ ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺷـﻮد و ﺑـﺎ روﻏـﻦ‬
‫ﺗﻤﻴﺰ ﺷﺴﺘﺸﻮ داده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺴﺪود ﻛﺮدن ورودي ﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﺎ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻧﺸﺘﻲ از ﺷﻴﺮﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺎﻳـﺪ دﻫﺎﻧـﻪ ﻟﻮﻟـﻪ ﻫـﺎي ‪ suction & discharge‬را‬
‫ﻣﺴﺪود ﻛﺮد ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﭼﻚ ﻛﺮدن اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﻮﺗﻮر از ﭘﻤﭗ ﺟﺪا ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ روﺷﻦ ﺷﺪه و از ﻧﻈﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪا و ﻟﺮزش ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﺗـﻮر‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎز ﺷﺪه و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ب ( ﭘﻤﭗ ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﺷﺪن از ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻧﺪارد‬
‫‪ -1‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ﺟﺮﻳﺎن ) ‪( minimum flow‬‬

‫ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺷـﻴﺮ‪ suction‬دﺳـﺖ زده‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺑﺎز ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﺛﺮ ‪ water hammer‬ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣـﻲ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻦ آرام ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﺷـﻮك ﻧﺎﺷـﻲ از‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ روي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ) ﻛﻮﭘﻠﻴﻨـﮓ و ﺷـﺎﻓﺖ ( ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬در‬ ‫ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ‪ minimum flow‬در ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ ،‬اﺑﺘـﺪا از ﺑـﺎز ﺑـﻮدن ﻛﺎﻣـﻞ ﺷـﻴﺮ ﻣﺰﺑـﻮر‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻮﺗﻮر ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫اﮔﺮﻣﺴﻴﺮ ‪ minimum flow‬در ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﻛـﻪ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ اول‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ minimum flow‬ﺑﺎز ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﭘﺲ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﻣﻮﺗﻮر ﻛـﺎﻣﻼً ﺑﺴـﺘﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ‪ minimum flow‬در ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬در ﻣﺮﺣﻠـﻪ اول ﻛـﺎﻣﻼً‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﻣﻮﺗﻮر ﺷﻴﺮ ‪ minimum flow‬ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﮔﺮ ﺳﻴﺎل در ﺻﻮرت راﻛﺪ ﺑﻮدن ‪ ،‬در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺗﺸﻜﻴﻞ رﺳﻮب و ﭘﻠﻴﻤﺮ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﻴﺮ ‪ suction‬ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه و ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﺳﻴﺎل ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه اﻳﺠﺎد رﺳﻮب در داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﻴﺮ ‪ suction‬ﺑﺎز ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻤـﻞ آﺑـﺪﻫﻲ اوﻟﻴـﻪ اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣـﺎن ﺑـﺎ ﺑـﺎز ﺑـﻮدن ﺷـﻴﺮ‬
‫‪ suction‬در زﻣﺎن ﺗﻮﻗﻒ دﺳﺘﮕﺎه ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪ cooling & flushing‬در ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﻣﺎﻧـﺪ ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﮔﺮم و ﻳﺎ ﺳﺮد ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اﻣﻜﺎن ﻳﺦ زدن ﻳﺎ ﺑﺨﺎر ﺷـﺪن ﺳـﻴﺎل در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜـﺎل‬
‫ﺳﻴﻞ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ‪ cooling & flushing‬ﻓﻌـﺎل ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ از‬
‫ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد ‪.‬‬
‫راه اﻧﺪازي ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻴﺮ ‪ suction‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﺎز ﺑﻮده ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ ‪ suction‬از ﺳﻴﺎل ﭘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻻزم ﻣـﻲ ﺷـﻮد‬
‫ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺳﺮﻳﻌﺎً در ﺳﺮوﻳﺲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﭘﺮ ﺑﻮدن ﭘﻤﭗ از ﺳﻴﺎل ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺿﺮوري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﺮ‬
‫ﺑﻮدن ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ از ﺳﻴﺎل ‪ ،‬آﺑﺪﻫﻲ اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ ‪ priming‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ وﺟﻮد ﺳـﻴﺎل در‬
‫داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﻋﻤﻞ روﻏﻨﻜﺎري ﺳﻄﻮح ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ را زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در ﺳـﺮوﻳﺲ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ ‪،‬‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮح ﻫﻤﻴﺸﻪ روﻏﻦ ﻛﺎﻓﻲ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و ﭘـﺲ از راه اﻧـﺪازي ‪،‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ‪ ،‬ﺧﺸﻚ ﺑﻪ راه ﻧﻴﻔﺘﺎده و ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺧﺮاب ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ‪discharge‬‬
‫‪ -3‬ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ‪ suction‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ را اﻧﺠﺎم داد ‪ .‬ﻣﺴـﻴﺮﻫﺎي ﻫـﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻮﺳـﺘﻪ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜـﺎل‬
‫ﺳﻴﻞ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎزﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ‪ suction‬ﺑﺎز ﺷﺪه و زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻳﻊ از ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﺧﺎرج ﺷﻮد ﻫﻮاﮔﻴﺮي‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪cooling & flushing‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﺴـﻴﺮﻫﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز از ﻗﺒﻴـﻞ ‪ jacket , cooling‬ﻣﺤﻔﻈـﻪ‬
‫ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ ﺟﺮﻳﺎن دارد ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺳﺘﺎرت ﭘﻤﭗ زده ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫‪ -6‬ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ‪discharge‬‬
‫ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬را در ﻫﻨﮕﺎم راه اﻧﺪازي ﺑﺮاي ﻣـﺪت ﻃـﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﻧﺒﻨﺪﻳﺪ زﻳﺮا اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ و ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻴﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺨﺎر ﺷﺪن ﺳﻴﺎل در داﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﻓﺸﺎر ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺮ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻓﺸﺎر ورودي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻓﺸﺎر ذﻛﺮ ﺷﺪه درﻛﺘﺎب ﭘﻤﭗ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻛﻤﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﭘﻤـﭗ در‬
‫ﺳﺮوﻳﺲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ دﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻴﺮ ‪ discharge‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ‪ suction‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﻧﺪاد ‪.‬‬
‫ﺛﺒﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎ و اﻧﺠﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﻫﺎي ﻻزم ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﭼﻚ و ﺛﺒﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺸﺎر ‪ ،‬آﻣﭙﺮ ﻣﺼﺮﻓﻲ و دﺑﻲ ‪ .‬ﭼﻚ و ﺛﺒﺖ دﺑﻲ ﺗﻮﺳﻂ اﺗﺎق ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷـﻮد ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ و آﻣﭙﺮ در ﺑﺮﮔﻪ اي ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ log sheet‬ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨـﺎن از ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬

‫ﺻﺤﻴﺢ ﭘﻤﭗ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ‪ ،‬از روي ﮔﻴﺞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟـﻲ و آﻣﭙـﺮ ﻣﺼـﺮﻓﻲ را‬
‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻋﺪاد از ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ذﻛﺮ ﺷﺪه در ‪ log sheet‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺷـﻮد ‪ ،‬اﭘﺮاﺗـﻮر‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﻳﺒﺎت ﺧﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺨﺶ ‪ ، troubleshooting‬اﺷـﻜﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻓﻊ آن اﻗﺪام ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ب – ﺑﺎزرﺳﻲ ﻫﺎي ﻻزم ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮرﺳﻲ ‪suction strainer‬‬
‫ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﻓﺸﺎر و دﺑﻲ ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ‪ strainer‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺑﺮرﺳـﻲ ‪strainer‬‬
‫ﺟﻬﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻻزم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت دو ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ در ‪ 2‬ﻃﺮف ‪ strainer‬ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫و از روي اﻓﺖ ﻓﺸﺎر اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ وﺟﻮد ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ‪ strainer‬ﭘﻲ ﺑﺮد وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﻗﺎت ﻓﺸﺎرﺳﻨﺞ ﺑﺮاي‬
‫‪ strainer‬وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ ﺑﺮاي ‪ strainer‬روﺷﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزرﺳـﻲ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد ‪ .‬و‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرت ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮدن ﻓﺸﺎر و دﺑﻲ ﺑﺎ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪ strainer‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ وﺟﻮد ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ در ‪strainer‬‬
‫ﭘﻲ ﺑﺮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ از ﻧﻈﺮ ﺻﺪاﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮل و ﻳﺎ ارﺗﻌﺎﺷﺎت‬
‫‪ -3‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ‪ level‬روﻏﻦ‬
‫وﺟﻮد روﻏﻦ زﻳﺎد در ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮم ﺷﺪن ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺷﻮد ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ روﻏﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺸﻚ ﻛﺎر‬
‫ﻛﺮدن ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ و ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ آن ﺷﻮد ‪ .‬از اﻳﻦ رو ‪ level‬روﻏﻦ در ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﺛﺒﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي‬
‫ﻓﺸﺎر و آﻣﭙﺮ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﺮاﺗﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎزرﺳﻲ ‪ level‬روﻏﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ‪ sight glass‬و ﻳﺎ ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎزرﺳﻲ آب ﺑﻨﺪﻫﺎ و اﺗﺼﺎﻻت و ﭘﻮﺳﺘﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﺘﻲ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻧﻈﺮ ﻧﺸﺘﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ وﻳـﮋه در ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎﻋﺖ اوﻟﻴـﻪ راه اﻧـﺪازي اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ دارد در ﭘﻤﭗ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ‪ packing‬ﺑﺮاي آب ﺑﻨﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫﻤﻮاره ﻣﻘﺪاري ﻧﺸـﺘﻲ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ رواﻧﻜﺎري و ﺧﻨﻚ ﻛﺎري ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨـﺪي ‪ packing‬و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻃـﻮل ﻋﻤـﺮ آن‬

‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺘﻲ ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ‪ 30-60 ، packing‬ﻗﻄﺮه در دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل‬
‫ﺳﻴﻞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﺎزرﺳﻲ ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎ و آب ﺑﻨﺪي ﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ از ﻟﺤﺎظ ﮔﺮم ﻛﺮدن‬
‫ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ از راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭗ ‪ housing‬ﺑﺮﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﭘﻤﭗ و اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر را ﺑﺎ دﺳﺖ ﻟﻤﺲ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ از ﻋـﺎدي‬
‫ﺑﻮدن دﻣﺎي ‪ housing‬ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻟﻤﺲ ﻛﺮدن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ‪ ،‬ﻫﻤـﻮاره‬
‫از ﭘﺸﺖ دﺳﺖ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺗﺼﺎل در ﺑﺪﻧﻪ ‪ ،‬دﭼﺎر ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻧﺸﻮﻳﺪ ‪) .‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴـﺮون‬
‫ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد( در ﺻﻮرت ﮔﺮم ﺷﺪن ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ‪ ،‬ﺑﺮاي رﻳﺸﻪ ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻠـﺖ آن ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﻋﻴـﻮب و ﻧﺤـﻮه ﺗﺸـﺨﻴﺺ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ روي ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ﻗﺮار داده و دﻣﺎي آن را ﭼﻚ ﻛﻨﻴﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻔﻈـﻪ ﮔـﺮم‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻠﺖ رﻳﺸﻪ ﻳﺎﺑﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﮔﺮم ﺷﺪن ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ‪ ،‬ﻋﺪم ﺧﻨـﻚ ﻛـﺎري و اﻧﺴـﺪاد‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ‪ cooling‬ﻳﺎ ‪ flushing‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭗ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﺳﺖ ﺑﺮ روي آن ﭼﻚ ﻣﻴﺸﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤـﭗ داغ اﺳـﺖ ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻴﻮب و ﻧﺤﻮه ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮرﺳﻲ درﺟﻪ ﺣﺮارت ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه و ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪flushing‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ‪ jacket‬ﺑﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ flushing‬ﺑـﺮاي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜـﺎل ﺳـﻴﻞ ‪ ،‬درﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮارت ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ و دﺑﻲ ﻣﺎﻳﻊ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه و ﻳﺎ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ ﻣﺮﺗﺒـﺎً ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬اﮔـﺮ ﭘﺪﻳـﺪه‬
‫‪ cooking‬در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﭼﻮن ﻋﻤﻞ ‪ flushing & cooling‬اﻧﺠـﺎم ﻧﻤـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫دﻣﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ و ﺑﻴﺮﻳﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‬
( positive Displacement pumps ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ‬
Mahar Fan Abzar Co.

‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ‪piston pumps‬‬
‫اﺻﻮل ﻛﺎر ﻳﻚ ﭘﻤﭗ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن در داﺧﻞ‬
‫ﺳﻴﻠﻨﺪر اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺤﺮك ﭘﻴﺴﺘﻮن ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد و ﻃﺮز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻮﭘﺎپ ﻫﺎ و ‪ .....‬ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ وﻗﺘﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻜﺶ اﺳﺖ ‪ ،‬در اﺛﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ در داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻫﺎ‬
‫ﺧﻼء اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ) ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ( و ﺑﺎﻋﺚ ورود ﻣﺎﻳﻊ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻴﺮ ورودي ﺑﻪ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺷﻮد )‬
‫اﻟﺒﺘﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻓﺸﺎر ﻻﻳﻦ ﺧﺮوﺟﻲ و اﻋﻤﺎل آن روي ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ (‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺴﺘﻮن در ﺟﻬﺖ ﺗﺮاﻛﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر در ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫) و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن وﻟﻮ ورودي ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ( ‪.‬‬
‫در اﺛﺮ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺳﻴﻠﻨﺪر ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﻴﺎل داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﺑﻪ ﻃﺮف ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻜﺮار اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺻﻔﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻘﺪار‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ و ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻄﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن و ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ ﺗﺎ از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي اﻃﺮاف‬
‫ﭘﻴﺴﺘﻮن در ﺟﻬﺖ ﻋﻜﺲ ) ﻧﺸﺘﻲ داﺧﻠﻲ ( ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ ﺷﺪن ﺑﺎزدﻫﻲ و راﻧﺪﻣﺎن ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﻔﺎﻇﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫‪ ،‬روي ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺣﺘﻤﺎ ﻳﻚ ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ) ‪ (safty valve‬ﻛﻪ‬
‫روي ﻓﺸﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ از ﻗﻄﻌﺎت زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻛﻪ ﭘﻴﺴﺘﻮن داﺧﻞ آن ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺮﻛﺖ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺠﻢ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬رﻳﻨﮓ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻛﻪ ﺑﺮاي آب ﺑﻨﺪي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺴﺘﻮن و ﺟﺪاره ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬وﻟﻮ ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي و ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻧﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﻴﺮون ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ روﻏﻨﻜﺎري ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ‬
‫‪ -7‬ﻛﺮاس ﻫﺪ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ آن ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﺣﺮﻛﺘﻬﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ‬
‫ب‪ -‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺘﺤﺮك‬
‫ج‪ -‬دﺳﺘﻪ ﺷﺎﺗﻮن‬
‫‪ -9‬ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‬

‫وﻟﻮ ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬در راﻧﺪﻣﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ در ﺻﻮرت آب ﺑﻨﺪ ﻧﺒﻮدن آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺠﺪد ﻣﺎﻳﻊ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ‬
‫ﺳﻴﻠﻨﺪر در ﻣﺠﺮاي ورودي ﮔﺮدد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ راﻧﺪﻣﺎن و ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع وﻟﻮ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ‬
‫وﻟﻮ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد را در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ دارﻧﺪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ‪ball valve‬‬
‫ب‪disk valve -‬‬
‫آب ﺑﻨﺪ ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺰ ﺑﺰرگ ار ﻧﻮع‬
‫ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ) ‪ ( automatic packing‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ دو ﻧﻮع ‪ V- ring‬و ‪ U-cup‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﺻﻮل ﻛﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر‬
‫داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺎﻳﻊ ﺳﻴﻞ ﺷﻮﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ روي ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ آب ﺑﻨﺪي ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻤﺎس ﻟﺒﻪ ﻫﺎي آب ﺑﻨﺪي ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ روي ﺳﻄﻮح‬
‫اﺳﺘﺎﻓﻴﻦ ﺑﺎﻛﺲ و ﻣﺤﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬و ﻛﺎر آب ﺑﻨﺪي را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺟﻬﺖ ﻋﻜﺲ‬
‫ﻧﺼﺐ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آب ﺑﻨﺪي را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻳﺎ ﺷﻔﺖ اﺻﻄﻜﺎك ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻬﻨﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﻮع رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻛﻪ داراي ﻓﺸﺎر ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﺮ ﺧﻼف ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎي ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﺷﻔﺖ در ﺗﻤﺎﺳﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﻗﺴﻤﺘﻲ‬
‫از ﻛﻮرس ﭘﻴﺴﺘﻮن ) وﻗﺘﻲ ﭘﻼﻧﺠﺮ ﻳﺎ ﭘﻴﺴﺘﻮن در ﺣﺎل ﺟﻠﻮ آﻣﺪن اﺳﺖ و ﻓﺸﺎر در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ (ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﻮر ﺗﻤﺎس ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺑﻘﻴﻪ ﻛﻮرس ﺗﻤﺎس ﺷﺪﻳﺪي ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﭘﻜﻴﻚ ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ رواﻧﻜﺎر اﺳﺖ ﺗﺎ اﺻﻄﻜﺎك ﺑﻴﻦ ﭘﻜﻴﻨﮓ و ﻣﺤﻮر را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻳﻚ ﻋﺪد ‪ lantern ring‬در وﺳﻂ ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ در داﺧﻞ اﺳﺘﺎﻗﻴﻦ ﺑﺎﻛﺲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‬
‫و ﻣﺎﻳﻊ رواﻧﻜﺎر از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﭘﻜﻴﻨﮓ ﻫﺎ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺗﺎ ﻛﺎر رواﻧﻜﺎري را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺮﻳﺲ ﻛﺎر رواﻧﻜﺎري را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫روش ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪار ﺟﺮﻳﺎن از روش ﻫﺎي رﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫‪ -1‬ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن دور ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮداﻧﻨﺪه ﻛﻪ در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن دور اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎد ه ﻗﺮارد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪار ﺣﺠﻢ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن ) ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻮرس ﭘﻴﺴﺘﻮن ( ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﺮخ دﻧﺪه و ‪ ...‬اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻨﺎر ﮔﺬر ‪by pass‬و ﺑﺮ ﮔﺮداﻧﺪن ﻣﻘﺪاري از ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ورودي ﭘﻤﭗ ) ﺑﺮاي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ (‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ‪plunger pumps‬‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮ‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺷﻜﻞ ﺑﻮده و ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻓﻠﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻼﻧﺠﺮ در داﺧﻞ ﺳـﻴﻠﻨﺪر‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻜﺶ و راﻧﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﻼﻧﺠﺮ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺮو ﺑﻪ ﺳﻴﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮو ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺸﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﻼﻧﺠﺮ ﺑﻪ ‪ cross head‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻮده و ﻫﻤـﺎن ﺣﺮﻛـﺖ ﺧﻄـﻲ ‪ cross head‬را دارد ‪.‬‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮﻫﺎ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﺗﻮ ﭘﺮ و ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ وزن ﭘﻼﻧﺠﺮﻫﺎ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺗﻮﺧـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺤﺪوده ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻼﻧﺠﺮ ﺑﻴﻦ ‪ 46‬ﺗﺎ ‪ 107‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻃﻮل ﭘﻼﻧﺠﺮ از ﻃـﻮل ﻣﺴـﺎﻓﺖ ﻃـﻲ‬
‫ﺷﺪه در داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﭘﻼﻧﺠﺮو ﭘﻴﺴﺘﻮن‬
‫‪ -1‬ﻳﻜﻲ از ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺴﺘﻮن و ﭘﻼﻧﺠﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ﻃـﻮل ﭘﻴﺴـﺘﻮن از‬
‫ﻃﻮل ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻃﻲ ﺷﺪه درﺳﻴﻠﻨﺪر ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻔﺎوت دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺴﺘﻮن و ﭘﻼﻧﺠﺮ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻼﻧﺠﺮ از ﺳﻴﻠﻨﺪر ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﭘﻴﺴﺘﻮن‬
‫از داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺴﺘﻮن و ﭘﻼﻧﺠﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻔـﺎوت ﻣﻴـﺎن‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي و ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي در ﻓﺸـﺎرﻫﺎي ﺑـﺎﻻﺗﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺳﻴﻠﻨﺪر‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪ اي اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺷﻜﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻼﻧﺠﺮ را در درون ﺧﻮد ﺟﺎي ﻣـﻲ دﻫـﺪ ‪ .‬ﻋﻤـﻞ ﭘﻤﭙـﺎژ در ﭘﻤـﭗ ﻫـﺎي رﻓـﺖ و‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻳﺎ ﭘﻼﻧﺠﺮ داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻼﻧﺠﺮ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ ﺑـﺎﻻ ‪ ،‬ﺳـﻴﺎل از‬
‫‪ Check Valve‬ورودي وارد ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺳﻴﻠﻨﺪر از ﻣﺎﻳﻊ ﭘﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬ﭘـﺲ از ﭘـﺮ ﺷـﺪن ﺳـﻴﻠﻨﺪر از ﻣـﺎﻳﻊ ‪،‬‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮ در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺷﻴﺮ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺴﺘﻪ و ﺷﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮد در دﻫﺎﻧـﻪ ﺧﺮوﺟـﻲ ﺑـﺎز‬
‫ﺷﺪه و ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ﺟﻬﺖ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻛﺮدن دﺑﻲ ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ اﺗﺨـﺎذ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬ﻳﻜـﻲ از اﻳـﻦ روش ﻫـﺎ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬روﺷﻲ دﻳﮕـﺮ ﺟﻬـﺖ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ ﻛـﺮدن دﺑـﻲ ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد ﺳﻴﻠﻨﺪرﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬دو ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻳﺎ ﺳﻪ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﻴﻠﻨﺪر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ دو ﺳﻴﻠﻨﺪر از دو ﭘﻤﭗ ﺗﻚ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و در ﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪..‬‬
‫ﺷﻴﺮﻫﺎي ﺳﻴﻠﻨﺪر‬
‫ﺷﻴﺮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي ورود و ﺧﺮوج ﺳﻴﺎل از داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ‪ ،‬ﭼﻚ وﻟﻮ) ﺷﻴﺮ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ ( ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻨﻬﺎ اﺟﺎزه‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻴﺎل را در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ از ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷـﻮد‬
‫‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻃﺮز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻴﺮﻫﺎ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن در ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻋﻜﺲ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬از‬
‫ﻧﻈﺮ اﻧﺪازه در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد از ﺷﻴﺮﻫﺎي ﻫﻢ اﻧﺪازه ﺑﺮاي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﻣﻮارد دﻳﮕـﺮ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﺪﻳﺪه ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن ﺷﻴﺮ ورودي از ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ..‬ﺳﻄﺢ ﻋﺒﻮري ﺟﺮﻳﺎن در ﺷﻴﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ از اﻓﺖ ﻓﺸﺎر در ﺷﻴﺮﻫﺎ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﺷـﻮد ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺳـﻄﺢ ﺷـﻴﺮ در ورودي‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ‪ 1.8‬ﺗﺎ ‪ 2.4‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ و ﺳﻄﺢ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 2.4‬ﺗﺎ ‪ 3.6‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﭼﻚ وﻟﻮﻫﺎ‬
‫از اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول ﭼﻚ وﻟﻮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫‪disk valve -1‬‬

‫‪ball valve -2‬‬
‫را ﻧﺎم ﺑﺮد ‪ disk valve .‬ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻃﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺸﺴﺘﻦ ‪ disk‬روي ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔـﺎه از‬
‫اﻃﺮاف آن ﺳﻴﺎل ﻧﺸﺖ ﻧﻜﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ‪ disk‬ﻛﺎﻣﻼً روي ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺎه ﻫـﺪاﻳﺖ ﺷـﻮد و روي آن‬
‫ﺟﺎ ﮔﻴﺮد‬
‫در ‪ ball valve‬ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﺎ روي ﻣﺠﺮاﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ‪ ،‬ﻣﺠﺮاﻫﺎ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟـﻪ ﻫـﺎ‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﺠﺮاﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺎه ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ seat‬ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﻛـﺎﻣﻼً در ﻣﺤـﻞ‬
‫ﺧﻮدش ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﻫﺪاﻳﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ دﻳﻮاره ﺷﻴﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﻴﺮوي ﻧﺎﺷﻲ از وزن ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫـﺎ ﻣﻨﺠـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﺎ روي ‪ seat‬ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺎز ﺷﺪن ﺷﻴﺮ ﺑﺎﻳﺴـﺘﻲ ﻧﻴـﺮوي ﭘﻤـﭗ از ﻧﻴـﺮوي وزن ﮔﻠﻮﻟـﻪ و‬
‫ﻓﺸﺎري ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ ﮔﻠﻮﻟﻪ وﺟﻮد دارد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ از ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ﺑﺮاي ﭘﻤﭙـﺎژ ﺳـﻴﺎﻻت ﺑـﺎ‬
‫وﻳﺴﻜﻮزﺗﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد از ‪ ball valve‬ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ داراي ﻓﻨﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ‬
‫ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ )‪( pulsation dampener‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﻃﺮف ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺿﺮﺑﺎن ﺳﻴﺎل ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ و ورودي ﭘﻤﭗ از ﻣﺨﺎزن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ ‪ ،‬ﻣﺨﺰن ﺑﺴﺘﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻮا ﻳﺎ ﻧﻴﺘﺮوژن ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از اﻛﺴﻴﮋن ﺑـﺮاي‬
‫اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺨﺎزن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺪور اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻗﺴـﻤﺖ ﺧﺮوﺟـﻲ ﻳـﺎ ورودي‬

‫ﭘﻤﭗ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪه ﺿﺮﺑﺎن اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ درﺳﺖ‬
‫در روي ﺷﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﺎ ورودي ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ‪ ..‬ﻣﺨﺎزن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ ﺑﻪ ﺻـﻮرت اﻓﻘـﻲ ﻳـﺎ ﻋﻤـﻮدي ﻧﺼـﺐ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪.‬‬
‫درزﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﭘﻼﻧﺠﺮ از ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ‪،‬ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن وارد ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻫﻮا ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻮاي داﺧﻞ‬
‫آن را ﻓﺸﺮده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﭘﻼﻧﭽﺮ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ در ﺧﺮوﺟﻲ ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﻧﺒـﻮدن ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻗﻄﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﻮاي ﻓﺸﺮده درون ﻣﺤﻔﻈﻪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر آورده ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ در ﻟﻮﻟـﻪ ﺧﺮوﺟـﻲ ﺑﺮﻗـﺮار ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﻳﺎن در ﻟﻮﻟﻪ اي ﻛﻪ داراي ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺑـﺎﻗﻲ ﻣـﻲ ﻣﺎﻧـﺪ ‪ .‬ﻓﺸـﺮده ﺷـﺪن و‬
‫ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺷﺪن ﮔﺎز درون ﻣﺨﺰن از اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ و ورودي ﭘﻤـﭗ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺎﻳﻊ در ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ و ورودي آرام ﺗﺮ و ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ ﺗـﺮ ﻣـﻲ ﮔـﺮدد ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺨﺎزن از اﻳﺠﺎد ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ذﻛﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺨـﺰن ﺿـﺮﺑﻪ ﮔﻴـﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﺪﻳﺪه ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ ‪ ،‬ﻣﺰﻳﺖ دﻳﮕـﺮي ﻧﻴـﺰ دارد و آن اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜـﺶ ‪ ،‬از ﭘﺪﻳـﺪه ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳـﻴﻮن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻛﺎﻫﺶ و اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳـﻴﻮن زﻳـﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﻮاردي ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﻧﺼﺐ ﭘﻤﭗ ﭘﻼﻧﺠﺮ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻨﺒﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭙﺎژ در آن ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﻣﺨﺰن ﺿﺮﺑﻪ ﮔﻴﺮ در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺨﺰن ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ اﻧـﺪازه اي ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺮ ﭘﺎﻟﺲ را در ﺧﻮد اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺣﻞ ﺷﺪن ﻣﻘﺪاري از ﮔﺎز در ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ‬

‫ﺷﻮﻧﺪه ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻊ و ﮔﺎز را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻳﻜﻲ از روش ﻫﺎي ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﺎﻳﻊ و ﮔﺎز اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ارﺗﺠـﺎﻋﻲ‬
‫ﻣﺨﺰن ﻳﺎ اﻧﺒﺎره دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺖ ﻣﺎﻳﻊ از ﺑﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺘﺤﺮك ‪ ،‬از ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺴـﺘﻢ آب‬
‫ﺑﻨﺪي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي از ﻧﻮع ‪ packing‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﻳﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪packing -1‬‬
‫‪stuffing box 2‬‬
‫‪ -1‬ﮔﻠﻨﺪ‬
‫‪ -2‬ﺑﻮش ﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ و ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‬
‫‪lantern ring -3‬‬

‫‪ -4‬ﺑﻮش ﻫﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮدن ﭘﻼﻧﺠﺮ را در ﺣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻼﻧﺠﺮ در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈـﻪ آب ﺑﻨـﺪي‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ و ‪ packing‬ﻫﺎ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬در ﭘﺎره اي ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻮش از واﺷـﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﻴﺎل و درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻻﻳـﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد ‪ packing .‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﺣﺮﻛﺖ رﻓـﺖ و‬

‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﭘﻼﻧﺠﺮ را در ﺧﻮد ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺳﺎزﮔﺎري داﺷﺘﻪ و ﻧﺸـﺘﻲ‬
‫ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮاﺑﻲ آن ﻧﺸﻮد ‪ packing .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻛﺎﻓﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸـﺘﻲ‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ‪ packing‬ﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺸـﺎر و ﺳـﻴﺎل ﭘﻤـﭗ ﺷـﻮﻧﺪه ﺑﺴـﺘﮕﻲ دارد ‪ .‬در ﭘﻤـﭗ ﻫـﺎي‬
‫ﭘﻼﻧﺠﺮي ﻻﻳﻲ در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻗﺮار دارد و ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ و ﻫﻤﺮاه ﭘﻼﻧﺠﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬در واﻗﻊ در‬
‫ﻧﺼﺐ ﻻﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ زﻳﺎد از اﻧﺪازه ﮔﻠﻨﺪ ﻓﺸﺮده ﻧﺸﻮد ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﺸﺮدﮔﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﻋﺚ اﺻﻄﻜﺎك ﺑـﻴﺶ‬
‫از ﺣﺪ ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ packing‬ﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻲ ﺳﻮزد ‪ .‬در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫‪ lantern ring‬و ﺗﺰرﻳﻖ ﺳﻴﺎل از ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺎرﺟﻲ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ رواﻧﻜﺎري و ﺧﻨﻚ ﻛـﺮدن ‪ packing‬را اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﺮﻛﻪ‬
‫اﻣﺮوزه در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد از اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآوردن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺷﺎﻓﺖ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫داراي ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ اﺳﺖ ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸـﺘﻲ ﻋﻤـﻞ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺑﺘﻮان ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ را ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﻴﻞ ﻟﻨـﮓ‬
‫ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ crank shaft‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮك ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫از ﻳﻚ ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه ﺳﺮﻋﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺟﻌﺒﻪ دﻧـﺪه ﻫـﺎ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن ‪ gear box‬ﺑـﺮاي ﻛـﻢ ﻛـﺮدن‬
‫ﺳﺮﻋﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ دور ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ در ﭘﺎره اي از ﻣﻮارد ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه‬
‫ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻛﻼچ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه و ﻣﻮﺗﻮر ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر و ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﺑـﺎ ﺟﻌﺒـﻪ‬
‫دﻧﺪه ﻛﻮﭘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻛﻼچ در ﺣﻘﻴﻘﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻧﻴﺮو ﺑﻴﻦ ﻣﻮﺗﻮر و ﺟﻌﺒﻪ دﻧـﺪه ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪crank .‬‬
‫‪) shaft‬ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ ( ﺑﻪ ‪ ) connecting rod‬ﺷﺎﺗﻮن ( ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻮده و ‪ connecting rod‬ﺑﻪ‬
‫‪ ) cross head‬ﺻﻠﻴﺒﻲ( و ‪ cross head‬ﺑﻪ ﭘﻼﻧﺠـﺮ ﻣﺘﺼـﻞ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺮﻛـﺖ دوراﻧـﻲ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫‪ crank shaft‬ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻄﻲ ‪ crank shaft‬و در ﻧﻬﺎﻳﺖ رﻓﺖ‬
‫و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﻼﻧﺠﺮ در داﺧﻞ ﺳﻴﻠﻨﺪر ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ cross head .‬در ﭘﻼﻧﺠـﺮ ﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪ و ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺗـﺎب‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭘﻼﻧﺠﺮ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﭘﻼﻧﺠﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ‪diaphragm pumps‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ﺟﺰء ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﻤﺎن ﭘﻤﭗ را ﻳﻚ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻗﺎﺑﻞ ارﺗﺠﺎع ﺗﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ اﺻﻮل ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﻮع ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ﻳﺎ ﭘﻼﻧﺠـﺮي ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺑـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺴﺘﻮن ﻳﺎ ﭘﻼﻧﺠﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪن ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ در ﭘﻤﭗ ﻫـﺎي‬
‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ روي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻧﻘﺒﺎض و اﻧﺒﺴﺎط آن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺠﻢ داﺧﻞ‬
‫ﭘﻤﭗ و ورود و ﺧﺮوج ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر و درﺟﻪ ﺣﺮارت و از ﺟـﻨﺲ ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ ﻧﻈﻴـﺮ ﻻﺳـﺘﻴﻚ ﻳـﺎ‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‬
‫‪ -1‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺴﻦ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻋﺪم ﺗﻤﺎس ﺑﻴﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻤﭗ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻣـﻞ ﺣﻴـﺎﺗﻲ و‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻮاد ﺳﻤﻲ و ﺧﻄﺮ ﻧﺎك ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬‬
‫‪ -2‬از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﺑﺎرز ﭘﻤﭗ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ و ﻣﺠﺎري ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎ ﻣـﺎﻳﻊ‬
‫ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه در ﺗﻤﺎس اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب ﺑﻨﺪي ﻧﺪارﻧﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮان ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺸﺘﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺻﺪ در ﺻـﺪ ﺻـﻔﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺣﺮﻛﺖ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ) ﻛﻮرس ﺣﺮﻛﺖ ( و ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت ﺣﺮﻛـﺖ‬
‫رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ در واﺣﺪ زﻣﺎن ) ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﻛﺖ ( ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد‪.‬‬
‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻧﻮع ‪ ball valve‬ﻳﺎ ﺷـﻴﺮ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺮوﻃﻲ اﺳﺖ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻻزم ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪ -1‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ روﻏﻦ داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ روﻏﻦ‬
‫‪ -2‬ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﭘﻤﭗ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‬
‫‪ -3‬ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -4‬ﺑﺎز ﻛﺮدم ﻣﺴﻴﺮ ﻫﺎي آب ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫‪ -5‬در ﺳﺮوﻳﺲ ﻗﺮار داد ن ﺳﻴﺴﺘﻢ روﻏﻨﻜﺎري ﻣﺮﻛﺰي در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫‪ -6‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﺟﻬﺖ ﭼﺮﺧﺶ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪ -7‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از روان ﭼﺮﺧﻴﺪن و ﮔﻴﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -8‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻛﻠﻴﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﻧﺸﺘﻲ‬
‫‪ -9‬اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺎﻣﻞ از روان ﺑﻮدن وﻟﻮ ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ و ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻨﺎر ﮔﺬر‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ راه اﻧﺪازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮ ﮔﺸﺘﻲ‬
‫ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻨﺎر ﮔﺬر‬
‫‪ -2‬ﺑﺎز ﻛﺮدن وﻟﻮ ورودي ﭘﻤﭗ‬
‫‪ -3‬ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن وﻟﻮ ﺧﺮوﺟﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ روي ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺷﻴﺮ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﭼﻚ وﻟﻮ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺴﺘﻦ وﻟﻮ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺮ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﻧﺼﺐ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺸﺎر ﭘﺸـﺖ ﭘﻤـﭗ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -5‬آﻣﺎده ﺳﺎزي و راه اﻧﺪازي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮداﻧﻨﺪه‬

‫‪ -6‬ﺑﺴﺘﻦ ﺗﺪرﻳﺠﻲ وﻟﻮ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻨﺎر ﮔﺬر ) در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ وﻟﻮ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫‪ -7‬ﺑﺴﺘﻦ وﻟﻮ ﻣﺴﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﺋﻴﻦ ﭘﻤﭗ ) در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﺸﺖ ﭘﻤﭗ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫‪ -8‬ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن ﺗﺪرﻳﺠﻲ وﻟﻮ ﺧﺮوﺟﻲ ) در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺮ ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ ﻧﺼﺐ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪ -9‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ از ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﺘﻲ ‪ ،‬ﻟﺮزش ‪ ،‬درﺟﻪ ﺣﺮارت ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و ‪....‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪ -1‬ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻨﺎر ﮔﺬر‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﺘﻦ ﺗﺪرﻳﺠﻲ وﻟﻮ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫‪ -3‬از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻧﻤﻮدن دﺳﺘﮕﺎه ﮔﺮداﻧﻨﺪه‬
‫ﭼﻚ ﻫﺎي روﺗﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪ -1‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻓﺸﺎر ﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫‪ -2‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻣﻴﺰان آﻣﭙﺮ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮر‬
‫‪ -3‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻧﺸﺘﻲ ﻫﺎي روﻏﻦ و ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه‬
‫‪ -4‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻣﻘﺪار ﻟﺮزش و ﺳﺮ و ﺻﺪاي ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي‬
‫‪ -5‬ﭼﻚ ﻛﺮدن دﻣﺎي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ و ‪...‬‬
‫‪ -6‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﺳﻄﺢ روﻏﻦ ﻣﺤﻔﻈﻪ روﻏﻦ‬
‫‪ -7‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻣﻘﺪار ﻓﻠﻮي ﭘﻤﭗ‬
‫ﻣﻌﺎﻳﺐ روﺗﻴﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬
‫‪ -1‬ﺧﺮاﺑﻲ ﺷﻴﺮ ﻫﺎي ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ داﺧﻠﻲ‬
‫‪ -2‬زﻳﺎد ﺑﻮدن ﻟﻘﻲ ﻫﺎي داﺧﻠﻲ‬
‫‪ -3‬اﺷﻜﺎل در ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬

‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي )‪(Gear pumps‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎده ‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﻛﻮﭼﻚ و ﻓﺸﺮده و ﻗﻴﻤﺖ ارزان ‪ ،‬داراي‬
‫ﻣﺼﺮف ﻋﺎم ﺑﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ درﺻﻨﺎﻳﻊ ﻓﺮآﻳﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎي اﺑﺰار ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎي راﻫﺴﺎزي و‬
‫ﻛﺸﺎورزي و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي ﻓﻘﻂ دﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭙﻬﺎ دراﺛﺮ ﺳﺎﺋﻴﺪﮔﻲ ‪ ,‬ﻣﺨﺎرج ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫دارﻧﺪ ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻧﺸﺘﻲ ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺛﺮ‬
‫ﺳﺎﻳﺶ در ﻧﻮاﺣﻲ زﻳﺮ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻴﻦ دﻧﺪاﻧﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬ ‫‪-1‬‬
‫ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻴﻦ دﻧﺪاﻧﻪ ﻫﺎ‬ ‫‪-2‬‬
‫ﻧﺸﺘﻲ از ﻃﺮﻓﻴﻦ‬ ‫‪-3‬‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه ﺧﺎرﺟﻲ ‪External gear pumps‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه داﺧﻠﻲ ‪Internal gear pumps‬‬
‫‪External gear pump‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫اﺳﺎس وﻋﻤﻠﻜﺮد‬
‫‪ External gear pump‬ازﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺛﺎﺑﺖ وﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ دوارﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬در اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ‬
‫ﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎرﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻗﺴﻤﺖ دوارﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬ﻗﺴﻤﺖ دوار دوﭼﺮخ دﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ازﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺤﺮك ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ وﺑﻪ آن‪ Drive gear‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪه دوم در اﺛﺮ درﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﭼﺮخ دﻧﺪه اول ﺑﻪ ﮔﺮدش درﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﻪ آن ‪ idler gear‬ﻳﺎ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬
‫ﻫﺮز ﮔﺮد ﻣﻴﻜﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫دوﭼﺮخ دﻧﺪه درﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻳﻜﺪﻳﻜﺮ ﻛﺮدش ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬اﻛﺜﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي راﺳﺖ ﮔﺮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﺳﻤﺖ ﻣﻮﺗﻮرﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﻧﮕﺎه ﺷﻮد‪،‬ﻣﺤﻮر درﺟﻬﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻋﺖ درﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ اﺳﺖ‪.‬درﺗﺠﻬﻴﺰات‬
‫ﺧﺎص ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ازﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي ﭼﭗ ﮔﺮد ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬ازﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي دردو‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ دوران ﻣﻮﺗﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬درﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻜﺶ‬
‫دﻧﺪه ﻫﺎاز ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﻼء ﺷﺪه و‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ در ورودي ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺮوﺟﻲ دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه‬
‫وﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ دراﺛﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ دﻧﺪه ﻫﺎدرﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ وازآن ﺟﻬﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه ﻧﺸﺘﻲ ﺳﻴﺎل‬
‫ازﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ‪ discharge‬رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﺻﻮل ﻛﺎري ﻛﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي‪external gear‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪاري ازﻣﺎﻳﻊ ﺑﻴﻦ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دوار‬
‫ﺑﻪ ﺗﻠﻪ اﻓﺘﺎده وﺑﺎﺣﺮﻛﺖ دوراﻧﻲ اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬دراﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎاﻣﻜﺎن‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ‪suction‬ﺑﺴﻴﺎرزﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ‪ suction‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﻘﻲ ﺑﻴﻦ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دوراﻧﻲ وﺛﺎﺑﺖ درﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﻧﻴﻤﻢ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﻘﻲ‬
‫ﻛﻢ ازاﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ درﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ازﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ external gear‬درﺳﺮﻋﺖ دوراﻧﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ دو ﻓﺎﻳﺪه دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﺗﻤﺎس ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺛﺎﺑﺖ ودوارﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻟﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬دﻟﻴﻞ دوم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازاﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل درﻧﻮك دﻧﺪه ﻫﺎ‪،‬ازﻓﺮﺳﺎﻳﺶ دﻧﺪه‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد ﺳﻴﺎل ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻت ﺑﺴﻴﺎر ﻟﺰج ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪزﻳﺮا ﺳﻴﺎﻻت ﻟﺰج ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﺰﺟﺘﺸﺎن ﻓﻀﺎي ﻟﻘﻲ‬
‫راﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪوﻟﻘﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬درﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزده‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪external gear‬ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻت ﻟﺰج ازﺳﻴﺎﻻت ﻏﻴﺮ ﻟﺰج ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸـﺘﻲ ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي ﺑﺮاي ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻋﺎري ازذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻨﺪ‪،‬ﭼﻮن ذرات درﻓﻮاﺻﻞ ﻟﻘﻲ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻲ ﭼﺴﺒﻨﺪ وﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻗﻄﻌﺎت وﺧﺮاﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ ازﻛﺎرﺑﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ ‪external gear pomp‬ﻫﺎ ﺗﺰرﻳﻖ روﻏﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﻤﭙﺮﺳﻮرﻫﺎ‬
‫وﺗﻮرﺑﻴﻨﻬﺎي ﮔﺎزي وﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﺑﻪ روﻏﻨﻜﺎري دارﻧﺪ‪،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰات دوارﺑﺰرگ ﻣﻌﻤﻮﻻ درﺳﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وداراي ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪﻛﻪ‬
‫رواﻧﻜﺎري ﻣﺪام آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻠﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ازﺳﻴﺴﺘﻢ رواﻧﻜﺎري ﺑﺎ ﮔﺮدش روﻏﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬درﺳﻴﺴﺘﻢ رواﻧﻜﺎري ﺑﺎ ﮔﺮدش روﻏﻦ‪،‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ روﻏﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺴﺘﻪ را ﻃﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫ورواﻧﻜﺎوي ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر رااﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ وﺟﻮد ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺟﻬﺖ ﺗﺰرﻳﻖ روﻏﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫ازﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬در ﺑﻴﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ‪،‬دﺑﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭙﻬﺎي‬
‫دﻧﺪه اي ﺑﺎﺿﺮﺑﺎن ﻛﻤﺘﺮي ﺗﻮام اﺳﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي رواﻧﻜﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬روﻏﻦ ازﻣﺨﺰن روﻏﻦ‬
‫ﭘﻤﭙﺎژ ﺷﺪه ﺑﻪ داﺧﻞ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ وﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮدوروﻏﻦ ﺧﺎرج ﺷﺪه ازاﻳﻦ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ‬
‫دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﺨﺰن روﻏﻦ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺳﻴﻜﻞ ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ‬
‫روﻏﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ازﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ داغ اﺳﺖ‪.‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻟﺰﺟﺖ روﻏﻦ ﻣﻲ ﺷﻮدﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ازاﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي روﻏﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن روﻏﻦ ازﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻛﻮﻟﺮﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ‬
‫درﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي دوﭼﺮخ دﻧﺪه وﺟﻮددارد‪،‬ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻣﺤﺮك ﻳﺎ ‪ driver‬ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻮرﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ وﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮد ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ idler gear‬ﻛﻪ در اﺛﺮ درﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻣﺤﺮك ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ درﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻜﺶ دﻧﺪه ﻫﺎ از ﻫﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﺧﻼء ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ورود ﺳﻴﺎل ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻴﺎل از ﻓﻀﺎي ﺑﻴﺮون‬
‫ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از ﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﭼﺮخ دﻧﺪه‬
‫دراﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎازﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -5‬ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺳﺎده )‪(spur‬‬

(helical gear)‫ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﻲ‬-6
Mahar Fan Abzar Co.

‫ﺗﻔﺎوت ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺳﺎده ) ‪ (spur‬ﺑﺎ ﭼﺮخ ﺣﻠﺰوﻧﻲ )‪( helical gear‬‬
‫‪. -1‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد ﺑﺎ ﺷﺪ ﻣﻘﺪارﻟﻐﺰش دﻧﺪه ﻫﺎروي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﻧﻮع ‪spur‬ﺑﻴﺸﺘﺮاﺳﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ از ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي‪ spur‬ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺳﺮﻋﺖ ﻛـﺎري آﻧﻬـﺎ‬
‫درﺣــﺪود‪ 600rpm‬ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﺪدرﺣﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ازﻧــﻮع دﻳﮕــﺮ ﺑــﺮاي ﺳــﺮﻋﺘﻬﺎي ﺑــﺎﻻﺗﺮ ﺗﺎﺣــﺪود‬
‫‪1750rpm‬ﻣﻴﺘﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺳﺎده ﺗﻤﺎم ﻃﻮل دﻧﺪه ﻫﺎي ﭼﺮخ دﻧﺪه درزﻣﺎن درﮔﻴﺮي ﺑﺎﻫﻢ ﺗﻤﺎس دارﻧﺪاﻣﺎ در ﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪه ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﻧﻘﻄﻪ درﮔﻴﺮي درﻃﻮل دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎﭼﺮﺧﺶ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده واﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﭘﺎﻳﺪاري ﺑﻴﺸﺘﺮﻓﺸﺎرﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ درﻧﻮع ‪ helical‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻓﺸﺎري ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع‬
‫‪spur‬اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي ﻛﻮﭼﻚ ازﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎي ﺳﺎده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬زﻳﺮا ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬
‫ﺣﻠﺰوﻧﻲ دراﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺲ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬
‫ﺟﻨﺲ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ارﻓﻠﺰ ﺑﺎﺷﺪوﻳﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻲ ازآﻧﻬﺎ ﻓﻠﺰي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺟﻨﺲ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻓﺸﺎرﺧﺮوﺟﻲ و ورودي ﭘﻤﭗ و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه دارد‪.‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ازﭘﻤﭗ ﻫﺎي‬
‫دﻧﺪه اي ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رواﻧﻜﺎري ﺧﻮب اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﭘﻤﭙﺎژ روﻏﻦ ‪،‬در‬
‫اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﻤﺎس ﻓﻠﺰﺑﺎﻓﻠﺰﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﻧﻜﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻴﺎل ‪،‬ﺑﺪون ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎﻻت‬
‫ﭘﻠﻴﻤﺮي ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ازدو ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻓﻠﺰي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﺎﻗﺪرت رواﻧﻜﺎري ﻛﻢ‬
‫‪،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺮز ﮔﺮدﻫﻤﺎن ‪ idler gear‬ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي ازﺳﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺪﻧﻪ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪه‬
‫‪ -2‬درﭘﻮش ﻃﺮف ﻣﺤﻮر‬

‫‪ -3‬درﭘﻮش اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ داﺧﻠﻲ ﺑﺪﻧﻪ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻋﺪد ‪ 8‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد) ﻋﻴﻨﻜﻲ (ﻛﻪ درﺣﻘﻴﻘﺖ دو ﭼﺮخ دﻧـﺪه‬
‫درﻫﻤﻴﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻴﻨﻜﻲ ﺷﻜﻞ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ .‬درﭘﻮش ﻫﺎ دردوﻃـﺮف ﺑﺪﻧـﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧـﺪه ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘـﻪ و در‬
‫داﺧﻞ آن ﺳﻮراﺧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺷﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‪ o-ring‬ﺑـﻴﻦ‬
‫درﭘﻮﺷﻬﺎ وﺑﺪﻧﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮدﺗﺎازﻧﺸﺘﻲ ﺳﻴﺎل ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﺎﻛﺎﻫﺶ دﻣـﺎ وﻳﺴـﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺳـﻴﺎل‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪،‬ازﻃﺮﻓﻲ درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ازﭘﻤﭗ دﻧﺪه اي ﺑﺮاي ﭘﻤﭙﺎژ ﺳـﻴﺎﻻت ﺑﺎوﻳﺴـﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺑـﺎﻻ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازﺟﺎﻣﺪﺷﺪن ﺳﻴﺎل ﺧﺼﻮﺻﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ ازﺳـﻴﺎل ﭘﺮﺑـﻮده وﻣﻮﻗﺘـﺎ ازﺳـﺮوﻳﺲ‬
‫ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﻴﺎل راﮔﺮم ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪.‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮﺛﺮ ﮔﺮﻣـﺎ ﺑـﻪ ﺑﺪﻧـﻪ ﭘﻤـﭗ‬
‫ازﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن‪ jacket‬ﻛﻪ دردور ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷـﻮد‪.‬اﻳـﻦ ﻣﺤﻔﻈـﻪ ﺑـﻪ دور‬
‫ﺗﻤﺎم ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻳﺎﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﻤﻲ از ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬از ﻣﺤﻔﻄﻪ ﻣﺰﺑﻮر آب داغ و ﻳـﺎ روﻏـﻦ داغ ﺟﻬـﺖ ﮔـﺮم‬
‫ﻛﺮدن ﺳﻴﺎل ﻋﺒﻮرداده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻔﺖ‬
‫درﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي دوﺷﻔﺖ وﺟﻮددارد‪.‬ﺷﻔﺖ ﻣﺤﺮك وﺷﻔﺖ ﻣﺘﺤﺮك‪.‬ﺷﻔﺖ ﻣﺤﺮك ﺷﻔﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮخ‬
‫دﻧﺪه ﻣﺤﺮك ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ‪ drive gear‬ﺑﺮ روي آن ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و از در ﭘﻮش اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺧﺎرج ﺷﺪه وﺑﺎﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﻣﺤﺮك ﻛﻮﭘﻞ ﻣﻲ ﺷﻮدوﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ درﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮروي ﺷﻔﺖ دﻳﮕﺮ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮدﻳﺎﻫﻤﺎن ‪ idler gear‬ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬درﮔﻴﺮي ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺮز ﮔﺮد‬
‫وﻣﺤﺮك ﺑﺎﻫﻢ ‪،‬ﻣﻮﺟﺐ ﭼﺮﺧﺶ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺮزﮔﺮدوﺷﻔﺖ آن ﻣﻴﺸﻮد‪.‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻔﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻛﺎﻣﻞ درداﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‬
‫وﻇﻴﻔﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ‪،‬ﻧﮕﻬﺪاري راﺳﺘﺎي ﺻﺤﻴﺢ ﺷﺎﻓﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ وﻣﺤﻮري وارد ﺑﺮآﻧﻬﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫‪.‬درﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪،‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ وﻣﺤﻮري ‪،‬ﻫﺮدوﺑﺮﺷﻔﺖ وارد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪﻛﻪ ﺟﻬـﺖ ﺣـﺬف ﺑﺎرﻫـﺎي‬

‫ﺷﻌﺎﻋﻲ ازﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺷـﻌﺎﻋﻲ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن‪radial bearing‬وﺟﻬـﺖ ﺣـﺬف ﻧﻴـﺮوي ﻣﺤـﻮري ازﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬـﺎي‬
‫ﻛﻔﮕﺮدﻳﺎﻫﻤﺎن‪thrust bearing‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬اﻣﺎدرﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎرﻫﺎي واردﺑﺮﺷﻔﺖ‪،‬ﺑﺎرﻫﺎي‬
‫ﺷﻌﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ دراﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬـﺎي ﺷـﻌﺎﻋﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪازﻧﻮع ﺗﻤﺎس ﻟﻐﺰﺷﻲ وﻳﺎ ﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬درﺗﻤـﺎس ﻟﻐﺰﺷـﻲ اﺻـﻄﻜﺎك وﺟـﻮد‬
‫داردودرﺗﻤﺎس ﻏﻠﺘﺸﻲ اﺻﻄﻜﺎك وﺟﻮدﻧﺪارد‪.‬ازاﻳﻦ روﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑـﺎ اﺻـﻄﻜﺎك وﻳﺎﺗﺎﻗـﺎن‬
‫ﻫﺎي ﻏﻠﺘﺸﻲ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺪون اﺻﻄﻜﺎك ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در‪external gear pump‬ﻫﺎ ازﭼﻬﺎرﻳﺎﺗﺎﻗﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ دردوﻃﺮف ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪:‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن دروﻧﻲ وﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ‬
‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن دروﻧﻲ درﺟﺪاره اﺻﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﻗﺮارداده ﻣﻲ ﺷﻮدوﺑﺎ ﻣـﺎﻳﻊ درﺗﻤـﺎس ﺑﻮده‪،‬روﻏﻨﻜـﺎري ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ درﻣﺤﻔﻈﻪ اي ﺑﻴﺮون ﺟﺪاره ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴـﺮد‪.‬درﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺎﻳﻊ ﭘﻤـﭗ ﺷـﻮﻧﺪه‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺖ رواﻧﻜﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻞ رواﻧﻜﺎري ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن دروﻧـﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﺳـﻴﺎل ﭘﻤـﭗ ﺷـﻮﻧﺪه اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي دروﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻮش ﺳﺎده رادارد‪.‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺑﻮﺷﻲ ‪،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﻟﻐﺰﺷﻲ وﻳﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺑﺎاﺻﻄﻜﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎ درﺳﻮراخ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دردرﭘﻮﺷﻬﺎ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه دردوﻃﺮف ﭼﺮخ دﻧـﺪه‬
‫ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺳﻴﺎل ﺧﺎﺻﻴﺖ رواﻧﻜﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻳﺎداغ ﺑﺎﺷﺪازﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد و‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آﻧﺮاﻣﺮﺗﺒﺎ روﻏﻨﻜﺎري ﻳﺎﮔﺮﻳﺲ ﻛﺎري ﻧﻤﻮد‪.‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬـﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ‪،‬ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻏﻠﺘﺸـﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬ازاﻧـﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ روﻟﺮﺑﻴﺮﻳﻨﮕﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫درﻧﻘﺎط ﻋﺒﻮري ﺷﺎﻓﺖ ازداﺧﻞ ﭘﻮﺳﺘﻪ اﻣﻜﺎن ﺧﺮوج ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﻳﺎورود ﻫﻮاﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﻤﭗ وﺟﻮد‬
‫دارد‪ ،‬ازاﻳﻦ روﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ رادراﻳﻦ ﻧﻘﺎط آب ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫درﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي ازدوﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ‪،‬آب ﺑﻨﺪي ازﻧﻮع ‪ packing‬وﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ازﻧﻮع‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻴﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ‪ gear‬وﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺗﻔﺎوت زﻳﺎدي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ درﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‪،‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ درﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه اي از‪:‬‬
‫‪- Rotating face -1‬‬
‫‪Stationary face -2‬‬

‫‪Spring -3‬‬
‫‪drive collar -4‬‬
‫‪ o-ring -5‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ Rotating face‬ﺑﺮروي ﺷﺎﻓﺖ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه وﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺷﺎﻓﺖ ﻣـﻲ ﭼﺮﺧـﺪدرﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ‪Stationary‬‬
‫‪face‬ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ وﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬ﻓﺸﺎر ﻓﻨﺮ ﺳﻄﻮح دواروﺛﺎﺑﺖ راﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬ﻟﻘﻲ ﻣﺎ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﺳﻄﻮح ﺑﺎ ﻣﻘﺪارﻛﻤﻲ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮدوﺳـﻄﻮح ﻛـﺎﻣﻼ ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﭼﺴـﺒﻴﺪه ﻧﺨـﻮا ﻫﻨـﺪ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻻﻳﻪ رواﻧﻜﺎر ازﺑﻴﻦ ﺑﺮودﺳﻄﻮح دوار وﺛﺎﺑﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﺗﻤﺎس ﺧﻮاﻫﻨـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫اﻣﺮﻣﻮﺟﺐ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﻮح‪،‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﺎل ﺳﻴﻞ ودرﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﺮاﺑﻲ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل ﺳﻴﻞ دوﺑﻞ‬
‫ازدو ﻣﻜﺎﻧﻴﻜــﺎل ﺳــﻴﻞ ﺟﻬــﺖ آب ﺑﻨــﺪي اﺳــﺘﻔﺎده ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪.‬ﻣــﺎﺑﻴﻦ ﺳــﻴﻠﻬﺎ از ﺳــﻴﺎل ﺑــﺎ ﻓﺸــﺎر ﺑــﺎﻻ‬
‫ﻳﺎﻫﻤﺎن‪barrier fluid‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻔﻈﻪ آب ﺑﻨﺪي ﺑﺎﻳﺪ‪15psi‬ازﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺳﻴﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺳﺎزﮔﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪوﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي ازﻧﻮع ‪ packing‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺧﻄﺮﻧـﺎك‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ وﻧﺸﺘﻲ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ 8 -10.‬ﻗﻄﺮه در دﻗﻴﻘﻪ ﻧﺸﺘﻲ ﻣﺠـﺎز ﺑـﺮاي ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫آب ﺑﻨﺪي ازﻧﻮع‪ packing‬درﭘﻤﭙﻬـﺎي دﻧـﺪه اي ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﺳﻴﺴـﺘﻢ آب ﺑﻨـﺪي از ﻧـﻮع ‪ packing‬از‬
‫‪ gland ،packing‬وﻛﺎﺳﻪ ﻧﻤﺪ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن ‪ stuffing box‬ﺗﺸـﻜﻴﻞ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬ﺟﻬـﺖ ﺧﻨـﻚ ﻛـﺮدن‬

‫ورواﻧﻜﺎري ‪ packing‬ازﺣﻠﻘﻪ ﻓﺎﻧﻮﺳﻲ ﻳﺎﻫﻤﺎن ‪ lantern ring‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﻣﺎ ﺑـﻴﻦ ‪packing‬‬
‫ﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮ د و ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ از ﺳﻴﺎل ﺑﻪ داﺧﻞ ‪ lantern ring‬ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮدﺗﺎ ﻋﻤـﻞ رواﻧﻜـﺎري‬
‫وﺧﻨﻚ ﻛﺎري ‪ packing‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن)‪(relief valve‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﻓﺸﺎر و دﺑﻲ از ﻫﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬دراﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﻓﺸﺎرﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ دﻻﻳﻠﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﻣﺜﻼً در ﺻﻮرت ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻮﻟﻪ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ و ﻳﺎ اﻧﺴﺪاد در ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ رود ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل درداﺧﻞ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻣﺮﺗﺒﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮرزﻳﺮ ﺑﺎر ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﻳﻜﻲ ازﻗﺴﻤﺘﻬﺎي داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﻓﺸﺎر زﻳﺎدﺧﺮاب ﺷﻮد‪.‬ازاﻳﻦ رودرﭘﻤﭙﻬﺎي‪ gear‬ازﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎ ﻫﻤﺎن‪ relief valve‬ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬
‫ﭘﻤﭗ وﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن‪،‬ﺷﻴﺮاﻃﻤﻴﻨﺎن راﺟﺰء ﭘﻤﭗ‬
‫داﻧﺴﺘﻪ وآن رادرﺑﺪﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪﻛﻪ ﻣﺎﻳﻊ راﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ورودي ﭘﻤﭗ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦ در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﻜﻲ از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﭘﻤﭗ و‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺑﺎزﺑﻮدن ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ وﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣـﺎﻳﻊ ﺑـﻪ دﻫﺎﻧـﻪ ورودي ازﻃﺮﻳـﻖ ﺷـﻴﺮاﻃﻤﻴﻨﺎن‬
‫داﺧﻠﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺳﻴﺎل ﻣﻲ ﺷﻮدﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻓـﻮق ‪،‬ﺷـﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﻣﺴـﺘﻘﻞ ودر‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺧﺮوﺟﻲ آن ﺑﻪ ﻣﺨﺰن اوﻟﻴﻪ ﺳﻴﺎل وﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺷـﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ وﻗﺒﻞ از ﺷﻴﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﻮﻟﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﻮد ‪ .‬دﻗـﺖ ﺷـﻮ د ﻛـﻪ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﺷﻮد‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪ اﻳـﻦ اﻣﺮﻣﻮﺟـﺐ ﮔـﺮم‬
‫ﺷﺪن ﺳﻴﺎل ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬از ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي دردوﺟﻬﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ دوران ﻣﻮﺗﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬
‫‪ -1‬ﻓﻨﺮ و ﺳﺎﭼﻤﻪ‬
‫‪ -2‬ﻓﻨﺮ و ﭘﺎﭘﺖ‬
‫‪ -3‬ﻓﻨﺮ و ﭘﻴﺴﺘﻮن‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧـﺪه اي ‪،‬ﺷـﻴﺮﭘﺎﭘﺘﻲ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن ‪poppet relief‬‬
‫‪ valve‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﻳﻦ ﺷﻴﺮﻫﺎ ازﭘﺎﭘﺖ وﻓﻨﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬ﻓﺸـﺎرﻓﻨﺮﭘﺎﭘﺖ را در ﻧﺸـﻴﻤﻦ ﮔـﺎه ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن‬
‫‪ seat‬ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد‪.‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﺸﺖ ﭘﺎﭘﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ اﺳـﺖ از ﻓﺸـﺎر وارد ﺑـﺮ ﺟﻠـﻮي‬
‫ﭘﺎﭘﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻴﺮوي ﻓﻨﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ‪،‬ﭘﺎﭘﺖ از ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺎه ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه وﺳﻴﺎل وارد ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺷـﺪه واز‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﻪ دﻫﺎﻧﻪ ﻣﻜﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﭘﺎﭘﺘﻲ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﭻ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن‪ adjusting screw‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬درﭘﻤﭙﻬﺎي‬
‫‪ gear‬ﻓﺸﺎر ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻛﺎري اﺟﺰاء داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ وﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ازﻓﺸﺎر ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ‪،‬ﺷﻴﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻋﻤﻞ ﻛﺮده وازﭘﻤﭗ وﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزوﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﭘﻴﭻ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻲ و ﺑﺎ آﭼﺎر اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻓﺸﺎر‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺮوي وارد ﺑﺮﻓﻨﺮرااﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﻢ دراﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪﭘﻴﭻ ﺗﻨﻈﻴﻢ را‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺴﺖ وﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪.‬‬
‫‪Internal gear pumps‬‬ ‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه داﺧﻠﻲ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه داﺧﻠﻲ ﺻﺪاي ﺑﺴـﻴﺎر ﭘـﺎﺋﻴﻦ آﻧﻬـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬از اﻳـﻦ ﭘﻤﭙﻬـﺎ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫روﻏﻨﻜﺎري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ oil pump‬و ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎرژﭘﻤﭗ ‪ ,‬در ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1000 psi‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
‫در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻚ ﭘﻤﭗ دﻧﺪه داﺧﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻳﻚ ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه داﺧﻠﻲ ‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﺧﺎرﺟﻲ ) ‪ ، ( 4‬ﺷﻔﺖ ) ‪ ( 3‬و ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ) ‪ ( 1‬اﺳﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﭘﻤﭗ دﻧﺪه داﺧﻠﻲ‬
‫‪.‬دوران ﭼﺮﺧﺪﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻮاﺳﻄﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرت ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻜﻴﺪه ﺷﺪن روﻏﻦ از ﻣﺨﺰن و ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫آن ﺑﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬و ﭘﻤﭗ ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻀﺎي ﻣﻜﺶ در ﻳﻚ زاوﻳﻪ ﮔﺮدش ‪ 120‬درﺟﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫درﻳﭽﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ دﻧﺪه ﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و روﻏﻦ ﭘﺮ ﻓﺸﺎرﺑﻪ ﻣﺠﺮاي ﺧﺮوﺟﻲ راﻧﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ ‪Screw Pump‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ داراي ﻣﺤﻮر ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻴﭻ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺷﻜﻞ‬
‫ﻣﻲ ﭼﺮﺧﻨﺪ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻ )رﺗﻮر( و ﺑﺪﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻛـﺎﻫﺶ ﻧﺸـﺘﻲ ﻫـﺎي داﺧﻠـﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮدد و اﺻﻮل ﻛﺎر آﻧﻬﺎ ﻣﺜﻞ ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ﭼﺮخ ﮔﻮﺷﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﭼﺮﺧﺸﻲ ﺧﻮد ﻣﻮاد را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠـﻮ ﺣﺮﻛـﺖ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﭘﻴﭽﻲ ﻳﻚ ﭘﻴﭽﻪ ‪Single Screw Pump‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭽﻪ ‪Multi Screw Pump‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻳﻚ ﭘﻴﭽﻪ ‪Single Screw Pump‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﭘﻴﭽﻲ ) ﭘﻴﭻ ارﺷﻤﻴﺪس ( ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﭘﻴﭻ ﺣﻠﺰوﻧﻲ ﻓﻠﺰي ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ روي ﻳﻚ ﻣﺤﻮر ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷـﺪه و ﺑـﺎ ﻟﻘـﻲ‬
‫ﻛﻤﻲ در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻣﺤﻔﻈﻪ ) ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ داﻳﺮه ( ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﭘﻤﭗ ﻳﻚ ﭘﻴﭽﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن آب و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﺎﻳﻌـﺎت ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎر ﻣﻲ رود و داراي راﻧﺪﻣﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ %75‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل ﻋﻤﻠﻲ ﺑـﺮاي ﭘـﻴﭻ‬
‫ارﺷﻤﻴﺪس ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ‪ 15‬ﻣﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻳﻊ را ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﺎ ‪ 7/5‬ﻣﺘـﺮ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑﺒـﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ از ﭼﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﭻ ﻫﺎي ارﺷﻤﻴﺪس ﺑﺎ ﻗﻄﺮﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺟﺎﺑﺠـﺎﻳﻲ آﻧﻬـﺎ از ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻫـﺎي ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺗـﺎ‬
‫‪ 80000GPM‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬در ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻗﻄﺮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑـﺮدن ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮان از ﭼﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭽﻪ ‪Multi Screw Pump‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭽﻪ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭻ در داﺧﻞ ﺑﺪﻧﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﺎ ﭘﻴﭻ ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ در ﺑﻌﻀﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻛﺖ رﺗﻮرﻫﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﭼﺮﺧﻨـﺪه ﻫـﺎي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه ) ‪ ( timing gear‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻮع ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﻟﻘﻲ ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﻴﻦ‬
‫ﭘﻴﭻ ﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ در ﺣﻴﻦ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎس ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻧﻮع ﭘﻴﭽﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺧﺘﻼف ﻓﺸﺎري ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻫـﺮ ﻛـﺪام از ﭘـﻴﭻ ﻫـﺎ وﺟـﻮد دارد‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﻮري روي رﺗﻮرﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﻬﺖ آن از ﻃﺮف ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ورودي ﭘﻤـﭗ ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺮوي ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣـﻲ آﻳـﺪ ﻛـﻪ در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻨﺜﻲ ﻧﺸﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﻛﺖ رﺗﻮر و ﺗﻤﺎس آن ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺮو ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫـﺎي ﭘﻤـﭗ ﺧﻨﺜـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻨﻌﺖ ﻏﺎﻟﺒﺎً از ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﭽﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام از ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﻳﻦ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ داراي دو ﭘﻴﭻ‬
‫در دو ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ) راﺳﺖ ﮔﺮد و ﭼﭗ ﮔﺮد ( ﺑﻮده و ﺗﻮﺳﻂ ﭼﺮخ دﻧﺪه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺮون از ﭘﻤﭗ ) در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻫﻮزﻳﻨﮓ‬
‫ﺑﺮﻳﻨﮓ ( ﺑﻪ ﮔﺮدش در ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺪاوم ﮔﺮدش ﭘﻴﭻ ﻫﺎ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﭘﺮ از ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻴﻦ ﭘﻴﭻ ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﻢ ﺑﻮدن ﻟﻘـﻲ‬
‫ﻫﺎي رﺗﻮر و ﺑﺪﻧﻪ از ﻫﺮ ﻃﺮف ﻣﺴﺪود اﺳﺖ ) ﻣﺎﻳﻊ راه ﻓﺮار ﻧﺪارد ( ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ در ﺟﻬﺖ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﻫـﺪاﻳﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﻤﭗ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دو ﭘﻴﭽﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در اﻧﺪازه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻴﻦ ‪ 6-600m3/h‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﮔـﺮ ﭼـﻪ اﻧـﺪازه ﻫـﺎي‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﺎ ‪ 1600m3/h‬ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ ‪Screw Pump‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻧﻤﻮدن ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺎ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ ﺑﺎﻻ و ﺟﺮم ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﻨﺎﺳﺒﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ورودي ‪ NPSH‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﻓﺸﺎر ورودي ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻓﺸـﺎر ﺑﺨـﺎر آن‬
‫ﻫﻢ ﻧﺮدﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭘﻤﭗ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ راﻧﺪﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﻛﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭼﻮن ﺳﺮﻋﺖ داﺧﻠﻲ ﭘﻤﭗ ﻛﻢ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ارﺗﻌﺎﺷﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻫﻢ ﻣﺤﻮر ﻧﺒﻮدن و ﺑﺎﻻﻧﺲ ﻧﺒﻮدن‬
‫و‪...‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ )ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر وﺟﻮد ﻧﺪارد(‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ ﻛﻢ اﺳﺖ و داراي ﺟﺮﻳﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً داﺋﻤﻲ و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻴـﺎزي‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎن ﮔﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ Self Priming -7‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ) ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻫﻮاﮔﻴﺮ ﻧﺪارﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ آﻧﻬـﺎ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﻫﻮاﮔﻴﺮي ﺷﻮﻧﺪ( ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در رﻧﺞ ﻫﺎي وﺳﻴﻌﻲ از ﺟﺮﻳﺎن و ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻣﺎﻳﻊ و وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ و‪ ...‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻧﺼﺐ و ﻧﮕﻬﺪاري آﻧﻬﺎ راﺣﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻛﺎري ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻟﻘﻲ ﻛﻢ ﺑﻴﻦ ‪ Screw‬و ﺑﺪﻧﻪ ﭘﻤﭗ ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ داراي ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ و‬
‫ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه را از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻳﺎ ﺻﺎﻓﻲ ﺑﺎﻣﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﺒﻮر داد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﭘﻤﭗ در ﺳﺎﻳﺰﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ راﻧﺪﻣﺎن ﻛﺎﻓﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ و ﻗﻄﺮ ‪ Screw‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤـﺪوده ﻣﺸﺨﺼـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺎﻳﻊ ﭘﻤﭗ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﺻﻴﺖ روﻏﻦ ﻛﺎري ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ دارﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻏﻠﻴﻆ ﺗﺮ را ﭘﻤﭗ ﻛﻨـﻴﻢ ﻳـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ دور آﻧﻬـﺎ را‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎورﻳﻢ و ﻳﺎ آﻧﻬﺎ را ﮔﺮم ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﺜﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷـﻜﻞ در ﻣﺤﻮرﻫـﺎي ﺑﻠﻨـﺪ اﻳـﻦ ﭘﻤـﭗ ﻫـﺎ ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده در‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﺤﺪودﻳﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻗﺖ ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺑﺮاي ﻓﺸﺎرﻫﺎي زﻳﺎد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﻴﭻ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺑﺰرﮔﺘﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ) ﺗﻴﻐﻪ اي ( )‪(Vane pumps‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي از ﻳﻚ روﺗﻮر و ﺗﻌﺪادي ﭘﺮه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺮه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻌﺎﻋﻲ داﺧﻞ روﺗﻮر‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬روﺗﻮر و ﭘﺮه ﻫﺎ داﺧﻞ ﻳﻚ رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﺎﺗﻮر ﮔﺮدش ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭘﺮه اي ﺑﻌﻨﻮان ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﭘﺮه ﻫﺎ ‪ ،‬روﺗﻮر و رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﭘﺮه اي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﭘﺮه اي‬

‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي‬
‫‪ -1‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ) ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﺘﻐﻴﺮ (‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﻮدن ﻓﺸﺎر در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي دﻧﺪه ﺧﺎرﺟﻲ (‬
‫ﺑﺮ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ ﻧﻴﺮوي ﺟﺎﻧﺒﻲ وارد ﻣﻲ آورد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺎﻳﺶ ﺳﻄﺢ رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ﺷﻜﻞ در‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ﻧﺎ ﻣﺘﻘﺎرن‬
‫‪ -2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ﻣﺘﻘﺎرن ) ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﺛﺎﺑﺖ (‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي ﻣﺘﻘﺎرن ) ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ( ﺷﻜﻞ ﺑﻴﻀﻮي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﺎري ورودي‬
‫و ﺧﺮوﺟﻲ روﻏﻦ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻌﺎدل ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﻤﭗ ﭘﺮه اي ﻣﺘﻘﺎرن‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﺮه اي‬
‫روﺗﻮر ﭘﻤﭗ داراي ﺷﻴﺎرﻫﺎي ﺷﻌﺎﻋﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﺤﺮك در داﺧﻞ ﻳﻚ رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻧﻴﺮوي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺣﺎﺻﻞ از دوران ﻣﺤﻮر ‪ ،‬ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﺎرﻫﺎي روﺗﻮر را‬
‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج راﻧﺪه و در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻄﺢ رﻳﻨﮓ ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲ دارد ‪.‬‬
‫ﻓﻀﺎي ﺑﻴﻦ روﺗﻮر و رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ در ﻧﻴﻢ دور اول ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺤﻮر ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و اﻧﺒﺴﺎط ﺣﺠﻤﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻠﻪ ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر و اﻳﺠﺎد ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﺑﻄﺮف ﻣﺠﺮاي ورودي ﭘﻤﭗ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ‬

‫در ﻧﻴﻢ دور دوم ‪ ،‬ﺗﻴﻐﻪ ﻫﺎ ﺑﺘﺪرﻳﺞ ﭘﻴﺮو ﺳﻄﺢ رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷﻴﺎر ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺣﺠﻢ ‪ ،‬ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺠﺮاي ﺧﺮوﺟﻲ راﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﻛﺰ ) ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺤﻮرﻫﺎي روﺗﻮر و رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ( ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﺑﺮﺳﺪ ‪ ،‬دﻳﮕﺮ در‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﭘﻤﭙﻬﺎي ﭘﺮه اي ﻛﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﻛﺰ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻄﻴﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎت‬
‫رﻳﻨﮓ ﺑﺎداﻣﻜﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ دﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺸﺎر ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﺧﺮوج از ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل آب اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎزﻧﺪران ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻣﻔﻴﺪ ﮔﺮﺟﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﻛﺎرﺑﺮدي اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺎﺷﺎن ﺗﺎﻟﻴﻒ راﺟﺮ ﻛﻴﻨﺴﻜﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺒﻲ ﺳﺮ ﺑﻠﻮﻛﻲ‬
‫ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻣﺪﻳﻨﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﻣﻮزﺷﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺰوه آﻣﻮزﺷﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﻣﻬﺪي ﻧﺼﺮ ازاداﻧﻲ – اداره آﻣﻮزش ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻧﻔﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺻﻔﻬﺎن‬

Pump Types PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pump Types PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫ﻣﺮﻛﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻠﻤﻲ – ﻛﺎرﺑﺮ دي ﻫﭙﻜﻮ‬

‫اﺻﻮل ﻛﺎر و ﺗﻌﻤﻴﺮات‬

‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ‪ -‬ﭘﻼﻧﺠﺮي – ﭘﺮه اي‪ -‬ﭘﻴﭽﻲ‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪ :‬ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻋﻠﻲ ﺑﺎﻧﻲ‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫‪5‬‬ ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ و اﺻﻄﻼﺣﺎت‬

‫‪10‬‬ ‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﭘﻤﭗ ﻫﺎ‬

‫‪11‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ( ) ‪( CENTRIFUGAL PUMPS‬‬

‫‪14‬‬ ‫اﻧﻮاع ﭘﻤﭙﻬﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ) ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ (‬

‫‪20‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و اﺟﺰا ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬

‫‪30‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ آب ﺑﻨﺪي‬

‫‪33‬‬ ‫ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻫﺎ )‪(bearing‬‬

‫‪53‬‬ ‫‪Flushing seal System‬‬

‫‪53‬‬ ‫‪ ) Discharge Recirculation Line‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻳﺎ دﻫﺶ(‬

‫‪55‬‬ ‫) اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﻂ ﻣﻜﺶ(‬ ‫‪Suction Recirculation Line‬‬

‫‪57‬‬ ‫‪ ) Clean Liquid From Out Side Source‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎل ﺧﺎرﺟﻲ (‬

‫‪57‬‬ ‫‪Barrier Or Buffer Fluid‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫‪58‬‬ ‫ﻛﻮﭘﻠﻴﻨﮓ ﻫﺎ‬

‫‪61‬‬ ‫ﺳﻴﻜﻠﻮن )‪(Cyclone Separator‬‬

‫‪63‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺘﺮ و ‪Strainer‬‬

‫‪66‬‬ ‫ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮز‬

‫‪86‬‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮي و ﻣﻮازي ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬

‫‪92‬‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ ‪Water hammer‬‬

‫‪92‬‬ ‫از ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﻮژ‬

‫‪96‬‬ ‫ﺛﺒﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎ و اﻧﺠﺎم ﺑﺎزرﺳﻲ ﻫﺎي ﻻزم‬

‫‪99‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺜﺒﺖ ‪positive Displacement pumps‬‬

‫‪100‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﺴﺘﻮﻧﻲ ‪piston pumps‬‬

‫‪105‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻼﻧﺠﺮي ‪plunger pumps‬‬

‫‪114‬‬ ‫ﭘﻤﭙﻬﺎي دﻧﺪه اي )‪(Gear pumps‬‬

‫‪126‬‬ ‫ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻲ ‪Screw Pump‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

134 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬ‬

Mahar Fan Abzar Co.

‫دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻛﺮدن آن ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫ﺑﺮﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ )‪ (kgf /c m2‬ﻳﺎ )‪ (bar‬ﻳﺎ ‪ Pascal‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫ﻣﺘﺮﻳﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻧﻴﺮو )‪ (kgf‬ﻳﺎ ﻧﻴﻮﺗﻦ )‪ (N‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫وزن ﻣﺨﺼﻮص )‪(Specific gravity‬‬

‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ‪ρ‬‬

‫ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ )‪ (kg / m3‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺎر ﺷﺪن )‪(Vaporization‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫‪kg / m3‬‬ ‫‪ = ρ‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص‬

‫‪ = g‬ﺷﺘﺎب ﺛﻘﻞ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪m / s2‬‬

‫ﺗﻮان ﻣﻔﻴﺪ )‪(Power out put‬‬

‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻮان ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﺗﻮان ورودي ﭘﻤﭗ‬

‫ﻋﻤﻖ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ )‪(Static Suction Lift‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ آن ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﻜﺶ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫ارﺗﻔﺎع اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ راﻧﺶ )‪(Discharge Static Head‬‬

‫ﻣﺨﺰن ‪ Discharge‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫‪ discharge‬ﻳﺎ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ اي ﻛﻪ ﺳﻴﺎل از ﻟﻮﻟﻪ ‪ Discharge‬ﺧﺎرج ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪Head Terms Used in Pumping‬‬

‫ﺗﻠﻔﺎت ﻳﺎ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ) ‪( H Loss‬‬

‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از وﺟﻮد اﺻﻄﻜﺎك در ﻟﻮﻟﻪ ‪:‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪Mahar Fan Abzar Co.‬‬

‫ﻛﻪ ‪ = L‬ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ‬

‫ﻛﻪ ‪ = D‬ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ‬