Câu 4 (5,0 điểm).

 
Đặt một vật phẳng nhỏ AB trước một thấu kính mỏng và vuông góc với trục
chính của thấu kính. Trên màn vuông góc với trục chính ở phía sau thấu kính thu được
một ảnh rõ nét lớn hơn vật, cao 4mm. Giữ thấu kính cố định, dịch chuyển vật ra xa
5cm dọc theo trục chính thì phải dịch chuyển màn đi một đoạn 40cm mới lại thu được
ảnh rõ nét cao 2mm trên màn.
   1. Thấu kính hội tụ hay phân kỳ, tại sao?
   2. Tính tiêu cự thấu kính và độ cao của vật AB.
   3. Vật AB, thấu kính và màn đang ở vị trí có ảnh cao 2mm. Giữ vật và màn cố định,
hỏi phải dịch chuyển thấu kính dọc theo trục chính về phía nào, một đoạn bằng bao
nhiêu để lại có ảnh rõ nét trên màn? Khi dịch chuyển thấu kính thì ảnh của vật AB
dịch chuyển như thế nào so với vật?

Câu 4 (4,0 điểm):

Cho một thấu kính mỏng hội tụ có tiêu cự f. Một nguồn sáng điểm chuyển động từ
rất xa, với tốc độ v không đổi hướng về phía thấu kính trên quỹ đạo là đường thẳng tạo
góc nhỏ α đối với trục chính của thấu kính. Quỹ đạo của điểm sáng cắt trục chính tại một
điểm cách thấu kính một khoảng bằng 2f ở phía trước thấu kính.
   1. Tính độ lớn vận tốc tương đối nhỏ nhất giữa điểm sáng và ảnh thật của nó
   2. Khi độ lớn vận tốc tương đối giữa điểm sáng và ảnh thật của nó là nhỏ nhất thì
khoảng cách giữa điểm sáng và ảnh đó là bao nhiêu?
Câu 1: Một thấu kính thu thủy tinh mỏng được gắn vào thành của bể cá nước. Ảnh thật
ngược của một vật trong không khí cách thấu kính một khoảng a thu được trong một bể cá
ở khoảng cách b. Ảnh của một vật nằm trong bể cá cách thấu kính một khoảng a b 1> sẽ
được tạo thành ở đâu? Chiết suất của không khí là 1, của nước là n.
Câu 1:
Một thấu kính thu thủy tinh mỏng được gắn vào thành của bể cá nước. Ảnh thật ngược của
một vật trong không khí cách thấu kính một khoảng a thu được trong một bể cá ở khoảng
cách b. Ảnh của một vật nằm trong bể cá cách thấu kính một khoảng a1 > bsẽ được tạo
thành ở đâu? Chiết suất của không khí là 1, của nước là n.

Giải
Nếu các đường truyền có phương tiện khúc xạ khác nhau nằm trên các mặt khác nhau của
thấu kính thì công thức thấu kính

Hóa ra là không thể áp dụng được, hơn nữa, các tiêu điểm sẽ nằm ở những khoảng cách
khác nhau so với ống kính. Hãy để chúng tôi sửa đổi (1) liên quan đến vấn đề này. Để làm
điều này, chúng tôi giả định rằng có một khoảng cách không khí mỏng giữa thấu kính và
nước, tại đường biên mà các tia bị khúc xạ bổ sung. Trong trường hợp không có ranh giới
khúc xạ, ảnh sẽ ở điểm B ', ở khoảng cách IOB’I = b’, với (1) là hợp lệ. Sự khúc xạ bổ sung
dịch ảnh đến điểm B (khoảng cách IOBI = b ). Từ các tam giác COB và COB ', sử dụng định
luật khúc xạ, ta dễ dàng thu được (tính gần đúng paraxial)

Sau đó (1) có thể được viết là:

Tương tự, đối với một vật trong nước ở khoảng cách a1, biểu thức:

(Lưu ý: f trong (2), (3) là tiêu cự của thấu kính trong không khí).
Từ (2) và (3) người ta có thể tìm thấy: