Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 12

ASSEMBLEIA GERAL

UNIDADE ESTUDANTE NO JOVENTUDE BIMELO


OE-CUSSE – TIMOR LESTE
PERIODO 2014/2015

ESTATUTU UNIDADE ESTUDANTE BIMELO

UNEJBI

“TABUA TAPOEN SUSAL MA NUKAT”

PREÁMBULU

Republika Demokratiku Timor Leste  nia indenpendensia hanesan fundasaun ida hodi hatur
metin povu Timor tomak nia mehi atu desenvolve-nia an hodi dignifika nudar  povu no  nasaun
ukun rasik iha mundu rai klaran.

Hanesan nasaun ukun rasik, povu Timor Leste iha obrigasaun atu hola parte iha prosesu
dezenvolvimentu iha setor hotu-hotu, hodi tau as direitu umanu sidadaun ida-ida nian no direitus
fundamentais sira seluk nebe konsagra ona iha Konstituisaun Republika Demokratiku Timor
Leste.

UNIDADE ESTUDANTE NO JUVENTUDE BIMELO nudar organizasaun local ida nebe


hamahan Bimelo Oan tomak, hodi unifika ideas no asaun ba dezenvolvimentu Suku Bobocase -
Bimelo, ho nune bele lori Bimelo oan tomak sai povu nebe prosperu, demokratiku no civilizadu.

Atu hakat ba objektivu komun nebe determinadu, UNIDADE ESTUDANTE NO JOVENTUDE


BIMELO, hanesan deklarasaun universal ida hodi hatudu komitmentu, dedikasaun no sakrifisiu,
ho spiritu unidade iha pensamentu no asaun ba komunidade Bimelo nia moris diak,  ohin no ba
futuru.

Page 1 of 12
KAPÍTULU DAHULUK
IDENTIDADE, LOKALIDADE NO DURASAUN
Artigu 10
Naran

1. Organizasaun  ida ne’e hanaranUNIDADE ESTUDANTE NO JOVENTUDE


BIMELO nebe  habadak ho naran(UNEJBI);
2. Unidade Estudante Bimelo nudar entidade masimu hosi reprezentasaun autoridade local,
intelektuais,estudante, joven no entidade religiozus;

Artigu 20

SIMBOLU/LOGO

1. Simbolu Unidade Estudante Bimelo mak Kabuar


2. Kabuar simboliza Unidade entidades nian.
3. Modelu/forma Logo mak kabuar ho nia kor hat: mutin signifika honestu no lia los, azul
signifika amizade no matak signifika prosperiu

Artigu 3º
LEMA/MOTO

Unidade Estudante Bimelo “Tabua tapoen susal ma nukat”.

Artigu 4º

SEDE

Organizasaun Unidade Estudante Bimelo nia SEDE lokalizadu iha  Kapital distrito Oe-cusse -
Timor Leste,Rua Kapela São Carlos Borromeo Bimelo.

Artigu 5º

DURASAUN

Unidade Estudante Bimelo,  hari iha Distrito Oe-cusse-Bimelo, loron 05,  fulan Jullu, tinan 2006
ho nia durasaun indeterminadu.

Page 2 of 12
KAPÍTULU DARUAK
VIZAUN NO MISAUN
Artigu 60
(Vizaun UNEJBI)
Unesbi nudar comunidade educativa nebe buras hamutuk tuir espirito intelektual hodi
hakbi’it gerasaun foun atu sai sidadaun nebe preparado ba dezemvolvimento bairo, suku,
no nasaun.
Artigu 70
(Misaun Organizasaun)
Organizasaun nia Misaun maka :
1. Promove díalogo no hametin relação iha komunidade educativa nia klaran.
2. Haklean no haburas fiar sarani hodi fo sasin iha moris
3. Valoriza no hametin kultura timor leste nian
4. Ho activamente kria aktividades hodi hakbi’it capasidade tomak atu sai ema kualificado
iha moris ohin loron nian.

KAPÍTULU DATOLU

PRINCÍPIO 

Artigu8º

Princípio

Unidade Estudante Bimelo ne’e harihatur aanho prinsipiu Demokrasia, solidaridade, fraternidade
no mutua consêncio.

Page 3 of 12
KAPÍTULU DAHAAT

ENTIDADES NE’EBÉ HAMAHAN AAN IHA UNESBI

 Artigu 9º

 Entidades hirak ne’ebé hamahan aan iha UNEJBI maka hanesan tuir mai ne’e :

1. Autoridade local;
2. Intelektuais;
3. Estudantes;
4. Joven; 
5. Entidade religiosas.

Artigu 10º

Direitos no Deveres membru sira nian

 Direitu membru sira mak hanesan:

1. Hola parte iha koalker aktividades nebe UNEJBI halo tuir estatutu ne haruka;
2. Ema ida-ida iha direito vota no ema vota ba nia nudar delegado iha Konselho
Diliberativu/Asembleia Geral;
3. Husu atu halo Assembleia Geral tuir estatutu haruka;
4. Partisipa iha koalker sorumutu nebe UNEJBI halo tuir Estatutu;
5. Fo kontribuisaun iha forma material no finansial karik UNEJBI presiza .

 Deveres membru sira nian mak hanesan tuir mai:

1. Respeita Estatutu no regulamentu sira seluk UNEJBI;


2. Tuir Assembleia geral UNEJBI nebe Konselho Ezekutivu konvoka;
3. Defende interese interese UNEJBI no partisipa iha koalker asaun nebe UNEJBI organiza;
4. Simu no halo servi koalker kargu nebe fo liu hosi eleisaun ka nomiasaun;
5. Simu no halo tuir estatutu no dispozisaun legais sira seluk nebe hasai hosi Assembleia
Geral no hosi orgaun sira seluk hosi UNEJBI nian.

Page 4 of 12
KAPÍTULU DALIMA

KOMPOZISAUN ORGANIKA

Artigu 11º

UNEJBI hala’o nia aktividades hotu-hotu liu hosi orgaun hirak tuir mai:

1. Assembleia Geral
2. Konselho Ezekutivu
3. Konselhu Fiskal
4. Konselho Konsultativu
5. Komisaun/departementu espesializadas

Artigu 12º

Assebleia Geral

Assembleia Geral mak nudar orgaun as liu hodi halo desizaun no deliberasaun,
konstituidu hosi reprezentante entidade ida-ida, nebe responsabliza ba formulasaun
politika institusional UNEJBI nian ho atribuisaun sira seluk tuir estatutu no prosedimentu
internal sira seluk;

Artigu 13º

Konselho Ezekutivu

1. Orgaun do Konselho Ezekutivu nudar orgaun responsavel ba desizaun, deliberasaun no


administrasaun nebe hatur an iha Asembleia Geral nia okos, konstituidu hosi sócios efetivus
7 (hitu) hanesan tuir mai:
a. Koordenador Geral ema nain 1 (ida);
b. Vice Koordenador Geral ema nain 3 (tolu);
c. Secretariu Ezekutivu ema nain 1 (ida);
d. Vice Secretariu Ezekutivu ema nain 3 (tolu);
e. Tesoureiru ema nain 2 (rua);
f. Koordenador rejiaun ema nain 7 (hitu), karik posibel sei aumenta tuir nesesidade
UNESBI nian;
g. Koordenador Komisaun tematikas/tekniku;

2. Konselhu Ezekutivu halo nia knar hahu fulan Setembru hafoin eleisaun no hetan pose hosi
Assembleia Geral;
3. Kandidatura ba Konselho Ezekutivu kompostu ho lista naran iha pakote ho asinatura minu
entidades rua nebe hamahan an iha UNEJBI;

Page 5 of 12
4. Lista naran ba kandidatu ba Konselho Ezekutivu aprezenta iha sesaun aprezentasaun
kandidatura iha Assembleia Geral UNEJBI;
5. Eleisaun ba Konselhu Ezekutivu halo iha Assembleia Geral ho karakter ordinaria nebe sei
halo iha fulan Setembru nia laran;

Artigu 14º

Konselho Fiskal

1. Konselho Fiskal nudar orgaun tekniku ida hodi halo inspeksaun no fiskalizasaun ba
jestaun ekonomiku-finanseira;
2. Konselhu Fiskal konstituidu hosi sócios efetivus 4 (hat) hosi entidade nebe hamahan an
iha UNESBI mak hanesan tuir mai:
a. Koordenador ema nain 1 (ida);
b. Vice Koordenador ema nain 1 (ida);
c. Sekretario ema nain 1 (ida);
d. Vice Sekretariu ema nain 1 (ida);
e. Membru ema nain 3 (tolu);
3. Membru Konselhu Fiskal eleitu iha Asembleia Geral ho nia durasaun mandatu hanesan
ho Konselho ezekutivu;
4. Konselhu Fiskal halo sorumutu obrigatoriamente fulan tolu dala ida hodi analiza no
hato’o parser kona ba kontas UNEJBI no mos halo publikasaun ba membru entidades hotu-
hotu.

Artigu 15º

Konselho Konsultativu

1. Konselho Konsultativu, nudar orgaun konsultivu ida ne’ebé fo konselhu ba konselho


ezekutivu hodi hala’o servisu loron-loron nian;
2. Konselho Konsultativu konstituidu hosi sócios efetivus 4 (hat) hosi entidade nebe
hamahan aan iha UNESBI mak hanesan tuir mai:
a. Koordenador ema nain 1 (ida);
b. Vice Koordenador ema nain 1 (ida);
c. Sekretario ema nain 1 (ida);
d. Vice Sekretariu ema nain 1 (ida)
e. Membru ema nain 4 (Hat);

Page 6 of 12
KAPÍTULU DANEEN

KOMPETENSIA ORGAUN HIRAK NEBE IHA UNESBI NIA LARAN

Artigu 16º

Kompetensia Assembleia Geral

Kompetensia Assembleia Geral mak hanesan tuir:

1. Halo apresiasaun ba relatoriu Konselhu Ezekutivu kona ba ezekusaun programa no


orsamentu UNEJBI nian (balansu patrimonial, rezultadu servisu no kontas ba receitas no
despeza) no mos orsamentu annual;
2. Halo apresiasaun ba relatoriu Konselhu Konsultativu;
3. Hola  revizaun no aprovasaun ba estatutu UNEJBI;
4. Defini  linha rezais kona politika no progama UNEJBI ba periode tinan 4 (hat) oin mai;
5. Hili membru Konselhu Ezekutivu, Konselhu Fiskal no Konselhu Konsultativu foun;
6. Fo pose ba membru Konselhu Ezekutivu, Konselhu Fiskal no Konselhu Konsultativu
foun nebe eleitu iha Assembleia Geral;
7. Hola desizaun kona ba pedidu hosi entidade ruma atu sai membru UNEJBI;
8. Hola desizaun kona ba pedidu destituisaun/hapara membru konselho ezekutivu, konselhu
fiscal no konselhu konsultativu;
9. Foti desizaun kona ba proposta atu hasai membru entidade iha UNEJBI nebe kontra
prinsipiu ka regras estatutu UNEJBI;
10.  Hili Meja da Asembleia Geral (Ad Hoq)  konpostu hosi Presidente 1 (ida), Vice
Presidente 1 (ida) no Secretariu 1 (ida);
11. Meja da Assembleia mak prezidi Assebleia Geral ba apresiasaun relatoriu Konselhu
Ezekutivu no sira seluk, debate kona ba politika linha zerais no seluk, eleisaun ba
Konselhu hirak nebe mensiona iha artigo 12º, no mos fo pose ba sira.

Artigu 17º

Kopetensia Konselhu ezekutivu

Kopetensia Konselhu ezekutivu mak hanesan tuir mai:

1. Kumpri hodi la’o tuir estatutu UNEJBI;


2. Elabora regiment interno no regulamentus sira seluk tuir estatutu UNEJBI nebe aprovadu
iha Assebleia Geral
3. Jere administrasaun, jestaun, kontabilidade  no patrimonia UNEJBI nian;
4. Hala’o ka ezekuta deliberasaun hosi Asembleia Geral UNEJBI;

Page 7 of 12
5. Reprezenta entidades hirak nebe hamahan an iha UNEJBI perante entidade publikas no
privadas, nasionais no internasional;
6. Hamosu komisaun spesializadas no kargus koordenadores hodi bele atinji objektivu nebe
establesidu;
7. Fo pose ba koordenador komisaun spesializadas hirak nebe esblesidu;

Artigu 18º

Kompetensia Konselhu Fiskal

Kompetensia Konselho Fiskal mak hanesan tuir mai:

1. Halo verifikasaun ba prestasaun de kontas UNEJBI nian;


2. Halo relatoriu pareser kona ba prestasaun de kontas kada fulan 3 (tolu) hodi fo ba
entidade hirak nebe hamahan an iha UNEJBI;
3. Halo relatoriu annual kona ba ezekusaun planu de aplikasaun rekursu, balansu no
prestasaun kontas kona ba receitas no despeza.

Artigu19º

Kompetensia Konselhu Konsultativu

Kompetensia Konselhu Konsultativu mak hanesan tuir mai:

1. Tau matan ba prosesu ezekusaun politika no programas  UNEJBI;


2. Fo hanoin (suzestaun no rekomendasaun) ba Konselhu ezekutivu iha nia servisu loron-
loron nian.

KAPÍTULU DAHITU

SORUMUTU/REUNIAUN SIRA UNESBI

Artigu 20º

Sorumutu Assembleia Geral

1. Assembleia Geral sei halo nia sorumutu ho karakter ordinariu tinan 4 (hat) dala ida, karik
posibel bele haho iha fulan Setembru, no ho karakter extraordinariu bele halo iha kualker
tempu karik nesesariu;
2. Assembleia Geral extraordinariu halo ho konvokasaun hosi Konselhu ezekutivu
ho solisitasaun subskrita 1/3 (um terço) hosi entidades hirak nebe hamahan an iha UNEJBI
ne’e;
3. Kada membru entidade iha votu ida deit;

Page 8 of 12
4. Deliberasaun bai-bain bele halo ho votos maioria absoluta ho membru entidade nebe hola
parte iha sorumutu ne’e;
5. Deliberasaun kona ba alterasaun estatutu tenki ho votus ¾ (trés quartos) hosi membru
entidade hirak nebe hola parte iha sorumutu ne’e.

Artigu 21º

Sorumutu Konselhu Ezekutivu

1. Obrigatoriamente konvoka/halo sorumutu dala ida iha fulan ida nia laran (loron 30);
2. Karik nesesariu bele halo sorumutu dala barak, tuir nesesidade mai hosi koordenador Geral
ka hosi  nia memberu nebe hetan aprovasaun ho votus mairia simples hosi membru prezente;
3. Konvoka ordinaria ka extraodinariamente sorumutuk Assembleia Geral UNEJBI nian no
sorumutu sira seluk;
4. Kada Komisaun ka departementu bele halo nia sorumutu fulan 1 (ida) dala ida, karik
nesesariu bele halo sorumutu dala barak.

Artigu 22º

Sorumutu Konselhu Fiskal

1. Obrigatoriamente konvoka/halo sorumutu dala ida iha fulan 6 nia laran (fulan nen);
2. Karik nesesariu bele halo sorumutu dala barak, tuir nesesidade mai hosi koordenador Geral
ka hosi  nia memberu nebe hetan aprovasaun ho votus mairia simples hosi membru prezente;

Artigo 23º

Sorumutu Konselhu Konsultativu

1. Obrigatoriamente konvoka/halo sorumutu dala ida iha fulan 6 nia laran (fulan nen);
2. Karik nesesariu bele halo sorumutu dala barak, tuir nesesidade mai hosi koordenador
Geral ka hosi  nia membru nebe hetan aprovasaun ho votus mairia simples hosi membru
prezente;

KAPÍTULU DA UALU

MANDATU NO SUSESAUN

Artigu 24º

Mandatu

1. Mandatu hosi Konselhu Ezekutivu, Konselhu Fiskal no Konselhu Konsultativu mak tihan
4 (hat) hahu hosi loron tomada de posse hosi Assembleia Geral tuir estatutu UNEJBI nian;

Page 9 of 12
2. Maske mandatu ne’e hotu ona, ema hirak ne’e bele kandidata an no hili fila fali iha
Assembleia tuir mai;
3. Sira nebe la eleitu ona sei iha obrigasaun social no finanseira ba UNEJBI.

Artigu 25º

Susesaun

1. Membru entidades sira sei hili fali iha Assembleia Geral tuir estatutu UNEJBI;
2. Hafoin hetan tomada de posse hosi Presidencia da Meja Assembleia Geral, imidiatamente
membru Konselhu Ezekutivu, Konselhu Fiskal no Konselhu Konsultativu halo kedas nia knar
hanesan responsabel ba orgaun hirak ne.

KAPÍTULU DASIA

FONTES RECEITAS NO GESTAUN FINANCEIRA

Artigu 26º

Receitas/Fontes finanseiro

 Receitas/Fontes finanseiro UNEJBI mai husi :

1. Quotas no kontribuisaun hosi membru sira;


2. Apoiu no sibsidiu hosi entidade privadu no publiku;
3. Doasaun husi doador nasional no internasional;
4. Koalker benefisiu, doasaun, eransa no receitas sira seluk la kondisaun.

Artigu 27º

Gestaun Finanseira

1. Gestaun finanseiro UNEJBI  nakloke ba verifikasaun no fiskalizasaun husi auditor


internal wainhira presiza;
2. Gestor finanseiro UNEJBI mai husi tezoureiru;
3. Movimentasaun ba orsamentu UNEJBI tenke liuhusi  konta bankaria rasik;
4. Atu movimenta orsamentu iha Banku tenke   hetan autorizasaun hodi halo levantamentu
husi koordinador geral , sekretario exekuti  nomos tezoreiru;
5. Orsamentu UNEJBI seiutiliza ba Planu srategiku nebe planea  ona.

Page 10 of 12
 

KAPÍTULU DASANULU

DISOLUSAUN/TAKA

 Artigu 28º

Disolusaun/Taka UNEJBI

1. UNEJBI bele dizolve/taka tuir membru entidade iha Assembleia Geral, hafoin
halo deliberasaun ho votus ¾ (Tres Quartos) hosi total membru nebe partisipa Assembleia
Geral;
2. Hafoin halo deliberasaun hodi taka UNEJBI, Assembleia Geral tenki hamosu
Komisaun ida hodi formula forma no prazu ba likidasaun kona ba destinu patrimoniu
UNEJBI nian.

KAPÍTULU DASANULU RESIN IDA

DISPOZISAUN FINAL

Artigu29º

Estatuto ne ho nia caracter flexivel no bele halo alteração comforme husi evolusaun no
necessidade nebe sei mosu iha futuro, baseia ba normas sira nebe estabelece iha Timor Leste.

Artigu30º

Estatuto ne’e hahu moris iha loron ..... fulan ..... tinan ..... depois hetan aprovasaun husi
asembleia geral.

Aprova iha asemblei geral, iha loron....., fulan......, tinan 20...

Presidente Conselhu Executivu

………………………………….

Coordenador Geral

Page 11 of 12
 

………………………………….

Sekretario Exekutivu

………………………………….

Dili, ..... de ..... de 20..

A………….                                      B…………                           C……………

Vise                                         Presidente                    Sekretario

Page 12 of 12

You might also like